Μέτρηση του χρόνου στην αρχαία Ελλάδα

Οι αρχαίοι Έλληνες όριζαν την ώρα χρησιμοποιώντας, αρχικά, τον γνώμονα και την κλεψύδρα, που έφτιαξαν με βάση τις μαθηματικές

τους γνώσεις.

•Γνώμονας

•Κλεψύδρα

Άλλα όργανα μέτρησης του χρόνου ήταν:

•Η ουράνια σφαίρα

•Ο αστρολάβος

•Η διόπτρα •Η πλίνθις•Το ηλιορολόγιο•Η σκάφη•Ο παραλλακτικός χάρακας•Το ηλιοτρόπιο•Αρθρωτοί κύκλοι

Η μέτρηση του χρόνου στην αρχαία Έλλαδα

• Εκατομβαιών: Ο 1ος μήνας τού πολιτικού και θρησκευτικού έτους στην Αττική. Η ονομασία τού μηνός αυτού προέρχεται απότην Εκατόμβη.

• Μεταγειτνιών: Κατ’ αυτόν τον μήνα πραγματοποιούνταν μια μικρή σχετικά εορτή, τα μεταγείτνια, με γυμνικούς αθλητικούς αγώνες. Ο μήνας αυτός εσήμαινε και το τέλος τού υποχρεωτικού

στρατιωτικού έτους. • Βοηδρομιών: Κατά την διάρκεια αυτού του μήνα τελούνταν τα

Βοηδρόμια και τα γνωστά Ελευσίνια.

• Πυανεψιών: Ο μήνας αυτόςείχε τις περισσότερες εορτές: τα Πυανέψια-προς τιμήν του Απόλλωνος, τα Οσχοφόρια- προς τιμήν του θεού Διονύσου, τα Θεσμοφόρια-προς της θεάς Δήμητρας, τα Απατούρια και τα Χαλκεία, εορτή προς τιμήν τήςΑθηνάς.

• Μαιμακτηριών:  Την περίοδο αυτήν εορταζόταν ο «Ζεύς Μαιμάκτης».

• Ποσειδαίων: Κατά τον μήνα αυτόν επραγματοποιούντο οι εξής εορτές: Τα Αλώα προς τιμήν της Δήμητρας και τα Μικρά Διονύσια.

• Γαμηλιών: Κατ’ αυτόν τελούνταν οι εξής εορτές : τα Γαμήλια εορτή αφιερωμένη στις θεότητες, που προστάτευαν τον γάμο: Δία, Ήρα, Αφροδίτη, Αρτέμιδα, Πειθώ. Τα Λήναια, εορτή της οποίας το όνομα οφειλόταν σε τοπωνύμιο περιοχής της Αθήνας, με το όνομα “Λήναιον“ και αφιερωμένη στον Βάκχο-Διόνυσο.

 

• Ανθεστηριών: Κατά τον μήνα αυτόν τελούνταν οι εξής εορτές: τα Ανθεστήρια, προς τιμήν του Βάκχου, τα Χλοία, εορτή της Δήμητρας και τα Διάσια, η πιο μεγάλη από τις Αθηναϊκές εορτές προς τιμήν του Διός.

• Ελαφηβολιών: Κατά αυτόν τον μήνα τελούνταν τα Ελαφηβόλια, άλλη ονομασία για τα Μεγάλα Διονύσια που ήταν η δεύτερη θεατρική περίοδος, μετά τα Λήναια.

• Μουνυχιών: Η ονομασία Μουνυχιών προέρχεται από την Μουνυχία, το όνομα δηλαδή του λιμανιού μεταξύ Πειραιώς και Φαλήρου. Κατά τον μήνα αυτόν τελούνταν εορτή προς τιμήν της θεάς Αρτέμιδος.

• Θαργηλιών: Κατά τον μήνα αυτόν πραγματοποιούνταν ο θερισμός. Στις αρχές του μηνός γίνονταν εκδηλώσεις τα Θαργήλια, προς τιμήν του Απόλλωνος.

• Σκιροφοριών: Οι κύριες εορτές κατά τον μήνα αυτόν ήσαν: τα Σκιροφόρια- εορτή προς τιμήν της Αθηνάς, τα Διπόλια εορτή προς τιμήν του Δία και τα Βουφόνια, η τελευταία εορτή τού

έτους, αφιερωμένη στον Δία.

Η χρονολόγηση στις διάφορες πόλεις

Η οργάνωση του ετήσιου χρόνου γινόταν επίσης με βάση τη θητεία των πολιτικών αρχόντων.

Στην αρχαιότητα διέφερε και η αντιστοιχία μεταξύ ομώνυμων μηνών διαφορετικών πόλεων.

Το σεληνιακό ημερολόγιοΟι Έλληνες υιοθέτησαν το σεληνο-ηλιακό "ημερολόγιο" και

έκαναν χρήση διαφόρων συστημάτων πρόσθεσης εμβόλιμων μηνών στη διάρκεια ενός κανονικού έτους, για να πετύχουν την αντιστοιχία των 12 σεληνιακών μηνών με ένα ηλιακό έτος.

Θα πρέπει βέβαια να τονισθεί ότι οι αρχαίοι Έλληνες δεν φαίνεται να εόρταζαν την Πρωτοχρονιά με ιδιαίτερες γιορτές. Γι' εκείνους μεγαλύτερη σημασία είχε η αρχή κάθε μήνα που ήταν συνδεδεμένος με τις όποιες ασχολίες τους.

Στην Αθήνα, μια μαρτυρία μάς πληροφορεί για μια θρησκευτική τελετή που γινόταν την τελευταία ημέρα του απερχομένου έτους. Επρόκειτο για μια θυσία των απερχόμενων αξιωματούχων στον Δία Σωτήρα και την Αθηνά Σωτείρα όπου κι απέβλεπε στην εξασφάλιση της εύνοιας των θεών αυτών για τη νέα χρονιά.

Η μέθοδος χρονολόγησης του Θουκυδίδη

Tο

σύστημα

χρονολόγησης

που εφάρμοσε ο Θουκυδίδης μαρτυρεί την

επιστημονική συνέπειά του.

Oι χρονολογικοί κώδικες που ίσχυαν τότε βασίζονταν στη θητεία βασιλέων, ιερέων, αρχόντων, υστερούσαν όμως γιατί οι μήνες ήταν διαφορετικοί σε κάθε περιοχή της Eλλάδας.

Kατά την Ελληνιστική εποχή, έπειτα από άπειρες αλλαγές της ροής του κυκλικού χρόνου, οι ομώνυμοι μήνες διαφορετικών πόλεων μπορούσαν να ανήκουν σε διαφορετικές εποχές του έτους.

Στο Β΄ βιβλίο ξεκινά την εξιστόρηση του πολέμου, την οποία συνεχίζει με χρονολογική σειρά, διαιρώντας κάθε χρόνο σε καλοκαίρι και χειμώνα.

Την εργασία επιμελήθηκαν:

Μαρία ΠαρασκευάΆννα-Μαρία ΠέππαΘεανώ Σπυρολάρη

Βάσια Τζαμπασπισβίδη

ΤΕΛΟΣ