ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

68
ΤΟ ΝΕΡΟ Ενα από τα πιο σημαντικα στοιχεια της φυσης ειναι το νερο. Το νερο συνανταται παντου ακομη και στις ερημους(οασεις) και με τις τρεις μορφες (αέριο, υγρό ή στερεό). Αν και ανηκει στους αβιοτικους παραγοντες ενος οικοσυστηματος ειναι ζωτικης σημασιας και κινητηριο δυναμη για ολους τους ζωντανους οργανισμους. Ακομη οι μεγαλες συγκεντρωσεις αυτου(λιμνες,θαλασσες,ωκανοι,κτλ.)αποτελουν οικοσυστηματα για πολλους ζωντανους οργανισμους. (πιγκουίνοι, μέδουσες κ.ά.)

Transcript of ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Page 1: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

ΤΟ ΝΕΡΟ Ενα από τα πιο σημαντικα στοιχεια της φυσης ειναι το νερο. Το νερο συνανταται παντου ακομη και στις ερημους(οασεις) και με τις τρεις μορφες (αέριο, υγρό ή στερεό). Αν και ανηκει στους αβιοτικους παραγοντες ενος οικοσυστηματος ειναι ζωτικης σημασιας και κινητηριο δυναμη για ολους τους ζωντανους οργανισμους. Ακομη οι μεγαλες συγκεντρωσεις αυτου(λιμνες,θαλασσες,ωκανοι,κτλ.)αποτελουν οικοσυστηματα για πολλους ζωντανους οργανισμους. (πιγκουίνοι, μέδουσες κ.ά.)

Page 2: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Οι φυσικοχημικες του ιδιοτητες, η σημασια του και η επιδραση του στο κλιμα και στο εδαφος εξαιτιας αυτων θα αναλυθει παρακατω.

ΦΥΣΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΝΕΡΟΥ. Το νερο ειναι μια ανοργανη χημικη ενωση.Οι τρεις μορφες που

μπορουμε να το συναντησουμε ειναι η υγρη, η αερια με τη μορφη υδρατμων και η στερεη με τη μορφη παγου.

Επισης ειναι αοσμο, αγευστο και αχρωμο(διαφανες).Ωστοσο αποκτα κυανοπρασινη αποχρωση σε παχεα στρωματα.

Γενικα η μειωση της θερμοκρασιας προκαλει αυξηση της πυκνοτητας και του βαρους του. Τα βαρυτερα αυτα στρωματα νερου βυθιζονται προκαλωντας αναμειξη των επιφανειακων νερων με τα βαθυτερα εξισωνοντας ετσι τη θερμοκρασια των υδατων. Στους 4β.κελσιου μεγιστοποιειται η πυκνοτητα του νερου. Κατω απο τους 4β.κελσιου η πυκνοτητα του νερου μειωνεται και για αυτον ακριβως τον λογο τα κομματια παγου δεν καταβυθιζονται νεκρωνοντας την υδροβια ζωη.

Το νερο χαρακτηριζεται απο μεγαλη θερμοχωριτικοτητα, δηλαδη οι μεταβολες στη θερμοκρασια του συντελουνται με σχετικα αργους ρυθμους. Η παραπανω ιδιοτητα του νερου οφειλεται στην ειδικη θερμοκρασια του. Συνεπως το νερο αποθηκευει τεραστια ποσα θερμοτητας χωρις να αυξανεται η θερμοκρασια του. Ετσι μορουν να επιβιωνουν οι οργανισμοι στον Ισημερινο παρόλη την εντονη ηλιακη ακτινοβολια. Βεβαια η θερμοκρασια του νερου μειωνεται λογω

Page 3: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

εξατμισης. Ακριβως για αυτο οι υδατινες εκτασεις(ωκεανοι κτλ) λειτουργουν σαν τεραστιοι θερμοσυσσωρευτες.

ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ

ΤΗΞΗ-ΕΞΑΤΜΙΣΗ

ΣΤΕΡΕΟ-ΥΓΡΟ-ΑΕΡΙΟ

ΑΠΟΒΟΛΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ

ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ-ΠΗΞΗ

ΑΕΡΙΟ-ΥΓΡΟ-ΣΤΕΡΕΟ

Χημικες ιδιοτητες νερου.

Στην αρχαιοτητα το νερο θεωρουνταν στοιχειο.Στη συνεχεια

ανακαλυφθηκε οτι ειναι χημικη ενωση οξυγονου και υδρογονου.Πιο

συγκεκριμενα αποτελειται απο 2 ατομα υδρογονου και ενα οξυγονου με

Page 4: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

χημικο τυπο Η2Ο.Το μοριο του νερου ειναι ασσυμετρο και σχηματιζεται

διπλο ομοιοπολικο δεσμο. Το ατομο του οξυγόνου ελκυει περισσοτερο

το ζευγος ηλεκτρονιων απο το ατομο του υδρογονου. Ειναι ετσι ο

δεσμος Η-Ο και κατ'επεκταση τα μορια του νερου σχηματιζουν

ηλεκτρικα διπολα. Η ελξη που αναπτυσσεται αναμεσα σε αυτα τα

διπολα μορια ειναι και η αιτια που το νερο ειναι υγρο σε αντιθεση με

αλλες χημικες ενωσεις ,οπως το υδροθειο, που στην ιδια θερμοκρασια

ειναι αεριες. Ο παραπανω δεσμος οπως ειναι φυσικο σπαει με την

αυξηση της θερμοκρασιας.Τα σημεια τηξης (0 β.κελσιου) και

ζεσεως(100 β.κελσιου) ειναι πολυ αυξημενα σε σχεση με τα

υδρογονιδια αλλων στοιχειων. Αν δεν υπηρχαν οι δεσμοι του

υδρογονου το σημειο ζεσεως θα ηταν κατω των 100 β.κελσιου.

Εξαιτιας της πολικοτητας του μπορουν(οι δεσμοι) να εισχωρουν ευκολα

αναμεσα σε ατομα αλλων μοριων,γεγονος που καθιστα το νερο

<<παγκοσμιο διαλυτη>>.

\l

ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑ.

Το νερο αποτελει καθοριστικο παραγοντα για την διαμορφωση του κλιματος

της καθε περιοχης. Βεβαια αυτη η σχεση ειναι αμφιδρομη γιατι και το κλιμα

μιας περιοχης επηρεαζει το νερο. Για να καταλαβουμε την αμεση σχεση τους

ας δουμε το φαινόμενο του θερμοκηπιου. Συμφωνα με αυτο τα αερια της

ατμοσφαιρας επιτρεπουν την εισοδο ακτινοβολιας απο τον Ηλιο στην

επιφανεια της Γης και εμποδιζουν την ολικη επιστροφη τους ςτο διαστημα. Το

προβλημα ομως εντοπιζεται στο οτι τα βλαβερα αερια οπως το C02 που

εκπεμπονται απο την καυση ορυκτων ,οπως πετρελαιου, συσσωρευονται

στην ατμοσφαιρα. Αυτο εχει σαν αποτελεσμα την ακομη μεγαλυτερη

συγκρατηση ακτινοβολιας στην Γη αρα και την αυξηση της ατμοσφαιρικης

θερμοκρασιας.Αυτη λοιπον η κλιματικη αλλαγη προκαλει το λιωσιμο των

παγων, την αυξηση εντονων βροχοπτωσεων και τις εντονες ξηρασιες.Επισης

με την τηξη(λιωσιμο) των παγων προκαλειται αυξηση της σταθμης του νερου

Page 5: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

αρα παρουσιαζεται μεγαλος κινδυνος σε παρακτιες περιοχες.Ετσι το κλιμα

επηρεαζει το νερο αφου με την θερμοκρασιακη αυξηση τα αποθεματα αυτου

μειωνονται και το ιδιο υφισταται υφαλμυρωση(μειωση της αλμυροτητας )ιδιως

στη δικη μας Μεσογειο θαλασσα.Η εξατμιση και η συμπυκνωση του νερου

αποτελουν κυριους παραγοντες για την κλιματικη διαμορφωση γιατι ειναι

τροχοπεδεις στις αποτομες θερμοκρασιακες μεταβολες. Για παραδειγμα στις

ερημους που δεν υπαρχει πολυ νερο αρα ουτε μεγαλη εξατμιση και

συμπυκνωση αυτου, η διαφορα της θερμοκρασιας αναμεσα στις πρωινες και

βραδινες ωρες ειναι τεραστια. Επιπροσθετα αυτη την ιδιοτητα του το νερο την

οφειλει στις προαναφερθεισες φυσικοχημικες ιδιοτητες του που με τη σειρα

τους οφειλονται στα μορια του νερου τα οποια συνδεονται μεταξυ τους με

δεσμους υδρογονου.

Page 6: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Επιστήμονες που μελετούν το λιώσιμο των πάγων υποστηρίζουν ότι υπάρχει

μεγάλη αύξηση της ποσότητας επιπλέοντος ψυχρού ύδατος στον Αρκτικό

Ωκεανό το οποίο υπάρχει περίπτωση να διεισδύσει ξαφνικά στον Ατλαντικό

Ωκεανό ανατρέποντας τις ισορροπίες.

Ο φόβος είναι να επηρεάσει το θερμό Ρεύμα του Κόλπου που ρυθμίζει το

κλίμα στην Βόρειο Αμερική και την Ευρώπη προστατεύοντας τις από το να

παγώσουν. Το θερμό Ρεύμα του Κόλπου ή Ρεύμα του Κόλπου του Μεξικού

είναι ένα ισχυρό και θερμό ρεύμα που δημιουργείται στη θάλασσα της

Καραϊβικής.

Page 7: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τις δύο τελευταίες δεκαετίες οι ποσότητες του

νερού που προέρχεται από λιώσιμο των πάγων στον Αρκτικό Ωκεανό έχουν

αυξηθεί κατά 20%. Η εισροή του νερού αυτού στον Ατλαντικό μπορεί να

μεταβάλει την κυκλοφορία των ωκεάνιων ρευμάτων.

Γιγάντια λίμνη νερού στη μέση του ωκεανού

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η αύξηση των ποσοτήτων γλυκού ύδατος στον

Αρκτικό Ωκεανό προέρχεται από το μόνιμο στρώμα πάγου σε Σιβηρία και

Καναδά που τα τελευταία χρόνια λιώνει με επιταχυνόμενο ρυθμό. Το νερό

ταξιδεύει μέσα σε ποτάμια και χύνεται τελικά στον Αρκτικό Ωκεανό. Οι

επιστήμονες εντόπισαν σε μια περιοχή του Αρκτικού Ωκεανού δυτικά της

Γροιλανδίας μια μάζα γλυκού νερού μεγέθους 7.500 χιλιάδων κυβικών

χιλιομέτρων που αντιστοιχεί σε ποσότητα νερού διπλάσια από εκείνη της

λίμνης Βικτόρια, της μεγαλύτερης λίμνης στην αφρικανική ήπειρο. Η «λίμνη»

αυτή γλυκού νερού επιπλέει επάνω στο πυκνότερο θαλασσινό νερό και

συγκρατείται στη θέση της με τη βοήθεια κυκλικού συστήματος ανέμων.

«Είναι γνωστό από παλιά ότι η εισροή ακόμη και μικρών ποσοτήτων γλυκού

νερού στον ωκεανό μπορούν να προκαλέσουν απότομες μεταβολές της ροής

των ρευμάτων που καθορίζουν το κλίμα. Μπορούμε λοιπόν να φανταστούμε τι

μπορεί να συμβεί αν αυτές οι τεράστιες ποσότητες γλυκού νερού εισρεύσουν

στον Ατλαντικό. Νομίζω ότι θα πρέπει να παρακολουθούμε πολύ στενά το

Ρεύμα του Κόλπου από εδώ και πέρα" δήλωσε στον Independent ο

Μπέντζαμιν Ράμπε του Ινστιτούτου Θαλάσσιων και Πολικών Ερευνών

Άλφρεντ Βέγκενερ στην Γερμανία που είναι ένας από τους 17 ευρωπαϊκούς

επιστημονικούς φορείς που συνεργάζονται στην παρακολούθηση της εισροής

γλυκού νερού στον Αρκτικό Ωκεανο.

ΤΟ ΝΕΡΟ ΩΣ ΔΙΑΒΡΩΤΙΚΟ ΜΕΣΟ.

Υπαρχουν τρεις διαφορετικες κατηγοριες διαβρωσης.

Α. Η επιφανειακη που δημιουργειται μετα τη βροχη και διαβρωνεται το

εδαφος εξαιτιας της απουσιας η της ελλειψης βλαστησης και ριζων.

Page 8: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Β.Η διαβρωση που δημιουργουν τα ρυακια.

Γ. Η διαβρωση εξαιτιας των χειμμαρων και μικρων ποταμων που μπορει να εχουν μονιμη κοιτη(κοιλωμα).

Η καταστροφη του εδαφους απο αυτον τον τυπο διαβρωσης εξαρταται απο τον τυπο του εδαφους(τα αμμωδη εδαφη διαβρωνονται πιο ευκολα απ'οτι τα αργιλωδη),την κλιση του(επιπεδο=μικρη ταχυτητα νερου=μικρη διαβρωση) και απο την υπαρξη φυτων(ριζες φυτων=απορροφηση νερου).

Βεβαια υπαρχει και η ευεργετικη διαβρωση.Πριν απο 2.500 χρονια στισ Θερμοπυλες η θαλασσα εφτανε ως τους προποδες του βουνου ενω τωρα ειναι ενας πιθανοτατα γονιμος καμπος,δημιουργημα του Σπερχειου ποταμου.

Οσον αφορα το εξωτερικο Ο Νειλος τις βροχερες περιοδους ιδιος πλημμυριζει.Ετσι κανει τις εκτασεις γονιμες. Παραλληλα ομως εχει προκαλεσει την ολοκληρωτικη σχεδον καταστροφη των βουνων της Αβησσυνιας και των δασων τους,αρα την καταστροφη οικοσυστηματων.

Επισης δημιουργουνται σχισμες στη γη,εδαφικες ρωγμες εξαιτιας της καθιζησης του εδαφους (μειωση της υψομετριας της επιφανειας του) προερχομενη απο την αντληση υπογειων νερων. Αυτες οι ρωγμες ανοιγουν σταδιακα ολο και περισσοτερο σε βροχερες περιοδους.Μεσω των σχισμων μολυνονται τα υπογεια νερα διοτι μεσω αυτων παιρνουν ρυπογονες χημικες ουσιες στον υδροφορο οριζοντα αποδεκατιζοντας τους εκει ζωντανους οργανισμους.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΖΩΝΤΑΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ.

Μεσα στο νερο αναπτυσσονται και πολλαπλασιαζονται σχεδον ολοι οργανισμοι (π.χ.πρωτοζωα) ενω στους πιο συνθετους(ζωα,φυτα,ανθρωπος) το νερο συμβαλλει επισης στον σχηματισμο διαφορων υγρων που ειναι απαραιτητα για τις βιολογικες τους διεργασιες.

Η φωτοσυνθεση. Με αυτη τη διαδικασια τα φυτα αποθηκευουν την ηλιακη ενεργεια η οποια μετατρεπεται σε χημικη (γλυκοζη) με τη βοηθεια του CO2 και του νερου.

Οι περισσοτερες χημικες ουσιες που υπαρχουν στο εσωτερικο των κυτταρων ειναι ευδιαλυτες στο νερο. Το γεγονος αυτο επιτρεπει στις διαλυμενες ουσιες την ευκολη μετακινηση τους απο ενα σημειο του κυτταρου σε αλλο και κατα συνεπεια την επαφη τους. Επακολουθο αυτου ειναι η διευκολυνση της πραγματοποιησης των χημικων αντιδρασεων μεσα στο κυτταρο. Ας μην ξεχναμε αλλωστε οτι το εσωτερικο και εξωτερικο περιβαλλον του κυτταρου ειναι υδατικο.

Page 9: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Οι σημαντικοτεροι λογοι που καθιστουν το νερο απαραιτητο για τη ζωη ειναι οι παραπανω φυσικοχημικες του ιδιοτητες.

ΒΑΓΓΕΛΙΤΣΑ ΜΑΓΓΟΥ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΜΑΧΑ, ΜΑΡΙΑ ΛΙΑΚΟΥ

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

Το νερό στη φύση βρίσκεται σε έναν συνεχή κύκλο... Από την αρχή

του κόσµου, το νερό ταξιδεύει ξανά και ξανά διανύοντας το ίδιο µακρινό,

κυκλικό ταξίδι. Από τις θάλασσες και τη στεριά,στην ατµόσφαιρα και ξανά πίσω δίνοντας

παντού ζωή κι ενέργεια στη φύση...

H κινητήριος δύναµη σε αυτό το ταξίδι του νερού είναι ο ήλιος. Από την ηλιακή ακτινοβολία, τα επιφανειακά νερά της γης, δηλαδή τα νερά που βρίσκονται σε θάλασσες, λίµνες, ποτάµια, αλλά και στα εδάφη

της στεριάς θερµαίνονται και εξατµίζονται. Έτσι, το νερό από υγρό

µετατρέπεται σε αέριο, δηλαδή σε υδρατµούς. Καθώς οι υδρατµοί

κινούνται στα ανώτερα στρώµατα της ατµόσφαιρας, έρχονται

σε επαφή µε ψυχρές αέριες µάζες, συµπυκνώνονται

και σχηµατίζουν τα σύννεφα. Κι έτσι, οι υδρατµοί

µε το βάρος που αποκτούν, πέφτουν πάλι στη γη

ως βροχή, χαλάζι ή χιόνι.

• Το νερό που πέφτει στη στεριά περνάει στο υπέδαφος,

απορροφάται από τις ρίζες των φυτών ή συνεχίζει

το ταξίδι του προς τη θάλασσα, περνώντας µέσα

από ρυάκια, ποτάµια, και λίµνες. Αυτή η διαρκής

ανακύκλωση του νερού ονοµάζεται υδρολογικός κύκλος

ή κύκλος του νερού. Υπάρχει µια σταθερή ποσότητα νερού που

συνεχώς ανανεώνεται και “κινείται” σε έναν κλειστό

Page 10: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

κύκλο µεταξύ της θάλασσας, των σύννεφων και της γης.

Οι άνθρωποι όπως και όλοι οι υπόλοιποι ζωντανοί οργανισµοί,

χρησιµοποιούµε ξανά και ξανά το ίδιο νερό, δηλαδή πίνουµε το ίδιο νερό που έπιναν κάποτε οι δεινόσαυροι!• Το νερό είναι το µοναδικό στοιχείο στη φύση που συναντάµε και στις τρεις φυσικές

καταστάσεις: υγρό, στερεό και αέριο!

• Από τη θάλασσα, τις λίµνες και τα ποτάµια εξατµίζεται κάθε λεπτό µια ποσότητα

1.000.000.000 (ένα δισεκατοµµύριο) κυβικών µέτρων νερού που επιστρέφει στην

ατµόσφαιρα.Το νερό, σηµαίνει ζωή, αφορά τη ζωή όλων µας και κάθε µορφή ζωής

στον πλανήτη µας. Όχι τυχαία, αν παρατηρήσουµε τον πλανήτη Γη από το διάστηµα,

θα δούµε ότι φαίνεται σαν µια γαλάζια σφαίρα, γι’ αυτό λέγεται

και “Γαλάζιος Πλανήτης”. Το 71% της επιφάνειας του Γαλάζιου

Πλανήτη καλύπτεται από νερό. Το νερό, όµως, δεν είναι απεριόριστο.

Και σίγουρα δεν µπορεί να χρησιµοποιηθεί για τις καθηµερινές µας

ανάγκες η µεγάλη ποσότητα νερού που βρίσκεται

σε θάλασσες και ωκεανούς.Το νερό στους ωκεανούς (αλµυρό νερό) αντιπροσωπεύει µια ποσότητα 1.321.890.000

κυβικών χιλιοµέτρων ,κι αποτελεί το 97,2% του νερού στον πλανήτη.

Δύο της εκατό περίπου του νερού βρίσκεται στους πόλους και στους παγετώνες

µε τη µορφή πάγου. Το νερό στα ποτάµια, τις λίµνες και τα υπόγεια νερά (γλυκά νερά)

αντιπροσωπεύουν µόνο το 0,6% περίπου της συνολικής ποσότητας νερού, περίπου

8.800 δισεκατοµµύρια κυβικά µέτρα νερού. Ουσιαστικα ο κύκλος του νερού (υδρολογικός κύκλος) είναι η συνεχής ανακύκλωση του νερού της Γης μέσα στην υδρόσφαιρα και στην ατμόσφαιρα. Το συνεχές της κυκλικής διαδικασίας του κύκλου του νερού επιτυγχάνεται εξαιτίας

Page 11: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

της ηλιακής ακτινοβολίας.Ο κύκλος του νερου αποτελεί το σπουδαιότερο καιρικό φαινόμενο ως σύνολο επιμέρους φαινομένων. Αυτός ρυθμίζει την υγρασία του εδάφους, τη λαμπρότητα της ημέρας, και τέλος τησυχνότητα και ένταση των υδρομετεώρων, εκτός του γιγάντιου εκείνου έργου της μεταφοράς ενέργειας από τα μικρά στα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη.

Kατερίνα Κατσιφή

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ

-Το νερό στη γη καταλαμβάνει περίπου το 70% και ανέρχεται συνολικά σε 1.386 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα.

-Έτσι το χωρίζουμε σε 3 μεγάλες κατηγορίες:

α) το νερό στους ωκεανούς

Page 12: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

β) το νερό στην ξηρά

γ) το νερό στην ατμόσφαιρα

-Την μεγαλύτερη ποσότητα νερού τη συναντάμε στους ωκεανούς όπου περιέχεται το 97% του συνολικού νερού της γης, και είναι αλμυρό. Το νερό της ξηράς καταλαμβάνει περίπου το 3% του νερού της γης και είναι γλυκό. Τέλος στην ατμόσφαιρα περιέχεται ένα πολύ μικρό ποσοστό νερού.

-Από το 3% του γλυκού νερού, τα 2/3 βρίσκονται συγκεντρωμένα στους πόλους σε ποσοστό 79%.Το υπόλοιπο 20% του γλυκού νερού είναι υπόγεια νερά και το 1% είναι επιφανειακά νερά.

-Τα επιφανειακά νερά χωρίζονται σε :

α) το νερό στη βιόσφαιρα (1%)

β) το νερό στα ποτάμια (1%)

γ) το νερό στους υδρατμούς της ατμόσφαιρας (8%)

δ) το νερό στην εδαφική υγρασία (38%)

  Όπως μπορούμε να δούμε στην παραπάνω εικόνα από τα συνολικά 1.386 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα του νερού στη Γη περισσότερο από 96% είναι αλμυρό. Επίσης, το 68% του γλυκού νερού βρίσκεται σε μορφή πάγου και παγετώνων. Ακόμα το 30% του γλυκού νερού βρίσκεται σε υπόγειους υδροφορείς. Το επιφανειακό γλυκό νερό που βρίσκεται σε ποτάμια και λίμνες είναι συνολικά 93.100 κυβικά χιλιόμετρα και αντιπροσωπεύει περίπου το 1/150 του 1% του συνολικού νερού στη Γη. Παρ' όλ' αυτά, τα ποτάμια και οι λίμνες είναι οι βασικές πηγές νερού για την κάλυψη των ανθρώπινων αναγκών.

 

     Το γεγονός ότι οι λίμνες και τα ποτάμια, δηλαδή τα επιφανειακά νερά, είναι οι κύριες πηγές νερού (υδατικοί πόροι) φαίνεται να αντιτίθεται με την εικόνα που σχηματίσαμε προηγουμένως, σύμφωνα με την οποία τα υπόγεια νερά είναι περισσότερα σε ποσότητα από τα επιφανειακά. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί αν σκεφτούμε ότι οι πόροι του νερού δεν αποθηκεύονται(όπως π.χ. το πετρέλαιο) αλλά

Page 13: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

ανανεώνονται. Επομένως αυτό που έχει σημασία δεν είναι η ποσότητα νερού που είναι αποθηκευμένη αλλά αυτή που ανανεώνεται κάθε χρόνο. Έτσι, λοιπόν, τα επιφανειακά νερά διακινούνται – και άρα ανανεώνονται – με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς από τα υπόγεια.

 

     Με άλλα λόγια δεν έχουν τόσο σημασία οι ποσότητες του αποθηκευμένου νερού, αλλά αυτές που κυκλοφορούν στην υδρόγειο. Αυτές περιγράφονται από τις διακινήσεις του νερού ανάμεσα στις διάφορες μορφές, δηλαδή τις ποσότητες που μεταφέρονται μέσα στον υδρολογικό κύκλο.

 

Μορφή ΝερούΌγκος νερού σε

κυβικά χιλιόμετραΠοσοστό

γλυκού νερού

Ποσοστό συνολικού

νερού

Ωκεανοί, Θάλασσες & Κόλποι

1.338.000.000 -- 96,5

Παγόβουνα, Παγετώνες & Μόνιμο χιόνι

24.064.000 68,7 1,74

Υπόγειο Νερό 23.400.000 -- 1,7

    Γλυκό 10.530.000 30,1 0,76

    Αλμυρό 12.870.000 -- 0,94

Εδαφική Υγρασία 16.500 0,05 0,001

Εδαφικός πάγος & Μόνιμα παγωμένο έδαφος

300.000 0,86 0,022

Page 14: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Λίμνες 176.400 -- 0,013

    Γλυκές 91.000 0,26 0,007

    Αλμυρές 85.400 -- 0,006

Ατμόσφαιρα 12.900 0,04 0,001

Έλη 11.470 0,03 0,0008

Ποταμοί 2.120 0,006 0,0002

Βιολογικό Νερό 1.120 0,003 0,0001

Σύνολο 1.386.000.000 - 100

 

 

Τα 7/10 της γήινης επιφάνειας καλύπτονται από νερό.

Το 53% των χερσαίων εκτάσεων του πλανήτη είναι αρδευόμενες περιοχές ενώ το υπόλοιπο 47% των χερσαίων εκτάσεων είναι άνυδρο.Αυτό το ποσοστό των άνυδρων εκτάσεων κατανέμεται ως εξής:

Οι έρημοι αποτελούν μόνο το 7% ενώ το 12% είναι εκτάσεις κατάλληλες μόνο για βοσκοτόπια νομάδων.

Οι ημιάνυδρες περιοχές καταλαμβάνουν το 18% της συνολικής χερσαίας επιφάνειας και μπορούν να γίνουν καλλιέργειες χωρίς άρδευση σε αραιοκατοικημένες ζώνες.

Οι ξηρές περιοχές φτάνουν το 10% και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για περιορισμένες αγροτοκτηνοτροφικές δραστηριότητες.

Η χώρα μας ανήκει στις ημιάνυδρες περιοχές της νότιας Ευρώπης, που δέχονται έντονη πίεση από το ερημικό κλίμα της Βόρειας Αφρικής.Πρέπει να τονιστεί ότι τόσο οι άνυδρες όσο και οι ημιάνυδρες και ξηρές περιοχές κινδυνεύουν με ερημοποίηση.

Page 15: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

1. http://www.slidershare.net/elokab/ss-73987382. http://tech1gnp.pbwork.com/w/page/335162303. http://dikaiwmastonero.webnode.gr/news/κατανομή του νερού στον

πλανήτη/

Μαρία Χρήστου

ΥΔΑΤΙΝΑΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Θαλάσσιο οικοσύστημα

Τα θαλάσσια οικοσυστήματα είναι από τις μεγαλύτερες της Γης υδάτινων οικοσυστημάτων . Αυτά περιλαμβάνουν τους ωκεανούς , αλυκές και διαπαλιρροιακών οικολογία , εκβολές ποταμών και λιμνοθάλασσες , ριζοφόρων και κοραλλιογενών υφάλων, η βαθιά θάλασσα και το βυθό της θάλασσας . Μπορούν να αντιπαραβληθεί με τα οικοσυστήματα γλυκού νερού , τα οποία έχουν χαμηλότερο αλάτι περιεχόμενο. Τα θαλάσσια ύδατα καλύπτουν τα δύο τρίτα της επιφάνειας της Γης. Τέτοιες θέσεις θεωρούνται

Page 16: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

οικοσυστήματα, επειδή η ζωή των φυτών υποστηρίζει τη ζωή των ζώων και το αντίστροφο.

Τα θαλάσσια οικοσυστήματα είναι πολύ σημαντικά για τη συνολική υγεία του θαλάσσιου και χερσαίου περιβάλλοντος. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Κέντρο πόρων, παράκτιων οικοτόπων και μόνο λογαριασμό για περίπου 1/3 του συνόλου των θαλάσσιων βιολογικών παραγωγικότητα, και τα οικοσυστήματα των εκβολών ποταμών (π.χ., αλυκές, θαλάσσιων λιβαδιών, μαγκρόβια δάση) είναι από τις πιο παραγωγικές περιοχές του πλανήτη. Επιπλέον, άλλα θαλάσσια οικοσυστήματα, όπως οι κοραλλιογενείς ύφαλοι , παρέχουν τροφή και καταφύγιο στα υψηλότερα επίπεδα των θαλάσσιων ποικιλομορφία στον κόσμο.

Τα θαλάσσια οικοσυστήματα έχουν συνήθως μια μεγάλη βιοποικιλότητα και ως εκ τούτου θεωρούνται για να έχουν μια καλή αντίσταση έναντι των χωροκατακτητικών ειδών .Ωστόσο, οι μελέτες δεν συσχετίζονται πάντα με τη θεωρία αυτή που οδηγεί τους ερευνητές να επιχειρηματολογήσω σχετικά με τους μηχανισμούς υπεύθυνος για την επιτυχία της εισβολής.

Οικοσύστημα του γλυκού νερού

Οικοσυστήματα του γλυκού νερού είναι ένα υποσύνολο της Γης υδάτινων οικοσυστημάτων . Περιλαμβάνουν λίμνες και λίμνες , ποτάμια , ρέματα και πηγές , και υγροβιότοπους Μπορούν να αντιπαραβληθεί με τα θαλάσσια οικοσυστήματα , τα οποία έχουν μεγαλύτερη αλάτι περιεχόμενο. Ενδιαιτήματα γλυκού νερού μπορεί να χαρακτηριστεί από διάφορους παράγοντες, όπως η θερμοκρασία, διείσδυση του φωτός, και η βλάστηση.

Οικοσυστήματα του γλυκού νερού μπορεί να διαιρεθεί σε LENTIC οικοσυστήματα (ακόμα νερό) και lotic οικοσυστήματα (τρεχούμενο νερό).

Page 17: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Λιμνολογία (και το υποκατάστημά της βιολογίας του γλυκού νερού ) είναι μια μελέτη για τα οικοσυστήματα γλυκού νερού.Είναι ένα μέρος της Υδροβιολογίας .

http://tranlate.google.gr/tranalate?hl=el&langpair=en|el&uhttp :// en . wikipedia . org / wiki / Aquatic _ ecosystem

Μαριάννα Χρήστου

ΥΔΑΤΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΒΟΙΩΤΙΑΣ

Η Βοιωτία ανήκει στην Στερεά Ελλάδα και πρωτεύουσα της είναι η Λιβαδειά. Είναι μια περιοχή κυρίως πεδινή, έχει μικρή ορεινή έκταση και ηπειρωτικό κλίμα.

ΛΙΜΝΕΣ

ΥΛΙΚΗ

Φυσική λίμνη της Βοιωτίας, με όχθες απόκρημνες στους πρόποδες των δυτικών προεκτάσεων του Πτώου όρους και των ανατολικών του Μεσσαπίου. Έχει έκταση κατά μέσο όρο 19,1 τ.χλμ. Τροφοδότες ποταμοί της είναι κυρίως ο Βοιωτικός Κηφισός και ο Μέλας, αλλά την ενισχύουν και άλλα μικρότερα υδάτινα ρεύματα από τα βουνά που την περικλείουν. Οι όχθες της έχουν ελάχιστη βλάστηση. Έχει διαπιστωθεί ότι στον βυθό της ζει το ενδημικό είδος καλαμίθρα, το οποίο το βρίσκουμε μόνο εδώ σε όλα τα Βαλκάνια. Στα νερά της κολυμπούν επίσης κυπρίνοι. Κατά τους χειμερινούς μήνες φιλοξενεί και αρκετό αριθμό πουλιών που έρχονται να ξεχειμωνιάσουν. Μία διώρυγα 2,5 χλμ. μήκος την συνέδεε με την Παραλίμνη και διοχέτευε σε αυτήν τα πλεονάζοντα νερά της. Η λίμνη Υλίκη είναι μία ολιγό-τροφη λίμνη, με πολύ μικρή περιεκτικότητα σε ανόργανα άλατα. Στην περιοχή αυτή βρίσκεται και ένα γενετικά μεταλλαγμένο νερόφιδο , ένα ενδημικό κολεόπτερο και ένα ορθόπτερο, αλλά και βίδρες

Page 18: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

.

ΠΑΡΑΛΙΜΝΗ

Η Παραλίμνη είναι μία λίμνη του νομού Βοιωτίας. Βρίσκεται στο βύθισμα, που σχηματίζεται από τα βουνά Πτώο, Κτυπά και της λίμνης Υλίκης. Η λίμνη έχει αποξηρανθεί κυρίως μετά την ξηρασία του 1993 και έχει αποδοθεί στην καλλιέργεια. Πριν την αποξήρανσή της η επιφάνεια της έφθανε τα 15 τετ. χλμ., είχε μήκος 8 χλμ. και πλάτος 2 χλμ. Σημαντικές εκτάσεις παρόχθιων καλαμιώνων, καλύπτουν τις όχθες της και δημιουργούν ένα ασφαλές καταφύγιο για το φώλιασμα των πουλιών. Μέχρι το 1993, ήταν πολύ πλούσια σε ιχθυοπανίδα και αμφίβια, αλλά και σε ερπετά και θηλαστικά που ζούσαν γύρω από αυτήν. Όμως επειδή υδροδοτούσε την πόλη της Χαλκίδας, της έγινε αφαίμαξη νερού και σε συνδυασμό με την ανομβρία της εποχής αποξηράνθηκε. Σήμερα μετά τις βροχές και την επανασύνδεσή της με την Υλίκη έχει αρχίσει να γεμίζει, με αποτέλεσμα πολλά πουλιά να φωλιάσουν στους καλαμιώνες της.

Page 19: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Οι λίμνες Υλίκη και Παραλίμνη τροφοδοτούν με τα νερά τους τη λίμνη του Μαραθώνα.Διαθέτουν αντιπλημμυρικές ιδιότητες προστατεύοντας χωριά, καλλιεργήσιμη γη αλλά και επενεργούν ευεργετικά στο κλίμα της περιοχής. Απορροφούν το διοξείδιο της ατμόσφαιρας και την ηλιακή ακτινοβολία συντηρώντας έτσι ‘‘τροφικά πλέγματα απαραίτητα για τη ζωή και την εξέλιξη ζώων, πουλιών, ψαριών κ.τ.λ.

Ακόμη, οι παραπάνω λίμνες με τον Βοιωτικό Κηφισό αποτελούν το σύστημα του βοιωτικού Κηφισού που είναι ενταγμένο στο δίκτυο ύδρευσης “Natura 2000”.

ΚΩΠΑΪΔΑΗ Κωπαΐδα, είναι σήμερα μία αποξηραμένη λίμνη του νομού Βοιωτίας. Την τροφοδοτούσε με νερό κυρίως ο Κηφισός, αλλά και υδάτινα ρεύματα από τα βουνά που την περιβάλλουν. Είχε μήκος 24 χλμ και πλάτος 13 χλμ. Δεν είχε επιφανειακή εκροή προς την θάλασσα, αλλά τα νερά της διέφευγαν από καταβόθρες του πυθμένα της. Το βάθος της ήταν μικρό και η έκτασή της κυμαινόταν ανάλογα με τις βροχοπτώσεις. Από το 1834 άρχισε η προσπάθεια αποξήρανσης της λίμνης, η οποία ολοκληρώθηκε το 1931. Η αποξήρανσή της οδήγησε σε ανάπτυξη της γεωργίας και αύξηση εισοδήματος των κατοίκων της περιοχής.

Η Κωπαΐδα και η ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ, μια ακόμη αποξηραμένη λίμνη της Βοιωτίας, ως πεδιάδες βρέχονται από μικρούς ποταμούς και χείμαρρους, όπως ο Ασωπός, ο Κηφισός, ο Λιβαδόστρας.

ΠΟΤΑΜΙΑ

Page 20: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

ΚΗΦΙΣΟΣ (ΒΟΙΩΤΙΚΟΣ)Ο ποταμός Κηφισός διαρρέει τμήμα των νομών Βοιωτίας, Φωκίδας και Φθιώτιδας. Το μήκος του είναι 60χλμ. Η συνολική έκταση της λεκάνης απορροής του είναι 1875,9 τ.χλμ. Οι κύριες πηγές του βρίσκονται στους βόρειους πρόποδες του Παρνασσού. Στη συνέχεια ο ποταμός διαρρέει μία εύφορη κοιλάδα ανάμεσα στα όρη Καλλίδρομο και Παρνασσός. Στην περιοχή της Κωπαΐδας διακλαδίζεται σε κανάλια για την άρδευση του κάμπου. Το κύριο τμήμα του διαρρέει τη δυτική πλευρά της Κωπαΐδας και καταλήγει στην λίμνη Υλίκη. Σημαντικότεροι παραπόταμοι του είναι οι ποταμοί Κανιανίτης, Αποστολίας, Μακρισαίος και ο χείμαρρος Μυρονέρι. Τροφοδοτείται κι από τα νερά μικρότερων ρευμάτων όπως είναι οι χείμαρροι Μηλόρεμα, Μέλανα, Λιβαδόρραχη και Πλατανιάς.

ΑΣΩΠΟΣ Ποταμός που διατρέχει τα σύνορα των Νομών Βοιωτίας και Αττικής. Οι κύριες πηγές του βρίσκονται στον Κιθαιρώνα ενώ στην πορεία του συμβάλλουν και άλλα ρεύματα που προέρχονται από τους ορεινούς όγκους μεταξύ Πάρνηθας και Δερβενοχωρίων. Έχει συνολικό μήκος 57 χιλιόμετρα [1] και διέρχεται από το Συκάμινο, τον Ωρωπό, το Σχηματάρι και τα Οινόφυτα, ώσπου χύνεται στον Νότιο Ευβοϊκό Κόλπο. Ο ποταμός κινδυνεύει σοβαρά από την ρύπανση που επήλθε στον υδροφόρο ορίζοντα από τα ακατέργαστα λύματα που διοχετεύουν με παράνομους υπόγειους αγωγούς οι βιομηχανίες της ευρύτερης περιοχής. Γίνονται προσπάθειες ώστε να καθαριστεί το ποτάμι από τα τοξικά λύματα καθώς επίσης και νέοι τρόποι υδροδότησης της περιοχής.

Page 21: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΑ:

Η ρύπανση του Ασωπού ποταμού, των υπόγειων υδάτων και των εδαφών της

περιοχής της Ανατολικής Αττικής και της Βοιωτίας με βιομηχανικά κυρίως υγρά

απόβλητα συντελείται εδώ και 35 χρόνια. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960

ξεκίνησε η εγκατάσταση βιομηχανικών και βιοτεχνικών μονάδων στην άτυπη

βιομηχανική περιοχή των Οινοφύτων, χωρίς να υπάρχουν οι αναγκαίες υποδομές,

μετατρέποντας τον ποταμό σε αγωγό παροχέτευσης των ανεπεξέργαστων

αποβλήτων τους. Από το 1969 βρίσκεται σε ισχύ Διάταγμα που χαρακτηρίζει τον

Ασωπό ποταμό ως «αγωγό παροχέτευσης επεξεργασμένων λυμάτων», το οποίο

επικαιροποιήθηκε με την υπ’ αριθ. 19649/1979 απόφαση «περί διαθέσεως υγρών

βιομηχανικών αποβλήτων και λυμάτων στο Βόρειο και Νότιο Ευβοϊκό Κόλπο, καθώς

και στους αντίστοιχους Κόλπους Μαλιακό και Πεταλίων»

Η ρύπανση για την οποία κάναμε λόγο παραπάνω εντοπίζεται κυρίως στο Νομό Βοιωτίας, αφορά όμως και θίγει κυρίως περιοχές της Ανατολικής Αττικής

Περίπου 286 μεταποιητικές μονάδες λειτουργούν στην ευρύτερη περιοχή που απορρίπτουν τα υγρά απόβλητά τους χωρίς επεξεργασία στον Ασωπό ποταμό ή στον υδροφόρο ορίζοντα με άμεση ή έμμεση απόρριψη.

Η μακροχρόνια λοιπόν ρύπανση της περιοχής έχει μολύνει τόσο τα επιφανειακά

ύδατα όσο και τα υπόγεια από τα οποία υδρεύονται οι κάτοικοι των περιοχών της

κοιλάδας του Ασωπού. Το τελευταίο χρονικό διάστημα εντοπίστηκαν

συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων μεταξύ των οποίων συγκεντρώσεις εξασθενούς

χρωμίου, που είναι αποδεδειγμένα καρκινογόνο.

Η υδρογεωλογική λεκάνη, η οποία οριοθετείται από τις περιοχές Αυλίδας, Τανάγρας, Σχηματαρίου, Οινοφύτων, Αυλώνα, Συκαμίνου και Ωρωπού, έχει ρυπανθεί σε τέτοιο σημείο ώστε οι κίνδυνοι για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία να είναι ορατοί και εξαιρετικά σημαντικοί.

Page 22: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Επιδημιολογική έρευνα επιβεβαιώνει τους φόβους για πιθανή σύνδεση του εξασθενούς χρωμίου με εμφάνιση καρκίνου στον άνθρωπο. Τα πρώτα αποτελέσματα της μελέτης η οποία δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, καταδεικνύουν αυξημένη θνησιμότητα στους κατοίκους των Οινοφύτων από καρκίνο. Ειδικότερα, όπως προέκυψε, η θνησιμότητα από καρκίνο στα Οινόφυτα ήταν για την περίοδο 1999-2009 κατά 14% υψηλότερη από εκείνη των κατοίκων της υπόλοιπης Βοιωτίας.

Στη διάρκεια των 11 ετών, καταγράφηκαν 474 θάνατοι, από τους οποίους 118 οφείλονταν σε καρκίνο του ήπατος, των νεφρών και της ουροδόχου κύστεως για τις γυναίκες, αλλά και από καρκίνο του πνεύμονα.

Παρόλα αυτά:

Οι εκβολές του ποταμού Ασωπού αποτελούν ένα ενιαίο υγροτοπικό σύστημα και σημαντικό καταφύγιο άγριας ορνιθοπανίδας της Αττικής.

Στο υγροτοπικό σύμπλεγμα των εκβολών του Ασωπού απαντούν χαρακτηριστικοί τύποι οικοτόπων της παράκτιας ζώνης οι οποίοι δημιουργούν ποικιλία ενδιαιτημάτων και έντονο φυσιογνωμικό μωσαϊκό. Η αλλαγή τουβάθους του νερού από την ακτή προς το εσωτερικό λόγω της μικροτοπογραφίας στην περιοχή και λόγω της περιοδικής, και εποχικής κατά τη διάρκεια του έτους κατάκλυσης,δημιουργεί ποικίλα βάθη νερού που ευνοούν την εμφάνιση πολλών τύπων βλάστησης και ειδών.Βλάστηση: στο στόμιο της εκβολής απαντούν μεσογειακές και θερμοατλαντικές αλόφιλες λόχμες και μεσογειακά αλίπεδα σε περισσότερες από μία φυτοκοινότητες. Συγκεκριμενα, τα ειδηHalcocnemum strobilaceum, Sarcocornia fruticosae, Arthrocnemum macrostachyum, Aeluropus littoralis.Επιπλέον υπάρχουν κοιλότητες μεταξύ των θινών με κλίνες καλαμιών και βούρλων. Συνολικά έχουν καταγραφεί 101 είδη πουλιών, περιλαμβάνοντας αρπακτικά, καλοβατικά πτηνά (ερωδιοί, πελαργοί και ίβιδες), υδρόβια πουλιά (πάπιες,

Page 23: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

φαλαρίδες) που φιλοξενούνται τον χειμώνα, παρυδάτια που παρατηρούνται σε όλη τη διάρκεια του έτους, με τους μεγαλύτερους αριθμούςκατά τη χειμερινή περίοδο και την περίοδο της μετανάστευσης, γλαρόμορφα με πολύσπουδαία να θεωρείται η παρουσία του Μαυροκέφαλου Γλάρου Larus melanocephalus που ανήκει στα Κινδυνεύοντα είδη του Κόκκινου βιβλίου και του Νανογλάρονου που φωλιάζει στην περιοχή.Όσον αφορά τα ερπετά παρατηρήθηκεμόνο το είδος Ablepharus kitaibelii (Αβλέφαρος) σε ελαιώνα κοντά στην κοίτη του Ασωπού ενώ αναφέρεται και το Λιακόνι.Για τα θηλαστικά πιο πιθανή είναι η παρουσία του αρουραίου,του είδους Μαυροποντικός.Πριν το 1969 είχαν παρατηρηθεί κ άλλα ζώα όπως ερωδιοί, φλαμίνκος, ψαραετοί και κύκνοι.

Ερευνητές του Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών εντόπισαν αττικόψαρα σε τµήµα του Ασωπού. Αν και το συγκεκριμένο ενδηµικό είδος βρέθηκε κοντά στις πηγές, ειδικοί επισηµαίνουν πως µόλις αρχίσει να βελτιώνεται η ποιότητα των νερών και προχωρήσει η αποκατάσταση του ποταµού, είναι πολύ πιθανό να συναντούµε ψάρια ακόµα και στην κοίτη στο ύψος των Οινοφύτων.Προτού η αλόγιστη ρύπανση µετατρέψει τον Ασωπό σε οχετό, στην κοίτη του διαβιούσαν τέσσερα είδη ψαριών: το αττικόψαρο, η πασκόβιζα, ένα είδος ποταµοκέφαλου και το χέλι, το οποίο οι ερευνητές εντοπίζουν και σήµερα στις εκβολές του ποταµού.Αρνητικό γεγονός αποτελεί η παρουσία ενός ξενικού είδους, του αµερικανικού κουνουπόψαρου στην περιοχή της βιοµηχανικής ζώνης και των εκβολών του Ασωπού καθώς το είδος αυτό θεωρείται ανταγωνιστικό γηγενών ειδών.

ΓΚΙΚΑ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ

Οι Χρήσεις του Νερού

Το νερό χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο για διάφορες δραστηριότητες και σε διάφορους τομείς. Κυρίως χρησιμοποιείται στην βιομηχανία, στη γεωργία και για οικιακή χρήση. Είναι εκείνο που έχει ανάγκη ο άνθρωπος, περισσότερο από καθετί.

Η Οικιακή Χρήση Του Νερού

Page 24: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Με το πέρασμα των χρόνων άλλαξε πολύ ο τρόπος, με τον οποίο φτάνει το νερό στα σπίτια (παλαιότερα ο άνθρωπος αναγκαζόταν να το μεταφέρει από πολύ μακριά). Αυτό που δεν έχει διαφοροποιηθεί είναι η ανάγκη και η εξάρτηση των ανθρώπων από το νερό. Στο σπίτι το νερό χρησιμοποιείται συνεχώς και για πολλές και διαφορετικές χρήσεις. Σε αυτές τις ανάγκες συμπεριλαμβάνονται το πλύσιμο των ρούχων και των πιάτων, το μαγείρεμα, η πόση του, το μπάνιο, η πλύση του αυτοκινήτου, η απολύμανση του σπιτιού (σφουγγάρισμα κ.ά), η αποχέτευση και πολλά αλλά. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι, το ποσοστό του νερού που καταναλώνουν τα νοικοκυριά σε καθημερινή βάση, αγγίζει το 10-20% του συνολικού νερού που χρησιμοποιείται.

Το 5-20% του νερού που καταναλώνεται καθημερινά , χρησιμοποιείται από τα νοικοκυριά . Σε αντίθεση με παλαιότερες χρονικές περιόδους , όπου καθε νοικοκυριό αναλάμβανε απο μόνο του την εξασφάλιση του νερού μέσω της μεταφοράς από πηγές και πηγάδια , σήμερα το νερό προσφέρεται με ένα απλό άνοιγμα της βρύσης. Το νερό που τρέχει από την βρύση του σπιτιού μας , είναι καθαρό πόσιμο νερό που όμως χρησιμοποιείται και για χρήσεις που δεν απαιτείται η τροφοδότηση με το καθαρό πόσιμο νερό . Το 40% του νερού απορρίπτεται από την τουαλέτα , ενω η υπόλοιπη ποσότητα χρησιμοποιείται ως εξής : 1)το 25% χρησιμοποιείται στο ντουζ και στο μπάνιο , 2)το 20% χρησιμοποιείται στο πλύσιμο των ρούχων και των

Page 25: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

πιάτων ,3)το 10% στην κουζίνα και στο καθάρισμα και 4)το 5% στο καθάρισμα . Περίπου 145 λίτρα νερού καταναλώνονται καθημερινά στην τουαλέτα , την κουζίνα ,το μπάνιο το πλύσιμο των ρούχων -πιάτων , στην καθαριότητα του σπιτιού καθώς και στο πότισμα των λουλουδιών.

Αν και το νερό είναι ανεπτυγμένος φυσικός πόρος με ζωτική σημασία για την επιβίωση όλων μας , δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι πρόσβαση και ίσα δικαιώματα σε αυτό . Όπως συμβαίνει και με τόσους άλλους φυσικούς πόρους, ο αναπτυγμένος κόσμος τους εκμεταλεύεται σχεδόν κατά αποκλειστικότητα , για να μπορεί να συνεχίσει να καταναλώνει , ενώ ο αναπτυσσόμενος κόσμος παλεύει για την επιβίωσή του . Επίσης στις αναπτυγμένες χώρες ο άνθρωπος καταναλώνει 10 φορές περισσότερο νερό από ότι καταναλώνει ο άνθρωπος όπου ζεί σε μια αναπτυσσόμενη χώρα . Υπολογίζεται ότι ο μέσος καταναλωτής των ανεπτυγμένων χωρών καταναλωτής μιας αναπτυσσόμενης χώρας .

Σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες όπως είναι η Λατινική Αμερική καθώς και η Ασία , η Αφρική και πολλές άλλες η κατανάλωση του νερού δεν ξεπερνάει τα 100 λίτρα νερού ανά άτομο ανά ημέρα . Σε αντίθεση λοιπόν με άλλες μικρές χώρες στις οποίες η κατανάλωση του νερού δεν ξεπερνάει τα 40 λίτρα νερού την ημέρα λόγω έλλειψης υδάτινων πόρων , οι προαναφερθήσες χώρες είναι ευκατάστατες μπροστά τους .

Θλιβερό είναι επίσης και το γεγονός της ρύπανσης του νερού . Ένα μεγάλο ποσοστό των ρύπων που καταλήγουν στα υπόγεια νερά αλλά και στα επιφανειακά , προέρχεται από τα νοικοκυριά :1)απορρυπαντικά, σαμπουάν ,2)ιατρικά και φαρμακευτικά προϊόντα 3) καθαριστικά σπιτιού, αποσμητικά, χρώματα ,διαλύτες κ.α

Page 26: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Χρήση του Νερού στη Γεωργία

Υπολογίζεται ότι το 70-80% της χρήσης του νερού καταναλώνεται στον τομέα της γεωργία, καθιστώντας τον έναν από τους πιο "σπάταλους", υδατικά τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Η ποσότητα του νερού που θα καταναλωθεί καθορίζεται από πολλούς παράγοντες, όπως η ποιότητα του δικτύου ύδρευσης, το είδος το οποίο καλλιεργείται κτλ. Έτσι για παράδειγμα, το καλαμπόκι και το βαμβάκι χρειάζονται πάρα πολύ νερό για να αποδώσουν καρπούς, ενώ τα σιτηρά δεν απαιτούν μεγάλες ποσότητες. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εκπαιδευτούν οι γεωργοί, προκειμένου να φυτεύουν είδη που ευδοκιμούν στην εκάστοτε περιοχή, χωρίς να απαιτείται μεγάλη κατανάλωση νερού για αυτό. Πάντως οι γεωργοί στην Ελλάδα, όπου το κλίμα είναι ξηρό και άνυνδρο, θα πρέπει να προσανατολιστούν σε καλλιέργειες, οι οποίες έχουν χαμηλές απαιτήσεις σε νερό, έτσι ώστε να εμποδιστεί η περαιτέρω ερημοποίηση της χώρας.

Χρήση του Νερού στη Βιομηχανία

Ο κλάδος της βιομηχανίας αποτελεί επίσης, έναν βασικό καταναλωτή νερού. Οποιοδήποτε βιομηχανικό προϊόν απαιτεί νερό για να παρασκευαστεί. Τέτοια προϊόντα είναι διαφορών ειδών από χυμούς φρούτων, μέχρι ρούχα. Το νερό, το οποίο απαιτείται για την παρασκευή των αγαθών ονομάζεται εικονικό νερό ή κρυμμένο νερό και τελευταία έχει αρχίσει να απασχολεί σοβαρά τους

Page 27: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

επιστήμονες. Υπάρχουν προϊόντα για τα οποία είναι δυνατόν να γίνει μια εκτίμηση της κατανάλωσης νερού που απαιτείται για την παραγωγή τους, ενώ για άλλα είναι δύσκολο να υπολογιστεί, καθώς η παραγωγική διαδικασία είναι διαφορετική μεταξύ των βιομηχανιών και έτσι είναι αδύνατον να προσεγγιστεί η μέση κατανάλωση νερού. Στη βιομηχανία, εκτός από την κατανάλωση νερού για την παραγωγή προϊόντων, παρατηρείται και κατανάλωση νερού για ψύξη μηχανικών εγκαταστάσεων, που πρέπει να συνυπολογίζεται, όταν εκτιμάται η συνολική κατανάλωση νερού για την παραγωγή του εκάστοτε προϊόντος.

Χρήση του Νερού στον Τουρισμό

Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, όπως και στην Κρήτη, ο τουρισμός είναι μια σημαντική και κερδοφόρα ασχολία, η οποία όμως πρέπει να ασκείται ορθολογικά και με σεβασμό προς το περιβάλλον. Σε αρκετές τουριστικές περιοχές είναι τόσο μεγάλη η προσέλευση των τουριστών, που ο πληθυσμός διπλασιάζεται κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Λόγω της αύξησης του πληθυσμού, αυξάνονται και οι απαιτήσεις σε νερό. Εάν σε αυτό συνυπολογίσουμε τις μεγάλες θερμοκρασίες και το ξηρό κλίμα που επικρατεί εκείνη την εποχή είναι γεγονός ότι το φαινόμενο της ερημοποίησης εντείνεται χρόνο με το χρόνο, όπως επίσης και η λειψυδρία.

Υδροηλεκτρική ενέργεια

Ήδη από το Μεσαίωνα ο άνθρωπος είχε αντιληφθεί τη χρησιμότητα του νερού στην παραγωγή ενεργείας. Αυτό το πετύχαινε με τη χρήση του νερόμυλου. Σήμερα, όμως, που η τεχνολογία έχει εξελιχθεί πολύ, η παραγωγή ενέργειας επιτυγχάνεται μέσω των υδροηλεκτρικών εργοστασίων. Το τρεχούμενο νερό είναι μια καθαρή και ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, οπότε τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια δεν εκπέμπουν οποιουσδήποτε ρύπους, επειδή δεν καίνε κανένα καύσιμο. Το γεγονός αυτό αποτελεί σημαντικό προσόν της συγκεκριμένης πηγής ενέργειας, καθώς έτσι καθίσταται φιλική προς το περιβάλλον. Επίσης, τα φράγματα τα οποία δημιουργούνται προστατεύουν τις περιοχές από πλημμύρες. Από την άλλη όμως καταστρέφονται τα διάφορα φυσικά οικοσυστήματα, που υπήρχαν πριν την παρέμβαση του ανθρώπου, με ότι αυτό συνεπάγεται. Πάντως, το γεγονός ότι η υδροηλεκτρική ενέργεια αποτελεί την ιδανική λύση δυο προβλημάτων ταυτοχρόνως, του περιβαλλοντικού και του ενεργειακού, καταδεικνύει την τεράστια σημασία του.

Page 28: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. www.medsos.gr 2. www.slideshare.net 3. www.watersave.gr

Τι είναι ρύπανση του νερού;

Ρύπανση του νερού είναι κάθε ουσία που εμποδίζει την κανονική χρήση του νερού. Η ρύπανση μπορεί να είναι χημική με την εισαγωγή επικίνδυνων τοξικών ουσιών, ενεργειακή, βιολογική κτλ. Η ρύπανση χωρίζεται σε δυο κατηγορίες: την άμεση ρύπανση δηλαδή αυτή που μπορούμε να τη δούμε όπως τα τοξικά απόβλητα που σκοτώνουν

Page 29: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

αμέσως τα ψάρια και την έμμεση ρύπανση, δηλαδή που δεν είναι ορατή και σιγά σιγά προκαλούνται αλλαγές στα είδη που βρίσκονται στο νερό.

Τι είναι μόλυνση;

Μόλυνση είναι μια ειδική κατηγορία ρύπανσης, που οφείλεται σε μικροοργανισμούς.

Όταν καταλήγουν σε ποτάμια, λίμνες ή στη θάλασσα βρώμικα νερά από κατοικίες, νοσο-

κομεία, χώρους απόρριψης σκουπιδιών κλπ μπορεί να προκαλέσουν διάφορες μορφές

ρύπανσης: για παράδειγμα, ρύπανση εξαιτίας της παρουσίας χημικών, βλαβερών ουσιών,

αλλά και μόλυνση εξαιτίας της παρουσίας μικροβίων και γενικότερα παθογό-

νων οργανισμών στα απόβλητα.

Πηγές ρύπανσης νερού:  

Οι σπουδαιότερες πηγές ρύπανσης, οι οποίες επιβαρύνουν κατ΄ αρχήν

Page 30: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

τα επιφανειακά νερά και στη συνέχεια τους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες, μπορεί να ταξινομηθούν στις εξής κατηγορίες:  

 " Αστικά λύματα, τα οποία είναι τα ακάθαρτα νερά πόλεων και οικισμών που προέρχονται από τις κατοικίες και διάφορες άλλες δραστηριότητες και μεταφέρονται μέσω των υπονόμων και του δικτύου διοχέτευσης σε χώρους που είναι επιφανειακοί ή υπόγειοι. 

 " Βιομηχανικά υγρά απόβλητα, που μπορεί να είναι παρόμοια με τα αστικά λύματα ή να περιέχουν και επικίνδυνα ή και τοξικά στοιχεία.  

" Αέριοι ρύποι , οι οποίοι προσκολλώνται σε αιωρούμενα σωματίδια και μεταφέρονται σε  μεγάλες αποστάσεις και καταλήγουν στην ατμόσφαιρα, στο έδαφος και στο νερό. 

 " Ρύπανση από πετρελαιοειδή. 

 " Γεωργικά υγρά απόβλητα, δηλαδή, τα νερά απορροής εντατικά καλλιεργούμενων εκτάσεων που μπορεί να περιέχουν λιπάσματα ή και φυτοφάρμακα. 

 " Κτηνοτροφικά υγρά απόβλητα, τα υγρά απόβλητα που προέρχονται από μεγάλες ή μικρότερες μονάδες εκτροφής ζώων.

  " Διείσδυση θαλασσινού νερού λόγω υπεράντλησης των υπόγειων νερών ή λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας εξαιτίας της αλλαγής του παγκόσμιου κλίματος 

 " Όξινη βροχή εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ή κατακρήμνισης των αέριων ρύπων με τη

βροχή, το χιόνι, τον άνεμο ή λόγω βαρύτητας

 

Ρύπανση από Αστικά Λύματα

Page 31: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Τα αστικά λύματα συνιστούν ένα θολό υγρό που περιέχει κυρίως νερό, αιωρούμενα οργανικά και ανόργανα προϊόντα, στερεά σωματίδια, διαλυμένα συστατικά και μικροοργανισμούς.Η δυσάρεστη οσμή και το χρώμα τους, κατά μεγάλο μέρος προκαλείται από το οργανικό υλικό που υφίσταται αναερόβια διάσπαση από βακτήρια. Οργανικά υλικά στα λήμματα είναι συνήθως κόπρανα, υπολείμματα χαρτιού, τροφών, ούρα, σαπούνια, απορρυπαντικά, λύπη, έλαια και άλλα. Στα ανόργανα συστατικά τους περιλαμβάνονται άμμος, άργιλος, αμμωνία, καθώς και νιτρικά, φωσφορικά ή και άλλα άλατα.

Σε γενικές γραμμές τα οικιακά ή αστικά λύματα προέρχονται από τις χρήσεις του νερού που καταναλώνει ο άνθρωπος για τις ανάγκες του.Επειδή τα λύματα είναι πλούσια σε οργανικά θρεπτικά συστατικά,  όταν ρίχνονται σε κλειστούς κόλπους, λίμνες ή αργά κινούμενα ποτάμια,  έχουν μεγάλες απαιτήσεις οξυγόνου προκειμένου να διασπαστούν από αερόβια βακτήρια και μύκητες. Στην περίπτωση που το διαλυμένο οξυγόνο στο νερό είναι αρκετό για την αποσύνθεση των οργανικών συστατικών των λυμάτων δε δημιουργούνται δυσάρεστες οσμές και ιζήματα. Αυξανόμενες όμως συγκεντρώσεις από αυτά τα οργανικά συστατικά απαιτούν περισσότερο οξυγόνο για να διασπαστούν.  Με αυτό τον τρόπο δημιουργούνται αναερόβιες διασπάσεις και καταστάσεις δυσάρεστες για το φυσικό περιβάλλον.

Οι επιδράσεις των ρύπων στα νερά μπορεί να είναι αλλοιώσεις φυσικές (αύξηση θολερότητας, ελάττωση οξυγόνου) οπότε επιβραδύνεται η βιοαποικοδόμηση των οργανικών ουσιών,  επηρεάζονται οι τροφικές αλυσίδες και διαταράσσονται τα οικοσυστήματα. Οι  χημικές αλλοιώσεις στα νερά μπορεί να προέρχονται από θρεπτικά

συστατικά αλλά και από χημικές τοξικές ουσίες. Τα θρεπτικά συστατικά μπορεί να προξενήσουν το φαινόμενο του ευτροφισμού με όλα τα συνοδευτικά φαινόμενα.  Οι τοξικές ουσίες (βαριά μέταλλα, οξέα, αλκάλια φυτοφάρμακα) μπορεί να προκαλέσουν δηλητηριάσεις στον άνθρωπο, καρκινογένεση και άλλες βλάβες.Η ρύπανση από παρασιτοκτόνα και ζιζανιοκτόνα προέρχεται κυρίως από τα απόνερα τωνβιομηχανιών και τις γεωργικές χρήσεις.Απορρίψεις οικιακών ή αστικών λυμάτων ρυπαίνουν τα υπόγεια νερά, το

Page 32: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

έδαφος και τους γειτονικούς επιφανειακούς φυσικούς αποδέκτες. Οι απορροφητικοί βόθροι θεωρούνται ως το χειρότερο μέσω διαθέσεις των ακάθαρτων νερών.  Ακόμα και η απόρριψη των αστικών λυμάτων χωρίς επεξεργασία σε θαλάσσιες περιοχές,  σε ποταμούς και σε λίμνες αλλοιώνει την ποιότητα των υδάτων τους και την τροφική τους κατάσταση με αποτέλεσμα τα οικοσυστήματα αυτά να υποβαθμίζονται και να μην εξυπηρετούν τις χρήσεις που μέχρι τώρα στήριζαν όπως τουρισμό, αναψυχή, αλιεία Βακτήρια ιοί και παράσιτα που συνήθως βρίσκονται στα αστικά και στα κτηνοτροφικά λύματα συσσωρεύονται σε μύδια κυδώνια και άλλους βρώσιμους οργανισμούς που προκαλούν δηλητηριάσεις στον άνθρωπο.Για να αποφευχθεί η ρύπανση των νερών πρέπει τα αστικά λύματα να υποστούν βιολογικό καθαρισμό σε ανάλογες εγκαταστάσεις.

Ο Υδροφόρος ορίζοντας της Βοιωτιας είναι ένα πρόβλημα το οποίο απασχολεί πολύ κόσμο και ιδιαιτέρα τους κατοίκους της Βοιωτιας .Το πρόβλημα είναι το

μολυσμένο και μη πόσιμο νερό που υπάρχει στη περιοχή της Βοιωτιας.Ερευνες έχουν δείξει ότι το νερό είναι καρκινογόνο. Τα νερά μολύνονται από τα απόβλητα των εργοστασίων αλλά και από εμάς τους ιδιους.

Τι συμβαίνει στη  ;ΒοιωτίαΤα κυριότερα προβλήματα

1. Η βιομηχανική ρύπανση σήμερα δημιουργεί σοβαρά προβλήματα σε πολλές περιοχές στη Βοιωτία και ιδιαίτερα σε: 

Page 33: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Οινόφυτα- Σχηματάρι- Θήβα:

τα τελευταία 30 χρόνια πάνω από 600 μονάδες εγκαταστάθηκαν άναρχα :

-    χωρίς ουσιαστικό έλεγχο για την αέρια ρύπανση

-     χωρίς σχεδιασμό για τη διαχείριση ειδικών βιομηχανικών αποβλήτων (στερεών, τοξικών, ιλύος κλπ) τα οποία καταλήγουν σε ρέματα, νταμάρια και παράνομες χωματερές,

-     χωρίς ουσιαστικό έλεγχο για την διάθεση των υγρών αποβλήτων που καταλήγουν είτε στον Ασωπό είτε απευθείας στα υπόγεια νερά με παράνομη διάθεση σε γεωτρήσεις και πηγάδια.

Σαν αποτέλεσμα, τα νερά της περιοχής εμφανίζουν υψηλές συγκεντρώσεις νιτρικών και βαρέων μετάλλων μεταξύ των οποίων και εξασθενές χρώμιο το οποίο εντοπίζεται  κυρίως στην κεντρική και ΝΑ Βοιωτία και τμήμα της Αν. Αττικής.  .

Το Εξασθενές χρώμιο Cr(Vl) στον Ασωπό ποταμό

Σύμφωνα με στοιχεία του Υ.Π.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. στον Ασωπό καταλήγουν τα απόβλητα από σαράντα μεγάλες και είκοσι μικρές βιομηχανίες μετάλλων, οι περισσότερες από τις οποίες βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή Οινοφύτων και Σχηματαρίου. Οι επιχειρήσεις αυτές βρίσκουν πιο εύκολο και πιο φθηνό να ρίχνουν τα απόβλητα τους στο ποτάμι, από το να δημιουργήσουν συστήματα καθαρισμού. Αθροιστικά έχουν επιβληθεί πρόστιμα για τη ρύπανση των υδάτων του Ασωπού με χρώμιο, τα οποία

Page 34: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

υπερβαίνουν τις 500.000 ευρώ. Οι επιστημονικές μετρήσεις στα νερά του Ασωπού δείχνουν ότι χρόνο με το χρόνο οι συγκεντρώσεις χρωμίου αυξάνονται. Τυπικά, οι βιομηχανίες μετάλλων είναι υποχρεωμένες από το νόμο να διαθέτουν εγκαταστάσεις φυσικής και χημικής επεξεργασίας των αποβλήτων τους, κάτι που δεν γίνεται. Η περιβαλλοντική καταστροφή από την ανεξέλεγκτη ρίψη αποβλήτων στο ποτάμι είναι τεράστια. Τεράστιοι είναι και οι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία, για τους ανθρώπους που καταναλώνουν το μολυσμένο νερό. Επιστημονικές μελέτες έχουν καταδείξει ότι το εξασθενές χρώμιο απορροφάται από τη γαστρεντερική οδό και φθάνει σε πολλά όργανα του σώματος, προξενώντας σοβαρές βλάβες και καρκίνους. Ακόμη και η εισπνοή εξασθενούς χρωμίου προκαλεί την ανάπτυξη καρκίνου, κυρίως στους πνεύμονες. Οι μετρήσεις στα ύδατα του Ασωπού και ο εντοπισμός εξασθενούς χρωμίου έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου και οδήγησαν στη διακοπή χρήσης νερού για πόση σε πολλές περιοχές.

 

 

Το Εξασθενές Χρώμιο Cr(VI) στον Ασωπό ποταμό και στη ζωή μας

 

Το χρώμιο απαντάται στην Βιόσφαιρα (είναι το 7ο κατά σειρά στοιχείο στη Γη) σε διάφορες καταστάσεις οξειδώσεως με πιο σταθερές το τρισθενές χρώμιο Cr(lll) που είναι απαραίτητο ιχνοστοιχείο (για τη ρύθμιση του μεταβολισμού της γλυκόζης, πρωτεϊνών, και του λίπους - συνιστώμενη ημερήσια δόση 50-20C^g), και το εξασθενές (Cr(VI), το οποίο παράγεται κυρίως από βιομηχανικές διεργασίες. Και οι 2 μεταλλικές μορφές προκαλούν σοβαρές βλάβες στους ιστούς και στα όργανα των φυτικών οργανισμών, αν και σε διαφορετικές συγκεντρώσεις.

Page 35: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Το εξασθενές είναι περισσότερο τοξικό για τους ζωικούς οργανισμούς και αυτό επειδή το τρισθενές αθροίζεται στην κυτταρική μεμβράνη, ενώ το Cr(VI) περνά την κυτταρική μεμβράνη μέσω ανιοντικών θειικών διαύλων, διεισδύει στο κυτταρόπλασμα και αντιδρά αναγόμενο σχηματίζοντας ποικίλα ενδιάμεσα μόρια που είναι επιβλαβή για τα κυτταρικά οργανύλια και πυρηνικά οξέα.

Ο γενικός πληθυσμός εκτίθεται στο χρώμιο (βασικά στο Cr(lll) με την τροφή, το πόσιμο ύδωρ και τον εισπνεόμενο αέρα που το περιέχει. Ο μέσος όρος ημερησίας προσλήψεως με την τροφή, το νερό και τον αέρα είναι 60μ9, 2.0μ9, και 0,3μ9 αντιστοίχως.

Από την ελληνική ειδησεογραφία του παρελθόντος έτους, τη βεβαρημένη στο επίπεδο της αντίληψης του κινδύνου με τις ανεπίσημες καταγραφές από τον ιερέα των Οινοφύτων που ανεβάζουν τον αριθμό θανάτων από καρκίνο τα τελευταία 18 χρόνια από 6% σε 32%, τις μετρήσεις των επισήμων φορέων και τις επιστημονικές δημοσιεύσεις προκύπτει ότι, εκτός της βαριάς ρύπανσης του ποταμού Ασωπού από τα βιομηχανικά απόβλητα των παρακειμένων εργοστασίων και του ποσίμου ύδατος των γειτονικών περιοχών, το Cr(VI) έχει εισχωρήσει και εξαπλωθεί στον υδροφόρο ορίζοντα που εκτείνεται σε Βοιωτία και Ανατολική Αττική . Επιπλέον δε του Cr(VI) στις ανωτέρω περιοχές και όχι μόνον, ανιχνεύθηκαν και άλλοι ρύποι όπως τα βαρέα μέταλλα -Zn, As, Pb, Ni, καθώς και νιτρικά ιόντα τα οποία υπό ορισμένες συνθήκες μπορεί να καταστούν καρκινογόνα.

 Ασωπός: Ρύπανση με απόβλητα από βυτιοφόρα

Βυτιοφόρα ρίχνουν απευθείας στον Ασωπό επικίνδυνα στερεά και υγρά απόβλητα από τις βιομηχανίες της περιοχής των Οινοφύτων για να γλιτώσουν το κόστος της μεταφοράς τους σε μονάδες βιολογικού καθαρισμού. Αυτό προκύπτει από τις καταγραφές του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) σε περισσότερα από 135 σημεία της κοίτης του ποταμού. Η συγκεκριμένη μελέτη (που, σύμφωνα με πληροφορίες, κατέδειξε υψηλά ποσοστά εξασθενούς χρωμίου, μολύβδου, αρσενικού και άλλων τοξικών βαρέων μετάλλων στα νερά του Ασωπού και αποτύπωσε την εκτεταμένη ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα από τη Θήβα έως τον Ωρωπό) φυλάσσεται ως… επτασφράγιστο μυστικό. Το ΥΠΕΧΩΔΕ, μάλιστα, όπως προκύπτει από έγγραφο της Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων, τη χαρακτήρισε αναγνωριστική και την επέστρεψε, προκειμένου να επαναληφθεί και να εξαχθούν πιο ασφαλή συμπεράσματα!

Page 36: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

60 μεταλλοβιομηχανίες του Ασωπού μάς... εξασθενούν

 

Ούτε μία ούτε δύο, αλλά σαράντα μεγάλες και περίπου 20 μικρές βιομηχανίες μετάλλων στην ευρύτερη περιοχή του Ασωπού με επίκεντρο τα Οινόφυτα και το Σχηματάρι λειτουργούν... χύμα: χωρίς κανένα σεβασμό στη φύση και το περιβάλλον, την υγεία των εργατών τους ή των κατοίκων, χωρίς καμία συμμόρφωση σε κανόνες ευρωπαΐκούς ή νόμους ελληνικούς.

 Σε βάρος των εν λόγω βιομηχανιών έχουν επιβληθεί

πρόστιμα για ρύπανση των νερών του Ασωπού με χρώμιο, η αθροιστική αξία των οποίων αγγίζει τα 530.000 ευρώ. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχει εκδοθεί ούτε μία ποινική πρωτόδικη απόφαση σε βάρος τους, αφού μετά από προσβολή των προστίμων, άρα και των παραβάσεων που τους

αποδόθηκαν, οι υποθέσεις βρίσκονται στη Δικαιοσύνη.

Αυτό αποκάλυψε στην «Ε» η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων, το Σώμα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος που ιδρύθηκε το 2004. 

Κοινή διαπίστωση του ΥΠΕΧΩΔΕ, του Γενικού Χημείου του Κράτους, αλλά και του Πανεπιστημίου Πατρών, που διεξάγουν μετρήσεις για την ποιότητα των νερών του Ασωπού -από τον Ωρωπό μέχρι τη Θήβα- είναι ότι τα επίπεδα ολικού χρωμίου συνεχώς αυξάνονται καθώς περνούν τα χρόνια.

Ο τελικός στόχος σύμφωνα με την UNEP και την Ε.Ε., όπως αναφέρουν σε επίσημα έγγραφά τους, είναι τα όρια που θέτει ο ολλανδικός νόμος: 1-30 μικρογραμμάρια ολικού χρωμίου ανά λίτρο. Ηδη πάντως έχουν ξεπεραστεί σε δύο περιπτώσεις -αυτές των Οινοφύτων και του Ωρωπού- τα ανώτατα επιτρεπτά όρια που θέτει η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.

«Οι βιομηχανίες μετάλλων είναι υποχρεωμένες να διαθέτουν εγκαταστάσεις φυσικής και χημικής επεξεργασίας των αποβλήτων τους. Καμία όμως δεν έχει στα πέριξ του Ασωπού», επισήμαναν στην «Ε» πηγές της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠΕΧΩΔΕ που διενεργεί μετρήσεις στον Ασωπό, τον Κάλαμο, το Θριάσιο, τον Αλιάκμονα και τον Πηνειό.

Page 37: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Κατασκευή αγωγού

Και με τις γύρω από τον Ασωπό περιοχές που πίνουν νερό στην υγεία του χρόνια τώρα, τι θα γίνει;

- Στις 3 Αυγούστου στα Οινόφυτα η Χημική Υπηρεσία Λιβαδειάς μέτρησε 50 μικρογραμμάρια εξασθενούς χρωμίου ανά λίτρο. Ζητήθηκε η συνδρομή της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, η οποία ανταποκρίθηκε διά του περιφερειάρχη Αθ. Σκορδά που υποσχέθηκε μετά από συνεννόηση με την ΕΥΔΑΠ να διαθέσει «αμέσως στους χιλιάδες κατοίκους της

μολυσμένης

 

 

 βιομηχανικής περιοχής των Οινοφύτων νερό». Μάλιστα, θα δινόταν μία λύση προσωρινή και μία μόνιμη λίγους μήνες αργότερα σύμφωνα με την εξαγγελία. Η υπόσχεση ωστόσο πάρθηκε πίσω και όπως εξηγούσε στην «Ε» ο αντιδήμαρχος Οινοφύτων Μιχάλης Γιαλούρης, «η μόνη λύση που μας προτείνουν τώρα είναι να κατασκευάσουμε μόνοι μας έναν αγωγό 6-10 χιλιομέτρων για να φέρνουμε αδιύλιστο νερό στην περιοχή, το οποίο θα διυλίζουμε σε εγκαταστάσεις που πάλι μόνοι μας θα φτιάξουμε».

- Στις 2 Σεπτεμβρίου στον Ωρωπό το Γενικό Χημείο του Κράτους

«Δηλητηριασμένος» παραπόταμος στα Οινόφυτα

Page 38: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

μέτρησε σε τρεις γεωτρήσεις στη Χρυσοπηγή 69 μικρογραμμάρια εξασθενούς χρωμίου ανά λίτρο και 70 μικρογραμμάρια ολικού χρωμίου ανά λίτρο. Ο δήμαρχος της περιοχής, Γιώργος Γαβριήλ, όπως είχε αναφέρει σε παλαιότερα δημοσιεύματα στην «Ε», ζήτησε από τους κατοίκους σε Χαλκούτσι, Πευκιά και Νέα Εκάλη να μην πίνουν νερό από τη βρύση και να μην πλένονται με αυτό μέχρι να εξασφαλιστεί η ποιότητά του. 

- Στις 5 Σεπτεμβρίου στη Θήβα μετρήθηκαν 14 μικρογραμμάρια εξασθενούς χρωμίου ανά λίτρο και 24 μικρογραμμάρια ολικού χρωμίου ανά λίτρο. Ο δήμαρχος τότε δήλωνε στην «Ε» ότι «το Πανεπιστήμιο Πατρών, που διενεργεί τις μετρήσεις επί σειρά ετών στο νερό της περιοχής, μας διαβεβαίωσε ότι είναι ασφαλές για πόση και χρήση».

Συμπερασματικά, σε Οινόφυτα και Ωρωπό το πρόβλημα είναι υπαρκτό καθώς η συγκέντρωση του ολικού χρωμίου ξεπερνά ακόμα και τα πιο γενναιόδωρα όρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Στη Θήβα που βρίσκεται στην άλλη άκρη του Ασωπού, το νερό δεν είναι... ακόμα επικίνδυνο για κατανάλωση. 

ΡΥΠΑΝΣΗ ΝΕΡΟΥ

Page 39: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Ρύπανση των υδάτων ονομάζεται η οποιαδήποτε μεταβολή των φυσικών, χημικών και βιολογικών παραμέτρων του νερού (των θαλασσών, των ποταμών, των λιμνών), λόγω της παρουσίας σε αυτό ουσιών σε ποσότητα που υπερβαίνει τα φυσιολογικά όρια. Η μεταβολή αυτή μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις όχι μόνο στον άνθρωπο αλλά και σε ζωικούς και φυτικούς οργανισμούς και γενικότερα να διαταράξει την ισορροπία των οικοσυστημάτων. Οι επικίνδυνες ουσίες διαλύονται στο νερό, επιπλέουν ή κατακάθονται στον πυθμένα και προέρχονται κυρίως από ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Η ρύπανση χωρίζεται σε δυο κατηγορίες: Α) Την άμεση ρύπανση δηλαδή αυτή που μπορούμε να τη δούμε όπως τα τοξικά απόβλητα που σκοτώνουν αμέσως τα ψάρια και Β) Την έμμεση

Page 40: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

ρύπανση, δηλαδή εκείνη που δεν είναι ορατή και σιγά σιγά προκαλεί αλλαγές στα είδη που βρίσκονται στο νερό.

ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΝΕΡΟΥ

• Αστικά λύματα: Ακάθαρτα νερά πόλεων και οικισμών που προέρχονται από τις κατοικίες και διάφορες άλλες δραστηριότητες (σχολεία και πανεπιστήμια, δημόσιες επιχειρήσεις, χώροι εργασίας, τουριστικές μονάδες, νοσοκομεία, εργαστήρια και ιατρικά κέντρα, βιοτεχνίες κα).

• Βιομηχανικά υγρά απόβλητα, που μπορεί να είναι παρόμοια με τα αστικά λύματα ή να περιέχουν και επικίνδυνα ή και τοξικά στοιχεία.

• Γεωργικά υγρά απόβλητα, τα νερά απορροής εντατικά καλλιεργούμενων εκτάσεων που μπορεί να περιέχουν λιπάσματα ή/και φυτοφάρμακα.

• Κτηνοτροφικά υγρά απόβλητα, τα υγρά απόβλητα που προέρχονται από μεγάλες ή μικρότερες μονάδες εκτροφής ζώων.

• Διείσδυση θαλασσινού νερού λόγω της υπεράντλησης των υπόγειων νερών ή λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας εξαιτίας της αλλαγής του παγκόσμιου κλίματος ("φαινόμενο θερμοκηπίου").

• Όξινη βροχή εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ή κατακρήμνισης των αέριων ρύπων με τη βροχή, το χιόνι, τον άνεμο ή λόγω βαρύτητας.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ

Μείωση του οξυγόνου που είναι διαλυμένο στο νερό Ευτροφισμός των νερών

Page 41: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Ρύπανση υπόγειων νερών

Ρύπανση πόσιμου νερού Υφαλμύρυνση υπόγειων νερών

Μόλυνση νερών

Ασωπός: Ένας <<νεκρός>> ποταμός

Ο Ασωπός είναι ποταμός που διατρέχει τα σύνορα των Νομών Βοιωτίας και Αττικής. Έχει συνολικό μήκος 57 χιλιόμετρα και διέρχεται από περιοχές όπως το Συκάμινο, ο Ωρωπός, το Σχηματάρι και τα Οινόφυτα, μέχρις ότου να χυθεί στον Νότιο Ευβοϊκό Κόλπο. Δυστυχώς, ο ποταμός κινδυνεύει σοβαρά από την ρύπανση που επήλθε στον υδροφόρο ορίζοντα από τα ακατέργαστα λύματα που διοχετεύουν με παράνομους υπόγειους αγωγούς οι βιομηχανίες της ευρύτερης περιοχής. Γίνονται προσπάθειες ώστε να καθαριστεί το ποτάμι από τα τοξικά λύματα καθώς επίσης και νέοι τρόποι υδροδότησης της περιοχής. Ο δήμος έχει ζητήσει, με ηλεκτρονική επιστολή, από την Αμερικανίδα ακτιβίστρια, Έριν Μπρόκοβιτς, να αναλάβει την υπόθεση με εκείνη να ανταποκρίνεται θετικά αρχικώς. Επιπλέον, η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο καθώς εξετάζεται το ενδεχόμενο μετεγκατάστασης επιπλέον βιομηχανικών μονάδων στη Βοιωτία αλλά και η δημιουργία ενεργειακών κέντρων. Σύμφωνα με τις μετρήσεις του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, που αποκαλύφθηκαν πρόσφατα, τα υπόγεια ύδατα στην περιοχή του Ασωπού είναι εξαιρετικά τοξικά καθώς καταγράφονται συγκεντρώσεις που ξεπερνούν τα 100 μικρογραμμάρια εξασθενούς χρωμίου ανά λίτρο νερού. Επιπλέον, μετά από δειγματοληψία, εντοπίστηκαν στα ύδατα του Ασωπού υψηλές συγκεντρώσεις νικελίου, νιτρικών, φωσφορικών αλλά και ολικού χρωμίου. Σύμφωνα με έρευνα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στα Οινόφυτα ενώ κάποιες από τις επιχειρήσεις διαθέτουν βιολογικό καθαρισμό για την πρωτοβάθμια επεξεργασία των αποβλήτων, αποφεύγουν να τον χρησιμοποιούν δεδομένου ότι αυξάνει το κόστος παραγωγής των προϊόντων. Υπενθυμίζεται ότι τα κρούσματα καρκίνου στους κατοίκους της περιοχής των Οινοφύτων αυξάνονται συνεχώς, ενώ την τελευταία 15ετία οι θάνατοι από τη συγκεκριμένη ασθένεια τετραπλασιάστηκαν. Παρά τις διαστάσεις που έχει λάβει το θέμα, οι βιομηχανίες παραμένουν ατιμώρητες και το περιβαλλοντικό έγκλημα συνεχίζεται. Απ’ ότι φαίνεται τα τσουχτερά πρόστιμα δεν αποτελούν δραστικό μέτρο, με αποτέλεσμα οι

Page 42: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή του Ασωπού να μολύνουν το περιβάλλον όλο και περισσότερο. Επομένως για το καλύτερο αύριο τόσο των ζωικών και φυτικών οργανισμών της συγκεκριμένης περιοχής αλλά όσο και των κατοίκων της η πολιτεία θα πρέπει να αναλάβει πιο δραστικά μέτρα(ακόμα και λουκέτο σε πολλά εργοστάσια) έτσι ώστε να προλάβει μια μελλοντική ενδεχόμενη καταστροφή.

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!!!

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:

ΚΟΡΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΡΓΥΡΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΣΠΑΤΑΛΗ ΝΕΡΟΥ

Η παγκόσμια γεωργία απορροφά για τις ανάγκες της, κάθε χρόνο, το 92% όλου του πόσιμου νερού της Γης, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα, που αποτελεί την πιο εμπεριστατωμένη ανάλυση της χρήσης των υδάτινων πόρων του πλανήτη.

Page 43: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Η Ελλάδα εμφανίζεται ως μια από τις χώρες με το μεγαλύτερο «υδάτινο αποτύπωμα» στον κόσμο, μια έννοια που περιγράφει τη χρήση νερού που γίνεται από τον πληθυσμό της, αν και άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, έχουν ακόμα μεγαλύτερη αναλογία ετήσιας κατανάλωσης νερού ανά κάτοικο.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Άριεν Χέκστρα του πανεπιστημίου του Τβέντε στην Ολλανδία, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το «Science», εκτιμούν επίσης ότι σχεδόν το ένα πέμπτο (22%) της παγκόσμιας κατανάλωσης νερού διασχίζει τα σύνορα των κρατών ως «εικονικό νερό», δηλαδή ως το νερό που απαιτείται για να παραχθεί ένα εμπόρευμα, όπως το κρέας ή ένα ηλεκτρονικό προϊόν, αλλά το οποίο (νερό) δεν το αντλούν οι ίδιοι οι τελικοί καταναλωτές αυτών των εισαγόμενωνπροϊόντων.Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται πάνω από 9.000 κυβικά χιλιόμετρα γλυκού ή πόσιμου νερού που προέρχεται από διάφορες πηγές, όπως τα ποτάμια, τους υδροφόρους ορίζοντες, τους ταμιευτήρες κ.α. (από το συνολικό γλυκό νερό, το 15% περίπου θεωρείται μολυσμένο και άρα μη πόσιμο). Μόνο τρεις χώρες, η Κίνα, η Ινδία και οι ΗΠΑ, που έχουν συνολικά το 44% του παγκόσμιου πληθυσμού, χρησιμοποιούν το 38% αυτού του νερού, με μέσες ετήσιες καταναλώσεις 1.207, 1.182 και 1.053 κυβικών χλμ. αντίστοιχα.Οι ΗΠΑ, με 5% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχουν τη μεγαλύτερη ετήσια κατανάλωση πόσιμου νερού ανά κεφαλή. Η μέση ετήσια παγκόσμια κατανάλωση πόσιμου νερού είναι περίπου 1.385 κυβικά μέτρα ανά άτομο. Η Ελλάδα, με κατανάλωση γύρω στα 2.300 κυβικά μέτρα, βρίσκεται πολύ ψηλότερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο και εμφανίζεται ως μια από τις χώρες με την πιο «σπάταλη» κατανάλωση νερού.Η μελέτη τονίζει ότι πολλά κράτη που δεν διαθέτουν επαρκείς υδάτινους πόρους, αναγκαίους για την παραγωγή αγαθών, καταφεύγουν στην μαζική εισαγωγή και

Page 44: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

κατανάλωση εμπορευμάτων «εντάσεως νερού», όπως δημητριακά, τα οποία παράγονται σε άλλες χώρες. Αυτή η ροή «εικονικού νερού» αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα της παγκόσμιας οικονομίας, σύμφωνα με τον Χέκστρα.Το μερίδιο του λέοντος, όσον αφορά το νερό, ανήκει στην παγκόσμια γεωργία με 92%. Από αυτό, περίπου το 27% της παγκόσμιας κατανάλωσης νερού προορίζεται για την παραγωγή δημητριακών (σιτάρι, καλαμπόκι, ρύζι κ.α.), το 22% για την παραγωγή κρέατος και το 7% για την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων.Οι ερευνητές επισημαίνουν την ανάγκη η γεωργία να μειώσει την κατανάλωση νερού, βελτιώνοντας τις τεχνικές άρδευσης, αξιοποιώντας καλύτερα το νερό των βροχών που συχνά πάει χαμένο και διαφυλάσσοντας τα υπόγεια ύδατα από την εξάντλησή τους. Όπως υπογραμμίζουν, η εξοικονόμηση νερού είναι απαραίτητη για την ανθρωπότητα και τονίζουν ότι κάθε κυβικό μέτρο νερού, που λαμβάνεται από επιφανειακές πηγές, όπου γενικά το νερό ανανεώνεται περιοδικά, είναι ένα κυβικό μέτρο που διασώζεται από τα υπόγεια ύδατα, τα οποία δεν ανανεώνονται με την ίδια ταχύτητα.Οι επιστήμονες επίσης καλούν σε αλλαγή των διατροφικών συνηθειών, για παράδειγμα, με περιορισμό της κατανάλωσης των «υδατοβόρων» κτηνοτροφικών προϊόντων, ώστε να εξοικονομηθεί πρόσθετο νερό.

ΣΠΑΤΑΛΗ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Page 45: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

H αλόγιστη υπερεκμετάλλευση του διαθέσιμου νερού για άρδευση γεωργικών καλλιεργειών, αναδεικνύεται βασικός παράγοντας εξάντλησης των υδατικών αποθεμάτων, ερημοποίησης της χώρας, αλλά και κινδύνου για την υγεία των κατοίκων της. Aπό το σύνολο του νερού που καταναλώνεται στην Eλλάδα, με οποιονδήποτε τρόπο, το 86% αφορά σε αγροτικές χρήσεις (!) με τη Θεσσαλία να απορροφά το 25% του «γεωργικού» νερού και να συγκεντρώνει το 21,7% της συνολικής ζήτησης νερού στη χώρα! Στον αντίποδα, τα εκατομμύρια των κατοίκων της υδροκέφαλης Aθήνας καταναλώνουν μόλις το 4% του διαθέσιμου νερού, καταναλώνοντας τα νερά Yλίκης, Mόρνου και Eύηνου. Η Θεσσαλία απορροφά τη μερίδα του λέοντος, ακολουθούμενη από την Aνατολική Στερεά (12,5% της αγροτικής ζήτησης νερού) και την Kεντρική Mακεδονία (10,5%). H Kεντρική Mακεδονία εμφανίζει, επίσης, εξαιτίας του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, τη δεύτερη ζήτηση νερού για αστική χρήση (10,5%). Ως προς τις υπόλοιπες «κατευθύνσεις» του νερού, είναι μάλλον ενδεικτικές μιας οικονομίας με σημαντικά διαρθρωτικά προβλήματα: μόλις 2% των υδάτων απορροφάται για βιομηχανική χρήση, ενώ στο 1% ανέρχεται το ποσοστό του νερού που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας. Tο 26,5%, πάντως, του «βιομηχανικού» νερού καταναλώνεται στη Δυτική Mακεδονία, ενώ τα περισσότερα υδροηλεκτρικά έργα βρίσκονται στη Δυτική Στερεά Eλλάδα (19,8% της ενεργειακής χρήσης). Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στην ημερίδα για τους «Eλληνικούς Yδάτινους Πόρους», η γεωργική υπερεκμετάλλευση των υδάτων, μέσα και από τις χιλιάδες παράνομες γεωτρήσεις, οδηγεί, μεταξύ άλλων, στη ραγδαία υποβάθμιση των υδάτινων πόρων, της ποιότητας δηλαδή του νερού που χρησιμοποιείται για άρδευση ή ύδρευση (καταλήγει δηλαδή στα ποτήρια των πολιτών).

Σύμφωνα με τον καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Aθήνας κ. K. Kοσμά, η ραγδαία αύξηση της κατανάλωσης νερού σε συνδυασμό με τον περιορισμό της φυτοκάλυψης (που μειώνει την απορρόφηση νερού από το έδαφος) οδηγεί σε υποβάθμιση των διαθέσιμων πόρων ακόμα και στην είσοδο υφάλμυρου νερού στους παραλιακούς υδροφορείς. Ως αποτέλεσμα, 1,5 εκατομμύριο στρέμματα στην Eλλάδα παρουσιάζουν μεγάλη συγκέντρωση αλάτων και απαιτούνται εγγειοβελτιωτικές παρεμβάσεις. Kίνδυνο αποτελούν και τα λιπάσματα και φυτοφάρμακα που ευρέως χρησιμοποιούνται στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις. περισσότερα από 4,5 εκατομμύρια στρέμματα αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα επιβάρυνσης από φυτοφάρμακα, ενώ σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Aιγαίου κ. Mιχ. Aγγελίδη, τέσσερις νομοί της χώρας «η Aργολίδα, η Hλεία, η Bοιωτία και η Λάρισα παρουσιάζουν υπερβάσεις των επιτρεπόμενων ορίων παρουσίας χημικών ουσιών». Oπως, μάλιστα, αποκάλυψε «αρκετοί πολίτες στο Aργος δεν πίνουν νερό καθώς η συγκέντρωση νιτρικών ιόντων ανά λίτρο νερού είναι τριπλάσια του ορίου».

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΝΕΡΟΥ

Μέχρι και 50% μπορεί να φτάσει η εξοικονόμηση νερού στο σπίτι, εάν ακολουθήσουμε μερικές πρακτικές οδηγίες…

Page 46: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Στο ντους καταναλώνεται το 1/5 περίπου του νερού που χρησιμοποιείται στα σπίτια μας. Το ντους απαιτεί λιγότερη από τη μισή ποσότητα νερού που χρησιμοποιείται συνήθως σε ένα μπάνιο. Ωστόσο, ακόμη κι ένα «δυνατό» ντους μπορεί να απαιτήσει την ίδια ποσότητα. Ντουζιέρες που παρέχουν μεγαλύτερη οικονομία στο νερό και αυτορρυθμιζόμενες μπαταρίες (βρύσες) είναι μια λύση για την αποφυγή της σπατάλης. Ακόμη, ένας διακόπτης ανάμεσα στο τηλέφωνο του ντους και το σπιράλ σταματά τη ροή όποτε θέλουμε και κρατά σταθερή τη θερμοκρασία του νερού.

Το τράβηγμα στο καζανάκι αντιστοιχεί στο 1/3 όλου του νερού που καταναλώνεται σε ένα σπίτι.

Επισκευάζετε άμεσα τις βρύσες που στάζουν. Περίπου 1 λίτρο νερού χάνεται κάθε 10 λεπτά με αυτόν τον τρόπο.

Βελτιώστε την ικανότητα κατακράτησης νερού του εδάφους στον κήπο σας προσθέτοντας οργανική ύλη (κοπριά, λίπασμα κ.λπ.). Τα τραχιά, αμμώδη εδάφη κατακρατούν πολύ λιγότερη υγρασία, ενώ τα αργιλώδη, πηλώδη εδάφη πολύ περισσότερη. Μειώστε την απώλεια νερού λόγω εξάτμισης εφαρμόζοντας ένα επιφανειακό κάλυμμα προστασίας, όπως οργανική ύλη, πλαστικά φύλλα ή κάποτε μικρές πέτρες. Μην ποτίζετε υπερβολικά τον κήπο σας. Κατά γενικό κανόνα, οι χορτοτάπητες χρειάζονται πότισμα μόνο κάθε 5 έως 7 ημέρες το καλοκαίρι και κάθε 10 έως 14 ημέρες το χειμώνα. Μια ισχυρή βροχή ικανοποιεί τις ανάγκες σε νερό για διάστημα δύο εβδομάδων. Ποτίζετε τον κήπο σας νωρίς το πρωί, όταν η θερμοκρασία και η ταχύτητα του αέρα είναι οι χαμηλότερες. Αυτό μειώνει τις απώλειες νερού από την εξάτμιση. Μην αφήνετε τους ψεκαστήρες ή τις μάνικες αφύλακτα. Οι μάνικες κήπων σας μπορούν να σπαταλήσουν πάνω από 2,5 κυβικά μέτρα νερό, μόνο σε μερικές ώρες.Επιλέξτε φυτά που δε χρειάζονται παρά ελάχιστη άρδευση. Φυτά χυμώδη ή με φύλλα με επιφάνεια γυαλιστερή, που μοιάζει κερωμένη, αντέχουν σε ξηρές περιόδους. Επίσης, καλά ριζωμένα μεγάλα δέντρα και θάμνοι έχουν ερευνητικά ριζικά συστήματα και γενικά αποσπούν νερό από μεγάλο βάθος μέσα στο έδαφος.

Μεγάλη εξοικονόμηση νερού εξασφαλίζεται επίσης με φυτά που δε χρειάζονται συχνό πότισμα (π.χ. λεβάντα, μέντα, φασκόμηλο, δεντρολίβανο, γεράνι, κισσός, διάφορα κακτοειδή κ.λπ.).

Αποφεύγετε το συχνό και λιγοστό πότισμα, γιατί ενθαρρύνει την επιφανειακή ανάπτυξη ριζών. Ποτίζετε πιο αραιά και με περισσότερη ποσότητα γύρω από τις ρίζες. Ακόμη, μετακινήστε όλες τις γλάστρες στη βόρεια πλευρά του σπιτιού ή στη σκιά. Βάλτε τες μαζί ανά ομάδες για να διατηρούν την υγρασία τους και ποτίζετέ τες επιμελώς νωρίς το πρωί ή το βράδυ.

Page 47: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Ανακυκλώστε το κατάλληλο νερό από οικιακές χρήσεις όπως μπάνιο, ντους και νερό πλύσης σε παλιά φυτά, μην το χρησιμοποιείτε όμως όταν έχει απορρυπαντικό ή αφρόλουτρο.

Αφήστε το γρασίδι να μεγαλώσει λίγο παραπάνω κατά τις ξηρές περιόδους. Τα περισσότερα είδη γκαζόν είναι πολύ ανθεκτικά και συνήθως πρασινίζουν όταν τελειώνει η περίοδος της ξηρασίας.

• Εφαρμογή ενιαίας διαχείρισης υδατικών πόρων, κεντρικά και περιφερειακά• Δημιουργία Εθνικής Βάσης Υδατικών Δεδομένων• Θεσμοθέτηση μέτρων προστασίας των υδατικών πόρων από την ρύπανση• Νομοθετική παρέμβαση στην οικιστική ανάπτυξη όπου υπάρχει ανεπάρκεια υδατικών πόρων

Γνώριζες πως:

Α) Όταν μια βρύση στάζει σταγόνα-σταγόνα, μέσα σε ένα χρόνο μπορεί να αδειάζει χαμένο νερό που θα επαρκούσε για να γεμίσουμε τουλάχιστον 35 φορές μια μπανιέρα...!

Β) Όταν πλένουμε τα χέρια μας ή τα δόντια μας αφήνοντας συνεχώς ανοιχτή τη βρύση να τρέχει άσκοπα, σπαταλάμε μέσα σε ένα λεπτό νερό που θα γέμιζε 10 μεγάλα μπουκάλια...!

ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗ

Page 48: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Η ερημοποίηση θεωρείται ένα από τα σημαντικότερο προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή της Μεσογείου,συμπεριλαμβανομένου και του ελλαδικού χώρου. Ως ερημοποίηση ορίζεται η υποβάθμιση του εδάφους και του περιβάλλοντος στις ξηροθερμικές και ύφυγρες περιοχές (περιοχές με λόγο ετήσιων κατακρημνισμάτων προς τη δυνητική εξατμισιδιαπνοή μεταξύ 0.05 και 0.65). Η υποβάθμιση που προκαλείται από την ερημοποίηση αφορά στη μείωση ή απώλεια της παραγωγικότητας των γεωργικών και δασικών εκτάσεων, κυρίως λόγω της διάβρωσης που επιφέρει δραστική μείωση του βάθους και της γονιμότητας του εδάφους και της βλάστησης. Στην Ελλάδα, η διάβρωση του εδάφους προκαλείται κυρίως από τα ύδατα της βροχής και δευτερευόντως από τον άνεμο, αλλά και σε μικρότερο βαθμό κατά την άροση σε γεωργικά εδάφη και από τη χημική υποβάθμιση του εδάφους (αλάτωση – αλκαλίωση). Εκτός όμως από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η ερημοποίηση έχει επίσης σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Παράγοντες ΕρημοποίησηςΗ ευαισθησία μίας περιοχής στη διαδικασία της απερήμωσης, η οποία οδηγεί στην ερημοποίηση, εξαρτάται από εδαφικούς, κλιματικούς και ανθρωπογενείς παράγοντες. Συνοπτικά, η ερημοποίηση προκαλείται είτε από τη μεμονωμένη δράση είτε από την αλληλεπίδραση των εξής παραγόντων: Εδαφικοί παράγοντες: Η ευαισθησία στην εμφάνιση της ερημοποίησης αφορά σε εδάφη προερχόμενα από μητρικό υλικό με μικρή ανεκτικότητα στη διάβρωση, αβαθή, με μεγάλη κλίση, μικρή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία και

Page 49: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

ευπάθεια στη χημική διάβρωση λόγω κακής ποιότητας νερού άρδευσης (αλατούχα ύδατα). Ενδεικτικά, φαινόμενα ερημοποίησης εμφανίζονται σε εδάφη προερχόμενα από ασβεστολιθικά πετρώματα, τα οποία καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος του ελλαδικού χώρου, είναι συνήθως αβαθή και παρουσιάζουν σημαντική διαβρωσιμότητα. Επίσης, η φυσιογραφία της Ελλάδας ευνοεί τη διάβρωση των εδαφών διότι παρουσιάζει μεγάλες υψομετρικές διαφορές.

Κλιματικοί παράγοντες: Αφορά σε περιοχές με μικρό ετήσιο ύψος βροχής, υψηλές θερμοκρασίες τη θερινή περίοδο και υψηλή εξατμισιδιαπνοή που προκαλούν έντονο υδατικό έλλειμμα και με συχνή εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινόμενων (έντονες βροχοπτώσεις, πλημμύρες, ξηρασία). Η διαφαινόμενη ένταση της κλιματικής μεταβλητότητας αναμένεται να οξύνει το πρόβλημα της ερημοποίησης καθώς η συχνότερη εμφάνιση πλημμυρικών φαινομένων αυξάνει την επιφανειακή διάβρωση του εδάφους, ενώ η εμφάνιση μακρών περιόδων ξηρασίας μειώνει την περιεκτικότητα του εδάφους σε νερό και προκαλεί δυσμενές περιβάλλον για την ανάπτυξη φυτικών ειδών, περιορίζοντας έτσι τον προστατευτικό ρόλο του ριζοστρώματος.

Ανθρωπογενείς παράγοντες: Αφορά σε μη αποδεκτές γεωργικές πρακτικές (εντατική καλλιέργεια των γεωργικών περιοχών, υπερβολική χρήση των λιπασμάτων, μη ορθολογική κατεργασία του εδάφους, έλλειψη προστασίας γεωργικών εδαφών), μη ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων (ανεπαρκείς πρακτικές άρδευσης, υπεράντληση του υπόγειου νερού, έλλειψη στραγγιστικών έργων), αλλαγή χρήσης γης (από δάσος σε γεωργικό έδαφος, από γεωργικό έδαφος σε αστική χρήση), μη αειφορικές πρακτικές δασικής διαχείρισης (υπερβόσκηση, υπερβολική υλοτομία, πυρκαγιές).

ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Παράγοντες Ερημοποίησης στην Ελλάδα.Οι παράγοντες που επιδρούν στο φαινόμενο της ερημοποίησης στην Ελλάδα είναι κυρίως:• Οι ημιερηματικές κλιματικές συνθήκες οι οποίες επηρεάζουν το 54% της χώρας.• Τα φτωχά, πετρώδη και αβαθή εδάφη με μεγάλο δείκτη διαβρωσιμότητας.• Η μη-ομαλή τοπογραφία και οι μεγάλες κλίσεις του εδάφους.• Η έντονη υποβάθμιση και καταστροφή της βλάστησης από την υπερεκμετάλλευσης των εδαφών και τις συχνές πυρκαγιές.• Η έλλειψη ορθολογικής εκμετάλλευσης των υδατικών πόρων.• Η συγκέντρωση της οικονομικής δραστηριότητας του πληθυσμού στις πεδινές και παραθαλάσσιες περιοχές. • Η έλλειψη μακροχρόνιας και σταθερής πολιτικής για τα δάση, που προκλήθηκε από τις συχνές περιόδους πολιτικής αστάθειας και τις καταλήψεις από ξένες δυνάμεις. Και τέλος τα μεγάλα συγκοινωνιακά και ενεργειακά έργα που θέτουν σε κίνδυνο την συνοχή και την υγεία των δασών και των δασικών εκτάσεων

Page 50: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Η ερημοποίηση προκαλείται από τη συνεργία των παραπάνω παραγόντων, και η ένταση του προβλήματος της υποβάθμισης εξαρτάται άμεσα από την ένταση αυτών. Στην Ελλάδα η κατάσταση είναι εξαρχής προβληματική, γιατί υπάρχει χωρική επικάλυψη και ταυτόχρονη εμφάνιση μέρους ή του συνόλου των παραπάνω δυσμενών εδαφοκλιματικών συνθηκών, με αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι το 35% του ελλαδικού χώρου αντιμετωπίζει υψηλό κίνδυνο ερημοποίησης. Στις περιοχές υψηλού κινδύνου ανήκουν τα νησιά του Αιγαίου, ένα μέρος της Θεσσαλίας,η Ανατολική Στερεά Ελλάδα, η Ανατολική Πελοπόννησος, η Κρήτη (ιδιαιτέρως το νότιο και ανατολικό τμήμα της) καθώς και άλλες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας .Το μεγαλύτερο μέρος των περιοχών με ευαισθησία στον κίνδυνο ερημοποίησης απειλούνται λόγω διάβρωσης, ενώ σημαντικές παράκτιες κυρίως περιοχές κινδυνεύουν από υποβάθμιση λόγω της αλάτωσης των εδαφών που προκαλείται από την υφαλμύρινση των παράκτιων υδροφορέων. Παρά όμως το αντίξοο των φυσικών συνθηκών, η εμφάνιση του φαινόμενου της ερημοποίησης προϋποθέτει την επίδραση της ανθρώπινης παρέμβασης, και συγκεκριμένα προκαλείται κυρίως από τη χρόνια και παγιωμένη κατάσταση ανορθολογικής διαχείρισης του χώρου και των υδατικών πόρων.

Αντιμετώπιση – Θεσμικό Πλαίσιο Αναφορικά με το σημαντικό ζήτημα της καταπολέμηση της ερημοποίησης, το πρόβλημα εστιάζεται στο γεγονός ότι το φαινόμενο εξελίσσεται με βραδύτητα και παρουσιάζει χρονική και χωρική ασυνέχεια. Επομένως, σε αντίθεση με ακραία γεγονότα όπως οι πλημμύρες και οι δασικές πυρκαγιές, οι οποίες προκαλούν άμεσα αντιληπτές δυσμενείς συνθήκες, οι αρνητικές επιπτώσεις της ερημοποίησης στο περιβάλλον και στην οικονομία γίνονται αντιληπτές από την κοινωνία και την πολιτεία όταν πια τις έχει πλήξει ανεπανόρθωτα, υπό την έννοια ότι το αποτέλεσμα της ερημοποίησης. η υποβάθμιση του εδάφους, είναι πρακτικά μη αναστρέψιμο.Αξίζει να αναφερθεί ότι το θεσμικό και οργανωτικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση του φαινομένου υπάρχει, αλλά η χώρα συνεχίζει να αντιμετωπίζει έντονο και κλιμακούμενο πρόβλημα υποβάθμισης της γης και ερημοποίησης. Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης κυρώθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων το 1997, κατέστη Νόμος του Κράτους και οδήγησε στη σύσταση της Εθνικής Επιτροπής για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης (ΕΚΕΘΕ). Η ΕΚΕΘΕ είχε τη ευθύνη της σύνταξης και κατάρτισης του Ελληνικού Σχεδίου Δράσης για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης, το οποίο η ελληνική κυβέρνηση αποδέχθηκε.Το εν λόγω Σχέδιο Δράσης παρουσιάζει αναλυτικά τους παράγοντες και τις διαδικασίες που προκαλούν την ερημοποίηση στην Ελλάδα, και προτείνει ένα συνεκτικό πλαίσιο μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου. Συνοπτικά, οι βασικοί άξονες του Σχεδίου Δράσης για την ερημοποίηση είναι: α) Η προστασία των δασών από πυρκαγιές και καταστροφικές εκχερσώσεις, καθώς και η έγκαιρη αποκατάσταση της καταστρεφόμενης από τις πυρκαγιές δασικής βλάστησης

Page 51: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

β) Η προστασία των υδατικών πόρων από την υπερκατανάλωση και τη ρύπανση. Ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στον τομέα της γεωργίας με πρόνοια για την εφαρμογή αρδευόμενης γεωργίας μόνο σε περιπτώσεις εξασφαλισμένης αειφόρου επάρκειας υδατικών πόρων, με παράλληλο εκσυγχρονισμό των αρδευτικών συστημάτων και λαμβανομένων υπόψη και των αναγκών της πρόληψης της αλάτωσης των εδαφών.γ) Η προστασία των αγροτικών γαιών και βοσκοτόπων από την εντατική εκμετάλλευση λαμβάνοντας υπόψη τα όρια της βιοϊκανότητας τους και με πρόνοια για άσκηση της γεωργίας μόνο σε εδάφη με μικρές κλίσεις. Επίσης, προστασία αγροτόπων και δασικών εκτάσεων από πιέσεις για οικοδομική, βιομηχανική και τουριστική χρήση, καθώς και αναθεώρηση του συστήματος γεωργικών και κτηνοτροφικών επιδοτήσεων οι οποίες δεν εξασφαλίζουν την αειφόρο ανάπτυξη.δ) Η ενίσχυση της έρευνας, ανταλλαγής πληροφοριών και εκπαίδευσης, και οργάνωση μηχανισμών παρακολούθησης με την επιλογή κατάλληλων δεικτών. Επίσης, προτείνεται η ανάληψη του έργου της καταπολέμησης της ερημοποίησης και αντιμετώπισης των επιπτώσεων της σε τοπικό επίπεδο από τις αρμόδιες κρατικές και δημοτικές αρχές σε συνεργασία με τους τοπικούς κοινωνικούς φορείς. Σε κάθε Περιφέρεια ή Νομαρχία που βρίσκεται σε απειλούμενες ζώνες προτείνεται η σύσταση ειδικών επιτροπών κατά της απερήμωσης, με τη συμμετοχή των προϊστάμενων των αρμόδιων υπηρεσιών (γεωργίας, δασών, δημόσιων έργων, χωροταξίας και περιβάλλοντος και κοινωνικών υποθέσεων) και εκπροσώπων δημοτικών αρχών, κοινωνικών φορέων, αγροτικών συνεταιρισμών, κτλ.

ΑΦΑΛΑΤΩΣΗ

Αφαλάτωση είναι η διεργασία αφαίρεσης αλάτων από μια αλατούχα ουσία και κυρίως από αλατούχα ύδατα. Έτσι, κατ΄ επέκταση, η αφαλάτωση είναι μια μέθοδος ανάκτησης πόσιμου νερού από θαλασσινό νερό, υφάλμυρα ποτάμια και λίμνες.

Εφαρμόζεται κυρίως σε περιοχές με ξηρό κλίμα, φτωχές σε πόσιμο νερό και με πρόσβαση όμως σε θαλασσινό νερό. Η αφαλάτωση άρχισε να αναπτύσσεται κατά τον 20ο αιώνα με την εμφάνιση λειψυδρίας σε πολλές περιοχές της Γης. Όπως είναι γνωστό το 97,3% περίπου των παγκόσμιων αποθεμάτων νερού βρίσκεται στη θάλασσα αναμεμιγμένο σε μεγάλες αναλογίες με διάφορα διαλυμένα άλατα σε τέτοια μορφή που η χρήση του, είτε ως πόσιμο, είτε ακόμα και για βιομηχανικές διεργασίες καθίσταται αδύνατη.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Ιστορικά η ιδέα της αφαλάτωσης ανάγεται στους αρχαίους Έλληνες ναυτικούς που την εφάρμοζαν κατά τον 4ο π.Χ. αιώνα με την εξάτμιση του θαλασσινού νερού που την περιγράφει και ο Αριστοτέλης. Επίσης περιγραφή αφαλάτωσης αναφέρεται ως πραγματεία από Άραβα συγγραφέα του 8ου μ.Χ. αιώνα που βασίζεται στην απόσταξη του νερού.

Page 52: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Τον 18ο αιώνα, με την ανάπτυξη της ατμοπλοΐας, η αναγκαιότητα μεγάλης ποσότητας ύδατος στη χρήση των ατμομηχανών κατέστησε επιτακτική ανάγκη την αφαλάτωση του θαλασσινού νερού ώστε να μη προκαλείται ταχύτατη διάβρωση των μηχανών. Το πρώτο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας αφαλάτωσης νερού δόθηκε στην Αγγλία το 1869. Η σπουδαιότητα αυτής της ανακάλυψης φάνηκε από το γεγονός ότι τον ίδιο αμέσως χρόνο οι Άγγλοι εγκατέστησαν τη πρώτη μεγάλη μονάδα αφαλάτωσης θαλασσινού ύδατος στο Άντεν για τις ανάγκες του στόλου τους. Ο πρώτος μεγάλος εργοστασιακός σταθμός αφαλάτωσης θαλασσινού ύδατος για εμπορική και βιομηχανική χρήση εγκαταστάθηκε στην Αρούμπα (τότε Ολλανδικές Αντίλλες) το 1930.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΦΑΛΑΤΩΣΗΣ

Το νερό είναι το πολυτιμότερο αγαθό χωρίς αυτό δεν μπορεί να υπάρξει ζωή στον πλανήτη μας. Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την ευρύτερη περιοχή της μεσογείου, ενώ στη χώρα μας ήδη συγκεκριμένες περιοχές της, βιώνουν μειωμένα επίπεδα βροχόπτωσης. Λόγω της μείωσης των αποθεμάτων των επιφανειακών υδάτων λειτουργούν χιλιάδες παράνομες γεωτρήσεις για χρήση του αντλούμενου νερού κυρίως για το πότισμα καλλιεργειών. Τα επόμενα χρόνια το πρόβλημα στη περιοχή της μεσογείου προβλέπεται να οξυνθεί ακόμη περισσότερο.Η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος δεν μπορεί να είναι άλλη από το να καταφύγουμε στην αστείρευτη πηγή νερού που η χώρα μας διαθέτει σε αφθονία: τη θάλασσα. Με 15,000 χλμ ακτών, πολλές περιοχές της Ελλάδος έχουν εύκολη πρόσβαση σε θαλασσινό νερό. Η σημερινή διαθέσιμη τεχνολογία μας δίνει τη δυνατότητα να παράγουμε πόσιμο νερό απευθείας από τη θάλασσα. Η τεχνολογία αυτή είναι η αντίστροφη όσμωση. Με την αντίστροφη όσμωση το νερό της θάλασσας προωθείται μέσα από ημιπερατές συνθετικές μεμβράνες. Οι μεμβράνες αυτές έχουν την ιδιότητα να διαχωρίζουν τα άλατα και τις οργανικές ενώσεις από το θαλασσινό νερό.Προϋπόθεση για τη λειτουργία ενός τέτοιου συστήματος είναι να βρίσκεται κοντά στη θάλασσα (μέχρι μερικές δεκάδες μέτρα). Στη θάλασσα βυθίζεται μία υποβρύχια αντλία που προωθεί το θαλασσινό νερό στον αφαλατωτή. Εκεί υπάρχει μία δεύτερη αντλία που στέλνει το νερό με υψηλή πίεση στην ειδική ημιπερατή μεμβράνη. Αφού το νερό περάσει από αυτή τη μεμβράνη μπορεί να διοχετευθεί στη βρύση από όπου μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πόσιμο νερό. Υπάρχει η δυνατότητα, ανάλογα με το σύστημα αφαλάτωσης που θα επιλεχθεί, στο σημείο της εξόδου του νερού να προστεθούν ειδικά φίλτρα και υπεριώδης αποστειρωτής. Με τον τρόπο αυτό αφαιρείται η οποιαδήποτε γεύση μπορεί να έχει το νερό και μέχρι το 99,8% των μικροοργανισμών, συμπεριλαμβανομένων των ιών και βακτηριδίων. Οι απαιτήσεις σχεδιασμού και εξοπλισμού ενός συστήματος αφαλάτωσης είναι υψηλές προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανάγκη σταθερά υψηλής πίεσης, να αντιμετωπιστεί η διαβρωτική δράση του θαλασσινού νερού και να διασφαλιστεί η σταθερή ποιότητα του παραγόμενου νερού.

Page 53: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

Μονάδες αφαλάτωσης σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να καλύψουν τις ολοένα και περισσότερες ανάγκες για το πόσιμο νερό.Η πρωτοκαθεδρία ανήκει στην Ισπανία, η οποία εδώ και μερικά χρόνια αφαλατώνει μεγάλες ποσότητες γλυκού νερού.Το ίδιο κάνει και και η Σιγκαπούρη για να σταματήσει να εξαρτάται από τη γειτονική Μαλαισία.Πόλλες μονάδες αφαλάτωσης υπάρχουν και στο Ισραήλ.Στόχος τους είναι να αποταμιέυσει η χώρα 500 εκατομμύρια κυβικα μέτρα γλυκού νερού ώστε να αντικαταστήσει την αντίστοιχη ποσότητα που δανειζόταν από τη λίμνη της Γενισαρέτ.Μετά το 2016 η συνολική παραγωγή γλυκού νερού από την αφαλάτωση θα ξεπεράσει τα 38 δις κυβικά μέτρα το χρόνο.Αυτό σημαίνει διπλασιασμός της ποσότητας από το 2008.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ

Βιολογικό καθαρισμό λέμε την τεχνητή διαδικασία που ακολουθούμε για να εξομοιώσουμε την λειτουργία της φύσης κατά την αδρανοποίηση των λυμάτων. Με λίγα λόγια δηλαδή θα τροφοδοτήσουμε το σύστημά μας με λύματα και στην έξοδό του θα έχουμε καθαρό διαυγές νερό με ποιοτικά χαρακτηριστικά κατάλληλα για διάθεσή σε φυσικό αποδέκτη και όλα αυτά χωρίς μυρωδιές, μόλυνση και μεγάλη κατανάλωση ισχύος! Επειδή σε ένα οικιακό σύστημα μας περιορίζει ο χρόνος και ο όγκος, θα πρέπει την διαδικασία αυτή να τη επιταχύνουμε και να την συρρικνώσουμε. Γι’ αυτό και η λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού στηρίζεται στη γνωστή μέθοδο της αερόβιας επεξεργασίας η οποία με εκτεταμένο αερισμό, δημιουργεί περιβάλλον κατάλληλο για τη δημιουργία μικροοργανισμών που καταναλώνουν την ύλη.

Η Γεωρυθμική ΑΤΕ αναλαμβάνει τη μελέτη, κατασκευή και τη λειτουργία μονάδων επεξεργασίας αστικών λυμάτων, βιομηχανικών αποβλήτων αλλά και εγκαταστάσεων επεξεργασίας πόσιμου και βιομηχανικού νερού. Παράλληλα αναλαμβάνει τη λειτουργία και συντήρηση υφιστάμενων μονάδων επεξεργασίας. Συνεργαζόμαστε με κορυφαίους στον κόσμο κατασκευαστές συστημάτων επεξεργασίας λυμάτων.

Τα πλεονεκτήματα του είναι πολλά. Ο ιδιώτης μπορεί να χρησιμοποιήσει το επεξεργασμένο νερό για πότισμα ή και για άλλες χρήσεις, μειώνοντας τον λογαριασμό του νερού και εξοικονομώντας πολύτιμο πόσιμο νερό. Επιπλέον δεν απαιτείται η κατασκευή αποχετευτικού δικτύου με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση σημαντικών χρηματικών πόρων οι οποίοι μπορούν να κατευθυνθούν σε άλλες παραγωγικές δράσεις.

ΕΛΕΑΝΑ ΡΟΥΣΣΟΥ

Page 54: ΑΡΧΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ Εργασία Περιβαλλοντικής ΤΟ ΝΕΡΟ

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΛΑΣΚΑΡΙΔΟΥ