Φιλοσοφικό Κοινωνιολογικό Λεξικό (Τόμος Β΄)

350

description

Λεξικό

Transcript of Φιλοσοφικό Κοινωνιολογικό Λεξικό (Τόμος Β΄)

COPYRIGHT: & .. 24 10681 . 3836482 - 3805451 FAX: 3807608

' -

: . 1995

,

. . , - , .. .. , . . , , - , , . , .

- - , , - , ( ) - , - , , EE -

. . . . . . . . . . . . . . . .. . ... . .. . . . - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - .. . .. . .. . .. . XX Bd Hrsg PG PUF - - - - - - - - - - - - Patrologia Graeka Press Universitairs de France

. LPZ. N.Y. .

-

: , , [.. (, 1079 - Cluny, 1142)]. (.. *, * ..) . (.. "19662" 2 ). , , (.. , ).

(6 . ..). , * *. *. , , . , . *.. .

' , "" "" ..

, . , . (. 458-535 ..). , *. * (529), , * , " ", , . , , " (532), . . , , , ( *) . ' '*, -

. " " , , , . , , , , . * (*, 202 ) *: ... " ... , ( ... ' ..., ( ) , ). , , , , , -

9

. " ", "" , , . , , , , . , , . , . . . , . . 1721. (Pier Damiani, Ravenna 1007 - Faenza 1072). , . . 1057 Ostia . . 1722, , - . VII ( - . ). , . , , .., - "" , . , , Damiani - - " . , . De Divina (, ..). Omnipotentia ( ), , - ' , - - , . : De " perfectione monachorum ( - ), De Sancta simplicitate ( . ), De vera felicitate ( . : ). , , 1759. . (1700-1752). . . . (- . 1713 1719) - , , . 140 - , . , 10

: , , , , , . - - , : "" ( ) , , , ( , , )..: G. P. Henderson, , (. . . . , 1977), : . - . : - 1700-1752 ( ). , 1982.- . , , ( ), . '. . 306-328. . .

, , . , , , .. .

(. 500-430 ..). , . . * * , . "" , " ", "" (. 450-440). , . , , " ", " ", " " " " . * * .. .

(. 400-350 ..). * , . , ' -

(1889-1972). . . 1913 . . , , , , , , , , . 1916 * , . . * . , . 1921 , . . , , , . ( ), , ,

11

. - * - 1859. , : (1) . (2) " " (1923- 1926), " ". . . 1915 - . 1931 * (Th. R. Malthus, 17661834), . 1934 , . , - - : (1) , , - (2) ( , " (3) ). 1934 . " (4) , , . . . "" - " " . . , , . - . . , . * (Imm. Kant, 1724-1804) * (P. S. de 1944. 1958 Laplace, 1749-1827) , . (Ch. Lyell, 1797-1875) ( - ) , - (G. - L. de Button, 1707-1788), , (J. - . de Lamarck, 1744-1829) (R. Chambers) , . . , (1967) . - . : " ", "", " ", " ", " - ", .. , 1975 - 19 , . . , . . ( ) - 1900 12

, (J. - Gr. Mendel, 1822-1884) 40 , (Hugo de Vries, 1848-1935) , . , . , (W. Bateson), , . , 20 . 1930. , (Ernst Mayr), * (J. Haxley) (Bern. Rensch), (L. Stebbins), (G. - G. Simpson), (. . Ford) (Th. Dobjansky, 19001975) (John . S. Haidane), (R. . Fisher) (Sewall Wright) , , . , , , , . : . . , , ..: C. Darwin, , . . , , . 1974.- J. C. Greene. The death ol Adam: Evolution and its impact on Western thought, . Iowa State University Press, 1959.T. Dobzhansky, , . . , 1979 - . Mayr, The growth ol biological thought: Diversity, Evolution and Inheritance, . Harvard University Press. Cambridge, 1982.

. 19 , * (Charl Darwin) * (Herbert Spencer) , - , , " " " ", . . " ", " " , . , . . . . . " ". " " . " " . .

13

, . , , , " " . , - ..: Hofstadter R.. Soaal Darwinism in American Thought, Beacon Press, Boston 1955.- Spencer H On the Comparative Psychology ol the Sexes, : "Study of Sociology", London, 1973, o. 373-383.- Shields S.. Functionalism and the Psychology ot Women. A Study in Sodal Myth, : "American Psychologist", July 1975, . 739-754. Xp.

(Darwin Robert Charles) (12.2.1809, - 1882, ). , . 1825 , . , , . , , . , 1831, , "", (27.12.1831 2.10.1836) . , , , . , , , , . , . , . 14

1837, . . 1838, , ( ) " ". , , , . 1844 , . 1846 1854 , . 1856 . , 1858 . , , . , (1.7.1858). 24 1859 . . 1250 . , , , . .

, . , . : , 1862' , 1864" , 1871 , 1872" , 1875" , 1876" , 1880" , 1881.. : Life and Letters of Charles Darwin, . Francis Darwin, . 1887.- C. Darwin, , . . , . , , 1974.C. D. Darlington, Darwin's Place in History, . Blackwell, 1959. C. . D. Robert, Darwin: Before and After, . Moody Press, Chicago, 1967.

" "", "" ( ), , , , .. , ( ) . . , (, 1986), "" , . , , * , "" , , .., ..

. , . . , . , , ..

. * (Peirce) . "" "", , "", , "" "" (index) , , . , "-

. . , . , , , . , . , . . . , , . 17 18 . * ' *..

15

( - ). , (2 . .. - 13 . ..) * . "" (-) , , - (140-87 ..), : 1 ) - (Shih Cing, ), *, 2) - (Shu Ching, To ), 3) I (I Ching, ), , 4) - (Li-Chi, ), : ) (Ta Hseh) Tseng Tse ) (Chung Yung) Tze Ssu, 5) - (Ch'iun Chiu, ), . (618-907 ..) : ( ), I ( ), ( -), - ( ), - ( -). - (827-840 ..), : (Hsio Cing, ), (Lun Y, , 107 , , , , ) , . (960-1127) , (-*), ...

. , , 1812. 1825

(' ) . , " ", . . . , : " ", . . , " ", . , " ", . . , " ". , . . . , , , , , . , . ( 1789), 18 . . (, , ..). ,

16

, . (, , ) , . . , , " ". , ., , . . , . , . , . , . - , . , . - , . . , : " " , - ..: . . , . , . 1960.- . . , . , 1975. . .

. , , , , , . , , .. , . Roman Jakobson* . " ", , , .

, " . , , . , . . intentio lectoris, ( " ), . . " ", * 1968 , . , , , , , - , ( ) ' (feed - back). ..

(1880 - 1956). . (1902). 1905 . . *. , (). 17

.., -2

, . 1907 . . (1871 - 1951), , , . ' , . . " " " ". . ' . ", " . 1911, . , . : " , , ". , , " ". ( 1914). , . "", . 1912 . 1913 . (1917) . . . 1923 . . . , , , .. . . , , . . . 1931 " " " " . . " ", " ", "" ( . ), "", " ", " ", "", "", . . : (1911), (1962), (1930), (1930), (1944), (1947), (1947), (1958).. .

(. 270 - 350 ..).* *. * '. * * .. . .

. ( = + ). , , -

18

(.. ). " " " ", "" . , ( "") , , . " . "" , ""*, J. Bentham* Deontology or Science of Morality ( 1834). "", , - . "" "" . ", , . (. : , , , ). . .

, *, .. .

(1 . ..). , , *, ", *, * *. . , , ' *. -

. 1913. , . (1935) (1945). 1947, , 1950 . 1955 1966 "". , 1967, , C.N.R.S. Nancy II. () (1975). 1984 1993 , membre associ . 1993 Officier de la Lgion d'Honneur. (1980 81), (1993) (1989 1990). : (1958), (1960) (1961). , ( "50), . , , , , . , , , , , , ""

19

. , , * - * - *, * *. , : (1954), (1980*), tudes sur la libert (1974), , I, II, III (1978, 1980, 1982), Aristote sur la famille et la justice (1983), (1983), (1986), (19812). (1990), Philosophy of History in ancient Greece (1991 )..: " . ". , . . 1991 ( ).- . , , . 3 ( 1926 - 1955), (. ) 1993. . -

. . , , . (66 ..) , *, . ", . , ..: , . ' XXV, ' 11. , . 13.- , , 13. .

, . . . , (), , . : , , , , , , , .. , *, , , * (. : , , ). . . (1 .. .). , . . , , , . .

(. 170-90 ..). * "" (. 120 - 90), * *. , , , . , , . *. . , . *, "" .. .

(350 - 280 ..). . * ' " ", . -

20

. * 45 - , , , . , . Fritz Wehzli Demetrios von Phaleron (Zwitzerland, 1949). : , , , , , , , (' "). , , (), , , , , (' '), (* ')..: . , (. ').- . , ' 21.- . . ' 74.- - , , . 213, 261. .

, . . , . . . , (, ) , , . , , (, , ) , , .. ( ) . , , . . '

"" "" , , , .. . , * (. ) , , .. (. * - *, - , .). (" ) , .. , , , ' , , . , , . *, "" . * , " ", , ( " ", "") "", (""). " . , . * , " ' ". * . * * * . *

21

* , . * . 19 - 20 . , *. * (*). * (*). * . * " " (*) "" ( ) ""* (*). . . . : "", . , "". . "", , . , , . , . (, ) . , .

.: Guillord J.P., Creativity. Its measurement and development, "A source book lor creative thinking", N.Y.. 1962 - . Scientific creativity. N.Y. - L., 1963 Barron Ft., Creativity and psychological health, Princeton, 1963.- Douglas J. H.. The genius ol everyman: Discovering creativity. Uarcuse H Eros and Civilization, Boston. 1955.- Horkheimer M.- Adorno T.. Negative DialektiK, Frankfurt/Main, 1966.- .: I. ., , , 1990. , 1976.- . , , , 1983.- . - , - , : : . ., 1983. , - .

. , , . . ( ), -

. . *, .

22

(, , ). 17 . ( , ) 19 . , . "" (creationism), . , . , , " " , , ..: I. . (, 1992).- . , , . (/ 1981)... (, 1993). .

" " ' : " , ".. .

, . . "" ( ) *. , , , , : / , " ", " , -

. (508 ..) . . . , , . , , , . *, , . , , . , , . , , , , . , -

23

. , " (Montesquieu*), , ( - ). , , *. , ( ). Rousseau*, , , . , , , . . . *, , , . ' . , , (M. I. ). , , . , . , , - . , , ' . , , . , (" ": ). , , , *. , . (Babeuf*) . " " ", . " " ( ), , , . , , , . , , . ( , , ..). , ,

24

. "" , . : , ; , . , - (J. de Romilly). . , * , , , *. , , , ..: . I. Finlay, , . , 1989 - G. Sartori. Thorie de la dmocratie, A. Colin. Paris, 1973 - R. Dahl, A preface to democratic theory. University of Chicago Press, Chicago, 1956. .

. , , , " " (1951), . 19 (. . ) " "*,

. (, , , , . , , ..) . 1950, , . , " ", , " ", - , , . , , . , , , , . , " ", , , " ". ( ), . , ,

25

" " , " " " " ..: , , , 1960 ' ;', . 1979. . .

(. 470/460 400/390 ..). , , . , "" *, ' . * 70 , . , . *, * "' ", , . , , , "" " , , , , , " ". , , , , , , "", . , , , , "" -

, . *, ' * , *. , , , , , , , , , , , . , , , , , . , , , "" , , , . , ... , , , , , , , . ("") (""), , , , , .

26

, . : - , * *" *, , " , * ' () () " " (*) (" ", )- , " ", *. , , , , , , , . , , . " , " " " ", " , , ", "" ". , ' , , . "" , , uro . . . , . , " " , , "" , " ". . , , , ("... ... ") , . , , " ", . , , , , , ", ". , , . "", 27

, , "" " ", " ". , ' , , , . "" "", , , " ". " ", "", , "" , . , , " , , ". , , " ", , * , (" " " ' "). , " " " ", " " " ". " ", , " " "" " ", " " " ". , . , , , , , , , *. , , *. "", , " ()". , , . , " " , " ", " ". "", * *, . "" . . "" ("") , "", " ". , ' , "", "". "" "", , -

28

, " " " " . , , " " , , , , , , . " " "" , . , , . " " . , " , ' ". , , , , , " ". , , " ", " ", " ", , " ". . ' . , , , . , , * . , , , "" ""* *. , (400-300 ..), "" *, , , , . , , , , , , . " ", * , , , . , , ..: Democritea. Collegit, emendavit, interpretatus est S. Luria, 1970.- Antike Atomphysik. Texte ubersetzt und erlutert von A. Sluckelberger, Mnchen. Heimeran 1979 (Tusculum - Bucherei).- A' , 1 - 2 : 1984.- R. Loble. Demokrits Atome. Bonne 1976.-H. Langerbeck, Doxis Epirhysmie. Studien zu Demokrits Ethik und Erkenntnislehre, Berlin 1967 (1935).- M. M. Sassi. Le teorie della percezione in Democrito, Firenze 1978.- S. Luria, Zur Frage der materialistischen Begrndung der Ethik bei Demokrit, Berlin 1964. . .

29

(. 70 - 170 . .). , * *, . *, * *. , , . , , , . , . . , *, .. .

. "" - - . , " -". , , , 2 1 , , , ' 1 2 . .

, (' 5 . ..). , . , ( ) , ' "". , "", , , ' , ...

. "", . , , , , , , ..

. , , " - ". , , , , " - ", , . 30

. "" "" . . , , . , , . *, , . * * , , -

, , . , . "" "" , . , .. .

. "". , . , V , (A) V (), " ". (A) V () , . . , . . ..

, , . , , , , . , ( ) ( ) , , , .. ..

. . . , . ( ) (). , . , , , ..

. , . ,

, . . , .(/* 265 d - ). ' ' .

31

, , . *, , , ..

, , . (inspiration), "" .

. , . , . , . . , . , ' , , ' ..

(intuition). , , . . Bergson* , . Piaget* , Jung* . . 32

. , , , "" . *. "" "" , , , (intertextualit) , , . * , , , , , . "" , . . , " . , , ' , . "" , " ". , , "", ' ..: Julia Kristeva, Bakhtine, le mot, le dialogue et le

roman'. Critique, 239 (1967):- Roland Berthes. S/Z, Seuil, 1970.- Michael RiHaterre. La production du texte. Seuil. 1979.- , . , 1987. .

, *. , (. . ).. .

, . "", " ", . . 1. . , , ' . ' . , "", . . , "" , ..

. . . . , . "" . . * *. * ( ) . * . *, , . * * - . "" . , "npO-

(. discriminatio). 2 . 0 , , , , , , , , , .. ', " *. "" "" (.. *), *, * .. . . . "" "". ,

" . ( , ), : ( ) , , . *, .., : " , ". , . " ". , . - . , . , ' (" , "). , . .

.., -3

33

"", . "". * ( 8 ..) - : , . , " . , . . (" ' , , ' "). "" , * (624-546 ..). , . ' , ' , * , , * . , , *. *, ( ). ""' . . "". , " , , , , ' , ". (, ) " ": , . "" (540-480 ..), * . , : " ". " ". " ". : " ". *. . . "-

"* ( ) *. *, , "" "" "". * (, ..) . , . " ". , , , "" . . , * *, *, *, * .. ( ), ( ). , ( , ..). *. , " ", "" "": "" "" , . , (). , , . , * , , (" , , ' "). . , , () .. -

34

* . , , . "": . , , . ("") . "", "", "", "". , *, . , , . * . , , , , , " '". , * , . , . . , (" " "). , "" , , . ' (, , , ..). *, , , , , , , , (" ' "). ' . , ( ). , , "", , . , , , *. *, .., ( "") , " ", , , . . , , .. *, , , , .., "" . . * *, . , . . , . *. . .

" ". , , . "" . , , , . , , , . , * (12251274), "" "", , , , .

35

, * (1401-1464) , , "" "", . , , , . , , "coincidentia oppositorum" ( ) , , , . ""* ""*. , , ( universalia) (ante rem). , , , (nomina) (post rem), . , ' ( ) . () , : . * (1214-1294), .., , , : , . , * (1285-1349), , . , * (1270-1308), . , , , ""* , , . . , , " ". , , , " ". , . , , . " " (. ), , : , . , . , , , . . , , . "" ' ( , *, * ..). , . , , "". , * ( 1300), * (1592-1655), (1627-1691) (1643-1727) . , , , 16, 17 18 . , . " ", , , , . -

36

, . ' (1548-1600), , . . "" , , , . . , * (1596-1650), , , , , , ( , , ). , , , , , . , , . , , . , , , (), , . , - . , * (1646-1716) , ""*, , , . , " ". , . , . , , ( ' , ) . , , * , (* ..). , , , , . , * (1632-1677), , . , . . , , , . , . , , . (, , , ..). , . . , . : , , , " ". . . , . . ' , * (1724-1804) , , *. * (

37

, , , ..) *. , . , , . , , : * * , *. , ( ..). , , , " ", . . , , : * . : "". , , (, , ..), , . , , * ( ). , , , . . , , . , : , . , * (1762-1814), Hegel' (17701831), * (1775-1854) , . , , " ". , , , , . -

. *, *. . , . . , , . . , , , . , . ( ) . . . . : . , , . , *, *, *. . . . : *. , .

38

. . , "" , . . , , , . . , : , . , "", . , , , . , . , , . , . , . (1843) , *, . , , "" "" . " ". , . , . ' , " ". , . , " ". : , . , " , (...) , " ( ). , "" : , . , " " , ( , ). , , "" , , *, . , , : " , " ( Cugelmann). , . " " "

39

". , , "" , , , . , . . . , " " ( ). , , " . ' , " ( ). .

, : " , : , , , , . , , , " ( ). , . , . , " , , " " " ( ). - -

"". , " , , , , , , , " ( ). , , " , ". , . "", , . " " , . " " , . , , , , . , ' , "". , : , . , . . . , .. . , , , , . . : , , , ,

40

, , , , , .., , . , , " ". "status" ( ) : status ; ( ). , (, , *, , * ..). . , , . , .. , . . , , . " ", , " , , " (-'). , . , . . : " ". , " ". , . , . : ; , , , , , . . , : " , . : ". : " , , ". , ; . . , ( ). ( , ..). , (). , " ". , , , . "" ' ( *). . , .., " , , , , , " ( ). . : " , , . , , . ".

41

status : . . . . ( ) . : . (, , , , ..), , . , (, ), . , , . " , ". , , . () , . , (, , ) "" ( ) ( , , ). . * ( ) . , . . (). " " ( ): . . . status ""; . "" , . ' : , - , , . " " . status . . : . , , , , , " , ". "" . , , . , ,

42

. - - . . , .., , , , " ". " ": . : ( ). , , , .. , , .., .. , , , , . . , . : " ", : " ". , . . , , ... , , . - , , , . : , , ( ). : "" , , , , . . "" , ( , ). , , , , , , , .., . , , . "" . , , , , . ( ) ( ) (). . . . , , ( ) , . ' , . , , , .

43

*, "" . . , , . , , : , , , . : . Cornlorth, , I. - F. Engels, . - . , . Gutenberg.- . I. , . . . . .- . . . , Gutenberg.- . , . Gutenberg.. , . - . Schall, . I. .- . Thomson. , .- . , ' ... . . , .- . . . Gutenberg. .

. 1920 ' . " ". " ". : *, , , *, . , ( , ) " ", " ". , . -

19 ., ' , " ", , , . * - , - , - , , , *. "", , -, . 1960, . . , , .. : . , (/. 1986).- . , (. 1975).- . , , 2 (. 1977). .

. , , " "* *. " " *, . *, *, " " *. . . *, L. Sturzo, L. Gross, R. Dahrendorf, C. W. Mills, A. W. Gouldrer ... .

44

. , , . , , . , , , , . , , .. . , , , , ( ) . , ( ), , ( , , , ), , , .. . : 1. " " ( , "" ) : , , , .., 2. " " ( "", " ", " " "" ' ) : , , .. *. , , , .. "", , (.. ' . * " , " " ). , ( ) , . . "" . () , "" "* ", . "" . , , , , . , , * , , (. ). , ( , ..). ,

45

(. ), "" . () : 1) , 2) ( , ). , . , , , , () . ( ) , () . (*, ', ", *, *, * ..) . , , . (. : , , , , , , " ", )..: . . , , , 1960 (. . . 1962).- . "' , , 1950 (. . . , ..).- . . . , , 1974 (. . Gutenberg. . 1983).- . . , '' . , . 1968.- . , . 1988.- . . . . , 1991. .

. "" "". 46

*, . . . , . , *, . , * * *. , *, . , *, , . *, , . * . , * , , , , . . , . " , , . , , , , . : , , , ( , , , ..). -

, , ( -.., , , ..). ( , ) . Dia Mat ( Dialectical Materialism) " ". . . , ', ', , , . * . . , .., *, *, " .. ( , , , ). , , ( ). , , , ( ). , ""*: , , "" . .

. -

, , . ' , , (, , , ..). , , . , "" - *, *, *, *. , , , . . , " , , , ' , ". * (*, *, *). , . , (""), , . , .., . , .., , . , - . , , . *, , . , . . . "", . -

47

. . : , , , . , . , , , , . " , " " , , , , . *, * , . . , , , *, * . , , , , ( - ), " ". . , . , , , , (), , , . , , ' "" "", . *, , , , - . , , (universalia) , . * 48 , * , * " ". , * *. . . -

(13 ) . , , . , - . 1543 * (14731543) , , . * (1550-1600) , ' (1511-1553) ' *. (1514-1564), , , (1578-1657) . - " " *. * , " " *. * (1561-1626) Novum Organum (1620), , , * (1588-1679) , * (1632-1704). , , * , . , , , : -

. , , (1707-1778) , 18 , . * , 1759, , * (1769-1832), , . * (17441829) " ", * (1809-1882) . . , *, , , . , , *. , , , , . ' . , * "" (*, *, ' * ..). , * (18241899), * (1822-1893) , , . , . , , . , , . "" . . , , , . .

: 1 ) . 2) , ' . 3) , , , , . 1845 , : " , *, , , , , , , " ( ). , , . . , " " ( ). , , . , , - . 17 18 (, , ). 19 . * . *, ,

.., -4

49

. ' . , , , , , - . , ( ), , , , , , , , , . , , " ". , . - , , , . , , , (, ), , , , , . ( ) , , *, "" . , - . " ", " ", : . , , . .

. , . , , , . , , : " - 1843- (...). , " ( ). . "" ; ; , , , , , . . , .., (1993) . Balibar," . , ". , "-", "-". Balibar "", "" , . Balibar doctrine . , " " " (. Balibar, La philosophie de Marx, La Dcouverte, Paris, 1993). -

50

; ( ) , , , () . , , ; . ' , , . ' , . , "" . , . ( , ) , , , . . , . , , . , . , , . , , . . , , , . , . , ' :