ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

στο σχέδιο νόµου «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοί-κησης και της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης - Πρόγραµ-µα Καλλικράτης»

Προς τη Βουλή των Ελλήνων

Ι. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

Κεντρική προγραµµατική δέσµευση της Κυβέρνησηςκαι θεµέλιο της λαϊκής ετυµηγορίας της 4ης Οκτωβρίου2009 είναι η ανάληψη ριζοσπαστικών πρωτοβουλιών γιαένα κράτος που σέβεται, στηρίζει και προστατεύει τονπολίτη, για ένα κράτος που υπηρετεί το δηµόσιο συµφέ-ρον. Ήδη, µε µια σειρά νοµοθετικών πρωτοβουλιών, ό-πως για τις προσλήψεις και τις επιλογές προϊσταµένων,ενισχύεται η αρχή της αξιοκρατίας, η οποία συνδυάζεταιµε σηµαντικά µέτρα για την κατοχύρωση της διαφάνει-ας, όπως µε την υποχρέωση ανάρτησης όλων των διοι-κητικών πράξεων στο διαδίκτυο. Στόχος είναι η ανασυ-γκρότηση του κράτους που θα ανακτήσει την εµπιστοσύ-νη των πολιτών και θα πείθει ότι µπορεί να διαχειριστείέντιµα και αποτελεσµατικά τα χρήµατα του ελληνικούλαού και να διευκολύνει την παραγωγή και τη δίκαιη δια-νοµή του πλούτου.

Το συνταγµατικό πλαίσιοΤο παρόν σχέδιο νόµου εξειδικεύει και υλοποιεί βασι-

κές συνταγµατικές επιταγές για τη συγκρότηση της το-πικής αυτοδιοίκησης σε δύο λειτουργικές βαθµίδες, µεµονάδες που διαθέτουν το κατάλληλο µέγεθος και καθί-στανται ικανές να διαχειριστούν τις τοπικές υποθέσεις,αλλά και να αναλάβουν την τοπική διεκπεραίωση αρµο-διοτήτων που συνιστούν αποστολή του Κράτους.

Η πραγµατική ικανότητα άσκησης τοπικών πολιτικώναπό τα δηµοκρατικά εκλεγµένα αιρετά όργανα της αυτο-διοίκησης προσδίδει ουσιαστικό περιεχόµενο στην πολι-τική εντολή και την εκλογική νοµιµοποίηση της τοπικήςπολιτικής ηγεσίας. Τοπική αυτοδιοίκηση που δεν διαθέ-τει το απαραίτητο µέγεθος, ή στερείται τους αναγκαί-ους, για την εκπλήρωση της αποστολής της, πόρους, τεί-νει να εκφυλιστεί σε φορέα µε συµβολικό ή/και διεκδικη-τικό χαρακτήρα. Μια τοπική αυτοδιοίκηση χωρίς επιχει-ρησιακή ικανότητα, τείνει να ασχολείται µε την εσωτερι-κή της αναπαραγωγή και τη µεσίτευση τοπικών συµφε-ρόντων σε άλλα επίπεδα άσκησης της εξουσίας και όχιµε την επίλυση των τοπικών προβληµάτων από δηµοκρα-τικά νοµιµοποιηµένα και πολιτικά υπεύθυνα και υπόλογα,έναντι των τοπικών κοινωνιών, όργανα.

Η αναδιάρθρωση της αυτοδιοίκησης σε λειτουργικήκλίµακα αποτελεί επίσης προϋπόθεση για την διοικητικήκαι οικονοµική της αυτοτέλεια, η οποία κατοχυρώνεταιαπό το Σύνταγµα. Ο προτεινόµενος νόµος µεριµνά γιατη µεταφορά ανθρώπινων και οικονοµικών πόρων αντί-στοιχων προς το ευρύ φάσµα αρµοδιοτήτων που µετα-φέρονται στην αυτοδιοίκηση, σύµφωνα µε τις σχετικέςδιατάξεις του Συντάγµατος αλλά και του ΕυρωπαϊκούΧάρτη Τοπικής Αυτονοµίας. Ιδιαίτερη βαρύτητα αποδίδε-ται στην προώθηση της διαφάνειας, αλλά και στην ενί-σχυση της πολιτικής λογοδοσίας και την αναβάθµιση τηςπολιτικής εκπροσώπησης των κατοίκων όλων των οικι-σµών της χώρας, µέσω ενός ισχυρού συστήµατος δηµο-τικής αποκέντρωσης και συµµετοχής.

Με τη δηµιουργία µιας νέας, επιχειρησιακά ικανής καιδηµοκρατικά υπεύθυνης αυτοδιοίκησης δύο βαθµίδων,δηµιουργούνται οι προϋποθέσεις για την αναδιάταξη τηςαποκεντρωµένης κρατικής διοίκησης σε µεγαλύτερη κλί-µακα, έτσι ώστε να διευκολύνεται ο οργανωτικός της ε-ξορθολογισµός, αλλά και η αποσυµφόρησή της από αρ-µοδιότητες που µπορούν να ασκηθούν αποτελεσµατικό-τερα σε τοπικό επίπεδο. Με τον τρόπο αυτό, το ελληνικόδιοικητικό σύστηµα προσαρµόζεται καλύτερα στις ευρω-παϊκές προδιαγραφές µιας σύγχρονης πολυεπίπεδηςδιακυβέρνησης. Οι αποκεντρωµένες διοικήσεις αυτήςτης κλίµακας, µπορούν να ασκήσουν καλύτερα και απο-τελεσµατικότερα την γενική αρµοδιότητα που τους απο-νέµει το Σύνταγµα, συµβάλλοντας στην αποσυµφόρησητων κεντρικών υπηρεσιών που θα µπορέσουν να επικε-ντρωθούν στον επιτελικό τους ρόλο.

Η άσκηση κρατικής εποπτείας που προβλέπεται τόσοαπό το Σύνταγµά µας όσο και από τον Ευρωπαϊκό ΧάρτηΤοπικής Αυτοδιοίκησης, οφείλει επίσης να αντιστοιχείστα νέα µεγέθη και τις κατά πολύ ευρύτερες ευθύνεςπου θα αναλάβει η αυτοδιοίκηση. Ένας νέος, άρτια στε-λεχωµένος και θεσµικά θωρακισµένος µηχανισµός, µπο-ρεί να λειτουργήσει ως ο αµερόληπτος φρουρός της νο-µιµότητας και των δικαιωµάτων του πολίτη, σεβόµενοςπαράλληλα την αυτοτέλεια της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Μια κοινή αντίληψη για συστηµατική και ολοκληρωµέ-νη αναδιοργάνωση

Στη µακρά και επίπονη πορεία για την ανασυγκρότησητου κράτους, της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, τίθε-νται µε το παρόν σχέδιο νόµου τα θεµέλια για µια συ-στηµατική και ολοκληρωµένη αναδιάρθρωση της διοικη-τικής οργάνωσης της χώρας µας που περιλαµβάνει όχιµόνο τον πρώτο βαθµό αυτοδιοίκησης, που συγκροτούνοι ∆ήµοι, αλλά και το δεύτερο βαθµό που συγκροτούν οιΠεριφέρειες, καθώς και την κρατική αποκέντρωση πουσυγκροτούν οι Αποκεντρωµένες ∆ιοικήσεις.

Οι νέοι δήµοι, µε τους κατάλληλους ανθρώπινους καιοικονοµικούς πόρους, θα µπορούσαν πλέον να αναλά-βουν ένα ευρύ φάσµα αρµοδιοτήτων που θα έπρεπε, σεένα σύγχρονο κράτος, να ασκούνται κοντά στον πολίτηκαι µε επίγνωση των τοπικών ιδιαιτεροτήτων. Αυτοί οινέοι δήµοι θα µπορούσαν να ανταποκριθούν στη νέα µε-γάλη πρόκληση για την αυτοδιοίκηση της χώρας µας, δη-λαδή, την ανάληψη σηµαντικού και ενεργού ρόλου ωςπρος την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών.

Τα τελευταία χρόνια οι περισσότερες χώρες της ΕΕ έ-χουν προχωρήσει σε µεταρρυθµίσεις µε στόχο την ενί-σχυση των επιπέδων τοπικής αυτοδιοίκησης. Ιδιαίτερακράτη µε ισχυρές κοινωνικές δοµές όπως η Γερµανία, ηΣουηδία, η Ολλανδία και η ∆ανία έχουν ενδυναµώσει ση-µαντικά το ρόλο των ΟΤΑ ιδιαίτερα ως προς την παροχήποιοτικών υπηρεσιών προς τους πολίτες.

Οι νέοι δήµοι µπορούν να προσφέρουν στους πολίτεςτης χώρας τις υπηρεσίες της αυτοδιοίκησης του 21ου αι-ώνα, στελεχωµένοι κατάλληλα και ικανοί να εφαρµό-σουν µεθόδους ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, αναλυτι-κής λογιστικής και διοίκησης µε στόχους, µε ένα νέο σύ-στηµα ενδοδηµοτικής αποκέντρωσης αλλά και µε νέουςθεσµούς ελέγχου και εποπτείας της δράσης τους. Κοινήπαραδοχή αποτελεί επίσης και η ανάγκη για αναδιάταξητου δεύτερου βαθµού σε ένα υψηλότερο επίπεδο, µε λι-γότερες και αποτελεσµατικότερες µονάδες, οι οποίες θαµπορούν να αναλάβουν σηµαντικές αναπτυξιακές λει-

τουργίες, υπερβαίνοντας τα στενά όρια της νοµαρχίαςκαι τον παραδοσιακό διεκπεραιωτικό και ελεγκτικό τηςρόλο. Είναι προφανές ότι το πλέον κατάλληλο σχήµαγια την ανασυγκρότηση του δεύτερου βαθµού και το νέοαναπτυξιακό του ρόλο, δεν µπορούσε παρά να είναι ησηµερινή κρατική περιφέρεια, από την οποία άλλωστε ονέος δεύτερος βαθµός θα µπορέσει να αναλάβει και αρ-µοδιότητες για τοπικές υποθέσεις περιφερειακής κλίµα-κας ή και για κρατικές υποθέσεις που θα µπορούν να α-σκηθούν από την δευτεροβάθµια αυτοδιοίκηση, σε συν-δυασµό µε την µεταφορά των αναλογούντων ανθρώπι-νων και οικονοµικών πόρων από την καταργούµενη κρα-τική περιφέρεια.

Με τον τρόπο αυτό, θα αποκτήσει ουσιαστικό περιεχό-µενο η πολιτική εντολή που θα λάβουν τα νέα αιρετά όρ-γανα από το εκλογικό σώµα της περιφέρειάς τους, το ο-ποίο σε αρκετές περιπτώσεις θα αποτελείται από µεγά-λο αριθµό εκλογέων. Η ισχυρή πολιτική νοµιµοποίησηµέσω της άµεσης εκλογής θα προσφέρει στους πολιτι-κούς ηγέτες που θα αναδειχθούν στις νέες αυτοδιοικού-µενες περιφέρειες, το απαραίτητο δηµοκρατικό έρεισµα,προκειµένου να διαχειριστούν σθεναρά και υπεύθυνα τιςσηµαντικές εξουσίες που καλούνται να αναλάβουν, έτσιώστε να απελευθερωθούν οι αναπτυξιακές δυνάµεις τηςπεριφέρειας, οι οποίες επί δεκαετίες καταπνίγονται απότον παραδοσιακό συγκεντρωτισµό.

Η συγκρότηση ισχυρών αυτοδιοικούµενων περιφερει-ών, αποτελεί µια τολµηρή ρήξη και µια µεγάλη ευκαιρίαγια τις τοπικές κοινωνίες της χώρας µας. Όπως έδειξανκαι τα παραδείγµατα άλλων χωρών στη Ν. Ευρώπη, καισυγκεκριµένα στην Ιταλία, τη Γαλλία και την Ισπανία, οθεσµός της περιφερειακής αυτοδιοίκησης ενισχύει και ε-πιταχύνει τις αναπτυξιακές επιδόσεις και συµβάλλει α-ποφασιστικά στην άµβλυνση των διαπεριφερειακών αλ-λά και των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων. Η δηµιουρ-γία των αυτοδιοικούµενων περιφερειών, µπορεί εξάλλουνα αξιοποιηθεί και για την από καιρό ληξιπρόθεσµη συ-γκρότηση σχήµατος µητροπολιτικής διακυβέρνησης, έ-τσι ώστε να οργανωθεί και στην χώρα µας µε δηµοκρατι-κά συντεταγµένο και διοικητικά αποτελεσµατικό τρόπο ηάσκηση βασικών µητροπολιτικών λειτουργιών.

Σύµφωνα µε το Σύνταγµα το νέο διοικητικό σχήµα α-ναµορφώνει το θεσµό της αποκεντρωµένης διοίκησηςστην οποία εντάσσονται οι όλες οι καθ’ ύλην αποκεντρω-µένες κρατικές υπηρεσίες µε επικεφαλής µετακλητό Γε-νικό Γραµµατέα. Η ανασυγκρότηση της αποκεντρωµένηςκρατικής διοίκησης σε λιγότερες και µεγαλύτερες µονά-δες ανταποκρίνεται στις νέες συγκοινωνιακές και κοινω-νικο-οικονοµικές συνθήκες που δηµιουργούν τα νέα δί-κτυα µεταφορών, αλλά και οι τεχνολογίες πληροφορικήςκαι επικοινωνίας που διαθέτει σήµερα η χώρα µας. Πα-ράλληλα, επιτυγχάνονται οικονοµίες κλίµακας και συ-γκέντρωση πόρων και δυνάµεων σε λειτουργική κλίµα-κα, ενώ µεταφέρονται αρµοδιότητες χαµηλότερης κλί-µακας στους νέους ΟΤΑ, όπου µπορούν να ασκούνταιεγγύτερα στον πολίτη. Το ιδιαίτερα κρίσιµο και ευαίσθη-το καθήκον της εποπτείας των ΟΤΑ αναλαµβάνει αυτο-τελής υπηρεσία εποπτείας, η οποία ιδρύεται στην έδρακάθε αποκεντρωµένης διοίκησης και στελεχώνεται µεπροσωπικό υψηλών προδιαγραφών.

Αυτή η ολοκληρωµένη αναδόµηση της αποκεντρωµέ-νης διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης στην χώραµας, πρέπει να συνδυασθεί µε λελογισµένες και καίριεςπαρεµβάσεις στο σύστηµα διακυβέρνησης και οργάνω-

σης των νέων ΟΤΑ, τις αρµοδιότητές τους, τους ανθρώ-πινους και τους οικονοµικούς τους πόρους, καθώς καιστο σύστηµα εποπτείας.

Παράλληλα, η αναδιάρθρωση που επιχειρείται µε τοπαρόν σχέδιο νόµου, θα αποτελέσει την αφετηρία γιαµια σταδιακή ανασυγκρότηση της δηµόσιας διοίκησηςστο σύνολό της µε αφετηρία τα εγγύτερα στον πολίτη ε-πίπεδα της. Εκεί θα δηµιουργηθεί ο προνοµιακός χώροςγια την εφαρµογή τολµηρών διοικητικών καινοτοµιών.

Η νέα αρχιτεκτονική διαµορφώνει, λοιπόν, τις κατάλ-ληλες θεσµικές υποδοχές και για τον σταδιακό λειτουρ-γικό εκσυγχρονισµό, την υιοθέτηση πρωτοποριακών µε-θόδων και εργαλείων διοίκησης και προσφοράς υπηρε-σιών, την ευρύτατη δυνατή αξιοποίηση των νέων τεχνο-λογιών, µιας ολόκληρης δέσµης µέτρων και πρωτοβου-λιών που θα «απογειώσουν» τη δηµόσια διοίκηση τηςχώρας µας, φέρνοντας την στην πρώτη γραµµή των διοι-κητικών καινοτοµιών της εποχής µας. Προς την κατεύ-θυνση αυτή, αποφασιστική θα είναι και η συµβολή του Ε-πιχειρησιακού Σχεδίου Ελληνική Αρχιτεκτονική ∆ιοίκη-σης και Αυτοδιοίκησης πρόγραµµα «ΕΛΛ.Α.∆.Α.» που θαυποστηρίξει την εφαρµογή του Προγράµµατος «Καλλι-κράτης», του πρώτου αλλά βασικού και αποφασιστικούβήµατος για τον πολύπλευρο εκσυγχρονισµό του διοικη-τικού συστήµατος της χώρας. Η ολοκλήρωση του εγχει-ρήµατος απαιτεί χρόνο και σχέδιο.

Μια αναγκαία και επίκαιρη µεταρρύθµισηΗ κυβέρνηση αντιµετωπίζει την πολύπλευρη κρίση της

χώρας ως ευκαιρία για µια νέα, τολµηρή και αποφασιστι-κή ανορθωτική εκστρατεία, η οποία θα οδηγήσει την Ελ-λάδα στην πρώτη γραµµή των διεθνών εξελίξεων καιτων αναπτυγµένων, πολιτικά και κοινωνικά, οικονοµικάκαι διοικητικά κρατών. Η µεταρρύθµιση θεωρείται επιτα-κτική επειδή:

• οι εγγύτερες προς τον πολίτη βαθµίδες της αυτοδιοί-κησης συγκροτούν τη βάση του διοικητικού µας συστή-µατος και συνεπώς την αφετηρία του λειτουργικού εκ-συγχρονισµού του, µε την εισαγωγή καινοτόµων διοικη-τικών εργαλείων και µεθόδων διοίκησης.

• Πρόκειται για τα επίπεδα διοίκησης που λόγω της εγ-γύτητάς τους προς τις καθηµερινές ανάγκες του πολίτη,συγκεντρώνουν µεγάλο αριθµό υπηρεσιών εντάσεωςκοινού και συµβάλλουν αποφασιστικά στην αναδιάταξηκαι την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών και γιατην αποκατάσταση της εµπιστοσύνης του πολίτη προςτη δηµόσια διοίκηση.

• Αφορά σε βασικούς θεσµούς για την προώθηση τηςτοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Οι ΟΤΑ και η απο-κεντρωµένη διοίκηση µπορούν να διαδραµατίσουν βασι-κό ρόλο για την ενθάρρυνση της επιχειρηµατικότηταςκαι την επιτάχυνση των δηµόσιων και των ιδιωτικών ε-πενδύσεων στην ελληνική περιφέρεια.

• Είναι απολύτως αναγκαία η αντιµετώπιση των γνω-στών φαινοµένων κακοδιοίκησης και διαφθοράς που ε-ντοπίζονται ιδιαίτερα σε ορισµένους φορείς της αυτοδι-οίκησης, όπως έχουν επανειληµµένως αποτυπωθεί σεεκθέσεις ανεξάρτητων αρχών (λ.χ. Συνήγορος του Πολί-τη) και ελεγκτικών οργάνων (λ.χ. του Γενικού Επιθεωρη-τή ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης) µε µέτρα διαρθρωτικού χαρα-κτήρα.

• Έχει προηγηθεί µια συστηµατική διαβούλευση µετους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, η οποία έχει ο-δηγήσει σε µια ευρύτερη συναντίληψη της κοινωνίας,

2

του επιχειρηµατικού κόσµου και των εργαζόµενων στονδηµόσιο και στον ιδιωτικό τοµέα ως προς την αναγκαιό-τητα των προτεινόµενων αλλαγών.

Η οικοδόµηση της αναγκαίας συναίνεσηςΒασική προϋπόθεση για την επιτυχία µιας πολύπλευ-

ρης µεταρρύθµισης αποτελεί η επίτευξη της ευρύτερηςδυνατής συναίνεσης και η οικοδόµηση µιας πολυµερούςµεταρρυθµιστικής συµµαχίας. Με τις προγραµµατικέςτης δηλώσεις, η νέα κυβέρνηση εξέφρασε την αποφασι-στικότητά της να προχωρήσει, µεταξύ άλλων, σε ανα-διοργάνωση της τοπικής αυτοδιοίκησης και της αποκε-ντρωµένης διοίκησης. Η τοπική αυτοδιοίκηση ανταποκρί-θηκε στο µεταρρυθµιστικό κάλεσµα της κυβέρνησης καιδιοργάνωσε σειρά δηµόσιων εκδηλώσεων και έκτακτασυνέδρια, µέσα από τα οποία, οι συλλογικοί φορείς τηςτοπικής αυτοδιοίκησης στη χώρα µας, η ΚΕ∆ΚΕ και η Ε-ΝΑΕ, εκδήλωσαν µε ψηφίσµατα και τις αποφάσεις τουςκαι την επί της αρχής συµφωνία τους µε τις προθέσειςτης κυβέρνησης στην καθιέρωση της Νέας Αρχιτεκτονι-κής της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκη-σης. Ακολούθησε η δηµοσιοποίηση ενός εκτεταµένουκειµένου διαβούλευσης για το πρόγραµµα «Καλλικρά-της», όπου διατυπώνονταν οι βασικές αρχές νοµοθετι-κής πρωτοβουλίας για τη νέα αρχιτεκτονική της αυτοδι-οίκησης και της αποκεντρωµένης διοίκησης στις 10 Ια-νουαρίου του 2010.

Αµέσως µετά, ξεκίνησε η νοµοτεχνική επεξεργασίατου νοµοσχεδίου, µε τη συµµετοχή ανώτατων δικαστι-κών, έγκριτων επιστηµόνων, στελεχών της δηµόσιας δι-οίκησης, αλλά και µε τον διαρκή εποικοδοµητικό διάλογοκαι την ανταλλαγή απόψεων µε τους εκπροσώπους τηςΚΕ∆ΚΕ και την ΕΝΑΕ, οι οποίοι ενηµερώνονταν συνε-χώς σχετικά µε την πορεία και τις επιµέρους επιλογέςτου παρόντος σχεδίου νόµου µέσω της Επιτροπής Παρα-κολούθησης, το οποίο τέθηκε σε νέα δηµόσια διαβού-λευση, προτού κατατεθεί, κατά το Σύνταγµα, στη Βουλή.

Έτσι ολοκληρώθηκε µια εκτεταµένη και πολυµερής,κοπιώδης και εντατική προσπάθεια, η οποία κατέληξεστην ολοκλήρωση του παρόντος σχεδίου νόµου που πε-ριλαµβάνει σχεδόν 300 άρθρα και καλύπτει όλες τις θε-µελιώδεις πτυχές ενός ιδιαίτερα φιλόδοξου µεταρρυθµι-στικού εγχειρήµατος.

Μια µεταρρύθµιση που αποτελεί και δηµιουργική απά-ντηση στην κρίση

Οι δοµικές αλλαγές για τη ριζική ανασύνταξη του κρά-τους είναι η κατάλληλη απάντηση στην πολύπλευρη κρί-ση που αντιµετωπίζει η χώρα. Η σηµερινή προβληµατικήδοµή και η ραγδαία επιδείνωση της λειτουργίας του κρά-τους τα τελευταία χρόνια, είναι κύριος λόγος γιγάντω-σης του δηµοσιονοµικού προβλήµατος και εµπόδιο στηνανάπτυξη. Είναι, βέβαια, γεγονός, ότι κατά τα τελευταίατριάντα χρόνια καταβλήθηκαν έντονες προσπάθειες γιατην υπέρβαση του συγκεντρωτισµού που απέδωσε στοελληνικό κράτος τον «τίτλο» του πιο συγκεντρωτικούστην Ευρώπη. Οι διαδοχικές προσπάθειες µεταφοράςαρµοδιοτήτων προς την αυτοδιοίκηση και τις περιφερει-ακές υπηρεσίες, µε σηµαντικές τοµές, όπως η καθιέρω-ση της κρατικής περιφέρειας, της νοµαρχιακής αυτοδιοί-κησης, η υλοποίηση των συνενώσεων µε το πρόγραµµα«Ι. Καποδίστριας» ∆ήµων και Κοινοτήτων, και η καθιέρω-ση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ), αναβάθµι-σαν ουσιαστικά τη θέση της τοπικής αυτοδιοίκησης στο

πολιτικο-διοικητικό µας σύστηµα χωρίς, όµως, να την κα-ταστήσουν τόσο ισχυρή και αποτελεσµατική, όσο απαι-τούν οι ανάγκες για εξυπηρέτηση του πολίτη, για την α-νάπτυξη της χώρας και για την εναρµόνιση στο ευρω-παϊκό κεκτηµένο.

Με το παρόν σχέδιο νόµου («Πρόγραµµα Καλλικρά-της») επιχειρείται ο συνολικός επανασχεδιασµός των ε-πιπέδων διακυβέρνησης, σε µια Νέα Αρχιτεκτονική τηςΑυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης. ΜιαΝέα Αρχιτεκτονική, η οποία:

• κινείται εντός του πλαισίου που ορίζει το Σύνταγµα:επιτελικό κράτος µε αποκεντρωµένα όργανα εξοπλισµέ-να µε αποφασιστικές αρµοδιότητες και δύο λειτουργι-κούς βαθµούς αυτοδιοίκησης, ικανούς να ανταποκριθούνστις ανάγκες σχεδιασµού και υλοποίησης της τοπικήςκαι περιφερειακής ανάπτυξης, συνδυάζοντας τη δηµο-κρατική συµµετοχή µε την αποτελεσµατική διευθέτησητων τοπικών υποθέσεων και την εξυπηρέτηση του πολίτη,

• αφήνει πίσω τον παραδοσιακό συγκεντρωτισµό, απο-κεντρώνει τη διοίκηση και της προσδίδει χαρακτηριστικάόπως ευελιξία, αποτελεσµατικότητα, αξιοποίηση τοπι-κών και περιφερειακών πλεονεκτηµάτων που συναντώ-νται σε όλα τα προηγµένα κράτη. Εκτός από αναπτυξια-κό εφαλτήριο, η Νέα Αρχιτεκτονική αναµένεται να επη-ρεάσει θετικά τα δηµοσιονοµικά µεγέθη, µέσω της αύξη-σης της αποτελεσµατικότητας των ΟΤΑ και του κράτουςγενικότερα, όπως επίσης να συµβάλλει θετικά στην εύ-ρυθµη λειτουργία της αγοράς και τον περιορισµό φαινό-µενων αδιαφάνειας και αθέµιτου ανταγωνισµού.

• οργανώνει την άσκηση της εξουσίας µε όρους διεύ-ρυνσης της συµµετοχής του πολίτη και εµβάθυνσης τηςδηµοκρατίας, αλλά και ανάδειξης του ρόλου της κοινω-νίας των πολιτών, των κοινωνικών οργανώσεων και τουεθελοντισµού,

• αξιοποιεί νέα εργαλεία και τις νέες µεθόδους της η-λεκτρονικής διακυβέρνησης και της αυτόµατης εξυπηρέ-τησης, µε διαδραστικές υπηρεσίες,

• γίνεται το θεσµικό «κλειδί» για την αλλαγή του ανα-πτυξιακού µοντέλου της χώρας, προσανατολίζοντας τιςκρατικές δοµές και λειτουργίες στις ανάγκες της πράσι-νης ανάπτυξης,

• ενσωµατώνει τις αρχές της διαφάνειας, της ανοιχτήςδιακυβέρνησης, της αξιολόγησης και της λογοδοσίαςστη διοικητική λειτουργία αλλά και της αξιοκρατίας στηνπρόσληψη του προσωπικού, που απαλλάσσει πλέον τηντοπική αυτοδιοίκηση από µια διαρκή κριτική.

Η Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Απο-κεντρωµένης ∆ιοίκησης αποσκοπεί στην εξοικονόµησηπόρων των φορολογούµενων πολιτών µέσω του περιορι-σµού του αριθµού των ΟΤΑ και των νοµικών τους προσώ-πων και στην εξορθολογισµένη διαχείριση. Ταυτόχρονα,το σηµαντικότερο πλεονέκτηµα της Νέας Αρχιτεκτονι-κής είναι η αναπτυξιακή της προοπτική. Η συγκρότησηκαι λειτουργική αυτοδυναµία των νέων ΟΤΑ τους καθι-στά ικανούς να διευκολύνουν, να ενθαρρύνουν και ναστηρίζουν την ανάληψη τοπικών πρωτοβουλιών, να κα-ταστούν, δηλαδή, βασικός συντελεστής της τοπικής α-νάπτυξης. Θα πρόκειται για µια ανάπτυξη νέου τύπουπου τα κύρια χαρακτηριστικά της θα βασίζονται στην α-ξιοποίηση των τοπικών και περιφερειακών συγκριτικώνπλεονεκτηµάτων, στο σεβασµό στο περιβάλλον και στηνενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

Το «Πρόγραµµα Καλλικράτης» στόχο έχει να προσδώ-σει στη χώρα µια σταθερή και σύγχρονη διοικητική και

3

αυτοδιοικητική δοµή µόνιµου χαρακτήρα. Σχεδιάστηκεµε την επίγνωση δηλαδή ότι πρέπει να ξεπεραστεί ηπροσέγγιση προσωρινών λύσεων, περιοριζόµενη σε µε-ταβατικές λύσεις που θα δηµιουργούσαν σύντοµα ανά-γκες νέων παρεµβάσεων, αναπαράγοντας εκκρεµότη-τες. Ο ολοκληρωµένος σχεδιασµός που παρουσιάζεταιµε τη Νέα Αρχιτεκτονική έχει µακρόπνοα χαρακτηριστι-κά, ικανά να ανταποκριθούν όχι µόνο στις σηµερινές αλ-λά και στις µελλοντικές ανάγκες ανάπτυξης µε τις απα-ραίτητες ασφαλώς προσαρµογές που ίσως καταστούν α-ναγκαίες.

Η Νέα Αρχιτεκτονική θεµελιώνει µια νέα, εξορθολογι-σµένη δοµή του κράτους:

• Κεντρικό χαρακτηριστικό της είναι ο ολοκληρωµένοςκαι συστηµατικός σχεδιασµός που απαντά στα προβλή-µατα της αποσπασµατικής και κατακερµατισµένης έωςτώρα προσέγγισης. Πρόκειται για συντονισµένες παρεµ-βάσεις στο σύνολο της αρχιτεκτονικής, οι οποίες συ-γκροτούν ένα νέο οικοδόµηµα που δίνει έµφαση στη συ-νάρθρωση, τη συνέργεια και την αλληλεξάρτηση των ε-πιπέδων κεντρικής – αποκεντρωµένης διοίκησης και αυ-τοδιοίκησης. Η δε αναδιάταξη των επιπέδων της Αυτοδι-οίκησης οδηγεί στη ριζική αλλαγή του κεντρικού κρά-τους, αναδεικνύοντας τον επιτελικό, συντονιστικό και ε-λεγκτικό χαρακτήρα του.

• Πυρήνας της Νέας Αρχιτεκτονικής είναι µία σαφής ο-ριοθέτηση αρµοδιοτήτων και η ολοκληρωµένη άσκησηδηµοσίων πολιτικών σε κάθε επίπεδο, ώστε να είναι ξε-κάθαρο σε κάθε πολίτη, για κάθε ανάγκη του, ποιος είναιαρµόδιος, τι πρέπει να κάνει και να εξυπηρετείται σε έναεπίπεδο είτε στο ∆ήµο, είτε στην Περιφέρεια, είτε στηνΑποκεντρωµένη ∆ιοίκηση.

• Θεµελιώδη επιλογή συνιστά η αναβάθµιση της δηµο-κρατικής λειτουργίας της αυτοδιοίκησης, τόσο µε τον ε-µπλουτισµό συµµετοχικών διαδικασιών, όπως η διαβού-λευση, όσο και µε τη βελτίωση της αντιπροσώπευσης.

• Βασικό κριτήριο είναι η δηµιουργία ισχυρών διοικητι-κών ενοτήτων, ώστε να είναι σε θέση να ασκήσουν µε α-ποτελεσµατικό, ποιοτικό, διαφανή και βιώσιµο τρόπο τοσύνολο των αρµοδιοτήτων που τους ανατίθενται.

• Γνώµονας των οργανωτικών επιλογών είναι ο πολί-της και η εξυπηρέτηση των αναγκών του. Γι’ αυτό η συ-γκρότηση ισχυρότερων και µεγαλύτερων ενοτήτων συ-νοδεύεται από την παροχή των διοικητικών υπηρεσιώνόσο το δυνατό πιο κοντά στον πολίτη, µε την ενίσχυσητης υπόστασης του χωριού και της γειτονιάς, ως ζωντα-νών κυττάρων της τοπικής κοινωνίας.

Η Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Απο-κεντρωµένης ∆ιοίκησης εξασφαλίζει έτσι µια δραστικάξεκάθαρη, στέρεα και λειτουργική δοµή που επιτρέπει:

• µια νέα ποιότητα στη λειτουργία της µε την αξιοποίη-ση του αυτοδιοικητικού δυναµικού για την εξυπηρέτησητου πολίτη και την αναβάθµιση των συνθηκών της ζωήςτου αλλά και την αναπτυξιακή επανεκκίνηση της χώρας,

• ουσιαστικό περιορισµό των λειτουργικών δαπανώνκαι οικονοµιών κλίµακας σε οικονοµικούς και ανθρώπι-νους πόρους, ώστε να προωθηθεί µια ευρύτατη µεταρ-ρύθµιση χωρίς νέες δαπάνες και νέους φόρους,

• την αναδιάρθρωση του προσωπικού, την οποία συνε-πάγεται η µεταφορά αρµοδιοτήτων και την εξορθολογι-σµένη κατανοµή και αξιοποίησή του, λαµβάνοντας υπό-ψη τις ανάγκες που προκύπτουν,

• την αντιµετώπιση των προβληµάτων επικαλύψεωναρµοδιοτήτων, τις αντιφατικές και αντικρουόµενες απο-

φάσεις, µε την ολοκληρωµένη διαχείριση πολιτικών σεκάθε επίπεδο.

Το «Πρόγραµµα Καλλικράτης» δεν περιορίζεται σε µιαβαθµίδα ή µια κατηγορία φορέων αυτοδιοίκησης και απο-κεντρωµένης διοίκησης. Η εξέλιξη αυτή εναρµονίζεικαι το ελληνικό µοντέλο διακυβέρνησης στο θεσµικό κε-κτηµένο του νοµικού και πολιτικού πολιτισµού της Ευρω-παϊκής Ένωσης των κρατών και των Περιφερειών. Σε αυ-τό το κεκτηµένο, θεµελιώδη ρόλο διαδραµατίζει η αρχήτης επικουρικότητας και το τεκµήριο της αρµοδιότηταςυπέρ της αποκέντρωσης και της αυτοδιοίκησης, σύµφω-να µε τα οποία, η ανάπτυξη µιας περιοχής, η ικανοποίη-ση και η διευθέτηση τοπικών αναγκών δεν µπορούν πα-ρά να προέρχονται από όργανα και θεσµούς που έχουνειδικό και άµεσο δεσµό µε το τοπικό στοιχείο, γνωρίζουντα προβλήµατα, βιώνουν τις ανάγκες, ελέγχουν και κυ-ρίως ελέγχονται αποτελεσµατικότερα.

Με το «Πρόγραµµα Καλλικράτης» επιχειρείται η διοι-κητική, οικονοµική, πολιτική αλλά και ηθική επαναθεµε-λίωση της αυτοδιοίκησης. Έτσι, δίδεται η κατάλληλη α-πάντηση στη γραφειοκρατία και αναποτελεσµατικότητα,στο εύλογο αίσθηµα των πολιτών ότι τα χρήµατά τουςδεν πιάνουν τόπο. Επίσης, απαντούµε στην απαξίωσηστην οποία άδικα εκτίθενται αιρετοί και εργαζόµενοι.Παρά τις προσπάθειές τους, οι διαρθρωτικές αδυναµίεςτου σηµερινού πολυδιασπασµένου και αποσπασµατικάρυθµισµένου διοικητικού πλαισίου, δεν επιτρέπουν τηνεξυπηρέτηση του πολίτη και εµποδίζουν την αναπτυξια-κή πορεία της χώρας.

Το «Πρόγραµµα Καλλικράτης» δεν συνεπάγεται µόνοαποκέντρωση αρµοδιοτήτων αλλά και αποκέντρωση πό-ρων και προσωπικού, αποκέντρωση ευθύνης και λογοδο-σίας – συνιστά µια κίνηση εµπιστοσύνης προς το θεσµότης αυτοδιοίκησης.

Μέτρο για την αξιολόγηση της επιτυχίας της είναι η α-ναβάθµιση της καθηµερινότητας του πολίτη, η ενίσχυσητης επαγγελµατικής δράσης και της επιχειρηµατικότη-τας, η αναβάθµιση του ρόλου των αιρετών και των συν-θηκών εργασίας των εργαζόµενων της αυτοδιοίκησης, ησωστή διαχείριση των δηµόσιων πόρων και η συµβολήστη δηµοσιονοµική ανάταξη και την αναπτυξιακή επα-νεκκίνηση της χώρας µας.

Μια µεταρρύθµιση που αναδιοργανώνει τον αναπτυ-ξιακό σχεδιασµό

Η αναδιοργάνωση της περιφερειακής αποκέντρωσηςκαι της περιφερειακής αυτοδιοίκησης υπαγορεύεται απότο στάδιο οικονοµικής ανάπτυξης της χώρας, τις γενικέςκατευθύνσεις του χωροταξικού σχεδιασµού, τον διεθνήανταγωνισµό για την ανάπτυξη των περιφερειών και τηνκαλύτερη αξιοποίηση των πόρων που προέρχονται απότην περιφερειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οιπροτεινόµενες ρυθµίσεις βρίσκονται σε αρµονία µε τουςΣυνταγµατικούς κανόνες της χώρας, τα αναπτυξιακάπρογράµµατα που υλοποιούνται στην Ελλάδα, τους κα-νονισµούς των διαρθρωτικών ταµείων της ευρωπαϊκήςένωσης, καθώς και τις βασικές κατευθύνσεις του χωρο-ταξικού σχεδιασµού.

Οι υφιστάµενες 13 διοικητικές περιφέρειες της χώραςµετατρέπονται σε αυτοδιοικούµενες περιφέρειες, µε αι-ρετά όργανα, νέες αρµοδιότητες και πόρους. Σε αυτήτην φάση κρίθηκε ότι δεν θα ήταν σκόπιµο ούτε επωφε-λές να υπάρξουν µεταβολές στον χάρτη των περιφερει-ών της χώρας. Οι διοικητικές περιφέρειες της χώρας, εί-

4

κοσι τέσσερα χρόνια µετά τη θεσµοθέτησή τους, έχουναποκτήσει µια διοικητική λειτουργία που τις καθιστά χρή-σιµες και αποτελεσµατικές στην τοπική και περιφερεια-κή ανάπτυξη. Στην διατήρηση των 13 περιφερειών κατα-τείνει και η ανάλυση κόστους οφέλους σε µια σειρά απόενδεχόµενες αλλαγές τους. Επιπλέον, οι περιφέρειες έ-χουν υλοποιήσει µέχρι σήµερα πολλά περιφερειακά προ-γράµµατα από τα οποία έχει αποκτηθεί τεράστια εµπει-ρία. Η αλλαγή των περιφερειών θα δηµιουργούσε προ-βλήµατα στην απρόσκοπτη υλοποίηση των περιφερεια-κών προγραµµάτων του ΕΣΠΑ. Αυτό θα έπρεπε να απο-φευχθεί εν µέσω µιας µεγάλης οικονοµικής κρίσης, κα-θώς η απρόσκοπτη υλοποίηση των περιφερειακών προ-γραµµάτων αποτελεί ζωτική συνθήκη για την οικονοµίατων περιφερειών της χώρας. Οι περιφέρειες αποτελούν,επίσης, µηχανισµούς παραγωγής πολιτικής σε τοπικό καιπεριφερειακό επίπεδο καθώς έχουν λειτουργήσει σε αυ-τές αντιπροσωπευτικά όργανα µε συµµετοχή αιρετώνεκπροσώπων και φορέων ανάπτυξης για πολλά χρόνια.Τέλος, οι περιφέρειες έχουν διαµορφώσει µια ‘περιφε-ρειακή’ ταυτότητα, ενώ αρκετές από αυτές ταυτίζονταιµε τα γεωγραφικά διαµερίσµατα της Ελλάδας.

Όµως, η µετατροπή των υφιστάµενων περιφερειών σεβαθµίδα αυτοδιοίκησης δηµιουργεί την ανάγκη δηµιουρ-γίας νέων αποκεντρωµένων δοµών κρατικής διοίκησης.Για το λόγο αυτό, δηµιουργούνται επτά αποκεντρωµένεςδιοικήσεις, ο αριθµός των οποίων τεκµηριώνεται τόσο µετην ανάλυση των οικονοµικών, κοινωνικών, χωροταξικώνκαι γεωγραφικών δεδοµένων των περιφερειών, όσο καιαπό την συγκριτική αξιολόγηση του κόστους και οφέ-λους µε βάση όλα τα εναλλακτικά σενάρια. Η «περιφε-ρειοποίηση» αυτή είναι προτιµότερη τόσο από την προη-γούµενη, όσο και από πολλές άλλες εναλλακτικές λύ-σεις που εξετάστηκαν.

Με τις επτά αποκεντρωµένες κρατικές διοικήσεις εξα-σφαλίζονται ισχυρές διοικητικές ενότητες στην περιφέ-ρεια και αποκεντρώνεται περισσότερο η κρατική λει-τουργία. Η κρατική διοίκηση αναλαµβάνει µεγαλύτεροεύρος αρµοδιοτήτων που θα παρέχονται πιο κοντά στονπολίτη. Εξασφαλίζεται καλύτερος συντονισµός του ανα-πτυξιακού σχεδιασµού σε περιφερειακό επίπεδο. Οι απο-κεντρωµένες κρατικές διοικήσεις θα παρέχουν το σηµείοσυνάντησης και συνεργασίας της αποκεντρωµένης κρα-τικής διοίκησης, της περιφερειακής αυτοδιοίκησης καιτης πρωτοβάθµιας αυτοδιοίκησης. Αυτό θα εξασφαλι-στεί µε την λειτουργία του συµβουλίου περιφερειακήςδιοίκησης. Το συµβούλιο αυτό θα αποτελείται καταρχήναπό τον Γενικό γραµµατέα της αποκεντρωµένης κρατι-κής διοίκησης, τους εκλεγµένους περιφερειάρχες καιτους γενικούς διευθυντές των περιφερειών και εκπροσώ-πους των Περιφερειακών Ενώσεων των ∆ήµων. Το Συµ-βούλιο αυτό θα έχει γενική αρµοδιότητα σε ζητήµατα σχε-διασµού στην γεωγραφική ενότητα αναφοράς του.

Η αποκεντρωµένη κρατική διοίκηση, η περιφέρεια καιη πρωτοβάθµια τοπική αυτοδιοίκηση συνιστούν αυτοτε-λή συστήµατα διοίκησης µε ξεχωριστές αρµοδιότητεςκαι λειτουργίες. Η δηµιουργία µιας ενιαίας και συνεκτι-κής δοµής κρατικής διοίκησης σε περιφερειακό επίπεδο,εξασφαλίζει ευρύτερη αποκέντρωση αρµοδιοτήτων τηςκεντρικής διοίκησης, καλύτερο συντονισµό των αποκε-ντρωµένων υπηρεσιών των διαφόρων υπουργείων και ε-νότητα της διοικητικής λειτουργίας του κράτους. Παράλ-ληλα, οι αρµοδιότητες της αυτοδιοίκησης διευρύνονται,εξασφαλίζονται νέοι πόροι και παρέχονται νέα εργαλεία

για την διεκπεραίωση του ρόλου και των λειτουργιώντης. Άλλωστε, η συµπληρωµατικότητα και συνοχή τωνλειτουργιών της κρατικής διοίκησης µε την τοπική αυτο-διοίκηση υπηρετούν ένα κοινό σκοπό – την προαγωγήτης κοινωνικής ευηµερίας, της ισόρροπης οικονοµικής α-νάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής. Για το λόγο αυτό,κάθε διοικητικό επίπεδο καταρτίζει αναπτυξιακό σχέδιο,στο πλαίσιο του δηµοκρατικού προγραµµατισµού και τηςαρχής της επικουρικότητας.

Μια µεταρρύθµιση που εναρµονίζεται µε τη συνθήκητης Λισσαβόνας

Από την 1η ∆εκεµβρίου 2009 έχει τεθεί σε ισχύ η Συν-θήκη της Λισσαβόνας. Έτσι, η παρούσα νοµοθετική πρω-τοβουλία (πρόγραµµα «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ») εναρµονίζεταικαι συµβαδίζει µε αρχές και αξίες που αποτελούν τη βά-ση για το ευρύτερο πλαίσιο µέσα στο οποίο θα εφαρµο-στεί, αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Βασικές αρχές του παρόντος σχεδίου νόµου είναι αφ΄ενός ο περιορισµός των διοικητικών δοµών σε δύο βαθ-µούς αυτοδιοίκησης, τους ∆ήµους και τις Περιφέρειες,και µία Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση, αφ’ ετέρου η οριοθέ-τηση των αρµοδιοτήτων των δύο βαθµών της αυτοδιοί-κησης επί της αρχής της δοτής αρµοδιότητας, όπως αυ-τή σαφέστατα διαπνέει τη Συνθήκη της ΕΕ. Έτσι, οι δύοβαθµοί λειτουργούν µόνο εντός των ορίων των αρµοδιο-τήτων που τους απονέµονται και οι σχέσεις τους δεν εί-ναι σχέσεις ιεραρχίας και ελέγχου αλλά σχέσεις συνερ-γασίας και συναλληλίας.

Οι νέες, λιγότερες και ενισχυµένες δοµές, µπορούν ναεντάξουν καλύτερα στον τρόπο λειτουργίας τους τις βα-σικές αρχές της Συνθήκης της Λισσαβόνας, δηλ. τις εγ-γύτητας, της διαφάνειας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνη-σης (διαδικασία λήψης αποφάσεων, διοικητική και οικο-νοµική διαφάνεια, εκλογικές διαδικασίες, συµµετοχήκοινωνίας των πολιτών, δηµόσια ηθική αιρετών και προ-σωπικού της αυτοδιοίκησης), της εξωστρέφειας, του σε-βασµού των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, της συµµετοχι-κής δηµοκρατίας αλλά και της εµβάθυνσης.

Αυτή η τελευταία έννοια, τόσο βασική για την ουσια-στική ολοκλήρωση της ΕΕ, αποτελεί πρόκληση, καθώςγια να επιτευχθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, χρειάζεται ναξεκινήσει ήδη από τα πρώτα επίπεδα διακυβέρνησης,δηλ. την αυτοδιοίκηση. Προς αυτήν την κατεύθυνση κι-νείται σαφέστατα και το παρόν σχέδιο νόµου, όταν ε-µπεριέχει και προωθεί την έννοια της εξωστρέφειας τηςαυτοδιοίκησης και της ενίσχυσης της αντίληψης εκ µέ-ρους της ότι το έργο το οποίο επιτελείται σε κοινοτικό ε-πίπεδο είναι έργο το οποίο επηρεάζει αλλά και µπορεί νασυµβάλει στη διαµόρφωση του και η αυτοδιοίκηση. Όλααυτά αποτυπώνονται µέσα από διατάξεις σχετικά µε ταδίκτυα αδελφοποιήσεων, τις διεθνείς συνεργασίες, τακοινοτικά προγράµµατα και πρωτοβουλίες, τη συµµετο-χή των αιρετών στην Επιτροπή των Περιφερειών, µε τηνσυνακόλουθη εµπλοκή της στη διαδικασία παραγωγήςκοινοτικών πολιτικών. Σε αυτήν τη διαδικασία, γίνεται έ-να επιπλέον άνοιγµα µε την ενδυνάµωση της συµµετο-χής των πολιτών, όπως και µε τα δηµοψηφίσµατα, τα το-πικά συµβούλια νέων, την πλήρη διαφάνεια και την πρό-σβαση των πολιτών σε όλες τις αποφάσεις και τις υπη-ρεσίες της αυτοδιοίκησης.

Οι ρυθµίσεις του Καλλικράτη στοχεύουν να εξασφαλί-σουν για τη σύγχρονη αυτοδιοίκηση το χαρακτήρα τηςεγγύτητας στη λήψη αποφάσεων, της χρηστής διακυ-

5

βέρνησης, της εποπτείας και του ελέγχου, της κοινωνι-κής και οικονοµικής συνοχής, της ενίσχυσης του ρόλουκαι των δικαιωµάτων του πολίτη, του σεβασµού των αν-θρωπίνων δικαιωµάτων, και ουσιαστικά της πολυ-επίπε-δης διακυβέρνησης. Σε ένα τέτοιο σχήµα λαµβάνονταιυπ΄ όψιν και συµµετέχουν όλες οι βαθµίδες στην επανα-θεµελίωση της αυτοδιοίκησης, του κράτους και, τελικά,της ΕΕ, ενώ οι σχέσεις που καθιερώνονται δεν έχουν ιε-ραρχικό αλλά συνεργατικό και συµπληρωµατικό χαρα-κτήρα και λαµβάνονται υπ΄ όψιν οι εκάστοτε ιδιαιτερό-τητες.

Μια νέα Πολυεπίπεδη ∆ιακυβέρνησηΜε το συνολικό επανασχεδιασµό των επιπέδων διοί-

κησης της χώρας, το παρόν σχέδιο νόµου διασφαλίζειπλέον την ισότιµη συµµετοχή των δήµων και των νέωναυτοδιοικούµενων Περιφερειών, ως πραγµατικών εταί-ρων στη χάραξη και στο συντονισµό της ευρωπαϊκής πο-λιτικής στο πολυεπίπεδο µοντέλο διακυβέρνησης τηςΕΕ, όπως αυτό αποτυπώθηκε στη Λευκή Βίβλο για τηνΠολυεπίπεδη ∆ιακυβέρνηση, η οποία υιοθετήθηκε απότην Ολοµέλεια της Επιτροπής των Περιφερειών στις 17Ιουνίου του 2009.

Η σηµερινή παγκόσµια κρίση αναδεικνύει τη σηµασίατης χρηστής διακυβέρνησης και την αναγκαιότητα τηςστενής συνεργασίας για τις 95.000 περίπου περιφερεια-κές και τοπικές αρχές της Ευρώπης για τη χάραξη και υ-λοποίηση των κοινοτικών πολιτικών, δεδοµένου ότι αυ-τές είναι αρµόδιες για την υλοποίηση του 70% περίπουτης κοινοτικής νοµοθεσίας και, εποµένως, διαδραµατί-ζουν ουσιαστικό ρόλο στην υλοποίηση του ευρωπαϊκούσχεδίου για την οικονοµική ανάκαµψη. Η πολυεπίπεδηδιακυβέρνηση ενσωµατώνει τους στόχους των περιφε-ρειακών και τοπικών αρχών στις στρατηγικές της ΕΕ.Αυτό συνεπάγεται την αµοιβαία ευθύνη των επιµέρουςεπιπέδων διακυβέρνησης στη διατύπωση των κοινοτικώνπολιτικών και τη µέγιστη αντιπροσωπευτικότητα των εν-διαφερόµενων φορέων. Υπό αυτές τις συνθήκες, η πο-λυεπίπεδη διακυβέρνηση, προωθεί µια εδαφική προσέγ-γιση στις στρατηγικές ανάπτυξης και προβάλλει ως ε-ναλλακτική θεσµική επιλογή στις εγγενείς αδυναµίεςτων συγκεντρωτικών και τοµεακών προσεγγίσεων πουεπικράτησαν επί µακρόν στην αναπτυξιακή πολιτική.

Το «Πρόγραµµα Καλλικράτης», αναγνωρίζοντας τονκρίσιµο ρόλο των ΟΤΑ για την εδαφική στρατηγική ανά-πτυξης και λαµβάνοντας υπόψη τους δύο πρωταρχικούςστόχους της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, δηλαδή τηνενθάρρυνση της συµµετοχής στην ευρωπαϊκή διαδικα-σία και την ενίσχυση της αποτελεσµατικότητας της κοι-νοτικής δράσης, προχώρησε σε σηµαντικές στρατηγικέςεπιλογές.

Ως προς τον πρώτο στόχο, το παρόν σχέδιο νόµου α-ναβαθµίζει το επιχειρησιακό δυναµικό των δήµων καιτων περιφερειών για την άσκηση ολοκληρωµένων ανα-πτυξιακών πολιτικών σε τοπικό και περιφερειακό επίπε-δο. Άλλωστε, ο σεβασµός της αρχής της επικουρικότη-τας και η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση συνιστούν έννοιεςάρρηκτα συνδεδεµένες: η µία αφορά αρµοδιότητες τωνδιαφορετικών επιπέδων εξουσίας και η άλλη δίνει έµφα-ση στη διαδραστικότητά τους. Μάλιστα, για την ενίσχυ-ση της αποτελεσµατικότητας της κοινοτικής δράσης καιτην επίτευξη των στόχων της οικονοµικής, κοινωνικήςκαι εδαφικής συνοχής, το παρόν σχέδιο νόµου προβλέ-πει και για τους δύο βαθµούς αυτοδιοίκησης τη δυνατό-

τητα συµµετοχής σε ευρωπαϊκούς οµίλους εδαφικής συ-νεργασίας (ΕΟΕΣ) που συνεισφέρουν στην προώθησηνέων εταιρικών σχέσεων µεταξύ των δηµόσιων αρχώνµε τους κοινωνικοοικονοµικούς φορείς.

Ως προς τον δεύτερο στόχο, δηλαδή την ενίσχυση τηςαποτελεσµατικότητας της κοινοτικής δράσης, το παρόνσχέδιο νόµου προχωρεί στη θεσµική αναγνώριση τηςσυλλογικής λειτουργίας της αυτοδιοίκησης, µε όργαναόπως η Εκτελεστική Επιτροπή, οι αντιδήµαρχοι και οι α-ντιπεριφερειάρχες µε τοπική αρµοδιότητα, η ΟικονοµικήΕπιτροπή, η Επιτροπή Ποιότητας ζωής, µε την εσωτερικήαποκέντρωση στους νέους δήµους και µε την θέσπισητου συµπαραστάτη του δηµότη και της επιχείρησης. Έτσιυλοποιούνται οι συστάσεις της Λευκής Βίβλου για τηνΕυρωπαϊκή ∆ιακυβέρνηση ως προς την εφαρµογή στο ε-σωτερικό των κρατών-µελών, αρχών και µηχανισµώνδιαβούλευσης, συντονισµού, συνεργασίας και αξιολόγη-σης. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η συγκέντρωσητων αποφάσεων σε ένα επίπεδο εξουσίας και προωθεί-ται η συνυπευθυνότητα όλων των επιπέδων διοίκησης.∆ιασφαλίζεται λοιπόν ότι οι πολιτικές εφαρµόζονται στοεγγύτερο προς τον πολίτη επίπεδο διοίκησης. Τέλος, ε-πιδιώκεται η τόνωση της συµµετοχικής δηµοκρατίας καιτης διαφάνειας µέσω της εφαρµογής µεθόδων ηλεκτρο-νικής διακυβέρνησης. Οι ρυθµίσεις που περιέχονται στοπαρόν σχέδιο νόµου επεκτείνουν τη συνεργασία των αι-ρετών αρχών µε τους φορείς της κοινωνίας των πολιτώνµε θεσµούς όπως η επιτροπή διαβούλευσης και το συµ-βούλιο ένταξης µεταναστών.

Η πρωτοβάθµια τοπική αυτοδιοίκηση, η δευτεροβάθµιααυτοδιοίκηση και η αποκεντρωµένη κρατική διοίκηση συ-νιστούν αυτοτελή συστήµατα διοίκησης µε ιδιαίτερεςαρµοδιότητες και λειτουργίες. Η δηµιουργία µίας ενιαίαςκαι συνεκτικής δοµής της αποκεντρωµένης κρατικής δι-οίκησης εξασφαλίζει καλύτερο συντονισµό των αποκε-ντρωµένων υπηρεσιών των διαφόρων υπουργείων κα-θώς και την ενότητα της διοικητικής λειτουργίας τουκράτους. Παράλληλα, διευρύνονται οι αρµοδιότητες τηςτοπικής αυτοδιοίκησης, εξασφαλίζονται νέοι πόροι καιπαρέχονται νέα εργαλεία για τη διεκπεραίωση του ρό-λου και των λειτουργιών της. Η συµπληρωµατικότητα καισυνοχή των λειτουργιών της κρατικής διοίκησης µε τηντοπική αυτοδιοίκηση υπηρετούν έναν κοινό σκοπό- τηνπροαγωγή της κοινωνικής ευηµερίας, την ισόρροπη οικο-νοµική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή της χώρας.

ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΝΟΜΟΥ

Α. Η ∆ΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΕΠΑΝΑΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΩΝ ∆ΗΜΩΝ

Η τολµηρή µεταρρύθµιση του προγράµµατος «Ι. Καπο-δίστρια», που βελτίωσε αισθητά την τοπική αυτοδιοίκη-ση, δεν δηµιούργησε, ωστόσο, σε όλη τη χώρα, αποτε-λεσµατικούς δήµους µε οικονοµική αυτάρκεια και δυνα-τότητα άντλησης ιδίων πόρων, ούτε διοικητική ικανότηταµε καλά οργανωµένες υπηρεσίες και ανθρώπινο δυναµι-κό, που να αξιοποιούν τις νέες δυνατότητες και νέες τε-χνολογίες για την παροχή ποιοτικά αναβαθµισµένων υ-πηρεσιών.

Επιπλέον, η Πολιτεία δεν στήριξε ουσιαστικά τους νέ-ους ΟΤΑ µε πολιτικές προγραµµατικής, οργανωτικής καιλειτουργικής αναβάθµισης καθώς και µε επαρκή χρηµα-τοδότηση, ούτε προχώρησε σε µια σχεδιασµένη, µε ενι-αίο τρόπο, και ολοκληρωµένη αλλαγή του διοικητικού

6

συστήµατος της χώρας, µε αποτέλεσµα το κάθε βήµα ναµένει µετέωρο. Επίσης, το δηµοτικό σύστηµα διακυβέρ-νησης παρέµεινε χωρίς ουσιαστικές αλλαγές. Έτσι δια-µορφώθηκαν ορισµένες κοινές, εν πολλοίς, παραδοχέςσχετικά µε την αλλαγή της δοµής της τοπικής αυτοδιοί-κησης και της αποκεντρωµένης διοίκησης στην χώραµας, οι οποίες ήταν αποτέλεσµα µιας µακράς διαδικα-σίας δηµοσίου διαλόγου, επιστηµονικής προεργασίαςκαι προβληµατισµού. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, η ο-ποία αξιοποίησε τόσο τις εγχώριες µεταρρυθµιστικές ε-µπειρίες όσο και τα παραδείγµατα άλλων ευρωπαϊκώνχωρών, συγκροτήθηκε ευρεία συναίνεση για την µεγάληδιοικητική µεταρρύθµιση που προτείνεται µε το παρόννοµοσχέδιο.

Στο πλαίσιο της Νέας Αρχιτεκτονικής επαναθεµελιώ-νεται η πρωτοβάθµια Αυτοδιοίκηση µε λιγότερους και ι-σχυρότερους ∆ήµους, ανεξαιρέτως σε όλη τη χώρα. Οινέοι δήµοι καθίστανται έτσι ικανοί να ανταποκριθούνστις σύγχρονες απαιτήσεις, αξιοποιώντας τη σύγχρονητεχνολογία και τις νέες µεθόδους διοίκησης ώστε να υ-ποδεχθούν διευρυµένες αρµοδιότητες. Η συγκρότησητων δήµων σε πληθυσµιακά και χωρικά µεγαλύτερες γε-ωγραφικές µονάδες, διευκολύνει την ανάπτυξη ενός ι-σχυρότερου διοικητικού συστήµατος, που ικανοποιεί δύοκυρίως στόχους: Οι δήµοι να αποτελέσουν έτσι ισχυρέςµονάδες τοπικής ανάπτυξης και ταυτόχρονα να εξελίσ-σονται σε αποτελεσµατικούς διαχειριστές υπηρεσιών, ι-δίως στην καθηµερινή ζωή των πολιτών και στην ποιότη-τά της. Σε αυτή τη λογική, η µείωση του αριθµού των ∆ή-µων συµπεριλαµβάνει για πρώτη φορά και το σύνολο τηςΑττικής (σήµερα 102 δήµοι και 20 κοινότητες) και τηςΘεσσαλονίκης (45 δήµοι).

Για πρώτη φορά για το σκοπό αυτό υιοθετούνται ορθο-λογικά και αντικειµενικά κριτήρια για την οριοθέτησητων διοικητικών ορίων των νέων ΟΤΑ. Τα κριτήρια αυτάπηγάζουν από το Σύνταγµα το οποίο στο άρθρο 101παρ.2 αναφέρει ότι: «Η διοικητική διαίρεση της Χώραςδιαµορφώνεται µε βάση τις γεωοικονοµικές, κοινωνικέςκαι συγκοινωνιακές συνθήκες». Τα κριτήρια αυτά θέτουντο γενικό πλαίσιο για την περαιτέρω εξειδίκευσή τους,ανταποκρίνονται, δε, παραλλήλως, και στο αντίστοιχογενικό περίγραµµα, όπως αυτό καθορίσθηκε στο Συνέ-δριο της ΚΕ∆ΚΕ (Κυλλήνη, 2007).

Συγκεκριµένα ορίσθηκαν επτά κατηγορίες κριτηρίων:α) Πληθυσµιακά (ο αριθµός των δηµοτών, ο αριθµός

των κατοίκων, η πληθυσµιακή πυκνότητα, η κατανοµήτων κατοικιών).

β) Κοινωνικά (το µέσο µέγεθος νοικοκυριού, οι µορφω-τικοί δείκτες, το ποσοστό αλλοδαπών).

γ) Οικονοµικά (η απασχόληση, η δοµή της απασχόλη-σης, η εργασιακή κινητικότητα, το εισόδηµα).

δ) Γεωγραφικά (το σχήµα, η προσβασιµότητα, τα δί-κτυα υποδοµών).

ε) Αναπτυξιακά (η δοµή της τοπικής οικονοµικής δρα-στηριότητας και γενικότερα της τοπικής ανάπτυξης, η ύ-παρξη εκπαιδευτικών και ερευνητικών φορέων, η συµµε-τοχή σε Κοινοτικά και Εθνικά Προγράµµατα).

στ) Πολιτιστικά, Ιστορικά καιζ) Χωροταξικά κριτήρια, µε τα οποία επιδιώκεται:ι) Η γεωγραφική / χωρική ολοκλήρωση των διαφόρων

κοινωνικών, διοικητικών και οικονοµικών λειτουργιών, ε-ξυπηρετήσεων και υποδοµών που διασφαλίζουν συνθή-κες βιωσιµότητας.

ιι) Η γεωγραφική κινητικότητα και τα χωρικά πεδία που

αυτή διαµορφώνει σε ηµερήσια βάση, σύµφωνα µε τηναπασχόληση και σε συνδυασµό µε τις λειτουργικές ε-ξαρτήσεις και επιρροές µεταξύ των οικιστικών κέντρων.

ιιι) Η ταυτότητα του τόπου που αναφέρεται στο συµβο-λικό και στο σηµειολογικό επίπεδο για την τοπική κοινω-νία.

Πέραν των κριτηρίων αυτών, οι νέοι ∆ήµοι που προκύ-πτουν από τη νέα χάραξη, ταυτόχρονα µε τα λειτουργι-κά και οικονοµικά τους χαρακτηριστικά, συµβάλλουνστην ενδυνάµωση της συµµετοχής του πολίτη, των θε-σµών και διαδικασιών τοπικής δηµοκρατίας ακολουθώ-ντας τη σηµερινή πραγµατικότητα επαφής του πολιτικούπροσωπικού του ΟΤΑ µε τον πολίτη. Η νέα, λοιπόν, διοι-κητική διαίρεση βασίζεται στην υπάρχουσα µε στόχο τηναναλογικότερη αντιπροσώπευση και κατ’ επέκταση τηνενδυνάµωση του δηµοκρατικού πολιτεύµατος.

Β. Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ωςΒ΄ ΒΑΘΜΟΣ ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ

Οι αρµοδιότητες που δόθηκαν στη Νοµαρχιακή Αυτο-διοίκηση ήταν εξαρχής σε µεγάλο βαθµό γραφειοκρατι-κού διεκπεραιωτικού χαρακτήρα, που δυσχέραναν την α-ποτελεσµατικότητα του θεσµού, παρά τις προσπάθειεςτων αιρετών, οι οποίοι µε περιορισµένα µέσα και προσω-πικό, προσπάθησαν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις.Η ανάγκη για συγκρότηση της δευτεροβάθµιας αυτοδιοί-κησης στο επίπεδο µίας µεγαλύτερης ενότητας προκύ-πτει πλέον πιεστικά:

• Οι εξελίξεις απέδειξαν ότι η συγκρότηση του δεύτε-ρου βαθµού της αυτοδιοίκησης στα όρια των σηµερινώννοµών καθιστά ανέφικτη την ανάληψη της ευθύνης γιατο σχεδιασµό και την άσκηση µιας ολοκληρωµένης πολι-τικής για την ανάπτυξη στην περιοχή τους. Η άσκηση α-ναπτυξιακής πολιτικής προϋποθέτει ευρύτερες ενότη-τες.

• Η αναδιάταξη των δήµων σε λιγότερες και ισχυρότε-ρες µονάδες που αναλαµβάνουν περισσότερες αρµοδιό-τητες επιβάλλει την αναδιάταξη του δεύτερου βαθµούσε ευρύτερες γεωγραφικές ενότητες, ώστε να είναι σεθέση να αναλάβουν νέες αρµοδιότητες, ιδίως στην ανά-πτυξη.

• Η δευτεροβάθµια αυτοδιοίκηση στα όρια των νοµώναποδείχθηκε ότι δυσκολεύει την αποτελεσµατική συµµε-τοχή στα ευρωπαϊκά όργανα, όπως την Επιτροπή τωνΠεριφερειών, στα οποία οι περιφέρειες των άλλων κρα-τών – µελών έχουν ουσιαστικό ρόλο και λόγο.

Όλα τα παραπάνω επιβάλλουν τη συγκρότηση τουδεύτερου βαθµού της αυτοδιοίκησης σε ευρύτερες γεω-γραφικές ενότητες που επιτρέπουν ένα νέο ρόλο στοθεσµό. Για τους λόγους αυτούς, η Νέα Αρχιτεκτονική κι-νείται σε δύο άξονες: αφενός στην ανασυγκρότηση τωνδευτεροβάθµιων ΟΤΑ σε επίπεδο Περιφέρειας, αφετέ-ρου στη ριζική εσωτερική αναδιάρθρωση της δευτερο-βάθµιας αυτοδιοίκησης, σε συνδυασµό µε την αποφασι-στική ενίσχυσή της µε τους απαραίτητους πόρους, αν-θρώπινους και οικονοµικούς, για την εκπλήρωση της α-ποστολής της.

Η θεµελίωση της Περιφέρειας ως δεύτερου βαθµούαυτοδιοίκησης:

• διασφαλίζει την αντιστοίχηση του θεσµού στις νέεςλειτουργικές κλίµακες που έχουν δηµιουργηθεί, µετάτην ολοκλήρωση νέων δικτύων µεταφορών και άλλων υ-

7

ποδοµών, µε βάση τις οικονοµικές και κοινωνικές εξελί-ξεις των τελευταίων ετών, οι οποίες έχουν µεταβάλειτην οικονοµική και κοινωνική γεωγραφία της χώρας.

• οδηγεί, επιπλέον, σε οικονοµίες κλίµακας και συγκέ-ντρωση δυνάµεων, τηρεί δηλαδή, όρους απαραίτητουςγια την αποφασιστική βελτίωση και τον εκσυγχρονισµότης λειτουργίας της.

• εξασφαλίζει την απαραίτητη κλίµακα ώστε να αναλά-βει σηµαντικές αναπτυξιακές λειτουργίες.

• επιτρέπει τη µεταβίβαση και πρόσθετων αρµοδιοτή-των που ανήκουν σήµερα στις κρατικές Περιφέρειες, σεάλλους κρατικούς φορείς ή ακόµη και στο κεντρικό κρά-τος, µε αποτέλεσµα να µειωθούν έτσι τα επίπεδα και ηπολυπλοκότητα άσκησης αρµοδιοτήτων και διεκπεραίω-σης διαδικασιών, προς όφελος του πολίτη, της Πολιτεί-ας, αλλά και της οικονοµίας.

Ειδικά για τους πολίτες της περιφέρειας, η δηµιουργίακαι αποτελεσµατική λειτουργία ενός ισχυρού αυτοδιοι-κητικού θεσµού, µε πλειάδα αρµοδιοτήτων και αναπτυ-ξιακές ευθύνες, φέρνει κοντά τους τη διοίκηση, ώστε ναπάψουν να υποχρεώνονται να απευθύνονται στο κέντρογια πολλές σηµαντικές υποθέσεις τους. Από την άλληπλευρά, η ανάληψη αναπτυξιακών ευθυνών από έναν ι-σχυρό αιρετό θεσµό, καθιστά τους πολίτες της περιφέ-ρειας «κύριους του οίκου τους».

Οι νέες περιφέρειες προέρχονται από τη συνένωσητων υφισταµένων Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, οι ο-ποίες καταργούνται. Η χωρική ενότητα των νέων οργανι-σµών περιλαµβάνει τις εδαφικές περιφέρειες των καταρ-γούµενων Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Οι οργανισµοίτης δευτεροβάθµιας αυτοδιοίκησης, από τις σηµερινές54 νοµαρχιακές αυτοδιοικήσεις, τις 3 διευρυµένες νο-µαρχιακές αυτοδιοικήσεις και τα 19 επαρχεία, δηλαδή έ-να σύνολο 76 διοικητικών ενοτήτων, εξελίσσονται σε αι-ρετές περιφέρειες σε αριθµό αντίστοιχο των σηµερινών13 κρατικών περιφερειών. Ειδικά στην Αττική και στηΘεσσαλονίκη αντιµετωπίζονται µε ειδικές ρυθµίσεις ταθέµατα µητροπολιτικού χαρακτήρα.

Οι διοικητικές περιφέρειες της χώρας είκοσι τέσσεραχρόνια µετά τη θεσµοθέτησή τους έχουν αποκτήσει διοι-κητική λειτουργία που τις καθιστά χρήσιµες και κατά συ-νέπεια συνιστούν αξιόπιστη βάση για την τοπική και πε-ριφερειακή ανάπτυξη. Επιπλέον, οι περιφέρειες έχουν υ-λοποιήσει µέχρι σήµερα πολλά περιφερειακά προγράµ-µατα από τα οποία έχει αποκτηθεί τεράστια εµπειρία. Ηαλλαγή των Περιφερειών θα δηµιουργούσε προβλήµαταστην απρόσκοπτη υλοποίηση των περιφερειακών προ-γραµµάτων του ΕΣΠΑ. Είναι προφανές ότι αυτό θα πρέ-πει να αποφευχθεί, εν µέσω µιας µεγάλης δηµοσιονοµι-κής κρίσης, καθώς η απρόσκοπτη υλοποίηση των περιφε-ρειακών προγραµµάτων αποτελεί ζωτική συνθήκη γιατην οικονοµία της χώρας. Αποτελούν, επίσης, φορείςδιαµόρφωσης πολιτικής σε τοπικό και περιφερειακό επί-πεδο, δοθέντος ότι έχουν λειτουργήσει σε αυτές αντι-προσωπευτικά όργανα µε συµµετοχή αιρετών εκπροσώ-πων και φορέων ανάπτυξης για πολλά έτη. Τέλος, οι πε-ριφέρειες έχουν διαµορφώσει µια ‘περιφερειακή’ ταυτό-τητα, ενώ αρκετές από αυτές ταυτίζονται µε τα γεωγρα-φικά διαµερίσµατα της Ελλάδας. Για τους λόγους αυ-τούς κρίθηκε ότι δεν θα ήταν σκόπιµο ούτε επωφελές ναυπάρξουν µεταβολές στον χάρτη των Περιφερειών τηςχώρας.

Στα όρια αυτά συγκεντρώνονται τα απαραίτητα δηµο-γραφικά, κοινωνικά και οικονοµικά µεγέθη για τον προ-

γραµµατισµό και υλοποίηση της αναπτυξιακής πολιτικήςτης χώρας. Εξυπηρετείται, επίσης, η αποτελεσµατικότε-ρη υπεράσπιση και διεκδίκηση των συµφερόντων τωνΕλληνικών περιφερειών στα αρµόδια όργανα της ΕΕ (Ε-πιτροπή των Περιφερειών). Θεµελιώνεται, έτσι, η Περι-φέρεια ως θεσµός µε άµεσα αιρετά όργανα, όπως το πε-ριφερειακό συµβούλιο, καθώς και οι αιρετοί περιφερει-άρχες και αντιπεριφερειάρχες.

Στην περιφέρεια µεταφέρονται εκείνες οι αρµοδιότη-τες της νοµαρχιακής αυτοδιοίκησης που ασκούνται απο-τελεσµατικότερα σε περιφερειακό επίπεδο, καθώς επί-σης και αρµοδιότητες που ασκούνται σήµερα από τηνκρατική περιφέρεια, εκτός από όσες, έχοντας αµιγώςκρατικό χαρακτήρα, οι οποίες στο πλαίσιο συνταγµατι-κών επιταγών πρέπει παραµένουν στην αποκεντρωµένηκρατική διοίκηση.

Γ. Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΩΝ∆ΙΟΙΚΗΣΕΩΝ

Ο ολοκληρωµένος επανασχεδιασµός των δύο βαθµώντης αυτοδιοίκησης προϋποθέτει τη συνάρθρωσή τους µετη κρατική αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση, η ύπαρξη της οποί-ας προβλέπεται άλλωστε από το Σύνταγµα που ορίζει ό-τι η διοίκηση του κράτους οργανώνεται σύµφωνα µε τοαποκεντρωτικό σύστηµα (άρθρο 101, παρ. 1) και ότι τα α-ποκεντρωµένα κρατικά όργανα έχουν γενική αποφασι-στική αρµοδιότητα για τις υποθέσεις της ενότητας τους(άρθρο 101, παρ. 3). Το σηµερινό σύστηµα διοικητικής α-ποκέντρωσης των κρατικών υπηρεσιών, εµφανίζει µιασειρά από σηµαντικά προβλήµατα που πρέπει να αντιµε-τωπισθούν:

• Μικρά µεγέθη σε σχέση µε το νέο αναπτυξιακό σχε-διασµό και τα νέα δίκτυα µεταφορών της χώρας.

• Ελλείψεις ειδικευµένου προσωπικού και σηµαντικέςκαθυστερήσεις ως προς την υιοθέτηση σύγχρονων µεθό-δων διοίκησης.

• Ατροφία και, σε αρκετές περιπτώσεις, πολιτικοποίη-ση του συστήµατος διοικητικής εποπτείας στους ΟΤΑ, α-πουσία συστηµατικής τεκµηρίωσης και επεξεργασίαςτων δεδοµένων του συστήµατος εποπτείας (ποσοστάκαι αιτίες ακυρώσεων, αριθµός προσφυγών πολιτών ανάκατηγορίες), αντιθέσεις µεταξύ του συστήµατος διοικη-τικής εποπτείας και του συστήµατος προληπτικού ελέγ-χου δαπανών από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Η συγκρότηση της δευτεροβάθµιας αυτοδιοίκησηςστην ευρύτερη ενότητα της περιφέρειας, οδηγεί στηνοργάνωση της αποκεντρωµένης διοίκησης σε ευρύτεραγεωγραφικά όρια. Στην κατεύθυνση αυτή συντείνουν τανέα δεδοµένα και οι νέες σχέσεις που δηµιουργούν τα υ-φιστάµενα και προγραµµατιζόµενα δίκτυα υποδοµών αλ-λά και το σύστηµα πόλων και αξόνων ανάπτυξης της χώ-ρας. Στη θέση των σηµερινών 13 ∆ιοικητικών Περιφερει-ών συγκροτούνται 7 Αποκεντρωµένες ∆ιοικήσεις. Με τηΝέα Αρχιτεκτονική, η κρατικά αποκεντρωµένη διοίκησηοργανώνεται σε επίπεδο ευρύτερων χωρικών ενοτήτων,τις Αποκεντρωµένες ∆ιοικήσεις, οι οποίες ανταποκρίνο-νται, µε βάση λειτουργικά και αναπτυξιακά κριτήρια, στιςαπαιτήσεις της εδαφικής, κοινωνικής και οικονοµικής συ-νοχής και προάγουν τη συνολική ανταγωνιστικότητα τουΕθνικού Χώρου.

Στην έδρα κάθε Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης συνιστά-ται Γενική Γραµµατεία της οποίας προΐσταται µετακλη-τός υπάλληλος. Στις υπηρεσίες της Αποκεντρωµένης ∆ι-

8

οίκησης εντάσσονται οι υπάλληλοι των υφιστάµενωνΠεριφερειών εκτός από εκείνους που µετατάσσονταιστις Περιφέρειες.

Στις αρµοδιότητες των Αποκεντρωµένων ∆ιοικήσεων :• ανήκουν οι κρατικές υποθέσεις, οι οποίες ασκούνταν

µέχρι σήµερα από τις ∆ιοικητικές Περιφέρειες και λόγωτης φύσης τους ή για συνταγµατικούς λόγους δεν µπο-ρεί να µεταφερθούν στην περιφερειακή αυτοδιοίκησηκαι παραµένουν στην κρατική διοίκηση, π.χ. χωροταξία –πολεοδοµία, περιβαλλοντική πολιτική, δασική πολιτικήκαι µεταναστευτική πολιτική,

• εντάσσονται όσες κρατικές αρµοδιότητες σταδιακάαποκεντρώνονται επειδή δεν είναι απαραίτητο να α-σκούνται από την κεντρική διοίκηση, διευκολύνονταςτην αποτελεσµατική άσκηση του επιτελικού, συντονιστι-κού και ελεγκτικού της ρόλου,

• εντάσσονται, όπου αυτό κριθεί σκόπιµο, καικαθ΄ύλην αποκεντρωµένες υπηρεσίες των υπουργείων.

∆. ΕΝΑ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ∆ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΤΑ

Η διεύρυνση των αρµοδιοτήτων των δήµων καθώς καιτων ορίων τους, επιβάλλει τον επανασχεδιασµό του συ-στήµατος τοπικής διακυβέρνησης. Η ενσωµάτωση τωννέων αρχών δηµοκρατικής διακυβέρνησης οδηγεί στηναναβαθµισµένη συµµετοχή του πολίτη, στη διαβούλευσηπριν τη λήψη των αποφάσεων, στη διαφανή άσκηση τηςεξουσίας και στην υποχρεωτική λογοδοσία όποιου ασκείδηµόσια εξουσία, επιβάλλει την επαναξιολόγηση τωνδηµοτικών θεσµών διακυβέρνησης, την αναβάθµιση καιτον εµπλουτισµό τους αλλά και την αποκεντρωµένηδιάρθρωσή τους, ώστε να επιτρέπουν την αµεσότερη καιαποτελεσµατικότερη συµµετοχή και εξυπηρέτηση τουδηµότη.

Αντίστοιχος πρέπει να είναι και ο σχεδιασµός του συ-στήµατος διακυβέρνησης για τις νέες αυτοδιοικούµενεςΠεριφέρειες, ο οποίος όµως πρέπει να λάβει υπόψη τουκαι τις διαφορές µεγεθών και λειτουργιών µεταξύ τωνδύο βαθµίδων τοπικής αυτοδιοίκησης.

Ενίσχυση της συλλογικής λειτουργίας της Αυτοδιοίκη-σης

- ∆ηµιουργείται νέο όργανο, η Εκτελεστική Επιτροπή,η οποία στους ∆ήµους αποτελείται από το ∆ήµαρχο καιτους Αντιδηµάρχους και στην Περιφέρεια από τον Περι-φερειάρχη και τους Αντιπεριφερειάρχες και αποτελεί τοσυλλογικό όργανο άσκησης, συντονισµού και λογοδο-σίας της εκτελεστικής λειτουργίας στην αυτοδιοίκηση.Με τον τρόπο αυτό, περιορίζεται η συγκέντρωση εξου-σίας σε ένα µόνο πρόσωπο.

- Ενισχύεται ο θεσµός της δηµοτικής και περιφερεια-κής αποκέντρωσης µε τον ορισµό τοπικών αντιδηµάρ-χων και αιρετών αντιπεριφερειαρχών µε τοπική αρµοδιό-τητα. Με τον τρόπο αυτό, διασφαλίζεται τόσο η µέριµναγια τα ιδιαίτερα τοπικά συµφέροντα του δήµου που συ-νενώνεται ή της νοµαρχίας που καταργείται, όσο και ηεκ του σύνεγγυς διεύθυνση σηµαντικών υπηρεσιών πουβρίσκονται σήµερα εκεί.

- Συγκροτούνται συµβούλια δηµοτικών κοινοτήτων στασηµερινά τοπικά διαµερίσµατα και σε δήµους άνω των2.000 κατοίκων που συνενώνονται µε γνώµονα την εν-δυνάµωση της δηµοτικής αποκέντρωσης µε την παροχήνέων και ουσιαστικών αρµοδιοτήτων.

- Στα σηµερινά τοπικά διαµερίσµατα κάτω των 2000κατοίκων συγκροτούνται συµβούλια τοπικών κοινοτήτωνµε ενισχυµένες αρµοδιότητες και οικονοµικούς πόρους.Θεσπίζεται, επίσης, συµµετοχή των προέδρων τους σταδηµοτικά συµβούλια µε ψήφο, όποτε αποφασίζεται ζήτη-µα που αφορά άµεσα την κοινότητά τους.

- ∆ιασφαλίζεται η εκπροσώπηση στο δηµοτικό συµ-βούλιο όλων των συνενούµενων δήµων και κοινοτήτων,µέσω της εκλογής δηµοτικών συµβούλων από την εκλο-γική τους περιφέρεια. Το ίδιο ακριβώς θα ισχύει κατ’ α-ντιστοιχία και στις Περιφέρειες µε βασικό στόχο την α-ποτροπή αποξένωσης των τοπικών κοινωνιών από τουςαιρετούς.

- Εκλέγεται πλέον διαπαραταξιακό προεδρείο του ∆η-µοτικού Συµβουλίου µε εκπροσώπηση και της ελάσσο-νος αντιπολίτευσης.

Οικονοµική ΕπιτροπήΗ ∆ηµαρχιακή Επιτροπή µετονοµάζεται σε Οικονοµική

και αναβαθµίζεται, ως προς τις λειτουργίες οικονοµικούελέγχου και τακτικής παρακολούθησης της υλοποίησηςτου προϋπολογισµού. Αντίστοιχη Επιτροπή θα λειτουρ-γεί και στις Περιφέρειες.

Επιτροπή Ποιότητας ζωήςΣυστήνεται στους δήµους άνω των δέκα χιλιάδων κα-

τοίκων η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, που λειτουργεί κατ’αντιστοιχία της οικονοµικής επιτροπής, µε σηµαντικέςαρµοδιότητες σε θέµατα ποιότητας ζωής, όπως, αδειο-δοτήσεις καταστηµάτων και επιχειρήσεων, καθορισµούχώρων λαϊκών αγορών, υπαίθριου εµπορίου κ.α, καθώςκαι σε θέµατα πολεοδοµικού και περιβαλλοντικού χαρα-κτήρα. Στις Περιφέρειες προβλέπεται η σύσταση, µε α-πόφαση του περιφερειακού συµβουλίου, µέχρι δύο Επι-τροπών, στις οποίες το συµβούλιο θα µεταβιβάζει απο-φασιστικές και γνωµοδοτικές αρµοδιότητές του. Στόχος,η περαιτέρω αποσυµφόρηση του δηµοτικού και περιφε-ρειακού συµβουλίου.

Νέοι θεσµοί διαβούλευσηςΚαθιερώνεται, ως νέος θεσµός διαβούλευσης, η Επι-

τροπή ∆ιαβούλευσης, τόσο σε δήµους µε πληθυσµό άνωτων 10.000 κατοίκων όσο και στις περιφέρειες. Η Επι-τροπή ∆ιαβούλευσης προσφέρει τη δυνατότητα συγκρο-τηµένης, θεσµοποιηµένης και ανοικτής συµµετοχής καιανταλλαγής επιχειρηµάτων µε εκπροσώπους της τοπι-κής κοινωνίας, οι οποίοι µέχρι σήµερα αναζητούσαν µε-µονωµένα την πρόσβαση και επιρροή στην ηγεσία του Ο-ΤΑ. Τα µέλη του συµβουλίου της Επιτροπής ∆ιαβούλευ-σης προέρχονται από τους παραγωγικούς φορείς του∆ήµου ή της Περιφέρειας (Εκπρόσωποι Εργαζοµένων,Επιχειρήσεων, Επιστηµονικούς Συλλόγους, Οµάδες Πο-λιτών) οι οποίοι επιλέγονται από το ∆ηµοτικό ή Περιφε-ρειακό Συµβούλιο µε την αυξηµένη πλειοψηφία των 2/3των µελών του και από δηµότες, οι οποίοι κληρώνονταιαπό το σύνολο των εγγεγραµµένων στους οικείους ε-κλογικούς καταλόγους. Ειδικότερα:

- Ο συνολικός αριθµός των µελών της επιτροπής µπο-ρεί να είναι από 25 έως 50 µέλη.

- Σε ποσοστό 1/3 του συνολικού αριθµού των µελώνεκπροσώπων φορέων ορίζονται επιπλέον µέλη, µετά α-πό κλήρωση, δηµότες εγγεγραµµένοι στους εκλογικούςκαταλόγους καθώς και όσοι είναι εγγεγραµµένοι στουςειδικούς εκλογικούς καταλόγους.

9

- Στις συνεδριάσεις της επιτροπής καλούνται κατά πε-ρίπτωση και συµµετέχουν και εκπρόσωποι αρµόδιωνκρατικών αρχών, των τοπικών οργανώσεων πολιτικώνκοµµάτων, καθώς και οι επικεφαλής των παρατάξεωνπου εκπροσωπούνται στο συµβούλιο.

Η Επιτροπή ∆ιαβούλευσης:- Γνωµοδοτεί στο δηµοτικό και περιφερειακό συµβού-

λιο σχετικά µε κρίσιµα ζητήµατα.- Γνωµοδοτεί για θέµατα γενικότερου τοπικού ενδια-

φέροντος, που παραπέµπονται σε αυτή από το δηµοτικόσυµβούλιο ή τον δήµαρχο.

- Εξετάζει τα τοπικά προβλήµατα και τις αναπτυξιακέςδυνατότητες του δήµου και διατυπώνει γνώµη για την ε-πίλυση των προβληµάτων και την αξιοποίηση των δυνα-τοτήτων αυτών.

- ∆ύναται να διατυπώνει παρατηρήσεις επί του περιε-χοµένου των κανονιστικού χαρακτήρα αποφάσεων, οι ο-ποίες εκδίδονται σύµφωνα µε το άρθρο 79 του Κ∆Κ.

Η διατύπωση γνώµης από την επιτροπή δηµοτικής δια-βούλευσης δεν αποκλείει την παράλληλη ηλεκτρονικήδιαβούλευση µε τους πολίτες, µέσω διαδικτύου. Οι προ-τάσεις της ηλεκτρονικής διαβούλευσης παρουσιάζονταιαπό τον πρόεδρο της δηµοτικής επιτροπής διαβούλευ-σης κατά την αντίστοιχη συνεδρίασή της.

Ο θεσµός του «Συµπαραστάτη» του ∆ηµότη και της Ε-πιχείρησης

Καθιερώνεται ο «συµπαραστάτης» του ∆ηµότη και τηςΕπιχείρησης ως νέος θεσµός εσωτερικής διαµεσολάβη-σης µεταξύ πολιτών, επιχειρήσεων και ΟΤΑ, για την κα-ταπολέµηση της κακοδιοίκησης τόσο σε δήµους όσο καισε περιφέρειες. Ο συµπαραστάτης θα έχει ως αποστολή,πέραν από την έγκαιρη καταπολέµηση της κακοδιοίκη-σης, τη διασφάλιση της αµεροληψίας των δηµοτικών αρ-χών, τη βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών καιτων επιχειρήσεων, καθώς και την αποσυµφόρηση τουδηµάρχου και άλλων αιρετών οργάνων του δήµου απότη συσσώρευση αιτηµάτων και παραπόνων των πολιτών.Μέσω του συµπαραστάτη, θα αποτρέπονται πρόσθετεςδιαδικασίες (προσφυγές σε ελεγκτικούς µηχανισµούςκαι στη δικαιοσύνη), επειδή πολλά προβλήµατα κακοδιοί-κησης θα επιλύονται στο πλαίσιο του ίδιου του ΟΤΑ, µεαποτέλεσµα την εξοικονόµηση διαδικασιών, πόρων, χρό-νου, χρήµατος και ελαχιστοποίηση της ταλαιπωρίας τωνπολιτών.

Στους δήµους και στις περιφέρειες, θα επιλέγεται, λοι-πόν, πρόσωπο εγνωσµένου κύρους και εµπειρίας, ως συ-µπαραστάτης του δηµότη και της επιχείρησης.

- Ο συµπαραστάτης δέχεται καταγγελίες άµεσα θιγό-µενων πολιτών και επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση τωνυπηρεσιών του δήµου ή της περιφέρειας, των νοµικώντου προσώπων και των επιχειρήσεών του και διαµεσολα-βεί προκειµένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήµατα,ενώ είναι υποχρεωµένος να απαντά εγγράφως ή ηλε-κτρονικά εντός τριάντα (30) ηµερών στους ενδιαφερό-µενους.

- Ως συµπαραστάτης του δηµότη και της επιχείρησηςδεν µπορεί να επιλεγεί αιρετός δήµου, περιφέρειας ήβουλευτής.

- Ο συµπαραστάτης του δηµότη και της επιχείρησης ε-πιλέγεται µε απόφαση, η οποία λαµβάνεται µε µυστικήψηφοφορία και µε πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) τουσυνόλου των µελών του συµβουλίου.

- Η υποβολή καταγγελίας ή αναφοράς στο συµπαρα-στάτη του δηµότη και της επιχείρησης, δεν αναιρεί τησχετική αρµοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη ως ανε-ξάρτητης αρχής, ούτε τις αρµοδιότητες άλλων ελεγκτι-κών οργάνων και αρχών, καθώς και του Ελεγκτή Νοµιµό-τητας.

- Ο συµπαραστάτης του δηµότη και της επιχείρησηςσυντάσσει ετήσια έκθεση. Η ετήσια έκθεση παρουσιάζε-ται από τον ίδιο και συζητείται στην ειδική δηµόσια συνε-δρίαση του δηµοτικού ή περιφερειακού συµβουλίου, γιατον απολογισµό δράσης της δηµοτικής ή περιφερειακήςαρχής.

- Ο συµπαραστάτης µπορεί επίσης να προβαίνει στηνδιατύπωση προτάσεων βελτίωσης της δηµοτικής διοίκη-σης και των σχέσεών της µε το κοινό, τόσο στο πλαίσιοτης ετήσιας έκθεσής του, όσο και επ’ ευκαιρία σηµαντι-κών προβληµάτων κακοδιοίκησης που ο ίδιος εντοπίζει.

Τόσο η ετήσια έκθεση όσο και οι ειδικές προτάσεις τουσυµπαραστάτη αναρτώνται υποχρεωτικά στην ιστοσελί-δα του δήµου ή της περιφέρειας.

Εφαρµογές Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης για διαφά-νεια στις αποφάσεις και την καλύτερη εξυπηρέτηση τουπολίτη

Όλες οι αποφάσεις των συλλογικών οργάνων των ∆ή-µων και των Περιφερειών καθώς και όλων των Νοµικώντους Προσώπων υποχρεωτικά δηµοσιεύονται στο διαδί-κτυο, σε διαφορετική περίπτωση δεν ισχύουν. ∆ιασφαλί-ζεται έτσι η απόλυτη διαφάνεια, ο αποτελεσµατικός δη-µόσιος έλεγχος και γίνεται εφικτή η ουσιαστική λογοδο-σία των αυτοδιοικητικών αρχών.

Η Ηλεκτρονική ∆ιακυβέρνηση προβλέπεται ρητά ωςδιακριτή αρµοδιότητα του οικείου αντιδηµάρχου.

Συµβούλιο ένταξης µεταναστώνΣε κάθε ∆ήµο συγκροτείται και λειτουργεί, µε απόφα-

ση του ∆ηµοτικού Συµβουλίου, συµβούλιο ένταξης µετα-ναστών ως συµβουλευτικό όργανο του δήµου για την ε-νίσχυση της ένταξης των µεταναστών στην τοπική κοι-νωνία. Έργο των συµβουλίων ένταξης µεταναστών είναιη καταγραφή και η διερεύνηση προβληµάτων που αντι-µετωπίζουν οι µετανάστες, που κατοικούν µόνιµα στηνπεριφέρεια του δήµου, µε στόχο την ενίσχυση της κοι-νωνικής συνοχής.

Ενίσχυση της εσωτερικής αποκέντρωσης στους νέουςΟΤΑ

Η ενίσχυση αυτή γίνεται πράξη µε ένα νέο σύστηµαενδοδηµοτικής αποκέντρωσης µε :

- Την απόδοση νέων αρµοδιοτήτων- Τη διασφάλιση πόρων για κάθε χωριό και γειτονιά- Νέους θεσµούς συµµετοχήςΈτσι, ταυτόχρονα µε τη δηµιουργία τους οι νέοι, ισχυ-

ροί και µεγαλύτεροι ∆ήµοι «πλησιάζουν» το δηµότη.Η νέα αυτή σχέση σηµατοδοτείται από την έννοια της

κοινότητας που αξιοποιείται εκ νέου για τις µονάδες εν-δοδηµοτικής αποκέντρωσης:

Τα σηµερινά τοπικά διαµερίσµατα έως 2000 κατοίκωνονοµάζονται Τοπικές Κοινότητες και άνω των 2000 ∆η-µοτικές Κοινότητες. Ως ∆ηµοτικές Κοινότητες µετονο-µάζονται και τα σηµερινά ∆ηµοτικά ∆ιαµερίσµατα τωνµεγάλων πόλεων.

Ο πρόεδρος της ∆ηµοτικής Κοινότητας:- Συµµετέχει στις συνεδριάσεις του δηµοτικού συµ-

10

βουλίου στις οποίες καλείται υποχρεωτικά µε δικαίωµαέκφρασης γνώµης για θέµατα που αφορούν την κοινότη-τα.

- Εποπτεύει τη συντήρηση του δικτύου εσωτερικής καιαγροτικής οδοποιίας.

- Μεριµνά για την καθαριότητα κοινόχρηστων χώρων.- Μεριµνά για την αποκατάσταση ζηµιών επείγοντος

χαρακτήρα σε δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης και α-νάθεση εργασιών σε περίπτωση άµεσου κινδύνου.

- Μεριµνά για την αποκατάσταση ζηµιών στο δίκτυοφωτισµού.

- Μεριµνά για την καλή κατάσταση και την ασφάλειατων εγκαταστάσεων των παιδικών χαρών

- Μεριµνά για την εύρυθµη λειτουργία του κοιµητηρί-ου.

- Είναι ο υπεύθυνος της οµάδας πυρασφάλειας τηςκοινότητας.

- Είναι αρµόδιος για την προστασία της δηµοτικής πε-ριουσίας στα όρια ευθύνης του.

- Ενεργεί πληρωµές µε την πάγια προκαταβολή πουλαµβάνει.

Τα συµβούλια δηµοτικής κοινότητας (τα οποία είναι5µελή έως 15µελή ανάλογα µε τον πληθυσµό της.):

- Συµµετέχουν στην κατάρτιση του Επιχειρησιακού καιΤεχνικού Προγράµµατος του ∆ήµου.

- Εισηγούνται στην εκτελεστική επιτροπή του δήµουγια τις προτεραιότητες τοπικής ανάπτυξης και των αντι-στοίχων δράσεων.

- Αποφασίζουν την προέγκριση ίδρυσης ή εγκατάστα-σης καταστηµάτων, επιχειρήσεων και λοιπών δραστηριο-τήτων και για την άδεια λειτουργίας µουσικής.

- Προτείνουν τους χώρους λειτουργίας λαϊκών αγο-ρών, υπαίθριου εµπορίου, πανηγυριών µε απόλυτη πλειο-ψηφία των µελών.

Εκφράζουν γνώµη για:- Υπηρεσίες του ∆ήµου που η λειτουργία τους θα εξυ-

πηρετούσε καλύτερα τους πολίτες.- Την αξιοποίηση ακινήτων.- Την πολεοδοµική ανάπτυξη και ανάπλαση της περιο-

χής.- Τη συντήρηση των δηµοτικών οδών, την κυκλοφορία

και τη συγκοινωνία.- Την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περι-

βάλλοντος.- Την περισυλλογή και εν γένει µέριµνα για τα αδέσπο-

τα ζώα.- Τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων.- Τη µέριµνα για την υγεία, την πρόνοια και την παροχή

κοινωνικών υπηρεσιών στους πολίτες.- Την εύρυθµη λειτουργία των δηµοτικών ιδρυµάτων.- Τρόπο διάθεσης βοσκήσιµων εκτάσεων.- Εκµίσθωση χωρίς δηµοπρασία δηµοτικών δασικών ε-

κτάσεων.- Εκποίηση, εκµίσθωση, δωρεάν παραχώρηση χρήσης,

ανταλλαγή και δωρεά περιουσιακών στοιχείων του ∆ή-µου.

- Με απόλυτη πλειοψηφία και αιτιολογηµένη γνώµη ει-σηγείται τη χορήγηση οικονοµικών βοηθηµάτων σε οικο-νοµικά αδύναµους κατοίκους της.

- Την αποδοχή κληροδοτήµατος που της διατίθεται.Ο πρόεδρος και τα 3µελή συµβούλια των τοπικών κοι-

νοτήτων ασκούν αντίστοιχες αρµοδιότητες µε τις δηµο-τικές κοινότητες µε µικρές εξαιρέσεις. Για τοπικές κοινό-τητες έως 300 κατοίκων εκλέγεται ένας τοπικός εκπρό-σωπος.

Σε κάθε Συµβούλιο ∆ηµοτικής ή Τοπικής Κοινότηταςµπορούν να αποδοθούν επιπλέον αρµοδιότητες από τα∆ηµοτικά Συµβούλια.

Οποιαδήποτε απόφαση ∆ηµοτικού Συµβουλίου που α-φορά τις ∆ηµοτικές ή Τοπικές Κοινότητες και έχει λη-φθεί χωρίς την πρόσκληση των αντίστοιχων προέδρωνείναι άκυρη.

Επιπλέον, η Συνέλευση κατοίκων Τοπικής Κοινότητας:Συνεδριάζει µία φορά το χρόνο τουλάχιστον µε καθο-

λική συµµετοχή των κατοίκων και έχει τη δυνατότητα ναπροτείνει στο δήµο:

-Την παροχή κοινωνικών ή άλλων υπηρεσιών για τηνκαλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.

- Τη λήψη µέτρων για την προστασία των ηλικιωµένωνκαι των παιδιών.

- Τα έργα που πρέπει να εκτελεστούν.- Την παροχή υπηρεσιών για την τουριστική αξιοποίη-

ση και προβολή της τοπικής κοινότητας.Λαµβάνεται µέριµνα προς διασφάλιση της ορθολογι-

κής κατανοµής των πόρων σε κάθε γειτονιά και χωριό.Ειδικότερα:- Στον προϋπολογισµό κάθε ∆ήµου προβλέπεται υπο-

χρεωτικό ποσοστό για την κατανοµή πιστώσεων στις ∆η-µοτικές και τις Τοπικές Κοινότητες βάσει σχετικής από-φασης του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Η-λεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης.

- Στις τοπικές και δηµοτικές κοινότητες καταβάλλεταιπάγια προκαταβολή σε βάρος του σχετικού κωδικού α-ριθµού του προϋπολογισµού του οικείου δήµου. Το ύψοςτης προκαταβολής προσδιορίζεται µε απόφαση του Υ-πουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής∆ιακυβέρνησης, µετά από γνώµη της ΚΕ∆ΚΕ, στη βάσηπληθυσµιακών και γεωγραφικών κριτηρίων.

- Υπεύθυνος για τη διαχείριση της πάγιας προκαταβο-λής είναι ο πρόεδρος του συµβουλίου της δηµοτικής κοι-νότητας ή ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας.

Ε. ΟΙ ΕΚΛΟΓΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

Μια σηµαντική µεταβολή σε σχέση µε την εκλογή τωναρχών των Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι ηεπιµήκυνση της θητείας τους κατά ένα (1) έτος. Η διάρ-κεια της δηµοτικής και περιφερειακής περιόδου ορίζεταιλοιπόν εφεξής σε πέντε (5) έτη. Η εκλογή των αρχώντων Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης γίνεται την ίδιαηµέρα διενέργειας της ψηφοφορίας για την εκλογή τωνΕλλήνων µελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα ίδιαεκλογικά τµήµατα. Η εγκατάσταση των αρχών που έ-χουν εκλεγεί γίνεται την 1η Σεπτεµβρίου του έτους διε-ξαγωγής των εκλογών και η θητεία τους λήγει την 31ηΑυγούστου του πέµπτου έτους.

Η επιµήκυνση της δηµοτικής και περιφερειακής περιό-δου κατά ένα έτος είναι σύµφωνη µε το άρθρο 102 παρ.2 του Συντάγµατος και διασφαλίζει, µε τη διεύρυνση τουωφέλιµου χρόνου των αρχών των Οργανισµών ΤοπικήςΑυτοδιοίκησης, τον καλύτερο προγραµµατισµό της δρά-σης τους και την απρόσκοπτη εκπλήρωση του νέου θε-σµικού τους ρόλου και των αυξηµένων καθηκόντωντους. Συγχρόνως, η ρύθµιση αυτή µειώνει τα κόστος τωνεκλογικών διαδικασιών, καθώς και το κόστος των εκλογι-κών δαπανών, αφού εφεξής οι δηµοτικές και περιφερεια-κές εκλογές θα διεξάγονται ταυτοχρόνως µε τις ευρωε-κλογές.

Οι κανόνες που διέπουν το εκλογικό σύστηµα για τηνανάδειξη των αρχών της τοπικής αυτοδιοίκησης διέπο-

11

νται από πέντε θεµελιώδεις αρχές και αξιολογήσεις, πουδιατρέχουν τις επί µέρους ρυθµίσεις: ∆ηµοκρατική αρχή,τοπική αντιπροσώπευση, αναλογικότητα, διοικητική απο-τελεσµατικότητα και εκλογικός εξορθολογισµός. Αυτέςοι αρχές εκφράζονται ιδίως µε ορισµένες βασικές νοµο-θετικές επιλογές, οι οποίες αποτελούν και τους άξονεςτων σχετικών διατάξεων:

Επαναφέρεται η ρύθµιση για την ανάδειξη του επιτυ-χόντος συνδυασµού µε ποσοστό τουλάχιστον 50% +1των εγκύρων ψήφων, είτε στον πρώτο γύρο των εκλο-γών, είτε στον δεύτερο, εφόσον αυτή δεν καταστεί δυ-νατή στον πρώτο. Η ρύθµιση αυτή υπηρετεί τον στόχοτης αυξηµένης δηµοκρατικής νοµιµοποίησης των αιρε-τών οργάνων των νέων Ο.Τ.Α..

Η προϊσχύσασα ρύθµιση, η οποία εισήχθη µε το Ν.3434/ 2006 και προέβλεπε τη δυνατότητα ανάδειξης ε-νός συνδυασµού ως επιτυχόντος µόλις µε 42% των ψή-φων, ανέτρεψε µια µακρά και εδραιωµένη πρακτική, χω-ρίς να εξυπηρετεί καµία πραγµατική αυτοδιοικητική ανά-γκη. Η ρύθµιση αυτή συνιστούσε σοβαρή απόκλιση απότις αρχές της ισοδυναµίας της ψήφου και της λαϊκής κυ-ριαρχίας και ήταν συστηµικά ασύµβατη µε την ίδια τη φι-λοσοφία του διοικητικού συστήµατος των Ο.Τ.Α.

∆ηµοκρατική νοµιµοποίηση και διοικητική αποτελε-σµατικότητα αποτελούν για την αυτοδιοίκηση δύο όψειςτου ίδιου νοµίσµατος.

Για το λόγο αυτόν, διατηρείται η ισχύουσα από το1982 κατανοµή των τριών πέµπτων (3/5) των µελών τουδηµοτικού συµβουλίου στον επιτυχόντα συνδυασµό καιτων δύο πέµπτων (2/5) στους επιλαχόντες συνδυα-σµούς. Η ρύθµιση αυτή επεκτάθηκε το 1994 και στις Νο-µαρχιακές εκλογές και καθιερώνεται τώρα για τις περι-φερειακές εκλογές.

Μία αξιοσηµείωτη µεταβολή που λειτουργεί υπέρ τωνµικρότερων σε εκλογική δύναµη συνδυασµών, είναι ότι,µπορούν πλέον να καταλάβουν έδρα µε βάση τα αχρησι-µοποίητα υπόλοιπα ψήφων, ακόµη και αν δεν έχουν λά-βει αριθµό ψήφων ίσο µε το εκλογικό µέτρο.

Η αυτοδιοικητική διαίρεση της χώρας σε διευρυµένεςπεριφέρειες και δήµους θα µπορούσε να οδηγήσει σεκάµψη της εγγύτητας ως συστατικής παραµέτρου αυτούτου διοικητικού συστήµατος. Προκειµένου να διατηρηθείακέραια η σύνδεση των νέων αυτοδιοικητικών µονάδωνµε τις τοπικές κοινωνίες, εισάγεται η διαίρεση των Περι-φερειών και των ∆ήµων σε εκλογικές περιφέρειες πουαντιστοιχούν βασικά στις καταργούµενες ΝοµαρχιακέςΑυτοδιοικήσεις (εκτός από την Αθήνα και το Βόρειο καιΝότιο Αιγαίο) και τους συνενούµενους ∆ήµους και Κοι-νότητες, καθώς και στα σηµερινά δηµοτικά διαµερίσµατααντίστοιχα. Σε κάθε εκλογική περιφέρεια αντιστοιχεί ο-ρισµένος αριθµός περιφερειακών ή δηµοτικών συµβού-λων ανάλογα µε τον πληθυσµό της, µε πρόβλεψη ελάχι-στου αριθµού εδρών, που ορίζεται στις εκλογικές περι-φέρειες των Περιφερειών σε τρεις (3) και στις εκλογικέςπεριφέρειες των δήµων σε µία (1). Έτσι, επιτυγχάνεταισύνθεση των Περιφερειακών και των ∆ηµοτικών Συµ-βουλίων από συµβούλους προερχόµενους από περισσό-τερες τοπικές κοινωνίες, οπότε διευκολύνεται η άµεσηγνώση των προβληµάτων και η αντιµετώπισή τους µε τησυµµετοχή στις σχετικές διοικητικές διαδικασίες καιπροσώπων προερχόµενων από τις οικείες περιφέρειες.Με αυτό τον τρόπο, αποτρέπεται είτε η υποεκπροσώπη-ση ορισµένων τοπικών κοινωνιών, οι οποίες µέχρι σήµε-ρα απολάµβαναν αυτοδιοικητική ακεραιότητα, είτε ακό-

µη ο αποκλεισµός υποψηφίων προερχόµενων από ορι-σµένες τοπικές κοινωνίες. Τέτοιες παρενέργειες θα µπο-ρούσαν να επέλθουν αν, για το σύνολο της Περιφέρειαςή του ∆ήµου, προβλεπόταν ενιαίος κατάλογος υποψη-φίων για κάθε συνδυασµό, ανεξάρτητα από την τοπικήπροέλευση των υποψηφίων.

Στο επίπεδο των περιφερειών, οι εκλογείς εκφράζουντην προτίµησή τους σε υποψηφίους περιφερειακούςσυµβούλους της εκλογικής τους περιφέρειας. Στο επίπε-δο των δήµων, όµως, όπου η τοπικότητα είναι εξ ορισµούεντονότερη λόγω της µικρότερης κλίµακας εκπροσώπη-σης, το σύστηµα αυτό θα µπορούσε ενδεχοµένως να ο-δηγήσει σε εσωτερική στεγανοποίηση των ενοποιούµε-νων αυτοδιοικητικών µονάδων και σε χωλή εκλογική συ-γκρότηση της νέας αυτοδιοικητικής ενότητας, αν οι σύµ-βουλοι της κάθε εκλογικής περιφέρειας εκλέγονταν µό-νο από τους εκλογείς αυτής της περιφέρειας. Για αυτότον λόγο, εισάγεται η δυνατότητα σταυροδότησης καισε έναν υποψήφιο, προερχόµενο από όλες τις άλλες ε-κλογικές περιφέρειες του δήµου. Με τον τρόπο αυτόν ε-ξισορροπείται η τοπική αντιπροσώπευση µε την αυτοδι-οικητική ενότητα.

Επιπλέον, όπως ήδη τονίστηκε, αναδιαρθρώνονται καιδιευρύνονται οι θεσµοί δηµοτικής αποκέντρωσης. Συνι-στώνται συµβούλια δηµοτικής κοινότητας στις δηµοτικέςκοινότητες και συµβούλια τοπικής κοινότητας στις τοπι-κές κοινότητες. Για την εκλογή των συµβούλων των δη-µοτικών κοινοτήτων εφαρµόζεται το σύστηµα της κατα-νοµής των τριών πέµπτων (3/5) στον επιτυχόντα συν-δυασµό στο σύνολο του δήµου και των δύο πέµπτων(2/5) στους επιλαχόντες συνδυασµούς στο σύνολο τουδήµου. Για την εκλογή των συµβούλων των τοπικών κοι-νοτήτων, η κατανοµή των εδρών γίνεται αναλογικά στοεπίπεδο της τοπικής κοινότητας, µεταξύ όλων των συν-δυασµών που συµµετέχουν στις εκλογές και έχουν υπο-ψηφίους για το συµβούλιο της τοπικής κοινότητας.

Εξορθολογίζονται τα προβλεπόµενα κωλύµατα και α-συµβίβαστα εκλογής στις δηµοτικές αρχές και δηµιουρ-γούνται αντίστοιχες ρυθµίσεις ως προς τις περιφερεια-κές αρχές, ώστε να παράσχουν αποτελεσµατικές εγγυή-σεις άσκησης της δηµόσιας εξουσίας µε αµεροληψία καιµε αποκλειστικό γνώµονα το δηµόσιο συµφέρον, χωρίςνα τίθενται αδικαιολόγητοι περιορισµοί στην άσκηση τουπολιτικού δικαιώµατος του εκλέγεσθαι ή θεµελιωδών ε-λευθεριών. Ειδικότερα, προς αυτόν τον σκοπό, εισάγο-νται οι εξής νοµοθετικές µεταβολές ως προς τις εκλογέςτων πρωτοβάθµιων Ο.Τ.Α.:

α) Επεκτείνεται το κώλυµα και αντίστοιχα το ασυµβί-βαστο της περίπτωσης β΄, της παραγράφου 1 του άρ-θρου 29 του Κώδικα ∆ήµων και Κοινοτήτων στους υπαλ-λήλους των νοµικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου τωνδήµων, δεδοµένου ότι οι πολιτικοί προϊστάµενοι, ορθόείναι να µην έχουν παράλληλα µε την ιδιότητα του αιρε-τού και την ιδιότητα των υπαλλήλων των φορέων στουςοποίους ασκούν πολιτική εποπτεία.

β) Ορίζεται ότι το κώλυµα εκλογιµότητας για τους γε-νικούς διευθυντές και διευθυντές φορέων του δηµοσίουτοµέα, υφίσταται κατά το δεκαοκτάµηνο πριν από τη διε-νέργεια των εκλογών. Το κώλυµα αυτό επεκτείνεται καιστους διοικητές, υποδιοικητές, προέδρους διοικητικώνσυµβουλίων, διευθύνοντες ή εντεταλµένους συµβού-λους των νοµικών προσώπων δηµοσίου δικαίου, τωνκρατικών νοµικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, των δη-µοσίων επιχειρήσεων και των επιχειρήσεων τη διοίκηση

12

των οποίων ορίζει άµεσα ή έµµεσα το ∆ηµόσιο µε διοικη-τική πράξη ή ως µέτοχος.

γ) Βελτιώνεται η διάταξη που αφορά στο κώλυ-µα/ασυµβίβαστο των µετεχόντων σε εταιρείες που συµ-βάλλονται µε το ∆ήµο. Ειδικότερα, επεκτείνονται οι σχε-τικές απαγορεύσεις στους γενικούς διευθυντές των ε-ταιρειών και ρητώς στους προέδρους των διοικητικώνσυµβουλίων και, παράλληλα, απαγορεύεται όχι µόνο ηάµεση αλλά και η έµµεση συµµετοχή (µέσω παρένθετωνπροσώπων ή άλλων εταιρειών) στις εταιρείες αυτές.

δ) Προβλέπεται ότι η διαπίστωση των ασυµβιβάστωντων αιρετών θα γίνεται µε δικαστική απόφαση κατόπινενστάσεως και όχι µε απόφαση του Γενικού ΓραµµατέαΑποκεντρωµένης ∆ιοίκησης. Η µεσολάβηση δικαστηρίουθα καταστήσει τη διαδικασία αδιάβλητη. Κατά της από-φασης προβλέπεται η δυνατότητα άσκησης αιτήσεως α-ναιρέσεως στο ΣτΕ µε τη διαδικασία και τις προϋποθέ-σεις που ορίζονται στο άρθρο 50 του σχεδίου νόµου.

Σε εναρµόνιση προς τις παραπάνω ρυθµίσεις τελούνκαι τα προβλεπόµενα για τις εκλογές των νέων δευτερο-βάθµιων Ο.Τ.Α.

Καθιερώνεται µία και µοναδική ένσταση, η οποία στρέ-φεται κατά της απόφασης του πολυµελούς πρωτοδικεί-ου, µε την οποία ανακηρύσσονται οι επιτυχόντες και οιεπιλαχόντες συνδυασµοί και οι υποψήφιοι κάθε συνδυα-σµού που εκλέγονται ως τακτικοί ή αναπληρωµατικοί. Ε-ποµένως, καταργούνται οι ενστάσεις που στρέφοντανκατά της πράξης, µε την οποία ανακηρύσσονταν οι συν-δυασµοί, και κατά της πράξης, µε την οποία εξάγεται τοαποτέλεσµα της εκλογής, που προέβλεπε το, αντίστοι-χο, άρθρο 65, παρ. 1 του Κ.∆.Κ.. Οι λόγοι που µπορούννα θεµελιώσουν τη µοναδική, µε τον προτεινόµενο νόµο,ένσταση, είναι οι ίδιοι που θεµελίωναν τις τρεις ενστά-σεις του Κ.∆.Κ., και αναφέρονταν στο άρθρο 65, παρ. 2του Κ.∆.Κ..

Ειδικότερα, ως προς τις νέες εκλογικές ρυθµίσεις γιατους δήµους και τις εκλογικές ρυθµίσεις για τις νέες αυ-τοδιοικούµενες περιφέρειες, επισηµαίνονται τα εξής:

Οι βασικές πολιτικές επιλογέςΑποδίδεται ιδιαίτερη µέριµνα στη διατήρηση της τοπι-

κής αντιπροσώπευσης, ενώ αποκλείεται η υποεκπροσώ-πηση περιοχών.

Μειώνεται το ηλικιακό όριο (του 21ου έτους) εκλογι-µότητας για θέσεις δηµοτικών και περιφερειακών συµ-βούλων, καθώς επίσης και για τα συµβούλια τοπικής καιδηµοτικής κοινότητας. Πλέον, οι νέοι από 18 ετών, µπο-ρούν να συµµετέχουν ενεργά στα κοινά.

Επαναφέρεται το όριο του 50%+1 και στα δύο επίπεδαΑυτοδιοίκησης για την ανάδειξη δηµάρχου ή περιφερει-άρχη.

∆ιατηρείται η κατανοµή των 3/5 των εδρών στον επιτυ-χόντα συνδυασµό και στα δύο επίπεδα αυτοδιοίκησης.

Εκλογικές ΠεριφέρειεςΤα µέλη του περιφερειακού και δηµοτικού συµβουλίου

εκλέγονται σε εκλογικές περιφέρειες.Οι νέες εκλογικές περιφέρειες της αυτοδιοίκησης εί-

ναι οι εξής:α) Στο επίπεδο της Περιφέρειας οι σηµερινές Νοµαρ-

χίες. Η Νοµαρχία Αθηνών διαιρείται σε 4 εκλογικές περι-φέρειες. Κάθε εκλογική περιφέρεια θα έχει οπωσδήποτετρεις (3) έδρες στο νέο περιφερειακό συµβούλιο. Στιςπεριφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου ως εκλογική πε-

ριφέρεια για την εκλογή περιφερειακών συµβούλων δενείναι το σύνολο του νοµού όπως στις ηπειρωτικές περι-φέρειες αλλά διαχωρίζονται σε επιµέρους ενότητες πουαντιστοιχούν κατά βάση στα όρια των σηµερινών επαρ-χείων.

β) Στο επίπεδο του ∆ήµου, οι σηµερινοί ∆ήµοι ή Κοινό-τητες και τα σηµερινά ∆ηµοτικά διαµερίσµατα (σε περι-πτώσεις ∆ήµων άνω των 100.000). Κάθε εκλογική περι-φέρεια θα έχει οπωσδήποτε µία (1) έδρα στο νέο δηµοτι-κό συµβούλιο.

Κατάρτιση Συνδυασµών και σταυροί προτίµησης υπο-ψηφίων

Τα ψηφοδέλτια των συνδυασµών καταρτίζονται στηβάση των εκλογικών περιφερειών. Στους δήµους ο εκλο-γέας µπορεί να εκφράσει την προτίµησή του έως και σετρεις υποψηφίους δηµοτικούς συµβούλους της εκλογι-κής του περιφέρειας.

Προκειµένου να εδραιωθεί ενιαία δηµοτική συνείδησηστα όρια του νέου δήµου, παρέχεται η δυνατότητα τηςσταυροδότησης ενός υποψηφίου εκτός των ορίων της ε-κλογικής περιφέρειας στην οποία ψηφίζει ο εκλογέας.

Σε κάθε δηµοτική κοινότητα οι συνδυασµοί υποχρεού-νται να δηλώνουν αριθµό υποψηφίων, τουλάχιστον, ίσοµε τα τρία πέµπτα (3/5) των µελών του αντίστοιχου συµ-βουλίου. Για το συµβούλιο τοπικής κοινότητας οι συν-δυασµοί υποχρεούνται να δηλώνουν, τουλάχιστον, έναν(1) υποψήφιο. Η µη ύπαρξη υποψηφίου εκπροσώπου το-πικής κοινότητας δεν επηρεάζει τη νοµιµότητα δήλωσηςτου συνδυασµού.

Στις περιφέρειες ο αριθµός των σταυρών προτίµησηςκαθορίζεται ανάλογα µε τον αριθµό των µελών των αντί-στοιχων περιφερειακών συµβουλίων. Μαζί µε τον περι-φερειάρχη εκλέγονται άµεσα και οι τοπικοί αντιπεριφε-ρειάρχες, ένας για κάθε νοµό.

∆ηµοτικές και Τοπικές ΚοινότητεςΣτις τοπικές κοινότητες εκλέγεται ένας τοπικός αντι-

πρόσωπος για εκείνες που έχουν µέχρι τριακόσιους(300) κατοίκους, ενώ εκλέγονται 3 σύµβουλοι τοπικήςκοινότητας σε όσες έχουν πληθυσµό από τριακόσιους έ-ναν (301) µέχρι δύο χιλιάδες (2.000) κατοίκους. Στις δη-µοτικές κοινότητες εκλέγονται ανάλογα µε τον πληθυ-σµό 5, 11 ή 15 µελή συµβούλια.

Στις τοπικές κοινότητες µε πληθυσµό µικρότερο τωντριακοσίων (300) κατοίκων, ως τοπικός εκπρόσωπος, ε-κλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς υποψήφιος του πλειο-νοψηφήσαντος στην τοπική κοινότητα συνδυασµού.

Στις τοπικές κοινότητες άνω των τριακοσίων έναν(301) κατοίκων, τα µέλη του συµβουλίου εκλέγονται µεαπλή αναλογική.

Στις δηµοτικές κοινότητες, η κατανοµή των εδρών α-κολουθεί την κατανοµή των εδρών του δηµοτικού συµ-βουλίου και, συνεπώς, ο επιτυχών συνδυασµός στο σύ-νολο του δήµου εκλέγει τουλάχιστον τα 3/5 κάθε συµ-βουλίου δηµοτικής κοινότητας.

∆ιεύρυνση της εκπροσώπησης των πολιτών στα Συµ-βούλια

Ενισχύεται η συµµετοχή περισσοτέρων συνδυασµώντόσο στο δηµοτικό συµβούλιο όσο και στο περιφερειακόσυµβούλιο, αφού µπορεί ένας συνδυασµός να εκλέξει υ-ποψήφιο ακόµα και εάν δεν συγκεντρώσει το απαιτούµε-νο εκλογικό µέτρο.

13

Καθιερώνεται ικανός αριθµός µελών περιφερειακούκαι δηµοτικού συµβουλίου ώστε να εκπροσωπούνται πε-ρισσότεροι συνδυασµοί σε αυτά.

ΣΤ: ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΑΙΡΕΤΩΝ

Αντιµισθία στη θέση των εξόδων παράστασης στουςαιρετούς της αυτοδιοίκησης.

Οι περιφερειάρχες, οι αντιπεριφερειάρχες, οι δήµαρ-χοι, οι αντιδήµαρχοι και οι πρόεδροι περιφερειακών καιδηµοτικών συµβουλίων, αντί των εξόδων παράστασηςπου τους καταβάλλονταν µέχρι σήµερα, λαµβάνουν,πλέον, αντιµισθία. Η αντιµισθία για τους περιφερειάρχεςκαι τους δηµάρχους των µεγάλων πόλεων ανέρχεταιστο ύψος των πάσης φύσεως αποδοχών του ΓενικούΓραµµατέα Υπουργείου και κλιµακώνεται σε ποσοστόαυτής, ανάλογα µε τον πληθυσµό και το αξίωµα.

Με τον τρόπο αυτό γίνεται ένας εξορθολογισµός τωναποδοχών τους για τις υπηρεσίες που προσφέρουν καιέτσι επιλύεται και το πρόβληµα µε τις αποδοχές των αι-ρετών που είναι υπάλληλοι του δηµόσιου τοµέα, αφούπλέον αυτοί θα λαµβάνουν άδεια από την υπηρεσία τουςάνευ αποδοχών, ενώ οι αποδοχές των συνταξιούχων τουδηµοσίου δεν θα µπορούν να υπερβαίνουν τις αποδοχέςτου Γενικού Γραµµατέα Υπουργείου.

Επίσης, οι αιρετοί που έχουν περισσότερα από ένα α-ξιώµατα στην Αυτοδιοίκηση, υποχρεούνται να εισπράτ-τουν την αντιµισθία µόνο από ένα αξίωµα.

∆ιευκολύνσεις αιρετών µε υπαλληλική ιδιότητα γιατην άσκηση των καθηκόντων τους

Λαµβάνεται µέριµνα, ώστε οι περιφερειάρχες, οι αντι-περιφερειάρχες, οι δήµαρχοι, οι αντιδήµαρχοι και οι πρό-εδροι περιφερειακών και δηµοτικών συµβουλίων που έ-χουν την ιδιότητα του δηµοσίου υπαλλήλου ή υπαλλή-λων ΝΠ∆∆ ή κρατικών ΝΠΙ∆ και επιχειρήσεων, να λαµ-βάνουν ειδική άδεια από την υπηρεσία τους καθ΄όλη τηδιάρκεια της θητείας τους. Παράλληλα, οι σύµβουλοιπου αναλαµβάνουν καθήκοντα σε συγκεκριµένα όργανατης αυτοδιοίκησης, λαµβάνουν ειδική άδεια για συγκε-κριµένο χρονικό διάστηµα προκειµένου να µπορούν ναανταποκρίνονται στην άσκηση των καθηκόντων τους.

Ιδιαίτερη πρόνοια υπάρχει για τη χορήγηση άδειας α-πουσίας των περιφερειακών συµβούλων, είτε είναι υπάλ-ληλοι του δηµόσιου τοµέα είτε του ιδιωτικού, προκειµέ-νου να διασφαλιστεί η παρουσία τους στις συνεδριάσειςτου συµβουλίου. Ειδικότερα, στους περιφερειακούςσυµβούλους και µέλη της οικονοµικής και των λοιπών δι-οικητικών επιτροπών που υπηρετούν ως υπάλληλοι στονιδιωτικό τοµέα, καταβάλλεται από την περιφέρεια απο-ζηµίωση που αντιστοιχεί στις µικτές αποδοχές, συµπερι-λαµβανοµένων και των εργοδοτικών εισφορών, αναλογι-κά για κάθε ηµέρα απουσίας προκειµένου και αυτοί ναµπορούν ακώλυτα να µετάσχουν στις συνεδριάσεις τουσυµβουλίου και στα άλλα όργανα της περιφέρειας.

Ζ. ΟΙ ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΕΣ ΑΡΜΟ∆ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΟΤΑ

Η σηµερινή εικόνα έχει τα εξής χαρακτηριστικά:- Υπάρχει ένα συγκεντρωτικό κράτος µε περιορισµέ-

νης έκτασης αποκεντρωµένες αρµοδιότητες.- Η µη ορθολογική κατανοµή των αρµοδιοτήτων ανά-

µεσα στο κράτος και στην αυτοδιοίκηση καθώς και ανά-µεσα στους βαθµούς της αυτοδιοίκησης, δηµιουργείγραφειοκρατία. Συχνά ο πολίτης είναι αναγκασµένος να

απευθυνθεί και στο δήµο και στη νοµαρχία αλλά και στοκράτος, προκειµένου να εξυπηρετηθεί.

- Σε πολλές περιπτώσεις, η µεταφορά αρµοδιοτήτωνστο παρελθόν δεν είχε συνοδευθεί µε την αντίστοιχη µε-ταφορά πόρων και προσωπικού, µε συνέπεια λειτουργι-κά και νοµικά προβλήµατα.

Η αναµενόµενη διεύρυνση των γεωγραφικών και πλη-θυσµιακών ορίων αναφοράς των πρωτοβάθµιων ΟΤΑ δια-µορφώνει ένα νέο πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίαςτης πρωτοβάθµιας αυτοδιοίκησης. Η ίδια η έννοια «τοπι-κή υπόθεση», αλλάζοντας κλίµακα, διευρύνεται και έτσιοδηγεί σε ανάλογη ενδυνάµωση του ρόλου των νέων∆ήµων στον τοπικό αναπτυξιακό προγραµµατισµό καιστην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών προς τους πολίτες σεκαίριους τοµείς.

Με την ανασυγκρότηση του δεύτερου βαθµού αυτοδι-οίκησης σε λιγότερες και ισχυρότερες µονάδες, ενόψειτης αναθεωρηµένης διάταξης 102 παρ. 1 του Συντάγµα-τος που ορίζει ότι µπορεί να ανατίθεται στους ΟΤΑ η ά-σκηση αρµοδιοτήτων που συνιστούν αποστολή του κρά-τους, την πλαισίωσή του µε τη δηµιουργία ενός σύγχρο-νου συστήµατος διακυβέρνησης, τη συγκρότηση συστή-µατος εσωτερικής αποκέντρωσης, τη δηµοσιονοµική τουχειραφέτηση και την υιοθέτηση σύγχρονων και ποιοτι-κών µεθόδων διοικητικής δράσης, η νέα, αυτοδιοικούµε-νη περιφέρεια µπορεί να αναλάβει και να εκπληρώσειτην ιδιαίτερη αποστολή της. Με τη δοµική αυτή αλλαγή ηπεριφέρεια:

• Αναδεικνύεται ως το θεσµικό πλαίσιο της πράσινης α-νάπτυξης και αναλαµβάνει τον ενιαίο στρατηγικό ανα-πτυξιακό σχεδιασµό της περιφέρειας και τη διαχείρισητων ΠΕΠ, η οποία πρέπει να βασίζεται στη συµµετοχήτου πολίτη.

• Επικεντρώνεται στην αντιµετώπιση όλων των υπερ-τοπικών προβληµάτων.

Οι αυτοδιοικούµενες περιφέρειες αναλαµβάνουν:• τις υπηρεσίες, τις αρµοδιότητες και τους πόρους των

Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων που καταργούνται, εκτόςαπό εκείνες που µεταφέρονται στους δήµους,

• αρµοδιότητες που ασκούνται σήµερα από την κρατι-κή περιφέρεια ή άλλες κρατικές υπηρεσίες (άλλες άµε-σα και άλλες σταδιακά), µε εξαίρεση εκείνες οι οποίεςπρέπει να παραµείνουν στα αποκεντρωµένα όργανα τουκράτους, χάριν της ενότητας της κρατικής πολιτικής σεολόκληρη την επικράτεια, όπως τα θέµατα χωροταξίας –πολεοδοµίας, προστασίας του περιβάλλοντος και δασι-κής πολιτικής ή µεταναστευτικής πολιτικής.

Η περιφερειακή αυτοδιοίκηση γίνεται ο βασικός πυλώ-νας του αναπτυξιακού προγραµµατισµού, ενώ κοµβικόςκαθίσταται ο ρόλος της ως προς τα έργα και τις υποδο-µές. Βασική προϋπόθεση είναι η επαρκής στελέχωσήτης, αλλά και η αξιοποίηση της πείρας και της τεχνογνω-σίας που έχουν αποκτήσει µέχρι σήµερα οι αντίστοιχεςυπηρεσίες των κρατικών περιφερειών, ορισµένες από τιςοποίες µεταφέρονται, µαζί µε το προσωπικό τους καιτους πόρους τους, στις νέες Περιφέρειες.

Η µεταφορά αρµοδιοτήτων προς την αυτοδιοίκηση ωςδιαρκής και δυναµική διαδικασία

Με το παρόν σχέδιο νόµου ξεκινά µία δυναµική διαδι-κασία αποκέντρωσης αρµοδιοτήτων προς την αυτοδιοί-κηση και την αποκεντρωµένη διοίκηση µε στόχο τον πε-ριορισµό του κράτους στις επιτελικές και εποπτικές λει-

14

τουργίες που οφείλει να ασκεί. Ο «Καλλικράτης» θεµε-λιώνει ισχυρούς αυτοδιοικητικούς θεσµούς που είναι σεθέση να υποδέχονται τη σταδιακή µεταφορά αρµοδιοτή-των στο πλαίσιο ενός συντεταγµένου οδικού χάρτη.

Οι νέες αρµοδιότητες των ∆ήµωνΓια πρώτη φορά πραγµατοποιείται µια πλήρης κατα-

γραφή και ορθολογική κατανοµή όλων των αρµοδιοτή-των σε όλα τα επίπεδα διοίκησης και αυτοδιοίκησης. Ει-δικότερα, οι νέοι δήµοι αναλαµβάνουν:

-Εντοπισµένες πολεοδοµικές εφαρµογές και έκδοσηοικοδοµικών αδειών.

- Το σύνολο των αρµοδιοτήτων που αφορούν τον το-µέα της κοινωνικής πρόνοιας.

- Ευρύ φάσµα αρµοδιοτήτων στους τοµείς:-έκδοσης σειράς επαγγελµατικών αδειών,-γεωργίας, κτηνοτροφίας, αλιείας,- εκτέλεσης έργων, διασφάλισης συγκοινωνιακών υπο-

δοµών,-προστασίας της δηµόσιας υγείας, περιλαµβανοµένης

και της µεταφοράς αρµοδιοτήτων από τις ∆.Υ.ΠΕ.,- παιδείας (δια βίου µάθηση, υποστήριξη σχολικών υ-

ποδοµών),- αθλητισµού, πολιτισµού,-οργάνωσης και λειτουργίας λαϊκών αγορών.Στους νησιωτικούς ∆ήµους µεταφέρονται πρόσθετες

αρµοδιότητες µε στόχο ο νησιώτης να εξυπηρετείταιπληρέστερα στον τόπο διαµονής του.

Οι νέες αρµοδιότητες της αιρετής ΠεριφέρειαςΤο σύνολο των αρµοδιοτήτων, που αφορούν τον ανα-

πτυξιακό περιφερειακό προγραµµατισµό. Στην αρµοδιό-τητα αυτή εντάσσεται, όχι µόνον η κατάρτιση και εκτέ-λεση των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραµµά-των, αλλά και η συµµετοχή στην όλη διαδικασία, κατάρ-τισης και εφαρµογής του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίουαναφοράς (Ε.Σ.Π.Α.) για την προγραµµατική περίοδο2007-2013.

Στον ίδιο τοµέα εντάσσονται και αρµοδιότητες πουσχετίζονται µε τη διαχείριση των υδατικών πόρων.

Στόχος είναι η Περιφέρεια να αποτελέσει το θεσµικόπλαίσιο της Πράσινης Ανάπτυξης.

Μεταφέρονται, επίσης, οι αρµοδιότητες των ∆ηµοσίωνΥγειονοµικών Περιφερειών (∆.Υ.ΠΕ.).

Στον τοµέα των έργων, απονέµονται αρµοδιότητες,που αφορούν την κατασκευή, συντήρηση και ανακαίνισηοδών, οι οποίες ασκούνταν από την Κρατική Περιφέρειακαι τις Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις. Η αρµοδιότητα αυ-τή συµπεριλαµβάνει και τις αντίστοιχες µελέτες.

Ανατίθεται, επίσης, ο σχεδιασµός, η µελέτη, η κατα-σκευή και συντήρηση συγκοινωνιακών, αντιπληµµυρι-κών, κτιριακών, ηλεκτροµηχανολογικών και λιµενικώνέργων, η εκπόνηση κυκλοφοριακών µελετών, η αντιµε-τώπιση θεµάτων οδικής κυκλοφορίας, καθώς και η δια-χείριση ειδικών έργων περιφερειακού επιπέδου που έ-χουν εκτελεσθεί από τις Ε.Υ.∆.Ε.

Μεταβιβάζονται, επίσης, η εποπτεία του Γενικού Ορ-γανισµού Εγγείων Βελτιώσεων (ΓΟΕΒ), του ΑρδευτικούΟργανισµού Στυµφαλίας, καθώς και του ΟργανισµούΚωπαϊδας.

Θέµατα κατάρτισης, λειτουργικής υποστήριξης και θε-µατικής αναβάθµισης ∆ηµοσίων ΙΕΚ,

καθώς και η αδειοδότηση πολιτιστικού χαρακτήρα φο-ρέων της Περιφέρειας.

Στην Περιφέρεια Αττικής και τη Μητροπολιτική Ενότη-τα Θεσσαλονίκης µεταφέρονται επιπλέον αρµοδιότητεςµε στόχο την ανάπτυξη και την εύρυθµη λειτουργία τωνδύο µεγαλύτερων χωρικών ενοτήτων της χώρας.

Η. ΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ, ∆ΙΑΦΑΝΕΙΑ, ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΝΠ∆∆ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ∆ΗΜΩΝ

ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Οι κεντρικές πολιτικές επιλογέςΜε το παρόν σχέδιο νόµου:Περιορίζεται αποφασιστικά ο αριθµός των νοµικών

προσώπων δηµοσίου δικαίου της αυτοδιοίκησης µε απο-τέλεσµα σηµαντική εξοικονόµηση εξόδων, πόρων καιδιαδικασιών.

Εξορθολογίζεται το καθεστώς των δηµοτικών ΝΠ∆∆και επιχειρήσεων. ∆ύο νοµικά πρόσωπα, ένα για τις προ-νοιακές – κοινωνικές υπηρεσίες και για θέµατα παιδείαςκαι ένα για τις αθλητικές – πολιτιστικές δραστηριότητες,ώστε να διευκολύνονται οι αναπτυξιακές τους πρωτο-βουλίες, αλλά παράλληλα να αποτρέπονται καταχρηστι-κές και πελατειακές πρακτικές προσλήψεων, αδιαφανώναναθέσεων και διασπάθισης δηµόσιων πόρων.

Από το σύνολο των ρυθµίσεων του σχεδίου νόµου γιατα Νοµικά Πρόσωπα της αυτοδιοίκησης πέραν της µείω-σης του αριθµού τους, επέρχεται εξορθολογισµός τωνπαρεχόµενων υπηρεσιών και καλύτερη κατανοµή τουπροσωπικού τους µε διατήρηση όλων των θέσεων εργα-σίας.

Νοµικά Πρόσωπα των ∆ήµωνΚάθε δήµος µπορεί να έχει:α) έως δύο (2) νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου, ένα

για τους τοµείς αρµοδιοτήτων κοινωνικής προστασίαςκαι αλληλεγγύης και παιδείας και ένα για τους τοµείςπολιτισµού, αθλητισµού και περιβάλλοντος, ενώ, εάν οδήµος διαθέτει κοινωφελή επιχείρηση, τότε µπορεί να έ-χει έως ένα (1) νοµικό πρόσωπο δηµοσίου δικαίου.

Υπάρχει ειδική πρόβλεψη για τους µεγάλους δήµουςµε πληθυσµό άνω των 300.000 κατοίκων, ώστε να µπο-ρούν να λειτουργούν έως δύο (2) νοµικά πρόσωπα γιακάθε έναν από τους αναφερόµενους τοµείς αρµοδιοτή-των.

β) ένα νοµικό πρόσωπο δηµοσίου δικαίου για τη διοίκη-ση και διαχείριση ζώνης λιµένα (Λιµενικά Ταµεία).

Λαµβάνεται όµως και πρόνοια για δυνατότητα διατή-ρησης ξεχωριστού Νοµικού Προσώπου για εκείνα πουδιαθέτουν µια ευρύτερη αναγνώριση λόγω της ιδιαίτε-ρης µακρόχρονης προσφοράς τους σε ειδικούς τοµείς.

Τα νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου που περιέρχο-νται στο νέο δήµο συγχωνεύονται υποχρεωτικά σ’ ένανοµικό πρόσωπο για κάθε κατηγορία.

Ειδικά για τις σχολικές επιτροπές, λαµβάνεται πρό-νοια ώστε, σε κάθε δήµο, να συγχωνευθούν σε δύο νοµι-κά πρόσωπα, ένα για τις σχολικές µονάδες της πρωτο-βάθµιας και ένα για τις σχολικές µονάδες της δευτερο-βάθµιας εκπαίδευσης ενώ στους µεγάλους δήµους µεπληθυσµό άνω των 300.000 κατοίκων να µπορούν να συ-σταθούν αντίστοιχες σχολικές επιτροπές για κάθε µιαδηµοτική κοινότητα που προέρχεται από τα πρώην δηµο-τικά διαµερίσµατα στα οποία διαιρούνταν οι µεγάλοι δή-µοι.

Παράλληλα, παρέχεται η δυνατότητα να λειτουργούναποκεντρωµένες υπηρεσίες, υπό µορφή παραρτηµάτων

15

στα συγχωνευόµενα νοµικά πρόσωπα, για την καλύτερηεξυπηρέτηση των κατοίκων. Στις υπηρεσίες αυτές, εφό-σον οι παρεχόµενες λειτουργίες είναι κοινωνικού χαρα-κτήρα, όπως φροντίδα παιδιών, ηλικιωµένων, αθλητικέςή πολιτιστικές δραστηριότητες κ.λ.π., συγκροτούνται, α-ντίστοιχες άµισθες επιτροπές, στις οποίες συµµετέχουνεκπρόσωποι των χρηστών των παρεχοµένων υπηρεσιώνκαι ο προϊστάµενος της υπηρεσίας, οι οποίες εισηγού-νται για τη καλύτερη λειτουργία, διαπιστώνουν τυχόνπροβλήµατα που δηµιουργούνται στη λειτουργία της υ-πηρεσίας και διατυπώνουν σχετικές προτάσεις στο διοι-κητικό συµβούλιο του νοµικού προσώπου για την καλύ-τερη εξυπηρέτηση των παρεχόµενων υπηρεσιών.

Επίσης, λαµβάνεται πρόνοια ώστε, το προσωπικό τωννοµικών προσώπων που συγχωνεύονται, να καθίσταταιαυτοδικαίως προσωπικό του νέου νοµικού προσώπουπου προκύπτει από τη συγχώνευση, µε την ίδια σχέσηεργασίας.

Ως προς τις επιχειρήσεις, προβλέπεται ότι κάθε δήµοςµπορεί να έχει:

α) µία κοινωφελή επιχείρηση,β ) µία δηµοτική επιχείρηση ύδρευσης αποχέτευσης

(∆ΕΥΑ),γ) µία επιχείρηση µε ειδικό σκοπό τη λειτουργία ραδιο-

φωνικού ή τηλεοπτικού σταθµού, εφόσον λειτουργού-σαν αντίστοιχες στους συνενούµενους δήµους και

δ) µία δηµοτική ανώνυµη εταιρία, εφόσον είχαν συ-σταθεί στους συνενούµενους δήµους, ενώ εξακολουθείνα συµµετέχει στις λοιπές ανώνυµες εταιρείες κατά τιςδιατάξεις του Κ.∆.Κ.

Παράλληλα:Οι κοινωφελείς επιχειρήσεις των ΟΤΑ που συνενώνο-

νται σε ένα νέο δήµο, καθώς και οι µονοµετοχικές ανώ-νυµες εταιρίες, συγχωνεύονται υποχρεωτικά σε µία επι-χείρηση ενώ, το προσωπικό των επιχειρήσεων που συγ-χωνεύονται, µεταφέρεται στη νέα επιχείρηση και κατα-τάσσεται σε αντίστοιχες θέσεις.

Για τυχόν πλεονάζον προσωπικό, παρέχεται η δυνατό-τητα να µεταφερθεί τούτο σε άλλα νοµικά πρόσωπα τουδήµου, µε την ίδια σχέση εργασίας.

Συγχρόνως, γίνεται εξορθολογισµός και στις παλιές ε-πιχειρήσεις των δήµων που λειτουργούσαν µε το παλιόκαθεστώς πριν την αλλαγή µε τον Κ.∆.Κ.. Έτσι, επιχειρή-σεις είτε αµιγείς είτε διαδηµοτικές που είχαν σαν αντι-κείµενο την αποκοµιδή στερεών αποβλήτων καταργού-νται και οι υπηρεσίες τους, µαζί µε το προσωπικό τους,περιέρχονται πλέον στους νέους δήµους, οι οποίοι θαπρέπει να συγκροτήσουν υπηρεσίες καθαριότητας.

Νοµικά Πρόσωπα των ΠεριφερειώνΚαταργούνται αυτοδικαίως από την έναρξη λειτουρ-

γίας των νέων περιφερειών τα νοµαρχιακά νοµικά πρό-σωπα δηµοσίου δικαίου που είχαν συσταθεί από τις κα-ταργούµενες νοµαρχιακές αυτοδιοικήσεις και διαµερί-σµατα, και οι υπηρεσίες τους, µαζί µε το προσωπικότους, περιέρχονται στην Περιφέρεια.

Κάθε Περιφέρεια:Μπορεί να συνιστά ή να συµµετέχει σε µία επιχείρη-

ση, η οποία έχει τη µορφή της αναπτυξιακής ανωνύµουεταιρίας, µε αποκλειστικό αντικείµενο την επιστηµονικήκαι τεχνική υποστήριξη των περιφερειών, την προώθησητης επιχειρηµατικής, οικονοµικής και γενικότερα βιώσι-µης ανάπτυξης της περιφέρειας, καθώς και την ανάπτυ-ξη δραστηριοτήτων προστασίας του περιβάλλοντος καιτη συµµετοχή τους σε αντίστοιχα προγράµµατα ή την ε-

φαρµογή σχετικών πολιτικών σε διαπεριφερειακό ή σεευρύτερο γεωγραφικό χώρο. Συγχρόνως παρέχεται ηδυνατότητα συµµετοχής της αναπτυξιακής αυτής εται-ρείας της Περιφέρειας σε άλλες ανώνυµες εταιρείες.

Υφιστάµενες αµιγείς επιχειρήσεις των καταργούµε-νων νοµαρχιακών αυτοδιοικήσεων και διαµερισµάτωνκαι υφιστάµενες ανώνυµες εταιρίες, στις οποίες συµµε-τέχουν κατά πλειοψηφία οι καταργούµενες νοµαρχιακέςαυτοδιοικήσεις και νοµαρχιακά διαµερίσµατα, µετατρέ-πονται και προσαρµόζονται, αντίστοιχα, σε αναπτυξια-κές ανώνυµες εταιρίες της περιφέρειας.

Παράλληλα, τίθενται κανόνες λειτουργίας για υφιστά-µενες Αστικές Εταιρίες που είχαν συσταθεί από ΝΑ βά-σει διάταξης νόµου, ώστε να λειτουργούν µε διαφάνεια.

Θ. ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΟΡΕΙΝΟΙ ∆ΗΜΟΙ

Για πρώτη φορά, µε το παρόν σχέδιο νόµου, καταβάλ-λεται µια συστηµατική προσπάθεια, ώστε να υλοποιηθείη συνταγµατική επιταγή για ειδική µεταχείριση των νη-σιωτικών και των ορεινών περιοχών της χώρας. Ειδικό-τερα:

∆ήµος µε ενισχυµένες αρµοδιότητες για πληρέστερηεξυπηρέτηση του νησιώτη στον τόπο κατοικίας του

Οι Νησιωτικοί ∆ήµοι ασκούν περισσότερες αρµοδιότη-τες σε σχέση µε τους ηπειρωτικούς ∆ήµους, αναλαµβά-νοντας και επιπλέον αρµοδιότητες που στην υπόλοιπηΕλλάδα ασκούνται από την περιφέρεια. ∆εδοµένου ότιθα υπάρχουν µικροί νησιωτικοί ∆ήµοι που θα µπορούν ναασκούν ορισµένες µόνο από τις αρµοδιότητες αυτές, ει-σάγεται ειδική πρόβλεψη για την υποστήριξή τους:

- Με την αναβάθµιση δυνατοτήτων των νησιωτικών δή-µων για την παροχή υπηρεσιών στήριξης της τοπικής α-νάπτυξης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής των νησιω-τών.

- Με τη µεταφορά αρµοδιοτήτων και υπηρεσιών απότην καταργούµενη νοµαρχιακή αυτοδιοίκηση στο ∆ήµο,µε τη διασφάλιση των διοικητικών, οργανωτικών, τεχνι-κών και οικονοµικών προϋποθέσεων για την άσκησήτους, µε την µεταβίβαση πόρων, στελεχιακού δυναµικούκαι υποδοµών της καταργούµενης νοµαρχιακής αυτοδι-οίκησης και των αρµόδιων κρατικών υπηρεσιών.

- Επιπλέον, η ∆ιεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέ-ρειας θα είναι αρµόδια για τη µελέτη και την κατασκευήτων δηµοτικών έργων σε µικρά νησιά του Νότιου Αιγαίου.

- Οι Περιφέρειες είναι αρµόδιες, επίσης, για τον σχε-διασµό, την έγκριση και την παρακολούθηση των ενδο-περιφερειακών ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών.

- ∆ηµιουργείται ένας ∆ήµος σε κάθε νησί. Στον κανόνααυτό εισάγονται εύλογες εξαιρέσεις για ιδιαίτερα µικράνησιά µε επαρκή συγκοινωνιακή σύνδεση, για τα οποίαείναι επωφελέστερη η συνένωσή τους µε τον κοντινότε-ρο δήµο.

Αρµοδιότητες νησιωτικών ∆ήµωνΜεταφέρονται επιπλέον αρµοδιότητες στους νησιωτι-

κούς ∆ήµους στους τοµείς Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος,Μεταφορών και ∆ηµοσίων Έργων, Αλιείας, Γεωργίας καιΚτηνοτροφίας, Ενέργειας, Εµπορίου και Απασχόλησης,και συνεργασίας µε το ΕΚΑΒ στο πλαίσιο αρτιότερης ορ-γάνωσης της αεροµεταφοράς ασθενών µε παράλληληδυνατότητα χρήσης ίδιων µέσων για την άµεση ανταπό-κριση της ανάγκης αυτής.

16

Επιτροπή Τουριστικής προβολήςΣτους νησιωτικούς δήµους συγκροτείται Επιτροπή

Τουριστικής Προβολής για την µελέτη και εισήγηση στοδηµοτικό συµβούλιο αντιµετώπισης θεµάτων τουριστι-κής ανάπτυξης και προβολής του δήµου.

Ενισχυµένη εσωτερική αποκέντρωση σε περιπτώσειςεκτεταµένων συνενώσεων

Σε όσα συµβούλια λειτουργούν σε νησιωτικούς ∆ή-µους που θα δηµιουργηθούν από εκτεταµένες συνενώ-σεις, αποδίδονται αρµοδιότητες αντίστοιχες των σηµερι-νών δηµοτικών κοινοτήτων των ∆ήµων. Ανεξαρτήτως µε-γέθους, αυτά τα συµβούλια είναι πενταµελή κατ' ελάχι-στο.

Σε κάθε ∆ήµο που θα συνενωθεί στο πλαίσιο του Νη-σιωτικού ∆ήµου, θα αντιστοιχεί ένας τοπικός Αντιδήµαρ-χος µε αυξηµένες αρµοδιότητες. Ο τοπικός αντιδήµαρ-χος ασκεί και πρόσθετες αρµοδιότητες, όπως η αδειοδό-τηση των καταστηµάτων υγειονοµικού ενδιαφέροντος,είναι δε παραλλήλως και πρόεδρος των συµβουλίων τωνδηµοτικών κοινοτήτων.

Ερευνητικό Ινστιτούτο Νησιωτικής ΠολιτικήςΤο Ερευνητικό Ινστιτούτο Νησιωτικής Πολιτικής θα εί-

ναι ο σύµβουλος του Κράτους και της Αυτοδιοίκησης γιαθέµατα χάραξης και άσκησης πολιτικών για τις νησιωτι-κές περιοχές και λειτουργεί υπό την εποπτεία του Υ-πουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονι-κής ∆ιακυβέρνησης.

Το εκλογικό σύστηµα των νησιωτικών ΠεριφερειώνΣτις περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, ως εκλο-

γική περιφέρεια για την εκλογή περιφερειακών συµβού-λων δεν ορίζεται το σύνολο του νοµού, όπως στις ηπει-ρωτικές περιφέρειες, αλλά οι νησιωτικές περιφέρειες υ-ποδιαιρούνται σε επιµέρους ενότητες που έχουν αντι-στοίχηση µε τα όρια των επαρχείων. Οι πολίτες θα εκλέ-γουν έτσι µε τον αµεσότερο δυνατό τρόπο τους εκπρο-σώπους τους στο περιφερειακό συµβούλιο.

Ορεινοί δήµοιΟ χαρακτηρισµός των ορεινών δήµων ανταποκρίνεται

στην αντίστοιχη κατάταξη της Εθνικής Στατιστικής Αρ-χής. Η διακριτή µεταχείριση των ορεινών δήµων υπαγο-ρεύεται από ρητή επιταγή που έχει ενσωµατωθεί στηνπαρ. 4 του άρθρου 101 του Συντάγµατος. Οι ιδιαίτερεςσυνθήκες που επικρατούν στην κατηγορία αυτή υπαγο-ρεύουν µεταχείριση ανάλογη προς εκείνη των νησιωτι-κών δήµων ενόψει της ύπαρξης κοινών προβληµάτωνπροσπέλασης και οργάνωσης των υπηρεσιών τους. Γιατο σκοπό αυτό καθιερώνεται ειδικός µηχανισµός διοικη-τικής υποστήριξης των ορεινών από τους εγγύτερους µηορεινούς δήµους, κατά ανάλογη άρθρωση µε εκείνη πουπροβλέπεται και στους νησιωτικούς δήµους.

Ι. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣΕ ΑΤΤΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Με το παρόν σχέδιο νόµου, οι µητροπολιτικές λειτουρ-γίες στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη οργανώνονται καιασκούνται στα πλαίσια του β’ βαθµού αυτοδιοίκησης, τιςΠεριφέρειες. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται η ενιαίααντιµετώπιση υπερτοπικού χαρακτήρα προβληµάτων, ε-νώ καλύπτονται ανάγκες ενιαίου σχεδιασµού και ανά-

πτυξης της περιοχής, µε αποτέλεσµα να δηµιουργούνταιοι προϋποθέσεις για την αναβάθµιση της ποιότητας ζωήςτων πολιτών.

Συγκεκριµένα, η Περιφέρεια Αττικής είναι στο σύνολότης Μητροπολιτική Περιφέρεια, ασκεί δηλαδή επιπλέοναρµοδιότητες που στην υπόλοιπη χώρα ασκούνται απότους ∆ήµους. Στην Αττική προβλέπονται έως και 4 µη-τροπολιτικές επιτροπές, που αντιστοιχούν σε κάθε το-µέα αρµοδιοτήτων, και οι οποίες προετοιµάζουν και ειση-γούνται στο Συµβούλιο όλα τα θέµατα. Μέλη των επι-τροπών είναι περιφερειακοί σύµβουλοι και πρόεδρος τηςεπιτροπής ορίζεται για κάθε µία ένας αντιπεριφερειάρ-χης.

Αντίστοιχα, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας,οι µητροπολιτικές λειτουργίες ασκούνται µόνο για τηΜητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης. Οι εκλεγµένοιπεριφερειακοί σύµβουλοι της Μητροπολιτικής ΕνότηταςΘεσσαλονίκης εκλέγουν από τα µέλη τους δεκαπεντα-µελή µητροπολιτική επιτροπή, η οποία απαρτίζεται απόεννέα µέλη της παράταξης που πλειοψήφησε και έξη µέ-λη της µειοψηφίας. Για τις µητροπολιτικές αρµοδιότη-τες, η επιτροπή έχει τις αντίστοιχες του περιφερειακούσυµβουλίου. Ο αιρετός αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονί-κης έχει όσες αρµοδιότητες έχουν και οι λοιποί αιρετοίαντιπεριφερειάρχες. Ο περιφερειάρχης της περιφέρειαςΚεντρικής Μακεδονίας και ο αιρετός αντιπεριφερειάρ-χης Θεσσαλονίκης καλούνται υποχρεωτικά στις συνε-δριάσεις της µητροπολιτικής επιτροπής και διατυπώνουνγνώµη για όλα τα θέµατα της ηµερήσιας διάταξης, κατάπροτεραιότητα.

Οι τοµείς των Μητροπολιτικών λειτουργιώνΤέσσερις είναι οι βασικοί τοµείς µητροπολιτικών λει-

τουργιών:1) µεταφορών και συγκοινωνιών: µελέτη και κατα-

σκευή οδικών και συγκοινωνιακών έργων µητροπολιτι-κού χαρακτήρα, συντήρηση και µέριµνα για τις υπερτοπι-κού χαρακτήρα οδικές αρτηρίες της µητροπολιτικής πε-ριοχής, καθώς και ο σχεδιασµός και η εποπτεία για ζητή-µατα που αφορούν την οδική κυκλοφορία, τις µετρήσεις,τη σήµανση των οδών, τη σηµατοδότηση και τον φωτι-σµό αυτών,

2) περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής: περιβαλλοντι-κού σχεδιασµού και διαχείρισης στερεών αποβλήτων, υ-περτοπικό πράσινο και µητροπολιτικά πάρκα, διαχείρισηορεινών όγκων και ατµοσφαιρική ρύπανση, εποπτεία Ορ-γανισµού Λαϊκών Αγορών Αθήνας – Πειραιά και Θεσσα-λονίκης,

3) χωρικού σχεδιασµού και αστικών αναπλάσεων: Κυ-ρίαρχες αρµοδιότητες είναι η εποπτεία και ο έλεγχος ε-φαρµογής της νοµοθεσίας για τη διαφηµιστική προβολήστο οδικό δίκτυο της µητροπολιτικής περιοχής και

4) πολιτικής προστασίας και ασφάλειας: Η διαχείρισηκαι εφαρµογή προγραµµάτων πολιτικής προστασίας, οσχεδιασµός των αναδασώσεων και της αντιπληµµυρικήςπροστασίας και η µέριµνα για το σχεδιασµό του αντιπυ-ρικού αγώνα και την οργάνωση της αρωγής και συνεργα-σίας των εµπλεκόµενων κρατικών και άλλων φορέων καιτων Ο.Τ.Α. στο έργο της καταστολής των δασικών πυρ-καγιών.

Επιπλέον, ειδικά για τη διαχείριση στερεών αποβλή-των στη Μητροπολιτική Περιφέρεια Αττικής, συνιστάταιειδικός σύνδεσµος, µε έδρα την Αθήνα, στον οποίο συµ-µετέχουν η Μητροπολιτική Περιφέρεια Αττικής και υπο-

17

χρεωτικά, κατά πλειοψηφία, όλοι οι δήµοι του νοµού Ατ-τικής. Ο Ενιαίος Σύνδεσµος ∆ήµων και Κοινοτήτων Αττι-κής (Ε.Σ.∆.Κ.Ν.Α.) λύεται και τίθεται σε εκκαθάριση καιτο µόνιµο προσωπικό του, καθώς και εκείνο µε σχέση ερ-γασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου καθίσταταιαυτοδικαίως προσωπικό του νέου συνδέσµου, χωρίς κα-µία µεταβολή της µισθολογικής και ασφαλιστικής τουςκατάστασης.

ΙΑ. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ, ΕΛΕΓΧΟΥΚΑΙ ∆ΙΑΦΑΝΕΙΑΣ

Από ένα αναποτελεσµατικό καθεστώς σε ένα ολοκλη-ρωµένο σύστηµα ελέγχων

Το ισχύον καθεστώς έχει τα εξής χαρακτηριστικά:Ο έλεγχος νοµιµότητας πραγµατοποιείται από τον Γε-

νικό Γραµµατέα της Περιφέρειας, από µετακλητό υπάλ-ληλο δηλαδή, διορισµένο από την εκάστοτε κυβέρνηση.

Τα µέλη της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου δεν είναι α-ποκλειστικής απασχόλησης.

Η εµπλοκή του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά µόνο τονπροληπτικό έλεγχο των δαπανών ∆ήµων µε πληθυσµόπερισσότερο από 5.000 κατοίκους και ορισµένων ΝΠ∆∆,χωρίς να ελέγχονται τα ΝΠΙ∆, οι δηµοτικές επιχειρήσεις,οι νοµαρχιακές αυτοδιοικήσεις, ούτε η είσπραξη των ε-σόδων, ενώ ο προσυµβατικός έλεγχος νοµιµότητας πε-ριορίζεται σε συµβάσεις αντικειµένου άνω του 1.000.000ευρώ.

Το ατροφικό και αναποτελεσµατικό, σήµερα, σύστηµαεποπτείας, αναµορφώνεται ριζικά και απο-πολιτικοποιεί-ται, µε τη δηµιουργία µιας αυτοτελούς υπηρεσίας επο-πτείας, η οποία θα διαθέτει την κατάλληλη στελέχωσηκαι όλα τα απαραίτητα νοµικά και τεχνολογικά εργαλείαγια την εκπλήρωση της αποστολής της. Ειδικότερα:

Με τις ρυθµίσεις που περιλαµβάνονται στο έκτο µέροςτου νοµοσχεδίου επιχειρείται για πρώτη φορά µετά τηθέση σε ισχύ του Συντάγµατος 1975/1986/2001, η ίδρυ-ση µιας ειδικής κρατικής υπηρεσίας µε αποκλειστική αρ-µοδιότητα τον έλεγχο νοµιµότητας των πράξεων τωνοργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτης και δεύτε-ρης βαθµίδας, δηλαδή των δήµων και των περιφερειών,στο πλαίσιο της προβλεπόµενης από το άρθρο 102 παρ.4κρατικής εποπτείας, η οποία συνίσταται αποκλειστικά σεέλεγχο νοµιµότητας και δεν επιτρέπεται να εµποδίζειτην πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση τους. Στοπλαίσιο της ίδιας κρατικής υπηρεσίας ασκείται και ο πει-θαρχικός έλεγχος στους αιρετούς των δήµων και τωνπεριφερειών κατά τα οριζόµενα στην ανωτέρω συνταγ-µατική διάταξη.

Όπως ήδη τονίσθηκε, η άσκηση της εποπτείας µέχρισήµερα στους δήµους, τις κοινότητες και τις νοµαρχια-κές αυτοδιοικήσεις γινόταν από τον Γενικό Γραµµατέατης Περιφέρειας, ο οποίος ήταν µετακλητός υπάλληλοςδιορισµένος από την εκάστοτε κυβέρνηση, καθώς και α-πό την Ειδική Επιτροπή του άρθρου 152 του Κώδικα ∆ή-µων και Κοινοτήτων και την Επιτροπή Ελέγχου Πράξεωντου άρθρου 68 του Κώδικα Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης.Το ισχύον µέχρι σήµερα σύστηµα εποπτείας δεν εξα-σφάλιζε εγγυήσεις αξιόπιστου και αποτελεσµατικού ε-λέγχου νοµιµότητας των πράξεων των ΟΤΑ, διότι, ο µενΓενικός Γραµµατέας της Περιφέρειας ήταν κατά βάσηπρόσωπο της εµπιστοσύνης της εκάστοτε κυβέρνησηςκαι ως εκ τούτου δεν εµφανιζόταν ως αντικειµενικός και

αµερόληπτος εγγυητής της νοµιµότητας προς όλες τιςπαρατάξεις που συµµετείχαν στα αιρετά όργανα των Ο-ΤΑ, οι δε επιτροπές αποτελούνταν από µέλη που δεν α-σκούσαν κατ’ αποκλειστικότητα τα καθήκοντα του ελέγ-χου νοµιµότητας αλλά παρεµπιπτόντως. Η διάρθρωση αυ-τή του συστήµατος δηµιουργούσε σοβαρές δυσλειτουρ-γίες, ελλείψεις και προβλήµατα που οδηγούσαν σε ελ-λειµµατικό έλεγχο νοµιµότητας των πράξεων των ΟΤΑ.

Έχοντας υπόψη την εµπειρία του µέχρι σήµερα ισχύο-ντος συστήµατος, θεσµοθετείται η Αυτοτελής ΥπηρεσίαΕποπτείας ΟΤΑ, η οποία αποτελεί αποκεντρωµένη υπη-ρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης καιΗλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης µε αποκλειστική αρµοδιό-τητα τον έλεγχο νοµιµότητας των πράξεων των ΟΤΑ.Στην έδρα κάθε Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης ιδρύεταιΑυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ µε αρµοδιότηταπου εκτείνεται στους ΟΤΑ. οι οποίοι περιλαµβάνονταιστα όρια της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης. Η Υπηρεσίααυτή εµφανίζει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που δεν συνα-ντώνται σε άλλες υπηρεσίες, διότι είναι µεν αποκεντρω-µένη υπηρεσία του εν λόγω Υπουργείου, όµως διασφα-λίζονται για τον επικεφαλής και το προσωπικό της εγ-γυήσεις ανεξαρτησίας, προκειµένου να επιτελεί το έργοτης χωρίς κοµµατικούς επηρεασµούς και επεµβάσεις, ε-νόψει του ότι αναλαµβάνει την ιδιαίτερα σηµαντική απο-στολή του ελέγχου της νοµιµότητας µεγάλων και ισχυ-ρών οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης τόσο στο πρω-τοβάθµιο όσο και στο δευτεροβάθµιο επίπεδο. Επικεφα-λής αυτής της Υπηρεσίας είναι ανώτατος επί θητεία υ-πάλληλος ο οποίος επιλέγεται µε διαφανή και αξιοκρατι-κή διαδικασία και διαθέτει αυξηµένα προσόντα που εγ-γυώνται ότι ο έλεγχος νοµιµότητας ασκείται από νοµικόµε αυξηµένο κύρος και προσόντα.

Οι τρεις πυλώνες διασφάλισης της νοµιµότηταςΤο παρόν σχέδιο νόµου εισάγει ένα τριπλό σύστηµα

διασφάλισης της νοµιµότητας και εγγύησης του δηµοσί-ου συµφέροντος µε:

- Ένα νέο σύστηµα Εποπτείας.- Τον πλήρη έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.- Την καθολική υποχρέωση ανάρτησης στο διαδίκτυο

όλων των αποφάσεων των ΟΤΑ.

Η Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α.Συστήνεται Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α

στις έδρες των επτά Αποκεντρωµένων ∆ιοικήσεων.Είναι αρµόδια για τον έλεγχο νοµιµότητας των πράξε-

ων των Ο.Τ.Α. και για τον πειθαρχικό έλεγχο των αιρε-τών και οργανώνεται µε βάση τη λειτουργική αυτοτέ-λεια, απεξαρτηµένη από οποιαδήποτε δυνατότητα κρατι-κής παρέµβασης.

∆ιαρθρώνεται στις εξής ∆ιευθύνσεις:α. ∆ιεύθυνση Γενικών Υποθέσεωνβ. ∆ιεύθυνση Οικονοµικών Υποθέσεωνγ. ∆ιεύθυνση Τεχνικών ΥποθέσεωνΣτην Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α. αποστέλ-

λονται υποχρεωτικά για έλεγχο αποφάσεις που αφο-ρούν µεταξύ άλλων:

• πράξεις κανονιστικού περιεχοµένου,• αναθέσεις έργων, υπηρεσιών, µελετών και προµηθειών,• αγορά και εκποίηση ακινήτων,• κήρυξη αναγκαστικών απαλλοτριώσεων,• επιβολή φόρων, τελών, δικαιωµάτων,• σύναψη κάθε µορφής συµβάσεων,

18

• σύναψη δανείων• διαδικασίες κατάρτισης των επιχειρησιακών προ-

γραµµάτων.Επίσης, αποστέλλονται προς έλεγχο νοµιµότητας οι

αποφάσεις των επιχειρήσεων των δήµων και των περι-φερειών, πλην των ανωνύµων εταιρειών στις οποίες οιφορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν έχουν την πλειο-ψηφία, που αφορούν α) αύξηση του µετοχικού κεφαλαί-ου, β) εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχείων και γ)λήψη δανείων.

Η Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ δύναται στοπλαίσιο του έργου της να ενεργεί επιτόπιους ελέγχους.

Στελέχωση Αυτοτελών Υπηρεσιών Εποπτείας:Μπορεί να γίνει µε µετάταξη από υπαλλήλους Περιφε-

ρειών υπό ορισµένες προϋποθέσεις, όπως να είναι κατη-γορίας Πανεπιστηµιακής Εκπαίδευσης ∆ιοικητικού µεπτυχίο Νοµικής, Οικονοµικού, Πολυτεχνείου. Μπορεί ναγίνει µε αποφοίτους της Εθνικής Σχολής ∆ηµόσιας ∆ιοί-κησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Ο Ελεγκτής Νοµιµότητας• Είναι ανώτατος υπάλληλος που διορίζεται µε πεντα-

ετή θητεία ως προϊστάµενος της Α.Υ.Ε. Ο.Τ.Α. και λαµ-βάνει αποδοχές υπαλλήλου µε βαθµό 1ο κατηγορίας ει-δικών θέσεων.

• Η επιλογή του γίνεται από το Ειδικό Συµβούλιο Επι-λογής Προϊσταµένων (ΕΙ.Σ.Ε.Π.). Τα µέλη του ΕΙ.Σ.Ε.Π.προέρχονται αποκλειστικά από το Ανώτατο ΣυµβούλιοΕπιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.) και το Συνήγορο τουΠολίτη ύστερα από πρόταση των επικεφαλής των ανε-ξάρτητων αυτών αρχών, βάσει του νόµου του Υπουργεί-ου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυ-βέρνησης που ψηφίσθηκε πρόσφατα στη Βουλή.

• Αν ο Ελεγκτής Νοµιµότητας είναι µόνιµος δηµόσιοςυπάλληλος και επιβληθεί σ’ αυτόν η ποινή της οριστικήςπαύσης, απολύεται από τη θέση του Ελεγκτή Νοµιµότη-τας και το Υπηρεσιακό Συµβούλιο εξετάζει εάν πρέπεινα απολυθεί και ως ∆ηµόσιος Υπάλληλος.

• Ελέγχει τη νοµιµότητα των αποφάσεων εντός απο-κλειστικής προθεσµίας 40 ηµερών και εκδίδει υποχρεω-τικά ειδική πράξη. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι η α-πόφαση είναι παράνοµη, τότε την ακυρώνει.

• Ο Ελεγκτής Νοµιµότητας µπορεί αυτεπαγγέλτως ναακυρώσει οποιαδήποτε απόφαση για λόγους νοµιµότη-τας, µέσα σε προθεσµία δύο µηνών αφότου η απόφασηέχει δηµοσιευθεί ή εκδοθεί.

• Οποιοσδήποτε έχει έννοµο συµφέρον µπορεί να προ-σβάλει τις αποφάσεις των συλλογικών ή µονοµελών ορ-γάνων των δήµων, των περιφερειών, των νοµικών προ-σώπων δηµοσίου δικαίου αυτών και των συνδέσµων γιαλόγους νοµιµότητας, µέσα σε προθεσµία 15 ηµερών απότη δηµοσίευση της απόφασης ή την ανάρτησή της στοδιαδίκτυο ή από την κοινοποίησή της ή αφότου έλαβεγνώση αυτής. Ο Ελεγκτής Νοµιµότητας αποφαίνεται σε2 µήνες.

• Ο Ελεγκτής Νοµιµότητας συντάσσει στο τέλος κάθεέτους έκθεση στην οποία καταγράφει το έργο της Αυτο-τελούς Υπηρεσίας Εποπτείας ΟΤΑ. Σε αυτή µπορεί ναπροτείνει µέτρα, νοµοθετικά και άλλα, τα οποία πρέπεινα ληφθούν για την αποτελεσµατικότερη διενέργεια τουελέγχου νοµιµότητας. Η έκθεση κοινοποιείται στην Επι-τροπή Θεσµών και ∆ιαφάνειας της Βουλής καθώς καιστο Συνήγορο του Πολίτη.

• Συστήνει ειδική επιτροπή η οποία µπορεί να καταλο-γίζει αστική ευθύνη σε οποιονδήποτε έχει ζηµιώσει µεδόλο ή βαριά αµέλεια το ∆ήµο, την Περιφέρεια ή το Νο-µικό Πρόσωπο ∆ηµοσίου ∆ικαίου τα οποία και υποχρεού-ται να αποζηµιώσει. Για τη διενέργεια έρευνας πρέπει ναγίνει σχετική αίτηση από τον αντίστοιχο οργανισµό ή καιαπό οποιοδήποτε πολίτη.

• Μπορεί να επιβάλει την πειθαρχική ποινή της αργίαςή της έκπτωσης από τα καθήκοντα στους αιρετούς µε αι-τιολογηµένη απόφαση αν έχουν διαπράξει σοβαρή πα-ράβαση των καθηκόντων τους ή υπέρβαση της αρµοδιό-τητάς τους από δόλο ή βαριά αµέλεια. Σοβαρή παράβα-ση καθήκοντος, που προκαλεί την έκπτωση, θεωρείταικαι η αδικαιολόγητη απουσία από 3 συνεχόµενες συνε-δριάσεις του οργάνου στο οποίο έχει εκλεγεί κάποιος.

Συµβούλιο Ελεγκτών ΝοµιµότηταςΤο συµβούλιο αυτό, το απαρτίζουν οι Ελεγκτές Νοµι-

µότητας και προεδρεύει ο Υπουργός Εσωτερικών, Απο-κέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης. Το Συµ-βούλιο Ελεγκτών Νοµιµότητας µπορεί να απευθύνει ε-ρωτήµατα στο Νοµικό Συµβούλιο του Κράτους για ζητή-µατα µείζονος σηµασίας που συνάπτονται µε τον ασκού-µενο από την Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ έλεγχο.

Προϋποθέσεις για αυτοδίκαιη έκπτωση αιρετούΟι δήµαρχοι, οι περιφερειάρχες, οι δηµοτικοί και περι-

φερειακοί σύµβουλοι, οι σύµβουλοι των δηµοτικών καιτοπικών ενοτήτων και οι τοπικοί εκπρόσωποι εκπίπτουναυτοδικαίως από το αξίωµά τους:

α. Αν στερηθούν τη διαχείριση της περιουσίας τους µετελεσίδικη δικαστική απόφαση.

β. Αν στερηθούν τα πολιτικά τους δικαιώµατα µε αµε-τάκλητη δικαστική απόφαση.

γ. Αν καταδικαστούν µε αµετάκλητη δικαστική απόφα-ση, ως αυτουργοί ή συµµέτοχοι σε κακούργηµα ή σε ο-ποιαδήποτε ποινή για σοβαρά ποινικά αδικήµατα, τα ο-ποία περιγράφονται περιοριστικά στο νόµο, καθώς καιγια παράβαση καθήκοντος ανεξάρτητα από την πρόκλη-ση ή µη οικονοµικής βλάβης στο δήµο.

Προϋποθέσεις για να τεθεί αιρετός σε αργίαΌταν γίνεται παραποµπή για κακούργηµα µε αµετά-

κλητο βούλευµα ή µε απευθείας κλήση, κατά της οποίαςέχει εξαντληθεί το δικαίωµα προσφυγής, ο ΕλεγκτήςΝοµιµότητας οφείλει να θέσει τον εγκαλούµενο σε κα-τάσταση αργίας, η οποία διατηρείται σε περίπτωση έκδο-σης καταδικαστικής απόφασης του ποινικού δικαστηρί-ου. Εάν εκδοθεί αθωωτική απόφαση, η αργία αίρεται αυ-τοδικαίως και θεωρείται ως µηδέποτε επιβληθείσα. Μετη ρύθµιση αυτή, όσο και µε εκείνη της αυτοδίκαιης έκ-πτωσης, που γίνεται µε πράξη του Ελεγκτή Νοµιµότη-τας, αποτρέπονται περιπτώσεις µη νόµιµης άσκησης τηςαντίστοιχης αρµοδιότητας, από τον Γενικό Γραµµατέατης Περιφέρειας, η οποία προσθέτως δεν λειτουργούσεπάντοτε, υπό καθεστώς ίσης µεταχείρισης, πράγµα το ο-ποίο είχε επισηµανθεί στο παρελθόν.

Ο ρόλος του Ελεγκτικού ΣυνεδρίουΟ ρόλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου αναβαθµίζεται και

επεκτείνεται. Ειδικότερα:Προληπτικός έλεγχος:Οι δαπάνες όλων των δήµων, ανεξαρτήτως πληθυ-

σµού, των περιφερειών και όλων των δηµοτικών επιχει-ρήσεων υπάγονται στον προληπτικό έλεγχο του Ελε-γκτικού Συνεδρίου.

19

Κατασταλτικός έλεγχος:Το Ελεγκτικό Συνέδριο διεξάγει τακτικό ετήσιο δειγ-

µατοληπτικό έλεγχο και εάν χρειαστεί και έκτακτο γενι-κό ή θεµατικό.

Προσυµβατικός έλεγχος:Το Ελεγκτικό Συνέδριο πραγµατοποιεί προσυµβατικό

έλεγχο νοµιµότητας σε συµβάσεις τις οποίες συνάπτουνοι δήµοι, οι περιφέρειες και τα νοµικά τους πρόσωπα κα-θώς και οι επιχειρήσεις τους, εφόσον υπερβαίνουν τοποσό των 100.000 ευρώ, έναντι του 1.000.000 ευρώ πουίσχυε µέχρι σήµερα.

Έλεγχος είσπραξης εσόδων:Ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου έχει τη δυνα-

τότητα, εάν διαπιστώσει αδράνεια, να ορίσει ηµεροµηνίαείσπραξης των εσόδων και σε περίπτωση παρατεταµέ-νης αδράνειας που οφείλεται σε δόλο ή βαριά αµέλειατων διοικούντων τον δήµο και τα νοµικά του πρόσωπα ήτων προϊσταµένων των οικονοµικών υπηρεσιών να πα-ραπέµψει, τους αιρετούς στην αρµόδια επιτροπή για κα-ταλογισµό της ζηµιάς που προξένησαν και τους υπαλλή-λους στο Ελεγκτικό Συνέδριο για καταλογισµό της ζη-µιάς που προξένησαν.

Η ανάρτηση όλων των αποφάσεων στο ∆ιαδίκτυοΓια κάθε όργανο των ∆ήµων, των Περιφερειών και των

Νοµικών Προσώπων τους εισάγεται υποχρέωση ανάρτη-σης κάθε απόφασής τους, προκειµένου αυτή να είναι ε-κτελεστή, στο διαδίκτυο, κατά τις προβλέψεις του υπόψήφιση νόµου για τη ∆ιαφάνεια, µε µόνη εξαίρεση τα θέ-µατα δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα ή απορρήτου.∆ιασφαλίζεται έτσι η απόλυτη διαφάνεια, ο αποτελεσµα-τικός δηµόσιος έλεγχος και γίνεται εφικτή η ουσιαστικήλογοδοσία των αυτοδιοικητικών αρχών.

ΙΒ. ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝΤΗΣ ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΜετατάξειςΚαθιερώνεται ορθολογισµός και αξιοκρατία για τη στε-

λέχωση των υπηρεσιών των νέων αυτοδιοικητικών µονά-δων χωρίς να θίγονται τα δικαιώµατα των υπαλλήλων.Καταβάλλεται µέριµνα για διατήρηση του µισθολογικού(µε τα πάσης φύσεως επιδόµατα) και ασφαλιστικού - συ-νταξιοδοτικού καθεστώτος των µεταφερόµενων και µε-τατασσόµενων υπαλλήλων. Επίσης, προσφέρεται η δυ-νατότητα εθελούσιων µετατάξεων. Υποχρεωτικές µετα-τάξεις προβλέπονται όπου υπάρχει ανάγκη άµεσης στε-λέχωσης, ενώ δεν συνεπάγονται µεταβολή του τόπου ε-γκατάστασης.

Οι υποχρεωτικές µετατάξεις του προσωπικού υπαγο-ρεύθηκαν από την ανάγκη άµεσης συγκρότησης των υ-πηρεσιών και την, κατά το δυνατόν, αδιάκοπη παροχή υ-πηρεσιών προς τους πολίτες, οι οποίοι, άλλωστε, είναικαι οι τελικοί αποδέκτες της προσπάθειας. Λαµβάνεταιειδική µέριµνα, ώστε το προσωπικό, ανεξαρτήτως φορέααπασχόλησης, να παραµείνει στην πόλη όπου ήδη εργά-ζεται, ώστε να µην προκληθούν οικογενειακά, κοινωνικάκ.λ.π. προβλήµατα, λόγω µετακινήσεων.

Σε όλες τις περιπτώσεις, η µεταφορά του προσωπικούσυνοδεύει την αντίστοιχη µεταφορά αρµοδιοτήτων (απότη Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση στους ∆ήµους, από τηνΚρατική Περιφέρεια στις αιρετές Περιφέρειες) γίνεταιαυτοδίκαια σε αντίστοιχες θέσεις κατά κατηγορία, κλά-δο ή ειδικότητα, µε διατήρηση του µισθολογικού (µε τα

πάσης φύσεως επιδόµατα) και ασφαλιστικού- συνταξιο-δοτικού κεκτηµένου.

Αξιοκρατικές προσλήψεις και διαχείριση του ανθρώπι-νου δυναµικού της Αυτοδιοίκησης.

Οι προσλήψεις νέου προσωπικού, όπου αυτό είναι α-παραίτητο, µετά την ορθολογική αξιοποίηση του υπάρ-χοντος προσωπικού και µε την προϋπόθεση ότι έχουν ή-δη εξαντληθεί οι δυνατότητες µετατάξεων πλεονάζο-ντος προσωπικού, γίνονται από το Α.Σ.Ε.Π., σύµφωνακαι µε τον πρόσφατο νόµο για την υπαγωγή όλων τωνπροσλήψεων στην Ανεξάρτητη Αρχή (Ν. 3812/2009). Ηεπιλογή όλων των προϊσταµένων πραγµατοποιείται µετα νέα αντικειµενικά και αξιοκρατικά κριτήρια που θέσπι-σε πρόσφατα η Κυβέρνηση.

Οι Γενικοί ∆ιευθυντές των περιφερειών επιλέγονται α-πό το Ειδικό Συµβούλιο Επιλογής Προσωπικού(ΕΙ.Σ.Ε.Π.), το οποίο έχει συγκροτηθεί, για όλη τη δηµό-σια διοίκηση, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εγγυάται, στοµεγαλύτερο δυνατό βαθµό, την αντικειµενικότητα της ε-πιλογής και την τήρηση των αρχών της αξιοκρατίας.

Εκπόνηση Νέων Πρότυπων Εσωτερικών ΟργανισµώνΟργάνωσης των ∆ήµων, των Περιφερειών και των Απο-κεντρωµένων ∆ιοικήσεων.

Για την καλύτερη λειτουργία των Περιφερειών, από1.1.2011, όλες οι Περιφέρειες θα λειτουργήσουν γιατουλάχιστον ένα χρόνο µε ενιαία ∆οµή που θα καθορίζε-ται σε σχετικό Προεδρικό ∆ιάταγµα. Σε συνεργασία µετους φορείς της Αυτοδιοίκησης, προβλέπεται η σύνταξηνέων πρότυπων κανονισµών για την καλύτερη λειτουρ-γία τους και για την ορθολογική αξιοποίηση του ανθρώ-πινου δυναµικού, µε στόχο την οµαλή άσκηση των νέωναρµοδιοτήτων µε κριτήριο την καλύτερη εξυπηρέτησητων πολιτών.

ΙΓ. ΟΙ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑΤΗΣ ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ

Η νέα αρχιτεκτονική της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Τ.Α.)και του κράτους αποτελεί τη µεγαλύτερη αναπτυξιακήπρωτοβουλία των τελευταίων δεκαετιών. Μέχρι σήµερα,ο δηµόσιος τοµέας αποτελούσε τροχοπέδη στις επιχει-ρησιακές ή αναπτυξιακές πρωτοβουλίες. Με τη νέα τουµορφή, το ελληνικό κράτος ελαχιστοποιεί τα συγκε-ντρωτικά του στοιχεία, αποκεντρώνεται και αποκτά ευε-λιξία, αποτελεσµατικότητα και ικανότητα περαιτέρω α-ξιοποίησης τοπικών και περιφερειακών συγκριτικών πλε-ονεκτηµάτων. Εκτός από αναπτυξιακό εφαλτήριο, η νέααρχιτεκτονική αναµένεται να επηρεάσει θετικά τα δηµο-σιονοµικά µεγέθη, µέσω της αύξησης της αποτελεσµατι-κότητας των δήµων και περιφερειών και του κράτους γε-νικότερα, όπως επίσης να συµβάλλει θετικά στην εύρυθ-µη λειτουργία της αγοράς και τον περιορισµό φαινόµε-νων αδιαφάνειας και αθέµιτου ανταγωνισµού.

Η νέα αρχιτεκτονική της Τ.Α. και του κράτους δεν απο-σκοπεί µόνο στην εξοικονόµηση πόρων µέσω του περιο-ρισµού του αριθµού των Ο.Τ.Α. και των νοµικών τουςπροσώπων ή αξιοποίησης οικονοµιών κλίµακας. Το ση-µαντικότερο πλεονέκτηµα της νέας αρχιτεκτονικής είναιότι δηµιουργεί ισχυρούς αναπτυξιακούς θεσµούς σεπρωτοβάθµιο και δευτεροβάθµιο επίπεδο, τέτοιους πουµπορούν να δηµιουργήσουν προστιθέµενη αξία. Η συ-γκρότηση και λειτουργική αυτοδυναµία των νέων δήµων

20

και περιφερειών θα τους καταστήσει ικανούς να λαµβά-νουν τοπικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, να µοχλεύ-σουν κεφάλαια, να προσελκύσουν νοικοκυριά και επιχει-ρήσεις, να καταστούν ο βασικός συντελεστής της τοπι-κής και περιφερειακής ανάπτυξης.

Μία ακόµη καινοτοµία του παρόντος σχεδίου νόµουκαι του Προγράµµατος «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» είναι η δηµι-ουργία ενός τοπικού Προγράµµατος Σταθερότητας καιΑνάπτυξης (Π.Σ.Α.). Η Τ.Α., οι δήµοι και οι περιφέρειεςδε µπορούν να µην ενταχθούν στη µεγάλη προσπάθειαπου καταβάλλει η χώρα µας. Το τοπικό Π.Σ.Α. περιλαµ-βάνει: α) το Πρόγραµµα Εξυγίανσης Ο.Τ.Α. µε οικονοµι-κή δυσπραγία, β) τη δηµιουργία Λογαριασµού Εξυγίαν-σης και Αλληλεγγύης της Αυτοδιοίκησης, γ) τη θέσπισηκανόνων και πλαισίου πιστοληπτικής πολιτικής των ΟΤΑ,δ) την αποτελεσµατικότερη και σύγχρονη οικονοµικήδιαχείριση µε αναβάθµιση του ρόλου του δηµοτικού προ-ϋπολογισµού και δηµιουργία εργαλείων λήψης αποφά-σεων, όπως βάσεις δεδοµένων µε έγκυρα και έγκαιραστατιστικά στοιχεία, ε) τον έλεγχο και τη διαφάνεια σεόλα τα επίπεδα, διπλογραφικό µε αναλυτική λογιστικήκαι έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο σε όλους τουςδήµους, περιφέρειες και τα Νοµικά Πρόσωπα αυτών καιτέλος στ) τη δηµιουργία του αναπτυξιακού προγράµµα-τος «ΕΛΛ.Α.∆.Α.» που θα υποστηρίξει το σχέδιο «ΚΑΛ-ΛΙΚΡΑΤΗΣ», αλλά πάνω από όλα θα εξοπλίσει τους νέ-ους δήµους και περιφέρειες και θα αποτελέσει το ανα-πτυξιακό τους καύσιµο για την πρώτη περίοδο.

Οι προτεραιότητες του προγράµµατος «Καλλικράτης»Με το παρόν σχέδιο νόµου τίθενται οι εξής προτεραιό-

τητες:Ουσιαστική οικονοµική στήριξη των δύο βαθµίδων Αυ-

τοδιοίκησης µε σύνδεση των πόρων τους µε το Φόρο Ει-σοδήµατος Φυσικών και Νοµικών προσώπων, τον ΦόροΠροστιθέµενης Αξίας και τον Φόρο Ακίνητης Περιου-σίας.

Πλήρης απόδοση των αναγκαίων πόρων για την άσκη-ση των απονεµόµενων πρόσθετων αρµοδιοτήτων.

∆άνεια: Έλεγχος και περιορισµός του δανεισµού µε τηθέσπιση αντικειµενικών κριτηρίων.

Αποτελεσµατική αντιµετώπιση του προβλήµατος τωνυπερχρεωµένων δήµων.

∆ιαφάνεια και προγραµµατισµός στα οικονοµικά τωνδήµων και των περιφερειών. Ειδική µέριµνα για δίκαιηκατανοµή των πόρων ενδοδηµοτικά και ενδοπεριφερεια-κά.

Καθολική υπαγωγή ελέγχου της διαχείρισης των δή-µων, των νοµικών τους προσώπων και των περιφερειώναπό το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Τα έσοδα των νέων ΟΤΑΣύµφωνα µε το σχέδιο νόµου, οι Κεντρικοί Αυτοτελείς

Πόροι (Κ.Α.Π.) των ∆ήµων προέρχονται από τις παρακά-τω πηγές εσόδων του Κρατικού Προϋπολογισµού:

α) το 20% των συνολικών εσόδων των ετήσιων ει-σπράξεων από το Φόρο Εισοδήµατος Φυσικών και Νοµι-κών Προσώπων (Φ.Ε.Φ.Ν.Π.).

β) το 12% των συνολικών εσόδων των ετήσιων ει-σπράξεων από το Φόρο Προστιθέµενης Αξίας (Φ.Π.Α.).

γ) το 50% των συνολικών εσόδων των ετήσιων ει-σπράξεων από το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας.

Τα παραπάνω φορολογικά έσοδα καλύπτουν το σηµε-ρινό κόστος των κρατικών επιχορηγήσεων (Κ.Α.Π.) προς

την πρωτοβάθµια αυτοδιοίκηση και το κόστος των αρµο-διοτήτων που θα της µεταφερθούν από 1ης Ιανουαρίου2011. Ειδικότερα, πέραν το προβλέψεων του κρατικούπροϋπολογισµού για τους ∆ήµους (ΚΑΠ ΣΑΤΑ λοιπές α-ποδόσεις, ΚΕΠ, ∆ΕΥΑ, δαπάνες µερικής απασχόλησης)καλύπτεται το κόστος των βοηθηµάτων υγειονοµικής πε-ρίθαλψης και επιδοµάτων κοινωνικής πρόνοιας, της µε-ταφοράς των µαθητών και της δακοκτονίας. Επίσης κα-λύπτονται οι δαπάνες του προσωπικού των πολεοδοµι-κών υπηρεσιών που µεταφέρονται στους ∆ήµους, οι δα-πάνες του προσωπικού που διαχειρίζεται τα βοηθήµαταυγειονοµικής περίθαλψης καθώς και οι δαπάνες προσω-πικού των ΤΥ∆Κ οι οποίες καταργούνται. Στην περίπτω-ση που το κόστος των µεταφεροµένων αρµοδιοτήτων,µετά την αναλυτική κοστολόγησή τους, δεν καλύπτεταιαπό τους παραπάνω πόρους, θα καλυφθεί µε αύξησητων ποσοστών των φόρων των περιπτώσεων α΄και β΄.Στο εν λόγω κόστος δεν έχει υπολογισθεί το ποσό τωνπαρακρατηθέντων πόρων των ∆ήµων το οποίο αποτελείδέσµευση του κράτους και θα εξακολουθεί να αποδίδε-ται σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στο νόµο και στη σύµ-βαση µεταξύ ΚΕ∆ΚΕ και Υπουργείου Οικονοµικών.

Τα κριτήρια, ο τρόπος και η διαδικασία κατανοµής τωνΚ.Α.Π. γίνεται από το Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέ-ντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης και το Υ-πουργείο Οικονοµικών, αφού έχει διατυπώσει τη γνώµητης η Κ.Ε.∆.Κ.Ε., τόσο στο σκέλος του Τακτικού Προϋ-πολογισµού όσο και του Προϋπολογισµού ∆ηµοσίων Ε-πενδύσεων. Κριτήρια αποτελούν σειρά δηµογραφικών,γεωµορφολογικών, διοικητικών, οικονοµικών, κοινωνι-κών, περιβαλλοντικών και πολιτιστικών στοιχείων των∆ήµων.

Οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι των Περιφερειών προ-έρχονται από τις παρακάτω πηγές εσόδων του ΚρατικούΠροϋπολογισµού:

α) το 4% των συνολικών εσόδων των ετήσιων εισπρά-ξεων από το Φόρο Προστιθέµενης Αξίας (Φ.Π.Α.)

β) το 2,40% των συνολικών εσόδων των ετήσιων ει-σπράξεων από το Φόρο Εισοδήµατος Φυσικών και Νοµι-κών Προσώπων (Φ.Ε.Φ.Ν.Π.)

Τα παραπάνω φορολογικά έσοδα καλύπτουν το σηµε-ρινό κόστος των κρατικών επιχορηγήσεων που αντιστοι-χούν, στις αρµοδιότητες της περιφέρειας που προέρχο-νται από τη Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση και στις αρµοδιό-τητες που µεταφέρονται από την αποκεντρωµένη διοίκη-ση, όπως το κόστος µισθοδοσίας των υπαλλήλων των δι-ευθύνσεων σχεδιασµού και ανάπτυξης, της ∆ΕΚΕ, της∆ΕΣΕ, της ∆/νσης διαχείρισης υδάτινων πόρων, δαπάνεςεποπτείας οργανισµών του Υπουργείου Αγροτικής Ανά-πτυξης και Τροφίµων. Στην περίπτωση που το κόστοςτων µεταφεροµένων αρµοδιοτήτων µετά την αναλυτικήκοστολόγησή τους, δεν καλύπτεται από τους παραπάνωπόρους, θα καλυφθεί µε αύξηση των ποσοστών των φό-ρων των περιπτώσεων α΄ και β΄. Στα ποσοστά αυτά δενέχει υπολογισθεί το τµήµα του Π∆Ε που αφορά τις περι-φέρειες, το οποίο θα υπολογίζεται και θα αποδίδεται µε-τά την κατάρτισή του, µε τις συνήθεις διαδικασίες κατάρ-τισης του κρατικού προϋπολογισµού.

Προϋποθέσεις και διαδικασίες για τη λήψη δανείου α-πό ∆ήµους / Περιφέρειες

Οι προϋποθέσεις για τη λήψη δανείου από τους ∆ή-µους και τις Περιφέρειες είναι οι εξής:

21

α) το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης της δηµόσιας πί-στης κάθε ∆ήµου/Περιφέρειας να µην υπερβαίνει το 20%των ετήσιων τακτικών του εσόδων,

β) το συνολικό χρέος του ∆ήµου/Περιφέρειας πουπροβαίνει σε δανεισµό να µην υπερβαίνει ποσοστό τωνσυνολικών εσόδων του που θα καθοριστεί µε απόφασητου Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρο-νικής ∆ιακυβέρνησης.

Ως συνολικό χρέος θεωρούνται οι συνολικές µακρο-πρόθεσµες και βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις του.

Ειδικό Πρόγραµµα εξυγίανσης για υπερχρεωµένους∆ήµους

Για ολιγάριθµους ∆ήµους που έχουν υπερβολικό δα-νεισµό ή άλλα χρέη, εισάγεται διαδικασία εξυγίανσηςβάσει ειδικού προγράµµατος, στο οποίο συµµετέχουν,είτε µε απόφαση του Συµβουλίου τους είτε µε απόφασηΕιδικής Επιτροπής, η οποία αποφασίζει βάσει αντικειµε-νικών κριτηρίων. Με την υπαγωγή στο πρόγραµµα τίθε-νται αυστηρά όρια στο δανεισµό, αναστέλλονται οι προ-σλήψεις, περιορίζεται η χρηµατοδότηση για επενδύσειςώστε να χρηµατοδοτηθεί η αποπληρωµή των χρεών µετη συνδροµή ειδικού λογαριασµού που δηµιουργείται γιατο σκοπό, αυτό στο πλαίσιο συγκεκριµένου χρονοδια-γράµµατος. Ταυτόχρονα, διενεργούνται τακτικοί έλεγ-χοι, ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσµατική υλοποίη-ση του προγράµµατος εξυγίανσης.

Με τον τρόπο αυτό αντιµετωπίζονται τυχόν προβλήµα-τα υπερχρεωµένων ∆ήµων που συνενώνονται µε οικονο-µικά υγιείς ∆ήµους. Στην περίπτωση αυτή, το πρόγραµµαεφαρµόζεται, όχι για το σύνολο του νέου δήµου, αλλάγια τον συγκεκριµένο ∆ήµο που συνενώνεται και είναι υ-περχρεωµένος.

Σε αυτό το πρόγραµµα µπορούν να συµµετάσχουν ∆ή-µοι, ∆ηµοτικές ενότητες που συνενώνονται και Περιφέ-ρειες µετά από σχετικό αίτηµά τους. Απαιτείται η από-φαση των 3/5 του ∆ηµοτικού/Περιφερειακού Συµβουλίουγια την υπαγωγή στο πρόγραµµα.

Συστήνεται Ελεγκτική Επιτροπή που αποτελείται απόΣύµβουλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο οποίος είναι καιπρόεδρός της, το Γενικό ∆ιευθυντή Τοπικής Αυτοδιοίκη-σης του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Η-λεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης και έναν εκπρόσωπο τηςΚΕ∆ΚΕ ή των Περιφερειών η οποία είναι αρµόδια για τηδιαχείριση του Προγράµµατος εξυγίανσης.

Βασική προϋπόθεση για την ένταξη στο Πρόγραµµα Ε-ξυγίανσης είναι: Οι ετήσιες υποχρεώσεις σε τοκοχρεο-λύσια να υπερβαίνουν το 20% των τακτικών εσόδων ή τοσυνολικό χρέος να υπερβαίνει συγκεκριµένο ποσοστότων τακτικών τους εσόδων που θα καθοριστεί µε απόφα-ση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλε-κτρονικής ∆ιακυβέρνησης. Ακολουθεί εκτίµηση από ορ-κωτούς ελεγκτές και ο ∆ήµος ή η Περιφέρεια, κατά περί-πτωση, εκπονούν συγκεκριµένο πρόγραµµα εξυγίανσηςµε µέτρα, δράσεις και χρονοδιάγραµµα. Σε εξαιρετικέςπεριπτώσεις µπορούν να ενταχθούν υποχρεωτικά ∆ήµοιή Περιφέρειες µετά από έλεγχο που διενεργείται από τη∆ιεύθυνση Οικονοµικών ΟΤΑ του Υπουργείου Εσωτερι-κών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης.Με τη διαδικασία αυτή ο ∆ήµος ή η Περιφέρεια απο-κτούν πρόσβαση στο Λογαριασµό Εξυγίανσης και Αλλη-λεγγύης της Αυτοδιοίκησης.

Λογαριασµός Εξυγίανσης και Αλληλεγγύης της Αυτο-διοίκησης

∆ηµιουργείται στο Ταµείο Παρακαταθηκών και ∆ανεί-ων για τη χρηµατοδότηση του προγράµµατος εξυγίαν-σης των ∆ήµων και των Περιφερειών.

∆ιαφάνεια στα οικονοµικά των ∆ήµων, προγραµµατικοίπροϋπολογισµοί, δίκαιη κατανοµή πόρων.

Κάθε ∆ήµος εκπονεί Πενταετές Επιχειρησιακό Πρό-γραµµα (Τ.Ε.Π.) το οποίο εξειδικεύεται κατ’ έτος σε Ετή-σιο Πρόγραµµα ∆ράσης (Ε.Π.∆.) και ετήσιο Προϋπολογι-σµό. Το Τεχνικό Πρόγραµµα καταρτίζεται και υποβάλλε-ται µαζί µε το Ε.Π.∆., αποτελεί µέρος του και επισυνά-πτεται ως παράρτηµα σε αυτό. Έως τις 30 Σεπτεµβρίουκάθε έτους, ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για τη σύ-νταξη προσχεδίου του Ε.Π.∆. και του προϋπολογισµούκαθώς και οι διαδικασίες διαβούλευσης.

Σε ειδικό παράρτηµα του προϋπολογισµού αναφέρο-νται οι δράσεις που αφορούν στους συνεννούµενους∆ήµους που συγκροτούν το νέο ∆ήµο, συµπεριλαµβανο-µένων των έργων και των υπηρεσιών τους.

Τα ποσοστά κατανοµής των πόρων που αφορούν στιςδηµοτικές ενότητες καθορίζονται µε απόφαση του Υ-πουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής∆ιακυβέρνησης και γνώµη της Κεντρικής Ένωσης ∆ή-µων. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται, ότι δεν θα υπάρ-ξει διακριτή µεταχείριση των µεγαλύτερων δήµων, ωςπρος την κατανοµή των πόρων, εις βάρος των µικρότε-ρων συνενούµενων.

Ο προϋπολογισµός, το ετήσιο πρόγραµµα δράσης, ηεισηγητική έκθεση της οικονοµικής επιτροπής και οι απο-φάσεις του δηµοτικού συµβουλίου που αφορούν την επι-βολή των φόρων, τελών, δικαιωµάτων και εισφορών, υ-ποβάλλονται στον Ελεγκτή Νοµιµότητας για έλεγχο. Ανδιαπιστωθούν παρατυπίες ο Ελεγκτής Νοµιµότητας κα-λεί το δηµοτικό συµβούλιο να αναµορφώσει κατάλληλατον προϋπολογισµό µέσα σε προθεσµία είκοσι (20) ηµε-ρών.

Η ταµειακή λειτουργία των ∆ήµων διεξάγεται από ειδι-κή υπηρεσιακή µονάδα που αποτελεί µέρος της οικονο-µικής υπηρεσίας και συνιστάται µε τον Οργανισµό Εσω-τερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.).

Η Οικονοµική Επιτροπή υποβάλλει στο ∆ηµοτικό Συµ-βούλιο τριµηνιαία έκθεση για τα αποτελέσµατα εκτέλε-σης του προϋπολογισµού, η οποία και αναρτάται στην ι-στοσελίδα του ∆ήµου. Στην έκθεση συµπεριλαµβάνεταικαι η άποψη της µειοψηφίας.

Στους προϋπολογισµούς των νέων ∆ήµων που θα προ-κύψουν από τις συνενώσεις, εγγράφονται υποχρεωτικάόλες οι υποχρεώσεις και οι απαιτήσεις των συνενούµε-νων ∆ήµων ή κοινοτήτων. Μέχρι την κατάρτιση και ψήφι-ση του προϋπολογισµού του νέου ∆ήµου, που γίνεται τοαργότερο εντός του πρώτου τριµήνου του 2011, εκτε-λούνται οι προϋπολογισµοί των συνενούµενων ∆ήµων,οι οποίοι συγκροτούν, προσωρινά, τον προϋπολογισµότου νέου.

Οι νέοι ∆ήµοι καταρτίζουν το επιχειρησιακό πρόγραµ-µα έως τις 30.9.2011. Μέχρι τις 28.2.2011 πρέπει, εξάλ-λου, να έχει ολοκληρωθεί η απογραφή των πάσης φύσε-ως περιουσιακών στοιχείων, απαιτήσεων και υποχρεώ-σεων του νέου ∆ήµου, καθώς και των διαθέσιµων χρηµα-τικών µέσων.

∆ιαφάνεια και προγραµµατισµός στα οικονοµικά τωνΠεριφερειών, πρόνοιες για δίκαιη κατανοµή των πόρωνενδοπεριφερειακά.

Οι Περιφέρειες καταρτίζουν Πενταετές ΕπιχειρησιακόΠρόγραµµα στο πρώτο 9µηνο κάθε πενταετίας. Για την

22

πρώτη περίοδο εφαρµογής του προβλέπεται τριετήςδιάρκεια.

Σε ειδικό παράρτηµα του προϋπολογισµού αναφέρο-νται οι δράσεις που αφορούν στους συνεννούµενους νο-µούς, συµπεριλαµβανοµένων των έργων και των υπηρε-σιών τους.

Τα ποσοστά κατανοµής των πόρων που αφορούν στιςπεριφερειακές ενότητες, καθορίζονται µε απόφαση τουΥπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονι-κής ∆ιακυβέρνησης και γνώµη της Ένωσης Περιφερειών.Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ότι δεν θα υπάρξει α-νισοκατανοµή των πόρων σε βάρος των µικρότερων συ-νενούµενων.

Η Εκτελεστική Επιτροπή συγκεντρώνει και αξιολογείτις προτάσεις των υπηρεσιών της περιφέρειας για το Ε-τήσιο Πρόγραµµα ∆ράσης και τον προϋπολογισµό και ταεισηγείται στην Οικονοµική Επιτροπή, προκειµένου η τε-λευταία να προβεί στην κατάρτιση αυτών και την υποβο-λή τους στο Περιφερειακό Συµβούλιο.

Έως 30 Σεπτεµβρίου κάθε έτους ολοκληρώνονται οιδιαδικασίες για τη σύνταξη προσχεδίου του Ε.Π.∆. καιτου προϋπολογισµού και οι διαδικασίες διαβούλευσης.

Συνοπτική οικονοµική κατάσταση του προϋπολογι-σµού, όπως ψηφίσθηκε από το περιφερειακό συµβούλιο,αναρτάται στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας.

Ο προϋπολογισµός, το ετήσιο πρόγραµµα δράσης, ηεισηγητική έκθεση της οικονοµικής επιτροπής και οι απο-φάσεις του περιφερειακού συµβουλίου που αφορούν τηνεπιβολή των φόρων, τελών, δικαιωµάτων και εισφορών,υποβάλλονται στον Ελεγκτή Νοµιµότητας. Εάν ο Ελε-γκτής Νοµιµότητας διαπιστώσει ουσιαστικά ή τυπικάπροβλήµατα, επιστρέφει τον προϋπολογισµό και καλείτο Περιφερειακό Συµβούλιο να τον αναµορφώσει κατάλ-ληλα.

Η ταµειακή λειτουργία των Περιφερειών διεξάγεται α-πό ειδική υπηρεσιακή µονάδα που αποτελεί µέρος τηςοικονοµικής υπηρεσίας και συνιστάται µε τον ΟργανισµόΕσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.).

Η Οικονοµική Επιτροπή, µετά από εισήγηση του υπευ-θύνου των οικονοµικών υπηρεσιών της, υποβάλλει στοΠεριφερειακό Συµβούλιο τριµηνιαία έκθεση για τα απο-τελέσµατα εκτέλεσης του προϋπολογισµού. Η έκθεση α-ναρτάται στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας και περιλαµ-βάνει την άποψη της µειοψηφίας.

Τηρείται ∆ιπλογραφικό Σύστηµα Γενικής και Αναλυτι-κής Λογιστικής - Κοστολόγησης για την Περιφέρεια, τοοποίο συνεπάγεται πλήρη διασφάλιση των αρχών τηςνοµιµότητας και της διαφάνειας της διαχείρισης των οι-κονοµικών της. Με Προεδρικό ∆ιάταγµα ρυθµίζεται κάθεσχετικό θέµα για την εφαρµογή του ανωτέρω συστήµα-τος.

Στους προϋπολογισµούς των Περιφερειών εγγράφο-νται υποχρεωτικά όλες οι υποχρεώσεις και οι απαιτήσειςτων περιφερειακών ενοτήτων. Μέχρι την κατάρτιση καιψήφιση του προϋπολογισµού της Περιφέρειας, που γίνε-ται το αργότερο εντός του πρώτου τριµήνου του 2011, ε-κτελούνται οι προϋπολογισµοί των περιφερειακών ενο-τήτων, οι οποίοι συγκροτούν τον προσωρινό προϋπολο-γισµό της.

Έως την οριστική εναρµόνιση των γεωγραφικών ορίωντων ∆.Ο.Υ. µε εκείνα των νέων περιφερειών, αρµόδια γιακάθε µία από αυτές, είναι η ∆.Ο.Υ. που εξυπηρετούσετην πρώην Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση, η οποία ορίζεταιως έδρα της.

Μέχρι την 28.2.2011 πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η α-

πογραφή των πάσης φύσεως περιουσιακών στοιχείων, α-παιτήσεων και υποχρεώσεων των νέων Περιφερειών κα-θώς και των διαθεσίµων χρηµατικών µέσων.

Ι∆. ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕ∆ΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΟΥ«ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ» - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΕΛΛ.Α.∆.Α»

Το πλαίσιο εφαρµογήςΗ εφαρµογή του «Καλλικράτη» και η συνεπαγόµενη

δοµική αλλαγή του τρόπου µε τον οποίο θα λειτουργείτο Κράτος και η Αυτοδιοίκηση στη χώρα µας, από την 1ηΙανουαρίου 2011, αποτελεί εγχείρηµα υψηλού στόχου,το οποίο δεν εξαντλείται στη νοµοθετική πρωτοβουλίαγια τη Νέα Αρχιτεκτονική Αυτοδιοίκησης και Αποκεντρω-µένης ∆ιοίκησης καθώς και για την εκλογή των νέων ∆η-µοτικών και Περιφερειακών Αρχών. Αποτελεί, ταυτοχρό-νως, τον πυρήνα των διαρθρωτικών µεταρρυθµίσεων,που σήµερα, στο πλαίσιο των κρίσιµων δηµοσιονοµικώνπροβληµάτων, έχει ανάγκη, περισσότερο από κάθε άλληφορά, η χώρα µας.

Ο «Καλλικράτης» συνοδεύεται από ένα ολοκληρωµέ-νο επιχειρησιακό σχέδιο άµεσης υποστήριξης κατά τηµεταβατική περίοδο έως την 1.1.2011 αλλά και πέραναυτής. Τούτο προϋποθέτει ισχυρό κεντρικό σχεδιασµό,συντονισµό για την ολοκλήρωση των διαδικασιών καιτην ανάληψη δράσεων και πρωτοβουλιών που θα επιτρέ-ψουν και θα διευκολύνουν την καλύτερη και οµαλότερηµετάβαση στη Νέα Αρχιτεκτονική.

Με δεδοµένα και τα περιορισµένα χρονικά περιθώρια,απαιτείται συστράτευση όλων, µε κυρίαρχη παρουσίατης Αυτοδιοίκησης, για την ολοκληρωµένη προσέγγισηκαι διαχείριση των θεµάτων που πρέπει να αντιµετωπι-στούν στο αµέσως προσεχές διάστηµα, ώστε οι νεοε-κλεγείσες τοπικές αρχές να µπορούν, την 1η Ιανουαρίου2011, να αναλάβουν και ασκήσουν τις αρµοδιότητέςτους µε αποτελεσµατική λειτουργική και επιχειρησιακήετοιµότητα. Με τον τρόπο αυτό θα εξυπηρετηθούν, πα-ράλληλα, οι αρχές της διαφάνειας, της χρηστής διοίκη-σης και της αποτελεσµατικής και ποιοτικής εξυπηρέτη-σης του πολίτη.

Πρόγραµµα ΕΛΛΑ∆ΑΤο πρόγραµµα «Ελληνική Αρχιτεκτονική ∆ιοίκησης και

Αυτοδιοίκησης» («ΕΛΛ.Α.∆.Α.») διαρθρώνεται σε τρειςάξονες:

α) ο άξονας των επιχειρησιακών προγραµµάτων «∆ιοι-κητική Μεταρρύθµιση» και «Ψηφιακή Σύγκλιση» τουΕ.Σ.Π.Α.,

β) ο άξονας του Εθνικού Αναπτυξιακού ΠρογράµµατοςΑυτοδιοίκησης που λειτουργεί συµπληρωµατικά µε τοΕ.Σ.Π.Α. και που θα χρηµατοδοτηθεί από εθνικούς πό-ρους του κράτους και της τοπικής αυτοδιοίκησης,

γ) ο άξονας για την αξιοποίηση και αναδιάταξη των αν-θρωπίνων πόρων.

Το αναπτυξιακό πρόγραµµα ΕΛΛ.Α.∆.Α. θα συµπεριλά-βει, επίσης, τα ολοκληρωµένα επιχειρησιακά σχέδια µε-ταφοράς και κοστολόγησης των αρµοδιοτήτων που προ-βλέπονται από το πρόγραµµα «Καλλικράτης». Επίσης,προβλέπεται, για την περίοδο µέχρι 31.2.2010, επιχειρη-σιακό πρόγραµµα προετοιµασίας των ΟΤΑ για την απο-τελεσµατικότερη εφαρµογή του προγράµµατος «Καλλι-κράτης». Το ολοκληρωµένο σχέδιο του αναπτυξιακούπρογράµµατος ΕΛΛ.Α.∆.Α. θα καταρτιστεί, µετά απόγνώµη της ΚΕ∆ΚΕ και της ΕΝΑΕ και θα έχει ολοκληρω-θεί έως τις 31.10.2010.

23

II. ΕΙ∆ΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

Α’ ΜΕΡΟΣΣΥΣΤΑΣΗ-ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΚΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’ΣΥΣΤΑΣΗ – ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ∆ΗΜΩΝ

Άρθρο 11. Οι νέοι δήµοι θα είναι ικανοί να ανταποκριθούν στις

σύγχρονες απαιτήσεις, να αξιοποιούν τη σύγχρονη τε-χνολογία και µεθόδους διοίκησης. Θα υιοθετηθούν σύγ-χρονα συστήµατα λογιστικής διαχείρισης, δεικτών µέ-τρησης αποδοτικότητας και διοίκησης ανθρώπινων πό-ρων. Η µείωση του αριθµού των ∆ήµων σε όλη τη χώρακαι συνεπώς η συγκρότηση τους σε πληθυσµιακά και χω-ρικά µεγαλύτερες γεωγραφικές µονάδες θα διευκολύνειτην ανάπτυξη ενός ισχυρότερου διοικητικού συστήµα-τος, που θα ικανοποιεί δύο κυρίως στόχους: Οι ∆ήµοι νααποτελέσουν ισχυρές µονάδες τοπικής ανάπτυξης καιταυτόχρονα να γίνουν αποτελεσµατικότεροι παραγωγοίκαι διαχειριστές υπηρεσιών που αναφέρονται ιδίως στηνκαθηµερινή ζωή των πολιτών και στην ποιότητά της. Σεαυτή τη λογική η µείωση του αριθµού των ∆ήµων θα συ-µπεριλάβει και τις περιοχές Αθηνών και Θεσσαλονίκης ε-νώ ειδική πρόβλεψη θα υπάρχει για τις νησιωτικές περιο-χές στη βάση της αρχής για κάθε νησί να αντιστοιχεί έ-νας ∆ήµος.

2. Οι νέοι ΟΤΑ συνθέτουν τα θεµελιώδη στοιχεία τηςθεσµικής τους οντότητας: τον χώρο, δηλαδή την έκτασηη οποία πρέπει να είναι επαρκής αλλά όχι υπέρµετρα δι-ευρυµένη, τον πληθυσµό, ο οποίος πρέπει να είναι αρκε-τός, ικανός να συµβάλλει στην οικονοµική και λειτουργι-κή αυτοδυναµία του ΟΤΑ, ταυτότητα διακριτής τοπικήςκοινωνίας, δηλαδή ο πληθυσµός να διαµορφώνει συνεί-δηση ένταξης σε µία τοπική κοινωνία. Τέλος, στα παρα-πάνω πρέπει να προστεθεί και το στοιχείο της ενότηταςαναπτυξιακών στόχων, που σηµατοδοτεί την αναπτυξια-κή ταυτότητα της περιοχής. Η οριοθέτηση των νέων ΟΤΑθα γίνει αυστηρά µε βάση συγκεκριµένα, αντικειµενικάκαι επιβεβαιώσιµα κριτήρια, χωρίς να υπάρξουν οποιεσ-δήποτε παρεκκλίσεις και εξαιρέσεις.

3. Η πλειονότητα των ΟΤΑ δεν έχει σήµερα οικονοµικήαυτονοµία. Επίσης, έχει διαπιστωθεί από την πείρα υλο-ποίησης του Γ’ ΚΠΣ και του Θησέα ότι οι επιχειρησιακέςδυνατότητες τους είναι περιορισµένες, µε αποτέλεσµανα παρατηρούνται φαινόµενα µειωµένης και σε µερικέςπεριπτώσεις µηδενικής απορρόφησης. Έτσι πόροι πουπροορίζονται για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τωνδηµοτών µένουν αναξιοποίητοι. Η ελληνική Τοπική Αυ-τοδιοίκηση χρειάζεται ΟΤΑ οικονοµικά αυτοδύναµουςκαι λειτουργικά ανεξάρτητους ώστε µε την αξιοποίησητων πλεονεκτηµάτων της αποκέντρωσης να µπορούν νασχεδιάσουν, να προγραµµατίσουν, να υλοποιήσουν καινα ελέγξουν τοπικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες όπωςάλλωστε επιβάλλει η ευρωπαϊκή πραγµατικότητα.

4. Οι ΟΤΑ που θα προκύψουν από τη διαδικασία νέαςχάραξης θα πρέπει όµως ταυτόχρονα µε τα λειτουργικάκαι οικονοµικά τους χαρακτηριστικά να συµβάλουν στηνενδυνάµωση της συµµετοχής του πολίτη, των θεσµώνκαι διαδικασιών τοπικής δηµοκρατίας ενισχύοντας τησηµερινή επαφή του πολιτικού προσωπικού του ΟΤΑ µετον πολίτη.

Η Πολιτεία και κατ’ επέκταση η Τοπική Αυτοδιοίκησηθα πρέπει επίσης να εξασφαλίσουν ότι όλοι οι Έλληνεςπολίτες, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας τους, θαδέχονται υπηρεσίες που ικανοποιούν κοινά ποιοτικά καιποσοτικά κριτήρια.

5. Η χάραξη νέων διοικητικών ορίων αποτελεί στοιχείοαποτύπωσης των αναγκαίων συσχετισµών, δεν αποτελείόµως πανάκεια για τη λύση των λειτουργικών προβληµά-των της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η νέα διαίρεση πρέπειπάντα να ξεκινά από την υπάρχουσα µε απώτερο σκοπότην αναλογικότερη και καλύτερη αντιπροσώπευση καικατ’ επέκταση την ενδυνάµωση και ανάπτυξη των ενοτή-των, πράγµα που αποσκοπεί στην ορθότερη λειτουργίατης τοπικής δηµοκρατίας.

Το Σύνταγµα (101 παρ.2) αναφέρει: «Η διοικητική διαί-ρεση της Χώρας διαµορφώνεται µε βάση τις γεωοικονο-µικές, κοινωνικές και συγκοινωνιακές συνθήκες». Η ανα-φορά στις τρεις αυτές επιµέρους ενότητες αποτελεί αυ-τά που εφαρµόζονται.

Η χωροθέτηση των νέων ανθρωπογεωγραφικών ενο-τήτων γίνεται έτσι µε κριτήρια πληθυσµιακά, χωροταξι-κά, κοινωνικοοικονοµικά / αναπτυξιακά και πολιτιστικά /ιστορικά. Αναλυτικά:

Πληθυσµιακά (όπως ο αριθµός των δηµοτών, ο αριθµόςτων κατοίκων, η πληθυσµιακή πυκνότητα, η κατανοµήτων κατοικιών).

Κοινωνικά (όπως το µέσο µέγεθος νοικοκυριού, οιµορφωτικοί δείκτες).

Οικονοµικά (όπως η απασχόληση, η δοµή της απασχό-λησης, η εργασιακή κινητικότητα, το εισόδηµα).

Γεωγραφικά (όπως το σχήµα, η προσβασιµότητα, τα δί-κτυα υποδοµών).

Αναπτυξιακά (όπως η δοµή της τοπικής οικονοµικήςδραστηριότητας και γενικότερα της τοπικής ανάπτυξης,η ύπαρξη εκπαιδευτικών και ερευνητικών φορέων, η συµ-µετοχή σε Κοινοτικά και Εθνικά Προγράµµατα).

Λειτουργικά και βιωσιµότητας του νέου δήµου (πόροικαι ενδογενές δυναµικό)

Πολιτιστικά, Ιστορικά καιΧωροταξικά κριτήρια, µε τα οποία επιδιώκεται:α) Η γεωγραφική / χωρική ολοκλήρωση των διαφόρων

κοινωνικών, διοικητικών και οικονοµικών λειτουργιών, ε-ξυπηρετήσεων και υποδοµών που διασφαλίζουν κάποιουβαθµού βιωσιµότητα (χωρίς να είναι απόλυτος κανόνας).

β) Η γεωγραφική κινητικότητα και τα χωρικά πεδία πουαυτή δηµιουργεί σε ηµερήσια βάση σύµφωνα µε την α-πασχόληση και σε συνδυασµό µε τις λειτουργικές εξαρ-τήσεις και επιρροές µεταξύ των οικιστικών κέντρων.

γ) Η ταυτότητα του τόπου που αναφέρεται στο συµβο-λικό και στο σηµειολογικό επίπεδο για την τοπική κοινω-νία.

6. Η εφαρµογή των παραπάνω κριτηρίων συµπληρώνε-ται µε ειδικά κριτήρια, τα οποία εφαρµόζονται µε απαρέ-γκλιτο τρόπο σε όλη τη χώρα. Συγκεκριµένα:

1.Εισάγεται ελάχιστο πληθυσµιακό µέγεθος οι 10.000µόνιµοι κάτοικοι, προκειµένου ένας δήµος που προκύ-πτει από συνένωση να µπορέσει να ασκήσει επαρκώς τιςνέες αρµοδιότητές του, εξασφαλίζοντας λειτουργική, δι-οικητική και οικονοµική επάρκεια.

2.Το παραπάνω όριο αυξάνεται κατά 20% προκειµένουένας δήµος να µπορεί να διατηρηθεί στα σηµερινά τουδιοικητικά όρια.

3.Ειδικά για τις µητροπολιτικές περιοχές των πολεο-δοµικών συγκροτηµάτων Αθηνών και Θεσσαλονίκης, το

24

παραπάνω όριο προσδιορίζεται στους 25.000 µόνιµουςκατοίκους.

4.∆εν διασπώνται τα όρια των δήµων, των νοµών καιτων περιφερειών. Οι συνενώσεις αφορούν το σύνολοτης σηµερινής εδαφικής περιφέρειας των ΟΤΑ. Ταυτό-χρονα εισάγεται διαδικασία για τη δυνατότητα µεταφο-ράς σηµερινών τοπικών διαµερισµάτων σε άλλους όµο-ρους δήµους στο µέλλον εφόσον ικανοποιούνται συγκε-κριµένες προϋποθέσεις.

5.∆εν συνενώνονται δήµοι χωρίς εδαφική συνέχεια6.Στα νησιά εφαρµόζεται η αρχή «ένα νησί ένας δή-

µος». Μόνο τα µικρά νησιά τα οποία εξυπηρετούνται απόδήµους νησιωτικούς ή µη και διαθέτουν απρόσκοπτη τα-κτική επικοινωνία µε την έδρα του άλλου δήµου συνενώ-νονται µε αυτόν.

7.Αντίστοιχη πρόνοια υπάρχει και για το ιδιαίτερο ο-ρεινό ανάγλυφο της Ελλάδας το οποίο οφείλει να είναισεβαστό και να λαµβάνεται υπόψη κατά τη χωροθέτησησύµφωνα µε τη συνταγµατική επιταγή. Ο χαρακτηρισµόςενός νέου δήµου ως ορεινού βασίζεται στον χαρακτηρι-σµό των δηµοτικών διαµερισµάτων από την ΕλληνικήΣτατιστική Αρχή. Έτσι µπορεί ο νέος συνενούµενος δή-µος να εξαιρεθεί από το εθνικό πληθυσµιακό κατώφλιπου ισχύει για τους µη ορεινούς δήµους. Ειδικά για τουςορεινούς δήµους εφαρµόζεται διακριτό πληθυσµιακό κα-τώφλι.

8.Ειδικά, για τις περιπτώσεις µεγάλων αστικών κέ-ντρων της περιφέρειας, σε αυτά συνενώνονται όµοροιδήµοι µε τους οποίους συναποτελούν λειτουργική ενό-τητα, ανεξαρτήτως πληθυσµιακού ορίου.

Άρθρο 2

Στο άρθρο 2 προσδιορίζεται η εδαφική περιφέρεια τωννέων δήµων και καθορίζονται, ως θεσµοί ενδοδηµοτικήςαποκέντρωσης, οι τοπικές και δηµοτικές κοινότητες.

Ειδικότερα:- Η εδαφική περιφέρεια του νέου δήµου αποτελείται α-

πό το σύνολο των εδαφικών περιφερειών των δήµων καικοινοτήτων που συνενώνονται. Οι εδαφικές αυτές περι-φέρειες αποτελούν τις «δηµοτικές ενότητες» του νέουδήµου και φέρουν το όνοµα του πρώην δήµου ή κοινότη-τας.

- Τοπικές κοινότητες αποτελούν πλέον τα τοπικά δια-µερίσµατα, όπως αυτά ορίζονται στον Κώδικα ∆ήµων καιΚοινοτήτων, µε πληθυσµό µέχρι 2.000 κατοίκους και α-ντίστοιχα δηµοτικές κοινότητες αποτελούν αυτά που έ-χουν πληθυσµό µεγαλύτερο. Επί πλέον λαµβάνεται πρό-νοια ώστε ενδοδηµοτική αποκέντρωση να υπάρχει καιστους δήµους που συνενώνονται µε το προτεινόµενοσχέδιο νόµου και δεν είχαν τοπικά διαµερίσµατα. Πρό-κειται δηλαδή για τους δήµους εκείνους, που είτε δεν εί-χε παρέµβει ο «Καποδίστριας» κυρίως στην Αττική καιστο νοµό Θεσσαλονίκης είτε εκείνους που προήλθαν α-πό εθελούσια συνένωση µετά τον «Καποδίστρια». Έτσιδηµιουργούνται και εκεί, ανάλογα µε τον πληθυσµό τουςδηµοτικές ή τοπικές κοινότητες. Ακολούθως, προκειµέ-νου να µη δηµιουργείται σύγχυση µε την ονοµασία τωνδοµών της ενδοδηµοτικής αποκέντρωσης, µετονοµάζο-νται σε δηµοτικές κοινότητες και τα «δηµοτικά διαµερί-σµατα», στα οποία διαιρούνται οι δήµοι άνω των 100.000κατοίκων.

Ο παραπάνω κανόνας δεν ακολουθείται στα νησιά,στα οποία, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, ενισχύεται η

ενδοδηµοτική αποκέντρωση. Έτσι τα «τοπικά διαµερί-σµατα» των νησιωτικών δήµων που έχουν πληθυσµό ά-νω των χιλίων (1.000) κατοίκων, αποτελούν δηµοτικέςκοινότητες. Επίσης, δηµοτικές κοινότητες, ανεξαρτήτωςπληθυσµού, αποτελούν και τα νησιά που ήσαν «κοινότη-τες» και δεν αποτελούν µε το προτεινόµενο σχέδιο νό-µου ξεχωριστό δήµο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’ΣΥΣΤΑΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Άρθρο 3

Με το άρθρο αυτό θεσµοθετείται η περιφέρεια ως δεύ-τερος βαθµός αυτοδιοίκησης και απεικονίζεται η νέα αρ-χιτεκτονική της δοµή. Ως αποστολή των νέων περιφερει-ών προσδιορίζεται ο σχεδιασµός, ο προγραµµατισµόςκαι η υλοποίηση πολιτικών σε περιφερειακό επίπεδο,σύµφωνα µε τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και τηςκοινωνικής συνοχής, στο πλαίσιο των εθνικών και ευρω-παϊκών πολιτικών. Σε κάθε περιφέρεια ορίζονται οι περι-φερειακές ενότητες που την αποτελούν.

Η συγκρότηση της αυτοδιοικούµενης περιφέρειας στηθέση των σηµερινών 13 διοικητικών περιφερειών τηςχώρας υπαγορεύεται από το στάδιο οικονοµικής ανάπτυ-ξης της χώρας, τις γενικές κατευθύνσεις του χωροταξι-κού σχεδιασµού, τον διεθνή ανταγωνισµό για την ανά-πτυξη των περιφερειών και την καλύτερη αξιοποίησητων πόρων που προέρχονται από την περιφερειακή πολι-τική της ευρωπαϊκής ένωσης. Οι προτεινόµενες ρυθµί-σεις βρίσκονται σε αρµονία µε τους Συνταγµατικούς κα-νόνες της χώρας, τα αναπτυξιακά προγράµµατα που υ-λοποιούνται στην Ελλάδα, τους κανονισµούς των διαρ-θρωτικών ταµείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς καιτις βασικές κατευθύνσεις του χωροταξικού σχεδιασµού.

Οι περιφέρειες, µε αιρετά όργανα, νέες αρµοδιότητεςκαι πόρους συγκροτούνται στα όρια των σηµερινών 13διοικητικών περιφερειών. Οι διοικητικές περιφέρειες τηςχώρας, είκοσι τέσσερα χρόνια µετά τη θεσµοθέτησήτους έχουν αποκτήσει µια διοικητική λειτουργία που τιςκαθιστά χρήσιµες και αποτελεσµατικές στην τοπική καιπεριφερειακή ανάπτυξη. Στην διατήρηση των 13 περιφε-ρειών, ως διοικητικής διαίρεσης για την συγκρότηση τωναυτοδιοικούµενων περιφερειών, κατατείνει και η ανάλυ-ση κόστους οφέλους σε µια σειρά από ενδεχόµενες αλ-λαγές τους. Επιπλέον, οι περιφέρειες έχουν υλοποιήσειµέχρι σήµερα πολλά περιφερειακά προγράµµατα από ταοποία έχει αποκτηθεί τεράστια εµπειρία. Η αλλαγή τωνπεριφερειών θα δηµιουργούσε προβλήµατα στην απρό-σκοπτη υλοποίηση των περιφερειακών προγραµµάτωντου ΕΣΠΑ. Αυτό είναι προφανές ότι οφείλει να αποφευ-χθεί εν µέσω ιδίως δηµοσιονοµικής κρίσης, καθώς η α-πρόσκοπτη υλοποίηση των περιφερειακών προγραµµά-των αποτελεί ζωτική συνθήκη, όχι µόνο για την οικονο-µία των περιφερειών, αλλά για το σύνολο της χώρας. Οιπεριφέρειες αποτελούν, επίσης, µηχανισµούς παραγω-γής πολιτικής σε περιφερειακό επίπεδο καθώς έχουνλειτουργήσει σε αυτές αντιπροσωπευτικά όργανα µεσυµµετοχή αιρετών εκπροσώπων και φορέων ανάπτυξηςγια πολλά χρόνια. Τέλος, οι περιφέρειες έχουν διαµορ-φώσει µια ‘περιφερειακή’ ταυτότητα, ενώ οι περισσότε-ρες από αυτές ταυτίζονται µε τα γεωγραφικά διαµερί-σµατα της Ελλάδας. Για τους λόγους αυτούς κρίθηκε ότιδεν θα ήταν σκόπιµο ούτε επωφελές να υπάρξουν µετα-

25

βολές σε αυτή την φάση στον χάρτη των περιφερειώντης χώρας.

Άρθρο 4

Στο άρθρο 4 ορίζεται ότι µεταξύ των δύο βαθµών τοπι-κής αυτοδιοίκησης δεν υφίστανται σχέσεις ελέγχου καιιεραρχίας, αλλά συνεργασίας και συναλληλίας.

Άρθρο 5

Στο άρθρο 5 ρυθµίζονται θέµατα σχετικά µε τη σφρα-γίδα και το σήµα του πρώτου και δεύτερου βαθµού τοπι-κής αυτοδιοίκησης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ

Άρθρο 6

Η µετατροπή των υφιστάµενων περιφερειών σε βαθµί-δα αυτοδιοίκησης δηµιουργεί την ανάγκη δηµιουργίαςνέων αποκεντρωµένων δοµών κρατικής διοίκησης. Γιατο λόγο αυτό δηµιουργούνται επτά αποκεντρωµένες δι-οικήσεις.

Στο άρθρο 6 ορίζονται οι Αποκεντρωµένες ∆ιοικήσεις,οι οποίες αποτελούν τις ενιαίες αποκεντρωµένες µονά-δες διοίκησης του κράτους, στις οποίες προΐσταται Γενι-κός Γραµµατέας και ορίζεται ο τύπος της σφραγίδας µεβάση το εθνόσηµο, σύµφωνα µε το άρθρο 2 του ν. 48/1975.

Ο αριθµός των Αποκεντρωµένων ∆ιοικήσεων τεκµη-ριώνεται τόσο µε την ανάλυση των οικονοµικών, κοινωνι-κών, χωροταξικών και γεωγραφικών δεδοµένων, όσο καιαπό την συγκριτική αξιολόγηση του κόστους και οφέ-λους µε βάση όλα τα εναλλακτικά σενάρια. Η διοικητικήαυτή διαίρεση είναι προτιµότερη τόσο από την προηγού-µενη, όσο και από πολλές άλλες εναλλακτικές λύσειςπου εξετάστηκαν.

Με τις επτά αποκεντρωµένες κρατικές διοικήσεις εξα-σφαλίζονται ισχυρές διοικητικές ενότητες στην περιφέ-ρεια και ώστε να διευκολυνθεί η περαιτέρω αποκέντρω-ση των κρατικών αρµοδιοτήτων. Παράλληλα, εξασφαλί-ζεται µεγαλύτερο εύρος επιλεξιµότητας για τη χρηµατο-δότηση από τα διαρθρωτικά ταµεία της Ευρωπαϊκής Έ-νωσης.

Οι αποκεντρωµένες κρατικές διοικήσεις θα παρέχουντο σηµείο συνάντησης και συνεργασίας της αποκεντρω-µένης κρατικής διοίκησης, της περιφέρειας και της πρω-τοβάθµιας αυτοδιοίκησης. Αυτό θα εξασφαλιστεί µε τηνλειτουργία του συµβουλίου περιφερειακής διοίκησης. Τοσυµβούλιο αυτό θα αποτελείται καταρχήν από τον Γενι-κό γραµµατέα της αποκεντρωµένης κρατικής διοίκησης,τους εκλεγµένους περιφερειάρχες, καθώς και των προέ-δρων των περιφερειακών ενώσεων δήµων. Το Συµβούλιοαυτό θα έχει γενική αρµοδιότητα σε ζητήµατα σχεδια-σµού πολιτικών στην γεωγραφική ενότητα αναφοράςτου.

Β’ ΜΕΡΟΣΠΡΩΤΟΣ ΒΑΘΜΟΣ ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ

∆ΗΜΟΙ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’∆ΗΜΟΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Άρθρο 7

Στο άρθρο 7 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου, ανα-φορικά µε τις δηµοτικές αρχές, ορίζονται τα όργανα δι-οίκησης των δήµων, καθώς και ο αριθµός των µελών τωνδηµοτικών τους συµβουλίων, βάσει πληθυσµιακών κριτη-ρίων. Νέα συλλογικά όργανα αποτελούν η εκτελεστικήεπιτροπή και η επιτροπή ποιότητας ζωής, ενώ η δηµαρ-χιακή επιτροπή µετονοµάζεται σε οικονοµική επιτροπή.Η αύξηση των µελών των δηµοτικών συµβουλίων δικαιο-λογείται τόσο από το µεγαλύτερο πληθυσµό που έχουνοι νέοι δήµοι συγκριτικά µε τους συνενωθέντες τέως Ο-ΤΑ α’ βαθµού, όσο και από την εγγυηµένη αντιπροσώ-πευση που απολαµβάνουν οι συνενωθέντες ΟΤΑ α’ βαθ-µού στο δηµοτικό συµβούλιο του νέου ∆ήµου. Επισηµει-ώνεται, ότι η πρόβλεψη της παραγράφου 3 του ίδιου άρ-θρου αποσκοπεί στη διασφάλιση της εκπροσώπησης ό-λων των συνενούµενων δήµων στο δηµοτικό συµβούλιο,ως διακριτών εκλογικών περιφερειών.

Άρθρο 8

Στο άρθρο 8, αναφορικά µε τα όργανα των δηµοτικώνκαι τοπικών κοινοτήτων, ορίζονται, εκτός από τα όργαναδιοίκησης των δηµοτικών και τοπικών κοινοτήτων, τα µέ-λη των συµβουλίων τους, ο αριθµός των οποίων διαφέ-ρει ανάλογα µε τον πληθυσµό της δηµοτικής ή τοπικήςκοινότητας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ΕΚΛΟΓΙΚΗ ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑ

Οι επί µέρους διατάξεις, είτε εξειδικεύουν τις βασικέςνοµοθετικές αξιολογήσεις που αναπτύχθηκαν στο γενι-κό µέρος, είτε περιέχουν κανόνες ορθολογικής οργάνω-σης της διαδικασίας, γνώριµους στο εκλογικό δίκαιο. Ιδι-αίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στις διατάξεις, οι οποίεςείτε τροποποιούν το προηγούµενο καθεστώς είτε εισά-γουν νέες ρυθµίσεις. Στο κεφάλαιο αυτό δεν περιλαµβά-νονται διατάξεις του Κ∆Κ στις οποίες δεν επέρχεται κα-µιά αλλαγή.

Άρθρο 9

Με το παρόν άρθρο επέρχεται µια σηµαντική µεταβο-λή σε σχέση µε τη θητεία των δηµοτικών αρχών, µε τηνεπιµήκυνσή της κατά ένα (1) έτος. Η διάρκεια της δηµο-τικής περιόδου ορίζεται, λοιπόν, εφεξής σε πέντε (5) έ-τη. Η εκλογή των δηµοτικών αρχών γίνεται την ίδια ηµέ-ρα διενέργειας της ψηφοφορίας για την εκλογή των Ελ-λήνων µελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα ίδια ε-κλογικά τµήµατα. Η εγκατάσταση των αρχών που έχουν

26

εκλεγεί γίνεται την 1η Σεπτεµβρίου του έτους διεξαγω-γής των εκλογών και η θητεία τους λήγει την 31η Αυ-γούστου του πέµπτου έτους.

Η επιµήκυνση της δηµοτικής περιόδου διασφαλίζει τονκαλύτερο προγραµµατισµό της δράσης των δηµοτικώναρχών και την απρόσκοπτη εκπλήρωση του νέου θεσµι-κού ρόλου και των αυξηµένων καθηκόντων τους.

Με την παράγραφο 3 ορίζεται πλέον ως ηµεροµηνία έ-ναρξης της δηµοτικής περιόδου η 1η Σεπτεµβρίου.

Η παράγραφος 4 αποτελεί αναδιατύπωση των αντί-στοιχων ρυθµίσεων του άρθρου 23, παρ. 5 και 6 τουΚ.∆.Κ., και αναφέρονται στη διενέργεια των εκλογών καιεγκατάσταση των αρχών που θα προκύψουν από την, τυ-χόν, συνένωση των δήµων του άρθρου 1 του παρόντος,κατ’ εφαρµογή των διατάξεων του άρθρου 3 του Κ.∆.Κ.,το οποίο συνεχίζει, κατ’ αναλογία, να ισχύει, προσαρµο-σµένο στο πνεύµα των ρυθµίσεων για τη επιµήκυνση τηςδηµοτικής περιόδου.

Με την παρ. 5 και 6 ρυθµίζονται θέµατα σχετικά µε τηνθητεία των δηµοτικών αρχών που θα αναδειχθούν µε τιςδηµοτικές εκλογές του Νοεµβρίου 2010. Η εν λόγω θη-τεία θα είναι µικρότερη κατά τέσσερις µήνες, ενώ ορίζε-ται ότι θεωρείται πλήρης ως προς όλες τις συνέπειες.

Άρθρο 10

Με το άρθρο 10 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου, α-ναφορικά µε το εκλογικό δικαίωµα, ορίζεται ότι δικαίωµανα εκλέγουν τις δηµοτικές αρχές του άρθρου 1 του πα-ρόντος έχουν οι δηµότες, οι οποίοι είναι εγγεγραµµένοιστους εκλογικούς καταλόγους των δήµων και των κοινο-τήτων που συνενώθηκαν και οι οποίοι καθίστανται αυτο-δικαίως δηµότες του νέου δήµου.

Ακολούθως, στην παράγραφο 2 ορίζεται ο τρόπος ά-σκησης του εκλογικού δικαιώµατος των πολιτών τωνκρατών - µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακολουθώ-ντας τη ρύθµιση του άρθρου 25, παρ. 1 του Κ.∆.Κ., µε τηναναγκαία, δηλαδή, εγγραφή τους σε ειδικούς εκλογι-κούς καταλόγους. Επίσης, ορίζεται και ο τρόπος άσκη-σης του εκλογικού δικαιώµατος των οµογενών και τωννοµίµως διαµενόντων αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χω-ρών µε την απαραίτητη εγγραφή και αυτών σε ειδικούςεκλογικούς καταλόγους, σύµφωνα µε τις αντίστοιχεςδιατάξεις του άρθρου 14 του Ν. 3838/ 2010 (ΦΕΚ 49 Α΄).

Οι ρυθµίσεις των παραγράφων 3 και 4 αποτελούν ανα-διατυπώσεις των αντίστοιχων ρυθµίσεων του άρθρου 25,παρ. 1, εδάφιο τρίτο και τέταρτο, και 2 του Κ.∆.Κ., και α-ναφέρονται στον υπολογισµό της ηµεροµηνίας γέννη-σης των εκλογέων, η οποία «πλασµατικά» θεωρείται η 1Ιανουαρίου κάθε έτους, ώστε να συντάσσονται απρό-σκοπτα οι εκλογικοί κατάλογοι, καθώς και στις περιπτώ-σεις στέρησης του δικαιώµατος του εκλέγειν τις δηµοτι-κές αρχές.

Με τη ρύθµιση της παραγράφου 5, κατά τρόπο ρητό,παρέχεται το δικαίωµα, το οποίο ισχύει για τις δηµοτικέςεκλογές (άρθρο 16 του Κ.∆.Κ.), της κατ’ εξαίρεση µετα-δηµότευσης υποψηφίου στο δήµο όπου θέτει υποψηφιό-τητα. Όµως, το δικαίωµα αυτό ασκείται κατά χρόνο ύ-στερο από αυτόν της αναθεώρησης των εκλογικών κατα-λόγων µε τους οποίους διενεργούνται οι δηµοτικές ε-κλογές, µε αποτέλεσµα οι κατ’ εξαίρεση µεταδηµοτεύ-σαντες υποψήφιοι να µην µπορούν να ψηφίσουν στο δή-µο όπου µεταδηµότευσαν και στον οποίο έθεσαν υποψη-φιότητα. Ακολούθως, η διενέργεια των εκλογών, σύµ-

φωνα µε το προηγούµενο άρθρο, θα λάβει χώρα το Νο-έµβριο του 2010, µε αποτέλεσµα αυτές να διενεργηθούνµε τους αναθεωρηµένους εκλογικούς καταλόγους τουΑυγούστου 2010. Εποµένως, µε τη ρύθµιση αυτή προ-βλέπεται ότι η δυνατότητα για κατ’ εξαίρεση µεταδηµό-τευση αρχίζει από 1η Σεπτεµβρίου και λήγει την προη-γουµένη της κατάθεσης της δήλωσης κατάρτισης τωνσυνδυασµών στο αρµόδιο δικαστήριο, έτσι ώστε οι υπο-ψήφιοι µεταδηµοτεύσαντες, να µην εγγραφούν στους ε-κλογικούς καταλόγους, βάσει των οποίων θα γίνουν οι ε-κλογές του Νοεµβρίου. Τέλος, η µεταδηµότευση για τηνυποβολή υποψηφιότητας στους νέους δήµους, γίνεταιµε εγγραφή στα δηµοτολόγια του υφιστάµενου δήµουπου ορίζεται ως έδρα του νέου δήµου.

Άρθρο 11

Οι διατάξεις του άρθρου 11 του προτεινόµενου σχεδί-ου νόµου, αναφορικά µε την άσκηση του εκλογικού δι-καιώµατος, αποτελούν αναδιατύπωση των ρυθµίσεωντου άρθρου 26 του Κ.∆.Κ., και ρυθµίζουν τον τρόπο ά-σκησης του εκλογικού δικαιώµατος, το οποίο προϋποθέ-τει την εγγραφή των δηµοτών σε εκλογικούς και ειδι-κούς εκλογικούς καταλόγους του δήµου.

Με την παράγραφο 1 εισάγεται ρύθµιση ώστε να δια-σφαλιστεί, ρητά, ότι οι εγγεγραµµένοι δηµότες των ε-κλογικών καταλόγων, οι οποίοι συντάχθηκαν στους δή-µους και κοινότητες που καταργούνται και συνενώνο-νται σε νέο δήµο, σύµφωνα µε το άρθρο 1 του παρόντος,έχουν δικαίωµα να εκλέγουν τις αρχές του νέου δήµουπου προκύπτει από τη συνένωση. Επίσης, ορίζεται, κατ’αντιστοιχία του άρθρου 26, παρ. 1, εδάφιο δεύτερο, τουΚ.∆.Κ., ότι δικαίωµα συµµετοχής στην ψηφοφορία γιατην εκλογή των µελών των συµβουλίων των δηµοτικών ήτοπικών κοινοτήτων και των τοπικών εκπροσώπων τωντοπικών κοινοτήτων έχουν οι εκλογείς που είναι εγγε-γραµµένοι στους αντίστοιχους εκλογικούς καταλόγους.

Στις παραγράφους 2 και 3 επαναλαµβάνονται οι ρυθµί-σεις του άρθρου 26, παρ. 2 και 3 του Κ.∆.Κ., αναφορικάµε τον καθορισµό των εξαιρέσεων από τον κανόνα τηςυποχρεωτικής άσκησης του εκλογικού δικαιώµατος καιχορήγησης ειδικής άδειας από την υπηρεσία ρητώς κα-θοριζοµένων κατηγοριών υπαλλήλων, στις οποίες, µε α-πόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφά-λισης, µπορεί να υπαχθεί και το προσωπικό των επιχει-ρήσεων του ιδιωτικού τοµέα, προκειµένου να µεταβούνστο ∆ήµο, όπου δικαιούνται να ψηφίσουν.

Άρθρο 12

Με το άρθρο 12 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου, α-ναφορικά µε την τήρηση των εκλογικών καταλόγων, ε-παναλαµβάνονται οι διατάξεις του άρθρου 27 του Κ.∆.Κ.,µε την προσθήκη των οµογενών και νοµίµως διαµενό-ντων αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χωρών.

Άρθρο 13

Με το άρθρο 13 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου, α-ναφορικά µε τα προσόντα εκλογιµότητας, επέρχεται µίασηµαντική µεταβολή από τα ισχύοντα υπό το καθεστώςτου άρθρου 28 του Κ.∆.Κ.. Το όριο ηλικίας για να µπορείο δηµότης να αποκτήσει το δικαίωµα του εκλέγεσθαι στααξιώµατα του δηµοτικού συµβούλου, συµβούλου δηµοτι-

27

κής ή τοπικής κοινότητας ή του εκπροσώπου της τοπικήςκοινότητας µειώνεται από το 21ο έτος στο 18ο έτος τηςηλικίας του. Η ρύθµιση αυτή αποσκοπεί στη διεύρυνσηκαι στην ενθάρρυνση της συµµετοχής των νέων σε ηλι-κία δηµοτών στην πολιτική ζωή της τοπικής κοινωνίας.

Άρθρο 14

Με το άρθρο 14 του παρόντος, διασφαλίζεται ότι ηπραγµατική βούληση των εκλογέων καθίσταται ανεξάρ-τητη από την επιρροή προσώπων που κατέχουν θέσειςευθύνης και άσκησης εξουσίας. Ειδικότερα, µε την προ-τεινόµενη διάταξη απαριθµούνται ρητώς και περιοριστι-κώς τα κωλύµατα εκλογιµότητας και τα ασυµβίβαστα γιατις θέσεις των αιρετών οργάνων των ∆ήµων, θεσπίζο-ντας αυτά, για πρώτη φορά, για τις ακόλουθες κατηγο-ρίες προσώπων:

Συµπαραστάτες του δηµότη και της επιχείρησης στουςδήµους, όπου υπηρετούν

Πρόεδροι διοικητικών συµβουλίων δηµοτικών νοµικώνπροσώπων δηµοσίου δικαίου, οι οποίοι δεν είναι αιρετοί,καθώς και διευθύνοντες σύµβουλοι και εντεταλµένοισύµβουλοι και υπάλληλοι νοµικών προσώπων ιδιωτικούδικαίου πλην αστικών εταιρειών µη κερδοσκοπικού χα-ρακτήρα, τα οποία έχουν συστήσει ή στα οποία συµµετέ-χουν οι δήµοι, στους οποίους υποβάλλουν υποψηφιότη-τα.

Μέχρι σήµερα η διάταξη, αδικαιολόγητα, προβλέπεικώλυµα µόνο για τους υπαλλήλους στα νοµικά πρόσωπαδηµοσίου δικαίου των ΟΤΑ. Η επέκταση του ασυµβιβά-στου (στα πρότυπα άλλωστε του άρθρου 56 του Συντάγ-µατος) κρίνεται επιβεβληµένη για την αποφυγή εµπλε-κόµενων συµφερόντων που τυχόν προκύπτουν από τησυγκέντρωση παράλληλων ιδιοτήτων σε ένα πρόσωπο.

Υπάλληλοι µε οποιαδήποτε σχέση εργασίας του ∆ηµο-σίου, των νοµικών προσώπων δηµοσίου δικαίου, τωνκρατικών νοµικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, των δη-µοσίων επιχειρήσεων καθώς και των επιχειρήσεων, τη δι-οίκηση των οποίων ορίζει άµεσα ή έµµεσα το ∆ηµόσιο,µε διοικητική πράξη ή ως µέτοχος στους δήµους, στα δι-οικητικά όρια των οποίων άσκησαν καθήκοντα προϊστα-µένου οργανικής µονάδας επιπέδου Γενικής ∆ιεύθυνσηςή ∆ιεύθυνσης, κατά το δεκαοκτάµηνο πριν από τη διε-νέργεια των δηµοτικών εκλογών.

Η κατηγορία των υπαλλήλων που καταλάµβανε το ενλόγω κώλυµα διευρύνθηκε σε σχέση µε αυτή που προσ-διορίζεται στο άρθρο 29, παρ. 1δ του Κ.∆.Κ., ενώ παράλ-ληλα επιµηκύνθηκε ο αποτρεπτικός χρόνος άσκησης τωνκαθηκόντων προϊσταµένου οργανικής µονάδας επιπέ-δου Γενικής ∆ιεύθυνσης ή ∆ιεύθυνσης από ένα έτος πριντη διενέργεια των δηµοτικών εκλογών στους δεκαοκτώµήνες.

Ακολούθως, θεωρήθηκε ότι οι κατηγορίες των υπαλλή-λων, οι οποίοι εµπίπτουν στο εν λόγω κώλυµα και ασυµ-βίβαστο, θα πρέπει να διευρυνθούν σε σχέση µε τον ι-σχύοντα Κώδικα, ώστε να καταλαµβάνονται και οι επι-χειρήσεις που λειτουργούν εκτός δηµοσίου τοµέα, οι υ-πάλληλοι των οποίων, όµως, ασκούν επιρροή στους δη-µότες του συγκεκριµένου δήµου.

∆ιοικητές, υποδιοικητές, πρόεδροι διοικητικών συµ-βουλίων, διευθύνοντες ή εντεταλµένοι σύµβουλοι τωννοµικών προσώπων δηµοσίου δικαίου, των κρατικών νο-µικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, των δηµοσίων επι-χειρήσεων και των επιχειρήσεων τη διοίκηση των οποίων

ορίζει άµεσα ή έµµεσα το ∆ηµόσιο µε διοικητική πράξη ήως µέτοχος, στους δήµους, στους οποίους έχουν την έ-δρα τους τα ανωτέρω νοµικά πρόσωπα, κατά το δεκαο-κτάµηνο πριν από τη διενέργεια των δηµοτικών εκλο-γών.

Θεωρείται ότι τα πρόσωπα αυτά, εκ της ιδιότητάςτους, µπορεί να ασκήσουν επιρροή στον εκλογέα και θαπρέπει, κατ’ επιταγή των Συνταγµατικών διατάξεων, ναπαραιτούνται από τις θέσεις τους προκειµένου να θέ-σουν υποψηφιότητα για εκλογή σε όργανο του ∆ήµου,όπου υπηρετούν, τουλάχιστον δεκαοκτώ µήνες πριν τηδιενέργεια των δηµοτικών εκλογών.

Θεσπίζεται για πρώτη φορά η υποχρέωση για τους δι-καστικούς λειτουργούς, αξιωµατικούς των ενόπλων δυ-νάµεων και των σωµάτων ασφαλείας και τους θρησκευ-τικούς λειτουργούς των γνωστών θρησκειών, να µην έ-χουν υπηρετήσει είκοσι τέσσερις µήνες πριν τη διενέρ-γεια των δηµοτικών εκλογών στα όρια του δήµου προ-κειµένου να θέσουν υποψηφιότητα σε αυτούς. Θεωρεί-ται ότι το χρονικό διάστηµα των δύο µηνών, σύµφωνα µετον ισχύοντα Κ.∆.Κ., ήταν µικρό, ώστε να αποτρέπει φαι-νόµενα επηρεασµού των εκλογέων από τα ανωτέρωπρόσωπα.

Τέλος, θεσπίζεται µία σηµαντική καινοτοµία, µε τη δια-πίστωση - κατόπιν δικαστικής απόφασης - ασυµβιβάστουαιρετού αξιώµατος στους δήµους, η οποία εκδίδεται κα-τόπιν ένστασης κατά της δικαστικής απόφασης ανακή-ρυξης του συγκεκριµένου συµβούλου ως επιτυχόντα καιόχι µε διοικητική πράξη, όπως ίσχυε µέχρι σήµερα.

Σύµφωνα µε τη µεταβατική διάταξη της παραγράφου12, για τις εκλογές του Νοεµβρίου 2010, καθώς και γιατη δηµοτική περίοδο του 2011- 2015, θα ισχύσουν τα κω-λύµατα και τα ασυµβίβαστα του άρθρου 29 του Κ.∆.Κ..

Άρθρο 15

Με το άρθρο 15 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου, α-ναφορικά µε το ασυµβίβαστο εξαιτίας οφειλών, επανα-λαµβάνεται η ρύθµιση του άρθρου 30 του Κ.∆.Κ., µε τηναναγκαία προσθήκη ότι η διαπίστωση του ασυµβιβάστουαυτού γίνεται µε δικαστική απόφαση κατόπιν ένστασηςενώπιον του ∆ιοικητικού Πρωτοδικείου κατά της δικαστι-κής απόφασης ανακήρυξης του συγκεκριµένου συµβού-λου ως επιτυχόντα. Παράλληλα, διευκρινίζεται ότι ο δια-κανονισµός των οφειλών καταλαµβάνει τυχόν οφειλέςτου αιρετού τόσο πριν την εγκατάστασή του όσο και κα-τά τη διάρκεια της θητείας του. Τέλος, µε τη ρύθµιση τηςπαραγράφου 4 ορίζεται ότι στις οφειλές του άρθρου αυ-τού εµπίπτουν και αυτές που βεβαιώνονται έναντι των∆ήµων και Κοινοτήτων, που συνενώνονται µε το άρθρο 1του προτεινόµενου νόµου, ή των νοµικών τους προσώ-πων της παραγράφου 1, ώστε να αποφευχθεί κάθε ασά-φεια µε την αλλαγή στη διοικητική δοµή των ΟΤΑ α’ βαθ-µού που επιφέρει ο νόµος.

Άρθρο 16

Με το άρθρο 16 εισάγεται για πρώτη φορά η αναστολήοποιασδήποτε επαγγελµατικής δραστηριότητας του δη-µάρχου, και µόνο σε δήµους άνω των 10.000 κατοίκων. Ηρύθµιση αυτή, σε συνδυασµό µε τις διατάξεις του άρ-θρου 92 του παρόντος, αναφορικά µε την αντιµισθία τωνδηµάρχων, αποβλέπει στην απρόσκοπτη άσκηση των κα-θηκόντων τους. Τα αυξηµένα καθήκοντα των δηµάρχων

28

των δήµων άνω των 10.000 κατοίκων, λόγω και του µε-γάλου εύρους των αρµοδιοτήτων τους, προϋποθέτουντην αποκλειστική ενασχόληση µε τα καθήκοντά τους, µηδυνάµενων να ασκήσουν οποιαδήποτε άλλη επαγγελµα-τική δραστηριότητα.

Λαµβάνεται µέριµνα, µε ρητή πρόβλεψη, για την κατα-βολή του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών του δη-µάρχου, του οποίου αναστέλλεται η επαγγελµατική δρα-στηριότητα, από τον οικείο δήµο µε επιβάρυνση του προ-ϋπολογισµού του.

Άρθρο 17

Το άρθρο 17 του παρόντος, αναφορικά µε τους δικα-στικούς αντιπροσώπους, αναδιατυπώνει τη ρύθµιση τουάρθρου 32 του Κ.∆.Κ., στο πλαίσιο της νέας διοικητικήςµεταρρύθµισης. Επίσης, στην παράγραφο 9 ορίζεται ότιοι αντιπρόσωποι της δικαστικής αρχής, αν δεν είναιγραµµένοι στον εκλογικό κατάλογο του δήµου όπου α-νήκει το εκλογικό τµήµα στο οποίο ασκούν τα καθήκοντάτους και είναι εγγεγραµµένοι σε εκλογικό κατάλογο άλ-λου δήµου, τότε υπογράφουν υπεύθυνη δήλωση στην ο-ποία αναφέρεται ο ∆ήµος, στους εκλογικούς καταλό-γους του οποίου είναι εγγεγραµµένοι και ψηφίζουν.

Άρθρο 18

Με το άρθρο 18 του παρόντος, αναφορικά µε την υπο-βολή των υποψηφιοτήτων, ορίζονται λεπτοµερώς οι προ-ϋποθέσεις που πρέπει να πληροί η δήλωση του συνδυα-σµού ώστε να είναι νόµιµη. Ειδικότερα, η δήλωση πρέπεινα περιλαµβάνει τον υποψήφιο δήµαρχο, δηµοτικούςσυµβούλους σε αριθµό ίσο µε τον αριθµό των εδρών πουαντιστοιχούν στην εκλογική περιφέρεια µε δυνατότηταπροσαύξησης µέχρι 50%, καθώς και υποψήφιους στιςδηµοτικές και τοπικές κοινότητες και τοπικούς εκπροσώ-πους στις τοπικές κοινότητες, σε αριθµό ίσο µε αυτό τωνµελών του αντίστοιχου συµβουλίου, µε δυνατότητα προ-σαύξησης κατά έναν. Οι ανωτέρω υποψήφιοι εκλέγονταισε ενιαίο ψηφοδέλτιο, µη επιτρεπόµενης υποψηφιότη-τας εκτός συνδυασµού ή αυτοπρότασης. Επίσης, ο συν-δυασµός, για να έχει δηλωθεί νόµιµα, θα πρέπει να έχειυποψηφίους από κάθε φύλο τουλάχιστον στο 1/3 τουσυνολικού αριθµού των µελών του δηµοτικού συµβούλι-ου, στο 1/3 του συνολικού αριθµού των µελών του συµ-βουλίου δηµοτικής κοινότητας και στο 1/3 του συνολικούαριθµού των µελών του συµβούλιου τοπικής κοινότητας.

Άρθρο 19

Με το άρθρο 19, αναφορικά µε την κατάρτιση των συν-δυασµών, ορίζεται ο τρόπος υποβολής δηλώσεων των υ-ποψηφίων καθώς και τα δικαιολογητικά που οφείλουναυτοί να υποβάλλουν στο αρµόδιο πολιτικό δικαστήριογια να ανακηρυχθούν.

2. Η δήλωση του συνδυασµού είναι νόµιµη:α) Εάν περιλαµβάνονται σε αυτήν υποψήφιοι δηµοτι-

κοί σύµβουλοι για το 1/2 του συνόλου των εκλογικών πε-ριφερειών και ο αριθµός των υποψηφίων δηµοτικών συµ-βούλων είναι τουλάχιστον ίσος µε τον αριθµό των εδρώνκάθε εκλογικής περιφέρειας.

β) Εάν περιλαµβάνονται σε αυτήν υποψήφιοι σύµβου-λοι για το 1/3 του συνόλου των δηµοτικών κοινοτήτωνκαι ο αριθµός των υποψηφίων συµβούλων κάθε δηµοτι-

κής κοινότητας είναι τουλάχιστον ίσος µε τα 3/5 του α-ριθµού των µελών του συµβουλίου της.

γ) Εάν περιλαµβάνονται σε αυτήν υποψήφιοι σύµβου-λοι για το 1/3 του συνόλου των τοπικών κοινοτήτων πουεκλέγουν τριµελή συµβούλια και εφόσον υπάρχει τουλά-χιστον ένας υποψήφιος.

Η µη ύπαρξη υποψηφίου εκπροσώπου τοπικής κοινό-τητας δεν επηρεάζει τη νοµιµότητα της δήλωσης τουσυνδυασµού.

Επίσης, απλοποιείται η διαδικασία υποβολής δήλωσης,αφού καταργείται η διάταξη της παραγράφου 2 του άρ-θρου 35 του Κ.∆.Κ., και εφεξής, η δήλωση επιδίδεται µεδικαστικό επιµελητή ή παραδίδεται µε απόδειξη από τοδήµαρχο στον πρόεδρο του πρωτοδικείου, είκοσι (20)τουλάχιστον ηµέρες πριν την ψηφοφορία.

Άρθρα 20 έως και 24

Τα άρθρα 20, 21, 22, 23 και 24 του παρόντος, αναφο-ρικά µε την ανακήρυξη και κοινοποίηση των συνδυα-σµών, την αντικατάσταση των υποψηφίων που παραιτή-θηκαν ή απεβίωσαν, τα δικαιώµατα των συνδυασµών, τοπρόγραµµα εκλογής και τη µορφή των ψηφοδελτίων, α-ντίστοιχα, αποτελούν επανάληψη των άρθρων 37, 38,39, 40 και 42, αντίστοιχα, του Κ.∆.Κ., στο πλαίσιο της νέ-ας διοικητικής µεταρρύθµισης. ∆ιευκρινίζεται ότι για τιςεκλογές του Νοεµβρίου του 2010 και µόνο, δεν µπορούννα διοριστούν αντιπρόσωποι, αναπληρωτές ή πληρεξού-σιοι συνδυασµών και οι σύµβουλοι δηµοτικού διαµερί-σµατος και οι τοπικοί σύµβουλοι. Επίσης, η ανάρτησητου προγράµµατος εκλογής στην ιστοσελίδα του δήµουδεν αποτελεί ουσιώδη τύπο της δηµοσίευσης αυτού, αλ-λά τρόπο ευρύτερης γνωστοποίησής του, η µη ανάρτησητου οποίου δεν επιφέρει καµία ακυρότητα. Τέλος γιαπρώτη φορά µε απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Α-ποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης, θα κα-θοριστούν, εκτός από τις διαστάσεις των ψηφοδελτίωνκαι η µορφή αυτών.

Άρθρο 25

Στο άρθρο 25 του παρόντος ορίζονται οι εκλογικές πε-ριφέρειες των νέων δήµων. Στους δήµους που προέρχο-νται από συνένωση πρώην ΟΤΑ ως εκλογικές περιφέρει-ες για την εκλογή των µελών του δηµοτικού συµβουλίουορίζονται οι περιφέρειες των συνενούµενων δήµων ήκοινοτήτων. Στους δήµους άνω των εκατό χιλιάδων(100.000) κατοίκων ως εκλογικές περιφέρειες για την ε-κλογή των µελών του δηµοτικού συµβουλίου ορίζονταιτα σηµερινά δηµοτικά τους διαµερίσµατα. Η ύπαρξη πε-ρισσότερων εκλογικών περιφερειών στους ανωτέρω δή-µους υπηρετεί τη σύνδεσή τους µε τις τοπικές κοινωνίεςκαι την εγγυηµένη αντιπροσώπευση των κοινωνιών αυ-τών.

Στους δήµους, οι οποίοι δεν έχουν προέλθει από συνέ-νωση πρώην ΟΤΑ, ως εκλογική περιφέρεια για την εκλο-γή των µελών του δηµοτικού συµβουλίου, ορίζεται η ενι-αία περιφέρεια του δήµου.

Άρθρο 26

Στο άρθρο 26 του παρόντος, αναφορικά µε το περιεχό-µενο των ψηφοδελτίων, ορίζονται λεπτοµερειακά τα α-παραίτητα στοιχεία που πρέπει να αναγράφει ένα ψηφο-

29

δέλτιο ώστε να είναι νόµιµο κατά την εκλογική διαδικα-σία για την ανάδειξη των αρχών των νέων δήµων. Τα ψη-φοδέλτια θα πρέπει να τυπωθούν από όλους τους συν-δυασµούς µε τον ίδιο τρόπο, προτάσσοντας τους υπο-ψήφιους της εκλογικής περιφέρειας στην οποία είναι εγ-γεγραµµένοι οι εκλογείς, ακολουθούµενοι από τους υ-ποψήφιους, κατ’ αλφαβητική σειρά, των άλλων εκλογι-κών περιφερειών, και τέλος τους υποψήφιους, κατ΄ αλ-φαβητική σειρά, της δηµοτικής ή τοπικής κοινότητας. Σεδήµους, δε, που αποτελούν ενιαία εκλογική περιφέρεια,τότε µετά την ονοµασία του συνδυασµού, αναγράφεταιτο όνοµα του υποψήφιου δηµάρχου και ακολουθούν, µεαλφαβητική σειρά, οι υποψήφιοι δηµοτικοί σύµβουλοι.

Άρθρο 27

Στο άρθρο 27, αναφορικά µε τους σταυρούς προτίµη-σης, ο εκλογέας µπορεί να εκφράσει την προτίµησή τουυπέρ ενός ή υπέρ δύο ή υπέρ τριών υποψηφίων της ε-κλογικής περιφέρειας στους καταλόγους της οποίας εί-ναι εγγεγραµµένος και υπέρ ενός υποψηφίου των άλλωνεκλογικών περιφερειών του οικείου δήµου. Στις µονοε-δρικές, διεδρικές και τριεδρικές εκλογικές περιφέρειες,ο εκλογέας µπορεί να εκφράσει την προτίµησή του µόνουπέρ ενός υποψηφίου της εκλογικής του περιφέρειαςκαι ενός υποψηφίου των άλλων εκλογικών περιφερειών.Ο εκλογέας µπορεί να εκφράσει την προτίµησή του υπέρενός ή υπέρ δύο υποψηφίων του συµβουλίου της δηµοτι-κής κοινότητας και υπέρ ενός υποψηφίου συµβούλουτης τοπικής κοινότητας ή τοπικού εκπροσώπου.

Άρθρο 28

Στο άρθρο 28, ορίζονται ρητά και περιοριστικά οι λόγοιπου επιφέρουν την ακυρότητα ενός ψηφοδελτίου.

Άρθρο 29

Στο άρθρο 29 ορίζεται ότι οι διατάξεις της νοµοθεσίαςγια την εκλογή βουλευτών εφαρµόζονται αναλόγως καικατά τη διενέργεια των δηµοτικών εκλογών για όσα θέ-µατα δεν υφίσταται ειδική πρόβλεψη στις ρυθµίσεις τουπαρόντος.

Άρθρο 30

Στο άρθρο 30 καθορίζεται ο τρόπος υπολογισµού τουαριθµού των δηµοτικών συµβούλων που αναλογούν σεκάθε εκλογική περιφέρεια. Μέτρο για τον υπολογισµότου αριθµού τους αποτελεί το ακέραιο πηλίκο του συνο-λικού πληθυσµού του δήµου δια του συνολικού αριθµούτων µελών του δηµοτικού συµβουλίου. Από το πηλίκοτης διαίρεσης του πληθυσµού της εκλογικής περιφέρει-ας δια του εκλογικού µέτρου προκύπτει ο αριθµός τωνδηµοτικών της συµβούλων. Ο αριθµός των συµβούλων α-νά εκλογική περιφέρεια, µε βάση την ανωτέρω διαδικα-σία, θα καθοριστεί, για λόγους ασφάλειας δικαίου, µετην έκδοση υπουργικής απόφασης.

Άρθρο 31

Με το άρθρο 31 καταργείται η ρύθµιση του άρθρου 50Κ.∆.Κ.. Εφεξής, επιτυχών συνδυασµός θεωρείται αυτόςπου λαµβάνει το 50%+1 του συνόλου των εγκύρων ψη-

φοδελτίων, αποκαθιστώντας, έτσι, την πάγια ρύθµιση α-νάδειξης των αρχών των ΟΤΑ α’ βαθµού.

Άρθρα 32 και 33

Με τα άρθρα 32 και 33 του παρόντος, αναφορικά µετην κατανοµή των εδρών του δηµοτικού συµβουλίου, ε-παναλαµβάνονται οι ρυθµίσεις των άρθρων 51 και 59, α-ντίστοιχα, του Κ.∆.Κ., σύµφωνα µε τις οποίες, για την ε-πιτυχία ενός συνδυασµού στις εκλογές, απαιτείται αυ-τός να λάβει την απόλυτη πλειοψηφία των εγκύρων ψη-φοδελτίων. Σε αυτή την περίπτωση, ο επιτυχών συνδυα-σµός λαµβάνει τα 3/5 του συνολικού αριθµού των εδρώντου δηµοτικού συµβουλίου, αν το ποσοστό του είναι µέ-χρι 60%, ενώ τα υπόλοιπα δύο πέµπτα των εδρών κατα-νέµονται αναλογικά µεταξύ των επιλαχόντων συνδυα-σµών. Σε περίπτωση που ο επιτυχών συνδυασµός λάβειποσοστό ψήφων µεγαλύτερο του 60% των εγκύρων ψη-φοδελτίων, οι έδρες κατανέµονται αναλογικά µεταξύ ό-λων των συνδυασµών, µη κωλυοµένου του επιτυχόντοςνα λάβει έδρες περισσότερες από τα 3/5 του συνολικούαριθµού των εδρών. Αν κανένας συνδυασµός δεν λάβειτην απόλυτη πλειοψηφία, η εκλογή επαναλαµβάνεταιτην επόµενη Κυριακή ανάµεσα στους υποψηφίους δη-µάρχους των δύο συνδυασµών που έλαβαν τις περισσό-τερες ψήφους. Σε αυτή την περίπτωση, οι µισές έδρεςκατανέµονται αναλογικά µεταξύ όλων των συνδυασµώνβάσει του αποτελέσµατος της πρώτης εκλογής, ενώ οιυπόλοιπες έδρες κατανέµονται µεταξύ των δύο µετεχό-ντων στην επαναληπτική εκλογή συνδυασµών. Ο τελικάεπιτυχών συνδυασµός λαµβάνει στη δεύτερη κατανοµήτόσες έδρες όσες υπολείπονται για να φθάσει στα 3/5του συνολικού αριθµού των εδρών, ενώ ο πρώτος επιλα-χών συνδυασµός λαµβάνει τις υπόλοιπες από τις κατα-νεµόµενες έδρες. Σε περίπτωση που από την πρώτη κα-τανοµή προκύπτει αδυναµία του επιτυχόντος συνδυα-σµού να λάβει στη δεύτερη κατανοµή έδρες επαρκείςγια να φθάσει των αριθµό των 3/5 του συνολικού αριθ-µού των εδρών, όλες οι έδρες της δεύτερης κατανοµήςδίδονται στον επιτυχόντα συνδυασµό χωρίς να θίγεται ηπρώτη κατανοµή.

Καινοτοµία του νέου συστήµατος είναι ότι έδρα λαµ-βάνει και ο συνδυασµός µε τα µεγαλύτερα αχρησιµοποί-ητα υπόλοιπα ψήφων και όχι αυτός που έχει λάβει αριθ-µό ψήφων ίσο µε το εκλογικό µέτρο. Με το δικαιότεροαυτό τρόπο, επιτυγχάνεται η εκπροσώπηση συνδυασµώνπου έλαβαν ικανό αριθµό ψήφων σε εκλογικές περιφέ-ρειες, αλλά στο σύνολο του δήµου δεν µπόρεσαν να λά-βουν το εκλογικό µέτρο.

Άρθρο 34

Με το άρθρο 34 ορίζεται η διαδικασία κατανοµής τωνεδρών του δηµοτικού συµβουλίου ανά εκλογική περιφέ-ρεια στους επιτυχόντες συνδυασµούς, µε τον ακόλουθοτρόπο: Κατ’ αρχήν ο επιτυχών συνδυασµός λαµβάνει µίαέδρα σε κάθε εκλογική περιφέρεια εφόσον έχουν ανακη-ρυχθεί υποψήφιοί του στην οικεία εκλογική περιφέρεια.

Το εκλογικό µέτρο για τον κάθε επιλαχόντα συνδυα-σµό εξάγεται από το πηλίκο – προσαυξηµένο κατά µίαµονάδα - της διαίρεσης του συνολικού αριθµού των ε-γκύρων ψηφοδελτίων του στο δήµο δια του αριθµού τωνεδρών που δικαιούται συνολικά στο δηµοτικό συµβούλιο.Σε κάθε εκλογική περιφέρεια, ο συνδυασµός λαµβάνει α-

30

ριθµό εδρών ίσο µε το πηλίκο της διαίρεσης του αριθµούτων εγκύρων ψηφοδελτίων του δια του εκλογικού µέ-τρου. Εάν ο συνδυασµός εξακολουθεί να δικαιούται έ-δρες στο δηµοτικό συµβούλιο, ο αριθµός τους συµπλη-ρώνεται µε τη διάθεση ανά µίας από κάθε εκλογική περι-φέρεια, όπου διατηρεί το µεγαλύτερο, κατά φθίνουσασειρά, αδιάθετο υπόλοιπο ψηφοδελτίων. Στην περίπτω-ση κατά την οποία δεν έχουν ανακηρυχθεί υποψήφιοίτου σε µια εκλογική περιφέρεια, οι έδρες αυτές παραµέ-νουν κενές και µειώνεται ανάλογα ο αριθµός των µελώντου δηµοτικού συµβουλίου. Εάν σε κάθε εκλογική περι-φέρεια υπάρχουν τόσες διαθέσιµες έδρες όσες δικαιού-ται ο συνδυασµός εκεί, τις καταλαµβάνει όλες και ο α-ριθµός τους αφαιρείται από τις διαθέσιµες της περιφέ-ρειας. Εάν δεν υπάρχει επαρκής αριθµός, στο συνδυα-σµό κατακυρώνονται µόνον οι διαθέσιµες. Εάν, µετά τηνολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής, παραµένουν αδιά-θετες για το συνδυασµό έδρες, κατανέµονται ανά µίακατά σειρά στις εκλογικές περιφέρειες, όπου ο συνδυα-σµός διατηρεί το µεγαλύτερο, κατά φθίνουσα σειρά, α-διάθετο υπόλοιπο ψηφοδελτίων. Τέλος, οι έδρες που πα-ραµένουν αδιάθετες σε κάθε εκλογική περιφέρεια µετάτην ολοκλήρωση της παραπάνω διαδικασίας και για ό-λους τους επιλαχόντες συνδυασµούς, καταλαµβάνονταιαπό τον επιτυχόντα συνδυασµό, εφόσον έχουν ανακη-ρυχθεί υποψήφιοί του στις αντίστοιχες εκλογικές περι-φέρειες. Τυχόν αδιάθετες έδρες δεν κατανέµονται καιµειώνεται αναλόγως ο αριθµός των µελών του δηµοτι-κού συµβουλίου.

Άρθρο 35

Με το άρθρο 35 ρυθµίζονται θέµατα σχετικά µε τηνπαραίτηση ή θάνατο υποψήφιου δηµάρχου σε περίπτωσηεπαναληπτικής ψηφοφορίας, κατά τρόπο αντίστοιχο τωνδιατάξεων του άρθρου 60 του Κ.∆.Κ.

Άρθρο 36

Με το άρθρο 36, αναφορικά µε την κατανοµή των ε-δρών σε δηµοτική κοινότητα, ορίζεται ότι ο επιτυχώνσυνδυασµός στο δήµο λαµβάνει τα 3/5 των εδρών τουσυµβουλίου της δηµοτικής κοινότητας, ανεξαρτήτως τουαριθµού των ψήφων που έχει λάβει στη συγκεκριµένηδηµοτική κοινότητα, ενώ τα υπόλοιπα 2/5 κατανέµονταιστους επιλαχόντες συνδυασµούς, βάσει των εγκύρωνψηφοδελτίων που έλαβαν στα εκλογικά τµήµατα ολό-κληρου του δήµου. Αν σε δηµοτική κοινότητα δεν έχουνανακηρυχθεί υποψήφιοι του συνδυασµού του επιτυχό-ντος δηµάρχου, οι έδρες του συµβουλίου της δηµοτικήςκοινότητας κατανέµονται αναλογικά µεταξύ των υπολοί-πων συνδυασµών.

Άρθρο 37

Με το άρθρο 37 ορίζεται ότι η εκλογή των µελών τουτοπικού συµβουλίου και ο εκπρόσωπος της τοπικής κοι-νότητας γίνεται βάσει του συνολικού αριθµού των εγκύ-ρων ψηφοδελτίων κάθε συνδυασµού στην τοπική κοινό-τητα.

Άρθρα 38 έως και 41

Με τα άρθρα 38, 39, 40 και 41 του παρόντος, αναφορι-κά µε τους τακτικούς και αναπληρωµατικούς δηµοτικούςσυµβούλους, συµβούλους δηµοτικής και τοπικής κοινό-

τητας, εκπροσώπους τοπικής κοινότητας, καθώς και τηνπερίπτωση ισοψηφίας των συνδυασµών, επαναλαµβάνο-νται οι αντίστοιχες διατάξεις των άρθρων 54, 55, 56 και57, αντίστοιχα, του Κ.∆.Κ., στο πλαίσιο της νέας διοικη-τικής µεταρρύθµισης.

Άρθρα 42 και 43

Με τα άρθρα 42 και 43 του παρόντος, αναφορικά µετην εξαγωγή και δηµοσίευση των αποτελεσµάτων καιτην έκθεση των πρακτικών, επαναλαµβάνονται οι αντί-στοιχες διατάξεις των άρθρων 58 και 61 αντίστοιχα, τουΚ.∆.Κ., στο πλαίσιο της νέας διοικητικής µεταρρύθµισης.

Άρθρο 44

Με το άρθρο 44 επέρχεται µία ουσιώδης µεταβολή, α-ναφορικά µε τον τρόπο επικύρωσης της εκλογής και α-νάδειξης του επιτυχόντα και των επιλαχόντων συνδυα-σµών. Ενώ, µε το ισχύον άρθρο 62 Κ.∆.Κ., το πολυµελέςπρωτοδικείο ανακήρυσσε τον επιτυχόντα και τους επιλα-χόντες συνδυασµούς σε περίπτωση µη άσκησης τωνπροβλεπόµενων στον Κ.∆.Κ. ενστάσεων, µε τη νέα ρύθ-µιση, ανεξαρτήτως της άσκησης ή µη των προβλεπόµε-νων ενστάσεων, το πολυµελές πρωτοδικείο θα ανακηρύ-ξει τον επιτυχόντα και τους επιλαχόντες συνδυασµούςκαι οι νέες αρχές θα εγκατασταθούν µε αυτή την απόφα-ση, εάν, φυσικά, η εκδίκαση των ενστάσεων δεν περαιω-θεί πριν την 1η Ιανουαρίου του επόµενου, των εκλογών,έτους.

Με την ανωτέρω απόφαση του πρωτοδικείου, αφενόςανακηρύσσονται οι τακτικοί και αναπληρωµατικοί σύµ-βουλοι της κάθε εκλογικής περιφέρειας κάθε συνδυα-σµού, αφετέρου ανακηρύσσονται οι τακτικοί σύµβουλοικάθε συνδυασµού, σύµφωνα µε τον αριθµό των σταυρώνπροτίµησης που έχουν λάβει στο σύνολο της εδαφικήςπεριφέρειας του δήµου.

Άρθρα 45 και 46

Με τα άρθρα 45 και 46, αναφορικά µε το δικαίωµα καιτην άσκηση ένστασης, διατυπώνονται οι ίδιες ρυθµίσειςµε το αυτό περιεχόµενο των άρθρων 63 και 64 τουΚ.∆.Κ., θεσπίζοντας ένα ολοκληρωµένο πλαίσιο ελέγ-χου και εκδίκασης του κύρους των εκλογών.

Άρθρα 47 και 48

Με το άρθρο 47, αναφορικά µε το περιεχόµενο της έν-στασης, προσδιορίζεται ότι η ένσταση στρέφεται κατάτης απόφασης του πολυµελούς πρωτοδικείου, του άρ-θρου 44, µε την οποία ανακηρύσσονται οι επιτυχόντεςκαι οι επιλαχόντες συνδυασµοί και οι υποψήφιοι κάθεσυνδυασµού που εκλέγονται ως τακτικοί ή αναπληρωµα-τικοί. Εποµένως, σύµφωνα µε το άρθρο αυτό, καταργού-νται οι ενστάσεις που προβλέπονταν στο άρθρο 65 τουΚ.∆.Κ. και οι οποίες στρέφονταν κατά της πράξης, µε τηνοποία ανακηρύσσονταν οι συνδυασµοί και κατά της πρά-ξης, µε την οποία εξάγεται το αποτέλεσµα της εκλογής.∆ιευκρινίζεται ότι οι λόγοι που µπορούν να θεµελιώσουντη µοναδική, µε τον προτεινόµενο νόµο, ένσταση, είναιοι ίδιοι που θεµελίωναν τις τρεις ενστάσεις του Κ.∆.Κ.,και αναφέρονταν στο άρθρο 65, παρ. 2 του Κ.∆.Κ..

Επακόλουθο αυτής της αλλαγής είναι η ρύθµιση τουάρθρου 48, αναφορικά µε την προθεσµία για την άσκηση

31

της ένστασης. Η µοναδική ένσταση, που χωρεί πλέον, α-σκείται σε προθεσµία επτά ηµερών από τη λήξη του χρό-νου έκθεσης της πράξης του άρθρου 44 του παρόντος,χωρίς πλέον τη δυνατότητα παράτασης, όπως όριζε ηδιάταξη του άρθρου 66, παρ. 3 του Κ.∆.Κ., η οποία καικαταργείται. Με αυτό τον τρόπο δεν παρατείνεται η αβε-βαιότητα για το κύρος των εκλογών, ενώ παράλληλα,δεν παρεµποδίζεται το δικαίωµα των εχόντων έννοµοσυµφέρον να εξετάσουν την αναγκαιότητα άσκησης ήµη των ενστάσεων.

Άρθρο 49

Με το άρθρο 49, αναφορικά µε τη διαδικασία εκδίκα-σης των ενστάσεων, διατυπώνονται οι ίδιες ρυθµίσεις µετο αυτό περιεχόµενο του άρθρου 67 του Κ.∆.Κ., θεσπίζο-ντας ένα ολοκληρωµένο πλαίσιο ελέγχου και εκδίκασηςτου κύρους των εκλογών.

Άρθρο 50

Με το άρθρο 50, αναφορικά µε την άσκηση αίτησης α-ναίρεσης, επαναλαµβάνονται οι ρυθµίσεις του άρθρου68 του Κ.∆.Κ., καταργούµενης της ρύθµισης του τρίτουκαι τέταρτου εδαφίου, της παραγράφου 4 αυτού. Η κα-τάργηση της διάταξης αυτής είναι επακόλουθο της ρύθ-µισης του άρθρου 44 του παρόντος, αναφορικά µε την α-νακήρυξη του επιτυχόντος και επιλαχόντων συνδυα-σµών από το πολυµελές πρωτοδικείο, ανεξαρτήτως τηςάσκησης ή µη άσκησης ένστασης κατά της απόφασηςαυτού.

Άρθρα 51 έως και 56

Με τα άρθρα 51, 52, 53, 54, 55, και 56, αναφορικά µετην επανάληψη της εκλογής σε περίπτωση ακύρωσης,την ορκωµοσία των δηµοτικών αρχών, την αποποίησητης εκλογής, την διαδικασία παραίτησης των αιρετώντων ∆ήµων, τη διαδικασία αναπλήρωσης των µελών τωνσυµβουλίων, τη διαδικασία εκλογής εξαιτίας διάλυσηςτων συµβουλίων, επαναλαµβάνονται οι ρυθµίσεις τωνάρθρων 69, 70, 71, 72, 73 και 74 αντίστοιχα του Κ.∆.Κ.,στο πλαίσιο της νέας διοικητικής µεταρρύθµισης.

Άρθρο 57

Με τη µεταβατική διάταξη του άρθρου 57, ορίζεται ότιγια τις δηµοτικές εκλογές του Νοεµβρίου 2010, όπου α-ναφέρεται ο αιρετός περιφερειάρχης, νοείται ο νοµάρ-χης στη διοικητική περιφέρεια του οποίου ανήκει ο συ-γκεκριµένος δήµος και όπου αναφέρεται ο Γενικός Γραµ-µατέας της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης, νοείται ο Γενι-κός Γραµµατέας της Περιφέρειας στη διοικητική περιφέ-ρεια του οποίου ανήκει ο συγκεκριµένος ο δήµος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’: ΣΥΣΤΗΜΑ ∆ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Στα άρθρα 58-78 του κεφαλαίου αυτού περιλαµβάνο-νται οι ρυθµίσεις, σχετικά µε τις αρµοδιότητες και τη λει-τουργία των οργάνων της πρωτοβάθµιας τοπικής αυτοδι-οίκησης. Στα συγκεκριµένα άρθρα περιλαµβάνονται οι νέ-ες ρυθµίσεις που εισάγονται µε το παρόν νοµοσχέδιο αλ-λά και ισχύουσες διατάξεις για την ενότητα των ρυθµίσε-ων. ∆εν περιλαµβάνονται εκείνες οι ρυθµίσεις του Κ∆Κ,στις οποίες δεν επέρχεται καµιά αλλαγή. Ειδικότερα:

Άρθρο 58

Ο ∆ήµαρχος, ως φορέας άµεσης λαϊκής νοµιµοποίη-σης, είναι ο επικεφαλής της ∆ηµοτικής Αρχής και τηςπλειοψηφούσας δηµοτικής παράταξης. Ο ρόλος του εί-ναι επιτελικός, δίνει κατευθύνσεις για την δράση των δη-µοτικών υπηρεσιών στις οποίες προΐσταται και υλοποιείτο πρόγραµµα της δηµοτικής αρχής. Ο ∆ήµαρχος, πλέον,ασκεί τον διοικητικό και επιτελικό του ρόλο, όχι απλά συ-νεπικουρούµενος από τους Αντιδηµάρχους αλλά ως επι-κεφαλής ενός συντονιστικού συλλογικού οργάνου, τηςΕκτελεστικής Επιτροπής, που συναποτελείται από αυτόνκαι τους Αντιδηµάρχους. Με αυτό τον τρόπο, η εκτελε-στική λειτουργία αποκτά συλλογικό χαρακτήρα µε τρόποώστε να ενισχύεται ο συντονισµός στην άσκηση των δη-µοτικών πολιτικών.

Άρθρο 59

Ο θεσµός του αντιδηµάρχου, ως οργάνου που επικου-ρεί τον ∆ήµαρχο στην άσκηση των καθηκόντων του,προσαρµόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των νέων δή-µων. Οι αντιδήµαρχοι έχουν καθ’ ύλην και κατά τόπο αρ-µοδιότητες. Τις καθ’ ύλην αρµοδιότητες τις προσδιορίζειο δήµαρχος µε την απόφαση ορισµού των αντιδηµάρ-χων, πλην όµως, σε έναν από αυτούς θα πρέπει να ανα-θέσει καθήκοντα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και δια-φάνειας. Στις κατά τόπο αρµοδιότητες των αντιδηµάρ-χων, µεταξύ των άλλων, περιλαµβάνεται η υπογραφή,κατόπιν εξουσιοδότησης του δηµάρχου, βεβαιώσεων, πι-στοποιητικών και λοιπών διοικητικών εγγράφων που εκ-δίδονται από τις δηµοτικές υπηρεσίες που λειτουργούνστα όρια της διοικητικής ενότητας, καθώς και η ευθύνητης λειτουργίας των δηµοτικών υπηρεσιών που είναι ε-γκατεστηµένες στη δηµοτική ενότητα. Με την ανάθεσητοπικών αρµοδιοτήτων στους αντιδηµάρχους, η δηµοτι-κή αρχή αποκτά διαρκή εικόνα της πορείας του δηµοτι-κού έργου σε όλη τη δηµοτική περιφέρεια. Ο αριθµόςτων αντιδηµάρχων προσδιορίζεται µε βάση τον πληθυ-σµό του δήµου. Στην περίπτωση των νησιωτικών δήµων,λαµβάνεται ως κριτήριο και ο αριθµός των δηµοτικών ε-νοτήτων. Η θητεία των αντιδηµάρχων είναι πλέον τουλά-χιστον δυόµιση έτη κατ’ αντιστοιχία µε τη θητεία των µε-λών της οικονοµικής επιτροπής και της επιτροπής ποιό-τητας ζωής, στις οποίες οι αρµόδιοι αντιδήµαρχοι είναιπρόεδροι, προκειµένου να υπάρχει συνέχεια και αποτε-λεσµατικότητα στο έργο του δήµου. Η ανάκληση τουδιορισµού του αντιδηµάρχου επιτρέπεται κατόπιν ειδι-κώς αιτιολογηµένης απόφασης για λόγους πληµµελούςάσκησης των καθηκόντων του.

Άρθρο 60

Με το άρθρο 60 του παρόντος καθορίζεται η διαδικα-σία εκλογής νέου δηµάρχου σε περίπτωση που η θέσητου δηµάρχου µείνει κενή για οποιονδήποτε λόγο. Κάθεαπόφαση σχετικά µε την εκλογή του δηµάρχου, ελέγχε-ται από τον Ελεγκτή Νοµιµότητας.

Άρθρο 61

Στο άρθρο 61 καταγράφεται το πλαίσιο των υποχρεώ-σεων του δηµάρχου, των αντιδηµάρχων και των µελώντων επιτροπών για τη διασφάλιση της χρηστής διοίκη-σης και θεσπίζεται η υποχρέωση κατάρτισης κώδικα συ-

32

µπεριφοράς για τους αιρετούς εκπροσώπους των Ο.Τ.Α.α’ βαθµού.

Άρθρα 62 και 63

Η Εκτελεστική Επιτροπή είναι το όργανο που συστή-νεται από τον δήµαρχο και τους αντιδηµάρχους. Ο ρό-λος της Εκτελεστικής Επιτροπής είναι κυρίως ο συντονι-σµός της εκτελεστικής λειτουργίας και ειδικότερα της υ-λοποίησης του προγράµµατος της δηµοτικής αρχής. Μετην καθιέρωση της Εκτελεστικής Επιτροπής, η «δηµαρ-χιακή» λειτουργία καθίσταται συλλογική και αναβαθµίζε-ται, σε αντίθεση µε την παραδοσιακή δηµαρχοκεντρικήλογική του ισχύοντος δηµοτικού συστήµατος διακυβέρ-νησης.

Άρθρο 64

Με το άρθρο 64 αναµορφώνονται οι διατάξεις για τηνεκλογή του προεδρείου του δηµοτικού συµβουλίου, οι ο-ποίες προσαρµόζονται στη θητεία των πέντε ετών ενώπαράλληλα προβλέπεται εκλογή του γραµµατέα τουσυµβουλίου από την ελάσσονα αντιπολίτευση. Επίσης, ηπαραίτηση από τα αιρετά αξιώµατα του Προέδρου, τουΑντιπροέδρου και του Γραµµατέα του Συµβουλίου, γίνε-ται οριστική αφότου πληρωθεί η αντίστοιχη θέση που έ-µεινε κενή, προκειµένου να αποφευχθούν φαινόµεναδυσλειτουργίας των συλλογικών οργάνων. Τέλος, ορίζε-ται ότι η εκλογή στο αξίωµα του Αντιπροέδρου ή τουΓραµµατέα δεν συνεπάγεται κώλυµα συµµετοχής στις ε-πιτροπές του ∆ηµοτικού Συµβουλίου.

Άρθρο 65

Στο άρθρο 65 προσδιορίζονται οι αρµοδιότητες τουδηµοτικού συµβουλίου και συµπληρώνονται σε σχέση µετις αντίστοιχες διατάξεις του ισχύοντος Κ.∆.Κ. µε τη δυ-νατότητα του ∆ηµοτικού Συµβουλίου να µεταβιβάζειστην επιτροπή ποιότητας ζωής, ένα νέο συλλογικό όρ-γανο του δήµου, αποφασιστικές αρµοδιότητες, σχετικέςµε το αντικείµενό της.

Άρθρο 66

Στο άρθρο 66 ορίζεται ότι τα µέλη του δηµοτικού συµ-βουλίου ανήκουν σε δηµοτικές παρατάξεις, ανάλογα µετο συνδυασµό µε τον οποίο έχουν εκλεγεί, ενώ ρυθµίζε-ται η διαδικασία ανεξαρτητοποίησης ή διαγραφής δηµο-τικού συµβούλου από την παράταξη στην οποία ανήκει.Τέλος, καθιερώνεται ρητά υποχρέωση της δηµοτικής αρ-χής να παραχωρεί στις δηµοτικές παρατάξεις κατάλληλαεξοπλισµένο χώρο καθώς και γραµµατειακή υποστήριξηγια την καλύτερη λειτουργία τους.

Άρθρο 67

Με το άρθρο 67 αναµορφώνεται η διαδικασία σύγκλη-σης του δηµοτικού συµβουλίου, για την καλύτερη οργά-νωση του διαλόγου και την εύρυθµη λειτουργία του. Έ-τσι καθιερώνεται ο θεσµός των ειδικών αγορητών, µεπροεγγραφή πριν από τη συζήτηση του θέµατος στοΠροεδρείο, προκειµένου να αποφευχθούν φαινόµενακατάχρησης του χρόνου από τους οµιλητές, δεδοµένουκαι του αυξηµένου αριθµού των µελών των συµβουλίωντων νέων µεγαλύτερων ∆ήµων.

Άρθρο 68

Στο άρθρο 68 προβλέπονται οι υποχρεώσεις των συµ-βούλων για την εκτέλεση των καθηκόντων τους και τησυµµετοχή τους στις συνεδριάσεις των οργάνων του δή-µου και θεσπίζεται πλέον ως πειθαρχικό παράπτωµα η α-δικαιολόγητη απουσία τους, σε αντίθεση µε τον ισχύο-ντα Κ.∆.Κ., που προβλέπει την επιβολή διοικητικού µέ-τρου.

Άρθρο 69

Στο άρθρο 69 καθορίζεται ο τρόπος λειτουργίας του∆ηµοτικού Συµβουλίου. Για την άσκηση των καθηκόντωντου, κάθε δηµοτικός σύµβουλος µπορεί να ζητά πληρο-φορίες και στοιχεία από το δήµαρχο, την οικονοµική επι-τροπή και την επιτροπή ποιότητας ζωής.

Άρθρο 70

Στο άρθρο 70 προβλέπεται η δυνατότητα του ∆ηµοτι-κού Συµβουλίου να συνιστά µε τον εσωτερικό κανονισµόλειτουργίας του επιτροπές από τα µέλη του, υπαλλή-λους και εµπειρογνώµονες για την επεξεργασία και ει-σήγηση θεµάτων αρµοδιότητάς του όπως προβλέπεταικαι µε τον ισχύοντα Κ.∆.Κ., συµπληρώνονται όµως οισχετικές διατάξεις και εισάγουν υποχρέωση για τουςτουριστικούς ∆ήµους να συγκροτούν επιτροπή τουριστι-κής προβολής και ανάπτυξης του ∆ήµου, για την επεξερ-γασία των αντίστοιχων θεµάτων.

Άρθρο 71

Στο άρθρο 71 καθιερώνεται η υποχρέωση κάθε ∆ήµουνα διαθέτει επίσηµη ιστοσελίδα στην οποία θα δηµοσιεύ-ονται όλες οι αποφάσεις των οργάνων του. Η µη τήρησητης υποχρέωσης δηµοσιότητας των αποφάσεων στην ε-πίσηµη ιστοσελίδα, συνιστά λόγο ακυρότητας της από-φασης.

Άρθρο 72

Με το άρθρο 72 η ∆ηµαρχιακή Επιτροπή µετονοµάζε-ται σε Οικονοµική και αναβαθµίζεται, ως προς τις λει-τουργίες οικονοµικού ελέγχου και τακτικής παρακολού-θησης της υλοποίησης του προϋπολογισµού.

Άρθρο 73

Με το άρθρο 73 συστήνεται στους δήµους άνω των δέ-κα χιλιάδων κατοίκων η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, ως έ-να νέο αποφασιστικό και εισηγητικό όργανο, µε σηµαντι-κές αρµοδιότητες σε θέµατα ποιότητας ζωής, καθώς καισε θέµατα πολεοδοµικού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα.

Στην αρµοδιότητα της Επιτροπής Ποιότητας εντάσσο-νται και όλες οι αρµοδιότητες που είχε η δηµαρχιακή ε-πιτροπή σχετικά µε την αδειοδότηση των καταστηµάτωνυγειονοµικού ενδιαφέροντος και λοιπών εγκαταστάσε-ων, πλην αυτών που άπτονται της αρµοδιότητας τουσυµβουλίου της δηµοτικής κοινότητας, διότι τα ανωτέρωθέµατα σχετίζονται άµεσα µε την ποιότητα ζωής των πό-λεων και την προστασία του περιβάλλοντος.

Με τη συγκρότησή της Επιτροπής αυτής, ένας κρίσι-µος και διαρκώς αναπτυσσόµενος τοµέας δηµοτικής πο-λιτικής, όπως είναι τα ζητήµατα περιβαλλοντικής προ-

33

στασίας και ιδιαίτερα τα πολεοδοµικά και χωροταξικά,γίνεται αντικείµενο ενός συλλογικού και αντιπροσωπευ-τικού οργάνου περισσότερο ευέλικτου από το πολυπλη-θές ∆ηµοτικό Συµβούλιο. Παράλληλα όµως προβλέπεταιη δυνατότητα του δηµοτικού συµβουλίου να αποφασίζειτο ίδιο για θέµατα αρµοδιότητας της Επιτροπής, που κρί-νει ότι είναι ιδιαίτερα σοβαρά.

Άρθρο 74

Με το άρθρο 74 καθορίζονται ο τρόπος και η διαδικα-σία εκλογής των µελών της Οικονοµικής Επιτροπής καιτης Επιτροπής Ποιότητας Ζωής. Η εκλογή των µελώντων οργάνων αυτών γίνεται κατά τις ίδιες ηµεροµηνίεςεκλογής του προεδρείου του συµβουλίου. Κώλυµα εκλο-γής στις Επιτροπές αυτές, επιφυλάσσεται πλέον µόνογια τον πρόεδρο του δηµοτικού συµβουλίου.

Άρθρο 75

Με το άρθρο 75 περιγράφεται αναλυτικά ο τρόπος λει-τουργίας της Οικονοµικής Επιτροπής και της ΕπιτροπήςΠοιότητας Ζωής, οι αποφάσεις των οποίων δηµοσιεύο-νται υποχρεωτικά στην ιστοσελίδα του δήµου µε ευθύνητου προέδρου τους.

Άρθρο 76

Με το άρθρο 76 θεσπίζεται ένα νέο γνωµοδοτικό όρ-γανο, η ∆ηµοτική Επιτροπή ∆ιαβούλευσης, το οποίο συ-γκροτείται σε δήµους µε πληθυσµό µεγαλύτερο από10.000 κατοίκους, µε απόφαση του ∆ηµοτικού Συµβουλί-ου, η οποία λαµβάνεται µε πλειοψηφία των 2/3 των µε-λών του. Με την ίδια διαδικασία µπορεί να συγκροτηθείπροαιρετικά και σε µικρότερους δήµους. Η Επιτροπή ∆η-µοτικής ∆ιαβούλευσης προσφέρει τη δυνατότητα συ-γκροτηµένης, θεσµοποιηµένης και ανοικτής συµµετοχήςκαι ανταλλαγής επιχειρηµάτων σε εκπροσώπους της το-πικής κοινωνίας, αλλά και σε δηµότες οι οποίοι µέχρι σή-µερα αναζητούσαν µεµονωµένα την πρόσβαση και επιρ-ροή στη δηµοτική ηγεσία. Μέσω αυτού του οργάνου,µπορούν να συγκροτηθούν συνεκτικές στρατηγικές καιανοικτές συναινέσεις των σηµαντικότερων παραγόντωντης τοπικής κοινωνίας, ως προς τις βασικές αναπτυξια-κές επιλογές και τη στρατηγική του δήµου. Με αυτό τοντρόπο, µπορούν να επιταχυνθούν αποφασιστικά και νακαταστούν περισσότερο αποτελεσµατικές και επωφε-λείς για το σύνολο της τοπικής κοινωνίας οι βασικές α-ναπτυξιακές και ρυθµιστικές πολιτικές και επιλογές τουδήµου.

Άρθρο 77

Με το άρθρο 77 καθιερώνεται ο θεσµός του συµπαρα-στάτη του δηµότη και της επιχείρησης σε δήµους πληθυ-σµού άνω των 20.000 κατοίκων. Τα πολυσυζητηµέναπροβλήµατα κακοδιοίκησης στους δήµους, τα παράπονααρκετών πολιτών για µεροληψία και επιλεκτική πρόσβα-ση στα κέντρα αποφάσεων των δηµοτικών αρχών, αλλάκαι η υπερφόρτωση του δηµάρχου από αιτήµατα και πα-ράπονα µεµονωµένων πολιτών και οµάδων, καθιστούν α-ναγκαία την καθιέρωση ενός νέου θεσµού διαµεσολάβη-σης µεταξύ διοικουµένων και δηµοτικών αρχών και υπη-ρεσιών. Ο συµπαραστάτης του δηµότη και της επιχείρη-

σης θα έχει ως αποστολή την έγκαιρη καταπολέµησητης κακοδιοίκησης, τη διασφάλιση της αµεροληψίας τωνδηµοτικών αρχών, τη βελτίωση της εξυπηρέτησης τωνπολιτών και των επιχειρήσεων, καθώς και την αποσυµ-φόρηση του δηµάρχου και άλλων αιρετών οργάνων τουδήµου από την ασφυκτική και, συχνά, παραλυτική, συσ-σώρευση αιτηµάτων και παραπόνων των πολιτών. Μέσωτου δηµοτικού συµπαραστάτη θα αποτρέπονται πρόσθε-τες διοικητικές διαδικασίες, προσφυγές στην εποπτεία,σε ελεγκτικούς µηχανισµούς και στη δικαιοσύνη, επειδήπολλά προβλήµατα κακοδιοίκησης θα επιλύονται στοπλαίσιο του ίδιου του δήµου, µε αποτέλεσµα και την α-ποσυµφόρηση των ελεγκτικών µηχανισµών, καθώς καιτην εξοικονόµηση διαδικασιών, πόρων, χρόνου και χρή-µατος. Ως δηµοτικός συµπαραστάτης θα επιλέγεται πρό-σωπο κύρους και εµπειρίας, µε ευρεία αποδοχή, αφού ηεπιλογή του θα πρέπει να συγκεντρώνει ισχυρή πλειοψη-φία των 2/3 στο δηµοτικό συµβούλιο. Με την ίδια πλειο-ψηφία παρέχεται δυνατότητα ανάκλησης της επιλογήςτου, για πληµµελή εκτέλεση των καθηκόντων του, µε ει-δική αιτιολογία. Παράλληλα, αποφεύγεται το ενδεχόµε-νο πρόκλησης πολιτικών και προσωπικών ανταγωνισµών,µέσω της καθιέρωσης κωλύµατος εκλογής του δηµοτι-κού συµπαραστάτη σε αιρετό αξίωµα.

Άρθρο 78

Με το άρθρο 78 δηµιουργείται ένας καινούριος θε-σµός, η αναγκαιότητα του οποίου επιβάλλεται για την ε-νίσχυση της ένταξης των µεταναστών στην τοπική κοι-νωνία. Ειδικότερα, µε απόφαση του δηµοτικού συµβουλί-ου, συστήνεται και λειτουργεί σε κάθε δήµο, συµβούλιοένταξης µεταναστών ως συµβουλευτικό όργανο του δή-µου µε κύριο έργο την καταγραφή και τη διερεύνησηπροβληµάτων που αντιµετωπίζουν οι µετανάστες πουκατοικούν µόνιµα στην περιφέρεια του δήµου και µε στό-χο την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ∆’ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ

Στα άρθρα 79-91 του κεφαλαίου αυτού περιλαµβάνο-νται οι ρυθµίσεις, σχετικά µε τις αρµοδιότητες και τη λει-τουργία των οργάνων της ενδοδηµοτικής αποκέντρω-σης. Στα συγκεκριµένα άρθρα περιλαµβάνονται οι νέεςρυθµίσεις που εισάγονται µε το παρόν νοµοσχέδιο αλλάκαι ισχύουσες διατάξεις για την ενότητα των ρυθµίσεων.Ειδικότερα:

Άρθρο 79

Με το άρθρο 79 καθορίζεται η διαδικασία εκλογής τουπροέδρου συµβουλίου της δηµοτικής κοινότητας µεταξύτων µελών του συµβουλίου.

Άρθρο 80

Με το άρθρο 80 ορίζεται ότι πρόεδρος του συµβουλίουτης τοπικής κοινότητας ή εκπρόσωπος τοπικής κοινότη-τας εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς υποψήφιος τουπλειοψηφήσαντος στην τοπική κοινότητα συνδυασµού.Ο πρόεδρος του συµβουλίου και ο εκπρόσωπος της τοπι-κής κοινότητας µετέχει στις συνεδριάσεις του δηµοτικού

34

συµβουλίου µε δικαίωµα ψήφου, όταν στην ηµερήσιαδιάταξη περιλαµβάνεται θέµα που αφορά ειδικά την α-ντίστοιχη τοπική κοινότητα.

Άρθρο 81

Με το άρθρο 81 καθορίζονται οι αρµοδιότητες τουπροέδρου και του αντιπροέδρου της δηµοτικής κοινότη-τας.

Άρθρο 82

Με το άρθρο 82 απαριθµούνται περιοριστικά οι αρµο-διότητες του προέδρου ή εκπροσώπου της τοπικής κοι-νότητας.

Άρθρα 83 και 84

Με τα άρθρα 83 και 84 περιγράφονται οι αρµοδιότητεςαποφασιστικού και γνωµοδοτικού χαρακτήρα του συµ-βουλίου της δηµοτικής κοινότητας και της τοπικής κοινό-τητας αντιστοίχως, µε γνώµονα τη συµµετοχή τους στηδιαδικασία λήψης αποφάσεων σε θέµατα που αφορούνστη δηµοτική ή τοπική κοινότητα, ενισχύοντας µε τοντρόπο αυτό το ρόλο τους. Στις τοπικές κοινότητες στιςοποίες εκλέγεται τοπικός εκπρόσωπος, αυτός ασκεί καιτις αρµοδιότητες του συµβουλίου της τοπικής κοινότη-τας, ενώ ο πρόεδρος και τα συµβούλια των δηµοτικώνκοινοτήτων ασκούν - εκτός από τις προσδιοριζόµενεςγια αυτούς αρµοδιότητες - και εκείνες των τοπικών κοι-νοτήτων.

Άρθρο 85

Με το άρθρο 85 ενισχύεται η λαϊκή συµµετοχή µε τηνεπαναφορά του θεσµού των συνελεύσεων των τοπικώνκοινοτήτων. Ειδικότερα, καλούνται οι κάτοικοι και οι φο-ρείς της τοπικής κοινότητας, τουλάχιστον µια φορά κατ’έτος σε συνέλευση και προτείνουν στα αρµόδια όργανατου δήµου τις δράσεις που πρέπει να αναλάβει ο δήµος,ανάλογα µε το χαρακτήρα των αναγκών των κατοίκωντης τοπικής κοινότητας και τις προτεραιότητες για τηντοπική ανάπτυξη, ιδίως ως προς:

α) την παροχή κοινωνικών ή άλλων υπηρεσιών για τηνεξυπηρέτηση των κατοίκων της περιοχής τους,

β) τη λήψη µέτρων για την προστασία των ηλικιωµέ-νων και των παιδιών στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτι-κής του δήµου,

γ) τα έργα που πρέπει να εκτελεστούν στην τοπικήκοινότητα,

δ) την παροχή υπηρεσιών για την τουριστική αξιοποίη-ση και προβολή της τοπικής κοινότητας,

ε) την εφαρµογή πολιτιστικών, ψυχαγωγικών και αθλη-τικών προγραµµάτων και

στ) κάθε άλλο θέµα που αφορά την τοπική κοινότητα.

Άρθρο 86

Με το άρθρο 86 θεσπίζεται η υποχρέωση κατάρτισηςσχεδίου προϋπολογισµού εξόδων δηµοτικής ή τοπικήςκοινότητας µε αποφάσεις των αντιστοίχων συµβουλίωντους, ο οποίος, κατόπιν ελέγχου από την οικεία οικονο-µική επιτροπή, εντάσσεται στο σχέδιο προϋπολογισµούτου δήµου. Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται η αποτύ-πωση των πραγµατικών αναγκών των δηµοτικών και το-

πικών κοινοτήτων καθώς και η νοµιµότητα της δράσηςτους. Επίσης, το συµβούλιο της δηµοτικής ή τοπικής κοι-νότητας, εισηγείται στην εκτελεστική επιτροπή τις δρά-σεις και τα έργα τοπικού χαρακτήρα που πρέπει να περι-λαµβάνει το επιχειρησιακό πρόγραµµα του δήµου, ανά-λογα µε τις ανάγκες των κατοίκων της περιφέρειάςτους, συµµετέχοντας θεσµοθετηµένα έτσι στον προ-γραµµατισµό του δήµου.

Άρθρο 87

Με το άρθρο 87 περιγράφεται η διαδικασία υλοποίη-σης των αποφάσεων του συµβουλίου δηµοτικής ή τοπι-κής κοινότητας. Οι αποφάσεις του συµβουλίου για θέµα-τα που αφορούν τη δηµοτική ή τοπική κοινότητα, διαβι-βάζονται στο δήµαρχο, προκειµένου να τεθούν υπόψητων αρµοδίων δηµοτικών οργάνων, τα οποία οφείλουννα ενηµερώσουν σχετικά το συµβούλιο της δηµοτικής ήτοπικής κοινότητας. Επίσης, κάθε σχετική µε τα ανωτέ-ρω ενέργεια των οργάνων του δήµου, κοινοποιείται υπο-χρεωτικά στον πρόεδρο του συµβουλίου για την περαι-τέρω ενηµέρωση του οικείου συµβουλίου.

Άρθρο 88

Με το άρθρο 88 περιγράφεται η διαδικασία σύγκλησηςτου συµβουλίου τοπικής και δηµοτικής κοινότητας κατάτο γενικό πρότυπο των λοιπών συλλογικών οργάνων τουδήµου. Η καινοτοµία της διάταξης αυτής έγκειται στηδυνατότητα σύγκλησης του συµβουλίου τοπικής κοινό-τητας, κατόπιν αιτήµατος του 1/3 τουλάχιστον των κα-τοίκων της τοπικής κοινωνίας.

Άρθρο 89

Με το άρθρο 89 ρυθµίζονται θέµατα σχετικά µε τον τό-πο συνεδρίασης, την απαρτία και λήψη αποφάσεων τουσυµβουλίου της δηµοτικής ή τοπικής κοινότητας. Ειδικό-τερα, το συµβούλιο έχει απαρτία όταν είναι παρόντα τα2/3 των µελών του, δηλαδή στα τριµελή συµβούλια η α-παρτία υπάρχει µε την παρουσία των δύο µελών, ενώ γιατη λήψη απόφασης, απαιτείται καταρχήν η απόλυτηπλειοψηφία των παρόντων.

Άρθρο 90

Με το άρθρο 90 περιγράφονται οι υποχρεώσεις τωνσυµβούλων των δηµοτικών και τοπικών κοινοτήτων κατάτο πρότυπο των υποχρεώσεων και καθηκόντων των δη-µοτικών συµβούλων.

Άρθρο 91

Με το άρθρο 91 ενισχύεται ο θεσµός της δηµοτικής απο-κέντρωσης µε τη σύσταση δηµοτικών ή τοπικών γραφείων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΑΙΡΕΤΩΝ

Στα άρθρα 92 και 93 του κεφαλαίου αυτού περιλαµβά-νονται οι νέες ρυθµίσεις που αφορούν στην καταστατικήθέση των αιρετών και ειδικότερα στα θέµατα των αποδο-χών τους και στην ειδική άδεια που λαµβάνουν αιρετοίµε υπαλληλική ιδιότητα. Στο κεφάλαιο αυτό δεν περι-λαµβάνονται λοιπές διατάξεις του αντίστοιχου κεφαλαί-

35

ου του Κ∆Κ, οι οποίες εξακολουθούν να ισχύουν. Ειδικό-τερα:

Άρθρο 92

Με το άρθρο 92 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,ρυθµίζεται για πρώτη φορά το θέµα των απολαβών τωναιρετών της πρωτοβάθµιας αυτοδιοίκησης, µε την καθιέ-ρωση αντιµισθίας αντί των εξόδων παράστασης, στοπλαίσιο µιας προσπάθειας εξορθολογισµού τους αλλάκαι δικαιότερης αντιµετώπισης του ζητήµατος των απο-δοχών τους, ανάλογα µε τη θέση ευθύνης που κατέχουν.

Ειδικότερα, µε τις παραγράφους 2 και 3, προσδιορίζε-ται, ως ανώτατο όριο για την αντιµισθία, το ύψος των α-ποδοχών του Γενικού Γραµµατέα Υπουργείου, για δη-µάρχους δήµων µε πληθυσµό άνω των εκατό χιλιάδωνκατοίκων και βαίνει µειούµενη σε ποσοστό αυτών, σε δη-µάρχους δήµων µε µικρότερο πληθυσµό. Σε ποσοστό50% επί της αντιµισθίας των δηµάρχων λαµβάνουν αντι-µισθία οι αντιδήµαρχοι, ενώ σε ποσοστό 40% αυτής λαµ-βάνουν αντιµισθία οι πρόεδροι των δηµοτικών συµβου-λίων και ο συµπαραστάτης του δηµότη. Ιδιαίτερη πρό-νοια λαµβάνεται για τα αιρετά όργανα που έχουν χαρα-κτηριστεί ως Άτοµα µε Αναπηρίες, των οποίων η αντιµι-σθία προσαυξάνεται κατά 20%. Επίσης, σε περίπτωσηπου οι ανωτέρω αιρετοί είναι υπάλληλοι του δηµόσιουκαι ιδιωτικού τοµέα, των οποίων η δικαιούµενη αντιµι-σθία είναι µικρότερη των πάσης φύσεως αποδοχών τηςθέσης τους, τότε αυτή προσαυξάνεται κατά το ποσό τηςδιαφοράς, η οποία όµως δεν µπορεί να υπερβαίνει τις α-ποδοχές του Γενικού Γραµµατέα Υπουργείου.

Άρθρο 93

Με τις διατάξεις του άρθρου 93, προβλέπεται για τουςαιρετούς µε συγκεκριµένα αξιώµατα καθώς και για τονσυµπαραστάτη του δηµότη, που έχουν την ιδιότητα τουυπαλλήλου δηµόσιου ή ιδιωτικού τοµέα και λαµβάνουναντιµισθία, η χορήγηση υποχρεωτικής άδειας άνευ απο-δοχών για όλο το διάστηµα που ασκούν τα καθήκοντάτους, προκειµένου να διασφαλίζεται η αποτελεσµατικήάσκηση αυτών. Παράλληλα, για τη διευκόλυνση της ά-σκησης των καθηκόντων τους, προβλέπεται και ειδική ά-δεια συγκεκριµένων ηµερών και για άλλες κατηγορίεςαιρετών που έχουν την υπαλληλική ιδιότητα, συµπερι-λαµβανοµένων των προέδρων δηµοτικών και τοπικώνκοινοτήτων.

Το χρονικό διάστηµα χρήσης της εν λόγω ειδικής άδει-ας θεωρείται πραγµατικός χρόνος υπηρεσίας για όλα ταυπαλληλικά, εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώµατα πουαπορρέουν ενώ λαµβάνεται µέριµνα ώστε οι ασφαλιστι-κές εισφορές να καταβάλλονται από το δήµο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄ΜΕΤΑΒΙΒΑΖΟΜΕΝΕΣ ΑΡΜΟ∆ΙΟΤΗΤΕΣ

ΣΤΟΥΣ ∆ΗΜΟΥΣ

Άρθρο 94

Με το Πρόγραµµα «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ», όπως, έχει, ήδη,εκτεθεί, επαναθεµελιώνεται η Πρωτοβάθµια Αυτοδιοίκη-ση µε λιγότερους και ισχυρότερους ∆ήµους σε όλη τη

χώρα, οι οποίοι χωροθετούνται µε βάση αντικειµενικά(γεωγραφικά, δηµογραφικά, αναπτυξιακά κ.α.) κριτήρια,ικανοί για ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις, νααξιοποιούν, δυναµικά, την τεχνολογία και τις σύγχρονεςµεθόδους διοίκησης, έτοιµοι να υποδεχθούν διευρυµέ-νες αρµοδιότητες, ιδίως από τις Νοµαρχιακές Αυτοδιοι-κήσεις, στους τοµείς, όπως της παιδείας, της πρόνοιας,της υγείας, της απασχόλησης, της έκδοσης οικοδοµικώναδειών και πολεοδοµικών εφαρµογών εντοπισµένης,χωρικά, ρύθµισης.

Η διεύρυνση των γεωγραφικών και πληθυσµιακών ο-ρίων των ∆ήµων διαµορφώνει νέο πλαίσιο οργάνωσηςκαι λειτουργίας της πρωτοβάθµιας αυτοδιοίκησης. Η έν-νοια «τοπική υπόθεση», αλλάζοντας κλίµακα, διευρύνε-ται και οδηγεί, κατ’ ακολουθίαν, σε ανάλογη ενδυνάµω-ση του ρόλου των νέων ∆ήµων στον τοπικό αναπτυξιακόπρογραµµατισµό και στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιώνπρος τους πολίτες σε καίριους τοµείς.

Υπό το ανωτέρω πρίσµα µε πρόσθετο κριτήριο την αρ-χή της εγγύτητας των παρεχόµενων, προς τον πολίτη, υ-πηρεσιών και µε γνώµονα, όπως έχει προαναφερθεί, τοχαρακτήρα της υπόθεσης ως τοπικής, κατά συνεκτίµησητων διευρυµένων διοικητικών ορίων των νέων ∆ήµων α-πονέµεται σειρά πρόσθετων αρµοδιοτήτων, για τις οποί-ες καταβλήθηκε προσπάθεια να ενταχθούν στους ήδηδιαµορφωµένους, από το άρθρο 75 του Κώδικα ∆ήµωνκαι Κοινοτήτων, θεµατικούς τοµείς αρµοδιοτήτων. Επι-σηµειώνεται, ότι οι αρµοδιότητες αυτές ασκούντο, απότις Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις.

Ιδιαίτερη έµφαση έχει δοθεί στον τοµέα των πολεοδο-µικών εφαρµογών, στον αγροτικό τοµέα, στον αναπτυ-ξιακό, στη λειτουργική υποστήριξη των σχολικών δοµών,στον τοµέα του περιβάλλοντος, καθώς και σ’ εκείνο τηςεύρυθµης λειτουργίας των πόλεων.

Ορισµένες αρµοδιότητες στους τοµείς Γεωργίας, Κτη-νοτροφίας, Αλιείας, ∆ηµόσιας Υγείας και Προστασίαςτου Περιβάλλοντος, θα ασκηθούν από 1.1.2013 µε γνώ-µονα τη διασφάλιση πληρέστερων αντίστοιχων λειτουρ-γικών υποδοµών από τους δήµους, καθώς και την εξειδι-κευµένη στελέχωσή τους.

Ειδικότερα:Ο τοµέας του Περιβάλλοντος εµπλουτίζεται µε σειρά

σηµαντικών αρµοδιοτήτων άµεσης άσκησης, που επικε-ντρώνονται στην έκδοση οικοδοµικών αδειών, στον έ-λεγχο εφαρµογής ρυµοτοµικών σχεδίων στο έδαφος,στον έλεγχο τοπογραφικών διαγραµµάτων, που προορί-ζονται για σύνταξη πράξεων τακτοποιήσεως και αναλο-γισµού ή πράξεων εφαρµογής, στην επίβλεψη τοπογρα-φικών µελετών πράξεων εφαρµογής ΣΠ, στην προκα-ταρτική ανάπλαση περιοχής, στην εφαρµογή πολεοδοµι-κών σχεδίων, που δεν έχουν γενικότερο χαρακτήρα, κα-θώς και στη διαχείριση στερεών αποβλήτων σε όλα ταστάδιά της, στο πλαίσιο του σχετικού ΠεριφερειακούΠρογραµµατισµού.

Υπό τον τοµέα της Ποιότητας Ζωής και Εύρυθµης Λει-τουργίας των Πόλεων, περιλαµβάνονται πρόσθετες αρ-µοδιότητες, που σχετίζονται, κυρίως, µε τη χορήγηση α-δειών ίδρυσης και λειτουργίας αρτοποιείων, την εγκατά-σταση, λειτουργία και συντήρηση ανελκυστήρων, τη σύ-σταση Επιτροπής φιλικού διακανονισµού για επίλυσηδιαφορών µεταξύ προµηθευτών, καταναλωτών και ενώ-

36

σεων καταναλωτών, τον καθορισµό των προδιαγραφώντων στάσεων και των στεγάστρων αναµονής επιβατώντων αστικών και υπεραστικών γραµµών, την απαγόρευσητης δηµιουργίας θέσεων στάθµευσης σε ορισµένους χώ-ρους, την παραλαβή των αποσυροµένων δικύκλων, µοτο-συκλετών και µοτοποδηλάτων στους ∆ήµους, όπου δενυπάρχουν υποκαταστήµατα του Ο.∆.∆.Υ., τη µελέτη τωνέργων συντήρησης και τη βελτίωση του δηµοτικού οδι-κού δικτύου, τη µελέτη, την εκτέλεση και την επίβλεψητων εργασιών σήµανσης, σηµατοδότησης και ηλεκτρο-φωτισµού του οδικού δικτύου του ∆ήµου, τον καθορισµότων αστικών γραµµών λεωφορείων, καθώς και της αφε-τηρίας, της διαδροµής, των στάσεων και του τέρµατοςτων αντίστοιχων γραµµών και τον καθορισµό κοµίστρωναστικών φορέων παροχής συγκοινωνιακού έργου.

Στον τοµέα της Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγ-γύης εντάσσεται σειρά άµεσης άσκησης αρµοδιοτήτωνπου ενισχύουν, σηµαντικά το πεδίο της Κοινωνικής Πρό-νοιας. Με τον τρόπο αυτό διευρύνεται το πλαίσιο παρέµ-βασης των ∆ήµων της Χώρας στην εφαρµογή προνοια-κού χαρακτήρα πολιτικών, κατά τα πρότυπα των εθνικώνσυστηµάτων Κοινωνικής Πρόνοιας χωρών της Ευρωπαϊ-κής Ένωσης.

Ενδεικτικώς, θα πρέπει να µνηµονευθούν οι αρµοδιό-τητες για την έκδοση πιστοποιητικών οικονοµικής αδυ-ναµίας, τη δωρεάν παραχώρηση της χρήσης οικηµάτων,ένεκα απορίας ή για άλλους σοβαρούς λόγους, τη χορή-γηση κάρτας αναπηρίας, την ευθύνη της διαδικασίας κα-ταβολής επιδοµάτων σε όσους έχουν σοβαρά προβλή-µατα υγείας (τυφλοί, κωφάλαλοι, ανασφάλιστοι παρα-πληγικοί κ.α.) καθώς και την αναγνώριση δικαιούχωνστεγαστικής συνδροµής.

Mε γνώµονα την αποτελεσµατικότερη άσκηση των αρ-µοδιοτήτων, που σχετίζονται µε την προστασία της υγεί-ας προβλέπεται η µεταφορά αρµοδιοτήτων του Υπουρ-γείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης από τις∆.Υ.Π.Ε., στους δήµους, µε ιδιαίτερη έµφαση στις Μονά-δες Πρωτοβάθµιας Υγείας (Μ.Π.Υ.). Η µεταφορά θα γίνειµε προεδρικό διάταγµα το οποίο θα εκδοθεί το αργότεροεντός διετίας και θα περιλαµβάνει πέραν της µεταφοράςτων αρµοδιοτήτων, µεταφορά αντίστοιχων υπηρεσιώνκαι οργανικών θέσεων, ενώ θα προβλέπει, παραλλήλως,και µετάταξη του υπηρετούντος προσωπικού. Επίσης πα-ρέχεται η δυνατότητα υλοποίησης προγραµµάτων δηµό-σιας υγιεινής που οργανώνονται από το Υπουργείο Υγεί-ας και Πρόνοιας ή από άλλα Υπουργεία, το κόστος τωνοποίων βαρύνει απευθείας τον προϋπολογισµό του αντί-στοιχου Υπουργείου, εκτάκτων προγραµµάτων δηµόσιαςυγείας, τα οποία εκτελούνται µε έκτακτη χρηµατοδότη-ση, καθώς και προγραµµάτων δηµόσιας υγείας που χρη-µατοδοτούνται από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ε-πίσης, ανατίθεται η αρµοδιότητα οργάνωσης της διενέρ-γειας εµβολιασµών, η τήρηση κανόνων υγιεινής των δη-µόσιων και ιδιωτικών σχολείων και ο ορισµός ιατρώνπρος εξέταση επαγγελµατιών και εργαζοµένων σε κατα-στήµατα υγειονοµικού ενδιαφέροντος για τη χορήγησηβιβλιαρίων υγείας.

Στον τοµέα Παιδείας, Πολιτισµού και Αθλητισµού οι∆ήµοι καθίστανται αρµόδιοι, κυρίως, για την εκπόνησηκαι εκτέλεση προγραµµάτων διά βίου µάθησης στο πλαί-σιο του αντίστοιχου περιφερειακού σχεδιασµού για τηστέγαση των δηµόσιων σχολικών µονάδων, είτε µε ανέ-γερση κτιρίων, είτε µε µίσθωση, για θέµατα σχετικά µετη λειτουργία των σχολείων, τη µεταφορά των µαθητών,

την οργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων για µαθητές,την κατανοµή πιστώσεων στις Σχολικές Επιτροπές γιατην επισκευή και συντήρηση σχολικών κτιρίων, τον καθο-ρισµό κοινωφελούς χρήσης σχολικών κτιρίων σε περί-πτωση παύσης της λειτουργίας τους, καθώς και το διορι-σµό διοικήσεων ιδρυµάτων που χορηγούν υποτροφίες.Επίσης, µε σχετική κοινή υπουργική απόφαση προβλέπε-ται η άσκηση εποπτείας των δήµων επί εθνικών αθλητι-κών κέντρων, ο προσδιορισµός των οποίων θα γίνει στοπλαίσιο της ανωτέρω κ.υ.α. κατά αντιστοιχία προς τη χω-ρική αρµοδιότητα του οικείου δήµου όπου εδρεύει το α-θλητικό κέντρο.

Προστίθεται αυτοτελής τοµέας αγροτικής ανάπτυξης,κτηνοτροφίας και αλιείας, στο πλαίσιο επιδίωξης αποτε-λεσµατικότερης και ουσιαστικότερης σύνδεσης των δή-µων µε τα προβλήµατα των αγροτών της χωρικής τουςαρµοδιότητας. Για το σκοπό αυτό ιδρύονται Γραφεία Γε-ωργικής Ανάπτυξης και απονέµεται σειρά αρµοδιοτήτωνµεταξύ των οποίων είναι η παροχή γνώµης για τον καθο-ρισµό Βιοµηχανικών και Επιχειρησιακών Περιοχών(Β.Ε.Π.Ε.) και για τη µελέτη των σχετικών περιβαλλοντι-κών επιπτώσεων, η µελέτη και η εκτέλεση έργων τεχνι-κής υποδοµής τοπικής σηµασίας, που αφορούν στη γε-ωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία και ιδίως αυτών,που σχετίζονται µε την αγροτική οδοποιία, την κατα-σκευή λιµνοδεξαµενών, τα έργα βελτίωσης βοσκοτόπωνκαι τα εγγειοβελτιωτικά έργα, καθώς και η άσκηση επο-πτείας επί των Τοπικών Οργανισµών Εγγείων Βελτιώσε-ων (Τ.Ο.Ε.Β). Μεταβιβάζεται, επίσης, σειρά αρµοδιοτή-των του τοµέα της Γεωργίας και της Κτηνοτροφίας, κα-θώς και ικανός αριθµός αρµοδιοτήτων που αφορούν τηναλιεία, οι οποίες ασκούντο µέχρι σήµερα από τις Νοµαρ-χιακές Αυτοδιοικήσεις, µε κριτήριο την τοπική διάστασήτους σε επίπεδο δήµων. Οι περιγραφείσες αρµοδιότητεςθα ενεργοποιηθούν, όπως προµνηµονεύθηκε, από1.1.2013 προς εξασφάλιση των αναγκαίων λειτουργικώνδοµών των αντίστοιχων υπηρεσιών.

Όπως προβλέπεται από την παράγραφο ΙΙ του άρθρου75 του Κώδικα ∆ήµων και Κοινοτήτων, οι ∆ήµοι ασκούν,σε τοπικό επίπεδο, κρατικού χαρακτήρα αρµοδιότητες,οι οποίες τους ανατέθησαν για την καλύτερη εξυπηρέτη-ση των πολιτών, στο πλαίσιο της κείµενης σχετικής νο-µοθεσίας.

Οι αρµοδιότητες αυτές εµπλουτίζονται και περιλαµβά-νουν εντοπισµένα θέµατα αστικής κατάστασης (πρόσλη-ψη και αλλαγή επωνύµου, εξελληνισµό του ονοµατεπω-νύµου Ελλήνων του εξωτερικού, οµογενών αλλοδαπώνπου αποκτούν την ελληνική ιθαγένεια και παλιννοστησά-ντων οµογενών, που έχουν την ελληνική ιθαγένεια), θέ-µατα που συνάπτονται µε τη χορήγηση αδειών ίδρυσηςυπεραγορών λιανικού εµπορίου, άσκησης υπαίθριουπλανόδιου εµπορίου, λειτουργίας εκθέσεων, και ίδρυσηςκαι λειτουργίας λαϊκών αγορών πλην Ν. Αθηνών – Πει-ραιώς και Θεσσαλονίκης.

Περιλαµβάνονται, ακόµη, αρµοδιότητες, οι οποίες α-φορούν την εφαρµογή της ισχύουσας νοµοθεσίας για τηχορήγηση αδειών εκµετάλλευσης περιπτέρων, τη λήψηαπόφασης σχετικά µε τον καθορισµό των ωρών ανοίγµα-τος, µεσηµβρινής διακοπής και κλεισίµατος των φαρµα-κείων και φαρµακαποθηκών, καθώς και τη συγκρότηση ε-πιτροπών για τον έλεγχο των πωλητών, παραγωγών καιεπαγγελµατιών των λαϊκών αγορών.

Επισηµαίνεται, ότι οι προεκτεθείσες πρόσθετες αρµο-διότητες συνυφαίνονται, όπως αναλυτικότερα προκύπτει

37

και από την επόµενη διάταξη, µε την άµεση άσκησή τουςαπό τους ∆ήµους. Περαιτέρω, υφίσταται και σειρά άλ-λων αρµοδιοτήτων, οι οποίες µέχρι σήµερα ασκούντο α-πό τις Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, αλλά, λόγω του χα-ρακτήρα τους, ως τοπικών υποθέσεων µεταβιβάζονταιστους ∆ήµους. Ιδιαίτερη παράµετρο αυτών αποτελεί τογεγονός ότι δεν συνυφαίνονται µε την άµεση άσκησητούτων, αλλά µε την απρόσκοπτη οργάνωσή τους, καικατ’ακολουθία µε την έναρξη άσκησής τους από1.1.2013.

Τούτο προκειµένου να διασφαλισθεί η αναγκαία υλικο-τεχνική υποδοµή και το απαραίτητο ανθρώπινο δυναµικό.

Οι αρµοδιότητες αυτές οριοθετούνται στο άρθρο 94,κατά τοµείς και εξειδικεύονται στις παραγράφους 1 (υπόαριθµούς 27 έως 29), 2 (υπό αριθµούς 30 έως 40), 3 (υπόαριθµούς Β26 έως και 34) και 5 (υπό αριθµούς 8 έως 69).

Άρθρο 95

Η προτεινόµενη διάταξη αποσκοπεί στη διασφάλισητων αναγκαίων οργανωτικών και λειτουργικών υποδο-µών των διοικητικών µονάδων, ώστε να καταστεί εφικτήη άσκηση των πρόσθετων αρµοδιοτήτων που απονέµο-νται στους ∆ήµους, στο πλαίσιο και της χρονικής κλιµά-κωσής τους (ικανός αριθµός από 1.1.2011 και σειρά το-µεακών αρµοδιοτήτων από 1.1.2013), µε πρωταρχικό,πάντοτε, στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη.

Η ρύθµιση αυτή θα πρέπει να συνεκτιµηθεί και µε τηνπροσπάθεια στελέχωσης των ∆ήµων µε έµπειρο και ε-ξειδικευµένο προσωπικό, το οποίο θα προέρχεται, τόσοαπό τη Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση, όσο και από την Κρα-τική Περιφέρεια, σύµφωνα µε τις ειδικότερες ρυθµίσειςτων άρθρων 257 και 258.

Ειδικότερα προβλέπεται, ότι:Σε περίπτωση κατά την οποία σε δήµους δεν υφίστα-

νται υπηρεσιακές µονάδες, µε επάρκεια υλικοτεχνικής υ-ποδοµής και προσωπικού, προς άσκηση των πρόσθετωναρµοδιοτήτων που έχουν απονεµηθεί σ’ αυτούς, περι-λαµβανοµένων και των τεχνικών υπηρεσιών, οι σχετικέςαρµοδιότητες, σε επίπεδο παροχής πλήρους διοικητικήςυποστήριξης, δια των αντίστοιχων υπηρεσιών του, α-σκούνται, υποχρεωτικώς, από τον δήµο της έδρας τουνοµού ή από τυχόν υφιστάµενο εγγύτερο δήµο εντόςτων ορίων του ίδιου νοµού. Ο ορισµός του εγγύτερουδήµου γίνεται µε απόφαση του Γενικού Γραµµατέα τηςΠεριφέρειας, η οποία εκδίδεται µέχρι 31.10.2010.

Επίσης, ο ∆ήµος της έδρας του νοµού ασκεί την αρµο-διότητα της έκδοσης οικοδοµικών αδειών. Εάν η αρµο-διότητα αυτή έχει απονεµηθεί, µε σχετικό π.δ/γµα, σεάλλους ∆ήµους του ίδιου νοµού, οι ∆ήµοι αυτοί εξακο-λουθούν να την ασκούν.

Η ανωτέρω διοικητική υποστήριξη δεν αντιτίθεται στηνσυνταγµατικώς κατοχυρωµένη αυτοτέλεια των Ο.Τ.Α., ε-φόσον δεν αναιρείται η αποφασιστική ή γνωµοδοτικήαρµοδιότητα των αιρετών οργάνων του εξυπηρετούµε-νου δήµου. Η ρύθµιση δε αυτή είναι µεταβατικού χαρα-κτήρα µε πρόδηλο σκοπό την εξυπηρέτηση του δηµοσί-ου συµφέροντος, που εστιάζεται, α) στην παροχή δυνα-τότητας προς άσκηση πρωτογενώς απονεµοµένων, σεδήµους, αρµοδιοτήτων και β) στην εξυπηρέτηση του πο-λίτη σε δηµόσιου χαρακτήρα υπηρεσίες µε γνώµονα τηναρχή της εγγύτητας.

Η άσκηση των αρµοδιοτήτων των προηγούµενων πα-ραγράφων, από το ∆ήµο της έδρας του νοµού, σε επίπε-

δο πλήρους διοικητικής υποστήριξης των λοιπών ∆ήµωνδεν µπορεί να υπερβεί τη διετία, ήτοι µέχρι 31.12.2012,από την εγκατάσταση των νέων αιρετών οργάνων. Ε-ντός του ανωτέρω διαστήµατος, οι ∆ήµοι του νοµού εί-ναι υποχρεωµένοι να οργανώσουν αντίστοιχες υπηρε-σίες.

Προβλέπεται, ακόµη, η µεταφορά άσκησης των πολεο-δοµικών αρµοδιοτήτων των αποκεντρωµένων υπηρε-σιών των Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων στις έδρες τωναντίστοιχων δήµων.

Η έναρξη άσκησης κατηγορίας πρόσθετων αρµοδιοτή-των, που απονέµονται στους ∆ήµους, µε το άρθρο 94 πε-ριλαµβανοµένου και του ∆ήµου της έδρας του οικείουνοµού και ειδικότερα, εκείνες, που µνηµονεύονται στιςπαραγράφους 1 (υπό αριθµούς 27 έως 29), 2 (29 έως 39),3 (Β26 έως και 34) και 5 (8 έως 81) του ανωτέρω άρθρου,γίνεται από 1.1.2013 για το σύνολο των ∆ήµων της χώ-ρας.

Με π.δ/µα, το οποίο εκδίδεται µε πρόταση των Υπουρ-γών Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ια-κυβέρνησης και Οικονοµικών, προβλέπεται ολική ή µερι-κή κατάργηση των υπηρεσιακών µονάδων της Περιφέ-ρειας, που ασκούσαν τις µεταβιβασθείσες αρµοδιότητες,µέχρι 31.12.2012, καθώς και των αντίστοιχων οργανικώντους θέσεων.

Με το ίδιο π.δ/µα ρυθµίζεται η µετάταξη του προσωπι-κού των Περιφερειών, που κατείχε τις καταργηθείσεςοργανικές θέσεις του προηγούµενου εδαφίου, κατ’ ανά-λογη εφαρµογή της διαδικασίας, η οποία ορίζεται στιςπαραγράφους 2, 3, 5, 6 και 7 του άρθρου 257, καθώς καιη µεταβίβαση των αντίστοιχων οικονοµικών πόρων γιατην άσκηση των σχετικών αρµοδιοτήτων.

Κατά το χρονικό διάστηµα που µεσολαβεί, ήτοι, από1.1.2011 µέχρι 31.12.2012, οι ανωτέρω αρµοδιότητες ε-ξακολουθούν να ασκούνται από την Περιφέρεια.

Άρθρο 96

Με την εισαγόµενη ρύθµιση παρέχεται, ρητώς, η ευχέ-ρεια στους ∆ήµους και τα νοµικά τους πρόσωπα (δηµοσί-ου και ιδιωτικού δικαίου) προκειµένου, χωρίς την ύπαρξητυπικού χαρακτήρα, από πλευράς νοµιµότητας, αµφι-σβητήσεων, να µπορούν να συµµετέχουν και να συγχρη-µατοδοτούν την κατάρτιση και εκτέλεση οποιασδήποτεκατηγορίας προγραµµάτων και µέτρων, εφόσον οι δρά-σεις τούτων, ανεξαρτήτως εάν, συνάπτονται µε αρµοδιό-τητες των ∆ήµων, συµβάλλουν στην οικονοµική ανάπτυ-ξη, την κοινωνική πρόνοια και συνοχή, την περιβαλλοντι-κή προστασία και την εν γένει βελτίωση της ποιότηταςζωής της τοπικής κοινωνίας.

Άρθρο 97

Με κυρίαρχη, πάντοτε, επιδίωξη την καλύτερη εξυπη-ρέτηση του πολίτη, και µε δεδοµένη τη διεύρυνση τωνγεωγραφικών και πληθυσµιακών ορίων των νέων ∆ήµων,καθιδρύεται υποχρέωση, µέχρι 31.12.2012, προς οργά-νωση των ακόλουθων υπηρεσιακών µονάδων µε τα ακό-λουθα αντικείµενα :

α. Προγραµµατισµού και Ανάπτυξηςβ. Οικονοµική υπηρεσίαγ. Τεχνική υπηρεσίαδ. Τεχνολογίας, Πληροφορικής και Επικοινωνιώνε. ∆ιαφάνειας

38

στ. Νοµικής υποστήριξηςζ. ∆ιοίκησης – ∆ιαχείρισης ανθρώπινου δυναµικούη. Άσκησης Κοινωνικής Πολιτικήςθ. Περιβάλλοντος – Πολιτικής Προστασίας.ι. Παιδείας, Πολιτισµού, Αθλητισµού και Νέας Γενιάς καιια. Γεωργίας – Κτηνοτροφίας – Αλιείας, εφόσον α-

σκούνται αντίστοιχες αρµοδιότητες.

Άρθρο 98

Με την προτεινόµενη διάταξη προβλέπεται η σύστασηειδικού αυτοτελούς γραφείου το οποίο υπάγεται απευ-θείας στο δήµαρχο και έχει ως αποστολή την παροχή δι-οικητικής βοήθειας σε δηµότες, οι οποίοι έχουν αντικει-µενική αδυναµία προσπέλασης στις υπηρεσίες του δή-µου ή στα Κ.Ε.Π.

Στο ανωτέρω γραφείο τοποθετούνται και υπηρετούν,µε απόφαση του δηµάρχου, υπάλληλοι, οι οποίοι έχουντις απαιτούµενες γνώσεις και ανάλογη διοικητική εµπει-ρία, προς παροχή κατ’ οίκον εξυπηρέτησης των ανωτέρωδηµοτών ως «δηµοτικοί ανταποκριτές», για το σύνολοτων αρµοδιοτήτων του.

Ο δήµος, δια του ειδικού γραφείου και οι υπηρετού-ντες σε αυτό υπάλληλοι συνεργάζονται µε τα αντίστοιχαΚ.Ε.Π. και αξιοποιούν την εθελοντική προσφορά δηµο-τών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄∆ΙΑ∆ΗΜΟΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ – ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

Στα άρθρα 99 - 112 του παρόντος κεφαλαίου περιλαµ-βάνονται συµπληρωµατικές ρυθµίσεις προς τις αντίστοι-χες του Κ.∆.Κ. που αφορούν στη διαδηµοτική συνεργα-σία και ρυθµίσεις που αφορούν στη συγχώνευση τωνΝΠ∆∆ και επιχειρήσεων των ΟΤΑ που συνενώνονται χω-ρίς να θίγονται οι ρυθµίσεις του Κ.∆.Κ. που αφορούν σταθέµατα εσωτερικής λειτουργίας και διοίκησης αυτών. Ει-δικότερα:

Άρθρο 99

Με το άρθρο 99 και για την αποτελεσµατικότερη άσκη-ση των αυξηµένων αρµοδιοτήτων που αναλαµβάνουν οινέοι φορείς των δύο βαθµών της Τοπικής Αυτοδιοίκησηςκαθώς και την προώθηση της συνεργασίας µεταξύ τους,εµπλουτίζονται οι διατάξεις του ∆ηµοτικού και Κοινοτι-κού Κώδικα περί διαδηµοτικής συνεργασίας και θεσπίζο-νται επιπλέον διατάξεις για τη δυνατότητα συνεργασίαςτων δήµων και περιφερειών για την άσκηση αρµοδιότη-τας ή την υποστήριξη της άσκησης της για λογαριασµόενός ή περισσοτέρων των συµβαλλοµένων µερών. Στιςσυµβάσεις αυτές µπορεί να συµµετέχουν και νοµικάπρόσωπα δηµοσίου δικαίου ή Σύνδεσµοι, που έχουν συ-σταθεί από τον ΟΤΑ, ο οποίος αναλαµβάνει την άσκησητης συγκεκριµένης αρµοδιότητας. Επίσης, προβλέπεταιη δυνατότητα έκδοσης απόφασης του Υπουργού Εσωτε-ρικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης,εφόσον κριθεί αναγκαία η ειδικότερη ρύθµιση θεµάτωνγια την εφαρµογή του συγκεκριµένου άρθρου.

Άρθρο 100

Με το άρθρο 100 εµπλουτίζεται το υφιστάµενο θεσµι-κό πλαίσιο, ώστε να συµπεριληφθούν οι περιφέρειες, ως

κύριοι συµβαλλόµενοι, σε προγραµµατικές συµβάσειςκαθώς και ΝΠΙ∆ που συνιστούν ή συµµετέχουν οι κεντρι-κές Ενώσεις δήµων και περιφερειών.

Στο ίδιο άρθρο, συµπεριελήφθησαν και οι ρυθµίσειςπερί συµβάσεων συνεργασίας φορέων της Τ.Α., δεδοµέ-νου ότι αποτελεί µια ειδικότερη µορφή συνεργασίας τωνίδιων φορέων, η οποία έχει ως αντικείµενο την παροχήυπηρεσιών, που αφορούν σε βεβαίωση και είσπραξη τε-λών, δικαιωµάτων, εισφορών και προστίµων.

Άρθρο 101

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ρυθµίζεται το θέµατης νοµικής προσωπικότητας των δικτύων δήµων τα ο-ποία προβλέπονται στον Κ.∆.Κ. και ειδικότερα στα άρ-θρα που αναφέρονται στις διεθνείς συνεργασίες των Ο-ΤΑ (άρθρα 219 και 220 του Κ∆Κ) και συµπληρώνονται οισχετικές ρυθµίσεις και µε τη συµµετοχή των περιφερει-ών. Η νοµική προσωπικότητα που θα έχουν τα δίκτυα δή-µων εσωτερικού ή εξωτερικού ή δήµων και περιφερειώνείναι της αστικής εταιρείας µη κερδοσκοπικής, η οποίασυστήνεται και λειτουργεί σύµφωνα µε τις διατάξεις τουάρθ. 741 του ΑΚ σε συνδυασµό µε το άρθρο 267 τουΚ∆Κ. ∆ίνεται επίσης η δυνατότητα, εφόσον κρίνεται α-ναγκαίο για την καλύτερη εξυπηρέτηση των στόχων τουδικτύου, να συµµετέχουν κοινωνικοί φορείς µε σκοπούςαντίστοιχους µε αυτούς του δικτύου, καθώς και πανεπι-στηµιακά ή ερευνητικά ιδρύµατα.

Άρθρο 102

Mε το άρθρο 102 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,ρυθµίζεται το θέµα της υπαγωγής των ιδρυµάτων και νο-µικών προσώπων στους δήµους που προκύπτουν απόσυνένωση, από την έναρξη λειτουργίας τους, συµπερι-λαµβανοµένων και των δικαιωµάτων και των υποχρεώ-σεων που συνδέονται µε αυτά, καθώς επίσης και των τυ-χόν συµβάσεων µίσθωσης έργου και ορισµένου χρόνου,µέχρι τη λήξη τους.

Άρθρο 103

Με το άρθρο 103 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,προσδιορίζεται ο αριθµός των νοµικών προσώπων δηµο-σίου δικαίου που µπορεί να έχει ένας δήµος σε σχέση µετους τοµείς αρµοδιοτήτων του. Έτσι προβλέπεται ότι κά-θε δήµος µπορεί να έχει έως δύο ΝΠ∆∆, ένα για τον το-µέα κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης και παιδεί-ας και ένα για τον τοµέα πολιτισµού, αθλητισµού και πε-ριβάλλοντος, όπως αυτοί προβλέπονται στο άρθρο 75του ν. 3463/2006. Στην περίπτωση που ο δήµος διαθέτεικοινωφελή επιχείρηση, τότε µπορεί να έχει έως ένα νο-µικό πρόσωπο δηµοσίου δικαίου. Στους δήµους µε πλη-θυσµό άνω των 300.000 κατοίκων επιτρέπεται να λει-τουργούν έως δύο νοµικά πρόσωπα για κάθε ένα απότους ανωτέρω δύο τοµείς αρµοδιοτήτων.

Επίσης ένας δήµος µπορεί να έχει ένα ΝΠ∆∆ για τη δι-οίκηση και διαχείριση ζώνης λιµένα (Λιµενικό Ταµείο).

Παράλληλα, παρέχεται η δυνατότητα, µε απόφασητου Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρο-νικής ∆ιακυβέρνησης και αίτηµα του οικείου δήµου, ναδιατηρηθεί ως αυτοτελές ένα ΝΠ∆∆ λόγω της ιδιαίτερηςκαι ευρύτερης αναγνώρισης του έργου του και καταξίω-σης της προσφοράς του.

39

Στο ίδιο άρθρο γίνεται πρόβλεψη για την υποχρεωτικήσυγχώνευση των νοµικών προσώπων δηµοσίου δικαίουπου περιέρχονται στο νέο δήµο σ’ ένα νοµικό πρόσωπογια κάθε κατηγορία, καθώς και η διαδικασία της συγχώ-νευσης, ώστε να µην διαταραχθούν οι προσφερόµενεςυπηρεσίες στο στάδιο της συγχώνευσης. Από την υπο-χρέωση της συγχώνευσης εξαιρούνται τα Ιδρύµατα τωνσυνενούµενων δήµων λόγω του ότι αυτά αποτελούν ει-δική κατηγορία ΝΠ∆∆ και οι σχολικές επιτροπές, οι οποί-ες συγχωνεύονται υποχρεωτικά σε δύο νοµικά πρόσω-πα, ένα για τις σχολικές µονάδες της πρωτοβάθµιας καιένα για τις σχολικές µονάδες της δευτεροβάθµιας εκπαί-δευσης.

Με το ίδιο άρθρο προβλέπεται η έκδοση σχετικής υ-πουργικής απόφασης για τα θέµατα που αφορούν τη λει-τουργία των σχολικών επιτροπών, την κατανοµή των πι-στώσεων, τον τρόπο και τη διαδικασία πραγµατοποίη-σης, δικαιολόγησης και ελέγχου των πάσης φύσεως ε-σόδων και εξόδων των σχολικών επιτροπών.

Επίσης, προβλέπεται η λειτουργία αποκεντρωµένων υ-πηρεσιών, ως παραρτήµατα των νοµικών προσώπων τωνδήµων. Συγκεκριµένα, όταν τα ΝΠ∆∆ παρέχουν υπηρε-σίες κοινωνικού ενδιαφέροντος, όπως φροντίδα παιδιών,ηλικιωµένων, αθλητικές ή πολιτιστικές δραστηριότητεςκ.λπ., λειτουργούν αποκεντρωµένες υπηρεσίες. Στις υ-πηρεσίες αυτές, συγκροτούνται µε απόφαση του διοικη-τικού συµβουλίου του νοµικού προσώπου, άµισθες επι-τροπές στις οποίες συµµετέχουν δύο (2) εκπρόσωποιτων χρηστών των παρεχοµένων υπηρεσιών και ο προϊ-στάµενος του παραρτήµατος ή, αν δεν υπάρχει, ο οριζό-µενος από τον Πρόεδρο του διοικητικού συµβουλίου τουνοµικού προσώπου υπάλληλος της αποκεντρωµένης υ-πηρεσίας, ως πρόεδρος. Οι ανωτέρω επιτροπές παρακο-λουθούν τη λειτουργία του παραρτήµατος και διατυπώ-νουν σχετικές προτάσεις στο διοικητικό συµβούλιο τουνοµικού προσώπου.

Τέλος, προβλέπεται µε απόφαση του Υπουργού Εσω-τερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνη-σης η έκδοση πρότυπου κανονισµού για τη λειτουργίατων νοµικών προσώπων και των παραρτηµάτων τους, α-νά κατηγορία.

Με τις παραγράφους 8 έως 10 του ίδιου άρθρου, ρυθ-µίζονται τα θέµατα του προσωπικού των συγχωνευθέ-ντων νοµικών προσώπων δηµοσίου δικαίου και η διαδικα-σία ένταξής του στο νέο νοµικό πρόσωπο.

Συγκεκριµένα, προβλέπεται η ψήφιση του οργανισµούεσωτερικής υπηρεσίας του νέου νοµικού προσώπου ε-ντός τριών µηνών από τη δηµοσίευση της συγχώνευσηςκαι η κατάταξη του µονίµου προσωπικού σε αντίστοιχεςθέσεις κατά κατηγορία και κλάδο και του προσωπικού µεσχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου σεπροσωρινές προσωποπαγείς θέσεις αντίστοιχης εκπαι-δευτικής βαθµίδας και ειδικότητας.

Με την παράγραφο 11 προβλέπεται η δυνατότητα α-πόσπασης υπαλλήλου νοµικού προσώπου δηµοσίου δι-καίου του δήµου σε άλλο νοµικό πρόσωπο δηµοσίου δι-καίου του ιδίου δήµου ή σε υπηρεσία του ιδίου δήµου,κατά παρέκκλιση των σχετικών διατάξεων και χωρίς αί-τηση του υπαλλήλου. Επιπλέον, προβλέπεται η ανάθεσητης άσκησης παράλληλων καθηκόντων σε υπάλληλο νο-µικού προσώπου δηµοσίου δικαίου του δήµου. Με τιςρυθµίσεις της παραγράφου αυτής επιδιώκεται η καλύτε-ρη και αποτελεσµατικότερη αξιοποίηση του προσωπικού

των νοµικών προσώπων του δήµου, ανάλογα µε τις ανά-γκες αυτού.

Άρθρο 104

Στο άρθρο 104 ρυθµίζεται το ζήτηµα των Συνδέσµων,τα µέλη των οποίων αποτελούν ΟΤΑ, οι οποίοι συνενώ-νονται µε τον παρόντα νόµο σε ένα δήµο, οπότε ο συ-γκεκριµένος σύνδεσµος καταργείται. Στην περίπτωσηαυτή, τους σκοπούς, για τους οποίους είχε συσταθεί, α-ναλαµβάνει ο νέος δήµος, ο οποίος καθίσταται καθολι-κός διάδοχος του συνδέσµου. Επίσης, ρυθµίζονται τα ει-δικότερα θέµατα του προσωπικού των ανωτέρω Συνδέ-σµων που µεταφέρεται στους δήµους.

Επίσης, εντός των διοικητικών ορίων κάθε περιφέρει-ας, οι σύνδεσµοι και οι ανώνυµες εταιρείες που έχουνσυσταθεί ως φορείς διαχείρισης στερεών αποβλήτων(ΦΟ.∆.Σ.Α.), υποκαθίστανται από ενιαίο σύνδεσµο, στονοποίο συµµετέχουν υποχρεωτικά οι δήµοι όλων των δια-χειριστικών ενοτήτων της περιφέρειας, σύµφωνα και µετη διάταξη του άρθρου 30 του ν. 3536/2007 προκειµένουαυτός να λειτουργεί κατά τον πιο αποδοτικό και αποτε-λεσµατικό τρόπο.

Ιδιαίτερη µέριµνα λαµβάνεται στο πλαίσιο εξυπηρέτη-σης των ειδικών αναγκών νησιωτικών περιοχών µε ρητήπρόβλεψη στη διάταξη του άρθρου 206, σύµφωνα µε τηνοποία η συγχώνευση των ΦΟ.∆.Σ.Α. στην περιφέρεια Ιο-νίου και Βορείου Αιγαίου γίνεται ανά περιφερειακή ενό-τητα, ενώ στην περιφέρεια νοτίου Αιγαίου γίνεται ανάνοµό.

Άρθρα 105 και 106

Με τις ρυθµίσεις των άρθρων αυτών θεσπίζεται µια ε-πιπλέον µορφή συνεργασίας µεταξύ των ΟΤΑ των δύοβαθµών αυτοδιοίκησης για την αποτελεσµατικότερη ά-σκηση των νέων αρµοδιοτήτων, που µεταφέρονται σεαυτούς, την πληρέστερη παροχή υπηρεσιών προς τηντοπική κοινωνία και τον συντονισµό των δράσεων τους.Για το λόγο αυτό, πέρα από τις συµβάσεις διαβαθµιδικήςσυνεργασίας και τα δίκτυα δήµων και περιφερειών, πουαποτελούν µια πιο ελεύθερη και κατά περίπτωση µορφήσυνεργασίας, εισάγεται µια πιο τυπική συνεργασία, µετη σύσταση ιδίου νοµικού προσώπου και µάλιστα δηµο-σίου δικαίου, µε ειδικό σκοπό, που θα αφορά την εκτέλε-ση έργων ή την παροχή υπηρεσιών ή την άσκηση αρµο-διοτήτων, το σχεδιασµό και την κατάρτιση προγραµµά-των και µεθόδων για την ανάπτυξη του ευρύτερου χώ-ρου δικαιοδοσίας τους.

Για τα λοιπά θέµατα λειτουργίας ενός τέτοιου συνδέ-σµου, έχουν ανάλογη εφαρµογή οι διατάξεις του ∆ηµο-τικού και Κοινοτικού Κώδικα περί σύστασης και λειτουρ-γίας Συνδέσµων των δήµων.

Άρθρο 107

Με το άρθρο 107 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,ορίζονται ο αριθµός και οι µορφές των επιχειρήσεων πουµπορούν να έχουν οι δήµοι. Ειδικότερα ορίζεται ότι µπο-ρούν να έχουν:

µία κοινωφελή επιχείρηση,µία δηµοτική επιχείρηση ύδρευσης αποχέτευσης

(∆ΕΥΑ) του ν. 1069/80,

40

µία επιχείρηση µε ειδικό σκοπό τη λειτουργία ραδιο-φωνικού ή τηλεοπτικού σταθµού, εφόσον λειτουργού-σαν αντίστοιχες στους συνενούµενους δήµους και

µία δηµοτική ανώνυµη εταιρία του άρθρου 266 τουΚ.∆.Κ.,(µονοµετοχική) εφόσον είχαν συσταθεί στους συ-νενούµενους δήµους.

Επίσης, οι δήµοι εξακολουθούν να µπορούν να συνι-στούν και να συµµετέχουν σε ανώνυµες εταιρίες, οι µορ-φές και το αντικείµενο των οποίων προβλέπονται µε τηδιάταξη του άρθρου 265 του Κ.∆.Κ..

Με το ίδιο άρθρο προβλέπεται η συνέχιση λειτουργίαςτων υφιστάµενων αστικών εταιριών µη κερδοσκοπικούχαρακτήρα κατά τις διατάξεις του άρθρου 267 του Κ.∆.Κ.και µε την επιφύλαξη των σχετικών διατάξεων του άρ-θρου 111 του παρόντος νοµοσχεδίου.

Άρθρο 108

Με το άρθρο 108 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,ρυθµίζονται τα θέµατα των επιχειρήσεων των ΟΤΑ πουσυνενώνονται. Συγκεκριµένα ορίζεται ότι οι δήµοι πουπροκύπτουν από συνένωση ΟΤΑ υπεισέρχονται αυτοδι-καίως από την έναρξη λειτουργίας τους, σε όλα τα δικαι-ώµατα και τις υποχρεώσεις των συνενούµενων δήµωνκαι κοινοτήτων, ως προς τις επιχειρήσεις αυτών, καθώςκαι όλων των συµβάσεων που αυτές έχουν συνάψει, συ-µπεριλαµβανοµένων αυτών που αφορούν το προσωπικό,εφόσον µε την έναρξη λειτουργίας των νέων δήµων εί-ναι σε ισχύ, ώστε να µην διαταραχθούν οι προσφερόµε-νες υπηρεσίες.

Στην περίπτωση των ανώνυµων εταιριών στις οποίεςσυµµετέχουν οι συνενούµενοι ΟΤΑ, το ποσοστό συµµε-τοχής αυτών περιέρχεται αυτοδικαίως στους νέους δή-µους.

Άρθρο 109

Με το άρθρο 109 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,ρυθµίζεται η διαδικασία της υποχρεωτικής συγχώνευσηςτων κοινωφελών επιχειρήσεων των ΟΤΑ που συνενώνο-νται σε µία. Η συγχώνευση ολοκληρώνεται µε απόφασητου οικείου δηµοτικού συµβουλίου, σε προθεσµία δύο (2)µηνών από την εγκατάσταση της νέας δηµοτικής αρχής.

Με το ίδιο άρθρο ορίζεται η αυτοδίκαιη παράταση τηςθητείας των διοικήσεων των υφιστάµενων επιχειρήσεωνµέχρι τη δηµοσίευση της ανωτέρω απόφασης, καθώς ε-πίσης και η υπαγωγή της περιουσίας, κινητής και ακίνη-της, των συγχωνευόµενων επιχειρήσεων στην επιχείρη-ση που προκύπτει, η οποία υπεισέρχεται ως καθολικόςδιάδοχος σε όλα τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις τωνσυγχωνευόµενων επιχειρήσεων.

Με την παράγραφο 2 ρυθµίζεται κατ’ αρχήν η µεταφο-ρά όλου του προσωπικού µε σχέση εργασίας ιδιωτικούδικαίου αορίστου χρόνου των συγχωνευόµενων κοινω-φελών επιχειρήσεων, στη νέα επιχείρηση, λαµβανοµέ-νης υπόψη της προϋπηρεσίας του προσωπικού αυτούστην συγχωνευόµενη επιχείρηση.

Με την παράγραφο 3 προβλέπεται η σύνταξη εσωτερι-κού κανονισµού προσωπικού, εντός τριών µηνών από τηδηµοσίευση της απόφασης της παραγράφου 1 και η έ-νταξη σε αυτόν, των θέσεων του προσωπικού που κρίνο-νται ως απαραίτητες από το διοικητικό συµβούλιο της ε-πιχείρησης.

Με την παράγραφο 4 ρυθµίζεται η µεταφορά τυχόν

πλεονάζοντος προσωπικού σε νοµικά πρόσωπα δηµοσί-ου ή ιδιωτικού δικαίου του δήµου, µε την ίδια σχέση ερ-γασίας, κατόπιν αιτιολογηµένης απόφασης του δηµοτι-κού συµβουλίου,. Το µεταφερόµενο προσωπικό υπάγεταιστις συλλογικές συµβάσεις εργασίας που ισχύουν για τοπροσωπικό των νοµικών προσώπων στα οποία µεταφέ-ρεται, λαµβανοµένης υπόψη της προϋπηρεσίας του στιςσυγχωνευόµενες επιχειρήσεις.

Με την παράγραφο 5 ρυθµίζεται η κατάταξη του µετα-φερόµενου προσωπικού σε νοµικά πρόσωπα δηµοσίουδικαίου του δήµου. Ειδικότερα, προβλέπεται η κατάταξητου προσωπικού αυτού σε προσωποπαγείς θέσεις της ί-διας εκπαιδευτικής βαθµίδας και αντίστοιχης ή παρεµφε-ρούς ειδικότητας, εφόσον κατέχει τα απαιτούµενα προ-σόντα.

Η ίδια διαδικασία εφαρµόζεται και στην περίπτωση τηςσυγχώνευσης των ∆ηµοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσηςκαι Αποχέτευσης (∆ΕΥΑ).

Άρθρο 110

Με το άρθρο 110 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,αναφορικά µε τη συγχώνευση των ανωνύµων εταιριώντων νέων δήµων, ρυθµίζεται η διαδικασία της υποχρεωτι-κής συγχώνευσης των ανωνύµων εταιριών το σύνολοτων µετοχών των οποίων, ανήκει στο νέο δήµο που προ-κύπτει από τη συνένωση και τα νοµικά του πρόσωπα, σεµια ανώνυµη εταιρία, καθώς επίσης και η αυτοδίκαιη πα-ράταση της θητείας των διοικήσεων των επιχειρήσεωνπου συγχωνεύονται. Με το ίδιο άρθρο ρυθµίζεται και ηµεταφορά του προσωπικού µε σχέση εργασίας ιδιωτικούδικαίου αορίστου χρόνου των συγχωνευόµενων εται-ριών στη νέα εταιρία.

Άρθρο 111

Με το άρθρο 111 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,αναφορικά µε την προσαρµογή των λοιπών επιχειρήσε-ων, ρυθµίζεται η ενσωµάτωση των κοινωφελών δράσεωντων αστικών εταιριών ΟΤΑ µη κερδοσκοπικού χαρακτή-ρα, στις οποίες συµµετέχει ένας δήµος και νοµικά τουπρόσωπα στην κοινωφελή επιχείρηση του νέου δήµου,σε προθεσµία δύο (2) µηνών από την εγκατάσταση τωννέων δηµοτικών αρχών. Στην περίπτωση αυτή, προβλέ-πεται η µεταφορά του προσωπικού που απασχολείταιστις δράσεις αυτές, στην κοινωφελή επιχείρηση. Ενώ,στην περίπτωση που στις ανωτέρω επιχειρήσεις συµµε-τέχουν περισσότεροι δήµοι ή και άλλοι φορείς, αυτέςσυνεχίζουν να λειτουργούν ως έχουν, µέχρι τη λήξη τουχρόνου που προβλέπεται στη συστατική τους πράξη. Μετο ίδιο άρθρο, προβλέπεται η κατ’ εξαίρεση παράτασητης διάρκειας των αστικών εταιριών ΟΤΑ µη κερδοσκοπι-κού χαρακτήρα, οι οποίες διαχειρίζονται ΕυρωπαϊκάΠρογράµµατα, µέχρι τη λήξη των προγραµµάτων αυτών.

Στο ίδιο άρθρο ενσωµατώνεται πρόβλεψη για την υπο-χρεωτική λύση των υφιστάµενων διαδηµοτικών ή αµιγώνεπιχειρήσεων του π.δ. 410/95, σε προθεσµία δύο (2) µη-νών από την εγκατάσταση των νέων δηµοτικών αρχών,στις οποίες είχε ανατεθεί, σύµφωνα µε το καταστατικότους, η παροχή υπηρεσιών για την καθαριότητα των κοι-νοχρήστων χώρων και την αποκοµιδή των απορριµµάτωνκαι την άσκηση των ανωτέρω σχετικών δράσεων απότον οικείο δήµο. Στην περίπτωση αυτή προβλέπεται η µε-ταφορά του προσωπικού µε σχέση εργασίας ιδιωτικού

41

δικαίου αορίστου χρόνου των επιχειρήσεων που λύο-νται, στον οικείο δήµο και η κατάταξη σε αντίστοιχεςπροσωρινές προσωποπαγείς θέσεις µε απόφαση του δη-µοτικού συµβουλίου. Ρυθµίζονται επίσης και θέµατα τωνυφιστάµενων επιχειρήσεων τηλεθέρµανσης, οι οποίεςπλέον λειτουργούν ως επιχειρήσεις κοινωφελούς χαρα-κτήρα του ν. 1069/1980.

Άρθρο 112

Με το άρθρο 112 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου(Λοιπές διατάξεις), ρυθµίζεται η συνέχιση της υλοποίη-σης των συγχρηµατοδοτούµενων από την Ε.Ε. προγραµ-µάτων που υλοποιούνται από τα συγχωνευόµενα νοµικάπρόσωπα και επιχειρήσεις, από το νέο νοµικό πρόσωποή τη νέα επιχείρηση που θεωρείται, ως προς τις υποχρε-ώσεις και δικαιώµατα που απορρέουν από τα προγράµ-µατα αυτά, καθολικός διάδοχος. Στην περίπτωση αυτήπροβλέπεται η ανανέωση των συµβάσεων ορισµένουχρόνου του προσωπικού των προγραµµάτων αυτών απότο διάδοχο φορέα, µέχρι τη λήξη των προγραµµάτων.Για τις συµβάσεις έργου, που έχουν συναφθεί στο πλαί-σιο των προγραµµάτων αυτών, προβλέπεται η συνέχισήτους από το διάδοχο φορέα, µέχρι τη λήξη των συµβά-σεων αυτών.

Με το ίδιο άρθρο επισηµαίνεται ότι δεν είναι επιτρεπτήπλέον η σύσταση επιχείρησης µε ειδικό σκοπό τη λει-τουργία ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού σταθµού, καθώςκαι µονοµετοχικών ανωνύµων εταιριών του άρθρου 266του Κ.∆.Κ..

ΜΕΡΟΣ Γ΄∆ΕΥΤΕΡΟΣ ΒΑΘΜΟΣ ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ -

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’ ΑΡΧΕΣ – ΟΡΓΑΝΑ

Άρθρο 113

Στο άρθρο 113 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου, ορί-ζονται τα διοικητικά όργανα των περιφερειών, ο αριθµόςτων αιρετών αντιπεριφερειαρχών καθώς και ο αριθµόςτων µελών των περιφερειακών συµβουλίων. Συλλογικάόργανα της περιφέρειας είναι το περιφερειακό συµβού-λιο, η οικονοµική επιτροπή και η εκτελεστική επιτροπή.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ΕΚΛΟΓΙΚΗ ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑ

Τα άρθρα του κεφαλαίου αυτού περιλαµβάνουν ρυθµί-σεις που αφορούν στην όλη εκλογική διαδικασία για τηνανάδειξη των περιφερειακών αρχών. Ειδικότερα:

Άρθρο 114

Στο άρθρο 114 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου, α-ναφορικά µε τη διάρκεια της περιφερειακής περιόδου, ο-ρίζεται το ενιαίο της διαδικασίας εκλογής για τα αιρετάαξιώµατα των ΟΤΑ α’ και β’ βαθµού. Η παράγραφος 3 ει-σάγει την ίδια ρύθµιση µε αυτή του άρθρου 9 του παρό-ντος σχεδίου νόµου, αναφορικά µε την ηµεροµηνία ε-γκατάστασης και λήξης της θητείας των περιφερειακώναρχών.

Άρθρο 115

Με το άρθρο 115 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,αναφορικά µε τους κανόνες διεξαγωγής των εκλογών,ορίζεται η εφαρµογή των διατάξεων του Ν. 3202/ 2003(ΦΕΚ 284 Α΄) και στις περιφερειακές εκλογές.

Άρθρο 116

Με το παρόν άρθρο επέρχεται µια σηµαντική µεταβο-λή σε σχέση µε τη θητεία των περιφερειακών αρχών, µετην επιµήκυνσή της κατά ένα (1) έτος. Η διάρκεια της πε-ριφερειακής περιόδου ορίζεται, όπως και της δηµοτικής,εφεξής, σε πέντε (5) έτη. Η εκλογή των περιφερειακώναρχών γίνεται την ίδια ηµέρα διενέργειας της ψηφοφο-ρίας για την εκλογή των Ελλήνων µελών του Ευρωπαϊ-κού Κοινοβουλίου στα ίδια εκλογικά τµήµατα. Η εγκατά-σταση των αρχών που έχουν εκλεγεί γίνεται την 1η Σε-πτεµβρίου του έτους διεξαγωγής των εκλογών και η θη-τεία τους λήγει την 31η Αυγούστου του πέµπτου έτους.

Η επιµήκυνση της περιφερειακής περιόδου διασφαλί-ζει τον καλύτερο προγραµµατισµό της δράσης των περι-φερειακών αρχών και την απρόσκοπτη εκπλήρωση τουνέου θεσµικού ρόλου και των αυξηµένων καθηκόντωντους.

Άρθρο 117

Με το άρθρο 117, διασφαλίζεται ότι η πραγµατική βού-ληση των εκλογέων καθίσταται ανεξάρτητη από την ε-πιρροή προσώπων που κατέχουν θέσεις ευθύνης, αλλάκαι άσκησης εξουσίας. Ειδικότερα, µε την προτεινόµενηδιάταξη απαριθµούνται ρητά και περιοριστικά τα κωλύ-µατα εκλογιµότητας και τα ασυµβίβαστα προς τις θέσειςτων αιρετών οργάνων των περιφερειών, θεσπίζοντας αυ-τά, για πρώτη φορά, για τις ακόλουθες κατηγορίες προ-σώπων:

Εκτελεστικοί Γραµµατείς και Περιφερειακοί συµπαρα-στάτες του πολίτη και της επιχείρησης στις περιφέρειες,όπου υπηρετούν.

Πρόεδροι διοικητικών συµβουλίων νοµικών προσώπωνδηµοσίου δικαίου και ιδρυµάτων, οι οποίοι δεν είναι αιρε-τοί, προϊστάµενοι υπηρεσιακών µονάδων µε οποιαδήπο-τε σχέση εργασίας των ανωτέρω ΝΠ∆∆ και ιδρυµάτωνκαθώς και διευθύνοντες και εντεταλµένοι σύµβουλοι καιπροϊστάµενοι υπηρεσιακών µονάδων νοµικών προσώ-πων ιδιωτικού δικαίου πλην αστικών εταιρειών µη κερδο-σκοπικού χαρακτήρα, τα οποία έχουν συστήσει ή στα ο-ποία συµµετέχουν οι περιφέρειες, στις οποίες υποβάλ-λουν υποψηφιότητα.

Υπάλληλοι µε οποιαδήποτε σχέση εργασίας του ∆ηµο-σίου, των οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτουκαι δεύτερου βαθµού, των νοµικών προσώπων δηµοσίουδικαίου, των κρατικών νοµικών προσώπων ιδιωτικού δι-καίου, των δηµοσίων επιχειρήσεων και των επιχειρήσε-ων τη διοίκηση των οποίων ορίζει άµεσα ή έµµεσα το ∆η-µόσιο, µε διοικητική πράξη ή ως µέτοχος στις περιφέρει-ες στα διοικητικά όρια των οποίων άσκησαν καθήκονταπροϊσταµένου οργανικής µονάδας επιπέδου Γενικής ∆ι-εύθυνσης ή ∆ιεύθυνσης, κατά το δεκαοκτάµηνο πριν απότη διενέργεια των περιφερειακών εκλογών.

Η κατηγορία των υπαλλήλων που καταλάµβανε το ενλόγω κώλυµα διευρύνθηκε σε σχέση µε αυτή που προσ-διορίζεται στο άρθρο 21 του Κ.Ν.Α. (Κώδικα Νοµαρχια-

42

κής Αυτοδιοίκησης, πδ 30/ 1996), ενώ παράλληλα επιµη-κύνθηκε ο αποτρεπτικός χρόνος άσκησης των καθηκό-ντων προϊσταµένου οργανικής µονάδας επιπέδου Γενι-κής ∆ιεύθυνσης ή ∆ιεύθυνσης από το έτος των περιφε-ρειακών εκλογών στους δεκαοκτώ µήνες από τη διενέρ-γειά τους.

∆ιοικητές, υποδιοικητές, πρόεδροι διοικητικών συµ-βουλίων, διευθύνοντες ή εντεταλµένοι σύµβουλοι τωννοµικών προσώπων δηµοσίου δικαίου, των κρατικών νο-µικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, των δηµοσίων επι-χειρήσεων και των επιχειρήσεων τη διοίκηση των οποίωνορίζει άµεσα ή έµµεσα το ∆ηµόσιο µε διοικητική πράξη ήως µέτοχος, στις περιφέρειες, στις οποίες έχουν την έ-δρα τους τα ανωτέρω νοµικά πρόσωπα, κατά το δεκαο-κτάµηνο πριν από τη διενέργεια των περιφερειακών ε-κλογών.

Θεωρείται ότι τα πρόσωπα αυτά µπορούν να ασκήσουνεπιρροή στον εκλογέα και θα πρέπει, κατ’ επιταγή τωνΣυνταγµατικών διατάξεων, να παραιτούνται από τις θέ-σεις τους προκειµένου να θέσουν υποψηφιότητα για ε-κλογή σε όργανο της Περιφέρειας, όπου υπηρετούν,τουλάχιστον δεκαοκτώ µήνες πριν τη διενέργεια των πε-ριφερειακών εκλογών.

Θεσπίζεται για πρώτη φορά η υποχρέωση για τους δι-καστικούς λειτουργούς, αξιωµατικούς των ενόπλων δυ-νάµεων και των σωµάτων ασφαλείας και τους θρησκευ-τικούς λειτουργούς των γνωστών θρησκειών, να µην έ-χουν υπηρετήσει είκοσι τέσσερις µήνες πριν τη διενέρ-γεια των περιφερειακών εκλογών στα όρια της περιφέ-ρειας προκειµένου να θέσουν υποψηφιότητα σε αυτή.Θεωρείται ότι το χρονικό διάστηµα των δύο µηνών, σύµ-φωνα µε τον ισχύοντα Κ.Ν.Α., ήταν µικρό, ώστε να απο-τρέπει φαινόµενα επηρεασµού των εκλογέων από τα α-νωτέρω πρόσωπα.

Τέλος, θεσπίζεται µία σηµαντική καινοτοµία, µε τη δια-πίστωση – κατόπιν δικαστικής απόφασης - ασυµβιβάστουαιρετού αξιώµατος στις περιφέρειες, η οποία εκδίδεταικατόπιν ένστασης κατά της δικαστικής απόφασης ανα-κήρυξης του συγκεκριµένου συµβούλου ως επιτυχόντακαι όχι µε διοικητική πράξη, όπως ίσχυε µέχρι σήµερα.

Σύµφωνα µε τη µεταβατική διάταξη της παραγράφου11, για τις περιφερειακές εκλογές του Νοεµβρίου 2010,καθώς και για την περιφερειακή περίοδο του 2011- 2014,θα ισχύσουν τα κωλύµατα και τα ασυµβίβαστα του άρ-θρου 21 του Κώδικα Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης (Π∆30/ 1996),όπως ισχύει, κατ’ αντιστοιχία προς τις υφιστά-µενες Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και Νοµαρχιακά ∆ια-µερίσµατα.

Άρθρο 118

Με το άρθρο 118 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,εισάγεται το ασυµβίβαστο θέσης των αιρετών εξαιτίαςοφειλών στην οικεία Περιφέρεια, κατά αντιστοιχία τηςρύθµισης του άρθρου 15 του παρόντος.

Άρθρο 119

Στο άρθρο 119 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου, ορί-ζεται η αναστολή κάθε επαγγελµατικής δραστηριότηταςτου περιφερειάρχη, εφαρµόζοντας την αντίστοιχη ρύθ-µιση του άρθρου 21 παρ. 3 του Κ.Ν.Α.. Λαµβάνεται µέρι-

µνα, µε ρητή πρόβλεψη, για την καταβολή του συνόλουτων ασφαλιστικών εισφορών του περιφερειάρχη, του ο-ποίου αναστέλλεται η επαγγελµατική δραστηριότητα, α-πό την οικεία περιφέρεια µε επιβάρυνση του προϋπολο-γισµού της.

Άρθρο 120

Με το άρθρο 120 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,αναφορικά µε την υποβολή των υποψηφιοτήτων, ορίζο-νται λεπτοµερώς οι προϋποθέσεις που απαιτούνται γιατη νοµιµότητα της δήλωσης ενός συνδυασµού.

Άρθρο 121

Με το άρθρο 121 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,αναφορικά µε την κατάρτιση συνδυασµού, ορίζεται οτρόπος δήλωσης των υποψηφίων καθώς και τα δικαιολο-γητικά που οφείλουν αυτοί να υποβάλλουν στο αρµόδιοπολιτικό δικαστήριο για να ανακηρυχθούν.

Άρθρα 122 έως και 128

Τα άρθρα 122, 123, 124, 125, 126, 127 και 128 του προ-τεινόµενου σχεδίου νόµου, αναφορικά µε την ανακήρυ-ξη και κοινοποίηση των συνδυασµών, την αντικατάστασητων υποψηφίων που παραιτήθηκαν ή απεβίωσαν, τα δι-καιώµατα των συνδυασµών, το πρόγραµµα εκλογής, τονυπολογισµό των προθεσµιών, τη µορφή των ψηφοδελ-τίων και την εκτύπωση και διανοµή ψηφοδελτίων, αποτε-λούν αναδιατύπωση των αντίστοιχων άρθρων του παρό-ντος σχεδίου νόµου, αναφορικά µε τις δηµοτικές εκλο-γές.

Άρθρο 129

Στο άρθρο 129 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου, α-ναφορικά µε το περιεχόµενο των ψηφοδελτίων, ορίζο-νται λεπτοµερειακά τα απαραίτητα στοιχεία που πρέπεινα αναγράφει ένα ψηφοδέλτιο, ώστε να είναι έγκυρο κα-τά την εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη των αρχώντων περιφερειών. Τα ψηφοδέλτια θα πρέπει να τυπω-θούν από όλους τους συνδυασµούς µε τον ίδιο τρόπο,και να περιλαµβάνουν, οπωσδήποτε, τον αντιπεριφερει-άρχη της εκλογικής περιφέρειας, όπου τυπώνεται το κά-θε ψηφοδέλτιο.

Άρθρα 130 έως και 134

Στα άρθρα 130, 131, 132, 133 και 134 του προτεινόµε-νου σχεδίου νόµου, αναφορικά µε τα άκυρα ψηφοδέλτια,τους εκλογικούς φακέλους, την έναρξη και λήξη της ψη-φοφορίας, τη µαταίωση της ψηφοφορίας και την εφαρ-µογή των διατάξεων της νοµοθεσίας για την εκλογήβουλευτών, διατυπώνονται οι ίδιες ρυθµίσεις µε τα αντί-στοιχα άρθρα του παρόντος, αναφορικά µε τις δηµοτικέςεκλογές, ώστε να επιτυγχάνεται η οµοιοµορφία στην ε-κλογική διαδικασία ανάδειξης των αρχών και στους δύοβαθµούς τοπικής αυτοδιοίκησης.

43

Άρθρο 135

Στο άρθρο 135 του σχεδίου νόµου ορίζεται ότι κάθεπεριφερειακή ενότητα συνιστά αντίστοιχη εκλογική πε-ριφέρεια.

Άρθρο 136

Στο άρθρο 136 του σχεδίου νόµου καθορίζεται ο τρό-πος υπολογισµού του αριθµού των περιφερειακών συµ-βούλων που αναλογούν σε κάθε εκλογική περιφέρεια.Μέτρο για τον υπολογισµό του αριθµού τους αποτελείτο ακέραιο πηλίκο του συνολικού πληθυσµού της περι-φέρειας δια του συνολικού αριθµού των µελών του περι-φερειακού συµβουλίου. Από το πηλίκο της διαίρεσης τουπληθυσµού της εκλογικής περιφέρειας δια του εκλογι-κού µέτρου προκύπτει ο αριθµός των περιφερειακών τηςσυµβούλων. Ο αριθµός των συµβούλων ανά εκλογική πε-ριφέρεια, µε βάση την ανωτέρω διαδικασία, θα καθορι-στεί, για λόγους ασφάλειας δικαίου, µε την έκδοση υ-πουργικής απόφασης.

Άρθρο 137

Με το άρθρο 137 του προτεινόµενου σχεδίου νόµουκαταργείται η ρύθµιση του ν. 3434/2006. Εφεξής, επιτυ-χών συνδυασµός θεωρείται αυτός που λαµβάνει το50%+1 του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων, αποκα-θιστώντας, έτσι, την πάγια ρύθµιση ανάδειξης των αρ-χών των ΟΤΑ β’ βαθµού.

Άρθρα 138 και 139

Με τα άρθρα 138 και 139 του προτεινόµενου σχεδίουνόµου επαναλαµβάνονται οι ρυθµίσεις των άρθρων 33και 36, αντίστοιχα, του Κ.Ν.Α., σύµφωνα µε τις οποίες,για την επιτυχία ενός συνδυασµού στις εκλογές, απαι-τείται αυτός να λάβει την απόλυτη πλειοψηφία των ε-γκύρων ψηφοδελτίων. Σε αυτή την περίπτωση, ο επιτυ-χών συνδυασµός λαµβάνει τα 3/5 του συνολικού αριθ-µού των εδρών του περιφερειακού συµβουλίου, αν τοποσοστό του είναι µέχρι 60%, ενώ τα υπόλοιπα δύο πέ-µπτα των εδρών κατανέµονται αναλογικά µεταξύ των ε-πιλαχόντων συνδυασµών. Σε περίπτωση όπου ο επιτυ-χών συνδυασµός λάβει ποσοστό ψήφων µεγαλύτεροτου 60% των εγκύρων ψηφοδελτίων, οι έδρες κατανέµο-νται αναλογικά µεταξύ όλων των συνδυασµών µη κω-λυοµένου του επιτυχόντος να λάβει έδρες περισσότερεςαπό τα 3/5 του συνολικού αριθµού των εδρών. Αν κανέ-νας συνδυασµός δεν λάβει την απόλυτη πλειοψηφία, ηεκλογή επαναλαµβάνεται την επόµενη Κυριακή ανάµεσαστους υποψηφίους περιφερειάρχες των δύο συνδυα-σµών που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους. Σε αυτή τηνπερίπτωση, οι µισές έδρες κατανέµονται αναλογικά µε-ταξύ όλων των συνδυασµών βάσει του αποτελέσµατοςτης πρώτης εκλογής, ενώ οι υπόλοιπες έδρες κατανέµο-νται µεταξύ των δύο µετεχόντων στην επαναληπτική ε-κλογή συνδυασµών. Ο τελικά επιτυχών συνδυασµόςλαµβάνει στη δεύτερη κατανοµή τόσες έδρες όσες υπο-λείπονται για να φθάσει στα 3/5 του συνολικού αριθµούτων εδρών, ενώ ο πρώτος επιλαχών συνδυασµός λαµβά-νει τις υπόλοιπες από τις κατανεµόµενες έδρες. Σε περί-πτωση όπου από την πρώτη κατανοµή προκύπτει αδυνα-µία του επιτυχόντος συνδυασµού να λάβει στη δεύτερη

κατανοµή έδρες επαρκείς για να φθάσει των αριθµό των3/5 του συνολικού αριθµού των εδρών, όλες οι έδρες τηςδεύτερης κατανοµής δίδονται στον επιτυχόντα συνδυα-σµό χωρίς να θίγεται η πρώτη κατανοµή.

Άρθρο 140

Με το άρθρο 140 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,ορίζεται η διαδικασία κατανοµής των εδρών του περιφε-ρειακού συµβουλίου, ανά εκλογική περιφέρεια, στους ε-πιτυχόντες και επιλαχόντες συνδυασµούς. Κατ’ αρχήν οεπιτυχών συνδυασµός λαµβάνει µία έδρα σε κάθε εκλο-γική περιφέρεια έτσι ώστε να διαθέτει περιφερειακόσύµβουλο σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες. Το εκλογι-κό µέτρο για τον κάθε επιλαχόντα συνδυασµό εξάγεταιαπό το πηλίκο – προσαυξηµένο κατά µία µονάδα - της δι-αίρεσης του συνολικού αριθµού των εγκύρων ψηφοδελ-τίων του στην περιφέρεια δια του αριθµού των εδρώνπου δικαιούται συνολικά στο περιφερειακό συµβούλιο.Σε κάθε εκλογική περιφέρεια, ο συνδυασµός λαµβάνει α-ριθµό εδρών ίσο µε το πηλίκο της διαίρεσης του αριθµούτων εγκύρων ψηφοδελτίων του δια του εκλογικού µέ-τρου. Εάν ο συνδυασµός εξακολουθεί να δικαιούται έ-δρες στο περιφερειακό συµβούλιο, ο αριθµός τους συ-µπληρώνεται µε τη διάθεση ανά µίας από κάθε εκλογικήπεριφέρεια, όπου διατηρεί το µεγαλύτερο, κατά φθίνου-σα σειρά, αδιάθετο υπόλοιπο ψηφοδελτίων. Εάν σε κάθεεκλογική περιφέρεια υπάρχουν τόσες διαθέσιµες έδρεςόσες δικαιούται ο συνδυασµός εκεί, τις καταλαµβάνει ό-λες και ο αριθµός τους αφαιρείται από τις διαθέσιµες τηςπεριφέρειας. Εάν δεν υπάρχει επαρκής αριθµός, στοσυνδυασµό κατακυρώνονται µόνον οι διαθέσιµες. Εάν,µετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής, παραµέ-νουν αδιάθετες για το συνδυασµό έδρες, κατανέµονταιανά µία κατά σειρά στις εκλογικές περιφέρειες, όπου οσυνδυασµός διατηρεί το µεγαλύτερο, κατά φθίνουσασειρά, αδιάθετο υπόλοιπο ψηφοδελτίων. Τέλος, οι έδρεςπου παραµένουν αδιάθετες σε κάθε εκλογική περιφέ-ρεια µετά την ολοκλήρωση της παραπάνω διαδικασίαςκαι για όλους τους επιλαχόντες συνδυασµούς, καταλαµ-βάνονται από τον επιτυχόντα συνδυασµό.

Άρθρα 141 έως και 145

Με τα άρθρα 141, 142, 143, 144 και 145 του προτεινό-µενου σχεδίου νόµου, αναφορικά µε την παραίτηση ήθάνατο υποψηφίου, την κατανοµή των εδρών του περι-φερειακού συµβουλίου, τις περιπτώσεις ισοψηφίας, τηνεξαγωγή και δηµοσίευση του αποτελέσµατος και την έκ-θεση των πρακτικών αποτελούν αναδιατύπωση των αντί-στοιχων άρθρων του παρόντος, αναφορικά µε τις δηµο-τικές εκλογές, ώστε να επιτυγχάνεται η οµοιοµορφίαστην εκλογική διαδικασία ανάδειξης των αρχών καιστους δύο βαθµούς τοπικής αυτοδιοίκησης.

Άρθρο 146

Με το άρθρο 146 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,επέρχεται µία ουσιώδης µεταβολή, αναφορικά µε τοντρόπο επικύρωσης της εκλογής και ανάδειξης του επιτυ-χόντα και των επιλαχόντων συνδυασµών. Ενώ, µε το άρ-θρο 39 του Κ.Ν.Α., το πολυµελές πρωτοδικείο ανακήρυσ-σε τον επιτυχόντα και τους επιλαχόντες συνδυασµούςσε περίπτωση µη άσκησης των προβλεπόµενων στον

44

Κώδικα ∆ιοικητικής ∆ικονοµίας ενστάσεων, µε τη νέαρύθµιση, ανεξαρτήτως της άσκησης ή µη των προβλεπό-µενων ενστάσεων, το πολυµελές πρωτοδικείο θα ανακη-ρύξει τον επιτυχόντα και τους επιλαχόντες συνδυα-σµούς και οι νέες αρχές θα εγκατασταθούν µε αυτή τηναπόφαση, εάν, φυσικά, η εκδίκαση των ενστάσεων δενπεραιωθεί πριν την 1η Ιανουαρίου του επόµενου, των ε-κλογών, έτους.

Με την ανωτέρω απόφαση του πρωτοδικείου, αφενόςανακηρύσσονται οι τακτικοί και αναπληρωµατικοί σύµ-βουλοι της κάθε εκλογικής περιφέρειας κάθε συνδυα-σµού, αφετέρου ανακηρύσσονται οι τακτικοί σύµβουλοικάθε συνδυασµού, σύµφωνα µε τον αριθµό των σταυρώνπροτίµησης που έχουν λάβει στο σύνολο της περιφέρειας.

Άρθρα 147 και 148

Με τα άρθρα 147 και 148 του προτεινόµενου σχεδίουνόµου, αναφορικά µε το δικαίωµα και την άσκηση ένστα-σης, επαναλαµβάνονται οι ίδιες ρυθµίσεις µε το αυτό πε-ριεχόµενο των άρθρων 45 και 46 του παρόντος, προσφέ-ροντας ένα ολοκληρωµένο πλαίσιο ελέγχου και εκδίκα-σης του κύρους των εκλογών.

Άρθρα 149 και 150

Με το άρθρο 149 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,αναφορικά µε το περιεχόµενο της ένστασης, προσδιορί-ζεται ότι η ένσταση στρέφεται κατά της απόφασης τουπολυµελούς πρωτοδικείου, µε την οποία ανακηρύσσο-νται οι επιτυχόντες και οι επιλαχόντες συνδυασµοί και οιυποψήφιοι κάθε συνδυασµού που εκλέγονται ως τακτι-κοί ή αναπληρωµατικοί. Εποµένως, µετά την ισχύ τουάρθρου αυτού, καταργούνται οι ενστάσεις που στρέφο-νταν κατά της πράξης, µε την οποία ανακηρύσσονταν οισυνδυασµοί και κατά της πράξης, µε την οποία εξάγεταιτο αποτέλεσµα της εκλογής, που προέβλεπε ο Κώδικας∆ιοικητικής ∆ικονοµίας. ∆ιευκρινίζεται ότι οι λόγοι πουµπορούν να θεµελιώσουν τη µοναδική, µε τον προτεινό-µενο νόµο, ένσταση, είναι οι ίδιοι που θεµελίωναν τιςτρεις ενστάσεις του Κ∆∆.

Επακόλουθο αυτής της αλλαγής είναι η ρύθµιση τουάρθρου 150, αναφορικά µε την προθεσµία για την άσκη-ση της ένστασης. Η µοναδική ένσταση, που χωρεί πλέον,ασκείται σε προθεσµία επτά ηµερών από τη λήξη τουχρόνου έκθεσης της πράξης, αναφορικά µε την ανακή-ρυξη του επιτυχόντα και επιλαχόντων συνδυασµών, χω-ρίς να µπορεί η προθεσµία αυτή να παραταθεί.

Άρθρο 151

Με το άρθρο 151 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,αναφορικά µε τη διαδικασία εκδίκασης των ενστάσεων,διατυπώνονται οι ίδιες ρυθµίσεις µε το αυτό περιεχόµε-νο του Κ∆∆, προσφέροντας ένα ολοκληρωµένο πλαίσιοελέγχου και εκδίκασης του κύρους των εκλογών.

Άρθρο 152

Με το άρθρο 152 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου,αναφορικά µε την άσκηση αίτησης αναίρεσης, επανα-λαµβάνονται οι ρυθµίσεις του άρθρου 50 του παρόντος,αναφορικά µε τις δηµοτικές εκλογές.

Άρθρα 153 έως και 158

Με τα άρθρα 153, 154, 155, 156, 157 και 158, του προ-τεινόµενου σχεδίου νόµου αναφορικά µε την επανάλη-ψη της εκλογής σε περίπτωση ακύρωσης, την ορκωµο-σία των περιφερειακών αρχών, την αποποίηση της εκλο-γής, την διαδικασία παραίτησης των αιρετών των Περι-φερειών, τη διαδικασία αναπλήρωσης των µελών τουσυµβουλίου και την διαδικασία εκλογής εξαιτίας διάλυ-σης των συµβουλίων, αποτελούν αναδιατύπωση των άρ-θρων 51, 52, 53, 54, 55, και 56 του παρόντος, αναφορικάµε τις δηµοτικές εκλογές, στο πλαίσιο της νέας διοικητι-κής µεταρρύθµισης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄ΣΥΣΤΗΜΑ ∆ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Στα άρθρα 159 -179 του κεφαλαίου αυτού περιλαµβά-νονται οι ρυθµίσεις που αφορούν στην οργάνωση καιλειτουργία των οργάνων της περιφέρειας, τις αρµοδιό-τητες αυτών καθώς και στους νέους θεσµούς που εισά-γονται µε το προτεινόµενο σχέδιο νόµου και ενισχύουντη συµµετοχή των πολιτών στην αναπτυξιακή πολιτικήτης περιφέρειας αλλά και στον περιορισµό των προβλη-µάτων κακοδιοίκησης. Ειδικότερα:

Άρθρο 159

Με το άρθρο 159 καθορίζονται οι αρµοδιότητες τουΠεριφερειάρχη. Ο περιφερειάρχης είναι ο επικεφαλήςτης εκτελεστικής λειτουργίας στην Περιφέρεια και ο πο-λιτικός ηγέτης της πλειοψηφούσας παράταξης. Έχει τηνευθύνη για την υλοποίηση του σχεδίου της περιφερεια-κής ανάπτυξης, συντονίζει και παρακολουθεί την εκτελε-στική λειτουργία της περιφέρειας ως επικεφαλής της ε-κτελεστικής επιτροπής και έχει όλες εκείνες τις αρµο-διότητες που αντιστοιχούν στον προαναφερόµενο κε-ντρικό ρόλο του και τις ασκεί είτε απευθείας ο ίδιος είτεµεταβιβάζοντάς τις, µε απόφαση του, στους αντιπεριφε-ρειάρχες ή ακόµη και σε περιφερειακούς συµβούλους.Καίριας σηµασίας ρύθµιση εισάγεται µε την παράγραφο4 του παρόντος άρθρου, σύµφωνα µε την οποία, ο περι-φερειάρχης παρουσιάζει στην Επιτροπή Θεσµών και ∆ια-φάνειας της Βουλής, τον ετήσιο απολογισµό πεπραγµέ-νων, την ετήσια έκθεση του περιφερειακού συµπαραστά-τη καθώς και την ετήσια έκθεση του οικείου ελεγκτή νο-µιµότητας για την περιφέρειά του, ενώ, σύµφωνα µε τηνπαράγραφο 5, παρουσιάζει τον προϋπολογισµό της Πε-ριφέρειας στην αρµόδια επιτροπή της Βουλής.

Άρθρο 160

Με το άρθρο 160, ρυθµίζονται οι αρµοδιότητες των α-ντιπεριφερειαρχών. Οι αντιπεριφερειάρχες ασκούν τιςαρµοδιότητες που τους αναθέτει ο περιφερειάρχης καιπλέον συναποτελούν, υπό την προεδρία του περιφερει-άρχη, την εκτελεστική επιτροπή. Οι αντιπεριφερειάρχεςδιακρίνονται στους αιρετούς που εκλέγονται ταυτόχρο-να µε τον περιφερειάρχη από τους εκλογείς της αντί-στοιχης εκλογικής περιφέρειας, καθώς και στους αντιπε-ριφερειάρχες που ορίζει ο περιφερειάρχης. Ο περιφερει-άρχης αναθέτει σε όλους τους αντιπεριφερειάρχες τηνάσκηση τοµέων αρµοδιοτήτων της περιφέρειας. Ειδική

45

µέριµνα λαµβάνεται για τις νησιωτικές περιφέρειες, στιςοποίες ο περιφερειάρχης, λόγω των ιδιαιτεροτήτων τουςκαι σε συνάρτηση µε την ύπαρξη ειδικών προβληµάτων,µπορεί να αναθέτει στους αντιπεριφερειάρχες που ορί-ζονται από αυτόν µεµονωµένες αρµοδιότητες για συγκε-κριµένα νησιά. Επιπλέον, καθορίζονται οι αρµοδιότητεςκαι ο ρόλος των αιρετών αντιπεριφερειαρχών.

Άρθρο 161

Με το άρθρο 161 ρυθµίζονται θέµατα αναπλήρωσηςκαι αντικατάστασης του Περιφερειάρχη και του άµεσα ε-κλεγόµενου Αντιπεριφερειάρχη. Ειδικότερα, στις ανωτέ-ρω περιπτώσεις, τα καθήκοντα του περιφερειάρχη ασκείο αντιπεριφερειάρχης, µε τη σειρά αναπλήρωσης που έ-χει ορίσει ο περιφερειάρχης.

Άρθρο 162

Με το άρθρο 162, ρυθµίζεται λεπτοµερώς η διαδικασίαεκλογής νέου περιφερειάρχη στις περιπτώσεις που αυ-τός παραιτηθεί, εκπέσει, αποβιώσει ή ακυρωθεί η εκλογήτου, σύµφωνα µε την παράγραφο 2 του άρθρου 161, κα-θώς και στην περίπτωση που, ενώ έχει εκλεγεί, η θέσητου µείνει κενή για οποιονδήποτε λόγο, στο διάστηµαπου µεσολαβεί µέχρι την εγκατάσταση των νέων αρχώντης περιφέρειάς του.

Άρθρο 163

Στο άρθρο 163 περιγράφονται οι αρµοδιότητες του πε-ριφερειακού συµβουλίου που σηµατοδοτούν το ρόλο τουως το ανώτερο αποφασιστικό πολιτικό όργανο της περι-φέρειας και θεσπίζεται τεκµήριο αρµοδιότητας για όλατα θέµατα εκτός από αυτά που ανήκουν από το νόµοστην αρµοδιότητα του περιφερειάρχη ή άλλων οργάνωντης περιφέρειας.

Άρθρο 164

Στο άρθρο 164 προβλέπεται η σύσταση µέχρι δύο επι-τροπών, οι οποίες αποτελούνται από µέλη του περιφε-ρειακού συµβουλίου κατά αναλογία της δύναµης των πε-ριφερειακών παρατάξεων, στις οποίες το περιφερειακόσυµβούλιο µεταβιβάζει συγκεκριµένες αρµοδιότητεςτου, ανάλογα µε τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότη-τες της κάθε περιφέρειας. Παράλληλα, προβλέπεται ότιτο περιφερειακό συµβούλιο δύναται, µε ειδικά αιτιολο-γηµένη απόφασή του, να ασκήσει το ίδιο µια αρµοδιότη-τα που έχει µεταβιβάσει σε επιτροπή, καθώς και ότι η ί-δια η επιτροπή µπορεί να παραπέµψει το θέµα λόγωσπουδαιότητας στο περιφερειακό συµβούλιο για τη λή-ψη σχετικής απόφασης. Οι επιτροπές αυτές λειτουργούνόπως η οικονοµική επιτροπή και µπορούν να συµµετέ-χουν σε αυτές και µέλη αυτής.

Άρθρο 165

Στο άρθρο 165 ρυθµίζεται η εκλογή των µελών τουπροεδρείου του περιφερειακού συµβουλίου, η θητείατου οποίου ακολουθεί την περιφερειακή περίοδο. ΣτοΠροεδρείο εκπροσωπούνται τόσο η πλειοψηφία µε τονπρόεδρο όσο και οι παρατάξεις της µειοψηφίας µε τον α-ντιπρόεδρο από τη µείζονα και το γραµµατέα από την ε-

λάσσονα αντιπολίτευση. Παράλληλα, µε τη διαδικασία α-νάδειξης των υποψηφίων για την εκλογή των µελών τουπροεδρείου, διασφαλίζεται η εκπροσώπηση των παρατά-ξεων της µειοψηφίας χωρίς να παρεµβαίνει η πλειοψη-φία στην ανάδειξη των υποψηφίων της. Με τον τρόποαυτό ενισχύονται οι αρχές της δηµοκρατίας στη λειτουρ-γία του περιφερειακού συµβουλίου.

Άρθρο 166

Στο άρθρο 166 ορίζεται ότι η παραίτηση από τα αιρετάαξιώµατα του προέδρου, του αντιπροέδρου και τουγραµµατέα του συµβουλίου γίνεται οριστική αφότουπληρωθεί η αντίστοιχη θέση που έµεινε κενή, προκειµέ-νου να αποφευχθούν φαινόµενα δυσλειτουργίας τωνσυλλογικών οργάνων.

Άρθρα 167 έως και 170

Με το άρθρο 167 αναµορφώνεται και εκσυγχρονίζεταιη διαδικασία των συνεδριάσεων του περιφερειακού συµ-βουλίου. Έτσι καθιερώνεται ο θεσµός των ειδικών αγο-ρητών, µε προεγγραφή πριν από την συζήτηση του θέµα-τος στο προεδρείο, προκειµένου να αποφευχθούν φαι-νόµενα κατάχρησης του χρόνου από τους οµιλητές, δε-δοµένου και του αυξηµένου αριθµού των µελών τωνσυµβουλίων των νέων µεγαλύτερων Περιφερειών καιτην καλύτερη οργάνωση του διαλόγου και την εύρυθµηλειτουργία του συµβουλίου.

Με το άρθρο 168 εισάγεται ο θεσµός της περιφερεια-κής παράταξης και ρυθµίζεται η διαδικασία ανεξαρτητο-ποίησης ή διαγραφής περιφερειακού συµβούλου από τηνπαράταξη µε την οποία έχει εκλεγεί. Εισάγεται περιορι-σµός ως προς τη δυνατότητα µέλους του περιφερειακούσυµβουλίου να ενταχθεί σε άλλη παράταξη ή να ιδρύσεινέα, διαρκούσης της θητείας των περιφερειακών αρχών,ο οποίος δικαιολογείται από λόγους δηµοσίου συµφέρο-ντος που συνίστανται στη διατήρηση της σταθερότητας,της πλειοψηφίας που έχει την ευθύνη διακυβέρνησηςτης περιφέρειας. Παράλληλα λαµβάνονται µέτρα για τηδιευκόλυνση του έργου των παρατάξεων µε την υποχρέ-ωση της περιφερειακής αρχής να παραχωρεί στις περι-φερειακές παρατάξεις κατάλληλα εξοπλισµένο χώρο καιγραµµατειακή υποστήριξη.

Με το άρθρο 169 ρυθµίζεται ο τρόπος λήψης των απο-φάσεων του περιφερειακού συµβουλίου. Οι αποφάσειςλαµβάνονται µε την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντωναφού πρώτα διαπιστωθεί απαρτία, ενώ, σε περίπτωση ι-σοψηφίας υπερισχύει η ψήφος του προέδρου. Σε περί-πτωση µυστικής ψηφοφορίας όµως η ισοψηφία ισοδυνα-µεί µε απόρριψη.

Με το άρθρο 170 ορίζεται η διαδικασία τήρησης τωνπρακτικών των συνεδριάσεων του περιφερειακού συµ-βουλίου και εισάγεται υποχρέωση ανάρτησης όλων τωναποφάσεων στην επίσηµη ιστοσελίδα της περιφέρειας.Η µη τήρηση της υποχρέωσης αυτής, συνιστά λόγο ακυ-ρότητας της απόφασης.

Άρθρα 171 και 172

Με τα άρθρα 171 και 172, καθορίζονται οι υποχρεώ-σεις των περιφερειακών συµβούλων και τα κωλύµατασυµµετοχής αυτών στις συνεδριάσεις του συµβουλίου.Εισάγεται η δυνατότητα επιβολής πειθαρχικής ποινής

46

στις περιπτώσεις αδικαιολόγητης απουσίας των περιφε-ρειακών συµβούλων από τις συνεδριάσεις του συµβουλί-ου και την µη εκπλήρωση των καθηκόντων τους ενώπροβλέπεται η υποχρέωση του προέδρου του συµβουλί-ου να ενηµερώνει εγγράφως τον Ελεγκτή Νοµιµότηταςγια κάθε αδικαιολόγητη απουσία των συµβούλων από τιςσυνεδριάσεις.

Άρθρα 173 και 174

Με τα άρθρα 173 και 174 ρυθµίζονται τα θέµατα τηςσυγκρότησης και των αρµοδιοτήτων της εκτελεστικής ε-πιτροπής. Η εκτελεστική επιτροπή είναι το όργανο πουσυγκροτείται από τον περιφερειάρχη και τους αντιπερι-φερειάρχες. Ο ρόλος της, είναι κυρίως ο συντονισµόςτης εκτελεστικής λειτουργίας της περιφέρειας και ειδι-κότερα της υλοποίησης του προγράµµατος της περιφε-ρειακής αρχής. Η άµεση εκλογή των αντιπεριφερειαρ-χών ενισχύει τη νοµιµοποίηση της εκτελεστικής επιτρο-πής, στην οποία συµµετέχουν από κοινού µε τον περιφε-ρειάρχη και τους ορισµένους από αυτόν αντιπεριφερει-άρχες, χωρίς όµως να µειώνει τη θεσµική δυναµική τουπεριφερειάρχη, ο οποίος διευθύνει την άσκηση της περι-φερειακής πολιτικής και καθορίζει το περιεχόµενο τηςαρµοδιότητας των αντιπεριφερειαρχών.

Άρθρα 175 έως και 177

Με τα άρθρα 175, 176 και 177 ρυθµίζονται τα θέµαταπου αφορούν τη συγκρότηση και λειτουργία της Οικονο-µικής Επιτροπής, η οποία αποτελεί το όργανο που ασκείτον οικονοµικό έλεγχο και παρακολουθεί την υλοποίησητου προϋπολογισµού της περιφέρειας.

Στην Οικονοµική Επιτροπή εκλέγονται µέλη του περι-φερειακού συµβουλίου µε τη συµµετοχή των συµβούλωντης µειοψηφίας. Το περιφερειακό συµβούλιο, µπορεί, γιαθέµατα ιδιαίτερα σοβαρά, µε ειδική αιτιολογία και µε τηναπόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των µελών του, να α-ποφασίζει την άσκηση αρµοδιοτήτων της οικονοµικής ε-πιτροπής. Αντιστοίχως, η ίδια η οικονοµική επιτροπήµπορεί να παραπέµπει ιδιαίτερης σοβαρότητας θέµαταστο περιφερειακό συµβούλιο, για τη λήψη σχετικής από-φασης.

Άρθρο 178

Με το άρθρο 178 εισάγεται ένας νέος θεσµός, η Περι-φερειακή Επιτροπή ∆ιαβούλευσης, που ενισχύει τη συµ-µετοχή των κοινωνικών εταίρων κυρίως στην αναπτυξια-κή πολιτική της περιφέρειας. Η περιφέρεια αναλαµβάνεισηµαντικό αναπτυξιακό ρόλο, µε στόχο την άµβλυνσητων περιφερειακών και ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων,καθώς και την κινητοποίηση του ενδογενούς αναπτυξια-κού δυναµικού της. Τον τελευταίο, ιδίως, στόχο υπηρε-τεί η συγκρότηση ενός ισχυρού οργάνου διαβούλευσηςσε κάθε περιφέρεια, το οποίο θα έχει ως βασική αποστο-λή τη σύνθεση των επιµέρους απόψεων και συµφερό-ντων, προκειµένου να συγκροτηθεί µια ενιαία, ευρέως α-ποδεκτή και ρεαλιστική αναπτυξιακή πολιτική για την πε-ριφέρεια, µε την ευρύτερη δυνατή συµµετοχή όλων τωνπαραγόντων της περιφερειακής ανάπτυξης. Μέσα απότο όργανο αυτό και τις διαδικασίες διαβούλευσης δια-σφαλίζεται η ανοικτή, ορθολογική και ειλικρινής ανταλ-λαγή επιχειρηµάτων, η ανοικτή αντιπαράθεση και η πα-

ραγωγική σύνθεση των επιµέρους συµφερόντων, ώστενα διευκολυνθεί, στη συνέχεια, η υλοποίηση µιας περι-φερειακής αναπτυξιακής πολιτικής. Παράλληλα, µε τηνσυµµετοχή εκπροσώπων της κρατικής διοίκησης αλλάκαι της πρωτοβάθµιας αυτοδιοίκησης, προωθείται η συ-νεργασία και ο συντονισµός των διαφόρων επιπέδων καιφορέων διοίκησης και αυτοδιοίκησης.

Άρθρο 179

Με το άρθρο 179 εισάγεται ο θεσµός του Συµπαραστά-τη του Πολίτη και της Επιχείρησης σε επίπεδο περιφέ-ρειας. Όπως και στην πρωτοβάθµια αυτοδιοίκηση, έτσικαι στην Περιφέρεια είναι απαραίτητη η θεσµοθέτησηκαι λειτουργία ενός οργάνου εσωτερικής και επιτόπιαςκαταπολέµησης της κακοδιοίκησης και διαµεσολάβησηςµεταξύ πολιτών και περιφερειακής διοίκησης. Οι λόγοιπου στοιχειοθετούν τη θεσµοθέτησή του και η αποστολήτου νέου οργάνου στοιχίζονται, σε µια ευρύτερη κλίµα-κα, µε εκείνα που ήδη αναφέρθηκαν ως προς τον δηµοτι-κό συµπαραστάτη. Επιπλέον, το γεγονός ότι η Περιφέ-ρεια, ως µεγαλύτερη και ευρύτερη διοικητική µονάδα, έ-χει ακόµη περισσότερο ανάγκη ένα θεσµό που θα διευ-κολύνει την πρόσβαση και την εξυπηρέτηση των πολι-τών, καθώς και ο ρόλος της ως διοικητικού κέντρου µεσηµαντικές αδειοδοτικές, ελεγκτικές και αναπτυξιακέςαρµοδιότητες, θεµελιώνουν την αναγκαιότητα θεσµοθέ-τησης ενός τέτοιου οργάνου, το οποίο θα διαθέτει το κύ-ρος και την ανεξαρτησία που απαιτούνται. Έτσι, θα επι-λέγεται και στην Περιφέρεια ένα πρόσωπο κύρους και ε-µπειρίας µε αυξηµένη πλειοψηφία 2/3 από το περιφερει-ακό συµβούλιο, ενώ και σε αυτή την περίπτωση διασφα-λίζεται η αποφυγή προσωπικών και πολιτικών ανταγωνι-σµών µε την καθιέρωση κωλύµατος εκλογής του συµπα-ραστάτη σε αιρετά αξιώµατα. Με την ίδια πλειοψηφίαπαρέχεται δυνατότητα ανάκλησης της επιλογής του, γιαπληµµελή εκτέλεση των καθηκόντων του, µε ειδική αι-τιολογία.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ∆΄ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΘΕΣΗ

Άρθρα 180 έως και 184

Με τα άρθρα 180- 184 του προτεινόµενου σχεδίου νό-µου, ρυθµίζονται τα θέµατα, της αντιµισθίας και των ειδι-κών αδειών του περιφερειάρχη, των αντιπεριφερειαρ-χών και των περιφερειακών συµβούλων που έχουν υ-παλληλική ιδιότητα. Με το άρθρο 181 ρυθµίζεται λεπτο-µερώς το θέµα των απολαβών του περιφερειάρχη, τωναντιπεριφερειαρχών και του προέδρου του περιφερεια-κού συµβουλίου, µε την καθιέρωση αντιµισθίας, στοπλαίσιο µιας προσπάθειας δίκαιης αντιµετώπισης του ζη-τήµατος των αποδοχών τους, ανάλογα µε τη θέση ευθύ-νης τους. Ειδικότερα, για τον περιφερειάρχη, προσδιορί-ζεται ως ανώτατο όριο για την αντιµισθία το ύψος των α-ποδοχών του Γενικού Γραµµατέα Υπουργείου, συµπερι-λαµβανοµένων των σχετικών εξόδων παράστασης καιτων επιδοµάτων ή προσαυξήσεων. Στον αντιπεριφερει-άρχη και στον πρόεδρο του περιφερειακού συµβουλίουκαταβάλλεται αντιµισθία ίση µε το 75% της αντιµισθίαςτου περιφερειάρχη. Ιδιαίτερη µνεία γίνεται για τα αιρετάόργανα που έχουν χαρακτηριστεί ως Άτοµα µε Αναπη-ρίες, των οποίων η αντιµισθία προσαυξάνεται κατά 20%.

47

Με τις διατάξεις του άρθρου 182, προβλέπεται, γιατους υπαλλήλους του δηµόσιου τοµέα καθώς και των υ-παλλήλων ΝΠΙ∆ που καταλαµβάνουν τα ανωτέρω αξιώ-µατα, υποχρεωτική άδεια άνευ αποδοχών για όλο το διά-στηµα που ασκούν τα καθήκοντά τους, µε παράλληληπρόβλεψη για την καταβολή των ασφαλιστικών τους ει-σφορών από την περιφέρεια, ενώ στην περίπτωση που ηδικαιούµενη αντιµισθία των αντιπεριφερειαρχών και τουπροέδρου του συµβουλίου είναι µικρότερη των πάσηςφύσεως αποδοχών της οργανικής τους θέσης, τότε αυτήπροσαυξάνεται κατά το ποσό της διαφοράς, η οποία ό-µως δεν µπορεί να υπερβαίνει την αντιµισθία του περι-φερειάρχη. Το χρονικό διάστηµα χρήσης της εν λόγω ει-δικής άδειας, θεωρείται πραγµατικός χρόνος υπηρεσίαςγια όλα τα υπαλληλικά, εργασιακά και ασφαλιστικά δι-καιώµατα που απορρέουν.

Λαµβάνεται επίσης πρόνοια για τη χορήγηση ειδικήςάδειας στα µέλη της οικονοµικής επιτροπής και των άλ-λων επιτροπών που συστήνει το περιφερειακό συµβού-λιο από µέλη του, εξήντα ηµερών, ενώ ειδική άδεια τριά-ντα ηµερών λαµβάνουν και οι επικεφαλής των παρατά-ξεων της µειοψηφίας, προκειµένου να διευκολύνονταιστην άσκηση του έργου τους καθώς και τα µέλη του πε-ριφερειακού συµβουλίου και των επιτροπών για τη συµ-µετοχή στις συνεδριάσεις των οργάνων αυτών.

Με το άρθρο 184, προβλέπεται, η καταβολή δαπανώνµετακίνησης και διαµονής στα ανωτέρω όργανα που µε-τακινούνται εκτός της έδρας της Περιφέρειας για υπηρε-σιακούς λόγους.

Άρθρο 185

Με το άρθρο 185 προβλέπεται ειδική δηµόσια συνε-δρίαση του περιφερειακού συµβουλίου για τον απολογι-σµό πεπραγµένων της περιφερειακής αρχής. Στην ειδικήαυτή συνεδρίαση καλούνται, εκτός των άλλων, οι δήµαρ-χοι των δήµων της περιφέρειας καθώς και εκπρόσωποιπολιτικών κοµµάτων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄ΑΡΜΟ∆ΙΟΤΗΤΕΣ

Άρθρο 186

Μεταξύ των βασικών στόχων, που υπηρετεί το πρό-γραµµα «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ», όπως έχει προεκτεθεί, είναικαι η πλήρης αναδιάρθρωση της λειτουργικής δοµής τουΚράτους.

Πυρήνα του ανωτέρω στόχου αποτελεί και η σαφής ο-ριοθέτηση αρµοδιοτήτων, καθώς και η, κατά το δυνατόν,ολοκληρωµένη άσκηση δηµοσίων πολιτικών, σε κάθε ε-πίπεδο, µε επιδίωξη τη δυνατότητα του πολίτη να γνωρί-ζει, µε σαφήνεια, το αρµόδιο όργανο εξυπηρέτησής του,αποκλειστικά σε ένα επίπεδο, είτε πρόκειται για ∆ήµο,είτε, ακόµη, για την Περιφέρεια ή την αποκεντρωµένη∆ιοίκηση.

Παραλλήλως, η νέα αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησηςκαι της ∆ιοίκησης δοµείται σε εκτεταµένο αναπτυξιακόυπόβαθρο. Με την προτεινόµενη, εξάλλου, ρύθµιση επι-διώκεται η ευρύτερη αποκέντρωση άσκησης αρµοδιοτή-των, µε γνώµονα την καταπολέµηση συγκεντρωτικώνστοιχείων για την επίτευξη ευελιξίας και αποτελεσµατι-κότητας.

Οι αρµοδιότητες που είχαν, κατά το παρελθόν, απονε-

µηθεί στη Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση ήσαν, σε µεγάλοβαθµό, γραφειοκρατικού και διεκπεραιωτικού χαρακτή-ρα, που δυσχέραναν την αποτελεσµατικότητα του θε-σµού, παρά τις προσπάθειες των αιρετών, οι οποίοι µεπεριορισµένα µέσα και προσωπικό, προσπάθησαν να α-νταποκριθούν στις προκλήσεις. Η ανάγκη για συγκρότη-ση της δευτεροβάθµιας αυτοδιοίκησης στο επίπεδο µίαςµεγαλύτερης ενότητας προκύπτει πλέον πιεστικά, διότι :

Οι εξελίξεις απέδειξαν, ότι η συγκρότηση του δεύτε-ρου βαθµού της αυτοδιοίκησης, στα όρια των σηµερινώννοµών, καθιστά ανέφικτη την ανάληψη της ευθύνης γιατον σχεδιασµό και την άσκηση µιας ολοκληρωµένης πο-λιτικής για την ανάπτυξη στην περιοχή τους. Η άσκησηαναπτυξιακής πολιτικής αναµφισβήτητα προϋποθέτει ευ-ρύτερες ενότητες .

Η αναδιάταξη των δήµων σε λιγότερες και ισχυρότε-ρες µονάδες, που αναλαµβάνουν περισσότερες αρµο-διότητες, επιβάλλει την αναδιάταξη του δεύτερου βαθ-µού σε ευρύτερες γεωγραφικές ενότητες, ώστε να είναισε θέση να αναλάβουν νέες αρµοδιότητες, ιδίως στοντοµέα της ανάπτυξης.

Η ∆ευτεροβάθµια Αυτοδιοίκηση, στα όρια των νοµών,αποδείχθηκε ότι δυσκολεύει την αποτελεσµατική συµµε-τοχή στα ευρωπαϊκά όργανα, όπως την Επιτροπή τωνΠεριφερειών, στα οποία οι Περιφέρειες των άλλων κρα-τών - µελών έχουν ουσιαστικό ρόλο και λόγο.

Με την επιχειρούµενη ανασυγκρότηση του δεύτερουβαθµού αυτοδιοίκησης σε λιγότερες και ισχυρότερες µο-νάδες, ενόψει της αναθεωρηµένης διάταξης 102 παρ. 1του Συντάγµατος, που ορίζει, ότι µπορεί να ανατίθεταιστους Ο.Τ.Α. η άσκηση αρµοδιοτήτων, οι οποίες συνι-στούν αποστολή του Κράτους, και εντεύθεν τη δηµιουρ-γία ενός σύγχρονου συστήµατος διακυβέρνησης, τη συ-γκρότηση συστήµατος εσωτερικής αποκέντρωσης, τηδηµοσιονοµική χειραφέτηση και την υιοθέτηση σύγχρο-νων και ποιοτικών µεθόδων διοικητικής δράσης, η Περι-φέρεια, ως δεύτερος βαθµός αυτοδιοίκησης, µπορεί νααναλάβει και να εκπληρώσει, ανεµπόδιστα, την ιδιαίτερηαποστολή της.

Με τις εισαγόµενες ρυθµίσεις, οι Περιφέρειες αναλαµ-βάνουν:

Τις υπηρεσίες και αρµοδιότητες των Νοµαρχιακών Αυ-τοδιοικήσεων που καταργούνται, εκτός από εκείνες οι ο-ποίες µεταφέρονται στους ∆ήµους.

Σηµαντικές αρµοδιότητες, που ασκούνται, σήµερα, α-πό την Κρατική Περιφέρεια, µε εξαίρεση όσες πρέπει ναπαραµείνουν στα αποκεντρωµένα όργανα του κράτους,χάριν της ενότητας της κρατικής πολιτικής, σε ολόκληρητην επικράτεια, όπως τα θέµατα χωροταξίας – πολεοδο-µίας, δασικής και µεταναστευτικής πολιτικής. Η Περιφέ-ρεια γίνεται ο βασικός πυλώνας του αναπτυξιακού προ-γραµµατισµού, ενώ κοµβικός καθίσταται ο ρόλος της, ωςπρος τα έργα και τις υποδοµές. Βασική προϋπόθεση εί-ναι η επαρκής στελέχωσή της, αλλά και η αξιοποίησητης πείρας και της τεχνογνωσίας που έχουν αποκτήσειµέχρι σήµερα οι αντίστοιχες υπηρεσίες των κρατικώνΠεριφερειών, ορισµένες από τις οποίες µεταφέρονται,µαζί µε το προσωπικό τους και τους πόρους τους, στιςνέες Περιφέρειες.

Προς διασφάλιση της συστηµατικής παράθεσης τωναρµοδιοτήτων τις οποίες θα ασκεί η Περιφέρεια επιχει-ρήθηκε η ένταξη τούτων, κατά συναφείς τοµείς.

Οι τοµείς αυτοί επικεντρώνονται στους εξής άξονες:Προγραµµατισµού – Ανάπτυξης.

48

Γεωργίας – Κτηνοτροφίας.Φυσικών Πόρων – Ενέργειας – Βιοµηχανίας.Απασχόλησης – Εµπορίου – Τουρισµού.Μεταφορών – Επικοινωνιών.Έργων – Χωροταξίας –Περιβάλλοντος.ΥγείαςΠαιδείας - Πολιτισµού - Αθλητισµού.Πολιτικής Προστασίας και ∆ιοικητικής Μέριµνας.Στο πλαίσιο άρθρωσης των ανωτέρω τοµέων προκρί-

θηκε η µεθοδολογία της εξειδικευµένης παράθεσης τωνασκούµενων αρµοδιοτήτων, αντί της γενικόλογης θεµα-τικής αναφοράς, σε ενδεικτικό επίπεδο υπό την έννοιαότι δια του τρόπου αυτού δηµιουργείται και τεκµήριο ά-σκησης κάθε υπερτοπικού χαρακτήρα αρµοδιότητας απότην Περιφέρεια, εφόσον δεν έχει ανατεθεί, δια τυπικού ήουσιαστικού νόµου στην αποκεντρωµένη Κρατική ∆ιοί-κηση.

Εξάλλου ο ειδικός προσδιορισµός τους όχι µόνο δηµι-ουργεί ασφάλεια δικαίου, αλλά, κυρίως, αποτρέπει τηναλληλοεπικάλυψη και τη σύγχυση, κατά την άσκησήτους, ενώ, παραλλήλως, παρέχει δυνατότητα σαφούς ε-νηµέρωσης του πολίτη, αναφορικά µε το αρµόδιο όργα-νο στο οποίο πρέπει να αποταθεί για την αντιµετώπισητου αιτήµατός του και για την επίλυση οιουδήποτε προ-βλήµατός του.

Με τον τοµέα του αναπτυξιακού προγραµµατισµού ε-πιδιώκεται η καταπολέµηση του σηµερινού πολυδιασπα-σµένου διοικητικού πλαισίου, που αποτελεί τροχοπέδηστη αναπτυξιακή πορεία της χώρας, µέσω του νέου θε-σµικού ρόλου που αναλαµβάνει η Περιφέρεια. Στοχεύειστην προώθηση των εθνικών στρατηγικών στόχων, πα-ρακολουθεί και επισηµαίνει στους αρµόδιους φορείς γε-νικότερα και ειδικότερα ζητήµατα, που αναφέρονταιστην λήψη των αναγκαίων µέτρων προς βελτίωση του ε-πιπέδου ζωής των πολιτών. Αποβλέπει στην ενθάρρυνσητων αναπτυξιακών πρωτοβουλιών, σε περιφερειακό καιτοπικό επίπεδο, στην αποτελεσµατικότερη διαχείριση,στον έλεγχο και στην εφαρµογή των αναπτυξιακών πα-ρεµβάσεων, για την προγραµµατική περίοδο 2007-2013,όπως αυτή οριοθετείται για τα περιφερειακά όργανασύµφωνα µε το ν. 3614/2007, όπως ισχύει, µέσω της ορ-θολογικότερης διαχείρισης των δηµόσιων πόρων, στηναξιοποίηση των τοπικών και περιφερειακών συγκριτικώνπλεονεκτηµάτων, καθώς και στην ικανοποίηση και διευ-θέτηση τοπικών αναγκών.

Η Περιφέρεια είναι αρµόδια για την εκπόνηση γενικώνκαι ειδικών αναπτυξιακών µελετών, που αφορούν τη συ-γκέντρωση, επεξεργασία και τεκµηρίωση γεωγραφικών,δηµογραφικών, οικονοµικών, κοινωνικών και άλλων στοι-χείων που την αφορούν. Επίσης, είναι αρµόδια για τηνπαρακολούθηση και την αποτίµηση του σχεδιασµού καιτης υλοποίησης όλων των σχετικών οικονοµικών και θε-σµικών παρεµβάσεων.

Ακόµη, είναι αρµόδια για την τελική διαµόρφωση τουΠρογράµµατος ∆ηµοσίων Επενδύσεων, µεριµνά για τηνέγκρισή του και παρακολουθεί την εκτέλεσή του. Παρα-κολουθεί, ακόµη, τις διαδικασίες ένταξης των πράξεωντου Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράµµατος, είναιαρµόδια προς εισήγηση στο Υπουργείο Οικονοµίας, Α-νταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας για τη χρηµατοδότησητων έργων που εντάσσονται στο Πρόγραµµα ∆ηµοσίωνΕπενδύσεων, καθώς και των συγχρηµατοδοτουµένωνέργων.

Η Περιφέρεια διατυπώνει προτάσεις προς τους κεντρι-

κούς φορείς του δηµοσίου τοµέα για έργα και µέτρα πο-λιτικής εθνικής σηµασίας, που την αφορούν, αλλά εντάσ-σονται στο µεσοχρόνιο εθνικό αναπτυξιακό πρόγραµµα.Συντονίζει, επίσης, τους φορείς εκτέλεσης και παρακο-λουθεί την πορεία εφαρµογής του αναπτυξιακού προ-γράµµατος της Περιφέρειας. Γνωµοδοτεί για κάθε θέµατοπικού ή ευρύτερου ενδιαφέροντος για το οποίο ζητεί-ται η γνώµη της.

Συνιστά Περιφερειακές Γνωµοδοτικές Επιτροπές, οι ο-ποίες γνωµοδοτούν για τις αιτήσεις υπαγωγής επενδύ-σεων, κατ’ εφαρµογή του ισχύοντος αναπτυξιακού νό-µου, αξιολογεί και προωθεί επενδυτικές προτάσεις απόιδιωτικές επιχειρήσεις, στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτωντης, συγκροτεί περιφερειακά όργανα ελέγχου των επεν-δύσεων για την πιστοποίηση των δαπανών και την υλο-ποίηση των εγκεκριµένων σχεδίων, προέρχεται στην κα-ταβολή της επιχορήγησης της επένδυσης και πιστοποιείτην έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας. Καταγράφει,επίσης, τις νέες θέσεις εργασίας που δηµιουργούνται α-πό την υλοποίηση των εγκεκριµένων σχεδίων.

Εξάλλου, µε το σχέδιο νόµου επανεξετάζεται σε νέαβάση και επανακαθορίζεται το όλο πλαίσιο δράσης καιλειτουργίας των Περιφερειακών Ταµείων Ανάπτυξης τηςχώρας, τα οποία, πλέον λειτουργούν υποστηρικτικά γιατην Περιφέρεια.

Ως προς τον πρωτογενή τοµέα της ανάπτυξης (γεωρ-γία και κτηνοτροφία), οι Περιφέρειες καθίστανται ο βασι-κός πυλώνας του ετήσιου και πολυετούς αναπτυξιακούσχεδιασµού. Σε αυτήν µεταβιβάζονται ένα µεγάλο µέροςτων αρµοδιοτήτων , που ασκούσαν προηγουµένως, τόσοοι κρατικές Περιφέρειες, όσο και οι Νοµαρχιακές Αυτο-διοικήσεις. Μεταξύ άλλων, οι Περιφέρειες καθίστανταιαρµόδιες για την εκπόνηση, υλοποίηση και αξιολόγησησχεδίων προγραµµάτων και µέτρων ανάπτυξης, το σχε-διασµό, την παρακολούθηση και την υλοποίηση των έρ-γων υποδοµής, την ένταξη των επενδυτικών σχεδίων σεπρογράµµατα γεωργίας και κτηνοτροφίας, την προστα-σία και ανάπτυξη της φυτικής και ζωικής παραγωγής, κα-θώς και την καλύτερη οργάνωση των γεωργικών εκµε-ταλλεύσεων. Σηµαντική, επίσης, είναι και η απονοµή τηςαρµοδιότητας εποπτείας επί των Γενικών ΟργανισµώνΕγγείων Βελτιώσεων (Γ.Ο.Ε.Β.), καθώς και η άσκηση ε-ποπτείας επί του Αρδευτικού Οργανισµού Στυµφαλίαςκαι του Οργανισµού Κωπαϊδας.

Επίσης, ασκούν αποφασιστικού χαρακτήρα αρµοδιότη-τες στη διοίκηση, στη διαχείριση και εκµετάλλευση ι-χθυοτρόφων εν γένει υδάτων από 01.01.2012, στο πλαί-σιο ανασχεδιασµού της πολιτικής του κρίσιµου τοµέα, µεγνώµονα την πληρέστερη κάλυψη των αναπτυξιακών α-ναγκών της χώρας.

Ως προς τον τοµέα των φυσικών πόρων, ενέργειας καιβιοµηχανίας ιδιαίτερη έµφαση έχει αποδοθεί στη διαχεί-ριση των υδατικών πόρων, καθώς και στην προστασίατων υδάτων. Οι σχετικές αρµοδιότητες απονέµονταιστην Περιφέρεια, υπό το πρίσµα της αναπτυξιακής τουςδιάστασης.

Περαιτέρω, ο υποτοµέας ορυκτού πλούτου περιλαµβά-νει, κυρίως, τον καθορισµό και αποχαρακτηρισµό λατοµι-κών περιοχών, τη χορήγηση αδειών µεταλλευτικών ε-ρευνών, τη χορήγηση αδειών εκµετάλλευσης σε ιδιόκτη-τα λατοµεία αδρανών υλικών, αργίλλων, και σχιστολιθι-κών πλακών, τη χορήγηση αδειών εγκατάστασης και λει-τουργίας ηλεκτρολογικού και µηχανολογικού εξοπλι-σµού λατοµείων αδρανών υλικών και συναφείς ρυθµί-

49

σεις, που σχετίζονται µε την αξιοποίηση του ορυκτούπλούτου.

Ο υποτοµέας ενέργειας καταλαµβάνει σειρά αρµοδιο-τήτων, οι οποίες συµπλέκονται, κυρίως, µε την αξιοποίη-ση των ήπιων µορφών ενέργειας (ηλιακή, αιολική, γεω-θερµία), τη χορήγηση αδειών εγκατάστασης, για ίδιαχρήση, ενεργειακών συστηµάτων θέρµανσης ή ψύξηςχώρων, τη χορήγηση αδειών εγκατάστασης και λειτουρ-γίας εφεδρικών σταθµών ηλεκτροπαραγωγής, τη χορή-γηση άδειας εγκατάστασης ή επέκτασης σταθµού ηλε-κτρικής ενέργειας από Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας,καθώς και λοιπές επί µέρους αρµοδιότητες οι οποίες ε-ντάσσονται στον ίδιο υποτοµέα.

Εξάλλου, ο υποτοµέας της Βιοµηχανίας περιλαµβάνειαρµοδιότητες της Κρατικής ∆ιοίκησης, οι οποίες είχαν α-ποκεντρωθεί, προς άσκηση, στις Νοµαρχιακές Αυτοδιοι-κήσεις, κυρίως, µε το π.δ/µα 78/2006.

Μνηµονεύονται, ενδεικτικώς, η χορήγηση αδειών ί-δρυσης και λειτουργίας βιοµηχανιών, που οριοθετούνταιαπό τις διατάξεις του ν. 3325/2005, η επιβολή κυρώσεωνσε όσους ιδρύουν, επεκτείνουν, εκσυγχρονίζουν και λει-τουργούν βιοµηχανίες και βιοτεχνίες, κατά παράβασητης σχετικής νοµοθεσίας, η χορήγηση µηχανολογικών α-δειών εγκατάστασης, επέκτασης και εκσυγχρονισµού σεβιοµηχανικές, βιοτεχνικές εγκαταστάσεις και επαγγελ-µατικά εργαστήρια, η χορήγηση αδειών εργοστασίωνκατασκευής ατµολεβήτων, η έγκριση ατελούς εισαγω-γής µηχανηµάτων και εξαρτηµάτων για επαρχιακές βιο-µηχανίες και βιοτεχνίες, η χορήγηση σειράς τεχνικών ε-παγγελµατικών αδειών, κατά τις ειδικότερες ρυθµίσειςτων άρθρων 1 και 4 του π.δ/τος 78/2006, η εκτίµηση τηςαξίας µηχανηµάτων για τον προσδιορισµό της φορολο-γητέας αξίας τους, καθώς και η έγκριση των περιβαλλο-ντικών όρων για βιοµηχανικές και βιοτεχνικές εγκατα-στάσεις.

Οι Περιφέρειες συγκεντρώνουν το µεγαλύτερο µέροςτων αρµοδιοτήτων που αποκεντρώνονται στον τοµέατης απασχόλησης, όπως αυτές που αφορούν την υλο-ποίηση προγραµµάτων προώθησης της απασχόλησης καιτης κοινωνικής ενσωµάτωσης ανέργων, την έγκριση ή α-πόρριψη οµαδικών απολύσεων εργαζοµένων, την επιβο-λή ποινής σε εργοδότες, την κύρωση εσωτερικών κανο-νισµών εργασίας επιχειρήσεων κατά τις διατάξεις τουν.δ. 3789/1957, καθώς και θέµατα, που άπτονται της ε-φαρµογής των κανονισµών αυτών, τη συγκρότηση συµ-βουλίων και επιτροπών αρµοδιότητας Υπουργείου Εργα-σίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς και την κατ’ εξαί-ρεση λειτουργία επιχειρήσεων εκµεταλλεύσεων και πα-ροχής εργασίας κατά την Κυριακή.

Στον τοµέα του εµπορίου οι Περιφέρειες ασκούν αρ-µοδιότητες, που αφορούν εποπτεία και τον έλεγχο ανω-νύµων εταιρειών, την εποπτεία του εµπορίου, τη χορήγη-ση αδειών άσκησης εµπορικών επαγγελµάτων και οργά-νωσης εκθέσεων, καθώς και τη διενέργεια ελέγχων καιτην επιβολή κυρώσεων, κατ’ εφαρµογή των διατάξεωνπερί προστασίας του καταναλωτή.

Ως προς τον Τουρισµό, η Περιφέρεια συνεργάζεται µετον Ε.Ο.Τ. και τους ∆ήµους για το σχεδιασµό, καθώς καιγια την τουριστική προβολή και ανάπτυξη της Περιφέρει-ας.

Στον τοµέα των Μεταφορών – Επικοινωνιών συντελεί-ται η µεταβίβαση αρµοδιοτήτων, που συµπλέκονται µεσειρά αδειών, στον τοµέα των µεταφορών και ειδικότεραµε τη διενέργεια περιοδικών τεχνικών ελέγχων µηχανο-κινήτων οχηµάτων από τα ∆ηµόσια Κ.Τ.Ε.Ο. κάθε νοµού,

τον καθορισµό του αριθµού νέων επιβατηγών δηµόσιαςχρήσεως για την αντιµετώπιση των µεταφορικών ανα-γκών κάθε νοµού, την τήρηση µητρώου αδειών Ε.∆.Χ.,την έκδοση και την ανάκληση αδειών ίδρυσης και λει-τουργίας πρατηρίων υγρών καυσίµων και υγραερίων καιτη χορήγηση αδειών άσκησης επαγγέλµατος οδικού µε-ταφορέα επιβατών και εµπορευµάτων.

Εξάλλου, για τον τοµέα επικοινωνιών παρέχεται η δυ-νατότητα χορήγησης αδειών εγκατάστασης και λειτουρ-γίας ραδιοσταθµών CB, καθώς και της άσκησης συνα-φών αρµοδιοτήτων, όπως η χορήγηση αδειών κατασκευ-ής, εγκατάστασης και λειτουργίας ερασιτεχνικών καιπειραµατικών σταθµών ασυρµάτου, η επιβολή διοικητι-κών κυρώσεων στους παραβάτες των κανονισµών λει-τουργίας ερασιτεχνικών και πειραµατικών σταθµών α-συρµάτου, ειδικών ραδιοδικτύων και ραδιοσταθµών CB,καθώς και των σχετικών τηλεπικοινωνιακών συστηµά-των.

Ο Τοµέας Έργων – Χωροταξίας – Περιβάλλοντος περι-λαµβάνει σηµαντικές αρµοδιότητες οι οποίες ασκούνταναπό την Kρατική Περιφέρεια και εκχωρούνται, πλέον,στην Περιφέρεια, µε γνώµονα το γεγονός, ότι µετέχουνσε αποφασιστικό βαθµό στην αναπτυξιακή πολιτική της.

Ειδικότερα στον υποτοµέα των έργων απονέµονταιαρµοδιότητες που αφορούν την κατασκευή, συντήρησηκαι ανακαίνιση οδών, που οι αντίστοιχες αρµοδιότητες α-νήκουν στην Κρατική Περιφέρεια και στις ΝοµαρχιακέςΑυτοδιοικήσεις. Η αρµοδιότητα αυτή συµπεριλαµβάνεικαι τις αντίστοιχες µελέτες.

Περαιτέρω, απονέµεται ο σχεδιασµός, η µελέτη, η κα-τασκευή και συντήρηση συγκοινωνιακών, αντιπληµµυρι-κών κτιριακών, ή ηλεκτροµηχανολογικών και λιµενικώνέργων, η εκπόνηση κυκλοφοριακών µελετών, η αντιµε-τώπιση θεµάτων οδικής κυκλοφορίας, η διαχείριση ειδι-κών έργων περιφερειακού επιπέδου που έχουν εκτελε-σθεί από τις Ε.Υ.∆.Ε., η κατάρτιση προσχεδίων προγραµ-µάτων εκτέλεσης έργων, καθώς και λοιπές συναφείς αρ-µοδιότητες.

Στον υποτοµέα χωροταξίας και περιβάλλοντος ελή-φθη πρόνοια, ώστε οι σχετικές αρµοδιότητες να συµπο-ρεύονται µε τα αντίστοιχα νοµολογιακά πορίσµατα τουΣυµβουλίου Επικρατείας, ώστε να µην αντιµετωπιστείπρόβληµα αµφισβήτησης της συνταγµατικής συµβατότη-τάς τους, ενόψει της ασκήσεώς τους από όργανα τοπι-κής αυτοδιοίκησης δεύτερου βαθµού.

Ενδεικτικώς, µνηµονεύεται η παροχή γνώµης του Πε-ριφερειακού Συµβουλίου για τη χωροθέτηση Β.Ι.Ο.Π.Α.,καθώς και ικανός αριθµός γνωµοδοτήσεων του Περιφε-ρειακού Συµβουλίου, κατά τη διαδικασία κατάρτισης τωνΠεριφερειακών xωροταξικών σχεδίων, η παρακολούθη-ση εφαρµογής γενικών πολεοδοµικών σχεδίων Σ.Χ.Ο.Ο.,Α.Π. και Ζ.Ο.Ε., η χορήγηση άδειας για την εναπόθεση ήαποθήκευση αποβλήτων, που περιέχουν αµίαντο, καθώςκαι η παροχή γνώµης για την οριοθέτηση εκτάσεων ωςΠΟΑΠ∆.

Σηµαντική αρµοδιότητα, είναι η κατάρτιση και έγκρισητου Περιφερειακού Σχεδιασµού ∆ιαχείρισης των στερε-ών αποβλήτων, στο πλαίσιο του αντίστοιχου ΕθνικούΣχεδιασµού, ο οποίος αποσκοπεί, κυρίως, στη µελέτη καιτον καθορισµό των µεθόδων διαχείρισης, και στη χωρο-θέτηση των σχετικών εγκαταστάσεων. Κατά το σχεδια-σµό θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη οι κοινωνικές, οι-κονοµικές, τεχνικές, περιβαλλοντικές και ειδικές συνθή-κες κάθε περιοχής.

Κυρίαρχες αρµοδιότητες οι οποίες συνάπτονται µε τον

50

Τοµέα Υγείας και Πρόνοιας και οι οποίες ασκούνται, πλέ-ον, από τις Περιφέρειες, είναι, ενδεικτικά, οι ακόλουθες :

i.Η άσκηση αρµοδιοτήτων οι οποίες µέχρι σήµερα α-σκούνται από τις ∆ηµόσιες Υγειονοµικές Περιφέρειες(∆.Υ.ΠΕ.), καθώς και από το Υπουργείο Υγείας και Κοι-νωνικής Αλληλεγγύης κατά µεταβίβαση από αυτές.

ii.Η χορήγηση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτι-κών κλινικών, η αναθεώρηση και ανάκληση τούτων, η έ-γκριση µεταβίβασής τους καθώς και η εποπτεία και ο έ-λεγχος, παράλληλα µε τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνι-κής Αλληλεγγύης, των παρεχοµένων υπηρεσιών υγείαςαπό αυτές. Ακόµη, παρέχονται αρµοδιότητες για χορή-γηση αδειών κατηγοριών ιατρείων και διαγνωστικών κέ-ντρων.

iii.Η έκδοση άδειας εισαγωγής εγκατάστασης και λει-τουργίας µηχανηµάτων παραγωγής ιοντιζουσών ακτινο-βολιών για ιατρικούς σκοπούς, γενικά, όπως και εγκατά-στασης και λειτουργίας εργαστηρίων ραδιοϊσοτόπων γιαιατρικές εφαρµογές.

iv.Η επιβολή κυρώσεων σε ιατρούς και οδοντίατρους,κατά τις προβλέψεις του π.δ/τος 470/1983 (Φ.Ε.Κ. 179,Α΄).

v.Η επιβολή κυρώσεων σε ιατρούς και οδοντίατρους,οι οποίοι αναγράφουν ναρκωτικά σε απλές συνταγές καιόχι στις ειδικές για το σκοπό αυτό, καθώς και στους φαρ-µακοποιούς, που πωλούν ναρκωτικά µε απλές και όχι µεειδικές συνταγές.

και vi. Η υλοποίηση προγραµµάτων δηµόσιας υγείας,κατά τις ρυθµίσεις του άρθρου 13 του ν. 3172/2003 (ΦΕΚ197 Α΄).

Στον τοµέα Παιδείας - Πολιτισµού – Αθλητισµού, οιΠεριφέρειες καθίστανται αρµόδιες για τη λειτουργική υ-ποστήριξη δηµόσιων Ινστιτούτων Επαγγελµατικής Κα-τάρτισης, περιλαµβανοµένης της θεµατικής εξειδίκευ-σης του αντικειµένου τους, την κατάρτιση προγραµµά-των ∆ια Βίου Μάθησης, την οργάνωση και οικονοµική υ-ποστήριξη σειράς πολιτιστικών εκδηλώσεων, την υλο-ποίηση αθλητικών προγραµµάτων διαπεριφερειακού χα-ρακτήρα. Επίσης, µε σχετική Κοινή Υπουργική Απόφασηπροβλέπεται η άσκηση εποπτείας των περιφερειών επίεθνικών αθλητικών κέντρων, ο προσδιορισµός των οποί-ων θα γίνει στο πλαίσιο της ανωτέρω κ.υ.α. κατά αντι-στοιχία προς τη χωρική αρµοδιότητα της οικείας περιφέ-ρειας όπου εδρεύουν τα αθλητικά κέντρα.

Η πολιτική προστασία αρθρώνεται µε γνώµονα το σχε-τικό σχεδιασµό, την εφαρµογή του και τη λήψη σχετικώνµέτρων, στο πλαίσιο των αντίστοιχων προβλέψεων καιρυθµίσεων, που αφορούσαν τις Νοµαρχιακές Αυτοδιοι-κήσεις, όπως είναι καταστρωµένες στο σχετικό θεσµικόνόµο (ν. 3013/2002).

ι. Σε κάθε περιφέρεια συγκροτείται Περιφερειακή Επι-τροπή Ισότητας και Φύλων, στην οποία προεδρεύει ο Πε-ριφερειάρχης και µετέχουν εκπρόσωποι του περιφερεια-κού συµβουλίου, των δήµων της περιφέρειας, των γυναι-κείων οργανώσεων και της Γενικής Γραµµατείας Ισότη-τας των Φύλων. Αντικείµενο της Επιτροπής είναι η υπο-βολή προτάσεων προς τα όργανα της περιφέρειας για τηλήψη ουσιαστικών µέτρων προς προώθηση της ισότηταςτων φύλων σε όλους τους τοµείς της οικονοµικής, πολι-τικής και οικονοµικής και κοινωνικής ζωής.

ΙΙΙ. Επισηµαίνεται, ότι οι Περιφέρειες µέχρι 31.12.2012θα εξακολουθήσουν ν’ ασκούν τις αρµοδιότητες των πα-ραγράφων 1 (υπ’ αριθµ. 29-39), 2 (30-40), 3 (Β26-34), 5(8-69) του άρθρου 94, έως ότου αυτές περιέλθουν στους

∆ήµους, στο πλαίσιο αυτοδύναµης άσκησής τους απότους οργανισµούς αυτοδιοίκησης πρώτης βαθµίδας.

Άρθρο 187

α. Προβλέπεται η δυνατότητα µεταβίβασης άσκησηςνέων αρµοδιοτήτων, µε π.δ/µα, κατόπιν γνώµης της οι-κείας Ένωσης των Περιφερειών, στις Περιφέρειες. Οιαρµοδιότητες αυτές προέρχονται από την Κεντρική ∆ιοί-κηση και πρέπει να συνάπτονται µε τις επιµέρους αρµο-διότητες που απονέµονται στο πλαίσιο των τοµέων τουάρθρου 186. Παραλλήλως, πρέπει να υπηρετούν αναπτυ-ξιακού και λειτουργικού χαρακτήρα περιφερειακές ανά-γκες και δεν πρέπει να σχετίζονται µε θέµατα κρατικήςπολιτικής που αφορούν το σύνολο της επικράτειας και ε-πιβάλλεται να ανατίθενται για λόγους ενότητας στα κε-ντρικά ή περιφερειακά κρατικά όργανα.

β. Με το ίδιο π.δ/µα ρυθµίζεται και η µεταβίβαση των α-ντίστοιχων οικονοµικών πόρων.

γ. Υπό ταυτόσηµες προϋποθέσεις είναι δυνατή η µετα-βίβαση αρµοδιοτήτων, οι οποίες ασκούνται από νοµικάπρόσωπα δηµοσίου και ιδιωτικού δικαίου, δηµόσιες επι-χειρήσεις και οργανισµούς κοινής ωφέλειας.

Άρθρο 188

α. Προβλέπεται ως ουσιώδης τύπος η παροχή γνώµηςτης Περιφέρειας, πριν η Κρατική ∆ιοίκηση εκδώσει οποι-αδήποτε κανονιστική πράξη, η οποία θα αφορά την αει-φόρο ανάπτυξη, τα ρυθµιστικά ή χωροταξικά ή πολεοδο-µικά σχέδια καθώς και τη χωροθέτηση εγκαταστάσεων.

β. Αντίστοιχη υποχρέωση επιβάλλεται και όταν καταρ-τίζονται, από την Κρατική ∆ιοίκηση, προγράµµατα γιατην Περιφερειακή ανάπτυξη, τη χωροταξία και την αει-φόρο ανάπτυξη.

Άρθρο 189

Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η Περιφέρεια ασκείαποφασιστικές αρµοδιότητες, για τις οποίες απαιτείται ηπροηγούµενη παροχή γνώµης οιασδήποτε αρχής καιπρος αποφυγή καθυστερήσεως, η οποία θα παρεµποδίζεικαι θα κωλυσιεργεί την άσκησή τους, προβλέπεται η πα-ροχή της ανωτέρω γνώµης, εντός µηνός, αφότου ζητηθεί.Σε αντίθετη περίπτωση η απόφαση εκδίδεται και άνευ αυ-τής, χωρίς να συντρέχει έλλειψη ουσιώδους τύπου.

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Άρθρα 190 έως 193

Το Περιφερειακό Ταµείο Ανάπτυξης είχε ιδρυθεί µε τον. 2218/1994, ως όργανο προγραµµατισµού και ανάπτυ-ξης της αποκεντρωµένης Κρατικής ∆ιοίκησης, µε τη µορ-φή νοµικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου.

Υπό τις παρούσες συνθήκες, η ανάπτυξη απέκτησεδιαφορετικό χαρακτήρα, προσανατολισµό και προοπτι-κή, σε σχέση µε το παρελθόν, εφόσον απαιτείται, πλέον,ευελιξία, προσαρµογή και ταχύτητα ενεργειών.

Στο ανωτέρω Ταµείο συγκεντρώνονταν όλοι οι διαθέ-σιµοι πόροι από εγχώριες επενδυτικές πηγές, από χρη-µατοδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων διε-θνών οργανισµών, που αφορούσαν τα περιφερειακά α-ναπτυξιακά προγράµµατα.

51

Η συµβολή του, στο όλο αναπτυξιακό εγχείρηµα τηςΚρατικής Περιφέρειας, υπήρξε σηµαντική, όχι µόνο σε ε-πίπεδο σχεδιασµού, αλλά και διαχείρισης των σχετικώνπόρων.

Ήδη και µετά την ανάληψη δια του προτεινοµένουσχεδίου νόµου, στο πλαίσιο και του εκτελούµενου Εθνι-κού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς, της ευθύνης τουαναπτυξιακού προγραµµατισµού και σχεδιασµού απότην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, η οποία καθίσταται,πλέον, ο βασικός µοχλός ανάπτυξης όλων των αποκε-ντρωµένων αναπτυξιακών δοµών της χώρας, καθ’ υπο-κατάσταση της Kρατικής Aποκεντρωµένης ∆ιοίκησης, ορόλος του Ταµείου αναβαθµίζεται προς την κατεύθυνσητης ανάδειξής του, ως βασικής υποστηρικτικής µονάδαςστο έργο της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, που αναδέ-χεται τη ευθύνη σ’ έναν κρίσιµο τοµέα της εθνικής οικο-νοµίας.

Υπό το πρίσµα των ανωτέρω και στο πλαίσιο των δια-τάξεων των άρθρων 190 έως 193, το Περιφερειακό Τα-µείο Ανάπτυξης, το οποίο εξακολουθεί να υπάγεται υπότην εποπτεία του Υπουργού Εσωτερικών και να δρα ωςνοµικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, εντάσσεται στη λει-τουργική δοµή του αναπτυξιακού έργου της Περιφερεια-κής Αυτοδιοίκησης, ο δε αιρετός Περιφερειάρχης είναιΠρόεδρος, EX LEGE, του διοικητικού του συµβουλίου.

Οι διατάξεις των άρθρων 190 (σύσταση – σκοπός –αρµοδιότητες), 191 (διοίκηση – όργανα – αρµοδιότητεςαυτών), 192 (πόροι – οικονοµική διαχείριση) και 193 (Ορ-γάνωση – Κανονισµοί – Προσωπικό) σκοπούν την προ-σαρµογή της καθόλου λειτουργικής δοµής του Ταµείουπρος τις αναπτυξιακές αρµοδιότητες της ΠεριφερειακήςΑυτοδιοίκησης.

Παρά το χαρακτήρα του, ως νοµικού προσώπου ιδιωτι-κού δικαίου, προς διασφάλιση της νοµιµότητας της λει-τουργίας του, τόσον ο κανονισµός προσωπικού, όσο καιο αντίστοιχος για θέµατα οικονοµικής διοίκησης, διαχεί-ρισης, τακτικού και εκτάκτου οικονοµικού ελέγχου, κα-ταρτίζονται µε απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Α-ποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης ύστερααπό γνώµη του ∆ιοικητικού Συµβουλίου του Ταµείου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ – ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

Με το προτεινόµενο σχέδιο νόµου, περιορίζεται δρα-στικά ο αριθµός των νοµικών προσώπων που µπορούν ναδιατηρούν οι περιφέρειες, µε σκοπό την εξοικονόµησηπόρων και διαδικασιών, καθώς και την ορθολογικότερηοργάνωση των προσφερόµενων από τις περιφέρειες υ-πηρεσιών.

Άρθρο 194

Με το άρθρο 194 ρυθµίζονται τα θέµατα των περιφε-ρειακών επιχειρήσεων. Συγκεκριµένα, ορίζεται ότι, απότην ισχύ του νέου νόµου, οι περιφέρειες µπορούν να συ-νιστούν µία επιχείρηση, η οποία έχει τη µορφή αναπτυ-ξιακής ανώνυµης εταιρίας. Οι εν λόγω επιχειρήσεις, οι ο-ποίες καλούνται περιφερειακές επιχειρήσεις, λειτουρ-γούν σύµφωνα µε τις διατάξεις της εµπορικής και φορο-λογικής νοµοθεσίας και τις ειδικότερες ρυθµίσεις τουπαρόντος νόµου, ενώ ως αντικείµενα έχουν αποκλειστι-κά τις δραστηριότητες που ορίζονται στην παρ. 1 του πα-ρόντος άρθρου.

Μεταξύ άλλων, ο προτεινόµενος νόµος ορίζει ότι οι α-ναπτυξιακές ανώνυµες εταιρίες της περιφέρειας είναιδυνατό να συµµετέχουν σε άλλες επιχειρήσεις για τηνπροώθηση των αναπτυξιακών σκοπών της περιφέρειας,µε ρητή εξαίρεση τη συµµετοχή τους σε ποδοσφαιρικές,τραπεζικές και ασφαλιστικές ανώνυµες εταιρίες. Επίσης,επιτρέπεται να συµµετέχουν σε προγραµµατικές συµβά-σεις, ενώ δεν επιτρέπεται η επιχορήγησή τους από τηνπεριφέρεια, εκτός εάν αυτό προβλέπεται από ειδική διά-ταξη νόµου.

Με την παρ. 8 του ιδίου άρθρου προβλέπεται η πρό-σληψη προσωπικού από τις αναπτυξιακές ανώνυµες ε-ταιρίες της περιφέρειας µε τήρηση των διατάξεων του ν.2190/94, όπως ισχύουν και η σύναψη συµβάσεων µίσθω-σης έργου σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 6 του ν.2527/97, όπως ισχύουν, υπό τον έλεγχο του ΑΣΕΠ.

Άρθρο 195

Στο άρθρο 195 περιγράφεται η διαδικασία που θα πρέ-πει να ακολουθήσει η περιφέρεια για τη σύσταση ή τησυµµετοχή της σε περιφερειακή επιχείρηση.

Άρθρο 196

Με το άρθρο 196 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου ο-ρίζεται το καθεστώς λειτουργίας των υφιστάµενων αστι-κών εταιριών µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, οι οποίες έ-χουν συσταθεί από νοµαρχιακές αυτοδιοικήσεις και νο-µαρχιακά διαµερίσµατα και περιέρχονται στις περιφέρει-ες. Περαιτέρω εισάγεται ρύθµιση µε την οποία δεν επι-τρέπεται πλέον η σύσταση των ανωτέρω εταιριών απόπεριφέρειες ή άλλους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησηςπαρά µόνο εφόσον τούτο προβλέπεται ρητά από ειδικήνοµοθετική ρύθµιση ή από το κανονιστικό πλαίσιο εθνι-κών ή κοινοτικών προγραµµάτων, µε την προϋπόθεσητης συµβατότητας των δράσεων αυτών µε τις εθνικέςπολιτικές και την εθνική και ευρωπαϊκή νοµοθεσία, εφό-σον αφορούν εδαφική συνεργασία.

Με την παρ. 4 του ιδίου άρθρου προβλέπεται η πρό-σληψη προσωπικού από τις αστικές εταιρίες µη κερδο-σκοπικού χαρακτήρα της περιφέρειας µε τήρηση τωνδιατάξεων του ν. 2190/94, όπως ισχύουν και η σύναψησυµβάσεων µίσθωσης έργου σύµφωνα µε τις διατάξειςτου άρθρου 6 του ν. 2527/97, όπως ισχύουν, υπό τον έ-λεγχο του ΑΣΕΠ.

Άρθρο 197

Με το άρθρο 197 δηµιουργείται Μητρώο Περιφερεια-κών Επιχειρήσεων, το οποίο περιλαµβάνει στοιχεία πουαφορούν τη σύσταση και λειτουργία των περιφερειακώνεπιχειρήσεων του παρόντος νόµου. Τα στοιχεία αυτάκοινοποιούνται από τις περιφέρειες στην οικεία αποκε-ντρωµένη κρατική διοίκηση, η οποία τηρεί βάση δεδοµέ-νων, ενώ γνωστοποιούνται, µετά από έλεγχο της πληρό-τητάς τους, στο Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσηςκαι Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης. Με το ίδιο άρθρο θε-σπίζεται η έκδοση βεβαίωσης κάθε χρόνο από την οικείααποκεντρωµένη κρατική διοίκηση, η οποία συνυποβάλ-λεται στην οικεία ∆ηµόσια Οικονοµική Υπηρεσία(∆.Ο.Υ.), µαζί µε τη φορολογική δήλωση της επιχείρησηςκαι η οποία αποτελεί βασικό στοιχείο για να συµµετά-σχει η επιχείρηση σε δηµόσιο διαγωνισµό ή να εισπράξει

52

οποιοδήποτε χρηµατικό ποσό από περιφέρεια ή φορέατου δηµόσιου τοµέα.

Άρθρα 198 και 199

Στο άρθρο 198 προβλέπεται η οµαλή διαδοχή από τιςπεριφέρειες, ως προς τις υφιστάµενες επιχειρήσεις τωνκαταργούµενων νοµαρχιακών αυτοδιοικήσεων και νο-µαρχιακών διαµερισµάτων, µε ρητή πρόβλεψη για τηναυτοδίκαιη υπεισέλευση των περιφερειών σε όλα τα δι-καιώµατα και υποχρεώσεις των ανωτέρω επιχειρήσεων,συµπεριλαµβανοµένων και των συµβάσεων µίσθωσηςέργου και συµβάσεων εργασίας ορισµένου χρόνου.

Ειδικά για τις υφιστάµενες αµιγείς επιχειρήσεις, στοάρθρο 199, προτείνεται η λύση αυτών και η θέση τους υ-πό εκκαθάριση. Παραλλήλως, λαµβάνεται µέριµνα, ώστεγια τους σκοπούς των επιχειρήσεων που λύονται να υ-πάρξει συνέχιση της άσκησής τους, είτε από επιχειρή-σεις στις οποίες µετέχει η περιφέρεια, είτε από τις υπη-ρεσίες της περιφέρειας. Για το σκοπό αυτό λαµβάνεταισχετική απόφαση από το περιφερειακό συµβούλιο, ε-ντός εξαµήνου από την εγκατάσταση των νέων περιφε-ρειακών αρχών.

Το προσωπικό των ανωτέρω επιχειρήσεων που λύο-νται, µεταφέρεται, είτε στην προαναφερθείσα επιχείρη-ση της περιφέρειας που αναλαµβάνει τη συνέχιση τηςδραστηριότητάς της, είτε σε υπηρεσίες της περιφέρειας,ύστερα από απόφαση του περιφερειακού συµβουλίου,για την κατάταξή τους και µετά από εισήγηση της εκτε-λεστικής επιτροπής. Με ρητή πρόβλεψη διασφαλίζεταιπλήρως η κατοχύρωση του µισθολογικού και υπηρεσια-κού καθεστώτος των µεταφερόµενων υπαλλήλων.

Περαιτέρω, στο άρθρο αυτό ρυθµίζονται τα θέµατα συ-νέχισης της λειτουργίας των Κέντρων ΕπαγγελµατικήςΚατάρτισης (ΚΕΚ) που έχουν συσταθεί από τις καταρ-γούµενες νοµαρχιακές αυτοδιοικήσεις και έχουν πιστο-ποιηθεί ως αντίστοιχα, κατά την οικεία νοµοθεσία.

Προβλέπεται, επίσης, η µεταφορά του προσωπικού µεσχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου τωνΚΕΚ, που λήγει ο χρόνος λειτουργίας τους, στην οικείαπεριφέρεια ή σε νοµικά πρόσωπα δηµοσίου ή ιδιωτικούδικαίου εποπτευόµενα από την περιφέρεια, µε την ίδιασχέση εργασίας και µε ανάλογη εφαρµογή των σχετικώνρυθµίσεων για την κατοχύρωση των δικαιωµάτων τουπροσωπικού, όπως και για τους µεταφερόµενους υπαλ-λήλους των αµιγών επιχειρήσεων που λύονται.

Άρθρο 200

Με το άρθρο 200 λαµβάνεται µέριµνα ώστε να συνεχι-στεί απρόσκοπτα η λειτουργία των υφιστάµενων νοµαρ-χιακών ιδρυµάτων.

Με την παράγραφο 3 ρυθµίζεται η υπηρεσιακή κατά-σταση του µονίµου και µε σχέση εργασίας ιδιωτικού δι-καίου αορίστου χρόνου προσωπικού των υφιστάµενωννοµαρχιακών ιδρυµάτων. Το προσωπικό αυτό καθίσταταιαυτοδικαίως προσωπικό των ανωτέρω ιδρυµάτων, απότην ανάληψή τους από την περιφέρεια και διέπεται απότο υπηρεσιακό καθεστώς του αντίστοιχου προσωπικούτων περιφερειών.

Άρθρο 201

Με το άρθρο 201 προβλέπεται αντίστοιχα ότι τα νο-

µαρχιακά νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου που είχανσυσταθεί από τις καταργούµενες νοµαρχιακές αυτοδιοι-κήσεις και διαµερίσµατα, καταργούνται αυτοδικαίως απότην έναρξη λειτουργίας των περιφερειών, µε την εξαίρε-ση των νοµαρχιακών λιµενικών ταµείων, για τα οποίαπροβλέπεται ειδικότερη ρύθµιση. Πιο συγκεκριµένα, τοΝοµαρχιακό Λιµενικό Ταµείο Λάρισας και το ΝοµαρχιακόΛιµενικό Ταµείο Θεσσαλονίκης, τα οποία καταργούνταικαι το σύνολο των αρµοδιοτήτων τους µεταφέρεται σεαυτοτελείς υπηρεσίες των αντίστοιχων δήµων, µε την ο-νοµασία «Λιµενικό Γραφείο», σύµφωνα µε τις διατάξειςτου άρθρου 28 του ν. 2738/1999.

Με την παράγραφο 4 ρυθµίζεται η µεταφορά του µονί-µου και µε σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστουχρόνου των καταργούµενων νοµικών προσώπων δηµοσί-ου δικαίου στην οικεία περιφέρεια, µε την ίδια σχέση ερ-γασίας, και η κατάταξη του προσωπικού αυτού σε αντί-στοιχες θέσεις.

Με την παράγραφο 5 ρυθµίζεται η δυνατότητα διατή-ρησης του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού καθεστώ-τος, στο οποίο υπαγόταν το προσωπικό αυτό πριν τηνκατάταξή του στην περιφέρεια.

Άρθρο 202

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού προβλέπεται η σύ-σταση δικτύων από τις περιφέρειες ή η συµµετοχή τουςσε άλλα δίκτυα του εξωτερικού για την ενίσχυση της οι-κονοµικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής τους κα-θώς και για τη συµµετοχή τους σε ευρωπαϊκά προγράµ-µατα ή για τη συνεργασία τους µε αντίστοιχα δίκτυα τουεξωτερικού που έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Η νοµικήπροσωπικότητα που θα έχουν τα δίκτυα των περιφερει-ών είναι της αστικής εταιρείας µη κερδοσκοπικής, η ο-ποία συστήνεται και λειτουργεί σύµφωνα µε τις διατά-ξεις του άρθ. 741 του ΑΚ και των σχετικών διατάξεωντου άρθρου 196 του προτεινόµενου σχεδίου. ∆ίνεται επί-σης η δυνατότητα, εφόσον κρίνεται αναγκαίο για την κα-λύτερη εξυπηρέτηση των στόχων του δικτύου, να συµ-µετέχουν σε αυτό κοινωνικοί φορείς µε σκοπούς αντί-στοιχους µε αυτούς του δικτύου, καθώς και πανεπιστη-µιακά ή ερευνητικά ιδρύµατα.

Άρθρο 203

Με τις διατάξεις του άρθρου 203 ρυθµίζονται τα θέµα-τα των διεθνών συνεργασιών των περιφερειών, οι οποίεςµπορούν να συνεργάζονται µε αντίστοιχους οργανι-σµούς τοπικής αυτοδιοίκησης σε διεθνές και ευρωπαϊκόεπίπεδο, στο πλαίσιο πάντοτε των αρµοδιοτήτων τουςγια την προαγωγή και διευκόλυνση της διακρατικής, δια-περιφερειακής, διασυνοριακής και εδαφικής συνεργα-σίας και µε την επιφύλαξη των διεθνών υποχρεώσεωντης Χώρας. Επίσης, στο πλαίσιο αυτό, µπορούν να συνά-πτουν συµφωνίες ή να συστήνουν δίκτυα για την ενίσχυ-ση της οικονοµικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχήςτους και να συµµετέχουν σε Ευρωπαϊκούς Οµίλους Εδα-φικής Συνεργασίας. Επί πλέον κατοχυρώνεται η συµµε-τοχή των περιφερειών σε ευρωπαϊκούς και διεθνείς ορ-γανισµούς και ορίζεται ρητά ότι οι περιφερειακές αρχέςεκπροσωπούνται στην αντιπροσωπευτική συνέλευση τηςΕπιτροπής των Περιφερειών και στο Κογκρέσο Τοπικώνκαι Περιφερειακών Αρχών του Συµβουλίου της Ευρώ-πης.

53

∆’ ΜΕΡΟΣΝΗΣΙΩΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΟΡΕΙΝΟΙ ∆ΗΜΟΙ –

ΝΗΣΙΩΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ

Η σηµασία της νησιωτικότητας και των ιδιαιτεροτήτωντης οικονοµικής ανάπτυξης των νησιών αναγνωρίζεταιστο Σύνταγµα (άρθρα 101 παρ. 4 και 106 παρ. 1Σ.), µεσαφή αναφορά στην ιδιαίτερη προσοχή που πρέπει ναδοθεί για την ανάπτυξη των νησιωτικών περιοχών. Σηµα-ντική, αναφορικά µε τη δυνατότητα εφαρµογής πολιτι-κών για τα νησιά, θεωρείται η αναφορά στο άρθρο 158της Συνθήκης του Amsterdam που ορίζει ότι «η Ένωσηστοχεύει στη µείωση των ανισοτήτων επιπέδου ανάπτυ-ξης των διαφόρων περιφερειών και την καθυστέρησητων λιγότερο ευνοηµένων περιοχών ή νησιών, συµπερι-λαµβανοµένων και των αγροτικών περιοχών».

Η προτεινόµενη αναβάθµιση των δυνατοτήτων των νη-σιωτικών δήµων για την παροχή υπηρεσιών στήριξης τηςτοπικής ανάπτυξης και βελτίωσης της ποιότητας ζωήςτων νησιωτών βασίζεται στην µεταφορά αρµοδιοτήτωνκαι υπηρεσιών από την καταργούµενη νοµαρχιακή αυτο-διοίκηση.

Η άσκηση των, ειδικών για το νησιωτικό χώρο, επιπρό-σθετων αρµοδιοτήτων, αποτελεί ευθύνη των νησιωτικών∆ήµων υπό την προϋπόθεση της διασφάλισης των διοι-κητικών, οργανωτικών, τεχνικών και οικονοµικών προϋ-ποθέσεων για την άσκησή τους, µε τη µεταβίβαση πό-ρων, στελεχιακού δυναµικού και υποδοµών της καταρ-γούµενης νοµαρχιακής αυτοδιοίκησης και των αρµόδιωνκρατικών υπηρεσιών. Η δυνατότητα των δήµων των µι-κρότερων νησιών να παρέχουν στους δηµότες τους υπη-ρεσίες ανάλογες µε αυτές των δήµων των µεγαλύτερωννησιών διασφαλίζεται µέσω της υποχρεωτικής κάλυψηςτους από τις αρµόδιες οργανωτικές µονάδες των νησιω-τικών ∆ήµων που είναι έδρες των περιφερειακών ενοτή-των. Η υποχρέωση αυτή προκύπτει τόσο στις περιπτώ-σεις που ενσωµατώνονται υπηρεσίες της πρώην νοµαρ-χιακής αυτοδιοίκησης στους οργανισµούς των νησιωτι-κών δήµων που ήταν έδρες επαρχείων όσο και στις περι-πτώσεις των λοιπών νησιωτικών δήµων που δεν ενσωµα-τώνουν ανάλογες υπηρεσίες ή οργανωτικές µονάδες,αλλά διαθέτουν την απαιτούµενη διοικητική, οργανωτικήκαι τεχνική επάρκεια για την κάλυψη οµοειδών αναγκώντων µικρότερων γειτονικών νησιωτικών δήµων.

Ειδικότερα µε τις προτεινόµενες διατάξεις εισάγονταιοι εξής καινοτοµίες:

Άρθρο 204

Μεταφέρονται στους νησιωτικούς δήµους των περιφε-ρειών Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου και Ιονίου µιασειρά από πρόσθετες - σε σχέση µε τους λοιπούς δή-µους της χώρας- αρµοδιότητες, που µέχρι σήµερα ανή-καν στις νοµαρχιακές αυτοδιοικήσεις. Οι αρµοδιότητεςπροέρχονται από τους τοµείς της αλιείας, γεωργίας καιτης κτηνοτροφίας, της ενέργειας, του εµπορίου και τηςαπασχόλησης, των µεταφορών, των δηµοσίων έργων κα-θώς και της συνεργασίας µε το Ε.Κ.Α.Β για την αρτιότε-ρη οργάνωση της αεροµεταφοράς ασθενών. Η µεταφο-ρά των αρµοδιοτήτων αυτών σε συνδυασµό µε τη µετα-φορά των αρµοδιοτήτων που προβλέπεται από τις γενι-κές διατάξεις του σχεδίου νόµου σκοπεί στην ενίσχυσητων νησιωτικών δήµων.

Άρθρο 205

Στις περιπτώσεις των µικρών νησιωτικών δήµων τουΝοτίου Αιγαίου µε πληθυσµό µέχρι 3.000 κατοίκους καιενόψει της έλλειψης των σχετικών υποδοµών, προβλέ-πεται ότι η ∆ιεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειαςθα είναι αρµόδια για την µελέτη και την κατασκευή τωνδηµοτικών έργων.

Ορίζεται επίσης ότι οι νησιωτικές Περιφέρειες του Ιο-νίου και του Βορείου και Νοτίου Αιγαίου θα έχουν από1.7.2011 την αρµοδιότητα του σχεδιασµού, της έγκρισηςκαι της παρακολούθησης των ενδοπεριφερειακών συ-γκοινωνιών, συµπεριλαµβανοµένων των ακτοπλοϊκών,ζήτηµα το οποίο απασχολεί τους νησιώτες εδώ και δεκα-ετίες.

Άρθρο 206

Η µεταφορά των σχετικών αρµοδιοτήτων λαµβάνειχώρα τηρουµένου του χρόνου έναρξης άσκησής τους(σειρά αρµοδιοτήτων από 01.01.2011 και σειρά άλλωνπροκειµένου να παρασχεθεί η δυνατότητα διασφάλισηςυλικοτεχνικής υποδοµής και αναγκαίου προσωπικού, α-πό 01.01.2013) που προβλέπεται για τη µεταφορά αρµο-διοτήτων στο σύνολο των δήµων της χώρας. ∆εδοµένηςµάλιστα της πρακτικής αδυναµίας ορισµένων νησιωτι-κών δήµων να ασκήσουν τις πρόσθετες αρµοδιότητεςπου µεταφέρονται, λόγω έλλειψης προσωπικού και υπο-δοµών, προβλέπεται η υποχρέωση των νησιωτικών δή-µων, που είναι οι µεγαλύτεροι σε πληθυσµό των περιφε-ρειών και στους οποίους υπάρχουν ήδη οι σχετικές υπο-δοµές, να παράσχουν στους δήµους, που αντιµετωπί-ζουν πρόβληµα προσωπικού και υποδοµών, πλήρη διοι-κητική υποστήριξη ή ακόµη και να ασκήσουν για λογα-ριασµό τους τις αρµοδιότητες αυτές. Στόχος της ρύθµι-σης είναι αφενός οι νησιώτες να εξυπηρετούνται στοντόπο της κατοικίας τους, αφετέρου δε να απολαµβάνουνυποδοµές που βρίσκονται σε άλλους δήµους. Η πρόβλε-ψη αυτή βρίσκει έρεισµα στην παράγραφο 4 του άρθρου101 του Συντάγµατος σύµφωνα µε την οποία «ο κοινόςνοµοθέτης και η διοίκηση όταν δρουν κανονιστικά έχουντην υποχρέωση να λαµβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες συν-θήκες των νησιωτικών και ορεινών περιοχών µεριµνώ-ντας για την ανάπτυξή τους». Για την υλοποίηση της κα-τά τα ανωτέρω συνεργασίας προβλέπεται η έκδοση υ-πουργικής απόφασης, η οποία, είναι σύµφωνη και µε τοάρθρο 43 παρ. 2 του Συντάγµατος, και σχετίζεται µε τηρύθµιση όλων των ειδικότερων ζητηµάτων τοπικού εν-διαφέροντος τα οποία αποτελούν προϋπόθεση για την ο-µαλή άσκηση των ανωτέρω αρµοδιοτήτων.

Σε περίπτωση, πάντως, που οι νησιωτικοί δήµοι, οι ο-ποίοι σήµερα δεν έχουν τη δυνατότητα πλήρους άσκη-σης των απονεµόµενων σε αυτούς πρόσθετων αρµοδιο-τήτων, αποκτήσουν στο µέλλον τη δυνατότητα να τις α-σκήσουν µε τρόπο αποτελεσµατικό, µπορούν µε απόφα-ση του δηµοτικού τους συµβουλίου να ζητήσουν την ε-ξαίρεση τους από τη σχετική ρύθµιση µε αίτηµα στον οι-κείο Γενικό Γραµµατέα της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης,ο οποίος εκδίδει τη σχετική διαπιστωτική πράξη.

Επίσης, οι νησιωτικοί δήµοι µπορούν να συνάπτουνσυµβάσεις διαδηµοτικής ή διαβαθµιδικής συνεργασίας,σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 99 του παρόντος.

Στο πλαίσιο, ακόµη, αντιµετώπισης του χρόνιου και γε-

54

νικότερου προβλήµατος των νησιωτικών περιοχών, γιατη διαχείριση των στερών αποβλήτων, λαµβάνεται ιδιαί-τερη µέριµνα, ώστε οι σχετικοί φορείς (ΦΟ.∆.Σ.Α.) νασυγχωνευθούν σε επίπεδο διαφορετικό εκείνου των η-πειρωτικών περιοχών, προκειµένου να καταστεί εφικτή ηάµεση και λειτουργική αντιµετώπιση των ανωτέρω προ-βληµάτων. Για το σκοπό αυτό η συγχώνευση τωνΦΟ.∆.Σ.Α. στην περιφέρεια Βορείου και Νοτίου Αιγαίουκαι Ιονίου γίνεται ανά περιφερειακή ενότητα, µε γνώµο-να νησιά τα οποία, ενδεχοµένως, να µη µπορούν να ανα-πτύξουν χώρους υγειονοµικής ταφής στερεών αποβλή-των να έχουν πλήρη παροχή αντίστοιχων υπηρεσιών.

Άρθρο 207

Στο πλαίσιο της δηµοτικής αποκέντρωσης στους νη-σιωτικούς δήµους, προτείνεται ο τοπικός αντιδήµαρχοςνα είναι πρόεδρος των συµβουλίων των δηµοτικών κοι-νοτήτων. Ο τοπικός αντιδήµαρχος, πλέον των αρµοδιο-τήτων του ως προέδρου του συµβουλίου της δηµοτικήςκοινότητας θα ασκεί πρόσθετες αρµοδιότητες, όπως αυ-τή της χορήγησης αδειών καταστηµάτων, της έκδοσηςβεβαιώσεων µόνιµης κατοικίας και της έκδοσης πιστο-ποιητικών προσωπικής και οικογενειακής κατάστασης.Επιπροσθέτως θα ασκεί όσες αρµοδιότητες του µεταβι-βάζει ο δήµαρχος.

Άρθρο 208

Με την προτεινόµενη διάταξη και µε σκοπό την επι-στηµονική υποστήριξη της κατάστρωσης και της υλοποί-ησης της νησιωτικής πολιτικής, δίδεται εξουσιοδότησηγια την σύσταση Ερευνητικού Ινστιτούτου ΝησιωτικήςΠολιτικής, το οποίο θα τελεί υπό την εποπτεία του Υ-πουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονι-κής ∆ιακυβέρνησης. Το Ινστιτούτο ενεργεί ως σύµβου-λος του Κράτους και της Αυτοδιοίκησης για θέµατα χά-ραξης και άσκησης πολιτικών για τις νησιωτικές περιο-χές και θα µπορεί να συνεργάζεται µε ανώτατα εκπαι-δευτικά ιδρύµατα της ηµεδαπής και της αλλοδαπής, κα-θώς και µε οµοειδούς αντικειµένου Ινστιτούτα της αλλο-δαπής για το σκοπό αυτό.

Άρθρο 209

Προτείνεται, ενόψει των ιδιαιτεροτήτων των ορεινώνδήµων, για τους οποίους γίνεται ειδική µνεία στην παρ. 4του άρθρου 101 του Συντάγµατος, η διοικητική υποστή-ριξη, η οποία προβλέπεται για τους νησιωτικούς δήµους,να παρέχεται από τον εγγύτερο µη ορεινό δήµο που θαοριστεί σχετικά µε απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών,Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης.

Ε΄ ΜΕΡΟΣΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ

Η δηµιουργία µητροπολιτικού επιπέδου διακυβέρνη-σης στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, έχει ως βασικούςστόχους τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και του περι-βάλλοντος, τη βιώσιµη ανάπτυξη του µητροπολιτικούχώρου και την παροχή αποτελεσµατικότερων και καλύ-τερης ποιότητας υπηρεσιών σε όλους τους πολίτες. Επι-δίωξη των προτεινόµενων σχηµάτων είναι αφενός η δυ-

νατότητα ανάληψης δράσεων στο κατάλληλο επίπεδογια την αποτελεσµατική αντιµετώπιση των συσσωρευµέ-νων προβληµάτων και, αφετέρου, η πρόληψη, µε τον κα-τάλληλο σχεδιασµό της αστικής ανάπτυξης, των υποδο-µών και των συγκοινωνιακών δικτύων. Σε σχέση µε τονχαρακτήρα και το µέγεθος τους, οι µητροπολιτικές λει-τουργίες εκτείνονται σε ένα φάσµα κατηγοριών που α-φορούν τον στρατηγικό σχεδιασµό, τον συντονισµό τωνπολιτικών, την εποπτεία και τον έλεγχο, την πληροφόρη-ση/ τεκµηρίωση, την διαχείριση προγραµµάτων και ακό-µα την εκτέλεση και συντήρηση έργων.

Με το πρόγραµµα διοικητικής µεταρρύθµισης Καλλι-κράτης, καθιερώνεται για πρώτη φορά, µητροπολιτικήαυτοδιοίκηση σε επίπεδο περιφέρειας. Απονέµονται, πέ-ραν των άλλων αρµοδιοτήτων που δίδονται σε όλες τιςυπόλοιπες περιφέρειες της χώρας, και επιπλέον αρµο-διότητες, που προσιδιάζουν στα ιδιαίτερα προβλήµαταπου υπάρχουν στα δύο πολεοδοµικά συγκροτήµατα, Ατ-τικής και Θεσσαλονίκης.

Άρθρο 210

Στο άρθρο 210 περιγράφονται οι λειτουργίες µητροπο-λιτικού χαρακτήρα, που δίνονται στα δύο νέα σχήµατα,και οι οποίες έχουν ταξινοµηθεί σε τέσσερεις τοµείς: 1)περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής, 2) χωρικού σχεδια-σµού και αστικών αναπλάσεων, 3) µεταφορών και συ-γκοινωνιών και 4) πολιτικής προστασίας και ασφάλειας.Ενδεικτικά, για τον τοµέα του περιβάλλοντος έχουµεαρµοδιότητες περιβαλλοντικού σχεδιασµού και διαχείρι-σης στερεών αποβλήτων, υπερτοπικό πράσινο και µη-τροπολιτικά πάρκα, διαχείριση ορεινών όγκων και ατµο-σφαιρική ρύπανση, καθώς και εποπτεία των ΟργανισµώνΛαϊκών Αγορών Αθήνας – Πειραιά και Θεσσαλονίκης.Για τον τοµέα χωρικού σχεδιασµού και αστικών αναπλά-σεων, κυρίαρχη αρµοδιότητα είναι η εποπτεία και ο έλεγ-χος εφαρµογής της νοµοθεσίας για την διαφηµιστικήπροβολή στο οδικό δίκτυο της µητροπολιτικής περιοχής.Στον τοµέα των µεταφορών - συγκοινωνιών έχουµε αρ-µοδιότητες που αφορούν την µελέτη και κατασκευή οδι-κών και συγκοινωνιακών έργων καθώς και ο σχεδιασµόςκαι η εποπτεία για ζητήµατα που αφορούν την οδική κυ-κλοφορία, τις µετρήσεις, τη σήµανση των οδών, τη σηµα-τοδότηση και τον φωτισµό αυτών. Τέλος, για τον τοµέατης Πολιτικής Προστασίας έχουµε αρµοδιότητες που α-φορούν τη διαχείριση και εφαρµογή προγραµµάτων πο-λιτικής προστασίας, τον σχεδιασµό των αναδασώσεωνκαι της αντιχειµαρρικής προστασίας και την µέριµνα γιατο σχεδιασµό της αντιπυρικής προστασίας και την οργά-νωση της αρωγής και συνεργασίας των εµπλεκόµενωνκρατικών και άλλων φορέων και των Ο.Τ.Α. στο έργο τηςκαταστολής των δασικών πυρκαγιών.

Τέλος, προβλέπεται η δυνατότητα έκδοσης π.δ. γιατην εξειδίκευση των αρµοδιοτήτων καθώς και την µετα-φορά νέων, µε την αντίστοιχη πρόβλεψη για µεταφοράτων πόρων και του προσωπικού που είναι αναγκαίο γιατην άσκησή τους. Με όµοια επίσης διατάγµατα, µε τήρη-ση της ανωτέρω διαδικασίας, µπορεί να µεταβιβάζονταιστις περιφέρειες αρµοδιότητες που ανήκουν σε νοµικάπρόσωπα δηµοσίου και ιδιωτικού δικαίου ή δηµόσιες επι-χειρήσεις και οργανισµούς κοινής ωφέλειας που συνά-πτονται µε τους ανωτέρω τοµείς µετά και από γνώµη τουδιοικητικού συµβουλίου τους.

55

Άρθρο 211

Με το άρθρο 211 προβλέπεται η σύσταση διαβαθµιδι-κού συνδέσµου, ως ΝΠ∆∆, µε σκοπό την αποθήκευση, ε-πεξεργασία, ανακύκλωση και εν γένει αξιοποίηση καιδιάθεση στερών αποβλήτων, την λειτουργία σχετικών ε-γκαταστάσεων, την κατασκευή µονάδων επεξεργασίαςκαι αξιοποίησης καθώς την αποκατάσταση υφιστάµενωνχώρων εναπόθεσης (Χ.Α.∆.Α.) εντός της χωρικής αρµο-διότητας της περιφέρειας Αττικής. Με το ίδιο άρθρο λύε-ται ο Ε.Σ.∆.Κ.Ν.Α. και ρυθµίζεται το καθεστώς εκκαθάρι-σης, τα θέµατα του προσωπικού του, που καθίσταται αυ-τοδικαίως προσωπικό του νέου συνδέσµου, καθώς και οτρόπος λειτουργίας του νέου συνδέσµου.

Άρθρα 212 και 213

Τα άρθρα 212 και 213 ρυθµίζουν το οργανωτικό σχήµαπου έχει επιλεγεί στην Αττική και την Θεσσαλονίκη, καιείναι διαφορετικό για κάθε µία από αυτές. Αυτό γιατί,στην πρώτη περίπτωση, η µητροπολιτική αυτοδιοίκησηκαταλαµβάνει όλη την περιφέρεια, ενώ στην Θεσσαλονί-κη, µόνο ένα τµήµα της (την περιφερειακή ενότητα τηςΘεσσαλονίκης και όχι όλη την Περιφέρεια).

Για την Αθήνα προβλέπονται έως 4 µητροπολιτικές ε-πιτροπές, που αντιστοιχούν σε κάθε τοµέα αρµοδιοτή-των, και οι οποίες προετοιµάζουν και εισηγούνται στοΣυµβούλιο όλα τα θέµατα. Αντίθετα, στη Θεσσαλονίκη,το σχήµα που προτείνεται είναι οι εκλεγµένοι περιφερει-ακοί σύµβουλοι της Θεσσαλονίκης να εκλέγουν από ταµέλη τους, µια µητροπολιτική επιτροπή που θα αποφασί-ζει αυτή για την άσκηση των µητροπολιτικών αρµοδιοτή-των, χωρίς να αποφασίζει το περιφερειακό συµβούλιο(το οποίο θα αποτελείται και από µέλη εκτός Θεσσαλονί-κης). Στις µητροπολιτικές επιτροπές συµµετέχουν, ανα-λόγως της δύναµής τους, όλες οι παρατάξεις του περι-φερειακού συµβουλίου. Το σχήµα διοίκησης δεν διαφο-ροποιείται σε επίπεδο περιφερειάρχη και αντιπεριφερει-άρχη, δοθέντος ότι ο αντιπεριφερειάρχης έχει τις ίδιεςαρµοδιότητες µε τους λοιπούς αιρετούς αντιπεριφερει-άρχες και η µόνη πρόσθετη αρµοδιότητα που του απονέ-µεται σχετίζεται µε το συντονισµό του έργου της µητρο-πολιτικής επιτροπής.

ΣΤ΄ ΜΕΡΟΣΕΠΟΠΤΕΙΑ

Με τις ρυθµίσεις που περιλαµβάνονται στο Στ’ µέροςτου νοµοσχεδίου, επιχειρείται για πρώτη φορά, µετά τηθέση σε ισχύ του Συντάγµατος 1975/1986/2001, η ίδρυ-ση µιας ειδικής κρατικής υπηρεσίας, µε αποκλειστική αρ-µοδιότητα τον έλεγχο νοµιµότητας των πράξεων τωνοργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτης και δεύτε-ρης βαθµίδας, δηλαδή των δήµων και των περιφερειών,στο πλαίσιο της προβλεπόµενης από το άρθρο 102 παρ.4κρατικής εποπτείας, η οποία συνίσταται αποκλειστικά σεέλεγχο νοµιµότητας, χωρίς να εµποδίζεται η πρωτοβου-λία και η ελεύθερη δράση τους, Στο πλαίσιο της ίδιαςκρατικής υπηρεσίας, ασκείται και ο πειθαρχικός έλεγχοςστους αιρετούς των δήµων και των περιφερειών, κατά ταοριζόµενα στην ανωτέρω συνταγµατική διάταξη.

Η άσκηση της εποπτείας µέχρι σήµερα στους δήµους,τις κοινότητες και τις νοµαρχιακές αυτοδιοικήσεις γινό-ταν από τον Γενικό Γραµµατέα της Περιφέρειας, ο οποί-

ος ήταν µετακλητός υπάλληλος διορισµένος από την ε-κάστοτε κυβέρνηση, καθώς και από την Ειδική Επιτροπήτου άρθρου 152 του Κώδικα ∆ήµων και Κοινοτήτων καιτην Επιτροπή Ελέγχου Πράξεων του άρθρου 68 του Κώ-δικα Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Το ισχύον µέχρι σήµε-ρα σύστηµα εποπτείας δεν εξασφάλιζε εγγυήσεις αξιό-πιστου και αποτελεσµατικού ελέγχου νοµιµότητας τωνπράξεων των Ο.Τ.Α., διότι ο µεν Γενικός Γραµµατέας τηςΠεριφέρειας ήταν κατά βάση πρόσωπο της εµπιστοσύ-νης της εκάστοτε κυβέρνησης και ως εκ τούτου δεν απο-τελούσε κατά τεκµήριο αντικειµενικό και αµερόληπτοεγγυητή της νοµιµότητας για όλες τις παρατάξεις πουσυµµετείχαν στα αιρετά όργανα των Ο.Τ.Α., οι δε επι-τροπές αποτελούνταν από µέλη που δεν ασκούσαν απο-κλειστικά καθήκοντα ελέγχου νοµιµότητας. Η διάρθρω-ση αυτή του συστήµατος δηµιουργούσε σοβαρές δυ-σλειτουργίες, ελλείψεις και προβλήµατα που οδηγούσανσε ελλειµµατικό έλεγχο νοµιµότητας των πράξεων τωνΟ.Τ.Α.

Έχοντας υπόψη την εµπειρία του µέχρι σήµερα ισχύο-ντος συστήµατος, θεσµοθετείται η Αυτοτελής ΥπηρεσίαΕποπτείας Ο.Τ.Α., η οποία αποτελεί αποκεντρωµένη υ-πηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσηςκαι Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης µε αποκλειστική αρµο-διότητα τον έλεγχο νοµιµότητας των πράξεων τωνΟ.Τ.Α. Στην έδρα κάθε Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης ι-δρύεται Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ µε αρµο-διότητα που εκτείνεται στους Ο.Τ.Α., οι οποίοι περιλαµ-βάνονται στα όρια της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης. Η Υ-πηρεσία αυτή εµφανίζει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά πουδεν συναντώνται σε άλλες υπηρεσίες, διότι είναι µεν α-ποκεντρωµένη υπηρεσία του εν λόγω Υπουργείου, όµωςδιασφαλίζονται, για τον επικεφαλής και το προσωπικότης, εγγυήσεις ανεξαρτησίας, προκειµένου να επιτελείτο έργο της χωρίς κοµµατικούς επηρεασµούς και επεµ-βάσεις, ενόψει του ότι αναλαµβάνει την ιδιαίτερα σηµα-ντική αποστολή του ελέγχου της νοµιµότητας µεγάλωνκαι ισχυρών οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης τόσοστο πρωτοβάθµιο όσο και στο δευτεροβάθµιο επίπεδο.Επικεφαλής αυτής της Υπηρεσίας είναι ανώτατος επί θη-τεία υπάλληλος, ο οποίος επιλέγεται µε διαφανή και α-ξιοκρατική διαδικασία και διαθέτει αυξηµένα προσόνταπου εγγυώνται ότι ο έλεγχος νοµιµότητας ασκείται απόνοµικό µε αυξηµένο κύρος και προσόντα.

Άρθρο 214

Στο άρθρο 214 αποτυπώνονται οι γενικές αρχές πουδιέπουν την εποπτεία των οργανισµών τοπικής αυτοδιοί-κησης από το κράτος, όπως αυτές καθιερώνονται στοάρθρο 102 παρ. 4 του Συντάγµατος, που ορίζει ότι, η ε-ποπτεία συνίσταται αποκλειστικά σε έλεγχο νοµιµότη-τας ο οποίος δεν επιτρέπεται να εµποδίζει την πρωτο-βουλία και την ελεύθερη δράση τους.

Άρθρο 215

Στο άρθρο 215 προβλέπεται η ίδρυση στην έδρα κάθεΑποκεντρωµένης ∆ιοίκησης Αυτοτελούς Υπηρεσίας Ε-ποπτείας ΟΤΑ, που αποτελεί αποκεντρωµένη υπηρεσίατου Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλε-κτρονικής ∆ιακυβέρνησης, η οποία υπάγεται απευθείαςστον Υπουργό και είναι αρµόδια για τον έλεγχο νοµιµό-τητας των πράξεων των Ο.Τ.Α. και τον πειθαρχικό έλεγ-

56

χο των αιρετών. Ουσιώδη καινοτοµία της διάταξης συνι-στά η αρµοδιότητα της Υπηρεσίας αυτής να εκδίδει οδη-γίες αυτεπαγγέλτως µε σκοπό να διασφαλισθεί η νοµι-µότητα στη δράση τους. Οι οδηγίες της Αυτοτελούς Υ-πηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α. δεν δεσµεύουν µεν τους ορ-γανισµούς τοπικής αυτοδιοίκησης, ενόψει της συνταγ-µατικά κατοχυρωµένης αυτοτέλειάς τους, αλλά, στο µέ-τρο που υιοθετούνται από τις αρχές των δήµων και τωνπεριφερειών, µπορεί να συµβάλλουν στην καλύτερη λει-τουργία τους µε την έκδοση πράξεων, οι οποίες διαθέ-τουν πρόσθετες εγγυήσεις νοµιµότητας.

Άρθρο 216

Στο άρθρο 216 ορίζεται ότι ο επικεφαλής της Αυτοτε-λούς Υπηρεσίας Εποπτείας ΟΤΑ φέρει τον τίτλο Ελε-γκτής Νοµιµότητας, είναι ανώτατος υπάλληλος µε πε-νταετή θητεία, ο οποίος απολαµβάνει των εγγυήσεωνµονιµότητας κατά τη διάρκεια της θητείας του, διαθέτειδε ειδικά προσόντα που εγγυώνται ότι ο έλεγχος νοµι-µότητας διενεργείται από έναν νοµικό µε αυξηµένο κύ-ρος και εµπειρία. Η επιλογή του Ελεγκτή Νοµιµότηταςγίνεται, επί τη βάσει προκήρυξης, από το Ειδικό Συµβού-λιο Επιλογής Προϊσταµένων, η συγκρότηση του οποίουδιασφαλίζει την τήρηση των αρχών της αξιοκρατίας, τηςδιαφάνειας και της ισότητας κατά την αξιολόγηση των υ-ποψηφίων προς κατάληψη της πιο πάνω θέσης. Υποψή-φιοι µπορεί να είναι νοµικοί, οι οποίοι είτε είναι κάτοχοιδιδακτορικού ή µεταπτυχιακού διπλώµατος είτε διαθέ-τουν εµπειρία δικηγορική ή άλλη προϋπηρεσία σε συνα-φές αντικείµενο. Υποψήφιοι µπορεί να είναι επίσης δη-µόσιοι υπάλληλοι, πτυχιούχοι νοµικής, που έχουν διατε-λέσει προϊστάµενοι Γενικής ∆ιεύθυνσης ή ∆ιεύθυνσης.Έτσι, εξασφαλίζεται ένας ευρύς κύκλος υποψηφίων πουπεριλαµβάνει νοµικούς µε θεωρητική κατάρτιση, µε δικη-γορική εµπειρία, µε προϋπηρεσία σε θέσεις µε συναφέςαντικείµενο, καθώς και δηµοσίους υπαλλήλους µε γνώ-ση των λειτουργιών της ∆ιοίκησης που έχουν αποκτήσειτην εµπειρία προϊσταµένου οργανικής µονάδας.

Άρθρο 217

Στο άρθρο 217 ορίζεται ότι το προσωπικό της Αυτοτε-λούς Υπηρεσίας Εποπτείας ΟΤΑ διορίζεται σύµφωνα µετις διατάξεις του ν. 2190/1994. Ειδικά για τις θέσεις κα-τηγορίας ΠΕ, προβλέπεται η κατοχή πτυχίου νοµικής, οι-κονοµικών επιστηµών και πολυτεχνικών σχολών Α.Ε.Ι.καθώς και είτε διδακτορικό ή µεταπτυχιακό δίπλωµα είτεεµπειρία ή προϋπηρεσία σε θέσεις µε συναφές αντικεί-µενο. Η πρόβλεψη για διορισµό, εκτός των νοµικών, οι-κονοµολόγων και πτυχιούχων πολυτεχνικών σχολών, α-ποσκοπεί στο να στελεχωθεί η Αυτοτελής Υπηρεσία Ε-ποπτείας ΟΤΑ µε επιστήµονες οι οποίοι θα είναι σε θέσηνα ελέγχουν οικονοµικά και τεχνικά ζητήµατα, τα οποίασυνάπτονται µε τον έλεγχο νοµιµότητας που πολλέςφορές απαιτεί ειδικές γνώσεις για να ασκηθεί αποτελε-σµατικά. Σε κάθε περίπτωση, οι θέσεις των οικονοµολό-γων και των πτυχιούχων πολυτεχνικών σχολών δεν µπο-ρεί να υπερβαίνουν το ένα τρίτο του συνόλου των θέσε-ων ΠΕ που ορίζονται για κάθε Αυτοτελή Υπηρεσία Επο-πτείας ΟΤΑ. Εκτός από τις θέσεις της κατηγορίας ΠΕπροβλέπονται και θέσεις των κατηγοριών ∆Ε και ΥΕ.

Μπορεί, επίσης, να διοριστούν και απόφοιτοι τηςΕ.Σ.∆.∆ και της Ε.Σ.Τ.Α. που είναι κάτοχοι πτυχίου νοµι-κής ή οικονοµικών επιστηµών ή πολιτικών επιστηµών δη-

µόσιας διοίκησης ή πολυτεχνικών σχολών. Η πρόβλεψηγια διορισµό πτυχιούχων πολιτικών επιστηµών ή δηµό-σιας διοίκησης των αποφοίτων της Ε.Σ.∆.∆ και τηςΕ.Σ.Τ.Α. δικαιολογείται λόγω της πρόσθετης εκπαίδευ-σης που παρέχουν οι ανωτέρω παραγωγικές σχολές σεθέµατα δηµοσίου δικαίου.

Άρθρο 218

Στο άρθρο 218 προβλέπεται ότι το σύνολο του προσω-πικού κατανέµεται σε τρεις ∆ιευθύνσεις, Γενικών Υποθέ-σεων, Οικονοµικών Υποθέσεων και Τεχνικών Υποθέσε-ων, οι οποίες έχουν αρµοδιότητα στους τρεις αυτούς το-µείς τόσο για τους οργανισµούς της πρωτοβάθµιας όσοκαι για τους οργανισµούς της δευτεροβάθµιας αυτοδιοί-κησης.

Άρθρα 219 έως και 221

Στα άρθρα 219 και 221 προβλέπεται ως ουσιώδης εγ-γύηση του καθεστώτος ανεξαρτησίας του επικεφαλήςκαι του προσωπικού της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Επο-πτείας ΟΤΑ, η καθιέρωση ειδικού υπηρεσιακού συµβουλί-ου που είναι αρµόδιο για την υπηρεσιακή κατάσταση καιτον πειθαρχικό έλεγχο του συνόλου των υπηρετούντωνυπαλλήλων. Στο συµβούλιο αυτό µετέχουν τρία µέλη τουΝοµικού Συµβουλίου του Κράτους και δύο προϊστάµενοιΓενικών ∆ιευθύνσεων του Υπουργείου Εσωτερικών, Α-ποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης, των ο-ποίων η επιλογή γίνεται, µε βάση τη σχετική νοµοθεσία,από το Ειδικό Συµβούλιο Επιλογής Προϊσταµένων. Ότανκρίνονται θέµατα υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλή-λων της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α., τη θέ-ση ενός εκ των Προϊσταµένων Γενικών ∆ιευθύνσεων κα-ταλαµβάνει ο Ελεγκτής Νοµιµότητας, στην υπηρεσίατου οποίου υπηρετεί ο υπάλληλος. Το υπηρεσιακό συµ-βούλιο είναι αρµόδιο για την επιβολή των πειθαρχικώνποινών στον Ελεγκτή Νοµιµότητας, ο δε Υπουργός Εσω-τερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνη-σης µπορεί να του επιβάλλει µέχρι την ποινή του προστί-µου έως τις αποδοχές ενός µηνός, µόνον όµως µετά απόγνώµη του υπηρεσιακού συµβουλίου η οποία θεσπίζεταιπρος ενίσχυση της ανεξαρτησίας του Ελεγκτή Νοµιµό-τητας. Την πειθαρχική εξουσία στους υπαλλήλους τηςΑυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α. ασκούν ο Ελε-γκτής Νοµιµότητας και το Υπηρεσιακό Συµβούλιο. Κατάτα λοιπά, εφαρµόζονται οι διατάξεις του ΥπαλληλικούΚώδικα τόσο για τον Ελεγκτή Νοµιµότητας όσο και γιατο λοιπό προσωπικό.

Προς την κατεύθυνση της ανεξαρτησίας της Αυτοτε-λούς Υπηρεσίας Εποπτείας ΟΤΑ κινείται και η ρύθµισητου άρθρου 220 που ορίζει ότι δεν εφαρµόζονται στοπροσωπικό της οι διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα πε-ρί µεταθέσεων και επιτρέπονται µόνον οι αµοιβαίες µε-ταθέσεις µεταξύ υπαλλήλων των Αυτοτελών ΥπηρεσιώνΕποπτείας Ο.Τ.Α.. Εξάλλου, ως κίνητρο για την υπηρε-σιακή απόδοση των υπαλλήλων της Αυτοτελούς Υπηρε-σίας Εποπτείας Ο.Τ.Α., προβλέπεται ότι µπορούν να θέ-τουν υποψηφιότητα σε θέσεις προϊσταµένων Γενικών ∆ι-ευθύνσεων των Υπουργείων και άλλων δηµοσίων υπηρε-σιών έτσι ώστε η υπηρεσιακή τους εξέλιξη να µην στα-µατά στο επίπεδο του προϊσταµένου ∆ιεύθυνσης που εί-ναι το καταληκτικό για την Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτεί-ας ΟΤΑ.

57

Άρθρο 222

Στο άρθρο 222 παρέχεται εξουσιοδότηση για την έκ-δοση προεδρικού διατάγµατος µε σκοπό την οργάνωσητης Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α., ενώ προ-βλέπεται ότι µε τις ρυθµίσεις του διατάγµατος µπορεί ναθεσπίζονται, κατά παρέκκλιση του Υπαλληλικού Κώδικα,ρυθµίσεις που αφορούν τις αποσπάσεις καθώς και τα τυ-πικά προσόντα επιλογής προϊσταµένων οργανικών µο-νάδων της πιο πάνω υπηρεσίας δεδοµένου ότι πρόκειταιγια µια νέα υπηρεσία µε νεοεισερχόµενους υπαλλήλους,οι οποίοι ενδέχεται να µην διαθέτουν π.χ. τα προβλεπό-µενα από τον Υπαλληλικό Κώδικα τυπικά προσόντα γιακατάληψη θέσεων προϊσταµένων οργανικών µονάδων.

Άρθρο 223

Στο άρθρο 223, προς διασφάλιση της ενότητας του έρ-γου των Αυτοτελών Υπηρεσιών Εποπτείας ΟΤΑ ολόκλη-ρης της επικράτειας, προβλέπεται η λειτουργία του Συµ-βουλίου Ελεγκτών Νοµιµότητας υπό την προεδρία τουΥπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονι-κής ∆ιακυβέρνησης. Το Συµβούλιο αυτό αποβλέπει στοσυντονισµό της δράσης των πιο πάνω Υπηρεσιών καιστην αντιµετώπιση σηµαντικών ζητηµάτων, µπορεί δε νααπευθύνεται στο Νοµικό Συµβούλιο του Κράτους για ζη-τήµατα µείζονος σηµασίας που συνάπτονται µε τον έ-λεγχο νοµιµότητας.

Άρθρα 224 και 225

Στο άρθρο 224 ορίζεται ότι οι πράξεις των συλλογικώνκαι µονοµελών οργάνων των δήµων και των περιφερει-ών καθώς και των νοµικών προσώπων δηµοσίου δικαίουαυτών, είναι εκτελεστές αφότου εκδοθούν, µε την επι-φύλαξη των διατάξεων περί αναστολής εκτέλεσης, στοδε άρθρο 225 προσδιορίζονται, µε βάση τη σπουδαιότη-τά τους, οι αποφάσεις εκείνες των συλλογικών οργάνωντων δήµων και των περιφερειών που αποστέλλονται υ-ποχρεωτικώς στην Αυτοτελή Υπηρεσία ΕποπτείαςΟ.Τ.Α. Στο σχετικό κατάλογο προστίθενται και οι αποφά-σεις των επιχειρήσεων των δήµων και των περιφερειών,πλην των ανωνύµων εταιρειών στις οποίες οι Ο.Τ.Α. δενέχουν την πλειοψηφία, που αφορούν αύξηση του µετοχι-κού κεφαλαίου, εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχεί-ων και λήψη δανείων. Σκοπός της πρόβλεψης αυτής εί-ναι να ενισχυθούν οι αρχές της διαφάνειας και της νοµι-µότητας και στα εν λόγω δηµοτικά ή περιφερειακά νοµι-κά πρόσωπα που είναι ιδιωτικού δικαίου και ασκούν επι-χειρηµατική δραστηριότητα. Η διάταξη αυτή εφαρµόζε-ται τόσο για τους δήµους όσο και για τις περιφέρειες καικατά τον τρόπο αυτό ενοποιείται ο υποχρεωτικός έλεγ-χος νοµιµότητας, ο οποίος προβλεπόταν στο άρθρο 149του Κ.∆.Κ. και στο άρθρο 67 του Κ.Ν.Α..

Άρθρο 226

Στο άρθρο 226 προβλέπεται η δυνατότητα του Ελε-γκτή Νοµιµότητας να ασκεί αυτεπάγγελτο έλεγχο νοµι-µότητας, εντός ορισµένης προθεσµίας, και να ακυρώνειοποιαδήποτε απόφαση των συλλογικών ή µονοµελώνοργάνων των δήµων και των περιφερειών, των νοµικώνπροσώπων δηµοσίου δικαίου αυτών καθώς και των επι-χειρήσεων τους, πλην των ανωνύµων εταιρειών στις ο-

ποίες οι Ο.Τ.Α. δεν έχουν την πλειοψηφία. Με τη διάτα-ξη αυτή, η οποία εφαρµόζεται για τους δήµους και τιςπεριφέρειες αντιµετωπίζεται ενιαία ο αυτεπάγγελτος έ-λεγχος νοµιµότητας πράξεων και των δύο βαθµών τοπι-κής αυτοδιοίκησης και µεταβάλλεται έτσι το µέχρι σήµε-ρα ισχύον καθεστώς του Κ.∆.Κ. και του Κ.Ν.Α. που δια-φοροποιούσε τη διαδικασία και τα όργανα του σχετικούελέγχου για δήµους και κοινότητες αφενός και νοµαρ-χιακές αυτοδιοικήσεις αφετέρου ( βλ. άρθρα 149 Κ.∆.Κ.και 68 Κ.Ν.Α.).

Άρθρα 227 και 228

Στο άρθρο 227 καθιερώνεται η άσκηση ειδικής διοικη-τικής προσφυγής από οποιονδήποτε έχει έννοµο συµφέ-ρον κατά των αποφάσεων των µονοµελών και συλλογι-κών οργάνων των δήµων και των περιφερειών και τωνν.π.δ.δ. αυτών, καθώς και των συνδέσµων, εντός ορισµέ-νης προθεσµίας, για την οποία αποφαίνεται ο ΕλεγκτήςΝοµιµότητας εντός διµήνου από την υποβολή της. Σύµ-φωνα δε µε το άρθρο 228 ο Ελεγκτής Νοµιµότητας, στοπλαίσιο της άσκησης της ειδικής διοικητικής προσφυγής,µπορεί να αναστέλλει την εκτέλεση της πράξης, εφόσονυποβληθεί σχετικό αίτηµα από τον ενδιαφερόµενο, µετην επίκληση πρόδηλης βασιµότητας της προσφυγής ήανεπανόρθωτης βλάβης µέχρι την εξέταση της προσφυ-γής του. Η αναστολή ισχύει µέχρι την έκδοση απόφασηςτου Ελεγκτή Νοµιµότητας επί της προσφυγής ή την ά-πρακτη πάροδο διµήνου εντός του οποίου οφείλει να α-ποφανθεί επ’ αυτής. Κατά την παρ. 3 του άρθρου 227, ηάσκηση της ειδικής διοικητικής προσφυγής αποτελείπροϋπόθεση για την άσκηση ενδίκων βοηθηµάτων στααρµόδια δικαστήρια δεδοµένου ότι η Αυτοτελής Υπηρε-σία Εποπτείας ΟΤΑ παρέχει εγγυήσεις για σοβαρό καιτεκµηριωµένο έλεγχο νοµιµότητας των πράξεων των Ο-ΤΑ που εξασφαλίζει τη νοµική επεξεργασία των προβαλ-λοµένων ζητηµάτων και εποµένως επιτρέπει αφενός τηνέγκαιρη αποκατάσταση της νοµιµότητας, όταν πλήττεται,και αφετέρου διευκολύνει το δικαστικό έλεγχο, όταν ο εν-διαφερόµενος επιλέγει αυτή τη λύση, διότι τα δικαστήριαέχουν ενώπιον τους πράξεις οι οποίες διαθέτουν, τουλά-χιστον, νοµική αρτιότητα. Εξάλλου, στην αρµοδιότητα τουΕλεγκτή Νοµιµότητας περιέρχεται και η εξέταση των αι-τήσεων θεραπείας για έργα δήµων και περιφερειών µέχριτου ποσού των 5.000.000 ευρώ µε σκοπό να ενισχυθεί πε-ραιτέρω ο έλεγχος στον ευαίσθητο αυτό τοµέα που συνά-πτεται µε την οικονοµική διαχείριση των Ο.Τ.Α..

Άρθρο 229

Για τη διασφάλιση του καλύτερου δυνατού ελέγχουνοµιµότητας των πράξεων των Ο.Τ.Α., προβλέπεται στοάρθρο 229 η δυνατότητα να ασκεί η Αυτοτελής Υπηρε-σία Εποπτείας ΟΤΑ επιτόπιους ελέγχους στους χώρουςστους οποίους αναφέρονται οι υπό έλεγχο πράξεις τωνοργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης.

Στο άρθρο 229 προβλέπεται επίσης ότι το έργο πουπαράγει ετησίως η κάθε Αυτοτελής Υπηρεσία ΕποπτείαςΟΤΑ καταγράφεται σε έκθεση του οικείου Ελεγκτή Νοµι-µότητας στην οποία παρατίθενται ο αριθµός των πράξε-ων που ελέγχθηκαν, οι προσφυγές που ασκήθηκαν, ταζητήµατα που απασχόλησαν την υπηρεσία κατά τη διε-νέργεια της εποπτείας καθώς και τυχόν καταγγελίες πουυποβλήθηκαν από πρόσωπα για θέµατα νοµιµότητας. Οι

58

εκθέσεις των Ελεγκτών Νοµιµότητας υποβάλλονταιστην Επιτροπή ∆ιαφάνειας και Θεσµών της Βουλής καικοινοποιούνται στο Συνήγορο του Πολίτη, ενώ συζητού-νται στο Συµβούλιο των Ελεγκτών Νοµιµότητας, το ο-ποίο µπορεί να συντάσσει πορίσµατα ως προς τον έλεγ-χο νοµιµότητας στους ΟΤΑ και τη διαµόρφωση εν γένειτης κρατικής εποπτείας. Οι εκθέσεις αυτές και η κοινο-ποίησή τους στην Επιτροπή ∆ιαφάνειας και Θεσµών τηςΒουλής και στο Συνήγορο του Πολίτη, έχουν σκοπό να ε-νηµερωθεί η κοινή γνώµη για τα προβλήµατα και τις δυ-σλειτουργίες των Ο.Τ.Α. και περαιτέρω να τεθούν σε δη-µόσια συζήτηση τα σχετικά θέµατα προς αναζήτηση λύ-σεων και τυχόν ανάληψη νοµοθετικών πρωτοβουλιών.

Άρθρα 230 έως και 232

Στα άρθρα 230 και 231 προβλέπεται η δηµοσίευση τωναποφάσεων του Ελεγκτή Νοµιµότητας καθώς και η υπο-χρέωση συµµόρφωσης των οργάνων των δήµων και τωνπεριφερειών προς τις αποφάσεις αυτές.

Ως προς την αστική ευθύνη των αιρετών στο άρθρο232, επαναλαµβάνονται κατά βάση οι διατάξεις των Κω-δίκων περί ∆ήµων και Κοινοτήτων (άρθρο 141) και Νο-µαρχιακής Αυτοδιοίκησης (άρθρο 71) µε τρεις διαφορές:α) η Επιτροπή συγκροτείται µε απόφαση του ΓενικούΓραµµατέα Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης από τον Επίτρο-πο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, τον Ελεγκτή Νοµιµότηταςτης οικείας Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας ΟΤΑ και έ-ναν αιρετό β) προβλέπεται ότι κατά των πράξεων της αρ-µόδιας επιτροπής για τους αιρετούς τόσο της πρωτοβάθ-µιας όσο και της δευτεροβάθµιας αυτοδιοίκησης, ασκεί-ται προσφυγή ενώπιον του ∆ιοικητικού Εφετείου που ευ-ρίσκεται στην έδρα της οικείας Αποκεντρωµένης ∆ιοίκη-σης, προκειµένου οι υποθέσεις να κρίνονται ενιαίως, δε-δοµένου µάλιστα ότι µετά τη συνένωση πολλών δήµωνέχει περιορισθεί ο αριθµός τους και έχουν καταστεί µε-γαλύτεροι οργανισµοί από πλευράς εδαφικών ορίων, γ)διευκρινίζεται ότι αν επιβληθεί καταλογισµός στο πλαί-σιο του δηµοσιονοµικού ελέγχου αποκλείεται η αστικήευθύνη των αιρετών έναντι του οικείου ΟΤΑ εφόσονπρόκειται για την ίδια ιστορική αιτία. Κατά της απόφασηςτης Ελεγκτικής Επιτροπής µπορεί να ασκήσει προσφυγήόχι µόνον ο βλαπτόµενος αλλά και ο Γενικός Γραµµατέ-ας της οικείας Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης προς πληρέ-στερη διασφάλιση του δηµοσίου συµφέροντος.

Άρθρο 233

Στο κεφάλαιο περί πειθαρχικής ευθύνης των αιρετώνενοποιούνται τα όργανα και η διαδικασία για τους αιρε-τούς δήµων και περιφερειών, σε αντίθεση µε το µέχρισήµερα καθεστώς, το οποίο παρουσίαζε διαφορές γιατους αιρετούς των δήµων και κοινοτήτων αφενός ( βλ.άρθρα 142-143 Κ.∆.Κ.) και τους αιρετούς των νοµαρχια-κών αυτοδιοικήσεων αφετέρου ( βλ. άρθρο 72 Κ.Ν.Α.).Ειδικότερα, στο άρθρο 233 προβλέπεται η πειθαρχικήευθύνη των αιρετών δήµων και περιφερειών και επέρχο-νται ορισµένες µεταβολές οι οποίες αποβλέπουν στηνπεραιτέρω διασφάλιση της νοµιµότητας, κατά τη λει-τουργία των οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης. Έτσι,επαναφέρεται η πειθαρχική ποινή της έκπτωσης, η οποίαεπιτρέπει στο αρµόδιο πειθαρχικό συµβούλιο, το εκ του

Συντάγµατος αποτελούµενο κατά πλειοψηφία από δικα-στές, να κρίνει αν η σοβαρότητα του διαπραχθέντος πει-θαρχικού παραπτώµατος επιτάσσει να επιβληθεί η πει-θαρχική ποινή της έκπτωσης ή η πειθαρχική ποινή τηςαργίας έως έξι µηνών. Οι ανωτέρω πειθαρχικές ποινέςµπορεί να επιβληθούν αν οι αιρετοί έχουν διαπράξει είτεσοβαρή παράβαση καθηκόντων ή υπέρβαση της αρµο-διότητάς τους από δόλο ή βαριά αµέλεια είτε αν έχουνδιαπράξει παραβάσεις καθηκόντων που τους έχουν ανα-τεθεί σύµφωνα µε ειδικές νοµοθετικές ρυθµίσεις.

Άρθρο 234

Σύµφωνα µε το άρθρο 234, οι πειθαρχικές ποινές επι-βάλλονται από τον Ελεγκτή Νοµιµότητας, επί τη βάσειτης, κατά το άρθρο 102 παρ. 4 του Συντάγµατος, σύµφω-νης γνώµης του πειθαρχικού συµβουλίου το οποίο είναιενιαίο για τους αιρετούς δήµων και περιφερειών, εφό-σον αποτελείται από τον πρόεδρο εφετών του εφετείουτης έδρας της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α.και δύο εφέτες, έναν προϊστάµενο ∆ιεύθυνσης της οικεί-ας Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α. και έναν αι-ρετό εκπρόσωπο της οικείας Περιφερειακής Ένωσης ∆ή-µων ή της Ένωσης Περιφερειών, ανάλογα µε την προέ-λευση του αιρετού που ελέγχεται πειθαρχικώς. Κατά τηςαπόφασης του Ελεγκτή Νοµιµότητας που επιβάλλει πει-θαρχική ποινή, µπορεί να ασκηθεί µόνον προσφυγή ενώ-πιον του Συµβουλίου της Επικρατείας και αίτηση αναστο-λής. Εποµένως, καταργείται η προβλεπόµενη από την ι-σχύουσα νοµοθεσία προσφυγή ενώπιον του ΥπουργούΕσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυ-βέρνησης προκειµένου να απεµπλακεί ένα πολιτικό πρό-σωπο, όπως είναι ο εν λόγω Υπουργός, από τον έλεγχονοµιµότητας των αιρετών και να ανατεθεί αποκλειστικάσε όργανα µε αυξηµένες εγγυήσεις αντικειµενικότηταςκαι ανεξαρτησίας.

Άρθρο 235

Στο άρθρο 235 προβλέπεται ιδιάζουσα δωσιδικία γιατους δηµάρχους, τους περιφερειάρχες καθώς και τουςπροέδρους συνδέσµων, ενώ για πταίσµατα ή πληµµελή-µατα των ως άνω αιρετών που διαπράττονται κατά την ά-σκηση των καθηκόντων τους και εξαιτίας αυτών, δεν έ-χουν εφαρµογή οι διατάξεις των άρθρων 409-413 και417-427 του Κώδικα Ποινικής ∆ικονοµίας.

Άρθρο 236

Σύµφωνα µε το άρθρο 236, για την έκπτωση των αιρε-τών, που εκλέγονται σε δήµους, εξαιτίας καταδίκης µε α-µετάκλητη δικαστική απόφαση για τα αναφερόµενα στηδιάταξη αδικήµατα, δεν ισχύει η προϋπόθεση της µέχρισήµερα νοµοθεσίας που όριζε ότι έπρεπε τα αδικήµατααυτά να έχουν προξενήσει οικονοµική βλάβη στο δήµο ήστα νοµικά του πρόσωπα (βλ. άρθρο 146 παρ. 1 εδαφ. γ’Κ.∆.Κ.). Τα ίδια ισχύουν και για την έκπτωση των αιρετώνπου εκλέγονται σε περιφέρειες σε αντίθεση µε τα ισχύο-ντα µέχρι σήµερα για τους αιρετούς των νοµαρχιακώναυτοδιοικήσεων (βλ. άρθρο 72 παρ. 9 Κ.Ν.Α.). Η επιβολήτης αυτοδίκαιης έκπτωσης µε µόνη προϋπόθεση την α-µετάκλητη καταδίκη µε δικαστική απόφαση, ενισχύει τιςαρχές της νοµιµότητας και της εύρυθµης λειτουργίας

59

των Ο.Τ.Α., διότι δεν είναι δυνατή πλέον η παραµονή στηδιοίκηση των Ο.Τ.Α. προσώπων που έχουν καταδικαστείγια σοβαρά ποινικά αδικήµατα, έστω και αν η διάπραξηαυτών δεν έχει οικονοµικές συνέπειες για τον Ο.Τ.Α. Κα-τά τα λοιπά επαναλαµβάνονται τα ισχύοντα στον Κ.∆.Κ.και στον Κ.Ν.Α.

Άρθρο 237

Στο άρθρο 237 για την παύση των αιρετών δήµων καιπεριφερειών, προβλέπεται ενιαία διαδικασία η οποίαστηρίζεται στη σύµφωνη γνώµη πειθαρχικού συµβουλίουπου αποτελείται κατά πλειοψηφία από δικαστές και ειδι-κά αιτιολογηµένη έκθεση του οικείου Ελεγκτή Νοµιµότη-τας, επιβάλλεται δε µε απόφαση του Υπουργού Εσωτε-ρικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησηςη οποία µπορεί να προσβληθεί µε προσφυγή ενώπιον τουΣυµβουλίου της Επικρατείας. Το πειθαρχικό συµβούλιοαποτελείται από ένα πρόεδρο εφετών και δύο εφέτεςπου υπηρετούν στο Εφετείο Αθηνών, έναν ΠροϊστάµενοΓενικής ∆ιεύθυνσης του Υπουργείου Εσωτερικών, Απο-κέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης και τονΠρόεδρο της Κεντρικής Ένωσης ∆ήµων Ελλάδας ή τονΠρόεδρο της Ένωσης Περιφερειών, ανάλογα µε τηνπροέλευση του αιρετού εναντίον του οποίου έχει κινηθείη σχετική διαδικασία. Καταργείται η προσφυγή ενώπιοντου Υπουργικού Συµβουλίου και προβλέπεται προσφυγήενώπιον του Συµβουλίου της Επικρατείας, ενώ δεν υφί-στανται πλέον επιµέρους διαφορές στη διαδικασία γιατους αιρετούς της πρωτοβάθµιας και της δευτεροβάθ-µιας αυτοδιοίκησης που προβλέπονται στους σήµερα ι-σχύοντες κώδικες (βλ. άρθρο 147 Κ.∆.Κ. και άρθρο 72παρ. 10 Κ.Ν.Α.).

Άρθρο 238

Στο άρθρο 238 ορίζεται ότι µέχρι την έναρξη λειτουρ-γίας των Αυτοτελών Υπηρεσιών Εποπτείας Ο.Τ.Α., ο έ-λεγχος νοµιµότητας ασκείται από τον Γενικό Γραµµατέατης οικείας Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης καθώς και απότις προβλεπόµενες επιτροπές του άρθρου 152 του Κώδι-κα ∆ήµων και Κοινοτήτων και του άρθρου 68 του ΚώδικαΝοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης που βρίσκονται στις έδρεςτων περιφερειών που ανήκουν στην ανωτέρω Αποκε-ντρωµένη ∆ιοίκηση. Επίσης, η αστική ευθύνη των αιρε-τών ρυθµίζεται µε µεταβατικές διατάξεις που προβλέ-πουν ότι µέχρι την έναρξη της λειτουργίας της Αυτοτε-λούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α. στην ελεγκτική επι-τροπή µετέχει αντί του Ελεγκτή Νοµιµότητας ένας υ-πάλληλος της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης. Επίσης τιςπειθαρχικές αρµοδιότητες του Ελεγκτή Νοµιµότητας α-σκεί ο Γενικός Γραµµατέας της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκη-σης. Η έναρξη λειτουργίας κάθε Αυτοτελούς ΥπηρεσίαςΕποπτείας Ο.Τ.Α. διαπιστώνεται µε απόφαση του Υπουρ-γού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ια-κυβέρνησης, αφού προηγηθεί η επιλογή των ΕλεγκτώνΝοµιµότητας και του λοιπού προσωπικού. Οι εκκρεµότη-τες που υπάρχουν κατά το χρόνο έναρξης λειτουργίαςτων ανωτέρω Υπηρεσιών, ενώπιον του Γενικού Γραµµα-τέα Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης και των επιτροπών, µε-ταφέρονται στις Αυτοτελείς Υπηρεσίες ΕποπτείαςΟ.Τ.Α.. Μέχρι την έναρξη λειτουργίας των ανωτέρω Υ-πηρεσιών δεν εφαρµόζεται η διάταξη που ορίζει ότι η ει-δική διοικητική προσφυγή αποτελεί προϋπόθεση για την

άσκηση των ενδίκων βοηθηµάτων, διότι η προϋπόθεσηαυτή έχει τεθεί λόγω της εξειδίκευσης και των εγγυήσε-ων που παρέχει η Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α.

Άρθρο 239

Στο άρθρο 239 προβλέπεται ότι για τη στελέχωση τωνΑυτοτελών Υπηρεσιών Εποπτείας Ο.Τ.Α., είναι δυνατή ηµετάταξη υπαλλήλων τόσο από τις υφιστάµενες κρατι-κές περιφέρειες όσο και από άλλες δηµόσιες υπηρεσίες,νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου και οργανισµούς το-πικής αυτοδιοίκησης που είναι ΠΕ ∆ιοικητικού µε πτυχίονοµικής, ΠΕ Οικονοµικού και ΠΕ Μηχανικών διαφόρωνκλάδων και επιπλέον διαθέτουν µεταπτυχιακό τίτλο ήπροϋπηρεσία σε θέσεις µε συναφές αντικείµενο προςαυτό της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α. Επί-σης αίτηση για µετάταξη µπορεί να υποβάλλουν δηµόσι-οι υπάλληλοι απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής ∆ηµόσιας∆ιοίκησης ή της Εθνικής Σχολής Τοπικής Αυτοδιοίκησηςπου είναι κάτοχοι των βασικών πτυχίων που προβλέπειτο άρθρο 217. Η ανάγκη στελέχωσης της Αυτοτελούς Υ-πηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α. από υπαλλήλους µε αυξηµέ-να προσόντα επιβάλλει να διαθέτουν τα προσόντα αυτάκαι οι προερχόµενοι από µετάταξη δεδοµένου ότι από τηδιαδικασία των µετατάξεων επιδιώκεται να καλυφθεί έναµεγάλο µέρος των θέσεων για ολόκληρη την επικράτεια.Προς τούτο, δηµοσιεύεται σχετική πρόσκληση στην Ε-φηµερίδα της Κυβερνήσεως και οι σχετικές αιτήσεις εξε-τάζονται από το Υπηρεσιακό Συµβούλιο που είναι αρµό-διο για το προσωπικό της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Επο-πτείας Ο.Τ.Α. η δε επιλογή βασίζεται αποκλειστικά στατυπικά και στα ουσιαστικά προσόντα των υποψηφίων, ό-πως αυτά προκύπτουν από τους φακέλους τους, δεδοµέ-νου ότι οι νεοσύστατες αυτές υπηρεσίες πρέπει να στε-λεχωθούν µε προσωπικό που να διαθέτει στον υψηλότε-ρο δυνατό βαθµό τα ουσιαστικά προσόντα που απαιτού-νται για την άσκηση του ελέγχου νοµιµότητας. Έχει προ-βλεφθεί ότι από τον κάθε φορέα δεν µπορούν να µετα-ταχθούν περισσότεροι από οκτώ υπάλληλοι κατηγορίαςΠΕ, ώστε να µην θιγούν οι λοιπές υπηρεσίες από τυχόνυποβολή πολλών αιτήσεων προς µετάταξη. Ειδικά γιατους οργανισµούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου καιδεύτερου βαθµού, το όριο ορίζεται για µεν τους δήµουςσε δύο, για δε τις νοµαρχιακές αυτοδιοικήσεις σε τέσσε-ρις, προκειµένου να µην αποψιλωθούν από ειδικευµένοπροσωπικό. Η σχετική διαδικασία γίνεται κατά παρέκκλι-ση από τις ισχύουσες περί µετατάξεων διατάξεις που α-παιτούν απόφαση υπηρεσιακού συµβουλίου και της υπη-ρεσίας που υπηρετεί ο ενδιαφερόµενος, προκειµένου ναµην υπάρξουν καθυστερήσεις κατά την έναρξη της λει-τουργίας των Αυτοτελών Υπηρεσιών Εποπτείας Ο.Τ.Α.και πάντως η συναίνεση της υπηρεσίας στην οποία υπη-ρετεί ο υπάλληλος διασφαλίζεται από το ότι απαιτείταισυνυπογραφή της πράξης µετάταξης από τον Υπουργόστον οποίο υπάγεται η υπηρεσία στην οποία αυτός υπη-ρετεί καθώς επίσης και τα νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δι-καίου που αυτός εποπτεύει. Οι µεταταχθέντες που προ-έρχονται από τις υφιστάµενες κρατικές περιφέρειες καιτους υφιστάµενους οργανισµούς τοπικής αυτοδιοίκη-σης, σε περίπτωση που οι Αυτοτελείς Υπηρεσίες Επο-πτείας Ο.Τ.Α. αρχίσουν να λειτουργούν µετά την1.1.2011, υπηρετούν κατά το χρόνο που µεσολαβεί έωςτην έναρξη αυτών στην Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση που έ-χει την ίδια έδρα µε την Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας

60

Ο.Τ.Α. στην οποία έχουν τοποθετηθεί, µπορεί δε να επι-κουρούν το έργο του ελέγχου νοµιµότητας που ασκείταικατά την µεταβατική περίοδο από τον Γενικό Γραµµατέατης Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης και τις επιτροπές τουΚ.∆.Κ. και του Κ.Ν.Α.. Οι λοιποί υπάλληλοι που έχουν ε-πιλεγεί προς µετάταξη εξακολουθούν να υπηρετούν στιςυπηρεσίες τους και ο χρόνος µετάταξής τους συµπίπτειµε το χρόνο έναρξης λειτουργίας της Αυτοτελούς Υπη-ρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α. για την οποία έχουν επιλεγεί.

Άρθρο 240

Προς ενίσχυση των Αυτοτελών Υπηρεσιών ΕποπτείαςΟ.Τ.Α., προβλέπεται στο άρθρο 240 η δυνατότητα των α-ποφοίτων της 3ης εκπαιδευτικής σειράς της Ε.Σ.Τ.Α. καιτης 20ης εκπαιδευτικής σειράς της Ε.Σ.∆.∆., να υποβάλ-λουν αίτηση για τοποθέτηση στις ανωτέρω υπηρεσίες, υ-πό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν τα πτυχία που ορίζει ηπάγια διάταξη του άρθρου 217 παρ. 3 του παρόντος πουπροβλέπει ότι στις θέσεις των Αυτοτελών Υπηρεσιών Ε-ποπτείας ΟΤΑ µπορεί να διορίζονται απόφοιτοι τηςΕ.Σ.∆.∆ και Ε.Σ.Τ.Α. που είναι κάτοχοι πτυχίου Νοµικούτµήµατος Α.Ε.Ι. ή Οικονοµικών Επιστηµών ή ΠολιτικώνΕπιστηµών ή ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης ή Πολυτεχνικών Σχο-λών.

Ζ΄ ΜΕΡΟΣΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ – ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ

Άρθρο 241

αi. Με την προτεινόµενη διάταξη διαµορφώνεται η λει-τουργική δοµή των Περιφερειών, µε άξονα την κατάρτι-ση, από τα οικεία Περιφερειακά Συµβούλια, των εσωτε-ρικών οργανισµών τους και ειδικότερα σε επίπεδο πρό-βλεψης των υπηρεσιακών µονάδων (Γεν. ∆/νσεων,∆/νσεων Τµηµάτων και αυτοτελών γραφείων) κατανοµήςτων αντίστοιχων οργανικών θέσεων, και παράθεσης τωνβαθµών του προσωπικού, ανά κατηγορία εκπαίδευσης.

ii. Επισηµειώνεται, ότι οι σχετικές ρυθµίσεις είναι σύ-στοιχες προς εκείνες του Υπαλληλικού Κώδικα.

β. Ειδική µέριµνα λαµβάνεται προς υποβοήθηση τηςοργανωτικής και λειτουργικής δοµής της Περιφέρειαςκαι προς αποφυγή οιασδήποτε, έστω και ευλόγου, καθυ-στέρησης για την άσκηση των αρµοδιοτήτων της, µε τησύνταξη, κατά την πρώτη εφαρµογή του νόµου, πρότυ-που Εσωτερικού Οργανισµού Οργάνωσης και Λειτουρ-γίας της, ο οποίος περιβάλλεται τον τύπο προεδρικούδιατάγµατος. Ο ανωτέρω οργανισµός δεν είναι δυνατόννα τροποποιηθεί, πριν παρέλθει ένα έτος από την εγκα-τάσταση των αιρετών οργάνων των Περιφερειών, εκτόςεάν τούτο αποφασισθεί µε πλειοψηφία των 2/3 των µε-λών του Περιφερειακού Συµβουλίου, προς αποφυγή οι-ασδήποτε διατάραξης της άσκησης των αρµοδιοτήτωντους.

Άρθρο 242

Σε κάθε Περιφέρεια συνιστάται θέση µετακλητού Ε-κτελεστικού Γραµµατέα προς υποβοήθηση του Περιφε-ρειάρχη στην άσκηση των καθηκόντων του.

Ο διορισµός του, από τον Περιφερειάρχη, γίνεται ύ-στερα από σχετική δηµόσια προκήρυξη, οι δε υποψήφιοι,

πρέπει, να έχουν πτυχίο Πανεπιστηµίου ή Τ.Ε.Ι. και ναδιαθέτουν αξιόλογη διοικητική εµπειρία.

Ο Εκτελεστικός Γραµµατέας ασκεί τις ακόλουθες, κυ-ρίως, αρµοδιότητες :

i. Yπογράφει τις αποφάσεις χορήγησης αδειών µε ήχωρίς αποδοχές και µετακίνησης εκτός έδρας στο εσω-τερικό και εξωτερικό των υπαλλήλων της Περιφέρειας.

ii. Παρέχει οδηγίες, δίνει κατευθύνσεις και, γενικότε-ρα, συντονίζει τις υπηρεσίες της Περιφέρειας κατά τηνάσκηση του έργου τους.

iii. Προβαίνει στη µελέτη και εισήγηση µέτρων για τηβελτίωση και προαγωγή των λειτουργών της Περιφέρει-ας.

iv. Μεριµνά για την επεξεργασία από τις αρµόδιες υ-πηρεσίες των θεµάτων που είναι προς συζήτηση, ενώ-πιον του Περιφερειακού Συµβουλίου ή των οικείων Επι-τροπών σύµφωνα µε την ηµερήσια διάταξη.

v. Παρακολουθεί τη διαδικασία εφαρµογής των απο-φάσεων του Περιφερειακού Συµβουλίου και των οικείωνΕπιτροπών από τις αρµόδιες υπηρεσίες της Περιφέρει-ας.

vi. Μεριµνά για την έγκαιρη ετοιµασία των περιοδικώναπολογισµών δράσης της Περιφέρειας, σύµφωνα προςτα αντίστοιχα προγράµµατα ή τις συγκεκριµένες αποφά-σεις και ενηµερώνει σχετικά το Περιφερειακό Συµβούλιοκαι τις οικείες Επιτροπές.

vii. Μεριµνά για τη συνεχή βελτίωση της αποτελεσµα-τικής δράσης των υπηρεσιών της Περιφέρειας, την προ-σαρµογή της λειτουργίας τους στις ανάγκες της τοπικήςκοινωνίας και τη βελτίωση της απόδοσης του στελεχικούδυναµικού και των τεχνικών µέσων της Περιφέρειας.

και viii. Οργανώνει κάθε νέα υπηρεσία που δηµιουργεί-ται στην Περιφέρεια.

Ο Περιφερειάρχης δεν κωλύεται να αναθέσει στον Ε-κτελεστικό Γραµµατέα την άσκηση και πρόσθετων αρµο-διοτήτων µε εξαίρεση την υπογραφή χρηµατικών ενταλ-µάτων.

Άρθρο 243

Σε κάθε Περιφέρεια συνιστώνται, ενιαίως, τέσσεριςθέσεις ειδικών συµβούλων ή επιστηµονικών ή ειδικώνσυνεργατών για την κάλυψη των αναγκών του Περιφε-ρειάρχη και µία για κάθε Αντιπεριφερειάρχη.

Οι ανωτέρω πρέπει να κατέχουν πτυχίο Πανεπιστηµί-ου ή Τ.Ε.Ι. της ηµεδαπής ή ισότιµο πτυχίο της αλλοδα-πής προσλαµβάνονται, δε, µε ειδική σύµβαση εργασίαςιδιωτικού δικαίου ορισµένου χρόνου, από τους Περιφε-ρειάρχες και Αντιπεριφερειάρχες και υπόκεινται, απευ-θείας, στην ιεραρχική εξάρτηση τούτων. ∆ιέπονται, απο-κλειστικά, από τις διατάξεις των παρ. 5 έως και 13 τουάρθρου 67 του ν. 1416/1984.

Άρθρο 244

Αρµόδιο όργανο για την πλήρωση των κενών οργανι-κών θέσεων των πάσης φύσεως προσωπικού των Περι-φερειών είναι το Περιφερειακό Συµβούλιο, υπό την προ-ϋπόθεση προηγούµενης βεβαίωσης της οικείας Υπηρε-σίας ∆ηµοσιονοµικού Ελέγχου (Υ.∆.Ε.), ότι έχει διασφα-λισθεί η αναγκαία πίστωση προς κάλυψη της αντίστοιχηςδαπάνης.

Η πλήρωση των θέσεων του τακτικού προσωπικού ό-λων των κατηγοριών, κλάδων και ειδικοτήτων των Περι-

61

φερειών διενεργείται µε τη διαδικασία και τα κριτήριατου άρθρου 18 του ν. 2190/1994, όπως έχει τροποποιηθείµε το ν. 3812/2009, εφόσον έχει προηγηθεί έγκριση σύµ-φωνα µε την Π.Υ.Σ. 33/2006.

Εισάγεται σειρά ρυθµίσεων για την παροχή υπηρεσιώντων δικηγόρων, προς τις Περιφέρειες, µε σχέση έµµι-σθης εντολής, κατά τις ειδικότερες προβλέψεις του Κώ-δικα ∆ικηγόρων και λαµβάνεται πρόνοια για την εξίσωσητων αµοιβών τους µε εκείνες των δικηγόρων, που απα-σχολούνται, υπό το αυτό νοµικό καθεστώς (σχέση έµµι-σθης εντολής) στους ∆ήµους.

Άρθρα 245 έως 247

Τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα επιλογής Προϊστα-µένων Γενικών ∆ιευθύνσεων, ∆ιευθύνσεων, Τµηµάτωνκαι αυτοτελών γραφείων των Περιφερειών, είναι ευθυ-γραµµισµένα µε εκείνα του Υπαλληλικού Κώδικα, όπωςέχει προσφάτως τροποποιηθεί, στο πλαίσιο θέσπισης α-ντικειµενικών και αξιοκρατικών κριτηρίων µε το ν.3839/2010.

Εξάλλου, τόσο οι προϋποθέσεις, όσο και η διαδικασίαµετατάξεων των υπαλλήλων των Περιφερειών ακολου-θούν τις αντίστοιχες ρυθµίσεις του Υπαλληλικού Κώδι-κα.

Άρθρα 248 έως και 251

Τα Συµβούλια επιλογής των Προϊσταµένων των υπη-ρεσιών των Περιφερειών και τα συµβούλια για την υπη-ρεσιακή κατάσταση των Υπαλλήλων τους συνιστώνταιµε απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη.

Η συγκρότησή τους υπακούει στις αντίστοιχες ρυθµί-σεις του Υπαλληλικού Κώδικα, όπως έχει τροποποιηθείµε το ν. 3839/2010, στο πλαίσιο διασφάλισης σύνθεσης,η οποία µπορεί να εγγυάται την αµεροληψία, το αδιά-βλητο της κρίσης και την τήρηση αντικειµενικών και α-ξιοκρατικών κριτηρίων.

Επισηµαίνεται, ότι οι Προϊστάµενοι των Γενικών ∆ιευ-θύνσεων των Περιφερειών επιλέγονται από το ΕιδικόΣυµβούλιο Επιλογής Προϊσταµένων (ΕΙ.Σ.Ε.Π.), το οποίοείναι αρµόδιο για την επιλογή, επίσης, των Προϊσταµέ-νων Γενικών ∆ιευθύνσεων της Κεντρικής και Αποκε-ντρωµένης Κρατικής ∆ιοίκησης. Αµφιβολίες συνταγµατι-κής συµβατότητας, οι οποίες είχαν εγερθεί, στο παρελ-θόν, σε σχέση µε την πιθανολογηθείσα κάµψη, στην προ-κειµένη περίπτωση, της συνταγµατικής αυτοτέλειας τηςαυτοδιοίκησης, λαµβανόµενης υπόψη της οντότητας τουΕιδικού Συµβουλίου ως συλλογικού οργάνου Κρατικής∆ιοίκησης, έχουν, πλέον, αρθεί, µετά την έκδοση της υπ’αριθµ. 4082/2009 αποφάσεως του Συµβουλίου της Επι-κρατείας, η οποία έκρινε, στο πλαίσιο επιλογών Προϊ-σταµένων Γενικών ∆ιευθύνσεων Νοµαρχιακών Αυτοδιοι-κήσεων, υπό ανάλογο νοµοθετικό καθεστώς και η οποίαδεν διέγνωσε συνδροµή αντίθεσης προς τη συνταγµατι-κή έννοµη τάξη.

Η θητεία των µελών των προµνηµονευθέντων συµβου-λίων είναι διετής και η εκπροσώπηση των φύλων στοι-χείται µε την αντίστοιχη ρύθµιση του Υπαλληλικού Κώδι-κα.

Άρθρο 252

Οι διατάξεις του Πειθαρχικού ∆ικαίου του Υπαλληλι-κού Κώδικα εφαρµόζονται, πανοµοιότυπα και στους Υ-παλλήλους των Περιφερειών.

Ο Περιφερειάρχης είναι πειθαρχικός Προϊστάµενος ό-λων των υπαλλήλων της Περιφέρειας και είναι αρµόδιοςγια την παραποµπή τους στο οικείο υπηρεσιακό συµβού-λιο.

Επίσης, πειθαρχικοί Προϊστάµενοι είναι ο Προϊστάµε-νος Γενικής ∆ιεύθυνσης, ο Προϊστάµενος ∆ιεύθυνσηςκαι ο Προϊστάµενος Αυτοτελούς Τµήµατος στους υπαλ-λήλους που υπάγονται σε αυτούς, ανεξάρτητα από τοβαθµό, που αυτοί φέρουν.

Όλοι οι πειθαρχικοί προϊστάµενοι µπορούν να επιβά-λουν την ποινή της έγγραφης επίπληξης.

Την ποινή του προστίµου µπορούν να επιβάλουν :i. Ο Περιφερειάρχης έως και τις αποδοχές ενός µη-

νός.ii. Ο Προϊστάµενος Γενικής ∆ιεύθυνσης έως και το ένα

τρίτο των αποδοχών ενός µηνός.iii. Ο Προϊστάµενος ∆ιεύθυνσης έως και το ένα έκτο

των αποδοχών ενός µηνός.

Άρθρο 253

Για όσα θέµατα υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλή-λων των Περιφερειών δεν υφίσταται ειδική ρύθµιση καιµέχρι την κατάρτιση Ενιαίου Κώδικα Υπηρεσιακής Κατά-στασης των Υπαλλήλων της Αυτοδιοίκησης, εφαρµόζο-νται, αναλόγως, οι οικείες διατάξεις του ΥπαλληλικούΚώδικα, όπως ισχύουν, καθώς και οι διατάξεις του ν. 3801/2009 και του π.δ/τος 410/1988.

Άρθρα 254 έως και 258

Όπως έχει, ήδη, εκτεθεί, µε το πρόγραµµα «ΚΑΛΛΙ-ΚΡΑΤΗΣ» επιχειρείται, στο πλαίσιο της ευρύτερης ανα-διάρθρωσης της Αυτοδιοίκησης και της ΑποκεντρωµένηςΚρατικής ∆ιοίκησης, µεταφορά ικανού φάσµατος αρµο-διοτήτων από την Κρατική Περιφέρεια προς την Περιφε-ρειακή Αυτοδιοίκηση, µε έµφαση στην αναπτυξιακή διά-σταση αυτών, ενώ παραλλήλως σειρά αρµοδιοτήτων,που ασκούνται, µέχρι τώρα, από τις Νοµαρχιακές Αυτο-διοικήσεις, περιέρχονται στους ∆ήµους, µε γνώµονα τηφύση και το χαρακτήρα της αρµοδιότητας ως τοπικής,πλέον, και όχι υπερτοπικής και επί πλέον την υπηρέτησητης αρχής της εγγύτητας των παρεχόµενων, προς τονπολίτη, υπηρεσιών.

Βασικός γνώµονας κατά τη σύνταξη των σχετικών δια-τάξεων ήταν η κάλυψη των υπηρεσιακών αναγκών τωνφορέων να συνδυαστεί µε την κατά το δυνατό εξυπηρέ-τηση του µεταφερόµενου και µετατασσόµενου προσωπι-κού. Προς την κατεύθυνση αυτή, αφενός, µεν, δόθηκε ηδυνατότητα εθελουσίων µετατάξεων, όπου αυτό ήτανδυνατό και αφετέρου λήφθηκε µέριµνα, ώστε το προσω-πικό, ανεξαρτήτως φορέα απασχόλησης, να παραµείνειστην πόλη όπου ήδη εργάζεται, ώστε να µην προκλη-θούν οικογενειακά, κοινωνικά κ.λ.π. προβλήµατα, λόγωµετακινήσεων. Πάντως, θα πρέπει να σηµειωθεί, ότι οιµετατάξεις του προσωπικού είναι, κατά κύριο λόγο, υπο-χρεωτικές, πράγµα που υπαγορεύθηκε από την υποχρέ-

62

ωση άµεσης συγκρότησης των υπηρεσιών και την κατάτο δυνατό αδιάκοπη παροχή υπηρεσιών προς τους πολί-τες, οι οποίοι, άλλωστε, είναι και οι τελικοί αποδέκτες ό-λης αυτής της προσπάθειας.

Η ανάγκη της επίσπευσης των διαδικασιών στελέχω-σης των υπηρεσιών, είναι και εκείνη που υπαγορεύει τηµετάταξη του προσωπικού, καταρχήν, σε συνιστώµενεςπροσωποπαγείς θέσεις, οι οποίες εν συνεχεία θα προ-βλεφθούν και ενταχθούν στους Οργανισµούς Εσωτερι-κής Υπηρεσίας των φορέων κατά την κατάρτιση ή τροπο-ποίησή τους.

Ειδικότερα όσον αφορά την Περιφέρεια, προκειµένουνα δηµιουργηθεί άµεσα ένα λειτουργικό υπόβαθρο γιατην εύρυθµη λειτουργία της νεοσύστατης αυτής δοµής,και µόνο κατά την πρώτη εφαρµογή του νόµoυ, προτεί-νεται, όπως έχει αναφερθεί, η κατάρτιση Πρότυπου Ορ-γανισµού Εσωτερικής Υπηρεσίας των Περιφερειών, τονοποίο το Περιφερειακό Συµβούλιο θα έχει τη δυνατότη-τα τροποποίησης µετά την παρέλευση ενός έτους απότην εφαρµογή του, εκτός εάν τούτο αποφασισθεί, σεχρόνο συντοµότερο από το Περιφερειακό Συµβούλιο, µεαπόφαση των 2/3 των µελών του.

Όπως διαφάνηκε από την εµπειρία των προηγούµενωνετών, η ανασυγκρότηση της Αυτοδιοίκησης και της Απο-κεντρωµένης ∆ιοίκησης, που επέρχεται µε τον «Καλλι-κράτη» δεν αναµένεται ότι θα επηρεάσει, τόσο το προ-σωπικό το οποίο, άλλωστε, ανήκε στους κόλπους της Το-πικής Αυτοδιοίκησης α' και β' βαθµού, όσο εκείνο, που α-νήκε ως σήµερα στην κρατική Περιφέρεια και, βάσει τουνέου θεσµικού πλαισίου, θα αποτελεί πλέον προσωπικότης Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης. Στην πράξη, ωστόσο,δεν επέρχεται ουσιώδης µεταβολή στο καθεστώς τουπροσωπικού αυτού, καθώς αφ’ ενός, όπως προαναφέρ-θηκε, δεν µετακινείται χωρικά, αφ’ ετέρου, δε, λαµβάνο-νται όλα τα απαραίτητα µέτρα για τη διατήρηση του υπη-ρεσιακού και ασφαλιστικού του καθεστώτος καθώς καιγια τη διασφάλιση των αποδοχών του.

Εξάλλου, το υπηρεσιακό του καθεστώς, του εν λόγωπροσωπικού θα εξακολουθεί να διέπεται, για µεν το µό-νιµο από τα οριζόµενα στις διατάξεις του ν. 3528/2007 ό-πως ισχύει (∆ηµοσιοϋπαλληλικός Κώδικας), για, δε, το ι-διωτικό δικαίου αορίστου χρόνου, από τις σχετικές ρυθ-µίσεις του π.δ. 410/88 όπως ισχύει (Κώδικας Προσωπι-κού Ιδιωτικού ∆ικαίου του ∆ηµοσίου, των Ο.Τ.Α. και τωνλοιπών Ν.Π.∆.∆.).

Περαιτέρω, για τη µισθολογική κατάσταση µεταφερό-µενου και µετατασσόµενου προσωπικού, λαµβάνεται µέ-ριµνα, ώστε να µη σηµειωθεί βλαπτική µεταβολή, ωςπρος τις αποδοχές τους, ακόµα και εάν αυτές της νέαςθέσης είναι εκ του νόµου µικρότερες από τις αποδοχέςτης προηγούµενης.

Επίσης, όσον αφορά το ασφαλιστικό και συνταξιοδοτι-κό καθεστώς του µετατασσόµενου και µεταφερόµενουπροσωπικού, εφαρµόζεται η διάταξη του άρθρου 4 παρ.17 ν. 3513/2006 «Τροποποίηση και συµπλήρωση της συ-νταξιοδοτικής νοµοθεσίας του ∆ηµοσίου και άλλες δια-τάξεις», σύµφωνα µε την οποία, υπάλληλοι του δηµοσί-ου ή των Ν.Π.∆.∆. ή των ανεξάρτητων αρχών ή τωνΟ.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθµού, οι οποίοι µετατάσσονται ή µε-ταφέρονται σε θέσεις υπηρεσιών ή φορέων που διέπο-νται από διαφορετικό ασφαλιστικό – συνταξιοδοτικό κα-θεστώς από αυτό στο οποίο υπάγονταν µέχρι τη µετάτα-ξη ή µεταφορά τους, δύνανται, αντί της αυτοδίκαιης υ-παγωγής τους στο ασφαλιστικό – συνταξιοδοτικό καθε-

στώς κύριας, επικουρικής ασφάλισης, πρόνοιας και υγει-ονοµικής περίθαλψης, που διέπει το αντίστοιχο προσω-πικό της νέας τους θέσης, να διατηρήσουν το ασφαλιστι-κό – συνταξιοδοτικό καθεστώς στο οποίο υπάγονταν µέ-χρι τη µεταφορά τους. Η διατήρηση του ασφαλιστικού –συνταξιοδοτικού καθεστώτος, η οποία γίνεται µε την υ-ποβολή ανέκκλητης δήλωσης, αναµένεται ότι θα εξυπη-ρετήσει πολλούς µετατασσόµενους υπαλλήλους, και, ι-δίως, εκείνους που βρίσκονται εγγύτερα στη συνταξιο-δότηση.

Ειδικότερα µε το άρθρο 254, προβλέπεται η κατάταξηπροσωπικού συνενούµενων ∆ήµων και Κοινοτήτων σενεοσύστατους ∆ήµους. Αυτή επέρχεται, αυτοδικαίως, µετην ίδια σχέση εργασίας και συνεπάγεται την κατάληψηαντίστοιχων κατά κατηγορία, κλάδο ή ειδικότητα θέσε-ων.

Για το σκοπό αυτό εκδίδεται διαπιστωτική πράξη τουοικείου δηµάρχου, η οποία δηµοσιεύεται στην Εφηµερί-δα της Κυβερνήσεως και επακολουθεί κατάταξη σε συνι-στώµενες θέσεις, στο πλαίσιο κατάρτισης των νέων Ορ-γανισµών Εσωτερικής Υπηρεσίας.

Στο άρθρο 255 ρυθµίζεται η µεταφορά προσωπικούτων καταργούµενων Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, Ενι-αίων Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και Νοµαρχιακών∆ιαµερισµάτων στις συνιστώµενες Περιφέρειες της α-ντίστοιχης χωρικής αρµοδιότητας. Η µεταφορά γίνεταιαυτοδίκαια, σε αντίστοιχες θέσεις κατά κατηγορία, κλά-δο ή ειδικότητα.

Το άρθρο 256 αντιµετωπίζει τη µετάταξη τακτικούπροσωπικού από τις υπηρεσίες των Περιφερειών τουΚράτους στις Περιφέρειες (Περιφερειακές Αυτοδιοική-σεις) της αντίστοιχης χωρικής αρµοδιότητας. Σε πρώτοστάδιο, που χρονικά αναφέρεται στο τρέχον έτος(2010), κατά το οποίο δεν έχουν συγκροτηθεί ακόµα οιΠεριφερειακές Αυτοδιοικήσεις, παρέχεται η δυνατότηταεθελούσιας µετάταξης του προσωπικού οργανικών µο-νάδων των Κρατικών Περιφερειών των οποίων αρµοδιό-τητες απονέµονται στις Περιφέρειες. Η σχετική Απόφα-ση θα έχει ισχύ από 1.7.2011, ενόψει του γεγονότος ότιέκτοτε ασκούνται οι αρµοδιότητες που περιέρχονται απότην Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση στις Περιφέρειες.

Εάν διαπιστωθεί, ότι το εκουσίως µεταταχθέν προσω-πικό δεν επαρκεί για την άσκηση των απονεµόµενων αρ-µοδιοτήτων, ακολουθούνται δύο διακριτές οδοί και ειδι-κότερα, εάν η απονοµή αρµοδιοτήτων αφορά το σύνολοσυγκεκριµένου τοµέα (όχι µεµονωµένες αρµοδιότητες),η ανάγκη άµεσης και ολοκληρωµένης άσκησης των αρ-µοδιοτήτων αυτών προσδίδει στη µετάταξη και του λοι-πού απαραίτητου προσωπικού υποχρεωτικό χαρακτήρα.Εξάλλου, εάν από την άλλη πλευρά, µεταβιβάζονται συ-γκεκριµένες µόνο αρµοδιότητες από µια δέσµη αρµοδιο-τήτων, οι οποίες δεν απαιτούν τη µεταφορά του συνόλουτων υπαλλήλων της επίµαχης οργανικής µονάδας στηνΠεριφέρεια (Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση), το Υπηρεσια-κό Συµβούλιο της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης, είναι ε-κείνο που αποφασίζει, πλέον, ποιοι υπάλληλοι θα µετα-ταχθούν στην αντίστοιχη Περιφέρεια (Περιφερειακή Αυ-τοδιοίκηση). Η επιλογή γίνεται µε βάση κριτήρια που έ-χουν, ως στόχο, να µη διαταραχθεί η προσωπική, οικογε-νειακή και κοινωνική ζωή του προσωπικού, όπως ο τόποςκατοικίας, η οικογενειακή κατάσταση, τυχόν σοβαράπροβλήµατα υγείας, συνεκτιµωµένων και των ετών υπη-ρεσίας.

Αντίστοιχη διαδικασία προβλέπεται µε το άρθρο 257

63

για το προσωπικό που µετατάσσεται στους ∆ήµους µεσκοπό την άσκηση αρµοδιοτήτων, που µεταβιβάζονταισε αυτούς, από τις καταργούµενες Νοµαρχιακές Αυτοδι-οικήσεις και Ενιαίες Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, κα-θώς και από τα Νοµαρχιακά ∆ιαµερίσµατα, αναλόγως µετο αν οι αρµοδιότητες αυτές αφορούν το σύνολο συγκε-κριµένου τοµέα ή είναι µεµονωµένες. Επισηµαίνεται, ότιη µετάταξη του προσωπικού αφορά το ∆ήµο της έδραςτου Νοµού, σε µία επιπλέον προσπάθεια να ελαχιστοποι-ηθούν οι µετακινήσεις προσωπικού, εφόσον ο ∆ήµος τηςέδρας θα κληθεί µεταβατικά να εξυπηρετήσει και τουςλοιπούς ∆ήµους του Νοµού, µέχρι αυτοί να στελεχω-θούν µε το απαραίτητο προσωπικό για την άσκηση τωναπονεµόµενων αρµοδιοτήτων.

Τέλος, µε το άρθρο 258 αντιµετωπίζεται το θέµα τηςµετάταξης του προσωπικού των Τµηµάτων Τεχνικών Υ-πηρεσιών ∆ήµων και Κοινοτήτων ∆ιευθύνσεων ΤοπικώνΑυτοδιοικήσεων και ∆ιοικήσεων, τα οποία και καταργού-νται, στις Τεχνικές Υπηρεσίες των ∆ήµων της έδρας τουαντίστοιχου Νοµού. Η µετάταξη αυτή, η οποία έχει υπο-χρεωτικό χαρακτήρα, αφορά το τεχνικό και γεωτεχνικόπροσωπικό των εν λόγω οργανικών µονάδων (Γεωλόγοι,Μηχανικοί όλων των κλάδων, Εργοδηγοί κ.λ.π.), το ο-ποίο, άλλωστε και θα κληθεί να ασκήσει τις µεταφερόµε-νες αρµοδιότητες.

Επισηµαίνεται, ότι η διάταξη αυτή αφορά προσωπικότο οποίο υπηρετούσε στα Τµήµατα Τεχνικών Υπηρεσιών∆ήµων και Κοινοτήτων κατά την 1.1.2010. Ο χρονικόςαυτός προσδιορισµός κρίνεται απαραίτητος, προκειµέ-νου να διαπιστωθεί ποιό προσωπικό απασχολείτο πραγ-µατικά στις συγκεκριµένες οργανικές µονάδες, καθώςστις ∆ιευθύνσεις των σηµερινών Κρατικών Περιφερειώνδεν υφίστανται συνεστηµένοι Οργανισµοί ΕσωτερικήςΥπηρεσίας, και ως εκ τούτου η πλειοψηφία του προσωπι-κού δεν είναι ενταγµένη σε συγκεκριµένες µονάδες. Ει-δικά το προσωπικό της καταργούµενης Τ.Υ.∆.Κ. της κρα-τικής περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου µετατάσσεται στηνπεριφέρεια Νοτίου Αιγαίου, προκειµένου να ενισχύσειτο τεχνικό προσωπικό της, δοθέντος ότι κατά ρητή πρό-βλεψη της παρ. 4 του άρθρου 205, η ∆ιεύθυνση ΤεχνικώνΥπηρεσιών της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου είναι αρµό-δια για την εκτέλεση έργων και µελετών των δήµων τηςχωρικής της αρµοδιότητας µε πληθυσµό έως τρεις χιλιά-δες (3.000) κατοίκους.

Η΄ ΜΕΡΟΣΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ

Η νέα αρχιτεκτονική της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Τ.Α.)και του κράτους αποτελεί τη µεγαλύτερη αναπτυξιακήπρωτοβουλία των τελευταίων δεκαετιών. Μέχρι σήµερα,ο δηµόσιος τοµέας αποτελούσε τροχοπέδη στις επιχει-ρησιακές ή αναπτυξιακές πρωτοβουλίες. Με τη νέα τουµορφή το ελληνικό κράτος ελαχιστοποιεί τα συγκεντρω-τικά του στοιχεία, αποκεντρώνεται και αποκτά ευελιξία,αποτελεσµατικότητα και ικανότητα περαιτέρω αξιοποίη-σης τοπικών και περιφερειακών συγκριτικών πλεονεκτη-µάτων. Εκτός από αναπτυξιακό εφαλτήριο, η νέα αρχιτε-κτονική αναµένεται να επηρεάσει θετικά τα δηµοσιονο-µικά µεγέθη, µέσω της αύξησης της αποτελεσµατικότη-τας των δήµων, των περιφερειών και του κράτους γενι-κότερα, όπως επίσης να συµβάλλει θετικά στην εύρυθµηλειτουργία της αγοράς και τον περιορισµό φαινόµενωναδιαφάνειας και αθέµιτου ανταγωνισµού.

Η νέα αρχιτεκτονική της Τ.Α. και του κράτους δεν απο-σκοπεί µόνο στην εξοικονόµηση πόρων µέσω του περιο-ρισµού του αριθµού των Ο.Τ.Α. και των νοµικών τουςπροσώπων ή αξιοποίησης οικονοµιών κλίµακας. Το ση-µαντικότερο πλεονέκτηµα της νέας αρχιτεκτονικής είναιότι δηµιουργεί ισχυρούς αναπτυξιακούς θεσµούς σεπρωτοβάθµιο και δευτεροβάθµιο επίπεδο, τέτοιους πουµπορούν να δηµιουργήσουν προστιθέµενη αξία. Η συ-γκρότηση και λειτουργική αυτοδυναµία των νέων δήµωνκαι περιφερειών θα τους καταστήσει ικανούς να λαµβά-νουν τοπικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, να µοχλεύ-σουν κεφάλαια, να προσελκύσουν νοικοκυριά και επιχει-ρήσεις, να καταστούν ο βασικός συντελεστής της τοπι-κής και περιφερειακής ανάπτυξης.

Μία ακόµη καινοτοµία του «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» είναι η δη-µιουργία ενός τοπικού Προγράµµατος Σταθερότητας καιΑνάπτυξης (Π.Σ.Α.). Οι δήµοι και οι περιφέρειες εντάσ-σονται στη µεγάλη εξυγιαντική προσπάθεια που κατα-βάλλει η χώρα µας. Το τοπικό Π.Σ.Α. περιλαµβάνει: α) τοΠρόγραµµα Εξυγίανσης Ο.Τ.Α. µε οικονοµική δυσπρα-γία, β) τη δηµιουργία Λογαριασµού Εξυγίανσης και Αλ-ληλεγγύης της Αυτοδιοίκησης, γ) τη θέσπιση κανόνωνκαι πλαισίου πιστοληπτικής πολιτικής των ΟΤΑ, δ) την α-ποτελεσµατικότερη και σύγχρονη οικονοµική διαχείρισηµε αναβάθµιση του ρόλου του δηµοτικού προϋπολογι-σµού και δηµιουργία εργαλείων λήψης αποφάσεων, ό-πως βάσεις δεδοµένων µε έγκυρα και έγκαιρα στατιστι-κά στοιχεία, ε) τον έλεγχο και τη διαφάνεια σε όλα τα ε-πίπεδα, διπλογραφικό µε αναλυτική λογιστική και έλεγ-χος από το Ελεγκτικό Συνέδριο σε όλους τους δήµους,περιφέρειες και τα Νοµικά τους Πρόσωπα και τέλος στ)τη δηµιουργία του αναπτυξιακού προγράµµατος«ΕΛΛ.Α.∆.Α.» που θα υποστηρίξει το σχέδιο «ΚΑΛΛΙ-ΚΡΑΤΗΣ», αλλά πάνω από όλα θα εξοπλίσει τους νέουςδήµους και περιφέρειες και θα αποτελέσει το αναπτυξια-κό τους καύσιµο για την πρώτη περίοδο λειτουργίαςτους.

Στα άρθρα 259-279 του κεφαλαίου αυτού περιλαµβά-νονται οι ρυθµίσεις, σχετικά µε την οικονοµική διοίκησηκαι διαχείριση των οργάνων των δήµων και των περιφε-ρειών. Στα συγκεκριµένα άρθρα περιλαµβάνονται ρυθµί-σεις αναφορικά µε τον ανακαθορισµό των Κεντρικών Αυ-τοτελών Πόρων, την πιστοληπτική ικανότητα, τον έλεγ-χο των οικονοµικών και των νοµικών προσώπων τωνΟ.Τ.Α. και την εξυγίανση των υπερχρεωµένων δήµων.Ειδικότερα:

Άρθρο 259 και 260

Σύµφωνα µε το άρθρο 102, παράγραφος 5 του Συντάγ-µατος: «Το Κράτος λαµβάνει τα νοµοθετικά, κανονιστικάκαι δηµοσιονοµικά µέτρα που απαιτούνται για την εξα-σφάλιση της οικονοµικής αυτοτέλειας και των πόρωνπου είναι αναγκαίοι για την εκπλήρωση της αποστολήςκαι την άσκηση των αρµοδιοτήτων των οργανισµών τοπι-κής αυτοδιοίκησης µε ταυτόχρονη διασφάλιση της δια-φάνειας κατά τη διαχείριση των πόρων αυτών». Με βάσητο παραπάνω πλαίσιο διατυπώθηκαν τα άρθρα 259 και260 του προτεινόµενου σχεδίου νόµου.

Με το Ν.1828/1989 εισήχθη το µοντέλο άµεσης χρη-µατοδότησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από θεσµοθε-τηµένους, υπέρ αυτής πόρους, του Κρατικού Προϋπολο-γισµού. Οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι (Κ.Α.Π.) λειτούρ-γησαν επιτυχηµένα για µια 20ετία, είναι όµως πλέον εµ-

64

φανή τα σηµάδια «κόπωσης» τους. Στο πλαίσιο υλοποίη-σης της νέας αρχιτεκτονικής της αυτοδιοίκησης της χώ-ρας επιχειρείται, µέσω του «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ», ο εκσυγ-χρονισµός τους.

Με το άρθρο 259 επαναπροσδιορίζονται οι πηγές καιτα ποσοστά εσόδων του Κρατικού Προϋπολογισµού πουθα τροφοδοτούν τους Κ.Α.Π. των νέων διευρυµένων δή-µων. Στόχος, η ενίσχυση της οικονοµικής αυτοτέλειάςτους µέσω της χρησιµοποίησης σύγχρονων και δυναµι-κών φόρων του Κρατικού Προϋπολογισµού.

Από τους παλαιούς πόρους που συνιστούσαν έσοδατων Κ.Α.Π. των δήµων, διατηρείται ο Φόρος Εισοδήµα-τος Φυσικών και Νοµικών Προσώπων (Φ.Ε.Φ.Ν.Π.) και ωςνέες πηγές ορίζονται, ο Φόρος Προστιθέµενης Αξίας(Φ.Π.Α.) και ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Α.Π).

Τόσο στους δήµους όσο και στις περιφέρειες δηµιουρ-γείται ένα χρηµατοδοτικό µείγµα που µπορεί να καλύψειτις ανάγκες τους σε βάθος χρόνου και παράλληλα να α-ντέξει στις διακυµάνσεις της οικονοµικής συγκυρίας.

Ταυτόχρονα και µε σκοπό τη διασφάλιση της οικονοµι-κής επάρκειας των νέων διευρυµένων δήµων προβλέπε-ται στις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 259 ότι, το κό-στος των αρµοδιοτήτων που µεταβιβάζονται σε αυτούς,κατά το έτος της µεταφοράς τους, θα καλυφθεί µέσωαύξησης των ποσοστών των εσόδων των Κ.Α.Π. πουπροέρχονται από τον Φ.Ε.Φ.Ν.Π. και από τον Φ.Π.Α., απότους δύο δηλαδή πιο δυναµικούς φόρους του ΚρατικούΠροϋπολογισµού. Η αύξηση αυτή καθορίζεται µε Προε-δρικό ∆ιάταγµα, κατόπιν πρότασης των Υπουργών Εσω-τερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνη-σης και Οικονοµικών.

Στην παράγραφο 4 του άρθρου, γίνεται πρόβλεψη γιατο µέρος των Κ.Α.Π. που θα διατίθεται προς κάλυψη λει-τουργικών και λοιπών γενικών δαπανών των δήµων. Συ-γκεκριµένα, τα δύο τρίτα (2/3) των εσόδων από τονΦ.Ε.Φ.Ν.Π. και τα έσοδα από τον Φ.Π.Α. και τον Φ.Α.Π,προορίζονται για κάλυψη λειτουργικών και λοιπών γενι-κών δαπανών και το υπόλοιπο ένα τρίτο (1/3) των εσό-δων από τον Φ.Ε.Φ.Ν.Π. προορίζεται για κάλυψη επενδυ-τικών δαπανών.

Η απόδοση από τον Κρατικό Προϋπολογισµό πραγµα-τοποιείται, σε σχετικούς λογαριασµούς στο Ταµείο Πα-ρακαταθηκών και ∆ανείων, βάσει των προεκτιµώµενωνεσόδων του και η τελική εκκαθάριση γίνεται µε βάση τααπολογιστικά στοιχεία εσόδων του αντίστοιχου οικονο-µικού έτους. Η κατανοµή από τους λογαριασµούς αυ-τούς, πραγµατοποιείται µε αποφάσεις του Υπουργού Ε-σωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρ-νησης.

Ο τρόπος και η διαδικασία κατανοµής των Κ.Α.Π., πουπροορίζονται για κάλυψη λειτουργικών και λοιπών γενι-κών δαπανών, καθώς και επενδυτικών δαπανών προσδιο-ρίζονται µε κοινές αποφάσεις των Υπουργών Εσωτερι-κών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησηςκαι Οικονοµικών, ύστερα από γνώµη της Κεντρικής Ένω-σης ∆ήµων, βάσει συγκεκριµένων κριτηρίων, όπως δηµο-γραφικών, γεωµορφολογικών, κοινωνικών, διοικητικών,οικονοµικών, περιλαµβανοµένου και του στοιχείου τηςδιοικητικής υποστήριξης που παρέχεται από δήµο προςεξυπηρέτηση λειτουργικών αναγκών άλλων δήµων.

Με το άρθρο 260 προσδιορίζονται, πλέον, και για τιςπεριφέρειες συγκεκριµένοι πόροι (Κ.Α.Π). Ως πηγές τωνπόρων αυτών ορίζονται ο Φόρος Προστιθέµενης Αξίας

(Φ.Π.Α.) και ο Φόρος Εισοδήµατος Φυσικών και ΝοµικώνΠροσώπων (Φ.Ε.Φ.Ν.Π.) και προσδιορίζονται ειδικότερατα ποσοστά τους επί των αντίστοιχων εσόδων του Κρα-τικού Προϋπολογισµού. Τα παραπάνω φορολογικά έσο-δα καλύπτουν το σηµερινό κόστος των κρατικών επιχο-ρηγήσεων που αντιστοιχούν στις αρµοδιότητες της περι-φέρειας που προέρχονται από τη Νοµαρχιακή Αυτοδιοί-κηση, περιλαµβανοµένης και της µισθοδοσίας των υπαλ-λήλων της, καθώς και στις αρµοδιότητες που µεταφέρο-νται από την αποκεντρωµένη διοίκηση, όπως το κόστοςµισθοδοσίας των υπαλλήλων των διευθύνσεων σχεδια-σµού και ανάπτυξης, της ∆ΕΚΕ, της ∆ΕΣΕ, της ∆/νσηςδιαχείρισης υδάτινων πόρων, δαπάνες εποπτείας οργα-νισµών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφί-µων. Στην περίπτωση που το κόστος των µεταφεροµέ-νων αρµοδιοτήτων µετά την αναλυτική κοστολόγησήτους, δεν καλύπτεται από τους παραπάνω πόρους, θακαλυφθεί µε αύξηση των ποσοστών των φόρων των πε-ριπτώσεων α΄ και β΄, µε σχετικό προεδρικό διάταγµα. Ε-πισηµαίνεται ότι στα ποσοστά αυτά δεν έχει υπολογισθείτο τµήµα του Π∆Ε που αφορά τις περιφέρειες, το οποίοθα υπολογίζεται και θα αποδίδεται µετά την κατάρτισήτου, µε τις συνήθεις διαδικασίες κατάρτισης του κρατι-κού προϋπολογισµού.

Η απόδοση από τον Κρατικό Προϋπολογισµό πραγµα-τοποιείται, σε σχετικό λογαριασµό στο Ταµείο Παρακα-ταθηκών και ∆ανείων, βάσει των προεκτιµώµενων εσό-δων του και η τελική εκκαθάριση γίνεται µε βάση τα απο-λογιστικά στοιχεία εσόδων του αντίστοιχου οικονοµικούέτους. Η κατανοµή από το λογαριασµό αυτό, πραγµατο-ποιείται µε αποφάσεις του Υπουργού Εσωτερικών, Απο-κέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης.

Ο τρόπος, η διαδικασία κατανοµής των Κ.Α.Π, πουπροορίζονται για κάλυψη επενδυτικών και λειτουργικώνκαι λοιπών γενικών δαπανών, πραγµατοποιείται µέσωκοινής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών, Αποκέ-ντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης, Οικονοµικώνκαι Οικονοµίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, ύ-στερα από γνώµη της Ένωσης Περιφερειών, στο πλαίσιοκαι της παραγράφου 6 του άρθρου 9 του ΕυρωπαϊκούΧάρτη της Τοπικής Αυτονοµίας, έτσι όπως κυρώθηκε µετο ν.1850/1989, όπου αναφέρεται ότι: «Οι ΟργανισµοίΤοπικής Αυτοδιοίκησης πρέπει να εκφράζουν τη γνώµητους µε κατάλληλο τρόπο, όσον αφορά στους τρόπουςπαροχής σ' αυτούς των ανακατανεµόµενων πόρων».

Ως βασικό κριτήριο για την κατανοµή των Κ.Α.Π. τωνπεριφερειών, ορίζονται οι ίδιοι δείκτες µε αυτούς τωνδήµων µε επιπλέον κριτήριο, για τις περιφέρειες, την άµ-βλυνση των περιφερειακών ανισοτήτων.

Επισηµειώνεται ότι για τις έκτακτες επιχορηγήσειςτων δήµων και των περιφερειών προβλέπεται η έκδοσηΚοινής Υπουργικής Απόφασης, η οποία θα ορίζει αντικει-µενικά κριτήρια µε την συνδροµή των οποίων και µόνον,θα γίνονται οι ανωτέρω επιχορηγήσεις.

Άρθρο 261

Με το άρθρο αυτό και στην παράγραφο 1 προβλέπεταιένα ποσοστό της αύξησης των εσόδων του ΦΠΑ πουπραγµατοποιείται στα διοικητικά όρια ενός δήµου να θε-ωρείται τοπικό έσοδο και να χρηµατοδοτεί δηµοτικές υ-πηρεσίες κοινωνικής αλληλεγγύης. Με αυτό τον τρόπογίνεται προσπάθεια να ενταχθεί τόσο ο δήµος όσο και οι

65

δηµότες του, στη διαδικασία ελέγχου της βεβαίωσης, εί-σπραξης αλλά και της διάθεσης των δηµοσίων και ιδιαί-τερα των τοπικών δηµόσιων εσόδων.

Για τον ίδιο λόγο στην παράγραφο 2 του άρθρου 261ορίζεται ποσοστό 20% επί του Φόρου Ακίνητης Περιου-σίας (Φ.Α.Π), που αποτελεί πόρο των Κ.Α.Π., σύµφωναµε την περίπτωση γ) της παρ.1 του άρθρου 259, ως τοπι-κό έσοδο των δήµων, ανάλογα µε τα έσοδα του φόρουπου εισπράττονται στη διοικητική τους περιφέρεια. Οτρόπος απόδοσης του πόρου στους δήµους καθορίζεταιµε κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Αποκέ-ντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης και Οικονοµι-κών. Τα φορολογικά έσοδα του πόρου αυτού χρηµατοδο-τούν ιδίως δράσεις που αφορούν σε παρεµβάσεις στονπολεοδοµικό ιστό και στο δοµηµένο περιβάλλον του δή-µου.

Με τη θέσπιση των συγκεκριµένων διατάξεων, ο Φό-ρος Ακίνητης Περιουσίας αποκτά εν µέρει ανταποδοτικόχαρακτήρα, καθώς τα ποσά που καταβάλλονται από τιςφορολογούµενες µονάδες αξιοποιούνται άµεσα. Με δε-δοµένο επίσης ότι οι τοπικές παρεµβάσεις των δήµωνστον πολεοδοµικό ιστό και στο δοµηµένο περιβάλλον ε-πιδρούν στην αξία των ακινήτων της περιοχής τους, προ-βλέπεται στην παράγραφο 4 ως υποχρεωτική, η γνώµητων δήµων για τον προσδιορισµό των αντικειµενικών α-ξιών των ακινήτων της διοικητικής τους περιφέρειας. Ησυµµετοχή των δήµων στα έσοδα του Φόρου ΑκίνητηςΠεριουσίας αποτελεί επίσης, ένα βήµα προς το ευρωπαϊ-κό κεκτηµένο, αφού ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας σε ό-λες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες αποτελεί έσοδο τηςΤοπικής Αυτοδιοίκησης.

Άρθρο 262

Είναι γνωστό το δηµοσιονοµικό πρόβληµα της χώρας.Η Αυτοδιοίκηση αποτελεί αναπόσπαστο µέρος του δηµό-σιου τοµέα. Προκειµένου οι νέοι δήµοι και περιφέρειες,που θα προκύψουν από την εφαρµογή του προγράµµα-τος «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ», να ανταποκριθούν µε επιτυχίαστις αυξηµένες απαιτήσεις του νέου ρόλου τους, υπάρ-χει η ανάγκη να διαµορφωθούν ισχυρότεροι θεσµοί, α-παλλαγµένοι από παθογένειες του παρελθόντος. Για τολόγο αυτό κρίνεται απαραίτητη η δηµιουργία ενός ειδι-κού προγράµµατος εξυγίανσης, σε δηµοτικές ενότητες,δήµους και περιφέρειες που αξιολογείται ότι υπάρχουνιδιαίτερα οξυµµένα οικονοµικά προβλήµατα µε βάση τηνπαράγραφο 3β του παρόντος άρθρου. Στο ειδικό πρό-γραµµα εξυγίανσης εντάσσονται οι δήµοι και οι περιφέ-ρειες µετά από σχετικό αίτηµά τους. Μόνο στην περί-πτωση που συντρέχουν συγκεκριµένοι λόγοι, µπορείκατ’ εξαίρεση να ενταχθεί, σύµφωνα µε την παράγραφο4, δηµοτική ενότητα, δήµος ή περιφέρεια στο ειδικό πρό-γραµµα εξυγίανσης.

Για να ενταχθεί δηµοτική ενότητα, δήµος ή περιφέρειαστο πρόγραµµα εξυγίανσης θεωρείται απαραίτητη η α-πόφαση µε αυξηµένη πλειοψηφία µε 3/5, του δηµοτικού /περιφερειακού συµβουλίου, κρίνεται επίσης αναγκαία ηεκτίµηση της οικονοµικής κατάστασης του δήµου ή τηςπεριφέρειας από ορκωτούς ελεγκτές, όπως τέλος και ηεκπόνηση από το δήµο ή την περιφέρεια συγκεκριµένουπρογράµµατος εξυγίανσης µε µέτρα, δράσεις και χρονο-διάγραµµα. Με τον τρόπο αυτό ο δήµος ή η περιφέρειαδεν εκφράζουν µόνο τη βούλησή τους για εξυγίανση της

οικονοµικής τους κατάστασης, αλλά διατυπώνουν, προ-γραµµατίζουν και εµπλέκονται στη διαδικασία αντιµετώ-πισής της, ώστε σε σύντοµο χρονικό διάστηµα να µπορέ-σουν να αξιοποιήσουν το σύνολο των συγκριτικών πλεο-νεκτηµάτων τους και να αναλάβουν πρωτοβουλίες µε α-ντικείµενο την τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη και τηβελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών τους.

Στη παράγραφο 2 δηµιουργείται ελεγκτική επιτροπή α-ποτελούµενη από έναν σύµβουλο του ελεγκτικού συµ-βουλίου, το γενικό διευθυντή Τοπικής Αυτοδιοίκησηςτου Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλε-κτρονικής ∆ιακυβέρνησης και ένα εκπρόσωπο της Κε-ντρικής Ένωσης ∆ήµων Ελλάδας ή Ένωσης Περιφερει-ών ανάλογα µε την κρινόµενη υπόθεση.

Οι προϋποθέσεις για να ενταχθεί ένας δήµος ή µία πε-ριφέρεια στο πρόγραµµα εξυγίανσης είναι αντικειµενι-κές, διαφανείς και εκ των προτέρων γνωστές. Για το λό-γο αυτό, στο εδάφιο β΄ της παραγράφου 3 του παρόντοςάρθρου, χρησιµοποιούνται οι διεθνώς αποδεκτοί δείκτες,δηλαδή η σχέση των τοκοχρεολυσίων µε τα τακτικά έσο-δα και του συνολικού χρέους µε τα συνολικά έσοδα τουδήµου ή της περιφέρειας.

Στην παράγραφο 4 διατυπώνονται οι προϋποθέσεις έ-νταξης ενός δήµου ή περιφέρειας στο πρόγραµµα, χωρίςτην υποβολή σχετικού αιτήµατος. Στην περίπτωση αυτή,θα πρέπει µε βάση τα στοιχεία της βάσης οικονοµικώνδεδοµένων του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσηςκαι Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης, τα οποία παρέχονταιαπό τη ∆ιεύθυνση Οικονοµικών των Ο.Τ.Α. του Υπουρ-γείου, να προκύπτει η ανάγκη αξιολόγησης της οικονοµι-κής κατάστασης του δήµου ή της περιφέρειας. Στη συνέ-χεια, συντάσσεται έκθεση αξιολόγησης από ορκωτούς ε-λεγκτές, εντός ορισµένου χρονικού διαστήµατος. Η έκ-θεση αυτή αξιολογείται και στην περίπτωση που στο δή-µο ή την περιφέρεια συντρέχουν οι προϋποθέσεις τηςπαραγράφου 3β, εντάσσονται στο πρόγραµµα και σε δύοµήνες από την ένταξή τους σε αυτό, καταθέτουν επιχει-ρησιακό πρόγραµµα εξυγίανσης. Στην ίδια παράγραφοπαρέχεται η δυνατότητα στον Υπουργό Εσωτερικών, Α-ποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης να απα-γορεύσει τις προλήψεις ή το δανεισµό του δήµου.

Η ένταξη µιας δηµοτικής ενότητας, ενός δήµου ή µίαςπεριφέρειας στο ειδικό πρόγραµµα εξυγίανσης δίνει τηδυνατότητα, σε συγκεκριµένα δικαιώµατα και υποχρεώ-σεις. Σύµφωνα µε την παράγραφο 5 ο δήµος, ή η περιφέ-ρεια που θα ενταχθούν στο πρόγραµµα θα έχουν πρό-σβαση στο Λογαριασµό Εξυγίανσης και Αλληλεγγύηςτης Αυτοδιοίκησης, έτσι όπως ορίζεται στο άρθρο 263, ηοποία θα λειτουργήσει συµπληρωµατικά στα µέτρα χρη-µατοδότησης του δηµοτικού ελλείµµατος ή χρέους. Έ-σοδα, εκτός από το Λογαριασµό Εξυγίανσης και Αλλη-λεγγύης της Αυτοδιοίκησης, που θα χρηµατοδοτήσουντον περιορισµό του ελλείµµατος των δήµων ή περιφερει-ών µπορεί να είναι µέρος ή το σύνολο των εσόδων συ-µπεριλαµβανοµένης και της ΣΑΤΑ. Παράλληλα, θα υπάρ-ξει συστηµατική παρακολούθηση της εφαρµογής τουπρογράµµατος, όπως επίσης και τεχνική υποστήριξη ό-που και όποτε αυτό κριθεί αναγκαίο. Τέλος, η ελεγκτικήεπιτροπή θα ενηµερώνει το Υπουργείο Εσωτερικών, Α-ποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης για τη ε-ξέλιξη του προγράµµατος µε ετήσιες αναφορές.

Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρω-σης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης καθορίζονται οι

66

λεπτοµέρειες του προγράµµατος.Για την αποφυγή διατήρησης ζηµιογόνων δηµοτικών ε-

πιχειρήσεων ή στην προσπάθεια εξυγίανσης και των νο-µικών αυτών προσώπων των δήµων, στην παράγραφο 8,επεκτείνεται η εφαρµογή των διατάξεων του ∆ηµοτικούκαι Κοινοτικού Κώδικα για τις Α.Ε. και στις κοινωφελείςεπιχειρήσεις σύµφωνα µε τις οποίες, δηµοτικές ή περι-φερειακές επιχειρήσεις που σε τρεις συνεχείς εταιρικέςχρήσεις, µετά διετία από την ίδρυσή τους, είναι ζηµιογό-νες, λύονται υποχρεωτικώς, όπως επίσης και στην περί-πτωση που τα ίδια κεφάλαια δηµοτικής ή περιφερειακήςεπιχείρησης µειώνονται κάτω του 50% του µετοχικού κε-φαλαίου

Άρθρο 263

Για τη χρηµατοδότηση του προγράµµατος εξυγίανσηςτων δήµων και των περιφερειών δηµιουργείται στο Τα-µείο Παρακαταθηκών και ∆ανείων, Λογαριασµός Εξυ-γίανσης και Αλληλεγγύης της Αυτοδιοίκησης.

Ο Λογαριασµός αυτός χρηµατοδοτείται από τουςΚΑΠ. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Α-ποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης και Οι-κονοµικών, µετά από γνώµη της Κεντρικής Ένωσης ∆ή-µων Ελλάδας και της Ένωσης Περιφερειών ρυθµίζονταιοι λεπτοµέρειες σχετικά µε τη σύσταση, λειτουργία καιδιαχείριση του λογαριασµού.

Άρθρα 264 και 265

Στα άρθρα 264 και 265 ρυθµίζονται, αφενός η διαδικα-σία συνοµολόγησης δανείου από ∆ήµους και Περιφέρει-ες, αφετέρου οι προϋποθέσεις και οι όροι δανεισµού.Μία από τις σηµαντικές καινοτοµίες του σχεδίου «ΚΑΛ-ΛΙΚΡΑΤΗΣ» είναι ότι δε φροντίζει µόνο για την εξυγίαν-ση των δήµων και των περιφερειών, αλλά παράλληλα δη-µιουργεί τις πρόνοιες για τη βιώσιµη ανάπτυξή τους. Γιαπρώτη φορά τίθενται κανόνες και καθορίζεται το πλαί-σιο, στο οποίο θα κινηθεί η πιστοληπτική πολιτική τωνδήµων. Εξάλλου, στην παράγραφο 8 του άρθρου 9 τουΕυρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονοµίας, όπως αυτός κυ-ρώθηκε, µε το νόµο 1850/1989 αναφέρεται: «Οι Οργανι-σµοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρέπει να έχουν, σύµφωναµε το νόµο, πρόσβαση στην εθνική αγορά κεφαλαίων, ώ-στε να χρηµατοδοτούν τις επενδύσεις τους».

Ως βασικές προϋποθέσεις για να µπορέσει ένας δή-µος να καταφύγει σε δανεισµό θεωρούνται: α) το προϊόντου δανεισµού να χρηµατοδοτεί αποκλειστικά επενδύ-σεις ή το χρέος του δήµου, β) η σχέση τοκοχρεολυσίων /ετήσιων τακτικών εσόδων και γ) η σχέση συνολικού χρέ-ους / συνολικών ετησίων εσόδων

Επίσης, θεσµοθετούνται κανόνες διαφάνειας στις προ-πληρωµές από τους Κ.Α.Π. των δήµων. Με τον τρόπο αυ-τό ελαχιστοποιούνται οι πιέσεις, αλλά και οι τριβές µετα-ξύ αιρετών και Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσηςκαι Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης και δηµιουργείται έναεκ των προτέρων γνωστό και αντικειµενικό πλαίσιο. Οιπροϋποθέσεις για να λάβει ένας δήµος προπληρωµή, ηοποία δεν µπορεί να υπερβαίνει το 150% του ύψους τηςµηνιαίας τακτικής επιχορήγησής του από τους Κ.Α.Π. εί-ναι τρεις: α) ο δήµος να έχει εξαντλήσει το σύνολο τωνδηµοσιονοµικών του δυνατοτήτων, β) το αντικείµενο της

προπληρωµής να αφορά κάλυψη ανελαστικής δαπάνηςκαι γ) να υπάρχει δυνατότητα οικονοµικής αναπλήρωσηςτης προπληρωµής εντός ενός (1) οικονοµικού έτους.

Άρθρο 266

Με τον Ν. 3463/2006 εισήχθη ο τετραετής επιχειρη-σιακός προγραµµατισµός των δήµων, µε σκοπό το σχε-διασµό και την υλοποίηση του αναπτυξιακού τους σχε-διασµού. Με την παράγραφο 1 του άρθρου 266 αναβαθ-µίζεται και ολοκληρώνεται η διαδικασία του προγραµµα-τισµού και η σύνδεση του ετήσιου προγράµµατος δρά-σης, µε τον προϋπολογισµό και το τεχνικό πρόγραµµα.Σκοπός των ετήσιων προγραµµάτων δράσης είναι η εξει-δίκευση και ο λεπτοµερέστερος προγραµµατισµός τωνδράσεων που προβλέπεται, από το πενταετές πλέον επι-χειρησιακό πρόγραµµα. Με το ετήσιο πρόγραµµα δρά-σης, η διοίκηση ενός δήµου και οι δηµότες µπορούν πλέ-ον να συνδέουν τις δραστηριότητες που θα εκτελέσουνοι δηµοτικές υπηρεσίες µε τις δαπάνες που προβλέπο-νται στον προϋπολογισµό, καθώς και να προϋπολογί-σουν το αναµενόµενο προϊόν των προγραµµατιζόµενωνδραστηριοτήτων.

Ο προϋπολογισµός, πέρα από τη βασική λειτουργίατου ως εργαλείο ελέγχου και εξουσιοδότησης της δια-χείρισης, αποτελεί µαζί µε το ετήσιο πρόγραµµα δράσηςτο εργαλείο του ετήσιου προγραµµατισµού της δράσηςτου δήµου. Ο προϋπολογισµός εναρµονίζεται µε τα πε-ριεχόµενα του επιχειρησιακού προγράµµατος, καθώς καιτου ετήσιου προγράµµατος δράσης, και εξυπηρετεί τουςεπενδυτικούς, αναπτυξιακούς και άλλους στόχους τουπρογράµµατος αυτού.

Για πρώτη φορά επίσης και µε απόφαση του ΥπουργούΕσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυ-βέρνησης, έπειτα από γνώµη της Κεντρικής Ένωσης ∆ή-µων, θα καθοριστούν ποσοστά και κριτήρια κατανοµήςτων πόρων, που αφορούν στις δηµοτικές ενότητες και ταοποία θα αποτυπώνονται σε ειδικό παράρτηµα του προϋ-πολογισµού.

Συνιστάται πάγια προκαταβολή στις δηµοτικές και το-πικές κοινότητες και µε απόφαση του Υπουργού Εσωτε-ρικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης,έπειτα από πρόταση της Κεντρικής Ένωσης ∆ήµων, κα-θορίζονται οι δαπάνες που καλύπτονται από αυτή, καθώςκαι το ύψος της µε βάση τον πληθυσµό.

Έως τις 30 Σεπτεµβρίου κάθε έτους ολοκληρώνονταιοι διαδικασίες για τη σύνταξη προσχεδίου του Ε.Π.∆. καιτου προϋπολογισµού και οι διαδικασίες διαβούλευσης

Ο έλεγχος νοµιµότητας από την Ειδική Υπηρεσία Επο-πτείας των δήµων γίνεται πιο αποτελεσµατικός µε τον έ-λεγχο του ύψους των εσόδων, το οποίο δε µπορεί να υ-περβαίνει αναιτιολόγητα τις αποδόσεις του προηγούµε-νου οικονοµικού έτους, µε στόχο την αντιµετώπιση τηςκατάρτισης πλασµατικών προϋπολογισµών.

Ενσωµατώνεται, για πρώτη φορά, η διοικητική και οι-κονοµική πληροφόρηση, µε την καθιέρωση ενός ελαχί-στου συστήµατος εσωτερικής πληροφόρησης της διοί-κησης του δήµου, µέσω της τριµηνιαίας έκθεσης της οι-κονοµικής επιτροπής προς το ∆ηµοτικό συµβούλιο γιατην πορεία υλοποίησης του προϋπολογισµού. Στην έκθε-ση διατυπώνονται και οι τυχόν παρατηρήσεις της µειο-ψηφίας.

67

Καθιερώνεται ο προληπτικός έλεγχος του ΕλεγκτικούΣυνεδρίου σε όλους τους δήµους, ανεξαρτήτως πληθυ-σµού.

Παράλληλα, σε όλους τους δήµους η ταµειακή τουςλειτουργία θα διεξάγεται από ειδική υπηρεσιακή µονά-δα, η οποία αποτελεί µέρος της οικονοµικής υπηρεσίαςκαι συνιστάται µε τον Οργανισµό Εσωτερικής Υπηρεσίας(Ο.Ε.Υ.).

Η σύσταση ίδιας ταµειακής υπηρεσίας, η εφαρµογήτων διατάξεων του Π.∆. 315/1999 «Περί ορισµού του πε-ριεχοµένου και του χρόνου έναρξης της εφαρµογής τουΚλαδικού Λογιστικού Σχεδίου ∆ήµων και Κοινοτήτων»είναι πλέον υποχρεωτική σε όλους τους δήµους, ανε-ξαρτήτως του πληθυσµού τους ή των εσόδων τους καιµε σκοπό την επίτευξη της διαφάνειας και της αποτελε-σµατικότερης διαχείρισης στα οικονοµικά τους.

Για τη διαφάνεια και την ενηµέρωση των πολιτών κα-θιερώνεται η ανάρτηση του προϋπολογισµού στην ιστο-σελίδα του οικείου δήµου, καθώς και συνοπτικής οικονο-µικής κατάστασης του προϋπολογισµού, η οποία επιπλέ-ον, δηµοσιεύεται και σε µία (1) τουλάχιστον ηµερήσια ήεβδοµαδιαία τοπική εφηµερίδα ή, εάν τέτοια δεν υπάρ-χει, σε εφηµερίδα που εκδίδεται στα όρια του νοµούστον οποίον εδρεύει ο οικείος δήµος. Επιπρόσθετα, µέ-σω της ανάρτησης στην ιστοσελίδα της τριµηνιαίας έκ-θεσης της οικονοµικής επιτροπής, ενηµερώνονται οι δη-µότες και για την πορεία υλοποίησης του προϋπολογι-σµού.

Άρθρο 267

Με το άρθρο 267 ρυθµίζονται θέµατα για το µεταβατι-κό διάστηµα, και αφορούν στην κατάρτιση του προϋπο-λογισµού και τη διάρκεια ισχύος αυτού, το επιχειρησιακόπρόγραµµα, την υποβολή απολογισµών και ισολογισµώντων συνενούµενων δήµων, τον καθορισµό των αρµοδίων∆.Ο.Υ. και την απογραφή των πάσης φύσεως περιουσια-κών στοιχείων των δήµων και ορίζονται προθεσµίες γιατην υποβολή τους. Η διαδικασία, ο τρόπος και η αποτύ-πωση της απογραφής, θα καθοριστούν µε απόφαση τουΥπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονι-κής ∆ιακυβέρνησης. Τέλος, ρυθµίζεται το ζήτηµα των υ-φισταµένων δικαιωµάτων, υποχρεώσεων, διευκολύνσε-ων και απαλλαγών οικονοµικής και φορολογικής φύσε-ως, φυσικών και νοµικών προσώπων.

∆ηµιουργείται στο Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέ-ντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης κεντρική βά-ση δεδοµένων, στην οποία θα καταχωρούνται συστηµα-τικά οικονοµικά στοιχεία των δήµων, η οποία θα παρέχειστην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, Απο-κέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης και στασυλλογικά όργανα της αυτοδιοίκησης έγκυρα, αξιόπιστακαι ενηµερωµένα στοιχεία σχετικά µε τα οικονοµικά τηςτοπικής και της περιφερειακής αυτοδιοίκησης και θα πα-ρέχει πληροφορίες σχετικά µε την οικονοµική και ανα-πτυξιακή πολιτική των δήµων και των περιφερειών .

Για τον ίδιο σκοπό δηµιουργείται βάση δεδοµένων µετα στοιχεία προσωπικού των δήµων και των Νοµικώντους Προσώπων, που θα συντελέσει στη δηµιουργία ε-νός σύγχρονου εργαλείου λήψης απόφασης το οποίο θαπαρέχει στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερι-κών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησηςκαι της Κεντρικής Ένωσης ∆ήµων Ελλάδας έγκαιρα καιέγκυρα στοιχεία, σχετικά µε την διάρθρωση, την κατά-

σταση και τον αριθµό των εργαζοµένων των δήµων καιτων περιφερειών.

Άρθρο 268

Με το άρθρο 268 και κατ’ αναλογία µε το άρθρο 266που αφορά στους δήµους, ρυθµίζονται επιµέρους ζητή-µατα προγραµµατισµού, προϋπολογισµού και οικονοµι-κής διαχείρισης των περιφερειών. Ειδικότερα, ορίζεταιότι οι περιφέρειες οφείλουν να καταρτίσουν τετραετέςεπιχειρησιακό πρόγραµµα, ορίζονται οι σχετικές προθε-σµίες και εξουσιοδοτείται ο Υπουργός Εσωτερικών, Απο-κέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης να ρυθµί-σει τα ειδικότερα ζητήµατα για την εφαρµογή των εν λό-γω προτεινόµενων διατάξεων, µε σχετική απόφασή του.Ορίζεται η 30η Σεπτεµβρίου κάθε έτους, ως ηµεροµηνίαολοκλήρωσης των διαδικασιών για τη σύνταξη προσχε-δίου του ετήσιου προγράµµατος δράσης και του προϋπο-λογισµού, καθώς και της σχετικής διαβούλευσης. Περαι-τέρω, περιγράφονται οι αρµοδιότητες της εκτελεστικήςκαι της οικονοµικής επιτροπής, ως προς τη σύνταξη τουπροϋπολογισµού και του ετήσιου προγράµµατος δράσηςκαι του ελέγχου υλοποίησης του προϋπολογισµού αντί-στοιχα. Ορίζεται η διαδικασία ελέγχου του προϋπολογι-σµού από την Ειδική Υπηρεσία Εποπτείας και για πρώτηφορά, προς διασφάλιση της διαφάνειας, καθιερώνεται υ-ποχρεωτική ανάρτηση του προϋπολογισµού στην ιστο-σελίδα της περιφέρειας.

Για πρώτη φορά επίσης, και µε απόφαση του Υπουρ-γού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ια-κυβέρνησης, έπειτα από πρόταση της Ένωσης Περιφε-ρειών, θα καθοριστούν ποσοστά κατανοµής των πόρωνπου αφορούν στις περιφερειακές ενότητες και τα οποίαθα αποτυπώνονται σε ειδικό παράρτηµα του προϋπολο-γισµού. Καθιερώνεται ο προληπτικός έλεγχος του Ελε-γκτικού Συνεδρίου σε όλες τις περιφέρειες

Στη παράγραφο 9 προβλέπεται η σύσταση ίδιας ταµει-ακής υπηρεσίας, στον Ο.Ε.Υ. της οικείας περιφέρειας καιπαρέχονται νοµοθετικές εξουσιοδοτήσεις για την έκδο-ση: α) προεδρικού διατάγµατος για την εφαρµογή του δι-πλογραφικού συστήµατος στις περιφέρειες, β) προεδρι-κού διατάγµατος, περί της οικονοµικής διοίκησης καιδιαχείρισης των περιφερειών και γ) κοινής απόφασηςτων Υπουργών Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλε-κτρονικής ∆ιακυβέρνησης και Οικονοµικών, περί του κα-θορισµού του τύπου του προϋπολογισµού των περιφε-ρειών.

Τέλος, στην παράγραφο 16 ορίζεται ότι µε απόφασητου περιφερειακού συµβουλίου µπορεί να παρέχεται πά-για προκαταβολή σε βάρος του σχετικού κωδικού αριθ-µού του προϋπολογισµού.

Άρθρο 269

Με το άρθρο 269 ρυθµίζονται θέµατα για το µεταβατι-κό διάστηµα και αφορούν στην κατάρτιση του προϋπολο-γισµού, την υποβολή απολογισµών των καταργηθέντωννοµαρχιακών αυτοδιοικήσεων, τον καθορισµό των αρµο-δίων ∆.Ο.Υ. και την απογραφή των πάσης φύσεως περι-ουσιακών στοιχείων των περιφερειών και ορίζονται προ-θεσµίες για την υποβολή τους. Η διαδικασία, ο τρόποςκαι η αποτύπωση της απογραφής, θα καθοριστούν µε α-πόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης καιΗλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης.

68

Άρθρο 270

Με τις διατάξεις του άρθρου 270 εξειδικεύεται η παρά-γραφος 5 του άρθρου 102 του Συντάγµατος, στην οποίααναφέρεται «Κάθε µεταβίβαση αρµοδιοτήτων από κε-ντρικά ή περιφερειακά όργανα του Κράτους προς την το-πική αυτοδιοίκηση συνεπάγεται και τη µεταφορά των α-ντίστοιχων πόρων. Νόµος ορίζει τα σχετικά µε τον καθο-ρισµό και την είσπραξη τοπικών εσόδων απευθείας απότους οργανισµούς τοπικής αυτοδιοίκησης». Παράλληλα,στο άρθρο αυτό διασφαλίζεται η κοστολόγηση κάθε αρ-µοδιότητας πριν τη µεταφορά της στην αυτοδιοίκηση µέ-σω ειδικής δράσης του Προγράµµατος Ελληνική Αρχιτε-κτονική ∆ιοίκησης και Αυτοδιοίκησης «ΕΛΛ.Α.∆.Α.» µεαπόλυτη διαφάνεια και σε συνεργασία µε τα αντιπροσω-πευτικά όργανα της αυτοδιοίκησης.

Άρθρο 271

Με το άρθρο 271 ρυθµίζεται η τύχη της περιουσίαςστις περιπτώσεις συνένωσης δήµων, κατά τρόπο ανάλο-γο µε τα προβλεπόµενα στον Κώδικα ∆ήµων και Κοινο-τήτων (ν. 3463/2006). Ειδικότερα, σε περίπτωση συνένω-σης δήµων, η περιουσία αυτών περιέρχεται στο νέο δή-µο.

Τα δικαιώµατα για αποκλειστική χρήση των ακινήτων,που προϋπήρχαν υπέρ των κατοίκων κάθε δήµου ή κοι-νότητας, διατηρούνται.

Άρθρο 272

Με το άρθρο 272 ορίζεται, για λόγους χρηστής διοίκη-σης, αυξηµένη πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνόλουτων µελών για τη λήψη αποφάσεων από τα δηµοτικά ήκοινοτικά συµβούλια, που αφορούν στην εκποίηση, αγο-ρά, ανταλλαγή, εκµίσθωση, µίσθωση ακινήτων καθώς καιστη δωρεάν παραχώρηση κυριότητας ή χρήσης αυτών.

Άρθρο 273

Με την παράγραφο 1 προσδιορίζονται οι εφαρµοστέεςδιατάξεις και καθορίζονται τα αρµόδια όργανα της περι-φέρειας για θέµατα απόκτησης, διαχείρισης, προστασίαςκαι διάθεσης της ακίνητης και κινητής περιουσίας τωνπεριφερειών.

Με την παράγραφο 2 διατηρούνται τα δικαιώµατα γιααποκλειστική χρήση των ακινήτων, που προϋπήρχαν υ-πέρ των κατοίκων κάθε Ενιαίας Νοµαρχιακής Αυτοδιοί-κησης, Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης ή Νοµαρχιακού ∆ια-µερίσµατος.

Άρθρο 274

Με το άρθρο 274 ορίζεται, για λόγους χρηστής διοίκη-σης, αυξηµένη πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνόλουτων µελών για τη λήψη αποφάσεων από τα αρµόδια όρ-γανα των Ενιαίων Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, τωνΝοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και των Νοµαρχιακών∆ιαµερισµάτων, που αφορούν στην εκποίηση, αγορά, α-νταλλαγή, εκµίσθωση, µίσθωση ακινήτων καθώς και στηδωρεάν παραχώρηση κυριότητας ή χρήσης αυτών.

Άρθρα 275 έως 279

Με τα άρθρα 275 έως και 279 ρυθµίζονται τα θέµατα ε-

λέγχου και διαφάνειας της οικονοµικής διαχείρισης τωνΟΤΑ και των νοµικών τους προσώπων. Ειδικότερα, µε τοάρθρο 275, καθιερώνεται ο προληπτικός έλεγχος του Ε-λεγκτικού Συνεδρίου σε όλους τους δήµους, τις περιφέ-ρειες και τα νοµικά τους πρόσωπα, ανεξαρτήτως πληθυ-σµού. Στα νοµικά πρόσωπα, πλην εκείνων του δηµοσίουδικαίου, περιλαµβάνονται και οι κοινωφελείς επιχειρή-σεις, οι ∆.Ε.Υ.Α. και οι δηµοτικές ανώνυµες εταιρείες(µονοµετοχικες).

Με το άρθρο 276 ρυθµίζονται τα θέµατα κατασταλτι-κού ελέγχου των λογαριασµών των Ο.Τ.Α. και των νοµι-κών τους προσώπων, από το Ελεγκτικό Συνέδριο, κατάτην ειδικότερη αναφορά τούτων στο προηγούµενο άρ-θρο. Αρµόδιος για τον κατασταλτικό έλεγχο είναι ο ίδιοςΕπίτροπος που είναι αρµόδιος για τον προληπτικό έλεγ-χο των υπόχρεων φορέων, ενώ η σχετική έκθεση περίτων αποτελεσµάτων του διενεργηθέντος κατασταλτικούελέγχου, διαβιβάζεται στους Υπουργούς Εσωτερικών, Α-ποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης και Οι-κονοµικών καθώς και στην Επιτροπή ∆ιαφάνειας και Θε-σµών της Βουλής.

Με το άρθρο 277 ρυθµίζονται τα θέµατα ελέγχου εί-σπραξης των εσόδων των ΟΤΑ και των νοµικών τουςπροσώπων, καθώς και των νοµίµως βεβαιωθέντων χρε-ών, οφειλών ή προστίµων σε βάρος τρίτων, από τον Επί-τροπο που είναι αρµόδιος για τον προληπτικό έλεγχοτων δαπανών. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί αδράνειαείσπραξης των ανωτέρω, οφειλόµενη σε δόλο ή βαριά α-µέλεια των αιρετών ή των αρµοδίων υπαλλήλων, ενερ-γοποιείται η προβλεπόµενη διαδικασία για τον καταλογι-σµό τούτων µε το ποσό της ζηµίας που προξένησαν.

Με το άρθρο 278 εισάγεται υποχρεωτικά προληπτικόςέλεγχος και για τις συµβάσεις προϋπολογιζόµενης δα-πάνης, χωρίς Φ.Π.Α., ποσού µέχρι ενός εκατοµµυρίου(1.000.000) ευρώ που αφορούν σε προµήθεια αγαθών, ε-κτέλεση έργων και παροχή υπηρεσιών, συµπεριλαµβανο-µένων των προγραµµατικών συµβάσεων και των συµβά-σεων διετών προγραµµάτων δράσης των κοινωφελών ε-πιχειρήσεων, που συνάπτουν οι ΟΤΑ και τα νοµικά τουςπρόσωπα. Ειδικότερα, για συµβάσεις ποσού εκατό χιλιά-δων (100.000) ευρώ και µέχρι ποσού πεντακοσίων χιλιά-δων (500.000) ευρώ, ο έλεγχος διενεργείται από τον αρ-µόδιο για τον προληπτικό έλεγχο Επίτροπο, ενώ για τιςσυµβάσεις ποσού µέχρι ενός εκατοµµυρίου (1.000.000)ευρώ, αρµόδιο είναι το οικείο Κλιµάκιο του ΕλεγκτικούΣυνεδρίου.

Τέλος, στο άρθρο 279, προβλέπεται η δυνατότητα αί-τησης ανάκλησης κατά των πράξεων των Επιτρόπων καιτων Κλιµακίων, σε περίπτωση πλάνης περί τα πράγµαταή το νόµο, οι οποίες δικάζονται από το αρµόδιο Τµήµατου Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Θ΄ ΜΕΡΟΣΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ∆ΙΟΙΚΗΣΗ

Άρθρο 280

Οι αναδιαρθρούµενες Αποκεντρωµένες ∆ιοικήσεις ε-ξακολουθούν να ασκούν σειρά αρµοδιοτήτων, που είχαναπονεµηθεί στις Κρατικές Περιφέρειες, περιλαµβανοµέ-νων και εκείνων των αντίστοιχων συλλογικών οργάνωντους, µε τον ιδρυτικό νόµο 2503/1997, καθώς και µε επα-κολουθήσαντες µεταγενέστερους, εφόσον η ανάγκη ύ-παρξης Αποκεντρωµένης Κρατικής ∆ιοίκησης συνιστά

69

και Συνταγµατική επιταγή (άρθρο 101).Μία ικανή δέσµη αρµοδιοτήτων µε πυρήνα εκείνες οι

οποίες περιέρχονται στην Περιφέρεια (ως δεύτερη βαθ-µίδα Αυτοδιοίκησης) και αφορούν, κυρίως τον αναπτυ-ξιακό σχεδιασµό, τον προγραµµατισµό και την εκτέλεσηέργων δεν συνεπάγονται, αναγκαίως, αποµείωση του α-ντικειµένου τους, εφόσον και αρµοδιότητες που ασκού-νταν, µέχρι πρότινος, από τις Νοµαρχιακές Αυτοδιοική-σεις επανακάµπτουν στην Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση.

Οι αρµοδιότητες αυτές, οι οποίες συµπορεύονται καιµε τα νοµολογιακά πορίσµατα του Συµβουλίου του Επι-κρατείας, επικεντρώνονται στην προστασία της δηµό-σιας περιουσίας, στη διαχείριση και αξιοποίηση των δα-σικών προϊόντων και γενικότερα στην δασοπολιτική επι-τήρηση επί των δηµοσίων δασοπονιών, περιλαµβανόµε-νης και της ανάπτυξης της ιδιωτικής δασοπονίας. Αφο-ρούν, επίσης, πολεοδοµικές και χωροταξικές ρυθµίσειςγενικότερου χαρακτήρα, θέµατα ελέγχου κυκλοφορίαςφαρµακευτικών ιδιοσκευασµάτων καθώς και ζητήµατα,που αφορούν στις εγγραφές, µεταβολές, διαγραφές καιµετεγγραφές στα Μητρώα Αρρένων, κατά την κείµενηνοµοθεσία.

Επίσης, η Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση είναι πλέον αρµό-δια για την εκτέλεση αποφάσεων κατεδάφισης αυθαιρέ-των κτισµάτων και κατασκευών, κατόπιν έκδοσης σχετι-κής απόφασης από την αρµόδια πολεοδοµική υπηρεσίατου δήµου.

Η Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση αναδέχεται, επίσης, καθ’υποκατάσταση των Περιφερειακών Ινστιτούτων Επιµόρ-φωσης, την αρµοδιότητα της εκπαίδευσης και επιµόρ-φωσης των δηµοσίων υπαλλήλων, στο πλαίσιο των σχε-τικών προγραµµάτων του Ε.Κ.∆.∆.Α.

Προβλέπεται, ακόµη, ενόψει και της λειτουργικής ανα-διάρθρωσης της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης, κατά δια-δοχή της Κρατικής Περιφέρειας, η κατάρτιση Οργανι-σµού Λειτουργίας, µε π.δ/µα, το οποίο εκδίδεται εντός έ-ξι µηνών από την έναρξη ισχύος του νόµου.

Στον Οργανισµό καθορίζονται, ιδίως:i. Οι υπηρεσιακές µονάδες και η διάρθρωσή τους (Γενι-

κές ∆ιευθύνσεις, ∆ιευθύνσεις, αυτοτελή Τµήµατα, Τµή-µατα και Γραφεία).

ii. Ο τίτλος, οι αρµοδιότητες και η έδρα κάθε µονάδας.iii. Οι οργανικές θέσεις ανά ∆ιεύθυνση, κατά κατηγο-

ρίες, κλάδους, ειδικότητες και βαθµούς του µόνιµουπροσωπικού.

iv. Οι θέσεις του ειδικού επιστηµονικού και του τεχνι-κού ή βοηθητικού προσωπικού, που µπορεί να προσλαµ-βάνεται µε σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου και

v. Οι κατηγορίες και οι κλάδοι του προσωπικού, των ο-ποίων οι υπάλληλοι κρίνονται για την κατάληψη θέσεωνΠροϊσταµένων, ανάλογα µε την ειδικότητα του κλάδουκαι το αντικείµενο των συγκεκριµένων οργανικών µονά-δων.

Σε κάθε Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση συνιστάται συµβού-λιο, που αποτελείται από το Γενικό Γραµµατέα της Απο-κεντρωµένης ∆ιοίκησης ο οποίος και προεδρεύει, απότους περιφερειάρχες των αντίστοιχων χωρικών Περιφε-ρειών και εκπροσώπους των Περιφερειακών Ενώσεων∆ήµων. Το συµβούλιο συνεδριάζει ύστερα από πρόσκλη-ση του Γενικού Γραµµατέα της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκη-σης και µεριµνά για το συντονισµό των Περιφερειών καιτων δήµων στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων της Αποκε-ντρωµένης ∆ιοίκησης.

Ι΄ ΜΕΡΟΣΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕ∆ΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ»ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ «ΕΛΛ.Α.∆.Α.»

Άρθρο 281

Το πρόγραµµα «ΕΛΛ.Α.∆.Α.», βασισµένο σε τρεις πυ-λώνες που αφορούν τη διοικητική και οργανωτική ανα-βάθµιση των δήµων, µε την ταυτόχρονη αξιοποίηση τωννέων τεχνολογιών, το σχεδιασµό και τη χρηµατοδότησητου Εθνικού Προγράµµατος Τοπικής Αυτοδιοίκησης καιτη στελεχιακή υποστήριξη των δήµων, αποσκοπεί στησυνέργεια των δράσεων, προκειµένου η αυτοδιοίκηση νακαταστεί ικανή να δροµολογεί και να υποστηρίζει ανα-πτυξιακές πρωτοβουλίες.

Η καινοτοµία του προγράµµατος εντοπίζεται επίσηςστον έλεγχο και τη διαφάνεια, στο σχεδιασµό και την υ-λοποίησή του, καθώς στην παράγραφο 6 του άρθρου 281προβλέπεται η συµµετοχή εκπροσώπων των συλλογικώνοργάνων της αυτοδιοίκησης στα όργανα σχεδιασµού καιπαρακολούθησης, αλλά και η αξιολόγησή του από φο-ρείς της αυτοδιοίκησης.

Στην κατεύθυνση των παραπάνω και αναγνωρίζονταςτη σηµασία του ρόλου των τοπικών και περιφερειακώναρχών, όχι µόνο στην υλοποίηση αλλά και στη διαµόρ-φωση των δηµόσιων πολιτικών, χρειάζεται να αξιοποιού-νται και να εµπλουτίζονται οι αρχές της επικουρικότηταςκαι της συνεργασίας.

Με τις διατάξεις του άρθρου 281 θεσπίζεται το πρό-γραµµα ΕΛΛ.Α.∆.Α. για την υποστήριξη της µεταρρύθµι-σης που συντελείται και καθορίζονται οι άξονές του, οιοποίοι συντίθενται από το συγχρηµατοδοτούµενο τµή-µα, το εθνικό πρόγραµµα και το ειδικό πρόγραµµα γιατους ανθρώπινους πόρους. Προβλέπονται όλες οι ανα-γκαίες εξουσιοδοτικές διατάξεις για την εξειδίκευση,την κατάρτιση και τη διοίκηση τόσο του ΕΛΛ.Α.∆.Α., ό-σο, ιδιαιτέρως, και του εθνικού αναπτυξιακού προγράµ-µατος, για τις διαδικασίες συµµετοχής της κεντρικής δι-οίκησης και της αυτοδιοίκησης στους πόρους του εθνι-κού αναπτυξιακού προγράµµατος, την αξιολόγηση καιτην υποστήριξη της προετοιµασίας του ΕΛΛ.Α.∆.Α.. Ησυµµετοχή της αυτοδιοίκησης σε όλα τα στάδια και τιςδιαδικασίες είναι ρητά διασφαλισµένη, υπηρετώντας τιςαρχές της διαφάνειας και της συµµετοχικότητας.

ΙΑ΄ ΜΕΡΟΣΜεταβατικές – Τελικές – Ρυθµίσεις Ειδικών Θεµάτων

Καταργητικές ∆ιατάξεις – Έναρξη Ισχύος

Άρθρο 282Γενικές Μεταβατικές ∆ιατάξεις

Πέραν από τις ειδικές µεταβατικές ρυθµίσεις που έ-χουν ενταγεί, αυτοτελώς, στα οικεία κεφάλαια του νό-µου για τη συνολική αποτύπωση του θεµατικού ρυθµιστι-κού τους περιεχοµένου, µε την προτεινόµενη διάταξη ει-σάγονται µεταβατικού χαρακτήρα διατάξεις, οι οποίες α-ναφέρονται στην οριζόντια εφαρµογή γενικού χαρακτή-ρα ρυθµίσεων, κατά το διάστηµα που µεσολαβεί από τηνεπιψήφιση του νόµου µέχρι την έναρξη ασκήσεως τωνκαθηκόντων και των αρµοδιοτήτων τους από τα αιρετά

70

όργανα των συνενούµενων δήµων και των συνιστώµε-νων περιφερειών.

Άρθρο 283Τελικές ρυθµίσεις

Στο πλαίσιο των τελικών ρυθµίσεων αντιµετωπίζονταιθέµατα, που θα συµβάλλουν στη διασφάλιση προϋποθέ-σεων για την απρόσκοπτη εφαρµογή του νόµου µε πα-ράλληλη επιδίωξη άρσης τυχόν ερµηνευτικών αµφιβο-λιών που θα µπορούσαν να εγερθούν. Ειδικότερη αναφο-ρά θα µπορούσε να γίνει στην αυτοδίκαιη υπεισέλευσητων νέων φορέων αυτοδιοίκησης στα δικαιώµατα καιστις υποχρεώσεις των καταργούµενων, στη δυνατότητασυγχώνευσης τοπικών ή δηµοτικών κοινοτήτων, ύστερααπό σύµφωνη γνώµη των οικείων συµβουλίων, στη σύ-σταση επιτροπής για την σύνταξη Ενιαίου Κώδικα Αυτο-διοίκησης τόσο για τους δήµους όσο και για τις περιφέ-ρειες, καθώς και στη σύνταξη Κώδικα Εσόδων των ∆ή-µων και των Περιφερειών.

Άρθρο 284Ρυθµίσεις ειδικών θεµάτων

1. Με το άρθρο 63, παρ.1 του ν.3801/4.9.2009 δεσµεύ-τηκαν τα έσοδα των ΟΤΑ από το φόρο ζύθου, το τέλοςδιαφήµισης και το 15% του ΤΑΠ, προκειµένου να αποτε-λέσουν πόρο χρηµατοδότησης του «Ειδικού Συνδυασµέ-νου Προγράµµατος Απασχόλησης» που προβλεπόταν α-πό το από 1ης Ιουνίου 2009 µνηµόνιο πλαισίου αρχώνσυνεργασίας, µεταξύ του Υπουργείου Απασχόλησης καιΚοινωνικής Προστασίας, του Ο.Α.Ε.∆ και της ΚΕ∆ΚΕ.

Πριν τη θέσπιση της διάταξης αυτής, τα ανωτέρω έσο-δα αποδίδονταν στους ΟΤΑ κάθε χρόνο, µε απόφασητου Υπουργού, ύστερα από γνώµη-πρόταση της ΚΕ∆ΚΕ(η τελευταία κατανοµή πραγµατοποιήθηκε το έτος2008). Υπό την ισχύ της προαναφερόµενης διάταξης ταεν λόγω έσοδα δεν µπορούν νοµίµως να αποδοθούνστους ΟΤΑ, παρότι το ανωτέρω µνηµόνιο δεν προβλέπε-ται να υλοποιηθεί. Ως εκ τούτου, σύµφωνα µε το υπόλοι-πο των λογαριασµών στο Ταµείο Παρακαταθηκών και∆ανείων, στο τέλος ∆εκεµβρίου 2009, παραµένουν «α-διάθετοι» πόροι των ΟΤΑ συνολικού ύψους 77 εκατ. ευ-ρώ περίπου.

Με την προτεινόµενη διάταξη καταργούνται οι διατά-ξεις του άρθρου 63, παρ.1 του ν.3801/2009, και οι αδιά-θετοι πόροι αποδίδονται στους ΟΤΑ.

2. Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 16 τουπ.δ/τος 242/1996, για τη µίσθωση ακινήτων από τις Νο-µαρχιακές Αυτοδιοικήσεις απαιτείται κατ’ αρχήν δηµο-πρασία ενώ απευθείας ανάθεση προβλέπεται µόνο για ε-ξαιρετικές περιπτώσεις. Περαιτέρω, σύµφωνα µε το άρ-θρο 21 του ίδιου π.δ/τος, η δυνατότητα παράτασης µί-σθωσης πρέπει να προβλέπεται ρητώς από τη σύµβαση.

Με τη µεταβατικού χαρακτήρα προτεινόµενη διάταξηρυθµίζεται το καθεστώς των συµβάσεων µίσθωσης ακι-νήτων για τη στέγαση υπηρεσιών των Νοµαρχιακών Αυ-τοδιοικήσεων, οι αρµοδιότητες των οποίων µεταφέρο-νται στους ∆ήµους. Εφόσον οι εν λόγω συµβάσεις λή-γουν έως την 31.12.2010 και δεν έχει προβλεφθεί η δυ-νατότητα παράτασής τους, παρατείνονται αυτοδικαίωςµέχρι την ανωτέρω ηµεροµηνία. Σε διαφορετική περί-πτωση, οι Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις θα υποχρεού-

νταν να προσφύγουν σε δηµοπρασία, προκειµένου ναστεγάσουν υπηρεσίες σε νέο ακίνητο για το ανωτέρωµεταβατικό διάστηµα, µε το ενδεχόµενο εκ νέου µετε-γκατάστασης της υπηρεσίας µετά την 1.1.2011 και συνέ-πεια το αυξηµένο κόστος των εν λόγω διαδικασιών και ε-νεργειών. ∆ιευκρινίζεται ότι, δεν θίγονται οι λοιποί όροιτης σύµβασης, ενώ προβλέπεται η δυνατότητα αναπρο-σαρµογής του µισθώµατος για το µεταβατικό αυτό διά-στηµα.

3. Με τις διατάξεις του άρθρου 249 του π.δ/τος410/1995 (προϊσχύσαντος Κώδικα ∆ήµων και Κοινοτή-των), επετράπη η απευθείας εκποίηση, από τους ∆ήµουςκαι τις Κοινότητες, οικοπέδων τους σε άστεγους και οι-κονοµικά αδύνατους δηµότες, προς ανέγερση κατοικίας.Με απόφαση του δηµοτικού ή κοινοτικού συµβουλίου κα-θορίζονταν αρχικά οι κατηγορίες των δικαιούχων, σύµ-φωνα µε γενικά κριτήρια, όπως το ύψος του ετήσιου ει-σοδήµατος, ο αριθµός των ανήλικων τέκνων, η κατάστα-ση της υγείας των µελών της οικογένειας, οι καταστρο-φές από θεοµηνίες κ.λπ. και ακολούθως γινόταν η επιλο-γή των δικαιούχων και η παραχώρηση των οικοπέδων, έ-ναντι τιµήµατος που δεν µπορούσε να είναι µικρότεροτου ¼ της τρέχουσας αξίας τους, καταβλητέου σε πέντεετήσιες δόσεις.

Επιπλέον, στις ανωτέρω διατάξεις προβλεπόταν πε-νταετής προθεσµία για ανέγερση της οικοδοµής, µε δυ-νατότητα παράτασής της για µία ακόµη τριετία, προκει-µένου να συνταχθεί το συµβόλαιο για τη µεταβίβαση τηςκυριότητας.

Ταυτόσηµου περιεχοµένου διατάξεις, οι οποίες έχουναποκαταστατικό χαρακτήρα, καθώς αποσκοπούν στην ε-ξασφάλιση οικογενειακής στέγης σε άστεγους και οικο-νοµικά αδύνατους δηµότες, περιελάµβαναν και οι προ-γενέστεροι Κώδικες ∆ήµων και Κοινοτήτων (άρθρο 232του π.δ. 323/1989 και άρθρο 219 του π.δ. 76/1985), ενώ ησχετική ρύθµιση επαναλαµβάνεται σχεδόν αυτούσιαστον ισχύοντα Κώδικα που κυρώθηκε µε το ν.3463/2006.

∆ηµότες που έχουν κριθεί δικαιούχοι δηµοτικών καικοινοτικών οικοπέδων κατ’ εφαρµογή του άρθρου 249του π.δ. 410/1995, καθώς και ορισµένοι Ο.Τ.Α. (Κοινότη-τα Πέρδικας και ∆ήµοι Αχέροντα και Παραποτάµου Ν.Θεσπρωτίας και Κοινότητα Σµίξης Ν. Γρεβενών), έχουνυποβάλει στο Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσηςκαι Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης αίτηµα για τη χορήγη-ση παράτασης της προβλεπόµενης προθεσµίας εκπλή-ρωσης των σχετικών υποχρεώσεων, επικαλούµενοι:

α) λόγους οικονοµικής αδυναµίας να ανεγείρουν οικο-δοµή εντός της ταχθείσας προθεσµίας, δεδοµένου ότι οιτράπεζες αρνούνται τη χορήγηση δανείων σε κατόχουςπροσωρινών παραχωρητηρίων, η δε δυνατότητα που πα-ρέχεται από τις ίδιες διατάξεις στους ∆ήµους και τις Κοι-νότητες για παραχώρηση δικαιώµατος εγγραφής υποθή-κης, προκειµένου να ληφθεί από το δικαιούχο στεγαστι-κό δάνειο, καθίσταται αλυσιτελής στις περιπτώσεις πουη αξία του παραχωρούµενου οικοπέδου δεν δικαιολογείύψος δανείου που να καλύπτει εξ ολοκλήρου τις δαπά-νες για την ανέγερση µιας οικοδοµής,

β) καθυστέρηση των αρµοδίων υπηρεσιών στην έκδο-ση οικοδοµικών αδειών, µε αποτέλεσµα το εναποµείνανχρονικό διάστηµα να µην επαρκεί για την ολοκλήρωσητων εργασιών στην ανεγειρόµενη οικοδοµή,

γ) το γεγονός ότι σε ορισµένες περιπτώσεις οι δικαι-ούχοι είναι µετακινούµενοι κτηνοτρόφοι, στην πλειονό-

71

τητά τους οικονοµικά αδύνατοι και κατά το µεγαλύτεροποσοστό τους πολύτεκνοι.

Επισηµαίνεται ότι τυχόν πλήρωση της διαλυτικής αίρε-σης, λόγω παρέλευσης άπρακτης της προθεσµίας µέσαστην οποία όφειλαν οι δικαιούχοι-αγοραστές να έχουνεκπληρώσει όλες τις συµβατικές τους υποχρεώσεις, θαέχει ως αποτέλεσµα την υποχρέωση επιστροφής του οι-κοπέδου, µε την υπό ανέγερση οικοδοµή και χωρίς δικαί-ωµα αποζηµίωσης για τις αναληφθείσες δαπάνες, απότο δικαιούχο στον οικείο ∆ήµο ή Κοινότητα.

Με τη µεταβατικού χαρακτήρα προτεινόµενη διάταξη,αντίστοιχη αυτής που είχε περιληφθεί στο άρθρο 11 τουν. 1491/1984 (ΦΕΚ 173 Α΄) για τη διευθέτηση παρόµοιωνπροβληµάτων, παρέχεται η δυνατότητα χορήγησης απότους οικείους Ο.Τ.Α. νέας αποκλειστικής προθεσµίας πέ-ντε (5) ετών στους δικαιούχους, για την εκπλήρωση τωνσυµβατικών τους υποχρεώσεων.

4. Η απόσπαση προσωπικού από συνταγµατικά κατο-χυρωµένες ανεξάρτητες αρχές σε άλλες θέσεις του δη-µόσιου τοµέα, είναι κατ’ αρχήν επιθυµητή και εποικοδο-µητική στο πλαίσιο της γενικότερης επιδίωξης κινητικό-τητας. Είναι, ωστόσο, αναγκαίο να γίνεται µόνο µε τησυναίνεση των ίδιων των αρχών, καθώς το αντίθετο θα έ-πληττε την ανεξαρτησία τους. Εκτός από το αυτονόητοζήτηµα συνταγµατικότητας, η επιλεκτική αποψίλωσηστελεχών ερήµην της βούλησης κάθε αρχής θα µπορού-σε να προκαλέσει πρακτικά προσκόµµατα στο αντίστοι-χο έργο της.

Ζήτηµα ανεξαρτησίας των αρχών τίθεται κυρίως απόόσες διατάξεις κάνουν λόγο για απόσπαση µε µόνη τηνυπογραφή του αποσπώντος (άρθρο 33 παρ. 1 και άρθρο81 παρ. 3 Κώδικα Νοµοθεσίας για την Κυβέρνηση και ταΚυβερνητικά Όργανα – π.δ. 63/2005, άρθρο 1 παρ. 7 ν.3074/2002) «κατά παρέκκλιση από κάθε άλλη διάταξη».Εκείνες, µάλιστα, εξ αυτών οι οποίες αφορούν στελέχω-ση πολιτικών γραφείων, πλήττουν ακόµη και µακροπρό-θεσµα το κύρος των ανεξάρτητων αρχών, τη δηµόσια ει-κόνα τους και την έξωθεν καλή µαρτυρία, καθόσον εµ-φανίζουν µέρος του προσωπικού τους να µετακινείταιπρόσκαιρα σε θέσεις σαφώς πολιτικού αντικειµένου (χω-ρίς καν οι ίδιες να ερωτώνται), και αργότερα να επιστρέ-φει. Οι ανεξάρτητες αρχές, παρά τη συνταγµατική τουςκατοχύρωση, υστερούν έτσι ακόµη και σε σύγκριση µετα ΑΕΙ, των οποίων η συναίνεση ρητώς απαιτείται (άρ-θρο 56 παρ. 11 π.δ. 63/2005) για την απόσπαση µελών∆ΕΠ.

Σε άλλες περιπτώσεις, η κείµενη νοµοθεσία (λ.χ. άρ-θρο 55 παρ. 3, 13, 14 και 17, άρθρο 56 παρ. 11 και άρθρο87 παρ. 1 π.δ. 63/2005, άρθρο 30 παρ. 5 και άρθρο 79παρ. 4 Κώδικα Οργανώσεως του Προσωπικού της Βου-λής – απόφαση Ολοµέλειας 1737/10.4.1997) προβλέπειή υπονοεί ως πρόσθετη προϋπόθεση τη συγκατάθεση ήπροσυπογραφή του «αρµόδιου» (ή του «εποπτεύοντοςτην υπηρεσία του αποσπωµένου») Υπουργού, πέραν τηςυπογραφής του αποσπώντος. Αυτή η εκδοχή, ωστόσο, ό-χι µόνο δεν θεραπεύει το πρόβληµα αλλ’ αντιθέτως το ε-πιτείνει, καθ’ όσον, προκειµένου περί συνταγµατικά κα-τοχυρωµένων ανεξάρτητων αρχών, η υπουργική αρµο-διότητα θα έπρεπε να περιορίζεται στη νοµοθετική πρω-τοβουλία και δεν είναι δυνατό να συνιστά εποπτεία ή νασυνεπιφέρει αποφασιστικό λόγο επί θεµάτων κατάστα-σης προσωπικού.

Είναι, συνεπώς, αναγκαία η εισαγωγή ρητής διάταξης,

σύµφωνα µε την οποίαν η απόσπαση από ανεξάρτητηαρχή προϋποθέτει σύµφωνη γνώµη της ίδιας. Η ρύθµισηαυτή φαίνεται κατ’ αρχήν να αποτελεί απλή επανάληψηήδη ισχυουσών διατάξεων του υπαλληλικού δικαίου (άρ-θρο 68 παρ. 1 Υπαλληλικού Κώδικα, ν. 3528/2007), απο-κτά ωστόσο ιδιαίτερο κανονιστικό περιεχόµενο εφ’ όσοναντιπαραβληθεί τόσο προς τις διατάξεις του π.δ.63/2005 περί παρέκκλισης, όσο και προς εκείνες περί συ-γκατάθεσης του «αρµοδίου» ή εποπτεύοντος Υπουργού(το γεγονός ότι στις τελευταίες συγκαταλέγονται διατά-ξεις του Κανονισµού της Βουλής, δεν γεννά ζήτηµα κα-νονιστικής αυτονοµίας, διότι οι επίµαχες διατάξεις δενθίγονται καν: ήδη προβλέπουν «συγκατάθεση» της υπη-ρεσίας προέλευσης, απλώς εφεξής σαν τέτοια θα νοεί-ται η αρχή η ίδια και όχι κάποιο «εποπτεύον» Υπουρ-γείο).

Απέναντι σε όλες τις προαναφερθείσες διατάξεις είναιαναµφίβολο ότι θα υπερισχύσει η προτεινόµενη, ως ειδι-κή (καθ’ όσον αναφέρεται ειδικά σε απόσπαση από συ-γκεκριµένες αρχές), µεταγενέστερη αλλά και ως περι-λαµβανόµενη σε εκτελεστικό νόµο του Συντάγµατος.Για τον ίδιον, άλλωστε, λόγο, αυτή κρίνεται σκόπιµο ναµην προσαρτηθεί στο άρθρο 4 ν. 3051/2002 που ρυθµίζειτην υπηρεσιακή κατάσταση του προσωπικού των αρχών,αλλά στο άρθρο 2 που εξειδικεύει τη λειτουργική τους α-νεξαρτησία.

5. Σύµφωνα µε την ισχύουσα διάταξη του άρθρου 2παρ. 4 ν. 3094/2003, «κατά τη διάρκεια της θητείας τωνΒοηθών Συνηγόρων αναστέλλεται … η άσκηση καθηκό-ντων σε οποιαδήποτε θέση στο ∆ηµόσιο, σε ΝΠ∆∆ καισε νοµικά πρόσωπα του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα». Ηδιατύπωση αυτή, ωστόσο, καταλείπει κενά, καθ’ όσον α-ναπαρήγαγε εκείνην του προηγηθέντος ν. 2477/1997χωρίς να λάβει υπόψη τη διεύρυνση του πεδίου αρµοδιό-τητας του Συνηγόρου του Πολίτη, όπως αυτή επήλθε µετο άρθρο 3 παρ. 1 ν. 3094/2003 («… και των επιχειρήσε-ων των οποίων τη διοίκηση ορίζει άµεσα ή έµµεσα το ∆η-µόσιο µε διοικητική πράξη ή ως µέτοχος»). Αποτελεί ά-τοπο το να µπορεί ο Συνήγορος του Πολίτη να ελέγξεικάποιους φορείς αλλά να µην µπορεί να επιλέξει µέλοςτου προσωπικού τους ως Βοηθό Συνήγορο µε αναστολήτων καθηκόντων της οργανικής του θέσης.

Προκειµένου να επιτευχθεί η αναγκαία προσαρµογή,προτείνεται η αναδιατύπωση του άρθρου 2 παρ. 4 ν.3094/2003 ώστε να υπάρχει ενιαίος ορισµός του δηµόσι-ου φορέα υπό την έννοια του νόµου αυτού.

6. Κατά την ίδρυσή του, ο Συνήγορος του Πολίτη στε-λεχώθηκε µε 30 θέσεις ειδικού επιστηµονικού προσωπι-κού µε σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου (άρθρο 5 παρ. 1ν. 247719/97) και 40 αποσπασµένους δηµοσίους υπαλλή-λους για αντίστοιχα καθήκοντα (άρθρο 5 παρ. 2 ν.2477/1997). Η αναλογία αυτή δεν ήταν τυχαία, αλλ’ απέ-διδε επιλογή του νοµοθέτη εν όψει της ανάγκης για α-ξιοποίηση επαγγελµατικών εµπειριών από το εσωτερικότης δηµόσιας διοίκησης.

Εν όψει, όµως, των δυσχερειών, τις οποίες έτυχε ν’ α-ντιµετωπίσει σε συγκεκριµένη συγκυρία ο Συνήγοροςτου Πολίτη προκειµένου να υλοποιήσει τις αποσπάσειςτων εκάστοτε επιλεγοµένων δηµοσίων υπαλλήλων, κρί-θηκε σκόπιµο ν’ ανατραπεί µε σειρά µεταγενέστερων νό-µων (άρθρα 8 παρ. 4 ν. 2623/1998, 5 παρ. 1 ν. 3094/2003,18 παρ. 5 ν. 3293/2004, 22 παρ. 1-3 ν. 3448/2006, 13 παρ.7 ν. 3488/2006) η ανωτέρω αναλογία, ήδη δε σήµερα οι

72

οργανικές θέσεις επιστηµονικού προσωπικού ιδιωτικούδικαίου ανέρχονται σε 133, ενώ η δυνατότητα απόσπα-σης δηµοσίων υπαλλήλων για αντίστοιχα καθήκοντα πε-ριορίζεται στον αριθµό των 25. Η κατάσταση αυτή επι-δρά αρνητικά όχι µόνο στην επαγγελµατική θέση των ί-διων των αποσπασµένων που αισθάνονται πλέον ως α-µελητέα κατηγορία µέσα στο σύνολο του προσωπικού,αλλ’ ακόµη και σε αυτή καθ’ εαυτήν την εκτέλεση του έρ-γου της Αρχής, καθ’ όσον το προσόν της εµπειρίας απότη λειτουργία της δηµόσιας διοίκησης έχει απωλέσειδραµατικά την αρχική αναλογική του θέση.

Η πρόσφατη νοµοθετική ρύθµιση (άρθρα 10-11 ν.3833/2010) για περιορισµό νέων προσλήψεων, αν και ο-φείλεται σε τελείως διαφορετική αφετηρία, υποδεικνύειεµµέσως µιάν επίκαιρη διέξοδο για το ανωτέρω πρόβλη-µα: στο πλαίσιο της δηµοσιονοµικής αλλά και µακρό-πνοης διαρθρωτικής επιλογής για περιορισµό των προ-σλήψεων και πρόταξη της ορθολογικής αξιοποίησης τωνήδη υπηρετούντων στελεχών του δηµοσίου, ο Συνήγο-ρος του Πολίτη µπορεί αφ’ ενός να προσφέρει απτό πα-ράδειγµα εξοικονόµησης, αντικαθιστώντας οργανικέςθέσεις πλήρως αµειβοµένου προσωπικού µε ίσο αριθµόήδη υπηρετούντων δηµοσίων υπαλλήλων, αφ’ ετέρου ναωφεληθεί ο ίδιος ουσιαστικά από τη µεταβολή, αξιοποιώ-ντας στο έπακρο τις δυνατότητες άντλησης στελεχών υ-ψηλού επιπέδου από τη δηµόσια διοίκηση.

Εν όψει των ανωτέρω, προτείνεται να καταργηθούν 15θέσεις ειδικών επιστηµόνων µε σύµβαση εργασίας ιδιω-τικού δικαίου αορίστου χρόνου, οι οποίες είναι κενές κα-τά την έναρξη ισχύος του παρόντος ή κενωθούν εφεξήςγια οποιονδήποτε λόγο, εκτός από 5 για την πλήρωσητων οποίων έχει ήδη εκδοθεί σε ανύποπτο χρόνο σχετι-κή προκήρυξη.

7. Για το επιστηµονικό προσωπικό που ήδη υπηρετεί µεαπόσπαση προτείνεται µεταβατική ρύθµιση, σύµφωναµε την οποίαν υπάγονται εφεξής στο ανωτέρω νέο καθε-στώς, καταλαµβάνουν (κατ’ αρχήν ως αποσπασµένοι)οργανικές θέσεις της αντίστοιχης κατηγορίας και µπο-ρούν να ζητήσουν τη µετάταξή τους εφ’ όσον έχουν συ-µπληρώσει εννεαετή υπηρεσία ή αµέσως µόλις τη συ-µπληρώσουν, άλλως η τρέχουσα απόσπασή τους λήγειµε την εκπνοή της περιόδου για την οποία είχε αποφασι-σθεί.

8. Το διοικητικό προσωπικό που υπηρετεί στον Συνή-γορο του Πολίτη, διέπεται σήµερα από αδικαιολόγητηποικιλία νοµικών καθεστώτων, για λόγους συγκυρια-κούς. Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε παραπάνω σε σχέσηµε το επιστηµονικό προσωπικό, έτσι και στην προκειµένηπερίπτωση ισχύει η διαπίστωση ότι η µεν απόσπαση απο-τελεί εξ ορισµού προσωρινή και εξαιρετική κατάσταση ηοποία δεν είναι δυνατό να παρατείνεται επ’ άπειρον, ο δεχρονικός περιορισµός της θα στερούσε βιαίως τον Συνή-γορο του Πολίτη από τη δυνατότητα περαιτέρω αξιοποί-ησης έµπειρων και δοκιµασµένων στελεχών.

Έτσι, ως ενδεδειγµένη λύση προτείνεται και εδώ η ε-νοποίηση του νοµικού καθεστώτος µε την παροχή δυνα-τότητας µετάταξης σε κενές οργανικές θέσεις ή συνι-στώµενες προσωποπαγείς αντίστοιχου κλάδου ή ειδικό-τητας, δυνάµει διατάξεων (άρθρα 5 παρ. 8 ν. 3051/2002,7 παρ. 2 ν. 3094/2003, 14 παρ. 2 ν. 3345/2005) οι οποίεςστο παρελθόν είχαν τύχει χρονικά περιορισµένης εφαρ-µογής.

9. Η προτεινόµενη αντικατάσταση της φράσης τουπρώτου εδαφίου της παραγράφου 3 του άρθρου πέ-µπτου του ν. 3839/2010 κρίνεται αναγκαία, προκειµένουνα εφαρµοστεί η διάταξη του άρθρου 161 του ν. 3528/2007, όπως τροποποιήθηκε µε το άρθρο δεύτερο του ν.3839/2010, για την εκπροσώπηση των φύλων.

10. Η προτεινόµενη ρύθµιση κρίνεται αναγκαία προκει-µένου τα ήδη υπάρχοντα κοινά υπηρεσιακά συµβούλιατων ν.π.δ.δ. κατά τη δηµοσίευση του ν.3839/2010, ναµπορούν να ανασυγκροτηθούν σύµφωνα µε τις µεταβα-τικές διατάξεις του νόµου αυτού, ώστε να αποφευχθείτο φαινόµενο κάθε µικρό ν.π.δ.δ. που πριν τη δηµοσίευ-ση του νόµου υπαγόταν σε κοινό υπηρεσιακό συµβούλιο,να αναγκαστεί να συγκροτήσει ίδιο υπηρεσιακό συµβού-λιο.

Οι διατάξεις της παρούσας και της προηγούµενης πα-ραγράφου ισχύουν από την ηµεροµηνία δηµοσίευσηςτου ν.3839/2010 (ΦΕΚ 51/Α΄/29.3.2010) στην Εφηµερίδατης Κυβερνήσεως.

11. Η προτεινόµενη ρύθµιση κρίνεται αναγκαία προκει-µένου να διευκρινιστεί ότι υποψήφιοι για την επιλογήπροϊσταµένων τµηµάτων µπορεί να είναι καταρχήν υ-πάλληλοι βαθµού Α΄ είτε αυτοί έχουν ασκήσει καθήκο-ντα προϊσταµένου τµήµατος είτε όχι.

12. Κατ΄ εξαίρεση, το άρθρο πέµπτο του ν.3839/2010προβλέπει ότι για την επιλογή προϊσταµένων γενικών δι-ευθύνσεων κατά τις µεταβατικές διατάξεις δεν επιτρέπε-ται να συµµετέχουν ως υποψήφιοι υπάλληλοι άλλων δη-µοσίων υπηρεσιών ή ν.π.δ.δ. Η ρύθµιση αυτή κρίθηκε α-ναγκαία λόγω του χρονοβόρου της διαδικασίας συµµε-τοχής ως υποψηφίων υπαλλήλων άλλων δηµοσίων υπη-ρεσιών ή ν.π.δ.δ., η οποία δε συνάδει µε τη χρονικά πε-ριορισµένη διάρκεια του µεταβατικού σταδίου.

Ωστόσο, επειδή µε τις διατάξεις του άρθρου 86 τουν.3528/2007 υπάλληλοι έχουν ήδη επιλεγεί και υπηρε-τούν σε θέσεις προϊσταµένων Γενικών ∆ιευθύνσεων σεάλλες υπηρεσίες από αυτές που υπάγονται οργανικά,δηµιουργείται πρόβληµα ως προς τη συνταξιοδότησήτους µετά την µη επανεπιλογή τους. Για το λόγο αυτόκρίνεται σκόπιµο να τους δοθεί το δικαίωµα να είναι υπο-ψήφιοι στην υπηρεσία στην οποία κατά τη δηµοσίευσητου ν.3 839/2010 ασκούσαν τα καθήκοντα προϊσταµένουΓενικής ∆ιεύθυνσης.

13. Η προτεινόµενη ρύθµιση κρίνεται αναγκαία δεδο-µένου ότι η οργάνωση και λειτουργία των λόγω Υπηρε-σιών διέπεται από ειδικές διατάξεις, λόγω της ανεξαρτη-σίας ή της αυτοτέλειας αυτών. Σε κάθε περίπτωση πά-ντως µε την προτεινόµενη ρύθµιση παρέχεται η δυνατό-τητα στις ανωτέρω Υπηρεσίες να υπαχθούν στα προβλε-πόµενα από τις διατάξεις αυτές υπηρεσιακά συµβούλια ήνα προσαρµόσουν τις ειδικές τους διατάξεις προς τιςρυθµίσεις του ν. 3528/2007, όπως τροποποιήθηκε και ι-σχύει.

Επίσης, δεν θίγονται διατάξεις που αφορούν υπηρε-σιακά συµβούλια των Ανεξάρτητων Αρχών.

14. Προτείνεται η κατάργηση των παρ. 10 και 11 τουάρθρου 159 του Υ.Κ, όπως έχουν αντικατασταθεί µε τοάρθρο δεύτερο του ν. 3839/2010.

15. Με την προτεινόµενη διάταξη παρέχεται στους υ-παλλήλους µε σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορί-στου χρόνου η δυνατότητα να είναι υποψήφιοι για τηνκατάληψη θέσεων προϊσταµένων οργανικών µονάδων,

73

εφόσον ανήκουν σε ειδικότητα αντίστοιχη µε τον κλάδο(ειδικότητα) των µονίµων υπαλλήλων.

16. Με την παρούσα διάταξη παρατείνεται για δέκα(10) ηµέρες από τη δηµοσίευση του παρόντος η προθε-σµία που προβλέπεται από την παράγραφο 4 του άρθρου2 του ν. 3548/2007 (ΦΕΚ 68 Α΄), όπως ισχύει µετά τηντροποποίησή της µε την παράγραφο 2 του άρθρου δεύ-τερου του ν. 3640/2008 (ΦΕΚ 22 Α’). Η παράταση αυτήθεωρείται επιβεβληµένη τόσο λόγω των δυσκολιών πουαντιµετώπισαν οι νοµαρχιακές και τοπικές εφηµερίδεςγια την εµπρόθεσµη συγκέντρωση των δικαιολογητικώνπου προβλέπονται από το ως άνω άρθρο, όσο και λόγωτης µεταφοράς των σχετικών αρµοδιοτήτων από το Υ-πουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής∆ιακυβέρνησης στη Γενική Γραµµατεία Επικοινωνίας-Γε-νική Γραµµατεία Ενηµέρωσης.

Με την παράταση αυτή, δίνεται η δυνατότητα στις το-πικές και νοµαρχιακές εφηµερίδες που έχουν υποβάλειεµπροθέσµως στη Γενική Γραµµατεία Επικοινωνίας-Γενι-κή Γραµµατεία Ενηµέρωσης φάκελο δικαιολογητικών γιατον έλεγχο της συνδροµής των προϋποθέσεων δηµοσι-εύσεων των καταχωρίσεων του ν. 3548/2007, να λάβουνγνώση για τυχόν ελλείψεις του φακέλου της κάθε µίαςαπό αυτές, καθώς και να προβούν στις απαραίτητες συ-µπληρώσεις. Επίσης, ρυθµίζεται το ζήτηµα της συµπλή-ρωσης των φακέλων των ενδιαφεροµένων, µε δικαιολο-γητικά που υποβλήθηκαν µετά την προθεσµία της παρ. 4του άρθρου 2 του ν. 3548/2007. Τα δικαιολογητικά αυτά,µετά την κατά τα ως άνω παράταση της ανωτέρω προθε-σµίας, θεωρούνται εµπροθέσµως υποβληθέντα και δεναπαιτείται η επανυποβολή τους.

Άρθρο 285-286Καταργούµενες διατάξεις – Έναρξη ισχύος

Στις ανωτέρω διατάξεις περιλαµβάνεται η γενική κα-ταργητική ρήτρα αντίθετων ρυθµίσεων προς εκείνες πουεµπεριέχονται στο εισαγόµενο σχέδιο νόµου, καθώς καιο καθορισµός της έναρξης ισχύος κεφαλαίων, µερών καισυγκεκριµένων διατάξεων του προς επιψήφιση σχεδίουνόµου.

Αθήνα, 14 Μαΐου 2010

Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΠΑΠΑΝ∆ΡΕΟΥ

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ

ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ∆ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Ι. Ραγκούσης Γ. Παπακωνσταντίνου

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ,ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ

ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ

Λ. Κατσέλη Κ. Μπιρµπίλη

ΠΑΙ∆ΕΙΑΣ, ∆ΙΑ ΥΠΟ∆ΟΜΩΝ,ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΚΤΥΩΝ

Α. ∆ιαµαντοπούλου ∆. Ρέππας

ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ

ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Α. Λοβέρδος Μ. Ξενογιαννακοπούλου

ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ∆ΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ,ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ∆ΙΑΦΑΝΕΙΑΣ

ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ∆ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Αικ. Μπατζελή Χ. Καστανίδης

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Μ. Χρυσοχοΐδης Π. Γερουλάνος

74