ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

93
ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ Οι άνθρωποι ατομικά προσπαθούν να κάνουν συναλλαγές με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Υπάρχουν δύο στόχοι: Α. οικονομικός σκοπός Β. προσφορά στην κοινωνία Ορισμένες ανθρώπινες δράσεις είναι από την φύση τους εμπορικές. Οι δραστηριότητες του ανθρώπου είναι αναγκαστικές ή υποχρεωτικές από τον νόμο. Το δίκαιο δεν ενδιαφέρεται για τις σκέψεις του ανθρώπου, αλλά για την εσωτερική συμπεριφορά των ανθρώπων. Ορισμένες δράσεις του ατόμου είναι ατομικές υποχρεωτικά. Π.χ. εκπαίδευση. Υπάρχουν όμως και κάποιες δράσεις του ατόμου, που πρέπει να είναι συλλογικές. Κάθε φορά που μαζεύεται μια ομάδα ανθρώπων που αναλαμβάνουν κάτι από κοινού , αυτή η ένωση λέγεται ένωση προσώπων. Υπάρχουν δύο τρόποι λήψης αυτών των δραστηριοτήτων, μέσω: 1. κοινωνιών συμφερόντων και ειδικότερα κοινωνιών δικαιωμάτων, χρήσης και κυριότητας 2. και κοινωνιών οικονομικών σκοπών και συμφερόντων Υπάρχει κοινή απόλαυση πράγματος, αλλά με διαφορετικό σκοπό και στόχο. Υπάρχει περίπτωση να δημιουργηθεί μια κοινωνία συμφέροντος χωρίς την θέληση των ατόμων αυτών. Π.χ. κληρονομιά Η κοινότητα συμφέροντος είναι στατικό πράγμα. Πηγάζει από το ΑΚ 785. Υπάρχει και κοινωνία στην οποία δεν υπάρχει στατική απόλαυση, αλλά με δυναμικό τρόπο επιδιώκεται σκοπός που είναι κοινός σε όλους. Π.χ. επιχείρηση με οικονομικό σκοπό ή σύμβαση εργασίας. Στην σύμβαση εργασίας έχουμε εκμίσθωση εργατικής δύναμης από την πλευρά του εργάτη για βιοπορισμό, και απόλαυση της εργατικής αυτής δύναμης από την πλευρά του εργοδότη με σκοπό το οικονομικό κέρδος. Τα συμφέροντα του εργαζομένου και εργοδότη δηλαδή δεν είναι κοινά. Δεν υπάρχει συμμετοχή εργάτη στους καρπούς της εργασίας τους στο σύγχρονο οικονομικό σύστημα. 1

Transcript of ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Page 1: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Οι άνθρωποι ατομικά προσπαθούν να κάνουν συναλλαγές με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Υπάρχουν δύο στόχοι:Α. οικονομικός σκοπόςΒ. προσφορά στην κοινωνία

Ορισμένες ανθρώπινες δράσεις είναι από την φύση τους εμπορικές.Οι δραστηριότητες του ανθρώπου είναι αναγκαστικές ή υποχρεωτικές από τον νόμο. Το δίκαιο δεν ενδιαφέρεται για τις σκέψεις του ανθρώπου, αλλά για την εσωτερική συμπεριφορά των ανθρώπων.Ορισμένες δράσεις του ατόμου είναι ατομικές υποχρεωτικά.Π.χ. εκπαίδευση.Υπάρχουν όμως και κάποιες δράσεις του ατόμου, που πρέπει να είναι συλλογικές. Κάθε φορά που μαζεύεται μια ομάδα ανθρώπων που αναλαμβάνουν κάτι από κοινού , αυτή η ένωση λέγεται ένωση προσώπων.Υπάρχουν δύο τρόποι λήψης αυτών των δραστηριοτήτων, μέσω:

1. κοινωνιών συμφερόντων και ειδικότερα κοινωνιών δικαιωμάτων, χρήσης και κυριότητας

2. και κοινωνιών οικονομικών σκοπών και συμφερόντων

Υπάρχει κοινή απόλαυση πράγματος, αλλά με διαφορετικό σκοπό και στόχο.Υπάρχει περίπτωση να δημιουργηθεί μια κοινωνία συμφέροντος χωρίς την θέληση των ατόμων αυτών.Π.χ. κληρονομιάΗ κοινότητα συμφέροντος είναι στατικό πράγμα. Πηγάζει από το ΑΚ 785. Υπάρχει και κοινωνία στην οποία δεν υπάρχει στατική απόλαυση, αλλά με δυναμικό τρόπο επιδιώκεται σκοπός που είναι κοινός σε όλους.Π.χ. επιχείρηση με οικονομικό σκοπό ή σύμβαση εργασίας.

Στην σύμβαση εργασίας έχουμε εκμίσθωση εργατικής δύναμης από την πλευρά του εργάτη για βιοπορισμό, και απόλαυση της εργατικής αυτής δύναμης από την πλευρά του εργοδότη με σκοπό το οικονομικό κέρδος.Τα συμφέροντα του εργαζομένου και εργοδότη δηλαδή δεν είναι κοινά. Δεν υπάρχει συμμετοχή εργάτη στους καρπούς της εργασίας τους στο σύγχρονο οικονομικό σύστημα.

Υπάρχει συγκρουσιακή σχέση συμφερόντων. Αυτό υπάρχει σε όλες τις συμβάσεις του αστικού – ιδιωτικού δικαίου.Π.χ. ο πώληση θέλει να πουλήσει ακριβότερα ένα προϊόν, ενώ ο αγοραστής να το αγοράσει σε φθηνότερη τιμή.

1

Page 2: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Συμβάσεις: Εξισσορόπηση συμφερόντων που συγκρούονται. Λειτουργία οικονομικού συστήματος.

Κοινός στόχος το οικονομικό κέρδος.

Δηλαδή υπάρχουν κοινωνίες συμφερόντων και κοινωνίες σκοπού. Οι εμπορικές εταιρίες είναι κοινωνίες σκοπού.Οι κοινωνίες σκοπού ονομάζονται αλλιώς και ως εταιρίες εν ευρεία έννοια.

Εταιρίες εν ευρεία έννοια:Ενώσεις προσώπων που συνιστώνται με δικαιοπραξία για την επιδίωξη κοινού οικονομικού σκοπού για όλα τα μέλη τους.

Εταιρία: Συσσωμάτωση προσώπων που συμφωνούν μεταξύ τους με δικαιοπραξία για ένα κοινό σκοπό. Η συμφωνία τους αυτή είναι ηθελημένη και ανήκει στο ιδιωτικό δίκαιο.Μόνον οι ενώσεις προσώπων σκοπού συνιστώνται με δικαιοπραξία των μερών που συμμετέχουν σε αυτές.

Το κράτος αποτελεί μια ένωση προσώπων που σχηματίζεται με δικαιοπραξία, δηλαδή με σύνταγμα και με συνταγματική πράξη. Δεν ανήκει όμως στο ιδιωτικό δίκαιο. Η εκκλησία επίσης είναι ένωση προσώπων. Δεν αποτελεί όμως εταιρία, η εκκλησία.Τα ΝΠΔΔ και οι συγγενείς αποτελούν ενώσεις προσώπων.

Εταιρία εν στενή έννοια:ΑΚ 741 + Υπάρχουν κοινές εισφορές.

Άρθρο 741

Έννοια

Με τη σύμβαση της εταιρίας δύο ή περισσότεροι έχουν αμοιβαίως υποχρέωση να επιδιώκουν με κοινές εισφορές κοινό σκοπό και ιδίως οικονομικό.

Εισφορές: Ουσιώδης στοιχείο σε όλες τις εμπορικές εταιρίες.

Υπάρχουν χρηματικές εισφορές, εισφορές σε είδος και εισφορές σε εργασία.

Εταιρίες εμπορικού τύπου:Α. Εταιρία εν στενή έννοια ( ΑΚ 741 επ.) Β. Σωματείο ( ΑΚ 78 επ.)

Τα παραπάνω αποτελούν βασικούς τύπους εταιριών.

2

Page 3: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Η Ο.Ε. / Ε.Ε. αποτελούν μορφές αστικής εταιρίας του αστικού κώδικα.

Σωματείο -> σωματειακή οργάνωσηΕταιρία ε.σ.ε. -> ατομική οργάνωση

Σωματείο -> Α.Ε.Εταιρία ε.σ.ε. -> Ο.Ε. / Ε.Ε.

Εταιρίες υπήρχαν ήδη από την εποχή του Ρωμαϊκού δικαίου.Υπάρχουν δύο τύποι εταιριών τότε:

Societas:Πρόδρομος των σημερινών εταιριών. Κλειστή εταιρία, συγγενείς τα μέλη της εταιρίας, κοινός σκοπός και γενικά μικρή συμμετοχή.

Universitas:Ευρύτερη σε έκταση, ενώσεις προσώπων δημοσίου δικαίου, σύνολο πολιτών με δικαίωμα ψήφου, πόλεις

Αργότερα υπήρξαν και άλλοι τύποι τον 13ο αιώνα:

Commenda:Πρόδρομος της Ο.Ε. Υπήρχε κεφαλαιούχος. Υπήρχε ανάθεση εμπορικής δραστηριότητας και μοίρασμα κερδών. Σε περίπτωση αποτυχίας χάνονταν τα χρήματα.

Compania: Εταιρίες μεταξύ αδερφών. Κληρονόμηση εταιριών.

Αργότερα, τον 17ο αιώνα κατά την αποκοιοκρατία λόγω της εκστράτευσης κεφαλαίου για αποικίες οι βασιλείς χορηγούσαν άδειες για σύσταση εταιριών ως σκοπό την εκμετάλλευση αποικιών.

Έτσι δημιουργήθηκαν οι σύγχρονες εταιρίες.

Επίπεδα συνεργασίας και ρύθμισης:1. Εσωτερικές σχέσεις μελών της ένωσης2. Εξωτερικές σχέσεις ένωσης με τρίτα πρόσωπα

Όλα αυτά ρυθμίζονται από το εμπορικό δίκαιο.

Το καταστατικό των εταιριών περιέχει τον κοινό σκοπό της εταιρίας. Ο σκοπός αυτός είναι συνήθως οικονομικός και κερδοσκοπικός. Όσες ενώσεις δεν έχουν αυτό το σκοπό δεν ταυτίζονται με τις εμπορικές εταιρίες.

Τα σωματεία του ΑΚ έχουν ιδεολογικούς σκοπούς και μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

3

Page 4: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Π.χ. αθλητικό, κυνηγητικό και επιστημονικό σωματείο Δεν επιτρέπεται άσκηση από αυτών εμπορικών πράξεων και σκοπών. Αλλιώς ακολουθεί η δικαστική λύση του σωματείου.Το σωματείο συγκεντρώνει εισφορές και συνδρομές από τα μέλη του. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι κερδοσκοπικό το σωματείο. Δεν αποτελεί εταιρία. Οι συνδρομές αυτές πληρώνονται για την διαχείριση και για συνέχιση της λειτουργίας του σωματείου. Δεν έχει όμως σε καμιά περίπτωση κερδοσκοπικό σκοπό.

Η αστική εταιρία των ΑΚ 741 επ. μπορεί να έχει οικονομικό σκοπό, αλλά δεν μπορεί να έχει κερδοσκοπικό σκοπό. Αν έχει κερδοσκοπικό σκοπό από εταιρία ε.σ.ε. γίνεται Ο.Ε.

Εσωτερικές σχέσεις:Ρύθμιση εισφορών εταιριών. Χρηματική εισφορά, εισφορά σε είδος, εισφορά εργασίας. Έκταση των εισφορών. Δικαιώματα άλλων εταίρων. Εισφορά με βάση τις δυνατότητες του κάθε μέλους, αποτέλεσμα σε περίπτωση προσωπικών προβλημάτων και διαφορών. Ρυθμίσεις απόλυσης από την ένωση, αποζημίωση απόλυσης. Συμμετοχή στα κέρδη και λύση εντάσεων και διαφορών.

Εξωτερικές σχέσεις:Δικαίωμα εκπροσώπησης των άλλων προσώπων. Ευθύνη σε περίπτωση δικαιοπραξίας και αδικοπραξίας και έκταση της ευθύνης αυτής. Λύση εντάσεων και συγκρούσεων. Ειρήνευση οικονομικού βίου.

Η ρύθμιση των παραπάνω σχέσεων είναι υποχρεωτικά από τον νόμο λόγω δημόσιων συμφερόντων.

Το εταιρικό δίκαιο είναι ένα οργανωτικό δίκαιο. Δίνει κανόνες οργάνωσης ενώσεων προσώπων και εξισορρόπησης των συμφερόντων αυτών των προσώπων.

Υπάρχουν τρεις τρόποι ρύθμισης:1. Οργανωτικές διατάξεις ( περιέχονται στο εταιρικό δίκαιο).2. Συμβάσεις (υπάρχουν ειδικοί συμβατικοί τύποι στο εμπορικό

δίκαιο π.χ. leasing, factoring κτλπ).3. Διατάξεις του δικαίου της αγοράς.

Σύμβαση: Μέθοδος διαμόρφωσης έννομων σχέσεων.

Οι άλλες κατηγορίες εμπορικού δικαίου (π.χ. δίκαιο προστασίας καταναλωτή) πηγάζουν από τους τρεις παραπάνω τρόπους ρύθμισης σχέσεων και διαφορών.

Νόμος 2251/ 1994 Ακυρότητα γενικών καταχρηστικών όρων σε γενικές συμφωνίες. Εξισορροπούν την ανισότητα μερών στις συμβάσεις.

4

Page 5: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Η εξισορρόπηση γίνεται με πολλούς τρόπους. Ο βασικότερος τρόπος είναι η διαμόρφωση ειδικότερων εταιρικών τύπων που ανταποκρίνονται καλύτερη στις επιδιώξεις των πολιτών.Π.χ. προσωπικές και κεφαλαιουχικές εταιρίες.

Προσωπική εταιρία:Προέχει το προσωπικό στοιχείο των μελών. Κλειστές ενώσεις προσώπων. Συνήθως ολιγομελείς. Υπάρχει προσωπικό στοιχείο των μελών. Δεν υπάρχει άλλη εξασφάλιση των δανειστών, παρά μόνο η προσωπική περιουσία των μελών. Βαρύνονται δηλαδή οι προσωπικές περιουσίες των μελών.Επίσης υπάρχει προσωπική συμβολή των εταίρων στην επιδίωξη του κοινού οικονομικού σκοπού και για συμμετοχή στην διαχείριση της εταιρίας. Τα γεγονότα του καθημερινού βίου των εταίρων επηρεάζουν ολόκληρη την εταιρία. Αν δηλαδή πεθαίνει ο ένας εταίρος διαλύεται η εταιρία. Το ίδιο συμβαίνει και στην πτώχευση της προσωπικής εταιρίας. Διαλύεται η εταιρία. Επέρχεται εκκαθάριση σχέσεων και διάλυση της εταιρίας.Όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται με ομοφωνία. Αυτό δυσχεραίνει την λειτουργία της εταιρίας αλλά παράλληλα παρέχει και ασφάλεια στην εταιρία.Υπάρχει ιδιωτική αυτονομία σε μεγάλο βαθμό. Οι περισσότεροι κανόνες είναι κανόνες ενδοτικού δικαίου. Μπορούν να τροποποιηθούν δηλαδή τα παραπάνω. Υπάρχει διοικητικό συμβόλαιο. Δεν μετέχουν οι τρίτοι. Χρειάζεται άδεια των εταίρων για να αποχωρήσει κάποιος από αυτήν.

Π.χ. Ο.Ε. / Ε.Ε. και αφανής εταιρία.

Κεφαλαιουχική εταιρία:Προέχει η οικονομική συμμετοχή των μελών. Μετράει το χρήμα. Εισφορά είναι κατά κανόνα χρηματική ή αποτιμητό σε χρήμα. Δεν μπορεί να υπάρξει παροχή της εισφοράς σε εργασία. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με πλειοψηφία. Διευκολύνει την λειτουργία της εταιρίας αλλά παρέχει λιγότερη ασφάλεια στην εταιρία. Υπάρχει ενδεχόμενο κατάχρησης δικαιώματος από την πλειοψηφία. Δεν ισχύει η αρχή της αυτό – διαχείρισης.Υπάρχει διοικητικό συμβόλαιο. Συμμετέχουν μέτοχοι αλλά και τρίτοι. Οι μέτοχοι συγκροτούν και την γενική συνέλευση. Οι τρίτοι προστατεύονται όχι από τις προσωπικές περιουσίες των εταίρων, αλλά από την περιουσία της εταιρίας που ονομάζεται μετοχικό κεφάλαιο. Οι μέτοχοι δεν έχουν προσωπική περιουσιακή δηλαδή ευθύνη. Κίνδυνος μόνο να χάσεις το κεφάλαιο που έβαλες. Υπάρχει ο θεσμός του χρηματιστηρίου. Βασίζεται στο δίκαιο της κεφαλαιαγοράς. Παρέχει γρήγορο και βραχυπρόθεσμο κέρδος. Υπάρχει αρχή της ελεύθερης μεταβίβασης μετοχής χωρίς άδεια των άλλων εταίρων.Π.χ. Α.Ε. και ΕΠΕ

5

Page 6: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Οι Ο.Ε. / Ε.Ε. υπόκεινται στις διατάξεις για την αστική εταιρία και σειρά παλαιών διατάξεων που περιέχονται στα άρθρα 18 και επόμενα του Εμπορικού νόμου και το ΑΚ 741.

Η Α.Ε. είναι σωματειακά οργανωμένη. Έχει δικό της δίκαιο. Έχει τον Κωδικοποιημένο νόμο του 2180/1920 και τα ΑΚ 62 επ.

To ατομικό δικαίωμα της οικονομικής και εμπορικής ελευθερίας περιέχεται στο Σύνταγμα και δίνει δυνατότητα σύστασης εμπορικών εταιριών.Υπάρχει και το δικαίωμα συνέρχεστε και συνεταιρίζεστε που παρέχει το δικαίωμα της ίδρυσης μη κερδοσκοπικών ενώσεων.Οι κερδοσκοπικές εταιρίες έχουν δύο βασικά χαρακτηριστικά:

- αυτοδιάθεση- αυτοδιοίκηση

Η άσκηση οικονομικής ελευθερίας γίνεται στα πλαίσια που ορίζει ο νόμος. Υπάρχει η αρχή του κλειστού αριθμού των εμπορικών εταιριών. Πέραν από τους νόμους, εμείς δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε δικούς μας τύπους εταιριών, παίρνοντας χαρακτηριστικά που μας βολεύουν από τους άλλους τύπους εταιριών.

Σε πολυπρόσωπη Ο.Ε. οι εταίροι μπορούν να αποφασίσουν ότι θα υπάρχει συνέλευση και για τον τρόπο λήψης αποφάσεων.Τα παραπάνω δεν απαγορεύονται από τους νόμους. Είναι κανόνες ενδοτικού δικαίου.

Οι εταίροι όμως δεν μπορούν να πουν και να αποφασίσουν ότι οι μέτοχοι θα έχουν προσωπική ευθύνη. Αυτό απαγορεύεται από ρυθμίσεις αναγκαστικού δικαίου.

Το κράτος δεν παρεμβαίνει στην λειτουργία και διαχείριση των νομικών προσώπων. Έκτακτες παρεμβάσεις του κράτους δεν είναι επιτρεπτές. Τακτικές παρεμβάσεις στα πλαίσια του νόμου είναι επιτρεπτές.

Εξαίρεση:Επιφύλαξη λήψης μέτρων για λόγους δημοσίου συμφέροντος Π.χ. μετά την χούντα, υπήρξε κρατικοποίηση ορισμένων εταιριών. Αποτελούσε σοβαρή προσβολή ιδιωτικών μετοχικών δικαιωμάτων.Η οικονομική ανάπτυξη της χώρας συνδέεται με τις κρατικές παρεμβάσεις εφόσον υπάρχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος.

Όσον αφορά το δίκαιο το εθνικό των κρατών των εμπορικών εταιριών σε ορισμένα ζητήματα όπως είναι η δημοσιότητα είναι παράλληλη με τα διεθνές δίκαια.

6

Page 7: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Τα νομικά πρόσωπα με εμπορικό / οικονομικό σκοπό έχουν δικαίωμα να αποφασίζουν μόνες τους για τα ζητήματα τους.Π.χ. αύξηση μετοχικού κεφαλαίου

Κανονιστική οδηγία: Ρυθμίστηκε το παραπάνω ζήτημα

Ν 2008 -> Επίσχεση ρευστότητας του τραπεζικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος

Οι τράπεζες είναι αλληλένδετες μεταξύ τους. Προβλήματα σε μια μόνο τράπεζα θα έχουν αποτελέσματα και στις άλλες τράπεζες. Προέβλεπε ο παραπάνω νόμος επιτρόπους στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών.

Αρχή της αναλογικότητας - > άρθρο 25 του ΣυντάγματοςΛειτουργεί ως περιορισμό των περιορισμών των Συνταγματικών δικαιωμάτων.

Συνθ. ΕΚ = Δυνατότητα ψήφισης ειδικών νομοθεσιών για εναρμόνιση εθνικών εταιρικών δικαίων από τον κοινοτικό νομοθέτη. Αυτό δεν ισχύει για τις προσωπικές μόνο επιχειρήσεις.

Ε.Ο.Ο.Σ Προσωπική εταιρία, ειδικού χαρακτήρα, είναι συνεταιρισμός επιχειρηματικών για προώθηση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Δεν είναι εμπορική εταιρία. Προβλέπεται με κανονισμό της κοινότητας.

Ltd -> Limited -> ΛτΔΈτσι ονομάζονται στο διεθνές δίκαιο τα ΕΠΕ.

ΕΠΕ:Δεν υπάρχει υποχρεωτικά ο θεσμός του κεφαλαίου.

Άρθρο 10 του Εμπορικού Νόμου -> Η ικανότητα του νομικού προσώπου ρυθμίζεται από την έδρα του προσώπου αυτού.

Σύμβαση Ρώμης: Εφαρμοστέο δίκαιο στις συμβατικές ενοχές.

Καταστατική έδρα:Έδρα που αναφέρεται στο καταστατικό της εταιρίας ως έδρα.Πραγματική έδρα:Κρίσιμη έδρα είναι η πραγματική έδρα μιας εταιρίας. Περιοχή στην οποία σε μόνιμη βάση μια εταιρία ασκεί τις εμπορικές τις δραστηριότητες.Εκεί λαμβάνονται οι κρίσιμες αποφάσεις για την εταιρία.

Συνήθως μπορεί να υπάρξει διαφορά πραγματικής και καταστατικής έδρας.

7

Page 8: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Για αυτό συνήθως υπάρχουν προβλήματα ανικανότητας, αγωγής, διαδίκου κτλπ και έτσι συνήθως απορρίπτονται οι αγωγές.Τα Ελληνικά δικαστήρια όμως αποδέχονται ότι υπάρχει ζήτημα ερμηνείας του νόμου και άσκησαν προδικαστική παραπομπή στο ΔΕΚ. Το ΔΕΚ είπε ότι η θεωρία της πραγματικής έδρας είναι ασυμβίβαστη προς την ελευθερία εγκαταστάσεως της Συνθ. ΕΚ διότι οδηγεί στον περιορισμό της ελευθερίας εγκατάστασης.Το νομικό πρόσωπο που υπόθηκε στο Βρετανικό δίκαιο ( που είναι διαφορετική νομοθεσία) αναγνωρίζεται και στα υπόλοιπα κράτη ότι είναι νόμιμο νομικό πρόσωπο.

Incorporation theory: όλες οι εταιρίες επιλέγουν το ελαφρύτερο δίκαιο.

Ναυτιλιακές εταιρίες: υπάρχει μόνο μια εξαίρεση από την πρακτική επιλογής διαφορετικών χωρών ως έδρα. Η εξαίρεση αυτή είναι ότι ισχύει η αρχή της καταστατικής έδρας. Με αυτόν τον τρόπο υπάρχει ασφάλεια εργαζομένων και εργοδοτών. Ναι μεν η εταιρία είναι στην Ελλάδα, αλλά εφαρμόζεται το δίκαιο των άλλων χωρών που η εταιρία έχει την έδρα αυτής της χώρας.

Οι νομικές εταιρίες πάντα έχουν νομική προσωπικότητα.

Ο.Ε. -> ΑΚ 751 -> Οι υποχρεώσεις βαρύνουν όλους τους εταίρους ανάλογα με τις μετοχές τους.

Αφανής εταιρία: Προσωπική εταιρία στις σχέσεις μεταξύ εταίρων είναι κανονική εμπορική εταιρία. Προς τα έξω όμως φαίνεται ότι υπάρχει 1 εταίρος και συναλλάσσεται προς λογαριασμό του προς τα έξω δηλαδή φαίνεται σαν ατομική επιχείρηση.

Υπάρχουν εσωτερικές και εξωτερικές εταιρίες.

Εταιρίες με ή χωρίς νομική προσωπικότητα.

Νομική προσωπικότητα: Η αστική εταιρία δεν έχει νομική προσωπικότητα. Δεν έχουν όλες οι εταιρίες νομική προσωπικότητα. Οι Ο.Ε. και οι κεφαλαιουχικές εταιρίες έχουν νομική προσωπικότητα. Η εταιρία δεν ταυτίζεται και ούτε ισοδυναμεί με την νομική προσωπικότητα.Είναι ιδιαίτερη έννομη συνέπεια που απονέμεται από το δίκαιο για δίκαιοτεχνικούς λόγους.

Νομικό πρόσωπο: δεν είναι φυσικό πρόσωπο, είναι τεχνητό κατασκεύασμα, θεωρείται πλάσμα δικαίου. Επίσης κάποιοι νομίζουν ότι είναι πραγματικό πρόσωπο γιατί είπαν ότι μια ένωση ανθρώπων δεν μπορεί να αναγνωρίζεται ως πλάσμα δικαίου.

8

Page 9: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Είναι μια έννομη συνέπεια την οποία ο νομοθέτης της απονέμει με βάση τις δικές του εκτιμήσεις, όταν συντρέχουν κάποιες προϋποθέσεις τις οποίες ο ίδιος τους απαριθμεί. Καθορίζεται η ένταση και το περιεχόμενο της νομικής προσωπικότητας.

Το νομικό πρόσωπο ξεχωρίζεται από τα μέλη της εταιρίας. Υπάρχει η αρχή του χωρισμού. Κάθε πρόσωπο φυσικό ή νομικό έχει δικαιοπρακτική ικανότητα , υποχρεώσεις και δικαιώματα. Υπάρχει εξ αδιαιρέτου κατανομή της εταιρικής περιουσίας στους εταίρους.

Σε περίπτωση Ο.Ε. σχηματίζεται αυτοτελής περιουσιακή σφαίρα. Με αυτήν την αρχή το νομικό πρόσωπο αποκτάει την δική του περιουσία.

Ικανότητα δικαίου:Ικανότητα του νομικού προσώπου να αποκτά δικαιώματα και υποχρεώσεις. Αλλά υπάρχουν περιορισμοί.Π.χ. δικαίωμα σύναψης γάμου.

Τα νομικά πρόσωπα μπορεί να είναι και ενάγοντες/ εναγόμενοι στα δικαστήρια. Έχει επίσης ικανότητα βουλήσεως και ενέργειας.Τα νομικά πρόσωπα δεν έχουν δικές τους επιθυμίες και βουλήσεις. Απαιτείται να μην υπάρχουν φυσικά πρόσωπα που δικαιοπρακτούν για λογαριασμό του νομικού προσώπου.Υπάρχει επίσης ο θεσμός της αντιπροσώπευσης ως εναλλακτική λύση. Με αυτήν μπορούν τα νομικά πρόσωπα να εκπροσωπηθούν από τα φυσικά πρόσωπα που την διοικούν. Για τα φυσικά πρόσωπα υπάρχει περισσότερη ασφάλεια όταν εκπροσωπούν τα νομικά πρόσωπα που διοικούν.

Οργανική θεωρία:Δεν είναι απλά αντιπρόσωπος, αλλά σάρκα επί σάρκα στην εταιρία.

Οι δικαιοπραξίες και οι αδικοπραξίες σύμφωνα με το ΑΚ 922 και το άρθρο 71 του Εμπορικού Νόμου καταλογίζονται στα νομικά πρόσωπα αλλά και στα φυσικά πρόσωπα. Υπάρχει ασφάλεια και εναντίον των φυσικών και των νομικών προσώπων. Ότι γνωρίζει ο εκπρόσωπος θεωρείται γνώση του νομικού προσώπου.Επίσης τα νομικά πρόσωπα έχουν την πτωχευτική ιδιότητα.Η νομική προσωπικότητα έχει εντάσεις και διαβαθμίσεις.Υπάρχει παράλληλη ευθύνη και φυσικών προσώπων. Η έλλειψη προσωπικής ευθύνης των εταίρων στην Α.Ε. είναι κίνητρο για ανάληψη πιο ριξοκινδύνευτων ενεργειών και ανάπτυξη της οικονομίας.Η νομική προσωπικότητα είναι πολύ σημαντική.Νομική προσωπικότητα έχουν οι Α.Ε. / Ο.Ε. / Ε.Ε.

9

Page 10: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Νομική προσωπικότητα δεν έχουν οι αφανείς εταιρίες, η αστική εταιρία και οι συναιτερισμοί.

Εμπορικότητα εταιριών:Υπάρχουν 2 συστήματα

- Τυπικό σύστημα: εκ του νόμου απόκτηση εμπορικής ιδιότητας. Είναι τα Α.Ε. / ΕΠΕ / ναυτικές εταιρίες και συναιτερισμοί.

- Ουσιαστικό σύστημα: Απαιτείται άσκηση εμπορικών δραστηριοτήτων κατά σύνηθες επάγγελμα.

Α.Ε. = κεφαλαιουχική εταιρία, με νομική προσωπικότητα, ευθύνεται για τις αδικοπραξίες, είναι εκ του νόμου εμπορική ακόμη και αν προβλέπεται διαφορετικά στο καταστατικό. Πηγάζει από το άρθρο 1, παρ. ½ του Κωδικοποιημένου Νόμου 2190/ 20.

Ο.Ε. = συστημένη μεταξύ ενός ή περισσότερων, με εμπορικό σκοπό που πρέπει να ασκείται στην πραγματικότητα. Αν δεν υπάρχει εμπορική δραστηριότητα τότε έχουμε αστική εταιρία. Πηγάζει από το άρθρο 19 του Εμπορικού Νόμου. Υπάρχει εταιρική επωνυμία. Θεμελιώδης εταιρικός τύπος. Μόνο ένα πρόσωπο δεν μπορεί να συστήσει Ο.Ε.. Δεν αρκεί μόνο ο εμπορικός σκοπός αλλά αυτός ο σκοπός πρέπει πράγματι να ασκείται. Έχει επωνυμία. Η επωνυμία σχηματίζεται από τα ονόματα των συναιτέρων. Οι διατάξεις αυτές είναι διατάξεις αναγκαστικού δικαίου. Απαραίτητη είναι η αναφορά των ονοματεπωνύμων. Αν υπάρχουν πολλοί εταίροι προστίθεται το & ΣΙΑ Ο.Ε. ή Αφοί Μιοί όταν πρόκειται για αδέρφια.

Άλλα στοιχεία δεν μπορούν να σχηματίζουν την επωνυμία. Η επωνυμία τροποποιείται για να αποδεχθεί το όνομα του καινούργιου εταίρου. Πρέπει πάντα να υπάρχουν τα πραγματικά ονόματα. Αυτό ορίζεται από την αρχή της αλήθειας και γίνεται για λόγους της διάρκειας. Προσφέρει αξιοπιστία, εμπιστοσύνη, κύρος κτλπ.

Για ίδρυση Ο.Ε. απαιτούνται:- κατάρτιση εγγράφου (έγγραφη)- δημοσιότητα του εγγράφου (δημοσιότητα σε ειδικά βιβλία,

στα πρωτοδικεία της έδρας).

Αν παραλείψουν οι εταίροι να καταρτίσουν έγγραφο ή να δημοσιεύσουν παρόλο αυτό υπάρχει η Ο.Ε., είναι νόμιμη και λειτουργεί νόμιμα. Δεν επιφέρει την διαγραφή της εταιρίας από τον νομικό βίο. Προσφέρει minimum προστασία συναλλαγών από άτυπες συναλλαγές.Μπορεί να υπάρξει αναγκαστική εκτέλεση κατά των ομόρρυθμων εταίρων. Υπάρχει αυξημένη προστασία των τρίτων. Πηγάζει από το άρθρο 22 του Εμπορικού Νόμου.

10

Page 11: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Ευθύνη ομόρρυθμων εταίρων:Προσωπική εις ολόκληρωνΠερισσότερα πρόσωπα ευθύνονται για το ίδιο ποσό, εις ολόκληρων. Καταβάλλουν δηλαδή ολόκληρο το ποσό στον δανειστή. Παρέχει αυξημένο τρόπο εξασφάλισης των τρίτων.

Όλοι οι εταίροι της αστικής εταιρίας ευθύνονται κατά τρίτου αναλόγως. Πρέπει στην αστική εταιρία να συνυπογράφουν όλοι οι εταίροι.

Ο.Ε. = ο κάθε εταίρος μπορεί να υπογράφει για λογαριασμό της εταιρίας χωρίς των γνώμη των άλλων.

Αστική εταιρία: δεν μπορεί να ασκήσει εμπορική δραστηριότητα. Μπορεί να έχει οποιαδήποτε σκοπό, ακόμη και ιδεολογικό σκοπό. Μπορεί να αποκτήσει νομική προσωπικότητα, αλλά πρέπει να έχει οικονομικό σκοπό. Ο οικονομικός σκοπός, μπορεί να μην είναι εμπορικός σκοπός.Π.χ. εταιρίες ραδιοταξί.Δεν έχει εμπορικό σκοπό, απλώς διευκολύνει τους ταξιτζήδες.Δεν έχει πάντοτε νομική προσωπικότητα σε αντίθεση με την Ο.Ε. που έχει πάντα νομική προσωπικότητα.

Εταίροι της αστικής εταιρίας:Ευθύνη για χρέη της εταιρίας απέναντι σε τρίτους. Υπάρχει σύμμετρη ευθύνη ή κατά το είδος και λόγο της εταιρικής μερίδας του καθενός. Στην Ο.Ε. σε αντίθεση με την αστική εταιρία οι εταίροι έχουν σύμφωνα με το άρθρο του ΕμπΝ έχουν εις ολοκλήρων (αλληλέγγυα) ευθύνη.

Θεσμοί στις οποίες στηρίζεται η εις ολόκληρων ευθύνη:- Θεσμός απόκτησης εμπορικής ιδιότητας- Θεσμός της πτώχευσης (συμπτώχευση εταιρίας Ο.Ε. και

εταίρων) - Αρχή της ατομικής διαχείρισης της εταιρίας. Δικαιούνται και

υποχρεούνται δηλαδή οι εταίροι προσωπικά για λογαριασμό της εταιρίας απέναντι σε τρίτους.

Εκπροσώπηση:Συνάπτω συμβάσεις με τρίτους που δεσμεύουν την νομική προσωπικότητα της εταιρίας. Ως φυσικό πρόσωπο δηλαδή υπογράφω συμφωνίες που δεσμεύουν την νομική προσωπικότητα της εταιρίας της Ο.Ε. Ο καθένας δικαιούται έτσι να δεσμεύει και τους συναιτέρους τους. Δεν χρειάζεται σύμφωνη γνώμη των άλλων εταίρων της Ο.Ε. Θέλει μεγάλη προσοχή η ίδρυση της Ο.Ε. γιατί αν εμπιστευτούμε σε λάθος άτομα και πρόσωπα αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες περιπέτειες.

11

Page 12: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Αλλά όταν υπάρχει διάταξη στο καταστατικό για την αναγκαιότητα συναπόφασης, αυτή εφαρμόζεται και είναι κανόνας ενδοτικού δικαίου κάτι τέτοιο. Αντιτάσσεται και έναντι τρίτων.

Νομιμοποιητικά έγγραφα: καταστατικό κτλπ.

Άρθρο 22 ΕμπΝ : Εις ολόκληρων ευθύνη:- Κανόνας ατομικής διαχείρισης- Οι εταίροι ευθύνονται εις ολόκληρων

Η νομική προσωπικότητα εκπροσωπεί την δικαιοπρακτική ικανότητα ορισμένων προσώπων. Δικαιώματα και υποχρεώσεις της εταιρίας # δικαιώματα και υποχρεώσεις εταίρων

Η Ο.Ε. έχει ικανότητα για δικαιοπραξίες, δηλαδή δικαιοπρακτική ικανότητα. Η ικανότητα αυτή ασκείται μέσω των εκπροσώπων και διαχειριστών. Δεν υπάρχει πλήρης χωρισμός περιουσιών εταιρίας και μελών της για λόγους σκοπιμότητας. Στην Ο.Ε. δεν αρκεί η ευθύνη του νομικού προσώπου αλλά χρειάζεται και η ευθύνη των διαχειριστών.

Α.Ε. = θεσμός μετοχικού κεφαλαίου. Διαχωρισμός εταιρικής περιουσίας από αυτή των μελών. Υπάρχει διασφάλιση για τους διαχειριστές μιας Α.Ε.

Θεσμός μετοχικού κεφαλαίου: Νομικός θεσμός. Επιβάλλει την λογιστική δέσμευση ενός τμήματος της περιουσίας. Η Α.Ε. απαγορεύεται να επιστρέφει στους μετόχους κέρδη αν ο τζίρος δεν είναι μεγαλύτερος από το μετοχικό κεφάλαιο.Π.χ. τζίρος 100.000 ευρώ, ενώ μετοχικό κεφάλαιο 200.000 ευρώ.. Δεν μοιράζονται τα κέρδη. Ισχύει για τα επίσημα κέρδη. Δεν μιλάμε για τη περίπτωση στην οποία κάποιος παράνομα κλέβει χρήματα.Το ποσό του μετοχικού κεφαλαίου είναι το σύνολο των ποσών που βάζουν οι εταίροι για να γίνουν μέλη της εταιρίας.

Αλληλέγγυα ευθύνη:Η ευθύνη είναι προσωπική και απεριόριστη. Ο κάθε ομόρρυθμος εταίρος ευθύνεται με ολόκληρη την δική της περιουσία. Η περιουσία των εταίρων είναι υπέγγυα ολόκληρη για ικανοποίηση εταιρικών χρεών προς τρίτους. Δεν υπάρχει διάκριση σε κινητά και ακίνητα. Ο ίδιος ο πιστωτής διαλέγει κατά ποιου εταίρου θα κινηθεί νομικά.Ο ΑΚ ρυθμίζει την αλληλέγγυα ευθύνη στις διατάξεις για την ενοχή εις ολόκληρων.

Ενοχή εις ολόκληρων:

12

Page 13: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Διάκριση σε διαιρετή και αδιαίρετη παροχή. Αν περισσότερα πρόσωπα οφείλουν διαιρετή παροχή και περισσότερα πρόσωπα έχουν δικαίωμα να πάρουν τα χρήματα αυτά πίσω σε περίπτωση αμφιβολίας ο καθένας οφείλεται εις ολόκληρα ποσά και οι δανειστές κατά εις ολόκληρων να πάρουν τα χρήματα πίσω.

Ενοχή εις ολόκληρων:1. Παθητική : περισσότεροι οφειλέτες και ένας δανειστής2. Ενεργητική : περισσότεροι δανειστές και ένας οφειλέτης

Άρθρο 480

Σε περίπτωση αμφιβολίας η ενοχή δεν είναι εις ολοκλήρων

Αν περισσότεροι οφείλουν διαιρετή παροχή ή αν περισσότεροι έχουν δικαίωμα σε διαιρετή παροχή, σε περίπτωση αμφιβολίας κάθε οφειλέτης έχει την υποχρέωση να καταβάλει και κάθε δανειστής έχει το δικαίωμα να λάβει ίσο μέρος.

Άρθρο 481

Παθητική ενοχή εις ολόκληρον

Οφειλή εις ολόκληρον υπάρχει όταν σε περίπτωση περισσότερων οφειλετών της ίδιας παροχής καθένας απ' αυτούς έχει την υποχρέωση να την καταβάλει ολόκληρη, ο δανειστής όμως έχει το δικαίωμα να την απαιτήσει μόνο μια φορά.

Ο δανειστής έχει δικαίωμα να απαιτήσει μόνο μια φορά το ποσό που πρέπει να πάρει.Προσοχή… Η ευθύνη δεν είναι διαιρεμένη. Ο καθένας σύμφωνα με τα παραπάνω μπορεί να πληρώσει το σύνολο του ποσού που χρωστάει η εταιρία και οι άλλοι εταίροι να μην πληρώσουν τίποτα.Από την στιγμή που ένας πληρώνει το οφειλόμενο ποσό η υποχρέωση των άλλων αποσβήνεται. Στο τέλος γίνεται εκκαθάριση λογαριασμών μεταξύ των εταίρων και αναγωγή μεταξύ των

13

Page 14: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

εταίρων. Δικαιούται δηλαδή ένας εταίρος να ζητήσει από τους άλλους τα χρήματα που έδωσε.Τα χρέη μπορούν να προέρχονται από οποιαδήποτε πηγή, δηλαδή δικαιοπραξία ή αδικοπραξία.Η ευθύνη ισχύει και έναντι δημοσίου αλλά και έναντι των ιδιωτών. Μπορεί να προέρχονται από πρόστιμα, ασφαλιστικά ποσά ή άλλες έννομες σχέσεις προσώπων.

Συνευθύνονται και οι εταίροι πλάι στο νομικό πρόσωπο. Έχει δικαίωμα να εναγάγει και την εταιρία Ο.Ε. αλλά και τους εταίρους της ο ενάγον.

Η παραπάνω διαδικασία μπορεί να γίνει είτε με ξεχωριστά εξώδικα είτε στο ίδιο εξώδικο μαζί και την εταιρία και τους εταίρους.

ΚΠολΔ 920 Εκτελεστός τίτλος σε βάρος της εταιρίας => αναγκαστική εκτέλεση εις βάρος της εταιρίας και των εταίρων.Με εκτελεστό τίτλο επιβάλλεται κατάσχεση κατά περιουσίας της εταιρίας και των εταίρων όταν υπάρχει τελεσίδικη απόφαση του δικαστηρίου.

Περιεχόμενο της ευθύνης του εταίρου:Ευθύνη: Συνέπεια μη εκπλήρωσης μιας ενοχής/ υποχρέωσης. Είναι συνήθως δυσμενής. Ο εταίρος μπορεί να μην έχει το ίδιο ακριβώς περιεχόμενο ευθύνης με την ευθύνη που έχει η εταιρία. Ο εταίρος έχει δευτερογενείς υποχρέωση για αποζημίωση των τρίτων εφόσον η εταιρία δεν πραγματοποιήσει την κύρια υποχρέωση της. Άλλοι λένε ότι η ευθύνη της εταιρίας είναι η ίδια με αυτήν του εταίρου όσον αφορά το περιεχόμενο.Ο εταίρος αν εναχθεί μπορεί να προβάλλει ενστάσεις για να απαλλαγεί από την ευθύνη που έχει. Μπορούν να προβάλλουν προσωπικές ενστάσεις που αφορούν σχέσεις εταιρίας – εταίρων και τρίτων. Π.χ. προσωπική συμφωνία εξόφλισης χρέους εταίρου και τρίτου.

Προσωπικές ενστάσεις: Μπορεί να προτείνει ένας εταίρος κατά ενός δανειστή αφού αφορά την συμφωνία μεταξύ ενός εταίρου και του δανειστή τρίτου.

Άρθρο 486

Γεγονότα που ενεργούν υποκειμενικά

Άλλα γεγονότα που συνέβησαν σε έναν από τους συνοφειλέτες εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο από τη σχέση, δεν ενεργούν υπέρ ή κατά των λοιπών. Αυτό ισχύει ιδίως για την όχληση, την καταγγελία, την υπερημερία, το πταίσμα, την αδυναμία παροχής

14

Page 15: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

στο πρόσωπο ενός συνοφειλέτη, την παραγραφή, τη διακοπή και την αναστολή της, τη σύγχυση και το δεδικασμένο.

Κάθε εταίρος μπορεί και δικαιούται να προτείνει κατά του τρίτου ενστάσεις που έχει η εταιρία. Αφού δηλαδή δεν μπορεί να αποφύγει την ευθύνη με άλλο τρόπο, προσπαθεί προβάλλοντας ένσταση εταιρίας κατά τρίτου να αποφύγει την ευθύνη. Τέτοιες περιπτώσεις είναι:

- η καταβολή (απόδειξη εκπλήρωσης οφειλής χρέους με πληρωμή εταιρίας έναντι τρίτων)

- δημόσια κατάθεση- ανανέωση- συμψηφισμός (εφόσον υπάρχει ανταπαίτηση κατά του

δανειστή, αίτηση για να καταργηθούν και οι δύο απαιτήσεις οφειλέτη και δανειστή)

- η δόση ή υπόσχεση αντί καταβολής

Τα παραπάνω ισχύουν στην περίπτωση γεγονότων που ενεργούν αντικειμενικά.

Άρθρο 483

Γεγονότα που ενεργούν αντικειμενικά

Η καταβολή που έγινε από ένα συνοφειλέτη απαλλάσσει και τους λοιπούς. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση δόσης ή υπόσχεσης αντί καταβολής, δημόσιας κατάθεσης, ανανέωσης και συμψηφισμού.

Απαίτηση ενός από τους συνοφειλέτες δεν μπορεί να προταθεί σε συμψηφισμό κατά του δανειστή από τους λοιπούς.

Άρθρο 491

Γεγονότα που ενεργούν αντικειμενικά

Η καταβολή, η δόση ή υπόσχεση αντί καταβολής, η δημόσιο κατάθεση, η ανανέωση, ο συμψηφισμός ή η σύγχυση έναντι ενός από τους δανειστές επιφέρει απόσβεση της απαίτησης και ως προς τους λοιπούς. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση άφεσης χρέους από ένα δανειστή, εφόσον η άφεση συνομολογήθηκε με τέτοιο σκοπό.

15

Page 16: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Η υπερημερία ενός από τους δανειστές ενεργεί και κατά των λοιπών.

Πρόταση συμψηφισμού: διαχειριστική πράξη. Πρέπει δηλαδή να είμαστε διαχειριστές της εταιρίας για την πρόταση αυτή. Δεν μπορεί να το κάνει αυτό ο κάθε εταίρος, γιατί έχει την σημασία της κατάργησης ή της πώλησης της εταιρίας και των απαιτήσεων αυτής.

Η εις ολόκληρων ευθύνη είναι θεσμός αναγκαστικού δικαίου. Δεν είναι επιτρεπτές οι συμφωνίες των εταίρων για το ότι σε περίπτωση χρεών δεν ευθύνονται οι εταίροι ή ευθύνονται ισομερώς. Αν το κάνουν αυτό οι εταίροι, η ρήτρα που βάζουν στην συμφωνία δεν έχει ισχύ.

Άρθρο 749

Αν η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων ανατέθηκε σε έναν ή σε μερικούς από τους εταίρους, οι υπόλοιποι αποκλείονται από τη διαχείριση.

Αν η διαχείριση ανατέθηκε σε μερικούς μόνο από τους εταίρους, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του προηγούμενου άρθρου.

Άρθρο 759

Υποχρεώσεις απέναντι σε τρίτους

Οι υποχρεώσεις που γεννήθηκαν απέναντι σε τρίτους από τη διαχείριση ή την αντιπροσώπευση της εταιρίας βαρύνουν όλους τους εταίρους κατά το λόγο της εταιρικής μερίδας του καθενός.

Μερίδιο στα κοινά πράγματα της εταιρίας σε Ο.Ε. δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο στην περίπτωση αστικής εταιρίας. Στις υπόλοιπες εταιρίες τα κοινά πράγματα που αποκτάει η εταιρία ανήκουν σε αυτήν και όχι στους εταίρους. Αυτές που έχουν νομική προσωπικότητα δεν έχουν το θεσμό των κοινών πραγμάτων. Δεν υπάρχει θεσμός συγκυριότητας των πραγμάτων από τους εταίρους. Τα πράγματα ανήκουν στην εταιρία μόνο και μόνο. Οι εταίροι έχουν οικονομική συμμετοχή (έμμεση συμμετοχή) στα πράγματα της εταιρίας. Δεν έχουν νομική συμμετοχή στα πράγματα της εταιρίας.

16

Page 17: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Αρχή / Λήξη της εις ολόκληρων ευθύνης:Αρχίζει μόλις κάποιος αποκτήσει την ιδιότητα εταίρου και η εταιρία όταν αποκτήσει την νομική προσωπικότητα. Ο εταίρος που εισέρχονται στην εταιρία δεν ευθύνεται για τα παλαιότερα χρέη της εταιρίας, ευθύνεται για τα επόμενα. Όταν εξέλθει νομότυπα ένας εταίρος από την εταιρία δεν φταίει για τα χρέη που θα γεννηθούν μετά από αυτήν την αποχώρηση του. Η ευθύνη δεν παύει να υπάρχει για τα χρέη που υπήρχαν πριν από την αποχώρηση ενός εταίρου από την εταιρία. Συνεχίζει να ευθύνεται ο εταίρος όχι επ’ αορίστων σύμφωνα με το ΕμπΝ 64 αλλά συνεχίζει να υπάρχει μόνο για 5 έτη μετά την αποχώρηση αυτή από την εταιρία. Μόνον οι εταίροι επωφελούνται από την 5ετή παραγραφή χρεών εφόσον ισχύει η 2η περίπτωση που είπαμε παραπάνω. Για την νομική προσωπικότητα της εταιρίας για την απόσβεση των χρεών υπάρχει η 20ετής γενική παραγραφή αυτών.

Άρθρο 261

Έγερση αγωγής

Την παραγραφή διακόπτει η έγερση της αγωγής. Η παραγραφή που διακόπηκε με τον τρόπο αυτό αρχίζει και πάλι από την τελευταία διαδικαστική πράξη των διαδίκων ή του δικαστηρίου.

Άρθρο 64 ΕμπΝ:Λύση της εταιρίας: Μετά την λύση της εταιρίας ακολουθεί η εκκαθάριση. Οι ίδιες διατάξεις ισχύουν και εδώ. Υπάρχει 5ετής παραγραφή. Αυτό απαιτεί προηγούμενη δημοσίευση της λύσης. Αν παραληφθεί η δημοσίευση δεν ξεκινάει η προθεσμία της 5ετής παραγραφή.

Εις ολόκληρων ευθύνη: Αφορά μόνο τις εξωτερικές σχέσεις της εταιρίας με τρίτους δανειστές. Αφορά το ζήτημα της ικανοποίησης των απαιτήσεων των δανειστών. Υπάρχει πάντοτε έναντι τρίτων είτε υπάρχουν ζημίες είτε κέρδη.

#

1) Συμμετοχή στις ζημίες: Κατανομή δυσμενούς αποτελέσματος στις εσωτερικές σχέσεις της εταιρίας. Μοιράζονται συνήθως κατά ίσα μέρη.

2) Θεσμός συμπληρωματικών εισφορών: Όταν η εταιρία ξεμείνει από χρήματα. Διαφέρει από τα αρχικά μετοχικά κεφάλαια- εισφορές. Είναι η περίπτωση στην οποία η περιουσία της εταιρίας δεν αρκεί για άσκηση εμπορικών δραστηριοτήτων. Αν οι εταίροι δεν συμφωνήσουν όλοι δεν έχουν υποχρέωση να πληρώσουν και άλλες εισφορές αν

17

Page 18: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

μειώθηκε το κεφάλαιο της εταιρίας εξαιτίας ζημιών. Δεν έχουν την υποχρέωση αυτή, αν δεν υπάρχει αντίθετη ρήτρα στο καταστατικό. Δεν χρειάζεται δηλαδή ένας εταίρος να πληρώσει και άλλες εισφορές στην εταιρία όταν αυτή δεν έχει δικά της χρήματα για να συνεχίσει τις εμπορικές τις δραστηριότητες. Όσο η εταιρία δεν έχει λυθεί παραγωγικά συνεχίζει τις εμπορικές της δραστηριότητες. Δηλαδή οι εταίροι υποχρεούνται σε εισφορές όταν μόνο πάει η εταιρία να διαλυθεί. Υπάρχει παραγωγικό στάδιο και στάδιο εκκαθάρισης. Αν τα εταιρικά πράγματα μετά την λύση της εταιρίας δεν αρκούν για την ξεκαθάριση τότε υποχρεούνται σε συμπληρωματικές εισφορές οι εταίροι.

Ευθύνη έναντι τρίτων:Αστική εταιρία ΑΚ 759 | Ο.Ε. ΕμπΝ 22

Συμμετοχή στις ζημίες:Αστική εταιρία ΑΚ 763 – 764 | Ο.Ε. ΑΚ 763 – 764

Συμπληρωματικές εισφορές: ΑΚ 745- 783 | Ο.Ε. ΑΚ 745- 783

Άρθρο 759

Υποχρεώσεις απέναντι σε τρίτους

Οι υποχρεώσεις που γεννήθηκαν απέναντι σε τρίτους από τη διαχείριση ή την αντιπροσώπευση της εταιρίας βαρύνουν όλους τους εταίρους κατά το λόγο της εταιρικής μερίδας του καθενός.

Άρθρο 763

Αν δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία, οι εταίροι μετέχουν στα κέρδη και στις ζημίες κατά ίσα μέρη, ανεξάρτητα από την εισφορά τους.

Αν η αναλογία του καθενός ορίστηκε μόνο ως προς τα κέρδη ή μόνο ως προς τις ζημίες, σε περίπτωση αμφιβολίας η αναλογία αυτή ισχύει και για τα δύο.

Άρθρο 764

Η συμφωνία με την οποία κάποιος εταίρος αποκλείεται από τα κέρδη ή απαλλάσσεται από τις ζημίες είναι άκυρη. Την ακυρότητα μπορεί να επικαλεστεί μόνο αυτός.

18

Page 19: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Η συμφωνία με την οποία ο εταίρος που συνεισφέρει μόνο την εργασία του δεν θα συμμετέχει στις ζημίες είναι ισχυρή.

Άρθρο 783

Ανεπάρκεια του ενεργητικού

Αν τα εταιρικά πράγματα δεν αρκούν για την εξόφληση των χρεών και την απόδοση των εισφορών, για ό,τι λείπει ενέχονται οι εταίροι κατά το λόγο της συμμετοχής τους στις ζημίες. Αν δεν είναι δυνατόν να εισπραχθεί από έναν εταίρο το έλλειμμα που του αναλογεί, ενέχονται γι' αυτό κατά την ίδια αναλογία οι λοιποί εταίροι.

Άρθρο 745

Ο εταίρος, αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, δεν έχει υποχρέωση να αυξήσει την εισφορά του, ούτε να τη συμπληρώσει, αν μειώθηκε εξαιτίας ζημιών μετά την πραγματοποίησή της.

Τυπικότητα και Δημοσιότητα:Αστική εταιρία: Δεν χρειάζεται να γίνει κατάρτιση εγγράφου. Αρκεί και η προφορική συμφωνία. Καταρτίζεται έγγραφο μόνο όταν οι εισφορές έχουν αντικείμενο περιουσιακό στοιχείο, η μεταβίβαση της οποίας υπόκειται σε έγγραφο τύπο (π.χ. ακίνητα).

Ο.Ε.: (αλλά ισχύει και για τις υπόλοιπες)Έγγραφος τύπος και σύστημα δημοσιότητας.Άρθρο 39 του ΕμπΝ.Καταρτίζεται πάντα με συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο. Έγγραφος τύπος: βάζει τους εταίρους σε σκέψη για το τι πρόκειται να κάνουν. Αποτελεί βάση για την διαμόρφωση του θεσμού της δημοσιότητας. Καθίσταται έτσι προσιτή μέσω της δημόσιας υπηρεσίας σε τρίτους. Η εξωτερική εμφάνιση της εταιρίας στις συναλλαγές της απαιτεί δημοσιότητα συνήθως για λόγους ασφάλειας δικαίου. Αυτού του είδους η δημοσιότητα ονομάζεται συστατική δημοσιότητα.

Συστατική δημοσιότητα:Α.Ε.:Αποκτάει νομική προσωπικότητα μετά την κατοχύρωση στο μητρώο της Α.Ε. Αυτό αποτελεί παραγωγικό της εταιρίας. Μετά την κατοχύρωση η νομική προσωπικότητα της εταιρία υπάρχει. Αυτό έχει και θεραπευτικά αποτελέσματα που σημαίνει ότι η δημοσιότητα και η κατοχύρωση διορθώνουν τις τυχόν ελλείψεις και ακυρότητες όσον αφορά την ίδρυση της Α.Ε..

Ο.Ε.:

19

Page 20: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Το καταστατικό της Ο.Ε. παραδίδεται σε περίληψη στη γραμματεία του εμποροδικείου της περιφέρειας. Στην πραγματικότητα παραδίδεται το ακριβές φωτοαντίγραφο. Τα εμποροδικεία σήμερα ονομάζονται και έχουν μετατραπεί σε πρωτοδικεία. Πριν από την παραπάνω διαδικασία όμως υπάρχουν τα παρακάτω:

1. Πρέπει το καταστατικό να πάει στο αρμόδιο επιμελητήριο για έλεγχο επωνυμιών και διακριτικών τίτλων. Υπάρχουν διάφορα είδη επιμελητηρίων όπως βιομηχανικά, εμπορικά κτλπ.

2. Παίρνεις το αντίγραφο του καταστατικού από το επιμελητήριο με σφραγίδα και πας στο Δ.Ο.Υ. και καταβάλλεις το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου 1%. Έπειτα βάζει και η Εφορεία σφραγίδα.

Στα πρωτοδικεία υπάρχουν βιβλία εταιριών και ο καθένας μπορεί να διαβάζει ολόκληρο το καταστατικό της εταιρίας. Η περίληψη πρέπει υποχρεωτικά να έχει ορισμένα πράγματα.

Άρθρο 43 του ΕμπΝ: περιέχει υποχρεωτικά στοιχεία της περίληψης:- ονόματα, παρώνυμα, τόποι εταίρων- η επωνυμία δεν είναι υποχρεωτική- διοικητικές και διαχειριστές της επιχείρησης. Άρα κάθε

εταίρος μπορεί να είναι και διαχειριστής. Αν θέλουμε μόνο να αποκλίσουμε κάποιους από την διαχείριση της εταιρίας αναφέρουμε ονομαστικά τους διαχειριστές.

Αν παραληφθεί η δημοσιότητα ή αν υπάρχουν άλλα ελαττώματα κατά την ίδρυση της εταιρίας ( τυπικό / ουσιαστικό ελάττωμα) εφαρμόζονται κανόνες που προβλέπουν τι γίνεται σε τέτοιες περιπτώσεις (απάτη, απειλή και πλάνη).

Άρθρο 184

Ενέργεια ακύρωσης

Η ακυρώσιμη δικαιοπραξία μετά την ακύρωσή της εξομοιώνεται με την εξαρχής άκυρη, με την επιφύλαξη των διατάξεων που αφορούν εμπράγματα δικαιώματα που τρίτος απέκτησε από σύμβαση που ακυρώθηκε.

Ο νόμος εξομοιώνει μια κατάσταση που επήλθε στην πραγματικότητα με μια που δεν επήλθε στην πραγματικότητα.

Οι κοινές συνέπειες για ελαττωματικότητα των δικαιοπραξιών του ΑΚ δεν εφαρμόζονται σε περίπτωση ελαττωματικότητας νομικών προσώπων.

20

Page 21: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Η λειτουργία νομικού προσώπου αποτελεί περιστατικό που μας εξαναγκάζει να ξεφύγουμε από τις συνέπειες της ακυρότητας του ΑΚ.Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες διατάξεις ΕμπΝ για θέματα ελαττωματικότητας εκτός από το άρθρο 42, παρ.3 ΕμπΝ. Μιλάει για τυπικό ελάττωμα έλλειψης δημοσιότητας. Επιφέρει ακύρωση ως προς τους συναιτέρους. Δεν επιφέρει αποτελέσματα κατά των τρίτων. Δεν προβλέπει και δεν ρυθμίζει τα άλλα θέματα ελαττωματικότητας.

Η νομολογία έχει διατυπώσει μια σειρά από θεωρίες για το πώς ξεφεύγουμε από το φαινόμενο της αναδρομικής ακυρότητας και από τις παλιές διατάξεις του ΕμπΝ.

Με βάση την νομολογία, συμπαιρένουμε:1. Παρά την διατύπωση του νόμου ότι οι εταιρίες

αποδεικνύονται δια εγγράφου η ιδρυτική πράξη και το καταστατικό δεν είναι αποδεικτικό έγγραφο, αλλά μόνο συστατικό.Αποδεικτικός τύπος: αλλάζει την δυνατότητα της απόδειξης και όχι το κύρος της δικαιοπραξίας.

2. Θεωρία ελαττωματικής (ανώμαλης) εταιρίας: Εφόσον η Ο.Ε. παρά το ελάττωμα της λειτουργούσε με επαρκή αριθμό συναλλαγών τότε δεν εφαρμόζονται οι γενικές διατάξεις του ΑΚ για ακυρότητα και ακυρωσία δικαιοπραξιών. Η ακυρότητα μετατρέπεται σε λόγω εκκαθάρισης και λύσης της Ο.Ε. Η Ο.Ε. λύνεται με καταγγελία του εταίρου.

Ακόμα και το ελάττωμα της έλλειψης της δημοσιότητας επιφέρει τις ίδιες συνέπειες.

Δικαιώματα και υποχρεώσεις των εταίρων:

Εταιρική συμμετοχή: Έννομη σχέση που συνδέει την εταιρία με τον εταίρο. Ο όρος εταιρική μερίδα δεν κυριολεκτεί. Χρησιμοποιείται σε εταιρίες με νομική προσωπικότητα. Υποδηλώνει την μερίδα κάθε εταίρου σε όλα τα αντικείμενα που ανήκουν στην εταιρία. Όλα τα αντικείμενα που ανήκουν στην εταιρία ανήκουν και στους εταίρους κατά ένα ποσοστό που ονομάζεται ποσοστό επί της εταιρικής μερίδας. Δηλώνει το ποσοστό οικονομικής συμμετοχής του εταίρου στην εταιρία. Στις εταιρίες χωρίς νομική προσωπικότητα έχει αυτό και οικονομική και νομική σημασία. Στις ομόρρυθμες εταιρίες υπάρχει το νομικό πρόσωπο της εταιρίας και ως δορυφόροι υπάρχουν οι εταίροι. Ο όρος αυτός στην Ο.Ε. χρησιμοποιείτε καταχρηστικά.

Εταιρική συμμετοχή (Ο.Ε.):

21

Page 22: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Έννομη σχέση που συνδέει το κάθε εταίρο με την νομική προσωπικότητα της εταιρίας. Είναι ιδιόρρυθμη σχέση συμμετοχικού χαρακτήρα. Από αυτήν απορρέει μια σειρά δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των εταίρων προς την εταιρία.

Περιουσιακά και διοικητικά δικαιώματα:Περιουσιακά δικαιώματα: εκκαθάριση, δικαίωμα στα κέρδη και μερίδιο.Διοικητικά δικαιώματα: διαχείριση, δικαίωμα ψήφου, δικαίωμα ελέγχου.Θεωρούνται ως αδιάσπαστο πόλο..

Δεν επιτρέπεται η διάσπαση αυτών των δικαιωμάτων και ούτε η μεταβίβαση τους σε άλλα τρίτα πρόσωπα. Υπάρχει δηλαδή η αρχή του αδιάσπαστου των εταιρικών αυτών δικαιωμάτων.

Γενικό δικαίωμα η εταιρική συμμετοχή. Διαφέρει από τις επιμέρους απαιτήσεις που απορρέουν από το δικαίωμα αυτό.

Η παραπάνω αρχή είναι κανόνες αναγκαστικού δικαίου. Η μεταβίβαση κερδών και γενικά δικαιωμάτων επιτρέπεται για περισσότερο κέρδος και για συμφέρον της εταιρίας.Άλλο είναι η διάσπαση από όλα τα μελλοντικά κέρδη της εταιρίας και άλλο η διάσπαση από αυτά για τα επόμενα 1-2 χρόνια. Τέτοιες συμφωνίες δεν αντίκεινται στην παραπάνω αρχή εφόσον υπάρχουν κέρδη πάλι στο τέλος.

Άρθρο 760

Αμοιβαίες απαιτήσεις των εταίρων

Οι απαιτήσεις μεταξύ των εταίρων από την εταιρική σύμβαση δεν μεταβιβάζονται.

Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται ως προς τις απαιτήσεις του διαχειριστή εταίρου από τη διαχείριση, εφόσον αυτές μπορούν να απαιτηθούν και πριν από την εκκαθάριση, καθώς επίσης ως προς τις απαιτήσεις που αφορούν την αναλογία στα κέρδη ή το προϊόν της εκκαθάρισης.

Η παραπάνω διάταξη αποτελεί το νομοθετικό έρεισμα της παραπάνω αρχής και της εξαίρεσης του.

Εκχώρηση: μεταβιβαστική πράξη με την οποία κάποια απαίτηση μεταβιβάζεται μεταξύ δύο προσώπων.

Εκχώρηση και διάσπαση δεν επιτρέπεται ούτε από τα διοικητικά δικαιώματα. Υπάρχουν όμως και εδώ εξαιρέσεις:

22

Page 23: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Π.χ. μεταβίβαση δικαιώματος εκπροσώπευσης στο διοικητικό σύλλογο της εταιρίας για 2-3 χρόνια αφού εγώ θα λείπω για αυτό το χρονικό διάστημα.

Δικαιούμαστε να υποθέσουμε επειδή δεν απαγορεύεται ότι η μεταβίβαση αυτή μπορεί να γίνει και σε τρίτο πρόσωπο.

Εταιρική συμμετοχή: -Υποχρέωση για καταβολή της εισφοράς:

Εισφορά: παροχή που καταβάλλει κάποιος όταν εισέρχεται σε μια εταιρία. Δημιουργείται το υλικό υπόβαθρο για την συνέχιση της δραστηριότητας της εταιρίας. Δεν είναι ανάγκη να είναι χρηματικές οι εισφορές. Ακόμα και μια παράλειψη που θα κάνω μπορεί να είναι μορφή εισφοράς.Π.χ. να μην ανταγωνίζομαι με άλλη εταιρία και να γίνω εταίρος αυτής της εταιρίας.Τα παραπάνω όμως δεν ισχύουν σε κεφαλαιουχικές εταιρίες αλλά ισχύουν σε προσωπικές εταιρίες.Εισφορά: ο,τιδήποτε έχει αξία στο εμπόριο

1) πράγματα2) χρήματα3) άυλα αγαθά4) αντικείμενα με αξία στην εμπορική δραστηριότητα (καλό

όνομα)5) προσωπική εργασία6) πνευματική απόδοση (ιδέες)

Αν κάποιος είναι υποχρεωμένος προς παροχή εισφοράς προς την εταιρία και αρνείται να το κάνει, ο δανειστής έχει το δικαίωμα να διαλύσει την σύμβαση. Αυτό συμβαίνει στο ενοχικό δίκαιο. Στις εταιρίες ισχύουν οι κανόνες για την ακυρότητα της εταιρίας. Αλλά σε αυτήν την περίπτωση δεν επέρχεται ακυρότητα της εταιρίας, αλλά έχουμε λύση και εκκαθάριση της εταιρίας.Υπάρχει το δικαίωμα της καταγγελίας δηλαδή για να υπάρξει λύση και εκκαθάριση. Με καταγγελία προσπαθούμε να λύσουμε μια οριστική σύμβαση.

Καταγγελία: ενεργεί μόνο για το μέλλον. Σε περίπτωση μη καταβολής εισφοράς δηλαδή υπάρχει μόνο το δικαίωμα της καταγγελίας.

Άρθρο 744

Ως προς τον κίνδυνο της εισφοράς και την ευθύνη για ελαττώματά της εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για την μίσθωση, αν η

23

Page 24: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

εισφορά συνίσταται στη χρήση πράγματος ή σε εργασία, και οι διατάξεις για την πώληση, αν η εισφορά συνίσταται στην κυριότητα του πράγματος.

Η εισφορά γίνεται με πολλούς τρόπους. Στερούμε την κυριότητα κάποιου πράγματος , η κυριότητα του οποίου πράγματος περνάει στην εταιρία.

Εισφορά μπορεί να είναι και η απλή υπαναχώρηση απλής χρήσης ενός πράγματος στην εταιρία. Αυτό ονομάζεται εισφορά κατά χρήση.Το καταστατικό για την ίδρυση της εταιρίας υπογράφουν και αυτοί που κατέβαλαν εισφορά και αυτοί που δεν την έκαναν. Υπάρχουν μέτρα που λαμβάνονται για αυτούς που ανήκουν στην 2η κατηγορία όπως καταγγελία, αποκλεισμός και υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης αυτουνού που δεν κατέλαβε την εισφορά κατά την ίδρυση της εταιρίας.

Ο σκοπός της εταιρίας είναι ουσιώδης σκοπός όλων των εταίρων. Ο άνθρωπος (φυσικό πρόσωπο) δεν χρειάζεται να έχει σκοπό.Η εταιρία συστήνεται νομικά για επιδίωξη ορισμένου οικονομικού σκοπού. Ο σκοπός αναφέρεται στο καταστατικό αν δεν υπάρχει ο σκοπός η εταίρα είναι ελαττωματική αλλά παρόλο αυτό υπάρχει.

Afectio societatis: διαφοροποιεί την σύμβαση της εταιρίας από τις άλλες συμβάσεις, σχετίζεται με το ουσιώδες σκοπό της εταιρίας (π.χ. κέρδη)Π.χ. επιχειρηματίας – εργάτης – δεν έχουν κοινό σκοπό / ενώ εταίρος επιχείρησης – εταίρος επιχείρησης έχουν κοινό σκοπό.

Για να ιδρυθεί μια εταιρία χρειάζεται κοινός σκοπός για την επίτευξη του οποίου εργάζονται όλοι. Η διάκριση πάντως είναι δύσκολη.

Υποχρέωση επιδίωξης κοινού σκοπού:Ευρύτατο περιεχόμενο. Υπερκείμενη έννοια. Περιλαμβάνει υπερκείμενες υποχρεώσεις όπως:

- η υποχρέωση πίστης του εταίρου- η υποχρέωση συμμετοχής στην διαχείριση- η υποχρέωση συμμετοχής στην λήψη αποφάσεων

Υποχρέωση διαχείρισης # Υποχρέωση συμμετοχής στην λήψη αποφάσεων

Υποχρέωση διαχείριση: αρμόδιο όργανο για την διαχείριση είναι ο διοικητικός σύλλογος.Υποχρέωση συμμετοχής στην λήψη αποφάσεων: αρμόδιο όργανο για λήψη αποφάσεων είναι η Γενική Συνέλευση.

24

Page 25: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Ο κάθε εταίρος πρέπει να συμμετέχει στην διαχείριση. Να ασκεί το ρόλο του διαχειριστή ενεργά, να συνάπτει συμβάσεις και να παίρνει τα χρήματα που οφείλονται στην εταιρία του.

Αρνητική όψη: έχει υποχρέωση να παραλείπει το καθετί που θέτει σε κίνδυνο την επίτευξη του εταιρικού σκοπού (Υποχρέωση πίστης).

Άρθρο 747

Ο εταίρος δεν δικαιούται να ενεργεί για δικό του ή ξένο λογαριασμό πράξεις αντίθετες με τα συμφέροντα της εταιρίας.

Σύγκρουση συμφερόντων εταιρίας και εταίρων:Οι εταίροι εκτός από τα εταιρικά έχουν και προσωπικά συμφέροντα. Αυτά συνήθως συγκρούονται με τα εταιρικά συμφέροντα.Π.χ. φιλέτο ακίνητο – προσωπικό συμφέρον η προσωπική αγορά – βλάπτει αυτό την εταιρία της αγοράς ακινήτων.Υπάρχει δηλαδή ικανοποίηση προσωπικού συμφέροντος και όχι του εταιρικού.

Θεωρία επιχειρηματικών ευκαιριών: πρέπει οι διαχειριστές της εταιρίας να σκέφτονται το εταιρικό συμφέρον και να την ικανοποιούν στις ευκαιρίες που παρουσιάζονται και όχι το προσωπικό τους συμφέρον.

Υποχρέωση πίστης:- θετική όψη: εταιρικό συμφέρον πάντα- αρνητική όψη: δεν πρέπει να ανταγωνίζομαι την

εταιρία μου

Δικαίωμα στα κέρδη:Είναι ουσιώδες δικαίωμα. Η κερδοφορία είναι ουσιώδες δικαίωμα κάθε εμπορικής εταιρίας.

Άρθρο 763

Αν δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία, οι εταίροι μετέχουν στα κέρδη και στις ζημίες κατά ίσα μέρη, ανεξάρτητα από την εισφορά τους.

Αν η αναλογία του καθενός ορίστηκε μόνο ως προς τα κέρδη ή μόνο ως προς τις ζημίες, σε περίπτωση αμφιβολίας η αναλογία αυτή ισχύει και για τα δύο.

25

Page 26: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Αν δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία όλοι οι εταίροι έχουν ίσο μερίδιο στα κέρδη και στις ζημίες. Αυτή είναι ενδοτικού δικαίου διάταξη που επιδέχεται τροποποίηση.Δεν υπάρχει σύσταση εμπορικής εταιρίας με τον όρο της σύμβασης ότι δεν θα υπάρχουν κέρδη για έναν συγκεκριμένο εταίρο. Είναι άκυρος αυτός ο όρος αλλά η εταιρία δεν θεωρείται ελαττωματική.

Δεν μπορεί δηλαδή κάποιος να αποκλειστεί από τα κέρδη της εταιρίας.

Λεόντιως ρήτρα: Κάποιος τα παίρνει όλα και οι άλλοι δεν παίρνουν τίποτα. Αυτό φυσικά απαγορεύεται.

Σχετική ακυρότητα: προτείνεται και επικαλείται από αυτόν που έχει έννομο συμφέρον.

Επίσης οι εταίροι έχουν την υποχρέωση από τον νόμο να εκπληρώνουν τις απαιτήσεις της εταιρίας τους προς τους τρίτους.

Δικαίωμα στην λήψη προϊόντος εκκαθάρισης:Αφαιρούνται οφειλές προς τρίτους. Είναι η περιουσία που απομένει μετά την λύση της εταιρίας. Και ακολουθούν ορισμένες διαδικασίες ρευστοποίησης της εταιρικής περιουσίας προς πληρωμή χρεών και επιστροφή των εισφορών και διανομή του ποσού που θα απομείνει σε όλους τους εταίρους. Αν δεν μένει τίποτα δεν παίρνουν τίποτα οι εταίροι. Αν δεν αρκεί το ποσό που απέμενε προς ικανοποίηση τρίτων και ικανοποίηση της εταιρίας καταβάλλονται συμπληρωματικές εισφορές από τους εταίρους.Στην διάρκεια λειτουργίας της εταιρίας δεν υπάρχει υποχρέωση καταβολής συμπληρωματικών εισφορών.

Δικαίωμα ενημέρωσης αυτοπρόσωπης και εξέταση εγγράφων της εταιρίας:

Άρθρο 755

Κάθε εταίρος έχει δικαίωμα να πληροφορείται αυτοπροσώπως για την πορεία των εταιρικών υποθέσεων, να εξετάζει τα βιβλία και τα έγγραφα, καθώς και να καταρτίζει περίληψη της περιουσιακής κατάστασης της εταιρίας. Αντίθετη συμφωνία είναι άκυρη.

Ο διαχειριστής έχει υποχρέωση λογοδοσίας. Ο διαχειριστής έχει υποχρέωση να ανοίξει τα εταιρικά βιβλία και να τα ελέγξει για να διαπιστώσει την ορθότητα τους και να δει αν το ποσό που δίνουν σε αυτόν είναι προϊόν χειραγώγησης ή όχι.

26

Page 27: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Υποχρέωση συμμετοχής στην διαχείριση: (# συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων)Αφορά την επιδίωξη εταιρικού σκοπού. Είναι και δικαίωμα και υποχρέωση όλων των εταίρων ανεξαιρέτως. Αναλαμβάνουν και εκτελούν οι εταίροι πράξεις ή αποφάσεις που συμβάλλουν στην επίτευξη των σκοπών της εταιρίας. Μπορεί να είναι κατάρτιση συμβάσεων ή ακόμα και υλικές πράξεις. Ο σκοπός αυτών με διαφορετική ένταση είναι η πραγματοποίηση εταιρικών σκοπών. Αλλά οι σκοποί της εταιρίας δεν επιτεύχονται μόνο και μόνο με τις πράξεις αυτών. Αυτές διαφέρουν από την συμμετοχή στην διαχείριση και αποτελούν πράξεις συμμετοχής στην λήψη αποφάσεων. Με αυτήν είναι επιφορτισμένοι όλοι οι εταίροι.

Η εξουσία διαχείρισης και λήψης αποφάσεων για τα οργανωτικά θέματα ανήκουν στα ίδια πρόσωπα στις προσωπικές εταιρίες και Ο.Ε. Συμβαίνει το αντίθετο στις Α.Ε. Εκεί υπάρχουν Δ.Σ. και Γ.Σ..

Η ιδιότητα του διαχειριστή απονέμεται μόνο σε εταίρους. Υπάρχει σχέση εμπιστοσύνης – πίστης. Αυτή η σχέση επιβαρύνει και δεσμεύει την περιουσία των εταίρων. Αυτός που γίνεται διαχειριστής της εταιρίας πρέπει να συγκεντρώνει την εμπιστοσύνη όλων.

Ολομέλεια Αρείου Πάγου:Δεν είναι επιτρεπτή ρήτρα με την οποία απονέμεται η ιδιότητα διαχειριστή σε πρόσωπα εκτός εταιρίας. Αν γίνει αυτό έχουμε τις εξής συνέπειες:

- το άτομο αυτό δεν γίνεται διαχειριστής αλλά απλώς εκπρόσωπος της εταιρίας.

- Οι υπόλοιποι εταίροι δεν στερούνται το δικαίωμα της διαχείρισης.

Άρθρο 749

Αν η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων ανατέθηκε σε έναν ή σε μερικούς από τους εταίρους, οι υπόλοιποι αποκλείονται από τη διαχείριση.

Αν η διαχείριση ανατέθηκε σε μερικούς μόνο από τους εταίρους, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του προηγούμενου άρθρου.

Άρθρο 22 του Εμπορικού Νόμου:1. ευθύνη των ομόρρυθμων εταίρων

27

Page 28: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

2. εξουσία διαχείρισης των εταίρων αυτών.

Υπάρχει αλληλέγγυα ευθύνη. Ο κάθε εταίρος έχει εξουσία της διαχείρισης. Υπάρχει αρχή της ατομικής διαχείρισης. Διαχειριστές δηλαδή είναι όλοι οι εταίροι. Ο καθένας μπορεί να ενεργεί και ατομικά χωρίς να ρωτάει τους άλλους εταίρους. Αυτό γίνεται επειδή συνήθως υπάρχουν σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ τους.

Η λήψη αποφάσεων προϋποθέτει την ομοφωνία των εταίρων (π.χ. μετατροπή Ο.Ε. σε Α.Ε. ) ή τουλάχιστον ισχύει ο κανόνας της πλειοψηφίας. Εφόσον αυτό προβλέπετε από το καταστατικό των εταιριών αυτών.

Η ευθύνη είναι κανόνας αναγκαστικού δικαίου.Η εξουσία διαχείρισης είναι κανόνες ενδοτικού δικαίου και επιτρέπονται εξαιρέσεις από αυτό.

Άρθρο 748

Διοίκηση της εταιρίας

Η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων ανήκει, αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, σε όλους μαζί τους εταίρους. Για κάθε πράξη χρειάζεται η συναίνεση όλων των εταίρων.

Αν κατά την εταιρική σύμβαση η απόφαση λαμβάνεται κατά πλειοψηφία, σε περίπτωση αμφιβολίας η πλειοψηφία υπολογίζεται με βάση το συνολικό αριθμό των εταίρων.

Αστικές εταιρίες ( διαφορετικό σύστημα λήψης αποφάσεων)

#

Εμπορικές εταιρίες (ταχύτητα και ευελιξία, εύκολα και γρήγορα από μόνα τους να λαμβάνουν τις αποφάσεις).

Όσοι δεν διορίζονται ως διαχειριστές αποκλείονται να ασκούν τις εξουσίες διαχειριστή. Για να ξέρουν οι τρίτοι ποιοι είναι οι διαχειριστές οι διαχειριστές πρέπει να ορίζονται στο καταστατικό της εταιρίας. Αν αυτό γίνει μεταγενέστερο (απαγόρευση διαχείρισης) πρέπει να γίνει τροποποίηση του καταστατικού και επίσης να δημοσιεύσουμε την τροποποιητική αυτή συμφωνία. Ειδικά αν στην τροποποιητική αυτή συμφωνία περιέχονται ρήτρες που είναι προς το συμφέρον της εταιρίας.Μπορεί να υπάρξει και προσωπική ενημέρωση των τρίτων για το ότι το πρόσωπο που έχει συνάψει μια σύμβαση δεν είναι διαχειριστής.Υπάρχει θέμα καλής ή κακής πίστης. Η εταιρία έχει σε αυτήν την περίπτωση το βάρος της απόδειξης.

28

Page 29: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Στις αστικές εταιρίες δεν ισχύουν τα παραπάνω. Εκτός αν θέλουν αυτοί που την συστήνουν να αποκτήσει αυτή νομική προσωπικότητα και να έχει οικονομικό σκοπό. Δεν γίνονται όμως εμπορικές εταιρίες.

Οι εταίροι μπορούν να αποφασίσουν να οριστούν περισσότεροι διαχειριστές και να αποκλείονται λιγότεροι, την ποσότητα, την ποιότητα και την λήψη αποφάσεων και διαχείρισης.

Άρθρο 750

Αν με την εταιρική σύμβαση η διαχείριση των υποθέσεων ανατέθηκε σε περισσότερους ή σε όλους τους συνεταίρους, με την έννοια ότι μπορεί και ο καθένας να ενεργεί μόνος, καθένας από τους λοιπούς διαχειριστές εταίρους μπορεί αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, να εναντιωθεί στην ενέργεια μιας πράξης πριν από την εκτέλεσή της.

Απέναντι στους τρίτους η εναντίωση ενεργεί μόνο αν αυτοί συναλλάχθηκαν γνωρίζοντας την.

Αν δεν υπάρχει όρος στο καταστατικό όλοι αποτελούν διαχειριστές και δρουν ατομικά για λογαριασμό της εταιρίας.

Εναντίωση διαχειριστών (δικαίωμα):Αν υπάρξει γνωστοποίηση άρνησης διαχειριστή τότε αυτή η σύμβαση που θα υπογραφεί θα είναι άκυρη και δεν θα δεσμεύει την εταιρία. Η γνωστοποίηση φυσικά πρέπει να γίνει πριν την σύμβαση και την συναλλαγή εταιρίας και τρίτων προσώπων. Αν υπάρξει μόνο γνωστοποίηση σε συνδιαχειριστή και όχι στον άλλον τρίτον η σύμβαση δεσμεύει την εταιρία και υπάρχουν άλλες συνέπειες όπως η αποζημίωση. Το δικαίωμα αυτό το έχουν μόνο οι διαχειριστές- εταίροι.

Διαχείριση εν ευρεία έννοια:- διαχείριση εν στενή έννοια (προς τα έσω διαχείριση)- εκπροσώπηση

Υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα άσκησης των παραπάνω.

Άρθρο 756

29

Page 30: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 750 παρ. 2, ο εταίρος εφόσον έχει επιτραπεί σ' αυτόν η διαχείριση με την εταιρική σύμβαση, λογίζεται σε περίπτωση αμφιβολίας πως έχει και την πληρεξουσιότητα να αντιπροσωπεύει τους λοιπούς εταίρους απέναντι στους τρίτους.

Η διαχείριση βασίζεται στην εξουσιοδότηση.

Διαχείριση εν στενή έννοια: Ο διαχειριστής που διενεργεί πράξεις για λογαριασμό της εταιρίας.

Εκπροσώπηση: πράξη διαχειριστή με την οποία η εταιρία αποκτάει νομικές δεσμεύσεις απέναντι σε τρίτους από αυτήν την εκπροσώπηση.

Ο διαχειριστής – εκπρόσωπος παράγει συνήθως αποτελέσματα για λογαριασμό της εταιρίας και όχι για τον εαυτό του.Π.χ. σύμβαση με τράπεζα.

Διαχείριση εν στενή έννοια: προαγωγή εταιρικού σκοπού. Λειτουργούν στο ενδο-εταιρικό πλαίσιο, δεν υπάρχει πράξη συναλλαγής.Π.χ. διανομή των κερδών ή σύνταξη και δημοσίευση του ισολογισμού ή ανακαίνιση του καταστήματος

Όποιος έχει το ένα δικαίωμα ερμηνευτικά έχει και το άλλο.Στην εκπροσώπηση πρέπει να υπάρχει συμβουλή των άλλων εταίρων. Όταν δεν γίνεται αυτό ο διαχειριστής παραβιάζει το καταστατικό και μπορεί να χρωστάει αποζημίωση.

Περιορισμός εξουσίας διαχειριστών:Οι διαχειριστές όμως δεν έχουν γενική εξουσία δέσμευσης της νομικής προσωπικότητας της εταιρίας.

Άρθρο 741

Έννοια

Με τη σύμβαση της εταιρίας δύο ή περισσότεροι έχουν αμοιβαίως υποχρέωση να επιδιώκουν με κοινές εισφορές κοινό σκοπό και ιδίως οικονομικό.

Ο διαχειριστής κατά την κατάρτιση δικαιοπραξιών περιορίζεται από τον εταιρικό σκοπό που αποτελεί την ταυτότητα της εταιρίας. Οι εταίροι είναι υποχρεωμένοι να κινούνται μέσα σε αυτά τα πλαίσια του σκοπού δηλαδή της εταιρίας.

30

Page 31: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Ο σκοπός οριοθετεί την έκταση της εξουσίας των διαχειριστών.Αυτό γίνεται στο δίκαιο των προσωπικών εταιριών.Αν κινηθώ εκτός του εταιρικού σκοπού ως διαχειριστής, η προστασία από το δίκαιο απονέμεται στους υπόλοιπους εταίρους, η πράξη μου δεν δεσμεύει την νομική προσωπικότητα της εταιρίας.Ισχύει δηλαδή το ΑΚ 229 – έλλειψη πληρεξουσιότητας.

Άρθρο 229

Έλλειψη πληρεξουσιότητας

Αν μια σύμβαση συνομολογήθηκε στο όνομα άλλου χωρίς την πληρεξουσιότητά του, το κύρος της εξαρτάται από την έγκριση του αντιπροσωπευόμενου. Ο αντισυμβαλλόμενος έχει το δικαίωμα να ζητήσει να εγκρίνει ρητά ο αντιπροσωπευόμενος τη σύμβαση μέσα σε εύλογη προθεσμία που καθορίζει ο ίδιος.

Οι τρίτοι που συνάπτουν συμβάσεις δεν παίρνουν/ απολαμβάνουν τόσο μεγάλο βαθμό προστασίας από το δίκαιο.Αν όμως η πράξη του διαχειριστή εγκρίνεται από τους εταίρους τότε δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Και διαφορετικός να είναι ο σκοπός του διαχειριστή η εταιρία του δεσμεύεται από τις πράξεις του.

Έχουμε εφαρμογή της θεωρίας ultra vires που ορίζει ότι εκτός του σκοπού δεν μπορείς να κινηθείς.

#Α.Ε. Ισχύει το Prokura αι ισχύει το ακριβώς αντίθετο σε σχέση με την Ο.Ε. Ο διαχειριστής δηλαδή μπορεί να κινηθεί και εκτός του σκοπού της εταιρίας.

Άρα η πράξη του διαχειριστή δεν θεωρείται καταρχήν άκυρη, αλλά εφόσον δεν υπάρχει έγκριση αναδρομική είναι άκυρη.Παύση εξουσίας διαχειριστή:Η διαχειριστική εξουσία παύει με την λύση της εταιρίας.

Άρθρο 776

Διαχείριση μετά τη λύση

Με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 224, αν η εταιρία λύθηκε με άλλον τρόπο και όχι με καταγγελία, η διαχειριστική εξουσία που κατά την εταιρική σύμβαση ανήκει σε κάποιον εταίρο εξακολουθεί να υπάρχει γι' αυτόν εφόσον χωρίς υπαιτιότητά του αγνοεί τη λύση.

31

Page 32: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Άρθρο 777

Εκκαθάριση

Η εταιρία λογίζεται ότι εξακολουθεί και μετά τη λύση της, εφόσον το απαιτούν οι ανάγκες και ο σκοπός της εκκαθάρισης. Από τη λύση παύει η εξουσία των διαχειριστών εταίρων.

Άρθρο 778

Αφού λυθεί η εταιρία η εκκαθάριση, αν δεν συμφωνήθηκε κάτι άλλο, ενεργείται από όλους τους εταίρους μαζί ή από εκκαθαριστή που έχει διοριστεί με ομόφωνη απόφαση όλων. Σε περίπτωση διαφωνίας ο εκκαθαριστής διορίζεται ή αντικαθίσταται από το δικαστήριο με αίτηση ενός από τους εταίρους και η αντικατάσταση γίνεται μόνο για σπουδαίους λόγους.

Δεν υπάρχουν διαχειριστές τότε, αλλά εκκαθαριστές. Είναι όλοι οι εταίροι, πρέπει να ενεργούν όλοι μαζί από κοινού. Δεν υπάρχει παραγωγική λειτουργία και οικονομικός σκοπός της εταιρίας.Υπάρχει καινούργιος σκοπός εκκαθάρισης και ρευστοποίησης της περιουσίας. Δεν επιτρέπεται ο κάθε εταίρος να κινηθεί μόνος του.

Διαχείριση κατά την λειτουργία της εταιρίας και εκκαθάριση (που μπορεί να ανατεθεί και σε τρίτους) κατά την λύση της εταιρίας.

Άρθρο 752

Ανάκληση του διαχειριστή

Η διαχείριση που έχει ανατεθεί με την εταιρική σύμβαση σε έναν ή σε μερικούς από τους εταίρους μπορεί να ανακληθεί μόνο για σπουδαίο λόγο. Η συμφωνία που αποκλείει την ανάκληση για σπουδαίο λόγο είναι άκυρη.

Σπουδαίος λόγος θεωρείται ιδίως η βαριά παράβαση καθηκόντων ή η ανικανότητα για τακτική διαχείριση.

Η ανάκληση γίνεται με ομόφωνη απόφαση όλων των λοιπών εταίρων, εκτός αν υπάρχει αντίθετη συμφωνία.

Η λυθήσα εταιρία συνεχίζει να υπάρχει. Έχει δικαίωμα κυριότητας.Ο θάνατος του νομικού προσώπου δεν ταυτίζεται με την λύση του αλλά μα το στάδιο της εκκαθάρισης του.

Σύσταση ----------- λύση ---------------- περάτωση

32

Page 33: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Με την ολοκλήρωση της διανομής του προϊόντος της εκκαθάρισης επέρχεται η περάτωση και ο θάνατος της εταιρίας.

Καταστατική διαχείριση: όχι εκ του νόμου διαχείριση. Δεν μπορούν οι εταίροι να με ανακαλούν όταν θέλουν. Χρειάζεται σπουδαίος λόγος όπως παραβίαση καθηκόντων και ανικανότητα. Ο νόμος με υποχρεώνει προς διαχείριση. Οι εταίροι αν ανακαλέσουν πρέπει να με ανακαλέσουν.

Παραίτηση του διαχειριστή:Αφορά μόνον την καταστατική διαχείριση. Μπορώ να παραιτηθώ αρκεί να υπάρχει σπουδαίος λόγος.

Η απόφαση για την συγχώνευση εταιριών λαμβάνεται ομόφωνα από όλους τους εταίρους.

Πλειοψηφία: 1. προσώπων (default)2. μερίδων

Ο διαχειριστής δεν μπορεί να παρεμβαίνει στην διαδικασία της απόφασης. Δεν μπορεί να κάνει ηπισέλευση ο διαχειριστής. Αν το κάνει αυτό είναι παράνομο. Στερείται δηλαδή το δικαίωμα ο διαχειριστής της παρέμβασης όταν η απόφαση που θα ληφθεί τον αφορά άμεσα και προσωπικά τον ίδιο.

Η ανάκληση διαχειριστή γίνεται με ομόφωνη απόφαση. Δεν χρειάζεται οι εταίροι να υπογράψουν την απόφαση σε κοινό τόπο και χρόνο. Όλοι οι εταίροι έχουν λόγο. Μπορεί να ονομαστεί η ολότητα των εταίρων συνέλευση των εταίρων.

Μεταβολές στο πρόσωπο των εταίρων:Νόμος: Αυτοί που μπήκαν στην αρχή πρέπει να παραμείνουν μέχρι το τέλος. Το πρόσωπο του εταίρου είναι ουσιώδες στοιχείο και τα πρόσωπα της πρέπει να παραμένουν ίδια. Δεν απαγορεύονται όμως οι μεταβολές. Για μεταβολή όμως χρειάζεται ομοφωνία εταίρων. Υπάρχουν και εξαιρέσεις. Η συναίνεση τους δίνεται συνήθως στο καταστατικό ή κατά την διάρκεια της συζήτησης για την λήψη της απόφασης.

Μορφές μεταβολές:1. Μεταβίβαση εταιρικής συμμετοχής:Κάποιος εταίρος μεταβιβάζει την έννομη σχέση που του συνδέει με την εταιρία σε κάποιον άλλον. Έχει μορφή ειδικής διαδοχής στην εταιρική ιδιότητα. Δεν καταλύεται αλλά ούτε δημιουργείται νέα εταιρική μερίδα. Προϋπόθεση: το καταστατικό να το επιτρέπει ή να υπάρχει συναίνεση των άλλων εταίρων.

33

Page 34: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Ο εταίρος που εισέρχεται έχει ευθύνη και για τα παλιά αλλά και για τα μελλοντικά. Για τα παλιά έχει ευθύνη μόνο για διάστημα 5 ετών. Μετά παραγράφεται η υποχρέωση του αυτή. Αν δεν υπάρχει δημοσίευση ο εισερχόμενος έχει ευθύνη για όλα τα χρέη.

2. Έξοδος από την εταιρία ή ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ:Διάλυση εταιρικής συνεργασίας και σχέσης. Εκκαθάριση είναι αυτό που ακολουθεί. Για να μην γίνει αυτό οι εταίροι μπορούν να περιλαμβάνουν στο καταστατικό ότι έχουν δικαίωμα να αποχωρήσουν από αυτήν. Το καταστατικό προβλέπει και μπορεί να περιορίζει τους όρους της εξόδου.

3. Είσοδος νέου εταίρου: Χωρίς να βγει ένας παλιός εταίρος, εισέρχεται νέος εταίρος στην εταιρία. Ονομάζεται και καταχρηστική πρόσληψη. Προϋπόθεση : σύμβαση του νέου εταίρου με όλους τους άλλους εταίρους. Έχουμε την πρωτογενής σχέση του εταίρου αυτού με τους άλλους. Αποκτάει πλήρη δικαιώματα και υποχρεώσεις. Έχει ευθύνη για τα παλιά πράγματα (Χρέη). Αυτό γίνεται κυρίως λόγω προστασίας τρίτων.Νομολογία: Αν δημοσιευτεί ρήτρα κατά την είσοδο του που λέει ότι ο εισερχόμενος δεν ευθύνεται για τα παλιά χρέη τότε αυτό αντιτάσσεται και έναντι τρίτων. Αυτό έρχεται σε σύγκρουση με το Άρθρο 22 του Εμπορικού Νόμου. Δεν μπορούν έτσι να απαλλαχθούν από τις ευθύνες οι εταίροι, αλλά δυστυχώς αυτό γίνεται.

Στην Ο.Ε. στην τροποποίηση πάντα απαιτείται δημοσίευση.

Αξία συμμετοχής στην εταιρία: εισφορά και κέρδη που αποκτήθηκαν

Μεταβίβαση εταιρικής συμμετοχής: ο μεταβιβάζον εταίρος δεν έχει αξίωση κατά της εταιρίας αλλά κατά του εισερχόμενου που πληρώνει τίμημα.

4. Αποβολή του εταίρου: Η εταιρική συμμετοχή αποτελεί και αντικείμενο κατάσχεσης. Μπορεί ο εταίρος εφόσον συμφωνούν οι υπόλοιποι να αποβληθεί. Δεν λειτουργεί εύκολα στην πράξη. Αυτός δηλαδή τον οποίον

34

Page 35: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

καταγγέλλουν οι άλλοι μπορεί να κινηθεί πρώτα από αυτούς και να τους καταγγείλει με αποτέλεσμα να διαλυθεί η εταιρία.

Λύση της εταιρίας Ο.Ε.:Ο θάνατος νομικού προσώπου δεν θεωρείται λύση του. Αποτελεί η λύση πολύ μεγάλη μεταβολή. Παύει η επιδίωξη εταιρικού σκοπού.Σκοπός της λύσης: εκκαθάριση, ρευστοποίηση, ικανοποίηση χρεών και διανομή των χρημάτων που απομένουν.

Λόγοι της λύσης μιας εταιρίας Ο.Ε.:1. Πάροδος χρόνου διάρκειας:Η εταιρία μπορεί να είναι είτε ορισμένης είτε αόριστης διάρκειας. Η λύση της εταιρίας μπορεί να εξαρτάται και από μελλοντικό αβέβαιο γεγονός που θα συμβεί (αόριστης διάρκειας).Για να αντιτάσσεται η λύση έναντι τρίτων πρέπει να υπάρχει αντίστοιχος όρος στο καταστατικό της εταιρίας. Έτσι αυτοδικαίως η εταιρία λύεται και ξεκινάει η εκκαθάριση.Οι εταίροι μπορούν να σταματήσουν την λύση της εταιρίας, αλλάζοντας τον όρο του καταστατικού που ορίζει την διάρκεια της εταιρίας. Αυτό πρέπει να γίνει πριν την λήξη της προηγούμενης συμφωνίας. Ακόμα μπορούν να ορίζουν επ αορίστων διάρκεια της εταιρίας. Αν δεν προλάβουν να κάνουν την τροποποίηση πριν έχουν δύο δυνατότητες:

Άρθρο 769

Σιωπηρή ανανέωση

Αν η εταιρία που έχει συσταθεί για ορισμένο χρόνο συνεχίζεται σιωπηρά και ύστερα από την πάροδο αυτού του χρόνου, λογίζεται ότι ανανεώθηκε για αόριστο χρόνο.

Ξεχνούν οι εταίροι, αφήνουν να παρέλθει ο χρόνος και η εταιρία ξεκινάει την εκκαθάριση. Από αυτή την συμπεριφορά μπορεί να συναχθεί ότι θέλουν οι εταίροι η εταιρία να συνεχίσει τις δραστηριότητες της. Έχουμε ελάττωμα δημοσίευσης. Οι εταίροι δεν μπορούν να αντιτάξουν έναντι τρίτων εφόσον δεν το δημοσιεύσουν σύντομα.

παραδοχή της λύσης αλλά απόφαση για αναβίωση της εταιρίας.Αναβίωση: τροποποίηση καταστατικού.Έχουμε απόφαση για γυρισμό στο παραγωγικό στάδιο.Πρέπει να μην έχει λυθεί η εταιρία επειδή ο νόμος υποχρεωτικά το ορίζει αυτό.Π.χ. πτώχευσηΣε αυτήν την περίπτωση δεν μπορεί να υπάρξει αναβίωση.Το νέο αυτό συμφωνητικό της αναβίωσης πρέπει οπωσδήποτε να δημοσιευτεί.

35

Page 36: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

2. Λύση της εταιρίας:

Άρθρο 772

Λύση από το σκοπό

Η εταιρία λύνεται αν ο σκοπός της πραγματοποιήθηκε ή έγινε ανέφικτος.

Ανέφικτος σκοπός της εταιρίας ή εφόσον ο σκοπός της έχει πραγματοποιηθεί. Ισχύει στις εμπορικές εταιρίες που έχουν στις εμπορικές εταιρίες που έχουν συγκεκριμένο σκοπό και όχι σε αυτές που επ’ αορίστων ασκούν εμπορικό σκοπό. Υπάρχουν δηλαδή μορφές εταιριών που έχουν ένα σκοπό που θα μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα σε 2 μήνες. Αν γίνει αυτό πρέπει να λυθεί αφού δεν θα υπάρχει νέος σκοπός της εταιρίας.Π.χ. εταιρία εκμετάλλευσης ευρεσιτεχνίας για 5 χρόνια ή εταιρία εκμετάλλευσης μεταλλίων σε συγκεκριμένο τόπο.

3. Θάνατος εταίρου:Με τον θάνατο του οποιουδήποτε εταίρου λύνεται η εταιρία. Είναι σημαντική η παρουσία των εταίρων.

Άρθρο 773

Λύση λόγω θανάτου

Η εταιρία λύνεται με το θάνατο ενός από τους εταίρους. Μπορεί όμως να συμφωνηθεί ότι η εταιρία θα συνεχιστεί είτε μεταξύ των λοιπών εταίρων είτε μεταξύ αυτών και των κληρονόμων εκείνου που πέθανε. Η ανηλικότητα των κληρονόμων δεν παραβλάπτει το κύρος της συμφωνίας.

Εξαιρέσεις:- οι υπόλοιποι μπορούν να συμφωνήσουν να συνεχίσει η εταιρία

με αυτούς που έχουν απομένει. Οι κληρονόμοι έχουν αξίωση στην αξία της εταιρικής συμμετοχής.

- Η εταιρία συνεχίζεται πάλι μεταξύ των υπόλοιπων εταίρων αλλά και των κληρονόμων αυτουνού που πέθανε. Έχουμε καθολική κληρονομική διαδοχή. Ακόμα και οι κληρονόμοι ανήλικοι μπορούν να γίνουν εταίροι της εταιρίας με αυτόν τον τρόπο. Έχουν δικαίωμα ψήφου, συμμετοχής στα κέρδη και στην λήψη αποφάσεων.

36

Page 37: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Ουσιαστικά μπορεί να θεωρηθεί και ως μετάβαση της εταιρικής συμμετοχής. Οι κληρονόμοι δεν καταβάλλουν τίποτα.Π.χ. την αξία της μερίδας που τους αντιστοιχεί. Δεν ταυτίζονται με τον εισερχόμενο. Απλώς διαδέχονται άλλον στην διαχείριση.

4. Δικαστική συμπαράσταση ή πτώχευση:

Άρθρο 775

Λύση με την υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση ή την πτώχευση ενός

Η εταιρία λύνεται με την υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση ή την κήρυξη σε πτώχευση ενός από τους εταίρους, εκτός αν συμφωνήθηκε ότι σ' αυτή την περίπτωση η εταιρία θα συνεχίζεται μεταξύ των λοιπών εταίρων.

Εκτός βέβαια αν έχει συμφωνηθεί διαφορετικά. Με αυτόν τον τρόπο λύεται το Ο.Ε.

Μπορεί να συμφωνηθεί όμως ότι θα συνεχίσει με τους υπόλοιπους εταίρους.

Ο.Ε. / Ε.Ε. πτώχευση -> δεν ακολουθεί η εκκαθάριση αλλά η πτώχευση.

5. Καταγγελία:

Η λύση που προέρχεται από πράξη των ίδιων των εταίρων.

Καταγγελία: Μονομερείς και απευθυντέα δήλωση βούλησης που το δικαιούται κάθε εταίρος να κάνει απευθύνεται στους άλλους εταίρους.

Συνέπεια: επέρχεται η λύση του νομικού προσώπου και η είσοδος στο στάδιο της εκκαθάρισης.

37

Page 38: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Δεν γίνεται όμως πάντοτε αυτό.

Καταγγελία: α) τακτική και β) έκτακτη

Τακτική καταγγελία:

Έχουμε στην Ο.Ε. / Ε.Ε. αορίστου χρόνου. Ελεύθεροι όλοι για καταγγελία εφόσον δεν υπάρχει ζυγισμός ανάμεσα στο συμφέρον της συνεργασίας αυτής ή στη λύση αυτής της συνεργασίας. Χωρίς σπουδαίο λόγο δεν λύνεται. Ακόμα αν λυθεί υπάρχει δικαίωμα αποζημίωσης.

Έκτακτη καταγγελία:

Έχουμε στην Ο.Ε. / Ε.Ε. ορισμένου χρόνου. Pacta sunt servanta. Οι συμφωνίες και οι δεσμεύσεις πρέπει να τηρούνται. Αλλά μπορούν να συμβούν τέτοια πράγματα που καθιστούν αδύνατο την συνεργασία μεταξύ των εταίρων. Ακόμα τότε αν δεν έχει παρέλθει ο χρόνος μπορεί να υπάρξει λύση με καταγγελία εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος φυσικά. Η προϋπόθεση είναι κανόνας αναγκαστικού δικαίου. Περιορισμοί σε αυτό το δικαίωμα της καταγγελίας και του σπουδαίου λόγου αποκλείονται.

Νομολογία: Η έκτακτη καταγγελία επιφέρει την λύση ακόμα και αν δεν συντρέχει σπουδαίος λόγος ή τα περιστατικά που επικαλέστηκαν είναι / ήταν ψευδή.

Ισχύει το παραπάνω παρότι η καταγγελία απαιτεί προϋπόθεση νομιμότητας. Με αυτόν τον τρόπο είναι παράνομη ακόμα και η διάλυση της εταιρίας.

Πλέον με το νέο Εμπορικό Νόμο η καταγγελία καταργείται και έχουμε δικαστική λύση. Χάνεται ο αυτοματισμός της καταγγελίας. Θα χρειάζεται έκδοση τελεσίδικης απόφασης.

Εκκαθάριση:

Μετά την λύση της εταιρίας ακολουθεί η εκκαθάριση αυτής. Η εκκαθάριση αυτή είναι υποχρεωτική για τις προσωπικές εταιρίες. Εξυπηρετεί το συμφέρον των ίδιων των εταίρων. Οι εταίροι δικαιούνται να συμφωνήσουν για την εκκαθάριση της εταιρίας ή ως προς επιλογή μιας άλλης μορφής εταιρίας. Μετά την λύση και εκκαθάριση μπορεί να έχουμε ατομική επιχείρηση στο τέλος. Η προσωπική μετατρέπεται σε ατομική επιχείρηση. Οι τρίτοι δανειστές προστατεύονται κατά αυτουνού που αναλαμβάνει την επιχείρηση και οι εταίροι παίρνουν τα χρήματα που αντιστοιχούν στην εταιρική τους μερίδα.

38

Page 39: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Η προσωπική ευθύνη όλων των εταίρων που φεύγουν από την εταιρία συνεχίζει να υπάρχει για 5 χρόνια από την δημοσίευση της λύσης της εταιρίας.

Η συνέχιση της επιχείρησης με την μετατροπή της σε ατομική επιχείρηση εξυπηρετεί σε ατομική επιχείρηση εξυπηρετεί δημόσιο συμφέρον.

Οι τρίτοι ποτέ δεν βλάπτονται. Οι συμφωνίες αυτές των εταίρων μεταξύ τους είναι απολύτως νόμιμες, αλλά ακόμα και να υπάρχει ρήτρα στο καταστατικό που το ορίζει αυτό. Εάν δεν προβλέπεται αυτό στην εταιρική σύμβαση ισχύει το άρθρο 483 του ΚΠολΔ.

Σκοπός: επιφύλαξη και διατήρηση μιας επιχείρησης.

Μια εμπορική σχέση πρέπει να διατηρείται. Είναι παράγοντας απασχόλησης, κερδοφορίας και ανάπτυξης εθνικής οικονομίας.

Αρκεί αίτηση ενός εταίρου ώστε να μπορέσει ολόκληρη η εταιρία να μείνει σε έναν έταιροι εφόσον οι υπόλοιποι δεν επιθυμούν την συνέχιση της εμπορικής του δραστηριότητας.

Εφαρμόζεται αναλογικά από τις διατάξεις περί της κοινωνίας.

Κοινωνία # εταιρία.

Όμως για λόγους σκοπιμότητας ισχύουν τα παραπάνω που ισχύουν.

Αν ο αιτών είναι ο καταλληλότερος αυτό κρίνεται από το δικαστήριο, όπως και το χρηματικό ποσοστό που θα δοθεί στους εταίρους που θέλουν να αποχωρήσουν ως αποζημίωση από τον αιτούνται. Τα υπόλοιπα δεν εφαρμόζονται στην περίπτωση των κεφαλαιουχικών εταιριών. Η εκκαθάριση εδώ στις κεφαλαιουχικές εταιρίας είναι υποχρεωτική και δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα.

Άρθρο 77 ΕμπΝ -> Από την λύση της εταιρίας παύει η εξουσία των διαχειριστών εταίρων.

Άρθρο 78 ΕμπΝ -> Η εκκαθάριση ενεργείται είτε από όλους μαζί τους εταίρους είτε από ειδικούς εκκαθαριστές εταίρους που έχουν διοριστεί είτε με συναίνεση είτε με από το δικαστήριο.

Άρθρο 22 ΕμπΝ -> Ο κάθε εταίρος μπορεί να ενεργήσει μόνος του για τα πράγματα της εταιρίας ή από κοινού.

Αν δεν ορίζεται διαφορετικά αυτοδικαίως μετά την λύση της εταιρίας ακολουθεί το στάδιο της εκκαθάρισης. Αν δεν ορίζεται

39

Page 40: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

διαφορετικά, όλοι οι εταίροι πρέπει να συμφωνούν προς την εκκαθάριση αλλιώς δεν μπορεί να υπάρξει αυτή. Αλλά ο κάθε εταίρος μπορεί να διενεργεί πράξεις εκκαθάρισης και μόνος του χωρίς την συμμετοχή των άλλων εταίρων.

Δεν απαγορεύεται τροποποίηση του καταστατικού μετά την λύση της εταιρίας.

Η εκκαθάριση συνήθως υπάρχει λόγω καταγγελίας ενός εταίρου.

Σε περίπτωση διαφωνίας κατά το στάδιο της εκκαθάρισης μεταξύ εταίρων, επειδή υπήρξε αυτή λόγω καταγγελίας, το δικαστήριο μπορεί να διορίσει έναν τρίτο που έχει εμπειρία σε τέτοια θέματα (π.χ. λογιστής) ως εκκαθαριστή. Αυτό πηγάζει από το Άρθρο 786 ΚΠολΔ.

Στάδια εκκαθάρισης:

Όλα τα παρακάτω συμβαίνουν στην κανονική περίπτωση της επάρκειας της εταιρικής περιουσίας για εκκαθάριση.

1) ΑΚ 779 = η επιστροφή των αντικειμένων που εισφέρθηκαν κατά χρήση (όχι κατά κυριότητα)

2) ΑΚ 780 = εξόφληση εταιρικών κοινών χρεών των εταίρων απέναντι σε τρίτους πληρώνουμε δηλαδή τους δανειστές.

3) ΑΚ 780 = εξόφληση χρεών που υπάρχουν μεταξύ των εταίρων. Δεν μιλάμε για οποιοδήποτε πιθανό χρέος. Αναφερόμαστε στα χρέη που δημιουργήθηκαν από την εταιρική σχέση (εταιρικά χρέη). Λόγω π.χ. της εις ολόκληρων ευθύνης επειδή ο ένας εταίρος μπορεί να πληρώσει περισσότερο χρέος στους δανειστές. Πρέπει ο εκκαθαριστής να μεριμνήσει ώστε αυτός να πάρει τα χρήματα του πίσω.

Αν υπάρχουν εισφορές σε ακίνητα αυτά ρευστοποιούνται και αποδίδονται οι αξίες αυτών. Μετά μόνο μπορεί να λυθεί η εταιρία. Παρά την λύση της εταιρίας όμως , το χρέος των εταίρων υπάρχει για ακόμα 5 έτη από την αποχώρηση τους από αυτήν.

Άρθρο 779

Απόδοση αυτούσιων πραγμάτων

Σε περίπτωση που η εισφορά συνίσταται στη χρήση ορισμένων πραγμάτων, τα πράγματα αυτά αποδίδονται αυτούσια.

40

Page 41: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Άρθρο 780

Τρόπος της εκκαθάρισης

Κατά την εκκαθάριση πρώτα εξοφλούνται τα κοινά χρέη των εταίρων απέναντι σε τρίτους, καθώς και όσα υπάρχουν μεταξύ των εταίρων, και κατόπιν επιστρέφονται οι εισφορές.

Αν η εισφορά δεν συνίσταται σε χρήμα, καταβάλλεται η αξία του αντικειμένου της κατά το χρόνο της πραγματοποίησής της.

Αν η εισφορά συνίσταται σε εργασία ή σε χρήση πράγματος δεν αποδίδεται.

Εισφορά : Α) κατά κυριότητα β) κατά χρήση.

Αν τα χρήματα δεν απομένουν για εκκαθάριση και ικανοποίηση τότε:

Άρθρο 783

Ανεπάρκεια του ενεργητικού

Αν τα εταιρικά πράγματα δεν αρκούν για την εξόφληση των χρεών και την απόδοση των εισφορών, για ό,τι λείπει ενέχονται οι εταίροι κατά το λόγο της συμμετοχής τους στις ζημίες. Αν δεν είναι δυνατόν να εισπραχθεί από έναν εταίρο το έλλειμμα που του αναλογεί, ενέχονται γι' αυτό κατά την ίδια αναλογία οι λοιποί εταίροι.

Συμπληρωματικές εισφορές στην περίπτωση που τα εταιρικά διαθέσιμα δεν αρκούν για την ικανοποίηση τρίτων πιστωτών.

Ανάμεσα στους πιστωτές μπορούν να βρίσκονται όλοι, ακόμα και οι εργαζόμενοι της εταιρίας.

Το προβάδισμα ανάμεσα σε διαφορετικές κατηγορίες πιστωτών ρυθμίζεται από τις διατάξεις της αναγκαστικής εκτέλεσης από τον ΚΠολΔ.

Π.χ. οι δικηγόροι έχουν προβάδισμα έναντι όλων ακόμα και από τους δανειστές.

Ο υπάλληλος που διενεργεί τους πληστειριασμούς κάνει την διάκριση των χρημάτων ανάμεσα στους δανειστές

41

Page 42: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Ετερόρρυθμη εταιρία

Αποτελεί μια ειδική μορφή Ο.Ε.. Έχει απλώς κάποιες διαφορές από την Ο.Ε. Ότι δεν θα επισημάνουμε παρακάτω ρυθμίζεται από τις διατάξεις περί Ο.Ε. και για την Ε.Ε.

Άρθρο 23 ΕμπΝ = συστήνεται μεταξύ ενός ή περισσότερων που είναι αλληλεγγύως υπεύθυνοι.

Έχει τουλάχιστον 1 άτομο που ευθύνεται εις ολόκληρων απέναντι στους δανειστές και τουλάχιστον 1 εταίρο που είναι απλώς χρηματοδότης.

Δεν νοείται Ε.Ε. στην οποία δεν υπάρχει τουλάχιστον 1 εταίρος Ο.Ε.

Στην ΕΠΕ δεν υπάρχει ευθύνη καθόλου.

Εταίρος Ε.Ε. = απλώς χρηματοδότης. Είναι κανονικότατος εταίρος. Στις εσωτερικές σχέσεις έχει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Ο.Ε.

Π.χ. δικαίωμα ψήφου στα κέρδη κτλπ.

Δεν μπορεί όμως εταίρος Ε.Ε. να είναι ποτέ διαχειριστής της Ε.Ε.

Αποφάσεις εταίρων: α) αποφάσεις που αφορούν την διαχείριση της εταιρίας β) αποφάσεις με τρίτους

Λύση / πτώχευση: ισχύουν παρόμοιες διατάξεις με την Ο.Ε.

Ο ετερόρρυθμος εταίρος έχει το δικαίωμα της καταγγελίας υπό κάποιους περιορισμούς. Ο εταίρος Ε.Ε. έχει δικαιώματα και υποχρεώσεις όπως Ο.Ε. εταίρος.

Εξαιρέσεις:

- το όνομα του δεν εμφανίζεται στην επωνυμία της Ε.Ε.- δεν έχει απεριόριστη ευθύνη για τα εταιρικά χρέη.

- Δεν δικαιούται να διενεργεί πράξεις διαχείρισης

Επωνυμία:

Άρθρο 25 ΕμπΝ = Επωνυμία Ε.Ε. σχηματίζεται από τα ονόματα των Ο.Ε. της Ε.Ε. Αυτό γίνεται για λόγους προστασίες ε.ε. Οι τρίτοι δηλαδή δεν πρέπει να βλέπουν και την φερεγγυότητα του ε.ε.

42

Page 43: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Μη απεριόριστη ευθύνη:

Ο ε.ε. είναι απλώς χρηματοδότης.

Άρθρο 26 ΕμπΝ = Ο ε.ε. δεν υπόκειται στις ζημίες της Ε.Ε. Είναι λάθος να πούμε ότι δεν έχει ευθύνη όμως. Έχει ευθύνη μόνο απέναντι στους τρίτους στην περίπτωση που δεν κατέβαλλε την εισφορά του προς την εταιρία. Αλλιώς απλώς δεν έχει ευθύνη. Έπαιξε και έχασε.

Δεν ευθύνεται για άλλα πράγματα. Αν δεν έχει καταβάλλει αυτήν την εισφορά που είναι υποχρέωση ε.ε. προς το νομικό πρόσωπο της Ε.Ε. τότε η εταιρία έχει αξίωση απέναντι στον ε.ε..

Οι τρίτοι προμηθευτές δεν έχουν ευθέως αξίωση στην καταβολή της εισφοράς. Πλαγιαστά όμως οι τρίτοι αυτοί μπορούν να κάνουν πλαγιαστή αγωγή προς το νομικό πρόσωπο της Ε.Ε. για να καταβάλλει ο ε.ε. την εισφορά σε αυτήν.

Με την πρόοδο όμως του δικαίου σήμερα οι εταίροι Ε.Ε. ευθύνονται και ευθέως απέναντι στους τρίτους προμηθευτές μόνο ως προς την οφειλόμενη εισφορά.

Αν έχει εξοφλήσει ο εταίρος τις εισφορές προς την εταιρία του δεν ευθύνεται.

Το ύψος φτάνει στο ύψος του μη καταβληθέντος εισφοράς.

Π.χ. αν υποσχέθηκε να δώσει 100.000ευρώ και δεν έδωσε τίποτα ευθύνεται για 100.000 ευρώ και τίποτα περισσότερο.

Συμμετοχή στην διαχείριση :

Άρθρο 27 ΕμπΝ = Ο ε.ε. δεν έχει συμμετοχή στην διαχείριση και ούτε δικαίωμα να εργαστεί για τα εταιρικά πράγματα. Η απαγόρευση αυτή υπάρχει διότι ο ε.ε. δεν ευθύνεται αυτοδικαίως. Δεν μπορεί να κάνει πράξεις διαχείρισης εταιρίας ούτε και ως πληρεξούσιος της εταιρίας. Οι άλλοι εταίροι (Ο.Ε.) πρέπει να προστατεύονται από την τυχόν δυνατότητα συμμετοχής αυτού του ε.ε. στην διαχείριση της Ε.Ε. Είναι τελείως αποκλεισμένη η συμμετοχή του.

Πρέπει να στενέψουμε ερμηνευτικά αυτό το άρθρο και να πούμε ότι η απαγόρευση αυτή απλώς ισχύει μόνο για την προς τα έξω διαχείριση, εκπροσώπηση δηλαδή κατά τρίτους και όχι προς τα έσω διαχείριση.

43

Page 44: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Συνέπεια:

Άρθρο 28 ΕμπΝ = στην περίπτωση του κατά παράβαση λειτουργεί ως διαχειριστής ακόμα και αυτός έχει ευθύνη.

Αυτή η υποχρέωση μπορεί να παραβιαστεί δηλαδή και έχει την παραπάνω συνέπεια θα λέγαμε ότι λειτουργεί ως ψευδό- αντιπρόσωπος.

Σε αυτήν την περίπτωση πρώτα προστατεύεται η ίδια η εταιρία κατά του παράνομου αυτού ε.ε. και μετά οι καλόπιστοι τρίτοι.

ΑΚ 229 = Ψευδοαντιπροσώπευση.

Το κύρος σε τέτοιες περιπτώσεις εξαρτάται από την εταιρία. Μπορεί δηλαδή η εταιρία να δεχθεί αυτό που έκανε κατά παραβίαση νόμων ο ε.ε.

Άρθρο 229

Έλλειψη πληρεξουσιότητας

Αν μια σύμβαση συνομολογήθηκε στο όνομα άλλου χωρίς την πληρεξουσιότητά του, το κύρος της εξαρτάται από την έγκριση του αντιπροσωπευομένου. Ο αντισυμβαλλόμενος έχει το δικαίωμα να ζητήσει να εγκρίνει ρητά ο αντιπροσωπευόμενος τη σύμβαση μέσα σε εύλογη προθεσμία που καθορίζει ο ίδιος.

Άρθρο 28 ΕμπΝ = υπόκειντο αλληλεγγύως σε ευθύνη στην περίπτωση που υπήρχε δικαίωμα προς ένα σημείο και την παραβίασε.

Π.χ. επιταγή 5000 ευρώ και αυτός υπέγραψε επιταγή αξίας 100000 ευρώ.

Η ευθύνη του θεμελιώνεται από πολλές και συστηματικές συμμετοχές του στην διαχείριση. Από μια απλή συμμετοχή στην διαχείριση δεν ευθύνεται.

Ο ε.ε. δεν αποτελεί έμπορο και δεν πτωχεύει. Αυτό υπάρχει μόνο στην Ο.Ε.

44

Page 45: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Ανώνυμη εταιρία:

Έχει πολλούς μετόχους. Συνήθως οι Ελληνικές Α.Ε. αποτελούνται από 3-4 οικογένειες. Ελεύθερη η είσοδος και η έξοδος από αυτήν.

Είδη μετόχων:

1. Μέτοχοι επιχειρηματίες : διοικούν και σκέφτονται και νοιάζονται για την εταιρία.

2. Μέτοχοι επενδυτές: επενδύουν στην εταιρία, σκοπός είναι το κέρδος και όχι ενδιαφέρον τόσο για την εταιρία.

3. Μέτοχοι κερδοσκόποι: αγοράζουν και πουλάνε τις μετοχές με σκοπό το κέρδος.

Υπάρχουν πάρα πολλά αλληλογκρουόμενα συμφέροντα. Οι μέτοχοι συνήθως είναι άγνωστοι μεταξύ τους. Οι μικροί μέτοχοι συνήθως δεν συμμετέχουν στην διοίκηση της εταιρίας. Δεν υπάρχει προσωπικός δεσμός Α.Ε. μετόχων.

Η Α.Ε. δεν καταγγέλλεται από τους μετόχους. Η Α.Ε. έχει σωματειακή μορφή. Έχει Γενική Συνέλευση και Διοικητικό Σύλλογο η Α.Ε.

Δεν έχουν όλοι οι μέτοχοι δικαίωμα συμμετοχής στην Γ.Σ. ή στο Δ.Σ.. Υπάρχει διάσταση μεταξύ αυτών που διοικούν και αυτών που έβαλαν τα χρήματα. Υπάρχει περίπτωση οι διοικητές της εταιρίας (managers) να μην έχουν μετοχές στην Α.Ε. που διοικούν.

Ο.Ε. = εξουσία και ευθύνη / Α.Ε. = οι μέτοχοι δεν έχουν εξουσία και ευθύνη.

Ο.Ε. = δεν βάζουμε χρήματα / Α.Ε. = πρέπει υποχρεωτικά να υπάρχει περιορισμένο κεφάλαιο κατά την ίδρυση της εταιρίας Α.Ε. Το ελάχιστο ποσό μπορεί να είναι 60.000 ευρώ.

Πρέπει οπωσδήποτε να έχει κεφάλαιο η Α.Ε. Η εταίρα ευθύνεται απέναντι στους τρίτους με την εταιρική περιουσία (κεφάλαιο μόνο).

Για λήψη αποφάσεων δεν χρειάζεται ομοφωνία των εταίρων. Την εταιρία μπορεί να την διοικεί και ένας που έχει τις περισσότερες μετοχές. Έχουν σημασία ότι τα πρόσωπα αλλά οι μετοχές.

Ο ρόλος του δικηγόρου κατά την ίδρυση των εταιριών είναι στη σύνταξη καταστατικού. Μπορούμε να μετατρέψουμε μια

45

Page 46: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

κεφαλαιουχική εταιρία περισσότερο σε προσωπική μέσω σύνταξης καταστατικού.

Η Α.Ε. αποτελείται από πρόσωπα στοιχεία. Οι μετοχές μεταβιβάζονται όποτε θέλουμε και οι μέτοχοι μπαίνουν και βγαίνουν όταν θέλουν.

Α.Ε. : α) μικρή Α.Ε. και β) μεγάλη Α.Ε.

Υπάρχει συνήθως διασπορά των μετοχών. Όταν οι μετοχές είναι σε πολλά χέρια αυτό καλείται διασπορά των μετοχών. Υπάρχουν Α.Ε. που έχουν χιλιάδες μετοχές και μετόχους.

Κλειστές Α.Ε.: Οι μετοχές της Α.Ε. είναι στα χέρια 2-3 ατόμων της ίδιας οικογένειας.

Μπορούμε να βάλουμε όρο στο καταστατικό που να λέει ότι πρέπει πρώτα να υπάρξει μεταβίβαση μετόχων στους υπόλοιπους μετόχους και μετά σε τρίτους. Αυτό βέβαια είναι μη νόμιμο, αλλά επιτρέπεται τέτοια απαγόρευση της μη ελεύθερης διάθεσης μετοχών.

Λήψη αποφάσεων: α) πλειοψηφία κεφαλαίου και β) πλειοψηφία μετοχών

Οι νόμοι και ρυθμίσεις που αφορούν την ασφάλεια των συναλλαγών (δηλαδή την εξωτερική σχέση της εταιρίας) αποτελούν κανόνες αναγκαστικού δικαίου και δεν τροποποιούνται στο καταστατικό.

Δηλαδή κανόνες εκπροσώπησης προς τα έξω = κανόνες αναγκαστικού δικαίου.

Νομικό πρόσωπο # ίδρυμα.

Το νομικό πρόσωπο είναι ένωση προσώπων. Προς τα έξω φαίνεται σαν ένα πρόσωπο.

Α.Ε. = ακόμα και οι εσωτερικές σχέσεις καθορίζονται από κανόνες αναγκαστικού δικαίου.

Η Α.Ε. είναι κεφαλαιουχική εταιρία σε σχέση με την Ο.Ε. / Ε.Ε. που είναι προσωπικές.

Με βάση το κεφάλαιο στην Α.Ε. καθορίζει η συμμετοχή που θα έχει ο κάθε μέτοχος στην Α.Ε.

Ο.Ε. = ευθύνεται και η εταιρία και οι εταίροι.

Α.Ε. = ευθύνεται μόνο η εταιρία.

46

Page 47: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Ο.Ε. = δανειστής μπορεί να στραφεί κατά οποιουδήποτε εταίρου.

Α.Ε. = στρέφεται κατά της εταιρίας ο τρίτος δανειστής.

Ο.Ε. = αν τα πληρώσει τα χρέη η εταιρία, μετά η ίδια η εταιρία δεν μπορεί να τα ζητήσει από τους εταίρους.

Α.Ε. = κανείς δεν στρέφεται κατά των μετόχων. Οι μέτοχοι δεν ευθύνονται για την εταιρία και για τίποτα.

Η κάθε Α.Ε. έχει υποχρεωτικά τουλάχιστον 1 κεφάλαιο – μετοχή.

Κεφάλαιο: Ένας αριθμός που ισούται με τα χρήματα που έδωσαν οι μέτοχοι στην αρχή για να ιδρυθεί μια Α.Ε.

Το κεφάλαιο αυτό διαιρείται σε ίσης αξίας μετοχές υποχρεωτικά.

Π.χ. 500.000 ευρώ το κεφάλαιο – 10.000 μετοχές αξίας 50 ευρώ.

Όποιος έχει 51% των μετοχών (5001 μετοχές) διοικεί την Α.Ε.

Η μετοχή είναι ένα κομμάτι στο οποίο διαιρείται το κεφάλαιο. Η κάθε μετοχή είναι ανεξάρτητη από τις άλλες μετοχές. Όποιος έχει τις περισσότερες μετοχές έχει την εξουσία. Ακόμα και ένας ιδιοκτήτης με κάποιες μετοχές που έχει μπορεί να ψηφίσει κάτι διαφορετικό σε σχέση με αυτό που ψηφίζει με τις άλλες μετοχές που έχει.

Ο μέτοχος δεν έχει υποχρέωση να συμμετέχει στην διοίκηση αυτή της Α.Ε. και έχει συμμετοχή στα κέρδη μόνο και όχι στις ζημίες. Δεν ευθύνεται ο μέτοχος για τα χρέη της εταιρίας Α.Ε.

Διέπεται από τον νόμο περί των Α.Ε. = Νόμος 2190 / 1920.

Τροποποιήθηκε όμως το 2007. Προσαρμόστηκε στις κοινοτικές οδηγίες.

Προσοχή: Δεν διέπεται από το Εμπορικό Νόμο.

Ίδρυση Α.Ε.:

1. Δεν χρειάζεται πράξη ίδρυσης που είναι το καταστατικό της εταιρίας. Δείχνει την βούληση μας. Ρυθμίζει την ίδρυση και την λειτουργία της Α.Ε.. Το καταστατικό υποχρεωτικά στις Α.Ε. γίνεται σε συμβολαιογράφο. Δεν μπορεί να υπάρξει ιδιωτική συμφωνία. Δεν αρκεί ή δεν έχουμε δημοσίευση στο πρωτοδικείο. Η μη τήρηση επιφέρεται ακυρότητα.

2. Πρέπει να καταβάλλουν οι μέτοχοι και το κεφάλαιο της εταιρίας. Δηλώνουμε στο συμβολαιογράφο πόσες μετοχές

47

Page 48: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

έχει ο κάθε μέτοχος από το κεφάλαιο της εταιρίας. Οι ιδρυτές αναλαμβάνουν την αγορά των αρχικών μετοχών της Α.Ε.

3. Η συμβολαιογραφική πράξη πρέπει να γίνει δεκτή από την Νομαρχία της περιοχής και δημοσιεύεται στο ΦΕΚ. Με την τροποποίηση του νόμου εφόσον η Α.Ε. έχει κεφάλαιο πάνω από 3 εκατομμύρια ευρώ δημοσιεύονται στο ΦΕΚ με έλεγχο από διοίκηση. Δημοσιεύονται με δύο τρόπους:

- μητρώο ανωνύμων εταιριών

- ΦΕΚ (ειδικό φύλλο ανωνύμων εταιριών)

Αν το κεφάλαιο είναι κάτω από 3 εκατομμύρια ευρώ δεν ασκείται έλεγχο νομιμότητας από την διοίκηση και ακολουθεί απλώς η δημοσίευση. Δεν υπάρχει περαιτέρω γραφειοκρατία.

Μητρώο ανωνύμων εταιριών:

Αρχείο με 4 βιβλία. Άρθρο 7Β περί Α.Ε. Περιλαμβάνει:

- Βιβλίο ανωνύμων εταιριών - Μερίδα κάθε εταιρίας : γράφονται οι πράξεις που αφορούν

την εταιρία.

- Φάκελο: σχετικά έγγραφα με την εταιρία την οποία ψάχνουμε και εξετάζουμε.

- Ευρετήριο: εταιρίες με την επωνυμία τους (περιεχόμενα δηλαδή του βιβλίου).

Άρθρο 7Β, παρ. 10:

Η εταιρία αποκτά νομική προσωπικότητα με την καταχώρηση της εταιρίας στο βιβλίο ανωνύμων εταιριών. Χωρίς αυτό δεν γεννιέται η Α.Ε.

Δημοσίευση στο ΦΕΚ: Υπάρχουν διαφορετικά φύλλα για νόμους, πολεοδομία, προαγωγή δημοσίων υπαλλήλων κτλπ. Δημοσιεύονται σε ειδικό φύλλο όλες οι πράξεις που αφορούν της Α.Ε. Η δημοσίευση αφορά τους τρίτους.

Άρθρο 7Β, παρ. 13:

Η εταιρία δεν μπορεί να αντιτάξει στους τρίτους πράξεις και στοιχεία τα οποία δεν δημοσιεύτηκαν στο ΦΕΚ εκτός και αν οι

48

Page 49: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

τρίτοι το ήξεραν. Μετά την δημοσίευση πρέπει να περάσουν τουλάχιστον 15 μέρες ώστε να λάβουν γνώση τους οι τρίτοι.

4. Τα χρήματα που χρειάζονται για την ίδρυση της Α.Ε. Πρέπει υποχρεωτικά από τον νόμο (άρθρο 11 του νόμου παρ. 6) να γίνει με κατάθεση σε ειδικό λογαριασμό της εταιρίας σε μια τράπεζα που λειτουργεί νόμιμα στην Ελλάδα. Αυτό γίνεται για προστασία και ασφάλεια των ιδρυτών. Μετά την καταβολή των χρημάτων και 2 μήνες μετά τη σύσταση της Α.Ε. το Δ.Σ. της Α.Ε. συνέρχεται για να πιστοποιήσει αν καταβλήθηκαν τα χρήματα ή όχι.

Προθεσμία κατάθεσης δύο μηνών και προθεσμία ελέγχου / πιστοποίησης κατάθεσης πάλι δύο μήνες.

Ανάληψη = αναλαμβάνω υποχρέωση καταβολής χρημάτων

Καταβολή = καταβάλλω τα χρήματα που οφείλω.

Δημόσια πρόσκληση: Υπάρχει στις περιπτώσεις αύξησης κεφαλαίου μιας Α.Ε. Η Α.Ε. καλεί όσους θέλουν να συνεισφέρουν χρηματικά στο κεφάλαιο αυτής και να γίνει μέτοχος. Απαραίτητα αυτό πρέπει να γίνει μέσω κατάθεσης χρημάτων σε τραπεζικό λογαριασμό.

Η ανάληψη της υποχρέωσης με την κατάθεση χρημάτων σε μεγάλες Α.Ε. συνήθως απέχουν. Το αντίθετο γίνεται σε μικρές Α.Ε.

Α.Ε. = μαζεύει τα χρήματα που περισσεύουν από την οικονομία μιας χώρας με σκοπό την ίδρυση των εταιριών και την ανάπτυξη αυτών.

Μερική κάλυψη – καταβολή: όταν καλύπτεται όλο το κεφάλαιο, αλλά αυτό γίνεται σε δόσεις και όχι μαζί. Δηλαδή αυτά (η αγορά μετοχών – κάλυψη κεφαλαίου ) γίνεται με δόσεις. Δες το άρθρο 12 του νόμου περί Α.Ε. Οι δόσεις αφορούν το μέρος του κεφαλαίου πάνω από 60.000 ευρώ. Αν το κεφάλαιο είναι κάτω από αυτό δεν υπάρχουν δόσεις. Αν είναι παραπάνω τότε υπάρχει μόνο καταβολή με δόσεις. Ο χρόνος δόσεων δεν μπορεί να είναι πάνω από 5 χρόνια – δόσεις και η κάθε δόση δεν μπορεί να είναι κάτω από το ¼ του συνολικού κεφαλαίου.

Άρθρο 11, παρ 6 – καταβολή κεφαλαίου στη τράπεζα

Άρθρο 11, παρ. 11 – πιστοποίηση από Δ.Σ.

Κάλυψη – καταβολή

Άρθρο 13, παρ. 2 – οι δόσεις είναι το πολύ για 5 χρόνια.

Άρθρο 9, παρ. 1:

49

Page 50: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Αποτίμηση εταιρικών μετοχών και εισφορών. Οι εισφορές εδώ πρέπει να έχουν μόνο χρηματική αξία, όχι αναγκαστικά χρήματα. Η αξία των νομικών εισφορών κρίνεται από ειδική επιτροπή. Αποτελείται από υπαλλήλους Υπουργείου Ανάπτυξης, Νομαρχίας και εκπροσώπους επιμελητηρίου και ορκωτούς ελεγκτές. Η αποτίμηση των αξιών αυτών γίνεται πριν την ίδρυση της Α.Ε. για να μην υπάρχουν μετά προβλήματα. Γίνεται στις περιπτώσεις που έχουμε εισφορά σε είδος. Στην χρηματική εισφορά δεν χρειάζεται τέτοια εκτίμηση.

Πράξεις κατά το ιδρυτικό στάδιο:

Άρθρο 7Δ νόμος περί Α.Ε.

Οι ιδρυτές της εταιρίας συνήθως είναι οι πρώτοι μέτοχοι. Τα πρόσωπα που ενεργούν κατά το στάδιο ίδρυσης της Α.Ε. ευθύνονται για τις πράξεις αυτές έχουν προσωπική, απεριόριστη και εις ολόκληρων ευθύνη. Πληρώνουν από την τσέπη τους.

Ευθύνεται και η εταιρία αν μέσα σε 3 μήνες αναλάβει τις υποχρεώσεις που πηγάζουν από το καταστατικό. Το Δ.Σ. πρέπει να αναλάβει την ευθύνη των ιδρυτών. Αλλιώς ευθύνονται πάλι οι ιδρυτές. Οι ιδρυτές γίνονται και αρχικά μέλη – μέτοχοι της εταιρίας και Δ.Σ.

Προιδρυτικό στάδιο – πριν την δημοσίευση της Α.Ε. στη Μητρώο Α.Ε.

Μετοχικό κεφάλαιο:

Ευθύνη για τα εταιρικά χρέη έχει μόνο η Α.Ε. ως νομικό πρόσωπο απέναντι σε τρίτους δανειστές και όχι οι μέτοχοι. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις και γίνεται μέσω του νομολογιακά διαπλασμένου θεσμού της άρσης ή κάμψης της νομικής αυτοτέλειας του νομικού προσώπου. Όταν ο μέτοχος που είναι μοναδικός σε τέτοιες περιπτώσεις γίνεται αυτό.

Με μόνον 1 μέτοχο όμως η Α.Ε. χάνει την σημασία της που προβλέπεται από τον νόμο. Αυτό αποτελεί ρήγμα στο νομικό πρόσωπο της Α.Ε. – κεφαλαιουχικής εταιρίας.

Όταν ο μοναδικός μέτοχος χρησιμοποιεί την νομική προσωπικότητα της Α.Ε. καταχρηστικά για κάλυψη των προσωπικών του δραστηριοτήτων μπορεί να κάμπτεται νομικά προς στιγμήν η νομική προσωπικότητα για να έχουν προσωρινή ευθύνη οι μέτοχοι. Αυτό μας το λέει η νομολογία. Δεν διαλύεται το νομικό πρόσωπο αλλά απλώς προσωρινά κάμπτεται. Υπάρχει δηλαδή στις περιπτώσεις του ως μέτοχοι δεν τηρούμε τους κανόνες και έρθει η

50

Page 51: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

ώρα που έρχονται και έχουν αξιώσεις οι δανειστές όταν η Α.Ε. δεν τα πάει καλά.

Ο.Ε.- πολυμετοχική

Α.Ε. – μπορεί και μονομετοχική ή πολυμετοχική

Οι δανειστές λένε ότι οι μέτοχοι δρούσαν καταχρηστικά.

Οι μέτοχοι μπορούν να προβάλλουν ένσταση για την μη ευθύνη.

Κατάχρηση νομικής προσωπικότητας της Α.Ε.

Άρθρο 281

Κατάχρηση δικαιώματος

Η άσκηση του δικαιώματος απαγορεύεται αν υπερβαίνει προφανώς τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του δικαιώματος.

Η κατάχρηση αυτή δεν προβλέπεται σε κανένα νόμο κανενός κράτους. Είναι ειδική περίπτωση και δεν απαντάται εύκολα στην πρακτική.

Κατάχρηση : σύγχυση ατομικής περιουσίας μετόχου με την εταιρική περιουσία.

Οι τρίτοι δανειστές απέναντι στην Α.Ε. προστατεύονται από το εταιρικό κεφάλαιο και όχι από τους μετόχους της Α.Ε. Οι μέτοχοι δεν έχουν ευθύνη.

Μετοχικό κεφάλαιο: Δεν αποτελείται από χρήματα. Δεν είναι χρήμα. Είναι μια μαθηματική ποσότητα που εκφράζεται σε ευρώ και η οποία είναι υποχρεωτικά από τον νόμο να μνημονεύεται από το καταστατικό της κάθε Α.Ε. Συνήθως βρίσκεται στα πρώτα άρθρα (άρθρο 5ο) του καταστατικού.

Μας υποδεικνύει το μετοχικό κεφάλαιο ποια είναι η καθαρή ρευστή περιουσία που πρέπει να έχει μια Α.Ε. σε έναν συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Μετοχικό κεφάλαιο = (περίπου) εταιρική περιουσία.

Τα παραπάνω συνήθως ταυτίζονται.

51

Page 52: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Το μετοχικό κεφάλαιο υπάρχει κατά την ίδρυση της εταιρίας Α.Ε. και σύσταση καταστατικού και τροποποιείται σε περίπτωση αύξησης ή μείωσης μετοχικού κεφαλαίου.

Είναι ο αριθμός που μας υποδεικνύει ποιο είναι το ποσό των εισφορών που κατέβαλαν οι μέτοχοι – ιδρυτές κατά την ίδρυση μιας Α.Ε.

Π.χ. μετοχικό κεφάλαιο 60.000 ευρώ Α(30,000ευρώ) και Β (30,000ευρώ).

Μετοχικό κεφάλαιο και εταιρική περιουσία δεν είναι αναγκαίο να συμβαδίζουν.Εταιρική περιουσία: διαρκώς μεταβαλλόμενο μέγεθος. Η μεταβολή υπάρχει λόγω των συναλλαγών της Α.Ε. με τρίτους (κέρδη και ζημίες).

Το μετοχικό κεφάλαιο είναι σταθερό και μη μεταβαλλόμενο μέγεθος.

Η εταιρική περιουσία όμως εκτός από το να επιφέρει κέρδη, μπορεί λόγω των ζημιών εκτός από το να αυξάνεται δηλαδή να μειώνεται κιόλας.

Δεν είναι απαραίτητο μετοχικό κεφάλαιο να είναι δεσμευμένο. Μπορεί δηλαδή η Α.Ε. να χρησιμοποιήσει και το μετοχικό κεφάλαιο στις συναλλαγές. Το μετοχικό κεφάλαιο δηλαδή αποτελεί ζεστό χρήμα.

Δεν διασφαλίζει το μετοχικό κεφάλαιο τους δανειστές και μετόχους με το να είναι πραγματική περιουσία.

Λογιστική περιουσία: Εμποδίζεται η εταιρία να πληρώσει στους μετόχους της χρήματα αν δεν ισχύουν ορισμένες προϋποθέσεις.

Ισολογισμός: Οι ισολογισμοί όλων των Α.Ε. των κρατών της Ευρώπης έχουν την ίδια μορφή και τύπο. Υπάρχει ενοποιητική λειτουργία λόγω κοινοτικής οδηγίας. Έχει στήλη ενεργητικού και παθητικού.

Στήλη ενεργητικού: Αναγράφονται τα στοιχεία που έχουν περιουσιακή αξία για την εταιρία με μια ορισμένη σειρά. Π.χ. ακίνητα, εξοπλισμός, αποθέματα, απαιτήσεις που έχει η Α.Ε. κατά τρίτων. Το σύνολο του ενεργητικού μας δείχνει την συνολική αξία της εταιρίας Α.Ε.

52

Page 53: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Στήλη παθητικού: Εδώ αναγράφονται τα χρέη της εταιρίας. Απαιτήσεις τρίτων από την εταιρία δηλαδή. Έχει χρηματική μορφή. Περιλαμβάνει και το μετοχικό κεφάλαιο για να διαπιστώσουμε μετά την πραγματική κατάσταση της εταιρίας. Περιλαμβάνει και το ποσό αποθεματικού.

Εάν αφαιρέσουμε από το ενεργητικό το παθητικό θα διαπιστώσουμε την πραγματική κατάσταση της εταιρίας Α.Ε. Δηλαδή την καθαρή κατάσταση – θέση της εταιρίας.

Δηλαδή: ενεργητικό > Παθητικό : κέρδος

Ενεργητικό > παθητικό: ζημία

Οποιοδήποτε κέρδος που έχει η εταιρία εφόσον δεν υπερβαίνει το μετοχικό κεφάλαιο και τις απαιτήσεις τρίτων απαγορεύεται να διανεμηθεί στους μετόχους. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί το μετοχικό κεφάλαιο από μετόχους αλλά είναι δεσμευμένο.

Η ζωή της εταιρίας χωρίζεται σε εταιρικές χρήσεις. Η κάθε χρήση αρχίζει και λήγει στην αρχή και στο τέλος του κάθε έτους αντίστοιχα. Κάθε έτος συνάπτεται ισολογισμός.

Δηλαδή για διανομή κερδών στους μετόχους: Κέρδος > Εταιρική περιουσία (Μετοχικό κεφάλαιο).

Κέρδος δηλαδή διανέμεται όταν υπερβαίνει την εταιρική περιουσία συμπεριλαμβανομένου και του μετοχικού κεφαλαίου.

Δεν μπορούν οι μέτοχοι σε κάθε άλλη περίπτωση να βάλουν τα κέρδη στη τσέπη τους.

Σε προσωπικές εταιρίες (π.χ. Ο.Ε.) εάν συμφωνήσουν μεταξύ τους μπορούν να διανέμουν τα κέρδη και την περιουσία οι εταίροι Ο.Ε. μεταξύ τους.

Το μετοχικό κεφάλαιο δεν διανέμεται δηλαδή στους δανειστές.

Εάν η εταιρική περιουσία είναι μεγαλύτερη από το μετοχικό κεφάλαιο τότε η διαφορά αυτή λέγεται αδέσμευτη εταιρική περιουσία η οποία αν συμφωνηθεί μπορεί να διανεμηθεί μεταξύ των μετόχων.

Συνήθως η εταιρική περιουσία διανέμεται στους μετόχους.

Θεσμός πρώτου μερίσματος: κάθε έτος υποχρεωτικά διανέμεται κάποιο ποσό στους μετόχους.

53

Page 54: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

#

Αποθεματικό: μαθηματική ποσότητα καταγραφόμενη στο καταστατικό και είναι η αντίστοιχη εις χρήμα περιουσία.

Το ποσό του μετοχικού κεφαλαίου δεν προβλέπεται υποχρεωτικά από τον νόμο.

Π.χ. ραδιοταξί Α.Ε. – 10.000 ευρώ ενώ Porsche Α.Ε. – 1500000000ευρώ

Όταν κάνουμε λόγω για αύξηση – μείωση μετοχικού κεφαλαίου εννοούμε την αύξηση – μείωση μετοχικού κεφαλαίου αλλά και την αύξηση – μείωση της εταιρικής περιουσίας.

Θεσμός της μετοχής:

Το μετοχικό κεφάλαιο διαιρείται σε κλάσματα ισότιμα μεταξύ τους που λέγονται μετοχές. Ο αριθμός των μετοχών υποχρεωτικά αναγράφεται στο καταστατικό.

Όπως και το μετοχικό κεφάλαιο έτσι και η κάθε μετοχή έχει χρηματική αξία που αποτελεί υποσύνολο του μετοχικού κεφαλαίου. Οι μετοχές έχουν ονομαστικές αξίες.

Ονομαστική αξία είναι ενιαία για κάθε έκδοση μετοχών. Όλες οι μετοχές έχουν την ίδια ονομαστική αξία.

Ονομαστική αξία Χ μετοχές : Μετοχικό κεφάλαιο.

Μετοχές: θαυμαστό εργαλείο του σύγχρονου καπιταλισμού που ελέγχει το κεφάλαιο. Μετοχικό κεφάλαιο και εταιρική περιουσία διαιρούνται σε ίσα κλάσματα. Χρειάζεται για συμμετοχή περισσότερων ατόμων στην Α.Ε. ο θεσμός των μετόχων. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με κανόνα πλειοψηφίας των μετόχων στις Γενικές συνελεύσεις.

Απάθεια μετόχων: Οι μικρομέτοχοι συνήθως δεν συμμετέχουν στην γενική συνέλευση και δεν ενδιαφέρονται για την εταιρία. Τους ενδιαφέρει μόνο το κέρδος από τις μετοχές που έχουν. Θεωρητικά όμως ακόμα και οι μικρομέτοχοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην Γενική συνέλευση.

Αποφάσεις αυξημένης σημασίας: χρειάζεται αυξημένη περιουσία μετόχων (2/3 των μετόχων ή 66,6% των μετοχών). Σε κάθε άλλη περίπτωση ισχύουν τα προηγούμενα.

54

Page 55: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Το μετοχικό κεφάλαιο δηλώνει την ιστορική αξία μιας εταιρίας. Το μετοχικό κεφάλαιο διαχειρίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο της Α.Ε.

Ανάληψη και καταβολή εταιρικής περιουσίας που αντιστοιχεί στο μετοχικό κεφάλαιο.

Ανάληψη: υπόσχεση ιδρυτών – μετόχων να καταβάλλουν τόσα χρήματα όσα είναι το μετοχικό κεφάλαιο. Είναι μια υποσχετική δικαιοπραξία με την οποία αναλαμβάνεται μια ενοχή. Μέσω αυτής αναλαμβάνει ένας ή περισσότεροι να καταβάλλει ποσό ίσο με το μετοχικό κεφάλαιο. Η υπόσχεση αυτής συνήθως αναλαμβάνεται κατά την ίδρυση της Α.Ε. και την υπογραφή του καταστατικού.

Ο άλλος τρόπος ανάληψης κεφαλαίου είναι η δημόσια εγγραφή. Είναι αυτή η διαδικασία πρόσκληση της Α.Ε. στον ευρώ επενδυτικό κοινό να έρθει να υποσχεθεί την ανάληψη των μετοχικών κεφαλαίων. Αλλά κατά την ίδρυση της Α.Ε. ποτέ δεν έχουμε ανάληψη με δημόσια εγγραφή. Σήμερα ο θεσμός αυτός της δημόσιας πρόσκλησης δεν προβλέπεται. Υπάρχει συνήθως σε εταιρίες Α.Ε. εισηγμένες στο Χρηματιστήριο. Η ανάληψη από τους ιδρυτές λέγεται ιδιωτική ανάληψη…

Μετοχικό κεφάλαιο: ούτε αναλαμβάνεται ούτε καταβάλλεται.

Ανάληψη κεφαλαίου = κάλυψη κεφαλαίου.

Καταβολή κεφαλαίου: Είναι η εκποιητική δικαιοπραξία της ενοχικής υποχρέωσης. Γίνεται είτε άμεσα είτε τμηματικά. Ο κανόνας είναι ότι το αργότερο μέχρι την ίδρυση της Α.Ε. που γίνεται με την καταχώρηση στο Μ.Α.Ε. πρέπει ο κάθε μέτοχος να καταβάλλει σε τραπεζικό λογαριασμό όψεως τα χρήματα που πρέπει. Το άθροισμα αυτών των χρημάτων μας δίνει την περιουσία του μετοχικού κεφαλαίου.

Διασφαλίσεις:

Θεσμός της πιστοποίησης καταβολής κεφαλαίου: Γίνεται από το Διοικητικού Συμβούλιο της Α.Ε. Γίνεται 2 μήνες μετά την εγγραφή της Α.Ε. στο Μ.Α.Ε. να συνεδριάσει και να ελέγξει τις καταβολές.

Λογαριασμός όψεως: τραπεζικός λογαριασμός κατάθεσης . Το έχουν συνήθως οι έμποροι. Δεν προσφέρει τόκους και εισόδημα. Είναι άτοκος λογαριασμός.

Θεσμός του ελέγχου της καταβολής: Η νομαρχία ελέγχει αν όντος μπήκαν τα χρήματα στην τράπεζα άρα και στην Α.Ε.

55

Page 56: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Ειδικοί νόμοι για ειδικές Α.Ε. προβλέπουν περισσότερο και μεγαλύτερο μετοχικό κεφάλαιο.

Π.χ. όχι 60.000 αλλά 150.000.000 ευρώ

Ποτέ όμως δεν είναι το μετοχικό κεφάλαιο κάτω από 60.000ευρώ.

Το μετοχικό κεφάλαιο διατηρείται σε ειδικό λογαριασμό στην τράπεζα Ελλάδας.

Τμηματική καταβολή κεφαλαίου: Άρθρο 12 του ν. 2190/1920.

Εισφορές των μετόχων: Χρηματικές ή σε είδος εισφορές + Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.

Δεν επιτρέπεται εισφορά σε εργασία. Δεν μπορούν να εμφανιστούν στον ισολογισμό. Έχουν ασταθής αξία από την φύση τους. Συνήθως επειδή π.χ. η ποιότητα και η ποσότητα της εργασίας μπορεί να διαφέρει και είναι ασφάλιση ασταθής δεν μπορεί να εμφανίζεται στον ισολογισμό.

Άρθρο 9 – Υποχρεωτική διαδικασία αποτίμησης από ανεξάρτητη επιτροπή της εισφοράς του καθενός. Αποτελείται από οικονομολόγους κτλπ.

Χωρίς αυτήν την αποτίμηση των εισφορών δεν μπορεί να ιδρυθεί μια Α.Ε.

Ορισμένα αντικείμενα δεν χρειάζεται εκτίμηση.

Π.χ. μετοχές μιας άλλης Α.Ε. που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο και ήδη οι αξίες τους είναι γνωστές.

Ισχύει η αξία που έχουν στο χρηματιστήριο και δεν αποτιμούνται από ειδική επιτροπή.

Από την υποτίμηση των εισφορών σε είδος βλάπτονται οι τρίτοι.

Από την υπερτίμηση των εισφορών σε είδος βλάπτονται οι υπόλοιποι μέτοχοι.

Χρηματοδότηση της Α.Ε. = α) από μετόχους και β) από τράπεζες

Συνήθως οι Α.Ε. προτιμούν τους μετόχους για χρηματοδότηση. Διότι:

- δεν υπάρχει επιτόκιο που πρέπει να πληρωθεί στους μετόχους

56

Page 57: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

- δεν είναι υποχρεωμένη η Α.Ε. να επιστρέψει αυτά τα χρήματα πίσω στους μετόχους.

Τέτοια επιστροφή χρημάτων – εισφορών στους μετόχους υπάρχει κατά την εκκαθάριση της Α.Ε.

Συστατικά στοιχεία καταστατικού:

Νόμος One Stop Shop - ατομική εταιρία που πραγματοποιείται σε μια μέρα.

Α.Ε. – εταιρικός τύπος που προβλέπεται υποχρεωτικό περιεχόμενο καταστατικού.

Αν δεν υπάρχουν κάποια στοιχεία στο καταστατικό προβλέπονται ποινές. Η συνέπεια είναι η δικαστική λύση της εταιρίας.

Μη εξατομίκευση των καταστατικών: Συνήθως οι συμβολαιογράφοι έχουν πρότυπα καταστατικών στους Η/Υ και τα τροποποιούν για τις ανάγκες κάθε εταιρίας.

Εποπτική αρχή καταστατικών στα Α.Ε. = νομαρχία ή υπουργείο εμπορίου.

2007: δεν είναι απαραίτητο να περιέχονται στο καταστατικό διατάξεις που είναι υποχρεωτικές από τον νόμο αν δεν υιοθετούνται εξαιρέσεις από αυτές με συμφωνία μετόχων. Δηλαδή το πλήθος σελίδων καταστατικού μειώθηκαν διότι αφαιρέθηκαν οι διατάξεις νόμου που σε κάθε περίπτωση ήταν υποχρεωτικές.

Για την τροποποίηση καταστατικού απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία των μετοχών της Α.Ε.

Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχουν και επιπλέον προϋποθέσεις.

Π.χ. μπορεί να θεσπιστεί μεγαλύτερη πλειοψηφία αλλά όχι μικρότερη.

Άρθρο 2, παρ. 1 περίπτωση Α = δεν νοείται Α.Ε. που δεν περιλαμβάνει στο καταστατικό στοιχεία για την επωνυμία της Α.Ε.

Επωνυμία Α.Ε. = πρέπει καταρχήν να υπάρχει ένδειξη του αντικειμένου της εταιρικής δραστηριότητας της Α.Ε. Επιπλέον μπορεί να υπάρχει και όνομα ενός ιδρυτή Α.Ε. και πρέπει να υπάρχει ένδειξη και της επιχείρησης.

Π.χ. Καδήρ Αϊκούτ Βιοτεχνική Α.Ε.

Α.Β.Ε. = Ανώνυμη Βιοτεχνική Εταιρία

57

Page 58: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Α.Ε.Β.Ε. = Ανώνυμη Εμπορική Βιοτεχνική εταιρία

Α.Τ.Ε. = Ανώνυμη Τεχνική Εταιρία

Α.Ε.Π.Ε.Υ. = Ανώνυμη εταιρία παροχής επενδυτικών υπηρεσιών

Λόγω μήκους επωνυμίας Α.Ε. συνήθως γράφουμε το συντομότερο διακριτικό τίτλο που φανερώνει τα στοιχεία επωνυμίας της Α.Ε.

Αντικείμενο εταιρικής δραστηριότητας Α.Ε. # Σκοπός Α.Ε.

Αντικείμενο: πρέπει να λέει ότι ο σκοπός της εταιρίας είναι η παροχή τουριστικών υπηρεσιών.

Σκοπός: εμπορικός σκοπός.

Σκοπός: α) γενική κατεύθυνση της εταιρίας – εμπορικός

Β) συγκεκριμένη κατεύθυνση της εταιρίας – βιομηχανία ρούχων Α.Ε.

Υποχρεωτικά υπάρχει και ο όρος για την διάρκεια της εταιρίας στο καταστατικό.

Δεν νοείται αόριστης διάρκειας Α.Ε. Κάθε Α.Ε. έχει μια ορισμένη διάρκεια.

Η ανανέωση της διάρκειας της εταιρίας γίνεται με την τροποποίηση του καταστατικού. Γίνεται αυτή η διαδικασία πριν περάσει ο χρόνος.

Επίσης πρέπει να περιλαμβάνεται διάταξη στο καταστατικό και για την καταβολή του μετοχικού κεφαλαίου.

Άρθρο 2 – λίστα στοιχείων καταστατικού Α.Ε. Συνήθως τα περισσότερα από αυτά υπάρχουν.

Οι παραπάνω διατάξεις προβλέπουν στοιχεία σωματειακής μορφής.

Οι μέτοχοι μπορούν να κατατάξουν και άλλα στοιχεία (ενοχικού και όχι συμφωνητικού χαρακτήρα) στο καταστατικό εκτός από αυτά που προβλέπονται υποχρεωτικά από τον νόμο.

Δεν μπορούν να υπάρχουν όροι – συμφωνίες στο καταστατικό της Α.Ε. που είναι αντίθετες στη καλή πίστη και στα χρηστά ήθη.

Ο συμβολαιογράφος έχει εκ του νόμου υποχρέωση σύνταξης καταστατικού λόγω Κώδικα Συμβολαιογράφων.

58

Page 59: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Επίσης πρέπει να ορίζεται και έδρα στο καταστατικό της εταιρίας.

Έγκριση επωνυμίας εταιρίας:

Γίνεται ο έλεγχος από τον αρμόδιο επιμελητήριο. Γίνεται έλεγχος σε σύγκριση με βάση δεδομένων. Δεν μπορούν να υπάρχουν 2 Α.Ε. με την ίδια επωνυμία.

Επίσης πληρώνουν οι μέτοχοι και φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου 1% προς το κράτος.

Τα απαραίτητα έγγραφα ύστερα από αυτά πάνε στην αρμόδια εποπτική αρχή. Η εποπτεία ανατίθεται σε νομαρχίες και Υπουργεία ανάπτυξης εμπορίου και οικονομίας.

Αρμόδια για έγκριση καταστατικού και δημοσιότητα: νομαρχία έδρας εταιρίας. Το αρμόδιο τμήμα λέγεται συνήθως Διεύθυνση Εταιριών.

Έδρα εταιρίας : Δήμος ή κοινότητα Ελληνικής επικρατείας.

Η αρμόδια αυτή αρχή κάνει τα παρακάτω:

- υλοποιεί τον θεσμό της διοικητικής σύμπραξης

- υλοποίηση της δημοσιότητα

Διοικητική σύμπραξη: παλιά οι Α.Ε. ιδρύονταν με βασιλική άδεια. Στα γαλλικά αυτό λεγόταν octroi. Δεν υπήρχαν νομικά κριτήρια επιλογής. Με την ανάπτυξη κράτους δικαίου έχουμε ανάπτυξη της νομιμότητας σε αυτήν την διαδικασία. Αρμοδιότητα ελέγχου των προϋποθέσεων σήμερα στην Ελλάδα του καταστατικού έχει η κεντρική διοίκηση και μετά την Χούντα μεταφέρθηκε σε νομαρχίες. Σε άλλες χώρες αρμόδια είναι τα δικαστήρια. Η διοικητική αυτή αρχή είναι αρμόδια για τα παρακάτω :

- Χορηγείται άδεια σύσταση: Δεν είναι αυθαίρετη διοικητική πράξη. Είναι η κατάληξη της διαδικασίας διαπίστωσης ότι συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις ίδρυσης της εταιρίας. Ελέγχει την νομιμότητας των στοιχείων του καταστατικού και την νομιμότητα της εταιρίας Α.Ε. και του σκοπού της. Εκδίδει πράξη έγκρισης. Το ίδιο συμβαίνει και στην τροποποίηση του καταστατικού. Απαιτείται γενική συνέλευση μετόχων και με πλειοψηφίες που αναφέρθηκαν πριν.

Κατάρτιση Α.Ε. -> συμβολαιογραφικός τύπος

τροποποίηση καταστατικού -> Γενική συνέλευση μετόχων που περνάει η τροποποίηση σε ιδιωτικό έγγραφο

59

Page 60: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Εξαίρεση: σε περίπτωση μονοπρόσωπης Α.Ε. ισχύουν διαφορετικές διαδικασίες.

Συγχώνευση, διάσπαση και μετατροπή εταιρικού τύπου Α.Ε. = χρειάζεται και πάλι έγκριση από την αρχή για Α.Ε. με μετοχικό κεφάλαιο πάνω από 3 εκατομμύρια ευρώ.

Συγχώνευση εταιρίας # απορρόφηση εταιρίας

Μετατροπή = μετατροπή Ο.Ε. σε μετατροπή σε Α.Ε. . Χρειάζεται απόφαση εταίρων Ο.Ε. και καταχώρησε στην Μ.Α.Ε. για μετατροπή Ο.Ε. σε Α.Ε.

Όλες αυτές οι πράξεις απαιτούν την έκδοση διοικητικής πράξης με διοικητική σύμπραξη. Μετά την μετατροπή εταιρικού τύπου οι Ο.Ε. της Ο.Ε. συνεχίζουν να ευθύνονται για τα χρέη αυτής για ακόμα 5 χρόνια.

Άρθρο 4, παρ. 2 του Ν 2190/1920 – ισχύουν για εταιρίες με πάνω από 3 εκατομμύρια ευρώ μετοχικό κεφάλαιο.

Α.Ε. με μετοχικό κεφάλαιο κάτω από 3 εκατομμύρια ευρώ δεν υπάρχει έλεγχος για συγχώνευση, μετατροπή και διάσπαση.

Α.Ε. με μετοχικό κεφάλαιο πάνω από 3 εκατομμύρια ευρώ υπάρχει έλεγχος διοίκησης πάντα.

Αρμοδιότητα Υπουργείου Οικονομίας για έλεγχο των Α.Ε. = Περιλαμβάνει τις τραπεζικές, ασφαλιστικές εταιρίες, Ε.Π.Ε.Υ. , εταιρίες που είναι εισηγμένες στο Χ.Χ.Α. και εταιρίες επενδύσεων χαρτοφυλακίου.

Η ίδια αρχή που υλοποιεί συνήθως την διοικητική σύμπραξη υλοποιεί και την δημοσιότητα.

Δημοσιότητα Α.Ε. = Μ.Α.Ε. Τηρείται στους κατά τόπους νομαρχίες που ενεργούν σε συνδυασμό και συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομίας.

Δημοσιότητα Ο.Ε. = πρωτοδικεία είναι αρμόδια

Δημοσιότητα Α.Ε. σε Μ.Α.Ε. = περιλαμβάνουν ευρετήριο, φάκελο, βιβλίο Α.Ε. και μερίδα Α.Ε.

Ευρετήριο Α.Ε. = τηρείται με αλφαβητική σειρά. Γράφεται η επωνυμία της εταιρίας για να την εντοπίσουν οι ενδιαφερόμενοι.

Κυρίως βιβλίο Α.Ε. = παίρνει αριθμό ταυτότητας η Α.Ε. Λέγεται ΑρΜΑΕ (Αριθμός Μ.Α.Ε.)

60

Page 61: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Π.χ. 10438/62/Β/…

Είναι μοναδικός για κάθε Α.Ε. Ακόμα και μετά την λύση της Α.Ε. δεν δίνεται σε μια άλλη Α.Ε. Αναγράφεται σε όλα τα έγγραφα Α.Ε. και συναλλαγές.

Π.χ. φορολογικά έγγραφα της Α.Ε.

Απαιτείται συνεργασία Νομαρχίας και Υπουργείου Οικονομικών.

Βιβλίο μερίδας = βασικά στοιχεία εξατομίκευσης κάθε εταιρίας. Όπως είναι έδρα, μέτοχοι, τηλέφωνα, διευθύνσεις κτλπ.

Φάκελος= αντίγραφα από τα έγγραφα που απαραίτητα η Α.Ε. προσκομίζει στην Νομαρχία.

Π.χ. πρακτική συνελεύσεων

Αποκτούν πρόσβαση εκεί οι ενδιαφερόμενοι.

Εδώ μπαίνουν όμως και έγγραφα που δεν είναι προσβάσιμα σε οποιονδήποτε.

Π.χ. πρακτικά – επιχειρηματικό απόρρητο – δικαιούνται να τα πάρουν μόνον οι μέτοχοι και μόνο εφόσον συμμετείχαν στην Γενική συνέλευση που θέλουν τα πρακτικά της. Αν δεν βρίσκονταν στην Γενική συνέλευση πάλι μπορούν να τα πάρουν αρκεί να έχουν έννομο συμφέρον.

Διατάσσεται εισαγγελική παραγγελία ύστερα από αυτό.

Δημοσιότητα Α.Ε. = Α) Καταχώρηση στο Μ.Α.Ε. και β) ΦΕΚ (Τεύχος Α.Ε.& Ε.Π.Ε.)

Στο ΦΕΚ καταχωρούνται διότι και κάποιοι άλλοι θέλουν πρόσβαση στα στοιχεία αυτής της Α.Ε.

Π.χ. έδρα Α.Ε. η Κομοτηνή, ενδιαφερόμενοι υπάρχουν και από Αθήνα.

Γίνεται όμως πρώτα καταχώρηση στο Μ.Α.Ε. και μετά στο ΦΕΚ.

Ενέργεια που αναπτύσσουν οι καταχωρήσεις:

Καταχώρηση Μ.Α.Ε. – εμπορικό μητρώο

Παρέχει στο κοινό πληροφορίες για νομικά γεγονότα περί της Α.Ε.

61

Page 62: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Καταχωρήσεις Μ.Α.Ε. = απλώς δηλωτικές ή συστατικές καταχωρήσεις.

Απλώς δηλωτικές καταχωρήσεις: Οι καταχωρήσεις που δίνουν μια πληροφόρηση στο κοινό.

Π.χ. ποια είναι τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Α.Ε.

Επίσης η Α.Ε. δεν μπορεί να αντιτάξει στους δανειστές της κάτι εφόσον αυτή δεν δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ αλλά το γνωρίζουν παρόλο αυτό οι δανειστές.

Π.χ. τροποποίηση καταστατικού / Δ.Σ. – χρειάζεται δημοσιότητα

Οι τρίτοι δικαιούνται να εμπιστεύονται τις καταχωρήσεις στο ΦΕΚ περί των Α.Ε. Δεν μπορούμε να αντιτάσσουμε στους τρίτους πράγματα που κάναμε αλλά δεν δημοσιεύτηκαν στο ΦΕΚ.

Συστατικές καταχωρήσεις: Η νομική προσωπικότητα από και δια της καταχώρησης. Χωρίς να γίνει η καταχώρηση όλα αυτά που κάνει η εταιρία είναι άκυρες. Δεν έχουν ισχύ. Η καταχώρηση (συστατική) δίνει ζωή στην εταιρία. Αν δεν υπάρχει συστατική καταχώρηση έχουμε υποσύσταση – ίδρυση εταιρία.

Αν δεν γίνεται καταχώρηση δεν έχουμε Α.Ε. Το ίδιο συμβαίνουν και με την τροποποίηση του καταστατικού.

Η έγκριση της τροποποίησης καταστατικού κατοχυρώνεται στο Μ.Α.Ε.

Εδώ ότι και να ξέρουν οι τρίτοι δεν μπορούν να προστατευτούν απέναντι στην Α.Ε. εφόσον η σύσταση δεν καταχωρήθηκε.

Με την συστατική καταχώρηση πραγματοποιούνται επίσης οι διασπάσει, οι συγχωνεύσεις και οι μετατροπές.

Επηρεάζει και τον θεσμό της ελαττωματικότητας η συστατική καταχώρηση.

ΑΚ 180/ 184 – δεν εφαρμόζονται σε Ο.Ε. / Α.Ε.

Άρθρο 180

Έννοια της ακυρότητας

Η άκυρη δικαιοπραξία θεωρείται σαν να μην έγινε.

Άρθρο 184

62

Page 63: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Ενέργεια ακύρωσης

Η ακυρώσιμη δικαιοπραξία μετά την ακύρωσή της εξομοιώνεται με την εξαρχής άκυρη, με την επιφύλαξη των διατάξεων που αφορούν εμπράγματα δικαιώματα που τρίτος απέκτησε από σύμβαση που ακυρώθηκε.

Η επίκληση ελαττωμάτων αυτών λειτουργεί για το μέλλον. Η άκυρη δικαιοπραξία / σύσταση δεν λύνει την Α.Ε. αλλά είναι ένα είδος καταγγελίας για την εταιρία. Η καταγγελία οδηγεί στην λύση και στην εκκαθάριση της εταιρίας Α.Ε. Δεν μπορούμε αυτόματα να ακυρώνουμε την Α.Ε.

Άκυρη κηρύσσεται η Α.Ε. σε τέτοιες περιπτώσεις μόνο εφόσον πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις.

Πριν την καταχώρηση στο Μ.Α.Ε δεν υπάρχει Α.Ε. Μετά την καταχώρηση στο Μ.Α.Ε. μπορεί να γίνει αγωγή κατά της Α.Ε.

Ιδρυτική εταιρία (έχει μορφή αστικής εταιρίας # Α.Ε.) = υπάρχει πριν την καταχώρηση στον Μ.Α.Ε.

Κάθε νέα εγγραφή στο Μ.Α.Ε προϋποθέτει και έναν έλεγχο προηγουμένως.

Περιέχονται στο ΦΕΚ:

- αποτελέσματα χρήσης- προσάρτημα (Σχόλια ελεγκτών)

- ισολογισμός

- πίνακας κερδών

Ελαττωματική ίδρυση Α.Ε.

Άρθρο 4 Α

Κήρυξη ακυρότητας ίδρυσης της εταιρίας. Υπάρχει αποκλειστική και εξαντλητική ρύθμιση. Οι λόγοι ακυρώσεως είναι:

- αν δεν αναγράφονται στο καταστατικό τα απαραίτητα στοιχεία.

63

Page 64: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

- Αν δεν έχει ιδρυθεί η εταιρία με συμβολαιογραφικό έγγραφο που έχει δημοσιευτεί μετά τον έλεγχο του Νομάρχη.

- Αν δεν υπάρχει κεφάλαιο δεν μπορεί να ιδρυθεί εταιρία.

- Ο σκοπός της εταιρίας αν αντίκειται σε κανόνες δικαίου ή χρηστά ήθη τότε είναι άκυρη η Α.Ε. (π.χ. εμπόριο ναρκωτικών)

- Άκυρη είναι επίσης η Α.Ε. όταν ο ιδρυτής – ιδρυτές δεν είχαν την ικανότητα για δικαιοπραξία.

Π.χ. ανήλικοι. Εάν όμως και έστω ένας ήταν δικαιοπρακτικά ικανός η εταιρία είναι έγκυρη.

Π.χ. 5 τρελοί και ένας κανονικός. Ο νομοθέτης δεν θέλει μια Α.Ε. να διαλύεται με το παραμικρό.

Μονοπρόσωπη εταιρία: ο νομοθέτης επιτρέπει πλέον και σε έναν άνθρωπο να έχει περισσότερες εξουσίες.

Το μετοχικό κεφάλαιο της Α.Ε. που ισούται με το σύνολο των εισφορών που δώσανε οι μέτοχοι – ιδρυτές για να ιδρυθεί η εταιρία Α.Ε. Από την στιγμή της ίδρυσης της εταιρίας το μετοχικό κεφάλαιο αυτής ξοδεύεται για την λειτουργία της εταιρίας (προσωπικό, πρώτες ύλες, πληρωμές των δαπανών που έγιναν στην προ- ιδρυτική λειτουργία). Μετά την ίδρυση της η εταιρία Α.Ε. αναλαμβάνει όλες τις προηγούμενες πράξεις.

Σύνολο πρώτων εισφορών: πρώτη περιουσία της εταιρίας.

Ελαττώματα βούλησης: πλάνη, απειλή και βλάβη.

Δεν προβλέπονται ακυρότητα της Α.Ε. για τέτοιες περιπτώσεις. Ακυρότητα επέρχεται δηλαδή μόνο για ανικανότητα δικαιοπραξίας. Τα παραπάνω δεν δημιουργούν ακυρότητα της Α.Ε.

Νομολογία:

Πλαστογραφία- μπορούμε να οδηγηθούμε στην καταγγελία της εταιρίας και έτσι να πετύχουμε την λύση της εταιρίας.

64

Page 65: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Η ακυρότητα δρα αναδρομικά. Δηλαδή σημαίνει ότι δεν υπήρξε ποτέ.

#

Εδώ όμως στην Α.Ε. δεν ισχύει αυτό. Ο νομοθέτης σκέφτεται το συμφέρον της οικονομικής ζωής και της ανάπτυξης του εμπορίου.

Η ακυρότητα στην περίπτωση της Α.Ε. δρα μόνο μελλοντικά. Η εταιρία δηλαδή θα εκκαθαριστεί κανονικά και νομίμως.

Την ακυρότητα μπορούν να την επικαλεστούν αυτοί που έχουν έννομο συμφέρον. Δηλαδή το ΔΣ, η Γ.Σ. και τρίτοι που έχουν συμφέρον.

Χρειάζεται και απόφαση δικαστηρίου (Διαπλαστική αγωγή) για να γίνει ισχύει η ακυρότητα.

Υπάρχουν αναγνωριστικές, καταψηφιστικές και διαπλαστικές αγωγές και διεκδικήσεις.

Άρθρο 4 Α, παρ. 2 Α – ο λόγος ακυρότητας πρέπει να υπάρχει κατά την πρώτη συζήτηση στο δικαστήριο. Με την έννοια ότι προηγούμενων μπορεί να υπάρξει θεραπεία. Η προθεσμία για την θεραπεία είναι 3 μήνες.

Άρθρο 4 Α, παρ. 5 – Οι μέτοχοι της άκυρης Α.Ε. υποχρεούνται να καταβάλλουν τις εισφορές τους από την στιγμή που θα ζητηθεί αυτό από το δικαστήριο κατά την εκκαθάριση της εταιρίας. (Συμπληρωματικές εισφορές).

Ακόμα και 1 να είναι ικανός η Α.Ε. είναι έγκυρη.

Γενική Συνέλευση

Έχει σωματειακή δομή η Α.Ε. Δηλαδή Γενική Συνέλευση. Τα μέλη της εταιρίας είναι οι μέτοχοι. Οι μέτοχοι είναι οι οικονομικοί κύριοι της εταιρίας. Οι μέτοχοι μπορούν να αποφασίσουν για τα πάντα.

Άρθρο 33 – Η Γ.Σ. των μετόχων είναι το ανώτατο όργανο της εταιρίας και οι αποφάσεις της δεσμεύουν όλους αυτούς που ψηφίζουν, που ψηφίζουν αρνητικά και δεν μετέχουν σε αυτήν.

Α.Ε. – διάκριση εξουσιών

Εκπροσώπηση = Δ.Σ.

Γ.Σ. = Χαράσσει τις γενικές γραμμές για την εταιρία.

65

Page 66: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Η Γ.Σ. δεν μπορεί να πάρει την εξουσία του Δ.Σ.

Άρθρο 18,παρ. 1

Η Α.Ε. εκπροσωπείται από το Δ.Σ.

Γ.Σ. = ανώτατο όργανο διότι παίρνει πολύ σημαντικές αποφάσεις για την εταιρία σχετικά με τα παρακάτω:

- υπόσταση της Α.Ε. (διάσπαση, συγχώνευση και μετατροπή)

- διορισμός του Δ.Σ. από την Γ.Σ. και διορισμός των άλλων τυχών οργάνων. Η Γ.Σ. δηλαδή ότι ώρα θέλει μπορεί να ανακαλέσει το Δ.Σ. άρα τελικά η εκπροσώπηση πηγάζει από την Γ.Σ.

- Τύχη των κερδών στο τέλος (μοιρασμός, επένδυση και αύξηση κεφαλαίου.)

Είδη Γενικών Συνελεύσεων:

Τακτική Γ.Σ. = Γίνεται υποχρεωτικά κάθε χρόνο 6 μήνες μετά το τέλος της εταιρικής χρήσης. Εταιρική χρήση είναι η λογιστική χρονιά για την εταιρία. Στο τέλος της χρήσης γίνεται ο ισολογισμός. Αποφασίζει που θα πάνε τα κέρδη, αν θα τα μοιράσουν ή αν θα γίνουν αποθεματικό. Διορίζονται και οι ελεγκτές που θα ελέγξουν φορολογικά την εταιρία την επόμενη χρονιά.

Έκτακτη Γ.Σ. = Γίνεται εκτάκτως όταν υπάρχει πρόβλημα. Συγκαλείτε από το Δ.Σ. από τους ελεγκτές ή από το 20% αυτών που έχουν τις μετοχές. Δεν είναι απαραίτητο να γίνεται πάντα.

Αρχικές Γ.Σ. = Απαρτία: για την λήψη απόφασης χρειάζονται το 51% των μετοχών. Δηλαδή πόσοι πρέπει να συμμετέχουν για να θεωρηθεί έγκυρη η συνέλευση.

Η Γ.Σ. συνεδριάζει για θέματα ημερήσιας διατάξεως όταν συμμετέχουν σε αυτήν το 1/5 των μετόχων και 20 % των μετοχών. Το ποσοστό αυτό υπάρχει διότι σε πολλές εταιρίες υπάρχει διασπορά μετοχών. Εάν δεν υπάρχει αυτή η απαρτία συνέρχεται εκ νέου σε 20 ημέρες οποιοδήποτε και αν είναι το εκπροσωπούμενο τμήμα των μετόχων και μετοχών.

Μπορεί κάποιος να παραστεί εκεί και μέσω αντιπροσώπου.

66

Page 67: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Άρθρο 30 Β -> οι τράπεζες είναι ικανές να ψηφίσουν για λογαριασμό των μετόχων εφόσον έχουν πληρεξουσιότητα ως προς αυτά.

Ειδική πληρεξουσιότητα: ειδικές εταιρίες που μαζεύουν πληρεξουσιότητα από εταίρους – μετόχους και ψηφίζουν μαζικά στις Γ.Σ.

Υπάρχουν και επαναληπτικές Γ.Σ.

Άρθρο 29- απαρτία (έγκυρη συνεδρίαση)

Άρθρο 30 – πλειοψηφία (λήψη απόφασης)

Υπάρχουν συνήθεις (με κανονικές πλειοψηφίες) και εξαιρετικές γενικές συνελεύσεις (με μεγαλύτερες πλειοψηφίες).

Περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 29 θέλουν αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία. Δηλαδή 2/3 και 66,6% των μετοχών.

Αν δεν μαζευτούν μετά από 20 μέρες χρειαζόμαστε ½ μετοχών κτλπ.

Άρθρο 31

Συνήθεις Γ.Σ. – μισό (από 51%)

Εξαιρετικές Γ.Σ. – 2/3

Οι μέτοχοι μπορούν να βάλουν όρο – ρήτρα στο καταστατικό ότι οι αποφάσεις της Γ.Σ. θα λαμβάνονται με απαρτία και πλειοψηφία 66,6% των μετοχών και 2/3 μετόχων και δεν μπορεί να μπει για παραπάνω ποσοστό. Αυτό γίνεται για να μπορούν να συμμετέχουν περισσότεροι μέτοχοι.

Στις εξαιρετικές Γενικές συνελεύσεις δεν υπάρχει όριο αλλά δεν πάει παραπάνω από το 90 % γιατί μετά η Α.Ε. μετατρέπεται σε Ο.Ε.

Άρθρο 34

Υπάρχουν αποκλειστικά θέματα αρμοδιότητας της Γ.Σ.:

- τροποποιήσεις του καταστατικού.- Έγκριση ισολογισμού.

- Διάθεση κερδών

- Συγχώνευση, διάσπαση και μετατροπή της εταιρίας Α.Ε.

67

Page 68: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

- Εκλογή Δ.Σ. και ελεγκτών.

Άρθρο 35

Η Γ.Σ. αποφασίζει και για την άρση της ευθύνης των μελών του Δ.Σ.

Συγκάλεση Γ.Σ.

Πρέπει να συγκλιθούν οι μέτοχοι για να γίνει η Γ.Σ.

Άρθρο 25

Τόπος Γ.Σ. – στην έδρα της εταιρίας ή εάν είναι εισηγμένη αυτή στο Χ.Α.Α. και κάπου στην Αθήνα ή αν δεν είναι εισηγμένη στο Χ.Α.Α. σε άλλη χώρα στο εξωτερικό και σε κάθε άλλη περίπτωση αν μαζευτούν και όπου μαζευτούν οι μέτοχοι.

Π.χ. καφενείο.

Αν παρίστανται μέτοχοι και εκπροσωπούν το σύνολο των μετόχων έγκυρα παίρνεται η απόφαση.

Δημοσίευση αποφάσεων Γενικής Συνέλευσης:

- Εφημερίδα ΦΕΚ- Εφημερίδα Έδρας

- Εφημερίδα Αθηνών

- Μια οικονομική εφημερίδα.

Μικρές εταιρίες : αρκεί και δημοσίευση σε τοπική εταιρία.

Ονομαστικές μετοχές: δεν χρειάζεται δημοσίευση σε εφημερίδα των αποφάσεων. Αρκεί και κοινοποίηση.

Συμμετοχή όλων στη Γ.Σ. : δεν χρειάζεται δημοσίευση.

Ελληνικές Α.Ε. – συμμετοχή όλων στην Γ.Σ. = δεν χρειάζεται δημοσίευση αποφάσεων.

Άρθρο 26, παρ. 2Α – πρόκληση στη Γ.Σ.

Όπου ο νόμος απαιτεί λιγότερο κανείς δεν κάνει κάτι περισσότερο.

Σε μικρή εταιρία εφόσον υπάρχει τέτοιος όρος στο καταστατικό μπορεί να μην δημοσιευτεί η απόφαση όταν όλοι παρίστανται στην Γ.Σ.

68

Page 69: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Το ίδιο συμβαίνει και όταν παρίστανται στην Γ.Σ. οι αντιπρόσωποι όλων των μετόχων. Εφόσον παραστούν όλοι εκεί δεν χρειάζεται δημοσίευση. Αρκεί να μην φέρουν διαμαρτυρίες για την σύγκλιση της Γ.Σ. Η απόφαση που θα πάρουν τότε είναι έγκυρη.

Χρειάζεται κατάθεση μετοχών πριν την Γ.Σ. Μετά ανακοινώνονται λίστες με τα ονόματα μετόχων που θα συμμετέχουν στην Γ.Σ. Η κατάθεση μετοχών γίνεται στα γραφεία της εταιρίας ή στην τράπεζα.

Αυτό γίνεται (κατάλογος) επειδή κάποιος χωρίς να έχουν μετοχές, μπορούν να αναγραφούν στην λίστα αυτή και γίνεται αυτό για τον αποκλεισμό αυτών των τρίτων. Μπορεί κάποιος να προσφύγει και στα ασφαλιστικά μέτρα εφόσον δεν θέλει κάποιον να συμμετέχει στην Γ.Σ.

Μέτοχος απόδειξης των μετοχών με 2 τρόπους :

1. Με τα χαρτάκια των μετοχών. Μετοχή = αξιόγραφα. Όποιος την έχει στο χέρι είναι μέτοχος. Το έγγραφο μεταβίβασης περνάει και από την Εφορεία. Ισχύει αυτός ο τρόπος για εταιρίες εισηγμένες στο χρηματιστήριο.

2. Μπορεί να μην έχουν αξιόγραφα αλλά να είναι γραμμένη σε βάση δεδομένων στο Χρηματιστήριο ότι κάποιος είναι μέτοχος. Παίρνουνε αντί για μετοχές δηλαδή ένα βεβαιωτικό έγγραφο από το Χρηματιστήριο.

Μόνο στην περίπτωση ονομαστικών μετοχών ξέρουμε τους μετόχους της εταιρίας. Σε κάθε άλλη περίπτωση πρέπει να γίνει κατάθεση των μετοχών.

Επίσης πριν από σύγκλιση των μετόχων αυτοί μπορούν να ζητήσουν και ισολογισμό.

Άρθρο 28, παρ. 4 = μέτοχοι μη συμμορφωθέντες μετέχουν στην Γ.Σ. μόνο με την άδεια αυτής.

Ακύρωση Γ.Σ. λόγω κακής συγκρότησης Γ.Σ. = είναι λόγος ακυρότητας. Σημαίνει ότι στην Γ.Σ. δεν συμμετείχαν αυτοί που έπρεπε. Δεν επιτρέψαμε δηλαδή να συμμετέχουν αυτοί που έπρεπε ή δεν αποτρέψαμε να συμμετέχουν αυτοί που δεν έπρεπαν.

Γ.Σ. = Συλλογικό όργανο. Η απόφαση που βγει δεσμεύει όλους. Πρέπει να έχει απαρτία και πλειοψηφία για λήψη αποφάσεων.

Όταν προσβάλλουμε την Γ.Σ. καταγγέλλουμε την εταιρία. Η αγωγή ακυρότητας στρέφεται κατά την νομική προσωπικότητα της εταιρίας.

69

Page 70: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Άρθρο 6 και 7 = Γ.Σ. που πραγματοποιείται μέσω τηλεδιάσκεψης επιτρέπεται και εξ΄αποστάσεως ψήφιση.

Επίσης συντάσσεται και ημερήσια διάταξη που περιλαμβάνει τα θέματα που θα συζητηθούν στην Γ.Σ.

Καθολική Γ.Σ. = όταν συμμετέχουν όλοι οι μέτοχοι και δεν διαφωνεί κανένας μέτοχος. Δεν χρειάζεται καμία διατύπωση.

Το Δ.Σ. μετά την σύνταξη ημερησίας διάταξης ενημερώνει την αρμόδια διοικητική αρχή για την Γ.Σ.

Αν βγει απόφαση από την Γ.Σ. μέσα σε 20 ημέρες πρέπει να στείλουν και τα πρακτικά της γενικής συνέλευσης. Από τότε μετράει η προθεσμία για προσβολή των αποφάσεων της Γενικής Συνέλευσης.

Άρθρο 7 Α: πράξεις και στοιχεία που υποβάλλονται σε δημοσιότητα. Αν π.χ. η απόφαση αφορά τον ισολογισμό, αυτή δημοσιεύετε και στο Μ.Α.Ε.

Το Δ.Σ. συντάσσει την ημερήσια διάταξη. Μπορούν όμως να συζητηθούν και θέματα εκτός ημερήσιας διάταξης εφόσον συμφωνούν ομόφωνα όλοι προς αυτό.

Άρθρο 30 Α = κάθε μετοχή έχει δικαίωμα ψήφου.

Οι μετοχές μπορούν να δοθούν ως ενέχυρο ή για επικαρπία.

Άρθρο 35 Α/Β=

Ακυρωσία απόφασης Γενικής Συνέλευσης: Απόφαση Γ.Σ. που λήφθηκε με τρόπο που δεν είναι σύμφωνο με τον νόμο ή το καταστατικό είναι ακυρώσιμη απόφαση. Αφορά δηλαδή τα προβλήματα και παρανομίες όσον αφορά την διαδικασία.

Άκυρη απόφαση: Η απόφαση πρέπει να είναι αντίθετη με τον νόμο ή το καταστατικό. Παράνομη περιεχόμενο δηλαδή της απόφασης.

Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση μη νόμιμης συγκρότησης της Γ.Σ. (ακυρώσιμη απόφαση – διαδικασία).

Εξαίρεση: Ακυρώσιμη είναι και η απόφαση που λήφθηκε χωρίς να δοθούν οι απαραίτητες πληροφορίες στους μετόχους ή λήφθηκε κατά κατάχρηση δικαιώματος από την πλειοψηφία.

Ακυρώσιμη απόφαση: για να ακυρωθεί χρειάζεται απόφαση δικαστηρίου και μέχρι τότε είναι έγκυρη. Η αγωγή πρέπει να γίνει μέσα σε 3 μήνες.

70

Page 71: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Η αγωγή πρέπει να γίνει δηλαδή σε μικρή προθεσμία. Αν περάσει το τρίμηνο και κανείς δεν κάνει αγωγή η απόφαση είναι έγκυρη.

Η ακύρωση μπορεί να ζητηθεί με αγωγή από οποιονδήποτε μέτοχο που εκπροσωπεί το 2% του μετοχικού κεφαλαίου.

Αυτοί που πήγαν και ψήφισαν όμως αλλά μετά άλλαξαν γνώμη δεν μπορούν να κάνουν αυτήν την αγωγή. Εκτός από τους μετόχους η αγωγή μπορεί να γίνει και από μέλος του Δ.Σ. Σε περίπτωση αυτή προβλέπεται ειδικός εκπρόσωπος της Α.Ε..

Η αγωγή στρέφεται κατά της εταιρίας. Ασκείται μέσα σε 3 μήνες από την υποβολή του σχετικού πρακτικού στην αρμόδια αρχή. Η ακύρωση ισχύει έναντι πάντων. Η δικαστική απόφαση δημοσιεύεται και αυτή στο Μ.Α.Ε.

Για αυτούς που δεν έχουν το 2% αν θίγονται έχουν το δικαίωμα της αποζημίωσης.

Ακυρότητα: Στην ουσία είναι ακυρώσιμη με λίγες διαφορές. Χρειάζονται πάλι τα παραπάνω. Αφορά τις περιπτώσεις αντίθετου περιεχομένου απόφασης στο νόμο.

Εξαίρεση: σύγκλιση Γ.Σ. (καθόλου) – αν υπήρξε πρόσκληση θεωρείται ότι υπήρξε σύγκληση

Η προθεσμία εδώ είναι 1 έτος.

Τροποποίηση στο καταστατικό (απόφαση Γ.Σ.) – παράνομος σκοπός Α.Ε. ή παραβίαση δικαίου (π.χ. δεν ορίζουν Δ.Σ.) δηλαδή περιπτώσεις μόνιμης παρανομίας => Η προσβολή δεν υπόκειται σε προθεσμία. Έχουμε περίπτωση μόνιμης παρανομίας.

Άρθρο 35 Γ:

Ανυπόστατες αποφάσεις Γ.Σ. = Δεν θεραπεύεται το πρόβλημα. Δεν ισχύουν και δεν υπάρχουν αυτά που ορίστηκαν. Δεν παράγουν κανένα αποτέλεσμα. Λήψη δηλαδή αποφάσεων χωρίς την ιδιότητα μετόχου ή αντιπροσώπου μετόχου κτλπ.

Ανυπόστατου – η απόφαση που λαμβάνεται με πλειοψηφία προσώπων και όχι μετόχων όπως κανονικά έπρεπε να γίνει.

Τα πρακτικά δεν είναι προϋπόθεση κύρους της απόφασης.

Η εγγραφή στα πρακτικά υπάρχει για περιπτώσεις απόδειξης.

Άρθρο 32, παρ. 2 = Γ.Σ. με 1 μόνο μέτοχο = είναι έγκυρη η Γ.Σ. που γίνεται από ένα πρόσωπο (30% των μετοχών π.χ.).

71

Page 72: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Όταν είναι ένας μέτοχος στην Γ.Σ. είναι υποχρεωτικά η παρουσία συμβολαιογράφου που ελέγχει και βεβαιώνει τα πρακτικά της Γ.Σ.

Τα πρακτικά της Γ.Σ. πηγαίνουν στην διοίκηση. Δεν μπορεί να πάρει ο οποιοσδήποτε αντίγραφο.

Άρθρο 7 Β, παρ. 12 – οι τρίτοι και μη παραστάντες στην Γ.Σ. μέτοχοι μπορούν να πάρουν αντίγραφα μόνο ύστερα από εισαγγελική παραγγελία.

Διοικητικού Συμβούλιο της Α.Ε.

Συλλογικό και πολυμελές. Επιδιώκει τον εταιρικό σκοπό. Δηλαδή ασχολείται με διαχείριση και εκπροσώπηση.

Η Γ.Σ. δεν μπορεί να παρεμβαίνει στις αρμοδιότητες του Δ.Σ.

Είναι διαρκές όργανο. Για να αποφασίζει η Γ.Σ. πρέπει να συγκληθεί πρώτα το Δ.Σ.

Στην Ελλάδα ισχύει το μονιστικό σύστημα διοίκησης. Σε άλλες χώρες ισχύει διιστικό σύστημα διοίκησης Α.Ε. Εκτός από Δ.Σ. υπάρχει δηλαδή και ένα εποπτικό συμβούλιο.

Δεν αποτελείται κατά ανάγκη από μετόχους. Υπηρετεί τους μετόχους και την εταιρία. Οι μέτοχοι όμως μειοψηφίας βρίσκονται σε δυσμενής θέση διότι κυρίως εφαρμόζει αποφάσεις και εκτελεί εντολές των μετόχων πλειοψηφίας.

Δικαίωμα μειοψηφίας – Αντιστάθμισμα

Άρθρο 23 Α – Προϋποθέσεις για κατάρτιση συμβάσεων Α.Ε. και μελών του Δ.Σ.

Για να γίνει κάποιος μέλος Δ.Σ. απαιτείται δικαιοπρακτική ικανότητα. Δεν είναι απαραίτητο να είναι και μέτοχοι της Α.Ε. για να είναι μέλη της Α.Ε.

Οι δικηγόροι και οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν μπορούν να γίνουν μέλη Δ.Σ.

72

Page 73: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Οργανική θεωρία: Τα μέλη οργάνου διοίκησης δεν είναι αντιπρόσωποι και δεν έχουν δικαίωμα εκπροσώπησης. Θεωρούνται όμως η ίδια η εταίρα. Ότι κάνεις συμβατικό / εξωσυμβατικά καταλογίζεται ευθέως στην Α.Ε. Η Α.Ε. δεν έχει ποτέ ποινική ευθύνη. Η οργανική θεωρία ισχύουν μόνο για την αστική ευθύνη.

Μέλη Δ.Σ.:

- Εκλογή μέλους Δ.Σ. γίνεται από τους μετόχους

- Σχέση εντολής. Είναι άμισθη.

Άρθρο 19 – Η πλειοψηφία μπορεί να ανακαλεί ελεύθερα τα μέλη του Δ.Σ. Είναι ανακλητή ad notum δηλαδή ελεύθερα το Δ.Σ.

Ad notum: Τα μέλη του Δ.Σ. ανακαλούνται με απλή απαρτία και απλή πλειοψηφία. Πρέπει να έχουν την εμπιστοσύνη των μετόχων της Α.Ε. Μετά την ανάκληση του μέλους παύει και η εξουσία διαχείρισης του για τα εταιρικά πράγματα.

#Οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου λήγουν όταν περνάει αυτός ο χρόνος.

Σε αντίθετη περίπτωση η Α.Ε. αποζημιώνει τα μέλη του Δ.Σ. που ανακαλούνται.Το πρώτο Δ.Σ. ορίζεται από το καταστατικό και αποτελείται από μετόχους – ιδρυτές της Α.Ε. Γενικά εκλέγεται το Δ.Σ. όμως από την Γ.Σ.

Οι μέτοχοι με την πλειοψηφία τους μπορούν να ρυθμίζουν και να αποφασίζουν για το Δ.Σ. χωρίς την σύγκλιση Γ.Σ.

Επαναφορά – διαδικασία: Η μειοψηφία (10% των μετόχων) μπορεί να ζητήσει την δικαστική ανάκληση των μελών του Δ.Σ.

Μπορεί να υπάρξει δικαστικός διορισμός μερών του Δ.Σ.Εάν το Δ.Σ. ελλείπει έχουμε πρόβλημα:

- δικαστικός διορισμός του Δ.Σ. - η Γ.Σ. μπορεί να διορίσει το Δ.Σ. εφόσον στην Γ.Σ. Παρίσταται

μέτοχοι του συνόλου των μετόχων.

Ονομάζεται αυτόκλητη καθολική γενική συνέλευση.Δεν πρέπει να υπάρχει για να γίνει κάτι τέτοιο αντίθεση από τους μετόχους.

73

Page 74: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Δικαστικός διορισμός: έκτακτο και εξαιρετικό μέτρο. Υπάρχει μόνο στην παραπάνω περίπτωση.

Δ.Σ. = τουλάχιστον 3 μέλη. Ορίζεται από καταστατικό.Σε περίπτωση έλλειψης, το Δ.Σ. μπορεί να επιλέξει τα 2 μέλη ως αναπληρωτές.

Σε κάθε άλλη περίπτωση αυτοί που απομένουν συγκαλούν την Γ.Σ. για εκλογή νέου Δ.Σ. Προϋπόθεση νομιμότητας: μοναδικό θέμα της ημερήσιας διάταξης να είναι η εκλογή του Δ.Σ.

Πλασματική έλλειψη διοίκησης: εκείνη η περίπτωση που λόγω καθολικών διαφωνιών στο Δ.Σ. είναι αδύνατον να λειτουργήσει το Δ.Σ. και να λάβει απαντήσεις. Αντιστάθμισμα: ζυγός αριθμός μελών. Ο ψήφος του προέδρου του Δ.Σ. υπερισχύει λέγεται stand still στα αγγλικά. Διορίζεται προσωρινό Δ.Σ. τότε. Η θητεία των νέων μελών είναι 6 μήνες. Μπορεί να οριστεί και παραπάνω χρονικό διάστημα.

Σύγκρουση συμφερόντων: Τα μέλη της Α.Ε. έχουν συγκρουόμενο με αυτήν συμφέρον. Σε αυτές τις περιπτώσεις αυτό το μέλος δεν ψηφίζει ή μπορεί να αποφασιστεί η αντικατάσταση του. Είναι δικαστική αυτή η αντικατάσταση.Συνήθως καταχρηστικά λειτουργεί επειδή κάποιοι συγκαλούν Δ.Σ. για να διώξουν άλλους μετόχους.

Απώλεια ιδιότητας:- ανάκληση από την Γ.Σ.- ανάκληση του διορισμού του μέλους του Δ.Σ. που διόρισε

κάποιον μέτοχο της Α.Ε.- θάνατος κτλπ.

Η Α.Ε. πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά το περιεχόμενο της σύμβασης που πάνε να υπογράψουν οι διαχειριστές της Α.Ε.Σε εξαιρετικές μόνο περιπτώσεις οι συγγενείς μελών της Δ.Σ. μπορούν να συνάψουν σύμβαση με την Α.Ε. αυτή.Οι μητρικές εταιρίες δικαιούται να χορηγούν δάνεια υπέρ θυγατρικών.

Διευθύνον Σύμβουλος: μέλος Δ.Σ. που με απόφαση των υπολοίπων μελών του Δ.Σ. του αναθέτηκε η εξουσία να διαχειρίζεται αυτός μόνος την εταιρία. Να αποφασίζει για όλα τα θέματα της εταιρίας.Αποκτά το σύνολο εξουσίας και διαχείρισης.#Πρόεδρος του Δ.Σ. : Συγκαλεί το Δ.Σ. Ορίζει την ημερήσια διάταξη του Δ.Σ. και να διευθύνει την συζήτηση στο Δ.Σ. Είναι υποχρεωτική η εκλογή του.

74

Page 75: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Θητεία μελών Δ.Σ. : Ανώτατο όριο : 6 χρόνια. Αν λήξει η θητεία πριν τα 6έτη τότε παρατείνεται αυτοδικαίως η θητεία μέχρι την επόμενη Γ.Σ. Αυτό γίνεται για να μην μένει η εταιρία χωρίς κεφαλή και για να μην μείνει ακυβέρνητη.

Έδρα εταιριών: Δήμος ή Νόμος.

Πρόεδρος συγκαλεί το Δ.Σ. Αλλά μπορούν ακόμα και 2 μέλη του Δ.Σ. να την συγκαλέσουν.

Υποδεέστερα όργανα της εταιρίας : Πρόσωπα που χωρίς να έχουν την ιδιότητα μέλους του Δ.Σ. τους ανατίθεται με απόφαση του Δ.Σ. η οργανική εξουσία διαχείρισης και εκπροσώπησης της εταιρίας σε έναν τομέα δραστηριότητας. Τα ονόματα αυτών των οργάνων υπόκεινται σε δημοσιότητα. Κρίσιμο ζήτημα εδώ είναι η εξουσία εκπροσώπησης.

Εξουσία εκπροσώπησης: εξουσία μέλους Δ.Σ. με τις πράξεις του να δεσμεύει το νομικό πρόσωπο που αντιπροσωπεύει.

Εκποίηση συνόλου εταιρικής περιουσίας – Έμμεση τροποποίηση του καταστατικού και το Δ.Σ. δε δικαιούται να το κάνει αυτό διότι κινούμε εκτός εταιρικού / εμπορικού σκοπού.

Αποφάσεις Γ.Σ. δεν μπορούν να περιοριστούν την εκπροσώπηση και την έκταση της. Οι τρίτοι δεν είναι υποχρεωμένοι να τις λαμβάνουν υπόψη.

Υποχρέωση συμπεριφοράς: α. επιμελής διαχείριση και β. υποχρέωση πίστης.

Γενική ρήτρα: δεν έχει εκ των προτέρων προσδιορισμένου κανόνα. Δείχνουν την σημασία τους ex post όταν δηλαδή θα γίνει π.χ. μια ζημιά στην εταιρία θα πάμε δικαστήριο και αυτό θα αποφανθεί.

Εύλογη επιχειρηματική απόφαση + καλή πίστη + και επίτευξη του ιστορικού συμφέροντος = Αποκλείεται η ευθύνη των μελών του Δ.Σ. για τους λόγους αυτούς. Αυτό ονομάζεται επιχειρηματικός κίνδυνος. Δεν ασκείται αγωγή κατά μέλους Δ.Σ. για αποζημίωση.

Επιχειρηματική απόφαση: την παίρνει κάποιος όταν αντισταθμίζει τα κέρδη και τις ζημίες από αυτήν την πράξη του. Είναι μια κατάσταση αβεβαιότητας. Επιλέγεις μεταξύ περισσότερων επιλογών μόνο μια που από πριν δεν μπορείς να ξέρεις τι θα προκύψει στο μέλλον.

75

Page 76: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Τα μέλη του Δ.Σ. της Α.Ε. έχουν και υποχρέωση πίστης. Κάθε μέλος του Δ.Σ. πρέπει να ασχολείται με αυτά που προάγουν το εταιρικό συμφέρον. # Σύγκρουση όμως με τα προσωπικά συμφέροντα των μελών.Υπερισχύει η υπηρέτηση του εταιρικού σκοπού και η υποχρέωση πίστης προς την εταιρία.

Υποχρέωση πίστης # Απαγόρευση επιδίωξης ίδιων συμφερόντων.

Υπάρχουν επίσης τα παρακάτω σε μια Α.Ε.:- Απαγόρευση ανταγωνισμού κατά της εταιρίας από τους

εταίρους.- Απαγόρευση μη γνωστοποίησης εταιρικών μυστικών σε

άλλους- Απαγόρευση της self- dealing δηλαδή απαγορευμένες

συμφωνίες μέλος Δ.Σ. με την εταιρία (εις βάρος αυτής).- Παροχή με καλή πίστη και τηρουμένων των συναλλακτικών

ηθών.

Σφετερισμός επιχειρηματικής ευκαιρίας: είναι παράνομο και παραβιάζει την υποχρέωση πίστης. Απαγόρευση επιδίωξης ατομικών συμφερόντων.

Για συμμετοχή μέλους Α.Ε. σε άλλη εταιρία χρειάζεται έγκριση από το Δ.Σ. αυτής.

Σε αντίθετη περίπτωση θα οδηγούμασταν σε παράλογα αποτελέσματα με ουσιαστική και δικονομική ανασφάλεια.

Δικαίωμα για άσκηση εταιρικής αγωγής: Γ.Σ. ή αν το ζητήσει το 1/10 του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου. Το καταστατικό μπορεί να μειώσει αυτό το ποσοστό όχι όμως και να το αυξήσει. Αν το Δ.Σ. αγνοήσει την απόφαση για αγωγή κατά μέλους Δ.Σ. μπορεί να ζητηθεί τότε με απόφαση του Πρωτοδικείου έδρας ώστε να διορίσει δικηγόρο για να ασκήσει αυτήν την αγωγή ο δικηγόρος εκπροσωπεί τη εταιρία / Δ.Σ.Η δαπάνη του δικηγόρου βαρύνει την εταιρία σε αυτήν την περίπτωση.

ΕλεγκτέςΔ.Σ. - > εποπτικό συμβούλιο σε άλλες χώρες.Στην Ελλάδα δεν υπάρχει εποπτικό συμβούλιο, αλλά υπάρχει ο θεσμός των ελεγκτών.

Είναι ανεξάρτητα πρόσωπα. Το έργο τους είναι ο λογιστικός έλεγχος της λογιστικής τάξης της εταιρίας. Ελέγχουν δηλαδή τις οικονομικές καταστάσεις που ετοιμάζει το Δ.Σ.

76

Page 77: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ

Οικονομικές καταστάσεις: ισολογισμός, πίνακας διάθεσης κερδών και προσάρτημα.Για την πρώτη εταιρική χρήση δεν απαιτείται σύνταξη οικονομικής κατάστασης.Εταιρική χρήση: 12 μήνες.

Τακτικός έλεγχος:Οι ελεγκτές συντάσσουν έκθεση / πιστοποιητικό ελέγχου για το αν όλα έχουν πάει καλά με την εταιρία.Υπάρχουν απλοί και ορκωτοί ελεγκτές.Σήμερα υπάρχουν και εταιρίες ορκωτών ελεγκτών.Η ύπαρξη των ορκωτών ελεγκτών βασίζεται στην εμπιστοσύνη των εταιριών προς αυτούς.

Έκτακτος έλεγχος: Δεν πρόκειται εδώ για έλεγχο ετήσιων οικονομικών καταστάσεων. Αφορά έλεγχο επιμέρους ζητημάτων που παραβιάζουν αποφάσεις Γ.Σ. τον νόμο ή και το καταστατικό της Α.Ε.

Μετά το πόρισμα ελεγκτών διευκολύνεται η άσκηση αίτησης για παραβίαση υποχρεώσεων. Τον έλεγχο από την μειοψηφία να τηρήσουν μπορούν τα δικαστήρια, η επιτροπή κεφαλαιαγοράς ή ο Υπουργός Οικονομικών.

77