Ερευνητικό μέρος

22
ΙΙ. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας μας διεξαγάγαμε μία έρευνα που αφορά τις μουσικές προτιμήσεις των εφήβων και τους παράγοντες που τις επηρεάζουν. Σ’ ένα δεύτερο, πιο εξειδικευμένο μέρος, ασχοληθήκαμε με τους παράγοντες που ευνοούν το ενδιαφέρον των εφήβων για την παραδοσιακή μουσική. 1. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ α) Μεθοδολογία Στην ενότητα αυτή θα ασχοληθούμε με τα αποτελέσματα από την έρευνα που διεξήχθη στο 3 ο λύκειο Λάρισας με θέμα τις μουσικές προτιμήσεις των νέων. Σκοπός της έρευνάς μας ήταν η διερεύνηση των μουσικών προτιμήσεων των εφήβων καθώς και των παραγόντων που επηρεάζουν τις προτιμήσεις τους αυτές. Το δείγμα της έρευνάς μας αποτελείται από 43 μαθητές του σχολείου μας, του 3 ου Λυκείου Λάρισας, που προέρχονται από ένα τμήμα της πρώτης και ένα τμήμα της δευτέρας τάξης. Οι 27 από αυτούς είναι κορίτσια και οι 16 αγόρια. Για τις ερωτήσεις του ερωτηματολογίου που συντάξαμε χρησιμοποιήσαμε ως πρότυπο ερωτηματολόγιο της ερευνητικής εργασίας «Μουσικές προτιμήσεις: Παράγοντες διαμόρφωσης, Ομαδοποίησης & Προφίλ Καταναλωτή σε σχέση με αυτές και η Διαφοροποίηση της

Transcript of Ερευνητικό μέρος

Page 1: Ερευνητικό μέρος

ΙΙ. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας μας διεξαγάγαμε μία έρευνα που

αφορά τις μουσικές προτιμήσεις των εφήβων και τους παράγοντες που

τις επηρεάζουν. Σ’ ένα δεύτερο, πιο εξειδικευμένο μέρος, ασχοληθήκαμε

με τους παράγοντες που ευνοούν το ενδιαφέρον των εφήβων για την

παραδοσιακή μουσική.

1. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ

α) Μεθοδολογία

Στην ενότητα αυτή θα ασχοληθούμε με τα αποτελέσματα από την

έρευνα που διεξήχθη στο 3ο λύκειο Λάρισας με θέμα τις μουσικές

προτιμήσεις των νέων. Σκοπός της έρευνάς μας ήταν η διερεύνηση των

μουσικών προτιμήσεων των εφήβων καθώς και των παραγόντων που

επηρεάζουν τις προτιμήσεις τους αυτές. Το δείγμα της έρευνάς μας

αποτελείται από 43 μαθητές του σχολείου μας, του 3ου Λυκείου Λάρισας,

που προέρχονται από ένα τμήμα της πρώτης και ένα τμήμα της

δευτέρας τάξης. Οι 27 από αυτούς είναι κορίτσια και οι 16 αγόρια. Για

τις ερωτήσεις του ερωτηματολογίου που συντάξαμε χρησιμοποιήσαμε

ως πρότυπο ερωτηματολόγιο της ερευνητικής εργασίας «Μουσικές

προτιμήσεις: Παράγοντες διαμόρφωσης, Ομαδοποίησης & Προφίλ

Καταναλωτή σε σχέση με αυτές και η Διαφοροποίηση της Στάσης τους

απέναντι στην Πειρατεία της Μουσική» (Βελοπετρόπουλος, 2006), που

εκπονήθηκε στα πλαίσια μεταπτυχιακού προγράμματος του

Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο χρησιμοποιεί μια

αξιόπιστη και ερευνητικά ελεγμένη κατάταξη των μουσικών ειδών. Αφού

συντάξαμε τα ερωτηματολόγια, τα μοιράσαμε στους μαθητές του

δείγματός μας, κατά την ώρα του μαθήματος, ενώ μέλη της ομάδας μας

ήταν παρόντα σε όλη τη διάρκεια της συμπλήρωσής τους, για να

απαντούν σε τυχόν απορίες των μαθητών. Τα αποτελέσματα της

Page 2: Ερευνητικό μέρος

έρευνάς μας τα επεξεργαστήκαμε στο πρόγραμμα λογιστικών φύλλων

του υπολογιστή (excel).

β) Επεξεργασία αποτελεσμάτων

Πίνακας 1: Μουσικές προτιμήσεις

Πόσο σας αρέσει το καθένα από τα

παρακάτω μουσικά είδη

Πάρα

πολύ Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου

Παραδοσιακά (νησιώτικα, δημοτικά κλπ) 2 6 2 17 14

Παλιά λαϊκά και ρεμπέτικα 3 2 12 20 5

Έντεχνα ελληνικά 11 7 14 7 2

Πρόσφατες ελληνικές επιτυχίες 10 7 11 11 4

Ξένη ποπ / πρόσφατες ξένες επιτυχίες 18 3 8 9 5

Ραπ / Hip hop 9 7 2 11 14

Ροκ ( Hard Rock / Heavy Metal/ Πανκ /

Alternative / Grunge) 12 5 7 7 12

Τζαζ / Fusion / Βlues 2   0 5 17 15

Kλασική μουσική 1 1 6 15 20

Όπως προκύπτει από τις απαντήσεις των μαθητών σχετικά με τα

μουσικά είδη που προτιμούν, η ποπ και οι πρόσφατες ξένες επιτυχίες

είναι το πιο δημοφιλές μουσικό είδος σε όλη τη νεολαία

(συγκεντρώνοντας ποσοστό 27% στην κατηγορία «Πάρα πολύ») και

κυρίως στα κορίτσια. Επόμενο πιο δημοφιλές είδος μουσικής είναι η ροκ

(metal,punk,grunge,alternative κτλ.), που έρχεται πρώτο στις

προτιμήσεις 12 μαθητών ( ποσοστό 18%). Ακολουθεί η έντεχνη

ελληνική μουσική (16%), και αμέσως μετά οι πρόσφατες ελληνικές

επιτυχίες (15%). Λιγότερο δημοφιλή είδη είναι η ραπ μουσική, που

προτιμάται από 9 από τους 43 ερωτηθέντες και στη συνέχεια έρχονται

τα λαϊκά και ρεμπέτικα τραγούδια μαζί με την τζαζ-blues-fusion.

Page 3: Ερευνητικό μέρος

Τελευταία στις προτιμήσεις των μαθητών βρίσκεται η κλασική μουσική,

που δηλώνει ότι την προτιμά μόνο ένας στους 43 ερωτηθέντες.

Γράφημα 1: Μουσικές προτιμήσεις ανά είδος

Μουσικές Προτιμήσεις ανά Είδος

0 5 10 15 20 25

Παραδοσιακά (νησιώτικα,δημοτικά κλπ)

Παλιά λαϊκά και ρεμπέτικα

Έντεχνα ελληνικά

Πρόσφατες ελληνικές επιτυχίες

Ξένη ποπ / πρόσφατες ξένεςεπιτυχίες

Ραπ / Hip hop

Ροκ ( Hard Rock / HeavyMetal/ Πανκ / Alternative /

Grunge)

Τζαζ / Fusion / Βlues

Kλασική μουσική

Καθόλου

Λίγο

Αρκετά

Πολύ

Πάρα πολύ

Page 4: Ερευνητικό μέρος

Γράφημα 2 : Κατάταξη μουσικών ειδών στην κατηγορία «Πάρα

πολύ»

Πίνακας 2: Παράγοντες που επηρεάζουν τις μουσικές προτιμήσεις

Κατά πόσο οι παρακάτω παράγοντες

ήταν σημαντικοί για τη διαμόρφωση

των μουσικών σας προτιμήσεων

Πάρα

πολύ

Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου

Οικογένεια 5 6 8 10 12

Φιλικά πρόσωπα/ παρέες 7 11 10 7 5

Τόπος καταγωγής 2 1 5 9 24

Μόδα 4 4 9 5 18

ΜΜΕ (τηλεόραση, ραδιόφωνο, διαδίκτυο) 4 7 10 8 12

Όπως φάνηκε από τα αποτελέσματά μας, ο παράγοντας ο οποίος

επηρεάζει τις μουσικές προτιμήσεις των νέων περισσότερο είναι τα

φιλικά πρόσωπα και οι παρέες τους. Ακολουθεί η οικογένεια, ενώ

σημαντικό ρόλο παίζουν τα ΜΜΕ (τηλεόραση, ραδιόφωνο, διαδίκτυο

Page 5: Ερευνητικό μέρος

κτλ.) όπως και η μόδα και σε πολύ μικρότερο βαθμό ο τόπος

καταγωγής.

Γράφημα 3: Παράγοντες που επηρεάζουν τις μουσικές προτιμήσεις

Γράφημα 4: Χρόνος που αφιερώνεται στη μουσική

Πόσες ώρες την ημέρα ακούτε τη μουσική της αρεσκείας σας;

<1 ώρα14%

1-2 ώρες29%

3-4 ώρες24%

> 4 ώρες33%

Page 6: Ερευνητικό μέρος

Οι περισσότεροι νέοι σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν

από την έρευνά μας, και συγκεκριμένα το 33%, ακούνε πάνω από 4

ώρες μουσική την ημέρα. Ένα σημαντικό ποσοστό ακούει 1-2 ώρες την

ημέρα και σχεδόν το ¼ του δείγματός μας ακούει 3-4 ώρες μουσική.

Τέλος ένα μικρό ποσοστό των νέων (14%) ακούει λιγότερο από 1 ώρα

την ημέρα μουσική.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Από το χρόνο που δηλώνουν ότι αφιερώνουν στη μουσική οι νέοι

που συμμετείχαν στην έρευνά μας καταλαβαίνουμε ότι η μουσική

παίζει σημαντικό ρόλο στη καθημερινότητά τους.

Τα πιο διαδεδομένα είδη είναι ξένα ακούσματα (ποπ και ροκ

μουσική), ενώ πολύ χαμηλή θέση καταλαμβάνουν τα

παραδοσιακά είδη και η κλασική μουσική.

Τέλος οι πιο σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τις

προτιμήσεις τους είναι οι φίλοι και οι παρέες τους, καθώς και τα

Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, που έχουν διεισδύσει σε μεγάλο

βαθμό στην καθημερινότητά τους.

Page 7: Ερευνητικό μέρος

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Στη σημερινή κοινωνία παρατηρείται συχνά ανάμεσα στους νέους μια

στροφή προς τα ξένα είδη μουσικής, ενώ παράλληλα η ελληνική παραδοσιακή

μουσική αντιμετωπίζεται από αυτούς με αδιαφορία. Παρ’ όλα αυτά, σε

διάφορα μέρη της χώρας μας, εξακολουθούν να υπάρχουν άνθρωποι, οι

οποίοι φροντίζουν για τη διατήρηση της παραδοσιακής μουσικής, που

αποτελεί ένα σημαντικό και αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής μας

κληρονομιάς.

Προκειμένου να αποκτήσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα σχετικά με τη

σχέση των νέων με τη δημοτική μουσική, τους παράγοντες που τους οδηγούν

στην ενασχόληση μ’ αυτή ή την απόρριψή της, καθώς και τους φορείς που

συμβάλλουν στη διάσωση της λαϊκής μας παράδοσης, η ομάδα μας

διενήργησε την παρούσα έρευνα.

Επομένως, η έρευνά μας είναι σημαντική, αφού μελετώντας τους

παράγοντες που επηρεάζουν τους νέους στη θετική τους στάση απέναντι

στην παράδοση, ευελπιστούμε ότι θα βρεθούν τρόποι, οι οποίο θα

ενισχύσουν το ενδιαφέρον των νέων προς αυτή.

A. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Η έρευνά μας πραγματοποιήθηκε από την Παρασκευή 27 Απριλίου μέχρι

τη Δευτέρα 30 Απριλίου στους χώρους του Λυκείου Ελληνίδων Λάρισας, του

3ου Λυκείου Λάρισας και του 10ου Γυμνασίου Λάρισας.

Το δείγμα μας αποτελείται συνολικά από 25 άτομα, εφηβικής ηλικίας, εκ

των οποίων τα 9 είναι αγόρια και τα 16 κορίτσια. Η ηλικία τους κυμαίνεται από

14 έως 17 ετών. Από αυτούς 14 είναι μαθητές/τριες Λυκείου και 11

μαθητἐς/τριες Γυμνασίου. Το κριτήριο επιλογής του παραπάνω δείγματος

ήταν το ενδιαφέρον προς τη δημοτική μουσική, καθώς, όπως αναφέραμε

Page 8: Ερευνητικό μέρος

παραπάνω, σκοπός της έρευνάς μας ήταν η διερεύνηση των παραγόντων

που ωθούν τους νέους σε αυτές τις επιλογές.

Το εργαλείο που χρησιμοποιήσαμε στην έρευνά μας είναι ένα σύντομο

ερωτηματολόγιο, αποτελούμενο από τρία μέρη, με τίτλους Γενικά Στοιχεία, Η

σχέση των νέων με τη δημοτική μουσική και Προβληματισμοί σχετικά με τη

διατήρηση της δημοτικής μουσικής και της Λαϊκής μας Παράδοσης αντίστοιχα.

Αφού συγκεντρώθηκαν τα δεδομένα, η επεξεργασία τους έγινε με το

πρόγραμμα λογιστικών φύλλων (excel).

B. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

 Α.1. Φύλο Αγόρι Κορίτσι9 16

  Α.2. Ηλικία 14 ετών 15 ετών 16 ετών 17 ετών 18 ετών5 10 8 2 0

Page 9: Ερευνητικό μέρος

 Α.3. Ιδιότητα

Μαθητής/Μαθήτρια ΛυκείουΜαθητής/ Μαθήτρια

Γυμνασίου

14 11

Τα ερωτηματολόγια απαντήθηκαν κατά τα 2/3 περίπου από κορίτσια

και κατά περίπου το 1/3 από αγόρια. Στις ερωτήσεις απάντησαν μαθητές

Γυμνασίου (44%) και σε ελαφρώς μεγαλύτερο ποσοστό μαθητές Λυκείου

(56%).

Β. Η ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

  Ναι Όχι

Β.1.α) Ανάμεσα στα είδη μουσικής που ακούτε περιλαμβάνεται και η δημοτική μουσική;

23 2

Page 10: Ερευνητικό μέρος

Στην ερώτηση σχετικά με το αν οι ίδιοι ακούνε στον ελεύθερο χρόνο

τους δημοτική μουσική το 92 % των ερωτηθέντων απαντά θετικά, ενώ μόνο το

8 % δεν ακούει στον ελεύθερο χρόνο του αυτό το είδος μουσικής. Από

αυτούς, όπως φαίνεται στον πίνακα, το μεγαλύτερο ποσοστό (42%) ακούει

συχνά παραδοσιακή μουσική, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό (23%) ακούει το

συγκεκριμένο είδος μουσικής περιστασιακά. Ένα πολύ μικρό ποσοστό 8 %

δεν ακούει ποτέ δημοτική μουσική.

 Πολύ συχνά Συχνά

Κάπου-κάπου

Σπάνια Ποτέ

Β.1.β) Αν ναι, πόσο συχνά ακούτε δημοτική μουσική ;

4 11 6 3 2

16% 44% 24% 12% 8%

Page 11: Ερευνητικό μέρος

Όσον αφορά τη συχνότητα ακρόασης δημοτικής μουσικής, περίπου οι μισοί

από τους ερωτηθέντες (44%) ακούνε συχνά, 24% πολύ συχνά, ενώ μόνο το

8% καθόλου.

 Οικογενειακό περιβάλλον

Φιλικό περιβάλλον

ΜΜΕΜουσικές γνώσεις Όλα Άλλο (*)

Β.2. Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τις παραπάνω μουσικές σας προτιμήσεις ;

13 12 5 1 3 5

33.33% 30.77% 12.82% 0.03% 0.08% 0.13%

(*) Η απάντηση στο ερώτημα αυτό αφορούσε συμμετοχή σε πολιτιστικό σύλλογο (3) ή προσωπική επιλογή (2)

Page 12: Ερευνητικό μέρος

Σχετικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν τις μουσικές προτιμήσεις των νέων, το οικογενειακό και το φιλικό περιβάλλον κατέχουν τις πρώτες θέσεις, με ποσοστό περίπου 33% και 31% αντίστοιχα. Λιγότερο σημαντικό παράγοντα αποτελούν τα ΜΜΕ και ο ρόλος άλλων παραγόντων είναι σχεδόν ασήμαντος.

 Β.3. α) Συμμετέχετε σε κάποιο σύλλογο που ασχολείται με την παραδοσιακή μουσική (π.χ. χορευτικό όμιλο) ;

Ναι Όχι

25 0

Page 13: Ερευνητικό μέρος

  Ναι Όχι

Β.3.β) i) Αν ναι, θα παροτρύνατε και άλλους συνομηλίκους σας να ακολουθήσουν το δικό σας παράδειγμα ;

25 0

  Β.3.β) ii) Εκείνοι πιστεύετε ότι θα ήταν πρόθυμοι να κάνουν κάτι τέτοιο ;

Ναι Όχι

6 18

Page 14: Ερευνητικό μέρος

Όλοι οι συμμετέχοντες σε συλλόγους που ασχολούνται με την

παραδοσιακή μουσική δηλώνουν πως θα παρότρυναν συνομήλικούς τους να

συμμετάσχουν και αυτοί σε αντίστοιχους συλλόγους. Μόνο τα 3/4 αυτών

όμως πιστεύουν ότι η παρότρυνσή τους θα είχε θετικό αποτέλεσμα.

 

ΚοινωνικοποίησηΕπαφή με την παράδοση

Γνωριμία άλλων

πολιτισμών

Διάδοση πολιτιστικής κληρονομιάς

Όλα

B.4. Σε ποιους άλλους τομείς πιστεύετε ότι συμβάλλει η ενασχόληση με την παραδοσιακή μουσική μέσα από κάποιο σύλλογο ;

4 12 2 8 11

10.81% 32.43% 5.41% 21.62% 29.73%

Στην ερώτηση σχετικά με τους άλλους τομείς στους οποίους

βοηθά η ενασχόληση με την παραδοσιακή μουσική οι απαντήσεις

ποικίλουν. Περίπου το 5% πιστεύει ότι αυτή παρέχει τη δυνατότητα

γνωριμίας με άλλους πολιτισμούς, το 11% περίπου ότι συμβάλλει στην

κοινωνικοποίηση του ατόμου, το 22% περίπου στην διατήρηση και τη

διάδοση της πολιτιστικής κληρονομιάς, το 32% στην επαφή με την

παράδοση και το 30% σε όλα όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως.

Γ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

  Ναι Όχι

Page 15: Ερευνητικό μέρος

Γ.1. α) Πιστεύετε ότι οι πολιτιστικοί σύλλογοι συμβάλλουν στη διατήρηση και διάσωση της δημοτικής μουσικής και γενικότερα της λαϊκής μας παράδοσης ;

25 0

  Πάρα πολύ Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου

Γ.1.β) Αν ναι σε ποιο βαθμό;11 7 7 0 0

44.00% 28.00% 28.00% 0.00% 0.00%

Page 16: Ερευνητικό μέρος

Καθολικά θετική είναι η απάντηση στο ερώτημα αν οι πολιτιστικοί

σύλλογοι είναι αυτοί που διασώζουν τη δημοτική μουσική και τη λαϊκή

μας παράδοση. Ως προς το βαθμό συμβολής τους οι σύλλογοι

αξιολογούνται: πάρα πολύ (44%), πολύ (28%) και αρκετά (28%).

  Ναι Όχι

Γ.2. α) Πιστεύετε ότι το σχολείο συμβάλλει στη διάσωση της δημοτικής μουσικής και των λαϊκών παραδόσεων ;

9 16

 Γ.2.β) Αν ναι, με ποιους τρόπους ;

Γυμναστική ΜουσικήΝεοελλη

νική Γλώσσα

Ενημερωτικά προγράμματα

Όλα

4 1 2 4 328.57% 7.14% 14.29% 28.57% 21.43%

Page 17: Ερευνητικό μέρος

Κατά τα 2/3 περίπου οι μαθητές πιστεύουν ότι το σχολείο δε

συμβάλλει αρκετά στη διάσωση της δημοτικής μουσικής και των

παραδόσεων. Αντίθετα το 1/3 περίπου πιστεύει ότι το σχολείο

συμβάλλει στο σκοπό αυτό, κυρίως μέσω της γυμναστικής 29(%) και

των ενημερωτικών προγραμμάτων (29%) και λιγότερο μέσω της

μουσικής (7%) και του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας (14%).

Ένα ποσοστό κοντά στο 21% πιστεύει πως το σχολείο βοηθά με όλους

τους προαναφερόμενους τρόπους.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Χαρακτηριστικό των μαθητών που συμμετέχουν σε κάποιο

σύλλογο που ασχολείται με την παραδοσιακή μουσική είναι ότι οι

περισσότεροι ακούνε αυτό το είδος της μουσικής και στον ελεύθερο

χρόνο τους. Αν και οι περισσότεροι δηλώνουν ότι το οικογενειακό και το

φιλικό περιβάλλον έπαιξε κυρίαρχο ρόλο στη συμμετοχή τους σε κάποιο

σύλλογο, οι ίδιοι είναι πρόθυμοι να παροτρύνουν συνομήλικούς τους να

κάνουν το ίδιο. Κι αυτό όχι μόνο από αγάπη για τη δημοτική μουσική,

αλλά και γιατί πιστεύουν πως η ενασχόληση με αυτή βοηθάει και σε

Page 18: Ερευνητικό μέρος

άλλους τομείς, όπως η επαφή με την παράδοση, η διάδοση της

πολιτιστικής μας κληρονομιάς, καθώς και στην κοινωνικοποίηση του

ατόμου. Κοινή παραδοχή όλων αποτελεί το ότι κύριοι φορείς για τη

διάσωση και τη διάδοση της λαϊκής μας παράδοσης είναι οι πολιτιστικοί

σύλλογοι και σε αρκετά μικρότερο βαθμό ακολουθεί το σχολείο με τις

διάφορες δραστηριότητές του.

Όπως συμπεραίνουμε από την έρευνά μας, οι έφηβοι που

συμμετέχουν σε πολιτιστικούς συλλόγους που ασχολούνται με την

παραδοσιακή μουσική αποκτούν μια πολύ θετική στάση απέναντι στην

παράδοση. Θα ήταν καλό, λοιπόν, η πολιτεία, λαμβάνοντας υπόψη

αυτά τα δεδομένα, να εντείνει κι αυτή τις προσπάθειές της για την

προβολή της δράσης τους και την οικονομική ενίσχυσή τους. Σ’ αυτή

την προσπάθεια σημαντική θα ήταν και η συμβολή του σχολείου, του

οποίου ο ρόλος στη διατήρηση και διάδοση της πολιτιστικής μας

κληρονομιάς δεν κρίνεται από τους συμμετέχοντες στην έρευνα

ικανοποιητικός.

Τέλος, προτείνουμε την επέκταση της έρευνας σε μεγαλύτερο

δείγμα, που θα διασφάλιζε μεγαλύτερη εγκυρότητα στα συμπεράσματά

μας.