Άρθρο 1Πεδίο Εφαρµογής

1. Σε περιοχές εντός εγκεκριµένου ρυµοτοµικού σχε-δίου εφαρµόζονται όλες οι διατάξεις του παρόντος.

2. Σε περιοχές εκτός εγκεκριµένου ρυµοτοµικού σχε-δίου εφαρµόζονται οι ακόλουθες διατάξεις του παρό-ντος: α) το άρθρο 2,β) οι παράγραφοι 2, 4 και 5 του παρόντος άρθρου, γ) το άρθρο 4,δ) το άρθρο 6,ε) η παράγραφος 3 του άρθρου 8,στ) το άρθρο 11 εκτός από την παράγραφο 2 και τις

παραγράφους 6ιγ, 6ιζ, 6ιστ για το άρθρο 19 όπως ανα-φέρεται σε αυτήν, ζ) οι παράγραφοι 3 και 4 του άρθρου 12, η παράγρα-

φος 14η όταν δεν ορίζεται διαφορετικά από άλλες δια-τάξεις,η) το άρθρο 13, θ) το άρθρο 16, ι) το άρθρο 17 εκτός από την παράγραφο 2α, 2β, 2στ,

6β και 8, ια) το άρθρο 21,ιβ) το άρθρο 23, ιγ) το άρθρο 25, ιδ) το άρθρο 26,ιε) το άρθρο 28,ιστ) τα άρθρα 30 έως 37.3. Σε νοµίµως υφιστάµενους οικισµούς χωρίς εγκεκρι-

µένο ρυµοτοµικό σχέδιο εφαρµόζονται οι ακόλουθεςδιατάξεις του παρόντος:α) το άρθρο 2, β) οι παράγραφοι 3, 4 και 5 του παρόντος άρθρου,γ) το άρθρο 4,δ) το άρθρο 5, ε) το άρθρο 6, στ) το άρθρο 9, ζ) το άρθρο 11, εκτός από την παράγραφο 6ιζ,

η) οι παράγραφοι 3 και 4 του άρθρου 12,θ) το άρθρο 13, ι) το άρθρο 14 µε τη διευκρίνιση ότι η αναφερόµενη α-

πόσταση Δ ορίζεται σε 2,50 µ. ανεξάρτητα από το ύψος, ια) το άρθρο 16,ιβ) το άρθρο 17, ιγ) το άρθρο 18, ιδ) το άρθρο 19, ιε) το άρθρο 23, ιστ) το άρθρο 25, ιζ) το άρθρο 26,ιη) τα άρθρα 30 έως 37.4. Όλα τα αριθµητικά µεγέθη που ορίζονται στις διατά-

ξεις του παρόντος νόµου θεωρούνται ως τα ανώτατα ε-πιτρεπόµενα.

5. α) Οι ειδικές πολεοδοµικές διατάξεις, µε την επιφύ-λαξη της επόµενης παραγράφου, κατισχύουν των γενι-κών διατάξεων, που περιέχονται στον παρόντα νόµο.β) Οι διατάξεις του παρόντος κατισχύουν των κανονι-

στικών πράξεων της Διοίκησης (όπως αποφάσεις Νοµάρ-χη, πράξεις Δηµοτικού Συµβουλίου κ.λπ.), µε τις οποίεςθεσπίζονται όροι δόµησης (όπως ύψος, ποσοστό κάλυ-ψης, αριθµός ορόφων, θέση υπογείου κ.λπ.), εκτός από:1) οποιουδήποτε είδους διατάγµατα και 2) πράξεις, µετις οποίες θεσπίζονται ειδικές και εντοπισµένες ρυθµί-σεις (όπως για διατηρητέα κτίρια, µνηµεία, ειδικά κτίριακ.λπ.). Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ε-νέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής µπορεί να διαπιστώνε-ται η µη εφαρµογή των παραπάνω κανονιστικών πράξε-ων της διοίκησης.

Άρθρο 2Ορισµοί

1. Αίθριο είναι το µη στεγασµένο τµήµα του κτιρίουπου περιβάλλεται από όλες τις πλευρές του από το κτί-ριο ή τα όρια του οικοπέδου, στο οποίο µπορούν να έ-χουν ανοίγµατα, χώροι κύριας χρήσης και εγγράφεταισε αυτό κύκλος διαµέτρου Δ.

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

Πρωτ. Από τα επίσηµα Πρακτικά της ΡΚΒ΄, 3 Απριλίου 2012,Αριθ. Συνεδρίασης της Ολοµέλειας της Βουλής, στην οποία

Διεκπ. ψηφίστηκε το παρακάτω σχέδιο νόµου:

Νέος Οικοδοµικός Κανονισµός

2. Αιολικά ενεργειακά συστήµατα είναι οι εγκαταστά-σεις που επιτρέπουν την αξιοποίηση της αιολικής ενέρ-γειας για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών του κτιρίου.

3. Ακάλυπτος χώρος είναι ο χώρος του οικοπέδου πουδεν δοµείται.

4. Ανοίγµατα χώρου κτιρίου είναι το κενό που τυχόν υ-πάρχει στην οροφή του ανώτατου σε κάθε θέση ορόφου,καθώς και τα κενά όλων των τοίχων, τα οποία είτε παρα-µένουν ελεύθερα είτε κλείνουν µε ανοιγόµενα ή σταθε-ρά κουφώµατα και χρησιµοποιούνται για επικοινωνίατων χώρων µεταξύ τους ή µε το ύπαιθρο ή για το φυσικόφωτισµό ή για τον αερισµό των χώρων κτιρίου ή για απο-θήκευση ηλιακής θερµότητας.

5. Ανοικτός Εξώστης (µπαλκόνι) είναι η οριζόντια προ-εξοχή του δαπέδου ορόφου ή δώµατος που προβάλλειπέρα από τις επιφάνειες των όψεων του κτιρίου.

6. Ανοικτoί ηµιυπαίθριοι χώροι είναι οι µη θερµαινόµε-νοι στεγασµένοι χώροι που διαθέτουν τουλάχιστον µίαανοιχτή πλευρά προς κοινόχρηστο χώρο ή προς τους υ-ποχρεωτικούς ακάλυπτους χώρους και το µήκος του α-νοίγµατος είναι ίσο ή µεγαλύτερο του 35% του συνολι-κού µήκους του περιγράµµατος του ανοικτού ηµιυπαίθρι-ου χώρου.

7. Απόσυρση κτιρίου είναι η κατεδάφιση κτιρίου κύριαςχρήσης, ενεργειακής κατηγορίας χαµηλότερης του επι-τρεπόµενου ορίου που προβλέπεται στους σχετικούς κα-νονισµούς και η αντικατάστασή του µε κτίριο που πληροίτις σχετικές προϋποθέσεις.

8. Αρχιτεκτονικές προεξοχές και αρχιτεκτονικά στοι-χεία είναι τα φέροντα ή µη στοιχεία του κτιρίου που συµ-µετέχουν στη διαµόρφωση των όψεών του.

9. Αστικός σχεδιασµός είναι η ρύθµιση του φυσικού(χερσαίου και θαλάσσιου) και δοµηµένου χώρου µέσα α-πό τον έλεγχο των αντιθέσεων/ανταγωνισµού στην κα-τασκευή του οικιστικού ιστού, όπως προκύπτει από πο-λεοδοµική µελέτη. Αποδίδει ογκοπλαστικά µοντέλα τηςπροσδοκώµενης εικόνας του χώρου και σχεδιασµό τηςροής – αλληλουχίας των στοιχείων του δηµόσιου χώρου,όπως πλατείες, εστιακά σηµεία, χώροι πρασίνου, υδάτι-να στοιχεία των διατηρητέων οικιστικών συνόλων καιτων χώρων πολιτιστικού ή ιστορικού - αρχαιολογικούενδιαφέροντος.

10. Βιοκλιµατικός σχεδιασµός κτιρίου είναι ο σχεδια-σµός του κτιρίου που αποσκοπεί στη βέλτιστη εκµετάλ-λευση των φυσικών και κλιµατολογικών συνθηκών µεσκοπό να επιτυγχάνονται οι βέλτιστες εσωτερικές συν-θήκες θερµικής άνεσης και ποιότητας αέρα κατά τη διάρ-κεια όλου του έτους µε την ελάχιστη δυνατή κατανάλω-ση ενέργειας.

11. Βιοκλιµατικό κτίριο ονοµάζεται ένα κτίριο που α-νταποκρίνεται στις κλιµατικές συνθήκες του περιβάλλο-ντός του, καθώς έχει σχεδιαστεί µε τρόπο ώστε να επι-τυγχάνονται οι βέλτιστες εσωτερικές συνθήκες θερµικήςάνεσης και ποιότητας αέρα κατά τη διάρκεια όλου του έ-τους, µε την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενέργειαςκαι κατατάσσεται στις ανώτερες ενεργειακά κατηγορίεςόπως αυτές κάθε φορά ορίζονται.

12. Γήπεδο είναι η συνεχόµενη έκταση γης που αποτε-λεί αυτοτελές και ενιαίο ακίνητο και ανήκει σε έναν ή σεπερισσότερους κυρίους εξ αδιαιρέτου, σε περιοχή εκτόςεγκεκριµένου σχεδίου.

13. Δεξαµενή αποχέτευσης είναι ο στεγανός χώρος ό-που συγκεντρώνονται τα λύµατα του κτιρίου.

14. Διάγραµµα Εφαρµογής (ΔΕ) ή Τεχνική Έκθεση

(ΤΕ) είναι αυτό που ορίζει την εφαρµογή στο έδαφοςτων εγκεκριµένων ρυµοτοµικών σχεδίων.

15. Διπλά κελύφη είναι κατασκευές συστήµατος πρό-σοψης που αποτελείται από µια εξωτερική και µια εσω-τερική επιφάνεια, µεταξύ των οποίων µεσολαβεί κενό ι-κανών διαστάσεων στο οποίο διακινείται αέρας και µπο-ρεί να εξυπηρετήσει τη βιοκλιµατική λειτουργία του κτι-ρίου.

16. Δοµικό έργο είναι κάθε είδους κατασκευή, ανεξάρ-τητα από τα υλικά και τον τρόπο κατασκευής της, που εί-ναι σταθερά συνδεδεµένη µε το έδαφος, δεν έχει δυνα-τότητα αυτοκίνησης και δεν µπορεί να ρυµουλκηθεί.

17. Δρόµοι ή Οδοί είναι οι κοινόχρηστες εκτάσεις πουεξυπηρετούν τις ανάγκες κυκλοφορίας των οχηµάτωνκαι των πεζών.

18. Δρόµοι Ήπιας Κυκλοφορίας είναι οι πεζόδροµοιστους οποίους επιτρέπεται η υπό όρους κίνηση οχηµά-των.

19. Εγκατάσταση είναι η κατασκευή ή υποδοµή πουπροορίζεται ή απαιτείται για τη λειτουργία, εξυπηρέτησηκαι ασφάλεια των κτιρίων, όπως οι ανελκυστήρες, ταστοιχεία διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας, κλιµατισµού,δροσισµού, διανοµής και εκροής ύδατος, θέρµανσης,φυσικού αερίου, τα θερµικά ηλιακά συστήµατα, τα στοι-χεία ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, τα στοιχεία µονά-δων Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψη-λής Αποδοτικότητας (ΣΗΘΥΑ), οι καπναγωγοί, οι επιγρα-φές, οι κεραίες.

20. Εγκεκριµένο ρυµοτοµικό σχέδιο οικισµού ή σχέδιοπόλης ή πολεοδοµικό σχέδιο ή εγκεκριµένη πολεοδοµι-κή µελέτη είναι το διάγραµµα µε τον τυχόν ειδικό πολε-οδοµικό κανονισµό που έχει εγκριθεί σύµφωνα µε τις οι-κείες διατάξεις και καθορίζει τους ειδικούς όρους δόµη-σης, τους κοινόχρηστους, κοινωφελείς και δοµήσιµουςχώρους και τις επιτρεπόµενες χρήσεις σε κάθε τµήµα ήζώνη τους.

21. Ειδικά κτίρια είναι τα κτίρια, των οποίων η κύριαχρήση σε ποσοστό µεγαλύτερο του 50% της συνολικήςεπιφάνειας δόµησής τους δεν είναι η κατοικία.

22. Ειδικά κτίρια και εγκαταστάσεις δηµόσιου ενδια-φέροντος είναι όσα χαρακτηρίζονται µε απόφαση τουαρµόδιου κατά περίπτωση Υπουργού στον οποίο υπάγε-ται η χρήση του κτιρίου.

23. Εκσκαφή, Επίχωση ή Επίστρωση είναι οι κατασκευ-ές διαµόρφωσης του εδάφους για δόµηση σε οικόπεδο ήγήπεδο. Εργασίες εκσκαφής, επίχωσης ή επίστρωσηςπου εκτελούνται για άλλο σκοπό εγκρίνονται από την ε-κάστοτε αρµόδια αρχή.

24. Ελαφρά κατασκευή είναι η κατασκευή µε φέρονταοργανισµό και στοιχεία πλήρωσης µειωµένου µόνιµουφορτίου ιδίου βάρους σε σχέση µε τις συµβατικές κατα-σκευές, όπως αυτές από οπλισµένο σκυρόδεµα ή λιθο-δοµή φέρουσας τοιχοποιίας κ.ά..

25. Ελεύθερο ύψος σε τυχόν σηµείο του δαπέδου ορό-φου ή χώρου κτιρίου είναι το µήκος της κατακόρυφηςγραµµής µεταξύ του ανώτατου σηµείου του τελειωµέ-νου δαπέδου µέχρι το κατώτατο σηµείο της τελειωµένηςοροφής ή τυχόν ψευδοροφής.

26. Ενεργητικά ηλιακά συστήµατα ψύξης / θέρµανσηςείναι τα ηλιακά συστήµατα που χρησιµοποιούν µηχανικάµέσα (όπως ηλιακός συλλέκτης θερµού ύδατος, φωτο-βολταϊκά στοιχεία, υβριδικά συστήµατα).

27. Επιτρεπόµενος όγκος του κτιρίου είναι ο επιτρεπό-µενος όγκος σε κυβικά µέτρα κάθε κτιρίου µέσα στο ιδε-

2

ατό στερεό και υπολογίζεται από την οριστική στάθµητου εδάφους.

28. Εσωτερικός εξώστης (πατάρι) είναι προσβάσιµοςχώρος που βρίσκεται εντός χώρου, όπου η υποκείµενη ε-πιφάνεια πληροί τις προϋποθέσεις χώρου κύριας χρή-σης, έχει προσπέλαση αποκλειστικά από το χώρο αυτόν,αποτελεί λειτουργικό παράρτηµα της χρήσης αυτής, έ-χει συνολικό εµβαδόν µικρότερο του 70% της επιφάνει-ας του υποκείµενου χώρου, δεν θεωρείται όροφος καιδεν µπορεί να αποτελεί ανεξάρτητη ιδιοκτησία.

29. Ζεύξη κτιρίων είναι κατασκευή ή τµήµα κτιρίου τοοποίο αναπτύσσεται πάνω από κοινόχρηστο χώρο, όπωςδρόµο, πεζόδροµο και συνδέει κτίρια µεταξύ τους σε έναή περισσότερα επίπεδα. Η ζεύξη κτιρίων µπορεί να γίνε-ται και υπόγεια.

30. Ιδεατό στερεό είναι το υπέργειο στερεοµετρικόσχήµα µέσα στο οποίο επιτρέπεται η κατασκευή του κτι-ρίου και των εγκαταστάσεών του.

31. Καθαρό εµβαδόν δαπέδου είναι το εµβαδόν τουχώρου χωρίς τα περιµετρικά δοµικά στοιχεία που τον ο-ρίζουν.

32. Καθαρός όγκος του χώρου είναι ο όγκος που περι-κλείεται από τις κατώτατες επιφάνειες της οροφής ήψευδοροφής, τις περιµετρικές επιφάνειες των φερό-ντων στοιχείων και στοιχείων πλήρωσης και του δαπέ-δου του χώρου.

33. Καθολικός σχεδιασµός ή Σχεδιασµός για όλους εί-ναι ο σχεδιασµός προϊόντων δοµηµένου περιβάλλοντος,που θα µπορούν να χρησιµοποιηθούν από όλους τουςανθρώπους, χωρίς ανάγκη προσαρµογής ή εξειδικευµέ-νου σχεδιασµού στη µεγαλύτερη δυνατή έκταση.

34. Κάλυψη του οικοπέδου είναι η επιφάνεια που ορί-ζεται πάνω σε οριζόντιο επίπεδο από τις προβολές όλωντων περιγραµµάτων των κτιρίων του οικοπέδου, εξαι-ρουµένων των χώρων που ορίζονται στο άρθρο 12.

35. Κατασκευή είναι κάθε ασφαλές τεχνικό έργο.36. Κατασκευές πλήρωσης είναι οι κατασκευές που υ-

λοποιούν οικοδοµικά το κέλυφος και την εσωτερικήδιαρρύθµιση των χώρων.

37. Κλειστός εσωτερικός εξώστης (κλειστό πατάρι) εί-ναι προσβάσιµος χώρος µε ύψος έως 1,20 µ. χωρίς µόνι-µη κατασκευή κλίµακας, βρίσκεται εντός χώρου, όπου ηυποκείµενη επιφάνεια πληροί τις προϋποθέσεις χώρουκύριας ή βοηθητικής χρήσης, έχει βοηθητική χρήση, δενθεωρείται όροφος και δεν µπορεί να αποτελεί ανεξάρτη-τη ιδιοκτησία.

38. Κλειστός εξώστης («έρκερ») είναι η κλειστή από ό-λες τις εξωτερικές πλευρές οριζόντια προεξοχή δαπέ-δου τµήµατος ορόφου χώρου κύριας ή βοηθητικής χρή-σης που προβάλλει πέρα από τις επιφάνειες των όψεωντου κτιρίου και εξέχει του περιγράµµατος κάλυψης.

39. Κοινόχρηστοι χώροι είναι οι κοινής χρήσης ελεύ-θεροι χώροι, που καθορίζονται από το εγκεκριµένο ρυ-µοτοµικό σχέδιο ή έχουν τεθεί σε κοινή χρήση µε οποι-ονδήποτε νόµιµο τρόπο.

40. Κοινωφελείς χώροι είναι οι χώροι που καθορίζο-νται από το εγκεκριµένο ρυµοτοµικό σχέδιο ή τοπικό ρυ-µοτοµικό ή σχέδιο οικισµού και προορίζονται για την α-νέγερση κατασκευών κοινής ωφέλειας δηµόσιου ή ιδιω-τικού χαρακτήρα.

41. Κορυφογραµµή είναι η νοητή γραµµή, που σχηµα-τίζουν οι διαδοχικές κορυφές και οι αυχένες µιας ορο-σειράς, όπως αυτή προβάλλεται στον ορίζοντα, στο τµή-µα του ορίου της λεκάνης απορροής µε τα µέγιστα υψό-

µετρα.42. Κτίριο είναι η κατασκευή που αποτελείται από χώ-

ρους και εγκαταστάσεις και προορίζεται για προσωρινήή µόνιµη παραµονή του χρήστη.

43. Κτίριο ελάχιστης ενεργειακής κατανάλωσης είναιτο κτίριο που, τόσο από το βιοκλιµατικό σχεδιασµό τουόσο και από τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιµες πη-γές, παρουσιάζει πολύ υψηλή ενεργειακή κατάταξη σύµ-φωνα µε τον ΚΕΝΑΚ, όπως ισχύει και η σχεδόν µηδενικήή πολύ χαµηλή ποσότητα ενέργειας που απαιτείται γιατη λειτουργία της χρήσης του, καλύπτεται από ανανεώ-σιµες πηγές, µονάδες Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού καιΘερµότητας Υψηλής Αποδοτικότητας (ΣΗΘΥΑ), καθώςκαι της παραγοµένης ενέργειας επιτόπου ή πλησίον.

44. Κύρια όψη είναι κάθε όψη του κτιρίου που βλέπεισε δηµόσιο κοινόχρηστο χώρο, όπως ορίζεται από εγκε-κριµένο ρυµοτοµικό σχέδιο.

45. Λυόµενη κατασκευή είναι η κατασκευή που αποτε-λείται από συναρµολογούµενα και αποσυναρµολογού-µενα δοµικά στοιχεία πιστοποιηµένα από αρµόδιο φορέαπου τοποθετούνται σε σταθερή βάση.

46. Μέγιστο επιτρεπόµενο ύψος κτιρίου είναι το ύψοςτου ανώτατου επιπέδου του κτιρίου, πάνω από το οποίοαπαγορεύεται κάθε δόµηση εκτός από τις εγκαταστά-σεις που επιτρέπονται ειδικά και περιοριστικά.

47. Μικτό εµβαδόν είναι το εµβαδόν του χώρου συµπε-ριλαµβανοµένων των περιµετρικών δοµικών στοιχείωνπου τον ορίζουν. Σε περίπτωση όµορων χώρων λαµβάνε-ται το ήµισυ του δοµικού στοιχείου στον υπολογισµό.

48. Οικοδοµική γραµµή είναι η γραµµή που καθορίζεταιαπό εγκεκριµένο ρυµοτοµικό σχέδιο και αποτελεί όριοτης δόµησης στο οικοδοµικό τετράγωνο προς τον κοινό-χρηστο χώρο που το περιβάλλει.

49. Οικοδοµικό τετράγωνο (Ο.Τ.) είναι κάθε δοµήσιµηενιαία έκταση που βρίσκεται µέσα στο εγκεκριµένο ρυ-µοτοµικό σχέδιο και περιβάλλεται από κοινόχρηστουςχώρους ή και εκτός σχεδίου περιοχή.

50. Οικόπεδο είναι η συνεχόµενη έκταση γης που απο-τελεί αυτοτελές και ενιαίο ακίνητο και ανήκει σε έναν ήσε περισσότερους κυρίους εξ αδιαιρέτου και βρίσκεταιµέσα σε εγκεκριµένο ρυµοτοµικό σχέδιο ή µέσα στα ό-ρια οικισµού χωρίς σχέδιο. Ανάλογα µε τη θέση τους στοοικοδοµικό τετράγωνο τα οικόπεδα χαρακτηρίζονται µε-σαία εφόσον έχουν ένα πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο,γωνιακά εφόσον έχουν πρόσωπα σε συµβολή δύο κοινό-χρηστων χώρων, διαµπερή εφόσον έχουν πρόσωπα σεδύο διαφορετικούς κοινόχρηστους χώρους.

51. Όµορα ή γειτονικά οικόπεδα ή γήπεδα είναι τα οι-κόπεδα ή γήπεδα που έχουν τουλάχιστον ένα κοινό όριοή ένα κοινό τµήµα ορίου.

52. Όρια οικοπέδου ή γηπέδου είναι οι γραµµές που τοχωρίζουν από τα όµορα οικόπεδα ή γήπεδα και τους κοι-νόχρηστους χώρους ή µόνο από όµορα οικόπεδα ή γήπε-δα. Τα όρια του οικοπέδου µε τους κοινόχρηστους χώ-ρους συµπίπτουν µε τα όρια του οικοδοµικού τετραγώ-νου στις εντός σχεδίου περιοχές.

53. Όρια οικοδοµικού τετραγώνου είναι οι γραµµέςπου το χωρίζουν από τους κοινόχρηστους χώρους ή τηνεκτός σχεδίου περιοχή.

54. Οριστική στάθµη εδάφους οικοπέδου ή γηπέδου εί-ναι η στάθµη του εδάφους, όπως αυτή διαµορφώνεταιτελικά µε εκσκαφή, επίχωση ή επίστρωση, ύστερα απόέκδοση άδειας δόµησης.

55. Όροφοι είναι τα τµήµατα του κτιρίου, στα οποία

3

διαχωρίζεται καθ’ ύψος από διαδοχικά δάπεδα, µε µετα-ξύ τους ελάχιστη απόσταση, όπως ορίζεται από τις σχε-τικές διατάξεις.

56. Όψεις του κτιρίου είναι οι επιφάνειες του κτιρίουπρος τους κοινόχρηστους ή και ακάλυπτους χώρους τουοικοπέδου και ορίζονται σύµφωνα µε τον προσανατολι-σµό τους. Ως όψεις του κτιρίου θεωρούνται και οι στέ-γες.

57. Παθητικά ηλιακά συστήµατα ψύξης ή θέρµανσηςείναι οι κατασκευές ή οι εγκαταστάσεις που αξιοποιούντην ηλιακή ενέργεια και αποτελούν συστατικά µέρη τουκτιρίου. Οι βασικές κατηγορίες είναι: α. Συστήµατα άµεσου ηλιακού οφέλους, όπως σε νό-

τια ανοίγµαταβ. Συστήµατα έµµεσου ηλιακού οφέλους (όπως ηλια-

κός χώρος-θερµοκήπιο, ηλιακός τοίχος, θερµοσιφωνικόπέτασµα, ηλιακό αίθριο)γ. Συστήµατα δροσισµού (όπως ο ηλιακός αγωγός, τα

σκίαστρα, οι ενεργειακοί υαλοπίνακες). 58. Παραχωρηµένοι σε δηµόσια κοινή χρήση χώροι

του οικοπέδου είναι οι χώροι, που έχουν αποδοθεί αντα-ποδοτικά σε δηµόσια χρήση µε συµβολαιογραφική πρά-ξη, χωρίς να χάνονται τα ιδιοκτησιακά δικαιώµατα τωνπαραχωρητών.

59. Πεζόδροµοι είναι οι δρόµοι, που προορίζονται απο-κλειστικά για την εξυπηρέτηση των πεζών.

60. Πέργκολα είναι η εξωτερική ασκεπής σταθερή κα-τασκευή µε µέγιστο ύψος τα τρία µέτρα, που προορίζε-ται για την αναρρίχηση των φυτών ή την τοποθέτησηπροσωρινών σκιάστρων από ύφασµα, καλαµωτή και κινη-τά στοιχεία, αποκλειοµένων οποιωνδήποτε άλλων κατα-κόρυφων στοιχείων πλήρωσης του φέροντα οργανισµούτης κατασκευής.

61. Περίγραµµα κτιρίου αποτελεί η προβολή επί του ε-δάφους όλων των χώρων του που προσµετρώνται στηνκάλυψη.

62. Περίφραξη ή Περίφραγµα είναι η κατασκευή µε τηνοποία διαχωρίζονται µεταξύ τους όµορα οικόπεδα ή γή-πεδα, καθώς και οικόπεδο ή γήπεδο από κοινόχρηστοχώρο.

63. Πίσω όριο µεσαίου οικοπέδου είναι αυτό που δενέχει κανένα κοινό σηµείο µε τη ρυµοτοµική γραµµή, βρί-σκεται στην πιο αποµακρυσµένη απόσταση από το πρό-σωπο του οικοπέδου και δεν είναι πλάγιο όριο.

64. Πλάγια όρια µεσαίου οικοπέδου είναι αυτά που τοένα άκρο τους βρίσκεται επί της ρυµοτοµικής γραµµής ήέχουν κοινό άκρο µε το τµήµα πλάγιου ορίου που βρί-σκεται επί της ρυµοτοµικής γραµµής και δεν είναι πίσωόριο. Πλάγια όρια γωνιακού, δισγωνιαίου ή διαµπερούςοικοπέδου είναι όλα τα όρια των οικοπέδων αυτών µε τιςόµορες ιδιοκτησίες.

65. Πλάτος δρόµου σε κάθε σηµείο είναι το µήκος τηςκαθέτου στον άξονά της οδού µεταξύ των ρυµοτοµικώνγραµµών.

66. Πληθυσµός κτιρίου, ορόφου ή χώρου ή δοµικού έρ-γου είναι ο µέγιστος αριθµός ατόµων που επιτρέπεται ναβρίσκονται ταυτόχρονα µέσα στο κτίριο ή στον όροφο ήστο χώρο ή στο δοµικό έργο.

67. Ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου είναι ο λόγοςτης µέγιστης επιφάνειας που επιτρέπεται να καλυφθείπρος τη συνολική επιφάνεια του οικοπέδου.

68. Ποσοστό υποχρεωτικής φύτευσης ακαλύπτου είναιο αριθµός που πολλαπλασιαζόµενος µε την επιφάνειατου υποχρεωτικού ακαλύπτου ορίζει την υποχρεωτικά

φυτεµένη επιφάνεια του οικοπέδου.69. Πραγµατοποιούµενο µέσο ύψος χώρου είναι ο λό-

γος του καθαρού όγκου του προς το εµβαδόν της επιφά-νειας του δαπέδου του.

70. Προκήπιο (ή πρασιά) είναι το τµήµα του οικοδοµι-κού τετραγώνου, που βρίσκεται µεταξύ της ρυµοτοµικήςκαι οικοδοµικής γραµµής, όπως αυτές ορίζονται από τοεγκεκριµένο ρυµοτοµικό σχέδιο.

71. Προσβασιµότητα είναι το χαρακτηριστικό του περι-βάλλοντος, που επιτρέπει σε όλα τα άτοµα - χωρίς δια-κρίσεις φύλου, ηλικίας και λοιπών χαρακτηριστικών, ό-πως σωµατική διάπλαση, δύναµη, αντίληψη, εθνικότητα -να έχουν πρόσβαση σε αυτό, δηλαδή να µπορούν αυτό-νοµα, µε ασφάλεια και µε άνεση να προσεγγίσουν και ναχρησιµοποιήσουν τις υποδοµές, αλλά και τις υπηρεσίες(συµβατικές και ηλεκτρονικές) και τα αγαθά που διατίθε-νται στο συγκεκριµένο περιβάλλον.

72. Προστέγασµα είναι το µη προσβάσιµο σταθερό ήκινητό στοιχείο σε συνέχεια των όψεων του κτιρίου καιπέρα από την επιφάνειά τους.

73. Πρόσωπο οικοπέδου ή γηπέδου είναι το όριό τουπρος τον κοινόχρηστο χώρο.

74. Προσωρινή κατασκευή είναι η κατασκευή που απο-τελείται εξ ολοκλήρου από ξηρή δόµηση και εγκαθίστα-ται σε ελαφρά βάση ή µε σηµειακή θεµελίωση επί του ε-δάφους, τοποθετείται και αποµακρύνεται σε λυόµεναµέρη, δεν απαιτεί εκτεταµένη υποδοµή ώστε να αλλοιώ-νει σοβαρά το φυσικό έδαφος και δεν απαιτεί µόνιµη ε-γκατάσταση συλλογής αποβλήτων. Τοποθετείται για συ-γκεκριµένο σκοπό και διάρκεια σε οικοδοµήσιµο ή µηχώρο.

75. Πρόχειρη κατασκευή είναι η κατασκευή που υλο-ποιείται µε πρόχειρο τρόπο, από ασύνδετα ευτελή υλικά,όπως τσιµεντόλιθοι, λαµαρίνες, σανίδες.

76. Ρυµοτοµική γραµµή είναι η γραµµή, που καθορίζε-ται από εγκεκριµένο ρυµοτοµικό σχέδιο και οριοθετεί τοοικοδοµικό τετράγωνο ή γήπεδο σε σχέση µε τον κοινό-χρηστο χώρο που το περιβάλλει ή εκτός σχεδίου περιο-χή.

77. Ρυµοτοµούµενο τµήµα είναι το τµήµα ιδιοκτησίας(οικοπέδου ή κτιρίου) που βρίσκεται εντός εγκεκριµένωνκοινόχρηστων χώρων του ρυµοτοµικού σχεδίου, όπωςδρόµους, πλατείες.

78. Στάθµη Φυσικού Εδάφους είναι η υπάρχουσα στε-ρεοµετρική επιφάνεια του φυσικού εδάφους.

79. Στέγαστρο είναι η µη προσβάσιµη σταθερή κατα-σκευή, σε πρόβολο ή επί υποστυλωµάτων, που κατα-σκευάζεται µε συµπαγή σταθερά ή κινητά στοιχεία στηνοροφή του, αποκλειοµένων οποιωνδήποτε άλλων κατα-κόρυφων στοιχείων πλήρωσης.

80. Στέγη είναι η κατασκευή κάλυψης του κτιρίου, η ο-ποία περιλαµβάνει τη φέρουσα κατασκευή και την επικά-λυψή της και µπορεί να αποτελείται από επιφάνειες δια-φόρων µορφών, κλίσεων και υλικών.

81. Σοφίτα είναι ανοιχτός ή κλειστός προσβάσιµος χώ-ρος που βρίσκεται εντός του ύψους της επικλινούς στέ-γης του κτιρίου και δεν µπορεί να αποτελεί ανεξάρτητηιδιοκτησία.

82. Συντελεστής δόµησης (σ.δ.) είναι ο αριθµός, ο ο-ποίος πολλαπλασιαζόµενος µε την επιφάνεια του οικο-πέδου ή γηπέδου, δίνει τη συνολική επιτρεπόµενη επι-φάνεια δόµησης.

83. Συντελεστής κατ’ όγκο εκµετάλλευσης (σ.ο.) τουοικοπέδου ή γηπέδου είναι ο αριθµός, ο οποίος πολλα-

4

πλασιαζόµενος µε την επιφάνεια του οικοπέδου, δίνει τοσυνολικό επιτρεπόµενο όγκο του πάνω από την οριστικήστάθµη του εδάφους.

84. Τυφλή όψη είναι η πλευρά του κτιρίου που κατα-σκευάζεται στα όρια της ιδιοκτησίας µε τα όρια του όµο-ρου οικοπέδου.

85. Υδάτινες επιφάνειες είναι οι δοµηµένες επιφάνει-ες στις οποίες εξασφαλίζεται συνεχής παρουσία νερού,είτε σε ηρεµία είτε σε µηχανικά υποβοηθούµενη ροή.

86. Υδροκρίτης είναι το όριο, το οποίο ορίζει την έκτα-ση που καταλαµβάνει η λεκάνη απορροής ανάντη µιαςδεδοµένης διατοµής Α υδατορεύµατος.

87. Υπόγειο είναι όροφος ή τµήµα ορόφου, του οποίουη οροφή δεν υπερβαίνει την απόσταση 1,20 µ. από την ο-ριστική στάθµη του εδάφους.

88. Υπόσκαφο είναι το κτίριο ή το τµήµα κτιρίου πουκατασκευάζεται υπό τη στάθµη του φυσικού εδάφουςκαι παρουσιάζει µόνο µια ορατή όψη. Η κατασκευή τουγίνεται κάτω από τη στάθµη του φυσικού εδάφους, µε ε-πέµβαση σε αυτό και πλήρη επαναφορά στην αρχική τουµορφή. Τα υπόσκαφα κτίρια µπορούν να έχουν κύριαχρήση.

89. Υποχρεωτικός ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου εί-ναι ο χώρος που δεν δοµείται και παραµένει ακάλυπτοςώστε να µην υπάρχει υπέρβαση της επιτρεποµένης κά-λυψης της περιοχής και που διαµορφώνεται µε την κα-τάλληλη φύτευση ώστε να δηµιουργείται ευνοϊκό µικρο-κλίµα, τόσο για το κτίριο όσο και για το οικοδοµικό τε-τράγωνο.

90. Ύψος κτιρίου σε κάθε σηµείο είναι η κατακόρυφηαπόσταση από το σηµείο τοµής της όψης του κτιρίου µετο οριστικά διαµορφωµένο έδαφος έως τη στάθµη τηςτελικής άνω επιφάνειας του τελευταίου ορόφου στη θέ-ση αυτή. Το µεγαλύτερο από τα ύψη που πραγµατοποι-ούνται είναι το µέγιστο πραγµατοποιούµενο ύψος τουκτιρίου.

91. Ύψος στέγης είναι η µεγαλύτερη κάθετη απόστα-ση από το σηµείο έδρασής της έως το ανώτατο σηµείοτης και αν δεν ορίζεται διαφορετικά, δεν µπορεί να υ-περβαίνει τα 2,00 µ. από το ανώτατο επιτρεπόµενο ύψοςτης περιοχής.

92. Φέρων οργανισµός του κτιρίου ή φέρουσα κατα-σκευή του είναι το τµήµα που µεταφέρει άµεσα ή έµµε-σα στο έδαφος τα µόνιµα, ωφέλιµα και γενικά τα φορτίατων δυνάµεων που επενεργούν σε αυτό.

93. Φυτεµένες επιφάνειες είναι οι διαστρωµένες δο-µηµένες επιφάνειες που έχουν φυσικό ή εµπλουτισµένοχώµα και βλάστηση ή υδάτινες επιφάνειες σε συνδυα-σµό µεταξύ τους.

94. Χρήση του κτιρίου είναι αυτή για την οποία έχει χο-ρηγηθεί Άδεια Δόµησης ή σε κάθε περίπτωση αυτή πουαναγράφεται στην ταυτότητα κτιρίου.

95. Χώροι κύριας χρήσης των κτιρίων είναι όσοι προο-ρίζονται για την εξυπηρέτηση της βασικής χρήσης τουκτιρίου και την παραµονή των χρηστών του σε αυτούς,όπως είναι σε κτίρια κατοικίας τα υπνοδωµάτια, οι χώροιδιηµέρευσης, οι κουζίνες, τα γραφεία. Οι χώροι κύριαςχρήσης έχουν για τα κτίρια που κατασκευάζονται µετάτην έναρξη ισχύος του παρόντος ελεύθερο ύψος τουλά-χιστον 2,65 µ..

96. Χώροι βοηθητικής χρήσης είναι χώροι που δενπροορίζονται για την εξυπηρέτηση της βασικής χρήσηςτου κτιρίου και την παραµονή των χρηστών του σε αυ-

τούς, όπως είναι χώροι κυκλοφορίας, διάδροµοι, προθά-λαµοι, κλιµακοστάσια, χώροι υγιεινής, µηχανοστάσια, α-ποθήκες, χώροι στάθµευσης αυτοκινήτων, κτίρια παρα-µονής ζώων.

Άρθρο 3 Ορισµοί συντελεστών και µεγεθών

Οι συντελεστές και τα µεγέθη που χρησιµοποιούνταιστις διατάξεις του παρόντος ορίζονται ως ακολούθως: Α: ο συντελεστής επιρροής της µείωσης της κάλυψης

ή αύξησης του συντελεστή δόµησης στην περίπτωση πα-ροχής κινήτρων για την περιβαλλοντική αναβάθµιση καιβελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδοµηµένες και α-στικές περιοχές και παίρνει τις ακόλουθες τιµές για κάθελόγο Β: Α=0.5 για 1<Β≤2, Α=0.8 για 2<Β≤3, Α=0.9 για3<Β≤5, Α=1 για Β>5. Β: o λόγος της επιφάνειας οικοπέδου προς την επιφά-

νεια της κατά κανόνα αρτιότητας της περιοχής και υπο-λογίζεται στην περίπτωση παροχής κινήτρων για την πε-ριβαλλοντική αναβάθµιση και βελτίωση της ποιότηταςζωής σε πυκνοδοµηµένες και αστικές περιοχές. Δ: είναι η απόσταση του κτιρίου από τα όρια οικοπέδου

ή κτιρίου, κατά περίπτωση, και ορίζεται σε: 3,00 µ.+0,10Η,δ: είναι η απόσταση του κτιρίου από τα όρια οικοπέδου

ή κτιρίου, κατά περίπτωση, και ορίζεται σε: 2,50µ. + 0,05Η, Η: είναι το µέγιστο πραγµατοποιούµενο ύψος του κτι-

ρίου, σε περίπτωση που εξαντλείται ο συντελεστής δό-µησης ή το µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος, σε περίπτωσηπου δεν εξαντλείται ο συντελεστής αυτός.Π σε ορισµένο σηµείο του προσώπου του οικοπέδου:

θεωρείται το µήκος της καθέτου στην οικοδοµική γραµµήστο σηµείο αυτό έως την τοµή της µε την απέναντι εγκε-κριµένη οικοδοµική γραµµή του ίδιου δρόµου ή την προ-έκτασή της. Αν το οικοδοµικό τετράγωνο βρίσκεται σταόρια του εγκεκριµένου ρυµοτοµικού σχεδίου και απένα-ντι υπάρχει µόνο ρυµοτοµική γραµµή, για τον υπολογι-σµό του Π λαµβάνεται υπόψη η γραµµή αυτή αντί της οι-κοδοµικής.

Άρθρο 4 Άδειες Δόµησης

1. Άδεια Δόµησης, κατά την έννοια του άρθρου 1 τουν. 4030/2011, απαιτείται για την εκτέλεση οποιασδήποτεεργασίας δόµησης, όπως: α. Κατεδάφιση κατασκευών.β. Εκσκαφές, επιχώσεις, επιστρώσεις, διαµορφώσεις

οικοπέδων και γηπέδων µε σκοπό τη δόµηση. γ. Τοποθέτηση ικριωµάτων. δ. Ανέγερση, προσθήκη, επισκευή, κτιρίων και των πα-

ραρτηµάτων τους.ε. Τροποποίηση ή επισκευή όψεων µε χρήση ικριωµά-

των. στ. Αλλαγή χρήσης, σε περίπτωση που επέρχεται αλ-

λαγή προς το δυσµενέστερο, στα φορτία σχεδιασµούτης στατικής µελέτης ή στον αριθµό απαιτουµένων θέ-σεων στάθµευσης. ζ. Κατασκευή και προσθήκη οποιασδήποτε µορφής ε-

γκατάστασης, που δεν ορίζεται µε τις παραγράφους 2και 3.η. Περιτοιχίσεις και περιφράξεις που δεν ορίζονται µε

την παράγραφο 3ζ.

5

θ. Κατασκευή υπόγειων δεξαµενών. 2. Έγκριση εργασιών µικρής κλίµακας, απαιτείται για

τις ακόλουθες εργασίες σε κτίρια που υφίστανται νόµι-µα:α. Δοκιµαστικές τοµές του εδάφους και εκσκαφή µετά

από έγγραφο της αρµόδιας αρχαιολογικής υπηρεσίας.β. Τοποθέτηση προκατασκευασµένων κατοικιών για

αυτοστέγαση µειονεκτικών και ειδικών οµάδων πληθυ-σµού όπως εκάστοτε ορίζονται.γ. Αντλητικές εγκαταστάσεις και κτίσµατα µε τις απο-

λύτως απαραίτητες διαστάσεις για τη στέγασή τουςσύµφωνα µε το άρθρο 3 του π.δ. 24/ 31.5.1985 (Δ΄ 270),εκτός της περίπτωσης που επιβάλλεται η κατασκευή υ-ποστυλωµάτων και εφόσον έχουν την απαιτούµενη έ-γκριση της αρµόδιας Διεύθυνσης Γεωργίας. δ. Γεωτρήσεις νερού σε ιδιόκτητα οικόπεδα εντός σχε-

δίου ή εντός οικισµού ή σε γήπεδα εκτός σχεδίου, µετάαπό έγκριση του δήµου της περιοχής και της αρµόδιαςΔιεύθυνσης της περιφέρειας. ε. Οι εργασίες που απαιτούνται για γεωτεχνικές έρευ-

νες, σύµφωνα µε τον ΕΑΚ 2003, χωρίς εργασίες αντι-στήριξης.στ. Εγκατάσταση προσωρινών κατασκευών που συνο-

δεύεται µε πιστοποιητικό στατικής επάρκειας.ζ. Η κατασκευή ανελκυστήρα σύµφωνα µε την παρά-

γραφο 3 του άρθρου 27 που απαιτείται για τη µετακίνησητων ατόµων µε αναπηρία ή εµποδιζόµενων ατόµων σε υ-φιστάµενα κτίρια.η. Κοπή δένδρων µέσα σε εγκεκριµένα ρυµοτοµικά

σχέδια ή τις Ζ.Ο.Ε. που δεν προστατεύονται από τις δια-τάξεις για την προστασία των δασών και των δασικώνγενικά εκτάσεων ή από διατάξεις της αρχαιολογικής νο-µοθεσίας ή της νοµοθεσίας για τις προστατευόµενες πε-ριοχές ή άλλης συναφούς νοµοθεσίας. Για την κοπή δέν-δρων, στο περίγραµµα της εκσκαφής δεν απαιτείται ο-ποιαδήποτε άδεια κατά τις διατάξεις του παρόντος, µετην εξαίρεση των αδειών και εγκρίσεων που απαιτούνταιαπό τις ειδικές διατάξεις του προηγούµενου εδαφίου.θ. Υπόγειοι σταθµοί διανοµής ή µέτρησης και ρύθµισης

φυσικού αερίου.Η έγκριση εργασιών µικρής κλίµακας εκδίδεται από

την αρµόδια υπηρεσία δόµησης, µετά από αίτηση του ι-διοκτήτη ή του έχοντος νόµιµο δικαίωµα, η οποία συνο-δεύεται από τεχνική έκθεση µηχανικού. Με απόφασητου Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και ΚλιµατικήςΑλλαγής καθορίζεται η διαδικασία έκδοσης της έγκρισηςεργασιών µικρής κλίµακας και κάθε σχετικό θέµα.

3. Δεν απαιτείται Άδεια Δόµησης ή έγκριση εργασιώνµικρής κλίµακας, για τις ακόλουθες εργασίες: α. Μικρής έκτασης εσωτερικές επισκευές ή διασκευές

που δεν µεταβάλλουν τη φέρουσα κατασκευή του κτιρί-ου ή τις όψεις του, συµπεριλαµβανοµένων των κατα-σκευών που απαιτούνται για τη µετακίνηση ή την κάθεµορφής εξυπηρέτηση των ατόµων µε αναπηρία ή εµποδι-ζόµενων ατόµων. Δεν συµπεριλαµβάνεται η κατασκευήανελκυστήρα της παραγράφου 2 του άρθρου 27.β. Εσωτερικούς και εξωτερικούς χρωµατισµούς ή αντι-

κατάσταση κιγκλιδωµάτων χωρίς χρήση ικριωµάτων. γ. Αλλαγή ή επισκευή δαπέδων.δ. Συντήρηση, επισκευή ή διασκευή εγκαταστάσεων

και αγωγών κτιρίων. ε. Αντικατάσταση εσωτερικών ή εξωτερικών κουφωµά-

των στο ίδιο άνοιγµα. στ. Συντήρηση, επισκευή στεγών χωρίς χρήση ικριω-

µάτων. ζ. Απλή περιτοίχιση από λιθοδοµή µέχρι ύψους ενός

µέτρου (1,00 µ.) ή περίφραξη από ελαφρύ υλικό χωρίςχρήση σενάζ, γηπέδων σε εκτός σχεδίου περιοχές. Επί-σης, επιτρέπεται οριοθέτηση µε πασσάλους των κορυ-φών οικοπέδου ή γηπέδου.η. Κατασκευή πέργκολας σε ισόγειους υπαίθριους χώ-

ρους κατοικιών ή στον περιβάλλοντα ακάλυπτο χώρο.Κατασκευή εστιών, φούρνων και τζακιών σε εσωτερι-κούς χώρους.θ. Τοποθέτηση ασκεπούς δεξαµενής νερού η πισίνας,

µέγιστης επιφάνειας 50 τ.µ., που εξυπηρετούνται µε ε-ξωτερικά συστήµατα µηχανοστασίου τύπου compact καιδεν απαιτείται για την εγκατάστασή τους τοιχίο από ο-πλισµένο σκυρόδεµα και µε την προϋπόθεση ότι το ύψοςόλων των κατασκευών σε κανένα σηµείο δεν υπερβαίνειπερισσότερο το ένα µέτρο (1,00 µ.) από την οριστικήστάθµη εδάφους και εφόσον δεν απαιτούνται εκσκαφέςή επιχώσεις του φυσικού εδάφους µεγαλύτερες από1,00 µ. για την τοποθέτησή της και τηρείται η απαιτούµε-νη φύτευση του υποχρεωτικώς ακαλύπτου χώρου. Γιατην εγκατάσταση απαιτείται δήλωση αρµόδιου µηχανι-κού που αναλαµβάνει την ευθύνη της στατικής και ηλε-κτροµηχανολογικής ασφάλειας της κατασκευής και τωνεγκαταστάσεων.

ι. Μικρές διαµορφώσεις του εδάφους µε πέτρα µέχρισυν/πλην 0,50 µ. από το φυσικό έδαφος. ια. Τοποθέτηση κλιµατιστικών και επιτοίχιων λέβητων

αερίου για θέρµανση και παραγωγή ζεστού νερού χρή-σης, σε υφιστάµενα κτίρια σύµφωνα µε την παράγραφο10 του άρθρου 16, εγκατάσταση συστοιχίας επίτοιχωνλεβήτων αερίου για θέρµανση ή παραγωγή ζεστού νε-ρού χρήσης σε ισόγειους υπαίθριους χώρους κατοικιών,εγκατάσταση συστηµάτων τροφοδοσίας, ρύθµισης καιµέτρησης φυσικού αερίου (ρυθµιστές, µετρητές, παρο-χετευτικοί αγωγοί), εγκατάσταση συστηµάτων Συµπαρα-γωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψηλής Αποδοτικό-τητας (ΣΗΘΥΑ), υπέργειοι σταθµοί διανοµής ή µέτρησηςκαι ρύθµισης φυσικού αερίου σύµφωνα µε το άρθρο 17.ιβ. Τοποθέτηση ηλιακών θερµοσιφώνων σύµφωνα µε

την παράγραφο 2β΄ και γ΄ του άρθρου 19.ιγ. Η κατασκευή φυτεµένων δωµάτων και φυτεµένων

επιφανειών.ιδ. Τοποθέτηση εξωτερικής θερµοµόνωσης ή παθητι-

κών ηλιακών συστηµάτων στις εξωτερικές όψεις υφιστά-µενων κτιρίων, εφόσον δεν αλλοιώνονται οι όψεις.Για τις ανωτέρω εργασίες απαιτείται, προ 48 ωρών, έγ-

γραφη ενηµέρωση για την εκτέλεσή τους της αρµόδιας Υ-πηρεσίας Δόµησης, που γνωστοποιείται στο οικείο αστυ-νοµικό τµήµα. Με προεδρικό διάταγµα, το οποίο εκδίδεταιµε πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας καιΚλιµατικής Αλλαγής, µπορούν να καθορίζονται επιπλέοντων παραπάνω και άλλες περιπτώσεις, όπου δεν απαιτεί-ται άδεια δόµησης, αλλά έγκριση εργασιών µικρής κλίµα-κας ή ενηµέρωση της αρµόδιας Υ.ΔΟΜ. µε την επιφύλαξητων περιπτώσεων των παραγράφων 1 και 3.

4. Για τις ακόλουθες περιπτώσεις οι εργασίες εκτελού-νται χωρίς άδεια δόµησης σύµφωνα µε τους όρους πουορίζει η αρµόδια Υπηρεσία Δόµησης και ύστερα από δή-λωση ανάληψης επίβλεψης από αρµόδιο µηχανικό, πουγνωστοποιείται στο οικείο αστυνοµικό τµήµα: α) κατεδάφιση κατασκευών ή κτιρίων, που χαρακτηρί-

ζονται επικινδύνως ετοιµόρροπα σύµφωνα µε τις ισχύ-ουσες διατάξεις περί επικινδύνων οικοδοµών, µε την επι-

6

φύλαξη της παραγράφου 8 του άρθρου 6 του παρόντοςνόµου, β) εφαρµογή των µέτρων ασφαλείας που καθορίζονται

από την αρµόδια Υπηρεσία Δόµησης, σε κτίριο ή κατα-σκευές που έχουν χαρακτηρισθεί επικίνδυνες, σύµφωναµε τις ισχύουσες διατάξεις, γ) κατεδάφιση ή αποκατάσταση κατασκευών που έ-

χουν κριθεί οριστικά αυθαίρετες κατά τις ισχύουσες περίαυθαιρέτων διατάξεις.

5. Αυθαίρετη και κατεδαφιστέα είναι κάθε κατασκευήπου εκτελείται ή έχει εκτελεστεί: α) χωρίς οικοδοµική άδεια ή άδεια δόµησης ή έγκριση

εργασιών µικρής κλίµακας ή έγγραφη ενηµέρωση, όπωςορίζονται στο παρόν άρθρο, β) καθ’ υπέρβαση της οικοδοµικής άδειας ή της άδειας

δόµησης γ) µε βάση άδεια που ανακλήθηκε ή ακυρώθηκε καιδ) κατά παράβαση γενικών ή ειδικών διατάξεων και

των µέγιστων ανοχών όπως αυτές καθορίζονται. 6. Σε περίπτωση αυθαίρετης κατασκευής, που τηρεί τις

ισχύουσες πολεοδοµικές διατάξεις ή αυτές που ίσχυανκατά το χρόνο κατασκευής της, αυτή είναι δυνατόν νανοµιµοποιηθεί ύστερα από έκδοση ή αναθεώρηση της ά-δειας δόµησης. Μετά την έκδοση ή αναθεώρηση της παραπάνω άδειας

δόµησης, η κατασκευή παύει να είναι αυθαίρετη και κα-τεδαφιστέα.Πρόστιµο αυθαίτερης κατασκευής δεν επιβάλλεται σε

περίπτωση αναθεώρησης άδειας δόµησης, που βρίσκεταισε ισχύ, εφόσον τηρείται το περίγραµµα της οικοδοµής,ο συντελεστής δόµησης και ο συντελεστής όγκου.

7. Με απόφαση των Υπουργών Εθνικής Άµυνας και Πε-ριβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής καθορί-ζονται οι όροι και η διαδικασία έκδοσης άδειας δόµησηςγια την εκτέλεση στρατιωτικών έργων ή εγκαταστάσεων.

8. Με απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέρ-γειας και Κλιµατικής Αλλαγής και Υποδοµών, Μεταφο-ρών και Δικτύων καθορίζονται οι όροι και η διαδικασίαέκδοσης άδειας δόµησης, για την εκτέλεση έργων ή ε-γκαταστάσεων στους χώρους των πολιτικών αεροδρο-µίων, των εγκαταστάσεων ραδιοβοηθηµάτων της Υπηρε-σίας Πολιτικής Αεροπορίας και των χώρων των ζωνώνλιµένων, ως και κάθε σχετική λεπτοµέρεια.

Άρθρο 5Χρήση κτιρίων

1. Μεταβολή της χρήσης του κτιρίου ή µέρους του επι-τρέπεται µόνον αν η νέα χρήση προβλέπεται από τις οι-κείες πολεοδοµικές διατάξεις. Για τη µεταβολή απαιτεί-ται έκδοση Άδειας Δόµησης και ενηµέρωση της Ταυτό-τητας Κτιρίου.Σε κάθε άλλη περίπτωση η κατασκευή θεωρείται αυ-

θαίρετη.2. Χώροι για τους οποίους έχει χορηγηθεί άδεια δόµη-

σης µε συγκεκριµένη χρήση, µπορούν να µεταβάλουν τηχρήση τους, εφόσον η νέα χρήση προβλέπεται από τις ι-σχύουσες πολεοδοµικές διατάξεις και οι προϋποθέσειςγια τη νέα χρήση καλύπτονται από τις προϋποθέσεις επίµέρους µελετών που πληροί η υφιστάµενη χρήση. Στηνπερίπτωση αυτή απαιτείται ενηµέρωση της ΤαυτότηταςΚτιρίου και δεν απαιτείται έκδοση άδειας δόµησης.

3. Σε κτίρια νοµίµως υφιστάµενα εντός εγκεκριµένουσχεδίου ή οικισµού, είναι δυνατή η αλλαγή χρήσης σύµ-

φωνα µε το ισχύον ρυµοτοµικό σχέδιο, τις ισχύουσεςχρήσεις γης της περιοχής και ανεξάρτητα από τυχόν µε-ταβολή λοιπών όρων δόµησης.

4. Σε κάθε περίπτωση µεταβολής της χρήσης κτιρίου ήχώρου κτιρίου πρέπει να διασφαλίζεται υποχρεωτικά ηπροσβασιµότητα στα άτοµα µε αναπηρία ή εµποδιζόµε-να άτοµα στους κοινόχρηστους χώρους του κτιρίου µετην προϋπόθεση να µην θίγεται ο φέρων οργανισµός τουκτιρίου. Σε αντίθετη περίπτωση η κατασκευή θεωρείταιαυθαίρετη.

Άρθρο 6Προστασία Αρχιτεκτονικής και Φυσικής Κληρονοµιάς

1. Η αρχιτεκτονική κληρονοµιά περιλαµβάνει Μνηµεία,Αρχιτεκτονικά σύνολα, Τόπους και Τοπία ως αναλύονταιστο άρθρο 1 του ν. 2039/1992 (Σύµβαση για την Προστα-σία της Αρχιτεκτονικής Κληρονοµιάς της Ευρώπης, Γρα-νάδα, 3 Οκτωβρίου 1985) και στο άρθρο 1 του ν. 1126/1981 (Σύµβαση της UNESCO για την προστασία της πα-γκόσµιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονοµιάς, Παρίσι1972). Η ακίνητη φυσική κληρονοµιά περιλαµβάνει φυσικά

µνηµεία, γεωλογικούς και φυσιογραφικούς σχηµατι-σµούς και φυσικά τοπία ως αναλύονται στο άρθρο 2 τουν. 1126/1981.

2. Με προεδρικά διατάγµατα που εκδίδονται µε πρότα-ση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµα-τικής Αλλαγής ή του κατά περίπτωση αρµόδιου Υπουρ-γού, µπορεί να χαρακτηρίζονται ύστερα από αιτιολογικήέκθεση της αρµόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου, γνώµητου οικείου δηµοτικού συµβουλίου και γνώµη του Κε-ντρικού Συµβουλίου Πολεοδοµικών Θεµάτων και Αµφι-σβητήσεων ή του Κεντρικού Συµβουλίου Αρχιτεκτονικήςστην περίπτωση θέσπισης και ειδικών όρων, µορφολογι-κών περιορισµών δόµησης και χρήσεων γης, µε σκοπότη διατήρηση και ανάδειξη της ιδιαίτερης ιστορικής, πο-λεοδοµικής, αρχιτεκτονικής, λαογραφικής, κοινωνικήςκαι αισθητικής φυσιογνωµίας τους: α) Ως (παραδοσιακά) προστατευόµενα σύνολα: οικι-

σµοί ή τµήµατα πόλεων ή οικισµών ή αυτοτελή οικιστικάσύνολα εκτός αυτών.β) Ως ζώνες ιδιαίτερου κάλλους, χώροι, τόποι, τοπία ή

και φυσικοί σχηµατισµοί που συνοδεύουν ή περιβάλλουνστοιχεία αρχιτεκτονικής κληρονοµιάς, όπως και αυτοτε-λείς σχηµατισµοί φυσικού ή ανθρωπογενούς χαρακτήρα,εντός ή εκτός οικισµών.γ) Προκειµένου για την προστασία, αποκατάσταση,

διατήρηση και ανάδειξη του παραδοσιακού πολεοδοµι-κού ιστού των παραδοσιακών οικισµών ο οποίος αποτε-λεί συστατικό στοιχείο της ιδιαίτερης φυσιογνωµίαςτους, είναι δυνατή η τροποποίηση ή αναθεώρηση του ι-σχύοντος ρυµοτοµικού σχεδίου, έστω και αν µε αυτήν ε-πέρχεται µείωση της επιφανείας των κοινόχρηστων χώ-ρων του.Στις περιοχές αυτές µπορούν, µετά από µελέτες αστι-

κού σχεδιασµού ή τοπίου, να θεσπίζονται ειδικοί όροι καιπεριορισµοί δόµησης και να καθορίζονται ειδικές χρή-σεις. Αν η γνώµη του δηµοτικού συµβουλίου δεν περιέλθει

στην αρµόδια υπηρεσία του κατά περίπτωση αρµόδιου Υ-πουργείου σε διάστηµα δύο (2) µηνών από τη λήψη τουσχετικού εγγράφου, το διάταγµα εκδίδεται και χωρίς αυτή. Ο χαρακτηρισµός σύµφωνα µε την περίπτωση β΄, εφό-

7

σον δεν θεσπίζονται ειδικοί όροι, µορφολογικοί περιορι-σµοί δόµησης και χρήσεις γης, µπορεί να γίνεται µε από-φαση του κατά περίπτωση αρµόδιου Υπουργού ύστερααπό αιτιολογική έκθεση της αρµόδιας υπηρεσίας του Υ-πουργείου, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυ-βερνήσεως. Ειδικές διατάξεις µε τις οποίες έχουν χαρακτηριστεί

ανάλογα και έχουν τεθεί σε καθεστώς προστασίας οι οι-κισµοί, χώροι, τόποι που αναφέρονται στις περιπτώσειςα΄ και β΄ ανωτέρω και έχουν επιβληθεί ειδικοί όροι καιπεριορισµοί δόµησης και χρήσεων για την προστασίατου παραδοσιακού τους χαρακτήρα και της ιδιαίτερηςφυσιογνωµίας τους (ιστορικής, πολεοδοµικής, αρχιτε-κτονικής, λαογραφικής, κοινωνικής, αισθητικής), κατι-σχύουν των διατάξεων του παρόντος νόµου και κάθε άλ-λης διάταξης.

3. α) Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ε-νέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής ή του κατά περίπτωσηαρµόδιου Υπουργού, που εκδίδεται ύστερα από αιτιολο-γική έκθεση της αρµόδιας υπηρεσίας και γνώµη του Κε-ντρικού Συµβουλίου Αρχιτεκτονικής και δηµοσιεύεταιστην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, µπορεί να χαρακτη-ρίζονται ως διατηρητέα, µεµονωµένα κτίρια ή τµήµατακτιρίων ή συγκροτήµατα κτιρίων, ως και στοιχεία του πε-ριβάλλοντος χώρου αυτών, όπως επίσης και στοιχείατου φυσικού ή και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος χώ-ρου, όπως αυλές, κήποι, θυρώµατα και κρήνες, καθώςκαι µεµονωµένα στοιχεία πολεοδοµικού (αστικού ή α-γροτικού) εξοπλισµού ή δικτύων, όπως πλατείες, κρήνες,διαβατικά, λιθόστρωτα, γέφυρες που βρίσκονται εντός ήεκτός οικισµών, για το σκοπό που αναφέρεται στηνπροηγούµενη παράγραφο και να καθορίζονται ειδικοί ό-ροι προστασίας και περιορισµοί δόµησης και χρήσης, κα-τά παρέκκλιση από τις διατάξεις του νόµου αυτού και α-πό κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη. Με όµοια απόφαση µπορεί να χαρακτηρίζεται ως δια-

τηρητέα η χρήση ακινήτου µε ή χωρίς κτίσµατα εντός ήεκτός οικισµών επίσης και το τυχόν όνοµα ή επωνυµίαµε την οποία η χρήση αυτή συνδέθηκε µε το διατηρητέοχαρακτήρα της, ιστορικό, λαογραφικό ή άλλο. Η παραπάνω έκθεση αποστέλλεται στην αρµόδια Υπη-

ρεσία Δόµησης και στον οικείο Δήµο, ο οποίος εντός πέ-ντε (5) ηµερών από τη λήψη της υποχρεούται:να ενηµερώσει εγγράφως την αρµόδια υπηρεσία για

την παραλαβή της αιτιολογικής έκθεσης,να αναρτήσει την αιτιολογική έκθεση στο δηµοτικό κα-

τάστηµα και το διαδίκτυο,να δηµοσιεύσει σχετική ενηµερωτική πρόσκληση για

την ανάρτηση προς τους ενδιαφερόµενους σε µία τοπικήεφηµερίδα, αν εκδίδεται, ή σε µία εφηµερίδα της πρω-τεύουσας του νοµού,να τοιχοκολλήσει την ενηµερωτική πρόσκληση στα

προτεινόµενα προς χαρακτηρισµό ακίνητα. Οι ιδιοκτήτες µπορούν να διατυπώσουν αντιρρήσεις

προς την αρµόδια υπηρεσία του κατά περίπτωση αρµόδι-ου Υπουργείου µέσα σε προθεσµία ενός (1) µηνός απότην ηµεροµηνία δηµοσίευσης της πρόσκλησης. Αν ο Δή-µος δεν τηρήσει όσα αναφέρονται προηγουµένως, η πε-ραιτέρω διαδικασία χαρακτηρισµού συνεχίζεται νόµιµαµετά την πάροδο δύο (2) µηνών από την αποστολή τηςέκθεσης στο Δήµο. Η παραπάνω διαδικασία µπορεί να παραλείπεται εφό-

σον η έκθεση κοινοποιηθεί απευθείας στον ιδιοκτήτη.

Στην τελευταία αυτή περίπτωση ο ιδιοκτήτης µπορεί ναδιατυπώσει τις αντιρρήσεις του µέσα σε ένα (1) µήνα α-πό την κοινοποίηση της έκθεσης. β) Από την κοινοποίηση της αιτιολογικής έκθεσης απα-

γορεύεται κάθε επέµβαση στο προτεινόµενο προς χαρα-κτηρισµό αντικείµενο για χρονικό διάστηµα ενός (1) έ-τους ή µέχρι τη δηµοσίευση της σχετικής απόφασης ή τηγνωστοποίηση στην αρµόδια Υπηρεσία Δόµησης για τηµη περαιτέρω προώθηση της διαδικασίας χαρακτηρι-σµού. Οικοδοµικές εργασίες που εκτελούνται σε προτεινό-

µενο προς χαρακτηρισµό κτίριο µε Άδεια Δόµησης πουεκδόθηκε πριν από την κοινοποίηση της αιτιολογικής έκ-θεσης, διακόπτονται. Όταν ολοκληρωθεί η προβλεπόµε-νη διαδικασία και το κτίριο κριθεί διατηρητέο, τότε το ό-ποιο κόστος της οικοδοµικής άδειας, καθώς και των ερ-γασιών οι οποίες έχουν προηγηθεί της διακοπής και α-ντιβαίνουν στους όρους κήρυξης του κτιρίου ως διατηρη-τέου, επιβαρύνουν το Πράσινο Ταµείο.Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργει-

ας και Κλιµατικής Αλλαγής καθορίζονται οι λεπτοµέρει-ες εφαρµογής της διάταξης αυτής. γ) Για επεµβάσεις ή προσθήκες σε διατηρητέα κτίρια ή

την κατασκευή νέων κτιρίων σε ακίνητα στα οποία υπάρ-χουν διατηρητέα κτίρια, µπορούν να ορίζονται µε τη δια-δικασία που καθορίζεται στην παράγραφο 3α συµπληρω-µατικοί ειδικοί όροι και περιορισµοί δόµησης ή χρήσηςκατά παρέκκλιση από κάθε γενική ή ειδική διάταξη εφό-σον δεν αλλοιώνονται τα στοιχεία που συνέτειναν στοχαρακτηρισµό τους ως διατηρητέων.Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργει-

ας και Κλιµατικής Αλλαγής µπορούν να καθορίζονται τοείδος των επεµβάσεων, η διαδικασία και γενικότερα οιλεπτοµέρειες εφαρµογής της διάταξης αυτής.

4. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέρ-γειας και Κλιµατικής Αλλαγής ύστερα από γνωµοδότησητου Κεντρικού Συµβουλίου Αρχιτεκτονικής µπορεί να κα-θορίζονται: α) κατηγορίες διατηρητέων και κριτήρια αξιολόγησης

για την υπαγωγή των προς χαρακτηρισµό κατασκευώνστις κατηγορίες αυτές, β) ειδικότεροι όροι και περιορισµοί ως προς τις δυνα-

τότητες επέµβασης επί των διατηρητέων κατασκευώνκατά κατηγορία, γ) µεταβατικές διατάξεις ως προς το καθεστώς των ή-

δη χαρακτηρισµένων κατασκευών ως διατηρητέων, σεσχέση µε την κατάταξη σε κατηγορίες και τις δυνατότη-τες επέµβασης επί αυτών. Με απόφαση του κατά περίπτωση αρµόδιου Υπουρ-

γού, µετά από γνωµοδότηση του Κεντρικού ΣυµβουλίουΑρχιτεκτονικής, µπορεί να καθορίζονται επί µέρους πε-ριοχές της χώρας και οικισµοί ή τµήµατα αυτών, εντόςτων οποίων έχουν εφαρµογή οι διατάξεις των ανωτέρω.

5. α) Προϋπόθεση για την Έγκριση Δόµησης και χορή-γηση Άδειας Δόµησης για την ανέγερση οικοδοµών ήπροσθηκών σε υφιστάµενα κτίρια σε ακίνητα όµορα δια-τηρητέων κτιρίων, αποτελεί η σύµφωνη γνώµη του οικεί-ου Συµβουλίου Αρχιτεκτονικής, το οποίο γνωµοδοτεί µεγνώµονα την προστασία και ανάδειξη της αρχιτεκτονι-κής φυσιογνωµίας του διατηρητέου κτιρίου. Με απόφα-ση Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και ΚλιµατικήςΑλλαγής µπορεί να καθορίζονται ειδικότερα τα κριτήριαγια την εφαρµογή της ανωτέρω διάταξης.

8

β) Με τη διαδικασία που καθορίζεται στην παράγραφο3α µπορεί να ορίζονται ειδικοί όροι και περιορισµοί δό-µησης ή χρήσης κατά παρέκκλιση από κάθε γενική ή ειδι-κή διάταξη και σε ακίνητα που είναι όµορα µε τα διατη-ρητέα κτίρια ή σε ζώνες που συνέχονται µε αυτά, για τηνπροστασία και ανάδειξη των διατηρητέων κτιρίων. Εφό-σον µε τους παραπάνω όρους και περιορισµούς δεν µπο-ρεί να εξαντληθεί ο ισχύων συντελεστής δόµησης τωνυπόψη οµόρων ακινήτων ή ακινήτων που εµπίπτουν στηνπαραπάνω ζώνη, εφαρµόζονται οι διατάξεις για τη µετα-φορά συντελεστή δόµησης που ισχύουν για τα ακίνηταµε διατηρητέα κτίρια.

6. α) Ακίνητα και στοιχεία αρχιτεκτονικής κληρονοµιάςανακατασκευάζονται στην αρχική τους µορφή αν έχει κι-νηθεί η διαδικασία χαρακτηρισµού τους ως διατηρητέωνµε την κοινοποίηση στους ενδιαφερόµενους ή στον οι-κείο Δήµο της αιτιολογικής έκθεσης χαρακτηρισµού καικατεδαφίζονται για οποιοδήποτε λόγο ή ακόµη και ανβρίσκονται σε κατάσταση επικινδύνου ετοιµορροπίας καιεπιβάλλεται η κατεδάφισή τους.Η ανακατασκευή γίνεται βάσει λεπτοµερούς µελέτης

αποτύπωσης και φωτογραφικής και κάθε άλλης δυνατήςτεκµηρίωσης της υφιστάµενης κατάστασης που απαιτεί-ται πριν από την υλοποίηση των µέτρων που επιβάλλο-νται από το σχετικό πρωτόκολλο επικινδύνου ετοιµορρο-πίας και κατεδάφισης του κτιρίου, σύµφωνα µε τις ισχύ-ουσες διατάξεις. Στη µελέτη αποτύπωσης προσδιορίζο-νται και όλα τα αρχιτεκτονικά µέλη ή τµήµατα του κτιρί-ου που φέρουν γλυπτικό ή επίπλαστο διάκοσµο και τα ο-ποία διασώζονται κατά την κατεδάφιση για να χρησιµο-ποιηθούν στην ίδια θέση ή ως πρότυπα στην ανακατα-σκευή του κτιρίου. Η ανακατασκευή εγκρίνεται µε απόφαση του κατά πε-

ρίπτωση Υπουργού, που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογι-κή έκθεση της αρµόδιας Υπηρεσίας και γνώµη του Κε-ντρικού Συµβουλίου Αρχιτεκτονικής.β) Διατηρητέα κτίρια τα οποία έχουν κατεδαφιστεί από

γεγονότα που οφείλονται σε ανωτέρα βία, όπως σεισµό,πυρκαγιά, πληµµύρα ή κρίνονται κατεδαφιστέα µε πρω-τόκολλα επικινδύνως ετοιµορρόπου οικοδοµής, επανα-κατασκευάζονται σύµφωνα µε τις διατάξεις του π.δ. της15.4.1988 (Δ΄ 317).γ) Οι διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 32 του ν. 1337/

1983 έχουν εφαρµογή για τα διατηρητέα κτίρια που ανα-φέρονται στην παράγραφο 3α, καθώς και για τα κτίριαγια τα οποία έχει κοινοποιηθεί στον οικείο Δήµο και τηνΥπηρεσία Δόµησης αιτιολογική έκθεση για το χαρακτη-ρισµό τους ως διατηρητέων. Οι ίδιες διατάξεις έχουν ε-φαρµογή και για τα κτίρια εκείνα, για τα οποία εκδίδεταιπρωτόκολλο επικινδύνως ετοιµορρόπου οικοδοµής, µε-τά την κοινοποίηση της αιτιολογικής έκθεσης χαρακτηρι-σµού τους ως διατηρητέων.

7. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέρ-γειας και Κλιµατικής Αλλαγής ή του κατά περίπτωση αρ-µόδιου Υπουργού, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδατης Κυβερνήσεως, µπορεί να αναστέλλεται για χρονικόδιάστηµα έως δύο (2) έτη, σε οικισµούς ή τµήµατά τους,σε περιοχές εκτός οικισµών ή σε µεµονωµένα ακίνητα ε-ντός ή εκτός οικισµών, η έκδοση Αδειών Δόµησης, κάθεεργασία ανέγερσης νέων κτιρίων, κατεδάφισης, προσθή-κης, αλλαγής εξωτερικής εµφάνισης υφισταµένων κτι-ρίων και διαµόρφωσης των κοινόχρηστων χώρων, ή να ε-πιβάλλονται όροι για την εκτέλεση των εργασιών αυτών

µε σκοπό τη σύνταξη πολεοδοµικής µελέτης ή και ειδι-κού κανονισµού δόµησης για την προστασία της πολιτι-στικής κληρονοµιάς. Η αναστολή µπορεί να παραταθεί για ένα (1) ακόµα έ-

τος, εφόσον οι σχετικές µελέτες έχουν προοδεύσει ση-µαντικά και προκύπτει αυτό τεκµηριωµένα.

8. Αίτηση για κατεδάφιση, επισκευή ή προσθήκη σε κα-τασκευή που έχει ανεγερθεί προ του έτους 1955 ή κατάτην κρίση της Υπηρεσίας Δόµησης, του Υπουργού Περι-βάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής ή του Γε-νικού Γραµµατέα της οικείας Αποκεντρωµένης Διοίκη-σης ή άλλης αρµόδιας υπηρεσίας µπορεί να χαρακτηρι-στεί ως διατηρητέα, παραπέµπεται στο οικείο ΣυµβούλιοΑρχιτεκτονικής. Η παραποµπή αυτή είναι υποχρεωτική και για µεταγε-

νέστερες του έτους 1955 κατασκευές που βρίσκονται σε(παραδοσιακό) προστατευόµενο οικισµό, (παραδοσιακό)προστατευόµενο τµήµα πόλης, ιστορικό τόπο, αρχαιολο-γικό χώρο και περιοχή ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Αντο Συµβούλιο κρίνει ότι η επισκευή δεν θίγει την κατα-σκευή ή ότι δεν συντρέχει λόγος να κινηθεί η διαδικασίαχαρακτηρισµού της ως διατηρητέας, προωθείται η διαδι-κασία έκδοσης της Άδειας Δόµησης αν συντρέχουν καιοι λοιπές νόµιµες προϋποθέσεις. Σε κάθε άλλη περίπτω-ση, µε αιτιολογηµένη έκθεση του Συµβουλίου Αρχιτεκτο-νικής, το θέµα παραπέµπεται στην αρµόδια υπηρεσία τουΥπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και ΚλιµατικήςΑλλαγής, της Γενικής Γραµµατείας Μακεδονίας – Θρά-κης ή της Γενικής Γραµµατείας Αιγαίου και ΝησιωτικήςΠολιτικής. Στην περίπτωση αυτή η άδεια χορηγείται όταν γνω-

στοποιηθεί στην Υπηρεσία Δόµησης ότι η κατασκευή δενκρίνεται διατηρητέα ή αν παρέλθουν δώδεκα (12) µήνεςαπό τη διαβίβαση του σχετικού φακέλου κατεδάφισηςστην αρµόδια υπηρεσία του κατά περίπτωση αρµόδιου Υ-πουργείου, χωρίς να εκδοθεί απόφαση χαρακτηρισµούτου κτιρίου ως διατηρητέου.

9. Ειδικότερα µε απόφαση του κατά περίπτωση αρµό-διου Υπουργού και για την προστασία της αρχιτεκτονι-κής κληρονοµιάς, µπορούν να καθορίζονται περιοχές ε-ντός ή εκτός (παραδοσιακών) προστατευόµενων οικι-σµών εντός των οποίων οι αιτούµενες άδειες κατεδάφι-σης υποχρεωτικά παραπέµπονται στο οικείο ΣυµβούλιοΑρχιτεκτονικής µετά τη γνωµοδότηση του οποίου απο-στέλλονται στην υπηρεσία που έχει την αρµοδιότητα χα-ρακτηρισµού και τηρείται η διαδικασία του προηγούµε-νου εδαφίου.

10. Σε διατηρητέα κτίσµατα µπορεί να δίνεται παρέκ-κλιση στο ποσοστό κάλυψης για προσθήκη ηλεκτροµη-χανολογικού εξοπλισµού, µετά από σύµφωνη γνώµη τουΣυµβουλίου Αρχιτεκτονικής.

11. Σε περίπτωση επεµβάσεων σε υφιστάµενα κηρυγ-µένα διατηρητέα κτήρια ή κτήρια που είναι αξιόλογουαρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος και έχουν ανεγερθεί προτης έναρξης ισχύος του Κανονισµού Θερµοµόνωσης, ε-πιτρέπεται, µε σκοπό τη διατήρηση του χαρακτήρα, τηςµορφολογίας και της τυχόν ιστορικής σηµασίας τους, ηµη εφαρµογή εν όλω ή εν µέρει του ΚΕΝΑΚ, µετά από α-πόφαση του Συµβουλίου Αρχιτεκτονικής, η οποία εκδίδε-ται κατόπιν αίτησης του ιδιοκτήτη που συνοδεύεται απόαιτιολογική και τεχνική έκθεση για τις απαιτούµενες ε-πεµβάσεις που προκύπτουν από την ενεργειακή µελέτη.

9

Άρθρο 7 Αρτιότητα και οικοδοµησιµότητα

1. Οικόπεδο που εντάσσεται σε σχέδιο πόλης µετά τηδηµοσίευση του ν. 1577/1985, θεωρείται άρτιο και οικο-δοµήσιµο όταν:α) έχει τα ελάχιστα όρια εµβαδού και προσώπου, κατά

τον κανόνα ή κατά παρέκκλιση, τα οποία καθορίζονται α-πό τους όρους δόµησης της περιοχής,β) ή έχει τα ελάχιστα όρια εµβαδού και προσώπου που

ισχύουν κατά τον κανόνα στην περιοχή ή εκείνα που α-ναφέρει το ν.δ. 8/1973 αν αυτά είναι µεγαλύτερα καισυγχρόνως εάν µπορεί να εγγράφεται στο οικοδοµήσιµοτµήµα του, κάτοψη κτιρίου µε ελάχιστη επιφάνεια 50 τ.µ.και ελάχιστη πλευρά 5 µ., µε την επιφύλαξη των διατά-ξεων του άρθρου 25 του ν. 1337/1983, όπως εκάστοτε ι-σχύει.

2. Οικόπεδο που έχει δηµιουργηθεί πριν από τη δηµο-σίευση του ν. 1577/1985 και έχει τα ελάχιστα όρια εµβα-δού και προσώπου, κατά τον κανόνα ή κατά παρέκκλιση,που ισχύουν στην περιοχή, θεωρείται άρτιο και οικοδο-µήσιµο.

3. Οικόπεδα που έχουν πρόσωπα σε δύο ή περισσότε-ρους κοινόχρηστους χώρους, για τους οποίους ισχύουνδιαφορετικές ελάχιστες απαιτήσεις αρτιότητας, θεω-ρούνται άρτια αν διαθέτουν τις µικρότερες, εκτός ανπροβλέπεται διαφορετική ρύθµιση από ειδικές διατάξεις.

4. Γωνιακά άρτια και οικοδοµήσιµα οικόπεδα, που έχα-σαν την αρτιότητά τους ως προς το εµβαδόν τους λόγωεγκεκριµένης απότµησης, θεωρούνται άρτια και οικοδο-µήσιµα.

5. Άρτια και οικοδοµήσιµα οικόπεδα δεν επιτρέπεταινα χάνουν την ιδιότητα αυτή µε την τακτοποίηση σε κα-µία περίπτωση.

6. α) Στα ήδη εγκεκριµένα ρυµοτοµικά σχέδια και σε ε-κείνα που εγκρίνονται σύµφωνα µε τις διατάξεις τουν.δ. της 17.7.1923 περί σχεδίων πόλεων, κωµών και συ-νοικισµών του κράτους και οικοδοµής αυτών κατά τηντακτοποίηση, εκτός από τα ελάχιστα όρια προσώπου καιεµβαδού κατά τον κανόνα ή κατά παρέκκλιση, στο οικο-δοµήσιµο τµήµα του οικοπέδου πρέπει να εγγράφεταικάτοψη κτιρίου µε ελάχιστη επιφάνεια πενήντα (50.00)τ.µ. και ελάχιστη πλευρά πέντε (5.00) µ.. β) Οικόπεδο που δεν έχει τις παραπάνω προϋποθέσεις

τακτοποιείται µε τα γειτονικά σύµφωνα µε τις διατάξειςτου ν.δ. της 17.7.1923 και του ν.δ. 690/1948 (Α΄ 133).Δεν απαιτείται η εγγραφή κάτοψης κτιρίου ελάχιστης ε-πιφάνειας 50,00 τ.µ. και ελάχιστης πλευράς 5,00 µ. όταντο οικόπεδο έχει δηµιουργηθεί πριν από την ισχύ τουν. 1577/1985 και έχουν καθοριστεί µικρότερα όρια αρτιό-τητας στην περιοχή.

7. Δεν επιτρέπεται η δόµηση ακόµη και σε οικόπεδοάρτιο και οικοδοµήσιµο, έστω και κατά το άρθρο 25 τουν. 1337/1983 όπως εκάστοτε ισχύει, αν για οποιονδήπο-τε λόγο απαιτείται τακτοποίηση των γειτονικών του οι-κοπέδων και κατά την κρίση της πολεοδοµικής υπηρε-σίας, η δόµηση θα παρεµποδίσει ή θα δυσχεράνει µε ο-ποιονδήποτε τρόπο την τακτοποίηση.

8. Σε οικόπεδο που βρίσκεται στη συνάντηση δύογραµµών δόµησης που τέµνονται είτε µε πλάγια ή εισέ-χουσα απότµηση είτε µε κοίλη ή κυρτή γωνία, κατά τηντακτοποίηση ως µήκος προσώπου λαµβάνεται ολόκληροτο ανάπτυγµα της ρυµοτοµικής γραµµής που αντιστοιχείστο οικόπεδο.

9. α) Οικόπεδο άρτιο κατά κανόνα ή κατά παρέκκλιση,ως προς το εµβαδόν, το οποίο δεν έχει το κατά παρέκ-κλιση ελάχιστο πρόσωπο, εάν δεν µπορεί να τακτοποιη-θεί κατά τρόπο ώστε να αποκτήσει το κατά κανόνα πρό-σωπο, θεωρείται άρτιο και οικοδοµήσιµο εφόσον µε τηντακτοποίηση αποκτήσει το κατά παρέκκλιση πρόσωπο ήεάν το οικόπεδο πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 25του ν. 1337/1983, όπως εκάστοτε ισχύει, εκτός εάν η πα-ραπάνω έλλειψη οφείλεται σε κατάτµηση από τους ιδιο-κτήτες ή του δικαιοπαρόχους τους µε δικαιοπραξία ενζωή ή αιτία θανάτου µετά την ισχύ του ν. 651/1977.β) Οικόπεδα που προϋφίστανται της ισχύος του ν. 651/

1977 τα οποία δεν έχουν πρόσωπο σε εγκεκριµένη οδό,εφόσον δεν προέρχονται από κατάτµηση, που έγινε απότους ιδιοκτήτες ή τους δικαιοπαρόχους τους µε δικαιο-πραξία εν ζωή ή αιτία θανάτου, µετά την έγκριση του ρυ-µοτοµικού σχεδίου της περιοχής, όταν παρά την προ-σκύρωση καταργούµενης ιδιωτικής οδού ή γενικά καταρ-γηθέντος κοινόχρηστου χώρου δεν αποκτούν πρόσωποή εµβαδόν κατά τον κανόνα ή την παρέκκλιση της περιο-χής, θεωρούνται οικοδοµήσιµα εφόσον αποκτούν τουλά-χιστον 5,0 µ. πρόσωπο σε εγκεκριµένη οδό και εγγρά-φουν στο οικοδοµήσιµο τµήµα τους κάτοψη κτιρίου µε ε-λάχιστη επιφάνεια 50,00 τ.µ. και ελάχιστη πλευρά 5,0 µ.. γ) Οικόπεδο µη άρτιο κατ’εµβαδόν και µη υπαγόµενο

στις διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 1337/1983, όπως ε-κάστοτε ισχύει, που δεν µπορεί να αποκτήσει διαστάσειςαρτίου οικοπέδου µε τις διατάξεις του ν.δ. 690/1948,προσκυρώνεται κατά προτεραιότητα σε οικόπεδο που έ-χει το ελάχιστο εµβαδόν και δεν έχει το ελάχιστο πρό-σωπο, για την απόκτηση και του ελάχιστου προσώπου.Αν δεν υπάρχει τέτοιο όµορο οικόπεδο, αλλά υπάρχει οι-κόπεδο µη άρτιο κατά το εµβαδόν, που υπάγεται στιςδιατάξεις του άρθρου 25 του ν. 1337/1983, όπως εκάστο-τε ισχύει, το παραπάνω οικόπεδο προσκυρώνεται σε αυ-τό.

10. Τµήµατα οικοπέδου άρτιου και οικοδοµήσιµου πουδεν επιδέχονται εν όλω ή εν µέρει τακτοποίηση αφαι-ρούνται αναγκαστικά και προσκυρώνονται στα γειτονικάοικόπεδα. Η προσκύρωση αυτή γίνεται µόνο αν τα γειτο-νικά οικόπεδα έχουν το ελάχιστο απαιτούµενο εµβαδόνκαι η προσκύρωση είναι απόλυτα απαραίτητη για να απο-κτήσουν το ισχύον ελάχιστο πρόσωπο κατά τον κανόναή, σε περίπτωση που αυτό είναι αδύνατον, κατά παρέκ-κλιση.

11. Οι διατάξεις της παραγράφου 10 δεν εφαρµόζο-νται: α) αν στα παραπάνω τµήµατα υπάρχουν οικοδοµές µε

την έννοια της παραγράφου 2 του άρθρου 42 τουν.δ. της 17.7.1923, β) αν η έλλειψη του ελάχιστου απαιτούµενου προσώ-

που των γειτονικών οικοπέδων, στα οποία προσκυρώνο-νται τα παραπάνω τµήµατα, οφείλεται σε υπαίτια κατά-τµηση από τους ιδιοκτήτες ή τους δικαιούχους τους µεδικαιοπραξία εν ζωή ή αιτία θανάτου µετά την έναρξητης ισχύος του ν. 651/1977.

12. Η κατά την παράγραφο 10 προσκύρωση γίνεται µό-νο ύστερα από αίτηση κάθε ενδιαφερόµενου.

13. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 9, οι διατάξειςτων παραγράφων 1 έως 4 έχουν εφαρµογή µόνο για ταοικόπεδα που υπάγονται στην παρέκκλιση, σύµφωνα µετις σχετικές ειδικές διατάξεις.

14. Το Δηµόσιο και οι δήµοι ή οι κοινότητες, όταν επι-σπεύδουν την εφαρµογή του ρυµοτοµικού σχεδίου, απο-

10

ζηµιώνουν και τα µη άρτια και µη οικοδοµήσιµα τµήµατατων ρυµοτοµούµενων οικοπέδων που αποµένουν µετάτη ρυµοτοµία, εκτός αν οι ιδιοκτήτες δηλώνουν έως τηνπρώτη συζήτηση στο ακροατήριο για τον καθορισµό τηςπροσωρινής τιµής µονάδας ότι δεν επιθυµούν την απο-ζηµίωση. Στην περίπτωση αυτή τα παραπάνω µη άρτιακαι µη οικοδοµήσιµα οικόπεδα βαρύνονται µε ενδεχόµε-νη αποζηµίωση λόγω παροδιότητας.

15. Όπου από την πολεοδοµική νοµοθεσία απαιτείταινα είναι οικοδοµήσιµο το οικόπεδο η εγγραφή στο οικο-δοµήσιµο τµήµα αυτού κάτοψης κτιρίων ορισµένων δια-στάσεων, νοείται ως σχήµα το ορθογώνιο.

Άρθρο 8 Ειδικές περιπτώσεις

1. α. Κατ’ εξαίρεση των παραγράφων 48, 49, 53, 76 τουάρθρου 2 του παρόντος, ως οικοδοµικό τετράγωνο θεω-ρείται και το τετράγωνο που βρίσκεται στα ακραία ση-µεία ρυµοτοµικού σχεδίου που έχει εγκριθεί µέχρι την έ-ναρξη ισχύος του ν. 1337/1983 χωρίς να περιβάλλεται α-πό όλες τις πλευρές από κοινόχρηστους χώρους ή καιχωρίς να περιβάλλεται από όλες τις πλευρές από ρυµο-τοµικές γραµµές, εφόσον στην περίπτωση αυτή, στη θέ-ση των ρυµοτοµικών γραµµών που λείπουν απεικονίζο-νται οι γραµµές των ορίων της έκτασης, για την οποία ε-γκρίθηκε το σχέδιο αυτό.β. Οικόπεδα που βρίσκονται στα πιο πάνω οικοδοµικά

τετράγωνα και δεν έχουν πρόσωπο σε εγκεκριµένη απότο σχέδιο ή προϋφιστάµενη αυτού οδό, δοµούνται σύµ-φωνα µε τις διατάξεις της παραγράφου 5 των ενοποιη-µένων άρθρων 43, 44, 45 του ν.δ. της 17.7/16.8.1923.γ. Με απόφαση του Γενικού Γραµµατέα Αποκεντρωµέ-

νης Διοίκησης επιτρέπεται, στις παραπάνω περιπτώσειςρυµοτοµικών σχεδίων που έχουν εγκριθεί µέχρι13.3.1983, ο καθορισµός της οριακής οδού του ρυµοτο-µικού σχεδίου σύµφωνα µε τις διατάξεις του ν.δ. της17.7/16.8.1923 µε τη διαδικασία του άρθρου 3 του νοµο-θετικού διατάγµατος αυτού.Ειδικά για τους παραδοσιακούς οικισµούς ο καθορι-

σµός της οριακής οδού γίνεται σύµφωνα µε τις διατάξειςτης παρ. 9β του άρθρου 25 του ν. 2508/1997.

2. Όταν στα ακραία σηµεία των εγκεκριµένων ρυµοτο-µικών σχεδίων, προβλέπεται η ύπαρξη δρόµου και απέ-ναντι από τα αντίστοιχα οικοδοµικά τετράγωνα, προβλέ-πονται ρυµοτοµικές γραµµές, η δόµηση των οικοπέδωνπου έχουν πρόσωπο στο δρόµο αυτόν, γίνεται µε βάσητο πλάτος του, όπως προβλέπεται από το σχέδιο µέχριτην απέναντι ρυµοτοµική γραµµή. Αν απέναντι από τα οι-κοδοµικά τετράγωνα που βρίσκονται στα ακραία σηµείατου ρυµοτοµικού σχεδίου, που έχει εγκριθεί, µέχρι τις13.3.1983, προβλέπεται οικοδοµική γραµµή, χωρίς να α-νήκει σε Ο.Τ. µε την έννοια της παραγράφου 49 του άρ-θρου 2 του νόµου αυτού ή της παραπάνω παραγράφου 1,οι ιδιοκτησίες που έχουν πρόσωπο στη γραµµή αυτή, ε-φόσον έχουν δηµιουργηθεί µέχρι τη δηµοσίευση του νό-µου αυτού, είναι οικοδοµήσιµες µόνο κατά το τµήµατους, το οποίο έχει επιφάνεια, που αντιστοιχεί στις ελά-χιστες απαιτούµενες για το εµβαδόν και το πρόσωποδιαστάσεις αρτιότητας, οι οποίες προβλέπονται από τιςπολεοδοµικές διατάξεις, που ισχύουν για το απέναντι οι-κοδοµικό τετράγωνο. Οι ιδιοκτησίες αυτές οικοδοµού-νται µόνο κατά το παραπάνω τµήµα τους, σύµφωνα µετους όρους δόµησης, που ισχύουν για το απέναντι οικο-

δοµικό τετράγωνο, µε τον περιορισµό ότι ο συντελεστήςδόµησης δεν επιτρέπεται να είναι µεγαλύτερος από ταοριζόµενα στο άρθρο 6 του ν. 1337/1983, όπως ισχύει. Για τα παραπάνω τµήµατα των ιδιοκτησιών, τα οποία α-

ποτελούν οικόπεδα ευρισκόµενα εντός σχεδίου, έχουνεφαρµογή όλες οι διατάξεις (πολεοδοµικές, δασικέςκ.λπ.), που εφαρµόζονται για τις εντός σχεδίου περιο-χές. Η κατάτµηση των παραπάνω ιδιοκτησιών επιτρέπε-ται µόνο σύµφωνα µε τις διατάξεις που ισχύουν για τηδόµηση, σε περιοχή εκτός σχεδίου πόλης. Υπόλοιποτµήµα των ιδιοκτησιών αυτών, πέρα από εκείνο που έχειτις παραπάνω ελάχιστες διαστάσεις αρτιότητας, οικοδο-µείται σύµφωνα µε τις διατάξεις για τη δόµηση εκτόςσχεδίου, µόνον εφόσον το εµβαδόν του υπόλοιπου αυ-τού τµήµατος καλύπτει το ελάχιστο απαιτούµενο εµβα-δόν για τη δόµηση εκτός σχεδίου.

3. Γήπεδα ολόκληρα ή τµήµα αυτών που βρίσκονται σεπεριοχές εκτός σχεδίου πόλης και έχουν πρόσωπο σεδρόµους, όπου έχουν θεσπιστεί ειδικοί όροι δόµησης καιχρήσεις, είτε για τις περιοχές αυτές είτε γραµµικά γιατους δρόµους αυτούς και οι οποίοι σηµειώνονται στο ε-γκεκριµένο διάγραµµα µε ρυµοτοµική γραµµή ή µε δύογραµµές, ρυµοτοµική και οικοδοµική, οικοδοµούνται µετους πιο πάνω ειδικούς όρους, µόνο κατά το τµήµα τουςπου έχει επιφάνεια ίση µε την ελάχιστη επιφάνεια άρτι-ου γηπέδου που προβλέπεται από τους ειδικούς αυτούςόρους. Υπόλοιπο τυχόν τµήµα των γηπέδων αυτών, πέρααπό εκείνο που έχει την παραπάνω ελάχιστη επιφάνειααρτιότητας, οικοδοµείται σύµφωνα µε τις διατάξεις γιατη δόµηση εκτός σχεδίου, µόνον εφόσον το εµβαδόντου υπόλοιπου αυτού τµήµατος καλύπτει το ελάχιστο α-παιτούµενο εµβαδόν για τη δόµηση εκτός σχεδίου. Γιατην τοποθέτηση του κτιρίου ή των κτιρίων εντός του γη-πέδου λαµβάνεται υπόψη το σύνολο του γηπέδου.

4. Οικόπεδα που βρίσκονται µέσα σε εγκεκριµένο σχέ-διο και έχουν παραχωρηθεί από το κράτος έως τη δηµο-σίευση του παρόντος νόµου, για οποιονδήποτε λόγο, µεαποφάσεις ή παραχωρητήρια, θεωρούνται άρτια και οι-κοδοµήσιµα µε όποιες διαστάσεις και εµβαδόν παραχω-ρήθηκαν ή µε τις τυχόν µικρότερες ή µεγαλύτερες πουέχουν στην πραγµατικότητα, εφόσον η µεταβολή αυτήδεν οφείλεται σε µεταβιβάσεις. Σε περίπτωση µείωσης των ανωτέρω οικοπέδων λόγω

ρυµοτοµίας, θεωρούνται άρτια και οικοδοµήσιµα, εφό-σον έχουν τα ελάχιστα όρια αρτιότητας που προβλέπο-νται, κατά τον κανόνα ή κατά παρέκκλιση, από τις διατά-ξεις που ισχύουν για την περιοχή ή εκείνα που προβλέ-πονται από το άρθρο 25 του ν. 1337/1983, όπως εκάστο-τε ισχύει. Οικόπεδα που δηµιουργούνται από κατάτµηση παρα-

χωρηθέντος οικοπέδου, που έγινε ύστερα από έγκρισητης αρµόδιας για την παραχώρηση αρχής, θεωρούνταιάρτια και οικοδοµήσιµα εφόσον είναι άρτια, σύµφωνα µετις διατάξεις που ισχύουν για την περιοχή. Σε αντίθετηπερίπτωση εφαρµόζονται οι διατάξεις του άρθρου 25του ν. 1337/1983, όπως εκάστοτε ισχύει.

5. Αν η οδός που αποτελεί το ακραίο όριο εγκεκριµέ-νου µέχρι τη δηµοσίευση του παρόντος σχεδίου πόλης,τέµνει ιδιοκτησίες και δεν έχουν καταβληθεί οι οφειλό-µενες αποζηµιώσεις για την εφαρµογή του σχεδίου ωςπρος την οδό αυτή µπορεί να τροποποιείται και επεκτεί-νεται το σχέδιο µε την µετατόπιση της οριακής αυτής ο-δού προς την εκτός σχεδίου περιοχή χωρίς πάντως νατέµνονται άλλες ιδιοκτησίες.

11

Το τµήµα που εντάσσεται στο σχέδιο πόλης από τηνκαθεµία από τις παραπάνω ιδιοκτησίες δεν µπορεί να εί-ναι εµβαδού µεγαλυτέρου του διπλάσιου των κατά τονκανόνα ορίων αρτιότητας που προβλέπονται από το ήδηεγκεκριµένο σχέδιο της περιοχής. Η µετατόπιση αυτή ε-πιτρέπεται µόνον εφόσον εναρµονίζεται µε τις κυκλοφο-ριακές και τις εν γένει πολεοδοµικές συνθήκες και ανά-γκες της περιοχής. Σε περίπτωση εφαρµογής της παραγράφου αυτής µπο-

ρεί και να αυξάνεται ή να µειώνεται το πλάτος της µετα-τοπιζόµενης οδού. Για το τµήµα που εντάσσεται στοσχέδιο πόλης µε βάση την παράγραφο αυτή, ισχύουν οιόροι δόµησης που θεσπίζονται από το ήδη εγκεκριµένοσχέδιο της περιοχής, όπως αυτοί κάθε φορά ισχύουν.

6. Σε περίπτωση εφαρµογής της προηγούµενης παρα-γράφου οι κύριοι των παραπάνω ιδιοκτησιών υπόκεινταισε εισφορά γης και χρήµατος κατά τις διατάξεις των άρ-θρων 8 και 9 του ν. 1337/1983. Αν το εµβαδόν της έκτα-σης την οποία καταλαµβάνει η µετατοπιζόµενη οδός εί-ναι ίσο ή µεγαλύτερο προς την κατά το προηγούµενο ε-δάφιο εισφορά σε γη δεν οφείλεται άλλη εισφορά σε γηή αποζηµίωση. Αν είναι µικρότερο οφείλεται η διαφοράτης εισφοράς γης. Η έκταση αυτή αποκτά την ιδιότητατου κοινοχρήστου από τη δηµοσίευση της υπουργικής α-πόφασης που προβλέπεται στην επόµενη παράγραφο 7.

7. Η τροποποίηση και η επέκταση του σχεδίου πόληςκατά την παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου γίνεται µεαπόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας καιΚλιµατικής Αλλαγής, η οποία εκδίδεται κατά τη διαδικα-σία του άρθρου 3 του ν.δ. της 17.7.1923. Αν η διαδικασίααυτή έχει τηρηθεί µέχρι τη δηµοσίευση του νόµου αυτούδεν απαιτείται επανάληψη για την έκδοση της απόφασηςΥπουργού.

Άρθρο 9 Δουλείες σε ακίνητα

1. Απαγορεύεται η σύσταση δουλειών, οι οποίες συνε-πάγονται περιορισµό της δυνατότητας ανέγερσης ή επέ-κτασης των κτιρίων ή εγκαταστάσεων, σύµφωνα µε τις ι-σχύουσες πολεοδοµικές διατάξεις. Από την απαγόρευση αυτή εξαιρείται η δουλεία διό-

δου, εφόσον αποτελεί τη µοναδική δίοδο προς κοινόχρη-στο χώρο οικοπέδου ή κτιρίου ή αυτοτελούς από πλευ-ράς δόµησης ορόφου, η οποία µπορεί να περιορίζεταιστη χρήση της στάθµης του ισογείου. Δικαιοπραξίες που αντιβαίνουν στις διατάξεις της πα-

ραγράφου αυτής είναι απολύτως άκυρες. 2. Δουλείες που έχουν συσταθεί έως τη δηµοσίευση

του παρόντος νόµου δεν παρεµποδίζουν την έκδοση ά-δειας δόµησης, σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις. Οιδουλείες αυτές καταργούνται κατά τη διαδικασία των ε-πόµενων παραγράφων, αν εκδοθεί νόµιµη οικοδοµική ά-δεια για να γίνουν στο δουλεύον ακίνητο κατασκευές ήεγκαταστάσεις που καθιστούν αδύνατη, εν όλω ή εν µέ-ρει, την άσκηση της δουλείας. Κατ’ εξαίρεση δεν υπάγονται στην παράγραφο αυτή η

δουλεία κοινού σκελετού και η δουλεία διόδου, όπως αυ-τή ορίζεται στην προηγούµενη παράγραφο. Στα νέα κτί-ρια πρέπει να εξασφαλίζεται η δίοδος δουλείας στο επί-πεδο του εδάφους και σε ύψος χώρου κύριας χρήσης.

3. Στον δικαιούχο της καταργούµενης δουλείας κατα-βάλλεται αποζηµίωση. Ο καθορισµός του ποσού της α-ποζηµίωσης, ανεξάρτητα από την αξία του αντικειµένου

της διαφοράς, γίνεται από το ειρηνοδικείο, στην περιφέ-ρεια του οποίου βρίσκεται το δουλεύον ακίνητο που δι-κάζει κατά τις σχετικές διατάξεις της Πολιτικής Δικονο-µίας, ύστερα από αίτηση του δικαιούχου της δουλείας ήεκείνου στον οποίο έχει χορηγηθεί νόµιµη άδεια δόµη-σης για την εκτέλεση εργασιών ασυµβίβαστων µε την ά-σκηση της δουλείας.

4. Η δουλεία καταργείται µε την καταβολή ή την κατά-θεση στο Ταµείο Παρακαταθηκών και Δανείων της απο-ζηµίωσης. Μετά την κατάργηση επιτρέπεται να εκτελε-στούν, σύµφωνα µε την άδεια δόµησης, οι εργασίες τιςοποίες εµπόδιζε η δουλεία.

Άρθρο 10Κίνητρα για την περιβαλλοντική αναβάθµιση και

βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδοµηµένεςκαι αστικές περιοχές

1. Σε περίπτωση οικοπέδων (αυτοτελών ή εκ συνενώ-σεως), που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλεως στις γεω-γραφικές περιφέρειες: α) των Δήµων του Νοµού Αττικήςκαι β) των αναφερόµενων στο άρθρο 1 παρ. 2 τουν. 1561/1985 (Α΄ 148), Δήµων του Νοµού Θεσσαλονίκης,όπως και στις δύο περιπτώσεις, καθορίζονταν πριν την έ-ναρξη ισχύος του ν. 2539/1997 (Α΄ 244), και οι οποίοι εί-χαν κατά την απογραφή του 1991 πληθυσµό µεγαλύτεροτων 25.000 κατοίκων, και γ) των Δήµων Πάτρας, Λάρι-σας, Ηρακλείου, Βόλου, Νέας Ιωνίας Μαγνησίας, Ιωαννί-νων, όπως καθορίζονταν πριν την έναρξη ισχύος τουν. 2539/1997, και (τα οικόπεδα σε καθεµία από τις υπόα΄, β΄ και γ΄ περιπτώσεις) δεν εµπίπτουν σε παραδοσια-κούς οικισµούς και παραδοσιακά τµήµατα πόλης ή σε ι-στορικούς τόπους ή σε περιοχές µε αποκλειστική χρήσηκατοικίας και όταν το εµβαδόν τους είναι µεγαλύτεροτης κατά κανόνα αρτιότητας της περιοχής, κατόπιν σύµ-φωνης γνώµης του Συµβουλίου Αρχιτεκτονικής, παρέχο-νται τα ακόλουθα κατά περίπτωση πολεοδοµικά κίνητρα,εφόσον τηρούνται οι ακόλουθες κατά περίπτωση προϋ-ποθέσεις και σε κάθε περίπτωση µε την προϋπόθεση ο α-ριθµός των κτιρίων που δηµιουργούνται να είναι µικρότε-ρος του Β/2 και ίσος µε τη µικρότερη προκύπτουσα ακέ-ραιη µονάδα µε ελάχιστο το ένα: α. Με την προϋπόθεση:- ποσοστιαίας µείωσης του επιτρεπόµενου ποσοστού

κάλυψης του οικοπέδου κατά ΑX10%,δίνεται το κίνητρο:- ποσοστιαίας αύξησης του επιτρεπόµενου συντελε-

στή δόµησης του οικοπέδου κατά ΑΧ10%.β. Με τις προϋποθέσεις:- ποσοστιαίας µείωσης του επιτρεπόµενου ποσοστού

κάλυψης του οικοπέδου κατά ΑX15%,- απόσυρσης κτιρίου κύριας χρήσης εµβαδού τουλάχι-

στον ενός τετάρτου του υπάρχοντος επιτρεπόµενου συ-ντελεστή δόµησης της περιοχής,δίνεται το κίνητρο:- ποσοστιαίας αύξησης του επιτρεπόµενου συντελε-

στή δόµησης του οικοπέδου κατά ΑΧ15%.γ. Με τις προϋποθέσεις:- ποσοστιαίας µείωσης του επιτρεπόµενου ποσοστού

κάλυψης του οικοπέδου κατά ΑX20%,- απόδοσης σε κοινή δηµόσια χρήση επιφάνειας ίσης

µε την αύξηση της επιφάνειας δόµησης δια του συντελε-στή δόµησης,δίνεται το κίνητρο:

12

- ποσοστιαίας αύξησης του επιτρεπόµενου συντελε-στή δόµησης του οικοπέδου κατά ΑΧ20%.δ. Με τις προϋποθέσεις:- ποσοστιαίας µείωσης του επιτρεπόµενου ποσοστού

κάλυψης του οικοπέδου κατά ΑX25%,- απόδοσης σε κοινή δηµόσια χρήση επιφάνειας ίσης

µε την αύξηση της επιφάνειας δόµησης δια του συντελε-στή δόµησης,

- απόσυρσης κτιρίου κύριας χρήσης εµβαδού τουλάχι-στον ενός τετάρτου του υπάρχοντος επιτρεπόµενου συ-ντελεστή δόµησης της περιοχής,δίνεται το κίνητρο:- ποσοστιαίας αύξησης του επιτρεπόµενου συντελε-

στή δόµησης του οικοπέδου κατά ΑΧ25%.Σε κάθε περίπτωση δίνεται κίνητρο προσαύξησης του

επιτρεπόµενου ύψους, έως το ανώτατο επιτρεπόµενοκατά το άρθρο 15 ύψος, για τον προσαυξηµένο συντελε-στή δόµησης.Η επιφάνεια που αποδίδεται σε κοινή δηµόσια χρήση,

συνέχεται µε κοινόχρηστο χώρο του ρυµοτοµικού σχεδί-ου και η µία πλευρά της ταυτίζεται µε όλο το µήκος τουπροσώπου του οικοπέδου µε την προϋπόθεση ότι έχειβάθος τουλάχιστον 1,5 µ.. Σε περίπτωση που η παραχω-ρούµενη επιφάνεια δεν επαρκεί για να αποδοθεί σε όλοτο µήκος του προσώπου του οικοπέδου µε ελάχιστο βά-θος 1,5 µ., η µια πλευρά της ταυτίζεται κατ’ ελάχιστο µετο 1/3 του µήκους του προσώπου του οικοπέδου µε τρό-πο ώστε το βάθος της να είναι µικρότερο του πλάτους.Σε κάθε περίπτωση το Συµβούλιο Αρχιτεκτονικής για

τη διατύπωση της γνώµης του λαµβάνει υπόψη του ιδίωςτα κριτήρια του περιβαλλοντικού οφέλους και της βέλτι-στης απόδοσης σε κοινή χρήση.ε. Για τις ανωτέρω περιπτώσεις α΄, β΄, γ΄, δ΄ µε Β>2, η

διαµόρφωση τυφλών όψεων επιτρέπεται µόνον κατόπινγνωµοδότησης του Συµβουλίου Αρχιτεκτονικής το οποίοπιστοποιεί την αδυναµία ανέγερσης της οικοδοµής χω-ρίς τυφλές όψεις, εξαντλουµένων των όρων και περιορι-σµών δόµησης. Επίσης, σε περίπτωση οικοπέδου µε Β>5 οι διατάξεις

των ανωτέρω περιπτώσεων α΄, β΄, γ΄, δ΄ εφαρµόζονταιµόνο µετά από σύµφωνη γνώµη του Κεντρικού Συµβου-λίου Αρχιτεκτονικής.στ. Όταν τα οικόπεδα των παραπάνω περιπτώσεων α΄,

β΄, γ΄, δ΄ δηµιουργούνται από συνένωση οικοπέδων εκτων οποίων τουλάχιστον το ένα είναι άρτιο κατά παρέκ-κλιση ή ρυµοτοµούµενο ή τυφλό ή µη οικοδοµήσιµο, πα-ρέχονται τα παραπάνω κίνητρα µε εφαρµογή των αντί-στοιχων τύπων όπου Α=1 για κάθε λόγο Β.ζ. Σε περίπτωση οικοπέδων τουλάχιστον 4.000 τ.µ. µε

απόδοση σε κοινή δηµόσια χρήση του 100% του ακαλύ-πτου παρέχεται το εξής κίνητρο: αύξηση της επιτρεπό-µενης δόµησης του προκύπτοντος οικοπέδου κατά 35%µε προσθήκη καθ’ ύψος µέχρι 30% επιπλέον του επιτρε-πόµενου της περιοχής µε τις προϋποθέσεις ποσοστιαίαςµείωσης του επιτρεπόµενου ποσοστού κάλυψης του οι-κοπέδου κατά ΑX35% και αριθµού των κτιρίων που δηµι-ουργούνται µικρότερου του Β/2 και ίσο µε τη µικρότερηπροκύπτουσα ακέραιη µονάδα µε ελάχιστο το ένα.Στην περίπτωση αυτή απαγορεύεται η διαµόρφωση τυ-

φλών όψεων των κτιρίων µε κατάλληλη χωροθέτησήτους στο οικόπεδο.η. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέρ-

γειας και Κλιµατικής Αλλαγής µετά από γνώµη του Κε-ντρικού Συµβουλίου Αρχιτεκτονικής, είναι δυνατή η έ-

γκριση της γενικής διάταξης και ογκοπλαστικής διαµόρ-φωσης κτιρίων σε οικόπεδα ελάχιστου εµβαδού 3.000τ.µ., κατά παρέκκλιση των διατάξεων του παρόντος νό-µου, µε προϋπόθεση την τήρηση του ισχύοντος σ.δ. τηςπεριοχής, ο οποίος πρέπει να είναι τουλάχιστον 1.6 καιτου ανώτατου επιτρεπόµενου ύψους κτιρίων που ορίζε-ται µε τον παρόντα νόµο. Η παρούσα διάταξη ισχύει καιγια την υλοποίηση µελέτης που έχει βραβευθεί σε αρχι-τεκτονικό διαγωνισµό ανεξαρτήτως εµβαδού του οικο-πέδου.Στις ανωτέρω περιπτώσεις απαγορεύεται η διαµόρφω-

ση τυφλών όψεων των κτιρίων µε κατάλληλη χωροθέτη-σή τους στο οικόπεδο.

2. Η απόδοση σε κοινή δηµόσια χρήση γίνεται µε συµ-βολαιογραφική πράξη, η οποία υποβάλλεται στην αρµό-δια υπηρεσία δόµησης πριν την έκδοση της άδειας δόµη-σης. Με προεδρικό διάταγµα που εκδίδεται µετά απόπρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας καιΚλιµατικής Αλλαγής, µπορεί να καθορίζεται η διαδικασίααπόδοσης σε κοινή χρήση, καθώς και κάθε λεπτοµέρειαγια την εφαρµογή των παραγράφων 1 και 2 του παρό-ντος.

3. Στους παραχωρηµένους σε δηµόσια χρήση χώρουςτου οικοπέδου επιτρέπεται η διαµόρφωση από τον οικείοδήµο χώρου πρασίνου και η τοποθέτηση κατασκευώνστοιχείων αστικού εξοπλισµού και η συντήρησή τους βα-ρύνει το Δήµο. Δεν επιτρέπεται εγκατάσταση συλλογήςσκουπιδιών, περιπτέρων ή παιδικής χαράς.

4. Για την έκδοση άδειας δόµησης, σύµφωνα µε τηνπαράγραφο 1, επί οικοπέδου που αποτελεί οικοδοµικότετράγωνο απαιτείται έγκριση του Κεντρικού Συµβουλί-ου Αρχιτεκτονικής.

5. Επιτρέπεται η ενοποίηση των υποχρεωτικών ακάλυ-πτων χώρων των οικοπέδων ενός οικοδοµικού τετραγώ-νου ή µέρους του, προς κοινή χρήση των ενοίκων του οι-κοδοµικού τετραγώνου ή µέρους του, χωρίς να θίγονταιτα δικαιώµατα κυριότητας.

6. Για την εφαρµογή της προηγούµενης παραγράφουαπαιτείται απόφαση πλειοψηφίας της συνέλευσης των ι-διοκτητών των ακινήτων που βρίσκονται στο οικοδοµικότετράγωνο, η οποία λαµβάνεται µε πλειοψηφία του 66%των ψήφων του κάθε οικοπέδου, και µε την οποία καθο-ρίζονται οι ειδικότεροι όροι και ο τρόπος ενοποίησης,διαµόρφωσης και χρήσης των ακάλυπτων χώρων, καθώςκαι τα αναγκαία µέτρα, ώστε να εξασφαλίζεται η ασφα-λής προσπέλαση στους χώρους αυτούς.

7. Κατά την έγκριση, επέκταση, αναθεώρηση ή τροπο-ποίηση ρυµοτοµικού σχεδίου µπορεί να προβλέπεται: α) Η ενοποίηση των ακάλυπτων χώρων των οικοπέδων

κάθε οικοδοµικού τετραγώνου και η θέση των χώρων αυ-τών στη χρήση όλων των ενοίκων των κτιρίων του τε-τραγώνου αυτού. Στην περίπτωση αυτή η ενοποίηση γί-νεται σύµφωνα µε τους όρους που θεσπίζονται µε το ρυ-µοτοµικό σχέδιο.β) Η δηµιουργία δικτύου ελεύθερων δηµόσιων προ-

σβάσιµων κοινόχρηστων χώρων αποκλειστικά για πε-ζούς, µε χρήση των ακάλυπτων χώρων των οικοπέδωνκαι µε κίνητρο την αύξηση µέχρι και 20% της επιτρεπό-µενης δόµησης, µε ταυτόχρονη διατήρηση των προβλε-πόµενων υποχρεωτικών ακάλυπτων χώρων.γ) Για περιπτώσεις περιοχών εντός πόλεων όπως ορί-

ζεται στην παράγραφο 1, η οριοθέτηση περιοχής εντόςτης οποίας είναι δυνατή η οικοδόµηση στο πλαίσιο του ι-σχύοντος συντελεστή δόµησης και κατά παρέκκλιση των

13

υπολοίπων διατάξεων του παρόντος νόµου, προκειµέ-νου να διασφαλίζεται διάταξη κτιρίων και συνέχεια τωνακαλύπτων, κατά τρόπο ώστε να µεγιστοποιείται το δη-µόσιο περιβαλλοντικό όφελος για την περιοχή, ή και ναδηµιουργείται µητροπολιτικός πόλος πολλαπλών λει-τουργιών ή και να εφαρµόζονται πρότυπα προγράµµατααστικής ανάπτυξης ή ανασυγκρότησης. Η κατά τα ως ά-νω γενική διάταξη των κτιρίων και η ογκοπλαστική δια-µόρφωσή τους εγκρίνεται µε απόφαση του ΥπουργούΠεριβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής µετάαπό γνώµη του Κεντρικού Συµβουλίου Αρχιτεκτονικής.Κατά την εφαρµογή της παρούσας διάταξης είναι δυνα-τή η κατά παρέκκλιση θέσπιση σ.δ. µε προσαύξηση 50%από τον ισχύοντα για ιδιοκτησίες του Δηµοσίου ή τουδήµου.δ) Για περιπτώσεις περιοχών εντός πόλεων όπως ορί-

ζεται στην παράγραφο 1, η οριοθέτηση περιοχής εντόςτης οποίας είναι δυνατή η οικοδόµηση κατά παρέκκλισητων διατάξεων που αφορούν στο συντελεστή δόµησης,ποσοστό κάλυψης, ύψος κτιρίου, θέση και χρήση κτιρίου,προκειµένου να δηµιουργείται µητροπολιτικός πόλοςπολλαπλών λειτουργιών ή και να εφαρµόζονται πρότυπαπρογράµµατα αστικής ανάπτυξης ή ανασυγκρότησης. Ηκατά τα ως άνω γενική διάταξη των κτιρίων και η ογκο-πλαστική διαµόρφωσή τους εγκρίνεται µε απόφαση τουΥπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλ-λαγής µετά από γνώµη του Κεντρικού Συµβουλίου Αρχι-τεκτονικής.

8. Με απόφαση των Υπουργών Οικονοµικών, Δικαιοσύ-νης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωµάτων και Περι-βάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, ρυθµίζο-νται όλα τα θέµατα, που σχετίζονται µε τη σύγκληση τηςσυνέλευσης των ιδιοκτητών, την πρόσκληση των µελών,τη λήψη και γνωστοποίηση των αποφάσεων, τον τρόποκαθορισµού του συνολικού αριθµού των ψήφων και τηςκατανοµής τους στους ιδιοκτήτες, η οποία γίνεται µε βά-ση το εµβαδόν της ιδιοκτησίας και το ποσοστό συµµετο-χής σε αυτή σε σχέση µε το ολικό εµβαδόν του οικοδο-µικού τετραγώνου.

9. Με προεδρικό διάταγµα, που εκδίδεται µε πρότασητου Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και ΚλιµατικήςΑλλαγής, µετά από σύµφωνη γνώµη του Κεντρικού Συµ-βουλίου Αρχιτεκτονικής, η οποία διατυπώνεται κατόπινεισήγησης του οικείου Δήµου, µπορούν να καθορίζονταιπεριοχές στις γεωγραφικές περιφέρειες των Δήµων, ό-πως καθορίζονταν πριν την έναρξη ισχύος του ν.2539/1997 (Α΄ 244), οι οποίοι δεν περιλαµβάνονται στηνπαράγραφο 1 του παρόντος και βρίσκονται στην ηπειρω-τική Ελλάδα, την Κρήτη και την Εύβοια, όπου εφαρµόζο-νται οι διατάξεις των παραγράφων 1 έως 4 του παρό-ντος.

Άρθρο 11Συντελεστής δόµησης

1. Κατά τη θέσπιση ή µεταβολή όρων δόµησης ο συ-ντελεστής δόµησης των οικοπέδων ορίζεται αριθµητικά.Συντελεστές δόµησης που προκύπτουν έµµεσα από δια-τάξεις προγενέστερες της δηµοσίευσης του νόµου αυ-τού, εξακολουθούν να ισχύουν έως ότου καθοριστούν α-ριθµητικά.

2. Ο συντελεστής δόµησης που εφαρµόζεται σε οικό-πεδο µε πρόσωπο σε περισσότερους κοινόχρηστους χώ-ρους, για τους οποίους ισχύουν διαφορετικοί συντελε-

στές, είναι ο λόγος του αθροίσµατος των γινοµένων τουµήκους κάθε προσώπου του οικοπέδου επί τον αντίστοι-χο συντελεστή δόµησης προς το άθροισµα των µηκώντων προσώπων.

3. Σε συνιδιόκτητα οικόπεδα µε κάθετη ή οριζόντια ι-διοκτησία που έχει συσταθεί κατά τις διατάξεις τουν. 1024/1971 (Α΄ 232) και έχει εκδοθεί άδεια πριν από τηµεταβολή γενικών ή ειδικών διατάξεων που αφορούντην επιτρεπόµενη δόµηση, προκειµένου για έκδοση ά-δειας δόµησης ο κάθε συνιδιοκτήτης χρησιµοποιεί το πο-σοστό δόµησης που του αναλογεί σύµφωνα µε το συντε-λεστή δόµησης που ισχύει κατά το χρόνο έκδοσης της ά-δειας δόµησης.

4. Για τον υπολογισµό της µέγιστης επιτρεπόµενηςδόµησης που µπορεί να πραγµατοποιηθεί σε ένα οικόπε-δο πολλαπλασιάζεται η επιφάνειά του επί το σ.δ. που ι-σχύει.

5. Στο σ.δ. προσµετρώνται:α. Οι επιφάνειες των στεγασµένων και κλειστών από

όλες τις πλευρές χώρων του κτιρίου.β. Οι επιφάνειες των µη θερµαινόµενων στεγασµένων

χώρων που διαθέτουν τουλάχιστον µία ανοιχτή πλευράπρος οποιονδήποτε ανοιχτό χώρο του οικοπέδου ή τουκτιρίου και το µήκος του ανοίγµατος είναι µικρότερο του35% του συνολικού µήκους του περιγράµµατος του χώ-ρου αυτού.γ. Οι επιφάνειες των υπογείων οποιασδήποτε άλλης

χρήσης εκτός αυτών που ορίζονται στην παράγραφο 6.δ. Οι επιφάνειες των ανοικτών εξωστών και ανοικτών

ηµιυπαίθριων χώρων, όταν η συνολική επιφάνεια τωνχώρων αυτών έχει ποσοστό µεγαλύτερο του 40% της ε-πιφάνειας που επιτρέπεται να δοµηθεί.

6. Στο σ.δ. δεν προσµετρώνται:α. Οι επιφάνειες των ανοιχτών εξωστών και ανοικτών

ηµιυπαίθριων χώρων, όταν η συνολική επιφάνεια τωνχώρων αυτών έχει ποσοστό µικρότερο ή ίσο του 40%της επιφάνειας που επιτρέπεται να δοµηθεί στο οικόπε-δο. Σε κάθε περίπτωση το ποσοστό των ανοιχτών ηµιυ-παίθριων χώρων δεν µπορεί να υπερβαίνει το 20 % της ε-πιφάνειας που επιτρέπεται να δοµηθεί. β. Οι υπέργειοι χώροι στάθµευσης σε κτίρια αµιγούς

χρήσης στάθµευσης αυτοκινήτων.γ. Οι µη προσβάσιµες επιφάνειες οι οποίες προκύ-

πτουν από εσοχές στο σώµα του κτιρίου ανεξάρτητα α-πό τις διαστάσεις τους.δ. Η επιφάνεια των υποχρεωτικών σύµφωνα µε τον

κτιριοδοµικό κανονισµό κοινόχρηστων κλιµακοστασίωνσυµπεριλαµβανοµένων των ανελκυστήρων και των πλα-τύσκαλων και για επιφάνεια έως 25 τ.µ. ανά όροφο και α-νά κλιµακοστάσιο και 40 τ.µ. στο επίπεδο της εισόδουτου κτιρίου κατοικίας που διαθέτει κοινόχρηστο κλιµακο-στάσιο.Σε περίπτωση προσθήκης καθ’ ύψος σε κτίρια που δεν

έχουν αυθαίρετη δόµηση και έχουν υπόλοιπο σ.δ. το σύ-νολο των επιφανειών του υπάρχοντος κλιµακοστασίουσύµφωνα µε τα προαναφερθέντα µεγέθη.ε. Η επιφάνεια έως 12 τ.µ. συνολικά σε κάθε αυτοτελή

ανεξάρτητη ιδιοκτησία όταν δεν υπάρχει κοινόχρηστοκλιµακοστάσιο στο κτίριο. Σε προσθήκες σε κτίρια της περίπτωσης αυτής που δεν

έχουν αυθαίρετη δόµηση και έχουν υπόλοιπο σ.δ., η επι-φάνεια της κλίµακας του υπάρχοντος κτιρίου και έως 12τ.µ..στ. Η επιφάνεια έως και δύο ανοικτών κλιµακοστασίων

14

εφόσον εξυπηρετείται στάθµη ορόφου έως 7,50 µ. απότο οριστικά διαµορφωµένο έδαφος στη θέση αυτή. ζ. Κλίµακες κινδύνου εφόσον απαιτούνται κατ’ εφαρ-

µογή των διατάξεων του εκάστοτε ισχύοντος κανονι-σµού πυροπροστασίας και µόνο σε υφιστάµενα πριν απότην ισχύ του κανονισµού κτίρια στα οποία έχει εξαντλη-θεί το µέγιστο επιτρεπόµενο ποσοστό κάλυψης ή και δό-µησης του οικοπέδου.η. Η επιφάνεια κατακόρυφων αγωγών ανεξαρτήτως

διαστάσεων, τουλάχιστον 0,50 τ.µ. για τη συλλογή και ε-ξυπηρέτηση των µηχανολογικών εγκαταστάσεων, καθώςκαι η επιφάνεια αιθρίων και όλων των διαµπερών ανοιγ-µάτων ή οδεύσεων που λειτουργούν ως φωταγωγοί ή ωςαγωγοί κυκλοφορίας του αέρα για το δροσισµό του κτι-ρίου.θ. Υπόγειοι όροφοι για την εξυπηρέτηση χώρων στάθ-

µευσης ανεξάρτητα χρήσης κτιρίων, καθώς και για µηχα-νολογικές εγκαταστάσεις απαραίτητες για τη λειτουργίατου κτιρίου και την υποστήριξη του ενεργειακού σχεδια-σµού του κτιρίου, για τη διαχείριση και εξοικονόµηση νε-ρού, ΑΠΕ, µονάδων Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού καιΘερµότητας Υψηλής Αποδοτικότητας (ΣΗΘΥΑ), για χρή-ση υδατοδεξαµενής ή δεξαµενής συλλογής λυµάτων ήπισίνας, όπως ορίζεται από τους ειδικούς κανονισµούςπου τις διέπουν, επιφάνειας ίσης µε εκείνη που καταλαµ-βάνει το κτίριο ή και κατ’ επέκταση του περιγράµµατοςτης ανωδοµής του, σύµφωνα µε το εδάφιο β΄ της παρα-γράφου 6 του άρθρου 17.ι. Για κτίρια κατοικιών ένας υπόγειος όροφος επιφάνει-

ας ίσης µε εκείνη που καταλαµβάνει το κτίριο, προοριζό-µενος για βοηθητικές χρήσεις µε την προϋπόθεση ότι ηοροφή του σε κανένα σηµείο δεν υπερβαίνει το 1,20 µ.από την οριστική στάθµη του εδάφους.Ο όροφος αυτός δύναται να εξυπηρετεί κύριες χρή-

σεις του κτιρίου εφόσον όλος ή µέρος του αποτελεί λει-τουργικό προσάρτηµα αυτοτελούς κατοικίας ή κατοικιώνκαι προσµετρηθεί το 50% της επιφάνειας του χώρου τηςκύριας χρήσης στο σ.δ.. Στην περίπτωση αυτή δεν ισχύ-ουν οι απαιτήσεις περί φυσικού φωτισµού και αερισµού.ια. Για κτίρια µικτής χρήσης, εφόσον κατασκευάζονται

στο ισόγειο άλλες χρήσεις εκτός κατοικίας, ένας υπό-γειος όροφος επιφάνειας ίσης µε εκείνη που καταλαµβά-νει η άλλη χρήση, ποσοστό του οποίου µέχρι 50% µπορείνα προορίζεται για κύρια χρήση αυτού µε την προϋπόθε-ση τήρησης των κανονισµών λειτουργίας του, ανεξάρτη-τα εκπλήρωσης προϋποθέσεων φυσικού φωτισµού - αε-ρισµού. Το υπόλοιπο 50% διατίθεται αποκλειστικά γιαβοηθητικές χρήσεις αποθηκών εφόσον λειτουργικά είναιπροσάρτηµα αυτών, µε την προϋπόθεση ότι η οροφή τουυπογείου ορόφου σε κανένα σηµείο δεν υπερβαίνει το1,20 µ. από την οριστική στάθµη του εδάφους. Στις περιπτώσεις κτιρίων κτιρίων µικτής χρήσης και για

την εξυπηρέτηση των κατοικιών της ανωδοµής µπορείνα κατασκευάζεται επιπλέον υπόγειος όροφος όπως ο-ρίζεται στην παράγραφο ι΄. ιβ. 1. Για ειδικά κτίρια, ο πρώτος υπόγειος όροφος κύ-

ριας χρήσης κτιρίου θεάτρου, µουσείου, νοσοκοµείου ήθεραπευτηρίου, ανεξάρτητα εκπλήρωσης προϋποθέσε-ων φυσικού φωτισµού - αερισµού, επιφάνειας ίσης µε ε-κείνη που καταλαµβάνει το κτίριο, καθώς και αυτής ε-κτός του περιγράµµατος της ανωδοµής σύµφωνα µε τοεδάφιο β΄ της παραγράφου 6 του άρθρου 17, εφόσονστο εκτός του περιγράµµατος τµήµα εξυπηρετούνταιχώροι µηχανολογικών εγκαταστάσεων για τη λειτουρ-

γία του κτιρίου ή και απαραίτητων για την υποστήριξητου ενεργειακού σχεδιασµού του κτιρίου της διαχείρι-σης και εξοικονόµησης νερού και των ΑΠΕ ή και Συµπα-ραγωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψηλής Απόδο-σης (ΣΗΘΥΑ), όπως ορίζεται από τους ειδικούς κανονι-σµούς που διέπουν τις εγκαταστάσεις αυτές.

2. Ειδικά για κτίρια προσωρινής διαµονής (ξενοδο-χεία), ο πρώτος υπόγειος όροφος για χρήσεις εγκατα-στάσεων άθλησης όπως τα κολυµβητήρια, γυµναστήρια,σάουνες και οι αίθουσες πολλαπλών χρήσεων. ιγ. Ενιαίος χώρος στάθµευσης στεγασµένος µέγιστου

ύψους 2,60 µ., µε ελαφρά κατασκευή ανοιχτός από όλεςτις πλευρές, σε θέση εκτός της επιφάνειας του προκηπί-ου και σε επαφή µε τα πλάγια ή πίσω όρια του οικοπέ-δου, µε µήκος µικρότερο ή ίσο µε το 1/2 του µήκους τωνπλευρών στις οποίες εφάπτεται και εφόσον εξασφαλίζε-ται η υποχρεωτική φύτευση.ιδ. Εσωτερικοί εξώστες (πατάρια) µε συνολικό εµβα-

δόν µικρότερο ή ίσο του 10% της δόµησης του κτιρίου,χωρίς να αποτελούν ανεξάρτητο όροφο, χωρίς να δηµι-ουργούν ανεξάρτητη ιδιοκτησία και εφόσον ο χώρος κά-τω από αυτόν διασφαλίζει προϋποθέσεις ύψους χώρουκύριας χρήσης. Εσωτερικοί εξώστες (πατάρια) σε περίπτωση προσθή-

κης καθ’ ύψος σε κτίρια που δεν έχουν αυθαίρετη δόµη-ση και έχουν υπόλοιπο σ.δ., µε συνολικό εµβαδόν µικρό-τερο ή ίσο του 10% της επιτρεπόµενης δόµησης σύµφω-να µε τους όρους δόµησης που ισχύουν κατά το χρόνοέκδοσης της άδειας δόµησης προσθήκης. ιε. Σοφίτες µε συνολικό εµβαδόν µικρότερο ή ίσο των

1/2 του χώρου της υποκείµενης κάτοψης µε τον οποίοσυνδέονται λειτουργικά, χωρίς να αποτελούν ανεξάρτη-το όροφο και εφόσον το µέσο ελεύθερο ύψος είναι µι-κρότερο από 2,20 µ.. ιστ. Οι κατασκευές που ορίζονται στα άρθρα 16,17 και

19 του παρόντος µε τις ελάχιστες διαστάσεις που προ-βλέπονται σε αυτά.ιζ. Ο ελεύθερος χώρος που δηµιουργείται όταν το κτί-

ριο κατασκευάζεται σε υποστηλώµατα (PILOTIS), εφό-σον έχει: α) επιφάνεια τουλάχιστον ίση µε το 50% της επιφάνει-

ας που καταλαµβάνει το κτίριο, β) στάθµη δαπέδου έως 0,50 µ. πάνω ή κάτω (± 0,50 µ.)

από την οριστική στάθµη εδάφους σε κάθε σηµείο του,γ) ελεύθερο ύψος τουλάχιστον το προβλεπόµενο για

χώρο κύριας χρήσης.Στην περίπτωση αυτή δεν προσµετρούνται επίσης χώ-

ροι κλιµακοστασίων, ανελκυστήρων, εισόδων και αποθή-κης εξυπηρέτησης περιβάλλοντα χώρου επιφάνειας έως40 τ.µ. για κάθε συγκρότηµα κλιµακοστασίου.ιη. Η επιφάνεια της παρόδιας στοάς όπως ορίζεται στο

άρθρο 22.ιθ. Η επιφάνεια θερµοµόνωσης πάχους άνω των 6 εκα-

τοστών στις κατασκευές νέων κτιρίων.κ. Σε υφιστάµενα κτίρια η επιφάνεια που προκύπτει α-

πό την προσθήκη εξωτερικής θερµοµόνωσης, καθώς καιη επιφάνεια του πάχους παθητικών ηλιακών και φωτο-βολταϊκών συστηµάτων, για διάσταση µέχρι 15 εκ., έστωκαι αν δεν τηρούνται οι πλάγιες αποστάσεις Δ ή η οικο-δοµική γραµµή σε περίπτωση ύπαρξης προκηπίου, ακόµηκαι στην περίπτωση που υπάρχει στο ακίνητο υπόλοιποπολεοδοµικών µεγεθών. Όταν η οικοδοµική γραµµή ταυ-τίζεται µε τη ρυµοτοµική, τα παραπάνω κατασκευάζονταισε ύψος τουλάχιστον 3.00 µ. από την οριστική στάθµη

15

του πεζοδροµίου ή την οριστική στάθµη του παραχωρη-µένου χώρου.κα. Η επιφάνεια του σεισµικού αρµού που προβλέπεται

από τις κείµενες διατάξεις στις όµορες ιδιοκτησίες και ό-που αυτό επιβάλλεται από τη στατική µελέτη του κτιρί-ου.κβ. Η επιφάνεια που καταλαµβάνει η περιµετρική φέ-

ρουσα τοιχοποιία ή ο περιµετρικός φέρων οργανισµόςκαι οι τοίχοι πλήρωσής του από φυσικά ανακυκλώσιµαπρωτογενή υλικά, όπως πέτρα, ξύλο, λάσπη, κ.λπ.. κγ. Η επιφάνεια στεγασµένης πλατφόρµας ανελκυ-

στήρα οχήµατος εµβαδού µέχρι 25 τ.µ.. κδ. Το 50% της επιφάνειας των υπόσκαφων κτιρίων ή

τµήµατος κτιρίων για χρήση κατοικίας και το 20% για άλ-λες χρήσεις, όταν είναι κατασκευές που διαθέτουν µόνοµία (1) όψη όπως αυτή ορίζεται µε µία ενιαία επιφάνεια,σε γενική κάτοψη δεν φέρουν οποιοδήποτε ίχνος κατα-σκευής επί του εδάφους (εξαιρουµένων των ανοιγµάτωνγια αερισµό και φωτισµό), η στέγη τους είναι προσβάσι-µη και καλύπτεται µε το υλικό του φυσικού εδάφους τηςπεριοχής, αποτελεί συνέχεια του φυσικού εδάφους καιδεν διαφοροποιείται ως προς το προϋπάρχον φυσικό έ-δαφος. Για την εκπλήρωση των προβλεπόµενων από τις γενι-

κές πολεοδοµικές διατάξεις αερισµό και φωτισµό επι-τρέπεται η κατασκευή κατακόρυφων διόδων εντός ή ε-κτός του περιγράµµατος του κτιρίου, µέγιστης διάστα-σης δύο (2,00) µέτρων και µήκους ως το περίγραµµα τουκτιρίου, η επιφάνεια των οποίων δεν προσµετράται στηδόµηση.Δεν επιτρέπεται η κατασκευή υπέργειου κτίσµατος ε-

ντός του περιγράµµατος του υπόσκαφου κτιρίου.Δεν επιτρέπεται η αλλοίωση του φυσικού εδάφους πέ-

ραν των απαραίτητων εργασιών και διαµορφώσεων γιατην κατασκευή του υπόσκαφου κτιρίου. Τα υπόσκαφα κτίρια κατασκευάζονται µετά από έγκρι-

ση του αρµόδιου Συµβουλίου Αρχιτεκτονικής. Για την ε-ξασφάλιση αερισµού και φωτισµού, η µοναδική όψη υπό-σκαφων κτιρίων ή τµήµατος αυτών µπορεί να µην ακο-λουθεί τους µορφολογικούς κανόνες της περιοχής, µετάαπό έγκριση της σχετικής µελέτης από το αρµόδιο Συµ-βούλιο Αρχιτεκτονικής.Για την κατασκευή υπόσκαφων κτιρίων επιτρέπεται η

εκσκαφή χωρίς τους περιορισµούς της παραγράφου 4του άρθρου 15.Οι διατάξεις οι οποίες ρυθµίζουν την κατασκευή υπό-

σκαφων κτιρίων εφαρµόζονται και στα νησιά, στα οποίαη δόµηση, στις εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισµώνπεριοχές ρυθµίζεται από ειδικές διατάξεις, µη εφαρµο-ζόµενης της προϋπόθεσης που τάσσει η περίπτωση α΄της παρ. 3 του άρθρου 31 του ν. 3937/2011, αποκλειστι-κά και µόνο για την κατασκευή υπόσκαφων κτιρίων.κε. Κλειστός χώρος συλλογής και αποθήκευσης απορ-

ριµµάτων, προσβάσιµος από το δρόµο για την αποκοµι-δή, ύψους έως 2.00 µ. και επιφανείας έως 2,00 τ.µ. γιακτήρια µίας κατοικίας προσαυξανόµενος κατά 1,00 τ.µ.ανά 5 κατοικίες και µέχρι 5,00 τ.µ. µέγιστο και µε τηνπροϋπόθεση ότι ο χώρος δεσµεύεται συµβολαιογραφικάγια τη χρήση αυτή.κστ. Διπλά ενεργειακά κελύφη σε νέα και υπάρχοντα

κτίρια ή κατασκευές για τη δηµιουργία φυτεµένων τοί-χων, µέγιστου πλάτους µέχρι 0,70 µ. για επιφάνεια έως50% της συνολικής επιφάνειας των περιµετρικών όψεωντου κτιρίου.

κζ. Η επιφάνεια (1,60Χ1,90) πρόβλεψης ανελκυστήραγια άτοµα µε αναπηρία ή εµποδιζόµενα άτοµα σε κτίριαπου δεν υπάρχει απαίτηση κατασκευής ανελκυστήρα.κη. Χώρος τοποθέτησης µετρητικών και ρυθµιστικών

διατάξεων φυσικού αερίου.κθ. Το καθαρό εµβαδόν αιθρίων και οποιασδήποτε µορ-

φής διαµπερών ανοιγµάτων του κτιρίου, κάθετων ή ορι-ζόντιων ή και µε τεθλασµένες ή καµπύλες διαδροµές, α-νεξαιρέτως διαστάσεων σε οποιοδήποτε όροφο του κτι-ρίου δηµιουργούνται.λ. Οι κλειστοί εσωτερικοί εξώστες (κλειστά πατάρια).

Άρθρο 12Ποσοστό κάλυψης

1. α) Το ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου δεν µπορείνα υπερβαίνει το 60% της επιφάνειάς του. Στην περίπτω-ση που δεν εξασφαλίζεται κάλυψη 120 τ.µ. το µέγιστοποσοστό κάλυψης προσαυξάνεται έως τα 120 τ.µ. εφό-σον η κάλυψη δεν υπερβαίνει το 70% του οικοπέδου καιτο ισχύον ποσοστό κάλυψης. β) Κατά την αναθεώρηση, επέκταση ή έγκριση ρυµοτο-

µικών σχεδίων ή τροποποίηση των όρων δόµησης περιο-χής µπορεί να καθορίζονται διαγράµµατα κάλυψης ανε-ξαρτήτως ποσοστού, σε ολόκληρη ή σε τµήµα της σχετι-κής περιοχής, εφόσον αιτιολογούνται από την αντίστοι-χη µελέτη της περιοχής.γ) Σε οικόπεδο, µε περισσότερα από ένα πρόσωπα σε

κοινόχρηστους χώρους, όπου τυχόν ισχύουν διαφορετι-κά ποσοστά κάλυψης, εφαρµόζεται σαν ποσοστό κάλυ-ψης του όλου οικοπέδου ο αριθµητικός µέσος των ποσο-στών κάλυψης.δ) Ο υποχρεωτικός ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου

αφήνεται σε επαφή, µε ένα ή περισσότερα όρια του οι-κοπέδου, έχει διαστάσεις τουλάχιστον δ ή Δ και πρέπεινα είναι προσπελάσιµος από τους χώρους κοινής χρή-σης του κτιρίου.

2. Σε συνιδιόκτητα οικόπεδα µε κάθετη ή οριζόντια ι-διοκτησία που έχει συσταθεί κατά τις διατάξεις τουν. 1024/1971 (Α΄ 232) και έχει εκδοθεί άδεια πριν από τηµεταβολή γενικών ή ειδικών διατάξεων που αφορούντην επιτρεπόµενη κάλυψη, προκειµένου για έκδοση ά-δειας δόµησης ο κάθε συνιδιοκτήτης χρησιµοποιεί το πο-σοστό κάλυψης που του αναλογεί σύµφωνα µε την επι-τρεπόµενη κάλυψη που ισχύει κατά το χρόνο έκδοσηςτης άδειας δόµησης.

3. Στον υπολογισµό της επιτρεπόµενης κάλυψης τουοικοπέδου: προσµετράται η επιφάνεια που ορίζεται απότις προβολές των περιγραµµάτων όλων των κτιρίων, ό-πως αυτά ορίζονται από τους κλειστούς και τους στεγα-σµένους χώρους των κτιρίων όπως αναφέρεται στην πα-ράγραφο 5β του άρθρου 11 και από τους ανοικτούς ηµιυ-παίθριους χώρους, πάνω σε οριζόντιο επίπεδο.

4. Στον υπολογισµό της επιτρεπόµενης κάλυψης τουοικοπέδου δεν προσµετρώνται οι επιφάνειες των ορθώνπροβολών σε οριζόντιο επίπεδο: α. Τµηµάτων του ακάλυπτου χώρου που εισέχουν στο

κτίριο, ανεξάρτητα από το πλάτος και το βάθος τους, α-κόµη και εάν περιλαµβάνουν φέρον στοιχείο.β. Ανοιχτών εξωστών.γ. Χώρων και κατασκευών που αναφέρονται στις περι-

πτώσεις ζ΄, ιγ΄, ιθ΄, κ΄, κα΄, κβ΄, κε΄, κστ΄, κη΄, της πα-ραγράφου 6 του άρθρου 11.

16

δ. Χώρων και κατασκευών όπως ορίζονται στα άρθρα16 και 17 µε τις ελάχιστες διαστάσεις που προβλέπονταισε αυτά.ε. Αίθριων και οποιασδήποτε µορφής διαµπερών α-

νοιγµάτων του κτιρίου, κάθετων ή οριζόντιων ή και µετεθλασµένες ή καµπύλες διαδροµές, ανεξαιρέτως δια-στάσεων και εφόσον η στάθµη τους αρχίζει από το τελι-κά διαµορφωµένο έδαφος.στ. Το 50% της επιφάνειας των υπόσκαφων κτιρίων ή

τµήµατος κτιρίων για χρήση κατοικίας και το 20% για άλ-λες χρήσεις. Σε περίπτωση κατασκευής υπόσκαφου κτι-ρίου το ποσοστό κάλυψης δύναται να αυξάνεται, χωρίςόµως να υπερβαίνει το 70%.ζ. Η επιφάνεια της στοάς όταν κατασκευάζεται χωρίς

υποστυλώµατα και χωρίς την κατασκευή ορόφου πάνωαπό την επιφάνεια αυτή.

Άρθρο 13Συντελεστής Όγκου

1. Για τον υπολογισµό της επιτρεπόµενης κατ’ όγκονεκµετάλλευσης του οικοπέδου σ.ο. εφαρµόζονται οι α-κόλουθες σχέσεις: α) (σ.ο.) = 5,00 x (σ.δ.), όπου (σ.δ.) ο αντίστοιχος συντελεστής δόµησης του

οικοπέδου κατά περίπτωση και αφορά: κτίρια ανεξάρτητα από το ύψος τουςβ) (σ.ο.) = 5.50 x (σ.δ.), κτίρια µε µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος µικρότερο ή ίσο

των 8,50µ. και ειδικά κτίρια.2. Για τον υπολογισµό του πραγµατοποιούµενου συ-

ντελεστή όγκου σ.ο.:α) Προσµετράται:- ο όγκος των χώρων που προσµετρώνται στο συντε-

λεστή δόµησης, - ο όγκος των ανοικτών ηµιυπαίθριων χώρων,- ο όγκος των χώρων που ορίζονται στα εδάφια β΄, δ΄,

ε΄, ιδ΄, ιε΄, κζ΄, λ΄ της παραγράφου 6 του άρθρου 11, - ο χώρος της στέγης- ο χώρος υπογείου από την οριστική στάθµη εδάφους

και άνω.β) Δεν προσµετρώνται:- όλες οι περιπτώσεις της παραγράφου 6 του άρθρου

11 εκτός των περιπτώσεων β΄, δ΄, ε΄, ιδ΄, ιε΄, κζ΄, λ΄.

Άρθρο 14Θέση κτιρίου και εγκαταστάσεων

1. Η τοποθέτηση του κτιρίου στο οικόπεδο γίνεταισύµφωνα µε τις ακόλουθες διατάξεις και διασφαλίζειτην απρόσκοπτη πρόσβαση ατόµων µε αναπηρία ή εµπο-διζόµενων ατόµων σε αυτό.α) Η όψη του κτιρίου στο πίσω όριο του οικοπέδου α-

πέχει κατ’ ελάχιστο απόσταση Δ Δ από αυτό. Σε περί-πτωση που δεν υφίσταται πίσω όριο λόγω σχήµατος τουοικοπέδου, δεν είναι υποχρεωτική η απόσταση αυτή.β) Όταν στο κοινό πλάγιο όριο όµορων οικοπέδων υ-

πάρχει κτίσµα σε απόσταση µεγαλύτερη του ενός µέ-τρου από το κοινό όριο που έχει ανοίγµατα στην πλευράαυτή, το κτίριο οφείλει να έχει κατ’ ελάχιστο απόστασηδ από το κοινό πλάγιο όριο.γ) Όταν σε οποιοδήποτε τµήµα των πίσω ή πλαγίων ο-

ρίων του οικοπέδου εφάπτεται κτίριο οποιασδήποτε χρή-σης και χρονολογίας κατασκευής, το κτίριο µπορεί να ε-

φάπτεται στα όρια αυτά.Τυχόν εσοχές του κτιρίου στην περίπτωση αυτή µπο-

ρούν να έχουν οποιαδήποτε απόσταση από το όµορο κτί-ριο µε την προϋπόθεση να µην δηµιουργούνται ανοίγµα-τα σε όψεις του που έχουν µικρότερη απόσταση των υ-ποχρεωτικών δ ή Δ από το όριο του οικοπέδου.δ) Όταν το όµορο οικόπεδο είναι αδόµητο ή έχει κτί-

σµα που έχει κατασκευαστεί πριν την ένταξη της περιο-χής σε σχέδιο, το κτίριο επιτρέπεται να εφάπτεται ή νααπέχει από το πλάγιο κοινό όριο απόσταση δ.ε) Όταν το οικόπεδο βρίσκεται σε περιοχές που προ-

βλεπόταν λόγω πρώην συστηµάτων δόµησης η τοποθέ-τηση του κτιρίου σε επαφή µε πλάγιο κοινό όριο, το κτί-σµα µπορεί να τοποθετείται σε επαφή µε το πλάγιο κοι-νό όριο ανεξάρτητα θέσης και χρόνου κατασκευής τουκτίσµατος του όµορου οικοπέδου.στ) Σε περίπτωση που λόγω των υποχρεωτικών απο-

στάσεων Δ ή δ, δεν µπορεί να εξασφαλιστεί µήκος πλευ-ράς κτιρίου 9,00 µ. τότε το κτίριο τοποθετείται µέσαστην υποχρεωτική απόσταση Δ ή δ µέχρι την εξασφάλι-ση των 9,00 µ. και εάν το τµήµα της υποχρεωτικής από-στασης που αποµένει είναι µικρότερο του ενός µέτρου,το κτίριο µπορεί να εφάπτεται του αντίστοιχου ορίου.ζ) Σε γωνιακά οικόπεδα αφήνεται υποχρεωτικά ακάλυ-

πτος δΧδ στην απέναντι της γωνίας θέση του οικοπέδουή σε θέση που η επιφάνεια αυτή συνέχεται µε τους ακά-λυπτους των όµορων ιδιοκτησιών, µε την επιφύλαξη τηςπροηγούµενης παραγράφου. η) Εάν το όριο του οικοπέδου είναι κοινό µε περισσό-

τερα του ενός οικόπεδα το κτίριο τοποθετείται σε από-σταση Δ ή δ εφόσον µόνο ένα εκ των οµόρων βρίσκεταισε απόσταση από το κοινό όριο και υποχρεωτικά µόνοκατά το τµήµα του οικοπέδου αυτού. θ) Σε οικόπεδα όπου κατασκευάζονται περισσότερα

του ενός κτίρια, η ελάχιστη απόσταση µεταξύ τους είναιΔ.ι) Η απόσταση µεταξύ των κτιρίων του ίδιου ακινήτου

µπορούν να απέχουν µεταξύ τους ελάχιστη απόσταση2,50 µ. όταν το µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος της περιο-χής ή το ύψος στο οποίο εξαντλείται ο σ.δ. δεν ξεπερνάτα 8,50 µ..

2. Σε περίπτωση εγκεκριµένων ρυµοτοµικών σχεδίωνή κατά την επέκταση ή αναθεώρησή τους, όπου το επι-τρεπόµενο ύψος των κτιρίων της περιοχής καθορίζεταιµέχρι και οκτώ µέτρα και πενήντα εκατοστά (8,50 µ.) καιεπιβάλλεται η τήρηση απόστασης του κτιρίου από τα ό-ρια του οικοπέδου, επιτρέπεται η απόσταση αυτή να εί-ναι µικρότερη του Δ της παραγράφου 1, όχι όµως µικρό-τερη των 2,50 µ..

3. Οι χώροι κλιµακοστασίου καλύπτουν τις προϋποθέ-σεις φυσικού φωτισµού, αερισµού εφόσον έχουν ανοίγ-µατα προς ακάλυπτους χώρους ή ελεύθερο ανοιχτό χώ-ρο ελάχιστης διάστασης δύο (2,00 µ.) µέτρων κάθεταπρος την πλευρά των ανοιγµάτων.

Άρθρο 15Ύψος κτιρίου - αφετηρία µέτρησης υψών

- πλάτος δρόµου

1. Το µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος του κτιρίου ορίζεταισε συνάρτηση µε τον επιτρεπόµενο συντελεστή δόµη-σης της περιοχής ως εξής:για συντελεστή δόµησης έως 0,4 ύψος 10,75 µ.για συντελεστή δόµησης έως 0,8 ύψος 14,00 µ.

17

για συντελεστή δόµησης έως 1,2 ύψος 17,25 µ.για συντελεστή δόµησης έως 1,6 ύψος 19,50 µ.για συντελεστή δόµησης έως 2,0 ύψος 22,75 µ.για συντελεστή δόµησης έως 2,4 ύψος 26,00 µ.για συντελεστή δόµησης 2,4 και άνω, το δεκαπλάσιο

του επιτρεπόµενου συντελεστή µε µέγιστο ύψος 32,00µ.. Σε περιπτώσεις κατασκευής φυτεµένων δωµάτων επι-

φάνειας µεγαλύτερης του 50% της καθαρής επιφάνειαςδώµατος τα ανωτέρω µέγιστα επιτρεπόµενα ύψη προ-σαυξάνονται κατά 1,00 µ. και των στεγών κατά 0,40 µ.και οµοίως σε υφιστάµενα κτίρια στα οποία έχει γίνει ε-ξάντληση ύψους περιοχής.

2. Επιτρέπονται παρεκκλίσεις ως προς το ύψος και τοσυντελεστή όγκου µε απόφαση του Υπουργού Περιβάλ-λοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, ύστερα απόγνωµοδότηση του Κεντρικού Συµβουλίου Αρχιτεκτονι-κής:α) για τα ειδικά κτίρια πλην των γραφείων, στις περιο-

χές µε συντελεστή δόµησης έως 1,2 και αιτιολογηµένηπρόταση του αρµόδιου φορέα, µε τις ακόλουθες µέγι-στες τιµές:για συντελεστή δόµησης έως 0,4 ύψος 13,00 µ.για συντελεστή δόµησης έως 0,8 ύψος 18,00 µ.για συντελεστή δόµησης έως 1,2 ύψος 21,00 µ.,β) σε περίπτωση προσθήκης καθ’ ύψος σε κτίριο που έ-

χει ανεγερθεί µε νόµιµη οικοδοµική άδεια, εφόσον δενέχει εξαντληθεί ο συντελεστής δόµησης.

3. Το µέγιστο ύψος του κτιρίου σε κάθε σηµείο των ό-ψεων του µετριέται από την οριστική στάθµη του εδά-φους σε οποιαδήποτε σηµείο µέτρησης ή από τη στάθµητου πεζοδροµίου, αν οι όψεις τοποθετούνται επί της ρυ-µοτοµικής γραµµής και αυτή ταυτίζεται µε την οικοδοµι-κή γραµµή. Σε οικόπεδα µε πρόσωπα σε περισσότερους του ενός

κοινόχρηστους χώρους, για τα οποία ισχύουν διαφορετι-κά µέγιστα επιτρεπόµενα ύψη και το ένα τουλάχιστον α-πό αυτά δεν ορίζεται βάσει της παραγράφου αυτής, επι-βάλλεται η τήρηση του µικρότερου από τα επιτρεπόµεναύψη µέχρι την απόσταση των 9,0 µ. από την οικοδοµικήγραµµή στην οποία αντιστοιχεί αυτό, εκτός αν ορίζεταιδιαφορετικά από τους ειδικούς όρους δόµησης της πε-ριοχής.Σε περίπτωση υπογείου µε ύπαρξη χαµηλωµένης αυ-

λής (cours anglaises) η αφετηρία µέτρησης του ύψους γί-νεται από την οριστική στάθµη εδάφους του ισογείουστην αντίστοιχη θέση.

4. Δεν επιτρέπεται, εκτός των περιπτώσεων που εγκρί-νονται από Συµβούλια Αρχιτεκτονικής, η τροποποίησητης φυσικής στάθµης του εδάφους των ακαλύπτων χώ-ρων του οικοπέδου παρά µόνο για τη διευκόλυνση τηςφυσικής απορροής οµβρίων και µέχρι στάθµης ±1.00 µ.από το φυσικό έδαφος. Σε περίπτωση εκσκαφής ακαλύ-πτων χώρων του οικοπέδου για οικόπεδα µε κλίση µεγα-λύτερη του 20%, η στάθµη του φυσικού εδάφους µπορείνα υποβιβαστεί τεχνητά έως 2.00 µ.. Εκσκαφές ή επιχώ-σεις εδάφους που υπερβαίνουν τα παραπάνω όρια, γιακτίρια δηµόσιου ενδιαφέροντος και σηµασίας, επιτρέπε-ται ύστερα από γνωµοδότηση του Συµβουλίου Αρχιτε-κτονικής.

5. Το κτίριο (πλην εξωστών) που µπορεί να κατασκευα-στεί στο οικόπεδο οφείλει να εγγράφεται στο ιδεατόστερεό, που καθορίζεται:α) στα πρόσωπα του οικοπέδου, από την κατακόρυφη

επιφάνεια που περνά από την οικοδοµική γραµµή και τηςοποίας τα ανώτατα σηµεία βρίσκονται σε ύψος 1,5 Π πουδεν µπορεί να είναι µικρότερο των 7,5 µ., από τα αντί-στοιχα σηµεία του κρασπέδου του πεζοδροµίου,β) από κεκλιµένη επιφάνεια που περνά από τα ανώτα-

τα σηµεία της κατακόρυφης επιφάνειας που ορίζεταιστην προηγούµενη παράγραφο και σχηµατίζει µε αυτήνοξεία γωνία εφαπτοµένης 1: 1.5,γ) στις υπόλοιπες πλευρές του οικοπέδου από κατακό-

ρυφες επιφάνειες που περνούν από τα όρια του οικοπέ-δου ή από τα όρια των αποστάσεων που επιβάλλονται.

6. Σε περιπτώσεις πλατειών ή διευρύνσεων λόγω συµ-βολής οδών µε ή χωρίς απότµηση, για τον καθορισµότου ύψους της πρόσοψης των κτιρίων στο τµήµα πουβλέπει στη διεύρυνση ή την πλατεία, λαµβάνεται το µε-γαλύτερο µέγεθος Π από όλα τα προκύπτοντα στο ση-µείο της συµβολής. Όταν ο εγκεκριµένος κοινόχρηστος χώρος περιβάλλε-

ται κατά το µεγαλύτερο µέρος του από οικοδοµικό τε-τράγωνο και επικοινωνεί µε άλλο κοινόχρηστο χώρο απόδίοδο, ως µέγεθος Π για τον καθορισµό του ύψους τηςπρόσοψης των κτιρίων που βλέπουν σε αυτόν λαµβάνε-ται το πλάτος της διόδου στο σηµείο συµβολής της µε τοχώρο αυτόν.

7. Τα ύψη για την εφαρµογή του ιδεατού στερεού, µε-τρώνται από κάθε σηµείο της ρυµοτοµικής γραµµής στηστάθµη του οριστικά διαµορφωµένου πεζοδροµίου, ό-πως αυτή βεβαιώνεται από τον µελετητή µηχανικό και ε-γκρίνεται στο τοπογραφικό διάγραµµα και το διάγραµµακάλυψης από την αρµόδια Υπηρεσία Δόµησης. Αν δεν υπάρχει οριστικά διαµορφωµένο πεζοδρόµιο, η

στάθµη αυτή καθορίζεται από την εγκεκριµένη υψοµε-τρική µελέτη της οδού. Αν δεν υπάρχει υψοµετρική µελέτη της οδού, η µελέτη

συντάσσεται από ιδιώτη µηχανικό και αυτή εγκρίνεται α-πό την αρµόδια Υπηρεσία Δόµησης. Επιτρέπεται η σύ-νταξη νέας υψοµετρικής µελέτης στην περίπτωση δια-φοροποίησης του ύψους της οδού.

Άρθρο 16 Λειτουργικά, ενεργειακά και διακοσµητικά στοιχεία

στις όψεις του κτιρίου

1. Στις όψεις του κτιρίου επιτρέπονται τόσο για τα νέακτίρια, όσο και για τις προσθήκες σε υφιστάµενα κτίριακαι εφόσον δεν δηµιουργούν χώρους χρήσης του κτιρί-ου, αρχιτεκτονικές προεξοχές, αρχιτεκτονικά στοιχείακαι συστήµατα σκίασης µέγιστου πλάτους ίσου µε 1/4 Δή 1/4 δ.

2. Εξώστες και στεγασµένοι χώροι κτιρίων µε τυχόν ο-ριζόντια φέροντα ή κατακόρυφα και οριζόντια αρχιτε-κτονικά στοιχεία, ή κινητά συστήµατα ηλιοπροστασίας ό-πως πανέλα διάτρητων υλικών, περσίδες κ.ά., διατάσσο-νται ελεύθερα σε οποιαδήποτε όψη και όροφο του κτιρί-ου.

3. Οι ανοικτοί εξώστες µπορούν να προεξέχουν της οι-κοδοµικής γραµµής έως πλάτους 1/10 Π και όχι περισσό-τερο των 2.00 µ. και όταν αυτή ταυτίζεται µε τη ρυµοτο-µική γραµµή µπορούν να κατασκευάζονται σε ύψος του-λάχιστον 3,00 µέτρων από τη στάθµη του πεζοδροµίου.Ανοικτοί εξώστες εντός των υποχρεωτικά ακαλύπτωντµηµάτων του οικοπέδου µπορούν να κατασκευάζονταιµέχρι πλάτους 1/4 Δ ή 1/4 δ.Οι εξώστες, αρχιτεκτονικά και λοιπά δοµικά στοιχεία,

18

αν εξέχουν της ρυµοτοµικής γραµµής, πρέπει να απέ-χουν τουλάχιστον 0,50 µ. από το άκρο του κρασπέδουτου πεζοδροµίου και προς την πλευρά της ρυµοτοµικήςγραµµής σε οριζόντια προβολή.

4. Κατακόρυφα στηρίγµατα κινητών προστεγασµάτωνεπιτρέπεται να κατασκευάζονται σε οποιαδήποτε θέση,ακόµα και σε τµήµατα εξωστών που βρίσκονται πάνω α-πό κοινόχρηστους χώρους, εφόσον τα στηρίγµατα αυτάεδράζονται στους εξώστες και δεν εξέχουν από το περί-γραµµά τους.

5. Κλειστοί εξώστες (έρκερ) κατασκευάζονται µε τιςπαρακάτω προϋποθέσεις:α) Το άθροισµα των επιφανειών των ορθών προβολών

σε κατακόρυφο επίπεδο των κλειστών εξωστών που κα-τασκευάζονται στις όψεις των κτιρίων δεν µπορεί να υ-περβαίνει το 20% της αντιστοίχου επιφάνειας όψεως. β) Η µέγιστη προεξοχή να µην υπερβαίνει το 0,80 µ.. γ) Σε περίπτωση που η οικοδοµική γραµµή συµπίπτει

µε τη ρυµοτοµική γραµµή και το κτίριο τοποθετείται σεαυτήν οι κλειστοί εξώστες επιτρέπονται µόνο για πλάτοςδρόµου άνω των 8 µέτρων και σε κάθε περίπτωση πρέπεινα βρίσκεται πάνω από 5,00 µέτρα από την οριστικήστάθµη του πεζοδροµίου.δ) Οι κλειστοί εξώστες επιτρέπονται εντός των πλα-

γίων υποχρεωτικών ακαλύπτων, σε ύψος άνω των 3,00 µ..ε) Δεν επιτρέπεται η κατασκευή ανοιχτών εξωστών σε

συνέχεια κλειστών εξωστών. 6. Σε πεζόδροµους και δρόµους ήπιας κυκλοφορίας ε-

πιτρέπεται η κατασκευή των στοιχείων των προηγούµε-νων παραγράφων σε ύψος µεγαλύτερο των 3,00 µ. καιµικρότερο των 5,00 µ., µετά από βεβαίωση του δήµου ό-τι δεν παρεµποδίζουν τη λειτουργία του πεζόδροµου. Ε-πιτρέπεται η κατασκευή τους σε µικρότερο ύψος µε τηνπροϋπόθεση ότι προβάλλονται επί του εδάφους κατάτρόπο ανιχνεύσιµο από το λευκό µπαστούνι τυφλών α-τόµων.

7. Σε καταστήµατα και εισόδους κτιρίων πάνω από κοι-νόχρηστους χώρους επιτρέπεται να κατασκευάζονταιµόνιµα προστεγάσµατα χωρίς κατακόρυφα στηρίγµατα.Μέσα στις αποστάσεις Δ του κτιρίου από τα όρια ή από

άλλο κτίριο του ίδιου οικοπέδου τα παραπάνω προστε-γάσµατα επιτρέπεται να κατασκευάζονται µε πλάτος µέ-χρι 1/2 Δ ή 1/2 δ.

8. Μέσα στις ελάχιστες αποστάσεις Δ ή δ του υποχρε-ωτικού ακάλυπτου χώρου επιτρέπονται κατασκευές γιατην εξυπηρέτηση των ατόµων µε αναπηρία ή/και εµποδι-ζόµενων ατόµων.

9. Μεταξύ των ανοιχτών στεγασµένων χώρων, στουςεξώστες και στους υπαίθριους χώρους των κτιρίων, επι-τρέπονται στηθαία και διαχωριστικά στοιχεία µεταξύ τωνόµορων ιδιοκτησιών ή των συνιδιοκτησιών.

10. Κλιµατιστικά στοιχεία και επίτοιχοι λέβητες αερίουγια θέρµανση ή παραγωγή ζεστού νερού χρήσης στις ό-ψεις των νέων κτιρίων, µετά τη δηµοσίευση του παρό-ντος, οφείλουν να είναι ενσωµατωµένα και να µην προε-ξέχουν από την επιφάνεια των όψεων του κτιρίου. Σε υφιστάµενα κτίρια επιτρέπεται να εξέχουν µέχρι

πενήντα (50) εκατοστά και µόνο όταν δεν µπορούν νατοποθετηθούν επί των εξωστών ή των δωµάτων, να το-ποθετούνται σε ύψος µεγαλύτερο των τριών (3,00 µ.) µέ-τρων από τη στάθµη του πεζοδροµίου και µε πρόβλεψηκατάλληλης απορροής των συµπυκνωµένων υδρατµών,για κτίρια που βρίσκονται στην οικοδοµική γραµµή και ηλειτουργία τους δεν υπερβαίνει τα επιτρεπόµενα όρια η-

χητικής ρύπανσης. Στις όψεις του κτιρίου επιτρέπεται ηεγκατάσταση µετρητικών και ρυθµιστικών διατάξεων φυ-σικού αερίου.

Άρθρο 17 Κατασκευές και φυτεύσεις στους

ακάλυπτους χώρους και περιφράξεις

1. Για την κατασκευή κάθε εργασίας δόµησης και τηδιαµόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του κτιρίου τη-ρούνται τα προβλεπόµενα από τη σχετική νοµοθεσία µέ-τρα για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων απόεκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις, όπως εκάστο-τε ισχύει.

2. α. Ο υποχρεωτικά ακάλυπτος χώρος του οικοπέδουτουλάχιστον κατά τα 2/3 του πρέπει να παραµένει χωρίςεπίστρωση και να φυτεύεται, όπως προβλέπεται από τιςκείµενες διατάξεις. Στον υπολογισµό της φύτευσης συµ-µετέχουν οι ασκεπείς κατασκευές για την υποδοχή στοι-χείων νερού και οι πισίνες σε ποσοστό 50% της επιφά-νειάς τους. Οι πέργκολες εφόσον είναι ασκεπείς καιπροορίζονται για στήριξη φυτών µπορούν να κατασκευά-ζονται στην επιφάνεια του χώρου φύτευσης, χωρίς πε-ριορισµό διαστάσεων και θέσης.β. Τα προκήπια είναι υποχρεωτικοί ακάλυπτοι. γ. Το αίθριο συµµετέχει στον υπολογισµό του υποχρε-

ωτικώς ακαλύπτου χώρου. δ. Η επιφάνεια κάθε διαµπερούς ανοίγµατος που φυ-

τεύεται στο επίπεδο εδάφους, συµµετέχει στον υπολο-γισµό της φύτευσης. ε. Όλοι οι υποχρεωτικοί ακάλυπτοι χώροι του οικοπέ-

δου πρέπει να προσαρµόζονται στη µορφολογία του ε-δάφους του οικοδοµικού τετραγώνου.στ. Ειδικά για πρατήρια υγρών καυσίµων ο υποχρεωτι-

κός χώρος φύτευσης ορίζεται στο 1/4 του αναφερόµε-νου στην παράγραφο 2α.

3. Στους ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου ή γηπέ-δου επιτρέπονται οι παρακάτω διαµορφώσεις:α) Η τροποποίηση της φυσικής στάθµης του εδάφους

των ακαλύπτων χώρων του οικοπέδου µόνο για τη διευ-κόλυνση της φυσικής απορροής οµβρίων και µέχρι στάθ-µης ±1,00 µ. από το φυσικό έδαφος, εκτός των περιπτώ-σεων που εγκρίνονται από Συµβούλια Αρχιτεκτονικής.Σε περίπτωση εκσκαφής ακαλύπτων χώρων του οικοπέ-δου µε κλίση µεγαλύτερη του 20%, η στάθµη του φυσι-κού εδάφους µπορεί να υποβιβαστεί τεχνητά έως 2,00µ.. Εκσκαφές ή επιχώσεις εδάφους που υπερβαίνουν ταπαραπάνω όρια, για κτίρια δηµόσιου ενδιαφέροντος καισηµασίας επιτρέπονται ύστερα από γνωµοδότηση τουΣυµβουλίου Αρχιτεκτονικής.β) Η επίχωση µέχρι τη στάθµη του πεζοδροµίου τµήµα-

τος του χώρου µεταξύ της πρόσοψης του κτιρίου και τηςρυµοτοµικής γραµµής ή η κατασκευή γεφυρωτής προ-σπέλασης στο κτίριο, σε πλάτος όσο απαιτείται από τηχρήση του κτιρίου για οικόπεδα µε κλίση άνω του 17%.γ) Κατασκευές, όπως σκάλες, κεκλιµένα επίπεδα (ρά-

µπες), αντηρίδες, πεζούλια, βεράντες, φυτεύσεις, coursanglaises συνολικού µήκους µικρότερου ή ίσου του 1/3της όψης στην οποία αντιστοιχεί και µέχρι καθαρού πλά-τους 1,20 µ., µηχανικά µέσα κάλυψης υψοµετρικών δια-φορών για την εξυπηρέτηση ατόµων µε αναπηρία ή ε-µποδιζόµενων ατόµων κ.λπ..

4. Μέσα στις ελάχιστες αποστάσεις Δ του υποχρεωτι-κού ακάλυπτου χώρου επιτρέπονται στεγασµένοι ανελ-

19

κυστήρες οχηµάτων, σκίαστρα, προστεγάσµατα, αρχιτε-κτονικές προεξοχές και αρχιτεκτονικά στοιχεία, σύµφω-να µε το άρθρο 16, καθώς και κατασκευές για την εξυπη-ρέτηση των ατόµων µε αναπηρία ή εµποδιζόµενων ατό-µων. Οι κλίµακες κινδύνου µπορεί να τοποθετούνται µέσα

στις ελάχιστες επιτρεπόµενες αποστάσεις του υποχρε-ωτικά ακάλυπτου χώρου και σε απόσταση τουλάχιστον1,00 µ. από τα όρια του οικοπέδου, εφόσον δεν είναι δυ-νατή η τοποθέτησή τους σε άλλη θέση.

5. Επιτρέπεται η στέγαση κολυµβητικών δεξαµενών ι-διοκτησίας του Δηµοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ., των Ο.Τ.Α. καιτης Ο.Σ.Κ. Α.Ε. µε πέργκολες που καλύπτονται µε ελα-φρά εύκαµπτα υλικά ή µε αρθρωτές κινούµενες κατα-σκευές.

6. Κάτω από την οριστική στάθµη του εδάφους των α-κάλυπτων χώρων του οικοπέδου ή γηπέδου, επιτρέπο-νται:α) Η κατασκευή δεξαµενών αποχέτευσης, νερού, υ-

γρών και αερίων καυσίµων, αποθήκης συσσωρευτών φω-τοβολταϊκών συστηµάτων, δικτύων για την εξυπηρέτησητου κτιρίου και των απαραιτήτων για τη λειτουργία ασκε-πούς πισίνας εγκαταστάσεων, σύµφωνα µε τους όρουςκαι περιορισµούς που προβλέπονται από τις κείµενεςδιατάξεις.β) Η επέκταση υπογείων ορόφων µε τις χρήσεις που ο-

ρίζονται στο άρθρο 11:Για οικόπεδα εµβαδού έως και 300 τ.µ. επιτρέπεται έ-

ως τα όρια του οικοπέδου. Στην περίπτωση αυτή, επιτρέ-πεται η εξαγορά των θέσεων στάθµευσης που δεν εξα-σφαλίζονται από τη µελέτη.Σε οικόπεδα εµβαδού από 300 τ.µ. έως 600 τ.µ. επιτρέ-

πεται επέκταση των υπογείων έξω από το περίγραµµατης κάλυψης του κτιρίου σε ποσοστό έως και 50% του υ-ποχρεωτικώς ακαλύπτου χώρου. Στην περίπτωση αυτή,επιτρέπεται η εξαγορά των θέσεων στάθµευσης που δενεξασφαλίζονται από τη µελέτη, σε ποσοστό έως και 30%του συνόλου των απαιτούµενων θέσεων.Σε περίπτωση που στα οικόπεδα αυτά δεν εξασφαλίζο-

νται από τη µελέτη οι απαιτούµενες θέσεις στάθµευσηςστον πρώτο υπόγειο όροφο, µπορεί να επεκτείνονται ό-λοι οι υπόγειοι όροφοι έως και 80% του υποχρεωτικώςακαλύπτου χώρου. Στην περίπτωση αυτή, επιτρέπεται ηεξαγορά των θέσεων στάθµευσης που δεν εξασφαλίζο-νται από τη µελέτη, σε ποσοστό έως και 15% του συνό-λου των απαιτούµενων θέσεων.Σε οικόπεδα εµβαδού άνω των 600 τ.µ. επιτρέπεται ε-

πέκταση των υπογείων έξω από το περίγραµµα της κά-λυψης του κτιρίου σε ποσοστό έως και 50% του υποχρε-ωτικώς ακαλύπτου χώρου. Στην περίπτωση αυτή, δεν ε-πιτρέπεται εξαγορά θέσεων στάθµευσης.Σε κάθε περίπτωση πάνω από το χώρο της επέκτασης

υπογείου δηµιουργείται φύτευση µε ελάχιστο πάχος ε-δάφους 40 εκ..γ) Εντός και εκτός περιγράµµατος κτιρίων και κάτω α-

πό την οριστική στάθµη εδάφους (υπόγειοι χώροι και α-κάλυπτοι χώροι) επιτρέπονται υδατοδεξαµενές, πισίνεςσε επαφή µε δοµικά στοιχεία και µε τα όρια του οικοπέ-δου.

7. Επί των ακάλυπτων χώρων του οικοπέδου και εφό-σον καλύπτεται η υποχρέωση για φύτευση, σύµφωνα µετην παράγραφο 2, επιτρέπονται οι παρακάτω κατασκευ-ές:α) Πέργκολες µε προσωρινά σκίαστρα.

β) Στοιχεία εξυπηρέτησης (πάγκοι, τραπέζια), άθλησηςκαι παιχνιδότοπων.γ) Σκάλες ή κεκλιµένα επίπεδα (ράµπες) καθόδου προς

τους υπόγειους χώρους ή µηχανικά µέσα κάλυψης υψο-µετρικών διαφορών για την εξυπηρέτηση ατόµων µε α-ναπηρία ή εµποδιζόµενων ατόµων. δ) Ασκεπείς κατασκευές για την υποδοχή στοιχείων

νερού και πισίνες.ε) Συστοιχία επίτοιχων λεβήτων αερίου για θέρµανση

ή παραγωγή ζεστού νερού χρήσης.στ) Δεξαµενή αερίου καυσίµου, όπως και αποθήκη

συσσωρευτών φωτοβολταϊκών συστηµάτων εφόσον δενµπορεί να είναι υπόγειες.ζ) Καπνοδόχοι.η) Εγκαταστάσεις παθητικών ή ενεργητικών ηλιακών

συστηµάτων, καθώς και αντιθορυβικών συστηµάτων, πουκατασκευάζονται σύµφωνα µε τους ισχύοντες κανονι-σµούς.θ) Εγκαταστάσεις παθητικών ή ενεργητικών ηλιακών

συστηµάτων, και κλιµατιστικών σε παραδοσιακούς οικι-σµούς ή διατηρητέα κτίρια, ύστερα από έγκριση του Αρ-χιτεκτονικού Συµβουλίου ή του αρµόδιου φορέα, ωςπρος την ένταξή τους στο χώρο.ι) Κινητά ή µόνιµα προστεγάσµατα µε µέγιστο πλάτος

προεξοχής 1/2 Δ. ια) Στέγαστρα σε οποιαδήποτε θέση και εφόσον αυτά

αναπτύσσονται εντός των υποχρεωτικών ακαλύπτωνµπορούν να κατασκευάζονται µε πλάτος µέχρι 1/4 Δ ή δ.ιβ) Οι εγκαταστάσεις των πρατηρίων, οι δεξαµενές, οι

αντλίες διάθεσης υγρών και αερίων καυσίµων και τα στέ-γαστρά τους, στις θέσεις που εγκρίνονται από την αρµό-δια υπηρεσία, σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις. Τοσύνολο των κατασκευών των περιπτώσεων α΄ και ια΄δεν µπορεί να υπερβαίνει το εµβαδόν της επιτρεπόµενηςκάλυψης.

8. Τα προκήπια διαµορφώνονται ανάλογα µε τη χρήσητου κτιρίου, περιλαµβάνουν πάντοτε δένδρα, φυτά ή καιυδάτινες κατασκευές σύµφωνα µε τις διατάξεις του κτι-ριοδοµικού κανονισµού.Α. Κάτω από την επιφάνειά τους επιτρέπονται:α. Εγκαταστάσεις των οργανισµών κοινής ωφέλειας.β. Δεξαµενές νερού, δεξαµενές λυµάτων και δίκτυα

για την εξυπηρέτηση του κτιρίου.γ. Δεξαµενές υγρών και αεριών καυσίµων πρατηρίων

καυσίµων σε αποστάσεις που ορίζονται από τους ισχύο-ντες σχετικούς κανονισµούς.δ. Διαπλατύνσεις των θεµελίων, έως 0,30 µ. έξω από

τις εγκεκριµένες οικοδοµικές γραµµές, εφόσον το πάνωµέρος τους βρίσκεται σε βάθος µεγαλύτερο από 2,50 µέ-τρα από την οριστική στάθµη του κοινόχρηστου χώρουστη συγκεκριµένη θέση. ε. Υποσταθµός ηλεκτρικού ρεύµατος που κατασκευά-

ζεται από τη ΔΕΗ σε απόσταση 2,00 µ. από τη ρυµοτοµι-κή γραµµή και µε στάθµη της πλάκας επικάλυψης 1,00 µ.τουλάχιστον κάτω από τη στάθµη της οδού και του πέριξεδάφους. ζ. Ανοιχτός χώρος στάθµευσης ή υπόσκαφος σε οικό-

πεδα ή γήπεδα µε κλίση τουλάχιστον 20% µε προϋπόθε-ση την υποχρεωτική ύπαρξη φυτεµένης επιφάνειας στηνοροφή του. Β. Στην επιφάνειά τους επιτρέπονται εφόσον καλύπτε-

ται η υποχρέωση για φύτευση:α) Οι κατασκευές των περιπτώσεων α΄, δ΄, ι΄, ια΄, ιβ΄

της παραγράφου 7 χωρίς προϋποθέσεις µέγιστου πλά-

20

τους και πάντοτε έως το όριο της ρυµοτοµικής γραµµής.β) Υπαίθριες σκάλες όταν τηρούνται ταυτόχρονα οι

προϋποθέσεις ότι εξυπηρετούν όροφο που η στάθµητου δαπέδου του δεν υπέρκειται από την οριστική (φυσι-κή ή τεχνητή) στάθµη του εδάφους περισσότερο από1,80 µ. και δεν προεξέχουν από την οικοδοµική γραµµήπερισσότερο από το ένα τέταρτο του πλάτους του προ-κηπίου.γ) Στοιχεία διευκόλυνσης της µετακίνησης ατόµων µε

αναπηρία ή εµποδιζόµενων ατόµων.δ) Στέγαστρα για την εξυπηρέτηση πρατηρίων υγρών

και αερίων καυσίµων µετά από έγκριση φορέα και Συµ-βουλίου Αρχιτεκτονικής έως το όριο της ρυµοτοµικήςγραµµής. Τα στέγαστρα µπορούν να προεξέχουν της οι-κοδοµικής γραµµής έως πλάτους 1/10Π και όχι περισσό-τερο των 2,00 µ. όταν η οικοδοµική γραµµή ταυτίζεται µετη ρυµοτοµική γραµµή. Σε κάθε περίπτωση το ύψος τουστεγάστρου θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 5,00 µέτρααπό τη στάθµη του πεζοδροµίου.

9. Περιφράγµαταα) Τα οικόπεδα οριοθετούνται µε σταθερούς οριοδεί-

κτες ή µε περιφράγµατα. Επιτρέπεται η περίφραξη τωναρτίων οικοπέδων και γηπέδων και των µη ρυµοτοµούµε-νων τµηµάτων των µη αρτίων και µη οικοδοµήσιµων οι-κοπέδων, που βρίσκονται σε εντός σχεδίου περιοχές. Ε-πιτρέπεται η περίφραξη µη αρτίων γηπέδων µε πρόχειρηκατασκευή, όπως συρµατόπλεγµα.β) Τα περιφράγµατα τοποθετούνται είτε κατά µήκος

των ορίων των οµόρων οικοπέδων είτε στο πρόσωπο αυ-τών. Όλα τα περιφράγµατα κατασκευάζονται εξ ολοκλή-ρου εντός του οικοπέδου. γ) Τα περιφράγµατα του οικοπέδου ή γηπέδου σε κα-

νένα σηµείο δεν µπορεί να έχουν ύψος µεγαλύτερο από3,00 µ. και το συµπαγές τµήµα τους µεγαλύτερο από1,50 µ.. Τα αυλόθυρα – πορτασιές για την είσοδο πεζώνκαι οχηµάτων που κατασκευάζονται σε συνέχεια της πε-ρίφραξης έχουν µέγιστο ύψος 2,50 µ. και µπορεί να απο-τελούνται από συµπαγή στοιχεία. Αφετηρία µέτρησηςτων υψών είναι η υψηλότερη από τις οριστικές στάθµεςτου εδάφους εκατέρωθεν του περιφράγµατος. Για τα πε-ριφράγµατα που βρίσκονται στο πρόσωπο του οικοπέ-δου, τα παραπάνω ύψη µετρούνται από τη στάθµη τουπεζοδροµίου.Επιτρέπεται παρέκκλιση των παραπάνω διατάξεων ό-

σον αφορά την κατασκευή συµπαγούς περιφράγµατος έ-ως ύψους 3,00 µ., σε ειδικές περιπτώσεις, ή σε παραδο-σιακούς οικισµούς, ύστερα από γνώµη του ΣυµβουλίουΑρχιτεκτονικής. δ) Αν το φυσικό έδαφος στη ρυµοτοµική γραµµή είναι

υψηλότερο από τη στάθµη του πεζοδροµίου από 1,00 µ.έως 2,50 µ., το περίφραγµα µπορεί να κατασκευαστείσυµπαγές έως τη στάθµη του φυσικού εδάφους. Αν από τη στάθµη του πεζοδροµίου έως τη στάθµη του

φυσικού εδάφους στη ρυµοτοµική γραµµή υπάρχει υψο-µετρική διαφορά µεγαλύτερη από 2,50 µ., το συµπαγέςτµήµα του περιφράγµατος µπορεί να έχει ύψος έως 2,50µ. και το έδαφος κλιµακώνεται έτσι ώστε κάθε κλιµάκω-ση να έχει ύψος έως 2,50 µ. και πλάτος τουλάχιστον1,50 µ..ε) Στα οικόπεδα και γήπεδα, στα οποία ανεγείρονται

ειδικά κτίρια, επιτρέπεται, ύστερα από έγκριση του αρ-µόδιου από άποψη λειτουργίας του συγκεκριµένου κτιρί-ου φορέα να κατασκευάζεται συµπαγές περίφραγµα, µεύψος µεγαλύτερο από 3,00 µ., εφόσον απαιτείται από

λόγους ασφάλειας ή λειτουργίας.στ) Οι ιδιοκτησίες που καθορίζονται µε κάθετη σύστα-

ση ιδιοκτησίας, περιφράσονται µόνον στα όρια του οικο-πέδου ή του γηπέδου.

Άρθρο 18Φυτεµένα δώµατα

1. Η κατασκευή φυτεµένων επιφανειών στα δώµατα,στις στέγες και στους υπαίθριους χώρους, νέων, νοµί-µως υφισταµένων κτιρίων και κτιρίων των εδαφίων δ΄,ε΄ και στ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 23 του ν. 4014/2011, επιτρέπεται εφόσον δεν αντίκειται σε ειδικότε-ρους όρους δόµησης που ισχύουν.Το υπόστρωµα ανάπτυξης των φυτών µε τη διαστρω-

µάτωση των εξειδικευµένων υλικών, δεν επιτρέπεται ναυπερβαίνει τα 40 εκ. πάνω από το µέγιστο επιτρεπόµενούψος του κτιρίου. Η βλάστηση που αναπτύσσεται επάνωσε αυτό δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα 3,00 µ.. Το εί-δος της βλάστησης, το υπόστρωµα ανάπτυξης των φυ-τών, το σύστηµα της πολυεπίπεδης διαστρωµάτωσηςτων εξειδικευµένων υλικών, καθώς και το αρδευτικό σύ-στηµα, περιγράφεται σε τεχνική έκθεση, όπως ορίζεταιστην παράγραφο 2.Δεν επιτρέπεται η κατασκευή φυτεµένων επιφανειών

επάνω στις απολήξεις των κλιµακοστασίων και τα φρεά-τια των ανελκυστήρων.Η κατασκευή φυτεµένων επιφανειών στα δώµατα, στις

στέγες και στους υπαίθριους χώρους των κτιρίων πρέπεινα µην προσβάλλει την αισθητική του κτιρίου και να ε-ναρµονίζεται µε τις υπόλοιπες κατασκευές που προβλέ-πονται σε αυτά, βάσει του άρθρου 19 του παρόντος. Ει-δικά για τις στέγες, πρέπει η φυτεµένη επιφάνεια να α-κολουθεί την κλίση τους, ώστε να µην αλλοιώνεται ηµορφή του κτιρίου.Οι φυτεµένες επιφάνειες στα δώµατα, τις στέγες και

τους υπαίθριους χώρους των κτιρίων δεν αίρουν την υ-ποχρέωση της παραγράφου 2 του άρθρου 17 του παρό-ντος.

2. α. Νέα κτίρια:Για την κατασκευή φυτεµένων επιφανειών στα δώµα-

τα, στις στέγες και στους υπαίθριους χώρους κτιρίωνπου κατασκευάζονται µε άδειες δόµησης, ακολουθού-νται οι καθοριζόµενες διαδικασίες πληρότητας και ελέγ-χου του ν. 4030/2011 «Νέος τρόπος έκδοσης αδειών δό-µησης, ελέγχου κατασκευών και λοιπές διατάξεις» (Α΄249), όπως ισχύει, µε την πρόσθετη υποβολή τεχνικήςέκθεσης κατασκευής Φυτεµένης Επιφάνειας δώµατος ήστέγης ή υπαίθριου χώρου. Η κατασκευή της φυτεµένης επιφάνειας συσχετίζεται

µε τις επί µέρους µελέτες του κτιρίου.Η ανωτέρω τεχνική έκθεση συντάσσεται σύµφωνα µε

τις εκάστοτε ισχύουσες προδιαγραφές και κατευθυντή-ριες οδηγίες. β. Υφιστάµενα κτίρια:Για την κατασκευή φυτεµένων επιφανειών στα δώµα-

τα, στις στέγες και στους υπαίθριους χώρους υφιστάµε-νων κτιρίων, κατά την έννοια της παραγράφου 1, δεν α-παιτείται οικοδοµική άδεια ή έγκριση εργασιών δόµησηςµικρής κλίµακας.Για την κατασκευή φυτεµένων επιφανειών στα κτίρια

της παρ. 1 του άρθρου 21 του ν. 4030/2011 απαιτείταισύµφωνη γνώµη του αρµόδιου Συµβουλίου Αρχιτεκτονι-κής.

21

Για τα κηρυγµένα διατηρητέα κτίρια ή νεώτερα µνη-µεία, απαιτείται επιπροσθέτως η σύµφωνη γνώµη τουφορέα προστασίας τους.Σε κάθε υπηρεσία δόµησης τηρείται ειδικό Μητρώο

«Φυτεµένων Επιφανειών», που ενηµερώνεται µε τις κα-τά τα άνω υποβαλλόµενες γνωστοποιήσεις.

3. Το περιεχόµενο του φακέλου των δικαιολογητικώνκαι οι επί µέρους προδιαγραφές σχεδίων και τεχνικήςέκθεσης που υποβάλλονται στην αρµόδια υπηρεσία γιατην κατασκευή Φυτεµένης Επιφάνειας προσδιορίζεταιµε απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειαςκαι Κλιµατικής Αλλαγής.

Άρθρο 19Κατασκευές πάνω από το κτίριο

1. Όλες οι κατασκευές πάνω από το κτίριο πρέπει νααποτελούν ένα ενιαίο αισθητικό σύνολο, µπορεί να συν-δέονται ή να περιφράσσονται µε ελαφρά ή διάτρηταστοιχεία και οι θέσεις τους αποτυπώνονται υποχρεωτικάστις µελέτες που συνοδεύουν την άδεια δόµησης.

2. Πάνω από το µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος της περιο-χής και µέσα στο ιδεατό στερεό επιτρέπονται: α) Σε νέα και υφιστάµενα κτίρια, χώροι κύριας χρήσης

αποκλειστικής ή κοινόχρηστης, µέγιστης επιφάνειας 35τ.µ., µε προϋπόθεση τη δηµιουργία φυτεµένου δώµατοςπου καλύπτει το 80% της συνολικής επιφάνειας του δώ-µατος και µε αναλογία ένα (1) τ.µ. χώρου ανά πέντε (5)τ.µ. φύτευσης. β) Καπνοδόχοι, αγωγοί αερισµού, εγκαταστάσεις ηλια-

κών συστηµάτων µε τοποθέτηση του δοχείου σε άµεσηεπαφή µε την άνω στάθµη του δώµατος και τοποθέτησητου συλλέκτη πάνω από αυτό, πύργοι ψύξης και δοχείαδιαστολής.γ) Απολήξεις κλιµακοστασίων µε στάση ανελκυστήρα

στο δώµα και φρεάτων ανελκυστήρων µε τις ελάχιστεςαναγκαίες διαστάσεις και µέγιστο εξωτερικό ύψος 3,80µ., από την τελικά διαµορφωµένη επιφάνεια του τελευ-ταίου ορόφου του κτιρίου µετά την εξάντληση του συ-ντελεστή δόµησης του οικοπέδου, εφόσον εγκαθίσταταιφυτεµένο δώµα ή σύστηµα παραγωγής ηλεκτρικής ενέρ-γειας από ανανεώσιµες πηγές ενέργειας.Πάνω στις απολήξεις αυτές απαγορεύεται η τοποθέτη-

ση οποιασδήποτε κατασκευής ή εγκατάστασης.δ) Στηθαία και κιγκλιδώµατα ασφαλείας τοποθετού-

νται στη θέση του περιγράµµατος του υποκείµενου ορό-φου.ε) Ασκεπείς πισίνες, διακοσµητικά χωροδικτυώµατα

µέγιστου ύψους 3,00 µ., µόνιµες γλάστρες φυτών και γε-νικά εγκαταστάσεις για τη δηµιουργία κήπων µε τον εξο-πλισµό τους, που κατασκευάζονται σύµφωνα µε τις ισχύ-ουσες διατάξεις, τοποθετούνται υποχρεωτικά µέσα στοχώρο που ορίζεται από στηθαία ή κιγκλιδώµατα ασφα-λείας.στ) Κατασκευές για τη στήριξη των φυτών, πέργκολες

που µπορούν να επικαλύπτονται από ελαφρά εύκαµπταυλικά ή κινητά συστήµατα, καλαµωτές, φωτοβολταϊκάπανέλα και µόνο σε οριζόντια θέση.ζ) Στέγες. Σε κάθε περίπτωση απαγορεύονται κατα-

σκευές που δηµιουργούν κατακόρυφα ανοίγµατα καιδιαφοροποιούν την ενιαία κλίση και στερεοµετρία τηςστέγης.

3. Πάνω από το µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος της περιο-χής και έξω από το ιδεατό στερεό επιτρέπεται η τοποθέ-τηση αλεξικέραυνου.

Άρθρο 20Κατασκευές σε δηµόσιους κοινόχρηστους χώρους

1. Στους δηµόσιους κοινόχρηστους χώρους του οικι-σµού επιτρέπονται κατασκευές για: α) τη διαµόρφωση του εδάφους, όπως κλίµακες, τοί-

χοι, διάδροµοι, κεκλιµένα επίπεδα, µηχανικά µέσα κάλυ-ψης υψοµετρικών διαφορών, καθώς και κατασκευές γιατην εξυπηρέτηση ατόµων µε αναπηρία ή/και εµποδιζόµε-νων ατόµων,β) τον εξωραϊσµό και την αισθητική τους αναβάθµιση,

τον εξοπλισµό και την ασφάλειά τους και γενικά κατα-σκευές για την εξυπηρέτηση του προορισµού των χώ-ρων αυτών,γ) λυόµενες και προσωρινές κατασκευές, δ) για τη λειτουργία και την εξυπηρέτηση των Μέσων

Μαζικής Μεταφοράς.Οι παραπάνω κατασκευές υλοποιούνται από τον οικείο

Δήµο, από άλλους δηµόσιους ή ιδιωτικούς φορείς ή νο-µικά πρόσωπα ή ιδιώτες, ύστερα από απόφαση του Δη-µοτικού Συµβουλίου και άδεια της Υπηρεσίας Δόµησης. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργει-

ας και Κλιµατικής Αλλαγής καθορίζονται οι κατηγορίεςτων κατασκευών ή εγκαταστάσεων για τις οποίες δεν α-παιτείται Άδεια Δόµησης και η διαδικασία ελέγχου τουςαπό άποψη ασφάλειας και αισθητικής.

2. Επιτρέπονται οι εγκαταστάσεις:α) Οι κατασκευές δικτύων υποδοµής και εγκαταστάσε-

ων κοινής ωφέλειας, µετά των παραρτηµάτων αυτών (υ-πέργειων και υπόγειων) βάσει µελέτης της αρµόδιας αρ-χής, για τις οποίες δεν απαιτείται έκδοση άδειας. Οι επι-χειρήσεις και οργανισµοί κοινής ωφέλειας υποχρεούνταινα κοινοποιούν τα σχέδια στα οποία απεικονίζεται η κα-τασκευή των έργων στις οικείες Υπηρεσίες Δόµησης.β) Η εγκατάσταση σταθµών µέτρησης ατµοσφαιρικής

ρύπανσης, θορύβου και µετεωρολογικών παραµέτρων µετον αναγκαίο εξοπλισµό από υπηρεσίες του ΥπουργείουΠεριβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, τωνΠεριφερειών και των Δήµων µετά από κοινοποίηση τηςµελέτης στις οικείες Υπηρεσίες Δόµησης. Από τους ίδιους φορείς επιτρέπεται η εγκατάσταση

των σταθµών αυτών χωρίς έκδοση άδειας στους ακάλυ-πτους χώρους οικοπέδων και δωµάτων δηµοσίων κτι-ρίων. Οι κατασκευές αυτές δεν προσµετρώνται στο συ-ντελεστή δόµησης και στην κάλυψη. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργει-

ας και Κλιµατικής Αλλαγής καθορίζονται τα απαιτούµεναδικαιολογητικά, η χρονική διάρκεια και η διαδικασία ε-γκατάστασης των σταθµών αυτών.γ) Υπέργειοι και υπόγειοι σταθµοί διανοµής ή µέτρη-

σης και ρύθµισης φυσικού αερίου. δ) Η εγκατάσταση κεντρικών λεβήτων ή µονάδων Συ-

µπαραγωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψηλής Απο-δοτικότητας (ΣΗΘΥΑ) για τηλεθέρµανση.

3. Οι διατάξεις των παραγράφων 1β, 1γ, 2α, 2β του πα-ρόντος άρθρου εφαρµόζονται και για τις εκτάσεις κοινό-χρηστων χώρων όπως ορίζονται στο ν. 998/1979, όπως ι-σχύει, µετά από έγκριση δασικής υπηρεσίας.

4. Η κατασκευή σκαλοπατιών για την εξυπηρέτησητων κτιρίων έξω από τη ρυµοτοµική γραµµή απαγορεύε-ται σε κάθε περίπτωση.Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή η κατασκευή τους ύστερα

από άδεια του Δηµοτικού ή Κοινοτικού Συµβουλίου ανµετά την ανέγερση του κτιρίου έχει µεταβληθεί η υψοµε-τρική στάθµη του δρόµου. Η κατασκευή αυτή πρέπει να

22

εξασφαλίζει την ασφάλεια της κυκλοφορίας.Εκτός της ρυµοτοµικής γραµµής απαγορεύεται οποι-

ασδήποτε µορφής κατασκευή, µε την επιφύλαξη της τή-ρησης των διατάξεων ασφαλείας για την εγκατάστασηδικτύων κοινής ωφέλειας, µόνιµη ή κινητή για την εξυπη-ρέτηση του κτιρίου, όπως ράµπες, σκαλοπάτια, ζαρντι-νιέρες.

5. Η υπέργεια ζεύξη κτιρίων εγκρίνεται από το Συµ-βούλιο Αρχιτεκτονικής και τον αρµόδιο για τον έλεγχοκαι τη διαχείριση του Κοινοχρήστου Χώρου φορέα. Ηζεύξη κτιρίων πραγµατοποιείται άνω των 5,00 µ., µπορείνα γίνεται και υπόγεια, τηρουµένων των απαραίτητωνπεριορισµών, µε τις ίδιες διαδικασίες και τις κατά περί-πτωση απαιτούµενες εγκρίσεις.

Άρθρο 21Προσωρινές κατασκευές

1. Η προσωρινή κατασκευή τοποθετείται σε ιδιωτικούςχώρους παραχωρηµένους σε δηµόσια κοινή χρήση όπωςορίζεται στο άρθρο 10 και σε δηµόσιους κοινόχρηστουςχώρους, υπαίθριους ή στεγασµένους, κατά παρέκκλισητων κείµενων πολεοδοµικών όρων της περιοχής και υπότην προϋπόθεση ότι επιτρέπονται οι συγκεκριµένες χρή-σεις. Για τις προσωρινές κατασκευές απαιτείται έγκρισητοποθέτησης και λειτουργίας από τον αρµόδιο κατά πε-ρίπτωση φορέα, κατόπιν υποβολής απαραίτητων δικαιο-λογητικών και στοιχείων για την κατασκευή ή συναρµο-λόγηση και τοποθέτηση, καθώς και προσδιορισµός τουχρονικού διαστήµατος διατήρησής τους.

2. Οι κατασκευές αυτές οφείλουν να διαθέτουν πιστο-ποιητικό στατικής επάρκειας σύµφωνο µε τις ισχύουσεςελληνικές ή ευρωπαϊκές προδιαγραφές.

H θεµελίωσή τους πρέπει να γίνεται:α. επί ξύλινων πασσάλων,β. επί µεµονωµένων προκατασκευασµένων πεδίλων

σκυροδέµατος, επιφάνειας µικρότερης ή ίσης του ενόςτετραγωνικού µέτρου,γ. επί προκατασκευασµένων θεµελιολωρίδων σκυρο-

δέµατος, πλάτους µικροτέρου ή ίσου του 0,60 µ. και επίοποιουδήποτε άλλου προκατασκευασµένου στοιχείου,για το οποίο αποδεικνύεται η ευχερής αποµάκρυνση καιγια το οποίο δεν απαιτείται έγχυτο σκυρόδεµα επί τόπουτου έργου.Με υπουργική απόφαση του αρµόδιου Υπουργού Περι-

βάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής ορίζεταιτο χρονικό διάστηµα αδειοδότησης ανά είδος και επιφά-νεια προσωρινής κατασκευής, καθώς και τα στοιχεία πουαπαραίτητα υποβάλλονται µαζί µε την αιτιολογική έκθε-ση για την αναγκαιότητα της τοποθέτησης, στον αρµό-διο φορέα.

Άρθρο 22Παρόδια στοά

1. Η κατασκευή παρόδιας ή στοάς είναι υποχρεωτικήόταν αυτό προβλέπεται από το ρυµοτοµικό σχέδιο τηςπεριοχής και κατά την έγκριση ή τροποποίηση ρυµοτοµι-κού σχεδίου, το πλάτος της ορίζεται αριθµητικά.Η παρόδια στοά οφείλει να συνδέεται λειτουργικά και

αισθητικά µε το κτίριο και η µία πλευρά της να εφάπτεταιτης οικοδοµικής γραµµής και δεν µπορεί να αποτελεί α-νεξάρτητη κατασκευή. Σε περίπτωση που η όψη του κτιρίου κατασκευάζεται

σε απόσταση από την οικοδοµική γραµµή µεγαλύτερητου προβλεπόµενου πλάτους της στοάς ή δεν καταλαµ-βάνει όλο το µήκος των προσώπων του οικοπέδου στα ο-ποία προβλέπεται η υποχρεωτική στοά, απαιτείται έγκρι-ση Συµβουλίου Αρχιτεκτονικής για την έκδοση άδειαςδόµησης.

2. Η κατασκευή της ακολουθεί τις παρακάτω προδια-γραφές:α) Το δάπεδο της να είναι συνεχόµενο µε το δάπεδο

του πεζοδροµίου.β) Το ελεύθερο ύψος της από τη στάθµη του πεζοδρο-

µίου µέχρι την κατώτερη επιφάνεια της οροφής της ναµην είναι µικρότερο από το ύψος που προκύπτει από τησχέση ύψους προς πλάτος 3:4 και σε όλες τις περιπτώ-σεις να µην είναι µικρότερο των 3,00 µ..γ) Να µην υπάρχουν µόνιµες προεξοχές ή και κατασκευ-

ές στο δάπεδο, την οροφή και στην πλευρά του κτιρίου.δ) Η κάθετη προς την οικοδοµική γραµµή πλευρά των

υποστυλωµάτων δεν επιτρέπεται να είναι µεγαλύτερη α-πό το 1/6 του πλάτους της στοάς.ε) Ποσοστό 30% της επιφάνειας της στοάς προσµε-

τράται στον υπολογισµό της απαιτούµενης επιφάνειαςφύτευσης. στ) Κάτω από τη στοά σε ίσο πλάτος µε αυτή και µέχρι

βάθος 3,00 µ. από τη στάθµη του πεζοδροµίου επιτρέπο-νται µόνο εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας και τα δίκτυαπου εξυπηρετούν το κτίριο.ζ) Οι στοές µπορεί να κατασκευαστούν χωρίς υποστυ-

λώµατα εφόσον επιτρέπεται από τη στατική επίλυση τουκτιρίου που τις διαµορφώνει.

3. Σε κτίρια, στα οποία δεν έχει διανοιγεί η προβλεπό-µενη από το εγκεκριµένο ρυµοτοµικό σχέδιο στοά, δενχορηγείται άδεια δόµησης για οποιαδήποτε προσθήκη,είτε καθ’ ύψος είτε κατ’ επέκταση στο κτίριο. Επιτρέπο-νται επισκευές και διαρρυθµίσεις, καθώς και αλλαγέςχρήσης του υφισταµένου κτιρίου σύµφωνα µε τις επιτρε-πόµενες χρήσεις που ισχύουν στην περιοχή. Για κτίρια για τα οποία απαιτούνται επισκευές λόγω

σεισµών ή σε περίπτωση επισκευών για λόγους υγιεινήςκαι χρήσης κτιρίων ή επικινδυνότητας η παραπάνω απα-γόρευση δεν έχει ισχύ.

Άρθρο 23Υφιστάµενα κτίρια

1. Κτίριο ή τµήµα αυτού θεωρείται νοµίµως υφιστάµενο:α) αν έχει ανεγερθεί µε νόµιµη άδεια ή αναθεώρηση

και σύµφωνα µε τους όρους αυτής,β) αν έχει νοµιµοποιηθεί µε το εδάφιο 5 της παραγρά-

φου 8 του άρθρου 8 του ν. 1512/1985 ή την παράγραφο 3του άρθρου 22 του ν. 1577/1985, όπως τροποποιήθηκεµε το ν. 2831/2000 ή την παράγραφο 2 του άρθρου 26του ν. 4014/2011, γ) αν προϋπήρχε της έγκρισης του σχεδίου πόλης και

συγχρόνως οποιουδήποτε κανονισµού δόµησης στην πε-ριοχή προ της δηµοσίευσης του προεδρικού διατάγµα-τος της 23.10.1928 για τις εκτός σχεδίου δόµησης πε-ριοχές και προ της δηµοσίευσης του ν.δ. της 16.8.1923για τις εντός σχεδίου περιοχές,δ) αν προϋφίσταται του βασιλικού διατάγµατος της

9.8.1955 ή εξαιρέθηκε µε τις διατάξεις του ν. 1337/1983και µόνο για το τµήµα που δεν αντίκειται είτε στις ισχύ-ουσες διατάξεις είτε σε εκείνες που ίσχυαν κατά το χρό-νο κατασκευής του εάν αυτές είναι ευνοϊκότερες,

23

ε) αν πρόκειται για κτίρια που έχουν χαρακτηρισθεί νε-ότερα µνηµεία ή διατηρητέα είτε στο σύνολο, είτε µόνοτµήµατα αυτών όπως ιδίως όψεις, φέρουσα τοιχοποιία,στ) αν πρόκειται για κτίριο που έχει ανεγερθεί µε οικο-

δοµική άδεια πριν την ισχύ του παρόντος και που έχειπρόσωπο σε οικοδοµική γραµµή που βρίσκεται απέναντιαπό οικοδοµικό τετράγωνο στα ακραία σηµεία του σχε-δίου και µε τους όρους δόµησης του απέναντι οικοδοµι-κού τετραγώνου.

2. Για τα κτίρια ή τα τµήµατα των κτιρίων της παραγρά-φου 1, οι συντελεστές κάλυψης, δόµησης, όγκου και ύ-ψη υπολογίζονται σύµφωνα µε τον κανονισµό και τις πο-λεοδοµικές διατάξεις που ίσχυαν κατά το χρόνο κατα-σκευής τους. Ειδικότερα: α) Στην κάλυψη και στο συντελεστή δόµησης του οικο-

πέδου, που έχει πραγµατοποιηθεί, προσµετρώνται τα υ-πάρχοντα κτίσµατα, νοµίµως υφιστάµενα ή όχι. β) Χώροι των προαναφερθέντων κτισµάτων που δεν υ-

πολογίζονταν κατά το χρόνο κατασκευής τους στο συ-ντελεστή δόµησης του οικοπέδου, δεν υπολογίζονταιστη συνολική επιφάνεια του κτιρίου.γ) Όροι δόµησης ή διατάξεις που ορίζονται µε τον πα-

ρόντα νόµο και δεν είχαν ορισθεί κατά το χρόνο κατα-σκευής του υφιστάµενου κτίσµατος κατισχύουν των δια-τάξεων του παρόντος νόµου κατά τη µελέτη της προ-σθήκης, εξαιρουµένων των διατάξεων που αφορούν σεάτοµα µε αναπηρία ή/και εµποδιζόµενα άτοµα.

3. Προσθήκη σε νοµίµως υφιστάµενο κτίριο επιτρέπε-ται στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) Κατ’ επέκταση ή και καθ’ ύψος σύµφωνα µε τις δια-

τάξεις του παρόντος νόµου και σύµφωνα µε τις ειδικέςπολεοδοµικές διατάξεις που ισχύουν στην περιοχή. Η συνολική εκµετάλλευση δεν µπορεί να υπερβαίνει

τον ισχύοντα, κατά το χρόνο χορήγησης της άδειας δό-µησης προσθήκης, συντελεστή δόµησης της περιοχής. β) Ειδικότερα, η επέκταση καθ’ ύψος επιτρέπεται να ε-

κτείνεται έως το περίγραµµα του κτιρίου, έστω και αν τοτελευταίο υπερβαίνει τα όρια του οικοδοµήσιµου τµήµα-τος του οικοπέδου, όπως αυτά καθορίζονται από τον πα-ρόντα νόµο ή από τις ειδικές διατάξεις που ισχύουν στηνπεριοχή, µόνο για λόγους ενίσχυσης ή συµπλήρωσηςτης φέρουσας κατασκευής.

4. Σε περίπτωση προσθηκών και ενισχύσεων φέροντοςοργανισµού νοµίµως υφιστάµενων κτιρίων επιτρέπεται ηκατασκευή φερόντων στοιχείων εντός των υποχρεωτικάακαλύπτων χώρων, πλαγίων και πίσω υποχρεωτικών α-ποστάσεων Δ ή δ και προκηπίου σύµφωνα µε τη στατικήµελέτη. Σε περίπτωση ταύτισης της οικοδοµικής γραµ-µής µε τη ρυµοτοµική γραµµή επιτρέπεται το πλάτος τουφέροντος στοιχείου και µόνο, να εισέρχεται στον κοινό-χρηστο χώρο έως και 30 εκατοστά. Οι κατασκευές αυτέςδεν προσµετρώνται στην επιφάνεια κάλυψης και δόµη-σης του κτιρίου. Η θεµελίωση εκτός ρυµοτοµικής γραµ-µής επιτρέπεται σε βάθος ανώτερο των δυόµιση µέτρωνκαι προεξοχής από το φέροντα οργανισµό έως 30 εκατο-στά.

5. Σε περίπτωση συναίνεσης ιδιοκτητών όµορων οικο-πέδων είναι δυνατή η λειτουργική ενοποίηση των κτι-σµάτων των ιδιοκτησιών για όσο χρονικό διάστηµα προ-βλέπεται από την ιδιωτική σύµβαση εφόσον διασφαλίζε-ται η στατική επάρκεια των κτισµάτων µετά τις προβλε-πόµενες διαρρυθµίσεις. Σε περίπτωση συναίνεσης ιδιοκτητών αυτοτελών ιδιο-

κτησιών του ιδίου κτιρίου είναι δυνατή η λειτουργικήτους ενοποίηση εφόσον διασφαλίζεται η στατική επάρ-κεια του κτίσµατος µετά τις προβλεπόµενες διαρρυθµί-σεις.

Άρθρο 24Χαµηλά κτίρια

1. Χαµηλό κτίριο είναι αυτό του οποίου κύρια χρήση εί-ναι η κατοικία και το οποίο έχει µέγιστο ύψος το πολύ8,50 µ., µη συµπεριλαµβανοµένης της στέγης, από τηνοριστική στάθµη του εδάφους και έχει συνολική επιφά-νεια που υπολογίζεται στο σ.δ. το πολύ 400 τ.µ.. Στο οικόπεδο είναι δυνατή η κατασκευή περισσότερων

του ενός χαµηλών κτιρίων, µε την προϋπόθεση ότι η συ-νολική επιφάνεια όλων των κτιρίων που υπολογίζεταιστο σ.δ. δεν υπερβαίνει τα 400 τ.µ..

2. Στη συνολική επιφάνεια, που προκύπτει από το συ-ντελεστή δόµησης, για τα χαµηλά κτίρια δεν υπολογίζε-ται, εκτός από τα αναφερόµενα στο άρθρο 11, οι εξώ-στες και υπαίθριοι στεγασµένοι χώροι, ανεξάρτητα απότην επιφάνειά τους.

3. Τα χαµηλά κτίρια τοποθετούνται ελεύθερα µέσα στοοικόπεδο, όταν δεν εφάπτονται µε τα πίσω και πλάγια ό-ρια του οικοπέδου, η ελάχιστη απόσταση του κτιρίου α-πό τα όρια είναι Δ=2,50 µ. και η κάλυψή τους δεν υπερ-βαίνει την επιτρεπόµενη κάλυψη της περιοχής. Στην πε-ρίπτωση που δεν εξασφαλίζεται κάλυψη 120 τ.µ. το µέγι-στο ποσοστό κάλυψης προσαυξάνεται έως τα 120 τ.µ. ε-φόσον η κάλυψη δεν υπερβαίνει το 70% του οικοπέδουκαι δεν ισχύουν διαφορετικές ειδικές διατάξεις στην πε-ριοχή.

4. Πάνω από το µέγιστο ύψος των 8,50 µ. επιτρέπονταιστέγες µεγίστου ύψους 1,50 µ., καθώς και οι λοιπές κα-τασκευές που αναφέρονται στο άρθρο 20.

5. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου δεν έχουν εφαρ-µογή στις περιοχές που το επιτρεπόµενο ύψος είναι µι-κρότερο των 11 µ..

6. Κατά τα λοιπά η δόµηση των χαµηλών κτιρίων διέ-πεται από τις διατάξεις του παρόντος νόµου.

Άρθρο 25Κίνητρα για τη δηµιουργία κτιρίων

ελάχιστης ενεργειακής κατανάλωσης

1. Στην περίπτωση όπου το κτίριο κατατάσσεται σύµ-φωνα µε την ενεργειακή του µελέτη, στην ανώτερη ε-νεργειακά κατηγορία Α+ σύµφωνα µε τον ΚΕΝΑΚ όπωςαυτή κάθε φορά ορίζεται και σύµφωνα µε τον ενεργεια-κό σχεδιασµό του απαιτείται η ελάχιστη δυνατή κατανά-λωση ενέργειας µέσω συστηµάτων εξοικονόµησης ενέρ-γειας, καθώς και µονάδων Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµούκαι Θερµότητας Υψηλής Αποδοτικότητας (ΣΗΘΥΑ), κα-θώς και συστηµάτων ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, τό-τε δίνεται κίνητρο αύξησης του σ.δ. κατά 5 %.

2. Ειδική αύξηση του σ.δ. κατά 10 % προσφέρεται σεκτίρια ελάχιστης ενεργειακής κατανάλωσης που παρου-σιάζουν παράλληλα εξαιρετική περιβαλλοντική απόδο-ση. Τα κτίρια αυτά θα πρέπει να παρουσιάζουν ετήσιαπρωτογενή ενεργειακή κατανάλωση για θέρµανση, κλι-µατισµό, φωτισµό, αερισµό και ζεστό νερό χρήσης κάτωτων 10 kWh/m2/έτος. Η όλη ενεργειακή µελέτη θα πρέ-πει να εκπονείται συµφώνα µε τον ΚΕΝΑΚ, και είναι δυ-νατόν να συµπληρώνεται µε ειδικά υπολογιστικά δεδο-

24

µένα που προκύπτουν από την προσοµοίωση του κτιρίουµε αναγνωρισµένα διεθνώς υπολογιστικά εργαλεία ε-νεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Στα κτίρια αυτά πρέ-πει αναγκαστικά να περιλαµβάνονται συστήµατα εξοικο-νόµησης ενέργειας, καθώς και συστήµατα ανανεώσιµωνπηγών ενέργειας. Παράλληλα, πρέπει να τεκµηριώνεταιη εξαιρετική περιβαλλοντική τους απόδοση µε χρήσηδιεθνώς αναγνωρισµένης µεθοδολογίας περιβαλλοντι-κής αξιολόγησης, (Environmental Assessment Method),όπως το LEED ή άλλη ισοδύναµη διεθνής µεθοδολογία.Εξαιρετική περιβαλλοντική απόδοση θεωρείται αυτή πουείναι ισοδύναµη ή καλύτερη από το χρυσό LEED. Κατάτη φάση της υποβολής των δικαιολογητικών της άδειαςπρέπει να κατατίθεται πλήρης φάκελος που περιλαµβά-νει όλα τα στοιχεία της ενεργειακής µελέτης που απο-δεικνύει ότι η συνολική ετήσια πρωτογενής κατανάλωσηγια θέρµανση, κλιµατισµό, αερισµό, ζεστό νερό και φωτι-σµό δεν υπερβαίνει τις 10 kWh/m2/έτος, καθώς και πλή-ρη ανάλυση των περιβαλλοντικών µέτρων που θα υιοθε-τηθούν ώστε να αποδεικνύεται ότι θα επιτευχθεί η ελάχι-στη απαιτουµένη περιβαλλοντική αξιολόγηση που ανα-φέρθηκε παραπάνω.Μετά το πέρας της κατασκευής πρέπει να συµπληρώ-

νεται στην Ταυτότητα Κτιρίου και να προσκοµίζεται στηναρµόδια αρχή που εξέδωσε την άδεια: α) Πιστοποιητικό περιβαλλοντικής αξιολόγησης που έ-

χει απονεµηθεί στο κτίριο από πιστοποιηµένο και εξου-σιοδοτηµένο για τη σχετική πράξη αναλυτή. β) Υπεύθυνη δήλωση του εποπτεύοντος µηχανικού ότι

το κτίριο κατασκευάστηκε µε τα ενεργειακά χαρακτηρι-στικά που αναφέρονται στην αρχική ενεργειακή µελέτη,ενώ κάθε πιθανή µεταβολή µικρής κλίµακας πρέπει νατεκµηριώνεται ότι δεν αυξάνει την ενεργειακή κατανά-λωση του κτιρίου άνω των επιτρεπόµενων ορίων.

3. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέρ-γειας και Κλιµατικής Αλλαγής καθορίζονται οι προδια-γραφές των κτιρίων ελάχιστης ενεργειακής κατανάλω-σης, ο τρόπος άσκησης και η περιοδικότητα των ελέγ-χων, το ύψος των προστίµων υπέρ του Πράσινου Ταµεί-ου, σε περίπτωση µη υλοποίησης της µελέτης, καθώς καικάθε άλλο συναφές ζήτηµα.

Άρθρο 26Ειδικές ρυθµίσεις για την εξυπηρέτηση ατόµων µε

αναπηρία ή εµποδιζόµενων ατόµων

1. Στους χώρους όλων των νέων κτιρίων εκτός τωνκτιρίων µε χρήση κατοικίας, για τα οποία η άδεια δόµη-σης εκδίδεται µετά τη δηµοσίευση του παρόντος νόµου,επιβάλλεται να εξασφαλίζεται η οριζόντια και κατακόρυ-φη αυτόνοµη και ασφαλής προσπέλαση από άτοµα µε α-ναπηρία ή εµποδιζόµενα άτοµα και η εξυπηρέτηση αυ-τών σε όλους τους εξωτερικούς και εσωτερικούς χώ-ρους των κτιρίων σύµφωνα µε τις Οδηγίες Σχεδιασµούτου Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατι-κής Αλλαγής «Σχεδιάζοντας για Όλους», όπως αυτέςτροποποιούνται και ισχύουν κάθε φορά. Στα κτίρια αυτάεπιβάλλεται επίσης η πρόβλεψη προσβάσιµων σε άτοµαµε αναπηρία ή εµποδιζόµενων ατόµων χώρων υγιεινήςσε ποσοστό 5% των συνολικών χώρων υγιεινής για χρή-ση κοινού ή σε κάθε περίπτωση τουλάχιστον ένας ανάσυγκρότηµα χώρων υγιεινής, ο οποίος µπορεί να έχει µι-κτή χρήση (ανδρών/γυναικών). Οι παραπάνω προσβάσι-µοι χώροι υγιεινής θα συνυπολογίζονται στον αριθµό

χώρων υγιεινής που επιβάλλεται ανά χρήση από άλλεςδιατάξεις. Εφόσον τα παραπάνω κτίρια διαθέτουν χώ-ρους στάθµευσης τότε ποσοστό 5% αυτών ή τουλάχι-στον ένας θα διαµορφώνεται κατάλληλα για χρήση ανα-πηρικών αυτοκινήτων.Ειδικά για τα κτίρια µε χρήση κατοικίας επιβάλλεται να

εξασφαλίζεται η αυτόνοµη και ασφαλής οριζόντια καικατακόρυφη προσπέλαση από άτοµα µε αναπηρία ή ε-µποδιζόµενα άτοµα σε όλους τους εξωτερικούς και εσω-τερικούς κοινόχρηστους χώρους των κτιρίων κατοικίας,καθώς επίσης και η διασφάλιση συνθηκών εύκολης µετα-τρεψιµότητας των κατοικιών σε κατοικίες µελλοντικώνχρηστών µε αναπηρία/εµποδιζόµενων ατόµων, χωρίς ναθίγεται ο φέρων οργανισµός του κτιρίου.

2. Η δυνατότητα αυτόνοµης και ασφαλούς προσπέλα-σης όλων των κτιρίων από άτοµα µε αναπηρία ή εµποδι-ζόµενα άτοµα και η εξυπηρέτηση αυτών εξασφαλίζεταιµε προσβάσιµες οριζόντιες και κατακόρυφες οδεύσειςπου αρχίζουν από τη στάθµη του πεζοδροµίου και φτά-νουν µέχρι την πόρτα του ανελκυστήρα και τους εσωτε-ρικούς και εξωτερικούς χώρους των κτιρίων αυτών και α-ποτελούνται από στοιχεία κατάλληλων προδιαγραφών,όπως ράµπες, αναβατόρια, ανελκυστήρες, µε την πρό-βλεψη προστατευµένων προσβάσιµων χώρων αναµονήςσε περίπτωση έκτακτων αναγκών σε κάθε όροφο σε α-ναλογία ένας χώρος µε µία θέση αµαξιδίου, όταν ο πλη-θυσµός του ορόφου είναι µικρότερος από 200 άτοµα, ή 1χώρος µε δύο θέσεις αµαξιδίου όταν ο πληθυσµός του ο-ρόφου είναι µεγαλύτερος από 200 άτοµα.

3. Οι κοινής χρήσης υπαίθριοι χώροι των οικοπέδων,στα οποία κατασκευάζονται τα κτίρια που αναφέρονταιστην παράγραφο 1, επιβάλλεται να διαµορφώνονται κα-τάλληλα, εφόσον το επιτρέπει η µορφολογία του εδά-φους ώστε να χρησιµοποιούνται και από άτοµα µε ανα-πηρία ή εµποδιζόµενα άτοµα.

4. Στα υφιστάµενα πριν από την ισχύ του παρόντος νό-µου κτίρια που στεγάζονται υπηρεσίες του Δηµοσίου,νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου, νοµικά πρόσωπα ι-διωτικού δικαίου του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα, κοινω-φελείς οργανισµοί, οργανισµοί τοπικής αυτοδιοίκησηςπρώτης και δεύτερης βαθµίδας ή έχουν χρήσεις συνά-θροισης κοινού (χώροι συνεδρίων, εκθέσεων, µουσείων,συναυλιών, αθλητικών ή πολιτιστικών συγκεντρώσεων,ναοί, θέατρα/ κινηµατογράφοι, εστιατόρια/ ζαχαροπλα-στεία/ καφενεία/ κέντρα διασκέδασης, αίθουσες πολλα-πλών χρήσεων, αίθουσες αναµονής επιβατών, τράπεζες/ανταλλακτήρια κ.λπ.), προσωρινής διαµονής, εκπαίδευ-σης, υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, δικαιοσύνης καισωφρονισµού, γραφείων και εµπορίου, βιοµηχανίας καιβιοτεχνίας, καθώς επίσης και στους χώρους στάθµευσηςαυτοκινήτων και πρατηρίων καυσίµων επιβάλλεται να γί-νουν οι απαραίτητες διαµορφώσεις, ώστε οι λειτουργικοίχώροι τους να είναι προσπελάσιµοι από άτοµα µε αναπη-ρία ή εµποδιζόµενα άτοµα. Οι διαµορφώσεις που αναφέρονται στην παράγραφο

αυτή γίνονται σύµφωνα µε τις Οδηγίες Σχεδιασµού τουΥπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και ΚλιµατικήςΑλλαγής, που αναφέρονται στην παραπάνω παράγραφο1 και θα πρέπει να ολοκληρωθούν µέχρι το 2020, µε τηνπροϋπόθεση ότι δεν θίγεται ο φέρων οργανισµός τουκτιρίου, άλλως τα κτίρια θα θεωρούνται αυθαίρετα.Ειδικά για την περίπτωση των υφιστάµενων κτιρίων

που µνηµονεύονται στην παρούσα παράγραφο επιτρέπε-ται κατ’ εξαίρεση η πρόβλεψη ανελκυστήρα µε τις ελάχι-

25

στες εσωτερικές διαστάσεις θαλάµου που προβλέπει τοπρότυπο ΕΛΟΤ-ΕΝ 81-70 «Κανόνες ασφάλειας για τηνκατασκευή και την εγκατάσταση ανελκυστήρων – Ειδι-κές εφαρµογές για ανελκυστήρες επιβατών και αγαθών –Μέρος 70: Προσιτότητα σε ανελκυστήρες ατόµων περι-λαµβανοµένων και ατόµων µε ειδικές ανάγκες» για έναχρήστη αναπηρικού αµαξιδίου και ενός τουλάχιστονπροσβάσιµου σε άτοµα µε αναπηρία ή εµποδιζόµενα ά-τοµα χώρου υγιεινής µε κοινή χρήση ανδρών/γυναικών.Υφιστάµενα κτίρια µε χρήσεις εµπορίου και γραφείων,

εκτός των κτιρίων που στεγάζουν γραφεία υπηρεσιώντου δηµόσιου και ευρύτερου δηµόσιου φορέα, νοµικώνπροσώπων δηµοσίου δικαίου, νοµικών προσώπων ιδιωτι-κού δικαίου, οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτηςκαι δεύτερης βαθµίδας, καθώς επίσης και καταστήµαταυγειονοµικού ενδιαφέροντος µε ανάπτυγµα τραπεζοκα-θισµάτων στον εσωτερικό ή εξωτερικό χώρο, µε µικτόεµβαδόν µικρότερο από 100 τ.µ. µπορούν να εξαιρεθούνµόνο από την υποχρέωση δηµιουργίας προσβάσιµων χώ-ρων υγιεινής για το κοινό, εφόσον αυτό προκαλεί δυσα-νάλογη επιβάρυνση στους ιδιοκτήτες τους. Ειδικότερα θέµατα που αφορούν στην προσαρµογή

των παραπάνω κτιρίων µπορούν να ρυθµιστούν µε από-φαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλι-µατικής Αλλαγής και του κατά περίπτωση αρµόδιου Υ-πουργού.

5. Από τις διατάξεις των προηγούµενων παραγράφωνεξαιρούνται τα κτίρια που έχουν µοναδική πρόσβαση σεδρόµο µε βαθµίδες ή βρίσκονται σε οικόπεδα στα οποίαη ελάχιστη διαφορά στάθµης του φυσικού εδάφους στηνοικοδοµική γραµµή από την επιφάνεια του πεζοδροµίουείναι µεγαλύτερη από 2,50 µ.. Επίσης εξαιρούνται απότην υποχρέωση διαµόρφωσης πρόσβασης στους πάνωαπό το ισόγειο ορόφους ή τους εσωτερικούς εξώστες ήαναβαθµούς τα κτίρια που αναφέρονται στην παράγρα-φο 1, εφόσον:α) το εµβαδόν των εσωτερικών εξωστών ή αναβαθµών

αποτελεί ποσοστό µέχρι 50% του εµβαδού της κυρίωςαίθουσας και όχι περισσότερο των 100 τ.µ. και η χρήσητου είναι ίδια µε αυτή της κυρίως αίθουσας ή οι εσωτερι-κοί εξώστες ή αναβαθµοί έχουν βοηθητική χρήση,β) το συνολικό µικτό εµβαδόν των πάνω από το ισό-

γειο ορόφων είναι µικρότερο των 200 τ.µ. και γ) το µικτό εµβαδόν κάθε ορόφου είναι µικρότερο των

70 τ.µ.. Οι εξαιρέσεις που αναφέρονται στις περιπτώσειςβ΄ και γ΄ της παραγράφου αυτής δεν ισχύουν, αν η χρή-ση του κτιρίου είναι η µοναδική στον οικισµό και ταυτό-χρονα στους πάνω από το ισόγειο ορόφους υπάρχουνχρήσεις για εξυπηρέτηση κοινού διαφορετικές από αυ-τές που υπάρχουν στον ισόγειο όροφο.

6. Κατά τη διαµόρφωση ή ανακατασκευή των κοινό-χρηστων χώρων των οικισµών (όπως ιδίως χώρων πουπροορίζονται για την κυκλοφορία των πεζών, όπως τωνπλατειών/ πεζοδρόµων/ πεζοδροµίων/ νησίδων, χώρωνπρασίνου/ άλσεων, στάσεων/αποβαθρών κ.λπ.) εφόσοντο επιτρέπει η µορφολογία του εδάφους, επιβάλλεται ναεξασφαλίζεται η δυνατότητα πρόσβασης ατόµων µε α-ναπηρία ή εµποδιζόµενων ατόµων µε οδεύσεις πεζών/ ο-δεύσεις τυφλών/ κεκλιµένα επίπεδα (ράµπες) χωρίς ανα-βαθµούς µε κλίση µέχρι 5% / προσβάσιµα µηχανικά µέ-σα κάλυψης υψοµετρικών διαφορών, κατάλληλη τοποθέ-τηση αστικού εξοπλισµού, όπως στεγάστρων, καθιστι-κών, στύλων φωτισµού, κάδων απορριµµάτων, σήµανσηςκ.λπ., καθώς και να διαµορφώνεται ποσοστό 5% των χώ-

ρων στάθµευσης ή τουλάχιστον ένας για χρήση αναπη-ρικών αυτοκινήτων, σύµφωνα µε τις Οδηγίες, πρότυπακαι κανονισµούς που αναφέρονται στην παραπάνω πα-ράγραφο 1. Σε πεζοδρόµια και σε πεζοδρόµους και λοιπούς κοινό-

χρηστους χώρους του µη βασικού δικτύου πεζοδρόµων,εφόσον η µορφολογία του εδάφους δεν επιτρέπει τη δυ-νατότητα δηµιουργίας πλήρως προσβάσιµων χώρων κί-νησης για άτοµα σε αναπηρικό αµαξίδιο, εξασφαλίζεταιπάντοτε η προσβασιµότητα για τις λοιπές κατηγορίεςχρηστών.

7. Στην περίπτωση ανάγκης γνωµοδότησης επί ειδι-κών θεµάτων προσβασιµότητας που προκύπτουν κατάτην εφαρµογή των παραπάνω διατάξεων, τα αρµόδιαγνωµοδοτικά / ελεγκτικά όργανα, όπως ΥΔΟΜ, ΕλεγκτέςΔόµησης, Συµβούλια Αρχιτεκτονικής µπορούν να προ-σφύγουν στην «Επιτροπή Προσβασιµότητας», που συνι-στάται µε απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ε-νέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής και εδρεύει στο Υ-πουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλ-λαγής. Η Επιτροπή αυτή θα µπορεί να εισηγηθεί στον Υ-πουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλα-γής και ειδικές ρυθµίσεις που αφορούν στην προσβασι-µότητα. Με την παραπάνω απόφαση καθορίζονται οι φο-ρείς που θα εκπροσωπούνται σε αυτήν, µεταξύ των οποί-ων περιλαµβάνονται οπωσδήποτε εκπρόσωποι της Εθνι-κής Συνοµοσπονδίας των Ατόµων µε Αναπηρία (ΕΣΑ-µεΑ), οι ιδιότητες των µελών, ο τρόπος συγκρότησης καιλειτουργίας της και κάθε άλλη σχετική λεπτοµέρεια.

8. Οι ειδικές ρυθµίσεις για την εξυπηρέτηση ατόµωνµε αναπηρία ή εµποδιζόµενων ατόµων που προβλέπο-νται στο παρόν άρθρο, αφορούν στη σύνταξη, παρουσία-ση της µελέτης προσβασιµότητας, όπως αυτή ορίζεταιστο ν. 4030/2011 (Α΄ 249) άρθρο 3 παρ. 2β και άρθρο 9παρ. 6 και στο προεδρικό διάταγµα που εκδίδεται απότον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και ΚλιµατικήςΑλλαγής κατ’ εξουσιοδότηση του παραπάνω νόµου. Ο-µοίως κατ’ εξουσιοδότηση του παραπάνω νόµου πραγ-µατοποιείται ο έλεγχος των έργων και εργασιών δόµη-σης που ορίζεται στο άρθρο 4 της υ.α. οικ. 9875/2012(Β΄469).

Άρθρο 27Ειδικές διατάξεις

1. Σε κτίρια, κτιριακές υποδοµές και εγκαταστάσειςπου χαρακτηρίζονται ως ειδικά κτίρια δηµόσιου ενδιαφέ-ροντος ύστερα από απόφαση του Υπουργού στον οποίουπάγεται ο αρµόδιος φορέας έγκρισης της άδειας δόµη-σης, επιτρέπονται παρεκκλίσεις του παρόντος νόµουπου χορηγείται µετά από αιτιολογηµένη τεχνική έκθεσηκαι έγκριση του Κεντρικού Συµβούλιου Αρχιτεκτονικής.

2. Σε νοµίµως υφιστάµενα κτίρια που δεν διαθέτουν α-νελκυστήρα και κατά το χρόνο ανέγερσής τους δεν ήτανυποχρεωτική η κατασκευή του από τις ισχύουσες τότεδιατάξεις, επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση των διατάξεωντου παρόντος και των ειδικών όρων δόµησης της περιο-χής, κατασκευή ανελκυστήρα ή άλλων µηχανικών µέσωνκάλυψης υψοµετρικών διαφορών και του χώρου πρόσβα-σης σε αυτά µε απαραίτητη προϋπόθεση τη σύνταξη ή ε-νηµέρωση της Ταυτότητας Κτιρίου. Για διατηρητέα κτίρια και παραδοσιακούς οικισµούς, α-

παιτείται η σύµφωνη γνώµη του Συµβουλίου Αρχιτεκτο-νικής.

26

Αντίστοιχα σε νοµίµως υφιστάµενα κτίρια κατοικίαςπου δεν διασφαλίζουν προσβασιµότητα σε άτοµα µε α-ναπηρία και µειωµένη κινητικότητα επιτρέπεται κατά πα-ρέκκλιση κάθε ισχύουσας διάταξης, κανονισµού (συµπε-ριλαµβανοµένου του κανονισµού πολυκατοικίας) κ.λπ. ητοποθέτηση διάταξης (ράµπας ή αναβατορίου) που θαδιασφαλίζει την πρόσβαση στα άτοµα αυτά, από το πε-ζοδρόµιο στους εσωτερικούς / εξωτερικούς κοινόχρη-στους χώρους, εφόσον διαµένουν ως ιδιοκτήτες ή ένοι-κοι στα παραπάνω κτίρια, µε απαραίτητη προϋπόθεσητην εξασφάλιση της ασφάλειας των χρηστών, τη σύντα-ξη ή ενηµέρωση της Ταυτότητας Κτιρίου και την κάλυψητων εξόδων κατασκευής από τα ενδιαφερόµενα άτοµα.

3. Σε περίπτωση που συντρέχουν οι προϋποθέσεις ε-φαρµογής τόσο του άρθρου 10 όσο και του άρθρου 25 ηπροσαύξηση του συντελεστή δόµησης υπολογίζεται ξε-χωριστά για κάθε περίπτωση, επί του αρχικού συντελε-στή.

4. Για την κατασκευή ή επισκευή τεµένους σε Βακου-φικό ακίνητο της Θράκης, αντί του τίτλου ιδιοκτησίας, οιενδιαφερόµενοι υποχρεούνται να προσκοµίσουν στηναρµόδια Υπηρεσία Δόµησης τα ακόλουθα δικαιολογητι-κά έγγραφα:α) Πιστοποιητικό από το αρµόδιο υποθηκοφυλακείο

περί µη διεκδικήσεως του ακινήτου.β) Βεβαίωση του Δηµάρχου για το χρόνο δηµιουργίας

του οικοπέδου ή του γηπέδου, συνοδευόµενη από τοπο-γραφικό διάγραµµα θεωρηµένο από τον ίδιο.γ) Υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1985, στην οποία να

δηλώνεται ότι ο αιτών είναι κύριος του οικοπέδου ή τουγηπέδου, ο τρόπος και ο χρόνος απόκτησής του, καθώςκαι ο χρόνος δηµιουργίας του που επικαλείται για τηνπαρέκκλιση.

Άρθρο 28Εξουσιοδοτικές διατάξεις

1. Με προεδρικό διάταγµα, που εκδίδεται µετά απόπρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας καιΚλιµατικής Αλλαγής, καθορίζονται οι όροι και προϋποθέ-σεις δόµησης κοντά σε ρέµατα.

2. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέρ-γειας και Κλιµατικής Αλλαγής, µετά από γνώµη του Κε-ντρικού Συµβουλίου Πολεοδοµικών Θεµάτων και Αµφι-σβητήσεων, επιλύεται κάθε ερµηνευτικό ζήτηµα πουπροκύπτει από την εφαρµογή των διατάξεων του παρό-ντος νόµου, καθώς και κάθε διάταξη της κείµενης πολε-οδοµικής νοµοθεσίας, λόγω διαφορετικών ερµηνειώντων αρµόδιων υπηρεσιών.

3. α) Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται µεπρόταση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας καιΚλιµατικής Αλλαγής και Υποδοµών, Μεταφορών και Δι-κτύων καθορίζονται και εξειδικεύονται οι αρµοδιότητες,οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες των παραγόντων οι οποί-οι συµµετέχουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο στην παραγωγήτων ιδιωτικών οικοδοµικών έργων και εγκαταστάσεων. β) Ειδικότερα καθορίζονται και εξειδικεύονται οι αρµο-

διότητες, οι υποχρεώσεις, ευθύνες κ.ά.: - του κυρίου του έργου- του µελετητή µηχανικού κατά τοµέα εργασιών- του επιβλέποντος µηχανικού κατά τοµέα εργασιών- του γενικού εργολάβου του έργου- του κατ’ είδος εργασίας υπεργολάβου, τεχνικού και

τεχνίτη

- των παραγωγών δοµικών υλών, υλικών και ειδών- των προµηθευτών δοµικών υλών, υλικών και ειδών.γ) Με τα ίδια προεδρικά διατάγµατα ορίζονται κατά πε-

ρίπτωση τα κριτήρια, οι προϋποθέσεις και οι διαδικασίεςβάσει των οποίων οι εργολάβοι, υπεργολάβοι, παραγω-γοί και προµηθευτές εντάσσονται στο αντίστοιχο µη-τρώο δια του οποίου πιστοποιείται η πληρότητα, ποιότη-τα και αξιοπιστία των παρεχόµενων υπηρεσιών, υλών, υ-λικών και ειδών. Με τα ίδια προεδρικά διατάγµατα ορίζο-νται τα όργανα και οι διαδικασίες σύνταξης των µητρώ-ων εργολάβων, υπεργολάβων, παραγωγών και προµη-θευτών. Με όµοιο προεδρικό διάταγµα καθορίζεται οτρόπος επιµερισµού των ευθυνών των παραπάνω προ-σώπων, το είδος των κυρώσεων και τα κριτήρια και ταόργανα επιβολής αυτών.

4. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέρ-γειας και Κλιµατικής Αλλαγής, εγκρίνονται Τεχνικές Ο-δηγίες µετά από γνώµη του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελ-λάδας (Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.) µε τις οποίες τροποποιούνται ή καικαθορίζονται τεχνικές προδιαγραφές µελετών, καθώςκαι το περιεχόµενο Ειδικών Κανονισµών.

5. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέρ-γειας και Κλιµατικής Αλλαγής καθορίζονται οι προδια-γραφές για την εξοικονόµηση νερού σε κτήρια και κάθεάλλο συναφές ζήτηµα.

Άρθρο 29

1. Η ισχύς της διάταξης του τρίτου εδαφίου της παρ. 1του άρθρου 8 του ν. 4030/2011 αρχίζει µετά την έκδοσηαπόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας καιΚλιµατικής Αλλαγής, µε την οποία διαπιστώνεται η ορ-γάνωση του µητρώου του πρώτου εδαφίου της ίδιας πα-ραγράφου. Εγκρίσεις και άδειες δόµησης, οι οποίες έ-χουν εκδοθεί µέχρι την έναρξη ισχύος της παρούσας,χωρίς τη δήλωση του αριθµού του µηχανικού στο µη-τρώο της παραπάνω διάταξης θεωρούνται νοµίµως εκδο-θείσες.

2. Η θητεία των µελών των Συµβουλίων ΠολεοδοµικώνΘεµάτων και Αµφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ), του ΚεντρικούΣυµβουλίου Αρχιτεκτονικής (ΚΕΣΑ) και του ΚεντρικούΣυµβουλίου Πολεοδοµικών Θεµάτων και Αµφισβητήσε-ων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) είναι διετής.

3. Στην παρ. 9 του άρθρου 6 του ν. 4030/2011 οι λέξεις«κατά τον χρόνο» αντικαθίστανται από τις λέξεις «ανε-ξάρτητα από το χρόνο».

4. Στην παρ. 12 του άρθρου 7 του ν. 4030/ 2011 η λέξη«αµοιβών» αντικαθίσταται από τη λέξη «εισφορών».

5. α. Η ισχύς των οικοδοµικών αδειών, οι οποίες δεν εί-χαν λήξει την 1.3.2011 παρατείνεται κατά τρία έτη. Οικο-δοµικές άδειες, οι οποίες είχαν εκδοθεί και είχε αρχίσειη εκτέλεση των εργασιών τους πριν την 1.3.2012, αναθε-ωρούνται σύµφωνα µε τις προϊσχύουσες του ν. 4030/2011διατάξεις, εφόσον η αναθεώρηση δεν αφορά προσθήκη. β. Οι διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 4030/2011 εφαρµό-

ζονται για τις οικοδοµικές άδειες, οι οποίες έχουν εκδο-θεί µέχρι την 1.3.2012, εφόσον αρχίσει η εκτέλεση τωνοικοδοµικών εργασιών τους, µετά την παραπάνω ηµερο-µηνία. γ. Στο άρθρο 9 παράγραφος 5 του ν. 4030/2011 η λέξη

«ΥΔΟΜ» αντικαθίσταται από τις λέξεις «αρµόδια υπηρε-σία του Δήµου».δ. Στην παράγραφο 11 του άρθρου 24 του ν. 4014/2011

µετά το εδάφιο «Ανείσπρακτα βεβαιωθέντα ποσά προ-στίµων ανέγερσης και διατήρησης, δυνάµει άλλων δια-

27

τάξεων, διαγράφονται» προστίθενται εδάφια, τα οποία έ-χουν ως εξής: «Για τη διαγραφή των προστίµων υποβάλ-λεται στην αρµόδια Υπηρεσία Δόµησης αίτηση του εν-διαφεροµένου, η οποία συνοδεύεται από: 1) τη βεβαίωσηυπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος και 2) υπεύθυνηδήλωση ότι τα πρόστιµα, των οποίων ζητείται η διαγρα-φή, αφορούν το ακίνητο, το οποίο έχει υπαχθεί στις δια-τάξεις του παρόντος. Η Υπηρεσία Δόµησης εκδίδει πρά-ξη µε την οποία ακυρώνει τον οικείο χρηµατικό κατάλο-γο ή την πράξη επιβολής προστίµου και την αποστέλλειστην αρµόδια φορολογική αρχή, σε περίπτωση που ταπρόστιµα έχουν βεβαιωθεί και φορολογικά, προκειµένουη φορολογική αρχή να διαγράψει κάθε σχετική πράξη(ταµειακή βεβαίωση), που έχει ως νόµιµο έρεισµα τοχρηµατικό κατάλογο ή την πράξη επιβολής προστίµου.

6. Παρατείνεται η ισχύς των οικοδοµικών αδειών, πουεµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής της παραγράφου 3ατου άρθρου 6 του από 8.7.1993 προεδρικού διατάγµατος(Δ΄ 795), έως και τις 31.12.2014, προκειµένου να ολο-κληρωθούν οι όψεις και η τυχόν στέγη του κτιρίου και ναενταχθούν στην παρ. 4γ του άρθρου 6 του ν. 4030/2011.Για τις εργασίες αυτές δεν απαιτείται έκδοση αναθεώρη-σης οικοδοµικής άδειας, παρά µόνον έγγραφη ενηµέρω-ση της αρµόδιας Υπηρεσίας Δόµησης, η οποία γνωστο-ποιείται στο οικείο αστυνοµικό τµήµα.

7. Στο τέλος της παρ. 3 του άρθρου 45 του ν. 4030/2011 προστίθεται εδάφιο, το οποίο έχει ως εξής:

«Στην περίπτωση των κηρυγµένων παραδοσιακών οικι-σµών, των ιστορικών διατηρητέων οικισµών και των οικι-στικών συνόλων, που έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικάδιατηρητέα µνηµεία, η προθεσµία του προηγούµενου ε-δαφίου είναι τέσσερα έτη.»

8. Στην παράγραφο 1 του άρθρου 3 του ν. 4030/2011µετά τις λέξεις «διοικητικών οργάνων» προστίθεται ηφράση «, η γνωµοδότηση του Συµβουλίου Αρχιτεκτονι-κής ή του Σ.Χ.Ο.Π. Αιγαίου,»

9. Στην παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 4030/2011 µετά τιςλέξεις «η έγκριση δόµησης» προστίθεται η φράση «, ηγνωµοδότηση του Συµβουλίου Αρχιτεκτονικής ή τουΣ.Χ.Ο.Π. Αιγαίου όπου απαιτείται».

Άρθρο 30

1.α. Στην παράγραφο 2 του άρθρου 1 του π.δ.340/1990 (Α΄ 135) προστίθεται εδάφιο στ΄ ως εξής:

«στ. Διεύθυνση Αρχιτεκτονικής». β. Η περίπτωση ε΄ του στοιχείου ζ΄ της παραγράφου 2

του άρθρου 4 του π.δ. 51/1988 (Α΄ 19), όπως ισχύει, α-ντικαθίσταται ως ακολούθως:

«ε) Οι κατευθύνσεις για το σχεδιασµό των Γ.Π.Σ. καιΣΧΟΟΑΠ των Δήµων των παραπάνω Ρυθµιστικών Σχε-δίων.»

2. Οι ρυθµίσεις των παραγράφων 1 έως 5 του άρθρου 8του ν. 4002/2011 εφαρµόζονται και επί ξενοδοχειακώνκαταλυµάτων της παρ. 1Α του άρθρου 2 του ν. 2160/1993, τα οποία κατασκευάζονται, σε γήπεδα τουλάχι-στον 50.000 τ.µ., εντός πέντε (5) ετών από την έναρξη ι-σχύος του παρόντος, εφόσον είχε υποβληθεί πλήρηςφάκελος για την έκδοση οικοδοµικής άδειας µέχρι την έ-ναρξη ισχύος του ν. 4002/2011.

3. α. Στο άρθρο 24 του ν. 4014/2011 προστίθεται παρά-γραφος 27 ως εξής:

«27. Για τα κτίρια, που στεγάζουν υποδοµές δικαιοσύ-νης και ανήκουν στο Δηµόσιο ή στο Ταµείο Χρηµατοδό-

τησης Δικαστικών Κτιρίων ή σε νοµικά πρόσωπα που ε-ποπτεύονται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνει-ας και Ανθρωπίνων Δικαιωµάτων δεν υπάρχει υποχρέω-ση καταβολής παραβόλου για την υπαγωγή στις διατά-ξεις του παρόντος.»β. Στην παράγραφο 1α του άρθρου 24 του ν. 4014/2011

προστίθεται εδάφιο, το οποίο έχει ως εξής: «Η µε οποιονδήποτε τρόπο µεταβολή των χρήσεων

γης δεν επιδρά στο κύρος της υπαγωγής, σύµφωνα µετα προηγούµενα εδάφια.»γ. Στο άρθρο 26 παράγραφος 2 του ν. 4014/2011 η η-

µεροµηνία «31.12.2011» αντικαθίσταται από την ηµερο-µηνία «30.6.2012» και διαγράφονται οι λέξεις «και επέρ-χονται οι συνέπειες των παραπάνω διατάξεων».δ. Για τη λήψη άδειας εγκατάστασης, λειτουργίας ή

για την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης για την άσκηση µε-ταποιητικών ή συναφών δραστηριοτήτων, σύµφωνα µετα οριζόµενα στα άρθρα 17 έως 40 του ν. 3982/2011 (Α΄209), σε κτίρια ή τµήµατα κτιρίων, που έχουν υπαχθείστις διατάξεις του άρθρου 24 του ν. 4014/2011, απαιτεί-ται αντί της οικοδοµικής άδειας η βεβαίωσης περαίωσηςτης διαδικασίας υπαγωγής στο παραπάνω άρθρο.ε. Στο τέλος της παρ. 18 του άρθρου 24 του

ν. 4014/2011 προστίθεται το εξής εδάφιο: «Στις ρυθµίσεις του παρόντος νόµου υπάγονται αυθαί-

ρετες κατασκευές που έχουν ανεγερθεί κατά παράβασητων ρυθµίσεων του από 17.2.1998 π.δ. «Καθορισµόςχρήσεων γης και όρων και περιορισµών δόµησης στην ε-κτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισµών προ του έτους1923 περιοχή της χερσονήσου Λαυρεωτικής (Ν. Αττι-κής)» (Δ΄ 125/ 1998). Σε περίπτωση διαπλάτυνσης του ο-δικού δικτύου οι κύριοι των αυθαιρέτων κατασκευών δενδικαιούνται αποζηµίωσης για τις αυθαίρετες κατασκευ-ές.στ. Στην παράγραφο 2 (α) του άρθρου 3 του από

14.6.2011 π.δ. (Δ΄ 187) µετά τις λέξεις «πολιτισµού»προστίθενται οι λέξεις «, όπως µουσείων».

4. Στο άρθρο 24 του ν. 4014/2011 προστίθεται παρά-γραφος 28 ως εξής:

«28. Για την εφαρµογή της περίπτωσης βγ΄ της παρα-γράφου 24 του άρθρου 24 του παρόντος, όπως προστέ-θηκε µε την παράγραφο 11 του άρθρου 49 του ν.4030/2011 η επιτροπή της παρ. 9 του άρθρου 24 του πα-ρόντος αποφαίνεται για το σύνολο των µέχρι τις28.2.2012 υποβληθεισών αιτήσεων και εν συνεχεία γιατο σύνολο των αιτήσεων, που υποβάλλονται από1.3.2012 και µέχρι 30.6.2012.»

5. Η περίπτωση β΄ του άρθρου 8 του ν. 3027/2002 κα-ταργείται, αφότου ίσχυσε.

6. Στο άρθρο 24 του ν. 4014/2011 προστίθεται παρά-γραφος 29 ως ακολούθως:

«29. Δεν θεωρούνται αυθαίρετα κατά την έννοια τωνδιατάξεων του παρόντος κτίρια που έχουν ανεγερθείσύµφωνα µε νόµιµη οικοδοµική άδεια, πριν από την επι-βολή κατασκευής παρόδιας στοάς από το ρυµοτοµικόσχέδιο της περιοχής, για το λόγο µη τήρησης της υπο-χρέωσης αυτής.»

Άρθρο 31Ρύθµιση πολεοδοµικών θεµάτων

1. Η έγκριση, αναθεώρηση ή τροποποίηση ρυµοτοµι-κών σχεδίων, γίνεται µε προεδρικό διάταγµα µε πρότασητου Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής

28

Αλλαγής ή άλλου αρµόδιου Υπουργού, κατά τις διατά-ξεις της παρ. 9β του άρθρου 25 του ν. 2508/1997. Εξαι-ρούνται οι πολεοδοµικές ρυθµίσεις - τροποποιήσεις βά-σει των διατάξεων των παραγράφων ΙΙΣΤ.39 του άρθρου186 και ΙΙ.19 του άρθρου 280 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87),που εξακολουθούν να ισχύουν. Για την έκδοση του παραπάνω προεδρικού διατάγµα-

τος, αρµόδιο συµβούλιο να γνωµοδοτεί είναι το Συµβού-λιο Πολεοδοµικών Θεµάτων και Αµφισβητήσεων(ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) της οικείας Περιφέρειας. Θέµατα για τα ο-ποία έχει γνωµοδοτήσει µέχρι τη δηµοσίευση του παρό-ντος το αρµόδιο Κεντρικό Συµβούλιο, εγκρίνονται µε τηγνωµοδότηση του συµβουλίου αυτού. Ο κατά περίπτωσηαρµόδιος Υπουργός µπορεί να ζητά τη γνώµη του αρµό-διου Συµβουλίου του, µε την επιφύλαξη εφαρµογής τωνδιατάξεων της παρ.6 του άρθρου 45 του ν. 4030/2011(Α΄249).

2. Στο τέλος της περίπτωσης ε΄της παρ. 2 του άρθρου20 του ν. 2508/1997 προστίθενται εδάφια ως εξής:

«Τα παραπάνω εφαρµόζονται και για ιδιοκτησίες ήτµήµατα αυτών που καθορίστηκαν ως κοινόχρηστοι χώ-ροι µεταγενέστερα µε τροποποίηση ή αναθεώρηση σχε-δίου, καθώς και για τους χώρους που χαρακτηρίστηκανως χώροι κοινωφελούς χρήσεως ή σκοπών µε την αρχι-κή ένταξη ή µεταγενέστερα ως ανωτέρω. Ειδικά στις πε-ριπτώσεις αποχαρακτηρισµού χώρου προοριζόµενου γιακοινωφελή σκοπό η εισφορά διατίθεται µόνο για τον ίδιοή άλλο κοινωφελή σκοπό και εφόσον αυτό δεν είναι εφι-κτό µπορεί είτε να διατεθεί για τη δηµιουργία κοινοχρή-στου χώρου ή να µετατραπεί σε χρηµατική.Η πράξη τροποποίησης του σχεδίου της παρούσας κα-

τά το µέρος που αφορά στη µετάσταση κυριότητος υπέρτου οικείου Ο.Τ.Α. µεταγράφεται νόµιµα στο οικείο υπο-θηκοφυλακείο ή καταχωρείται στο Κτηµατολογικό Γρα-φείο. Στις παραπάνω περιπτώσεις ο υπόχρεος σε εισφορά

δεν συµµετέχει στις τυχόν επιπλέον επιβαρύνσεις απότην πράξη αναλογισµού, αλλά υποκαθίσταται από τον οι-κείο Δήµο.». Σε περίπτωση που ο καθορισµός του ακινήτου ως κοι-

νόχρηστου χώρου ή ο χαρακτηρισµός του ως κοινωφε-λούς χρήσης δεν έγινε µε την αρχική ένταξη στο σχέδιοπόλης, αλλά µε µεταγενέστερη τροποποίησή του και έ-χει ήδη επιβληθεί εισφορά σε γη ή χρήµα, µε βάση τον. 1337/1983, είτε αποζηµίωση οποιασδήποτε µορφήςγια την ένταξη στο σχέδιο πόλης µε βάση το ν.δ. της17.7.1923, αν αρθεί η απαλλοτρίωση ή το ρυµοτοµικόβάρος και το ακίνητο καταστεί οικοδοµήσιµο, δεν επι-βάλλεται εκ νέου εισφορά σε γη ή χρήµα.

3. α. Η παρ. 1 του άρθρου 39 του ν. 4030/2011 (Α΄ 249)αντικαθίσταται ως εξής:

« 1. Η εποπτεία λειτουργίας των Οικοδοµικών Συνεται-ρισµών (Ο.Σ.) ανήκει στο Υπουργείο Οικονοµικών, σύµ-φωνα µε το ν. 1667/1986 (Α΄ 196). Το Υπουργείο Περι-βάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής διατηρείτις αρµοδιότητές του µόνο για τις διαδικασίες χωροθέ-τησης, πολεοδόµησης, τον καθορισµό όρων και περιορι-σµών δόµησης, έγκρισης µελετών περιβαλλοντικών επι-πτώσεων και θέµατα ενέργειας.»β. Τα δύο τελευταία εδάφια της παρ. 6 του άρθρου 39

του ν. 4030/2011 αντικαθίστανται ως εξής:«Η απόφαση ανάληψης των εν λόγω έργων υποδοµής

κοινοποιείται αµελλητί µε ευθύνη του Ο.Τ.Α. στις αρµό-

διες υπηρεσίες δόµησης, µε παραγγελία να µην εκδί-δουν άδειες δόµησης για όσο διάστηµα είναι απαραίτητοστους Ο.Τ.Α. προκειµένου να προβούν στη σύνταξη τωνµελετών για τα έργα υποδοµής και µέχρι την υλοποίησηαυτών κατά τις διατάξεις της παραγράφου 10. Οι Ο.Τ.Α. που αναλαµβάνουν την εκπόνηση των µελε-

τών και την κατασκευή των έργων τεχνικής υποδοµήςστις οικιστικές περιοχές των Ο.Σ., εντάσσουν αυτάστους προϋπολογισµούς και τα προγράµµατά τους σύµ-φωνα µε τις κείµενες διατάξεις.».γ. Το πρώτο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 39 του

ν. 4030/2011 αντικαθίσταται ως εξής:«Κατ’ εξαίρεση των οριζοµένων στις προηγούµενες

παραγράφους για Ο.Σ. των οποίων η πολεοδοµική µελέ-τη έχει εγκριθεί µετά την ισχύ του π.δ. 17/1984 και οι ο-ποίοι δεν έχουν ολοκληρώσει την κατασκευή των έργωνυποδοµής, εάν έχουν εξαντληθεί οι προθεσµίες του άρ-θρου 8 παρ. 5 του π.δ. 93/1987 µπορούν µέσα σε έξι µή-νες από τη δηµοσίευση του παρόντος, ύστερα από σχε-τική απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των µελών τους,να επιλέξουν τη σύναψη συµβάσεων µε τους Ο.Τ.Α. γιατην κατασκευή έργων από κοινού ή µε όποιον άλλοντρόπο δεσµευτούν συµβατικά.».δ. Η παρ. 12 του άρθρου 39 του ν. 4030/2011 αντικαθί-

σταται ως ακολούθως:«12. Όσοι Ο.Σ. αναλάβουν την εκτέλεση των έργων υ-

ποδοµής στην έκτασή τους, οφείλουν να τα ολοκληρώ-σουν εντός της προθεσµίας της παραγράφου 3, διαφο-ρετικά διαλύονται κατόπιν σχετικής απόφασης του αρ-µόδιου δικαστηρίου µετά από αίτηση της Περιφέρειαςκαι τα έργα αναλαµβάνει ο Ο.Τ.Α..».

Άρθρο 32Διαδικασία τροποποίησης εγκεκριµένων ρυµοτοµικών σχεδίων µετά από άρση

ρυµοτοµικής απαλλοτρίωσης ή δέσµευσης

1. Η τροποποίηση εγκεκριµένων ρυµοτοµικών σχε-δίων, µετά από βεβαιωθείσα αυτοδίκαιη ανάκληση επι-βληθείσης απαλλοτρίωσης ή σε συµµόρφωση δικαστικήςαπόφασης για την άρση ρυµοτοµικής απαλλοτρίωσης ήδέσµευσης, γίνεται µε την τήρηση της διαδικασίας τουάρθρου 154 του από 14.7.1999 π.δ. του Κώδικα ΒασικήςΠολεοδοµικής Νοµοθεσίας (Δ΄ 580).

Η έναρξη της διαδικασίας τροποποίησης γίνεται µετην υποβολή σχετικού αιτήµατος στον οικείο δήµο ή τηναρµόδια υπηρεσία, από τον ιδιοκτήτη στο ακίνητο του ο-ποίου ανακλήθηκε ή ήρθη η απαλλοτρίωση ή δέσµευση,το οποίο συνοδεύεται υποχρεωτικά από τα ακόλουθαστοιχεία:α) βεβαίωση της αυτοδίκαια ανακληθείσας απαλλο-

τρίωσης ή δέσµευσης ή δικαστική απόφαση του αρµόδι-ου δικαστηρίου,β) ακριβή αντίγραφα τίτλων ιδιοκτησίας, πιστοποιητικά

µετεγγραφής µη διεκδίκησης ή στοιχεία κτηµατολογίουπου έχουν καταστεί οριστικά, καθώς και δήλωση ιδιοκτη-σίας όπου απαιτείται, γ) τα απαιτούµενα κατά τις ισχύουσες πολεοδοµικές

διατάξεις τοπογραφικά διαγράµµατα, γνωµοδοτήσειςαρµόδιων υπηρεσιών και φορέων, καθώς και τυχόν άλ-λες αναγκαίες κατά περίπτωση ειδικές µελέτες (όπως ο-ριοθέτησης ρέµατος, γεωλογική-γεωτεχνική κ.α.), τα ο-ποία µπορεί να συνοδεύονται και από τεχνική έκθεση αι-

29

τιολόγησης της πρότασης τροποποίησης του εγκεκριµέ-νου ρυµοτοµικού σχεδίου. Ο οικείος δήµος τηρεί τις προβλεπόµενες από τις πα-

ραπάνω διατάξεις, διατυπώσεις και διαδικασίες δηµοσιο-ποίησης της προτεινόµενης τροποποίησης του σχεδίουστη θέση του ακινήτου, εντός αποκλειστικής προθεσµίαςέξι (6) µηνών, µετά την άπρακτη παρέλευση της οποίας ηδιαδικασία έγκρισης της τροποποίησης συνεχίζεται χω-ρίς τη γνώµη του.

2. Για την τροποποίηση του σχεδίου µε σκοπό τη διοι-κητική εφαρµογή της δικαστικής απόφασης που αίρει ήανακαλεί τη ρυµοτοµική απαλλοτρίωση και της αυτοδί-καιης άρσης λαµβάνονται υπόψη όλες οι προστατευτι-κές διατάξεις για το περιβάλλον και ιδίως οι διατάξειςγια τις αρχαιότητες, τον αιγιαλό και την παραλία, τα δά-ση, τους προστατευόµενους φυσικούς σχηµατισµούςκ.λπ. που ισχύουν κατά το χρόνο της τροποποίησης. Σε περίπτωση που δεν µπορεί να τροποποιηθεί το σχέ-

διο πόλης και να ενταχθεί η ιδιοκτησία σε οικοδοµικό τε-τράγωνο λόγω των υφισταµένων στην περιοχή απαγο-ρεύσεων και ρυθµίσεων, τότε δηµιουργείται σε αυτήνζώνη ελεύθερου χώρου ή τίθεται εκτός του εγκεκριµέ-νου ρυµοτοµικού σχεδίου και ορίζονται σε αυτήν ειδικοίόροι χρήσης και δόµησης.Με απόφαση των Υπουργών Οικονοµικών και Περιβάλ-

λοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής καθορίζεταιη διαδικασία προσαρµογής της προηγούµενης παραγρά-φου για ακίνητα του Δηµοσίου, Ο.Τ.Α., Ν.Π.Δ.Δ..

3. Με την τροποποίηση του εγκεκριµένου ρυµοτοµικούσχεδίου, επιτρέπεται η εκ νέου επιβολή της ανακληθεί-σας ή αρθείσας ρυµοτοµικής απαλλοτρίωσης ή δέσµευ-σης, για τον ίδιο ή για άλλο σκοπό, µόνον εφόσον συ-ντρέχουν αθροιστικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) σοβαροί πολεοδοµικοί λόγοι και αναγκαιότητα δια-τήρησης του ακινήτου ως κοινόχρηστου ή κοινωφελούςχώρου, βάσει πολεοδοµικών προτύπων ή των προβλέψε-ων του ισχύοντος γενικού πολεοδοµικού σχεδιασµού ό-που υπάρχει καιβ) πρόθεση και οικονοµική δυνατότητα του οικείου δή-

µου ή άλλου αρµόδιου φορέα για την άµεση καταβολήτης προσήκουσας αποζηµίωσης στους δικαιούχους, πουαποδεικνύεται µε την εγγραφή της προσήκουσας αποζη-µίωσης σε ειδικό κωδικό στον προϋπολογισµό του οικεί-ου δήµου ή του εκάστοτε αρµόδιου φορέα.Ως προσήκουσα αποζηµίωση για την εφαρµογή της

παρούσας παραγράφου ορίζεται η υπολογιζόµενη µε βά-ση το σύστηµα αντικειµενικών αξιών του Υπουργείου Οι-κονοµικών, κατά το ηµερολογιακό έτος δηµοσίευσηςστην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως της σχετικής διοικη-τικής πράξης έγκρισης της τροποποίησης, µε την οποίαεπιβάλλεται εκ νέου η ρυµοτοµική απαλλοτρίωση ή δέ-σµευση.

4. α. Ο οικείος δήµος ή ο κατά περίπτωση αρµόδιος γιατην απαλλοτρίωση φορέας οφείλει εντός προθεσµίας έ-ξι (6) µηνών, από τη δηµοσίευση της διοικητικής πράξηςέγκρισης της τροποποίησης επανεπιβολής της απαλλο-τρίωσης ή δέσµευσης, να κινήσει ως επισπεύδων τη δια-δικασία εφαρµογής του εγκεκριµένου ρυµοτοµικού σχε-δίου µε την τήρηση των προβλεπόµενων από τις σχετι-κές διατάξεις διαδικασιών και τις διατάξεις του επόµε-νου άρθρου.β. Μετά την άπρακτο παρέλευση της προθεσµίας της

παραγράφου 4α µε πράξη του οργάνου που είναι αρµό-διο για την τροποποίηση του σχεδίου ανακαλείται αυτο-δίκαια η ρυµοτοµική απαλλοτρίωση ή δέσµευση και ο χώ-ρος καθίσταται οικοδοµήσιµος µε νέα τροποποίηση τουσχεδίου ή τίθεται σε καθεστώς εκτός σχεδίου µε µερικήκατάργηση του εγκεκριµένου σχεδίου, εφόσον συντρέ-χουν οι λόγοι της παραγράφου 2. Στην περίπτωση αυτήη έγκριση της διοικητικής πράξης τροποποίησης ή κα-τάργησης του σχεδίου πόλης γίνεται χωρίς επανάληψητων διαδικασιών της παραγράφου 1 του παρόντος, εντόςπροθεσµίας ενός (1) έτους της προθεσµίας της παρα-γράφου 4α.

Άρθρο 33Χρηµατοδότηση και ειδική εισφορά εφαρµογής ρυµοτοµικών σχεδίων

1. Στις περιπτώσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 33,καθώς και στις περιπτώσεις στις οποίες έχουν παρέλθειτουλάχιστον δέκα (10) έτη από την έγκριση του ρυµοτο-µικού σχεδίου, µε το οποίο καθορίστηκε το ακίνητο ωςκοινόχρηστος χώρος, πλην οδών, εξαιρουµένων τωντµηµάτων τους που συνέχονται µε πλατείες και χώρουςπρασίνου, είναι δυνατόν µε απόφαση του οικείου δηµοτι-κού συµβουλίου να τηρούνται οι γενικές διατάξεις του ν.2882/2001 (Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων) α-ντί των διατάξεων περί ρυµοτοµικών απαλλοτριώσεων.Για την εξασφάλιση των προς απαλλοτρίωση ακινήτωνγια τη δηµιουργία των παραπάνω κοινόχρηστων χώρων,καταβάλλεται µε επίσπευση του οικείου δήµου το σύνο-λο της αποζηµίωσης, όπως αυτή καθορίζεται είτε δικα-στικά, είτε εξωδικαστικά, µέχρι ύψους που υπολογίζεταιβάσει του συστήµατος αντικειµενικών αξιών του Υπουρ-γείου Οικονοµικών.

2. α. Από την κατά τα ανωτέρω αποζηµίωση ποσοστό ί-σο προς το 30% της αξίας των προς απαλλοτρίωση ή α-πόκτηση ακινήτων βαρύνει τον προϋπολογισµό του δή-µου, ενώ το υπόλοιπο 70% κατανέµεται και βαρύνει, ωςειδική εισφορά, ανάλογα µε το εµβαδό του οικοπέδου,τους κύριους ή νοµείς όλων των άρτιων και οικοδοµήσι-µων οικοπέδων, των Οικοδοµικών Τετραγώνων πού έ-χουν πλευρά έστω και σηµειακά στον προς αποζηµίωσηκοινόχρηστο χώρο, καθώς και των ακινήτων που βρίσκο-νται εντός ή τέµνονται από τον τοµέα που προσδιορίζε-ται από κλειστή τεθλασµένη γραµµή, η οποία χαράσσε-ται σε απόσταση διακόσια πενήντα (250) µέτρα από τα ό-ρια του προς διάνοιξη κοινόχρηστου χώρου. Όταν οπρος διάνοιξη κοινόχρηστος χώρος έχει ευρύτερη σηµα-σία για την πολεοδοµική ενότητα ή και την πόλη γενικό-τερα η απόσταση µπορεί να αυξάνεται αναλόγως δυνα-µένη να φθάνει τα πεντακόσια (500) µέτρα. Με απόφασητου δηµοτικού συµβουλίου του δήµου καθορίζεται γιακάθε κοινόχρηστο χώρο, το ακριβές µέγεθος της παρα-πάνω απόστασης. Ειδικότερα το µερίδιο των ακινήτων που έχουν πρόσω-

πο στον προς αποζηµίωση κοινόχρηστο χώρο επιβαρύ-νεται επιπλέον, πολλαπλασιαζόµενο µε συντελεστή 3.Το µερίδιο ακινήτων τα οποία είναι µη άρτια αλλά οικο-

δοµήσιµα κατά τις διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 1337/1983, όπως ισχύει, µειώνεται κατά 40%, ενώ σε ακίνηταστα οποία υπάρχουν κτίρια κηρυγµένα ως διατηρητέα ήως µνηµεία µειώνεται κατά 60%.

30

β. Με την έναρξη της διαδικασίας τροποποίησης τουσχεδίου, σύµφωνα µε την παράγραφο 1 του παρόντος, οδήµος προβαίνει στη σύνταξη πίνακα απογραφής τωνπεριλαµβανοµένων ακινήτων στον οποίο αναγράφονταιοι κύριοι ή νοµείς τους µε τις διευθύνσεις της κατοικίαςτους, για τον προσδιορισµό και βεβαίωση της εισφοράς.Ο πίνακας απογραφής τοιχοκολλάται στο κατάστηµατου δήµου και µπορεί να αναρτάται στην ιστοσελίδα τουεπί ένα δίµηνο. Η ανακοίνωση για την τοιχοκόλληση τουπίνακα δηµοσιεύεται σε δύο τοπικές εφηµερίδες, εφό-σον εκδίδονται, και σε µια ηµερήσια εφηµερίδα πανελ-λήνιας κυκλοφορίας. Σχετική έντυπη ειδοποίηση απευ-θύνεται και σε όλους τους αναφεροµένους στον πίνακαως κυρίους ή νοµείς των υποκείµενων στην ειδική εισφο-ρά ακινήτων. Η ειδοποίηση αποστέλλεται και ταχυδροµι-κά ή επιδίδεται στους ενδιαφερόµενους ιδιοκτήτες ήστους ενοίκους των κτιρίων ή χώρων, ή τον διαχειριστήαυτών, οι οποίοι έχουν την υποχρέωση να την παραδώ-σουν χωρίς καθυστέρηση στους κυρίους ή τους νοµείςαυτών. γ. Η εισφορά εισπράττεται ως δηµοτικό τέλος, µε βά-

ση τις επιφάνειες των ακινήτων που έχουν καταγραφείγια τον υπολογισµό του τέλους ακίνητης περιουσίας(ΤΑΠ) που χρησιµοποιούνται και για τη σύνταξη του πα-ραπάνω πίνακα. Εφόσον έχει συνταχθεί κτηµατολόγιο ήκτηµατογράφηση, χρησιµοποιούνται τα σχετικά στοιχείααυτών.

3. Μέσα σε ανατρεπτική προθεσµία τριάντα (30) ηµε-ρών από την τελευταία δηµοσίευση στον τύπο της, κατάτην προηγούµενη παράγραφο, ανακοίνωσης, κάθε ενδια-φερόµενος µπορεί να ασκήσει ένσταση κατά της εγγρα-φής, επισυνάπτοντας και κάθε δικαιολογητικό που συ-σχετίζεται µε τις αντιρρήσεις του κατά των εγγραφώνστον πίνακα. Σε περίπτωση αµφισβήτησης της ιδιοκτη-σίας του κυρίου ή νοµέα του ακινήτου, η ένσταση είναιαπαράδεκτη, αν δεν κατονοµάζει τον πραγµατικό κύριοή νοµέα, εφόσον την ένσταση την προβάλλει αυτός πουστην κατοχή του βρίσκεται το ακίνητο.

4. Για τις ενστάσεις αποφασίζει, εντός προθεσµίας ε-ξήντα (60) ηµερών από τη λήξη της προθεσµίας της πα-ραγράφου 3, το δηµοτικό συµβούλιο, το οποίο εγκρίνειτον οριστικό πίνακα απογραφής, ο οποίος τοιχοκολλάταικαι ανακοινώνεται όπως και ο αρχικός πίνακας και απο-τελεί τον τίτλο βεβαίωσης της εισφοράς.

5. Η εισφορά βεβαιώνεται βάσει αντικειµενικών αξιώνκαι εισπράττεται υπέρ του οικείου δήµου, σύµφωνα µετις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις για την είσπραξη τωνεσόδων των δήµων. Εισφορά µέχρι 500 ευρώ καταβάλ-λεται από τον υπόχρεο εφάπαξ µέσα σε τρεις (3) µήνεςαπό την ειδοποίηση του για τη σχετική βεβαίωση. Εισφο-ρά µεγαλύτερη από το ποσό αυτό καταβάλλεται σε οκτώ(8) το πολύ ίσες τριµηνιαίες δόσεις, από τις οποίες όµωςκαµία δεν µπορεί να είναι µικρότερη από το ποσό αυτό,πλην της τελευταίας (υπόλοιπο). Μετά το δικαστικόπροσδιορισµό των προσωρινών τιµών µονάδας, ο δήµοςαναπροσδιορίζει το ποσό της εισφοράς και προβαίνει σεσυµπληρωµατική βεβαίωση. Σε συµπληρωµατικές επίσηςβεβαιώσεις προβαίνει ο δήµος και σε κάθε περίπτωσηπου διαπιστωθεί δικαστικά διαφορά προσώπων υπόχρε-ων. Για την καταβολή των συµπληρωµατικά βεβαιούµε-νων εισφορών σε δόσεις εφαρµόζεται το πιο πάνω τρίτοεδάφιο της παρούσας παραγράφου.

6. Η εισφορά και το ποσό της κατά την παράγραφο 1

συµµετοχής του οικείου δήµου φέρεται στον προϋπολο-γισµό εσόδων του δήµου µε ιδιαίτερο κωδικό αριθµό καιχρησιµοποιείται αποκλειστικά για την καταβολή των α-ποζηµιώσεων απαλλοτρίωσης των κοινόχρηστων χώ-ρων, για τους οποίους έγινε ο υπολογισµός και η βεβαί-ωση της εισφοράς. Χρησιµοποίηση του προϊόντος εί-σπραξης της εισφοράς για άλλους σκοπούς συνιστά, ε-κτός των άλλων συνεπειών, και βαριά κατά τον ΠοινικόΚώδικα παράβαση καθήκοντος για όλα τα όργανα τουδήµου, αιρετά ή όχι, που συµπράττουν στην ανεπίτρεπτηχρησιµοποίηση.

7. Όταν αρχίσει η πραγµατοποίηση εσόδων από την εί-σπραξη της εισφοράς ο δήµος ζητά από το αρµόδιο δικα-στήριο, εφόσον απαιτείται, τον προβλεπόµενο από τιςσχετικές διατάξεις προσωρινό προσδιορισµό της τιµήςµονάδας και στη συνέχεια παρακαταθέτει σταδιακά καιτµηµατικά, ανάλογα µε το διαθέσιµο προϊόν της εισφο-ράς, τις σχετικές αποζηµιώσεις για τη συντέλεση των α-παλλοτριώσεων και τη διάνοιξη των κοινόχρηστων χώ-ρων για τους οποίους προορίζεται η εισφορά.

8. Στην περίπτωση που η εισφορά προσδιορίστηκε καιβεβαιώθηκε για τµήµα µόνο της επιφανείας του κοινο-χρήστου χώρου, σύµφωνα µε το παρόν, επαναλαµβάνε-ται η διαδικασία για το υπόλοιπο τµήµα της επιφάνειαςτου µερικά ή ολικά.

9. α) Οι διατάξεις των παραγράφων 1 έως και 8 του πα-ρόντος εφαρµόζονται υποχρεωτικά σε σχέδια που εγκρί-θηκαν µε τις διατάξεις περί εισφορών των ιδιοκτησιώνσε γη και χρήµα, για τα ακίνητα ή τα τµήµατα των ακινή-των που είναι προς απαλλοτρίωση, µετά την κύρωση τηςπράξης εφαρµογής του πολεοδοµικού σχεδίου και εφό-σον τα ακίνητα αυτά δεν έχουν αποκατασταθεί. β) Οι διατάξεις της παραγράφου 2 εφαρµόζονται υπο-

χρεωτικά σε απαλλοτριώσεις για τη δηµιουργία ή τη διά-νοιξη κοινόχρηστων χώρων, πλην οδών εξαιρουµένωντων τµηµάτων τους που συνέχονται µε πλατείες και χώ-ρους πρασίνου, που έχουν κηρυχθεί σύµφωνα µε τις δια-τάξεις του από 17.7./16.8.1923 νοµοθετικού διατάγµα-τος και του ν. 5269/1931 και δεν έχουν συντελεστεί ή εκ-κρεµούν κατ’ αυτών ενστάσεις ή προσφυγές ενώπιοντων αρµοδίων δικαστηρίων ή διοικητικών αρχών. Στις πε-ριπτώσεις που οι δικαιούχοι αποζηµίωσης είναι και υπό-χρεοι αποζηµίωσης/ειδικής εισφοράς, επέρχεται συµψη-φισµός δικαιωµάτων και υποχρεώσεων. Τυχόν καταβλη-θέντα ποσά λόγω αυταποζηµίωσης δεν αναζητούνται.

10. Το Πράσινο Ταµείο µπορεί να χρηµατοδοτεί απότους πόρους του, τους δήµους για την απόκτηση και α-ποζηµίωση των κοινοχρήστων αυτών χώρων. Ποσοστό ί-σο προς το 70% της χρηµατοδότησης, το οποίο εισπράτ-τεται από τον οικείο δήµο ως ειδική εισφορά , σύµφωναµε τις προηγούµενες παραγράφους του παρόντος άρ-θρου, επιστρέφεται στο Πράσινο Ταµείο και µπορεί να ε-παναχορηγείται στο δήµο για την εκτέλεση µελετών καιέργων διαµόρφωσης των υπόψη κοινοχρήστων χώρων ήγια τη χρηµατοδότηση της αποζηµίωσης άλλων κοινο-χρήστων χώρων του σχεδίου.

Άρθρο 34Μεταβατικές διατάξεις

Οικοδοµικές άδειες σε ισχύ κατά την έναρξη ισχύοςτου παρόντος αναθεωρούνται µέσα στο χρόνο ισχύοςτους είτε σύµφωνα µε το σύνολο των διατάξεων του πα-ρόντος είτε σύµφωνα µε το σύνολο των διατάξεων, πουίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσής τους.

31

Άρθρο 35Καταργούµενες διατάξεις

Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργείται κά-θε διάταξη, η οποία είναι αντίθετη στις ρυθµίσεις του πα-ρόντος, µε την επιφύλαξη της παραγράφου 5 του άρ-θρου 1 και του άρθρου 34.

Άρθρο 36Διασφάλιση παροχής Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας

(ΥΚΩ) στον τοµέα της ηλεκτρικής ενέργειας

1. Μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών ανάθεσηςτης παροχής Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) κατάτις διατάξεις των άρθρων 55 επόµενα του ν. 4001/2011(Α΄ 179) και τη θέσπιση του Κώδικα Διαχείρισης Ηλε-κτρικών Συστηµάτων Μη Διασυνδεδεµένων Νησιών κατάτο άρθρο 130 του ίδιου νόµου, για την απρόσκοπτηκαι αδιάλειπτη παροχή Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας πουέχει επιβληθεί στις επιχειρήσεις του τοµέα ηλεκτρικής ε-νέργειας, οφείλεται από την 1.1.2012 αντάλλαγµα Υπη-ρεσιών Κοινής Ωφέλειας (αντάλλαγµα ΥΚΩ), το οποίοµε την επιφύλαξη της παρ. 7 του άρθρου 55 τουν. 4001/2011, υπολογίζεται ως εξής:

2. Υπόχρεοι καταβολής του ανταλλάγµατος ΥΚΩ είναιοι εκάστοτε χρήστες κάθε παροχής ηλεκτροδότησης, οιοποίοι το συγκαταβάλλουν προς τους προµηθευτές ηλε-κτρικής ενέργειας µε διακριτή χρέωση στους λογαρια-σµούς κατανάλωσης που λαµβάνουν, όπως η κατανάλω-ση αυτή προσδιορίζεται από τον αρµόδιο Διαχειριστή Δι-κτύου. Το αντάλλαγµα ΥΚΩ αποδίδεται από τους προµη-θευτές εντός του επόµενου της έκδοσης των λογαρια-σµών µήνα, σε ειδικό λογαριασµό που τηρείται από τηνεταιρεία µε την επωνυµία «Ανεξάρτητος ΔιαχειριστήςΜεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Α.Δ.Μ.Η.Ε.) Α.Ε.»

του άρθρου 97 του ν. 4001/2011.Από τα έσοδα του ειδικού λογαριασµού καταβάλλεται

εξ ολοκλήρου αντιστάθµιση στους κατόχους άδειαςπροµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας που παρέχουν Υπηρε-σίες Κοινής Ωφέλειας.

3. Το αντάλλαγµα που αντιστοιχεί στο κόστος εκπλή-ρωσης υποχρεώσεων παροχής ΥΚΩ, όπως αυτό έχει θε-σπισθεί για τον τοµέα της ηλεκτρικής ενεργείας για τηνπερίοδο από το έτος 2008 έως και το έτος 2011, επιµερί-ζεται στους εκάστοτε χρήστες παροχής ηλεκτροδότη-σης αντί στους κατόχους αδειών προµήθειας ηλεκτρικήςενέργειας, ως εξής:

Κατά τον επιµερισµό σύµφωνα µε τα προηγούµενα ε-δάφια λαµβάνονται υπόψη τα όρια ετήσιας επιβάρυνσης,σύµφωνα µε την παρ. 4 του άρθρου 29 του ν. 2773/1999(Α' 286), όπως εκάστοτε ίσχυαν.

4. Τα ποσά που βαρύνουν τους εκάστοτε χρήστες πα-ροχής ηλεκτροδότησης δυνάµει της προηγούµενης πα-ραγράφου συµψηφίζονται οίκοθεν µε τα ποσά που αντι-στοίχως έχουν καταβληθεί από τους χρήστες αυτούςπρος τους κατόχους αδείας προµήθειας ηλεκτρικής ε-νέργειας, προκειµένου να ανακτηθεί το κόστος χρεώσε-ων ΥΚΩ, σύµφωνα µε το τελευταίο εδάφιο της παραγρά-φου 3 του άρθρου 28 του ν. 3426/2005, κατά τη χρονική

32

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ

Μοναδιαία χρέωσησε €/MWh

Υψηλής Τάσης (ΥΤ) 4,14

Βιοµηχανικής χρήσης ΜΤ 6,91

Αγροτικής χρήσης ΜΤ 5,46

Γενικής χρήσης ΜΤ 17,9

Καταναλώσεις Νύχτας ΧΤ 8,89

Αγροτικής χρήσης ΧΤ 7,07

Φωτισµός Οδών και Πλατειών ΧΤ 13,71

Γενικής Χρήσης ΧΤ 18,24

Βιοµηχανικής χρήσης ΧΤ 18,24

Οικιακής χρήσης ΧΤ(Καταναλώσεις Ηµέρας)

0 - 1600 kWh/τετραµηνία 6,99

1601-2000 kWh/τετραµηνία 15,7

2001-3000 kWh/τετραµηνία 39,87

3001- ΑΝΩ kWh/τετραµηνία 44,88

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΧΡΗΣΤΩΝ

Μοναδιαία χρέωση ΥΚΩ σε€/MWh

Έτος 2009 Έτος 2010 Έτος 2011

Υψηλής Τάσης (ΥΤ) 6,29 4,21 3,88

Βιοµηχανικής χρήσηςΜΤ

7,75 6,58 5,87

Αγροτικής χρήσης ΜΤ 3,80 3,24 0.95

Γενικής χρήσης ΜΤ 9,64 8,35 11,41

Καταναλώσεις ΝύχταςΧΤ

0,00 0,00 1,45

Αγροτικής χρήσης ΧΤ 4,41 3,70 1,15

Φωτισµός Οδών και Πλατειών ΧΤ

8,47 7,65 2,32

Γενικής Χρήσης ΧΤ 12,80 11,51 14,37

Βιοµηχανικής χρήσηςΧΤ

12,08 10,34 13,22

Οικιακής χρήσης ΧΤ(Καταναλώσεις Ηµέ-ρας)

0 - 800 kWh/τετραµηνία

0,0 0,0 0,20

801-1600 kWh/τετραµηνία

10,1 8,7 5,28

1601-2000 kWh/τετραµηνία

10,8 9,3 11,37

2001-3000 kWh/τετραµηνία

19,2 16,6 31,57

3001- ΑΝΩ kWh/τετραµηνία

26,6 22,2 36,08

περίοδο από το έτος 2008 έως και το έτος 2011. Αν απότο συµψηφισµό προκύψει χρεωστικό υπόλοιπο σε βάροςτων εκάστοτε χρηστών, το χρεωστικό υπόλοιπο δεν ανα-ζητείται από τους χρήστες και διαγράφεται.

5. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόµου καταρ-γούνται η υπουργική απόφαση ΠΕΚΑ ΗΛ/Β/Φ.1.17/2123/2857/2010 και η απόφαση ΡΑΕ 1527/2011.

6. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονοµικών καιΠεριβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής ρυθ-µίζεται κάθε αναγκαία τεχνική λεπτοµέρεια για την ε-φαρµογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου.

Άρθρο 37

Στο άρθρο 6 του από 19.7/24.7.2007 π.δ. «ΚαθορισµόςΖωνών προστασίας του ορεινού όγκου Πάρνηθας (Ν. Ατ-τικής)» (Δ΄ 336), που προστέθηκε µε το άρθρο 1 στοιχείοIV του π.δ. 40707/2008 (Δ΄ 619), µετά την παρ. 2 προστί-θενται παράγραφοι 3 έως 10, ως ακολούθως και η παρ. 3αναριθµείται σε 11:

«3. Ο Φορέας Διαχείρισης διοικείται από επταµελέςΔιοικητικό Συµβούλιο (Δ.Σ.), στο οποίο µετέχουν ως µέ-λη, χωρίς πρόσθετη αποζηµίωση, ο Γενικός ΓραµµατέαςΔηµόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονοµικών, οΓενικός Γραµµατέας Περιβάλλοντος του Υπουργείου Πε-ριβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής και οΓενικός Γραµµατέας του Υπουργείου Πολιτισµού καιΤουρισµού. Ο Πρόεδρος και τα λοιπά τρία (3) µέλη ορίζο-νται µε απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέρ-γειας και Κλιµατικής Αλλαγής. Οι αποδοχές του Προέ-δρου και των µελών Δ.Σ. του προηγούµενου εδαφίου κα-θορίζονται µε απόφαση των Υπουργών Οικονοµικών καιΠεριβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, τη-ρουµένων των εκάστοτε ανώτατων ορίων, που προβλέ-πονται στις διατάξεις της κείµενης νοµοθεσίας, και βα-ρύνουν τον προϋπολογισµό του Φορέα. Για τη θέση τουΠροέδρου απαιτείται η κατοχή πτυχίου πανεπιστηµιακούιδρύµατος της ηµεδαπής ή ισοτίµου της αλλοδαπής καιδεκαετής, επιστηµονική ή επαγγελµατική, εµπειρία στοδηµόσιο ή ιδιωτικό τοµέα. Η θητεία του Διοικητικού Συµ-βουλίου είναι τριετής και µπορεί να ανανεώνεται. Ο Πρό-εδρος του Δ.Σ. εκπροσωπεί τον Φορέα δικαστικώς και ε-ξωδίκως, συγκαλεί το Δ.Σ., προεδρεύει των συνεδριάσε-ών του και ασκεί όλες τις αρµοδιότητες που προβλέπο-νται από τους Κανονισµούς του Φορέα ή του ανατίθενταιµε απόφαση του Δ.Σ.. Τον Πρόεδρο απόντα ή κωλυόµενοαναπληρώνει άλλο µέλος του Δ.Σ. που ορίζεται από αυτό.

4. Το Δ.Σ. συγκαλείται µε πρόσκληση του Προέδρουτου τακτικά µεν ανά µήνα, έκτακτα δε όταν το κρίνει α-παραίτητο ο Πρόεδρος ή το ζητήσουν τρία (3) τουλάχι-στον από τα µέλη του, που προσδιορίζουν και τα θέµαταγια τα οποία ζητούν την έκτακτη σύγκληση. Το Δ.Σ. βρί-σκεται σε απαρτία όταν είναι παρόντα τουλάχιστον τέσ-σερα (4) µέλη του. Οι αποφάσεις του λαµβάνονται µε α-πόλυτη πλειοψηφία των µελών του. Σε περίπτωση ισο-ψηφίας υπερισχύει η ψήφος του Προέδρου. Στις συνε-δριάσεις του Δ.Σ. µετέχει χωρίς ψήφο ο νοµικός σύµβου-λος του Φορέα που ορίζεται µε απόφαση του Δ.Σ.. ΤοΔ.Σ. νοµίµως συνέρχεται και συνεδριάζει και εκτός τηςέδρας του.

5. Πόροι του Φορέα Διαχείρισης είναι, ιδίως, έσοδα α-πό τις δραστηριότητές του σύµφωνα µε το σκοπό του καιαπό κάθε νόµιµη αιτία, επιχορηγήσεις από πόρους του«Πράσινου Ταµείου» του ν. 3889/2010 (Α' 182) για τηστήριξη των φορέων διαχείρισης προστατευόµενων πε-

ριοχών, καθώς και από άλλους τυχόν δηµόσιους πόρους.Για την εκτέλεση έργων ή την παροχή υπηρεσιών πουσυνδέονται άµεσα µε την επίτευξη του σκοπού του µπο-ρεί να καταβάλλονται στον Φορέα Διαχείρισης επιχορη-γήσεις από εθνικούς ή ευρωπαϊκούς πόρους µεσω τουΠρογράµµατος Δηµοσίων Επενδύσεων. Με κοινές απο-φάσεις των Υπουργών Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότηταςκαι Ναυτιλίας, Περιβάλλοντος, Ενέργειας και ΚλιµατικήςΑλλαγής και Πολιτισµού και Τουρισµού καθορίζονται ταέργα και οι υπηρεσίες που χρηµατοδοτούνται, το συνο-λικό κόστος αυτών και το ύψος της σχετικής χρηµατοδό-τησης, ο τρόπος και τα απαιτούµενα δικαιολογητικά γιατην καταβολή της, οι υποχρεώσεις του Φορέα, καθώς καικάθε άλλο σχετικό θέµα.

6. Ο οικονοµικός και διαχειριστικός έλεγχος του Φο-ρέα Διαχείρισης γίνεται από δύο (2) ορκωτούς λογιστές,οι οποίοι ορίζονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ε-νέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής από πίνακα δέκα (10)ορκωτών λογιστών, που καταρτίζεται από το Δ.Σ. τουΦορέα. Ο τακτικός έλεγχος της οικονοµικής διαχείρισηςτου Φορέα γίνεται κάθε χρόνο και οι δαπάνες του ελέγ-χου βαρύνουν τον ίδιο. Το διαχειριστικό έτος του Φορέασυµπίπτει µε το ηµερολογιακό έτος. Το πρώτο διαχειρι-στικό έτος αρχίζει την ηµέρα της σύστασης του Φορέα.Οι ορκωτοί λογιστές υποβάλλουν µέχρι το τέλος Ιουνίουκάθε έτους έκθεση για τη διαχείριση και τον απολογισµότου διαχειριστικού έτους που έληξε. Οι εκθέσεις υπο-βάλλονται στον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας καιΚλιµατικής Αλλαγής και στο Δ.Σ. του Φορέα. Ο Υπουρ-γός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγήςµπορεί να ζητήσει οποτεδήποτε έκτακτο έλεγχο της οι-κονοµικής διαχείρισης του Φορέα.

7. Το πλαίσιο των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλε-σης των συµβάσεων, που συνάπτει ο Φορέας Διαχείρι-σης, καθορίζεται κατ' εξαίρεση από κάθε κείµενη διάτα-ξη, πλην του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, µε κανο-νισµούς που καταρτίζονται από το Δ.Σ. του Φορέα και ε-γκρίνονται µε απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος,Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής που δηµοσιεύεταιστην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. Με όµοιες αποφά-σεις καταρτίζεται και εγκρίνεται ο Κανονισµός Λειτουρ-γίας του Φορέα Διαχείρισης, µε τον οποίον ρυθµίζονται,ιδίως, θέµατα λειτουργίας του Δ.Σ., ο τρόπος και τα όρ-γανα διαχείρισης των πόρων, θέµατα προσωπικού και κά-θε άλλο θέµα που αφορά τη διάρθρωση και την εσωτερι-κή λειτουργία του.

8. Για την κάλυψη των αναγκών σε προσωπικό του Φο-ρέα Διαχείρισης, κατά την έναρξη λειτουργίας του, µπο-ρεί να αποσπώνται σε αυτόν έως πέντε (5) υπάλληλοι,µόνιµοι ή µε σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστουχρόνου, του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας καιΚλιµατικής Αλλαγής, µε απόφαση του οικείου Υπουρ-γού, για χρονικό διάστηµα µέχρι τριών (3) ετών που µπο-ρεί να παραταθεί µία φορά. Το προσωπικό που αποσπά-ται λαµβάνει τις αποδοχές του φορέα προέλευσης, οι ο-ποίες βαρύνουν τον Φορέα Διαχείρισης.

9. Ο Φορέας Διαχείρισης απαλλάσσεται από κάθε δη-µόσιο, δηµοτικό ή υπέρ τρίτου άµεσο ή έµµεσο φόρο, κα-θώς και από κάθε είδους τέλη υπέρ του Δηµοσίου ή τρί-του, εκτός από τους φόρους προστιθέµενης αξίας και ει-σοδήµατος. Επίσης απαλλάσσεται από την υποχρέωσηκαταβολής δικαστικού ενσήµου και απολαµβάνει γενικάόλων των διοικητικών, οικονοµικών, φορολογικών, δικα-στικών, (ουσιαστικού και δικονοµικού δικαίου) και άλλωνπρονοµίων και ατελειών του Δηµοσίου. Για κάθε πράξη

33

του Φορέα για την οποία απαιτείται συµβολαιογραφικόέγγραφο δεν καταβάλλονται φόροι, εκτός από το φόροπροστιθέµενης αξίας, τέλη, εισφορές, αµοιβές ή δικαιώ-µατα, ανταποδοτικά ή µη, υπέρ του Δηµοσίου, οποιουδή-ποτε Ν.Π.Δ.Δ., ασφαλιστικών οργανισµών, τρίτων, συµ-βολαιογράφων, δικηγόρων, δικαστικών επιµελητών καιυποθηκοφυλάκων.

10. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέρ-γειας και Κλιµατικής Αλλαγής ρυθµίζεται κάθε ειδικότε-ρο ζήτηµα που είναι αναγκαίο για την εφαρµογή του άρ-θρου αυτού.»

Άρθρο 38Τροποποίηση στο ν.δ. 721/1970 (Α΄ 251)

περί Οικονοµικής Μέριµνας και Λογιστικού Ενόπλων Δυνάµεων

Στο ν.δ. 721/1970 (Α΄ 251, Οικονοµική Μέριµνα και Λο-γιστικό Ενόπλων Δυνάµεων) και στο άρθρο 55, µετά τηνπαράγραφο τέσσερα (4) προστίθεται παράγραφος 5 ωςεξής και αναριθµούνται οι επόµενες:

«5. Για την επίτευξη των αεροφωτογραφιών σκοπώντου ΟΚΧΕ επιτρέπεται η δωρεάν διάθεση των υφιστάµε-νων ειδικά διασκευασµένων ιπτάµενων µέσων των Ενό-πλων Δυνάµεων µετά των αντίστοιχων υλικών, εφοδίωνκαι προσωπικού λειτουργίας τους.Τα ανωτέρω ειδικά διασκευασµένα ιπτάµενα µέσα δια-

τίθενται προκειµένου ο ΟΚΧΕ να τοποθετεί ψηφιακή αε-ροφωτογραφική µηχανή για την επίτευξη των αναφερο-µένων στην παρ.1 του άρθρου 55 του ν.δ. 721/1970 σκο-πών.Με απόφαση των Υπουργών Εθνικής Άµυνας και Περι-

βάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής ύστερααπό πρόταση του ΟΚΧΕ καθορίζονται οι όροι και οι λε-πτοµέρειες για τον τρόπο και τη διαδικασία εφαρµογήςτης παρούσας διάταξης.»

Άρθρο 39

Στο άρθρο 28 του ν. 4014/2011 όπως τροποποιήθηκεµε τις παραγράφους 12 και 13 του άρθρου 49 τουν. 4030/2011, προστίθεται παράγραφος 8 η οποία έχει ωςεξής:

«8. Οι τελεσίδικες αποφάσεις κατεδάφισης που αφο-ρούν αυθαίρετα κτίσµατα των περιπτώσεων αα΄, ββ΄,γγ΄, εε΄, στστ΄, ζζ΄ και β΄ της παραγράφου 3 του άρ-θρου 23 του ν. 4014/2011, εκτελούνται µε ευθύνη της Α-ποκεντρωµένης Διοίκησης σύµφωνα µε τα οριζόµεναστο άρθρο 280 του ν. 3852/2010 µε το συντονισµό, τηνπαρακολούθηση και τη συνδροµή της ΕΥΕΚΑ.»

Άρθρο 40

Η προβλεπόµενη διαδικασία στο άρθρο 56 «Ρύθµισηθεµάτων του Ειδικού Φορέα Δασών» του ν. 4030/2011«Νέος τρόπος έκδοσης αδειών δόµησης, ελέγχου κατα-σκευών και λοιπές διατάξεις» (Α΄ 249), εφαρµόζεται καιγια τις Δαπάνες από πιστώσεις του Ειδικού Φορέα Δα-σών του Πράσινου Ταµείου οικονοµικού έτους 2012 καικαταβάλλονται από τα Περιφερειακά Ταµεία Ανάπτυξηςτου άρθρου 190 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87) µέχρι την 31ηΔεκεµβρίου 2013.

Άρθρο 41

Η παρ. 1 του άρθρου 49 του ν. 998/1979 τροποποιείταιως εξής:

1.α. Υπό την επιφύλαξη των, στο άρθρο 48 παρ. 1 τουπαρόντος νόµου και στο άρθρο 53 παρ. 1 του ν. 4042/2012 προβλεποµένων, δεν επιτρέπεται η µεταβολή τουκύριου προορισµού και η αναίρεση της λειτουργίας τωνεντός εγκεκριµένου σχεδίου πόλεως ή πολεοδοµικήςζώνης ή εντός οικιστικής περιοχής κειµένων κοινοχρή-στων εκτάσεων, οι οποίες καλύπτονται από δασική βλά-στηση φυσικώς ή τεχνητώς δηµιουργηµένη (πάρκα καιάλση).Η ως άνω απαγόρευση ισχύει επίσης: α) για τα πάρκα

και άλση τα οποία χαρακτηρίζονται από το εγκεκριµένοσχέδιο πόλης ως κοινόχρηστοι χώροι χωρίς άλλο ιδιαίτε-ρο χαρακτηρισµό, αλλά έχουν αποκτήσει εν τοις πράγ-µασι τέτοιο χαρακτήρα (πάρκου ή άλσους) και β) για κοι-νόχρηστους χώρους πρασίνου, που περιβάλλονται απότον οικιστικό ιστό χωρίς να έχουν ενταχθεί σε σχέδιοπόλης, φέρουν δασική βλάστηση, φυσικώς ή τεχνητώςδηµιουργηθείσα και λειτουργούν εκ των πραγµάτων ωςπάρκα και άλση.

1.β. Στις διατάξεις της δασικής νοµοθεσίας υπάγονταικαι τµήµατα πάρκου ή άλσους, τα οποία φέρουν µη δασι-κή βλάστηση συνδέονται όµως οργανικά µε το σύνολοτου πάρκου ή άλσους υπό την έννοια ότι συµβάλλουνστη διατήρηση της φυσικής ισορροπίας του συνόλου.

1.γ. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ε-νέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής που δηµοσιεύεταιστην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως καθορίζονται οι προ-διαγραφές σύνταξης των µελετών διαχείρισης των πάρ-κων και αλσών. Οι ως άνω µελέτες εγκρίνονται µε από-φαση του Γενικού Γραµµατέα της οικείας Αποκεντρωµέ-νης Διοίκησης.Της έγκρισης αυτής προηγείται θετική γνώµη της αρ-

µόδιας Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισµού και Τουρι-σµού όπου αυτή απαιτείται για λόγους προστασίας τωναρχαιοτήτων ή κηρυγµένων µνηµείων δυνάµει των δια-τάξεων του ν. 3028/ 2002.

1.δ. Η διάταξη της παρ. 6 του άρθρου 71 του ΔασικούΚώδικα (ν.δ. 86/1969), η οποία προστέθηκε στο άρθροαυτό µε την παρ. 8 του άρθρου 4 του ν. 3208/2003, ισχύ-ει αναλόγως και για τα πάρκα και άλση, νοουµένου, αντίτου αναφεροµένου στην ως άνω διάταξη Υπουργού Γε-ωργίας, του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας καιΚλιµατικής Αλλαγής.

1.ε. Υφιστάµενα κτίρια και υποδοµές εντός πάρκων καιαλσών χωρίς έγκριση εξαιρούνται της κατεδάφισης, ε-φόσον πληρούν τις προϋποθέσεις της ως άνω διάταξηςτης παρ. 6 του άρθρου 71 του Δασικού Κώδικα και τηςπροβλεποµένης στη διάταξη αυτή υπουργικής απόφα-σης και εφόσον οι οικείοι Ο.Τ.Α. εξασφαλίσουν εντόςτριών (3) ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος τιςαπαιτούµενες από την κείµενη νοµοθεσία εγκρίσεις.

1.στ. Κτίρια, εγκαταστάσεις και υποδοµές που πραγ-µατοποιήθηκαν από το Υπουργείο Δηµοσίων Έργων καιτη Γενική Γραµµατεία Αθλητισµού σε εκτάσεις των παρα-γράφων 1 και 1α του παρόντος κατά παρέκκλιση της κεί-µενης νοµοθεσίας εξαιρούνται της κατεδάφισης.

1.ζ. Τυχόν πράξεις της διοίκησης που εκδόθηκαν γιατην προστασία των εκτάσεων των παραγράφων 1ε και1στ του παρόντος άρθρου ανακαλούνται.

1.η. Αποφάσεις κήρυξης εκτάσεων ως δασωτέων ή α-ναδασωτέων που αφορούν πάρκα και άλση αίρονται µεαπόφαση του Γενικού Γραµµατέα Αποκεντρωµένης Διοί-κησης κατόπιν σχετικής εισήγησης της αρµόδιας δασι-κής υπηρεσίας µετά τη δηµιουργία ή αναδηµιουργία τηςδασικής βλάστησης.

34

1θ. Έργα απαραίτητα για τη λειτουργία των περιαστι-κών δασών, πάρκων και αλσών που συντηρούν και ε-µπλουτίζουν τη βλάστηση, βελτιώνουν την αισθητική τουτοπίου, εξασφαλίζουν την άνετη, ασφαλή κίνηση και ε-ξυπηρέτηση των επισκεπτών και διευκολύνουν τη σωµα-τική άσκηση, την αναψυχή και την πνευµατική ανάτασητου ανθρώπου δεν συνιστούν µεταβολή της κατά προο-ρισµό χρήσης των εν λόγω περιαστικών δασών, πάρκωνκαι αλσών. Ο τυχόν αναδασωτέος χαρακτήρας τους δενεµποδίζει την ανάπτυξη των έργων αυτών.

Άρθρο 42

1. Στην παρ. 5 του άρθρου 32 του ν. 4038/2012 (Α΄ 14),µετά τις λέξεις «.., της Εθνικής Πινακοθήκης-Ίδρυµα Α-λέξανδρου Σούτζου, Λαογραφικού και ΕθνολογικούΜουσείου Μακεδονίας του Μουσείου Λαϊκής Τέχνηςτου» αντικαθίστανται οι λέξεις: «του ΚΕΛΕΣ» ως εξής:«του Κέντρου Συστηµάτων Λήψεως και ΕπεξεργασίαςΣηµάτων Συναγερµού (ΚΕΛΕΣΣ), καθώς και του ΤαµείουΑρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ)...».

2. Στην παρ. 7 του άρθρου 20 του ν. 4024/2011 (Α΄226) µετά τις λέξεις «µουσείων και αρχαιολογικών χώ-ρων του Υπουργείου Πολιτισµού και Τουρισµού» προστί-θενται οι λέξεις: «, και του Κέντρου Λήψεως και Επεξερ-γασίας Σηµάτων Συναγερµού (ΚΕΛΕΣΣ)».

Άρθρο 43

Παρατείνεται για δύο (2) ακόµα έτη από την έναρξη ι-σχύος του νόµου αυτού η προθεσµία που προβλέπεταιστην παρ. 3 του άρθρου 16 του ν. 3851/2010 (Α΄ 85), ε-ντός της οποίας πρέπει να χορηγηθεί στους αιτήσαντες,σύµφωνα µε την παρ.1 του άρθρου 16 του ν. 3851/2010,άδεια εκµετάλλευσης λατοµείων σχιστολιθικών πλακών.Μέσα στην ανωτέρω προθεσµία οι συναρµόδιες υπηρε-σίες οφείλουν να έχουν περαιώσει τις κατά νόµο ενέρ-γειές τους και να έχουν αποφανθεί οριστικά επί των υ-ποβληθέντων αιτηµάτων αναφορικά µε τη λειτουργία,των λατοµείων σχιστολιθικών πλακών.

Άρθρο 44

Εντός του Ο.Τ. του Χώρου Αθλητικών Εγκαταστάσεωντου Γυµναστικού Συλλόγου «Ο ΗΡΑΚΛΗΣ» στην περιοχή«Χορτατζήδες» του Δήµου Θεσσαλονίκης που εγκρίθηκεµε το άρθρο 21 - Κεφαλαίου Β΄ του ν. 2947/2001 (Α΄228), επιτρέπονται πέραν των αθλητικών χρήσεων, σύ-νοδες χρήσεις των αθλητικών δραστηριοτήτων µε τουςαντίστοιχους κλειστούς διαδρόµους (π.χ. χώροι ΜΜΕ,χώροι αναψυχής και εστίασης της αθλητικής οµάδας,χώροι εκπαίδευσης, αθλητικοί ξενώνες, παιδότοπος, εκ-θεσιακοί χώροι, κέντρα άθλησης και σωµατικής υγιεινήςκ.λπ.), καθώς και εµπορικές δραστηριότητες µε τους α-ντίστοιχους κλειστούς διαδρόµους (π.χ. καφέ, εστιατό-ρια, µαγειρεία, µπουτίκ αθλητικών ειδών, εµπορικά κατα-στήµατα, γραφεία, συνεδριακό κέντρο, πολυκινηµατο-γράφος, χώρος ψυχαγωγίας και αναψυχής, κ.λπ.), άνευεφαρµογής των περιορισµών του άρθρου 3 παρ. 2 της α-πόφασης 3046/304/13.1.1989 του Υπουργού Περιβάλλο-ντος, Χωροταξίας και Δηµόσιων Έργων «ΚτιριοδοµικόςΚανονισµός» (Δ΄ 59, 3.2.1989 όπως τροποποιήθηκε µετην απόφαση 31252/22.7.2009 (ΑΑΠ 390/13.8.2009)».»

Άρθρο 45

1. Από την έναρξη της ισχύος του παρόντος νόµου ταακίνητα, που αναφέρονται και περιγράφονται στον πα-ρακάτω πίνακα και στα παρακάτω τοπογραφικά διαγράµ-µατα, τα οποία σε φωτοσµίκρυνση δηµοσιεύονται µε τονπαρόντα νόµο, ιδιοκτησίας της «ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝΔΗΜΟΣΙΟΥ Α.Ε.» (ΕΤΑΔ Α.Ε.), πρώην «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΟΥ-ΡΙΣΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ Α.Ε» (ETA Α.Ε.), των οποίων τη διοί-κηση, διαχείριση και εκµετάλλευση ασκεί η «ΕΤΑΙΡΕΙΑΑΚΙΝΗΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Α.Ε.» (ΕΤΑΔ Α.Ε.) πρώην «ΕΛ-ΛΗΝΙΚΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ Α.Ε.» (ETA Α.Ε.), περιέρ-χονται κατά κυριότητα χωρίς αντάλλαγµα στους αναφε-ρόµενους παρακάτω Δήµους-αποδέκτες αντίστοιχα, οιοποίοι, από τη δηµοσίευση του παρόντος νόµου, υποκα-θίστανται αυτοδικαίως στη θέση της «ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΚΙΝΗ-ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Α.Ε.» (ΕΤΑΔ Α.Ε.) πρώην «ΕΛΛΗΝΙΚΑΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ Α.Ε.» (ΕΤΑ Α.Ε.).

35

Πίνακας των προς παραχώρηση ακινήτων και αποδεκτών

Α/Α ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΗΜΟΣ ΑΚΙΝΗΤΟ ΕΜΒΑΔΟΝ

(τ.µ.)

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ

1

ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ-

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ

ΤΡΙΚΑΛΩΝ

ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ

ΞΕΝΙΑ

ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ 24.267,67

Στην πόλη της Καλαµπάκας,

εδαφική έκταση εµβαδού

24.267,67 τ.µ., µετά

ξενοδοχειακής

εγκατάστασης. Το

παραπάνω ακίνητο

περιγράφεται στο υπ’ αριθµ.

184/82/48108/5.5.1998

τοπογραφικό διάγραµµα

ΕΟΤ.

ΔΗΜΟΣ

ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ

2 ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ-

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΑΜΟΥ

ΣΑΜΟΥ ΞΕΝΙΑ ΣΑΜΟΥ 784,80

Στην πόλη της Σάµου,

εδαφική έκταση 784,80 τ.µ.

µετά ξενοδοχειακής

εγκατάστασης. Το

παραπάνω ακίνητο

περιγράφεται στο υπ’ αριθµ.

191/5.12.2003 τοπογραφικό

διάγραµµα ΕΤΑ.

ΔΗΜΟΣ ΣΑΜΟΥ

2. Για τα ακίνητα ιδιοκτησίας της ΕΤΑΔ Α.Ε. που µετα-βιβάζονται κατά κυριότητα στους ως άνω Δήµους, µετα-γράφονται στα οικεία Βιβλία Μεταγραφών των αρµόδιωνΥποθηκοφυλακείων ή Κτηµατολογικών Γραφείων, τασχετικά αποσπάσµατα αποφάσεων του Διοικητικού Συµ-βουλίου της ΕΤΑΔ Α.Ε., τα οποία αποτελούν το µεταγρα-πτέο τίτλο και συνοδεύονται από σχετική περίληψη µε-ταγραφής των εν λόγω ακινήτων. Η µεταβίβαση των πα-ραπάνω ακινήτων στους αναφερόµενους παραπάνω φο-ρείς και η µεταγραφή των σχετικών αποσπασµάτων τωναποφάσεων του Διοικητικού Συµβουλίου της ΕΤΑΔ Α.Ε.στα Βιβλία Μεταγραφών των αρµόδιων Υποθηκοφυλα-κείων ή Κτηµατολογικών Γραφείων, ως και κάθε πράξηεκκαθάρισης, απαλλάσσονται από κάθε φόρο µεταβίβα-σης ακινήτου, τέλος χαρτοσήµου ή άλλο φόρο ή τέλος ήδικαίωµα υπέρ του Δηµοσίου, οργανισµών τοπικής αυτο-διοίκησης, Ν.Π.Δ.Δ. και γενικά υπέρ οποιουδήποτε τρί-του.

Άρθρο 46

Η παρ. 4 του άρθρου 23 του ν. 3054/2002 (Α΄ 230) α-ντικαθίσταται ως εξής:

«4. Οι Άδειες κατηγορίας Α΄ που έχουν εκδοθεί σύµ-φωνα µε την παρ. 7 του άρθρου 15 του ν. 1571/1985 (Α΄192, όπως αυτή προστέθηκε µε το άρθρο 35 τουν. 2008/1992 (Α΄ 16), καθώς και οι Άδειες κατηγορίαςΣτ΄ που έχουν εκδοθεί σύµφωνα µε το άρθρο πέµπτοτου ν. 1769/1988 (Α΄ 66) και το άρθρο 24 τουν. 2008/1992 (Α΄ 154) µπορεί να ανανεώνονται όπωςπροβλέπεται από τις διατάξεις που ισχύουν πριν από τηνέναρξη ισχύος του νόµου αυτού. Η εν λόγω διάταξη ε-φαρµόζεται αναδροµικά από την ισχύ του ν. 3054/2002(Α΄ 230).».

Άρθρο 47

Οι διατάξεις των δύο τελευταίων εδαφίων του άρθρου70 του ν. 4042/2012 (Α΄ 24) εφαρµόζονται και για τα µέ-λη της µουσουλµανικής µειονότητας της Θράκης.

36

Άρθρο 48Έναρξη ισχύος

H ισχύς του παρόντος αρχίζει τρεις (3) µήνες από τηνψήφισή του, εκτός από τις διατάξεις των άρθρων 27 παρά-γραφος 4, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42,43, 44, 45, 46 και 47 η ισχύς των οποίων αρχίζει από τη δη-µοσίευσή του στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως.

37

Αθήνα, 2012

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ O ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Δ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Κ. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ