Κέντρο Περιβαλλοντικής Πληροφόρησηςπεριοχής Natura 2000

Παναχαϊκού Όρους

στο Πουρναρόκαστρο Πατρών

ΤΟ ΠΟΥΡΝΑΡΟΚΑΣΤΡΟΤο Πουρναρόκαστρο, γνωστό και με την ονομασία Πριναρόκαστρον βρίσκεται στη δυτική πλευρά του Παναχαϊκού όρους, σε υψόμετρο 630 μ. και πάνω από το οποίο εκτείνεται πυκνό ελατοδάσος. Στη κο-ρυφή του λόφου που βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού, υπάρχουν ερείπια φραγκικού φρουρίου, περιοχή που ονομάζεται ακόμη και σή-μερα Κάστρο, με ευδιάκριτη τη δεξαμενή η οποία ήταν συνήθης και απαραίτητη στα φρούρια.Οι Ενετοί το 1699 το ονομάζουν Cornarocastro και υποχρέωσαν τους κατοίκους να τους παρέχουν 15 στατήρες (μονάδα μέτρησης) βρώμης για το ιππικό τους.Σύμφωνα με βιβλιογραφικές αναφορές, ο Pouqueville to 1816 ανα-φέρει 15 οικογένειες να κατοικούν στο χωριό, το 1828 υπήρχαν 13 οικογένειες, το 1851 υπήρχαν 16 οικογένειες με 63 κατοίκους και το 1903 αναφέρονται 58 κάτοικοι.Το 1821 εγκαταστάθηκε στο Πουρναρόκαστρο το στρατόπεδο πολι-ορκίας των Πατρών υπό τον μητροπολίτη Γερμανό, τον Ανδρέα Ζαΐμη, τον Θάνο Κανακάρη κ.α. Οι Τούρκοι έφτασαν στο Πουρναρόκαστρο στις 12 Ιουλίου του 1821 και πραγματοποιήθηκε μάχη (γνωστή ως η μάχη του Πουρναροκάστρου) κατά την οποία οι Τούρκοι ηττήθηκαν και επέστρεψαν στη Πάτρα.

Το Μάρτιο του 1822 εγκαταστάθηκε στο κάστρο του οικισμού ο Δελη-γιάννης με 600 περίπου άνδρες. Αργότερα μετά τη μάχη του γηροκο-μείου που πήρε δυσάρεστη τροπή για τους Έλληνες, εγκαταστάθηκε στο Πουρναρόκαστρο ο Ανδρέας Ζαΐμης.Ο ναός του προφήτη Ηλία δίπλα στο κάστρο του χωριού κτίστηκε το 1851. Στην αγροτική οδό προς το Σούλι βρεθήκαν τάφοι χριστιανών όπως επίσης διακρίνονται και ερείπια πιθανώς ναού και πολλά όστρα-κα (από κοινά οικιακής χρήσεως αγγεία). Τάφοι έχουν βρεθεί και στην θέση αγία Βαρβάρα καθώς και ερείπια που επίσης εκτιμώνται ως ερεί-πια πιθανώς ναού.

ΠώΣ θΑ φθΑΣεΤε ΣΤΟ ΚεΝΤΡΟ:

ΣΤΟΙΧεΙΑ εΠΙΚΟΙΝώΝΙΑΣ ΓΙΑ ΠΛΗΡΟφΟΡΙεΣ ΑΔΕΠ Α.Ε.Κώστας Κωνσταντακόπουλος, Λευτέρης ΑλεξόπουλοςΤμήμα Περιβάλλοντος & Βιώσιμης ΑνάπτυξηςΕλευθερίου Βενιζέλου 38 & Σολωμού , 26333 ΠάτραΤηλ.: 2610-361 747, 2610-361 744φαξ: 2610-361 749e-mail: konstada@patras.gr info.panachaiko@gmail.com

ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤεΣ ΤΟΥ ΚεΝΤΡΟΥ ΠεΡΙβΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟφΟΡΗΣΗΣ Το κέντρο στεγάζεται σε κτίριο που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του Πουρναρόκαστρου Πατρών το οποίο παραχωρήθηκε στο Δήμο Πατρέων από τον Εκπολιτιστικό Σύλλογο Πουρναρόκαστρου ’’Προφή-της Ηλίας’’.Τη λειτουργία του κέντρου έχει αναλάβει η ΑΔΕΠ Α.Ε. - Τμήμα Περι-βάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης.Βασικός σκοπός του Κέντρου είναι η ανάδειξη του Παναχαϊκού όρους καθώς και η ευαισθητοποίηση και πληροφόρηση σχετικά με το φυσικό και πολιτιστικό πλούτο της περιοχής.Κύριες δραστηριότητες του Κέντρου είναι:• Προσέλκυση,υποδοχήκαιξενάγησηεπισκεπτών• Περιβαλλοντικήενημέρωση.• Προώθησηκαιυποστήριξητηςπεριβαλλο-

ντικής εκπαίδευσης στα σχολεία.• Διακίνησηενημερωτικούυλικού.• Διοργάνωση συνεδρίων, εκθέσεων, εκδη-

λώσεων. • Προβολή της προστατευόμενης περιοχής

σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.• Σχεδιασμός και οργάνωση προγραμμάτων

εθελοντών.

ΠΑΝΑΧΑΪΚΟ ΟΡΟΣΤο όρος Παναχαϊκό βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Πελοπον-νήσου, και δεσπόζει νοτιοανατολικά της πόλης της Πάτρας. Οι σημα-ντικότερες κορυφές είναι Παλαβού ο Πύργος ή Πρασούδι (1924 μ.) ο Βοϊδιάς ή Σκαντζοχέρια (1837 μ.), και η Παπαρίτσα (1490 μ.).Σε μεγάλο βαθμό η περιοχή του Παναχαϊκού ταυτίζεται με την περιοχή NATURA 2000 με την ονομασία “Όρος Παναχαϊκό”. Το Δίκτυο Natura 2000 αποτελεί ένα Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο περιοχών, οι οποίες φιλοξενούν φυσικούς τύπους οικοτόπων και οικοτόπους ειδών που εί-ναι σημαντικοί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η περιοχή διαθέτει σημαντικά

• ΟαρχαιολογικόςχώροςστοΛεόντιοκοντάστοεξωκλήσιΑγ.Κωνσταντίνου με υπολείμματα από τη Γεωμετρική περίοδο και τους Ελληνιστικούς χρόνους.

• ΟΑρχαίοςοικισμόςστονοικισμόΧάραδροστηθέση«Βαρκός».• ΤομεσαιωνικόκάστροτουΆνωΣαλμενίκο,στιςβόρειεςπλα-

γιές του Παναχαϊκού που χτίστηκε γύρω στο 1300.• Υπολείμματα αρχαίου Ρωμαϊκού Υδραγωγείου κοντά στη

Πάτρα.• ΤοενετικόκάστροΠουρναρόκαστρου.• ΗΙεράΜονήΠαναγίαςΕλεούσηςστηΠιτίτσα.• ΤοΠαλαιόΜοναστήριτηςΑνάληψης.• ΟΙερόςΝαόςΑγίουΙωάννουστοΣούλι.• Το ξωκλήσι Αγ. Βαρβάρας στη θέσηΝούτιχι πάνωαπό το

Πουρναρόκαστρο, όπου υπάρχουν υπολείμματα νεκροτα-φείου Βυζαντινών χρόνων.

• ΗχαράδρατουΓλαύκουμετους ιδιαίτεραεντυπωσιακούςγεωλογικούς σχηματισμούς.

• ΤαελατοδάσητωνπεριοχώνΘάνα,Βεταίικα,Ρακίτα,Οβρυ-όκαμπου.

• ΤοονομαστόαλπικόοροπέδιοστοΠρασούδιμετοερειπω-μένο καταφύγιο του ΕΟΣ Ιωάννη Διακίδη (1954).

• ΤαστεπόμορφααλπικάλειβάδιαστοΒουνόΓιώργηςκαιστο

υδατικά αποθέματα και αποτελεί τροφοδότη νερού για την πόλη της Πάτρας και την ευρύτερη περιοχή. Παρά το γεγονός ότι το Παναχαϊκό όρος γειτνιάζει με το αστικό κέντρο της Πάτρας διαθέτει αξιοσημείωτη βιοποικιλότητα. Ειδικότερα έχουν καταγραφεί:• 21διαφορετικοί τύποιΟικοτόπωνεκ τωνοποίων έναςοικότοπος

προτεραιότητας (τα ξυρισμένα λιβάδια), σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ.

• 570είδηχλωρίδας,πιθανόνοπραγματικόςαριθμόςτωνφυτικώνειδών του Παναχαϊκού θα πρέπει να είναι αρκετά μεγαλύτερος. Από

ΙΣΤΟΡΙΚΑ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧεΙΑ ΠΑΝΑΧΑΪΚΟΥ ΟΡΟΥΣ

αυτά τα είδη υπάγονται σε επιμέρους κατηγορίες προστασίας:Ενδημικά είδη 63 και Βαλκανικά ενδημικά είδη 33

• 155ειδώνσπονδυλωτώνκαισυγκεκριμένα:9 ειδών αμφιβίων, 26 είδη ερπετών, 96 είδη πτηνών και 24

είδη θηλαστικών.• αρκετάείδηαρπακτικώνπτηνώνταοποίαδιέρχονταιήφωλιάζουν

κατά την περίοδο της μετανάστευσης στο Παναχαϊκό. Η θέση του βουνού αμέσως μετά το στενότερο πέρασμα μεταξύ Πελοποννήσου και Στερεάς Ελλάδας το κάνει σημαντικό σταθμό κατά τη φθινοπω-ρινή μετανάστευση.

Πρασούδι.• ΗΜοναδικήΣάρακάτωαπότοΣτρογγυλόΒουνόκοντάστοΠρα-

σούδι.• ΗχαράδρατουΓλαύκουμετουςιδιαίτεραεντυπωσιακούςγεωλογι-

κούς σχηματισμούς.• ΗευτροφικήΛίμνητηςΡακίτας.• ΟιΛίμνηστοελατοδάσοςτωνΠασχαλιάνωνπάνωαπότοΆνωΚα-

στρίτσι.• ΤουψίπεδοτουΟβριόκαμπουμε ταβοσκοτόπιακαι τις εαρινές -

καλοκαιρινές καλλιέργειες. • ΤομονότοξοπέτρινογεφυράκιτουΛουμπιστριάνικου-Τσετσεβίτι-

κου ρέματος κοντά στο Α. Σαλμενίκο.• ΤοημιτελέςΚτίριοτουΣανατόριουστηΖάστοβα.• Τοσχιστήριοξυλείας(νεροπρίονο)τουΣολωμού,στηπεριοχήΚε-φαλόβρυσοτουΛεοντίου.

• ΗΠαλαιάνεροτριβήστηΠηγήΖουμπάτας.• ΤοαλώνιτουΣπύρουΑνδρουτσόπουλουστοχωρίοΜοίρα.• ΟΠύργος(Λινό)τουΡούφουστουΡψμανού.• Τοεν’λειτουργίακαταφύγιοτουΕΟΣΣ.Γεροκωστόπουλος(1931)

στη θέση “Ψάρθι”.• ΤοΑιολικόΠάρκοστιςκορυφέςΤρανήΡίζα.Βρωμονέρι,Σκαντζοχέ-

ρι και Βουνό Γιώργη.

Στο Παναχαϊκό συναντάμε αξιόλογα στοιχεία του φυσικού, του πολιτιστικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος όπως: