1

ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ Μάθημα: Αρχαία Ιστορία Τάξη: Α΄ Γυμνασίου Ενότητα: Η Εποχή του Χαλκού (υποκεφ. 3, 4, 5, 6) Χρόνος εξέτασης: 45΄ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Από τις πέντε (5) ερωτήσεις να απαντήσεις στις τρεις (3). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες.

1. α. Να αντιστοιχίσεις τους όρους της πρώτης στήλης με εκείνους της δεύτερης.

ΣΤΗΛΗ Α΄

ΣΤΗΛΗ Β΄

Ερρίκος Σλήμαν *

* Ιερογλυφική γραφή

΄Αρθουρ Έβανς *

* Βασιλικοί μυκηναϊκοί τάφοι

Μάικλ Βέντρις και Τζον Τσάντγουικ *

* Κνωσός

Δίσκος της Φαιστού *

* Γραμμική Β΄

β. Να σημειώσεις «σωστό» ή «λάθος» δίπλα από κάθε πρόταση:

i. Τα ταυροκαθάψια στην Κρήτη είχαν καθαρά ψυχαγωγικό χαρακτήρα (δηλαδή γίνονταν

απλώς για διασκέδαση). ....……….

ii. Οι Μυκηναίοι βασιλιάδες θάβονταν σε λακκοειδείς τάφους. ….……….

iii. Όλα τα μινωικά έργα τέχνης (ειδώλια, τοιχογραφίες κτλ) παρουσιάζουν κίνηση και ζωντάνια. ..…………

iv. Οι Μυκηναίοι έκτιζαν τα ανάκτορά τους σε ακροπόλεις,

τις οποίες οχύρωναν με «κυκλώπεια τείχη». …………..

2. Να γράψεις τέσσερα (4) κοινά χαρακτηριστικά των μινωϊκών ανακτόρων. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………..…… ……………………………………………………………………………..

2

3. Να εξηγήσεις τι ήταν τα καμαραϊκά αγγεία. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………

4. Να γράψεις δύο λόγους που οδήγησαν στην παρακμή του μυκηναϊκού πολιτισμού. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………….

5. Να εξηγήσεις πώς ήταν ιεραρχημένη η μυκηναϊκή κοινωνία (κοινωνική διαστρωμάτωση). …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Από τις τέσσερις (4) ερωτήσεις να απαντήσεις στις δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες.

1. Αφού διαβάσεις με προσοχή το πιο κάτω κείμενο, να εξηγήσεις γιατί θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική για το μυκηναϊκό πολιτισμό, η αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β΄.

«Έχουμε λοιπόν κάποιους σωρούς από πηλό, που καταρχήν δε μας υπόσχονται τίποτα. Τους κάνει πολύτιμους όμως το γεγονός ότι συνιστούν (αποτελούν) μιαν ολότελα καινούρια πηγή [...] πληροφόρησης για τον αρχαιότατο ελληνικό πολιτισμό. Είναι βέβαια λυπηρό που οι πινακίδες δε μας λένε τίποτε για την ιστορία των ανθρώπων που τις έγραψαν, ούτε για τη σκέψη τους. Κι όμως, μερικοί από μας θα εκπλαγούν ίσως όταν ανακαλύψουν πόσα συμπεράσματα

3

μπορούμε να αντλήσουμε απ’ αυτές. Οι Μυκηναίοι [...] μας άφησαν καταγραφές από τη διοίκηση των βασιλείων τους και από τη λειτουργία ορισμένων τομέων της οικονομίας τους».

J. Chadwick, Ο Μυκηναϊκός κόσμος, μετ. K. N. Πετρόπουλος, εκδ. Gutenberg, σ. 29-30

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Να μελετήσεις προσεκτικά το πιο κάτω κείμενο και με βάση αυτό να

γράψεις τους λόγους για τους οποίους οι Μινωίτες κυριάρχησαν στη θάλασσα.

3. «Η ανάπτυξη δραστηριοτήτων εμπορικού χαρακτήρα, όπως η εισαγωγή απαραίτητων πρώτων υλών στην Κρήτη και ο έλεγχος των ανταλλαγών στον αιγιακό χώρο μέχρι και την Ανατολή, θα μπορούσε να είναι ο πιθανότερος λόγος αυτής της θαλασσοκρατίας. Ο παράγοντας αυτός ερμηνεύει καλύτερα τις προνομιακές σχέσεις, που αναπτύχθηκαν μεταξύ Κρήτης και Κυκλάδων. Η γεωγραφική θέση των νησιών αυτών τα ανέδειξε σε θέσεις κλειδιά για τον έλεγχο του αιγιακού εμπορίου. Η ανάγκη εισαγωγής μετάλλου στην Κρήτη αναφέρθηκε συχνά ως αιτία της έντονης εμπορικής δραστηριότητας που αναπτύχθηκε στο Αιγαίο. Η Κρήτη θα πρέπει να προσέφερε ως αντάλλαγμα υφάσματα, γεωργικά και βιοτεχνικά προϊόντα».

Jean Cllaude Pou, «Η αρχή της Ύστερης Χαλκοκρατίας στην Κρήτη», μετ. Άννα Φίλιππα, Αθήνα. 1996, σς. 341-343

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4

4. Με βάση την πιο κάτω θέση, να γράψεις τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγεις για το μυκηναϊκό κόσμο; Από το Μυκηναϊκό κόσμο έχουν σωθεί πολλοί τάφοι – μεγαλοπρεπείς ή απλούστεροι – με πολλά και πλούσια κτερίσματα (όπλα, προσωπίδες, κοσμήματα, επιτραπέζια σκεύη κτλ.).

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. Να περιγράψεις σύντομα τις πιο κάτω εικόνες και να εξηγήσεις πώς αυτές συνδέονται με το μινωικό πολιτισμό.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………….