ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΙΚΙΝΔΥΝΟΙ

ΤΣΑΡΤΣΊΔΟΥ ΕΛΈΝΗ

ΣΙΔΗΡΆ ΆΝΝΑ-ΜΑΡΊΑ

ΦΩΤΙΆΔΟΥ ΠΑΝΑΓΙΏΤΑ

ΠΟΛΊΤΟΥ ΕΛΈΝΗ

Η εμφάνιση της ψηφιακής τεχνολογίας σχεδόν συμπίπτει χρονικά με την εμφάνιση της ψηφιακής εγκληματικότητας. Ο ταχύς ρυθμός ανάπτυξης της εν λόγω τεχνολογίας και οι αδυναμίες του κυβερνοχώρου προσέφεραν νέες ευκαιρίες και επιπρόσθετες επιλογές για τη διάπραξη ψηφιακών εγκλημάτων. Η αύξηση των «κυβερνο-εγκλημάτων» εμφανίσθηκε με την ευρεία χρήση των δικτύων, τα οποία, αφενός προσέφεραν πρόσβαση στην πληροφορία, και αφετέρου δεν απαιτούσαν τη φυσική παρουσία του εισβολέα.

Όπως σε όλες τις σύγχρονες κοινωνίες έτσι και στην Ελλάδα το ηλεκτρονικό έγκλημα λαμβάνει συνεχώς μεγαλύτερες διαστάσεις. Η αντιμετώπιση του ηλεκτρονικού εγκλήματος αποτελεί ζήτημα ύψιστης σημασίας για τις αστυνομικές αρχές, όπως άλλωστε και τα κοινά διαπραχθέντα εγκλήματα.

Συγκεκριμένα, όσο αφορά τα ηλεκτρονικά εγκλήματα, που έχουν εισέλθει στην καθημερινότητα μας τα τελευταία χρόνια, το ενδιαφέρον της αστυνομίας εστιάζεται περισσότερο στις ασταμάτητες αλλαγές που προκύπτουν στους κόλπους της τεχνολογίας και έτσι καθιστούν το ηλεκτρονικό έγκλημα ένα σχετικά δύσκολα ανιχνεύσιμο έγκλημα, τόσο στο εξωτερικό όσο και στον Ελλαδικό χώρο. Έτσι, αυτό που φαίνεται να κάνει αποτελεσματικότερο το έργο των διωκτικών αρχών είναι η συνεχής εκπαίδευση και επιμόρφωση του προσωπικού της αστυνομικής αρχής σε θέματα κυρίως τεχνικής φύσεως σχετικά με τη διερεύνηση και τη δίωξη του ηλεκτρονικού εγκλήματος.

Η χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου στον κρίσιμο τομέα της αντιμετώπισης του ηλεκτρονικού εγκλήματος.

ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

Το ίντερνετ, η χρήση του και η πρόσβαση σε αυτό είναι πλέον διαδεδομένη κι εύκολη σε κάθε σπίτι, σε κάθε εργασιακό χώρο, σε κάθε φιλική συντροφιά, στις βιβλιοθήκες, στα σχολεία σε καφετέριες, σε κινητά τηλέφωνα, παντού.

Λόγω της φύσης του το διαδίκτυο είναι περισσότερο ελκυστικό στους νέους και τα παιδιά. Ακριβώς λόγω της κυρίαρχης χρήσης του από τις ευαίσθητες και δύσκολες αυτές ηλικιακές ομάδες θα μου επιτρέψετε να επιμείνω περισσότερο στα οφέλη που αποκομίζουν τα παιδιά μας αλλά και τους κινδύνους που καραδοκούν γι’ αυτά κάθε φορά που ταξιδεύουν στις ιστοσελίδες του διαδικτύου.

Δυστυχώς ο κατάλογος των εγκλημάτων που διαπράττονται μέσω διαδικτύου είναι μακρύς και έχει αποδειχθεί πως είναι ανάλογος της ταχύτητας εξάπλωσης του διαδικτύου.

Όπως συμβαίνει σε κάθε προβληματική κατάσταση, τα σημάδια που την επιβεβαιώνουν είναι συνήθως ορατά ασχέτως αν δεν γίνονται πάντοτε αντιληπτά. Αν λοιπόν δείτε τα παιδιά σας:

2

1. Να περνούν μεγάλο χρονικό διάστημα μπροστά από τον Η/Υ

2. Να ελαχιστοποιούν το παράθυρο οθόνης κάθε φορά που πλησιάζετε

3. Να κάνουν υπερβολική χρήση του chat (τσατ) ή άλλης τεχνολογίας όπως ν’ αντιγράφουν δισκέτες, CD DVD κ.λπ.

Χρήσιμο θα είναι να μιλήσετε μαζί τους, να τα βοηθήσετε να σας εμπιστευτούν, να ακούσετε με προσοχή τι λένε για τις on line εμπειρίες τους και να προσπαθήσετε να εξοικειωθείτε με την τεχνολογία ώστε να μπορείτε να κάνετε διάλογο μαζί τους αλλά και να παρακολουθείτε τις ιστοσελίδες που επισκέπτονται.

Ο εθισμός στο ίντερνετ, που αποτελεί μια σύγχρονη ασθένεια και η αντιμετώπισή της χρήζει την παρέμβαση ειδικού, είναι έκδηλος ειδικά στα νέα παιδιά και μπορεί να τα οδηγήσει σε αντικοινωνική συμπεριφορά, παραμέληση ή και εγκατάλειψη του σχολείου, της εμφάνισης τους, της διατροφής τους και της προσωπικής υγιεινής του αλλά και σε ψυχολογικά προβλήματα με απρόβλεπτες και ποτέ θετικές, συνέπειες.

Αποτελεσματικές μέθοδοι προστασίας θεωρούνται:

μια κοινή συμφωνία δηλαδή ένας «οικογενειακός κώδικας συμπεριφοράς» σχετικά με το χρόνο χρήσης του ίντερνετ

η τοποθέτηση του Η/Υ σε κοινόχρηστο χώρο όπου υπάρχει πρόσβαση και δυνατότητα παρακολούθησης και ποτέ στο εφηβικό δωμάτιο

η συνεχής, διακριτική παρουσία των γονιών στο σπίτι όσο τα παιδιά «σερφάρουν»

η ενημέρωση των παιδιών από τους γονείς ή εκπαιδευτικούς για τους ηθικούς κανόνες που διέπουν την ηλεκτρονική επικοινωνία με τους άλλους

και η ενημέρωση τους για τους υφιστάμενους κινδύνους.

Σημασία έχει, εφόσον διαπιστωθεί ότι υπάρχει κίνδυνος, όχι η απαγόρευση πρόσβασης στα παιδιά στο διαδίκτυο αλλά η κατάλληλη κι επαρκή τους ενημέρωση, η διατήρηση της καλής σχέσης κι εμπιστοσύνης με το γονιό και η παροχή βοήθειας από ειδικό ψυχολόγο εάν τα συμπτώματα στην ψυχολογία

3

του παιδιού είναι ανησυχητικά δηλαδή εάν είναι αγχωμένο, φοβισμένο και αποσυρμένο.

Είναι τελικά το διαδίκτυο χώρος ελεύθερης διακίνησης πληροφοριών και ιδεών; Οι υποστηρικτές της άποψης αυτής βασίζονται στο γεγονός πως το διαδίκτυο δεν υπόκειται στον έλεγχο κρατικής ή άλλης υπηρεσίας αφού δεν ελέγχει κανείς το περιεχόμενο του προτού δημοσιευθεί και η Δίωξη παρεμβαίνει μόνο αν κάποιο περιεχόμενο κριθεί παράνομο.

Στον αντίποδα αυτής της άποψης διατυπώνεται η απορία για το κατά πόσο ελεύθερη είναι η διαχείριση και η διακίνηση των πληροφοριών όταν ένα ολιγοπώλιο μικρού αριθμού ισχυρών εταιρειών ελέγχουν τη διακίνηση των προϊόντων ενώ παράλληλα είναι προφανής στους χρήστες η ιεράρχηση του περιεχομένου από τις μηχανές αναζήτησης με βάση την επισκεψιμότητα των ισοτόπων. Ο σκεπτικισμός για τη χρησιμότητα του, το αντιστάθμισμα των ωφελειών με τους κινδύνους, οι αντιφάσεις, η σύγχυση, η υποκειμενικότητα των απόψεων συνυπάρχουν κι εναλλάσσονται με την αντικειμενική προσέγγιση των παραμέτρων του διαδικτύου συντηρώντας ένα διαρκή διάλογο που μάλλον καταλήγει σε κοινό συμπέρασμα: Δε μπορούμε πλέον να ζήσουμε χωρίς το διαδίκτυο.

Οι μαθητές μπορούν εύκολα να διεξάγουν έρευνα για τις σχολικές εργασίες τους, να ψυχαγωγηθούν, να εκτονωθούν, το ίδιο και οι ενήλικες όπου κατά γενική ομολογία στην πλειοψηφία τους χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ως πολύτιμο εργαλείο στην επαγγελματική τους δραστηριότητα.

Η επαφή με άλλους πολιτισμούς και κουλτούρες διαφορετικών λαών, η επιμόρφωση σε γενικού και ειδικού ενδιαφέροντος θέματα, η επικοινωνία φίλων, γονιών με τα παιδιά τους που σπουδάζουν ή βρίσκονται μακριά τους, η εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος σε εμπορικές και προσωπικές συναλλαγές είναι συνθήκες που κανείς πια δεν επιθυμεί να βγάλει από τη ζωή του. Όσο κι αν επιχειρήσουμε να ζυγίσουμε τα οφέλη και τους κινδύνους θα σταθεί αδύνατο να ξεκαθαρίσουμε με ασφάλεια, αντικειμενικότητα και ρεαλισμό την κλίση της ζυγαριάς.

Βέβαια, επικίνδυνες προκλήσεις στο διαδίκτυο δεν συναντούν μόνο τα παιδιά αλλά και οι ενήλικες.

Η πορνογραφία, η συμβολή σε διαδικτυακά οργανωμένους θανάτους είτε αυτοί αφορούν σε φόνο είτε σε αυτοκτονία, η παραβίαση προσωπικών δικαιωμάτων, η ψευδοπροσωπεία, η προσφορά παράνομων προϊόντων, η εξαπάτηση, η προσβολή ανθρώπινης προσωπικότητας και όλα όσα προαναφέραμε, δυνητικά μετρούν θύματα απ’ όλες τις ηλικιακές κατηγορίες.

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και το διαδίκτυο έχουν καθιερωθεί στο πνεύμα όλων μας σαν αξιόπιστες και σωστές πηγές πληροφόρησης. Όμως, εκτός απ'

4

όλα τα καλά που φέρνει το διαδίκτυο, κρύβει και πραγματικούς κινδύνους για ένα ανυποψίαστο παιδί.

Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς και αυτοί που έχουν την ευθύνη να επιβλέπουν τα παιδιά, να γνωρίζουν τα πλεονεκτήματα αλλά και τα μειονεκτήματα και τους κινδύνους που έχει το διαδίκτυο και οι διάφοροι τρόποι επικοινωνίας που μπορούν να γίνουν μέσω του. Τα παιδιά μπορούν να βρουν στο διαδίκτυο μια πληθώρα πληροφοριών από διάφορες πηγές μάθησης όπως εγκυκλοπαίδειες, βιβλιοθήκες, ειδησεογραφικά πρακτορεία και πολλούς άλλους οργανισμούς. Επίσης μπορούν να παίζουν ηλεκτρονικά παιγνίδια και να επικοινωνούν με φίλους τους. Το γεγονός ότι με το πάτημα ενός κουμπιού μπορούν να επισκεφθούν τόσα ελκυστικά πράγματα και να επικοινωνούν με φίλους τους, ικανοποιεί το φυσιολογικό για την ηλικία τους αυθορμητισμό, την περιέργεια και την ανάγκη τους για άμεση ανταπόκριση και ικανοποίηση.

Οι γονείς διδάσκουν τα παιδιά τους να μη μιλούν με άγνωστους, να μην ανοίγουν την πόρτα σε άγνωστους εάν είναι μόνα στο σπίτι και να μην δίνουν πληροφορίες σε άγνωστα άτομα όταν τηλεφωνούν στο σπίτι μας. Αρκετοί γονείς μάλιστα παρακολουθούν που πάνε τα παιδιά τους, με ποιόν παίζουν, τι βλέπουν στην τηλεόραση, τι βιβλία και τι περιοδικά διαβάζουν.Δυστυχώς όμως είναι γεγονός ότι πολλοί γονείς δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί ότι χρειάζεται η ίδια προσοχή, επίβλεψη και καθοδήγηση για τα παιδιά τους σε θέματα που αφορούν το διαδίκτυο. Οι γονείς δεν πρέπει να επαναπαύονται ότι τα παιδιά τους μπορούν να προστατευτούν απ' αυτούς που προσφέρουν κάθε μορφής υπηρεσίες στο διαδίκτυο. Πολλές ομάδες συζητήσεων παιδιών στο διαδίκτυο ("chat rooms", "news groups") δεν επιβλέπονται από κανένα.

Υπάρχει πλήρης ανωνυμότητα και τα ονόματα που χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση και επικοινωνία μεταξύ των παιδιών πολύ συχνά είναι ψευδώνυμα. Είναι αδύνατο να γνωρίζει σε τέτοιες περιπτώσεις το παιδί εάν αυτός με τον οποίο επικοινωνεί είναι πράγματι παιδί ή για παράδειγμα κάποιος ενήλικας που να θέλει να του κάνει κακό. Όταν το παιδί τους λαμβάνει κανονικό ταχυδρομείο ή όταν δέχεται επισκέψεις στο σπίτι μπορούν να ελέγχουν την κατάσταση. Στο διαδίκτυο όμως είναι αδύνατο να γνωρίζουν τι μπορεί να συμβαίνει ή να λέγεται στους διάφορους τρόπους επικοινωνίας που διεξάγονται.

Δυστυχώς μπορεί να υπάρξουν πολύ σοβαρές συνέπειες εάν το παιδί πεισθεί από κάποιον επιτήδειο και δώσει προσωπικές πληροφορίες όπως όνομα, κωδικούς, αριθμό τηλεφώνου, αριθμό πιστωτικής κάρτας και διεύθυνση. Ακόμη χειρότερα σε περίπτωση

5

που πεισθεί να συναντήσει κάποιον άγνωστο με τον οποίο επικοινωνούσε μέσω διαδικτύου.

Υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι εκτός από τους πιο πάνω όπως οι εξής:

τα παιδιά μπορεί να επισκέπτονται ιστοσελίδες που είναι ακατάλληλες γι' αυτά

μπορεί να βρεθούν σε ιστοσελίδες ομάδων που προωθούν το μίσος, τη βία και την πορνογραφία

τα παιδιά μπορεί να παραπλανηθούν και να πέσουν θύματα μια έντονης καλοστημένης διαφημιστικής εκστρατείας

υπάρχουν ιστοσελίδες που για να προσελκύσουν τα παιδιά να τους παραχωρήσουν ευαίσθητες πληροφορίες, τους υπόσχονται δώρα

όταν τα παιδιά ξοδεύουν πάρα πολλές ώρες στο διαδίκτυο υπάρχει ο κίνδυνος να χάνουν πολύτιμο χρόνο που θα μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν για να αναπτύξουν κοινωνικές ικανότητες

Τι μπορούν λοιπόν οι γονείς να κάνουν για να είναι το διαδίκτυο περισσότερο ασφαλές και περισσότερο εκπαιδευτικό για τα παιδιά τους;

πρέπει να βάλουν κάποιο όριο στο χρόνο που ξοδεύει το παιδί στο διαδίκτυο

είναι καλά να διδάξουν στα παιδιά ότι όταν συνομιλούν με κάποιον σε μια ομάδα συζήτησης στο διαδίκτυο, δεν μπορούν να ξέρουν ποιο είναι το άτομο αυτό και ότι τα ονόματα που χρησιμοποιούνται είναι συχνά ψευδώνυμα

πρέπει να διδάξουν τα παιδιά ποτέ να μην δίνουν προσωπικές πληροφορίες σε άλλα άτομα ή σε ιστοσελίδες στο διαδίκτυο

πρέπει να διδάξουν τα παιδιά να μην δέχονται να συναντήσουν κάποιον που γνώρισαν μέσω του διαδικτύου

πρέπει να εξηγήσουμε στα παιδιά για να καταλάβουν ότι πολλά απ' όσα βλέπουν ή διαβάζουν στο διαδίκτυο μπορεί να μη είναι αληθινά

είναι καλό σαν γονείς να χρησιμοποιήσουμε υπηρεσίες ή λογισμικά προγράμματα που δίνουν γονικό έλεγχο στο τι μπορούν να επισκεφθούν τα παιδιά στο διαδίκτυο και να αποκόπτονται ακατάλληλες ιστοσελίδες

να προμηθεύσουμε τα παιδιά με διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μόνο στις περιπτώσεις όπου τα παιδιά είναι αρκετά ώριμα για να το χειρίζονται και κατά καιρούς είναι καλά να παρακολουθούμε τη δραστηριότητά τους

6

πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά να συμπεριφέρονται στο διαδίκτυο με την ίδια ευγένεια και καλούς τρόπους όπως και στην κανονική ζωή

πρέπει να μάθουμε στα παιδιά μας ν' ακολουθούν την ίδια συμπεριφορά στο διαδίκτυο που τους διδάσκουμε, όταν χρησιμοποιούν οποιοδήποτε άλλο ηλεκτρονικό υπολογιστή εκτός από το σπίτι τους, δηλαδή στο σχολείο, σε βιβλιοθήκες ή ακόμη σε σπίτια φίλων τους.

Οι γονείς είναι καλά να θυμούνται ότι οι εμπειρίες των παιδιών στο διαδίκτυο δεν τα προετοιμάζουν για τις πραγματικές διαπροσωπικές σχέσεις. Είναι χρήσιμο οι γονείς να αφιερώνουν κάποιο χρόνο με τα παιδιά τους για να εξερευνούν μαζί κάποιους ιστοχώρους και κατά καιρούς να συμμετέχουν στις δραστηριότητες του παιδιού τους στο διαδίκτυο.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΑ

Η εξάπλωση του γρήγορου Internet έχει φέρει τεράστιες αλλαγές στην παραγωγή, στη διάθεση και στην κατανάλωση της πορνογραφίας. Ως πριν από λίγα χρόνια η επαφή με την πορνογραφία απαιτούσε επισκέψεις σε κακόφημα σινεμά και<<κρυφές>> αίθουσες εξειδικευμένων βιντεοκλάμπ, ενώ στοίβες από πορνοπεριοδικά έπρεπε να κρύβονται κάτω από τα κρεβάτια ή στις σκοτεινές γωνίες των ντουλαπιών. Σήμερα κάθε νοικοκυριό που διαθέτει πρόσβαση στο internet έχει εν δυνάμει πρόσβαση σε ένα παράλληλο πορνοσύμπαν, όπου το υλικό που ικανοποιεί ακόμη και τα πλέον διεστραμμένα γούστα απέχει μόνο ένα κλικ στον υπολογιστή.

Οι αλλαγές στην κατανάλωση της πορνογραφίας με την εξάπλωση του Διαδικτύου είναι <<κοσμογονικές>>,οι χρήστες του internet μπορούν, να έχουν πρόσβαση σε πορνογραφικό υλικό χωρίς τον κίνδυνο να τους δουν οι άλλοι. Από την άνεση του σπιτιού τους καταναλώνουν το περιεχόμενο της αρεσκείας τους και έχουν την δυνατότητα να επικοινωνήσουν και να προσεταιριστούν με άλλους χρήστες που καταναλώνουν ανάλογο περιεχόμενο. Το πρόβλημα αφορά βέβαια την ευκολία πρόσβασης των ανηλίκων στην πορνογραφία που διαμορφώνουν οι νέες τεχνολογίες. Γιατί μπορεί η εξάπλωση της κατανάλωσης πορνογραφικού υλικού από ενήλικες να έχει ενδιαφέρον από κοινωνική άποψη, η έκθεση όμως ενός παιδιού σε τέτοιο υλικό είναι εντελώς διαφορετική υπόθεση και πολύ συχνά χρήζει τις παρεμβάσεις των αρμοδίων αρχών.

Σύμφωνα με την έρευνα της Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β’ Παιδιατρικής κλινικής του πανεπιστημίου Αθηνών, το 20% των παιδιών(κυρίως αγόρια)μπαίνουν σε πορνογραφικά sites, ενώ το 10% των παιδιών μέσο Διαδικτύου, γεγονός το οποίο όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, επηρεάζει την σεξουαλικότητα και την κοινωνικότητα του παιδιού.

7

ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ

Η διάθεση και η κατανάλωση υλικού παιδικής πορνογραφίας αποτελεί αναμφίβολα την πιο σκοτεινή πτυχή της πορνογραφίας στο internet. Η ευκολία με την οποία η χρήστες του Διαδικτύου μπορούν να έρθουν σε επαφή με ανάλογο υλικό, να το αποθηκεύσουν στους υπολογιστές τους και να το μοιραστούν με άλλους χρήστες ή να το διακινήσουν με την σειρά τους με σκοπό το χρηματικό όφελος έχει ως αποτέλεσμα να καταγράφεται τα τελευταία χρόνια μια τρομερή αύξηση τόσο στον αριθμό ανάλογων ιστοσελίδων όσο και στον αριθμό των<<καταναλωτών>>, καθώς και στον αριθμό των συλληφθέντων με την κατηγορία παράβασης στη σχετική νομοθεσία. Η συλλήψεις στη χώρα μας έχουν αυξηθεί γεωμετρικά τα τελευταία χρόνια και αυτό χωρίς αμφιβολία οφείλετε στην εξάπλωση των ευρυζωνικών δικτύων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της UNESCO, ο τζίρος της βιομηχανίας παιδικής πορνογραφίας στο Διαδίκτυο υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 3δις. ευρώ τον χρόνο, ενώ ο αριθμός των ιστοσελίδων που φιλοξενούν πορνογραφικό περιεχόμενο με<<πρωταγωνιστές>> ανήλικα παιδιά ακόμα και βρέφη, σημείωσε τα τελευταία χρόνια αύξηση της τάξεως 345%. Ορισμένες ιστοσελίδες παιδικής πορνογραφίας έχουν ημερήσια επισκεψιμότητα περίπου 150.000, παρά το υψηλό κόστος. Πριν από λίγες ημέρες η Καναδική κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεση να καταθέσει ένα νέο νομοσχέδιο το οποίο θα υποχρεώνει τους παρόχους internet να αναφέρουν στις αρχές, και μάλιστα σε μια ειδική υπηρεσία, σε ποιες ιστοσελίδες διακινείτε υλικό παιδικής πορνογραφίας.

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΔΙΑΔΥΚΤΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Ο εφιάλτης του εθισμού των μικρών παιδιών στα ηλεκτρονικά παιχνίδια του Διαδικτύου έχει εισβάλει για τα καλά στην χώρα μας. Δεκάδες περιστατικά παιδιών που δεν ξεκόλλαγαν από το κομπιούτερ τους για ολόκληρα εικοσιτετράωρα και κατέληξαν στα νοσοκομεία με συμπτώματα στερητικού συνδρόμου έχουν ήδη καταγραφεί και οι επιστήμονες κάνουν λόγο για μια νέα μάστιγα με απρόβλεπτη εξέλιξη. Τις τελευταίες εβδομάδες τρία ανήλικα Ελληνόπουλα –δύο αγόρια και ένα κορίτσι- πάσχοντας από αυτήν νέα και ιδιαίτερα επικίνδυνη μορφή εθισμού, η όποια μετρά ήδη τα πρώτα θύματα της στο εξωτερικό, με χαρακτηριστικότερο το παράδειγμα ενός αγοριού από την Κορέα: το παιδί έπαιζε εννέα μέρες ασταμάτητα, ώσπου κατέρρευσε και άφησε την τελευταία του πνοή μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή.Το Video Games Addiction, ο εθισμός δηλαδή στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, είναι μια ψυχοσωματική ασθένεια που χτυπάει κυρίως τις ηλικίες 13-19 ετών με συμπτώματα στερητικού συνδρόμου. Το φαινόμενο έχει πάρει, όπως επισημαίνουν οι γιατροί, ανεξέλεγκτες διαστάσεις και στην χώρα μας. Τα ποιο

8

συνηθισμένα συμπτώματα είναι αϋπνία, νευρική ανορεξία, κρίσεις θυμού, κατάπτωση, μελαγχολία και στα χειρότερα στάδια ρίγη, στομαχικές διαταραχές και σχιζοειδείς συμπεριφορές. Τα δύο αγόρια έφτασαν πριν από μερικές βδομάδες στο νοσοκομείο σε άθλια ψυχολογική κατάσταση, σύμφωνα με τον διευθυντή της ψυχιατρικής κλινικής παρουσίαζαν συμπτώματα στερητικού συνδρόμου. Αναγκάστηκαν να νοσηλευτούν και να τους δοθεί φαρμακευτική αγωγή. Έχουν επιστρέψει στα σπίτια τους, συνεχίζουν την φαρμακευτική αγωγή και θα πρέπει να επιβλέπονται επί μακρόν. Θύμα του Video Games Addiction νοσηλευτικέ πριν από λίγες εβδομάδες στο «Σιγμανόγλειο». Πρόκειται για ένα κορίτσι από τα Χανιά, το οποίο είχε μετά από την νοσοκομειακή περίθαλψη επέστρεψε στο σπίτι τα όπου συνεχίζει την αγωγή. Το Video Games Addiction είναι μια ασθένεια που δεν κοιτάει ηλικία φύλλο ή χρώμα. Στην υπόλοιποι Ευρώπη έχει μετατραπεί σε «ντόπα» για ανήλικους, καθώς νιώθουν να ξεφεύγουν από την πραγματικότητα και ταυτίζονται με τους ρόλους των παιχνιδιών, τα οποία είναι εξαιρετικά βίαια και εισάγουν τα νεαρά θύματα σε έναν άλλο κόσμο όπου είναι άτρωτοι, πετάνε, κολυμπάνε και συνήθως βγαίνουν νικητές. Τα περιστατικά που φτάνουν σε νοσοκομεία είναι διαρκώς αυξανόμενα. Είναι πραγματικά πολλά και σοβαρά αν κρίνουμε ότι μιλάμε για 13χρονα και 17χρονα παιδιά.

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Μια έρευνα καταγράφει τον εθισμό των μαθητών στο διαδίκτυο, αλλά και τα συνακόλουθα προβλήματα συμπεριφοράς. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή οι μαθητές που περνούν πολλές ώρες μπροστά από τον υπολογιστή εμφανίζουν αυξημένη παραπτωματική συμπεριφορά. Έχουν μεγαλύτερο αριθμό αδικαιολόγητων απουσιών στο σχολείο. Έχουν χαμηλότερη βαθμολογία κατά μέσον όρο στο σχολείο και χαρακτηρίζουν τις σχολικές τους επιδόσεις κυρίως μέτριες. Έχουν στην κατοχή τους προσωπικό ηλεκτρονικό υπολογιστή και κυρίως στο δωμάτιο τους. Χρησιμοποιούν κυρίως τα e-mails, τα διαδικτυακά παιχνίδια και τα δωμάτια διαδικτυακής συζήτησης. Βγαίνουν καθημερινά έξω ενώ έχουν και μεγαλύτερο χαρτζιλίκι.

Αυτά είναι μερικά από τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την ερεύνα για τους μαθητές με «παθολογική» χρήση του διαδικτύου, αυτούς δηλαδή που θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι κατά κάποιον τρόπο εθισμένοι στο διαδίκτυο. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το 2008 στην Κω, με δείγμα 1.221 εφήβους και νεανίδες ηλικίας 14 έως 19 ετών, παιδιά της τρίτης γυμνασίου και του λυκείου.

9

Σκοπός της έρευνας, ήταν η μελέτη των εφήβων μαθητών που κάνουν υπερβολική χρήση του Διαδικτύου, καθώς και η συσχέτιση της έρευνας με κοινωνικοδημογραφικές μεταβλητές, με τη σχολική επίδοση, την οικογενειακή κατάσταση, με την παραπτωματική συμπεριφορά και με τους τρόπους ψυχαγωγίας των εφήβων.

Η πρώτη ερώτηση λοιπόν, αφορούσε στη χρήση του Ιντερνετ και στο χαρακτηρισμό αυτής. Ήπια/μέτρια χρήση ή εθισμός. Τα αποτελέσματα δείχνουν τα κορίτσια να πρωτεύουν στην ήπια χρήση, ενώ τα αγόρια σε υψηλότερου βαθμού κατηγορίες χρήσης. Στον εθισμό ειδικά, είναι σχεδόν διπλάσιο το ποσοστό τους.

Πολύ ενδιαφέρον παρουσιάζει η διακύμανση της χρήσης σε σχέση με την ηλικία. Ξεκινάει από νορμάλ τιμές στις μικρότερες ηλικίες γύρω στα 14ετη, κορυφώνετε στο 16οετος και ακολούθως μειώνετε σταδιακά και επιστρέφει στην προηγούμενη θέση τιμής της. Σημειώστε ότι η καμπύλη στην περίπτωση των κοριτσιών είναι σχετικός ομαλή, με πτώση συντριπτική γύρω στα 17μιση έτη. Εκεί ακριβώς είναι που βαθαίνει η πτώση των αγοριών τα οποία ξαναπαίρνουν στη συνέχεια και ξαναγγίζουν υψηλά επίπεδα χρήσης στα 19τους.Όπως δείχνει η έρευνα, οι μαθητές που εμφανίζουν παθολογική χρήση, αναφέρουν ότι έχουν χαμηλότερη βαθμολογία κατά μέσον όρο στο σχολείο σε σχέση με αυτούς που κάνουν τυπική ή οριακή χρήση. Όσο μάλιστα αυξάνει η παθολογική χρήση, τόσο φαίνεται να μειώνεται η αυτοαντίληψη για τη σχολική επίδοση. Οι έφηβοι της κατηγορίας αυτής χαρακτηρίζουν την επίδοση τους στο σχολείο συνήθως ως μέτρια. Οι ίδιοι έφηβοι, πάντως, πιστεύουν ότι ο βαθμός ευφυΐας τους είναι άνω του μέσου όρου. Σαν να λένε, άλλο το σχολείο και άλλο το μυαλό! Εννοείτε ότι οι έφηβοι με δικό τους κομπιούτερ έχουν περισσότερες πιθανότητες να κατανέμονται στις ομάδες βαρύτερης χρήσης. Ακόμη περισσότερο ισχύει αυτό για τους νέους με υπολογιστή στα δωμάτιά τους. Οι συχνότερη λόγοι χρήσεις του Διαδικτύου από τα άτομα που κατηγορούνται στη “παθολογική” χρήση, είναι η ανταλλαγεί e-mail (73.47%), το online gaming (65.62%), και το online chat (62.5%). Λεπτομέρεια: Πάνω-κάτω ίδιος είναι ο αριθμός όσων διαβάζουν εφημερίδες και περιοδικά με εκείνους που αναζητούν πορνογραφικό υλικό! Όσοι ψάχνουν πληροφορίες για το σχολείο είναι σαφώς λιγότεροι…Τέλος, εύκολα διακρίνεται ότι η αύξηση της χρήσης του Διαδικτύου συσχετίζεται με την αυξημένη εμφάνιση παραβατικής συμπεριφοράς.

ΘΕΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας που αφορούν τη λήψη πληροφοριών (downloading) από το Internet, για αρχεία μουσικής, εικόνας και βίντεο καθώς και για προγράμματα και κείμενα. Αν και πολλοί πιστεύουν ότι τα αρχεία που είναι διαθέσιμα στο Internet μπορούν να χρησιμοποιηθούν ελεύθερα από τον οποιονδήποτε, υπάρχουν αρκετά αρχεία

10

(ιδιαίτερα αυτά την μουσικής, των βίντεο και των εικόνων) που έχουν πνευματικά δικαιώματα.Θα πρέπει λοιπόν να γνωρίζετε ότι οι χάρτες, εικόνες, γραφικά, κείμενα, ήχοι, βίντεο κλπ. που βρίσκονται σε μια δικτυακή τοποθεσία ανήκουν στον τομέα δημόσιας χρήσης του διαδικτύου (public domain) και μπορούν να ληφθούν τοπικά και να χρησιμοποιηθούν ελεύθερα, εκτός αν υπάρχει ρητή σημείωση που το απαγορεύει. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, μπορείτε να κάνετε λήψη και να χρησιμοποιήσετε αυτά τα αρχεία, αλλά προτείνεται κατά τη χρήση τους να αναφέρετε την τοποθεσία προέλευσης τους.Επίσης, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι το περιεχόμενο μιας δικτυακής τοποθεσίας υπόκειται στους νόμους της χώρας που φιλοξενείται ο δικτυακός τόπος. Στο παρελθόν έχουν υπάρξει πολλές δικαστικές αποφάσεις ενάντια σε δικτυακούς τόπους, που σύμφωνα με τους πολίτες κάποιας χώρας περιείχαν προσβλητικό περιεχόμενο, οι οποίες έχουν απορριφθεί στα εθνικά δικαστήρια της χώρας στην οποία φιλοξενούνταν οι δικτυακοί τόποι αυτοί. Αυτή η νομοθετική ρύθμιση συνήθως αναφέρεται στους όρους χρήσης που περιλαμβάνουν πολλοί δικτυακοί τόποι.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΙΟΣ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ

Ένας ιός (viruς) είναι ένα πρόγραμμα που έχει σχεδιαστεί να μεταδίδεται μολύνοντας εκτελέσιμα αρχεία ή περιοχές του συστήματος σε σκληρούς δίσκους και δισκέτες και να κάνει αντίγραφα του εαυτού του. Οι ιοί λειτουργούν χωρίς την γνώση ή την επιθυμία του χρήστη του υπολογιστή. Οι ιοί των υπολογιστών αποτελούν τις πιο γνωστές και πιο επικίνδυνες απειλές για την ασφάλεια και σωστή λειτουργία των υπολογιστών. Όπως και ένας φυσικός ιός, ο ιός του υπολογιστή επιτίθεται στα ‘υγιή’ προγράμματα και αρχεία του υπολογιστή για να προκαλέσει συνήθως καταστροφή αρχείων. Υπάρχουν πάνω από 1000 διαφορετικοί τύποι ιών υπολογιστών ενώ η ζημιά που μπορούν να προκαλέσουν ποικίλλει ανάλογα με το μέρος του Η/Υ επιτίθενται.Τα πιο κοινά συμπτώματα που υποδηλώνουν επίθεση ιού στον υπολογιστή σας περιλαμβάνουν:

Διαγραφή αρχείων και δεδομένων Ο Η/Υ χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να φορτώσει εφαρμογές/

προγράμματα Τα στοιχεία και οι εικόνες της οθόνης σας παραμορφώνονται και

εμφανίζονται ξαφνικά εικονίδια και κείμενο Ο σκληρός δίσκος λειτουργεί όταν θα έπρεπε να είναι αδρανής Ο χώρος στον σκληρό δίσκο και τα ονόματα των αρχείων αλλάζουν

χωρίς λόγο Τα εργαλεία συστήματος (όπως η εξέταση δίσκου) επιστρέφουν

λάθος τιμές

Η πλειοψηφία των ιών των υπολογιστών διαδίδεται μέσω των μολυσμένων μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ιδιαίτερα μέσω των συνημμένων αρχείων ή μέσω αρχείων που λαμβάνονται (download) από το Internet και ειδικά από μη ασφαλείς τοποθεσίες. Αυτά τα είδη των ιών (ή των σκουληκιών/worms) διαδίδονται πολύ γρήγορα και αρκετά αντιβιοτικά

11

προγράμματα δεν σας προστατεύουν απαραίτητα ενάντια σε τέτοιους ιούς που είναι συνήθως πρόσφατα-δημιουργημένοι, αφού μέχρι να εντοπιστεί ο ιός, δεν υπάρχει το κατάλληλο εργαλείο εξόντωσης τους (ή το λογισμικό σας δεν είναι ενημερωμένο). Επίσης ένας ιός μπορεί να διαδοθεί όταν μοιράζεστε μολυσμένα αρχεία, είτε μέσω φορητών μέσων αποθήκευσης είτε μέσω δικτύων.

Τύποι ιών υπολογιστή

Υπάρχουν διάφοροι τύποι ιών στους υπολογιστές, όπως:

Ιοί αρχείων: Αυτοί οι ιοί είναι ουσιαστικά προγράμματα οι ίδιοι. Μολύνουν άλλα εκτελέσιμα αρχεία και όταν εκτελείτε ένα από αυτά τα αρχεία, ενεργοποιείται ταυτόχρονα και ο ιός. Αυτοί οι ιοί διαδίδονται όταν μοιράζεστε τα μολυσμένα αρχεία προγράμματος, είτε μέσω δισκέτας είτε μέσω δικτύων.

Ιοί τομέα εκκίνησης (boot sector): Αυτοί οι ιοί είναι αρκετά κοινοί, αλλά μπορείτε να τους αποφύγετε σχετικά εύκολα. Ένας ιός τομέα εκκίνησης μετακινείται σε ένα νέο τομέα από μια μολυσμένη δισκέτα η οποία αφήνεται τυχαία στον οδηγό δισκέτας ενός υπολογιστή. Ο ιός αλλάζει θέση όταν ανοίγετε τον υπολογιστή που προσπαθεί να ξεκινήσει από τη δισκέτα, οπότε ο ιός μετακινείται από την δισκέτα στο σύστημα.

Πολυμερείς Ιοί (multipartite): Αυτός ο τύπος ιού αποτελείται από έναν κακοήθη συνδυασμό χαρακτηριστικών ιών τομέα εκκίνησης και ιών αρχείων.

Ιοί Μακροεντολών: Αυτοί είναι οι πιο κοινοί ιοί που χτυπούν τους υπολογιστές σήμερα. Ενώ μερικοί μπορούν να είναι καταστρεπτικοί, αφού αυτοί του τύπου οι ιοί κάνουν τα ενοχλητικά πράγματα, όπως η μετατροπή των εγγραφών επεξεργασίας κειμένου σας σε πρότυπα ή τυχαία αντικατάσταση μιας λέξης με μία άλλη άσχετη λέξη. Ενώ αυτές οι ενέργειες μπορούν να μην βλάψουν μόνιμα τα στοιχεία, μπορούν να βλάψουν την παραγωγικότητα σας. Οι λόγοι της διάδοσης αυτών των ίων και οι λόγοι που είναι τόσο ενοχλητικοί, είναι διπλοί: είναι εύκολο να γραφθούν και υπάρχουν στα προγράμματα που δημιουργούνται για τη διανομή μέσω δικτύου ή διαδικτύου. Ένας ιός μακροεντολής γράφεται με μακροεντολές σε κάποιο πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου ή υπολογιστικών φύλλων, όπως το Microsoft word και το Microsoft excel, επειδή αυτά τα δύο προγράμματα έχουν τη δυνατότητα καταγραφής μακροεντολών με σχετικά εύκολο τρόπο. Η εκμάθηση της χρήσης μιας μακρογλώσσας είναι αρκετά εύκολη, το οποίο κάνει τη δημιουργία ενός ιού με έναν τέτοιο τρόπο επίσης σχετικά εύκολο.

Trojan horses: Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη, ίσως, κατηγορία ιών. Αυτός ο τύπος ιών περιέχει έναν κώδικα, με την εκτέλεση του οποίου ο ξενιστής Η/Υ του ιού γίνεται ευάλωτος στη διαχείρισή του από τον αποστολέα του ιού, χωρίς ο χρήστης του Η/Υ να αντιλαμβάνεται το παραμικρό. Γι΄αυτό το λόγο ,οι ιοί αυτοί αποστέλλονται από τους κακόβουλους ψευτο-hackers σε ανυποψίαστους χρήστες, με την παρότρυνση του χρήστη να τους εκτελέσει για να δει κάτι τελείως

12

ανύπαρκτο, όπως μια φωτογραφία, ένα σημείωμα κ.ά. Οι αποστολείς τέτοιου είδους ιών ονομάζονται στη γλώσσα του Internet “lamers”. Δυστυχώς, τα προβλήματα ΔΕΝ τελειώνουν εδώ… Με την εκτέλεση του Trojan πιθανώς να υπάρξει καταστροφή αρχειών από τον Η/Υ, ή ακόμα και ολοκληρωτικό format του δίσκου! Οι Trojan horses δεν αναπαράγονται, γι’αυτό και δε θεωρούνται από πολλούς ως ιοί.

Η διαφορά μεταξύ ενός Trojan και ενός ιού είναι ότι:o Ο ιός αντιγράφει τον εαυτό του χώρίς να το γνωρίζει ο χρήστης.

o Ένα Trojan αντιγράφεται από τους χρήστες σκόπιμα-παρόλο

βέβαια που δεν γνωρίζουν τις κρυφές του κακές προθέσεις.

Ορισμένες φορές τα Trojan είναι συνημμένα σε ένα παράνομο καταστροφικό πρόγραμμα («pirated software», «appz», «crackz», κ.τ.λ).

Worms (σκουλήκια): Λέγονται έτσι γιατί συνήθως βρίσκονται σε δίκτυα Η/Υ. Χρησιμοποιούν το Internet ως μέσο διάδοσής τους (emails, irc chat κ.ά).Όπως ο ιός, έτσι και το worm είναι ένα πρόγραμμα που εξαπλώνεται από υπολογιστή σε υπολογιστή χωρίς να το γνωρίζει η χρήστης. Επίσης, όπως και οι ιοί, τα worms μπορεί μερικές φορές να έχουν σκόπιμα επιβλαβή αποτελέσματα, παρόλο που σε πολλές περιπτώσεις και μόνο το γεγονός της αντιγραφής τους μπορεί να είναι αρκετό για να βλάψει υπολογιστές και δίκτυα. Η διαφορά μεταξύ ενός ιού και ενός worm είναι τεχνική:

o Ο ιός προσκολλάται σε αρχεία (προγράμματα ή έγγραφα) στο δίσκο του χρήστη και εξαπλώνεται όταν αυτά τα αρχεία αντιγράφουν η εκτελεστούν.

o Ένα worm παραμένει στο active memory του υπολογιστή και εξαπλώνεται από τον ένα υπολογιστή στον άλλο, ενώ παράλληλα μολύνει και άλλους υπολογιστές μέσω της σύνδεσης στο Διαδίκτυο.

o Λόγω του ότι τα worms χρησιμοποιούν τις δικτυακές συνδέσεις για να εξαπλωθούν, μπορούν να έχουν υπερβολικά γρήγορη εξάπλωση και να δημιουργήσουν μεγάλη δικτυακή κίνηση (μειώνοντας την ταχύτητα ή μη επιτρέποντας τη νόμιμη πρόσβαση στο δίκτυο).

Ασφαλής πρακτικές σχετικά με τους Ιούς

Ο καλύτερος τρόπος προστασίας ενάντια στους ιούς των Η/Υ είναι η χρήση ενός καλού αντιβιοτικού προγράμματος όπως το Norton Antivirus ή το McAfee Antivirus, τα οποία όμως θα πρέπει, αφού εγκαταστήσετε, να τα διατηρείτε ανανεωμένα για να μπορείτε να αντιμετωπίζετε τους νεότερους ιούς.Ακόμα καλύτερος τρόπος να προστατευθεί ο υπολογιστής σας από τους ιούς, είναι με την υιοθέτηση θεμελιωδών πρακτικών, που θα παρουσιαστούν παρακάτω. Σε περίπτωση που ένα αρχείο σας μολυνθεί με ιό, θα πρέπει να είστε σε θέση να το <<απολυμάνετε>> χρησιμοποιώντας το λογισμικό κατά

13

των ιών, δηλαδή να το εξετάσετε και αν υπάρχει αντιβιοτικό για το συγκεκριμένο ιό να τα καθαρίσετε/απολυμάνετε, ή να το θέσετε σε καραντίνα (αν δεν υπάρχει δυνατότητα απολύμανσης) ή να το διαγράψετε. Οι επιλογές αυτές σας δίνονται από το αντίστοιχο πρόγραμμα κατά των ιών που χρησιμοποιείτε στον Η/Υ σας.

Αν ακολουθήσετε τις παρακάτω πρακτικές, μειώνεται σημαντικά τον κίνδυνο μόλυνσης του Η/Υ σας από κάποιον:

Χρησιμοποιείτε αντιβιοτικό λογισμικό το οποίο έχετε διαρκώς ενεργοποιημένο.

Ενημερώνετε για τις πληροφορίες των ιών το αντιβιοτικό σας πρόγραμμα τουλάχιστον μια φόρα την εβδομάδα και χρησιμοποιείτε το τακτικά. Κάθε μέρα εμφανίζονται νέοι ιοί. Ένα λογισμικό κατά των ιών είναι τόσο αποτελεσματικό όσο και οι πληροφορίες των ιών που διαθέτει. Αν ενημερώσετε το λογισμικό σας σήμερα και ένας ιός δημιουργηθεί την επόμενη μέρα δεν θα είστε προστατευμένοι μέχρι να ενημερώσετε και πάλι το λογισμικό σας. Υπάρχουν δυνατότητες ρύθμισης του λογισμικού κατά των ιών για εκτέλεση Αυτόματης ενημέρωσης σε τακτά χρονικά διαστήματα που ορίζετε εσείς (συστήνεται η ρύθμιση για ενημέρωση κάθε 3-4 μέρες).

Μην ανοίγετε ποτέ ένα συνημμένο αρχείο αν δεν γνωρίζετε ακριβώς τι είναι το αρχείο ειδικά αν δεν γνωρίζετε τον αποστολέα. Ακόμα και αν γνωρίζετε τον αποστολέα του μηνύματος, μην ανοίγετε αρχεία που δεν ξέρετε το περιεχόμενό τους, ειδικά όταν πρόκειται για εκτελέσιμα αρχεία με προέκταση .vbs, .pif, .svr, .bat, και .exe αλλά και όλα τα αρχεία με ‘’διπλές’’ επεκτάσεις. Σε κάθε περίπτωση εξετάστε όλα τα συνημμένα αρχεία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προτού τα ανοίξετε.

Η πιο ασφαλής τακτική είναι να διαγράφετε οποιοδήποτε μήνυμα το οποίο σας είναι άγνωστο και περιέχει εκτελέσιμο αρχείο, με το που το λαμβάνετε.

Αν δεν είστε σίγουροι για το περιεχόμενο ενός μηνύματος ή των συνημμένων τους και δεν θέλετε να διαγράψετε το αρχείο άμεσα, τότε μπορείτε να στείλετε ένα μήνυμα στον αποστολέα ρωτώντας το περιεχόμενο του συνημμένου (στις περιπτώσεις που ο ιός έχει αποσταλθεί αυθαίρετα ο αποστολέας δεν θα γνωρίζει καν την αποστολή του σε εσάς) και αναμείνατε απαντητικό μήνυμα σχετικά με τη χρήση του αρχείου.

Αποφύγετε τη χρήση προγραμμάτων άμεσων μηνυμάτων ή chatting όπως IRC, MSN ή AOL στην εργασία. Μια μεγάλη και αυξανόμενη μερίδα ιών και worms αποστέλλονται κατά την διάρκεια του chatting όπως επίσης και αρκετοί δούρειοι ίπποι «φυτεύονται» στον Η/Υ μέσω αυτών των προγραμμάτων εν αγνοία σας. Οι νεότερες μορφές των ιών και των worms έχουν την ικανότητα να εισαχθούν στο σύστημά σας χωρίς να γίνουν αντιληπτά από το λογισμικό προστασίας και κατά των ιών, ειδικά μέσω αυτών των προγραμμάτων.

Αποφύγετε τη λήψη αρχείων από μη ασφαλείς τοποθεσίες ή τη λήψη παράνομων αντιγράφων προγραμμάτων.

Αν μολυνθείτε από έναν ιό, ακολουθήστε τις οδηγίες του αντιβιοτικού προγράμματος για να τον καθαρίσετε. Αν έχετε αντίγραφα ασφαλείας των αρχείων, χρησιμοποιείστε τα για να επαναφέρετε τα αρχεία.

14

Ελέγξτε τα αρχεία που ανακτήσατε για να βεβαιωθείτε ότι δεν είναι μολυσμένα.

Για επί πλέον βοήθεια, ελέγξτε την ιστοσελίδα και τις υπηρεσίες υποστήριξης του αντιβιοτικού σας προγράμματος.

ΤΕΙΧΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ (firewall)

Ο όρος Τείχος προστασίας αναφέρεται στον πιο καλό τρόπο ασφαλούς διατήρησης των δεδομένων ενός υπολογιστή, όταν αυτός είναι συνδεδεμένος στο διαδίκτυο. Το Firewall είναι συνήθως ένα λογισμικό το οποίο αναλαμβάνει να ελέγχει όλες τις πληροφορίες που λαμβάνει ή αποστέλλει ο υπολογιστής μας από και προς το Διαδίκτυο. Το Firewall μπορεί επίσης να είναι υλικό/hardware (και όχι λογισμικό/software) σαν μια ολόκληρη συσκευή (συχνά και ολόκληρος Η/Υ) που τοποθετείται σαν ενδιάμεση στη σύνδεση του ηλεκτρονικού υπολογιστή στο διαδίκτυο.

Στην περίπτωση που έχουμε εγκαταστήσει ένα λογισμικό Firewall στον προσωπικό μας υπολογιστή τότε μέσω αυτού του λογισμικού μπορούμε να καθορίσουμε από ποιους υπολογιστές, ποιες υπηρεσίες και με ποιους τρόπους θα δεχόμαστε πληροφορίες, καθώς και ποιες πληροφορίες θα αποστέλλει ο υπολογιστής μας. Το Firewall χρησιμοποιεί διάφορα φίλτρα τα οποία αναλύουν τα εισερχόμενα και τα εξερχόμενα πακέτα πληροφοριών και ανλογα με τις οδηγίες που υπάρχουν τα αφήνουν να περάσουν ή όχι.

Με τη χρήση ενός Firewall συγκεντρώνεται ο πλήρης έλεγχος των πακέτων πληροφοριών που εισέρχονται στον υπολογιστή, δημιουργώντας ουσιαστικά έναν πύργο ελέγχου της πληροφορίας. Μεγιστη σημασία βέβαια έχει ένα Firewall όταν είναι εγκατεστημενο όχι σ’έναν υπολογιστή αλλά σε μία μεγάλη ομαδα υπολογιστών, όπως για παράδειγμα στο δίκτυο μιας εταιρείας. Σ’αυτήν την περίπτωση, προστατεύεται ο κάθε υπολογιστής αλλα και το συνολικό δίκτυο από εισβολείς hackers και πρόσβαση μη-εξουσιοδοτήμενων χρηστών.

TI EINAI TA cookies

Τα cookies είναι αρχεία που αποθηκεύουν πληροφορίες, όπως τις προτιμήσεις σας, σε ένα μικρό αρχείου κειμένου στον υπολογιστή σας, όταν επισκέπτεστε έναν ορισμένο Διαδικτυακό τοπο. Για παράδειγμα, αν ζητησετε πληροφορίες σχετικά με τις πτήσεις στην ιστοσελίδα μιας αεροπορικής εταιρείας, η τοποθεσια ίσως να δημιουργήσει ένα cookie που θα περιέχει τη διαδρομή σας. Την επόμενη φορά που θα επισκεφτείτε την τοποθεσία αυτή, το αποθηκευμένο cookie μπορεί να βοηθησει στην προσαρμογή της προσβολής στις προτιμήσεις σας π.χ. μια πολή που ειχατε ορίσει ως πόλη αναχώρησης να εμφανιστεί αυτόματα παλι.

15

Επίσης, τα cookies είναι δυνατό να αποθηκεύσουν προσωπικές πληροφορίες αναγνώρισης ταυτότητας, όπως πληροφορίες που να χρησιμοποιηθούν για τον προσδιορισμό της ταυτότητας σας ή για επικοινωνία μαζί σας, όπως το ονομά σας ή το e-mail σας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ένας Δικτυακός τόπος έχει πρόσβαση μόνο στις προσωπικές πληροφορίες αναγνώρισης ταυτότητας που παρέχετε εσείς, δηλαδή αν δεν αναφέρετε εσείς το λογαριασμό του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σας, ο δικτυακός τόπος δεν είναι δυνατό να τον αναγνωρισει και να τον αποθηκεύσει. Επίσης, μόλις αποθηκευτεί ένα cookie στον υπολογιστή σας, μόνο η τοποθεσία Web που το δημιούργησε μπορεί να το διαβάσει.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι αρχείων cookies ενώ μπορείτε να επιλέξετε την αποθήκευση μερικών, κανενός ή όλων των cookies στον υπολογιστή σας. Αν δεν επιτρέπετε καθόλου την αποθήκευση των cookies, ενδέχεται να μην μπορειτε να προβάλλετε κάποιες τοποθεσίες Web. Οι τύποι των cookies συμπεριλαμβάνουν:

Σταθερά cookies: το cookie που έχει αποθηκευτει ως αρχείο και παραμένει στον υπολογιστή σας, όταν κλείνετε τον Internet Explorer. Είναι δυνατή η ανάγνωση του cookie από τον Διαδικτυακό τόπο που το δημιούργησε, όταν επισκέπτεστε ξανά την τοποθεσία.

Προσωρινά cookies: ονομάζεται επίσης και cookie περιόδου λειτουργίας επειδή αποθηκεύεται μόνο για όσο διαρκεί η τρέχουσα περίοδος περιήγησης και διαγράφονται από τον υπολογιστή σας όταν κλείνετε τον Internet Explorer.

Αρχικού κατασκευαστή: είτε προέρχεται από τον Δικτυακό τόπο που προβάλλεται τη συγκεκριμένη στιγμή είτε αποστέλλεται σε αυτόν. Αυτά τα cookies χρησιμοποιούνται συχνά για να αποθηκεύουν πληροφορίες, όπως τις προτιμήσεις σας όταν επισκέπτεστε αυτήν την ιστοσελίδα.

Άλλων κατασκευαστών: είτε προσέρχονται από Δικτυακό τόπο διαφορετικό από αυτόν που προβάλλεται είτε αποστέλλονται σε αυτόν. Οι δικτυακοί τόποι άλλων κατασκευαστών παέχουν συνήθως κάποιο περιεχόμενο για τον Δικτυακό τόπο που προβάλλεται. Μια κοινή χρήση για αυτόν τον τύπο cookie είναι να παρακολουθεί πως χρησιμοποιείτε την ιστοσελίδα για διαφημιστικούς ή άλλους σκοπους. Τα cookies άλλων κατασκευαστών μπορεί να είναι σταθερά ή προσωρινά.

Μη ικανοποιητικά cookies: cookies που ενδέχεται να επιτρέψουν την πρόσβαση σε προσωπικές πληροφορίες αναγνώρισης ταυτότητας, οι οποίες ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν για κάποιο δευτερεύοντα σκοπό χωρίς την συγκαταθεσή σας.

ΨΗΦΙΑΚΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ (Digital certificates)

Ένα ψηφιακό πιστοποιητικό είναι μια δήλωση που επιβεβαιώνει την ταυτότητα ενός προσώπου ή την ασφάλεια μιας τοποθεσίας Web. Μπορείτε να

16

χρησιμοποιήσετε ψηφιακά πιστοποιητικά για να προστατεύσετε τα προσωπικά σας στοιχεία στο Internet, καθώς και για να προστατεύσετε τον υπολογιστή σας από μη ασφαλές λογισμικό.

Χρησιμοποιούνται δύο τύποι πιστοποιητικών:

Τα προσωπικά πιστοποιητικά: που χρησιμοποιούνται ως ένα είδος εγγύησης ότι είστε αυτοί που ισχυρίζεστε ότι είστε. Οι πληροφορίες αυτές χρησιμοποιούνται όταν αποστέλλετε προσωπικές πληροφορίες, μέσω του internet, σε μία τοποθεσία Web, η οποία απαιτεί πιστοποιητικό που να βεβαιώνει την ταυτότητά σας. Μπορείτε να ελέγξετε τη χρήση της ταυτότητάς σας με το ιδιωματικό κλειδί που έχετε στον υπολογιστή σας και γνωρίζετε μόνο εσείς.

Τα πιστοποιητικά τοποθεσιών Web:περιέχουν πληροφορίες που πιστοποιούν ότι η συγκεκριμένη τοποθεσία είναι γνήσια και ασφαλής. Αυτό διασφαλίζετε ότι καμία άλλη τοποθεσία Web δεν είναι δυνατό να παρουσιαστεί με την ταυτότητα της αρχικής ασφαλούς τοποθεσίας. Όταν αποστέλλετε προσωπικές πληροφορίες μέσω του internet, ενδείκνυται να ελέγχετε το πιστοποιητικό του τοποθεσίας Web την οποία χρησιμοποιείτε, για να βεβαιωθείτε ότι θα προστατεύσει τις προσωπικές σας πληροφορίες. Όταν κάνετε λήψη λογισμικού από μία τοποθεσία Web, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ψηφιακά πιστοποιητικά για να βεβαιωθείτε ότι το λογισμικό προέρχεται από γνωστή, αξιόπιστη πηγή.

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ PHISHING

Με αφορμή κάποια παραπλανητικά μηνύματα αλληλογραφίας που έχουν αποσταλθεί προς εσάς το τελευταίο χρονικό διάστημα, και σας ζητούν να τους γνωρίσετε τους κωδικούς πρόσβασης των λογαριασμών σας, θα θέλαμε να σας κάνουμε γνωστά τα παρακάτω:

Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να κάνετε τις ενέργειες που σας προτείνει το συγκεκριμένο παραπλανητικό μήνυμα αλληλογραφίας.

Το μήνυμα αυτό είναι πλαστό. Πρώτα απo όλα  να ξέρετε ότι κανένας οργανισμός (Πανελλήνιο

Σχολικό Δίκτυο, Τράπεζα, Εταιρεία, κλπ) δεν θα στείλει μήνυμα

17

αλληλογραφίας με το οποίο ζητά από τους χρήστες να εισάγουν κωδικούς πρόσβασης.

Γενικά να είστε προσεκτικοί με τέτοια μηνύματα τα οποία εντάσσονται στη λογική των παραπλανητικών μηνυμάτων τύπου phishing.

Δεν θα πρέπει να αναγράφετε τον κωδικό πρόσβασης σας παρά μόνο σε δικτυακούς τόπους του sch.gr ( www.sch.gr, webmail.sch.gr,  students.sch.gr, e-learning.sch.gr, istos.sch.gr, login.sch.gr, cas.sch.gr κλπ). Αν ζητείται password του ΠΣΔ από άλλο δικτυακό τόπο εκτός από αυτούς δεν θα πρέπει να το δίνετε.

Υπάρχουν περιπτώσεις μηνυμάτων που καταφέρνουν να παρακάμψουν τα φίλτρα και να φτάσουν στο γραμματοκιβώτιο σας. Γενικότερα σας συνιστούμε να:

Διαγράφετε τα άχρηστα μηνύματα e-mail χωρίς να τα ανοίγετε. Μην απαντάτε ποτέ σε παραπλανητικά  μηνύματα και γενικά μηνύματα

spam. Σκεφθείτε προσεκτικά πριν ανοίξετε συνημμένα αρχεία και πριν κάνετε

κλικ σε συνδέσμους που περιέχονται σε μηνύματα e-mail ή άμεσα μηνύματα

Μην προωθείτε αλυσιδωτά μηνύματα e-mail Μην αγοράζετε τίποτε και μην συνεισφέρετε σε εράνους που

προωθούνται μέσω μηνυμάτων spam

Γενικά για την προστασία σας από πιθανή εξαπάτηση σας προτρέπουμε να εφαρμόζετε τα παρακάτω:

 Μην ακολουθείτε υπερσυνδέσμους (hyperlinks) από e-mail ή ιστοσελίδες, αλλά πάντα να πληκτρολογείτε τις διευθύνσεις που σας ζητούν να επισκεφθείτε. Επίσης προσθέστε τις ιστοσελίδες που χρησιμοποιείτε συχνά στα bookmarks / Favorites του προγράμματος πλοήγησης που χρησιμοποιείτε.

 Διατηρείτε το πρόγραμμα πλοήγησης ιστοσελίδων (Internet Explorer, Mozilla, Opera, MAC Safari κ.α.) που χρησιμοποιείτε ενημερωμένο (καλό είναι να έχετε πάντα την τελευταία σταθερή έκδοση) γιατί ενδεχομένως παλαιότερες εκδόσεις να είναι ευάλωτες σε προσπάθειες παραπλάνησης, πχ με ψεύτικες διευθύνσεις ιστοσελίδων (spoofed URLs).

 Ελέγχετε την γραμμή κατάστασης (status bar) του προγράμματος πλοήγησης για να βλέπετε την διεύθυνση που θα επισκεφθείτε αν ακολουθήσετε τον σύνδεσμο.

 Ελέγχετε αν στο κείμενο που διαβάζετε στην ιστοσελίδα ή στο μήνυμα αλληλογραφίας υπάρχουν ορθογραφικά ή συντακτικά σφάλματα.

 Εγκαταστήστε ένα πρόγραμμα που σας ενημερώνει για ιστοσελίδες που περιέχουν περιεχόμενο που έχει ήδη αναφερθεί ως απειλή phishing, όπως της netcraft, ή χρησιμοποιείτε τον Internet Explorer 7 που έχει φίλτρα anti-phishing.

 Με την ευκαιρία αυτή επισημαίνουμε την ιδιαίτερη προσοχή που πρέπει να δείχνετε σε θέματα που αφορούν τον "Κωδικό Πρόσβασής (Password)".

18

Ο προσωπικός σας "Κωδικός Πρόσβασης (Password)" διασφαλίζει την αποκλειστική και νόμιμη χρήση των υπηρεσιών που σας παρέχει το Π.Σ.Δ.

Για το λόγο αυτό δεν θα πρέπει να τον γνωστοποιείτε σε τρίτους. Επισημαίνεται ότι η χρήση του λογαριασμού από τρίτους εγκυμονεί κινδύνους, καθως οι ηλεκτρονικές δραστηριότητες του λογαριασμού σας συνδέονται πάντα με εσάς, τον επίσημο κάτοχο.

Για μεγαλύτερη ασφάλεια, θα πρέπει να αλλάζετε τον "Κωδικό Πρόσβασής (Password)" σας σε τακτά χρονικά διαστήματα.

ΠΡΟΛΗΨΗ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Η προστασία από τους ιούς ξεκινά από την τήρηση ορισμένων βασικών αρχών, οι οποίες αν τηρηθούν εγγυώνται την προστασία από κάθε είδους ιό.

Τακτική ενημέρωση του λειτουργικού συστήματος.Το windows update ελέγχει το λειτουργικό του υπολογιστή σας, καθώς και οποιοδήποτε άλλο λογισμικό της Microsoft, και φροντίζει για την απόκτηση όλων των ενημερωμένων εκδόσεων και κρίσιμων αναβαθμίσεων που χρειάζονται.

Προσοχή στα μηνύματα με επισυναπτόμενα.Είναι σημαντικό να αποφεύγει κανείς το άνοιγμα αρχείων ή εγγράφων που παραλαμβάνει από γνωστούς ή αγνώστους αποστολείς, είτε μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας είτε μέσω άλλων μέσων. Ακόμα και αν ο αποστολέας είναι γνωστός, ελέγξτε προσεκτικά το περιεχόμενο του μηνύματος και αν το θέμα του είναι σχετικό με αυτό που συνήθως συζητάτε. Σε αντίθετη περίπτωση, και ιδίως όταν το μήνυμα περιέχει επισυναπτόμενο, αποφύγετε το άνοιγμα του επισυναπτομένου αρχείου.Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται σε μηνύματα που σας προτρέπουν να ανοίξετε κάποιο επισυναπτόμενο και ισχυρίζονται πως προέρχονται από την ομάδα υποστήριξης του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου. Το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο δεν αποστέλλει τέτοια μηνύματα, τα οποία και πρέπει να διαγράφετε άμεσα.

Εγκατάσταση τείχους προστασίαςΗ εγκατάσταση τείχους προστασίας επιτρέπει την προστασία του χρήστη από προβλήματα ασφαλείας του λειτουργικού συστήματος για τα οποία δεν είναι διαθέσιμη κάποια κρίσιμη ενημέρωση. Τα Windows XP έχουν ενσωματωμένο τείχος προστασίας, το οποίο ενεργοποιείται από την επιλογή Internet Connection Firewall στην ταμπέλα advanced των ιδιοτήτων της δικτυακής σύνδεσης. Σε περίπτωση χρήσης παλαιότερων εκδόσεων των Windows οι προχωρημένοι χρήστες μπορούν να εγκαταστήσουν κάποιο άλλο τείχος προστασίας, από αυτά που προτείνονται στην ενότητα των χρήσιμων συνδέσεων.

Τακτική λήψη αντιγράφων ασφαλείας.Σε περίπτωση που ένας ιός, ή οποιοσδήποτε άλλος παράγοντας, προκαλέσει ανεπανόρθωτη καταστροφή στα δεδομένα του χρήστη, η διαθεσιμότητα έγκυρων αντιγράφων ασφαλείας είναι ο μόνος τρόπος επαναφοράς τους.

19

SAFELINE

Μέχρι πρότινος το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητας του Ιντερνετ προέρχονται από ην χρήση του Παγκόσμιου ιστού (World-Wide-Web).Σύμφωνα, όμως, με πρόσφατες έρευνες έχει διαπιστωθεί, ότι σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητας που πραγματοποιείται μέσο Ίντερνετ, γίνεται μέσω εφαρμογών Peer-to-Peer (P2P),οι εφαρμογές αυτές έχουν τοπικό χαρακτήρα και έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικές για την μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων δεδομένων. Το 2006,αναγνωρίζοντας την μεγάλη σημασία των εφαρμογών αυτών, η SafeLine άρχισε να δέχεται καταγγελίες παράνομου περιεχομένου από διαδίκτυο Ρ2Ρ,ξεκινώντας από το διαδίκτυο eDonkey,ένα από τα πιο δημοφιλή και οργανωμένα δίκτυα Ρ2Ρ.Παρόλο που θα ήταν σκόπιμο να συμπεριληφθούν και άλλα δίκτυα Ρ2Ρστις δραστηριότητες της SafeLine , το σχετικό εγχείρημα είναι ιδιαίτερα δύσκολο, καθώς τα δίκτυα αυτά διαφέρουν μεταξύ τους. Κατά τους έξι πρώτους μήνες λειτουργίας ης ηλεκτρονικής φόρμας καταγγελίας για Ρ2Ρ,η SafeLine δέχθηκε δέκα σχετικές καταγγελίες. Παρόλα αυτά, πολλοί ήταν χρήστες που έδειξαν ενδιαφέρον για τα δίκτυα Ρ2Ρ και θέλησαν να ενημερωθούν σχετικά με αυτά μέσα από το δικτυακό τόπο της SafeLine.Το 2007 η SafeLine επέκτεινε τις δραστηριότητές της στον τομέα αυτό και άρχισε να δέχεται καταγγελίες και για άλλους τύπους εφαρμογών.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Ενημερωθείτε για τη χρήση του Ίντερνετ, και συμμετέχετε ‘σερφάρισμα’ των παιδιών σας. Ανακαλύψτε δικτυακούς τόπους με επιμορφωτικό, ψυχαγωγικό και ενημερωτικό περιεχόμενο ανάλογα με την ηλικία και τα ενδιαφέροντα των παιδιών σας.

Μην απαγορεύετε στα παιδιά σας την πλοήγηση στο Ίντερνετ από τον υπολογιστή σας. Μπορούν εύκολα να έχουν πρόσβαση σε υπολογιστές εκτός σπιτιού.

Ο υπολογιστής σας θα πρέπει να βρίσκεται σε ένα δωμάτιο που χρησιμοποιείται από όλα τα μέλη της οικογένειας και όχι ‘κρυμμένους’ στο γραφείο ή στο υπνοδωμάτιο. Η οθόνη θα πρέπει να είναι στραμμένη πάντα προς το κέντρο του δωματίου, ώστε να μπορούν οι γονείς να ελέγχουν τις δραστηριότητες των παιδιών τους στο κυβερνοχώρο.

Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην περίπτωση που τα παιδιά σας χρησιμοποιούν chartrooms. Περάστε τους το μήνυμα ότι δεν δίνουμε τα προσωπικά μας στοιχεία σε κανέναν, και δεν συναντάμε ποτέ αγνώστους που ‘γνωρίσαμε’ μέσω των chartrooms χωρίς την συνοδεία κάποιου γονιού.

Μην δίνετε τα προσωπικά σας στοιχεία, το όνομα σας, την διεύθυνση σας, το τηλέφωνό σας, ή φωτογραφίες σας σε αγνώστους, που ‘συναντάτε’ στο Ίντερνετ.

20

Εγκαταστήστε ένα λογισμικό φίλτρο στο υπολογιστή σας, το οποίο θα αποκλείει την δυνατότητα προσπέλασης σε ιστοσελίδες με παράνομο ή επιβλαβές περιεχόμενο.

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΕ Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΩΝ;

Η SafeLine,μετά την λήψη μιας καταγγελίας, κάνει τις παρακάτω ενέργειες:

Κάνει μια τυπική επαλήθευση της καταγγελίας, ότι δηλαδή το περιεχόμενο της καταγγελίας υπάρχει και ότι μπορεί να χαρακτηριστεί ως ενδεχόμενο παράνομο.

Εντοπίζει τη χώρα προέλευσης του δικτυακού τόπου με τη χρήση τεχνικών μέσων.

21

Αν το περιεχόμενο που έρχεται από την Ελλάδα, ενημερώνει την Ελληνική Αστυνομία.

Σε περίπτωση που το περιεχόμενο βρίσκετε στο εξωτερικό, ενημερώνει την αντίστοιχη Ανοιχτή Γραμμή της χώρας προέλευσης. Αν δεν υπάρχει ανοιχτή γραμμή στην χώρα αυτήν, η καταγγελία προωθείτε στην Ελληνική Αστυνομία, προκειμένου αυτή με τη σειρά της να ενημερώσει την Interpol.

Εφόσον ο καταγγέλων έχει δώσει στοιχεία επικοινωνίας, ενημερώνετε για την εξέλιξη της καταγγελίας του.

Η Ελληνική Αστυνομία ή οι αρχές της χώρας στην οποία προωθείται η καταγγελία, είναι η υπεύθυνη για περαιτέρω επεξεργασία της καταγγελίας, με βάση τις εσωτερικές τους διαδικασίες.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ

Το 2004 η Ελληνική Αστυνομία αναγνωρίζοντας το πρόβλημα ασφάλειας στο Ίντερνετ, ίδρυσε στην Αθήνα τη Μονάδα Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Ο επικεφαλής της μονάδας καθώς και οι υπόλοιποι συντελεστές της είναι μέλη του συμβουλευτικού συμβουλίου της SafeLine και επίσημοι υποστηρικτές της. Κάθε χρόνο η Ελληνική Αστυνομία αποκαλύπτει πολυάριθμα περιστατικά ηλεκτρονικού εγκλήματος. Το 2005 καταγράφηκε το πρώτο περιστατικό παιδικής πορνογραφίας στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την Μονάδα Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας, από το 2001 έως σήμερα έχουν αποκαλυφθεί 50 περιστατικά παράνομου περιεχομένου στο Ίντερνετ, έχουν απαγγελθεί 119 κατηγορίες και έχουν γίνει 93 συλλήψεις. Το 2006 δημιουργήθηκε και μία δεύτερη Μονάδα Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στην δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, την Θεσσαλονίκη. Η SafeLine βρίσκεται σε επαφή με τον επικεφαλή της μονάδας αυτής από την στιγμή της ιδρύσεώς της.

ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ

Ανοιχτές γραμμές Ίντερνετ λειτουργούν σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες όπως:Αυστρία,Βέλγιο,Βουλγαρία,Μάλτα,Κύπρος,Δανία,Φινλαλδία,Γαλλία,Γερμανία,Ελλάδα,Ουγγαρία,Ισλανδία,Ιρλανδία,Ιταλία,Ολλανδία,Σλοβενία,Πολωνία,Ισπανία,Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ κάποιες άλλες είναι σε στάδιο σύστασης. Η ίδρυση ανοιχτών γραμμών Ίντερνετ στην Ευρώπη συντελείται με τη βοήθεια του “Safer Internet Action Plan” της ευρωπαϊκής ένωσης. Επιπλέον Ανοιχτές γραμμές Ίντερνετ υπάρχουν και σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδά, Νότια Κορέα, Ταϊβάν, Ιαπωνία και Ηνωμένες Πολιτείες.

22

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΩΝ

Οι καταγγελίες πού ελήφθησαν το 2010 καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα επικίνδυνων και παράνομων δραστηριοτήτων στο Διαδίκτυο, όπως φαίνεται και στο παρακάτω γράφημα. Ο μεγαλύτερος αριθμός παραγγελιών αφορούσε φαινόμενα ρατσισμού και η επόμενη μεγαλύτερη ενότητα αφορούσε παραβίαση προσωπικών δεδομένων.

Ανοδικό ήταν και το ποσοστό των αναφορών για τα Συστήματα Κοινωνικής Δικτύωσης (Social Networks) καθώς έφτασε το 44% και αφορούσε κυρίως την υποκλοπή ταυτότητας, ηλεκτρονικό εκφοβισμό (cyber bullying), αποπλάνηση ανηλίκων (grooming), ρατσισμό και υποκλοπή κωδικών πρόσβασης. Aπό το σύνολο των 4204 καταγγελιών, 93 που αφορούσαν σε Κακοποίηση παιδιών καταχωρήθηκαν στην κοινή βάση δεδομένων του INHOPE.

Ο αριθμός των καταγγελιών που έλαβε η SafeLine το 2010, έφτασε τις 4204 (αύξηση 136.44% σε σχέση με το 2009). Οι αιτίες της γοργής αύξησης στον αριθμό των καταγγελιών, που παρατηρείται από το 2008, είναι δύσκολο να προσδιοριστούν, σίγουρα όμως περιλαμβάνουν την αύξηση της ορατότητας της SafeLine, την αύξηση του αριθμού των χρηστών του Ίντερνετ και την βελτίωση της συνειδητοποίησής τους. 

23

Μάθετε πού μπορείτε να απευθυνθείτε σε περίπτωση που συναντήσετε υλικό με παράνομο ή επιβλαβές περιεχόμενο στο Ίντερνετ.

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

www . safeinternet . org : Το Insafe είναι ένα δίκτυο που αποτελείται από εθνικούς κόμβους, που συντονίζουν την ενημέρωση για την ασφάλεια στο Ίντερνετ στην Ευρώπη.insafe @ fe . gr www . safeinternet . gr : Ο Ελληνικός εθνικός κόμβος ενημέρωσης για την ασφάλεια στο Ίντερνετ.www . net - consumers . org : Ενημέρωση ασφάλειας καταναλωτών στο Ίντερνετ.Educaunet www . educaunet . org : Εκπαιδευτικό πρόγραμμα προσεγγίσεις των ρίσκων που σχετίζονται με την χρήση του Ίντερνετ.SafeBorders www . safe - internet . net : Συστήνουν ένα Ευρωπαϊκό δίκτυο για την παραγωγή της ενημέρωσης με στόχο την προστασία των παιδιών και εφήβων, που χρησιμοποιούν το Ίντερνετ.SAFT www . saftonline . org : Ενημερώνει για τις προοπτικές αλλά και για τους κίνδυνους του Ίντερνετ για τους νέους και τα παιδιά.SIFKaL www . sifkal . org : Ασφαλέστερο Ίντερνετ για την γνώση και τη ζωή.SUSI www . besafeonline . org : Για ασφαλέστερη χρήση των υπηρεσιών του Ίντερνετ.OFSI www . ofsi . org : Παρατηρητήριο για την ασφαλέστερη χρήση του Ίντερνετ: ένας κοινός εικονικός τόπος όπου οι γονείς, οι δάσκαλοι, οι βιβλιοθηκονόμοι, οι αρχές αλλά και οποιοσδήποτε από εσάς μπορεί να βρει χρήσιμες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την ασφαλή χρήση του Ίντερνετ.Chat Danger www . chatdanger . com : Συμβουλές για το πώς είστε ασφαλείς σε χώρους συνομιλίας.

24

Think U Know www . thinkuknow . co . uk : Πληροφορίες για το πώς να είστε ασφαλείς, ενώ διασκεδάζεται στο Ίντερνετ.For Kids By Kids Online www . fkbko . co . uk Συμβουλές Ασφάλειας στο Ίντερνετ για παιδιά σχετικά με χώρους συνομιλίας, τη χρήση e-mail, για τον Παγκόσμιο Ιστό και για κινητά τηλέφωνα.

25

26