Στην Ελλάδα του μνημονίου, των χιλιάδων απολυμένων και της κατάργησης των εργασιακών δικαιωμάτων, το λιγότερο που μπορείς να κάνεις είναι να μιλήσεις γι' αυτά. Προσπάθησα ίσως, να κάνω ένα βήμα παραπάνω... Να μιλήσω γι'αυτά, αλλά από την πλευρά των εκμεταλλευόμενων. Αυτών που παράγουν, αυτών που δουλεύουν στις πιο άθλιες συνθήκες για ένα κομμάτι ψωμί, αυτών που δέχονται καθημερινά την βάρβαρη επίθεση του συστήματος.

Είπα να το κάνω και με λίγο χιούμορ. Όχι για να εξωραΐσω την πραγματικότητα, αλλά γιατί το γέλιο κουβαλάει μια αισιοδοξία. Μια αισιοδοξία για τις αστείρευτες δυνάμεις που κρύβει ο λαός μέσα του, για τους αγώνες που δίνει και πρέπει να δώσει για έναν καλύτερο κόσμο.

κωστάκης

Είμαστε ένα μάζεμα ανθρώπων, που απλά φιλοδοξεί να γίνει ακόμα πιο μεγάλο,χρησιμοποιώντας σα μέσο το θέατρο. Γι' αυτό καλούμε κόσμο να μας συντροφεύσει σε δρόμους, πλατείες και πάρκα, όπου έχουμε κανονίσει να σας παρουσιάσουμε τους προβληματισμούς μας, που μάλλον πιστεύουμε ότι είναι ίδιοι με τους δικούς σας.Είμαστε απλοί εραστές της τέχνης, δηλαδή ερασιτέχνες ηθοποιοί, οι οποίοι σίγουρα δεν παίζουμε θέατρο αφιλοκερδώς. Αντίθετα, φιλοδοξούμε να κερδίσουμε από εσάς την αληθινή επικοινωνία μαζί μας, κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος των παραστάσεων, οι οποίες γίνονται χωρίς χρηματικό αντίτιμο.

θεατρική ομάδα ΤΖΙΟΥΛΑΡΙ

κωστάκης

ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ ΕΧΕΙ ΠΑΝΤΑ ΔΙΚΙΟ

πρόσωπα του έργου

ΑΦΕΝΤΙΚΟΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣΜΑΡΙΑΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣΧΡΗΣΤΟΣΕΠΙΘΕΩΡΗΤΡΙΑΔΙΚΗΓΟΡΟΣΠΡΟΕΔΡΟΣΣΥΜΒΟΥΛΟΣΦΟΙΤΗΤΕΣΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣΜΑΤΔΙΑΣTVΓΕΡΟΣΚΟΙΝΟΠΑΠΑΣΕΡΓΑΤΗΣΞΑΝΘΙΑ

ΠΡΑΞΗ ΠΡΩΤΗ

ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ

Στη σκηνή παρουσιάζεται ένα δωμάτιο με ένα γραφείο, που πίσω του κάθεται ένας άνδρας που κοιτά κάποια έγγραφα. Στο μπροστινό μέρος του γραφείου, στέκεται όρθια μια κοπέλα, κρατώντας ένα φάκελο και ένα ρολόι στο χέρι της, ενώ υπάρχει και μια άδεια καρέκλα. Στο άδειο μέρος της σκηνής, τρέχει πέρα δώθε μια άλλη κοπέλα.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Εντάξει! Εντάξει! Μπορείτε να καθίσετε τώρα.

ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Τριάντα δευτερόλεπτα, καθόλου άσχημα!ΜΑΡΙΑ: (Κάθεται λαχανιάζοντας.) Με συγχωρείτε αλλά…

Τι σχέση έχει αυτό που κάνω τώρα, με τη θέση προγραμματιστή που έχετε στην αγγελία;

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Όλα έχουν σχέση… Ξέρετε η καλή υγεία των εργαζομένων αντανακλάται και στην επιχείρησή μας. Έχετε σκεφτεί ποτέ, πόσα πρότζεκτ μένουνε πίσω, όταν αρρωσταίνει κάποιος υπάλληλος; Καθώς

καθυστερεί η παράδοση ενός έργου που έχουμε αναλάβει, πρώτα και κύρια δυσφημείται η εταιρία μας. Παράλληλα, έχουμε πτώση του συνολικού τζίρου, καθώς αναγκαζόμαστε να αναλαμβάνουμε λιγότερες αναθέσεις μέσα σ’ ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Αυτό φυσικά, δεν το συνειδητοποιεί ο εργαζόμενος από τη θέση του γραφείου που βρίσκεται. Αντιλαμβάνεστε, ότι μας ενδιαφέρει η καλή υγεία των εργαζομένων μας και επιδιώκουμε με τη σειρά μας, αυτοί να εργάζονται σε ένα ευχάριστο και υγιεινό περιβάλλον εργασίας. Για του λόγου του αληθές, καταργήσαμε τα κλιματιστικά στις αίθουσες, καθώς υπήρχε αυξημένος ο κίνδυνος ψύξεων του προσωπικού, εκτός φυσικά, από αυτό στο γραφείο μου… Λοιπόν, το βιογραφικό σας αναφέρει, ότι εργαστήκατε για τρία χρόνια ως προγραμματίστρια στην Inform Line Company. Γιατί φύγατε από αυτήν την εταιρία;

ΜΑΡΙΑ: Βασικά… Προχωρήσανε σε μείωση προσωπικού οπότε…

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Αυστηρά.) Και γιατί διώξανε εσάς; Μήπως δεν ήσασταν αρκετά αποδοτική;

ΜΑΡΙΑ: Όχι, όχι κάθε άλλο…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ε, τότε μήπως δημιουργούσατε προβλήματα

στο προηγούμενο αφεντικό σας ή είχατε τίποτε παράλογες απαιτήσεις; Προσέξτε… Θα επικοινωνήσουμε με τη συγκεκριμένη εταιρία και θα ζητήσουμε συστάσεις!

ΜΑΡΙΑ: (Απολογητικά.) Τη δουλεία μου έκανα…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Και γιατί μείνατε τόσο καιρό χωρίς δουλειά;

ΜΑΡΙΑ: Δε βρίσκεις και τόσο εύκολα αυτό που ζητάς…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ή μήπως δεν έχετε τα απαραίτητα προσόντα;ΜΑΡΙΑ: Προσόντα έχω και πολλά μάλιστα.ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ε, τότε δε θέλετε πραγματικά να εργαστείτε!ΜΑΡΙΑ: Δε θα ερχόμουν εδώ τότε.ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Εδώ είμαστε σοβαρή επιχείρηση! Θέλουμε

προσωπικό με όρεξη για δουλειά. Όπως και να χει, η απουσία σας από τον εργασιακό βίο για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, μετράει αρνητικά. Πάμε παρακάτω. Περιγράψτε μου το προηγούμενο αφεντικό σας.

ΜΑΡΙΑ: Δεν το είδα και ποτέ, μόνο τις εντολές του εκτελούσα.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Δε μπορεί… Όλο και κάτι θα είχατε ακούσει.ΜΑΡΙΑ: Ακουγόταν ότι ήταν ικανότατος, (Το αφεντικό

κορδώνεται ακούγοντας την περιγραφή, σα να μιλά για εκείνον.) αυτοδημιούργητος, υπερδραστήριος…

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ναι, ναι… πείτε μου κι άλλα!...ΜΑΡΙΑ: Είχε μια μικρή και πολύ όμορφη γυναίκα…(Το αφεντικό κοιτάει τον πισινό της γραμματέας και ξερογλείφεται , αυτή κοκορεύεται και χαζογελά.)ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Μα φυσικά! Συνεχίστε…ΜΑΡΙΑ: Η οποία τον κεράτωνε συστηματικά!ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Φτάνει!! (Χτύπαει το χέρι του στο γραφείο,

ενώ η γραμματέας κοιτά αλλού ντροπιασμένη.) Κρατάμε μονάχα τα πρώτα. Το αφεντικό είναι το μυαλό της επιχείρησης, γι’ αυτό και η θέση του δεν είναι καθόλου τυχαία! Είναι ζήτημα ικανοτήτων. Συνεχίζουμε. Πως σκέφτεστε τον εαυτό σας μετά από πέντε χρόνια;

ΜΑΡΙΑ: Πιο έμπειρη και με μερικές ρυτίδες παραπάνω.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Αυτό δεν μας πειράζει καθόλου. Άλλο είναι το θέμα. Σκοπεύετε να παντρευτείτε, ίσως να μείνετε κατά λάθος έγκυος;

ΜΑΡΙΑ: Να’ ξερα…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Να σας τονίσω τα εξής: Οι ανάγκες της

εταιρίας μας είναι συνεχείς και οι υποχρεώσεις πολλές. Εάν θέλετε να κάνετε καριέρα αναλαμβάνοντας θέσεις ευθύνης, πρέπει να αφοσιωθείτε σε αυτό το σκοπό. Φυσικά θα αμείβεστε γι’ αυτή σας την προσφορά, περισσότερο από έναν απλό υπάλληλο, αλλά πρέπει να εντάξετε το εγώ, στο εμείς. Λειτουργούμε σαν ομάδα, συλλογικά και αμεσοδημοκρατικά. Λοιπές υποχρεώσεις έχετε; Σκυλιά, γατιά, ψαράκια, τίποτα περίεργα χόμπι;

ΜΑΡΙΑ: Ταξίδια κάνω, όποτε μπορώ.ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Να σας ενημερώσουμε, ότι θα πρέπει

επιστρέφετε άμεσα στην εργασία σας, οποτεδήποτε αυτό ζητηθεί. Πιστεύω όμως, ότι δεν θα υπάρχει πρόβλημα.

ΜΑΡΙΑ: Για μένα ή για σας;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Όταν υπάρχει διάθεση για συνεννόηση, και

για τους δυο μας… Είστε διατεθειμένη να εργάζεστε με απαιτητικό ωράριο;

ΜΑΡΙΑ: Πόσο ακριβώς και με ποιο τρόπο;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Δεν μπορώ να το καθορίσω εκ των προτέρων

φυσικά. Οι ανάγκες της δουλειάς, μπορεί να παρουσιάζουν διακυμάνσεις για το πόσο, αλλά και το πότε θα απασχοληθείτε παραπάνω. Προσφέρουμε όμως κολατσιό. (Κοιτάει το κινητό της Μαρίας, που μόλις το έχει αφήσει πάνω στο γραφείο.) Μα τι κινητό

είναι αυτό; (Το παίρνει στα χέρια του, το δείχνει στο κοινό.) Ξεπερασμένο! (Το πετάει πίσω του.) Το προσωπικό της εταιρίας μας εκσυγχρονίζεται συνεχώς. Οπότε μη σας απασχολεί καθόλου, θα σας δώσουμε εμείς με δικά μας έξοδα, κινητό τέταρτης γενιάς.

ΜΑΡΙΑ: Τέταρτης γενιάς;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ναι βέβαια, είμαστε τέσσερα τα αφεντικά

στην επιχείρηση, όλο και κάποιο θα θέλει να σας ζητήσει κάτι.

ΜΑΡΙΑ: Και πόσους υπάλληλους έχετε;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Κανέναν.ΜΑΡΙΑ: Κανέναν;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Φυσικά, εμείς δεν απασχολούμε υπαλλήλους,

απασχολούμε συνεργάτες.ΜΑΡΙΑ: Φαντάζομαι χωρίς δώρα, επιδόματα και

αποζημίωση…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Αυτά είναι ξεπερασμένα.ΜΑΡΙΑ: Ασφάλιση;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Μπλοκάκι! Άλλωστε με το ανταγωνιστικό

πακέτο αποδοχών που προσφέρουμε, δεν θα τα έχετε καθόλου ανάγκη.

ΜΑΡΙΑ: Δηλαδή;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Όλοι μας οι συνεργάτες, αμείβονται μέσα

από ένα κοινό λογαριασμό, όπου ο καθένας κερδίζει ένα ποσοστό, ανάλογα με τις ικανότητες και την απόδοσή του. Όσο πιο επιμελής και περισσότερο ασχολείται με την εργασία του, τόσο μεγαλύτερες αποδοχές έχει.

ΜΑΡΙΑ: Εάν δηλαδή δουλέψω περισσότερο από τον άλλο συνεργάτη μου, η δική μου αμοιβή θα μεγαλώσει, ενώ

αντίστοιχα η δική του θα μειωθεί;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ακριβώς. Μέσα από το συγκεκριμένο

πρωτοποριακό σύστημα αποδοχών, διασφαλίζουμε την πρόοδο και την αξιοκρατία. Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα της γρήγορης ανέλιξης, τόσο σε μισθολογικό όσο και σε στελεχιακό επίπεδο. Παρατηρείστε τους δημοσίους υπαλλήλους. Η απουσία φιλοδοξιών, τους έχει κάνει νωθρούς, αντιπαραγωγικούς και εν τέλει σε βαρίδι για την οικονομία μας. Όταν κάποιος δεν έχει μπροστά του μια προοπτική καριέρας, χάνει γρήγορα το ενδιαφέρον του για τη δουλειά.

ΜΑΡΙΑ: Να ρωτήσω όμως κάτι. Τι γίνεται εάν δουλεύουν όλοι στο ίδιο επίπεδο ή έχουν πιάσει το μέγιστο των δυνατοτήτων τους;

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Αποκλείεται. Πάντα υπάρχει το κάτι παραπάνω. Να σας υπενθυμίσω άλλωστε, το πόσο χαμηλά κυμαίνεται ο βασικός μισθός σήμερα. Με το συγκεκριμένο σύστημα, μπορείτε γρήγορα να τον ξεπεράσετε.

ΜΑΡΙΑ: Στην αγγελία αναφέρεστε και για πρόσθετες παροχές, πέραν των μηνιαίων αποδοχών.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ναι, βέβαια. Δωρεάν σεμινάρια, επιμόρφωση, μετοχές της εταιρίας αλλά και πρωινό.

ΜΑΡΙΑ: Καφέ;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Red bull. (Κοιτάει ξανά τα χαρτιά του.)

Σύμφωνα με το βιογραφικό σας, μιλάτε αγγλικά και γερμανικά…

ΜΑΡΙΑ: (Με ικανοποίηση.) Proficiency και Mittelstufe παρακαλώ…

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Γαλλικά;ΜΑΡΙΑ: Όχι. Άλλωστε θα σας το’ γραφα εάν ήξερα.ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ρώσικα;ΜΑΡΙΑ: (Κοφτά) Όχι!ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ισπανικά;ΜΑΡΙΑ: (Εκνευρισμένα.) Ούτε!ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Οδηγείτε τουλάχιστο μηχανάκι;ΜΑΡΙΑ: (Απορημένα.) Ναι…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Τέλεια! Ειναι αυτό που χρειαζόμαστε. (Το

σημειώνει.) Προσλαμβάνεστε. Περάστε λοιπόν αύριο, κρατώντας το δίπλωμα οδήγησης μαζί σας, να αρχίσετε με κάποιες αποστολές παραγγελιών. Α! Και κάτι τελευταίο. Πείτε μου τρία θετικά και ένα αρνητικό του εαυτού σας.

ΜΑΡΙΑ: (Με αυξανόμενη ένταση.) Είμαι καχύποπτη, νευριάζω πιο εύκολα, θολώνει το βλέμμα μου…

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Και το αρνητικό;ΜΑΡΙΑ: (Σηκώνεται και κρατάει σφικτά την καρέκλα.) Το

τι με κρατάει, και δε σου φέρνω την καρέκλα στο κεφάλι! (Φεύγει.)

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Στη γραμματέα.) Αυτή τελικά δεν θέλει να δουλέψει.

ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Χάσατε το χρόνο σας με αυτήν… (Κάνει σα να την πονάνε τα πόδια της και τραβάει την καρέκλα να καθίσει. Το αφεντικό την κοιτάζει αυστηρά και αυτή αμέσως πετάγεται.)

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Τι; Κάθεσαι; Φώναξέ μου αμέσως τον επόμενο.

Σκοτάδι…

ΣΚΗΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ

Εξωτερικός χώρος γειτονιάς, με ένα τραπεζάκι και δυο καρέκλες. Στη μία κάθεται ένας ηλικιωμένος. Μπαίνει η Μαρία κρατώντας μια εφημερίδα στο χέρι.

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Καλώς τη Μαρία! ΜΑΡΙΑ: Γεια σου, μπάρμπα Στέλιο…ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Λοιπόν τι έγινε; Πήγες για τη συνέντευξη

που έλεγες;ΜΑΡΙΑ: Φόλα. Ψάχνουν για κορόιδα.ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: (Βλέπει την εφημερίδα.) Δε βλέπω όμως

να το βάζεις κάτω και καλά κάνεις. ΜΑΡΙΑ: (Ειρωνικά.) Μα, φυσικά. Έχω εκατοντάδες

προτάσεις να απορρίψω.ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Τόσες αγγελίες δε μπορεί, κάτι θα

υπάρχει. Στο τέλος θα τα καταφέρεις.ΜΑΡΙΑ: Ναι, βέβαια. Ψάχνεις στο Internet, ανοίγεις μια

εφημερίδα, και χάνεσαι που να πρωτοπάρεις τηλέφωνο! Άμα είναι έτσι, δε γίνομαι καλύτερα τηλεφωνήτρια.

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Εντάξει, στην αρχή κοιτάς γι’ αυτό που σ’ ενδιαφέρει .

ΜΑΡΙΑ: Ευτυχώς που οι ίδιες οι αγγελίες από μόνες τους, σε βγάζουν από το αδιέξοδο. Άκου πως γίνεται: Βλέπεις πρώτα τις αγγελίες που απευθύνονται σε άνδρες. Ωραία λες, θα κοιτάξω τις υπόλοιπες μισές. Διαπιστώνεις τότε έκπληκτη, ότι ο ανδρικός πληθυσμός έχει αυξηθεί σε μεγάλους αριθμούς το τελευταίο διάστημα. Κάτι καλό για μας τις γυναίκες τουλάχιστο. Μάλλον όμως, τους κρατούν κλεισμένους οι μαμάδες στο σπίτι και ασχολούνται με το νοικοκυριό, γιατί εγώ έξω, δεν διαπιστώνω καμιά διαφορά.

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Αλλάζουν οι εποχές…ΜΑΡΙΑ: Συνεχίζω το ψάξιμο, με πιάνει κρύος ιδρώτας.

Κοιτάζω τα πόδια μου, κοιτάζω τα χέρια μου αλλά και πάλι δεν είμαι σίγουρη. Τότε κτυπάω τρομαγμένη την πόρτα του γείτονα. Ανοίγει εκείνος... Γεια σου Μαρία μου λέει, συγνώμη λάθος, εγώ απαντάω και φεύγω ανακουφισμένη που μόλις με έχει κοιτάξει. Φαίνομαι! Ζητωκραυγάζω. Δεν είμαι αόρατη!

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Αόρατη;ΜΑΡΙΑ: Ε, ναι! Τί σκατά τότε ζητούν κοπέλες

εμφανίσιμες; Κάποιο πρόβλημα θα υπάρχει… Την ψυλλιάζομαι τη δουλειά, απορρίπτω και αυτές. Πάμε παρακάτω. Αγγελίες για πωλήσεις: Πάρε αυτό το προϊόν και ψάξε εσύ να πείσεις τον κάθε φουκαρά, να σου κάνει σεφτέ, γεμίζοντας τον με άχρηστα πράγματα. Δεν είναι πιο τίμιο αναρωτιέσαι, να του ζητήσεις κατευθείαν τα λεφτά χωρίς να πάρει τίποτα;

Να γλυτώσει τουλάχιστο και το χώρο στην αποθήκη του. Πάνε και αυτές στην άκρη… Από και πέρα όμως αρχίζουν τα δύσκολα. Σου ζητάνε ότι μπορείς να φανταστείς: Πτυχίο, μεταπτυχιακά, αγγλικά, γαλλικά, προϋπηρεσία, υπολογιστές και σεμινάρια.

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Μα, εσύ τα έχεις όλα αυτά, από όσο γνωρίζω.

ΜΑΡΙΑ: Φυσικά και τα έχω. Έλα μου ντε, που πάτησα τα τριάντα για να τα αποκτήσω.

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Ε, και;ΜΑΡΙΑ: Είσαι πια μεγάλη, δεν τους κάνεις. Να μου κάνει

και κάνα κουτσούβελο, σκέφτονται, άδειες μητρότητας και επιδόματα... Α, πα πα πα. Να μην στα πολυλογώ, στο τέλος μένουν πέντε-έξι που αξίζει να ασχοληθείς. Αρχίζεις να στέλνεις το βιογραφικό σου, όπως έχουν ήδη κάνει δεκάδες άλλοι για τη συγκεκριμένη θέση, και περιμένεις τηλέφωνο. Αγχώνεσαι, δεν πας διακοπές περιμένοντας, μα δε χτυπάει το ρημάδι.

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Το face book φταίει.ΜΑΡΙΑ: Τι σχέση έχει αυτό;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Εσύ μπορεί να περιμένεις, αυτοί όμως

ήδη σε ξέρουν, από τη φωτογραφία σου και τα κουτσομπολιά που διαβάζουν.

ΜΑΡΙΑ: (Ειρωνικά.) Ενώ όταν είσαι άγνωστη και σε ειδοποιούν για συνέντευξη, είναι καλύτερα. (Στο κοινό.) Σου τηλεφωνούν, από το άγχος σου πηγαίνεις εκεί πέρα νωρίτερα, σε στήνουν για ώρα, σε ανακρίνουνε και από πάνω! Και εσύ να πρέπει να μιλήσεις για αυτούς με τα καλύτερα λόγια! Λες και τους ξέρεις από χτες! Συστάσεις; Σε ρωτάνε. Ναι

απαντάς, με λένε Μαρία και έχω πτυχίο ηλεκτρολόγου. Τι; Δε σας φτάνει μονάχα αυτό; Και που να τις βρω τις συστάσεις; Και αν ήτανε μαλάκας ο προηγούμενος και του ‘ριξα και καμία χριστοπαναγία φεύγοντας; Καλά λοιπόν, θα το σκεφτούμε και θα σας ειδοποιήσουμε… Έχουμε να εξετάσουμε και άλλες περιπτώσεις. Θα σου κάνουνε και χάρη! Δεν τους φτάνει που θα δουλεύεις γι’ αυτούς. Μόνο που το σκέφτομαι συγχύζομαι… Άστα μπάρμπα Στέλιο, δεν είναι όπως κάποτε. Αλλά εσύ, μια χαρά την έχεις βολέψει. Πρόλαβες. Τη συνταξούλα σου, ζωή και κότα!

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Τι λες μωρέ… Μακάρι να ήμουνα εγώ στη θέση σου. Η σύνταξη μου ξέρεις πόσο είναι; Μη σου πω λιγότερη από το επίδομα που παίρνεις εσύ τώρα. Και με τόσα χρόνια δουλειάς στην πλάτη!

ΜΑΡΙΑ: Ναι, αλλά εσύ τουλάχιστο είχες τη δυνατότητα να δουλεύεις, να αγοράσεις ένα σπίτι… Κάτι τέλος πάντων.

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Ε, και; Όλα μου τα χρόνια δούλευα και δεν πρόλαβα να χαρώ τίποτα. Ούτε καν τον έρωτα. Γυρνούσα στο σπίτι πτώμα από την κούραση, χαρές και χάδια η κυρά Θοδώρα, και εγώ… Ψοφίμι.

ΜΑΡΙΑ: Και τώρα;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: (Κοιτάζει τον πούτσο του.) Μόνιμα

ψοφίμι. Γι’ αυτό σου λέω, τώρα που είσαι νέα και έχεις ελεύθερο χρόνο, να τον εκμεταλλευτείς.

ΜΑΡΙΑ: (Χαμογελάει.) Όσο γιαυτό, τα καταφέρνω καλά…ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Εμένα τώρα πια, με λένε παράσιτο και

καταστροφέα της δημόσιας ασφάλισης.ΜΑΡΙΑ: Όλοι;

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Εκτός από τις φαρμακευτικές, που με λεν πελάτη.

ΜΑΡΙΑ: Παίρνεις πολλά φάρμακα;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Ένα για την πίεση, ένα για τον προστάτη,

ένα για το ζάχαρο και ένα για το δεξί μου... χέρι που μουδιάζει πότε, πότε. Όλο και κάτι άλλο θα μου βρουν οι γιατροί να πάρω στην πορεία. (Στο κοινό.) Κοιτάξτε, σε αυτή την ηλικία και με τόσα χρόνια δουλειάς, είναι φυσιολογικό. Τι με περάσατε; Σταρ του Χόλυγουντ; Αυτοί κάνουν τη γυμναστικούλα τους, βάζουνε τις κρέμες τους γιατί τα φλας τους καίνε το πρόσωπο, τους κοιτά ο διαιτολόγος, κάνουν και καμιά πλαστική… Μπρρρ, μόνο να σκεφτείς ότι πάνε από μόνοι τους στο χειρούργο, καταλαβαίνεις. Εγώ τρομάζω και μόνο με την ιδέα. Έπειτα, δε νομίζω να ανεβαίνουν και στη σκαλωσιά! Και μετά τους ρωτάνε: (Ειρωνικά.) Μα πως διατηρείστε έτσι σε τέτοια ηλικία; Πείτε μας το μυστικό σας. Σου αραδιάζουν ένα σωρό βλακείες, και να οι πιτσιρίκες που τρέχουνε ξωπίσω τους. Και εσύ να αισθάνεσαι ακόμη πιο άχρηστος… Αχ! Θέλω και γω μια τέτοια φυσιολογική ζωή…

ΜΑΡΙΑ: Τόσα φάρμακα, γιατροί… Πως τα βγάζεις πέρα; Σε βοηθάνε τα παιδιά σου;

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Εδώ τα παιδιά, δεν μπορούν να θρέψουν τα δικά τους παιδιά…

ΜΑΡΙΑ: Αλλά;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Παίζω στοίχημα!ΜΑΡΙΑ: Και συντηρείσαι από αυτό;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: (Γνέφει καταφατικά.) Κάποιες φορές,

βγάζω και περίσσευμα.

ΜΑΡΙΑ: Εγώ πάντως, αυτό το ποδόσφαιρο, δεν θα το καταλάβω ποτέ.

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Δε μιλάμε για ποδόσφαιρο, δεν αξίζει. Έτσι την πατάνε οι περισσότεροι. Παθιάζονται, και στο τέλος… Τίποτα. Και εγώ παλιότερα, έπαιζα αγώνες του πρωταθλήματος αλλά δε σύμφερε καθόλου. Αν συνυπολογίσεις και τα χάπια που ξόδευα κάθε φορά που έβλεπα αγώνα, έμπαινα μέσα.

ΜΑΡΙΑ: Οπότε;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Που να σου εξηγώ…ΜΑΡΙΑ: Όχι, πες μου. Μ’ ενδιαφέρει.ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Καλά λοιπόν. Εγώ στοιχηματίζω σε

μεγάλα πρακτορεία του εξωτερικού.ΜΑΡΙΑ: Για το Champion League;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Όχι! Σου είπα ότι δεν έχει να κάνει με

ποδόσφαιρο.ΜΑΡΙΑ: Οπότε;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Στοιχηματίζεις σε διάφορα γεγονότα. Για

παράδειγμα, αν τον επόμενο χρόνο, οι ΗΠΑ βομβαρδίσουν το Ιράν ή όχι.

ΜΑΡΙΑ: Και τα προβλέπεις;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Κάποια ναι. Κοίταξε, χρόνο έχω,

παρακολουθώ την επικαιρότητα, διαβάζω τις εφημερίδες, ακούω και τα κουτσομπολιά στο καφενείο… Σε γενικές γραμμές τα καταφέρνω.

ΜΑΡΙΑ: (Με ενδιαφέρον.) Τώρα, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, έχεις στοιχηματίσει κάπου;

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: (Με παράπονο.) Αχ… Πάω για τη μεγάλη μπάζα. Για πολλά λεφτά μιλάμε, αλλά δε το βλέπω να μου βγαίνει.

ΜΑΡΙΑ: Δηλαδή;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Στοιχημάτισα ότι σ’ αυτόν το μήνα στη

χώρα μας, θα έχουμε τουλάχιστο 30000 νέους άνεργους.

ΜΑΡΙΑ: Και που βρίσκεσαι τώρα;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Στους 29999. Μου λείπει ένας…ΜΑΡΙΑ: Με αυτούς τους ρυθμούς, θα το κερδίσεις!ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: (Στεναχωρημένα.) Μπα, δε το βλέπω να

μου βγαίνει. Σε λίγα λεπτά, εκπνέει η διορία.ΜΑΡΙΑ: Ω, Κρίμα…

Μπαίνει μαινόμενος ο Χρήστος. Φοράει εργατικό παντελόνι.

ΧΡΗΣΤΟΣ: Το κάθαρμα!ΜΑΡΙΑ: Χρήστο, τι έγινε;ΧΡΗΣΤΟΣ: Μ’ έδιωξε!ΜΑΡΙΑ: Σ’ έδιωξε ποιος;ΧΡΗΣΤΟΣ: Τ’ αφεντικό μου, με απέλυσε!ΜΑΡΙΑ: Πότε;ΧΡΗΣΤΟΣ: Πριν από λίγο!ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Ζήτω! Ζήτω! (Έχει βγάλει το δελτίο από

την τσέπη, το κρατάει στο χέρι και χοροπηδάει.)ΧΡΗΣΤΟΣ: (Τον κοιτά ξαφνιασμένα.) Τι έπαθε τούτος δω;

(Νευριάζει.) Γέρο, πας καλά; (Τον πλησιάζει απειλητικά, ο κυρ Στέλιος μαζεύεται προσπαθώντας να κρύψει τη χαρά του, ενώ η Μαρία μπαίνει ανάμεσά τους.)

ΜΑΡΙΑ: Άσε τον μωρέ, μη του δίνεις σημασία. Είναι ο γραφικός στη γειτονιά, τον ξέρεις.

ΧΡΗΣΤΟΣ: Μα, μου φάνηκε πως χάρηκε!

ΜΑΡΙΑ: Γέρος άνθρωπος είναι, όλη μέρα στο καφενείο, του τη βάρεσε στο τέλος. Εσύ όμως, πες μου τώρα τι έγινε. (Ο κυρ Στέλιος κρυφακούει με αγωνία.)

ΧΡΗΣΤΟΣ: Λίγο πριν τελειώσω τη βάρδια, με ειδοποιεί ο προϊστάμενος ότι με θέλει το αφεντικό. Λέω και γω, πως θα μου πει για τις παραγγελίες. Απολύεσαι, μου κοπανάει. Δεν μπορούμε να σε απασχολήσουμε άλλο, πρέπει να φύγεις. Μα, μου, τίποτα αυτός, μου δίνει να υπογράψω. (Ξανανευριάζει.) Ο μπάσταρδος! (Ο κυρ Στέλιος αναμαζεύεται.) Δέκα χρόνια δουλειάς με ξεζούμισε και τώρα με πετάει σα στυμμένη λεμονόκουπα!

ΜΑΡΙΑ: Και τώρα; Τι θα κάνεις;ΧΡΗΣΤΟΣ: Θα τον καταγγείλω! Αυτό θα κάνω! Θα πάω

στην επιθεώρηση εργασίας να βγάλει άκυρη την απόλυση!

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: (Του κόβεται το χαμόγελο.) Τ ι ι ι ι; Γίνεται αυτό;

ΧΡΗΣΤΟΣ: Φυσικά και γίνεται. Έχω το δικαίωμα να του κάνω καταγγελία!

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: (Θλιμμένα.) Πάει το στοίχημα…ΜΑΡΙΑ: (Στο Χρήστο.) Έλα μωρέ… (Κλείνει το μάτι στον

κυρ Στέλιο.) Ας’ το, μην πας, δε βγάζεις άκρη... (Στον κυρ Στέλιο συνωμοτικά, δείχνοντας το δελτίο.) Μισά μισά, έτσι;

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Εξήντα/σαράντα.ΜΑΡΙΑ: Εντάξει! (Δίνουν γρήγορα τα χέρια με τον κυρ

Στέλιο.) (Στο Χρήστο.) Αποζημίωση πήρες;ΧΡΗΣΤΟΣ: Ναι, πήρα κάτι ψωροδίφραγκα.ΜΑΡΙΑ: Ε, εντάξει, πάλι καλά να λες. Άλλοι δεν παίρνουν

ούτε αυτό. Θα γραφτείς στο ταμείο ανεργίας για κάποιο καιρό και αργότερα θα ξαναβρείς αλλού δουλειά.

ΧΡΗΣΤΟΣ: Όχι! Δεν θα του περάσει έτσι, με κοροϊδεύει!ΜΑΡΙΑ: Και τι θα του κάνεις; Τίποτε. Κακώς ή καλώς

(κοιτάζει τον κυρ Στέλιο.), έχει το δικαίωμα να σε απολύσει. Στο κάτω κάτω δες το και σαν ευκαιρία για να βρεις κάτι καλύτερο.

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Δίκιο έχει. Άκου το κορίτσι!ΧΡΗΣΤΟΣ: Τι μου λέτε τώρα; Με τέτοια ανεργία, που

σκατά θα ξαναβρώ δουλειά και με τα ίδια λεφτά; Α, όχι, δεν ακούω τίποτα.

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Πω πω, ξεροκέφαλος!ΜΑΡΙΑ :(Στον κυρ Στέλιο) Μισά μισά.ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Εντάξει, μισά μισά. (Δίνουνε τα χέρια.)ΜΑΡΙΑ: Άκουσε με. Άμα τον καταγγείλεις, θα αποκτήσεις

κακό όνομα και δεν θα βρίσκεις εύκολα ξανά δουλειά. Αυτοί συνεννοούνται μεταξύ τους.

ΧΡΗΣΤΟΣ: (Ειρωνικά.) Ενώ τώρα με περιμένουν ευκαιρίες. Δεν ακούω τίποτα.

ΜΑΡΙΑ: Ωραία τότε… Πες πως σε ξαναπαίρνει στη δουλειά. Θα σου σπάσει τα νεύρα…

ΧΡΗΣΤΟΣ: Μου τα’ χει σπάσει ήδη…ΜΑΡΙΑ: Θα σε πεθάνει στη δουλειά…ΧΡΗΣΤΟΣ: Με’ χει πεθάνει ήδη…ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Είναι και το μεγάλο στοίχημα…ΧΡΗΣΤΟΣ: Μη με εκνευρίζετε άλλο! Και στο κάτω κάτω,

αποφασίστε με ποιόν είστε τέλος πάντων!ΜΑΡΙΑ: (Απολογείται.) Μαζί σου… ΧΡΗΣΤΟΣ: (Αποφασιστικά.) Τελείωσε. Πάω στην

επιθεώρηση εργασίας.

Ο Χρήστος φεύγει, η Μαρία κάθεται προβληματισμένη και ο κυρ Στέλιος πιάνει με απελπισία το κεφάλι του.

Σκοτάδι…

ΣΚΗΝΗ ΤΡΙΤΗ

Βρισκόμαστε στην επιθεώρηση εργασίας. Πίσω από το γραφείο κάθεται η επιθεωρήτρια. Μπροστά από αυτό, στη μια πλευρά κάθεται το αφεντικό και πίσω του στέκεται όρθιος ο δικηγόρος του. Στην άλλη πλευρά, κάθεται μόνος του ο Χρήστος.

ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΡΙΑ: (Κοιτάζει το αφεντικό.) Έχετε καλεστεί στο αρμόδιο γραφείο της επιθεώρησης εργασίας, καθώς έχουμε δεχτεί μια καταγγελία, (Κοιτάζει το Χρήστο.) από τον κύριο Χρήστο Οικονόμου, που εργαζόταν στην επιχείρηση σας.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Μάλιστα. Τιμώντας τους θεσμούς της πολιτείας, παρευρίσκομαι στην υπηρεσία σας, συνοδευόμενος από το δικηγόρο μου, κύριο Τούγια. (Δείχνει το δικηγόρο.)

ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΡΙΑ: (Με έκπληξη.) Τον διάσημο σταρ;ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: (Πονηρά.) Λέγε με απλά Αλέξη. Ορίστε και

η κάρτα μου. (Της δίνει μια κάρτα.) Είμαι στη διάθεση οποιουδήποτε κατατρεγμένου! (Μοιράζει την κάρτα

του και στο κοινό.)ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΡΙΑ: (Αποφασιστικά.) Να ξεκινήσουμε τη

διαδικασία. Ο εργαζόμενος προσήλθε στην υπηρεσία μας και δήλωσε τα εξής: (Διαβάζει το χαρτί μπροστά της.) ‘Εργαζόταν για δέκα συναπτά έτη στην επιχείρηση, έως και την τριακοστή του προηγούμενου μήνα, οπότε και του ανακοινώθηκε η απόλυσή του. Ο λόγος που επικαλέστηκε από την πλευρά της η εργοδοσία για τη συγκεκριμένη απόλυση, ήταν οι οικονομικές δυσχέρειες της επιχείρησης. Ο εργαζόμενος από την πλευρά του, θεωρεί την απόλυση του μεθοδευμένη και στοχευμένη, καθώς διεκδικούσε τις νόμιμες αποδοχές και την τήρηση του ωραρίου του. Τέλος, καταγγέλλει το αναίτιο της απόλυσης του, καθώς η επιχείρηση έχει προχωρήσει σε νέες επενδύσεις το αμέσως προηγούμενο διάστημα’. (Στο αφεντικό.) Μόλις σας διάβασα την καταγγελία του εργαζόμενου. Έχετε το λόγο να μας εκθέσετε τη δική σας γνώμη.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Η κρίση! (Αγορεύει στο κοινό.) Ξέρετε, ζούμε σε μια περίοδο, όπου η διεθνής οικονομική κρίση έχει κτυπήσει την πόρτα πάρα πολλών επιχειρήσεων. Σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα, αρνητικό ισοζύγιο συναλλαγών και υψηλά ελλείμματα του δημόσιου τομέα, ανατροφοδοτούν συνεχώς το πρόβλημα και φέρνουν τις επιχειρήσεις σε αδιέξοδο. Μόνο στο εξωτερικό να κοιτάξετε, θα δείτε πως ακόμα και μεγάλες πολυεθνικές όπως η Microsoft, η IBM, η Volkswagen και άλλες, έχουν αναγκαστεί να περικόψουν χιλιάδες πλεονάζοντος προσωπικού, έτσι

ώστε να συνεχίσουν να είναι ανταγωνιστικές και βιώσιμες. (Λυπημένα.) Η κρίση λοιπόν, χτύπησε και τη δική μας πόρτα. Με τα λύπης διαπιστώναμε την πτώση των πωλήσεων, τη στενότητα του κύκλου των εργασιών και τη μείωση του συνολικού μας τζίρου. Δεν μπορούσαμε λοιπόν, να μείνουμε απαθείς μπροστά σε αυτή την πρωτοφανής πρόκληση. Δυστυχώς, έπρεπε να προβούμε σε απολύσεις. Έτσι δεν είναι Χρήστο; (Τον κοιτάει.) Κοίτα με στα μάτια και πες μου. Εγώ δεν ήμουνα, που τόσες φορές σας έλεγα, για τις δύσκολες εποχές που έρχονται και ότι χρειάζεται να κάνουμε οικονομία;

ΧΡΗΣΤΟΣ: (Στην επιθεωρήτρια αρχικά και έπειτα στο κοινό.) Ναι, βέβαια! Έτσι για αρχή, μας έκοψαν το λεωφορείο που μας πήγαινε στο εργοστάσιο. Να ξέρατε πόσα έξοδα είναι να πηγαίνεις με το δικό σου μέσο… Έπειτα μας έκοψαν το πρωινό, που και τι ήταν; Δυο φέτες ψωμί, με λίγο γάλα και μέλι. Τέλος, αναγκαζόμασταν να αγοράζουμε οι ίδιοι τον εξοπλισμό μας, όπως τα γάντια και τις ωτοασπίδες.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Στο Χρήστο.) Το είχες διαπιστώσει και εσύ, ότι οι πωλήσεις μας δεν πάνε καλά!

ΧΡΗΣΤΟΣ: Εγώ ένας απλός αποθηκάριος ήμουνα, που να γνωρίζω τα οικονομικά τα δικά σου και της επιχείρησης;

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Στη επιθεωρήτρια.) Κοιτάξτε, εμείς έχουμε άριστες σχέσεις με όλο το προσωπικό, όπως και με τον κύριο Οικονόμου, για όσο διάστημα απασχολούταν σ’ εμάς. Λειτουργούσαμε σαν ομάδα, σαν ένας οργανισμός. Αφού στο τέλος του χρόνου,

κάναμε όλοι μαζί γιορτή, και βραβεύαμε τον πιο αποδοτικό εργαζόμενο! Ακόμα και όταν αναγκαζόμασταν από τις περιστάσεις, να περικόψουμε το πλεονάζον προσωπικό, στεκόμασταν στο πλάι τους.

ΧΡΗΣΤΟΣ: Ναι, ναι... καλούσαν ψυχολόγο. Μας μιλούσε για τις ώρες, πώς να ξεπεράσουμε το σοκ του απολυμένου συναδέλφου, πώς να διαλογιζόμαστε, να παραμέναμε εσωτερικά δυνατοί και άλλες τέτοιες μπούρδες…

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Μέσα από τα δόντια του εκνευρισμένα.) Την επόμενη φορά, θα σου φωνάξω μπάτσο…

ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΡΙΑ: Ελάτε, ελάτε… Επί της διαδικασίας. Συνεχίστε παρακαλώ.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ποτέ κάποιος εργαζόμενος, δεν διατύπωσε κάποιο παράπονο για τη διεύθυνση. Εγώ ο ίδιος, ήμουνα κάθε φορά εκεί να τους ακούσω και να παρέχω όσα μπορώ περισσότερα. Να πάρουν το ρεπό τους, την άδεια τους, να λείψουν μια μέρα στο γιατρό… Άνθρωποι είμαστε.

ΧΡΗΣΤΟΣ: Μα τώρα μιλάμε για τα αυτονόητα…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Τίποτα δε θεωρείται αυτονόητο! Πήγαινε και

αλλού, σε άλλες επιχειρήσεις, να δεις τι γίνεται. Κοίτα με στα μάτια και πες μου. Σου έφαγα εγώ ποτέ το μισθό σου; Κάθε πρώτη και δεκαπέντε, δεν ήμουνα εντάξει στις πληρωμές μου;

ΧΡΗΣΤΟΣ: Αυτό μας έλλειπε τώρα! Και στο κάτω κάτω, αυτά τα λεφτά τα δικαιούμουνα γιατί τα δούλευα, δεν πήγα να τα ζητιανέψω!

ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΡΙΑ: Παρακαλώ, παρακαλώ… (Στο αφεντικό.) Η απόλυση είπατε, έγινε ως αποτέλεσμα

του μειωμένου τζίρου. Πως όμως δικαιολογείτε τις νέες επενδύσεις της εταιρίας, το τελευταίο διάστημα;

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Είναι κινήσεις συντηρητικές. (Αγορεύει στο κοινό.) Αναγκαστήκαμε να ανοίξουμε θυγατρικές στη Λεττονία και να μεταφέρουμε ένα τμήμα της παραγωγής στα Σκόπια. Έπρεπε με κάποιο τρόπο να μειώσουμε το κόστος, να διευρύνουμε τον κύκλο εργασιών, ώστε να αντισταθμίσουμε τις απώλειες των κερδών. Εάν δε το κάναμε αυτό θα αναγκαζόμασταν να κλείσουμε εντελώς την επιχείρηση. (Στο Χρήστο αυστηρά.) Αυτό λοιπόν θέλεις; Να είμαστε άλλη μια από τις επιχειρήσεις με λουκέτο στην Ελλάδα;

ΧΡΗΣΤΟΣ: (Ειρωνικά.) Εξαιτίας μου θα γίνουν αυτά! Πολύ ωραία τα λέει. Εγώ να μείνω χωρίς δουλειά, να μην μπορώ να πληρώσω το νοίκι μου, για να εξακολουθεί ο κύριος να επιχειρεί και να κερδίζει! (Στο κοινό.) Όσα χρόνια δούλευα, αυτός αποταμίευε τον κόπο μου στις τράπεζες, τα ακίνητα και τις επενδύσεις, τον σπαταλούσε στα κότερα και τη μεγάλη ζωή. Σήμερα είμαι ο αλώσιμος, ο ήρωας, ή ούτε καν αυτό, που πρέπει να πεθάνει για το ιδανικό της ανάκαμψης της οικονομίας.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Στο Χρήστο.) Μήπως θες να μείνουμε στάσιμοι, ενώ όλοι οι άλλοι προχωρούν ευέλικτα; Θες να φτάσουμε, να μην έχω να πληρώσω το μισθό σου; (Αγορεύει στο κοινό.) Όσο βρισκόμασταν σε φάση ανάπτυξης, αυξήσαμε το προσωπικό μας, γιατί είχαμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε νέες θέσεις εργασίας. Τώρα, στην εποχή της ύφεσης, δεν μπορούμε πιά να το απασχολήσουμε και το μειώνουμε. Είναι ο νόμος της

προσφοράς και της ζήτησης. (Στην επιθεωρήτρια.) Μετά χαράς να τον επαναπροσλάβουμε, όταν όμως, αυξηθούν ξανά οι τζίροι μας.

ΧΡΗΣΤΟΣ: Τα είδατε; Να με χρησιμοποιεί όταν έχει ανάγκη. Λες και είμαι ένα εργαλείο που το χειρίζεσαι, και μετά το αφήνεις στην άκρη. Οι ανάγκες μου όμως, είναι συνεχείς και όχι εποχικές.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Στο Χρήστο.) Κάνει λάθος το κράτος που απασχολεί συμβασιούχους;

ΧΡΗΣΤΟΣ: (Στην επιθεωρήτρια.) Τι σας έλεγα; Να με διώξει και να με ξαναπάρει με νέους όρους, προφανώς χειρότερους για μένα.

ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΡΙΑ: Γιατί επιλέξατε τον κύριο Οικονόμου και όχι κάποιον άλλον;

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Σας είπα και προηγουμένως, ότι κάναμε και άλλες απολύσεις. Αλλά με τον συγκεκριμένο εργαζόμενο, εκτός από τη μειωμένη παραγωγικότητα και την αδυναμία επίτευξης των στόχων της εταιρείας από μέρους του, είχαμε και προβλήματα συμπεριφοράς. Να φανταστείτε πως όταν τον απολύσαμε, οι υπόλοιποι συνάδελφοί του εξεγέρθηκαν!

ΧΡΗΣΤΟΣ: (Με συγκίνηση.) Αλήθεια; Με στηρίξανε;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ξεσηκώθηκαν! Τι είναι αυτά τα πράγματα

που κάνει ο Οικονόμου, φώναζαν. Ακούς εκεί να καταγγέλλει την επιχείρηση! Εμάς που δουλεύουμε σ’ αυτήν, μας προσβάλλει!

ΧΡΗΣΤΟΣ: Αποκλείεται!ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Μάλιστα, συντάξανε ένα χαρτί και το

υπογράψανε όλοι ανεξαιρέτως, που καταδικάζει αυτή

του τη στάση. (Ο δικηγόρος βγάζει ένα χαρτί με υπογραφές από την τσάντα του και το δίνει στην επιθεωρήτρια.) Ευτυχώς που τους συγκράτησα! Θέλανε να το δημοσιεύσουνε στον τύπο, να πάρουν τηλέφωνο τα κανάλια… Αλλά τους πρόλαβα. Δε χρειάζεται να φτάσουμε σε αυτό το σημείο βρε παιδιά. Θα καταλάβει μόνος του το λάθος και θα επανορθώσει. Ήμουν και εγώ κάποτε υπάλληλος και ξέρω πως νιώθει.

ΧΡΗΣΤΟΣ: (Σκύβει το κεφάλι απαρηγόρητος.) Οι συνάδελφοί μου…

Ακούγεται μιά δυνατή φωνή μέσα από το κοινό.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι απαράδεκτο!

Φωνάζει μπαίνοντας φουριόζος ο πρόεδρος, και στέκεται όρθιος πίσω από το Χρήστο. Όλοι κοιτάνε ξαφνιασμένα.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτό το χαρτί αποτελεί προϊόν εκβιασμών! Χε, Χε, Χε… Ας’ τον πάνω μου, θα τον φτιάξω εγώ Χρηστάκη! (Του χτυπά φιλικά την πλάτη.)

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: (Θυμωμένα.) Ποιος είστε εσείς κύριε και παρεμβαίνετε;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο πρόεδρος του εργατικού κέντρου! (Το ηθικό του Χρήστο αναπτερώνεται αμέσως, ο δικηγόρος σηκώνει το χέρι του σα να πρόκειται να πει κάτι σημαντικό.)

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: (Φουσκώνει.) Ε…ε…ε…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Έλα, πες το ντε!

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: (Σφίγγεται.) Δε μου βγαίνει… (Ξεφουσκώνει.)

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχουν πέσει δεκάδες τέτοια χαρτιά στα χέρια μας και ξέρουμε πολύ καλά με πιο τρόπο παίρνονται! Που ακούστηκε, σε μια εργασιακή διαφορά μεταξύ εργαζόμενου-εργοδότη, να χρησιμοποιούνται κατά αυτόν τον τρόπο οι υπόλοιποι εργαζόμενοι! Αυτό το χαρτί το καταγγέλλουμε, ως προϊόν εκβιασμού από την εργοδοσία, που αποδεικνύει τις απαράδεκτες εργασιακές συνθήκες της επιχείρησης. (Ο δικηγόρος παίρνει πίσω το χαρτί από το τραπέζι και το ξαναβάζει στην τσάντα του.) Αν δεν το υπογράψεις, απολύεσαι! Τέτοιες μεθοδεύσεις, δηλώσεις πίστεως και φρονημάτων, μας θυμίζουν άλλες εποχές! Τι σας έφταιξε ο Χρήστος και τον απολύετε; Έκλεψε; Δεν ήταν τίμιος στη δουλειά του; Δε θα το επιτρέψουμε! (Πέρνει ένα καφάσι το τοποθετεί στο μπροστινό μερος της σκηνής, ανεβαίνει, κοιτά το κοινό και αγορεύει.) Το συνδικαλιστικό κίνημα, έχει καθήκον και αυτό θα πράξει, μέσα σε πρωτοφανείς και αντίξοες συνθήκες, να υπερασπίσει την απασχόληση και τα δικαιώματα των εργαζομένων, των άνεργων και των συνταξιούχων!

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: (Στον πρόεδρο.) Γνωρίζετε όμως τις δυσκολίες της περιόδου;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ασφαλώς! (Κατεβαίνει από το καφάσι. Απευθύνεται στο δικηγόρο.) Η επικράτηση νεοφιλελευθέρων πολιτικών, έχει επιφέρει δυσμενείς οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις. Αυτές οι πολιτικές αδυνατούν να δραπετεύσουν από ένα

μοντέλο σκέψης και συμπεριφοράς, που καθοριστικά ευθύνεται για τη σημερινή κατάσταση της οικονομίας. Έχουν αποτύχει στην πράξη, να δημιουργήσουν αποτελεσματικούς μηχανισμούς ανάπτυξης, ανταγωνιστικότητας, απασχόλησης, καταπολέμησης της φτώχειας και των ανισοτήτων. Ως εκ τούτω, δε διασφαλίζουν συνθήκες διατηρήσιμης δημοσιονομικής και μακροοικονομικής προοπτικής, με συνέπεια να γινόμαστε έρμαιο των κερδοσκόπων.

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: Οπότε;ΠΡΟΕΔΡΟΣ: (Ανεβαίνει στο καφάσι. Αγορεύει στο κοινό.)

Αξιώνουμε από την κυβέρνηση, να ακολουθήσει μια άλλη πολιτική, που θα έρχεται σε σύγκρουση με τις νεοφιλελεύθερες συνταγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει να βρει έναν άλλον δρόμο διεξόδου από την κρίση, με βασικό κριτήριο τις ανάγκες των εργαζομένων και της κοινωνίας. Να αγωνιστούμε για μια άλλη Ελλάδα, σε μια άλλη Ευρώπη!

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: Και πως τα παλεύετε όλα αυτά; Με απεργίες;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Με προτάσεις! Εγώ ο ίδιος, έχω δώσει τις προτάσεις μας στον πρωθυπουργό της χώρας.

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: Στον πρωθυπουργό;ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μάλιστα, αυτοπροσώπως! Και για το λόγο

του αληθές… (Βγάζει κάποιες φωτογραφίες από την τσέπη του και τις δείχνει στο δικηγόρο.) Δείτε! Εδώ είμαι με τον κύριο πρωθυπουργό, στο συνέδριο της συνομοσπονδίας στον Αστέρα Βουλιαγμένης… (Δείχνει τη φωτογραφία και προς το κοινό, τη βάζει πίσω από τις άλλες.) Εδώ… Με τον πρόεδρο της

αξιωματικής αντιπολίτευσης.ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: Αυτό το χέρι που σας αγκαλιάζει;ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Του προέδρου του Συνδέσμου Ελλήνων

Βιομηχάνων! Δε φαίνεται καλά, και του το είπα του φωτογράφου! Εδώ… Όλοι μαζί σε μια ταβέρνα στο Κεφαλάρι τις προάλλες. Περάσαμε πολύ ωραία, καταπληκτικό φαγητό, να πάτε. Εδώ… Η γυναίκα μου στο πάρκο με την κόρη μου. Ένα λεπτάκι να σας δείξω και το γιό μου στη γιορτή του σχολείου… (Ψάχνει τις φωτογραφίες.)

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: Εντάξει, εντάξει… Πείτε μου για τις προτάσεις σας, με ενδιαφέρουν!

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Α. Μέτρα προστασίας, από τις καταχρηστικές και αντικοινωνικές συμπεριφορές των τραπεζών απέναντι στους δανειολήπτες, Β. Φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου και των off shore εταιριών, Γ. Σταθεροποίηση του τραπεζικού-πιστωτικού συστήματος, με κοινωνικό έλεγχο, Δ. Απαγόρευση των απολύσεων-διαθεσιμοτήτων για όσο καιρό διαρκεί η κρίση.

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: Πιστεύετε, ότι θα τα καταφέρετε;ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εάν υπάρχει καλή διάθεση, θα αντιληφτούν

τη σοβαρότητα των προτάσεών μας.ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: Για το ασφαλιστικό όμως, δε μιλήσατε.ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχοντας και την ιδιότητα του μέλους του ΔΣ

της Εθνικής Τράπεζας, έχω ζητήσει ήδη να μην αποκλειστούν τα ασφαλιστικά ταμεία, από την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου.

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: Είστε όμως, κατά της επιχειρηματικότητας!ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σε καμία περίπτωση. Να σας θυμίσω ότι

έχουμε έρθει σε συμφωνία με τον ΣΕΒ, για τριετή πάγωμα των μισθών τους (Δείχνει το κοινό.), εξασφαλίζοντας τόσο τις επιχειρήσεις, όσο και τις θέσεις εργασίας σε αυτές.

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: Τα συγχαρητήρια μου! (Του δίνει το χέρι.) Έχετε καταφέρει το ακατόρθωτο. Να γεφυρώσετε το χάσμα εργαζομένων-εργοδοτών!

ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΡΙΑ: (Διαμαρτύρεται.) Εεεε! Δε θα μου πάρετε και τη δουλειά!

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ: Δε βλέπω όμως να βοηθάτε αρκετά, από τη στιγμή που κηρύττετε απεργίες! Στη δύσκολη συγκυρία που βρισκόμαστε, η απεργία θα πρέπει να είναι το έσχατο μέσο πάλης. Το σωματείο που την οργανώνει, πρέπει να σταθμίζει τα πράγματα και να έχει τη διορατικότητα να αντιληφτεί, εάν μια μακρά διαρκείας απεργία, έχει καταστροφικές οικονομικές συνέπειες. Τα πάντα είναι θέμα ισορροπιών. Όταν ξεπερνά τα όρια μιας επιχείρησης, αυτή τότε πολύ απλά θα κλείσει, θα μεταφερθεί στο εξωτερικό και οι εργαζόμενοι θα μείνουν ξαφνικά χωρίς δουλειά. Όπως επίσης, ένα ταραγμένο περιβάλλον, που δεν εγγυάται σταθερότητα και κέρδη, είναι απωθητικό για τους ξένους επενδυτές!

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Φυσικά και τα λαμβάνουμε αυτά υπ’ όψη. Η απεργία για μας, είναι η αφορμή έτσι ώστε να θέσεις το ζήτημα και να συνεχίσεις τον αγώνα με πολύμορφες κινητοποιήσεις. Δεν αποτελεί πανάκεια… Θέλετε να πάμε να τα συζητήσουμε κάπου αλλού ενδελεχώς; (Απομακρύνεται σιγά σιγά μαζί με το δικηγόρο, συζητώντας.) Χρηστάκη, καλή τύχη... (Φεύγουν από τη

σκηνή, ο Χρήστος τους κοιτάει με απορία, ενώ το αφεντικό χαμογελά ικανοποιημένος.)

ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΡΙΑ: Μάλιστα. Ακούσαμε την πλευρά του εργοδότη. Εσείς κύριε Οικονόμου, θα θέλατε να πείτε κάτι;

ΧΡΗΣΤΟΣ: Θα ήθελα λίγο, να αναφερθώ στις συνθήκες εργασίας στην επιχείρηση. Προσλήφθηκα ως αποθηκάριος και χειριστής κλαρκ. Σιγά, σιγά όμως, μου αναθέτανε όλο και περισσότερες αρμοδιότητες. Από τον καθαρισμό του χώρου και διανομή των παραγγελιών, έως και την ηλεκτρονική καταγραφή των προϊόντων. Τι το ’θελα να πω, ότι γνωρίζω το πρόγραμμα;

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Μήπως θέλεις να στέλνουμε και το μισθό στο σπίτι; Το χρόνο σου πρέπει να τον εκμεταλλεύεσαι, όσο το καλύτερο!

ΧΡΗΣΤΟΣ: Καλά, καλά... Με τον καιρό, άρχισαν να μας ανακοινώνουν ότι ο τζίρος μας πέφτει και ότι αναγκάζονται να περικόψουν το προσωπικό για να επιβιώσει η επιχείρηση και να διασφαλιστούν οι υπόλοιπες θέσεις εργασίας. (Στο κοινό.) Τους πίστευα… Στην πραγματικότητα, δεν ήθελα να απολυθώ εγώ. Έπρεπε όμως, να κάνω και τη δουλειά αυτού που είχε φύγει. Να καλύψω το κενό του. Άρχισα να τρέχω όλο και περισσότερο. Δεν προλάβαινα. Έκανα όλο και πιο γρήγορα, πάλι όμως δεν προλάβαινα. Και όλο να μου λένε πως δεν πρέπει να μένει στη μέση, γιατί αύριο έχουμε κάτι καινούργιο. Έτσι, καθόμουν όλο και περισσότερες ώρες, όλο και περισσότερο με πονούσαν τα πόδια μου, όλο και πιο

ζαλισμένος γυρνούσα στο σπίτι. Το ίδιο έκαναν και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι. Ανώφελο. Πάλι διώχνανε προσωπικό. Στην αρχή έκανα και κανένα διάλειμμα στη ζούλα. Μετά μας ‘βαλαν κάμερες, για να μη μας κλέψουν το εμπόρευμα, μας είπαν. Επ! Μην κάθεσαι! Σε βλέπω! Όλα τα βλέπω! Η ζωή μου ήταν η δουλειά μου και τίποτε άλλο. Δεν άντεξα άλλο. Άρχισα να φεύγω στην ώρα μου και ας έλεγαν ότι θέλουν. Έγινα το κακό παράδειγμα στην επιχείρηση και ας με άλλαξαν βάρδια για τιμωρία. Το ίδιο κακό παράδειγμα έγινε και ο διπλανός μου. Και τότε…

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Στο Χρήστο.) Απολύεσαι! Ναι, απολύεσαι! Δεν κάνεις πια γι’ αυτή την επιχείρηση. (Στο κοινό.) Την επιχείρηση αυτή τη δημιούργησα από το μηδέν με πολύ κόπο και προσπάθεια. Με μέθοδο και σωστές κινήσεις, κατάφερα από μια μικρή βιοτεχνία, να φτάσω σε αυτό το σημείο. Εάν θες να πας μπροστά, πρέπει να ρισκάρεις και όχι να τα περιμένεις έτοιμα στο πιάτο. Χρειάζεται μυαλό. Αν είσαι άξιος προχωράς, αλλιώς υποτάσσεσαι στις συνέπειες των επιλογών σου. Χάρη όμως, τη δική μου πρωτοβουλία και επιχειρηματικότητα, έχετε και όλοι εσείς δουλειά. Όπως και εσύ, και εσύ, και εσύ... απολύεσαι!

ΧΡΗΣΤΟΣ: (Στο κοινό ειρωνικά.) Μα φυσικά, αυτός τα δημιούργησε όλα, με τα χέρια του και το μυαλό του. Έσκαψε το βουνό, βρήκε πηλό, έψησε τα τούβλα, έχτισε και το εργοστάσιο… Έλιωσε τα σίδερα, τα ‘χυσε στα καλούπια, διάβασε όλα τα βιβλία που έγραψε μόνος του, έφτιαξε και τα μηχανήματα… Τα έβαλε μπρος, ξεφόρτωσε τις πρώτες ύλες, δούλεψε

στον ιμάντα, έβαλε και τα τελικά προϊόντα σε κουτιά… Πήρε τις παραγγελίες, φόρτωσε τα εμπορεύματα και τα πήγε παντού… Και όχι μόνο στο ένα εργοστάσιο, αλλά σε όλα! Κανένας άλλος δεν υπάρχει. Από τον μαύρο που σέρνεται στα ορυχεία, έως την απλή καθαρίστρια που χωρίς αυτή θα είχαμε πνιγεί στη σκόνη, μόνο αυτός. (Στην επιθεωρήτρια.) Αφήστε τώρα που το θυμήθηκα. Δούλευα εξαήμερο και με είχαν δηλωμένο για πενθήμερο!

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Λες ψέματα! Πενθήμερο δούλευες και είχες δυο ρεπό την εβδομάδα!

Πετάγεται από το κοινό μια παντόφλα, μπαίνει μια γυναίκα, η οποία κατευθύνεται στο Χρήστο που ξαφνιάζεται. Του απευθύνεται θυμωμένα.

ΓΥΝΑΙΚΑ: Τι;… Δυο ρεπό την εβδομάδα; Και το άλλο που ήσουνα ρε αχαΐρευτε; Με κορόιδευες ότι πήγαινες στη δουλειά και εσύ τσιλημπούρδιζες με το αφεντικό σου; Το είδα εγώ που σου ‘λεγε να τον κοιτάς στα μάτια. Χωρίζουμε! (Τον χαστουκίζει και φεύγει.)

ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΡΙΑ: (Με απορία.) Μα, ποια ήταν αυτή;ΧΡΗΣΤΟΣ: (Έκπληκτος.) Η γυναίκα μου!ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΡΙΑ: Να τελειώνουμε με τη διαδικασία. Έχει

κάποιος από τα δυο μέρη, να δηλώσει κάτι τελευταίο;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ναι, Εγώ θα ήθελα να ρωτήσω κάτι τον

κύριο Οικονόμου. Αφού οι συνθήκες δουλειάς που περιγράφει, είναι τόσο άσχημες, γιατί θέλει να γυρίσει πίσω;

ΧΡΗΣΤΟΣ: Δεν ευθύνομαι εγώ για τις συνθήκες εργασίας,

και στο κάτω κάτω, είναι η δουλειά μου. Έχω προσαρμόσει τη ζωή μου με βάση αυτή.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Νευριασμένα.) Ξέρω όμως γιατί τα κάνεις όλα αυτά! Ο ανταγωνιστής μου σε έχει βάλει να λες ψέματα και να με συκοφαντείς!

ΧΡΗΣΤΟΣ: Ποιος;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Η Walker Company.ΧΡΗΣΤΟΣ: Μα, και αυτή δική σου είναι…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Δεν έχει καμία σημασία! Με συκοφαντείς και

θα σου κάνω μήνυση. (Στην επιθεωρήτρια.) Μετά από αυτά τα ψεύδη, δεν τον επαναπροσλαμβάνω ποτέ!

ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΡΙΑ: (Στο αφεντικό.) Η υπηρεσία μας, σας καλεί να εφαρμόσετε την εργατική νομοθεσία στις επιχειρήσεις σας. Σας ενημερώνουμε ότι, από τη στιγμή που επικαλείστε οικονομική δυσχέρεια, έχετε το δικαίωμα να προχωρήσετε σε διαθεσιμότητα του εργαζόμενου. Ο νομός σας δίνει τη δυνατότητα, για τρεις μήνες το χρόνο, είτε συνεχείς, είτε διακεκομμένους, να παύσετε τον εργαζόμενο από την εργασία του, καταβάλλοντας το μισό μισθό ή ημερομίσθιο αντίστοιχα. Επίσης, μπορείτε να προχωρήσετε στην εκ περιτροπής εργασία. Σε αυτή την περίπτωση, απασχολείτε τον εργαζόμενο κατά λιγότερες μέρες ή ώρες πέραν του κανονικού, καταβάλλοντας τις αντίστοιχες αποδοχές, για διάστημα ενός εξαμήνου το χρόνο. Τέλος, για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της επιχείρησης και την προώθηση της απασχόλησης, μπορείτε να κάνετε προσλήψεις νεοεισερχόμενων στην εργασία, κάτω των εικοσιπέντε ετών, καταβάλλοντας το 84% του μισθού

της εκάστοτε συλλογικής σύμβασης. (Στο Χρήστο.) Εσείς τώρα, μπορείτε να προσφύγετε στα πολιτικά δικαστήρια, αξιώνοντας την ακυρότητα της απόλυσής σας.

Σκοτάδι…

ΣΚΗΝΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

Ο εξωτερικός χώρος της δεύτερης σκηνής. Η Μαρία κάθεται προβληματισμένη στην καρέκλα. Μπαίνει ο Χρήστος βαδίζοντας.

ΜΑΡΙΑ: Χρήστο! Τι έγινε, πες μου!ΧΡΗΣΤΟΣ: Τίποτα.ΜΑΡΙΑ: Δηλαδή;ΧΡΗΣΤΟΣ: Η επιθεώρηση εργασίας του συνέστησε να

επιβάλλει την εργατική νομοθεσία, και σε μένα να προσφύγω δικαστικώς.

ΜΑΡΙΑ: Καλό δεν είναι αυτό;ΧΡΗΣΤΟΣ: Τι καλό; Οι νόμοι είναι κομμένοι κι ραμμένοι

στα μέτρα τους. Έχει το δικαίωμα να σε απολύσει, να χρησιμοποιήσει όπως ακριβώς θέλει, και εσύ…

ΜΑΡΙΑ: Δικαστήριο, να τον πας στο δικαστήριο!ΧΡΗΣΤΟΣ: Να το κάνεις το δικαστήριο τι; Κάθε φορά

που σε απολύουν να τρέχεις εκεί; Και αν το χάσεις; Εγώ τώρα έχω ανάγκη τη δουλειά, όχι όποτε κάνουν τη δίκη.

ΜΑΡΙΑ: Δεν έχεις πάντως να χάσεις κάτι, καν’ το.

Μπαίνει ο κυρ Στέλιος περπατώντας αργά και φαίνεται στενοχωρημένος.

ΜΑΡΙΑ: Να και ο μπάρμπα Στέλιος! (Στο Χρήστο). Να δεις που όλο και κάποιο καλό νέο θα χει να μας πει! (Στον κυρ Στέλιο με νόημα.) Μπάρμπα Στέλιο, τον απολύσανε το Χρήστο τελικά!

ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Ναι…ΜΑΡΙΑ: Λοιπόν, νομίζω ότι και ο Χρήστος αξίζει το

μερίδιο από τα κέρδη, έτσι;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Δεν υπάρχει μερίδιο…ΜΑΡΙΑ: (Με ένταση.) Άσε τώρα τα αστεία και κατέβαινε

αυτά που συμφωνήσαμε!ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Δεν πήρα ούτε δεκάρα…ΜΑΡΙΑ: Αφού τον απολύσανε τον Χρήστο. Τι είναι αυτά

που λες;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: Τον απολύσανε το Χρήστο, απολύσανε

όμως και άλλους χίλιους από την εταιρία του, οπότε άλλος κέρδισε το στοίχημα... αυτός που το είχε προβλέψει.

ΜΑΡΙΑ: (Με αγωνία.) Ποιός;ΚΥΡ ΣΤΕΛΙΟΣ: (Με λυγμούς.) Τ’ αφεντικό του! (Δείχνει

το Χρήστο.)ΜΑΡΙΑ: Φτουουου γαμώτο!ΧΡΗΣΤΟΣ: Μα τι λέτε τόση ώρα;ΜΑΡΙΑ: Τίποτα, μη δίνεις σημασία. Όπως εσύ, έχουν και

οι άλλοι τα δικά τους προβλήματα.ΧΡΗΣΤΟΣ: Οι άλλοι... (Αναλαμπή.) Αυτό είναι! Οι άλλοι!

Χιλιάδες άλλοι έχουν το δικό μου πρόβλημα. Αυτούς θα πάω να βρω!

ΜΑΡΙΑ: Και τι θα κάνεις;ΧΡΗΣΤΟΣ: Δεν ξέρω, κάτι από κοινού, τι να σου πω; (Η

Μαρία κάνει ένα μορφασμό άγνοιας.) Έλα μαζί μου, τι περιμένεις; Στο ίδιο καζάνι βράζουμε!

Ο Χρήστος φεύγει αποφασιστικά και πίσω του ακολουθεί σκεπτική η Μαρία.

Σκοτάδι…

ΤΕΛΟΣ ΠΡΩΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ

ΠΡΑΞΗ ΔΕΥΤΕΡΗ

ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ

Ενώ έχει ακόμα σκοτάδι, ακούγονται από τα μεγάφωνα ομιλία από συνέλευση εργαζομένων. Ανοίγει το φως και στη σκηνή βρίσκονται δυο άντρες. Ο ένας περπατά ανήσυχα πέρα δώθε, είναι το αφεντικό. Ο άλλος στέκεται σε ένα σημείο, είναι ο ίδιος ηθοποιός που έκανε το δικηγόρο. Επιπλέον, στην άκρη της σκηνής υπάρχει ένα γραφείο με καρέκλες, ενώ στη κέντρο και προς τα πίσω μια καρέκλα που κάθεται ένα ανδρείκελο ντυμένο. Το ανδρείκελο κρατά με τα δυο του χέρια ένα χαρτί.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Μιλάει αυστηρά.) Ενημέρωσέ με λεπτομερώς!

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Ένα εκατομμύριο άνεργοι, έχουν βγει στους δρόμους σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας και διαδηλώνουν.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Και που σκατά βρέθηκαν τόσοι άνεργοι;ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Μα, εσείς τους κάνατε…

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ε, ωραία. Άλλη δουλειά δεν έχουν να κάνουν από το να κλείνουν τους δρόμους;

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Μάλλον όχι, αφού είναι άνεργοι…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Καλά, και τι θέλουνε τώρα;ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Δουλειά.ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Να ψάξουν να βρούνε! Οι άλλοι πως

δουλεύουν;ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Βασικά… Ούτε οι άλλοι δουλεύουν.

Έχουν κηρύξει απεργία και έχουν ενωθεί με τους ανέργους.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Άλλο και τούτο! Αυτοί τώρα τι ζητάνε; Μια χαρά δεν έχουν τη δουλειά τους; Θέλουν να την χάσουν;

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Θέλουν αυξήσεις.ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Αυξήσεις; (Στο κοινό.) Θέλετε αυξήσεις;...

Μα έχουμε κάνει πάρα πολλές το τελευταίο διάστημα! Αυξήσαμε την τιμή του ηλεκτρικού κατά 15%, την τιμή των εισιτηρίων κατά 40%, τη φορολογία στα τρόφιμα κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες και θέλετε κι άλλες; Εντάξει, υποχωρώ. (Στο σύμβουλο.) Αυξήστε αμέσως την τιμή στα καύσιμα.

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Στους μισθούς. Θέλουν αυξήσεις στους μισθούς!

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Στους μισθούς; (Σα να τον χτύπησε κεραυνός.) Ααααχ! (Τρέμουνε τα χέρια του.)

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Τι πάθατε;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Παροξυσμός.) Κρίση! Τι άλλο; Κρίση!

Ααααχ! (Τρέμει. Πιάνει τη καρδιά του.)ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Νομίζω πως η κατάσταση είναι σοβαρή.ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Σταματάει, σα να γιατρεύεται απότομα.) Σ’

ευχαριστώ πολύ για το ενδιαφέρον που μου δείχνεις, αλλά θα τα καταφέρω.

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: (Δείχνει να μην τον πιστεύει.) Δε μιλάω για σας, μιλάω για τον κόσμο στο δρόμο.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Ήρεμα.) Ε, καλά. Ας’ τους εκεί να φωνάζουν, θα βαρεθούν, θα ησυχάσουν.

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Έτσι είπαμε και εμείς στην αρχή, αλλά δεν το βλέπω. Είναι ήδη τρείς μέρες που φωνάζουν και όσο πάει γίνονται περισσότεροι και πιο αποφασιστικοί. Πρέπει να το αντιμετωπίσουμε, γιατί η κατάσταση τείνει να γίνει ανεξέλεγκτη και μακροχρόνια.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Και ο πρωθυπουργός; Τι λέει γι αυτά;ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: (Δείχνει το ανδρείκελο.) Είναι

απασχολημένος με τη μελέτη των προτάσεων, του προέδρου του εργατικού κέντρου.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Να πεις του προέδρου, να τσακιστεί να μαζέψει τους εργαζόμενους στις δουλειές τους! Συν όλα τ’ άλλα, χάνουμε και εκατομμύρια.

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Δε γίνεται. Δεν τον ακούνε πια.

Από την μεριά του κοινού ακούγονται συνθήματα. Τέσσερις φοιτητές κρατάνε πλακάτ, μοιράζουν στο κοινό προκηρύξεις και πλησιάζουν προς τη σκηνή.

ΦΟΙΤΗΤΕΣ: ‘Θέλουμε δουλειά και όχι ανεργία, κάτω τα χέρια απ’ τα πτυχία!’, ‘Φοιτητές, εργατιά, μια φωνή και μια γροθιά!’

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Ξαφνιάζεται, σα να τον ξύπνησαν.) Τι είναι πάλι αυτό;

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Α!… Ξέχασα να σας πω, πως και οι

φοιτητές συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις. Μάλιστα, έχουν καταλάβει τις σχολές τους.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Όλες;ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Σχεδόν.ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Άλλο πάλι και τούτο! Στείλε τον

πρωθυπουργό να… (Δείχνει το ανδρείκελο, το κοιτά, το μετανιώνει.) Τι να στείλεις από αυτό το πράμα... Άσε θα μάθω εγώ. (Απευθύνεται στους φοιτητές.) Γιατί περιδιαβαίνετε στους δρόμους; Τέτοια ώρα θα έπρεπε να βρίσκεστε στις σχολές σας και να μελετάτε! Ορίστε, πάρτε το καλό παράδειγμα… (Δείχνει πάλι το ανδρείκελο.)

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ν.1: Δεν μπορούμε πια να μελετήσουμε!ΦΟΙΤΗΤΗΣ ν.1: Έχουμε άγχος!ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Παστρικά.) Σας καταλαβαίνω. Και εγώ όταν

σπούδαζα στο Καίμπριτζ και έπρεπε να δώσω εξετάσεις, δεν μπορούσα να κλείσω μάτι το προηγούμενο βράδυ. Γυρίστε στις σχολές σας και θα πάνε όλα καλά, σας το υπόσχομαι.

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ν.2: Είμαστε αγχωμένοι με το μέλλον μας!ΦΟΙΤΗΤΗΣ ν.2: Παίρνουμε το πτυχίο και μετά δεν έχουμε

δουλειά!ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ε, αυτό είναι το ζήτημα; Να το λύσουμε

αμέσως! Από εδώ και στο εξής θα δίνουμε λιγότερα πτυχία, οπότε αυτοί που θα τα έχουν θα βρίσκουν αμέσως δουλειά. Κοιτάξτε, δε μπορεί να γίνουν όλοι γιατροί και δικηγόροι… Η κοινωνία μας έχει ανάγκη και από υδραυλικούς και οικοδόμους.

ΦΟΙΤΗΤΗΣ ν.1: Τι λέει μωρέ ο γραβατωμένος. Ο πατέρας μου ο οικοδόμος, είναι και αυτός άνεργος!

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Δεν ευθύνομαι εγώ, που οι μετανάστες τους κλέβουν τις δουλειές. Αλλά εδώ δε συζητάμε γι’ αυτό, παρά συζητάμε για σας. (Στο σύμβουλο.) Άκουσες τι λένε τα παιδιά; Φτιάξε μου αμέσως ένα νόμο και δώσε τον στον πρωθυπουργό να τον ψηφίσει. Εξετάσεις, εξετάσεις, εξετάσεις παντού! (Με παροξυσμό.) Από το δημοτικό ακόμα, από το νήπιο, από όταν γεννιούνται! Θέλω τους καλύτερους. Θέλω μόνο τους καλύτερους!

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ν.1: Μας κοροϊδεύετε!ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Καθόλου! Εσάς η δουλειά σας είναι να

σπουδάζετε, να μελετάτε, να γίνετε επιστήμονες. Η επιστήμη είναι ηθική, είναι πρόοδος που εξελίσσεται διαρκώς. Κάθε φορά που λείπετε από το μάθημα σας, κάθε φορά που κλείνετε τις σχολές, φιμώνετε την πρόοδο, γυρίζετε την ανθρωπότητα ένα βήμα πίσω. Δεν μπορείτε να επιβαρύνετε την κοινωνία με βόλτες, φραπέδες και χαμένα μαθήματα. Θα μας βλέπουνε και στο εξωτερικό και θα γελάνε. Αυτός που μπορεί, αυτός θα σπουδάσει! Η εξυπνάδα είναι χάρισμα…

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Δεν έχουμε όλοι τα ίδια γονίδια…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Μα φυσικά! Δείτε. (Δείχνει το ανδρείκελο.) Ο

παππούς του, ο πατέρας του και αυτός, έγιναν πρωθυπουργοί. Το’ χουνε στο αίμα τους! Να μας μιλήσουν όμως οι ίδιοι οι επιστήμονες.

Μπαίνει ο επιστήμονας με ιατρική ποδιά, βαστώντας ένα ψεύτικο μικροσκόπιο.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Στον επιστήμονα.) Σας ακούμε. (Του δείχνει να μιλήσει στο κοινό.)

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ: Ε… Ναι. Εξετάζουμε το DNA του νεογέννητου, για να διαπιστώσουμε τις κλίσεις του. Μέσω της χρώσης των νουκλεοτιδίων, πληροφορούμαστε για τα ταλέντα και την ευφυΐα τους, οπότε κρατάμε μια θέση για αυτά στο πανεπιστήμιο, στον τομέα που τα καταφέρνουν.

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Δηλαδή, κερδίζουμε πολύτιμο χρόνο!ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ: Ακριβώς! Προσανατολίζουμε άμεσα το

παιδί σ’ ένα συγκεκριμένο κλάδο και επιπλέον, δεν φορτώνουμε τον εγκέφαλό του με άχρηστες γνώσεις.

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Και εφαρμόζεται σε κάθε νεογέννητο;ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ: Δυστυχώς όχι. Οι εξετάσεις είναι πολύ

ακριβές και επιβαρύνουν τους γονείς τους. ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ν.1: Και οι φτωχοί, πως θα σπουδάσουν;ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ: Α, εδώ η επιστήμη σηκώνει τα χέρια

ψηλά. (Φεύγει.)ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Με δάνειο φυσικά! Μία από τις τράπεζές

μου, θα χορηγήσει σε όποιον ενδιαφερόμενο, ένα μακρόχρονο δάνειο, το οποίο μπορεί να εξοφλήσει αργότερα με δόσεις, εργαζόμενος σε κάποια από τις επιχειρήσεις μου. Γιατί αγχώνεστε; Άλλοι με δάνειο αγοράζουν σπίτι, αυτοκίνητο, έπιπλα και διακοπές. Γυρίστε λοιπόν στα μαθήματά σας, εσείς δεν έχετε καμιά δουλειά μ’ αυτούς, που γεμίζουν την πόλη με σκουπίδια.

Οι φοιτητές αρχίζουν να μιλάνε μεταξύ τους όπως σε μια συνέλευση.

ΦΟΙΤΗΤΗΣ ν.2: Εγώ πιστεύω ότι πρέπει να σταματήσουμε

την κατάληψη και να ξαναρχίσουμε μαθήματα. Να αγωνιστούμε με άλλους τρόπους. Αργότερα ως επιστήμονες και άνθρωποι με κύρος, μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα στην κοινωνία.

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ν.1: Το συμφέρον μας είναι να ενωθούμε με τους εργαζόμενους. Άλλωστε, και εμείς αύριο εργαζόμενοι θα είμαστε. Όπως παλεύουν αυτοί για το μισθό τους, να παλέψουμε και εμείς, για να καταφέρνουμε να παίρνουμε το πτυχίο μας. Να καταφέρνουν να σπουδάζουν και οι συνάδελφοι από φτωχές οικογένειες.

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ν.2: Δεν πρέπει όμως να τους χαρίζουμε την επιστήμη, ούτε να τους δίνουμε τη δικαιολογία ότι δεν είμαστε επαρκώς καταρτισμένοι.

ΦΟΙΤΗΤΗΣ ν.1: Η δήθεν έλλειψη των προσόντων και ένα σωρό χαρτιών που τα αποδεικνύουν, είναι η πρόφαση για δουλεύουμε πιο εντατικά και με χαμηλότερους μισθούς. Εάν πειθαρχήσουμε σήμερα, θα πειθαρχούμε και αύριο στη δουλειά.

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ν.1: Η επιστήμη είναι στα χέρια τους. Αυτοί επιλέγουν το τι θα διδαχτούμε. Για να πάμε και την ίδια την επιστήμη μπροστά, πρέπει να γνωρίζουμε και το τι συμβαίνει μέσα στην ίδια την κοινωνία. Πρέπει να μάθουμε από μόνοι μας πράγματα και πέρα του στενού πλαισίου της σχολής μας.

ΦΟΙΤΗΤΗΣ ν.1: Ο σύλλογος πρέπει να αποφασίσει! Πόσοι είναι υπέρ της συνέχισης των κινητοποιήσεων; (Σηκώνονται τρία χέρια.) Κατά; (Ένα χέρι.) Ο σύλλογος αποφάσισε. (Φεύγουν.)

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Σκούρα τα πράγματα…

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Αποφασιστικά.) Διαλύστε το πλήθος.

Σκοτάδι…

ΣΚΗΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ

Ακούγονται ήχοι από διαδήλωση που χτυπιέται από την αστυνομία. Πέφτει μια τρακατρούκα στο διάδρομο. Την ώρα που ανάβει το φως, τρέχουνε από την πλευρά του κοινού, δύο ντυμένοι ΜΑΤ, ρίχνοντας και καμιά ψιλή στους θεατές. Ο ένας ανεβαίνει στη σκηνή όπου βρίσκονται ήδη ο Χρήστος και η Μαρία, ο άλλος φεύγει εντελώς. Γίνεται μάχη και ο μπάτσος πέφτει αναίσθητος στο πάτωμα. Ο Χρήστος σηκώνει τη σημαία που βαστάει στα χέρια του και ετοιμάζεται να κοπανήσει τον ξαπλωμένο μπάτσο. Η σκηνή δεν έχει τίποτε άλλο εκτός από τους ηθοποιούς.

ΜΑΡΙΑ: (Με αγωνία.) Μηηη! (Του κρατάει το χέρι.)ΧΡΗΣΤΟΣ: Τι έπαθες;ΜΑΡΙΑ: Μην τον χτυπάς.ΧΡΗΣΤΟΣ: Τι μου λες τώρα; Τόση ώρα μας έχουν αλλάξει

τον αδόξαστο, και θέλεις να το παίξω ειρηνιστής; Τώρα βρήκες να σε πιάσουν τα ψυχοπονιάρικα; Καλά, γύρνα από την άλλη… (Σηκώνει ξανά το παλούκι.)

ΜΑΡΙΑ: (Του ξαναπιάνει το χέρι.) Απλά σκέφτομαι… Ένα γείτονα που ξέρω και είναι αστυνομικός, είναι καλό παιδί. Μήπως και αυτός εργαζόμενος δεν είναι, σαν και εμάς, που απλά κάνει τη δουλειά του;

ΧΡΗΣΤΟΣ: Ναι, τη δουλειά του, να μην έχω εγώ δουλειά! Πολύ ωραία το βρήκαμε τώρα. Όποτε είναι να πεις κάτι, είναι η δουλειά μου σου λένε. Είσαι στο πόδι με τις ώρες, σκύβεις το κεφάλι, δουλεύεις, κάνεις λίγο να κάτσεις, να πάρεις μια ανάσα ρε αδερφέ, πετάγεται ο προϊστάμενος από την κουρτίνα… Σε είδα, σου λέει. Άσε με ρε φίλε, λίγο να ξαποστάσω! Α, όχι δε γίνεται, εγώ θα την πληρώσω. Θέλεις να χάσω τη δουλειά μου; Δεν πα να την χάσεις… Μου έρχεται να του πω.

ΜΑΡΙΑ: Δεν είναι όμως ακριβώς έτσι. Έχει ένα τομέα ευθύνης που θα λογοδοτήσει γι’ αυτόν. Τι άλλο θα μπορούσε να κάνει; Τα στραβά μάτια;

ΧΡΗΣΤΟΣ: Έστω και αυτό. Αλλά μπορεί και περισσότερα. Αν είναι τίμιος να μιλήσει και αυτός. Δε γίνεται πια αφεντικό! Μ’ έχεις να κάνω όλη την ώρα το μαλάκα! Να πάω τότε και εγώ... Να τον στηρίξω το μαλάκα! Να παλέψουμε μαζί τουλάχιστο για κάποια πράγματα.

ΜΑΡΙΑ: Είδες που έρχεσαι στα λόγια μου; Τι σου φταίει λοιπόν ο κακομοίρης και τον βαράς; (Δείχνει το μπάτσο.)

ΜΑΤ: Καλά σου λέει ρε!ΜΑΡΙΑ: Είναι και αυτός ένας εκμεταλλευόμενος, που

πρέπει να τον έχεις σύμμαχο και όχι απέναντί σου.ΜΑΤ: Δίκιο έχει! (Σηκώνεται.) Εμείς είμαστε από τα πιο

φτωχά λαϊκά στρώματα. Ορίστε και οι στατιστικές μελέτες. (Βγάζει ένα χαρτί και το δείχνει. Μιλάει στο

κοινό.) Το 80% των γιατρών, των μηχανικών και των δικηγόρων, προέρχονται από πιο υψηλές κοινωνικές τάξεις. Δεν τυχαίο άλλωστε, ότι η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών που εισάγονται σε σχολές με υψηλή ζήτηση, μένουν στις πιο ακριβές περιοχές. Μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον με ανθρώπους σπουδαγμένους. Θέλουν το καλό το βιβλίο; Το έχουν. Θέλουν το καλό το φροντιστήριο; Το έχουν. Ιδιαίτερα μαθήματα; Μα, φυσικά! Ενώ εγώ, τι ευκαιρίες είχα; Στο χωριό που μεγάλωσα, δυο δρόμους είχα μπροστά μου. Είτε να γίνω αστυνόμος, είτε παπάς.

ΧΡΗΣΤΟΣ: Τι δίλημμα ρε μεγάλε!ΜΑΤ: (Νοσταλγικά στο κοινό.) Αχ… Παπάς έπρεπε να

γίνω… Ζωή και κότα. Να φοράω τα ράσα μου… (Αρχίζει να μιμείται αυτά που λέει.) το ωραίο μου καπέλο… Όλοι σεβάσμιο να σε φωνάζουν, και εσύ να απαντάς ταπεινά: Απλά, πάτερ. Και τι κάνεις; Μήπως σκάβεις; Μήπως τρέχεις; Ε, εντάξει. Λίγο κουβάλημα έχει όσο περνάν τα χρόνια (Μιμείται ότι έχει μια χόντρη κοιλιά, που με δυσκολία την κουβαλάει.). Όλη σου η ζωή είναι μες το τραγούδι! (Αρχίζει να ψέλνει.) ‘ Σώσον κύριε τον λαόν σου, (Δίνει αντίδωρα, τρώει ένα του αρέσει, τρώει με τις χούφτες, βάζει και στην τσέπη του.) και ευλόγησον την κληρονομίαν σου. Νίκας τοις βασιλεύσι…’ (Σταματάει απότομα.) Διαφωνείτε; Θα τ’ αλλάξουμε! (Ξαναρχίζει.) ‘Νίκας τοις δημοκρατίας, κατά βαρβάρων δωρούμενος. Και το σον φυλάττων, (Δίνει τη θεία κοινωνία, πίνει και αυτός από το ποτήρι, ρεύεται.) δια του Σταυρού σου πολίτευμα.’ Σας ζάλισα; Και όμως, είναι ο λόγος του θεού. Και ποιος τον

μεταφέρει στους ανθρώπους; Εγώ! Οπότε, έχω πάντα δίκιο! (Παύση.) Στο τέλος του κάθε μελωδικού μήνα λοιπόν, πέφτει και το παραδάκι. Δεν είναι και πολλά… Σάμπως όμως και οι μουσικοί στα κέντρα παίρνουν περισσότερα; Ευτυχώς όμως που έχεις και τα τυχερά σου! Γάμους… Βαφτίσια… Το δύσκολο όμως είναι στις κηδείες και τα μνημόσυνα. Τσιμπάς το κατιτίς, αλλά δεν πρέπει να δείξεις ότι χαίρεσαι σε καμιά περίπτωση! (Παύση.) Σε λένε συντηρητικό! Κουραφέξαλα! Είναι το πιο απελευθερωμένο επάγγελμα. Απολαμβάνεις την απόλυτη σεξουαλική ελευθερία! Μόνος; Μόνος. Με τη γυναίκα σου; Με τη γυναίκα σου. Με το συνάδελφο;… Ε, εντάξει, δε θα μπω σε λεπτομέρειες τώρα! Και μετά από τη αγάπη που δίνεις και παίρνεις… (Μιλάει λάγνα χαϊδεύοντας το σώμα του.) Σου φιλάνε και το χέρι! (Προτάσσει το χέρι του μπροστά.) Να πούμε όμως την αλήθεια, δεν είναι όλοι το ίδιο. Εάν θες, μπορείς να ακολουθήσεις και το δρόμο της εγκράτειας, της νηστείας και της προσευχής. Κανείς δεν σε εμποδίζει, γιατί το αφεντικό σου, είναι ο ίδιος ο θεός!

ΧΡΗΣΤΟΣ: Το’ χεις ψάξει το θέμα βλέπω. Και γιατί έγινες μπάτσος ρε… (Τον κοιτάει θυμωμένα το ΜΑΤ.) Με συγχωρείς, αστυνομικός ήθελα να πω, και όχι παπάς;

ΜΑΤ: Δεν έγραψα καλά στις εξετάσεις. Την πάτησα με το β΄ θέμα της βιολογίας, σε ότι αφορά τη σύλληψη του ανθρώπου.

ΧΡΗΣΤΟΣ: Μη μου πεις, πως την έκανες με χειροπέδες!ΜΑΤ: Μπα χειρότερα. Με τον κρίνο και την παναγία.

Παρασύρθηκα.

ΧΡΗΣΤΟΣ: Και τώρα;ΜΑΤ: Δεν τα παρατάω. Θα δώσω κατατακτήριες!ΧΡΗΣΤΟΣ: Υπάρχει αυτή η δυνατότητα;ΜΑΤ: Φυσικά και υπάρχει. Έχω ήδη αρχίσει να διαβάζω.

Αρχαία Ελληνικά, Βίους Αγίων και Γεωμετρία.ΧΡΗΣΤΟΣ: Θα δώσεις και Γεωμετρία;ΜΑΤ: Εννοείται! Όλο και κάποιο οικόπεδο θα πρέπει να

πουλήσεις.ΧΡΗΣΤΟΣ: Οπότε, δεν είσαι ευχαριστημένος με αυτό που

κάνεις.ΜΑΡΙΑ: (Στο Χρήστο.) Είδες που στα ‘λεγα!ΜΑΤ: Μπα… Από τη σχολή ακόμα ζοριζόμουν. Όλη την

ώρα εκπαίδευση, με τον κάθε ανώτερο να σου σπάει τα νεύρα. Σήκω, κάτσε, και πάλι σήκω… Μετά, κατήχηση. ‘Τα κωλόπαιδα οι αναρχικοί φταίνε για όλα!’ Τι να κάνεις όμως. Τα υπομένεις, λες θα περάσουν. Τελειώνει η σχολή, πιάνεις δουλειά… Χειρότερα! Μπάτσο σε ανεβάζουν, γουρούνι σε κατεβάζουν. Εμφανίζεται και ένας ψυχοπαθής συνάδελφος, που κάνει μπαμ τη μαλακία (Κανει ότι πυροβολεί.), να και ο δολοφόνος! Αυτό ήταν. Μας παίρνει όλους η μπάλα στο σώμα. Και όλα αυτά για πόσα; Για ψίχουλα. Ορθοστασία, νυκτερινά, επιφυλακή, να χτυπάς δωδεκάωρα όταν έχει ταραχές, να σε πονάει το κεφάλι από το κράνος, να εισπνέεις όλη την ώρα χημικά… Α πα πα πα. Δεν είναι αυτή ζωή. Και όχι τίποτε άλλο. Δεν μπορείς να πεις και τίποτα! Ούτε απεργία να κάνεις. Απαγορεύεται! Βέβαια, δεν έχουμε μείνει και εμείς με σταυρωμένα τα χέρια. Οργανωνόμαστε σε συνδικάτο, κάνουμε εκλογές,

έχουμε και πρόεδρο.ΧΡΗΣΤΟΣ: (Αγανακτισμένα.) Αμάν πια αυτός ο πρόεδρος!

(Στο ΜΑΤ.) Και τι ζητάτε;ΜΑΤ: Αποτελεσματικότερα όπλα, καλύτερα δακρυγόνα.

Αυτά που έχουμε (Του δείχνει.) είναι πια απαρχαιωμένα. Αυτό το κράνος, χιλιοφορεμένο, βρωμάει σα σταύλος! Πως να μη σε λεν’ μετά γουρούνι. Αυτό το γκλοπ είναι πια στραβό, σημαδεύεις το φοιτητή, χτυπάς το συνταξιούχο. Δεν υπάρχει κράτος! Δες το εξωτερικό. Δες την Αμερική. Είσαι παράνομος; (Βγάζει ένα ψεύτικο πιστόλι, σημαδεύει το κοινό.) Μπαμ, στην άναψα! (Mε επιθυμία.) American dream!

ΜΑΡΙΑ: Μπροστά σας όμως έχετε απλούς πολίτες!ΜΑΤ: Ναι, γιατί; Κάνετε τίποτα κακό; Είσαστε τίποτε

παράνομοι ή μήπως τρομοκράτες;ΜΑΡΙΑ: Όχι.ΜΑΤ: Τότε, είμαι στην υπηρεσία του κάθε πολίτη.ΜΑΡΙΑ: Ε, τότε ελάτε μαζί μας!ΜΑΤ: Αμέσως, προς τα πού;ΜΑΡΙΑ: Στη διαδήλωση!ΜΑΤ: (Κοιτάει καχύποπτα.) Στη διαδήλωση;

(Συνειδητοποιεί.) Πίσω τρομοκράτες! (Αρχίζει να τους βαράει με το γκλοπ ανάποδα, γίνεται μάχη, πέφτει πάλι στο πάτωμα αναίσθητος. Ο Χρήστος σηκώνει τη σημαία να τον χτυπήσει.)

ΜΑΡΙΑ: Μηηηη! (Τον κρατάει.)ΧΡΗΣΤΟΣ: Τι είναι πάλι; Μην αρχίζεις τις θεωρίες σου.

Είδες τι έγινε!ΜΑΡΙΑ: (Του αρπάζει τη σημαία από τα χέρια.) Αυτή τη

φορά, θα τον κοπανήσω εγώ!

Η Μαρία δεν προλαβαίνει να κοπανήσει το ΜΑΤ, γιατί ακούγεται μια δυνατή φωνή έξω από τη σκηνή: ‘Τι κάνετε εκεί ρε κωλόπαιδα!’. Κοιτάζουν προς την κατεύθυνση της φωνής.

ΧΡΗΣΤΟΣ: Αμάν! Η ομάδα ΔΙΑΣ! Πάμε να φύγουμε! (Φεύγει ο Χρήστος, πάει να τρέξει μαζί του και η Μαρία, κοντοστέκεται, δίνει μια ψιλή στο ΜΑΤ και μετά φεύγει και αυτή.)

Μπαίνει στη σκηνή ένας, φορώντας αρχαία κελεμπία και κρατώντας έναν κεραυνό στο χέρι. Είναι ο Δίας.

ΔΙΑΣ: (Στο κοινό απολογητικά.) Τι φταίω εγώ ρε παιδιά; Αυτοί μου πήρανε το όνομα, χωρίς να με ρωτήσουν και το δώσανε σ’ αυτούς με τις μοτοσυκλέτες. Λες και είχαμε τότε μηχανάκια. Γι αυτό, πέφτω τώρα συνέχεια. Με το δίευρω πάλι; Γιατί με βάλανε στο κέρμα, ως ταύρος να κλέβω την Ευρώπη; Το ‘μαθε μετά η Ήρα και έγινε της κακομοίρας στον Όλυμπο! Καλά είχα ησυχάσει τόσα χρόνια!

Σκοτάδι…

ΣΚΗΝΗ ΤΡΙΤΗ

Βρισκόμαστε ξανά, στο χώρο της πρώτης σκηνής. Ήχοι από διαδηλώσεις. Το μόνο που έχει αλλάξει, είναι ότι το ανδρείκελο κρατάει ένα τόμο που γράφει ‘μνημόνιο’.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ενημέρωσέ με, που βρισκόμαστε;ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Σκούρα τα πράγματα. Δε μαζεύονται με

τίποτα…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Και η αστυνομία τι κάνει;ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Ότι μπορεί. Φοβάμαι ότι η βία έχει

εξαγριώσει τον κόσμο, ακόμα περισσότερο. Σε ένα σημείο χτυπάς εσύ, σε άλλα δέκα απαντούν αυτοί!

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Εκνευρισμένος στο κοινό.) Ένας τομέας του δημοσίου μας έμεινε υγιής χωρίς ελλείμματα, αυτός της αστυνομίας, και στρέφεστε εναντίον του! Θέλετε να πτωχεύσουμε τέλος πάντων; Να κάτσετε να τις φάτε!

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Δεν είναι και τόσο εύκολο. Αφήστε και το γεγονός πως συμμετέχουν και οι συνταξιούχοι στις

κινητοποιήσεις.ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Τι; Δε φτάνει που αδειάζουν τα ταμεία του

κράτους! Και με ποιο τρόπο συμμετέχουν; (Ειρωνικά.) Κάνουν απεργία στη λήψη των φαρμάκων τους;

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Μάλλον πρέπει να τα παίρνουν με τις χούφτες. Δεν εξηγείται αλλιώς. ‘Κάτω τα χέρια από τα παιδιά μας’ φωνάζουνε, ορμάνε στις διμοιρίες τρέχοντας και αρχίζουνε το ξύλο. Άμα όμως φάνε καμία και πέσουν κάτω, οι νέοι εξαγριώνονται ακόμα περισσότερο. Τον παππού ρε! Τι σου φταίξε ο παππούς, ε! Και ορμάνε μετά και αυτοί.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Αυτό είναι! Θα φέρουμε και μείς τους δικούς μας παππούδες! Θα τους καλέσουμε να τους μιλήσουν για την ιστορία που γράψανε και τη σοφία που κατέχουν και ας ελπίσουμε να τους σεβαστούν… Φώναξέ μου την TV!

Μπαίνει στη σκηνή μια ηθοποιός που φοράει στο κεφάλι της ένα μεγάλο κουτί, ανοικτό από μπροστά. Οπότε μοιάζει σαν μια τηλεόραση, και χέρια και πόδια. Στέκεται στο μπροστινό μέρος της σκηνής και κοιτάει το κοινό.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Στην TV.) Λοιπόν, μίλα! (Η TV ανοιγοκλείνει το στόμα, αλλά δεν ακούγεται τίποτα.) Γαμώτο! Χάλασε! (Την κοπανάει με το χέρι του μπας και φτιάξει.)

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Κινέζικη θα είναι…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Και του το είπα! (Δείχνει το ανδρείκελο.) Να

προσέχει όταν κάνει μπίζνες με Κινέζους. (Η TV του κάνει νοήματα να βρει το τηλεκοντρόλ.)

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Το τηλεκοντρόλ αφεντικό, που είναι;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Ψάχνει.) Που σκατά… Αυτός θα το’ χει που’

χει κοκαλώσει από την πολύ τηλεόραση. (Πάει προς το ανδρείκελο, το ψάχνει, δεν βρίσκει τίποτα.) Εσείς το έχετε! (Πηγαίνει στο κοινό και συνεχίζει να ψάχνει ανάμεσα τους. Στο τέλος το βρίσκει.) Χα, χα! (Στο κοινό.) Νομίζατε ότι θα τη γλυτώσετε και δεν θα ακούσετε αυτά που θέλω να σας πω! (Ανεβαίνει ξανά στη σκηνή.) Είστε γελασμένοι. Και τα αυτιά σας να κλείσετε, θα τα μάθετε θέλετε, δε θέλετε! Θα τα νιώσετε στις τσέπες σας. (Χρησιμοποιεί το τηλεκοντρόλ, η τηλεόραση αρχίζει να ακούγεται.)

TV: Σας καλωσορίζουμε στη σημερινή μας εκπομπή με θέμα: ‘Το σήμερα μέσα από τα μάτια της ιστορίας’. (Μπαίνει ένας πονηρός γέρος με γραβάτα και στέκεται δίπλα της.) Καλεσμένος μας, ο κύριος Μαυραγοράκης. (Δείχνει το γέρο.) Η ζωντανή ιστορία του τόπου μας, ένας θρύλος θα τολμούσα να πω. (Του κάνει νόημα.)

ΓΕΡΟΣ: Ε, χε, χε. Ευχαριστώ για την πρόσκληση. Θα ήθελα να σας πω, ότι τα χρόνια που έζησα, ήταν δύσκολα, γεμάτα πολέμους, πείνες και στερήσεις. Εγώ πάντα πάλευα για την ειρήνη, ακόμα και σε συνεργασία με τους κατακτητές. Το χειρότερο όμως, ήταν ο εθνικός διχασμός. Δυστυχώς κάποιοι παρασυρμένοι από ουτοπικές ιδεολογίες, οργανώθηκαν και επιδόθηκαν σε συμμοριτοπόλεμο κυλώντας τη χώρα στην αναρχία. Ευτυχώς όμως, κάποιοι σοφοί ηγέτες του έθνους, σε συνεννόηση με τους διεθνείς συμμάχους, αναμόρφωσαν τον ελληνικό λαό και τον επανέφεραν στο σωστό δρόμο.

TV: Σήμερα, όπως γνωρίζετε, η χώρα μας περνάει μια δύσκολη συγκυρία. Εσείς, με τη πολύχρονη πείρα σας, τι θα είχατε να συμβουλέψετε τη νέα γενιά;

ΓΕΡΟΣ: Να μην παρασύρονται από υποκινητές για ουτοπίες, επαναστάσεις και άλλες κοινωνίες. Ποτέ δεν άλλαξε, ούτε πρόκειται να αλλάξει τίποτα. Τα μοντέλα εκείνα απέτυχαν, δείτε τα. Οι νέοι να στρατευτούν με τους ηγέτες τους για να βγει η χώρα από το αδιέξοδο.

TV: Να σας ευχαριστήσουμε πολύ για το χρόνο που μας διαθέσατε. (Ο γέρος φεύγει.)

Ακούγονται πάλι από τα μεγάφωνα ήχοι από διαδηλώσεις. Το αφεντικό και ο σύμβουλος σκύβουν σα να θέλουν να προστατευτούν. Ο ήχος σταματάει.

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Δεν τους πείσαμε, μάλλον…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Το στρατό! Να καλέσουμε το στρατό!ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Ο στρατός φοβάται.ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Τι φοβάται;ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Τους ανωτέρους του.ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Μα εμείς είμαστε οι ανωτέροι του!ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Ας το αφήσουμε προς το παρόν καλύτερα,

μη ρίξουμε και άλλο λάδι στη φωτιά και έχουμε άλλα… Το βρήκα! Θα πούμε ότι πεθάνατε!

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Δε γίνεται, είμαι Αθάνατος.ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Ορίστε;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Είμαι μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής

Επιτροπής.ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Και πως γίνατε Αθάνατος;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Πολύ απλά. Πεθαίνοντας όλους τους άλλους

στη δουλειά.ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Δεν πειράζει. Ακόμα καλύτερα.

Φανταστείτε το δράμα! Ένας Αθάνατος έχει πια πεθάνει…

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Καλά όλα αυτά. Τι θα κερδίσουμε όμως;ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Την άφεση αμαρτιών φυσικά! Θα πούμε

για το τι καλός που ήσασταν, θα αναδείξουμε τη σημαντική σας συνεισφορά στον τόπο, το πόσο αγαπούσατε τα παιδιά, το περιβάλλον, τα άτομα με ειδικές ανάγκες… (Δείχνει το ανδρείκελο.) Τρείς μέρες μετά, μόλις ησυχάσουνε τα πράγματα…

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Θα αναστηθώ!ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Όχι! Κανείς δεν θα μας πιστέψει σήμερα.

Θα πούμε ότι πάσχατε από μια σπάνια μορφή νεκροφάνειας…

Σηκώνεται κάποιος από το κοινό και δίνει ένα χαρτί στην TV, χωρίς να το πάρουν χαμπάρι το αφεντικό και ο σύμβουλος.

TV: (Διαβάζει το χαρτί.) Έκτακτη είδηση! Ετοιμοθάνατος σε ιδιωτική κλινική του Λονδίνου, βρίσκεται ο γενικός διευθυντής και ιδιοκτήτης των τραπεζών… (Το αφεντικό και ο σύμβουλος ξαφνιάζονται. Από το κοινό ακούγονται κάποιες φωνές που τη διακόπτουν.)

ΚΟΙΝΟ: Ζήτω! Ζήτω! Όλε! (Πετάνε κορδέλες και χαρτοπόλεμο, σα να είναι μεγάλη φιέστα.)

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Ορμάει στην TV, της παίρνει το χαρτί από τα χέρια και το σκίζει.) Σκασμός! Που το βρήκες αυτό το χαρτί; Σου είπα εγώ να πεις τίποτα; Ε; Χαζοκούτι!

(Της δίνει μία στο κουτί.)ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Τώρα όμως με αυτή τη βλακεία που έγινε,

χάσαμε το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού. Έστω και έτσι. Να μιλήσουμε για πράγματα θετικά. Χαρμόσυνα.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Βεβαίως! (Στο κοινό.) Να ζήσετε, να ζήσετε! (Πετάει στο κοινό κουφέτα.) Να ζήσετε, να δουλεύετε στις επιχειρήσεις μου.

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Τι είναι αυτά; Κουφέτα;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ναρκωτικά!ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Δεν εννοούσα ακριβώς αυτό λέγοντας

χαρά… Θα σας έλεγα να επιμείνουμε, χωρίς φυσικά να έχετε πεθάνει, στη φιλανθρωπία, την αγαθοεργία και τα συσσίτια. Τουλάχιστον έτσι, αυτός που πεινάει, παρηγορείται με την ιδέα ότι κάποιος καλός άνθρωπος τον σκέφτεται. Και τι το καλύτερο, που αυτός θα είστε εσείς! Μπορεί να μην αλλάζουνε τα πράγματα, γίνεται όμως μια προσπάθεια διόρθωσης!

Εκείνη τη στιγμή μπαίνει ένας παπάς.

ΠΑΠΑΣ: Έφτασαααα…ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ποιος είστε εσείς; Και ποιος σας κάλεσε;ΠΑΠΑΣ: Φιλανθρωπία δεν είπατε; Η ειδικότητα μου!ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: (Κάνει νόημα στο αφεντικό.) Αφήστε,

αφήστε… (Στον παπά.) Σύμφωνοι, αλλά να είστε λιγάκι πιο προσεκτικός αυτή τη φορά.

ΠΑΠΑΣ: Τι εννοείτε;ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Όπως τότε που χορηγηθήκατε να

μοιράσετε κρέας και φασόλια.ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Τι έγινε ακριβώς;

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Επιλέξανε να τα δώσουνε σε μια κοινότητα βετζετέριαν, οπότε τους ‘μείναν τα μισά.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Όλοι κάνουμε λάθη… Δεν είναι της στιγμής… Ελάτε να σκεφτούμε, να βρούμε για το τώρα μια λύση.

ΠΑΠΑΣ: Να προσευχηθούμε, να ανοίξουμε διάλογο με το θεό.

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: (Αναλαμπή.) Αυτό είναι! Ο διάλογος. Μα πως δεν το σκεφτήκαμε νωρίτερα;

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Ναι, ναι! Αισθάνομαι ξαφνικά πολύ φλύαρος. Θέλω να μιλάω, να ακούω, να ζητάω τη γνώμη των άλλων! (Κάνει σήμα στην TV, αυτή όμως κωλώνει.) Μίλα! Αφού στο λέω εγώ!

TV: Πρώτη μέρα του διαλόγου σήμερα, και οι εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων, καταθέτουν τις απόψεις τους για την άρση του αδιεξόδου που βρίσκεται αυτή τη στιγμή η χώρα.

Πλησιάζει προς τη σκηνή ένας εργάτης.

ΕΡΓΑΤΗΣ: Ήρθα για το διάλογο. ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Περάστε, περάστε… Καθίστε. Θα πάρετε

κάτι; Έχουμε υπέροχο χαβιάρι από την Κασπία και καταπληκτικό κρασί Βουργουνδίας του 1850. Είμαι σίγουρος ότι θα τα βρούμε και μπορείτε να έρχεστε εδώ να τρώτε, να τα λέμε κιόλας. (Κάθονται.)

ΕΡΓΑΤΗΣ: Δεν ήρθα εδώ για φαγητό.ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Τέλος πάντων. Εμείς έχουμε τη διάθεση να

επιλύσουμε όλα τα προβλήματα με το διάλογο και τη δημοκρατία. Θα μπορούσαμε να το είχαμε κάνει ήδη

και αν συναινούσαμε, δε θα είχαμε φτάσει σε αυτές τις ταραχές. Ως ένδειξη των καλών μας προθέσεων, θα ξεκινήσουμε από μηδενική βάση.

ΕΡΓΑΤΗΣ: Δηλαδή;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Με τους μισθούς και τις συντάξεις στο

μηδέν.ΕΡΓΑΤΗΣ: (Εκνευρισμένα.) Με κοροϊδεύετε; Εμείς ζητάμε

αυξήσεις στους ήδη υπάρχοντες μισθούς και συντάξεις, όπως επίσης και την κατάργηση της προσφάτως ψηφισμένης αντεργατικής νομοθεσίας.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Θυμωμένα.) Α, εσείς δε συζητάτε! (Θλιμμένα.) Σκεφτείτε όλους τους συνανθρώπους σας, τι θα γίνει εάν καταρρεύσει η οικονομία. Πως θα πληρωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις; Σκεφτείτε όλα τα υπόλοιπα κοινωνικά στρώματα που θίγονται από τις κινητοποιήσεις σας. Σκεφτείτε τα μαγαζιά, τους εμπόρους, τους οδηγούς των λεωφορείων, που κάθε λίγο και λιγάκι κλείνετε τους δρόμους και δεν μπορόυν να εργαστούν εξαιτίας σας. Με τόσα δακρυγόνα, πως θα έρθουν οι τουρίστες; (Σηκώνεται πάει προς το ανδρείκελο.) Σκεφτείτε τουλάχιστον τον πρωθυπουργό… Πόσο μεγάλη προσπάθεια κάνει… Πόσα ταξίδια… Πόσες συναντήσεις… Τόσα δάνεια έχει πάρει, για να σώσει την εθνική μας ανεξαρτησία… Μέχρι και τον πλασιέ του δημοσίου κάνει για να ξεπληρώσει το χρέος! Και εσείς έρχεστε εδώ με ένα σωρό παράλογες απαιτήσεις και τον στενοχωρείτε! (Χαϊδεύει το ανδρείκελο.) Τι σας έφταιξε και του συμπεριφέρεστε έτσι; Ε; (Τρομάζει.) Αμάν! Δεν έχει σφυγμό! Δεν αναπνέει πια! Τον σκοτώσατε με την

αδιαλλαξία σας! Είστε τρομοκράτης! Πιάστε τον! (Ο παπάς πετάγεται, πετάει τα γένια του και τα άμφια, και αποκαλύπτεται ο ματατζής της δεύτερης σκηνής με τη στολή του. Ορμάει στον εργάτη, του περνάει χειροπέδες, παίρνει ένα σακίδιο έξω από τη σκηνή και του το τοποθετεί στα πόδια.)

ΠΑΠΑΣ: (Ψάχνει το σακίδιο, βγάζει μια μολώτοφ.) Τι είναι αυτό ρε αλήτη; Θα φας καλά με τον τρομονόμο!

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: (Στον παπά.) Μένω έκπληκτος από την ταχύτατη αντίδρασή σας.

ΠΑΠΑΣ: Υπηρέτησα παλιότερα στο σώμα της αστυνομίας, αλλά έδωσα κατατακτήριες. Η ζωή του αστυνομικού είναι δύσκολη και…

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Τον διακόπτει.) Ξέρουμε, ξέρουμε… Μας τα είπατε αυτά στην προηγούμενη σκηνή. Πάρτε τον στο δικαστήριο! (Καθίζουν από τη μια πλευρά τον εργάτη, και απέναντι, στέκονται οι υπόλοιποι, ο ένας δίπλα στον άλλον. Θυμίζει τηλεοπτικό σόου.) (Στον εργάτη αυστηρά.) Γιατί φωνάζεις στους δρόμους;

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Είσαι παράφωνος!ΠΑΠΑΣ: Είσαι ατάλαντος! (Σηκώνουν ταυτόχρονα, από

ένα χαρτί ο καθένας, ζωγραφισμένα με ένα μεγάλο Χ.)ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Πάρτε τον! (Ο παπάς σηκώνεται και τον

οδηγεί έξω από τη σκηνή. Το αφεντικό κάνει νόημα στην TV.)

TV: Σε κρίσιμη κατάσταση νοσηλεύεται ο πρωθυπουργός, μετά από τρομοκρατική επίθεση εναντίον του. Σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος εκφράζει την αγανάκτησή του για το αποτρόπαιο γεγονός και καλεί σε ηρεμία. ‘Η ανομία γεννά την τρομοκρατία’,

δήλωσαν στελέχη της κυβέρνησης και θέτουν στο λαό το δίλημμα ‘Κυβέρνηση ή χάος’. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η αστυνομία βρίσκεται πολύ κοντά στη σύλληψη και των ηθικών αυτουργών των τρομοκρατικών ενεργειών.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Στο κοινό.) Απευθύνομαι στους τρομοκράτες. Παραδοθείτε! Ο αρχηγός σας είναι ήδη στη φυλακή και έχει ομολογήσει τις πράξεις σας. (Ακούγεται φωνή από το κοινό.)

ΚΟΙΝΟ: Είμαστε όλοι αρχηγοί. Θα εκλέξουμε νέο ηγέτη!ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Α, όλα και όλα. Αυτό δε γίνεται!ΚΟΙΝΟ: Μα φυσικά και γίνεται!ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Στο σύμβουλο αιφνιδιασμένα.) Εεεε… Αυτό

δεν το σκεφτήκαμε…

Ακούγονται πάλι ήχοι από διαδήλωση, πιο δυνατά αυτή τη φορά. Το αφεντικό και ο σύμβουλος φοβούνται..

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Σκάστε επιτέλους, σκάστε! Τι να κάνουμε, τι να κάνουμε;

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Μήπως, να υποχωρήσουμε σε κάποια από τα αιτήματά τους; Αλλιώς θα τα χάσουμε όλα!

Μπαίνει στη σκηνή μια ξανθιά ντυμένη προκλητικά, κρατώντας ένα κουτί. Ξαφνιάζονται.

ΞΑΝΘΙΑ: Εκλογές! Θα κάνετε εκλογές!ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: (Δείχνει να την αναγνωρίζει.) Μα… Είστε

η…ΞΑΝΘΙΑ: Πάρις Χίλτον! Πολύ σωστά! Σύμβουλος

εξωτερικών υποθέσεων του προέδρου των ΗΠΑ. (Το ανδρείκελο πέφτει από την καρέκλα. Το δείχνει απορημένα.) Τι έπαθε αυτός;

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Συγκινήθηκε. Είστε το πρότυπό του…ΞΑΝΘΙΑ: (Σηκώνει το ανδρείκελο. Του μιλάει τρυφερά.)

Χαζούλι… (Γυρνάει στους άλλους.) Ο πρόεδρος, παρακολουθώντας το δράμα σας, δεν μπορούσε να μείνει άλλο απαθης. Προσφέρθηκε να σας βοηθήσει. Για το καλό της ειρήνης και της δημοκρατίας φυσικά. Για αυτό είναι οι φίλοι άλλωστε.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Το ήξερα πως δεν θα μας ξεχάσει!ΞΑΝΘΙΑ: Ας πιάσουμε λίγο Ουάσινκτον. (Κάνει νόημα

στην TV.)TV: Σε εκλογές προσανατολίζεται η κυβέρνηση, ζητώντας

νωπή λαϊκή εντολή, έτσι ώστε να προωθηθούν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. ‘Το λόγο τώρα έχει ο λαός’, δήλωσε ο πρωθυπουργός, βγαίνοντας από το κυβερνητικό γραφείο.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Είστε σίγουρη πως θα πετύχει;ΞΑΝΘΙΑ: Δοκιμασμένη συνταγή! Παίρνεις την οργή του

κόσμου (Κρατάει ένα κόκκινο χαρτί.), τη βάζεις σ’ ένα φάκελο (Το βάζει στο φάκελο.), την κολλάς με λίγο σάλιο από υποσχέσεις (Σαλιώνει το φάκελο και τον κλείνει.), και την κλείνεις σε ένα κουτί. (Βάζει το φάκελο στο κουτί που κουβαλούσε, είναι μια κάλπη.) Όταν πια ανοίξεις το κουτί… (Ανοίγει το κουτί, βγάζει ένα φάκελο από μέσα, τον ανοίγει.) Ορίστε! (Βγάζει ένα άσπρο χαρτί. Οι υπόλοιποι βγάζουν ταυτόχρονα ένα επιφώνημα εντυπωσιασμού.) Πάνω σε αυτό λοιπόν (Κουνάει το χαρτί.), γράφεις ότι θέλεις! Λαϊκή εντολή.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Και ο πρωθυπουργός; (Δείχνει το ανδρείκελο.)

ΞΑΝΘΙΑ: Εδώ! (Βγάζει ένα ζευγάρι γυαλιά από την τσέπη της τα οποία τα φοράει στο ανδρείκελο.) Ορίστε, σαν καινούργιος. Θα πρέπει όμως να σας χαιρετήσω… Υπάρχουν και άλλες χώρες να βοηθήσουμε.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Με αγωνία.) Φεύγετε;ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Θα μας αφήσετε μόνους;ΞΑΝΘΙΑ: Πρέπει να προλάβω την πτήση για Ναϊρόμπι.

Όπως είπαμε λοιπόν και όχι ζαβολιές! Κάπου πήρε το μάτι μου, τη φροϋλάιν Άνγκελα εδώ κοντά. Νόου τρικς. Το νου σας! (Φεύγει.)

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Πολύ καλή!ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ( Γλείφεται.) Και… γεμάτη προσόντα…

Ακούγονται ακόμα πιο δυνατά, ήχοι διαδήλωσης από τα μεγάφωνα. Τρομάζουν και αγκαλιάζονται, ενώ η ΤV το βάζει στα πόδια και εξαφανίζεται. Ο Χρήστος και η Μαρία, πλησιάζουν.

ΑΦΕΝΤΙΚΟ: (Τρομαγμένα.) Εντάξει, εντάξει! Υποχωρώ σε όλα σας τα αιτήματα! (Στο σύμβουλο.) Πάμε!

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Που;ΑΦΕΝΤΙΚΟ: Στο εξοχικό μου. Θα επανέλθουμε όμως, για

τη ρεβάνς. (Φεύγουν όλοι από τη σκηνή. Ενώ όμως έχουν φύγει εντελώς, ο σύμβουλος ξαναμπαίνει τρέχοντας.)

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Τον πρωθυπουργό! Τον πρωθυπουργό! (Αρπάζει το ανδρείκελο και εξαφανίζεται. Ο Χρήστος με τη Μαρία εν τω μεταξύ έχουν φτάσει και ανέβει στη

σκηνή.)ΜΑΡΙΑ: Τελικά τα καταφέραμε!ΧΡΗΣΤΟΣ: Ναι, η κυβέρνηση αποδέχτηκε όλα τα

αιτήματά μας.ΜΑΡΙΑ: Και τώρα;ΧΡΗΣΤΟΣ: Βλέπουμε. Μη νομίζεις ότι θα μας αφήσουν

έτσι. Πρέπει να αγωνίζεσαι συνεχώς. (Στο κοινό.) Ενωμένοι κάτω από τον κοινό μας στόχο κερδίσαμε! Και το πιο σημαντικό. Βρεθήκαμε όλοι μαζί, συζητήσαμε, οργανωθήκαμε, πήραμε τη ζωή στα χέρια μας. Μάθαμε να αγωνιζόμαστε, μάθαμε και να νικάμε. Κάναμε ένα βήμα. Έστω αυτό, το μικρό. Για ένα κόσμο χωρίς εκμετάλλευση.

ΜΑΡΙΑ: Το αφεντικό έχει πάντα δίκιο…ΧΡΗΣΤΟΣ: Μα εμείς την τελευταία λέξη!

ΑΥΛΑΙΑ

Το θεατρικό παρουσιάστηκε στην Αθήνα από τη θεατρική ομάδα ΤΖΙΟΥΛΑΡΙ, και στη Θεσσαλονίκη, από τη θεατρική ομάδα ΕΝΑΥΣΜΑ.

Συμμετείχα στη θεατρική ομάδα Τζιουλάρι, όπου και παρουσιάσαμε το παραπάνω έργο σε πλατείες και ανοικτά θέατρα, είτε από μόνοι μας, είτε σε συνεργασία με λαϊκές πρωτοβουλίες και συνελεύσεις. Στόχος μας, να καταθέσουμε κάποιους προβληματισμούς και να πάρουμε θέση σε τρέχοντα ζητήματα, ειδικά σε αυτά της ανεργίας και της εργασιακής ανασφάλειας.

Αυτό βέβαια που σημάδεψε την περίοδο που πραγματοποιήσαμε τις παραστάσεις, δεν ήταν φυσικά το θέατρο, αλλά οι μεγάλοι σε ένταση και διάρκεια αγώνες του λάου, με επίκεντρο την πλατεία Συντάγματος, σε ότι αφορά την Αθήνα. Οι ραδγαίες πολιτικές εξελίξεις, μας ανάγκαζαν να μετασχηματίζουμε συνεχώς τα κείμενα και να αυτοσχεδιάζουμε, ώστε να το προσαρμόζουμε στην τρέχουσα πραγματικότητα. Διαπιστώσαμε ότι οι αυτοσχεδιασμοί και η αναφορά σε συγκεκριμένα γεγονότα και καταστάσεις, ήταν εκείνα τα στοιχεία που προκαλούσαν το περισσότερο γέλιο, σαν ανάγκη του κόσμου να ακούσει για την καθημερινότητά του. Εδώ, το δημοσιευμένο κείμενο παραμένει στην πιο γενική του μορφή, προσπαθώντας ίσως να το κάνουμε λίγο πιο ανθεκτικό στο χρόνο.

Το πιό όμορφο φυσικά σε αυτή τη διαδικασία, ήταν το ίδιο το κοινό. Ήταν εντελώς διαφορετικό από το όπως, το

είχαμε αφήσει πριν από μερικά χρόνια, όταν με τους Τζιουλάρι παίζαμε έργα του Ντάριο Φο. Θυμάμαι, πως τότε με το ζόρι κατάφερνες να του πάρεις μια κουβέντα, μια αντίδραση, έαν εξαιρέσεις φυσικά το γέλιο. Απεναντίας σήμερα, είχαμε κόσμο να φωνάζει συνθήματα, να προλαβαίνει την ατάκα σου και να παίρνει θέση στο σενάριο, πριν το κάνεις εσύ. Ειδικά στο θέμα της καταστολής... ευτύχως ποτέ δε χρειάστηκε να φυγαδεύσουμε αυτόν που παρίστανε το ΜΑΤ. Αυτή η αλλαγή έχει από τη μια, να κάνει με τις καταστάσεις που περιγράφονται στο κείμενο, που αφορούν την πραγματικότητα και τα άμεσα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος. Από την άλλη και το πιό σημαντικό για μένα, είναι το γεγονός ότι ο κόσμος έχει μπει σε μια διαδικασία παρέμβασης και μετασχηματισμού της πραγματικότητας. Έχει πάψει πιά να μένει αμέτοχος, να καθορίζουν οι άλλοι τις τύχες του. Αυτής της διαδικασίας γίναμε και μεις αποδέκτες.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τη θεατρική ομάδα Έναυσμα στη Θεσσαλονίκη και όλους όσους εμπλάκηκαν με την ομάδα Τζιουλάρι στην Αθήνα, ηθοποιούς και τεχνικούς. Χάρη σε αυτούς, τα κείμενα ολοκληρώθηκαν και τα άψυχα γράμματα στο χαρτί, έγιναν θέρμη και συναισθήματα στις πλατείες.

κωστάκης