Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

30

description

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑΜΕΡΟΣ Α’ 1.1.ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΚΑΥΣΙΜΗΣ ΥΛΗΣ…….......σελ.1 1.2. ΧΡΗΣΗ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΕΠΙΤΥΧΗ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗ……………………..….…..σελ.3 1.3. ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ…………………..………..σελ.3 1.4. ΤΡΟΠΟΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΚΑΘΕ ΔΑΣΙΚΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ………………………………..………σελ.3 1.5.ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ…………………………………………………………….σελ.6 1.6. ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ…………………………………………………………..σελ.6 1.7. ΑΝΤΙΠΥΡ……………………………………...……………………………………σελ.7 . 1.8. ΥΓΡΑΣΙΑ ΚΑ

Transcript of Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

Page 1: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης
Page 2: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΜΕΡΟΣ Α’ 1.1.ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΚΑΥΣΙΜΗΣ ΥΛΗΣ…….......σελ.1 1.2. ΧΡΗΣΗ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΕΠΙΤΥΧΗ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗ……………………..….…..σελ.3 1.3. ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ…………………..………..σελ.3 1.4. ΤΡΟΠΟΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΚΑΘΕ ΔΑΣΙΚΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ………………………………..………σελ.3 1.5.ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ…………………………………………………………….σελ.6 1.6. ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ…………………………………………………………..σελ.6 1.7. ΑΝΤΙΠΥΡ……………………………………...……………………………………σελ.7 . 1.8. ΥΓΡΑΣΙΑ ΚΑΥΣΙΜΗΣ ΥΛΗΣ (% ξηρού βάρους)……………………………..….σελ.7 1.9. ΝΟΜΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ…………………………………….………………………..σελ.7 ΜΕΡΟΣ Β’

2.1.ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΝΑΕΡΙΩΝ ΜΕΣΩΝ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ…...σελ.8 2.2.ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ ΚΑΙ ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΑ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ…………………..…...σελ.8 2.3.ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΤΑ C-130 ΣΤΗ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗ…..…..σελ.8 2.4. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ Α/Φ……………..….σελ.8 2.5. ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΝΑΕΡΙΑΣ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ……………………….…...…..…..σελ.9 2.6. ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΛΑΘΟΥΣ…………...……………………………………..…….….…σελ.9 2.7. ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΑΣΟΥΣ………......………………..….σελ.9 2.8. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ……………………..……σελ.10 2.9. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΝΑΕΡΙΩΝ ΜΕΣΩΝ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ………………………………………………………………….σελ.11

Page 3: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

2.10. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΝΑΕΡΙΑΣ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ………………………………………….…………σελ.11 2.11. ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗΣ ΟΥΣΙΑΣ……………………….…….………σελ.11 2.12. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΕΝΑΡΞΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ……………………………………………………………….…….…….σελ.12 2.13. ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗΣ ΚΑΥΣΗΣ……………………………….………..σελ.12 2.14.ΚΑΤΑΣΒΕΣΗ………………………………………………………………..…….σελ.12 2.14.1. Ουσίες κατάσβεσης………………………………………………………...σελ.12 2.14.2. Αντιπυρικές επιβραδυντικές ουσίες…………………………………….…..σελ.13 2.15.1. ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ (ΥΛΙΚΑ)……………… σελ.14 2.15.2. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ ΑΠΟ ΕΔΑΦΟΣ……………………….…..σελ.14 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Page 4: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

ΜΕΡΟΣ Α’

1.1.ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΚΑΥΣΙΜΗΣ ΥΛΗΣ

Εκτιμώνται ποσοτικά οι παρακάτω κατηγορίες της δασικής καύσιμης ύλης : χούμος, ξηροτάπητας (φυλλοστρωμνή), κατακείμενα ξερά κλαδιά, χορτολιβαδικά φυτά, θάμνοι, μικρά δέντρα ύψους μέχρι 3 μέτρα.

Όργανα: μετροταινία μήκους 20 μέτρων, βερνίερος (μικρό παχύμερτο), τέσσερα μεταλλικά ορθογώνια πλαίσια διαστάσεων 30 Χ 60 cm. Κλισίμετρο, κλαδευτήρι, χαρτοσακούλες, σημειωματάριο, καρφί.

Μεθοδολογία: 1.Με συστηματική δειγματοληψία επιλέγουμε τα σημεία μετρήσεων. 2.Σε κάθε σημείο μέτρησης, επιλέγουμε τυχαία την κατεύθυνση της δειγματοληψίας και τοποθετούμε την μετροταινία σε πλήρη έκπτυξη (20 μέτρα) αφού στερεώσουμε στο έδαφος το ένα άκρο της με το καρφί. 3.Με το κλισίμετρο υπολογίζουμε την κλίση του εδάφους. 4.Εφαρμόζουμε την δειγματοληπτικά διάταξη του σχήματος. 5.Καθορίζουμε τις επιφάνειες για την μέτρηση των θάμνων και των μικρών δέντρων (κύκλοι 1 και 12 τ.μ., αντίστοιχα). 6.Τοποθετούμε τα μεταλλικά πλαίσια για την μέτρηση του χούμου, ξηροτάπητα, χορτολιβαδικής βλάστησης. 7.Οπτικά εκτιμούμε το πλαίσιο με την περισσότερη καύσιμη ύλη και τα ποσοστά της ύλης αυτής που υπάρχουν στα άλλα τρία πλαίσια. 8.Κόβουμε και ζυγίζουμε ανά κατηγορία καύσιμης ύλης (χούμος και ξηροτάπητας, χορτολιβαδικά φυτά) την βιομάζα στο πλαίσιο με την περισσότερη καύσιμη ύλη. Κάνουμε αναγωγή σε Kg/ha. 9.Κόβουμε και ζυγίζουμε τους θάμνους και τα μικρά δέντρα, μετρώντας ταυτόχρονα και το ύψος και την διάμετρο τους. κάνουμε αναγωγή σε Kg/ha. 10.Με τον βερνιέρο μετράμε τον αριθμό των ξερών κλαδιών που τέμνει η μετροταινία, σύμφωνα με τις εξής κατηγορίες διαμέτρου: 0.0-0.5, 0.6-2.5, 2.6-7.0 cm. 11.Μετράμε τις διαμέτρους των κλαδιών με διάμετρο μεγαλύτερη των 7 cm. 12.Υπολογίζουμε το βάρος των ξηρών κλαδιών ανά κατηγορία διαμέτρου σύμφωνα με τον τύπο: W= a*n*c / N*I όπου W= βάρος καύσιμης ύλης ανά κατηγορία διαμέτρου σε Kg/ha, a=αριθμητικός συντελεστής που παίρνει τιμές 246.1 για 0.0 – 0.5 cm, 4710.3 για 0.6 – 2.5, 37476 για 2.6 – 7.0, n= αριθμός κλαδιών που τέμνονται από την μετροταινία και έχουν την αντίστοιχη διάμετρο, c= √1+(%κλίση/100)2 , Ν= αριθμός δειγματοληπτικών σημείων, Ι= μήκος μετροταινίας (15 μέτρα). 13.Το βάρος των κλαδιών με διάμετρο μεγαλύτερη από 7 cm υπολογίζεται από τον τύπο: W= a*n*c*Σdi / N*I όπου Σdi = το άθροισμα των διαμέτρων των κλαδιών, α= αριθμητικός συντελεστής που παίρνει τις τιμές 12016.6 για τα υγιή κλαδιά και 9012.8 για τα σάπια κλαδιά.

Page 5: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

14.Γίνεται αναγωγή σε ξηρό βάρος όλων των μετρήσεων. Ο υπολογισμός της περιεχόμενης στα φυτά υγρασίας γίνεται με ξήρανση δειγμάτων σε φούρνο στους 105οC για 48 ώρες.

ΣΧΕΔΙΟ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΓΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΒΑΡΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΥΣΙΜΗΣ ΥΛΗΣ ΣΕ ΦΥΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Page 6: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

1.2. ΧΡΗΣΗ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΕΠΙΤΥΧΗ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗ • Η αποτελεσματική δασοπυρόσβεση προϋποθέτει πίεση νερού στο ακροφύσιο

του πυροσβεστικού σωλήνα ίση με 50 p.s.i. για συνεχή ροή νερού ή ίση με 100 p.s.i. για συνδυασμό συνεχούς ροής και υδρονέφωσης.

• Οι απώλειες πίεσης του νερού στο ακροφύσιο είναι το άθροισμα των :

α) Για κάθε μέτρο αύξησης του υψομέτρου από το σημείο. που βρίσκεται το όχημα, υπάρχει απώλεια πίεσης ίση με 1,43 p.s.i. Απώλεια πίεσης= 100m. x 1,43psi/m.= 143psi. ! Σε περίπτωση μείωσης του υψομέτρου, δηλ. σβήσιμο φωτιάς στα κατάντη του οχήματος (κατηφορικά), τότε έχουμε αύξηση πίεσης ίση με 1,42psi. β) Λόγω τριβής του νερού στα τοιχώματα του σωλήνα : - για κάθε σωλήνα διαμέτρου 1΄΄ (2,65 cm.) έχουμε απώλεια λόγω τριβών ίση με 0,04 psi ανά μέτρο σωλήνα. - για κάθε σωλήνα 1,5΄΄ (3,85 cm.) έχουμε απώλεια λόγω τριβών ίση με 0,07 psi ανά μέτρο σωλήνα. γ) για κάθε σύνδεσμο (συνδετικό κρίκο) μεταξύ των σωλήνων έχουμε απώλεια 5 psi. Έτσι αν έχουμε τρία τεμάχια σωλήνα μήκους 50m. το καθένα, οι απώλειες θα είναι: 50+50+50=150m. 150m. x 0,4psi/m=60psi 2 σύνδεσμοι x 5 psi = 10 psi Σύνολο 70 psi. ! Πρέπει να υπολογίζουμε στις απώλειες, ένα σύνδεσμο του αρχικού σωλήνα με το πυροσβεστικό όχημα και ένα σύνδεσμο του τελικού σωλήνα του ακροφυσίου (+2 σύνδεσμοι). ! Όταν το όχημα ανεφοδιάζεται με νερό από πηγή υδροληψίας που βρίσκεται Xa ψηλότερα, τότε το μέγιστο ύψος αναρρόφησης είναι 4,5 m. στο επίπεδο της θάλασσας. Για κάθε 1000m. αύξηση του υψομέτρου υπάρχει μείωση κατά 1m. στο ύψος αναρρόφησης.

1.3. ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ

Κατηγορία A – ξύλο Κατηγορία B - υγρά καύσιμα (πετρέλαιο κλπ) Κατηγορία C - ‘’Ηλεκτρικές’’πυρκαγιές (που οφείλονται σε βραχυκύκλωμα) Κατηγόρια D - ‘’Μεταλλικές’’ πυρκαγιές (καύσιμο μετάλλων, όπως Mg). 1.4. ΤΡΟΠΟΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΚΑΘΕ ΔΑΣΙΚΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ 1ος τρόπος : μία μάζα νερού μπορεί να κατεβάσει 300/πλάσια βιομάζα κάτω από τη θερμοκρασία αναφλέξεως. Στην πράξη υπάρχει αναλογία 1:50. Ωστόσο, σε πειραματικές καύσεις πουρναριού, χαλεπίου πεύκης και ελάτης που πραγματοποιήθηκε, παρατηρήθηκε ότι η αναλογία αυτή πρέπει να τείνει στο 1:1, ώστε να μην ξαναεμφανιστεί φλόγα στο καιγόμενο υλικό.

Page 7: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

2ος τρόπος : ο τρόπος αυτός αναλύεται λεπτομερώς στη μελέτη του Κατσάνου (1978) «Κατάσβεσις πυρκαγιών δασών από αέρος», αλλά και σε εκείνη του Νάστη (1992) με τίτλο «Αξιολόγηση αποτελεσματικότητας κατάσβεσης πυρκαγιών λιβαδιών από αέρος και επιπτώσεις στη βλάστηση». Η αναγκαία ποσότητα νερού υπολογίζεται από τον τύπο:

Π=Κ*FI*√Ε*d Όπου Κ= συνάρτηση ποσότητας καύσιμης ύλης Ποολίβαδο Κ= 0,04 Θαμνολίβαδο Κ= 0,25 Δάσος αραιό Κ= 0,35 Δάσος πυκνό Κ= 0,75 FI : Δείκτης κινδύνου πυρκαγιάς κατά το καναδικό σύστημα, που εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες και παίρνει τις εξής τιμές : 1 - 4 Χαμηλός κίνδυνος. Οι πυρκαγιές που εκδηλώνονται σε σωρούς υπολειμμάτων υλοτομίας από φωτιά που έχει εγκαταλειφθεί, διαδίδονται βραδέως και περιορίζονται ευχερώς. 5 - 8 Μέτριος κίνδυνος. Οι πυρκαγιές έχουν τάση να διαδίδονται ταχέως, αλλά εάν η επέμβαση γίνει έγκαιρα, η κατάσβεση δεν είναι δυσχερής. 9 – 12 Υψηλός κίνδυνος. Οι πυρκαγιές μπορούν να προκληθούν ακόμα και από τσιγάρα ή τεμάχια άνθρακα, διαδίδονται ταχέως και η κατάσβεση τους είναι δυσχερής. 13 – 16 Εξαιρετικός κίνδυνος. Πυρκαγιές μπορούν να προκληθούν και από μικρούς σπινθήρες, καίνε με ζωηρότητα και έχουν τάση δημιουργίας νέων εστιών. Ε: Δείκτης ευφλεκτότητας, που εξαρτάται από τις διαστάσεις της καύσιμης ύλης και τις τυχόν εύφλεκτες ουσίες που υπάρχουν σε αυτή και παίρνει τις εξής τιμές : 0,9 -1 Υπολείμματα υλοτομίας 1-2 ετών, νεκρά κλαδιά, ξηρά χόρτα. 0,8 Κατακείμενοι κορμοί και κωνοφόρα με χαμηλή κόμη 0,7 Κωνοφόρα σε ώριμη ηλικία 0,6 Κωνοφόρα σε νεαρή ηλικία, θαμνολίβαδο 0,5 Χλωροί κατακείμενοι κορμοί 0,2-0,4 Κορμοί κατακείμενοι κατά την άνοιξη d: συντελεστής πυκνότητας καύσιμης ύλης στο χώρο με τιμές : 0,3 ποολίβαδο 0,6 θαμνολίβαδο 0,8 δάσος αραιό 1 δάσος πυκνό Για την περίπτωση εξαιρετικού κινδύνου πυρκαγιάς, όταν δηλαδή επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες, χαμηλή ατμοσφαιρική υγρασία και ισχυροί άνεμοι, έπειτα από περίοδο παρατεταμένης ξηρασίας, ο παραπάνω τύπος δίνει ότι στις πυρκαγιές πυκνών δασών απαιτείται ποσότητα νερού ίση με 12 lt/m2, σε πυρκαγιές θαμνολίβαδων 2,4 lt/m2 και

Page 8: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

σε εκείνες των ποολίβαδων 0,19 lt/m2. Γι’ αυτό ο Κάτσανος (1978) υποστηρίζει ότι οι πυρκαγιές στα δικά μας δάση χαλεπίου, όταν πνέουν ισχυροί άνεμοι, η ποσότητα του νερού δεν μπορεί να είναι ‹12,5 lt/m2 , ίσως και πλέον των 15 lt/m2. κατά συνέπεια, οι ποσότητες νερού που υπολογίζονται με τον τρόπο αυτό είναι παραπλήσιες με εκείνες του 1ου τρόπου υπολογισμού της απαιτούμενης ποσότητας νερού. 3ος τρόπος :Με βάση την ακτινοβολούμενη θερμότητα που εκπέμπεται από την επιφάνεια του φλεγόμενου ξύλου, έχει υπολογιστεί ότι η αναγκαία ποσότητα νερού είναι:

Θερμοκρασία καιόμενου σώματος Αναγκαία ποσότητα νερού ανά m2 ξύλου

500 OC 0,5 lt

600 OC 0,75 lt

800 OC 1,75 lt

1000 OC 3,25 lt

1200 OC 6 lt

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στα πουρναροτόπια της Νότιας Γαλλίας αναπτύσσονται θερμοκρασίες 600 - 1000 OC κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών. Σε άλλη βιβλιογραφική πηγή (1), που πιθανότατα βασίζεται στον τρόπο αυτό, αναφέρεται ότι 1 lt νερού επαρκεί, θεωρητικά, για την κατάσβεση επιφάνειας 2,5 m2

από φλεγόμενα ξυλοκάρβουνα και , επομένως με την βοήθεια μόνο 4000 lt νερού ανά m2 , δηλαδή 2,5 φορές τη θεωρητικά ελάχιστη τιμή. Ο τρόπος αυτός ίσως να είναι χρήσιμος μόνο στην περίπτωση που έχει σβήσει κανείς μεμονωμένους μεγάλους κορμούς δέντρων, οπότε πρέπει να εκτιμηθεί πρώτα η συνολική επιφάνεια των κορμών, θεωρώντας αυτούς ως κώνους ή καλύτερα, ως κυλίνδρους. Στην τελευταία περίπτωση το εμβαδόν επιφάνειας του κορμού θα ισούται με [3,14 * (μέγιστη διάμετρο κορμού) * (μήκος κορμού)]. Οι ποσότητες νερού, που υπολογίζονται με τους παραπάνω τρόπους, επαρκούν για την κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών, εφόσον γίνεται σωστή χρήση του νερού, δηλαδή το νερό να κατευθύνεται προς τα φυτά , ώστε να διαβρέχει τη φλεγόμενη βιομάζα, η συμπαγής βολή να χρησιμοποιείται μόνο όταν είναι ανάγκη κλπ.. επειδή αυτό δεν είναι εύκολο αν επιτευχθεί, είναι φυσικό να απαιτείται κάπως μεγαλύτερη ποσότητα νερού από την υπολογισθείσα, αλλά αυτό δεν μειώνει καθόλου την αξία των προαναφερθέντων μεθόδων. Το αντίθετο. Η παρατήρηση των διαφορών μεταξύ της υπολογισθείσας ποσότητας νερού και εκείνης που τελικά χρησιμοποιήθηκε και η διερεύνηση των αιτιών των αποκλίσεων αυτών, συμβάλλει τελικά στην βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δασοπυρόσβεσης.

Page 9: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ότι τόσο η ένταση της πυρκαγιάς, όσο και η απαιτούμενη ποσότητα νερού σε κάθε δασική πυρκαγιά είναι ανάλογες της δασικής βιομάζας. Για το λόγο αυτό, μπορεί κανείς να πραγματοποιήσει τις εκτιμήσεις του ξεκινώντας από μια ποσότητα νερού, που από την εμπειρία του γνωρίζει ότι απαιτείται για συγκεκριμένο τύπο βλάστησης και να αναγάγει, έπειτα, την ποσότητα αυτή στην απαιτούμενη για άλλους τύπους βλάστησης, χρησιμοποιώντας απλά τις αναλογίες μάζας των διαφόρων τύπων βλάστησης. Διαφαίνεται, συνεπώς, η σπουδαιότητα των μελετών εκτίμησης της δασικής βιομάζας, καθώς και της γνώσης, που πρέπει να έχει ο επικεφαλής των δασοπυροσβεστικών δυνάμεων, περί των φυτικών ειδών, των τύπων βλάστησης και της χωρικής κατανομής αυτών στον τόπο που υπηρετεί. Για τους παραπάνω λόγους κρίνεται αναγκαία και η σύνταξη ενός χάρτη τύπων βλάστησης από τους Δασολόγους του Πυροσβεστικού Σώματος, που πρέπει να συνοδεύει το σχέδιο δασικών πυρκαγιών κάθε νόμου και να ανανεώνεται διαρκώς. 1.5.ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ Είναι φυσικές ή τεχνητές λωρίδες όπου απομακρύνουμε όλη σχεδόν την καύσιμη ύλη με σκοπό τη διακοπή της συνέχειας της καύσιμης ύλης. Χρησιμοποιούνται και ως σημεία έναρξης αντιπυρκαγιάς. Υπερπηδώνται εύκολα αν η πυρκαγιά πλησιάζει σε ορθή γωνία. Κατά μήκος των αντιπυρικών ζωνών και των δρόμων πρέπει : α) να αφαιρείται ή υποβλάστηση β) να γίνεται αραίωση γ) να κλαδεύονται τα δέντρα Υπάρχουν τα εξής είδη αντιπυρικών ζωνών: Α) ζώνες με γυμνό έδαφος με πλήρη απομάκρυνση βλάστησης Β) ζώνες με φυλλοβόλα δέντρα σε δάση κωνοφόρων Γ) ζώνες όπου αφήσαμε ή φυτεύσαμε βλάστησης αφού απομακρύναμε τους θάμνους και τα χόρτα Δ) συνδυασμός των παραπάνω Κατά την κατασκευή τους πρέπει να έχουμε υπόψη : την αισθητική αξία του τοπίου, το είδος της πυρκαγιάς που δίνει η συγκεκριμένη βλάστηση, τη διάβρωση και άλλες δυνατές χρήσεις. Το πλάτος της αντιπυρικής ζώνης για πολύτιμα δάση (χαλέπιος, τραχεία) φθάνει τα 100μ. Το κόστος συντήρησης τους ισούται με το 100% του κόστους κατασκευής. 1.6. ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ Πρόχειρη, στενή, μακριά γραμμή που κατασκευάζουν πριν ή κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς με σκοπό την προσωρινή διάσπαση της συνέχειας της καύσιμης ύλης. Το πλάτος της κυμαίνεται από 1 – 15μ. επί του ύψους της φλόγας. Η κατασκευή της γίνεται με προσωρινή αφαίρεση βλάστησης και ύγρανση μιας γραμμής με

Page 10: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

επιβραδυντικές ουσίες. Πρέπει να κατασκευάζονται σε κορυφογραμμές, ειδικά σε ορεινές λεκάνες. 1.7. ΑΝΤΙΠΥΡ Χρησιμοποιείται σε μέτριες ή μεγάλες πυρκαγιές όπου το μέτωπο της φωτιάς τρέχει με μεγάλη ταχύτητα και είναι αδύνατη η κατά μέτωπο κατάσβεση. Σε απόσταση από το μέτωπο συσσωρεύουμε καύσιμη ύλη και ανάβουμε αντιφωτιά. Εσωτερικά ραντίζουμε με χονδρές σταγόνες αντιπυρικής ουσίας. Εξωτερικά καθαρίζουμε την καύσιμη ύλη και προσβάλλουμε την πυρκαγιά όντας μπροστά από το μέτωπο. Η αντιπυρκαγιά δεν πρέπει να ξεφύγει από τον έλεγχο μας γιατί μπορεί να δημιουργήσει νέες εστίες. Σκοπός είναι να καεί μια ζώνη μπροστά από την πυρκαγιά και να σταματήσει την καμένη περιοχή. 1.8.ΥΓΡΑΣΙΑ ΚΑΥΣΙΜΗΣ ΥΛΗΣ (% ξηρού βάρους) Υγρασία καύσιμης ύλης %= [(Υγρό βάρος – Ξηρό βάρος) / Ξηρό βάρος] * 100% Σε υγρό κλίμα η σχετική υγρασία καύσιμης ύλης αυξάνεται ενώ σε ξηρό κλίμα ελαττώνεται. Εάν είναι μεγαλύτερη από 30% δεν υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς ενώ αν είναι μικρότερη από 30% υπάρχει μεγάλος κίνδυνος πυρκαγιάς. 1.9. ΝΟΜΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ Τα νομογραφήματα είναι υπολογιστικά διαγράμματα για την γραφική επίλυση των μαθηματικών εξισώσεων. Εισαγωγικά στοιχεία : μοντέλο καύσιμης ύλης, υγρασία ξηρής καύσιμης ύλης %, υγρασία χλωρής καύσιμης ύλης %, ταχύτητα του ανέμου, κλίση εδάφους. Ενδιάμεσοι υπολογισμοί : αποτελεσματική ταχύτητα ανέμου Αποτελέσματα : θερμική ένταση, ταχύτητα διάδοσης, μήκος φλόγας.

Page 11: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

ΜΕΡΟΣ Β’

2.1.ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΝΑΕΡΙΩΝ ΜΕΣΩΝ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ

1) Ταχύτητα πτήσης 2) Ύψος πτήσης 3) Ακρίβεια ρήψης 4) Ασφαλές ύψος ρήψης 5) Ευκολία χειρισμού 6) Επιφάνεια κάλυψης 7) Διαβρωτικότητα δεξαμενών 8) Κατανομή επιβραδυντικής ουσίας

2.2.ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ ΚΑΙ ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΑ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ Αεροπλάνα : CL-215, CL-215(turbo), CL-415, C-130 Hercules _ PZL dromader M18 Ελικόπτερα : 1) Chinook : έχει δύο έλικες. Δεν συμμετέχει στη δασοπυρόσβεση αλλά χρησιμοποιείται σαν μεταγωγικό. 2) Augusta Bell 205/405 : είναι μεταγωγικό και συμμετέχει στη δασοπυρόσβεση. 2.3.ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΤΑ C-130 ΣΤΗ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗ Είναι αργοκίνητα και έχουν δύσκολο χειρισμό. Το επιβραδυντικό υγρό είναι καρκινογόνο και δεν το θέλουν οι πιλότοι. Το H ρίψεως (min)=300μ. και η επιφάνεια κάλυψης είναι 4 στρέμματα. Επίσης δεν είναι οικονομικά. 2.4. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ Α/Φ

1) Το ίχνος επί του εδάφους της επιβραδυντικής ουσίας είναι καλύτερα διανεμημένο.

2) Το προσωπικό εδάφους δεν απαιτείται να απομακρυνθεί κατά την ρήψη. 3) Χρησιμοποιούνται ευκολότερα 4) Χρησιμοποιούνται και για κατάσβεση και για μεταγωγικά. 5) Κατασβένουν καλύτερα πυρκαγιές σε κοιλάδες και απότομες πλαγιές. 6) Κατεβαίνουν χαμηλότερα και μένουν στατικά, έτσι έχουν μεγαλύτερη

ακρίβεια ρίψης. 7) Πετάνε σε οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες. 8) Είναι οικονομικότερα.

Μειονεκτήματα : α) δημιουργία αέριων δινών στο χώρο της πυρκαγιάς, β) μικρότερες δυνατότητες δασοπυρόσβεσης.

Page 12: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

2.5. ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΝΑΕΡΙΑΣ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ

1) Αν διπλασιάζεται η ποσότητα του ριπτόμενου αντιπυρικού υγρού, επιτυγχάνονται τα ίδια αποτελέσματα από τριπλάσιο ύψος ρίψεως.

2) Αν η ταχύτητα πνέοντος ανέμου είναι μικρότερη από 6 μίλια /ώρα τότε το άριστο ύψος ρίψεως αντιπυρικής ουσίας κυμαίνεται μεταξύ 60-100μ.

3) Ρίψη αντιπυρικού υγρού στην πλαγιά λόφου με ανοδική διεύθυνση του αεροσκάφους, αυξάνει το δραστικό μήκος ρίψεως.

4) Συντονισμένη δράση επίγειων και εναέριων δασοπυροσβεστικών δυνάμεων καταφέρνει τα καλύτερα αποτελέσματα.

5) Αποτίμηση της παραγωγικότητας των δασοπυροσβεστών και των α/φ. 2.6. ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΛΑΘΟΥΣ

Αφορά το χρόνο αδειάσματος των δεξαμενών και τη θέση των α/φ σε σχέση με το στόχο κατά μήκος της κατεύθυνσης κίνησης.

Κάθετο διάστημα λάθους : αφορά την απόσταση μεταξύ στόχου και σημείου ρίψης του αντιπυρικού υγρού. Εξαρτάται από τη διαμόρφωση της περιοχής δεξιά και αριστερά του στόχου.

2.7. ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΑΣΟΥΣ

Α) Ανάλυση πυρικού περιβάλλοντος 1) βλάστηση (καύσιμη ύλη) 2) δασοκομικές και διαχειριστικές μορφές 3) δασοπονικά είδη 4) φορτίο καύσιμης ύλης Β) Κοινωνικό-οικονομικά στοιχεία 1) οικονομικές δραστηριότητες 2) ιδιοκτησιακό καθεστώς Γ) Μετεωρολογία 1) μέση μηνιαία θερμοκρασία και σχετική υγρασία 2) ταχύτητα και διεύθυνση πνεόντων ανέμων 3) ομβροθερμικό διάγραμμα Δ) Τοπογραφία 1) τοπογραφικός χάρτης κλίσεων εδάφους Ε) Αντιπυρικός χάρτης 1) βλάστηση, οδικό δίκτυο 2) διακοπή παροχών αρμοδιότητας και πρώτης προβολής

Page 13: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

3) σημεία έναρξης πυρκαγιών 4) χωρική κατανομή δασοπυροσβεστικών δυνάμεων 5) χωρική κατανομή κατασκευής και μέσων Στ) Δασοπυροσβεστικές δυνάμεις 1) επίγειες 2) εναέριες 3) οχήματα (τύπος και χωρητικότητα Ζ) Στατιστικά στοιχεία δασικών πυρκαγιών 1) αριθμός πυρκαγιών και καμένες εκτάσεις 2) ανάλυση αιτιών δασικών πυρκαγιών 3) διάκριση ζωνών επικινδυνότητας στο χάρτη 4) καθορισμός διάρκειας αντιπυρικής περιόδου 5) χρονική κατανομή δασικών πυρκαγιών (ανά μήνα και ώρα) 6) χρονική κατανομή δασικών πυρκαγιών ( σε χάρτη 1: 20.000) Η) Προτεινόμενα μέτρα 1) αγορά νέων μέσων δασοπυρόσβεσης 2) διάνοιξη δρόμων 3) προσλήψεις προσωπικού 4) κατανομή δασοπυροσβεστικών δυνάμεων 5) κατασκευές 2.8. ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ (Incident Command System) ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ (›1000 ha) ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΤΕΚΑΓΙΩΝ (Σχήμα 1) Α) Τομέας διοίκησης 1) αρχηγός δασοπυροσβεστικού αγώνα ( Δασάρχης) 2) ειδικοί επιστημονικοί σύμβουλοι και Προϊστάμενοι συνεργαζόμενων υπηρεσιών Β) Τομέας καταστολής πυρκαγιάς 1) καταπολέμηση από ξηρά (βαριά μηχανήματα, δασικό προσωπικό, πυροσβεστικά οχήματα) 2) καταπολέμηση από αέρα (αεροπλάνα και ελικόπτερα) Γ) Τομέας σχεδιασμού (σύνταξη σχεδίου, οικονομική ανάλυση, μετεωρολογικές πληροφορίες, πληροφορίες ταχείας κατάσβεσης, πληροφορίες συμπεριφοράς της φωτιάς, πληροφορίες πυροσβεστικών δυνάμεων) Δ) Τομέας εφοδιασμού (ασφάλεια, εφόδια, μηχανήματα, συντονισμός, σίτιση και πληρωμή, περίθαλψη).

Page 14: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

2.9. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΝΑΕΡΙΩΝ ΜΕΣΩΝ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ 1)έκταση διαβρεχόμενης επιφάνειας 2)κατανομή αντιπυρικού υγρού επί της διαβρεχόμενης επιφάνειας 3)ποσότητα αντιπυρικού υγρού που ρίπτεται ανά μονάδα χρόνου. 2.10. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΝΑΕΡΙΑΣ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ Α) Βλαστητικές παράμετροι 1) είδος βλάστησης 2) ύψος και πυκνότητα βλάστησης 3) διάπλαση 4) οριζόντια και κατακόρυφη συνέχεια 5) περιεχόμενη υγρασία Β) Μετεωρολογικές παράμετροι 1) αέριες δίνες 2) διεύθυνση ανέμου 3) ζώνες αναστροφής θερμοκρασίας 4) σχετική υγρασία ατμόσφαιρας Γ) Πυρικές παράμετροι 1) θερμική ένταση 2) ταχύτητα διάδοσης πυρκαγιάς 3) ύψος φλογών 4) είδος πυρκαγιάς Δ) Τοπογραφικές παράμετροι 1) ορογραφικοί σχηματισμοί 2) κλίση εδάφους 3) απόσταση από πηγή υδροληψίας 2.11. ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗΣ ΟΥΣΙΑΣ

1) Ρεολογικές ιδιότητες. 2) Διασπορά. 3) Σύσταση. 4) Μέγεθος σταγονιδίων.

Page 15: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

2.12. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΕΝΑΡΞΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ Α) Μόνιμοι: η ακτινοβολία του ήλιου, η έκθεση στον άνεμο, το είδος της καύσιμης ύλης, η τοπογραφική διαμόρφωση, το κλίμα, οι φυσικοί κίνδυνοι. Β) Μεταβλητοί: καιρικοί παράγοντες, υγρασία καύσιμης ύλης, διάφοροι κίνδυνοι. 2.13. ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗΣ ΚΑΥΣΗΣ

1) Κατάλληλη εποχή με ασφαλή υγρασία καύσιμης ύλης και χαμηλή θερμοκρασία.

2) Μικρή φλόγα. 3) Να έχει βρέξει 24-48 ώρες πριν την καύση 4) Να γνωρίζουμε το είδος της καύσιμης ύλης και τις συνθήκες της περιοχής.

Σχήματα ανάπτυξης ελεγχόμενης καύσης:

1) Με τη φορά του ανέμου. 2) Αντίθετα από τον άνεμο. 3) Κατά κηλίδες. 4) Κατά λωρίδες 5) Πλευρική καύση. 6) Με πυρικές γλώσσες. 7) Με ομόκεντρους κύκλους.

2.14.ΚΑΤΑΣΒΕΣΗ 2.14.1. Ουσίες κατάσβεσης 1) Χώμα : για μικρές έρπουσες πυρκαγιές. Σκεπάζουμε το μέτωπο της φωτιάς και στερούμε το O2 σβήσιμο. 2) Νερό : Μειονεκτήματα : α) είναι βαρύ, β) διαφέρει στις απαιτούμενες ποσότητες Δρα με τρεις τρόπους : 1) α) σε μικρές πυρκαγιές παρατηρείται μείωση της θερμοκρασίας κ.χ. κάτω από τη θερμοκρασία ανάφλεξης. Το νερό είναι διαμερισμένο σε σταγόνες με μικρή πίεση, μεγάλη επιφάνεια και μέγιστη ικανότητα ψύξης. β) σε μεγάλες πυρκαγιές : συνεχής ροή σε μεγάλες μάζες, παρατηρείται μείωση της θ. κ.χ. κάτω από τη θερμοκρασία ανάφλεξης σε μάζα 50 φόρες μεγαλύτερη από τη μάζα του. 2) μειώνει το Ο2 γιατί εκτοπίζει τον αέρα και καλύπτει την επιφάνεια της Κ.Υ. με σταγονίδια νερού. 3) υγραίνει την Κ.Υ. τουλάχιστον προσωρινά. Άκαυτη.

Page 16: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

2.14.2. Αντιπυρικές επιβραδυντικές ουσίες (πάντα αναμιγνύονται με Η20) Βραχείας διάρκειας : εκτοξεύονται ως χονδρές σταγόνες από οχήματα ή α/φ και κολλούν στην Κ.Υ. Η δράση τους διαρκεί μέχρι να εξατμιστεί το νερό. Βρέξιμες ουσίες : είναι επιβραδυντικά βραχείας διάρκειας που έχουν την δυνατότητα να ελαττώνουν την επιφανειακή τάση του νερού περισσότερο από το μισό και έτσι το νερό καλύπτει μεγαλύτερη επιφάνεια. Μακράς διάρκειας : επιβραδύνουν την πορεία ανάμματος της φωτιάς, εμποδίζουν τη φλόγα, προκαλούν πυράκτωση και σε ορισμένες περιπτώσεις σβήνουν τη φωτιά. Η δράση τους διαρκεί και μετά την εξάτμιση του νερού γιατί δρουν χημικά πάνω στην ανάφλεξη. Δράση επιβραδυντικών ουσιών : α)χημική αλλοίωση β)μείωση θερμοκρασίας Κ.Υ. γ)(επιβραδυντικές ουσίες) είτε αυξάνουν την επιφανειακή τάση του νερού (διατηρούνται τα μόρια του νερού συνδεδεμένα) δ)(αφρώδεις ουσίες) είτε μειώνουν την επιφανειακή τάση του νερού (καλύπτεται μεγαλύτερη επιφάνεια καύσιμης ύλης). Αφρώδεις ουσίες : χρησιμοποιούνται σε επίγεια και εναέρια δασοπυρόσβεση. Περιέχουν CO2 που είναι 1,5 φορά βαρύτερο από τον αέρα. Προσκολλώνται και σκεπάζουν την Κ.Υ. καλύτερα από τον νερό. Προστίθενται στο νερό και σχηματίζουν αφρούς αυξάνοντας τον όγκο του μίγματος. Πλεονεκτήματα αφρωδών ουσιών :

1)Απομονώνουν τον αέρα από την Κ.Υ. και δεν υπάρχει διαθέσιμο Ο2. 2)Αντανακλούν την θερμότητα από τη γύρω πυρκαγιά λόγω του λευκωπού χρώματος. 3)Αναλογία χρήσης 0,2 – 0,3% κ.β. με Η2Ο (οικονομικά). 4)Με τις φυσαλίδες, αυξάνεται η επιφάνεια τους σε σχέση με τον όγκο, άρα αυξάνεται η καλυπτόμενη επιφάνεια Κ.Υ. Καλύπτουν 10πλάσια επιφάνεια από ότι οι άλλες επιβραδυντικές ουσίες.

Μειονεκτήματα αφρωδών ουσιών : 1)Ερεθίζουν το δέρμα και τα μάτια. 2)Σκουριάζουν τα μηχανήματα. 3)Γλιστράνε πολύ και δυσχεραίνουν την επίγεια δασοπυρόσβεση. 4)Παρασύρονται εύκολα από τον άνεμο.

Διαφορές αφρωδών ουσιών – επιβραδυντικών υγρών : 1)Οι επιβραδυντικές ουσίες χρησιμοποιούνται μόνο από αέρος, ενώ οι αφροί κυρίως επίγεια και ίσως από αέρος. 2)Οι αφροί παρασύρονται από τον άνεμο. 3)Οι αφροί καλύπτουν 10πλάσια επιφάνεια Κ.Υ. από ότι οι επιβραδυντικές ουσίες.

Page 17: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

4)Οι αφροί έχουν αναλογία χρήσης 0,2 – 0,3% κ.β., ενώ οι επιβραδυντικές ουσίες 6 – 7% κ.β. και άριστη χρήση 8 – 9%. 5)Οι αφροί είναι οικονομικότεροι. 6)Στις επιβραδυντικές έχουμε αύξηση της επιφανειακής τάσης του νερού (μεγαλύτερη συνοχή μεταξυ των μορίων του νερού, ενώ στους αφρούς έχουμε μείωση της επιφανειακής τάσης του νερού, γιατί θέλουμε να καλύψουμε μεγαλύτερη επιφάνεια.

Επιβραδυντικές ουσίες που χρησιμοποιούνται κυρίως σήμερα N – P – K κ.β. Phos – check: (NH4)2HPO4 (21-53- 0) 89% κόμμι Guar (πτητικός παράγων) 8% οξείδια σιδήρου (χρώμα) 1% αντιοξειδωτικές ουσίες 1% N – P – K Fire – Trol : (NH4)2SO4 (21 – 0 - 0) 62%

Atapulgite clay (Άργιλος) 36% Οξείδια σιδήρου (χρώμα) 1% Αντιοξειδωτικές ουσίες 1%

2.15.1. ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ (ΥΛΙΚΑ)

1) Νερό και επιβραδυντικές ουσίες. 2) Ρίψη χώματος (κάλυψη). 3) Αφαίρεση Κ.Υ. (παράλληλη μέθοδος) -› ζώνη γυμνής βλάστησης ή

αντιπυρική γραμμή. 4) Με χτυπήματα με κλαδιά -› Ο2, θερμοκρασία Κ.Υ., διαχωρισμός Κ.Υ. –

φλόγας. 2.15.2. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ ΑΠΟ ΕΔΑΦΟΣ

1) Άμεση προσβολή : σε μικρή πυρκαγιά, χωρίς καπνό, χωρίς άνεμο, πλησιάζουμε και σβήνουμε με χτυπήματα, με χώμα, με νερό, με επιβραδυντικές ουσίες. Μετά επιθεωρούμε την περιοχή για να μην ξανανάψει η φωτιά.

2) Παράλληλη μέθοδος : σε μεγαλύτερες πυρκαγιές που δεν μπορούμε να πλησιάσουμε. Αντιπυρική γραμμή με κοπτικά εργαλεία και μπουλντόζες. Εφαρμόζεται εύκολα σε δάση με βελονοτάπητα και λίγα χόρτα (Μαύρη πεύκη).

3) Έμμεση μέθοδος : σε μεγάλες πυρκαγιές αποσύρεται το προσωπικό και τα μηχανήματα κατά μήκος δρόμων, αντιπυρικών ζωνών, αφήνοντας την ενδιάμεση βλάστηση να καεί και προσπαθούν να σβήνουν τη φωτιά από εκεί.

Κύριο μέτρο δασοπυρόσβεσης πρέπει να θεωρείται η άμεση προσβολή της πυρκαγιάς σε λιγότερο από 15 λεπτά.

Page 18: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

*Πολιτική της 10π.μ. : κατασβήνουμε από τις 10μ.μ. ως της 10π.μ., λόγω ευκολότερης κατάσβεσης (ευνοϊκότερες συνθήκες). Τις υπόλοιπες ώρες αφήνουμε τη φωτιά να καίει, γιατί λόγω δυσμενών συνθηκών δεν είναι οικονομική η κατάσβεση. Τεχνικές από αέρος δασοπυρόσβεσης :

1) Ακαριαία (άμεση) προσβολή : Σε μικρές πυρκαγιές. Χρησιμοποιούνται λίγα αεροσκάφη.

2) Σχηματισμός γραμμής παραγωγής : Σε μεγάλες πυρκαγιές. Πολλά αεροσκάφη το ένα πίσω από το άλλο ρίχνουν νερό. Απαιτείται bird-dog (ή Albatra, συνήθως Dornie) για να συντονίζει τη δασοπυρόσβεση, πετώντας υψηλότερα από τα Α/Φ κατάσβεσης (› 500μ.).

*το bird-dog πετάει τουλάχιστον 500μ. από το Α/Φ κατάσβεσης για να τα συντονίζει.

Σε τι αποσκοπεί η χρήση Α/Φ για δασοπυρόσβεση

1) Επιβραδύνεται η ταχύτητα εξάπλωσης της πυρκαγιάς. 2) Μειώνεται η θερμική ένταση της πυρκαγιάς. Διευκόλυνση επίγειων δυνάμεων

πυρόσβεσης. 3) Δημιουργία αντιπυρικών γραμμών με διαβροχή της βλάστησης. 4) Προστασία αστικών πληθυσμών. 5) Αποτροπή δημιουργίας νέων εστιών. 6) Καταπολέμηση πυρκαγιών κόμης. 7) Απελευθέρωση από την πυρκαγιά εγκλωβισμένων ατόμων. 8) Πυρανίχνευση. 9) Ταχεία μεταφορά δασοπυροσβεστών.

CL (ελικοφόρο salvo) – 215 – Τεχνικά χαρακτηριστικά - › παλιά μοντέλα (πριν το 1982)

1) Μήκος 21,15m. 2) Άνοιγμα φτερών 31,25m. 3) Ύψος 9,05m. 4) Βάρος άδειο 12.000 kgr. 5) Μέγιστο φορτίο 6.000 kgr 6) 2 μηχανές από 2.100 ίππους η καθεμιά (4.200). 7) Χωρητικότητα 5,5 tn. 8) Ταχύτητα 230 μίλια/h. 9) Διάρκεια πτήσεως 4,5h. 10) Ελάχιστος διάδρομος απογείωσης 853 m. και από λίμνες 1650 m. 11) Κάθε 200h πτήσης θέλει γενική αναθεώρηση. 12) Ηmin ρίψης = 100m. Στην Ελλάδα ρίχνουν νερό από 50 – 90m., γεγονός πολύ

επικίνδυνο. 13) Επιφάνεια κάλυψης 5 στρέμματα. 14) Απαιτεί 2 min για να ξαναγυρίσει. 15) Είναι πολύ θορυβώδη. 16) Έχουν ικανότητα προσθαλάσσωσης/προσλίμνωνη. 17) Απαιτούν ήρεμη θάλασσα. 18) Έχουν μηχανοκίνητο χειρισμό.

CL – 415 (turbo κινητήρες). Νέο μοντέλο, μεγαλύτερη ταχύτητα από το CL-215, είναι και μεταγωγικό (μεταφέρει μέχρι 16 δασοπυροσβέστες).

Page 19: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

CL – 215 (turbo κινητήρες) - › Νέο μοντέλο/δεν υπάρχει στην Ελλάδα C – 130 ‘’Hercules’’ με σύστημα Maffs

1)Είναι 4κινητήριο, ελικοφόρο. 2)Έχει χωρητικότητα 11 – 12 tn 3)Χρησιμοποιεί μόνο επιβραδυντικές ουσίες. 4)Χρησιμοποιείται για δημιουργία αντιπυρικής γραμμής, όχι για πρώτη προσβολή 5)Hρίψεως=300m. 6)Επιφάνεια κάλυψης 4 στρέμματα.

*υπάρχουν 3 στην Ελλάδα. Γιατί δεν προτιμώνται τα C- 130 κατά την δασοπυρόσβεση

1)Έχουν δύσκολο χειρισμό και είναι αργοκίνητα 2)Απαιτείται Umin=Uρίψεως επιβραδυντικού υγρού - › κίνδυνος. 3)Δεν είναι οικονομικά. 4)Το επιβραδυντικό υγρό είναι καρκινογόνο και δεν το θέλουν οι πιλότοι. 5)Έχει Hρίψεως (min)=300m.(πολύ περισσότερο από τα CL-215 και επιφάνεια κάλυψης 4 στρέμματα.

PZL Dromader M18 (Πολωνικά)

1)Έχουν χωρητικότητα μόνο 1,4tn. 2)Μήκος 9,5m. 3)Άνοιγμα φτερών 17,7m. 4)Ύψος 3,7m. 5)Επιφάνεια κάλυψης 1,2στρ. 6)Ώρα πτήσης 2h,15min 7)Είναι ελαφρύ. 8)Χρησιμοποιείται μόνο για τοπικές εστίες πυρκαγιάς.

*στην Ελλάδα υπάρχουν 24 PZL Μ18 Grumman - › Ανατολική Γερμανία - › αποσύρθηκαν από τη δασοπυρόσβεση γιατί φέρουν πολλά ξύλινα μέρη (εύφλεκτο) Chinook - › έχει 2 έλικες. Χρησιμοποιείται μόνο ως μεταγωγικό. Δεν συμμετέχει στη δασοπυρόσβεση. Augusta Bell 205/405 (μεγαλύτερο) - › είναι μεταγωγικό και χρησιμοποιείται και στη δασοπυρόσβεση. Δυσκολίες κατά τη διάρκεια της εναέριας δασοπυρόσβεσης

1)Αστάθεια αέριων μαζών στο χώρο της πυρκαγιάς (λόγω αναταράξεων, επαγωγικής στήλης καπνού της πυρκαγιάς, θερμοκρασιακές διαφορές κλπ.). 2)Μικρή ορατότητα λόγω καπνού. 3)Τοπογραφικές ανωμαλίες που συνεπάγονται δύσκολους ελιγμούς των Α/Φ.

Page 20: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης

4)η ακρίβεια ρίψης απαιτεί ελιγμούς των Α/Φ με κατά το δυνατόν ελάχιστη ταχύτητα ενώ το φορτίο τους είναι μέγιστο (γεμάτα με νερό). Αυτό δημιουργεί κινδύνους για απώλεια στήριξης και πτώσης των Α/Φ. 5)Προβλήματα επικοινωνίας και συντονισμού με επίγεια τμήματα δασοπυρόσβεσης. 6)Απαιτούν ήρεμη θάλασσα για προσθαλάσσωση και ανεφοδιασμό. 7)Βλάβες Α/Φ κατά την πτήση λόγω της εντατικής χρησιμοποίησης τους. 8)Σωματική και πνευματική καταπόνηση των χειρισμών Α/Φ. 9)Αδυναμία προσχεδιασμού εργασίας δασοπυρόσβεσης. 10)Μικρός χρόνος διεξαγωγής της επιχείρησης. Άρα απαιτείται μέγιστη ταχύτητα ενεργειών και μικρά περιθώρια σφάλματος.

Ίχνος ρίψεως / δραστικό μήκος ρίψεως Η διαβρεχόμενη επιφάνεια και η ποσοτική κατανομή εντός αυτής του αντιπυρικού υγρού μετά από κάθε ρίψη ονομάζεται: ίχνος ρίψεως. Το μέρος εκείνο της διαβρεχόμενης επιφάνειας που καλύπτεται από την επιθυμητή και αναγκαία, για να καταστείλει την πυρκαγιά, ποσότητα επιβραδυντικού υγρού ονομάζεται: δραστικό μήκος. *απαιτούνται 2 γαλόνια / m2 για να κατασταλεί η πυρκαγιά = απαραίτητο δραστικό μήκος. Από τι εξαρτάται το ίχνος ρίψεως και το δραστικό μήκος

1)Από το ύψος ρίψεως 2)Από την ποσότητα του αντιπυρικού υγρού 3)Από την ταχύτητα ροής αντιπυρικού υγρού από το Α/Φ

Εντολές Αρχηγού Δασοπυρόσβεσης

1)Γνώση εξέλιξης της πυρκαγιάς. 2)Καλή πληροφόρηση για τυχόν αλλαγές καιρού 3)Όλες οι ενέργειες να βασίζονται στην παρούσα και αναμενόμενη εξέλιξη της πυρκαγιάς. 4)Να υπάρχουν και να τις γνωρίζουν όλοι τις διεξόδους διαφυγής. 5)Ο Αρχηγός Δασοπυροσβεστικής ομάδας πρέπει να είναι συγκεντρωμένος, ψύχραιμος, αποφασιστικός. 6)Άμεση επικοινωνία fireboss με όλους τους δασοπυροσβέστες. 7)Ξεκάθαρες οδηγίες για να γίνονται κατανοητές. 8)Έλεγχος δασοπυροσβεστικών καθ’ όλη την ώρα της πυρόσβεσης. 9)Καταπολέμηση πυρκαγιάς με σθένος, αλλά ο αρχηγός να ξέρει ότι προέχει η ασφάλεια των δασοπυροσβεστών. 10)Να υπάρχει παρατηρητής όπου υπάρχει πιθανός κίνδυνος έναρξης πυρκαγιάς, δημιουργίας νέων εστιών ή αναζωπύρωσης.

Page 21: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης
Page 22: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης
Page 23: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης
Page 24: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης
Page 25: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης
Page 26: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης
Page 27: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης
Page 28: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης
Page 29: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης
Page 30: Τακτικές & Μέσα Δασοπυρόσβεσης