Κώστας Μελάς - Ένα μακροοικονομικό υπόδειγμα...

ΕΝΑ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΩΣΤΑΣ ΜΕΛΑΣ

www.kostasmelas.gr 1

ΕΝΑ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΚΩΣΤΑΣ ΜΕΛΑΣ1

Πειραιάς, Ιούνιος 2001

1 Με τη συνεργασία των : Μαστορίδου Ελένη, Πετραλιά Ελένη, Τσέλιου Μαρία.



ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή ........................................................................................................... 1

1. Καθεστώς Σταθερών Συναλλαγµατικών Ισοτιµιών ....................................... 2

2. Καθεστώς Κυµαινόµενων Συναλλαγµατικών Ισοτιµιών ............................ 15

3. Εσωτερική και Εξωτερική Ισορροπία και Αυτόνοµες Ροές Κεφαλαίων .. 20

4. Η Αποτελεσµατικότητα της δηµοσιονοµικής και νοµισµατικής πολιτικής µε σκοπό την εσωτερική ισορροπία σε καθεστώς σταθερών και

κυµαινόµενων ισοτιµιών ............................................................................ 24



Εισαγωγή

Στους βασικούς αντικειµενικούς σκοπούς της οικονοµικής πολιτικής περιλαµβάνονται: η πλήρης απασχόληση, η σταθερότητα του γενικού επιπέδου των τιµών, η ισορροπία στο ισοζύγιο πληρωµών, η “δικαιότερη” διανοµή του εισοδήµατος, η οικονοµική µεγέθυνση, η ορθολογικότερη κατανοµή των πόρων µεταξύ των παραγωγικών δραστηριοτήτων και η περιφερειακή ανάπτυξη. Οι σκοποί αυτοί δεν είναι ανεξάρτητοι µεταξύ τους αντίθετα, είναι αναπόσπαστα µέλη ενός περίπλοκου πλέγµατος αλληλολοεξαρτηµένων σχέσεων, που περιγράφει τη λειτουργία του οικονοµικού συστήµατος.

Οι σκοποί της οικονοµικής πολιτικής διακρίνονται σε βραχυχρόνιους και µακροχρόνιους και εξειδικεύονται µε ειδικές µεταβλητές. Οι µεταβλητές αυτές αποκαλούνται µεταβλητές σκοπού ή µεταβλητές στόχοι. Κάθε σκοπός µπορεί να περιγραφεί µε περισσότερες από µια µεταβλητές στόχους. Για την επίτευξη των σκοπών ο ασκών οικονοµική πολιτική χρησιµοποιεί διάφορα εργαλεία που έχει στη διάθεσή του. Τα εργαλεία αυτά ονοµάζονται µέσα οικονοµικής πολιτικής. Τα µέσα διακρίνονται σε ποσοτικά και ποιοτικά. Στα ποσοτικά περιλαµβάνονται συνήθως τέσσερις µεγάλες ενότητες : δηµοσιονοµικά µέσα, νοµισµατικά και πιστωτικά µέσα, συναλλαγµατικά µέσα και άµεσοι έλεγχοι. Ορισµένα από τα µέσα αυτά είναι δυνατόν άλλοτε να θεωρούνται ως δηµοσιονοµικά και άλλοτε ως νοµισµατικά. Στα ποιοτικά µέσα περιλαµβάνονται οι θεσµικές µεταβολές µέσω των οποίων επιδιώκεται να βελτιωθεί και να γίνει αποτελεσµατικότερη η λειτουργία της οικονοµίας. Στα πλαίσια της παραδοσιακής οικονοµικής πολιτικής, η σχετική σπουδαιότητα των κυριότερων µέσων ως προς την επίτευξη των αντικειµενικών σκοπών της οικονοµικής πολιτικής φανερώνει τη σχετική αποτελεσµατικότητά τους στην επίτευξη συγκεκριµένων σκοπών. Αυτή προκύπτει µέσα από τη λειτουργία ενός κατά το δυνατό πλήρους και σχετικά λεπτοµερειακού µακροοικονοµικού υποδείγµατος. Στα πλαίσια του υποδείγµατος αυτού είναι δυνατό ένα µέσο πολιτικής να επηρεάζει περισσότερους από ένα σκοπούς, σε διαφορετικό όµως βαθµό. Έτσι, το ενδιαφέρον των φορέων της οικονοµικής πολιτικής εστιάζεται στο να διαπιστωθεί ποιο µέσο είναι καταλληλότερο από τα άλλα για την επίτευξη κάποιου συγκεκριµένου στόχου.

Με βάση τα παραπάνω, η παρούσα µελέτη αποσκοπεί στην παρουσίαση ενός αναλυτικού κεϋνσιανού µακροοικονοµικού υποδείγµατος για την εκτίµηση τόσο της νοµισµατικής όσο και της δηµοσιονοµικής πολιτικής. Το παρακάτω υπόδειγµα περιλαµβάνει τις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, χρήµατος και εξωτερικού ισοζυγίου. Η ανάλυση πραγµατοποιείται στα δύο βασικά καθεστώτα συναλλαγµατικών ισοτιµιών :1) σταθερών ισοτιµιών και 2) κυµαινόµενων ισοτιµιών. Έχει σαν τελικό σκοπό την ανάδειξη του αποδοτικότερου µέσου πολιτικής µε τη χρήση των απαραίτητων πολλαπλασιαστών σε κάθε ένα από τα παραπάνω καθεστώτα.



1. Καθεστώς Σταθερών Συναλλαγµατικών Ισοτιµιών

E = cost

Ένα πλήρες υπόδειγµα περιλαµβάνει την αγορά προϊόντων, την αγορά

χρήµατος και την εξωτερική αγορά. Στο υπόδειγµα εµπεριέχονται οι βασικές υποθέσεις της Κεϋνσιανής λογικής. Έτσι:

Το επίπεδο του εισοδήµατος είναι µεταβλητό σύµφωνα µε την υπόθεση της υποαπασχόλησης των πόρων.

Το επίπεδο των εσωτερικών τιµών P είναι σταθερό (σε εγχώριο νόµισµα, π.χ. δραχµές)

Σταθερή επίσης είναι, η εξωτερική τιµή των εισαγωγών, F, π.χ. σε Δολάρια δεδοµένου ότι η αναφορά αφορά µικρή χώρα µε αδυναµία επιδράσεων στο τοµέα αυτό.

Εάν Ε = συναλλαγµατική ισοτιµία (δρχ/δολάρια), η τιµή σε δραχµές των εισαγωγών δίνεται από : [E.F.] Οι όροι του εµπορίου ρ = E.F/P. Εάν τώρα F = P = 1, τότε ρ = E ΑΓΟΡΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ y = α (y – t ; r) + X (E) – Ei (y ; r ; E) + g Στην εξίσωση περιέχονται : η ιδιωτική δαπάνη α (y – t ; r), η οποία έχει τεθεί ως συνάρτηση του διαθέσιµου εισοδήµατος (y – t), όπου t η φορολογική απορρόφηση, καθώς και του επιτοκίου (r) και η δηµόσια δαπάνη g. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών X(E), οι οποία είναι συνάρτηση της συναλλαγµατικής ισοτιµίας. Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών Ei (y ; r ; E), οι οποίες εξαρτώνται από το διαθέσιµο εισόδηµα, τη συναλλαγµατική ισοτιµία και από το επιτόκιο στο µέτρο που εισάγονται επενδυτικά αγαθά. ΑΓΟΡΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ L (y ; r) = c + (1 – σ)Β + Lο όπου L = L (y ; r) η ζήτηση του χρήµατος και 1 < Ly < 0 & Lr < 0 Η προσφορά χρήµατος σε ένα ανοικτό σύστηµα είναι ίση µε: M = C + R όπου C είναι το χρήµα εγχώριας δηµιουργίας και R τα συναλλαγµατικά αποθέµατα. Λαµβάνοντας τους πρώτους τελευτές της παραπάνω εξίσωσης έχουµε : ΔM = ΔC + ΔR όπου Δ υποδεικνύει τη ροή (π.χ. ΔΜ = Μ(t) – M(t – 1) των µεταβολών του M, η µεταβολή των συναλλαγµατικών διαθεσίµων είναι ίση µε τη µεταβολή του ισοζυγίου πληρωµών, ΔR = Β Οι οικονοµικές αρχές έχουν υπό τον έλεγχό τους µόνο τη δηµιουργία της εγχώριας συνισταµένης της νοµισµατικής βάσης. Για να µπορέσουν να ελέγξουν τη συνολική νοµισµατική βάση δηµιουργούν ένα µηχανισµό που τους δίνει τη δυνατότητα, παρακολουθώντας την εξέλιξη του εξωτερικού συντελεστή της νοµισµατικής βάσης να παράγουν εγχωρίως τόσο χρήµα που αθροιζόµενο (αφαιρούµενο) στο παραγόµενο εξωτερικώς να επιτυγχάνεται συνολικά το επιθυµητό.



Ένας τέτοιος µηχανισµός είναι και ο ακόλουθος: ΔC = c – σΔR Ο όρος c αντιπροσωπεύει τις αυτόνοµες µεταβολές της νοµισµατικής βάσης ανεξαρτήτως των εξελίξεων του ισοζυγίου πληρωµών. Εάν σ = 0 δεν υπάρχει καµία ενέργεια στειροποίησης των µεταβολών του εξωτερικού συντελεστή της νοµισµατικής βάσης. Εάν σ = 1 τότε αντιθέτως υπάρχει πλήρης στειροποίηση. Εάν 0 < σ < 1 τότε υπάρχει µερική στειροποίηση αναλόγως των επιθυµιών των νοµισµατικών αρχών. Τότε θα πρέπει: M = L ΔM = ΔL = L (y ; r) – Lo όπου Lo είναι η ζήτηση χρήµατος τον αρχικό χρόνο. Τώρα : ΔM = ΔC + ΔR Αντικαθιστώντας έχουµε: ΔM = c – σΔR + ΔR ή ΔM = c – ΔR(1 – σ) Αντικαθιστώντας έχουµε: L(y ; r) – Lo = c – ΔR(1 – σ) και L(y ; r) = c – (1 – σ)B + Lo ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Το εξωτερικό ισοζύγιο δίνεται από την εξίσωση : B = X(E) – Ei(y ; r ; E) + K(y ; r) Η παραπάνω εξίσωση δεν απαιτεί περαιτέρω διευκρινήσεις. Μόνο σηµειώνουµε ότι η εισροή κεφαλαίων τέθηκε σε συνάρτηση και του εισοδήµατος Κy > 0 δεδοµένου ότι σε οικονοµία µε υψηλό εισόδηµα ασκεί θετικό κίνητρο για άµεσες επενδύσεις από το εξωτερικό. Οι εξελίξεις στην κίνηση των κεφαλαίων αποτελούν σηµαντικό παράγοντα επηρεασµού της εξωτερικής ισορροπίας. Εποµένως επηρεάζουν άµεσα τη συναλλαγµατική ισοτιµία η οποία θα πρέπει (θεωρητικά) να προσαρµόζεται έτσι ώστε να εξυπηρετεί τους στόχους της οικονοµικής πολιτικής.

Επίσης ισχύει και η εξής σχέση : Β = Βc + Κ όπου µε Βc παριστάνεται το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και µε Κ το ισοζύγιο κίνησης των κεφαλαίων. Το αρχικό σύστηµα λοιπόν είναι το εξής: y = α (y – t ; r) + X (E) – Ei (y ; r ; E) + g B = X(E) – Ei (y ; r ; E) + K (y ; r) L (y ; r) = c + (1 – σ)Β + Lο Αρχικά υπολογίζουµε την πρώτη παράγωγο για κάθε σχέση και έχουµε: 1) dy = αydy – αtt΄dy + αrdr + X΄dE – Eiydy – Eirdr – EiEdE - i(y ; r ; E)dE + dg



dy - αydy + αtt΄dy + Eiydy = αrdr + X΄dE – Eirdr – EiEdE – i(y ; r ; E)dE + dg dy (1 - αy + αtt΄ + Eiy) = (αr– Eir) dr + [X΄– EiE– i(y ; r ; E)] dE +dg dy (1 - αy + αtt΄ + Eiy) - (αr– Eir) dr = [X΄– EiE– i(y ; r ; E)] dE +dg Θέτω όπου: - 1 - αy + αtt΄ = s - Eiy = β - αr– Eir = γ - X΄– EiE– i(y ; r ; E)] = Α Και εποµένως η εξίσωση παίρνει τη µορφή: (s + β)dy – γdr + 0dB = ΑdE + dg (1) 2) dB = X΄dE – Eiydy – Eirdr – EiEdE – i(y ; r ; E)dE + Kydy + Krdr dB = dy(Ky – Eiy) + dr(Kr – Eir) + dE[X΄ - EiE - i(y ; r ; E)] dB + dy(Eiy – Ky) – dr(Kr – Eir) = dE[X΄ - EiE - i(y ; r ; E)] Θέτω όπου: Kr – Eir = δ Ξέρω επίσης ότι : - Eiy = β - X΄– EiE– i(y ; r ; E)] = Α Εποµένως η εξίσωσή µας γίνεται: (β - Ky)dy – δdr + dΒ = AdE (2) 3) Lydy + Lrdr = dc + (1 – σ)dΒ – Lydy – Lrdr = – dc – (1 – σ)dΒ

– Lydy – Lrdr + (1 – σ)dΒ = – dc (3) Το νέο σύστηµα που προκύπτει µετά την διαδικασία της παραγώγισης είναι το εξής:

(s + β)dy – γdr + 0dB = ΑdE + dg (β - Ky)dy – δdr + dΒ = AdE (Ι) – Lydy – Lrdr + (1 – σ)dΒ = – dc

Για την επίλυση του συστήµατος χρησιµοποιούµε τη µέθοδο Gauss και έχουµε: s + β – γ 0 dy ΑdE + dg β - Ky – δ 1 dr = AdE – Ly – Lr 1 – σ dB – dc - δ 1 β - Ky 1 β - Ky - δ D1 = (s + β) - Lr 1 – σ + γ - Ly 1 – σ + 0 - Ly -Lr



D1 = (s + β) [- δ (1 – σ) + Lr] + γ [ (β - Ky)(1 – σ) + Ly] + 0 D1 = - δ (1 – σ)(s + β) + Lr (s + β) + γ Ly + γ (β - Ky)(1 – σ) D1 = Lr (s + β) + γ Ly + (1 – σ) [γ (β - Ky) - δ (s + β)] β - Ky > 0 και D1 < 0 dy = Ddy / D1

ΑdE + dg – γ 0 Ddy = AdE – δ 1 – dc – Lr 1 – σ - δ 1 AdE 1 AdE – δ Ddy = (ΑdE + dg) - Lr 1 - σ + γ – dc 1 – σ + 0 – dc – Lr Ddy = (ΑdE + dg) [- δ (1 – σ) + Lr] + γ [ΑdE(1 – σ) + dc] + 0

s + β – γ ΑdE + dg DdB = β - Ky – δ AdE – Ly – Lr – dc – δ AdE β - Ky AdE β - Ky – δ DdB = (s + β) – Lr – dc + γ – Ly – dc + (ΑdE + dg) – Ly – Lr DdB = (s + β)(δdc + Lr AdE) + γ [LyAdE – dc(β - Ky)] + (ΑdE + dg) [– Lr(β - Ky) -δLy ] Εποµένως έχουµε:

- (1 – σ)δ + Lr dy / dg = > 0 (4) D1 Δεδοµένου ότι : Lr < 0 , δ > 0 αφού δ = Kr – Eir και η εισροή κεφαλαίων υπερκαλύπτει την εκροή πόρων (εισαγωγές). Άρα ο αριθµητής είναι αρνητικός. Όµως αρνητικός είναι και ο παρονοµαστής διότι D1 < 0. Εποµένως το κλάσµα είναι θετικό.

- δ Ly - (β - Ky) Lr dB / dg = > 0 (5) D1 < Στον πολλαπλασιαστή αυτό ο παρονοµαστής είναι αρνητικός λόγω του ότι D1 < 0. όµως ο αριθµητής µπορεί να είναι και θετικός και αρνητικός. Αυτό δικαιολογείται από το γεγονός ότι ισχύουν τα εξής : δ > 0 , Ly > 0 , (β - Ky ) > 0 και Lr < 0



Εποµένως, αν (β - Ky)Lr > δ Ly τότε η διαφορά τους θα είναι θετική και εποµένως το κλάσµα θα έχει θετικό αριθµητή και αρνητικό παρονοµαστή και άρα θα είναι αρνητικό. Αντιθέτως αν (β - Ky)Lr < δ Ly τότε η διαφορά τους θα είναι αρνητική και το κλάσµα θα έχει στην περίπτωση αυτή αρνητικό τόσο τον αριθµητή όσο και τον παρονοµαστή άρα θα είναι θετικό. Η επίδραση της δηµοσιονοµικής πολιτικής στη σταθεροποίηση της οικονοµίας εξαρτάται από τον τρόπο άσκησης της νοµισµατικής πολιτικής. Α) ΠΡΩΤΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ

Οι νοµισµατικές αρχές ασκούν ορθόδοξη πολιτική διατηρώντας σταθερό το απόθεµα χρήµατος εγχώριας δηµιουργίας : C = cost Εφόσον λοιπόν το χρήµα εγχώριας δηµιουργίας είναι σταθερό και η µεταβολή του θα είναι µηδενική, δηλαδή ΔC = 0 Όµως M = C + R Δ M = ΔC + ΔR Δ M = 0 + ΔR Δ M = ΔR = Β Επίσης στον πρώτο αυτό κανόνα ισχύει : c = 0 και σ = 0 , γεγονός που σηµαίνει ότι δεν υπάρχει καµία ενέργεια στειροποίησης των µεταβολών του εξωτερικού συντελεστή της νοµισµατικής βάσης. Με τις παραπάνω υποθέσεις το σύστηµα αλλάζει µορφή. Αναλυτικότερα επέρχονται οι εξής αλλαγές : 1 – σ = 1 – 0 = 1 Άρα η D1 έχει νέα µορφή: D2 = Lr (s + β) + γ Ly + γ (β - Ky) - δ (s + β) < 0 και οι εξισώσεις (4) & (5) γίνονται:

- δ + Lr dy / dg = > 0 (6) D2 Διότι δ > 0 , Lr < 0 και D2 < 0 εποµένως το κλάσµα έχει αρνητικό παρονοµαστή και αριθµητή και άρα είναι θετικό.

- δ Ly - (β - Ky) Lr dB / dg = < 0 (7) D2 > Ο πολλαπλασιαστής αυτός είναι αρνητικός ή θετικός για τους λόγους που αναφέρθηκαν και στον πολλαπλασιαστή (5).



Είναι φανερό ότι ο πολλαπλασιαστής (6) µπορεί να είναι µικρότερος από τον πολλαπλασιαστή (4). Αυτό εξηγείται διότι ο αριθµητή του πολλαπλασιαστή (6) είναι µεγαλύτερος από τον αντίστοιχο του πολλαπλασιαστή (4) δηλαδή :

- δ + Lr < - (1 – σ)δ + Lr - δ < - (1 – σ)δ δ > (1 – σ)δ

Η τελευταία ανίσωση ισχύει αν λάβουµε υπό όψη µας ότι το δ στο αριστερό µέλος πολλαπλασιάζεται µε τη µονάδα ενώ στο δεξιό µέλος µε αριθµό µικρότερο της µονάδος, δεδοµένου ότι 0 < σ < 1 και εποµένως µικραίνει. Επίσης ο παρονοµαστής του πολλαπλασιαστή (6) είναι µεγαλύτερος του αντίστοιχου παρονοµαστή του πολλαπλασιαστή (4) γιατί : Lr (s + β) + γ Ly + γ (β - Ky) - δ (s + β) > Lr (s + β) + γ Ly + (1 – σ) [γ (β - Ky) - δ (s + β)]

γ (β - Ky) - δ (s + β) > (1 – σ) [γ (β - Ky) - δ (s + β)]

Η τελευταία ανίσωση ισχύει αν λάβουµε υπό όφη µας ότι η παράσταση [γ (β - Ky) - δ (s + β)] στο αριστερό µέλος πολλαπλασιάζεται µε τη µονάδα ενώ στο δεξιό µέλος µε αριθµό µικρότερο της µονάδος, δεδοµένου ότι 0 < σ < 1 και εποµένως µικραίνει. Εάν [ γ (β - Ky) - δ (s + β) ] > δ όταν η τιµή του σ πλησιάζει στην µονάδα, ο αριθµητής του πολλαπλασιαστή (4) αυξάνει µε µικρότερο ρυθµό από τον παρονοµαστή. Αυτό συµβαίνει όπως είπαµε εάν το δ είναι αρκετά µικρό. Πιο συγκεκριµένα το δ δείχνει την νοµισµατική ολοκλήρωση καθώς επίσης και το βαθµό επίδρασης µιας µεταβολής του επιτοκίου στο κεφάλαιο κίνησης σε σχέση µε τη µεταβολή των εισαγωγών. Εποµένως αν δ > 0 αυτό σηµαίνει ότι µια µεταβολή στην τιµή του επιτοκίου θα επιφέρει µεγαλύτερη επίδραση στην κίνηση του κεφαλαίου από ότι στις εισαγωγές. Εάν το δ είναι αρκετά µικρό, είναι πιθανό ο πολλαπλασιαστής (6) να είναι µικρότερος από τον (4). Συνεπώς, η απουσία στειροποίησης τείνει να λειτουργεί κατά τρόπο συµψηφιστικό στις επιδράσεις της δηµοσιονοµικής πολιτικής, σταθεροποιώντας τις µεταβολές του εισοδήµατος. Ο λόγος αυτού του γεγονότος είναι ότι µια αύξηση της δαπάνης τείνει να προκαλέσει χειροτέρευση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών η οποία δεν αντισταθµίζεται, µε δ µικρό, από την καλυτέρευση που επέρχεται στο λογαριασµό κίνησης κεφαλαίων η οποία µε τη σειρά της δηµιουργήθηκε από την αύξηση του επιτοκίου. Εποµένως, συνάγεται µια µείωση της προσφοράς χρήµατος που επιβραδύνει τη δηµοσιονοµική επέκταση και αυτό γιατί όπως ξέρουµε στον κανόνα που εξετάζουµε ισχύει ΔΜ = Β άρα µείωση ή χειροτέρευση στο εξωτερικό ισοζύγιο συνεπάγεται αντίστοιχα και µείωση στην προσφορά χρήµατος. Εάν αντιθέτως το δ είναι αρκετά υψηλό συµβαίνουν ακριβώς τα αντίθετα και εποµένως ο πολλαπλασιαστής (6) είναι µεγαλύτερος από τον πολλαπλασιαστή (4). Αυτό διότι ο συνολικός λογαριασµός του ισοζυγίου πληρωµών τείνει να αυξηθεί δεδοµένου ότι η εισροή κεφαλαίων υπερκαλύπτει την εκροή πόρων διαµέσου των



εισαγωγών (προϊόντων και υπηρεσιών) µε αποτέλεσµα την αύξηση της προσφοράς χρήµατος. Αυτό δικαιολογείται από το ότι Β = Βc + Κ και ΔΜ = Β , άρα αύξηση στο ισοζύγιο κίνησης κεφαλαίου συνεπάγεται και αύξηση στο εξωτερικό ισοζύγιο, η οποία µε τη σειρά της οδηγεί στην αύξηση της προσφοράς χρήµατος. Όσον αφορά στο δεύτερο πολλαπλασιαστή (7) παρατηρούµε ότι είναι χωρίς άλλο µικρότερος από τον πολλαπλασιαστή (5) δεδοµένου ότι ο αριθµητής και των δύο πολλαπλασιαστών είναι κοινός αλλά ο παρονοµαστής του (7) είναι µεγαλύτερος από τον αντίστοιχο του (5), λόγω του ότι D2 > D1. Η εξήγηση του γεγονότος αυτού, εδράζεται στο ότι µε µια ορθόδοξη νοµισµατική πολιτική, η προσφορά χρήµατος αντιδρά στην εξέλιξη του ισοζυγίου πληρωµών επιβάλλοντας έναν µερικό αυτοµατισµό προσαρµογής. Με άλλα λόγια τόσο η µεταβολή της προσφερόµενης ποσότητας χρήµατος είναι αυτή που καθορίζει και την εξέλιξη ή µη του ισοζυγίου πληρωµών και το αντίστροφο δεδοµένης της ισότητας ΔΜ =Β. Β) ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ

Η νοµισµατική πολιτική που ακολουθείται στον κανόνα αυτό είναι ουδέτερη και συνίσταται στην διατήρηση της σταθερότητας της συνολικής προσφοράς χρήµατος : Μ = cost και συνεπώς ΔΜ = 0 Όµως, Μ = C + R ΔΜ = ΔC + ΔR 0 = ΔC + ΔR ΔC = - ΔR = - B Στην περίπτωση λοιπόν αυτή η εγχώρια συνιστώσα της προσφοράς χρήµατος µεταβάλλεται κατά το ίδιο ποσοστό µε το ισοζύγιο πληρωµών αλλά προς αντίθετη φορά. Παράλληλα ισχύει στον κανόνα αυτό : σ = 1 και c = 0 . Εποµένως, στην περίπτωση αυτή υπάρχει πλήρης στειροποίηση από τις νοµισµατικές αρχές. Με τα νέα δεδοµένα το σύστηµά µας αλλάζει µορφή. Αναλυτικότερα επέρχονται οι εξής αλλαγές : 1 – σ = 1 – 1 = 0 Άρα η D1 έχει νέα µορφή: D3 = Lr (s + β) + γ Ly < 0 και οι αρχικές εξισώσεις (4) & (5) γίνονται:

Lr dy / dg = > 0 (8) D3 Διότι Lr < 0 και D3 < 0 εποµένως το κλάσµα έχει αρνητικό παρονοµαστή και αριθµητή και άρα είναι θετικό.

- δ Ly - (β - Ky) Lr dB / dg = < 0 (9) D3 >



Ο πολλαπλασιαστής αυτός είναι αρνητικός ή θετικός για τους λόγους που αναφέρθηκαν και στον πολλαπλασιαστή (5). Υπάρχει µια σύγκριση των αποτελεσµάτων της ορθόδοξης δηµοσιονοµικής πολιτικής σε καθεστώς νοµισµατικής πολιτικής ουδέτερης. Ισχύουν τα ίδια για την παράµετρο δ. Άρα, η συγκριτική αποτελεσµατικότητα της δηµοσιονοµικής πολιτικής για την εγχώρια ισορροπία στα δύο παραπάνω καθεστώτα νοµισµατικής πολιτικής, εξαρτάται από την ευαισθησία της κίνησης κεφαλαίων από τη µεταβολή του επιτοκίου. Όταν δ = 0, σηµαίνει ότι ούτε οι εισροές κεφαλαίων αλλά ούτε οι εισαγωγές επηρεάζονται από τις µεταβολές του επιτοκίου. Ο πολλαπλασιαστής (8) είναι µεγαλύτερος από τον πολλαπλασιαστή (6). Αυτό σηµαίνει ότι µια µεταβολή της δηµοσιονοµικής πολιτικής είναι µεγαλύτερη σε αυτή την περίπτωση. Ο πολλαπλασιαστής (9) είναι επίσης µεγαλύτερος από τον (7). Αυτό σηµαίνει ότι για µια συγκεκριµένη επίδραση της δηµοσιονοµικής πολιτικής, µε καθεστώς ουδέτερης, η επίδραση είναι µεγαλύτερη στον (9) εφόσον ξεφεύγει από την ισορροπία. Γ) ΤΡΙΤΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ

Ακολουθείται κεϋνσιανή νοµισµατική πολιτική πράγµα που σηµαίνει ότι η συγκεκριµένη νοµισµατική πολιτική στοχεύει στη σταθεροποίηση του επιτοκίου : r = cost στην περίπτωση αυτή η ποσότητα χρήµατος εγχώριας δηµιουργίας πρέπει να µεταβάλλεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε dr = 0 . Ως εκ τούτου η εξίσωση της αγοράς χρήµατος δεν είναι πλέον ανεξάρτητη. Με τα παραπάνω δεδοµένα οι εξισώσεις (1), (2) και (3) αποκτούν νέα µορφή :

(s + β)dy - ΑdE – dg = 0 (10) (β - Ky)dy + dΒ – AdE = 0 (11) - Lydy + (1 – σ)dΒ + dc = 0 (12) Δεδοµένου του ότι οι dE και dg είναι εξωγενείς µεταβλητές δηλαδή χρησιµοποιούνται ως µέσα οικονοµικής πολιτικής, η εξίσωση (10) προσδιορίζει τις µεταβολές του εισοδήµατος ενώ η εξίσωση (11) τις µεταβολές του ισοζυγίου πληρωµών. Παράλληλα µε δεδοµένες τις dy και dB η εξίσωση (12) προσδιορίζει (υπολειµµατικά) τη συµπεριφορά των νοµισµατικών αρχών. Με δοσµένο το σ, το dc υπολογίζεται υπολειµµατικά. Με δοσµένο το c, υπολογίζεται υπολειµµατικά το σ. Τα σ και c συνδυάστηκα εξαρτώνται περιοριστικά από την ανάγκη σταθεροποίησης του επιτοκίου. Με δεδοµένο ότι η εξίσωση (12) του παραπάνω συστήµατος δεν είναι ανεξάρτητη, οι πολλαπλασιαστές της δηµοσιονοµικής πολιτικής υπολογίζονται σε σχέση µε τις δύο πρώτες εξισώσεις.

(s + β)dy - ΑdE – dg = 0 (s + β)dy - ΑdE – dg = 0 dg dg dg

(s + β)dy = 1 dy = 1 > 0 (13) dg dg (s + β)



Η παραπάνω ανίσωση ισχύει λόγω του ότι τόσο ο αριθµητής όσο και ο παρονοµαστής είναι θετικοί, συνεπώς και το κλάσµα είναι θετικό. Διαιρώντας τις εξισώσεις (11) και (10) κατά µέλη προκύπτει : (β - Ky)dy + AdE - dΒ = 0 dΒ = (β - Ky) (14) (s + β)dy ΑdE dg dg (s + β) Βλέπουµε λοιπόν ότι η υπόθεση σταθεροποίησης του επιτοκίου αποκλείει οποιαδήποτε νοµισµατική επίδραση στη διαδικασία εξισορρόπησης. Το υπόδειγµα είναι ένα «πραγµατικό» υπόδειγµα. Μία επεκτατική δηµοσιονοµική πολιτική επιταχύνει τις µεταβολές του εισοδήµατος ενώ έχει αρνητική επίδραση στο ισοζύγιο πληρωµών επειδή η χειροτέρευση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών δεν µπορεί να αντισταθµιστεί από την εισροή κεφαλαίων.

Νοµισµατική πολιτική και εγχώρια και εξωτερική ισορροπία

Η επενέργεια της νοµισµατικής πολιτικής µερικώς έχει εξετασθεί στην προηγούµενη παράγραφο όταν εξετάσθηκαν τα διάφορα καθεστώτα νοµισµατικής πολιτικής κατά την άσκηση της δηµοσιονοµικής πολιτικής. Στην παράγραφο αυτή θα εξετασθεί η επίδραση των µεταβολών της νοµισµατικής βάσης που αντιπροσωπεύεται από την παράµετρο [c], όταν είναι δοσµένος ο βαθµός της στειροποίησης [σ] των νοµισµατικών ροών του ισοζυγίου πληρωµών. Υπολογίζουµε λοιπόν τους νέους πολλαπλασιαστές και έχουµε : dy / dc = γ > 0 (15) D1 Ο παραπάνω πολλαπλασιαστής είναι θετικός δεδοµένου ότι γ < 0 και D1 < 0 και εποµένως το κλάσµα θα έχει θετικό πρόσηµο. Αυτό σηµαίνει ότι µία εξάπλωση του c θα επιφέρει αύξηση του εισοδήµατος και εποµένως ενίσχυση της εγχώριας ισορροπίας και της εξωτερικής ανισορροπίας. dB / dc = (s + β)δ – (β - Κy)γ < 0 (16) D1 Το αρνητικό πρόσηµο του παραπάνω παρονοµαστή οφείλεται στα εξής: (s + β) > 0 , δ > 0, (β - Κy) > 0, γ < 0 και D1 < 0 συνεπώς µε θετικό αριθµητή και αρνητικό παρονοµαστή ο πολλαπλασιαστής είναι αρνητικός. Εποµένως υπάρχει αρνητική σχέση µεταξύ του ισοζυγίου πληρωµών και των µεταβολών της νοµισµατικής βάσης. Συνεπώς, µια εξάπλωση του c θα οδηγήσει σε χειροτέρευση του ισοζυγίου πληρωµών Β καθώς και σε εγχώρια ανισορροπία. H διακρίνουσα D1 µειώνεται, σε απόλυτη πάντα τιµή, όσο το σ τείνει στο 1, δηλαδή αυξάνει ο βαθµός στειροποίησης των νοµισµατικών ροών του ισοζυγίου πληρωµών. Αυτό δικαιολογείται από το γεγονός ότι όσο το σ τείνει να γίνει 1 ο τρίτος όρος του D1 δηλαδή η παράσταση (1 – σ) [γ (β - Ky) - δ (s + β)] τείνει να µηδενιστεί και εποµένως να µειώνει το άθροισµα του D1. Γι ’αυτό µπορούµε να πούµε ότι η



στειροποίηση καθιστά πιο αποτελεσµατική τη νοµισµατική πολιτική για την εξασφάλιση της εγχώριας ισορροπίας, γιατί εξουδετερώνει τους παράγοντες που επιδρούν πάνω στο επιτόκιο που προέρχονται από τις αλλαγές του ισοζυγίου πληρωµών. Για τον ίδιο λόγο οι ίδιες µεταβολές του c αποτελούν αιτίες ανισορροπίας στο εξωτερικό ισοζύγιο. Η συναλλαγµατική πολιτική και η εγχώρια και εξωτερική ισορροπία

dy / dE = Α[(1 – σ)(γ – δ) + Lr] (17) D1 Όπου: (1 – σ) > 0, (γ – δ) < 0, Lr < 0 και D1 εποµένως το πρόσηµο του κλάσµατος θα εξαρτηθεί από το Α. Αν λοιπόν Α > 0 δηλαδή ισχύει η συνθήκη Marshall – Lerner τότε ο πολλαπλασιαστής (17) είναι θετικός, γεγονός που σηµαίνει ότι µια υποτίµηση του νοµίσµατος δηλαδή µια αύξηση της συναλλαγµατικής ισοτιµίας θα έχει θετικά αποτελέσµατα στο εισόδηµα. dB / dE = A[Ly(γ – δ) + Lr[(s + β) – (β - Κy)]] (18) D1 Όπου: Ly >0, (γ – δ) < 0, Lr < 0,(s + β) > 0, (β - Κy) > 0 και D1 < 0 άρα και στην περίπτωση του πολλαπλασιαστή αυτού το πρόσηµό του θα εξαρτηθεί από το Α. Έτσι, αν Α > 0 τότε dB / dE > 0 και θα υπάρχει θετική σχέση ανάµεσα στο ισοζύγιο πληρωµών και τη συναλλαγµατική ισοτιµία, δηλαδή µια υποτίµηση θα επιφέρει θετικές επιπτώσεις στο εξωτερικό ισοζύγιο.

Κίνηση κεφαλαίων : επιδράσεις στη µακροοικονοµική ισορροπία

Διακρίνουµε δύο ακραίες καταστάσεις: 1) Τέλεια Κίνηση Κεφαλαίων 2) Παντελής Απουσία της Κίνησης Κεφαλαίων Για να τα παραστήσουµε θέτουµε: 1) Κr oo (δ οο) 2) Κr 0 (δ 0) Μπορούµε λοιπόν να υπολογίσουµε τους πολλαπλασιαστές της δηµοσιονοµικής, της νοµισµατικής και της συναλλαγµατικής πολιτικής στις δύο παραπάνω περιπτώσεις.

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ dy / dg Kr oo = 1 > 0 (19) αφού 1>0 και (s + β) > 0 (s + β) dy / dg Kr = 0 = Lr > 0 (20) εφόσον Lr < 0 και D4 < 0 D4



D4 = Lr(s +β) + γLy + (1 – σ)γ(β – Ky) < 0 αφού Lr < 0,(s +β) > 0, γ < 0, Ly > 0, (1 – σ) > 0, (β – Ky) > 0 Ο πολλαπλασιαστής (19) είναι ένας κανονικός πολλαπλασιαστής ανοικτής οικονοµίας από τον οποίον απουσιάζουν όλες οι νοµισµατικές αλληλεπιδράσεις. Αυτό διότι : µε Kr = oo το εγχώριο επιτόκιο ταυτίζεται µε το ξένο επιτόκιο. Στην περίπτωση που η επίδραση του επιτοκίου στο κεφάλαιο κίνησης τείνει στο άπειρο, αυτό έχει ως συνέπεια την αύξηση της κινήσεως του κεφαλαίου και εποµένως την αύξηση των κρατικών δαπανών. Η αύξηση των τελευταίων οδηγεί και σε αύξηση του εισοδήµατος. Όταν, η επίδραση του επιτοκίου στο κεφάλαιο κίνησης είναι µηδενική, τότε το κεφάλαιο κίνησης ασκεί µικρότερη επίδραση στις δηµόσιες δαπάνες και αυτές µε τη σειρά τους στο εισόδηµα. Συνεπώς, ο πολλαπλασιαστής (20) µε ανυπαρξία κίνησης κεφαλαίων είναι σαφώς µικρότερος από τον πολλαπλασιαστή (19) και οι νοµισµατικές αλληλεπιδράσεις της δηµοσιονοµικής πολιτικής που οφείλονται στην αύξηση του επιτοκίου αντανακλώνται στην εθνική οικονοµία. Επίσης, ο πολλαπλασιαστής (20) εξαρτάται από την παράµετρο σ. Δεδοµένου ότι τώρα δεν υπάρχει κίνηση κεφαλαίων, η αύξηση του σ προς τη µονάδα αυξάνει την αποτελεσµατικότητα της δηµοσιονοµικής πολιτικής για την εγχώρια εξισορρόπηση αφού µειώνεται ο παρονοµαστής του πολλαπλασιαστή (D4). Για το ισοζύγιο πληρωµών ισχύουν τα εξής: dΒ / dg Kr oo = Ly > 0 (21) αφού Ly > 0, (1 – σ) > 0 και (s + β) >0 (1 – σ)(s + β) dΒ / dg Kr = 0 = - βLr < 0 (22) εφόσον β > 0, Lr < 0 και D4 < 0 D4 Ο πολλαπλασιαστής (21) είναι θετικός και εποµένως το ισοζύγιο πληρωµών και οι δηµόσιες δαπάνες έχουν θετική σχέση. Συνεπώς µια αύξηση της δηµοσιονοµικής πολιτικής καλυτερεύει το ισοζύγιο µε τέλεια κίνηση κεφαλαίων. Το γεγονός αυτό προέρχεται από το ότι µε δεδοµένο το επιτόκιο και σταθερή την εγχώρια συνιστώσα (c), µια αύξηση του y θα οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης του χρήµατος για συναλλαγές η οποία θα προσφερθεί από το πλεόνασµα του ισοζυγίου πληρωµών. Από την άλλη, ο πολλαπλασιαστής (22) είναι αρνητικός και εποµένως µε ανυπαρξία πλήρη κινήσεως κεφαλαίου, µια αύξηση των δηµοσίων δαπανών θα επιφέρει χειροτέρευση στο εξωτερικό ισοζύγιο πληρωµών.

ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ dy / dc Kr oo = 0 (23) dy / dc Kr = 0 = γ > 0 (24) αφού ισχύουν γ < 0 και D4 < 0 D4 Με τέλεια κίνηση κεφαλαίων, το εσωτερικό επιτόκιο προσδιορίζεται από το εξωτερικό επιτόκιο. Με δεδοµένα το επιτόκιο, τη συναλλαγµατική ισοτιµία, το



επίπεδο δηµόσιας δαπάνης και το εισόδηµα που είναι προσδιορισµένο, ο πολλαπλασιαστής (24) είναι µεγαλύτερος από τον αντίστοιχο (15) σε απόλυτες τιµές δεδοµένου ότι D4 < D1 και η µείωση του βαθµού της κίνησης κεφαλαίων συµβάλλει στην όλο και πιο αποτελεσµατική νοµισµατική πολιτική. Για το ισοζύγιο πληρωµών αντίστοιχα ισχύουν : dΒ / dc Kr oo = - 1 < 0 (25) εφόσον –1 < 0 και (1 – σ) > 0 (1 – σ) dΒ / dc Kr = 0 = - (β – Κy)γ < 0 (26) αφού (β – Κy)γ < 0 και D4 < 0 D4 Και στις δυο παραπάνω περιπτώσεις η εξάπλωση της νοµισµατικής πολιτικής έχει αρνητικές επιπτώσεις στο ισοζύγιο πληρωµών.

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ dy / dE Kr oo = A (27) όπου (s + β) > 0 (s + β) dy / dE Kr = 0 = Α[γ(1 – σ) + Lr] (28) όπου Lr < 0, γ < 0, 1 – σ > 0 και D4 < 0 D4 Το πρόσηµο των παραπάνω πολλαπλασιαστών εξαρτάται απολύτως από το πρόσηµο του Α. Πιο συγκεκριµένα αν Α > 0 και οι δυο πολλαπλασιαστές είναι θετικοί. Αντιθέτως αν το Α < 0 και τα δύο τα παραπάνω κλάσµατα αποκτούν αρνητικό χαρακτήρα. Για το εξωτερικό ισοζύγιο ισχύουν τα εξής: dΒ / dE Kr oo = ΑLr (29) όπου (s + β) > 0, (1 – σ) > 0 και Lr < 0 (1 – σ)(s + β) dΒ / dE Kr = 0 = Α[γ Ly + Lr[(s + β) – (β – Κy)]] (30)

D4 όπου γLy < 0, Lr < 0, (s + β) > 0, (β – Κy) > 0 και D4 < 0 Και των δυο παραπάνω πολλαπλασιαστών τα πρόσηµα εξαρτώνται από το Α. Αν λοιπόν Α > 0 τότε ο πολλαπλασιαστής (29) γίνεται αρνητικός ενώ ο (30) θετικός. Άρα µια υποτίµηση (dE > 0) καλυτερεύει και το ισοζύγιο πληρωµών εάν ισχύουν οι υποθέσεις Marshall – Lerner. • Εάν σ = 1 ο πρώτος πολλαπλασιαστής γίνεται θετικός δεδοµένης µιας αύξησης της συναλλαγµατικής ισοτιµίας Ε η οποία συνεπάγεται µια αύξηση του επιπέδου του εισοδήµατος. Αυτό απαιτεί µε δεδοµένο το επιτόκιο και σταθερό το c, ένα πλεόνασµα στο ισοζύγιο πληρωµών για να εξασφαλιστεί ισορροπία στην αγορά χρήµατος. • Εάν το σ τείνει προς τη µονάδα, τότε ο πρώτος πολλαπλασιαστής θα είναι µεγαλύτερος του δευτέρου.



• Με σ = 1, η αποτελεσµατικότητα της συναλλαγµατικής ισοτιµίας σύµφωνα µε το βαθµό της κίνησης των κεφαλαίων δεν µπορεί να αξιολογηθεί.

.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ Α Α = x΄- ΕiE – i Α = x΄Ex - ΕiE Ei – i Ex Ei Θέτω : ηx = x΄Ε και ηi = iEE x I Α = ηx x – ηi i – i E Υποθέτουµε ότι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών x / E = i = io Αρα : Α = io (ηx – ηi – 1) Εποµένως, Α > 0 αν και µόνο αν η παράσταση µέσα στην παρένθεση είναι θετική δηλαδή αν ισχύει η συνθήκη ηx – ηi > 1 Marshall - Lerner

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ γ γ = αr - Eir > 0 <

Το πρόσηµο του γ εξαρτάται από την (αρνητική) επίδραση στο εισόδηµα µιας µείωσης των εγχώριων επενδύσεων που δηµιουργήθηκαν από µείωση των εισαγωγών (επενδυτικών αγαθών). Η δεύτερη επίδραση έχει µικρότερη ένταση από την πρώτη εάν υποθέσουµε ότι τα επενδυτικά αγαθά που εισάγονται δεν αντιπροσωπεύουν µια µεγάλη ποσότητα στο εισόδηµα . Άρα µπορούµε να υποθέσουµε ότι γ < 0.

i = i[y,r]

ir < 0 και iy > 0



2. Καθεστώς Κυµαινόµενων Συναλλαγµατικών Ισοτιµιών Σε καθεστώς κυµαινόµενων ισοτιµιών, σε ένα υπόδειγµα κεϋνσιανής προέλευσης, η συναλλαγµατική ισοτιµία αποτελεί µεταβλητή του συστήµατος και ως εκ τούτου προσδιορίζεται από το σύνολο των νοµισµατικών και πραγµατικών µεταβλητών που ασκούν επιδράσεις στον εσωτερικό καθώς και στον εξωτερικό τοµέα της οικονοµίας και αναπροσαρµογές στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών καθώς και στο ισοζύγιο κεφαλαίων. Η συναλλαγµατική ισοτιµία, το επιτόκιο, το επίπεδο της ενεργούς ζητήσεως, η προσφορά χρήµατος και το επίπεδο των ονοµαστικών µισθών, ως µεταβλητές του συστήµατος επιδρούν η µία στη άλλη και συνεπώς καµία µεταβλητή δεν µπορεί να προσδιοριστεί ανεξαρτήτως των άλλων. Οι θετικές (αρνητικές) ροές στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θεωρούνται ότι οφείλονται κατά κύριο λόγο στην υψηλή (χαµηλή) ανταγωνιστικότητα των εγχώριων προϊόντων. Ως εκ τούτου άµεσοι προσδιοριστικοί παράγοντες της εξέλιξης της συναλλαγµατικής ισοτιµίας θεωρούνται οι εξελίξεις του λόγου των σχετικών τιµών εγχωρίων / διεθνών προϊόντων.

Στο καθεστώς αυτό οι αυτόµατες προσαρµογές της συναλλαγµατικής ισοτιµίας ως απάντηση στο πλεόνασµα / έλλειµµα του ισοζυγίου πληρωµών, εγγυούνται την ισορροπία στο ισοζύγιο δηλαδή Β = 0 Με την νέα αυτή υπόθεση η αρχική συνάρτηση του εξωτερικού ισοζυγίου B = X(E) – Ei (y ; r ; E) + K (y ; r) µετατρέπεται σε συνθήκη ισορροπίας (εξίσωση ισορροπίας) στην οποία η συναλλαγµατική ισοτιµία εισέρχεται στις ενδογενείς µεταβλητές και κυµαίνεται µέχρι να επέλθει η ισορροπία στο εξωτερικό ισοζύγιο. Ιδιαιτέρως, σύµφωνα µε τον τρόπο που έχει κατασκευαστεί το υπόδειγµα, η ύπαρξη ενός πλεονάσµατος / ελλείµµατος στο λογαριασµό κίνησης κεφαλαίων (Κ) αντισταθµίζει ένα έλλειµµα / πλεόνασµα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (Βc) έτσι ώστε να εξασφαλίζεται συνεχώς γενική ισορροπία στο ισοζύγιο πληρωµών δεδοµένου ότι : Β = Βc + Κ 0 = Βc + Κ Βc = - Κ Στο νέο µας λοιπόν υπόδειγµα οι ενδογενείς µεταβλητές είναι οι y, r ,E ενώ οι εξωγενείς είναι οι g, c Λαµβάνοντας λοιπόν το αρχικό µας σύστηµα : y = α (y – t ; r) + X (E) – Ei (y ; r ; E) + g B = X(E) – Ei (y ; r ; E) + K (y ; r) L (y ; r) = c + (1 – σ)Β + Lο Βρίσκουµε αρχικά την πρώτη παράγωγο για κάθε σχέση και έχουµε: 1) dy = αydy – αtt΄dy + αrdr + X΄dE – Eiydy – Eirdr – EiEdE - i(y ; r ; E)dE + dg dy - αydy + αtt΄dy + Eiydy = αrdr + X΄dE – Eirdr – EiEdE – i(y ; r ; E)dE + dg dy (1 - αy + αtt΄ + Eiy) = (αr– Eir) dr + [X΄– EiE– i(y ; r ; E)] dE +dg dy (1 - αy + αtt΄ + Eiy) - (αr– Eir) dr = [X΄– EiE– i(y ; r ; E)] dE +dg



Θέτω όπου: - 1 - αy + αtt΄ = s - Eiy = β - αr– Eir = γ - X΄– EiE– i(y ; r ; E)] = Α Και εποµένως η εξίσωση παίρνει τη µορφή: (s + β)dy – γdr – ΑdE = dg (31) 2) dB = X΄dE – Eiydy – Eirdr – EiEdE – i(y ; r ; E)dE + Kydy + Krdr 0 = dy(Ky – Eiy) + dr(Kr – Eir) + dE[X΄ - EiE - i(y ; r ; E)] dy(Eiy – Ky) – dr(Kr – Eir) = dE[X΄ - EiE - i(y ; r ; E)] Θέτω όπου: Kr – Eir = δ Ξέρω επίσης ότι : - Eiy = β - X΄– EiE– i(y ; r ; E)] = Α Εποµένως η εξίσωσή µας γίνεται: (β - Ky)dy – δdr - AdE = 0 (32) 3) Lydy + Lrdr = dc + (1 – σ)dΒ – Lydy – Lrdr = – dc

– Lydy – Lrdr + 0dE = – dc (33) Το νέο σύστηµα που προκύπτει µετά την διαδικασία της παραγώγισης είναι το εξής:

(s + β)dy – γdr - ΑdE = dg (β - Ky)dy – δdr – AdE = 0 (ΙΙ) – Lydy – Lrdr + 0dΕ = – dc

Για την επίλυση του συστήµατος χρησιµοποιούµε τη µέθοδο Gauss και έχουµε: s + β – γ - A dy dg β - Ky – δ - A dr = 0 – Ly – Lr 0 dE – dc - δ - A β - Ky - A β - Ky - δ D5 = (s + β) - Lr 0 + γ - Ly 0 - A - Ly - Lr D5 = (s + β) ALr + γALy – A [δLy – (β - Ky)Lr} D5 = (s + β) ALr + γALy – AδLy + A(β - Ky)Lr}



D5 = [(s + β) – (β - Ky)]Lr + (γ – δ)Ly > 0 Μόνο το επίπεδο του εισοδήµατος µπορεί να υιοθετηθεί ως µεταβλητή – στόχος (βραχυχρονίως). Υπολογίζουµε λοιπόν τους πολλαπλασιαστές της δηµοσιονοµικής και νοµισµατικής πολιτικής σε σχέση µε το εισόδηµα και έχουµε : dy / dg = - Lr > 0 (34) αφού Lr < 0 και D5 > 0 D5 dy / dc = δ – γ > 0 (35) αφού δ – γ > 0 και D5 > 0 D5 Βλέπουµε, ότι τόσο η επεκτατική δηµοσιονοµική πολιτική όσο και η επεκτατική νοµισµατική πολιτική, µεγεθύνουν το επίπεδο του εισοδήµατος. Αυτό µπορεί να συµβεί ανεξάρτητα από την εξωτερική ισορροπία δεδοµένου ότι Β = 0 πάντοτε. Δεδοµένου ότι η εξωτερική συνιστώσα της νοµισµατικής βάσης δεν µεταβάλλεται, εφόσον το εξωτερικό ισοζύγιο είναι σταθερό και ίσο µε το 0 και η µόνη επίδραση προκαλείται από την εγχώρια συνιστώσα C, η µόνη πολιτική στειροποίησης που γίνεται αποδεκτή σε καθεστώς ισοτιµιών συνίσταται στη σταθεροποίηση του επιτοκίου δηλαδή r = cost ή dr = 0. Είναι χρήσιµο να συγκρίνουµε τα αποτελέσµατα της µακροοικονοµικής ισορροπίας αυτής της πολιτικής µε την αντίστοιχη της σταθερής ισοτιµίας. Άρα µε dr = 0 το σύστηµα (ΙΙ) γίνεται :

(s + β)dy – ΑdE – dg = 0 (β - Ky)dy – AdE = 0 (ΙΙΙ) – Lydy + dc = 0

όπου οι µεταβολές του εισοδήµατος προσδιορίζονται ολοκληρωτικά από την εξίσωση της νοµισµατικής πολιτικής. Ο νέος λοιπόν πολλαπλασιαστής της νοµισµατικής πολιτικής γίνεται :

– Lydy + dc = 0 – Lydy = - dc dy = dc dy = 1 > 0 Ly dc Ly και υποκαθιστάµενος στην πρώτη εξίσωση του συστήµατος (ΙΙΙ) µας δίνει :

(s + β) dc – ΑdE – dg = 0

Ly Συνεπώς, αν δε µεταβληθεί η εγχώρια συνιστώσα της νοµισµατικής βάσης c δηλαδή αν dc = 0 έχουµε – ΑdE – dg = 0 dE = - dg Α η τιµή του οποίου είναι µικρότερη του µηδενός αν Α > 0, δηλαδή αν ισχύει η συνθήκη Marshall – Lerner. Η δηµοσιονοµική πολιτική είναι συνεπώς µη αποτελεσµατική για την επίτευξη της εσωτερικής ισορροπίας σε καθεστώς κυµαινόµενων ισοτιµιών, µε νοµισµατική πολιτική σταθεροποίησης του επιτοκίου δηλαδή dy / dg dr = 0 = 0



Βλέπουµε λοιπόν ότι το αποτέλεσµα αυτό είναι εντελώς αντίθετο µε το αντίστοιχο υπό καθεστώς σταθερών ισοτιµιών, όταν η πολιτική σταθεροποίησης του επιτοκίου καθιστούσε εντελώς µη αποτελεσµατική τη νοµισµατική πολιτική ενώ είχε πολλαπλασιαστικά αποτελέσµατα η δηµοσιονοµική πολιτική. Μπορούµε να εξηγήσουµε το παραπάνω γεγονός θεωρώντας ότι µια αύξηση της δηµόσιας δαπάνης, στις υποτιθέµενες συνθήκες dB = dr = 0 τείνει να προκαλέσει ανατίµηση του εγχώριου νοµίσµατος δηλαδή µείωση της συναλλαγµατικής ισοτιµίας Ε, που οδηγεί σε αύξηση των εισαγωγών Μ, µείωση των εξαγωγών Χ και µείωση του εισοδήµατος δεδοµένης της σχέσης Y = C + I + X – M. Η µείωση του εισοδήµατος αντισταθµίζεται ακριβώς από την αύξηση της δηµόσιας δαπάνης. Εποµένως, το εισόδηµα δεν µεταβάλλεται αλλά µειώνεται η ιδιωτική δαπάνη.

Βαθµός Κίνησης Κεφαλαίων

Ας εξετάσουµε στο καθεστώς κυµαινόµενων ισοτιµιών τις δύο ακραίες περιπτώσεις: 1) Τέλεια Κίνηση Κεφαλαίων Κr oo (δ οο) 2) Παντελής Απουσία της Κίνησης Κεφαλαίων Κr 0 (δ 0) Οι συνδεόµενοι πολλαπλασιαστές σε κάθε περίπτωση είναι οι ακόλουθοι : dy / dg Kr oo = 0 (36) dy / dg Kr = 0 = 1 > 0 (37) εφόσον s + Ky > 0 s + Ky dy / dc Kr oo = 1 > 0 (38) εφόσον Ly > 0 Ly dy / dc Kr = 0 = - γ > 0 (39) - Ly + Lr(β – Ky) – (s + β) Συµπερασµατικά λοιπόν σε καθεστώς κυµαινόµενων ισοτιµιών η δηµοσιονοµική πολιτική µε τέλεια κίνηση κεφαλαίου (Κr = οο) είναι τελείως αναποτελεσµατική. Η ερµηνεία αυτού του γεγονότος είναι ανάλογη µε αυτή που αναφέρθηκε προηγουµένως, στην επίδραση της δηµόσιας δαπάνης όταν το επιτόκιο σταθεροποιείται. Από την άλλη πλευρά η νοµισµατική πολιτική έχει επιδράσεις τόσο στο επίπεδο του εισοδήµατος όσο και στη συναλλαγµατική ισοτιµία (Ε) και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (Βc). Οι επιδράσεις αυτές οφείλονται στην ανυπαρξία εξωτερικής συνιστώσας και εποµένως στη µοναδική επιρροή της εγχώριας συνιστώσας. Επίσης η νοµισµατική πολιτική είναι σε θέση να προσδιορίσει τη συνολική προσφορά χρήµατος δεδοµένου ότι ισχύει ΔΜ = ΔC + ΔR όπου ΔR = B = 0 και συνεπώς η µεταβολή της προσφοράς χρήµατος προσδιορίζεται αποκλειστικά και µόνο από την εγχώρια συνιστώσα.



Σε καθεστώς κυµαινόµενων ισοτιµιών είναι συνεπώς η ζήτηση χρήµατος που προσαρµόζεται στην προσφορά χρήµατος (δεδοµένου ότι θα πρέπει να υπάρχει αντιστάθµιση µεταξύ τους) και αυτό γίνεται δια µέσου κατάλληλων µεταβολών του επιπέδου του εισοδήµατος, µε δεδοµένα : το επιτόκιο (µε Κr = οο) και τη συναλλαγµατική ισοτιµία. Η επίδραση συνεπώς της νοµισµατικής πολιτικής είναι µέγιστη µε dΒ = 0 και Κr = οο. Δηλαδή το ακριβώς αντίθετο από το καθεστώς σταθερών συναλλαγµατικών ισοτιµιών. Συγκρίνοντας τους πολλαπλασιαστές της νοµισµατικής πολιτικής (38), (39) βλέπουµε ότι η αποτελεσµατικότητα της νοµισµατικής πολιτικής µειώνεται µε τη µείωση του βαθµού κινητικότητας των κεφαλαίων.



3. Εσωτερική και εξωτερική Ισορροπία και αυτόνοµες ροές κεφαλαίων

Το υπόδειγµα που µελετήσαµε στο κεφάλαιο αυτό µας επιτρέπει να µελετήσουµε το ενδιαφέρον πρόβληµα για την οικονοµική πολιτική, των επιδράσεων στην εσωτερική-εξωτερική ισορροπία από τις εξωγενείς µεταβολές της πυκνότητας κίνησης κεφαλαίων. Μια εξωγενής αύξηση στις εξαγωγές (εκροές) κεφαλαίων, π.χ., τείνει να µειώσει τη θέση των συναλλαγµατικών αποθεµάτων της χώρας, ενώ µια αύξηση των εισαγωγών (εισροών) κεφαλαίων αυξάνει την συνολική προσφορά χρήµατος (Μ). Και στις δύο περιπτώσεις τόσο στο ισοζύγιο πληρωµών όσο και το επίπεδο του εισοδήµατος επηρεάζονται. Τυπικά µπορούµε να παρακολουθήσουµε το συµβάν ξαναγράφοντας τον ορισµό του ισοζυγίου πληρωµών για ένα σύστηµα σταθερών συναλλαγµατικών ισοτιµιών µε την προσθήκη µιας παραµέτρου V (µετατόπιση) που αντιπροσωπεύει την εξωγενή ροή των κεφαλαίων. B - X(E) + Ei (y ; r ; E) - K (y ; r) – V = 0 (40) Η παραπάνω σχέση υποκαθιστά την αρχική εξίσωση του εξωτερικού ισοζυγίου πληρωµών. Έτσι λοιπόν το νέο σύστηµα γίνεται : y = α (y – t ; r) + X (E) – Ei (y ; r ; E) + g B = X(E) – Ei (y ; r ; E) + K (y ; r) + V L (y ; r) = c + (1 – σ)Β + Lο ενώ µετά τη διαδικασία της παραγώγισης το σύστηµα παίρνει την εξής µορφή:

(s + β)dy – γdr + 0dB = ΑdE + dg (β - Ky)dy – δdr + dΒ = AdE + dV (ΙV) – Lydy – Lrdr + (1 – σ)dΒ = – dc

s + β – γ 0 dy ΑdE + dg β - Ky – δ 1 dr = AdE + dV – Ly – Lr 1 – σ dB – dc από το οποίο µπορούµε να υπολογίσουµε την επίδραση των εξωγενών µεταβολών της ροής των κεφαλαίων τόσο στο εισόδηµα όσο και στο ισοζύγιο πληρωµών. Όπου D1 και πάλι είναι : D1 = Lr (s + β) + γ Ly + (1 – σ) [γ (β - Ky) - δ (s + β)] < 0 Έτσι λοιπόν έχουµε :



dy / dV = (1 – σ) > 0 (41) D1 dB / dV = Ly + Lr(s + B) > 0 (42)

D1 Η σχέση (41) υποδεικνύει ότι όταν υπάρχει εκροή κεφαλαίων το εισόδηµα µειώνεται ενώ αντιθέτως όταν εκδηλώνεται εισροή κεφαλαίων το εισόδηµα αυξάνεται. Αντιστοίχως και η σχέση (42) δείχνει ότι µια εκροή κεφαλαίων συνεπάγεται µείωση του ισοζυγίου πληρωµών ενώ µια εισροή κεφαλαίων οδηγεί σε αύξηση του ισοζυγίου πληρωµών. Για να αντισταθµίσουµε αυτές τις περιπτώσεις µπορούν να ληφθούν τα παρακάτω (τουλάχιστον) τέσσερα µέτρα : (1) Ένας κατάλληλος συντονισµός νοµισµατικών και δηµοσιονοµικών πολιτικών Π.χ. υποθέτουµε ότι dV < 0 (εκροή κεφαλαίων) θα πρέπει να εφαρµόσουµε µια επεκτατική δηµοσιονοµική ή νοµισµατική πολιτική, ή κάποιον συνδυασµό από τις δύο εάν επιλεγεί η εσωτερική ισορροπία. Αντίθετα, αν επιλεγεί η εξωτερική ισορροπία θα πρέπει να εφαρµοστούν περιοριστικές οικονοµικές πολιτικές. Παράδειγµα : Επιλογή: εσωτερική ισορροπία

Αµετάβλητη νοµισµατική πολιτική, δηλαδή dc = 0, εφόσον το εισόδηµα δεν µεταβάλλεται ως συνέπεια εισροών / εκροών του κεφαλαίου θα πρέπει dy = 0 ή

dy dg = - dy dV (43) dg dV

υπενθυµίζοντας τον πολλαπλασιαστή της δηµόσιας δαπάνης

- (1 – σ)δ + Lr dy / dg = > 0 (4) D1 καθώς και τη ροή των εξωγενών µεταβολών της ροής των κεφαλαίων

(1-σ) dy/dV = ________ > 0 (41)

D1 και αντικαθιστώντας στη σχέση (43) έχουµε:

- (1 – σ)δ + Lr dg = - (1-σ) dV



D1 D1

dg = - (1 – σ) dV - (1 – σ)δ + Lr

Όπου δείχνει τις µεταβολές της δηµόσιας δαπάνης που αντισταθµίζει τις επιδράσεις στο επίπεδο του εισοδήµατος από τις εκροές / εισροές των κεφαλαίων. Με την ίδια λογική µε dg = 0 ουδέτερη δηµοσιονοµική πολιτική επιτυγχάνουµε χρησιµοποιώντας τους πολλαπλασιαστές

dy / dc = γ > 0 (15) και dy / dV = 1 – σ > 0 (41) έχουµε : D1 D1 dy dc = - dy dV γ dc = - 1 – σ dV dc = - (1 – σ) dV dc dV D1 D1 γ Όπου δείχνει τη νοµισµατική πολιτική που αντισταθµίζει τις επιδράσεις στο επίπεδο του εισοδήµατος από τις εκροές / εισροές των κεφαλαίων.

(2) Ολική στειροποίηση δηλαδή: σ = 1 Η στειροποίηση διατηρεί αναλλοίωτο το απόθεµα χρήµατος εις βάρος της εξωτερικής ισορροπίας. Έτσι ο πολλαπλασιαστής (41) γίνεται µηδέν (η εκροή κεφαλαίων δεν προκαλεί επιδράσεις στην εσωτερική ισορροπία) ενώ ο πολλαπλασιαστής (42) γίνεται ίσος µε 1 (µε σ = 1, η D1 είναι ίση µε τον αριθµητή της (42)) δείχνοντας ότι η επίδραση της εκροής κεφαλαίων προκαλεί ανάλογη και ισόποση µεταβολή στο ισοζύγιο πληρωµών. Αντίθετα, όταν δεν υπάρχει ολική στειροποίηση, ο πολλαπλασιαστής dB/dV είναι µικρότερος του 1. Όµως η τεχνική της στειροποίησης θεωρείται τεχνική ανισορροπίας και επιπλέον δύσκολης εφαρµογής όταν υπάρχει ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων. (3) Διπλή Αγορά Το τρίτο µέτρο συνίσταται στη διπλή αγορά συναλλάγµατος που επιτρέπει τον έλεγχο των εξωτερικών κερδοσκοπικών κινήσεων των κεφαλαίων. Στην “πρώτη αγορά”, δηλαδή στην αγορά των συναλλαγών που καταγράφονται στο λογαριασµό των τρεχουσών συναλλαγών, η συναλλαγµατική ισοτιµία διατηρείται σταθερή από τις επεµβάσεις των νοµισµατικών αρχών, ενώ στη “δεύτερη αγορά”, δηλαδή στην αγορά κίνησης κεφαλαίων, η συναλλαγµατική ισοτιµία µπορεί ελεύθερα να κυµαίνεται. Ένα από τα πιο ελκυστικά σηµεία της διπλής αγοράς είναι ότι, στο µέτρο που η ισοτιµία είναι ελεύθερη να κυµαίνεται στη νοµισµατική αγορά, τα αποθέµατα µπορούν να χρησιµοποιηθούν για τη χρηµατοδότηση νοµισµατικών ανισορροπιών στο λογαριασµό τρεχουσών συναλλαγών.



(4) Άµεσος Έλεγχος των ροών κεφαλαίων Το τέταρτο µέτρο συνίσταται στον “Άµεσο Έλεγχο” των ροών των κεφαλαίων. Αυτό το µέτρο µπορεί να χρησιµοποιηθεί όταν η κινητικότητα των κεφαλαίων είναι πολύ υψηλή. Στην περίπτωση αυτή, εάν οι νοµισµατικές αρχές ορίζουν το καθαρό ποσό των εισροών κεφαλαίου, εµποδίζεται η λειτουργία των αγορών κεφαλαίων. Στο καθεστώς σταθερών ισοτιµιών, µε δοσµένες τις µεταβλητές της οικονοµικής πολιτικής, θα προσδιοριστούν : το επίπεδο του εισοδήµατος και του επιτοκίου στα οποίο αν προστεθεί το ποσόν της εισροής (εκροής) των κεφαλαίων προσδιορίζεται το συνολικό ισοζύγιο πληρωµών. Σε καθεστώς κυµαινόµενων ισοτιµιών, η συναλλαγµατική ισοτιµία προσαρµόζεται σ’ εκείνο το επίπεδο που δηµιουργεί το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ίσο µε αντίθετο πρόσηµο από τη ροή (εκροή) των κεφαλαίων.



4. Η αποτελεσµατικότητα της δηµοσιονοµικής και νοµισµατικής πολιτικής µε σκοπό την εσωτερική ισορροπία

σε καθεστώς σταθερών και κυµαινόµενων ισοτιµιών Η µελέτη που προηγήθηκε µας επιτρέπει να αποφανθούµε για τις επιλογές

άσκησης οικονοµικής πολιτικής στα δύο διαφορετικά καθεστώτα συναλλαγµατικών ισοτιµιών. Με άλλους όρους, πρόκειται να αξιολογήσουµε εάν η δηµοσιονοµική πολιτική ή η νοµισµατική πολιτική είναι συγκριτικά πιο αποτελεσµατικές όταν :

- Σταθεροποιείται η συναλλαγµατική ισοτιµία - Σταθεροποιούνται τα συναλλαγµατικά αποθέµατα

dE = 0

Δηλαδή : dy / dg και dy / dc όταν dB = 0 H πολυπλοκότητα των εκφράσεων δεν επιτρέπει εύκολες γενικεύσεις. Οµοιόµορφες απόψεις µπορούν να εκφραστούν µόνο σε ειδικές περιπτώσεις, εξειδικεύοντας π.χ. τους κανόνες άσκησης νοµισµατικής πολιτικής και τον βαθµό κινητικότητας των κεφαλαίων. Στον πίνακα 1 αναφέρονται ορισµένες περιπτώσεις.

1) Σταθερές ισοτιµίες και µε νοµισµατική πολιτική ορθόδοξη (σ = 0), ο πολλαπλασιαστής της δηµόσιας δαπάνης σε σχέση µε το εισόδηµα δίνεται από τη σχέση (6) ενώ σε καθεστώς ελεύθερων κυµαινόµενων ισοτιµιών δίνεται από την (34). Δεν είναι δυνατόν a-priori να αποφανθούµε ποια από τις δύο εκφράσεις είναι µεγαλύτερη. Επίσης και για τη νοµισµατική πολιτική καµιά σύγκριση δεν είναι δυνατή a-priori. 2) Σε καθεστώς σταθερών ισοτιµιών και µε νοµισµατική πολιτική ουδέτερη (σ =1), ο πολλαπλασιαστής dy/dg δίνεται από τη σχέση (8) ενώ σε καθεστώς κυµαινόµενων ισοτιµιών δίνεται από την (34). Οι αριθµητές των δύο εκφράσεων είναι ίσοι, ενώ ο παρονοµαστής της πρώτης ( D3 ) είναι µικρότερος από τον παρονοµαστή της δεύτερης ( D5 ) και συνεπώς η πρώτη έκφραση είναι µεγαλύτερη από τη δεύτερη και η δηµοσιονοµική πολιτική έχει συγκριτικό πλεονέκτηµα σε καθεστώς σταθερών ισοτιµιών. 3) Με r = σταθερό, ο πολλαπλασιαστής της δηµόσιας δαπάνης είναι µηδέν σε καθεστώς κυµαινόµενων ισοτιµιών, ενώ είναι θετικός σε καθεστώς σταθερών ισοτιµιών (13). Το αντίστροφο συµβαίνει για την νοµισµατική πολιτική της οποίας η αποτελεσµατικότητα είναι µηδέν σε καθεστώς σταθερών ισοτιµιών µε r = cost, όταν το επιλεγµένο εργαλείο είναι ο έλεγχος της νοµισµατικής βάσης εγχώριας δηµιουργίας, δεδοµένου ότι αυτή πρέπει να προσαρµόζεται «παθητικά» για να επιτρέπει τη σταθεροποίηση του επιτοκίου. Σε καθεστώς κυµαινόµενων ισοτιµιών, αντίθετα, η εξωτερική ισορροπία και η συνεπαγόµενη σταθεροποίηση της εξωτερικής συνιστώσας της νοµισµατικής βάσης ξαναδίνει αποτελεσµατικότητα στις µεταβολές



της εγχώριας πίστης όσον αφορά τη δυνατότητα ελέγχου του επιπέδου του εισοδήµατος.

4) Όταν η νοµισµατική πολιτική συνίσταται στην ενδογενή µεταβολή του επιτοκίου τότε τόσο η δηµοσιονοµική πολιτική όσο και η νοµισµατική είναι πιο αποτελεσµατικές σε καθεστώς κυµαινόµενων ισοτιµιών.

5) Με Κ = οο, δηλαδή µε τέλεια κίνηση κεφαλαίων, dy/dg είναι µηδέν σε καθεστώς σταθερών ισοτιµιών. Η δηµοσιονοµική πολιτική χρησιµοποιείται σε καθεστώς σταθερών ισοτιµιών και η νοµισµατική σε καθεστώς κυµαινόµενων ισοτιµιών.

6) Με την απουσία κίνησης κεφαλαίων, η συγκριτική αποτελεσµατικότητα της νοµισµατικής πολιτικής στα δύο καθεστώτα της συναλλαγµατικής ισοτιµίας δεν µπορεί να αξιολογηθεί εκ των προτέρων

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ (dg)

ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ (dc)

1) Σταθερές ισοτιµίες και ορθόδοξη νοµισµατική πολιτική ? ? 2) Σταθερές ισοτιµίες και ουδέτερη νοµισµατική πολιτική dE = 0 ? 3) Κυµαινόµενες ισοτιµίες µε r = σταθερό dE = 0 dB = 0

4) Νοµισµατική πολιτική που συνίσταται στην ενδογενή µεταβολή του επιτοκίου

dB = 0 dB = 0

5) Τέλεια κίνηση κεφαλαίων dE = 0 dB = 0

6) Πλήρης απουσία κίνησης κεφαλαίων dB = 0 ?

Κώστας Μελάς - Ένα μακροοικονομικό υπόδειγμα...

Documents

Transcript of Κώστας Μελάς - Ένα μακροοικονομικό υπόδειγμα...