Χριστιανική Θεολογία και Επιστημολογία - Σπυρίδων...

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ Αν υπό τον όρο θρησκεία ορίσουμε οντικά (en soi) την (ψυχοσωματική, οντολογική και υπαρξιακή) γενικά σχέση(βλ. re-ligare < Ligo) τής ανθρώπινης ύπαρξης με ό,τι «υλικά» και «πνευματικά» την υπερβαίνει (π.χ. τη θεανδρική ―«ασυγχύτως, ατρέπτως, αδιαιρέτως, αχωρίστως»― ένωση μέσω τής Θ. Ενανθρώπησης στον Χριστιανισμό), και οντολογικά (pour soi) έναν, μεταξύ πολλών άλλων, τρόπο κατανόησης του κόσμου και του εαυτού, τότε ασφαλώς η (χριστιανική) θρησκεία (ή και η πνευματικότητα, γενικά) θα συνιστά επιστήμη. Ως γνωστό, κατά τον Imre Lakatos, δεν υπάρχει καμία σταθερή οριοθέτηση μεταξύ Επιστήμης και μη Επιστήμης. Η επιστημονικότητα της Θεολογίας εντοπίζεται αφενός στην ξεχωριστή πρακτική μέθοδο 1 , δηλ. την επιστημονική―συστημα- τική διατύπωση του δόγματος (ως κωδικοποίησης μιας συλ- λογικής και ιστορικής εμπειρίας) και την ιστορική επιμαρ- τύρησή του 2 , και αφετέρου στην έρευνα αυτού τού δόγματος, δηλ. στην ασίγαστη (σε βάθος) αναζήτηση (πληρέστερου) νοήματος: «Τήν πίστιν τοίνυν οὐκ ἀργήν καί μόνην, ἀλλά σύν ζητήσει δεῖν προφαίνειν φαμέν» 3 . Ομοίως, από τη σκοπιά τού Οργανικισμού τής Γενικής Θεωρίας Συστημάτων (General System Theory) τού Αυστριακού βιολόγου Karl Ludwig von Bertalanffy (1901–1972) ή τής Κυβερνητικής επιστήμης, που βλέπει ακόμα και το άτομο της Κβαντοφυσικής ως συντακτική μονάδα, η Θεολογία συνιστά επιστήμη, επειδή βασικά μπορεί και επιλύει προβλήματα, όπως λ.χ. ένα μαθηματικό μοντέλο. Όπως η «λογιστική» Φιλοσοφία, έτσι και η Κυβερνητική, χρησιμοποιεί γλώσσα συμβολική. Συμβολική, όμως, γλώσσα χρησιμοποιεί, ως γνωστό, ανέκαθεν και πάντοτε και η Θεολογία. Με άλλα λόγια, η Θεολογία είναι ευρετική. Ο ρυθμιστικός-κανονιστικός χαρακτήρας τής Θ. Αποκάλυψης Αναδημοσίευση από περιοδικό CELESTIA 3 (2009) 49-57 με άδεια τού συγγραφέα. 1 Πρβλ. Κ. Ε. Παπαπέτρου, Είναι η θεολογία Επιστήμη;, Αθήναι 1970. 2 Χ. Ανδρούτσου, Δογματική τής Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας, Αθήναι 1956 2 , σ. 22, 24, Π. Ν. Τρεμπέλα, Εγκυκλοπαίδεια τής Θεολογίας, Αθήναι 1964, 1980 2 , σ. 136, Β. Δ. Φανουργάκη, Εισαγωγή στη Θεολογία, Θεσσαλο- νίκη 1984, σ. 33. 3 Κλήμ. Αλεξ., Στρωματείς, λόγ. Ε’, MPG 9, 24 C: «Τήν πίστιν τοίνυν οὐκ ἀργήν καί μόνην, ἀλλά σύν ζητήσει δεῖν προφαίνειν φαμέν».

Χριστιανική Θεολογία και Επιστημολογία - Σπυρίδων...

Documents

Transcript of Χριστιανική Θεολογία και Επιστημολογία - Σπυρίδων...