ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

53
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ (ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ) Α’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Να συμπληρωθεί ο κατάλληλος τύπος στις προτάσεις: 1. Καθέζεται ὁ θεός ἐν ……………………... (θρόνος, δοτ. εν.). 2. Οὗτος ἀκόσμησε τό σκῆπτρον τοῖς πᾶσι …………………………………. (μέταλλον). 3. Τῇ δ’ ὑστεραίᾳ (την άλλη μέρα) μακράν ………………. (ὁδός) ἐπορεύθημεν καί ἐπί …………………………….. (ὁ ποταμός, αιτ. εν.) ἀφικόμεθα. Να συμπληρωθούν οι παρακάτω φράσεις με τον κατάλληλο τύπο του εἰμί. 1. ὑμεῖς ………………….. ἄλκιμοι (ρωμαλέοι) νεανίαι. 2. ἐγώ …………………. τό φῶς τοῦ κόσμου. 3. χρόνος δίκαιος ………………………. κριτής πάντων. 4. ἔνθα (όπου) ……………………… βωμοί, …………………….. καί θεοί. 5. ἡμεῖς πάντες φίλοι καί σύμμαχοι ……………….. 6. σύ …………………. ὁ βασιλεύς τῶς Ἰουδαίων; 7. ἡ γλῶττα πολλῶν κακῶν …………………… αἰτία. 8. γονεῦσι παῖδες ………………… ἄγκυραι βίου. Να βάλετε τους υπόλοιπους τύπους της οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα ενεργητικής φωνής στις ακόλουθες προτάσεις χρησιμοποιώντας τα αντίστοιχα ρήματα που είναι σε παρένθεση: ἐγώ …………………… ………………….. ἐπί τούς πολεμίους. (στρατεύω) σύ …………………… ………………….. δικαίως (ἄρχω). οὗτος …………………… ………………….. ἐπιστολήν (γράφω). ἡμεῖς ……………………. …………………… τούς δικαστάς (πείθω). ὑμεῖς …………………… ………………….. τό πρέπον (πράττω). οὗτοι ………………….. …………………… ὑμᾶς (βλάπτω). Στο παρακάτω κείμενο να αναγνωριστούν οι τύποι οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα ενεργητικής φωνής: 1 Επιμέλεια: Δήμητρα Αντωνοπούλου

Transcript of ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Page 1: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ(ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ)

Αrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΝα συμπληρωθεί ο κατάλληλος τύπος στις προτάσεις

1 Καθέζεται ὁ θεός ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θρόνος δοτ εν)2 Οὗτος ἀκόσμησε τό σκῆπτρον τοῖς πᾶσι

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μέταλλον)3 Τῇ δrsquo ὑστεραίᾳ (την άλλη μέρα) μακράν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁδός)

ἐπορεύθημεν καί ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ποταμός αιτ εν) ἀφικόμεθα

Να συμπληρωθούν οι παρακάτω φράσεις με τον κατάλληλο τύπο του εἰμί

1 ὑμεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλκιμοι (ρωμαλέοι) νεανίαι2 ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό φῶς τοῦ κόσμου3 χρόνος δίκαιος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip κριτής πάντων4 ἔνθα (όπου) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βωμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

καί θεοί5 ἡμεῖς πάντες φίλοι καί σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphellip6 σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ βασιλεύς τῶς Ἰουδαίων7 ἡ γλῶττα πολλῶν κακῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αἰτία8 γονεῦσι παῖδες helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄγκυραι βίου

Να βάλετε τους υπόλοιπους τύπους της οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα ενεργητικής φωνής στις ακόλουθες προτάσεις χρησιμοποιώντας τα αντίστοιχα ρήματα που είναι σε παρένθεση

ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπί τούς πολεμίους(στρατεύω)σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δικαίως (ἄρχω)οὗτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπιστολήν (γράφω)ἡμεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς δικαστάς (πείθω)ὑμεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό πρέπον (πράττω)οὗτοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὑμᾶς (βλάπτω)

Στο παρακάτω κείμενο να αναγνωριστούν οι τύποι οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα ενεργητικής φωνής

Ὁ δέ εἶπεν αὐτῷ εἰ θέλεις εἰσελθεῖν εἰς τήν ζωήν τήρησον τάς ἐντολάς Λέγει αὐτῷ ποίας Ὁ Ἰησοῦς εἶπε τό οὐ φονεύσεις οὐ κλέψεις Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι ὕπαγε πώλησον σου τά ὑπάρχοντα καί δός πτωχοῖς καί ἕξεις θησαυρόν ἐν οὐρανῷ

1 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να κλίνετε τα ονόματα πολίτης μέλισσα και λίμνη

Στο παρακάτω κείμενο να αναγνωριστούν τα πρωτόκλιτα ονόματα

Αἰσχίνης ἔλεγε προς τοξότην φαλακρόν καί πονηρόν laquoΤήν κόμην σου μακαρίζω διότι κακήν ἔφυγε (εγκατέλειψε) κεφαλήνraquo

Να βάλετε στη σωστή πτώση του ενικού ή του πληθυντικού τα ονόματα που είναι σε παρένθεση

1 Ἐν τοῖς γυμνασίοις οἱ helliphelliphelliphelliphelliphellip τάς (ἀρετή) τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (νεανίας) θαυμάζουσιν

2 Οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολίτης) πείθονται τοῖς λόγοις τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (νομοθετης) καί τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δικαστής)

3 Σωκράτης ἐδίδασκε τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (νεανίας) τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀρετή) την helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀλήθεια) καί τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δικαιοσύνη) οὐκ ἐν τῇ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀγορά) διrsquo ὅλης τῆς ἡμέρας εἰς τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἑσπέρα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που βρίσκονται στις παρενθέσεις

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αἱ κρίσεις αὐτοῦ εἰσι (δίκαιος)2 Ἐν τῇ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χειρί αὐτοῦ βιβλίον φέρει (δεξιός)3 Περιβάλλεται ἐν ἱματίοις (με ενδύματα) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λευκός)4 Ἐπορεύθη διά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς Θρᾴκης (φίλιος=

φιλικός)5 Ἐχρυσώθη (στολίστηκε) ἡ γυνή ἐν χρυσῷ καί λίθῳ (πέτρα)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί μαργαρίταις (μαργαριτάρια) (τίμιος = πολίτιμος)

Να τοποθετήσετε στον κατάλληλο τύπο τις λέξεις που είναι σε παρενθέσεις

1 ἐν χορδαῖς καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὄργανον δοτ πληθ)2 Οἱ θεοί ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἰκοῦσιν (Ὄλυμπος δοτ

εν)3 σύν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶς καί γελᾷ καί ὀδύρεται (θεός

δοτ εν)

2 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 ἐξ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip κατῆλθε σύν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (οὐρανός γεν εν ἄγγελος δοτ πληθ)

5 ὁ γεωργός τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εὑρίσκει (ἔλαφος αιτ εν ἄμπελος δοτ εν)

6 Οἱ ἄνθρωποι ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς θεούς θεραπεύουσι (λατρεύουν) καί ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θύουσιν αὐτοῖς (ναός δοτ πληθ βωμός δοτ πληθ)

Στις ακόλουθες φράσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπο του εἰμί καθώς και της προσωπικής αντωνυμίας

1 ὑμεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό ἅλας τῆς γῆς2 ὅτι σοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἡ βασιλεία καί ἡ δύναμις καί ἡ

δόξα3 οὐ helliphelliphelliphelliphellip κατήγορος μου εἶ ἀλλ΄ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

κατήγορος εἰμί helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Οἱ ὁπλῖται μέν Λακεδαιμόνιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ δrsquo ἱππεῖς

Θηβαῖοι5 παιδεία δέ τῶν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (α΄ πρόσ δοτ πληθ)

μόνον ἀθάνατον καί θεῖον

Να τρέψετε τις επόμενες φράσεις από τον ενικό στον πληθυντικό και αντίστροφα

1 Ὁ θεατής ἐν τῷ σταδίῳ τόν νικητήν θαυμάζει 2 Τόν φαῦλον ἄνθρωπον ὁ νόμος τιμωρίᾳ κολάζει3 Τούς γενναίους μαχητάς οἱ ποιηταί δοξάζουσιν4 Οἱ μύθοι λέγουσιν ὅτι οἱ θεοί τούς ἀνδρείους στρατιώτας

φυλάττουσιν5 ἄδικον ἔργον ὀργήν φέρει6 Αἱ ἀπειλαί πολλάκις ἀνθρώπους πείθουσιν

Να συμπληρώσετε τα γνωμικά επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις μέσα από τον κύκλο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό σαφές2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἤθη χρηστά ὁμιλίαι (συναναστροφές)

κακαί3 Χρόνος ἰατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λύπης4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μεῖζον οὐκ ἔστιν κακόν5 Τἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip κτῶνται6 Οὐδείς μετrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καλῶς βουλεύεται7 Σύν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶς ἀσφαλῶς πορεύεται

3 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

σοφόν πέτρας κόποις θεῷ ὀργῆς ἀναρχίας ἐστι φθείρουσιν

8 Σταγόνες ὕδατος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip κοιλαίνουσιν

Να μεταφέρετε τις επόμενες προτάσεις στον παρατατικό

1 Πρᾶος εἰμί καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ2 Λέγει τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ὁ Ἰησοῦς τί (γιατί) δειλοί ἐστε

ὀλιγόπιστοι3 Μακάριοι ἐσμεν4 Σύ εἶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός5 Ὁ μέν θερισμός πολύς ἐστι οἱ δέ ἐργάται ὀλίγοι εἰσίν

Να αναγνωρίσετε τους γραμματικούς τύπους των ρημάτων που περιέχονται στις προτάσεις

1 Δρυτόμοι (ξυλοκόποι) ἔσχιζον τινα πεύκην2 Ἁλιεύς ἔν τινι ποταμῷ ἡλίευε3 Βορέας καί Ἥλιος περί δυνάμεως ἤριζον4 Ὥδευε ποτε (κάποτε) λέων σύν ἀνθρωπῳ5 Λέων τις ἐβασίλευσεν οὐχί θυμώδης (οξύθυμος) οὐδε ὠμός

(άγριος) οὐδέ βίαιος ἀλλά πρᾶος καί δίκαιος ὥσπερ ἄνθρωπος

6 Βάτραχοι πρέσβεις ἔπεμψαν πρός τόν Δία7 Κύων (μια σκύλα) κρέας ἔχουσα ποταμόν διέβαινε8 Ἀηδών ἐπί τινος ὑψηλῆς δρυός (βελανιδιάς) καθημένη κατά

τό σύνηθες ᾖδεν (τραγουδούσε) 9 Οἱ Πρέσβεις οὐκ ἐδίωξαν τούς Ἕλληνας

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο Παρακειμένου και Υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) ὑμῖν μόνα τά καλά καί προσήκοντα (σωστά) ὑμεῖς δέ μοι (σε μένα) οὐ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) (συμβουλεύω πιστεύω)

2 Ἡ πίστις σου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) σε (σῴζω)3 Οἱ Ἀθηναῖοι τῶν ἐνδόξων ἀνδρῶν εἰκόνας

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) (ἱδρύω)4 Ἀρταξέρξης τῷ Θεμιστοκλεῖ χάριν εἶχεν ὅτι (διότι) τούς

Ἕλληνας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (υπερσ) λῦσαι τάς γέφυρας τάς ἐν Ἑλλησπόντῳ (κωλύω)

5 Εἰ μή ὁ στρατηγός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (υπερσ) οὐκ ἂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (υπερσ) τοῦτο οἱ στρατιῶται (κελεύω πράττω)

Να κάνετε αναλυτική σύνταξη στις παρακάτω προτάσεις

4 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Αἱ ἀηδόνες ᾄδουσιν2 Ὄρη ἦν ὑπερύψηλα3 Λύκος ἀρνίον ἐδίωκε

Να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα στις παρακάτω προτάσεις

1 Κέντρον (κεντρί) αἱ μέλιτται ἔχουσιν2 Μιλτιάδης ἦν στρατηγός3 Κρομμύων (κρεμμύδια) ὀσφραίνομαι4 Ἆρα θεοῖς πιστεύεις5 Ὀ ἀνηρ δίκαιος ἐστι6 Ἄνθρωπος τις εἶχεν ἵππον καί ὄνον (γαϊδούρι)

Να αναγνωριστούν συντακτικώς τα απαρέμφατα στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡμεῖς οὐ δυνάμεθα στρατεύειν2 Πρωταγόρας ἔλεγε σοφός εἶναι3 Οὐδέποτε ἡγησάμην χαλεπόν τό διδάξαι ὑμᾶς4 Οὗτος ἔφη ταῦτα πεπραχέναι5 Οἱ πλεῖστοι (περισσότεροι) ἀπέχουσι τοῦ φιλοσοφεῖν6 Τό σιγᾶν κρεῖττόν (καλύτερο) ἐστι τοῦ λαλεῖν

Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε που έχουμε ταυτοπροσωπία και ετεροπροσωπία (να υπογραμμίσετε και το υποκείμενο των απαρεμφάτων) Επίσης να βρείτε ποια απαρέμφατα είναι ειδικά και ποια τελικά

1 Πολλοί νέοι φιλοσοφεῖν νομίζουσι2 Ὁμολογεῖς με ἀγαθον εἶναι3 Οὗτος ἔλεγε τούτων ἐπιθυμεῖν4 Ἔλεγον δrsquo οὗτοι οὐδεμίαν εἶναι σωτηρίαν τῇ πολεί

Στις συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις με τους κατάλληλους τύπους των ονομάτων που είναι σε παρενθέσεις

1 Οὗτοι ἐνομίζοντο Ἀσκληπιοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεράπων)

2 Ἐκεῖ ἔζων Κύκλωπες καί ἄγρια φῦλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγας)

3 Ἐξ ὄνυχος τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέων)4 Οὗτος ὁ λειμών τροφήν τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παρέχει

καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θήραν (κηνύγι) (ἐλέφας λέων)

5 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

5 Ἐνταῦθα ἐντυγχάνομεν (συναντούμε) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γέρων)

6 Ἦν στήλη πέτρινη ἀνδρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πνίγοντος (λέων)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀφωνότερος (ἀνδριάς γενεν)

Να συμπληρώσετε τα κενά των επόμενων φράσεων με τους κατάλληλους τύπους των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Σιγᾶν τήν ἀλήθειαν χρυσόν helliphelliphelliphelliphelliphellip θάπτειν (εἰμί)2 Φίλους πιστούς ἔχων νόμιζε θησαυρούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(ἔχω απαρ)3 Τῶν οἰκιῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐμπιμπραμένων (ενώ

καίονται) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ᾄδομεν (ἡμεῖς)4 Οἱ θεοί σῴζουσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐκ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (οἱ ἀγαθοί ndash αιτ οἱ κίνδυνοι ndash γεν)

5 Κῦμα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέγα τήν ναῦν (το πλοίο) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θάλασσα- γεν πλήττω- αορ)

6 Συμβουλεύω (+δοτ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀρετήν (απαρ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τήν κακίαν (απαρ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑμεῖς θηρεύω φεύγω)

6 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να τοποθετήσετε τα επόμενα απαρέμφατα στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

1 Ἤλπιζε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα2 Δεινόν ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χωλόν3 Πρωταγόρας ἐπηγγέλλετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς νέους

τήν πολιτικήν ἀρετήν4 Νόμιζε μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἀνθρωπίνων βέβαιον5 Πρέπον ἐστί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τrsquo ἀληθῆ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

τά δίκαια

Να βρείτε σε ποια από τα παρακάτω παραδείγματα υπάρχει ταυτοπροσωπία και σε ποια ετεροπροσωπία

1 Οἱ Αἰγινῆται λέγουσι οὐκ εἶναι αὐτόνομοι2 Ἀναξαγόρας ἔφη τόν ἥλιον λίθον εἶναι3 Σωκράτης ἔλεγεν οὐκ εἶναι διδάσκαλος4 Ὤμοσαν (ορκίστηκαν) μή προδώσειν ἀλλήλους5 Πρωταγόρας ἔλεγε πάντων χρημάτων (πραγμάτων) μέτρον

εἶναι ἄνθρωπον6 Βίας ἔφη κρατίστην (η καλύτερη) δημοκρατίαν εἶναι ἐν ᾗ

(αυτή στην οποία) πάντες ὡς τύραννον φοβοῦνται τόν νόμον

Να βρείτε τις προτάσεις που περιέχονται σε καθένα από τα παρακάτω παραδείγματα να υπογραμμίσετε τα κατηγορούμενα και τα αντικείμενα και να συμπληρώσετε τους όρους που λείπουν

1 Ὁ βίος βραχύς ἡ τέχνη μακρά2 Μέγα βιβλίον μέγα κακόν3 Νόμος τήν πόλιν σῴζει ἀναρχία δrsquo ἀπόλλυσι (καταστρέφει)4 Τά ἐμά σά ἐστί καί τά σά ἐμά5 Οἱ Λακεδαιμόνιοι τούς μέν γενναίους ἐτίμων τῶν δέ δειλῶν

κατεφρόνουν

Συμπληρώστε στο παρακάτω σταυρόλεξο τους ζητούμενους ρηματικούς τύπους

7 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὀνειδίζειν λύσειν εἶναι λέγειν διδάξειν πράττειν

α) γ΄ εν οριστ αορ του σπουδάζωβ) απαρ μέλλ του σωρεύωγ) β΄ εν οριστ αορ του κελεύωδ) απαρ αορ του προστάττωε) γ΄εν οριστ παρατ του παραπέμπωστ) β΄ πληθ οριστ αορ του ταράττωζ) απαρ ενεστ του κηρύττωη) β΄ εν οριστ υπερσ του σῴζω

Να αναγνωρίσετε τις μετοχές που υπάρχουν στα επόμενα παραδείγματα

1 Λύσανδρος τά ὑπάρχοντα χρήματα Κύρῳ ἀπέδωκε2 Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν 3 Οἱ ἐκ Φλειοῦντος φεύγοντες (εξόριστοι) ἐπορεύοντο εἰς

Λακεδαίμονα4 Οἱ πρέσβεις οὐκ ᾐσχύνοντο λέγοντες ταῦτα5 Ἀμφότερα δrsquo ἦν αὐτούς τά πείθοντα κέρδος καί δέος (φόβος)6 Τάς πόλεις δέ ἑώρα (εβλεπε) τά μέν ἄλλα (κατά τά άλλα)

καλῶς ἐχούσας Χίων δέ φυγάδας ηὗρεν Ἀταρνέα ἐχοντας

Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο μετοχής

1 Ὀξεῖα ἦν ἡ φωνή τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ᾄδουσα) γυναικός2 Οἱ Ἀθηναῖοι τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δικάζων) καί τούς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγων) ἐν πολλῇ τιμῇ εἶχον3 Οἱ πολλάκις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πεπιστευκώς) τοῖς

ψευδέσι φίλοις ὕστερον οὐδέ τοῖς πιστοῖς πιστεύουσιν4 Οἱ δικασταί ἤκουσαν τῶν μαρτύρων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λέγων) 5 Ἀδικοῦσιν οἱ τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύων) καί οἱ

τούς αἰχμαλώτους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύων)

Στο παρακάτω κείμενο να τοποθετήσετε τους κατάλληλους τύπους του μέσου μέλλοντα οριστικής των ρημάτων σε παρένθεση

8 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Καί σπεύσουσι λαοί καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πορεύομαι) ἔθνη πολλά καί κατακόψουσι τάς ῥομφαίας αὐτῶν εἰς ἄροτρα καί τά δόρατα αὐτῶν εἰς δρέπανα Καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀναπαύομαι) ἕκαστος ὑποκάτω ἀμπέλου αὐτοῦ καί οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) ὁ ἐκφοβῶν διότι τό στόμα Κυρίου παντοκράτορος ἐλάλησε ταῦτα

Να σχηματίσετε το β΄ ενικό και το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων παύομαι διαπράττομαι (= κατορθώνω) ἅπτομαι νομίζομαι

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους Οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Οἱ ἐν Περσίᾳ Ἕλληνες περί τῆς Κύρου ἀρχῆς (για την εξουσία του Κύρου)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [ἀγωνίζομαι]

2 Κῦρος τούς Ἕλληνας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) παρά τόν ποταμόν [τάττομαι]

3 Οἱ τῆς πόλεως ἄρχοντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρατ) πρῶτοι τοῖς νόμοις [πείθομαι]

4 Ἡρακλῆς ἐπί τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [τρέπομαι]

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Ἐκεῖνος μέν γάρ ὁρῶν τήν Ἑλλάδα πολέμων καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί πολλῶν ἄλλων κακῶν μεστήν οὖσαν ἔπαυσε ταῦτα καί διήλλαξε τάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρός ἀλλήλας (στάσις = εμφύλια διαμάχη πόλις)

2 Οἱ τοξόται καί ἀκοντισταί ὑπό τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐδιώκοντο (ἱππεύς)

3 Τισσαφέρνης ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔτυχεν ὢν (Σάρδεις δοτ)

4 Οὗτος δέ ἀνήγγειλε τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ταῦτα (βασιλεύς ἱερεύς)

5 Οἱ Λακεδεμόνιοι καί οἱ σύμμαχοι συνελέγοντο εἰς τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Φωκεύς)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της δεικτικής αντωνυμίας (οὗτος αὕτη τοῦτο)

9 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ τρόπῳ οἱ Ἀθηναῖοι ἐτείχισαν τήν πόλιν

2 Ἐν τῇ χώρᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ξένοι ἐσμέν3 Γάμοι τοῦ Ἡλίου θέρους ἐγίγνοντο πάντα δέ τά ζῷα

ἔχαιρον ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ουδ Δοτ Εν)4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος5 Δός μοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τον ξένον

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους της Οριστικής Παρακειμένου ή Υπερσυντελίκου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται στις παρενθέσεις

1 Πολυξένη κατά τά εἰθισμένα παρθένοις (όπως συνήθιζαν τα κορίτσια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς ἐν τῇ κεφαλῇ τρίχας (ἀναπλέκομαι = πλέκω τα μαλλιά γ΄ εν υπερσ)

2 Ἠρώτησεν αὐτούς τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τατάσσομαι β΄ πληθ παρακ)

3 Ὁ στόλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπαλλάττομαι = διαφεύγω γ΄ εν υπερσ)

4 Ὑπό τινός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θλίβομαι β΄ εν παρακ)5 Τόν ἀγῶνα τόν καλόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀγωνίζομαι

α΄ πληθ παρακ)

Να συμπληρώσετε τις επόμενες φράσεις με τους απαρεμφατικούς τύπους που λείπουν

1 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φυλάττομαι απαρ αορ) τἀγαθά χαλεπώτερον (δυσκολότερο) τοῦ κτήσασθαι ἐστί

2 Χρή πάντας ἀπό θεοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι απαρεμ Ενεστ)

3 Τίς οὐ νομίζει ταῦτα ὑπό Σωκράτους ἄριστα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι απαρ παρακ)

4 Ἀθηναῖοι οὐ προσεδόκων (δεν περίμεναν) τούς Θηβαίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι απαρ μελλ) τάς σπονδάς

5 Ἀγησίλαος ἔλεγεν ἀπίστων ὅρκον εἰς ὕδωρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι απαρ παρακ)

Να συμπληρωθούν οι ακόλουθες προτάσεις με τους μετοχικούς τύπους που λείπουν

1 Οὗτος ἐπέμφθη παρά Τισσαφέρνους τόν βασιλέα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποδέχομαι μτχ μέλλ)

10 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἀμαζόνες οἰκοῦσι (κατοικούν) παρά τόν ποταμόν Θερμώδοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σιδηρῳ (ὁπλίζομαι μτχ παρακ)

3 Ἀποδείξω τοῦτον ψευδεῖς μάρτυρας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρέχομαι μτχ ενεστ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῶν καί κινδυνευόντων θεῶν τις μηχανήν σωτηρίας αὐτοῖς ἔπεμψε (μάχομαι μτχ ενεστ)

5 Κυμαῖος μέλι ἐπίπρασκεν (πουλούσαν) ἐλθόντος δέ τινος καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εἰπόντος ὅτι πάνυ καλόν (πολύ καλό) ἔφη (είπε) εἰ μή γάρ μῦς ἐνέπεσεν εἰς αὐτό οὐκ ἂν ἐπώλουν (γεύομαι μτχ αορ)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με το σωστό μετοχικό τύπο

1 Οἰδίπους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀκούω μτχ αορ) ἔλυσε τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα

2 Ὁρῶμεν Σωκράτη ἐν τῷ γυμναστηρίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διδάσκω μτχ ενεστ) τούς νέους

3 Ἠκούομεν τῶν στρατιωτῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κραυγάζω μτχ ενεστ) laquoθάλαττα θάλατταraquo

4 Φιλάργυρος διαθήκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφω μτχ αορ) ἑαυτόν κληρονόμον ἔταξεν

5 Οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιμένω μτχ ενεστ) ἀεί νικῶσιν6 Εὐλογία ἐστί πᾶσι τοῖς τούς υἱούς καί τάς θυγατέρας αὐτῶν

κατά Χριστόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύω μτχ παρακ)

Βρείτε τι εκφράζουν οι επιρρηματικές μετοχές που υπάρχουν στα ακόλουθα παραδείγματα (χρόνο τρόπο αιτία κλπ)

1 Προμηθεύς κλέψας τό πῦρ τῶν θεῶν τοῖς ἀνθρώποις ἔδωκεν2 Ὀλίγοι ὄντες ἐνίκησαν3 Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος Κῦρος ἐπί Σοῦσα ἐστράτευσεν4 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς ταῦτα πράξοντες5 Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι σοι συμβουλεύειν6 Δίκην μεγίστην δώσετε (θα τιμωρηθείτε σκληρότατα) ἀδίκως

φονεύσαντες τόν ἄνδρα τοῦτον7 Ὄντος ποτέ βατράχου ἐν τῇ λίμνῃ καί τοῖς ζῴοις πᾶσιν

ἀναβοήσαντος laquoἐγώ ἰατρός εἰμί φαρμάκων ἐπιστήμωνraquo ἀλώπηξ ἀκούσασα ἔφη laquoπῶς σύ ἄλλους σώσεις σαυτόν χωλόν ὄντα μη θεραπεύωνraquo

Στα παρακάτω παραδείγματα να αντικαταστήσετε τον ενεστώτα με τον χρόνο που δηλώνεται στην παρένθεση

11 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἅπαντες πείθονται τοῖς νόμοις τῆς πόλεως (παρατ)2 Ἡ πόλις σφόδρα βλάπτεται ὑφrsquo ὑμῶν (παρακ)3 Ῥάπισμα καταδέχεται ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τόν Ἀδαμ

(αορ)4 Οἱ τοξόται καί οἱ ἀκοντισταί ὑπό τῶν ἱππέων διώκονται

(παρατ)5 Οἱ Κορίνθιοι οὐ δέχονται τόν Ἀθηναῖον ἄγγελον (μελλ)

Να διατυπωθούν οι επόμενες προτάσεις με όλους τους τύπους τους στον άλλο αριθμό

1 Οὗτος ἔπεμπεν ἱππέα τῷ βασιλεῖ2 Τῶν πόλεων τούτων ἄρχοντες ἐστε3 Ἡ τοῦ βασιλέως ὕβρις εἰε ὄλεθρον ἄγει4 Καλόν τέκνον τέρψις γονέως 5 Τό σφάγιον τοῦτο τῷ ἱερεῖ κομίζεται

Να βρείτε το υποκείμενο και το αντικείμενο των απαρεμφάτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις

1 Κῦρος ὑπέσχετο δέξεσθαι τούς ὅρκους τοῦ Μένωνος2 Χρή τούς παῖδας ἀπέχεσθαι τῶν αἰσχρῶν ἀκουσμάτων 3 Οὗτος ἔφη τούς Ἀθηναίους πρώτους ἄρξασθαι τῆς μάχης4 Ἔδοξεν ἡμῖν παιδεύσασθαι τούς νέους πρός θήραν5 Σωκράτης ἔλεγε δεῖν πάντας τούς πολίτας πείθεσθαι τοῖς τῆς

πατρίδος νόμοις6 Διά τί οὐκ ἠθελήσατε ὑπέρ τῶν δικαίων μάχεσθαι7 Ἀντίπατρος ἤρξατο στράτευμα παρασκευάζεσθαι ἐπί Πέρσας8 Ἔξεστιν ὑμῖν τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν τρέπεσθαι

12 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Βrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Α΄Στις ακόλουθες προτάσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπος οριστικής του εἰμί

1 Ἀργία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μήτηρ πάσης κακίας2 Αἱ δεύτεραι σκέψεις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοφώτεραι3 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἕτεροι πλήν ἐμοῦ4 Ἀφίκοντο εἰς Κιλικίαν ἔνθα helliphelliphelliphelliphelliphellip (γrsquo εν παρατ) τά

Συεννέσιος βασιλέα5 Ἐάν ᾖς φιλομαθής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) πολυμαθής6 Τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἡμῖν ἐάν τά ὅπλα παραδῶμεν

βασιλεῖ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἱππίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω αόρ) τήν δημοκρατίαν τήν ἐν Ἀθήναις

2 Ἐν τῷ νόμῳ τούτῳ τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι παρακ)

3 Ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖς πολλά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρύπτομαι γ΄ εν ενεστ)

4 Ἐπί τότε σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψεύδομαι αορ) πῶς νῦν βούλει πιστεύειν σοι

5 Ἄσμενοι (με χαρά) οἱ Πλαταιεῖς τούς παρά τῶν πολεμίων κήρυκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δέχομαι μέλλ)

6 Βαβυλών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τειχίζομαι υπερσ) ὡς οὐδεμία ἄλλη πόλις τῶν τότε

7 Ἀλεξάνδρου ἀκοντισταί τούς ἡνιόχους τῶν δρεπανηφόρων ἁρμάτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακοντίζω παρατ)

8 Οἱ Ἕλληνες τάς Ἐρινῦς Εὐμενίδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀνομάζω παρατ)

Να συμπληρώσετε τις εξής προτάσεις με τους σωστούς τύπους του ρήματος σε όλους τους χρόνους

1 Οἱ νόμοι τούς πολίτας παιδεύουσι2 Τήνδε τήν ἐπιστολήν Νικίας πέμπει3 Οἱ στρατιῶται ἡδέως τῷ Ξενοφῶντι πείθονται4 Οἱ πολῖται πάντες τοῖς θεοῖς εὔχονται5 Ῥάπισμα (χαστούκι) καταδέχεται6 Ὁ Κέρβερος τάς πύλας ᾋδου φυλάττει

Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με την κατάλληλη πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

13 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 2: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Να κλίνετε τα ονόματα πολίτης μέλισσα και λίμνη

Στο παρακάτω κείμενο να αναγνωριστούν τα πρωτόκλιτα ονόματα

Αἰσχίνης ἔλεγε προς τοξότην φαλακρόν καί πονηρόν laquoΤήν κόμην σου μακαρίζω διότι κακήν ἔφυγε (εγκατέλειψε) κεφαλήνraquo

Να βάλετε στη σωστή πτώση του ενικού ή του πληθυντικού τα ονόματα που είναι σε παρένθεση

1 Ἐν τοῖς γυμνασίοις οἱ helliphelliphelliphelliphelliphellip τάς (ἀρετή) τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (νεανίας) θαυμάζουσιν

2 Οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολίτης) πείθονται τοῖς λόγοις τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (νομοθετης) καί τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δικαστής)

3 Σωκράτης ἐδίδασκε τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (νεανίας) τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀρετή) την helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀλήθεια) καί τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δικαιοσύνη) οὐκ ἐν τῇ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀγορά) διrsquo ὅλης τῆς ἡμέρας εἰς τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἑσπέρα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που βρίσκονται στις παρενθέσεις

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αἱ κρίσεις αὐτοῦ εἰσι (δίκαιος)2 Ἐν τῇ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χειρί αὐτοῦ βιβλίον φέρει (δεξιός)3 Περιβάλλεται ἐν ἱματίοις (με ενδύματα) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λευκός)4 Ἐπορεύθη διά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς Θρᾴκης (φίλιος=

φιλικός)5 Ἐχρυσώθη (στολίστηκε) ἡ γυνή ἐν χρυσῷ καί λίθῳ (πέτρα)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί μαργαρίταις (μαργαριτάρια) (τίμιος = πολίτιμος)

Να τοποθετήσετε στον κατάλληλο τύπο τις λέξεις που είναι σε παρενθέσεις

1 ἐν χορδαῖς καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὄργανον δοτ πληθ)2 Οἱ θεοί ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἰκοῦσιν (Ὄλυμπος δοτ

εν)3 σύν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶς καί γελᾷ καί ὀδύρεται (θεός

δοτ εν)

2 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 ἐξ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip κατῆλθε σύν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (οὐρανός γεν εν ἄγγελος δοτ πληθ)

5 ὁ γεωργός τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εὑρίσκει (ἔλαφος αιτ εν ἄμπελος δοτ εν)

6 Οἱ ἄνθρωποι ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς θεούς θεραπεύουσι (λατρεύουν) καί ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θύουσιν αὐτοῖς (ναός δοτ πληθ βωμός δοτ πληθ)

Στις ακόλουθες φράσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπο του εἰμί καθώς και της προσωπικής αντωνυμίας

1 ὑμεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό ἅλας τῆς γῆς2 ὅτι σοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἡ βασιλεία καί ἡ δύναμις καί ἡ

δόξα3 οὐ helliphelliphelliphelliphellip κατήγορος μου εἶ ἀλλ΄ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

κατήγορος εἰμί helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Οἱ ὁπλῖται μέν Λακεδαιμόνιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ δrsquo ἱππεῖς

Θηβαῖοι5 παιδεία δέ τῶν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (α΄ πρόσ δοτ πληθ)

μόνον ἀθάνατον καί θεῖον

Να τρέψετε τις επόμενες φράσεις από τον ενικό στον πληθυντικό και αντίστροφα

1 Ὁ θεατής ἐν τῷ σταδίῳ τόν νικητήν θαυμάζει 2 Τόν φαῦλον ἄνθρωπον ὁ νόμος τιμωρίᾳ κολάζει3 Τούς γενναίους μαχητάς οἱ ποιηταί δοξάζουσιν4 Οἱ μύθοι λέγουσιν ὅτι οἱ θεοί τούς ἀνδρείους στρατιώτας

φυλάττουσιν5 ἄδικον ἔργον ὀργήν φέρει6 Αἱ ἀπειλαί πολλάκις ἀνθρώπους πείθουσιν

Να συμπληρώσετε τα γνωμικά επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις μέσα από τον κύκλο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό σαφές2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἤθη χρηστά ὁμιλίαι (συναναστροφές)

κακαί3 Χρόνος ἰατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λύπης4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μεῖζον οὐκ ἔστιν κακόν5 Τἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip κτῶνται6 Οὐδείς μετrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καλῶς βουλεύεται7 Σύν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶς ἀσφαλῶς πορεύεται

3 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

σοφόν πέτρας κόποις θεῷ ὀργῆς ἀναρχίας ἐστι φθείρουσιν

8 Σταγόνες ὕδατος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip κοιλαίνουσιν

Να μεταφέρετε τις επόμενες προτάσεις στον παρατατικό

1 Πρᾶος εἰμί καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ2 Λέγει τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ὁ Ἰησοῦς τί (γιατί) δειλοί ἐστε

ὀλιγόπιστοι3 Μακάριοι ἐσμεν4 Σύ εἶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός5 Ὁ μέν θερισμός πολύς ἐστι οἱ δέ ἐργάται ὀλίγοι εἰσίν

Να αναγνωρίσετε τους γραμματικούς τύπους των ρημάτων που περιέχονται στις προτάσεις

1 Δρυτόμοι (ξυλοκόποι) ἔσχιζον τινα πεύκην2 Ἁλιεύς ἔν τινι ποταμῷ ἡλίευε3 Βορέας καί Ἥλιος περί δυνάμεως ἤριζον4 Ὥδευε ποτε (κάποτε) λέων σύν ἀνθρωπῳ5 Λέων τις ἐβασίλευσεν οὐχί θυμώδης (οξύθυμος) οὐδε ὠμός

(άγριος) οὐδέ βίαιος ἀλλά πρᾶος καί δίκαιος ὥσπερ ἄνθρωπος

6 Βάτραχοι πρέσβεις ἔπεμψαν πρός τόν Δία7 Κύων (μια σκύλα) κρέας ἔχουσα ποταμόν διέβαινε8 Ἀηδών ἐπί τινος ὑψηλῆς δρυός (βελανιδιάς) καθημένη κατά

τό σύνηθες ᾖδεν (τραγουδούσε) 9 Οἱ Πρέσβεις οὐκ ἐδίωξαν τούς Ἕλληνας

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο Παρακειμένου και Υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) ὑμῖν μόνα τά καλά καί προσήκοντα (σωστά) ὑμεῖς δέ μοι (σε μένα) οὐ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) (συμβουλεύω πιστεύω)

2 Ἡ πίστις σου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) σε (σῴζω)3 Οἱ Ἀθηναῖοι τῶν ἐνδόξων ἀνδρῶν εἰκόνας

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) (ἱδρύω)4 Ἀρταξέρξης τῷ Θεμιστοκλεῖ χάριν εἶχεν ὅτι (διότι) τούς

Ἕλληνας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (υπερσ) λῦσαι τάς γέφυρας τάς ἐν Ἑλλησπόντῳ (κωλύω)

5 Εἰ μή ὁ στρατηγός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (υπερσ) οὐκ ἂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (υπερσ) τοῦτο οἱ στρατιῶται (κελεύω πράττω)

Να κάνετε αναλυτική σύνταξη στις παρακάτω προτάσεις

4 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Αἱ ἀηδόνες ᾄδουσιν2 Ὄρη ἦν ὑπερύψηλα3 Λύκος ἀρνίον ἐδίωκε

Να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα στις παρακάτω προτάσεις

1 Κέντρον (κεντρί) αἱ μέλιτται ἔχουσιν2 Μιλτιάδης ἦν στρατηγός3 Κρομμύων (κρεμμύδια) ὀσφραίνομαι4 Ἆρα θεοῖς πιστεύεις5 Ὀ ἀνηρ δίκαιος ἐστι6 Ἄνθρωπος τις εἶχεν ἵππον καί ὄνον (γαϊδούρι)

Να αναγνωριστούν συντακτικώς τα απαρέμφατα στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡμεῖς οὐ δυνάμεθα στρατεύειν2 Πρωταγόρας ἔλεγε σοφός εἶναι3 Οὐδέποτε ἡγησάμην χαλεπόν τό διδάξαι ὑμᾶς4 Οὗτος ἔφη ταῦτα πεπραχέναι5 Οἱ πλεῖστοι (περισσότεροι) ἀπέχουσι τοῦ φιλοσοφεῖν6 Τό σιγᾶν κρεῖττόν (καλύτερο) ἐστι τοῦ λαλεῖν

Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε που έχουμε ταυτοπροσωπία και ετεροπροσωπία (να υπογραμμίσετε και το υποκείμενο των απαρεμφάτων) Επίσης να βρείτε ποια απαρέμφατα είναι ειδικά και ποια τελικά

1 Πολλοί νέοι φιλοσοφεῖν νομίζουσι2 Ὁμολογεῖς με ἀγαθον εἶναι3 Οὗτος ἔλεγε τούτων ἐπιθυμεῖν4 Ἔλεγον δrsquo οὗτοι οὐδεμίαν εἶναι σωτηρίαν τῇ πολεί

Στις συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις με τους κατάλληλους τύπους των ονομάτων που είναι σε παρενθέσεις

1 Οὗτοι ἐνομίζοντο Ἀσκληπιοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεράπων)

2 Ἐκεῖ ἔζων Κύκλωπες καί ἄγρια φῦλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγας)

3 Ἐξ ὄνυχος τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέων)4 Οὗτος ὁ λειμών τροφήν τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παρέχει

καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θήραν (κηνύγι) (ἐλέφας λέων)

5 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

5 Ἐνταῦθα ἐντυγχάνομεν (συναντούμε) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γέρων)

6 Ἦν στήλη πέτρινη ἀνδρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πνίγοντος (λέων)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀφωνότερος (ἀνδριάς γενεν)

Να συμπληρώσετε τα κενά των επόμενων φράσεων με τους κατάλληλους τύπους των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Σιγᾶν τήν ἀλήθειαν χρυσόν helliphelliphelliphelliphelliphellip θάπτειν (εἰμί)2 Φίλους πιστούς ἔχων νόμιζε θησαυρούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(ἔχω απαρ)3 Τῶν οἰκιῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐμπιμπραμένων (ενώ

καίονται) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ᾄδομεν (ἡμεῖς)4 Οἱ θεοί σῴζουσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐκ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (οἱ ἀγαθοί ndash αιτ οἱ κίνδυνοι ndash γεν)

5 Κῦμα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέγα τήν ναῦν (το πλοίο) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θάλασσα- γεν πλήττω- αορ)

6 Συμβουλεύω (+δοτ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀρετήν (απαρ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τήν κακίαν (απαρ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑμεῖς θηρεύω φεύγω)

6 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να τοποθετήσετε τα επόμενα απαρέμφατα στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

1 Ἤλπιζε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα2 Δεινόν ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χωλόν3 Πρωταγόρας ἐπηγγέλλετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς νέους

τήν πολιτικήν ἀρετήν4 Νόμιζε μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἀνθρωπίνων βέβαιον5 Πρέπον ἐστί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τrsquo ἀληθῆ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

τά δίκαια

Να βρείτε σε ποια από τα παρακάτω παραδείγματα υπάρχει ταυτοπροσωπία και σε ποια ετεροπροσωπία

1 Οἱ Αἰγινῆται λέγουσι οὐκ εἶναι αὐτόνομοι2 Ἀναξαγόρας ἔφη τόν ἥλιον λίθον εἶναι3 Σωκράτης ἔλεγεν οὐκ εἶναι διδάσκαλος4 Ὤμοσαν (ορκίστηκαν) μή προδώσειν ἀλλήλους5 Πρωταγόρας ἔλεγε πάντων χρημάτων (πραγμάτων) μέτρον

εἶναι ἄνθρωπον6 Βίας ἔφη κρατίστην (η καλύτερη) δημοκρατίαν εἶναι ἐν ᾗ

(αυτή στην οποία) πάντες ὡς τύραννον φοβοῦνται τόν νόμον

Να βρείτε τις προτάσεις που περιέχονται σε καθένα από τα παρακάτω παραδείγματα να υπογραμμίσετε τα κατηγορούμενα και τα αντικείμενα και να συμπληρώσετε τους όρους που λείπουν

1 Ὁ βίος βραχύς ἡ τέχνη μακρά2 Μέγα βιβλίον μέγα κακόν3 Νόμος τήν πόλιν σῴζει ἀναρχία δrsquo ἀπόλλυσι (καταστρέφει)4 Τά ἐμά σά ἐστί καί τά σά ἐμά5 Οἱ Λακεδαιμόνιοι τούς μέν γενναίους ἐτίμων τῶν δέ δειλῶν

κατεφρόνουν

Συμπληρώστε στο παρακάτω σταυρόλεξο τους ζητούμενους ρηματικούς τύπους

7 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὀνειδίζειν λύσειν εἶναι λέγειν διδάξειν πράττειν

α) γ΄ εν οριστ αορ του σπουδάζωβ) απαρ μέλλ του σωρεύωγ) β΄ εν οριστ αορ του κελεύωδ) απαρ αορ του προστάττωε) γ΄εν οριστ παρατ του παραπέμπωστ) β΄ πληθ οριστ αορ του ταράττωζ) απαρ ενεστ του κηρύττωη) β΄ εν οριστ υπερσ του σῴζω

Να αναγνωρίσετε τις μετοχές που υπάρχουν στα επόμενα παραδείγματα

1 Λύσανδρος τά ὑπάρχοντα χρήματα Κύρῳ ἀπέδωκε2 Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν 3 Οἱ ἐκ Φλειοῦντος φεύγοντες (εξόριστοι) ἐπορεύοντο εἰς

Λακεδαίμονα4 Οἱ πρέσβεις οὐκ ᾐσχύνοντο λέγοντες ταῦτα5 Ἀμφότερα δrsquo ἦν αὐτούς τά πείθοντα κέρδος καί δέος (φόβος)6 Τάς πόλεις δέ ἑώρα (εβλεπε) τά μέν ἄλλα (κατά τά άλλα)

καλῶς ἐχούσας Χίων δέ φυγάδας ηὗρεν Ἀταρνέα ἐχοντας

Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο μετοχής

1 Ὀξεῖα ἦν ἡ φωνή τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ᾄδουσα) γυναικός2 Οἱ Ἀθηναῖοι τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δικάζων) καί τούς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγων) ἐν πολλῇ τιμῇ εἶχον3 Οἱ πολλάκις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πεπιστευκώς) τοῖς

ψευδέσι φίλοις ὕστερον οὐδέ τοῖς πιστοῖς πιστεύουσιν4 Οἱ δικασταί ἤκουσαν τῶν μαρτύρων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λέγων) 5 Ἀδικοῦσιν οἱ τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύων) καί οἱ

τούς αἰχμαλώτους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύων)

Στο παρακάτω κείμενο να τοποθετήσετε τους κατάλληλους τύπους του μέσου μέλλοντα οριστικής των ρημάτων σε παρένθεση

8 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Καί σπεύσουσι λαοί καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πορεύομαι) ἔθνη πολλά καί κατακόψουσι τάς ῥομφαίας αὐτῶν εἰς ἄροτρα καί τά δόρατα αὐτῶν εἰς δρέπανα Καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀναπαύομαι) ἕκαστος ὑποκάτω ἀμπέλου αὐτοῦ καί οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) ὁ ἐκφοβῶν διότι τό στόμα Κυρίου παντοκράτορος ἐλάλησε ταῦτα

Να σχηματίσετε το β΄ ενικό και το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων παύομαι διαπράττομαι (= κατορθώνω) ἅπτομαι νομίζομαι

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους Οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Οἱ ἐν Περσίᾳ Ἕλληνες περί τῆς Κύρου ἀρχῆς (για την εξουσία του Κύρου)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [ἀγωνίζομαι]

2 Κῦρος τούς Ἕλληνας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) παρά τόν ποταμόν [τάττομαι]

3 Οἱ τῆς πόλεως ἄρχοντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρατ) πρῶτοι τοῖς νόμοις [πείθομαι]

4 Ἡρακλῆς ἐπί τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [τρέπομαι]

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Ἐκεῖνος μέν γάρ ὁρῶν τήν Ἑλλάδα πολέμων καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί πολλῶν ἄλλων κακῶν μεστήν οὖσαν ἔπαυσε ταῦτα καί διήλλαξε τάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρός ἀλλήλας (στάσις = εμφύλια διαμάχη πόλις)

2 Οἱ τοξόται καί ἀκοντισταί ὑπό τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐδιώκοντο (ἱππεύς)

3 Τισσαφέρνης ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔτυχεν ὢν (Σάρδεις δοτ)

4 Οὗτος δέ ἀνήγγειλε τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ταῦτα (βασιλεύς ἱερεύς)

5 Οἱ Λακεδεμόνιοι καί οἱ σύμμαχοι συνελέγοντο εἰς τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Φωκεύς)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της δεικτικής αντωνυμίας (οὗτος αὕτη τοῦτο)

9 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ τρόπῳ οἱ Ἀθηναῖοι ἐτείχισαν τήν πόλιν

2 Ἐν τῇ χώρᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ξένοι ἐσμέν3 Γάμοι τοῦ Ἡλίου θέρους ἐγίγνοντο πάντα δέ τά ζῷα

ἔχαιρον ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ουδ Δοτ Εν)4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος5 Δός μοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τον ξένον

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους της Οριστικής Παρακειμένου ή Υπερσυντελίκου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται στις παρενθέσεις

1 Πολυξένη κατά τά εἰθισμένα παρθένοις (όπως συνήθιζαν τα κορίτσια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς ἐν τῇ κεφαλῇ τρίχας (ἀναπλέκομαι = πλέκω τα μαλλιά γ΄ εν υπερσ)

2 Ἠρώτησεν αὐτούς τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τατάσσομαι β΄ πληθ παρακ)

3 Ὁ στόλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπαλλάττομαι = διαφεύγω γ΄ εν υπερσ)

4 Ὑπό τινός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θλίβομαι β΄ εν παρακ)5 Τόν ἀγῶνα τόν καλόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀγωνίζομαι

α΄ πληθ παρακ)

Να συμπληρώσετε τις επόμενες φράσεις με τους απαρεμφατικούς τύπους που λείπουν

1 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φυλάττομαι απαρ αορ) τἀγαθά χαλεπώτερον (δυσκολότερο) τοῦ κτήσασθαι ἐστί

2 Χρή πάντας ἀπό θεοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι απαρεμ Ενεστ)

3 Τίς οὐ νομίζει ταῦτα ὑπό Σωκράτους ἄριστα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι απαρ παρακ)

4 Ἀθηναῖοι οὐ προσεδόκων (δεν περίμεναν) τούς Θηβαίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι απαρ μελλ) τάς σπονδάς

5 Ἀγησίλαος ἔλεγεν ἀπίστων ὅρκον εἰς ὕδωρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι απαρ παρακ)

Να συμπληρωθούν οι ακόλουθες προτάσεις με τους μετοχικούς τύπους που λείπουν

1 Οὗτος ἐπέμφθη παρά Τισσαφέρνους τόν βασιλέα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποδέχομαι μτχ μέλλ)

10 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἀμαζόνες οἰκοῦσι (κατοικούν) παρά τόν ποταμόν Θερμώδοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σιδηρῳ (ὁπλίζομαι μτχ παρακ)

3 Ἀποδείξω τοῦτον ψευδεῖς μάρτυρας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρέχομαι μτχ ενεστ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῶν καί κινδυνευόντων θεῶν τις μηχανήν σωτηρίας αὐτοῖς ἔπεμψε (μάχομαι μτχ ενεστ)

5 Κυμαῖος μέλι ἐπίπρασκεν (πουλούσαν) ἐλθόντος δέ τινος καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εἰπόντος ὅτι πάνυ καλόν (πολύ καλό) ἔφη (είπε) εἰ μή γάρ μῦς ἐνέπεσεν εἰς αὐτό οὐκ ἂν ἐπώλουν (γεύομαι μτχ αορ)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με το σωστό μετοχικό τύπο

1 Οἰδίπους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀκούω μτχ αορ) ἔλυσε τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα

2 Ὁρῶμεν Σωκράτη ἐν τῷ γυμναστηρίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διδάσκω μτχ ενεστ) τούς νέους

3 Ἠκούομεν τῶν στρατιωτῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κραυγάζω μτχ ενεστ) laquoθάλαττα θάλατταraquo

4 Φιλάργυρος διαθήκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφω μτχ αορ) ἑαυτόν κληρονόμον ἔταξεν

5 Οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιμένω μτχ ενεστ) ἀεί νικῶσιν6 Εὐλογία ἐστί πᾶσι τοῖς τούς υἱούς καί τάς θυγατέρας αὐτῶν

κατά Χριστόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύω μτχ παρακ)

Βρείτε τι εκφράζουν οι επιρρηματικές μετοχές που υπάρχουν στα ακόλουθα παραδείγματα (χρόνο τρόπο αιτία κλπ)

1 Προμηθεύς κλέψας τό πῦρ τῶν θεῶν τοῖς ἀνθρώποις ἔδωκεν2 Ὀλίγοι ὄντες ἐνίκησαν3 Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος Κῦρος ἐπί Σοῦσα ἐστράτευσεν4 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς ταῦτα πράξοντες5 Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι σοι συμβουλεύειν6 Δίκην μεγίστην δώσετε (θα τιμωρηθείτε σκληρότατα) ἀδίκως

φονεύσαντες τόν ἄνδρα τοῦτον7 Ὄντος ποτέ βατράχου ἐν τῇ λίμνῃ καί τοῖς ζῴοις πᾶσιν

ἀναβοήσαντος laquoἐγώ ἰατρός εἰμί φαρμάκων ἐπιστήμωνraquo ἀλώπηξ ἀκούσασα ἔφη laquoπῶς σύ ἄλλους σώσεις σαυτόν χωλόν ὄντα μη θεραπεύωνraquo

Στα παρακάτω παραδείγματα να αντικαταστήσετε τον ενεστώτα με τον χρόνο που δηλώνεται στην παρένθεση

11 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἅπαντες πείθονται τοῖς νόμοις τῆς πόλεως (παρατ)2 Ἡ πόλις σφόδρα βλάπτεται ὑφrsquo ὑμῶν (παρακ)3 Ῥάπισμα καταδέχεται ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τόν Ἀδαμ

(αορ)4 Οἱ τοξόται καί οἱ ἀκοντισταί ὑπό τῶν ἱππέων διώκονται

(παρατ)5 Οἱ Κορίνθιοι οὐ δέχονται τόν Ἀθηναῖον ἄγγελον (μελλ)

Να διατυπωθούν οι επόμενες προτάσεις με όλους τους τύπους τους στον άλλο αριθμό

1 Οὗτος ἔπεμπεν ἱππέα τῷ βασιλεῖ2 Τῶν πόλεων τούτων ἄρχοντες ἐστε3 Ἡ τοῦ βασιλέως ὕβρις εἰε ὄλεθρον ἄγει4 Καλόν τέκνον τέρψις γονέως 5 Τό σφάγιον τοῦτο τῷ ἱερεῖ κομίζεται

Να βρείτε το υποκείμενο και το αντικείμενο των απαρεμφάτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις

1 Κῦρος ὑπέσχετο δέξεσθαι τούς ὅρκους τοῦ Μένωνος2 Χρή τούς παῖδας ἀπέχεσθαι τῶν αἰσχρῶν ἀκουσμάτων 3 Οὗτος ἔφη τούς Ἀθηναίους πρώτους ἄρξασθαι τῆς μάχης4 Ἔδοξεν ἡμῖν παιδεύσασθαι τούς νέους πρός θήραν5 Σωκράτης ἔλεγε δεῖν πάντας τούς πολίτας πείθεσθαι τοῖς τῆς

πατρίδος νόμοις6 Διά τί οὐκ ἠθελήσατε ὑπέρ τῶν δικαίων μάχεσθαι7 Ἀντίπατρος ἤρξατο στράτευμα παρασκευάζεσθαι ἐπί Πέρσας8 Ἔξεστιν ὑμῖν τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν τρέπεσθαι

12 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Βrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Α΄Στις ακόλουθες προτάσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπος οριστικής του εἰμί

1 Ἀργία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μήτηρ πάσης κακίας2 Αἱ δεύτεραι σκέψεις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοφώτεραι3 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἕτεροι πλήν ἐμοῦ4 Ἀφίκοντο εἰς Κιλικίαν ἔνθα helliphelliphelliphelliphelliphellip (γrsquo εν παρατ) τά

Συεννέσιος βασιλέα5 Ἐάν ᾖς φιλομαθής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) πολυμαθής6 Τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἡμῖν ἐάν τά ὅπλα παραδῶμεν

βασιλεῖ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἱππίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω αόρ) τήν δημοκρατίαν τήν ἐν Ἀθήναις

2 Ἐν τῷ νόμῳ τούτῳ τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι παρακ)

3 Ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖς πολλά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρύπτομαι γ΄ εν ενεστ)

4 Ἐπί τότε σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψεύδομαι αορ) πῶς νῦν βούλει πιστεύειν σοι

5 Ἄσμενοι (με χαρά) οἱ Πλαταιεῖς τούς παρά τῶν πολεμίων κήρυκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δέχομαι μέλλ)

6 Βαβυλών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τειχίζομαι υπερσ) ὡς οὐδεμία ἄλλη πόλις τῶν τότε

7 Ἀλεξάνδρου ἀκοντισταί τούς ἡνιόχους τῶν δρεπανηφόρων ἁρμάτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακοντίζω παρατ)

8 Οἱ Ἕλληνες τάς Ἐρινῦς Εὐμενίδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀνομάζω παρατ)

Να συμπληρώσετε τις εξής προτάσεις με τους σωστούς τύπους του ρήματος σε όλους τους χρόνους

1 Οἱ νόμοι τούς πολίτας παιδεύουσι2 Τήνδε τήν ἐπιστολήν Νικίας πέμπει3 Οἱ στρατιῶται ἡδέως τῷ Ξενοφῶντι πείθονται4 Οἱ πολῖται πάντες τοῖς θεοῖς εὔχονται5 Ῥάπισμα (χαστούκι) καταδέχεται6 Ὁ Κέρβερος τάς πύλας ᾋδου φυλάττει

Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με την κατάλληλη πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

13 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 3: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

4 ἐξ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip κατῆλθε σύν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (οὐρανός γεν εν ἄγγελος δοτ πληθ)

5 ὁ γεωργός τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εὑρίσκει (ἔλαφος αιτ εν ἄμπελος δοτ εν)

6 Οἱ ἄνθρωποι ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς θεούς θεραπεύουσι (λατρεύουν) καί ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θύουσιν αὐτοῖς (ναός δοτ πληθ βωμός δοτ πληθ)

Στις ακόλουθες φράσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπο του εἰμί καθώς και της προσωπικής αντωνυμίας

1 ὑμεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό ἅλας τῆς γῆς2 ὅτι σοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἡ βασιλεία καί ἡ δύναμις καί ἡ

δόξα3 οὐ helliphelliphelliphelliphellip κατήγορος μου εἶ ἀλλ΄ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

κατήγορος εἰμί helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Οἱ ὁπλῖται μέν Λακεδαιμόνιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ δrsquo ἱππεῖς

Θηβαῖοι5 παιδεία δέ τῶν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (α΄ πρόσ δοτ πληθ)

μόνον ἀθάνατον καί θεῖον

Να τρέψετε τις επόμενες φράσεις από τον ενικό στον πληθυντικό και αντίστροφα

1 Ὁ θεατής ἐν τῷ σταδίῳ τόν νικητήν θαυμάζει 2 Τόν φαῦλον ἄνθρωπον ὁ νόμος τιμωρίᾳ κολάζει3 Τούς γενναίους μαχητάς οἱ ποιηταί δοξάζουσιν4 Οἱ μύθοι λέγουσιν ὅτι οἱ θεοί τούς ἀνδρείους στρατιώτας

φυλάττουσιν5 ἄδικον ἔργον ὀργήν φέρει6 Αἱ ἀπειλαί πολλάκις ἀνθρώπους πείθουσιν

Να συμπληρώσετε τα γνωμικά επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις μέσα από τον κύκλο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό σαφές2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἤθη χρηστά ὁμιλίαι (συναναστροφές)

κακαί3 Χρόνος ἰατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λύπης4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μεῖζον οὐκ ἔστιν κακόν5 Τἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip κτῶνται6 Οὐδείς μετrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καλῶς βουλεύεται7 Σύν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶς ἀσφαλῶς πορεύεται

3 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

σοφόν πέτρας κόποις θεῷ ὀργῆς ἀναρχίας ἐστι φθείρουσιν

8 Σταγόνες ὕδατος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip κοιλαίνουσιν

Να μεταφέρετε τις επόμενες προτάσεις στον παρατατικό

1 Πρᾶος εἰμί καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ2 Λέγει τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ὁ Ἰησοῦς τί (γιατί) δειλοί ἐστε

ὀλιγόπιστοι3 Μακάριοι ἐσμεν4 Σύ εἶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός5 Ὁ μέν θερισμός πολύς ἐστι οἱ δέ ἐργάται ὀλίγοι εἰσίν

Να αναγνωρίσετε τους γραμματικούς τύπους των ρημάτων που περιέχονται στις προτάσεις

1 Δρυτόμοι (ξυλοκόποι) ἔσχιζον τινα πεύκην2 Ἁλιεύς ἔν τινι ποταμῷ ἡλίευε3 Βορέας καί Ἥλιος περί δυνάμεως ἤριζον4 Ὥδευε ποτε (κάποτε) λέων σύν ἀνθρωπῳ5 Λέων τις ἐβασίλευσεν οὐχί θυμώδης (οξύθυμος) οὐδε ὠμός

(άγριος) οὐδέ βίαιος ἀλλά πρᾶος καί δίκαιος ὥσπερ ἄνθρωπος

6 Βάτραχοι πρέσβεις ἔπεμψαν πρός τόν Δία7 Κύων (μια σκύλα) κρέας ἔχουσα ποταμόν διέβαινε8 Ἀηδών ἐπί τινος ὑψηλῆς δρυός (βελανιδιάς) καθημένη κατά

τό σύνηθες ᾖδεν (τραγουδούσε) 9 Οἱ Πρέσβεις οὐκ ἐδίωξαν τούς Ἕλληνας

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο Παρακειμένου και Υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) ὑμῖν μόνα τά καλά καί προσήκοντα (σωστά) ὑμεῖς δέ μοι (σε μένα) οὐ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) (συμβουλεύω πιστεύω)

2 Ἡ πίστις σου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) σε (σῴζω)3 Οἱ Ἀθηναῖοι τῶν ἐνδόξων ἀνδρῶν εἰκόνας

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) (ἱδρύω)4 Ἀρταξέρξης τῷ Θεμιστοκλεῖ χάριν εἶχεν ὅτι (διότι) τούς

Ἕλληνας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (υπερσ) λῦσαι τάς γέφυρας τάς ἐν Ἑλλησπόντῳ (κωλύω)

5 Εἰ μή ὁ στρατηγός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (υπερσ) οὐκ ἂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (υπερσ) τοῦτο οἱ στρατιῶται (κελεύω πράττω)

Να κάνετε αναλυτική σύνταξη στις παρακάτω προτάσεις

4 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Αἱ ἀηδόνες ᾄδουσιν2 Ὄρη ἦν ὑπερύψηλα3 Λύκος ἀρνίον ἐδίωκε

Να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα στις παρακάτω προτάσεις

1 Κέντρον (κεντρί) αἱ μέλιτται ἔχουσιν2 Μιλτιάδης ἦν στρατηγός3 Κρομμύων (κρεμμύδια) ὀσφραίνομαι4 Ἆρα θεοῖς πιστεύεις5 Ὀ ἀνηρ δίκαιος ἐστι6 Ἄνθρωπος τις εἶχεν ἵππον καί ὄνον (γαϊδούρι)

Να αναγνωριστούν συντακτικώς τα απαρέμφατα στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡμεῖς οὐ δυνάμεθα στρατεύειν2 Πρωταγόρας ἔλεγε σοφός εἶναι3 Οὐδέποτε ἡγησάμην χαλεπόν τό διδάξαι ὑμᾶς4 Οὗτος ἔφη ταῦτα πεπραχέναι5 Οἱ πλεῖστοι (περισσότεροι) ἀπέχουσι τοῦ φιλοσοφεῖν6 Τό σιγᾶν κρεῖττόν (καλύτερο) ἐστι τοῦ λαλεῖν

Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε που έχουμε ταυτοπροσωπία και ετεροπροσωπία (να υπογραμμίσετε και το υποκείμενο των απαρεμφάτων) Επίσης να βρείτε ποια απαρέμφατα είναι ειδικά και ποια τελικά

1 Πολλοί νέοι φιλοσοφεῖν νομίζουσι2 Ὁμολογεῖς με ἀγαθον εἶναι3 Οὗτος ἔλεγε τούτων ἐπιθυμεῖν4 Ἔλεγον δrsquo οὗτοι οὐδεμίαν εἶναι σωτηρίαν τῇ πολεί

Στις συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις με τους κατάλληλους τύπους των ονομάτων που είναι σε παρενθέσεις

1 Οὗτοι ἐνομίζοντο Ἀσκληπιοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεράπων)

2 Ἐκεῖ ἔζων Κύκλωπες καί ἄγρια φῦλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγας)

3 Ἐξ ὄνυχος τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέων)4 Οὗτος ὁ λειμών τροφήν τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παρέχει

καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θήραν (κηνύγι) (ἐλέφας λέων)

5 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

5 Ἐνταῦθα ἐντυγχάνομεν (συναντούμε) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γέρων)

6 Ἦν στήλη πέτρινη ἀνδρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πνίγοντος (λέων)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀφωνότερος (ἀνδριάς γενεν)

Να συμπληρώσετε τα κενά των επόμενων φράσεων με τους κατάλληλους τύπους των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Σιγᾶν τήν ἀλήθειαν χρυσόν helliphelliphelliphelliphelliphellip θάπτειν (εἰμί)2 Φίλους πιστούς ἔχων νόμιζε θησαυρούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(ἔχω απαρ)3 Τῶν οἰκιῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐμπιμπραμένων (ενώ

καίονται) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ᾄδομεν (ἡμεῖς)4 Οἱ θεοί σῴζουσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐκ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (οἱ ἀγαθοί ndash αιτ οἱ κίνδυνοι ndash γεν)

5 Κῦμα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέγα τήν ναῦν (το πλοίο) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θάλασσα- γεν πλήττω- αορ)

6 Συμβουλεύω (+δοτ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀρετήν (απαρ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τήν κακίαν (απαρ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑμεῖς θηρεύω φεύγω)

6 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να τοποθετήσετε τα επόμενα απαρέμφατα στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

1 Ἤλπιζε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα2 Δεινόν ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χωλόν3 Πρωταγόρας ἐπηγγέλλετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς νέους

τήν πολιτικήν ἀρετήν4 Νόμιζε μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἀνθρωπίνων βέβαιον5 Πρέπον ἐστί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τrsquo ἀληθῆ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

τά δίκαια

Να βρείτε σε ποια από τα παρακάτω παραδείγματα υπάρχει ταυτοπροσωπία και σε ποια ετεροπροσωπία

1 Οἱ Αἰγινῆται λέγουσι οὐκ εἶναι αὐτόνομοι2 Ἀναξαγόρας ἔφη τόν ἥλιον λίθον εἶναι3 Σωκράτης ἔλεγεν οὐκ εἶναι διδάσκαλος4 Ὤμοσαν (ορκίστηκαν) μή προδώσειν ἀλλήλους5 Πρωταγόρας ἔλεγε πάντων χρημάτων (πραγμάτων) μέτρον

εἶναι ἄνθρωπον6 Βίας ἔφη κρατίστην (η καλύτερη) δημοκρατίαν εἶναι ἐν ᾗ

(αυτή στην οποία) πάντες ὡς τύραννον φοβοῦνται τόν νόμον

Να βρείτε τις προτάσεις που περιέχονται σε καθένα από τα παρακάτω παραδείγματα να υπογραμμίσετε τα κατηγορούμενα και τα αντικείμενα και να συμπληρώσετε τους όρους που λείπουν

1 Ὁ βίος βραχύς ἡ τέχνη μακρά2 Μέγα βιβλίον μέγα κακόν3 Νόμος τήν πόλιν σῴζει ἀναρχία δrsquo ἀπόλλυσι (καταστρέφει)4 Τά ἐμά σά ἐστί καί τά σά ἐμά5 Οἱ Λακεδαιμόνιοι τούς μέν γενναίους ἐτίμων τῶν δέ δειλῶν

κατεφρόνουν

Συμπληρώστε στο παρακάτω σταυρόλεξο τους ζητούμενους ρηματικούς τύπους

7 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὀνειδίζειν λύσειν εἶναι λέγειν διδάξειν πράττειν

α) γ΄ εν οριστ αορ του σπουδάζωβ) απαρ μέλλ του σωρεύωγ) β΄ εν οριστ αορ του κελεύωδ) απαρ αορ του προστάττωε) γ΄εν οριστ παρατ του παραπέμπωστ) β΄ πληθ οριστ αορ του ταράττωζ) απαρ ενεστ του κηρύττωη) β΄ εν οριστ υπερσ του σῴζω

Να αναγνωρίσετε τις μετοχές που υπάρχουν στα επόμενα παραδείγματα

1 Λύσανδρος τά ὑπάρχοντα χρήματα Κύρῳ ἀπέδωκε2 Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν 3 Οἱ ἐκ Φλειοῦντος φεύγοντες (εξόριστοι) ἐπορεύοντο εἰς

Λακεδαίμονα4 Οἱ πρέσβεις οὐκ ᾐσχύνοντο λέγοντες ταῦτα5 Ἀμφότερα δrsquo ἦν αὐτούς τά πείθοντα κέρδος καί δέος (φόβος)6 Τάς πόλεις δέ ἑώρα (εβλεπε) τά μέν ἄλλα (κατά τά άλλα)

καλῶς ἐχούσας Χίων δέ φυγάδας ηὗρεν Ἀταρνέα ἐχοντας

Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο μετοχής

1 Ὀξεῖα ἦν ἡ φωνή τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ᾄδουσα) γυναικός2 Οἱ Ἀθηναῖοι τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δικάζων) καί τούς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγων) ἐν πολλῇ τιμῇ εἶχον3 Οἱ πολλάκις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πεπιστευκώς) τοῖς

ψευδέσι φίλοις ὕστερον οὐδέ τοῖς πιστοῖς πιστεύουσιν4 Οἱ δικασταί ἤκουσαν τῶν μαρτύρων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λέγων) 5 Ἀδικοῦσιν οἱ τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύων) καί οἱ

τούς αἰχμαλώτους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύων)

Στο παρακάτω κείμενο να τοποθετήσετε τους κατάλληλους τύπους του μέσου μέλλοντα οριστικής των ρημάτων σε παρένθεση

8 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Καί σπεύσουσι λαοί καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πορεύομαι) ἔθνη πολλά καί κατακόψουσι τάς ῥομφαίας αὐτῶν εἰς ἄροτρα καί τά δόρατα αὐτῶν εἰς δρέπανα Καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀναπαύομαι) ἕκαστος ὑποκάτω ἀμπέλου αὐτοῦ καί οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) ὁ ἐκφοβῶν διότι τό στόμα Κυρίου παντοκράτορος ἐλάλησε ταῦτα

Να σχηματίσετε το β΄ ενικό και το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων παύομαι διαπράττομαι (= κατορθώνω) ἅπτομαι νομίζομαι

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους Οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Οἱ ἐν Περσίᾳ Ἕλληνες περί τῆς Κύρου ἀρχῆς (για την εξουσία του Κύρου)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [ἀγωνίζομαι]

2 Κῦρος τούς Ἕλληνας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) παρά τόν ποταμόν [τάττομαι]

3 Οἱ τῆς πόλεως ἄρχοντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρατ) πρῶτοι τοῖς νόμοις [πείθομαι]

4 Ἡρακλῆς ἐπί τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [τρέπομαι]

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Ἐκεῖνος μέν γάρ ὁρῶν τήν Ἑλλάδα πολέμων καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί πολλῶν ἄλλων κακῶν μεστήν οὖσαν ἔπαυσε ταῦτα καί διήλλαξε τάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρός ἀλλήλας (στάσις = εμφύλια διαμάχη πόλις)

2 Οἱ τοξόται καί ἀκοντισταί ὑπό τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐδιώκοντο (ἱππεύς)

3 Τισσαφέρνης ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔτυχεν ὢν (Σάρδεις δοτ)

4 Οὗτος δέ ἀνήγγειλε τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ταῦτα (βασιλεύς ἱερεύς)

5 Οἱ Λακεδεμόνιοι καί οἱ σύμμαχοι συνελέγοντο εἰς τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Φωκεύς)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της δεικτικής αντωνυμίας (οὗτος αὕτη τοῦτο)

9 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ τρόπῳ οἱ Ἀθηναῖοι ἐτείχισαν τήν πόλιν

2 Ἐν τῇ χώρᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ξένοι ἐσμέν3 Γάμοι τοῦ Ἡλίου θέρους ἐγίγνοντο πάντα δέ τά ζῷα

ἔχαιρον ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ουδ Δοτ Εν)4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος5 Δός μοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τον ξένον

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους της Οριστικής Παρακειμένου ή Υπερσυντελίκου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται στις παρενθέσεις

1 Πολυξένη κατά τά εἰθισμένα παρθένοις (όπως συνήθιζαν τα κορίτσια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς ἐν τῇ κεφαλῇ τρίχας (ἀναπλέκομαι = πλέκω τα μαλλιά γ΄ εν υπερσ)

2 Ἠρώτησεν αὐτούς τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τατάσσομαι β΄ πληθ παρακ)

3 Ὁ στόλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπαλλάττομαι = διαφεύγω γ΄ εν υπερσ)

4 Ὑπό τινός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θλίβομαι β΄ εν παρακ)5 Τόν ἀγῶνα τόν καλόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀγωνίζομαι

α΄ πληθ παρακ)

Να συμπληρώσετε τις επόμενες φράσεις με τους απαρεμφατικούς τύπους που λείπουν

1 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φυλάττομαι απαρ αορ) τἀγαθά χαλεπώτερον (δυσκολότερο) τοῦ κτήσασθαι ἐστί

2 Χρή πάντας ἀπό θεοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι απαρεμ Ενεστ)

3 Τίς οὐ νομίζει ταῦτα ὑπό Σωκράτους ἄριστα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι απαρ παρακ)

4 Ἀθηναῖοι οὐ προσεδόκων (δεν περίμεναν) τούς Θηβαίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι απαρ μελλ) τάς σπονδάς

5 Ἀγησίλαος ἔλεγεν ἀπίστων ὅρκον εἰς ὕδωρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι απαρ παρακ)

Να συμπληρωθούν οι ακόλουθες προτάσεις με τους μετοχικούς τύπους που λείπουν

1 Οὗτος ἐπέμφθη παρά Τισσαφέρνους τόν βασιλέα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποδέχομαι μτχ μέλλ)

10 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἀμαζόνες οἰκοῦσι (κατοικούν) παρά τόν ποταμόν Θερμώδοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σιδηρῳ (ὁπλίζομαι μτχ παρακ)

3 Ἀποδείξω τοῦτον ψευδεῖς μάρτυρας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρέχομαι μτχ ενεστ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῶν καί κινδυνευόντων θεῶν τις μηχανήν σωτηρίας αὐτοῖς ἔπεμψε (μάχομαι μτχ ενεστ)

5 Κυμαῖος μέλι ἐπίπρασκεν (πουλούσαν) ἐλθόντος δέ τινος καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εἰπόντος ὅτι πάνυ καλόν (πολύ καλό) ἔφη (είπε) εἰ μή γάρ μῦς ἐνέπεσεν εἰς αὐτό οὐκ ἂν ἐπώλουν (γεύομαι μτχ αορ)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με το σωστό μετοχικό τύπο

1 Οἰδίπους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀκούω μτχ αορ) ἔλυσε τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα

2 Ὁρῶμεν Σωκράτη ἐν τῷ γυμναστηρίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διδάσκω μτχ ενεστ) τούς νέους

3 Ἠκούομεν τῶν στρατιωτῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κραυγάζω μτχ ενεστ) laquoθάλαττα θάλατταraquo

4 Φιλάργυρος διαθήκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφω μτχ αορ) ἑαυτόν κληρονόμον ἔταξεν

5 Οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιμένω μτχ ενεστ) ἀεί νικῶσιν6 Εὐλογία ἐστί πᾶσι τοῖς τούς υἱούς καί τάς θυγατέρας αὐτῶν

κατά Χριστόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύω μτχ παρακ)

Βρείτε τι εκφράζουν οι επιρρηματικές μετοχές που υπάρχουν στα ακόλουθα παραδείγματα (χρόνο τρόπο αιτία κλπ)

1 Προμηθεύς κλέψας τό πῦρ τῶν θεῶν τοῖς ἀνθρώποις ἔδωκεν2 Ὀλίγοι ὄντες ἐνίκησαν3 Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος Κῦρος ἐπί Σοῦσα ἐστράτευσεν4 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς ταῦτα πράξοντες5 Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι σοι συμβουλεύειν6 Δίκην μεγίστην δώσετε (θα τιμωρηθείτε σκληρότατα) ἀδίκως

φονεύσαντες τόν ἄνδρα τοῦτον7 Ὄντος ποτέ βατράχου ἐν τῇ λίμνῃ καί τοῖς ζῴοις πᾶσιν

ἀναβοήσαντος laquoἐγώ ἰατρός εἰμί φαρμάκων ἐπιστήμωνraquo ἀλώπηξ ἀκούσασα ἔφη laquoπῶς σύ ἄλλους σώσεις σαυτόν χωλόν ὄντα μη θεραπεύωνraquo

Στα παρακάτω παραδείγματα να αντικαταστήσετε τον ενεστώτα με τον χρόνο που δηλώνεται στην παρένθεση

11 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἅπαντες πείθονται τοῖς νόμοις τῆς πόλεως (παρατ)2 Ἡ πόλις σφόδρα βλάπτεται ὑφrsquo ὑμῶν (παρακ)3 Ῥάπισμα καταδέχεται ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τόν Ἀδαμ

(αορ)4 Οἱ τοξόται καί οἱ ἀκοντισταί ὑπό τῶν ἱππέων διώκονται

(παρατ)5 Οἱ Κορίνθιοι οὐ δέχονται τόν Ἀθηναῖον ἄγγελον (μελλ)

Να διατυπωθούν οι επόμενες προτάσεις με όλους τους τύπους τους στον άλλο αριθμό

1 Οὗτος ἔπεμπεν ἱππέα τῷ βασιλεῖ2 Τῶν πόλεων τούτων ἄρχοντες ἐστε3 Ἡ τοῦ βασιλέως ὕβρις εἰε ὄλεθρον ἄγει4 Καλόν τέκνον τέρψις γονέως 5 Τό σφάγιον τοῦτο τῷ ἱερεῖ κομίζεται

Να βρείτε το υποκείμενο και το αντικείμενο των απαρεμφάτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις

1 Κῦρος ὑπέσχετο δέξεσθαι τούς ὅρκους τοῦ Μένωνος2 Χρή τούς παῖδας ἀπέχεσθαι τῶν αἰσχρῶν ἀκουσμάτων 3 Οὗτος ἔφη τούς Ἀθηναίους πρώτους ἄρξασθαι τῆς μάχης4 Ἔδοξεν ἡμῖν παιδεύσασθαι τούς νέους πρός θήραν5 Σωκράτης ἔλεγε δεῖν πάντας τούς πολίτας πείθεσθαι τοῖς τῆς

πατρίδος νόμοις6 Διά τί οὐκ ἠθελήσατε ὑπέρ τῶν δικαίων μάχεσθαι7 Ἀντίπατρος ἤρξατο στράτευμα παρασκευάζεσθαι ἐπί Πέρσας8 Ἔξεστιν ὑμῖν τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν τρέπεσθαι

12 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Βrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Α΄Στις ακόλουθες προτάσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπος οριστικής του εἰμί

1 Ἀργία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μήτηρ πάσης κακίας2 Αἱ δεύτεραι σκέψεις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοφώτεραι3 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἕτεροι πλήν ἐμοῦ4 Ἀφίκοντο εἰς Κιλικίαν ἔνθα helliphelliphelliphelliphelliphellip (γrsquo εν παρατ) τά

Συεννέσιος βασιλέα5 Ἐάν ᾖς φιλομαθής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) πολυμαθής6 Τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἡμῖν ἐάν τά ὅπλα παραδῶμεν

βασιλεῖ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἱππίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω αόρ) τήν δημοκρατίαν τήν ἐν Ἀθήναις

2 Ἐν τῷ νόμῳ τούτῳ τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι παρακ)

3 Ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖς πολλά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρύπτομαι γ΄ εν ενεστ)

4 Ἐπί τότε σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψεύδομαι αορ) πῶς νῦν βούλει πιστεύειν σοι

5 Ἄσμενοι (με χαρά) οἱ Πλαταιεῖς τούς παρά τῶν πολεμίων κήρυκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δέχομαι μέλλ)

6 Βαβυλών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τειχίζομαι υπερσ) ὡς οὐδεμία ἄλλη πόλις τῶν τότε

7 Ἀλεξάνδρου ἀκοντισταί τούς ἡνιόχους τῶν δρεπανηφόρων ἁρμάτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακοντίζω παρατ)

8 Οἱ Ἕλληνες τάς Ἐρινῦς Εὐμενίδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀνομάζω παρατ)

Να συμπληρώσετε τις εξής προτάσεις με τους σωστούς τύπους του ρήματος σε όλους τους χρόνους

1 Οἱ νόμοι τούς πολίτας παιδεύουσι2 Τήνδε τήν ἐπιστολήν Νικίας πέμπει3 Οἱ στρατιῶται ἡδέως τῷ Ξενοφῶντι πείθονται4 Οἱ πολῖται πάντες τοῖς θεοῖς εὔχονται5 Ῥάπισμα (χαστούκι) καταδέχεται6 Ὁ Κέρβερος τάς πύλας ᾋδου φυλάττει

Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με την κατάλληλη πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

13 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 4: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

8 Σταγόνες ὕδατος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip κοιλαίνουσιν

Να μεταφέρετε τις επόμενες προτάσεις στον παρατατικό

1 Πρᾶος εἰμί καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ2 Λέγει τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ὁ Ἰησοῦς τί (γιατί) δειλοί ἐστε

ὀλιγόπιστοι3 Μακάριοι ἐσμεν4 Σύ εἶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός5 Ὁ μέν θερισμός πολύς ἐστι οἱ δέ ἐργάται ὀλίγοι εἰσίν

Να αναγνωρίσετε τους γραμματικούς τύπους των ρημάτων που περιέχονται στις προτάσεις

1 Δρυτόμοι (ξυλοκόποι) ἔσχιζον τινα πεύκην2 Ἁλιεύς ἔν τινι ποταμῷ ἡλίευε3 Βορέας καί Ἥλιος περί δυνάμεως ἤριζον4 Ὥδευε ποτε (κάποτε) λέων σύν ἀνθρωπῳ5 Λέων τις ἐβασίλευσεν οὐχί θυμώδης (οξύθυμος) οὐδε ὠμός

(άγριος) οὐδέ βίαιος ἀλλά πρᾶος καί δίκαιος ὥσπερ ἄνθρωπος

6 Βάτραχοι πρέσβεις ἔπεμψαν πρός τόν Δία7 Κύων (μια σκύλα) κρέας ἔχουσα ποταμόν διέβαινε8 Ἀηδών ἐπί τινος ὑψηλῆς δρυός (βελανιδιάς) καθημένη κατά

τό σύνηθες ᾖδεν (τραγουδούσε) 9 Οἱ Πρέσβεις οὐκ ἐδίωξαν τούς Ἕλληνας

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο Παρακειμένου και Υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) ὑμῖν μόνα τά καλά καί προσήκοντα (σωστά) ὑμεῖς δέ μοι (σε μένα) οὐ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) (συμβουλεύω πιστεύω)

2 Ἡ πίστις σου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) σε (σῴζω)3 Οἱ Ἀθηναῖοι τῶν ἐνδόξων ἀνδρῶν εἰκόνας

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πρκ) (ἱδρύω)4 Ἀρταξέρξης τῷ Θεμιστοκλεῖ χάριν εἶχεν ὅτι (διότι) τούς

Ἕλληνας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (υπερσ) λῦσαι τάς γέφυρας τάς ἐν Ἑλλησπόντῳ (κωλύω)

5 Εἰ μή ὁ στρατηγός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (υπερσ) οὐκ ἂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (υπερσ) τοῦτο οἱ στρατιῶται (κελεύω πράττω)

Να κάνετε αναλυτική σύνταξη στις παρακάτω προτάσεις

4 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Αἱ ἀηδόνες ᾄδουσιν2 Ὄρη ἦν ὑπερύψηλα3 Λύκος ἀρνίον ἐδίωκε

Να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα στις παρακάτω προτάσεις

1 Κέντρον (κεντρί) αἱ μέλιτται ἔχουσιν2 Μιλτιάδης ἦν στρατηγός3 Κρομμύων (κρεμμύδια) ὀσφραίνομαι4 Ἆρα θεοῖς πιστεύεις5 Ὀ ἀνηρ δίκαιος ἐστι6 Ἄνθρωπος τις εἶχεν ἵππον καί ὄνον (γαϊδούρι)

Να αναγνωριστούν συντακτικώς τα απαρέμφατα στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡμεῖς οὐ δυνάμεθα στρατεύειν2 Πρωταγόρας ἔλεγε σοφός εἶναι3 Οὐδέποτε ἡγησάμην χαλεπόν τό διδάξαι ὑμᾶς4 Οὗτος ἔφη ταῦτα πεπραχέναι5 Οἱ πλεῖστοι (περισσότεροι) ἀπέχουσι τοῦ φιλοσοφεῖν6 Τό σιγᾶν κρεῖττόν (καλύτερο) ἐστι τοῦ λαλεῖν

Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε που έχουμε ταυτοπροσωπία και ετεροπροσωπία (να υπογραμμίσετε και το υποκείμενο των απαρεμφάτων) Επίσης να βρείτε ποια απαρέμφατα είναι ειδικά και ποια τελικά

1 Πολλοί νέοι φιλοσοφεῖν νομίζουσι2 Ὁμολογεῖς με ἀγαθον εἶναι3 Οὗτος ἔλεγε τούτων ἐπιθυμεῖν4 Ἔλεγον δrsquo οὗτοι οὐδεμίαν εἶναι σωτηρίαν τῇ πολεί

Στις συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις με τους κατάλληλους τύπους των ονομάτων που είναι σε παρενθέσεις

1 Οὗτοι ἐνομίζοντο Ἀσκληπιοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεράπων)

2 Ἐκεῖ ἔζων Κύκλωπες καί ἄγρια φῦλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγας)

3 Ἐξ ὄνυχος τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέων)4 Οὗτος ὁ λειμών τροφήν τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παρέχει

καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θήραν (κηνύγι) (ἐλέφας λέων)

5 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

5 Ἐνταῦθα ἐντυγχάνομεν (συναντούμε) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γέρων)

6 Ἦν στήλη πέτρινη ἀνδρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πνίγοντος (λέων)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀφωνότερος (ἀνδριάς γενεν)

Να συμπληρώσετε τα κενά των επόμενων φράσεων με τους κατάλληλους τύπους των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Σιγᾶν τήν ἀλήθειαν χρυσόν helliphelliphelliphelliphelliphellip θάπτειν (εἰμί)2 Φίλους πιστούς ἔχων νόμιζε θησαυρούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(ἔχω απαρ)3 Τῶν οἰκιῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐμπιμπραμένων (ενώ

καίονται) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ᾄδομεν (ἡμεῖς)4 Οἱ θεοί σῴζουσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐκ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (οἱ ἀγαθοί ndash αιτ οἱ κίνδυνοι ndash γεν)

5 Κῦμα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέγα τήν ναῦν (το πλοίο) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θάλασσα- γεν πλήττω- αορ)

6 Συμβουλεύω (+δοτ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀρετήν (απαρ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τήν κακίαν (απαρ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑμεῖς θηρεύω φεύγω)

6 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να τοποθετήσετε τα επόμενα απαρέμφατα στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

1 Ἤλπιζε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα2 Δεινόν ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χωλόν3 Πρωταγόρας ἐπηγγέλλετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς νέους

τήν πολιτικήν ἀρετήν4 Νόμιζε μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἀνθρωπίνων βέβαιον5 Πρέπον ἐστί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τrsquo ἀληθῆ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

τά δίκαια

Να βρείτε σε ποια από τα παρακάτω παραδείγματα υπάρχει ταυτοπροσωπία και σε ποια ετεροπροσωπία

1 Οἱ Αἰγινῆται λέγουσι οὐκ εἶναι αὐτόνομοι2 Ἀναξαγόρας ἔφη τόν ἥλιον λίθον εἶναι3 Σωκράτης ἔλεγεν οὐκ εἶναι διδάσκαλος4 Ὤμοσαν (ορκίστηκαν) μή προδώσειν ἀλλήλους5 Πρωταγόρας ἔλεγε πάντων χρημάτων (πραγμάτων) μέτρον

εἶναι ἄνθρωπον6 Βίας ἔφη κρατίστην (η καλύτερη) δημοκρατίαν εἶναι ἐν ᾗ

(αυτή στην οποία) πάντες ὡς τύραννον φοβοῦνται τόν νόμον

Να βρείτε τις προτάσεις που περιέχονται σε καθένα από τα παρακάτω παραδείγματα να υπογραμμίσετε τα κατηγορούμενα και τα αντικείμενα και να συμπληρώσετε τους όρους που λείπουν

1 Ὁ βίος βραχύς ἡ τέχνη μακρά2 Μέγα βιβλίον μέγα κακόν3 Νόμος τήν πόλιν σῴζει ἀναρχία δrsquo ἀπόλλυσι (καταστρέφει)4 Τά ἐμά σά ἐστί καί τά σά ἐμά5 Οἱ Λακεδαιμόνιοι τούς μέν γενναίους ἐτίμων τῶν δέ δειλῶν

κατεφρόνουν

Συμπληρώστε στο παρακάτω σταυρόλεξο τους ζητούμενους ρηματικούς τύπους

7 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὀνειδίζειν λύσειν εἶναι λέγειν διδάξειν πράττειν

α) γ΄ εν οριστ αορ του σπουδάζωβ) απαρ μέλλ του σωρεύωγ) β΄ εν οριστ αορ του κελεύωδ) απαρ αορ του προστάττωε) γ΄εν οριστ παρατ του παραπέμπωστ) β΄ πληθ οριστ αορ του ταράττωζ) απαρ ενεστ του κηρύττωη) β΄ εν οριστ υπερσ του σῴζω

Να αναγνωρίσετε τις μετοχές που υπάρχουν στα επόμενα παραδείγματα

1 Λύσανδρος τά ὑπάρχοντα χρήματα Κύρῳ ἀπέδωκε2 Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν 3 Οἱ ἐκ Φλειοῦντος φεύγοντες (εξόριστοι) ἐπορεύοντο εἰς

Λακεδαίμονα4 Οἱ πρέσβεις οὐκ ᾐσχύνοντο λέγοντες ταῦτα5 Ἀμφότερα δrsquo ἦν αὐτούς τά πείθοντα κέρδος καί δέος (φόβος)6 Τάς πόλεις δέ ἑώρα (εβλεπε) τά μέν ἄλλα (κατά τά άλλα)

καλῶς ἐχούσας Χίων δέ φυγάδας ηὗρεν Ἀταρνέα ἐχοντας

Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο μετοχής

1 Ὀξεῖα ἦν ἡ φωνή τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ᾄδουσα) γυναικός2 Οἱ Ἀθηναῖοι τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δικάζων) καί τούς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγων) ἐν πολλῇ τιμῇ εἶχον3 Οἱ πολλάκις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πεπιστευκώς) τοῖς

ψευδέσι φίλοις ὕστερον οὐδέ τοῖς πιστοῖς πιστεύουσιν4 Οἱ δικασταί ἤκουσαν τῶν μαρτύρων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λέγων) 5 Ἀδικοῦσιν οἱ τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύων) καί οἱ

τούς αἰχμαλώτους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύων)

Στο παρακάτω κείμενο να τοποθετήσετε τους κατάλληλους τύπους του μέσου μέλλοντα οριστικής των ρημάτων σε παρένθεση

8 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Καί σπεύσουσι λαοί καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πορεύομαι) ἔθνη πολλά καί κατακόψουσι τάς ῥομφαίας αὐτῶν εἰς ἄροτρα καί τά δόρατα αὐτῶν εἰς δρέπανα Καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀναπαύομαι) ἕκαστος ὑποκάτω ἀμπέλου αὐτοῦ καί οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) ὁ ἐκφοβῶν διότι τό στόμα Κυρίου παντοκράτορος ἐλάλησε ταῦτα

Να σχηματίσετε το β΄ ενικό και το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων παύομαι διαπράττομαι (= κατορθώνω) ἅπτομαι νομίζομαι

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους Οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Οἱ ἐν Περσίᾳ Ἕλληνες περί τῆς Κύρου ἀρχῆς (για την εξουσία του Κύρου)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [ἀγωνίζομαι]

2 Κῦρος τούς Ἕλληνας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) παρά τόν ποταμόν [τάττομαι]

3 Οἱ τῆς πόλεως ἄρχοντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρατ) πρῶτοι τοῖς νόμοις [πείθομαι]

4 Ἡρακλῆς ἐπί τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [τρέπομαι]

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Ἐκεῖνος μέν γάρ ὁρῶν τήν Ἑλλάδα πολέμων καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί πολλῶν ἄλλων κακῶν μεστήν οὖσαν ἔπαυσε ταῦτα καί διήλλαξε τάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρός ἀλλήλας (στάσις = εμφύλια διαμάχη πόλις)

2 Οἱ τοξόται καί ἀκοντισταί ὑπό τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐδιώκοντο (ἱππεύς)

3 Τισσαφέρνης ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔτυχεν ὢν (Σάρδεις δοτ)

4 Οὗτος δέ ἀνήγγειλε τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ταῦτα (βασιλεύς ἱερεύς)

5 Οἱ Λακεδεμόνιοι καί οἱ σύμμαχοι συνελέγοντο εἰς τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Φωκεύς)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της δεικτικής αντωνυμίας (οὗτος αὕτη τοῦτο)

9 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ τρόπῳ οἱ Ἀθηναῖοι ἐτείχισαν τήν πόλιν

2 Ἐν τῇ χώρᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ξένοι ἐσμέν3 Γάμοι τοῦ Ἡλίου θέρους ἐγίγνοντο πάντα δέ τά ζῷα

ἔχαιρον ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ουδ Δοτ Εν)4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος5 Δός μοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τον ξένον

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους της Οριστικής Παρακειμένου ή Υπερσυντελίκου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται στις παρενθέσεις

1 Πολυξένη κατά τά εἰθισμένα παρθένοις (όπως συνήθιζαν τα κορίτσια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς ἐν τῇ κεφαλῇ τρίχας (ἀναπλέκομαι = πλέκω τα μαλλιά γ΄ εν υπερσ)

2 Ἠρώτησεν αὐτούς τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τατάσσομαι β΄ πληθ παρακ)

3 Ὁ στόλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπαλλάττομαι = διαφεύγω γ΄ εν υπερσ)

4 Ὑπό τινός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θλίβομαι β΄ εν παρακ)5 Τόν ἀγῶνα τόν καλόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀγωνίζομαι

α΄ πληθ παρακ)

Να συμπληρώσετε τις επόμενες φράσεις με τους απαρεμφατικούς τύπους που λείπουν

1 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φυλάττομαι απαρ αορ) τἀγαθά χαλεπώτερον (δυσκολότερο) τοῦ κτήσασθαι ἐστί

2 Χρή πάντας ἀπό θεοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι απαρεμ Ενεστ)

3 Τίς οὐ νομίζει ταῦτα ὑπό Σωκράτους ἄριστα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι απαρ παρακ)

4 Ἀθηναῖοι οὐ προσεδόκων (δεν περίμεναν) τούς Θηβαίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι απαρ μελλ) τάς σπονδάς

5 Ἀγησίλαος ἔλεγεν ἀπίστων ὅρκον εἰς ὕδωρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι απαρ παρακ)

Να συμπληρωθούν οι ακόλουθες προτάσεις με τους μετοχικούς τύπους που λείπουν

1 Οὗτος ἐπέμφθη παρά Τισσαφέρνους τόν βασιλέα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποδέχομαι μτχ μέλλ)

10 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἀμαζόνες οἰκοῦσι (κατοικούν) παρά τόν ποταμόν Θερμώδοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σιδηρῳ (ὁπλίζομαι μτχ παρακ)

3 Ἀποδείξω τοῦτον ψευδεῖς μάρτυρας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρέχομαι μτχ ενεστ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῶν καί κινδυνευόντων θεῶν τις μηχανήν σωτηρίας αὐτοῖς ἔπεμψε (μάχομαι μτχ ενεστ)

5 Κυμαῖος μέλι ἐπίπρασκεν (πουλούσαν) ἐλθόντος δέ τινος καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εἰπόντος ὅτι πάνυ καλόν (πολύ καλό) ἔφη (είπε) εἰ μή γάρ μῦς ἐνέπεσεν εἰς αὐτό οὐκ ἂν ἐπώλουν (γεύομαι μτχ αορ)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με το σωστό μετοχικό τύπο

1 Οἰδίπους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀκούω μτχ αορ) ἔλυσε τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα

2 Ὁρῶμεν Σωκράτη ἐν τῷ γυμναστηρίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διδάσκω μτχ ενεστ) τούς νέους

3 Ἠκούομεν τῶν στρατιωτῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κραυγάζω μτχ ενεστ) laquoθάλαττα θάλατταraquo

4 Φιλάργυρος διαθήκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφω μτχ αορ) ἑαυτόν κληρονόμον ἔταξεν

5 Οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιμένω μτχ ενεστ) ἀεί νικῶσιν6 Εὐλογία ἐστί πᾶσι τοῖς τούς υἱούς καί τάς θυγατέρας αὐτῶν

κατά Χριστόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύω μτχ παρακ)

Βρείτε τι εκφράζουν οι επιρρηματικές μετοχές που υπάρχουν στα ακόλουθα παραδείγματα (χρόνο τρόπο αιτία κλπ)

1 Προμηθεύς κλέψας τό πῦρ τῶν θεῶν τοῖς ἀνθρώποις ἔδωκεν2 Ὀλίγοι ὄντες ἐνίκησαν3 Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος Κῦρος ἐπί Σοῦσα ἐστράτευσεν4 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς ταῦτα πράξοντες5 Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι σοι συμβουλεύειν6 Δίκην μεγίστην δώσετε (θα τιμωρηθείτε σκληρότατα) ἀδίκως

φονεύσαντες τόν ἄνδρα τοῦτον7 Ὄντος ποτέ βατράχου ἐν τῇ λίμνῃ καί τοῖς ζῴοις πᾶσιν

ἀναβοήσαντος laquoἐγώ ἰατρός εἰμί φαρμάκων ἐπιστήμωνraquo ἀλώπηξ ἀκούσασα ἔφη laquoπῶς σύ ἄλλους σώσεις σαυτόν χωλόν ὄντα μη θεραπεύωνraquo

Στα παρακάτω παραδείγματα να αντικαταστήσετε τον ενεστώτα με τον χρόνο που δηλώνεται στην παρένθεση

11 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἅπαντες πείθονται τοῖς νόμοις τῆς πόλεως (παρατ)2 Ἡ πόλις σφόδρα βλάπτεται ὑφrsquo ὑμῶν (παρακ)3 Ῥάπισμα καταδέχεται ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τόν Ἀδαμ

(αορ)4 Οἱ τοξόται καί οἱ ἀκοντισταί ὑπό τῶν ἱππέων διώκονται

(παρατ)5 Οἱ Κορίνθιοι οὐ δέχονται τόν Ἀθηναῖον ἄγγελον (μελλ)

Να διατυπωθούν οι επόμενες προτάσεις με όλους τους τύπους τους στον άλλο αριθμό

1 Οὗτος ἔπεμπεν ἱππέα τῷ βασιλεῖ2 Τῶν πόλεων τούτων ἄρχοντες ἐστε3 Ἡ τοῦ βασιλέως ὕβρις εἰε ὄλεθρον ἄγει4 Καλόν τέκνον τέρψις γονέως 5 Τό σφάγιον τοῦτο τῷ ἱερεῖ κομίζεται

Να βρείτε το υποκείμενο και το αντικείμενο των απαρεμφάτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις

1 Κῦρος ὑπέσχετο δέξεσθαι τούς ὅρκους τοῦ Μένωνος2 Χρή τούς παῖδας ἀπέχεσθαι τῶν αἰσχρῶν ἀκουσμάτων 3 Οὗτος ἔφη τούς Ἀθηναίους πρώτους ἄρξασθαι τῆς μάχης4 Ἔδοξεν ἡμῖν παιδεύσασθαι τούς νέους πρός θήραν5 Σωκράτης ἔλεγε δεῖν πάντας τούς πολίτας πείθεσθαι τοῖς τῆς

πατρίδος νόμοις6 Διά τί οὐκ ἠθελήσατε ὑπέρ τῶν δικαίων μάχεσθαι7 Ἀντίπατρος ἤρξατο στράτευμα παρασκευάζεσθαι ἐπί Πέρσας8 Ἔξεστιν ὑμῖν τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν τρέπεσθαι

12 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Βrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Α΄Στις ακόλουθες προτάσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπος οριστικής του εἰμί

1 Ἀργία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μήτηρ πάσης κακίας2 Αἱ δεύτεραι σκέψεις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοφώτεραι3 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἕτεροι πλήν ἐμοῦ4 Ἀφίκοντο εἰς Κιλικίαν ἔνθα helliphelliphelliphelliphelliphellip (γrsquo εν παρατ) τά

Συεννέσιος βασιλέα5 Ἐάν ᾖς φιλομαθής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) πολυμαθής6 Τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἡμῖν ἐάν τά ὅπλα παραδῶμεν

βασιλεῖ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἱππίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω αόρ) τήν δημοκρατίαν τήν ἐν Ἀθήναις

2 Ἐν τῷ νόμῳ τούτῳ τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι παρακ)

3 Ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖς πολλά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρύπτομαι γ΄ εν ενεστ)

4 Ἐπί τότε σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψεύδομαι αορ) πῶς νῦν βούλει πιστεύειν σοι

5 Ἄσμενοι (με χαρά) οἱ Πλαταιεῖς τούς παρά τῶν πολεμίων κήρυκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δέχομαι μέλλ)

6 Βαβυλών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τειχίζομαι υπερσ) ὡς οὐδεμία ἄλλη πόλις τῶν τότε

7 Ἀλεξάνδρου ἀκοντισταί τούς ἡνιόχους τῶν δρεπανηφόρων ἁρμάτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακοντίζω παρατ)

8 Οἱ Ἕλληνες τάς Ἐρινῦς Εὐμενίδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀνομάζω παρατ)

Να συμπληρώσετε τις εξής προτάσεις με τους σωστούς τύπους του ρήματος σε όλους τους χρόνους

1 Οἱ νόμοι τούς πολίτας παιδεύουσι2 Τήνδε τήν ἐπιστολήν Νικίας πέμπει3 Οἱ στρατιῶται ἡδέως τῷ Ξενοφῶντι πείθονται4 Οἱ πολῖται πάντες τοῖς θεοῖς εὔχονται5 Ῥάπισμα (χαστούκι) καταδέχεται6 Ὁ Κέρβερος τάς πύλας ᾋδου φυλάττει

Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με την κατάλληλη πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

13 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 5: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

1 Αἱ ἀηδόνες ᾄδουσιν2 Ὄρη ἦν ὑπερύψηλα3 Λύκος ἀρνίον ἐδίωκε

Να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα στις παρακάτω προτάσεις

1 Κέντρον (κεντρί) αἱ μέλιτται ἔχουσιν2 Μιλτιάδης ἦν στρατηγός3 Κρομμύων (κρεμμύδια) ὀσφραίνομαι4 Ἆρα θεοῖς πιστεύεις5 Ὀ ἀνηρ δίκαιος ἐστι6 Ἄνθρωπος τις εἶχεν ἵππον καί ὄνον (γαϊδούρι)

Να αναγνωριστούν συντακτικώς τα απαρέμφατα στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡμεῖς οὐ δυνάμεθα στρατεύειν2 Πρωταγόρας ἔλεγε σοφός εἶναι3 Οὐδέποτε ἡγησάμην χαλεπόν τό διδάξαι ὑμᾶς4 Οὗτος ἔφη ταῦτα πεπραχέναι5 Οἱ πλεῖστοι (περισσότεροι) ἀπέχουσι τοῦ φιλοσοφεῖν6 Τό σιγᾶν κρεῖττόν (καλύτερο) ἐστι τοῦ λαλεῖν

Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε που έχουμε ταυτοπροσωπία και ετεροπροσωπία (να υπογραμμίσετε και το υποκείμενο των απαρεμφάτων) Επίσης να βρείτε ποια απαρέμφατα είναι ειδικά και ποια τελικά

1 Πολλοί νέοι φιλοσοφεῖν νομίζουσι2 Ὁμολογεῖς με ἀγαθον εἶναι3 Οὗτος ἔλεγε τούτων ἐπιθυμεῖν4 Ἔλεγον δrsquo οὗτοι οὐδεμίαν εἶναι σωτηρίαν τῇ πολεί

Στις συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις με τους κατάλληλους τύπους των ονομάτων που είναι σε παρενθέσεις

1 Οὗτοι ἐνομίζοντο Ἀσκληπιοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεράπων)

2 Ἐκεῖ ἔζων Κύκλωπες καί ἄγρια φῦλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγας)

3 Ἐξ ὄνυχος τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέων)4 Οὗτος ὁ λειμών τροφήν τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παρέχει

καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θήραν (κηνύγι) (ἐλέφας λέων)

5 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

5 Ἐνταῦθα ἐντυγχάνομεν (συναντούμε) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γέρων)

6 Ἦν στήλη πέτρινη ἀνδρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πνίγοντος (λέων)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀφωνότερος (ἀνδριάς γενεν)

Να συμπληρώσετε τα κενά των επόμενων φράσεων με τους κατάλληλους τύπους των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Σιγᾶν τήν ἀλήθειαν χρυσόν helliphelliphelliphelliphelliphellip θάπτειν (εἰμί)2 Φίλους πιστούς ἔχων νόμιζε θησαυρούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(ἔχω απαρ)3 Τῶν οἰκιῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐμπιμπραμένων (ενώ

καίονται) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ᾄδομεν (ἡμεῖς)4 Οἱ θεοί σῴζουσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐκ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (οἱ ἀγαθοί ndash αιτ οἱ κίνδυνοι ndash γεν)

5 Κῦμα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέγα τήν ναῦν (το πλοίο) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θάλασσα- γεν πλήττω- αορ)

6 Συμβουλεύω (+δοτ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀρετήν (απαρ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τήν κακίαν (απαρ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑμεῖς θηρεύω φεύγω)

6 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να τοποθετήσετε τα επόμενα απαρέμφατα στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

1 Ἤλπιζε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα2 Δεινόν ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χωλόν3 Πρωταγόρας ἐπηγγέλλετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς νέους

τήν πολιτικήν ἀρετήν4 Νόμιζε μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἀνθρωπίνων βέβαιον5 Πρέπον ἐστί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τrsquo ἀληθῆ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

τά δίκαια

Να βρείτε σε ποια από τα παρακάτω παραδείγματα υπάρχει ταυτοπροσωπία και σε ποια ετεροπροσωπία

1 Οἱ Αἰγινῆται λέγουσι οὐκ εἶναι αὐτόνομοι2 Ἀναξαγόρας ἔφη τόν ἥλιον λίθον εἶναι3 Σωκράτης ἔλεγεν οὐκ εἶναι διδάσκαλος4 Ὤμοσαν (ορκίστηκαν) μή προδώσειν ἀλλήλους5 Πρωταγόρας ἔλεγε πάντων χρημάτων (πραγμάτων) μέτρον

εἶναι ἄνθρωπον6 Βίας ἔφη κρατίστην (η καλύτερη) δημοκρατίαν εἶναι ἐν ᾗ

(αυτή στην οποία) πάντες ὡς τύραννον φοβοῦνται τόν νόμον

Να βρείτε τις προτάσεις που περιέχονται σε καθένα από τα παρακάτω παραδείγματα να υπογραμμίσετε τα κατηγορούμενα και τα αντικείμενα και να συμπληρώσετε τους όρους που λείπουν

1 Ὁ βίος βραχύς ἡ τέχνη μακρά2 Μέγα βιβλίον μέγα κακόν3 Νόμος τήν πόλιν σῴζει ἀναρχία δrsquo ἀπόλλυσι (καταστρέφει)4 Τά ἐμά σά ἐστί καί τά σά ἐμά5 Οἱ Λακεδαιμόνιοι τούς μέν γενναίους ἐτίμων τῶν δέ δειλῶν

κατεφρόνουν

Συμπληρώστε στο παρακάτω σταυρόλεξο τους ζητούμενους ρηματικούς τύπους

7 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὀνειδίζειν λύσειν εἶναι λέγειν διδάξειν πράττειν

α) γ΄ εν οριστ αορ του σπουδάζωβ) απαρ μέλλ του σωρεύωγ) β΄ εν οριστ αορ του κελεύωδ) απαρ αορ του προστάττωε) γ΄εν οριστ παρατ του παραπέμπωστ) β΄ πληθ οριστ αορ του ταράττωζ) απαρ ενεστ του κηρύττωη) β΄ εν οριστ υπερσ του σῴζω

Να αναγνωρίσετε τις μετοχές που υπάρχουν στα επόμενα παραδείγματα

1 Λύσανδρος τά ὑπάρχοντα χρήματα Κύρῳ ἀπέδωκε2 Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν 3 Οἱ ἐκ Φλειοῦντος φεύγοντες (εξόριστοι) ἐπορεύοντο εἰς

Λακεδαίμονα4 Οἱ πρέσβεις οὐκ ᾐσχύνοντο λέγοντες ταῦτα5 Ἀμφότερα δrsquo ἦν αὐτούς τά πείθοντα κέρδος καί δέος (φόβος)6 Τάς πόλεις δέ ἑώρα (εβλεπε) τά μέν ἄλλα (κατά τά άλλα)

καλῶς ἐχούσας Χίων δέ φυγάδας ηὗρεν Ἀταρνέα ἐχοντας

Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο μετοχής

1 Ὀξεῖα ἦν ἡ φωνή τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ᾄδουσα) γυναικός2 Οἱ Ἀθηναῖοι τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δικάζων) καί τούς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγων) ἐν πολλῇ τιμῇ εἶχον3 Οἱ πολλάκις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πεπιστευκώς) τοῖς

ψευδέσι φίλοις ὕστερον οὐδέ τοῖς πιστοῖς πιστεύουσιν4 Οἱ δικασταί ἤκουσαν τῶν μαρτύρων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λέγων) 5 Ἀδικοῦσιν οἱ τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύων) καί οἱ

τούς αἰχμαλώτους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύων)

Στο παρακάτω κείμενο να τοποθετήσετε τους κατάλληλους τύπους του μέσου μέλλοντα οριστικής των ρημάτων σε παρένθεση

8 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Καί σπεύσουσι λαοί καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πορεύομαι) ἔθνη πολλά καί κατακόψουσι τάς ῥομφαίας αὐτῶν εἰς ἄροτρα καί τά δόρατα αὐτῶν εἰς δρέπανα Καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀναπαύομαι) ἕκαστος ὑποκάτω ἀμπέλου αὐτοῦ καί οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) ὁ ἐκφοβῶν διότι τό στόμα Κυρίου παντοκράτορος ἐλάλησε ταῦτα

Να σχηματίσετε το β΄ ενικό και το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων παύομαι διαπράττομαι (= κατορθώνω) ἅπτομαι νομίζομαι

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους Οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Οἱ ἐν Περσίᾳ Ἕλληνες περί τῆς Κύρου ἀρχῆς (για την εξουσία του Κύρου)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [ἀγωνίζομαι]

2 Κῦρος τούς Ἕλληνας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) παρά τόν ποταμόν [τάττομαι]

3 Οἱ τῆς πόλεως ἄρχοντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρατ) πρῶτοι τοῖς νόμοις [πείθομαι]

4 Ἡρακλῆς ἐπί τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [τρέπομαι]

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Ἐκεῖνος μέν γάρ ὁρῶν τήν Ἑλλάδα πολέμων καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί πολλῶν ἄλλων κακῶν μεστήν οὖσαν ἔπαυσε ταῦτα καί διήλλαξε τάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρός ἀλλήλας (στάσις = εμφύλια διαμάχη πόλις)

2 Οἱ τοξόται καί ἀκοντισταί ὑπό τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐδιώκοντο (ἱππεύς)

3 Τισσαφέρνης ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔτυχεν ὢν (Σάρδεις δοτ)

4 Οὗτος δέ ἀνήγγειλε τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ταῦτα (βασιλεύς ἱερεύς)

5 Οἱ Λακεδεμόνιοι καί οἱ σύμμαχοι συνελέγοντο εἰς τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Φωκεύς)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της δεικτικής αντωνυμίας (οὗτος αὕτη τοῦτο)

9 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ τρόπῳ οἱ Ἀθηναῖοι ἐτείχισαν τήν πόλιν

2 Ἐν τῇ χώρᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ξένοι ἐσμέν3 Γάμοι τοῦ Ἡλίου θέρους ἐγίγνοντο πάντα δέ τά ζῷα

ἔχαιρον ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ουδ Δοτ Εν)4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος5 Δός μοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τον ξένον

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους της Οριστικής Παρακειμένου ή Υπερσυντελίκου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται στις παρενθέσεις

1 Πολυξένη κατά τά εἰθισμένα παρθένοις (όπως συνήθιζαν τα κορίτσια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς ἐν τῇ κεφαλῇ τρίχας (ἀναπλέκομαι = πλέκω τα μαλλιά γ΄ εν υπερσ)

2 Ἠρώτησεν αὐτούς τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τατάσσομαι β΄ πληθ παρακ)

3 Ὁ στόλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπαλλάττομαι = διαφεύγω γ΄ εν υπερσ)

4 Ὑπό τινός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θλίβομαι β΄ εν παρακ)5 Τόν ἀγῶνα τόν καλόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀγωνίζομαι

α΄ πληθ παρακ)

Να συμπληρώσετε τις επόμενες φράσεις με τους απαρεμφατικούς τύπους που λείπουν

1 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φυλάττομαι απαρ αορ) τἀγαθά χαλεπώτερον (δυσκολότερο) τοῦ κτήσασθαι ἐστί

2 Χρή πάντας ἀπό θεοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι απαρεμ Ενεστ)

3 Τίς οὐ νομίζει ταῦτα ὑπό Σωκράτους ἄριστα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι απαρ παρακ)

4 Ἀθηναῖοι οὐ προσεδόκων (δεν περίμεναν) τούς Θηβαίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι απαρ μελλ) τάς σπονδάς

5 Ἀγησίλαος ἔλεγεν ἀπίστων ὅρκον εἰς ὕδωρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι απαρ παρακ)

Να συμπληρωθούν οι ακόλουθες προτάσεις με τους μετοχικούς τύπους που λείπουν

1 Οὗτος ἐπέμφθη παρά Τισσαφέρνους τόν βασιλέα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποδέχομαι μτχ μέλλ)

10 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἀμαζόνες οἰκοῦσι (κατοικούν) παρά τόν ποταμόν Θερμώδοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σιδηρῳ (ὁπλίζομαι μτχ παρακ)

3 Ἀποδείξω τοῦτον ψευδεῖς μάρτυρας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρέχομαι μτχ ενεστ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῶν καί κινδυνευόντων θεῶν τις μηχανήν σωτηρίας αὐτοῖς ἔπεμψε (μάχομαι μτχ ενεστ)

5 Κυμαῖος μέλι ἐπίπρασκεν (πουλούσαν) ἐλθόντος δέ τινος καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εἰπόντος ὅτι πάνυ καλόν (πολύ καλό) ἔφη (είπε) εἰ μή γάρ μῦς ἐνέπεσεν εἰς αὐτό οὐκ ἂν ἐπώλουν (γεύομαι μτχ αορ)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με το σωστό μετοχικό τύπο

1 Οἰδίπους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀκούω μτχ αορ) ἔλυσε τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα

2 Ὁρῶμεν Σωκράτη ἐν τῷ γυμναστηρίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διδάσκω μτχ ενεστ) τούς νέους

3 Ἠκούομεν τῶν στρατιωτῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κραυγάζω μτχ ενεστ) laquoθάλαττα θάλατταraquo

4 Φιλάργυρος διαθήκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφω μτχ αορ) ἑαυτόν κληρονόμον ἔταξεν

5 Οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιμένω μτχ ενεστ) ἀεί νικῶσιν6 Εὐλογία ἐστί πᾶσι τοῖς τούς υἱούς καί τάς θυγατέρας αὐτῶν

κατά Χριστόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύω μτχ παρακ)

Βρείτε τι εκφράζουν οι επιρρηματικές μετοχές που υπάρχουν στα ακόλουθα παραδείγματα (χρόνο τρόπο αιτία κλπ)

1 Προμηθεύς κλέψας τό πῦρ τῶν θεῶν τοῖς ἀνθρώποις ἔδωκεν2 Ὀλίγοι ὄντες ἐνίκησαν3 Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος Κῦρος ἐπί Σοῦσα ἐστράτευσεν4 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς ταῦτα πράξοντες5 Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι σοι συμβουλεύειν6 Δίκην μεγίστην δώσετε (θα τιμωρηθείτε σκληρότατα) ἀδίκως

φονεύσαντες τόν ἄνδρα τοῦτον7 Ὄντος ποτέ βατράχου ἐν τῇ λίμνῃ καί τοῖς ζῴοις πᾶσιν

ἀναβοήσαντος laquoἐγώ ἰατρός εἰμί φαρμάκων ἐπιστήμωνraquo ἀλώπηξ ἀκούσασα ἔφη laquoπῶς σύ ἄλλους σώσεις σαυτόν χωλόν ὄντα μη θεραπεύωνraquo

Στα παρακάτω παραδείγματα να αντικαταστήσετε τον ενεστώτα με τον χρόνο που δηλώνεται στην παρένθεση

11 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἅπαντες πείθονται τοῖς νόμοις τῆς πόλεως (παρατ)2 Ἡ πόλις σφόδρα βλάπτεται ὑφrsquo ὑμῶν (παρακ)3 Ῥάπισμα καταδέχεται ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τόν Ἀδαμ

(αορ)4 Οἱ τοξόται καί οἱ ἀκοντισταί ὑπό τῶν ἱππέων διώκονται

(παρατ)5 Οἱ Κορίνθιοι οὐ δέχονται τόν Ἀθηναῖον ἄγγελον (μελλ)

Να διατυπωθούν οι επόμενες προτάσεις με όλους τους τύπους τους στον άλλο αριθμό

1 Οὗτος ἔπεμπεν ἱππέα τῷ βασιλεῖ2 Τῶν πόλεων τούτων ἄρχοντες ἐστε3 Ἡ τοῦ βασιλέως ὕβρις εἰε ὄλεθρον ἄγει4 Καλόν τέκνον τέρψις γονέως 5 Τό σφάγιον τοῦτο τῷ ἱερεῖ κομίζεται

Να βρείτε το υποκείμενο και το αντικείμενο των απαρεμφάτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις

1 Κῦρος ὑπέσχετο δέξεσθαι τούς ὅρκους τοῦ Μένωνος2 Χρή τούς παῖδας ἀπέχεσθαι τῶν αἰσχρῶν ἀκουσμάτων 3 Οὗτος ἔφη τούς Ἀθηναίους πρώτους ἄρξασθαι τῆς μάχης4 Ἔδοξεν ἡμῖν παιδεύσασθαι τούς νέους πρός θήραν5 Σωκράτης ἔλεγε δεῖν πάντας τούς πολίτας πείθεσθαι τοῖς τῆς

πατρίδος νόμοις6 Διά τί οὐκ ἠθελήσατε ὑπέρ τῶν δικαίων μάχεσθαι7 Ἀντίπατρος ἤρξατο στράτευμα παρασκευάζεσθαι ἐπί Πέρσας8 Ἔξεστιν ὑμῖν τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν τρέπεσθαι

12 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Βrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Α΄Στις ακόλουθες προτάσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπος οριστικής του εἰμί

1 Ἀργία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μήτηρ πάσης κακίας2 Αἱ δεύτεραι σκέψεις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοφώτεραι3 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἕτεροι πλήν ἐμοῦ4 Ἀφίκοντο εἰς Κιλικίαν ἔνθα helliphelliphelliphelliphelliphellip (γrsquo εν παρατ) τά

Συεννέσιος βασιλέα5 Ἐάν ᾖς φιλομαθής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) πολυμαθής6 Τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἡμῖν ἐάν τά ὅπλα παραδῶμεν

βασιλεῖ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἱππίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω αόρ) τήν δημοκρατίαν τήν ἐν Ἀθήναις

2 Ἐν τῷ νόμῳ τούτῳ τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι παρακ)

3 Ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖς πολλά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρύπτομαι γ΄ εν ενεστ)

4 Ἐπί τότε σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψεύδομαι αορ) πῶς νῦν βούλει πιστεύειν σοι

5 Ἄσμενοι (με χαρά) οἱ Πλαταιεῖς τούς παρά τῶν πολεμίων κήρυκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δέχομαι μέλλ)

6 Βαβυλών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τειχίζομαι υπερσ) ὡς οὐδεμία ἄλλη πόλις τῶν τότε

7 Ἀλεξάνδρου ἀκοντισταί τούς ἡνιόχους τῶν δρεπανηφόρων ἁρμάτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακοντίζω παρατ)

8 Οἱ Ἕλληνες τάς Ἐρινῦς Εὐμενίδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀνομάζω παρατ)

Να συμπληρώσετε τις εξής προτάσεις με τους σωστούς τύπους του ρήματος σε όλους τους χρόνους

1 Οἱ νόμοι τούς πολίτας παιδεύουσι2 Τήνδε τήν ἐπιστολήν Νικίας πέμπει3 Οἱ στρατιῶται ἡδέως τῷ Ξενοφῶντι πείθονται4 Οἱ πολῖται πάντες τοῖς θεοῖς εὔχονται5 Ῥάπισμα (χαστούκι) καταδέχεται6 Ὁ Κέρβερος τάς πύλας ᾋδου φυλάττει

Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με την κατάλληλη πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

13 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 6: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

5 Ἐνταῦθα ἐντυγχάνομεν (συναντούμε) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γέρων)

6 Ἦν στήλη πέτρινη ἀνδρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πνίγοντος (λέων)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀφωνότερος (ἀνδριάς γενεν)

Να συμπληρώσετε τα κενά των επόμενων φράσεων με τους κατάλληλους τύπους των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Σιγᾶν τήν ἀλήθειαν χρυσόν helliphelliphelliphelliphelliphellip θάπτειν (εἰμί)2 Φίλους πιστούς ἔχων νόμιζε θησαυρούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(ἔχω απαρ)3 Τῶν οἰκιῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐμπιμπραμένων (ενώ

καίονται) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ᾄδομεν (ἡμεῖς)4 Οἱ θεοί σῴζουσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐκ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (οἱ ἀγαθοί ndash αιτ οἱ κίνδυνοι ndash γεν)

5 Κῦμα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέγα τήν ναῦν (το πλοίο) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θάλασσα- γεν πλήττω- αορ)

6 Συμβουλεύω (+δοτ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀρετήν (απαρ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τήν κακίαν (απαρ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑμεῖς θηρεύω φεύγω)

6 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να τοποθετήσετε τα επόμενα απαρέμφατα στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

1 Ἤλπιζε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα2 Δεινόν ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χωλόν3 Πρωταγόρας ἐπηγγέλλετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς νέους

τήν πολιτικήν ἀρετήν4 Νόμιζε μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἀνθρωπίνων βέβαιον5 Πρέπον ἐστί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τrsquo ἀληθῆ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

τά δίκαια

Να βρείτε σε ποια από τα παρακάτω παραδείγματα υπάρχει ταυτοπροσωπία και σε ποια ετεροπροσωπία

1 Οἱ Αἰγινῆται λέγουσι οὐκ εἶναι αὐτόνομοι2 Ἀναξαγόρας ἔφη τόν ἥλιον λίθον εἶναι3 Σωκράτης ἔλεγεν οὐκ εἶναι διδάσκαλος4 Ὤμοσαν (ορκίστηκαν) μή προδώσειν ἀλλήλους5 Πρωταγόρας ἔλεγε πάντων χρημάτων (πραγμάτων) μέτρον

εἶναι ἄνθρωπον6 Βίας ἔφη κρατίστην (η καλύτερη) δημοκρατίαν εἶναι ἐν ᾗ

(αυτή στην οποία) πάντες ὡς τύραννον φοβοῦνται τόν νόμον

Να βρείτε τις προτάσεις που περιέχονται σε καθένα από τα παρακάτω παραδείγματα να υπογραμμίσετε τα κατηγορούμενα και τα αντικείμενα και να συμπληρώσετε τους όρους που λείπουν

1 Ὁ βίος βραχύς ἡ τέχνη μακρά2 Μέγα βιβλίον μέγα κακόν3 Νόμος τήν πόλιν σῴζει ἀναρχία δrsquo ἀπόλλυσι (καταστρέφει)4 Τά ἐμά σά ἐστί καί τά σά ἐμά5 Οἱ Λακεδαιμόνιοι τούς μέν γενναίους ἐτίμων τῶν δέ δειλῶν

κατεφρόνουν

Συμπληρώστε στο παρακάτω σταυρόλεξο τους ζητούμενους ρηματικούς τύπους

7 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὀνειδίζειν λύσειν εἶναι λέγειν διδάξειν πράττειν

α) γ΄ εν οριστ αορ του σπουδάζωβ) απαρ μέλλ του σωρεύωγ) β΄ εν οριστ αορ του κελεύωδ) απαρ αορ του προστάττωε) γ΄εν οριστ παρατ του παραπέμπωστ) β΄ πληθ οριστ αορ του ταράττωζ) απαρ ενεστ του κηρύττωη) β΄ εν οριστ υπερσ του σῴζω

Να αναγνωρίσετε τις μετοχές που υπάρχουν στα επόμενα παραδείγματα

1 Λύσανδρος τά ὑπάρχοντα χρήματα Κύρῳ ἀπέδωκε2 Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν 3 Οἱ ἐκ Φλειοῦντος φεύγοντες (εξόριστοι) ἐπορεύοντο εἰς

Λακεδαίμονα4 Οἱ πρέσβεις οὐκ ᾐσχύνοντο λέγοντες ταῦτα5 Ἀμφότερα δrsquo ἦν αὐτούς τά πείθοντα κέρδος καί δέος (φόβος)6 Τάς πόλεις δέ ἑώρα (εβλεπε) τά μέν ἄλλα (κατά τά άλλα)

καλῶς ἐχούσας Χίων δέ φυγάδας ηὗρεν Ἀταρνέα ἐχοντας

Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο μετοχής

1 Ὀξεῖα ἦν ἡ φωνή τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ᾄδουσα) γυναικός2 Οἱ Ἀθηναῖοι τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δικάζων) καί τούς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγων) ἐν πολλῇ τιμῇ εἶχον3 Οἱ πολλάκις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πεπιστευκώς) τοῖς

ψευδέσι φίλοις ὕστερον οὐδέ τοῖς πιστοῖς πιστεύουσιν4 Οἱ δικασταί ἤκουσαν τῶν μαρτύρων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λέγων) 5 Ἀδικοῦσιν οἱ τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύων) καί οἱ

τούς αἰχμαλώτους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύων)

Στο παρακάτω κείμενο να τοποθετήσετε τους κατάλληλους τύπους του μέσου μέλλοντα οριστικής των ρημάτων σε παρένθεση

8 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Καί σπεύσουσι λαοί καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πορεύομαι) ἔθνη πολλά καί κατακόψουσι τάς ῥομφαίας αὐτῶν εἰς ἄροτρα καί τά δόρατα αὐτῶν εἰς δρέπανα Καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀναπαύομαι) ἕκαστος ὑποκάτω ἀμπέλου αὐτοῦ καί οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) ὁ ἐκφοβῶν διότι τό στόμα Κυρίου παντοκράτορος ἐλάλησε ταῦτα

Να σχηματίσετε το β΄ ενικό και το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων παύομαι διαπράττομαι (= κατορθώνω) ἅπτομαι νομίζομαι

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους Οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Οἱ ἐν Περσίᾳ Ἕλληνες περί τῆς Κύρου ἀρχῆς (για την εξουσία του Κύρου)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [ἀγωνίζομαι]

2 Κῦρος τούς Ἕλληνας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) παρά τόν ποταμόν [τάττομαι]

3 Οἱ τῆς πόλεως ἄρχοντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρατ) πρῶτοι τοῖς νόμοις [πείθομαι]

4 Ἡρακλῆς ἐπί τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [τρέπομαι]

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Ἐκεῖνος μέν γάρ ὁρῶν τήν Ἑλλάδα πολέμων καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί πολλῶν ἄλλων κακῶν μεστήν οὖσαν ἔπαυσε ταῦτα καί διήλλαξε τάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρός ἀλλήλας (στάσις = εμφύλια διαμάχη πόλις)

2 Οἱ τοξόται καί ἀκοντισταί ὑπό τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐδιώκοντο (ἱππεύς)

3 Τισσαφέρνης ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔτυχεν ὢν (Σάρδεις δοτ)

4 Οὗτος δέ ἀνήγγειλε τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ταῦτα (βασιλεύς ἱερεύς)

5 Οἱ Λακεδεμόνιοι καί οἱ σύμμαχοι συνελέγοντο εἰς τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Φωκεύς)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της δεικτικής αντωνυμίας (οὗτος αὕτη τοῦτο)

9 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ τρόπῳ οἱ Ἀθηναῖοι ἐτείχισαν τήν πόλιν

2 Ἐν τῇ χώρᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ξένοι ἐσμέν3 Γάμοι τοῦ Ἡλίου θέρους ἐγίγνοντο πάντα δέ τά ζῷα

ἔχαιρον ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ουδ Δοτ Εν)4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος5 Δός μοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τον ξένον

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους της Οριστικής Παρακειμένου ή Υπερσυντελίκου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται στις παρενθέσεις

1 Πολυξένη κατά τά εἰθισμένα παρθένοις (όπως συνήθιζαν τα κορίτσια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς ἐν τῇ κεφαλῇ τρίχας (ἀναπλέκομαι = πλέκω τα μαλλιά γ΄ εν υπερσ)

2 Ἠρώτησεν αὐτούς τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τατάσσομαι β΄ πληθ παρακ)

3 Ὁ στόλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπαλλάττομαι = διαφεύγω γ΄ εν υπερσ)

4 Ὑπό τινός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θλίβομαι β΄ εν παρακ)5 Τόν ἀγῶνα τόν καλόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀγωνίζομαι

α΄ πληθ παρακ)

Να συμπληρώσετε τις επόμενες φράσεις με τους απαρεμφατικούς τύπους που λείπουν

1 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φυλάττομαι απαρ αορ) τἀγαθά χαλεπώτερον (δυσκολότερο) τοῦ κτήσασθαι ἐστί

2 Χρή πάντας ἀπό θεοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι απαρεμ Ενεστ)

3 Τίς οὐ νομίζει ταῦτα ὑπό Σωκράτους ἄριστα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι απαρ παρακ)

4 Ἀθηναῖοι οὐ προσεδόκων (δεν περίμεναν) τούς Θηβαίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι απαρ μελλ) τάς σπονδάς

5 Ἀγησίλαος ἔλεγεν ἀπίστων ὅρκον εἰς ὕδωρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι απαρ παρακ)

Να συμπληρωθούν οι ακόλουθες προτάσεις με τους μετοχικούς τύπους που λείπουν

1 Οὗτος ἐπέμφθη παρά Τισσαφέρνους τόν βασιλέα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποδέχομαι μτχ μέλλ)

10 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἀμαζόνες οἰκοῦσι (κατοικούν) παρά τόν ποταμόν Θερμώδοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σιδηρῳ (ὁπλίζομαι μτχ παρακ)

3 Ἀποδείξω τοῦτον ψευδεῖς μάρτυρας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρέχομαι μτχ ενεστ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῶν καί κινδυνευόντων θεῶν τις μηχανήν σωτηρίας αὐτοῖς ἔπεμψε (μάχομαι μτχ ενεστ)

5 Κυμαῖος μέλι ἐπίπρασκεν (πουλούσαν) ἐλθόντος δέ τινος καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εἰπόντος ὅτι πάνυ καλόν (πολύ καλό) ἔφη (είπε) εἰ μή γάρ μῦς ἐνέπεσεν εἰς αὐτό οὐκ ἂν ἐπώλουν (γεύομαι μτχ αορ)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με το σωστό μετοχικό τύπο

1 Οἰδίπους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀκούω μτχ αορ) ἔλυσε τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα

2 Ὁρῶμεν Σωκράτη ἐν τῷ γυμναστηρίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διδάσκω μτχ ενεστ) τούς νέους

3 Ἠκούομεν τῶν στρατιωτῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κραυγάζω μτχ ενεστ) laquoθάλαττα θάλατταraquo

4 Φιλάργυρος διαθήκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφω μτχ αορ) ἑαυτόν κληρονόμον ἔταξεν

5 Οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιμένω μτχ ενεστ) ἀεί νικῶσιν6 Εὐλογία ἐστί πᾶσι τοῖς τούς υἱούς καί τάς θυγατέρας αὐτῶν

κατά Χριστόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύω μτχ παρακ)

Βρείτε τι εκφράζουν οι επιρρηματικές μετοχές που υπάρχουν στα ακόλουθα παραδείγματα (χρόνο τρόπο αιτία κλπ)

1 Προμηθεύς κλέψας τό πῦρ τῶν θεῶν τοῖς ἀνθρώποις ἔδωκεν2 Ὀλίγοι ὄντες ἐνίκησαν3 Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος Κῦρος ἐπί Σοῦσα ἐστράτευσεν4 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς ταῦτα πράξοντες5 Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι σοι συμβουλεύειν6 Δίκην μεγίστην δώσετε (θα τιμωρηθείτε σκληρότατα) ἀδίκως

φονεύσαντες τόν ἄνδρα τοῦτον7 Ὄντος ποτέ βατράχου ἐν τῇ λίμνῃ καί τοῖς ζῴοις πᾶσιν

ἀναβοήσαντος laquoἐγώ ἰατρός εἰμί φαρμάκων ἐπιστήμωνraquo ἀλώπηξ ἀκούσασα ἔφη laquoπῶς σύ ἄλλους σώσεις σαυτόν χωλόν ὄντα μη θεραπεύωνraquo

Στα παρακάτω παραδείγματα να αντικαταστήσετε τον ενεστώτα με τον χρόνο που δηλώνεται στην παρένθεση

11 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἅπαντες πείθονται τοῖς νόμοις τῆς πόλεως (παρατ)2 Ἡ πόλις σφόδρα βλάπτεται ὑφrsquo ὑμῶν (παρακ)3 Ῥάπισμα καταδέχεται ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τόν Ἀδαμ

(αορ)4 Οἱ τοξόται καί οἱ ἀκοντισταί ὑπό τῶν ἱππέων διώκονται

(παρατ)5 Οἱ Κορίνθιοι οὐ δέχονται τόν Ἀθηναῖον ἄγγελον (μελλ)

Να διατυπωθούν οι επόμενες προτάσεις με όλους τους τύπους τους στον άλλο αριθμό

1 Οὗτος ἔπεμπεν ἱππέα τῷ βασιλεῖ2 Τῶν πόλεων τούτων ἄρχοντες ἐστε3 Ἡ τοῦ βασιλέως ὕβρις εἰε ὄλεθρον ἄγει4 Καλόν τέκνον τέρψις γονέως 5 Τό σφάγιον τοῦτο τῷ ἱερεῖ κομίζεται

Να βρείτε το υποκείμενο και το αντικείμενο των απαρεμφάτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις

1 Κῦρος ὑπέσχετο δέξεσθαι τούς ὅρκους τοῦ Μένωνος2 Χρή τούς παῖδας ἀπέχεσθαι τῶν αἰσχρῶν ἀκουσμάτων 3 Οὗτος ἔφη τούς Ἀθηναίους πρώτους ἄρξασθαι τῆς μάχης4 Ἔδοξεν ἡμῖν παιδεύσασθαι τούς νέους πρός θήραν5 Σωκράτης ἔλεγε δεῖν πάντας τούς πολίτας πείθεσθαι τοῖς τῆς

πατρίδος νόμοις6 Διά τί οὐκ ἠθελήσατε ὑπέρ τῶν δικαίων μάχεσθαι7 Ἀντίπατρος ἤρξατο στράτευμα παρασκευάζεσθαι ἐπί Πέρσας8 Ἔξεστιν ὑμῖν τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν τρέπεσθαι

12 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Βrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Α΄Στις ακόλουθες προτάσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπος οριστικής του εἰμί

1 Ἀργία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μήτηρ πάσης κακίας2 Αἱ δεύτεραι σκέψεις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοφώτεραι3 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἕτεροι πλήν ἐμοῦ4 Ἀφίκοντο εἰς Κιλικίαν ἔνθα helliphelliphelliphelliphelliphellip (γrsquo εν παρατ) τά

Συεννέσιος βασιλέα5 Ἐάν ᾖς φιλομαθής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) πολυμαθής6 Τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἡμῖν ἐάν τά ὅπλα παραδῶμεν

βασιλεῖ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἱππίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω αόρ) τήν δημοκρατίαν τήν ἐν Ἀθήναις

2 Ἐν τῷ νόμῳ τούτῳ τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι παρακ)

3 Ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖς πολλά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρύπτομαι γ΄ εν ενεστ)

4 Ἐπί τότε σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψεύδομαι αορ) πῶς νῦν βούλει πιστεύειν σοι

5 Ἄσμενοι (με χαρά) οἱ Πλαταιεῖς τούς παρά τῶν πολεμίων κήρυκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δέχομαι μέλλ)

6 Βαβυλών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τειχίζομαι υπερσ) ὡς οὐδεμία ἄλλη πόλις τῶν τότε

7 Ἀλεξάνδρου ἀκοντισταί τούς ἡνιόχους τῶν δρεπανηφόρων ἁρμάτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακοντίζω παρατ)

8 Οἱ Ἕλληνες τάς Ἐρινῦς Εὐμενίδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀνομάζω παρατ)

Να συμπληρώσετε τις εξής προτάσεις με τους σωστούς τύπους του ρήματος σε όλους τους χρόνους

1 Οἱ νόμοι τούς πολίτας παιδεύουσι2 Τήνδε τήν ἐπιστολήν Νικίας πέμπει3 Οἱ στρατιῶται ἡδέως τῷ Ξενοφῶντι πείθονται4 Οἱ πολῖται πάντες τοῖς θεοῖς εὔχονται5 Ῥάπισμα (χαστούκι) καταδέχεται6 Ὁ Κέρβερος τάς πύλας ᾋδου φυλάττει

Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με την κατάλληλη πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

13 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 7: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Να τοποθετήσετε τα επόμενα απαρέμφατα στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

1 Ἤλπιζε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα2 Δεινόν ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χωλόν3 Πρωταγόρας ἐπηγγέλλετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς νέους

τήν πολιτικήν ἀρετήν4 Νόμιζε μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἀνθρωπίνων βέβαιον5 Πρέπον ἐστί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τrsquo ἀληθῆ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

τά δίκαια

Να βρείτε σε ποια από τα παρακάτω παραδείγματα υπάρχει ταυτοπροσωπία και σε ποια ετεροπροσωπία

1 Οἱ Αἰγινῆται λέγουσι οὐκ εἶναι αὐτόνομοι2 Ἀναξαγόρας ἔφη τόν ἥλιον λίθον εἶναι3 Σωκράτης ἔλεγεν οὐκ εἶναι διδάσκαλος4 Ὤμοσαν (ορκίστηκαν) μή προδώσειν ἀλλήλους5 Πρωταγόρας ἔλεγε πάντων χρημάτων (πραγμάτων) μέτρον

εἶναι ἄνθρωπον6 Βίας ἔφη κρατίστην (η καλύτερη) δημοκρατίαν εἶναι ἐν ᾗ

(αυτή στην οποία) πάντες ὡς τύραννον φοβοῦνται τόν νόμον

Να βρείτε τις προτάσεις που περιέχονται σε καθένα από τα παρακάτω παραδείγματα να υπογραμμίσετε τα κατηγορούμενα και τα αντικείμενα και να συμπληρώσετε τους όρους που λείπουν

1 Ὁ βίος βραχύς ἡ τέχνη μακρά2 Μέγα βιβλίον μέγα κακόν3 Νόμος τήν πόλιν σῴζει ἀναρχία δrsquo ἀπόλλυσι (καταστρέφει)4 Τά ἐμά σά ἐστί καί τά σά ἐμά5 Οἱ Λακεδαιμόνιοι τούς μέν γενναίους ἐτίμων τῶν δέ δειλῶν

κατεφρόνουν

Συμπληρώστε στο παρακάτω σταυρόλεξο τους ζητούμενους ρηματικούς τύπους

7 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὀνειδίζειν λύσειν εἶναι λέγειν διδάξειν πράττειν

α) γ΄ εν οριστ αορ του σπουδάζωβ) απαρ μέλλ του σωρεύωγ) β΄ εν οριστ αορ του κελεύωδ) απαρ αορ του προστάττωε) γ΄εν οριστ παρατ του παραπέμπωστ) β΄ πληθ οριστ αορ του ταράττωζ) απαρ ενεστ του κηρύττωη) β΄ εν οριστ υπερσ του σῴζω

Να αναγνωρίσετε τις μετοχές που υπάρχουν στα επόμενα παραδείγματα

1 Λύσανδρος τά ὑπάρχοντα χρήματα Κύρῳ ἀπέδωκε2 Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν 3 Οἱ ἐκ Φλειοῦντος φεύγοντες (εξόριστοι) ἐπορεύοντο εἰς

Λακεδαίμονα4 Οἱ πρέσβεις οὐκ ᾐσχύνοντο λέγοντες ταῦτα5 Ἀμφότερα δrsquo ἦν αὐτούς τά πείθοντα κέρδος καί δέος (φόβος)6 Τάς πόλεις δέ ἑώρα (εβλεπε) τά μέν ἄλλα (κατά τά άλλα)

καλῶς ἐχούσας Χίων δέ φυγάδας ηὗρεν Ἀταρνέα ἐχοντας

Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο μετοχής

1 Ὀξεῖα ἦν ἡ φωνή τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ᾄδουσα) γυναικός2 Οἱ Ἀθηναῖοι τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δικάζων) καί τούς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγων) ἐν πολλῇ τιμῇ εἶχον3 Οἱ πολλάκις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πεπιστευκώς) τοῖς

ψευδέσι φίλοις ὕστερον οὐδέ τοῖς πιστοῖς πιστεύουσιν4 Οἱ δικασταί ἤκουσαν τῶν μαρτύρων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λέγων) 5 Ἀδικοῦσιν οἱ τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύων) καί οἱ

τούς αἰχμαλώτους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύων)

Στο παρακάτω κείμενο να τοποθετήσετε τους κατάλληλους τύπους του μέσου μέλλοντα οριστικής των ρημάτων σε παρένθεση

8 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Καί σπεύσουσι λαοί καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πορεύομαι) ἔθνη πολλά καί κατακόψουσι τάς ῥομφαίας αὐτῶν εἰς ἄροτρα καί τά δόρατα αὐτῶν εἰς δρέπανα Καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀναπαύομαι) ἕκαστος ὑποκάτω ἀμπέλου αὐτοῦ καί οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) ὁ ἐκφοβῶν διότι τό στόμα Κυρίου παντοκράτορος ἐλάλησε ταῦτα

Να σχηματίσετε το β΄ ενικό και το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων παύομαι διαπράττομαι (= κατορθώνω) ἅπτομαι νομίζομαι

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους Οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Οἱ ἐν Περσίᾳ Ἕλληνες περί τῆς Κύρου ἀρχῆς (για την εξουσία του Κύρου)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [ἀγωνίζομαι]

2 Κῦρος τούς Ἕλληνας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) παρά τόν ποταμόν [τάττομαι]

3 Οἱ τῆς πόλεως ἄρχοντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρατ) πρῶτοι τοῖς νόμοις [πείθομαι]

4 Ἡρακλῆς ἐπί τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [τρέπομαι]

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Ἐκεῖνος μέν γάρ ὁρῶν τήν Ἑλλάδα πολέμων καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί πολλῶν ἄλλων κακῶν μεστήν οὖσαν ἔπαυσε ταῦτα καί διήλλαξε τάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρός ἀλλήλας (στάσις = εμφύλια διαμάχη πόλις)

2 Οἱ τοξόται καί ἀκοντισταί ὑπό τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐδιώκοντο (ἱππεύς)

3 Τισσαφέρνης ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔτυχεν ὢν (Σάρδεις δοτ)

4 Οὗτος δέ ἀνήγγειλε τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ταῦτα (βασιλεύς ἱερεύς)

5 Οἱ Λακεδεμόνιοι καί οἱ σύμμαχοι συνελέγοντο εἰς τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Φωκεύς)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της δεικτικής αντωνυμίας (οὗτος αὕτη τοῦτο)

9 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ τρόπῳ οἱ Ἀθηναῖοι ἐτείχισαν τήν πόλιν

2 Ἐν τῇ χώρᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ξένοι ἐσμέν3 Γάμοι τοῦ Ἡλίου θέρους ἐγίγνοντο πάντα δέ τά ζῷα

ἔχαιρον ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ουδ Δοτ Εν)4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος5 Δός μοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τον ξένον

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους της Οριστικής Παρακειμένου ή Υπερσυντελίκου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται στις παρενθέσεις

1 Πολυξένη κατά τά εἰθισμένα παρθένοις (όπως συνήθιζαν τα κορίτσια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς ἐν τῇ κεφαλῇ τρίχας (ἀναπλέκομαι = πλέκω τα μαλλιά γ΄ εν υπερσ)

2 Ἠρώτησεν αὐτούς τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τατάσσομαι β΄ πληθ παρακ)

3 Ὁ στόλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπαλλάττομαι = διαφεύγω γ΄ εν υπερσ)

4 Ὑπό τινός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θλίβομαι β΄ εν παρακ)5 Τόν ἀγῶνα τόν καλόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀγωνίζομαι

α΄ πληθ παρακ)

Να συμπληρώσετε τις επόμενες φράσεις με τους απαρεμφατικούς τύπους που λείπουν

1 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φυλάττομαι απαρ αορ) τἀγαθά χαλεπώτερον (δυσκολότερο) τοῦ κτήσασθαι ἐστί

2 Χρή πάντας ἀπό θεοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι απαρεμ Ενεστ)

3 Τίς οὐ νομίζει ταῦτα ὑπό Σωκράτους ἄριστα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι απαρ παρακ)

4 Ἀθηναῖοι οὐ προσεδόκων (δεν περίμεναν) τούς Θηβαίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι απαρ μελλ) τάς σπονδάς

5 Ἀγησίλαος ἔλεγεν ἀπίστων ὅρκον εἰς ὕδωρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι απαρ παρακ)

Να συμπληρωθούν οι ακόλουθες προτάσεις με τους μετοχικούς τύπους που λείπουν

1 Οὗτος ἐπέμφθη παρά Τισσαφέρνους τόν βασιλέα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποδέχομαι μτχ μέλλ)

10 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἀμαζόνες οἰκοῦσι (κατοικούν) παρά τόν ποταμόν Θερμώδοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σιδηρῳ (ὁπλίζομαι μτχ παρακ)

3 Ἀποδείξω τοῦτον ψευδεῖς μάρτυρας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρέχομαι μτχ ενεστ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῶν καί κινδυνευόντων θεῶν τις μηχανήν σωτηρίας αὐτοῖς ἔπεμψε (μάχομαι μτχ ενεστ)

5 Κυμαῖος μέλι ἐπίπρασκεν (πουλούσαν) ἐλθόντος δέ τινος καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εἰπόντος ὅτι πάνυ καλόν (πολύ καλό) ἔφη (είπε) εἰ μή γάρ μῦς ἐνέπεσεν εἰς αὐτό οὐκ ἂν ἐπώλουν (γεύομαι μτχ αορ)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με το σωστό μετοχικό τύπο

1 Οἰδίπους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀκούω μτχ αορ) ἔλυσε τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα

2 Ὁρῶμεν Σωκράτη ἐν τῷ γυμναστηρίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διδάσκω μτχ ενεστ) τούς νέους

3 Ἠκούομεν τῶν στρατιωτῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κραυγάζω μτχ ενεστ) laquoθάλαττα θάλατταraquo

4 Φιλάργυρος διαθήκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφω μτχ αορ) ἑαυτόν κληρονόμον ἔταξεν

5 Οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιμένω μτχ ενεστ) ἀεί νικῶσιν6 Εὐλογία ἐστί πᾶσι τοῖς τούς υἱούς καί τάς θυγατέρας αὐτῶν

κατά Χριστόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύω μτχ παρακ)

Βρείτε τι εκφράζουν οι επιρρηματικές μετοχές που υπάρχουν στα ακόλουθα παραδείγματα (χρόνο τρόπο αιτία κλπ)

1 Προμηθεύς κλέψας τό πῦρ τῶν θεῶν τοῖς ἀνθρώποις ἔδωκεν2 Ὀλίγοι ὄντες ἐνίκησαν3 Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος Κῦρος ἐπί Σοῦσα ἐστράτευσεν4 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς ταῦτα πράξοντες5 Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι σοι συμβουλεύειν6 Δίκην μεγίστην δώσετε (θα τιμωρηθείτε σκληρότατα) ἀδίκως

φονεύσαντες τόν ἄνδρα τοῦτον7 Ὄντος ποτέ βατράχου ἐν τῇ λίμνῃ καί τοῖς ζῴοις πᾶσιν

ἀναβοήσαντος laquoἐγώ ἰατρός εἰμί φαρμάκων ἐπιστήμωνraquo ἀλώπηξ ἀκούσασα ἔφη laquoπῶς σύ ἄλλους σώσεις σαυτόν χωλόν ὄντα μη θεραπεύωνraquo

Στα παρακάτω παραδείγματα να αντικαταστήσετε τον ενεστώτα με τον χρόνο που δηλώνεται στην παρένθεση

11 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἅπαντες πείθονται τοῖς νόμοις τῆς πόλεως (παρατ)2 Ἡ πόλις σφόδρα βλάπτεται ὑφrsquo ὑμῶν (παρακ)3 Ῥάπισμα καταδέχεται ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τόν Ἀδαμ

(αορ)4 Οἱ τοξόται καί οἱ ἀκοντισταί ὑπό τῶν ἱππέων διώκονται

(παρατ)5 Οἱ Κορίνθιοι οὐ δέχονται τόν Ἀθηναῖον ἄγγελον (μελλ)

Να διατυπωθούν οι επόμενες προτάσεις με όλους τους τύπους τους στον άλλο αριθμό

1 Οὗτος ἔπεμπεν ἱππέα τῷ βασιλεῖ2 Τῶν πόλεων τούτων ἄρχοντες ἐστε3 Ἡ τοῦ βασιλέως ὕβρις εἰε ὄλεθρον ἄγει4 Καλόν τέκνον τέρψις γονέως 5 Τό σφάγιον τοῦτο τῷ ἱερεῖ κομίζεται

Να βρείτε το υποκείμενο και το αντικείμενο των απαρεμφάτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις

1 Κῦρος ὑπέσχετο δέξεσθαι τούς ὅρκους τοῦ Μένωνος2 Χρή τούς παῖδας ἀπέχεσθαι τῶν αἰσχρῶν ἀκουσμάτων 3 Οὗτος ἔφη τούς Ἀθηναίους πρώτους ἄρξασθαι τῆς μάχης4 Ἔδοξεν ἡμῖν παιδεύσασθαι τούς νέους πρός θήραν5 Σωκράτης ἔλεγε δεῖν πάντας τούς πολίτας πείθεσθαι τοῖς τῆς

πατρίδος νόμοις6 Διά τί οὐκ ἠθελήσατε ὑπέρ τῶν δικαίων μάχεσθαι7 Ἀντίπατρος ἤρξατο στράτευμα παρασκευάζεσθαι ἐπί Πέρσας8 Ἔξεστιν ὑμῖν τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν τρέπεσθαι

12 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Βrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Α΄Στις ακόλουθες προτάσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπος οριστικής του εἰμί

1 Ἀργία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μήτηρ πάσης κακίας2 Αἱ δεύτεραι σκέψεις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοφώτεραι3 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἕτεροι πλήν ἐμοῦ4 Ἀφίκοντο εἰς Κιλικίαν ἔνθα helliphelliphelliphelliphelliphellip (γrsquo εν παρατ) τά

Συεννέσιος βασιλέα5 Ἐάν ᾖς φιλομαθής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) πολυμαθής6 Τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἡμῖν ἐάν τά ὅπλα παραδῶμεν

βασιλεῖ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἱππίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω αόρ) τήν δημοκρατίαν τήν ἐν Ἀθήναις

2 Ἐν τῷ νόμῳ τούτῳ τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι παρακ)

3 Ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖς πολλά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρύπτομαι γ΄ εν ενεστ)

4 Ἐπί τότε σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψεύδομαι αορ) πῶς νῦν βούλει πιστεύειν σοι

5 Ἄσμενοι (με χαρά) οἱ Πλαταιεῖς τούς παρά τῶν πολεμίων κήρυκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δέχομαι μέλλ)

6 Βαβυλών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τειχίζομαι υπερσ) ὡς οὐδεμία ἄλλη πόλις τῶν τότε

7 Ἀλεξάνδρου ἀκοντισταί τούς ἡνιόχους τῶν δρεπανηφόρων ἁρμάτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακοντίζω παρατ)

8 Οἱ Ἕλληνες τάς Ἐρινῦς Εὐμενίδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀνομάζω παρατ)

Να συμπληρώσετε τις εξής προτάσεις με τους σωστούς τύπους του ρήματος σε όλους τους χρόνους

1 Οἱ νόμοι τούς πολίτας παιδεύουσι2 Τήνδε τήν ἐπιστολήν Νικίας πέμπει3 Οἱ στρατιῶται ἡδέως τῷ Ξενοφῶντι πείθονται4 Οἱ πολῖται πάντες τοῖς θεοῖς εὔχονται5 Ῥάπισμα (χαστούκι) καταδέχεται6 Ὁ Κέρβερος τάς πύλας ᾋδου φυλάττει

Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με την κατάλληλη πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

13 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 8: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

α) γ΄ εν οριστ αορ του σπουδάζωβ) απαρ μέλλ του σωρεύωγ) β΄ εν οριστ αορ του κελεύωδ) απαρ αορ του προστάττωε) γ΄εν οριστ παρατ του παραπέμπωστ) β΄ πληθ οριστ αορ του ταράττωζ) απαρ ενεστ του κηρύττωη) β΄ εν οριστ υπερσ του σῴζω

Να αναγνωρίσετε τις μετοχές που υπάρχουν στα επόμενα παραδείγματα

1 Λύσανδρος τά ὑπάρχοντα χρήματα Κύρῳ ἀπέδωκε2 Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν 3 Οἱ ἐκ Φλειοῦντος φεύγοντες (εξόριστοι) ἐπορεύοντο εἰς

Λακεδαίμονα4 Οἱ πρέσβεις οὐκ ᾐσχύνοντο λέγοντες ταῦτα5 Ἀμφότερα δrsquo ἦν αὐτούς τά πείθοντα κέρδος καί δέος (φόβος)6 Τάς πόλεις δέ ἑώρα (εβλεπε) τά μέν ἄλλα (κατά τά άλλα)

καλῶς ἐχούσας Χίων δέ φυγάδας ηὗρεν Ἀταρνέα ἐχοντας

Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο μετοχής

1 Ὀξεῖα ἦν ἡ φωνή τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ᾄδουσα) γυναικός2 Οἱ Ἀθηναῖοι τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δικάζων) καί τούς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγων) ἐν πολλῇ τιμῇ εἶχον3 Οἱ πολλάκις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πεπιστευκώς) τοῖς

ψευδέσι φίλοις ὕστερον οὐδέ τοῖς πιστοῖς πιστεύουσιν4 Οἱ δικασταί ἤκουσαν τῶν μαρτύρων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λέγων) 5 Ἀδικοῦσιν οἱ τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύων) καί οἱ

τούς αἰχμαλώτους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύων)

Στο παρακάτω κείμενο να τοποθετήσετε τους κατάλληλους τύπους του μέσου μέλλοντα οριστικής των ρημάτων σε παρένθεση

8 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Καί σπεύσουσι λαοί καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πορεύομαι) ἔθνη πολλά καί κατακόψουσι τάς ῥομφαίας αὐτῶν εἰς ἄροτρα καί τά δόρατα αὐτῶν εἰς δρέπανα Καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀναπαύομαι) ἕκαστος ὑποκάτω ἀμπέλου αὐτοῦ καί οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) ὁ ἐκφοβῶν διότι τό στόμα Κυρίου παντοκράτορος ἐλάλησε ταῦτα

Να σχηματίσετε το β΄ ενικό και το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων παύομαι διαπράττομαι (= κατορθώνω) ἅπτομαι νομίζομαι

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους Οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Οἱ ἐν Περσίᾳ Ἕλληνες περί τῆς Κύρου ἀρχῆς (για την εξουσία του Κύρου)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [ἀγωνίζομαι]

2 Κῦρος τούς Ἕλληνας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) παρά τόν ποταμόν [τάττομαι]

3 Οἱ τῆς πόλεως ἄρχοντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρατ) πρῶτοι τοῖς νόμοις [πείθομαι]

4 Ἡρακλῆς ἐπί τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [τρέπομαι]

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Ἐκεῖνος μέν γάρ ὁρῶν τήν Ἑλλάδα πολέμων καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί πολλῶν ἄλλων κακῶν μεστήν οὖσαν ἔπαυσε ταῦτα καί διήλλαξε τάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρός ἀλλήλας (στάσις = εμφύλια διαμάχη πόλις)

2 Οἱ τοξόται καί ἀκοντισταί ὑπό τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐδιώκοντο (ἱππεύς)

3 Τισσαφέρνης ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔτυχεν ὢν (Σάρδεις δοτ)

4 Οὗτος δέ ἀνήγγειλε τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ταῦτα (βασιλεύς ἱερεύς)

5 Οἱ Λακεδεμόνιοι καί οἱ σύμμαχοι συνελέγοντο εἰς τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Φωκεύς)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της δεικτικής αντωνυμίας (οὗτος αὕτη τοῦτο)

9 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ τρόπῳ οἱ Ἀθηναῖοι ἐτείχισαν τήν πόλιν

2 Ἐν τῇ χώρᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ξένοι ἐσμέν3 Γάμοι τοῦ Ἡλίου θέρους ἐγίγνοντο πάντα δέ τά ζῷα

ἔχαιρον ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ουδ Δοτ Εν)4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος5 Δός μοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τον ξένον

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους της Οριστικής Παρακειμένου ή Υπερσυντελίκου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται στις παρενθέσεις

1 Πολυξένη κατά τά εἰθισμένα παρθένοις (όπως συνήθιζαν τα κορίτσια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς ἐν τῇ κεφαλῇ τρίχας (ἀναπλέκομαι = πλέκω τα μαλλιά γ΄ εν υπερσ)

2 Ἠρώτησεν αὐτούς τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τατάσσομαι β΄ πληθ παρακ)

3 Ὁ στόλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπαλλάττομαι = διαφεύγω γ΄ εν υπερσ)

4 Ὑπό τινός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θλίβομαι β΄ εν παρακ)5 Τόν ἀγῶνα τόν καλόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀγωνίζομαι

α΄ πληθ παρακ)

Να συμπληρώσετε τις επόμενες φράσεις με τους απαρεμφατικούς τύπους που λείπουν

1 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φυλάττομαι απαρ αορ) τἀγαθά χαλεπώτερον (δυσκολότερο) τοῦ κτήσασθαι ἐστί

2 Χρή πάντας ἀπό θεοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι απαρεμ Ενεστ)

3 Τίς οὐ νομίζει ταῦτα ὑπό Σωκράτους ἄριστα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι απαρ παρακ)

4 Ἀθηναῖοι οὐ προσεδόκων (δεν περίμεναν) τούς Θηβαίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι απαρ μελλ) τάς σπονδάς

5 Ἀγησίλαος ἔλεγεν ἀπίστων ὅρκον εἰς ὕδωρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι απαρ παρακ)

Να συμπληρωθούν οι ακόλουθες προτάσεις με τους μετοχικούς τύπους που λείπουν

1 Οὗτος ἐπέμφθη παρά Τισσαφέρνους τόν βασιλέα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποδέχομαι μτχ μέλλ)

10 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἀμαζόνες οἰκοῦσι (κατοικούν) παρά τόν ποταμόν Θερμώδοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σιδηρῳ (ὁπλίζομαι μτχ παρακ)

3 Ἀποδείξω τοῦτον ψευδεῖς μάρτυρας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρέχομαι μτχ ενεστ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῶν καί κινδυνευόντων θεῶν τις μηχανήν σωτηρίας αὐτοῖς ἔπεμψε (μάχομαι μτχ ενεστ)

5 Κυμαῖος μέλι ἐπίπρασκεν (πουλούσαν) ἐλθόντος δέ τινος καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εἰπόντος ὅτι πάνυ καλόν (πολύ καλό) ἔφη (είπε) εἰ μή γάρ μῦς ἐνέπεσεν εἰς αὐτό οὐκ ἂν ἐπώλουν (γεύομαι μτχ αορ)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με το σωστό μετοχικό τύπο

1 Οἰδίπους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀκούω μτχ αορ) ἔλυσε τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα

2 Ὁρῶμεν Σωκράτη ἐν τῷ γυμναστηρίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διδάσκω μτχ ενεστ) τούς νέους

3 Ἠκούομεν τῶν στρατιωτῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κραυγάζω μτχ ενεστ) laquoθάλαττα θάλατταraquo

4 Φιλάργυρος διαθήκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφω μτχ αορ) ἑαυτόν κληρονόμον ἔταξεν

5 Οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιμένω μτχ ενεστ) ἀεί νικῶσιν6 Εὐλογία ἐστί πᾶσι τοῖς τούς υἱούς καί τάς θυγατέρας αὐτῶν

κατά Χριστόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύω μτχ παρακ)

Βρείτε τι εκφράζουν οι επιρρηματικές μετοχές που υπάρχουν στα ακόλουθα παραδείγματα (χρόνο τρόπο αιτία κλπ)

1 Προμηθεύς κλέψας τό πῦρ τῶν θεῶν τοῖς ἀνθρώποις ἔδωκεν2 Ὀλίγοι ὄντες ἐνίκησαν3 Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος Κῦρος ἐπί Σοῦσα ἐστράτευσεν4 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς ταῦτα πράξοντες5 Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι σοι συμβουλεύειν6 Δίκην μεγίστην δώσετε (θα τιμωρηθείτε σκληρότατα) ἀδίκως

φονεύσαντες τόν ἄνδρα τοῦτον7 Ὄντος ποτέ βατράχου ἐν τῇ λίμνῃ καί τοῖς ζῴοις πᾶσιν

ἀναβοήσαντος laquoἐγώ ἰατρός εἰμί φαρμάκων ἐπιστήμωνraquo ἀλώπηξ ἀκούσασα ἔφη laquoπῶς σύ ἄλλους σώσεις σαυτόν χωλόν ὄντα μη θεραπεύωνraquo

Στα παρακάτω παραδείγματα να αντικαταστήσετε τον ενεστώτα με τον χρόνο που δηλώνεται στην παρένθεση

11 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἅπαντες πείθονται τοῖς νόμοις τῆς πόλεως (παρατ)2 Ἡ πόλις σφόδρα βλάπτεται ὑφrsquo ὑμῶν (παρακ)3 Ῥάπισμα καταδέχεται ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τόν Ἀδαμ

(αορ)4 Οἱ τοξόται καί οἱ ἀκοντισταί ὑπό τῶν ἱππέων διώκονται

(παρατ)5 Οἱ Κορίνθιοι οὐ δέχονται τόν Ἀθηναῖον ἄγγελον (μελλ)

Να διατυπωθούν οι επόμενες προτάσεις με όλους τους τύπους τους στον άλλο αριθμό

1 Οὗτος ἔπεμπεν ἱππέα τῷ βασιλεῖ2 Τῶν πόλεων τούτων ἄρχοντες ἐστε3 Ἡ τοῦ βασιλέως ὕβρις εἰε ὄλεθρον ἄγει4 Καλόν τέκνον τέρψις γονέως 5 Τό σφάγιον τοῦτο τῷ ἱερεῖ κομίζεται

Να βρείτε το υποκείμενο και το αντικείμενο των απαρεμφάτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις

1 Κῦρος ὑπέσχετο δέξεσθαι τούς ὅρκους τοῦ Μένωνος2 Χρή τούς παῖδας ἀπέχεσθαι τῶν αἰσχρῶν ἀκουσμάτων 3 Οὗτος ἔφη τούς Ἀθηναίους πρώτους ἄρξασθαι τῆς μάχης4 Ἔδοξεν ἡμῖν παιδεύσασθαι τούς νέους πρός θήραν5 Σωκράτης ἔλεγε δεῖν πάντας τούς πολίτας πείθεσθαι τοῖς τῆς

πατρίδος νόμοις6 Διά τί οὐκ ἠθελήσατε ὑπέρ τῶν δικαίων μάχεσθαι7 Ἀντίπατρος ἤρξατο στράτευμα παρασκευάζεσθαι ἐπί Πέρσας8 Ἔξεστιν ὑμῖν τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν τρέπεσθαι

12 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Βrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Α΄Στις ακόλουθες προτάσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπος οριστικής του εἰμί

1 Ἀργία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μήτηρ πάσης κακίας2 Αἱ δεύτεραι σκέψεις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοφώτεραι3 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἕτεροι πλήν ἐμοῦ4 Ἀφίκοντο εἰς Κιλικίαν ἔνθα helliphelliphelliphelliphelliphellip (γrsquo εν παρατ) τά

Συεννέσιος βασιλέα5 Ἐάν ᾖς φιλομαθής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) πολυμαθής6 Τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἡμῖν ἐάν τά ὅπλα παραδῶμεν

βασιλεῖ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἱππίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω αόρ) τήν δημοκρατίαν τήν ἐν Ἀθήναις

2 Ἐν τῷ νόμῳ τούτῳ τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι παρακ)

3 Ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖς πολλά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρύπτομαι γ΄ εν ενεστ)

4 Ἐπί τότε σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψεύδομαι αορ) πῶς νῦν βούλει πιστεύειν σοι

5 Ἄσμενοι (με χαρά) οἱ Πλαταιεῖς τούς παρά τῶν πολεμίων κήρυκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δέχομαι μέλλ)

6 Βαβυλών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τειχίζομαι υπερσ) ὡς οὐδεμία ἄλλη πόλις τῶν τότε

7 Ἀλεξάνδρου ἀκοντισταί τούς ἡνιόχους τῶν δρεπανηφόρων ἁρμάτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακοντίζω παρατ)

8 Οἱ Ἕλληνες τάς Ἐρινῦς Εὐμενίδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀνομάζω παρατ)

Να συμπληρώσετε τις εξής προτάσεις με τους σωστούς τύπους του ρήματος σε όλους τους χρόνους

1 Οἱ νόμοι τούς πολίτας παιδεύουσι2 Τήνδε τήν ἐπιστολήν Νικίας πέμπει3 Οἱ στρατιῶται ἡδέως τῷ Ξενοφῶντι πείθονται4 Οἱ πολῖται πάντες τοῖς θεοῖς εὔχονται5 Ῥάπισμα (χαστούκι) καταδέχεται6 Ὁ Κέρβερος τάς πύλας ᾋδου φυλάττει

Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με την κατάλληλη πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

13 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 9: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Καί σπεύσουσι λαοί καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πορεύομαι) ἔθνη πολλά καί κατακόψουσι τάς ῥομφαίας αὐτῶν εἰς ἄροτρα καί τά δόρατα αὐτῶν εἰς δρέπανα Καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀναπαύομαι) ἕκαστος ὑποκάτω ἀμπέλου αὐτοῦ καί οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) ὁ ἐκφοβῶν διότι τό στόμα Κυρίου παντοκράτορος ἐλάλησε ταῦτα

Να σχηματίσετε το β΄ ενικό και το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων παύομαι διαπράττομαι (= κατορθώνω) ἅπτομαι νομίζομαι

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους Οριστικής Παρατατικού και Αορίστου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Οἱ ἐν Περσίᾳ Ἕλληνες περί τῆς Κύρου ἀρχῆς (για την εξουσία του Κύρου)helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [ἀγωνίζομαι]

2 Κῦρος τούς Ἕλληνας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) παρά τόν ποταμόν [τάττομαι]

3 Οἱ τῆς πόλεως ἄρχοντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρατ) πρῶτοι τοῖς νόμοις [πείθομαι]

4 Ἡρακλῆς ἐπί τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αορ) [τρέπομαι]

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των λέξεων που είναι σε παρένθεση

1 Ἐκεῖνος μέν γάρ ὁρῶν τήν Ἑλλάδα πολέμων καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί πολλῶν ἄλλων κακῶν μεστήν οὖσαν ἔπαυσε ταῦτα καί διήλλαξε τάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρός ἀλλήλας (στάσις = εμφύλια διαμάχη πόλις)

2 Οἱ τοξόται καί ἀκοντισταί ὑπό τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐδιώκοντο (ἱππεύς)

3 Τισσαφέρνης ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔτυχεν ὢν (Σάρδεις δοτ)

4 Οὗτος δέ ἀνήγγειλε τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ταῦτα (βασιλεύς ἱερεύς)

5 Οἱ Λακεδεμόνιοι καί οἱ σύμμαχοι συνελέγοντο εἰς τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Φωκεύς)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της δεικτικής αντωνυμίας (οὗτος αὕτη τοῦτο)

9 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ τρόπῳ οἱ Ἀθηναῖοι ἐτείχισαν τήν πόλιν

2 Ἐν τῇ χώρᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ξένοι ἐσμέν3 Γάμοι τοῦ Ἡλίου θέρους ἐγίγνοντο πάντα δέ τά ζῷα

ἔχαιρον ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ουδ Δοτ Εν)4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος5 Δός μοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τον ξένον

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους της Οριστικής Παρακειμένου ή Υπερσυντελίκου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται στις παρενθέσεις

1 Πολυξένη κατά τά εἰθισμένα παρθένοις (όπως συνήθιζαν τα κορίτσια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς ἐν τῇ κεφαλῇ τρίχας (ἀναπλέκομαι = πλέκω τα μαλλιά γ΄ εν υπερσ)

2 Ἠρώτησεν αὐτούς τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τατάσσομαι β΄ πληθ παρακ)

3 Ὁ στόλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπαλλάττομαι = διαφεύγω γ΄ εν υπερσ)

4 Ὑπό τινός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θλίβομαι β΄ εν παρακ)5 Τόν ἀγῶνα τόν καλόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀγωνίζομαι

α΄ πληθ παρακ)

Να συμπληρώσετε τις επόμενες φράσεις με τους απαρεμφατικούς τύπους που λείπουν

1 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φυλάττομαι απαρ αορ) τἀγαθά χαλεπώτερον (δυσκολότερο) τοῦ κτήσασθαι ἐστί

2 Χρή πάντας ἀπό θεοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι απαρεμ Ενεστ)

3 Τίς οὐ νομίζει ταῦτα ὑπό Σωκράτους ἄριστα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι απαρ παρακ)

4 Ἀθηναῖοι οὐ προσεδόκων (δεν περίμεναν) τούς Θηβαίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι απαρ μελλ) τάς σπονδάς

5 Ἀγησίλαος ἔλεγεν ἀπίστων ὅρκον εἰς ὕδωρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι απαρ παρακ)

Να συμπληρωθούν οι ακόλουθες προτάσεις με τους μετοχικούς τύπους που λείπουν

1 Οὗτος ἐπέμφθη παρά Τισσαφέρνους τόν βασιλέα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποδέχομαι μτχ μέλλ)

10 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἀμαζόνες οἰκοῦσι (κατοικούν) παρά τόν ποταμόν Θερμώδοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σιδηρῳ (ὁπλίζομαι μτχ παρακ)

3 Ἀποδείξω τοῦτον ψευδεῖς μάρτυρας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρέχομαι μτχ ενεστ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῶν καί κινδυνευόντων θεῶν τις μηχανήν σωτηρίας αὐτοῖς ἔπεμψε (μάχομαι μτχ ενεστ)

5 Κυμαῖος μέλι ἐπίπρασκεν (πουλούσαν) ἐλθόντος δέ τινος καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εἰπόντος ὅτι πάνυ καλόν (πολύ καλό) ἔφη (είπε) εἰ μή γάρ μῦς ἐνέπεσεν εἰς αὐτό οὐκ ἂν ἐπώλουν (γεύομαι μτχ αορ)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με το σωστό μετοχικό τύπο

1 Οἰδίπους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀκούω μτχ αορ) ἔλυσε τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα

2 Ὁρῶμεν Σωκράτη ἐν τῷ γυμναστηρίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διδάσκω μτχ ενεστ) τούς νέους

3 Ἠκούομεν τῶν στρατιωτῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κραυγάζω μτχ ενεστ) laquoθάλαττα θάλατταraquo

4 Φιλάργυρος διαθήκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφω μτχ αορ) ἑαυτόν κληρονόμον ἔταξεν

5 Οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιμένω μτχ ενεστ) ἀεί νικῶσιν6 Εὐλογία ἐστί πᾶσι τοῖς τούς υἱούς καί τάς θυγατέρας αὐτῶν

κατά Χριστόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύω μτχ παρακ)

Βρείτε τι εκφράζουν οι επιρρηματικές μετοχές που υπάρχουν στα ακόλουθα παραδείγματα (χρόνο τρόπο αιτία κλπ)

1 Προμηθεύς κλέψας τό πῦρ τῶν θεῶν τοῖς ἀνθρώποις ἔδωκεν2 Ὀλίγοι ὄντες ἐνίκησαν3 Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος Κῦρος ἐπί Σοῦσα ἐστράτευσεν4 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς ταῦτα πράξοντες5 Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι σοι συμβουλεύειν6 Δίκην μεγίστην δώσετε (θα τιμωρηθείτε σκληρότατα) ἀδίκως

φονεύσαντες τόν ἄνδρα τοῦτον7 Ὄντος ποτέ βατράχου ἐν τῇ λίμνῃ καί τοῖς ζῴοις πᾶσιν

ἀναβοήσαντος laquoἐγώ ἰατρός εἰμί φαρμάκων ἐπιστήμωνraquo ἀλώπηξ ἀκούσασα ἔφη laquoπῶς σύ ἄλλους σώσεις σαυτόν χωλόν ὄντα μη θεραπεύωνraquo

Στα παρακάτω παραδείγματα να αντικαταστήσετε τον ενεστώτα με τον χρόνο που δηλώνεται στην παρένθεση

11 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἅπαντες πείθονται τοῖς νόμοις τῆς πόλεως (παρατ)2 Ἡ πόλις σφόδρα βλάπτεται ὑφrsquo ὑμῶν (παρακ)3 Ῥάπισμα καταδέχεται ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τόν Ἀδαμ

(αορ)4 Οἱ τοξόται καί οἱ ἀκοντισταί ὑπό τῶν ἱππέων διώκονται

(παρατ)5 Οἱ Κορίνθιοι οὐ δέχονται τόν Ἀθηναῖον ἄγγελον (μελλ)

Να διατυπωθούν οι επόμενες προτάσεις με όλους τους τύπους τους στον άλλο αριθμό

1 Οὗτος ἔπεμπεν ἱππέα τῷ βασιλεῖ2 Τῶν πόλεων τούτων ἄρχοντες ἐστε3 Ἡ τοῦ βασιλέως ὕβρις εἰε ὄλεθρον ἄγει4 Καλόν τέκνον τέρψις γονέως 5 Τό σφάγιον τοῦτο τῷ ἱερεῖ κομίζεται

Να βρείτε το υποκείμενο και το αντικείμενο των απαρεμφάτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις

1 Κῦρος ὑπέσχετο δέξεσθαι τούς ὅρκους τοῦ Μένωνος2 Χρή τούς παῖδας ἀπέχεσθαι τῶν αἰσχρῶν ἀκουσμάτων 3 Οὗτος ἔφη τούς Ἀθηναίους πρώτους ἄρξασθαι τῆς μάχης4 Ἔδοξεν ἡμῖν παιδεύσασθαι τούς νέους πρός θήραν5 Σωκράτης ἔλεγε δεῖν πάντας τούς πολίτας πείθεσθαι τοῖς τῆς

πατρίδος νόμοις6 Διά τί οὐκ ἠθελήσατε ὑπέρ τῶν δικαίων μάχεσθαι7 Ἀντίπατρος ἤρξατο στράτευμα παρασκευάζεσθαι ἐπί Πέρσας8 Ἔξεστιν ὑμῖν τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν τρέπεσθαι

12 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Βrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Α΄Στις ακόλουθες προτάσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπος οριστικής του εἰμί

1 Ἀργία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μήτηρ πάσης κακίας2 Αἱ δεύτεραι σκέψεις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοφώτεραι3 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἕτεροι πλήν ἐμοῦ4 Ἀφίκοντο εἰς Κιλικίαν ἔνθα helliphelliphelliphelliphelliphellip (γrsquo εν παρατ) τά

Συεννέσιος βασιλέα5 Ἐάν ᾖς φιλομαθής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) πολυμαθής6 Τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἡμῖν ἐάν τά ὅπλα παραδῶμεν

βασιλεῖ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἱππίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω αόρ) τήν δημοκρατίαν τήν ἐν Ἀθήναις

2 Ἐν τῷ νόμῳ τούτῳ τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι παρακ)

3 Ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖς πολλά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρύπτομαι γ΄ εν ενεστ)

4 Ἐπί τότε σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψεύδομαι αορ) πῶς νῦν βούλει πιστεύειν σοι

5 Ἄσμενοι (με χαρά) οἱ Πλαταιεῖς τούς παρά τῶν πολεμίων κήρυκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δέχομαι μέλλ)

6 Βαβυλών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τειχίζομαι υπερσ) ὡς οὐδεμία ἄλλη πόλις τῶν τότε

7 Ἀλεξάνδρου ἀκοντισταί τούς ἡνιόχους τῶν δρεπανηφόρων ἁρμάτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακοντίζω παρατ)

8 Οἱ Ἕλληνες τάς Ἐρινῦς Εὐμενίδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀνομάζω παρατ)

Να συμπληρώσετε τις εξής προτάσεις με τους σωστούς τύπους του ρήματος σε όλους τους χρόνους

1 Οἱ νόμοι τούς πολίτας παιδεύουσι2 Τήνδε τήν ἐπιστολήν Νικίας πέμπει3 Οἱ στρατιῶται ἡδέως τῷ Ξενοφῶντι πείθονται4 Οἱ πολῖται πάντες τοῖς θεοῖς εὔχονται5 Ῥάπισμα (χαστούκι) καταδέχεται6 Ὁ Κέρβερος τάς πύλας ᾋδου φυλάττει

Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με την κατάλληλη πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

13 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 10: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ τρόπῳ οἱ Ἀθηναῖοι ἐτείχισαν τήν πόλιν

2 Ἐν τῇ χώρᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ξένοι ἐσμέν3 Γάμοι τοῦ Ἡλίου θέρους ἐγίγνοντο πάντα δέ τά ζῷα

ἔχαιρον ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ουδ Δοτ Εν)4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος5 Δός μοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τον ξένον

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους της Οριστικής Παρακειμένου ή Υπερσυντελίκου μέσης φωνής των ρημάτων που βρίσκονται στις παρενθέσεις

1 Πολυξένη κατά τά εἰθισμένα παρθένοις (όπως συνήθιζαν τα κορίτσια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς ἐν τῇ κεφαλῇ τρίχας (ἀναπλέκομαι = πλέκω τα μαλλιά γ΄ εν υπερσ)

2 Ἠρώτησεν αὐτούς τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τατάσσομαι β΄ πληθ παρακ)

3 Ὁ στόλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπαλλάττομαι = διαφεύγω γ΄ εν υπερσ)

4 Ὑπό τινός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θλίβομαι β΄ εν παρακ)5 Τόν ἀγῶνα τόν καλόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀγωνίζομαι

α΄ πληθ παρακ)

Να συμπληρώσετε τις επόμενες φράσεις με τους απαρεμφατικούς τύπους που λείπουν

1 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φυλάττομαι απαρ αορ) τἀγαθά χαλεπώτερον (δυσκολότερο) τοῦ κτήσασθαι ἐστί

2 Χρή πάντας ἀπό θεοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι απαρεμ Ενεστ)

3 Τίς οὐ νομίζει ταῦτα ὑπό Σωκράτους ἄριστα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι απαρ παρακ)

4 Ἀθηναῖοι οὐ προσεδόκων (δεν περίμεναν) τούς Θηβαίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι απαρ μελλ) τάς σπονδάς

5 Ἀγησίλαος ἔλεγεν ἀπίστων ὅρκον εἰς ὕδωρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι απαρ παρακ)

Να συμπληρωθούν οι ακόλουθες προτάσεις με τους μετοχικούς τύπους που λείπουν

1 Οὗτος ἐπέμφθη παρά Τισσαφέρνους τόν βασιλέα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποδέχομαι μτχ μέλλ)

10 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἀμαζόνες οἰκοῦσι (κατοικούν) παρά τόν ποταμόν Θερμώδοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σιδηρῳ (ὁπλίζομαι μτχ παρακ)

3 Ἀποδείξω τοῦτον ψευδεῖς μάρτυρας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρέχομαι μτχ ενεστ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῶν καί κινδυνευόντων θεῶν τις μηχανήν σωτηρίας αὐτοῖς ἔπεμψε (μάχομαι μτχ ενεστ)

5 Κυμαῖος μέλι ἐπίπρασκεν (πουλούσαν) ἐλθόντος δέ τινος καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εἰπόντος ὅτι πάνυ καλόν (πολύ καλό) ἔφη (είπε) εἰ μή γάρ μῦς ἐνέπεσεν εἰς αὐτό οὐκ ἂν ἐπώλουν (γεύομαι μτχ αορ)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με το σωστό μετοχικό τύπο

1 Οἰδίπους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀκούω μτχ αορ) ἔλυσε τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα

2 Ὁρῶμεν Σωκράτη ἐν τῷ γυμναστηρίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διδάσκω μτχ ενεστ) τούς νέους

3 Ἠκούομεν τῶν στρατιωτῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κραυγάζω μτχ ενεστ) laquoθάλαττα θάλατταraquo

4 Φιλάργυρος διαθήκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφω μτχ αορ) ἑαυτόν κληρονόμον ἔταξεν

5 Οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιμένω μτχ ενεστ) ἀεί νικῶσιν6 Εὐλογία ἐστί πᾶσι τοῖς τούς υἱούς καί τάς θυγατέρας αὐτῶν

κατά Χριστόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύω μτχ παρακ)

Βρείτε τι εκφράζουν οι επιρρηματικές μετοχές που υπάρχουν στα ακόλουθα παραδείγματα (χρόνο τρόπο αιτία κλπ)

1 Προμηθεύς κλέψας τό πῦρ τῶν θεῶν τοῖς ἀνθρώποις ἔδωκεν2 Ὀλίγοι ὄντες ἐνίκησαν3 Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος Κῦρος ἐπί Σοῦσα ἐστράτευσεν4 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς ταῦτα πράξοντες5 Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι σοι συμβουλεύειν6 Δίκην μεγίστην δώσετε (θα τιμωρηθείτε σκληρότατα) ἀδίκως

φονεύσαντες τόν ἄνδρα τοῦτον7 Ὄντος ποτέ βατράχου ἐν τῇ λίμνῃ καί τοῖς ζῴοις πᾶσιν

ἀναβοήσαντος laquoἐγώ ἰατρός εἰμί φαρμάκων ἐπιστήμωνraquo ἀλώπηξ ἀκούσασα ἔφη laquoπῶς σύ ἄλλους σώσεις σαυτόν χωλόν ὄντα μη θεραπεύωνraquo

Στα παρακάτω παραδείγματα να αντικαταστήσετε τον ενεστώτα με τον χρόνο που δηλώνεται στην παρένθεση

11 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἅπαντες πείθονται τοῖς νόμοις τῆς πόλεως (παρατ)2 Ἡ πόλις σφόδρα βλάπτεται ὑφrsquo ὑμῶν (παρακ)3 Ῥάπισμα καταδέχεται ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τόν Ἀδαμ

(αορ)4 Οἱ τοξόται καί οἱ ἀκοντισταί ὑπό τῶν ἱππέων διώκονται

(παρατ)5 Οἱ Κορίνθιοι οὐ δέχονται τόν Ἀθηναῖον ἄγγελον (μελλ)

Να διατυπωθούν οι επόμενες προτάσεις με όλους τους τύπους τους στον άλλο αριθμό

1 Οὗτος ἔπεμπεν ἱππέα τῷ βασιλεῖ2 Τῶν πόλεων τούτων ἄρχοντες ἐστε3 Ἡ τοῦ βασιλέως ὕβρις εἰε ὄλεθρον ἄγει4 Καλόν τέκνον τέρψις γονέως 5 Τό σφάγιον τοῦτο τῷ ἱερεῖ κομίζεται

Να βρείτε το υποκείμενο και το αντικείμενο των απαρεμφάτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις

1 Κῦρος ὑπέσχετο δέξεσθαι τούς ὅρκους τοῦ Μένωνος2 Χρή τούς παῖδας ἀπέχεσθαι τῶν αἰσχρῶν ἀκουσμάτων 3 Οὗτος ἔφη τούς Ἀθηναίους πρώτους ἄρξασθαι τῆς μάχης4 Ἔδοξεν ἡμῖν παιδεύσασθαι τούς νέους πρός θήραν5 Σωκράτης ἔλεγε δεῖν πάντας τούς πολίτας πείθεσθαι τοῖς τῆς

πατρίδος νόμοις6 Διά τί οὐκ ἠθελήσατε ὑπέρ τῶν δικαίων μάχεσθαι7 Ἀντίπατρος ἤρξατο στράτευμα παρασκευάζεσθαι ἐπί Πέρσας8 Ἔξεστιν ὑμῖν τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν τρέπεσθαι

12 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Βrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Α΄Στις ακόλουθες προτάσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπος οριστικής του εἰμί

1 Ἀργία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μήτηρ πάσης κακίας2 Αἱ δεύτεραι σκέψεις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοφώτεραι3 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἕτεροι πλήν ἐμοῦ4 Ἀφίκοντο εἰς Κιλικίαν ἔνθα helliphelliphelliphelliphelliphellip (γrsquo εν παρατ) τά

Συεννέσιος βασιλέα5 Ἐάν ᾖς φιλομαθής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) πολυμαθής6 Τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἡμῖν ἐάν τά ὅπλα παραδῶμεν

βασιλεῖ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἱππίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω αόρ) τήν δημοκρατίαν τήν ἐν Ἀθήναις

2 Ἐν τῷ νόμῳ τούτῳ τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι παρακ)

3 Ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖς πολλά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρύπτομαι γ΄ εν ενεστ)

4 Ἐπί τότε σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψεύδομαι αορ) πῶς νῦν βούλει πιστεύειν σοι

5 Ἄσμενοι (με χαρά) οἱ Πλαταιεῖς τούς παρά τῶν πολεμίων κήρυκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δέχομαι μέλλ)

6 Βαβυλών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τειχίζομαι υπερσ) ὡς οὐδεμία ἄλλη πόλις τῶν τότε

7 Ἀλεξάνδρου ἀκοντισταί τούς ἡνιόχους τῶν δρεπανηφόρων ἁρμάτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακοντίζω παρατ)

8 Οἱ Ἕλληνες τάς Ἐρινῦς Εὐμενίδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀνομάζω παρατ)

Να συμπληρώσετε τις εξής προτάσεις με τους σωστούς τύπους του ρήματος σε όλους τους χρόνους

1 Οἱ νόμοι τούς πολίτας παιδεύουσι2 Τήνδε τήν ἐπιστολήν Νικίας πέμπει3 Οἱ στρατιῶται ἡδέως τῷ Ξενοφῶντι πείθονται4 Οἱ πολῖται πάντες τοῖς θεοῖς εὔχονται5 Ῥάπισμα (χαστούκι) καταδέχεται6 Ὁ Κέρβερος τάς πύλας ᾋδου φυλάττει

Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με την κατάλληλη πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

13 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 11: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

2 Ἀμαζόνες οἰκοῦσι (κατοικούν) παρά τόν ποταμόν Θερμώδοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σιδηρῳ (ὁπλίζομαι μτχ παρακ)

3 Ἀποδείξω τοῦτον ψευδεῖς μάρτυρας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παρέχομαι μτχ ενεστ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῶν καί κινδυνευόντων θεῶν τις μηχανήν σωτηρίας αὐτοῖς ἔπεμψε (μάχομαι μτχ ενεστ)

5 Κυμαῖος μέλι ἐπίπρασκεν (πουλούσαν) ἐλθόντος δέ τινος καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εἰπόντος ὅτι πάνυ καλόν (πολύ καλό) ἔφη (είπε) εἰ μή γάρ μῦς ἐνέπεσεν εἰς αὐτό οὐκ ἂν ἐπώλουν (γεύομαι μτχ αορ)

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με το σωστό μετοχικό τύπο

1 Οἰδίπους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀκούω μτχ αορ) ἔλυσε τό τῆς Σφιγγός αἴνιγμα

2 Ὁρῶμεν Σωκράτη ἐν τῷ γυμναστηρίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διδάσκω μτχ ενεστ) τούς νέους

3 Ἠκούομεν τῶν στρατιωτῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κραυγάζω μτχ ενεστ) laquoθάλαττα θάλατταraquo

4 Φιλάργυρος διαθήκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφω μτχ αορ) ἑαυτόν κληρονόμον ἔταξεν

5 Οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιμένω μτχ ενεστ) ἀεί νικῶσιν6 Εὐλογία ἐστί πᾶσι τοῖς τούς υἱούς καί τάς θυγατέρας αὐτῶν

κατά Χριστόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύω μτχ παρακ)

Βρείτε τι εκφράζουν οι επιρρηματικές μετοχές που υπάρχουν στα ακόλουθα παραδείγματα (χρόνο τρόπο αιτία κλπ)

1 Προμηθεύς κλέψας τό πῦρ τῶν θεῶν τοῖς ἀνθρώποις ἔδωκεν2 Ὀλίγοι ὄντες ἐνίκησαν3 Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος Κῦρος ἐπί Σοῦσα ἐστράτευσεν4 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς ταῦτα πράξοντες5 Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι σοι συμβουλεύειν6 Δίκην μεγίστην δώσετε (θα τιμωρηθείτε σκληρότατα) ἀδίκως

φονεύσαντες τόν ἄνδρα τοῦτον7 Ὄντος ποτέ βατράχου ἐν τῇ λίμνῃ καί τοῖς ζῴοις πᾶσιν

ἀναβοήσαντος laquoἐγώ ἰατρός εἰμί φαρμάκων ἐπιστήμωνraquo ἀλώπηξ ἀκούσασα ἔφη laquoπῶς σύ ἄλλους σώσεις σαυτόν χωλόν ὄντα μη θεραπεύωνraquo

Στα παρακάτω παραδείγματα να αντικαταστήσετε τον ενεστώτα με τον χρόνο που δηλώνεται στην παρένθεση

11 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἅπαντες πείθονται τοῖς νόμοις τῆς πόλεως (παρατ)2 Ἡ πόλις σφόδρα βλάπτεται ὑφrsquo ὑμῶν (παρακ)3 Ῥάπισμα καταδέχεται ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τόν Ἀδαμ

(αορ)4 Οἱ τοξόται καί οἱ ἀκοντισταί ὑπό τῶν ἱππέων διώκονται

(παρατ)5 Οἱ Κορίνθιοι οὐ δέχονται τόν Ἀθηναῖον ἄγγελον (μελλ)

Να διατυπωθούν οι επόμενες προτάσεις με όλους τους τύπους τους στον άλλο αριθμό

1 Οὗτος ἔπεμπεν ἱππέα τῷ βασιλεῖ2 Τῶν πόλεων τούτων ἄρχοντες ἐστε3 Ἡ τοῦ βασιλέως ὕβρις εἰε ὄλεθρον ἄγει4 Καλόν τέκνον τέρψις γονέως 5 Τό σφάγιον τοῦτο τῷ ἱερεῖ κομίζεται

Να βρείτε το υποκείμενο και το αντικείμενο των απαρεμφάτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις

1 Κῦρος ὑπέσχετο δέξεσθαι τούς ὅρκους τοῦ Μένωνος2 Χρή τούς παῖδας ἀπέχεσθαι τῶν αἰσχρῶν ἀκουσμάτων 3 Οὗτος ἔφη τούς Ἀθηναίους πρώτους ἄρξασθαι τῆς μάχης4 Ἔδοξεν ἡμῖν παιδεύσασθαι τούς νέους πρός θήραν5 Σωκράτης ἔλεγε δεῖν πάντας τούς πολίτας πείθεσθαι τοῖς τῆς

πατρίδος νόμοις6 Διά τί οὐκ ἠθελήσατε ὑπέρ τῶν δικαίων μάχεσθαι7 Ἀντίπατρος ἤρξατο στράτευμα παρασκευάζεσθαι ἐπί Πέρσας8 Ἔξεστιν ὑμῖν τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν τρέπεσθαι

12 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Βrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Α΄Στις ακόλουθες προτάσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπος οριστικής του εἰμί

1 Ἀργία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μήτηρ πάσης κακίας2 Αἱ δεύτεραι σκέψεις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοφώτεραι3 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἕτεροι πλήν ἐμοῦ4 Ἀφίκοντο εἰς Κιλικίαν ἔνθα helliphelliphelliphelliphelliphellip (γrsquo εν παρατ) τά

Συεννέσιος βασιλέα5 Ἐάν ᾖς φιλομαθής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) πολυμαθής6 Τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἡμῖν ἐάν τά ὅπλα παραδῶμεν

βασιλεῖ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἱππίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω αόρ) τήν δημοκρατίαν τήν ἐν Ἀθήναις

2 Ἐν τῷ νόμῳ τούτῳ τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι παρακ)

3 Ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖς πολλά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρύπτομαι γ΄ εν ενεστ)

4 Ἐπί τότε σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψεύδομαι αορ) πῶς νῦν βούλει πιστεύειν σοι

5 Ἄσμενοι (με χαρά) οἱ Πλαταιεῖς τούς παρά τῶν πολεμίων κήρυκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δέχομαι μέλλ)

6 Βαβυλών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τειχίζομαι υπερσ) ὡς οὐδεμία ἄλλη πόλις τῶν τότε

7 Ἀλεξάνδρου ἀκοντισταί τούς ἡνιόχους τῶν δρεπανηφόρων ἁρμάτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακοντίζω παρατ)

8 Οἱ Ἕλληνες τάς Ἐρινῦς Εὐμενίδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀνομάζω παρατ)

Να συμπληρώσετε τις εξής προτάσεις με τους σωστούς τύπους του ρήματος σε όλους τους χρόνους

1 Οἱ νόμοι τούς πολίτας παιδεύουσι2 Τήνδε τήν ἐπιστολήν Νικίας πέμπει3 Οἱ στρατιῶται ἡδέως τῷ Ξενοφῶντι πείθονται4 Οἱ πολῖται πάντες τοῖς θεοῖς εὔχονται5 Ῥάπισμα (χαστούκι) καταδέχεται6 Ὁ Κέρβερος τάς πύλας ᾋδου φυλάττει

Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με την κατάλληλη πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

13 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 12: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

1 Ἅπαντες πείθονται τοῖς νόμοις τῆς πόλεως (παρατ)2 Ἡ πόλις σφόδρα βλάπτεται ὑφrsquo ὑμῶν (παρακ)3 Ῥάπισμα καταδέχεται ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τόν Ἀδαμ

(αορ)4 Οἱ τοξόται καί οἱ ἀκοντισταί ὑπό τῶν ἱππέων διώκονται

(παρατ)5 Οἱ Κορίνθιοι οὐ δέχονται τόν Ἀθηναῖον ἄγγελον (μελλ)

Να διατυπωθούν οι επόμενες προτάσεις με όλους τους τύπους τους στον άλλο αριθμό

1 Οὗτος ἔπεμπεν ἱππέα τῷ βασιλεῖ2 Τῶν πόλεων τούτων ἄρχοντες ἐστε3 Ἡ τοῦ βασιλέως ὕβρις εἰε ὄλεθρον ἄγει4 Καλόν τέκνον τέρψις γονέως 5 Τό σφάγιον τοῦτο τῷ ἱερεῖ κομίζεται

Να βρείτε το υποκείμενο και το αντικείμενο των απαρεμφάτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις

1 Κῦρος ὑπέσχετο δέξεσθαι τούς ὅρκους τοῦ Μένωνος2 Χρή τούς παῖδας ἀπέχεσθαι τῶν αἰσχρῶν ἀκουσμάτων 3 Οὗτος ἔφη τούς Ἀθηναίους πρώτους ἄρξασθαι τῆς μάχης4 Ἔδοξεν ἡμῖν παιδεύσασθαι τούς νέους πρός θήραν5 Σωκράτης ἔλεγε δεῖν πάντας τούς πολίτας πείθεσθαι τοῖς τῆς

πατρίδος νόμοις6 Διά τί οὐκ ἠθελήσατε ὑπέρ τῶν δικαίων μάχεσθαι7 Ἀντίπατρος ἤρξατο στράτευμα παρασκευάζεσθαι ἐπί Πέρσας8 Ἔξεστιν ὑμῖν τήν τῆς ἀρετῆς ὁδόν τρέπεσθαι

12 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Βrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Α΄Στις ακόλουθες προτάσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπος οριστικής του εἰμί

1 Ἀργία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μήτηρ πάσης κακίας2 Αἱ δεύτεραι σκέψεις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοφώτεραι3 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἕτεροι πλήν ἐμοῦ4 Ἀφίκοντο εἰς Κιλικίαν ἔνθα helliphelliphelliphelliphelliphellip (γrsquo εν παρατ) τά

Συεννέσιος βασιλέα5 Ἐάν ᾖς φιλομαθής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) πολυμαθής6 Τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἡμῖν ἐάν τά ὅπλα παραδῶμεν

βασιλεῖ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἱππίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω αόρ) τήν δημοκρατίαν τήν ἐν Ἀθήναις

2 Ἐν τῷ νόμῳ τούτῳ τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι παρακ)

3 Ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖς πολλά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρύπτομαι γ΄ εν ενεστ)

4 Ἐπί τότε σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψεύδομαι αορ) πῶς νῦν βούλει πιστεύειν σοι

5 Ἄσμενοι (με χαρά) οἱ Πλαταιεῖς τούς παρά τῶν πολεμίων κήρυκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δέχομαι μέλλ)

6 Βαβυλών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τειχίζομαι υπερσ) ὡς οὐδεμία ἄλλη πόλις τῶν τότε

7 Ἀλεξάνδρου ἀκοντισταί τούς ἡνιόχους τῶν δρεπανηφόρων ἁρμάτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακοντίζω παρατ)

8 Οἱ Ἕλληνες τάς Ἐρινῦς Εὐμενίδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀνομάζω παρατ)

Να συμπληρώσετε τις εξής προτάσεις με τους σωστούς τύπους του ρήματος σε όλους τους χρόνους

1 Οἱ νόμοι τούς πολίτας παιδεύουσι2 Τήνδε τήν ἐπιστολήν Νικίας πέμπει3 Οἱ στρατιῶται ἡδέως τῷ Ξενοφῶντι πείθονται4 Οἱ πολῖται πάντες τοῖς θεοῖς εὔχονται5 Ῥάπισμα (χαστούκι) καταδέχεται6 Ὁ Κέρβερος τάς πύλας ᾋδου φυλάττει

Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με την κατάλληλη πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

13 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 13: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Βrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Α΄Στις ακόλουθες προτάσεις να τοποθετηθεί ο κατάλληλος τύπος οριστικής του εἰμί

1 Ἀργία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μήτηρ πάσης κακίας2 Αἱ δεύτεραι σκέψεις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοφώτεραι3 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἕτεροι πλήν ἐμοῦ4 Ἀφίκοντο εἰς Κιλικίαν ἔνθα helliphelliphelliphelliphelliphellip (γrsquo εν παρατ) τά

Συεννέσιος βασιλέα5 Ἐάν ᾖς φιλομαθής helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) πολυμαθής6 Τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μελλ) ἡμῖν ἐάν τά ὅπλα παραδῶμεν

βασιλεῖ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Ἱππίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω αόρ) τήν δημοκρατίαν τήν ἐν Ἀθήναις

2 Ἐν τῷ νόμῳ τούτῳ τί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γράφομαι παρακ)

3 Ἐν ταῖς τῶν ἀνθρώπων ψυχαῖς πολλά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρύπτομαι γ΄ εν ενεστ)

4 Ἐπί τότε σύ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψεύδομαι αορ) πῶς νῦν βούλει πιστεύειν σοι

5 Ἄσμενοι (με χαρά) οἱ Πλαταιεῖς τούς παρά τῶν πολεμίων κήρυκας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δέχομαι μέλλ)

6 Βαβυλών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τειχίζομαι υπερσ) ὡς οὐδεμία ἄλλη πόλις τῶν τότε

7 Ἀλεξάνδρου ἀκοντισταί τούς ἡνιόχους τῶν δρεπανηφόρων ἁρμάτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακοντίζω παρατ)

8 Οἱ Ἕλληνες τάς Ἐρινῦς Εὐμενίδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀνομάζω παρατ)

Να συμπληρώσετε τις εξής προτάσεις με τους σωστούς τύπους του ρήματος σε όλους τους χρόνους

1 Οἱ νόμοι τούς πολίτας παιδεύουσι2 Τήνδε τήν ἐπιστολήν Νικίας πέμπει3 Οἱ στρατιῶται ἡδέως τῷ Ξενοφῶντι πείθονται4 Οἱ πολῖται πάντες τοῖς θεοῖς εὔχονται5 Ῥάπισμα (χαστούκι) καταδέχεται6 Ὁ Κέρβερος τάς πύλας ᾋδου φυλάττει

Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με την κατάλληλη πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

13 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 14: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

1 Ἡ ἅμιλλα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀθλητής γεν πληθ) τούς θεατάς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τό στάδιον δοτ πληθ) τέρπει

2 Γύμναζε σαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόνος ἑκούσιος δοτπληθ) ὅπως ἂν δύνῃ (για να μπορείς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἀκούσιος αιτ πληθ) ὑπομένειν

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἵππος γεν εν) μέν ἀρετήν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλεμος δοτ εν) φίλου δέ πίστιν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀτυχία δοτ εν) κρίνομεν

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ σοφιστής γεν πληθ) οἱ πλεῖστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ νεανίας αιτ πληθ) ἐδίδασκον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡ πολιτική ἀρετή αιτ εν)

5 Ὦτα τυγχάνει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄνθρωπος δοτ πληθ) ὄντα ἀπιστότερα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀφθαλμός γεν πληθ)

6 Δεῖ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶσσα γεν εν) κραττεῖν καί μάλιστα ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συμπόσιον δοτ εν)

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κακός δοτ πληθ) ὁμιλῶν (αν συναναστρέφεσαι) καὐτός ἐκβήσῃ (και εσύ ο ίδιος θα γίνεις) κακός

8 Γέρων γέροντι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γλῶττα ἡδίστη αιτ εν) ἔχει παῖς παιδί

Να συνδυαστούν οι λέξεις των δύο παρακάτω στηλών και να μπουν τα ονόματα στης στήλης Βrsquo στην ίδια πτώση με εκείνα της στήλης Αrsquo

1 τοῖς πιστοῖς a γέρων

2 τῷ ἡρωικῷ b θεράπων

3 τοῦ εὐγενοῦς c Αἴας

4 τόν ἱστοριογράφον

d ἀνδριάς

5 ὦ σεβάσμιε e Ξενοφῶν

6 τοῖς ἀγρίοις f λέων

7 τῷ κραταιῷ g ἀδάμας

8 τοῖς μαρμαρίνοις

h ἄρχων

9 τῶν πολιτίμων i Κρέων

14 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 15: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Να συμπληρωθούν τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων που είναι στην παρένθεση

1 Πονηράν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις αιτ εν) μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδίον

2 Μέγα καύχημα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γονεύς δοτ πληθ) ἀρετῇ τέκνων

3 Τά μακρά τείχη συνῆπτε τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πειραιεύς αιτ εν) τῇ Ἀθηναίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πόλις δοτ εν)

4 Παρrsquo Ὁμήρῳ θαυμάζομεν τούς ἥρωας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ὁδυσσεύς αιτ εν) καί τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Πηλεύς γεν εν) υἱόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἀχιλλεύς αιτ εν)

5 Οἱ Κλεάρχου ὁπλῖται ὑπό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὁ ἱππεύς γεν πληθ) Τισσαφέρνους ἐβλάπτοντο

6 Ῥώμη μετά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φρόνησις γεν εν) ὠφέλησεν ἄνευ δέ ταύτης πλεῖον τούς ἔχοντας ἔβλαψεν

7 Ἡ μέν φύσις ἄνευ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μάθησις γεν εν) τυφλόν ἡ δέ μάθησις δίχα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φύσις γεν εν) ἐλλιπές ἡ δrsquo ἄσκησις χωρίς ἀμφοῖν (χωρίς αυτά τα δύο) ἀτελές

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο απαρεμφάτου των ρημάτων που είναι σε παρένθεση

1 Πλησίον ἦν ὁ σταθμός ἔνθα ἔμελλον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καταλύω μελλ)

2 Μένων ἐπεχείρει ψεύδη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλάττομαι αορ) καί τούς φίλους διαγελᾶν (να κοροϊδεύει)

3 Ὤμοσαν οἱ Ἕλληνες καί Ἀριαῖος σύμμαχοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μέλλ)

4 Πρόξενος ἐβούλετο αὐτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μεταπέμπομαι αόρ) οἴκοθεν

5 Κῦρος ᾤετο (νόμιζε) τούς Ἕλληνας εἰς μάχην helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τάττομαι παρακ)

6 Πολυκράτη ἐλέγετο helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι παρακ) τῇ τοῦ βασιλεώς παραινέσει

Να τοποθετήσετε τα απαρέμφατα που είναι στο πλαίσιο στις παρακάτω προτάσεις και να προσδιορίσετε το είδος και τη λειτουργία τους

15 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

προτρέχειν εἶναι κτήσασθαι ἀρέσκειν καλάσαι μέμνῆσθαι

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 16: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

1 Βούλου δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πᾶσι μή σαυτῷ μόνον2 Ἡ ἀρχή λέγεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἥμισυ παντός3 Δίκαιον ἐστί τόν εὖ πράττοντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip θεοῦ4 Ἔδοξεν αὐτοῖς τούς ἐπιόρκους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Δεῖ τήν γλῶτταν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦ νοῦ6 Ἀδύνατον ἐστί πονηρόν ὄντα καλούς κἀγαθούς φίλους

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΛΗΣ Β΄ Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο της μετοχής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Ἄνθρωπος helliphelliphelliphelliphellip (εἰμί) γίγνωσκε τῆς ὀργῆς κραττεῖν2 Οὐδεμίαν σωτηρίαν ἐστί οὕτω πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί)

τῶν πολεμίων3 Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(πορεύομαι μελλ ) εἰς Κόρινθον4 Τῶν Περσῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατεύομαι αορ) ἐπί τήν

Ἀττικήν οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔσπευδον ῥυσόμενοι (για να σώσουν) τήν τῆς Ἑλλάδος ἐλευθερίαν

5 Πυθόδημος ταῦτα ἐποίει helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ) τόν νόμον καταλῦσαι

6 Βασιλεύς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φονεύω παρακ) τούς στρατηγούς τάς σπονδάς ἔλυσεν

Στα παρακάτω παραδείγματα να προσδιορίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών που υπάρχουν και να επισημάνετε ποιες είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες

1 Ἀριστείδης δίκαιος ὤν ὅμως δέ ἐφυγαδεύθη ἐξ Ἀθηνῶν2 Αἰσχρόν ἀκούσαντα χρήσιμον λόγον μή μαθεῖν3 Πορευομένων τῶν ἀνδρῶν Ξενοφῶν κραυγήν μεγάλην

ἤκουσεν4 Καί μελλόντων αὐτῶν ἀποπλεῖν ἡ σελήνη ἐκλείπει

(παθαίνει έκλειψη)5 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε Φαλῖνον κελεύσοντα τούς Ἕλληνας τά

ὅπλα παραδοῦναι6 Ὀνειδιζόμενός ποτε Ἀρίστιππος ὅτι δίκην ἔχων

ἐμισθώσατο ῥήτορα Καί γάρ ἔφη δεῖπνον ὅταν ἔχω μάγειρον μισθοῦμαι

Να συνδέσετε τις προτάσεις που ακολουθούν επιλέγοντας συνδέσμους από το πλαίσιο Στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση (κατά παράταξη ή καθrsquo υπόταξη)

16 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅτι ἵνα ὥστε ἐάν ὥσπερ διότι καί

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 17: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

1 Στράτευμα συνέλεξεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐπολέμει2 Οὗτοι ἔλεγον helliphelliphelliphelliphelliphellip Κῦρος τέθνηκεν3 Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος helliphelliphelliphelliphellip ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα

καί τούς ἀνθρώπους 4 Ὥρμησαν δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip κατεδίωκον αὐτούς ἕως τόν λόφον5 Πάντων ἐστίν ἀνιαρότατον ὦ ἄνδρες δικασταί helliphelliphelliphellip τις

ἐχθρούς ἔχῃ τούς ἀδερφούς6 Ἀβροκόμας τά πλοῖα κατέκαυσεν helliphelliphelliphelliphellip μή Κῦρος διαβῇ7 Κατέβη ἡ βροχή helliphelliphelliphelliphelliphellip ἦλθον οἱ ποταμοί helliphelliphelliphellip

ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι 8 Ἐπιπόνως δrsquo εὑρίσκετο τό ἀληθές helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ

παρόντες οὐ ταὐτά περί τῶν αὐτῶν ἔλεγεν9 Ὁ πατήρ μου ἐμε τε ἐπαίδευεν helliphelliphelliphelliphellip ἠγάπα helliphelliphelliphellip καί

ὑμεῖς ἅπαντες τούς ὑμέτερους παῖδας ἀγαπᾶτε

Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε το ρήμα της παρένθεσης στην υποτακτική ενεστώτα και αορίστου

1 Μή κατά τούς νόμους (δικάζω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ἐάν (θέλω β΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δυνήσει

3 Ὑμεῖς οὐν ἐάν τι τοιοῦτον (τεχνάζω γ΄ εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιτρέπω β΄ πληθ) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Τοῦτον δrsquo αὐτόν αὑτῷ κελεύω γενέσθαι δικαστήν ἵνα μή πάρrsquo ὑμῖν (κίνδυνεύω γrsquo εν) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο του ρήματος εἰμί ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ναυτικοί ὄντες ὅπου ἄν helliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν ἐστιῶν ἐπιθυμοῦμεν

2 Ἐάν μή πολλαί γέφυραι helliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἄν ἔχομεν ὅποι ἄν σωθῶμεν

3 Ἄν δυνατός helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νικήσεις4 Ἐδέοντο μου δανεῖσαι χρήματα εἰς τόν Πόντον Ἀρτέμωνι καί

Ἀπολλοδώρῳ ὅπως ἄν ἐνεργοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Τό δέ Γαλατικόν φῦλον φοβερώτατόν ἐστι ἕως ἄν ἀκέραιον

helliphelliphelliphelliphelliphellip

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

17 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 18: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

1 Καί ἐμέ ἠρώτα εἴ τι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip συμβουλεῦσαι (ἔχω ενεστ)

2 Μή μοι ἀνήρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip γλώσσῃ φίλος ἀλλά καί ἔργῳ (εἰμί ενεστ)

3 Καί τότε ἔλεγον ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φρύγασα συλλέγοντες ὡς ἐπί πῦρ (για να ανάψουν φωτιά) (τυγχάνω ενεστ)

4 Καί ὁ Ξενοφῶν ἐλθών ἔλεγε τῷ Σεύθῃ ὅτι πλησίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ πολέμιοι (εἰμί ενεστ)

5 Τότε δή ἐγνώσθη ὅτι οἱ βάρβαροι τόν ἄνθρωπον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὑποπέμπω στέλνω κάποιον να κατασκοπεύσει αορ)

6 Πλῆθος μέν ἦν ἰχθύων ἐγώ δέ τήν σαγήνην (=δίχτυ) ἁπλώσας καί πολλά ἀπεσχισμένην ἠπόρουν ὅτι (=δεν ήξερα τι ναhellip) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττω αορ)

7 Ἔλεγον ὅτι οἱ πολέμιοι τάς σπονδάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύω παρακ)

Να σχηματιστεί ο κατάλληλος τύπος των λέξεων που βρίσκονται στην παρένθεση

1 Ἀπόδοτε τά τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Καῖσαρ) καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) τε καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πατήρ) καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερον ἐστίν ἡ πατρίς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος4 Οὐδείς τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ῥήτωρ) ἀνίστατο5 Ἐπέτρεψεν αὐτῷ βασιλεύειν τοῦ σύμπαντος τῶν ἀνθρώπων

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γένος)6 Ἔλεγεν τούς ἀγαθούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀνήρ) θεῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰκών) εἶναι7 Τά ψέλια (= βραχιόλια) τά περί ταῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (χείρ)

Μηδικά ἐστι ( = συνηθίζονται στους Μήδους)8 Καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκώς υἱός μονογενής τῇ

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μητήρ) αὐτοῦ9 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Δημήτηρ) καί Περσεφόνης τῆς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θυγάτηρ) λαμπρόν ἱερόν ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (Ἐλευσίς) ἦν

Μπορείτε να βρείτε τις φράσεις που σχηματίζονται αν αντιστοιχίσετε κατάλληλα τα ουσιαστικά της στήλης Β με τις λέξεις της στήλης Α Παρατηρήστε ότι τα ουσιαστικά της στήλης Β πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιηθούν σε μία άλλη πτώση

Α Β

18 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 19: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

1 κραταιοῦ i Ἀπόλλων2 θύω ii τέμενος 3 ἱεροῖς iii ἡγεμών4 καλῷ iv Κύλων5 ἄδικος v λιμήν

Στο πλαίσιο δίνονται τύποι προστακτικής Να επιλέξετε τον κατάλληλο για να συμπληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἐθέλω σοι συγχωρῆσαι καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὕτως2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν μαρτύρων ὦ ἄνδρες δικασταί3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἀλήθειαν 4 Αἰτεῖτε καί δοθήσεται ὑμῖν ζητεῖτε και εὑρήσετε

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σαυτόν πόνοις ἑκουσίοις

Να σχηματίσετε τους τύπους προστακτικής των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Μηδείς ὑμῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καθrsquo ἡμῶν ποτrsquo ἂν ὀμνύναι (=θα μπορούσε να ορκιστεί) (νομίζω ενεστ γrsquo ενικός)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅπως ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταύτης πράξετε (φροντίζω ενεστ βrsquo πληθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip αὐτῷ καί ἀντιλήψεταί σου (= θα σε βοηθήσει) (πιστεύω αόριστος βrsquo ενικό)

4 Καί δίκη αὐτῷ μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τοῦ ἀργυρίου μηδέ ἀρχη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περί τούτου μηδεμία (εἰμί γrsquo ενικό εἰσάγω ενεστ ενεστ γrsquo εν)

Στις παρακάτω προτάσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον τρόπο σύνδεσης των προτάσεων

1 Οἱ μέν οὐκέτι ἐτάραττον ἀλλrsquo ὑπήκουον ἐγώ δέ ἦρχον ἡ πόλις δέ ἀστασίαστος ἦν (ἀστασίαστος = ειρηνική)

2 Αἵ τε γάρ δυνάμεις ἀμφοτέρων ἦσαν ἐφάμιλλοι τό τε διάστημα τῶν στρατοπέδων βραχύ παντελώς

3 Περιέπεσον δέ χειμῶνι καί συμφοραῖς ὥστε μήδrsquo ἂν εἰπεῖν ἀξίως δύνασθαι διά τήν ὑπερβολήν τοῦ συμβάντος

4 Καί αἰσχυνόμενοι ὅτι ἦσαν οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐν τῇ χώρᾳ οὐκ ἀνέμειναν πύθεσθαι (= να πληροφορηθούν) οὐδέ βοηθῆσαι τούς συμμάχους οὐδrsquo ᾠήθησαν (=νόμισαν) δεῖν ἑτέροις τῆς σωτηρίας χάριν εἰδέναι (= να χρωστούν χάρη)

19 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

λέγε κρούετε γύμναζε ἀκούετε ἔστω

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 20: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

ἀλλά σφίσιν αὐτοῖς ( = σε αυτούς τους ίδιους) τούς ἄλλους Ἕλληνας

5 Ἐνθυμεῖσθαι χρή ὅτι ὀμωκόκατε τά δίκαια γνώσεσθαι6 Οὗτος τοίνυν οὐχ ὅπως ὠφελήσει τήν πόλιν ἐν τοιούτῳ

καιρῷ (= σε μια τέτοια στιγμή) καί τοιαύτῃ καταστάσει διενοήθη ἀλλrsquo ὅπως τι κερδανεῖ ἀπό τῶν ὑμετέρων προσφορῶν παρεσκευάσατο (= φροντισε)

Να σχηματιστούν οι τύποι ευκτικής των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

1 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί γ΄ εν ενεστ) μετά πάντων ἡμῶν

2 Πρέσβεις οὖν ἔπεμψαν ἵνα χρήματα παρά τοῦ βασιλέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμβάνω γrsquo πληθ ενεστ)

3 Διηγοῦντο ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προστάττω γrsquo πληθ αορ) ἀνδράσιν ἀγαθοῖς

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί α΄πληθ ενεστ) σοι πάντες ἔργῳ φίλοι

5 Ἔδεισαν (= φοβήθηκαν) οἱ Ἕλληνες μή αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κατακόπτω γ΄πληθ αορ)

Να επιλέξετε από τον ακόλουθο πίνακα την κατάλληλη λέξη για κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν

1 Εἶχον δέ πάντες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χαλκᾶ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φοινίκοῦς

2 Ἐπείσθη ὑπό τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξελθεῖν3 Δεῖ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σπονδάς ποιεῖσθαι4 Ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἶα πέπονθα ὁ κακοδαίμων5 Κολάζεται δέ Σίσυφος ἐν Ἅιδου πέτρον (= βράχο) ταῖς

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῇ κεφαλῇ κυλίων

Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση με τις προτάσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα

1 Καί τό μέν δή τοῦ μύθου τέλος οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

20 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἔστω ἀκούσατε λέγε ἀγόντων ἐχέτω

χιτῶνας γυναικός χερσί ἄνδρας μῆτερ κράνη

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 21: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

2 Περί μέν οὖν ὧν οἱ πρῶτοι μου κατήγοροι κατηγόρουν αὕτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἱκανή ἀπολογία πρός ὑμᾶς

3 ἘἘΠερί τοῦ πολέμου τοίνυν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip4 Σύ δέ περί τοῦ σοφιστοῦ τόδε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip5 Ταύτην τήν ὁδόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

Μπορείτε να υπογραμμίσετε τα αντικείμενα και τα κατηγορούμενα των αντικειμένων

1 Οἱ στρατιῶται Ἀλκιβιάδην στρατηγόν εἵλοντο (=εξέλεξαν)2 Ἀριαῖον ἠθέλομεν βασιλέα καθιστάναι ( = να ανακηρύξουμε)3 Δαρεῖος Κῦρον σατράπην ἐποίησε καί στρατηγόν ἀπέδειξε

πάντων4 Οἱ Ῥωμαῖοι κατέστησαν ( = διόρισαν) Αὖλον Ἀττίλιον καί

Γάιον Σουλπίκιον ἄρχοντας

Τα ρήματα που ακολουθούν είναι μονόπτωτα Αφού υπογραμμίσετε τα αντικείμενα να σημειώσετε στην παρένθεση την πτώση με την οποία εκφέρονται

1 χρόνου φείδου (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) 2 ἐμμένω τοῖς ὅρκοις (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)3 ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)4 ἐπί πολύν δέ χρόνον διαγωνισάμενος ἐπεκράτησε τῶν

πολεμίων(helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

5 Τότε μέν οὖν ἔλυσαν τήν πολιορκίαν (helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να κάνετε το ίδιο και για τα δίπτωτα ρήματα

1 Ἐδίδοσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς συμμάχοις λόγον2 Οὐ τοῦτο ἐρωτῶ σε3 Ταῦτα ἐδίδασκεν ἡμᾶς4 Ἀναμνήσω ὑμᾶς καί τούς τῶν προγόνων κινδύνους5 Θηριππίδῃ δίδωσιν ἐβδομήκοντα μνᾶς

Να τοποθετήσετε τα παρακάτω επίθετα στην πτώση των ουσιαστικών που τα συνοδεύουν

1 Τά helliphelliphelliphelliphelliphellip πεδία (εὐρύς)2 Χειμῶνι helliphelliphelliphelliphelliphellip (δριμύς)3 Τῆς helliphelliphelliphelliphelliphellip ἐλάφου (ταχύς)4 Ζῷα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θῆλυς)5 Ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄφρων) 6 helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νόμιζω τόν σοφόν (εὐδαίμων)7 Κρήνη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕδατος (ἡδύς = γλυκός)

21 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 22: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Τό ἔδαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστί2 Κέρατα ἔλαφος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐκ ἔχει3 Οἱ πλούσιοι οὐκ ἀεί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰσίν4 Σύ δέ ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὁ πολύσαρκος τίς εἶ5 Ἀριστοτέλης παιδείας ἔφη τάς μέν ῥίζας εἶναι πικράς τόν δέ

καρπόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip6 Οἱ μέν οὖν Ἕλληνες ἐσκήνωσαν ( = κατασκήνωσαν) ἐγγύς

παραδείσου (= κήπου) μεγάλου καί καλοῦ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip παντοίων δένδρων

7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστι τἀληθῆ λέγειν

Να αναγνωρίσετε τους τύπους των σιγμόληκτων επιθέτων που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να σχηματίσετε την ίδια πτώση των επιθέτων στον άλλο αριθμό

1 Ἔστι δέ ἑτερόμηκες τό ὅλον τῆς νήσου σχῆμα2 Κατrsquo ἀρετήν δrsquo οὐδεμιᾶς τῶν νήσων λείπεται καί γάρ

εὔοινός ἐστι καί εὐέλαιος σίτῳ τε αὐτάρκει χρῆται3 Προσφέρει αὐτῷ ἡ Πάνθεια χιτῶνα ποδήρη στολιδωτόν τά

κάτω4 Εἶχον ὅσα ἐστίν ἀγαθά ἱερεῖα σῖτον οἴνους παλαιούς

εὐώδεις ἀσταφίδας ὄσπρια παντοδαπά5 Ποιμήν ὡς ἐθεάσατο ( = σαν είδε) δρῦν παμμεγέθη μεστήν

βαλάνων ὑποστρώσας τό ἱμάτιον αὐτοῦ ἐπί ταύτην ἀνέβη καί τόν καρπόν κατέσειε

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τα κατάλληλα επίθετα από το πλαίσιο

1 Νοῦς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν σώματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί βάσκανος ὁ τῶν γειτόνων

ὀφθαλμός φήσιν ἡ παροιμία3 Καθαρά καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ὕδατα φαίνεται4 Φιλάνθρωπε Βασιλεῦ καί κατά πάντα ἀγαθέ κατάπεμψον

τήν χάριν σου ἐπί τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῦτο πλοιάριον καί εὐλόγησον αὐτό ὁδηγῶν αὐτό ἐπί λιμένα θελήματός σου

5 Σύ εἶ ὁ κυβερνῶν καί ἀγιάζων τα σύμπαντα ὁ Θεός ἡμῶν καί σοί τήν δόξαν καί εὐχαριστίαν καί προσκύνησιν

22 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γλυκύν σῶφρόν εὐδαίμονες τραχύ παχύς θήλεια δασέος

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 23: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

ἀναπέμπομεν σύν τῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σου Υιῷ καί τῷ παναγίῳ καί ἀγαθῷ καί ζωοποιῷ σου Πνεύματι

6 Καί ἓν παιδίον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πονηρότερον τῶν ἄλλων εἶχε πλαστόν αὐγόν εἰς τόν κόλπον του helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθον στρογγυλευμένον κοκκινοβαφῆ καί διrsquo αὐτοῦ ἔσπαζε τά αὐγά ὅλων τῶν παιδιῶν

Να βρείτε και να αναγνωρίσετε τα είδη των αντωνυμιών που περιέχονται στις παρακάτω προτάσεις

1 Περί δε τῶν εἰς ἐμαυτόν λοιδοριῶν (κακολογιών) βραχέα βούλομαι εἰπεῖν

2 Ἔσωσε καί αὐτόν καί τούς παῖδας 3 Ὁ σοφός ἐν ἑαυτῷ περιφέρει τήν οὐσίαν (= περιουσία) 4 Ζεύς ἐποίησεν πρῶτος αὐτός ἑαυτόν5 Γνῶθι (= γνώρισε) σαυτόν6 Ἢν (= αν) ἐμε ἀποκτείνητε βλάψετε ὑμᾶς αὐτούς7 Καλέσας δε Δάμνιππον λέγω πρός αὐτόν τάδε

Να σχηματίσετε τον ενεστώτα της υποτακτικής των ρημάτων που βρίσκονται σε παρένθεση έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Καί ῥητέον (= πρέπει να πούμε) τήν αἰτίαν ψιλῶς (= μόνο) ἵνα ἡ τῆς ὅλης ὑποθέσεως θεωρία helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι)

2 Ἤν δέ τῶν μέν Ῥωμαίων πρόθεσις εἰς τήν Λιβύην πλεῖν ἵνα ὁ κίνδυνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι) περί τῆς χώρας τῶν Καρχηδονίων

3 Ὅταν ἐπιστήμων τις πολλῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι) μιᾶς δέ τέχνης ὀνόματι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προσαγορεύομαι) τό φάντασμα (= εικόνα) τοῦτο οὐκ ἔσθrsquo ὑγιές

4 Διέταξεν ἂν ἐγγίζῃ τά θηρία πρός αὐτούς χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀφθόνως ὅταν δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐκπιέζομαι) καταφεύγειν εἰς τήν τάφρον

Σας δίνονται έξι ρήματα μέσης φωνής σε υποτακτική έγκλιση Να επιλέξετε το κατάλληλο ρήμα για να συμπληρωθεί η πρόταση και να σημειώσετε το χρόνο στον οποίο βρίσκεται

23 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

εὐτελές ὑγιής διαφανῆ δυσμενής ἑξαετές ὑγιεῖ πωρώδη (= ασβεστολιθικό) μονογενεῖ

ταράττησθε πορευσώμεθα παραβάλλωνταιπειθώμεθα εὔξωνται οἴωνται (=νομίζω)

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 24: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

1 Ἐάν μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip) τοῖς τῆς πόλεως νόμοις μεγίστην δίκην δώσομεν (= θα τιμωρηθούμε σκληρότατα)

2 Πρός δέ τήν θάλασσαν ὅταν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip) καί βιαιομαχῶσι μεγάλοις ἐλαττώμασι περιπίπτουσιν (= τότε παθαίνουν μεγάλες καταστροφές)

3 Ταῦτrsquo οὖν ἐγώ μέν ἐρευνῶ καί τῶν ξένων καί τῶν ἀστῶν ἄν τινα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) σοφόν εἶναι

4 Ἴθι (= εμπρός) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphellip) πρός Δελφούς

5 Ἐπορεύοντο εἰς τό ἱερόν ταχέως ἵνα τῷ θεῷ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip)

6 Λέγω ὑμῖν ταῦτα ἵνα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (helliphelliphelliphelliphelliphellip)

Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα ως μονόπτωτα ή δίπτωτα και να γράψετε δίπλα την πτώση ή τις πτώσεις με τις οποίες εκφέρονται τα αντικείμενά τους

1 Τοῦτο ὑμῶν δέομαι (=παρακαλώ)2 Ἡγεῖτο δrsquo Ἀννίβας αὐτῶν3 Ὁ δέ Ἀσδρούβας ἀσφαλῶς τά τε θηρία καί τάς δυνάμεις (=

στρατιωτικές δυνάμεις) ἐγύμναζε4 Ὁ δέ στρατηγός τήν λείαν ἀπέδωκε τοῖς προσήκουσιν (=

στους δικαιούχους) 5 Κατηγόρουν ἐμοῦ μᾶλλον οὐδέν ἀληθές6 Ὁ δε στρατηγός ἐτήρει φιλοτίμως ἀμφότερους τούς τόπους7 Ἐβοήθουν δέ ἅπαντες τοῖς κινδυνεύουσι

Η λέξη που βρίσκεται σε παρένθεση στα παρακάτω παραδείγματα λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου Μπορείτε να την βάλετε στον αριθμό και στην πτώση που πρέπει ώστε να συμφωνεί με το αντικείμενο

1 Πάντας γάρ τούς φιλοσόφους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (θεῖος) προσαγορεύουσι

2 Ἐκάλουν δέ τό μέρος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατόπεδον) τούς δέ πεζούς ὠνόμαζον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τριάριος Τριάριοι = οι πρεσβύτεροι και εμπειρότεροι ρωμαίοι στρατιώτες)

3 Οἱ δέ Ῥωμαῖοι ποιησάμενοι τούς πρός τόν Ἱέρωνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (στρατηγός) τάς συνθήκας ἔλυσαν

24 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 25: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

4 Ἀτάρβας δέ ὑπέστησε (= έστρεψε) τήν ἑαυτοῦ ναῦν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιπρῳρος = αντιμέτωπος) τοῖς πολεμίοις

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις από το πλαίσιο

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὦ Σώκρατες ἄνθρωπος εἶ2 Κακοδαίμων ἡ πόλις ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ τό πλῆθος 3 Μακάριοι οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται4 Γέμουσι δrsquo οἱ ποταμοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἰχθυών οὓς οἱ

ἀλιεῖς ἐν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip χρόνῳ ἁλιεύουσι5 Ἡδεῖα μέν τεττίγων ἠχή (των τζιτζικιών το τραγούδι)

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέ ὀπώρας ὀδμή (των φρούτων η οσμή) τερπνή δέ ποιμνίων βληχή (=βέλασμα)

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο λέξεων που δίνονται σε παρένθεση

1 Πολυέλεε Κύριε εὐλόγησον τά ζῷα ταῦτα καί ποίησον αὐτά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί εὔρωστα (ὑγιής)

2 Τοσαῦτα ἐδήλωσα ἵνα μάθῃς πόσαις μηχαναῖς ἡ τύχη με τόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καταγωνίζεται (ἀτυχής)

3 Τό γάρ ἄγευστον πόλεως καταλῦσαι τόν βίον (= να πεθάνει κανείς) ἀποτρόπαιον ὡς ὂν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί δύστροπον (θηριώδης)

4 Κίμων ἦν πατρός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐπιφανής)5 Βίας ὁ Πριηνεύς συμπλέων ποτέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

χειμαζομένης τῆς νεώς (= ενώ το πλοίο κλυδωνιζόταν από την καταιγίδα) κἀκείνων τούς θεούς ἐπικαλούντων laquoσιγᾶτεraquo ἔφη laquoμή αἴσθωνταιraquo (= μην καταλάβουν) ὑμᾶς ἐνθάδε πλέοναςraquo (ἀσεβής δοτ πληθ)

6 Ὁ ἥλιος οὐκ ἐπιτρέπει τοῖς ἀνθρώποις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀκριβῶς ὁρᾶν (αυτοπαθητική αντωνυμία γrsquo προσώπου αιτ ενικού)

7 Καί τούς παῖδας τούς ἐμούς ᾔσχυνε καί ἐμέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὕβριζε (οριστική αντωνυμία)

8 Οὐκ ἐβούλοντο προκαταλαμβάνειν (να δεσμεύσουν)helliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅρκοις καί συνθήκας (αυτοπαθητική αντωνυμία γ΄ προσώπου αρσ αιτ πληθ του περιφραστικού τύπου)

25 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἐλεήμονες γλυκεῖα εὐδαίμων ἡδέων κακοδαίμον βραχεῖ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 26: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο σύγκρισης (όπου υπάρχει)

1 Λάμων εἶπεν μῦθον ᾠδῆς (= από τραγούδι) γλυκύτερον2 Θρασύτερός ( = τολμηρότερος) εἰμί νῦν ἢ τότε3 Ἀγησίλαος πολυεπαινότατος ὑπό πάντων ἀνθρώπων

διετέλεσεν4 Φῦναι ( = ήταν εκ φύσεως) δέ ὁ Κῦρος λέγεται εἶδος ( = στη

μορφή) μέν κάλλιστος ψυχήν δέ φιλανθρωπότατος καί φιλομαθέστατος καί φιλοτιμότατος ( = πολύ φιλόδοξος)

5 Καί γάρ ἐκ νυκτός εἴ τινος δέοιτο ( = αν χρειαζόταν κάτι) Ἀστυάγης πρῶτος ᾐσθάνετο ( = καταλάβαινε) Κῦρος καί πάντων ἀοκνότατα ( = προθυμότερα) ἀνεπήδα ὑπηρετήσων αὐτῷ

6 Βιών ὁ Βορυσθενίτης τόν θεόν κολάζοντα τούς παῖδας τῶν πονηρῶν γελοιότερον εἶναί φησιν ἰατροῦ διά νόσον πάππου καί πατρός ἔκγονον ( = απόγονο) καί παῖδα φαρμακεύοντος ( = που δίνει φάρμακα)

Να σχηματίσετε την υποτακτική (μέσης φωνής) των ρημάτων που δίνονται στην παρένθεση

1 Οὐκ ἔχω ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip σοι (ἀποκρίνομαι ενεστ α΄ υπο

2 Ἐάν ἄρα καί περί ἄλλου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διαλέγεσθαι δοκεῖ μοι μή παύεσθαι (ἄρχομαι αόριστος γrsquo ενικό)

3 Παρεκάλεσε δέ ἵνα οἱ Λακεδαιμόνιοι ἄνδρα ἀγαθόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τάς φωνάς μηδέ τοῖς ὠσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ψηφίζομαι αόριστος γrsquo πληθ προσδέχομαι ενεστ γrsquo πληθ)

4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῆς ζωῆς ἡμῶν (φείδομαι = λυπούμαι ενεστ α΄ πληθ)

Στις προτάσεις που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις

1 Παρά τοῦ πατρός προσήκει λόγον λαμβάνειν2 Ἀναγκαῖον ἐστι πείθεσθαι ( = να υπακούτε) τοῖς νόμοις τοῖς

ὑμετέροις3 Καλῶς ἔχει λέγειν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι περί εἰρήνης τά ἑξῆς 4 Γράμματα δεῖ μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν5 Ὥρα ἐστίν ἀπιέναι (να φεύγουμε)6 Ὅτι μέν οὖν οὐ πιστά (= αξιόπιστα) λέγουσιν καί ἐκ τούτων

αὐτῶν ῥᾴδιον ἐστί μαθεῖν

26 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 27: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Στα παρακάτω παραδείγματα που ακολουθούν υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων σε αιτιατική και τις δοτικές προσωπικές

1 Τῷ μέν Σόλωνι συνέβη τελευτῆσαι τόν βίον2 Ἀνάγκη ἐστίν ἡμῖν τάς τῆς πόλεως πύλας φυλάττειν3 Ἔδοξέ μοι λίαν πόρρω (= πολύ μακριά) τῶν ἀκτῶν εἶναι4 Δεῖ δέ καί καθrsquo ἕκαστον ὑμᾶς ἀκοῦσαι τά ἔργα αὐτῶν5 Τήν μέν γάρ ἀνδρείαν καί τήν ἀλκήν (= σωματική δύναμη)

αὐτῆς οὐχ ἡμᾶς χρή λέγειν ἀλλrsquo ὅς μεγαλοφωνότατος τῶν ποιητῶν Ὅμηρος

Να υπογραμμίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να χαρακτηρίσετε το είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία ndash ετεροπροσωπια)

1 Οἱ Λακεδαιμόνιοι βούλονται διαμένειν ἐν τῷ χωρίῳ 2 Φημί τούτους οὐ πονηρούς πολίτας εἶναι3 Αἰγινῆται ἔλεγον οὐκ εἶναι αὐτόνομοι 4 Ἤν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν 5 Οἱ Ἀθηναῖοι ἐνόμιζον ἱκανούς ἡμᾶς εἶναι περιγενέσθαι (= να

νικήσουμε) τῷ πολέμῳ6 Καί τούτους νομίζουσί τινες γνωρίζειν τάς ὁδούς7 Μιλτιάδης ἔπεισεν Ἀθηναίιους στρατεῦσαι

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας από το πλαίσιο τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Καί τιμῆσαι δέ ὁπότε τινά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πρέπον αὐτῷ ἐδόκει εἶναι ὀνομαστί προσαγορεύειν

2 Οἱ στρατηγοί ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὐδαμοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

3 [Σωκράτης] ἠξίου καί τούς νέους συνεχές κατοπτρίζεσθαι (= να παρατηρούν τον εαυτό τους στον καθρέφτη) ἵνrsquo εἰ μέν καλοί εἶεν ἄξιοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰ δrsquo αἰσχροί (= άσχημοι) παιδείᾳ τήν δυσείδειαν (= ασχήμια) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Κατέμαθεν ὅτι τούτου ἕνεκα τά πυρά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῷ Σεύθη πρό τῶν νυκτοφυλάκων ὅπως οἱ φύλακες μή ὁρῷντο (= να μη διακρίνονται)ἐν τῷ σκότει ὄντες μήτε ὁπόσοι μήτε ὅπου εἶεν

27 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

γίγνοιτο ἐπικαλύπτοιεν βούλοιτο φαίνοιτο κεκαυμένα εἴη

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 28: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Να τραπούν οι ακόλουθοι τύποι σε ευκτικές μέσης φωνής του ιδίου χρόνου φυλάξονται πεπεισμένος ὦ τρέψηται ηὔξω πορεύεσθαι δεξώμεθα

Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους της ευκτικής

1 Ἔλεγεν ὅτι ἱππέων τάξις μεγάλη ἐν τῷ πεδίῳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (προφαίνομαι ενεστ)

2 Ἐγω Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι νομίζων τῶν τότε ἱκανώτατον εἶναι εὖ ποιεῖν (= να ευεργετεί) ὃν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βούλομαι ενεστ γ΄ ενικ)

3 Τοῖς διά γῆρας καταλειπομένης αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν ὡς μήτε ὑπό κυνῶν (= από σκυλιά) μήθrsquo ὑπό λύκων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (διαφθείρομαι = κατασπαράζομαι ενεστ γ΄ πληθ)

4 Ἐλπίδων πάντας ἐνέπλησεν ὡς (= έδωσε σε όλους ελπίδες ότι) πᾶσι πολλά κἀγαθά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελλ γ΄ εν) εἰ ἄνδρες ἀγαθοί (γενναίοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γίγνομαι ενεστ γrsquo πληθ)

5 Ἐμίσει εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ γ΄ενικ)

6 Εἰ δέ τις ἀκούσιον τι δεινόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐργάζομαι αορ) κολάζεται (= να τιμωρηθεί) καί τοῦτον δικαιοῖ (= θεωρεί δίκαιο)

7 Εὐθύς δε Σεύθῃ εἶπεν ὅτι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (συστρατεύομαι μελλ γ΄ πληθ) αὐτῷ

Μπορείτε να βρείτε τις ερωτηματικές αόριστες και αναφορικές αντωνυμίες στις προτάσεις που ακολουθούν και να τις κατατάξετε σε ένα από τους τρεις κύκλους

1 Ἀλώπηξ ἐθεάσατο βότρυας κρεμάμενους ἀπό τινος ἀναδενδράδος

2 Οἱ τριάκοντα κατrsquo ἀρχάς μέν ταῦτrsquo ἐποίουν ἐφrsquo οἷς ἔχαιρεν ἡ πόλις

3 Ἠρωτήθη τίνι διαφέρουσι οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων4 Ὁρᾶτε οὖν ὅπως ἔσεσθαι ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε5 Τόν δέ βασίλεα τόν νῦν μέγαν προσαγορευόμενον ποιήσεις

τοῦτο πράττειν ὅτι ἂν σύ προστάττῃς

Σχηματίστε το σωστό τύπο των αντωνυμιών στις παρακάτω προτάσεις

1 Προσέλαβε ἱππέας τε καί πολλούς καί πελταστάς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅστις) ἔμελλον αὐτῷ ἐκ τῶν λασίων (=

28 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 29: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

από τα δασώδη μέρη) τά θηρία ἐξελᾶν (= να αναγκάσουν να βγουν)

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδετ) παρrsquo ὑμῖν ἡ Λήθη δύναται τοῦτο ἐνταῦθα ἡ ἄγνοια ἐργάζεται

3 Τό χωρίον ἐν helliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς) ἐστρατοπεδεύοντο ἑλῶδες καί χαλεπόν (= δύσβατο) ἦν

4 Ἄλλοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἔμελλον περί ἐμοῦ διαγνώσεσθαι (= να εκδώσουν καταδικαστική απόφαση)

5 Τό τείχισμα τῶν Συρακοσίων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὃς ουδ) ἦν αὐτόθι αἱροῦσι (= κυριεύουν)

6 Καί γάρ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) ἂν τούτοις τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἤρισαν (= θα μπορούσαν να παραβληθούν) ἀρετῇ

7 Ὁ Δημοσθένης ἐνόμισεν οὐχ οἷόν τε εἶναι παθεῖν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὅσπερ ουδ Πληθ) ὁ Νικίας ἔπαθεν

8 Διηπόρει (= βρισκόνταν σε απορία) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τίς) τρόπον τήν εἰς οὐρανόν πορείαν ποιήσει

Να σχηματίσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Γυμνοί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦσαν οἱ κλάδοι (πᾶς)2 Ἦν δέ χιών helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί ψῦχος οὕτως ὥστε τό ὕδωρ

ὃ ἐφέροντο ἐπί δεῖπνον ἐπήγνυτο (= πάγωσε) καί οἶνος ὁ ἐν τοῖς ἀγγείοις (πολύς)

3 Καί τραχύς ἦν ὁ ποταμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip λίθοις καί ὀλισθηροῖς (μέγας)

4 Τῇ δέ ἀριστερᾷ τοῦ θεοῦ χειρί ἔνεστι (= υπάρχει) σκῆπτρον μετάλλοις τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip διηνθισμένον (= διακοσμημένο) (πᾶς)

5 Ὁρῶμεν θηρία καί κήτη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν καί ἄλλα ἕν δέ μέγιστον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς ἅπας γεν πληθ)

6 Μετrsquo ὀλίγον δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip νῆσοι ἐφαίνοντο πλησίον μέν ἐξ ἀριστερῶν ἡ Φελλώ πόλις ἐπί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί στρογγύλου φελλοῦ κατοικουμένη (= κτισμένη) (πολύς μέγας)

7 [Διογένης] εἰς Μύνδον ἐλθών καί θεασάμενος (= και παρατήρησε) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τάς πύλας μικράν δέ τήν πόλιν ἔφη laquoἄνδρες Μύνδοι κλείσατε τάς πύλας μή ἡ πόλις ὑμῶν ἐξέλθῃraquo (μέγας)

Να αποδώσετε στα ελληνικά τις παρακάτω προτάσεις

1 Τί γάρ ἂν ἄλλο πράττοιμι2 Τί ἂν λέγοιμεν 3 Οὐκ ἂν ἐθέλοιμι στασιάζειν ὑμᾶς (=να τσακώνεστε)

29 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 30: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

4 Εὐθύς εἰσπηδήσαντες εἰς τόν πηλόν θᾶττον (= γρηγορότερα) ἢ ὥς τις ἂν ᾤετο (= θα νόμιζε) μετεώρους ἐξεκόμισαν (= έβγαλαν έξω σηκωτές) τάς ἁμάξας

5 Εἴ τι ἐμοί κακόν βουλεύοις (=σκέπτεσαι) ἅμα ἂν μοι δοκεῖς καί σαυτῷ κακόνους (κακώς διατεθειμένος) εἶναι

Να αναγνωρίσετε (χρόνος πρόσωπο αριθμός) τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση και να δηλώσετε τη λειτουργία της προστακτικής (προσταγής προτροπή συγκατάθεση απαγόρευση)

1 Τούς δέ φίλους αἰσχύνου (= να σέβεσαι) τοῖς νόμοις πείθου (= να υπακούεις)

2 Μηδείς ὑμῶν ἀποκρινέσθω3 Σκέψασθε τήν ἀναίδειαν ὃς ἐν ὑμῖν ἐτόλμησεν εἰπεῖν4 Λεγέσθων μέν ἀπορῶ δέ ἔγωγε τί χρή ποτε εἰπεῖν τούς

σοφιστάς5 Μή μου ἅπτου (μη μrsquo αγγίζεις)

Να βάλετε τα ρήματα που βρίσκονται σε προστακτική έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

1 Πορευσάσθω τήν ὁδόν2 Στρεψάσθων πρός τήν ἀτραπόν3 Φυλάξασθε τῶν πολεμίων4 Δέξασθε ὦ θεοί τήν θυσίαν ταύτην5 Διόρισαι (ξεχώρισε) δέ καί τούτων ἑκάτερον6 Μή ὀδύρεσθε ἐπεί οἱ θεοί εὐμενεῖς εἰσίν

Να υπογραμμίσετε τα απαρέμφατα της αναφοράς

1 Δειναί γάρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας2 Κῦρος μέν οὖν ἐγένετο βασιλικώτατός τε καί ἄρχειν

ἀξιώτατος3 Οὐδενός ἥσσων (= κατώτερος) γνῶναι τά δέοντα καί

ἑρμηνεῦσαι ταῦτα4 Εἰ δrsquo ἃ συμφέρει χωρίς κολακείας ἐθελήσετrsquo ἀκούειν ἱκανός

λέγειν5 Νέστωρ ἥδιστος ἦν λέγειν6 Περικλῆς ἄριστος ἦν τῷ δήμῳ συμβουλεύειν τά δέοντα 7 Οὗτος ἄριστος ἐστι βροτῶν (= από τους θνητούς) μάχεσθαι

30 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 31: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και να κυκλώσετε τα υποκείμενά τους

1 Δῆλον γάρ ὅτι ἐάν μάθω παύσομαι ταῦτα ποιῶν2 Λέγεται γοῦν ὁδοιπορῶν ποτε διrsquo ὕλην βαθείας (= πυκνό

δάσος) παραβῆναι τήν ὁδόν ἐπί πλέον 3 Ἴσως ἀναγκαῖον ἦν τό προτρέπεσθαι πάντας πρός τήν

παραδοχήν τῶν νόμων 4 Ἐδόκει μέν γάρ ἰσορροπεῖν τά πράγματα τοῖς συμφέρουσιν5 Ἔννοιαν μέν γάρ λαβεῖν ἀπό μέρους ὅλων δυνατόν

ἐπιστήμην δέ καί γνῶσιν ἔχειν ἀδύνατον

Στα παραδείγματα που ακολουθούν έχουμε laquoπροσωπική σύνταξηraquo Μπορείτε να την μετατρέψετε σε απρόσωπη

1 Δοκεῖ δrsquo ἡ πόλις τά τε πολέμια ἀσκῆσαι καί τά περί τήν ἄθλησιν

2 Σωκράτης λέγεται σοφός εἶναι3 Ἐκεῖνοι δέ σοι δοκοῦσι ἐπαίνου τυγχάνειν4 Ἀγησίλαος ἔμοιγε δοκεῖ ἀγήρατος (= αγέραστος) εἶναι5 Καί οἱ νόμοι δέ μοι φαίνονται ταῦτα δύο διδάσκειν 6 Οὐκ ἄν μοι δοκεῖ δύνασθαι Ἐργοκλῆς ὑπέρ ἑνός ἑκάστου

εἰπεῖν

Να σχηματίσετε την ευκτική του ρήματος που βρίσκεται στην παρένθεση

1 Ἔτι δέ φιλονικίαν (=άμιλλα) ἐνέβαλε πρός ἀλλήλους τοῖς μετrsquo αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φαίνομαι ενεστ)

2 Πῶς ἂν οὖν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιάζομαι αόριστος) ὑμᾶς ξύν ἐμοί πλεῖν μή βουλομένους

3 Ὁ δέ ἠρώτα εἰ αὐτοῖς τοῖς ἀνδράσι σπένδοιτο (= θα γινόταν συνθήκες) τοῖς ἰοῦσι καί ἀπιοῦσιν (που έρχονταν και έφευγαν) ἢ καί τοῖς ἄλλοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εἰμί μελ) σπονδαί

4 Ἐπεί δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἄρχομαι αόριστος γ΄πληθ) νικᾶν ξύν αὐτῷ (= μαζί του) τούς πολέμιους ἤδη μεγάλα ἦν (= υπήρχαν σοβαροί λόγοι) τά χρησίμους ποιοῦντα εἶναι τούς ξύν αὐτῷ στρατιώτας

5 Οἱ δέ Βυζάντιοι ὡς εἶδον τό στράτευμα βίᾳ εἰσπῖπτον φεύγουσιν ἐκ τῆς ἀγορᾶς οἱ μέν εἰς τά πλοῖα οἱ δέ οἴκαδε (= στα σπίτια τους) ὅσοι δέ ἔνδον ἐτύγχανεν ὄντες ἔξω οἱ δέ καθεῖλκον τάς τριήρεις ὡς ἐν ταῖς τριήρεσι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σῴζομαι ενεστ γrsquo πληθ)

31 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 32: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Να συμπληρώσετε τιςς προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο αντωνυμίας από τον πίνακα

1 Ἀνηρώτων τόν κωμάρχην διά τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἴη ἡ χώρα Ὁ δrsquo ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία Καί πάλιν ἠρώτων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἵπποι τρέφοιντο

2 Εἰ δέ τhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλο ὁρᾷ βέλτιον λεξάτω3 helliphelliphelliphelliphelliphellip δοκεῖ ταῦτα ἀνατεινάτω τήν χεῖρα4 Ἐρωτώμενος δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip δέοιτο ἀσκῶν ἔφη δισχιλίων

δεήσομαι 5 helliphelliphelliphelliphellip ζῆν ἐπιθυμεῖ πειράσθω νικᾶν6 Πολλοί ἥκουσιν εἰσόμενοι (= για να μάθουν) helliphelliphelliphelliphellip

γνώμην περί τούτων ἕξετε

Να συμπληρώσετε τα κενά σχηματίζοντας αφενός τη δυνητική ευκτική του ρήματος αφετέρου τον κατάλληλο τύπο των επιθέτων ή ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση

1 Πολλά περί τούτου helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λέγω ενεστ γ΄ ενικό)

2 helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἔχω ενεστ β΄εν) ἄν με διδάξαι τί ἐστί νόμος 3 Ἥ τε γάρ μεστή ἦν παντοδαπῶν καί ὅπλων καί ἵππων οἵ τε

χαλκοτύποι (= χαλκουργοί) καί οἱ τέκτονες (= ξυλουργοί) καί οἱ σιδηρεῖς καί σκυτεῖς (= υποδηματοποιοί) καί γραφεῖς (= ζωγράφοι) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) πολεμικά ἔργα κατεσκεύαζον ὤστε τήν πόλιν ὄντως ἂν ἡγησω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι

4 Οἶμαι γάρ οὐκ ἂν ἀχαρίστως μοι ἔχειν (= ότι δεν θα έβρισκα αγνωμοσύνη) οὔτε πρός ὑμῶν οὔτε πρός τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) Ἑλλάδος

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) καί καλαί ἐλπίδες ἡμῖν εἰσι σωτηρίας

6 Τά δrsquo ἐν ὄρεσιν καί λειμῶσι θηρία ὡς (= πόσο) μέν καλά ὡς δέ helliphelliphelliphelliphelliphellip (μέγας) ὡς δέ λιπαρά (= παχιά) ἐφαίνετο

7 helliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) τε αὐτός ἧκεν ἔχων ἱππέας καί πεζούς

Από το πλαίσιο να επιλέξετε τον κατάλληλο τύπο προστακτικής ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα των προτάσεων

1 Ἄν τις βιάζηται τό βέλτιον helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τι τοὔνομα τῆς βίας ἔσται

32 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ὅστις τίς τίνι τίς ὅτῳ τίνα ὅτου

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 33: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

2 Εἴ τις ὑμῶν πέπεισται (= έχει πειστεί) ἐκεῖνο ταῦτα μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς θεοῖς

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ὅτι περί νόμου μέλλει φέρειν τήν ψῆφον4 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τοῖς νόμοις τοῖς ὑπό τοῦ δήμου κείμενοις5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip μέν βραδέως ἐπιτελεί δέ ταχέως τά

δόξαντα

33 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 34: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Γrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΕπαναληπτικές Βrsquo Τάξης

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από τον παρακάτω πίνακα

1 Ἀπόλλων τῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip πόθῳ ἐκαίετο2 Οἱ Ἀθηναῖοι τήν ἐν Ἀρείῳ Πάγῳ βουλήν ἐθεράπευον (=

τιμούσαν) ὡς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων3 Αἱ νόσοι πολλάκις οὐ μόνον τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

βλάπτουσιν ἀλλά καί τήν τῶν ψυχῶν ῥώμην4 Τούς νόμους χρή (=πρέπει) κυρίους εἶναι τῶν

helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τῶν νόμων5 Τῷ μέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip προσήκει (= ταιριάζει) μανθάνειν

τῷ δέ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βουλεύειν (να δίνει συμβουλές)6 Χαλεπός ἐστίν ὁ βίος τῶν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip καί τῶν

γεωργῶν7 Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τήν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip βλάπτει

Να βάλετε τα επίθετα που είναι στην παρένθεση στο σωστό γένος αριθμό και πτώση

1 Ὁ σοφός ἀνήρ ἔχει ὅπλον τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς) καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταχύς) λόγους

2 Πολλάκις οὐ τά helliphelliphelliphelliphelliphellip (γλυκύς) φάρμακα σωτηρίαν φέρει ἀλλά τά πικρά

3 Χρώμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀληθής) τοῖς λόγοις4 Οὗτος ἐστιν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφανής) πατρός 5 Τίνας ἡγῇ (=νομίζεις) τῶν ἀνθρώπων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(εὐδαίμων) εἶναι6 Ἡ ἀρχή τό ἥμισυ τοῦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πᾶς) ἐστίν7 Ὁ Ἡρόδοτος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πολύς) και helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(μέγας) ἔγραψεν

Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὕτη) περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λεύκιππος ὁμοιωθείς κόρῃ συνέθηρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτή)

2 Τίμα τόν πατέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ) καί τήν μητέρα helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σύ)

34 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

ἁλιέων ἄνδρας ἀνδρῶν γέροντι παιδί παιδός πόλιν σώματα φύλακα

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 35: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

3 Τόν ἄρτον helliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) τόν ἐπιούσιον δός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐγώ) σήμερον

4 (Φινεύς) εἶπεν helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αὐτός) ἀφεῖναι πελειάδα διά τῶν πετρῶν καί (αὕτη) ἐάν ἴδωσι σωθεῖσαν διαπλεῖν

5 Ἐάν τις ἀρχήν helliphelliphelliphelliphellip (τις) ἄρχῃ καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας πολέμιος ἔστω Ἀθηναίων

Πως εκφέρονται οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις Ποια λέξη της πρότασης προσδιορίζει ο καθένας από αυτούς

1 Ταύτης περί τήν Ἠλιδίαν ἀλωμένης Λείκιππος εἰς ἐπιθυμίαν ἦλθε

2 Ἀπόλλων ἐπί νοῦν αὐτῇ βάλλει σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

3 Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες και φυλάσσοντες φύλακας τῆς νυκτός ἐπί ποίμνην αὐτῶν

Ποια ρήματα είναι μονόπτωτα και ποια δίπτωτα στις παρακάτω φράσεις

1 Ἰδού εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην2 Λεύκιππος συνεθήρα αὐτῇ3 Καί εὐηκοήσω τῶν αεἰ κραινόντων καί τοῖς θεσμοῖς τοῖς

ἱδρυμένοις πείσομαι4 Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως 5 Συμμισῶ τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπῶ τούς

φίλους6 Εὐλογητός εἶ Κύριε δίδαξον με τά δικαιώματά σου

Ποιες από τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις είναι συνημμένες και ποιες απόλυτες Ποιο είναι τα υποκείμενο της καθεμιάς μετοχής

1 Ἀπόλλων τῆς παιδός πόθῳ καιόμενος ὀργῇ τε καί φθόνῳ εἴχετο τοῦ Λευκίππου συνόντος καί βάλλει ἐπί νοῦν αὐτῇ σύν ταῖς λοιπαῖς παρθένοις ἐπί κρήνην ἐλθούσαις λούεσθαι

2 Μαξέντιος τῆς γεφύρας θείᾳ δυνάμει διαρραγείσης ἐν τῷ ποταμῷ καταποντίζεται

3 Πορευόμενος εἰς τήν Δαμασκόν helliphelliphelliphelliphellip ἡμέρας μέσης κατά τήν ὁδόν εἶδον helliphelliphelliphellip περιλάμψαν με φῶς καί τούς σύν ἐμοι πορευομένους πάντων δέ καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τήν γῆν ἤκουσα φωνήν helliphelliphelliphelliphellip Σαούλ Σαούλ τί με διώκεις

Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό τύπο των ουσιαστικών γυνή και παῖς

35 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 36: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

1 Τήν δικαιοσύνην ὦ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) πῶς μαθήσει ἐνθάδε

2 Ἔλεγεν συνεῖναι (ότι συμβαίνει) τραχείᾳ helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή) καθάπερ οἱ ἱππικοί θυμοειδέσιν (με άγριους ευέξαπτους ) ἵπποις

3 Οἱ μέν δή helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) εἰς τά διδασκαλεῖα φοιτῶντες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην

4 Καί ἐσθῆτι (ενδυμασία) τῇ αὐτῇ κελεύει χρῆσθαι ἄνδρας καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (γυνή)

5 Ἐπαινοῦσιν δέ οὐ μόνον τόν ἄρχοντα αὐτῶν ἀλλά καί ὅστις αὐτούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παῖς) ὄντας ἐπαίδευσε

36 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 37: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους παθητικών ρημάτων που είναι στην παρένθεση και να βρείτε τα ποιητικά αίτια

1 Οἱ νεανίαι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παιδεύομαι οριστ Αορ) ὑπό σοφῶν διδασκάλων

2 Νομίζομέν τινας ἐπί τῷ εὐωνύμῶ (στο αριστερό μέρος) helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τοξεύομαι απαρ αορ)

3 Οἱ προδόται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κολάζομαι οριστ Μέλλ) ὑπό τῶν Βοιωτῶν

4 Οἱ Ἕλληνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κωλύομαι μετ αορ) διαβαίνειν τόν ποταμόν ἐπί ἄλλην ὁδον ἐτράπησαν

5 Ποίαν ἄλλην θέλετε μαρτυρίαν ἵνα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πείθομαι υποτ αορ) τοῖς τούτων λόγοις

6 Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (κρίνομαι ευκτ μελλ) ὑπό τῶν Ἑλλανοδικῶν

7 Εἰ ἀνάγκη ἐστί τάς σπονδάς ὑπό τούτων λυθῆναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λύομαι προστ αορ)

8 Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπό τοῦ Κύλωνος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πράττομαι ευκτ αορ)

Να μεταγράψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη στα εξής παραδείγματα

1 Ὁ βασιλεύς ἔπεμψε τόν Φαλῖνον2 Οἱ ἁλιεῖς πολλούς ἰχθῦς ἡλίευσαν 3 Ἡ χιών ἐκάλυψε πᾶν τό πεδίον4 Οὗτος τήν νέαν πόλιν Σελεύκειαν ὀνομάζει5 Οἱ Θηβαῖοι πρῶτοι ἐκόμισαν ταῦτα6 Οὐδέν ἀξιόλογον ἔπραξεν Ἀριστογείτων

Να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους που βρίσκονται στο ακόλουθο ευτράπελο επίγραμμα του Σιμωνίδη και να τους μεταγράψετε στον άλλο αριθμό

Σῶσος καί Σωσώ Σῶτερ σοι ταῦτrsquo ἀνεθηκαν (αφιέρωσαν)Σῶσος μέν σωθείς Σωσώ δrsquo ὅτι Σῶσος ἐσώθη

Να διατυπώσετε τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τον παθητικό μέλλοντα με παθητικό αόριστο και το αντίστροφο

1 Διόδωρος ὑπό δούλου τινός ἐφονεύθη

37 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 38: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

2 Ἡ ἐπιστολή ὑπό Θεμιστοκλέους ὡς βασιλέα (στον Μεγ Βασιλέα) ἐπέμφθη

3 Οὐ πεισθήσονται τοῖς τούτων λόγοις4 Οἱ φαῦλοι καί ἄδικοι κολασθήσονται 5 Οἱ πολέμιοι διώκοντες ἐκωλύθησαν τῷ χειμῶνι

Να αναγνωριστούν γραμματικά (πρόσωπο αριθμός χρόνος έγκλιση φωνή) οι υπογραμμισμένοι τύποι

1 Ἡ γλῶσσα πολλούς εἰς ὄλεθρον ἤγαγεν2 Ξένους πένητας μή παραδραμῃς ἰδών3 Χάριν λάβων μέμνησο καί δούς ἐπιλαθοῦ (να το ξεχάσεις)4 Ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τήν δίκην (τιμωρία) ἀλλrsquo

ἠλλάγη τό λεχθέν ἐν τῷ νῦν βίῳ ἄγει τό θεῖον τούς κακούς πρός τἀγαθά

5 Μη μοι γένοιθrsquo ἃ βούλομαι ἀλλrsquo ἃ συμφέρει6 Γράμματα μαθεῖν δεῖ καί μαθόντα νοῦν ἔχειν7 Φύσιν πονηράν μεταβαλεῖν οὐ ῥᾴδιόν ἐστί8 Ποίας νεότητος κρεῖττον τό ἐκείνου γῆρας οὐκ ἐφάνη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο αορ βrsquo του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Διπλῶς ὁρῶσιν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μανθάνω μετ) γράμματα

2 Δίς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐξαμαρτάνω απαρ) ταὐτόν οὐκ ἀνδρός σοφοῦ

3 Μακάριος ὅστις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (τυγχάνω οριστ γ΄εν) γενναίου φίλου

4 Πρός εὖ λέγοντος οὐδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀντιλέγω απαρ) ἔχω

5 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπερχομαι = φεύγω πεθαίνω οριστ γrsquo εν) οὐδείς τῶν βρωτῶν πλοῦτον φέρων

6 Δρυός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πίπτω μετ) πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται7 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὑρίσκω απαρ) τό δίκαιον

πανταχῶς οὐ ῥᾴδιον ἐστι8 Θεῷ προσεύχου πημάτων (= παθημάτων) helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(λαμβάνω απαρ) λύσιν

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος ἀγαπῶ στον ενεστώτα

1 Ὥσπερ οἱ ποιηταί τά αὑτῶν πράγματα καί οἱ πατέρες τούς παῖδας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Ὁ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τήν ἑαυτοῦ γυναῖκαἑαυτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

38 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 39: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τούς ἐχθρούς ὑμῶν εὐλογεῖται τούς καταρωμένους ὑμᾶς

4 Τοῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν

Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων που δίνονται μάσα στις παρενθέσεις

1 Οὐχ helliphelliphelliphelliphelliphellip (δεν βλέπεις) ὅτι ἥμαρτες (ὁρῶ)2 Οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphellip με (δεν με αφήνει) καθεύδειν τό Μιλτιάδου

τρόπαιον (ἐῶ)3 Θησεύς παρέστω μανθάνων τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (αυτά που

γίνονται) (δρῶ)4 Τί ταῦτα τούς Λακεδαιμονίους helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

(κατηγορούμε) (αἰτιῶμαι)5 Εἱστήκεισαν δέ πάντες οἱ γνωστοί αὐτοῦ ἀπό μακρόθεν καί

γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπό Γαλιλαίας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μτχ θηλ ον Πληθ) ταῦτα (ὁρῶ)

Να βρείτε την έγκλιση των ρηματικών τύπων με τους κατάλληλους τύπους στον ακόλουθο πίνακα

Οριστική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΥποτακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellipΠροστακτική helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

1 Αἴσωπον οἱ Δελφοί (οι κάτοικοι των Δελφών) ἐπῃτιῶντο (να κατηγορούσαν) φιάλην κλέψαι τοῦ θεοῦ

2 Ἔα χόλον3 Ὅρα τί ποιεῖς4 Ἐντολήν καινήν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλληλους5 Τόν φίλον τιμῶσι ἐξ ἴσου πατρί6 Ὁ Νικίου οἶκος προσεδοκᾶτο εἶναι (υπολογιζόταν ότι άξιζε)

ἑκατόν ταλάντων

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ἀεί τό λυποῦν ἐκδίωκε τοῦ βίου2 Μιμοῦ τά σεμνά μή κακῶν μιμοῦ τρόπους3 Μή καταφρονήσῃ τοῦ πένητος εὐτυχῶν4 Πᾶσι γάρ εὖ φρονοῦσιν συμμαχεῖ τύχη5 Μακάριος ὅστις εὐτύχησεν εἰς τέκνα6 Λυποῦντα λύπει καί φιλοῦνθrsquo ὑπερφίλει7 Ὡν ἦρξε γαστήρ τό φρονεῖν ἀφῃρέθη

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπους

39 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 40: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

1 Βουλόμεθα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πλουτεῖν απαρ ενεστ) πάντες ἀλλrsquo οὐ δυνάμεθα

2 Αὐτός πενωθείς (όταν γίνεις φτωχός) τοῖς ἔχουσι μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φθονῶ προστ β΄εν ενεστ)

3 Οἷς μέν δίδωσιν οἷς δrsquo helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀφαιροῦμαι οριστ γrsquo εν ενεστ) τύχη

4 Ἅπαντας αὑτῶν κρείσσονας ἀνάγκη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ποιῶ οριστ γ΄εν ενεστ)

5 Τό κέρδος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἡγοῦμαι προστ βrsquo εν ενεστ) κέρδος ἂν δίκαιον ᾖ

6 Πολλοί σε helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (μισῶ οριστ γ΄πληθ μελλ) ἂν σαοτόν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (φιλῶ υποτ β΄ενενεστ)

7 Ῥᾷον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (παραινῶ απαρ ενεστ) ἢ παθόντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (καρτερῶ απαρ ενεστ)

8 Τά μηδέν helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὠφελῶ μτχ ενεστ) μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (πονῶ προστ β΄εν ενεστ) μάτην

Να αναγνωρίσετε τους υπογραμμισμένους τύπους

1 Ὑμᾶς μέν ἀξιοῦσιν ἐμμένειν οἷς (= σε όσα τυχόν) ἂν ὀμόσαντες δικάζητε αὐτοί δέ οὐκ ἐμμένοῦσιν

2 Βίος ἐστίν ἂν τίς τῷ βίῳ χαίρῃ βιῶν3 Τό ψεῦδος ὠχύρωκε τήν πονηρίαν 4 Δέονται οἱ νόμοι νόμου τοῦ διορθώσοντος5 Ῥᾳθυμία γε τά πολλά ἐλαττοῦσθαι ποιεῖ6 Χρόνος δrsquo ἀμαυροῖ πάντα καί εἰς λήθην ἄγει7 Φεύγειν (να αποφεύγει) ἀεί δεῖ δεσπότας θυμουμένους

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἴσμεν ὅτι πάντες τοῖς ἀδίκοις helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἐναντιοῦμαι οριστ γrsquo πληθ ενεστ) φανερῶς

2 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (βιῶ οριστ γrsquo εν ενεστ) γάρ οὐδείς ὃν προαιρεῖται βίον

3 Ὑπό τῆς ἀνάγκης πάντα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δουλῶ μεσ οριστ γ΄ εν ενεστ) ταχύ

4 Ὅτι δέ πρός τούς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ταπεινῶ μεσ μτχ ενεστ) παύεται ἡ ὀργή καί οἱ κύνες helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (δηλῶ οριστ γ΄πληθ εν) οὐ δάκνοντες τούς καθίζοντας

5 Ἡμεῖς δέ καί οἱ ἡμέτεροι μιᾶς μητρός πάντες ἀδερφοί φύντες οὐκ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀξιῶ οριστ α΄πληθ ενεστ) δοῦλοι οὐδέ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι

40 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 41: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

6 Οἱ δέ κριταί χαρίζονται οἷς ἂν φίλοι ὦσιν καί ἢ ὅλως ἀφιᾶσιν (αθωώνουν) ἢ μικροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ζημιῶ οριστ γ΄πληθ ενεστ)

Να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις και να δηλωθεί η εισαγωγή τους η εξαρτησή τους και η εκφρορά τους

1 Πάντες γάρ ἐξ ἑνός στόματος ὑμνοῦσιν ὡς καλόν μεν ἡ σωφροσύνη τε καί δικαιοσύνη χαλεπόν μέντοι καί ἐπίπονον

2 Ἄγε τοίνυν (= εμπρός λοιπόν) ἔφη ὁ Κῦρος σκοπῶμεν (ας εξετάσουμε) τά ἐμοί πεπραγμένα πάντα καθrsquo ἓν ἕκαστον οὕτω γάρ μάλιστα δῆλον ἔσται ὅτι τε αὐτῶν ἀγαθόν ἐστί καί ὅτι κακόν

3 Ὡς οὖν ἐν καλῇ πολιτείᾳ ἐτράφησαν οἱ πρόσθεν ἡμῶν ἀναγκαῖον δηλῶσαι

4 Καί οἱ στρατηγοί τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καί αὐτοί φοβούμενοι μή οὐχ ἱκανοί ὦσιν ἐν Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν

5 Ἀλλrsquo εἰ δυνατόν σαφέστατα κατίδωμεν ποῖόν ἐστί τό παρrsquo ἐμοῦ ἀδίκημα

6 Ἀνάχαρσις πυνθανομένου τινός (=όταν ρώτησε κάποιος) πρός τί οἱ Ἕλληνες χρῶνται τῷ ἀργυρίῳ εἶπεν laquoπρός τό ἀριθμεῖνraquo

7 Εὐ γάρ ἴσθι (= να ξέρει καλά βέβαια) ἔφη ὦ Σώκρατες ὅτι ἐπειδάν τις ἐγγύς ᾖ τοῦ οἴεσθαι τελευτήσειν (= όταν κανείς νομίσει ότι είναι κοντά στο τέλος του) εἰσέρχεται αὐτῳ δέος καί φροντίς περί ὧν ἔμπροσθεν οὐκ εἰσῄει

8 Ἄξιον τοίνυν ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι κἀκεῖνο ἐξετάσαι πῶς πόνθrsquo οἱ πάλαι τάς τιμάς ἔνεμον

Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις λέξεις που βρίσκονται στο πλαίσιο

1 Ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων νομίζει helliphelliphelliphelliphellip Λακεδαιμόνιοι τούς συμμάχους ἀναγκάζουσι ταῦτα ποιεῖν

2 Δέδοικα (= φοβούμαι) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἄλλου τινός μᾶλλον ἢ τοῦ ἀγαθοῦ μεθέξω (= γίνω μέτοχος)

3 Οὐκ ἔχω (= δεν ξέρω) helliphelliphelliphelliphelliphellip ἀποκρίνομαί σοι4 Ἧκε τις ἀγγέλλων helliphelliphelliphellip Ἐλάτεια κατείληπται (έχει

κυριευθεί)5 Διό καί ἐπιζητεῖται helliphelliphelliphelliphellip ἐν εὐτυχίαις μᾶλλον δεῖ

φίλων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐν ἀτυχίαις6 Σέβου τό θεῖον μή ἐξετάζων helliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἔχει

41 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

μή ὅτι πῶς ὅτι ὡς πότερον hellip ἢ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 42: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Να βρείτε τον όρο που προσδιορίζουν οι παρακάτω αναφορικές προτάσεις

1 Εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα μικρά παιδάρια ἃ πολλοί ἐπώλουν [hellip] ἐπεμέλετο καί τούτων

2 Ὁ ἰατρός οἶδε καί τῶν ὀργάνων καί τῶν φαρμάκων οἷς χρῆται πάντων τά ὀνόματα

3 Ὃ μέλλεις ποιεῖν μή λέγε4 Εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην ἥτις ἔσται παντί τῷ

λαῷ 5 Ἀπόλλυμαι γάρ ὑπό ὠδίνων (= πόνων) αἵ μοι τόν ἐγκέφαλον

ἀναστρέφουσιν6 Μέταλλα τε χαλκοῦ ἐστιν ἄφθονα τά ἐν Ταλμασσῷ ἐν οἷς τό

χαλκανθές γίνεται

Να προσδιορίσετε το είδος των παρακάτω αναφορικών προτάσεων (ονοματικές επιρρηματικές παραβολικές κύριες)

1 Αὐτοί μεταχωρήσατε ὅποι (= όπου) βούλεσθε2 Ὅστις δέ κακός ὤν ἡγεῖται ποτε θεούς ἀρέσκειν (ἡγεῖται hellip

ἀρέσκειν = νομίζει ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αρεστός στους θεούς) κατrsquo αὐτό τοῦτο οὐχ ὅσιός ἐστιν

3 Οἳ ἂν ποιήσωνται εἰρήνην ἐπαίνου τεύξονται (= θα επαινεθούν)

4 Ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδrsquo ἂν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε (ὡς οὐδrsquo ἂν εἶς hellip μείνειε = όπως ούτε ένας δούλος που ζει υπό εξουσία του κυρίου του θα μπορούσε να υπομείνει)

5 Πέμπουσι δισχιλίους ὁπλίτας καί Καλλίαν πέμπτον αὐτόν στρατηγόν Οἳ ἀφικόμενοι εἰς Μακεδονίαν ἐμάχοντο

6 Ἀπόκριναί μοι πρός ὅτι ἐρωτῶ σε

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία

1 Τά πλοῖα κατέκαυσεν ἵνα μή Κῦρος διαβῇ2 Μή ἀπέλθητε πρίν ἀκούσητε3 Ἴσως ἂν οὖν τις ἐπιτιμήσειέν μοι ὡς οὐκ ἐπαινῶ τούσδε

τούς ἄνδρας4 Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς5 Τιμωρεῖται ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ6 Κῦρος ἐθήρευεν ὁπότε βούλοιντο γυμνάσαι ἑαυτόν καί τούς

ἵππους

42 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 43: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω επιρρηματικές προτάσεις (είδος τρόπος εισαγωγής και εκφοράς)

1 Κῦρος ᾤετο φίλων δεῖσθαι (= ότι είχε ανάγκη φίλων) ὡς σύνεργούς ἔχοι

2 Ὅτε ἡ μάχη ἐγένετο Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν3 Ὦ νέοι ἔστε ὑπόδειγμα ἀρετῆς ἵνα ἀξίως τῆς πόλεως ἔργα

πράττητε4 Δέομαι σου παραμεῖναι ὡς ἐγώ οὐδrsquo ἂν ἑνός ἥδιον

ἀκούσαιμι ἢ σοῦ 5 Ὁπότε τις λέγοι περί ἀρετῆς οἱ παῖδες ἤκουον6 Ἐπεί δέ ἀπορία ἦν ἐλυπεῖτο ὁ Ξενοφῶν

Να χαρακτηρίσετε τις συμπερασματικές αποτελεσματικέςπροτάσεις των παρακάτω φράσεων (πως εισάγονται ndash πως εκφέρονται)

1 Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο καί πρός Ἀθηναίους ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν (= να θεωρούν hellip)

2 Ἔχω τριήρεις ὥστε ἑλεῖν (= να αιχμαλωτίσω) τό ἐκείνων πλοῖον

3 Ἐνταῦθα ἐπιπίπτει χιών πολλή ὥστε ἀπέκρυψε καί τούς ἀνθρώπους καί τά ὅπλα κατακειμένους (= που βρίσκονται καταγής)

4 Πᾶν ποιοῦσιν οὗτοι ὥστε μή διδόναι δίκην (= να μη δικαστούν)

5 Οὕτως ἀναίσθητος εἶ ὥστε οὐ δύνασαι λογίσασθαι (= να σκεφτείς)

6 Οὐδείς ποτε εἰς τόσον ἀνανδρίας ἀφίκετο ὥστε τοιοῦτον τι εἰπεῖν

Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα

1 Ἢν ἐγγύς ἔλθῃ θάνατος οὐδείς βούλεται θνῄσκειν2 Εὐλαβοῦ (= να φοβάσαι) τάς διαβολάς κἂν ψευδεῖς ὦσιν3 Εἰ οὗτοι ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί (= γενναίοι) οὐκ ἄν ποτε

τοιαῦτα ἔπασχον4 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς laquo εἰ κακῶς ἐλαλησα μαρτύρησον

περί τοῦ κακοῦ εἰ δέ καλῶς ἐλαλησα τί με δέρεις5 Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν (= είχαν ομόνοια) εὐδαίμων ἂν

γίγνοιτο ἡ πόλις6 Ἐάν ἀντέχῃ τά τῶν Ὀλυνθίων ὑμεῖς ἐκεῖ πολεμήσετε7 Εἰ καί χρημάτων εὐποροῦμεν οὐκ εὐτυχοῦμεν

43 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 44: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

8 Ἐάν ἀληθεύσῃς (= αν πεις την αλήθεια) ὑπισχνοῦμαι (= υπόσχομαι) σοι δώσειν δέκα τάλαντα

9 Εἴ τίς σε ἤρετο τί ἂν ἀπεκρίνω (= αν σε ρωτούσε κάποιος τι θα αποκρινόσουν)

10 Εἰ καί μή δεινός (= ικανός) πρός ταῦτα πέφυκα (= είμαι από τη φύση μου) βοηθήσω τῷ πατρί καί ἐμαυτῷ

Να χαρακτηρίσετε τις εναντιωματικές παραχωρητικές προτάσεις των παρακάτω κειμένων (πως εισάγονται πως εκφέρονται τι δηλώνουν)

1 Ὁ κιθαρίζειν μαθών καί ἐάν μή κιθαρίζῃ κιθαριστής ἐστί Καί ὁ μαθών ἰᾶσθαι (= να θεραπεύει) κἂν μή ἰατρεύῃ ἰατρός ἐστι Ὁ δέ μή ἐπιστάμενος τάς τέχνας οὔτε κιθαριστής οὔτε ἰατρός ἐστιν οὐδrsquo ἐάν ὑπό πάντων ἀνθρώπων αἱρεθῇ (= εκλεγεί)

2 Οἱ παρά τοῦ βασιλέως ἄνθρωποι ἔλεγον τοῖς Ἕλλησι τοιάδε laquoἄνδρες ἡμεῖς μέν ἐροῦμεν ὑμῖν τἀληθῆ εἰ καί τισι δόξομεν λίαν παράδοξα λέγειν Γιγνώσκετε ὅτι βασιλεύς τοσοῦτον πλῆθος δύναται ἐφrsquo ὑμᾶς ἀγαγεῖν (= να οδηγήσει) ὅσον οὐκ ἂν δύναισθε ἀποκτεῖναιraquo

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τους κατάλληλους τύπους των παραθετικών

1 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐστίν ἡ τοῦ ἡλίου φλόξ καί helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (λαμπρά θερμή υπερθ)

2 Οὐ πώποτε (= ποτέ ως τώρα) πομπήν ἐγώ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἶδον ἐν τῇ θαλάσσῃ (μεγαλοπρεπής συγκρ)

3 Ἀγησίλαος helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip φίλοις ὢν ἐχθροῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἦν (πρᾶος φοβερός υπερθ)

4 Ἔστι δrsquo ὁ Ἄθως ὅρος μαστοειδές helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ὀξύς ὑψηλός υπερθ)

5 ᾞν πολλά δέ μῆλα τά μέν ἤδη πεπτωκότα κάτω τά δέ ἔτι (= ακόμη) ἐπί τῶν φυτῶν τά ἐπί τῆς γῆς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τά ἐπί τῶν κλάδων helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐῶδης εὐάνθες = κόκκινο συγκρ)

6 Ἔστι δrsquo ἡ Σικελία τρίγωνος τῷ σχήματι καί διά τοῦτο Τρινακρία μέν πρότερον Θρινακία δrsquo ὕστερον προσηγορεύθη μετανομασθεῖσα helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (εὐφώνως συγκρ)

Να διαβάσετε τις παρακάτω προτάσεις και να βρείτε α) τα παραθετικά β) το δεύτερο όρο της συγκρίσεως

1 Ἐπῆλθεν ἡ ἡμέρα πολύ τῆς νυκτός φοβερωτέρα

44 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 45: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

2 Οὐ γάρ δυνατόν ἄλλῳ τινί πεποιθέναι μᾶλλον τόν δίκαιον ἄνδρα τοῖς ἤ τοῖς δικαιοτάτοις θεοῖς

3 Ἐνθυμήθητε ὅτι νῦν ἐγώ θαρρῶ (= έχω θάρρος) σύν τοῖς θεοῖς μᾶλλον ἢ τότε

4 Προμηθεύς ἐποίησε τόν λέοντα τῶν ἄλλων θηρίων δυνατώτερον

5 Τις μέν γάρ ἀγέλης βοῶν κήδεται μᾶλλον τοῦ νέμοντος 6 Τίς δέ ποιμνίοις ὠφελιμώτερον ποιμένος7 (Διογένης) ἐν Μεγάροις ἰδών τά μέν πρόβατα τοῖς δέρμασιν

ἐσκεπασμένα τούς δέ παῖδας αὐτῶν γυμνούς ἔφη laquoλυσιτελέστερον (= ωφελιμότερο προτιμότερο) ἐστί Μεγαρέως εἶναι κριόν ἢ υἱόνraquo

Να αναγνωρίσετε στις παρακάτω προτάσεις τους τύπους των ανώμαλων παραθετικών

1 Ἐκ τούτων Ἑρμοκράτης τά πολλά πολλά ἐν τῷ συνεδρίῳ ηὐδόξει (= είχε άριστη φήμη) λέγειν καί δοκῶν καί βουλεύειν τά κράτιστα

2 Οἱ δέ ταῦτrsquo ἐπῄνουν καί ἐκέλευον αὐτόν τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμήν Ἀττικήν διδάσκοντες ὅτι ἂν οὗτος ὁ μισθός γένηται οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι (= θα αφήσουν) τάς ναῦς καί μείω χρήματα ἀναλώσει (= θα δαπανήσει)

3 Συμβουλεύεται τά ἄριστα ὑμῖν δοκοῦντα εἶναι4 Χεῖρον ἔπλεον αἱ νῆες5 Αἱ δέ τῶν Λακεδαιμονίων νῆες ἀντιτεταγμένα ἦσαν ἅπασαι

διά τό βέλτιον πλεῖν6 Ἡ γάρ ἀρετή κρείττων ἐστί παντός ἀξιώτατος

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με το σωστό τύπο παραθετικού του επιθέτου ή του επιρρήματος που δίνεται στην παρένθεση

1 Ἀλκιβιάδης πρός τό Βυζάντιον ἧκε (=είχε πάει) ἔχων Χερρονησίτας τε πανδημεί (=όλους) ἀπό Θρᾴκης στρατιώτας καί ἱππέας helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip τριακοσίων (πολύς συγκρ)

2 Τῶν ἀνδρῶν οἱ helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἐξέφυγον (πολύς υπερθ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀληθῆ πεύσεσθε (= θα ακούσετε) (μάλα υπερθ)

4 Εὑρήσετε σφᾶς αὐτούς ἡμαρτηκότας τά helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip εἰς θεούς τε καί ὑμᾶς αὐτούς (μέγας υπερθ)

Να αναγνωρίσετε τους τύπους συμφωνολήκτων ρημάτων σε ndashμι στις παρακάτω προτάσεις

45 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου

Page 46: ΕΠΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

1 Ἐπιστέλλουσιν (= στέλνουν μήνυμα) αὐτῷ οἱ ἀπολλύμενοι ἀπαγγεῖλαι τῷ δήμῳ ταῦτα

2 Δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου3 Αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται4 Ὁ δέ ἤρξατο (=άρχισε) ἀναθεματίζειν καί ὀμνύναι ὅτι οὐκ

οἶδα τόν ἄνθρωπον

Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον σωστό τύπο ρημάτων που δίνονται σε παρένθεση

1 Καί τῶν νεῶν (=πλοίων) αὐτοῦ τρεῖς helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (ἀπόλλυμαι) ἐν τῷ Ἑλλησπόντῳ ὑπό τῶν Ἀττικῶν νεῶν (ἀπόλλυμαι)

2 Φαρνάβαζος δέ ἀξιῶν δεῖν κἀκεῖνον helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip περιέμενεν ἐν Καλχηδόνι (ὄμνυμι απαρεμφ)

3 helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οἱ ἀσκοί καί ὁ οἶνος ἐκχεῖται (= θα χυθεί) καί οἱ ἀσκοί ἀπολοῦνται (= θα χαθούν) (ῥήγνυμαι)

4 Τό πνεῦμα μή helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip (σβέννυμι προστ ενεστ β΄ πληθ)

5 Τό helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip ἀνθρώπους συμμάχους πολλούς δεινόν ἐφαίνετο εἶναι (ἀπόλλυμι απαρεμφ)

6 Εἰ δέ τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καί αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεός οὕτως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς ὀλιγόπιστοι (ἀμφιέννυμι)

46 Επιμέλεια Δήμητρα Αντωνοπούλου