Νεμεσίου ἐπισκόπου Ἐμέσης. Περὶ φύσεως ἀνθρώπου

90
Νεμεσίου ἐπισκόπου Ἐμέσης λόγος κεφαλαίωδης Περὶ φύσεως ἀνθρώπου 1 Τὸν ἄνθρωπον ἐκ ψυχῆς νοερᾶς καὶ σώματος ἄριστα κατεσκευασμένον καὶ οὕτω καλῶς ὡς οὐκ ἐνεδέχετο ἄλλως γενέσθαι συνεστάναι, πολλοῖς καὶ ἀγαθοῖς ἀνδράσιν ἔδοξεν. Ἐκ τοῦ δὲ νοερὰν λέγεσθαι τὴν ψυχὴν ἀμφιβολίαν ἔχοντος πότερον προσελθὼν ὁ νοῦς τῇ ψυχῇ ὡς ἄλλος ἄλλῃ νοερὰν αὐτὴν ἐποίησεν, ἢ τὸ νοερὸν ἀφ' ἑαυτῆς ἡ ψυχὴ καὶ φύσει κέκτηται καὶ τοῦτό ἐστιν αὐτῆς τὸ κάλλιστον μέρος ὡς ὀφθαλμὸς ἐν σώματι, τινὲς μέν, ὧν ἐστιν καὶ Πλωτῖνος, ἄλλην εἶναι τὴν ψυχὴν καὶ ἄλλον τὸν νοῦν δογματίσαντες, ἐκ τριῶν τὸν ἄνθρωπον συνεστάναι βούλονται, σώματος καὶ ψυχῆς καὶ νοῦ, οἷς ἠκολούθησε καὶ Ἀπολινάριος ὁ τῆς Λαοδικείας γενόμενος ἐπίσκοπος, τοῦτον γὰρ πηξάμενος τὸν θεμέλιον τῆς ἰδίας δόξης καὶ τὰ λοιπὰ προσωκοδόμησεν κατὰ τὸ οἰκεῖον δόγμα· τινὲς δὲ οὐ διεστείλαντο ἀπὸ τῆς ψυχῆς τὸν νοῦν, ἀλλὰ τῆς οὐσίας αὐτῆς ἡγεμονικὸν εἶναι τὸ νοερὸν ἡγοῦνται. Ἀριστοτέλης δὲ τὸν μὲν δυνάμει νοῦν συγκατεσκευάσθαι τῷ ἀνθρώπῳ, τὸν δὲ ἐνεργείᾳ θύραθεν ἡμῖν ἐπεισιέναι δοξάζει, οὐκ εἰς τὸ εἶναι καὶ τὴν ὕπαρξιν τοῦ ἀνθρώπου συντελοῦντα ἀλλ' εἰς προκοπὴν τῆς τῶν φυσικῶν γνώσεως καὶ θεωρίας συμβαλλόμενον. Κομιδῆ γοῦν ὀλίγους τῶν ἀνθρώπων καὶ μόνους τοὺς φιλοσοφήσαντας τὸν ἐνεργείᾳ νοῦν ἔχειν διαβεβαιοῦται. Πλάτων δὲ οὐ δοκεῖ λέγειν τὸν ἄνθρωπον εἶναι τὸ συναμφότερον, ψυχὴν καὶ σῶμα, ἀλλὰ ψυχὴν σώματι τοιῷδε χρωμένην, ἀξιοπρεπέστερον φανταζόμενος τὰ κατὰ τὸν ἄνθρωπον καὶ αὐτόθεν ἡμᾶς ἐπιστρέφων ἐπὶ τὴν τῆς ψυχῆς μόνης θειότητα καὶ ἐπιμέλειαν, ἵνα τὴν ψυχὴν ἑαυτοὺς εἶναι πιστεύοντες τὰ τῆς ψυχῆς ἀγαθὰ μόνα μεταδιώκωμεν, τὰς ἀρετὰς καὶ τὴν εὐσέβειαν, καὶ μὴ τὰς τοῦ σώματος ἐπιθυμίας ἀγαπήσωμεν, ὡς οὐκ οὔσας ἀνθρώπου ᾗ ἄνθρωπος, ἀλλὰ ζῴου μὲν προηγουμένως, ἀνθρώπου δὲ ἑπομένως, ἐπειδὴ καὶ ζῷον ὁ ἄνθρωπος. Καὶ ἄλλως δὲ κυριωτέρα τοῦ σώματος ἡ ψυχὴ πᾶσιν ἀνθρώποις εἶναι καθωμολόγηται, ἀπὸ ταύτης γὰρ ὡς ὄργανον κινεῖται τὸ σῶμα. Δηλοῖ δὲ ὁ θάνατος· χωρισθείσης γὰρ τῆς ψυχῆς ἀκίνητον μένει τὸ σῶμα παντελῶς καὶ ἀνενέργητον, ὡς τεχνίτου χωρισθέντος ἀκίνητα μένει τὰ ὄργανα. Γνώριμον δὲ ὅτι καὶ τοῖς ἀψύχοις

Transcript of Νεμεσίου ἐπισκόπου Ἐμέσης. Περὶ φύσεως ἀνθρώπου

1 , . , ' , , , , , , , , . , , ' . . , , , , , , , , , , . , . , . . , ' , , , .

, , , . ' , . , . , , , ' , ' , , ' , . , ' , , ' , ' . , , ' ' ( , ), , . , . , ' . ' , , . , , , , .

. , ' , ' , . . . , , , , , , . , . , , , ' , . . ' . ' , , . , , ' , ' ( ) ' , , ' . , , , . , . .

, . , . . . , . . ( ) . , , , , , , , . . , . . , . , , ' ( ' ). , ' ( ) , , , ( , ) . ' ' , , , , , , , . ' , ,

. , , , ' . , . , , , , . ' ' . . , , , ' . . . . . , , , , , . . , . . , , ' , , , . . , , , . , , . . , ' , , . , . , , , . , . , , , , . . ,

, . , , , . . ' , , . . ' , . ' , ' . ' ' . ' , . ' ' ' ' . ' . . . , . . . ' . . , . ' ' , ' ' . ' . ' , , , , . , , , . , , ' ' , , ' , . , , , ' . , , , . , ' , '

. , . , , , , , . ' . ' ' , ' . , , , , . , . ' , , , , , . , , ' . , , , , . , ' ' . , . . ' , , . , . ' ' ' , . . . , , .

, , ' ' , ' ' , ' , , , ' , , , , , , , . , , , , , , , , . ' , , . , . . , , .

2 . . , , . , , , . , , . , . , , . .

, , . , . , . . , ' , , ' . . ' . . , , , , . , , , . , , , , ' ( , ) , , , , , . , ' , , , ' , . ' , . ' , , . , , , . , . ( , , .) . ,

, , , , . , . , . . , , , . , . , , . ' ' . , . . , ' . , , , , , . , . , . . , , , , , , . . . , . . , . . . . , . . , . , , . , . . .

. . , . , , , ' . , . . , , , . , , . , , , , . . , [] . . . . . . ' , ' . , . ( ' , , ) .

. . , ' . . , , . , , . . . , . , , , . , . , , , , ' , . , , , , , , . , . , , , , . . . , . .

, ' . . , , . ' . , , , . . , , , . . . , , ' , , ' , , . , . , ' , . , , . . , . , . , ' . , , , , . , , ' . . , .

. , . , , . . , . , . ' . . , . . , . , ' , , . ' ' , . , , . ' , . . , , . ' , , , . ' , , . , . , ' , . ' , , , . , , , . , , , . , , , , . ' , . , , . , , , , , .

. , , . . , , , ' , . , . . . . ' , , . . . . . . . , , , . . , ' , . , . . , , , . ' , ' . ' , , ' , ,

, , . ' , . ( , ) . , , , , . . . ' . , . , . . , . ', , , . , ' . , . . . , ' , , , ' . , , , , , , , , , , , . , , , '

, . , . , , , . , , , , . , . ' . , ' , , . . , , , . , . , . . , , . ( ) , , ' , . ' ' . , , . .

. . , , , ' , , . , , , , , , , , , . , ' , . , ' , , , , , , , . ' , , . , ' . . , . . ' . , . . ' . , , , , .

, , , . ' . . , . . , . . , , , . ' ' . , , .

3 . , , , . , . ' , , , , , , . ' . , , . , , ' . , , . .

. . , , . , , , , , . [] ' , ' , ' , . . , ' , . . , , , ' . ' . ' , ' . ' , ' ' . , , ( ) ' , ' . , ' , , , . , . , , , , , . , , ' , , . , , . , . .

' . . . ' . . , , , . . ' , ' , . ' ' , , , , , ' , , . . . , ' , , . . , , . . , ' . , , ' . , , ' . ' . , , ' .

, , ' ' . , , ' . ' , ' . , , , .

4 , , . . , . . . . . ' ' , . , , , . , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , . . , , , . , , . .

' . , , , , , . . , , . . , . , ' . , .

5 . , , , , , , . . . ' , . . . . ' . , ' ' . , . ' , . ' . , , . , , , , , .

, , , , , ' . . , , , , . . , ' , , ' . , ' . ' ' . . , ' , . ' ' . , . . . . . . . , , , , . , . ,

. ' ' ' , , , . , . , , . , , . . . ( , , , , ), , . , , , . , ( ), ' . . . , . . , , ' . ' , , ( ) ' , , , , .

, , , . , , . , . ' ' , ' . . , ( ), . , , . , . . . , , . . . , , ' . ' ' , ' , . .

, . . . . , , , . ' . . . , . , , . , . .

6 , ' . , , , , . . . . , , . . . , , , , , ,

, . . , , ' , , , , . , , , . . . . , . . . . ' . , , .

7 . . . , , , . , , , , . . ' .

, , , , . , , , . ' . , , , , , , . , . . . . ' , , , . , . , , ' , . , . , . ' , ' ,

. . , , , , , , ' . . . . , , , . . , , , . , ' , , . , , , , , . . , , ' . ' . . , ' . , , , , ' , ' , ' . '

, , , , . , . . , , , .

8 , , , . ' . . . , ' . , , , , . , , , . . , . ' . ' ' . . , , ' .

. , , , . , , , , , , , . . , . , . . . . , , . , . ' , . , , . . , . . , . .

9 ' ' . ' , . , , , .

. . , . , , . . . ' . . , , , , ' . , ' .

10 , . , , . , .

11 , . . ' . . , , . ' .

12

, , . .

13 ' , . , . . . ' , , ' . , , . . ' , . , . . . , , . , , , , . . ' , , , , , , , [ ' ] ,

, . ' , . , . , ' , , , , , , . . , ' , . , , . .

14 , ' , . . ' . . . . . . . , , , , , . , , , . , .

, , , . ' , , , . , , , , ' . , . .

15 ' , , . , ' , ' . , ' . . ' . , . ' , , , , , . . . . . , , , . . . , ' . . . ' . . .

, . , . ' . . , , , . . , ' , . . ' , ' , . ' . ' . . . . , .

16 , , . ' . , , . . , . , , . . , , , , . . , , . . , , , .

17 , . ' ,

, , . , . ' . . ' , , ' ' ' . . , , , . , . , , . ' , , , . , , . , , , , ' , , , , ' , ' , . , , ' , ' ' , , . . . . . , . , . ' . , '

, ' . ' . . , . , . . . , , . . . , , . ' . ' , . , ' . , . ' . ' , ' ' ' . . . , , , , , ' . , ' ' , ' . . . , , ' , ' , ' , . ' , , ' . , . , . .

. , ' , . ' . , , ' ' . . ' .

18 . , , , , . ' ' . . , , , ' , , . , ' . , . , , . .

20 , , , , , , , ' . ' . , , . , , . . , , , . , . . , , , ' , .

, , .

19 , . . . , . , , , . , . . , , .

21 , . . , .

22 , , , , . , , , . , ' , ' , ' , , , ' , ' , , . ' , , , . , ' . , , , . . , , . . . .

' , , , . . , . , , , . , . .

23 . , , , . , , . ' . , , , , , , ' . , . , , .

24 . , . ' . ' . ' , ' . . , , . . . , . . . , , , , , . . , . , ' . . , , ' . . , , . ' . , . . ' ' . ' ' , .

25

, , , , . , ' , ' , . ' , , , , . .

26 ' , ' , . , . , . . ' ' , ' . . , , . , , . . . , . , , . , . . . . , , , ' , , . . , .

, . , . , , . , . , .

27 . , , , , ' . , , , . ' , ' . , . ' . . . , . . ' , , , . . , , , . , , ' . . . . . , . , , , , . , , , , .

. , . ' , , . , . . . ' , ' ' , ' , , . ' , , . ' ' . , , . ' , . . , . . . . , , . , . ' ' . ' . , . . . , , . . , , ,

' . . . , .

28 . ' . , ( ' ), . . , ' , , . . , ' , . , , . .

29 ' , , . , ' . . , , . . ' , ' . , ' ,

. , ' , , ' , , ' . ' , . . . . . , , . . , ' , . , , . , ' ' , , . . , , . , ' .

30 ' ' ' , , . ' , . ' . , . ' , . , , , , . . ' , . ' , , ' . , , ' , . . ' , '

, ' . . , . ' , ' . ' , , . , ' , . ' . , , , , , , , . , , , , , , . , , . , . ' , ' . , , .

31 , ' , . ' . , ' ' ' . ' . , . ' , ' . ' , ' . , , , . , . , ' . , , ' , , . , ( ' ).

, , , . ' ' . . ' .

32 , ' , . . , . , . , . , . . ' ' . , . ' , ' . , , , . , ' , ' . . ' . . , . , , . , ' . , , . , . ' ' , . ' . ' . . , ' , ' . ' , . .

. . . ' , , , ' . , ' , , , . ' , , . , . , , . . ' , ' , . , , .

33 , , . " ." . . , " ," , " ," " ." , . . ' ' , . "' " , ' . ( ) ( ), , , , ' , ' , , ' , ' . "' " "' " , ' . '

' ' , " ," ' , . ' ' , . . ' ' . , . ' , , . , . , , , , . ' . , . , , . , , . , ' , . ' . , , . , , . , , , .

34 . , , , ' , ' . ,

, , , . , . ' ' ( ' , , ' , ' ) , , ' . , , ' ' . , . , , , , ' ' ' ' , . , ' , ' . , . . ' , , . ' ' . , ' . .

35 , , ( , , ) .

, , , . , , . ' , . , ' . , . , , , . , , , , , ' . , ' , . ' , . ' . ' . ' , ' , ' , , , . . , , , .

36 ' ' , ( ) . ' , , . , , ' , . , .

, ( , ), . ' ' . ' ' ' . , , ' . . , , , . ' , . ' .

37 , ' , ' ' , ' ' , , ' ' . , ' ' . , , , ' , . ' , ' , . ' ' . ' , , , . ' ' , , . ' , ' ' ' , ' ' , ' , ' . , , , . ' , . . ' ' ,

' . ' ' . ' , ' , , . . , , ' . ' , . , , , ' , , . , , . , , ' ' . , , . , , , . , , , . , , , , , , . , . , .

38 '

, ' , ' ' , ' . , ' ' . . ' ( ) , , , ( ' , . , ' ' , , ' ) , . , ' ' ( ) ( ) ( ) ( ) ( ). . , . , . , . ' , , ' ' ' . ' ' , . . ' ( ) , ' , ' ' , ' , . ' . ' , ' . ' , ' . ' , , , .

' . ' .

39 ' ' , , . ' . ' ' . , ' ' . ' . ' . . . , ' , , , , , , , , , . . , ' . ' , , . . , . . ' . . , , ' , , ' , , , , . , , , , , ' , , . . .

, ' , , ' , . , ' , , ' . , , , , . , , ' , . , , . , . . ' . ' , .

40 . . , . . . ' , . . ' . , . , , . , . , ' , . . , , , , . .

, . ' , , . . ' , ' ' . , , ' , , , , . . , . , , , . , . , ' , . ' . ' . , . , , ' . , ' . ' . ' ' ' ' ' . .

, , . , , , , . . . , . .

41 . , , , , ' . , , . ' ' , ' , , , . , ' , ' . , ' . ' . , , ' , , , , . ' . , ' . , , , . ,

. , . , . , ' , . ' , . . , . , , , . , , , . . , , , . , . ' ' . , ' , ' , ' . , , . , ' , , , ' , . , , . . , ' . , , , .

, , , , . . . , , , ' , , , , . , . ' , , ' , . , , ' , , ' . , . ' , . , . ' , , ( ) , , ' , , . ' . . ' . , , . , .

, ' ' . , .

42 , , ' , ' . ' , . , , , , , , , ( ) , . , . , , . . ' . , . ' ' , . ' . , . . . . , . , . .

, ' . , . , . ' ' , ' , , , , ' , . , . , ' , ' . ' . , , ' . , . , . , . ' , , ' , , , , , . . , . , . ' , . . . , ' . , , , . , ,

, ' . , , . . , ' , . , , , . , , , . . , . , , , ' , . ' , , . ' . . ' ' , , . , , . . . , , ' , , . , . , . , ' . . , , , , , '

, , , . , , , , , . , , , , , ' , . , , . ' ' , . , , ' , . ' , ' ( ) , , . , . , . ' ' . , . , , ' .

, . . , . ' , ( ' , ), , ' , . . , . , ' , . . , . , . ' , . , ' , , . , ' , . , , . , . , . , . . , ' . . , ,

. , , , , , . ' ' , ' . , , . ' ' , . , . ' ' , . ' , . , , . , . . , , , .