Τ Ι Π Ρ Ε Π Ε Ι Ν Α Ξ Ε Ρ Ε Ι

Κ Α Θ Ε Ε Π Α Ν Α Σ Τ Α Τ Η !

Τ ί τ λ ο ς στα Γαλλ ικά :

ΟΕ ουΕ τουτ ΡΕνοιυτιΟΝΝΑίπΕ ϋο ιτ 5Α\/0ΙΡ ΟΕ Ι_Α ΡΕΡΡΕ55Ι0Ν«

Β I Κ Τ Ο Ρ Σ Ε Ρ Ζ

Τ Ι Π Ρ Ε Π Ε Ι Ν Α Ξ Ε Ρ Ε Ι

Κ Α Θ Ε Ε Π Α Ν Α Σ Τ Α Τ Η !

Μ ε τ ά φ ρ α σ η :

Κ . Α.

" Ν Ε Ο Ι Σ Τ Ο Χ Ο Ι "

Μαυρομιχάλη 1 - Τ η λ . 5 3 1 . 3 0 9 . ΑΘΗΝΑ 1972

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ι . - Η ΡΩΣΙΚΗ ΟΧΡΑΝΑ *0 αστυνομ ικός . - *Η ε ι δ ι κ ή του παρουσία-ση . Η εξωτερική επ ι τήρηση . - *Η παρακο -λούθηση.-Τά μυστικά της προβοκάτσιας. -"Οδηγίες γ ι ά την στρατολόγηση κα ί την υ -πηρεσία των προβοκατόρων.-Μιά μονογρία -φ ία της προβοκάτσιας στην Μ 0 σ χ α ( ΐ 9 Ι 2 ν ) -Φάκελλοι προβοκατόρων.-"Ενα φάντασμα α-πό τό παρελθόν.-Μιά σ ε λ ί δ α Ι σ τ ο ρ ί α ς . - • Μαλινόβσκυ.-*Η νοοτροπία του προβοκάτο-ρ α . - * Η προβοκάτσια καί τό Κομμουνιστ ικό Κ ό μ μ α . Η προβοκάτσι α ,δ ίκοπο μαχαίρι . -Οι Ρώσοι χαφιέδες του έ ζ ω τ ε ρ ι κ ο υ . - ' Ο κ . Ραιημόν Ρεκουλύ.-Μαΰρο Γραφείο κα ί δ ι ε -θνής ά σ τ υ ν ο μ ί α . - ϊ ά κρυπτογραφήματα.-Πά-λι τό μαΰρο γραφε ίο . -Σύνθεση των πληρο-ρορ ι ων . -Γραφ ι κ ες μ έ θ ο δ ε ς . Α ν θ ρ ω π ο μ ε τ ρ ί-α . - Χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ά . - Εκκαθάρ ιση . - Επιστη-μονική μελέτη του επαναστατικού κ ι νήμα-τ ο ς . - * Η προστασία του προσώπου του Τσά-ρου. -Πόσο κοστίζε ι " μ ιά ε κ τ έ λ ε σ η . - Σ υ μ π έ -ρ α σ μ α . - Γ ι α τ ί η επανάσταση μένε ι ατρωτη-

I I . - Τ Ο ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΝΟΜΙΑΣ Νά μην ε ί να ι κ α ν ε ί ς ε ύ κ ο λ ό π ι σ τ ο ς . - Η μ ε -ταπολεμική εμπε ιρ ία :Μην αφήνεις νά σ ' έ -φνι δ ιάσουν . -Τά δρια της νόμιμης έπανα -στατ ικής δ ρ ά σ η ς . - " Ι δ ι ω τ ι κ έ ς άστυνομ ί ε ς -Συμπεράσματα.

Σ ε λ . I I I . - Α Π Λ Ε Σ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ Ι Ο Ι *Η π α ρ α κ ο λ ο ύ θ η σ η Η αλληλογραφία κα ί ο ! σ η μ ε ι ώ σ ε ι ς . - Γ ε ν ι κ ή συμπεριφορά.- Μεταζύ συντρόφων.-Σε περίπτωση σύλληψης.-Μπρο -στά στούς αστυνομικούς καί ατούς δ ικα -σ τ έ ς . - * Η έφευρετ ικότητα . -Μιάσπουδαίασυμ βουλή.

Ι Ι Ι Ι . - Τ Ο ΠΡΟΒΛΙ-ΛΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΚΑ -ΤΑΣΤΟΑΗΣ 116

Πολυβόλο,γραφομηχανή, - * Η ε μ π ε ι ρ ί α δύο έπαναστάσεων.- 'Ο τρόμος κράτησε . α ι ώ ν ε ς . -'Απ 'τόν Γκαλ ιφέ στον Μουσσολ ίν ι . - 'Αστ ι -κός νόμος καί προλεταριακός νόμος . -Τά δύ-ο συστήματα.-Να χτυπήσουμε τ 'αποτελέσμα-τα ή νά ερευνήσουμε τ ί ς α ι τ ί ε ς ; - Ο ί κ ο ν ο -μ ικός καταναγκασμός:Με τήν π ε ί ν α . - ' Ο α -ποδεκατισμός . -ΣφοΛματα κα ί κ α τ α χ ρ ή σ ε ι ς . -" Ελ εγχος . -Καταπ ί εση καί προβοκάτσια . - Πό-τ ε ε ί ν α ι αποτελεσματική ή κ α τ α π ί ε σ η ; - Σ υ -νε ίδηση τοΰ κ ινδύνου κα ί συνείδηση του σκοπού.

V.-ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1970 .Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ 01 ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ 162

Κατανόηση της σημερινής κατάστασης . - Με-ρ ι κ έ ς μέθοδες της άστυνομ ίας . - *Η καταστο λή .-Συμπέρασμα.

Σ η μ ε ι ώ σ ε ι ς Ι Θ Ι

Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η

'Η ν ί κ η της "Επανάστασης στην Ρωσία έ ρ ι ζ ε στά χέρ ια των επαναστατών ολόκληρο τόν μηχανισμό της πιό σύγχρονης, δυνατής καί εξασκημένης π ο λ ι -τ ι κ ή ς αστυνομίας πού δημιουργήθηκε μέσα στά πά-νω άπό πενήντα χρόνι α πάλης ένάντι α ατούς κα-λύτερους βλαστούς ενός μεγάλου λαοϋ.

*Η γνώση των μεθόδων καί των ενεργε ιών αύτης της αστυνομίας παρουσ ι άζε ι γ ι ά κάθε άγων ιστή μ ι άν άμεση πραχτική σπουδαι ότητα,γ ι ατ ί ή κ α π ι τ α λ ι σ τ ι -κή άμυνα χρησ ιμοποιε ί παντού τά ' ίδια μέσα, καί γ ι α τ ί όλες ο Ι αστυνομίες , αλληλέγγυες άλλωστε, μοιάζουν μεταξύ τους .

Τη γνώση των έπαναστατικων αγώνων πού άπόχτη-, σαν οΐ Ρώσοι με τ ί ς τεράστι ες προσπάθει ες καί θυ-σ ί ε ς μισού καί πάνω αιώνα, θά χ ρ ε ι α σ τ ε ί νά την α -φομοιώσουν σ ' ε ν α πολύ μικρότερο χρονικό δ ιάστη-μα οΐ αγωνιστές των χωρων οπου η δράση αναπτύσ-σεται σήμερα μ έ σ ' σ τ ί ς σ υ ν θ ή κ ε ς πού δημιούργησε ό πόλεμος ,ο ! ν ί κ ε ς του ρώσικου προλεταριάτου καί' οΐ ήττες του διεθνούς προλεταριάτου - κρ ίση του παγκόσμιου καπι ταλ ισμο~>, γέννηση της κομμουν οτι-^ κης Δι έθνους, πλατιά ανάπτυξη της τ α ξ ι κ ή ς σ υ ν ε ί -δησης της μπουρζουαζίας :φασισμός, στρατ ιωτ ικές δ ι χ τ α τ ο ρ ί ε ς , λ ε υ κ ή τρομοκρατία καί αναίσχυντα νομοθετήματα. :

"Αν<ΌΪ αγωνιστές γνωοίζουν από πρίν τά μέσα πού δ ιαθέτε ι ο εχθρός, 'ίσως υποστούν λ ιγώτερες απώλε ιες .

II

Ε ί ν α ι λοιπόν αναγκαίο, γ ιά ενα πραχτ ι κό σκοπό, νά μελετηθε ί καλά τό κύριο 6ργανο της κάθε άν -τίδρασης καί της κάθε καταστολής,αύτη η μηχανή πού λέγετα ι αστυνομία ,η φτιαγμένη γ ι ά νά κατα -π ν ί γ ε ι · κάθε υ γ ι ή επανάσταση.

Μπορούμε νά την μελετήσουμε, άφοΰ τό τ ε λ ε ι ο -ποιημένο αυτό δπλο,πού η ρώσικη μοναρχία σφυρη-λάτησε γ ι α νά υποστηρίξε ι τήν'ύπαρξή της-ή ΐϋχρά-ν α , Γ ε ν ι κ ή Ασφάλεια της Ρώσικης Αυτοκρατορίας -επεσε στά χέρ ια μας.

Γ ι ά νά φτάσει αυτή ή μελέτη 5ς στό βάθος, πράγ-μα πού θά ηταν ι.ολύ χρήσιμο ,χρε ιάζονται μ ε ρ ι κ έ ς προϋποθέοε ι ς,πού δέν δ ιαθέτε ι ο συγγραφέας αΰτοΰ του β ι β λ ί ο υ . ϋ ΐ σ ε λ ί δ ε ς πού θά δι αβάσετε δέν πρό-κ ε ι τ α ι νά τ ί ς αναπληρώσουν."Ελπίζω δτι θά αρκέ-σουν γ ι ά νά πλιροφορήσουν τούς συντρόφους καί νά φέρουν στά μάτια τους μ ιά σημαντική αλήθε ια πού μ ' έν ιυπωσίασ$ άπ'τήν πρώτη μου επίσκεψη στά άρ-χ ε ϊ α της ρώσικης άστυνομ ίας :δτ ι δέν υπάρχει δύ-ναμη στόν κόσμο, ικανή νά φτ ιάξε ι φραγμα γ ι ά νά σταματήσει τό επαναστατικό κύμα δταν ανεβα ίνε ι καί δτι δλες ο ! αστυνομίες , δποιος καί αν ε ί ν α ι ό μακιαβελ ισμός τ ο υ ς , ή τ ε χ ν ι κ ή τους ή τά έ γ κ λ ή μ α ΐ τ ο υ ς , ε ί ν α ι σχεδόν αν ίσχυρες .

Αυτή ή εργασία , πού δήμοσι εύτηκε γ ι ά πρώτη φορά άπ'τό Κομμουνιστ ικό Δ ε λ τ ί ο , τ ό ν Νοέμβρη 1 9 2 1 , σ υ -μπληρώθηκε προσεχτικά . Τά πραχτικά κα ίθεωρητ ικά ερωτήματα πού δέν γ ί ν ε τ α ι *νά μήν γεννηθούν μέσα στό μυαλό του εργάτη αναγνώστη ρ πο ι α κ α ί αν ε ίναι η π ο λ ι τ ι κ ή του μόρφωση, καί πού πηγάζουν απ τήν μελέτη του μηχανισμού μ ιας αστυνομ ίας , ε ξ ετάστη-καν σέ δύο νεώτερα δ ο κ ί μ ι α . Τ ό "Συμβουλές στόν α-γωνιστή" , πού γ ι ά τήν χρησιμότητά του ,παρ 'δλη τή

θ

φανερή του απλότητα, η πε ίρα δεν μας επ ιτρέπε ι ν ' άμφι β ά λ λ ο υ μ ε , δ ί ν ε ι βασικούς κανόνες γ ι ά την ερ -γατ ική άμυνα απέναντι στην παρακολούθηση,τόν χα-φιεδ ισμό καί τήν προβοκάτσια.Μετά τόν πόλεμο καί την επανάσταση του 'Οχτώβρη,ή εργατ ική τάξη δεν μπορεί νά άρκεστεΤ σέ ένα έργο αρνητικό καί κα-ταστροφικό μονάχα."Η εποχή των εμφυλίων πολέμων α ρ χ ι σ ε . Ε Ϊ τ ε ή έπικαιρότητά τους άφορα τό σήμερα ε ' ί τε πρέπει ν ' ά ν α τ ρ έ ξ ε ι στήν εξόφληση "παληων " λογαριασμων, τό πλήθος των ερωτημάτων σ χ ε τ ι κ ά με τήν κατάληψη της εξουσίας δέν παύει νά υπάρχει στά περισσότερα κομμουνιστ ικά κόμματα.

Σ τ ί ς άρχές τοΰ 1923 ,ή κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή τάξη της Ευρώπης μπορούσε νά δ ε ί χ ν ε ι μ ι άσταθερότητα Ι κα-νή ν 'απογοητεύσε ι τούς ανυπόμονους.Μέ τήν " ε ι ρ η -ν ι κ ή " κατάληψη τοΰ Ρούρ^ομως, πρίν άπ'τό τέλος τοΰ χρόνου ,άρχισε νά πλανιέται στήν Γερμανία , πραγματικά έντονα,τό φάσμο της επανάστασης. 'Από δω καί πέρα, κάθε ενεργε ί α πού αποσκοπεί στήν κα-ταστροφή των καπιταλ ιστ ικών άρχων,χρε ιάζεται ν ' άκολουθεΤται άπό μ ιά προπαρασκευή,έστω καί θεω-ρητ ική , γ ι ά τό δημιουργικό έργο τοΰ αυρ ιο .Τό κα-τασΥρεφτικό πνεΰμία, έ λ ε γ ε ά Μπακούντυ , ε Τνα ι καί δημιουργικό πνεύμα.Αυτή ή βαθε ιά παρατήρηση,πού ή κατά γράμμα ερμηνε ία της παραπλάνησε αξ ιοθρή-νητα πολλούς επαναστάτες ,γ ίνετα ι τώρα μ ι ά πρα -χ τ ι κ ή άΧήθε ια .Τό ' ίδιο τό πνεΰμα της πάλης των τάξεων αναγκάζει σήμερα τούς κομμουνιστές νά κα-ταστρέφουν καί νά δημιουργοΰν ταυτόχρονα.

"Οπως ο σημερ ινός άντι μ ι λ ιταρισμός ε ί να ι ανα-γκαίο νά συμπληρωθεί μέ τήν προετο ι μασία τοΰ Κόκ-κ ινου Στράτου, έτσι καί τό πρόβλημα της καταστο-λής πού τ ί θ ε τ α ι άπ'τήν αστυνομία καί τήν δ ι κ α ι -

II

οσύνη της μπουρζουαζίας, έχε ι μ ιά θ ε τ ι κ ή όψη μ ε -γάλης σημαοίας.Θεώρησα καθήκον μου νά την καθο-ρίσω σέ χοντρές γραμμές.

"Οφείλουμε νά γνωρίζουμε τά δτλα του έχθροΰ. Πρέπει ακόμη νά γνωρίζουμε δλη την έκταση τ ο υ

άκοπου μας.

Μάρτης 1925 ν . 5

10

1. Η ΡΩΣΙΚΗ ΟΧΡΑΝΑ

I . ϋ· ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ. Η Ε Ι Δ Ι Κ Η ΤΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

*Η 'ΰχράνα δ ιαδέχτηκε ,στά Ι β β Ι , τ ό περίφημο 3ο Τμήμα του "Υπουργείου ΐ ίσωτερικων.Δεν γνώρισε ό -μως αληθινή ανάπτυξη παρά μετά τ ό . 1 9 0 0 , όποτε μ ιά κα ινούργ ια γενηά χωροφυλάκων μπήκε επί κεφαλής. Οι παληοί αξ ιωματικο ί τής χωροφυλακής, ι δ ι α ί τ ε ρ α αυτοί πού ε ίχαν μεγάλο βαθμό,θεωρούσαν αντ ίθετο με τήν στρατιωτική τ ι μ ή τό νά καταπιάνονται μέ αστυνομικές α σ χ ο λ ί ε ς . " Η κα ινούργ ια σχολή εξαφά-ν ι σ ε αυτές τ ί ς ανησυχίες καί ανάλαβε νά οργανώ-σε ι επ ιστημονικά τήν μυστική αστυνομία ,τήν προ-βοκάτσια, τήν συκοφαντία καί τήν προδοσία μέσα στά επαναστατικά κόμματα. "Οφε ιλε νά δημιουργε ί ανθρώπους μέ ταλέντο καί γνώση, σάν αυτόν τόν συνταγματάρχη Σ π ι ρ ί ν τ ο β ι τ ς πού μας άφησε μ ιά ογκώδη " " Ι σ τ ο ρ ί α του Σοσιαλ-επαναστατικοΰ Κόμ-ματος" καί μ ιά " " Ι σ τ ο ρ ί α του Σοσιαλ-δημοκρατι -κοΰ Κόμματος" .

*Η στρατολόγηση,ή εκπαίδευση καί τό επαγγελ-ματικό ντρεσάρισμα των άξ ιωματ ι κων αυτής τής χω-ροφυλακής, ηταν α ν τ ι κ ε ί μ ε ν ο Ι δ ι α ί τ ε ρ η ς ε π ι μ έ λ ε ι -ας .Καθένας τους ε ι χ ε στήν Γ ε ν ι κ ή "Διεύθυνση τήν καρτέλλα του, ενα πλήρες1 έγγραφο όπου βρίσκουμε δ ιασκεδαστ ικές ' λ επτομέρε ι ε ς .Χαρακτήμας , βαθμός εκπαίδευσης , εξυπνάδα, ΰπηρεσιακή κατάσταση, όλα ε ί να ι σημειωμένα μέσα σ ' ενα πνεΰμα πραχτικής χρησιμότητας. "Ενας άξ ιωματ ι κός , γ'ι-ά παραδειγμα

II

χαρακτηρίζεται "στενοκέφαλος" - κατάλληλος γ ι ά δεύτερης σημασίας υποθέσε ις , πού δέν απαιτούν παρά σταθερότητα-καί 'ένας άλλος χαρακτηρίζεται "επιρρεπής στό φλερτάρισμα των γυναικών" .

"Ανάμεσα στά ερωτήματα του συντακτολογίου παρατηρώ κι αύτό: "Γνωρίζε ι καλά τό πρόγραμμα καί τό καταστατικό των διαφόρων κομμάτων;Ποιά, σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν α ; " Καί διαβάζω οτι ό λάτρης των γυ-ναικών "γνωρίζε ι καλά τ ί ς σοσιαλ - επαναστατ ικές καί αναρχικές ίδέες -λ ιγώτερο τό σοσιαλ-δημοκρα-τ ι κ ό κόμμα-καί τ ε λ ε ί ω ς επιφανειακά τό σοσιαλι -στ ικό κόμμα της Πόλωνίας . " 'Υπαρχε ι , δηλαδή ,μ ιά προσεχτική κατάταξη των γνώσεων. 'Αλλά άς συνε-χ ίσουμε τήν εξέταση της καρτέλλας . *0 άστυνομ ι κός μας "παρακολούθησε μαθήματα Ιστορίας τοΰ έπανα-στατ ι κοΰ κ ι νήματος; " "Πόσους μυστ ι κούς πράχτορες έχε ι , κ α ί μέσα σέ ποιά κόμματα; Διανοούμενους ; "Εργάτες ; "

Γ ι α τ ί εννοε ί τα ι οτι γ ι ά νά μορφώσει τά λαγω-ν ι κ ά τ η ς , ή 'Οχράνα οργάνωνε μαθήματα ,όπου γ ι -νόταν μελέτη κάθε κόμματος,των άρχων του, τοΰ προγράμματος του,των μεθόδων του ,μέχρ ι καί της βιογραφίας των γνωστών μαχητικών στελεχών. "Ας σημειώσουμε έδω,ότι αυτή ή ρώσικη χωροφυλακή, ντρεσαρισμένη γ ι ά τ ί ς πιό λ επτές υποθέσε ις της π ο λ ι τ ι κ ή ς άστυνομίας δέν ε ι χ ε πι ά τ ί π ο τ ε τό κο ι-νό μέ τήν έφιππη χωροφυλακή της δυτ ικής Ευρώπης καί ότι σίγουρα έχε ι τήν άντ ίστο ιχή της μέσα σ τ ί ς μυστ ικές αστυνομίες δλων των Καπιταλι στ ικών Κρατών.

II

Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ. Η ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ.

Κάθε έπ ι τήρηση εΤνα ι πρωτα-πρωτα έξωτερ ι κή .Πα-ρακολουθούν τόν άνθρωπο,γνωρίζουν τ ί ς πράξε ις καί τ ί ς κ ι νήσε ι ς του, τούς συνδέσμους του κα ί στήν συ-ν έ χ ε ι α προσπαθούν νά μάθουν τά σχέδ ια του .

0* υπηρεσίες παρακολούθησης ε ί να ι ι δ ι α ί τ ε ρ α ε ξ ε λ ι γ μ έ ν ε ς σ ' δ λ ε ς τ ί ς αστυνομίες κα ί ή ρώσικη οργάνωση μας δ ί ν ε ι , χωρίς αμφιβολία , τό πρότυπο δλων των παρομοίων υπηρεσιών τοΰ ε' ίδους.

θ ! ρώσοι "κυνηγοί" (πράχτορες εξωτερικής έπι -τήρησης) άνηκαν δπως κα ί ο ΐ "μυστ ι κο ί πράχτορες" -στην πραγματικότητα γαφι έδες καί προβοκάτορες -στήν 'Οχράναη π ο λ ι τ ι κ ή ' Α σ φ ά λ ε ι α . "Αποτελούσαν τήν ύπηρεσ ίσ ερευνών,πού δέν ε^χε δ ι καίωμα νά θέτε ι ΰπό κράτηση ανθρώπους παρά γ ι ά ένα μπνα γ ε ν ι κ ά . *Η υπηρεσία ερευνών μεταβ ίβαζε τούς κρατουμέ -νους της στήν διεύθυνση Χωροφυλακής πού σ υ ν έ χ ι -ζ ε τήν ανάκριση.

*Η υπηρεσία εξωτερικής έπι τήρησης ηταν η πιό άιιλή.ΟΪ πολυάριθμοι πράχτορές της , των οποίων κατέχουμε τ ' ς φωνογραφίες ταυτότητας, πληρωμένο ι μέ 500 ρούβλια τόν μήνα , ε ί χαν γ ι ά μοναδικό τους καθήκον νά παρακολουθούν ώρα μέ τήν ώρα, μέρα κα ί νύχτα ,χωρίς καμμία δ ιακοπή,τό πρόσωπο πού τούς έ δ ε ι χ ν α ν . Δ ε ν έπρεπε συνήθως νά γνωρίζουν οΰτε τ 'ονομά τ ο υ , ο ΰ τ ε τό σκοπό της παρακολούθησης,γ ιά λόγους πρόνοιας σ ίγουρα, σέ περίπτωση άδεξ ιό -τητας η π ρ ο δ ο σ ί α ς . . . Τ ό πρόσωπο πού παρακολουθού-σαν έπαιρνε ένα δνομα: *0 Ξανθός, ή Νο ι κοκυρά,Βλα-

II

δίμηρος ,ό " Α μ α ξ α ς . . . κ λ π . Β ρ ί σ κ ο υ μ ε αύτά τά όνύ -ματα στην αρχή των καθημερινών αναφορών, πού έ -νωμένες σχηματίζουν χοντρά τετράδια,δπου ο ! "κι>· ν η γ ο ί " σημείωναν τ ί ς παρατηρήσεις τους .Αυτές οΐ άναφορές έχουν μ ιά α κ ρ ί β ε ι α λεπτού κα ί δέν έπρε-πε νά παρουσιάζουν κενά . Τό κ ε ί μ ε ν ο έχε ι συνή-θως τήν ακόλουθη σύνταξη: Σ τ ί ς 17 "Απριλ ίου 9 5 Α ' τό πρωΐ,ή Νοικοκυρά βγήκε άπ' τό σ π ί τ ι της , έ ρ -ρ ι ξ ε δύο γράμματα στό ταχυδρομείο της γωνίας, στήν οδό Πούσκι ν"μπήκε σ έ πο/ λά καταστήματα τοΰ Χ Βουλεβάρτου 'στ ί ς Ι 0 . 3 0 ' π π γ ε στήν οδό Ζ στόν αριθμό 13 καί ξαναβγήκε σ τ ί ς I I . 2 0 Γ . , κλπ.

Σ τ ί ς πιό σοβαρές περ ιπτώσε ις , δύο πρά -χτορες,παρακολουθούσαν ταυτόχρονα τό " δ ι ο πρό-σωπο χωρίς νά γνωρίζονται μεταξύ τ ο υ ς · σ ΐ ά -ναφορές τους ελέγχονταν κα ί συμπληρώνονταν.θ! καθημερινές αυτές άναφορές στέλνονταν στή Χω-ροφυλακή γ ι ά ν'άναλυθοΰν άπό ε ! δ ι κ ο ύ ς . Α υ τ ο ί ο ! υπάλληλο ι - " λαγωνικά " των γραφείων - ε π ι κ ί ν δ υ -να ο ξ υ δ ε ρ κ ε ί ς , έφτιαχναν συνοπτικούς πίνακες , συγκεντρώνοντας τ ί ς πράξε ι ς καί τ ί ς κ ι ν ή σ ε ι ς ενός προσώπου , τόν αριθμό επισκέψεων του, τήν συχνότητα, τήν δ ιάρκε ιά τους κ . λ . π . Σ ε μερ ικά σημεΤα, αύτά τά σχήματα έδε : χναν τήν σοβαρό-τητα των σχέσεων ενός στελέχους καθώς καί τήν ενδεχόμενη επιρροή του . *0 ' αστυνόμος Ζουμπά-τωφ - πού στά 1905 προσπάθησε νά βάλλει κάτω άπ' τόν έλεγχο του τό εργατικό κίνημα στά μεγάλα κέντρα δημιουργώντας συνδικάτα —έφτασε τήν παρακολούθηση σέ μεγάλα επίπεδα τ ε λ ε ι ό -τητας . θ ! ε ι δ ι κ ε υ μ έ ν ε ς ένωμοτίες του μπορούσαν νά παρακολουθούν ένα ατομε σ ' ολόκληρη, τήν

II

Ρωσία νά διατρέχουν τήν Ευρώπη, μετακ ινούμενο ι , μαζ ί του άπό πόλη αέ πόλη καί από χώρα σέ χώρα. • ! " κυνηγο ί " ,άλλωστε ,δέν έπρεπε ποτέ νά ΰπολο -γ ί ζ ο υ ν τά έξοδα. Τό καρνέ εξόδων,ενός άπ'αυτούς γ ι ά τόν .μήνα Γ ε ν ά ρ η Ί 9 0 3 , μ α ς δ ί ν ε ι ένα νούμερο γενικών εξόδων πού φτάνει στά 5 3 7 , 3 5 ρούβλια . Γ ι ά νά καταλάβουμε τήν σημίισία τοΰ ανοιχτού λ ο -γαριασμού τ έ τ ο ι ο υ ε'ίδους γ ι ά έναν πολύ κ ο ι ν ρ χ α -φ ι έ ,άρκεΤ νά θυμηθούμε δτι ε κ ε ί ν η τήν εποχή ένας φοιτητής ζούσε εύκολα μέ 25 ρούβλια τό μήνα.Στά 191 I ,παρουσιάστηκε ή συνήθε ια νά σ τ έ λ ν ο ν τ α ι " λ α -γωνικά" στό εξωτερικό γ ι £ τήν παρακολούθηση έ -μιγκρέδων καί γ ι ά επαφές μέ τ ί ς Ευρωπαϊκές αστυ-ν ο μ ί ε ς . Οι χαφιέδες της Αυτού Αυτοκρατορικής Με-γαλε ιότητας αισθάνονταν σάν στό σπ ίτ ι τους, σ ' ό -λ ε ς τ ί ς πρωτεύουσες τοΰ κόσμου.

' Η 'Οχράνα ε ί χ ε ι δ ι α ί τ ε ρ α σά μόνιμη άποστο-λή της νά κάνει έρευνες καί νά ε π ι τ η ρ ε ί ο ρ ι σ μ έ -νους επαναστάτες πού χαρακτηρίζονταν σάν οΐ πιό ε π ι κ ί ν δ υ ν ο ι , κυρίως τρομοκράτες ή μέλη τοΰ σο— σιαλ—επαναστατικοΰ κόμματος πού άσκοΰσαν τρομο-κρατ ία . Αυτοί οΐ πράχτορες ε ίχαν πάντα επάνω τους ένα καρνέ φωτογραφιών, άπό 50 μέχρι 70 φωτογραφί-ε ς , ανάμεσα σ τ ί ς όπο ϊ ες αναγνωρίζουμε στήν τύχη τον Σαβινκωφ, τον Αργκουνωφ,τον Αύξ έντ ι εφ( όλο ί -μ ο ν ο ' ) , τ ό ν Κ α ρ έ λ ι ν , τ ό ν 'Οβσ ι άνν ι κωφ, τήν Βέρα Φ ι-ν ι έ , τ ή ν Πέσκοβα(κυρία Γ κ ό ρ κ ι ) , τ ό ν Φ ά μ π ρ ι κ α ν . . . . Ε ίχαν ακόμη»άνατυπώσει ς τοΰ πορτραίτου τοΰ Κάρλ Μαρξ"ή παρουσία αύτοΰ τοΰ πορτραίτου σέ κάποιο χώρο ή σ ' έ ν α β ι β λ ί ο αποτελούσε σοβαρή έ ν δ ε ι ξ η .

Δ ιασκεδαστική λεπτομέρε ια : ή εξωτερική έπι -τήρηση δέν γ ινόταν μόνο γ ι ά τούς εχθρούς τοΰ παληοΰ καθεστώτος."Εχουμε στά χέρ ια μας σημειω-

II

ματάρια πού βεβαιώνουν, δτι οϊ πράξε ι ς καί ο ί κ ι ν ή σ ε ι ς των 'Υπουργών τήι. Αυτοκρατορίας δεν ξ έ -φευγαν άπ'τά άγρυπνο μάτι τής αστυνομίας . "Ενα καρνέ παρακολούθησης των τηλεφωνικών συ ,ομ ι λ ιων του "Υπουργείου Πολέμου,στά 1916, μας πληροφορεί γ ι ά παράδειγμα, πόσες φορές τήν ημέρα διάφορα πρόσωπα τής Αυλής,ανησυχούσαν γ ι ά τήν πολύτιμη υ γ ε ί α τής κυρίας ΣουχρομλίνωφΓ

I I I . ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΡΟΒΟΚΑΤΣΙΑΣ.

' ϋ πι<5 σημαντ ικός μηχανισμός τ η ς Ρωσ.ικης ά -συνομ ίας ηταν σ ίγουρα ή " μ υ σ τ ι κ ή υπηρεσ ία'&εμ -νή ονομασία τπς υπηρεσίας προβρκάτσι ας , πού ο ! ρ ί ζ ε ς της ξ ε κ ι ν ο ύ ν άπ 'τούς πρώτους επαναστατ ι -κούς άγωνες κα ί πού γνώρισε μ ι ά καταπληκτ ική α -νάπτυξη μετά τήν επανάσταση του 1905 .

Ο* 'Αστυνομ ικο ί (ονομάζονταν : ά ξ ι ω μ α τ ι κ ο ί τής χωροφυλακής) ,ε ί δ ικά δ ιαπαιδαγωγημένοι , εκπα ιδευ -μένοι κα ί δ ι αλεγμένο ι ,ενεργούσαν τήν στρατολόγηση ι .ρο^οκατόρων.'Ο βαθμός ε π ι τ υ χ ί α ς ή αποτυχίας τους ο ' α ύ τ ό ν τόν τομέο τούς κατέτασσε κ α ί επη-ρ έ α ζ ε τήν προαγωγή τ ο υ ς . " Ο δ η γ ί ε ς α κ ρ ι β ε ί α ς πρό-βλεπαν τ ί ς παραμικρές λ ε π τ ο μ έ ρ ε ι ε ς σ τ ί ς σ χ έ σ ε ι ς μέ τούς μυστ ικούς τους σ υ ν ε ρ γ ά τ ε ς .

Μέσα στά κ τ ί ρ ι α τής 'Οχράνά (Πετρούπολη ,οδός Φοντάνκα 16 ) υπήρχε μ ι ά μυστ ι κή α'ι'θουσα,οπου δέν έ μ π α ι ν ε παρά ό δ ι ευθυντής τ ή ς αστυνομίας κα ί ό υπάλληλος πού τοποθετοΰαε τά πρόσωπα στ ί ς θ έ σ ε ι ς τ ο υ ς . τ Η τ α ν ή α'ίθουσα τής " μ υ σ τ ι κ ή ς υ π η ρ ε σ ί α ς " . Π ε ρ ι ε Τ χ ε έρμάρ 'α γεματα φακέλλους προβοκατόρων-όπου μρήκαμε πάνω άπό 3 5 . 0 0 0 ονόματα. Σ τ ί ς π ε -ρ ι σ σ ό τ ε ρ ε ς π ε ρ ι π τ ώ σ ε Γ ς , γ ι ά ι δ ι α ί τ ε ρ η προφύλαξη, τό όνομα ·του "μυστ ικοΰ πράκτορα" α ν τ ι κ α θ ί σ τ α τ α ι μ έ ένα ψευδώνυμο,έτσι ώστε ή έργασίο εξακρίβωσης .τής ταυτότητας ορισμένων αθλίων ηταν ε ξ α ι ρ ε τ ι κ ά δύσκολη ,δταν μετά τήν "Επανάσταση δλο ι ο ! φάκελ-λοι έπεσαν στά χέρ ι α των συντρόφων.

Τό όνομα του προβοκάτορα δέν έπρεπε νά εΤναι γνωστό παρά στόν διευθυντή τής 'Οχράνα καί στόν αξιωματικό χωροφυλακής π ο ύ ε Τ χ ε γ ι ά αποστολή τοω νά βρίσκεται συνέχεια σ'επαφή μαζί του.Ο' άπο-

II

δ ε ί ξ ε ι ς πού υπόγραφαν ο! προβοκάτορες κάθε τέ -λος του μήνά-γιατί εΤχαν αποδοχές ήσυχα καί ώ -ραΐα σάν δλους τούς υπαλλήλους άπό 3 , 1 0 , 1 3 ρού-βλια μέχρι καί 150 η 200 τόν μήνα-δέν έφερναν παρά τά ψευδώνυμα.

'Αλλά ή δ ι ο ί κ η σ η , δύσπιστη απέναντι στούς πράχτορες κ α ί μέ τόν φόβο δτ ι ο ! άξ ιωματι -κ ο ί της χωροφυλακής τούς θεωρούσαν σάν ε ί κ ο ν ι -κούς σ υ ν ε ρ γ ά τ ε ς , έ κ α ν ε συχνά λ ε π ρ ο μ ε ρ ε ι α κ έ ς ανα-θεωρήσε ις των διαφόρων κλάδων της όργάνωσής της . " Ενας έπ ιθεωρητής , εφοδ ιασμένος μέ πολλές έξου -σ ί ε ς , ε ξ έ τ α ζ ε ο ί δ ι ο ς τούς μ υ θ ι κ ο ύ ς σ υ ν ε ρ γ ά τ ε ς , τούς έ β λ ε π ε στην ανάγκη, τούς απέλυε π -""ξανετά/ αριθμό τ ο υ ς . " Α ς προσθέσουμε δτ ι ο ! αναφορές τους επαληθεύονταν σχολαστ ικά-δσο γ ι ν ό τ α ν - μ έ άλληλο-ελέγχους»

II

I V . ΟΔΗΓΙΕΣ Γ Ι Α ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑ Ι ΤΗΝ ΥΠΗ -Ρ Ε Σ Ι Α ΤΩΝ ΠΡΟΒΟΚΑΤΟΡΩΝ.

"Ας α ν ο ί ξ ο υ μ ε αμέσως ένα έγγραφο πού μπορού-με νά θεωρήσουμε σάν τό άλφα κ α ί τό ωμέγα της προβοκάτσ ιας .Πρόκε ιτα ι γ ι ά τ ί ς " "Οδηγίες πού άφοροΰν τήν μυστ ική υπηρεσ ία" , - φυλλάδιο μέ 27 δακτυλογραφημένες σ ε λ ί δ ε ς σ έ μ ικρό μ έ γ ε θ ο ς . Τό αντ ίτυπο μας(πού έ χ ε ι άριθμό 35 ) έ χ ε ι κα ί σ τ ί ς δύο πάνω γωνίες τ ί ς ακόλουθες " : ρ ε ΐ ς υπομνήσε ι ς : ""Ακρως απόρρητο", "Δεν πρέπει νά δ ί δ ε τ α ι ή νά δ ε ί χ ν ε τ α ι " , " ε π α γ γ ε λ μ α τ ι κ ό μ υ σ τ ι κ ό " . Β λ έ π ο υ μ ε μέ πόση επ ιμονή τ ο ν ί ζ ε τ α ι τό μυστήριο Γ Σύντομα θά καταλάβουμε τό γ ι α τ ί . Α υ τ ό τό έγγραφο,πού δ ε ί χ ν ε ι ψυχολογ ικές κ α ί π ρ α χ τ ι κ έ ς γ ν ώ σ ε ι ς , ένα πνεύμα μ ι α ς κάποιας προνοητ ικότητας , ένα παράξενο μ ίγμα κυν ισμού κα ί υπηρεσιακής ΰποκρισ ίας ,θά άπασχολή-σ ε ι κάποτε τούς ψυχολόγους.

Αυτό β γ α ί ν ε ι ά π ' τ ί ς γ ε ν ι κ έ ς υ π ο δ ε ί ξ ε ι ς : *Η π ο λ ι τ ι κ ή "Ασφάλεια πρέπει νά προσπαθεΤ νά

καταστρέφει τά έπαναστατικά κέντρα · την στ ιγμή της πιό μεγάλης τους ε ν ε ρ γ η τ ι κ ό τ η τ α ς <αί νά μήν χάνει κα ιρό μέ μ ι κ ρ ο ε π ι χ ε ι ρήσε ι ς .

Ι7Τ 1—I ? Τ I—= ~ , ι > Ε τ σ ι , η αρχη ε ίναι αφήστε το κίνημα ν ανα -

πτυχθεΤ γιά νά τό καταστρέψετε πιό εύκολα στήν συνέχει α.

θ ! μ υ σ τ ι κ ο ί πράχτορες τυχα ίνουν μ ε τ α χ ε ί ρ ΐ -σης ανάλογα μέ τήν προσφορά των υπηρεσιών τ ο υ ς .

Η Ασφάλεια ο φ ε ί λ ε ι : . . . ν ά αποφεύγει προσεχτ ικά νά ε κ θ έ τ ε ι τούς

συνεργάτες της .Νά μήν τούς συλλαμβάνει ή νά μήν τούς ελευθερώνει παρά μόνο δταν άλλα μέλη , "σης ' —ι—; 7—ΙΓ7 • αημαπιας ,που ανήκουν σ τ ι ς ί δ ι ε ς επαναστατ ικές

19

οργάνωσε ι ς ,μπορε ι να συλληφθούν η νά έλευθε -ρ^θο'ΐν.

V 'Ασφάλεια ο φ ε ί λ ε ; : . . . ν ά ευκολύνει νοός συνεργάτες της στην ά-

1 : 1 : Ηοχτηση της εμπιστοσύνης των αγωνιστων.

ΑκολουθεΤ ένα κεφάλαιο γ ι ά τήν στρατολόγηση 'Η στρατολόγηση των μυστικών πραχτόρων εΤναι

ένα μόνιμο πρόβλημα γ ι ά τόν δ ιευθυντή "Ερευνών καί τούς συνεργάτες του . Δέν πρέπει νά αφήνουν καμμία εύκα ιρ ία , έστω καί μέ λ ί γ ε ς ε λ π ί δ ε ς , σ τ ρ α -τολόγησης πραχτόρων..". .Αυτό τό πρόβλημα ε ί να ι πολύ λ επτό .Χρε ι ά ζ ε τ α ι , γ ι ά νά λ υ θ ε ϊ , ν-'άναζητη -θοΰν επαφές μέ τούς πολ ι τ ι κούς κρατουμένους.

Πρέπει νά θεωρηθούν σάν προδ ι ατεδε ι μένο ι γ ι ά. ανάληψη υπηρεσ ίας . . επαναστάτες ί£ αδύνατο χα-; 1 ; 7,— τ- 1—ι—; τ ρακτηρα,απογοητευμένο ι ή θ ιγμεν .π απ το κόμμα, πού ζο'ύν μέσ τήν αθλιότητα, δραπέτες άπ' τούς τόπους εξορ ίας ή προορισμένοι γ ι ά ε ξ ο ρ ί α .

• Ι " "Οδηγ ί ε ς " συμβουλεύουν τήν " προσεχτι.κή " μελέτη των αδυναμιών τους ώστε νά προκύψουν ώ -φέλη .άπ 'αυτές ' τήν συνομ ιλ ία μέ τούς σ υ γ γ ε ν ε ί ς φίλους τ ο υ ς . . κ λ π " τόν πολλαπλασιασμό,σέ κάθε ευ-κ α ι ρ ί α , των σχέσεων μέ τούς εργάτες , τούς μάρτυ-ρες , τούς σ υ γ γ ε ν ε ί ς κ λ π . , χ ω ρ ί ς ποτέ νά ξ ε ρ ν ι έ τ α ι ό αρχικός σκοπός.

Παράξενη διπροσωπία της άνθρώπινης ψυχής Γ Μεταφράζω κατά λ έ ξ η τρεΤς καταπληκτ ικές σ ε ι ρ έ ς :

Μπορούμε νά χρησιμοποιοΰυεν εξαθλιωμένους ε -παναστάτες, πού χωρίς ν 'άλλάξουν τ ί ς πεπο ιθήσε ι ς τους , δέχονται άπό άνάνκη νά παοένουν πληοοωοοίεο.

'Υπήρχαν λο ιπόν ; 'Αλλά ας συνεχ ίσουμε ; ' η τοποθέτηση "προβάτων" κοντά στούς κρα-

II

τουμένους εΤναι κάτι πολύ χρήσιμο. "Οταν ένα πρόσωπο φαίνεται ώριμο ν ' άναλά -

βε ι ΰπηρεσία-δηλαδή οταν γνωρίζουμε έναν ε ρ ε θ ι -σμένο επαναστάτη, ύλ ικά στερημένο,ταραγμένο ΤσΓ.·"" άπό προσωπικές δυσαρέσκε ι ες , κα ί έχουμε επί πλέ-ον, αρκετές κατηγορίες εναντ ίον ΤΟΊ ?όστε νά τον κρατάμε στό χ έ ρ ι ·

. Συλλαμβάνουμε όλόκ/ιηρη τήν ομάδα της οποίας εΤναι μ έ λ ο ς , κ α ί οδηγούμε τό πρόσωπο πού αναφέ-ρουμε, ατόν διευθυντή της αστυνομίας . "Εχουμε εναντ ίον του σοβαρούς λόγους δ ίωξης ,άλλά ταυτό-χρονα διατηρούμε τήν πιθανότητα νά τόν α φ ή σ ο υ -με ελεύθερο μαζί μέ τούς άλλους φυλακισμένους ε-παναστάτες, χωρίς νά τούς δημιουργήσουμε κατά-πληξη . "Ανακρίνουμε τό πρόσωπο ξεχωριστά. Χρη-σ ιμοποιούμε γ ι ά νά τόν πείσουμε^τούς καυγάδες της ομάδας, τά λάθη των μελών καί τόν πληγωμένο εγω'ίσμό τ ο υ . .

Νομ ίζε ι κ α ν ε ί ς , δ ιαράζοντας αύτές τ ί ς γραμ -μ έ ς , ό τ ι ακούει τόν πατρικό άστυνομικόνά δ ε ί χ ν ε ι τόν ο ί κτο του γ ι ά τήν άσχημη τύχη τοΰ θύματος του:

- " Ε βέβα ια , ένω έσε ' ίς θά πηγαίνετε στά κάτερ-γα γ ι ά τ ί ς ι δ έ ε ς σας ,ο φίλος σας Χ . . , π ο ύ σας έ -π α ι ζ ε άσχημο π α χ ν ί δ ι , θ ά δ ιασκεδάζε ι μέ έξοδα σ α ς . Τ ί τά θ έ λ ε τ ε . . Οΐ καλοί πληρώνουν γ ι ά τούς κ α κ ο ύ ς . . .

Αυτή ή ταχτ ική μπορεΤ νά π ι ά σ ε ι , ό τ α ν πρόκε ι -ται γ ι ά έναν αδύνατο ή έναν άνθρωπο πού τ ρ ε λ λ α ί -νεται κάτω άπ'τήν απε ιλή πολλών χρόνων ε ξ ο ρ ί α ς .

Νά έχουυε δσο τό δυνατό πιό πολλούς συνεργά -; ε ς σέ κάθε οργάνωση.

'Η "Ασφάλεια πρέπει νά δ ι ευθύνε ι ταύς συνερ-

II

γάτες της κα ί οχ ι νά τούς παρακολουθεί . » τ τ~> » ~

• ι μυστ ικο ί πραχτορες οενπρεπε ι ποτε να γνω-ρ ίζουν τ ί ς πληροφορίες πού δίνουν οι συνάδελφο ί τ ο υ ς .

Νά ένα κομμάτι πού κι ο Μακιαβέλι δέν θ"απο-δοκ ίμαζε : "Ενας συνεργάτης πού εργάζεται καλυμ-μένα μέσα σ ' έ ν α επαναστατικό κόμμα, μπορεί νά α ν ε β α ί ν ε ι στην Ι εραρχ ία τής οργάνωσης του μέ συλλήψε ις των περισσότερο σημαντικών στελεχών.

"Η εξασφάλιση τής απόλυτης μυστικότητας . τ ή ς προβοκάτσιας ε ί ν α ι φυσικά μ ιά ά π ' τ ί ς μεγαλύτε -ρες έ γ ν ο ι ε ς τής αστυνομίας .

"θ πράχτορας υπόσχεται απόλυτη μυστ ι κότητα.Μέ τήν ε ισοδό τους στήν υπηρεσία ο φ ε ί λ ε ι νά μήν αλ-λάξε ι καθόλου τόν τρόπο ζωής του.Οι σ χ έ σ ε ι ς μ α ζ ι του περιβάλλονται άπό μέτρα προφύλαξης πού ε ί να ι δύσκολο νά διαπεραστούν.

Συναντήσε ις επιτρέπονται μέ συνεργάτες απόλυ" της εμπ ιστοσύνης : Γ ί νοντα ι σέ κρυφά δ ιαμερίσματα μέ πολλά δωματια που δέν επικοινωνοΰν απ ευθε ίας μεταξύ τους κα ί δπου ε ί ν α ι δυνατόν ,ΰέ περίπτω-ση ανάγκης,ν"απομονώσουμε διάφορους ε π ι σ κ έ π τ ε ς .

0 ε ν ο ι κ ι α σ τ ή ς πρέπει νά ε ί ν α ι ένας ιδ ιωτ ικός υ-πάλληλος. Δέν πρέπει ποτέ νά γνωρίζε ι τους μυ -σ τ ι κ ο ύ ς πράχτορες ούτε νά κ ο υ β ε ν τ ι ά ζ ε ι μαζι τους. Πρέπει νά τούς ανο ίγ ε ι ο Ί δ ι ο ς και .να βεβαιώνε -1 7 ϊ7 ; Τ-Ϊ—ι—-—τ-. : τ α ι , π ρ ι ν φυγουν,οτι κανένας δεν α ν ε β α ί ν ε ι τηνσκα-λα.Οι συναντήσε ις γ ίνοντα ι σ έ δωμάτια κλε ιδωμέ-να .Κανένα χαρτί δέν πρέπει νά σέρνεται εδω κα ί ε -κεΤ .Πρέπε ι νά παίρνουν μέτρα,ωστε κανένας ε π ι σ κ έ -πτης νά μήν κάθεται κοντά σέ παράθυρο ή καθρέπτη. Στην παραμικρή υποψία αλλάζεται δ ιαμέρ ισμα .

72

'Ο προβοκάτορας δέν π ρ έ π ε ι , σ έ καμμία · περΓ — πτώση,να έρθει στην 'Ασφάλε ια .Δέν πρέπει νά δέ -χεται καμμία σημαντική αποστολή, χωρ Γ ς την συγκα-1

τάθεση τοΰ άρχηγοΰ του . Τά ραντεβοΰ δίνονται μέ προηγούμενο σήμα. ' Η

αλληλογραφία άπευθύνεται σ έ συμφωνημένες ϊ ί ευ — θ ύ ν σ ε ι ς .

Τά γράμματα των μυστικών συνεργατών πρέπει νά γραφονται μέ μ ιά δυσανάγνωστη γραφή καί νά μην .περί έχουν παρά κοινότυπες φράσεις .Νά χρησ ι -μοπο ι ε ί τα ι χαρτί καί φάκελλοι , αντ ίστο ιχο ι μέ τόν κοινωνικο κύκλο τοΰ παραληπτη.Νά χρησιμοποι εΤται συμπαθητικη μελάνη. 0 συνεργάτης ταχυδρομεί ο ΐ-δ<ος τα γραμματά του . "Οτίιν παίρνε ι ε π ι σ τ ο λ έ ς , πρεπει νά τ ι ς κ α ί ε ι αμέσως μετά τήν άνάγνωσή τους .Οι συμβατ ικές δ ι ευθύνσε ι ς δέν πρέπει νά ε ι -ναι πουθενά σημειωμένες."

Ενα δύσκολο πρόβλημα ήταν τό πρόβλημα της απελευθέρωσης των μυστικών πραχτόρων πού συνε-λάμβαναν μαζί μ 'αύτούς πού οί Τδ ιο ι κατέδιδαν . Γ ι ' α ύ τ ό τό ζήτημα,οΐ " *Οδηγ ίβς" δέν συμβούλευαν τήν τακτ ική της απόδρασης,~Ύιατί:

01 αποδράσε ι ς τραβοΰν τήν. προσοχή των επανα-στατών. Πρίν απ τήν εκκαθάριση μ ι α ς όργσνωαη^ν συμβουλευτε ί τ ε τόύς μυστικούς πράχτορες γύρωαϊπ τά πρόσωπα πού μπορεί ν 'άφεθοΰν ελεύθερα χωρίς νά προδώσουν τ ι ς πηγές πληροφοριών μας .

II

V. ΜΙΑ ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΒΟΚΑΤΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΜΟΣΧΑ ( 1 9 1 2 )

"Ενα άλλο εκλεκτό* κομμάτ ι άπ' τά αρχεία της προβοκάτσιας θά μας διαφωτίσει γ ι ά τήν έζάπλωσή της .Πρόκε ι τα ι γ ι ά ένα εΤδος"μονογραφίας της προ-βοκάτσιας της Μόσχας στά Ι 9 Ι 2 . Ε ί ν α ι ή αναφορά ε -νός ανώτερου υπαλλήλου,τοΰ Μ.Βησσαριόνωφ, πού ε ί χ ε αναλάβει ε κ ε ί ν η τήν χρόνιοι μ ιά περ ιοδε ία επιθεώρησης της μυστ ικής υπηρεσίας της Μόσχας.

Αυτός ό κύρ ιος Μ.ΒηοσαρΓυνωφ ε κ τ έ λ ε σ ε τήν ά -ποστολή του άπ'τήν I μέχρι 22 τοΰ "Απρίλη 1912. *Η αναφορά του π ιάνε ι ένα χοντρό δακτυλογραφη -μένο φ ά κ ε λ λ ο . Γ ι ά κάθε προβοκάτορα,πού φυσικά α -ναφέρεται μέ τό ψευδώνυμο του,άφ ι ερώνε ι ένα λ ε -πτομερειακό σημείωμα. 'Υπάρχουν κα ί μερ ικά πολύ παράξενα.

Σ τ ί ς 6 τοΰ "Απρίλη 1912,υπήρχαν στήν Μόσχα55 πράχτορες-προβοκάτορες,μέ επίσημη ιδ ιότητα.Χω -ρίζονταν ώς έξής ιΣοσ ιαλ-επανάστάτες 17, Σοσιαλ -δημοκράτες 2 0 , α ν α ρ χ ι κ ο ί 3 , φ ο ι τ η τ έ ς ( π α ν ε π ι σ τ η μ ι -ακό κ ίνημα ) I I , φ ι λ α ν θ ρ ω π ι κ έ ς οργανώσεις κλπ . 2 , επ ιστημον ικές οργανώσεις Ι , ζ έ μ σ τ β ο ς ^ I .

" ' Η μυστ ική υπηρεσία της Μόσχας ,έλεγχε ι ακό-μη τόν τύπο ,τούς '0χτω9ριστές (κόμμα Σ . Δ : σ υ ν τ α γ -ματ ικο ί δημοκράτες ) , τούς πράχτορες τοΰ Μποΰο -τ ζ ε φ , τ ο ύ ς 'Αρμένι ο υ ς , τ ο ύ ς άκροδεζ ιούς καί τούς ' Ι η σ ο υ ί τ ε ς . "

θ ! συνεργάτες χαρακτηρίζονται συνήθως μέ α-πλ6 περ ιληπτ ικά σημειώματα, περίπου έ τ σ ι : Σοσ ι_ιλ-

II

δημοκρατικό κόμμα.ΜπολοεβΓκικη φράξ ια .Πορτνόϊ (ό ράφτης ) .Τορναδόρος , έξυπνος .Στην υπηρεσία άπ' τό 1910.Μισθός 100 ρούβλια τόν μήνα.Πολύ καλά πλη-ροφορημένος συνεργάτης.Μελλοντ ικός υποψήφιος της Δούμας^.Πήρε μέρος στό συνέδριο των μπολσεβίκων στήν Πράγα. 'Απ 'τά 5 στελέχη πού στάλθηκαν σΤι'ν Ρωσία άπ'τό συνέδριο αύτό ,τά 3 συνελλήφθησαν . . .

"Εξ άλλου, αναφερόμενος στό συνέδρ ι ο των μπσλ-σεβ ίκων ,στήν Πράγα, ό ανώτερος υπάλληλος της α -στυνομίας συγχαίρε ι τόν εαυτό του γ ι ά τά αποτε-λέσματα πού πέτυχαν ο! μυστ ικο ί πράχτορες .Μερι-κο ί κατόρθωσαν νά μπουν στήν Κ ε ν τ ρ ι κ ή 'Επιτροπή καί ένας άπ 'αυτούς , ένας χαφιές , ανέλαβε άπ' τό •όμμα τήν μεταφορά των εντύπων στήν Ρ ω σ ί α . " Έ τ σ ι κρατάμε ολόκληρο τόν μηχανισμό των πηγών προπα-γάνδας" , δι απ ιστώνει ό αστυνομικός μας .

"Εδώ χρε ιάζετα ι μ ιά παρένθεση - Ναί ,πράγματι κρατούσαν τόν μηχανισμό της μπολοεβ ίκ ικης προ -παγάνδας.Μήπως λο ι πόν μειώθηκε ή αποτελεσματικό-τητα Υοΰ μηχανισμού ; Τά έντυπα λ ό γ ι α τοΰ Λ έ ν ι ν έχασαν τήν α ξ ί α τους επε ιδή πέρασαν άπ 'τά βρω -μερά χέρ ια των χαφιέδων; 'Ο επαναστατικός λόγος ε ί ν α ι αυτοδύναμος"τού αρκε ί ν ' άκουστεΤ .Λ ίγο Ιν~ διαφέρει τό ποιός τόν μ ε τ α φ έ ρ ε ι . " Η ε π ι τ υ χ ί α Γ·ν. 'ϋχράνα θά ηταν πραγματικά άποφασιστική,μόνο α/ ε ί χ ε μπορέσει νά εμποδίσε ι τήν τροφοδοσία των μπολοεβίκικων οργανώσεων της Ρωσία μέ έντυπα ξ έ -νης προέλευσης. "Αλλά δ ί ν μπόρεσε νά τό κάνει πα--ρά μ έ χ ρ ι ς ένα μόνο σημε ίο γ ι α τ ί υπήρχε κίνδυνοε νά ξ εσκεπαστε ί ό μηχανισμός τ η ς .

II

V I . ΦΑΚΕΛΛΟΙ ΠΡΟΒΟΚΑΤΟΡΩΝ.

Τ Γ σημα ίνε ι προβοκάτορας; "Εχουμε χ ι λ ι ά δ ε ς <ρα-κέλλους δπου βρίσκουμε σημαντικά ντοκουμέντα γύ-ρω άπ'τήν προσωπικότητα κα ί τ ί ς π ρ ά ξ ε ι ς · αύτων των άθλι ων.

"Ας δοΰμε μερ ικούς : Φάκελλος 3 7 Β - ' ΐ ο υ λ ί α 'Ορέστοβνα Σέροβα(ή λ ε -

γόμενη Πράβτιβυ-ή 'Αλάνθαστη-Ουλ ιάνοβα) .Σέ μ ιά ερώτηση του ' Υπουργού,γ ι ά τήν ΰπηρεσ ι ακή κατάστα-ση τής άπολυόμενης ( " έπε ιδή κ ά η κ ε " ) συνεργάτ ιδας ό δ ι ευθυντής τής αστυνομίας απαντάει αναφέροντας τ ί ς ε π ι τ υ χ ί ε ς τ η ς . Τ ό γράμμα αποτελε ί τα ι από τεα^ σ ε ρ ι ς μεγάλες σ ε λ ί δ ε ς . Τ ί ς συνοψίζω,αλλά μέ κυ -ρ ι ο λ ε ξ ί ε ς : ' Η ' ΐ ο υ λ ί α 'Ορέστοβνα Σέροβα χρησιμο-ποιήθηκε , άπ 'τόν Σεπτέμβρη 1907 μέχρι τό 1910, στήν επιτήρηση των σοσιαλ-δημοκρατικων οργανώ-σεων .Κατέχοντας σχετ ι κά σημαντ ι κά πόστα στό Κόμ-μα, μπόρεσε νά προσφέρει μεγάλες υπηρεσ ί ε ς , τόσο στήν Πετρούπολη δοο κα ί στήν επαρχία .Μιά ολόκλη-ρη σ ε ι ρ ά συλλήψεων έ γ ι ν ε άπό πληροφορίες τ η ς .

Τόν Σεπτέμβρη 1907, έκαμε ν ά σ υ λ λ η φ θ ε ΐ ό βου - ' λ ευτής τής Δούμας Σ έ ρ γ ι ο ς Σ α λ τ ι κ ώ φ . Σ τ ά τ έ λ η του 'Απρίλη 1908, έκαμε νά συλληφθούν τέσσερ ι ς άγων ι -στές :Ρύκωφ,Νογκ ίν , " Γρηγόρη" κα ί "Κά^ενεφ" . Σ τ ί ς 9 του Μάη 1 9 0 8 , κ ά ν ε ι νά συλληφθεϊ μ ιά ολόκληρη συνέλευση του Κόμματος .Τό φθ ι νόπωρο του 1908, κά-νε ι νά συλληφθεϊ ό " 'Αθώος" Ντουμπρόφσκυ, μέλος τής Κ ε ν τ ρ ι κ ή ς 'Επ ι τροπής .Τό Φλεβάρη 1909, έκαμε νά πναστεϊ τό υλ ικό ενός μυστικού τυπογραφείου κα ί

II

ν ανακαλυφθεί το γραφεΤο διαβατηρίων τοΰ Κόμμα-τ ο ς . Τ η ν Ι η

του Μάρτη Σ 9 0 9 , κ ά ν ε ι να συλληφθεί ο -λόκληρη η επ ιτροπή της Π ε τ ρ ο ύ π ο λ η ς . ' Ε ξ άλλου , βοήθησε στήν σύλληψη μ ι α ς ομάδας απαλλοτριωτων (Μάης 1 9 0 7 ) κα ί στήν ανακάλυψη ενός στόκ άπό έν-» τυ'πα, κα ί μάλ ιστα τ η ς παράνομης μεταφοράς εντύπων άπ ' τήν Β ί λ ν α . Σ τ ά 1908 μας κράτησε ενήμερους όλων των συγκεντρώσεων της κ ε ν τ ρ ι κ ή ς έπι τροπής καί μας παρέδωσε τήν σύνθεση των επ ίτροπων .Στά 1 9 0 8 , π ή -ρε μέρος σέ μ ι ά σύσκεψη τοΰ κόμματος στό ε ξωτε-ρ ι κ ό , δ ίνοντάς μας κα ί πληροφορίες γ ι ' α ΰ τ ή ν . Στά 1 9 0 9 , έ π ι τ η ρ ο ΰ σ ε τήν δράση τοΰ "Αλέξη Ρύκωφ.

"Ολα αύτά άποτελοΰν μ ι ά θαυμάσια υπηρεσιακή κατάσταση. "Αλλά ή Σέροβα " κ ά η κ ε " στό τ έ λ ο ς . τρας τ η ς , β ο υ λ ε υ τ ή ς στήν Δούμα, δημοσ ί ευσε σ τ ί ς εφημερ ίδες της πρωτεύουσα ότ ι δέν τήν θεωροΰσε π ι ά γυνα ίκα τ ο υ . " Ο λ ο ι κατάλαβαν.Καθώς δέν μπο-ρούσε π ιά νά προσφέρει υ π η ρ ε σ ί ε ς , ο ' άνώτεροί της τήν ευχαρίστησαν έ ύ γ ε ν ι κ ά . " Ε π ε σ ε σέ μεγάλη άθλκ-ό τ η τ α . ' Ο φάκελλος της εΤναι γεμάτος γράμματα γ ιά τόν δ ι ε υ θ υ ν τ ή της "Ασφάλε ιας : δ ι α μ α ρ τ υ ρ ί ε ς αφο-σίωσης , ύπομνήσε ι ς των ΰπηρεσ ιών τ η ς , α ιτήματα γ ι ά β ο ή θ ε ι α .

Δέν έχω δε~ τ ίποτε" π ιό θ λ ι β ε ρ ό άπ 'αύτά τά γράμματα, μέ τήν ν ε υ ρ ι κ ή γραφή κ α ί ' τ ή β ιασμςνη δ ιανοητ ι κότητα . " Α π ο σ τ ρ α τ ε υ μ έ ν ο ς προβοκάτορα,ς", όπως αυτοαποκαλε ίται κάποι. σ ' έ ν α γράμμα τηι£ έ -χ ε ι φτάσει στά έσχατα δ ρ ι ά τ η ς , χ τ υ π η μ έ ν η άπ τήν μ ι ζάρι α, σ έ μ ι ά φοβερή ήθ ι κή κατάπτωση. VI Σέροβα δέν γνωρ ί ζ ε ι καμμ ία ε ρ γ α σ ί α . ' Η έσωτερι κή της πα-ράλυση τήν ε μ π ο δ ί ζ ε ι ν ά β ρ ε Τ μ ί α λύση , μ ι ά απλή κ α ί λ ο γ ι κ ή απασχόληση.

Σ τ ' ς 16 Αυγούστου 1912 ,γράφε ι στόν δ ι ε υ θ υ ν τ ή II

της άστυνομίας : " Τά δύο μου πα ιδ ιά , άπ'τά οποΤα ο μεγαλύτερος ε ί ν α ι 5 χρονών,δέν έχουν οΰτε ρου-χισμό οΰτε παπούτσια. Δέν έχω πιά έ τ ι π λ α . Ε ί μ α ι πολύ κακοντυμένη γ ι ά νά βρω εργασ ία . "Αν δέν μόύ δώσετε βοήθεια δέν μου μένε ι παρά ή αυτοκτονία . ! " Τ ί ς στέλνουν 150 ρούβλ ια .

Σ τ ί ς 17 του Σεπτέμβρη,άλλο γράμμα,οτώ· ε ϊ να ι καρφιτσωμένο ένα γράμμα γ ι ά τόν άντρα της ,καΓ ό δ ιευθυντής παρακαλείται νά τό ταχυδρόμησε ι : θά δήτε ,στό τελευταΤο μου γράμμα,δτι γράφω στόν άντρα μου πώς τήν παραμονή του θανάτου μου υπο-στηρίζω δτι υπηρέτησα τήν αστυνομία."Αποφάσισα νά τελε ιώσω.Δέν πρόκειται γ ι ά κωμωδία ή γ ι ά δη-μ ιουργ ία εντυπώσεων.Δέν νομίζω δτι ε ί μα ι πιά Ι -κανή .νά ζαναρ ίσω τήν ζωή μου.

•Παρ'δλα αυτά ή Σέροβα δέν αύτοκτονε ϊ . Α ί γ ε ς μέρες αργότερα καταγγέλλε ι ένα γηραιό κύρ ιο γ ι ά παράνομη κατοχή δπλων. .

Τά γράμματά της,στό τ έ λ ο ς , έ χ ο υ ν τόν δγκο ενός χοντρού β ι β λ ί ο υ . Ν ά ένα, πού εΤ να ι σ υ γ κ ι ν η τ ι κ ό : μ ε -ρ ι κ έ ς γραμμές αποχαιρετισμού στόν άνθρωπο πού κάποτε ηταν άντρας της"'(-)μουν συχνά ένοχη άπέ-ναντ ί του .Κα ί τώρα ακόμη δέν σου έγραφα. "Αλλά ξέχασε τό κακό, θυμήσου τήν κο ινή ζωή μας, τήν κο ινή δουλε ιά μας καί συγχώρεσέ μ ε . "Αφήνω τήν ζωή.Κουράστηκα.Νοιώθω πώς πολλά έσπασαν μέσα μου. Δέν καταριέμαι κανένα' ί ί ς εΤναι δμως καταραμένοι ο Ι "σύντροφοι" .

Πού α ρ χ ί ζ ε ι ή ε ί λ ι κ ρ ί ν ε ι α ,στά γράμματά της ; Πού σταματάει ή δολ ιότητα ;Κανε ίς δέν ζ έ ρ ε ι . Ε ί μ α -στε μπροστά σέ μ ιά περίπλοκη ψυχή ,κακή ,θλ ιβερή , βρωμ ισμένη , έ ζ ευτελ ισμένη , ξ εγυμνωμένη . 'Η "Ασφά -λ ε ι α δμως δέν μένε ι ασυγκίνητη σ τ ί ς παρακλήσεις

II

: της.Κάθε γράμμα της Σέροβα,σχολ ιασμέν'ο άπ τ ό χ έ ρ ι τοΰ προϊστάμενου της υπηρεσ ίας , έχε ι γραμμένη την απόφαση τογ δ ι ευθυντή: "Δώστε 250 ρούβλ ι (^"/εγκρί-νονται 50 ρ ο ύ β λ ι α " .

'Η παληά συνεργάτ ιδα αναγγέλλε ι τόν θάνατο ε -νός πα ιδ ιού τ η ς . " "Εξακρ ι βώστε" γράφε ι ο δ ι ε υ θ υ ν -τ ή ς . Στην συνέχε ι α , ζ η τ ά ε ι νά της δώσουνε μιάγρατ-φομηχανή γ ι ά νά μ ά θ ε ι . " Η 'Ασφάλε ια δέν έ χ ε . δ ι α -θέσ ιμη μηχανή.Στό τ έ λ ο ς , τά γράμματά της ν ίνον -τα ι δλο κ α ί περ ισσότερο π ι ε σ τ ι κ ά . Σ τ ό όνομα των παιδιών μου, γράφει σ τ ί ς 4 τοΰ 'Οχτώβρη , σας γρά-φω μέ δάκρυα κα ί μέ α ι μα:δώστε μ ο υ μ ι ά τ ε λ ε υ τ α ί α βοήθε ια 300 ρούβλι α . Δ έ ν θά ξαναζητήσω. Της τά δ ίνουν μέ τόν δρο νά φύγει άπ' τήν Πετρούπολη. Σ υ ν ο λ ι κ α , σ τ α Ι 9 Ι Ι , ή Σεροβα ρα ιρνε ι 743 ρούβλια σ έ τρε~ς δ ό σ ε ι ς . Τ ό Ι ° Ι 2 , 78Θ ρούβλια σέ έ ξη δό-σ ε ι ς . Γ ι ά τήν εποχή ε κ ε ί ν η εΤναι ποσόν σημαντ ικό .

Μετά άπό μ ι ά τ ε λ ε υ τ α ί α βοήθε ια , τόν Φλεβάρη του 1 9 1 4 , η Σεροβα δ εχετα ι μ ι α μ ικρή εργασία στη δ ι ο ί κ η σ η σιδηροδρόμων.Τήν χάνει γρήγορα, ε π ε ι δ ή έ κ λ ε β ε μικροποσά άπ 'το ' ; ς συναδέλφους της ,Στό · / φά-κελλό τ η ς , σημι. ι ώνεται :""Ενοχη εκβ ιασμού . Δέν α ξ ί -ζ ε ι καμμία έμπιοτοσύνη" . Γ Ιαρ 'δλα αύτά κατορθώνει μέ τό δνομα Πέτροβα, νά π ιάσε ι δουλε ιά στήν άστο-ν ο μ ί α των ·σιδηροδρόμων.πού τήν απολύει , μ ό λ ι ς παίρνε ι πληροφορίες γι α υ τ ή ν . Σ τ ά 1915 ε κ λ ι π α ρ ε ί γ ι ά μ ι ά εργασία σηματοδότη. Σ τ ί ς 28 τοΰ Γενάρη Ι 9 Ι 7 , τ ή ν παραμονή της "Επανάστασης,αύτή ή παληά γραμματέας -μιας επαναστατικής επ ιτροπής , έγραφε στήν " ' Ε ξ ο χ ό τ η τ ά τ ο υ , τ ό ν κύρ ιο δ ι ευθυντής τής Α-σ τ υ ν ο μ ί α ς " , γ ι ά νά τοΰ θυμ ίσε ι τ ί ς καλές κα ί π ι -σ τ έ ς υπηρεσ ί ε ς τ η ς , κ α ί νά τΛ'ι π ρ ο τ ε ί ν ε ι νά δώ-οε ι πληροφορίες γύρω άπ 'τήν δράση τοΰ σοσιαλ-δη-

II

μοκρατικοΰ κόμματος,όπου μπορούσε νά βάλει τόν δεύτερο άντρα τ η ς . . . " Τ η ν παραμονή των μεγάλων γεγονότων, πύ δ ια ισθάνεται κ α ν ε ί ς πώς πλησιάζουν^ υποφέρω πού δέν μπορώ νά σας εΤμαι χ ρ ή σ ι μ η . . . . "

Φάκελλος 383" 'ϋσσ ίπωφ" ,Νικόλας Ν ι κ ο λ ά γ ι ε β ι τ ς Β ε ρ έ τ σ κ υ , γ υ ι ό ς 1ερέα .Φοιτητής .Μυστ ικός συνεργά-της , άπ'τό 1903 ,φόρτ ισμένος μέ τήν επιτήρηση τής σοσιαλ-δημοκρατικής οργάνωσης νεολα ίας των σχο-λών του Παύλογκραντ.

"Απεσταλμένος στήν Πετρούπολη άπ'τό κόμμα,τό 1 9 1 5 , μ έ αποστολή νά φέρει όπλα άπ 'τήν Φιλανδία , παρουσιάζεται στόν δ ιευθυντή τής άστυνομίας γ ι ά νά πάρει δ ιαταγές . "Υποπτος στά μάτ ια των συνα -δέλφων του ,συλλαμβάνετα ι ,περνάε ι τρεΤς μήνες ατό μυστικό τμήμα τής "Οχράνα, β γ α ί ν ε ι κα ί στέλνετα ι στό εξωτερικό " γ ι ά νά αποκατασταθεί απέναντι στούς συναδέλφους του" .

Παραθέτω κατά λ έ ξ η τό συμπέρασμα μ ιας άνα -φοράς :*0 Βερέτσκυ δ ί ν ε ι τήν εντύπωση ενός πολύ έξυπνου ν έ ο υ , κ α λ λ ι ε ρ γ η μ έ ν ο υ , μ έ μεγάλη σεμνότητα, ενσυνε ίδητου καί τ ί μ ι ο υ ' σ η μ ε ι ώ ν ο υ μ ε , πρός έπαινόν τ ο υ , ό τ ι δ ιαθέτε ι τό μεγαλύτερο μέρος των αποδο-χών του (150 ρούβλια) στούς γέροντες γ ο ν ε ί ς τοι_ι

Στά Ι 9 Ι 5 , ο λαμπρός αυτός νέος άποσύρετα] άπ' τήν υπηρεσία καί παίρνε ι άκόμη δώδεκα μ η ν ι α ί ε ς δόσε ι ς άπό 75 ρούβλ ια .

Φάκελλος 3 1 7 . " ' Ο "άρρωστος" .Βλαδίμηρος ' ΐ β ά -ν ο β ι τ ς Λόρμπεργκ . "Εργάτης .Γράφε ι ά δ έ ξ ι α . ' Ε ρ γ ά -ζετα ι σ έ έργΟστάπιο μέ μισθό 10 ρούβλια τό μήναΐί "Ενας προλετάριος τής προβοκάτσιας.

Φάκελλος 8 1 . Σ έ ρ γ ι ο ς Β α σ σ ί λ ι ε β ι τ ς Πράστσεψ, γ υ ι ό ς ενός μέλους τής Ναρόντναγι α Βόλι α,περηφα-νεύεται ότι μεγάλωσε μέσα σέ επαναστατικούς κύ-II

κλους κα ί ότι έ χ ε ι πολλές κα ί χ ρ ή σ ι μ ε ς γ ν ω ρ ι μ ί -ε ς . . · ·

" Εχουμε χ ι λ ι ά δ ε ς τ έ τ ο ι ο υ ς φ α κ έ λ λ ο υ ς . Γ ι α τ ί ή ταπε ινότητα κ α ί ή αθλ ιότητα μερικών άν/θρώπινων ψυχών έχουν αμέτρητο βάθος .

Δέν μπορέσαμε νά βρούμε τούς φακέλλους δύο μυστικών συνεργατών,πού τά όνόματά τους άναφέ -ρουμε πιό κάτω.Πρέπει όμως νά τούς αναφέρουμε ε -δώ, γ ι α τ ί αποτελούν χαρακτηριστικές περιπτώσεις: ένας διανοούμενος μεγάλης α ξ ί α ς , έ ν α ς ρήτορας . . .

*0 Στανισλάβ Μπρζοζόβσκι ,Πολωνός συγγραφέας μέ ταλέντο , αγαπητός στούς νέους"έγραψε κ ρ ι τ ι κ ά δ ο κ ί μ ι α γύρω άπ ' τόν Κ ά ν τ , τ ό ν Ζ ο λ ά , τ ό ν Μιχαηλόφ-σ κ υ , τ ό ν ' Α β ε ν ά ρ ι ο , "κήρυκα τοΰ σοσ ιαλ ισμού , πού σ ' α ύ τ ό ν έβλεπε τήν π ιό β α θ ε ι ά σύνθεση τοΰ άνθρώ-π ινου πνεύματος κ α ί ήθελε νά τόν κάνε ι ένα φ ι -λοσοφικό σύστημα πού θ " α γ κ ά λ ι α ζ ε τήν φύση καί τόν άνθρωπο". (ΝΑΡΠΖΟΟ 5 Μάη 1 9 0 8 ) , συγγραφέας ενός επαναστατικού μυθιστορήματος " ' Η Φλόγα"πληρωνό-. ταν ά π ' τ ή ν 'Οχράνα της Βαρσοβίας , 150 ρούβλ.ια.τόν μ ή ν α , γ ι ά τ ί ς σ χ έ σ ε ι ς του μέ "προχωρημένους" έ -παναστατικούς κ ύ κ λ ο υ ς .

*0 παπά Γκαπόν , ή ψυχή, πρίν ά π ' τ ή ν επανάστα-ση τοΰ 1 9 0 5 , ε ν ό ς ολόκληρου εργατ ικού κ ι ν ή μ α τ ο ς , στήν Πετρούπολη κα ί στήν Μόσχα.'Οργανωτής της ε ρ γ α τ ι κ ή ς διαδήλωσης τοΰ Γενάρη 1905 πού α ίμα -τ ο κ υ λ ί σ τ η κ ε κάτω ά π ' τ ά παράθυρα τοΰ χ ε ι μ ε ρ ι ν ο ί "Ανάκτορου μέ ο μ ο β ρ ο ν τ ί ε ς πού ρ ίχτηκαν πάνω σ ένα πλήθος οδηγημένο άπό δύο παπάδες πού κρατού-σαν πορτραίτα τοΰ Τσάρου ,ό παπά - Γκαπόν , π ρ α γ -μ α τ ι κ ή ενσάρκωση μ ι α ς φάσης τής ρώσικης έπανά -στάσης τ έ λ ε ι ω σ ε μέ τό ξεπούλημα του στήν 'Οχράνα της-Βαρσοβ ίας κ α ί , μ έ τήν κατηγορία τοΰ προμοκά-

II

τορα,κρεμάστηκε άπ'τόν σοσ ι αλ—επαναστάτη Ρούθεν-μπεργκ.

II

V I I . ΕΝΑ ΦΑΝΤΑΣΜΑ.ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ. ΜΙΑ ΣΕΛΙΔΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

'Ακόμη καί αήμερα,δέν έχε ι άνακαλυφθεϊ ή πραγ-ματ ική ταυτότητα ολων των προβοκατόρων πού άνα -φέρονται στρύς φακέλλους μας .Δέν περνάει ένας μήνας χωρίς νά δικάζονται μ ε ρ ι κ ο ί άπ αυτούς τούς ανθρώπους στά έπαναότατικά δ ικαστήρια τής Σοβιε-τ ι κ ή ς "Ενωσης .Τούς βρίσκουνε καί τούς αναγνωρί-ζουν άπό τύχη .Τό 1 9 2 4 , έ ν α ς τ έ τ ο ι ο ς άθλ ιος μας εμ-φανίστηκε , μέσα άπό ένα παρελθόν πενήντα χρόνων-σάν μέσα άπό τά σπλάχνα ενός .υπόνομου- σάν ένα πραγματικό φάντασμα.Καί αυτό τό φάντασμα θύμ ισε μ ι ά σ ε λ ί δ α ' ΐ σ τ ο ρ ί α ς πού πρέπει νά παραθέσουμε εδω, μόνο καί μόνο γ ι ά νά ρ ί ξουμε πάνω,σ αυτές τ ί ς λασπωμένες"σελ ίδες λ ί γ ο φως άπ'τήν λάμψη τού ε -παναστατικού ήρωϊσμού. ,

Αυτός ό προβοκάτοραζ ε ί χ ε προσφέρει· πολύτι -μες υπηρεσίες γ ι ά 37 χ ρ ό ν ι α ( ΐ 8 8 0 μέχρι Ι 9 Ι 7 ) κ α ί κατάλευκος γέροντας π ι ά , ξ έ φ ε υ γ ε εφτά χρόνια 'άπ τ ί ς έρευνες τής "Τσεκά" Στά 1879 ,ό 20χρο — νος φοιτητής 'Οκλάντσκυ,επαναστάτης άπ'τά δεκα-πέντε του ,μέλος τής Ναρόντναγια Βόλι α ,τρομοκρά-της , ε τ ο ί μ α ζ ε μέ τόν Ζελιάμπωφ υ ι ά απόπειρα ενάν-τ ι α στόν Τσάρο 'Αλέξαντρο Β ί Ε ά ανατίναζαν τήν αυτοκρατορική άμαζοστο ιχ ίά .Αυτή πέρασε πάνω όΐπ' τ ί ς ε κ ρ η κ τ ι κ έ ς ύλες χωρίς σ υ ν έ π ε ι ε ς . ' Ο καταχθό-ν ι ο ς μηχανισμός δέν λε ι τούργησε . "Ατύχημα ; "Ετσ ι πιστεύτηκε .Πάντως 16 επαναστάτες, άνάμεσά τ ο υ ς ' κα ί ό 'Οκλάντσκυ,λογοδότησαν γ ι ά τό "έγκλημα" ·

II

'Ο 'Οκλάν/τσκ'υ καταδικάστηκε σέ θάνατο.*Η λαμπρή καρριέρα του ά ρ χ ι ζ ε τ ό τ ε ; Ε ί χ ε αρχ ίσε ι κ ι ό λ α ς ; " Η αυτοκρατορική ε π ι ε ί κ ε ι α του χάρ ισε τή\? ζωή μέσα σ ' έ ν α ισόβ ιο κάτεργο. 'Εδώ,πάντως, ά ρ χ ί ζ ε ι ή σ ε ι ρ ά των ανεκτίμητων πληροφορ'ιων πού έ μ ε λ λ ε νά πρ(4 -σφέρει ό !θκλάντσκυ στήν αστυνομία του Τσάρου. Μέσα στόν τεράστ ιο κατάλογο των επαναστατών πού κατέδωσε,υπάρχουν 4 ονβματα, άπ 'τά ωραιότερα τής

Ι σ τ ο ρ ί α ς μας·,Μπαραννι κωφ, Ζελ ι αμπωψ, Τρ ι γκον ι (Βέ-ρα Φ ι ν ι έ . ' Απ*τούς τέσσερ ι , ς , μόνο ή Φ ι ν ι έ επέζησε . Πέρασε ε'ίκοσι χρόνια στό φρούριο τ̂ού Σλούσσελ -μπουργκ»'θ Μπαραννίκωφ πέθανε . 'Ο Τρ ιγκόνΥ/ άφοΰ υπόφερε 20 χρόνια στό Σλούσσερμπουργκ,καί άφοΰ έ μ ε ι ν ε γ ι ά 4 χρόνια ε ξόρ ιστος στό Σ α χ α λ ί ν η , ε Τ δ ε πρίν π ε θ ά ν ε ι , τ ή ν κατάρρευση τής μοναρχίας , τόν ' ΐ ο ύ ν η Ι 9 Ι 7 . * 0 Ζελιάμπωφ πέθανε στό Ικρίωμα.

"Ολοι -αυτοί ο ' γενναίοι άνήκαν στήν' " Θέληση τοΰ λαού" , τό πρώτο.ρώσικο επαναστατικό κόμμα, πού, πρίν άπ'^-ην γέννηση ενός προλεταριακού κ ι -νήματος, κήρυξε τόν πόλεμο στήν μοναρχία.

Τό πρόγραμμά του ηταν γ ι ά μ ιά φ ιλελεύθερη ε -πανάσταση, πού ή ε π ι τ υ χ ί α της θά σήμα ινε μ ιά τ ε -ράΰτια πρόοδο γ ι ά τήν Ρωσία .Σέ μ ι ά εποχή πού καμ-μ ιά άλλη δράση δέν ηταν δυνατή , μ ε τ α χ ε ι ρ ί σ τ η κ ε τήν τρομοκρατία,κτυπώντας άλύπητα, κατακέφαλα τόν Τσαρισμό,πού ζαλ ίστηκε πολλές φορές καί άποκεφα-λ ί σ τ η κ ε τήν Ι η τοΰ Μάρτη ΙΘΘΤ .Σ 'αύτόν τόν άγωνα μ ι ας χούφτας ηρώων άπέναντ ι σ έ μ ι ά πανάρχα ι α κο ι-νωνία, γερά όπλ ισμένη, δημ ι ουργ/)θηκαν ήθη, παραδό-σ ε ι ς , κα ί νοοτροπίες ,πού μέ τήν δι αιών ισή τους άπ'τό προλεταριπτο^έμελλε νά ποτίσουν γ ι ά τή ν ί -κη τοΰ 'Οχτώβρη πολλές γενηές επαναστατών.'Απ όλους αυτούς τούς ήρωες,ρ 'ΑλέξανΤρος Ζελιάμπωφ

II

εΤναι ϊσως ό μεγαλύτερος καΓ πρόσφερε, σ ί γουρα , τ ί ς μεγαλύτερες υ π η ρ ε σ ί ε ς στό κόμμα, πού ο ϊ δ ι ο ς εΤχε βοηθήσει νά ΐδρυθε ϊ .Καταδόθηκε άπ 'τόν 'Οκ-λάντσκυ κ α ί π ιάστηκε σ τ ί ς 27 τοΰ Φλεβάρη Ι Θ 8 Ι , σ ' έ ν α δ ιαμέρ ισμα στό Ν ι έ ιρκ ι ,μαζ ί μ ' έναν νεαρό δικηγόρο ά π ' τ ή ν 'Οδησσό,τόν Τ ρ ι γ κ ό ν ι , πού ηταν μέλος της μυστηριώδους ε κ τ ε λ ε σ τ ι κ ή ς έπι τροπής της "Θέλησης τοΰ Λαοΰ" .Δύο μέρες αργότερα ο ! βόμ-βες τοΰ κόμματος κομμάτιασαν τόν 'Αλέξαντρο Β.' σ ' έ ν α δρόμο τής Πετρούπολης .Τήν ε π ο μ έ ν η , ο ! δ ι -κ α σ τ ι κ έ ς αρχές έλαβαν άπ 'τόν Ζελιάμπρωφ,πού ηταν κ λ ε ι σ μ έ ν ο ς στό "Φρούριο Πέτρου κα ί Παύλου", ένα καταπληκτικό γράμμα.Σπάνια δ ι κ α σ τ έ ς κ α ί μονάρ-χες δέχτηκαν παρόμοιο χτήπημα. Σπάνια αρχηγός κόμματος εκπλήρωσε μέ τόση ΰπηρηφάνει α τό τ ε / ε υ -τα~ο του καθήκον.Αυτό τό γράμμα έ λ ε γ ε :

" "Αν ό και νούργ ιος μονάρχης, πού'πήρε τό σκήπ-τρο άπ 'τά χ έ ρ ι α τής επανάστασης ,σκοπεύε ι νά ε -φαρμόσει τό παληό σ ύ σ τ η μ α , γ ι ά ό , τ ι άφοράτούςβα-σ ι λ ο κ τ ό ν ο υ ς · α ν πρόκε ιτα ι νά ε κ τ ε λ ε σ θ ε ί ό Ρουσα-κώφ θά ε ί ν α ι κραυγαλέα α δ ι κ ί α νά μ αφήσετε νά ζω εμένα πού τόσες φορές πήρα μέρος σ έ απόπε ιρες ε -ν ά ν τ ι α στόν Τσάρο 'Αλέζαντρο Β . ' , κα ί πού μόνο ή τύχη μ ' ε μ π ό δ ι σ ε νά πάρω μέρος στήν έ κ τ έ λ ε σ ή τοα Νοιώθω μεγάλη άνησυχία μέ τ ή ν σ κ έ ψ η δ τ ι ή κ υ β έ ρ -νηση μπορεΤ νά ύπολογ ί σ ε ι περισσότερο στήν τ υ π ι κ ή δ ι κ α ι ο σ ύ ν η παρά στήν πραγματική δ ικα ιοσύνη κα ί νά σ τ ο λ ί σ ε ι τό στέμμα τοΰ νέου μονάρχη μέ τό πτώμα ενός νεαροΰ ήρωα,μόνο άπό έ λ λ ε ι ψ η τυπικών απο-δε ί ξ εων ε ν α ν τ ί ο ν μου ,ένω εγώ ε ί μ α ι ένας βετερά — νος τής "Επανάστασης.Με δλη τήν δύναμη τής ψυ-χής μου, διαμαρτύρομαι γ ι ' α υ τ ή ν τήν ά δ ι κ ί α . Μόνο ή άνανδρία τής κυβέρνησης μπορεΤ νά ε ξηγήσε ι τό

II

γεγονός ότι στήνει μιά άγχόνη άντί γ ιά δύο. 'Ο ν έ ο ς Τσάρος, Αλέξαντρος Γ . , έστησε έ ξ η άγ -

χόνες γ ι ά τούς β α σ ι λ ο κ τ ό ν ο υ ς . Τ ή ν τ ε λ ε υ τ α ί α στ ι γ-μ ή , μ ι ά νέα γ υ ν α ί κ α , ή Τζέσσυ Χ έ λ φ μ α ν , έ γ κ υ ο ς , π ή ρ ε χ ά ρ η . ' Ο Ζελιάμπωφ πέθανε πλάϊ στήν σύντροφο του Σοφία Περόβσκαγ ι α, μαζ ί μέ τόν ΡουσακώφΓπού εΤχε πρόδωσε ι , α ν ώ φ ε λ α ) , τ ό ν Μιχαήλωφ κα ί τόν χημ ικό Κ ι μ π α λ τ σ ί τ ς . * 0 Μιχαήλωφ υπόφερε τ ρ ε ϊ ς φορές τό μαρτύρ ιο .Δύο φορές τό σ χ ο ι ν ί τοΰ δήμιου κόπηκε . Δυό φορές ο Μιχαήλωφ έπεσε κ α ί , τυλ ι γμένΌς στό σάβανο κα ί μέ φορεμένη τήν κουκο ΐλα ,σηκώθηκε μό-νος τρυ.

Στό μ ε τ α ξ ύ , ό προβοκάτορας 'Οκλάντοκυ σ υ ν έ χ ι -ζ ε νά προσφέρει τ ί ς υ π η ρ ε σ ί ε ς του.Μέσα σ τ ί ς τ ά -ξ ε ι ς τής γ ε ν ν α ί α ς ν ε ο λ α ί α ς , πο·' άπ ' τήν φτώχεια , τή φυλακή ,τήν ε ξ ο ρ ί α κα ί τό θάνατο τραβοΰσε τόν δρόμο τής επανάστασης, ηταν εύκολο νά δράσει κα-ν ε ί ς σκοτε ινά .Μόλ ι ς ε Τ χ ε φτάσει στό Κ ί ε β ο , ό ' Ο -κλάντσκυ κατέδωσε τήν Βέρα Ν ι κ ο λ ά γ ι ε β ν α Φι ν ι ε , στόν άστυνόμο Σουντεκ ί ν . " Υ σ τ ε ρ α , ΰπηρέτησε> στήν Τ ι φ λ ί δ α , σ ά ν επαγγελματ ίας κ α τ α δ ό τ η ς , ε ! δ ι κ ό ς στό νά σ χ ε τ ί ζ ε τ α ι μέ τούς π ιό σημαντ ικούς επαναστά-τ ε ς , σ τ ό νά δ η μ ι ο υ ρ γ ε ί συμπάθει ες κα ί νά μο ιρά -ζ ε τ α ι τόν ενθουσιασμό τ ο υ ς , γ ι ά νά θάψει κατόπ ιν μέ μ ι ά κ ί ν η σ η ζωντανούς τούς συντρόφους τ ο υ , π ε -ρ ι μ έ ν ο ν τ α ς τ ί ς ανάλογες α μ ο ι β έ ς κάθε φορά.

Στά 1 8 0 9 , ή αυτοκρατορική "Ασφάλεια τόν κ ά λ ε -σε στήν Πετρούπολη. *0 υπουργός Ντούρνοβο έξάγν ί-σ ε τό ά ν α ξ ι ό π ι σ τ ο παρελθόν τοΰ 'Οκλάντσκυ κα ί τόν έκανε "αξ ιοσέβαστο π ο λ ί τ η " , μ έ τ ' ό ν ο μ α Π ε -τ ρ ό φ σ κ ι , π ά ν τ ο τ ε , β έ β α ι α , επαναστάτη κ α ί έμπ ιστο των " Ε π α ν α σ τ α τ ώ ν . " Ε μ ε ι ν ε " ε ν ε ρ γ ό ς " μέχρι τ ή ν " Ε -πανάσταση τοΰ Μάρτη 1917 .Μέχρι τό Τ924 ,κατόρθω-

II

σ ε νά περάσει σάν ένας ε ι ρ η ν ι κ ό ς κ ά τ ο ι κ ο ς τής Πετρούπολης . " Ε π ε ι τα , φυλακ ισμένος στό Λέν ι νγκρανς' στήν " δ ι α φυλακή,δπου τόσα θύματά του βρήκαν τόν θάνατο, δέχτηκε νά γράψει τήν εξομολόγηση τής δρά-σης του μέχρι τό Ι 8 9 0 . Γ ι ά δ , τ ι αφορούσε τά επό-μενα χ ρ ό ν ι α , ο παληός κατάσκοπος δέν θέλησε νά π ε ϊ οΰτε μ ι ά λ έ ξ η . Δ ε χ ό τ α ν νά μ ι λ ή σ ε ι γ ι ά μ ι ά ε -ποχή άπ ' τήν οποία κανέλας ,σχεδόν , επαναστάτης δέν ε ί χ ε έ π ι ζ ή σ ε ι , ά λ λ ά πού αυτός ο "ίδιος εΤχε γ ε μ ί -σ ε ι μέ νεκρούς κα ί μάρτυρες .

Τό "Επαναστατικό δ ικαστήρ ιο του Λ έ ν ι ν γ κ ρ α ν τ , δ ί κ α σ ε τόν 'Οκλάντσκυ στό πρώτο δεκαπενθήμερο τοΰ Γενάρη 1 9 2 5 . ' Η "Επανάσταση δέν έ κ δ ι κ ε Τ τ α ι . Αυτό τό φάντασμα άνηκε σ ' έ ν α μακρινό κα ί νεκρό παρελθόν.* Η δ ί κ η , πού δι εύθυναν βετεράνο ι τής " Ε -πανάστασης, πήρε τήν μορφή μ ι α ς ε π ι σ τ η μ ο ν ι κ ή ς σ υ -ζήτησης πάνω στήν * Ι σ τ ο ρ ί α κ α ί τήν ψυχολογία . τ Ηταν ή μ ε λ έ τ η τοΰ π ιό θλ ι βεροΰ άνθρώπι νου ντο -κ ο υ μ έ ν τ ο υ . ' Ο 'Οκλάντσκυ κ α τ α δ ι κ ά σ τ η κ ε σ έ 10 χ ρ ό -ν ι α φυλακή.

II

V I I I . Μαλινόβσκυ

"Ας σταθούμε π ά λ | , γ ι ά λ ί γ ο , σ έ μ ιά περίπτωση προβοκάτσιας ,άπ 'αύτές πού πολλές φορές γνώρισε τό επαναστατικό κ ί νημα : την προβοκάτια ενός άρ-χηγοΰ κόμματος.Σας παρουσιάζουμε τήν α ι ν ι γ μ α τ ι -κή μορφή τοΰ Μαλινόβσκυ.

"Ενα πρωϊνό τοΰ 1918-έπαύριο τής "Επανάστασης τοΰ 'Οχτώβρη,χρονιά φοβερή:έμφύλιος πόλεμος ,επι-τάξε ι ς στήν ϋπαι θρο,σαμποτάζ των τ ε χ ν ι κ ω ν , σ υ ν ο -μωσίες , ξεσηκώματα των τσεχοσλοβάκων, ξ έ ν ε ς επεμ-β ά σ ε ι ς , ή αισχρή είρήνη(6πως τήν λ έ ε ι ό Λ έ ν ι ν ) τοΰ Μπρέστ-Λιτόβσκο,δύο απόπειρες δολοφονίας έ -νατ ίον τοΰ Βλαδίμηρου " ί λ ι τ ς - ' έ ν α πρωϊνό αύτοΰΐΌυ τοΰ χρόνου ,ένας άνθρωπος παρουσιαζόταν στόν δ ι -ο ι κ η τ ή τοΰ ανακτόρου Σμόλνι (Πετρούπολης) καί τοΰ έ λ ε γ ε ήρεμα:-ΕΤμαι ό προβοκάτορας Μαλ ινόβσκυ .Σάς παρακαλώ νά μέ συλλάβετε .

Τό χιοΰμορ έχε ι τήν θέση του σέ κάθε τραγωδί-α . "Εντρομος, ό δ ι ο ι κ η τ ή ς τοΰ Σμόλν ι ,παρά λ ί γ ο νά πετάξε ι έξω τόν έ ν ο χ λ η τ ι κ ό . " Δ έ ν έχω τ έ τ ο ι α δ ι α -ταγή έγώΓΚαί δέν ε ίμα ι αρμόδιος νά σας συλλάβω Γ" - " Τ ό τ ε οδηγήστε με στήν επιτροπή τοΰ κόμματος . " - Σ τ ή ν επιτροπή άναγνώρισαν δλόι μέ κατάπληξη τόν πιό βδελυρό κα ί περιφρονημένο άνθρωπο τοΰ κόμ-ματο ς . Τ ό ν συνέλαβαν.

"Ας ποΰμε λ ί γ α λ ό γ ι α γ ι ά τήν καρριέρα του . *Η μ ι ά δψη: "ένας δύσκολος έφηβος 'τρεΤς κατα -

δ ί κ ε ς γ ι ά κ λ ο π ή . ' Ι κ α ν ό ς , ε ν ε ρ γ η τ ι κ ό ς , μ έ λ ο ς δ ι α -φόρων οργανώσεων,εκτιμήθηκε τόσο πολύ,ώστε στά

II

1910 τοΰ προσφέρουν τήν ε ίσοδο στήν κεντρ ική ε -πιτροπή τοΰ ρωσικοΰ σοσ ιαλ-δημοκρατ ικοΰ-έργατ ι -'κοΰ Κόμματος κο ί τό Συνέδριο των μπολσεβίκων στη Π ρ ά γ α ( ΐ 9 Ι 2 ) το επι κυρώνε ι . Στο τ έ λ ο ς τοΰ ίδ ιου χρόνου,εΤναι βουλευτής των μπολσεβίκων στήν 4η Δούμα τ ή ς Αυτοκρατορ ίας . Γ ί ν ετα ι πρόεδρος τής κοι & νοβουλευτ ικής ομάδας των μπολσεβίκων στά 1913·

"Η άλλη οψη: καταδότης τής 'θχράνα(" "Εΐρ^πποΐ^' καί κατόπιν "Ράφτης") άπ'τό 1907 . Μετά τό 1910 παίρνε ι 100 ρούβλια τόν μήνα(βασ ιλ ικός μ ι σ θ ό ς ) . *0 παληός αρχηγός τής αστυνομ ίαςΒελέτσκυ λ έ ε ι : " *0 Μαλινόβσκυ ηταν τό καύχημα τής "Ασφάλειας καί έβαλε σάν σκοπό του νά γ ί ν ε ι ένας άπ' τούς άρχηγούς τοΰ κόμματος . "Καταδίδε ι ομάδες μπολ -σεβίκων στήν Μόσχα,στήν Τ ο ύ λ α . . . κ λπ . .παραδ ίδε ι στήν αστυνομία τόν Μιλ ι ο υ τ ί ν , τόν Νιγκ ίν ,τήνΜα -ρ ία Σ μ ί ν τ ο β ι τ ς , τ ό ν Σ τ ά λ ι ν , τόν Σβέρν.τλωφ.Διαβ ι -βάζε ι τά μυστικά άρχε ΐα τοΰ Κόμματος στήν "θ — χράνα . "Εκλέγετα ι στήν Δούμα μέ τήν δ ι α κ ρ ι τ ι κ ή άλλα καί άποτελεσματική υποστήριξη τής αστυνο-μ ί α ς .

"Αποκαλύπτεται ,παίρνε ι άπ 'τό "Υπουργείο " Ε -σωτερικών μ ιά μεγάλη άμοιβή καί ε ξ α φ α ν ί ζ ε τ α ι . "Ερχεται ό πόλεμος.Αιχμάλωτος των στρατευμάτων, ξαναρχ ί ζ ε ι ν 'άγων ί ζ ετα ι μέσα σ ' έ ν α στρατόπεδο συγκέντρωσης :Ξαναγυρίζε ι στήν Ρωσ ία , γ ιά νά δη -λώσει στό επαναστατικό δ ικαστήριο : " Τουφέχ ίστε μ ε ί " . "Υποστηρίζε ι ότ ι υπόφερε τρομερά απ τήν δι-πλή του Ι δ ι ό τ η τ α , ό τ ι κατανόησε πολύ άργάτήν " Ε -πανάσταση,ότι παρασύρθηκε άπ' τήν φιλοδοξ ία κα ί τήν ροπή του γ ι ά π ε ρ ι π έ τ ε ι α . *0 Κρ ιλενκο αρνή -θηκε ,όργισμένος,δτι αυτά τά έ π ι χ ε ι ρήματα μποροΰ -σαν νά ε ί ν α ι α λ η θ ι ν ά : " ' Ο τυχοδιώκτης π α ί ζ ε ι τό

II

τελευταίο του χαρτί Γ" Μιά επανάσταση δέν μπορε ί νά καθυστερε ί γ ι ά

νά λ ύ σ ε ι α ι ν ί γ μ α τ α τής ψυχολογ ίας .Δέν , μπορεί , -α-κόμη περι σσότερο, νά δ ι α κ ι ν δ υ ν ε ύ σ ε ι νπ ξ ε γ ε λ α σ τ ε ί ) γ ι ά μ ι ά ακόμα φορά, άπό έναν παθ ι ασμένο δ ι πλό π α ί -χ τ η . Τ ό επαναστατικό δ ι κ α σ τ ή ρ ι ο έβγαλε τήν άπό -φασή πού ζήτησε τό κατηγορητήριο κα ί ο κατηγο -ρούμενος . Την " δ ι α ν ύ χ τ α , λ ί γ ε ς ϊ ι ρ ες άργότερα, ά Μαλινόβσκυ, δ ι α σ χ ί ζ ο ν τ α ς μ ι ά έρηυη αυλή του Κ ρ ε μ -λ ί ν ο υ , δέχτηκε , α ι φ ν ι δ ι α σ τ ι κ ά μ ι ά σφαίρα στόν αυχένα .

II

IX . Η ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΒΟΚΑΤΟΡΑ. Η ΠΡΟΒΟΚΑΤΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ.

'Εδω, παρουσιάζεται μπροστά μας τό πρόβλημα τής ψυχολογίας τοΰ προβοκάτορα.Νοσηρή ψυχολογία βέβα ια , πού δέν πρέπει δμως νά μας κ α τ α π λ ή ξ ε ι . Ε ί -δαμε σ τ ί ς Μ , Ο δ η γ ί ε ς " τ ή ς ' ό χ ρ ά ν α , π ο ι ο υ ς ανθρώπους χρησ ιμοπο ι ε ί ή αστυνομία κα ί μέ τ ί ς ε'ίδους μέσα." Μιά Σέροβα,πού δ ε ί χ ν ε ι αδύνατο χαρακτήρα ζώντας μέσ 'στήν κατάθλιψη,αγωνίζεται μέ πάθος.Την συλ-λαμβάνουν . Ξ ερ ι ζωμένη έξαφνα άπ'τόν κύκλο τ η ς , νοιώθει χαμένη"τά καταναγκαστικά έργα τήν π ε ρ ι -μένουν, "σω ς κα ί ή αγχόνη , εκτός αν πε~ μ ιά κου -β έ ν τ α , μ ι ά μόνο λ έ ξ η , γ ι ά κάποιον τάδε πού σ υ γ κ ε -κρ ιμένα τής έκανε κάποιο κ α κ ό . . . Δ ι σ τ ά ζ ε ι . Μιά σ τ ι γ μ ή δ ε ι λ ί α ς ά ρ κ ε 7 " γ ι α τ ί υπάρχει πολύ δ ε ι λ ί α στό βάθος τής ανθρώπινης ύπαρξης. Τό χε ιρότερο ε ί ν α ι , δ τ ι άπό έδω κα ί πέρα δέν θά μπορέσει ποτέ π ιά νά σταθεΤ στά πόδια της.Τώρα τήν κρατούν."Αν άρνηθεΤ νά σ υ ν ε χ ί σ ε ι , θ ά τής πετάξουν κατάμουτρα στό δ ι κ α σ τ ή ρ ι ο , τ ή ν πρώτη της καταγγελ ία .Μετά ά -πό λ ί γ ο καιρό σ υ ν η θ ί ζ ε ι στά υλ ικά πλεονεκτήματα αυτής της απαίσ ιας κατάστασης κα ί άκόμη περ ισ -σότερο γ ι α τ ί μέσα στήν μυστικότητα τής δράσης της νοιώθει απόλυτα ασφαλής.Δέν υπάρχουν μόνο αυτοί πού γ ίνονται προβοκάτορες' " άπό δε ιλ ία ' . ' "Υπάρχουν πιό έ π ι κ ί ν δ υ ν ο ι . Ε Ϊ ν α ι ο ! ν τ ι λ ε τ ά ν τ η -δ ε ς , ο ! άνθρωποι τής περ ιπέτε ι ας ,πού δέν π ι σ τ ε ύ -ουν σέ τ ίποτα ,βαρ ι εστημένο ι μέ τό ιδαν ικό πού 'ιπηρετοΰσαν πρίν άπό λ ί γ ο , παθ ιασμένοι γ ι ά κ ί ν -

II

δυνο,γτά δολοπλοκ ί ε ς , γ ι ά τήν συμμετοχή σ'ένα πο-λύπλοκο πα ιχν ίδ ι πού ξ ε γ ε λ ά ε ι δλον τόν κόσμοι Αυ-το ί έδω,μπορε" νά έχουν ταλέντο νά παίζουν έναν ρόλο σχεδόν κατανοητό .Τέτο ιος φαίνεται ότι ηταν ό Μαλινόβσκυ. *Η .ρώσικη φ ιλολογ ία πού ακολούθησε τήν ηττα τοΰ 1905 ,μας δ ί ν ε ι πολλές ψυχολογικές περιπτώσεις παρόμοιας διαστροφής·

*0 παράνομος επαναστάτης- ίδίως ό τρομοκράτης - έ χ ε ι έναν Ι δ ι α ί τ ε ρ ο χαρακτήρα, μ ι ά θέληση καί . μ ιά αναμφισβήτητη αγάπη γ ι ά τόν κ ί ν δ υ ν ο . " Α ν , μ α -ζ ί μ ' αυτά, τοΰ σ υ μ β ε ϊ , μ ε τ ά άπό μ ιά ομαλή πνευμα-τ ι κ ή ε ξ έ λ ι ξ η , ν ά χάσει τόν Ιδεαλ ισμό του,κάτω άπ' τήν επήρε ια προσωπικών έμπει ρ ιών (άποτϋχ ί ες ,απο-γ ο η τ ε ύ σ ε ι ς ) ή άπ 'τήν πρόσκαιρη άποτυχία τοΰ κ ι -νήματος, τότε τ ί θ ' ά π ο γ ί ν ε ι ; ^ " Α ν ε ί ν α ι πραγματι-κά δυνατός, θά γλυτώσει άπ 'τήν νευρασθένε ια καί τήν αύτοκτονία-αύτό όμως συμβαίνε ι λ ί γ ε ς φορές-γ ι ά νά γ ί ν ε ι στήν σ υ ν έ χ ε ι α ένας τυχοδ ιώχτης , γ ιά τόν όποιο όλα τά μέσα ε ϊ ν α ι δυνατά, προκειμένου νά πετύχει- τούς προσωπικούς του στόχους . "Η προ-βοκάτσια , λο ι πόν, ε ί ν α ι ένα μέσο, πού σ ίγουρα "θά τοΰ προτε ίνουν .

"Ολα τά μαζ ικά κ ι νήματα, άγκαλιάζοντας πολλές χ ι λ ι ά δ ε ς άνθρώπους, παίρνουν μαζ ί τους κα ί τέτοιες λασπωμένες φυσιογνωμίες .Δέν πρέπει νάξαφνιαστοΰ-Ι μ ε . * Η δράση αυτών των παρασίτων έχε ι πολύ μικρό άποτέλεσμα επάνω στήν 6ύναμη καί τήν ηθ ική ' υ -γ ε ί α τοΰ προλεταριάτου .Νομίζουμε , ότι όσο π ε ρ ι σ -σότερο" τό "Επαναστατικό κ ίνημα ε ί ν α ι προλεταρι -ακό, δηλαδή καθαρά καί ενεργητ ικά κομμουν ιστ ικό , τόσο λ ιγώτερο επ ικ ί νδυνο ι θά εΤναι ο* προβοκά -τορες *γ ιατ ί # θά υπάρχουν πάντοτε, καθώς φ α ί ν ε τ α ι , όσο θά δ ι α ρ κ ε ϊ 6 σκληρός άγώνας των τάξεων/ Αλ-

II

Χά,δέν εΤναι παρά άτομικότητες πού δέν έχουν πα-;

ρά ε λ ά χ ι σ τ ε ς δυνατότητες να επωφεληθούν μπροστά στην συν'ιϋεια της συλλογικής σκέψης καί ε ρ γ α σ ί -ας, στή^ αυστηρή πειθαρχία καί στήν*ύπολογισμένη δράση των μαζών πού παίρ/ουν έμπνευση άπό μιά επιστημονική θεωρίας τής κοινωνικής κατάστασης.

Τίποτα δέν εΤναι πιό αντίθετο στόν μεγάλο ή μικρό τυχοδιωχτισμό άπ'τή σοβαρή,βαθειά καί με-λετημένη δράση ενός μεγάλου μαρξ.ιστ ι κοΰ-έπανα -στατικού κόμματος,έστω καί παράνομου.

'Η Κομμουνιστική παρανομία δέν μοιάζε ι μ ' α υ -τήν των Καρμπονάρων.*Η κομμουνιστική προετοιμα-σ ί α γ ιά τήν εξέγερση δέν μοιάζε ι αυτήν των μπλανκι στων.0* καρμπονάροι καί ·ό! μπλανκιστές , ησαν μ ιά χούφτα συνωμότες πού διευθύνονταν άπό μερικούς ευφυείς καί δυνατούς Ι δ ε α λ ι σ τ έ ς . "Ενα κομμουνιστικό κόμμα,έστω καΓ άριθμητικά αδύνατη έκπροσωπεϊ'πάντα, άπ'τήν "δια του ιδεολογία, τήν τάξη των προλεταρίων."Ενσαρκώνει τήν τ α ξ ι κ ή συ-νε ίδηση εκατοντάδων χιλιάδων ή καί εκατομμυρίων ανθρώπων.*0 ρόλος του ε ίναι μεγάλος, γ ι α τ ί · ε ι ναι ό ρόλος ενός εγκεφάλου καί ενός νευρικού συστή-ματος πού δέν χωρίζονται ά π ' τ ί ς ανάγκες ,τήν πνο-ή καί τήν ενεργητικότητα ολόκληρου τοΰ προλετα-ριάτου."Ετσι , 'δταν τά ατομικά σ χ έ δ ι α δέν προσαρ-μόζονται σ τ ί ς ανάγκες τοΰ κόμμάτος-δηλαδή, τοΰ προλεταριάτου-χάνουν ολότελα τήν σημασία του<£

Μ"αυτήν τήν έ ν ν ο ι α , τ ό κομμουνιστικό <όμμα εΤ-ν α ι , άνάμεσα σ ' δ λ ε ς τ ί ς επαναστατικές οργανώσεις πού ή ' Ι σ τ ο ρ ί α παρουσίασε μέχρι σήμερα, τό πιό ανθεκτικό στά χτυπήματα τής προβοκάτσιας.

II

Χ . Η ΠΡΟΒΟΚΑΤΣΙΑ, ΔΙΚΟΠΟ ΜΑΧΑΙΡΙ

Ε ι δ ι κ ο ί φάκελλοι περ ι έχουν προσφορές ΰπηρε -σ ιων ,πού απευθύνονται στην αστυνομία.Φυλλομέτρη-σα, στην τ ύ χ η , έ ν α ν τόμο αλληλογραφίας μέ τό εξω-τ ε ρ ι κ ό , δ π ο υ βλέπε ι κ α ν ε ί ς δ ιαδοχ ικά "έναν Δανό μέ άνώτστη εκπαίδευση" κ α ί "έναν Κορσικανό φ ο ι -τητή , άπό καλή ο ι κ ο γ έ ν ε ι α " νά ζητούν εργασία στήν μ υ σ τ ι κ ή άστυνομία τής Α.Μ. τοΰ Τσάρου τής Ρωσί-α ς .

Τό πλήθος των χρηματικών παροχών πού δίδονται στήν Σέροβα,μαρτυροΰν τήν . μέρι μνα τής άστυνομίας άπέναντι στούς υπηρέτες τ η ς , έ σ τ ω κ α ί δταν β γ α ί -νουν άτΐ'τό Σωμα.Οι δ ι ο ι κ η τ ι κ έ ς υ π η ρ ε σ ί ε ς δέν ά -π έ κ λ ε ι α ν παρά τούς πράχτορες πού άνακαλύπτονταν νά πέφτουν σέ άδικήματα ψεύδους ή α ι σ χ ρ ο κ έ ρ δ ε ι -α ς . Χαρακτηρίζονταν σάν " ε κ β ι α σ τ έ ς " κ α ί γραμμέ -νοι στούς μαύρους καταλόγους, έχαναν κάθε δ ι κ α ί -ωμα στήν ευγνωμοσύνη τοΰ Κράτους .

θ ! ά λ λ ο ι , ά ν τ ί θ ε τ α , ε ί χ α ν ο , τ · ήθελαν . "Αναβολή ή άπαλλαγή άπ 'τήν στρατ ιωτ ική θητε ία ,πύροχή χά-ρης , άμνηστε ίας , διάφορες ε ύ ν ο ι ε ς σέ ε π ί σ η μ ε ς κα-τ α δ ί κ ε ς , ίσόβ ια ή π ε ρ ι ο δ ι κ ή σ ύ ν τ α ξ η , ο λ α , μ έ χ ρ ι καί πράγματα πού έξαρτώνταν ά π ο κ λ ε ι σ τ ι κ ά άπ 'τόν ' ίδ ιο τόν Τσάρο.

Βλέπουμε τόν Τσάρο νά δ ί ν ε ι σ έ παληούς προ -βοκάτορες κ α ι ν ο ύ ρ γ ι α ονόματα κ α ί ε π ί θ ε τ α . ' Ε π ε ι -δή τό ο ι κ ο γ ε ν ε ι α κ ό δνομα κ α ί τό δνομα τοΰ πατέ-ρα, ε ί χ α ν , σύμφωνα μέ τό ορθόδοξο τ υ π ι κ ό , μ ι ά θρη-σ κ ε υ τ ι κ ή ά ξ ί α , δ ι α π ι σ τ ώ ν ο υ μ ε δτ ι ό ί δ ι ο ς ό π ν ε υ -ματ ικός άρχηγός τής εκκλησ ίας παραβίαζε τούς νό-

II

μους τής θρησκε ίας . "Αχ . ' . . Κ α ί τ ί δέν κάνουμε γ ι ά έναν καλό χα'φιέ.'

' η προβοκάτσια κατέληξε νά γ ί ν ε ι ένας πραγ -ματ ικός θ ε σ μ ό ς . ' Ο συνολ ικός αριθμός των προσώ -πων πού έλαβαν μέρος στά 20 χρόνια τοΰ επαναστα-τ ι κ ο ύ κ ινήματος κα ί πρόσφεραν υπηρεσ ί ες στήν ά -στυνομ ία , κυμα ίνετα ι ανάμεσα σ τ ί ς 35 κα ί 4 0 . 0 0 0 . "Υπολογ ί ζετα ι ότι τό μ ι σό'πάνω-κάτω αύτοΰ τοΰ δυ-ναμικού άποκαλύφτηκε.Παρ'όλα αύτά, μ ε ρ ι κ έ ς χ ι λ ι -άδες καταδότες ζοΰνε άτ ιμώρητοι , άκόμα κα ί στή. ' Ρωσία γ ι α τ ί δέν έ γ ι ν ε δυνατό ν'άναγνωρ ι στοΰν. 'Α-νάμεσα σ 'αύτό τό πλήθος ανήκαν άνθρωποι άξίας ,α-κόμη κα ί άνθρωποι πού έπαιζαν σημαντικό ρόλο στό επαναστατικό κ ί ν η μ α .

"Επικεφαλής τοΰ σοσιαλ-επαναστατικοΰ κόμμα -τος κ α ί τής μαχητ ικής του οργάνωσης βρισκόταν , μέχρι τό 1909 ,ό μηχανικός "Εβνο 'Αζεφ ,πού άπ'τό 1890 υπόγραφε ^ρεμα μέ τ 'όνομά του τ ί ς άναιρορές του στήν ά σ τ υ ν ο μ ί α . ' Ο 'Αζέφ ηταν ένας άπ' τούς οργανωτές τής εκτέλεσης τοΰ Μεγάλου Δούκα Σερ -γ ι ο υ , τ ο ΰ "Υπουργοΰ Πλέβε κα ί πλήθους άλλων προ-σώπων.ΕΤναι αυτός πού "ατεύθυνε , πρίν τούς σ τ ε ί -λ ε ι στόν θάνατο, ήρωες σάν τόν Καλιάεφ κα ί τ ό ν ' ΐ -γκόρ" Σαζόννωφ.^

• Στήν Κ ε ν τ ρ ι κ ή επιτροπή των μπολσεβ ίκων ,έπ ι -κεφαλής τής φράξιας τής Δούμας ,βρ ισκόταν , τό ε ί -δαμε, ά μυστ ικός πράχτορας Μαλινόβσκυ.

"Η προβοκάτσι α, φτάνοντας σέ μ ι ά τ έ τ ο ι α έξά — πλωση, έ γ ι ν ε ή ϊ δ ι α ένας κίνδυνο^4 ^γιά τήν κυβέρ-νηση πού τήν χ ,ρησιμοποιοΰσε ,καί κύρ ια γ ι ά τούς άνθρώπους τής κυβέρνησης . Γνωρίζουμε , γ ι ά παράδειγ^ μα ,ότ ι ένας άπ 'τούς π ιό σημαντικούς παράγοντες τοΰ 'Υπουργε ίου "Εσωτερικών,ό άστυνόμος Ρατσκόφ-

II

σ κ ι , ή ξ ε ρ ε καί επ ιδοκ ίμαζε τά σχέδ ια τής ε κ τ έ λ ε -σης του Πλέβε καί τοΰ Μεγάλου Δούκα Σ έ ρ γ ι ο υ . " 0 Στολύπιν ,γνωρίζοντας μέ τήν σε ιρά του αυτήν τήν κατάσταση,συνοδεύονταν σ τ ί ς εξόδους του άπ'τόν αρχηγό τής αστυνομίας Γερασίμοβ ,πού ή παρουσία του φαινόταν νά τόν έξάσφαλίζε ι ύπέναντι σ τ ί γ δο-λοφον ικές απόπειρες πού γ ίνονταν μέ προτροπές τον προβοκατόρων.*0 Στολύπιν ,άλλωστε ,σκοτώθηκε άπ' τόν άναρχικό Μπάγκρωφ,πού κάποτε άνηκε στήν ά -στυνομία .Παρ'όλα αυτά ,ή προβοκάτσια άνθοΰσε ά -κόμη,τόν καιρό πού ξέσπασε ή "Επανάσταση.Πολλοί πράχτορες ε ίσπράξανε τό τ ε λ ε υ τ α ί ο τους μην ι ά τ ι -κο στό τ έ λ ο ς τοΰ Φλεβάρη Ι 9 Ι 7 - μ ι ά βδομάδα πρίν άπ'τήν διάλυση τής μοναρχίας .

'Αφωσιωμένοι επαναστάτες προσπάθησαν νά χρη-σιμοποιήσουν τήν προβοκάτσια .*0 Πέτρωφ,σοσιαλ -επαναστάτης πού άφησε άπομνημονεύματα δυνατής τραγ ικότητας ,μπήκε στήν 'Οχράνα γ ι ά νά τήν πο -λεμήσε ι καλύτερα.Φυλακισμένος ,αφού δέχτηκε πρώ-τα άρνητική άπάντηση άπ'τόν δ ιευθυντής τής 'Α -στυνομ ίας , προσπο ι ήθηκε τόν παράφρονα γ ι ά νά σταλ-λε~ σέ άσυλο άπ'όπβυ ή άπόδραση ηταν πιό εύκολη. Πέτυχε άπόδρασε καί ξαναγύρισε ελεύθερος γ ι ά νά προσφέρει υ π η ρ ε σ ί ε ς . ' Α λ λ ά γρήγορα κατάλαβε, ότι έχε ι νά κάνει μ "ένα σκληρό πα ιχν ίδ ι κα ί βλέπον-τας πώς πρόδινε χωρίς νά τό θ έ λ ε ι , αυτοκτόνησε, άφοΰ σκότωσε τόν συνταγματάρχη Κάρπωφ ( 1 9 0 9 ) .

'Ο μαξ ιμαλ ιστής Σαλπμόν Ρ ίς (Μ0ρτιμερ)όργανω-τής μ ι α ς τρομοκρατικής ομάδας άπίστευτα τόλμη -ρής ( 1906-1907 ) , κατάφερε νά π ε ρ ι π α ί ξ ε ι γ ι ά μ ιά στ ιγμή τήν 'Ασφάλει α, όταν έ γ ι ν ε μυστ ικός συνερ-γάτης τ η ς . ' Η περίπτωση τοΰ Σαλομόν Ρ ί ς άποτελε ΐ μ ία αξ ιοσημείωτη ε ξα ίρεση ,σχεδόν άδιανόητη, πού

II

ΰέν ε ξ η γ ε ί τ α ι παρά άτό τπ απόλυτα , ίδ ι όμορφα έ θ ι -μα καί τήν αύγχυση της 'Οχράνα μετά τήν έπανά -στάση του 1905 .

Σ ε γ ε ν ι κ ό κανόνα,εΤναι αδύνατο νά π ε ρ ι π α ί ξ ε ι κ α ν ε ί ς τήν αστυνομία κα ί εΤναι αδύνατο γ ι ά έναν επαναστάτη νά εισχωρήσει μέσα στά άδυτά τ η ς . ' θ πιό έμπιστος μυστ ικός πράχτορας δέν έρχεται σ ' έ -παφή παρά μέ έναν ή δύο άστυνομ ικούς ,άπ 'τούς ο -ποίους δέν μπορεΤ τ ίποτα νά μ ά θ ε ι , έ ν ω αυτοί χρη-σιμοποιούν κάθε λ έ ξ η του ,μέχρ ι κα ί τά ψέμματά τ ο υ , κ α ί τά ελέγχουν γρήγορα τήν " δ ι α σ τ ι > μ ή £

'Η άνάπτυξη τής προβοκάτσιας οδήγησε, άλλωστε^ πολλές φορές τήν 'Οχράνα σ έ άπίθάνες δολοπλοκί-ες ,άπ 'δπου δέν μπόρεσε πάντα νά β γ ε ι κ ε ρ δ ι σ μ έ ν η " Ε τ σ ι , σ τ ά 1907, χρε ιάστηκε , σύμφωνα μέ τά σχέδ ιά τ η ς , ν ά οργανώσει τήν απόδραση τοΰ Ρ ί ς πού αναφέ-ρ α μ ε . ' θ δ ιευθυντής τής "Ασφάλειας δέν .δ ιστάζε ι νά φτάσει μ έ χ ρ ι τ ό έγκλημα.Δύο χωροφύλακες παίρ-νουν διαταγή νά οργανώσουν τήν απόδραση τοΰ ε -παναστάτη," Η δ ι καστ ική έ ρ ε υ ν α , ά δ έ ξ ι α οδηγημένη, ξεσκέπασε τόν ρόλο τους .Οι άνώτεροί τους τούς αποκήρυξαν επίσημα καί τό Συμβούλ ι ο πολέμου τούς καταδίκΰσε σέ καταναγκαστικά έργα.

II

X I . 01 ΡΩΣΟΙ ΧΑΦΙΕΔΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ.Ο κ . Ρ Α Ι Η -ΜΟΝ ΡΕΚΟΥΛΥ.

Τά πλοκάμια τ ή ς "Οχράνα έ φ τ α ν α ν , φ υ σ ι κ ά , μ έ χ ρ ι τό έ ξ ω τ ε ρ ι κ ό . Ο ΐ φάκελλο ί της έκρυβαν πληροφορί-

γ ι ά έναν τ ε ρ ά σ τ ι ο αριθμό προσώπων,πού κ α τ ο ι -κούσαν έξω άπ ' τά σύνορα τής Αυτοκρατορίας , κα ί πού δέν ε ί χ α ν ποτέ έρθε ι στήν Ρωσία .Παρ 'δτ ι επ ι -σκέφτηκα γ ι ά πρώτη φορά τήν Ρωσία στά 1 9 1 9 , β ρ ή -κα μ ι ά ολόκληρη σ ε ι ρ ά άπό έγγραφα π ο ύ μ ε αφορού-σαν . ' Η Ρώσικη άστυνομία παρακολουθούσε μέ μεγά-λη προσοχή ' τ ί ς ε ν έ ρ γ ε ι ε ς των επαναστατών τοΰ έ -ξ ω τ ε ρ ι κ ο ΰ . Γ ι ά τήν υπόθεση των ρώσων άναρχικών Τρογιανόφσκυ κ α ί Κ ί ρ ι τ σ ε κ , π ο ύ πιάστηκαν στή δ ι -άρκε ια τού πολέμου τοΰ Π α ρ ι σ ι ο ύ βρήκα στήν Πε -τρούπολη έναν ογκώδη φάκελλο .Τά πραχτ ικά των ά -νακρίσεων τοΰ δ ι κ α σ τ ι κ ο ύ μεγάρου Π α ρ ι σ ί ω ν , β ρ ί -σκονταν δ λ α . έ κ ε ϊ . Ρ ώ σ ο ι ή ξ έ ν ο ι , ο ΐ ά ν α ρ χ ι κ ο ί πα-ρακολουθούνταν παντοΰ ,δλο ι τ ο υ ς , μ έ φροντίδα τής 'Οχράνρ,πού γ ι ά τό θέμα αυτό ε ί χ ε άδι άκοπη άλ -ληΛογραφία μέ τ ί ς υ π η ρ ε σ ί ε ς τής "Ασφάλε ιας Ρώ-μης , Λ ο ν δ ί ν ο υ , Β ε ρ ο λ ί ν ο υ κ λ π . Σ ' δ λ ε ς τ ί ς μενάλες πρωτεύουσες , ένας ρώσος άρχηγός τής άστυνομ ίας κατο ικοΰσε -μόν ι μ α . Σ τ ή ν δ ι ά ρ κ ε ι α τοΰ π ο λ έ μ ο υ , ό κ . Κρασσιλν ίκωφ, τ υ π ι κ ά σύμβουλος τ ή ς π ρ ε σ β ε ί α ς , κ α - · τεΤχε τήν λ ε π τ ή αυτή θέση στό Π α ρ ί σ ι .

Τήν σ τ ι γ μ ή πού ξέσπασε ή Ρώσικη "Επανάσταση, δεκαπέντε προβοκάτορές βρ ίσκονταν .μέ υπηρεσ ία στό Π α ρ ί σ ι , σ τ ί ς δ ιάφορες ομάδες Ρώσων μεταναστών "Οταν ό τ ε λ τ α ϊ ο ς · π ρ έ σ β υ ς τοΰ τ ε λ ε υ τ α ί ο υ τ σ ά · -ρου αναγκάστηκε νά παραδώσει τήν πρεσβε ία σ ' έ ν α

II

διάδοχο,πού καθόρισε ή προσωρινή κυβέρνηση, μ ιά . επιτροπή αποτελούμενη άπό προσωπικότητες τής πα-ρ ο ι κ ί α ς των μεταναστών στό Παρίσι ανέλαβε νά μ ε -λετήσε ι τά έγγραφα τοΰ κ. Κρασσιλν ίκωφ."Ανακάλυ-ψε χωρίς μεγάλο κόπο τήν ταυτότητα των προβοκα-τόρων ."Ανάμεσα σ ' ά λ λ β ς ε κ π λ ή ξ ε ι ς ανακάλυψαν ότι ένα μέλος τοΰ Γαλλ ικοΰ Τύπου, δημοσ ι ογράφος μέ έν-τονο πατριωτισμό, δούλευε μυστ ικά στήν όδό Γ κ ρ ε -νέλ σάν χαφιές καί κατάσκοπος.Πρόκειται γ ι ά τόν. κ .Ρα ιημόν Ρεκουλύ ,συντάχτη τοΰ "Φ ιγκαρό" τότε , όπου κρατοΰσε τήν. στήλη τής εξωτερ ικής πολιτ ι -κ ή ς . Σ τ ή ν απόκρυφη συνεργασία του μ έ τόν κ. Κρασ-σίλνικωφ,ακολουθώντας τόν κανονισμό των καταδο-τών,ε^χε αλλαγμένο τ 'όνομά του μέ τό λ ί γ ο φ ι λ ο -λογ ικό ψευδώνυμο " Ρ α τ μ ί ρ " . Γ ι ά τό επάγγελμα τοΰ σκύλου τ 'όνομα αυτό τοΰ π η γ α ί ν ε ι . ' Ο Ρατμίρ πλη-ροφορούσε τήν 'Οχράνα γύρω άπ'τούς συναδέλφους του στόν γαλλ ικό τύπο .Στό "Φιγκαρό" καί άλλοΰ/ ακολουθούσε τήν π ο λ ι τ ι κ ή τής 'Οχράνα. " Επα ιρνε 500 φράγκα τόν μήνα."Ολα αυτά εΤναι πασίγνωστα. Θά βρεθοΰν άργότερα δημοσιευμένα στό Παρ ίσ ι , μ ε -τά τό 1918 νομ ί ζω ,σέ μ ιά ογκώδη άναφορά τοΰ « . 'Αγκαφόνωφ,μέλους τής Επιτροπής ερευνών των πα-ρισ ινών έμ ι γκρέδων, γύρατ άπ ' τήν ρώσσικη προβοκά-τ σ ι α στήν Γ α λ λ ί α . Τ ά μέλη. αυτής τής "Επιτροπής -μερ ικά μένουν άκόμα στό Παρ ίσ ι -σ ίγουρα δέν έχουν ξεχάσε ι τόν Ρατμ ίρ-Ρεκουλύ . "

"θ Ρ ενέ Μαρσάν. άλλωστε, δημοσίευσε στά 1924 στήν "ϋ ΐμαν ι τ έ " ' τ ί ς άποδε ί ξ ε ι ς πού προκύπτουν άπ' τά άρχεΤα τής 'Οχράνα στήν Πετρούπολη γύρω άπ '. τήν άστυνομ ική δράση τοΰ Μ.Ρεκουλύ.Αύ"τ3ς ό κύ-ρ ι ο ς άναγκάστηκε νά κάνει μ ιά διάψευση, πού κα -νενας δέν π ίστεψε , κα ί όμως δέν προκάλεσε τήν πε-

II

ρ ι φρόνηση των συνάδελφων το σ ί Υ . Καί υπάρχει λ ό γ ο ς . ' Η περίπτωση του, μέσα στήν

διαφθορά τοΰ Τύπου ά π ' τ ί ς ξ έ ν ε ς κυβερνήσει ς , ε ί -ναι μ ι ά πολύ συνηθισμένη υπόθεση. "

II

X I I . ΜΑΥΡΟ ΓΡΑΦΕΙΟ1 1 ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ.

'Ο Κρασσιλνι'κωφ εΤχε άκόμο κάτω ά π ' τ ί ς δια -ταγές του μ ιά ολόκληρη υπηρεσία άπό ν τ ε τ έ κ τ ι β ς , πληροφοριοδότες καί άκαθόριστους μισθωτούς γ ι ά •ρι κροϋποθέσει ς , όπως ή παρακολούθηση τής άλληλο-γραφίας των έπαναστατων( ιδ ιαίτερο Μαΰρο Γραφείο) κλπ.

Στά Ι 9 Ι 3 - Ι 4 ( κ α ί δέν νομίζω ότι έγ ιναν σπου -δαΤες μεταβολές μέχρι τήν έπανάσταση) ,η υυστ ική υπηρεσία τής Οχράναστήν Γαλλ ία δι ευθυνόταν στήν ουσία άπό έναν κύριο Μπιττάρ-Μονέν, πού έπαιρνε 1000 φράγκα τόν μήνα.'Από τ ί ς άποδε ίζε ι ς των μ ι -οθων αύτων των πραχτόρων,έβγαλα μ ιά λ ί σ τ α μέ τά ονόματα καί τόν τόπο κ α τ ο ι κ ί α ς τ ο υ ς . " ί σ ω ς ή δη-μοσίευση τουε νά μήν εΤναι τ ελε ίως άχρηιίτη:

Μυστικοί πμάχτορες τής αστυνομίας στό εξωτε-ρ ικό , κάτω άπ'τήν διεύθυνση τοΰ Μ π ι τ τ ά ρ - Μ ο ν Π α -ρία ι ) , Ε . ' ΐ ν β ε ρ ν ί τ ζ ι ( κ ά λ β ι , Κ ο ρ σ ΐ κ ή ) 'Ανρί Ντυρέν Σ α μ π α ί ν ( Π α ρ ί σ ι ) , Α . ή Ρ . Σ ο β ά ρ ( κ ά ν ν ε ς ) , Β ό τ ( Κ ε ν τ ό ν ) Μπερτόλδος( Παρίσι ) , Φόντα ίν ( Κάπ-Μαρτέν), 'Ανρί Ν ε-ός ( κάπ -Μαρτέν ) ,Β ινσέν Β ι ζαρντέλλ ι (Γκρενόμπλ ) , Μπάρτ(Σάν Ρ^μο) ,Σ .Ντελάγκλ (Σάν Ρ έ μ ο ) , Γ . Κ ο υ σ σ ο υ έ (Κάπ-Μαρτέν) , 0 .Ρουζώ(Μεντόν) , Ε .Λεβέκ(Κάπ-Μαρτέν) Α .Φρουμέντο( 'Αλασσίς ) ,Σούστρωφ ή Σουρηχάνωφ(Πα-ρ ίσ ι ) ,Ντυσοσσούα(κάπ-Μαρτέν), Γ κ ο τ τ λ ι έ μ π ( Ν ί κ α ι α ) Γκόντάρ(Ν ί κ α ι α ) , Ρ ισσέλ ι (Ζυρ ίχη ) , Κυρία Ρισσάρ(Πα-ρ ί σ ι ) , Γ . ' Α μ π ε ρ δ ό λ ν τ ( Λ ο ν δ ί ν ο ) , I . Β ί ν τ ( κ ά ν ν ε ς ) , Κ . Β ό λ τ σ ( Β ε ρ ο λ ί ν ο ) , Κ υ ρ ί α Τ ι ε ρ σ ε λ ί ν , κυρία Φαγκόν,Ζο-1

λ ι β έ , Ρ ι β έ .

II

Τρ ία πρόσωπα έπαιρναν σύνταξη άπ'.τήν ρώσικη υπηρεσία, στό Παρ ίσ ι : ή χήρα Φάρσ(ή φάρτσ ) ,ή χήρα. Ρ ί γ κ ο ( ή Ρ ιγκώ) κα ί ό Ν .Ν.Τσατσίγκωιρ.

'Η π ε ρ ι ο δ ι κ ή παρουσία πολλών πραχτόρων στό Κάπ-Μαρτέν ή σ 'άλλους · τόπους χωρίς μεγάλη σημο-σ ί α έ ξ η γ ε ϊ τ α ι ά π ' τ ί ς άνάγκες τής παρακολούθ ισης. ϋΐ πράχτορες δέν υπολόγιζαν τ ί ς μ ε τ α τ ο π ί σ ε ι ς .

Ε ί χαν κατορθώσει νά οργανώσουν σ'ολόκληρη τήν Ευρώπη ένα θαυμάσιο ε ι δ ι κ ό Μαύρο Γ ρ α φ ε ί ο . " Ε χ ο υ -με στά χέρ ια μας ,στήν Πετρούπολη,σωρούς άπό άν-τίγραφα γραμμάτων πού άνταλλάσσονταν άνάμεσα σέ Παρίσι καί Νίκα ι α,Ρώμη καί Γ ε ν ε ύ η , Β ε ρ ο λ ί ν ο καί Λονδίνο κλπ,"Ολόκληρη ή αλληλογραφία τοΰ Σ α β ί ν -κωφ καί τοΰ Τσέρνωφ,τόν καιρό πού κα ί ο* δύο κα-τοικούσαν στήν Γαλλ ία ,φυλάχτη ε στά αρχε ία τής άστυνομίας της Πετρούπολης."Η αλληλογραφία των Χάαζε καί Ν τ ά ^ ε Τ χ ε διαρρεύσει-δπως κα ί πολλές ά λ λ ε ς . Π ώ ς ; ' θ θυρωρός ή ό ταχυδρόμος τοΰ παραλή-πτη ή κα ί ό ταχυδρομικός υπάλληλος άκόμη,πού ή -σαν χωρίς άμφιβολία μισθωτοί τής άστυνομίας,κρα-τοΰσαν γ ι ά λ ί γ ε ς ΐ ιρες-δσο νά τά άντ ι γράψουν- τά γράμματα πού άπευθύνονταν στά παρακολουθούμενα πρόσωπα.01 αντιγραφές ήταν συχνά έογο άνθρώπων πού δέν γνώριζαν τήν γλωσσά πού οι επαναστάτες χρησιμοποιούσαν στά γράμματά τ ο υ ς ' τ ό φανερώνουν ο! α δ ε ξ ι ό τ η τ ε ς , χ ω ρ ί ς σημασία άλλωστε.Οι άντιγρα-φές ε ίχαν άκόμη καί τό γραμματόσημο καί τήν δ ι -εύι ίυνση.Μεταβιβαζόταν στήν'Πετρούπολη μέ τήν με-γαλύτερη ταχύτητα.

Η ρώσικη αστυνομία τοΰ εξωτερικού σύνεργα -ζ ό τ α ν , φ υ σ ι κ ά , μ έ τ ί ς τ ο π ι κ έ ς ά σ τ υ ν ο μ ί ε ς ΐ ^ ' Ενω ο! προβοκάτορες,άγνωστο ι σέ δλους , έπα ιζαν τό πα ιχ-ν ί δ ι τους σάν επαναστάτες,γύρω τους ενεργούσαν,

II

επίσημα άγνωστο ι , μά στήν πραγματικότητα με με -γάλη υποστήριξη, ο! ν τ ε τ έ κ τ ι β ς τοΰ Κρασσιλνίκωφ. Μικρά χαρακτηριστικά γεγονότα δείχνουν τό ε ίδος τής υποστήριξης πού τούς έδιναν ο! Γ α λ λ ι κ έ ς άρ-

•χές . 'Ο πράχτορας Φραντζέσκο Λεόνε ,πού εΤχε σχέ -

σ ε ι ς μέ τόν Μπούρτζεψ, συμφώνησε νά τοΰ παραδώ -σε ι ,άφοΰ πληρωθεί ,μερικά μυστικά τοΰ κ.Μπιττάρ-, Μονέν . 'ο συνάδελφος του Φοντάνα,τοΰ οποίου εΤχε κλέψει τήν φωτογραφία,τόν τραυματίζε ι μέ τό μπα-στούνι του μέσα σ ' έ ν α καφενείο κοντά στόν σταθμό τής Λυών(Παρίσι , 20 "' ΐούνη 1 9 1 3 ) .

*0 δράστης συλλαμβάνεται ,βρίσκεται νά έχε ι ε-πάνω του δύο ταυτότητες πράχτορος τής Γαλλ ικής "Ασφάλειας καί ένα περίστροφο,καί στέλνεται στά κρατητήρια τοΰ "Αρχηγείου τής "Αστυνομίας ,μέ τήν τετραπλή κατηγορία "κατάχρησης καθηκόντων, παρά-νομης οπλοφορίας,σωματικής βλάβης καί άπόπειρας φόνου" . Ε ί κ ο σ ι τ έ σ σ ε ρ ι ς ϊ ιρες άργότερα, αφέθηκε έ -λεύθερος μετά άπό παρέμβαση τοΰ κ.Κρασσ ιΛνίκωφ-άφοΰ υποχρεώθηκε νά κάνει μ ιά επίσημη διάψευση τής ίδ ιότητάς του σάν πράχτορα τής ρώσικης "Ασ-φάλε ιας . "Οσο γ ι ά τόν άδι άκριτο Αεόνε , ή ρώσικη πρεσβεία κατάφερε νά τόν άπελάσει άπ'τήν Γαλλ ία . "Ενα γράμμα τοΰ Κρασσίλνικωφ άναφέρει στόνδιευ- Ι θυντή τής "Ασφάλειας δλα τά γεγονότα , καί τοΰ γνωστοποιεί τ ί ς ε ν έ ρ γ ε ι ε ς πού γίνονται γ ι ά νά πετύχουν τήν άπέλαση τοΰ Μπρύρτζεφ άπ'τήν " Ι τ α -λ ί α . Σ ' έ ν α άλλο γράμμα,πάλι ά-Κρασσ ιλν Γ<ωφ ε ι δ ο -π ο ι ε ί τήν 'Οχράνα δτι μ ι ά επερώτηση των σοσια -λιστών γύρω ά π ' τ ί ς ε ν έ ρ γ ε ι ε ς τής ρώσικης άστυ -νομίας"δέν πρέπει νά προκαλεΤ άνησυχίες" , δπως τοΰ εΤπαν οΐ Γ α λ λ ι κ έ ς άρχές.Οι κο ινοβουλευτ ικο ί

II

σ ο σ ι α λ ι σ τ έ ε έχουν άλλες σοβαρές ασχολ ίες αύτόν τόν κα ιρό .

II

X I I I . ΤΑ ΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ. ΠΑΛΙ ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

'Αλλά δταν ο! επαναστάτες χρησιμοποιούν συν-θηματική γραφή στά γράμματά τους ;

*Η 'Οχράνα απασχολούσε τ ό τ ε έναν μεγαλοφυή ε -ρευνητή 'γ ΐά νά αποκρυπτογραφεί τά μηνύματά τ ο υ ς Με πληροφόρησαν ότι δέν έπεφτε ποτέ έξω.Αυτός ό ε ι δ ι κ ό ς κλάσεως,πού ονομαζόταν Ζ υ μ π ί ν , ε ί χ ε απο-χτήσει μ ιά τ έ τ ο ι α φήμη σάν αλάνθαστος ,ωστε ,στήν επανασταση του Μάρτη , τόν κ ρατησαν·. Π ερασε • στην υ-πηρεσία τής κα ινούργ ιας κυβέρνησης τΐομ τον χρη-σ ι μοπο ίησε , νομ ί ζω, στήν άντ ι κατασκοπεία»

Φαίνεται στ ι κα ί τά πιό παράξενα"συνθΓ|ματ ι κά σ τ ο ι χ ε ί α μπορούν νά έ ρ μ η ν ε υ τ ο υ ν . Ε ΐ τ ε χρησιμοποι-ούνται αλγεβρ ικο ί σ υ ν δ υ α σ μ ο ί , ε ί τ ε γ ε ω μ ε τ ρ ι κ ο ί , ο νόμος των πιθανοτήτων επ ιτρέπε ι νά βρεθούν με -ρ ι κ έ ς έ ν δ ε ί ξ ε ι ς . "Επομένως , άρκεΤ ένα σημε ΐο-αφε-τηρ ία-τό παραμικρό κ λ ε ι δ ί - γ ι ά νά γ ί ν ε ι άποκρυ -πτογράφηση.Πολλοί σύντροφοι χρησιμοηοιοΰσαν/Ιπος μου λ έ ν ε , γ ι ά νά έπ ικο ινωνήσόυν,ορισμένα.' . ' β ι β λ ί α 6που σημείωναν μ ε ρ ι κ έ ς σ ε λ ί δ ε ς τους .Καλός ψυχοτ λόγος ό Ζυμπίν , έ β ρ ι σ κ ε αυτά τά β ι β λ ί α κ α ΐ τ ΐ ξ Χί®-1. λ ί δ ε ς . " Τ ά συνθηματικά σ τ ο ι χ ε ί α . π ο ύ βοσίζονταναέ' : κ ε ί μ ε ν α γνωστών συγγραφέων ή σέ υποδείγματα πού δίνονταν σέ έπαναστατ ι κά . ε γ χ ε ι ρ ί δ ι α , γύρο &πο τπν κάθετη διάταξη ονομάτων ή γνω)ί ΐκών" Γδέν ^βζι^0ν τ ί π ο τ ε , έγραφε ό παληός αστυνομικός Μ.Ε.Μπακά'ΐ .

Τά συνθηματτικά των κεντρί κων οργανώσεων ανα-καλύπτονται άπ 'τούς προβοκάτο{ί6ς ή άοΐο»τρΐ>ΤΓηί>γΰ6Τ' φούντα ι μέ τόν κα ι ρό, μεττά..άπό ε ξ ο ν υ χ ι σ τ ι κ ή - β ρ -

II

γασία . *0 Μπακάϊ θεωρεί σάν καλύτερα στο ι χεΤα γ ι ά καθημερινή χρήση,αύτά πού προέρχονται άπό έντυ-πα κ ε ί μ ε ν α δχι πολύ γνωστά . 'θ Ζυμπίν ε ί χ ε φτ ιά-ξ ε ι μ ιά συλλογή άπό καταλόγους καί φ ί σ ε ς , όπου μπορούσε νά βρε" άστραπιαΐα τά ονόματα δλων των πολ εων της Ρωσίας οπου,γι 'α παραδειγμα , υπάρχει μ ιά οδός "Αγίου 'Αλεξάντρου 'τά ονόματα δλων των πόλεων δπου υπάρχουν αύτά τά σχολε ία ή έκεΤνατά

*"έργοστάσ ι α ' τά ψευδώνυμα κα ί τά μ ικρά ονόματα δ -λων των υπόπτων πού κατοικούσαν στήν Αυτοκρατο-ρ ία κ λ π . Γ ι χ ε άλφαβητικούς καταλόγους φοιτητών, ναυτικών,αξιωματικών κ λ π . " Α ς πούμε δτι έ β ρ ι σ κ ε μέσα σ ' έ ν α γράμμα, φαινομεν ικά άθώο,τά άπλά λό -γ ι α : " 0 μ ικρός μελαχροινός φίλος πήγε σήμερα στήν Μεγάλη Λεωφόρο" κα ί πιό κάτω μ ιά φράση πού άφοροΰσε έναν"φοιτητή ι α τ ρ ι κ ή ς " . Αρκούσε τότε ν ' ά ν ο ί ξ ε ι μερ ικά συρτάρια γ ι ά νά μάθει άν ό "μι -κρός μελαχροινός" εΤχε άναφερθεΐ πάλι στό παρελ-θόν καί σέ ποιά πόλη,δπου υπήρχε ' Ι α τ ρ ι κ ή Σχολή καί μ ιά μεγάλη λεωφόρος.Τρε7ς ή τ έ σ σ ε ρ ι ς παρό -μο ι ες έ ν δ ε ί ξ ε ι ς δημιουργούσαν έτσι σοβαρέςπιθα-νότητες έ π ι τ υ χ ί α ς . Σ έ κάθε άλληλο^ραφία πού ή ά -στυνομ ία επιτηρούσε ή κατακρατούσε,ή παραμικρή άνοκρορά σ ' έ ν α συγκεκρ ιμένο πρόσωπο περνούσε σ ' έναν κατάλογο μέ έναν άριθμό πού παρέπεμπε στό ' ίδιο τό κ ε ί μ ε ν ο τοΰ γράμματος. Τεράστ ια ντουλάπια εΤναι γεμάτα άπό τ έ τ ο ι α γράμματα.Τοία γράμματα τ ε λ ε ί ω ς ·κο ι νότυπα, πού προέρχονταν άπό στελέχη σκορπισμένα σέ μ ιά π ε ρ ι φ έ ρ ε ι α καί πού άνεκρεραν έναν κάποιο τέταρτο,άρκοΰσαν γ ι ά νά τόν καταδώ-σουν.

Τό σημε ιώνουμε :ή παρακολούθηση τής άλληλο\ρα-ψίι?ς άπό τά Μαΰρα Γ-ραφεΤα— πού άποτελοΰν μ ιά α -

56'

ο τ υ ν ο μ ι κ ή παράδοση παρατηρημένη, ώστε νά μην γ ί -νετα ι νά αρνηΘεΤ κ α ν ε ί ς τήν 'ύπαρξή της κα ί χω -ρ ί ς τήν οποία δέν ν ο ε ϊ τ α ι ά α τ υ ν ο μ ί α - έ χ ε ι κεψα -λα ιώδη σ η μ α σ ί α . * Η άλληλογραφία των υπόπτων ή γνω-στών προσώπων ε π ι τ η ρ ε ί τ α ι ά π ' τ ή ν άρχή"έπε ι τα μ ιά ε κ λ ο γ ή , σ τ ή ν τύχη ,σταματάε ι τά γράμματα,πού νοά-φουν επάνω στόν φάκελλο"παράκληση νά δ ιαβ ιβασθεΤ στόν · · · " , αυτά πού έχουν έπ ι γραφή φα ι νομεν ι συν-θηματική κα ί γ ε ν ι κ ά αυτά πού μέ κάποιο τρόπο τραβούν τήν προσοχή. Τό άνοιγμα γραμμάτων στήν τ ύ χ η , φ έ ρ ν ε ι επ ίσης πληροφορίες-τό "δ ι ο χρήσ ιμες μ ' α υ τ έ ς πού προκύπτουν ά π ' τ ή ν παρακολούθηση των "χαρακτηρισμένων" προσώπων.

θ ! σεσημασμένο ι ,πράγματ ι ,προσπαθούν νά άλλη-λογραφοΰν παίρνοντας προστατευτ ικά μέτρα(ένώ τό καλύτερο θά ηταν νά μήν αλληλογραφούν γ ι ά πράγ-ματα πού άφορούν τήν δράση-παρ'δτι β έ β α ι α πολ -λ έ ς φορές αύτό ε ί ν α ι άδύνατο ) , ένώ τό κ ο ι ν ό χα -ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ό των άγνώστων μελών τοΰ κόμματος ε ί -ν α ι , δτ ι παραλείπουν νά πάρουν τά π ιό σ τ ο ι χ ε ι ώ δ η μέτρα προφύλαξης.

*Η 'Οχράνα έκανε τ ρ ί α αντίγραφα τών επιστολών πού παρουσίαζαν έ ν δ ι α φ έ ρ ο ν : έ ν α γ ι ά τήν δ ι ε ύ θ υ ν -ση λ ο γ ο κ ρ ι σ ί α ς , ένα γ ι ά τήν δ ι εύθυνση τής Κ ε ν τ ρ ι -κής "Ασφάλειας κ α ί ένα γ ι ά τήν δ ι εύθυνση τής το-π ι κ ή ς ά σ τ υ ν ο μ ί α ς . Τ ό γράμμα έφθανε στόν παραλή -π τ η . Σ έ μ ε ρ ι κ έ ς π ε ρ ι π τ ώ σ ε ι ς - γ ι ά παράδειγμα δ+αν εΤχε χ ρ ε ι α σ θ ε ί νά εμφανίσουν χημ ικά μ ι ά συμπά -θ η τ ι κ ή μελάνη-ή άστυνομία κρατοΰσε τό πρωτότυπο κ α ί ο παραλήπτης έ π α ι ρ ν ε ένα πλαστό, πού ηταν μιά τ έ λ ε ι α άπομ ίμηση , έργο β ιρτουόζου ε ' δ ι κ ο ΰ .

Γ ιά τό άνοιγμα τών έπιστολών χρησιμοποιοΰσαν διάφορες μεθόδους ανάλογα μέ τ ί ς ι κ α ν ό τ η τ ε ς τών

II

ανθρώπων τους : ανο ιγμα του φακέλλου στον άτμό,ξε-κόλημα τής κ έ ρ ι ν η ς στάμπας-πού αντικαθιστούσαν μετά-μέ πυρωμένες λ ε π ί δ ε ς κλπ.Πολύ συχνά ,ο ί γω-ν ί ε ς τοΰ φακέλλου δέν εΤναι τ έ λ ε ι α κ λ ε ι σ μ έ ν ε ς : βάζουν τ ό τ ε μέσα στό άνοιγμα μ ιά μ ικρή στρογγυ-λή μεταλλ ική βέργα,πού πάνω της τυλ ί γουν σ ιγά τό γράμμα,ώστε ε ί να ι εύκολο νά*τό βγάλουν καί νά τό ξαναβάλουν,χωρίς ν ' ά ν ο ί ζ ο υ ν τόν φάκελλο.

θ ! άνο ιγμένες επ ιστολές δέν παραδίνοντα ποτέ στήν δ ι κ α ι ο σ ύ ν η , γ ι ά νά μήν γ ί ν ε ι γνωστή,έστω καί έμμεσα ,ή εργασία τοΰ Μαύρου Γ ρ α φ ε ί ο υ . Τ ί ς χ ρ η σ ι -μοποιόΰσαν γ ιά τήν σύνταξη των άστυνομικών ανα-φορών. Τό γραφείο άποκρυπτογράφησης δέν άπασχο -λοΰνται μόνο μέ τά έπαναστατ ι κά κρυπτογραφήματα . "Εκανε κα ί συλλογή άπό φωτοαντίγραφα συνθηματι-κών στο ιχε ίων των μεγάλων Δυνάμεων.

II

X I V . ΣΥΝ0ΕΣΗ ΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ. ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΕΣ.

Μέχρι τώρα δέν εξετάσαμε παρά τόν μηχανισμό κατασκοπε ίας τής ρώσικης 'Ασφάλε ιας .Ο ι μέθοδές της εΤναι κατά κάποιο τρόπο άναλυτ ικές .Ψάχνουν , βρ ίσκουν κα ί καταγράφουν.* Η μέθοδος ε ί ν α ι ή ϊ -δ ι α ε ι τ ε πρόκε ιτα ι γτά μ ι ά οργάνωση έ ' ί τ ε π ρ ό κ ε ι -ται γ ι ά ένα άγων ιστή .Μετά άπό ένα χρον ικό δ ι ά -στημα-πού μπορεί νά εΤναι μ ι κ ρ ό - ή "Ασφάλεια δ ι -αθέτε ι τεσσάρων ε ιδών δεδομένα / ι ά τόν αντίπαλο: 1 . Τά δεδομένα τής έί ,ωτερι κής παρακολούθησης,πού τ 'άποτελέσματά της συγκεντρώνονται σέ συνοπτι -κούς π ί ν α κ ε ς μέ πληροφορίες γύρω ά π ' τ ί ς πράξεις, τ ί ς κ ι ν ή σ ε ι ς , τ ί ς σ υ ν ή θ ε ι ε ς , τ ί ς σ χ έ σ ε ι ς τ ο υ . κ λ π .

2 . Τά δεδομένα τής μ υ σ τ ι κ ή ς υπηρεσ ίας ή των κα -ταδοτών πού παρέχουν πληροφορίες γ ι ά τ ί ς ι δ έ ε ς , τά σ χ έ δ ι α , τ ί ς ε ν έ ρ γ ε ι ε ς κα ί τήν άτομ ική του δρά-ση . 3 . Τα δεδομένα πού μπορεΤ νά δώσει η προσεχτ ική ανάγνωση των επαναστατικών εντύπων κα ί ε φ η μ ε ρ ί -δων . 4 . Τά δεδομένα τής άλληλογραφίας του ή τής άλ -λήλογραφίας των τρ ί των ,πού τόν άφορα.

'Ο βαθμός ά κ ρ ί β ε ι α ς των πληροφοριών πού έ δ ι -ναν οΐ μ υ σ τ ι κ ο ί πράχτορες δέν ηταν β έ β α ι α ττα -θερός .Πάντως οΐ φάκελλοι δ ίνουν γ ε ν ι κ ά τήν εν -τύπωση μ ι α ς μεγάλης ά κ ρ ί β ε ι α ς , ι δ ι α ί τ ε ρ α όταν πρό·̂ κ ε ί τ α ι γ ι ά μ ι ά υ π ο λ ο γ ί σ ι μ η οργάνωση.

Οι φάκελλοι τής αστυνομίας π ε ρ ι έ χ ο υ ν λεπτό -μ ε ρ ε ι α κ ά πρακτικά κάθε άναφέρόμενης σ υ ν ε δ ρ ί α σ η ς

II

μ ι ά περίληψη κάθε σημαντ ικού λόγϋυ κ α ί έ ^ άν -τ ίγραφο άπό κάθε έντυπο πού κυκλοφόρησε.

Νά λ ο ι π ό ν ή "Ασφάλεια μέ τήν άφθπνία των πλη-ροφοριών τ η ς . ' Η εργασ ία τής παρατήρησης κ α ί τής ανάλυσης έγ ινε . Σύμφωνα μέ τήν ε π ι σ τ η μ ο ν ι κ ή μέ -θ ο δ ο , ά ρ χ ί ζ ε ι τώρα ή εργασία τής κατάταξης κα ί τής σύνθεσης .

Τ 'άποτελέσματά της διατυπώνονται μέ γραφικές παραστάσε ι ς . "Ας δούμε αυτό . Τ ί τ λ ο ς : Σ χ έ σ ε ι ς τοΓ· Μπόρις Σαβίνκωφ.Αυτός ό π ί ν α κ α ς , 4 0 έκατοστά υ -ψος κα ί 70 έκατοστά π λ ά τ ο ς , σ υ ν ο ψ ί ζ ε ι δλα τά δ ε -δομένα γύρω ά π ' τ ί ς επαφές τοΰ τρομοκράτη ,μέ τρό-πο πού •ά γ ί ν ο ν τ α ι δλα άντ ιληπτά μέ μ ι ά μ α τ ι ά . Στό κέντρο , ένα ορθογώνιο σέ σχήμα επ ισκεπτηρ ίου έ χ ε ι τό δνομα μέ καλλ ιγραφ ικά γράμματα . 'Απ 'αύτό τό όρθογών ι ζ ε κ ι νοΰν, άκτι νωτά, γραμμές πού τό ε-νώνουν μέ μ ικρούς χρωματιστούς κύκλους Συχνά αυ-τ ο ί ο ! κύκλοι άποτελοΰν κέντρα άπ'δπου πάλι ξ ε -κ ι ν ο ύ ν άκτινωτά γραμμές πού καταλήγουν σέ άλλους κύκλους κ . ο . κ . Ο ' σ χ έ σ ε ι ς , έ σ τ ω κα ί έ μ μ ε σ ε ς , ενός προσώπου μπορε" έτσι νά γ ί ν ο υ ν γνωστές μέ γρή -γορο τρόπο ,οπο ίος κα ί άν εΤναι ά άριθμός των εν-διαφερομένων άτόμων, συνε ι δητών ή οχ ι , πού τόν συν-δέουν μ ' έ ν α δεδομένο πρόσωπο. Στόν π ίνακα τών σ χ έ -σεων τοΰ Σαβίνκωφ,ο 1 κ ό κ κ ι ν ο ι κύκλο ι ,πού .άν"τ ι -προσωπεύουν τ ί ς " μ α χ η τ ι κ έ ς " του σ χ έ σ ε ι ς , δ ι α ι -ρούνται σέ τ ρ ε ϊ ς ομάδες άπό ε ν ν έ α , οχτώ κα ί έ ξ η άτομα,πού δλα σημειώνονται μ έ δνομα κα ί επίθετο.

θ ! πράσινοι κύκλοι άντιπροσωπεύουν τά πρόσω-πα πού ε' ίχαν ή έχουν μ α ζ ί του π ο λ ι τ ι κ έ ς ή άλλες επαφές(υπάρχουν 37 τ έ τ ο ι ο ι κ ύ κ λ ο ι ) . Ο ι κ ί τ ρ ι ν ο ι κύκλοι άψοροΰν τούς σ υ γ γ ε ν ε ί ς τ ο υ ( 9 ) . θ ! καφέ κύ-χ.Λθι παριστάνουν τά πρόσωπα πού σ χ ε τ ί ζ ο ν τ α ι μέ

II

τούς φίλους καί γνωοτούς τ ο υ . . · " Ο λ α αύτά στην Πε-τρούπολη. "Αλλα σ τ ο ι χ ε ί α δε ίχνουν τ ί ς σ χ έ σ ε ι ς του στό Κ ί ε β ο . Δ ι α β ά ζ ο υ μ ε , γ ι ά παράδειγμα:ό Β . Σ . γνω-ρ ί ζ ε ι τήν Βαρβάρα 'Εντουάρδοβνα Βαρκόφσκσνι α,πού μέ τήν σ ε ι ρ ά της γνωρίζε ι 12 πρόσωπα στήν Πετρού-πολη(ονόματα, επ ίθετα κλπ) καί 5 στό Κ ί ε β ο . " ί σ ω ς ό Β . Σ . νά μήν γνωρίζε ι γ ι ά τά πρόσωπα αύτά :έτσ ι ή άστυνομ ία γνωρίζε ι καλύτερα άπ'τόν ' ίδιο τούς συνδέσμους του καί τήν κατάληξη των ενεργε ιών του .

Πρόκειται γ ι ά μ ιά οργάνωση; "Ας πάρουμε μ ιά σ ε ι ρ ά άπό π ί ν α κ ε ς , μ έ λ ε π τ ο μ έ ρ ε ι ε ς λεπτού , μ ιας σοσιαλ-επαναστατικής οργάνωσης τής κυβέρνησης τής Β ί λ ν α . θ ! κόκκ ινο ι κύκλοι σχηματίζουν εδώ κ τ ί ε -κεΤ αστερίσκους 'άνάμεσά τους διάφορες γραμμές διασταυρώνονται παράξενα."Ας άναλύσουμε: . Β ί λ ν π . "Ενας κόκκ ινος κύκλος : ' Ιβά'νωφ, υ λεγόμενος " Γ έ -ρος" , οδός ,άρ ιθμός , επάγγελμα .Μιά γραμμή σέ σχήμα βέλους τόν συνδέε ι μέ τόν Πάβελ ( "δ ι ες πληροφο -ρ ί τ ς ) κα ί οΐ ημερομηνίες μας δε ίχνουν δτι σ τ ί ς 23 τοΰ Φλεβάρη(άπό τ ί ξ 4 έως 5 μ μ . ) , σ τ ί ς 2 7 ( 9 τό βράδυ) κα ί σ τ ί ς 2 8 ( 4 μ μ . ) , ό 'ΐβάνωφ πήγεστόνΠά-β ε λ . Μ ι ά άλλη -γραμμή τοξοε ιδής τόν ενώνει μέ τήν Μάρφα,πού ηρθε στό σπ ίτ ι του τό μεσημέρι σ τ ί ς 27 ,

•τοΰ μηνός .Κα ί έτσι αϋτές ο ! γραμμές μπλέκονται μέ φοβερά πολύπλοκο [οόπο.Αυτός ό πίνακας έπι -τρέπε ι τήν παρακολούθηση,ωρα μέ τήν ώρά,τής δρά-σης μιας- οργάνωσης.

61

XV. ΑΝΘΡΩΠΟΜΕΤΡΙΑ. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ. ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ.

"Ας αναφέρουμε εδώ ένα βόηθητ ι κ<5 μέσο , πολύ χρήσ ιμο ,πού δ ι α θ έ τ ε ι ή αστυνομ ία : τήν άνθρωπομε-τρία , .πού μέ ένα σύστημα πού ανακάλυψε ό Μ.ΘΕΒ -ΤΙ1_1_0Υ, προσφέρει π ο λ ύ τ ι μ ε ς υπηρεσ ί ε ς γ ι ά τήν ε -ξακρίβωση τής ταυτότητας ενός προσώπου.Κάθε πρό-σωπο πού συλλαμβάνεται άνθρωπομετρεΤται κ δηλαδή φωτογραφίζεται πολλές φορές, άπό μπροστά, σέ προ-φ ί λ , όρθ ι ος , καθ ι σ τ ό ς ' γ ί ν ε τ α ι μέτρηση μέ τήν βοή-θ ε ι α οργάνων ά κ ρ ί β ε ι α ς ( σ χ ή μ α κα ί δ ιαστάσε ις κρα-ν ί ο υ , χ ε ρ ι ο ύ , ποδιού κ λ π ) , ε ξ έ τ α σ η άπό ε ι δ ι κ ο ύ ς πού δ ίνουν επ ιστημον ικούς άρισμαύς(σχήμα μύτης ,χρώ-μα μ α τ ι ώ ν , ο υ λ έ ς ή σημάδια τρΰ σώματος κλπ ) κα ί δακτυλ ικά άποτυπώματα,

* Η μ ε λ έ τ η των μικρών αυλακώσεων της έ π ι δ ε ρ -μ ίδας α ρ κ ε Τ , σ τ ή ν σ υ ν έ χ ε ι α , γ ι ά τήν έξακρίβωσητης ταυτότητάς , μέ σχεδόν άλάνθαστο τρόπο,άπό ένα α -ποτύπωμα πού άφέθηκε επάνω σ ' έ ν α ποτήρι ή σ ' έ ν α

•πόμολο π ό ρ τ α ς . Σ ' ό λ ε ς τ ί ς δ ι κ α σ τ ι κ έ ς έ ρ ε υ ν ε ς , ο ! κάρτες τ ή ς άνθρωϊιομετρ'ίας, καταταγμένες ανάλογα μέ ι δ ι α ί τ ε ρ α χαρακτηρι στ ι κρ , συμπληρώνουν τό υ -λ ι κ ό των .πληροφοριών.

Μερ ικες φορές -απλά χαρακτηρ ιστ ικά μπορούν νά εΤναι έ π ι κ ί ν δ υ ν α . ' Η διάπλαση τοΰ α ύ τ ι ο ΰ , ή άπό -χρώση των ματιών, τό σχήμα της μύτης ,μποροΰν νά γ ί νουν αντ ιληπτά στό δρόμο χωρίς νά τό προσέξε ι αυτός πού. άναζητεΤται · " Ετσ ι , ένας έ μ π ε ι ρ ο ς άστυ-νσμ ικός μπορεΤ ν 'άναγνωρίσε ι ένα πρόσωπο,παρ'ό-λ ε ς τ ί ς άλλαγές πού μπορεί νά έ χ ε ι κάνε ι στό πα-

II

ρόυσι αστ ικό του .Στήν σ υ ν έ χ ε ι α , μ ε ρ ι κ έ ς σύνθημα -τ ι κ έ ς λ έ ξ ε ι ς σταλμένες μ έ τηλεγράφημα μεταδίδουν τά χαρακτηριστ ικά .

Μετά άπ'όλα αυτά,τά κυριώτερα στελέχη γ ί ν ο ν -ται γνωστά:ή άστυγομία έχε ι τ έ λ ε ι ε ς γνώσεις γύ-ρω άπ'τό σύνολο της οργάνωσης."Απομένει ή καθα-ρή σύνθεση . "Η εργασία πρέπει νά γ ί ν ε ι νο ικοκυ -ρεμέναΤ Πραγματικά ,έτσ ι καί γ ί ν ε τ α ι . Σ χ ε δ ι ά σ μ α τ α χρωματ ι στά, φροντ ι σμένα σάν σχέδι α άρχι τέκτονα καί μέ κ α λ λ ι τ ε χ ν ι κ ή γραφή.Λεζάντες εξηγούν τά δ ι ά -φορα σημάδι α . " Ε τ σ ι έχουμε τήν· σχηματική ε ικόνα τής οργάνωσης τοΰ σο αλ-επαναστατικοΰ κόμματος όπως οΰτε τά Υόι α τά μέλη τής. κ ε ν τ ρ ί κ ή ς επ ι τρο-πής δέν τήν κατέχουν.Μέ τόν ί δ ι ο τρόπο όλες ο ! οργανώσει ς , όλες ο ! ομάδες μελετούν* αι· σέ βάθος.

"Οσα αναφέραμε δέν γ ίνοντα ι χωρίς λόγο 'βρ ι τ σκόμαστε κοντά στόν τ ε λ ι κ ό σκοπρ."Ενα κομψό σχε-δίασμα μας δ ε ί χ ν ε ι τό "σχέδιο εκκαθάρισης τής σο-σιαλδημοκρατικής οργάνωσης τής Ρ ίγας" .Πρώτη , η κ ε ν τ ρ ι κ ή έπ ιτροπή(4 ονόματα) καί οι υπεύθυνο ιτής προπαγάνδας(2 ονόματα)*πιό κάτω* ή επιτροπή τής Ρ ί γ α ς , πού βρ ίσκετα ι σέ επαφή μέ 5 ομάί.^ςίκαί πού μέ τήν σ ε ι ρ ά τ ο υ ς , ε λ έ γ χ ο υ ν 26 μ ι κ ρ ό τ ε ρ έ ς ο μ ά δ ε ς . Σ υ ν ο λ ι κ ά , 7 6 ονόματα προσώπων γ ι ά τρ ι ά ν τ ^ όργα -ν ώ σ ε ι ς . Δ έ ν μένε ι παρά. νά πιάσουμε όλους αυτούς τούς ανθρώπους μέ μ ιάν εξόρμηση κα ί νάάφαν ιου-με έτσι ολόκληρη τήν σασιαλ-δημοκμυτική όμγ^<ο-ση τής Ρ ί γ α ς .

II

X V I . ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΥ Κ Ι -ΝΗΜΑΤΟΣ

"Οταν τ ε λ ε ι ώ σ ε ι ή ε π ι χ ε ί ρ η σ η , ο ! δημ ιουργο ί της α ι σ θ ά ν ο ν τ α ι , μέ δ ι κ α ι ο λ ο γ η μ έ ν η περηφάνεια,την ανάγκη νά διατηρήσουν τήν άνάμνησή τ η ς . ' Ε κ δ ί δ ο υ ν ένσ σ χ ε δ ό ν ' π ο λ υ τ ε λ έ ς άλμπουμ μέ φωτογραφίες των μελών τής όργάνω'σης πού έξαφάνι σαν . "Εχω μπροστά μου τό .άλμπουμ πού αφιερώνεται στην δ ιάλυση τής άναρχ.ι κο-κομμουν ι στ ι κής ομάδας 'ο! Κομμου'νάραι" άπ 'τήν αστυνομία τής Μόσχας,τόν Αύγουστο τοΰ Ι 9 Ι 0 . Τ έ σ σ ε ρ ι ς σ ε λ ί δ ε ς φωτογραφίες παρουσιάζουν τό υ λ ι κ ό κα ί τόν εξοπλ ισμό τής ομάδας . 'Ακόλου -θοΰν 18 πορτραίτα πού συνοδεύονται άπό β ιογρα -φικα σημε ιώματα .Τά ΰλ ικά-άναφορές , φ ά κ ε λ λ ο ι , σ χ ε -διάσματα κλπ-πού μέχρι τ ό τ ε χρησιμοποιήθηκαν μέ-σα σ ' έ ν α πνεΰμα άμεσης πραχτικής ανάγκης ,θά ά -ποκτήσουν τώρα μ ι ά ε π ι σ τ η μ ο ν ι κ ή ά ξ ί α .

Κάθε χρόνο ε κ δ ί δ ε τ α ι ένας τ ό μ ο ς , μ έ ε π ι μ έ λ ε ι α τής 'Οχράνα, πού προορ ίζετα ι μόνο γ ι ά τούς υπαλ-λήλους της κα ί π ε ρ ι έ χ ε ι μ ι ά σύντομη άλλά πλήρη έκθεση τών κυριωτέρων Αποθέσεων ,δ ίνοντας πληρο-φορ ί ες γύρω άπ 'τήν κατάσταση τοΰ έπαναστατικοΰ κ ι ν ή μ α τ ο ς .

"Ογκώδεις πραγματεΤες έχουν γραφτε ί γ ι ά τ ό ε -παναστατικό κ ί ν η μ α κ α ί χρησιμεύουν στήν έκπαί -δευση τ ή ς ν έας γενηας τών χωροφυλάκων.Βρίσκουμε τήν Ιστορία κάθε κόμματος , (καταγωγή κ ι ε ξ έ λ ι ξ η ) μ ι ά περίληψη τών ιδεών κα ί τοΰ προγράμματος του , μ ι ά σ ε ι ρ ά άπό σχήματα,πού συνοδεύονται από ε π ε -ξηγηματ ικά κ ε ί μ ε ν α κ α ί δ ε ί χ ν ο υ ν τ ή ν διάρθρωση

64

ί ή ς οργάνωσης, τ ί ς άποφάσεις των τ ε λ ε υ τ α ί ω ν συν-ελεύσεων κα ί σ η μ ε ι ώ σ ε ι ς γ ι ά τά π ι ό γνωστά σ τ ε -λ έ χ η . Μ ι ά μονογραφία ΐηλαδή σύντομη κ α ί πλήρης . *Η Ι σ τ ο ρ ί α τοΰ άναρχικοΰ κ ινήματος στήν. Ρωσία ε ί ν α ι , γ ι ά παράδε ιγμα ,πολύ δύσκολο νά άνασυστα -θ ε ϊ , γ ι α τ ί ο ! άνθρωποί του κα ί οΐ ομάδες του πκόρ-πι σαν, γ ι α τ ί ο Ι απώλε ι ες πού γνώρισε τό κ ί νημα αύτό στήν δ ι ά ρ κ ε ι α τής επανάστασης ε ί ν α ι άφάν -ταστες κα ί τ έ λ ο ς γ-ιατί άργότερα καταστράφηκεΕ ' ί -χαμε ομως τήν ε υ τ υ χ ί α νά βροΰμε ,μέσα στ α ρ χ ε ί α τής αστυνομ ίας , ένα θαυμάσιο μ ικρό τόμο ,δπου β ρ ί -σκετα ι μέ λ ε π τ ο μ έ ρ ε ι ε ς ή Ιστορία αύτοΰ τοΰ κ ι -νήματος . ' Α ρ κ ε ί νά προσθέσουμε μ ε ρ ι κ έ ς σημε ιώσε ι ς καί· ένα πρόλογο, γ ι ά νά παρουσιάσουμε στό κ ο ι ν ό ένα πολύ ενδιαφέρον β ι β λ ί ο .

Γ ι ά τά μεγάλα κόμματα ,ή 'Οχράνα δημοσ ί ευσε ε υ σ υ ν ε ί δ η τ ε ς μ ε λ έ τ ε ς , ά π ' τ ί ς ό π ο ι ε ς μ ε ρ ι κ έ ς θά ά -ξ ι ζ ε νά ανατυπωθούν κ α ί πού σ ίγουρα , θά χρησι ρεύ-σουν ό λ ε ς μ ι ά μέρα . " Γ ι ά τό έβρα'ίκό σ ι ω ν ι σ τ ι κ ό κ ί ν η μ α " , 1 5 5 σ ε λ ί δ ε ς μεγάλου μεγέθους , έργο πού δημοσ ι εύτηκε ά π ' τ ή ν δ ι ο ί κ η σ η τής α σ τ υ ν ο μ ί α ς . " ' Η δράση τ ή ς σ ο σ ι α λ - δ η μ ο κ ρ α τ ί α ς , σ τ ή ν δ ι ά ρ κ ε ι α τοΰ π ο λ έ μ ο υ " , 1 0 2 σ ε λ ί δ ε ς πυκνοΰ κ ε ι μ έ ν ο υ . " ' Η κατά -στάση τοΰ σοσ ιαλ-επαναστατ ικοΰ κόμματος στά Ι 90Β" κλπ.Αυτο ί εΤναι τ ί τ λ ο ι , π ο ύ πήραμε στήν τύχη άπό φυλλάδια των εκδόσεων της αυτοκρατορικής άστυ -ν ο μ ί α ς .

* Η δ ι ο ί κ η σ η τής αστυνομίας δημοσ ί ευε ε π ί σ η ς , γ ι ά τούς άνώτερους υπαλλήλου της μ ό ν ο , π ε ρ ι ο δ ι κ ά φύλλα πληροφοριών.. .

Γ ι ά λογαριασμό τοΰ Τσάροι, τύπωνε σ ' έ ν α μόνο άντ ίτυπο ένα εΤδος χε ιρόγραφης επιθεώρησης , πού έ β γ α ι ν ε δέκα ή δεκαπέντε φορές τόν χρόνο κα ί πού

65

"̂ ά παραμικρά έπ ισόδε ια του επαναστατικού κ ι ν ή -ματος-συλλήψει ς , έ ρ ε υ ν ε ς , κ α τ α δ ι ώ ζ ε ι ς , συγκρούσε ι ς -άναφέρονταν λ ε π τ ο μ ε ρ ε ι α κ ά . " Ε τ σ ι , ο Τσάρος Ν ι κ ό - ' λαος Β ' γνώριζε τά π ά ν τ α . ' ϋ Τσάρος δέν περιφρο-νούσε κα/ τ ί ς πληροφορίες πού έδ ιναν τά Μαύρα ΓραφεΤα.ΟΪ αναφορές τους ε ι χαν σύχνά σχάλ ι α γραμ-μένα άπ'τό χέρι του .

'Η 'ϋχράνα δέν παρακολουθούσε μόνο τούς έχ -θρούς£Τής μοναρχίας.Θεωρούσε καλό νά "κρατάει " καί τ&ύς φίλους κ α ί , κ υ ρ ί ω ς , ν ά γνωρίζε ι ό , τ ι σκέ- , πτονταν.Τό Μαύρο Γραφείο μελετούσε ιδ ια ίτερο ι τά γράμματα τών άνωτέρων υπαλλήλων, τών κρατ ικών σψ-βούλων,τών υπουργών,τών αυλικών καί των στρατη- , γών.ΟΪ ενδιαφέρουσες παράγραφοι τών έπιστολών,συ-γκεντρωμένες άνάλογα μέ τό θέμα τους καί τήν η -μερομηνία, έφτ ιαχναν ,στό τέλος κάθε εξαμήνου , έ -ναν μεγάλο δαχτυλογραφημένο-τόμο,πού μόνο δύο ή τ ρ ί α σημαίνοντα πρόσωπα δ ιά ΐ ΐαζαν . 'Ο στρατηγός Ζ . . . γ ρ ά φ ε ι στήν πριγκήπισσα Τ · . . , ό τ ι άποδοκιμά -ζ ε ι τόν δ ιορ ισμό τοΰ Μ . . . σ τ ό Αυτοκρατορικό Συμ-βούλ ιο καί ότ ι όλοι κοροϊδεύουν τόν υπουργό Ζ . , στά σαλόνια .Αυτό καταγράφεται . "Αλλοι υπουργοί σ χ ο λ ι ά ζ ο υ ν , μ έ τόν τρόπο τ ο υ ς , έ ν α νομοσχέδι ο , έ ν α θάνατο,ένα λόγο .Τό σχόλιο άντι γράφεται καί κα -ταγράφετα ι . *0 τ ί τ λ ο ς εΤναι πάντα"πληροφορίεςγι>-ρω άπ'τήν κο ινή γνώμη."

66

X V I I . Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΟΥ ΤΣΑΡΟΥ

'Η προστασία τοΰ Ιεροΰ προσώπου τοΰ Τσάρου ά-πα ι τοΰσε ένα Ι δ ι α ί τ ε ρ ο μηχανισμό.Διάβασα τ ρ ι ά ν -τα περίπου φυλλάδια,άφιερωμένα στόν τρόπο προε-το ιμασ ίας των ταξ ιδ ιών τής Αυτοΰ Αυτοκρατορικής Μεγάλε ιότητας,άνάλογα μέ τά μέσα κυκλοφορίαςττύ χρησιμοποιούσε καί τούς τόπους έπίσκεψής του. 'Α-ναρίθμητοι κανόνες ρυθμίζουν τήν οργάνωση κάθε μετακίνησης τοΰ μονάρχη."Οταν π ρ ό κ ε ι τ α ι , σ τ ή ν πε-ρίπτωση μ ιας τ ε λ ε τ ή ς , νά περάσει μέσα άπό δρόμοιις φθάνουν στό σημε ϊο νά μελετοΰν τήν πορεία πού θ ' άκολουθήσει ,σπίτ ι μέ σπίτ ι ,παράθυρο μέ παράθυρο, ώστε νά γνωρίζουν μέ ά κ ρ ί β ε ι α τά πρόσωπα τού κα-το ικούν σ 'όλο τό διάστημα τής διαδρομής , μέχρι κα ί τά πρόσωπα πού έπι σκέφτονται τούο κατοίκους των διαμερισμάτων.Φτιάχνονται σχέδ ια όλων των σπιτ ιών κα ί όλων των δρόμων άπ'όπου θά περάσει ή σ υ ν ο δ ε ί α - σ χ έ δ ι α μέ τ' ίς προσόψεις κα ί τά νού -μερα των διαμερισμάτων, καθώς καί τά ό>'ό ατα των ενοίκων, ευκολύνουν τήν εντόπιση των προϋΐ-πα··.·.

Παρ'όλα αυτά, ή ζωή τοΰ Νικολάου Βαρέθηκε συ-χνά στό έλεος των τρομοκρατών.Τυχαία π ε ρ ι σ τ α τ ι -κά τόν έσωσαν,όχι ή ' Ο χ ρ ά ν α . . . .

67

X V I I I . ΠΟΣΟ ΚΟΣΤΙΖΕ Ι ΜΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗ

"Ανάμεσα στά χ α ρ τ ι ά · τ ή ς άστυνομίας τοΰ Τσά -ρου ε'ίδαμε νά βρίσκονται σέ αφθονία τά πιά θ λ ι -βερά άνθρώπινα ντοκουμέντα. Παρ "δτ ι α ύ τ ό ε ι ν α ι λ ί -γο έξω άπ'τό θέμα ,νομίζω πώς πρέπει νά αφιερώσω μ ε ρ ι κ έ ς γραμμές σέ μ ιά σε ιρά άπό άπλ ίς άποδεί -ζ ε ι ς διαφόρων χρηματικών ποσών, πού ανακαλύψαμε καρφιτσωμένες σέ πολλούς φακέλλους .Τά μικρά αυ-τά χαρτιά εμφανίζονται πολύ συχνά μετά τήν έκ -καθάριση επαναστατικών ομάδων καί έ κ λ ε ι ν α ν σάν επίλογος τούς γεμάτους πληροφορίες κ α ί κ α κ ο ή θ ε ι -ες φακέλλους.

Αυτά μας μαθαίνουν πόσο κ ό σ τ ι ζ ε στήν δ ι κ α ι ο -σύνη τοΰ Τσάρου μ ι ά εκτέλεση .ΕΤ να ι ά π ο δ ε ί ξ ε ι ς μ έ τ ί ς υπογραφές δλων αυτών,πού,άμεσα ή έμμεσα ,βο-ηθούσαν τόν δήμι ο .

"Εξοδα εκτέλεσης τών αδελφών Μοντά κα ί Τζανά Μουσταφά "Ογλί ,καταδικασμένων άπ'τό Στρατιωτικό Δ ικαστήριο τοΰ Καυκάσου: Μεταφορά καταδίκων άπ τό Φρούριο Μετέκ στήν φυλακή:στούς αμαξάδες 4 ρούβλ ια . Διάφορα έξοδα 4 ρούβλ ια . Γ ι ά τό σκάψι-μο κα ί τό γέμ ισμα τών λάκων 12 ρ ο ύ β λ ι α ( έ ξ η ν ε -κροθάφτες υπογράφουν,καθένας γ ι ά ά π ό δ ε ι ξ η 2 ρου-β λ ι ώ ν ) . Γ ι ά τό στήσιμο τής άγχόνης 4 ρούβλ ιαΓ ιά τήν επίβλεψη τών εργασιών 8 ρούβλ ια . "Εξοδα τα-ξ ί δ ι ο ΰ ( μ έ επιστροφή) ενός παπά 2 ρούβλ ια . Στόν γ ι α τ ρ ό , γ ι ά τήν πιστοποίηση τών θανάτων 2 ρού-β λ ι α . Δήμιος 50 ρούβλ ια . "Εξοδα μετακίνησης δΓ μ ίου 2 ρούβλ ια .

58

"Ολα αυτά ε ί ν α ι μάλλον φθηνά . 'Ο γ ιατρός . κα ί α παπάο μάλ ιστο δέν ζητοΰν κα ί π ο λ λ ά . ' η !ερωσύ-νη τοΰ ενός κα ί τό επάγγελμα τοΰ άλλοι, άπαιτοΰν αυταπάρνηση κα ί άφοσίωση στήν άνθρωπότητα. Δεν

Τ > Ι»

ε ι ν ε τ σ ι ; " Ο φ ε ί λ ο υ μ ε , " σ ω ς , ν ' ά ν ο ί ξ ο υ μ ε έδω ένα κ α ι ν ο ύ ρ -

γ ι ο κεφάλα ιο ,πού λ έ γ ε τ α ι : Τά β α σ α ν ι σ τ ή ρ ι α . Π ο ά γ -μ α τ ι , δ λ ε ς ο ! α σ τ υ ν ο μ ί ε ς χρησιμοποιούν λ ι γ ό τ ε ρ ο ή περ ισσότερο τό " μ ε σ α ι ω ν ι κ ό " αυτό μέσο . Σ τ ί ς ΙΤΙΑ εφαρμόζουν τήν φοβερή "ανάκριση τ ρ ί τ ο υ βαθμού" . Σ τ ί ς π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ε ς χώρες τής Ευρώπης τά βασανι -σ τ ή ρ ι ά γ ε ν ι κ ε ύ τ η κ α ν μέ τήν ένταση τής πάλης των τάξεων μετά τόν πόλεμο. ^

'Η Ρουμάνικη "Ασφάλεια , ή Πολωνική "Αμυνα , ή Γ ε ρ μ α ν ι κ ή , ή ' Ι τ α λ ι κ ή , ή Γ ι ο υ γ κ ο σ λ ά β ι κ η , ή " Ι σ π α -ν ι κ ή κ α ί ή Βουλγάρικη άστυνομ ία-σ ίγουρα ξ ε χ ν ο ύ -με πολλές -τά χρησιμοποιούν"πολύ σ υ χ ν ά . Σ ' α ύ τ ό τό ζήτημα ή Ρώσικη 'Οχράνα προηγήθηκε ά π ' τ ο ύ ς άλ -λ ο υ ς , α λ λ ά μέ κάποια μ ε τ ρ ι ο π ά θ ε ι α . Π α ρ ' δ τ ι ύπήρ -χαν π ε ρ ι π τ ώ σ ε ι ς - π ο λ λ έ ς μάλιστα-σωματικών ποινών ( τ ό κνούτο ) σ τ ί ς φ υ λ α κ έ ς , ή συμπεριφορά τής άστυ-νομ ίας άπέναντι στούς κρατούμενους , πρ ίν άπ ' τήν "Επανάσταση τοΰ 1905 , φα ίνετα ι ν ά η τ α ν γ ε ν ι κ ά πιό άνθρώπινη ά π ' τ ή ν σ η μ ε ρ ι ν ή μέσα στά κρατητήρ ια ά-πέναντι στούς μαχητ ικούς εργάτες σ έ καμμια δ ε -κ α ρ ι ά χώρες τής Ευρώπης.Μετά τό 1905 ή Οχράνα εΤχε α ίθουσες βασανιστηρίων στήν Βαρσοβία , στήν Ρ ί γ α , στήν "Οδησσό κ α ί , καθώς φ α ί ν ε τ α ι , στά π ε ρ ι σ -σότερα μεγάλα κ έ ν τ ρ α .

69

Λ Ι Χ . ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ. Γ Ι Α Τ Ι Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕΝΕΙ ΑΤΡΩ-ΤΗ.

*Η αστυνομία οφε ί λ ε ι νά β λ έ π ε ι , ν ά ακούε ι , νά γνωρίζε ι καί νά μπορεί τά πάντα . 'Η δύναμη καί ' ή τ ε λ ε ι ό τ η τ α τοΰ μηχανισμού της φαινόταν άναμφι -σβητητη,άφοΰ μποροΰσε νά εφευρίσκε ι τά π ιό ά π ί -θανα τεχνάσματα γ ι ά νά εισχωρήσει σ τ ά \ κατάβαθα τής ανθρώπινης ψυχής.

Καί όμως,δέν μπόρεσε νά εμποδίσει τ ί π ο τ ε . Μ ι -σό αιώνα προσπάθησε μάταια νά προφυλάξει τήν μο-ναρχία άπό τήν "Επανάσταση,πού δυνάμωνε άπό χρ5-νο σέ χρόνο.

Ε ί ν α ι άκόμη σφάλμα νά εντυπωσιαζόμαστε από τόν φαινομεν ικά τ ελε ιοπο ιημένο μηχανισμό τής Αυ-τοκρατορικής 'Ασφάλει ας. 'Υπήρχαν βέβα ια ττήν κο-ρυφή μ ε ρ ι κ ο ί έξυπνοι άνθρωπο ι , ό ρ ι σ μ έ ν ο ι τεχν ι -κο ί μεγάλης ά ξ ί α ς , ά λ λ ά όλη αυτή ή μηχανή βαΡ ι -ζόταν επάνω στήν εργασία ενός πλήθους· άμαθων υ -παλλήλων. Καί σ τ ί ς πιό καλοφτιαγμένες άναφορές βρίσκουμε άπολαυστικές "χοντροκοπ ι έ ς " . Τό χρήμα λάδωνε όλα τά γρανάζια τής τεράστ ιας μηχανής .Τό κέρδος εΤναι ένα καλό άλλά άνεπαρκές δ ι ε γ ε ρ τ ι κ ό Τ ί π ο τ ε τό μεγάλο δέν πετυχαίνεται χωρίς άφιλο -κ έ ρ δ ε ι α καί ή μοναρχία δέν ε ' ιχε άφιλοκερδεΤς υ -ποστηρ ιχτές .

"Αν χρε ιαζόταν ,μετά τήν κατάρρευση τής 27 τοΰ Μάρτη Ι 9 Ι 7 , ν ά άποδε ί ξουμε ,άπ 'τά γεγονότα πού μας δ α ν ε ί ζ ε ι ή ιστορ ία τής ρώσικης "Επανάστασης,τήν ματαιότητα των προσπαθειών τής άστυνομικής δι -

70

ο ίκησης ,θά μπορούσαμε νά παρουσιάσουμε μ ία τε — ράστια ποσότητα έπι χε ι ρημάτων,όπως αύτό πούπαίρ-νουμε άπ'τόν πρώην άστυνομικό κ .Ε .Μπακέ.Στά 1906 μετά τήν καταστολή τής πρώτης επανάστασης, στήν εποχή πού ό άρχηγός τής άστυνομικής Τρούσσεβι,τς άναδι οργάνωνε τήν 'Οχράνα, ο! έπαναστατ ι κέ"ζ όρ -γανώσεις τής Β α ρ σ ο β ί α ς , ί δ ι α ί τ ε ρ α τοΰ σ ο σ ι α λ ι σ τ ι -κού Πολωνικού Κόμματος^Ρ "σκότωσαν,μέσα στόν χρό-νο, 20 στρατ ιώτες ,7 χωροφύλακες,56 άστυνομικούς καί τραυμάτισαν 92-δηλαδή,'έθεσαν εκτός μάχηςΓ79 όργανα των άρχών.Κατάστρεψαν άκόμη , Ι 49 άποθήκες ΰλ ικοΰ τής δ ι ο ί κ η σ η ς . Ε τ ή ν προετοιμασία αυτών τών ενεργε ιών πήραν μέρος εκατοντάδες άτομα,πού η -σαν στήν πλειοψηφία τους άγνωστα στήν άσΤυνομί-α " . ' θ Ε.Μπακέ παρατηρεί ότι σ τ ί ς περιόδους ε π ι -τυχ ίας τής επανάστασης,οΐ προβοκάτορες άναγκά -ζουν νά παραιτηθούν ά π ' τ ί ς προσπάθειές τ ο υ ς " ε μ -φανίζονταν πάλ ι ,όταν ά ρ χ ι ζ ε ή άντίδράση."Οπως ά-κριβώς τά κοράκια στά πεδία τών μαχών.

' ί τ ά 1917 ,ή μοναρχία κατάρρευσε χωρίς ο! λ ε -γεώνες τών χαφιέδων,τών προβοκατόρων,τών χώρο -φυλάκων,τών δημίων,τών άστυνομικών,τών κοζάκων, τών δι καστών,τών στρατιωτικών, τών παπάδων νά μπορέσουν νά καθυστερήσουν περισσότερο τό άδυ -σώπητο ρεΰμα τ ή ς Ι σ τ ο ρ ί α ς . θ ! άναφορές τής 'Ο -χράνα πού συντάχτηκαν άπ'τόν στρατηγό Γκλομπά -τσεφ πιστοποιούν τόν ερχομό τής επανάστασης καί προειδοποιούν μάταια τόν Τσάρο.Καθώς ο ' σοφώτε-ροι γ ι α τ ρ ο ί , πού καλούνται στό προσκέφαλο τοΰ ε -τοιμοθάνατου, δέν μπορούν παρά νά παρακολόυθοΰν, λεπτό μέ λ επτό , τήν ε ξ έ λ ι ξ η τής άρρώστειας, έτσι καί ο ' σοφοί άστυνομικοί τής άύτοκρατορίας έβλε-^ παν άνήμποροι τό κατρακύλισμα τοΰ Τσαρισμοΰ στά/

71

αφανισμό. Γ ι α τ ί ή "Επανάσταση ηταν αποτέλεσμα ο ικονομι-

κών, ψυχολσγι κων κάίήθ ι κων λόγων ή πού στεκόταν πά-νω άπ 'αυτούς , έξω άπό τό βεληνεκές τών χ τ υ π η μ ά -των τ ο υ ς . ' Η άντίσταση ?ΐταν καταδικασμένη ν ' ά ν -τ ι σ τ έ κ ε τ α ι ανώφελα καί νά χ ά ν ε ι . Γ ι α τ ί ή α ιώνια ψευδαίσθηση τής κυρίαρχης τάξης εΤναι τ ' δ τ ι π ι -στεύε ι πώς μπορεί νά αναχα ιτ ίσ ε ι τ 'αποτελέσματα χωρίς νά άσχόλεΤται μέ τά α ΐ τ ι α , ό τ ι μπρρεΤ νά ε-λ έ γ χ ε ι μέ νομοθετήματα τήν αναρχία, τόν συνδ ικα-λισμό(δπως στήν Γαλλ ία κα ί σ τ ί ς ΗΠΑ) ,τόν σοσ ια-λισμό(δπως έκανε ο Μπίσμαρκ στήν Γερμαν ία ) καί τόν κομμουνισμό(δπως προσπαθούν,σέ πολλά μέρη τοΰ κόσμου, νά πετύχουν ) .

Παληά Ιστορ ική ε μ π ε ι ρ ί α . Κ α ί ή Ρωμαϊκή Αυτό -κρατορία καταδίωξε μάταια τούς Χ*ρ ι στ ι ανούς.'Ο κα-θολ ικ ισμός σκέπασε δλη τήν Ευρώπη μέ πυρές ,χω -ρ ί ς νά κατορθώσει νά ν ι κ ή σ ε ι τήν α ί ρ ε σ η , τ ή ν ζω-η ,

Στήν πραγματικότητα ή ρώσικη άστυνομία ηταν ξεπερασμένη άπ 'τά γεγονότα . "Η έ ν σ τ ι κ τ ώ δ ι κ η ή συ-ν ε ι δ η τ ή συμπάθεια τής συντρ ιπτ ι κής πλειοψηφίας τοΰ πληθυσμοΰ ηταν μέ τό μέρος τών εχθρών τοΰ πβ-ληοΰ καθεστώτος.Τό συχνό τους μαρτύριο ε ι χ ε σάν άποτέλεσμα τόν προσηλυτισμό μερικών κα ί τόν θαυ-μασμό τών περισσοτέρων. 'Επάνω στόν παληό αυτό Χ ρ ι σ τ ι α ν ι κ ό λ α ό , ή άποστολική ζωή τών προπαγαν -61 στων πού,στρέφοντας τήν πλάτη τους στήν-καλο-^Λ;ροοη καί στή σι γούρ ιά ,ρ ίχνονταν στή φυλακή, στήν ε ξ ο ρ ί α , σ τ ή Σ ι β η ρ ί α κα ί στόν θάνατο ακόμη, γ ι ά νά φέρουν στούς εξαθλιωμένους ένα κ α ι ν ο ύ ρ -γ ι ο Ευαγγέλι ο , έ ξασκοΰσε τεράστ ια επιρροή. Ησαν τό "άλας τής γ ή ς " : θ ! καλύτερο ι , ο I μόνοι πού έ -φερναν μ ιά μεγάλη ελπίδα καί καταδιώκονταν γι ·

72

αύτό .ΕΤχαν γ ι ά δπλο τους την ηθ ική ά ζ ί α των ι -δεών κα ί των αισθημάτων τ ο υ ς . ' Η μοναρχία δέν η -ταν πιά ένας ζωντανός θεσμός .Κανένας δέν π ί σ τ ε υ ε στήν άναγκαιότητά τ η ς . Δέν εΤχε π ιά ιδεολόγους μέ τό μέρος τ η ς . ' Α κ ό μ η κα ί ή θρήσκε ία ,μέ τό στό-μα τής ε ι λ ι κ ρ ί ν ε ι α ς των διανοουμένων της , κατα-δ ί κ α ζ ε ένα πολίτευμα πού δέν βασιζόταν πιά παρά στήν .συστηματική χρήση τής β ί α ς . Όΐ μεγαλύτεροι χ ρ ι σ τ ι α ν ο ί τής Ρωσ ίας ,ο ! ντουχομπορικοί κι οΐ Τολστο ϊκο ί ησαν άναρχικο ί . ' Επομένως ,μ ι ά κοινων ία πού δέν σ τ η ρ ί ζ ε τ α ι π ιά σέ ζωντανές ι δ έ ε ς , μέ πεθα -μένες τ ί ς θεμελ ιακές της άρχές , δέν μπορεΤ νά.κρα -τηθεΤ παρά λ ί γ ο μόνο διάστημα άπ'τήν δύναμη άδρανεί-α ς .

' Αλλάρτήν ρώσ ι κη κο ι νων ία των τελευταίων χρό -νων τοΰ παληού καθστώτος,ο! κ α ι ν ο ύ ρ γ ι ε ς ι δ έ ε ς - σι άνατρεπτ ικές -εΤχαν αποχτήσει μ ιά δύναμη χωρίς άντ ίβαρο . Κάθε τ ί πού.σκεφτόταν κα ί δρούσε μέ-' σα στήν εργατ ική τάζη , μέσα στήν μ ικρή μπουρ-ζ ο υ α ζ ί α , σ τ ό ν στρατό, στό ναυτ ι κό κα ί στά έλεύθερα επαγγέλματα, ηταν επαναστατικό,δηλαδή "σοσιαλοτ ι -κό"μέ τόν ένα ή τόν άλλο τρόπο.Δεν υπήρχε δπως στίς άλλες χώρες τής δυτ ικής Ευρώπης ή Ικανοποιημένη μεσαία μπουρζουαζία .Τό παληό καθεστώς δέν υπο -στηρ ι ζότανρτήν πραγματ ι κότητα,παρά άπό τόνάνώτατο κλήρο, τούς ε υ γ ε ν ε ί ς τής Αυλής, τό χρήμα κα ί μερι -κούς πολι τ ικούς,δηλαδΓ άπό μ ι ά ελάχ ιστη ά ρ ι σ τ ο -κ ρ α τ ί α . " Ε τ σ . ο ! επαναστατικές ι δ έ ε ς έβρισκαν παντοΰ πρόσφορο έ δ α φ ο ς . Γ ι ά πολύ καιρό ο ! εύγε -ν ε Τ ς κα ί ή μπουρζουαζία έδ ιναν στήν επανάσταση τό άνθος τής κα ινούργ ιας γενηας τ ο υ ς .

"Οταν ένας επαναστάτης κρυβόταν ^συναντούσε με-γάλη συμπαράσταση,αυθόρμητα κα ί χωρίς καμμιά υ -

73

ατεροβουλΓα."Οταν συνελάμβαναν ένα έπαναατάτη τ ύ χ α ι ν ε , ό λ ο κ α ' συχνότερα,νά τοΰ δε ίχνουν συμ -πάθε ι α ο ! στρατιώτες πού τόν συνόδευαν,ένω ανά-μεσα στούς δεσμοφύλακες βρίσκονταν συχνά "σύντρο-φο ι " . " Ε τ σ ι , μέ τό πέρασμα τού χρόνου, σ τ ί ς π ε ρ ι σ -σότερες φυλακές γ ινόταν εύκολο νά έπικοινωνεΤ κα-ν ε ί ς μέ τούς φίλους του πο·' ηοαν έξω.Αυτές ο ! σι :μ-πάθε ιες έκαναν πιό εύκολες κα ί τ ί ς αντ ιδράσε ις . 'ϋ Γκερσούν ι ,καταδικασμένος σ έ θάνατο ,στ ί ς μεταγω-γές του άπό φυλακή σ έ φυλακή,συνάντησε πολλούς "φ ίλους" χωροφύλακες. 'θ Βούτζεφ,στόν άγώνα του ενάντια στήν προβοκάτσια βρήκε πολύτιμη βοήθεια άπό ένα άνώτερο υπάλληλο τού "Υπουργείου 'Εΰω-τ ε ρ ι κ ω ν , τ ί μ ι ο άνθρωπο κατά τύχην , τόν Μ. Λοπούκ-χ ι ν κα ί άπό ένα παληό όοτυνομ ι κό, τόν Μπακέ.Γνώ -ρισα μ ιά έπαναστάτρ ι α, πού ?ίταν έπ ιστάτρ ια σέ μ ιά φυλακή.θ! περιπτώσεις επιστατών προσηλυτι-σμένων άπ'τούς κρατούμενους δέν ηταν καθόλου σπά-ν ι ε ς . Γ ι ά τήν νοοτροπία των π ιό καθυστερημένων στο ιχε ίων τού πληθυσμού—άπό επαναστατική" άποψη - τ ά γεγονότα αύτά εΤναι ένδει , . τ ι κά .

Κα ί μέχρι εδώ ε'ίδαμε τ ί ς φα ινομεν ικές καί ε π ι -φανειακές α ' τ ί ε ς , πού στηρίζονται σέ άλλες βαθύτε -ρ ε ς . *Η δύναμη των ί δεών, ή ήθ ι κή, ή οργάνωση κα ί ήδι-ανοητ ι κότητα τής επανάστασης δέν ηταν παρά άποτέλέ σματα μ ι ας ο ί κονομ ι κής κατάστασης πού ή έ ξ έ λ ι ξή της κατευθυνόταν άκριβώς στήν επανάσταση .VI ρώσ ι κ η μο-ναρχία ενσάρκωνε τήν εξουσ ία μ ιας άριστοκρστίας με-γάλων γα ι οχτημόνων κα ί μ ία ο "κονομ ι κή όλ ι γαρχία ε -ξαρτημένη άπ5 ξ έ ν ε ς έπι ρροές πού δέν .δημ ιουρ -γούσαν ε υ ν ο ϊ κ έ ς προϋπόθεσε ι ς γ ι ά τήν άνάπτυξη τ ? ς μπουρζουαζ ίας . "Ολ ιγάριθμες ,γυμνωμένες άπό πολιτ ι -κή έπι ρροή,δυσαρεστημένες,ο ί μεσαΤες τ ά ξ ε ι ς τώνπό-

74

λεων πρόσφεραν ατά παι δ ιά τους-σχολ ι κ ή ν ε ο λ α ί α , δ ι -ανοούμενους-στήν έπανάσταση,σέ μ ι ά φ ι λελεύθερη ί . -πανάσταση,έννοεΤτα ι ,πού δέν έβλεπε μαζ ί της τόν μου-ζ ί κ ο καί τόν εργάτη. ' Η μεγάλη μπουρζουπζ'α,3 ιομη -χαν ι κή,έμπορ: κή κ α ' ο Ι κονομ ι κή, νκρ ίν ι αζε ζι ιτώντας μ Γα συνταγματική μοναρχία "άγγλ ικοΰ τύπου",όπου ή εξουσία φυσικά θά τής ανήκε .Καταπιεσμένη άπ' τούς φόρους,θύμα περιοδικών λιμών τόν καιρό τής ε ίρήν . ις-έποχή τής μεγάλης Ευρωπαϊκής εύημερ ίας-άπογοητευμένη άπ'τό μονοπώλιο τής β ό τ κ α ς , έ κ μ ε -ταλλευμένη αγρία άπ'τόν ποπά,τόν χωροφύλακα, τό γραφειοκράτη κα ί τόν μεγάλο ί δ ι ο χ τ ή τ η , ή ά γ ο ο τ ι -κή μάζα δεχόταν ευνο ϊκά , εδώ κα ί μ ισό αιώνα,τά κα-λέσματα τών ταξικών επαναστατών : "Πάρε τή γή σου άγρότηΓ- " .

Κα ί μ ιά κι έ δ ι ν ε στό ν στρατό ένα τ εράστ ι ο πο-σοστό τοΰ δυναμικού του, πού σφαγ ι αζόταν στό Λιάο Γ ιάγκ 'καί στό Μο~κντ*;ν^έβραζε μέσα στήν πίκρα τ η ς . ' ο στρατός ,βασανισμένος ά π ' τ ί ς στρατ .ωτ ικ ές οργανώσεις κάθε κόμματος,υπάκουος κάτω άπ' τά στρατοδ ικε ία κα ί άπό τόν κανονισμό τής "γροθιάς μ έ σ ' τ ά μούτρα" ηταν γεμάτος οργή.

Μιά νεαρή άκόμα εργατ ική τάξη , πού μεγάλωνε γρήγορα,παράλληλα μέ τήν άνάπτυξη τής κ α π ι τ α λ ι -σ τ ι κ ή ς β ιομηχαν ίας ,στερημένη άπ'τό στο ιχε ιώδες δικαίωμα νά μ ιλά τήν γλώσσα της-τά σωματεΤα κα ί ά τύπος ηταν άγνωστα στό παληό καθεστώς-άγνοών-ταε τά δολώματα τής κο ινοβουλευτ ικής δημοκρατί-ας , ζώντας μέσα σέ τρώγλες ,παίρνοντας χαμηλά μ ε -ροκάματα, υποφέροντας τήν αυθαιρεσία τοΰ άστυνό-μου,τοποθετημένη δηλαδή μπρός στήν γυμνή πραγ -ματικότητα τής πάλης τών τάξεων ,συνε ιδητοποιοΰ-σ ε , μέρα μέ τήν μέρα,όλο κα ί πιό καθαρά τά συμ-φέροντά τ η ς .

75

Τ ρ ι ά ν τ α έ τ ε ρ ο γ ε ν ε ϊ ς εθνότητες υποταγμένες άπ' την Αυτοκρατορία , σ τ ε ρ η μ έ ν ε ς άπ'τό στο ι χ ε ιώδες 6ι-καίωυα νά μ ι λ ο ύ ν ή κάθε μ ί α τήν γλωσσά της,άνή— μπομες ν 'άποκτήσουν μ ι ά ε θ ν ι κ ή κουλτούρα,ρωσο -π ο ι η μ έ ν ε ς κάτω άπ 'τά χτυπήματα τοΰ κνούτου , δε* κρατιόντουσαν κάτω άπ ' τόν ζογό παρά μέ άδι άκοπα μέτρα κ α τ α π ί ε σ η ς . Σ τ ή ν Πολωνία ,στήν Φιλανδ ία ,στήν Ο υ κ ρ α ν ί α , σ τ ί ς Β α λ τ ι κ έ ς χώρες κα ί στόν Καύκασο , υπόβοσκαν ε θ ν ι κ έ ς έ π α ν ο σ τ ά σ ε ι ς , έ τ ο ι μες νά συν -δυαστοΰν μέ τήν άγροτ ική επανάσταση,τήν έργα -τ ι κ ή έ ξ έ γ ε ρ σ η κα ί τ ή ν ' ά σ τ ι κ ή έπανάσταση.Τό ' Ε -βραϊκό πρόβλημα βρ ισκόταν παντοΰ.

Στήν κορυφή τής έ ξ ο υ σ ί α ς , μ ι ά εκφυλ ισμένη δυ-ν α σ τ ε ί α π ε ρ ι τ ρ ι γ υ ρ ι σ μ έ ν η άπό ή λ ί θ ι ο υ ς . ' Ο κομμω-τής Φ ί λ ι π π ο ς φ ρ ό ν τ ι ζ ε τήν κ λ ο ν ι σ μ έ ν η υ γ ε ί α τοΰ επ ίδοξου διαδό ουχμέ τόν ΰ π ν ω τ ι σ μ ό . ' 0 Ρασπούτιν άνέβαζε κα ί κατέβαζε υπουργούς ά π ' τ ό Ιδ ια ίτερο γραφεϊο του .Ο ι στρατηγοί έκλεβαν τόν στρατό, οΐ άξιωματοΰχοι λεηλατούσαν τό Κράτος . "Ανάμεσα σ αυτήν τήν έ ξ ο υ σ ί α κ α ί τό έ θ ν ο ς , μ ί α άμέτρητη γρα-φ ε ι ο κ ρ α τ ί α ζοΰσε μέσο στήν κρα ιπάλη .

Μέσα στούς κόλποι^ς τών μαζών, πλατι ές κ α ί π ε ι -θαρχημένες έπαναστατικές οργανώσεις δρούσαν ά -δι άκοπα έχοντας γ ιά δπλο τους μιά πολύχρονη πεί-ρα βγαλμένη άπό τό μεγαλεΤο μιας υπέροχης παρά -δόσης.

Αυτές ?ίταν ο ! βαθύτερες δ υ ν ά μ ε ι ς πού δούλευ-αν γ ι ά τήν ' Ε π α ν ά σ τ α σ η . ' Α π έ ν α ν τ ί . τ ο υ ς , ή 'Οχράνα άπλωνε τά άδύναμα άγκαθωτά της συρματοπλέγματα, σέ μ ι ά άπελπ ισμένη προσπάθεια ν ' ά ν α χ α ι τ ί σ ε ι τήν θύελλα πού π λ η σ ί α ζ ε .

Μέσα σ 'αυτήν τήν άπογοητευτ ική κατάσταση ή αστυνομία δροΰσε μέ μέθοδο. "Εστω.Κατόρθωνε , γ ι ά

77

παράδειγμα, νά " ε κ κ α θ α ρ ί σ ε ι " την σοσ ιαλ-δημοκρα-Τ ι κ π οργάνωση της Ρ Γ γ α ς . "Εβδομήντα συλλήψε ι ς ά -ποκι μ ί λ ισαν τό κ ίνημα στήν περ ιοχή α ύ τ ή . " Α ς δού-με μ ι ά σ τ ι γ μ ή , τ ή ν επ ι τυχημένη αύτή "εκκαθάριση" . Κανένας δέν ξ έ φ υ γ ε . Τ ί σ η μ α ί ν ε ι αύτό;

Πρώτα-πρώτα, αυτές ο ! εβδομήντα συλλήψε ι ς δέν πέρασαν απαρατήρητες .<άθε αγωνιστής εΤχε επαφές μέ δέκα τουλάχ ιστον πρόσωπα. 'Εφτακόσια πρόσωπα λ ο ι π ό ν , μ ά θ α ι ν α ν ξαφνικά τό β ί α ι ο αύτό γεγονός : τήν σύλληψη τ ί μ ι ω ν κα ί γενναίων ανθρώπων,πού μο-ναδ ικό τους έγκλημα ηταν δτι ήθελαν τό γ ε ν ι κ ό κ α λ ό . . . θ ! δ ί κ ε ς , ο ! κ α τ α δ ί κ ε ς κα ί τά προσωπικά δράματα, ε ι χαν σάν αποτέλεσμα νά δηυ ι οι ι ογε ΐ τα ι μ ί α έκρηξη συμπάθε ιας κα ί ενδιαφέροντος απέναν-τ ι ατούς επαναστάτες . "Αν κανένας άπ 'αυτούς κα-τόρθωνε νά κάνε ι ακουστή άπό τό εδώλιο τήν δυ-ν α μ ι κ ή φωνή του ,μπορούμε νά πούμε μέ βεβα ιότητα δτ ι π οργάνωση θά ξαναγενν ιόταν ά π ' τ ί ς σ τ ά χ τ ε ς της 3τό κάλεσμα αύτής τής φωνής.Δεν ηταν π ιά πα-ρά ζήτημα χρόνου. " Επε ι τα τ ; θά έκο>. :ιν τούς έβδομήν/τ τα φυλακ ισμένους ;Δέν μπορούσαν παρά νά τ.ούς κρατούν φυλακ ισμένους γ ι ά άρκετό διάστημα, ή ε ξ ό ρ ι σ τ ο υ ς σ έ έρημες π ε ρ ι ο χ έ ς τής Σ ι β η ρ ί α ς . " Ε σ τ ω . Σ τ ή ν φυλακή-" ή στήν Σ ι βηρ ία-βρ ίσκουν συντρόφους,δασκάλου ς κα ί μα-θητές .Χρησ ι μοΠοιούν τήν αναγκαστ ι κή τους απραξ ι α γ ι ά νά μελετήσουν κα ί νά τ ε λ ε ι οπο ι ήσουν τή θεωρητ ι-κή καλλ ι έ ρ γ ε ι α τών ί δεών τους .Μέ τό νά υποφέρουν λο ι μαζ ί σκληραγωγούντα ι ,γ ίνοντα ι άποφασ ι στ ι κο ί/τα-θ ι άζοντα ι .'Αργά ή γρήγορα,δραπέτες , άμνηστευμένο ι -χ ά ρ η σ έ γ ε ·/1 κ έ ς ά π ε ρ γ : ε ς - ή ελεύθερο ι μέ δρους, θά ξαναβρεθούν μέσα στήν κο ι νων 'α , βετεράνο ι επαναστά τες ,"παράνομο ι " αύτή τήν φορά κα ί πολύ δυνατότεροι ά π ό π ρ ί ν . " θ χ ι δλο ι , βέβα ι α, γ ι ατ ί μ ε ρ ι κ ο ί θά πεθά-

77

νουν στήν δ ιάρκε ια τής π ο ρ ε ί α ς : θ \ ι β ε ρ ή "φυσική έπ ι λογή",πού έχε ι κι αύτή τή χρησιμότητά της . ' ί - ! α -νάμνηση άκόμη των χαμένων φ'λων θά κάνει άδιά\λ.α-χτους αυτους που μένουν.

"Ετσ ι ρε τ ε λ ε υ τ α ί α ανάλυση, μ ιά εκκαθάριση δέν εΤναι ποτέ τ έ λ ε . α.Τά προφυλαχτ ι κά μέτρα των επανα-στατών σώζουν πολλούς.τά "δ ι α τά συμφέροντα τήςπρο-βοκάτσ ι ας,μάλ ι στα, άπα ι τοΰν τήν ύπαρξη ελευθέρων ί -παναστατών. ·. . Κ α ί ή τύχη ξαναπαίζε ι τόν ρόλο Της Αυ-τοί πού "διάφυγαν", παρ οτ ι βρίσκονται σέ πολύ δι'οο-λη κατάσταση, κατορθώνουν, μέσα σέ λ ί γ ο δι άστημα, νά επωφεληθούν άπ'τ ί ς ε υ ν ο ϊ κ έ ς δ: αθέσε ι ς τοΰ κύκλου τους .

'Η καταπίεση δέν άπο'^λέπε ^ά .ταράσ ιόν ε κ -φοβισμό .'Αλλά εΤνα ι ό φόβος άρκετός γ ι ά νά χτυπήσει τήν άνάγκη,τόν Ιδεαλισμό,τό αϊσθημα δικαιοσύνηςιήν εξυπνάδα,τήν λογ • κή,ολες αύτές τ κ επαναστατικές δυνάμει ς πού διαλαλούν τήν βαθειά καί φοβερή δύνα -μη των οικονομικών παραγόντων μ ιας επανάστασης;*Υ-πολογίζοντας στόν εκφοβισμό , ο ! ά ν τ ι δ ρ α σ τ . κ ο ί ξ ε -χνούν ότι προκαλούν περισσότερο άγανάκτηση,μίσος , δίψα γ ι ά μαρτύρ ι α,παρά πραγματικό φόβο. Δέν φοβίφυν παρά τούς άδύναταυς:έξοργίζουν τούς καλύτερους κα ί ε ξοπλ ίζουν τήν 'πανάσταση μέ τούς πιό δυνατούς.

Καί ο ! προβοκάτορες; Μέ μ ιά πρώτη'ματιά δίνουν τήν εντύπωση ότι

μπορούν νά κάνουν φοβερές ζ η μ ι έ ς στό επαναστα-τ ι κ ό κ ί νημα .Ε ί να ι , άραγε, άλήθε ι α αυτό ; 'νϋ^η στή βοήθεια τους ή άστυνομία μπορεϊ νά πολλαπλασιά-ζ ε ι τ ί ς συλλήψεις καί τ ί ς " ε κ κ α θ α ρ ί σ ε ι ς " των ο -μάδων.Κάτω άπό ορ ισμένες προϋποθέσεις μπορεϊ νά χτυπήσει κα ί τά πιό κρυφά πολ ι τ ι κά σ χ έ δ ι α . Μπο-ρ ε ί νά εξαφανίσει πολύτιμα σ τ ε λ έ χ η . Οι προβοκά-

78

τορες ηταν συχνά οΐ καλύτεροι προμηθευτές τού δήμ ιου . "Ολα αύτά ε' ιναι β έ β α ι α φοβερά . "Η άλήθε ια ομως ε ί ν α ι ότ ι ή προβοκάτσια δέν μπορε ί νά βλά-ψει παρά μεμονωμένα άτομα ή ομάδες κ α ί ότ ι β ρ ί -σκετα ι οέ απόλυτη σχεδόν αδυναμία απέναντι στό σύνολο ' τοϋ επαναστατικού κ ινήματος · .

Ε Ϊ δ α μ ε ένα προβοκάτορα ν 'άναλαμβάνε ι τήν ε ι -σαγωγή των μπολσεβι κ ικων έντυπων στήν Ρωσι α ( ΐ 9 Ι 2 ) έναν άλλο(Μαλ ι ν ό β σ κ υ ) , νά έκφωνε" στήν Δούμα τούς λόγους πού έγραφε ό Λ έ ν ι ν έ ν α τ ρ ί τ ο νά όργανώ -ν ε ι τήν ε κ τ έ λ ε σ η τού Π λ έ β . Σ τ ή ν πρώτη περίπτωση, ο άπατεώνας μας μπορε ί νά παραδώσει στήν άστυ -ν ο μ ί α μ ί α άρκετά μεγάλη ποσότητα εντύπων " δέν μπορεΤ όμως ,χωρίς τόν κ ί ν δ υ ν ο νά " κ α ε Τ " άμέσως, ο ύ τ ε νά παραδώσει όλα τά έ ν τ υ π α , ο ύ τ ε κα ί νά πα-ραδώσει περ ισσότερα άπό μ ι ά σ χ ε τ ι κ ά π ε ρ ι ο ρ ι σ μ έ -νη π ο σ ό τ η τ α . Ε Ϊ τ ε · τ ό θ έ λ ε ι , ε ί τ ε ό χ ι , σ υ ν τ ε λ ε ί στήν δ ι α ν ο μ ή . Κ α ί ε'ί .τε ένα προπαγανδιστ ικό φυλ -λάδι ο μο ιράζετα ι μέ τ ί ς φροντ ίδες ενός μυστ ικού πράχτορα, ε ' ί τ ε μέ τ ί ς φροντ ίδες ενός άφοσιωμένου μαχητή, τό άποτέλεσμα εΤναι τ ό ' ί δ ι ο : τό βασικό ε ί -ναι ότ ι δ ι α β ά σ τ η κ ε . Τ ό νά οργανωθεί ή εκτέλεσητού Πλέβ ά π ' τ ό ν 'Αζέφ ή τόν Σαβίνκωφ δέν μας ε ν δ ι α -φ έ ρ ε ι . Π ο λ ύ λ ί γ ο μας ε ξ α γ ρ ι ώ ν ε ι , όταν μάλ ιστα μπορεϊ νά εΤναι τό π α ι χ ν ί δ ι μ ι α ς . ά σ τ υ ν ο μ ι κ ή ς <α-μ α ρ ί λ λ α ς , π ο ύ μάχεται μέ μ ι ά ά λ λ η . Τ ό βασ ικό ε ί ν α ι ότ ι ε ξ α φ α ν ί ζ ε τ α ι ό Πλέ|ϊ κ α ί τά συμφέροντα τής ε -πανάστασης σ ' α υ τ ή ν τήν υπόθεση εΤναι πολύ μ ε γ α -λύτερα ά π ' τ ά συμφέροντα τών αισχρών κ α ί μικρών μακ ιαβελ ικών τής 'Οχράνα."Οταν ό μ υ σ τ ι κ ό ς πρά-χτορας Μαλινόβσκυ κάνε ι νά άντηχήσε ι στήν Δούμα ή φωνή τοΰ Λ έ ν ι ν , α υπουργός τών "Εσωτερικών έ — χ ε ι μεγάλο λάθος νά χ α ί ρ ε τ α ι γ ι ά τήν ε π ι τ υ χ ί α

79

τοΰ μισθωτού πράχτορά τ ο υ . ' Ο λόγος τοΰ Λ έ ν ι ν έ -χει γ ι ά την χώρο πολύ μεγαλύτερη σημασία απ τήν φωνή ενός άθλιου.

Μοΰ φαίνεται ότι εΤναι δυνατό νά δώσουμε δύο πετυχημένους ορισμούς γ ι ά τόν προβοκάτορα, άπ τούς οποίους ό δεύτερος εΤναι περισσότερο έμφα-τ ι κός:

Ι . ' Ο προβοκάτορας εΤναι ένας ψεύτικος επανα-στάτης .

2.'θ προβοκάτορας ε ίνα ι ένας αστυνομικός,πού άθελά του βοηθάει τήν έπανάσταση.

Γ ι α τ ί πρέπει πάντα νά φαίνεται δτι τήν ΰπη -ρετεΤ .

'Αλλά,σέ τελευταία άνάλυση,δέν υπάρχει φα ι -νομενικότηΤα,προπαγάνδα,άγώνας,τρομοκρατία" δλα ε ίναι πραγματικότητα.Δέν μπορεί κανένας νά. εΤ -ναι μ ισο-επαναστατικό στέλεχος ή μόνο φαινομε -ν ικός μαχητής.Πολλοί άθλιοι πού σέ μιά στιμή ά -νανδρίαε έπεσαν σ'αύτόν τόν βόρβορο τό κοτάλα -β α ν . ' Ο Μαξίμ Γκόρκυ δημοσίευσε,πρίν άπό λ ί γ ο κ α ι -ρό, σ τ ί ς " ' Α ν ε π ί κ α ι ρ ε ς παρατηρήσεις" ένα π ε ρ ί ε ρ -γο γράμμα ενός προβοκάτορα, ποι> έγραφε περίπου αύτά:"ΕΤχα συνείδηση τής αίσχρότητάς μου, άλλά γνώριζε δτι αύτή δέν μποροΰσε νά καθυστερήσει τόν θρίαμβο τής ."Επανάστασης οΰτε μιά στιγμή'.'

Η αλήθεια ε ι ν α ι , οτι η προβοκάτσια δηλητηρι-άζει τήν "Επανάσταση,'Οδηγεϊ στήν τρομοκρατία,ά-κόμη καί σέ σ τ ι γ μ έ ς πού ο! έπαναστάτες δέν θάτήν ή θ ε λ α ν . Τ ί να κάνουμε, αλήθεια , σ εναν προδότη; Η σκέψη νά τόν άγνοήσουμε δέν έρχεται σέ κανένα . Στή μονομαχία μεταζύ τής άστυνομίας καί τών ε -παναστατών, ή προβοκάτσια προσθέτει ένα σ τ ο ι χ ε ί ο Τντρι γκας, πόνου, μίσους καί περι φρόνησηςίΤναι π ό

ΘΟ

ε π ι κ ί ν δ υ ν ο γ τά την επανάσταση παρά γ ι ά τήν άστυ-νομ ί α ; Νομίζω δτι σ υ μ β α ί ν ε ι τό α ν τ ί θ ε τ ο . Από ά λ -λη άποψη, ή άστυνομία κ α ί ή προβοκάτσια έχουν ά - ' μεσο συμφέρον νά υπάρχει συνεχώς τό επανα-σ τ α τ ι κ ό κ ί ν η μ α , π ο ύ άποτελε " κα ί τόν λόγο υπαρ -ξ ή ς τ ο υ ς .

Στήν άνάγκη ,προκε ιμένου νά στραφούν σέ μ ι α άλλη πηγή ωφελε ιών ,θά ΰφάνουν μόνοι τους συνο -μωσ ί ε ς .Αυτό έ χ ε ι . σ υ μ β ε ί . ' Ε δ ϊ τό συμφέρον τής α -στυνομ ίας β ρ ί σ κ ε τ α ι σ έ καθαρή ά ν τ ί θ ε σ η μέ το συμφέρον τού καθεστώτος πού έ χ ε ι γ ι ά άποστολή της νά π ρ ο σ τ α τ ε ύ ε ι . Τ ό π α ι χ ν ί δ ι των προβοκατόρων πού έχουν τ έ τ ο ι ε ς προθέσε ι ς μπορεΤ νά δημιουρ -γήσει κ ι ν δ ύ ν ο υ ς γ ι ά τό " δ ι ο τό Κ ρ ά τ ο ς . " 0 "Αλεφ οργάνωσε κάποτε μ ί α άπόπειρα ε ν α ν τ ί ο ν τού Τσά-ρου, πού δέν πέτυχε παρά άπό ένα άναπάντεχο κα ί τυχαΤο γ ε γ ο ν ό ς ( τ ή ν ή ϋ ι κ ή κατάρρευση ενός έπα -ν α σ τ ά τ η ) .

Τ,ήν σ τ ι γ μ ή ε κ ε ί ν η , τό προσωπικό συμφέρον τοΰ " Α ζ ε φ - π ο ύ , δ έ ν άμφ ι βάλλουμε , ηταν γ ι ' α ύ τ ό ν π ιό πολύτ ιμο άπ 'τήν άσφάλεια τής Αύτοκρατορ ίας- ά -πα ιτοΰσε μ ί α εντυπωσιακή πράξη: μ ι ά υποψία τόν β ά ρ α ι ν ε μέσα στό σοσ ιαλεπανεστατ ικό κόμυα, βά -ζοντας σέ κ ί ν δ υ ν ο τήν ζωή τ ο ύ . Αναρωτηθήκαμε έ ξ άλλου, άν ϋ ' ά π ό π ε ι ρ ε ς , πού π έ τ υ χ ε , δ έ ν ε ξυπη-ρετούσαν τά σ χ έ δ ι α κάποιου Φ ο υ σ έ . ^ Ε Τ ν α ι π ι θ α -ν ό . 'Αλλά παρόμοιες ί ν τ ρ ι γ κ ε ς άνάμεσα στούς άν-θρώπους τ ή ς ε ξ ο υ σ ί α ς φανερώνουν τήν γάγγραινα ενός καθεστώτος κα ί δέν συμβάλλουν λ ί γ ο στήν πτΰση τ ο ύ .

"Η προβοκάττσια ε ί ν α ι περ ισσότερο ε π ι κ ί ν δ υ ν η γ ι ά τήν δ υ σ π ι σ τ ί α πού σπέρνε ι άνάμεσα στούς ά -γ ω ν ι σ τ έ ς . Μ ό λ ι ς αποκαλυφθούν μ ε ρ ι κ ο ί προδότες , ή

«τ

εμπιστοσύνη χάνεται μέσα σ τ ί ς οργανώσεις. Αυτό εΤναι τρομερό, γ ι ατί ή εμπιστοσύνη μέσα σ'ΐένα κόμ-μα ε ίναι τό τσιμέντο κάθε επαναστατικής δύναμης.

Κ α τ η γ ο ρ ί ε ς κυκλοφορούν ψ ι θ υ ρ ι σ τ ά , ύ σ τ ε ρ α φω -ναχτά κα ί πολύ συχνά εΤναι αδύνατο νά λάμψει ή άλήθει α . "Ακολουθούν πολλά δε ι να ,πολυ χ ε ι ρ ό τ ε ρ α άπ 'αύτά πού προέρχονται ά π ' τ ή ν αληθ ινή Προβοκά-τ σ ι α . Πόσες τ έ τ ο ι ε ς θ λ ι β ε ρ έ ς π ε ρ ι π τ ώ σ ε ι ς νά θυ -μηθοΰμε :ο Μπαρμπέ(> κατηγόρησε τόν ήρωΤκό Μπλαν-κ ί - κ α ί ό Μπλανκί παρ'δλα τά 40 χρόν ια κάθει'ρξης-παρ'δλη τήν υ π ο δ ε ι γ μ α τ ι κ ή ζωή του κα ί τήν άδά -μαστη προσωπικότητά τ ο υ , δ έ ν μπόρεσε ποτέ νά ά -παλλαγεΤ ά π ' τ ή ν ανάξ ια συκοφαντ ία .

"Ομοια κατηγορήθηκε κ α ί ό Μπα^ούνι ν .Πόσα θύ-ματα, λ ι γώτερο γνωστά, δέν υπόφεραν ά π ' α υ τ ό : ρ Ζ ι -ρ ι έ - Λ ο ρ ι ό ν , α ν α ρ χ ι κ ό ς , κ α τ η γ ο ρ ή θ η κ ε γ ι ά προβοκά -τ σ ι α άπ 'τόν " σ ο σ ι α λ ι σ τ ή " βουλευτή Ντελορύ· ' γ ι ά νά ξ εφύγε ι ά π ' τ ή ν άνυπόφορη κ α τ η γ ο ρ ί α , π υ ρ ο β ο λ ε ί πράχτορες κα ί π ε θ α ί ν ε ι στό κ ά τ ε ρ γ ο . Σ χ ε δ ό ν παρό-μοιο εΤναι κ α ί τό τ έ λ ο ς ενός άλλου γ ε ν ν α ί ο υ ά -ν α ρ χ ι κ ο ΰ , σ τ ό Β έ λ γ ι ο , τ ο ΰ Χ ά ρ τ ε ν σ τ ά ϊ ν - Σ ο κ ό λ ο φ ( ό ί -κη τής Γ ά ν δ η ς , 1 9 0 9 ) , π ο ύ βρωμίστηκε άπό ολόκληρο τόν σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ό τύπο μέ χ υ δ α ι ό τ η τ ε ς κα ί πέθανε τ ε λ ι κ ά στήν φυλακή .Γ ι α τ ί έ χ ε ι γ ί ν ε ι παράδοση:ο! εχθροί τής δράσης ,ο ' ά ν α ν δ ρ ο ι , ο " κ α λ ο ζ ω ϊ σ μ έ ν ο ι , ο ' άπορτουν ιστές , μαζεύουν ε ΰ κ ο λ α τ ά ό π λ α τουςμέ -σα άπ ' τούς υ π ο ν ό μ ο υ ς . ' Η υποψία κ α ί ·ή συκοφαντία, τούς χρησιμεύουν γ ι ά νά ρ ίχνουν τήν υπόληψη των επαναστατών.

Δέν τελειώσαμε άκόμη.Αυτό τό κακό - η υποψία καί ή δυσπιστία μεταξύ μας - δέν μπορεΤ νά χτυ-πηθ,εΤ παρά μέ μιά μεγάλη προσπάθεια θέλησης^ρβ-π ε ι - κ α ί αυτό είναι άλλωστε ή βασική προϋπόθεση

82

κάθε έπαναστατικοΰ αγώνα ενάντ ια στήν πραγματι-κή προβοκάτσια,πού ρυθμίζε ι τό πα ιχν ίδ ι σέ κάθε συκοφαντική κατηγορία πού ρ ίχνετα ι σ ' έ ν α σ τ έ λ ε -χος-νά μήν κατηγορείται ποτέ μέ ελαφρότητα ένας άνθρωπος,καί νά μήν καταγράφεται καμμιά κατηγο-ρ ία σέ βάρος ενός επαναστάτη.Κάθε φορά πού ένας άνθρωπος δ ί ν ε ι , τ έ τ ο ι ε ς υποψίες ,πρέπε ι νά συγκρο τεΤται ένα δ ικαστήριο άπό συντρόφους κα ί νά ά -παγγέλλεται ή κατηγορία ή ή συκοφαντία. Απλοί κανόνες ,πού πρέπει νά ακολουθούνται μέ ακαμπτη αυστηρότητα,άν θέλουμε νά διατηρήσουμε τήν η θ ι -κή υ γ ε ί α των επαναστατικών όργανώσεων.

' Ε ξ άλλου ,παρ'ότ ι αυτό μπορεί νά εΤναι έπι -κ ίνδυνο γ ι ά τά άτομα,δέν πρέπει νά υπερτιμούμε τήν δύναμη τοΰ προβοκάτορα'γιατί εξαρτάται πολύ άπ'τόν κάθε έπαναστάτη νά φυλάγεται αποτελεσμα-τ ι κ ά .

θ ! Ρώσοι έπαναστάτες ,στόν πολύχρονο αγώνα τους ένάντ ια στήν άστυνομία τοΰ παληοΰ καθεστώ-τος ε ί χ α ν άποχτήσει μ ία σ ίγουρη πραχτική γνώση τών μεθόδων καί τοΰ τρόπου έ ν ε ρ γ ε ι ά ς τ η ς . " Α ν ή αστυνομία ηταν δυνατή δέν ε ίχαν καί αυτοί λ ι γώ-τερη δύναμη."Οποι α κάί νά ηταν ή τ ε λ ε ι ό τ η τ α τών σχεδιασμάτων, τών ε ιδ ικών τής 'Οχράνα γύρω άπ'τήν δράρη μ ιας συγκεκριμένης οργάνωσης, μπορούμε νά ήμαστε προκαταβολικά σίγουροι ότι ΰπ.'ιρχαν κϋ 'ά. "Οπως άν έφερα, σπάνια μ ία "έκκαθάριση" όμάοας ταν τ έ λ ε ι α , γ ι α τ ί χάρη στά μέτρα προφύλαξης πάν-τα κάποιος ξ έ φ ε υ γ ε .

Στόν τόσο έπιμελημένο πίνακα γύρω ά π ' τ ί ς σχέ-σ ε ι ς τοΰ Β.Σαβίνκωφ λε ίπουν οπωσδήποτε ονόματα" δέν ξέρω μήπως εΤναι καί τά πιό σπουδαϊα.Ο' Ρω— οο ι άγωνιστές δέν ξεχνούσαν ότ ι ή άτομική παρά-

33

νομ;| δράση υπόκε ι τα ι σ έ αυστηρούς κ α ν ό ν ε ς . Σ έ κάθε περίπτωση έθεταν τό ερώτημα: " Ε ί ν α ι

αυτό σύμφωνο μέ τούς κανόνες της συνωμοτικότη -τας ; " *0 Κώδικας τής συνωμοτ ι κόιΓητας" γνώρισε,ά-· νάμεσα στούς π ιό μεγάλους αντ ιπάλους τής μοναρ-χ ί α ς κα ί τοΰ κεφαλαίου στήν Ρωσία ,σπουδαίους θε-ωρητικούς κ α ί πραχτ ικούς . ΕΤνα ι πολύ χρήσιμο νά τόν γνωρίζε ι κ α ν ε ί ς . Π ρ έ π ε ι νά .κατανοηθούν ο ί ά -πλούστεροι κανόνες ,πού άκριβώς ε π ε ι δ ή εΤναι α -πλοί δέν τυχα ίνουν πάντα μεγάλης προσοχής.

Χάρη σ ' α υ τ ή ν τήν επ ιστήμη τής συνωμοτικότη -τας οι επαναστάτες μπόρεσαν νά ζήσουν στήν πα -ρανομ ία ,μέσα σ τ ί ς Ρώσικες μεγαλουπόλει ς , γ ιά πολ-λούς μήνες κα ί χρόνι α . Σ υ ν έ β α ι ν ε νά μ ε τ α μ φ ι έ ζ ο ν -τ α ι , γ ι ά λόγους ανάγκης , ί ; ε πε , Ό δ ε ύ ο ν τ ε ς έμπό -ρ ο υ ς , σ έ αμαξάδες ,σ έ πλούσιους ξ έ ν ο υ ς , σ έ ΰπ·;ρέ -τ ε ς κ λ π . Σ ' ό λ ε ς τ ί ς περ ιπτώσε ι ς έπρεπε νά ζή -σουν τούς ρόλους των.

Γ ι ά νά ά ν α τ ι ν ά ξ ε ι τό χ ε ι μ ε ρ ι ν ό άνάκτορο,6 ερ-γάτης Στέφαν Κ α λ τ ο υ ρ ί ν , έ ζ η σ ε γ ι ά πολλές βδομά -δες τήν ζωή τών εργατών τοΰ π α λ α τ ι ο ύ . ^ "θ Κα -λ ι ά ε φ έκανε τόν άμαξα στήν Πετρούπολη όταν πα -ρακολοθοΰσε τόν Π λ έ β ε , ' Ο Λ έ ν ι ν κα ί ο Ζηνόβ ιεφ , κυνηγημένοι άπ 'τήν άοτυνομία τοΰ Κερένσκ ι κατά-φεραν νά κρυφτοΰν στήν Πετρούπολη" 6έν έβγα ιναν έξω παρά μεταμφι εσμένο ι . ' Ο Λ έ ν ι ν [ταρίστανε τόν εργάτη .

'Η παράνομη δράση δημιουργεΤ μέ τόν καιρό έ -θ ι μ α κα ί μ ι ά νοοτροπία πού φαίνετα ι σάν ή καλύ-τερη εγγύηση απέναντι σ τ ί ς μέθοδες τής αστυνο-μ ί α ς . Κ α ν έ ν α ς έξυπνος ά σ τ υ ν ο μ ι κ ό ς , κ α ν έ ν α ς ε π ι δ έ -ξ ι ο ς άπατεώνας δέν μπορε ί νά σ υ γ κ ρ ι θ ε ί μέ έπα -ναστάτεζ ' γεμάτους αυτοπεποίθηση, προσεχτ ι κούς σιί-

84

^τους κα ι γέννα ι ους , που υπακουουν ο ενα κο ι νο Ν

σύνθημα. "Οποια καί νά εΤναι ή τ ε λ ε ι ό τ η τ α των μεθόδων

πού χρησιμοποιούνται γ ι ά τήν παρακολούθησή τους , δέν θά υπάρχει πάντα σ τ ί ς έ ν έ ρ γ ε ι έ ς τους καί ΰ τ ί ς ·<ι»ήσεις τους μ ιά σταθερή ποσότητα άγνο ι ας ; Δέν θά υπάρχει πάντα ένας μεγάλος άγνωστος Χ μ έ -σα σ τ ί ς ψιλοδουλεμένες εξ ισώσει ς τοΰ εχθρού τους ; Προδότες ,χαφιέδες , έξυπνο ι κατάσκοπο ι •πο ιός θ α -ποκρυπτογραφήσει την επαναστατική εύφυία,^ ποιός θά υπολογίσει την δύναμη τής επαναστατικής θέ -λησης; •

"Οταν έχε ι κ α ν ε ί ς μέ τό μέρος τοι. τούς νό -μους τής "στορ ίας , τά συμφέροντα τοΰ μέλλοντος , τήν ηθ ική καί ο ικονομ ική αναγκαιότητα πού ο δ η -γούν στήν 'Επανάσταση"δταν γνωρίζε ι καλά τ ί ζ η -τ ά ε ι , τ ί δπλα δ ιαθέτε ι καί ποιά εΤναι τά όπλα τοΰ εχθροΰ'δταν πάρει μέρος στήν παράνομη δράση *δ -ταν έχε ι εμπιστοσύνη στόν εαυτό του κα ί εργάζε-ται μόνο μέ αυτούς πού ε μ π ι σ τ ε ύ ε τ α ι ' δ τ α ν γνωρί-ζ ε ι , δ τ ι τό επαναστατικό έργο άπαιτεΤ θ υ σ ί ε ς καί

δτι κάθε σπόρος*άφοσίωσης καρποφορεί στό έκατον-, ·» » τ > » · ταπλασι ο , τ ο τ ε ε ί να ι α κ α τ α μ α χ η τ ο ς . 'Η απόδειξη ε ι να. δτι χ ι λ ι ά δ ε ς φάκελλοι τής

'Οχράνα,ο' χ ι λ ι ά δ ε ς καρτέλλες τής υπηρεσία^πλη-ροφοριών, τά ε ξ α ι ρ ε τ ι κ ά ίχνογραφήματα των τ ε χ ν ι -κών τ η ς , τ ά συγγράμματα καί οΐ σοφοί τ η ς , δ λ ο τό εκπληκτικό αύτό οπλοστάσιο βρ ίσκεται σήμερα στά χέρι α των Ρώσων κομμουνι στων.

θ ! άστυνόμοι , κάποιο επαναστατικό πρωϊνό,τό -βαλαν στά πόδια κάτω άπ 'τά γΓουχ-αΗσματα τοΰ πλή-· θους ,κ ι δσοι πιάστηκαν έκαναν μ ιά - ο ρ ι σ τ ι κ ή -βουτ ιά στά κανάλια τής Πετρούπολης.Οι περισσό -

85

τεροι υπάλληλοι τής 'Οχράνα τουφεκ ίστηκαν . "Ολο ι ο ! προβοκάτορες-όσων διαπιστώθηκε ή ι δ ι ό τ η τ α -ε ί χ α ν τήν " δ ι α τύχη .Συγκεντρώσαμε , γ ιά τήν μόρ -φωση τών ξένων συντρόφων,μέσα σ ' έ ν α ε ί δ ο ς μου -σ ε ί ο υ έναν αριθμό άπό ι δ ι α ί τ ε ρ α π ε ρ ί ε ρ γ α άπο -Θπάσματα, πού πήραμε άπ 'τά μυστ ικά άρχεΤα τής Αυ-· τοκρατορικής " Α σ φ ά λ ε ι α ς . " Η έκθεσή μας' έ γ ι ν ε σέ μ ι ά ά π ' τ ί ς λαμπρότερες α ίθουσες τοΰ χ ε ι μ ε ρ ι ν ο ύ "Ανακτόρου.θ ! ε π ι σ κ έ π τ ε ς μποροΰσαν, πλησ ιάζοντας σ ' έ ν α παράθυρο άνάμεσα σέ δύο κολόνες άπό μαλα-χ ί τ η , νά μελετήσουν τό β ι β λ ί ο μέ τούς καταλόγους τών φυλακισμένων τοΰ φρουρίου Πέτρος καί Παύλος, σ κ ο τ ε ι ν ή ς Β α ϋ τ ί λ λ η ς τοΰ Τσάρου^ενώ απέναντ ί τους , άπ ' τήν άλλη όχθη τοΰ Νέβα κ υ μ ά τ ι ζ ε ή κ ό κ κ ι ν η ση-μα ία τής επανάστασης .Αυτοί πού εΤδαν δλα αυτά, γνωρίζουν τώρα,δτ ι ή "Επανάσταση, πρ ίν άκόμη ν ι -

/ τ » . • κ ή σ ε ι , ε ι ν α ι α κ α τ α μ α χ η τ η .

86

2 . ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΝΟΜΙΑΣ

I . ΝΑ ΜΗΝ Ε Ι Ν Α Ι ΚΑΝΕΙΣ ΕΥΚΟΛΟΠΙΣΤΟΣ

Χωρίς μ ί α καθαρή θεώρηση αύτου τοΰ προβλήμα-τος , ή γνώση τών μεθόδων καί τών τρόπων ε ν έ ρ γ ε ι -ας τής αστυνομίας δέν θά εΤιχε καμμία χρησ ιμότη-τ α .

'Ο φ ε τ ι χ ι σ μ ό ς τής νομιμότητας Γ τ α ν , κ ιΗ Παρα-μένε ι πάντοτε, ένα άπ 'τά π ιό βαθειάΤιημΙάδια τοΰ σοσ ιαλ ισμοΰ πού π ι σ τ ε ύ ε ι στήν συνεργασία των τά-$ ξ ε ω ν . " Ε χ ε ι σάν επακόλουθο τήν π ίστη ότήν δυνα -τότητα τής άλλαγής τής κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή ς τ ά ξ η ς , χ ω -ρ ί ς νά γ ί ν ε ι σύγκρουση μέ τούς προνομ ι ούχιυς τ η ς 'Αλλά αυτό εΤναι περισσότερο μ ι ά έ ν δ ε ι ξ η τ ή ς δ ι -αφθοράς τών ηγετών παρά έ ν δ ε ι ξ η άγαθότητας τ^ν πολ ι τ ι κών. "Εγκαταστημένο ι μέσα σέ μ ι ά κ ο ι ν ο ν ί ι ϊ , πού υποτίθεται οτι τήν πολεμοΰν,σύνιστο.ΰν τόνσβ-βασμό στούς κανόνες τοΰ παιχν ι δ ι ο ΰ . *Η ' έργίατΗ^κή> τάξη όμως δέν μπορεί νά σέβεται τήν ά σ τ ι κ ή ν ρ — μιμότητα παρά μόνο άν άποφασίσει νά αγνόησε ι τόν , πραγματικό ρόλο τοΰ Κράτους , τόν άπατηλό χςίρ^χτ'π-' ρα τής δημοκρατίας , δ η λ α δ ή , τ ί ς θ ε μ ε λ ε ι ' ό δ ε ι ς ' άρ-χ έ ς τής πάλης τών τάξεων."Οταν γ ν ω ρ ί ζ ε ι , 6 τΓ τό Κράτος εΤναι ένα δ ί χ τ υ θεσμών προορισμένων νά προστατεύουν τά συμφέροντα τών κατόχων άπ' τούς μή κατόχους ,δηλαδή ·νά δ ιατηρήσουν .την έκμετάλ ^ λευση τής ε ρ γ α σ ί α ς ' ό τ ι ό νόμος ,πού υπαγορεύεται πάντοτε άπ 'τούς πλούσιους ε ν ά ν τ ι α ατούς φτωχρύς εφαρμόζεται άπό άξιωματούχους πού προέρχονται

α"7

Λ ίντα άπότήν άρχουσα τ ά ξ η " ό τ ι ό νόμος εφαρμόζε-ται άδι άκοπα μέσα σ ' έ ν α αυστηρά τ α ξ ι κ ό πνεΰμα " ότ ι ο καταναγκασμός-πού ά ρ χ ί ζ ε ι άπό τήν άπλή σύ-σταση τοΰ άστυνομικοΰ κα ί τ ε λ ε ι ώ ν ε ι μέ τό π έ σ ι -μο τής γ κ ι λ ο τ ί ν α ς , π ε ρ ν ώ ν τ α ς άπ 'τά κάτεργα κ α ί τ ί ς φ υ λ α κ έ ς - ε ΐ ν α ι ή συστηματ ική άσκηση τής νό -μ ι μ ρ ς β ί α ς ε ν ά ν τ ι α στούς ε κ μ ε τ α λ λ ε υ ό μ ε ν ο υ ς , ό ερ-γάτης" δέν μπορεί π ιά νά θεωρε" τήν νομ ιμότητα παρά σάν ένα γεγονός τοΰ Αποίου πρέπει νάγνωρί-* ζ ε ι τ ί ς ό ψ ε ι ς , . τ ί ς ε φ α ρ μ ο γ έ ς , τ ί ς π α γ ί δ ε ς , τ . ί ς σ υ -ν έ π ε ι ε ς κ α ί τά πλεονεχτήματα άκόμη, πού πρέπει μ ε ρ ι κ έ ς φορές νά χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ή σ ε ι , ά λ λ ά πού δέν θά πρέπει ποτέ ν ' ά π ο τ ε λ ε Τ γ ι ά τήν τάξη του παρά έ -να καθαρά υ λ ι κ ό εμπόδ ιο .

Χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι , ν ' ά π ο δ ε ί ξ ο υ μ ε τόν άντ ι-προλεταρι— ακό αυτό χαρακτήρα τής οποιαδήποτε ά σ τ ι κ ή ς νο -μ ι μ ό τ η τ α ς ; " ί σ ω ς . Σ τ ό ν άν ισο άγώνα μας ε ν ά ν τ ι α στόν παληό κόσμο κα ί ο" π ιό άπλές ά π ο δ ε ί ξ ε ι ς πρέ-πει νά ξαναγ ίνοντα ι κάθε φ ο ρ ά . ' Η σύντομη ύπεν -θύμιση μερικών πολύ γνωστών γεγονότων θά άρκέ -σ ε ι . ΐ ' ό λ ε ς τ ί ς χώρες , τό εργατ ικό κ ί ν η μ α χ ρ ε ι ά -στηκε νά κ α τ α χ τ ή σ ε ι , μέ τό τ ί μ η μ α ενός άδι άκοπου άγώνα ,γ ιά μ ι σ ό α ι&να ,τό δ ικαίωμα τοΰ σ υ ν δ ι κ α λ ι -σμού κ(?ί της ά π ε ρ γ ί α ς . Α υ τ ό τό δι καίωμα, άκόμη άμ-1

φ ι σ β η τ ε ϊ τ α ι στήν " δ ι α τήν Γ α λ λ ί α , γ ι ά τούς υπαλ-λήλους κα ί τούς εργάτες των επ ιχ ε ιρήσεων 'δημό -σ ι α ς . ω φ έ λ ε ι α ς ( λ έ ς κα ί δέν ε ί ν α ι ό λ ε ς τ έ τ ο ι ε ς Γ ) όττως ο ' σ ιδηροδρομ ικο ί . Σ τ ή ν σύγκρ ιση άνάμεσαστο κεφάλαιο κ α ί στήν ε ρ γ α σ ί α , ο στρατός συχνά έπε -νέβη ε ν ά ν τ ι α στήν ε ρ γ α σ ί α , ά λ λ ά ποτέ ε ν ά ν τ ι α στό κ εφάλα ιο .

Μπροστά στά δ ι κ α σ τ ή ρ ι α , ή υπεράσπιση των τρτω-χών εΤναι σχεδόν ά δ ύ ν α τ η , έ ξ α ι τ ί α ς των δ ι κ α σ τ ι -

88

κων εξόδων."Ο εργάτης δέν μπορει να ξ ε κ ι ν ή α ε ι μ ι ά δ ί κ η , ο ΰ τ ε κα ί νά ά ν τ έ ξ ε ι τό βάρος τ η ς . " Η τερά -σ τ ι α πλε ιοψηφία των εγκλημάτων κ α ί των άδ ικημά-των έ χ ε ι γ ι ά άμεση α ί τ Γ α τήν μ ι ζ έ ρ ι α κα ί ανήκε ι στήν κατηγορία τής άπόπειρας ε ν ά ν τ ι α στήν ί δ ι ο -χ τ η σ ί α . ' Η σ υ ν τ ρ ι π τ ι κ ή πλε ιοψηφία των φυλακ ισμέ -νων ά π ο τ ε λ ε ΐ τ α ι άπό φτωχούς.Μέχρι τ ί ς παραμονές τοΰ πολέμου υπήρχε στό Β έ λ γ ι ο ή φορολογική ψή -φος.

" Ε ν α ς κ α π ι τ α λ ι σ τ ή ς , έ ν α ς ά β β ά ς , έ ν α ς άξιωμαπ-.ι-κός , έ ν α ς δ ικηγόρος α ν τ ι σ τ ά θ μ ι ζ ε μόνος τ ο υ ' τ ο ύ ς ψήφους δύο ή τριών εργατών άνάλογα μέ τήν π ε ρ ί -πτωση. Τήν σ τ ι γ μ ή αυτή πού γράφουμε γ ί ν ε τ α ι λό -γος γ ι ά τήν επαναφορά τής φορολογικής ψήφου στήν " Ι τ α λ ί α .

Σεβασμός σ έ μ ι ά τ έ τ ο ι α νομ ιμότητα σ η μ α ί ν ε ι α-φ έ λ ε ι α . Ν ά τήν περ ιφρονήσε ι ς δέν θά ηταν λ ι γ ώ τ ε -ρο ο λ έ θ ρ ι ο . Τ ά πλεονεχτήματα,πού παρουσιάζε ι γ ι ά τόν επαναστατικό άγώνα ε ί ν α ι τόσο περ ισσότερα , όσο λ ιγώτερο εύκολόπιστος εΤναι κ α ν ε ί ς . 0 * οργα-ν ώ σ ε ι ς τοΰ προλεταριάτου πρέπει νά ξανακερδ ί -ζουν κα ί νά ε π ε κ τ ε ί ν ο υ ν τό δικαίωμα νόμ ιμης ΰ -παρξης κα ί δράσης .Τό ύπογραμμ ί ζουμε , γ ι α τ ί τό αν-τ ί θ ε τ ο άκρο τοΰ φ ε τ ι χ ι σ μ ο ύ τής νομ ιμότητας εκ -δηλώνεται μ ε ρ ι κ έ ς φορές σέ καλούς επαναστάτες , μέ ένα εΤδος τάσης γ ι ά ε λ ά χ ι σ τ η π ο λ ι τ ι κ ή δράση-εΤναι π ιό εύκολο νά συνομωτεΤς παρά νά δι ευθύ -ν ε ι ς τήν δράση τών μάζών-μιά κάποια περιφρόνηση στήν νόμι μη δράση.

Νομίζω ό-. ι σ τ ί ς χώρες όπου ή άντίδραση δέν θρ ιάμβευσε ά κ ό μ η , ξ ε σ κ ί ζ ο ν τ α ς τούς δημοκρατικούς θεσμούς τοΰ παρελθόντος, ο ' εργαζόμενοι οφε ίλουν νά υποστηρίζουν βήμα μέ βήμα τό νόμ ιμο καταστα-

89

τ ι κ ό τους-ένω σ έ άλλες χώρες πρέπε ι ν 'άγωνισθοΰν γ ι ά νά τό άποχτήσουν.Στήν ' ίδια τήν Γαλλ ία , ή νο-μιμότητα πού άπολαμβάνει τό εργατικό κ ίνημα ζ η -τάε ι τό πλάτεμά της καί τοΰτο δέ\^γ ίνετα ι παρά μέ άγώνα.Τό δικαίωμα τοΰ συνδικαλισμού κ α ί τ ή ς ά π ε ρ -γ ί α ς δέν παρέχεται ή αμφισβητε ίται στούς δημό -σ ι ο υ ς υπαλλήλους κα ί σέ μ ε ρ ι κ έ ς κατηγορίες έρ -γαζομένων. 'Η ελ ευθερ ία των διαδηλώσεων εΤ να ι πο-λύ, λ ι γ ό τ ε ρ η σ τ ί ς 'Αγγλο-σαζωνικές χώρες .θ ! ερ -γ α τ ι κ έ ς φάλαγγες δέν κατέχτησαν ακόμη,δπως στήν Γερμανία κα ί στήν Αυστρ ία ,τήν νομιμότητα κα ί τό δρόμο.

90

I I . Η ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ"ΕΜΠΕΙΡΙΑ:ΜΗΝ ΑΦΙΝΗΣ ΝΑ Σ*ΑΙΦΝΙΔΙΑΣΟΥΝ.

Ε ϊδαμε ,στήν δ ιάρκε ια τοΰ πολέμου ,όλες τ ί ς κυ-βερνήσε ι ς των εμπολέμων κρατών νά αντ ικαθιστούν τ ί ς δημοκρατικές άρχές μέ τήν στρατιωτική δι -χτατορία(κατάσταση πολιορκίας ,κατάργηση τοΰ δ ι -καιώματος απεργίας ,αναστολή καί διακοπή των ερ-γασιών τών Συνελεύσεων,παντοδυναμία των στρατη-γών,καθεστώς στρατοδ ικε ίων ) . 0 * ε ξ α ι ρ ε τ ι κ έ ς άνά-γκες τής εθν ικής άμυνας τούς έδ ιναν μ ία εύκολη δ ι κ α ι ο λ ο γ ί α . ' Α π ό τή στ ιγμή πού,τήν επομένη τοΰ πολέμου,τό κόκκινο κύμα πού ξ ε κ ι ν ο ύ σ ε άπ'τήν Ρω-σ ί α έσπαγε πάνω στήν Ευρώπη,σχεδόν όλα τά κ α π ι -τ α λ ι σ τ ι κ ά κράτη-έμπόλεμα, ε ξ α ι τ ί α ς τής πάλης των τάξεων τώρα-άπειλούμενα άπ'τό έργατικό κ ίνημα , έσχισαν σάν παλιόχαρτα τά μέχρι τότε Ι ερά κ ε ί -μενα ,τής Υδ ι ας τους τής νομιμότητας .

Τά Βαλτ ικά Κράτη ( φ ι λ α ν δ ί α , "Εσθονία ,Λ ιθουα -ν ί α , Λ ε τ τ ο ν ί α ) , ή Πολωνία,ή Ρουμανία, ή Γ ιουγκο -σλαβία σφυρηλάτησαν ενάντ ια στήν εργατική τάξη αναίσχυντους νόμους ,χωρίς καμμιά δημοκρατική υ -ποκρ ισ ία π ι ά . ' Η Βουλγαρία συμπληρώνει·τά κενά τής βρώμΜ^ης νομοθεσίας της μέ τήν παράνομη β ί α . *Η Ουγγαρία, ή ' ΐ τ α λ ί α , ή " Ισπαν ία άρκέστηκαν στό νά γκρεμίσουν κάθε τ ί πού άφοροΰσε τήν νομ ιμοποίη-ση εργατικών καί άγροτικων θεσμών. Περισσότερο, καλλ ιεργημένη καί οργανωμένη ή ' Γ ε ρ μ α ν ί α , κ α θ ι έ -ρωσε, χωρίς ν ' ά ν α τ ρ έ ξ ε ι σέ ε ξ α ι ρ ε τ ι κ ο ύ ς ν ό μ ο υ ς τήν δ ικαστ ική τρομοκρατία καί τήν αστυνόμευση .

0* Ε . Π . Α . εφαρμόζουν μέ κτηνωδία τους νόμους γύ-ρω άπ'τόν "εγκληματικό σ υ ν δ ι κ α λ ι σ μ ό " , τ ό σαμπο -τάζ κα ί τήν . . . . κ α τ α σ κ ο π ε ί α : χ ι λ ι ά δ ε ς εργάτες φυ-λακίστηκαν μέ βάση ένα Ε5ΡΙ0ΝΝΑ6Ε ΑΟΤ(νόμο περί κατασκοπείας) πού δημοσιεύτηκε στήν δ ιάρκε ιατοΰ πολέμου γ ι ά τούς Γερμανούς πού κατοικούσαν στήν ' Α μ ε ρ ι κ ή .

Δέν. μένουν στήν Ευρώπη,παρά τά Σ κ α ν δ ι ν α β ι -κά κράτη ,ή ' Α γ γ λ ί α , ή Γαλλ ία καί μ ε ρ ι κ έ ς μ ι κ ρ έ ς χώρες,όπου τό εργατικό κ ίνημα άπολαμβάνει ακόμη τό προνόμιο τής δημοκρατικής νομ ιμότητας . Μπο -ροΰμε νά δηλώσουμε μέ βεβαιότητα , χωρίς νά φοβη-θούμε πώς τά γεγονότα θά μας διαψεύσουν,οτι στην πρώτη άληθινά σοβαρή κο ινωνική κ ρ ί σ η , τ ό προνό -μ ιο αύτό θά αφαιρεθε ί ξεκάθαρα καί β ί α ι α απτούς ε ρ γ ά τ ε ς . Σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν ε ς ε ν δ ε ί ξ ε ι ς πέφτουν στήν προ-σοχή μας .Τόν Νοέμβρη 1924, ο ' Β ρ ε τ τ α ν ι κ έ ς έκλο -γ έ ς βασίστηκαν επάνω σέ μ ία ά ν τ ι - κομμουνιστ ική εκστρατε ία ,στήν οποία τό πλαστό γράμμα τοΰ Ζη -νόβ ι εφ ,πΰύ τό παρουσίαζαν νά απευθύνεται στό κομ-μουν ιστ ικό κόμμα κε,ί νά πέφτει στά χέρι α τοΰ Μαύ-ρου Γραφείου,έδωσε τά ποθούμενα άποτελέσματα.

Στήν Γαλλ ία , έ γ ι ν ε πολλές φορές λόγος νά δ ι α -λ υ θ ε ί ή 0 . 6 . Τ . ( Γ ε ν ι κ ή Συνομοσπονδία 'Εργατών) . "Αν θυμώμαστε καλά,αύτή ή διάλυση ε ί χ ε ζητηθεΤ ακόμη καί τ υ π ι κ ά . ' θ κ . Μ π ρ ι ά ν , γ ι ά νά σπάσει τήν άπεργία των σιδηροδρομικών,έφθασε μέχρι τήν πα-ράνομη κ ινητοποίηση των υπαλλήλων. 'θ Κλεμανσι -σμός δέν άνήκει σέ κανένα μακρινό παρελθόν καί ο κ.Πουανκαρέ ά π έ δ ε ι ξ ε , σ τ ή ν δ ιάρκε ια τής κατοχής τοΰ Ρούρ ,μ ιάν άρκετά φανερή διάθεση μ ί μ η σ ή ς τ ο υ .

" Α ρ α , γ ι ά ένα κομμουνιστ ικό κόμμα,τό νά αίφ -ν ι δ ι α σ τ ε Τ άπό ένα ξαφνικό πέρασμά του στήν πα -

92

ρανομία , αυτό σ η μ α ί ν ε ι έ ξ α φ ά ν ι σ η . " Α ν τ ί θ ε τ α , αν προετοιμαστεΤ γ ι ά την παρανομία,αυτό σ η μ α ί ν ε ι β ε β α ι ό τ η τ α επ ιβ ίωσης κάτω άπό κάθε μέτρο κατα -στολής τ ο υ . Τ ρ ί α χαρακτηρ ιστ ικά παραδε ίγματα ,δα-ν ε ι σ μ έ ν α άπ ' τήν π ιό πρόσφατη ' Ι σ τ ο ρ ί α , ζ ω ν τ α ν ε ύ -ουν αυτήν τήν α λ ή θ ε ι α .

1 . " Ε ν α μεγάλο κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ ι κ ό κόμμα α ί φ ν ι δ ι ά ζ ε -ται γ ι α τ ί τό θέτουν εκτός νόμου :Τό Κ . Κ . τ ή ς Γ ι ο υ -γκοσλαβ ίας , πολυπληθές κόμμα πού αριθμούσε στά 1920,πάνω άπό 1 2 0 . 0 0 0 μέλη κα ί 60 β ο υ λ ε υ τ έ ς στήν ε θ ν ο σ υ ν έ λ ε υ σ η , δ ι α λ ύ ε τ α ι μέ τήν εφαρμογή τ ο ΰ " ν ό -μου περ ί " Ε θ ν ι κ ή ς " Α μ υ ν α ς " . ' Η ?ίττα του. εΤναι ά -στραπιαΤα κ α ί ά π ό λ υ τ η · ε ξ α φ α ν ί ζ ε τ α ι άπό τήν πο -λ ι τ ι κ ή σκηνή .

2 . " Ενα κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ ι κ ό κόμμα μ ι σ ο - α ί φ ν ι δ ι ά ζ ε τ α ι : Τό Κ . Κ . τ ή ς " Ι τ α λ ί α ς εΤχε π ε ρ ι ο ρ ι σ τ ε ί , κ α ί π ρ ί ν άπό τήν άνοδο τού Μ ο υ ο σ ο λ ί ν ι , σ έ μ ι ά ύπαρξη λ ί γ ο ή πολύ παράνομη κάτω ά π ' τ ή ν φ α σ ι σ τ ι κ ή καταδίωξη. 'Η λυσσασμένη αυτή κ α τ α δ ί ω ξ η - 4 . 0 0 0 συλλήι) ε ι ς ε ρ -γατών τήν πρώτη βδομάδα τοΰ Φλεβάρη 1923-δέν πέ-τ υ χ ε , σ έ καμμιά σ τ ι γ μ ή ν , ν ά σπάσει τό Κ . Κ . Ι . , πού ά ν τ ί θ ε τ α δυνάμωσε κ α ί άναπτύχθηκε περνώντας,άπό 1 0 . 0 0 0 μέλη στά 1 9 2 3 , σ τ ό ν άριθμό τών 3 0 . 0 0 0 στά 1925 .

3 . " Ενα μεγάλλο κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ ι κ ό κόμμα δέν α ίφν ι -δ ι ά ζ ε τ α ι καθόλου :Στό τ έ λ ο ς τοΰ 1923 , μετά τήν ε -πανΐιστατ ι κή πρβετο ιμασ ία κ α ί τήν ε ξ έ γ ε ρ σ η τοΰ "Α-μβούργου,τό Γ ερμαν ικό Κ . Κ . δ ι α λ ύ ε τ α ι ά π ' τ ό ν σ τ ρ α -τηγό Φόν Σ ε ε κ τ . " Ε χ ο ν τ α ς , ά π ό πολύ κ α ι ρ ό , ε ύ έ λ ι -κ τ ε ς παράνομες οργανώσει ς , σ υ ν ε χ ί ζ ε ι παρ'όλα αύ*« τά τήν κανον ική του δράση . 'Η κυβέρνηση άναγκά-ζετα ι γρήγορα ν ' ά ν α κ α λ έ σ ε ι ένα μέτρο ,πού ή μα-

93

ταιότητά του ε ί ν α ι φανερή.Τό Κ . Κ . Γ . β γ α ί ν ε ι άπ'τή παρανομία μέ τό δυναμικό του ελάχιστα φθαρμένο γ ι ά νά συγκεντρώσει , σ τ ί ς έκλογές τοΰ Ι924,περισ=-σότερους άπό 3 , 5 εκατομμύρια ψήφους.

94

• I I I . ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΟΜ1ΜΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ

*Η νομιμότητα έ χ ε ι , σ τ ί ς πιό "προηγμένες"κα -π ι τ α λ ι σ τ ι κ έ ς δημοκρατ ί ε ς ,όρ ια πού τό προλεταρι-άτο δέν μπορεϊ νά σεβαστε ί χωρίς νά αυτοκαταδι-καστε ί σ έ ΤγΤτα.Δέν μπορεϊ νά ά ν ε χ τ ε ϊ στήν προ -παγάνδα στό στρατό, πού εΤναι μ ιά ζωτική άναγκαι-' ότητα.

Χωρίς τήν άφοσίωση μ ί α ς τουλάχιστον μερ ίδας τοΰ στρατοΰ,δέν υπάρχει νικηφόρα επανάσταση.Αυ-τό ε ί ν α ι ιστορ ικός ν ό μ ο ς . Σ έ κάθε αστ ικό στρατή τό προλεταριακό κόμμα ο φ ε ί λ ε ι νά δημιουργήσεικαΊ νά καλλ ι εργήσε ι επαναστατικές παραδόσεις^όφεί -λ ε ι νά έχε ι διακλαδωμένες οργανώσει ς ,ακούραστες καί περισσότερο ικανές άπ'τόν ε χ θ ρ ό . Κ α ί ή π ι ό δη-μοκρατική νομιμότητα δέν μπορεϊ νά αγνοήσει τήν ύπαρξη επιτροπών δράσης έ κ ε ϊ πού χρε ιάζεταυστούς σιδηροδρομικούς κόμβους, στά λ ι μάν ι α, στά όπλοστά-' σ ι α καί στά αεροπορικά κ έ ν τ ρ α . " Η π ιό δημοκρατι-κή νομ ι μότΓίτα δέν μπορεϊ νά άγνοήσε ι τήν κομμού-1" ν ι σ τ ι κ ή προπαγάνδα σ τ ί ς α π ο ι κ ί ε ς .

"Απόδε ι ξη :ή καταδίωξη τών ' ΐνδών καί Α ιγυ -πτίων επαναστατών άγων ιστών άπό τ ί ς άγγλ ικέςάρ- ' χές ,καθώς καί τό καθεστώς άστυνομικής καταδίω -ξης πού καθιέρωσαν ο" Γ α λ λ ι κ έ ς άρχές στήν Τυνη-σ ί α . Τ έ λ ο ς , έ ν ν ο ε ϊ τ α ι , ότι ο" υπηρεσ ίες δ.ι εθνών ε -παφών πρέπει νά βρίσκονται πάντοτε έξω άπ'τήν ά-κ τ ί ν α π ε ρ ι έ ρ γ ε ι α ς τής Γ ε ν ι κ ή ς "Ασφάλειας .

Κ α ν ε ί ς δέν υποστήριζε μέ περισσότερη θέρμη άπ' τόν Λ έ ν ι ν , τόν -καιρό τής "ίδρυσης τοΰ ρώσικουκόμ-

95

ματος των Μπολσεβίκων κα ί αργότερα τής "ίδρυσης των Εύρωρα'ίκων Κ . Κ . , τήν αναγκαιότητα τής παρά -νομής επαναστατ ικής οργάνωσης .Κανένας δέν πολέ -μησε περ ισσότερο τόν φ ε τ ι χ ι σ μ ό τής ν ο μ ι μ ό τ η τ α ς . Στό 2ο Σ υ ν έ δ ρ ι ο τής ρώσικης σοσ ιαλ-δημοκρατ ίας , ( Β ρ υ ζ έ λ λ ε ς - Λ ο ν δ ί ν ο , 1 9 0 3 ) , ή δ ι α ί ρ ε σ η σέ μ ε ν σ ε β ί -κους κ α ί μπολσεβ ίκους ο φ ε ί λ ε τ α ι κυρίως στό ζή -τημα τής παράνομης οργάνωσης ."Η συζήτηση επάνω στήν παράγραφο I τοΰ καταστατ ικού έ γ ι ν ε ή α ι τ ί α τοΰ δ ιαχωρισμού.

"θ Λ.Μάρτωφ,πού θά ε ί ν α ι στήν συνέχε ι ,α ήγέ -της τών μενσεβ ίκων γ ι ά 20 χρόν ια , ήθελε νά δ ί ν ε -ται ή ι δ ι ό τ η τ α τοΰ μέλους τοΰ Κόμματος στόν ό -ποιόνδήποτε θά πρόσφερε υ π η ρ ε σ ί ε ς στό Κομμα(κά-τω άπ 'τόν έλεγχο του , β έ β α ι α ) , δ η λ α δ ή , σ τ ή ν πρά -ξ η , σ ' ό λ ο υ ς τούς "συμπαθούντες" ,πού εΤναι πολλοί μέσα στούς κύκλους τών δ ιανοουμένων ,κα ί πού θά αναγκάζονταν νά μήν εκτεθούν σ έ σημεΤο πού νά συ-νεργάζονται στήν παράνομη δ ρ ά σ η . ' Α μ ε τ ά π ε ι σ τ ο ς ο Λ έ ν ι ν υποστήρ ι ζ ε ότι γ ι ά νά ανήκε ι κάποιος στό Κόμμα χ ρ ε ι α ζ ό τ α ν "νά σ υ μ μ ε τ έ χ ε ι στή δ ο υ λ ε ι ά μιας "Από τ ί ς ( π α ρ ά ν ο μ ε ς ) οργανώσεις τ ο υ " . Α ύ τ η ή σ υ ζ ή -τηση φάνηκε νά μήν έ χ ε ι στήν άρχή μεγάλη σημα -σ ί α . ' Α λ λ ά ό Λ έ ν ι ν εΤχε άπόλυτο δ ί κ ι ο . Δ ε ν έΤναι κ α ν ε ί ς επαναστάτης στό μ ισό ή στό ένα τ ρ ί τ ρ ' β έ -β α ι α , τ ό κόμμα τής επανάστασης πρέπει νά χρησι -μοποιεΤ κάθε β ο ή θ ε ι α , δέν μπορεϊ όμως νά α ρ κ ε ί -ται σ έ μ ι ά άόρι στη , δ ι α κ ρ ι τ ι κ ή , προφορική κ α ί ά -δρανή συμπάθε ια άπό μέρους τών μελών τ ο υ . Αυτο ί πού δέν δέχονται νά θυσιάσουν γ ι ά τήν έρτγατ ι κή τάζΓ μ ι ά προνομιούχα υ λ ι κ ή κατάυιυοη δέν πρέπει νά έχουν μεγάλη επ ιρροή μέσα σ τ ί ς τ ά ξ ε ι ς τ η ς . '.Η στάση άπέναντι στήν παρανομία ηταν γ ι ά τόν

96

Λ έ ν ι ν ή λυδ'ία λ ί θ ο ς πού χρήσιμοποιοΠαε γ ι ά νά ξεχωρίζουν ο" αληθ ινο ί επαναστάτες άπό τούς . . . άλλους .

97

I V . Ι Δ Ι Ω Τ Ι Κ Ε Σ ΑΣΤΥΝΟΜΙΕΣ

"Ενας άλλος παράγοντας πρέπε ι ,άκόμη ,νά ύπο -λ ο γ ι σ τ ε Τ : ή ύπαρξη των παρακρατικών ί δ ιωτικών ά-στυνομ ικών, έπι δεικτικών στό νά παρέχουν μέσα υ -ποστήριξης στήν μπουρζουαζία .Στήν δ ι ά ρ κ ε ι α τής παγκόσμιας σύρραξης ,ο ΐ υπηρεσίες πληροφοριών της ΑϋΤΙΟΝ ΡΡΑΝ0ΑΙ5Ε (Γαλλ ική Δράση) έπαιζαν μέ ι δ ι -α ί τ ερη ε π ι τ υ χ ί α τόν ρόλο τοΰ . προμ. ,θευτη π ο λ ε μ ι -κών πληροφοριών γ ι ά τόν 'κ.Κλεμάνσώ.Γνωρίζουμε;"ό-τ ι ο Μάριος Πλατω βρισκόταν επικεφαλής τής ι δ ι -ωτικής αστυνομίας τής Γαλλ ικής Δράσης . "Εζ άλλου κάποιος Γ.Μάζ,παράφρων τυχοδιώχτης , άφοσιώθηκε στήν κατασκοπεία των πρωτοποριακών κ ι ν η μ ά τ ω ν ^ . Ε Ϊ ν α ι πολύ π ιθανό ,ότ ι ο ! άντ ι δράστ ι κ ές όργανώ ί-σε ι ς εμπνευσμένες άπ'τό παράδειγμα τοΰ ' ΐ τ α λ ι -κοΰ ΡΑ50 Ι0 , έχουν 6λ.ε^ υπηρεσίες πληροφοριών καί άστυνομ ί ε ς .

Στήν Γ ε ρ μ α ν ί α , ο ! ζωτ ικές δυνάμε ις τής άντ ί -δράσης συγκεντρώνονται ,μετά τόν επίσημο άφοπλι-σμό τής χώρας, μεσα σέ μισο-παράνομες οργανώσεις. Οι άντ ιδραστ ικο ί κατάλαβαν ότι άκόμη καί στά κόμ-ματα πού υποστηρίζε ι τό Κράτο.ς ή παρανομία ε ί -ναι ένας πολύτιμος σύμμαχος . "Εννοε ί τα ι ότ ι , ενάν-τ ι α στό προλεταριάτε όλες αυτές ο ! οργανώσεις , άναλαμβάνουν λ ί γ ο ή πολύ αρμοδιότητες μυστ ικής άστυνομίας .

Στήν " Ι τ α λ ί α , τό φασιστ ικό Κόμμα, παρ ότι δ ι έ -θετε τήν επίσημη κρατική άστυνομία ,δέν ήταν ε υ -χαριστημένο. " Εχε ι τήν δ ι κ ι ά του υπηρεσία κατα-

98

οκοπε ίας καί άντι κατάσκοπε ίας . " Εχε ι σκορπίσε ι σέ κάθε τόπο τούς καταδότες του , τούς μυστικούς πρά-χτορες , τούς προβοκάτορες καί τούς αστυνομικούς του .Αυτή ή "Μαφία", ταυτόχρονα άστυνομική καί τρο-μοκρατική, "καθάρ ι σ ε " τόν Ματτεότι- καί πολλούς άλλους ά ρ γ ό τ ε ρ α . . . . .

Σ τ ί ς Ε . Π . Α . , ή συμμετοχή των ιδιωτικών άστυ -νομιων σ τ ί ς συγκρούσεις άνάμεσα στό κεφάλαιο καί στήν εργασία πήρε μεγάλη έκταση.Τά γραφεΤα των περίφημων ίδιωτικων ν τ έ τ ε κ τ ι β ς προμηθεύουν στούς κ α π ι τ α λ ι σ τ έ ς άφθονους δ ι α κ ρ ι τ ι κ ο ύ ς χ α φ ι έ δ ε ς , ά σ -σους προβοκάτορες,"πιστολάδες" ,σωματοφύλακες,άρ^ χ ι εργάτες ,ακόμη καί "στελέχη συντεχν ιών" πού δω-ροδοκοΰνται κατά βούληση.01>.,φίρμες Π ίνκερτον , Μπέρνς καί Τ ί ε λ έχουν 100 γραφε ΐα 'κα ί 10 . 000 υ -ποκαταστήματα, πού άπασχολοΰν, καθώς λ έ γ ε τ α ι , Τ.35. 000 πρόσωπα.Οι ε τ ή σ ι ε ς ε ι σ π ρ ά ξ ε ι ς τους φτάνουν τά 64 εκατομμύρια δολλάρια.Καθ ιέρωσαν τήν β ι ο -μηχανική κατασκοπεία, τήν κατασκοπεία των έργο -στασίων,τών έργαστηρίων,των οίκοδομών,των γρα -φείων, παντού οπου έργάζονται μ ισθωτοί .Δημ ιούρ -γησαν τόν τύπο τού έργάτη-χαφ ι έ ^ . "Ενα άνάλογο σύστημα,πού καταγγέλλε ι ό υΡΤΟΝ 53ΝΟ-ΑΙΒ, λ ε ι -τουργεΤ στά πανεπιστήμια καί στά σχολεΤα τής με-γάλης δημοκρατίας πού τραγούδησε ό !Λ/Α1_Τ νΐ/ΗΙΤ -ΜΑΝ29

99

V . ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ.

"Ας κάνουμε άνακεφαλαίωση. 'Η μελέτη τοΰ μη -χανισμοΰ τής 'Οχράνα μας έμαθε δτι ό άμεσος στό-

~ ι » 7 ' « '

χος της αστυνομίας ε ί να ι περισσοτερο η γνώση πα-ρά ή καταστολή.Γνώση,ώστε νά μπορέσει νά κατα -σ τ ε ί λ ε ι , τ ή ν ώρα πού χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι , σ τ ό μέτρο πού ε -κ ε ί ν η θέλε ι ή καί όλοκληρωτικά.Μπροστά σ 'αυτόν τόν έξυπνο,δυνατό καί κρυφό άντ ίπαλο , ένα έργα -τ ι κ ό κόμμα χωρίς παράνομες όργανώσει ς , έ ν α κόμμα πού δέν κρύβει τ ί π ο τ ε , μ α ς κάνει νά σκεφτούμε έ -ναν άνθρωπο άοπλο,χωρίς καταφύγι ο ,μπρρς στό του-φέκι ένός, καλά προφυλαγμένου ι κοπευτή.

'Η σοβαρότητα τής έπαναστατικής δουλε ίας δέν συμβιβάζεται μέ γυάλινους πύργους.Τό κόμμα : ή ς έπανάστασης πρέπει νά οργανώνεται μέ τρόπο πού νά ξεφεύγε ι δσο τό δυνατό περισσότερο,άπ'τήν Πα-ρακολούθηση τοΰ εχθρού*μέ τρόπο πού νά τοΰ ά -φαιρεΤ άπόλυτ.α τά πιό σημαντικά του μέτρα έ ν έ ρ -γ ε ι α ς ' μ έ τρόπο πού-στίς άκόμα δημοκρατικές χώρες » _ , ——τγ: Ι™Ϊ—: > 1 τ - ν α μή βρ ίσκετα ι στο ελεος ενος χτυπήματος απ τήν δ ^ ι ά τής μπουρζουαζίας ή μ ιας κήρυξης πο -λέμου "μέ τρόπο πού νά έντυπώνονται στούς συν-τρόφους σ υ ν ή θ ε ι ε ς σύμφωνες μ ' α ύ τ έ ς τ ί ς άνάγκες .

100

3 . ΑΠΛΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ

θ ! μεγάλοι Ρωοοι μπολσεβίκοι δέχονται πρόθυ-μα τόν χαρακτηρισμό τοΰ "επαγγελματία επαναστά-τ η " . Σ ' ό λ ο υ ς τούς πραγματικούς έργάτες τής κ ο ι -νωνικής αλλαγής ,αυτή ή ονομασία τ α ι ρ ι ά ζ ε ι άπό -λ υ τ α . Β γ ά ζ ε ι έξω άπ'τήν επαναστατική δράση τόν ε-ρασ ιτεχν ισμό , τήν προχε ιρότητα,τό σπόρ,τήν πόζα. Τοποθετε ί άμετσκλητα τόν άγωνιστή στόν κόσμοτής εργασίας ,όπου δέν υπάρχει θέμα "δ ιαθέσεων" ,ούτε θέμα άνέσεων,οΰτε θέμα ήθικης ή πνευματικής τέρ-ψης γ ι ά δ ιδασκαλία "προχωρημένων" 'δεων. Τό ε -πάγγελμα α ύ τ ό , γ ε μ ί ζ ε ι τό μεγαλύτερο μέρος τής ύ-παρξης αυτών πού έργάζονται .0* έπαναστάτες γν&)-ρ ί ζ ο υ ν , ό τ ι τΤρόκειται γ ι ά κάτι σοβαρό άπ'τό. ά -ποΐο εξαρτάται τό καθημερινό-ψωμί τοΰ εργαζόμε-νου . Γ ν ω ρ ί ζ ο υ ν , ε π ί σ η ς , λ . γ ό τ ε ρ ο ή περισσότερο συ-ν ε ι δ η τ ά , ότι ολόκληρη ή κοινωνική ζωή καί τό μέλ-λον τών άνθρώπων εξαρτάται άπ'αυτό.

Τό επάγγελμα τοΰ επαναστάτη ά π α ι τ ε ΐ μ ιά μα -κρόχρονη μαθητε ία ,γνώσε ι ς καθαρά τ ε χ ν ι κ έ ς , ά γ ά π η γ ι ά τό καθήκον καί π ίστη γ ι ά τήν ορθότητα τής υ -πόθεσης, τών σκοπών καί τών μέσων."Αν,όπως συμ -β α ί ν ε ι τό πιό συχνά,ό επαναστάτης άναγκάζετσι -γ ι ά νά ζ ή σ ε ι - νά ε ξασκε ί ένα άλλο επάγγελμα, τό επαναστατικό επάγγελμα δέν . παύει νά ε ί ν α ι αύτό πού γ ε μ ί ζ ε ι τήν ζωή του ,ενώ τό άλλο δέν εΤναι πα-ρά ένα βοήθημα. 'Η ρώσικη επανάσταση μπόρεσε να ν ι κ ή σ ε ι γ ι α τ ί γ ι ά ε ι κ ο σ ι π έ ν τ ε χρόνια ή π ο λ ι τ ι κ ή δράση ε ι χ ε προετοιμάσει δυνατές ομάδες άπό έπαγ-

101

ν ε λ μ α τ ί ε ς επαναστάτες έ τ ο ι μ ο υ ς γ ι ά την πράγμα -τοποίηση ενός υπεράνθρωπου έργου .

Αυτή ή ε μ π ε ι ρ ί α κα ί αύτή ή άλήθε ι α θάπρεπε νά βρ ίσκοντα ι πάντα μ ε σ ' τ ό μυαλό όλων των επαναστα-τών πού εΤναι ά ξ ι ο ι τοΰ ονόματος τ ο υ ς . Σ τ ή ν ση -μ ε ρ ι ν ή πολυπλοκότητα τής πάλης των τ ά ζ ε ω ν , χ ρ ε ι -άζονται πολύχρονες προσπάθε ι ε ς , δοκ . ιμασ ί ες , μ ε λ έ -τη κα ί σ υ ν ε ι δ η τ ή προετο ιμασ ία γ ι ά τήν δημιουρ — γ ί α ενός άγωνιστή .Κάθε εργάτης ,ψυχωμένος άπ 'τήν ε π ι θ υ μ ί α νά μήν άποτελεΤ π ιά ένα άσήμαντο κομ -μάτι μέσα στήν μάζα των εκμεταλλευομένων, άλλά νά ε ξ υ π η ρ ε τ ε ί τήν τάξη του κα ί νά ζήσε ι μ ί α κ α -λύτερη ζωή παίρνοντας μέρος στόν άγωνα γ ι ά τήν κ ο ι ν ω ν ι κ ή άλλαγή ,θάπρεπε νά προσπαθήσει νά είναι κα ί αύτός-στό μέτρο των δυνατοτήτων του,έστω κ α ί μ ικρων-ένας επαγγελματ ίας επαναστάτης .

Μέσα στήν δρά^η τοΰ κόμματος, τοΰ συνδ ικάτου ή τής ομάδας θάπρεπε Ι δ ι α ί τ ε ρ α - α ύ τ ό εΤναι πού μας άπασχολεΐ σήμερα-νά μήν άγνοεΤ καθόλου τήν αστυνομ ική παρακολούθηση, έστω κα ί άν εΤναι άό -ρατη ή άκ ίνδυνη ,οπως θ έ λ ε ι νά δ ε ί χ ν ε τ α ι σ τ ί ς π ε -ρ ιόδους η ρ ε μ ί α ς , ώ σ τ ε νά τήν παραπλανήσει .Μερι -κ έ ς συμβουλές ,πού ακολουθούν , ε ι να ι πιθανό νά βο-ηθήσουν .

Δέν άποτελοΰν,βέβαια,ένα πλήρη κώδικα παρα -νομίας ούτε κώδικα επαναστατικής ταχτικής .Δένθά βρήτε καμμία καταπληκτική συνταγή.Πρόκειται μό-νο γ ιά στοιχε ιώδε ις κανόνες."Η καλή πίστη άρκεΐ γιά νά τούς άκολουθήσει κανε ίς πιστά.Πολλές δυ-σάρεστες ε μ π ε ι ρ ί ε ς δείχνουν,δυστυχώς,ότι δέν ε ί -ναι περιττό νά τούς άπαριθμήσουμε.'Η επιπολαιό-τητα των επαναστατών ηταν πάντοτε ή μεγαλύτερη βοήθεια γιά τήν αστυνομία.

102

I . Η ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ.

' Η παρακολούθηση,ή βάοη κάθε έπι τήρησης,εΤνα ι σχεδόν πάντα εύκολο νά ματαιωθεί.Κάθε άγωνιστής θάπρεπε νά θεωρεΤ τόν εαυτόν του διαρκώς παρα - ' κολουθούμενο καί νά μήν σταματάει ποτέ νά παίρ-νει τά μέτρα πού χρειάζονται γ ιά νά εμποδίσει τΐμ παρακολούθηση.Στίς μεγάλες πόλεις ,όπου ή κίνηση εΤναι έντονη,όπου τά μεταφορικά ^έσι^ Γ».ικίλσυν, ή επιτυχία τής παρακολούθησης οφείλεται αποκλει-στικά στήν ένοχη άμέλεια των συντρόφωνί

θ ! απλούστεροι κανόνες ε ι ν α ι : ν ά . μήν πηγα ίνε ι κ α ν ε ί ς κ α τ ' ε ΰ θ ε Τ α ν στό-μέρος πού θ έ λ ε ι νά π ά ε ι -

νά κάνε ι μ ί α βόλτα μέσ 'ά ι ό δρόμους πού δέν εΊιναι πολυσύχναστο ι , γ ιά νά β ε β α ι ω θ ε ί ότ ι δέν παρακο -λ ο υ θ ε Τ τ α ι " ά ν ά μ φ ι β ά λ λ ε ι , ν ά ζ α ν α γ υ ρ ί σ ε ι . Σ έ π ε ρ ί -πτωση παρακολούθησης χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί τ ε ένα μέσο σ υ -γκο ινων ίας κα ί μετά ένα άλλο .

Ε ί ν α ι π ιό εύκολο νά σ κ ο ρ π ί σ ε ι ς "λαγωνικά" σέ μ ι ά μ ι κ ρ ή πόλη, ή παρακολούθηση όμως χάνει έ ν α μ έ - , ρος τής ά ζ ί α ς της γ ι α τ ί γ ί ν ε τ α ι α ν τ ι λ η π τ ή .

Νά φυλάγεστε στήν γνωστή ε ι κ ό ν α τού πράχτορα μέ τήν μπουρζουάδικη έ μ φ ά ν ι σ η , έ χ ε ι συχνά, μ ι α ν αρκετά χαρακτηρ ιστ ική φ υ σ ι ο γ ν ω μ ί α . ' Α λ λ ά τά καλά "λαγών ι κ ά " , ξ έ ρ ο υ ν νά προσαρμόζονται στήν π ο ι κ ι -λ ί α των στόχων τ ο υ ς . ' Ο π ιό κ ο ι ν ό ς π ε ρ α σ τ ι κ ό ς , ό εργάτης μέ τήν μπλοίζ α, ό μ ι κρέμπορας, ό οδηγός, ο σ τ ρ α τ ι ώ τ η ς , μ π ο ρ ε ί νά ε ί ν α ι άστυνομ ικός*Πρέπε ινά προβλέπεται κα ί ή χρησιμοποίηση γυναικων,νεαρών κα ί π α ι δ ι ώ ν , σ τ ή ν παρακολούθηση.Γνωρίζουμε μι άρώ-σ ι κ η άστυνομική ε γ κ ύ κ λ ι ο , π ο ύ συμβουλεύε ι τήνχρη-

103

σιμοποίηση μαθητών σέ αποστολές πού οΐ πράχτο -ρες δέν πετυχαίνουν χωρίς νά γί,νουν α ν τ ι λ η π τ ο ί .

Φυλαχτε ίτε ,άκόμη ,άπ τήν κακή μανία νά β λ έ π ε -τ ε έναν χαφιέ στό πρόσωπο κάθε περαστικού .

104

I I . Η ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ.

Γράφετε, δσο γ ί ν ε τ α ι ·λ ι γώτερο.Καλύτερο εΤναι νά μην γράφετε καθόλου.Μην κρατάτε σημε ιώσε ι ς γύρω άπό λεπτά ζητήματα.Καλύτερα,πολλές φορές, νά ξ εχάσετε μερ ικά πράγματα, παρά νά τά σημειώ -ν ε τ ε έγγραφα.Γ ιά τόν σκοπό αύ~.ό άσκηθεΤτε στό νά σ υ γ κ ρ α τ ε ί τ ε , μ έ μνημονικές μεθόδους^ δ ι ε υ θ ύ ν σ ε ι ς καί Ι δ ι α ί τ ε ρ α άριθμούς τών οδών. Τό σημειωματάριο

Στήν ανάγκη ,κρατεΤστε σημε ιώσε ι ς πού εΤναι αδύ-νατο νά γ ίνουν κατανοητές άπό ά λ λ ο υ ς . ' Ο καθένας πρέπει νά σκεφτε ί μεθόδους σύντμησης η άντι στρο-φής τών γραμμάτων(24 άντ ί 4 2 , τ ό I νά σημαίνε ι γ κα ί τό γ νά σημαίνε ι I κ λ π . ) . Δ ώ σ τ ε μόνοι σας στούς δρόμους ,στ ί ς πλατεΤες κ λ π . δ ι άφορα άνόμα -τ α . Γ ι ά νά με ιώσετε τ ί ς πιθανότητες σφαλμάτω^χρη-σ ι μ ο π ο ι ε Τ τ ε συνδυασμούς Ιδεών(π .χ ή οδός Σκούρα θά γ ί ν ε ι ό Μαύρος, ή οδός Τσιμπάκη θά γ ί ν ε ι σκαν-τζόχο ιρος ή καρφίτσα κ λ π ) . Τό γράμμα

Στην άλΑ ;λο. . . . ι . Γ Λ, νά υπολογ ί ζ ετε τά Μαύρα Γρα -φ ε ϊ α . Ι ρ ά φ ε τ ε τό εΛάχιστο άπ'αύτά πού πρέπει νά πήτε προσπαθώντας νά μήν γ ί ν ε σ τ ε κατανοητοί πα-ρά άπ'τόν παραλήπτη.Μήν άναφέρετε•τρ ίτους , όταν δέν χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι . Σ έ περίπτωση άνάγκης θ υ μ η θ ε ϊ τ ε ό -τ ι ένα μικρό όνομα ε ί ν α ι καλύτερο άπό ένα επ ί -θετο καί ότ ι ένα άρχικό-κυρίως συμβατ ικό- ε ί να ι καλύτερο άπό "ένα μικρό όνομα.

105

' Α λ λ ά ζ ε τ ε τούς συμβατ ικούς χαρακτηρισμούς .Νά φυλάγεστε άπό κάθε λ ε π τ ο μ έ ρ ε ι α ( τ ό π ο υ ς , εργασ ία , η μ ε ρ ο μ η ν ί ε ς , χαρακτηρισμούς κλ[1. )

Νά γ ν ω ρ ί ζ ε τ ε πως νά καταφεύγετε , χωρ ί ς προη -γουμενη σ υ ν ν ε ν ό η σ η , σ έ στρατηγήματα πού πρέπει πάντα νά εΤναι πολύ άπλά κα ί νά καταντούν κοι -νότυπη τήν πληροφορία.Νά μήν λ έ τ ε , γ ι ά παράδε ιγ-μα " ' θ σύντροφος Πέτρος π ι ά σ τ η κ ε " , ά λ λ ά νά λ έ τ ε "ό θ ε ί ο ς Πέτρος άρρωστησε ξ α φ ν ι κ ά " .

Νά π α ί ρ ν ε τ ε τά γράμματα πού σας στέλνοντα ι μέσω τρ ίτων .Νά κ ρ ύ β ε τ ε καλά τά γράμματα.Μήν θε-ω ρ ε ϊ τ ε τήν στάμπα άπό βουλοκέρ4 σάν σ ίγουρη έ γ -γύηση 'νά τ ί ς κ ά ν ε τ ε πολύ λ ε π τ έ ς γ ι α τ ί ο"ΐ μ ε γ ά λ ε ς βγα ίνουν π ιό εύκολα .Μιά πολύ καλή μέθοδος συν -ίσταται στό ράψιμο τοΰ γράμματος στό- πίσω μέρος τοΰ φακέλλου κ α ί ή κάλυψη τής κλωστής μ ' έ ν α κομ-ψό κομμάτι κ ε ρ ί .

Μήν ξ ε χ ν ά τ ε ποτέ τό : "'Δωσ'μου τ ρ ε ϊ ς γραμμές ά π ' τ ό γράψιμο ενός άν-

θρωπου κ α ί θά σας τόν φέρω κρεμασμένο" ,πού £Λ -ναι ένα προσφιλές άξίωμα των άστυνομικων.

107

I I I . ΓΕΝΙΚΗ*ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Μην έμπ ' ιστεύεστε τά τηλέφωνα .Τ ίποτε πιό εϋ -κολο ά π ' τ ή ν παρακολούθησή τ ο υ ς .

*Η τηλεφωνική συνομιλία άνάμεσα σέ δύο τ η λ έ -φωνα δημόσιας χρήσης(σέ καφενεΤα,σέ σταθμούς κλπ) παρουσιάζει τούς λιγώτερους κινδύνους.

Μήν κ λ ε ί ν ε τ ε ραντεβού άπ 'τό τηλέφωνο,παρά μό-νο μέ σ υ ν θ η μ α τ ι κ έ ς λ έ ξ ε ι ς .

Γ ν ω ρ ί ζ ε τ ε καλά τ ί ς τ ο π ο θ ε σ ί ε ς . Μ ε λ ε τ ε ί σ τ ε τ ι ς , στήν ανάγκη,άπό πρ ίν επάνω σ ' έ ν α χάρτη .Συγκρα -τ ε Τ σ τ ε τά σ π ί τ ι α , τά περάσματα, κα ί τούς δημόσι -ους χώρους(σταθμούς, μ ο υ σ ε ί α , μ ε γ ά λ α μ α γ α ζ ι ά ) πού έχουν πολλές ε ξόδους .

Μέσα σ ' έ ν α δημόσιο χώρο,στούς σ ιδηροδρόμους , στήν δ ι ά ρ κ ε ι α ενός προσωπικού ρ α ν τ ε β ο ύ , υ π ο λ ο γ ί -σ τ ε τ ί ς δυνατότητες παρακολούθησης κ α ί γ ι ά τόν σκοπρ α ύ τ ό , μ ε λ ε τ ε ϊ σ τ ε κα ί τόν φωτισμό.Προσπα -θ ε ϊ σ τ ε νά β λ έ π ε τ ε καλά χωρίς νά φαινόσαστς άπ ' τούς ά λ λ ο υ ς . Λ ο γ ι κ ό ε' ιναι νά καθήσετε άπέναντι στό φώς 'βλέπε ι κ α ν ε ί ς καλύτερα καί φα ίνετα ι λ ι -γώτεοο .Δέν ε ί ν α ι σωστό νά κ&Βεΰτέ κοντά σ ' ένα παράθυρο.

107

I V . ΜΕΤΑΞΥ ΣΥΝΤΡΟΦΩΝ

Πάρ'τε το σάν άρχή,ότ ι στην παράνομη δράση έ-νας άγων ι στης # δέν πρέπει νά γνωρίζε ι παρά αυτό πού ε ί να ι χρήσιμο νά ξ έ ρ ε ι " κ α ί ότι εΤναι συχνά ε-π ικ ίνδυνο νά γνωρίζει ή νά μαθαίνε ι πολλά; "Οσο λ ι γότερο γνωστή ε ίνα ι μ ι ά δουλε ιά , τόσο περ ισσό-τερη άσφάλεια καί πιθανότητα ε π ι τ υ χ ί α ς προσφέ -ρε ι .

ΦυλαχτεΊτε ά π ' τ ί ς ε μ π ι σ τ ε υ τ ι κ έ ς έκμυστηρεύ -σ ε ι ς . Μ ά θ ε τ ε νά σωπαίνετε :ή σιωπή ε ΐ ν α ι ένα κα -θήκον απέναντι στό Κόμμα, άπέναντι στήν έπανά -στάση.Μάθετε νά άγνοε"ίτε θεληματικά αυτό πού δέν πρέπει νά γ ν ω ρ ί ζ ε τ ε .

"Ενα λάθος, πού μπΰρεΤ νά έχε ι σοβαρές συ»'έ -π £ ι ε ς , ε Τ ν α ι νά εμπ ιστεύεστε στόν καλύτερο φίλο σας ,στήν φιλενάδα σας ,στόν πιό έμπιστο σύντρο-φο, ένα μυστικό του κόμματος πού δέν εΤναι άπα -ραίτητο νά τό γνωρίζουν .Ε ι να ι , π ο λ λ έ ς φορές , ζη -μ ιωτικό γ ι ' α υ τ ο ύ ς " γ ι α τ ί καθένας εΤναι υπεύθυνος άνάλογα μέ ό , τ ι γνωρίζε ι κα ί αυτή ή ευθύνη εΤναι βαρεί ά .

Μήν ξαφν ιάζεστε καί μήν θυυώνετε από τήν σιω-πή ενός συντρόφου.Δέν ε ί ν α ι έ λλε ιψη έμπιστοσι -νης ,άλλά περισσόϊερο συναδελφική εκτ ίμηση καί συ-νείδηση—πού πρέϋει νά ε ί ν α ι κο ινή σ 'όλους - τοΰ επαναστατικού καθήκοντος.

ΙΟΘ

V. ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΥΛΛΗΨΗΣ

ΚρατεΤατε απόλυτα τήν ψυχραιμία σας.Μήν αφή-ν ε τ ε νά σας έκφοβ αουν ή νά σας προκαλέσουν.

Μήν απαντάτε σ έ καμμ ία ερώτηση χωρίς ν ά π λ α ι -σ ι ώ ν ε σ τ ε άπό έναν δικηγόρο καί πρ ίν συννενοηθε"ί-τ ε μ 'αΰτόν ,πού καλό ε Τ ν α ι , έ φ ' ό σ ο ν γ ί ν ε τ α ι , νά πρόκε ι τα ι γ ι ά ένα σύντροφο ταΰ Κόμματος . "Αν δέν. υ π ά ρ χ ε ι , μ ή ν άπαντάτε >τρίν σ κ ε φ τ ε ί τ ε ώ ρ ι μ α . " Ο λ ε ς οί ρώσικες επαναστατ ικές ε φ η μ ε ρ ί δ ε ς , δημοσίευαν μέ χοντρά γράμματα αυτήν τήν σταθερή συμβουλή : "Σύντροφο ι , μ ή ν δ ί ν ε τ ε κατάθεση. Μήν λ έ τ ε τ ί π ο -τ ε Γ " Γ ε ν ι κ ά : μήν λ έ τ ε τ ί π ο τ ε .

θ ! ε ξ η γ ή σ ε ι ς ρ ί ν α ι " ε π ι κ ί ν ό υ ν ε ς , β ρ ί σ κ ε σ τ ε στά χ έ ρ ι α επαγγελματ ιών , Ικανών νά "βγάλουν" κάτι άπ' τήν παραμικρή κουβέντα .Κάθε " ε ξήγηση" μπορεΤ νά τούς άποφέρει πλούσια σ τ ο ι χ ε ϊ α .

Τό ψέμμα ε ί ν α ι πολύ έπι κ ί ν ό υ ν ο · γ ι α τ ί ε ι ναι δύ-σκολο νά κατασκευάσετε ένα σύστημα χωρίς πρόδη-λα σφάλματα. ΕΤναι πολύ δύσκολο ν 'αυτοσχεδ ιάσετε .

Μήν προσπαθεΤτε νά ι . α ί ξ ε τ ε λεπτό π α ι χ ν ί δ ι · ή δυσαναλογία δυνάμεων ε ί ν α ι μ ε γ ά λ η . • ! κρατούμε -νοι γράφουν στούς τ ο ί χ ο υ ς τών φυλακών αυτήν τήν ε ν ε ρ γ η τ ι κ ή συμβουλή ,άπ ' τήν οποία ό επαναστάτης μπορεΤ νά « φ ε λ η θ ε ϊ :

"Μήν ο μ ο λ ο γ ε ί τ ε ποτέΓ" "Οταν άρνε ΐστε ,νά τό κάνετε κατηγορηματικά .

Νά γνωρίζετε ότι ό άντίπαλος εΤναι ικανός γ ι ά ό -λα. Μήν α ιφνιδ ιάζεστε καί μήν χάνετ-ε τό θάρ -

109

ρος σας , άπ'τό γνωστό: "Τά ξέρουμε όλα. '" Λτν ^Τ-ναι ποτέ α λ ή θ ε ι α . Ε ι ναι ένα άδέξ ιο κ λ ι σ έ πού <ρη-σιμοποιούν όλοι ο ! άστυνομικοΓ καί όλοι ο ! ανα-κ ρ ι τ έ ς γ ι ά κάθε κατηγορούμε ,ο .

Μην άφήνετε νά .σάς ,φοβ'σουν μέ τήν αιώνια α -πε ι λή : "θά τό πληρώσεις άκρ ιβάΓ"

θ ! ο μ ο λ ο γ ί ε ς , ο ! άδέξι ες εξηγήσει ς , τ ό πέσιμο σ έ π α γ ί δ ε ς , ο ' σ τ ι γ μ έ ς παν ικού, μπορούν,'πραγματ ι -κά ,νά κοστίσουν ακριβά, άλλά όπως κα ί νά ε ί ν α ι τά πράγματα γ ι ά τόν κατηγορούμενο, μ ιά γερή καί κ λ ε ι σ τ ή άμυνα φτιαγμένη μέ πολλή σιωπή κα ί λ ί -γες αρνήσε ις καί καταφάσεις δέν μπορεϊ παρά νά ωφελήσει .

Νά μήν π ιστεύατε τ ίποτε-αύτό εΤναι κ λ α σ σ χ ό άξίο·ιϋ-·οταν σας λ έ ν ε : "Τά ξέρουμε όλα άπ' τόν Χ σύντροφο σουΓ" Μην π ι σ τ ε ύ ε τ ε τ ί π ο τ ε , άκόμη καί άν προσπαθούν νά σας τό άποδείξουν.Με λ ί γ ε · " ε ν -δ ε ί ξ ε ι ς , έξυπνα συνδυασμένες , εΤνα ι ε ύ κ ο λ ο γ ι ά τ ό ν εχθρό νά υποκρίνεται ότι έχε ι βαθε ιά γνώση τών πραγμάτων.'Ακόμη καί άν κάποιος Χ"τά εΤχι πεΤ ό -λ α " , αύτό θ ά ηταν έ· .ας λόγος παραπάνω γ ι ά ν ά δ ι -πλασιάσετε .·/» έπι φυλακτ ικότητά σας .

Νά μήν γνωρίζετε , ή νά γνωρίζετε όσο γ ί ν ε τ α ι λ ι γότερα γύρω άπ'τά πρόσωπα γ ι ά τ ά ο π ο ϊ α σ ά ς ρω-τούν .

Σ τ ί ς άντιπαραστάσει ς : κ ρ α τ ε ί σ τ ε τήν ψυχραιμ ί -α σας.Μήν δ ε ί χ ν ε τ ε έκπληξη κα ί μην λ έ τ ε τ ί π ο τ ε .

Μήν υπογράψετε ποτέ ένα κ ε ί μ ε ν ο , χ ω ρ ί ς νά τό δ ιαβάσετε προσεχτικά καί πρίν τό κατανοήσετε .

Στήν παραμικρή άμφιβολία , άρνπθεΤτε νά υπογρά-ψετε .

"Αν ή κατηγορία βασ ί ζετα ι σέ ένα σφάλμα-συυ-βα ίνε ι συ*νά-μήν άγανακτεΤτε . 'Αφήστε τήν κατη-

110

γορία νά ε ξ ε λ ί σ σ ε τ α ι πρίν τήν ε κ μ η δ ε ν ί σ ε τ ε . •Μήν κάνετε τ ί π ο τ ε άλλο ,χωρίς τήν συμπαράστα-

ση ενός δικηγόρου,πού,όπως ε ίπαμε ,πρεπε ι ν ά . ε ί -ναι .σύντροφος.

112

V I . ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΥΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΔΙΚΑ -ΣΤΕΣ .

Μην υποκύπτετε επηρεασμένοι άπ ' ι ην ί δ ε α λ ο τ ι -κή αστ ική διδασκαλία τής "αποκατάστασης τής ά -λ ή θ ε ι α ς " · Δ έ ν υπάρχει , μέσα ατό κοινωνικό σύμπλεγ-μα, κο ινή αλήθεια άνάμεσα σ τ ί ς τ ά ξ ε ι ς των έκμ,ε -ταλλευτων καί σ τ ί ς τ ά ξ ε ι ς των εκμεταλλευομένων.

Δέν υπάρχει άλήθε ια-μεγάλη ή μ ικρή-άπρόσωπη, άνώτατη,πού νά πλανάται πάνω άπ'τόν πόλεμο των τάξεων.

Γ ι ά τήν κυρίαρχη τ ά ξ η , ή άλήθε ια εΤναι τό Δ ί -καιο τ η ς : τ ό δικαίωμα νά ε κ μ ε τ α λ λ ε ύ ε τ α ι , ν ά λη -σ τ ε ύ ε ι , ν ά ν ο μ ο θ ε τ ε ϊ , ν ά καταδιώκει αυτούς πού ό -ν ε ι ρ ε ύ ο ν . α ι ένα καλύτερο αύριο καί νά χτυπάει ά-νελέητα τούς φορείς τής τ α ξ ι κ ή ς συνε ίδησης τοΰ πμολεταριάτου . 'Ονομάζε ι "άλήθε ια" τόχρήσ ιμοψ^-μ α . ' Ε π ι σ τ η μ ο ν ι κ ή άλήθεια ονομάζουν ο* κο ινων ιο-λόγοι της τήν αιωνιότητα τής άτομικής ίδ ιοχτη -σ ίας (πού καταργήθηκε άπ 'τά Σ ο β ι έ τ ) . Ν ό μ ι μη άλή -θε ια ονομάζουν αύτό τό εξωφρενικό ψέμμα: ισότητα πλουσίων καί φτωχών άπέναντι στόν νόμο. θεωροΰν επισημη άλήθε ια την αμεροληψία τής δ ικα ιοσύνης , πού ε ί ν α ι όπλο μ ιας τάξης -εναντίον των άλλων.

• 'Η άλήθε ια τους δέν ε ί ν α ι καί δ ική μας . Στούς δ ικαστές τών μπουρζούσδωχ. ό άγωνιστής

δέν ο φ ε ί λ ε ι .ν'άναγνωρίσει τ ί ς πράξε ι ς τους , δέν ο φ ε ί λ ε ι κανένα σεβασμό σέ υ π ο κ ρ ι τ ι κ έ ς ά λ ή θ ε ι ε ς . ' θ καταναγκασμός τόν έφερε μπροστά τ ο υ ς . ' Υ φ ί -σταται β ί α . ' Η μοναδική του έγνο ια πρέπει νά ε Τ -

112

ναι ή εξυπηρέτηση, ακόμα κ α ί . έ κ ε ϊ , τ ή ς εργατικής τ ά ξ η ς . Γ ι 'αυτήν μπορεί νά μ ι λ ή σ ε ι , μετατρέποντας τό εδώλιο τοΰ κατηγορουμένου σέ βήμα καί τόν κα-τηγορούμενο σέ κατήγορο.Γ ι 'αυτήν πρέπει νά ξ έ -ρε ι νά σωπαίνε. ή νά άμύνετ.αι υπολογισμένα, μέ τρόπο πού -ά ξ α ν α κ ε ρ δ ί σ ε ι , μ έ τήν ελευθερ ία του, τ ί ς δυνατότητες δράσης τ ο υ .

Τήν άλήθε ια δέν τήν οφείλουμε παρά μόνοστούς άδελφούς μας ,τούς συντρόφους μας ,στήν τάξη μας, στό κόμμα μας.

Μπροστά στούς άστυνόμους κα ί τούς δ ικαστές μήν ξ εχνάτε ποτέ ,ότ ι - αυτοί ο ! άνθρωποι εΤναι υ-πηρέτες δ ιορ ισμένο ι γ ι ά νά έκτελοΰν τά πιό πο -ταπά έργα τών πλουσίων"ότι άν ε ί ν α ι οι πιό δυ -ν α τ ο ί , έ μ ε Τ ς έχουμε τό δ ί κ α ι ο μέ τό μέρος μας • ότι υπερασπίζουν μέ δουλικότητα μ ιά παράνομη καί κακοποιό τάξη}καταδικασμένη άπ'τό δ ικαστήρι ο τή ; ' Ι σ τ ο ρ ί α ς , ε ν ώ ε μ ε ί ς δουλεύουμε γ ι ά τήν μοναδική καί μεγάλη υπόθεσ^ τοΰ καιρού μας: γ ι ά τήν πα -γκόσμια άλλαγή μέ τήν άπελευθέρωση τής εργασίας.

113

V I I . Η ΕΦΕΥΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ

*Η εφαρμογή αυτών των κανόνων,άπαι τ ε Τ μ ι ά ι -δ ιότητα , πού κάθε άγωνιστής πρέπει νά π ρ ο σ π α θ ή -σ ε ι νά κ α λ λ ι ε ρ γ ή σ ε ι : τήν ε φ ε υ ρ ε τ ι κ ό τ η τ α .

. . . " Ε ν α ς σύντροφος π η γ α ί ν ε ι - σ ' έ ν α σ π ί τ ι πού παρακολουθε ίτα ι , σ ' έ ν α δ ιαμέρ ισμα πού β ρ ί σ κ ε τ α ι στόν 4ο όροφο.Μόλ,ις α ρ χ ί ζ ε ι ν ' ά ν ε β α ί ν ε ι τ ί ς σκά-λ ε ς , τ ρ ε Τ ς κ ύ ρ ι ο ι μ έ φυσ ιογνωμίες κακούργων τόν άκολουθούν .Πηγαίνουν στό "δ ι ο μέρος μ ' α υ τ ό ν . Σ τ ό δεύτερο όροφο ό σύντροφος σ τ α μ α τ ά ε ι , χ τ υ π ά ε ι τήν πόρτα ενός γ ιατρού κα ί ζητάε ι πληροφορίες γ ι ά τ ί ς ϊ ιρες έπ ισκέψεων .Ο ' δεσμοφύλακες φεύγουν .

Κυνηγημένος σ ' έ ν α δρόμο τής Πετρούπολης, σ έ σ η μ ε ϊ ο νά κ ι ν δ υ ν ε ύ ε ι νά· συλληφθε ϊ άπ ' τό ' ίδ ιο τό π λ ή θ ο ς , έ ν α ς έπαναστάτης ,σταματάε ι ξαφν ικά στό κατώφλι μ ι α ς πόρτας κουνώντας ένα μαΰρο άντ ικε ί -μενο πού σ φ ί γ γ ε ι στήν παλάμη τ ο υ . " Φ υ λ α χ τ ε Τ τ ε , έ -χω βόμβαΓ" θ ! δ ιώχτες σταματούν δ ι σ τ ά ζ ο ν τ α ς , "θ κυνηγημένος ε ξ α φ α ν ί ζ ε τ α ι μέσα στό σ π ί τ ι , π ο ύ έ -χε ι μ ι ά δεύτερη έξοδο σ ' έ ν α ν άλλο δρόμο ,κα ί σώ-ν ε τ α ι . " Η βόμβα δέν ηταν παρά τό κ απ έλλο του , τσα-λακωμένο σάν μπάΧλα.

Σ έ μ ι ά χώρα, όπου κάθε κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ ι κ ό έντυπο ά-π α γ ο ρ ε ύ ε τ α ι , έ ν α ς β ιβλ ιοπώλης φέρνει στό μαγαζ ί του σ έ μ ε γ ά λ ε ς ποσότητες τ 'άπομνημονεύματα τοΰ Τζών Ροκφέλλερ . "Πώς έ γ ι ν α έκατομμυρ ιοΰχος " .Με-τά τήν 4η σ ε λ ί δ α , τ ό κ ε ί μ ε ν ο εΤναι τοΰ Αέν ι ν ( ' Σ τό δρόμο γ ι ά τήν έ ξ έ γ ε ρ σ η " . )

114

V I I I . ΜΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΗ

Φ υ λ α χ τ ε ί τ ε άπ ' τήν μαν ία τής συνωμοσίας, άπό τό ύφος τοΰ μυημένου ά π ' τ ί ς γ εμάτες μυστήριο σ τ ά σ ε ι ς , ά π ' τ ή ν δραματοποίηση άπλων πραγμάτων,άπ' τό συνωμοτικό ύ φ ο ς . ' Η .μεγαλύτερη άρετή τοΰ επα-ναστάτη εΤναι ή απλότητα κ α ί ή περιφρόνηση κάθ,ε π ό ζ α ς . . . ά κ ό μ η κα ί " έ π α ν α σ τ α τ ι κ ή ς " - κ α ί κυρίως συ-νωμοτ ικής .

115

4 . ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ

I . ΠΟΛΥΒΟΛΟ,ΓΡΑΦΟΜΗΧΑΝΗ, "Η ;

- Τ Γ γνώμη έ χ ε τ ε γ ι ά τό πολυβόλο; Δέν προτι -μάτε μ ι ά γραφομηχανή ή μ ι ά φωτ<3γραφ ι κή μηχανή ;

Τ ί μ ι ο ι άνθρωπο ι , "δαγκωμένο ι " μέ τήν κ ο ι ν ω ν ι -ολογ ία θέτουν πολλές φορές ,σ έ άναφορά μέ τήν ε -παναστατική πραγματικότητα,ερωτήματα τ έ τ ο ι ο υ . . . β εληνεκούς . ' Υπάρχουν μ ε ρ ι κ ο ί πού αποδοκιμάζουν μέ λυρ ισμό κάθε β ί α , κάθε δι χτατορία'Εμπ ι σ τ ε ύ ο ν -ται στήν θ ε ί α επέμβαση γ ι ά νά φθάσουν σ~·ί τ έ λ ο ς τής κ α τ α π ί ε σ η ς , τ ή ς άθλ ιότητας τών χυδαιοτήτωνκαί τών πολέμων."Απολαμβάνοντας, σ ήν πρα>ματικότη -τ α , ά π ε ρ ι ό ρ ι σ τ ε ς α ν έ σ ε ι ς μέσα στήν κο ινων ία , το -ποθετοΰνται αγέρωχα πάνω ά π ' τ ί ς κ ο ι ν ω ν ι κ έ ς έ ρ ι -δες Γ Προτιμούν τ ί ς γραφομηχανές άπ 'τά πολυβόλα.

"Αλλο ι , χ ω ρ ί ς νά άπορρίπτουν τήν β ί α , ά ρ ν ο ΰ ν -ται κατηγορηματικά τήν δ ι χ τ α τ ο ρ ί α . ' Η έπανάσταση τούς φαίνετα ι σάν μ ι ά θαυμαστή άπελευθέρωση. Ο-ν ε ι ρ ε ύ ο ν τ α ι μ ί α άνθρωπότητα καλή καί ε ί ρ η ν ι κή μ ε -τά τό σπάσιμο τών δεσμών τ η ς . ' θ ν ε ι ρ ε ύ ο ν τ α . , σέ πε ίσμα τής ' Ι σ τ ο ρ ί α ς κ α ί τής κ ο ι ν ή ς λ ο γ ι κ ή ς , μ ι ά ολοκληρωτική έπανάσταση όχι μόνο άναμφίβολα ε ι -δυλλ ιακή άλλά κ α ί σ ύ ν τ ο μ η , ά π ο φ α σ ι σ τ ι κ ή , ό ρ ι σ τ ι κ ή μέ άχτ ινοβόλο μέλλον . "Δροσερή καί χαρούμενη" ,θά τήν λ έ γ α μ ε , τόσο πολύ αυτή ή άντίληψη τοΰ τ ε λ ι ' -κοΰ άγώνα μ ο ι ά ζ ε ι , σ τ ό . βάθος τ η ς , μ έ τόν έπίσημο μϋθο τοΰ " τ ε λ ε υ τ α ί ο υ πολέμου" ,πού Λοαματίστηκα^ στά Ι 9 Ι 4 , ο ! σύμμαχες μπουρζουαζ ί ε ς .

116

"Οχι μεταβατ ικές εποχές ,οχ ι προλεταριακές δ ι -χτατορίες("ενάντ ι α σέ κάθε δ ι χ τ α τ ο ρ ί α Γ " ) . " Ο χ ι κα-ταπίεση μετά τήν ν ί κ η των εργαζομένων,οχι έπα -ναστατ ικά δ ι κ α σ τ ή ρ ι α . " θ χ ι Τ σ έ - Κ ά - ί δ ί ω ς οχι Τ σ έ -ΚάΓ προς ΘεοΰΓ-οχι πιά φ υ λ α κ έ ς . . .

"Ελεύθερη ε'ίσοδος, στήν ελεύθερη κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ ι -κή κο ινωνία . "Αμέσως μετά τήν θύελλα » φθάνουμε σ τ ί ς νήσους των Μακάρων.

Αύτοί ο ! έπαναστάτες-ο ' φ ιλελεύθερο ι αδελφοί μας-προτιμούν γ ι ρ λ ά ν τ ε ς άπό κόκκ ινα τρ ιαντάφυλ-λα παρά πολυβόλα.

Τ έ λ ο ς , ή τ ρ ί τ η κατηγορία δ ι δ ά σ κ ε ι , ό τ ι π ρ έ π ε ι , γ ι ά τήν ώρα ν'άφήσουμε τήν χρήση των πολυβόλων, σ τ ί ς κυρ ίαρχες τ ά ξ ε ι ς κα ί νά προσπαθήσουμε νά τ ί ς άναγκάσουμε σ ι γ ά - σ ι γ ά , μ έ λ ο γ ι κ ά έπι χε ι ρήμα-τα, νά παραιτηθούν

Π ε ρ ι μ έ ν ο ν τ α ς , α ύ τ ο ί οΐ ρεφορμιστές κουράζον -τα ι άφάνταστα γ ι ά νά πετύχουν μέσου των διεθνών συνεδρίων τόν διακανονισμό τού ύπερταχύτατου πυ-ροβολισμού. Χωρίζοντα ι , φ α ί ν ε τ α ι , σέ δύο κατηγορ ί -ε ς : σ ' α υ τ ο ύ ς πού προτιμούν μέ ε ι λ ι κ ρ ί ν ε ι α τό τρα-πέζι μέ τήν πράσινη τσόχα άπ 'τήν χρήση τών πο-λυβόλων,καί σ 'αυτούς , πού, πραχτ ι κ ο ί καί χωρίςψευ-δαισβήσε ι ς ,προτ ιμούν περισσότερο τά ασφυξιογόνα ά έ ρ ι α .

Στήν πραγματ ι κότητα, κανε ί ς - έ κ τ ό ς 'ίσως άπό με-ρ ικούς κατασκευαστές οπλών κα ί πολεμοφοδίων-δέν δ ε ί χ ν ε ι ι δ ι α ί τ ε ρ η συμπάθεια γ ι ά τό πολυβόλο .Αλ-λά τό πολυβόλο υπάρχει .ΕΤναι μ ιά πραγματικότητα. "Οταν δοθεΤ ή διαταγή γ ι ά κ ινητοποίηση,πρέπει νά δ ιαλέξουμε-άνάμεσα στό νά ήμαστε μπροστά άπ 'αυ-τήν τήν πραγματικότητα ή άπό πίσω τ η ς , άνάμεσα στό νά υπηρετήσουμε τήν "σύμβολική μηχανή τού φό-

117

νου ή νά γ ίνουμε στόχοι τ η ς . Προτε ίνουμε στούς εργαζόμενους μ ιά τ ρ ί τ η λ ύ -

ση: νά πάρουμε τό φονικό έργαλεΤο καί νά τό στρέ -ψουμε εναντ ία σ 'αυτούς πού τό έφτ ιαξαν .Ο ' .Ρώσοι μπολσεβίκοι έλεγαν άπ'τό 1915: "Μετατρέψτε τόν Ι μ π ε ρ ι α λ ι σ τ ι κ ό πόλεμο σέ εμφύλιο πόλεμο" .

" 0 , τ ι άναφέραμε μέχρι τώρα γ ι ά τό πολυβόλο, εφαρμόζεται στό Κράτος κα ί στόν μηχανισμό κατα-ναγκασμού πού δ ι α θ έ τ ε ι : φυλακή, δ ικαστήρι α, άστυ -ν ο μ ί α , υ π η ρ ε σ ί ε ς "Ασφαλείας . '

'Ή επανάσταση δεν έχε ι νά δ ι α λ έ ξ ε ι όπλα.Μα -ζ ε ύ ε ι στήν ματωμένη άρένα της ,αύτά πού έπεσαν άπ 'τά χ έ ρ ι α μ ι α ς ν ικημένης άρχουσας τ ά ξ η ς . Χ θ έ ς , ή μπουρζουαζία χρε ιαζόταν ένα βαρύ μηχανισμό,κα-ταναγκασμοΰ,γ ιά νά καταπ ι έ ζ ε ι τούς έκμεταλλευό-μενους"σήμερα χρε ιάζετα ι στούς προλετάριους καί στούς άγρότες ένα δυνατό μηχάνημα καταπίεσης,πού θά σπάσει τήν άντίσταση τών άποστερημένων ε κ μ ε -ταλλευτών, πού θά τούς εμποδίσε ι νά ξαναπάρουν τήν ε ξουσ ία ,πού θά τούς άναγκάσει σέ παραίτηση δ ι α ρ κ ε ί α ς άπ 'τά προνόμια.Τό πολυβόλο δέν χάνε -τ α ι ' ά λ λ ά ζ ε ι χ έ ρ ι α . ' Η προτίμηση στό άροτρο δέν γ ί -νεται δ ε χ τ ή . . . .

"Ας φυλαχτούμε όμως ά π ' τ ί ς μεταφορές κα ί τ ί ς απλο ϊκές ά ν α λ ο γ ί ε ς . Τ ό χαρακτηριστικό τοΰ πολυ -βόλου ε ί να ι ότι δέν ά λ λ ά ζ ε ι , ό π ο ι α κα ί άν ε ι ν α ι η χρήση πού τοΰ κ ά ν ο υ μ ε . Ε Ϊ τ ε τό τοποθετήσουμε"φι-μωμένο" μέ μ ι ά χάρτινη επιγραφή, σ ' έ ν α μουσεΤο,εί-τ ε τό χρησιμοποιήσουμε άκίνδυνα σέ στρατ ιωτ ικ ές άσκήσει ς , ε ϊ τ ε , κ ρ υ μ μ έ ν ο μέσα σέ μ ιά τρύπα άπό πέ-σ ιμο ο β ί δ α ς , ε ί τ ε χρησιμεύε ι στά χέρ ια ενός χω -ρ ίκρΰ τής Βόσσης γ ι ά νά τρυπάει τά κορμιά τών άδελφών του χωρικών τής Βεστφαλίας , ε ' ί τε έγκατα-

118

στημένο στό κατώφλι ενός παληοΰ ανακτόρου γ ι ά νά κρατά σέ απόσταση μ ιάν άντεπανάσταση ούτε μ ιά β ί δ α , ο ύ τ ε ένα " π α ξ ι μ ά δ ι " του δέν α λ λ ά ζ ε ι .

' Α ν τ ί θ ε τ ά , ένας θεσμός αλλάζε ι ανάλογα μέ τους ανθρώπους κ α ί , μ ά λ ι σ τ α πολύ περ ισσότερο , ανάλογα μέ τ ί ς τ ά ζ ε ι ς πού τόν χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ο ύ ν . * 0 στρατός τής φεουδαλικής μ ο ν α ρ χ ί α ς , ( π ρ ί ν άπ 'τήν Γ α λ λ ι κ ή "Επανάσταση τοΰ 1789-1793 ) μ ικρός έπαγγελματι -κός στρατός σχηματισμένος άπό μισθοφόρους κα ί φουκαράδες πού στρατολογούνταν μέ τήν β ί α , δέν μ ο ι ά ζ ε ι καθόλου μέ τόν αυριανό στρατό τ ή ς ά σ τ ι -κής επανάστασης ,ένα ένοπλο έθνος ,πού τ ρ έ χ ε ι αυ-θόρμητα στά κάλεσμα "ή πατρίδα κ ι ν δ υ ν ε ύ ε ι " , πού δ ι ο ι κ ε ί τ α ι άπό παληούς λ ο χ ί ε ς κα ί τούς Σ ϋ μ β α τ ι -κούς .

Τό ' ίδ ιο βαθε ιά εΤναι ή διαφορά άνάμεσα στόν αυτοκρατορικό στρατό τοΰ παληοΰ καθεστώτος τ ή ς ' Ρωσίας ,πού ένας Μεγάλος Δούκας Νικόλαος οδηγε ί στήν συντρ ιβή ,πού δ ι ο ι κ ε ί τ α ι σκληρά άπό μ ι ά κά-στα άξιωματικών κάτω άπ 'τό καθεστώς τού " μ ι ά γροθιά μ έ σ ' τ ά μοΰτρα"-καί τόν κόκκ ινο στρατό ορ-γανωμένο άπ 'τό Κομμουν ιστ ικό όμμα, μέ τόν μεγά-λο εμψυχωτή Τ ρ ό τ σ κ ι , μ έ τούς εργάτες κ®μιάσά -ρ ι ους (.τι ς υπηρεσ ί ε ς προπαγάνδας, τά /καθημερινά καλέσματα στήν τ α ξ ι κ ή συνε ίδηση τοΰ στρατιώτη κ α ί τ ί ς ε π ι κ έ ς του ν ί κ ε ς .

Τ ό . ' ί δ ι ο β α θ ε ι ά , ά ν όχι μεγαλύτερη , εΤναι ή δ ι α -φορά άνάμεσα στό ολοκληρωτικά κατεστραμένο. απ** τήν επανάσταση τοΰ 'Οχτώβρη 1917 άατ ικό κράτος ^α ί στό χ τ ι σ μ έ ν ο επάνω στά ε ρ ε ί π ί ά του προλετα-ριακό Κράτος .Παρουάιάζουμε τόγτρόβλημα τής κα -τ α π ί ε σ η ς . Θ ά δοΰμε ,ότ ι ή άναλογία άνάμεσα στόν μηχανισμό καταπίεσης τοΰ άστ ι κοΰ καθεστώτος κ α ί

119

τόν αντ ίστο ιχο μηχανισμό τοΰ προλεταριακού Κρά-τους , εΤ να ι φαινομεν ική καί όχι πραγματική.

120

I I . Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΔΥΟ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΝ.

Στά μισά του Νοέμβρη Ι 9 Ι 7 , τ ά Σοβ ι έτ ,μοναδ ι κοΓ κάτοχοι τής εξουσ ίας εδώ καί λ ί γ ε ς μ έ ρ ε ς , έ -χοντας καταχτήσει μ ιά τ έ λ ε ι α ν ί κ η σ 'ολόκληρη τήν Ρωσία,έβλεπαν νά πλησιάζε ι ή εποχή των δυσκολΓ-ω ν . ' Η συνέχ ιση τής επανάστασης θά ηταν τώρα εκα-τό φορές π ιό δύσκολη άπ 'ότ ι ηταν ή πραγματοποί-ησή της καί ή άπόσπαση τής έζουσ ί ας . Μέσα στ ί ς με-γάλες πόλε ι ς , ο ύ τ ε μ ιά δημόσια ΰπηρεσ ία ,ούτε μ ί α δ ιο ί κηση δέν λ ε ι τ ο υ ρ γ ο ύ σ ε .

'Η άπεργία των τεχνικών άπε ιλοΰσε τ ί ς πυκνο-κατο ικημένες περ ιοχές μέ άπερίγραπτες καταστρο-φές . Τό ν ε ρ ό , τ ό Ηλεκτρ ικό , τά τρόφιμα,μπορούσαννά εξαντληθούν σέ λ ί γ ε ς μ έ ρ ε ς . " Η υπηρεσία άδοκαθα-ρισμοΰ δέν λ ε ι τουργοΰσε ' έπρεπε νά περιμένουμε ε-π ι δ η μ ί ε ς . 01 συγκο ινων ίες ηταν κάτι περισσότερο άπό ά σ τ α θ ε ϊ ς . ' Ο ε π ι σ ι τ ι σ μ ό ς προβληματικός. 0* πρώτοι κομιοσάριοι πού ήρθαν νά κάνουν κατοχή στά ϋπουργεΤα,βρήκαν όλα τά γραφεία κ λ ε ι σ τ ά , ά -δ ε ι α , μ έ κλειδωμένα τά ντουλάπι α καί μερ ικούς κλη-τήρες εχθρικούς άλλά υπάκουους πού περίμεναν τά κα ινούργ ια άφεντικά γ ι ά νά σπάσουν τά άδει α συρ-τάρι α των γραφείων.Αυτό τό σαμποτάζ άπ'τούς κα-π ι τ α λ ι σ τ έ ς ^ ! "άπεργοί " υπάλληλοι έπαιρναν μι -σθούς άπό μ ι ά επιτροπή πλουτοκρατών)κράτησε έ ν -τονα πολλές βδομάδες καί μήνες .

Στό μεταξύ ,ό εμφύλιος πόλεμος σ ι γ ο - ά ν α β ε . ' Η νικηφόρα επανάσταση,μή θέλοντας νά χύσει αίμα,έ-δ ε ι χ ν ε σ 'αυτούς τούς εχθρούς μ ιά επ ικ ί νδυνη ά -

121

ν ε χ τ ι κ ό τ η τ α . " Ε λ ε υ θ ε ρ ω μ έ ν ο ι μέ εγγύηση , (όπως στην περίπτωση τοΰ στρατηγού Κράσσωφ)ή αγνοημένο ι , ο ι μοναρχ ικο ί α ξ ι ω μ α τ ι κ ο ί συναθροίζονταν στόν νότο , φτ ιάχνοντας τούς πρώτους πυρήνες τών στρατιώντοΰ Κορνίλωφ,τοΰ ' Α λ ε ξ έ γ ι εφ, τοΰ Κράσσωφ,τοΰ Ντεν ί -κ ι ν , τ ο ΰ ' Β ρ ά ν γ κ ε λ . * Η μεγαλοψυχία τής νεαρής δη -μοκρατίας τών Σ ο β ι έ τ έ μ ε λ λ ε νά κ ο σ τ ί σ ε ι ποτά -μούς α ϊ μ α τ ο ς , γ ι ά πολλά χρόν ια .Ο ΐ ι σ τ ο ρ ι κ ο ί θ ' α -ναρωτηθούν σ ίγουρα κάποια μέρα-κα ί ο ! θεαρητι -κ ο ί τοΰ κομμουνισμού θά έκαναν καλά νά προλα — βα ίνουν τ ί ς θεωρ ί ες τών ΐστορ ικών-μήρως ή Κ ό κ -κ ι ν η Ρωσία μπορούσε νά έ χ ε ι ά π ο φ ύ γ ε ι , μ έ περ ισ -σότερη σκληρότητα στήν ά ρ χ ή , μ έ μ ι ά δ ι χ τ α τ ο ρ ί α πού θά έφερνε σέ απόλυτη άδυναμία -τ ί ς τ ά ξ ε ι ς του εχθρού ,έστω κ α ί άν φαίνονταν άκ ίνδυνες-μήπως θά μπορούσε νά έ χ ε ι άποφύγει ένα μέρος ά π ' τ ί ς φ ρ ι -καλεότητες τοΰ εμφύλιου πολέμου κα ί τήν δ ιπλή τρομοκρατία "ερυθρών" κα ί " λ ε ύ κ ω ν " . Α υ τ ή ηταν,φαί-ν ε τ α ι , ή σκέψη τοΰ Λ έ ν ι ν , π ο ύ αφοσιώθηκε,άπό πολύ ν ω ρ ί ς , σ τ ό νά χτυπήσει τούς δ ισταγμούς κα ί τά η -μ ί μ ε τ ρ α στό ζήτημα τής καταπ ί εσης κα ί σ έ πολλά άλλα θέματα .Αυτή εΤ να ι . κα ί ή άποψη τοΰ Τ ρ ό τ σ κ ι , πού δ ιασαφην ί ζ ετα ι σ έ μ ε ρ ι κ έ ς δ ρ α κ ό ν τ ι ε ς δ ι α τ α -γ έ ς του στόν Κ ό κ κ ι ν ο Στρατό κα ί στό έργο του "Τρομοκρατία κα ί Κ ο μ μ ο υ ν ι σ μ ό ς " . Α υ τ ή ηταν κ α ί ή γνώμη τοΰ Ροβεσπ ι έρου ,πού έ λ ε γ ε , σ τ ή ν Σ υ μ β α τ ι κ ή , σ τ ί ς 16 τοΰ Γενάρη 1792 : " ' Η ε π ι ε ί κ ε ι α πού σ υ ν -θηκολογε ί μ έ τήν τ υ ρ α ν ν ί α ε ί ν α ι βάρβαρη" .Τό θ ε -ωρητικό συμπέρασμα,πού φα ίνετα ι νά ξ ε χ ω ρ ί ζ ε ι μ έ σ άπ ' τήν Ρώσικη ε μ π ε ι ρ ί α εΤναι , ό τ ι ( ί μ ι ά έι .ανάσταση δέν πρέπει νά δ ε ί χ ν ε ι α τ ί ς άρχές της ο ΰ τ ε έπι -ε ί κ ε ι α ο ΰ τ ε πραότητα άλλά μάλλον σκληρότητα.Στχμ τίάλη τών τάξεων πρέπει νά χτυπάμε δυνατά ,νά ι \ε-

122

τυχα ίνουμε άηοφασ ιστ ι κ έ ς ν ί κ ε ς , γ ι ά νά μήν χ ρ ε ι -άζετα ι νά ξαναπάρουμε τά ήδη άποχτημένα μπα ίνον-τας πάλι αέ άδι άκοπους ,νέους κ ι ν δ ύ ν ο υ ς .

•Στά διάστημα άνάμεσα στόν 'Οχτώβρη κα ί Νοέμ-βρη τΰύ 1 9 1 7 , ή έπαναυι αι ική δ ι κ α ι ο σ ύ ν η δέν προ-β α ί ν ε ι παρά σέ 22 σ η μ α ν τ ι κ έ ς έ κ τ ε λ έ σ ε ι ς ,πού ά -φορούν στήν πλε ιονότητά τους κο ινων ικά άποβρά -σ μ α τ α . ' Η έκτακτη "Επιτροπή γ ι ά τήν καταστολή της άντεπανάστασης κα ί τής κερδοσκοπίας , ( Τ σ ε κ ά γ ι ά σ υ ν τ ο μ ί α ) , ί δ ρ ύ θ η κ ε σ τ ί ς 7 τοΰ Δ ε κ έ μ β ρ η , έ ζ α ι τ ί α ς των ολοένα κα ί π ιό τολμηρών επ ιχε ιρήσεων τοΰ ε -σωτερικού έχθροΰ.Πώς ε ί ν α ι ή κατάσταση ε κ ε ί ν η τή σ τ ι γ μ ή ; Σ έ γ ε ν ι κ έ ς γραμμές ιο ΐ πρεσβεΤες κα ί ο ' σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ έ ς ά>οστολές τών Συμμάχων έχουν κα -ταντήσε ι ε σ τ ί ε ς άδιάκοπης συνωμοσ ίας . ϋ ' άντεπα-ναστάτες κάθε άπόχρωσης βρ ίσκουν έκεΤ έ,_<άρρυν-ση, β ο ή θ ε ι α , όπλα κ α ί π ο λ ε μ ι κ ή καθοδήγηση.θ! β ι ο -μ η χ α ν ί ε ς τοποθετημένες κάτω άπό εργατ ικό έ λ έ -γχο κα ί ά ι ιοστερημένες άπό κάθε δύναμη, σαμποτά -ρουν τήν παραγωγή μέσω τών τεχν ικών τ ο υ ς . Από έργαλεΤα , πρώτες ύ λ ε ς , στόκ κα ί τ ς χ ν ι κ ά μυστ ικά ,ο-τ ι μπορεΊ' νά κρυφτεΤ κρύβεται κα ί ό , τ ι μπορεί νά κλαπεΤ κ λ έ β ε τ α ι . Τ ό συνδ ικάτο μεταφορών καί ή κ ο ι -νοπραξ ία , πού δ ι ευθύνοντα ι άπό μ ε ν σ ε β ί κ ο υ ς , α υ ξ ά -νουν μέ τήν άντ ίστασή τους τ ί ς δ υ σ κ ο λ ί ε ς τοΰ ε -π ι σ ι τ ι σ μ ο ύ . *Η κερδοσκοπία μεγαλώνει τήν έ λ λ ε ι ψ η τροφίμων'ή ν ο μ ι σ μ α τ ι κ ή κ ρ ί σ η φέρνει τήν πληθω -ρ ι κ ή έκδοση νομισμάτων.0* Ν ε ω τ ε ρ ι σ τ έ ς ( 0 Α 0 Ε Τ 5 ) -σ υ ν τ α γ μ α τ ι κ ο ί δημοκράτες-μπουρζουάδες ,συνωμα -τ ο ΰ ν ο ! λ α ϊ κ ι σ τ έ ς σ ο σ ι α λ ι σ τ έ ς συνωμοτούν· ο ' ά -ν α ρ χ ι κ ο ί συνωμοτούν ·ο ! σοσ ιαλ-δημοκράτες μ ε ν σ ε -β ί κ ο ι συνωμοτούν·οί δ ιανοούμενοι συνωμοτούν· ο ' α ξ ι ω μ α τ ι κ ο ί συνωμοτούν.Κάθε πόλη έ χ ε ι τά μ υ σ τ ι -

123

κά ε π ι τ ε λ ε ί α τ η ς , τ ί ς ποοσωρινές της κυβερνήσεις, πού συνοδεύονται άπό δήμιους έτο ιμους νά βγοϋν άπ'τήν σκ ιά μετά τό άποφασιστικό χτύπημα πού α -ναμένεται .

Αυτοί πού προσχωρούν στό Κόμμα δέν εΤναι πρό-σωπα σ ίγουρα .Στό τσεχοσλοβάκικο μέτωπο,έ δ ιο ι -κητής τοΰ Κόκκινου Στρατού,ό Μουράβι εφ ,προδίδε ι καί θέλε ι νά προσχωρήσει στόν εχθρό .θ ! σοσιαλ -επαναστάτες προετοιμάζουν τήν δολοφονία τοΰ Λ έ -ν ι ν καί τοΰ Τ ρ ό τ σ κ ι . ' Ο Ουρίτσκι καί ά Βολοντάρ-σκι σκοτώνονται στήν Πετρούπολη. 'θ Νάκχιμσον σκοτώνεται στό Γ ιαροσλάβ.

"Εξέγερση τών Τσεχοσλοβάκων, ε ξ ε γ έ ρ σ ε ι ς στό Γ ιαροσλάβ,στό Ρύβ ινσκ ,στό Μούρομ,στό Καζάν Συνομωσία της ""Ενωσης γ ι ά τήν Πατρίδα καί τήν " Ε λ ε υ θ ε ρ ί α " , συνομωσίες τών σοσιαλ - επαναστατών τής δεξ ι α ς - κ ί ν η μ α τών σοσιαλ-επαναυτατών τής ά -ρ ι σ τ ε ρ ά ς , ή υπόθεση Λόκχαρτ(αυτός α γ ε ν ι κ ό ς πρό-ξενος τής Μ.Βρεττανίας έχε ι λ ι γώτερες πιθανότη-τ ε ς άπ'τόν Κ . Ν ο ύ λ ε ν ς ) . θ ! συνομωσίες θά συνεχι -στοΰν γ ι ά πολλά χρόν ια .ΕΤνα ι ή εσωτερική υπονό-μευση σέ συνδυασμό μέ τήν έξωτερική έι> ι θ ετ ικό -τητά τών "λευκών" στρατευμάτων καί τήν ξ έ ν η έ -πέμβπση.

θά έχουμε άκόμη: τήν υπόθεση τοΰ Τακτ ι κοΰ Κ έ ν -τρου στήν Μόσχα,τ ίς ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς τοΰ "Αγγλου Πώ\ Ντύξ ,τήν υπόθεση Τάγκαντσεφ,στήν Πετρούπολη,τήν δολοφονία τοΰ Λεοντ ιέφσκ ι Περελουόκ στήν Μόσχα, (υπόθεση τών "παράνομων άναρχι κών" ]I, τ ί ς 'προδο -σ ί ε ς τοΰ οχυρού Κράσνα^ια-Γκόρκα καί τοΰ συντάγ-ματος τοΰ Σεμ ιονόφσκ ι , τήν ο ικονομ ική αντεπανά-σταση καί τήν κερδοσκοπία. Γ ι ά ' π ο λ λ ά χρόνια ο! δ ι ευθυντές τών έθνικοποιημένων επιχε ιρήσεων θά

.124

ε Τ ν α ι , σ τ ή ν ααγματ ικότητα ,στήν υπηρεσία τοΰ α -παλλοτριωμένου κ α π ι τ α λ ι σ μ ο ΰ , σ ά ν πληροφοριοδότες πού έκτελοΰν δ ιαταγές κα ί σαμποτάρουν γ ι ά τ ό συμ-φέρον του τήν παραγωγή.3ά γ ίνουν άναρίθμητες κα-τ α χ ρ ή σ ε ι ς , σφάλματα, κάθε ε ϊ δ ο υ ς β ι ο π ρ α γ ί ε ς κα ί ε μ φ α ν ί σ ε ι ς ανθρώπων πού ψαρεύουν σέ ταραγμένα νε-ρά μέσα στό Κόμμα.θά έχουμε τόν μ ικροαστ ικό ά -τ ο μ ι κ ι σ μ ό σκορπισμένο μέσα σέ χαώδεις α γ ώ ν ε ς . . . Δέν υπάρχει θέμα καταστολής .

*Η Τσεκά δέν ε' ιναι λ ιγώτερο άπαραίτητη άπ'τόν Κόκκ ινο Στρατό καί τό Κομισαριάτο 'Ανεφοδιασμοα

"Εκατόν ε ί κοσ ι χρόνια πρίν ή Γ α λ λ ι κ ή "Επανά-σταση ε ί χ ε άντ ιδράσε ι μέ παρόμοιο τρόπο σ τ ί ς ά -νάλογες περιπτώσει ς . θ " επαναστάτες τ ο ΰ . 1 9 7 2 ε ί -χαν τήν "Επιτροπή της Κο ινής Σωτηρίας ,στό ' Επα-ναστ ικό δ ικαστήρ ιο , τόν Ρ0ίΙ0υΐΕΒ-ΤΙΝ\/ΙΙ_Ι_Ε,τήνκαρ-μ α ν ι ό λ α . " Α ς μήν ξ εχνάμε ακόμη τόν "κεφαλοκόφτη" Ζωρντάν καί τόν Κ α ρ ι έ ν τ έ Νάντ.

Μέρες τοΰ Σεπτέμβρη,προγραφή των έμιγκρέδων, νόμος γ ι ά τούς υπόπτους, δίωξη των ανυπόταχτων "ι-ερωμένων, ερήμωση τής Β ε ν τ έ , καταστροφή τής Λυών., "πρέπει νά σκοτώσουμε ολους τούς εσωτερικούς εχ-θρούς, έ λ ε γ ε απλά ό Νταντόν στήν Συμβατ ι κή,γ ι ά νά ν ικήσουμε τούς εξωτερ ικούς ε χ θ ρ ο ύ ς . " Κ α ί μπροστά στό "Επαναστατικό Δ ικαστήρ ιο , κατηγορούμενος ό Υ-δ ι ο ς , ο " " Υ π ο υ ρ γ ό ς τής "Επανάστασης", γ ι ά τ ί ς σφα-γ έ ς τοΰ Σεπτέμβρη, κατηγορούυενος ότ ι ζητοΰσε ε -π ι ε ί κ ε ι α , φώναζε: " Τ ί μ " ενδ ιαφέρε ι πού μέ άποκα-λοΰν α! μοβόρο; " Ε , λο ι πόν, άς π ιοΰμε τό α ιμάτων έχ.-θρών τής ανθρωπότητας, άν αύτό χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι . . . . . " . Δέν άναφέρουμε τόν Μαρά,γιά τόν όποιο ο ! προλε-τάρ ιο ι έ- .αναστάτες θά μπορούσαν μέ κάποιο δ ί κ ι ο ν/ά διαμαοτυρηθοΰν, άλλά άναφέρουμε τόν υεγάλο. ρή-

.125

τορα τοΰ μετριοπαθούς κόμματος τής α σ τ ι κ ή ς επα-νάστασης, τόν Βερν ιώ .Ζητώντας ,στήν νομοθετ ική Συ-νέλευση τής 25 τοΰ 'Οχτώβρη Ι 7 9 Ι , μ ί α σύντομηκαί τρομοκρατική δ ι α δ ι κ α σ ί α σ έ βάρος τών έμιγκρέδω\< ό Γ ι ρ ο ν δ ί ν ο ς δημαγωγός έ λ ε γ ε :

"Νόμιμες ά π ο δ ε ί ζ ε ι ς ί Δέν υ π ο λ ο γ ί ζ ε τ ε , λ ο ι π ό ν , στό α\μα πού θά σας κοστ ίσουν Γ Ν ό μ ψ ε ς άποδεί -ζ ε ι ς ί "Ας προλάβουμε καλύτερα τ ί ς καταστροφές πού μπορούν νά μας προξενήσουν . "Ας πάρουμε, επ ί τ έλους ,αυστηρά μ έ τ ρ α ί . . . "

'Από πό ι ά παράξενη πλάνη ,ο ! άστοί τής Τ ρ ί τ η ς Δημοκρατίας ,πού ο! προγονοί τους ν ίκησαν μέ τήν τρομοκρατία τήν μοναρχία , τούς ε υ γ ε ν ε ί ς , "ιόν φε -ουδαλικό κλήρο κα ί τήν ξ έ ν η παρέμβαση, νοιώθουν τόσο βαθε ιά αγανάκτηση απέναντι στήν κ ό κ κ ι ν η τρομοκρατία ;

.126

I I I . Ο ΤΡΟΜΟΣ ΚΡΑΤΗΣΕ ΑΙΩΝΕΣ.

Δεν θά άρνηθοΰμε οτι ο τρόμος ε ί ν α ι κάτι φο-βερό . "Απειλούμενη μέ θάνατο,ή προλεταριακή επα-νάσταση δ ι ά τ ρ ε ξ ε τήν Ρωσία γ ι ά τ ρ ί α χρόνια ,άπ ' τό 1918 μέχρι τό 1921 .Ξεχνούν μέ ευκολ ία ότι ή άστ ική κ ο ι ν ω ν ί α , σ τ ί ς άρχές μάλιστα των επαναστά-σεων πού κατέληξαν νά τήν σχηματ ίσουν ,χρε ιάστη-κε γ ι ά νά γεννηθεΤ καί νά μεγαλώσε ι ,α ιώνες τρο-μοκρατίας .

' Η μεγάλη κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή ί δ ι ο χ τ η σ ί α δημιουρ -γήθηκε στήν δ ι ά ρ κ ε ι α τών αιώνων άπό τήν αδυσώπη-τη άποστέρηση τών άγροτών.Τό β ιοτεχν ικό · καί αρ-γότερα β ιομηχανικό κεφάλαιο συσσωρεύτηκε άπ'τήν άδιάκοπη εκμετάλλευση, μέ τήν βοήθε ια μ ιας α ΐ μ α -τοβαμένης νομοθεσίας σέ |Εάρος τών άγροτών, πού γυμνωμένοι κατέλΓγαν στήν άλητε ία .Αυτή ή φριχτή σελ ίδα τής Ιστορ ίας πέρασε σιωπηρά μέσα άπ' τά εκπα ιδευτ ικά συγγράμματα,άκόμη καί άπό τά μεγά-λα επ ιστημονικά έργα .Δέν γνωρίζουμε π α ρ ά μ ι ά γ ε -ν ι κ ή παρουσίαση, συνοπτ ι κή καί διαφωτιστική,αυτή^/ τοΰ Κάρολου Μάρζ στό 24ο κεφάλαιο τοΰ "Κεφαλαί-ο υ 1 ^ " ^ πρωταρχική συσσώρευση") "Στά τ έ λ η τοΰ Ι 5ου α'ώνα κα ί στήν δ ι ά ρ κ ε ι α τοΰ Ι 6 ο υ αιώνα,γρά-φε ι ο Μάρξ,υπήρχε σ ' ό λ η ν τήν δυτ ική Ευρώπη μ ιά α'ματηρή νομοθεσία ενάντ ια ΰτήν άλητε ία .Ο* πρό-γονοι τών σημερινών εργατών πρώτα τιμωρήθηκαν γ ι α τ ί άφέθηκαν νά καταντήσουν άλήτες καί άθλι -ο ι " . " Ε ν α ς άπ'τούς πιό συγκεκριμένους στόχους αυ-τής τής νομοθεσίας ηταν νά προμηθεύσει στήν β ι -ομηχανία εργατικά χέρι α . Π ο ι ν έ ς ραβδισμοΰ γ ι ά

.127

τούς ά λ ή τ ε ς , σ κ λ α β ι ά γ ι ά οποίον αρνε ίτα ι νά εργα-σ τ ε ί , πυρωμένη στάμπα σ 'αύτούς πού προσπαθούν ν ' αποδράσουν,θάνατος σέ περίπτωση υποτροπής ( Δ ι ά -ταγμα τοΰ 'Εδουάρδου IVΓ β α σ ι λ ε ι ά τής · 'Αγγλ ίας , 1547) .Σύμφωνα μέ τόν Τόμας Μωρ " 7 2 . 0 0 0 μ ικρο ί ή μεγάλοι κλέφτες έκτελέστηκαν στην 6ΐϋ, . ;- . ι ; ια τής β α σ ι λ ε ί α ς τοΰ "Ερρίκου Η ' " , π ο ύ βασ ίλευσε γ ι ά 24 χρόνια,άπό 1435 μέχρι τό 1 5 0 9 . ' Η "Αγγλία εΤχε τότε 3 μέ 4 εκατομμύρια κ α τ ο ί κ ο υ ς . " Τ ό ν καιρό τής βασίλ' ισσας ' Ε λ ι σ ά β ε τ , ο ί άλήτες άπαγχονί^ονταν ά-θρόα;καί κάθε χρόνο ό κόσμος έβλεπε 300 μέ 400 κρεμασμένους" .Κάτω ά·>'αυτήν τήν μεγάλη β α σ ί λ ι σ -σα, ο ' άλήτες πάνω άπό 13 χρονών,πού κ α ν ε ί ς δέν δεχόταν νά προσλάβει γ ι ά 2 χρόνια εργασίας του-λάχ ιστον , καταδικαζόταν σέ θάνατο.Στήν Γαλλία"στά χρόνια του Λουδοβίκου Ι Δ ' ( δ ι ά τ α γ μ α τής 13 Ι ο ύ-λη 1777} κάθε υ γ ι ή ς άντρας άπό 16 μέχρι υΟ χρο-νών στελνόταν σ τ ί ς γαλέρες ,άν δέν εΤχε μέσα δ ι -αβίωσης καί δέν εξασκούσε επάγγελμα" .

Σ ' έ ν α άπ'τά τόσο άγαπημέναστούς λόγ ιους γραμ-ματά της ή κϋρία Σ α β ι ν ι έ μ ι λ ά ε ι μέ χαριτωμένη ά-πλοϊκότητα γ ιά τά γραφικά "άπαγχονίστήρια" τών χωρικων.

Γ ι ά πολλούς α ι ώ ν ε ς , ή δ ικα ιοσύνη δέν ηταν πα-ρά τρόμος, συμφεροντ ι κά οργανωμένος άπ . 'τ ί ς κ υ ρ ί -αρχες τάξε ι ς .Νά κ λ έ ψ ε ι ς έναν πλούσιο ,ήταν πάντα μεγαλύτερο έγκλημα άι . ' τό νά σκοτώσεις ένα φτωχά *Η νόθευση τής ' Ι σ τ ο ρ ί α ς , υπαγορευμένης άπ 'τάσυμ-φέροντα τής άστ ικής τ ά ξ η ς , ε Τ ν α ι κανόνας στήν ε κ -παίδευση τών δημοκρατικών χωρών καί δέν υπάρχει άκόμη ,άπ 'ό , τ ι ξ έρουμε ,στήν γαλλ ική γλώσσα, . μ ιά σοβαρή ιστορ ία τών κοινωνικών θεσμών στήν δι.ά -θεση τών σχολών ή τοΰ μεγάλου κ ο ι ν ο ΰ . " Ε τ σ ι άνα-

Ι2Θ

γκαζόμαστε νά στραφούμε σέ, έγγραφα στο ι χ. ε~ α πού άφοροΰν τήν Ρωσία . 'Ο μαρξιστής Ιστορ ικός Μ. Μ Νοκρόφσκι,αφ ιέρωσε στήν δ ικα ιοσύνη ,στό άξ ιοση -μείωτο έργο του Ι σ τ ο ρ ί α τή£ Ρώσικης κουλτού -ρ α ς " , έ ν α κεφάλαιο 20 περίπου σελίδων.Κάτω άπ τόν ' ΐ β ά ν Γ Γ , σ τ ό ν Ι 5 ο αιώνα, ή δ ικα ιοσύνη απονέμεται ά . / τ ο ύ ς βογ ιάρους ,τούς ντβοριάνους-εύγενε ΐς ,προ-νομιούχα κάστα μεγαλοχτη'ματιών-καί τούς "καλού^' (δηλαδή,τούς πλούσιους χωρ ικούς ) . *Η γνώμη μ ε ρ ι -κών " τ ιμ ίων ανθρώπων" άρκε~ άι.όλυτα γ ι ά νά νο -μ ιμοπο ιηθε ϊ μ ιά θανατική άπόφαση,φυσ ι κά ότανπρό-κ ε ι τ α ι γ ι ά ένα φτωχό."Στό τέλος τοΰ Ι 5 ο υ αιώνα, γράφει ό Μ.Ν. Ποκρόσφκι ,εΤναι π\ά φανερό ότι ή εξάλε ιψη τών υπόπτων στο ιχε ίων ε ί ν α ι ή βασική έ-γνο ια αύτοΰ τοΰ δ ικα ίου" . "Υποπτο ι σέ π ο ι ο ύ ς ; " Υ -ποπτο ι στούς πλούσιους .

"Ενα έγγραφο τοΰ 1539 δ ί ν ε ι τό δικαίωμα απο-νομής δ ικα ιοσύνης στούς ε ύ γ ε ν ε ϊ ς ( β ο γ ι ά ρ ο υ ς ) μέ τήν βοήθεια τών " τ ιμ ίων άν θ ρώί. ων " (πλούσιων χω -ρ ι κών) . Τό καταστατικό δ ιύτάζε ι τήν θανάτωση τών "ληστών πού συλλαμβάνονται έπ'αότοφώρφ ή όχι· " , καί επ ιτρέπε ι τήν ανάκριση τών "κακών" αυτών άν-θρώ. ων."θταν άποσπαστεϊ ή ομολογία, ό "ένοχος"θά κρεμαστεΤ . "Αν δέν ομολογήσει μποροΰν,στό μετα — ξ ύ , ν ά τόν φυλακίσουν ί σ ό β ι α . Τ ά "Διατάγματα" πού δ ι ε υ κ ρ ι ν ί ζ ο υ ν αυτό τό δικαίωμα δέν δέχονται ότι ενας ευγενής μπορεΤ νά δ ι κ α σ τ ε ί . "Η δικαιοσύνηάρ-χ ί ζ ε ι νά εφαρμόζεται στούς χωρικούς στούς εμπό-ρους, στούς τ ε χ ν ί τ ε ς καί καταλήγει αυστηρά μόνο γ ι ά τούς φτωχούς.Θ*άρκοΰσε, γ ι ά νά κατανοηθεΤ ή άγριότητα αυτής τής δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ς , ν ' ανατρέξουμε στήν Ιστορ ία τών "Επαναστάσεων *τών χωρικών - π ό -λεμοι τών χωρικών στήν Γ ε ρ μ α ν ί ε } ε ξ ε γ έ ρ σ ε ι ς τών

.129

χωρικών στην Γαλλία-πού σημειώνουν την εμφάνιση της κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή ς ίδ ιοχτησίας .Παρόμοιο ι θεσμοί έζησαν σ ' ό λ ε ς τ ί ς χώρες τής δουλε ίας .

Αυτή ή δ ικα ιοσύνη τής τάξης τών μεγαλοχτημά-τιών κ α ί τής φεουδαλικής τάζης δέν εξαφανίστηκε παρά σ ι γ ά - σ ι γ ά , δ ί ν ο ν τ α ς τήν θέση της στήν δ ι κ α ι -οσύνη-πληρέστερη άλλά οχι λ ιγώτερο άγρια-τών α -πολύτων μοναρχιών πού χαρακτηρίζονταν άπό τή ση-μαντική εξάπλωση τοΰ εμπορίου.

Μέχρι τήν άστ ική επανάσταση,μέχρι τ ί ς π ι ό πρό-σφατες περιόδους τής " Ι σ τ ο ρ ί α ς , κ α μ μ ι ά ισότητα, έστω καί καθαρά τ υ η ι κ ή , δ έ ν υπήρχε μπροστά στήν "δ ικα ιοσύνη" ,άνάμεσα στούς φτωχούς καί τούς πλού-σ ι ο υ ς . Τό βλέπουμε :ο ' έπαναστάσεις .δέν ανακάλυ -ψαν τ ί π ο τ ε κα ινούργ ιο στό θέμα τής καταπίεσης καί της τρομοκρατίας*δέν κάνουν τ ί π ο τ ε άλλο πα-ρά νά άνασταίνουν ,μέ τήν μορφή εκτάκτων μέτρων, τούς κανόνες δ ι κα ίου καί τ ό . δ ί κ α ι ε πού γ ι ά πολ-λούς αιώνες χρίησιμοποιοΰσαν ο" κυρίαρχες τ ά ξ ε ι ς ένάντι α στούς φτωχούς.

.130

I V . ΑΠ'ΤΟΝ ΓΚΑΛΙΦΕ ΣΤΟΝ ΜΟΥΣΣΟΛΙΝΙ

Κάθε φορά πού οΐ κο ινων ικές κ ρ ί ο ε ι ς άπλωσαν μπροστά της μέ μ ία ξαφνι αστ ική ευρύτητα τό πρό-βλημα τής καταπ ί εσης ,ή σύγχρονη ά σ τ ι κ ή τ ά ξ η δέν δ ίστασε νά ξαναγυρίσε ι σ τ ί ς πιό σκληρές μεθά -δους τής τ α ξ ι κ ή ς δ ικαιοσύνης καί νά φερθεΤστούς εχθρούς της όπως φέρονταν στούς αλήτες τοΰ Ι 5ου αίωνα.

Τούς κρεμοΰν,πυροβολούν κατά χ ι λ ιάδες ,στά ΙΘ4Θ, τούς επαναστατημένους παρισ ινούς τοΰ προαστίου τοΰ "Αγίου Αυγουστίνου,πού δέν ηταν παρά άνερ-γο ι ,σπρωγμένο ι στά άκρα άπό ε π ι δ έ ξ ι ο υ ς προβο -κάτορες.Δ-έν υπάρχει λόγος νά κουραζόμαστε νά θυμηθοΰμε αύτά τά μεγάλα Ιστορ ικά γεγονότα.Μό-νη της ή μπουρζουαζία έδωσε, γραμμένη δύο φορές τήν δ ι κ α ι ο λ ο γ ί α τής Κόκκ ινης τρομοκρατίας :άπο- , κ εφαλ ί ζοντας , γ ιά νά πάρει τήν ε ξ ο υ σ ί α , τ ί ς φε -ουδαλ ικές άρ ιστοκρατ ί ες καί δύο β α σ ι λ ι ά δ ε ς -τόν Κάρολο Α Γ τής "Αγγλ ίας , τόν Λουδοβίκΰ ΣΤ Ττης Γ α λ λ ί α ς - κ α ί καταστέλοντας τ ί ς προλεταριακές έ -ξ ε γ έ ρ σ ε ι ς .

"Ας μιλήσουμε λ ί γ ο γ ι ά ημερομηνίες καί ά ρ ι -θμούς.

*Η Παρισ ινή Κομμούνα, άπαντώντας σ τ ί ς μαζί -κ έ ς ε κ τ ε λ έ σ ε ι ς των στρατιωτων της πού αιχμαλω-τ ίστηκαν άπ'τούς Βερσαλλιέρους ,σκότωσε ώΟ. ομή-ρους. θ ! Βερσαλλιέροι αποδεκάτισαν τόν παρισινό λαό.Μέτ μετρ ιοπαθε ί ς υπολογισμούς, ή κατβοτολή τοΰ κ ινήρατος εΤχε 100 .000 θύματα.

131

Τουλάχιστον 20 . 000 κομμουνάροι πυροβολήθηκαν οχ ι στήν δ ιάρκε ια τής μάχης άλλά μ ε τ ά . Τ ρ ε Τ ς χ ι -λ ι ά δ ε ς πέθαναν στά κάτεργα.

' Η σ ο β ι ε τ ι κ ή επανάσταση τής Φιλανδίας,πούσυν-τοί^τΓ,κε οτά Ι 9 Ι Θ άπ'τούς λεμκοφρουρούς τοΰΜαν-νΓ.,χό'ίμ ζε συμμαχία μέ τούς γερμανούς μισθοφό — ρους ι >ε7ς τού Βάν ν τ έ ρ Γ κ ό λ τ ζ , δ έ χτύπησε κ ι αύ-τη πρίν καταρρεύσει μερ ικούς εχθρούς της ; ΕΤναι πιθανό'άλλά ό αριθμός ε ί ν α ι τόσο μ ικρός πού ή μπουρζουαζία δέν τό έκανε ζήτημα.

"Αντ ίθετα , σ 'αυτήν τήν χώρα τών 3 . 5 0 0 . 0 0 0 κα-τοίκων, όπου τό προλεταριάτο δέν βρ ίσκεται σέ μ ε -γάλη άναλογία, I I . 0 0 0 εργάτες τουφεκίστηκαν άπιά όργανα τής τάξης καί πάνω άπό 70 . 000 κλε ίστηκαν σέ στρατόπεδα συγκέντρωσης.

'Η δημιουργία τών Γοβ ι έτ στι ν 0 υ γ γ α ρ ί α ( ΐ 9 Ι 9 ) στερεώθηκε σχεδόν χωρίς νά χυθεΤ αΤμα,χάρη στήν αυθόρμητη παραίτηση τής (άστ ικής )κυβέρνησης τοΰ κόμητα Καρόλυ."θταν ο! κομμισσάριοι τοΰ λαοΰ της Βουδαπέστης έκρ ιναν άπελπ ιστ ική τήν κατάσταση, παραιτήθηκαν μέ τήν σε ιρά τους , παραδίνοντας τήν εξουσία στούς σοσ ιαλ-δημοκράτες . Ι τούς τρε~£ μή-ν ε ς πού κράτησε ,ή δ ιχτατορία τοΰ Ουγγρικού προ-λεταρ ιάτου , παρ'ότ ι βρισκόταν σέ άδι άκοπη απε ιλή α π ' τ ί ς συνομωσίες στό εσωτερικό καί ά π ' τ ί ς τ σ ε -χοσλοβάκικες καί Ρουμάνικες ε ι . ιδρομές στά σύνο-ρα τής χώρας,χτύπησε συνολ ικά μόνο 350 εχθρούς τ ί ) ς : σ 'αυτόν τόν άριθμό περιλαμβάνονται άντεπα -ναστάτες πού σκοτώθηκαν μέ τό όπλο στό χ έ ρ ι , σ τ ή δ ι ά ρ κ ε ι α τοπικών εξεγέρσεων.0* όμ ιλο ι τών άξ ιω-ματ ι κών καί τά δ ικαστήρια τοΰ Χόρτυ εξόντωσαν πολλές χ ι λ ι ά δ ε ς άνθρώπους γ ι ά "άντεκδ ίκηση" ενώ φυλάκισαν καί καταδίωξαν δεκάδες χι λ ι άδες άλλους.

.132

Τό Ι ο β ι έ τ τοΰ Μονάχου( ΐ9 Ι9 ) εξόντωσε 12 δμη-ρους,σ 'απάντηση τής σφαγής 23 κόκκινων φυλακι -σμένων άπ τόν " τακτ ικό" στρατό.Μετά τήν είσοδο τής Ρά ϊχσβερ στό Μόναχο,505 πρόσωπα τουφεκ ίστη-καν στήν πόλη καί άπ 'αύτά ,321 χωρίς τό ελάχιστο κάλυμμα δι καιοσύνης.Μέσα σ 'αυτούς ,κάπου εξήντα Ρώσοι σκοτώθηκαν,στήν τύχη .

Γ ι ά τά θύματα τής λευκής τρομοκρατίας πού λ υ -μαινόταν στήν Ρωσία τ ί ς περ ιοχές όπου ή άντεπα-νάσταση καί ή ξ ένη παρέμβαση θριάμβευαν σ τ ι γ μ ι -α ία καμμία σοβαρή' σ τ α τ ι σ τ ι κ ή δέν μας δ ί ν ε ι πλη-ροφορίες .

"Υπολογ ίζουν ,παρ 'όλα αύτά ,σέ ένα εκατομμύριο τόν αριθμό των θυμάτων μονο άπ'τά α ν τ ι σ η μ ι τ ι κ ά πογκρόμ τής Ουκρανίας τόν καιρό τοΰ στρατηγού Ν τ ε ν ί κ ι ν . ' Ο "Εβραϊκός πληθυσμός ολόκληρων πόλε-ων(φάσιωφ) στραγγαλίστηκε συστηματικά.

"Υπολογίζεται σέ 1 5 . 0 0 0 ό αριθμός των έργα -τών πού χάθηκαν στήν δ ι ά ρ κ ε ι α τής καταστολής τον έργατικών έξεγέρσεων τής Γερμαν ίας ,άπ τό 1918 μέχρι τό Ι 9 2 Ι . Δ έ ν θά θυμηθούμε έδώ ούτε ονόματα ούτε μάρτυρες ούτε χαρακτηριστικά ε π ε ι σ ό δ ι α . Δ έ ν ζητάμε παρά νά στηριχτούμε γρήγορα σέ μερ ικά α -ξ ιόλογα γεγονο-τα.Πολλές οδυνηρές ε μ π ε ι ρ ί ε ς θά -πρει.ε νά έχουν φωτίσει τό προλεταριάτο πάνω σ ' * αυτό τό σημε ϊο .Πολλές δ ι χ τ α τ ο ρ ί ε ς , πολλά καθεστώ-τα λευκής τρομοκρατίας έργάζονται άκόμη,ώστε νά μήν χρε ιάζ ετα ι λεπτομερε ιακή απόδε ι ξη .

' Απ'τόν Γκαλλιφέ μέχρι τόν Μουσσολίνι ,ττερ -νώντας άπ'τό Νόσκε ,ή καταπίεση τών έπαναστατι -κών προλεταριακών κ ι νημάτων,άκόμη καί όταν φαί -νεται νά διευθύνονται άπό σρσιαλ-δημοκράτες ,χα-ρακτηρίζεται άπό τήν καθαρή θέληση νά χτυπήσει

.133

ΐ ί ς εργατ ικές τ ά ξ ε ι ς στΓς ζωντανές της δυνάμεις: μ 'άλλα λόγιοι ,νά εξοντώσει συστηματικά,οσο . γ ί ν ε -ται πληρέστερα,την ε λ ί τ τους .

V . ΑΣΤ ΙΚΟ Ι ΝΟΜΟΣ Κ Α Ι ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΚΟΣ ΝΟΜΟΣ.

'Η καταστολή εΤναι μ ί α ά π ' τ ί ς β α σ ι κ έ ς λ ε ι -τ ο υ ρ γ ί ε ξ κάθε π ο λ ι τ ι κ ή ς έ ξ ο υ σ ί α ς . Τ ό 'Επαναστα -τ ι κ ά Κράτος , στήν πρώτη φάση τής 'ύΐιαρξής του του-λ ά χ ι σ τ ο ν , τήν χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι όσο τ ί π ο τ ε άλλο.Φαίνεται ότ ι στά τ ρ ί α βασικά στο Γχε7α του-αστυνομ ία ,στρα-τό , δ ι κ α σ τ ή ρ ι α καί φυλακές-ό μηχανισμός κ α τ α π ί ε -σης κα ί καταναγκασμού δέν μεταβάλλεται καβάλου. Μελετήσαμε μ ί α αστυνομική "Ασφάλε ια . Κατεβήκαμε στά π ιό κρυφά κα ί βρωμερά της υ π ό γ ε ι α κα ί δ ι α -πιστώσαμε τήν αδυναμία τ η ς . Α υ τ ό τό όπλο, ε ί π α μ ε , στά χ έ ρ ι α τοΰ παληοΰ καθεστώτος δέν μπορούσε οΰ-τ ε νά τ ό - ΰ ώ σ ε ι ο ΰ τ ε νά σκοτώσει τήν επανάσταση. Παραδεχόμαστε όμως τήν αποφασιστ ική αποτελεσμα-τ ι κ ό τ η τ α τοΰ ' ίδ ιου όπλου στά χ έ ρ ι α τών 'Επανα -στατών.Τό όπλο ε ί ν α ι τό " δ ι ο , φ α ι ν ο μ ε ν ι κ ά . " Ε ν α ς θ ε σ μ ό ς , τ ό ξαναλέμε , υπόκε ι τα ι σ έ β α θ ε ι ε ς μεταλ -λαγές ανάλογα μέ. τήν τάξη πΰύ υ π η ρ ε τ ε ί καί τους σκοπούς πού έπ ιδ ι ιώκε ι .

'Η Ρώσικη έπανάσταση κατάστρεψε τόν μηχανι -σμό καταναγκασμού τοΰ παληοΰ καθεστώτος ,άπ ' τ ή ν κορυφή μέχρι τά ν ύ χ ι α . ' Ε π ά ν ω στά έ ρ ε ί π ι ά τ ο υ , έ -φ τ ι α ξ ε τόν δ ικό τ η ς .

"Ας προσπαθήσουμε νά παρουσιάσουμε τ ί ς β α σ ι -κ έ ς δ ιαφορές ανάμεσα στήν καταπίεση ,όπως τήν ε -ξ α σ κ ε ί η κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή τάξη κα ί στήν καταπ ί εση , μέ τόν τρόπο πού τήν έννοεΤ ή έπαναστατική τά -ξ η ^ ' Α π ' τ ί ς γ ε ν ι κ έ ς αρχές ,πού θά άποκαλύψει · μ ι ά σύντομη ανάλυση,θά βγάλουμε μ ε ρ ι κ ά συμπεράσματα

.135

γύρω άη'τόν ρόλο τής αστυνομίας στα δύο συστή -μα τ α .

Στήν αστ ική κ ο ι ν ω ν ί α , η εξουσ ία άσκεΤταΊ άπό πλούοιες με ιονότητες σέ βάρος φτωχών με ιονοτή -των. Μ ία κυβέρνηση δέν ε'ιναι παρά ή ε κ τ ε λ ε σ τ ι κ ή έτιίστροΓιή μ ιας ο ικονομ ικής όλ ι γάρχ ίας , πού ΰπο -στηρ ί ζ ετα ι ά π ' τ ί ς προνομιούχες τάξε ι ς . ' ΐ - Ι νομο -θεσ ία προορισμένη νά κρατήσει σ έ υποταγή τό σύ-νολο των μισθώτών-τήν πλε ιονότητα τοΰ πληθυσμού -πρέπε ι οπωσδήποτε νά ε ί ν α ι πολύπλοκη καί αυστη-ρή.

Κάθε σοβαρή άπόπειρα εναντ ίον τής ί δ ι ο χ τ η σ ί -ας πρέπει νά έχε ι σάν αποτέλεσμα τήν συντριβή τοΰ ενόχου.Δέν κρεμοΰν πιά τόν κλέφτη"όχι γ ι α τ ί οΐ "άνθρωπι στ ι κ έ ς άρχές" έχουν προχωρήσει, άλλά γ ι α τ ί ή άναλογία δυνάμεων άνάμεσα σ τ ί ς κατέχου-σ ε ς καί σ τ ί ς άι .οστερημένες τάξε ι ς , καθώς καί ή άτ-νάπτυξη τής τ α ξ ι κ ή ς συνε ίδησης τών φτωχών, δέν έ-· πιτρέπουν π ιά στόν δικαστή νά " ρ ί χ ν ε ι τό γ ά ν τ ι " στήν άθλ ιότητα . 'Αλλά-περ ιορ ι ζόμαστε πάντα στήν παρατήρηση τής γαλλ ικής νομοθεσίας πού χαρακτη-ρ ί ζ ε τ α ι άπό μ ί α " μ έ τ ρ ι α " άγριότητα-ή κλοπή πού άποδε ικνύετα ι , τιμωρεΤτα.ι άπό τ έ τ ο ι ε ς συνθήκες , ώστε ή ζωή τοΰ Ενοχου ε ί ν α ι σ ίγουρα ξοφλημένη. Κάθε ποινή 5 ετών καταναγκαστικά έργα, άκολου -θεΤται άπ'τό "ντρυμπλάρισμα" :ό κατάδικος πού ά -ποφυλακίζεται υποχρεώνεται νά μ ε ί ν ε ι σ έ ά π ο ι κ ί -ε ς , γ ι ά ένα χρονικό διάστημα ϊσο μέ τήν δ ι ά ρ κ ε ι α τής παραμονής του στό κάτεργο .0* καταδικασμένοι γ ι ά πάνω άπό θ χρόνια .καταναγκαστικά έργα,ΰπο -χρεώνονται νά μένουν μόνιμα στήν ΓουΊ'άνα.Πρόκει-ται γ ι ά τήν π ιό ά ν θ υ γ ι ε ι ν ή άπο ικ ία τής Γαλλίας . , "Η ε ξορ ία , "δευτερεύουσα" ποινή δ ι αρκείας,πού έ -

.136

κ τ ε λ ε ϊ τ α ι παρόμοια στήν Γουϊάνα, πο ινή πολύ συγ-γ ε ν ι κ ή στήν πραγματικότητα, μέ τά καταναγκαστικά έργα εΤναι συνήθως ή τύχη των υποτροπών κλοπής "μή δ ι α κ ε κ ρ ι μ έ ν η ς " .

Τ έ σ σ ε ρ ι ς καταδίκες γ ι ά κλοπή, α! σχροκέρδεια κλπ - Ι δ ι α ί τ ε ρ α ή δ ιαδοχική κλοπή 4 νομισμάτων τωνΒϋ λεπτών-άποτε\οΰσαν μ ί α Ιδαν ική περίπτωση.Ξεφύλ-λ ι σ α πολλούς φακέλλους έξορίστων γ ι ά νά μάθω,ό-τ ι υπάρχουν περιπτώσεις αυτού τοΰ ε ' ίδουςτού φέρ-νουν τήν ε ξ ο ρ ί α . Σ τ ή ν εξορ ία οδηγούσαν καί εφτά καταδ ίκες γ ι ά αλητε ία .Μ*άλλα λ ό γ ι α , τ ό νά βρε -θε~ς εφτά φορές δ ιαδοχικά στά πεζοδρόμια τοΰ Πα-ρ ι σ ι ο ΰ , χωρίς ψωμί καί στέγη ,άποτελεΤ αδίκημα πού τ ιμωρε ίτα ι μέ Ισόβ ια πο ινή . Στήν "Αγγλ ία καί στό Β έ λ γ ι ο , όπου υπάρχουν τά ΙΛίΟΡΚ Η01)5Ε5( οικήματα α -ναγκαστικής εργασίας ) κα ί τά φτωχοκομεΐα,ή κα -ταδίωξη τής ε π α ι τ ε ί α ς καί τής αλητε ίας δέν εΤ -ναι λ ιγώτερο αδυσώπητη.

Μία άλλη περίπτωση:άφοΰ ο ' εργοδότες έχουν ά-νάγκη άκό εργατικά χέρ ια καί ό στρατός έχε ι ά -νάγκη άΐιό "κρέας γ ι ά τά κ α ν ό ν ι α " , ο νόμος τιμω -ρε ϊ άλύπητα τήν έκτρωση.

'Η αιωνιότητα τής άτομικής ί δ ι ο χ τ η σ ί α ς καί ή μισθωτή έργασία όντας δεχτές σάν βασ ικές άρχές , κανένα άποτελεσματικό φάρμακο δέν μπορεΤ νά δο-θ ε ί σ τ ί ς κο ινων ικές άρρώστειες-στήν έγκληματι -κότητα, γ ι ά παράδειγμα.Μιά αδιάκοπη διαμάχη δη -μ ιουργε ΐ τα ι άνάμεσα στήν δημόσια τάξη καί στό έγκλημα,στόν στρατό αύτό τοΰ εγκλήματος,πού ά -ποτελε ϊ ται απο εξαθλιωμενους, κοινωνικα θύματα α-νεύθυνα καί άπεριόριστα άποδεκατισμένα.Αύτό τό ζήτημα δέν αντ ιμετωπίστηκε άκόμη μέ άρκετή σο -βαρότητα: ή ΐιάλη ενάντ ια στήν εγκληματικότητα ε ΐ -

.137

,α ι μ ι ά οψη τής πάλης των τάξεων .Τουλάχ ιστον τά ιρΤα τέταρτα των εγκληματιών τοΰ κ ο ι ν ο ΰ δ ι κ α ί ο υ ανήκουν σ τ ί ς τ ά ξ ε ι ς των εκμεταλλευομένων .

' θ π ο ι ν ι κ ό ς κώδ-ικας τοΰ προλεταριακού κοά -τ ο υ ς , δ έ ν δέχετα ι γ ε ν ι κ ά τήν πο ινή τοΰ θανάτου α τ ί ς περ ιπτώσε ι ς έγκλημάτων(παρ'ότ ι ή φυσική έ -ξαφάν 'ι ση όρ ι σμένων άγ ι άτρευτων κα ί έπ ι κ ίνδυνων ξεστρατημένων' εΤναι πολλές φορές ή μόνη λύση ) . Δέν δ έ χ ε τ α ι , ακόμη, τ ί ς ίσόβ ι ε ς · π ο ι νές . 1 ! - ! μ εγαλύ-τερη πο ινή εΤναι 10 χρόν ια φυλάκ ισης .

'Η στέρηση τής ε λ ε υ θ ε ρ ί α ς , μ έ τ ρ ο κ ο ι ν ω ν ι κ ή ς α -σ φ ά λ ε ι α ς , κ α ί ή διαπαιδαγώγηση έχουν έννοηθεΤ χω-ρ ί ς τήν μεσα ιων ική ιδέα τής τ ι μ ω ρ ί α ς πού επιβάλ-λ ε τ α ι σάν οδύνη γ ι ά έ ξ α γ ν ι σ μ ό . Σ ' α υ τ ό ν τόν τομέα κα ί στήν σημερ ινή κατάσταση τής Ρωσίας τών Σο -β ι έ τ , ο " υ λ ι κ έ ς δυνατότητες εΤναι φυσικά, πολύ κα-τώτερες ά π ' τ ί ς π ρ ο θ έ σ ε ι ς .

'Η ο ικοδόμηση τής κ α ι ν ο ύ ρ γ ι α ς κ ο ι ν ω ν ί α ς - πού δέν θά έ χ ε ι φ υ λ α κ έ ς , χ ω ρ ί ς ά μ φ ι β ο λ ί α - δ έ ν ά ρ χ ί ζ ε ι άπ ' τήν δημ ιουργ ία ιδανικών φυλακών!*Η ώθηση,ό -μ ω ς , έ χ ε ι δ ο θ ε Τ , μ ί α μεταρρύθμιση σέ βάθος άρχι -σε . "Οπως ρ νομοθέτης έτσι κα ί ό δ ι καστής παίρ -ν ε ι ύπ'οψη τ ο υ , μ έ πολύ προσεχτ ική ε ξ έ τ α σ η , τά κο ινων ικά α ' ί τ ια τοΰ έ κ γ λ ή μ α τ ο ς , τ ή ν προέλευσηκαί τό κο ινων ικό περ ιβάλλον τοΰ ε γ κ λ η μ α τ ί α . Τό νά βρεθεΤς χωρίς ψωμί κα ί σ τ έ γ η άποτελεΤ ένα έγκλη-μο στήν Γ α λ λ ί α , καθώς ε ϊ δ α μ ε . Σ τ ή ν Μόσχα,σέ συνάρ-τηση μέ ένα άλλο έ γ κ λ η μ α , ε Τ ν α ι ένα ελαφρυντ ικό στο ι χ ε ϊ ο .

Μπροστά στόν ά σ τ ι κ ό νόμο ή φτώχεια εΤναι Βα-: χνά έγκλημα καί πάντα ένα έη ι βαρυντ ι κό στο ι χεΤαί ή υπόνοια ένοχης .

Μι.ροστά στόν προλεταριακό νόμο,τό νά εΤναί

Ι3Θ

κ α ν ε ί ς πλούσιος-άκόμη καί σε περ ιορ ισμένα κάπως δρια-άποτελεΤ ένα επιβαρυντικό σ τ ο ι χ ε ί ο .

.139

I . ΤΑ ΔΥΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ. ΝΑ ΧΤΥΠΗΣΟΥΜΕ Τ'ΑΠΟΤΕΛΕ -ΣΜΑΤΑ Η ΝΑ ΕΡΕΥΝΗΣΟΥΜΕ Τ Ι Σ Α Ι Τ Ι Ε Σ ;

' Η φ ι λ ε λ ε ύ θ ε ρ η δ ιδασκαλ ία τοΰ Κράτους ,πού τά κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ά καθεστώτα δέν άναίρεσαν παρά σέ κα ιρούς πολέμων-όποτε εφάρμοζαν τόν πολεμ ικό κα-π ι τ α λ ι σ μ ό τους ,πού χαρακτηριζόταν άπό τήν κρα-τ ι κ ο π ο ί η σ η τής παραγωγής.τόν αυστηρό έλεγχο τοΰ ε μ π ο ρ ί ο υ , τ ή ν κατανομή των προ'ίόντων( δ ε λ τ ί α κα -τανάλωσης) , τήν κατάσταση ..ττολ ι ρ ρκ ί ας κ λ π - έ κ θ ε ι -άζ ε ι τήν μή επέμβαση τοΰ Κράτους στήν ο ι κ ο ν ο μ ι -κή ζ ω ή . Σ υ ν δ έ ε τ α ι , σ τ ό ν τομέα τής π ο λ ι τ ι κ ή ς ο ι κ ο -ν ο μ ί α ς μέ τό Ι_ΑΙ55ΕΒ Ρ Α Ι Π Ε , τ ό Ι_ΑΙ55ΕΡ ΡΑ55ΕΡ της Σχολής τοΰ Μάντσεστερ.0εωρε7 τό Κράτος κυρίως σάν όργανο κ ο λ λ ε κ τ ι β ι κ ή ς άμυνας τής κατόχου τ ά -ξ η ς , μηχανή πολέμου άπέναντι σ , ί ς άνταγωνι στ ι κ έ ς ε θ ν ι κ έ ς ομάδες ,μηχανή καταπ ί εσης σ έ βάρος τωνάν-τ ι κ ε ι μ έ ν ω ν ε κ μ ε τ ά λ λ ε υ σ η ς . θ ! δ ι ο ι κ η τ ι κ έ ς λε ιτουρ-γ ί ε ς τοΰ Κράτους με ιώνονται στό ε λ ά χ ι σ τ ο . Μόνο κάτω ά π ' τ ή ν επιρροή τοΰ σοσ ιαλ ισμού κα ί τήν π ί -εση τών μαζών τό σύγχρονο Κράτος π ή ρ ε , π ρ ί ν λ ί γ ο κ α ι ρ ό , σ τ ά χ έ ρ ι α του τήν δ ι εύθυνση τής δημόσιας εκπα ίδευσης .Ο ι ο ι κ ο ν ο μ ι κ έ ς λ ε ι τ ο υ ρ γ ί ε ς τοΰ κρά-τους π ε ρ ι ο ρ ί ζ ο ν τ α ι , ό σ ο γ ί ν ε τ α ι , σ τ ή ν σύσταση τών τελωνειακών δασμών,πού έχουν σκοπό νά ηροστα -τεύσουν τήν β ιομηχαν ία' άπ ' τόν άνταγωνισμό τοΰ 8-ξ ω τ ε ρ ι κ ο ΰ . ( * Η ε ρ γ α τ ι κ ή νομοθεσ ία εΤναι πάντα κα-τάχτηση τοΰ έργατ ικοΰ κ ι νήματος ) .Μέ μ ί α λ έ ξ η , ά σεβασμός στήν κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή άναρχία εΤναι ο βα-σ ι κ ό ς κανόνας τοΰ Κ ρ ά τ ο υ ς . " Α ς παράγουν,άς που -

.140

λ'ουν, άς ξαναπουλοΰν, άς κερδοσκοπούν χωρίς μέτρο χωρίς έγνο ια γ ι ά τό γ ε ν ι κ ό συμφέρον."0 άνταγω -ν ισμός εΤναι ό νόμος τής αγοράς.

θ ! κ ρ ί σ ε ι ς γ ί ν ο ν τ α ι , μ έ τόν τρόπο αύτό,μεγά -λοι ρυθμ ιστ ικο ί παράγοντες τής ο ικονομ ικής ζω -ή ς . Τ ά σφάλματα τής β ιομηχανικής ηγεσ ίας μ ο ι ρ ά -ζονται επάνω στούς ώμοϋς των εργαζομένων,τών κα-τώτερων μεσαίων τάξεων καί τών πιό άδύνατων κα-πιταλ ιστών. ' Ακόμη καί όταν τά μεγάλα "τράστ"κυ-ριαρχοΰν σ 'όλόκληρη τήν χώρα, εξαλε ίφοντας τόν ανταγωνισμό σέ μεγάλους τ ο μ ε ί ς τής παραγωγήςκαί τού εμπορίου ,τό παληό δόγμα τοΰ Κράτους , τα ιρ ι α -στό μέ τά συμφέροντα τών βαΕπληάδων τοΰ χάλυβα, τοΰ άνθρακα, τών παστών κρεάτων ή τών Ναυτ ιλ ία -κών Μεταφορών,μένει ά θ ι κ τ ο : ε ι ν α ι ή περίπτωση τών Ε . Π . Α .

Αυτή ή ΰπενθύμ ιση γεγονότων,πού ό καθένας πρέ-πει νά γ ν ω ρ ί ζ ε ι , έ π ι β ά λ λ ε τ α ι γ ι ά νά προσδιορίσου με καλύτερα τό εργατικό καί άγροτικό Κράτος ,ό -πως τό πραγματοποιεΤ ή ένωση τών Σ ο β ι έ τ μέ τήν εθνικοποίηση τής ζωής,τοΰ υπεδάφους,τών μεταφο-ρών, τής βαρε ίας β ιομηχανίας καί τοΰ εξωτερικού εμπορίου.

Τό Σ ο β ι ε τ ι κ ό Κράτος κυβερνά τήν ο ικονομ ική ζ ω ή . ' Ε ν ε ρ γ ε ϊ κάθε μέρα άμεσα επάνω στόύς βασι -κούς παράγοντες τής ο ικονομ ικής δραστηριότητας. 'Ακόμη καί σ τ ί ς περιπτώσεις πού δέχεται . ήν κα-π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή πρωτοβουλία,τήν ελέγχε ι καί τήν ρυθ-μ ί ζ ε ι , άσκώντας επάνω της διπλή εποπτε ία , μέσω τοΰ νόμου κα ί αΰτοΰ πού ονομάζουμε "άμεση παρέμ-βαση" στήν άγορά ,στ ί ς π ιστώσε ις καί στήν παρα -γωγή . 'Η πρόληψη τών κρίσεων εΤναι ένα άπ'τά χα-ρακτηριστ ικά σ τ ο ι χ ε ί α τής π ο λ ι τ ι κ ή ς της Σοβ,ι ε -

.141

τ ι κ ή ς "Ενωσης .Προσπαθεί ν ' ά ν α χ α ι τ ί σ ε ι τ ί ς κ ρ ί -σ ε ι ς μετά τά πρώτα συμπτώματα.

Δεν ε ί ν α ι παράλογο νά προβλέπουμε ,μετά άπό έ -να βαθμό κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή ς άνάπτυξης , τήν τ έ λ ε ι α &-ξαφάνισή τ ο υ ς .

' Ε κ ε Τ , ό π ο υ τό κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ό Κράτος ά ρ κ ε Τ τ α ι , " έ ξ όρ ισμοϋ" στό νά πολεμά τά τ ε λ ι κ ά άποτελέ -σματα τών κοινωνικων α ι τ ί ω ν , π ο ύ απαγορεύεται ν ' α γ γ ί ξ ε ι , τ ό Σ ο β ι ε τ ι κ ό Κράτος ε π ε ν ε ρ γ ε ί στά α ϊ τ ι α α ύ τ ά . ' Η έ ν δ ε ι α , ή πορνε ία , ή δημόσια ύ γ ε ί α , ή έ -γ κ λ η μ α τ ; κ ό τ η τ α , ή πληθυσμιακή παρακμή, ό χαμηλός αρ ιθμός γεννήσεων ,δέν ε ί ν α ι παρά αποτελέσματα σοβαρών ο !κονομικων α ι τ ί ω ν " ^ Μετά άπό κάθε οί -κονομ ική κ ρ ί σ η , ή εγκληματ ικότητα αυξάνε ι κ α ί δ έ ν μπορεΤ νά γ ί ν ε ι άλλο ι ώ ς . Τ ό τ ε τά κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ά δ ι κ α σ τ ή ρ ι α δ ιπλασ ιάζουν τήν αύστηρότητά τ ο υ ς . Σ τ ί ς ταραχές πού δημιουργούνται ε ξ α ι τ ί α ς τής ο -μαλής λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α ς τής κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή ς ο ι κ ο ν ο μ ί α ς - ά ν α ρ χ ι κ ή ς , π α ρ ά λ ο γ η ς , ένοχης γ ι ά τόν άτομ ικό κα ί συλλογ ικό εγωισμό τών κυρίαρχων τάξεων-ή μπουρ-ζ ο υ α ζ ί α δέν γνωρ ί ζ ε ι άλλο φάρμακο ά π ' τ ή ν κατα -π ί ε σ η . Τ ό Σ ο β ι ε τ ι κ ό Κράτος , χτυπώντας τά α ϊ τ ι α τ ο ΰ κακοΰ έ χ ε ι πολύ λ ιγώτερο τήν άνάγκη τ ή ς κ α τ α π ί -εση ς . "Οσο θά έ ξ ε λ ί σ σ ε τ α ι , τόσο ή ο ι κ ο ν ο μ ι κ ή του δράση θά γ ί ν ε τ α ι ά π ο τ ε λ ε σ μ α τ ι κ ή , σ υ ν ε τ ή κά ί προ-λ η π τ ι κ ή , ή καταπίεση θά τοΰ εΤναι λ ιγώτερο άνα -γ κ α ι α μέχρι τήν ημέρα πού ή έξυπνη δ ι α χ ε ί ρ η σ η τής ο ι κ ο ν ο μ ί α ς θά έ ξ α φ α ν ί σ ε ι , μέ τήν εύημερία,τι 'ς κ ο ι ν ω ν ι κ έ ς ά σ θ έ ν ε ι ε ς όπως εΤναι ή εγκληματ ικό -τητα-πού προσπαθοΰν νά μειώσουν τήν μ ε τ α δ ο τ ι κ ό -τητά της μέ τή βοήθε ια τοΰ καταναγκασμού.

" 0ά κλέβουν πολύ λ ι γ ώ τ ε ρ ο ι , ό τ α ν κ α ν ε ί ς δέν θά π ε ι ν ά . Δ έ ν θά κλέβουν καθόλου όταν ο ' ά ν έ σ ε ι ς θά γ ί ν ο υ ν π ρ ο σ ι τ έ ς σ έ ό λ ο υ ς . ' Α π ό σήμερα-καί ήμαστε

.142

μακρυά άπ 'τόν τ ε λ ι κ ό στόχο-ή πεποίθηση μας Ε,Ϊ -ν α ι , ό τ ι , α ν τ ί θ ε τ α μέ τά φαινόμενα, τό Σ ο β ι ε τ ι κ ό Κράτος χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί τήν καταπίεση παρά πολύ λ ι -

γ ό τ ε ρ ο άπό κάθε άλλο . "Ας σκεφτούμε :στήν σημερ ινή ο ι κ ο ν ο μ ι κ ή κατά-

σταση τής Ρ ω σ ί α ς , μ ι ά ά σ τ ι κ ή κυβέρνηση δέν θά κ υ -βερνούσε πολύ περισπότερο β ί α ι α άπ 'ότ ι τά Σο -βι έ τ ; ' θ χωριάτης εΤναι συχνά δυσαρεστημένοςβ-οΊ-σκε ι ιούς φόρους πολύ σκληρούς , τά β ιομηχαν ικά , ε'ίδη πολύ . ά κ ρ ι β ά . ' Η δυσαρέσκε ιά του μεταφράζε -ται πολλές φορές σέ π ρ ά ξ ε ι ς πού πρέπει νά χαρα-κτηριστούν σάν ά ν τ ε π α ν α σ τ α τ ι κ έ ς . Κ α ί όμως,τό σύ-νολο των χωρικων έδωσε στά Σ ο β ι έ τ τήν στρατι ω -τ ι κ ή ν ί κ η - ό Κόκκ ινος Στρατός άποτελεΤτο πάντα ά -πό" άγρότες -κα ί σ υ ν ε χ ί ζ ε ι νά τά υ π ο σ τ η ρ ί ζ ε ι . Μιά κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή κυβέρνηση άποδίδοντάς τήν γ^ στούς γα ιοχτήμονες ,θά ε ι χ ε ν ' ά ν τ ι μ ε τ ω π ί σ ε ι τήν οργή των εκατό εκατομμυρίων άγροτων-καί θά τήν α ν τ ι -μετώπιζε μέ μ ι ά άδιάκοοη κα ί ά μ ε ί λ ι κ τ η κ α τ α π ί ε -σ η . Γ ι ' α υ τ ό άκριβώς όλα τά " λ ευκά" καθετώτα , πού έπαιρναν μ ισθό άπ 'τήν ξ έ ν η ο ι κ ο ν ο μ ί α , έ π ε σ α ν .

Στήν σημερ ινή της έ ν δ ε ι α - μ ε τ ά άπό χρόνια. Ι μ -π ε ρ ι α λ ι σ τ ι κ ώ ν πολέμων,άποκλε ι ομού κα ί λ ι μ ώ ν , κ υ -κλωμένη άπ ' τά κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ά Κράτη , , ά ν τ ι κ ε ί μ ε ν ο ο ικονομικών αποκλεισμών,διπλωματικών σκευωριών, οντάς ένα άπομονωμένο στρατόπεδο ', πολιορκημένο άπ 'τόν ε χ θ ρ ό , σ έ σύγκρουση μέ εσωτερ ικές άντι φά-σ ε ι ς δ ε μ έ ν ε ς μέ μ ι ά τόσο δι'πκολη μεταβατ ική π ε -ρ ίοδο-ή Σ ο β ι ε τ ι κ ή "Ενωση έ χ ε ι άκόμη άνάγκη άπ ' τήν καταπίεσ ΐ | .Θά ?|ταν κ α ν ε ί ς γελασμένος σ τ ή ν σ κ έ -ψη ότ ι ο κα ιρός τών άντεπαναστάσεων π λ η σ ι ά ζ ε ι . . ' Α λ λ ά , ό π ο ι ε ς κα ί νά ε Τ ν α ι ' ο ϊ σ η μ ε ρ ι ν έ ς δ υ σ κ ο λ ί -ες κα ί ό τρόπος δράσης τής Ρώσικης Επανάστασης

.143

τά βασικά χαρακτηριστικά τοΰ Σ ο β ι ε τ ι κ ο ΰ Κράτους δέν άλλοξαν καί μαζί του οΰτε ή καταπίεση .

.144

V I I . ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΜΟΙ : ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΙΝΑ

Ξεχνούμε αυχνά αυτήν τήν άλλη αλήθε ια , δτι δηλαδή ή Σ ο β ι ε τ ι κ ή κοινωνία στόν όγδοο χρόνο της ΰπαρξής της δέν μπορέΐ νά συγκρίνεται ' ίδια μέ τήν άστ ική κο ινωνία ,πού έχε ι μέ τό μέρος τηςμ ιά παράδοση πολλών αιώνων εξουσίας καί τουλάχιστον ένα αιώνα γεμάτο πολιτικές έμπε ι ρ ί ες .Πολύ πρίν τό 178^,ή " τ ρ ί τ η τάξη "ηταν,παρά τ ί ς ζωηρές άνπ-ρήσε ι ς τοΰ Σ ι γ ι έ ^ , μ ι ά δύναμη υπολογίσ ιμη μέσα στό Κράτος .Τά πρώτα πενήντα χρόνια ο ικονομ ικής ανάπτυξης τής μπουρζούαζίας δέν έπαυαν νά εΤναι καί χρόνια φριχτής τ α ξ ι κ ή ς δ ιχτατορίας .Ο ι πα -ραχαράκτες τής " Ι σ τ ο ρ ί α ς σκεπάζουν συνε ιδητά τήν αλήθε ια πού άφορα τό πρώτο μ ισό τοΰ 13ου αιώνα. 'Ο σύγχρονος καπιταλ ισμός , βαδίζοντας τόν δρόμο τοΰ πλουτισμοΰ, πέρασε πάνω άπ'τά κορμιά πολλών γενεών εργαζομένων,πού έζησαν μέσα σέ τρώγλες, πού μόχθησαν άπ'τό πρωΐ μέχρι τό βράδυ,πού δέν γνώρισαν καμμιά δημοκρατική ελ ευθερ ία ,πού έδω -σαν στό άνθρωποφάγο εργοστάσιο μέχρι καί τά ά -σθεν ικά μπράτσα άχτάχρονων παιδιών.

' Επάνω στά κόκκαλα, στήν σάρκα, στό α ί̂μα καί τόν ιδρώτα αυτών τών θυσιασμένων γενεών ο ικοδο-μήθηκε ό σύγχρονος π ο λ ι τ ι σ μ ό ς . * Η μπουρζουάδικη επιστήμη τ ' ά γ ν ο ε " δλα αύτά. "Αναγκαζόμαστε νά στε ί λουμε πάλι τ.όν άναγνώστη στό "Κεφάλαιο" τοΰ Κ.Μάρξ.Οά βρεΤ στό κεφάλαιο 23 φοβερές σ ε λ ί δ ε ς γύρω άπ'τήν 'Αγγλ ία τοΰ 1846 μέχρι τό 1866 . Δέν μπορούμε ν ' ά ν τ έ ξ ο υ μ ε στόν πειρασμό >ής άναφοράς

.145

μερικών σημε ίων . "Ενας γ ι α τ ρ ό ς , σ έ μ ιά επίσημη ε -ρευνά του, 61 απιστώνει ότ ι "άκόμη καί στούς έρ -γάτες των πόλεων,ή δουλε ιά πού τούς εξασφαλίζε ι μ ό λ ι ς ό , τ ι χρε ιάζετα ι γ ι ά νά μήν πεθαίνουν τής πε ίνας β γ α ί ν ε ι συνήθως έξω άπό κάθε όριο άντο -χής .Δέν μπορούμε λοιπόν νά πούμε ότι ή εργασία τρέφει τόν άνθρωπο".

"Ενας άλλος ερευνητής διαπιστώνει ότι ύπάρ -χο ι _ν " · . στό Λονδίνο , 20 μεγάλες σ υ ν ο ι κ ί ε ς τών 10 . 000 κ α τ ο ί κ ω ν " . ' Η άθλιότητά τους ξεπερνά ο, τ ι μπο-ρεΤ κ α ν ε ί ς νά δ ε ι σ!ολόκληρη τήν υπόλοιπη Αγ -γ λ ί α " . - "Τό Ν ιούκαστλ , λ έ ε ι ο δόχτορας Χάντερ, δ ί ν ε ι τό παράδειγμα μ ιας ά π ' τ ί ς πιό ωραίες ρά -τσες τών συμπατριωτών μας, πού έχε ι πέσει σ ' έ ν α ν σχεδόν άγριο εκφυλισμό σάν επακόλουθο καθαρά ε -ξωτερικών άθλιων συνθηκών". ' Η "Στάνταρντ" ,συν-τηρητ ική άγγλ ική εφημερίδα,έγραφε σ τ ί ς 5 τ ο ύ ' Α -πρίλη 1855, γ ι ά τούς άνεργους τοΰ Λ ο ν δ ί ν ο υ : " " Α ς θυμηθούμε,ότι αυτός ό πληθυσμός ύποφέρε ι .Πεθα ί -νε ι τής π ε ί ν α ς . Ε ί ν α ι 4 0 . 0 0 0 . Κ α ί αυτό στήν εποχή μας, μέσα σέ σ υ ν ο ι κ ί ε ς τής υπέροχης αύτής μητρό-πολης, δ ίπλα στήν ογκωδέστερη· συσσώρευση πλούτοι^ πού γνώρισε ποτέ ό κόσμος" . - " Σ τ ά 1846 ,ό λ ι μ ό ς έφερε ύτήν ' Ι ρ λ α ν δ ί α περισσότερο άπό ένα έκα -τομμύριο θανάτους.Δέν προξένησε τήν παραμικρή βλάβη στόν πλοΰτο τής χώρας". ( Κ . Μ ά ρ ξ ) .

Γ ι ά νά μετατρέψουμε τό αίμα καί τόν ιδρώτα αύτοΰ τοΰ εξαθλιωμένου λαοΰ σ έ ' κ ο υ δ ο υ ν ι σ τ έ ς καί καλοζυγ ισμένες γ κ ι ν έ ε ς μέ τήν ε ικόνα τής βασί -λ ισσας Β ικτωρίας επάνω,γιά νά δεχτοΰν νά π ε θ α ί -νουν χωρίς διαμαρτυρία σάν τά ζώα οι άχρηστο ι κα-ταδικασμένο ι άπ'τήν άνάπτυξη τής μηχανοποίησης καί τών κρίσεων, πόσα φοβερά μέτρα καταπίεσης δέν

.146

χρησιμοποιήθηκαν; 'Αλλά διαπιστώνουμε καθαρά, ένα άπ τά βασικώ-

τερα μέσα τοΰ καπιταλι στ ικοΰ καταναγκασμού: την π ε ί ν α .

τΗταν μ ιά εποχή, πού θά μπορούσαμε νά όνομά -οουμε "αιώνα τής ο ικονομ ικής τρομοκρατίας" . 'Ο κατάδικος εργάτης,στριμωγμένος άπ'τήν ανεργ ία , μέ τήν άπε ιλή τοΰ θανάτου άπό πε ίνα , εργάστηκε μέσα στό β ιομηχανικό κάτεργο, εργάστηκε σάν κτήνος γ ι ά νά μήν πεθάνει πεινασμένος μέσα σέ μικρό χ ρ ο ν ι -κό διάστημα άλλά σέ δέκα χρόνια τουλάχιστον .(Δέν έχουμε δεδομένα γύρω άπ'τήν μέση δ ι ά ρ κ ε ι α ζωής των εργατών ε κ ε ί ν η ς τής εποχής καί αυτό εΤναι κρ ίμα γ ι α τ ί ο! άριθμοί θά μιλοΰσαν πιό εκφραστι-κ ά ) . Αυτό συμβαίνε ι άκόμη καί σήμερα:στόν ο ίκο -νομικό καταναγκασμό-μέσω τής πε ίνας-πού εΤναι τ ε λ ι κ ά τό πιό άποτελεσματικό μέσο ,ή π ο λ ι τ ι κ ή καί κο ινωνική καταπίεση δέν κάνει τ ί π ο τ ε άλλο παρά νά προσθέτει τό συμπλήρωμα πού χρε ιάζ ετα ι γ ι ά τήν υπεράσπιση τής κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή ς τάξης άπέναν-τ ι σέ ορ ισμένες κατηγορίες Ι δ ι α ί τ ε ρ α ε π ι κ ί ν δ υ -νων θυμάτων(τών κακοποιών) καί τούς επαναστάτες.

.147

V I I I . Ο ΑΠΟΔΕΚΑΤΙΣΜΟΙ. ΣΦΑΛΜΑΤΑ Κ Α Ι ΚΑΤΑΧΡΗΣΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

Το επαναλαμβάνουμε: η τρομοκρατία ε ί ν α ι φοβε-ρή. Στόν εμφύλιο πόλεμο-πού ά γ ν ο ε ϊ συνήθως τούς ο ύ δ έ τ ε ρ ο υ ς - ά π ε ι λ ε ΐ τήν ζωή κάθε πολεμ ιστή-έπα -ναστάτη σ τ ί ς σχολές τών ά ν τ ι δ ρ α σ τ ι κ ώ ν , ή ε ρ γ α τ ι -κή τάξη ,πού επάνω της ο ! συνομωσίες κρεμούν μ ι ά ά π ε ι λ ή θανάτου ,πρέπε ι μόνη της νά χτυπήσει θα -νάσι μα τούς εχθρούς τ η ς . " Η φυλακή δέν φ ο β ί ζ ε ι κ α ν έ ν α . ' Η ε ξ έ γ ε ρ σ η παραβιάζε ι πολύ εύκολα τ ί ς κ λ ε ι δ ω μ έ ν ε ς πόρτες , πού μπορούν άκόμη ν'άνοιχτοΰν άπ 'τούς συνομώτες μέ τήν δωρΓδοκία ή τήν έξυτνά-δα τ ο υ ς .

'Υπάρχε ι κα ί κάτι άλλο πού ,άναγκαστ ικά ,συν -τ ε λ ε ί στήν εξάπλωση τής τρομοκρατίας όταν ό ά -γώνας φθάνει στό άποκορύφωμά τ ο υ . ' Α π ' τόν κα ιρό τών άρχαίων στρατών, ό άποδεκατ ι σμός ε ' ιναι ένα κλασσ ικό μέσο πού κρατά υπάκουο τό στράτευμα .Τό χρησιμοποίησαν στήν δ ι ά ρ κ ε ι α τοΰ Μεγάλου πολέ -μου, ί δ ι α ί τ ε ρ α στό γ α λ λ ι κ ό μέτωπο,μετά τή στάση τοΰ "Απρίλη Ι 9 Ι 7 . . Δ έ ν πρέπει νά τό ξ ε χ ν ο ύ μ ε . 'Η μέθοδος εΤναι νά τ ο υ φ ε κ ί ζ ε τ α ι ένας άνθρωποςστούς δέκα, χωρίς έ γ ν ο ι α γ ι ά τήν προσωπική ενοχή ή ά -θωότητά τ ο υ . ' Ε π ά ν ω σ | α υ τ ό , μ ι ά παρατήρηση ίστο -ρ ι κ ή ς ά ξ ί α ς . Σ τ ά Ι 8 7 Ι , ο ΐ κομμουνάριοι άποδεκατ ί -στηκαν ά π ' τ ο ύ ς Β ε ρ σ α λ λ ι έ ρ ο υ ς . Κ ά ν α μ ε προηγουμέ -νως ,τήν ε κ τ ί μ η σ η τών τουφεκισμένων ά π ' τ ό ν Γκα -λ ι φ έ : 2 0 . 0 0 0 ' ή κομμούνα εΤχε 1 6 0 . 0 0 0 μ α χ η τ έ ς . ' Η άναμφισβήτηση λ ο γ ι κ ή τοΰ πολέμου τών τάξεων, ή

.148

γ α λ λ ι κ ή μπουρζουαζ ία-ή π ιό φωτισμένη τοΰ κό -σμου, ή μπουρζουαζία τοΰ Τ α ί ν κα ί τοΰ Ρενάν— μας τό πληροφόρησε μέ τούς άριΒμοι 'ς της : μ ι ά τάξη δέν παραδέχεται ότ ι ν ι κ ή θ η κ ε , μ ι ά τάξη δϋ" ν ι κ ή θ η κ ε , άν δέν έ χ ε ι ΰποστεΤ ένα άρκετά μεγάλο· ποσοστό α -πωλειών. "Ας πάρουμε-ή Ρωσία γνώρισε στά ήρω'ΐκά χρόν ια τής "Επανάστασης πολλές τ έ τ ο ι ε ς καταστά-σ ε ι ς - μ ι ά πάλη 1 0 0 . 0 0 0 κ α τ ο ί κ ω ν , δ ι α ιρεμένη σέ 70 . 000 προλετάριους(καθώς κα ί στο ι χ ε ϊ α γ ε ι τον ι κά μέ τό προλεταρ ιάτο) κα ί 3 0 . 0 0 0 ανθρώπους πού άνή -κουν στήν α σ τ ι κ ή τάζη καί σ τ ί ς μ ε σ α ϊ ε ς ' τ ά ϊ , ε ι ς , συνηθ ισμένους νά θεωρούνται σάν ή ν ό μ ι μ η δ ι ε υ -θύνουσα τ ά ξ η , κ α λ λ ι ε ρ γ η μ έ ν η κα ί χωρίς υ λ ι κ έ ς στε-ρ ή σ ε ι ς . Δ έ ν εΤναι φανερό, Ι δ ι α ί τ ε ρ α άν ή πάλη πε -ρ ι ο ρ ί ζ ε τ α ι μέσα στήν πόλη ,ότ ι ή οργανωμένη άν -τ ί σ τ α σ η αυτής τής δύναμης δέν θά σπάσει όσο δέν θά έ χ ε ι ΰποστεΤ εντυπωσιακές άπώλε ι ε ς ; Κα ί δέν ε Τ ν α ι λ ι γ ώ τ ε ρ ο ε π ι κ ί ν δ υ ν ο γ ι ά τήν επανάσταση νά χτυπήσει πολύ δυνατά, παρά νά μή χτυπήσει μέ δύ-ναμη;

'Η μπουρζουαζία ε κ τ ό ξ ε υ σ ε στούς ε κ μ ε τ α λ λ ε υ ό -μενους α ιματηρές ε ί δ ο π ο ι ή σ ε ι ς . Τ ώ ρ α στρέφονται ε-ν α ν τ ί ο ν τ η ς . ' Η " Ι σ τ ο ρ ί α τό π ρ ο β λ έ π ε ι : ό σ ο π ε ρ ι σ -σότερη άθλ ιοτητα κα ί συμφορές ε π ι β ά λ λ ε ι , ή ά σ τ ι -κή τάξη , σ τ ί ς εργαζόμενες μ ά ζ ε ς , τ ό σ ο σκληρότερα α ν τ ι σ τ έ κ ε τ α ι τήν ημέρα τοΰ καθαρίσματος τών λ ο -γαριασμών κα ί τόσο άκρ ιβότεπα πληρώνε ι .

"Ομοια μέ τό έιίαναστατ ι κό δ ι κ α σ τ ή ρ ι ο τής Γ α λ -λ ι κ ή ς επανάστασης ,άλλά μέ μ ι ά λ ιγώτερο σύντομη δ ι α δ ι κ α σ ί α , ή "Τσεκά" τής Ρώσικης "Επανάστασης, δ ί κ α ζ ε αδυσώπητα τούς τ α ξ ι κ ο ύ ς εχθρούς ,χωρίς δυ-νατότητες εφέσεων κλπ ' .Δ ί καζε λ ιγώτερο μέ βάση τήν ενοχή κα ί τήν σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν η κατηγορία κα ί π ε -

.149

ρισσότερο υπολογ ίζοντας την κ ο ι ν ω ν ι κ ή προέλευση, τήν π ο λ ι τ ι κ ή τοποθέτηση ,τήν νοοτροπία κα ί τ ί ς ε -π ι κ ί ν δ υ ν ε ς ι κανότητες Τοΰ ε χ θ ρ ο ύ . " Ε κ ε ί ν ο πού εν-δ ι έ φ ε ρ ε ηταν νά χτυπηθε ί μ ι ά τάξη μέσου των άν-θρώπων,παρά νά ζ υ γ ι σ τ ο ύ ν σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν ε ς π ρ ά ξ ε ι ς . *Η τ α ξ ι κ ή δ ι κ α ι ο σ ύ ν η δέν σταματάει στήν εξέταση προσωπικών ενεργε ιών παρά μόνο σ τ ί ς περ ιόδους η-σ υ χ ί α ς .

Τά λάθη,ο1 καταχρήσε ι ς κα ί οι υπερβολές , μας φαίνονται περ ισσότερο ο λ έ θ ρ ι α όταν αφορούν κ ο ι -νωνικούς κύκλους μέ τούς οποίους τό προλεταρ ιά-το γυρεύε ι νά ενωθε ί : χωριάτες , κατώτερα στρώματα τών μεσαίων τάξεων, φτωχοί δι ανοούμενοι ·άκόμη^<αί καλόπιστο ι • επαναστάτες , πού έχοντας ι δ ε ο λ ο γ ί ε ς πολύ απομακρυσμένες άπ ' τήν λ ο γ ι κ ή κ α ί τήν πραγ-ματ ικότητα τής "Επανάστασης ,παίρνουν στάση άν -τ ι κ ε ι μεν ικά άντεπαναστατική .θυμαμαι αυτούς τούς ά ν α ρ χ ι κ ο ύ ς , π ο ύ , ό τ α ν ό κ ό κ κ ι ν ο ς στόλος υπεράσπ ι -ζ ε μέ δυσκολ ία τήν Κροστάνδή κ α ί τήν Πετρούπολη ( 1 9 2 0 ) άπέναντι σέ μ ί α μοίρα τόΰ ά γ γ λ ι κ ο ΰ στό -λου , σ υ ν € χ ι ζ α ν άτάραχοι μέσα στά πλο ία τή γνωστή τους άντ ι μ ι λ ι τ α ρ ι σ τ ι κ ή προπαγάνδαΓ Σκέπτομαι ά -κόμη τούς σοσ ιαλ-επαναστάτες τής ά ρ ι σ τ ε ρ ά ς , π ο ύ , στά Ι 9 Ι Θ , ά γ ω ν ί ζ ο ν τ α ν νά ρ ί ξ ο υ ν τήν δημοκρατία τών Ι ο β ι έ τ - π ο ύ δέν εΤχε στρατό κα ί έ φ ό δ ι α - σ ' έ ν α κ α ι ν ο ύ ρ γ ι ο πόλεμο ε ν ά ν τ ι α στό γερμαν ικό ι μ π ε ρ ι -αλ ισμό πού ηταν άκόμη άκμαΤος .

"Ανάμεσα σ 'αυτούς τούς λαθεμένους "επαναστά-τ ε ς " κα ί τούς άνθρώπους τοΰ παληοΰ καθεστώτος,^) "Επαναστατική καταπίεση δυσκολευόταν-καί θά πρέ-πει πάντα νά δ υ σ κ ο λ ε ύ ε τ α ι - ν ά κάνε ι τόν δ ιαχωρ ι -σμό. Δέν εΤναι πάντα δυνατό νά τό π ε τ ύ χ ε ι .

Σ έ κάθε κ ο ι ν ω ν ι κ ή διαμάχη δέν μπορούμε ν ' ά -ποφύγουμε ένα ποσοστό υπερβολών καταχρήσεων κα ί

.150

σφαλμάτων.Τό καθήκον τοΰ κόμματος καί κάθε επα-ναστάτη εΤναι νά εργάζεται γ ι ά νά τό περ ιορ ίσε ι . Αυτό εξαρτάται τ ε λ ι κ ά άπ'τούς ακόλουθους παρά -γοντες : 1 . Τήν αναλογία δυνάμεων πού παρουσιάζεται καί τόν βαθμό έντασης τής πάλης. 2 . Τόν βαθμό οργάνωσης τής δράσης καί .τόν βαθμό αποτελεσματικότητας τοΰ έλεγχου τοΰ Κόμματοςτοΰ προλεταριάτου, επάνω στήν δράση. 3 . Τό έη ίπεδο κουλτούρας των προλεταριακών καί αγροτικών μαζών.

Λ|ιά κάποια σκληρότητα προέρχεται ά π ' τ ί ς υ λ ι -κές συνθήκες τοΰ άγώνα:κατάμεστες ο ' φυλακές μιας προλεταριακής επανάστασης,δέν αντέχουν,από άπο-ψη υ γ ι ε ι ν ή ς , σ έ σύγκριση μέ. τ ί ς "καλές φυλακές " τής μπουρζουαζίας των περιόδων ε ι ρ ή ν η ς . Σ τ ί ς πο-λ ιορκημένες πόλε ι ς ,όπου βασ ιλεύε ι ο λ ι μ ό ς καί ό τύφος, πεθαίνουν μέσα σ τ ί ς φυλακές λ ί γ ο περισσό-τεροι άπ 'ότ ι έ ξ ω . Τ ί θά γ ί ν ε ι ; "Οταν ή φυλακή εΤ -ναι γεμάτη άπό προλετάριους καί χωρικούς, αύτό τ.ό άχρηστο ερώτημα δέν άπασχολοΰσε καθόλοα τούς φιλάνθρωπους.Τόν καιρό πού ο! φυλακ ισμένοι , · στό στρατόπεδο τοΰ Σατορύ,κομμουνάροι κοιμόντουσαν στό ΰπαιθρο,καταγής μέσα σ τ ί ς λάσπες , . τρέμοντας άπ'τό κρΰο,κάτω άπό τή βροχή τοΰ τρομερού χε ι -μώνα-χωρίς νά επ ιτρέπετα ι νά σηκωθοΰν γ ι ά τ ί ύ -πήρχε ·δ ιαταγή στούς σκοπούς νά πυροβολούν όποιο τολμούσε νά σηκωθεΤ-ένας μεγάλος φιλόσοφο<^ά'Ταί\>} έγραφε: "Αυτοί ο! άθλ ιο ι δέν άποτελοΰν π ιά μέ -ρος τής ά ν θ ρ ω π ό τ η τ α ς " . . . .

Τήν επομένη τής κατάληψης τής εξουσίας ,τό προ-λεταριάτο κάτω άπ'τήν πίεση πολλών προβλημάτων, άρχισε νά ΑοχολεΤτα,ι μέ τά π ιό σημαντικά : έπισ ι -

τ ι σ μ ό ς , οργάνωση της π ό λ η ς , έ ζ ω τ ε ρ ι κ ή κα ί ε σ ω τ ε -ρ ι κ ή άμυνα,απογραφή των άπαλλοτριωμένων αγαθών, κατάσχερη τοΰ πλούτου.

Σ *αύτά τά προβλήμα-. α αφιερώνει τ ί ς κ α λ ύ τ ε ρ ε ς δυνάμε ι ς τ ο υ . Δ ε ν μ έ ν ε ι στήν δ ιάθεση τής έπανά -στασης-κα ί αύτό ήταν μ ι ά πηγή σφαλμάτων κα ί κα-ταχρήσεων-παρά. ένα προσωπικό δεύτερης πο ιότητας κάτω ά π ' τ ί ς δ ι α τ α γ έ ς άρχηγών δ ιαλεγμένων άνάμε-σα στούς π ιό σταθερούς κα ί άγνούς επαναστάτες . ("Οπως έκαμε ή δ ι χ τ α τ ο ρ ί α τοΰ προλεταριάτου στή Ρ ω σ ί α - Ν τ ζ ε ρ ζ ί ν σ κ ι - κ α ί στήν θ ύ γ γ α ρ ί α - " θ τ τ ο Κόρ -β ι ν ) . Τ ό . π ρ ό β λ η μ α τής εσωτερικής άμυνας μ ι α ς " Ε -πανάστασης εΤναι ένα ά π ' τ ά π ιό λεπτά , δύσκολα ο -δυνηρά, κα ί μ ε ρ ι κ έ ς φορές , φοβερά ΐιροβλήματο πού π α ρ ο υ σ ι ά ζ ο ν τ α ι . Μ ε ρ ι κ ο ί άπ ' τούς καλύτερους έπα -ναστάτες -άνώτερες σ υ ν ε ί δ ή σ ε ι ς , π ν ε ύ μ α τ α συνεπές στατα καί άψογοι χαρακτήρες-πρέπε ι ν 'άσχοληθοΰν σοβαρά μ ' α ύ τ ό .

Τό Κόμμα μπορεΤ ν ' ά σ κ ή σ ε ι έλεγχο μόνο μέ τή δ ι κ ι ά τους παρέμβ ου η . Α υ τ ό ς ό π ο λ ι τ ι κ ό ς κ α ί η θ ι -κός έ λ ε γ χ ο ς , ά δ ι άκοπος σ ' ό λ ο υ ς τούς τ ο μ ε ϊ ς , έκ -φράζει παράλληλα κα ί τήν συμμετοχή τής π ι ό συ -ν ε ι δ η τ ή ς έ λ ί τ τής ε ρ γ α τ ι κ ή ς τ ά ζ η ς , κα·..<Γς κα ί τήν έ λ ά χ ι σ τ α π ιό έμμεση ,παρέμβαση τών λαϊκών στρω -μάτων,πού κάτω άπό τόν αποτελεσματ ικό τους έλεγ-χο βρ ίσκονται ό λ ε ς ο ! έ ν έ ρ γ ε ι ε ς τής ζωής τοΰ κόμ-μ α τ ο ς . " 0 έ λ ε γ χ ο ς αύτός εγγυάται τό τ α ζ ι κ ό πνεύ-μα τής κ α τ α π ί ε σ η ς . ' Α π ' τ ό ν έλεγχο αύτό, έζαρτών -ται ο ! δ . ν α ν τ ό τ η τ ε ς περ ιορ ισμού τών σφαλμάτων κα ί τών καταχρήσεων,άνάλογα μέ τ · ίς δ υ ν ά μ ε ι ς πού μπορε" νά ρ ί ζ ε ι ή έπαναστατΓκή πρωτοπορία σ ' α υ -τόν τόν τομέα .

.152

I X . ΚΑΤΑΠΙΕΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΚΑΤΣΙΑ.

Σταθήκαμε αρκετά,στήν δ ι ά ρ κ ε ι α " τ ή ς ερευνάς, μαί^,γιά τήν 'Οχράνα,στήν μελέτη τής προβοκάτσι-α ς . ' Η τ ε λ ε υ τ α ί α αύτή, δέν άιιστελεΤ άναγκαστ ι κά έ-να σ τ ο ι χ ε ί ο τής τ ε χ ν ι κ ή ς κάθε άστυνομ ίας . *0 στό-χος μ ι α ς άστυνομ ί ας εΤναι νά έ π ι τ η ρ ε Τ , ν ά γνωρί-· ζ ε ι , ν ά προβλέπει καί όχι νά προκαλε ί , νά ΰποκι -ν ε ϊ ή να ξ ε σ η κ ώ ν ε ι . Σ τ ά άστ ικά Κράτη ,ή άστυνομι -κή προβοκάτσια ,ελάχιστα γνωστή στά χρόνια τής μεγάλης τους δύναμης,πήρε μ ιά ολοένα αυξανόμενη σημασία,όσο τά Κράτη έπαιρναν τόν δρόμο τής πα-ρακμής, τής εξασθέν ισης καί γλυστρούσαν στήν κα-ταστροφή." Η σύγχρονη κατάσταση άρκεΤ γ ι ά νά μας ϊ ΐ ε ί σ ε ι .Πραχτ ι κά άσήμαντη αύτή τήν στ ι γμή στό Ε ρ -γατ ικό κ ίνημα τής Γαλλ ίας , τοΰ Β ε λ γ ί ο υ , τ ή ς 'Αγ -γλίας-χωρών μέ άρκετή κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή άνάπτυξη -ή προβοκάτσια δέν ε ι χ ε στήν Γ ερμαν ία , τήν επομέ-νη τής "Επαναστατικής κρ ίσης στό τέλος τοΰ 1922^ μικρότερη σημασία ά ΐ ι ' ό , τ ι ε ι χ ε ή δ ική μας στήν Ρωσία μετά τήν χαμένη "Επανάσταση τοΰ 1905. ' Η δ ί κ η τής Λ ε ι ψ ί α ς , ή λεγόμενη δ ίκη τής "γερμανι -κής Τσεκά" ,πού στήν δ ι ά ρ κ ε ι ά της ε ϊδαμε τήν β ε -ρ ο λ ι ν έ ζ ι κ η άστυνομία νά οργανώνει μ ι ά νυχτερ ινή δ ιάρρηξη , ( "Απρίλης-Μάης 1 9 2 5 ) , σ έ βάρος ενός άπ' τούς συνηγόρους,τοΰ σοσ ιαλ ιστή Κούρτ Ρόζενφελντ; άποκαλύπτει στήν Γ ε ν ι κ ή "Ασφάλεια τοΰ Ρά ϊχ πα-ρασκηνιακές καταστάσεις παρρμο ι ες μ αυτές τής πα-ληάς "Οχράνας.Σε μ ιά άλλη χώρα,όπου ή άντίδράση ε ί να ι άντιμέτωπη εδώ καί δύο χρόνια μέ μ ιά λα' ΐ-

.153

κή έπανάσταση-στήν Βουλγαρία-έχουμε τό ' ίδιο φαι-νόμενο άλλά περισσότερο τον ισμένο .Στην Πολωνία, ή προβοκάτσια έ γ ι ν ε τό βασικό όπλο τής άντ ίδρα-σης άΐϊέναντι στό εργατικό κ ί ν η μ α . " Α ς περ ιορ ί -σουμε εδώ τά παραδείγματα.

'Η άστυνομική προβοκάτσια εΤναι τό όπλο-"| τό κακό των καθεστώτων πού βρίσκονται σέ κατάσταση άποσύνθεσης."Εχοντας συνε ίδηση της αδυναμίας τους νά ι,ροβλέψουν καί νά*εμποδίσουν γεγονότα, ο ! άστυνόμίες τών καθεστώτων αυτών ξεσηκώνουν πρωτοβουλίες τρύ στήν σ υ ν έ χ ε ι α καταστέλλουν. 'Η προβοκάτσια α π ο τ ε λ ε ί , ά κ ό μ η , έ ν α αυθόρμητο καί φυ-σ ικό άποτέλεσμα τής ηθ ικής κατάπτωσης μ ι α ς ά -στυνομίας πού άργοπεθαίνε ι , ξεπερασμένη ά ι . ' τά γ ε -γονότα, ανήμπορη νά εκπληρώσει ένα καθήκον άνώ -τερο ά π ' τ ί ς δυνάμε ις τ η ς , ά λ λ ά πού θέλε ι παρ'όλα αυτά νά δ ικαιώσει τ ί ς προσδοκίες καί τούς κό -πους τών αρχηγών τ η ς .

.154

Χ . ΠΟΤΕ Ε ΙΝΑ Ι ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ Η ΚΑΤΑΠΙΕΣΗ;

*Η 'Οχράνα δέν μπόρεσε νά έμποδίσε ι την πτώ-ση τής αυτοκρατορίας . 'Αλλά ή "Τσεκά" συντέλεσε πολύ στό νά έμποδίσει τήν ανατροπή τής εξουσ ίας τών Σ ο β ι έ τ . ' Η ρωσική μοναρχία ,στήν πραγματικό -τητα, μάλλον έπεσε παρά ανατράπηκε."Ελ/α τράνταγ-μα ηταν αρκετό.Αυτό τό παληό σαρακιασμένο ο ι κ ο -δόμημα, πού ή τεράστια πλειοψηφία τών. ενοίκων του ευχόταν νά καταστραφε ί ,δ ιαλύθηκε .

*Η ο ικονομ ική ανάπτυξη τής Ρωσίας απαιτούσε τήν έπανάσταρη.Τί μπορούσε νά κάνει ή"Ασφάλεια; Μήπως μπορούσε νά εξαφανίσε ι τ ί ς διαφορές τών συμφερόντων πού έιβ^ρναν αντιμέτωπους, πρόσωπο μ έ τρόσωπο,θαναρι μα έ χ θ ρ ι κ ο ύ ς , έ τ ο ι μ ο υ ς γ ιά όλα προ-κε ιμένου νά βγοΠν άπ'τό αδιέξοδο τής πάλης τών τάξεων,τήν ο ικονομ ική καί β ιομηχανική μπουρζου-α ζ ί α , τ ο ύ ς μεγάλους χ τ η μ α τ ί ε ς , τ ο ύ ς ε ύ γ ε ν ε Τ ς , τ ο ύ ς διανοούμενους, τούς άπόκληρους,τό προλεταριάτο, καί τ ί ς μάζες τών χωρικών;*Η δράση της δέν μπο-ρούσε νά .προσφέρει στό παληό καθεστώς παρά μ ιά μικρή πΰράταρη τής ε ξ έ λ ι ξ η ς τών γεγονότων καί πά-λ ι μέ τόν όρο νά έρθει σέ συμφωνίες μέ έξυπνα μέτρα γ ε ν ι κ ή ς ι.ολ ι τ ι κής . Αυτή ή γραμμή τών χωρο-φυλάκων καί τών προβοκατόρων,πού δούλευαν τυφλά γ ι ά ν"αναχαιτ ίσουν τά κύματα πού χτυπούσαν ένα γερασμένο βράχο έτο ιμο νά σ ω ρ ι α σ τ έ " , έ δ ι ν ε ένα πραγματικά γελοΤο θέαμαί

*Η "Τσεκά" δέν έχε ι τόσο παράλογες απαιτήσεις Μέσα σέ μ ιά χώρα δ ι α ι ρ ε μ έ ν η σέ "λει κούς" κ α ί " έ -

.155

ρυθρούς" ,όπου οί τ ε λ ε υ τ α ί ο ι εΤναι μ ι ά αναμφισβή-τητη ϋλε ιοψηφία ,ψάχνε ι γ ι ά τόν εχθρό , τόν άφοπλ ί -ζ ε ι , τ ό ν χ,τυπάει .Δεν εΤναι ..αρά ένα όπλο στά χ έ -ρ ια τής πλε ιοψηφίας πού έ ν ε ρ γ ε ϊ ένάντι α στή με ι -οι)γ|φία, ένα· όπλο άνάμεσα στά πολλά άλλα β ο η θ η τ ι -κά όπλα,πού αποχτάει σημασία μόνο σ τ ί ς π ε ρ ι π τ ώ -

σ ε ι ς όπου /) "Επανάσταση κ ι ν δ υ ν ε ύ ε ι νά χτυπηθεΤ κ α ί ρ ι α , ά π ' τ ί ς σφαΤρες τοΰ εχθρού.

Δ ι η γ ο ύ ν τ α ι , ό τ ι τήν επομένη τής κατάληψης τής ε ξ ο υ σ ί α ς , ό Λ έ ν ι ν πέρασε άγρυπνος μ ι ά νύχτα γ ι ά νά σ υ ν τ ά ξ ε ι , σ τ ά κρυφά,τό διάταγμα τής άπαλλστρί-ωσης τής γ η ς . " " Α ρ κ ε Τ , έ λ ε γ ε , ν ά έχουμε τόν χρόνο νά τό δ η μ ο σ ι ε ύ σ ο υ μ ε , κ α ί μετά άς προσπαθήσουν νά μας τό πάρουν Γ" 'Η απαλλοτρίωση τής γής τών άρ-χόντων,έδωοε αυτόματα στούς μπολσεβ ίκους τήν υ -ποστήριξη 100 εκατομμυρίων χωρικών.

'Η καταστολή εΤναι άποτελεσματ ική όταν συμ -πληρώνει άλλα αποφασιστικά μέτρα γ ε ν ι κ ή ς πολι -τ ι κ ή ς . Π ρ ί ν άπ 'τήν "Επανάσταση τοΰ "Οχτώβρη,όταν ή κυβέρνηση Κερένσκ ι δέν δεχόταν νά ΐκανοποιή -σε ι τ ί ς δ ι ε κ δ ι κ ή σ ε ι ς τών χωρικών,ή σύλληψη τών επαναστατών άγκιτατόρων δέν ε ί χ ε άλλο άποτέλε -σμα παρά τήν αύξηση τής άναταραχής κα ί τής κατα-κραυγής στά χώριά.Μετά τήν μετατόπιση τών κοι -νωνικών δυνάμεων,πού έ γ ι ν ε στήν ΰ π α ι θ ρ ο , μ έ τήν άπαλλοτρίωση τών ! δ ι ο χ τ η σ ι ώ ν , τ ό συμφέρον τών χω-ρικών τούς έκανε π ιά υπερασπιστές τής 'Ε ι .ανα -σ τ α τ ι κ ή ς ε ξ ο υ σ ί α ς τών Σ ο β ι έ τ κα ί ή τύλληψη τών σοσιαλ-επαναστατών ή μοναρχικών άγκιτατόρων,πού επιθυμούσαν οί πρώτοι νά ε κ μ ε τ α λ λ ε υ τ ο ύ ν , σ τ ή ν ύ -παιθρο, τήν παληά τους δημοτικότητα κα ί ο ! δεύ -τερο ι νά κεοδοσκοπήσουν άπ ' τήν θρησκοληι) ία , έξά -λ ε ι ψ ε μ ι ά α ι τ ί α άναταραχής.

.156

'Η καταπίεση εΤναι άι .οτελεσματ ι κή , όταν ε ν ε ρ -γ ε ί στήν ϊ 'δ ια κατεύθυνση μέ τήν έ ζ έ λ ι ξ η τής ' Ι -σ τ ο ρ ί α ς . Ε ι ν α ι , α ν τ ί θ ε τ α , α π ό λ υ τ α αν ίσχυρη όταν έρ-χεται σέ σύγκρουση μέ τό ρεύμα τής " Ι σ τ ο ρ ί α ς .

.157

X I . ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑ Ι ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ .ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ

Σ ε πολλές η ε ρ ι π τ ώ σ ε ι ς , στο κορύφωμα τοΰ εμφυ-λ ί ο υ πολέμου καΒώς κα ί πρ ίν άπ 'τήν κατάληψη τής ε ξ ο υ σ ί α ς , ό Λ έ ν ι ν προσπάθησε ν 'άποκαταστήσε ι τήν δ ιδασκαλ ία τοΰ Μάρξ γ ύ ρ ω άπ 'τήν εξαφάνιση τοΰ Κράτους κ α ί τήν τ ε λ ι κ ή καταστροφή τοΰ κατανα -γκασμοΰ μέσα στήν κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ ι κ ή κ ο ι ν ω ν ί α .

" Ενας άπ ' τούς λόγους πού έπ ικαλεΤτα ι υποστη-ρ ί ζ ο ν τ α ς τήν υποκατάσταση τοΰ όρου "σοσ ιαλδημο-κράτης" άιιό τόν όρο "κομμουν ι σ τ ή ς " , εΤναι ότ ι "ό όρος σοσιαλ-δημοκράτης ε ί ν α ι ε π ι σ τ η μ ο ν ι κ ά άνα -κ ρ ι β ή ς . ' Η δημοκρατία ε Τ ν α ι μ ί α ά ι . ' τ ί ς μορφές τοΰ Κράτους, ένω ο* μ α ρ ξ ι σ τ έ ς ε ί μ α σ τ ε ε ν ά ν τ ι α σέ κά-θε μορφή Κράτους " , θυμόμαστε ένα άρθρο πού έγρα-ψε, σ έ εποχές πολύ. σ κ λ η ρ έ ς , μ έ ε υ κ α ι ρ ί α τήν Πρω-τομαγ ιά ( 1 9 2 0 ν ο μ ί ζ ω ) . Τ ο σ ι δ ε ρ έ ν ι ο χέρι τοΰ Κόμ-ματος των προλεταρίων δ ιατηρούσε άκόμη τόν πο -λ ε μ ι κ ό κ ο μ μ ο υ ν ι σ μ ό . ' Η κ ό κ κ ι ν η τρομοκρατία δέν ηταν παρά κο ι μ ισμένη . "Εξω άπ'αυτό τό ήρω'ίκό κα ί φοβερό παρόν ,ο ! άντρες τής "Επανάστασης στήλω -ναν ήσυχα τό βλέμμα τους έι.άνω στόν στό<ο.Χωρίς ούτοπ ισμούς ,χωρ ί ς ο ν ε ι ρ ο π ο λ ή σ ε ι ς άλλο άκλόνητα δεμένος μέ τό κυνήγημα των βασικών στόχων τ ή ς Έ -πανάστασης,ό Λέν ι ν ,άναμφ ισβήτητος ηγέτης τοΰ πρώ-του ι .ρολεταριακοΰ Κράτους , εμψυχωτής τής δ ι χ τ α -τ ο ρ ί α ς , π ε ρ ί μ ε ν ε υπομονετ ικά τό μέλλον όπου ή 'Ερ-γασ ία κα ί ή κατανομή των προϊόντων της θά κ υ ρ ι -αρχούνταν άπ 'τόν κανόνα "ά ί ι ' τόν καθένα ανάλογα

.158

μέ τ ί ς δυνάμε ι ς τ ο υ , σ τ ό ν καθένα άνάλογα τ ί ς ά -νάγκες τ ο υ " . ' Η σπουδαιότερη διαφορά άνάμεσα στόν καπ ιταλ ισμό κα ί στό προλεταριακό Κράτος εΤ-ναι αύτή :Τό Κράτος των εργαζομένων ε ρ γ ά ζ ε τ α ι γ ι ά τήν " δ ι α του τήν έξαφάνι σ η . ' Η μεγαλύτερη δ ι α -φορά άνάμεσα στόν καταναγκασμό, κα ί τήν κ α τ α π ί ε -ση πού ά σ κ ε ΐ ή δ ι χ τ α τ ο ρ ί α τοΰ προλεταριάτου ε Τ -ν α ι , ότ ι αύτή ή τ ε λ ε υ τ α ί α άποτελεΤ ένα άναγκαΤο όπλο τής τάξης πού εργάζετα ι γ ι ά τήν εξαφάνιση κάθε καταναγκασμού.

Δέν πρέπει ποτέ νά ξεχνούμε ότι ή συνειδητο-ποίηση των μεγάλων στόχων εΤναι μιά μεγάλη δύ -ναμη.

Στά τ έ λ η τοΰ τ ε λ ε υ τ α ί ο υ αιώνα,μπορούσαν νά καλλ ι εργούν τήν μεγάλη Ιδέα μ ι άς ε ι δ υ λ λ ι α κ ή ς «ο ι-νών ί κής μ ε τ α λ λ α γ ή ς . Γ έ ν ν α ι άφρονα πνεύματα άφοσι-ώθηκαν σ 'αυτό ,περ ιφρονώντας ή άλλάζοντας τήν ε -π ιστήμη τοΰ Μάρξ . 'Ονε ι ρεύτηκαν τήν κ ο ι ν ω ν ι κ ή "Ε-πανάσταση σάν μ ί α άνώδυνη άπαλλοτρίωΰη μ ι α ς ε -λ ά χ ι σ τ η ς με ιονότητας πλουτοκρατών.Καί γ ι α τ ί , τό μεγαλόψυχο προλεταριάτο , πετώντας τήν παληά ρομ-φαία κα ί τά σύγχρονα ό π λ α , δ έ ν θάδ ινε μ ι ά άπο -ζημίωση στούς μέχρι χθές ε κ μ ε τ α λ λ ε υ τ έ ς του κα ί άϋοστερημένους σ ή μ ε ρ α ; θ ! τ ε λ ε υ τ α ί ο ι π λ ο ύ σ ι ο ι , θ ά έσβυναν ε ι ρ η ν ι κ ά , ά χ ρ η σ τ ο ι , μ έ σ α στήν περιφρόνηση κα ί τόν χ λ ε υ α σ μ ό Η άπαλλοτρίωση τών θησαυρών πού συσσώρευσε ό κ α π ι τ α λ ι σ μ ό ς , σ έ συνδυασμό μέ τήν ρ ι ζ ι κ ή άναδ ι οργάνωση τής ν.αραγωγής, θά έφερ-ν ε σύντομα α 'ολόκληρη τήν κο ινων ία τήν άνεση κα ί τήν ά σ φ ά λ ε ι α . " Ο λ ε ς ο ' προπολεμ ικές ε ρ γ α τ ι κ έ ς ι -δ ε ο λ ο γ ί ε ς διαβρώθηκαν λ ί γ ο - π ο λ ύ ά π ' α υ τ έ ς τ ί ς λα-θ ε μ έ ν ε ς ί δ έ ε ς .

' θ ρ ι ζοσπαστ ικός μύθος τ,ής προόδου, τ ί ς κ υ -

.159

ρ ι α ρ χ ε ΐ . Σ τ ό μεταξύ οί ι μ π ε ρ ι α λ ι σ τ έ ς έτοί 'μαζαντά κανόνια ι ο ύ ς . Στήν 2η Δ ι εθνή , μ ιά χούφτα επαναστα-τών μαρξιστών πρόβλεψαν μόνοι τους τ ί ς βασ ικές γραμμές τής ιστορ ικής ε ξ έ λ ι ξ η ς . Σ τ ή ν Γαλλία ,γύρω απ τό θέμα τής προλεταριακής β ί α ς , μ ε ρ ι κ ο ί έπα - . ναστάτες σ υ ν δ ι κ α λ ι σ τ έ ς έβλεπαν κ α θ α ρ ά . . .

"Ετσι ό κ α π ι τ α λ ι σ μ ό ς , ά δ ι κ ο ς καί σκληρός μέ — χρι χθές ,άλλά καί δημιουργός πλούτου άναμφίβαλα, έ γ ι ν ε , σ τ ό άπόγειο τής Ιστορ ίας του,πού ά ρ χ ί ζ ε ι σ τ ί ς 2 Αυγούστου Ι 9 Ι 4 , ό καταστροφέας τοΰ "δ ιου τοΰ πολ ιτ ισμού καί ο εξολοθρευτής τών λαών του . 'Αφοΰ άναπτύχθηκε θαυμαστά,μέσα σ ' έ ν α αιώνα ά -νακαλύψεων καί ξέφρενης εργασ ίας ,ή επ ιστημον ική τ ε χ ν ι κ ή , σ τ ά χέρ ια τών μεγαλοαστών,τών τραπέζι -τών καί τών τράστ,στράφηκε ενάντ ια στόν άνθρωπο Κάθε τ ι , πού χρησίμευε στήν παραγωγή,στήν εξάπλω-ση τής άνθρώπινης δύναμης έιίάνω στήν φύση, στόν πλουτισμό τής ζωής ,χρησίμευσε τώρα στήν κατα -στροφή καί στόν φόνο μέ μ ία δύναμη απότομα με -γαλωμένη. 'ΑρκεΤ ένα ι.ρωίνό βομβαρδισμών γ ι ά τήν καταστροφή μιας. πόλης πού άντι προσώπευε έργα α ! -ώνων κουλτούρας . 'ΑρκεΤ μ ιά σφαΤρα τών 6 χ ι λ σ . γ ι ά νά σταματήσει άιιότομα ή λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α τοΰ π ιό ά -ναπτυγμένου εγκέφαλου.Δέν εΤναι δυνατό ν 'άγνοή-σουμε ότι μ ιά νέα ί μπερι αλ ι στ ι κή άνάφλεξη θά μπο-ρούσε νά τραυματίσε ι θανάσιμα τόν πληγωμένο σή-μερα εΰρωϊιαΙΊ'κό πολ ι τ ι σμό . Ε ι ναι λογ ικό νά προ -βλέπουμε,μρροστά σ τ ί ς προόδους τής "στρατιωτι -κής τ έ χ ν η ς " , τήν ερήμωση ολόκληρων χωρών άι.ό μ ιά άεροπορία εφοδιασμένη μ έ . έ ν α χημικό όπλο£γιά τό όποιο ή Κοινωνία τών 'Εθνών-πού κ α ν ε ί ς δέν μιΐο-ρε7 νά κατηγορήσει γ ι ά επαναστατική δημαγωγία -κ α τ ά γ γ ε ι λ ε , σ τ ά 1924, μ ' έ ν α επίσημο έγγραφο της ,

.160

τούς ακατονόμαστους κ ινδύνους πού σ έ ρ ν ε ι τ ο υ . ' Η σάρκα κα ί τά κόκκαλα εκατομμυρίων νεκρών τ ο ΰ ^ 1 9 1 4 - Ι υ , δ έ ν έλε ιωσαν άκόμη κάτω άπ ' τά πα -τ ρ ι ω τ ι κ ά μνημεΤα καί η " δ ι α ά π ε ι λ ή κρεμάστηκε πάνω άπ 'τήν άνΘρωπότητα.Πρέπε ι , κυττάζοντας κατά-ματα τήν σκληρή πραγματικότητα τής· "Επανάστασης νάθυμώμαστε σ υ ν έ χ ε ι α αυτά τά πράγματα.θ! θ υ σ ί -ες πού έι 11 βάλλονται ά ι . ' τόν εμφύλιο πόλεμο, ή ά -δυσώπητη αναγκαιότητα τής τ ρ ο μ ο κ ρ α τ ί α ς , ή αυστη-ρότητα τής επαναστατικής π ί ε σ η ς κα ί τά άναπό -φευκτα κα ί οδυνηρά σφάλματα θά φανούν περ :ορ ι -σμένα σ τ ί ς σωστές τους α ν α λ ο γ ί ε ς . Ε ι ναι οί άνα -λ ο γ ί ε ς ελάχιστων πόνων σέ σύγκρ ιση μέ απέραντες καταστροφές . "Αν δέν ηταν π ε ρ ι τ τ ό , κ α ί μόνοςό μα-κάβρ ιος άνθρώπινος σωρός τοΰ Βερντέν θά δ ι κ α ί ω -ν ε πλατ ιά αυτές τ ί ς σ κ έ ψ ε ι ς .

" "Επανάσταση ή θάνατος" . Τά λ ό γ ι α αυτά ενός μαχητή τοΰ Β ε ρ ν τ έ ν αποτελούν μ ί α βαθε ιά αλήθε ια . Σ τ ί ς μαύρες , ΐ ιρες τής ' Ι σ τ ο ρ ί α ς πού θ'άκολουθπ -σουν ,αύτό θά εΤναι τό δ ί λ η μ μ α . Γ ι ά τήν ε ρ γ α τ ι κ ή τάζη θάχει έρθε ι ή σ τ ι γ μ ή νά εκπληρώσει αΰτό τό σκληρό ,άλλά σωτήριο κα ί λυτρωτικό έ ρ γ ο . Τ ή ν *Ε -πανάσταση.

.161

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - 1970

Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ 01 ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ.

'Ο εκδότης έ κ ρ ι ν ε σκόπιμο νά προσθέσει στό κ ε ί μ ε ν ο τοΰ λ/ΙΟΤΟΡ δΕΠΒΕ,πού χρονολογείται άπ' τό Ι 9 3 Ι , έ ν α νεώτερο κ ε ί μ ε ν ο συνταγμένο τό 1969 άπ'τόν κομμουνιστ ικό Σύνδεσμο ,γ ιά νά χρησιμοποι-εΤται άπ 'τά μέλη τ ο υ , κ α ί πού μπορεΤ ν"αποτελέσει έναν πραχτικό ""Οδηγό" γύρω άπό μερ ικά προβλή -μςττα πού άφοροΰν τήν καταπίεση, πού εκθέτε ι ο Β ι -κτόρ Σέρζ στό β ι β λ ί ο του .

I . ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ.

*Η κυρίαρχη Ιδεολογ ία ε ί να ι ή Ιδεολογ ία τής κυρίαρχης τάξης ,άλλά σ ' έ ν α μεγάλο μέτρο κυρ ιαρ-χεΤ μέ τή σε ιρά της τήν ' ίδια αύτή τάξη: έ τ σ ι , κα ί ή μπουρζουαζία π ί σ τ ε υ ε ότι σ τ ί ς προηγμένες κα-π ι τ α λ ι σ τ ι κ έ ς χώρες ή επανάσταση ηταν άδύνατη ."Ο-ποιος κ ίνδυνος καί άν υπήρχε ,τόν έβλεπε περ ισ -σότερο νά προέρχεται άπ 'τήν πλευρά τοΰ Κ . Κ . κα ί ή άστυνομία-ύπερβολικά παραδοσιακή- διατηρούσε τήν παληά της τ ε χ ν ι κ ή . ' Α λ λ ά παρ'όλη αύτή τήν ε -μπιστοσύνη στήν σταθερότητα τοΰ συστήματος, ό Μά-ης καί έ ' Ι ο ύ ν η ς τοΰ Ι96Θ ,μας έδε ι ξαν τ ί όπλο -στάσιο καταπίεσης δ ι ά θ ε τ ε ή· άστ ική τάξη .Καλύτε -ρα νά προβλέπει παρά νά γ ι α τ ρ ε ύ ε ι ς ί

Δέν υπάρχει άμψιβολία ότι ή επαναστατική ά -νοδος τοΰ Μάη καί ' Ι ο ύ ν η 1966,άποκάλυψε δύο πρά-γματα στήν μπουρζουαζία: .

.162

Ι . ' Η σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή έπανοσταση εΤναι ένας κ ί ν δ υ -νος ζωντανός ,άντ ίθετα μ ' ό , τ ι μας έλεγαν εδώ κα ί δεκάδες χρόνια ο? " θ ε ω ρ η τ ι κ ο ί " της ,καταλήγοντας νά τό π ιστεύουν στό τ έ λ ο ς κ α ί ο ! Υ δ ι ο ι . 2 . * 0 κ ίνδυνος προέρχετα ι , στό μεγαλύτερο ποσοστό τ ο υ , ά π ' τ ί ς ομάδες πού βρίσκονται σ τ ' ά ρ ι σ τ ε ρ ά ιού Κ . Κ . - κ α ί έχουν μάλιστα κ α ί δ ι ε θ ν ε ί ς δεσμούς .

Αι'ιτό πού πρέπει νά γ ί ν ε ι κατανοητό εΤναι ότι άπό δω κ α ί πέρα πολύ αυστηρότερα μέτρα ε ί ν α ι έ -τ ο ι μ α νά εμποδίσουν μ ι ά επανάληψη των γεγονότων τού Μάη κ α ί ' ΐ ο ύ ν η Ι 9 6 Θ . " Α ν δέν κατανοήσουμε αύ-τό τό σ η μ ε ί ο , σ η μ α ί ν ε ι ότι δέν καταλάβαμε τ ί ή -σαν σ ' μέρες τοΰ Μάη: μ ιά πραγματική ά π ε ι λ ή γ ι ά τήν " δ ι α τήν επ ιβ ίωση τοΰ Κ ε φ α λ α ί ο υ . 'Η ύποτ ίμη-ση τής καταπίεσης 3ημαίνε ι , σ έ τ ε λ ε υ τ α ί α άνάλυση, τήν έ λ λ ε ι ψ η κατανόησης τής π ο λ ι τ ι κ ή ς σημασίας τής " γ ε ν ι κ ή ς δοκιμής τοΰ Μάη 1 9 6 8 " .

"Οπωσδήποτε ά συσχετ ισμός των δυνάμεων δέν ε -π ιτρέπε ι τήν καταπίεση σ έ . μ ε γ ά λ η κ λ ί μ α κ α . Δεν βλέπουμε τ ί π ο τ ε τό εντυπωσιακό. Πρέπει όμως νά ε ί μ α σ τ ε άπόλυτα βέβα ιο ι , ότ ι ή άστυνομ ία δ έ ν τ σ ι γ -γουνεύεται καθόλου σ τ ί ς προσπάθειες γ ι ά νά σ υ -γκεντρώσει τό μάξιμουμ τών πληροφοριών πού ε Τ -ναι άπαραίτητες σάν προϋπόθεση αυριανής έξοσφά-λ ι σ η ς μ ι α ς άποτελεσματικής καταστολής .

Φ υ σ ι κ ά , ή άστυνομία ένεργεΤ σ ' έ ν α πεδίο πούτης• ε ί ν α ι δύσκολο νά κατανοήσε ι : ο * διαφορές άνάμεσα σ ' έ ν α μαοϊκό κα ί σ ' έ ν α τροτσκ ιστή τής φαίνονται τόσο λ ε π τ έ ς κα ί δυσνόητες όσο κ ι ' ά ν ά μ ε σ α σ έ διά-φορες β ο υ δ ι σ τ ι κ έ ς α ι ρ έ σ ε ι ς . Ε π α γ γ ε λ μ α τ ι κ ά , όλοι αύτοί ο ! τύποι τούς φαίνονται ε ' ίτε σάν κόκκ ινο ι ε ' ί τ ε σάν Β ι έ τ ε ' ί τε σάν ' Εβρα ίο ι (άστυνομ ι κο ί μέ χαμηλό βαθμό καί άπο ικ ιακό παρελθόν )εΥτε σάν ά -

.163

ν α ρ χ ι κ ο ί ( π α ρ ι σ ι ν ό ς βαθμοφόρος^ 'Ακόμη ,δ ιαθέτε ι ένα προσωπικό μέ κουλτούρα

καί εξυπνάδα συχνά μέτρ ια , ανίκανο νά καταλάβει τήν π ο λ ι τ ι κ ή λ ο γ ι κ ή μ ιας όργάνωσης(παρ"ότι έ -χουν μερ ικούς ε ι δ ι κ ο ύ ς "πού ασχολούνται ακριβώς μ 'αύτά τά προβλήματα) . · 'Ακόμη αύτοί ο ' κύριο ι ερ-γάζονται μέ δυσκολία ,έχοντας γ ι ά βάση ακατέργα-στα γ εγονότα . 'Η άπόδοσή τους ε ί να ι φϋσΤκά πολύ Ισχνή.Δυστυχώς πολλαπλασιάζεται μέ τό 100, όταν μαζ ί τους έργάζονται παληοί έπαναστάτες

Δέν πρέπει νά περιφρονούμε τήν αστυνομία

Γ ι α τ ί , σ τ ό ζήτημα τής κουλτούρας(βλ .τά άπαν -τα τού Κ .Μαρσελέν ) , ή άστυνομίο φαίνεται Ι δ ι α ί -τερα άοπλη κα ί δημιουργε ίτα ι μ ιά τάση( I δ ια ί τ ερα στούς κύκλους των διανοουμένων) ,πού συνίσταται στήν περιφρόνηση τής άστυνομίας επε ιδή ε ί να ι α -νόητη. "Εστω.

'Αλλά στήν υπηρεσία αύτής τής ( σ χ ε τ ι κ ή ς ) ά ν ο -ησίας υπάρχει ένας έκπληχτικός μηχαν ισμός,πού δι-αθέτε ι χ ι λ ι ά δ ε ς στελέχη , έπαγγελματίες άντεπανα-στάτες ,πού έργάζονται Ί'σως χωρίς φαντασία άλλά μεθοδικά ,χωρίς μ ικροαστ ικές προκαταλήψεις/ συ -γκεντρώνοντας μέ τόν καιρό μ ιά μάζα πληροφοριών Βέβα ια ,καθένας τους μεμονωμένα δέν έχε ι μεγάλη σημασία σάν άτομο,άλλά τό σύνολο τους έχε ι μ ιά μεγάλη κ α ' σ ίγουρη ά ζ ί α γ ι ά τούς κυρίους τής ά -στυνομ ί α ς . Παρατήρηση:

Δεν πρόκειται έδω ν 'άναπτύζουμε τήν νομική ό -ψη αύτού τοΰ ε ίδους δράσης τής άστυνομίας .Παρα-β ι ά ζ ε ι άδι άκοπα τήν " δ ι α της νομιμότητα(άλλοιως

.164

ένα τ έ τ ι ο ο κ ε ί μ ε ν ο δέν θά ε ί χ ε κανένα νόημα ) . " Ε τ σ ι , κ ά θ ε παρατήρηση τοΰ εί 'δους "αυτοί δέν έ -χουν τό διακίωμα νά παρακολουθούν τό τηλέφωνο,νά διαβάζουν τήν αλληλογραφία" δέν έ χ ε ι καμμία ά -μεση πραχτική σημασία .Τό ί δ ι ο ισχύε ι κ α ί γ ι ά κά-θε τ ι πού άποτελεΤ ή δέν άυοτελε ϊ "νομ ική άπό -δε ι ξ η " . Α υ τ ό πού μ ε τ ρ ά ε ι , δ έ ν εΤναι οΰτε αύτό πού ο ! επαναστάτες θά ήθελαν νά π ιστεύουν ο ! άστυ-ν ο μ ι κ ο ί , ο ΰ τ ε ή αλήθε ια ,άλλά αύτό πού νομ ί ζουν οϊ ά σ τ υ ν ο μ ι κ ο ί . ( π . χ . ο ! κύρ ιο ι της άστυνομίας π ι -στεύουν ότ ι ένα άτομο πού συνέλαβαν μ ι ά φορά στόν τόπο μ ι α ς διαδήλωσης μπορεί νά εΤναι "άθωο"άλλά τήν δεύτερη φορά ε ί ν α ι β έ β α ι ο ι ότι .έχουν νά κά-νουν μ*ένα " ϋ π ε ρ α ρ ι σ τ ε ρ ό " ) .

Β έ β α ι α , ο φ ε ί λ ο υ μ ε , σ ' έ ν α ύστερότερο χρόνο , ν ά χρησιμοποιούμε π ο λ ι τ ι κ ά τ ί ς ανωμαλίες των ε ρ ε υ -νών τής άστυνομίας κ α ί νά έ ξ η γ ο ΰ μ ε ό τ ι έχουμε νά κάνουμε μέ μ ι ά τ α ξ ι κ ή δ ι και οσύνη ; Τ 0 Σύνταγμα,γι ά παράδειγμα, δ ί ν ε ι εγγύηση γ ι ά τό άπόρρητο τής αλ -ληλογραφίας κα ί αύτό χρησ ιμεύε ι στούς κ α π ι τ α λ ι -στές γ ι ά νά προφυλάξουν τά τραπέζ ι τ ι κά , έμπορ ικά κ α ί β ιομηχαν ικά μυστ ικά τους ,άκόμη κα ί γ ι ά νά πνίγουν τά προσωπικά τους σκάνδαλα,άλλά όταν πρό-κ ε ι τ α ι γ ι ά έπαναστατικά στελέ/ .π , φυσικά'ό νόμος " ερμηνεύεται μέ τρόπο δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ό . Τ ό 'ίδ ι ο συμβα ί -ν ε ι γ ι ά ό , τ ι άφορα τ ί ς συνθήκες έ ρ ε υ ν α ς , ή σύλλη-ψης κ λ π . Σ τ ί ς 14 τοΰ Νοέμβρη 1969, ή άστυνομία , προκε ιμένου νά κ ι ν ή σ ε ι τό προληπτικό της δ ί χ τ υ -ο» χρπ σ ιμοποίησε μ ιά εξωφρενική δ ι α δ ι κ α σ ί α άπό νομ ική άποψη.Νά τό μ α θ α ί ν ε ι ς σ τ ί ς 14 Νοέμβρη, σ τ ί ς 7 τό πρωΐ, δέν βοηθάει καί · πολύ.

.165

I I . ΜΕΡΙΚΕΣ ΜΕ0ΟΔΕΣ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ.

Γ ι ά νά συγκεντρώσει τ ί ς πληροφορίες της ή ά -στυνομ ία δέν μπορε" νά χρησιμοποιήσει παρά τ ί ς ' ίδ ι ες μας άδυναμίες καί Ι δ ι α ί τ ε ρ α τό γεγονός ό -τ ι άν άνάμεσά μας ο ' π ο λ ι τ ι κ έ ς πληροφορίες κυ -κοφοροΰν μέ δυσκολ ία ,ο ! τ ε χ ν ι κ έ ς πληροφορίες δ ι -αδίδονται πολύ γρήγορα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Μήν μ ιλάς ,άκόμη καί μέσα στήν οργά-νωση, γ ι ά θέματα άργανωτ ι κά παρά στούς συναδέλφους πού τούς άφοροΰν άμεσα..

ΘΕΩΡΗΜΑ : "Οσο λιγώτερα γνωρίζουμε, λ ιγώτερα μπορούμε νά πούμε καί αύτό ε ί ν α ι τό καλύτερο γ ι ά όλους .

Δέν πρόκειται γ ι ά άφηρημένο θεώρημα.Κάθε φο-ρά τό " ό . . . " έχε ι ένα όνομα. 'Ακόμη καί όταν π ρ ό -κ ε ί τ α ι γ ι ά ένα σύντροφο(ή συντρόφισά) μέ τόν έτ-πο~ο(ή τήν οποία) εΤσαι πολύ δεμένος .

Γ ι ά νά μαζέψει πληροφορίες, ή αστυνομία διαθέτει :

α ) κ α τ α δ ό τ ε ς 'Υπάρχουν δύο ε ' ίδη :ά ι · ' τήν μ ιά πλευρά πρόκε ι -

ται γ ι ά νεαρούς ει. ιθεωρητές, πού έχουν άντ ικατα-στήσει τήν καμπαρντίνα καί τό μουστάκι μέ που -λόβερ καί μ'ακρυά μαλλ ιά , καί έχουν σάν έργο τους νά τριγυρνούν μέσα στά μπιστρό τοΰ Καρτ ι έ -Λατέν καί στούς τύπους τών δ ιαδηλώσεων-όπου άν χ ρ ε ι α -σ τ ε ί , μπορούν νά παίζουν τόν ρόλο τοΰ προβοκάτο-ρα.

.156

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Μην φλυαρείς οπουδήποτε κα ί μήν υ -πακούεις παρά σέ σήματα πού προέρ -χονται άπό υπεύθυνους συναδέλφους .

' Ε ξ άλλου, προσ. αθούν νά δ ιοχετεύσουν στό ϊ -δ ιο τό εσωτερικό των έπαναστατ ι κων οργανώσεων με-ρ ικούς δ ικούς τους υιιαλλήλους(αύτό ε ί ν α ι κ α τ α ρ -χήν πιό εύκολο νά γ ί ν ε ι στούς άναρχικούς παράσ ε μ ά ς ) . Γ ι ά ό , τ ι άφορα τ ί ς κ α ι ν ο ύ ρ γ ι ε ς ε ισδοχές μελών,δέν ε ί ν α ι άνάγκη νά πάσχουμε άπό άστυνο -μομανία, άλλά νά καταλάβουμε, ό τ ι , σ έ τ ε λ ε τ α ί α ά -νάλυση ,ή εγγύηση ε'ιναι πολ ι τ ι κή: εΤναι πολύ δύ -σκολο γ ι ά έναν άστυνομ ικό , ι δ ίως νεαρό ,νά συμπε-ριφέρεται σάν έηαναστάτης-άγωνιστής σ ' ό λ ε ς τ ί ς εκδηλώσεις τής κοινωνικής του ζωής.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Κάθε κα ινούργ ιος πρέπει ν 'άκολουθεϊ-ται άπό έναν ή δύο συντρόφους του πυ-ρήνα, πού θά πάνε στό σπ ίτ ι που νάττ^ δούνε ,στό σχόλασμα τής εργασίας του καί θά παρακολουθήσουν τήν π ο λ ι τ ι κ ή του συμπεριφορά(θεωρητική κατάρτιση άναγνώσματα, πολι τ ική δραστηριόιητα, συνδικαλισμός κλπ . )Αυτά όλα ε Τ ν α ι μ έ -τρα πού ε ί να ι άπαραίτητα^άκόμα καί άνεξάρτητα άπό τό ζήτημα τής άσφά -λ ε ί α ς .

Σέ καμμιά περίπτωση δέν υπάρχει γ ι ά μας ζή -τημα νά μεταβληθούμε σέ ά ν τ ι - ά σ τ υ ν ο μ ί α , γ ι α τ ί σ ' αύτόν τόν τομέα θά χάσουμε, θά έκμεταλλεατούμε μόνο τήν π ο λ ι τ ι κ ή μας "άνωτερότητα" πού μας έ -π ι τρέπε ι νά καταλαβαίνουμε τήν λ ο γ ι κ ή τής συμπε-ριφοράς ενός μέλους( βέβα ια , δέν ξεχνούμε ότ ι μπο-ρεί κ α ν ε ί ς νά εΤναι τ ρ ε λ λ ό ς , χ φ ρ ί ς νά εΤναι ά -

.167

υτυνόμος.Αυτό φυσικά γ ι ά μ ιά επαναστατική οργά-νωση 6έν εΤναι διόλου κ α λ λ ί τ ε ρ ο ) .

Αλλά ό πιο επ ικ ίνδυνος καταδοτης ε ι νπ ι αυ-τός πού στρατολογήθηκε άπ'τήν αστυνομία, άφοΰ πρώ-τα ε ι χ ε γ ί ν ε ι μέλος μ ιας οργάνωσης καί μάλιστα υπεύθυνο μ έ λ ο ς . Δ έ ν π ρ ό κ ε ι τ α ι , β έ β α ι α , γ ιά συντρό-φους πού άπότομα μαγεύτηκαν άπ'τήν ωραιότητα τής άστ ικής 1δεολογίας(πράγμα πολύ δύσκολο στήν ση-μερ ινή εποχή τής παρακμής τοΰ ί μ π ε ρ ι α λ ι σ μ ο ΰ ) .

Σπανιότατα πρόκειται γ ι ά συντρόφους πού δω -ροδοκήθηκαν,άλλά σχεδόν πάντα πρόκειται γ ι ά συν-τρόφους πού έχουν πέσει θύματα έκβ ιασμοΰ .Οί ρ ί -ζ ε ς τοΰ εκβιασμού μπορεί νά εΤνσ . διάφορες( .ναρ-κωτικά, .εγκλήματα κο ινού δ ι κ α ί ο υ , ηθικά προβλήμα-τα" άνώδυν ε ς " πληροφορίες πού δόθηκαν άνόητα μέ τήν έλπίδα ενός εύκολου ξεγλυστρήματος , έκμυστη-ρ ε ύ σ ε ι ς πού έγ ιναν στόν μπαμπά κα ί στή μαμά κλπ)

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: "Η π ο λ ι τ ι κ ή καί ι δ ι ω τ ι κ ή ζωή των ά -γωνιστων(άγωνιστρι ων)' δεν πρέπε ι *νά άφήνει περιθώρι α γ ι ά μ ι ά τέτο ι α δυ-νατότητα."Αν έ γ ι ν ε μ ιά άνοησία ,κα -λύτερα νά τήν δηλώσετε στήν υπεύθυ-νη δ ιεύθυνση(καλύτερα νά περάσετε γ ι ά άνόητος παρά νά μπήτε στόν κ ί ν -δυνο νά χαρακτηρ ιστε ί τ ε κάθαρμα)"Ο-μοια θά' ε ι δ ο π ο ι ε ί τ ε τήν όργάνωση κά-θε φορά πού θά σας φωνάζουν ο ! κύ -ρ ιο ι τής άστυνομίας .

β ) Τηλεφωνικές σ υ ν δ ι α λ έ ξ ε ι ς ί

Πρώτα να σκοτώσουμε ενα μΰθο:άν τό τηλέφωνο σας παρακολουθείται δέν υπάρχει κανένας τρόπος ν α , τ ό καταλάβετε (οΰτε μικροθόρυβοι , ούτε συχνές μ Ικροδ ιακοπές-αύτές οφείλονται στήν σκανδαλώδι-κπ-^νεπάρκει α.τών Γαλλικών τηλεπικο ινωνιών-ούτε

Ι

Ι6Θ

αδυνάτισμα τής έντασης του ή χ ο υ ) . ' Ε κ τ ό ς άπ' τ ί ς περ ιόδους ταραχών κα ί γ ι ά μ ε ρ ι κ ά πρόσωπα μόνο, ή αστυνομία δέν έ χ ε ι τόν τρόπο νά π ε τ υ χ α ί ν ε ι ά -μεση ακρόαση (άπό έ λ λ ε ι ψ η προσωπικού, παρ 'ότ ι ε ί -ναι πολυάριθμο-καί κυρίως άπό έ λ λ ε ι ψ η ε ι δ ι κ ώ ν ) . ' Α ν τ ί θ ε τ α , μ π ο ρ ε ί νά καταγράφει κα ί τόν άριθμό του τηλεφώνου πού κ α λ ε ϊ κ α ί τήν σ υ ν δ ι ά λ ε ξ η - ό λ ό -κληρα χ ι λ ι ό μ ε τ ρ α άπό μ α γ ν η τ ο τ α ι ν ί ε ς συγκεντρώ -νονται σ τ ' ά ρ χ ε ϊ α . * Η σκοπιμότητα ε ί ν α ι φανερή : άν κ ύ ρ ι ο ι τής ά σ τ υ ν ο μ ί α ς , γ ιά τόν ένα ή άλλο λ ό -γο, ενδιαφέρονται γ ι ά τήν Ι δ ι ω τ ι κ ή ζωή ενός άγο-ν ι σ τ ή πού δ ι α θ έ τ ε ι τηλέφωνο, μετά άπό δύο υ έ ρ ε ς ε ν τ α τ ι κ ή ς έργασ ίας αξ ιωματικών τής άστυνομίας μέ μ έ τ ρ ι α προσόντα,μπορούν νά έχουν στήν δ ι ά θ ε -σή τους ένα κατάλογο τών συντρόφων του ,τών φ ί -λων του ,τών πολ ιτ ικών του άρμοδιοτήτων κα ί τών καθιερωμένων τόπων συναντήσεων,χωρίς νά ξ εχνούν τά συνηθ ισμένα ψευδώνυμα πού χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί .

•"ΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ε ί ν α ι φανερό.Κάθε συζήτηση πρέπει νά ε ίναι όσο γ ί ν ε τ α ι π ιό φ υ σ ι κ ή ( γ ι ά πα-ράδε ιγμα , καλό εΤναι νά γ ν ω ρ ί ζ ε τ ε τό σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν ο όνομα τοΰ προσώπου στό όπόΐο τ η λ ε φ ω ν ε ί τ ε ) . * 0 κανόνας εΤναι πολύ άπλός ."θπως κάθε τ ί μ ι ο ς πολ ί -της αύτό πού λ έ μ ε στό τηλέφωνο, μπο-ρούμε νά τό επαναλάβουμε στήν άστυ-νομ ία χωρίς νά κ ο κ κ ι ν ί ζ ο υ μ ε μπροστά στούς ανθρώπους τ η ς ( σ τ ή ν περίπτωση πού θά τό άγνοοΰσαν) .

Παρατήρηση: Δεν ε ί ν α ι ά λ ή θ ε ι α ότ ι ε ί ν α ι πάντα άνώδυνο νά τηλεφωνούμε άπό ένα τη -λέφωνο σ ' έ ν α άλλο ε π ε ι δ ή κα ί τά δύο

.169

"άστυνομεύονται" .Πρώτα-πρώτα αύτό δεν εΤναι πάν-τα βέβα ιο (ύπαρχε ι η λογ ική" τους κ α ί η λ ο γ ι κ ή μας ) . " Υ σ τ ε ρ α , μπορε ί δύο τηλέφωνα νά "επιτηρούν-τ α ι " αλλά άνεζάρτητα κα ί δέν υπάρχει κανένας λό-γος νά προσφέρουμε ένα σύνδεσμο παραπάνω σ ' αυ-τούς τούς κ υ ρ ί ο υ ς , έ π ι τ ρ έ π ο ν τ ά ς τους νά προσθέ -σουν μ ι ά άκόμη γραμμή στό όργανοδιάγραμμά τ ο υ ς .

γ ) Παρακολούθηση τής άλληλογραφίας .

Σ τ ί ς μ έρες μας φαίνετα ι λ ιγώτερο έντονη εδώ παρά σ τ ί ς λ α ϊ κ έ ς δ η μ ο κ ρ α τ ί ε ς ( ε Τ ν α ι άναγκαϊο νά " μ π ε ϊ στό κόλπο" ,πράγμα πολύ λ ε π τ ό , έ ν α ς άριθμός ταχυδρομικών) αλλά μπορεϊ πάντα νά γ ί ν ε ι .

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Τά λ ό γ ι α ( ό τ α ν δέν λέγοντα ι τηλεφω -ν ι κ ά ) χάνοντα ι , άλλά τά γραφτά μέ -νουν,όπως λ έ ε ι ή π α ρ ο ι μ ί α .

*Η πε~ρα· έ χ ε ι δ ε ί ζ ε ι , ά λ λ ω σ τ ε , ό τ ι τά γράμματα πού σέρνονται στό συρτάρ ια κα ί σ τ ί ς τ σ έ π ε ς ε ί να ι σχεδόν πάντοτε αύτά πού μπορούν νά δώσουν πληρο-φορ ί ε ς στήν άστυνομ ία .

δ) θ ! έ ρ ε υ ν ε ς

Σήμερα φ α ί ν ε τ α ι , ό τ ι ε ϊ ν α ι τής μ ό δ α ς . " Ε τ σ ι , δ έ ν εΤσαι υπεύθυνος μόνο γ ι ά · τόν εαυτό σου κ α ί γ ι ά δ , τ ι υπάρχει σ π ί τ ι σ ο υ , ά λ λ ά έ χ ε ι ς ευθύνη κα ί ά -πέναντι στήν οργάνωση.

Κάτω ά μ ι κροαστ ικός ά τ ο μ ι κ ι σ μ ό ς , π ο ύ δέν έ χ ε ι τ ί π ο τ ε νά κάνε ι μ έ τό θάρρος Γ

Φ υ λ α χ τ ε ί τ ε άπ 'τήν μαν ία τών συλλογών Γ Μή σ υ λ λ έ γ ε τ ε ποτέ τά ονόματα κ α ί τ ί ς διευθά/-

σ ε ι ς τών συντρόφων σ α ς , ο ύ τ ε στό σ π ί τ ι , ο ύ τ ε κ α ί

.170

σ τ ί ς τσέπες σας Γ Φροντε ιστε ,ωστε ολοι σι συντροψσι νσ κάνουν

* "Γ το I δ I ο .

ε ) Δ ι α φ ο ρ α

Τά άστυνομικά μυθιστορήματα μ ιλούν ,πολύ * συ-χνά, γ ι ά μικρόφωνα κρυμμένα σ έ διάφορους τόπους συγκεντρώσεων η γ ι ά την παρακολούθηση.Σ ε μερι -κές ε ξ α ι ρ ε τ ι κ έ ς περιπτώσεις ή άστυνομία τά χρη-σ ι μ ο π ο ι ε Τ .

Μιά παρατήρηση σ χ ε τ ι κ ά μέ τήν παρακολούθηση: εΤναι πολύ πιό εύκολο νά παρακολουθήσουν έναστε-νόσυγγενή ή ένα φίλο πού έχε ι πολλές πιθανότη -τ ε ς νά συναντήσει τό πρόσωπο πού ενδιαφέρει τήν άστυνομ ία , παρά νά ψάχνευν τό ' ί δ ι ο . ' Η αστυνομία τό ξ έ ρ ε ι καλά,τώρα τό ξέρουμε κ ι ' έ μ ε Τ ς .

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Γ ι ά νά συγκεντρώσει τ ί ς πληροφορίες τ η ς , η άστυνομία δέν μπορεί νά δ ι α -θέτε ι παρά σ τ ο ι χ ε ί α πού έμεΤς τής δ ί ν ο υ μ ε . Δ έ ν υπάρχει κανένας λόγοςνά τήν βοηθούμε .Σέ τ ε λ ε υ τ α ί α άνάλυση,ό άγώνας ενάντ ια στήν άστυνομική δι — ε ίσδυση εξαρτάται άπ 'τήν άνοδο τοΰ π ο λ ι τ ι κ ο ΰ επιπέδου τών άγων ιστών$ πε-ρισσότερο, παρά άπό τήν "άστυνομομα-ν ί α " .

.171

I I I - Η ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ.

Μπορεϊ νά πάρει πολλές μορφές α ρ χ ί ζ ο ν τ α ς άπ' αυτές πού γνωρίζουμε σήμερα κ α ί φθάνοντας σ ' α υ -τ έ ς πού γνωρίζουν ο ! ' Α ρ γ ε ν τ ι ν ο ί , ' Ι σ π α ν ο ί ή " Ελ -λ η ν ε ς σύντροφοί μας.Μήν ξ ε χ ν ά τ ε , ο τ ι τό εΤδος τής καταστολής μπορε ί ν ' ά λ λ ά ξ ε ι σ έ πολύ σύντομα χρο-ν ι κ ά δ ιαστήματα .Ζούμε σ έ μ ι ά επαναστατική εποχή κα ί μ ό λ ι ς ή μπουρζουαζία νο ιώσε ι ότι ά π ε ι λ ε ΐ τ α ι ή κ ο ι ν ω ν ι κ ή της τ ά ξ η , δ έ ν δ ι σ τ ά ζ ε ι νά ποδοπρτή -σε ι τήν " δ ι α της τήν νομ ι μότητα( πραξ ι κόπημα).Δέν π ρ έ π ε ι , λ ο ι π ό ν , ν ά α ι φ ν ι δ ι α ζ ό μ α σ τ ε .

"Αν ή καταστολή δέν μπορε ί νά κ α τ α σ τ ρ έ ψ ε ι τ ί ς επαναστατ ικές ομάδες ,μπορεΤ όμως νά τ ί ς ά κ ι ν η -τοπο ιήσε ι μ έ χ ρ ι ς ένα σ η μ ε ί ο . Α υ τ ό ε ί ν α ι όπωσδή -ποτε άναπόφευκτο ,καί αυτο ί πού θέλουν νά σ υ ν ε -χ ίσουν νά ενεργούν ,σάν νά μήν υπήρχε καταπίεση , ( ε π ε ι δ ή ε ί ν α ι απλούστερο κ α ί π ιό γρήγορο) κ ι ν -δυνεύουν μέ λ ί γ α λ ό γ ι α νά μήν μπορέσουν ποτέ νά εργαστούν . "Ολο τό ζήτημα ε ί ν α ι νά γνωρίζουμε ποιό ε ί δ ο ς περ ιορ ισμού κα ί καταναγκασμού δεχό -μαότε σ υ ν ε ι δ η τ ά .

- Λιγοπρόσωπες κα ί όχι σ υ χ ν έ ς συγκεντρώσω ι ς ^ ^ ό -νο μέ τούς απαραίτητους συντρόφους κα ί μόνο δ τακ/ αυτό ε ί ν α ι άπόλυτα άναγκαΤο. - Περ ιορ ισμός τής εσωτερ ικής δημοκρατ ίας . - Κατάργηση μερικών μορφών δημόσιας δραστήριο -τητας κ λ π .

Ε ί ν α ι άδύνατο ν 'άναπτύξουμε περ ισσότερα :αυτό εξαρτάται β έ β α ι α ά π ' τ ί ς σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν ε ς περ ιστά -

.172

ύ ε ι ς .

"Ας ποΰμε μόνο μ ε ρ ι κ ά λ ό γ ι α γ ι ά τήν σ υ μ π ε ρ ι -φορά πού πρέπει νά τηρήσουμε σ έ περίπτωση σ ύ λ -ληψης.

Κα ί έκε~ ακόμη, πολλά πράγματα εξαρτώνται άπ' τ ί ς ϊ δ ι ε ς τ ί ς συνθήκες σύλληψης, άπό τό τ ί εΤναι φανερό καί τ ί δέν ε ί ν α ι .

Μήν σ υ γ χ έ ε ι ς τήν δ ι κ ή σου σκέψη μέ τήν σκέψη αυτού τού θαυμάσιου σ υ λ λ ο γ ι κ ο ύ πνεύματος πού λέ -γετα ι αστυνομ ία .

Σ " ό λ ε ς τ ί ς περ ιπτώσε ι ς βάλε τό μυαλό σου νά σ κ ε φ τ ε ί πολύ καλά. Παρατήρηση: ε ί ν α ι π ιό εύκολο νά τό κ ά ν ε ι ς προ -

τύτερα,παρά μετά .ΕΤνα ι , δ η λ α δ ή , κ α λ ύ -τερο ν"αποφύγει ς τούς αυτοσχέδ ια -σμούς όταν θά εΤσαι π ιά στό άστυνο-μ ι κό τμήμα.

ί ) Γ ι ά ό , τ ι άφορα τ ί ς συνθήκες τής σύλληψης κ α ί τής έ ρ ε υ ν α ς , α ύ τ έ ς κ ι νούντα ι μέσα στά ό ρ ι α όρι -σμένων κανονισμών."Απαγορεύονται στό δ ιάστημα μεταξύ τής ν ό μ ι μ η ς ώρας δύσης κα ί άνατολής τού ήλι ο υ . Χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι προσωπικό έ ν τ α λ μ α . " Ο λ ε ς αυτές ο ! ε γ γ υ ή σ ε ι ς χάνονται όταν πρόκε ιτα ι γ ι ά αύτό -φωρο ά δ ί κ η μ α . Β έ β α ι α , α ύ τ ο ί οΐ κ ύ ρ ι ο ι αποφασίζουν άν θά γ ί ν ε ι έ τ σ ι . Πάντως μήν υ π ο λ ο γ ί ζ ε τ ε σ έ καμ-μ ι ά περίπτωση στήν προστασία τών νόμων γ ι " αύτό τό ζήτημα.Οι άστυνομ ικο ί δέν εΤναι άστο ί νομι -κο ί -καταλαβα ίνουν , μέ τόν τρόπο τ ο υ ς , ό τ ι τό δ ί -κα ιο κ ω δ ι κ ο π ο ι ε ί μ ι ά σχέση δυνάμεων.Αυτό δέν ση-μ α ί ν ε ι ότ ι δέν πρέπει νά εκμεταλλευτούμε τ ί ς δ ι -πστρεβλώσει ς πού κάνουν στόν νόμο ενώ ταυτόχρο-να παίζουν τό ρόλο τού υπερασπιστή τ ο υ .

ϊ/3

2 ) Γ ι ά ο , τ ι άφορα τ ί ς συλλήψεις μέσα στόν δρόμο σέ πολλές περιπτώσεις δέν πρόκειται παρά γ ι ά έ -να νομικό λάθος.

Γ ι ά παράδειγμα,βρισκόμαστε στόν τόπο μ ιας "ά-ρ ιστερής " διαδήλωσης,η άργά τήν νύχτα κ α π ν ί ζ ε τ ε ένα τσιγάρο παρατηρώντας μερ ικούς "άριστερούς πού κολλούν α φ ί σ σ ε ς , σ ' έ ν α σταυροδρόμι σέ 100 μ έ -τρα άπόσταση.Ει ναι ανώφελο,σ 'αυτές τ ί ς περι πτώ-σ ε ι ς , ν ά παμε στό Τμήμα.Πρέπει νά διαμαρτυρηθού-με μέ ζωηρότητα στόν αστυφύλακα,γ ιά τήν άθωότη-τά μας ,άν ε ί ν α ι φανερή. 3 ) Στό αστυνομικό τμήμα: τό βασικό ε Τ ν α ι , κ α ί δ έ ν υπάρχει καμμιά ε ξα ίρεση σ'αΰτό:ΜΗΝ ΛΕΤΕ ΨΕΜΑΤΑ. ΜΗΝ ΣΥΜΕ>=ΓΑΖΕΣΤΕ.Βέβαια, αύτό ε ίνα ι γνωστό σ ' ό -λους τούς άγωνιστές ,άλλά δέν τηρήθηκε σοβαρά πα-ρά σ έ σπάν ι ες περ ιπτώσε ι ς .

"Ας δώσουμε ένα παράδειγμα:άς φαντασούμε — καί υπάρχε ι—μιά χώρα όπου ο ! δημοκρατικές ε γ -γυήσε ι ς βρίσκουν πολλά εμπόδια . "Ας φανταστούμε π ά λ ι , ό τ : σ 'αυτήν τήν χώρα άπαγορεύεται νά μοι -ράζονται προκηρύξεις ή άλλα έντυπα.Συλλαμβάνε -σαι τήν ώρα πού μ ο ι ρ ά ζ ε ι ς χαρτ ιά (ή κ ά ν ε ι ς κάτι ά λ λ ο ) . Δ ί ν ε ι ς όνομα,δ ι εύθυνση , επάγγελμα , " η λ ι κ ί α κςιί τόπο γέννησης .Μετά άπό αύτό τ ε λ ε ί ω σ ε . Ε ί ν α ι άπαραίτητο νά καταλάβουμε γ ι α τ ί καί πώς.Νά άρ-νηυεΤς ότι μο ίραζες τ ρ ύ κ ( γ ι ά παοάδεινυα) ε ί να ι φυσικά παράλογο.Δέν θά π ε ί σ ε ι ς τόν άστυνομικό πού σέ συνέλαβε μέ τό χέρι στό σάκκο.Αυτήν τήν θέση δέν θά μπορέσε ις νά τήν κρατήσε ις γ ι ά πολύ-ωρα" μετά άπό λ ί γ ο θά "ομολογήσει ς " . 0 * άστυνομι -κοί θά έχουν σημειώσει έναν πόντο. 'Ακόμη, άν βα-σ ι σ τ ε ί ς στήν θέση " έ χ ε ι γ ί ν ε ι λάθος ίδένέχω κά-νε ι τ ί π ο τ ε , δ έ ν άσχολοΰμαι μέ τήν πολ ι τ ι κ ή Γ " , τό-

.174

τ ε χ ά ν ε ι ς γρήγορα τόν ' ίδ ιο τό ρυθμό σου ,αναγκά-ζεσαι νά σ υ ν ε ρ γ α σ τ ε ί ς μ έ την αστυνομία γ ι ά \,ύ μ ε ί ν ε ι ς π ιστός στό πρόσωπο πού π α ρ ο υ σ ι ά ζ ε ι ς .

Αύτό τό σημεΤο δέν πρέπει νά τό υποτιμήσουμε μέ τήν πρόφαση ότ ι εΤναι ψυχολογ ικό .ΕΤνα ι άδύ -νατο νά δ ιατηρήσετε τό ηθ ικό σας , 1 δ ι α ί τ ε ρ α όταν ή κράτηση π α ρ α τ ε ί ν ε τ α ι - κ α ί άγνοεΤτε πότε θέ τ ε -

, 39 λ ε ι ώ σ ε ι .

- Μιά όχι αύθάδικη άλλά θαρραλέα στάση',σας έ -π ι τ ρ έ π ε ι νά γλυτώσετε πολλές φ α σ α ρ ί ε ς . Σ τ ό τ έλος βέβαιι^μέ μ ι ά εκδήλωση " σ υ ν ε ρ γ α σ ί α ς " θά ά ρ ν η θ ε ϊ ς κάθε π ο λ ι τ ι κ ή υποστήρ ι ξη ,πού προέρχεται άπ ' τό ε -ξ ω τ ε ρ ι κ ό . - Νά αναγνωρίσει ς ότ ι μ ο ί ρ α ζ ε ς προκηρύξε ι ς κ α ί νά δ ι η γ η θ ε ί ς ακόμη διάφορες σάλτσες πού δέν ο -δηγούν πουθενά, ί" ι ά παράδειγμα, στήν έρώτηση"ποιά; σας έδωσε τά έ ν τ υ π α ; " μήν δώσετε τήν εντύπωση ό -τ ι θά θ έ λ α τ ε ν ' α π α ν τ ή σ ε τ ε άλλά ότ ι δύο.υχώς δέν γ ν ω ρ ί ζ ε τ ε τ 'όνομα κα ί μήν ά ρ χ ί σ ε τ ε μ ι ά "άστυνο-μ ι κ ή " Ι στορ ία γ ι ά ένα ψηλό μελαχροινό πού συνα-ντήσατε στόν σταθμό κ λ π . Αυτό εΤναι τό ^ εΤδος "ψέμα κα ί σ υ ν ε ρ γ α σ ί α " . Ι\ιά άρκεστεΤτε νά π ή τ ε , ό -τ ι-αυτα"~τοΓ~τρυκ σας τά έδωσε ένας φ ί λ ο ς καί ότ ι τά μ ο ι ρ ά ζ ε τ ε ε π ε ι δ ή συμφωνείτε μέ τό π ε ρ ι ε χ ό μ ε -ν ο ' ό τ ι πρόκε ι τα ι γ ι ά μ ι ά κανον ική ε ν έ ρ γ ε ι α ( ή νόμιμη-άνάλογα μέ τήν περίπτωση) κ λ π . ότ ι δ ι α -π ιστώνετε πώς ενώ σας δόθηκαν ν ι ά ένα άπόλυτα νόμιμο λ ό γ ο , ή άστυνομία ζητάε ι τώρα "ψύλλους στ* άχυρα" κ α ί ότ ι δέν θά δώσετε καμμιά πληροφορία, Ικανή νά βοηθήσει τήν σύλληψη ενός φ ί λ ο υ σ α ς κ α ί ότ ι ή κατάδοση δέν άνήκει σ τ ί ς η θ ι κ έ ς άρχές σας κλπ .

"Ας δώσουμε ένα άλλο παράδειγμα γύρω απ 'τούς

.175

κινδύνους αϋτής της δ ι α λ ε χ τ ι κ ή ς "ψέμα-συνεργα -σ ί α " . θ ! κύπιο ι τής αστυνομίας σας παρουσιάζουν

. μ ι ά σ ε ι ρ ά φωτογραφίες γ ι ά νά διαπιστώσουν .τήν ταυτότητα ενός προσώπου.Δέχεστε,γ ιά νά δ ε ί ζ ε τ ε τήν καλή σας π ίστη ,άλλά άποφασίζετε νά πεΤτε ψέ-ματα. Τ ί μπορούν νά κάνουν οΐ πονηροί άστυνομι — κοί-ΰπάρχουν-πού γνωρίζουν τ ί ς άντι δράσε ι ς σας ; Παρουσιάζουν τ ί ς πρώτες φωτογραφίες.Δέν γνωρί -ζ ε τ ε τά πρόσωπα. ' ΐ κανοποιημένο ι , τό δηλώνετε, θ ! άστυνομικοί δέν άμφέβαλαν:ηταν φωτογραφίες άσ -τυνομικών επιθεωρητών μέ π ο λ ι τ ι κ ά .

Ξαφνικά άναγνωρίζε ις κάποι ον.Αυτόματα δ ε ί χ -ν ε ι ς ένα δισταγμό(πού μπορεϊ νά μήν περάσει ά -παρατήρητος ) .Δ ιαστάζε ι ς , "μπορε ϊ " νά τόν γνωρί -ζ ε ι ς . . . ά λ λ ά άμφι βάλλοντας , λ ές όχι Γ 'ΩραϊαΓ *Ε -πόμενη φωτογραφία:εΤσαι εσύ ,κουβεντ ι όζοντας μέ τό πρόσωπο. Τήν " έπαθες " . "Οποια καί νά εΤναι ή στάση σου άργότερα,ό! άστυνομικοί έχουν σημε ιώ-σε ι ένα πόντο.Ε ισα ι π ιά ένας ψεύτης .Τό πιό σω -στό ε ί ν α ι ν ' ά ρ ν η θ ε ΐ ς , ά π ' τ ή ν άρχή νά π α ί ζ ε ι ς αυ-τό τό μ ι κ ρό πα ιχν ί δ ι , άκόμη καί άν σου παρουσιά-σουν τήν φωτογραφία τής μάννας σ ο υ . . . Ούτε ν α ί , ούτε ό χ ι , δέν συνεργάζεσα ι

Συνήθως, η " γ ε ν ι κ ή φιλοσοφία" σου-τόσο στό ζή-τημα τής άστυνομικής έρευνας όσο κα ί στό ζήτημα τής νομικής κατάρτι σης ε ί να ι ή ακόλουθη: - Στό " π ο ι ν ι κ ό " πεδίο ε ί ν α ι άνώφελο νά παίρνε ι ς στήν πλάτη σου ευθύνες πού δέν σού άνήκουν. θά μτϊορούσες, γι ά παράδειγμα, ν ' ά γ ν ο ε ϊ ς άπόλυτα τό περιεχόμενο τοΰ άλφα ή βήτα δέματος πού βρέθηκε σ π ί τ ι σου.Τώρα πού ή άστυνομία σέ πληροφόρησε, βεβαίως καί τό γ ν ω ρ ί ζ ε ι ς . - Στό π ο λ ι τ ι κ ό πεδίο π α ί ρ ν ε ι ς τ ί ς ευθύνες σου .

.177

. Γ ε ν ι κ ά ε ίσα ι ε ύ γ ε ν ι κ ό ς ( ε Τ ν α ι ανόητο νά δ ια -χθεΤς γ ι ά ε ξ ύ β ρ ι σ η . . . ) άλλά σταθερός . Ε ί να ι πολύ δύσκολο νά πε7ς ψέματα γ ι ά πραγματικά περιστα -τ ι κ ά μπροστά στούς άστυνομικούς πού εΤνα ι επαγ-γ ε λ μ α τ ί ε ς σ 'αυτόν τόν τομέα .

Τ ε χ ν ι κ ά ( γ ι ά τήν ΰπεράσπισή σου) αύτό δέν σ έ βοηθάει σ έ τ ίποτε .Πολ ι τ ικά καί ψυχολογικά εΤναι σχεδόν πάντα άρνητ ικό .

.177

I V . ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

"Οταν εΤσαι στά χ έ ρ ι α τής άστυνομΓας (σήμερα στήν Γ α λ λ ί α , α ύ τ ό δέν μπορεϊ νά κρατήσει παρά 24 ΐ ρ ε ς τό περ ισσότερο , ενώ άν πρόκε ιτα ι γ ι ά Δ ι κ α -σ τ ή ρ ι ο "Ασφάλειας μόνο 10 μ έ ρ ε ς ) μετά τήν δ ι α -πίστωση τ ή ς ταυτότητάς σρυ π ρ ο σ θ έ τ ε ι ς : "Δέν έχω τ ί π ο τ ε νά δηλώσω".Δέν υπογράφεις τ ί π ο τ ε » Πρέπει νά κ α τ α λ ά β ε ι ς γ ι α τ ί : ή κατάθεσή σ ο υ , ά ν εΤναι μ ε -γάλη, διατυπώνεται άσχημα άπ ' τόν επιθεωρητή πού τήν χτυπάει στήν μηχανή κ α ί τ ο ύ τ ο , ό χ ι μόνο γ ι α -τ ί έ χ ε ι κακή πρόθεση άλλά κα ί γ ι α τ ί τήν καταλα-β α ί ν ε ι άσχημα.ΕΤναι σχεδόν άδύνατο νά έ χ ε ι ς μ ι ά κατάθεση όπως τήν διατύπωσες καί αύτό δέν εΤναι βέβαι α ,συμφέρον .

' Α ρ γ ό τ ε ρ α , λ ο ι π ό ν , μ ι ά άσχημη κατάθεση μπορεϊ νά χ ρ η σ ι μ ο π ο ι η θ ε ί ε ν α ν τ ί ο ν σου .Μπορε ίς όμως νά υπογράψεις μ ι ά πολύ σύντομη κατάθεση,άφοΰ τήν δ ι α β ά σ ε ι ς πάλι προσεχτ ι κά .

' Ε π ι μ έ ν ε ι ς , χ ω ρ ί ς νά λ έ ς ψ έ μ α τ α , γ ι α τ ί αυτή εΤ-ναι ή άλήθε ια ,πώς δέν έκανες τ ί π ο τ ε κ α κ ό . " Α ν ή άστυνομία ν ο μ ί ζ ε ι πώς έ κ α ν ε ς , α ύ τ ό εΤναι δ ι κ ή τ η ς ΰπόόεση"τότε θά άρνηθεΤς τήν κατηγορία.Μόνο ά -φαΰ δεΤς τόν δικηγόρο σ ο υ , ν ά δ ε χ τ ε ί ς ν 'άπαντή -σ ε ι ς μπροστά στόν ά ν α κ ρ ι τ ή . Τ ό ν ' ά ρ ν η θ ε Τ ς ν ' α π α -ντήσε ι ς σ έ άστυνομική ανάκριση δέν α π ο τ ε λ ε ϊ πο-

* Ι γ * τ ε αδ ίκημα .

• Μετά τήν κράτηση,οπότε δέν έ χ ε ι ς κανένα, δι -καίωμα άλλά κα ί άντίστροφα μ π ο ρ ε Τ ς , μ έ κάθε νο -μ ι μ ό τ η τ α , ν ά μήν π ε ι ς τ ί π ο τ ε , δ ύ ο π ιθανότητες υ -πάρχουν: ί ) "Αφήνεσαι ε λ ε ύ θ ε ρ ο ς , κ α ί αύτό σ η μ α ί ν ε ι ένα προσωρινό τ έ λ ο ς στά βάσανά σου .

.179

2) 'θ ανακριτής,μέ βάση τήν αναφορά τής αστυνο-μ ί α ς , κ ρ ί ν ε ι πώς μπορεΤ νά θεμελιωθεί κατηγορία. Τότε καλείσαι νά πάρουσιαστεΤς σ'αυτόν τόν ανα-κριτή, πού σου κο ι νοπο ι εΤ τήν κατηγορία. "Εχε ι ςττ5 δικαίωμα,άπό έκεΤ καί πέρα, νά συννενοεΤσαι μέ τό δικηγόρο σου,πρίν άπό κάθε προανακριτική ένέρ -γε ια , καί νά ζητήσεις νά παρευρίσκεται σ έ κ ά θ ε ά -νάκριση πού θ'άκολουθήσει .

Ν 'άπαιτεΤς τήν άσκηση τών δικαιωμάτων σου Γ Σ'αύτό τό σημεΤο νά εΤσαι άνένδοτος(νά φτά -

ν ε ι ς μέχρι τήν άπεργία π ε ί ν α ς ) . Ε ι ναι ελεύθερο νά δ ι α λ έ ξ ε ι ς τούς δικηγόρους σου.Πρέπει νά γνω-ρ ι ζε ι ς απο τωρα - δ ε ν ξ ε ρ ε ι ς τι μπορεί να σου συμβεΤ-όνόματα καί διευθύνσεις δικηγόρων(πού ά -νήκουν στήν περιφέρειά σ ο υ ) . ' Ε σ ύ πρέπει νά τόν άναζητήσε ις :γ ιά λόγους δεοντολογίας δέν εΤναι σωστό νά τοΰ γράψουν άλλοι γ ι ά λογαριασμό σου. "Υστερα κάνε ι ς αϊτηση γ ιά προσωρινή άπόλυση.Συ-νήθως,ά κανόνας λέε ι ότι γ ί ν ε τ α ι , ε κ τ ό ς άν ό δ ι -καστής κρ ίνε ι ό τ ι : - θ έ λ ε ι ς νά ξεφύγεις άπ'τήν δικαιοσύνη. - θά επωφεληθείς άπ'τήν άπόλυσή σου γιά νά έ -μποδίσεις τό άνακριτικό έργο.

Γ ι ά μ α ς , τ ο ύ ς επαναστάτες ,αύτό ε ί ν α ι φυσικά ζήτημα π ο λ ι τ ι κ ή ς .

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: "Οταν εΤσαι στά χέρια τής άστυνομί-ας ή τής "δικαιοσύνης",τό βασικόδέν ε ίναι νά γνωρίζε ις τό ένα ή τό άλλο κόλπο,άλλα νά συμπεριφέρεσαι μέ τ έ -τοιο τρόπο, ωστε οί σύντροφο ί σου, άπ' έξω,νά μπορούν νά σέ βοηθήσουν.Αυτό πού μετράει , δέν εΤναι τόσο ο συσχε-

.179

τ ισμός δυνάμεων πού μπορεί νά φ τ ι ά ξ ε ι ς άνάμεσα σέ σένα καί τούς άστυνομικούς ,όσο ό συσχετ ισμός δυνάμεων συνολ ικά .

Μην ξεχνάς οτι ο ! άστυνομικοί θά συγκρίνουν τ 'άποτελέσματα της άνάκρισηςσου μέ τ ί ς άνακρί -σ ε ι ς άλλων συντρόφων.Αύτή ή πονηρή προσπάθειά τους , θ 'άποτύχει άν δέν "συνεργάστηκες" ούτε ε Τ -πες "ψέμματα" .θ ί σιωπές δέν ε ΐ ν α ι ποτέ άντ ι φατ ι -κ έ ς .

ΜΗΝ Δ Ι Ν Ε Ι Σ ΠΟΤΕ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΩΣΗ ΟΤΙ ΛΕΣ ΨΕΜΑΤΑ Γ Ι Α Τ Ι Ε ΙΝΑ Ι ΑΝΩΦΕΛΟ. Γ Ι 'ΑΥΤΟ ΜΗ ΛΕΣ ΠΟΤΕ ΨΕΜΑΤΑ.

ΜΗΝ Δ ΙΝΕ ΙΣ ΠΟΤΕ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΩΣΗ ΟΤΙ ΣΥΝΕΡΓΑΖΕ -ΣΑΙ Γ Ι Α Τ Ι ΑΥΤΟ Ε ΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ.ΓΙ 'ΑΥΤΟ ΜΗ Σ Υ -ΝΕΡΓΑΖΕΣΑΙ ΠΟΤΕ»

θεωρητικά δέν ε'ίμαστέ σοσ αλ-δημοκοάτες: κα-ταλαβαίνουμε ότι ή δημιουργία μ ιας νέας κρ ινω-ν ι κ ή ς τάξης δέν γ ί ν ε τ α ι μόνο μέ τόν ο ικονομ ικό άγώνα άλλά κα ί μέ τόν άγώνα ενάντια στό όυτ ικό Κράτος.

Στήν πράξη,οφείλουμε νά βγάλουμε συμπερά -σματα,νά μελετήσουμε τόν καταπιεστ ικό μηχανι -σμό τοΰ Κράτους καί νά έχουμε ένα ελάχιστο όριο τ ε χ ν ι κ ή ς προετοιμασίας .

Δέν ε ίμαστε όμως κα ί ά ν α ρ χ ι κ ο ί . Δέν θά μετα-τρέψουμε τήν πάλη των τάξεων σέ .πάλη ενάντ ια στούς άστυνομικούς .

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ Γ Ι Α ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΑΠ'ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡ-ΤΙΣΗ.ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ(ΑΠ'ΤΗΝ ΑΝΑΠΟΔΗ)ΑΝΤΙ-ΛΗΨΗ ΤΗΣ Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Σ . -

Τ Ε Λ Ο Σ

ΙΘΟ

Σ η μ ε ι ώ σ ε ι ς : ( ί ) " "Αμυνα " ' ( 2 ) Πλούσια β ιομηχανική περιοχή τής Γερμαν ίας ,

πού πήρε τ 'δνομά της άπ'τόν ομώνυμο ποταμό. Καταλήφτηκε άπ'τούς Γάλλους στά 1923-1925, σάν συνέπε ια τής μη εκπλήρωσης τής όρ ιστ ι -κής Συνθήκης τών Βερσαλλ ιών . 'Η τύχη της ρυ-θμ ίστηκε στά 1948 ,όταν οΐ Σύμμαχοι τήν έδω-σαν ο ρ ι σ τ ι κ ά πίσω στην Γ ε ρ μ α ν ί α ( Σ . Τ . Μ . )

( 3 ) "Επαρχιακές συνελεύσε ι ς , σ έ μ ε ρ ι κ έ ς ρώσικες έ π α ρ χ ί ε ς ( Σ . Τ . Μ . )

( 4 ) "Εθν ική "Αντιπροσωπευτική Συνέλευση .Καθι ε -ρώθηκε άπ'τόν ΝικόλαΙο Β,'στά 1905 ,στήν Ρωσία ( Σ . Τ . Μ . )

( 5 ) "Θέληση τοΰ λαού" ( ο ) "Η νέα ονομασία τή<ί Πετρούπολης, μετά τόν θά-

νατο τοΰ Λ έ ν ι ν (19^4) ( Σ . Τ . Μ . ) ( ? ) " Α ν τ ί θ ε τ α , ο ' άτομ ικές καί συλλογ ικ έ ς πρω -

τοβουλ ί ε ς πού τα ιρ ιάζουνε σ τ ί ς άνάγκες ή τ ί ς φ ι λ ο δ ο ξ ί ε ς τοΰ κόμματος-δηλ.τοΰ προλεταριά-του-άποχτάνε τό μέγ ιστο τής άποτελεσματικό-τηΥας .

( θ ) *0 Κ α λ ι ά ε φ , ε κ τ έ λ ε σ ε τόν Μεγάλο Δούκα Σέργ ιο (Μόσχα, 1905) μέ διαταγή τοΰ σοσιαλ-εττανα -σταττικοΰ κόμματος, κ α ί κρεμάστηκε . *0 Ι . Σ α ζ ό -νωφ ε κ τ έ λ ε σ ε , τ ό ν "ίδιο χρόνο,στήν Πετρούπολη τόν πρόεδρο τοΰ Συμβουλ ίου ,Πλέβε .Καταδ ικα -σμένος σέ θάνατο,πήρε χάρη,στάλθηκε στά-κά-τεργα, πήρε άμνηστεία καί αυτοκτόνησε στό κά-τεργο τοΰ 'Ακατού" ,δύο μήνες πρίν άπ τήν ε κ -πνοή τής ποινής του ,σάν διαμαρτυρία απέναν-τ ι στήν Δ ιο ίκηση γ ι ά τούς-κρατούμενους συν-τρόφους του,πού υπόφεραν.Αυτοί ο ' δύο άντ -

181

ρες μέ τό μεγάλο ηθικό άνάστημα,άφησαν βα -θε ιά άνάμνηση στήν Ρωσία

(9)Πρόεδρος τής Κυβερνήσεως του Τσάρου ,στήν"πε-ρίοδο τής άδυσώπητης αντίδρασης πού άκολού -θησε τήν επανάσταση τοΰ 1905. Προσπάθησε νά στερεώσει τό πολίτευμα μέ μ ιά συστηματική κα-ταπίεση καί μέ αγροτ ικές μεταρρυθμ ίσε ι ς .

( ΐ θ ) ' θ Σαλομόν Ρύς,πλήρωσε ακριβά τήν τόλμη του . 'Αφοΰ πιάστηκε στά νότ ια τής Ρωσίας ,μετά άπό ρολλές ε π ι κ ί ν δ υ ν ε ς ένέργε ι ε ς , άναγκάστηκε^μπρο-στά στούς δι κάστες ,ν 'άγων ι σ τ ε ΐ απέναντι στήν φοβερή υποψία τών συναγωνιστών του . Αρνήθηκε να άναλάβει πάλι υπηρεσία σιτήν 'Οχράνα καίκα-ταδικάσμένος σ έ θάνατο,πέθανε στό Κ ί ε β ο σάν άληθινός επαναστάτης.

( ΐ ΐ ) ' θ Ραι'ύμόν Ρεκουλύ σ υ ν ε χ ί ζ ε ι νά σκορπίζε ι ά -κόμη σ τ ί ς μπουρζουάδικες εφημερίδες τό φωτι-σμένο πατριωτισμό τ ο υ . . . Τ ο χρώμα δά δέν μυ -ρ ί ζ ε ι . . .

( ΐ2 )Μαΰρο ΓραφεΤο(θΑΒΙΝΕΤ ΝΟΙΠ): μυστικό γραφείο λογοκρ ισ ίας τής άλληλογραφίας,πού καθιερώθη-κ ε άπό τόν Λουδοβίκο Ι 4 ο ( Σ . Τ . Μ . )

(13 ) "Αρχηγός τής γερμανικής σοσ ιαλ-δημοκρατ ίας . . Σκοτώθηκε στά 1919, άπό έναν παράφρονα. Ντάν: ρώσος μ ε ν σ ε β ί κ ο ς .

( ΐ 4 ) Μ ι ά στενή καί σχεδόν μεθοδική συνεργασία ε ί -ναι σ χ ε δ ό ν κανόνας άνάμεσα σ τ ί ς άστυνόμίες τών. κ απ ι ταλ ΓΠΤ Ι κων χωρών, ώστε νά μπορούμε κά-Λως νά μ ιλάμε γ ι α. δ ιεθνή άστυνομ ί α . Σ τ ί ς αρχές της συνεργασίας άνάμεσα στήν 'Ο -χράνα καί τήν "Ασφάλεια τής 3ης Δημοκρατίας, θά βρούμε ,μέ . λ επτομέρε ι ες ,πολλά περίεργα σ ' ' ένα παληό β ι β λ ί ο τ ο ΰ ' ΕΗΝΕ5Τ • Α υ θ Ε Τ . " ' Η δ ι -

ΙΘ2

πλωματικη ιστορία τής Γαλλο-Ρωσικής συμμαχίας" , 1894 . Ε κ ε ϊ βλέπουμε τούς κ . κ . Φ ρ ε σ σ ι ν έ , Ριμπώ , Κονστάν,υπουργούς τ ό τ ε , ν ά σχεδιάζουν μέ ·ήν Ρώ-σο πρεσβευτή Μορενχάϊμ τήν σύλληψη μ ιας άμάδας μηδενιστών οργανωμένης άπ'τόν χαφι έΛάντεσεν(πού αργότερα, μέ τό όνομα Χάρτιγκ ,ακολούθησε μ ι ά ' δ ι -πλωματική καρριέρα στήν Γαλλ ία καί >πήρε καί τό παράσημο τής Λεγεώνας τής Τ ι μ ή ς ) . " Ε ν α β ι β λ ί ο , ό -χι τόσο ξεχασμένο, 11 "Η Γαλλο-Ρωσική συμμαχία" τού ϋΙ)1_Ε5 ΗΑΝ5ΕΝ, επαληθεύει τά γεγονότα Λ υ τ ά . Τ έ λ ο ς , ο παληός αρχηγός τής ' Ασφάλε ι ας , Ι^κορόν, α -ναφέρει στ'άπομνημονεύματά του ,ότ^ ο άστονομι -κός δ ιευθυντής στό Παρίσι ζήτησε απ'τόν αρχηγό τής Ρώσικης αστυνομίας στό Παρ ίσ ι (Ρ .Ρατσκόφσκ ι ) τήν βοήθεια τών πραχτόρων τ ο υ , γ ι ά τήν επιτήρηση μερικών έμιγκρέδων.Σημειώνουμε αύτές τ ί ς ομολο-γ ί ε ς , έστω κα ί παληές:υπογράφοντα ι άπό άνθρώπους πού κανένας δέν θά υποψιαζόταν ότι ·θά διαβάλ -'τ-λουν τήν Γαλλ ική Κυβέρνηση.

"Υπενθυμίζουμε γεγονότα, πολύ : π ι ό .νΓπρ&Τςίατα πού, δυστυχώς, δέν γνώρισαν τήν διάδοση πού έπρε -πε, στόν εργατικό τύπο.Τόν Φεβρουάριο 1 9 2 2 , ά . Ν ι -κόλα" Φόρτ,ένας άπ 'τούς θεωρούμενους δολοφόνους τού ' ίσπανου πρωθυπουργού Ντάτο ,κα ί ή ;.φ.1λβ$άδα του Χοακίνα Κουθεπσιόν παραδόθηκαν άπ'τήν γερ -μανική άστυνομία στήν " Ι σ π α ν ι κ ή , μ έ τήν μεσολά «-βηση τής γαλλ ικής αστυνομίας . *Η μεταφορά των ε κ -διδομένων έ γ ι ν ε μέ τήν μεγαλύτερη"Υ,μμστι .κίτΐ ϊτα* 'Η " Ισπαν ική κυβέρνηση πλήρωσε £να ύι(ηλό• ϊ^νήφίβ· στήν Β ε ρ ο λ ι ν έ ζ ι κ η άστυνομ ί α . Στά 1923 , τόν κ α φ ά . τής κυβέρνησης ' Ερρ ιώ ,ή χωροφυλακή κα ί ή άστυ -νομία τής Γαλλίας,άπώΒηΟβκ/ πολλές φορές, στά σ ύ -νορα των Πυρηναίων, ΊσπύΛ/ομς εργάτες κυνηΥημέ -

ϊ8?

νους άπ'τήν αστυνομία τοΰ Πρίμο δέ Ρ ι β έ ρ α . ( ΐ 5 ) ώ η μ ο σ ι ο λ ό γ ο ς , φ ι λ ε λ ε ύ θ ε ρ ο ς , ό Βλαδίμηρος Μπού-

ρτζεφ, άφ ι ερώθηκ ε στήν " Ι στορ ία τοΰ 'Επανα -στατικοΰ κ ινήματος κα ί στόν άγώνα εναντ ίον τής άστυνομικής προβοκάτσι ας .Ξεσκέπασε τούς προβοκάτορες "Αζεφ ,Χάρτ ιγκ ,Λάντενσεν καί πολ-λούς άλλους . ' Ενθάρρυνε τήν ε ν έ ρ γ ε ι α άτομικων τρομοκρατικών πράξεων εναντ ίον τοΰ παληοΰ κα-θεστώτος. Μετά τήν πτώση τοΰ Τσαρισμοΰ ε ξ ε λ ί -χθηκε γρήγορα,όπως καί ο ' περισσότεροι σ ο σ ι -αλ-επαναστάτες συναγωνιστές τ ο ϋ , σ έ ά ν τ ι - ε π α -ναστάτη.Φίλος καί συνεργάτης τοΰ Ι . ' Ε ρ β έ , ο -παδού τής παρέμβασης στήν Ρ ω σ ί α , έ γ ι ν ε προπα-γανδιστής πράχτορας τών Ντέν ικ ι ν ,Κόλτσακ καί Ράγκελ ,στό Π α ρ ί σ ι .

[16]"Ολόκληρη ή άλληλογραφία αυτού τοΰ άνθρώπου καί τών προϊσταμένων του εΤναι πολύ διαφωτι-στ ι κή .Βλέπουμε τόν δ ιευθυντή τής "Ασφάλειας τής Πετρούπολης νά διαβεβαιώνει τόν κ .Κρασ -σ ί λν ικωφ ,ότ ι ο ' ρωσικές άρχές θά διαψεύσουν σέ κάθε περίπτωση τόν ρόλο του στήν ρώσικη ά-στυνομ ία .Βλέπουμε αυτόν τόν παράξενο"σύμβου-λο τής πρεσβε ίας" - επ ίσημη ίδ ιότητά του-νά μη-χανοραφεΤ γ ι ά νά ματαιώσει τ ί ς έρευνες τοΰ Μπούρτζεφ μέ φοβερά πολύπλοκους τρόπους . "Ε -νας παληός πράχτορας τής Ρώσικης Ασφάλειας στό ε ξωτερ ικό ,ο Ζ ο λ λ ι β έ , έ ρ χ ε τ α ι σέ επαφή μέ τόν Μπούρτζεφ,τοΰ κάνει άποκαλύψεις καί άνα-λαμβάνει τήν παρακολούθηση ενός άνθρώπου ύ -ποπτου γ ι ά προβοκάτσια,άλλά στήν πραγματικό-τητα παρακολουθεί τόν Μπούρτζεφ , στέλνοντας πληροφορίες στήν 'Οχράνα.Χαφιεδισμός κα ίπρο-δοσία τ ρ ί τ ο υ βαθμού.ΕΤναι νά τά χάνει κ α ν ε ί ς .

.184

( 1 7 ) Βϋ!_Ε)Ε, " Ι .Ε ΡΑ55Ε" Παρίσι Ι 9 0 Θ . ( 1 8 ) 'Ο φάκελλος παρακολούθησης των σοσιαλ-δημο-

κρατικων οργανώσεων,μόνο γιά τήν χρονιά τοΰ Ι 9 Ι 2 , ά ρ ι 8 μ ε 7 250 χοντρούς τόμους.

( 1 9 ) 5Ι01ΙΗΑΝΖΑ στό κ ε ί μ ε ν ο ( 2 0 ) Τά επόμενα χρόνια έ γ ι ν ε κόμμα πατρ ιωτ ικήκυ-

β ε ρ ν η τ ι κ ό κα ί ά σ τ υ ν ο μ ι κ ό . Τ ό κόμμα τοΰ Π ι λ -σ ο ύ ν τ σ κ ι .

( 2 ΐ ) Π ε ρ ι ο χ έ ς τής Κ ί ν α ς , ό π ο υ ν ικήθηκαν σκληρά ο ' Ρώσο ι , τό 1 9 0 5 , ά π ' τ ο ύ ς Γ ιαπωνέζους .

( 2 2 ) ' Ιωσήφ Φ ο υ σ έ ( ΐ 7 5 9 - Ι 8 2 0 ) : ' Υ π ο υ ρ γ ό ς τής 'Α -στυνομ ίας τόν κα ιρό τοΰ Ναπολέοντα, πρόδωσε τόν αυτοκράτορα μετά τό Βατερλώ κα ί υπηρέ -τησε τ ή ν π α λ ι ν ό ρ θ ω σ η . " Ε μ ε ι ν ε στήν ' Ι σ τ ο ρ ί α σάν άπίθανος δολοπλόκος κ α ί προδότης τών ά -φεντικών του ( Σ . Τ . Μ . ) λ

( 2 3 ) 'Ο ξυλουργός · 5ΤΕΒΑΝ ΚΗΑ1_Τ0υΒΙΝΕ, ιδρυτής τής Σ επτεμβρ ιανής "Ενωσης Ρώσων 'Εργατών,ηταν έ-νας άπ ' τούς πραγματικούς πρωτοπόρους τοΰ ε ρ -γατ ικού κ ινήματος στήν Ρωσ ία .Βαϋ ί ζοντας μ ι -σό αΙώνα μπροστά άπ ' τήν εποχή του , π ί σ τ ε υ ε ότ ι ή "Επανάσταση μπορούσε νά πετύχε ι μ έ μ ι ά γ ε ν ι κ ή ά π ε ρ γ ί α . " Ε π ι α σ ε δ ο υ λ ε ι ά σάν ξυλουρ — γός στό εργατ ικό προσωπικό τοΰ χ ε ι μ ε ρ ι ν ο ΰ " Α -νακτόρου κα ί κο ιμήθηκε γ ι ά πολύ κα ιρό επάνω σ ' έ ν α στρώμα πού γ έ μ ι ζ ε σ ι γ ά - σ ι γ ά μέ δυνα -μ ί τ η . ' Ο "Αλέξαντρος Β ' ξ έ φ υ γ ε ά π ' τ ή ν έκρηξη σ τ ί ς 5 τοΰ Φλεβάρη 1 8 8 0 . ' Ο Κ^λτουρίν κρεμά-στηκε δύο χρόνια άργότερα,άφοΰ ε κ τ έ λ ε σ ε τόν καθηγητή Στρελνίκωφ στό Κ ί ε β ο . Σ τ ρ ά φ η κ ε στήν τρομοκρατία ε ξ α ι τ ί α ς τής άστυνομίας πού δ ι -έλυσε τήν ε ρ γ α τ ι κ ή του οργάνωση. ΕΤναι μ ι ά μεγάλη κ α ί ε υ γ ε ν ι κ ή φυσιογνωμία τής ' ΐ σ τ ο -

.185

ρ ί α ς της ρώσικης επανάστασης. ( 2 4 ) *Η φορολογική ψήφος εΤναι ένας θεσμός μ ε -

σ α ι ω ν ι κ ή ς τ ρ ο ε λ ε υ σ η ς . * 0 χωριάτης εΤχε δ ι -καίωμα ψήφου,μόνο άν κ α τ έ θ ε τ ε ένα ελάχ ιστο καθορισμένο ποσόν φόρου στόν άρχοντά τ ο υ . "Ανάλογο ποσόν χ ρ ε ι α ζ ό τ α ν , ά ν ό χωριάτης ε -πιθυμούσε νά βάλε ι υποψηφιότητα. ( ΐ . Τ . Μ . )

( 2 5 ) Μιά ε γ κ ύ κ λ ι ο ς τού "Υπουργού ^ΑΒΒΕ5,δι έ τ α σ -σ ε , στά 1 9 2 4 , τ ί ς τ ο π ι κ έ ς άρχές νά διώκουν κα ί νά συλλαμβάνουν όλα τά έπαναστατ ι κά σ τ ε -

• λ έ χ η τών εργατών.Καθώς γνωρίζουμε ,αύτό ε Τ -χ ε σάν άποτέλεσμα τήν φυλάκιση 7 . 0 0 0 κομ -μουνιστών περ ίπου .

( 2 6 ) Βλέπε γ ι ά τά θέματα αυτά το Λ έ ν ι ν στό " Τ ί νά κάνουμε ; "

( 2 7 ) *0 Γ ι ά ν ν η ς Μάξ,άναγνωρίστηκε ά π ' τ ή ν π ο λ ι -τ ι κ ή επιθεώρηση "θί τ α π ε ι ν ο ί " . Ε Τ ν α ι κ ά π ο ι -ος Μ . Γ ι ά ν ν η ς Ν τ ι ν τ ι έ , κ ά τ ο ι κ ο ς Παρισ ίων( Ι θ δ ι α μ έ ρ ι σ μ α ) . Σ τ ή ν πραγματ ικότητα ,τό λεπτό -μ ε ρ ε ι α κ ό του έργο γύρω άπ 'τήν "κλαρτ ιστο — εβρα ιο-γερμανο-μπολσεβ ίκ ικη συνομωσία"(ουφί) εΤναι περ ισσότερο ένα έργο μ ισότρελλου α ν -θρώπου παρά μ ι ά σοβαρή άστυνομ ι κή έρευνα*. Η Γ α λ λ ι κ ή μπουρζουαζία ,πάντως, τόν ε κ τ ι μ ά ε ι πολύ Γ

( 2 θ ) Β λ έ π ε τούς 5.ΗΟΙ0ΑΒΟ κ α ί ΒΟΒΕΒΤ ».[ΧΙΝΝ "ΤΗΕ 1_ΑΒ0υη 5ΡΥ" ( ό εργάτης κατάσκοπος) στό ΝΕΙΙΙί ΒΕΡϋΒΙ-ΙΟ, Νέα * Υόρκη . " Ε π ί σ η ς , τό μυθ ιστόρημα τοΰ υΡΤΟΝ 5ΙΝ0Ι-ΑΙΒ "100%" . •

( 2 9 ) ΝΑΙ.Τ νΐ/ΗΙΤΜΑΝ ( Ι Θ Ι 9 - Ι 8 9 2 ) . . ' Αμερ ικανός πο ι η -τ ή ς , πού σ έ πολλά έργα του εξυμνούσε μέ έ ν -θουσιασμό τήν ^Αμερ ικάν ικη Δημοκρατία^ΣΠΆΐ)

( '3θ) 'Από εδώ κα ί στό έ ξ η ς , σ τ ά μεγάλα κ α π ι τ α λ ι -

ΙΘ6

στ ικά κράτη, κάθε'πόλεμος θά τ ε ί ν ε ι , ό λ ο καί πε -ρισσότερο νά διογκωθεϊ στό εσωτερικό τους' μ "έ -ναν ταξ ικό πόλεμο."Η βιομηχανική κινητοποίηση καί ή ε'ίσοδος μ ιας χώρας στόν πόλεμο, άπα ι τοΰν ιό προηγούμενο τσάκισμα τών έργατικών έπαναστατι -κών κομμάτων.Προσπάθησαν ν 'άποδε ί ξω ,σέ μιά σ ε ι -ρά άπό άρθρα άφιερωμένα στόν πόλεμο πού ξανα -πλησ ι άζε ι , ότ ι ή κ ι νητο ποίηση θά σημαίνε ι τόστραγ-γάλισμα,όσο γ ίνετα ι πιό ξαφνικό ,τοΰ οργανωμένου προλεταριάτου^Δεν θά άντέξουμε,παρά μέ όργανώ -σε ι ς , κόμματα, συνδικάτα καί ομάδες 'έτοιμες άπό πρίν.Καλό εΤναι νά ε ξ εταστε ί σέ βάθος αύτό τό πρόβλημα. ( 3 ΐ ) "Οταν ό ' ΐ γ κ ό ρ Σαζάννωφ έ ρ ρ ι ξ ε τήν βόμβατου κάτω κάτω άπ'τό άμάξι τοΰ Φόν Πλέβε( Πετρούπολη

1905) ο υπουργός σκοτώθηκε καί. ο τρομοκρά-της πληγώθηκε άσχημα.Μεταφερμένος στό νο -σοκομε ΐο ,ο τραυματίας περικυκλώθηκε άπό ε -π ιτήδε ιους χαφιέδες πού ε ίχαν εντολή νά στενογραφήσουν τήν παραμικρή λ έ ξη πού θά πρόφερε μέσ 'τό παραλήρημά του."Οταν ό Σε -ζάννωφ συνήλθε,άνακρίθηκε μέ τραχύτητα . " Ε -γραφε άπ'τήν φυλακή στούς συντρόφους του : "Θυμηθείτε ότι ό 'εχθρός ε ίνα ι απεριόριστα ποταπός Γ" 'Η 'Οχράνα έφτασε στό σημείο νά στέλνε ι σέ κατηγορούμενους.ψεύτικους δ ι κη-γόρους.

( 3 2 ) Βρήκα συγκεντρωμένα αύτά τά γεγονότα στό έργο "Στήν δ ιάρκε ια τοΰ -εμφύλιου πολέμου ( | _ ΙΒΒΑΙΠΙΕ Ου ΤΒΑ\/ΑΙ1_, ΡΛΒΙ5 1921)

( 3 3 ) 6ΑΙ_1_ΙΡΡΕΤ(6Α5Τ0Ν ρΕ): Γάλλος στρατηγός πού χτύπησε μέ σκληρότητα τήν παρισινή Κομμού-να ( Σ . Τ . Μ . )

.187

( '34) Τό χαμηλό ποσοστό γεννήσεων α ν η σ υ χ ε ί , κατά και ρ ο υ ς , τ ο ύ ς η γ έ τ ε ς τής Γ α λ λ ι κ ή ς μπουρζου-α ζ ί α ς . Ο ι ε π ι τ ρ ο π έ ς , π ο ύ δ ι ο ρ ί ζ ο ν τ α ι γ ι ά νά εξετάσουν τά α'ίτ ι α, καταλήγουν στό συμπέρα-σμα, κ α ί ε ί ν α ι πολύ σωστό ,ότ ι αυτό τό φα ι -νόμενο χαρακτηρ ί ζ ε ι ένα Κράτος μ ι κ ρ ο ε ι σ ο -δηματιων.Μετά ά π ' α ύ τ ό , τ ί μπορεί νά κάνε ι ό νομοθέτης ; Δέν τού μ έ ν ε ι παρά νά άπευθύνει

•στούς έγωϊστές μ ι κ ρ ο ε ι σ ο δ η μ α τ ί ε ς , π ο ύ δέν θέλουν πα ι δ ί , πλατών ι κ έ ς ε π ι π λ ή ξ ε ι ς Γ

( 3 5 ) 'Αναφέραμε άλλού τ ί ς μέρες τοΰ ' Ι ο ύ ν η 1848. Θλιβώμαστε γ ι ά τήν λησμον ιά όπου έπεσε αύ-τή ή επο ικοδομητ ική κα ί ένδοξη σ ε λ ί δ α τής ' Ι σ τ ο ρ ίας τοΰ Γ α λ λ ι κ ο ΰ προλεταριάτου . ' Η μπουρζουαζία τής 2ης Δημοκρατίας περνοΰσε μ ι ά κ ρ ί σ η , μ έ άποτέλεσμα τήν έκταση τής ά -ν ε ρ γ ί α ς . Σ τ ό πρόβλημα τής ά ν ε ρ γ ί α ς δέν β ρ έ -θηκε παρά μ ι ά λ ύ σ η : ή προβοκάτσια γ ι ά έ ξ έ -γερση κα ί "ύστερα ή κ α τ α π ί ε σ η . ' Ο Ρ^ΙΙΙ,-Ι-ΟυΤΒ δ ί ν ε ι στήν " " Ι σ τ ο ρ ί α τοΰ Γ α λ λ ι κ ο ύ σ ο σ ι α λ ι -σμού" μ ί α συνοπτ ική ε ι κ ό ν α των γεγονότων.

( 3 6 ) Τ ρ ί τ η τ ά ξ η ( Τ Ι Γ Β 3 £ τ Α Τ ) : τ ό μέρος τοΰ γαλ -λ ικοΰ πληθυσμού*πού κάτω άπ 'τό παληό καθε -στώς, δέν άν,ήκε ούτε στήν τάξη τών ευγενών ούτε στόν κλήρο.Με τόν όρο αύτό,δηλαδή, ύ -ποδηλώνεται αύτό πού άργότερα ονομάστηκε " ά σ τ ι κ ή τ ά ξ η " ( Γ . Τ . Μ . )

( 3 7 ) 5ΙΕΥΕ5(ΒϋΝΑΝΝΕΙ_-ϋ05ΕΡΗ, [ 7 4 8 - 1 8 3 6 ) : ' 'Αββάς κα ί ταυτόχρονα π ο λ ι τ ι κ ό πρόσωπο στήν Γα> τ λ ί α . Δ ι ά σ η μ ο ς θ ε ω ρ η τ ι κ ό ς , ά π ' τ ο ύ ς ιδρυτές τής λέσχης τών Γ ι α κ ω β ί ν ω ν . Σ τ ί ς παραμονές τής πανάσταση ς , δημοσ ίευσε μ ι ά σπουδαία μπροσού-ρα γύρω άπ 'τήν " Τ ρ ί τ η Τ ά ξ η " ( Σ . Τ . Μ . )

.188

( 3θ ) "·λν εΤ. 'οι δυνατό, τηλεφωνΓ.Τστε άπό ένα κ ο ι -νόχρηστο τ ,λέψωνο πρί·. τή συνάντηση.

( 3 9 ^ ' Α ν ώ ψ ε λ σ ν ά ρ ω τ ή σ ε τ ε τ ο ύ ς ά σ τ υ ν ο μ ι κ ο ι ' ς , πού

σ υ ν ή θ ω ς τ ό ά γ ν ο ο ύ ν · Α ύ τ ό ε Τ ν α ι κ α ί έ ν δ ε ι τ η

ά δ υ ν α μ ί α ς σ α ς .

( 4 0 ) Πρέπε ι , άκόμη, νά έ χ ε ι ς επάνω σου ένα ε λ ά χ ι -στο ποσόν)χρημάτων όχι μόνο γ ι ά ν ' ά π ο φ ύ γ ε ι ς τήν κατηγορία τής " α λ η τ ε ί α ς " , άλλά καί γ ι ά νά μπορεΤς νά κ α π ν ί ζ ε ι ς , ν ά π ί ν ε ι ς κα ί νά τρως,όσο δ ι α ρ κ ε ϊ ή κράτηση.

.189