Ύμνος προς τη Δήμητρα.

26
Εις Δήμητραν (Ομήρου) ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΝ ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ Οι Ομηρικοί Ύμνοι αποτελούν μια συλλογή αρχαίων ελληνικών ύμνων σε μέτρο δακτυλικό εξάμετρο, το ίδιο που χρησιμοποιείται στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Στην Αρχαιότητα, οι ύμνοι αυτοί αποδίδονταν στον Όμηρο: η πρώτη αναφορά σε αυτούς σε γραπτό κείμενο γίνεται από τον Θουκυδίδη (iii.104). Ορθώς ο Wolf στα Prolegomena ad Homerum έβγαλε το συμπέρασμα ότι αυτοί οι ύμνοι χρησίμευαν στους ραψωδούς ως προεισαγωγή στις επικές απαγγελίες.Οι παλαιότεροι από αυτούς γράφτηκαν κατά τον 7ο αιώνα π.Χ. κι έτσι βρίσκονται ανάμεσα στα αρχαιότερα μνημεία της ελληνικής λογοτεχνίας. Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι Ομηρικοί ύμνοι γράφτηκαν κατά την Αρχαϊκή περίοδο (7ος-6ος αιώνας π.Χ.), μερικοί θεωρούνται ως έργα της Ελληνιστικής Περιόδου.Οι ύμνοι ποικίλουν σε μέγεθος: κάποιοι είναι σύντομοι και τελειώνουν σε τρεις ή τέσσερις σειρές, ενώ άλλοι καλύπτουν μέχρι και πεντακόσιους στίχους. Οι μεγαλύτεροι ύμνοι περιλαμβάνουν επίκληση, εγκώμιο και αφήγηση, κάποιες φορές εκτεταμένη. Τα περισσότερα σωζόμενα χειρόγραφα από τα Βυζαντινά χρόνια ξεκινούν με τον Τρίτο Ύμνο. Μια τυχαία ανακάλυψη το 1777, στη Μόσχα, έφερε στο φως τους δυο ύμνους που βρίσκονται στην αρχή της συλλογής, τον Ύμνο προς το Διόνυσο και τον Ύμνο προς τη Δήμητρα. Περιέχονται σε ένα μοναδικό χειρόγραφο του 15ου αιώνα και σώζονται σε αποσπασματική μορφή.Οι 33 ύμνοι είναι αφιερωμένοι στους εξέχοντες θεούς της Ελληνικής μυθολογίας

Transcript of Ύμνος προς τη Δήμητρα.

Page 1: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

Εις Δήμητραν (Ομήρου) ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΝ ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ

Οι Ομηρικοί Ύμνοι αποτελούν μια συλλογή αρχαίων ελληνικών ύμνων σε

μέτρο δακτυλικό εξάμετρο, το ίδιο που χρησιμοποιείται στην Ιλιάδα και

την Οδύσσεια. Στην Αρχαιότητα, οι ύμνοι αυτοί αποδίδονταν στον Όμηρο:

η πρώτη αναφορά σε αυτούς σε γραπτό κείμενο γίνεται από

τον Θουκυδίδη (iii.104). Ορθώς ο Wolf στα Prolegomena ad Homerum έβγαλε

το συμπέρασμα ότι αυτοί οι ύμνοι χρησίμευαν στους ραψωδούς ως

προεισαγωγή στις επικές απαγγελίες.Οι παλαιότεροι από αυτούς

γράφτηκαν κατά τον 7ο αιώνα π.Χ. κι έτσι βρίσκονται ανάμεσα στα

αρχαιότερα μνημεία της ελληνικής λογοτεχνίας. Παρά το γεγονός ότι οι

περισσότεροι Ομηρικοί ύμνοι γράφτηκαν κατά την Αρχαϊκή περίοδο

(7ος-6ος αιώνας π.Χ.), μερικοί θεωρούνται ως έργα της Ελληνιστικής

Περιόδου.Οι ύμνοι ποικίλουν σε μέγεθος: κάποιοι είναι σύντομοι και

τελειώνουν σε τρεις ή τέσσερις σειρές, ενώ άλλοι καλύπτουν μέχρι και

πεντακόσιους στίχους. Οι μεγαλύτεροι ύμνοι περιλαμβάνουν επίκληση,

εγκώμιο και αφήγηση, κάποιες φορές εκτεταμένη. Τα περισσότερα

σωζόμενα χειρόγραφα από τα Βυζαντινά χρόνια ξεκινούν με τον Τρίτο

Ύμνο. Μια τυχαία ανακάλυψη το 1777, στη Μόσχα, έφερε στο φως τους

δυο ύμνους που βρίσκονται στην αρχή της συλλογής, τον Ύμνο προς

το Διόνυσο και τον Ύμνο προς τη Δήμητρα. Περιέχονται σε ένα μοναδικό

χειρόγραφο του 15ου αιώνα και σώζονται σε αποσπασματική μορφή.Οι 33

ύμνοι είναι αφιερωμένοι στους εξέχοντες θεούς της Ελληνικής

μυθολογίας

Page 2: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

Δήκεηξ’ ἠύθνκνλ, ζεκλὴλ ζεόλ, ἄξρνκ’ ἀείδεηλ, αὐηὴλ ἠδὲ ζύγαηξα ηαλύζθπξνλ, ἣλ Ἀηδσλεὺο ἥξπαμελ, δθελ δὲ βαξύθηππνο εὐξύνπα Ζεύο, λόζθηλ Δήκεηξνο ρξπζαόξνπ, ἀγιανθάξπνπ,

παίδνπζαλ θνύξῃζη ζὺλ Ὠθεαλνῦ βαζπθόιπνηο

ἄλζεά η’ αἰλπκέλελ, ῥόδα θαὶ θξόθνλ ἠδ’ ἴα θαιὰ ιεηκλ’ ἂκ καιαθὸλ θαὶ ἀγαιιίδαο ἠδ’ ὑάθηλζνλ λάξθηζζόλ ζ’, ὃλ θῦζε δόινλ θαιπθώπηδη θνύξῃ

Γαῖα Δηὸο βνπιῇζη ραξηδνκέλε Πνιπδέθηῃ,

ζαπκαζηὸλ γαλόσληα: ζέβαο ηό γε πᾶζηλ ἰδέζζαη

ἀζαλάηνηο ηε ζενῖο ἠδὲ ζλεηνῖο ἀλζξώπνηο: ηνῦ θαὶ ἀπὸ ῥίδεο ἑθαηὸλ θάξα ἐμεπεθύθεη:

θὦδ’ ἥδηζη’ ὀδκή, πᾶο η’ νὐξαλὸο εὐξὺο ὕπεξζελ γαῖά ηε πᾶζ’ ἐγειάζζε θαὶ ἁικπξὸλ νἶδκα ζαιάζζεο.

ἣ δ’ ἄξα ζακβήζαζ’ ὠξέμαην ρεξζὶλ ἅκ’ ἄκθσ

θαιὸλ ἄζπξκα ιαβεῖλ: ράλε δὲ ρζὼλ εὐξπάγπηα

Μύζηνλ ἂκ πεδίνλ, ηῇ ὄξνπζελ ἄλαμ Πνιπδέγκσλ

Page 3: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

ἵππνηο ἀζαλάηνηζη, Ιξόλνπ πνιπώλπκνο πἱόο.

ἁξπάμαο δ’ ἀέθνπζαλ ἐπὶ ρξπζένηζηλ ὄρνηζηλ

ἦγ’ ὀινθπξνκέλελ: ἰάρεζε δ’ ἄξ’ ὄξζηα θσλῇ,

θεθινκέλε παηέξα Ιξνλίδελ ὕπαηνλ θαὶ ἄξηζηνλ.

νὐδέ ηηο ἀζαλάησλ νὐδὲ ζλεηλ ἀλζξώπσλ ἤθνπζελ θσλῆο, νὐδ’ ἀγιαόθαξπνη ἐιαῖαη† εἰ κὴ Πεξζαίνπ ζπγάηεξ ἀηαιὰ θξνλένπζα

ἄηελ ἐμ ἄληξνπ, θάηε ιηπαξνθξήδεκλνο,

Ἠέιηόο ηε ἄλαμ, πεξίνλνο ἀγιαὸο πἱόο,

θνύξεο θεθινκέλεο παηέξα Ιξνλίδελ: ὃ δὲ λόζθηλ ἧζην ζελ ἀπάλεπζε πνιπιιίζηῳ ἐλὶ λεῶ,

δέγκελνο ἱεξὰ θαιὰ παξὰ ζλεηλ ἀλζξώπσλ.

ηὴλ δ’ ἀεθαδνκέλελ ἦγελ Δηὸο ἐλλεζίῃζη

παηξνθαζίγλεηνο, Πνιπζεκάλησξ Πνιπδέγκσλ, ἵππνηο ἀζαλάηνηζη, Ιξόλνπ πνιπώλπκνο πἱόο.

ὄθξα κὲλ νὖλ γαῖάλ ηε θαὶ νὐξαλὸλ ἀζηεξόεληα

ιεῦζζε ζεὰ θαὶ πόληνλ ἀγάῤῥννλ ἰρζπόεληα

αὐγάο η’ ἠειίνπ, ἔηη δ’ ἤιπεην κεηέξα θεδλὴλ

ὄςεζζαη θαὶ θῦια ζελ αἰεηγελεηάσλ,

ηόθξα νἱ ἐιπὶο ἔζειγε κέγαλ λόνλ ἀρλπκέλεο πεξ: … ἤρεζαλ δ’ ὀξέσλ θνξπθαὶ θαὶ βέλζεα πόληνπ θσλῇ ὑπ’ ἀζαλάηῃ: ηῆο δ’ ἔθιπε πόηληα κήηεξ.

ὀμὺ δέ κηλ θξαδίελ ἄρνο ἔιιαβελ, ἀκθὶ δὲ ραίηαηο

ἀκβξνζίαηο θξήδεκλα δαί δεην ρεξζὶ θίιῃζη, θπάλενλ δὲ θάιπκκα θαη’ ἀκθνηέξσλ βάιεη’ ὤκσλ, ζεύαην δ’ ὥζη’ νἰσλόο, ἐπὶ ηξαθεξήλ ηε θαὶ ὑγξὴλ

καηνκέλε: ηῇ δ’ νὔηηο ἐηήηπκα κπζήζαζζαη

ἤζειελ νὔηε ζελ νὔηε ζλεηλ ἀλζξώπσλ,

νὔη’ νἰσλλ ηηο ηῇ ἐηήηπκνο ἄγγεινο ἦιζελ. ἐλλῆκαξ κὲλ ἔπεηηα θαηὰ ρζόλα πόηληα Δεὼ

ζηξσθᾶη’ αἰζνκέλαο δαί δαο κεηὰ ρεξζὶλ ἔρνπζα, νὐδέ πνη’ ἀκβξνζίεο θαὶ λέθηαξνο ἡδππόηνην

πάζζαη’ ἀθερεκέλε, νὐδὲ ρξόα βάιιεην ινπηξνῖο.

ἀιι’ ὅηε δὴ δεθάηε νἱ ἐπήιπζε θαηλνιὶο ἠώο, ἤληεηό νἱ θάηε, ζέιαο ἐλ ρείξεζζηλ ἔρνπζα

θαί ῥά νἱ ἀγγειένπζα ἔπνο θάην θώλεζέλ ηε:

πόηληα Δεκήηεξ, ὡξεθόξε, ἀγιαόδσξε,

ηίο ζελ νὐξαλίσλ ἠὲ ζλεηλ ἀλζξώπσλ

ἥξπαζε Πεξζεθόλελ θαὶ ζὸλ θίινλ ἤθαρε ζπκόλ; θσλῆο γὰξ ἤθνπζ’, ἀηὰξ νὐθ ἴδνλ ὀθζαικνῖζηλ, ὅζηηο ἔελ: ζνὶ δ’ ὦθα ιέγσ λεκεξηέα πάληα.

ὣο ἄξ’ ἔθε θάηε: ηὴλ δ’ νὐθ ἠκείβεην κύζῳ

Ῥείεο ἠπθόκνπ ζπγάηεξ, ἀιι’ ὦθα ζὺλ αὐηῇ

Page 4: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

ἤημ’ αἰζνκέλαο δαί δαο κεηὰ ρεξζὶλ ἔρνπζα.

Ἠέιηνλ δ’ ἵθνλην, ζελ ζθνπὸλ ἠδὲ θαὶ ἀλδξλ, ζηὰλ δ’ ἵππσλ πξνπάξνηζε θαὶ εἴξεην δῖα ζεάσλ:

ἠέιη’, αἴδεζζαί κε ζεὰλ ζύ πεξ, εἴ πνηε δή ζεπ

ἢ ἔπεη ἢ ἔξγῳ θξαδίελ θαὶ ζπκὸλ ἴελα:

θνύξελ ηὴλ ἔηεθνλ, γιπθεξὸλ ζάινο, εἴδετ θπδξήλ,

ηῆο ἀδηλὴλ ὄπ’ ἄθνπζα δη’ αἰζέξνο ἀηξπγέηνην ὥζηε βηαδνκέλεο, ἀηὰξ νὐθ ἴδνλ ὀθζαικνῖζηλ.

ἀιιά, ζὺ γὰξ δὴ πᾶζαλ ἐπὶ ρζόλα θαὶ θαηὰ πόληνλ

αἰζέξνο ἐθ δίεο θαηαδέξθεαη ἀθηίλεζζη,

λεκεξηέσο κνη ἔληζπε θίινλ ηέθνο, εἴ πνπ ὄπσπαο,

ὅζηηο λόζθηλ ἐκεῖν ιαβὼλ ἀέθνπζαλ ἀλάγθῃ νἴρεηαη ἠὲ ζελ ἢ θαὶ ζλεηλ ἀλζξώπσλ.

ὣο θάην: ηὴλ δ’ πεξηνλίδεο ἠκείβεην κύζῳ:

Ῥείεο ἠπθόκνπ ζύγαηεξ, Δήκεηεξ ἄλαζζα,

εἰδήζεηο: δὴ γὰξ κέγα ζ’ ἅδνκαη ἠδ’ ἐιεαίξσ

ἀρλπκέλελ πεξὶ παηδὶ ηαλπζθύξῳ: νὐδέ ηηο ἄιινο αἴηηνο ἀζαλάησλ, εἰ κὴ λεθειεγεξέηα Ζεύο, ὅο κηλ ἔδσθ’ Ἀίδῃ ζαιεξὴλ θεθιῆζζαη ἄθνηηηλ

αὐηνθαζηγλήηῳ: ὃ δ’ ὑπὸ δόθνλ ἠεξόεληα

ἁξπάμαο ἵππνηζηλ ἄγελ κεγάια ἰάρνπζαλ.

ἀιιά, ζεά, θαηάπαπε κέγαλ γόνλ: νὐδέ ηί ζε ρξὴ κὰς αὔησο ἄπιεηνλ ἔρεηλ ρόινλ: νὔ ηνη ἀεηθὴο

γακβξὸο ἐλ ἀζαλάηνηο Πνιπζεκάλησξ Ἀηδσλεύο,

αὐηνθαζίγλεηνο θαὶ ὁκόζπνξνο: ἀκθὶ δὲ ηηκὴλ

ἔιιαρελ ὡο ηὰ πξηα δηάηξηρα δαζκὸο ἐηύρζε, ηνῖο κεηαλαηεηάεηλ, ηλ ἔιιαρε θνίξαλνο εἶλαη.

ὣο εἰπὼλ ἵππνηζηλ ἐθέθιεην: ηνὶ δ’ ὑπ’ ὀκνθιῆο

ῥίκθα θέξνλ ζνὸλ ἅξκα ηαλύπηεξνη ὥζη’ νἰσλνί.

Σὴλ δ’ ἄρνο αἰλόηεξνλ θαὶ θύληεξνλ ἵθεην ζπκόλ:

ρσζακέλε δὴ ἔπεηηα θειαηλεθέη Ιξνλίσλη

λνζθηζζεῖζα ζελ ἀγνξὴλ θαὶ καθξὸλ Ὄιπκπνλ ᾤρεη’ ἐπ’ ἀλζξώπσλ πόιηαο θαὶ πίνλα ἔξγα

εἶδνο ἀκαιδύλνπζα πνιὺλ ρξόλνλ: νὐδέ ηηο ἀλδξλ

εἰζνξόσλ γίγλσζθε βαζπδώλσλ ηε γπλαηθλ,

πξίλ γ’ ὅηε δὴ Ιειενῖν δαί θξνλνο ἵθεην δκα, ὃο ηόη’ ιεπζῖλνο ζπνέζζεο θνίξαλνο ἦελ. ἕδεην δ’ ἐγγὺο ὁδνῖν θίινλ ηεηηεκέλε ἦηνξ, Παξζελίῳ θξέαηη, ὅζελ ὑδξεύνλην πνιῖηαη,

ἐλ ζθηῇ, αὐηὰξ ὕπεξζε πεθύθεη ζάκλνο ἐιαίεο,

γξεὶ παιαηγελέη ἐλαιίγθηνο, ἥηε ηόθνην

εἴξγεηαη δώξσλ ηε θηινζηεθάλνπ Ἀθξνδίηεο, νἷαί ηε ηξνθνί εἰζη ζεκηζηνπόισλ βαζηιήσλ

Page 5: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

παίδσλ θαὶ ηακίαη θαηὰ δώκαηα ἠρήεληα.

ηὴλ δὲ ἴδνλ Ιειενῖν ιεπζηλίδαν ζύγαηξεο

ἐξρόκελαη κεζ’ ὕδσξ εὐήξπηνλ, ὄθξα θέξνηελ θάιπηζη ραιθείῃζη θίια πξὸο δώκαηα παηξόο,

ηέζζαξεο, ὥζηε ζεαί, θνπξήηνλ ἄλζνο ἔρνπζαη, Ιαιιηδίθε θαὶ Ιιεηζηδίθε Δεκώ η’ ἐξόεζζα

Ιαιιηζόε ζ’, ἣ ηλ πξνγελεζηάηε ἦελ ἁπαζλ:

νὐδ’ ἔγλνλ: ραιεπνὶ δὲ ζενὶ ζλεηνῖζηλ ὁξᾶζζαη. ἀγρνῦ δ’ ἱζηάκελαη ἔπεα πηεξόεληα πξνζεύδσλ:

ηίο πόζελ ἐζζί, γξῆπ, παιαηγελέσλ ἀλζξώπσλ; ηίπηε δὲ λόζθη πόιενο ἀπέζηηρεο, νὐδὲ δόκνηζη

πίιλαζαη; ἔλζα γπλαῖθεο ἀλὰ κέγαξα ζθηόεληα

ηειίθαη, ὡο ζύ πεξ ὧδε θαὶ ὁπιόηεξαη γεγάαζηλ,

αἵ θέ ζε θίισληαη ἠκὲλ ἔπεη ἠδὲ θαὶ ἔξγῳ.

ὣο ἔθαλ: ἣ δ’ ἐπέεζζηλ ἀκείβεην πόηλα ζεάσλ: ηέθλα θίι’, αἵ ηηλέο ἐζηε γπλαηθλ ζειπηεξάσλ,

ραίξεη’: ἐγὼ δ’ ὑκῖλ κπζήζνκαη: νὔ ηνη ἀεηθὲο

ὑκῖλ εἰξνκέλῃζηλ ἀιεζέα κπζήζαζζαη.

Δσζὼ ἐκνί γ’ ὄλνκ’ ἐζηί: ηὸ γὰξ ζέην πόηληα κήηεξ. λῦλ αὖηε Ιξήηεζελ ἐπ’ εὐξέα ληα ζαιάζζεο ἤιπζνλ νὐθ ἐζέινπζα, βίῃ δ’ ἀέθνπζαλ ἀλάγθῃ

ἄλδξεο ιεηζηῆξεο ἀπήγαγνλ. νἳ κὲλ ἔπεηηα

λεὶ ζνῇ Θόξηθόλδε θαηέζρεζνλ, ἔλζα γπλαῖθεο

ἠπείξνπ ἐπέβεζαλ ἀνιιέεο ἠδὲ θαὶ αὐηνί, δεῖπλόλ η’ ἐπεξηύλνλην παξὰ πξπκλήζηα λεόο: ἀιι’ ἐκνὶ νὐ δόξπνην κειίθξνλνο ἤξαην ζπκόο:

ιάζξε δ’ ὁξκεζεῖζα δη’ ἠπείξνην κειαίλεο

θεύγνπ ὑπεξθηάινπο ζεκάληνξαο, ὄθξα θε κή κε

ἀπξηάηελ πεξάζαληεο ἐκῆο ἀπνλαίαην ηηκῆο. νὕησ δεῦξ’ ἱθόκελ ἀιαιεκέλε, νὐδέ ηη νἶδα, ἥ ηηο δὴ γαῖ’ ἐζηη θαὶ νἵ ηηλεο ἐγγεγάαζηλ.

ἀιι’ ὑκῖλ κὲλ πάληεο ιύκπηα δώκαη’ ἔρνληεο

δνῖελ θνπξηδίνπο ἄλδξαο, θαὶ ηέθλα ηεθέζζαη,

ὡο ἐζέινπζη ηνθῆεο: ἐκὲ δ’ αὖη’ νἰθηείξαηε, θνῦξαη. α

[ηνῦην δέ κνη ζαθέσο ὑπνζήθαηε, ὄθξα πύζσκαη,] πξνθξνλέσο, θίια ηέθλα, ηέσλ πξὸο δώκαζ’ ἵθσκαη

ἀλέξνο ἠδὲ γπλαηθόο, ἵλα ζθίζηλ ἐξγάδσκαη

πξόθξσλ, νἷα γπλαηθὸο ἀθήιηθνο ἔξγα ηέηπθηαη:

θαὶ θελ παῖδα λενγλὸλ ἐλ ἀγθνίλῃζηλ ἔρνπζα

θαιὰ ηηζελνίκελ θαὶ δώκαηα ηεξήζαηκη θαί θε ιέρνο ζηνξέζαηκη κπρῶ ζαιάκσλ εὐπήθησλ δεζπόζπλνλ θαί θ’ ἔξγα δηδαζθήζαηκη γπλαῖθαο.

Page 6: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

θῆ ῥα ζεά: ηὴλ δ’ αὐηίθ’ ἀκείβεην παξζέλνο ἀδκήο,

Ιαιιηδίθε, Ιειενῖν ζπγαηξλ εἶδνο ἀξίζηε:

καῖα, ζελ κὲλ δξα θαὶ ἀρλύκελνί πεξ ἀλάγθῃ ηέηιακελ ἄλζξσπνη: δὴ γὰξ πνιὺ θέξηεξνί εἰζη. ηαῦηα δέ ηνη ζαθέσο ὑπνζήζνκαη ἠδ’ ὀλνκήλσ

ἀλέξαο νἷζηλ ἔπεζηη κέγα θξάηνο ἐλζάδε ηηκῆο

δήκνπ ηε πξνὔρνπζηλ ἰδὲ θξήδεκλα πόιενο

εἰξύαηαη βνπιῇζη θαὶ ἰζείῃζη δίθῃζηλ: ἠκὲλ Σξηπηνιέκνπ ππθηκήδενο ἠδὲ Δηόθινπ ἠδὲ Πνιπμείλνπ θαὶ ἀκύκνλνο Εὐκόιπνην

θαὶ Δνιίρνπ θαὶ παηξὸο ἀγήλνξνο ἡκεηέξνην,

ηλ πάλησλ ἄινρνη θαηὰ δώκαηα πνξζαίλνπζη:

ηάσλ νὐθ ἄλ ηίο ζε θαηὰ πξώηηζηνλ ὀπσπὴλ εἶδνο ἀηηκήζαζα δόκσλ ἀπνλνζθίζζεηελ, ἀιιά ζε δέμνληαη: δὴ γὰξ ζενείθειόο ἐζζη.

εἰ δ’ ἐζέιεηο, ἐπίκεηλνλ, ἵλα πξὸο δώκαηα παηξὸο

ἔιζσκελ θαὶ κεηξὶ βαζπδώλῳ Λεηαλείξῃ

εἴπσκελ ηάδε πάληα δηακπεξέο, αἴ θέ ζ’ ἀλώγῃ ἡκέηεξόλδ’ ἰέλαη κεδ’ ἄιισλ δώκαη’ ἐξεπλᾶλ.

ηειύγεηνο δέ νἱ πἱὸο ἐλὶ κεγάξῳ εὐπήθηῳ

ὀςίγνλνο ηξέθεηαη, πνιπεύρεηνο ἀζπάζηόο ηε.

εἰ ηόλ γ’ ἐθζξέςαην θαὶ ἥβεο κέηξνλ ἵθνηην, ῥεῖά θέ ηίο ζε ἰδνῦζα γπλαηθλ ζειπηεξάσλ δειώζαη: ηόζα θέλ ηνη ἀπὸ ζξεπηήξηα δνίε.

ὣο ἔθαζ’: ἣ δ’ ἐπέλεπζε θαξήαηη: ηαὶ δὲ θαεηλὰ

πιεζάκελαη ὕδαηνο θέξνλ ἄγγεα θπδηάνπζαη.

ῥίκθα δὲ παηξὸο ἵθνλην κέγαλ δόκνλ, ὦθα δὲ κεηξὶ ἔλλεπνλ, ὡο εἶδόλ ηε θαὶ ἔθιπνλ. ἣ δὲ κάι’ ὦθα ἐιζνύζαο ἐθέιεπε θαιεῖλ ἐπ’ ἀπείξνλη κηζζῶ.

αἳ δ’ ὥζη’ ἢ ἔιαθνη ἢ πόξηηεο εἴαξνο ὥξῃ

ἅιινλη’ ἂλ ιεηκλα θνξεζζάκελαη θξέλα θνξβῇ,

ὣο αἳ ἐπηζρόκελαη ἑαλλ πηύραο ἱκεξνέλησλ ἤημαλ θνίιελ θαη’ ἀκαμηηόλ: ἀκθὶ δὲ ραῖηαη ὤκνηο ἀίζζνλην θξνθείῳ ἄλζεη ὁκνῖαη.

ηέηκνλ δ’ ἐγγὺο ὁδνῦ θπδξὴλ ζεόλ, ἔλζα πάξνο πεξ

θάιιηπνλ: αὐηὰξ ἔπεηηα θίινπ πξὸο δώκαηα παηξὸο

ἡγεῦλζ’: ἣ δ’ ἄξ’ ὄπηζζε θίινλ ηεηηεκέλε ἦηνξ

ζηεῖρε θαηὰ θξῆζελ θεθαιπκκέλε: ἀκθὶ δὲ πέπινο θπάλενο ῥαδηλνῖζη ζεᾶο ἐιειίδεην πνζζίλ.

αἶςα δὲ δώκαζ’ ἵθνλην δηνηξεθένο Ιειενῖν,

βὰλ δὲ δη’ αἰζνύζεο, ἔλζα ζθίζη πόηληα κήηεξ

ἧζην παξὰ ζηαζκὸλ ηέγενο πύθα πνηεηνῖν

παῖδ’ ὑπὸ θόιπῳ ἔρνπζα, λένλ ζάινο: αἳ δὲ πὰξ αὐηὴλ

Page 7: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

ἔδξακνλ: ἣ δ’ ἄξ’ ἐπ’ νὐδὸλ ἔβε πνζὶ θαὶ ῥα κειάζξνπ θῦξε θάξε, πιῆζελ δὲ ζύξαο ζέιανο ζείνην.

ηὴλ δ’ αἰδώο ηε ζέβαο ηε ἰδὲ ρισξὸλ δένο εἷιελ:

εἶμε δέ νἱ θιηζκνῖν θαὶ ἑδξηάαζζαη ἄλσγελ. ἀιι’ νὐ Δεκήηεξ ὡξεθόξνο, ἀγιαόδσξνο, ἤζειελ ἑδξηάαζζαη ἐπὶ θιηζκνῖν θαεηλνῦ,

ἀιι’ ἀθένπζ’ ἀλέκηκλε θαη’ ὄκκαηα θαιὰ βαινῦζα,

πξίλ γ’ ὅηε δή νἱ ἔζεθελ Ἰάκβε θέδλ’ εἰδπῖα

πεθηὸλ ἕδνο, θαζύπεξζε δ’ ἐπ’ ἀξγύθενλ βάιε θαο. ἔλζα θαζεδνκέλε πξνθαηέζρεην ρεξζὶ θαιύπηξελ:

δεξὸλ δ’ ἄθζνγγνο ηεηηεκέλε ἧζη’ ἐπὶ δίθξνπ, νὐδέ ηηλ’ νὔη’ ἔπετ πξνζπηύζζεην νὔηε ηη ἔξγῳ,

ἀιι’ ἀγέιαζηνο, ἄπαζηνο ἐδεηύνο ἠδὲ πνηῆηνο

ἧζην πόζῳ κηλύζνπζα βαζπδώλνην ζπγαηξόο, πξίλ γ’ ὅηε δὴ ριεύῃο κηλ Ἰάκβε θέδλ’ εἰδπῖα

πνιιὰ παξαζθώπηνπζ’ ἐηξέςαην πόηληαλ ἁγλήλ, κεηδῆζαη γειάζαη ηε θαὶ ἵιανλ ζρεῖλ ζπκόλ:

ἣ δή νἱ θαὶ ἔπεηηα κεζύζηεξνλ εὔαδελ ὀξγαῖο.

ηῇ δὲ δέπαο Λεηάλεηξα δίδνπ κειηεδένο νἴλνπ

πιήζαζ’: ἣ δ’ ἀλέλεπζ’: νὐ γὰξ ζεκηηόλ νἱ ἔθαζθε πίλεηλ νἶλνλ ἐξπζξόλ: ἄλσγε δ’ ἄξ’ ἄιθη θαὶ ὕδσξ

δνῦλαη κίμαζαλ πηέκελ γιήρσλη ηεξείλῃ.

ἣ δὲ θπθε ηεύμαζα ζεᾷ πόξελ, ὡο ἐθέιεπε:

δεμακέλε δ’ ὁζίεο ἕλεθελ πνιππόηληα Δεώ

… ηῇζη δὲ κύζσλ ἦξρελ ἐύδσλνο Λεηάλεηξα:

ραῖξε, γύλαη, ἐπεὶ νὔ ζε θαθλ ἄπ’ ἔνιπα ηνθήσλ ἔκκελαη, ἀιι’ ἀγαζλ: ἐπί ηνη πξέπεη ὄκκαζηλ αἰδὼο

θαὶ ράξηο, ὡο εἴ πέξ ηε ζεκηζηνπόισλ βαζηιήσλ.

ἀιιὰ ζελ κὲλ δξα θαὶ ἀρλύκελνί πεξ ἀλάγθῃ ηέηιακελ ἄλζξσπνη: ἐπὶ γὰξ δπγὸο αὐρέλη θεῖηαη.

λῦλ δ’, ἐπεὶ ἵθεν δεῦξν, παξέζζεηαη ὅζζα η’ ἐκνί πεξ. παῖδα δέ κνη ηξέθε ηόλδε, ηὸλ ὀςίγνλνλ θαὶ ἄειπηνλ

ὤπαζαλ ἀζάλαηνη, πνιπάξεηνο δέ κνί ἐζηηλ.

εἰ ηόλ γε ζξέςαην θαὶ ἥβεο κέηξνλ ἵθνηην, ῥεῖά θέ ηίο ζε ἰδνῦζα γπλαηθλ ζειπηεξάσλ δειώζαη: ηόζα θέλ ηνη ἀπὸ ζξεπηήξηα δνίελ.

ηὴλ δ’ αὖηε πξνζέεηπελ ἐπζηέθαλνο Δεκήηεξ:

θαὶ ζύ, γύλαη, κάια ραῖξε, ζενὶ δέ ηνη ἐζζιὰ πόξνηελ:

παῖδα δέ ηνη πξόθξσλ ὑπνδέμνκαη, ὥο κε θειεύεηο,

ζξέςσ θνὔ κηλ, ἔνιπα, θαθνθξαδίῃζη ηηζήλεο νὔη’ ἄξ’ ἐπειπζίε δειήζεηαη νὔζ’ ὑπνηάκλνλ: νἶδα γὰξ ἀληίηνκνλ κέγα θέξηεξνλ ὑινηόκνην,

νἶδα δ’ ἐπειπζίεο πνιππήκνλνο ἐζζιὸλ ἐξπζκόλ.

Page 8: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

ὣο ἄξα θσλήζαζα ζπώδετ δέμαην θόιπῳ ρείξεζζ’ ἀζαλάηῃζη: γεγήζεη δὲ θξέλα κήηεξ.

ὣο ἣ κὲλ Ιειενῖν δαί θξνλνο ἀγιαὸλ πἱὸλ Δεκνθόσλζ’, ὃλ ἔηηθηελ ἐύδσλνο Λεηάλεηξα,

ἔηξεθελ ἐλ κεγάξνηο: ὃ δ’ ἀέμεην δαίκνλη ἶζνο,

νὔη’ νὖλ ζῖηνλ ἔδσλ, νὐ ζεζάκελνο [γάια κεηξὸο

α

ἠκαηίε κὲλ γὰξ θαιιηζηέθαλνο] Δεκήηεξ ρξίεζθ’ ἀκβξνζίῃ ὡζεὶ ζενῦ ἐθγεγαηα

ἡδὺ θαηαπλείνπζα θαὶ ἐλ θόιπνηζηλ ἔρνπζα: λύθηαο δὲ θξύπηεζθε ππξὸο κέλεη ἠύηε δαιὸλ

ιάζξα θίισλ γνλέσλ: ηνῖο δὲ κέγα ζαῦκ’ ἐηέηπθην,

ὡο πξνζαιὴο ηειέζεζθε: ζενῖζη γὰξ ἄληα ἐῴθεη.

θαί θέλ κηλ πνίεζελ ἀγήξσλ η’ ἀζάλαηόλ ηε, εἰ κὴ ἄξ’ ἀθξαδίῃζηλ ἐύδσλνο Λεηάλεηξα λύθη’ ἐπηηεξήζαζα ζπώδενο ἐθ ζαιάκνην

ζθέςαην: θώθπζελ δὲ θαὶ ἄκθσ πιήμαην κεξὼ

δείζαζ’ ᾧ πεξὶ παηδὶ θαὶ ἀάζζε κέγα ζπκῶ

θαί ῥ’ ὀινθπξνκέλε ἔπεα πηεξόεληα πξνζεύδα:

ηέθλνλ Δεκνθόσλ, μείλε ζε ππξὶ ἔλη πνιιῶ

θξύπηεη, ἐκνὶ δὲ γόνλ θαὶ θήδεα ιπγξὰ ηίζεζηλ.

ὣο θάη’ ὀδπξνκέλε: ηῆο δ’ ἄηε δῖα ζεάσλ.

ηῇ δὲ ρνισζακέλε θαιιηζηέθαλνο Δεκήηεξ παῖδα θίινλ, ηὸλ ἄειπηνλ ἐλὶ κεγάξνηζηλ ἔηηθηε,

ρείξεζζ’ ἀζαλάηῃζηλ ἀπὸ ἕζελ ἧθε πέδνλδε, ἐμαλεινῦζα ππξόο, ζπκῶ θνηέζαζα κάι’ αἰλο,

θαί ῥ’ ἄκπδηο πξνζέεηπελ ἐύδσλνλ Λεηάλεηξαλ:

λήηδεο ἄλζξσπνη θαὶ ἀθξάδκνλεο νὔη’ ἀγαζνῖν αἶζαλ ἐπεξρνκέλνπ πξνγλώκελαη νὔηε θαθνῖν: θαὶ ζὺ γὰξ ἀθξαδίῃζη ηεῇο λήθεζηνλ ἀάζζεο.

ἴζησ γὰξ ζελ ὅξθνο, ἀκείιηθηνλ ηπγὸο ὕδσξ,

ἀζάλαηόλ θέλ ηνη θαὶ ἀγήξανλ ἤκαηα πάληα

παῖδα θίινλ πνίεζα θαὶ ἄθζηηνλ ὤπαζα ηηκήλ:

λῦλ δ’ νὐθ ἔζζ’ ὥο θελ ζάλαηνλ θαὶ θῆξαο ἀιύμαη: ηηκὴ δ’ ἄθζηηνο αἰὲλ ἐπέζζεηαη, νὕλεθα γνύλσλ

ἡκεηέξσλ ἐπέβε θαὶ ἐλ ἀγθνίλῃζηλ ἴαπζελ.

ὥξῃζηλ δ’ ἄξα ηῶ γε πεξηπινκέλσλ ἐληαπηλ

παῖδεο ιεπζηλίσλ πόιεκνλ θαὶ θύινπηλ αἰλὴλ

αἰὲλ ἐλ ἀιιήινηζηλ ζπλάμνπζ’ ἤκαηα πάληα. εἰκὶ δὲ Δεκήηεξ ηηκάνρνο, ἥηε κέγηζηνλ

ἀζαλάηνηο ζλεηνῖο η’ ὄλεαξ θαὶ ράξκα ηέηπθηαη.

ἀιι’ ἄγε κνη λεόλ ηε κέγαλ θαὶ βσκὸλ ὑπ’ αὐηῶ

ηεπρόλησλ πᾶο δῆκνο ὑπαὶ πόιηλ αἰπύ ηε ηεῖρνο Ιαιιηρόξνπ θαζύπεξζελ ἐπὶ πξνὔρνληη θνισλῶ. ὄξγηα δ’ αὐηὴ ἐγὼλ ὑπνζήζνκαη, ὡο ἂλ ἔπεηηα

Page 9: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

εὐαγέσο ἔξδνληεο ἐκὸλ λόνλ ἱιάζθνηζζε.

Ὣο εἰπνῦζα ζεὰ κέγεζνο θαὶ εἶδνο ἄκεηςε

γῆξαο ἀπσζακέλε: πεξί η’ ἀκθί ηε θάιινο ἄεην:

ὀδκὴ δ’ ἱκεξόεζζα ζπεέλησλ ἀπὸ πέπισλ ζθίδλαην, ηῆιε δὲ θέγγνο ἀπὸ ρξνὸο ἀζαλάηνην

ιάκπε ζεᾶο, μαλζαὶ δὲ θόκαη θαηελήλνζελ ὤκνπο,

αὐγῆο δ’ ἐπιήζζε ππθηλὸο δόκνο ἀζηεξνπῆο ὥο:

βῆ δὲ δηὲθ κεγάξσλ: ηῆο δ’ αὐηίθα γνύλαη’ ἔιπλην, δεξὸλ δ’ ἄθζνγγνο γέλεην ρξόλνλ, νὐδέ ηη παηδὸο

κλήζαην ηειπγέηνην ἀπὸ δαπέδνπ ἀλειέζζαη. ηνῦ δὲ θαζίγλεηαη θσλὴλ ἐζάθνπζαλ ἐιεηλήλ,

θὰδ δ’ ἄξ’ ἀπ’ εὐζηξώησλ ιερέσλ ζόξνλ: ἣ κὲλ ἔπεηηα

παῖδ’ ἀλὰ ρεξζὶλ ἑινῦζα ἑῶ ἐγθάηζεην θόιπῳ:

ἣ δ’ ἄξα πῦξ ἀλέθαη’: ἣ δ’ ἔζζπην πόζζ’ ἁπαινῖζη κεηέξ’ ἀλαζηήζνπζα ζπώδενο ἐθ ζαιάκνην. ἀγξόκελαη δέ κηλ ἀκθὶο ἐινύενλ ἀζπαίξνληα

ἀκθαγαπαδόκελαη: ηνῦ δ’ νὐ κεηιίζζεην ζπκόο:

ρεηξόηεξαη γὰξ δή κηλ ἔρνλ ηξνθνὶ ἠδὲ ηηζῆλαη.

αἳ κὲλ παλλύρηαη θπδξὴλ ζεὸλ ἱιάζθνλην

δείκαηη παιιόκελαη, ἅκα δ’ ἠνῖ θαηλνκέλεθηλ εὐξπβίῃ Ιειεῶ λεκεξηέα κπζήζαλην,

ὡο ἐπέηειιε ζεά, θαιιηζηέθαλνο Δεκήηεξ.

αὐηὰξ ὅ γ’ εἰο ἀγνξὴλ θαιέζαο πνιππείξνλα ιαὸλ

ἤλσγ’ ἠπθόκῳ Δεκήηεξη πίνλα λεὸλ πνηῆζαη θαὶ βσκὸλ ἐπὶ πξνὔρνληη θνισλῶ.

νἳ δὲ κάι’ αἶς’ ἐπίζνλην θαὶ ἔθιπνλ αὐδήζαληνο,

ηεῦρνλ δ’, ὡο ἐπέηειι’. ὃ δ’ ἀέμεην δαίκνλη ἶζνο.

αὐηὰξ ἐπεὶ ηέιεζαλ θαὶ ἐξώεζαλ θακάηνην, βάλ ῥ’ ἴκελ νἴθαδ’ ἕθαζηνο: ἀηὰξ μαλζὴ Δεκήηεξ ἔλζα θαζεδνκέλε καθάξσλ ἀπὸ λόζθηλ ἁπάλησλ κίκλε πόζῳ κηλύζνπζα βαζπδώλνην ζπγαηξόο.

αἰλόηαηνλ δ’ ἐληαπηὸλ ἐπὶ ρζόλα πνπιπβόηεηξαλ

πνίεζ’ ἀλζξώπνηο θαὶ θύληαηνλ: νὐδέ ηη γαῖα

ζπέξκ’ ἀλίεη, θξύπηελ γὰξ ἐπζηέθαλνο Δεκήηεξ: πνιιὰ δὲ θακπύι’ ἄξνηξα κάηελ βόεο εἷιθνλ ἀξνύξαηο:

πνιιὸλ δὲ θξῖ ιεπθὸλ ἐηώζηνλ ἔκπεζε γαίῃ:

θαί λύ θε πάκπαλ ὄιεζζε γέλνο κεξόπσλ ἀλζξώπσλ

ιηκνῦ ὑπ’ ἀξγαιέεο, γεξάσλ η’ ἐξηθπδέα ηηκὴλ θαὶ ζπζηλ ἤκεξζελ ιύκπηα δώκαη’ ἔρνληαο,

εἰ κὴ Ζεὺο ἐλόεζελ ἑῶ η’ ἐθξάζζαην ζπκῶ. Ἶξηλ δὲ πξηνλ ρξπζόπηεξνλ ὦξζε θαιέζζαη

Δήκεηξ’ ἠύθνκνλ, πνιπήξαηνλ εἶδνο ἔρνπζαλ.

ὣο ἔθαζ’: ἣ δὲ Ζελὶ θειαηλεθέη Ιξνλίσλη

πείζεην θαὶ ηὸ κεζεγὺ δηέδξακελ ὦθα πόδεζζηλ.

Page 10: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

ἵθεην δὲ πηνιίεζξνλ ιεπζῖλνο ζπνέζζεο, εὗξελ δ’ ἐλ λεῶ Δεκήηεξα θπαλόπεπινλ

θαί κηλ θσλήζαζ’ ἔπεα πηεξόεληα πξνζεύδα:

Δήκεηεξ, θαιέεη ζε παηὴξ Ζεὺο ἄθζηηα εἰδὼο ἐιζέκελαη κεηὰ θῦια ζελ αἰεηγελεηάσλ.

ἄιι’ ἴζη, κεδ’ ἀηέιεζηνλ ἐκὸλ ἔπνο ἐθ Δηὸο ἔζησ.

ὣο θάην ιηζζνκέλε: ηῇ δ’ νὐθ ἐπεπείζεην ζπκόο.

αὖηηο ἔπεηηα παηὴξ κάθαξαο ζενὺο αἰὲλ ἐόληαο

πάληαο ἐπηπξνί αιιελ: ἀκνηβεδὶο δὲ θηόληεο

θίθιεζθνλ θαὶ πνιιὰ δίδνλ πεξηθαιιέα δξα ηηκάο ζ’, †ἅο θ’ ἐζέινηην† κεη’ ἀζαλάηνηζηλ ἑιέζζαη.

ἀιι’ νὔηηο πεῖζαη δύλαην θξέλαο νὐδὲ λόεκα

ζπκῶ ρσνκέλεο: ζηεξεο δ’ ἠλαίλεην κύζνπο.

νὐ κὲλ γάξ πνη’ ἔθαζθε ζπώδενο Οὐιύκπνην

πξίλ γ’ ἐπηβήζεζζαη, νὐ πξὶλ γῆο θαξπὸλ ἀλήζεηλ, πξὶλ ἴδνη ὀθζαικνῖζηλ ἑὴλ εὐώπηδα θνύξελ.

αὐηὰξ ἐπεὶ ηό γ’ ἄθνπζε βαξύθηππνο εὐξύνπα Ζεύο,

εἰο Ἔξεβνο πέκςε ρξπζόῤῥαπηλ Ἀξγεηθόληελ,

ὄθξ’ Ἀίδελ καιαθνῖζη παξαηθάκελνο ἐπέεζζηλ ἁγλὴλ Πεξζεθόλεηαλ ὑπὸ δόθνπ ἠεξόεληνο

ἐο θάνο ἐμαγάγνη κεηὰ δαίκνλαο, ὄθξα ἑ κήηεξ ὀθζαικνῖζηλ ἰδνῦζα κεηαιήμεηε ρόινην.

ξκῆο δ’ νὐθ ἀπίζεζελ, ἄθαξ δ’ ὑπὸ θεύζεα γαίεο

ἐζζπκέλσο θαηόξνπζε ιηπὼλ ἕδνο Οὐιύκπνην. ηέηκε δὲ ηόλ γε ἄλαθηα δόκσλ ἔληνζζελ ἐόληα,

ἥκελνλ ἐλ ιερέεζζη ζὺλ αἰδνίῃ παξαθνίηη, πόιι’ ἀεθαδνκέλῃ κεηξὸο πόζῳ: ἣ δ’ ἀπνηεινῦ

ἔξγνηο ζελ καθάξσλ [δεηλὴλ] κεηίζεην βνπιήλ.

ἀγρνῦ δ’ ἱζηάκελνο πξνζέθε θξαηὺο Ἀξγεηθόληεο:

Ἅηδε θπαλνραῖηα, θαηαθζηκέλνηζηλ ἀλάζζσλ, Ζεύο κε παηὴξ ἤλσγελ ἀγαπὴλ Πεξζεθόλεηαλ

ἐμαγαγεῖλ ξέβεπζθη κεηὰ ζθέαο, ὄθξα ἑ κήηεξ

ὀθζαικνῖζηλ ἰδνῦζα ρόινπ θαὶ κήληνο αἰλῆο

ἀζαλάηνηο ιήμεηελ: ἐπεὶ κέγα κήδεηαη ἔξγνλ,

θζῖζαη θῦι’ ἀκελελὰ ρακαηγελέσλ ἀλζξώπσλ, ζπέξκ’ ὑπὸ γῆο θξύπηνπζα, θαηαθζηλύζνπζα δὲ ηηκὰο

ἀζαλάησλ: ἣ δ’ αἰλὸλ ἔρεη ρόινλ, νὐδὲ ζενῖζη

κίζγεηαη, ἀιι’ ἀπάλεπζε ζπώδενο ἔλδνζη λενῦ

ἧζηαη ιεπζῖλνο θξαλαὸλ πηνιίεζξνλ ἔρνπζα.

ὣο θάην: κείδεζελ δὲ ἄλαμ ἐλέξσλ Ἀηδσλεὺο ὀθξύζηλ, νὐδ’ ἀπίζεζε Δηὸο βαζηιῆνο ἐθεηκῇο: ἐζζπκέλσο δ’ ἐθέιεπζε δαί θξνλη Πεξζεθνλείῃ:

Page 11: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

ἔξρεν, Πεξζεθόλε, παξὰ κεηέξα θπαλόπεπινλ ἤπηνλ ἐλ ζηήζεζζη κέλνο θαὶ ζπκὸλ ἔρνπζα, κεδέ ηη δπζζύκαηλε ιίελ πεξηώζηνλ ἄιισλ: νὔ ηνη ἐλ ἀζαλάηνηζηλ ἀεηθὴο ἔζζνκ’ ἀθνίηεο, αὐηνθαζίγλεηνο παηξὸο Δηόο: ἔλζα δ’ ἐνῦζα

δεζπόζζεηο πάλησλ ὁπόζα δώεη ηε θαὶ ἕξπεη,

ηηκὰο δὲ ζρήζεζζα κεη’ ἀζαλάηνηζη κεγίζηαο.

ηλ δ’ ἀδηθεζάλησλ ηίζηο ἔζζεηαη ἤκαηα πάληα, νἵ θελ κὴ ζπζίῃζη ηεὸλ κέλνο ἱιάζθσληαη

εὐαγέσο ἔξδνληεο, ἐλαίζηκα δξα ηεινῦληεο.

ὣο θάην: γήζεζελ δὲ πεξίθξσλ Πεξζεθόλεηα,

θαξπαιίκσο δ’ ἀλόξνπζ’ ὑπὸ ράξκαηνο: αὐηὰξ ὅ γ’ αὐηὸο ῥνηῆο θόθθνλ ἔδσθε θαγεῖλ κειηεδέα ιάζξῃ, ἀκθὶ ἓ λσκήζαο, ἵλα κὴ κέλνη ἤκαηα πάληα

αὖζη παξ’ αἰδνίῃ Δεκήηεξη θπαλνπέπιῳ.

ἵππνπο δὲ πξνπάξνηζελ ὑπὸ ρξπζένηζηλ ὄρεζθηλ

ἔληπελ ἀζαλάηνπο Πνιπζεκάλησξ Ἀηδσλεπο. ἣ δ’ ὀρέσλ ἐπέβε, πάξα δὲ θξαηὺο Ἀξγεηθόληεο

ἡλία θαὶ κάζηηγα ιαβὼλ κεηὰ ρεξζὶ θίιῃζη ζεῦε δηὲθ κεγάξσλ: ηὼ δ’ νὐθ ἀέθνληε πεηέζζελ.

ῥίκθα δὲ καθξὰ θέιεπζα δηήλπζαλ: νὐδὲ ζάιαζζα

νὔζ’ ὕδσξ πνηακλ νὔη’ ἄγθεα πνηήεληα

ἵππσλ ἀζαλάησλ νὔη’ ἄθξηεο ἔζρεζνλ ὁξκήλ, ἀιι’ ὑπὲξ αὐηάσλ βαζὺλ ἠέξα ηέκλνλ ἰόληεο.

ζηῆζε δ’ ἄγσλ, ὅζη κίκλελ ἐπζηέθαλνο Δεκήηεξ,

λενῖν πξνπάξνηζε ζπώδενο: ἣ δὲ ἰδνῦζα

ἤημ’, ἠύηε καηλὰο ὄξνο θάηα δάζθηνλ ὕιῃ. Πεξζεθόλῃ δ’ ἑηέξ[σζελ ἐπεὶ ἴδελ ὄκκαηα θαιὰ]

κεηξὸο ἑῆο θαη’ [ἄξ' ἥ γ' ὄρεα πξνιηπνῦζα θαὶ ἵππνπο] ἆιην ζέεη[λ, δεηξῇ δέ νἱ ἔκπεζε ἀκθηρπζεῖζα:]

ηῇ δὲ [θίιελ ἔηη παῖδα ἑῇο κεηὰ ρεξζὶλ ἐρνύζῃ]

α[ἶςα δόινλ ζπκόο ηηλ' ὀίζαην, ηξέζζε δ' ἄξ' αἰλο]

παπνκ[έλε θηιόηεηνο, ἄθαξ δ' ἐξεείλεην κύζῳ:] ηέθλνλ, κή ῥά ηη κνη ζ[ύ γε πάζζαν λέξζελ ἐνῦζα] βξώκεο; ἐμαύδα, κ[ὴ θεῦζ', ἵλα εἴδνκελ ἄκθσ:]

ὣο κὲλ γάξ θελ ἐνῦζα π[αξὰ ζηπγεξνῦ Ἀίδαν]

θαὶ παξ’ ἐκνὶ θαὶ παηξὶ θει[αηλεθέτ Ιξνλίσλη] λαηεηάνηο πάληεζζη ηεηηκ[έλε ἀζαλάηνη]ζηλ.

εἰ δ’ ἐπάζσ, πάιηλ αὖηηο ἰνῦζ’ ὑπ[ὸ θεύζεζη γαίεο] νἰθήζεηο ὡξέσλ ηξίηαηνλ κέξ[νο εἰο ἐληαπηόλ,]

ηὰο δὲ δύσ παξ’ ἐκνί ηε θαὶ [ἄιινηο ἀζαλά]ηνηζηλ.

ὁππόηε δ’ ἄλζεζη γαῖ’ εὐώδε[ζηλ] εἰαξηλν[ῖζη]

παληνδαπνῖο ζάιιῃ, ηόζ’ ὑπὸ δόθνπ ἠεξόεληνο αὖηηο ἄλεη κέγα ζαῦκα ζενῖο ζλεηνῖο η’ ἀλζξώπνηο.

α

[εἶπε δὲ πο ζ' ἥξπαμελ ὑπὸ δόθνλ ἠεξόεληα]

Page 12: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

θαὶ ηίλη ζ’ ἐμαπάηεζε δόιῳ θξαηεξὸο Πνιπδέγκσλ;

ηὴλ δ’ αὖ Πεξζεθόλε πεξηθαιιὴο ἀληίνλ εὔδα: ηνηγὰξ ἐγώ ηνη, κῆηεξ, ἐξέσ λεκεξηέα πάληα: εὖηέ κνη ξκῆο ἦιζ’ ἐξηνύληνο ἄγγεινο ὠθὺο

πὰξ παηέξνο Ιξνληδαν θαὶ ἄιισλ Οὐξαληώλσλ, ἐιζεῖλ ἐμ ξέβεπο, ἵλα ὀθζαικνῖζηλ ἰδνῦζα

ιήμαηο ἀζαλάηνηζη ρόινπ θαὶ κήληνο αἰλῆο,

αὐηίθ’ ἐγὼλ ἀλόξνπζ’ ὑπὸ ράξκαηνο: αὐηὰξ ὃ ιάζξῃ

ἔκβαιέ κνη ῥνηῆο θόθθνλ, κειηεδέ’ ἐδσδήλ, ἄθνπζαλ δὲ βίῃ κε πξνζελάγθαζζε πάζαζζαη. ὡο δέ κ’ ἀλαξπάμαο Ιξνλίδεσ ππθηλὴλ δηὰ κῆηηλ

ᾤρεην παηξὸο ἐκνῖν, θέξσλ ὑπὸ θεύζεα γαίεο,

ἐμεξέσ, θαὶ πάληα δηίμνκαη, ὡο ἐξεείλεηο. ἡκεῖο κὲλ κάια πᾶζαη ἀλ’ ἱκεξηὸλ ιεηκλα, Κεπθίππε Φαηλώ ηε θαὶ Ἠιέθηξε θαὶ Ἰάλζε θαὶ Λειίηε Ἰάρε ηε Ῥόδεηά ηε Ιαιιηξόε ηε

Λειόβνζίο ηε Σύρε ηε θαὶ Ὠθπξόε θαιπθπηο

Υξπζείο η’ Ἰάλεηξά η’ Ἀθάζηε η’ Ἀδκήηε ηε

θαὶ Ῥνδόπε Πινπηώ ηε θαὶ ἱκεξόεζζα Ιαιπςὼ θαὶ ηὺμ Οὐξαλίε ηε Γαιαμαύξε η’ ἐξαηεηλὴ Παιιάο η’ ἐγξεκάρε θαὶ Ἄξηεκηο ἰνρέαηξα,

παίδνκελ ἠδ’ ἄλζεα δξέπνκελ ρείξεζζ’ ἐξόεληα,

κίγδα θξόθνλ η’ ἀγαλὸλ θαὶ ἀγαιιίδαο ἠδ’ ὑάθηλζνλ

θαὶ ῥνδέαο θάιπθαο θαὶ ιείξηα, ζαῦκα ἰδέζζαη, λάξθηζζόλ ζ’, ὃλ ἔθπζ’ ὥο πεξ θξόθνλ εὐξεῖα ρζώλ. αὐηὰξ ἐγὼ δξεπόκελ πεξὶ ράξκαηη: γαῖα δ’ ἔλεξζε

ρώξεζελ: ηῇ δ’ ἔθζνξ’ ἄλαμ θξαηεξὸο Πνιπδέγκσλ:

βῆ δὲ θέξσλ ὑπὸ γαῖαλ ἐλ ἅξκαζη ρξπζείνηζη

πόιι’ ἀεθαδνκέλελ: ἐβόεζα δ’ ἄξ’ ὄξζηα θσλῇ. ηαῦηά ηνη ἀρλπκέλε πεξ ἀιεζέα πάλη’ ἀγνξεύσ.

ὣο ηόηε κὲλ πξόπαλ ἦκαξ ὁκόθξνλα ζπκὸλ ἔρνπζαη

πνιιὰ κάι’ ἀιιήισλ θξαδίελ θαὶ ζπκὸλ ἴαηλνλ

ἀκθαγαπαδόκελαη: ἀρέσλ δ’ ἀπεπαύεην ζπκόο. γεζνζύλαο δ’ ἐδέρνλην παξ’ ἀιιήισλ ἔδηδόλ ηε. ηῇζηλ δ’ ἐγγύζελ ἦιζ’ θάηε ιηπαξνθξήδεκλνο:

πνιιὰ δ’ ἄξ’ ἀκθαγάπεζε θόξελ Δεκήηεξνο ἁγλήλ:

ἐθ ηνῦ νἱ πξόπνινο θαὶ ὀπάσλ ἔπιεη’ ἄλαζζα.

ηαῖο δὲ κέη’ ἄγγεινλ ἧθε βαξύθηππνο εὐξύνπα Ζεὺο

Ῥείελ ἠύθνκνλ, Δεκήηεξα θπαλόπεπινλ ἀμέκελαη κεηὰ θῦια ζελ, ὑπέδεθην δὲ ηηκὰο

δσζέκελ, ἅο θελ ἕινηην κεη’ ἀζαλάηνηζη ζενῖζη:

λεῦζε δέ νἱ θνύξελ ἔηενο πεξηηειινκέλνην

ηὴλ ηξηηάηελ κὲλ κνῖξαλ ὑπὸ δόθνλ ἠεξόεληα, ηὰο δὲ δύσ παξὰ κεηξὶ θαὶ ἄιινηο ἀζαλάηνηζηλ. ὣο ἔθαη’: νὐδ’ ἀπίζεζε ζεὰ Δηὸο ἀγγειηάσλ.

Page 13: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

ἐζζπκέλσο δ’ ἤημε θαη’ Οὐιύκπνην θαξήλσλ,

ἐο δ’ ἄξα Ῥάξηνλ ἷμε, θεξέζβηνλ νὖζαξ ἀξνύξεο

ηὸ πξίλ, ἀηὰξ ηόηε γ’ νὔηη θεξέζβηνλ, ἀιιὰ ἕθεινλ ἑζηήθεη παλάθπιινλ: ἔθεπζε δ’ ἄξα θξῖ ιεπθὸλ κήδεζη Δήκεηξνο θαιιηζθύξνπ: αὐηὰξ ἔπεηηα κέιιελ ἄθαξ ηαλανῖζη θνκήζεηλ ἀζηαρύεζζηλ

ἦξνο ἀεμνκέλνην, πέδῳ δ’ ἄξα πίνλεο ὄγκνη

βξηζέκελ ἀζηαρύσλ, ηὰ δ’ ἐλ ἐιιεδαλνῖζη δεδέζζαη.

ἔλζ’ ἐπέβε πξώηηζηνλ ἀπ’ αἰζέξνο ἀηξπγέηνην: ἀζπαζίσο δ’ ἴδνλ ἀιιήιαο, θεράξελην δὲ ζπκῶ. ηὴλ δ’ ὧδε πξνζέεηπε Ῥέε ιηπαξνθξήδεκλνο:

δεῦξν ηέθνο, θαιέεη ζε βαξύθηππνο εὐξύνπα Ζεὺο ἐιζέκελαη κεηὰ θῦια ζελ, ὑπέδεθην δὲ ηηκὰο

[δσζέκελ, ἅο θ' ἐζέιῃζζα] κεη’ ἀζαλάηνηζη ζενῖζη. [λεῦζε δέ ζνη θνύξελ ἔηενο π]εξηηειινκέλνην

[ηὴλ ηξηηάηελ κὲλ κνῖξαλ ὑπὸ δόθνλ ἠ]εξόεληα,

[ηὰο δὲ δύσ παξὰ ζνί ηε θαὶ ἄιινηο] ἀζαλάηνηζηλ.

[ὣο ἄξ' ἔθε ηειέ]εζζαη: ἑῶ δ’ ἐπέλεπζε θάξεηη. [ἀιι' ἴζη, ηέθλνλ] ἐκόλ, θαὶ πείζεν, κεδέ ηη ιίελ

ἀ[δερὲο κελ]έαηλε θειαηλεθέη Ιξνλίσλη. α[ἶςα δὲ θα]ξπὸλ ἄεμε θεξέζβηνλ ἀλζξώπνηζηλ.

ὣ[ο ἔθαη'. νὐ]δ’ ἀπίζεζελ ἐπζηέθαλνο Δεκήηεξ:

αἶςα δὲ θαξπὸλ ἀλῆθελ ἀξνπξάσλ ἐξηβώισλ: πᾶζα δὲ θύιινηζίλ ηε θαὶ ἄλζεζηλ εὐξεῖα ρζὼλ ἔβξηζ’: ἣ δὲ θηνῦζα ζεκηζηνπόινηο βαζηιεῦζη δεῖμελ Σξηπηνιέκῳ ηε Δηνθιεῖ ηε πιεμίππῳ

Εὐκόιπνπ ηε βίῃ Ιειεῶ ζ’ ἡγήηνξη ιαλ

δξεζκνζύλελ ζ’ ἱεξλ θαὶ ἐπέθξαδελ ὄξγηα πᾶζη,

Σξηπηνιέκῳ ηε Πνιπμείλῳ, ἐπὶ ηνῖο δὲ Δηνθιεῖ ζεκλά, ηά η’ νὔπσο ἔζηη παξεμίκελ νὔηε ππζέζζαη

νὔη’ ἀρέεηλ: κέγα γάξ ηη ζελ ζέβαο ἰζράλεη αὐδήλ.

ὄιβηνο, ὃο ηάδ’ ὄπσπελ ἐπηρζνλίσλ ἀλζξώπσλ:

ὃο δ’ ἀηειὴο ἱεξλ ὅο η’ ἄκκνξνο, νὔπνζ’ ὁκνίσλ

αἶζαλ ἔρεη θζίκελόο πεξ ὑπὸ δόθῳ ἠεξόεληη.

αὐηὰξ ἐπεηδὴ πάλζ’ ὑπεζήθαην δῖα ζεάσλ,

βάλ ῥ’ ἴκελ Οὔιπκπόλδε ζελ κεζ’ ὁκήγπξηλ ἄιισλ.

ἔλζα δὲ λαηεηάνπζη παξαὶ Δηὶ ηεξπηθεξαύλῳ

ζεκλαί η’ αἰδνῖαη ηε: κέγ’ ὄιβηνο, ὅλ ηηλ’ ἐθεῖλαη πξνθξνλέσο θίισληαη ἐπηρζνλίσλ ἀλζξώπσλ: αἶςα δέ νἱ πέκπνπζηλ ἐθέζηηνλ ἐο κέγα δκα

Πινῦηνλ, ὃο ἀλζξώπνηο ἄθελνο ζλεηνῖζη δίδσζηλ.

ἀιι’ ἄγ’ ιεπζῖλνο ζπνέζζεο δῆκνλ ἔρνπζα

θαὶ Πάξνλ ἀκθηξύηελ Ἀληξλά ηε πεηξήεληα, πόηληα, ἀγιαόδσξ’, ὡξεθόξε, Δενῖ ἄλαζζα, αὐηὴ θαὶ θνύξε πεξηθαιιὴο Πεξζεθόλεηα:

πξόθξνλεο ἀλη’ ὠδῆο βίνηνλ ζπκήξε’ ὄπαδε.

Page 14: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

αὐηὰξ ἐγὼ θαὶ ζεῖν θαὶ ἄιιεο κλήζνκ’ ἀνηδῆο.

Η ΘΕΑ ΔΗΛΗΣΡΑ- ΕΡΤΘΡ.ΑΓΓΕΘΟ ΛΟΤΕΘΟ ΕΚΕΤΘΜΑ

Σθ Διμθτρα τθ ςεβαςτι καλλίκομθ κεάν αρχίηω να εξυμνϊ, αυτιν και τθ λυγεροπόδαρθ τθ κυγατζρα τθσ που ο Αϊδωνεφσ

τθν άρπαξε, και του τθν ζδωςε ο βαρφγδουποσ παντόπτθσ Ηευσ, όταν μακριά απ’ τθν χρυςοδρζπανθ λαμπρόκαρπθ τθ Διμθτρα

ζπαιηε με του Ωκεανοφ τισ κόρεσ τισ ορκόςτθκεσ, δρζποντασ ρόδα, κρόκουσ κι άνκθ κι όμορφουσ μενεξζδεσ

ςτον τρυφερό λειμϊνα, ςπακόχορτα και υάκινκο και νάρκιςςο που ωσ δόλωμα τον βλάςτθςε για το κορίτςι

το ροδαλόμορφο θ Γθ με βοφλθςθ του Δία χάρθ του πολυδζκτθ, καυμάςιο άνκοσ που ζκαλλε και κάμπωςε όςουσ τόβλεπαν

Page 15: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

απϋτουσ ακάνατουσ κεοφσ κι απ’ τουσ κνθτοφσ ανκρϊπουσ, κι απϋρίηα του εκατό ξεφφτρωςαν βλαςτάρια,

και ςκόρπαε οςμι γλυκφτατθ κι όλοσ ψθλά ο διάπλατοσ εγζλαςε ουρανόσ και ςφμπαςα θ γθ και το αλμυρό κφμα τθσ κάλαςςασ.

Κι ζκκαμβθ αυτι τα δυο τθσ χζρια τ’ άπλωςε το πάγκαλο άκυρμα να πιάςει, κι άνοιξε θ γθ τότε θ πλατφδρομθ

ςτο Νφςιον όρμθςε το πεδίον ο πολυδζγμων άρχοντασ ο ζνδοξοσ γιόσ του Κρόνου με τ’ ακάνατα άλογα.

Κι αφοφ τθν άρπαξε άκελά τθσ πάνω ςε ολόχρυςο όχθμα τθν πιγαινε κλαμμζνθ, εκείνθ τότε κραφγαςε μρε δυνατι φωνι καλϊντασ τον πατζρα τθσ, τον άριςτο και φπατο του Κρόνου γιό.

Κανείσ απ’ τουσ ακάνατουσ οφτε κανείσ από τουσ κνθτοφσ ανκρϊπουσ δεν άκουςε τθν φωνι, μιτε οι καλλίκαρπεσ ελιζσ,

μόνο του Πζρςθ θ κυγατζρα που τρυφερά αιςκανόταν θ Εκάτθ θ λαμπροκριδεμνθ άκουςε από το άντρο, μαηί κι ο άναξ Ιλιοσ, ο λαμπρόσ γιόσ του Τπερίωνα,

τθν κόρθ που καλοφςε τον πατζρα τθσ Κρονίδθ, εκείνοσ όμωσ μακριά και χϊρια απϋ τουσ κεοφσ ςτον πολυςφχναςτο κακότανε ναό

δεχόμενοσ απ’ τουσ κνθτοφσ ανκρϊπουσ πλοφςια αφιερϊματα. Κι αυτιν ακοφςια οδιγαγε με προτροπι του Δία

ο πολυδζγμων άρχων των νεκρϊν πατράδερφοσ τθσ ο ζνδοξοσ γιόσ του Κρόνου με τ’ ακάνατα άλογα.

Όςο λοιπόν τθ γθ και τον ορμθτικό ιχκυοτρόφο πόντο και τισ αχτίδεσ του ιλιου, ιλπιηε ακόμθ τθ μθτζρα τθσ τθν ζνδοξθ

να ιδεί και των ακανάτων κεϊν το γζνοσ, τόςο μζςα ςτθ κλίψθ τθσ τον νου τθσ τον ξαπλάνευε θ ελπίδα,

κορφζσ βουνϊν αντιχθςαν και τα βακιά του πόντου απ’ τθν ακάνατθ φωνι, και τθ φωνι τθν άκουςε θ ςεβαςτι μθτζρα.

Άλγοσ πικρό κυρίεψε τθν καρδιά τθσ, κι απ’ τα κεία μαλλιά ξεςκίςε με τα χζρια τθσ το κριδεμνο,

και μαφρο κάλυμμα ζρριξε ςτουσ ϊμουσ, κι ωςάν γεράκι όρμθςε ςε γθ και κάλαςςα

γυρεφοντασ τθ, όμωσ κανείσ να τθσ αποκαλφψει τθν αλικεια δεν ικελε, οφτε απ’ τουσ κεοφσ οφτε από τουσ κνθτοφσ ανκρϊπουσ,

κι οφτε απϋτουσ οιωνοφσ ιλκε κανείσ αλθκινόσ αγγελιοφόροσ. Υςτερα θ ςεβαςτι Δθϊ περιπλανιότανε ςτθ γθ εννζα θμζρεσ

ςτα χζρια τθσ κρατϊντασ δάδεσ αναμμζνεσ, οφτε ποτζ αμβροςία και οφτε ποτζ νζκταρ θδφποτο

δεν γεφτθκε κλιμμζνθ, ουτ’ ζβαηε το ςϊμα ςτα λουτρά. Αλλά ςαν ζφταςε τθν δζκατθν θμζρα θ φωτοφόρα Θϊσ,

θ Εκάτθ τθν ςυνάντθςε κρατϊντασ φωσ ςτα χζρια, κι άγγελμα φζρνοντάσ τθσ μίλθςε και είπε,

εβαςτι Διμθτρα λαμπρόδωρθ, ςυ θ ωριμάςτρια των καρπϊν, ποιόσ απϋτουσ ουρανίουσ κεοφσ κι απϋτουσ κνθτοφσ ανκρϊπουσ

τθν Περςεφόνθ άρπαξε και ράιςε τθν καρδιά ςου; γιατί τθ φωνι άκουςα, όμωσ δεν είδα με τα μάτια μου ποιόσ ιτανε, ςου λζω με ςυντομία τθν πάςα αλικεια.

Page 16: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

Ζτςι λοιπόν είπε θ Εκάτθ, όμωσ ς’ αυτιν δεν αποκρίκθκε τθσ καλλίκομθσ Ρζασ θ κυγατζρα, αλλά γοργά μαηί τθσ ζτρεξε μεσ ςτα χζρια τθσ κρατϊντασ δάδεσ αναμμζνεσ,

Και φτάςανε ςτον Ιλιο τον φρουρό κεϊν και ανκρϊπων, μπροςτά ςτουσ ίππουσ ςτάκθκαν και θ πάνςεπτθ κεά τον ρϊτθςε,

Ιλιε, ςεβάςου εμζνα τθ κεά, αν κάποτε εγϊ με λόγο ι μ’ ζργο επράχνα τθν καρδιά και τθν ψυχι ςου.

Σθν κόρθ αυτι τθ γζννθςα γλυκό φυντάνι με κωριά καμαρωτι Άκουςα τον παντζρθμο αικζρα τθ γοερι κραυγι τθσ,

ςαν να τθν εξανάγκαηαν, αλλ’ όμωσ με τα μάτια μου δεν είδα. Όμωσ εςφ τον πόντο, κι όλθ τθ ςτεριά και τον αικζρα

από ψθλά με τισ αχτίδεσ που εποπτεφεισ, πεσ μου ςτ’ αλικεια αν ζχεισ δει κάπου το προςφιλζσ μου τζκνο

που κάποιοσ μακριά μου ακζλθτα τθσ άρπαξε και πάει κάποιοσ απ’ τουσ κεοφσ ι απ’ τουσ κνθτοφσ ανκρϊπουσ. Ζτςι, είπε, και ςϋ αυτιν ο γιόσ του Τπερίωνοσ αποκρίκθ,

Σθσ καλλίκομθσ Ρζασ κυγατζρα ω Διμθτρα άναςςα Κα μάκεισ, γιατί ςζβομαι πολφ και ςυμπονϊ

Σθν βαριολυπθμζνθ εςζ για το καλλίςφυρο παιδί ςου, άλλοσ κανείσ απ’ τουσ ακάνατουσ δεν είναι ο αίτιοσ πάρεξ ο νεφελθγερζτθσ Ηευσ,

που τθν παρζδωςε ςτον αδερφό του Άδθ καλερι του ομόκλινθ να του είναι, αυτόσ μεσ ςτ’ ομιχλϊδεσ ςκότοσ

αφοφ τθν άρπαξε τθν πιγαινε με τ’ άλογα ενϊ εκείνθ δυνατά ξεφϊνιηε. Αλλά κεά πάψε τον μζγα κρινο, οφτε ςου πρζπει

Ανϊφελα ζτςι να εξοργίηεςαι, μιτε για ςζνα ανάξιοσ είναι ο γαμπρόσ μεσ ςτουσ ακάνατουσ ο άρχων των νεκρϊν ο Αϊδωνεφσ

ο αδερφόσ και ομόςπορόσ ςου, του ζλαχε θ τιμι πρϊτθ φορά όταν ζγινε θ μοιραςιά ςτα τρία,

ςε κείνουσ που μαηί τουσ κατοικεί του ζλαχε ναναι ο άρχοντασ τουσ. αν μίλθςε ζτςι τ’ άλογα του κάλεςε κι αυτά ςτθν πρoςταγι του

γοργόςυραν πλατφφτερα το ευκίνθτο άρμα ωσ όρνεα, τότε δεινότερο και πιο άγριο άλγοσ ςτθν καρδιά τθσ φϊλιαςε.

Ζπειτα χολωμζνθ με το μαυρονζφελο του Κρόνου τζκνο αφινοντασ τθ ςφναξθ των κεϊν και τον πανφψθλο Όλυμπο

ςτισ πόλεισ και ςτουσ εφφορουσ αγροφσ ζφταςε των ανκρϊπων παίρνοντασ για πολφ καιρό αλλιϊτικθ όψθ, απ’ τουσ άνδρεσ

κι απ’ τισ βακφηωςτεσ γυναίκεσ που τθν κοίταηαν κανείσ τουσ δεν τθ γνϊριςε μζχρι ςτο ανάκτορο να φτάςει του ανδρείου Κελεοφ που τότε τθσ ευϊδουσ Ελευςίνασ ιταν ο άρχοντασ.

Και με κλιμμζνθ τθν ψυχι τθσ κάκιςε ςτο δρόμο κοντά ςτο φρζαρ το Παρκζνιον, όπου οι πολίτεσ ζπαιρναν νερό

ςτθ ςκιά, που είχε φυτρϊςει επάνωκε κάμνοσ ελιάσ, ολόιδια με πολφχρονθ γριά, που πια από τοκετό

κι από τθσ φιλοςτζφανθσ τθσ Αφροδίτθσ δϊρα ζχει αποκλειςκι, παρόμοιεσ είναι και οι τροφοί για τα παιδιά των δίκαιων βαςιλιάδων

και οι οικονόμεσ ςτα πολφβουα τ’ ανάκτορα. Σότε τθν είδανε του Ελευςινίου Κελεοφ οι κυγατζρεσ

Page 17: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

κακϊσ ερχόνταν για να φζρουνε το ευάντλθτο νερό με χάλκινεσ υδρίεσ ςτα πατρικά τουσ δϊματα,

και οι τζςςερισ ωςάν κεζσ ςτθσ νιότθσ τουσ το άνκοσ, θ Καλλιδίκθ, θ Κλειςιδίκθ και θ Δθμϊ θ ελκυςτικι και θ Καλλικόθ, θ πιο μεγάλθ απ’ όλεσ που ιταν,

μα δεν τθν γνϊριςαν, δφςκολο ςτουσ κνθτοφσ να δοφνε τουσ κεοφσ. Κι αφοφ πλθςίαςαν τθσ είπαν λόγια φτερωτά,

ποιά κι από που είςαι γριά, ςυ απ’ τουσ μακρόηωουσ ανκρϊπουσ; Γιατί μακριά απ’ τθν πόλθ ζμεινεσ και οφτε τισ κατοικίεσ πλθςιάηεισ; ςε μζγαρα ςκιερά εκεί γυναίκεσ βρίςκονται

τθσ ίδιασ θλικίασ με ςε κι ακόμα νεϊτερεσ ςου, που κα ςου δείξουν τθν αγάπθ τουσ με λόγια όςο και μ’ ζργα. Ζτςι είπανε, και θ πάνςεπτθ κεά μ’ αυτά τα λόγια απάντθςε,

παιδιά μου, όποιεσ κι αν είςτε ςεισ από τισ τρυφερόλιγνεσ γυναίκεσ χαίρετε, εγϊ κα ςασ τ’ αφθγθκϊ, κακόλου δεν είν’ άπρεπο

απάντθςθ να δϊςω αλθκινι ςε ςασ που με ρωτάτε. Δωσ είναι τ’ όνομά μου, θ ςεβαςτι μου τόδωςε μθτζρα,

μόλισ τϊρα, περνϊντασ τθν πλατιά κάλαςςα από τθν Κριτθ ιλκα, χωρίσ να κζλω, γιατί με βία κι εξαναγκαςμό

μ’ άρπαξαν άνδρεσ πειρατζσ. Κι ζπειτα αυτοί ςτο Κορικό με γοργό πλοίο προςάραξαν, όπου γυναίκεσ τθσ ςτεριάσ

όλεσ μαηί ανεβικανε και τότε εκείνοι δείπνο ετοιμάςανε κοντά ςτου πλοίου τα παλαμάρια,

όμωσ εγϊ δεν είχα καμιά όρεξθ για γλυκό δείπνο, και κρυφά ορμϊντασ μζςα από τθ ςκοτεινόμαυρθ ςτεριά

ξζφυγα απ’ τουσ κραςείσ αυκζντεσ, γιατί κζλαν αφοφ με δϊςουν, όχι βζβαια χωρίσ λφτρα, να κερδίςουν.

Ζτςι ζφταςα εδϊ περιπλανϊμενθ, δίχωσ να ξζρω ποιόσ είναι αυτόσ ο τόποσ και ποιοί τον κατοικοφν.

Αλλά ςε ςασ, όλοι που τα Ολφμπια εκείνα δϊματα κατζχουν, νόμιμουσ άνδρεσ είκε να ςασ δϊςουνε και τζκνα να γεννιςετε

όπωσ τα κζλουν οι γονείσ, εμζνα πάλι κόρεσ λυπθκείτε με να φτάςω ευπρόςδεκτθ, ω παιδιά μου, ςε μια κατοικία

ανδρόσ και γυναικόσ, για να εργαςκϊ ς’ αυτοφσ πρόκυμθ να προςφζρω ζργα υπεριλικθσ γυναίκασ, και νεογζννθτο παιδί κρατϊντασ το ςτθν αγκαλιά

καλά κ’ ανάκρεφα και δϊματα κα επιτθροφςα και κα ϋςτρωνα ςτο βάκοσ των καλόχτιςτων καλάμων το κρεβάτι

του νοικοκφρθ, και κα επόπτευα τισ γυναικείεσ δουλειζσ. Ζτςι είπεν θ κεά, κι ευκφσ τθσ αποκρίκθκε το ανφπαντρο κορίτςι

θ Καλλιδίκθ, θ πιο όμορφθ απ’ τισ κυγατζρεσ του Κελεοφ, Κυροφλα, ο,τι οι κεοί μασ δίνουνε και λυπθμζνοι ακόμα

οι άνκρωποι εμείσ τα υπομζνουμε, γιατί είναι παντοδφναμοι. Αυτά ξεκάκαρα κα πω ςε ςζνα, και κα ονοματίςω

τουσ άνδρεσ που πολφ τιμοφνται εδϊ και του λαοφ είναι προφχοντεσ, και τα οχυρά τθσ πόλθσ

ζχουν ςωκεί με τισ βουλζσ και με τισ δίκαιεσ κρίςεισ τουσ.

Page 18: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

Σ’ όνομα του Σριπτόλεμου του ςυνετοφ και του Διόκλου και του Πολφξεινου και του αξιζπαινου Ευμόλπου και του Δολίχου και του καρραλζου πατζρα μασ όλων αυτϊν οι ςφηυγοι φροντίηουνε τα ςπίτια, οφτε κανζνασ απϋαυτοφσ που κα ςε πρωτοδεί

κα ςε περιφρονιςει κι απ’ το ςπίτι κα ςε διϊξει, αλλά κα ςε καλοδεχτοφν, γιατί είςαι όμοια με κεά.

Αν όμωσ κεσ, περίμενε να πάμε ςτου πατζρα τ’ ανάκτορα και ςτθ βακφηωνθ μθτζρα μασ Μετάνειρα

λεπτομερϊσ τα πάντα να τθσ ποφμε, κι αν τοφτθ ςε καλζςει νάρκεισ ςτο ςπίτι το δικό μασ, ςε άλλων μθν ψάξεισ ςπίτια.

Μεσ ςτο καλόχτιςτο τ’ ανάκτορο ακριβόσ γιόσ ςτερνόπαιδο ανατρζφεται, πολφ ακριβό κι αγαπθμζνο.

Αν βζβαια το ανάκρεψεσ εςφ και ςτθν ακμι τθσ ιβθσ ζφτανε Όποια κι αν ς’ ζβλεπεν από τισ τρυφερζσ γυναίκεσ, εφκολα

κα ηιλευε, τόςθ αμοιβι κα ςου δινόταν. Ζτςι είπανε, κι αυτι με το κεφάλι ςυγκατάνευςε και κείνεσ τα ςτιλπνά

γεμίηοντασ νερό αγγεία τα ςικωναν καμαρωτζσ. Γριγορα φτάςαν ςτου πατζρα τουσ τ’ ανάκτορο κι αμζςωσ ςτθ μθτζρα

Είπαν ό,τι είδαν κι άκουςαν. Εκείνθ τότε ςτθ ςτιγμι τισ προζτρεψε να τθν καλζςουν με απεριόριςτο μιςκό.

Κι αυτζσ, όπωσ λαφίνεσ ι δαμάλεσ ςε ζαροσ εποχι πθδάνε ςτο λιβάδι αφοφ κορζςαν τθν καρδιά τουσ με τροφι,

αναςθκϊνοντασ των κελκτικϊν εςκιτων τισ πτυχζσ τρζξαν ςτον αμαξόδρομο ενϊ γφρω ςτουσ ϊμουσ

κυμάτιηαν, όμοια κροκόχρωο άνκοσ, τα μαλλιά τουσ. Και τθ κεά τθν ζνδοξθ ςυνάντθςαν ςτο δρόμο εκεί ακριβϊσ

που τθν αφιςαν, κι ζπειτα ςτ’ ανάκτορα τα πατρικά πορεφτθκαν, κι εκείνθ πίςωκε με λυπθμζνθ τθν ψυχι τθσ

περπάταε ςκεπαςμζνθ απϋτθν κορφι ωσ τα νφχια, και κατάμαυρο πζπλο γφρω απ’ τα πόδια τθσ κεάσ τα λυγερά κυμάτιηε.

Κι ευκφσ φτάςαν ςτ’ ανάκτορα του κεϊκοφ Κελεοφ, περάςανε ςτθν αίκουςα, όπου θ ςεπτι μθτζρα τουσ

κοντά ςτο ςτφλο κάκονταν τθσ καλοκαμωμζνθσ ςτζγθσ ζχοντασ ςτθν αγκάλθ τθσ το νζο βλαςτάρι, το παιδί τθσ, τότε αυτζσ

ςιμά τθσ τρζξαν, κι θ κεά πάτθςε ςτο κατϊφλι, και ςτθ ςκεπι ζφτανε το κεφάλι τθσ και φωσ κεϊκό πλθμμφριςε τθ κφρα.

Ντροπι ςζβασ και δζοσ πελιδνό κυρίεψε τθ μθτζρα, δίφρο τθσ πρόςφερε και τθν προτρζπει να κακίςει.

Όμωσ θ ωριμάςτρια των καρπϊν θ Διμθτρα θ λαμπρόδωρθ δεν ικελε ςτο ςτιλπνό δίφρο να κακίςει,

αλλ’ ζμενε άφωνθ ρίχνοντασ χαμθλά τα ωραία τθσ μάτια, ζωσ ότου θ ζμπιςτθ Λάμβθ τθσ προςζφερε

ςτζρεο ςκαμνί και πάνω του ζςτρωςε αργυρόςτιλπνθ προβιά. Εκεί ςαν κάκθςε κράτθςε μπροσ τθσ με τα χζρια τθν καλφπτρα,

για πολλιν ϊρα αμίλθτθ και λυπθμζνθ κάκονταν ςτο δίφρο, οφτε καλοχαιρζτθςε κανζναν καν με λόγο ι κάποια κίνθςθ,

Page 19: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

μα αγζλαςτθ ολονιςτικθ από τροφι κι από νερό κακόταν λειϊνοντασ απ’ τον καθμό τθσ κυγατζρασ τθσ βακφηωνθσ,

μζχρι που με τ’ αςτεία τθσ θ ζμπιςτθ Λάμβθ και τα πολλά τθσ ςκϊμματα κατάφερε τθν πάναγνθ κυρά

ςε γζλια να ξεςπάςει και ν’ αποκτιςει ευχάριςτθ διάκεςθ, αλλά κι αργότερα πάλι με τζτοια τθν ευχαριςτοφςε. Σότε θ Μετάνειρα τθσ δίνει κφπελλο, γλυκό κραςί

γεμίηοντάσ το, όμωσ αυτι τ’ αρνικθκε, γιατί τθσ είπε κεμιτό δεν είναι να πίνει κόκκινο κραςί, και ηιτθςε κρικάλευρο και φδωρ

αφοφ αναμείξουν με καλοτριμμζνο δυόςμο να τθσ δϊςουνε να πιεί. Κι εκείνθ όταν ετοίμαςε τον κυκεϊνα, ςτθ κεά τον πρόςφερε ωσ επρόςταξε,

κι αφοφ κατά τα κζςμια τον δζχτθκε θ πολυςζβαςτθ Δθϊ τότε μ’ αυτοφσ τουσ λόγουσ άρχιςε θ καλλίηωςτθ Μετάνειρα,

Χαίρε γυναίκα, εςφ που ελπίηω ναςαι από καλοφσ γονιοφσ κι όχι κακοφσ, γιατί ςτα μάτια ςου διακρίνεται θ ςεμνότθτα

και θ χάρθ, όπωσ ςτων δίκαιων βαςιλιάδων. Αλλ’ οι κεοί ό,τι δίνουνε και λυπθμζνοι εμείσ ακόμα

οι άνκρωποι τα υπομζνουμε, γιατί ηυγόσ ςκλαβιάσ μασ ςφίγγει τον αυχζνα. Σϊρα που ζφταςεσ εδϊ, κα ανατεκοφν ς’ εςζ, όςα ςε μζνα ανικουν.

Ανάκρεψζ μου τοφτο το παιδί, το ςτερνοπαίδι και το ανζλπιςτο που μοφδωςαν οι ακάνατοι και είναι χιλιάκριβο για μζνα.

Αν το μεγάλωνεσ εςφ και ςτθν ακμι τθσ ιβθσ ζφτανε Όποια κι αν ς’ ζβλεπε από τισ τρυφερζσ γυναίκεσ εφκολα

κα ηιλευε, τόςθ αμοιβι κα ςου δινόταν. Σότε ς’ αυτι πάλι αποκρίκθκεν θ Διμθτρα θ ευςτζφανθ,

και ςυ κυρά ναχεισ χαρά μεγάλθ κι οι κεοί ασ ςου δίνουν αγακά. Πρόκυμα το παιδί ςου κ’ αναλάβω, ωσ με προτρζπεισ,

κα το ανακρζψω ελπίηω δίχωσ τισ πονθρίεσ τροφοφ κι οφτε μαγγάνιεσ και βοτάνια κα το βλάψουν,

γιατί γνωρίηω αντίδοτο πιο δραςτικό για το κακό, γνωρίηω τθν κατάλλθλθ προφφλαξθ από γθτειά ολζκρια.

Ζτςι αφοφ μίλθςε, ςτο ευωδιαςτό τθσ ςτικοσ το παιδί κράτθςε με τα ακάνατά τθσ χζρια, και θ ψυχι χάρθκε τθσ μθτζρασ.

Ζτςι του γενναιόφρονα Κελεοφ τον λαμπρό γιο τον Δθμοφϊντα, που θ καλλίηωςτθ Μετάνειρα τον γζννθςε,

εκείνθ τον ανάκρεψε ςτ’ ανάκτορα, κι αυτόσ μεγάλωνε όμοιοσ με κεό. δεν ζτρωγε τροφι, οφτε μθτζρασ γάλα κιλαηε

θ Διμθτρα τον ζχριε μ’ αμβροςία ςαν ναχε γεννθκι από κεό γλυκά φυςϊντασ τον κακϊσ τον κράταγε ςτθν αγκαλιά, τισ νφχτεσ όμωσ ςαν δαυλό τον ζκρυβε μεσ ςτθ φωτιά

κρυφά από τουσ γονιοφσ του, ιςαν γι’ αυτοφσ μεγάλο καφμα το πόςο αναπτυςςότανε κι ζμοιαηε τζλεια ςτουσ κεοφσ.

Και κα τον ζκαμνε κι αγζραςτο κι ακάνατο αν θ καλλίηωςτθ Μετάνειρα ςτθν αφροςφνθ τθσ

τθ νφχτα απ’ τον ευϊδθ κάλαμό τθσ καιροφυλακτϊντασ δεν ταβλεπε, ζςκουξε κι ζπλθξε τότε τουσ μθροφσ

φοβοφμενθ για το παιδί τυφλϊκθ από ςφοδρό κυμό.

Page 20: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

Κι φςτερα ολοφυρμζνθ λόγια φτερωτά ξεςτόμιςε, τζκνο μου Δθμοφϊν εςζνα θ ξζνθ αυτι μεσ ςε τρανι φωτιά ςε κρφβει,

κι εμζνα μεσ ςε γόο με ρίχνει και ς’ ολζκριεσ λφπεσ. Ζτςι είπε κλαίγοντασ, και θ πάνςεπτθ κεά τθν άκουςε.

Σότε μ’ αυτιν θ καλλιςτζφανθ Διμθτρα χολωμζνθ το ανζλπιςτο, που γζννθςε ςτϋανάκτορα παιδί τθσ,

με χζρια ακάνατα το απόκεςε ςτο δάπεδο τραβϊντασ το απ’ τθ φωτιά ςφοδρά οργιςμζνθ,

και είπε ςυγχρόνωσ ςτθν καλλίηωςτθ Μετάνειρα, άνκρωποι ανόθτοι και άφρονεσ, οφτε του επερχόμενου καλοφ

οφτε και του κακοφ τθν μοίρα είςτε ικανοί να προνοιςετε, γι’ αυτό και ςυ πολφ ηθμιϊκθκεσ από τθν αφροςφνθ ςου.

Και μάρτυσ μου ο όρκοσ των κεϊν ςτ’ αμείλικτο φδωρ τθσ τυγόσ κάκανα ακάνατο κι αγζραςτο για πάντα

το προςφιλζσ παιδί ςου κι άφκαρτθ κα τοφδινα τιμι, τϊρα δεν κα αποφφγει ςυμφορζσ και κάνατο.

Αλλ’ όμωσ άφκαρτθ τιμι του καναι πάντα, που ςτα γόνατα κάκθςε τα δικά μου κι εκοιμικθ ςτθν αγκάλθ μου.

τθν εποχι του ενϊ κάρχονται και κα φεφγουνε τα χρόνια των Ελευςινίων τα παιδιά φοβερζσ μάχεσ και πολζμουσ

κα ξεςθκϊνουν μεταξφ τουσ πάντοτε. Θ πολυτίμθτθ είμαι θ Διμθτρα, θ πιο μεγάλθ

ςε ακάνατουσ και ςε κνθτοφσ ωφζλεια κι ευχαρίςτθςθ, Εμπρόσ λοιπόν ναό μεγάλο και βωμό κάτω απ’ αυτόν

για μζνα ασ χτίςει ο λαόσ κάτω απ’ τθν πόλθ και το απότομα το τείχοσ απάνω απ’ τθν Καλλίχορθ πθγι ςτο λόφο που δεςπόηει,

και τότε θ ίδια εγϊ τελετουργίεσ κα υποδεικϊ ϊςτε ζπειτα εςείσ με αγνότθτα κυςιάηοντασ κα εξευμενίςετε το νου μου.

Ζτςι αφοφ μίλθςε θ κεά το ανάςτθμα και τθ μορφι τθσ άλλαξε τα γθρατειά αποδιϊχνοντασ, κι ολόγυρά τθσ ομορφιά κυμάτιηε,

κεςπζςια οςμι απϋτα πζπλα τθσ τα ευωδιαςτά ςκορπίηονταν, και τθσ κεάσ το ακάνατο κορμί ωσ πζρα

εφεγγοβόλαε και ςκεπάηανε τουσ ϊμουσ τα ξανκά μαλλιά, και λάμψθ ςαν από αςτραπι γζμιςε το καλοχτιςμζνο δϊμα.

Βγικε απϋτα ανάκτορα και τότε τθσ Μετάνειρασ μεμιάσ τα γόνατα Λυκικανε, κι ϊρα πολλι παρζμεινε άλαλθ, και το παιδί οφτε καν

κζφτθκε το χιλιάκριβο να το ςθκϊςει από το δάπεδο. Σότε οι αδερφζσ του τθ ςπαραχτικι φωνι του άκουςαν και πιδθξαν απ’ τισ καλοςτρωμζνεσ κλίνεσ, ζπειτα θ μιά παίρνοντασ το παιδί ςτα χζρια τόκρυψε ςτον κόρφο τθσ,

θ άλλθ άναψε φωτιά κι θ Σρίτθ ζςπευςε με πόδια ελαφροπάτθτα να βγάλει τθ μθτζρα απ’ τον ευϊδθ κάλαμο.

Κι αφοφ μαηεφτθκαν τριγφρω απ’ το παιδί που ςπαρταροφςε, τόλουηαν γεμάτεσ τρυφερότθτα, μα του παιδιοφ θ ψυχι δεν θρεμοφςε

γιατί το βάςταγαν αδζξιεσ τροφοί και παραμάνεσ. Κι αυτζσ όλθ τθ νφχτα εξευμενίηανε τθν ζνδοξθ κεά

τρζμοντασ από φόβο, κι όταν φάνθκε θ αυγι

Page 21: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

είπαν ςτον κρατεό Κελεό τθν όλθ αλικεια, για όςα παράγγειλεν θ Διμθτρα θ καλλιςτζφανθ κεά.

Κι εκείνοσ ςε ςυνάκροιςθ αφοφ κάλεςε όλο τον γφρω λαό πρόςταξε πλοφςιο ναό για τθν ωραιόμαλλθ τθ Διμθτρα

να χτίςουν, και βωμό πάνω ςτο λόφο που δεςπόηει. Κι όλοι τουσ πείςκθκαν ευκφσ και υπάκουςαν ςτα λόγια του,

κι ζκαναν ό,τι πρόςταξε, κι ο ναόσ υψϊνονταν με τθ κεϊκι βουλι. Μόλισ αυτοί τελειϊςανε κι απόδιωξαν τον κάματο

Κακζνασ κίναε για το ςπίτι του, μα θ ξανκομάλλα Διμθτρα ζμεινε κακιςμζνθ εκεί απ’ όλουσ τουσ ακάνατουσ μακριά να λειϊνει απ’ τον καθμό τθσ κυγατζρασ τθσ βακφηωςτθσ.

Σότε άγονθ και ολζκρια χρονιά ςτθν πολυκρζφτρα γθ για τουσ ανκρϊπουσ ζκαμε, κι οφτε το ζδαφοσ

φφτρωνε ςπόρο, γιατί θ Διμθτρα θ ευςτζφανθ τον ζκρυβε. Πολλά καμπφλα αλζτρια μάταια τα βόδια τράβαγαν ςτθ γθ,

πολφ λευκό κρικάρι ζπεςε άχρθςτο ςτο χϊμα. Και κα εξαφάνιηε αςφαλϊσ το γζνοσ όλο των φκαρτϊν ανκρϊπων

με φοβερό λιμό, και το λαμπρό προνόμιο δϊρων και κυςιϊν κα το ςτεροφςεν απ’ αυτοφσ που κατοικοφν τα Ολφμπια ανάκτορα,

εάν ο Ηευσ δεν το εννοοφςε και δεν το ςυλλογιόταν. Και πρϊτα τθ χρυςόφτερθ τθν Μριδα πρόςταξε να φωνάξει τθν ωραιομάλλα Διμθτρα με τθ κωριά τθν πολυπόκθτθ.

Ζτςι είπε, τότε αυτι ςτον μαυρονζφελο του Κρόνου γιο τον Δία πεικάρχθςε και με τα πόδια τθσ γοργά το διάςτθμα διζτρεξε.

Κι ιλκε ςτθν πόλθ τθσ ευωδοφσ Ελευςίνασ, και βρικε τθ μαυρόπεπλθ Διμθτρα ςτο ναό,

και προςφωνϊντασ τθ τθσ είπε λόγια φτερωτά Διμθτρα ςε καλεί ο πατζρασ Ηευσ τϋάφκαρτα που γνωρίηει

να ρκεισ κοντά ςτο γζνοσ των ακανάτων κεϊν. Ζλα, μθ κι ανεκτζλεςτθ απομείνει θ προςταγι που μου δωςεν ο Ηευσ.

Ζτςι ικετεφοντασ εμίλθςε, μα εκείνθσ δεν τθσ λφγιςε θ καρδιά. Ζπειτα τουσ ευδαίμονεσ κεοφσ τουσ πάντοτε παρόντεσ ο πατζρασ

όλουσ τουσ ζςτειλε, κι αυτοί ζνασ-ζνασ που πιγαιναν τθν προςκαλοφςαν και τθσ πρόςφεραν πλοφςια δϊρα, κι όςεσ τιμζσ αν κα κελε κα χε μεσ ςτουσ ακανάτουσ,

αλλά κανείσ να τθσ γυρίςει το μυαλό δεν μπόραγε κι οφτε τθ γνϊμθ γιατί ιταν χολωμζνθ και με πείςμα αρνιόταν τισ προτάςεισ,

και είπε πωσ πια ςτον εφοςμο Όλυμπο ποτζ τθσ δεν κα ανζβει, κι οφτε ποτζ καρπό κα δϊςει θ γθσ,

προτοφ αντικρφςει τθν ωραιόφκαλμι τθσ κόρθ. Όμωσ αυτό ςαν άκουςε ο βροντερόσ ο παντεπόπτθσ Ηευσ

ςτο Ζρεβοσ τον χρυςόραβδο Αργειφόντθν ζπεμπε, να ξεπλανζψει με γλυκά λόγια τον Άδθ

και τθν αγνι τθν Περςεφόνθ απ’ το κατάμαυρο ςκοτάδι ςτο φωσ να ξαναφζρει ςτουσ κεοφσ κοντά, για να ‘παυε θ μθτζρα,

όταν τθν ζβλεπε με τα ίδια τθσ τα μάτια, τθν οργι. Κι ο Ερμισ πεικάρχθςε κι ευκφσ ςτθσ γθσ τα τρίςβακα

Page 22: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

βιαςτικά κατζβθκε αφινοντασ τθν κατοικία του Ολφμπου. Σότε ςυνάντθςε τον άρχοντα μζςα ςτ’ ανάκτορά του

ςτθν κλίνθ του να κάκεται κοντά ςτθν ντροπαλι του ςφηυγο που δυςαρεςτθμζνθ ιταν πολφ απ’ τον καθμό για τθν μθτζρα τθσ,

εκείνθ όμωσ μακριά για των μακάριων κεϊν τισ πράξεισ μθχανεφονταν κακά. Κι αφοφ κοντοπλθςίαςε ο κρατερόσ Αργεϊφόντθσ είπε,

ω Άδθ μαυρομάλλθ ςτουσ νεκροφσ εςφ που βαςιλεφεισ, ο πατιρ Ηευσ επρόςταξε απ’ το Ζρεβοσ

τθ λαμπρι Περςεφόνθ ν’ ανεβάςεισ ςτουσ ακάνατουσ, για να ‘παυε θ μθτζρα ςαν τθν ζβλεπε με τα ίδια τθσ τα μάτια

τον φοβερό κυμό και τθν οργι για τουσ ακάνατουσ, γιατί μζγα κακό ςχεδιάηει ν’ αφανίςει τθν αδφναμθ φυλι των χοϊκϊν ανκρϊπων

κρφβοντασ μεσ ςτθ γθ το ςπόρο κι αφαιρϊντασ ζτςι τισ τιμζσ για τουσ ακανάτουσ. Ζχει άγρια οργι, οφτε με τουσ κεοφσ

αναμειγνφεται, αλλά μακριά ςτο βάκοσ του εφοςμου ναοφ κάκεται τθν πετρϊδθ πόλθ εξουςιάηοντασ τθσ Ελευςίνασ.

Ζτςι είπε, κι ο άρχοντασ των υπογιινων Αιδωνεφσ μειδίαςε ςαλεφοντασ τα φρφδια, και ςτου Δία τθν εντολι πεικάρχθςε.

Κι αμζςωσ πρότρεψε τθ γνωςτικι τθν Περςεφόνθ, πιγαινε Περςεφόνθ ςτθν μαυρόπεπλθ μθτζρα ςου ζχοντασ μεσ ςτα ςτικια ςου ιπια οργι και διάκεςθ

κι οφτε περίςςια να ςαι δφςκυμθ περιςςότερο απ’ τουσ άλλουσ. Εγϊ μεσ ςτουσ ακανάτουσ δεν κα ςου είμαι ςφηυγοσ ανάξιοσ,

αδερφόσ γνιςιοσ του πατρόσ ςου Δία, εδϊ ςαν μζνεισ ςτα πάντα ςε όςα ηοφνε και κινοφνται κα δεςπόηεισ,

και τιμζσ κα χεισ μζγιςτεσ μεσ ςτουσ ακάνατουσ, για πάντα απ’ όςουσ ς’ αδικιςανε κα τιμωροφνται εκείνοι

που δεν κα εξευμενίςουν τθν οργι ςου με κυςίεσ τελϊντασ τεσ με αγνότθτα και δϊρα πρζποντα προςφζροντασ.

Αυτά είπε, τότε θ Περςεφόνθ θ ςυνετι αναγάλιαςε κι ορμθτικά πιδθξε από χαρά, όμωσ αυτόσ

τθσ ζδωκε κρυφά να γάει γλυκό ςπυρί ροδιοφ τραβϊντασ τθν παράμερα, για να μθ μείνει αυτι για πάντα

κοντά ςτθ ςεβαςτι Διμθτρα τθ μαυρόπεπλθ. Κι ζηευξε τότε μπροσ ςτο ολόχρυςο άρμα

τ’ ακάνατα άλογα ο άρχων των νεκρϊν ο Αιδωνεφσ. Και ςτο άρμα ανζβθκαν εκείνθ και δίπλα ο κρατερόσ Αργεϊφόντθσ

παίρνοντασ το μαςτίγιο και τα θνία ςτα χζρια του όρμθςε μεσ από τα ανάκτορα, και τ’ άλογα με προκυμία πετάξαν. Και διάνυςαν γοργά τουσ μακριοφσ δρόμουσ, κι οφτε θ κάλαςςα

και το νερό των ποταμϊν, οφτε τα χλοερά φαράγγια οφτε οι βουνοκορφζσ ανζκοψαν των ακανάτων ίππων τθν ορμι,

αλλ’ από πάνω τουσ πετϊντασ ςχίηαν τον πυκνό αγζρα. Κι ο Ερμισ ςτάκθκε εκεί που θ Διμθτρα θ ευςτζφανθ περίμενε

μπροςτά ςτον εφοςμο ναό, και κείνθ βλζποντασ τουσ όρμθςε ςα μαινάδα απ’ το βουνό μεσ ςε βακφςκιο δάςοσ.

Και θ Περςεφόνθ απ’ τ’ άλλο μζροσ, όταν είδε

Page 23: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

τα όμορφα μάτια τθσ μθτζρασ τθσ, άλογα και άρμα παρατϊντασ ζτρεξε, και ςτο λαιμό τθσ ζπεςε αγκαλιάηοντασ τθν,

κι εκείνθ ενϊ ςτα χζρια ακόμα κράταγε το προςφιλζσ παιδί τθσ αιφνίδια ο νουσ τθσ καταπαφοντασ ξαφνικά ρϊτθςε,

Σζκνο μου μθ και γεφτθκεσ όςο εκεί κάτω ιςουν κάποια τροφι; Μίλα, μθ μου το κρφβεισ, για να ξζρουμε κι οι δυο,

γιατί αν δεν γεφτθκεσ κι ανζβθκεσ από τον μιςθτό Άδθ κοντά μου και ςτον μαυρονζφελο πατζρα τον Κρονίωνα

κα μείνεισ τιμθμζνθ μζςα ς’ όλουσ τουσ ακανάτουσ. Αλλιϊσ, ξαναγυρίηοντασ ςτα τρίςβακα τθσ γθσ

κα κατοικείσ εκεί τθ μια εποχι από τισ τρεισ του χρόνου, ενϊ τισ άλλεσ δυο κοντά μου και ςτουσ άλλουσ ακανάτουσ.

Κι όποτε θ γθσ απ’ άνκθ ευωδιαςτά ανοιξιάτικα κάκε λογισ κ’ ανκοβολάει, τότε απ’ το ολόμαυρο ςκοτάδι

πάλι για τουσ κεοφσ και τουσ ανκρϊπουσ κ’ ανεβαίνεισ μζγα καφμα. Και με τι δόλο ς’ εξαπάτθςε ο κρατερόσ ο Πολυδζγμων;

και ς’ αυτιν πάλι απάντθςε θ Πεςεφόνθ θ πάγκαλθ, λοιπόν μθτζρα κα ςου πω τθν όλθ αλικεια,

όταν ς’ εμζνα ιρκε ο Ερμισ ταχφσ ςωτιριοσ αγγελιοφόροσ απ’ τον πατζρα μου Κρονίδθ και τουσ λοιποφσ επουράνιουσ

να με τραβιξει απ’ το Ζρεβοσ, και ςαν με δεισ με τα ίδια ςου τα μάτια να πάψεισ το κυμό και τθν φριχτι ςου οργι για τουσ ακάνατουσ,

τότεσ εγϊ πιδθξα από χαρά, κι ζπειτα αυτόσ κρυφά ςτο χζρι μου βαλε ςπυρί ροδιοφ, μελίγευςτθ τροφι, και μ’ εξανάγκαςε να το γευκϊ με βία κι άκελά μου.

Σο πωσ με του πατζρα μου Κρονίδθ τθ ςοφι βουλλθ αρπάηοντάσ με με τράβθξε και πιγε μεσ ςτθσ γθσ τα τρίςβακα,

κα ςου το αποκαλφψω κι όλα κα ςου τα πω, αφοφ ρωτάσ. Εμείσ όλεσ μαηί μζςα ςτο περιπόκθτο λιβάδι

θ Θλζκτρα, θ Λευκίππθ και θ Φαινϊ και θ Ρόδεια θ Λάνκθ, θ Καλλιρόθ, θ Λάχθ και θ Σφχθ

θ Λάνειρα, θ Μελίτθ, θ Χρυςθίσ, θ Ακάςτθ και θ Μθλόβαςισ, θ Άδμθτθ και θ ροδόχροθ Ωκυρόθ

θ Πλουτϊ, θ τυξ και θ Ροδόπθ, θ κελκτικι θ Καλυψϊ θ Ουρανία και θ Γαλαξαφρα θ ευπρόςδεκτθ

και θ Παλλάσ θ εγερςιμάχα και θ τοξότρια Άρτεμισ επαίηαμε και με τα χζρια δρζπαμε άνκθ ποκθτά

τρυφερό κρόκο και μαηί ςπακόχορτο και υάκινκο τριανταφυλλιάσ μπουμποφκια και λευκόκρινα, καφμα να βλζπεισ,

και νάρκιςςο που βλάςτθςεν όμοιο με κρόκο ο απζραντοσ ο τόποσ. Ευκφσ εγϊ από χαρά τον ζδρεψα, και τότε θ γθσ

κάτω υποχϊρθςε, κι ο κρατερόσ ο πολυδζγμων άρχοντασ πιδθξε πάνω και πιγε φζροντάσ με κάτω από τθ γθ με ολόχρυςο άρμα

χωρίσ κακόλου να το κζλω, και με φωνι αναβοιςα δυνατι. Αν κι αναςτατωμζνθ, όλα μου αυτά ςτα λζω ςτ’ αλικεια.

Και τότε όλθ τθ μζρα ίδια διάκεςθ ζχοντασ κι οι δυο θ μια τθσ άλλθσ τθν ψυχι και τθν καρδιά κερμαίναν

Page 24: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

ενϊ ςφιχταγκαλιάηονταν κι αναπαυόταν θ ψυχι απ’ τα βάςανα. Και θ μια ςτθν άλλθ δίνανε και δζχονταν χαρζσ. Σότε κοντά τουσ ιρκε θ λαμπροκριδεμνθ Εκάτθ,

αυτι πολφ αγάπθςε τθσ αγνισ Διμθτρασ τθν κόρθ, τοφτθ θ βαςίλιςςα ζκτοτε ζγινε προςτάτρια και οπαδόσ τθσ.

Σότε ς’ αυτζσ αγγελιοφόρον ζςτειλε ο βροντϊδθσ παντεπόπτθσ Ηευσ τθ Ρζα τθν καλλίκομθ, για να οδθγιςει τθ μαυρόπεπλθ μθτζρα

ςτο γζνοσ των κεϊν, και υποςχζκθκε τιμζσ να δϊςει, όςεσ κι αν κα κελε μεσ ςτουσ ακάνατουσ κεοφσ, και ςυγκατζνευςε ςτθ διάρκεια του ζτουσ να ναι θ κόρθ

κατά το τρίτο μζροσ του κάτω ςτ’ ολόμαυρο ςκοτάδι και ςτ’ άλλα δυο να ναι μαηί με τθ μθτζρα και τουσ άλλουσ ακανάτουσ.

Ζτςι είπε, κι θ κεά ςτ’ αγγζλματα του Δία δεν απείκθςε. Κι αμζςωσ γοργοδρόμθςε απ’ τισ κορφζσ του Ολφμπου

και ιρκε ςτο Ράριο, μαςτό τθσ γθσ ηωοδότθ άλλοτε, αλλά όμωσ τϊρα πια δεν είναι ηωογόνο μα χερςότοποσ

ςτζκεται δίχωσ φφλλα, ζκρυβε το κρικάρι το λευκό με τθσ ομορφοςτράγαλθσ Διμθτρασ τθ βουλι, αλλ’ όμωσ ζπειτα

μζλλονταν να φουντϊςει ξαφνικά με ςτάχυα ορκόλιγνα όςο κα προχωροφςε θ άνοιξθ και ςτθν πεδιάδα οι εφφοροι αγροί

κα γζμιηαν με ςτάχυα, που κα δζνονταν με καλαμόςχοινα. Εδϊ πάτθςε πρϊτα απ’ τον απζραντο αικερα,

Αλλθλοκοιταχτικανε με αγάπθ και αναγάλλιαςαν βακιά τουσ. Και τότε αυτά τθσ είπε θ Ρλεα θ λαμπροκριδεμνθ,

τζκνο μου ζλα, ςε καλεί ο βροντϊδθσ παντεπόπτθσ Ηευσ να ρκεισ ςτο γζνοσ των ακάνατων, και υποςχζκθκε τιμζσ

να δϊςει, όςεσ κι αν κα κελεσ μεσ ςτουσ ακάνατουσ κεοφσ. Και ςυγκατζνευςε ςτθ διάρκεια του ζτουσ να ναι θ κόρθ ςου

κατά το τρίτο μζροσ του κάτω ςτ’ ολόμαυρο ςκοτάδι, και ςτ’ άλλα δυο μαηί ςου και μαηί με τουσ ακάνατουσ τουσ άλλουσ.

Ζτςι είπε ότι κα γίνουν, και με τθν κεφαλι του ςυγκατζνευςε. Σζκνο μου εμπρόσ, πεικάρχθςε, κι ασ μθ τόςο πολφ

είςαι οργιςμζνθ αδιάκοπα με τον μελανοςφννεφο Κρονίωνα, κι αφξθςε τον καρπό τον ηωοδότθ ςτουσ ανκρϊπουσ γριγορα.

Ζτςι είπε, και θ ευςτζφανθ Διμθτρα δεν απείκθςε και γριγορα ξανάδωςε καρπό απ’ τα εφφορα χωράφια.

Και τότε θ απζραντθ όλθ θ γθσ με φφλλα και άνκθ εγζμιςε, κι αυτι πθγαίνοντασ ςτουσ δίκαιουσ βαςιλιάδεσ

ζδειξε ςτον Σριπτόλεμο και ςτον ιππζα τον Διοκλι και ςτον πανίςχυρο Εφμολπο και ςτον θγζτθ του λαοφ Κελεό,

τισ ιεροπραξίεσ, κι αποκάλυψε ς’ όλουσ αυτοφσ και ςτον Σριπτόλεμο και ςτον Πολφξενο κακϊσ και ςτον Διοκλι

τα πάνςεπτα όργια, που κανείσ δεν πρζπει να ερευνά κι οφτε να παραβαίνει, οφτε να τα κοινολογεί, γιατί το μζγα ςζβασ ςτουσ κεοφσ δζνει τθ γλϊςςα.

Ευτυχισ όποιοσ από τουσ γιινουσ ανκρϊπουσ τα χει δει, ο αμφθτοσ όμωσ ςτα ιερά και ο αμζτοχοσ δεν ζχει όμοια

μοίρα ακόμα και νεκρόσ ςτο μουχλιαςμζνο ςκότοσ.

Page 25: Ύμνος προς τη Δήμητρα.

Μόλισ αυτά ςυμβοφλεψε όλα θ πάνςεπτθ κεά, οι δυο τουσ κίνθςαν να παν’ ςτον Όλυμπο ςτων άλλων κεϊν τθ ςφναξθ.

Κι εκεί μζνουν κοντά ςτον Δία τον φιλοκζραυνο ςεβάςμιεσ κι αξιότιμεσ, τριςόλβιοσ απϋτουσ γιινουσ ανκρϊπουσ

αυτόσ που εκείνεσ αγαποφν αλθκινά, ευκφσ τότε του ςτζλνουνε ςτον οίκο του τον Πλοφτο,

που δίνει ςτουσ κνθτοφσ ανκρϊπουσ περιουςία. Όμωσ ελάτε ςεισ που τον λαό τθσ αρωματιςμζνθσ Ελευςίνασ κυβερνάτε

και τθν περίβρεχτθ Πάρο και τον πετρϊδθ Αντρϊνα, ςεβάςμια λαμπρόδωρθ καρποφόρα ω Δθϊ βαςίλιςςα

εςφ και θ πάγκαλι ςου κόρθ Περςεφόνθ για χάρθ τοφτθσ τθσ ωδισ ευνοϊκζσ χαρίςτε βίον ευχάριςτον.

Όμωσ εγϊ και με άλλο μου άςμα κα ςε μνθμονεφςω.

ΣΕΚΟ

1. ΠΡΟΚΟΓΟ- ΕΚ ΕΙΤΙΚΟΠΑΘΔΕΘΑ

2. ELEYSIS69.WORDPRESS.COM 3. ΛΟΤΕΘΟ ΕΚΤΘΜΑ

Page 26: Ύμνος προς τη Δήμητρα.