ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ-ΨΗΦΙΔΩΤΑ

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Στο Βυζάντιο αναπτύχθηκε η θρησκευτική ζωγραφική. Η βυζαντινή ζωγραφική

είναι περισσότερο γνωστή ως αγιογραφία.

Βυζαντινές αγιογραφίες σώζονται

σε ναούς (τοιχογραφίες) και φορητές εικόνες.

Μυστικός Δείπνος Ι.Μ. Βατοπαεδίου,

Καθολικό

(1312)

Βυζαντινή αγιογραφία

Η αγιογραφία δεν εκφράζει την προσωπική αντίληψη του καλλιτέχνη. Από τον πρώτο καιρό της εμφάνισής της δημιούργησε ορισμένα πρότυπα, από τα οποία δεν μπορεί να

ξεφύγει. Είναι περιορισμένη από αυστηρούς κανόνες, όχι μόνο όσον αφορά τα θέματα αλλά και την τεχνική της εκτέλεσης.

Παναγία Οδηγήτρια

Παναγία Ελεούσα

Βυζαντινή αγιογραφία.

Στη βυζαντινή αγιογραφία οι μορφές είναι αυστηρές, συμβολικές, εκφράζουν το μαρτύριο και τον πόνο αυτού που υποφέρει στη γη.

Ο Αγ. Ευθύμιος

Άγιος Νικόλαος Φορητή εικόνα 16ου αι.

Βυζαντινή αγιογραφία

Οι άγιοι έχουν στραμμένο το βλέμμα τους προς το Θεό, σε μια υπερβατική έκσταση.

Στους βυζαντινούς αγίους εκφράζεται

η αγωνία του ανθρώπου να φύγει στους ουρανούς.

Βυζαντινή τεχνοτροπία.

Η ασκητική ζωή των χριστιανών, η πίστη τους ότι η παρούσα ζωή

είναι πρόσκαιρη και ασήμαντη, δημιουργεί μια νέα τεχνοτροπία.

Οι καλλιτέχνες εκφράζουν τα θέματά τους

με συμμετρική ισορροπία, με κάποια ακαμψία,

με αυστηρότητα και κάποια μεγαλοπρέπεια.

Αντλούν τα θέματά τους από το χριστιανικό βίο.

Αγία Μαρία Αιγυπτία 17ος αι.

Αγιογραφίες ναών(τοιχογραφίες)

Εσωτερικό ναού. Νικητάρι Κύπρος

Αγιογραφίες ναών(τοιχογραφίες)

Αγιογραφημένος ναός(Μιστράς)

Φορητές εικόνες.

Κατά την περίοδο της Εικονομαχίας καταστράφηκαν πολλά έργα αγιογραφικής

τέχνης. Οι παλαιότερες εικόνες διασώζονται στη Μονή Αγ. Αικατερίνης στο Σινά.

Βυζαντινέςφορητές εικόνες.

Ο Χριστός Παντοκράτωρ, πρώτο μισό του 6ου αιώνα,

βρίσκεται στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης

στο Σινά.

Η παλαιότερη εικόνα του Ιησού.

Προέρχεται μάλλον από την Κωνσταντινούπολη

και είναι δώρο στη μονή Αγ. Αικατερίνης

από τον ιδρυτή της,Ιουστινιανό .

Η μορφή του Ιησού, η ζωή του καθώς και η μορφή της Παναγίας, αποτελούν τα πιο

συχνά θέματα της αγιογραφίας.

Η Παναγία παρουσιάζεται σε πλήθος εικόνων με τον Ιησού στην αγκαλιά της.

Ο Ιησούς ως Μέγας Αρχιερέας

Από τα Θεία Πάθη

Η Γέννηση

Ο Ευαγγελισμός και η Κοίμηση της Θεοτόκου.

Αγιογράφοι

Μανουήλ Πανσέληνος. Κορυφαίος αγιογράφος

του ΙΔ' αιώνα, από τους κυριότερους

εκπροσώπουςτης Μακεδονικής Σχολής

Αγ. Θεόδωρος ο Στρατηλάτης


Μιχαήλ Δαμασκηνός ο Κρης. 1530-35

Ήταν άριστος τεχνίτης, Χρησιμοποίησε

ιταλικά στοιχεία στις αγιογραφίες του.

Ο Δαμασκηνός έχαιρε μεγάλης φήμης

και η επίδρασή του στους σύγχρονούς του και μεταγενεστέρους

ζωγράφους ήταν πολύ μεγάλη.

Προφήτης Ηλίας


Θεοφάνης ο Κρης Σπουδαίος αγιογράφος,

κυριότερος εκπρόσωπος της Κρητικής Σχολής,

που διαμορφώθηκε στην Κρήτη

μετά την πτώσητου Βυζαντίου,

τον ΙΕ' και στις αρχές του ΙΣΤ' αιώνα. Αγιογράφησε στα Μετέωρα

και στο Άγιο Όρος Ο νιπτήρ

Η ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ. ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΚΡΗΤΟΣ,

1546. Ι.Μ ΣΤΑΥΡΟΝΙΚΗΤΑ,

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

Ψηφιδωτές εικόνες

Ψηφιδωτή εικόνα Βυζαντινό Μουσείο

Αθήνα

Βυζαντινά ψηφιδωτά

Τη μεγάλη τους ακμή γνωρίζουν οι ψηφιδωτές διακοσμήσεις κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής

Αυτοκρατορίας. Οι Βυζαντινοί εκτός από επιδαπέδια και επιτοίχια ψηφιδωτά έφτιαχναν

και φορητές ψηφιδωτές εικόνες.

Βυζαντινά ψηφιδωτά Ραβέννα (Άγιος Βιτάλιος)

Βυζαντινά ψηφιδωτά Ραβέννα

Βυζαντινά ψηφιδωτά, Ραβέννα

ΜΟΝΗ ΔΑΦΝΙΟΥ

Το οχυρωμένο μοναστήρι του Δαφνιού, βρίσκεται αριστερά της Ιεράς Οδού,

που εξακολουθεί από την αρχαιότητα να οδηγεί από την Αθήνα στην Ελευσίνα,

και στη θέση πιθανότατα του αρχαίου ιερού

του Δαφναίου ή Δαφνίου Απόλλωνα.

Το Καθολικό της Μονής.

Το Καθολικό, δηλαδή ο ναός της Μονής, χρονολογείται στον 11ο αι. και ανήκει στον

οκταγωνικό τύπο, που υιοθετείται στους μεσοβυζαντινούς χρόνους από σειρά σπουδαίων

μνημείων όπως τα καθολικά της μονής Οσίου Λουκά και της Νέας Μονής Χίου.


Κύριο χαρακτηριστικό του είναι οι μεγάλες διαστάσεις του τρούλου

και ο τρόπος στήριξής του, που αφήνουν ενιαίο

και ελεύθερο τον κεντρικό χώρο.


Η εξαιρετικά φροντισμένη κατασκευή του καθολικού με δόμους περίκλειστους από σειρά τούβλων, η πλούσια

κεραμοπλαστική διακόσμηση γύρω από τα παράθυρα και ο πολυτελής διάκοσμος στο εσωτερικό, με τα μοναδικής

τέχνης επιτοίχια ψηφιδωτά, τις ορθομαρμαρώσεις και τον μαρμάρινο διάκοσμο, του οποίου δείγματα μόνον

σώζονται, συνδέουν την ίδρυση του μνημείου με κύκλους της αυτοκρατορικής αυλής

Ψηφιδωτός διάκοσμος

Ο ψηφιδωτός διάκοσμος που καλύπτει τις ψηλότερες επιφάνειες, αποτυπώνει εικαστικά το δόγμα της

εκκλησίας. Ακολουθείται το καθιερωμένο εικονογραφικό πρόγραμμα των μεσοβυζαντινών ναών με τον Παντοκράτορα στον

τρούλο.

Ψηφιδωτός διάκοσμος Ο Παντοκράτορας

Ο Παντοκράτορας στον τρούλο,

η μεγαλύτερη σε μέγεθος παράσταση

της μονής Δαφνίου, επιβάλλεται

στον κεντρικό χώρο του ναού με την ιδιαίτερη αυστηρότητα

αλλά και την γλυκύτητα της έκφρασης.


Οι μορφές, με άριστες αναλογίες και συγκρατημένες κινήσεις, καθώς προβάλλονται

επάνω σε χρυσό βάθος, μοιάζουν ανάγλυφες και θυμίζουν κλασικά και ελληνιστικά

πρότυπα.


Η έκφραση στα πρόσωπα των αγίων

χαρακτηρίζεται από υψηλό ήθος

και ευγένεια, ενώ η απόδοση

ιδιαίτερων χαρακτηριστικών γίνεται με σπάνια

δεξιοτεχνία.

Ψηφιδωτός διάκοσμοςΗ προσκύνηση των Μάγων

Ψηφιδωτός διάκοσμος Η Γέννηση

Ψηφιδωτός διάκοσμος Η Γέννηση (λεπτομέρειες)

Ψηφιδωτός διάκοσμος Η Βάπτιση

Ψηφιδωτός διάκοσμος Η Μεταμόρφωση

Ψηφιδωτός διάκοσμοςΗ Σταύρωση

Ψηφιδωτός διάκοσμοςΗ Σταύρωση (λεπτομέρεια)

Η Ανάσταση

Ψηφιδωτά Αγίας ΣοφίαςΚωνσταντινούπολη

Εσωτερικό του ναού

Ψηφιδωτά Αγίας ΣοφίαςΚωνσταντινούπολη

Όσιος Λουκάς Βοιωτίας

Πρόκειται για το μεγαλύτερο και το καλύτερα διατηρημένο μοναστήρι του 11ου αιώνα στην

Ελλάδα, αποτελεί δε κορυφαίο δείγμα της τέχνης του Βυζαντίου. Ιδρύθηκε το 10 αι. από τον Όσιο

Λουκά τον Στυριώτη, κτισμένο σε μαγευτική

θέση 10 χλμ. από το Δίστομο.

Όσιος Λουκάς ΒοιωτίαςΨηφιδωτός διάκοσμος

Όσιος Λουκάς Βοιωτίας

Μονή Οσίου Λουκά: Καθολικό.

ΒΔ. Παρεκκλήσιο. Οι άγιοι Ευγένιος,

Ευστράτιος και Αυξέντιος.

Νέα Μονή Χίου

Η Νέα Μονή είναι ένα από τα σπουδαιότερα

βυζαντινά μνημεία της Ελλάδας. Είναι κτίσμα αυτοκρατορικό

- όπως μαρτυρούν τα χρυσόβουλα – και ιδρύθηκε

από τον Κωνσταντίνο τον Μομομάχο. Το κτίσιμό της διήρκεσε 12 χρόνια. (1042 - 1056).

Ο ναός είναι σε λιτό οκταγωνικό σχήμα.Τα ψηφιδωτά της Νέας Μονής

αποτελούν αντιπροσωπευτικό δείγμα της αυστηρής Βυζαντινής Τέχνης.

Νέα Μονή Χίου

Αγία Σοφία Θεσσαλονίκης

Αγία Σοφία ΘεσσαλονίκηςΨηφιδωτός διάκοσμος

Το ψηφιδωτό της Ανάληψης του Χριστού

στον τρούλο του ναού της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης.

Στο μέσο ο Χριστός μέσα σε πολύχρωμη "δόξα" και περιμετρικά η Παναγία

με τους Δώδεκα Αποστόλους

(9ος αιώνας).

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ-ΨΗΦΙΔΩΤΑ

Documents

Transcript of ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ-ΨΗΦΙΔΩΤΑ