ΣΗΜΑΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Η επίδραση των μετεωρολογικών παραγόντων στον άνθρωπο, όπως είπα-με και στην εισαγωγή του παρόντος πονήματος, έχει παρατηρηθεί από πολύ παλιά. Όλοι γνωρίζουμε ότι άνθρωποι μεγάλης συνήθως ηλικίας, με βάση αισθήματα πόνου που τους εμφανίζονται, μπορούν να «προβλέψουν» την αλλαγή του καιρού πριν από 2-3 μέρες, καμιά φορά και νωρίτερα. Οι έρευνες που έκαναν διάφοροι επιστήμονες τους επέτρεψαν να διαπιστώσουν ότι κάτω από την επίδραση κλιματολογικών και καιρικών παραγόντων μπορούν να ανθούν οι χρόνιες παθήσεις των αρθρώσεων και οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Εκτός από αυτό έχει παρατηρηθεί ότι στους πρακτικά υγιείς ανθρώπους λόγω της αλλαγής του καιρού, μπορούν να εμφανισθούν νοσηρά αισθήματα, όπως: αίσθημα βάρους στο κεφάλι, πονοκέφαλος διαφορετικού βαθμού και έντασης, διαταραχή του ύπνου, αίσθημα εξάντλησης, μείωση της ικανότητας για εργασία, αλλαγή διάθεσης, πόνοι στις αρθρώσεις, πόνοι πίσω από το στήθος και άλλα. Η αυξημένη ευαισθησία στις αλλαγές του καιρού ονομάζεται Μετεωροαστάθεια, ενώ τα αισθήματα που δημιουργούνται λόγω των κλιματολογικών και καιρικών παραγόντων

ονομάζονται Μετεωροτροπικές Αντιδράσεις. Θεωρείται ότι πιο ευαίσθητος στις αλλαγές καιρικών συνθηκών είναι όσοι έχουν ιστορικό τραυματισμού στο κεφάλι ή άτομα που εμφάνισαν παθήσεις που εξασθένισαν το νευρικό τους σύστημα. Μπορεί όμως η μετεωροαστάθεια να υπάρχει και εκ γενετής. Η βασική ομάδα ανθρώπων με μετεωροαστάθεια αποτελείται από άτομα άνω των 40 ετών. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η ευαισθησία στις αλλαγές των κλιματολογικών και καιρικών συνθηκών είναι 2-3 φορές συχνότερη στους κατοίκους των αστικών περιοχών από ότι στους κατοίκους των αγροτικών περιοχών. Ο πονοκέφαλος και άλλα συμπτώματα που εμφανίζονται σε ανθρώπους ευαίσθητους στις αλλαγές των κλιματολογικών και καιρικών συνθηκών, παρατηρούνται συχνότερα κατά τους μεταβατικούς μήνες, δηλαδή κατά τη μετάβαση από χειμώνα σε άνοιξη (Φεβρουάριος – Μάρτιος – Απρίλιος) και κατά το φθινόπωρο (Οκτώβρης – Νοέμβρης). Αυτό οφείλεται στη μεγάλη μεταβλητότητα του καιρού κατά τους μήνες αυτούς, καθώς και σε ορισμένες εποχιακές αλλαγές στον οργανισμό του ανθρώπου.

Στην ανάπτυξη του πονοκέφαλου και των άλλων συμπτωμάτων

παίζει ρόλο η αλλαγή ορισμένων βασικών στοιχείων του καιρού, και κατά πρώτο λόγο η μεταβολή της ατμοσφαιρικής πίεσης. Συνήθως, οι ημερήσιες διακυμάνσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης είναι πολύ ασήμαντες – και δεν δημιουργούν επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό. Έχει παρατηρηθεί ότι μεταβολή 6-8 mm Hg στήλης, προ-καλεί σε ανθρώπους με αυξημένη ευαισθησία στην αλλαγή του καιρού, αίσθημα βάρους στο κεφάλι, πονοκέφαλο ποικίλης έντασης και αλλαγή της διάθεσης. Καθώς φαίνεται, σε αυτό υποβοηθούν και άλλοι παράγοντες όπως η μεταβολή της σχετικής υγρασίας και της θερμοκρασίας του αέρα, της δύναμης και της κατεύθυνσης του ανέμου, η νέφωση καθώς και η ταχύτητα των εκδηλώσεων των μετεωρολογικών διακυμάνσεων. Όσο μικρότερο είναι το χρονικό διάστημα στη διάρκεια του οποίου αλλάζει ο καιρός, τόσο πιο συχνές και έκδηλες είναι οι μετεωροτροπικές αντιδράσεις.

Οι αντιδράσεις που προκαλούνται κατά την αλλαγή του καιρού σε άτομα με μετεωροαστάθεια μπορεί να είναι ελαφρές, μέτριες ή βαρείες. Οι ελαφρές αντιδράσεις εκδηλώνονται με ελαφρύ πονοκέφαλο και αίσθημα βάρους στο κεφάλι. Οι μέτριες αντιδράσεις συνοδεύονται από δυνατό πονοκέφαλο και αίσθημα βάρους στο κεφάλι, διαταραχή του ύπνου (ανήσυχος ύπνος, νωρίτερο ξύπνημα), μείωση της ικανότητας

για εργασία και κατάσταση ανεξήγητης εξάντλησης. Οι βαριές αντιδράσεις περιλαμβάνουν έντονο πονοκέφαλο και διαταραχές του ύπνου, εξάντληση, πόνους στο στήθος και στην πλάτη και επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμού. Ωστόσο οι μετεωροτροπικές αντιδράσεις δεν συνιστώνται μόνο σε υποκειμενικές οχλήσεις. Κατά την εξέταση των ανθρώπων αυτών μπορεί να διαπιστωθεί και μια σειρά από αντικειμενικές αλλαγές, όπως π.χ. μεταβολή του αγγειακού τόνου και διακύμανση της αρτηριακής πίεσης.

Η αρτηριακή πίεση μπορεί ν’ ανέβει κατά 10-40 mm Hg ή και να πέσει κατά 10-30 mm Hg, η πτώση δε είναι χαρακτηριστική σε άτομα με συμπτώματα αρτηριοσκλήρωσης. Άλλα αντικειμενικά ευρήματα είναι αλλαγή της συχνότητας του σφυγμού, ασταθής προσοχή και ισχυρές συγκινησιακές αντιδράσεις. Οι συγκινησιακές αλλαγές αυτές αποτελούν ιδιαίτερο κίνδυνο για άτομα που το επάγγελμά τους είναι ένταση της προσοχής π.χ. για τους οδηγούς. Σε ορισμένες χώρες μάλιστα μεταδίδουν μαζί με τη πρόγνωση του καιρού και προειδοποίηση ότι πρόκειται να ακολουθήσουν ημέρες «αφηρημάδας και κατάθλιψης» και μ’ αυτό προσπαθούν να συμβάλλουν στη μείωση των ατυχημάτων. Στην Αγγλία, μαζί με την πρόγνωση του καιρού μεταδίδεται και δελτίο με προγνωστικά για αυξημένη πιθανότητα εκδήλωσης διαφόρων νοσημάτων ή έξαρσης χρόνιων νοσημάτων. Αυτό είναι

αποτέλεσμα μεγάλης εργασίας που έγινε στην Αγγλία και κατέδειξε τη σχέση μεταξύ του καιρού και της συχνότητας εμφάνισης διαφόρων νοσηρών καταστάσεων.Γίνεται λοιπόν φανερό ότι η πρόοδος της επιστήμης μπορεί να βασιστεί και στην αξιοποίηση των γνώσεων και της λαϊκής εμπειρίας και σοφίας.

Εκείνος ο «παππούς» που όλοι θυμόμαστε να μας ανακοινώνει ότι θα αλλάξει ο καιρός γιατί αισθάνεται τραβήγματα στο σβέρκο του δεν έχει ακούσει και μάλλον δεν πρόκειται να ακούσει ποτέ τη λέξη «μετεωροαστάθεια». Όμως κρύβει μέσα του βαθιά τη θεμελιώδη γνώση της ανθρώπινης φύσης για την ασθένεια και την υγεία: ότι ο άνθρωπος και η ευημερία του είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον κόσμο που τον περιβάλλει. Ειδικότερα, για μερικά από τα σημεία του σώματος, έχει γίνει καταγραφή ότι έχουν συγκεκριμένη συμπεριφορά που οφείλεται σε συγκεκριμένες καιρικές συν-θήκες. Τα σπουδαιότερα από αυτά είναι :

- Αυτιά · Κουδούνισμα στα αυτιά συχνά αποτελεί προειδοποίηση βροχής. - Αρθρώσεις · Όταν οι αρθρώσεις είναι δύσκαμπτες, γρήγορα αναμένονται όμβροι βροχής. - Βόστρυχος (Μπούκλα)

· Όταν κόμη με βοστρύχους (μπούκλες) γίνεται περισσότερο ομαλή από το συνηθισμένο, γρήγορα αναμένεται βροχή. - Κάλος · Όταν οι κάλοι πονούν περισσότερο από το συνηθισμένο, προβλέπεται βροχή. - Οδόντες (Δόντια) · Όταν χαλασμένα δόντια πονούν συχνότερα από το σύνηθες ή όταν επιπρόσθετα σκευάσματα εντός της στοματικής κοιλότητας (γέφυρες, σφραγίσματα, μασέλες) δημιουργούν ασυνήθιστες ενοχλήσεις ή πόνους, προβλέπεται βροχή ή κακοκαιρία. - Όσφρηση · Όταν η αίσθηση της όσφρησης είναι περισσότερο ευαίσθητη, αναμένεται βροχή. - Ρευματισμοί · Όταν οι ρευματικοί πόνοι είναι περισσότεροι και ενοχλητικότεροι, αναμένεται βροχή ή έντονα χαμηλές θερμοκρασίες. · Όταν όσοι πάσχουν από ρευματισμούς, αισθανθούν έντονους πόνους ή αδιαθεσίες, αναμένεται έντονη βροχή ή καταιγίδα. - Στομάχι · Ανησυχίες ή αδικαιολόγητες ενοχλήσεις στο στομάχι αποτελούν ένδειξη βροχής. - Πόδια · Όταν πρήζονται τα πόδια και δεν μπαίνουν στα παπούτσια, αναμένεται βροχή. · Όταν τα πόδια πονάνε και ενοχλούν με σουβλιές, αναμένεται βροχή. · Όταν «μυρμηγκιάζουν» οι άκρες των δακτύλων, αναμένεται αλλαγή του καιρού. - Χέρια · Όταν τα χέρια φουσκώνουν και οι χιονίστρες ενοχλούν, αναμένεται βροχή. - Χιονίστρες · Όταν οι χιονίστρες, κατά την διάρκεια του Χειμώνα, με καλό καιρό, ενοχλούν, αναμένεται αλλαγή του καιρού. - Πληγές – εγχειρήσεις

· Όταν οι εγχειρισμένοι ή όσοι έχουν υποστεί κάποιο κάταγμα, ή όσοι έχουν χρόνια επουλωμένη μεγάλη πληγή, αισθανθούν ενοχλήσεις στο σημείο αυτό, αναμένεται κακοκαιρία.

.