ΜΙΜΗΣΗ, ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΗΔΟΝΗ
22
Βασίλειος Μπετσάκος ΜΙ ΜΗ ΣΗ ΚΑΙ ΜΑ ΘΗ ΣΗ. ΜΑ ΘΗ ΣΗ ΚΑΙ Η ΔΟ ΝΗ Γιατί χαιρόμαστε με την καλλιτεχνική αναπαράσταση προσώπων, πραγμάτων και πράξεων που όταν τα συναντάμε στην πραγματικότητα μας προξενούν λύπη και φρίκη; Αριστοτέλους, Πε ρὶ Ποι η τι κῆς 4, 1448 b 4-19 : Ἐοίκασι δὲ γεννῆσαι μὲν ὅ- λως τὴν ποιητικὴν αἰτίαι δύο τινὲς καὶ αὗται φυσικαί. τό τε γὰρ μιμεῖσθαι σύμφυτον τοῖς ἀνθρώποις ἐκ παίδων ἐστὶ καὶ τούτῳ διαφέρουσι τῶν ἄλλων ζῴων ὅτι μιμητικώ- τατόν ἐστι καὶ τὰς μαθήσεις ποιεῖται διὰ μιμήσεως τὰς πρώτας, καὶ τὸ χαίρειν τοῖς μι- μήμασι πάντας. σημεῖον δὲ τούτου τὸ συμβαῖνον ἐπὶ τῶν ἔργων· ἃ γὰρ αὐτὰ λυπηρῶς ὁρῶμεν, τούτων τὰς εἰκόνας τὰς μάλιστα ἠκριβωμένας χαίρομεν θεωροῦντες, οἷον θη- ρίων τε μορφὰς τῶν ἀτιμοτάτων καὶ νεκρῶν. αἴτιον δὲ καὶ τούτου, ὅτι μανθάνειν οὐ μόνον τοῖς φιλοσόφοις ἥδιστον ἀλλὰ καὶ τοῖς ἄλλοις ὁμοίως, ἀλλ' ἐπὶ βραχὺ κοινωνοῦ- σιν αὐτοῦ. διὰ γὰρ τοῦτο χαίρουσι τὰς εἰκόνας ὁρῶντες, ὅτι συμβαίνει θεωροῦντας μανθάνειν καὶ συλλογίζεσθαι τί ἕκαστον, οἷον ὅτι οὗτος ἐκεῖνος. 1. Η ΜΙ ΜΗ ΣΗ 1.1. Ει σα γω γι κά. Στο 4 ο κεφάλαιο της Ποιητικῆς ο λόγος είναι για τη μίμηση, που για τον Αριστοτέλη είναι η ουσία της ποίησης. Στα τρία πρώτα κε- φάλαια έχουν αναπτυχθεί οι διαφορές ειδών μίμησης ως προς τα μέ- σα, τα αντικείμενα και τους τρόπους μίμησης i . Στο 4 ο κεφάλαιο ο Αριστοτέλης μιλάει για τη γένεση της ποίησης· είναι πάγια θέση του ότι η γένεση ενός πράγματος αποκαλύπτει το βαθύτερο περιεχό- μενό του· η φύση των όντων, ως διαδικασία παραγωγής, ανάπτυξης 1
Transcript of ΜΙΜΗΣΗ, ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΗΔΟΝΗ
. , ; , 4, 1448b 4-19: . , . , , . , , ' . , , . 1. 1.1. . 4 , . , i. 4 , , , ii. , , , , , , , -
1
iii. ( ) , . : iv, , , ( ). - . 1.2. . , . , v. . , : ( , , ). . , , ( ). . , . , , .
2
, , . , , : , . , , ( ), vi. , , ; " " , , ... , -. , . / . ( ). , , . , . , , vii: , ( viii). ( ),
3
ix. , (, ). , . , , . ( ) , , . . 4 (1448b4-19) . : : . . 19 . , , . , , x. 4 . . 1.3. (1448b9-12) (b12-17). , , ,
4
( , /, ) , , . , . xi: , , , () xii. , xiii . ( ) ( ) , ( ) , ( ). , , . , , , , , xiv. . , , , , . ( ) , , . xv , -
5
xvi, . ( , , ) , . . : , ; , ; ; (); , , , ; 2. , . , xvii. , , , , . , () : , , xviii. / . , -
6
: , ; , ; , { } {} ; , xix. . , , . , , xx , . , xxi. , . , : . , xxii. , , , ; , ( ) , , . , , , . xxiii. .
7
, , ( ) , , , . , () , . 4 , 9 ( , )xxiv. , , , ( ). , . , , , ( ) . ( ), , ( ) . , . xxv.
8
( ) . , : , , , , , , , xxvi. ( ) . , : ( ) , . , , , ( ) xxvii, . 4 . . , . , 4 , . , , .
9
, , ; , ; , , , , , , , , . , , , , ( ) . , . , , , , . , , . , . . , . , , , , ( , , ). (, , ) .
1
, , , . , , . . xxviii. , , 4 , . : , , , , , , . 3. , . , , ( ) ; xxix , xxx. : , ,
1
. , : , . xxxi. , , . . , : xxxii
.
, : , , , xxxiii. xxxiv : ... , , xxxv. : . , , : xxxvi. , . , , , , . , : ... ... xxxvii. ,
1
. . . , , , : () xxxviii. , : , , xxxix. , , , . 4. . , , , , xl. : xli. 4 , , . , , . , , . : xlii. , , : xliii. , , .
1
, , . , : . , . , , , . , , , . . ( ) , . . , , . 11 . ... , ... . xliv. , , , , , . : , . : , xlv.
1
, , , , , . , , , .
1
, 1447a 13-18: , . . , : ; , . , . . , . , . . , . . , 2004, . 59-70, (. 65): , , ( ) (. 9). ii , 1033a 24-b 19. iii , , . . , . , ( ), 1989, . 72-97. iv P. FEYERABEND, In defence of Aristotle: Comments on the Condition of Content Increase, Progress and Rationality in Science, eds Radnitzki, Anderson, Dodrecht Reidel 1978, , " ".i
v
a, 534a 7-b 7: , . , , .vi
. 956a 14: (. ) . vii . , 70a 7-10: , . viii : B. A. KYRKOS, Die dichtung als Wissensproblem bei Aristoteles, Athen 1972, . 98, . 1: Mit Genauigkeit () und Exaktheit gearbeitet. Der Wortsinn bei Herodot (2, 78): bringt unsganz auf den Sinn dieser Stell . , D. KURZ, Akribeia, Das Ideal der Exactheit bei den Griechen bis Aristoteles, Gbinger. Akad. Beitrge 8, 1970. ix . , ( ), 1992, , . 113: " , . , , , ". x (1448b l9-24) , , . ( ), , . , , , - . B. A. KYRKOS, Die dichtung als Wissensproblem bei Aristoteles, Athen 1972, . 66: Im 4. Kapitel der Poetik versucht Aristoteles, die Poesie auf den natrlichen Mimesistrieb zurckzufrhen und zugleich den Ursprung der Kunst zu bestimmen. Es frht sie auf zwei notwendig miteinander verbundene Ursachen zurck: Erstens auf den von der Natur angebotenen Mimesistrieb des Menschen und die daran anknpfende Freude am , und zweitens auf den ebenso natrlichen Harmonie-und Rhythmustrieb des Menschen. , ELSE, Aristotle's Poetics: The argument, Harvard 1957, .127. xi E. BELFIORE, Pleasure, Tragedy and aristotelian psychology, Classical Quarterly 35 (1985) : we can view the tragedy: 1.qua artifact that does not represent anything (qua clothes and not costumes), 2. qua peple weeping, doing certain actions, etc., 3. qua likeness, as actors representing people weeping, etc.. , S. HALLIWELL, Pleasure, Understanding, and Emotion in Aristotle's Poetics, . 244. xii . , "" , , ( ), 1986. xiii : N.T. CROALLY, Euribidian polemic (The Toian women and the fuction of tragedy), Cambridge 1994, he didactic production .
(, 88, 1-8): , . , . , , . xv . corpus: , 503a 25-29: , , , , . , 711b 22-27: , , . , , , , . xvi . , 645a 7-15: . , , , , . : G. M. SIFAKIS, Learning fron art and pleasure in learning: an interpretation of Aristotle Poetics 4 1448b8-19, Studies in Honour of T.B.L. Webster, Bristol 1986, . 214-215. xvii , 278A 1-5. xviii , 916b 30-34. xix , 918a 3-8. xx , 4 , . B. A. KYRKOS, Die dichtung als Wissensproblem bei Aristoteles, Athen 1972, .101: "Im Rahmen der Wissensfrage, ... ist bei Plato wie auch bei Aristoteles eine Discussion ueber die Dichtung und generell die Kunst moeglich, und nicht im Zusammenhang einer Aeshtetik". xxi , Montmollin, La Poetique d Aristote, Neuchatel 1951, . 204, . 35, infer by syllogistic reasoning. , G. M. SIFAKIS, Learning fron art and pleasure in learning: an interpretation of Aristotle Poetics 4 1448b8-19, Studies in Honour of T.B.L. Webster, Bristol 1986, . 215: I suggest, therefore, that syllogizesthai does not simply mean consider or reflect but draw a logical conclusion from certain premisses , . LUCAS, Aristotle, Poetics (Introduction, commentary and appendixes), Oxford 1968, . 72 ELSE, Aristotle's Poetics: The argument, Harvard 1957, . 130. . : LEAR, Katharsis, Phronesis 33 (1988), . 307, . 43. xxii , 24b 19-23. xxiii G. M. SIFAKIS (Learning fron art and pleasure in learning: an interpretation of Aristotle Poetics 4 1448b8-19, Studies in Honour of T.B.L. Webster, Bristol 1986, . 217) : "Aristotle uses the noun in the sence "the imitating (art)", the transitive participle (at Rhet. 1371b 6) to mean two different things: the image or likeness of the thing imitated or depicted bei the work of art and the imitating thing itself, the model of representation, which has an independent existance in reality". xxiv , 1451b 5-11: , . , , , .xiv
xxv
.. LUCAS, Aristotle, Poetics (Introduction, commentary and appendixes, Oxford 1968, . 72: when we have learnt what already familiar thing a picture represents we have not learnt much. , R. CANNICHT, (The Ancient Quarrel between Philosophy and Poetry 1980) , . . , 1986, . 74: . 9 . xxvi , 1371b 4-10. xxvii , 1078b 24: .
xxviii
, . . , . ' . xxix . B. A. KYRKOS, Die dichtung als Wissensproblem bei Aristoteles, Athen 1972, . 100: "Aber die davon abgeleitete Freude ist hier nun secundaer alss aesthetischer Genues zu verstehehen, vielmehr als die unverkennbare Freude am Wissen bzw. Wiederkennen". . BELFIORE, .., ., 349: The pity and fear we experience while watching Oedipus the King are painful, just as they are in real life, and not different, pleasurable, aesthetic emotions". xxx , 1340a 23-28 ( , , , ). xxxi , 980a 21-27. xxxii , 1410b 10-12. xxxiii , 1175a 6-10. xxxiv J. METTE, Schauen and Stauen, Glotta 39 (1961), . 49-71, - (), - (), - ().xxxv
, 982b 12-15. M. HEIDEGGER, ; (. . ), 1986, . 65: , . , : , v, : . . , , , , . . : - . ... o (tre en arrt). - , . , , . . , . xxxvi , 1371a 31-33 1370b 15 . xxxvii , 982b 17-21. xxxviii , 1153a 22-23. xxxix , 1175a 12-15.xl
. G. M. SFAKIS, Learning fron art and pleasure in learning: an interpretation of Aristotle Poetics 4 1448b 8-19, Studies in Honour of T.B.L. Webster, Bristol 1986, . 212: That art is instuctive by being pleasurable is also a proposition that would presumably raise no objection. But that art is pleasurable because it is instuctive is a proposition that few people would find easy to accept. xli , 1460a 17. xlii , 645a 12-13. xliii , 1410b 10. xliv , 1369b33. xlv , 1244b 23-24 1245a 9 .
