ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ

49
Βιολογία 21 Μαΐου 2010 1

Transcript of ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ

21 2010

1

2

1 5 1.0.1 DNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1.0.2 DNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 1.0.3 DNA 20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 1.0.4 . . . . . . . . 7 1.0.5 DNA 8 1.0.6 8 1.0.7 - . . . . . . . 9 1.0.8 . . 10 1.0.9 DNA RNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 2 , 10 2.1 DNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 2.1.1 DNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 2.1.2 DNA . . . . . . . . . . . 10 2.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 2.2.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 2.2.2 DNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 2.2.3 . . 14 2.2.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 2.3 : . . . . . . . . . . . . . . . 16 2.3.1 . . . . . . . 16 2.3.2 . . . . . . . . . . 16 2.3.3 . . . . . . . . . . . 17 4 DNA 4.0.1 . 4.0.2 mRNA: cDNA . . . . . . . . . . 4.0.3 cDNA . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.0.4 (PCR) DNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 19 20 20 21

3

5 5.0.1 - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.0.2 Mendel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.0.3 Mendel - . . . . . . . . . 5.1 Mendel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2 . . . . . . . . . . . . . . 5.2.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 6.0.1 . . . . . . . . . . . 6.0.2 . . . . . . . . 6.0.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.0.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1 . . . . . 6.1.1 . . . . . . . . . . . 6.1.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.3 . . . . . . . . . . . . . . 6.2.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

21 22 23 23 24 24 24 25 25 25 26 26 27 27 28 28 29 29 29 30 31 31 31 32 33 34 35 35

4

7 7.0.1 . . . . . . . . . . . . . 7.0.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.0.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.0.4 . . . . 7.0.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 8.0.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.0.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.0.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.0.4 . . . . . . . . . . . . . . . . .

37 37 37 38 39 40 40 40 42 43 45

9 46 9.0.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 9.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 9.1.1 Agrobacterium . . . . . . . . . . . 46 9.1.2 46 9.1.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 9.1.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 9.1.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

1

5

11.0.1

DNA

DNA 1869, 1944 . , , , DNA ! 1928 Grith (Diplococcus pneumoniae), , , . 1 , , . Grith , . , . . Grith , . 1944 Avery, Mac-Leod McCarty Grith in vitro 2 . , , , RNA, DNA . . DNA. DNA . 1. DNA . DNA , , , . 2. , , DNA . 3. DNA , . DNA . DNA 1952 Hershey Chase ()1 , , . . 2 in vivo-in vitro

in vivo . in vivo DNA. in vitro . in vitro DNA.

1

6

T2 . 3 35 S, DNA, 32 P, DNA . . DNA , . 1.0.2 DNA -

DNA, RNA, . DNA , , . DNA : (A), (G), (C) (T). 1 5 . . 3 5 . 3-5 . , -- -. , 5 3 . 53. 1.0.3 DNA 20

DNA, , DNA . DNA DNA , . A+T A=T G=C. , G+C . DNA - DNA . DNA 20 . 1953 : Wilkins Franklin Watson Crick. Watson Crick DNA, DNA . : 1. DNA .3 , , . 32 P DNA.

1

7

2. , - . . 3. . , . . 4. , . 5. DNA , . DNA, . DNA , DNA . 6. , 3 5 . 1.0.4

DNA . RNA (RNA-). : 1. . DNA ( RNA RNA ) , 2. , DNA. 3. , . . , , . , , . , . . . . .

1

8

DNA 2.000 , mRNA 2.000 .4 1.0.5 DNA

DNA 1mm. DNA 1 m. , . , DNA, . DNA . 1-2% DNA. , DNA . . , DNA , . . . 1.0.6

. DNA , , . DNA . DNA 2m , , ! , , . . DNA 146 , . DNA . DNA , . . , , . 4 : DNA ( ) ( )

Zea mays ( ) Homo sapiens Drosophila melanogaster Sacharomyces cerevisae Escherichia coli

5 109 3 109 1.6 108 1.4 107 4 106

10 23 4 16 1

1

9

. . . . . , , . . , , . , . , . , ... . 1.0.7 -

( ) 3109 DNA, 23 . . , in vitro . , . , . , , . . , . , . . . . . 23 . . 23 22 . 23 X , X Y . Y X. , , . Y , . 44 XY, 44 XX.

2

,

10

1.0.8

DNA. , , . , DNA . . DNA . DNA. . . , . DNA DNA. 1.0.9 DNA RNA

, DNA RNA. DNA , . RNA RNA ( ), .

22.12.1.1

, DNA DNA

DNA Watson Crick, 1953, : DNA . Watson Crick . . . 2.1.2 DNA

, , . , , . , .

2

,

11

, Escherichia coli, DNA DNA . . DNA , . DNA, 30 . , , DNA , . DNA . DNA , 1.000 , . DNA, . , . DNA . , , . DNA . DNA DNA . , , , RNA, , . DNA , DNA. DNA , . DNA . , , , . DNA RNA DNA. DNA 3 . 5 3. 53. , . DNA , DNA . DNA . . , , DNA . DNA , 100.000 . DNA , . 1010 !

2

,

12

2.22.2.1

DNA , . , . DNA RNA . RNA , , . , : DNA RNA F. Crick (1958). , . DNA , . , , . . , DNA RNA. RNA . , , RNA, DNA. , RNA . : DNA RNA

, , DNA , , . , ( ), . DNA. . , , , - . : 1. mRNA 2. tRNA, rRNA snRNA. 3109 . , RNA, . RNA : RNA (mRNA), RNA (tRNA), RNA (rRNA) RNA (snRNA). , . 1. RNA (mRNA). DNA .

2

,

13

2. RNA (rRNA). , . 3. RNA (tRNA). RNA . 4. RNA (snRNA). RNA, . mRNA, . 2.2.2 DNA

. , RNA ( 5 ). RNA DNA, , . DNA RNA . . RNA DNA. DNA , , . RNA , , 3-5 . 53 . RNA , , . RNA DNA . . DNA . RNA . mRNA . . , , mRNA , . , ( ) . , . . , mRNA . mRNA mRNA , 5 RNA mRNA, RNA tRNA, rRNA snRNA.

2

,

14

. snRNA : . mRNA. , , . 5 3 . 3 5 , . mRNA . 2.2.3

, mRNA . mRNA mRNA , . . , , RNA , . , (41 = 4) (42 = 16), . (43 = 64) . : 1. , , , . 2. , mRNA . 3. . ,

4. . . mRNA , in vitro . 5. . ( ) 18 . . 6. . AUG . , UAG, UGA UAA. mRNA . mRNA . , , AUG ATG ...

2

,

15

, mRNA . 2.2.4

,

mRNA, , tRNA . mRNA. . , , mRNA tRNA . tRNA , , , , mRNA. , tRNA . : , . 1. : mRNA , 5 , RNA , . mRNA AUG tRNA . . , , . mRNA tRNA . . 2. : tRNA mRNA , . , tRNA , . mRNA tRNA, . . mRNA . tRNA . . tRNA . 3. : (UGA, UAG UAA), tRNA . tRNA . mRNA . mRNA, . , mRNA . mRNA . . .

2

,

16

2.32.3.1

:

, . . , , . , . , , . , . , , . , , . , . , , , , , , . ; , . . , , . , . 2.3.2

Escherichia coli 4.000 . , . , . : Escherichia coli . : , , , ; . . Jacob Monod, 1961. Escherichia coli , . Jacob Monod

2

,

17

, . , , DNA . , . , . . ; : DNA, , . , RNA . , . . . , . RNA . . , . mRNA . , . , . , , , . 2.3.3

. , , . : 1. . / . DNA . RNA ( ) , . . . . , RNA . 2. . mRNA mRNA .

4

DNA

18

3. . mRNA RNA, . mRNA . 4. . , , .

4

DNA

1953 Watson Crick DNA, , . , , , in vitro. , DNA , DNA , DNA , . . , , DNA, , . DNA, DNA, . DNA . , . , . , , : 1. , 2. . . DNA . : 1. DNA. DNA , , , . DNA, .. DNA , - . DNA . 2. DNA . DNA - .

4

DNA

19

3. -. DNA . DNA 6 . , DNA . 4. DNA. . 4.0.1

. DNA. 4-8 DNA. EcoRI AATTC Escherichia coli. : 5- G T T A A G -3 3- C -5 , G A ( 53) . DNA . GAATTC . . . , DNA . . EcoRI DNA . DNA, , , , , DNA . DNA DNA. . , DNA . - , . , , ( ). , . . . DNA . . . DNA, 6 , , . , , , .

4

DNA

20

. . 4.0.2 mRNA: cDNA

, . , cDNA . cDNA mRNA , . cDNA , mRNA . mRNA DNA (cDNA: complementary DNA). cDNA . cDNAmRNA. mRNA cDNA DNA. DNA. DNA . . 4.0.3 cDNA

DNA . DNA . . . DNA DNA-RNA. DNA DNA, . DNA, . , DNA . . DNA RNA DNA. DNA ( ) DNA. cDNA .

5

21

4.0.4

(PCR) DNA

. . . (PCR: Polymerase Chain Reaction) , , DNA DNA, . 1985, . AIDS, DNA .

5

, . , 6.000 . 19 Gregor Mendel, . Mendel , (Pisum sativum), , Brno, . Mendel : 1. . , , . 2. () , (.. , ). 3. , . . . , , , , , . . . , , . ,

5

22

, . . Mendel . , , . (P). , ( F1 ), , . , ( F2 ). Mendel : . 5.0.1

Mendel , F1 . F1 , . F2 , F1 . Mendel , , , . Mendel . , , . , . Mendel . . . . . , . , . , , , F1 . . , . , , . Mendel . .7 7

.

5

23

, , , , . . Mendel . 5.0.2 Mendel

Mendel () (), . F1 , , (). F1 . F1 . , . , . , . , , F1 1 : 2 : 1. 3 1 , 3:1. Punnet. , , . Mendel, ( ) (), . () . , () , , Mendel (), , ( ). . , . 5.0.3 Mendel -

Mendel . . ( ,) ( ,). Mendel , . , . , F1 ( ) . Mendel F2 : , , , 9:3:3:1. Mendel , . .

5

24

. . , .8 , , . : , , ( ). Punnet , Mendel.

5.1

Mendel

Mendel. Mendel . 5.1.1

, . Antirhinum () (1 1 ) (2 2 ), F1 (1 2 ), . F2 , 1 (1 1 ): 2 (1 2 ): 1 (2 2 ). , 3:1 - . , . . . . 0 . . . , 0 . , , . I I , i . I I , i . I I I i. I I I i, I I . 0 ii. 5.1.2

. 8 . , , , , , , . .

5

25

8 . . . , . 25% . 5.1.3

, , , . , , . , - . , . , 0, . Mendel, .

5.2

, . . , , , 20-30 . Mendel, . . . , . , . . 5.2.1

, . , , , , , . : , ( ) , . .

5

26

. , , , . . . . 5.2.2

, . , ( 1:500 ), . . . , . 50% (), 50% (). . , . 1:1 , , . , . 5.2.3

, , , . , - . , , . , 25%. . , . , . .

6

27

5.2.4

, . , . . , VIII, . . . , , : : , , . . . . . . ( ), , . , , . , . , , 50% , , . 50% , . .

6

. DNA, , , . , . : . . , , , . , . , . . , ,

6

28

. . , 1013 . 6.0.1

. 1949, Linus Pauling HbA, , , . - , . HbS. . DNA , GAG, , GTG, . , , , , . . . S . HbS, HbA. () . , 3.000 m. 6.0.2

DNA! , . ( ) . , . , , , . , , HbS . , . . .

6

29

. , , , . , 6.0.3

, . , , , . , . . , . , , . DNA () . 6.0.4

DNA . . , . , , -, . , , , . , . ; , DNA. 99.9% DNA . , , .

6.1

, . . , . .

6

30

6.1.1

, . , . . F (HbF) 2 2 . HbA 2 2 , , HbA2 , 2 2 . ( 1%) HbF. . 300 . , , . . . , - - . - , , . . ( , HbA) ( , HbA ). - . , . (). HbF, HbA. -- HbA2 , . . , , - 25%. - , .. , . () , . , , . , . - , , . , , , , . . -

6

31

, . 6.1.2

, . 200 , . , . (PKU = Phenyl Keton Urea) , . , . , , , , . , . , . , , .

6.2

, . . . , . . 6.2.1

, , . , , , . . , . , , , , .

6

32

. Down ( 21) . Down , . , , 21. 21 . , 21. 21 21. Down . 45 Down 19 . 13 18. Down, 13 18 . . Klinefelter Turner. Klinefelter (44) , XXY, XY. . . Turner (44) X (X0). . , , . 6.2.2

. . . , , , , . . . . 1. . (cri-duchat) 5.

6

33

, (cridu-chat). . 2. . 3. . . 4. , . . , - . , Giemsa. 6.2.3

. : 1. . 2. . 3. . , , (PKU). , , . , , .

6

34

9 : 1. , . 2. . 3. DNA ( ). . . . . . , ( ). HbS S . 6.2.4

, . , , . , , , , , .. , , S , 25% ( S ).9 Down ( 21) Klinefelter Turner Patau ( 13) Edwards ( 18) DNA (PCR) 1 - DNA (PCR) DNA (PCR) DNA (PCR) DNA (PCR) - DNA (PCR) - DNA (PCR)

6

35

, , , . , , . , , .. , . : 1. - . 2. . 3. 35 . 4. . 6.2.5 -

, . , , . . DNA , . , , , . 12-16 . 100 . . 9-12 () ( ). () DNA . , , . . , , . 6.2.6

. ( ) . .

6

36

. . : 1. - 2. 3. DNA. -. ; - , , . , , - , . - , . , , . , , . ( ) . , DNA . , , , , . . , . , . : 1. , , , . . 2. . , , .

7

37

77.0.1

. , . , . Kark Ereky 1919, . , . , , , , . , , , . . DNA. , . , , . , , , . . 7.0.2

, . . , , 10 . . , pH, O2 .10 : Escherichia coli 20min Mycobacterium tuberculosis 18h Amoeba proteus 24h Saccharomyces cerevisae 2h

7

38

, . , , . CO2 , , . (NO ). 3 . pH . pH 6-9. pH, Lactobacillus, pH 4-5. O2 . O2 ( ) Mycobacterium. , , O2 O2 ( ). Clostridium O2 ( ). . 20-45 C. , Escherichia coli, , 37 C. 45 C, 11 , 20 C. 7.0.3

. Louis Pasteur . , . , , , . . , . , . . . , . 45 C . , . 11 Thermua aquaticus , 80 C. DNA (Taq ). 95 C. (PCR), .

7

39

. , 12-76 , . (-80 C) . , , . ( ) . ( , pH, O2 ) . , , . . . . . . , . . 7.0.4

, . . 1. : , . . , , . ( ) . . ( ) , , , pH, O2 . , . ( ) , , . ( ) , . , . .

8

40

2. : . , . 7.0.5

. , , . . , . , .

8

, , . 1. , , . 2. B, , . AIDS, . 3. , . DNA, PCR, DNA. , . , , , DNA , (AIDS) . 8.0.1 -

DNA, ,

8

41

, , . DNA , . 300 .12 , . 51 . . 60.000.000 . . 1982 . , , . , , . , , . . cDNA . : 1. mRNA, . 2. DNA . 3. . 4. . DNA 1 - VIII IX (,,) (tPA) 12

8

42

5. . , , . . , , . , : , . . . , , , . 8.0.2

, Ehrlich, . , . , - , ( , ) . . . , , . , .. , . - , . - . . , . 1975 : 1. - . - . 2. - . . . 3. (80 C) .

8

43

: 1. . , . ( , ..) , , , . , , , , . ( ) . , . 2. . . . , . . . , -. , , . . 3. . , . , . , . 8.0.3

4.000 . , . , 80% . . DNA ( ) () , . , . . , Huntington Duchenne. DNA .

8

44

. , , . 1990 . (ADA), . . . , . , , . : 1. . 2. - ( ) DNA. 3. . 4. ADA. - - . , , , . ex vivo, . , . ; Anderson . , . , -, . in vivo 1993. , , . . . . , . .

8

45

. , , , . , , . . . . 8.0.4

3 109 DNA, . DNA . 1986 , , DNA . , 1990 . 2005, , , 2001. : 1. . , , . 1990 100.000, 40.000. 2. . 3. . , . , , , , , . 4. , , , , , .

9

46

99.0.1

. 6 , 2050 8.5 . , . . , , . . , . .

9.1

. , , , . . , , , . 9.1.1 Agrobacterium

Agrobacterium tumefaciens, , Ti (Ti = tumor inducing factor). Ti , () . , , . . , . . 9.1.2

:

9

47

1. . 2. . , ( ), , . . . . . Bacillus thuringiensis, , , 80.000 . . . , . , . Ti Agrobakterium tumefaciens. . Bacillus thruringiensis . ( Bt). 9.1.3 -

, . , DNA . . . DNA . . , . , , . 9.1.4 -

. , , . , . , . . (gene pharming).

9

48

1 - (AAT=alpa antitrypsin) . , , . AAT . Tracy, AAT. . AAT, , , . , : 1. . 2. . 3. . 4. . 5. .

6. , . . : 1. . 2. . 9.1.5 . . .

1997, Roselin , . Dolly , . . 3-4 -, Dolly. Dolly , 1960. . . , 1-2 . .

9

49

. . .