Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

7o Συνέδριο Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού ΟΠΑ

Πρακτικές Λύσεις για την Αντιμετώπιση της Κρίσης Πέμπτη 12 Ιουνίου 2014

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και

Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

Ελένη ΑποσπόρηΕπίκουρη Καθηγήτρια Ο.Π.Α.

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

2

Οι ΜμΕ αποτελούν βασικό πυλώνα κάθε οικονομίας Στην Ελλάδα

•Υπάρχουν 73 ΜμΕ ανά 1000 κατοίκους (μο στην ΕΕ, 40)•Αντιπροσωπεύουν το 99,9% του συνόλου των επιχειρήσεων•Απασχολούν το 85% του συνόλου των εργαζομένων•Συνεισφέρουν το 70% του ΑΕΠ (μο στην ΕΕ, 58%).

Βιώσιμες και ανταγωνιστικές ΜμΕ ωφελούν το σύνολο της οικονομίας της χώρας

[Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή]

Ο Ρόλος των ΜμΕ

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

Έννοια της ΕΚΕ

Η ευθύνη των επιχειρήσεων για την επίδραση που έχουν στην κοινωνία (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2011)

3

• Είναι αυτό-δέσμευση• Είναι διαρκής• Αφορά κοινωνικά, περιβαλλοντικά και εντέλει οικονομικά θέματα• Απευθύνεται τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό

περιβάλλον της επιχείρησης • Εντάσσεται σε ένα στρατηγικό επιχειρηματικό μοντέλο• Έχει σαν στόχο υπεύθυνη ανάπτυξη για την εξισορρόπηση του

κόστους της λειτουργίας της επιχείρησης στο περιβάλλον και την κοινωνία

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

4

Οι στόχοι της ΕΚΕ

• Οι εργαζόμενοι (προγράμματα εκπαίδευσης, πρόσθετες παροχές, εξισορρόπηση εργασιακής και προσωπικής ζωής, κ.α.)

• Το περιβάλλον (προστασία του περιβάλλοντος, φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες παραγωγής κ.α.)

• Οι προμηθευτές και καταναλωτές (επιλογή κοινωνικά υπεύθυνων προμηθευτών, δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο, κ.α.)

• Η κοινωνία (φιλανθρωπικές δράσεις, ενίσχυση ΤΚ με προγράμματα εκπαίδευσης, επιβράβευσης κ.α.)

• Η εταιρική διακυβέρνηση (κώδικες ηθικής συμπεριφοράς, δημοσίευση κοινωνικών απολογισμών κ.α.)

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

Εξέλιξη της ΕΚΕ

Η ΕΚΕ έχει εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου από• Αd hoc/σποραδικές θετικές δράσεις για καλή εταιρική «εικόνα» σε

• Θέμα εταιρικής στρατηγικής και τελευταία σε • Ανταγωνιστική ευθύνη

• Οι εταιρίες και οι Δημόσιοι Οργανισμοί πρέπει να επιδιώξουν σε αυτό που ο Zadek (2002) αποκαλεί ΕΚΕ «τρίτης γενιάς» με συνεργασίες μεταξύ διαφορετικών ενδιαφερόμενων μερών

ΜΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ 3Η ΓΕΝΙΑ

2Η ΓΕΝΙΑ

ΜΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ 1Η ΓΕΝΙΑ

5

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

6

Γιατί να υιοθετήσουν οι ΜμΕ δράσεις ΕΚΕ?

• Ικανοποίηση/αφοσίωση του εργατικού δυναμικού • Αύξηση της παραγωγικότητας • Ενίσχυση καινοτομίας• Καλύτερη ανταπόκριση σε ανάγκες πελατών/προμηθευτών• Ενίσχυση της εικόνας• Είσοδος σε νέες αγορές • Συνεισφέρει στην ανταγωνιστικότητα

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

ΕΚΕ και Ανταγωνιστικότητα

7

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ

- Βελτίωση τηςανταπόκρισης στις

απαιτήσεις των πελατών

- Βελτίωση ποιότητας τωνπροϊόντων

- Είσοδος σε νέες αγορές

-Ενίσχυση της καινοτομίας

- Βελτίωση της εικόνας τηςεπιχείρησης

- Ενίσχυση τηςαναγνωρισιμότητας και

αποδοχής από την κοινωνία

- Ενίσχυση:Εσωτερικών αξιών

Δέσμευσης και αφοσίωσης

- Αύξηση παραγωγικότητας

Προγράμματα:

- Διασφάλισης εργασίας- Υγιεινής και ασφάλειας

- Κατάρτισης καιεκπαίδευσης

- Ίσων ευκαιριών

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΓΟΡΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑΕΤΑΙΡΙΚΗ

ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

- Υιοθέτηση ΣυστημάτωνΠροτύπων και Κανονισμών

ΠεριβαλλοντικήςΔιαχείρισης

- Φιλικές προς τοπεριβάλλον διαδικασίες

παραγωγής

- Συμφωνίες και συνεργασίεςμε πελάτες ή / και

προμηθευτές για τηνπροώθηση ηθικών ή / καιοικολογικών προϊόντων

- Δίκαιο και αλληλέγγυοεμπόριο (“fair trade”)

- Δημοσίευση ετήσιωνκοινωνικών απολογισμών

και περιβαλλοντικώνεκθέσεων

- Δέσμευση για συμμετοχήσε διεθνείς πρωτοβουλίες

σχετικά με την ηθικήκατανάλωση και την

προστασία τουπεριβάλλοντος

- Πρωτοβουλίες υπέρ τωντοπικών κοινωνιών (π.χ.

εκπαίδευση, επιβράβευση)

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

8

ΕΚΕ, ανταγωνιστικότητα και Ελληνικές ΜμΕ

• Οι ελληνικές ΜμΕ αντιλαμβάνονται την ΕΚΕ κυρίως ως ένα μέσο ενίσχυσης της αναγνώρισης τους από την κοινωνία (Responsible-MED, 2012)

• Οι ΜμΕ θα πρέπει να κατανοήσουν ότι οι δράσεις ΕΚΕ μπορούν να ενισχύσουν πολλαπλώς την ανταγωνιστικότητα τους και να ενσωματώσουν πολιτικές ΕΚΕ στο επιχειρηματικό τους μοντέλο

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

9

Καλές πρακτικές ΕΚΕ από ΜμΕ 1/3

• Ολοκληρωμένο περιβαλλοντικό πρόγραμμα• Εθελοντικός καθαρισμός της ευρύτερης περιοχής του

ξενοδοχείου• Φυσικές πρώτες ύλες από την τοπική κοινωνία• Πρόσληψη προσωπικού από την τοπική κοινωνία• Στήριξη μικροκαλλιεργητών και μικρο-προμηθευτών Οφέλη Η ενεργός στήριξη της τοπικής κοινωνίας αναδεικνύει την

επιχείρηση σε κύριο μοχλό τοπικής ανάπτυξης

Semeli Mountain Resort

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

10

Καλές πρακτικές ΕΚΕ από ΜμΕ 2/3

• Προστασία του περιβάλλοντος• Ενίσχυση των Ελλήνων παραγωγών μελιού• Εκπαίδευση των εργαζομένων και των προμηθευτών μελισσοπαραγωγών• Ίσες ευκαιρίες για τους εργαζόμενους και τους προμηθευτές

μελισσοπαραγωγούς• Κοινωνική ευαισθησία και άσκηση εθελοντικού και φιλανθρωπικού έργου• Συνεργασία και στήριξη της τοπικής κοινωνίας

Οφέλη Η γνώση και η ενημέρωση των μελισσοκόμων έχει αυξηθεί Η ποιότητα και η ποσότητα του προϊόντος τους (και πρώτη ύλη για την

εταιρεία) έχει βελτιωθεί Με τη χρήση καινοτόμων δραστηριοτήτων, η εταιρεία έχει δημιουργήσει

μια στενή και μακροχρόνια σχέση με τους παραγωγούς μελιού και έχει γίνει ο ηγέτης της αγοράς

Μέλι ΑΤΤΙΚΗ-ΠΙΤΤΑΣ

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

11

COCMAT-Διαφορετικότητα: ένα ... όπλο στρατηγικό Καλές πρακτικές ΕΚΕ από ΜμΕ 3/3

•Πολιτική διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, η οποία εγγυάται ίσες ευκαιρίες σε όλους τους εργαζομένους•Στην Εταιρεία εργάζονται άτομα που ανήκουν σε 13 εθνικότητες και 9 Θρησκείες•Όσοι υπάλληλοι δεν χειρίζονται την ελληνική με ευχέρεια διδάσκονται την γλώσσα δύο φορές την εβδομάδα•Εργασιακή πολιτική η οποία παρέχει ίσες ευκαιρίες σε άτομα με ειδικά προσόντα. 26 άτομα με ειδικά προσόντα εργάζονται σε διάφορους τομείς της επιχείρησης

Κοινωνικά οφέλη Πάνω από 150 οικογένειες παλιννοστούντων εργάζονται και συνεισφέρουν στην ακριτική περιοχή της Ξάνθης

Εταιρικά οφέλη Η Εταιρεία αναγνωρίζεται ως πρότυπο εταιρικής κοινωνικής συνεισφοράς και επιτυγχάνει αύξηση της παραγωγικότητας και μείωση του κόστους, έχοντας κερδίσει την πιο σημαντική αναγνώριση: τη βαθιά εμπιστοσύνη των εργαζομένων της

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

12

Ο ρόλος της Δημόσιας Πολιτικής στην ΕΚΕ

Πολλές ΜμΕ στην Ελλάδα δεν έχουν • την τεχνογνωσία• το χρόνο και • την οικονομική ευχέρεια για να θεσπίσουν και να εφαρμόσουν πολιτικές ΕΚΕ

Ο ρόλος των δημόσιων φορέων σε αυτή την περίπτωση πρέπει να είναι καθοριστικός

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

Ο ρόλος της Δημόσιας Πολιτικής στην ΕΚΕ

13

ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΕΣΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

ΜΕΤΡΑ ΚΑΙΕΡΓΑΛΕΙΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣΚΑΙ ΠΡΟΤΥΠΑ

Ολοκληρωμένεςπολιτικές /

δράσεις ΕΚΕ

- Ανθρώπινο Δυναμικό και Ηγεσία- Αγορά- Φυσικό Περιβάλλον- Κοινωνία

- Νομοθετικά Εργαλεία- Οικονομικά Εργαλεία- Εργαλεία Ενημέρωσης- Εργαλεία Δικτύωσης- Υβριδικά Εργαλεία

- Ενημέρωση- Ενίσχυση Δυνατοτήτων- Ενίσχυση ΔιαδικασιώνΔιαφάνειας- Διάχυση και Επιβράβευση

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ανταγωνιστικότητα: Στοιχεία από καλές πρακτικές

14

Ευχαριστώ πολύΕλένη Αποσπόρη, ΟΠΑ

apospori@aueb.gr