Γλώσσα Α' Γυμνασίου- σχέδιο μαθήματος/ πρόταση...

10
Νεοελληνική γλώσσα α γυμνασίου προτάσεις διδασκαλίας σχέδια μαθήματος Αναστασία Καστανά ΜΑΕd sxediomathimatos.gr online publishing

description

Γλώσσα Α' Γυμνασίου- Πρότυπο σχέδιο μαθήματος/ πρόταση διδασκαλίας. Περισσότερα στο sxediomathimatos.gr!

Transcript of Γλώσσα Α' Γυμνασίου- σχέδιο μαθήματος/ πρόταση...

Page 1: Γλώσσα Α' Γυμνασίου- σχέδιο μαθήματος/ πρόταση διδασκαλίας

Νεοελληνικήγλώσσα

α γυμνασίου

προτάσεις διδασκαλίας

σχέδια μαθήματος

Αναστασία ΚαστανάΜΑΕd

sxediomathimatos.gronline publishing

Page 2: Γλώσσα Α' Γυμνασίου- σχέδιο μαθήματος/ πρόταση διδασκαλίας

Νεοελληνική γλώσσα α’ γυμνασίου

σχέδια μαθήματοςπροτάσεις διδασκαλίας

Αναστασία Καστανά, MAEd

© 2013

sxediomathimatos.gronline publishing

Page 3: Γλώσσα Α' Γυμνασίου- σχέδιο μαθήματος/ πρόταση διδασκαλίας

Νεελληνική Γλώσσα α’ Γυμνασίουσχέδια μαθήματος-προτάσεις διδασκαλίαςΑναστασία Καστανά

Πρώτη έκδοση: Σεπτέμβριος 2013Διορθώσεις- επιμέλεια: Μαρία ΜαυρομμάτηΣελιδοποίηση-εξώφυλλο Βαγγέλης Κολότσιος

© 2013, Αναστασία Καστανά και Σχέδιο Μαθήματος

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου του παρόντος έργου ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη, σύμφωνα με τον Νόμο 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993.

Page 4: Γλώσσα Α' Γυμνασίου- σχέδιο μαθήματος/ πρόταση διδασκαλίας

ΕισαγωγήΕτήσιος προγραμματισμός Νέας Ελληνικής Γλώσσας

Α’ Γυμνασίου

ΕΝΟΤΗΤΑ 1, ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΜΕΡΕΣ ΣΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟΣχέδιο μαθήματος 1: Παράγοντες επικοινωνίας

Σχέδιο μαθήματος 2: Κώδικες επικοινωνίαςΣχέδιο μαθήματος 3: Είδη προτάσεων ως προς τη

δομήΣχέδιο μαθήματος 4: Τα είδη των προτάσεων ως προς τη σημασία, την ποιότητά τους και σημεία

στίξης

ΕΝΟΤΗΤΑ 2, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟΣχέδιο μαθήματος 5: Είδη προφορικού και γραπτού

λόγουΣχέδιο μαθήματος 6: Η παράγραφος και τα μέρη

της

ΕΝΟΤΗΤΑ 3, ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣΣχέδιο μαθήματος 7: Περιγραφή χώρου

Σχέδιο μαθήματος 8: ΑφήγησηΣχέδιο μαθήματος 9: Η περίληψη

Σχέδιο μαθήματος 10: Το επιχείρημαΣχέδιο μαθήματος 11: Η έννοια της πολυτροπικότη-

τας

ΕΝΟΤΗΤΑ 4, ΦΡΟΝΤΙΖΩ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΟΥ

Σχέδιο μαθήματος 12: Ονοματική φράση· το ουσι-αστικό

Σχέδιο μαθήματος 13: Το επίθετο και η κλίση τουΣχέδιο μαθήματος 14: Παραγωγή και σύνθεση

λέξεων

ΕΝΟΤΗΤΑ 5, ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟ ΜΑΓΙΚΟ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΘΕΑ-ΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

Σχέδιο μαθήματος 15: Ο ρόλος του ρήματος (μορ-φές, συζυγίες και διαθέσεις)

Σχέδιο μαθήματος 16: Τα συνδετικά ρήματα – τα παράγωγα ρήματα - το ρήμα στην αφήγηση

ΕΝΟΤΗΤΑ 6, ΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΟΥ

................................................................................01

................................................................................03

................................................................................04

................................................................................08

................................................................................11

................................................................................15

................................................................................22

................................................................................26

................................................................................32

................................................................................35

................................................................................39

................................................................................43

................................................................................47

................................................................................51

................................................................................55

................................................................................58

................................................................................62

................................................................................67

περιεχόμενα

Page 5: Γλώσσα Α' Γυμνασίου- σχέδιο μαθήματος/ πρόταση διδασκαλίας

Σχέδιο μαθήματος 17: Ομοιόπτωτοι και ετερόπτω-τοι προσδιορισμοί

Σχέδιο μαθήματος 18: Παράγωγα ουσιαστικάΣχέδιο μαθήματος 19: Πλαγιότιτλοι παραγράφου

ΕΝΟΤΗΤΑ 7, Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΘΟΝΗ-ΕΙΚΟΝΑ

Σχέδιο μαθήματος 20: Οριστικό και αόριστο άρθροΣχέδιο μαθήματος 21: Παράγωγα επίθετα

Σχέδιο μαθήματος 22: Περιγραφή προσώπων, αντι-κειμένων και καταστάσεων

ΕΝΟΤΗΤΑ 8, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩ-ΝΕΣ: ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΩ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΕΧΩ

Σχέδιο μαθήματος 23: Κύριες και δευτερεύουσες προτάσεις

Σχέδιο μαθήματος 24: Παρατακτική σύνδεση των προτάσεων- ασύνδετο σχήμα

Σχέδιο μαθήματος 25: Εμβάθυνση στην έννοια της αφήγησης

ΕΝΟΤΗΤΑ 9 ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ ΤΗΝ ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣΣχέδιο μαθήματος 26: Συνταγματικός και παραδειγ-

ματικός άξοναςΣχέδιο μαθήματος 27: Κατανόηση και επεξεργασία

λεξιλογίου σε διάφορα κείμενα

ΕΝΟΤΗΤΑ 10, ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΜΟΥ

Σχέδιο μαθήματος 28: Δευτερεύουσες προτάσεις-Υ-ποτακτικός λόγος

Σχέδιο μαθήματος 29: Σημεία στίξης στο γραπτό λόγο και την υποτακτική σύνδεση

ΒιβλιογραφίαΔιαδικτυακή βιβλιογραφία

................................................................................72

................................................................................76

................................................................................79

................................................................................84

................................................................................86

................................................................................90

................................................................................94

................................................................................97

..............................................................................100

..............................................................................106

..............................................................................110

..............................................................................115

..............................................................................118

..............................................................................123

..............................................................................124

Page 6: Γλώσσα Α' Γυμνασίου- σχέδιο μαθήματος/ πρόταση διδασκαλίας

1

Τα παρακάτω σχέδια διδασκαλίας έχουν συνταχθεί λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική μεθοδολογία της γλώσσας και βρίσκονται σε συμφωνία με τις οδηγίες διδασκαλίας και το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών του Υπουργείου Παιδείας για το μάθημα της γλώσσας. Τα σενάριά μας αναπτύσσονται με βάση τις θεματικές ενότητες του σχολικού βιβλίου. Τα κάθε ένα από τα σχέδια που ακολουθούν αποτελείται από τις εξής ενότητες, οι οποίες καλύπτουν τα σχετικά πεδία της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου:

1. Προετοιμασία, η οποία περιλαμβάνει:I. τους στόχους της διδασκαλίας,II. τις μεθόδους διδασκαλίας που θα αξιοποιηθούν για το μάθημα,III. τα μέσα διδασκαλίας ως προϋποθέσεις υλοποίησης της,IV. την αφόρμηση, δηλαδή την προετοιμασία των μαθητών για την ύλη που ακολουθεί μέσω σύνδεσης του μαθήματος της ημέρας με προηγούμενες γνώσεις ή με καλλιέργεια του ενδιαφέροντος των μαθητών.

2. Προσπέλαση, η ανάπτυξη της διδακτέας ύλης με την αξιοποίηση ποικίλων μεθόδων διδασκαλίας όπως ερωταποκρίσεων, διάλεξης, συζήτησης κ.λπ., με βάση το επιλεγμένο γλωσσικό υλικό.

3. Εμπέδωση, με ασκήσεις διαφόρων τύπων για επιβεβαίωση της κατανόησης της ύλης.

4. Έλεγχος, για την αξιολόγηση και αυτοαξιολόγηση των μαθητών.

5. Ατομικές εργασίες για το σπίτι, με γενικές οδηγίες για την πραγματοποίηση των εργασιών και την αξιο-λόγησή τους.

6. Ομαδικές εργασίες για την κάθε ενότητα, οι οποίες περιλαμβάνουν:I. προτεινόμενα θέματα,II. μέσα εκπόνησης εργασιών,III. τρόπο παράδοσης- παρουσίασης,IV. άξονες στους οποίους πρέπει να κινηθεί η εργασία,V. αξιολόγηση της εργασίας (της μεθόδου εκπόνησης και του περιεχομένου),VI. διαθεματικούς άξονες εργασίας (άλλα μαθήματα τα οποία αγγίζει η εργασία).

Τέλος, για κάθε ενότητα της Νεοελληνικής Γλώσσας προσφέρεται επιπλέον υλικό για τον εκπαιδευτικό, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε μέσα στην τάξη είτε για επιπλέον πληροφόρηση του ίδιου του εκπαιδευτικού. Σημαντικό είναι να τονίσουμε ότι το κάθε σχέδιο μαθήματος ολοκληρώνεται σε 2 διδακτικές ώρες (εκτός από 4 μονόωρα σχέδια) και φροντίσαμε να τα σχεδιάσουμε έτσι, διότι η γλώσσα είναι ενιαία και συνεχής, επομένως κρίναμε σκόπιμο να μην «κομματιάσουμε» σε ακόμα μικρότερα μέρη τα πλάνα διδα-σκαλίας ενός αδιαίρετου όλου που είναι το μάθημα της γλώσσας. Σε πολλά σχολεία άλλωστε το μάθημα προγραμματίζεται μέσα στην εβδομάδα να γίνεται σε 1 συνεχόμενο δίωρο, εφόσον το ωρολόγιο πρόγραμ-μα προβλέπει 2 ώρες εβδομαδιαίως (στην Α’, Β’ και Γ’ Γυμνασίου). Τα σχέδια μαθήματος του παρόντος βιβλίου είναι πρακτικά και έχουν πραγματοποιηθεί σε πραγ-ματικούς χρόνους και συνθήκες μέσα σε σχολική τάξη. Λαμβάνουν υπόψη αστάθμητους παράγοντες (δυσκολίες κατανόησης εκ μέρους των μαθητών, καθυστέρηση εκτέλεσης μίας άσκησης για κάποιο λόγο, κ.ά.) και δίνουν έμφαση στην εμπέδωση της διδαχθείσας ύλης από τους μαθητές με τρόπο βιωματικό και όχι μηχανιστικό, μόνο και μόνο για να εντυπωσιάσουν τον αναγνώστη με βερμπαλιστικά τεχνάσματα

εισαγωγή

Page 7: Γλώσσα Α' Γυμνασίου- σχέδιο μαθήματος/ πρόταση διδασκαλίας

22

Ενότητα 2|επικοινωνία στο σχολείο

Σχέδιο μαθήματος 5: Είδη προφορικού και γραπτού λόγου(σελ.28-33 του σχολικού βιβλίου, 2 διδακτικές ώρες)

ΣκοπόςΝα ερμηνεύουν οι μαθητές τη λειτουργία του προ-φορικού και γραπτού λόγου και να ξεχωρίζουν τις διαφορές τους.

Στόχοι:Οι μαθητές επιδιώκεται να:◊ Να ξεχωρίζουν τον γραπτό από τον προφορικό

λόγο κρίνοντας με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηρι-στικά τους.

◊ Να διαπιστώσουν ότι κάθε είδος λόγου απαιτεί την ανάλογη γλωσσική ποικιλία και ότι το μέσο και η περίσταση επικοινωνίας επηρεάζει τη μορ-φή και την οργάνωση του μηνύματος.

◊ Να αναπροσαρμόζουν τα χαρακτηριστικά του λόγου τους ανάλογα με τη συνεισφορά των συνομιλητών τους, ή τις αντιδράσεις του ακροα-τηρίου τους.

◊ Να χρησιμοποιούν παραγλωσσικά/εξωγλωσσικά στοιχεία (επιτονισμός, «γλώσσα σώματος» κτλ.) και να τα (ανα)προσαρμόζουν ανάλογα με το κειμενικό είδος.

Μέθοδοι διδασκαλίας:Διάλογος, διερεύνηση, ερωταποκρίσεις, ανακάλυ-ψη.

Μέσα υλοποίησης:Η/Υ, πίνακας, σχολικό εγχειρίδιο, σύνδεση στο δια-δίκτυο.

Αφόρμηση:Έχοντας απομαγνητοφωνήσει ένα απόσπασμα

ομιλίας προφορικού λόγου οι μαθητές ακούν το πα-ρακάτω απόσπασμα (αν δεν υπάρχει η δυνατότητα ακρόασης δίνουμε στους μαθητές το κείμενο σε φωτοτυπία και ζητάμε από κάποιον να το διαβάσει σύμφωνα με τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται στην απομαγνητοφώνηση):Το παρακάτω απομαγνητοφωνημένο απόσπασμα 1 προέρχεται από απάντηση που δόθηκε στο εξής ερώτημα:

Νομίζετε ότι υπάρχει απειθαρχία στους εφήβους σήμερα μέσα στα σχολεία;

1. Κοίταξε δεν μπορώ ν’ απαντήσω μ’ ένα ναι ή μ’ ένα όχι - γιατί είναι πολύ σύνθετο το θέμα - ε χμ.χμ ε δεν   εγώ δε θα ‘βάζα καθόλου αν υπάρχει έλ-λειψη πειθαρχίας ε στους εφήβους σήμερα δηλαδή δε νομίζω ότι υπάρχει περισσότερη ή εκφράζεται περισσότερο απ’ ό,τι παλιά   απλώς είναι με διαφορετικούς τρόπους ε κι έχουμε ένα διαφορε-τικό είδος κοινωνίας και εκπαιδευτικού συστήμα-τος - εμ + το τι είναι απειθαρχία ή πώς εκφράζεται αυτό είναι μια άλλη κουβέντα -δηλαδή παλιότερα ας πούμε που τα συστήματα και τα κοινωνικά και τα κοινωνικά ας πούμε τα οικογενειακά ήταν πιο αυταρχικά ε ε η βία των αποπάνω δε θεωρούνταν επιθετικότητα […] + + τώρα, αν σήμερα μπορούμε να δούμε, κάποια πιο ακραία ας πούμε ξέρω γω - γεγονότα αντίδρασης στους εφήβους - θα έλεγα ότι εγώ αυτή τη στιγμή που το σκέφτομαι δεν το βλέπω μόνο σε αυτούς - το βλέπω γενικότερα […]*

Προετοιμασία

Page 8: Γλώσσα Α' Γυμνασίου- σχέδιο μαθήματος/ πρόταση διδασκαλίας

23

* Τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται συνήθως στην απομαγνητοφώνηση είναι: - = μικρή παύση. + = μέτρια παύση, + + = παρατεταμένη παύση,   = ανοδική κίνηση της φωνής,   = καθοδική κίνηση της φωνής.

Από την Έκθεση-Έκφραση Α’ Λυκείου, διασκευασμένο

Το απομαγνητοφωνημένο κείμενο (1) από προ-φορικό λόγο γίνεται αφετηρία να αναζητηθούν τα

παραγλωσσικά στοιχεία, που επισημαίνονται όταν ακούμε τον ομιλητή, και τα εξωγλωσσικά στοιχεία, που εντοπίζονται μαζί με τα παραγλωσσικά, όταν ακούμε και συγχρόνως βλέπουμε τον ομιλητή. Έτσι, γίνεται αντιληπτό ότι καταγράφοντας μόνο το λε-κτiκό εκφώνημα πάνω στο χαρτί, χάνουμε ουσιώδη στοιχεία της ομιλίας.

Προσπέλαση

Δίνουμε στους μαθητές το γραπτό κείμενο του ίδιου προσώπου για το ίδιο θέμα και προκαλούμε συζήτη-ση για τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει ο προφορικός λόγος και ο γραπτός λόγος ως προς τη σύνταξη, τη διατύπωση, το λεξιλόγιο, την οργάνωση, τη συνοχή κτλ. Διαπιστώνεται, επίσης, γενικότερα ότι ο γρα-πτός λόγος είναι πιο επιμελημένος από κάθε άποψη από τον προφορικό, Τονίζεται, ωστόσο, ότι ο γραπτός λόγος δεν είναι καλύτερος από τον προφορικό, είναι απλώς διαφορετικός.

Γραπτό κείμενο:Κοίταξε δεν μπορώ ν’ απαντήσω μ’ ένα ναι ή μ’ ένα όχι, γιατί είναι πολύ σύνθετο το θέμα. Εγώ δε θα ‘βάζα καθόλου αν υπάρχει έλλειψη πειθαρχίας στους εφήβους σήμερα, δηλαδή δε νομίζω ότι υπάρχει περισσότερη ή εκφράζεται περισσότερο απ’ ό,τι παλιά. Απλώς είναι με διαφορετι-κούς τρόπους και έχουμε ένα διαφορετικό είδος κοινωνίας και εκπαιδευτικού συστήματος. Το τι είναι απειθαρχία ή πώς εκφράζεται αυτό είναι μια άλλη κουβέντα. Δηλαδή, παλιότερα, ας πούμε, που τα συστήματα και τα κοινωνικά τα οικογενειακά ήταν πιο αυταρχικά, η βία των απο-πάνω δε θεωρούνταν επιθετικότητα. Τώρα, αν σήμερα μπορούμε να δούμε, κάποια πιο ακραία, ας πούμε, γεγονότα αντίδρασης στους εφήβους, θα έλεγα ότι, αυτή τη στιγμή που το σκέφτομαι, δεν το βλέπω μόνο σε αυτούς, το βλέπω γενικότερα.

Το επόμενο βήμα είναι να καλέσουμε τους μαθητές να ερμηνεύσουν το φαινόμενο που παρατήρησαν, να εξηγήσουν δηλαδή πού οφείλονται οι διαφορές προφορικού και γραπτού λόγου και γιατί τελικά ο γραπτός λόγος είναι πιο επιμελημένος από τον προφορικό. Για τη διερεύνηση του θέματος μπορούμε να θυμίσουμε στους μαθητές το επικοινωνιακό μοντέλο (σχέδιο μαθήματος 1-παράγοντες και κώδικες επικοινωνίας), σύμφωνα με το οποίο οι παράγοντες που συνιστούν την επικοινωνιακή περίσταση είναι: τα πρόσωπα (πομπός-δέκτης), ο χώρος, ο χρόνος, τα μέσα επικοινωνίας, ο σκοπός, το είδος λόγου και το ύφος. Με βάση αυτό το μοντέλο οι μαθητές καλούνται να συζητήσουν σε μικρές ομάδες τις διαφορές που παρουσιάζει η προφορική επικοινωνία από τη γραπτή.Έτσι, με τη βοήθεια των μαθητών και μέσα από ερωταποκρίσεις, συμπληρώνουμε τον παρακάτω πίνακα που παρουσιάζει τις διαφορές του προφορικού και του γραπτού λόγου:

Page 9: Γλώσσα Α' Γυμνασίου- σχέδιο μαθήματος/ πρόταση διδασκαλίας

24

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

δε χωράει αοριστολογίες και πολλές σημασίες

εξωτερικεύει την κατάσταση της ψυχής

έχει σημεία στίξης

απροσχεδίαστος συνήθως, ειλικρινής

ζει αιώνες, νικά τη φθορά του χρόνου

ευνοεί το διάλογο

είναι επιμελημένος και προσχεδιασμένος

Τονίζουμε στους μαθητές ότι όταν μελετούμε τον προφορικό λόγο ή το γραπτό κείμενο, αναζητούμε:

◊ ποιος μιλάει ή γράφει (πομπός),◊ σε ποιον μιλάει ή γράφει (δέκτης)◊ για ποιο σκοπό μιλάει ή γράφει (σκοπός),◊ ποιο θέμα, ποιες απόψεις-ιδέες (μήνυμα) μεταδίδει και με ποιον τρόπο.

O τρόπος που μιλάμε αλλά και αυτά που λέμε εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως:◊ από τη σχέση που έχουμε με τον συνομιλητή μας: αν μιλάμε με κάποιο φίλο μας, για παράδειγμα,είμαστε λιγότερο τυπικοί, ενώ, όταν μιλάμε με κάποιο μεγαλύτερο που δε γνωρίζουμε καλά, χρησιμοποι-ούμε τον πληθυντικό αριθμό,◊ από τον σκοπό του λόγου ή του κειμένου.◊ Tέλος, το μέσο-δίαυλος επικοινωνίας επηρεάζει τη μορφή του μηνύματος (το λεξιλόγιο, το ύφος, ακόμα και την οργάνωση των προτάσεων ή της παραγράφου). Η μορφή και το ύφος του μηνύματος καθορίζονται από τις κοινωνικές μας σχέσεις και τις συνθήκες επικοινωνίας. Tο επίπεδο ύφους καθορίζεται και από τη σχέση πομπού-δέκτη που κινείται είτε στον άξονα της εξουσίας είτε στον άξονα της ισοτιμίας/αλληλεγγύ-ης. Mια σχέση ισοτιμίας μπορεί να είναι από πολύ οικεία έως τυπική και απρόσωπη*.

* σχολικό βιβλίο Νεοελληνικής Γλώσσας Α’ Γυμνασίου

Εμπέδωση

Οι μαθητές παρακολουθούν μία τηλεοπτική συζήτηση για την παιδεία* . Κατόπιν, σχολιάζουν ιδιαίτερα τις χειρονομίες των συνομιλητών, τον τόνο της φωνής, τις εκφράσεις των προσώπων κτλ. Βρίσκουν παρα-δείγματα ανολοκλήρωτων προτάσεων, φράσεων ή σημεία που δύσκολα θα μεταφέρονταν σε γραπτό λόγο (π.χ. δύο συνομιλητές μιλούν ταυτόχρονα). Ζητάμε από τους μαθητές να διευκρινίσουν ποιες λέξεις και φράσεις σχετικές με την παραπάνω τη-λεοπτική συζήτηση θα χρησιμοποιούσαν εάν απευθύνονταν: α) σε ένα πολιτικό πρόσωπο και β) σε έναν/μία συμμαθητή/τρια τους, ρωτώντας τους για τα προβλήματα της παιδείας. Τι αλλάζει στη μία και στην άλλη περίπτωση (ύφος, λεξιλόγιο, επιτονισμός, κ.λπ.); για ποιους λόγους;

* ο σχετικός σύνδεσμος εδώ: http://www.youtube.com/watch?v=gxzqfHjcnVM

Page 10: Γλώσσα Α' Γυμνασίου- σχέδιο μαθήματος/ πρόταση διδασκαλίας

25

Έλεγχος

Ζητάμε από τους μαθητές να μελετήσουν τα κείμενα 9, 10,12 και 13 του σχολικού εγχειριδίου, καθώς και το παρακάτω κόμικ της Μαφάλντα, τεύχος 6* . Ρωτάμε τους μαθητές σε ποιον απευθύνονται τα ανωτέρω κείμενα και ποιο μέσο-δίαυλο επικοι-νωνίας χρησιμοποιούν για να μεταδώσουν το μήνυμά τους. Πώς αλλάζει το λεξιλόγιο ανάλογα με το μέσο μετάδοσης και τον δέκτη;

* η διέυθυνση του κόμικ: http://anartiseto.blogspot.gr/2012/02/6.html

Ατομική εργασία

1. Με αφορμή τα γραπτά μηνύματα που στέλνουμε μέσω κινητού τηλεφώνου οι μαθητές πρέπει να καταγράψουν διάφορα γραπτά μηνύματα ή εικονομηνύματα και να συγκεντρώσουν σε έναν πίνακα τα χαρακτηριστικά τους (λεξιλόγιο, ύφος, πομπός, δέκτης, σκοπός).2. Να παρουσιάσουν σε ένα κείμενο 2 παραγράφων τα βασικά στοιχεία μιας ιστοσελίδας, δείχνοντας ότι πρόκειται για κείμενο με διαφορετική οργάνωση, το οποίο έχει ως στόχο να προσελκύσει με διάφορες τεχνικές το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Ενδεικτικές ιστοσελίδες στις οποίες μπορούμε να παραπέμψουμε τους μαθητές: http://www.fhw.gr/fhw/ (Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού)http://www.tmth.edu.gr/aet/index.html (Αρχαία ελληνική τεχνολογία)http://www.minedu.gov.gr/ (Υπουργείο Παιδείας)