ΓΕΥΣΗ ΞΕΝΗΤΙΑΣ

213
1 Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ Πάντα ονειρευόμουνα να ζήσω για πολύ καιρό σε μια μεγάλη Ευρωπαϊκή πόλη . Να γνωρίσω νέους ανθρώπους και να μάθω πως σκέπτονται , πως εργάζονται και σε πιο περιβάλλον δραστηριοποιούνται. Είχα ακούσει για την οργάνωση των υπηρεσιών που τους προσφέρει το κράτος τους και για τη σοβαρότητα και πειθαρχία που αντιμετωπίζουν τους νόμους. Ακόμη η μεγάλη ανάπτυξη των θετικών επιστημών στις Ευρωπαϊκές χώρες με γοήτευε πάντα . Είχα μια πικρία μέσα μου γιατί νέος ακόμη είχα σχεδιάσει να σπουδάσω στο εξωτερικό και δεν το τόλμησα τελικά. Σκεφτόμουν πως θα έδινα την ευκαιρία στα παιδιά μου να το κάνουν αν εργαζόμουν στη Γερμανία. Συνάντησα κάποια μέρα ένα συμμαθητή μου μαθηματικό ο οποίος μόλις είχε επιστρέψει από την απόσπασή του στα σχολεία του εξωτερικού . Καθώς συζητούσαμε για την ευκαιρία που είχα να πάω και εγώ ,μου είπε με κάποιο τόνο στη φωνή του : « Μα κάθεσαι και το σκέπ τεσαι; Σου δίνουν υπ οτροφία για το εξωτερικό και το συζητάς ακόμα;» .Τα λόγια του μου έδωσαν ώθηση να πάρω την τελική απόφαση . Βέβαια η σύζυγός μου ήταν ένθερμη υποστηρικτής της μετακίνησης αυτής και ΓΕΥΣΗ ΞΕΝΗΤΙΑΣ

Transcript of ΓΕΥΣΗ ΞΕΝΗΤΙΑΣ

Page 1: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

1    

Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ

Πάντα ονειρευόμουνα να ζήσω για πολύ καιρό σε μια

μεγάλη Ευρωπαϊκή πόλη . Να γνωρίσω νέους ανθρώπους

και να μάθω πως σκέπτονται , πως εργάζονται και σε

πιο περιβάλλον δραστηριοποιούνται. Είχα ακούσει για την οργάνωση των υπηρεσιών που τους προσφέρει το κράτος τους και για τη σοβαρότητα και πειθαρχία

που αντιμετωπίζουν τους νόμους. Ακόμη η μεγάλη ανάπτυξη των θετικών επιστημών στις Ευρωπαϊκές

χώρες με γοήτευε πάντα . Είχα μια πικρία μέσα μου γιατί νέος ακόμη είχα σχεδιάσει να σπουδάσω στο

εξωτερικό και δεν το τόλμησα τελικά. Σκεφτόμουν πως θα έδινα την ευκαιρία στα παιδιά μου να το

κάνουν αν εργαζόμουν στη Γερμανία. Συνάντησα κάποια μέρα ένα συμμαθητή μου μαθηματικό ο οποίος μόλις είχε επιστρέψει από την απόσπασή του στα

σχολεία του εξωτερικού . Καθώς συζητούσαμε για την ευκαιρία που είχα να πάω και εγώ ,μου είπε με κάποιο

τόνο στη φωνή του : « Μα κάθεσαι και το σκέπτεσαι; Σου δίνουν υποτροφία για το εξωτερικό και το

συζητάς ακόμα;» .Τα λόγια του μου έδωσαν ώθηση να

πάρω την τελική απόφαση . Βέβαια η σύζυγός μου ήταν ένθερμη υποστηρικτής της μετακίνησης αυτής και

     ΓΕΥΣΗ    ΞΕΝΗΤΙΑΣ  

Page 2: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

2    

μόνο θετικά έβλεπε αυτή την προσωρινή

μετανάστευση της οικογένειας.

Περιγράφω στο κείμενο που ακολουθεί γεγονότα που έζησα με τους Έλληνες μετανάστες και τα παιδιά

τους. Συνάντησα δύσκολες καταστάσεις που τις δημιούργησαν άνθρωποι με ατομικές φιλοδοξίες σε ένα χώρο που απουσίαζε το Ελληνικό κράτος και η εκπαιδευτικές του υπηρεσίες ήταν αδύναμες

διοικητικά. Ωστόσο οι εορταστικές εκδηλώσεις των Ελλήνων και τα πανηγύρια τους με γέμισαν

υπερηφάνεια και νοσταλγία για την πατρίδα. Άντεξα

τις δυσκολίες ,τις πίκρες αλλά γεύτηκα και πολλές

χαρές . Βρήκα καινούργιους φίλους που με στήριξαν

και σήμερα πιστεύω πως κέρδισα πολλά από αυτή τη,

ολιγόχρονη γεύση ξενιτιάς.

                             

Page 3: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

3    

ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ . Ένας εκπαιδευτικός, o Γιώργος Φίνης από τη

Θεσσαλία, αφηγείται πως έζησε κοντά στους Έλληνες

εργάτες και τα παιδιά τους . Ένιωσε τον αγώνα για

επιβίωση, τη νοσταλγία της πατρίδας και την

υπερηφάνεια για την καταγωγή τους.

«Η πατρίδα μου βγάζει σπουδαίους ποιητές σαν τον

Σεφέρη και τον Ελύτη , γι’ αυτό είμαι υπερήφανος ως

Έλληνας». Eίναι τα λόγια ενός σημαντικού Πόντιου στην Καταγωγή , Έλληνα του Dusseldorf . του Γιάννη

Μοσχίδη.

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

1. Ξεκίνησα1 με τη σύζυγό μου Μαρία και τα τρία μου παιδιά , τον Νότη τον Πάνο και την Ρίτα για το ταξίδι στην Γερμανία Είχαμε αποσπαστεί για μια πενταετία στα Ελληνικά σχολεία Μέσης

Εκπ/σης της Βεστφαλίας, στη Γερμανία . Δεν είχα ξεκαθαρίσει μέσα μου τι ήταν αυτό που με

                                                                                                                         1  Ο  συγγραφέας  του  κειμένου  έζησε  μια  πενταετία  στη  Γερμανία   ,ως  αποσπασμένος  από  την   υπηρεσία   του,   Καθηγητής   .   Ως   διευθυντής   Ελληνικών   σχολείων   στις   πόλεις  Luedenscheid    και  Duesseldorf    είχε  την  ευκαιρία  να  ζήσει  από  κοντά  τα  προβλήματα  της  εκπαίδευσης  στα  σχολεία  των  Ελλήνων  και  να  γνωρίσει  τους  Έλληνες  μετανάστες  σε  όλες  τους  τις    εκδηλώσεις  στην  ξένη  χώρα.    

Page 4: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

4    

ωθούσε να φύγω από τον τόπο μου και να αναζητήσω κάτι καινούργιο που θα άλλαζε τη ζωή

μου . Κάποιοι συνάδελφοί μου έλεγαν τη γνώμη

τους γι’ αυτή μου την απόφαση. « Που πας τώρα

,μια χαρά είσαι εδώ ..» και ακόμα « Ταλαιπωρία

για τα μικρά σου, τα παιδιά ..» . Εγώ όμως έβλεπα

καινούργια ενδιαφέροντα , άλλο τρόπο ζωής και επιτέλους την Ευρώπη για την οποία τόσα είχα

ακούσει . Τα οικονομικά της οικογένειας θα άλλαζαν προς το καλύτερο και οι ευκαιρίες για ταξίδια και οι γνωριμίες με ανθρώπους που

μιλάνε άλλη γλώσσα φάνταζαν δελεαστικές. Έτσι το ερώτημα που είχα μέσα μου σχετικά με την απόφασή μου γρήγορα αδυνάτησε και χάθηκε όταν πάτησα το πόδι μου στην πόλη του

Ντύσσελντορφ. Ήταν φανερή η ανησυχία μου γιατί δεν μιλούσα καλά τα γερμανικά και το πρόβλημα της επικοινωνίας φαινόταν

σημαντικό. Δυο χρόνια γερμανικά δεν ήταν αρκετά για να αισθάνομαι ότι καταλαβαίνω τι μου λένε ή τι θέλω να πω. Ο δάσκαλός μου στην

Ελλάδα , ένας υπέροχος δάσκαλος γερμανικών , ο

Ντίνος ,με βεβαίωνε ότι δεν θα έχω πρόβλημα , αλλά εγώ ήξερα ότι έπρεπε να κολυμπήσω γλωσσικά μόνος μου και ότι αυτό θα ήταν δύσκολο.

Page 5: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

5    

Εικόνα 1ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΒΕΣΤΦΑΛΙΑΣ

ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ ΚΑΙ ΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ Επιτέλους είμαστε στο Ντύσσελντορφ της Γερμανίας και με ένα ταξί πάμε στο Ελληνικό προξενείο όπου ήταν και η διεύθυνση εκπαίδευσης

για τη Βεστφαλία. Εκεί εμφανίστηκαν οι πρώτες

δυσκολίες σχετικά με την τοποθέτησή μας. Είχαμε ήδη τοποθετηθεί στο Ελληνικό Λύκειο Λιντενσαϊντ κάπου δυο ώρες από την πόλη του

Ντύσσελντορφ . Δεν γνωρίζαμε και πολλά από την περιοχή και αφεθήκαμε στην μοίρα μας που όριζε

να γνωρίσουμε μια σχετικά ορεινή περιοχή (κάπου

500 μέτρα υψόμετρο) , κοντά στην πόλη του

Ντόρτμουντ.

Ευτυχώς, τα τρένα στη Γερμανία σε ταξιδεύουν άνετα και γρήγορα και με μεγάλη συνέπεια στο

χρόνο. Ήταν καλοκαίρι , Ιούλιος μήνας και ο καιρός ήταν ζεστός αλλά ευχάριστος. Φτάσαμε με το τρένο στην πόλη Χάγκεν και από εκεί με ένα

Page 6: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

6    

μικρό τρενάκι, σαν το δικό μας το παλιό

θεσσαλικό ,ανηφορίσαμε για το Λύντενσάϊντ.

Βρεθήκαμε σε μια πόλη περίπου εκατό χιλ.

κατοίκων, όπου κάπου δέκα χιλιάδες Έλληνες

εργάτες εργάζονταν σε εργοστάσια της περιοχής.

Η πόλη του Λυντενσάϊντ φάνταζε πολύ όμορφη ,

γραφική , χωμένη μέσα στο πράσινο . Στο σταθμό δεν

μας περίμενε κανένας .Αισθανθήκαμε σαν τους εργάτες που έφταναν για δουλειά με μια διεύθυνση στο χέρι και με ελάχιστη δυνατότητα

επικοινωνίας. Εμείς είχαμε τη διεύθυνση ενός

έλληνα που είχε εστιατόριο-Μπυραρία και ένα

μικρό ξενοδοχείο. Αυτός ο Έλληνας ιδιοκτήτης είχε ένα περίεργο όνομα .Τον έλεγαν Σφύρα. Τον βρήκαμε εύκολα και τακτοποιηθήκαμε σε ένα

δωμάτιο . Αρχίσαμε να ρωτάμε για την πόλη και το

σχολείο της περιοχής . Ο Σφύρας, μια και βρήκε

καλούς πελάτες για το ξενοδοχείο του , δεν ήθελε να μας αποχωριστεί γρήγορα και μας έλεγε ότι

ήταν πολύ δύσκολο να βρούμε σπίτι στην περιοχή .

Καλύτερα γι’ αυτόν ήταν, να μείνουμε αρκετό καιρό στο ξενοδοχείο του. Βγήκαμε στην πόλη και

μας άρεσε η άνεση της κυκλοφορίας , το κέντρο και τα ωραία καταστήματα καθώς και η καινούργια

Ελληνική Εκκλησία ,ο ‘Αγιος Νεκτάριος σε κεντρικό σημείο της πόλης.

Page 7: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

7    

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΟΥ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ  

2. Πήγαμε να βρούμε το Ελληνικό Λύκειο του Λύντενσάϊντ και να γνωρίσουμε του

συναδέλφους μας, που ήδη υπηρετούσαν εκεί. Το Ελληνικό σχολείο συστεγάζονταν στο

Γερμανικό Μπέργκσταντ Γκυμνάσιουμ (Bergstadt

Gymnasium) , ένα υπέροχο κτίριο σε μια

καταπράσινη έκταση . Εκεί οι Γερμανοί της πόλης παραχώρησαν με ενοίκιο μερικές αίθουσες για να κάνουν μάθημα το απόγευμα τα παιδιά των

Ελλήνων εργατών. Το Ελληνικό Λύκειο είχε περίπου εκατόν είκοσι μαθητές με δύο τμήματα

σε κάθε τάξη. Ήταν ένα κανονικό Ελληνικό Λύκειο αρκετά δυναμικό στη σύνθεσή του για τα

δεδομένα της περιοχής. Άλλωστε το Γερμανικό κτίριο είχε αρκετές αίθουσες που οι Γερμανοί

δεν τις χρησιμοποιούσαν. Εκείνη την ημέρα εγώ και η γυναίκα μου βρεθήκαμε ανάμεσα σε συναδέλφους που δεν έκρυψαν τη χαρά τους για

τον ερχομό μας. Μας καλωσόρισαν ο Στέλιος, ,Μαθηματικός από το Ηράκλειο της Κρήτης ,ο

Αντώνης , Μαθηματικός από τη Χαλκίδα, ο

Στέφανος, Χημικός από τα Τρίκαλα ,ο Μπάμπης, Θεολόγος επίσης από τα Τρίκαλα και οι

φιλόλογοι καθηγήτριες Ελένη, Κική , Δώρα και Γεωργία.

Ο Διευθυντής του σχολείου, ένα συμπαθέστατος κρητικός ήρθε αργότερα και μου ανακοίνωσε ότι

Page 8: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

8    

μετατίθεται και ότι σύμφωνα με εντολή της

Ελληνικής Εκπ/σης Βόννης ,τη διεύθυνση του

σχολείου θα αναλάμβανα εγώ. Υπέγραψα πρακτικό και βρέθηκα διευθυντής του Ελληνικού Λυκείου

Λύντενσάϊντ. Δεν ήξερα τότε τι προβλήματα θα είχα

να αντιμετωπίσω και πως έπρεπε να τα χειριστώ. Περιορίστηκα να συζητώ με τους συναδέλφους σε

εγκάρδιο κλίμα . Ενώ συζητούσαμε ήρθε ο Ιερέας της

Ελληνικής Εκκλησίας ,ο Παπά-Δημήτρης, που ήταν και

θεολόγος στο σχολείο μας.

Γνωρίστηκα μαζί του και άρχισε να μου μιλάει για

τον Ελληνισμό της περιοχής , για το ρόλο του ως

Ιερέα και γενικά για το έργο του , τη νέα Εκκλησία

του Αγίου Νεκταρίου, ένα πραγματικό κόσμημα για

τον Ελληνισμό της περιοχής. Μου φάνηκε πως ο Ιερέας αυτός ήταν η δύναμη και η ψυχή των Ελλήνων της

περιοχής. Όπως μου έλεγε, είχε άμεσες επαφές με τη

Γερμανική διοίκηση της πόλης ,γνωριμίες με εξέχοντες Γερμανούς και μεγάλη επιρροή στο

Ελληνικό στοιχείο . Είχα να κάνω με την πραγματική Ελληνική εξουσία σε εκείνα τα μέρη μια που το Ελληνικό κράτος ήταν πολύ μακριά και φάνταζε

αδύναμο. Στη πρώτη μας συζήτηση μου τόνισε ότι θα

έπρεπε αυτός να ασκεί διοίκηση στο σχολείο ,αλλά

είχε πολλά άλλα καθήκοντα να κάνει . Δεν μου καλοφάνηκε αυτή του η δήλωση αλλά την προσπέρασα καθώς άκουγα από τον ίδιο τα σχετικά με τη δράση

του. Άρχισα ωστόσο να σκέφτομαι πόσο Ελληνικά και

Page 9: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

9    

πόσο ισότιμα με τα σχολεία της πατρίδας μας ,ήταν

αυτά τα σχολεία του απόδημου Ελληνισμού.

Η Πρώτη ημέρα κύλισε ευχάριστα με νέες γνωριμίες . Κάποιες από αυτές τις γνωριμίες θα εξελίσσονταν αργότερα σε εξαιρετικές φιλίες στη μετέπειτα ζωή

μας.

ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ 3. Τις επόμενες ημέρες αρχίσαμε να ψάχνουμε για

να ενοικιάσουμε ένα σπίτι για την οικογένειά

μας. Δεν μπορούσαμε να μένουμε στα δωμάτια του

Σφύρα για πολύ καιρό . Πήγαμε σε μεσίτη και στη συνέχεια αναζητήσαμε προσφορά κατοικίας από την πόλη και εδώ φανήκαμε αρκετά τυχεροί γιατί υπήρχε ένα μεγάλο σπίτι το οποίο η ιδιοκτήτριά του το έδωσε για ενοικίαση με τη βοήθεια του κοινωνικού προγράμματος της

πόλης, γιατί μετακόμισε σε νέα εξοχική

κατοικία. Το σπίτι αυτό είχε εμβαδόν εκατόν πενήντα τετραγωνικά μέτρα και μόνο μεγάλη

οικογένεια μπορούσε να το ενοικιάσει .Η κοινωνική υπηρεσία της πόλης δεν εύρισκε ενοικιαστή και με ευχαρίστηση δέχθηκε την πρότασή μας να το ενοικιάσουμε σε σχετικά

χαμηλή τιμή. Έτσι λύσαμε το πρόβλημα αυτό και εγκατασταθήκαμε σε ένα σπίτι εξαιρετικό με

αρκετούς χώρους για όλη την οικογένεια.

Page 10: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

10    

Τα τρία μας παιδιά πήραν από ένα δωμάτιο το καθένα.

Το σαλόνι μας, με τη μια του πλευρά όλο παράθυρα

,είχε καταπληκτική θέα στο δάσος του Λύντενσαϊντ.

Όταν ήρθε ο Ιερέας να κάνει αγιασμό ,τη γιορτή των

Φώτων ,μου είπε « Κύριε διευθυντά έχετε προξενική

κατοικία» . Φυσικά γνώριζε ο Ιερέας, πως οι περισσότεροι αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί ενοικίαζαν μικρά και οικονομικά σπίτια γιατί έκαναν οικονομίες για να μαζεύουν χρήματα για

κάποιο σκοπό στην πατρίδα. Φαίνεται λοιπόν πως εμάς

από τότε, ο ιερέας , μας έβαλε σε άλλη κατηγορία

μεταναστών. Η αλήθεια είναι πως απολαύσαμε αυτή την υπέροχη κατοικία τα τρία χρόνια που μείναμε στην πόλη του Λύντενσάϊντ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΟΥ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ

4. Αναλάβαμε υπηρεσία στο Ελληνικό Λύκειο , εγώ

ως διευθυντής και η γυναίκα μου ως φιλόλογος υπεύθυνη στα τμήματα μητρικής γλώσσας των

μαθητών του Γυμνασίου . Αυτοί οι μαθητές πήγαιναν σε Γερμανικό Γυμνάσιο και έρχονταν για λίγες ώρες να παρακολουθήσουν τα μαθήματα

Ελληνικής Γλώσσας. Δεν υπήρχε πλήρες Ελληνικό

Γυμνάσιο στην περιοχή αυτή. Το μεγαλύτερο πρόβλημα των μαθητών μας ήταν η καλή γνώση της

Ελληνικής γλώσσας . Τα περισσότερα παιδιά υστερούσαν στη γλώσσα γιατί το περιβάλλον δεν

Page 11: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

11    

βοηθούσε στην άσκηση των Ελληνικών, αλλά ούτε και οι γονείς τους διέθεταν αρκετό χρόνο να

βοηθήσουν λόγω της εργασίας τους. Οι δάσκαλοί τους έκαναν ότι μπορούσαν για να βελτιώσουν τη γνώση της Ελληνικής γλώσσας μια και οι δίγλωσσοι μαθητές πολλές φορές ανακάτευαν

και τις δύο γλώσσες στην ομιλία τους . Πρέπει να τονίσουμε πως η προσπάθεια της Ελληνικής πολιτείας να λειτουργούν σε κάθε Γερμανική

πόλη Ελληνικά σχολεία Δημοτικά , Γυμνάσια και

Λύκεια είχε ένα μεγάλο οικονομικό κόστος. Τα ενοίκια των κτιρίων , τα λειτουργικά έξοδα και οι αμοιβές των εκπαιδευτικών ανέβαζαν το κόστος σε πολύ υψηλά επίπεδα για μια μικρή

χώρα όπως η Ελλάδα.

5. Παρόλα αυτά άντεχε η χώρα μας και προσπαθούσε να μη χάσει τα ελληνόπουλα που δεν είχαν γεννηθεί στην πατρίδα μας και εύκολα μπορούσαν να απορροφηθούν από την φιλόξενη

αλλά ξένη χώρα , τη Γερμανία. Χαρακτηριστική είναι η έκφραση αγάπης των μαθητών μας προς την Ελλάδα και η νοσταλγία στα γραπτά τους και ακόμη στα τραγούδια και τα ποιήματα στις

σχολικές γιορτές. Το τραγούδι των μαθητών μας « Αχ πατρίδα μου γλυκιά πόσο σ¨αγαπώ βαθιά..» μας έφερνε πάντα συγκίνηση και δάκρυα στις

σχολικές γιορτές.

Page 12: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

12    

Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ

6. Μια μέρα με επισκέφτηκε ο πρόεδρος του

συλλόγου γονέων και κηδεμόνων των Ελληνικών

σχολείων της περιοχής Λύντενσάϊντ . Ήταν ο

Χρήστος ο Τζάλλας, ένας ηπειρώτης στην

καταγωγή ,ηλεκτρολόγος στο επάγγελμα με καλή

γνώση της Γερμανικής γλώσσας. Ο Χρήστος δεν

ήταν ένας τυχαίος Έλληνας της διασποράς, αλλά

ένας πολύ έξυπνος νέος, οργανωμένος σε

πολιτικές κινήσεις των μεταναστών ,με άποψη σχετικά με τα προβλήματα τους και κυρίως γνώστης των εκπαιδευτικών προβλημάτων των

Ελληνικών σχολείων της περιοχής. Υπήρχε όμως

ένα πρόβλημα σχετικό με τη δράση του. Ήταν

αντίθετος με τις θέσεις του Παπά-Δημήτρη, του

Ιερέα. Στη συζήτηση μαζί μου δεν έκρυψε τη διαφωνία

του με τον Ιερέα . θεωρούσε ο Χρήστος, πως η ανάμιξη του Ιερέα στα θέματα του Ελληνισμού

της περιοχής προκαλούσε μεγάλη βλάβη. Έλεγε, πως ο Ιερέας έπαιρνε ακραίες θέσεις η οποίες δεν ήταν προς το συμφέρον του Ελληνισμού της

περιοχής . Κατάλαβα πως είχα να κάνω με μια

διαμάχη ηγετικών ομάδων . Η μία πλευρά με ηγέτη

το ιερέα, εκπροσωπούσε την τοπική ορθόδοξη εκκλησία με αναγνώριση από την επίσημη Γερμανική Αρχή της πόλης και η άλλη με τον

Page 13: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

13    

Τζάλλα μπροστά , αντλούσε δύναμη από δική της

πολιτική πλευρά. Πρέπει να γίνει γνωστό πως η ορθόδοξη Ελληνική εκκλησία στη Γερμανία είχε την υποστήριξη των Γερμανικών αρχών γιατί ήταν η μόνη που ήλεγχε και καθοδηγούσε το μεγαλύτερο

μέρος των Ελλήνων μεταναστών. Ήταν πάντα κοντά τους στις δύσκολες ώρες αλλά και σε όλες τις

εορταστικές εκδηλώσεις τους. Πόντιοι , Θρακιώτες , Μακεδόνες , Ηπειρώτες αλλά και Θεσσαλοί ακόμη συμμετείχαν με χορευτικά συγκροτήματα σε γιορτές και θρησκευτικά πανηγύρια που στην ξενιτιά λειτουργούσαν ενωτικά και έδιναν δύναμη και υπερηφάνεια

στους ξενιτεμένους Έλληνες. Ο Ιερέας ήταν πάντα ο ηγέτης τους , αυτός ήταν επικεφαλής στις εκδηλώσεις και είχε την αποδοχή και από

τη Γερμανική πλευρά της πόλης.

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΠΑΠΑ-ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ .

Οι αντιδράσεις προέρχονταν κυρίως από εκείνους

που δεν ήταν κοντά στην εκκλησία , δεν ήθελαν να δώσουν στον ιερέα ρόλο ηγετικό και πέρα από το χώρο

της εκκλησίας. Θα μπορούσε να τους ονομάσει κανείς προοδευτικούς σε σχέση με το συντηρητικό χώρο της

εκκλησίας. Η δική μου εντύπωση ήταν πως ο Ιερέας

Page 14: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

14    

είχε την υπεροχή και ήταν αυτός που επηρέαζε τις

εξελίξεις . Με άλλα λόγια ήταν ο θρησκευτικός ηγέτης των ξενιτεμένων που η υπερηφάνεια τους είχε

μειωθεί στην ξένη χώρα. Έκαναν σκληρές δουλειές , είχαν πειθαρχία απέναντι στα αφεντικά τους και δεν

είχαν περιθώρια να νιώσουν όπως στην πατρίδα τους . Μόνο η εκκλησία τους έμενε κάθε Κυριακή και τα

θρησκευτικά πανηγύρια για να ξεφαντώνουν . Εκεί η μελαγχολία υποχωρούσε και το γλέντι και η λεβεντιά

της παράδοσης έδιναν τόνο και αξία στη ζωή τους. Τα

λόγια του Ιερέα κάθε Κυριακή στο κήρυγμα είχαν γι’

αυτούς μεγάλη σημασία . Δεν περιορίζονταν μόνο στην ερμηνεία του Ευαγγελίου ο Ιερέας αλλά ο λόγος του είχε ενωτικό τόνο για τον Ελληνισμό της

περιοχής.

ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ BERGSTADT GYMNASIUM

Page 15: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

15    

7. Στο σχολείο γνωριστήκαμε καλύτερα με τους συναδέλφους και από κοινού αντιμετωπίζαμε όλα

τα προβλήματα . Στο Γερμανικό περιβάλλον του σχολείου υπήρχε τεράστια διαφορά στη συμπεριφορά των μαθητών μας σε σύγκριση με

εκείνη των γερμανών μαθητών . Η πειθαρχία στο

Γερμανικό Γυμνάσιο 2 ήταν αυτονόητη για τους

μαθητές τους . Η Καθαριότητα στους χώρους τους σχολείου και ο σεβασμός στους καθηγητές τους έδιναν στο Γερμανικό Γυμνάσιο υπεροχή απέναντι στο δικό μας θορυβώδες στη

λειτουργία του σχολείο. Εμείς τις πρώτες απογευματινές ώρες που τους συναντούσαμε

βλέπαμε τη διαφορά. Φυσικά μιλάμε για το Γερμανικό Γυμνάσιο όπου οι μαθητές του δεν

προχωρούσαν όλοι μέχρι το τέλος . Ανάλογα με

την επίδοσή τους στην 10η τάξη, δηλαδή τη δική μας πρώτη Λυκείου συνέχιζαν να φοιτούν μόνο μαθητές με ενδιαφέροντα για σπουδές στα

Πανεπιστήμια. Οι άλλοι έφευγαν για τα τεχνικά και επαγγελματικά σχολεία και γρήγορα

έμπαιναν στην εργασία. Αυτά τα επαγγελματικά σχολεία στη Γερμανία ήταν συνδεδεμένα με την

αγορά εργασίας, γι’ αυτό και υπήρχε πλήρης απορρόφηση του μαθητικού δυναμικού των

επαγγελματικών σχολών.

                                                                                                                         2  Το   Γερμανικό   Bergstadt   Gymnasium     ήταν   ένα   καινούργιο   διδακτήριο   με   πάνω   από  τριάντα   αίθουσες   και   στο   οποίο   υπηρετούσαν   περί   τους   ογδόντα   καθηγητές   .   Διέθετε  οργανωμένα  εργαστήρια  ,  αίθουσα  τελετών  και  διαλέξεων  και  ξεχωριστό  Γυμναστήριο  με  αίθουσα   ενόργανης   γυμναστικής.   Διέθετε   επίσης   μεγάλους   εξωτερικούς   χώρους   με  γήπεδα  και    πράσινο  .      Ήταν    το  καλύτερο  σχολείο  της  πόλης  του  Luendenscheid  

Page 16: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

16    

Χαρακτηριστικό ήταν πως για τη συνέχιση των

σπουδών των μαθητών τους , αποφάσιζε το σχολείο

τους . Οι αποφάσεις των καθηγητών του Γερμανικού σχολείου ήταν ισχυρές και σεβαστές από τους ίδιους

τους μαθητές και τους γονείς τους. Τεράστια ήταν η διαφορά με το δημόσιο Ελληνικό σχολείο και το

βλέπαμε .Οι μαθητές μας χωρίς τη φροντίδα της

οικογένειας , παρουσίαζαν πολλά μαθησιακά

προβλήματα και γενικά ήταν αδύνατοι στα μαθήματα . Αυτό το βλέπαμε όταν τους συγκρίναμε με μαθητές

που έρχονταν πρόσφατα από την Ελλάδα, όπως ήταν τα

παιδιά των εκπαιδευτικών. Έπρεπε λοιπόν ο κάθε εκπαιδευτικός να προσαρμοστεί στις ανάγκες εκείνης της εκπαίδευσης για να έρθει κοντά στους

μαθητές του και να τους βοηθήσει. Αυτό κάναμε όλοι μας . Με ήπιο, αρκετά ευέλικτο τόνο κάναμε το μάθημα ώστε να το φέρουμε κατά κάποιο τρόπο στα μέτρα των

μαθητών μας, για να μην αισθάνονται μεγάλες

δυσκολίες στην κατανόησή του. Τα πειθαρχικά μέτρα ήταν λίγα και μόνο σε εξαιρετικά σοβαρές περιπτώσεις οπότε καλούσαμε τους γονείς για να συνεργαστούμε μαζί τους για μια παιδαγωγική

αντιμετώπιση. Ο Γερμανός διευθυντής , ένας αρκετά υπηρεσιακός άνθρωπος είχε επικοινωνία μόνο με

μένα, για να μου ανακοινώσει κάποια προβλήματα που προκαλούσαν οι μαθητές μας ή κάποιες ζημιές που

έκαναν. Θυμάμαι τη φράση του « Her Director es gibt ein Problem mit dem griechishen Schulern»

Page 17: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

17    

-Υπάρχει ,κύριε διευθυντά κάποιο πρόβλημα με τους

μαθητές σας … -Φυσικά δείχναμε κατανόηση και κάποιος γονέας πλήρωνε τη ζημιά και όλα ήταν πάλι

εντάξει. Ακόμη και ο επιστάτης τους , ένας συμπαθής

Γερμανός , μου είπε μια μέρα πως δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί οι μαθητές μας ξέσχιζαν τα βιβλία και γέμιζαν την αυλή με χαρτιά. Με πήρε λοιπόν και με πήγε στους χώρους που οι γερμανοί μαθητές διατηρούσαν τα παλιά βιβλία τους και τα έδιναν

στους επόμενους. Είδα τεράστιες βιβλιοθήκες με σχολικά βιβλία στα οποία οι προηγούμενοι μαθητές έγραφαν τα ονόματά τους και τα παρέδιδαν στο

σχολείο σχεδόν άθικτα. Την απάντηση έδωσε αντί για μένα στον επιστάτη ο φίλος μου, ο καθηγητής των

μαθηματικών , ο Αντώνης. Είπε λοιπόν στον γερμανό

επιστάτη σε χιουμοριστικό τόνο «Μην ανησυχείς ,

Είναι πλούσιοι οι ‘Έλληνες γι΄αυτό τα κάνουν

αυτά…» . Εκείνος γέλασε με την καρδιά του.

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

8. Μια μέρα με το φίλο μου τον Αντώνη τον

Μαθηματικό του σχολείου μας ,επισκεφτήκαμε το τμήμα πληροφορικής του Γερμανικού σχολείου να δούμε από κοντά πως εκπαιδεύονταν οι Γερμανοί μαθητές στις καινούργιες τεχνολογίες που τότε άρχιζαν να μπαίνουν στην

εκπαίδευσή τους. Συναντήσαμε το Γερμανό

Page 18: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

18    

καθηγητή στο γραφείο του και μια που ο Αντώνης

ήξερε πολύ καλά Γερμανικά ,η επικοινωνία μας

ήταν άριστη. Είδα λοιπόν πως από το γραφείο του ο καθηγητής της πληροφορικής μέσα από μια οθόνη ήλεγχε τις εργασίες των μαθητών του οι

οποίοι εργάζονταν αθόρυβα στην τάξη . Ήταν

καμιά εικοσαριά μαθητές , ο καθένας μπροστά

στον υπολογιστή του . Σκέφτηκα για μια στιγμή πως αυτή ήταν μια τάξη του μέλλοντος με τον διακριτικό ρόλο του δασκάλου και την

πρωτοβουλία να ανήκει στο μαθητή. Μας είπε ο Γερμανός συνάδελφός μας πως στο τμήμα αυτό της Β τάξης ήταν οι μαθητές που διάλεξαν το μάθημα

της πληροφορικής από την Α τάξη . Είχαν δηλώσει ενδιαφέρον ογδόντα μαθητές στην Α τάξη και ο ενθουσιασμός τους μειώθηκε στη Β

τάξη γι’ αυτό και δε συνέχισαν όλοι τους. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του, μας είπε ότι γύρω στους οκτώ με δέκα μαθητές θα συνέχιζαν την επιλογή τους στο μάθημα της πληροφορικής στη Γ τάξη και αυτοί θα σπούδαζαν πιθανότατα

πληροφορική στο Πανεπιστήμιο.

9. Μας εντυπωσίασε ο τρόπος της επιλογής που έρχονταν αβίαστα και στηρίζονταν μόνο στα ενδιαφέροντα των μαθητών έπειτα από την

καθοδήγηση του σχολείου τους. Προβληματιστήκαμε με το φίλο μου τον Αντώνη για το δικό μας σχολείο που δεν είχε καθόλου εργαστήρια πληροφορικής και όλα γίνονταν

στον πίνακα με την κιμωλία. Οι μαθητές μας

Page 19: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

19    

κούραζαν μόνο τη μνήμη τους και στο τέλος

έχαναν το ενδιαφέρον τους γι’ αυτά που τους

λέγαμε. Φυσικά και η δική μας κούραση ήταν

πολλαπλάσια με το συνεχή προφορικό λόγο .

Στο Γερμανικό σχολείο δεν υπήρχαν οι περίπατοι στη φύση έτσι για να σταματήσουν τα μαθήματα και να ξεκουραστούν οι μαθητές τους. Προγραμμάτιζαν επισκέψεις κατά τάξεις ή

τμήματα σε μουσεία , εργοστάσια και γενικά μόνο σε μέρη όπου μπορούσαν να διδαχθούν κάτι

ενδιαφέρον . Βλέποντας αυτά και το Ελληνικό σχολείο προσαρμόστηκε και έκανε επισκέψεις σε χώρους που είχαν να δώσουν κάποιες πληροφορίες στους μαθητές μας τόσο για τη μελλοντική τους

εργασία όσο και για γενικότερη γνώση. Πρέπει να σας πω πως σχεδόν όλοι οι μαθητές μας θα

συνέχιζαν τις σπουδές τους στην Ελλάδα. Γι’ αυτούς είχαν θεσμοθετηθεί ειδικές εξετάσεις

εισόδου στα Ελληνικά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ. Υπήρχαν αρκετοί Έλληνες μαθητές που συνέχιζαν

να παρακολουθούν Γερμανικά σχολεία και γι’ αυτούς ο δρόμος για το Γερμανικό Πανεπιστήμιο

ήταν ανοιχτός.

Page 20: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

20    

ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΠΟΥ ΦΟΙΤΗΣΑΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ

10. Τα δικά μου παιδιά ακολούθησαν διαφορετικούς

δρόμους το καθένα. Ο μεγάλος μου γιός παρακολούθησε την Α τάξη του Ελληνικού Λυκείου και μελετούσε Γερμανικά σε

Ινστιτούτο Γκαίτε. Ο Δεύτερος γιός μου 3είχε ενδιαφέρουσα εκπαιδευτική πορεία . ‘Ήταν στη Τρίτη Γυμνασίου και δεν υπήρχε Ελληνικό

Γυμνάσιο να πάει. Έτσι αποφασίσαμε να πάει σε ένα τεχνικό Γερμανικό σχολείο της Γειτονιάς

μας . Ήταν το Albertschweitcher Schule. ένα -(Hauptschule) μέτριο σχολείο με κατεύθυνση

επαγγελματική. Στην αρχή άρεσε στον Πάνο αυτό

το σχολείο γιατί είχε τεχνικά ενδιαφέροντα. Έμαθε να φτιάχνει τσουρέκια στην κουζίνα του

σχολείου , να επισκευάζει ηλεκτρικές συσκευές και γενικά εκπαιδεύονταν να γίνει ένας καλός

τεχνίτης (Fachman). Γρήγορα όμως έχασε το ενδιαφέρον του και οι παρέες του με μέτριους Γερμανούς μαθητές δεν τον ενθουσίαζαν

ιδιαίτερα. Καταλάβαμε πως είχαμε κάνει λάθος επιλογή σχολείου αλλά δεν μπορούσαμε να το

διορθώσουμε αμέσως . Έπρεπε να περιμένουμε μια χρονιά για να αρχίσει να παρακολουθεί το

Ελληνικό Λύκειο . Όμως είχε και τα καλά του

αυτό το σχολείο . Δεν ασκούσε καμιά πίεση στη

                                                                                                                         3  Ο   Δεύτερος   γιός   μου   ο   Πάνος,   σπούδασε   Ηλεκτρολόγος   Μηχανικός   στο   Πολυτεχνείο  Θεσσαλονίκης.  Μετά  τις  σπουδές  του  συνέχισε  μεταπτυχιακές  σπουδές  στην  Karlsruhe    και  στο  Ερευνητικό  κέντρο  του  Julich  του  πολυτεχνείου  το  Aachen  .Αναγορεύτηκε  διδάκτορας  Elektrotechnik  και  εργάζεται  στη  βιομηχανία  

Page 21: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

21    

μάθηση και αυτό στο Πάνο που ήταν έφηβος

,έκανε πολύ καλό και ακόμη έμαθε καλά τα

Γερμανικά του. Το απόγευμα παρακολουθούσε μαθήματα Ελληνικής γλώσσας στα τμήματα μητρικής γλώσσας του Ελληνικού Γυμνασίου .Βέβαια σύμφωνα με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα αυτών των σχολείων αν κάποιος μαθητής

παρουσίαζε καλή επίδοση, το εκπαιδευτικό σύστημα έπρεπε να τον οδηγήσει στο Γερμανικό

Γυμνάσιο . Όμως διαπιστώσαμε πως αυτό μάλλον δεν ίσχυε για τα παιδιά των μεταναστών που τα ήθελαν περισσότερο για εργάτες και το πολύ

ειδικούς τεχνίτες. Φυσικά την επόμενη χρονιά

με αίτησή μας ο Πάνος έφυγε από το Hauptschule και γράφτηκε στο Ελληνικό Λύκειο του

Λύντενσάϊντ.

ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΠΟΛΥΚΛΑΔΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (GESAMTSCHULE)

11. Η μικρή μας κόρη ,η Ρίτα, είχε μόλις τελειώσει το δημοτικό και έπρεπε να συνεχίσει στο

Γυμνάσιο. Λόγω έλλειψης Ελληνικού Γυμνασίου σκεφτήκαμε να παρακολουθήσει το Γερμανικό

Γυμνάσιο. Μια μέρα που είχαμε συζήτηση με τον

Παππά –Δημήτρη στο σχολείο, μας είπε ότι γνώριζε το διευθυντή του Γερμανικού

Πολυκλαδικού σχολείου, του Gesamtschule της πόλης . Αυτό το μοντέλο σχολείου πήρε και η Ελλάδα και έφτιαξε το ίδιο καιρό τα

Page 22: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

22    

πολυκλαδικά σχολεία. Πήγαμε λοιπόν την άλλη μέρα με τον Ιερέα παρέα και την κόρη μου την Ρίτα στο Γερμανικό σχολείο και βρήκαμε τον διευθυντή που μας δέχτηκε με μεγάλη ευγένεια ίσως γιατί υπήρχε η μεσολάβηση του Ορθοδόξου

Ιερέα που τον είχαν σε μεγάλη εκτίμηση. Ο Ιερέας με σύστησε στο γερμανό διευθυντή ως διευθυντή του Ελληνικού σχολείου της πόλης

(Direktor der griechische schule). Αμέσως ο ευγενής γερμανός διευθυντής κάλεσε τη γραμματέα του και ζήτησε να κληθεί η κοινωνιολόγος του σχολείου για να εξετάσει τη

νέα μαθήτρια. Τους ενδιέφερε η κοινωνική συμπεριφορά της νέας μαθήτριας και η προσαρμογή της στη γερμανική

κοινωνία. Η εξέταση δεν άργησε πάνω από ένα τέταρτο και η καθηγήτρια γύρισε στον διευθυντή ικανοποιημένη και έδωσε ανεπιφύλακτα την

έγκρισή της για να γίνει δεκτή η νέα μαθήτρια . Πράγματι ο διευθυντής μας έκανε γνωστό ότι δέχεται την κόρη μου στο σχολείο του και μας ευχήθηκε καλή διαμονή και καλές σπουδές στη

μαθήτριά του. Ευχαρίστησα τον διευθυντή του σχολείου και τον Ιερέα για την ευγενική του μεσολάβηση και από εκείνη την ημέρα έλυσα το

πρόβλημα φοίτησης των παιδιών μου.

Page 23: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

23    

O ΠΑΠΠΑ-ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΙ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ

10 . Με τον Παππά-Δημήτρη οι σχέσεις μας την πρώτη

διδακτική χρονιά ήταν καλές . Κάναμε αρκετές συζητήσεις και με ενημέρωνε σχετικά με το ιστορικό της Ελληνικής κοινότητας του Λύντενσάϊντ . Μου έλεγε για την αντίδραση που είχε συναντήσει στην προσπάθειά του να πάρει από την πόλη τον χώρο για να

κτίσει την Ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Νεκταρίου. Μου έφερε εφημερίδες στις οποίες έκανε καταγγελίες σε κείνους που αντιδρούσαν στο έργο

του . Ιδιαίτερα τόνιζε το πόσο επικίνδυνος για τον Ελληνισμό ήταν ο ρόλος του προέδρους του συλλόγου

γονέων , του Χρήστου του Τζάλλα. Τόνιζε για τον

Τζάλλα : « Να πάρει η ευχή ξέρει και καλά γερμανικά και πηγαίνει στους Γερμανούς της πόλης και

προκαλεί ζημιά στην εκκλησία..». Βέβαια διαφορετική ήταν η θέση που διατύπωνε ο Χρήστος ο

Τζάλλας. Έλεγε λοιπόν, όταν μας επισκέπτονταν στο

σχολείο , πως ο παππάς είναι αυτός που δεν μας ακούει και προωθεί με τις ενέργειές του τον

ηγετικό του ρόλο στον Ελληνισμό του Λύντενσάϊντ.

Δεν είχε άδικο ο Τζάλλας ως προς τις φιλοδοξίες του

Ιερέα, μόνο που ο Ελληνισμός ωφελούνταν από το

δημιουργικό του ρόλο . Το σχολείο δεν χρειαζόταν

αυτή τη διαμάχη των δύο πλευρών, αλλά χωρίς να το

θέλει ήταν το θέατρο της αναμέτρησής τους. Είχαμε λοιπόν να κάνουμε με δυο ηγετικές προσωπικότητες

οι οποίες θα αναμετρούνταν μέχρι τελικής πτώσης. Ο

Page 24: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

24    

Παππα-Δημήτρης είχε με το μέρος του τα πιο δυνατά χαρτιά του παιχνιδιού όπως τους πιστούς της

εκκλησίας , και την επιρροή του στη διοίκηση της

πόλης μια και η Ορθόδοξη Εκκλησία ( η Orthodox

Kirche) , αποτελούσε για τους Γερμανούς ένα εργαλείο

κατευνασμού των Ελλήνων εργατών. Ας μην ξεχνάμε πως ενώ η Ορθόδοξη Εκκλησία μπορούσε να κινητοποιήσει σχεδόν όλους του Έλληνες στο πλευρό

της , Η Γερμανική Ευαγγελική εκκλησία βρίσκονταν σε παρακμή. Χαρακτηριστικό ήταν ένα άρθρο που είχα διαβάσει σε τοπική Γερμανική εφημερίδα όπου εκπρόσωπος των εκκλησιαστικών αρχών της

Ευαγγελικής εκκλησίας της πόλης έλεγε πως « φτάσαμε εμείς οι Ευαγγελικοί στο σημείο αντί επτά

χιλιάδων πιστών πριν μερικά χρόνια, στην κεντρική μας εκκλησία να έχουμε σήμερα μόνο επτακόσιους

πιστούς..». Αυτή η έλλειψη πιστών τους έκανε να κλείνουν ορισμένες εκκλησίες τους και άλλες να τις

παραχωρούν στους Ορθοδόξους.

Η ΑΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ, Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΟ ΧΑΓΚΕΝ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΠΑΠΠΑ-ΔΗΜΗΤΡΗ

Ο Παππά-Δημήτρης κατάφερε να πάρει μια Ευαγγελική

Εκκλησία στην πόλη του Hagen με παραχώρηση έναντι

συμβολικής αμοιβής για εκατό χρόνια. Έτσι άρχισε να λειτουργεί στο Hagen η Αγία Ειρήνη ,που ήταν

Page 25: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

25    

έργο του Παπά-Δημήτρη για το οποίο δικαίως

καμάρωνε στα κηρύγματά του . Το Χάγκεν ήταν μεγάλη πόλη περίπου τριάντα χιλιόμετρα από το Λύντενσάϊντ

, με αρκετό Ελληνισμό . Στο Χάγκεν είχε την έδρα του το Ανοικτό Πανεπιστήμιο της Γερμανίας και όλη η γύρω περιοχή ήταν γεμάτη μικρά εργοστάσια που απασχολούσαν πολλούς μετανάστες από τη νότια

Ευρώπη. Μόλις πριν ένα χρόνο είχε γίνει η ενοποίηση των δύο Γερμανιών και είχαν αρχίσει να καταφθάνουν

Ανατολικογερμανοί και Πολωνοί εργάτες. Αυτό ήταν ένα πλήγμα για τους Έλληνες εργάτες και τις

συνθήκες εργασίας τους. Ωστόσο η οικονομία της Γερμανίας ήταν σε άνθηση και τα μεροκάματα των

εργατών αρκετά υψηλά.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ

Πολλοί Έλληνες έκαναν δικές τους δουλειές, κυρίως

με μπυραρίες και εστιατόρια. Στην Πόλη του Λύντενσάϊντ είχαμε μερικά καλά Ελληνικά

εστιατόρια ανάμεσά τους το Odysseus ,το Mykonos, το Akropolis. Μάλιστα το Odysseus ήταν στο ισόγειο της

δικής μας οικοδομής και συχνά ήμασταν πελάτες του. Παίρναμε έτσι συχνά γεύση Ελλάδας τρώγοντας

σουβλάκι ,γύρο και Greek salads μέσα σε Eλληνικό διάκοσμο με κολώνες και αρχαίους ήρωες. Η φήμη των

Page 26: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

26    

ελληνικών εστιατορίων ήταν πολύ καλή γιατί είχαν

ποιότητα και ποσότητα στο μενού τους. Τα περισσότερα βράδια ήταν γεμάτα από Γερμανούς που

απολάμβαναν τις Ελληνικές σαλάτες , το τζατζίκι , το σουβλάκι και τον Ελληνικό γύρο από χοιρινό

κρέας. Οι πιο ευκατάστατοι οικονομικά Έλληνες ήταν

αυτοί που είχαν εστιατόρια . Ο ιδιοκτήτης του

Odysseus που ήταν από το Νεοχώρι Τρικάλων ,είχε το εστιατόριό του στο ισόγειο της οικοδομής που

μέναμε . Ο ίδιος είχε φτιάξει δικό του ξενοδοχείο στη Σκιάθο . Είχε δημιουργήσει επίσης ένα συγκρότημα με Μπανκαλόους και πήγαινε Γερμανούς

από το Λυντενσάϊντ κάθε καλοκαίρι στη Σκιάθο. Ανάλογη ευημερία γνώριζαν και οι άλλοι Έλληνες εστιάτορες που τα ονόματά τους ήταν γνωστά σε όλη

την πόλη . Ήταν οι πιο επιτυχημένοι Έλληνες

μετανάστες.

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

11.Η Κυριακή στην Ελληνική Εκκλησία του Αγίου Νεκταρίου ήταν σαν γιορτή για τους Έλληνες. Πάντα ο

παππά-Δημήτρης έκανε κήρυγμα στο οποίο η έκκλησή του για ενότητα του Ελληνικού στοιχείου ήταν

δεδομένη. Το κήρυγμά του είχε θέρμη ,ήταν απλοϊκό γιατί απευθύνονταν σε εργάτες κυρίως αλλά ήταν και πατριωτικό γιατί βοηθούσε στην ενότητα του

Ελληνικού στοιχείου . Μετά τη λειτουργία

Page 27: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

27    

ακολουθούσε ο καφές στο πνευματικό κέντρο της

εκκλησίας, ένα κτίριο δίπλα στην εκκλησία και αυτό

δημιούργημα του παππά-Δημήτρη και της ορθόδοξης

ενορίας του Λύντενσάϊντ. Πρόθυμες κυρίες πρόσφεραν καφέ και γλυκίσματα και οι συζητήσεις είχαν να κάνουν με τα νέα της ομογένειας καθώς και με νέα από την Ελλάδα από όσους είχαν γυρίσει από

ταξίδι τους στην πατρίδα. Εκεί γνωρίσαμε αρκετούς

δραστήριους Έλληνες.

Πολλές φορές οι Καθηγητές του σχολείου ήταν στο κέντρο των συζητήσεων με εκπαιδευτικά θέματα που

αφορούσαν τα παιδιά των μεταναστών. Στον καφέ βέβαια δέσποζε το πρόσωπο του Ιερέα ο οποίος όπως έλεγε δημιούργησε αυτή την εκκλησία από το τίποτα

στην περιοχή. Αυτός ήταν ο εκκλησιαστικός ηγέτης

των ξενιτεμένων Ελλήνων στην περιοχή . Άλλο στήριγμα δεν υπήρχε για τους απλούς έλληνες

εργάτες . Η Ελληνική εκκλησία του Λύντενσάϊντ και γενικότερα η Ορθόδοξη Μητρόπολη της Γερμανίας ήταν κλάδος του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως

και όχι της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Το Ελληνικό κράτος δεν είχε εκπροσώπηση εκεί κοντά

. Υπήρχε ο Έλληνας πρόξενος στο Ντόρτμουντ κάπου πενήντα χιλιόμετρα μακριά αλλά χωρίς ιδιαίτερη

επιρροή στον Ελληνισμό της περιοχής αυτής. Κάτι

ήξερε λοιπόν ο παππά-Δημήτρης, όταν έλεγε πως και στο σχολείο την εξουσία έπρεπε να την έχει αυτός

και κανένας άλλος.

Page 28: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

28    

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

12. Ο καιρός περνούσε σχετικά ήρεμα στο σχολείο . Με τους συναδέλφους είχαμε κάποιες συναντήσεις μετά

το μάθημα σε καφέ η εστιατόρια της πόλης. Έπρεπε

όμως να βελτιώσουμε τα γερμανικά μας . Ο καλύτερος τρόπος ήταν το «Kontakt mit alle Leute..» Η επαφή και η

συζήτηση με Γερμανούς στην αγορά , στις μπυραρίες

και στο Λαϊκό σχολείο της πόλης, το Volk hoch schule. Γραφτήκαμε λοιπόν σε ένα πρόγραμμα εκμάθησης της γερμανικής γλώσσας που το οργάνωνε η πόλη του

Λύντενσάϊντ για ξένους πολίτες. Το τμήμα ήταν μικρό με καμιά δεκαριά μαθητές και το αποτέλεσμα της διδασκαλίας της γερμανικής γλώσσας ήταν πολύ

καλό. Η δασκάλα μας, η Φράου Χούστα από την Κροατία ήταν εξαιρετική και δεν περιορίζονταν μόνο στη διδασκαλία αλλά έκανε και αρκετές συζητήσεις μαζί

μας για τα ενδιαφέροντά μας και την καταγωγή μας. Έτσι προχώρησε η γνώση μας στα Γερμανικά σε επίπεδο μάλιστα που μας επέτρεψε να λάβουμε μέρος στις εξετάσεις του Ινστιτούτου Γκαίτε και να πάρουμε το

πρώτο δίπλωμα. ( Zertifikat) . Βέβαια ο Φίλος μου και

συνάδελφος μαθηματικός , ο Στέλιος από την Κρήτη ,

σχολίαζε την πρόοδό μας ως εξής « Ρε σεις ,τι τα

θέλετε τα πτυχία γλώσσας ; Ελάτε στη μπυραρία κάτω

από το σπίτι μου και θα μάθετε τέλεια γερμανικά» . Μάλλον είχε δίκιο ο Στέλιος γιατί η ζωντανή γλώσσα ήταν αυτή που μιλούσαμε στην επικοινωνία μας με

Page 29: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

29    

τους Γερμανούς στα μαγαζιά και τις μπυραρίες

.Ιδιαίτερα στις μπυραρίες τα απογεύματα εύρισκες γερμανούς κουρασμένους από τη δουλειά τους που με τη βοήθεια του αλκοόλ γίνονταν πολύ φιλικοί και

ομιλητικοί.

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΠΥΡΑΡΙΕΣ ΤΟΥ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ

Καθόμουν μια μέρα σε μια Ελληνική μπυραρία και μου

λέει ο πανέξυπνος και καταφερτζής Έλληνας . « Τον

βλέπεις αυτόν που σέρβιρα μόλις τώρα; Είναι ο Χερ

Σμιντ, διευθυντής του μεγάλου εργοστασίου της περιοχής ,του Κοστάλ με τρεις χιλιάδες εργάτες. Εδώ μπορείς να αστειευτείς μαζί του ενώ στη δουλειά

του είναι απλησίαστος .» και πέταξε για να με

εντυπωσιάσει ένα «allo Her Schmidt». Σκέφτηκα πως αυτή ήταν η δουλειά που ταίριαζε περισσότερο στον

Έλληνα . Να περιποιείται τους πελάτες και να τους φτιάχνει τη διάθεση μοιράζοντας λίγη από την

αισιοδοξία του και το κέφι του για τη ζωή. Αυτό ήταν το νόημα της κάθε μπυραρίας . Ήταν ένα στέκι όπου ο οι κουρασμένοι από τη σκληρή δουλειά εργάτες

εύρισκαν κάποιον να τους χαμογελάει ,να πετάει

κάποια αστεία και να τους φωνάζει με το όνομά τους .

Δεν υπήρχαν τίτλοι και αξιώματα μέσα στη μπυραρία. Ο καθένας είχε στο ποτήρι του ένα κυκλικό χαρτάκι

όπου ο μπάρμαν έβαζε μια γραμμή για κάθε νέο ποτήρι. Διέκρινα μερικές καλές επιδόσεις που ξεπερνούσαν

τις δεκαπέντε με είκοσι γραμμές.. Κάθε φορά που το

Page 30: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

30    

ποτήρι πήγαινε να τελειώσει χωρίς προειδοποίηση ο

μπάρμαν έφερνε νέο . Οι συζητήσεις ήταν χαμηλόφωνες και το κεντρικό πρόσωπο ήταν ο Μπάρμαν

που έπρεπε να ξέρει όλους του πελάτες του. Η μπύρα

φυσικά έρρεε ξεροσφύρι. Διέκρινα τον Έλληνα μπάρμαν που καμάρωνε δείχνοντάς μου πόσο σπουδαίος

ήταν στο χώρο του.

Στην ίδια μπυραρία μια μέρα γνώρισα έναν Έλληνα τον Βασίλη που φαινόταν να ξέρει αρκετά τις

συνθήκες στη Γερμανία. Είχε εργαστεί σε αρκετές δουλειές και έλεγε πως γνώριζε πολλά για τους

γερμανούς και τη νοοτροπία τους. Εκείνο τον καιρό είχε γίνει πλέον η ενοποίηση των δύο Γερμανιών και έβλεπε πως ανοίγονταν ευκαιρίες στις ανατολικές

περιοχές τις Γερμανίας. Τον τελευταίο καιρό ασχολούνταν με τις μεταφορές και είχε δικά του

αυτοκίνητα . Μου εμπιστεύτηκε λοιπόν πως σχεδίαζε να πάει στο Βερολίνο να φτιάξει παράρτημα της

εταιρείας του και το εντυπωσιακό ήταν πως δήλωνε :

«θα βάλω κανένα γερμανάκι να δουλεύει στην επιχείρηση και θα κάθομαι..» . Γέλασα με αυτό που είπε και σκέφτηκα πως ήταν η εκδίκηση του Έλληνα

για τα χρόνια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Ήρθε η ώρα να γίνει αφεντικό τους ο φτωχός Έλληνας

,σκέφτηκα.

Page 31: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

31    

Ο ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΣTΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ

13. Ο καιρός στο Λυντενσάϊντ το χειμώνα γίνεται αρκετά βαρύς και η παγωνιά κάνει την κυκλοφορία

των αυτοκινήτων επικίνδυνη υπόθεση. Εκείνο τον πρώτο μας χειμώνα οι θερμοκρασίες ήταν πολύ

χαμηλές και ασυνήθιστες για μας . Ένα μεσημέρι έξω από το σχολείο μας το θερμόμετρο έδειχνε -13C. Το χιόνι έφτανε το μισό μέτρο αλλά οι δρόμοι ήταν

καθαροί. Παρόλα τα μέτρα ο παγετός ήταν το μεγάλο

πρόβλημα στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Όλη τη νύχτα ειδικά οχήματα έριχναν αλάτι στους μεγάλους

δρόμους ,τις Autobahn. Εντύπωση μου έκανε όμως και η συμπεριφορά των πολιτών που κάθε πρωϊ έριχναν

αλάτι στο πεζοδρόμιο έξω από το σπίτι τους. Αν έπεφτε κάποιος γλιστρώντας στον πάγο είχαν ευθύνη οι ιδιοκτήτες του σπιτιού αν δεν είχαν φροντίσει

να ρίξουν αλάτι. Βέβαια οι γερμανοί κάτοικοι της πόλης του Λύντενσάϊντ ήταν συνηθισμένοι σε

τέτοιες συνθήκες . Εμένα όμως με ξάφνιασε ο βαρύς χειμώνας και δύσκολα κυκλοφορούσα με το αυτοκίνητο στην πόλη.

Μια μέρα μάλιστα που πήγα στο μάθημα των γερμανικών ο καιρός άλλαξε ξαφνικά και όταν πήγα

να πάρω το αυτοκίνητο το μεσημέρι ,η πλατεία που το

είχα αφήσει ήταν όλο γυαλί από τον πάγο. Το άφησα και εγώ στη θέση του και πήγα με το λεωφορείο στο

σπίτι. Οι Γερμανοί κυκλοφόρησαν ριψοκίνδυνα

εκείνη τη μέρα με τις ακραίες συνθήκες . Την άλλη μέρα διάβασα στις τοπικές εφημερίδες πως είχαν

Page 32: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

32    

σημειωθεί εξήντα πέντε τροχαία μέσα στην πόλη. Είμαστε βέβαια όλοι εφοδιασμένοι με χειμερινά λάστιχα γιατί ο καιρός το χειμώνα στο Λύντενσάϊντ

δεν αστειεύονταν. Έπρεπε να με έβλεπε κανείς πως καθάριζα κάθε πρωϊ το παρμπρίζ του αυτοκινήτου μου με ένα ξυστράκι και τα χέρια μου να παγώνουν από το

δυνατό κρύο.

Εκείνος ο χειμώνα όπως μου έλεγαν παλαιότεροι

συνάδελφοι ήταν από του χειρότερους. Ο παππά-Δημήτρης που είχε πολλά χρόνια στην περιοχή αυτή μας έλεγε πως στο Λύντεσάϊντ χαίρονταν για τον βαρύ χειμώνα παρά τις δυσκολίες που τους

προκαλούσε. Ο λόγος ήταν πως στην περιοχή τους ,στις πλαγιές των βουνών υπήρχαν αρκετές χιονοδρομικές πίστες και πολλά μικρά ξενοδοχεία κατάλληλα για

χειμερινό τουρισμό . Ένας βαρύς χειμώνα ήταν ευλογία γι΄ αυτούς όπως έλεγε ο Ιερέας . Αν ο καιρός

ήταν ήπιος το χειμώνα τότε κατά τον παππά-Δημήτρη

«τα έβαφαν μαύρα». Πράγματι η περιοχή γύρω από το

Λύντενσάϊντ και μέχρι το Ολπε ήταν πολύ όμορφη ,με

λίμνες ,πολλά δάση και αρκετά μοτέλ .Μπορούσε κανείς μάλιστα με ένα καραβάκι να ταξιδέψει στη μεγάλη λίμνη της περιοχής και να επισκεφθεί πολύ

όμορφα μέρη χωμένα μέσα σε καταπράσινα δάση. Όλα ήταν τόσο περιποιημένα στην εξοχή όπου υπήρχαν αρκετοί ασφαλτοστρωμένοι στενοί δρόμοι για πεζοπορία Ο Στέλιος έλεγε πως προσπαθούσε εδώ και καιρό να βρει κάποιο δρομάκι μέσα στο δάσος χωρίς

περιποίηση και δεν το είχε καταφέρει ακόμα. Βέβαια τόνιζε πως η φύση τους δεν έχει την Ελληνική

Page 33: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

33    

ομορφιά με τα πολλά οπωροφόρα δέντρα και τις

όμορφες μυρωδιές . «Στην Ελλάδα έτσι και ν’ απλώσεις

το χέρι σου, όλο και κάποιο συκαλάκι θα βρεις να

φας, έλεγε, ενώ εδώ μόνο οξιές και βαλανιδιές βλέπεις» .

Είχε δίκιο ο φίλος μου ο Στέλιος, που είχε

μεγαλώσει στον παράδεισο της Κρήτης. Έλεγε μάλιστα προσπαθώντας να εξηγήσει τη μεγάλη βιομηχανική

τους ανάπτυξη, ότι η έλλειψη καρποφορίας στη φύση λόγω του καιρού ανάγκασε τους γερμανούς να

αναπτύξουν τη βιομηχανία τους για να επιζήσουν.

Ίσως να είχε δίκαιο σ’ αυτές του τις σκέψεις, αλλά βλέπαμε πως με τον πλούτο που τους έφερνε η

βιομηχανική τους ανάπτυξη ,εξασφάλιζαν όλα τα καλά

του θεού από όλοκληρο τον κόσμο.

ΜΙΚΡΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΣΤΙΣ ΓΥΡΩ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Page 34: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

34    

15. Η ζωή στο Λύντενσάϊντ κυλούσε ήσυχα. Τα παιδιά

μας ήταν ευχαριστημένα από τα σχολεία τους . Είχαν αρχίσει να έχουν δικές τους παρέες και να μετέχουν σε διάφορες κοινωνικές και αθλητικές εκδηλώσεις

της ομογένειας. Εμείς είχαμε μάθει αρκετά από τον τρόπο ζωής των Γερμανών και κάναμε και κάποιες

γνωριμίες. ΟΙ γερμανοί δεν ανοίγονταν και πολύ. Ιδιαίτερα οι Γερμανοί συνάδελφοι στο σχολείο ήταν τυπικοί και περιορίζονταν σε μια καλημέρα –Guten

Tag- ή το πιο γενικό ,¨όλα καλά- «alles klar». Περίπου μας ταύτιζαν με τους εργάτες των εργοστασίων τους και φαίνεται πως ανέχονταν την παρουσία μας για

λόγους ισορροπίας. Ήταν καλά αμειβόμενοι υπάλληλοι με μισθό διπλάσιο από τον δικό μας και οικογενειακά επιδόματα που ανέβαζαν πολύ ψηλά τις

αποδοχές τους. Οι περισσότεροι από μας ξοδεύαμε το επιμίσθιο μας για τις οικογενειακές δαπάνες και είμαστε ευχαριστημένοι γιατί είχαμε και το μισθό μας στην Ελλάδα. Αυτό άλλωστε ήταν και ένα από τα

πιο ισχυρά κίνητρα της απόσπασής μας στη Γερμανία. Ξοδεύαμε χρήματα για μια άνετη ζωή στην ξένη χώρα

και κάναμε διάφορα ταξίδια για να τη γνωρίσουμε. Ήταν η ευκαιρία της ζωής μας να ζούμε στο κέντρο της Ευρώπης και να έχουμε τη δυνατότητα να επισκεφτούμε χώρες όπως η Γαλλία η Ελβετία η

Ολλανδία και το Βέλγιο. Τον πρώτο καιρό τα ταξίδια

μας ήταν κοντινά . Στο παραπάνω σχέδιο φαίνεται πως το Λύντενσάϊντ είναι κοντά σε αρκετές μεγάλες

πόλεις, όπως το Ντόρτμουντ (Dortmund) το

Page 35: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

35    

Ντύσσελντορφ (Dusseledorf), το Έσσεν ( Essen), η Κολωνία (Koln) και η Βόννη (Bonn) που ήταν τότε

πρωτεύουσα της Γερμανίας .

Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΓΟΡΑ ΤΟΥ DORTMUND

Σχεδόν κάθε Σάββατο πηγαίναμε στο Ντόρτμουντ που

είχε πολύ μεγάλη αγορά. Ήταν μια πεδινή πόλη με

μεγάλα εμπορικά κέντρα . Η εικόνα του κεντρικού

δρόμου στο μεσημέρι του Σαββάτου ήταν εντυπωσιακή. Πλημμυρίδα κόσμου που προχωρούσε σαν ποτάμι

,εντυπωσιακές βιτρίνες και καλές προσφορές σε προϊόντα κάθε μορφής από ρούχα μέχρι ηλεκτρικές

συσκευές και νέες τεχνολογίες. ΟΙ γερμανοί προωθούσαν την κατανάλωση για να δίνουν ώθηση στην

παραγωγική διαδικασία. Αυτό ήταν το οικονομικό

τους μοντέλο. Ξοδέψτε όσο το δυνατόν περισσότερα για να κινείται η αγορά και να έχουν και οι

Page 36: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

36    

εργαζόμενοι δουλειά. Αυτή η εικόνα της αγοράς μας εντυπωσίαζε με το μέγεθός της. Είχαμε και εμείς λοιπόν συμμετοχή στο παιχνίδι αυτό της κατανάλωσης και επιστρέφαμε στην πόλη μας με

τσάντες γεμάτες ψώνια. Η μέρα του Σαββάτου περνούσε ευχάριστα και η ικανοποίηση ήταν διάχυτη

στα πρόσωπά μας. Αν μάλιστα πετυχαίναμε και κάποιες προσφορές με χαμηλές τιμές τότε η χαρά μας δεν

κρύβονταν . Εγώ είχα ιδιαίτερο ενδιαφέρον εκείνο τον καιρό στα προϊόντα νέας τεχνολογίας όπως ήταν οι προσωπικοί υπολογιστές που είχαν κατακλύσει την αγορά και συνεχώς εμφάνιζαν αλλαγές και

βελτιώσεις στα νέα μοντέλα τους. Ήταν η εποχή που άρχισε να εμφανίζεται στους υπολογιστές το

λειτουργικό σύστημα Windows και το ενδιαφέρον των νέων ήταν τεράστιο.

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ

Θυμάμαι επίσης πως είχαν εμφανιστεί στην αγορά οι βιντεοκάμερες σε μικρότερο μέγεθος και με πολύ καλές δυνατότητες καταγραφής της εικόνας και του

ήχου. Ώρες περνούσαμε μπροστά στα καινούργια

μοντέλα και σχεδιάζαμε την απόκτησή τους, εφόσον

φυσικά κατέβαινε κάπως και η τιμή τους. Και μια και

μιλάω για την αγορά πρέπει να πω, πως και για την απόκτηση του αυτοκινήτου μου χρειάστηκε να

Page 37: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

37    

ενημερωθώ αρκετά και να τρέξω σε μάντρες και

αντιπροσωπείες . Έψαχνα να βρω ένα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο σε καλή κατάσταση με μεγάλη ιπποδύναμη ώστε να μην έχουμε πρόβλημα στα ταξίδια που

σχεδιάζαμε να κάνουμε. Με τα πολλά βρήκα στο Hagen

ένα Mercedes 230 αυτόματο που κάλυπτε τις απαιτήσεις μου και έδινε αρκετή ασφάλεια στις

μετακινήσεις της οικογένειας.

Αρχίσαμε με μικρές κινήσεις πρώτα, ώστε να μάθουμε τον τρόπο λειτουργίας της πολύπλοκης κυκλοφορίας

στους μεγάλους αυτοκινητόδρομους. Θυμάμαι, πως ενώ

στην αρχή βλέπαμε με δέος την κίνηση στις Autobahn

μετά από ένα μήνα είχαμε συνηθίσει τόσο, ώστε να

νιώθουμε πλέον άνετα στα ταξίδια μας. Γνωρίσαμε τη

γύρω μας περιοχή .Πήγαμε σε όλες τις κοντινές

πόλεις, όπως το Iserlohn ,το Pletennberg , το Wuppertal

,το Hagen και το Dortmund. Οι μετακινήσεις μας γίνονταν το Σάββατο ή την Κυριακή το απόγευμα. Τα Σαββατοκύριακα οι Γερμανοί χάνονταν στις εξοχές οργανωμένοι με ψησταριές και ντυμένοι με

αθλητικές φόρμες. Ήταν μια συνολική εκτόνωση της εβδομαδιαίας έντασης της εργασίας και ήταν απαραίτητη για την οργανική τους ισορροπία .

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ

16. Τα Χριστούγεννα στο Λύντενσάϊντ ήταν πολύ όμορφα με στολισμένα τα δέντρα στις πλατείες και

τα σπίτια τους. Φώτα μικρά και μεγάλα έκαναν την

Page 38: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

38    

πόλη να φαντάζει το βράδυ πιο όμορφη από πριν. Οργάνωναν Χριστουγεννιάτικες αγορές τα

Weinachtmarkt όπου μπορούσες να βρεις του κόσμου τα

στολίδια, όπως μικρές καμπάνες ,κεράκια, αρώματα

και χριστουγεννιάτικη μουσική . Ακόμη και τα μεγάλα καταστήματα έκαναν χριστουγεννιάτικη

διακόσμηση και άλλαζε τελείως η εικόνα της πόλης. Τα Χριστούγεννα βέβαια ήταν μια καθαρά

θρησκευτική γιορτή, αλλά η αγορά δεν άφηνε την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί το μεγάλο γεγονός της

Θείας γέννησης. Στη Γερμανία τα Χριστούγεννα έχαναν το θρησκευτικό τους χαρακτήρα και ήταν περισσότερο μια λάμψη από φώτα με πολλές ευκαιρίες

για ψώνια. Η ορθόδοξη όμως εκκλησία του Αγίου Νεκταρίου γιόρταζε με πατροπαράδοτο Ελληνικό

τρόπο .Η συμμετοχή των πιστών στις εορταστικές εκδηλώσεις των Χριστουγέννων στον Άγιο Νεκτάριο μας έδινε την εντύπωση ότι ήμαστε στην Ελλάδα .

Εκείνες τις μέρες η εκκλησία ήταν γεμάτη από κόσμο και όσοι δεν είχαν φύγει για την πατρίδα

,αναζητούσαν εκεί τη ζεστασιά της επικοινωνίας με

τους άλλους Έλληνες. Είχαμε την εντύπωση πως τα τροπάρια στο ναό είχαν περισσότερη γλυκύτητα

μακριά από την πατρίδα. Το συγκρότημα του ναού και του πνευματικού κέντρου ήταν μια μικρή πατρίδα

στην ξενιτιά. Αισθανόμασταν ρίγη συγκίνησης όταν

ακούγαμε στο ναό το «Χριστός γεννάται δοξάσατε..» στο Λύντενσάϊντ της βόρειας Γερμανίας!. Στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι του σπιτιού μας είχαμε

όλα τα καλά ,μας έλλειπαν μόνο τα συγγενικά μας

Page 39: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

39    

πρόσωπα. Είχαμε επίσης επισκέψεις συναδέλφων και φίλων που μας έκαναν να ξεχνάμε ότι βρισκόμασταν

μακριά από την πατρίδα μας.

Ο ΓΟΝΕΙΣ ΜΟΥ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΙΝΤ

Εμείς είχαμε την τύχη να φιλοξενήσουμε για τις μέρες των Χριστουγέννων τον πατέρα μου και τη μητέρα μου που ήρθαν από την Ελλάδα να δουν τα μέρη

όπου εγκαταστάθηκαν τα παιδιά και τα εγγόνια τους .

Ο πατέρας μου ,παλαίμαχος δάσκαλος, είχε την τάση να καταγράφει όλες τις κινήσεις του και τα συμβάντα όσο καιρό ήταν στο Λύντενσάϊντ και μας άφησε ένα

λεπτομερέστατο ημερολόγιο. Στο ημερολόγιό του

γράφει πως ο Παππά-Δημήτρης άδραξε την ευκαιρία και μια ημέρα μετά τη λειτουργία ζήτησε από τον πατέρα μου να ανέβει στο βήμα του ναού για να

απευθύνει χαιρετισμό στους ξενιτεμένους Έλληνες.

Ο πατέρας μου, παρά την αρχική του έκπληξη, το έκανε με μεγάλη ευχαρίστηση και είχε να το λέει για καιρό στην πατρίδα. Θυμάμαι ότι είπε στους πιστούς μέσα στο ναό πως χαίρεται για την προκοπή τους και θαυμάζει τον αγώνα τους για μια καλύτερη ζωή και

μάλιστα σε μια μακρινή χώρα όπως η Γερμανία.

Επαίνεσε βέβαια και τον Παππά-Δημήτρη για το έργο του και είπε πως θα μεταφέρει στην πατρίδα τα όσα είδε και έζησε κοντά στους Έλληνες ξενιτεμένους

για τη νέα τους πατρίδα που ήταν γεμάτη από Ελλάδα.

Page 40: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

40    

ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΣΕΒΟΝΤΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ

Θέλησα να δείξω στον πατέρα μου ,πως λειτουργούν οι δημόσιες υπηρεσίες και πως φέρονται στον κάθε

πολίτη που πηγαίνει να εξυπηρετηθεί . Πήγαμε μια

μέρα στη νομαρχία της περιοχής (Kreis) για να ζητήσω

μια βεβαίωση διαμονής στην πόλη. Οι εγκαταστάσεις

της υπηρεσίας αυτής ήταν έξω από την πόλη, σε μια

δασωμένη περιοχή . Τα κτίρια ήταν καινούργια και σε κάθε γραφείο τους ήταν ένας υπάλληλος

εφοδιασμένος με δίκτυο υπολογιστών .

Συμβουλευτήκαμε έναν πίνακα στην είσοδο ,όπου αναγράφονταν η υπηρεσία που ζητούσαμε και

ανεβήκαμε στο αρμόδιο γραφείο . Στο διάδρομο ,έξω από το γραφείο περίμεναν μερικοί πολίτες .Πρόσεξα

πως γρήγορα εξυπηρετήθηκαν και ήρθε η σειρά μας . Ο υπάλληλος μας χαμογέλασε με ευγένεια και μας πρόσφερε καθίσματα που ήταν μπροστά από το γραφείο

του. Ο πατέρας μου εντυπωσιάστηκε με αυτή την

κίνηση του υπαλλήλου και με κοίταξε με νόημα . Εξήγησα την υπόθεσή μου και αμέσως αναζήτησε στον

υπολογιστή του την οικογενειακή μου μερίδα. Εκτύπωσε τη σχετική βεβαίωση και μας την προσέφερε

με χαμόγελο. Τον αποχαιρετήσαμε και φύγαμε

ευχαριστημένοι . Ο πατέρας μου δεν κρατήθηκε και

σχολίασε : « Άμα είναι έτσι, να ξανάρθουμε μετά χαράς . Πόσο μακριά βρισκόμαστε στην Πατρίδα μας.

Page 41: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

41    

Ακούς, να μας προσφέρει κάθισμα !.» Εξήγησα στον

πατέρα μου ,πως όλες οι υπηρεσίες στη Γερμανία

σέβονται τον πολίτη , είναι ενημερωμένες και καλά

οργανωμένες.

Τεράστια είναι η διαφορά με μας στην Ελλάδα που τη

διοίκηση την συγχέουμε με την εξουσία. Δεν αντιμετωπίσαμε κανένα πρόβλημα από τη στιγμή που παρκάραμε με άνεση μέχρι που παραλάβαμε το σχετικό

έγγραφο. Είχε να το λέει ο πατέρας μου που τόσο είχε

ταλαιπωρηθεί στην πατρίδα μας ,επισκεπτόμενος τις

διοικητικές υπηρεσίες της. Συμπλήρωσε ενώ φεύγαμε

: « Πρέπει να είναι και θέμα αγωγής . Η εκπαίδευσή τους φαίνεται πως επιμένει πολύ σε θέματα

συμπεριφοράς στα σχολεία.» .Θυμήθηκα τότε και είπα

στον πατέρα μου , πως στα γερμανικά σχολεία επιμένουν πολύ στη διαμόρφωση σωστής συμπεριφοράς

ακόμη δε και σε θέματα κυκλοφοριακής αγωγής. .Οι πολίτες περιμένουν στα φανάρια των δρόμων όταν

είναι κόκκινα, ακόμα κι αν δεν έρχεται κανένα αυτοκίνητο . Εμείς φυσικά αυτό δεν μπορούσαμε να το

καταλάβουμε και το θεωρούσαμε υπερβολικό .

Η ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΓΟΝΙΩΝ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ

Διαβάζω στο ημερολόγιο του πατέρα μου πως κάναμε αρκετά ταξίδια στις γύρω περιοχές την περίοδο των

εορτών των Χριστουγέννων . Στις 15/12 ήρθαν με το

Page 42: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

42    

αεροπλάνο στο Dusseldorf. Στις 25/12 πήγαμε στο

Plettenberg , μισή ώρα από το Λύντενσάϊντ και στις

26/12 στην Altena μικρή πόλη κοντά στο Λύντενστάϊντ

. Στις 3/1 στο Hagen ,την πιο κοντινή μεγάλη πόλη

.Στις 13/1 στο Όλπε ,μια μικρή πόλη στο τέλος της

λίμνης. Το Ολπε ήταν γνωστό για το μεγάλο πανηγύρι που γίνονταν κάθε χρόνο το Μάϊο και συγκέντρωνε

πάνω από δεκαπέντε χιλιάδες Ελληνισμό. Στις

19/1πήγαμε στο Dortmund , στις 20/1 πήγαμε στις

Βρυξέλλες και στις 2/2 στη Βόννη, η οποία τότε ήταν

πρωτεύουσα της Γερμανίας. Εκεί είχε την πρεσβεία της η χώρα μας και την έδρα του ο Μητροπολίτης

Γερμανίας Αυγουστίνος. Αυτές όλες οι κινήσεις μας, ενθουσίασαν του γονείς μου που μας είπαν πως

πίστευαν πλέον ότι άξιζε τον κόπο να έρθουμε σ’

αυτόν εδώ τον μακρινό αλλά πολύ φιλόξενο τόπο. Στις

4/2 τους πήγαμε στο αεροδρόμιο του Dusseldorf.για να

επιστρέψουν στην Ελλάδα.

Φεύγοντας ο πατέρας μου, μου εμπιστεύτηκε τότε,

πόσο συγκινημένος ήταν .

-« Εγώ παιδί μου πολέμησα τους Γερμανούς όταν ήρθαν

σαν κατακτητές στην πατρίδα μας .Ποτέ δεν περίμενα να γνωρίσω την κοιλάδα του Ρουρ όπου οι Γερμανοί

έφτιαχναν τότε τα κανόνια τους . Έζησα από κοντά τη φιλοξενία τους και ξέχασα τις παλιές σκληρές

εικόνες του πολέμου. Φεύγω γεμάτος συγκίνηση με

όσα είδα και άκουσα .»

Page 43: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

43    

Ο ΝΟΜΟΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ

17. Ο Χειμώνας σιγά-σιγά υποχώρησε και οι

θερμοκρασίες ανέβηκαν στο Λύντενσάϊντ. Αρχίσαμε τις εκδρομές στις γύρω περιοχές . Πολύ όμορφα ήταν

τα Καφέ κοντά στη λίμνη. Πηγαίναμε τα απογεύματα μετά το μάθημα με συναδέλφους και αναπολούσαμε ιστορίες της πατρίδας και των φίλων που αφήσαμε

εκεί. Ακόμη λέγαμε για την νέα μας πατρίδα και τις εμπειρίες που είχαμε ήδη αποκτήσει από το νέο τρόπο

ζωής. Οι παλαιότεροι συνάδελφοι είχαν και συμβουλευτικό ρόλο στις αφηγήσεις τους και εμείς

τους ακούγαμε με προσοχή.- Προσέξτε την κυκλοφορία

στους δρόμους ,δεν αστειεύεται η αστυνομία της Γερμανίας . Είναι εκεί που δεν τους περιμένεις

…έλεγε ο Αντώνης και είχε δίκιο . Το διαπίστωσα εκείνες τις μέρες πηγαίνοντας με τη γυναίκα μου

στο σχολείο της κόρης μου . Κάποιο αυτοκίνητο της αστυνομίας έρχονταν πίσω μας και το γεγονός αυτό

μας ανησύχησε .Συνεχίσαμε το δρόμο μας, μέχρι που

φτάσαμε στην αυλή του σχολείου. Τότε οι αστυνομικοί σταμάτησαν δίπλα μας και αφού μας

χαιρέτισαν με ευγένεια, μας είπαν πως έχουμε κάνει

παράβαση γιατί η σύζυγός μου δεν φορούσε ζώνη. Έβγαλαν ένα μπλοκάκι και έκοψαν το πρόστιμο που

ήταν σαράντα μάρκα για την περίπτωση. Το

καταβάλαμε αμέσως και έφυγαν χαιρετώντας και πάλι. Κι εμείς που είχαμε καεί δεν ξανακάναμε αυτή την παράβαση και είχαμε να το λέμε σαν μια δυσάρεστη

εμπειρία που στη χώρα μας δεν τη συναντάει κανείς .

Page 44: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

44    

Δε λέω, νοσταλγήσαμε λίγο την Ελλάδα με τη ασυδοσία της στην κυκλοφορία αλλά εδώ ήταν θέμα δικής μας

ασφάλειας και το καταλάβαμε καλά..

Μια άλλη μέρα έπεσα σε ένα αστυνομικό μπλόκο μέσα στην πόλη του Λύντενσάϊντ και βρέθηκα πάλι παραβάτης γιατί δεν είχα ανανεώσει την κάρτα

καυσαερίων. Αμέσως έπεσε το σχετικό πρόστιμο και αξίωσαν οι αστυνομικοί να πάω την άλλη κιόλας ημέρα στο τμήμα τους για να τους επιδείξω τη νέα

μου κάρτα. Κατάλαβα καλά πως εδώ στη Γερμανία δεν παίζουν με το νόμο και άρχισα να προσέχω

περισσότερο. Για μεγαλύτερες παραβάσεις όπως όρια

ταχύτητας , χρήση αλκοόλ και αντικανονική συμπεριφορά στο δρόμο ο νόμος ήταν πολύ αυστηρός. Μια μέρα που γυρνούσαμε από το Ντύσσελντορφ και

είχαμε αργήσει, μας σταμάτησαν στην είσοδο του Λύντενσάϊντ για αλκοτέστ. Παρά τη διαβεβαίωσή μου ότι δεν έχω πιεί ακολούθησε η διαδικασία του τεστ

και ευτυχώς όλα ήταν εντάξει. Ιδιαίτερα στη Γερμανία η χρήση του αλκοόλ έκανε την οδήγηση αρκετά επικίνδυνη και γι’ αυτό ο νόμος ήταν

ιδιαίτερα αυστηρός. Οι ποινές έφταναν ακόμη και μέχρι την αφαίρεση του διπλώματος

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ

18. Στις αρχές Ιουλίου τελείωσαν οι εξετάσεις και η φοίτηση των μαθητών του σχολείου μας και αρχίσαμε

να σχεδιάζουμε το ταξίδι μας στην Ελλάδα, μετά από

ένα ολόκληρο χρόνο. Η νοσταλγία της πατρίδας έκανε

Page 45: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

45    

αυτό το ταξίδι κάτι το ξεχωριστό για μας και για τα

παιδιά μας . Φαντάζονταν την επιστροφή στην πατρίδα

σαν εκπλήρωση ενός ονείρου. Συνάντηση με τους

συγγενείς , τους παλιούς φίλους και αφηγήσεις σχετικά με τη ζωή στην Ευρώπη και ένα σωρό μικρές περιπέτειες που συσσωρεύτηκαν τον πρώτο χρόνο στην

ξενιτιά. Αυτό το ταξίδι της επιστροφής είναι μια

πορεία τουλάχιστον διήμερη, αρκετά κουραστική γι’ αυτό χρειάζεται καλή τακτική στην πορεία και

συμβουλές από άλλους έμπειρους σε αυτά τα ταξίδια.

Άρχισαν λοιπό, συζητήσεις με παλαιούς συναδέλφους

σχετικά με το μακρινό ταξίδι της επιστροφής .

Καθορίστηκε ο ρυθμός του ταξιδιού , οι στάσεις για ξεκούραση και η διανυκτέρευση . Η διαδρομή οδηγούσε στη Φραγκφούρτη και από κει έφτανε στην

δυτική είσοδο της Ελβετίας , στην πόλη

Βασιλεία.(Bassel). Στη συνέχεια θα πηγαίναμε προς το κέντρο της Ελβετίας και θα περνούσαμε από την

μαγευτική πόλη Λουκέρνη , τις λίμνες της ,και μέσα

από τα περίφημα τούνελ Ελβετίας –Ιταλίας θα περνούσαμε τις Άλπεις και θα φτάναμε στην Ιταλία

στη Λίμνη Κόμο και από κει στο Μιλάνο. Στη συνέχεια θα διασχίζαμε τη βόρεια Ιταλία μέχρι τη Μπολόνια

και την Αγκόνα . Εκεί θα παίρναμε το πλοίο και όλο το βράδυ θα περνούσαμε την Αδριατική ξεκούραστα σε

καμπίνα μέχρι την Κέρκυρα και την Ηγουμενίτσα. Από

κει και πέρα μας περίμενε ο δύσκολος τότε δρόμος:

Ηγουμενίτσα –Γιάννενα- Μέτσοβο –Καλαμπάκα. Έπειτα

θα φτάναμε στα Τρίκαλα και μετά στην πατρίδα μας.

Page 46: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

46    

Σε όλη αυτή τη διαδρομή χρειάζεται τουλάχιστον μια

διανυκτέρευση . Έπρεπε να γίνει ή στην Ελβετία ή

στην Αρχή της Ιταλίας. Στο πρώτο μας ταξίδι για να

είμαστε πιο ασφαλής σχετικά με τη διαδρομή , ακολουθήσαμε δυο παλαιούς συναδέλφους τον Αντώνη

και το Στέφανο.

ΠΙΣΩ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΑΣ

19. Είχαμε εφοδιαστεί με χάρτες από την Γερμανική

ΕΛΠΑ ,την ADAC και μπορούσαμε να δούμε κάθε

διαδρομή. Το παράξενο είναι πως τα τρία μας παιδιά

που ήταν στα πίσω καθίσματα του αυτοκινήτου ,δεν γκρίνιαζαν καθόλου στο ταξίδι προς την Ελλάδα ενώ

δε συνέβαινε το ίδιο και στην επιστροφή. Δεν είχε βγει ακόμη η τεχνολογία των κινητών τηλεφώνων και

της πλοήγησης (GPS) , γι’ αυτό ορίζαμε από πριν τους τόπους στάσης για ξεκούραση καθώς επίσης και στάσεις αναμονής αν κάποιος χανόταν ή κινούνταν με

αργό ρυθμό. Η διανυκτέρευσή μας έγινε στο πρώτο μας

ταξίδι κοντά στη μαγευτική Λουκέρνη, σε Μοτέλ. Η ξεκούραση μας έκανε αρκετό καλό γιατί το ταξίδι

μας έγινε πιο άνετο. Είχαμε χρόνο και συμφωνήσαμε να επισκεφτούμε την πόλη του Μιλάνου για να δούμε τον περίφημο Καθεδρικό ναό και την ονομαστή Σκάλα

του Μιλάνου. Βέβαια για τις γυναίκες μας πόλος έλξης ήταν οι βιτρίνες των καταστημάτων με τη νέα

μόδα. Φτάσαμε έγκαιρα στο πλοίο στην Αγκόνα και το

ταξίδι μας άρχισε από το ίδιο απόγευμα. Θυμάμαι πως

Page 47: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

47    

η θάλασσα ήταν γαλήνια και το πλοίο είχε

εστιατόρια και αρκετούς χώρους ψυχαγωγίας . Εκεί τα παιδιά μας βρήκαν το κέφι τους με ένα σωρό

ηλεκτρονικά παιχνίδια και αρκετή μουσική.

Την άλλη μέρα το πρωί είμαστε στην Ηγουμενίτσα. Από κει και έπειτα δεν κρατιόμασταν να φτάσουμε στο

σπίτι μας. Θυμάμαι πως περιορίσαμε τις στάσεις μας στη διαδρομή και μόνο στο Μέτσοβο καθίσαμε αρκετά για να απολαύσουμε το παραδοσιακό τους

κοντοσούφλι. Ο μεγάλος μου γιός καθώς έτρωγε μας είπε : « Τόσο νόστιμο δεν έχω φάει άλλη φορά ..» . Εγώ

του απάντησα : « Είναι η πατρίδα που το κάνει πιο

νόστιμο από αυτά που τρώγαμε στην ξενιτιά .» .Κατά το απόγευμα το αυτοκίνητό μας ήταν μπροστά στο σπίτι μας και τα παιδιά μας κοντά στον παππού και τη

γιαγιά διηγούνταν τις περιπέτειες του ταξιδιού. Όταν έχεις στερηθεί το σπίτι σου για έναν ολόκληρο

χρόνο όλα γύρω σου φαίνονται πιο αγαπημένα . Βγήκα στον κήπο και ανέπνευσα το αέρα σαν να είχε κάτι

διαφορετικό από εκείνον στο Λύντενσάϊντ. -Η

μυρωδιές της πατρίδας μας είναι κάτι το ξεχωριστό.

Page 48: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

48    

ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ ΓΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ.

20. Κατά τις είκοσι Αυγούστου γυρίσαμε πίσω στο

Λύντενσάϊντ . Είχαμε τώρα την πείρα ενός έτους και

το ταξίδι μας φάνηκε ευκολότερο . Το πρόβλημα διαμονής δεν υπήρχε πια και δεν αντιμετωπίζαμε το

άγνωστο όπως την πρώτη φορά. Σε λίγες μέρες άρχισε το σχολείο μας και συναντηθήκαμε με τους παλιούς

αλλά και μερικούς νέους συναδέλφους. Ο εκλεκτός φίλος μας, Ο Στέλιος είχε φύγει οριστικά για την Κρήτη και μας έλειψε το κέφι του καθώς και η φιλοξενία της γυναίκας του , της Ελένης. Στη Γερμανία όμως η ανανέωση των συναδέλφων είναι κάτι

που το αποδέχεσαι, αν και σε στενοχωρεί όταν

φεύγουν εκλεκτοί φίλοι όπως ο Στέλιος και η Ελένη.

Μια από τις πρώτες μέρες παρουσιάστηκε στο σχολείο μας για να αναλάβει υπηρεσία ένας νέος φιλόλογος ο

Γρηγόρης. Καλός και ευγενικός συνάδελφος ανέλαβε τα φιλολογικά μαθήματα της β τάξης . Όταν γνωριστήκαμε καλύτερα μου απεκάλυψε πως ήταν

χωριανός και φίλος του παππά-Δημήτρη και ότι ο ιερέας ήταν αυτός που του σύστησε να έρθει στη

Γερμανία. Του είχε πει μάλιστα πως θα αναλάμβανε τη

διεύθυνση του Ελληνικού Λυκείου . Όταν άκουσα αυτά

τα σχέδια του παππά-Δημήτρη από τον ίδιο το φίλο του αντέδρασα λέγοντας πως δε διευθύνει ο ιερέας τα

σχολεία στη Γερμανία. Είπα ότι υπάρχει διεύθυνση Εκπαίδευσης στη Βόννη και σύμβουλος εκπαίδευσης

που με έχει ορίσει με απόφασή του. Πως είναι δυνατόν

να καθαιρεθώ χωρίς να υπάρχει λόγος . Δεν γνώριζα

Page 49: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

49    

τότε πως τα σχέδια του ιερέα είχαν την έγκριση του

συμβούλου της Βόννης με τον οποίο ο παππά-Δημήτρης

διατηρούσε άριστες κοινωνικές σχέσεις.

Εκείνο τον καιρό στη Βόννη υπηρετούσε ως σύμβουλος

ο Φιλόλογος Λερίδης , ως τότε άγνωστος σε μας . Ο Σύμβουλος αυτός τον επόμενο χρόνο θα γινόταν πολύ γνωστός μας με τις επισκέψεις του στο Λύντενσάϊντ

και τις αποφάσεις του, που δημιούργησαν σε μένα και

την οικογένειά μου αρκετά προβλήματα, βοήθησαν

όμως τον παππά-Δημήτρη να επιβάλλει τα σχέδιά του

στο Ελληνικό Λύκειο . Βέβαια πρέπει να πω, πως ο ιερέας ποτέ δεν αποκάλυπτε τα σχέδιά του σε αντίθεση με το φίλο του τον Γρηγόρη που ήταν

ομιλητικότατος.

Οι φίλοι μου συνάδελφοι όπως, ο Αντώνης ,ο Στέφανος και ο Μπάμπης με ενημέρωσαν και αυτοί για τις κινήσεις του ιερέα που σκόπευε σε εκδίωξή μου από τη διεύθυνση και τοποθέτηση σε αυτή τη θέση του

φίλου του Γρηγόρη. Σκέφτηκα να συζητήσω το θέμα με τον πρόεδρο του συλλόγου γονέων τον Χρήστο τον

Τζάλλα. Ο πρόεδρος άκουσε με ενδιαφέρον τα καθέκαστα και μου είπε πως από τον ιερέα αυτόν δεν

μπορούσε παρά να περιμένει κάτι τέτοιο. Η Θεωρία του Τζάλλα περί των προσπαθειών του ιερέα για πλήρη έλεγχο της ελληνικής κοινότητας του Λύντενσάϊντ

εύρισκε πλήρη εφαρμογή με αυτά που άκουγε από μένα . Μου είπε ότι θα παρακολουθούσε το θέμα και ότι ο σύλλογος θα αντιδρούσε σε κάθε προσπάθεια του

ιερέα να θέσει υπό τον έλεγχο του το σχολείο.

Page 50: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

50    

Ο χρόνος περνούσε χωρίς άλλες εξελίξεις. Στις σχέσεις μας με τον ιερέα υπήρχε πλέον μια

τυπικότητα .Ο Παππά-Δημήτρης όμως δε βιαζόταν στις

κινήσεις του . Είχε το σχέδιό του, που έλεγε πως θα ανεχόταν και αυτή τη χρονιά την παρουσία μου στη διεύθυνση αλλά την επόμενη με τη βοήθεια του συμβούλου και φίλου του Λερίδη θα εγκαθιστούσε στη

διεύθυνση τον εκλεκτό του φίλο Γρηγόρη. Τώρα τι θα γινόταν με μένα και τη θέση μου δεν φαίνεται να τον

απασχολούσε ιδιαίτερα. Ας αναζητούσα σε διπλανές

πόλεις την κάλυψη του ωραρίου μου.

Ο ΣΥΝΔΕΛΦΟΣ ΠΑΠΑΒΑΓΓΕΛΗΣ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΙΝΤ

Λίγο καιρό μετά την έναρξη των μαθημάτων της

δεύτερης χρονιάς , ήρθε και ανέλαβε υπηρεσία ο

συνάδελφος Θωμάς Παπαβαγγέλης. Ο Θωμάς ήταν ένας

άνθρωπος χαμηλών τόνων σχεδόν αθόρυβος. Είχε την ειδικότητα του Φυσικού και επομένως ήταν

ιδιαίτερος συνάδελφός μου. Ένοιωσα την υποχρέωση να τον βοηθήσω κατά την εγκατάστασή του στο

σχολείο . Του έδωσα πρόγραμμα ώστε να καλυφθεί το

ωράριό του στο σχολείο μας . Του είπα επίσης πως θα έκανα το παν να τον υποστηρίξω σε περίπτωση

έλλειψης ωρών διδασκαλίας ώστε να νιώθει άνετα. Δεν γνώριζα βέβαια πως ο Θωμάς ήταν προστατευόμενος του ιερέα και επομένως δεν

κινδύνευε καθόλου να μετακινηθεί.

Page 51: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

51    

Που να ξέρω πως, όχι μόνο δεν θα χρειαζόταν να τον υποστηρίξω αλλά ότι θα μου έπαιρνε τελικά ολόκληρο το ωράριο μετά την καθαίρεσή μου και εγώ θα έτρεχα

στις διπλανές πόλεις για να καλυφθώ. Ο Θωμάς είχε

την προστασία της «Υψηλής Πύλης» και δεν έπρεπε να

ανησυχεί καθόλου. Δεν ήξερα βέβαια τότε πως ο Παπαβαγγέλης ήρθε στη Γερμανία με καθυστέρηση

γιατί υπήρχε σοβαρός λόγος . Τα κυκλώματα του Ελληνικού Υπουργείου Παιδείας δρούσαν ανενόχλητα και προωθούσαν φίλους τους χωρίς εξετάσεις

επάρκειας στη Γερμανική Γλώσσα. Ένα από αυτούς

τους ανεπαρκείς γλωσσικά ήταν και ο Θωμάς. Μας είχε κάνει εντύπωση πως κρατούσε ύποπτα χαμηλούς τόνους σε συζητήσεις μας για τις προσπάθειές μας να

πετύχουμε την απόσπασή μας . Ο Θωμάς σε όλες αυτές τις συζητήσεις κοιτούσε από το παράθυρο το δάσος

της περιοχής και δεν έβγαζε μιλιά. Ήταν αυτό που

λέμε ένας εκπαιδευτικός όπως τον ήθελε ο Παππά-

Δημήτρης. Ήταν ο δικός του άνθρωπος και θα τον

χρησιμοποιούσε την επόμενη χρονιά.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΙΝΤ

Τη δεύτερη χρονιά στο Λύντενσάϊντ προσπάθησα να

αναπτύξω σχολικές δραστηριότητες . Οργάνωσε

ομιλίες , θεατρικές παραστάσεις ,επισκέψεις και

εκδρομές. Είχε αρχίσει να μπαίνει το θέμα

μετακίνησης του σχολείου σε άλλο χώρο . Οι Γερμανοί

Page 52: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

52    

ήθελαν να ελευθερώσουμε τις αίθουσες του

Μπέργκσταντ Γκυμνάσιουμ . Άρχισε η αναζήτηση χώρων

για ενοικίαση και σ’ αυτό το θέμα πρωτοστατούσε ο σύλλογος Γονέων που είχε και πρόσβαση στη

Γερμανική διοίκηση της πόλης. Θυμάμαι τον Χρήστο

τον Τζάλλα ,που έλεγε πως έχει την υποστήριξη των

σοσιαλιστών της πόλης και του «Stadt Direktor»

διευθυντή της πόλης. Επισκεφτήκαμε κάποια κτήρια ,

είδαμε χώρους στους παλιούς στρατώνες, τις

«Kazernen». Μας δόθηκαν σχέδια από μηχανικούς για ενοικίαση χώρων ή ακόμη και για κατασκευή νέων

εγκαταστάσεων. Όλα αυτά έπρεπε να έχουν την έγκριση της Ελληνικής διεύθυνσης εκπαίδευσης που

ήταν στη Βόννη. Μας επισκέφτηκε ο διευθυντής

εκπαίδευσης ,ο κ. Χατζής και ο σύμβουλος Λερίδης. Το

πρόβλημα ήταν κυρίως οικονομικό . Η Ελληνική πρεσβεία της Βόννης δεν διέθετε μεγάλο ποσό για

ενοίκιο . Ο Ιερέας σ’ αυτές της προσπάθειες του συλλόγου των γονέων δεν απαντούσε αλλά σχολίασε μια μέρα σε συζήτηση που είχα μαζί του τις

δραστηριότητες του προέδρου. Μου είπε ότι ο Τζάλλας δε θα κάνει τίποτα γιατί δεν τον μετράνε

και πολύ στην πόλη. Και συμπλήρωσε « Αν δεν

προσπαθήσω εγώ, δε θα λυθεί το κτηριακό πρόβλημα

του σχολείου. Μόνο εγώ μπορώ να βρω τη λύση».

Φυσικά ήξερε τι έλεγε ο Παππά-Δημήτρης. Άφηνε τους αντιπάλους του στο σύλλογο γονέων να εκτεθούν με τις άγονες προσπάθειές τους και κατόπιν θα έρχονταν αυτός για να δώσει τη λύση

Page 53: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

53    

,επιβεβαιώνοντας την μεγάλη του αποτελεσματικότητα όπως άλλωστε μαρτυρούσε και το

έργο του στον εκκλησιαστικό τομέα. Δεν μπορούσε ο Ιερέας να δεχθεί την ανεξαρτησία του σχολείου από

τον εκκλησιαστικό χώρο που εξουσίαζε. Είχε και εδώ τα σχέδιά του τα οποία αργότερα οδήγησαν τελικά στην ενοικίαση σχολικού κτιρίου δίπλα στην

Εκκλησία του Αγίου Νεκταρίου.

Ο Θεολόγος του σχολείου μας, ο Μπάμπης ήταν ένας

νέος συνάδελφος με κοινωνικές αναζητήσεις ,

ενδιαφέροντα πολιτιστικά και καλλιτεχνικά, που

όμως δεν εννοούσε να υποταχτεί στον Παππά-Δημήτρη. Το μεγαλύτερο αμάρτημά του ήταν ότι δεν πήγαινε

τακτικά στην Εκκλησία . Σχολίασε λοιπόν μια μέρα ο

Παππά-Δημήτρης τη συμπεριφορά του ως απαράδεκτη-

Σε παρατήρησή μου πως «Ο Μπάμπης με τον ενθουσιασμό του θα μπορούσε να βοηθήσει τον Ελληνισμό του

Λύντενσάϊντ» μου απάντησε,- «Ποιος Μπάμπης ,αυτός ο

Θεολόγος ,ο Αθεολόγητος..» . Ο Μπάμπης βέβαια

γνώριζε για την «μεγάλη εκτίμηση» που έτρεφε ο Ιερέας στο πρόσωπό του και χαμογελούσε κάθε φορά

που άκουγε κάτι σχετικό με τον Παππά-Δημήτρη.

ΜΙΑ ΟΜΙΛΙΑ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ

Θέλησα να μιλήσω στον Ελληνισμό του Λύντενσάϊντ

και ζήτησα από τον Παππά-Δημήτρη να μου δώσει την

Page 54: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

54    

άδεια να καλέσω τους Έλληνες γονείς ένα απόγευμα

στην Εκκλησία του Αγίου Νεκταρίου. Ο Ιερέας δέχθηκε με ευχαρίστηση την πρότασή μου και τον

ικανοποίησε ιδιαίτερα το θέμα της ομιλίας. Ήταν ένα θέμα σχετικό με τους νέους και τα προβλήματά

τους. Ο Παππά–Δημήτρης αξιοποίησε την πρότασή μου αυτή καλώντας και τον Μητροπολίτη Γερμανίας να

παραστεί . Το Γεγονός της παρουσίας του Μητροπολίτη Γερμανίας στην ομιλία μου ήταν ιδιαίτερα τιμητικό

για μένα . Έβαλα λοιπόν τα δυνατά μου να συγκεντρώσω υλικό κατάλληλο για τους νέους και τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπιζαν στη

ζωή τους. Ιδιαίτερα μάλιστα η ομιλία μου

απευθύνονταν προς τους νέους που ήταν μετανάστες . Οι πηγές μου ήταν πολλές και κυρίως από άρθρα

κοινωνιολόγων όπως ο Γιανναράς και άλλοι.

Απευθύνθηκα στο φίλο μου τον Νίκο στην Ελλάδα . Αυτός πρόθυμα μου έστειλε βιβλία και κασέτες με ομιλίες

. Εργάστηκα κάπου ένα μήνα και έφτιαξα την ομιλία μου όσο μπορούσα πιο απλή και κατανοητή αφού θα απευθυνόμουν κυρίως στους Έλληνες εργαζόμενους

του Λύντενσάϊντ. Μετά από αρκετό κόπο η ομιλία μου ολοκληρώθηκε και θυμάμαι πως στις προετοιμασίες μου την χρονομέτρησα και είδα ότι διαρκούσε κάπου

σαράντα λεπτά η εκφώνησή της. Τα οργανωτικά τα

ανέλαβε ο Παππά-Δημήτρης και όταν ήρθε η μέρα που

είχαμε ορίσει η εκκλησία γέμισε κόσμο. Η παρουσία του Μητροπολίτη Γερμανίας και της συνοδείας του

έδινε ιδιαίτερη επισημότητα στην εκδήλωση.

Page 55: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

55    

Με παρουσίασε ο Ιερέας στους πιστούς και κατόπιν πήρα το μικρόφωνο μπροστά από την Ωραία Πύλη της

Εκκλησίας . Χαιρέτησα με σεβασμό την παρουσία του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Γερμανίας και ευχαρίστησα τον ιερέα που οργάνωσε την εκδήλωση

αυτή. Το θέμα που άρχισα να αναπτύσσω φαίνεται πως ενδιέφερε πολύ τους γονείς και τους νέους του

ακροατηρίου . Προσπάθησα να τονίσω σημεία που έβγαιναν μέσα από τις έρευνες κοινωνιολόγων και

άλλων ειδικών επιστημόνων. Ο λόγος μου έρρεε πότε

αργά και πότε με αρκετό τονισμό, όταν επρόκειτο να

τονίσω ορισμένα σημαντικά σημεία. Με ικανοποίηση έβλεπα τον Μητροπολίτη να δείχνει αρκετό ενδιαφέρον και τους ακροατές μου να νιώθουν

ικανοποιημένοι από όσα άκουγαν για τα παιδιά τους .

Αν κρίνω από το χειροκρότημα στο τέλος της ομιλίας

μου μάλλον τα κατάφερα καλά σ’ αυτή μου την προσπάθεια . Ήμουν ο ομιλητής ενός θέματος με

σημαντικές προεκτάσεις στη ζωή τους . Δεν με έβλεπαν εκείνη τη στιγμή σαν τον διευθυντή του

Ελληνικού Σχολείου. Το γεγονός πως η ομιλία μου αυτή γινόταν μέσα στην εκκλησία με πρωτοβουλία του Ιερέα έδινε σε μένα αρκετά σημεία στήριξης και

αναγνώρισης του έργου μου.

Την άλλη μέρα ο παππά-Δημήτρης μου έλεγε στο

σχολείο ,πως ο Μητροπολίτης είχε ενθουσιαστεί πολύ

με το περιεχόμενο της ομιλίας μου . Κατά τον ιερέα –

ο σεβασμιότατος σχολίαζε μετά την ομιλία μου : « Που τα βρήκε τόσο ωραία λόγια, μπράβο του –ούτε εγώ δεν

Page 56: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

56    

θα μπορούσα να μιλήσω τόσο καλά!!». Γέλασα με την

υπερβολή στα λόγια του ιερέα ,αισθάνθηκα όμως ικανοποίηση για την αναγνώριση της προσπάθειάς μου και της καλής μου παρουσίας στον Ελληνισμό της

πόλης του Λύντενσάϊντ. Αισθανόμουν πως μου ήταν απαραίτητη η υποστήριξη τους αν τα πράγματα

έπαιρναν δυσάρεστη για μένα τροπή.

ΓΙΟΡΤΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΓΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΙΝΤ

Τα Χριστούγεννα στις γερμανικές πόλεις έχουν ένα λαμπερό περιβάλλον με τα φωτισμένα δέντρα στις πλατείες και τις ωραίες Χριστουγεννιάτικες

αγορές (Τα Weihnacht Markts). Αυτή τη φορά φιλοξενήσαμε τον ανεψιό μου το Δημήτρη που είχε

περίπου την ίδια ηλικία με το γιό μου τον Πάνο. Οργανώσαμε εκδρομές και επισκέψεις στις κοντινές

αγορές . Ένα Σάββατο πήγαμε στο Ντόρτμουντ για να

δούμε την αγορά του και να ψωνίζουμε . Ο Δημήτρης ήθελε να πάρει ένα κασετόφωνο και εμείς είμαστε

γνώστες τις αγοράς ηλεκτρονικών στο Ντόρτμουντ. Έπειτα από αρκετές ανιχνεύσεις σε διάφορα μεγάλα

καταστήματα όπως το Karstadt , τo Kaufhoff, το Saturn ,

βρήκαμε στο τελευταίο , αυτό που αναζητούσαμε . Ένα

ωραίο ραδιοκασετόφωνο Sony σε σχετικά καλή τιμή . Θυμάμαι με τι καμάρι ο Δημήτρης το μετέφερε στο αυτοκίνητο και πως ακολουθούσε η παρέα του με τον

Page 57: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

57    

Νότη και τον Πάνο να σχολιάζουν σατιρίζοντας τις

κινήσεις του. Υπήρχε ικανοποίηση για την αγορά και

κέφι για την ωραία μας παρέα . Βέβαια δεν αφήσαμε

τις κοντινές εκδρομές .

Οι πιο κοντινές μας μεγάλες πόλεις ήταν το Χάγκεν , το Ντόρτμουντ και σε μια ώρα με το αυτοκίνητο ήταν

το Ντύσσελντορφ και η Κολωνία. Το Χάγκεν ήταν η πιο κοντινή πόλη με διακόσιες χιλιάδες περίπου

πληθυσμό. Είχε ωραία αγορά με μεγάλα καταστήματα

και άνετους δρόμους στο κέντρο της. Το Χάγκεν το είχαμε στην αρχή του προγράμματος φιλοξενίας μια και παρουσίαζε μεγάλη ευκολία στην μετακίνησή μας

από το Λύντενσάϊντ. Ήταν σημαντική πόλη γιατί ήταν η έδρα του Γερμανικού Πανεπιστημίου που οι

σπουδαστές του σπούδαζαν με αλληλογραφία.(Fern

Univarsitat). Ο Ελληνισμός στην πόλη του Χάγκεν είχε

τη δική του εκκλησία , την Αγία Ειρήνη με ιερέα τον Παπά-Δημήτρη. Στο Ντόρτμουντ οι Έλληνες ήταν περισσότεροι και οι κοινότητά τους είχε Ελληνικό

Δημοτικό Σχολείο , Γυμνάσιο και Λύκειο. Δεν προκαλούσε ξάφνιασμα το να ακούς Ελληνικά στην

αγορά του Ντόρτμουντ. Το Ελληνικό προξενείο της περιοχής του Ντόρτμουντ είχε αρκετή δραστηριότητα και επόπτευε τα σχολεία της περιοχής Λυντενσάϊντ και Ντόρτμουντ γιατί η διοίκηση της Εκπαίδευσης ευρίσκονταν αρκετά μακριά στην τότε πρωτεύουσα

της Γερμανίας , τη Βόννη. Είχα την τύχη να γνωρίσω και να συνεργαστώ για εκπαιδευτικά θέματα με τον

Έλληνα υποπρόξενο του προξενείου του Ντόρτμουντ.

Page 58: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

58    

Ήταν ένας υπέροχος Έλληνας ,πολύ περήφανος για την

Ελληνική του καταγωγή. Θυμάμαι μια φράση του στις συζητήσεις μας για τους Έλληνες της διασποράς όπως τους γνώρισε στις διάφορες υπηρεσιακές του

αποστολές . Έλεγε λοιπόν για τους Έλληνες « Είναι

σπουδαίοι οι Έλληνες ότι και αν κάνουν, γι’ αυτό και

μας ζηλεύουνε οι ξένοι !!». Το έλεγε αυτό ένας διπλωμάτης καριέρας με θητεία σε αρκετές ξένες χώρες και εγώ ένοιωθα μέσα μου υπερηφάνεια για την

Ελληνική μου καταγωγή. Βέβαια έβλεπα και εγώ τον Έλληνα της ξενιτιάς να παλεύει και να μην το βάζει

κάτω. Και να σκεφτεί κανείς πως ήταν πολλές οι

δυσκολίες που αντιμετώπιζε στην ξένη χώρα.

Η ΑΝΟΙΞΗ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΙΝΤ

Με αργό ρυθμό έφυγε ο χειμώνας και στις πλαγιές του Λύντενσάιντ άρχισε να ζεσταίνει και να ξυπνάει η

φύση . Το κατάφυτο τοπίο μας καλούσε να το

επισκεφτούμε και να το γνωρίσουμε . Υπέροχα δάση γύρω από την πόλη και ωραίες λίμνες με μικρά ξενοδοχεία και καφέ μας έδιναν τη δυνατότητα να κάνουμε περιπάτους ιδιαίτερα τα σαββατοκύριακα

και να απολαμβάνουμε το ξύπνημα της φύσης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι δασικοί περίπατοι

σε δρομάκια με άσφαλτο . Δεν υπήρχε περίπτωση να

βρεθείς σε δρόμους με λάσπες και νερά . Ο φίλος μου ο

Στέλιος είχε πει « Χρόνια τώρα ψάχνω να βρω ένα δρομάκι με χώμα και λάσπες εδώ στη Γερμανία και

Page 59: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

59    

δεν το έχω καταφέρει. Τους βγάζω το καπέλο αυτούς

εδώ σε θέματα περιβάλλοντος». Είχε δίκιο ο Στέλιος

. Όλοι είχαμε τις εικόνες της Ελληνικής υπαίθρου και μας εντυπωσίαζε η οργάνωση κάθε γωνιάς της

χώρας που ζούσαμε τώρα. Την άνοιξη ο Ελληνισμός ξυπνούσε και αυτός από τη χειμερία νάρκη και

άρχισε να οργανώνει εκδηλώσεις και χορούς. Έτσι ένα Σάββατο αρχές του Μάρτη βρέθηκα σε μια εκδήλωση της Ελληνικής Κοινότητας του Λύντενσάιντ

σε ένα μεγάλο κτίριο το Σιούτσεν Χάλλε -«ShutsenHalle». Είχε μια τεράστια αίθουσα διασκέδασης όπου χωρούσαν πάνω από χίλια άτομα. Εκεί είχαμε μια ξεχωριστή Ελληνική βραδιά που την παρακολούθησαν και αρκετοί Γερμανοί που γνώριζαν

το κέφι που έδινε το Ελληνικό γλέντι.

Τον τόνο έδωσαν τα Ελληνικά χορευτικά συγκροτήματα των Ποντίων , των θρακιωτών, των

Ηπειρωτών και των Θεσσαλών. Αισθάνθηκα σαν να βρίσκομαι στην Ελλάδα και καμάρωσα για τη λεβεντιά και τη ζωντάνια του Ελληνικού στοιχείου της

περιοχής μας. Βέβαια στο να ανάψει το κέφι έδωσε ώθηση το κρασί και η μπύρα που έρρεαν άφθονα στην

εκδήλωση αυτή. Έπειτα από αυτό το γλέντι σκέφτηκα πως δεν έπρεπε να απουσιάζω από τέτοιες εκδηλώσεις

.

Page 60: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

60    

ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΣΤΟ ΟΛΠΕ

Η κορυφαία εκδήλωση της χρονιάς έγινε στις 20 του Μάη σε μια γειτονική πόλη το Όλπε. Το Ελληνικό πανηγύρι του Όλπε είχε γίνει θεσμός για τους

Έλληνες της Γερμανίας. Ήταν έργο της Ελληνικής ορθόδοξης εκκλησίας και ο παππά-Δημήτρης

πρωτοστατούσε στην οργάνωσή του. Το Όλπε ήταν μια μικρή πόλη στο τέλος μιας όμορφης στενόμακρης

λίμνης. Η αρχές του Όλπε παραχωρούσαν μια έκταση δίπλα στην πόλη και εισέπρατταν ένα μικρό

εισιτήριο .

Κατά τον παππά-Δημήτρη την ημέρα της γιορτής έφταναν στο πανηγύρι κάπου είκοσι χιλιάδες

Έλληνες .Μπορεί ο αριθμός αυτός να έχει μια δόση

υπερβολής, χαρακτηριστική του ενθουσιασμού των οργανωτών αλλά βλέπαμε και εμείς ότι ολόκληρες οικογένειες με παιδιά κατασκήνωναν σε μια μεγάλη έκταση στο χώρο της εκδήλωσης και γλεντούσαν όλη

τη μέρα Ελληνικά. Το χορό άνοιγαν οι πρόεδροι των ελληνικών κοινοτήτων και τα χορευτικά συγκροτήματα. Πρώτος και καλύτερος στην κεφαλή του

χορού ο παππά-Δημήτρης. Την εκδήλωση αυτή τιμούσε με την παρουσία του και ο Μητροπολίτης της

Ελληνικής ορθόδοξης Εκκλησίας της Γερμανίας.

Η μυρωδιές από το σουβλάκι και τα ψητά κυριαρχούσαν στο χώρο και θύμιζαν πανηγύρι στην

Ελλάδα. Κοντά σ’ αυτά και οι πωλητές εύρισκαν ευκαιρία να εκθέσουν την πραμάτεια τους που ήταν

Page 61: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

61    

υφάσματα, παιχνίδια και ότι άλλο βλέπουμε σε κάθε

Ελληνικό πανηγύρι. Αυτή η εκδήλωση έδινε την ευκαιρία να συναντηθούν φίλοι και γνωστοί από διάφορες πόλεις της Γερμανίας και το κέφι

διαρκούσε μέχρι αργά το απόγευμα. Δεν θα ξεχάσω το τι γίνονταν όταν το χορό άνοιγαν τα Ποντιακά και τα

Θρακιώτικα χορευτικά συγκροτήματα . Τότε η Ελληνική υπερηφάνεια και λεβεντιά έφτανε στο

κορύφωμά της. Κάποιοι σχολίαζαν : «Τέτοιο κέφι το

βλέπουν οι γερμανοί και το ζηλεύουν. Μόνο οι

Έλληνες ξέρουν να γλεντάνε.» Πραγματικά αυτές οι εκδηλώσεις πρόσφεραν και στους Γερμανούς μια άλλη στάση ζωής πέρα από την καθημερινότητα του

εργοστασίου και την παραγωγή .

Οι εκδηλώσεις αυτές των Ελλήνων τόνιζαν την ανθρώπινη πλευρά της ζωής και έστελναν το μήνυμα της συναδέλφωσης των ανθρώπων κάθε εθνικότητας γιατί τα προβλήματα της ζωής ήταν τα ίδια για τον

καθένα. Εντύπωση μου έκανε το γεγονός πως σ’ αυτές τις εκδηλώσεις δεν είδα ποτέ καμιά ένταση και

καμιά νευρικότητα. Μόνο χαρά και ευχαρίστηση

έβλεπες στα πρόσωπα των ανθρώπων που συμμετείχαν σ’ αυτό το μεγάλο πανηγύρι που γίνονταν κάθε χρόνο

γύρω στις 20 Μαϊου στο Όλπε και ήταν το γεγονός της χρονιάς για τον Ελληνισμό που κατοικούσε στη

Βεστφαλία, δηλαδή τη δυτική περιοχή της Γερμανίας

με τις μεγάλες πόλεις Κολωνία, Ντύσσελντορφ, Εσσεν

Ντόρτμουντ και άλλες μικρότερες.

Page 62: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

62    

Η ορθόδοξη Ελληνική εκκλησία της Γερμανίας είχε θεσπίσει τέτοιες πολιτιστικές εκδηλώσεις που βοηθούσαν τους μετανάστες να κρατάνε νωπή την

Ελληνική παράδοση και τα έθιμα του τόπου τους. Η Ορθόδοξη εκκλησία αναγνωρίζονταν από τη Γερμανική πολιτεία η υποστήριξή της οποίας έφτανε στο σημείο να βοηθά στην κατασκευή ορθοδόξων ναών ή ακόμη και στην παραχώρηση Ευαγγελικών εκκλησιών στους

ορθοδόξους Έλληνες . Αυτό είχε γίνει στο Χάγκεν με την Αγία Ειρήνη αλλά και σε άλλες πόλεις όπως το

Ααχεν και την Κολωνία.

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ, ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΙΕΡΕΑ ΠΑΠΑ-ΔΗΜΗΤΡΗ.

Η καινούργια εκκλησία του Αγίου Νεκταρίου υψώνονταν περήφανα στο κέντρο της πόλης και ξάφνιαζε τους επισκέπτες με τον μοντέρνο ρυθμός

της και την απλή της γραμμή. Ο παππά-Δημήτρης μου είχε πει σε μια συζήτησή μας στο σχολείο πως η εκκλησία του Αγίου Νεκταρίου ήταν έργο των πιστών

χριστιανών . « Αυτό το κεράκι με τα δύο μάρκα, μας

Page 63: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

63    

έδωσε την οικονομική δύναμη να κατασκευάσουμε αυτόν τον υπέροχο ορθόδοξο ναό στην καρδιά του

Λυντενσάϊντ». Η αλήθεια είναι πως η ευέλικτη διπλωματία του ιερέα απέναντι στις αρχές της πόλης είχε σαν αποτέλεσμα να παραχωρήσει η πόλη το χώρο

όπου κατασκευάστηκε ο ναός. Ένας φίλος των

Ελλήνων, γερμανός τραπεζίτης χορήγησε δάνειο με ευνοϊκούς όρους και έτσι σε λιγότερο από τρία χρόνια ο ναός του Αγίου Νεκταρίου γιόρτασε τα θυρανοίξια και από τότε έγινε το κέντρο των

Ελλήνων της περιοχής . Ο Παππά-Δημήτρης δεν έκρυβε την ικανοποίησή του και την περηφάνια του για το

σπουδαίο αυτό έργο που χωρίς αυτόν δε θα είχε γίνει. Δίπλα στο ναό υπήρχε ένα διώροφο κτίριο που διαρρυθμίστηκε και έγιναν γραφεία της εκκλησίας και αίθουσες στις οποίες λειτουργούσε πνευματικό

κέντρο της εκκλησίας .

Πρέπει να τονίσουμε πως κάθε ορθόδοξη εκκλησία στη Γερμανία είχε και το πνευματικό της κέντρο για να συγκεντρώνονται οι πιστοί μετά τη λειτουργία και

να συζητάνε πίνοντας καφέ . Σ’ αυτούς τους χώρους γίνονταν εορταστικές εκδηλώσεις και πολλές φορές σύλλογοι γυναικών προσέφεραν τον καφέ και τα

γλυκά. Αυτές οι συναντήσεις μετά την εκκλησία είχαν γίνει θεσμός και όλοι περιμέναμε την Κυριακή

για να συζητήσουμε με φίλους και γνωστούς . Ο καφές στο πνευματικό κέντρο διαρκούσε περίπου μια ώρα και ήταν μια συνέχεια της εκκλησιαστικής λειτουργίας . Έτσι σφυρηλατούνταν οι ενότητα των Ελλήνων μεταναστών με καταλύτη την ορθόδοξη

Page 64: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

64    

εκκλησία και τους ιερείς της. Στην ξένη χώρα η εκκλησία έπαιρνε τη θέση των Ελληνικών αρχών που ευρίσκονταν μόνο σε μεγάλες πόλεις και με

περιορισμένο και τυπικό ρόλο. Αυτό βέβαια μερικές φορές οδηγούσε σε υποκατάσταση των Ελληνικών αρχών από εκκλησιαστικούς φορείς που αισθάνονταν να έχουν και πολιτική εξουσία απέναντι στους Έλληνες μετανάστες που στην πλειονότητά τους ήταν

απλοί εργάτες χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση και γνώση. Αυτοί όμως οι απλοί εργάτες μόρφωσαν στη Γερμανία τα παιδιά τους και πολλά από αυτά έγιναν επιστήμονες και διέπρεψαν σε μια χώρα όπου οι άξιοι είχαν τον πρώτο λόγο και η αξιολόγηση ήταν το

μοναδικό κριτήριο προόδου.

Η Εκκλησία του Αγίου Νεκταρίου κάθε Κυριακή ήταν γεμάτη από πιστούς και το πνευματικό κέντρο ήταν

τόπος συνάντησης όλων των Ελλήνων της περιοχής. Εντύπωσε έκανε η συμμετοχή των νέων στον

εκκλησιασμό της Κυριακής . Οι μαθητές σχεδόν όλοι εκκλησιάζονταν και εμείς οι καθηγητές βρίσκαμε χώρο για επικοινωνία με τους γονείς οι οποίοι λόγω της εργασίας τους δεν ήταν δυνατόν να

επισκέπτονται τις καθημερινές το σχολείο. Εκεί λοιπόν στο πνευματικό κέντρο ασκούσαμε και παιδαγωγικό έργο δίνονταν συμβουλές στους γονείς για να αντιμετωπίσουν προβλήματα αγωγής των

παιδιών τους . Οι γονείς δεν είχαν το χρόνο να ασχοληθούν αρκετά με τα παιδιά τους και αυτό πολλές φορές συσσώρευε προβλήματα σε αρκετούς

μαθητές με δύσκολη εφηβεία. Έτσι η εκκλησία

Page 65: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

65    

προσέφερε ανεκτίμητο έργο στον ελληνισμό της

διασποράς .

Ο ευφυής παππά-Δημήτρης φρόντιζε να έχει πάντα καλές σχέσεις με τις Γερμανικές αρχές ώστε να έχουν ευνοϊκή στάση σε διάφορα θέματα της

εκκλησίας και του ελληνικού στοιχείου γενικότερα. Θυμάμαι μάλιστα πως την εορτή της Ορθοδοξίας

καλούσε Γερμανούς βουλευτές , το δήμαρχο της πόλης και τον διευθυντή και ακόμη διοικητές τραπεζών της

πόλης και άλλους αξιωματούχους. Προγραμμάτιζε μάλιστα την απονομή Χρυσού Σταυρού εξαίρετων

πράξεων προς την ορθόδοξη εκκλησία, στους

επιφανείς Γερμανούς της πόλης. Αυτά τα μετάλλια δίνονταν με την έγκριση του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο οποίο και ανήκε η ορθόδοξη

εκκλησία της Γερμανίας. Με τι καμάρι έφεραν το Σταυρό στο στήθος η Γερμανοί που είχαν τιμηθεί για

την προσφορά τους στην εκκλησία ! Και ιερέας όμως γεμάτος ικανοποίηση χαμογελούσε με ευχαρίστηση

για το διπλωματικό χειρισμό του ,που εξασφάλιζε καλή μεταχείριση και λύση αρκετών προβλημάτων της ορθόδοξης εκκλησίας και του Ελληνισμού από τις

αρχές της πόλης .

Page 66: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

66    

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΕΓΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΔ

Το Ελληνικό Λύκειο όπως ήδη έχουμε αναφέρει λειτουργούσε τις απογευματινές ώρες στο

Μπέργκσταντ Γκυμνάζιουμ (Bergstadt Gymnasium) ένα σύγχρονο κτηριακό συγκρότημα με ωραίες αίθουσες

,εργαστήρια ,μεγάλους χώρους παραμονής των μαθητών και άρτια εξοπλισμένες αίθουσες

γυμναστικής . Το συγκρότημα αυτό ευρίσκονταν μέσα σε ένα πάρκο και ήταν το καλύτερο διδακτήριο της

πόλης του Λύντενσάϊντ. Μερικές αίθουσές του τις είχε ενοικιάσει η πόλη στους Έλληνες για να διευκολύνει τη λειτουργία του Ελληνικού Λυκείου στο οποίο φοιτούσαν γύρω στα εκατόν είκοσι

ελληνόπουλα. ¨Όμως οι αρχές της πόλης προειδοποίησαν πως το σχολείο έπρεπε να αναζητήσει άλλη στέγη γιατί χρειάζονταν τις

αίθουσες του διδακτηρίου. Άρχισε τότε από μας τους καθηγητές και το σύλλογο γονέων ένας αγώνας

αναζήτησης κατάλληλου κτηρίου προς ενοικίαση. Ο

πρόεδρος του συλλόγου γονέων, ο Χρήστος ο Τζάλλας, με τις πολιτικές του διασυνδέσεις με τις αρχές της

πόλης έφερνε προς εξέταση διάφορα κτίρια , τα

περισσότερα ακατάλληλα για το σχολείο μας. Ακόμη και κάτι παλιές στρατιωτικές εγκαταστάσεις είδαμε

,που όμως μόνο για σχολείο δεν έκαναν. Εξετάσαμε σχέδια κτιρίων που ήταν παλαιά εργοστάσια και τα οποία οι ιδιοκτήτες αναλάμβαναν να τα

Page 67: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

67    

διαρρυθμίσουν ώστε να γίνουν κατάλληλα σχολικά

κτήρια.

Θυμάμαι πως πάνω- κάτω εξετάσαμε καμιά δεκαριά

περιπτώσεις ενοικίασης κτιρίων, αλλά δεν

καταλήξαμε σε κάποιο. Στην επιλογή μας δυσκόλευε το γεγονός πως μέχρι τότε είμαστε στο καλύτερο διδακτήριο της πόλης και έπρεπε να αναζητήσουμε

κάποιο ανάλογο με αυτό. Περιμέναμε λοιπόν τις αρχές της πόλης να λύσουν το πρόβλημα κάτι που ήταν

δύσκολο και γι αυτούς. Οι Έλληνες μετανάστες ήταν

πολυάριθμοι –κάπου δέκα χιλιάδες στην περιοχή - και η κοινότητά τους αποτελούσε για δεκαετίες αναπόσπαστο τμήμα της πόλης με υποχρεώσεις αλλά

και δικαιώματα . Σ’ όλη αυτή την προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος από το σύλλογο γονέων με

επικεφαλής τον δραστήριο Τζάλλα , ο παππά- Δημήτρης σιωπούσε και παρακολουθούσε από απόσταση τη

δραστηριότητα της επιτροπής αναζήτησης κτιρίου.

‘Ήταν γνωστή η διαμάχη παππά-Δημήτρη και Τζάλλα και φαίνεται πως ο ιερέας παρακολουθούσε την χωρίς

αποτέλεσμα υπόθεση , με ικανοποίηση . Δεν ήθελε ο ιερέας να επιτύχει η προσπάθεια Τζάλλα χωρίς τη

συμμετοχή του .Άλλωστε ποιος ήταν ο Τζάλλας: Ένας ασήμαντος ηλεκτρολόγος χωρίς ιδιαίτερη επιρροή

στην πόλη, κατά τον ιερέα. Με ρώτησε μια μέρα ,πως πάνε τα πράγματα σχετικά με την αναζήτηση κτιρίου

για το σχολείο. Του είπα ότι ο Τζάλλας κάνει

σοβαρές προσπάθειες ,αλλά δεν είχαν μέχρις εκείνη

τη στιγμή αποτέλεσμα . Γέλασε ειρωνικά και

Page 68: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

68    

πρόσθεσε « Κύριε διευθυντά από τον Τζάλλα

περιμένετε τη λύση . Η λύση δεν θα έρθει ποτέ από

αυτόν τον άνθρωπο, τον οποίον δεν τον δέχονται

στην πόλη, αφού είναι ασήμαντος και χωρίς καμιά

επιρροή στις γερμανικές αρχές.». Και πρόσθεσε με

κάποιο κομπασμό « Αν δεν κινηθώ εγώ στο ζήτημα αυτό

δεν πρόκειται να βρεθεί κατάλληλο σχολείο, μην

έχετε καμιά αμφιβολία» .

Είχα καταλάβει από καιρό γιατί ο ιερέας δεν

συνεργάζονταν με το σύλλογο γονέων . Τώρα το δήλωνε και ο ίδιος για να μην έχω ερωτηματικά στο θέμα

αυτό.. Ο σημαντικός αυτός ιερέας με την μεγάλη του προσφορά στην ορθόδοξη εκκλησία της περιοχής ,δεν μπορούσε να απαλλαγεί από τα μικρά του πάθη και να προσθέσει τη δική του επιρροή στις προσπάθειες του

συλλόγου των γονέων. Μα τι τώρα , να δικαιωθεί και να καρπωθεί την επιτυχία ο Τζάλλας και η παρέα του;.

Ο παππά-Δημήτρης είχε ενστερνιστεί τη θέση πως

στην περιοχή του Λύντενσάιντ και του Χάγκεν , αυτός

ήταν ο μόνος ηγέτης των Ελλήνων μεταναστών . Πίστευε πως αυτός ήταν ο πιο κατάλληλος εκπρόσωπος της Ελληνικής πολιτείας για να χειρίζεται όλα τα

θέματα των Ελλήνων της περιοχής ,εκκλησιαστικά και

πολιτικά. ‘Έτσι η στάση στο θέμα του σχολείου δεν

προκαλούσε πλέον απορία σε μένα. Αργότερα και ενώ είχα φύγει από το Λύντενσάϊντ και είχα μετατεθεί

στο Ντύσσελντορφ, έμαθα πως ο παππά-Δημήτρης ανέλαβε ενεργά να λύσει το πρόβλημα του σχολείου

Page 69: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

69    

και ενοικίασε ένα παλαιό εργοστάσιο κοντά στην

εκκλησία του Αγίου Νεκταρίου.

Το κτίριο αυτό με κατάλληλες επισκευές και διαρρυθμίσεις έγινε το νέο Ελληνικό Λύκειο στο

Λύντενσάϊντ. Βέβαια καμιά σχέση δεν είχε με το υπέροχο Μπέργκσταντ Γκυμνάζιουμ. Ο ιερέας όμως πρόσθεσε μια ακόμη επιτυχία στη διαμάχη με τους

αντιπάλους του ,εκείνους που αμφισβητούσαν το έργο

του και δεν αναγνώριζαν τον ηγετικό του ρόλο. Από

μια άποψη η διαμάχη παππα-Δημήτρη και Τζάλλα μου θύμιζε το μικρόβιο της διχόνοιας και του μίσους που συνόδευε τις περισσότερες Ελληνικές προσπάθειες για μεγάλα έργα από την αρχαιότητα

μέχρι τις μέρες μας. Σ’ αυτή τη σύγκρουση , έμαθα

πολύ αργότερα, πως νικητής βγήκε ο παππά-Δημήτρης. Αξίζει να σας διηγηθώ το πώς επεκράτησε ο ιερέας

του μεγάλου του αντιπάλου, του Τζάλλα.

Μερικά χρόνια αργότερα και αφού είχα φύγει για την

Ελλάδα , ακολούθησε ένα παράξενο συμβάν στο Λύντενσάϊντ και μάλιστα στην εκκλησία του Αγίου

Νεκταρίου. ‘Ήταν Χειμώνας με παγωνιά και η στέγη της εκκλησίας είχε προβλήματα στεγανότητας που επηρέαζαν και την ηλεκτρική εγκατάσταση του

κτιρίου. Ο Παππά-Δημήτρης αναγκάστηκε να καλέσει

τον Χρήστο τον Τζάλλα που ήταν καλός ηλεκτρολόγος . Του ζήτησε να ανέβη επάνω στη στέγη και να

διορθώσει τις βλάβες . Η παγωνιά όμως ήταν μεγάλη και το εγχείρημα της ανόδου στη στέγη επικίνδυνο

για τον δύσμοιρο Τζάλλα. Κάποια στιγμή και ενώ

Page 70: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

70    

προσπαθούσε να διορθώσει κάποια διαρροή της

στέγης, γλίστρησε και από τη στέγη βρέθηκε στο

έδαφος κατατσακισμένος. Κάποιοι που παρευρίσκονταν εκεί έτρεξαν να βοηθήσουν τον

άτυχο Τζάλλα. Με έκπληξη διαπίστωσαν πως είχε μόνο μικρά κατάγματα στα πόδια και το κυριότερο ήταν

ζωντανός. Αναμφίβολα όλοι θεώρησαν ότι επρόκειτο

για θαύμα του Αγίου Νεκταρίου . Ειδοποιήθηκε ο ιερέας ο οποίος προσέτρεξε αμέσως και χωρίς κανένα δισταγμό δήλωσε πως ο Άγιος είχε κάνει το θαύμα

του.

Ο Τζάλλας νοσηλεύτηκε σε νοσοκομείο και σε λίγο

καιρό βγήκε υγιής . Η πίστη του όμως στο θαύμα του Αγίου Νεκταρίου τον ώθησε να κάνει μια λειτουργία στην εκκλησία για τη σωτηρία του και από τότε παραμέρισε τις διαμάχες με τον ιερέα μεταμελήθηκε

και έγινε πιστός χριστιανός κοντά στον Παππά-

Δημήτρη. !,

H ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ

Σας έχω ήδη αναφέρει, πως κατά την έναρξη αυτής της σχολικής χρονιάς που ήταν η δεύτερη για μένα στη

Γερμανία, τοποθετήθηκε στο Λύκειο ο φιλόλογος

καθηγητής , συμπατριώτης και φίλος του ιερέα, ο

Γρηγόρης. Ένας καλός συνάδελφος ,χαμηλών τόνων

Page 71: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

71    

ιδιαίτερα ευγενής και αρκετά ομιλητικός ώστε να φανερώσει τις προθέσεις του ιερέα σχετικά με τα

σχέδια αλλαγής της διοίκησης του Λυκείου. Δεν άρεσε ο δικός μου τρόπος διοίκησης γιατί δεν είχε

καμιά υποτέλεια στο ιερέα. Ο παππά-Δημήτρης αντιμετωπίζονταν από μένα όπως και οι άλλοι

εκλεκτοί συνάδελφοι. Βέβαια υπήρχε ο σεβασμός στο σχήμα του ιερέα αλλά το σχολείο έπρεπε να είναι

δίκαιο απέναντι σε όλους τους συναδέλφους .

Μια μέρα κοντά στις εξετάσεις δεν ενέκρινα αίτημα του ιερέα να αλλάξει το πρόγραμμα που είχε ήδη

δοθεί στους μαθητές . Ο Φίλος μου ο Αντώνης που ήξερε το χαρακτήρα του ιερέα μου χαμογέλασε και

μου είπε: «κύριε διευθυντά πρόσεχε τον Ιερέα» Πράγματι είχαν αρχίσει να γίνονται ορατές οι

προθέσεις του παππά-Δημήτρη, να προωθήσει στη

διοίκηση το δικό του άνθρωπο , το φίλο του τον

Γρηγόρη. Εγώ δεν έβλεπα λόγους καθαίρεσής μου .Δεν γνώριζα τη διαπλοκή που επρόκειτο να λειτουργήσει σε βάρος μου με τη βοήθεια του συμβούλου

εκπαίδευσης στη Βόνη , του Λερίδη. Είχε ήδη στηθεί με συνωμοτικούς κανόνες ένα παιχνίδι υπονόμευσης

των ενεργειών μου στη διοίκηση του σχολείου . Άρχισαν να φθάνουν κάποιες παρατηρήσεις από τη

Βόννη σχετικά με τη λειτουργία του σχολείου .

Ο Λερίδης είχε αναλάβει να εξυπηρετήσει τον ιερέα και να βρει προσχήματα ώστε να δικαιολογηθεί η αντικατάστασή μου στη διεύθυνση του σχολείου την επόμενη χρονιά. Το σενάριο αυτό το είχε καθορίσει ο

Page 72: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

72    

παππά-Δημήτρης και ο φίλος του ο Λερίδης επρόκειτο

να το εκτελέσει. Θα μπορούσε να πει κανείς πως εδώ στη Γερμανία η διοίκηση ενός σχολείου ήταν ένα

επιπλέον βάρος που θα έφευγε από πάνω μου.

Τα πράγματα όμως δεν ήταν τόσο απλά για μένα. Αν δεν είχα τη διοίκηση δεν θα εύρισκα αρκετές διδακτικές ώρες για την ειδικότητά μου στο σχολείο του Λύντενσάϊντ και θα έπρεπε να αναζητήσω σε

γειτονικά σχολεία διδακτική κάλυψη. Και να σκεφτεί κανείς πως εγώ ως διευθυντής βεβαίωνα το συνάδελφό μου Παππαβαγγέλη πως δεν έπρεπε να ανησυχεί αυτός

για ενδεχόμενη μετακίνησή του σε άλλο σχολείο. Όμως ο ιερέας είχε φροντίσει να λύσει το θέμα με τη

βοήθεια των φίλων του στη Βόννη , με τον τρόπο που

είχε σχεδιάσει. Όσο για μένα ,λίγο τον ενδιέφερε τον ιερέα και συνάδελφο .Ήμουν αναλώσιμος γι ’αυτόν και είχε τον τρόπο του να επιβάλλει τα σχέδιά του.

Μην ξεχνάμε τον φίλο του, εκπαιδευτικό σύμβουλο

στη Βόννη , τον Λερίδη ,ο οποίος δεν μπορούσε να

χαλάσει τα σχέδια του ιερέα .

Ο καιρός περνούσε σχετικά ήρεμα στο σχολείο και

ήρθε ο Ιούνιος ,μήνας των θερινών διακοπών. Αρχίσαμε στο σπίτι τις ετοιμασίες για το ταξίδι

μας στην πατρίδα. Τα δύο μου αγόρια και μικρή μου κόρη έκαναν μεγάλες χαρές γιατί θα ξανάβλεπαν τους

φίλους τους στην Ελλάδα. Ήρθε η πολυπόθητη ημέρα

για ταξίδι. Το μεσημέρι της παραμονής του ταξιδιού μας καθώς έβγαινα από το σπίτι παρατήρησα στο

γραμματοκιβώτιο της εισόδου, να εξέχει ένα γράμμα.

Page 73: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

73    

Το πήρα και διάβασα τον αποστολέα. Ήταν από την

εκπαιδευτική διεύθυνση της Βόννης. Δεν μου έκανε εντύπωση γιατί είχα δώσει τη διεύθυνση του σπιτιού μου για τα σχολικά έγγραφα κατά τη

διάρκεια των διακοπών. Καθώς περπατούσα άρχισα να σκέφτομαι τι να θέλουν για το σχολείο τώρα που

άρχισαν οι θερινές διακοπές . Στάθηκα λοιπόν σε μια

γωνία και το άνοιξα.

Πράγματι ήταν ένα έγγραφο από τον εκπαιδευτικό

σύμβουλο Βόννης . Άρχιζε με τα τυπικά και παρακάτω

έλεγε τα εξής « Επειδή διαπιστώθηκε σκόπιμη αδιαφορία σας στην έγκαιρη διακίνηση της αλληλογραφίας του σχολείου σας ,με αποτέλεσμα να συμβούν δυσλειτουργίες στην εκτέλεση των καθηκόντων σας , ανακοινώνουμε ότι σας αφαιρείται από την νέα σχολική χρονιά η διεύθυνση του

σχολείου». Έμεινα στην άκρη του δρόμου μετέωρος με μια πίκρα στα χείλη μου και πολλά ερωτηματικά.

Οι συνωμότες έδρασαν την κατάλληλη στιγμή και δεν άφησαν περιθώρια σε μένα για κάποια έστω τυπική

ένσταση. Γύρισα σπίτι και η σύζυγός μου Μαρία

κατάλαβε αμέσως τι είχε συμβεί, βλέποντας το

πρόσωπό μου. Θυμάμαι τα λόγια της: «¨Έπρεπε να το

περιμένεις αυτό. Ήταν θέμα χρόνου». Ήρθαν κοντά μου και τα παιδιά μου βλέποντας κάτι ασυνήθιστο στην

έκφρασή μου. Ένιωθα αδύναμος και κυριολεκτικά ανυπεράσπιστος τόσο μακριά από την πατρίδα

.Κάποιοι άλλοι επέβαλαν τους νόμους τους, αδιαφορώντας για τα προβλήματα της οικογένειάς

Page 74: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

74    

μου την επόμενη σχολική χρονιά. Αργότερα η έκπληξή

μου μετατράπηκε σε οργή και σ’ όλο το ταξίδι το θέμα που κυριαρχούσε είχε να κάνει με το γεγονός της

άδικης καθαίρεσής μου. Οι κατασκευασμένες κατηγορίες που πρόχειρα και άδικα είχε εκτοξεύσει το έγγραφο του Λερίδη εύκολα ανατρέπονταν αλλά το αποτέλεσμα της ταλαιπωρίας μου την επόμενη σχολική

χρονιά έπρεπε να το υποστώ και να το πληρώσω. Μάλιστα κάποια στιγμή στο ταξίδι κουράστηκαν τα παιδιά μου να ακούνε όλα αυτά τα δυσάρεστα και ο

μεγάλος μου γιός είπε « Δεν τους αφήνεις επιτέλους

όλους αυτούς . Τι θα να σου κάνουν ;»

Είχε δίκιο ο μεγάλος μου γιός . Αυτή ήταν η κατάσταση που επικρατούσε στον Ελληνισμό της Γερμανίας όπου κάποιοι δρούσαν ανεξέλεγκτα μακριά

από την πατρίδα. Βέβαια δεν ήταν εύκολο για μένα να

παραβλέψω όσα άδικα έγιναν σε βάρος μου. Στην πατρίδα βρήκα τους φίλους μου και άρχισα να τους

εξιστορώ τα όσα γίνονταν σε βάρος μου. Ο Φίλος μου ο Νίκος δεν μπορούσε να πιστέψει τέτοια πράγματα γιατί αλλιώς φαντάζονταν την Ευρώπη και τον

πολιτισμό της. Άλλος καλός μου φίλος, ο Τίμος , που είχε υπηρετήσει στη Βαυαρία ως διευθυντής σε

Ελληνικό σχολείο , με συμβούλεψε να διατηρήσω την ψυχραιμία μου και να αντιδράσω με περίσκεψη, όταν

γυρίσω. Θα έπρεπε να χρησιμοποιήσω και τα εκεί

συνδικαλιστικά όργανα για υποστήριξή μου , μου

είπε ο φίλος μου ο Τίμος. Στο τέλος άρχισα να ηρεμώ και να ξεχνώ την περιπέτειά μου και να χαίρομαι τις

Page 75: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

75    

καλοκαιρινές χαρές της πατρίδας μου κοντά στους

δικούς μου .

Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ

Στο τέλος Ιουλίου επιστέψαμε στη Γερμανία για

τρίτη χρονιά απόσπασης . Δεν ήμουν πλέον διευθυντής

στο Ελληνικό Λύκειο Λύντενσάϊντ και είχε αναλάβει, όπως μεθόδευσε ο ιερέας , ο φίλος του ο Γρηγόρης. Από της πρώτες ημέρες αντιμετώπισα πρόβλημα

κάλυψης του ωραρίου μου. Να σκεφθεί κανείς πως ο

Παππαβαγγέλης προστατευόμενος του παπά-Δημήτρη είχε ήδη τακτοποιηθεί με ωράριο από το νέο διευθυντή και εγώ έπρεπε να αναζητήσω σε άλλη

γειτονική πόλη ώρες διδασκαλίας. Περίμενα οδηγίες από τη Βόννη και μετά από λίγες ημέρες με τοποθέτησαν στο Πλέτενμπεργκ όπου έπρεπε να πηγαίνω δυο φορές την εβδομάδα και να διδάσκω σε

τμήματα μητρικής γλώσσας που υπήρχαν εκεί. Το Πλέτενμπεργκ (Plettenberg) ήταν μια μικρή πόλη κάπου

τριάντα χιλιόμετρα μακριά από το Λύντενσάϊντ.

Η μετακίνηση το χειμώνα ήταν ιδιαίτερα δύσκολη γιατί ήταν περιοχή όπου έπεφταν πολλά χιόνια. Αναζήτησα στο Πλέτενμπεργκ τον υπεύθυνο φιλόλογο για τα μαθήματα μητρικής γλώσσας και ανέλαβα να διδάξω σε παιδιά τρίτης Γυμνασίου Μαθηματικά και

Φυσική. Αυτά τα Ελληνόπουλα δεν γνώριζαν καλά τα

Ελληνικά γιατί φοιτούσαν σε Γερμανικά σχολεία.

Page 76: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

76    

Προσπάθησα να τα βοηθήσω και με αγάπη και φροντίδα

προσάρμοσα τη διδασκαλία στις ανάγκες τους. Έκανα το μάθημα σύμφωνα με τις δυνατότητές τους ώστε να μην απογοητεύονται από τις δυσκολίες που θα

συναντούσαν . Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθεί στην τάξη ένα εξαιρετικό κλίμα που όπως φαίνεται το είχαν μεγάλη ανάγκη αυτά τα

παιδιά των μεταναστών. Περίμεναν την ημέρα που θα πήγαινα για να περάσουν ωραία και να ευχαριστηθούν

με τις επινοήσεις μου στο μάθημα.

Εν τω μεταξύ στο Λυντενσάϊντ έκανε αίσθηση στο

σύλλογο των καθηγητών η καθαίρεσή μου . Όλοι γνώριζαν τον ηθικό αυτουργό της υπόθεσης που δεν

ήταν άλλος από τον ιερέα – συνάδελφό μας. Ο ίδιος ο

παππά– Δημήτρης έκανε πως δεν ήξερε τίποτα και μάλλον εξέφρασε τη συμπόνια του για τη μετακίνησή

μου στο Πλέτενμπεργ.

Σε μια συνεδρίαση του συλλόγου όπου πήρα το λόγο αναφέρθηκα στη σκληρή μεταχείριση που έτυχα ενώ ήμουν παλαιότερος συνάδελφος και διευθυντής του

σχολείου. Είπα επίσης πως δεν περίμενα από ορισμένους στο Λύντενσάϊντ να μου φερθούν τόσο

άνανδρα και άδικα. Ο ιερέας, που μετείχε στη

συνεδρίαση αυτή, κατάλαβε προς τα που πήγαιναν τα

βέλη μου και απάντησε : « Εγώ αγαπητέ, σας εκτιμώ

πάρα πολύ για ότι έχετε προσφέρει . Μάλιστα θα αναφερθώ για σας με καλά λόγια και στο βιβλίο μου

Page 77: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

77    

που έχω υπό έκδοση 4 ..». Δεν κρατήθηκα τότε και

ανταπάντησα στον ιερέα « Πάτερ σας ευχαριστώ πολύ

.Αρκετά έχετε κάνει για μένα μέχρι τώρα , φτάνει πια

δεν χρειάζονται άλλα».

Ο Σύλλογος γονέων μου είπε, ότι δεν είχε αμφιβολία για την ανάμιξη του ιερέα στην υπόθεση της καθαίρεσής μου αλλά ο Τζάλλας δεν θεώρησε την αντικατάστασή μου αιτία σύγκρουσης με τον παππά-

Δημήτρη .Απλώς ο Τζάλλας εξέφρασε τη συμπάθειά του

στο πρόσωπό μου και τίποτα περισσότερο. Άλλωστε η ομάδα του δεν με είχε κατατάξει στον πολιτικό του

χώρο ώστε να ενδιαφερθεί για μένα .

Σκέφτηκα να απευθυνθώ στα συνδικαλιστικά όργανα

των καθηγητών που είχαν έδρα στο Ντύσσελντορφ. Πήγα και βρήκα τον πρόεδρο της ένωσής μας και του ανέφερα τα γεγονότα που οδήγησαν στην άδικη

καθαίρεσή μου. Μου είπε ότι έχω δίκαιο να διαμαρτύρομαι αλλά ότι δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα γιατί εδώ στη Γερμανία δεν είχαν και μεγάλη

ισχύ απέναντι στις εκπαιδευτικές αρχές της Βόννης. Κατάλαβα πως οι περισσότεροι συνδικαλιστές ήταν όργανα εξαρτημένα από τη διοίκηση της Βόννης και

ότι δεν μπορούσα να ελπίζω σε υποστήριξη τους. Περιορίστηκα να τους καταθέσω ένα υπόμνημα σχετικό με την περιπέτειά μου και να γυρίσω

                                                                                                                         4  Ο   Παππά-­‐Δημήτρης   εξέδωσε   πράγματι   ένα   βιβλίο   στο   οποίο   περιέγραφε   και  στοιχεία  της  ιστορίας  του  Ελληνικού  Λυκείου  Luedenscheid.  Στη  σελίδα  του,  όπου  ανέφερε  τους  διευθυντές  του  σχολείου,  παρέλειψε  το  όνομά  μου  .  Ο  Φίλος  μου  ο  Αντώνης  ,του  τηλεφώνησε  και  του  επεσήμανε  τη  σκόπιμη  παράληψη.  

Page 78: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

78    

απογοητευμένος πίσω στο Λύντενσάϊντ. Σκέφτηκα να διαμαρτυρηθώ στον εκπαιδευτικό σύμβουλο που ήταν

και ο τελικός αυτουργός της καθαίρεσής μου . ¨Όμως ξανασκέφτηκα πως θα απευθυνόμουν στον θύτη μου

και θα ήταν μάταιο να τον πίσω να με δικαιώσει.

Ένα απόγευμα είπα στον γιό μου τον Πάνο ότι θα

επικοινωνούσα τηλεφωνικά με τον Λερίδη στη Βόννη . Ζήτησα να με βοηθήσει να καταγράψουμε τη

συνομιλία, έτσι για την ιστορία. Ο γιός μου γέλασε και φαίνεται πως του άρεσε η ιδέα . Ήθελε να ακούσει τι θα έλεγα στον άνθρωπο που επινόησε τις

φανταστικές ενέργειές του, για να βρει αιτία να με καθαιρέσει από τη διεύθυνση. Κάλεσα στο τηλέφωνο

τον Λερίδη και το σήκωσε ο ίδιος. Του δήλωσα ότι είμαι ο πρώην διευθυντής του Ελληνικού Λυκείου του Λύντενσάϊντ και φάνηκε ότι ήταν προετοιμασμένος

να μου πει τις δικαιολογίες του. Είπε λοιπόν τα

εξής: « Ακούστε κύριε, εγώ σας εκτιμώ τόσο εσάς όσο και τη συνάδελφο σύζυγό σας. Όμως έχετε κάνει σοβαρά ατοπήματα τα οποία σας έχουν εκθέσει στην

υπηρεσία μας . Αδιαφορήσατε για την παραλαβή της αλληλογραφίας και δεν απαντήσατε σε ερωτήματα της

υπηρεσίας μας . Κατόπιν αυτού ήμουν υποχρεωμένος να σας αντικαταστήσω για να λειτουργήσει εύρυθμα το σχολείο.».Απάντησα αρκετά θυμωμένα πως για δύο χρόνια δεν υπήρχε πρόβλημα λειτουργίας του σχολείου και ακόμη ότι εγώ έβαλα στη διάθεση του σχολείου τη γραμματοθυρίδα του σπιτιού μου για να

το διευκολύνω .

Page 79: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

79    

Είπα ακόμη : «Δεν καταλαβαίνω αυτή τη επίθεση στο πρόσωπό μου και τη θεωρώ μεθοδευμένη ώστε να

εξυπηρετήσει άλλους σκοπούς και πρόσωπα.» Του είπα

επίσης : «Η καθαίρεσή μου υπήρξε άδικη γιατί

στηρίχθηκε σε κατασκευασμένες κατηγορίες και γι’ αυτό θα διαμαρτυρηθώ αρμοδίως.» Έκλεισα το τηλέφωνο αρκετά θυμωμένος και άκουσα τον γιό μου

τον Πάνο να χειροκροτεί και να μου λέει :« Μπράβο

μπαμπά, ωραία του τα είπες ,να καταλάβει με ποιόν

έχει να κάνει». Αναλύοντας αργότερα στο φαγητό ,μαζί με τα παιδιά μου και τη γυναίκα μου, το

περιστατικό του τηλεφώνου , ένοιωσα ικανοποίηση γιατί με δικαίωσαν οι δικοί μου για τη δυναμική

μου αντίδραση και τα επιχειρήματά μου.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΛΕΡΙΔΗ ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ

Πέρασε αρκετός καιρό και εγώ είχα συνηθίσει να πηγαίνω στο Πλέττενμπεργ και να διδάσκω στα

ελληνόπουλα της περιοχής . Αυτή η μετακίνηση μου άρεσε γιατί μου έδινε την ευκαιρία να φεύγω από το

σχολείο όπου αρκετά είχα πικραθεί τελευταία. Τα παιδιά του Πλέττενμπεργ είχαν γίνει οι καλύτεροι φίλοι μου και δεν έβλεπα την ώρα να βρεθώ μαζί τους

και να περάσουμε ευχάριστα δυο διδακτικές ώρες .

Θυμάμαι πως κάποια ζωηρά παιδιά που δεν διάβαζαν ιδιαίτερα τα επαινούσα για το κατόρθωμά τους όταν

Page 80: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

80    

προσπαθούσαν να πουν κάτι έστω και άσχετο με το

μάθημα. Επίσης οι απαντήσεις τους ήταν με μισά Ελληνικά και συμπλήρωναν στα Γερμανικά όταν

δυσκολεύονταν να εκφρασθούν. Αυτά τα παιδιά είχαν τεράστιες δυσκολίες να μάθουν γιατί οι γονείς τους απουσίαζαν όλοι μέρα στην εργασία τους και όταν γύριζαν κατάκοποι δεν είχαν το κουράγιο να

μιλήσουν μαζί τους. Τα τμήματα μητρικής γλώσσας έδιναν στα παιδιά τη δυνατότητα να διατηρήσουν τη γλώσσα τους και να μπορέσουν να συνεχίσουν το σχολείο όταν οι γονείς τους επέστρεφαν στην

Ελλάδα.

Μια Κυριακή μετά την εκκλησία ο παππά-Δημήτρης είχε καλεσμένο στο πνευματικό κέντρο τον σύμβουλο

εκπαίδευσης , τον Λερίδη. Είχαν περάσει μήνες από το τηλεφώνημα διαμαρτυρίας που του είχα κάνει και μου

δόθηκε τώρα η ευκαιρία να τον αντιμετωπίσω «κατά

μέτωπον». Καθόμαστε λοιπόν με τη σύζυγό μου Μαρία και άλλους συναδέλφους στην αίθουσα του

πνευματικού κέντρου και πίναμε καφέ. Πλησίασα τον

Λερίδη που ήταν ευδιάθετος και χαμογελούσε. Τον

χαιρέτησα και του θύμισα: « Κύριε σύμβουλε είμαι ο πρώην διευθυντής του Λυκείου. Αυτός που έχετε

καθαιρέσει με ανυπόστατες κατηγορίες .Ελπίζω να το

θυμάστε ,άλλωστε έχουμε επικοινωνήσει και

τηλεφωνικά και διατύπωσα τις διαμαρτυρίες μου». Ο τόνος της φωνής μου είχε αλλάξει και προκάλεσε αίσθηση στους γύρω παρισταμένους που διέκοψαν τις συζητήσεις τους και έστρεψαν την προσοχή τους προς

το μέρος μας.

Page 81: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

81    

Ο ιερέας ήταν αρκετά κοντά και διαισθάνθηκε την

τροπή που θα έπαιρνε η συζήτησή μας . Ήρθε προς το

μέρος μου και μου είπε: « Μη. σας παρακαλώ είναι

αρκετός κόσμος εδώ και δεν μπορείτε να μιλήσετε .

πάτε σε κάποιο γραφείο». Εγώ όμως είχα ήδη

«ανεβάσει στροφές» και θεώρησα ότι έπρεπε να εκμεταλλευτώ αυτή την ευκαιρία να απαντήσω στην

αδικία που μου είχε γίνει. Συνέχισα λοιπόν : « Δεν έχετε καταλάβει πως με έχετε αδικήσει κατάφωρα

χωρίς να σας δώσω κανένα δικαίωμα. Γιατί κατασκευάσατε ανυπόστατες κατηγορίες περί

αλληλογραφίας. Τι πράγματα είναι αυτά που έγιναν

σε βάρος μου;».

Ο Λερίδης για μια στιγμή έχασε το χρώμα του . Δεν περίμενε αυτή την κίνηση από μέρους μου και

μάλιστα μπροστά σε κόσμο. Είπε χαμηλόφωνα , πως δεν έχει αδικήσει κανένα και ότι δεν έχει τίποτα

εναντίον μου. Όμως οι παριστάμενοι κατάλαβαν πως υπερασπιζόμουν το δίκιο μου και φαινόταν με τη

στάση τους να επιδοκιμάζουν την αντίδρασή μου. Κι ο ιερέας με τη δική του στάση έδειχνε πως ήθελε να

σκεπάσει τα πράγματα που έγιναν σε βάρος μου. Οι συνάδελφοί μου που βρίσκονταν εκεί κοντά έδειχναν ικανοποίηση για τη σθεναρή στάση μου και

επιδοκίμαζαν την πράξη μου. Αφού είπα αυτά που είχα

να πω, σηκώθηκα και μαζί με τη γυναίκα μου αποχώρησα

από το Πνευματικό Κέντρο . Έδωσα την απάντηση που έπρεπε και μάλιστα δημόσια στο πνευματικό κέντρο

του Αγίου Νεκταρίου.

Page 82: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

82    

Η ΜΕΤΑΘΕΣΗ ΜΑΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΟΥ  "#$$%&"'()

Καθώς τελείωνε η Τρίτη για μένα σχολική χρονιά ,

έκανα αίτηση μετάθεσης για το Ντύσσελντορφ. Σαν αιτιολογία της μετακίνησής μου προέβαλα το

γεγονός ότι ο μεγάλος μου γιός , ο Νότης , τελείωνε το Λύκειο και επρόκειτο να συνεχίσει τις σπουδές

του στο Πολυτεχνείο του Ααχεν. Έπρεπε λοιπό να

είμαι πιο κοντά του για να τον βοηθήσω. Παράλληλα

και η σύζυγός μου η Μαρία , που ήταν υπεύθυνη των

τμημάτων Μητρικής Γλώσσας Λύντενσάϊντ ,έκανε και αυτή αίτηση μετάθεσης για το Ντύσσελντορφ. Επι τέλους κατά τα μέσα Μαϊου ήρθε η απάντηση από την

διεύθυνση εκπαίδευσης Βόνης και ήταν θετική. Αισθανθήκαμε μεγάλη χαρά με την έγκριση της

μετάθεσής μας στο Ντύσσελντορφ. Εγώ είχα τοποθετηθεί στο Λύκειο του Ντύσσελντορφ και η

γυναίκα μου στο Γυμνάσιο. Τα δυο μικρότερα παιδιά μου θα πήγαινα την επόμενη χρονιά στα Ελληνικά

σχολεία του Ντύσσελντορφ. Ο Πάνος στην Τρίτη Λυκείου και η κόρη μου στην Πρώτη Λυκείου.

Η κόρη μου η Ρίτα5 παρακολουθούσε ήδη το Γερμανικό

Πολυκλαδικό Γυμνάσιο και ήταν στην Τρίτη τάξη.

                                                                                                                         5    Η  Ρίτα,  η  κόρη  μου,  είχε  πολύ  καλή  επίδοση  στο  Γερμανικό  σχολείο  και  σε  τεστ  που  της  δόθηκαν,   διακρίθηκε   .  Μου   είπαν   κατά   την     επίδοση   της   βαθμολογίας   ,   πως   μπορεί   να  σπουδάσει  Ιατρική  στο  Πανεπιστήμιο  ,  κάτι  που  το  ήθελε  πολύ  .  Σήμερα  είναι  Γιατρός  και  ειδικεύεται  στη  Βρέμη  της  Γερμανίας.      

Page 83: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

83    

Αυτό το Γερμανικό σχολείο είχε εξαιρετική

οργάνωση όπως έβλεπα από τις σπουδές της κόρης μου . Δίδασκε μόνο τα ουσιώδη στους μαθητές του και είχε αρκετά εργαστηριακά μαθήματα στη Φυσική τη Χημεία

και την Πληροφορική. Έλειπε η αποστήθιση από τα μαθήματα και γίνονταν από τους μαθητές εργασίες

σχετικές με τα ενδιαφέροντά τους. Καλούσαν στα τρίμηνα τους γονείς για να τους ενημερώσουν για την πρόοδο των παιδιών τους και εκείνη την ημέρα

δεν έκαναν μαθήματα .Συζητούσαν με κάθε γονέα

χωριστά ορίζοντας καθορισμένη ώρα προσέλευσης.

Θυμάμαι με πόση ευχαρίστηση άκουγα τα καλά λόγια για την επίδοση και τη διαγωγή της κόρης μου που

ήταν πολύ καλή μαθήτρια .Με διάφορα τεστ που έκαναν ενημέρωναν τους μαθητές και τους γονείς για τις δυνατότητες συνέχισης των σπουδών τους στο

πανεπιστήμιο ή σε τεχνικές σχολές.

Η κόρη μου φοιτούσε ήδη τρία χρόνια στο Γερμανικό

Πολυκλαδικό Σχολείο (Gesamtschule) και όταν της είπα ότι φεύγουμε για το Ντύσσελντορφ , όπου θα

πήγαινε σε Ελληνικό σχολείο , έβαλε τα κλάματα. Γνώριζε την πίεση και την αποστήθιση του Ελληνικού

σχολείου και δεν το προτιμούσε. Όμως η μετάθεσή μας ήταν γεγονός και έπρεπε να φροντίσουμε για την

εγκατάστασή μας στο Ντύσσελντορφ. Από καιρό είχα επικοινωνήσει με το φίλο μου το Γιάννη από το

Βελεστίνο , για να πει στον ιδιοκτήτη του σπιτιού

του στο Ντύσσελντορφ να το ενοικιάσει σε μένα. Ο Γιάννης επέστεφε τη νέα σχολική χρονιά στην Ελλάδα

Page 84: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

84    

ενώ εγώ θα καθόμουν στο Ντύσσελντορφ άλλα δύο χρόνια

ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΟΥ ΣΤΟ PLETTENBERG

Όπως ανέφερα προηγούμενα η μετακίνησή μου στο Πλέττενμπεργκ ήταν τελικά η καταφυγή μου από το σχολείο του Λυντενσάϊντ όπου την τρίτη χρονιά είχα

ζήσει δυσάρεστες καταστάσεις . Τα παιδιά του Πλέττενμπεργκ φρόντιζαν να με γεμίζουν χαρά και αισιοδοξία με τη συμπεριφορά τους και τη ζωντάνια

τους. Ήρθε όμως ο καιρός να αποχαιρετήσω την τάξη

μου στο Πλέττενμπεργκ. Μια μέρα, αρχές Ιουνίου, είπα στα παιδιά μέσα στην τάξη πως είναι για μένα το

τελευταίο μάθημα που τους κάνω. Με κοίταξαν με τα νεανικά τους μάτια σα να έλεγαν πως πρόκειται για ένα ακόμη αστείο μου από αυτά που τους έλεγα για να

γελάσουν . Κάποιος μαθητής μου ,ο πιο ζωηρός

σηκώθηκε και είπε: « Γιατί κύριε ,θα μας αφήσετε και

που θα πάτε;». Εξήγησα στα παιδιά πως ήρθε ο καιρός να φύγω από την περιοχή του Λύντενσάϊντ και ότι θα

πήγαινα στο Ντύσσελντορφ. Έτσι δεν θα με είχαν

καθηγητή στο Λύκειο την επόμενη χρονιά. Δεν

μπορούσα να καταλάβω τι έλεγαν ,ώσπου ένας μαθητής

σηκώθηκε και είπε: « Κύριε θα δώσετε σε μένα και τη

Μαρία άδεια να πάμε μέχρι το σούπερ μάρκετ . είναι

Page 85: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

85    

ανάγκη». Δεν μπορούσα να αρνηθώ στα παιδιά και τα

άφησα να φύγουν για λίγο. Εγώ συνέχισα το μάθημά

μου που ήταν αρκετά χαλαρό την τελευταία μέρα .

Μετά από ένα τέταρτο τα δυο παιδιά γύρισαν έχοντας

μαζί τους μια σακούλα . Κάθισαν στη θέση τους μέχρι να τελειώσει το μάθημά μας και τότε σηκώθηκαν

,πλησίασαν στην έδρα όπου καθόμουν και το αγόρι άνοιξε τη σακούλα και έβγαλε ένα υφασμάτινο

λαγουδάκι . Τα άλλα παιδιά έκαναν απόλυτη ησυχία. Ο μαθητής μου πλησίασε στην έδρα και είπε δίνοντάς

μου το λαγουδάκι: « Κύριε αυτό είναι για σας . Θα θυμόμαστε για πάντα ότι έχετε κάνει για μας».

Δάκρυσα αλλά δεν το έδειξα στα παιδιά. Είπα ότι έκανα το χρέος μου και ότι με έχουν συγκινήσει πολύ

με αυτή τη συμπεριφορά τους .

Θα θυμάμαι και εγώ για πάντα τις μέρες που πέρασα

κοντά τους. Τους είπα ότι ήταν τα πιο καλά παιδιά

που είχα μαθητές μου. Χειροκρότησαν με χαρά και η μαθήτρια που ήταν μαζί με το μαθητή μου έδωσε μια

κάρτα και μου είπε: « Κύριε και αυτή η κάρτα είναι για σας με αγάπη από όλους τους μαθητές του

τμήματος». Άνοιξα την κάρτα και διάβασα : « Στον πιο

καλό καθηγητή μας με αγάπη , οι μαθητές του

Plettenberg» Ευχαρίστησα τα παιδιά για τη μεγάλη συγκίνηση που μου έδωσαν και υποσχέθηκε να τα

επισκεφτώ τη νέα χρονιά στο Λύκειο Λύντενσάϊντ.

Σκέφτηκα, τι στενοχώρια είχα όταν ερχόμουν για πρώτη φορά στο Πλέττενμπεργκ διωγμένος από το

Λύντενσάϊντ. Που να φανταστώ τη χαρά που θα έπαιρνα

Page 86: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

86    

από τους μικρούς μαθητές μου, την τελευταία ημέρα

της παραμονής μου στο σχολείο του Πλέττενμπεργκ . Αυτή την ημέρα και τη σπουδαία χειρονομία των μαθητών μου στο Πλέττεμπεργκ έμελε να την έχω σημείο αναφοράς στην πολυετή καριέρα μου στην

εκπαίδευση και δεν την ξέχασα ποτέ.

Η ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΜΑΣ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ-ΕΝΑ ΝΕΟ

ΚΑΦΑΛΑΙΟ ΑΡΧΙΖΕΙ ΓΙΑ ΜΑΣ

Αρχίσαμε τις ετοιμασίες της μεταφοράς μας στο

Ντύσσελντορφ . Είχαμε καταφέρει να πάρουμε τελικά

το σπίτι του Γιάννη . Είχαμε την έγκριση του

ιδιοκτήτη, του Herr Junge, ο οποίος μας ζήτησε να τον συναντήσουμε και να υπογράψουμε συμβόλαιο

ενοικίασης για δύο χρόνια. Ο νέος ιδιοκτήτης μας, ο κύριος Γιούγκε έμενε στο Εσσεν, μια μεγάλη πόλη

ανάμεσα στο Ντύσσελντορφ και στο Ντόρτμουντ. Πήγαμε στο Εσσεν με τη σύζυγό μου και βρήκαμε το εργοστάσιο όπου ο Γιούνγκε έκανε εκτυπώσεις και

εκδόσεις . Μας δέχτηκε με καλοσύνη και απλότητα. Επρόκειτο για ένα Γερμανό με μεγάλη δραστηριότητα

στις εκτυπώσεις . Το εργοστάσιό του παρήγαγε έντυπα

για το Γερμανικό δημόσιο και αρκετές επιχειρήσεις. Μας έφερε τα συμβόλαια τα οποία υπογράψαμε και

ζήτησε να μας κάνει το τραπέζι . Πράγματι μας πήρε

με την πολυτελή Mercedes του , την 600S , και πήγαμε

σε κάποιο εστιατόριο της περιοχής. Εκεί

γνωριστήκαμε και με τη γυναίκα του .

Page 87: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

87    

Ήταν πολύ ευγενικοί άνθρωποι και μάθαμε πως η κόρη του είχε σπουδάσει Αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό και ο

γιός του σπούδαζε Βιολογία. Κάποια στιγμή μας είπε πως δεν γνώριζε το σπίτι που θα ενοικιάζαμε στο

Ντύσσελντορφ. Το είχε πάρει από κάποιον ως αμοιβή

για τις δουλειές του στο εργοστάσιο. Γυρίζοντας σε μένα είπε « Herr Georg, αφού το θέλετε τόσο πολύ αυτό

το σπίτι γιατί δεν το αγοράζετε;». Εξήγησα πως η παραμονή μας στο Ντύσσελντορφ ήταν περιορισμένη και ότι πολύ θα το θέλαμε να ζήσουμε σε ένα τόσο

ωραίο μέρος όπως το Ντύσσελντορφ. Στη συνέχεια η

σύζυγός του, μας πρότεινε να επισκεφτούμε το σπίτι

τους και να πάρουμε ένα ποτό. Πράγματι πήγαμε στο

σπίτι τους . Ήταν μια υπέροχη μονοκατοικία που

έμοιαζε μάλλον με Μουσείο. Είχε πάρα πολλούς πίνακες και άλλα έργα τέχνης όπως αγάλματα και

άλλα καλλιτεχνήματα. Εκφράσαμε το θαυμασμό μας για το υπέροχο σπίτι τους και τους ευχαριστήσαμε για την ευγενή παραχώρηση του σπιτιού στο

Ντύσσελντορφ σε τόσο καλή τιμή ενοικίου. Ο Herr Junge διατήρησε την ίδια τιμή ενοικίου που είχε

και στο φίλο μου το Γιάννη.

Προγραμματίσαμε τη μεταφορά της οικοσκευής από το Λύντενσάϊντ στο Ντύσσελντορφ μια Κυριακή στις αρχές Ιουλίου. Νοικιάσαμε ένα φορτηγάκι και με τη

βοήθεια του φίλου μου Καθηγητή του Μπάμπη (του

αθεολόγητου κατά τον ιερέα) φορτώσαμε όλα τα πράγματα και ξεκινήσαμε για τη νέα μας πόλη , το

ωραίο Ντύσσελντορφ. Εκεί θα άνοιγε μια νέα σελίδα

Page 88: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

88    

για την παραμονή μας στη Γερμανία που θα είχε να προσφέρει και αυτή τις περιπέτειές της και τις

χαρές της.

Η ΠΡΩΤΕΣ ΜΑΣ ΜΕΡΕΣ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ

Η εγκατάστασή στο νέο μας σπίτι στη λεωφόρο

Grafenberger Allee μας πρόσφερε αρκετή κούραση.

‘Έπρεπε να τοποθετήσουμε καινούργια ταπετσαρία στους τοίχους και να αγοράσουμε ντουλάπες και

τραπέζια . Τα ενοικιαζόμενα σπίτια στη Γερμανία προσφέρονται τελείως άδεια και ακόμα και τα δάπεδα θέλουν καινούργια πλαστικά και οι τοίχοι

ταπετσαρία. ¨Όλα αυτά είναι αρκετά κουραστικά και

απαιτούν τουλάχιστον μιας εβδομάδας εργασία. Το σπίτι μας στο Ντύσσελντορφ ήταν σε μια πολύ όμορφη περιοχή της πόλης και έβλεπε σε μια διπλή λεωφόρο

γεμάτη δέντρα και λουλούδια. Ήταν ή Grafenberger Allee .Όλα τα σπίτια στη λεωφόρο αυτή είχαν μπροστά

τους κήπο και αρκετό πράσινο.

Σήμερα απέναντι από το σπίτι μας αυτό έχει εγκατασταθεί το Ελληνικό προξενείο του

Ντύσσελντορφ. Στο ισόγειο της πολυκατοικίας μας υπήρχε ένα Ελληνικό εστιατόριο από τα καλύτερα

στην πόλη , το Κύτταρο-(Kyttaro). To σπίτι μας ήταν στον τρίτο όροφο και είχε θέα στη λεωφόρο και σε έναν κάθετο δρόμο, τη HermanStr. Πράγματι επρόκειτο

Page 89: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

89    

για ένα πολύ φωτεινό σπίτι με τρία δωμάτια , κουζίνα

και μπάνιο. Ήταν γύρω στα ογδόντα πέντε

τετραγωνικά μέτρα , αρκετό για μας και τα τρία παιδιά μας . Το κέντρο της πόλης ευρίσκονταν γύρω στα τρία χιλιόμετρα από το σπίτι μας και πολλές φορές κάνοντας άσκηση κάναμε την απόσταση με τα

πόδια . Βέβαια είχε καλή συγκοινωνία με τράμ και η

μετακίνηση προς το κέντρο ήταν πολύ εύκολη.

Τις μέρες που ακολούθησαν κάναμε τα βασικά στο

σπίτι και κυρίως τις ταπετσαρίες. Εγκαταστήσαμε

επίσης κάποιες ντουλάπες. Είχαμε φέρει από την πρώτη μας κατοικία τραπέζια και καρέκλες καθώς και

τα κρεβάτια μας και όλα τα σχετικά για την κουζίνα. Όλα τακτοποιήθηκαν στο καινούργιο μας σπίτι καθώς έφθανε πάλι ο καιρός να πάμε για θερινές διακοπές

στην Ελλάδα . Η Διαδρομή ήταν πλέον γνωστή σε μας και απαιτούσε περίπου δύο ημέρες μέχρι να φτάσουμε στην Αγκόνα και να πάρουμε το καράβι να διασχίσουμε τη Αδριατική και να βρεθούμε στην

Ηγουμενίτσα.

ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ

Πριν ξεκινήσουμε για την Ελλάδα πήγαμε στα νέα μας σχολεία και παρουσιαστήκαμε καταθέτοντας τα

έγγραφα της νέας μας τοποθέτησης. Εγώ παρουσιάστηκα στο Ελληνικό Λύκειο και η γυναίκα

μου στο Ελληνικό Γυμνάσιο. Τα δύο σχολεία λειτουργούσαν σε ένα πρώην δημοτικό σχολείο στην

Page 90: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

90    

Οδό Helmholz Strasse 6 , κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης.

Τα Ελληνικά σχολεία του Ντύσσελντορφ είχαν

πολλούς μαθητές . Το Γυμνάσιο είχε περί του τριακόσιους πενήντα μαθητές και το Λύκειο

τριακόσιους. Η σύζυγός μου Μαρία ,ορίστηκε διευθύντρια του Γυμνασίου γιατί δεν υπήρχε άλλος

διευθυντής με αρκετά χρόνια υπηρεσίας. Μόλις

γύρισα σπίτι το μεσημέρι, μου ανακοίνωσε την ανάληψη της διεύθυνσης και μου είπε πως δεν επιθυμεί να διευθύνει ένα τόσο μεγάλο και δύσκολο

σχολείο. Τότε εγώ αποφάσισα να ζητήσω να μετακινηθώ στο Γυμνάσιο ώστε να συνυπηρετώ με τη σύζυγός μου και να αναλάβω εγώ τη διεύθυνση του

σχολείου.

Έκανα μια αναφορά στην διεύθυνση εκπ/σης στη Βόννη και εκείνοι με ευχαρίστηση αμέσως με απέσπασαν στο

Γυμνάσιο και μου ανέθεσαν τη διεύθυνσή του. Ίσως είχαν ενοχές για την άδικη καθαίρεσή μου από το

Λύκειο Λύντενσάϊντ. Οι καιροί όμως είχαν αλλάξει

και ο διαβόητος σύμβουλος Λερίδης είχε κι’ αυτός καθαιρεθεί και είχε επιστρέψει στην Ελλάδα. Ένοιωσα πως με καθυστέρηση ενός έτους και με τη

βοήθεια της συζύγου μου, αποκαταστάθηκα στη

                                                                                                                         6  Το   παλαιό   δημοτικό   σχολείο   της   Helmholtz   Strasse     ήταν   ένα   τριώροφο   κτίριο  ανακαινισμένο  .  Είχε  την  αυλή  του  στο  εσωτερικό  ,ώστε  να  παρέχει  πλήρη  προστασία  στα  παιδιά   κατά   την   ώρα   του   διαλύματος   .   Ακόμη   είχε   διαμέρισμα   για   τον   επιστάτη   και    αίθουσα   τελετών   και   Γυμναστήριο     .   Δεν   το   χρησιμοποιούσαν   τότε   λόγω   μείωσης   του  αριθμού  των  μαθητών  τους  στην  περιοχή  εκείνη.  

Page 91: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

91    

διεύθυνση του σχολείου από το οποίο τόσο άδικα και

αναίτια είχα απομακρυνθεί.

Σε λίγες μέρες ξεκινήσαμε το ταξίδι για την Ελλάδα

,για τις θερινές διακοπές με εντελώς διαφορετικά

συναισθήματα από την προηγούμενη χρονιά. Είμαστε χαρούμενοι και δικαιωμένοι σε ένα εντελώς

καινούργιο περιβάλλον . Ακόμη είχαμε ένα λόγο να

χαιρόμαστε γιατί ο γιός μας ο Νότης , έγινε δεκτός στο Πολυτεχνείο του Aachen στο τμήμα

Ηλεκτρολόγων Μηχανικών (Elektrotechnik). Η ιστορική πόλη του Ααχεν είχε ένα από τα πιο φημισμένα Πολυτεχνεία της Γερμανίας και κοντά του ένα μεγάλο

ερευνητικό κέντρο στην περιοχή του Julich. Δικαιολογημένη λοιπόν η ικανοποίησή μας για την έκβαση που πήραν τα πράγματα και την μεγάλη αλλαγή

που επήλθε στη ζωή μας.7

ΝΕΕΣ ΓΝΩΡΙΜΙΕΣ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΟΥ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ

Τέλος Αυγούστου επιστρέψαμε στο Ντύσσελντορφ . Το Ελληνικό Γυμνάσιο λειτουργούσε τα απογεύματα ενώ

το Λύκειο τα πρωϊνά. Πήρα λοιπόν το Τραμ με τη

σύζυγό μου ,την Μαρία και πήγαμε στο νέο μας

σχολείο. Εγώ ανέλαβα τη διεύθυνση και άρχισα να

                                                                                                                         7  Ο   γιός   μου   ο   Νότης   έκανε   εξαιρετικές     σπουδές   στον   κλάδο   Elektrotechnik   στο  Πολυτεχνείο  του  Aachen  και  όταν  τελείωσε  συνέχισε  τις  μεταπτυχιακές  του  σπουδές  στο  Ερευνητικό   κέντρο   του   Julich     .   Στο   τέλος   των   σπουδών   του   ανηγορεύθη   Διδάκτωρ   του  Πολυτεχνείου  του  Aachen.    

Page 92: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

92    

ενημερώνομαι για τα οικονομικά και τις

υποχρεώσεις του σχολείου. Πρέπει να πω, πως για το κτίριο του σχολείου καταβάλλαμε ενοίκιο στην πόλη

. Ήταν ένα αρκετά μεγάλο ποσό σε μάρκα. Το έστελνε η διεύθυνση της Βόννης στις αρχές κάθε μήνα και είχαμε υποχρέωση να πηγαίνουμε στην Ελληνική Εθνική Τράπεζα της πόλης και να καταθέτουμε το

αναγκαίο ποσό. Υπήρχαν επίσης έξοδα καθαρισμού και

αγορά υλικών για το σκοπό αυτό.

Καθόμουν στο γραφείο του διευθυντή και

προσπαθούσα να οργανώσω τη δουλειά μου. Χτύπησε η πόρτα και παρουσιάστηκε ένας κύριος ο οποίος μου

δήλωσε πως ήταν μέλος του συλλόγου των γονέων. Τον

καλωσόρισα και κάθισε δίπλα στο γραφείο μου. Εγώ έδειξα ενδιαφέρον γιατί ήθελα να συνδεθώ με το σύλλογο γονέων για να ενημερωθώ σχετικά με τις

συνθήκες λειτουργίας του σχολείου, και ο κυρ-Κώστας ,αυτό ήταν το όνομά του, άρχισε να μου μιλά για τα προβλήματα του σχολείου και για τις

δραστηριότητες του συλλόγου. Κάποια στιγμή ρώτησα

: « Και ο πρόεδρος , ποιος είναι ο πρόεδρος του

συλλόγου σας;». Χαμογέλασε και άφησε ένα κενό διάστημα χωρίς να μιλήσει , σα να μην ήθελε να

απαντήσει αμέσως στην ερώτησή μου. Στο τέλος της

παύσης του συνέχισε χαμηλόφωνα και εμπιστευτικά. :

« Χμ, άστα , ο πρόεδρος, τον λένε Γιάννη Μοσχίδη και

λείπει αυτόν τον καιρό στην Ελλάδα . Να εύχεσαι όμως να μην έλθει γιατί είναι ένας άνθρωπος δύσκολος και νευρικός και δεν θα μπορέσεις να

συνεργαστείς με αυτόν.» Παραξενεύτηκα με το ύφος

Page 93: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

93    

αυτού του ανθρώπου και ακόμη με την ευκολία που

έλεγε αυτά σε μένα που μόλις είχε γνωρίσει. Τον

ρώτησα λοιπόν : « Μα καλά ,δεν είστε συμβούλιο εσείς

,δεν συνεργάζεστε;» Σηκώθηκε να φύγει και συμπλήρωσε με νόημα : « Θα τον δεις και μόνος σου και

θα καταλάβεις αυτά που λέω.» . Τον ευχαρίστησα τυπικά για όσα μου είπε και ευχήθηκα το σχολείο να

λειτουργήσει σωστά με τη βοήθεια όλων μας.

Αυτή η επίσκεψη με προβλημάτισε αρκετά. Ήξερα πως η ομόνοια στους Έλληνες της Γερμανίας ήταν ένα

αγαθό « εν ανεπαρκεία» και περιορίστηκα να δω τη

συνέχεια, για να βγάλω τα συμπεράσματά μου σχετικά

με το σύλλογο των γονέων.

ΑΡΧΙΖΕΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΖΥΓΟ ΜΟΥ Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ, ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΟΥ

ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ

Αρχές του Σεπτέμβρη άρχισαν τα Ελληνικά σχολεία στη Βεστφαλία και εμείς κάναμε αγιασμό και βάλαμε

τα παιδιά στις αίθουσες. Είχα την ευκαιρία να

γνωρίσω στον Αγιασμό τον Παππά-Γιάννη 8 ένας θεολόγο ιερέα της Ορθόδοξης εκκλησίας του Αγίου

                                                                                                                         8  Ο   Παππά-­‐Γιάννης   κατάγονταν   από   το   Ηράκλειο   της   Κρήτης   και   ήταν   Ιερέας   του   Αγίου  Ανδρέα  στο  Ντύσσελντορφ  καθώς  και  Καθηγητής  στο  Ελληνικό  Λύκειο.  Διακρίνονταν  για  τη  βαθιά  του  μόρφωση  και  την  εξαιρετική  προσήλωση  στην  αποστολή  του  στην  υπηρεσία  της  Ελληνορθόδοξης  Εκκλησίας    στη  Γερμανία  .  

Page 94: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

94    

Ανδρέα στο Ντύσσελντορφ. Η πρώτη εντύπωση που μου

έκανε ο ιερέας ήταν πολύ καλή. Με καλωσόρισε με ευγένεια και ευχήθηκε στο σχολείο μας καλή σχολική

χρονιά. Πρέπει να πω, πως ο ιερέας ήταν συνάδελφος

θεολόγος και δίδασκε στο Λύκειο κάποιες ώρες.

Την πρώτη μέρα είχα την ευκαιρία να κάνω μια συνεδρίαση του συλλόγου των Καθηγητών και να τους

γνωρίσω. Το Γυμνάσιο είχε γύρω στους είκοσι καθηγητές διαφόρων ειδικοτήτων και λειτουργούσε και ένα παράρτημα για την πρώτη τάξη σε άλλη

περιοχή της πόλης. Ο Σύλλογος πρότεινε έναν υποδιευθυντή για το παράρτημα και προχωρήσαμε στην οργάνωση του προγράμματος και την κατανομή των

μαθημάτων. Όλοι οι συνάδελφοι ήταν χαρούμενοι και δεν έκρυβαν την ευχαρίστησή τους για την αλλαγή

της διεύθυνσης του σχολείου. Αυτό πέρα από την

ικανοποίηση που μου έδινε ,δημιούργησε σε μένα αρκετές απορίες και ερωτήματα για τη δράση του προηγούμενου διευθυντή που αυτόν τον καιρό ήταν σε

άδεια για λόγους υγείας.

Από τους πρώτους συναδέλφους που με πλησίασαν ήταν

ο Δημήτρης ,φιλόλογος από τα Τρίκαλα. Δεν χρειάστηκε να τον ρωτήσω σχετικά με τον προηγούμενο διευθυντή ,και ο ίδιος ,που ήταν αρκετά

ομιλητικός ,μου είπε: « Κύριε διευθυντά ,υπήρχε

σοβαρό πρόβλημα με τον άνθρωπο αυτόν. Δεν ήταν καθόλου συνεργάσιμος και δημιούργησε αρκετές συγκρούσεις με το σύλλογο γονέων. Αυτοί αξίωσαν την απομάκρυνσή του . Άλλωστε παρέμεινε σε

Page 95: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

95    

απόσπαση πέρα από το καθορισμένο όριο,

προβάλλοντας διάφορους λόγους υγείας. Δόξα το Θεώ

που άλλαξε η κατάσταση.». Τα λόγια του Δημήτρη έδωσαν σε μένα μια απάντηση σχετική με το κλίμα της

υποδοχής από τους συναδέλφους μου. Όλοι έδειχναν

ευχαριστημένοι και χαρούμενοι . Σκέφτηκα πως η

χρονιά άρχιζε με καλούς οιωνούς. Ήμουν όμως αρκετά συγκρατημένος μετά τα όσα έπαθα την τελευταία

χρονιά στο Λύντενσάϊντ. Μακάρι να πήγαιναν όλα

καλά, (Alles klar) ,όπως έλεγαν συχνά και οι Γερμανοί.

Καθημερινά , τα απογεύματα το σχολείο άρχιζε με μια συγκέντρωση των μαθητών στο προαύλιο και την

καθιερωμένη προσευχή, Θυμάμαι πως για να κάνω ανακοινώσεις και διάφορες παραινέσεις στους

μαθητές , ανέβαινα σε ένα πεζούλι της αυλής και

φώναζα δυνατά γιατί δεν υπήρχε μικρόφωνο. Πολλά από τα παιδιά ήταν αρκετά κινητικά και με δυσκολία

κρατούσαν την προσοχή τους . Έπρεπε να βάλω κάποιους κανόνες συμπεριφοράς στο σχολείο για τους μικρούς μαθητές μου και το έκανα της επόμενες μέρες αλλά με τρόπο ώστε να μη φαίνονται σαν

διαταγές. Γνώριζα πλέον πως αυτά τα παιδιά ήθελαν

αγάπη και φροντίδα από το σχολείο για να το δεχθούν. Οι γονείς τους δεν ήταν πάντα κοντά τους αφού

εργάζονταν όλη τη μέρα .

Στην αλλαγή του εκπαιδευτικού κλίματος με βοήθησαν αρκετοί καθηγητές και καθηγήτριες με

παιδαγωγική κατάρτιση. Είχα επίσης τη

συμπαράσταση της συζύγου μου ,της Μαρίας ,που είχε

Page 96: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

96    

οριστεί υποδιευθύντρια στο σχολείο. Εξαιρετικός

παιδαγωγός και φίλος από την πρώτη στιγμή ,ο

καθηγητής Φυσικής Αγωγής ,0 Θανάσης ο Τόκας. Ο Θανάσης ήταν ευγενής και ήρεμος ακόμα και στις

δύσκολες στιγμές του σχολείου. Θυμάμαι το χαμόγελό του και τον τρόπο του όταν υπήρχε κάποιο

παιδαγωγικό πρόβλημα. Ο Φίλος μου λοιπόν ο Σάκης,

όπως τον φωνάζαμε, είχε σπουδαία κατάρτιση στην

επιστήμη του. Είχε σπουδάσει στην Κολωνία Φυσική Αγωγή και είχε αναγορευτεί διδάκτορας με ειδικότητα στο ποδόσφαιρο. Μάλιστα μου έλεγε πως ένα διάστημα ήταν στην Ελλάδα βοηθός του Ολλανδού

προπονητή Librechts στον Ολυμπιακό Πειραιώς!. Ήταν λοιπόν ο Σάκης ένας ανεκτίμητος βοηθός και φίλος

μου . Την επόμενη σχολική χρονιά τον πρότεινα και τοποθετήθηκε υποδιευθυντής στο Σχολικό Παράρτημα σε αναγνώριση των ικανοτήτων του και του

εξαιρετικού του χαρακτήρα.

Το σχολείο μας στεγάζονταν στο παλιό Γερμανικό

Δημοτικό σχολείο στη Helmholz Strasse. Ήταν ένα κτίριο τριώροφο ,μεγαλόπρεπο και περιέκλειε την αυλή του ώστε τα παιδιά να έχουν ασφάλεια στο

διάλυμα. Το κτίριο είχε κατασκευαστεί το 1916 και διέθετε περί τις είκοσι αίθουσες και εργαστήρια ακόμη δε και ένα διαμέρισμα που έμενε ο επιστάτης

με την οικογένειά του. Θυμάμαι τον συμπαθέστατο

Her Smith που φρόντιζε να μη μας λείψει τίποτε. Από την πρώτη μου μέρα παρουσιάστηκε στο γραφείο μου

και μου είπε «Her Direktor, ότι κι αν θέλετε να με

Page 97: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

97    

ειδοποιείτε με ένα μαθητή σας , θα είμαι στη

διάθεσή σας» . Με εντυπωσίασε η ευγένειά του και η

αφοσίωση στη δουλειά του. Ήταν ένας τυπικός

Γερμανός ο επιστάτης Herr Smith.

Κάποια μέρα μετά από την πρώτη μας γνωριμία τον

συνάντησα και τον χαιρέτησα. Ήρθε προς το μέρος μου

και χαμηλόφωνα μου είπε : « Herr Direktor, παρατηρώ ότι στα διαλύματα αφήνουν ο καθηγητές σας τις πόρτες

των αιθουσών ξεκλείδωτες. Αυτό δεν γίνεται στα Γερμανικά σχολεία». Του εξήγησα πως είμαστε

Έλληνες και έχουμε άλλες συνήθειες μεσογειακές . Αλλά στην προκειμένη περίπτωση θα ακολουθήσουμε το

Γερμανικό σύστημα. Τον ευχαρίστησα και σκέφτηκα πως έπρεπε να εισηγηθώ στους Καθηγητές να κλειδώνουν τις αίθουσες στα διαλύματα και να προσέχουν την καθαριότητα κατά τη διάρκεια της

εφημερίας τους.

Το θέμα της καθαριότητας το έβαλε σε μένα μια

Ιταλίδα καθαρίστρια του σχολείου . Μου είπε: «Τα παιδιά σας έχουν πρόβλημα στη συμπεριφορά τους

.Πετάνε σκουπίδια όπου αλλού εκτός από τα καλάθια

.Δεν το έχω ξαναδεί αυτό Herr Direktor. Πείτε τα κάτι κι εσείς». Είπα στην καθαρίστρια πως είναι

υπερβολικό αυτό που έλεγε για τους μαθητές μας . Ότι είναι αρκετά ευγενικά και ακούνε τις συμβουλές

μας, Αλλά εν πάση περιπτώσει θα πω να προσέχουν την

καθαριότητα του χώρου. Απομακρύνθηκε κουνώντας το

κεφάλι της με σημασία, σα να έλεγε –Τι περιμένεις

Page 98: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

98    

από τους Έλληνες, τους ξέρω τι είναι- Και βέβαια τα

έλεγε αυτά μια επίσης μεσογειακή Ιταλίδα.

Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ

Ένα μεσημέρι στα μέσα του Οκτώβρη κτύπησε το τηλέφωνο του γραφείου μου και από τη άλλη μεριά

ακούστηκε : « Κύριε διευθυντά , Μοσχίδης 9, θέλω να σας συναντήσω και να τα πούμε. Ξέρετε είμαι ο

πρόεδρος του συλλόγου γονέων. Πότε μπορώ να έρθω;» Απάντησα έκπληκτος πως δεν χρειαζόταν άδεια για να με δει και πως εγώ είχα υποχρέωση να τους αναζητήσω

και να συνεργαστώ μαζί τους. Ακολούθησε μια παύση

από μέρους του . Σα να μην καταλάβαινε με ποιόν

μιλούσε. Φαίνεται πως η εμπειρία του από τον προηγούμενο διευθυντή τον έκανε διστακτικό και

δύσπιστο. Βεβαίωσα ξανά πως θα ήταν χαρά μου να μιλήσω μαζί του όποια ώρα λειτουργίας του σχολείου

ήθελε. Χαιρέτησε ευγενικά και έκλυσε το τηλέφωνο .

Πάλι ήρθαν στη σκέψη μου τα λόγια του κυρ-Κώστα που μου είχε πει να προσέχω αυτόν τον άγριο και απότομο

Πρόεδρο. Η περιέργειά μου να γνωρίσω αυτόν τον άνθρωπο οξύνθηκε περισσότερο και περίμενα την

ημέρα και την ώρα ανυπόμονα.

                                                                                                                         9  Ο  Γιάννης  Μοσχίδης  ήταν  Πόντιος  στην  καταγωγή  και  είχε  γεννηθεί  στην  Κατερίνη.  Ήρθε  στο   Ντύσσελντρορφ   πρίν   είκοσι   χρόνια   και   εργάστηκε   σε   εργοστάσια     της   περιοχής.   Τα  ηγετικά   του   προσόντα   τον   βοήθησαν   να   αναδειχθεί   πρόεδρος   της   Ελληνικής   κοινότητας  για  πολλά  χρόνια  καθώς  και  πρόεδρος  του  συλλόγου  γονέων  του  Ελληνικού  Γυμνασίου  και  του  Λυκείου  του  Ντύσσελντορφ.  

Page 99: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

99    

Μετά δύο μέρες από το τηλεφώνημα κτύπησε η πόρτα του γραφείου μου και καθώς άνοιξε παρουσιάστηκε ένας γεροδεμένος νέος άνδρας με γλυκό χαμόγελο και

όλος ευγένεια. «Μοσχίδης» ,είπε χαμογελώντας και

έτεινε το χέρι του σε μένα . « Κύριε διευθυντά καλώς ήρθατε στο Ντύσσελντορφ καλή διαμονή και κάνω ότι μπορώ να σας βοηθήσω για το καλό των παιδιών μας» .

Απάντησα στον πρόεδρο: «Χαίρομαι που σας γνωρίζω και είμαι βέβαιος πως θα συνεργαστούμε για το καλό

όλων μας. Εμείς θέλουμε τη δική σας βοήθεια γιατί μόνοι μας δεν μπορούμε να πετύχουμε στην αποστολή

μας». Με κοίταξε με κάποια έκπληξη γιατί δεν περίμενε να ακούσει τέτοια λόγια και να έχει

τέτοια υποδοχή. Είπε ακόμη: « Ξέρετε κύριε

διευθυντά , εδώ πέρα δεν έχουμε συνηθίσει τέτοια

πράγματα με τον προηγούμενο. Σας το λέω γιατί

αναγκαστήκαμε να συγκρουστούμε πολλές φορές . Όχι

μόνο δεν μας άκουγε ,αλλά δεν ήθελε καθόλου τη βοήθειά μας και την παρουσία μας στο σχολείο.». Χαμογέλασα με ευχαρίστηση γιατί κατάλαβα πως είχα να κάνω με έναν άνθρωπο δραστήριο και ειλικρινή με διάθεση για προσφορά και ο οποίος δεν δέχονταν

συμβιβασμούς . Στη συνέχεια μιλήσαμε για το σχολείο και τα προβλήματά του και γενικά για τη ζωή

των Ελλήνων μεταναστών στο Ντύσσελντρορφ. Εντύπωση μου έκανε πως για όλα τα θέματα είχε

ξεκάθαρες απόψεις . Ζήτησα τη βοήθειά του ώστε να παρέμβει ο σύλλογος γονέων στο πρόβλημα καθυστέρησης της αποστολής ορισμένων βιβλίων των

μαθητών από την Ελλάδα .

Page 100: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

100    

Απάντησε « Θα το φροντίσω αμέσως αυτό . Εν ανάγκη θα πάω με πανό έξω από το Υπουργείο Παιδείας στην

Ελλάδα ,για το καλό των μαθητών μας.» . Τα τελευταία

του λόγια με άφησαν έκπληκτο. Ήταν αυτός ο σκληρός και άγριος Πρόεδρος όπως με είχε προειδοποιήσει ο

κυρ-Κώστας, το μέλος του συλλόγου γονέων, ή μήπως

κάποιες άλλες αντιπαραθέσεις μεταξύ τους, με κομματικές ή και προσωπικές αιτίες οδήγησαν στη

διαβολή αυτού του δυναμικού και δραστήριου Έλληνα; Στο μέλλον θα είχα την απάντηση σ’ αυτό από τα ίδια

τα γεγονότα που ακολούθησαν.

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ, ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ

Page 101: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

101    

Στο νότιο άκρο της πόλης του Ντύσσελντορφ οι Έλληνες μετανάστες έκτισαν ένα λαμπρό ναό και

δίπλα του το Πνευματικό κέντρο. Ο ναός κτίστηκε σε έκταση τεσσάρων περίπου στρεμμάτων και όπως μου

είπε ο ιερέας, ο παππά-Γιάννης , για να δώσουν οι Γερμανοί την άδεια κατασκευής του έπρεπε να δηλώσει πόσους πιστούς θα είχε για να υπολογίσουν

το χώρο παρκαρίσματος των αυτοκινήτων τους!. Την κατασκευή του ναού είχε αναλάβει ένα Έλληνας

διακεκριμένος αρχιτέκτονας στο Ντύσσελντορφ .

Ο Άγιος Ανδρέας ήταν μια υπέροχη εκκλησία με

εξαιρετική αγιογράφηση και διάκοσμο. Κάθε Κυριακή ήταν γεμάτη πιστούς. Διέθετε καλλίφωνη Βυζαντινή

χορωδία και ο ιερέας ,ο παππά-Γιάννης έκανε το

κήρυγμά του με απλότητα και σαφήνεια . Στο τέλος της λειτουργίας γίνονταν από τον ιερέα ανακοινώσεις σχετικές με τις δραστηριότητες της εκκλησίας καθώς και των πολιτιστικών συλλόγων της

περιοχής. Σχεδόν κάθε Κυριακή κάναμε ένα μικρό ταξίδι πέντε περίπου χιλιομέτρων για να επισκεφτούμε την εκκλησία και να παρακολουθήσουμε

τη λειτουργία.

Μετά τη λειτουργία πηγαίναμε δίπλα στο Πνευματικό Κέντρο και πίναμε τον καφέ που πρόσφεραν δωρεάν

,κυρίες της ενορίας. Η αίθουσα του πνευματικού κέντρου ήταν τεράστια και μπορούσαν να γίνουν

εορταστικές εκδηλώσεις της ομογένειας . Το σχολείο μας αρκετές φορές χρησιμοποίησε αυτή την αίθουσα

κυρίως σε εθνικές εορτές. Εκεί σ αυτό το πνευματικό

Page 102: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

102    

κέντρο κυριαρχούσε η προσωπικότητα του παππά-

Γιάννη που ήταν έναν πολύ μορφωμένος θεολόγος, που ήξερε το ρόλο του και περιορίζονταν στα καθήκοντά

του. Το λέω αυτό γιατί είχα μέτρο σύγκρισης και την εμπειρία της συμπεριφοράς του άλλου ιερέα στο

Λύντενσάϊντ ,του οποίου οι φιλοδοξίες δεν

περιορίζονταν μόνο στο θεολογικό του ρόλο.

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑΣ

ΠΡΩΤΟΥ ΤΡΙΜΗΝΟΥ.

Στις αρχές του Δεκέμβρη ορίσαμε μια μέρα για την επίδοση της βαθμολογίας στους γονείς των μαθητών

μας. Το ανακοίνωσα και στον πρόεδρο, τον Μοσχίδη και του ζήτησα να πει και αυτός δυο λόγια στους γονείς και να ζητήσει να εντείνουν την προσοχή

τους στα παιδιά τους . Ήταν Τετάρτη απόγευμα και θυμάμαι πως άρχισαν να έρχονται αρκετοί γονείς από

νωρίς. Ο πρόεδρος των γονέων ήρθε από τους πρώτους και προέτρεψε τους γονείς να μαζευτούν σε μια μεγάλη αίθουσα για να ακούσουν τον διευθυντή και

τον ίδιο. Εγώ καλωσόρισα τους γονείς 10 και τους ευχαρίστησα που ήρθαν στο σχολείο .Πολλοί είχαν πάρει άδεια από την εργασία τους για να βρεθούν

                                                                                                                         10  Μια  μέρα   ,ενώ  πήγαινα  στο  κέντρο  της  πόλης  με  το  τραμ   ,  που  εκείνη  τη  στιγμή  ήταν  γεμάτο  κόσμο   ,άκουσα  ξαφνικά  από  τα  μεγάφωνα  στα  Ελληνικά   :  «  Καλημέρα  σας  κύριε  διευθυντά   ,   πως   είστε;»   .   Ξαφνιάστηκα   και   όταν   η   φωνή   συνέχισε   «   Σας   χαιρετάει   ο  οδηγός..»   Κατάλαβα  πως  ήταν   ένας   γονέας  που  με   τίμησε  αναγγέλλοντας   την  παρουσία  μου  .    

Page 103: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

103    

κοντά μας και να μας ακούσουν. Τους ζήτησα συνεργασία στην αγωγή των παιδιών τους και είπα ότι το σχολείο δεν μπορεί να κάνει τίποτα χωρίς τη

βοήθεια της οικογένειας. Είπα επίσης πως γνωρίζουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν εδώ στην ξενιτιά και ότι όλοι οι καθηγητές θα είναι κοντά τους για συμβουλές σχετικές με τη

συμπεριφορά και την επίδοση των παιδιών του. Επαίνεσα το σύλλογό τους και ιδιαίτερα τον πρόεδρο για την μεγάλη υποστήριξη που έδινε στο σχολείο

και κατόπιν έδωσα το λόγο στον Πρόεδρο, τον

Μοσχίδη, που καθόταν δίπλα μου.

Μου έκαναν εξαιρετική εντύπωση τα λόγια του

προέδρου προς τους γονείς. Αυτός ο άνθρωπος είχε μεγάλη πνευματική δύναμη μέσα του και μιλούσε

παιδαγωγικά καλύτερα και από ειδικούς παιδαγωγούς. Ζήτησε από τους γονείς να καταλάβουν πως ο σκοπός της ύπαρξής τους και της εργασίας τους στην ξενιτιά ήταν το μέλλον των παιδιών τους και τίποτε

άλλο και συνέχισε: « Αγαπητοί μου γονείς ,έχουμε

πλέον μια νέα κατάσταση στο σχολείο ,ένα νέο

διευθυντή. Θα τον στηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις για το καλό των παιδιών μας. Εγώ ο ίδιος χαίρομαι γι αυτή τη σημαντική αλλαγή και πιστεύω

πως όλα θα πάνε καλά από δω και πέρα .»

Η ομιλία του προέδρου έκλεισε με χειροκροτήματα και η ικανοποίηση ήταν διάχυτη ανάμεσα στους

γονείς. Φάνηκε καθαρά πως ο σύλλογος και ο Πρόεδρος αναζητούσαν τόσο καιρό το ρόλο τους στη διαδικασία

Page 104: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

104    

της αγωγής των παιδιών και κάποιος ,μάλλον ο προηγούμενος διευθυντής αρνούνταν να τους τον

δώσει. Εγώ σκέφτηκα πως το σχολείο ήταν ένας χώρος ο οποίος δεν έπρεπε να δίνει αγωγή και μάθηση μόνο στους μαθητές του αλλά να κατευθύνει και τους γονείς τους και να συνεργάζεται με αυτούς ώστε να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους. Ζήτησα επίσης από τους καθηγητές να είναι ανεκτικοί και πρόθυμοι ακόμη και σε δύσκολους γονείς γιατί εδώ στην ξενιτιά όλοι δέχονται μεγαλύτερη πίεση στη ζωή

τους από το περιβάλλον τους .

Θυμάμαι πως όταν τελείωσε η ομιλία και η επίδοση

των ελέγχων από τους Καθηγητές ,αρκετοί γονείς ήρθαν στο γραφείο μου να με χαιρετίσουν και να εκφράσουν τη χαρά τους για την παρουσία μου στο

σχολείο. Γι’ αυτούς έφερνα την αλλαγή προς το

καλύτερο, μετά από μια δύσκολη περίοδο με

αντιπαραθέσεις και δυσάρεστο κλίμα. Το κακό παιδαγωγικό κλίμα ήταν ότι χειρότερο για το

σχολείο και το ρόλο του στην αγωγή των μαθητών. Το κυριότερο για μένα ήταν πως είχα τους γονείς δίπλα μου και τον Πρόεδρο μαχητή για το συμφέρον του

σχολείου. Για μια στιγμή σκέφτηκα πόσο μόνος ήμουν

στο Λυντενσάϊντ και πόσο λίγοι, στα δύσκολα για

μένα, ήταν εκείνοι που πλαισίωναν τον σύλλογο

γονέων εκεί.

Όταν μείναμε μόνοι στο γραφείο με τον πρόεδρο, μου

είπε γεμάτος ικανοποίηση: « Τα βλέπεις κύριε

διευθυντά πόσο αλλάξανε τα πράγματα εδώ; Εσύ είσαι

Page 105: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

105    

υπεύθυνος αυτής της αλλαγής με την κατανόησή σου

και τη στάση σου. Που να έβλεπες τι γινόταν εδώ πριν

έρθεις ,ας είσαι καλά ,μας λυπήθηκε ο Θεός.» Εξήγησα στον πρόεδρο πως και εγώ ερχόμουν από έναν άλλο

τόπο, όπου κτυπήθηκα ανελέητα από την εκπαιδευτική αρχή της Βόννης αλλά και τον φιλόδοξο ιερέα της

περιοχής. Μου απάντησε με κάποιο τόνο οργής στη

φωνή του. « Αχ και να ήμουν εκεί θα τους έβλεπες

όλους αυτούς , που θα έτρεχαν να κρυφτούν» .ο Πρόεδρος ήταν ένας γνήσιος Πόντιος στην καταγωγή Έλληνας με αρκετή δύναμη μέσα του και δεν

ανέχονταν την αδικία . Αντιδρούσε βέβαια πολλές

φορές αυθόρμητα και χωρίς περίσκεψη, γεγονός που του έφερε αρκετούς μπελάδες στην αναμέτρηση του

με τους εχθρούς του.

Page 106: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

106    

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ

Η πόλη του Ντύσσελντορφ ,μια από τις πιο όμορφες

Γερμανικές πόλεις ,είναι κτισμένη δίπλα στον Ρήνο

,το μεγάλο ποτάμι που πηγάζει από τις Ελβετικές

Άλπεις ,περνάει από τα σύνορα Γαλλίας και Γερμανίας και αφού συναντήσει τις μεγάλες Γερμανικές πόλεις

Κολωνία και Ντύσσελντορφ ,εισέρχεται στην Ολλανδία και εκβάλλει στη βόρεια θάλασσα ,σε μια

περιοχή κοντά στο λιμάνι του Ρότερνταμ. Το μήκος

του είναι περί τα 1200 χιλιόμετρα και προσφέρεται για τις ποτάμιες μεταφορές των χωρών από τις οποίες

περνάει. Στο Ρήνο που κυλάει δίπλα στο Ντύσσελντροφ υπάρχουν τρεις μεγάλες γέφυρες για να συνδέουν τις περιοχές της πόλης που χωρίζει το ποτάμι και στην παλιά πόλη κατά μήκος της όχθης υπάρχουν καφέ πάνω

σε ποταμόπλοια . Κρουαζερόπλοια κάνουν ταξίδια σε φημισμένα κάστρα και περιοχές με εκπληκτική φυσική ομορφιά και φορτηγίδες μεταφέρουν

Page 107: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

107    

εμπορεύματα διασχίζοντας το Ρήνο . Η παλιά πόλη του Ντύσσελντρορφ με τις ιστορικές μπυραρίες της και τα γραφικά δρομάκια της προσφέρεται για

διασκέδαση ακόμη και αργά το βράδυ. Τα Χριστούγεννα είναι γεμάτη με χριστουγεννιάτικες αγορές τα λεγόμενα Weihnachtsmarkt. Όλοι περνάνε από κει για να αγοράσουν χριστουγεννιάτικα δώρα

και να πιουν την πατροπαράδοτη μπύρα τους. Εμείς βρήκαμε την ευκαιρία να πάμε εκείνες της μέρες των διακοπών των Χριστουγέννων σε Ελληνικές ταβέρνες

που ήταν φημισμένες για το νόστιμο φαγητό τους . Έτσι πήγαμε στην ταβέρνα του φίλου μας του

Βροντάκη από την Κρήτη.

Ο Μανώλης ο Βροντάκης ήταν μέλος του συλλόγου των

γονέων. Ήταν ένας γνήσιος κρητικός γεμάτος

λεβεντιά και καμάρι για την καταγωγή του. Έκανε ότι μπορούσε για να μας διασκεδάσει .Ακόμη και κρητικές μαντινάδες μας τραγούδησε και η ορχήστρα

του μαγαζιού, μας διασκέδασε με κρητικά και άλλα

Ελληνικά τραγούδια. Κάποια στιγμή ενώ πίναμε

κρητική ρακί μου είπε : « Αχ κύριε διευθυντά μου ,που

να έβλεπες πως είμαστε πριν μερικά χρόνια. Ουρά οι Γερμανοί πελάτες για να φάνε το φαγητό που τους

προσφέραμε. Είμαστε περιζήτητοι .Τώρα αυτά πέρασαν

,αλλά καλά είναι και πάλι ,δόξα σοι ο Θεός.» .

Εννοούσε ο κυρ-Μανώλης ο Βροντάκης πως με την ενοποίηση της Γερμανίας και της είσοδο μεταναστών

και από άλλες χώρες ,άλλαξαν τα πράγματα ,απέκτησαν

Page 108: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

108    

ανταγωνιστές και μειώθηκε ο τζίρος της δουλειάς

τους.

Το βράδυ της πρωτοχρονιάς υπάρχει το έθιμο των

πυροτεχνημάτων . Έβλεπα τις προηγούμενες μέρες στα μεγάλα καταστήματα να έχουν πλήθος πυροτεχνήματα

προς πώληση . Διάφορες ρουκέτες και άλλα είδη κροτίδων ήταν αυτά που αγόραζαν για τα παιδιά τους ώστε να μετάσχουν στο πανηγύρι της αλλαγής του

χρόνου. Ακολουθήσαμε και μείς με τα παιδιά μας το

έθιμο αυτό. Προμηθευτήκαμε αρκετά «Πυρομαχικά» και κατά τις έντεκα και μισή το βράδυ της πρωτοχρονιάς

κατεβήκαμε στο δρόμο κάτω από το σπίτι μας . Βάλαμε τις ρουκέτες σε μπουκάλια και με το που δόθηκε το

σύνθημα της αλλαγής του χρόνου ,πυροδοτήσαμε τις

ρουκέτες και τις άλλες κροτίδες. Το ίδιο έκαναν και οι γείτονές μας ,αλλά και όλοι η πόλη. Ακολούθησε

πανδαιμόνιο θορύβου και φωτός που μας ενθουσίασε.

Θυμάμαι τα παιδιά μου, όταν τελείωσαν κάποια

στιγμή τα βεγγαλικά, μου είπαν : « Βρε μπαμπά γιατί δεν έπαιρνες περισσότερες ρουκέτες ώστε να

νικήσουμε τους γείτονες .». Είπα στα παιδιά μου : «

Έχετε δίκιο , δεν πήρα πολλά γιατί δεν ήξερα τι

γίνεται εδώ, αλλά την επόμενη χρονιά θα ξέρω .» Το πανηγύρι με τα πυροτεχνήματα είχε διάρκεια κάπου μισή ώρα και μετά όλα σίγησαν και γύρισαν όλοι στα σπίτια τους ευχαριστημένοι με την υποδοχή του

καινούργιου χρόνου.

Page 109: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

109    

Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ,ΑΠΑΡΧΗ ΝΕΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

Με την έναρξη των μαθημάτων ,μετά της γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς

,παρουσιάστηκε και ανέλαβε υπηρεσία ο παλαιός

διευθυντής, ο φιλόλογος Δημήτρης Γιαννίδης. Παρουσιάστηκε στο γραφείο μου και μου είπε ότι έληξε η αναρρωτική του άδεια και επιστέφει στην

υπηρεσία. Ζήτησε μάλιστα να αναλάβει πρόγραμμα και

να αρχίσει να διδάσκει. Προσπάθησα να φανώ φιλικός μαζί του και του είπα ότι θα βοηθήσω όσο μπορώ ώστε

να τακτοποιηθεί στο σχολείο. Έκανε τότε ένα

μορφασμό και μου είπε με χαμηλή φωνή : « Άκουσε ,τα

ξέρουμε αυτά, τόσον καιρό εδώ στη Γερμανία. Εσύ κάνε τη δουλειά σου και βλέπουμε.». Δεν κατάλαβα τι

σήμαιναν τα τελευταία του λόγια .Μπορεί να ήταν και μια προειδοποίηση σε μένα που με θεωρούσε

σφετεριστή της θέσης που κατείχε πριν. Πρέπει επίσης να είχε μάθει πως οι σχέσεις μου με το σύλλογο των γονέων και ιδιαίτερα με τον πρόεδρο Μοσχίδη ήταν πολύ καλές και αυτό ήταν κάτι που δεν

μπορούσε να το δεχτεί.

Ο πρόεδρος γι’ αυτόν ήταν το κόκκινο πανί και είχε φαίνεται ορκιστεί να πάρει εκδίκηση για την

τιμωρία του. Εν πάση περιπτώσει ,εγώ δεν έδειξα να αντιδρώ στα λόγια του και χαμογέλασα

προσπερνώντας τα. Πρόσεξα το πρόσωπό του και είδα

μια σκοτεινιά στο βλέμμα του . Πρέπει αυτός ο άνθρωπος να είχε αρκετά ψυχολογικά προβλήματα που

Page 110: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

110    

τον εμπόδιζαν να δει τους άλλους με καλή διάθεση. Έτσι χωρίς να το θέλω πέρασα και εγώ στο στρατόπεδο

των αντιπάλων του .

Οι συνάδελφοι δεν έδειξαν κανένα ενδιαφέρον με την

παρουσία του στο σχολείο και μάλλον τον απέφευγαν .

ο Φίλος μου ο Γυμναστής , ο Σάκης, μου είπε μια μέρα

στο γραφείο μου : « Αυτός ο άνθρωπος είναι

παράξενος. Από όπου κι αν τον πιάσεις τον μπελά σου

θα βρεις. Καλύτερα μακριά του.» Καθόταν στο γραφείο των καθηγητών απομονωμένος, ξεφυλλίζοντας κάποιο βιβλίο και προσποιούμενος συνεχώς ότι έχει κάτι να

γράψει ή να διαβάσει. Στο γραφείο μου δεν έρχονταν καθόλου ,ούτε με χαιρετούσε όταν συναντιόμασταν στο γραφείο των καθηγητών. Ήταν αδιάφορος και αμίλητος και γι αυτό η συμπεριφορά του ήταν ένα

πρόβλημα για το σχολείο.

Εκείνες τις ημέρες η Βόννη τοποθέτησε στο σχολείο

μας ένα νέο συνάδελφο φυσικό τον Χρήστο τον Μπάνη. Από τις πρώτες ημέρες καταλάβαμε πως ο συνάδελφος

αυτός είχε κάποιο πρόβλημα . Δεν άνοιγε κουβέντα με κανένα άλλο συνάδελφο και μιλούσε μόνο όταν του

μιλούσαν οι άλλοι. Τον βλέπανε να κάθεται στους διαδρόμους μόνος του ή να μιλάει με μερικούς μικρούς μαθητές και κατά προτίμηση με μαθήτριες.

Αρκετοί συνάδελφοι, μου επεσήμαναν ότι θα έχουμε

πρόβλημα με το νέο συνάδελφο.

Τον κάλεσα στο γραφείο να συζητήσουμε και μου είπε πράγματα που επιβεβαίωναν τους φόβους των

Page 111: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

111    

συναδέλφων μου. Μου είπε ότι εργαζόταν στο ΙΚΑ πριν διοριστεί καθηγητής και ότι τα μάτια του είχαν δει

αρκετές βρώμικες συναλλαγές. «Κύριε διευθυντά όταν ο άλλος σου δίνει λεφτά για να γίνει η δουλειά του ,θα τα πάρεις. αυτό έκανα και εγώ , Δεν ήμουν κανένα

κορόϊδο» και ακόμη « Εγώ είμαι ανύπαντρος και ήρθα εδώ να κάνω τη ζωή μου με απελευθερωμένες

γυναίκες». Τον κοίταξα και σκέφτηκα πως είχα να κάνω με έναν προβληματικό άνθρωπο που δεν θα έπρεπε να κάνει αγωγή και να καθοδηγεί τους μικρούς μαθητές, με το μυαλό που κουβαλούσε μέσα του.

Δεν έκανα λάθος στη διάγνωσή μου για τον Χρήστο τον

Μπάνη. Τις επόμενες ημέρες γνωρίστηκε με τον

Γιαννίδη και έγινε αχώριστος με αυτόν. Αρκετό χρόνο τους βλέπαμε να συζητούν στο γραφείο των

καθηγητών . Ο πονηρός Γιαννίδης βρήκε τον παραγιό

του και δεν σταμάτησε να τον καθοδηγεί ,για να τον

έχει στήριγμά του. Εν τω μεταξύ κάποια σήματα που έρχονταν από τις τάξεις και από τους γονείς των

παιδιών που δίδασκε ο Μπάνης ,έδειχναν ότι τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά με τον καινούργιο

καθηγητή. Τα λόγια του στην αίθουσα κάθε άλλο παρά

παιδαγωγικό χαρακτήρα είχαν. Άφηνε τους μαθητές ελεύθερους να κάνουν ότι θέλουν μέσα στο μάθημα

και σχεδόν δεν έκανε διδασκαλία όλη την ώρα. Το μάθημά του ήταν παιδική χαρά.

Μετά τις διαμαρτυρίες κάποιων γονέων τον κάλεσα

στο γραφείο και προσπάθησα να του πω ,πως δεν πρέπει

να δίνει αφορμές . Του είπα ότι λένε κάποιοι γονείς

Page 112: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

112    

ότι στην τάξη του δε γίνεται μάθημα. Μου απάντησε: «

Κύριε διευθυντά τα ξέρω αυτά . Θέλουν νε με στείλουν πίσω στην Ελλάδα ,αλλά δεν θα τους γίνει

το χατίρι. Μην ακούτε τη λένε .Σε όλα είμαι εν τάξει. Ας έρθουν να τα πούνε σε μένα αν τολμούν.» Φαίνεται πως είχε πάρει οδηγίες από τον δάσκαλό του τον

Γιαννίδη, ο οποίος τον συμβούλευε τι έπρεπε να

κάνει . Εγώ άρχισα να παρακολουθώ τις κινήσεις του και ανέθεσα και σε κάποιους συναδέλφους της τάξης

του να κάνουν το ίδιο. Αυτό που φοβόμουν είχε να κάνει με τη στάση του απέναντι σε μερικές μικρές

,ζωηρές μαθήτριες με τις οποίες τον έβλεπα να

χαριεντίζεται στους διαδρόμους κατά τα διαλύματα. Μίλησα και με τον πρόεδρο και του είπα τους φόβους

μου σχετικά με το νέο συνάδελφο. Ο Έμπειρος

Μοσχίδης μου είπε, πως ο Μπάνης έχει γίνει όργανο

του πρώην διευθυντή , του Γιαννίδη και συνέχισε: «

Αυτό το άβουλο και προβληματικό ανθρωπάκι, το

χρησιμοποιεί όπως θέλει αυτός. Όσο για τη

συμπεριφορά του στις μικρές μαθήτριες ,χρειάζεται

επαγρύπνηση, γιατί μπορεί να μας δημιουργήσει

σοβαρό πρόβλημα.»

Μετά από καμιά εβδομάδα και ενώ κατέβαινα από το σπίτι μου για να πάρω το τράμ και να πάω στο

Γυμνάσιο, πρόσεξα πως στο γραμματοκιβώτιο υπήρχε

για μένα ένα γράμμα. Το πήρα και διάβασα τον

αποστολέα που ήταν ο Χρήστος ο Μπάνης. Το άνοιξα βιαστικά και μέσα βρήκα μερικά χαρτονομίσματα με

συνολικό ποσό πεντακόσια μάρκα. Δεν είχε κάποιο

Page 113: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

113    

γράμμα ώστε να αιτιολογεί τη αποστολή του μεγάλου

αυτού ποσού και αυτό με παραξένεψε. Θορυβημένος ανέβηκε ξανά στο σπίτι και είπα τα καθέκαστα στη

γυναίκα μου. Εκείνη κατάλαβε αμέσως την παγίδα που

είχε στηθεί ,προφανώς με τις οδηγίες του Γιαννίδη .

Συζήτησα με την γυναίκα μου την Μαρία, σχετικά με τον τρόπο αντίδρασής μου . Θα καλούσα αμέσως τον Μπάνη στο γραφείο μου και θα του ζητούσα να μου

εξηγήσει τι σημαίνει αυτή η ενέργειά του.

Πήγα λοιπόν στο γραφείο . Είχα φαίνεται κάποια νευρικότητα στις κινήσεις μου γιατί το πρόσεξαν

κάποιοι συνάδελφοί μου.

«Κύριε διευθυντά κάτι έχετε σήμερα , μας είδατε και δεν μιλήσατε. Τι συμβαίνει;» Είπα πως δε συμβαίνει απολύτως τίποτα και επρόκειτο για δική μου

αφηρημάδα, Μπήκα στο γραφείο μου και ζήτησα από το φίλο μου το Σάκη να ειδοποιήσει τον Μπάνη να έρθει

στο γραφείο μου πριν πάει στην αίθουσα. Κάποια στιγμή μπήκε στο γραφείο μου ο Μπάνης και του

ζήτησα να καθίσει. Αμέσως έβγαλα το γράμμα και του είπα « Χρήστο ,τι είναι αυτό το γράμμα που έστειλες

σε μένα .Έχει μέσα πεντακόσια μάρκα .Για πιο σκοπό

τα έστειλες;». Ταράχτηκε λίγο αλλά αμέσως μετά χαμογέλασε και είπε. : « Έλα κύριε διευθυντά δεν

είναι τίποτα . Ένα μικρό ποσό σας έστειλα για να

εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου, γι όσα έχετε κάνει εσείς για μένα.» .Μετά από αυτά που άκουσα μάλλον

θύμωσα και δεν κρατήθηκα : « Άκουσε κύριε Μπάνη , αυτά που έκανες σε άλλους δεν θα τα κάνεις και σε

Page 114: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

114    

μένα . Πάρε τα λεφτά σου και να ξέρεις πως αυτό

λέγεται δωροδοκία και είναι άτιμο πράγμα. Για να σε βοηθήσω δεν θα το πω στο σύλλογο αλλά από δω και

πέρα θέλω να διορθωθείς γιατί δεν πάς καλά, το

άκουσες αυτό:» Σηκώθηκε να φύγει λέγοντας:

« Ε ,καλά τώρα, δεν έκανα και τίποτα κακό . Εγώ ήθελα

να σας ευχαριστήσω και τίποτα άλλο». Του είπα να πάει στην ευχή του Θεού και να γίνει άνθρωπος γιατί έχει να διδάξει το καλό παράδειγμα στους μαθητές

του. Αυτό το επεισόδιο με τον Μπάνη με έκανε πιο

προσεκτικό στις σχέσεις μου με τους καθηγητές .

Είχα μια συνάντηση με τον Μοσχίδη τον πρόεδρο . Του εξιστόρησα τα σχετικά με τον Μπάνη και συμφώνησε

πως ήταν παγίδα του Γιαννίδη .Θα έπρεπε να αναμένουμε και άλλες τέτοιες ενέργειες και να

επαγρυπνούμε. Θεώρησε πολύ καλή την κίνησή μου να ξεσκεπάσω τον Μπάνη και αυτόν που κρυβόταν πίσω

του.

ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΠΑΡΕΛΟΧΛΗΣΗΣ ΜΕ ΗΡΩΑ ΤΟΝ ΜΠΑΝΗ

Αυτό που φοβόμουν έγινε . Ήταν ένα μεσημέρι και

τίποτα δεν προμήνυε αυτό που θα ακολουθούσε. Καθόμουν στο γραφείο μου και ήμουν απασχολημένος

με τα οικονομικά του σχολείου και τις δαπάνες του. Απότομα άνοιξε η πόρτα και παρουσιάστηκαν δύο

Page 115: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

115    

μαθήτριες γεμάτες έξαψη . η μια από αυτές άρχισε να

λέει σε γρήγορο τόνο : « Κύριε συνέβη κάτι τρομερό στη φίλη μας την Ελένη. Καθώς είμαστε μαζί στο διάδρομο, μας πλησίασε ο καθηγητής, ο Μπάνης και

άρχισε να τη χαϊδεύει ,έβαλε μάλιστα το χέρι του κάτω από το φόρεμά της». Αμέσως κατάλαβα τι μας

βρήκε με αυτόν τον άνθρωπο. Συνέστησα στα κορίτσια να ηρεμήσουν και να φέρουν τη μαθήτρια στο γραφείο

μου. Αυτό και έγινε. Η Ελένη μου είπε ταραγμένη: « Κύριε καθόμουν στο διάδρομο με τις φίλες μου και γελούσαμε με κάποιο αστείο. Μας πλησίασε αυτός ο

καθηγητής και είπε σε μένα ,έλα να σου δείξω εγώ

πόσο ωραία είσαι. Με χάϊδεψε στα μαλιά και μετά

έβαλε το χέρι του από κάτω, εδώ..» .

Αναζήτησα τον Μπάνη αλλά μετά από αυτό το επεισόδιο και τις φωνές των κοριτσιών φοβήθηκε και έφυγε από

το σχολείο. Κάλεσα αμέσως το σύλλογο των καθηγητών και τους ενημέρωσα για το απίστευτο αυτό συμβάν . Όλοι συμφώνησαν να κληθεί ο δράστης του επεισοδίου

,ο καθηγητής Μπάνης και να δώσει εξηγήσεις ενώπιον

του συλλόγου ,ώστε να έχουμε και την άποψή του γι’

αυτό το τρομερό γεγονός . Κάποιος συνάδελφος είπε

επίσης, πως έπρεπε να διερευνήσουμε και την περίπτωση να πρόκειται για κατασκευασμένη ιστορία από τη μαθήτρια για να προκαλέσει θόρυβο και να

εκδικηθεί τον καθηγητή. Κάποιος άλλος συνάδελφος είπε πως η μαθήτρια αυτή ήταν αρκετά ζωηρή και

απείθαρχη και θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο. Δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί πως ένας καθηγητής

Page 116: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

116    

μπροστά στα μάτια των μαθητών , θα προκαλούσε ένα

τέτοιο επεισόδιο σεξουαλικής παρενόχλησης .

Προσπάθησα να ρίξω τους τόνους σχετικά με το επεισόδιο αλλά σε ένα σχολείο με τόσους μαθητές τα νέα διαδίδονται γρήγορα και προς όλες τις

κατευθύνσεις. Μάθανε λοιπό οι γονείς για τα όσα διαδραματίστηκαν με ήρωα τον Μπάνη και ο Πρόεδρος μου είπε πως θα ζητήσει την απομάκρυνσή του και την

παραδειγματική του τιμωρία από την Βόννη. : « Δεν ξέρω τι θα κάνει ο γονέας της μαθήτριας αλλά εμείς θα ζητήσουμε να φύγει αμέσως ο άνθρωπος αυτός που αμαύρωσε το σχολείο και προσπάθησε με τις ακατανόμαστες πράξεις του να διασύρει τον

Ελληνισμό .Τέτοιοι δάσκαλοι δεν έχουν θέση ανάμεσά μας.». Είχε δίκιο ο πρόεδρος μετά από όσα έγιναν έπρεπε οι εκπαιδευτικές αρχές της Βόννης να τον

απομακρύνουν από το σχολείο μας.

ΣΚΗΝΕΣ ΒΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ

Την επομένη του επεισοδίου τακτοποιούσα το γραφείο μου και βλέπω για μια στιγμή να εμφανίζεται

θορυβημένος ο Herr Smith ,ο Γερμανός επιστάτης του

σχολείου : « Herr Direktor, ένας γονέας στην είσοδο του σχολείου επετέθη με γροθιές σε ένα νεαρό Καθηγητή

και τον έδειρε γερά. Κάλεσα την Αστυνομία και τώρα κάτω συνέλαβαν τον γονέα και κάνουν ανακρίσεις .Θα έρθουν και σε σας σε λίγο.». Πράγματι μετά από λίγο ήρθε ένας αστυνομικός και με ρώτησε σχετικά με τον

Page 117: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

117    

Καθηγητή ,ποιος είναι και αν έχει δώσει άλλες

αφορμές. Είχαν ήδη μάθει από το γονέα πως το κίνητρο της επίθεσης ήταν η σεξουαλική παρενόχληση του

καθηγητή στην κόρη του. Μου είπε ο αστυνομικός πως αυτό το θέμα είναι αρκετά σοβαρό και μπορεί ο

γονέας να κάνει μήνυση στον καθηγητή αν θέλει. Χαιρέτησε και έφυγε ο αστυνομικός , άφησε όμως σε μας να λύσουμε ένα πρόβλημα που όσο περνούσε ο

καιρός γίνονταν όλο και πιο δύσκολο.

Την άλλη μέρα ήρθε ο Μπάνης στο σχολείο με

επιδέσμους στο κεφάλι και στο πρόσωπο. Είχε ξυλοκοπηθεί άγρια από το γονέα και ήταν να τον

λυπάσαι. Παρουσιάστηκε στο σύλλογο και ζητήσαμε να

μας πει την άποψή του για όσα έγιναν. Δασκαλεμένος

από τον κηδεμόνα του, τον Γιαννίδη ,παρουσιάστηκε αθώα περιστερά σχετικά με την παρενόχληση της

μαθήτριας και όσα του καταλόγιζε εκείνη . Είπε προς

το σύλλογο : « Εγώ δεν έχω κάνει απολύτως τίποτα

.Καθόμουν στο διάδρομο και παρακολουθούσα τους

μαθητές, όπως σε κάθε εφημερία. Όσα λέει η μαθήτρια

είναι μύθος. Θέλει να με μπλέξει .Τα ξέρετε αυτά τα κοριτσάκια πως βλέπουν τον καθηγητή στην ηλικία

τους!». Του είπα: «Και άλλα παιδιά ήταν κοντά και είδαν όσα έγιναν και υποστηρίζουν πως εσύ

κινήθηκες προς τη μαθήτρια άσεμνα. Ποια είναι η

αλήθεια :». Απάντησε κοιτώντας και τον Γιαννίδη ,

όπως ο παραγιός το αφεντικό του. « Σας λέω πως όλα

όσα λένε τα κορίτσια είναι στη φαντασία τους . Από

τότε που ήρθα σ’ αυτό το σχολείο όλο προβλήματα έχω

Page 118: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

118    

. Κάποιοι θέλουν να με διώξουν ,αλλά δε με ξέρουν

καλά εμένα.»

Δεν βγάζαμε άκρη με τον Μπάνη και είπαμε να καταβάλλουμε προσπάθεια να ηρεμήσουν τα πράγματα στο σχολείο και με την περίπτωση του να περιμένουμε

τις ενέργειες της Βόννης . Εγώ εν τω μεταξύ έκανα μια αναφορά προς τις αρχές της Βόννης και ανέφερα όλα τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν καθώς και

τις ενέργειές μου σχετικά με αυτά. Στο τέλος της

αναφοράς μου έγραψα πως πιστεύω ,ότι μόνο η απομάκρυνση του καθηγητή και η τοποθέτησή του σε άλλο σχολείο θα ηρεμούσε τους γονείς και τους

μαθητές. Κοντά στη δική μου αναφορά ακολούθησε και μια αναφορά του Μοσχίδη στην οποία ο πρόεδρος ήταν

απόλυτος σχετικά με την απομάκρυνση του καθηγητή , Αξίωνε μάλιστα να μην πατήσει ξανά το πόδι του στο

σχολείο αυτός ο σάτυρος εκπαιδευτικός.

Έτσι, ο Μπάνης δεν ξαναφάνηκε στο σχολείο μας . Ο γονέας ικανοποιήθηκε από τις ενέργειές μας και δεν

έκανε μήνυση στον καθηγητή . ΟΙ εκπαιδευτικές αρχές της Βόννης μας πληροφόρησαν πως τον έθεσαν στη διάθεσή της υπηρεσίας και τον απέσπασαν στα

γραφεία τους !! Γλύτωσε ο κακόμοιρος ο Μπάνης την αποπομπή του στην Πατρίδα και βολεύτηκε στα

γραφεία της υπηρεσίας. Αυτό λέγεται Ελληνική

υπηρεσιακή δικαιοσύνη.

Page 119: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

119    

ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ

Οι γιορτές του Πάσχα πλησίαζαν και σκεφτήκαμε να οργανώσει το σχολείο μια εκδρομή στο Βερολίνο τις μέρες των διακοπών. Εγώ ήρθα σε επαφή με ένα ελληνικό τουριστικό γραφείο και πήρα πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα της εκδρομής καθώς επίσης

και το κόστος που αναλογούσε στον καθένα μας. Είχαν περάσει τέσσερα χρόνια από την ενοποίηση της

Γερμανίας και είχε αρκετό ενδιαφέρον για μας, να δούμε τις δύο πλευρές του Βερολίνου που διατηρούσαν ακόμη αρκετά από τα χαρακτηριστικά

τους. Ετοίμασα έναν κατάλογο συμμετοχής όχι μόνο καθηγητών αλλά και άλλων φίλων και γονέων των μαθητών μας. Σχεδόν όλοι οι καθηγητές του Γυμνασίου και του Λυκείου δήλωσαν συμμετοχή και η εκδρομή είχε επιτυχία γιατί ήταν όλοι γνωστοί και

ανάμεσά τους κάποιοι φίλοι μας.

Το ταξίδι από το Ντύσσελντορφ μέχρι το Βερολίνο

είναι αρκετά μεγάλο κάπου έξη με επτά ώρες. Διασχίζει οριζόντια τη βόρεια Γερμανία

,εισέρχεται στο ανατολικό τμήμα της και συναντά το Βερολίνο από το δυτικό του τμήμα. Συναντήσαμε

τελωνεία εγκαταλειμμένα στην είσοδο της πόλης, που έδειχναν πως διαιρέθηκε η πόλη στα δύσκολα

μεταπολεμικά χρόνια. Βρήκαμε τμήματα του τοίχους που τα διατηρούσαν για να μαρτυρούν την ιστορία

τους . Το Δυτικό Βερολίνο ήταν μια πόλη σύγχρονη,

που έσφυζε από ζωή ακόμα και τη νύχτα .

Page 120: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

120    

Εμείς μείναμε σε ένα προάστιο του δυτικού τμήματος

. Πρόσεξα με ενδιαφέρον κάποιους δρόμους γύρω από

το ξενοδοχείο που έφεραν τα ονόματα του Siemens και

του Ohm. Σαν φυσικός συγκινήθηκα γιατί βρισκόμουν στην πηγή ανάπτυξης αρκετών θεμελιωδών νόμων του ηλεκτρισμού καθώς και πολλών εφευρέσεων που

άλλαξαν τον κόσμο. Περάσαμε από την μεγαλόπρεπη πύλη του Βραντενβούργου και μπήκαμε στο ανατολικό

τμήμα . Εκεί επισκεφτήκαμε το αρχαιολογικό

μουσείο που φέρει το όνομα της Περγάμου.

Το μουσείο αυτό κτίστηκε από το 1912 έως το 1930 και χρωστά το όνομά του στον περίφημο Βωμό της

Περγάμου, ο οποίος δεσπόζει στην κεντρική αίθουσα.

Το Pergamon Museum ήταν γεμάτο Ελληνικές αρχαιότητες. Εντύπωση μου έκανε πως αναφέρονταν με πινακίδες στις Ελληνικές πόλεις της Εφέσου και της Περγάμου κάτι που δεν το είδα όταν επισκέφτηκα αργότερα στη Μικρά Ασία τις αρχαίες αυτές

Ελληνικές πόλεις . Σε μια μεγάλη αίθουσα είχαν μεταφέρει ολόκληρη την πύλη της αγοράς της Μιλήτου που αποτελεί αντιπροσωπευτική Ρωμαϊκή

αρχιτεκτονική του 2ου π.χ αιώνα. Από τα πιο ωραία εκθέματα είναι η πύλη της Ιστάρ και η τελετουργική

οδός που οδηγεί σε αυτήν από την αρχαία Βαβυλώνα. Τα λιοντάρια και πολλά από τα γυαλιστερά αυτά τούβλα

είναι αυθεντικά .

Ολόκληρες αίθουσες αφιερωμένες στον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό μας έκαναν να αισθανόμαστε

υπερήφανοι για την Ελληνική μας καταγωγή. Σε ένα

Page 121: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

121    

άλλο τμήμα του μουσείου υπήρχαν αγάλματα , μούμιες

και οβελίσκοι από την Αίγυπτο. Οι γερμανοί

αρχαιολόγοι συγκέντρωσαν σ’ αυτό το φημισμένο μουσείο ανεκτίμητους θησαυρούς από την Ελλάδα και

την Αίγυπτο .Ο Επισκέπτης χρειάζεται τουλάχιστον μισή μέρα να περιηγηθεί με ταχύ ρυθμό τους χώρους

του μουσείου.

Ο Περιορισμένος χρόνος που είχαμε εμείς οι

εκδρομείς , μας έκανε να φύγουμε από το μουσείο μετά από δύο ώρες περίπου περιήγηση και να επιβιβαστούμε στο λεωφορείο για ξενάγηση στην

πόλη. Θυμάμαι τα λόγια της ξεναγού μας καθώς περνούσαμε από το ανατολικό τμήμα και βλέπαμε στις πλευρές πολυκατοικιών ζωγραφισμένες παραστάσεις με στρατιωτικά θέματα του προηγούμενου

καθεστώτος. Μας έλεγε λοιπόν η ξεναγός μάλλον

θυμωμένη : « Κοιτάξτε αηδίες στους τοίχους των σπιτιών μας. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν άσχετοι με την

τέχνη. Ακόμα δεν πιστεύω πως έχουν φύγει . Η ιστορία

θα είναι πολύ σκληροί μ’ αυτούς». Όταν συναντήσαμε

το τοίχος στο ιστορικό σημείο Charli όπου γινόταν η

ελεγχόμενη επικοινωνία των δύο τομέων ,μας είπε : «

Δεν ξέρετε τι έχουμε τραβήξει αυτά τα χρόνια . Εγώ είχα τους δικούς μου γονείς και την αδελφή μου από τη μεριά του ανατολικού τομέα και εγώ κατοικούσα στο δυτικό. Είχαν χωρίσει ολόκληρες οικογένειες οι αθεόφοβοι. Τώρα ήρθε γι αυτούς η θεία δίκη.»Μας εξήγησε στη συνέχεια η ξεναγός μας πως η μητέρα της

ήταν Ελληνίδα και ο πατέρας της Γερμανός . Η ίδια

Page 122: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

122    

αισθάνονταν Ελληνίδα και το έλεγε αυτό με μια δόση

υπερηφάνειας.

Συνεχίσαμε με το Λεωφορείο και πήραμε το δρόμο προς το Πόστδαμ την ιστορική πόλη όπου έγινε η διάσκεψη των νικητών του δευτέρου παγκοσμίου

πολέμου. Επισκεφτήκαμε την αίθουσα της διάσκεψης κορυφής όπου ο Ρούσβελτ ανακοίνωσε στον Στάλιν πως

η Αμερική είχε ανακαλύψει την ατομική βόμβα . Τότε ο Στάλιν προσποιήθηκε πως δεν κατάλαβε τη σημασία

της και του είπε : « Πολύ καλά, εύχομαι να τη

χρησιμοποιήσετε για το καλό της ανθρωπότητας!». Τα λόγια αυτά μετέφερε στον Τσώρτσιλ ο Ρούσβελτ χωρίς

κανένα άλλο σχόλιο. ‘Όταν βρέθηκα στην ιστορική αίθουσα της διάσκεψης έκανα ένα γύρω στη μεγάλη τραπεζαρία με τις πολυθρόνες και για μια στιγμή ένοιωσα πως ήμουν και εγώ δίπλα στου μεγάλους

ηγέτες της εποχής εκείνης.

Αφήσαμε το Πότσδαμ και μέσα από μια διαδρομή με λίμνες και δάση γυρίσαμε στο δυτικό τμήμα του

Βερολίνου, όπου ήταν το ξενοδοχείο μας. Την άλλη

μέρα με το μετρό πήγαμε στην Ιστορική πλατεία, την

Alexander Platz όπου ήταν και η Βουλή του παλαιού

καθεστώτος και άλλα κτήριο των ανατολικογερμανών. Ανεβήκαμε σε έναν ψηλό πύργο με περιστρεφόμενους δακτυλίους και από κει πάνω βλέπαμε ένα μεγάλο

τμήμα της πόλης του Βερολίνου. Κάποιοι μας είπαν πως κατασκεύασαν τόσο ψηλό πύργο για να βλέπουν οι ανατολικογερμανοί πόσο άθλια ζούσαν οι δυτικοί και επομένως να μην προσπαθούν να πηδήξουν το

Page 123: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

123    

τοίχος αφήνοντας τον παράδεισο του καθεστώτος!. Εντύπωση μου έκαναν οι λεωφόροι της ανατολικής πλευράς του Βερολίνου και τα συνεχόμενα εργατικά

σπίτια σε απόλυτη ομοιομορφία. Είχε αρχίσει όμως η καθαίρεση πολλών παλαιών κτιρίων και σχεδιάζονταν όπως μας είπαν η αντικατάστασή τους με σύγχρονα αρχιτεκτονικά κτίρια που θα άλλαζαν την όψη του ανατολικού τομέα και δε θα θύμιζαν τίποτα από το

κακό παρελθόν.

Αναζητήσαμε περιοχές όπως το Ραϊχσταγκ δηλαδή τη

Γερμανική Βουλή η οποία κτίστηκε τη δεκαετία 1884-

1894 για να στεγάσει το κοινοβούλιο της νεοσύστατης γερμανικής αυτοκρατορίας του 1871. Επίσης περάσαμε από μέρη όπου ευρίσκονταν η

Κομαντατούρ, δηλαδή η παλαιά διοίκηση του δικτάτορα που ήταν υπεύθυνος για την κήρυξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και την καταστροφή

της Ευρώπης και της ίδιας της Γερμανίας. Κατά μήκος του δρόμου που περνούσε κάτω από την πύλη του

Βρανδεμβούργου και κοντά σ’ αυτή τη μεγαλόπρεπη πύλη θυμάμαι ένα παζάρι όπου πουλούσαν μικροπράγματα όπως παράσημα και στολές από την

πάλαι ποτέ κραταιά Σοβιετική Ένωση .

Page 124: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

124    

                                 

Η πύλη του Βραντενβούργου ανεγέρθη μεταξύ 1788-

1791, όμως ο γλυπτός διάκοσμός της ολοκληρώθηκε το

1795. Εικονίζονται στη μετώπη σκηνές από την ελληνική μυθολογία και ολόκληρο το οικοδόμημα

στεφανώνεται από το περίφημο γλυπτό Τέθριππο. Το

Τέθριππο αρχικά θεωρείται σύμβολο της ειρήνης.

Μετά το 1816 ανακηρύχθηκε σύμβολο νίκης και η θεά απέκτησε μια ράβδο με τον πρωσικό αετό και ένα σιδερένιο σταυρό διακοσμημένο με ένα δάφνινο

στεφάνι. Η πύλη βρισκόταν στο ανατολικό Βερολίνο και πλέον αποτελεί σήμα κατατεθέν της νέας πόλης

του ενωμένου Βερολίνου.  

Κατά μήκος του δρόμου που περνούσε κάτω από την

πύλη του Βραντενβούργου και κοντά στην σ’ αυτή τη

μεγαλόπρεπη κατασκευή, θυμάμαι ένα παζάρι όπου

Page 125: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

125    

πουλούσαν μικροπράγματα όπως παράσημα και στολές

από την κραταιά πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση . ¨Όλα έμοιαζαν πια τόσα μακρινά στην εποχή μας και κανείς δεν έδινε μεγάλη σημασία σε τέτοια αναμνηστικά μιας εποχής που είχε ξεχαστεί προ

πολλού. Η πτώση του τοίχους ήταν η επισφράγιση του

τέλους αυτής της τραγωδίας . Κάποια στιγμή γύρισα

προς το μέρος της γυναίκας μου και είπα: « Σίγουρα

εδώ έγιναν όλα αυτά που έχουμε διαβάσει; Αλήθεια τίποτα δε θυμίζει εκείνη τη σκληρή εποχή με τις

διώξεις και τα εγκλήματα.» Η γυναίκα μου συμφώνησε πως όλα έπαιρναν νέα μορφή. Οι αλλαγές ήταν ραγδαίες και σχεδιάζονταν αναπλάσεις περιοχών ώστε να αλλάξει ο τόπος και να γίνει μια νέα αρχή

για την πόλη και ολόκληρη τη Γερμανία.

Η πλατεία Potsdam τη δεκαετία του 1901-1910 υπήρξε

η πιο πολυσύχναστη πλατεία της Ευρώπης, αλλά στο Β'

Παγκόσμιο πόλεμο καταστράφηκε ολοσχερώς. Μετά την

επανένωση του Βερολίνου, μεγάλες πολυεθνικές

εταιρείες άρχισαν ξαναχτίζουν την περιοχή, όπως

Ντάιμλερ-Κράισλερ και η Sony. Αρχιτεκτονικά αριστουργήματα που βλέπουμε σήμερα γύρω από την

πλατεία είναι το Κέντρο Μπάισχαιμ, , το

Κινηματογραφικό Μουσείο Βερολίνου, το Potsdamer PLatz Arkaden, το οποίο είναι ένα δημοφιλές κέντρο

αγορών, το Εμπορικό Κέντρο Sony, το Ντέμλερ-

Κράισλερ Κβαρτίερ, η Πλατεία της Λειψίας και το Βάινχαους Χουτ, που είναι και το μοναδικό ιστορικό

κτίσμα που γλίτωσε από τους βομβαρδισμούς του Β'

Page 126: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

126    

Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά την επίσκεψή μας τα περισσότερα από αυτά ήταν στα σχέδια και για

μερικά είχε αρχίσει η κατασκευή τους.  

Μείναμε στο Βερολίνο ένα τριήμερο από την

Παρασκευή ως την Κυριακή. Είμαστε γοητευμένοι με

όσα πράγματα είδαμε σ’ αυτό το μέρος . Είχαμε ακούσει και διαβάσει πολλά για αυτή την πόλη που πριν από τον πόλεμο ήταν ένα στολίδι πολιτισμού για την τέχνη και τα γράμματα και κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στα

γεγονότα που ακολούθησαν. Κατά την επιστροφή άκουγα κριτικές από συναδέλφους που ήταν

ενθουσιασμένοι : «Άξιζε πολλά αυτή η εκδρομή .

Έχασαν όσοι δεν ήρθαν . Τι πράγματα είναι αυτά που

είδαμε .Αγγίξαμε την ιστορία .» Η δική μου ικανοποίηση ήταν μεγάλη γιατί δικαιώθηκα για την

απόφασή μου να οργανώσω αυτή την εκδρομή . Άξιζαν οι κόποι και ο χρόνος που διέθεσα για να οργανωθεί

αυτή η εκδρομή.

ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΣΟΥΗΔΙΑ ΓΙΑ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΤΙΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

Ένας εξάδερφός μας που έμενε μόνιμα με την

οικογένειά του στην πόλη Kristianstadt, στην νότια

Σουηδία , μας κάλεσε να τον επισκεφτούμε τις μέρες

του Πάσχα. Αποδεχθήκαμε με μεγάλη χαρά την

πρόσκληση. Θέλαμε να ζήσουμε λίγες μέρες στη

Σουηδία για την οποία είχαμε ακούσει πολλά καλά . Τα

Page 127: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

127    

παιδιά μας δεν έκρυψαν τη χαρά τους . Αν και είχαν

μεγαλώσει, ήρθαν μαζί μας σ’ αυτή την εκδρομή. Με το αυτοκίνητό μας ακολουθήσαμε μια πορεία που μας έφερε έξω από το Αμβούργο και στη συνέχεια φτάσαμε

στο γερμανικό λιμάνι της Τραβεμούντα. Εκεί ανεβήκαμε σε ένα πολυτελές Φερρυμπόουτ και διασχίσαμε σε έξη ώρες τη θάλασσα για να φτάσουμε

στο σουηδικό λιμάνι Τρέλεμποργκ. Μας περίμενε εκεί

ο Νίκος ο ξάδερφός μας. Η οικογένεια του Νίκου έμενε σε ένα χωριουδάκι κάπου πέντε χιλιόμετρα από

την Kristianstadt ή Κριχουάνστα .Βρεθήκαμε

κυριολεκτικά μέσα στη Φύση ,δίπλα σε λίμνες και

δάση. Μάλιστα ο Νίκος μας έλεγε πως σ΄αυτά τα δάση της περιοχής κυνηγούσε και ο Βασιλιάς της

Σουηδίας. Μας άρεσε η περιοχή και η ηρεμία του

τοπίου. Καθημερινά σχεδόν πηγαίναμε στην

Κριχουάνστα. Με εντυπωσίασε η τάξη της πόλης και η

ευγένεια των Σουηδών.

Περάσαμε από ένα εμπορικό κέντρο όπου σε κάποιο

καφέ σύχναζαν αρκετοί Έλληνες μετανάστες. Είχαν έρθει κατά τη δεκαετία του 60 στη Σουηδία και τα παιδιά τους είχαν γεννηθεί εδώ. Συστήθηκα σε

κάποιους φίλους του Νίκου και τους ρώτησα : « Τι

γίνεστε , πως πάει η δουλειά σας ;» . Κάποιοι γέλασαν και ένας κοντά μου είπε χαμηλόφωνα σα να μην ήθελε

να ακουστεί παραπέρα: « Έ τι δουλειά τώρα, πάει,

έχουμε πάρει όλοι σύνταξη. Είναι καλοί οι Σουηδοί,

μας βοήθησαν πολύ.». Όπως μου εξήγησαν η εργασία τους ήταν σκληρή και ανθυγιεινή και σε πολλούς

Page 128: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

128    

δημιούργησε αρθροπάθειες και άλλα προβλήματα

υγείας. « Ετσι τι βγάζουμε ωραία εδώ πέρα ,πίνουμε

το καφεδάκι μας κάθε πρωϊ , διαβάζουμε εφημερίδες

και παίζουμε και κανένα χαρτάκι. Δόξα σοι ο Θεός. »

Παρατήρησα πως ήταν όλοι ευχαριστημένοι ,είχαν αποκαταστήσει τα παιδιά τους σε δουλειές στη χώρα που ζούσαν και δε σχεδίαζαν την επιστροφή τους

στην Ελλάδα . Όπως μου είπε κάποιος το σύστημα υγείας στη Σουηδία ήταν από τα καλύτερα στην Ευρώπη και τα Νοσοκομεία παρείχαν εξαιρετική βοήθεια προς όλους και χωρίς μεσολάβηση ισχυρών

όπως στη πατρίδα μας. Κάποια μέρα περάσαμε με το

Νίκο από ένα φίλο του στην Κριχουάνστα. Είχε ένα

ψιλικατζίδικο, σαν περίπτερο ο Δηήτρης ο

περιπτεράς. Μέσα πρόσεξα κάποιες φωτογραφίες με πολιτικούς δικούς μας που τον είχαν επισκεφτεί οργανώνοντας την κομματική τους πελατεία στην

Σουηδία. Μού είπε με καμάρι : « Κοίτα δω ,βλέπεις τον

αρχηγό .Με επισκέφτηκε και με συνεχάρη για τη δράση

μου και την υποστήριξη που του δίνω.» Ο καημένος,

σκέφτηκα, δεν πήρε ακόμα είδηση πως τον

χρησιμοποιεί σαν όργανό του το κόμμα. Και εδώ στη μακρινή Σουηδία δεν τους άφηναν τους μετανάστες

ήσυχους οι επαγγελματίες της πολιτικής. Και το χειρότερο έκαναν ότι μπορούσαν να τους διαιρέσουν

και να τους φανατίσουν .

Page 129: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

129    

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ ΣΤΗ ΣΟΥΗΔΙΑ

Μια εβδομάδα πριν από το δικό μας Πάσχα, ήταν το

Πάσχα των Καθολικών. Πήγαμε όλοι στην Προτεσταντική Εκκλησία του χωριού για να δούμε από

κοντά πως γιορτάζουν οι Σουηδοί το Πάσχα. Ακούσαμε ύμνους και μελωδίες από το εκκλησιαστικό όργανο και στο τέλος όλοι χαιρετούσαν με χαμόγελα τους

διπλανούς τους .

Ο Ιερέας έκανε κάποιο κήρυγμα για τη σπουδαιότητα

της ημέρας, μου είπε ο Νίκος ,που ήταν δίπλα μου . Πρόσεξα αρκετούς νέους και νέες στην εκκλησία του

χωριού. Ήταν και γι αυτούς μια μεγάλη μέρα το Πάσχα. Στο τέλος έξω από την εκκλησία μοίρασαν γλυκίσματα και επέστρεψαν στα σπίτια τους για το γιορταστικό

φαγητό. Εγώ βρέθηκα στην εκκλησία τους για να έχω ένα μέτρο σύγκρισης της εορτής του Πάσχα με το δικό

μας Πάσχα των Ορθοδόξων Χριστιανών.

Την επόμενη Κυριακή γιορτάσαμε το Πάσχα στην

ορθόδοξη εκκλησία της περιοχής. Ο ιερέας , ένα

ορθόδοξος Σέρβος παππάς , έψαλλε πασχαλινούς ύμνους άλλοτε στα Ελληνικά και μερικές φορές στα

Σέρβικα. Σε κάποια στιγμή από μια ομάδα Αράβων

ορθοδόξων, άρχισε να ψάλλει ένας νέος στη γλώσσα του. Αυτή η πολυφωνία έμοιαζε με Βαβέλ. Το ορθόδοξη τυπικό δεν τηρήθηκε με ακρίβεια λόγω της

πολυεθνικής συμμετοχής των πιστών. Βγήκαμε έξω από

την εκκλησία και ψάλλαμε την ανάσταση . Εκεί ακούστηκε το « Αναστάσεως ημέρα και λαμπρινθώμεν

Page 130: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

130    

λαοί..», από τον Έλληνα ψάλτη. Αισθανθήκαμε

συγκίνηση .Μέρα λαμπρής να ακούμε το Χριστός Ανέστη σε ένα μικρό χωριουδάκι στη μακρινή Σουηδία

, ήταν μια εμπειρία σπάνια για μας. Τα παιδιά μου , ο

Νότης ,ο Πάνος και η Ρίτα έλαμπαν από χαρά γιατί είχαν τη μοναδική τύχη να βρίσκονται σε ένα τέτοιο μέρος και να γιορτάζουν το Πάσχα Ελληνικά. Το

μεσημέρι η Ελένη ,η σύζυγος του Νίκου έβαλε όλη της την τέχνη για να παρουσιάσει ένα πλούσιο πασχαλινό

φαγητό. Τα δυο τους παιδιά ,ο Κώστας και ο Σώτης είχαν την ίδια ηλικία με τα δικά μας αγόρια και περνούσαν υπέροχα με την παρέα τους εκείνες τις

μέρες. Θυμάμαι ο Νίκος παρουσίασε μια δική του σπεσιαλιτέ στο τραπέζι και καμάρωνε λέγοντας πως δεν μπορεί άλλος να πετύχει τέτοιες μοναδικές

γεύσεις .

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΣΟΥΗΔΙΑΣ, ΤΗ ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ

Page 131: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

131    

Μετά από μερικές ημέρες οργανώσαμε ένα ταξίδι στη

Στοκχόλμη την πρωτεύουσα . Ήταν Απρίλης αλλά στη Σουηδία είχε ακόμα Χειμώνα με χιόνια και έκανε

παγωνιά τα βράδια. Η απόσταση μέχρι τη Στοκχόλμη ήταν περί τα εξακόσια χιλιόμετρα και κάναμε

αρκετές στάσεις στη διαδρομή μας. Η Στοκχόλμη πράγματι είναι μια από τις ωραιότερες πόλεις της

βόρειας Ευρώπης . Το κέντρο της είναι κτισμένο επάνω σε δεκατέσσερα νησιά και στις όχθες της

λίμνης Μάλαρεν, η οποία συναντά τη Βαλτική Θάλασσα

.

Το όνομα της Στοκχόλμης σημαίνει «Πόλη ανάμεσα σε γέφυρες». Τα μικρά αυτά νησιά συνδέονται με πάνω από πενήντα γέφυρες και θα μπορούσε η πόλη να

ονομαστεί Βενετία του Βορρά. Το 1634 έγινε η

επίσημη πρωτεύουσα της Σουηδικής αυτοκρατορίας. Η Στοκχόλμη είναι περισσότερο γνωστή για τα βραβεία

Νομπέλ , έχει όμως και ονομαστά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα που την τοποθετούν στην πρωτοπορία της επιστήμης και της έρευνας στην

εποχή μας.

Περπατήσαμε αρκετά στο κέντρο της πόλης . Πήγαμε στο Βασιλικό Παλάτι που κτίστηκε στις αρχές του

18ου αιώνα .Ανεβήκαμε σε έναν πύργο με στρεφόμενους δακτυλίους και από κει είχαμε συγκλονιστική θέα

της πόλης. Η Στοκχόλμη δεν έχει νυκτερινή ζωή , προσφέρει όμως στον επισκέπτη μια γαλήνια ηρεμία

αν και κατοικούν σ’ αυτήν εβδομήντα περίπου

Page 132: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

132    

διαφορετικές φυλές εκτός από τους ντόπιους

κατοίκους.

Κατά τη διήμερη παραμονή μας στη Στοκχόλμη φιλοξενηθήκαμε από έναν πατριώτη μας ο οποίος κατοικούσε και εργάζονταν μόνιμα στην πρωτεύουσα

με την οικογένειά του, τη γυναίκα του και τα δυο του παιδιά . Μάλιστα τα παιδιά του ήταν μαθητές μας στην Ελλάδα και τώρα εργάζονταν και αυτά σε τεχνικές

εταιρείες της πόλης. Κάτι εντυπωσιακό για μας σ’

αυτό το γεωγραφικό πλάτος (59ο 23΄) ήταν μεγάλη διάρκεια της ημέρας σε σχέση με τη νύχτα εκείνη

την εποχή .Ο ήλιος ανέτειλε στις 8.30΄και έδυσε στις

3μμ. Ξύπνησα κατά τις δύο τη νύχτα και έξω ήταν σα να

έχουμε απόγευμα . Ακόμη πιο βόρεια έχουμε πολύ μεγάλη διάρκεια της ημέρας το καλοκαίρι και στον

αρκτικό κύκλο δε δύει ο ήλιος καθόλου. Αφού περάσαμε ένα όμορφο Σαββατοκύριακο στη Στοκχόλμη, τη Δευτέρα το πρωϊ ξεκινήσαμε για το ταξίδι του

γυρισμού στην Kristianstadt. Αργά το απόγευμα φτάσαμε στο χωριό και μας υποδέχτηκε η Ελένη με ζεστό

φαγητό και γλυκίσματα . Ο καιρός ήταν πολύ καλός

και η θερμοκρασία γύρω στους 3ο βαθμούς .

ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΑ ΦΗΜΙΣΜΕΝΑ ΜΕΡΗ COSTA BODA KAI OREFFORS

Από μέρες ο ξάδερφός μας ο Νίκος μας έλεγε πως

έπρεπε να πάμε στην Costa Boda και στο Oreffors για να δούμε την επεξεργασία του γυαλιού και να

Page 133: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

133    

αγοράσουμε τα φημισμένα κρύσταλλα. Τελικά μια μέρα ξεκινήσαμε όλοι μαζί με δύο αυτοκίνητα . Θυμάμαι μια περιπέτεια που είχαμε στη διαδρομή με το παλιό

αυτοκίνητο του Νίκου, ένα Pezeaut . Έμεινε με πρόβλημα στο ηλεκτρικό σύστημα και δεν ξέραμε τη

να κάνουμε. Τελικά φέραμε έναν ηλεκτρολόγο από ένα

διπλανό χωριό . Διέγνωσε βλάβη στα καλώδια που

έδιναν τον ηλεκτρικό σπινθήρα στα μπουζί. Ευτυχώς είχε φέρει μαζί του καινούργια καλώδια και το

πρόβλημα διορθώθηκε με καθυστέρηση δύο ωρών. Ο

μικρός γιός του Νίκου ,ο Σώτης, φώναζε στον πατέρα

του: « Καλά ρε μπαμπά ακόμα εκεί εσύ, στο παλιό σου

αυτοκίνητο, αυτό το χαζό μηχάνημα. Πάρε μια BMW» .

Και η απάντηση του πατέρα : « Ακου να δεις, σαν αυτό

λίγα υπάρχουν .Αφού μου με παρακαλάνε να το πάρουν

και δεν το δίνω» . ‘Όλα τα παιδιά ξέσπασαν σε γέλια με το αστείο αυτό του Νίκου και άρχισαν να τον

πειράζουν .

Φτάσαμε στο χωριό Costa Boda και πήγαμε κατ’ ευθείαν στην έκθεση κρυστάλλων όπου μας θάμπωσαν τα πολύχρωμα κρύσταλλα και η διάφορες συνθέσεις

του γυαλιού. Η γυναίκες μας ρίχτηκαν στην αγορά κρυστάλλων που η τιμή τους ήταν πολύ πιο χαμηλή από

τα καταστήματα. Εμείς με το Νίκο και τα αγόρια μας πήγαμε μέσα στο χωριό να δούμε τα εργαστήρια

επεξεργασίας του γυαλιού . Υπήρχε μια μακρά

παράδοση στους κατοίκους του χωριού . Ήταν όλα τα έργα τους χειροποίητα και η τέχνη τους αιώνες τώρα

μεταδίδονταν από γενιά σε γενιά. Αυτή η εργασία

Page 134: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

134    

τους έδινε ζωή στην περιοχή και πλούτο στα σπίτια

τους. Κάποιος, θυμάμαι, μας έκανε επίδειξη φυσώντας το πολύχρωμο τήγμα ώστε να πάρει τη μορφή ενός

ωραίου δοχείου .Πρόσθετε χερούλια και διαμόρφωνε τη βάση του ώστε να καταλήξει σε ένα πολύ όμορφο

βάζο. Μας έκαναν φοβερή εντύπωση οι χρωματισμοί

και η σύνθεσή τους. Η τέχνη αυτών των ανθρώπων ήταν

κάτι ασύλληπτο για μας. Είχαν καταφέρει αυτοί οι

άνθρωποι της Costa Boda να δημιουργήσουν εργαστήρια και να απασχολούν όλους τους νέους της

περιοχής . Είναι ονομαστή σε όλον τον κόσμο η

παραγωγή τους.

Σχεδόν η ίδια εικόνα μας περίμενε λίγα χιλιόμετρα

πιο κάτω όπου βρίσκεται το Oreffors. Και εδώ η έκθεση τους ήταν γεμάτη με κρυστάλλινα βάζα πολύχρωμα

,ποτήρια και διακοσμητικά κρύσταλλα . Η ποιότητά τους ήταν απαράμιλλη γι αυτό και καθημερινά έρχονταν αρκετοί τουρίστες να αγοράσουν

κρύσταλλα στον τόπο της παραγωγής τους.

Καινούργιες αγορές έκαναν οι κυρίες μας ,μη

μπορώντας να αντισταθούν στην πρόκληση. Γεμίσαμε το αυτοκίνητο με πολύχρωμα κρύσταλλα και είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι γιατί τα είχαμε

αγοράσει στον τόπο της παραγωγής τους, σε

ιδιαίτερα χαμηλές τιμές. Για μας αυτά που είδαμε

στην Costa Boda και το Oreffors , μέρη με παγκόσμια

φήμη μας γέμισαν ικανοποίηση και χαρά. Είπα στο

Νίκο σε μια στιγμή ενθουσιασμού : « Δεν περίμενα να

δω τέτοια πράγματα σ’αυτά τα μικρά χωριουδάκια. Τι

Page 135: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

135    

τέχνη ήταν αυτή με το γυαλί και τα χρώματα .Μπράβο

Νίκο σ’ ευχαριστούμε που μας έφερες εδώ. Είχες

δίκαιο να το λες και να επιμένεις» . Και ο Νίκος χαμογέλασε ικανοποιημένος και ευχαριστημένος με

τα λόγια μου. Η Ελένη , κάποια στιγμή ήρθε προς το

μέρος μας και κρατώντας ένα ωραίο βάζο είπε « Αυτό

είναι δώρο δικό μας για σας . Είδατε τι πράγματα

έχει ο τόπος αυτός;» . Την ευχαρίστησα για το δώρο της και της είπα ότι το χάρηκα πραγματικά αυτό το

ταξίδι. Τα παιδιά μας δεν ήταν ανάγκη να πουν κάτι . Τα πρόσωπά τους έλαμπαν από ευχαρίστηση και χαρά

γι’ αυτά που είδαν. Η Μαρία ήταν ιδιαίτερα

ευχαριστημένη .Γνώριζα άλλωστε την αδυναμία της στα καλά κρύσταλλα και τη διακόσμηση.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΗ ΣΟΥΗΔΙΑ ΣΤΟ DUESSELDORF

Οι μέρες των διακοπών πέρασαν και ήρθε η ώρα της

αναχώρησης από την Κριχουάνστα. Όλοι μας

αποχαιρετήσαμε το Νίκο , την Ελένη και τα παιδιά

τους τον Κώστα και τον Σώτη. Τους καλέσαμε να μας επισκεφτούν στο Ντύσσελντορφ και τους ευχαριστήσαμε για τις ωραίες πασχαλινές διακοπές

που μας χάρισαν στη Σουηδία. Το ταξίδι της επιστροφής το αλλάξαμε γιατί θέλαμε να περάσουμε και από τη Δανία για να γνωρίσουμε έστω και για

λίγο την Κοπενχάγη. Πήγαμε στο Helsinborg ένα

Page 136: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

136    

λιμάνι της Σοηδίας κοντά στο Malme .Από κει με

Ferryboat περάσαμε απέναντι στη Δανία στο Helsingor.

Η διαδρομή δεν είναι πάνω από μισή ώρα . Εκείνο τον καιρό ακούγαμε πως η Σουηδία με τη Δανία σκέφτονταν να κατασκευάσουν γέφυρα και τούνελ

ώστε να ενώσουν τις χώρες τους με δρόμο και τρένο . Τα νερά της θάλασσας εκεί είναι αβαθή και

προσφέρονται για μια τέτοια κατασκευή. Το 2008 ξαναπήγα στην Κοπενχάγη και μου δόθηκε η ευκαιρία να περάσω από αυτή την υπέροχη γέφυρα και το τούνελ και σε πέντε λεπτά να βρεθώ από την Σουηδία στη

Δανία.

Στην Κοπενχάγη μείναμε μερικές ώρες και επισκεφτήκαμε τα ανάκτορά της και το σύμβολο της

πόλης ,τη γοργόνα , ένα χάλκινο άγαλμα σε μια πλευρά

ενός καναλιού. Όμορφη πόλη η Κοπενχάγη χωρίς ιδιαίτερη κίνηση αυτοκινήτων μια και τα ποδήλατα

στην πόλη είναι σε αφθονία. Κάθε κάτοικος έχει και

Page 137: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

137    

το ποδήλατό του για τις μετακινήσεις του στην πόλη της Κοπενχάγης και τα κανάλια θυμίζουν

περισσότερο Βενετία ή Άμστερνταμ. Δεν είχαμε πολύ χρόνο και αφήσαμε την Κοπενχάγη για να πάμε προς το

νότιο τμήμα της Δανίας. Περάσαμε τα δυο μεγάλα

νησιά της Δανίας ,αυτό στο οποίο βρίσκεται η Κοπενχάγη και ένα μικρότερο στο οποίο βρίσκεται η

Τρίτη πόλη της Δανίας ,η Οντένς . Ακολουθήσαμε

πορεία στη χερσόνησο της Δανίας, που ονομάζεται

χερσόνησος της Γιουτλάνδης, νότια κατεύθυνση και φτάσαμε στα σύνορα Δανίας –Γερμανίας . Η κίνησή μας στη επίπεδη Δανία δεν παρουσίασε κανένα πρόβλημα. Μας έκαναν εντύπωση οι αναρίθμητοι πύργοι παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τη δύναμη του

ανέμου (τα αιολικά πάρκα). Η Δανία έχει αναπτύξει την τεχνολογία των ανεμογεννητριών και εξάγει και

σε άλλες χώρες. Είναι μαζί με τη Σουηδία μια από τις

πιο αναπτυγμένες τεχνολογικά χώρες της Ευρώπης.

ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΔΥΟ ΜΗΝΕΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ

Μετά τις ωραίες πασχαλινές διακοπές μας το

σχολείο άρχισε ξανά . Υπήρχε πλέον ηρεμία μετά τις

φουρτούνες που μας έφερε η παρουσία του Μπάνη. Ο παλιός διευθυντής ο Γιαννίδης δεν φαίνονταν να δημιουργεί προβλήματα αφού είχε αποσυρθεί και

αυτός στη μοναξιά του. Κάποια μέρα ήρθε ένα

Page 138: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

138    

γερμανός αξιωματικός ειδικευμένος σε θέματα

ναρκωτικών και ζήτησε να μιλήσει στα παιδιά .Με χαρά δεχθήκαμε και συγκεντρώσαμε τα παιδιά στην

αίθουσα τελετών του σχολείου. Οι μαθητές μας τον άκουσαν υποδειγματικά και με ερωτήσεις τους

ζήτησαν εξηγήσεις σχετικά με το μεγάλο αυτό θέμα. Θυμάμαι μια φράση του σχετικά με την αντιμετώπιση

αυτής της μάστιγας του αιώνα . « Αγαπητά μου παιδιά

στη ζωή μας περνάμε δύο φάσεις . Εκείνη στην οποία

είμαστε καλά με τον εαυτό μας δηλαδή είμαστε –Up- και σε εκείνη που είμαστε χάλια δηλαδή –Down-. Τότε χρειάζεται δύναμη ώστε να μην καταφύγουμε στις ουσίες που θα μας καταστρέψουν με τον εθισμό που

προκαλούν» . Αργότερα ο αξιωματικός αυτός μου είπε στο γραφείο μου πως ήταν ενθουσιασμένος με τους

μαθητές μας και την συμπεριφοράς τους . « Μπράβο σ’

αυτά τα παιδιά . Είναι πολύ έξυπνα και ειλικρινή .

Σας συγχαίρω Herr Director για το σχολείο σας» . Έφυγε ευχαριστημένος και εμείς νοιώσαμε ικανοποίηση που ακούγαμε τέτοια καλά λόγια από ένα ανώτερο

γερμανό αξιωματικό ειδικό σ’ ένα τόσο ευαίσθητο

τομέα .

Την επόμενη εβδομάδα ζήτησα από τον πρόεδρο του

συλλόγου των γονέων , τον Μοσχίδη , να μιλήσει και αυτός στους μαθητές για θέματα συμπεριφοράς τους, στη χώρα η οποία φιλοξενούσε αυτούς και τους

γονείς τους. Ήξερα πως ο πρόεδρος είχε μεγάλη κοινωνική πείρα και θα μπορούσε να βοηθήσει σε

θέματα αγωγής τους μαθητές μας. Ανακοίνωσα στους μαθητές ένα απόγευμα πως την επομένη το σχολείο θα

Page 139: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

139    

διέθετε δύο διδακτικές ώρες για ομιλία και

συζήτηση με τον πρόεδρο του συλλόγου. Όσοι γονείς

μπορούσαν να έρθουν ήταν ευπρόσδεκτοι. Την άλλη μέρα την Τρίτη διδακτική ώρα γέμισε ή αίθουσα

τελετών με τους μαθητές και αρκετούς γονείς . Εγώ έκανα μια παιδαγωγική εισήγηση και είπα στα παιδιά

,πως είμαι πολύ ευχαριστημένος με τη συμπεριφορά

τους στο σχολείο. Όλα τα προβλήματα αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά χάριν της βοήθειας που προσφέρει ο σύλλογος των γονέων στο

σχολείο . Στη συνέχεια ζήτησα από τον πρόεδρο να

πάρει το λόγο. Ο Πρόεδρος με χαρά ανταποκρίθηκε και άρχισε να λέει στα παιδιά πως οι γονείς τους

αντιμετώπισαν τεράστιες δυσκολίες στην ξένη χώρα. Αγωνίστηκαν με ένα μόνο όραμα να αναθρέψουν τα παιδιά τους με τις πατροπαράδοτες αρχές , να τα σπουδάσουν και να γίνουν χρήσιμοι πολίτες όταν με

το καλό επιστρέψουν στην πατρίδα τους . Είπε ακόμη :

« Αυτό το σχολείο εδώ στην Γερμανία το δημιουργήσαμε εμείς οι γονείς σας . Θέλουμε να πάρετε Ελληνική παιδεία .Να μάθετε καλά την Ελληνική γλώσσα και να καμαρώνεται που είστε

Ελληνόπουλα . Μη δίνεται δικαιώματα στους ξένους και μην εκθέτετε τους γονείς σας με πράξεις που

δεν αρμόζουν σε σας τα νέα παιδιά . Εσείς είστε το

μέλλον της χώρας μας.» .

Τα παιδιά ακούγοντας τέτοια λόγια ξέσπασαν σε χειροκροτήματα και το πρόσωπο του προέδρου έλαμπε

από χαρά και ικανοποίηση. Σκέφτηκα πως αυτός ο

Page 140: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

140    

άνθρωπος ήταν περισσότερο παιδαγωγός από μας τους

δασκάλους . Αναζητούσε την ευκαιρία να δείξει στα παιδιά το δρόμο που έπρεπε να ακολουθήσουν και το έκανε αυτό με απλά λόγια γεμάτα συναίσθημα και

αγάπη. Αυτός λοιπόν ήταν, ο άγριος και σκληρός

Πόντιος ,όπως μου τον είχε περιγράψει εκείνος ο

πρώτος Έλληνας που συνάντησα στο σχολείο , ο κυρ.

Κώστας .Να σκεφτεί κανείς πως αυτός ο άνθρωπος δεν

είχε πάρει μόρφωση από σχολεία και Πανεπιστήμια .

Όπως μου είχε πει, πέρασε τα χρόνια της κατοχής στην

Ελλάδα δουλεύοντας σκληρά . Ακόμα και σαγματοποιός

είχε δουλέψει εκείνα τα χρόνια. Αργότερα όταν ήλθε νέος στη Γερμανία άρχισε να μελετά μόνος του

ιστορία και ελληνική γλώσσα. ‘Έγραφε ιστορικά κείμενα και σχόλια με κάποια ορθογραφικά λάθη

βέβαια που δεν αλλοίωναν τη σημασία του κειμένου .

Τα έστελνε στο περιοδικό «Ελληνική Ιστορία», στην Αθήνα και είχε γίνει μόνιμος αρθρογράφος του

περιοδικού .

Όταν κάποτε επισκέφτηκα στο σπίτι του τον φίλο μου

πλέον τον Γιάννη, με υπερηφάνεια μου έδειξε τη

βιβλιοθήκη του. Ολόκληρη σοφίτα ήταν γεμάτη από

όλες τις πλευρές με βιβλία Ελληνικά και Γερμανικά. Κυριαρχούσαν τα βιβλία ιστορίας γιατί αγαπούσε

ιδιαίτερα τη μελέτη ιστορικών κειμένων. Εγώ βλέποντας αυτόν τον πλούτο στις βιβλιοθήκες του

είπα: « Μα λες ότι δεν έχεις σπουδάσει και

στενοχωριέσαι γιατί δεν ξέρεις πολλά γράμματα . Με αυτά που βλέπω εδώ λέω πως πρέπει να καμαρώνεις για

Page 141: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

141    

τις γνώσεις σου και τα ενδιαφέροντά σου. Δεν χρειάζεσαι τίτλους . Έχεις αποκτήσει τη γνώση, αυτό

που ήθελες από μικρός . Εγώ δεν έχω δει άλλη

περίπτωση σαν τη δική σου και σε συγχαίρω.» . Με κοίταξε σα να μην πίστευε στα λόγια μου και μου

απάντησε : « Προσπάθησα να πετύχω αυτό που μου

στέρησε η ζωή στα μικρά μου χρόνια. Δόξα το Θεό, κάτι έκανα και εγώ σ’ αυτή τη ζωή». Σκέφτηκα πως ο

Γιάννης ήταν ένα παράδειγμα ανθρώπου, μαχητή της

ζωής. Δεν το έβαζε ποτέ κάτω και δεν φοβόταν

κανέναν άνθρωπο όταν είχε το δίκιο με το μέρος του . Πολλές φορές αναμετρήθηκε με ανθρώπους που είχαν εξουσία γιατί πίστευε πως είχαν άδικο στις πράξεις

τους και το δίκιο ήταν με το μέρος του. Ο αυθορμητισμός του βέβαια πολλές φορές ,όπως μου

έλεγε , τον είχε οδηγήσει σε ακραίες αντιδράσεις που του κόστισαν .

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΟΔΥΣΣΕΑ ,ΕΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΕΛΛΗΝΑ ΤΟΥ DUESSELDORF

Είχα ακούσει πολλές φορές τον πρόεδρο, το Γιάννη, να

μου λέει πως ένας φίλος του ,ο Οδυσσέας ήταν από τους Έλληνες του Ντύσσελντορφ που έπρεπε να

γνωρίσω . « Αν οι άλλοι έλληνες εδώ στο Ντύσσελντορφ ξέρουν άλφα πράγματα , αυτός ξέρει εκατό Άλφα».

έλεγε με νόημα ο Γιάννης. Πήγαμε λοιπόν μια μέρα

Page 142: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

142    

στα κτίρια της Αστυνομίας όπου ο επιχειρηματίας

Οδυσσέας είχε τη διαχείριση των εστιατορίων . Εκεί ο Γιάννης με σύστησε στο φίλο του, τον Οδυσσέα . Το βλέμμα του Οδυσσέα πετούσε σπίθες καθώς

διερευνούσε πρόσωπα και καταστάσεις . Είχε σπουδάσει Μηχανικός στο Ντύσσελντορφ και διατηρούσε διάφορες επιχειρήσεις εκμετάλλευσης

εστιατορίων . ΟΙ γνώσεις του στην πληροφορική για εκείνη την εποχή ήταν πολύ προχωρημένες και οι υπολογιστές που χρησιμοποιούσε διευκόλυναν την

εργασία του σε οικονομικά κυρίως θέματα. Βρήκα λοιπόν τον κατάλληλο άνθρωπο για να συζητήσω και να λύσω αρκετές απορίες μου πάνω σε προγράμματα

του υπολογιστή. Τότε μόλις είχαν κάνει την

εμφάνισή τους τα windows ,τα νέα λειτουργικά της Microsoft και ο Οδυσσέας είχε παρακολουθήσει σεμινάρια και ήταν πλήρως ενημερωμένος με τις νέες

εξελίξεις. Καθίσαμε στο γραφείο του και συζητούσαμε για τη δουλειά του και τις σχέσεις του

με τους Γερμανούς. Μας είπε λοιπόν πως εκείνες τις ημέρες είχε μια διαφωνία με έναν αξιωματικό της

υπηρεσίας και αντέδρασε με φωνές στη διαμάχη αυτή. Αυτό ήταν ασυνήθιστο στην έδρα του στρατηγείου και ο θιγείς αξιωματικός ανέφερε τον Οδυσσέα στο

διοικητή του . Εκείνες γέλασε με συγκατάβαση για το περιστατικό και του είπε: « Δεν σου έχω πει φίλε μου τόσες φορές να μην τα βάζεις με μεσογειακούς τύπους. Αυτός ο άνθρωπος είναι (Mittelmeer) ,δεν το

καταλαβαίνεις;.».

Page 143: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

143    

Από τότε ο Οδυσσέας έγινε ο σύμβουλός μας σε θέματα

πληροφορικής τόσο για το σχολείο όσο και για μένα. Εφοδιαστήκαμε με έναν νέο υπολογιστή που μας δώρισε ο σύλλογος των γονέων και πήραμε επίσης και

το πρόγραμμα Microsoft Word για να το

χρησιμοποιούμε σε θέματα αλληλογραφίας. Τα χρόνια εκείνα οι εξελίξεις γύρω από την πληροφορική και τους υπολογιστές έτρεχαν ραγδαία και κάθε τόσο

κάτι καινούργιο έβγαινε στον ορίζοντα . Οι επεξεργαστές 296 , 396 και 486 της Intel διαδέχονταν ο ένας τον άλλο και σε λίγους μήνες είχε παλιώσει

αυτός που είχες αγοράσει. Πολλές φορές χρειάστηκε να τον επισκεφτώ στη δουλειά του και να συζητήσω

μαζί του. Θυμάμαι μια φορά αναγκάστηκα να πάω στο γραφείο του που διατηρούσε στο Ψυχιατρείο του

Ντύσσελντορφ , στην άκρη της πόλης. Εκεί μέσα σε ένα παράξενο περιβάλλον με διαφορετικούς ανθρώπους ο Οδυσσέας καθόταν ατάραχος στο γραφείο του ανάμεσα σε υπολογιστές και άλλα μηχανήματα πληροφορικής

σα να μη συνέβαινε τίποτα γύρω του .Ήταν στον κόσμο του και θεωρούσε το μέρος εκείνο ότι το πιο φυσικό

για τη δουλειά του. Είχε και εκεί την επιχείρηση διατροφής του ιδρύματος και παράλληλα είχε εγκαταστήσει το στρατηγείο του με τους νέου

υπολογιστές του. Για όλα τα θέματα που μας

απασχολούσαν , ο Οδυσσέας είχε μια καθαρή άποψη . Ο Γιάννης θεωρούσε τον Οδυσσέα ανεκτίμητο φίλο του και ζητούσε πάντα τη γνώμη του προκειμένου να πάρει

αποφάσεις σε κρίσιμα γι’ αυτόν θέματα.

Page 144: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

144    

ΜΙΑ ΜΟΥΣΙΚΟΧΟΡΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ

Προς το τέλος του σχολικού έτους οι σύλλογοι

γονέων του Γυμνασίου και του Λυκείου , οργάνωσαν μια εκδήλωση σε μια αίθουσα ενός πολιτιστικού

κέντρου . Στην εκδήλωση αυτή συμμετείχαν οι χορευτικοί σύλλογοι των Ποντίων ,των Θρακιωτών. Ακόμη υπήρχαν χορευτική σύλλογοι από τη Μακεδονία

, την Ήπειρο και τη Θεσσαλία. Η συμμετοχή ήταν πολύ μεγάλη γιατί είχαν έρθει Έλληνες από την ευρύτερη

περιοχή του Ντύσσελντορφ με τις οικογένειές τους . Τιμητικά είχαμε καθίσει σε κεντρικό σημείο κοντά στην πίστα κατάλληλα διαμορφωμένο από τους

συλλόγους των γονέων . Όταν πήγα να καθίσω με τη σύζυγό μου διαπίστωσα με μεγάλη μου έκπληξη πως

λίγο πιο πέρα καθόταν ο τέως σύμβουλος της Βόννης ,

ο γνωστός πια Λερίδης. Δεν του έδωσα σημασία και συνέχισα να συζητάω με τον δικό μας πρόεδρο τον

Γιάννη τον Μοσχίδη. Κάποια στιγμή σηκώθηκε από τη

θέση του και πλησίασε . Τον άκουσα να λέει : « Τι

κάνετε κύριε διευθυντά ; πως τα περνάτε εδώ στο

ωραίο Ντύσσελντορφ;» Γύρισα προς το μέρος του και τον είδα να χαμογελάει λες και δεν θυμόταν πως είχε

φερθεί σε μένα . Δεν είχε σκεφτεί πριν μιλήσει σε μένα τις κατασκευασμένες από τον ίδιο κατηγορίες

στο πρόσωπό μου και την ταλαιπωρία που πέρασα εξ’

αιτίας του. Κυνικός όπως παλιά πλησίασε τον πρόεδρο

και του είπε : « Ο κύριος διευθυντής ,πρόεδρε , είναι

Page 145: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

145    

εξαίρετος άνθρωπος . Μαθαίνω ότι έχει οργανώσει το

σχολείου του θαυμάσια . ‘ Έναν τέτοιο άνθρωπο

χρειάζονται τα Ελληνικά σχολεία.» . Δεν πίστευα σ’

αυτά που άκουγαν τα αυτιά μου . Πριν απαντήσω με

πρόλαβε ο φίλος μου ο πρόεδρος ο οποίος του είπε: «

Αφήστε τα αυτά αγαπητέ μου . Αρκετά τράβηξε αυτός ο

εξαίρετος άνθρωπος , όπως τον αποκαλείται . Όμως

μην ανησυχείτε, εδώ στο Ντύσσελντορφ είμαστε εμείς δίπλα του και τον προστατεύουμε από μερικούς

καλούς πατριώτες.». Σαν να κατάλαβε τους υπαινιγμούς του προέδρου και απομακρύνθηκε για να

μην ακούσει και άλλα δυσάρεστα γι’ αυτόν.

Σχολιάζοντας το γεγονός είπα στον πρόεδρο. « Ποιος

το περίμενε πως ο πανίσχυρος, πριν δύο χρόνια

Λερίδης, ο αρχιερέας της άδικης καθαίρεσής μου, θα ερχόταν να με στολίσει με επαίνους μπροστά σε σας

στους γονείς ,ώστε να πετύχει την κάθαρσή του.»

Πόσο γρήγορα αλλάζουν οι καιροί. Ο άλλοτε πανίσχυρος σύμβουλος της Βόννης σύρθηκε , απογυμνωμένος από αξιώματα και εκλιπαρώντας

άφεση αμαρτιών. Αυτό που χρειάζεται ,σκέφτηκα, είναι μόνο υπομονή για να έρθει η κάθαρση και η

δικαίωση. Εκείνη λοιπόν τη βραδιά έφυγα από την εκδήλωση δικαιωμένος και χαρούμενος μετά από τόσο

καιρό.

Πέρασε αρκετός καιρός από τότε και αυτόν τον

άνθρωπο , τον Λερίδη δεν τον ξαναείδα . Μια μέρα ,

ενώ βρισκόμουν στην Ελλάδα ,άκουσα τη γυναίκα μου να με φωνάζει . « Ελα να δεις κάποιον στην τηλεόραση.

Page 146: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

146    

Θα πρέπει να σου θυμίζει κάτι απ’ τα παλιά» .

Πράγματι αναγνώρισα τον Λερίδη . ‘Έπαιρνε μέρος σε μια παιδαγωγική συζήτηση σχετική με τη βία που

πολλές φορές ασκείται στα παιδιά . Με άνεση ο

Λερίδης μίλησε για δικαιοσύνη για ηθική αγωγή . Καταδίκαζε κάθε βίαια πράξη και ήταν στη συζήτηση

υπόδειγμα ενάρετου παιδαγωγού και ανθρώπου . Πόσο υποκριτής πρέπει είναι ο άνθρωπος αυτός που

μιλούσε με τόσο πάθος για δικαιοσύνη . Για μια στιγμή σκέφτηκα να παρέμβω στη συζήτηση και να

στιγματίσω την υποκρισία του. Δεν το έκανα όμως . Για μένα ήταν όλα αυτά μια κακή ανάμνηση του παρελθόντος . Η ίδια η ζωή με δικαίωσε χαρίζοντάς μου στιγμές χαράς κοντά στους μαθητές μου και τους

γονείς τους.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΑ

Μια εβδομάδα του Ιουνίου φιλοξενήσαμε στο

Ντύσσελντορφ τα αγαπημένα μας ξαδέλφια, τον

Δημήτρη και τη Σούλα από την Αθήνα. Δεν έχασαν την ευκαιρία να γνωρίσουν κάποιες γερμανικές πόλεις

παρέα με μας . Προγραμματίσαμε μια εκδρομή στην

Πράγα για ένα τριήμερο. Με το αυτοκίνητό μου ξεκινήσαμε προς τα νότια και μετά από έξη ώρες

φτάσαμε στη Νυρεμβέργη. Εκεί φιλοξενηθήκαμε από ένα ζευγάρι συναδέλφων φίλων μας που υπηρετούσαν

σε Ελληνικό Γυμνάσιο της πόλης αυτής. Το απόγευμα

Page 147: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

147    

κάναμε έναν περίπατο στην παλιά πόλη της Νυρεμβέργης και μείναμε καταγοητευμένοι από τα

μνημεία αυτής της πόλης.

Την άλλη μέρα κατευθυνθήκαμε προς τα σύνορα και

εισήλθαμε στην τότε Τσεχοσλοβακία. Μετά από τρεις

ώρες φτάσαμε στην ξακουστή Πράγα . Αναζητήσαμε

κάποια πανσιόν και εγκατασταθήκαμε . Το βράδυ

πήγαμε στο κέντρο της πόλης. Την Πράγα διασχίζει ο

ποταμός Μολδάβας και τη χωρίζει σε δύο μέρη. Το

κέντρο της πόλης αποτελείται από πέντε μέρη. Την

παλιά πόλη , την Εβραϊκή συνοικία , τη νέα πόλη , την πόλη του κάστρου και την περιοχή που ευρίσκεται στην απέναντι όχθη του ποταμού Μολδάβα και έχει το

όνομα Lesser Quarter . Υπάρχουν πολλές γέφυρες με πιο διάσημη τη γέφυρα του Καρόλου που είναι

διακοσμημένη με πολλά αγάλματα ηγεμόνων. Βλέπει

κανείς γοτθικά και Ρωμανικά μνημεία,

Αναγεννησιακά ανάκτορα του 19ου αιώνα. Έχω την εντύπωση πως η Πράγα είναι μια από τις ωραιότερες πόλεις της Ευρώπης και άξιζε που ήρθαμε να την

επισκεφτούμε. Το βράδυ πήγαμε σε ένα κεντρικό

εστιατόριο-Βαρ και φάγαμε υπό τους ήχους Ελληνικής

Μουσικής . Μόλις οι υπεύθυνοι κατάλαβαν πως υπήρχε παρέα Ελλήνων έδωσαν σήμα στην ορχήστρα να παίξει

τα παιδιά του Πειραιά.

Την άλλη μέρα επισκεφτήκαμε την περιοχή του κάστρου και είδαμε τα παλάτια των Αψβούργων και μετά περνώντας τη γέφυρα του Καρόλου πήγαμε στην

απέναντι πόλη. Εκεί μας εντυπωσίασε στην πλατεία

Page 148: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

148    

της παλιάς πόλης ,το μεσαιωνικό αστρονομικό ρολόϊ. Βρίσκεται στον τοίχο του γοτθικού πύργου του παλαιού Δημαρχείου και κατασκευάστηκε γύρω στα

1410 . Αυτό το ρολόϊ είναι το σήμα κατατεθέν της

πόλης .Εγώ γνώριζα επίσης ,πως αυτή η πόλη ανέδειξε

δύο κορυφαίους αστρονόμους . Ο Τύχων Μπραχέ και ο Κέπλερ έζησαν στην Πράγα και εργάστηκαν στο

αστεροσκοπείο του Μπένατεκ. Στο πανεπιστήμιο της Πράγας είχε διδάξει για ένα έτος και ο Αϊνστάιν

(1911-12).

Την Κυριακή το πρωϊ ξεκινήσαμε το ταξίδι της

επιστροφής από τα βόρειο δυτικά της Τσεχίας. Στη

δυτική Βοημία και σε απόσταση 140 χιλιομέτρων από

την Πράγα βρίσκεται η λουτρόπολη Κάρλοβυ Βάρυ, δημοφιλής τόπος προορισμού για πολλούς διάσημους αριστοκράτες λόγω των ιαματικών λουτρών που

διαθέτει. Από εκεί πέρασαν ο Τσάρος ο Πέτρος Α΄, το

1711,ο Κεμάλ Ατατούρκ το 1918 , ο Γκαίτε ακόμη δε οι μεγάλοι μουσικοί όπως ο Μπετόβεν και ο Σοπέν το

1835. Περπατήσαμε κατά μήκος του μικρού ποταμού

Τέπλα , ο οποίος διασχίζει τη λουτρόπολη αυτή με τις

δώδεκα ιαματικές πηγές. Η πόλη είναι γεμάτη από ξενοδοχεία και μαγαζιά όπου πωλούνται τα περίφημα

κρύσταλλα Βοημίας. Λίγο έξω από την πόλη επισκεφτήκαμε ένα μεγάλο μουσείο κρυστάλλων

Βοημίας .Εκεί θαυμάσαμε τα πολύχρωμα κρύσταλλα

,φημισμένα για την καθαρότητα του γυαλιού και την ποικιλία των χρωμάτων . Περάσαμε τα σύνορα και μετά από πολύωρο ταξίδι κάπου πέντε ωρών φτάσαμε

Page 149: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

149    

στο Ντύσσελντορφ αργά το βράδυ , κατάκοπη αλλά

ευχαριστημένοι για όσα είδαμε.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ

Μετά από τις καλοκαιρινές διακοπές στην Ελλάδα

γυρίσαμε ξανά στη Γερμανία. Ήταν η τελευταία μας σχολική χρονιά στο Ντύσσελντορφ και θέλαμε να

δούμε ότι δεν είχαμε δει τόσον καιρό. Ο μεγάλος μου γιος ,ο Νότης ,είχε αρχίσει από την προηγούμενη

χρονιά τις σπουδές του στο Aachen και ο Πάνος αυτή τη χρονιά θα άρχιζε σπουδές στο Πολυτεχνείο

Θεσσαλονίκης . Η κόρη μας η Ρίτα ήταν στη δεύτερη τάξη του Λυκείου και παρακολουθούσε το Ελληνικό

Λύκειο του Ντύσσελντορφ. Τα μαθήματα άρχισαν στις

25 Αυγούστου χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα . ¨Όπως κάθε χρόνο υπήρχε το πρόβλημα της έγκαιρης αποστολής των βιβλίων από την Ελλάδα αλλά ο σύλλογος των γονέων με τις ενέργειές του κατάφερνε τελικά να αποσταλούν τα βιβλία χωρίς μεγάλη

καθυστέρηση. Στο σχολείο υπήρχε κατάλληλο παιδαγωγικό κλίμα και οι μαθητές είχαν προσαρμοστεί στους κανόνες συμπεριφοράς και

μάθησης του σχολείου. Θυμάμαι πως οι γονείς, μου τόνισαν επανειλημμένα πως εκτιμούσαν ιδιαίτερα την ευγένεια και την ήπια συμπεριφορά μου προς τα

παιδιά τους . Αυτή η ηρεμία στο σχολείο επιδρούσε κατευναστικά στα παιδιά αυτής της δύσκολής

εφηβικής ηλικίας . Θυμάμαι μια μέρα έτρεξε μέσα στο

Page 150: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

150    

γραφείο μου από την ανοικτή πόρτα, μια μαθήτρια και

με λαχανιασμένη φωνή φώναξε « Κύριε, κύριε σώστε με σας παρακαλώ με κυνηγάνε να με χτυπήσουν κάτι

παιδιά» . Αμέσως μετά ήρθαν και οι συμμαθητές της

που ήθελαν να τη χτυπήσουν . Στάθηκαν έξω απ’ την πόρτα και περίμεναν να ακούσουν τις φωνές του διευθυντή να μαλώνει τη μαθήτρια για τον τρόπο που

εισέβαλε στο γραφείο. Εγώ ήρεμα κάλεσα τα παιδιά

και βρήκα την ευκαιρία να τα συμφιλιώσω . Απομακρύνθηκαν γελώντας. Μέσα τους όμως αισθάνθηκαν ικανοποίηση γιατί η μικρή τους αταξία

,δεν κατέληξε σε τιμωρία αλλά σε ένα μάθημα

συμπεριφοράς που το αισθάνθηκαν αμέσως .

Εφαρμόζονταν η παιδαγωγική μου άποψη πως στο σχολείο έπρεπε να μην κυριαρχούν τα νεύρα και οι φωνές του διευθυντή και των καθηγητών αλλά η αγάπη

και η κατανόηση. Χρειάζονταν μόνο ήρεμη αντιμετώπιση κάθε εκτροπής καθώς επίσης και

αποδοχή της όποιας ποινής από τον μαθητή. Αρκετά προβλήματα δημιουργούσε στους μαθητές τον ξένο περιβάλλον καθώς επίσης και η απουσία των γονέων

τους στην εργασία σχεδόν όλη τη μέρα. Δεν θα έπρεπε το σχολείο να προσθέσει μια ακόμη πηγή φόβου και

τιμωρίας σ’ αυτά τα παιδιά.

Αυτή τη φιλοσοφία αγωγής προσπάθησα να μεταφέρω και στους συναδέλφους καθηγητές και όλοι μαζί πετύχαμε ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα που είχε

απήχηση στους μαθητές μας και τους γονείς τους. Παραφωνία στο παιδαγωγικό κλίμα του σχολείου ήταν

Page 151: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

151    

η στάση του παλαιού διευθυντή, του Γιαννίδη. Από την προηγούμενη χρονιά είχε αποτραβηχτεί στον κόσμο

του και σχεδόν δεν μιλούσε με κανένα.

Μια μέρα δημιούργησε φασαρία στο γραφείο των καθηγητών επισημαίνοντας πως η γονείς δεν είχαν κανένα λόγο να αναμιγνύονται στη λειτουργία του

σχολείου . Άφησε μάλιστα και έναν υπαινιγμό πως

ξέρει ποιοι ευθύνονται γι’ αυτή την κατάσταση και είπε ακόμη πως δεν θα τους άφηνε να συνεχίσουν να

ενεργούν έτσι. Μόλις πληροφορήθηκα τα λεγόμενά του

, κάλεσα το σύλλογο και τους ενημέρωσα πως δεν έχει κάνει η διεύθυνση του σχολείου καμιά ενέργεια χωρίς προηγουμένως να ενημερώσει τους συναδέλφους

. Εν πάση περιπτώσει όποιος συνάδελφος διαφωνεί και

έχει κάτι να πει , ας έλθει στο γραφείο να

συζητήσουμε ήρεμα και ωραία.

Όλοι οι συνάδελφοι με βρήκαν και μου είπαν πως δεν υπάρχουν προβλήματα παρά μόνο στον εγκέφαλο αυτού του προβληματικού ανθρώπου τον οποίο έπρεπε να

προσέχουμε μην μας κάνει καμιά ζημιά. Ενημέρωσα

και τους γονείς για το περιστατικό . Ο πρόεδρος συμφώνησε πως αυτός ο Γιαννίδης αναζητούσε ευκαιρία να προκαλέσει αναταραχή στο σχολείο και να αποδείξει με αυτόν τον τρόπο πως δεν έφταιγε αυτός για ότι είχε συμβεί στο παρελθόν υπό τη δική

του διεύθυνση. Συνέστησα στον πρόεδρο να μην

αντιδράσει δυναμικά ο σύλλογός τους ,αλλά να παρακολουθήσουμε τις κινήσεις του στο σχολείο. Το κακό γι αυτόν τον συνάδελφο ήταν πως δεν είχε πλέον

Page 152: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

152    

κανένα υποστηρικτή κοντά του μετά και την

απομάκρυνση του περίφημου Μπάνη. Δεν υπήρχε λοιπόν

λόγος να παίξουμε το παιχνίδι του, όταν μας

προκαλούσε, εκτός και εάν υπερέβαινε τα όρια.

Η ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ

¨Όλα αυτά δημιούργησαν μέσα μου ένα φόβο σχετικά με την αντιμετώπιση του Γιαννίδη από το σύλλογο

γονέων και ιδιαίτερα από τον δυναμικό πρόεδρο, τον

Μοσχίδη.

Θα μπορούσε η κατάσταση να φύγει εκτός ελέγχου, αν ο Γιαννίδης προκαλούσε ανοιχτά το σύλλογο των

γονέων με τον οποίο είχε προηγούμενα. Ωστόσο δεν άργησε να δοθεί η αφορμή και το σχολείο να μπει σε

νέες περιπέτειες. Το επεισόδιο συνέβη κατά την επίδοση της βαθμολογίας του πρώτου τριμήνου στους

γονείς. Στο διάδρομο ,έξω από το γραφείο μου συναντήθηκε ο πρόεδρος Μοσχίδης με τον καθηγητή

και πρώην διευθυντή Γιαννίδη. Δεν άργησε να γίνει η ανάφλεξη μια και ο πρόεδρος χρωστούσε μερικές σκληρές κουβέντες στον καθηγητή και δεν ήταν από

εκείνους που -μασούσαν τα λόγια τους-.

Του φώναξε λοιπόν σε έντονο τόνο ο Μοσχίδης: « Αντε

ρε άνθρωπε, σταμάτησε αυτή την τακτική . Αρκετά σε

ανεχθήκαμε . Τέτοιο τομάρι που είσαι τι περιμένει

Page 153: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

153    

κανείς από σένα. Σε στείλανε να μάθεις τα παιδιά

μας γράμματα ,εσένα που δεν μπορείς να διορθώσεις

ούτε τον εαυτό σου.» . Ακολούθησαν και άλλες βαριές κουβέντες από το μέρος του Μοσχίδη . Ο Γιαννίδης

όμως, που είχε σχεδιάσει τη σύγκρουση αυτή

αρκέστηκε να πει : « Μη φωνάζεις και μη με βρίζεις .

Θα τα πούμε μαζί στα δικαστήρια . Θα σου δείξω εγώ

ποιος είμαι, εσένα και τους ομοίους σου». Το επεισόδιο έτεινε να εξελιχθεί σε χειροδικία αν δεν παρενέβαιναν ψυχραιμότεροι γονείς που

παρευρίσκονταν εκεί κοντά.

Εγώ μέσα στο γραφείο μου άκουσα τη φασαρία και

μέχρι να βγω έξω το κακό είχε γίνει. Ο Μοσχίδης μπήκε στο γραφείο μου κατακόκκινος από θυμό .

Φώναξε προς το μέρος μου « Αφήστε με να τον κανονίσω

όπως ξέρω εγώ . Αυτός ο άνθρωπος δεν καταλαβαίνει

άλλη γλώσσα» . Προσπάθησα να ηρεμήσω τον πρόεδρο και να του πω πως δεν έπρεπε να παρασυρθεί σε αντιδράσεις που μπορούσε να τις εκμεταλλευτεί ο

Γιαννίδης. Η απάντηση του Μοσχίδη ήταν « Ας μας πάει

στο δικαστήριο αν τολμάει αυτό το ανθρωπάκι. Εκεί

θα τον ξεσκεπάσουμε για να φύγει μια ώρα νωρίτερα .

Αρκετό κακό έκανε σε μας και τα παιδιά μας .Δεν πάει

άλλο , η παράσταση τέλειωσε.»

Έπειτα από όσα έγιναν στο σχολείο ,δεν μπορούσαμε να μιλάμε για διαδικασία επίδοσης των ελέγχων

στους γονείς. Είπα στους συναδέλφους να δώσουν σύντομα τους βαθμούς και θα βρίσκαμε άλλη ευκαιρία

να μιλήσουμε μαζί τους . Οι ίδιο οι γονείς ήταν

Page 154: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

154    

σοκαρισμένοι από το επεισόδιο και δεν έβλεπαν τον τρόπο που μπορούσε να τον αντιμετωπίσουν αυτόν τον

προβληματικό καθηγητή. Άλλοι πάλι, επαινούσαν τον Μοσχίδη για τη γενναιότητά του και το θάρρος του να

τα ψάλλει στον Γιαννίδη. Έλεγαν μεταξύ των άλλων-« Αρκετά πια με αυτόν τον άνθρωπο ,πρέπει να τα

μαζεύει και να φεύγει από δω. Μπράβο στον πρόεδρο,

καλά του μίλησε. Δεν καταλαβαίνει άλλη γλώσσα αυτός.» Μερικοί άλλη πιο συγκρατημένοι σχολίαζαν

το γεγονός, εκφράζοντας επιφυλάξεις για την

δυναμική παρέμβαση του προέδρου ,που μπορούσε να οδηγήσει σε νέες περιπέτειες τον Ελληνισμό του

Ντύσσελντορφ. Όπως και να είχε το πράγμα, γενικά υπήρχε διάχυτη η εντύπωση πως ο Γιαννίδης δεν χωρούσε άλλο στην Ελληνική εκπαίδευση του Ντύσσελντορφ και καλά θα έκανε η Βόννη να τον

απέσυρε από το σχολείο. Όσο για τον πρόεδρο, μου δήλωσε πως ο Γιαννίδης μετά το επεισόδιο θα έπρεπε

να ετοιμάσει τις βαλίτσες του για την Ελλάδα. « Η αυτός ή εμείς», ήταν τα τελευταία του λόγια, καθώς έφευγε από το γραφείο μου.

Page 155: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

155    

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ ΣΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

Δεν πέρασαν παρά δύο εβδομάδες από το επεισόδιο που τάραξε την ηρεμία του σχολείου μας και μάθαμε πως ο Γιαννίδης κατέθεσε μήνυση εναντίον του προέδρου

του συλλόγου γονέων , του Γιάννη Μοσχίδη , για εξύβριση . Βέβαια αυτό ήταν κάτι που το περιμέναμε

από αυτόν τον άνθρωπο .

Λέγονταν πολλά για το χαρακτήρα του ανάμεσα στους

Έλληνες του Ντύσσελντορφ. Δεν ξέρω πόσα από αυτά

ήταν αληθινά και πόσα περιείχαν υπερβολές. Ενδεικτικά αναφέρω πως μια φορά πριν πάει

καλοκαιρινές διακοπές στην Ελλάδα , τρύπησε τις σωληνώσεις της θέρμανσης στο διαμέρισμά του με σκοπό να γίνουν ζημιές και να εισπράξει αποζημίωση

από την ασφαλιστική εταιρεία . Άλλοι πάλι έλεγαν πως είχε μια προσφιλή μέθοδο να κατεβάζει τις

τιμές σε διάφορα ρούχα που ήθελε να αγοράσει.

Πήγαινε λοιπόν στο κατάστημα ,καθώς έλεγαν , και με ένα αιχμηρό αντικείμενο έκανε φθορές σε κάποια

ενδύματα που του άρεσαν. Στη συνέχεια καλούσε την

υπάλληλο και έδειχνε τη φθορά, που είχε δήθεν

τυχαία ανακαλύψει. Προσέθετε πως του άρεσε πολύ το ρούχο αυτό και ότι μπορούσε να το αγοράσει σε

χαμηλότερη τιμή παρά τις ζημιές του. Η υπάλληλος πήγαινε στον προϊστάμενό της και εκείνος

συμφωνούσε στην πρόταση του πονηρού Γιαννίδη .

Page 156: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

156    

Κάποιοι έλεγαν πως παρέμεινε πάνω από δέκα χρόνια

σε απόσπαση στη Γερμανία ,εκμεταλλευόμενος κάποια

προβλήματα υγείας του παιδιού του . Τα προβλήματα αυτά τα μεγέθυνε με βεβαιώσεις Ιατρών και παρέμεινε με το πρόσχημα ιατρικής περίθαλψης σε

ειδικά ιατρικά κέντρα αποκατάστασης στη Γερμανία.

Και τα μισά από αυτά που έλεγαν διάφοροι γονείς , αν

ήταν αληθινά, κατέτασσαν τον άνθρωπο αυτό στην κατηγορία των ιδιαίτερα προβληματικών

περιπτώσεων . Ο υποδιευθυντής μου ο Σάκης ο Τόκας

είχε δίκαιο να λέει : « Απ’ όπου κι’ αν τον πιάσεις

τον άνθρωπο αυτόν λερώνεσαι.»

Με επισκέφτηκε ο πρόεδρος για να μου πει πως ανέθεσε σε δικηγόρο την δικαστική υπόθεση και ζήτησε να προταθούν ως μάρτυρες υπεράσπισης

καθηγητές του σχολείου και εγώ . Αποδέχθηκα

πρόθημα την πρόταση υπεράσπισης του προέδρου . Είπα στον Γιάννη τον Μοσχίδη πως θα κατέθετα σχετικά με την προσφορά του στα Ελληνικά σχολεία του Ντύσσελντορφ και την προσπάθειά του να καθοδηγήσει τους νέους μαθητές μακριά από τα μεγάλα προβλήματα της κοινωνίας όπως το αλκοόλ και

τα ναρκωτικά. Θα κατέθετα επίσης πως ο συνάδελφος μηνυτής δημιουργούσε προβλήματα στο σχολείο χωρίς ιδιαίτερο λόγο μεταφέροντας δικές του εσωτερικές

καταστάσεις.

Ο πρόεδρος με ευχαρίστησε για την πρόθυμη

συμπαράσταση σ’ αυτό τον δικαστικό αγώνα που όπως είπε δεν τον επεδίωξε ο ίδιος αλλά ένας

Page 157: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

157    

προβληματικός άνθρωπος που βρέθηκε στο δρόμο του για να σταματήσει την προσφορά του μέσω του

συλλόγου γονέων. Ζήτησα να μάθω ποιοι είχαν δηλώσει υποστηρικτές του Γιαννίδη και μου είπε ότι

μόνο έναν είχε εξασφαλίσει , τον περιβόητο φίλο

του, τον Μπάνη. Αυτό τα έλεγε όλα και δεν υπήρχε περίπτωση να πείσει κανένα δικαστή για το δίκαιο

της πλευράς του. Κανένας γονέας δεν είχε δεχτεί να

τον στηρίξει , ενώ αντίθετα όλοι δήλωσαν ότι θα

είναι στο πλευρό του προέδρου.

ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΓΕΡΜΑΝΟ ΔΙΚΑΣΤΗ

Είχε οριστεί δικάσιμος ημέρα και όλοι περίμεναν με αγωνία να δουν την έκβαση αυτής της δίκης με

αντιδίκους Έλληνες σε γερμανικό δικαστήριο. Εγώ έγραψα ένα κείμενο υπεράσπισης με δυνατά

επιχειρήματα . Άλλωστε η άποψή μου ως διευθυντή του

σχολείου θα είχε ιδιαίτερο βάρος στο δικαστήριο. ‘Ένα πρωϊ κατά τις δέκα ειδοποιηθήκαμε να παρουσιαστούμε στο δικαστήριο για την υπόθεση

Μοσχίδη-Γιαννίδη. Πράγματι συναντηθήκαμε όλοι οι συνάδελφοι που είχαν κληθεί ως μάρτυρες από τον δικηγόρο του Μοσχίδη μπροστά στο δικαστήριο του

Ντύσσελντορφ, ένα επιβλητικό κτήριο με κολώνες και

αγάλματα στην είσοδό του.

Μας περίμενε ο δικηγόρος του προέδρου , οποίος μας είπε πως έπρεπε να είμαστε ήρεμοι και πιστικοί στην απαντήσεις μας και να περιοριζόμαστε σε ότι μας

Page 158: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

158    

ρωτάει ο πρόεδρος του δικαστηρίου. Για την ακρίβεια των δηλώσεών μας θα μιλούσαμε Ελληνικά και ένας διερμηνέας του δικαστηρίου θα μετέφραζε

στον Πρόεδρο, ότι λέγαμε. Εγώ είχα αγωνία αλλά και ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον να γνωρίσω τη διαδικασία

ενός γερμανικού δικαστηρίου, μια και η μοίρα το έφερε να αντιμετωπίσω τη Γερμανική δικαιοσύνη

έστω και ως μάρτυρας υπεράσπισης. Κάποια στιγμή ένας υπάλληλος του δικαστηρίου φώναξε το όνομά μου

και ζήτησε να εισέλθω στην αίθουσα. Αντίκρισα το δικαστή να κάθετε ψηλά σε μια πολυθρόνα και δίπλα του δυο γραμματείς να τον ενημερώνουν σχετικά με

τους μάρτυρες .

Θυμάμαι ότι ο δικαστής άρχισε τις ερωτήσεις του

λέγοντας σε μένα : « Herr Director Der griechische Gymnasium…..» . Ο διερμηνέας εξήγησε : « Κύριε διευθυντή του Ελληνικού Γυμνασίου , τι γνωρίζετε για την υπόθεση αυτή μεταξύ του κυρίου Μοσχίδη και

του κυρίου Γιαννίδη;» Εγώ είχα ετοιμαστεί γι’ αυτή την ερώτηση και απάντησα αμέσως διαβάζοντας το

κείμενο που είχα γράψει. Είπα πως δεν ήμουν παρών στο μεταξύ τους επεισόδιο γιατί ευρισκόμουν στο γραφείο μου κατευθύνοντας τη διαδικασία επίδοσης

των ελέγχων στους γονείς των μαθητών. Άκουσα φωνές και ενημερώθηκα από συναδέλφους πως ο πρόεδρος είχε ζητήσει σε έντονο ύφος από τον Γιαννίδη να

σταματήσει να δημιουργεί προβλήματα στο σχολείο. Είπα ακόμη πως εκτιμώ τον πρόεδρο του συλλόγου των γονέων για την μεγάλη του προσφορά στο σχολείο και

τους μαθητές . Είναι πάντα δίπλα μας για την επίλυση

Page 159: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

159    

όποιων προβλημάτων προέκυπταν. Στη συνέχεια, είναι

αλήθεια ,ότι έπλεξα φωτοστέφανο για τον πρόεδρο

ενώ αντίθετα χαρακτήρισα τον Γιαννίδη ,ένα συνάδελφο μάλλον απόντα από τη διαδικασία του

σχολείου . Σε ερώτηση του προέδρου γιατί λέω αυτά

για τον Γιαννίδη , απάντησα: « Κύριε πρόεδρε είχε αποτραβηχτεί στο γραφείο των καθηγητών και δεν

μιλούσε σε κανένα μας .Όσες φορές προσπάθησα να επικοινωνήσω μαζί του στάθηκε αδύνατο γιατί συνάντησα ένα σκυθρωπό πρόσωπο που ψιθύριζε κάποιες φράσεις του γεμάτες υπαινιγμούς σχετικά

με το ρόλο μου στο σχολείο. Φαίνεται πως δεν συγχώρησε τους γονείς και ιδιαίτερα τον πρόεδρο για την αποπομπή του από τη θέση της διεύθυνσης

του σχολείου.». Ο πρόεδρος χαμογέλασε και σχολίασε :

« Ε , τι θα γίνει με σας τους οξύθυμους Έλληνες . Δεν μπορείτε να ηρεμήσετε και να συνεργαστείτε μεταξύ

σας;» . Στον ίδιο τόνο μίλησαν και οι άλλοι μάρτυρες υπεράσπισης και φάνηκε στο δικαστήριο πως ο πρόεδρος Μοσχίδης έχαιρε μεγάλης εκτίμησης από τους έλληνες του Ντύσσελντορφ για την προσφορά του

και την προσωπικότητά του.

Ο Κατηφής Γιαννίδης δεν έπεισε κανέναν, πολύ δε

περισσότερο τον πολύπειρο πρόεδρο του δικαστηρίου. Με την αγόρευση των δικηγόρων τελείωσε η διαδικασία της δίκης και το δικαστήριο

επιφυλάχτηκε να εκδώσει την απόφασή του . Η Ανακούφισή μας ήταν πολύ μεγάλη όταν τέλειωσε και

αυτή η περιπέτεια που μας είχε τύχει. Ιδιαίτερα

Page 160: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

160    

ικανοποιημένος ήταν ο πρόεδρος, ο Μοσχίδης που διαπίστωσε την μεγάλη υποστήριξη που είχε στο

πρόσωπό του από όλους μας .

Μετά από αυτή τη δικαστική περιπέτεια το σχολείο

ηρέμησε και ξανάρχισε το παιδαγωγικό του έργο. Ο Γιαννίδης αισθανόμενος ότι είχε περιπέσει σε απομόνωση και περιφρονημένος από όλους σχεδόν του

συναδέλφους ,πήρε αναρρωτική άδεια και

εγκατέλειψε το σχολείο . Ήθελε ο κακόμοιρος να προλάβει την υπηρεσία η οποία δεν μπορούσε πλέον να

τον διατηρεί σε αυτή τη θέση. Εμείς πάντως δεν τον ξαναείδαμε και έτσι ησυχάσαμε από έναν ακόμη κακό

δαίμονα που είχε βρεθεί στο δρόμο μας. Πού να

βλέπατε τον πρόεδρο, πως έλαμπε από χαρά όταν μετά ένα μήνα ήρθε στο γραφείο μου και μου ανακοίνωσε

την απόφαση του δικαστηρίου που τον έκρινε αθώο . Μας ευχαρίστησε όλους για τη συμπαράσταση που του προσφέραμε και ευχήθηκε να μην ξανασυμβούν στο

δρόμο μας τέτοια δυσάρεστα πράγματα. Δεν

περιορίστηκε μόνο στα λόγια ο Γιάννης ,αλλά οργάνωσε και ένα φαγοπότι στο Ελληνικό εστιατόριο

του φίλου μας του Μανώλη του Κρητικού . Εκεί

διασκεδάσαμε με κρητική τσικουδιά , μεζέδες και χορούς. Πρώτος και καλύτερος στη χαρά μας ο Μανώλης ο Βροντάκης με τις κρητικές του μαντινάδες.

Page 161: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

161    

ΜΕ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΥΣ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ

Το ρολόϊ του Big Ben δίπλα στο κοινοβούλιο ,στο Λονδίνο.

Στα μέσα του Οκτώβρη οι Γερμανοί γιορτάζουν τη γιορτή της πατάτας και για ένα δεκαήμερο

διακόπτουν τα σχολεία τη λειτουργία τους . Αυτές οι διακοπές είχαν νόημα παλαιότερα όταν οι γονείς χρειάζονταν εργατικά χέρια για τη συλλογή της πατάτας και κρατούσαν τα παιδιά για να εργαστούν

στα χωράφια .Τώρα πλέον την εποχή τη βιομηχανικής εργασίας και της τεχνολογίας οι διακοπές προσέφεραν μόνο τουρισμό και ξεκούραση στις αρχές

του χειμώνα. Αποφασίσαμε με ένα ζευγάρι συναδέλφων

και τα ξαδέλφια μας που φιλοξενούσαμε, να πάμε

εκδρομή στο Λονδίνο με τα αυτοκίνητά μας . Ένα πρωϊνό ξεκινήσαμε για το Καλέ της Γαλλίας . Είχαμε μαζί μας χάρτες και τουριστικά φυλλάδια ώστε να ξέρουμε που πηγαίνουμε. Είχαμε επίσης κλίσει

δωμάτια σε προάστιο του Λονδίνου, στο σπίτι μιας

Page 162: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

162    

Ελληνίδας , της κυρά-Μάγιας ,που έμενε μόνιμα στο

Λονδίνο. Στο δικό μου αυτοκίνητο μαζί με τη γυναίκα

μου την Μαρία ,ήταν η κόρη μου η Ρίτα και ο μεγάλος γιός μου ο Νότης. Ακολουθούσε ένα αυτοκίνητο με τον ξάδερφό μου το Δημήτρη και τη γυναίκα του τη Σούλα. Είχαν έρθει από την Αθήνα νε με επισκεφτούν και

τους άρεσε η ιδέα της εκδρομής αυτής. Πίσω μας ερχόταν ο συνάδελφος ο Δημήτρης με τη γυναίκα του

,που ήταν επίσης φιλόλογοι στο σχολείο μας. Είχαν μαζί τους τα δυο δίδυμα αγόρια τους που ήταν γύρω στα δέκα και την κόρη τους που φοιτούσε στην δεύτερη τάξη του Λυκείου και ήταν συμμαθήτρια της

κόρης μου.

Ο καιρός ήταν καλός και έτσι δεν είχαμε προβλήματα

στην δρόμο μας. Περάσαμε το Βέλγιο και μπήκαμε στη

Βόρεια Γαλλία με κατεύθυνση προς το Καλαί. Εκεί, είχε ήδη κατασκευαστεί η υπόγεια σήραγγα που οδηγούσε υποθαλάσσια από το Καλαί στο Ντόβερ της

Αγγλίας. Τελικά αποφασίσαμε να κατευθυνθούμε λίγο

πιο πάνω και να πάρουμε ένα Ferry-boat γιατί ήταν

οικονομικότερη η μεταφορά των αυτοκινήτων μας . Σε μιάμιση ώρα περάσαμε απέναντι στο Ντόβερ και αποβιβαστήκαμε για να συνεχίσουμε την πορεία μας

προς το Λονδίνο .

Εγώ ,θυμάμαι , δεν είχα δοκιμάζει άλλη φορά να οδηγήσω από τα αριστερά του δρόμου και έδωσα το αυτοκίνητο στο γιό μου το Νότη ο οποίος είχε την

άνεση της κυκλοφορίας στις νέες συνθήκες. Μετά από καμιά ώρα φτάσαμε στο αχανές και επιβλητικό

Page 163: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

163    

Λονδίνο . «Άντε τώρα να βρεις την κυρά Μάγια» , σκέφτηκα . Ευτυχώς είχαμε αρκετές οδηγίες και μετά από μια σχετικά σύντομη ταλαιπωρία στο άγνωστο

,βρεθήκαμε στο προάστιο της κυρά-Μάγιας. Το σπίτι της ήταν ένα πολύ παλιό διώροφο κτίριο και τα

δωμάτια σχετικά μίζερα . Οι τουαλέτες ήταν κοινές ανά δύο δωμάτια και έπρεπε να υπάρχει συνεννόηση

χρήσης . Ο ξάδερφός μου ο Δημήτρης δεν τα είδε με

καλό μάτι όλα αυτά, παρά το δικό μου χιούμορ για τα πλεονεκτήματα που έκρυβε μια τέτοια κατασκευή για

τους ενοίκους. Μου είπε λοιπόν: «Εγώ φεύγω δεν μπορώ

άλλο.Που το βλέπεις πως έχει πλάκα η κατάσταση

αυτή;» . Σαν να μην έφταναν αυτά, κατά το βράδυ είχαμε μια διαρροή υδροσωλήνα μέσα στο δωμάτιό μας

. Τότε είναι που γέλασαν όλοι για το τραγικό της

κατάστασης. Με είδαν να ανοίγω την ομπρέλα μέσα στο

δωμάτιο και να την κρατάω για να μη βραχώ.

Κατέφτασε η κυρά-Μάγια, η οποία έκπληκτη τα έβαλλε

με τον υδραυλικό της , ο οποίος την είχε διαβεβαιώσει ότι είχε κάνει καλή δουλειά και επομένως δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Της είπαμε πως δεν

μπορούσαμε να παραμείνουμε την άλλη μέρα, αν δεν

διόρθωνε τη διαρροή . Υποσχέθηκε πως όλα θα τακτοποιούνταν και προθυμοποιήθηκε να ελαττώσει κατά ένα ποσοστό είκοσι τα εκατό το ενοίκιο στο

δικό μας προβληματικό δωμάτιο. Ακολούθησαν γέλια και φωτογραφίες από τα παιδιά μας που βρήκαν το θέμα αρκετά διασκεδαστικό σε αντίθεση με τους

μεγάλους που ήθελαν την άνεσή τους . Η καϋμένη η

Page 164: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

164    

Μάγια δεν είχε άλλα εισοδήματα και προσπαθούσε να εξασφαλίσει τον επιούσιον με τα ενοίκια των

παλαιών δωματίων.

Την άλλη μέρα πήραμε το προαστιακό τρένο και πήγαμε στο κέντρο του Λονδίνου να επισκεφτούμε τα

φημισμένα μαγαζιά Harolds και τις ιστορικές πλατείες. Περάσαμε από το Κοινοβούλιο με το μεγάλο

ρολόϊ Big-Ben και κατευθυνθήκαμε προς την περιοχή

που είναι τα ανάκτορα του Bakingham, όπου

κατοικούν οι Άγγλοι Βασιλείς.

Ο Τάμεσης με μια από τις πιο ωραίες γέφυρες

Τα παιδιά μας ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιασμένα με την διαδρομή που ακολουθήσαμε στο κεντρικό Λονδίνο με

τα διώροφα Λεωφορεία. Περάσαμε από μια γέφυρα τον

Τάμεση και βρεθήκαμε από το άλλο μέρος της πόλης. Είδαμε τον μεγάλο σιδηροδρομικό σταθμό και τον

καθεδρικό ναό του Αποστόλου Παύλου. Αφού φάγαμε

πρόχειρα σε ένα εστιατόριο, καθίσαμε σε κάποιο

καφέ κοντά στην φημισμένη πλατεία Πικαντίλι. Εκεί

απολαύσαμε το πατροπαράδοτο τσάϊ, ενώ τα παιδιά μας

γεύτηκαν διάφορα γλυκίσματα σοκολάτας. Την άλλη

Page 165: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

165    

μέρα προγραμματίσαμε εκδρομή στην Οξφόρδη για την

οποία είχαμε ακούσει τόσα πολλά. Ιδιαίτερα θέλαμε να επισκεφτούμε τα πανεπιστήμιά της και τα διάφορα

κολλέγια. Η Οξφόρδη είναι κάτι τελείως διαφορετικό

από άλλες πόλεις, με την αρχοντιά της και την

ιστορία της . Εντυπωσιάστηκα από το πλήθος των

κολλεγίων. Σχεδόν σε κάθε κτίριο και ένα κολλέγιο . Νέοι από όλο τον κόσμο πήγαιναν εκεί για να αποκτήσουν φημισμένους τίτλους σπουδών που θα τους

εξασφάλιζαν μια άνετη καριέρα στην πατρίδα τους. Συναντήσαμε αρκετούς Έλληνες που βρίσκονταν εκεί για γλωσσικές σπουδές ή ακόμη και για

μεταπτυχιακούς τίτλους. Όλοι τους δήλωναν πως το επίπεδο σπουδών στην Οξφόρδη δεν έχει μέτρο

σύγκρισης με τα Ελληνικά Πανεπιστήμια . Γι’ αυτό και είχαν υποβληθεί σε τόσους κόπους και έξοδα για να αποκτήσουν αυτές τις σπουδές που τους στερούσε

η χώρα τους.

Την άλλη μέρα επισκεφτήκαμε το προάστιο του

Λονδίνου , το φημισμένο Γκρίνουϊτς όπου υπάρχει το

ομώνυμο αστεροσκοπείο . Εντυπωσιαστήκαμε όταν

σταθήκαμε πάνω στον πρώτο μεσημβρινό της γης . Εμείς στην Ελλάδα είμαστε στη δεύτερη φέτα μεσημβρινών γι΄ αυτό είμαστε πιο μπροστά δύο ώρες

από την Αγγλία . Ανεβήκαμε στα ιστορικά κτήρια των αστεροσκοπείων και είδαμε τα πρώτα μεγάλα

διοπτρικά τηλεσκόπια που φυλάσσονται ακόμη εκεί.

Εγώ αισθάνθηκα συγκίνηση που βρέθηκα σ’ αυτόν τον

τόπο . Είχαν διαβάσει αρκετά στις σπουδές μου για το

Page 166: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

166    

Γκρινουϊτς στο μάθημα της αστρονομίας και θεώρησα τυχερό τον εαυτό μου που είδα από κοντά αυτά τα

μέρη. Σε κάποιο μηχάνημα για ενθύμιο τύπωναν οι

επισκέπτες την ώρα Γκρίνουϊτς, τη στιγμή που

βρέθηκαν στον πρώτο μεσημβρινό της γης. Παρατηρήσαμε χιλιάδες επισκέπτες και κυρίως

μαθητές από διάφορα σχολεία της χώρας. Όλοι ήθελαν να βρεθούν και να δουν τη θέση όπου σημειώνεται ο

πρώτος μεσημβρινός της γης. Έχει κανείς την αίσθηση ότι πατάει σε κάποιο ιδιαίτερο κομμάτι του

πλανήτη- γη ,αν και δεν είναι παρά ένας αστρονομικός ορισμός διαίρεσης της γης σε φέτες

μεσημβρινών με τυπική αρίθμηση (1) στο Γκρίνουϊτς. Λίγο πιο κάτω στην ίδια περιοχή υπάρχει ένα ιστορικό μουσείο με υπολείμματα από το ναυάγιο του

Τιτανικού. Μεγάλο ενδιαφέρον και γι΄αυτό το μουσείο έδειχναν οι μικροί μαθητές που το επισκέπτονταν για να πάρουν μια γεύση του ιστορικού ναυαγίου του υπερωκεάνιου που έμεινε

στην ιστορία με την καταβύθισή του το 1912, έπειτα από πρόσκρουση σε ένα παγόβουνο στον ατλαντικό

ωκεανό, παρασύροντας στο βυθό περί τους χίλιους

πεντακόσιους επιβάτες.

Τα παιδιά μας είχαν γοητευτεί σ αυτό το ταξίδι με

όσα έβλεπαν . Περάσαμε το απόγευμα μέσα από ένα υπόγειο τούνελ τον Τάμεση και με τα πόδια βγήκαμε

από την άλλη μεριά .Στη συνέχεια με το μετρό φτάσαμε ξανά στο κέντρο της πόλης για απογευματινό

τσάϊ. Υπάρχουν τόσες πολλές ποικιλίες από τσάϊ ώστε

Page 167: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

167    

δεν ξέρει κανείς πια γεύση να δοκιμάσει . Το απογευματινό τσάϊ στην Αγγλία είναι συνήθεια για

όλους όπως σε μας ο καφές. ΟΙ μετακινήσεις μας στο

Λονδίνο ήταν εύκολες με το μετρό . Στους σταθμούς αναγράφονταν οι ώρα προσέλευσης του συρμού και η

ακρίβεια στο χρόνο ήταν Λονδρέζικη. Βέβαια σήμερα δεν εντυπωσιάζονται πια οι Έλληνες αφού και στην Αθήνα το μετρό της είναι υπερσύχρονο και έχει ότι

έχουν όλες οι μεγάλες Ευρωπαϊκές πόλεις. Καθίσαμε άλλες δυο μέρες στο Λονδίνο και επισκεφτήκαμε

αρκετά προάστια. Μας δόθηκε η ευκαιρία να

γνωρίσουμε επίσης καλύτερα το κέντρο της πόλης . Ευτυχώς τα παιδιά μας είχαν ευκολότερη προσαρμογή στο νέο τους περιβάλλον και πολλές φορές που χάναμε

τον προσανατολισμό μας , μας διόρθωναν και εύρισκαν τη σωστή κατεύθυνση που έπρεπε να

κινηθούμε. Μια μέρα στο μετρό είχαμε ένα απρόοπτο

με τον ξάδερφό μου τον Δημήτρη. Είχε την κακή συνήθεια να κινείται με την τσάντα του στην πλάτη

.Καθώς ανέβαινε μια κυλιόμενη σκάλα του μετρό ένα

ξένος του φώναξε πως η τσάντα του ήταν ανοιχτή . Αμέσως την κατέβασε από την πλάτη του και διαπίστωσε προς μεγάλη του έκπληξη πως είχε πέσει

θύμα κλοπής . Ευτυχώς το ποσό που είχε κλαπεί δεν ήταν πολύ μεγάλο και έτσι μετριάστηκε η στενοχώρια

του ξαφνικού αυτού συμβάντος . Αμέσως συγκαλέσαμε

συμβούλιο και αποφασίσαμε να προσέχουμε, γιατί σ αυτή τη μεγάλη πόλη υπήρχε κίνδυνος να χάσουμε τα

πράγματά μας και τα λεφτά μας. Την τελευταία μέρα την ξοδέψαμε για να αγοράσουμε αναμνηστικά και

Page 168: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

168    

άλλα πράγματα από τα μαγαζιά . Έχω ακόμα μια ωραία

ομπρέλα σε ανάμνηση του ταξιδιού μου στο Λονδίνο.

Είμαστε τυχεροί που ο καιρός όλοι την εβδομάδα που

είμαστε εκεί ήταν πολύ καλός . Δεν έβρεξε καθόλου και ακόμη είχε λιακάδες που δεν θύμιζαν καθόλου το

ομιχλώδες Λονδίνο . Την άλλη μέρα θα φεύγανε γι’αυτό το γιορτάσαμε με καλό φαγητό σε ένα κεντρικό εστιατόριο. Ήπιαμε κρασί και σιγοτραγουδήσαμε Ελληνικά τραγούδια δηλώνοντας

με υπερηφάνεια την καταγωγή μας. Το πρωϊ είδαμε την

κυρα-Μάγια και την ευχαριστήσαμε για την περιποίηση και τις ανέσεις που μας προσέφερε στις

«σουϊτες» της . Τα παιδιά γέλασαν με την καρδιά τους

και κυρά Μάγια μας είπε- « Ε, τι να κάνω ,μ’ αυτά καταφέρνω και ζω αυτούς του δύσκολους για μένα

καιρούς. Πάντως σας ευχαριστώ για την κατανόηση που δείξατε. Άλλοι δεν το κάνουν αυτό και

σηκώνονται και φεύγουν. Στο επανειδείν και πείτε

σε φίλους σας να με επισκεφτούν , θα περάσουν καλά» . Δεν είπαμε στην κυρά Μάγια ότι και εμείς ήρθαμε μετά από συστάσεις φίλων που μας είπαν πως πέρασαν

καλά! Χαιρετίσαμε και ανεβήκαμε στα αυτοκίνητα για το ταξίδι της επιστροφής . Φτάσαμε στο Dover και

μπήκαμε σε ένα μεγάλο Ferry-boat που έκανε τη

διαδρομή μέχρι το Καλαί. Θυμάμαι πως ο καιρός δεν

ήταν καλός και η θάλασσα είχε μεγάλη τρικυμία. Ταρακουνηθήκαμε αρκετά μέχρι να φτάσουμε στη

Γαλλική στερεά .

Page 169: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

169    

Από εκεί τα πράγματα ήταν εύκολα για μας. Με κάποιες στάσεις στη Γαλλία και το Βέλγιο φτάσαμε το βράδυ στο Ντύσσελντορφ ευχαριστημένοι από αυτό

το ωραίο ταξίδι. Εγώ είχα καταγράψει με την κάμερά μου αρκετές ενδιαφέρουσες σκηνές του ταξιδιού ακόμη και τη φάση της διαρροής στο δωμάτιο της κυρά

–Μάγιας. Όταν κάποια μέρα μετά έβαλα να παίξει το

βίντεο, τα παιδιά μας δεν κρατούσαν τα γέλια τους

από τις κωμικές καταστάσεις που βιώσαμε σ’ αυτό το

ταξίδι.

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΝΕΑΣ ΣΤΕΓΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ.

Στις αρχές της νέας χρονιάς που ήταν και η

τελευταία μας στο Ντύσσελντορφ, εμφανίστηκε το πρόβλημα μεταστέγασης των Ελληνικών σχολείων σε

άλλους χώρους. Οι Γερμανοί μας κοινοποίησαν την απαίτησή τους να φύγουν τα σχολεία μας από το

κτίριο της Helmholz Strasse. Δήλωναν στο σχετικό έγγραφο που είχαν αποστείλει στο Ελληνικό

προξενείο, πως ήταν πρόθυμοι να βοηθήσουν στην

εξεύρεση κατάλληλου κτηρίου. Έτσι άρχισε η αναζήτηση νέου σχολικού χώρου. Στη Γερμανία πρέπει τα σχολεία να πληρούν ορισμένες προδιαγραφές για

να επιτραπεί να λειτουργήσουν. Για παράδειγμα έπρεπε να έχουν αίθουσα για τη στέγαση

γυμναστηρίου καθώς και αίθουσα διαλέξεων. Επίσης

Page 170: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

170    

κατάλληλων διαστάσεων αυλή και πάρκινκ για τα

αυτοκίνητα των καθηγητών.

Αρχικά μας προτάθηκε ένα νέο διδακτήριο που είχε σταματήσει να λειτουργεί για τους Γερμανούς

,επειδή μειώθηκε ο αριθμός των μαθητών που έπρεπε

να έχει. Μας είχαν αποστείλει ένα βιβλίο με καμιά

τριακοσαριά σελίδες, όπου ειδικοί στη γερμανική εκπαίδευση παρακολουθούσαν την αριθμητικοί εξέλιξη των σχολείων τους και πρότειναν το κλείσιμο εκείνων που δε συνέφερε οικονομικά η

λειτουργία τους. Ένα τέτοιο σχολείο ήταν και αυτό που αρχικά μας προτάθηκε .

Πράγματι ένα πρωϊ πήγα εγώ με το σύλλογο των γονέων να δούμε το χώρο και να κρίνουμε την καταλληλότητά

του. Μόλις μπήκαμε μέσα στο κτήριο μείναμε εντυπωσιασμένοι από την ποιότητα του κτηρίου και

την κατασκευή του. Υπήρχαν αίθουσες εξοπλισμένες

με κινητούς πίνακες και προβολείς ,εργαστήρια

φυσικής , Χημείας και Βιολογίας ,ακόμα δε και αίθουσα τεχνολογίας που δεν προέβλεπε τότε το δικό

μας εκπαιδευτικό σύστημα. Είχε χώρους υποδοχής των

γονέων για συζήτηση με τους καθηγητές, αίθουσα τελετών ,Γυμναστήριο με όργανα γυμναστικής και χώρους στάθμευσης για τα αυτοκίνητα των

καθηγητών. Αυτό το σχολικό κτίριο ήταν ιδανικό για να λειτουργήσει ένα σχολείο και φανταζόμασταν πόσο ωραία θα ήταν να μπορούσαμε να το

ενοικιάσουμε . Ο πρόεδρος μας, ο Γιάννης Μοσχίδης

χαμογέλασε και μου είπε : «Πιστεύεις πως το

Page 171: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

171    

Ελληνικό κράτος , αυτή η ψωροκώσταινα, θα δεχθεί να πάνε τα ελληνόπουλα σε τέτοιο σχολείο . Εγώ το αποκλείω γιατί τους ξέρω αυτούς του χαρτογιακάδες

της Αθήνας. Θα το δεις..». Δεν είχε άδικο ο Γιάννης γι αυτά που έλεγε. Πολλές φορές στο παρελθόν απέρριψαν προτάσεις για εγκατάσταση σχολείων σε ωραία κτίρια γιατί το ενοίκιο ήταν κατά τι ακριβότερο

από αυτό που προτιμήθηκε στη συνέχεια. Στην

περίπτωσή μας ο πρόεδρος μάντεψε σωστά . Εμείς κάναμε την έκθεσή μας και στείλαμε το έγγραφο στο

προξενείο . Συνηγορούσαμε θερμά για την απόκτηση του κτηρίου αλλά το Προξενείο απέρριψε την πρόταση

γιατί το ετήσιο μίσθωμα, κατά τη γνώμη τους, ήταν

πολύ μεγάλο . Στη συνέχεια προέκυψε ένα άλλο κτήριο το οποίο όμως δεν έγινε δεκτό γιατί δεν είχε κοντά

αίθουσα φυσικής αγωγής. Πρέπει να πούμε πως το

υπέροχο κτίριο τελικά το μίσθωσαν κάποιοι άλλοι .

Τελικά οι γερμανοί αφού διαπίστωσαν πως η Ελληνικοί πλευρά δεν ήταν αποφασισμένη να

μισθώσει ένα σύγχρονο σχολικό κτήριο, μας έστειλε να δούμε κάτι προκατασκευασμένα συγκροτήματα

τελείως ακατάλληλα για σχολεία. Έτσι η προσπάθειά

μας για αναζήτηση κατάλληλου κτηρίου , δεν τελεσφόρησε και παραμείναμε τουλάχιστον για τη

χρονιά που ήμουν εγώ εκεί , στο παλαιό κτήριο της

Helmholz Strasse. Δύο χρόνια μετά την αποχώρησή μου από το Ντύσσελντορφ βρέθηκε ένα παλαιό κτήριο στην

άλλη μεριά του Ρήνου. Εκείνο το κτήριο βελτιώθηκε και τελικά νοικιάστηκε σε χαμηλή τιμή. Τα παιδιά

Page 172: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

172    

βέβαια είχαν να διανύσουν μεγάλη απόσταση για να

φτάσουν στο σχολείο τους , αλλά γι΄ αυτό ποιος

νοιαζόταν από τις Ελληνικές αρχές.

Όπως μου έλεγε ο Γιάννης ο πρόεδρος ,θα μπορούσε το Ελληνικό Δημόσιο την προηγούμενη δεκαετία να είχε αγοράσει κτήρια κεντρικά που προσφέρονταν σε πολύ

χαμηλή τιμή . Εκεί θα ήταν δυνατόν να εγκαταστήσει το προξενείο του και σε άλλα παρόμοια κτήρια τα

σχολεία του . Αλλά δεν υπήρχε κανένας σχεδιασμός από τους αρμόδιους φορείς και έτσι ενώ οι σύλλογοι

φώναζαν να γίνει κάτι ,φτάσαμε να πληρώνουμε για ενοίκια τεράστια ποσά σήμερα που η κατάσταση

είχει αλλάξει και οι τιμές είχαν ανέβη τα ύψη. Σκέφτηκα πως αυτοί είναι οι Έλληνες . Άλλες φορές οι πράξεις του έχουν μεγαλείο και άλλες πάλι έχουν

τη μανία της αυτοκαταστροφής. Μόνοι εξαίρεση στη

Γερμανία ήταν η Ελληνορθόδοξη εκκλησία , η οποία με μεθοδικότητα και προγραμματισμό απέκτησε δικές της εκκλησίες και πνευματικά κέντρα για τον

Ελληνισμό.

Η Εκκλησία κατάφερε να πείσει τους Γερμανούς για το έργο της και να αποκτήσει πολλές φορές εκκλησίες που τις είχαν κλείσει οι Γερμανοί

ελλείψει πιστών. Στο Ντύσσελντορφ ο παππά-Γιάννης

,ένας σωστός θεολόγος-Παππάς κατάφερε να κτίσει

μια καινούργια εκκλησία, του Αγίου Ανδρέα και ένα πνευματικό κέντρο δίπλα της . Το ίδιο είχε κάνει και

ο παππά-Δημήτρης στο Λύντενσάϊντ και άλλοι σε

άλλες περιοχές όπως το Ααχεν, το Κρέφελντ και την

Page 173: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

173    

Κολωνία. Παντού οι Έλληνες χρειάζονταν καθοδήγηση για να κινηθούν σωστά . Στην περίπτωση της

εκκλησίας, την είχαν γιατί ο Μητροπολίτης

Γερμανίας ήταν ένα έξυπνος άνθρωπος , ικανός στις επιλογές των προσώπων και αποφασιστικός στο έργο

της ορθόδοξης εκκλησίας . Τον γνώρισα από κοντά όταν ο μεγάλος μου γιός ήταν ακόμα στη τελευταία τάξη του Λυκείου και είχε γράψει μια έκθεση στο

σχολείο του για τον Ελληνισμό της Γερμανίας . Η έκθεσή του βραβεύτηκε μαζί με άλλες από

διαφορετικές περιοχές. Βρεθήκαμε λοιπόν στη ορθόδοξη εκκλησία της Βόννης όπου είχε την έδρα

της η Μητρόπολη Γερμανίας. Μιλήσαμε με τον Μητροπολίτη ο οποίος μας συνεχάρη για τη διάκριση των παιδιών μας και μας εμπιστεύτηκε κάποια από τα σχέδιά του για το μέλλον της Ελληνορθόδοξης

εκκλησίας στη Γερμανία.

ΑΝΟΙΞΗ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ

Η πόλη του Ντύσσελντορφ κτισμένη δίπλα στο Ρήνο και κοντά στα σύνορα με την Ολλανδία και το Βέλγιο ,έχει ήπιο χειμώνα και ζεστή άνοιξη. Δεν έχει πολλά χιόνια αλλά δέχεται αρκετές βροχές που δυναμώνουν

το πράσινο και τα δάση . Η πόλη μετά την καταστροφή της κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου ανασυγκροτήθηκε και οικοδομήθηκε χωρίς να

αλλάξει το χαρακτήρα της . Τα παλαιά κτήρια διατηρήθηκαν αφού ανακατασκευάστηκαν και τα καινούργια ακολούθησαν την παλιά αρχιτεκτονική

Page 174: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

174    

της πόλης . Ευρύχωροι λεωφόροι διασχίζουν την πόλη και η κυκλοφορία είναι άνετη τόσο για τους πεζούς

όσο και για τα οχήματα. Υπάρχει μετρό και τράμ από

το ένα μέχρι το άλλο άκρο της πόλης. Παντού υπάρχουν

ποδηλατόδρομοι . Θυμάμαι πως τον τελευταίο καιρό είχα αγοράσει ένα ποδήλατο με το οποίο κυριολεκτικά όργωσα την πόλη και τις γύρω

περιοχές. Μπορούσες να πηγαίνεις σε μερικά λεπτά στο κέντρο της πόλης με ασφάλεια και χωρίς

ιδιαίτερη κούραση. Μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω όλη την πόλη και να κάνω περιπάτους στις

γύρω περιοχές κατά μήκος του ποταμού. ΟΙ γερμανοί όλοι την εβδομάδα εργάζονταν στις διάφορες φίρμες εργοστασίων αλλά το Σαββατοκύριακο το απολάμβαναν στην εξοχή κάνοντας διάφορες εκδρομές μαζί με τα

παιδιά τους και τους φίλους τους. Γέμιζαν τα δάση

από φωνές και μυρουδιές τα Σάββατα ή τις Κυριακές.

Στο σπίτι μας , στη Hermann Str την άνοιξη ήταν πολύ όμορφα γιατί έβλεπες από τα παράθυρα στη μεγάλη

λεωφόρο την Grafenberger Alle , που είχε δύο

κατευθύνσεις και στη μέση τις γραμμές του τραμ. Κατά μήκος του δρόμου ήταν γεμάτη από συστοιχίες δένδρων και όλα τα σπίτια είχαν αυλές γεμάτες

πράσινο και λουλούδια. Ήταν ωραίο να περπατάς και

να βλέπεις τις ομορφιές της φύσης δίπλα σου. Μέναμε

στον τρίτο όροφο και δίπλα μας διέμενε μόνη της , μια γερμανίδα συνταξιούχος υπάλληλος της

πολεοδομίας . Ήταν η κυρία Χέντεγκαρντ ,μια γυναίκα πολύ ευγενική μαζί μας αλλά ταυτόχρονα πολύ

Page 175: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

175    

επιφυλακτική στη γνωριμία μας. Θυμάμαι πως η σύζυγός μου η Μαρία της ζήτησε μια Κυριακή απόγευμα να έρθει σε μας για να τις προσφέρουμε

καφέ. Αρχικά αρνήθηκε αλλά έπειτα από τη δική μας

επιμονή ήρθε φέρνοντας και ένα κέϊκ δώρο . Μας είπε πως εδώ και καιρό έμενε μόνη και συναντούσε την

παρέα της σε ένα σύλλογο συναδέλφων της. Ήταν ήδη πάνω από εβδομήντα πέντε και δύσκολα ανέβαινε τις

σκάλες του σπιτιού της. Χάρηκε που την καλέσαμε και μας εμπιστεύτηκε πως αν κάποτε ένοιωθε πως δεν

μπορούσε να περιποιηθεί τον εαυτό της , τότε θα πήγαινε σε ένα οίκο ευγηρίας για να περάσει το

υπόλοιπο της ζωής της. Στη Γερμανία οι περισσότεροι ηλικιωμένοι μένουν σε ειδικά ιδιωτικά ιδρύματα

όπου έχουν περιποίηση και παρέα. Οι νέοι δεν

ασχολούνται και πολύ μαζί τους.

Πάνω σ’ αυτό εντύπωση μου έκανε ένα περιστατικό που

συνέβη σε ένα γείτονά μας στο Λύντενσάϊντ. Κάποτε η

ηλικιωμένη σύζυγός του αρρώστησε και πέθανε. Ήρθαν τα δυο του κορίτσια και παραβρέθηκαν στην τελετή

ταφή της . Δεν κάθισαν όμως να συμπαρασταθούν στον

πατέρα τους το βράδυ, ούτε να τον πάρουν μαζί τους

για λίγες μέρες. Βγαίνοντας λοιπόν το ίδιο βράδυ

από το διαμέρισμά μας , τον είδα στο παράθυρο να

κάθεται λυπημένος και μόνος . Σκέφτηκα πόσο σκληρή

ήταν η ζωή μαζί του . Ούτε τα δικά του παιδιά δεν ενδιαφέρθηκαν να κάνουν κάτι ώστε να μετριάσει τον

πόνο του.

Page 176: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

176    

Άλλη φορά πάλι στο Ντύσσελντορφ , στην αγορά ,είδα δίπλα μου έναν ηλικιωμένο να πέφτει κάτω στο

πεζοδρόμιο και να κτυπάει στο κεφάλι. Τα αίματα πλημύρισαν αλλά κανένας δεν έκανε κάτι να

βοηθήσει. Ούτε καν μαζεύτηκαν γύρω του να δουν τι συμβαίνει. Προσπάθησα να τον βοηθήσω και κάποιος

δίπλα μου είπε «Nein» . Ο καϋμένος ο γέρος δεν μπορούσε να καθίσει μόνος του στο σπίτι και όσο του

επέτρεπαν οι δυνάμεις του έβγαινε έξω. Σε λίγο ήρθε

το ασθενοφόρο , τον πήρε και το πράγμα διευθετήθηκε

. Διαφορετικά ήθη και συμπεριφορές σ’ αυτή τη χώρα . Εμείς χαρακτηρίζουμε ψυχρούς του Γερμανούς στις

μεταξύ τους σχέσεις. Έχουν όμως και προτερήματα

που τα ζηλεύουμε . Είναι λαός μεθοδικός

,πειθαρχημένος και προγραμματίζει κάθε του

δραστηριότητα. Ακόμα και στη διασκέδασή του είναι συγκρατημένος και χρειάζεται μεγάλη ποσότητα μπύρας να τον ξεσηκώσει από την καρέκλα του για να

αρχίσει να εκδηλώνεται όπως εμείς οι μεσογειακοί .

Το καταναλωτικό μοντέλο της αγοράς λειτουργεί στη

Γερμανία σε ένταση . Ίσως αυτό βοηθάει στην παραγωγή των αγαθών και στην απασχόληση των

ανθρώπων . Τα μεγάλα καταστήματα όπως το Karstadt ή

το Kaufhof της μέρες των εκπτώσεων γνώριζαν δόξες.

Κάποτε βρέθηκα έξω από το Karstadt στις εννέα το

πρωϊ ,ακριβώς την ώρα που άνοιγε. Έξω περίμεναν καμιά εκατοστή πελάτες να προλάβουν να μπουν πρώτοι για να εξασφαλίσουν προϊόντα σε πολύ χαμηλή

τιμή.

Page 177: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

177    

Το παιχνίδι της προσφοράς και της ζήτησης παίζεται στη Γερμανία όπως και στις άλλες μεγάλες χώρες

,σύμφωνα με τους νόμους της αγοράς. Έτσι παρασύρεται κανείς να κάνει ψώνια και να παίρνει ακόμα και αντικείμενα που δεν τα χρειάζεται άμεσα

,αλλά απλά μόνο γιατί τα βρήκε σε καλή τιμή. Εμείς βέβαια δεν αποτελέσαμε εξαίρεση στον κανόνα μια και βρεθήκαμε σε αυτή την τεράστια αγορά του Ντύσσελντρορφ

ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ , ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

Στην περίοδο των διακοπών του Πάσχα , δεχθήκαμε την

επίσκεψη δυο στενών μας φίλων , του ΄Αλκη και της

Φιόνας. Ο Άλκης ήταν Διδάκτορας γιατρός και παρακολουθούσε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα με

υποτροφία σε Νοσοκομείο του Παρισιού. Η σύζυγός του η Φιόνα είχε αρχιτεκτονικά ενδιαφέροντα στην

πόλη του Παρισιού. Μας επισκέφτηκαν και για

μερικές ημέρες τους ξεναγήσαμε στην Κολωνία , το

Ααχεν και άλλες γειτονικές πόλεις. Όταν τέλειωσαν

οι λίγες μέρες που μπορούσαν να παραμείνουν ,μας πρότειναν να τους ακολουθήσουμε στο Παρίσι ώστε να ανταποδώσουν τη φιλοξενία αλλά και να μας ξεναγήσουν στη πόλη του Παρισιού που τη γνώριζαν

πολύ καλά. Δεχθήκαμε με μεγάλη χαρά την πρότασή

τους και ξεκινήσαμε την άλλη μέρα το πρωϊ . Μαζί μας ήταν και ο μεγάλος μου γιός ενώ τα άλλα δυο μας

παιδιά δεν μπόρεσαν να έρθουν .

Page 178: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

178    

Το ταξίδι ήταν υπέροχο . Περάσαμε από τα νότια του Βελγίου στη Βόρεια Γαλλία και μετά από πέντε

περίπου ώρες φτάσαμε στα περίχωρα του Παρισιού. Από

τη δυτική πλευρά η πόλη δεν θύμιζε το μεγαλείο της . Αρκετοί μετανάστες έκαναν πρόχειρα καταλύματα για να μένουν καθώς επίσης και κάποιες λαϊκές αγορές

έδιναν μια εικόνα καθόλου κολακευτική . Προχωρήσαμε όμως και η εικόνα άλλαξε. Μπήκαμε σε ένα περιφερειακό δακτύλιο και πιο μέσα είδαμε το

φημισμένο Παρίσι. Σχεδιάστηκε και κτίστηκε μετά τη Γαλλική Επανάσταση και παρουσιάζει μια μαγευτική

εικόνα . Για να το γνωρίσει κανείς χρειάζεται να περπατήσει στις πλατείες του και στα ωραία του

Restorant. Ο Σηκουάνας χωρίζει στα δύο τμήματα την

πόλη . Ένα απόγευμα μπήκαμε σε ένα ποταμόπλοιο και

διασχίσαμε ένα μεγάλο μέρος της πόλης .Το βράδυ με

τα πολλά φώτα όλα ήταν μαγευτικά.

Την άλλη μέρα επισκεφτήκαμε την Παναγία των

Παρισίων ,ένα αριστούργημα γοτθικού ρυθμού. Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε το μουσείο του Λούβρου όπου για μας πόλος έλξης ήταν η Αφροδίτη της Μήλου

και η Νίκη της Σαμοθράκης. Το Μουσείο του Λούβρου χρειάζεται πολύ χρόνο και γι αυτό αφήσαμε να το

επισκεφτούμε και μια άλλη μέρα . Κατευθυνθήκαμε στην πλατεία Κονκόρτ με τον οβελίσκο του Λούξορ

στο κέντρο της . Από εκεί αρχίζει η περίφημη λεωφόρων των Ηλυσίων πεδίων η οποία τελειώνει στην

αψίδα του θριάμβου.

Page 179: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

179    

Χρειάζονται γερά πόδια για να βαδίσει κανείς

χιλιόμετρα . Ευτυχώς ανεβήκαμε στο μετρό και καλύψαμε κάποιες διαδρομές . Τα Ηλύσια πεδία είναι η πιο φημισμένη και όμορφη λεωφόρος Ευρωπαϊκής

πόλης. Εκεί έγιναν μεγάλες στρατιωτικές παρελάσεις μετά τη λήξη των δύο παγκοσμίων πολέμων

. Έμαθα πως τα Ηλύσια πεδία κατασκευάστηκαν το 1670 για να ενώσουν το Λούβρο που ήταν τότε κατοικία των

Βασιλέων , με τους κήπους του Κεραμεικού. Από την Πλατεία Σανζ Ελυζέ μπορεί να θαυμάσει κανείς την

αψίδα του θριάμβου , τον Γκράν Παλαί , το Πτι Παλαί και το ανάκτορο των Ηλυσίων . Στην απέναντι όχθη

του Σηκουάνα φαίνεται ο Πύργος του Αϊφελ ,πόλος

έλξης για όλους τους επισκέπτες. Είμαστε αρκετά

κουρασμένοι γι’ αυτό αφήσαμε να τον επισκεφτούμε

το απόγευμα .Ο Ακούραστος φίλος μας, ο Άλκης

,γνώριζε τόσο καλά τους δρόμους του Παρισιού ώστε θα μπορούσε να περνάει και σαν παριζιάνος . Αφού φάγαμε το μεσημέρι σε κάποιο εστιατόριο κοντά στο

ποτάμι πήγαμε στο ξενοδοχείο για ξεκούραση.

Το απόγευμα κατευθυνθήκαμε στην περιοχή του

Πύργου του Άιφελ. Διάβασα κάπου πως σχεδιάστηκε το

1889 από τον μηχανικό Γκούσταβ Αϊφελ. Είναι μια

τεράστια μεταλλική κατασκευή , το σήμα κατατεθέν του Παρισιού. Κάπου επτακόσια σκαλοπάτια οδηγούν στον πρώτο όροφο όπου υπάρχει το φημισμένο

εστιατόριο Ιούλιος Βέρν . Η κορυφή του είναι στα 305 μέτρα και χρειάζεται ένα δεύτερο μικρό ασανσέρ για να ανέβουν οι πιο τολμηροί στην κορυφή και να

Page 180: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

180    

θαυμάσουν τη θέα του Παρισιού από εκεί πάνω. Εγώ με τη γυναίκα μου και το γιό μας το Νότη ανεβήκαμε

στην κορυφή . Εκεί εντυπωσιάστηκα από τη θέα της πόλης αλλά και γιατί υπήρχε κάποια πινακίδα που ενημέρωνε τους επισκέπτες πως χρησιμοποιήθηκε αυτή η θέση από τον Μαρκόνι για να κάνει ασύρματη

εκπομπή προς την Αγγλία.

Το βράδυ δεν ήταν δυνατόν να μην επισκεφτούμε την

Μονμάρτη. Στην κορυφή υπάρχει η Ρωμανο-βυζαντινή

εκκλησία Σακρέ Κέρ. Είδαμε πολλούς υπαίθριους ζωγράφους να εμπνέονται από το συγκλονιστικό

περιβάλλον. Κατεβαίνοντας συναντήσαμε και το

περίφημο καμπαρέ Μουλέν Ρουζ . Με το μετρό κατευθυνθήκαμε προς το Ξενοδοχείο μας και αφού φάγαμε πήγαμε για να ξεκουραστούμε γεμάτοι από ευχάριστα συναισθήματα για την υπέροχη και

μοναδική πόλη, το Παρίσι.

Την άλλη μέρα, ήταν μεγάλη Παρασκευή για μας τους Ορθοδόξους . Είχαμε μοναδική ευκαιρία να κάνουμε

Πάσχα στο Παρίσι. Εντοπίσαμε την Εκκλησία και το βράδυ του Σαββάτου στην Ανάσταση είμαστε στο δρόμο

,έξω από την εκκλησία. Κρατούσαμε αναμμένα κεριά

και ψάλλαμε το Χριστός Ανέστη ,ενώ στο βάθος φωταγωγημένος φάνταζε μεγαλόπρεπος ο Πύργος του

Αϊφελ.

Μοναδικές στιγμές που τις οφείλαμε στο Φίλο μας

τον Γιατρό τον Άλκη και τη σύζυγό του την Φιόνα. Συναντήσαμε αρκετές παρέες από Έλληνες εκδρομείς

Page 181: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

181    

που και αυτοί μαζί μας έκαναν Ανάσταση στην πόλη

του Φωτός. Μετά την εκκλησία ο φίλος μας ο Άλκης, μας πήγε σε γνωστό του Ελληνικό εστιατόριο και μας

προσέφερε το πασχαλινό τραπέζι . ‘Ήταν περασμένες δύο τη νύχτα αλλά η κίνηση στο Παρίσι δεν σταματάει μέχρι το πρωϊ. Θυμάμαι πως το πλούσιο πασχαλινό

Τραπέζι πληρώθηκε με πιστωτική κάρτα, κάτι που με εντυπωσίασε τότε γιατί δεν είχαν ακόμη διαδοθεί αυτοί οι τρόποι πληρωμής όπου η μετατροπή του συναλλάγματος γίνονταν μέσω της τράπεζας χωρίς

καμιά ενέργεια του κατόχου της κάρτας. Την Κυριακή του Πάσχα πήγαμε εκδρομή στο δάσος της Βουλώνης και κατόπιν με το αυτοκίνητο του Άλκη κάναμε μια τελευταία περιήγηση στην Πόλη που δε χορταίναμε

να βλέπουμε.

Επιστέψαμε στο Ντύσσελντορφ γεμάτοι από παραστάσεις και ευχαριστημένοι που είδαμε το

Παρίσι με ξεναγούς τους καλούς μας Φίλους. Δώσαμε την υπόσχεση να ξαναπάμε στην πόλη του Φωτός όταν

μας δίδονταν ξανά η ευκαιρία.

Page 182: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

182    

Πύργος του Άϊφελ όπως φαίνεται από τον Σηκουάνα

ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟ AACHEN

Μια Κυριακή του Μάη αποφασίσαμε να επισκεφτούμε το

Aachen όπου ο μεγάλος μας γιός , ο Νότης , εδώ και

δύο χρόνια είχε αρχίσει σπουδές στο πολυτεχνείο, στο τμήμα των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών

(Elektrotechnik). Η πόλη του Aachen απέχει περίπου

Page 183: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

183    

μιάμιση ώρα από το Ντύσσελντρορφ με το αυτοκίνητο. Εκεί είχε την έδρα του ο Βασιλιάς Κάρολος ο Μέγας ή

Καρλομάγνος. Ο Καρλομάγνος έγινε το 771 Βασιλιάς

των Φράγγων και το 800 Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (Imperator Romanorum).Ο Καρλομάγνος έκτισε το παλάτι του και την Εκκλησία

της Παναγίας στο Aachen και έκανε την πόλη αυτή

έδρα της αυτοκρατορίας του .Στις αρχές του 14ου αιώνα οι κάτοικοι του Aachen έκτισαν στη θέση του ερειπωμένου παλατιού το δημαρχείο της πόλης , ένα

κτήριο γοτθικού ρυθμού. Σε αυτό το κτήριο στέφθηκαν 31 Βασιλιάδες και σήμερα πενήντα αγάλματα γερμανών ηγεμόνων κοσμούν τις αίθουσές του .Οι στέψεις των Βασιλιάδων και αυτοκρατόρων

γίνονταν στον οκτάγωνο καθεδρικό ναό της Παναγίας. Γεωγραφικά το Aachen βρίσκεται στο τρίγωνο των τριών χωρών(Γερμανίας, Βελγίου,Ολανδίας) .  

Σήμερα είναι γνωστό για το παγκοσμίου επιπέδου

Πολυτεχνείο του, το RWTH (Rheinisch Westfälische Technische Hochschule), δηλαδή Πολυτεχνείο της Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Αρκετοί Έλληνες φοιτούν σε αυτό το ίδρυμα ,το οποίο λόγω της φήμης του, επέλεξε

και ο γιός μου ο Νότης. Σήμερα το Aachen είναι μια όμορφη πόλη με τριακόσιες περίπου χιλιάδες

κατοίκους. Λόγω της φήμη του το Πολυτεχνείο και οι άλλες πανεπιστημιακές σχολές συγκεντρώνουν πάρα πολλούς φοιτητές και τα πανεπιστημιακά κτήρια και οι φοιτητικές εστίες καλύπτουν μεγάλο μέρος της

πόλης. Σε μια όμορφη φοιτητική εστία έμενε ο Νότης και πήγαινε για φαγητό σε φοιτητικά εστιατόρια

Page 184: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

184    

όπου έτρωγε με πολύ χαμηλές τιμές . Αυτή τη φορά όμως όλοι η οικογένεια έφαγε το μεσημέρι σε ένα

Ελληνικό Εστιατόριο το « Ακρόπολις». Ήταν διακοσμημένο με κολώνες γύψινες και αφίσες αρχαίων Ελληνικών ναών και νόμιζες πως βρισκόσουν

στην Ελλάδα.

Το Δημαρχείο της πόλης του Aachen

Μετά το φαγητό πήγαμε στην πλατεία της πόλης να

επισκεφτούμε το ιστορικό Δημαρχείο ,το Rathauss

όπως το λένε Γερμανικά. Οι αίθουσές του

Page 185: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

185    

καλύπτονταν από διάσημες τοιχογραφίες και στις σκάλες υπήρχαν τα πορτραίτα από τις προσωπικότητες που είχαν πάρει το βραβείο

Καρλομάγνου, Εκεί είδαμε και τη φωτογραφία του Κωνσταντίνου Καραμανλή ο οποίος βραβεύτηκε το

1978. Το διεθνές βραβείο Καρλομάγνου δίδεται από το

1950 και μετά σε προσωπικότητες για τη συνεισφορά τους στην ιδέα της Ευρώπης και της Ειρήνης στην

περιοχή μας .

Μετά την επίσκεψή μας στο Δημαρχείο ,πήγαμε στον

καθεδρικό ναό της Παναγίας του Aachen. Το αρχαιότερο τμήμα του είναι το οκτάγωνο κτήριο που

κτίστηκε επί εποχής Καρλομάγνου τον 9ο αιώνα. Δίπλα στο ναό ευρίσκεται το θησαυροφυλάκιο το οποίο διαθέτει την πλουσιότερη συλλογή κειμηλίων της

Βόρειας Ευρώπης και σήμερα είναι μουσείο. Αυτός ο Καθεδρικός ναός είναι το πρώτο κτίριο που έχει συμπεριληφθεί στο κατάλογο των μνημείων

παγκόσμιας κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ, το 1978. Ανατολικά του παλαιού οκταγωνικού οικοδομήματος έγινε επέκταση και κατασκευάστηκε η αίθουσα των

ψαλμών . Είναι γοτθικού ρυθμού και έχει τεράστια

παράθυρα ύψους 30 μέτρων. Η αίθουσα αυτή ονομάζεται

από τους κατοίκους του Aachen γυάλινο σπίτι . Χιλιάδες πιστοί συρρέουν στον καθεδρικό ναό για να

προσκυνήσουν.

Page 186: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

186    

Ο καθεδρικός ναός της Παναγίας στο Aachen

. Εμείς μείναμε εντυπωσιασμένοι με όσα βλέπαμε και παρατείναμε την επίσκεψή μας στην εκκλησία μέχρι

αργά το απόγευμα. Επιστρέψαμε κατόπιν στην πλατεία του δημαρχείου και πήραμε έναν καφέ σε ένα από τα

πολύ όμορφα ζαχαροπλαστεία της περιοχής. Το Aachen

φημίζεται για τα γλυκά σοκολάτας που φτιάχνει . Δεν ήταν δυνατόν να μη δοκιμάσει η παρέα μας τις

περίφημες γλυκές γεύσεις της περιοχής του Aachen.

¨Όταν άρχισε να σκοτεινιάζει αποφασίσαμε να

γυρίσουμε στο Ντύσσελντορφ, ευχαριστημένοι για

Page 187: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

187    

όσα είχαμε δει σε αυτή την ιστορική πόλη . Πριν φύγουμε ανανεώσαμε το ραντεβού μας για μια άλλη

Κυριακή ώστε να πάμε στο Maastrich , μια ωραία

Ολανδική πόλη ,πολύ κοντά στο Aachen.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ

Η κεντρική λεωφόρος Konigs Allee στο Duesseldorf

Ο καιρός της οριστικής μας αναχώρησης από τη

Γερμανία είχε αρχίσει να πλησιάζει . Σε δυο μήνες έπρεπε να έχουμε ετοιμάσει τα πράγματά μας και να ακολουθήσουμε το δρόμο της επιστροφής στην

Πατρίδα, οριστικά πλέον αυτή τη φορά. Ένα πρωϊνό με λιακάδα πήρα την κάμερα και ανέβηκα στο τραμ για να

πάω στο κέντρο της πόλης. Σκοπός μου ήταν να βιντεοσκοπήσω αξιοθέατα της πόλης και ιδιαίτερα το εμπορικό τμήμα της και την περίφημη λεωφόρο

Konigs Allee . Αυτή η λεωφόρος ήταν στο κέντρο της πόλης και στο μέσον της υπήρχε ένα υδάτινο κανάλι

με γέφυρες ενώ και από τις δυο μεριές ,όπως δείχνει

και η φωτογραφία . υπήρχαν συστοιχίες δέντρων . Τα

Page 188: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

188    

μαγαζιά στην περιοχή αυτή ήταν μόνο από επώνυμες φίρμες και οι βιτρίνες τους είχαν κάτι το

ξεχωριστό σε κομψότητα και φινέτσα. Υπήρχαν

εμπορικά κέντρα όπως η Galery – Q και άλλα όπου μπορούσες να βρεις υψηλή μόδα σαν να ήσουν στο

Παρίσι ή στη Ρώμη. Αφού αποτύπωσα σε βίντεο αρκετά

αγαπημένα μου μέρη στο κέντρο της πόλης ,στη συνέχεια κατευθύνθηκα προς την παλαιά πόλη όπου υπάρχουν οι φημισμένες μπυραρίες διαφόρων

σωματίων (κυνηγών ,ξυλοκόπων και άλλων) . Στο τέλος

της διαδρομής και κοντά στο ποτάμι, το Ρήνο, υπήρχε

ένας μεγαλόπρεπος παλαιός πύργος των ψαράδων. Αυτός ήταν το σήμα κατατεθέν της παλιάς πόλης του

Ντύσσελντορφ. Γύρισα σπίτι το μεσημέρι ικανοποιημένος για το αποτέλεσμα της βίντεο λήψης

. Προσπαθούσα να αποτυπώσω όσα μπορούσα περισσότερα για να τα πάρω μαζί μου και να μη νοιώθω ότι μου λείπουν όταν θα βρίσκομαι στην

πατρίδα.

ΤΟ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΜΑΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ

Μας ειδοποίησε η αντιπροσωπία αυτοκινήτων πως σε λίγες μέρες θα μπορούσαμε να παραλάβουμε το

καινούργιο μας αυτοκίνητο ,ένα οικογενειακό όχημα

Mercedes C180. Τους είπα πως θα πήγαινα να το πάρω ο

ίδιος από το κεντρικό εργοστάσιο , στη Στουτγγάρδη

. Συνεννοήθηκα με το φίλο το Σωτήρη, που μαζί με τη σύζυγό του υπηρετούσαν στην περιοχή της

Page 189: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

189    

Βυτεμβέργης κοντά στην Στουτγγάρδη. Είχαμε συμφωνήσει να πάμε μαζί στο εργοστάσιο και να

κάνουμε την παραλαβή του νέου οχήματος. Ενδιέφερε

η διαδικασία και αυτόν, γιατί σε δυο χρόνια θα έκανε το ίδιο για το δικό του αυτοκίνητο. Μια μέρα λοιπόν πήραμε το τρένο για να κάνουμε το ταξίδι

μέχρι τη Στουτγγάρδη. Η διαδρομή ήταν υπέροχη

γιατί το τρένο ταξίδευε κατά μήκος του Ρήνου . Βλέπαμε όμορφα μέρη ,παλαιούς πύργους και αρκετές

δασωμένες περιοχές. Το απόγευμα φτάσαμε στο σιδηροδρομικό σταθμό της Στουτγγάρδης όπου μας

περίμενε ο φίλος μας με το αυτοκίνητό του . Κατευθυνθήκαμε προς το προάστιο όπου έμενε και σε μισή περίπου ώρα είμαστε καθισμένοι και πίναμε τον

καφέ μας με την οικογένειά του , τη γυναίκα του και τα δυο του αγόρια. Η χαρά μας ήταν μεγάλη γιατί

βρεθήκαμε ανάμεσα σε φίλους ,πατριώτες μας και

συναδέλφους μας .

Την άλλη μέρα ,παρέα όλοι μαζί πήγαμε στο

εργοστάσιο της Mercedes για να παραλάβουμε το

αυτοκίνητό μας . Η περιοχή του εργοστασίου είναι αχανής και υπάρχουν περιοχές γεμάτες από πολύχρωμα

νέα αυτοκίνητα , έτοιμα να ταξιδέψουν στις χώρες

παραλαβής τους. Αφού δώσαμε τα έγγραφα της

παραγγελίας ,μας είπαν να περιμένουμε μέχρι να

ετοιμάσουν το αυτοκίνητο. Υπήρχε μια διαδικασία παραλαβής που είχε και κάποιο τελετουργικό

χαρακτήρα για τους πελάτες τους. Μας ρώτησαν αν θέλαμε μια ξενάγηση στο χώρο της παραγωγής των

Page 190: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

190    

αυτοκινήτων και με χαρά δεχθήκαμε. Θέλαμε άλλωστε πολύ να δούμε, πως αυτός ο βιομηχανικός κολοσσός κατασκεύαζε αυτά τα υπέροχα αυτοκίνητα που

ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο. Μας επιβίβασαν σε ένα όχημα μαζί με άλλους επισκέπτες και ακολουθήσαμε ένα πρόγραμμα ξενάγησης που το ακολουθούν όλοι οι

επισκέπτες τους. Θυμάμαι πόσο εντυπωσιάστηκα όταν είδα ένα τμήμα του εργοστασίου όπου κάποιος προγραμματιστής έδινε εντολές και τα ρομπότ

εκτελούσαν την τοποθέτηση διαφόρων μερών. Εκεί είδα πως τα ρομπότ με μερικές αυτοματοποιημένες κινήσεις και κολλήσεις τοποθετούσαν τα παρμπρίζ και τα ταμπλώ των αυτοκινήτων και στο τέλος έπαιρναν την κανονική τους μορφή και οδηγούνταν

στο τελικό στάδιο ελέγχου . Γοητευτήκαμε από την τέλεια οργάνωση της διαδικασίας που δεν άφηνε περιθώρια λάθους μια και τα ρομπότ πειθαρχούσαν χωρίς διαμαρτυρίες στις εντολές των χειριστών που

τις έδιναν μέσα από υπολογιστές . Είχα την τύχη να δω την πιο σύγχρονη μονάδα αυτοματοποιημένης

παραγωγής της γερμανικής βιομηχανίας. Όλοι μας είμαστε χαρούμενοι και ευχαριστημένοι για όσα

είχαμε δει.

¨Όταν τελείωσε η ξενάγηση ,γυρίσαμε στο σημείο της υποδοχής όπου μας περίμενε ένας ευγενέστατος

υπάλληλος με το κλειδί του αυτοκινήτου στο χέρι.

θυμάμαι ακόμα τα λόγια του: «Herr, αυτό είναι το κλειδί του αυτοκινήτου σας .Όλα είναι έτοιμα. Συγχαρητήρια για την επιλογή σας..» . Κατευθυνθήκαμε σε ένα πλατό όπου μας περίμενε μια

Page 191: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

191    

ασημένια ,αστραφτερή Mercedes . Ήταν το καινούργιο μας αυτοκίνητο το οποίο έδινε υποσχέσεις για νέα

ωραία ταξίδια, περισσότερο ασφαλή και άνετα. Ευχές

και χαρές από την παρέα μας . Πήγαμε και το γιορτάσαμε σε ένα ελληνικό εστιατόριο της

περιοχής και μετά πανευτυχείς, ξεκινήσαμε το

ταξίδι της επιστροφής στο Ντύσσελντορφ. Αυτή τη

φορά το ταξίδι είχε άλλη γεύση. Όλο και κάποια καινούργια κουμπιά ανακαλύπταμε στο ταμπλό του αυτοκινήτου και κάποιους καινούργιους

μηχανισμούς που έκαναν την οδήγηση πολύ άνετη .

Είχαμε πλέον την ικανοποίηση της σωστής επιλογής . Ακόμη και η γερμανίδα γειτόνισσά μας μόλις με είδε

χαμογέλασε και μου είπε: Εχετε πάρει ωραίο

αυτοκίνητο -« Herr Georg , Sie haben shones Auto».

ΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΣΚΕΥΗΣ

Δεν είναι εύκολη η ετοιμασία της οικοσκευής για τη

μεταφορά της στην πατρίδα. Έπρεπε να βρούμε πακέτα στις σωστές διαστάσεις τους για να χωρέσουν όλα αυτά τα πράγματα που χρησιμοποιήσαμε στα χρόνια

της ξενιτιάς . Υπήρχαν πράγματα χρήσιμα όπως σκεύη

κουζίνας ,μικρά έπιπλα , ηλεκτρονικά στερεοφωνικά

,τα ρούχα μας και τα κλινοσκεπάσματα. Ακόμη έπρεπε

να μεταφέρω το ποδήλατό μου , τον υπολογιστή μου και

τα βιβλία που είχα αγοράσει εδώ στη Γερμανία. Πράγματι βρήκα μια βιοτεχνία που πωλούσε πακέτα

Page 192: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

192    

όλων των μεγεθών . Αγόρασα καμιά πενηνταριά χάρτινα κιβώτια και μαζί με αυτά πήρα και αρκετές

ταινίες συσκευασίας . Αρχίσαμε λοιπόν μαζί με τη σύζυγό μου και την κόρη μου την επίπονη διαδικασία

επιλογής , τακτοποίησης και τοποθέτησης των

διαφόρων αντικειμένων που θα παίρναμε μαζί μας . Είμαστε αρκετά συστηματικοί στην εργασία μας γιατί κάθε πακέτο το αριθμούσαμε και καταγράφαμε

σε κατάσταση το περιεχόμενό του. Έτσι γνωρίζαμε τι

είχαμε πακετάρει και τι όχι. Η εργασία μας αυτή ξεκίνησε στα τέλη του Ιούνη και κράτησε δυο

περίπου εβδομάδες. Τελικά μαζεύτηκαν περί τα πενήντα κιβώτια διαφόρων διαστάσεων και έμεινα μόνο αντικείμενα μεγάλου μεγέθους όπως κάποια

τραπεζάκια ,καρέκλες και άλλα χρήσιμα πράγματα. Τις ντουλάπες και τα κρεβάτια τα δωρίσαμε σε άλλους νέους συναδέλφους που θα παρέμειναν μετά

από μας .

Είχα ήδη κανονίσει με μια Ελληνική μεταφορική εταιρεία τη διαδικασία της μεταφοράς . Αυτοί περίμεναν την ειδοποίησή μου για να τα παραλάβουν

και να τα μεταφέρουν στην Ελλάδα. Όταν τελείωσε η διαδικασία συσκευασίας έβλεπε κανείς μέσα στο

σπίτι στοίβες από κιβώτια και άλλα αντικείμενα. Αυτό μας στενοχωρούσε γιατί είχαμε συνηθίσει στην

τάξη σ’ αυτό το όμορφο σπίτι της Grafenberger Allee.

Τι να κάνουμε όμως, όλα τα ωραία έλεγαν κάποιοι

συνάδελφοί μου ,έχουν ένα τέλος και κάτι καινούργιο έρχεται που ελπίζαμε να είναι καλό .

Page 193: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

193    

Αυτή τη φορά ήταν η γλυκιά επιστροφή στην πατρίδα

μας ,κοντά στους δικούς μας και τους φίλους μας.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΜΑΣ

Ο χρόνος άρχισε να κυλάει αμείλικτος και ήρθε η

στιγμή του αποχαιρετισμού φίλων και γνωστών . Ήταν Παρασκευή απόγευμα και πήγα στο σχολείο με ανάμικτα συναισθήματα λύπης που θα αποχαιρετούσα εκλεκτούς φίλους αλλά και χαράς γιατί γύρισα στην

πατρίδα. Από τους πρώτους με περίμενε ο πρόεδρος, ο

Γιάννης Μοσχίδης. Είχαμε αντιμετωπίσει αρκετές φουρτούνες μαζί αλλά και πολλές χαρές στο σχολείο και στις διάφορες εκδηλώσεις της Ελληνικής

κοινότητας και συλλόγου των γονέων.

Ο Γιάννης στάθηκε δίπλα στο γραφείο μου και είπε με

φανερή στενοχώρια: « Ε , βρε πως πέρασε κι΄ όλας ο

καιρός. Μας φεύγεις λοιπόν. Τι θα γίνουμε εμείς εδώ

,πάνω που σε είχαμε συνηθίσει». Απάντησα γεμάτος

συγκίνηση . « Γιάννη σ’ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου για ότι έχεις κάνει για μένα και για το σχολείο. Δε θα χαθούμε .Εγώ εδώ στο Ντύσσελντορφ βρήκα έναν ανεκτίμητο φίλο και δεν πρόκειται να

τον ξεχάσω ποτέ ».

Αγκαλιαστήκαμε με δάκρια και δώσαμε υποσχέσεις

συνάντησης στην πατρίδα . Πίσω από το Γιάννη

Page 194: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

194    

διέκρινα και τους άλλους τέσσερις του συλλόγου των

γονέων. Είχαν δακρύσει και έδειχναν τη στενοχώρια τους για τον αποχαιρετισμό. Απάντησα στους γονείς:

« Μη στενοχωριέστε που φεύγω εγώ . Θα έρθουν άλλοι

καλύτεροι για να βοηθήσουν τα παιδιά σας.» Ο

Μανώλης ο Βροντάκης , ο κρητικός που δεν άφηνε

ευκαιρία για να μην πει τη μαντινάδα του ,φώναξε «

Ε, διευθυντή καλά τα λες εσύ. Θα φύγεις εσύ ,θα έρθουν άλλοι, αλλά εμείς, εσάς διευθυντήν δεν θα έχομεν.».

Πέρασαν χρόνια από την τελευταία σκηνή του

αποχαιρετισμού ,αλλά ποτέ δεν ξέχασα αυτούς τους

υπέροχους ανθρώπους . Δεν ξέχασα τη φιλία τους , την αποφασιστικότητά τους μπροστά στα προβλήματα του

σχολείου , τη λεβεντιά τους όταν μου έλεγαν να μη φοβάμαι κανένα γιατί θα είχε να κάνει μαζί τους.

Αλήθεια λοιπόν, άξιζε πολλά αυτή η πεντάχρονη περιπέτεια στη Γερμανία και τώρα που το

ξανασκέφτομαι, ευχαριστώ το Θεό που μου έδωσε τέτοιες χαρές και έφερε στο δρόμο μου αυτούς τους

γνήσιους φίλους μου. Έχουν περάσει πια τα χρόνια

και έχω αποσυρθεί πλέον από την εκπαίδευση . Δεν

μπορώ όμως, όταν θυμάμαι αυτά τα χρόνια στα

Ελληνικά σχολεία της Γερμανίας, να μην τα νοσταλγώ . Ακόμα και τα δυσάρεστα γεγονότα σήμερα έχουν

γλυκάνει μέσα μου και δεν με στενοχωρούν πια.

Είχα την τύχη να πάρω μέσα σε μια πενταετία μόνο μια γεύση ξενιτιάς και νοιώθω σήμερα τα

Page 195: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

195    

συναισθήματα εκείνων των μεταναστών που έχουν

πολλά χρόνια να επισκεφτούν την πατρίδα τους . Ευτυχώς η τεχνολογία στις μέρες μας έχει επιτύχει να κάνει εύκολη και με ελάχιστο κόστος της επικοινωνία με τα αγαπημένα μας πρόσωπα με τη

βοήθεια του γνωστού σε όλους μας Internet. Ακόμη τα ταξίδια με το αεροπλάνο συντόμευσαν το χρόνο μετακίνησης από τη μια χώρα στην άλλη και μας δίνουν τη δυνατότητα εύκολης και γρήγορης

μετάβασης . Δεν βλέπει κανείς σκηνές αποχαιρετισμού με δάκρυα και λυγμούς στα λιμάνια

και στους σταθμούς των τρένων. Τον 21ο αιώνα τα γεγονότα τρέχουν με ασύλληπτες ταχύτητες και η πληροφορική έφερε την παγκοσμιοποίηση που δεν ξέρουμε ακόμη αν είναι αγαθό και που θα οδηγήσει

την ανθρωπότητα . Εμείς ελπίζουμε και ευχόμαστε να

επικρατήσουν οι ανθρώπινες αξίες όπως η αγάπη ,η ειρήνη και η δικαιοσύνη ανάμεσα στους λαούς της

Γης.

Page 196: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

196    

Ε Π Ι Μ Ε Τ Ρ Ο

ΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ

Η ιστορία αναφέρει πως το 1114 χτίστηκε στην περιοχή ένα κάστρο από τον αυτοκράτορα Ερρίκο τον

V ,για προστασία από αντιπάλους ηγεμόνες. Το 1609 η περιοχή ευρίσκεται υπό την κυριαρχία του

Βραδεμβούργου και της Πρωσίας. Το 1807 γίνεται

μέλος του μεγάλου δουκάτου του Berg. Το 1815 η πόλη του Λύντενσάϊντ είναι μέρος της νέας επαρχίας της

Βεστφαλίας. Το 1907 γίνεται ανεξάρτητη διοικητική περιφέρεια και το 1975 γίνεται διοικητικό κέντρο

στη νέα νομαρχιακή περιφέρεια Markisher Kreis. Από

τον 14ο αιώνα υπήρχαν σιδηρουργία στις όχθες των ποταμών και κατασκεύαζαν αγροτικά εργαλεία αξιοποιώντας την ενέργεια που έδινε η ορμητική ροή

του νερού. Στις αρχές του 20ο αιώνα στη περιοχή αυτή

παρήγαγαν κουμπιά ,πόρπες για ζώνες και μετάλλια.

Σήμερα είναι μια βιομηχανική πόλη με εκατό περίπου

χιλ. κατοίκους Υπάρχουν πολλές μεσαίες και μικρές

βιομηχανίες μετάλλου ,πλαστικών και ηλεκτρικών

εξαρτημάτων . Υπάρχουν ακόμη μεγάλες βιομηχανίες εξαρτημάτων αυτοκινήτου καθώς και βιομηχανίες

επεξεργασίας του Αλουμινίου . Η ανάπτυξη των μεσαίων επιχειρήσεων είχε σαν αποτέλεσμα να παρατηρηθεί στο Λύντενσάϊντ μεγάλη οικονομική

άνθηση. Η απαίτηση για εργατικά χέρια έφερε από τις

Page 197: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

197    

αρχές της δεκαετίας του 70 πολλούς Έλληνες

μετανάστες . Ο Αριθμός τους έφτασε στη δεκαετία του

90, στην ευρύτερη περιοχή ,στις δέκα χιλιάδες.

Στις βιομηχανίες εφαρμόζονται καινοτόμες ιδέες σε ηλεκτρομηχανολογικά προϊόντα και στην παραγωγή

προφίλ αλουμινίου για τις ανάγκες των οικοδομών.

Από το 1785 και μέχρι το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο το Λύντενσάϊντ ήταν γνωστό και σαν η πόλη που

φτιάχνει κουμπιά. Εδώ κατασκευάζονταν μεταλλικά κουμπιά για διάφορες ενδυμασίες και γίνονταν

εξαγωγή σε όλο τον κόσμο.

Εκτός από τη βιομηχανική παραγωγή το Λύντενσάϊντ αποτελεί ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο για την

περιοχή. Διαθέτει σύγχρονα εμπορικά καταστήματα όπου μπορεί να βρει κανείς πλήθος από προϊόντα σε

καλές τιμές . Στην πόλη μπορεί να παρατηρήσει

κανείς πολλά σπίτια σε νεοκλασικό στυλ. Υπάρχουν κατοικίες με εξαιρετική διακόσμηση από την εποχή

του 19ου αιώνα. Μπορεί να θαυμάσει κανείς το

νεοκλασικό κτίριο του Zeppelin Gymnasium . Έχει πάρει το όνομα του κατασκευαστή του πρώτου

αερόπλοιου .Ήταν ο Ferdinand von Zeppelin ο οποίος κατασκεύασε τα πρώτα αερόπλοια και ίδρυσε την πρώτη αεροπορική εταιρεία η οποία έκανε τακτικές

πτήσεις πριν από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.  

Η πόλη του Λύντενσάϊντ είναι κτισμένη πάνω σε

λόφους και το υψόμετρο φθάνει τα πεντακόσια μέτρα. Προσφέρεται για χειμερινό τουρισμό με τα διάφορα

Page 198: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

198    

χιονοδρομικά κέντρα που έχει και τα πολυάριθμα μικρά ξενοδοχεία και καφέ στις γύρω δασωμένες περιοχές και τις υπέροχες λίμνες Οι λάτρεις της φύσης τα Σαββατοκύριακα πλημυρίζουν τα δρομάκια

μέσα στα δάση. Κάνουν πορείες πάνω σε μονοπάτια με πινακίδες που οδηγούν με ασφάλεια στον προορισμό

τους.  

Το ανακαινισμένο ιστορικό τμήμα της πόλης παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον γιατί δίνει την εικόνα παλαιότερης εποχής γύρω από την παλιά

εκκλησία . Υπάρχουν κοντά στην πόλη δύο κάστρα που διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση και είναι

επισκέψιμα .Το μπαρόκ κάστρο Neuenhoff και

το Schloss Oedental, βόρειο-δυτικά του Lüdenscheid.  

ΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ

Το Ντύσσελντορφ είναι σήμερα μια από τις

ωραιότερες πόλεις της Γερμανίας . Θεωρείται ως η

Γερμανική πόλη με την υψηλότερη ποιότητα ζωής . Είναι εμπορικό και επιχειρηματικό κέντρο ακόμη δε

και κέντρο μόδας και διεθνών εκθέσεων. Στην πόλη του Ντύσσελντορφ κατοικούν σήμερα αρκετές

μειονότητες με μεγαλύτερες εκείνες των Τούρκων , των Ελλήνων και των Ιταλών. Έχει την Τρίτη σε μέγεθος Εβραϊκή κοινότητα στη Γερμανία με πάνω από επτά χιλιάδες μέλη ενώ και οι Ιάπωνες έχουν επιλέξει το Ντύσσελντρορφ ως κέντρο των

οικονομικών δραστηριοτήτων τους. Ξεπερνούν τις

Page 199: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

199    

ένδεκα χιλιάδες μέλη οι Ιάπωνες στην περιοχή και αποτελούν την Τρίτη σε μέγεθος Ιαπωνική κοινότητα

στην Ευρώπη .

Το 1946 το Ντύσσελντορφ έγινε πρωτεύουσα του νέου

ομοσπονδιακού κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-

Βεστφαλίας (Nordrhein-Westfalen). Το κρατίδιο αυτό είναι το μεγαλύτερο ομόσπονδο κρατίδιο της

Γερμανίας με δεκαοκτώ εκατομμύρια κατοίκους. Βρίσκεται στις όχθες του Ρήνου και έχει αναπτυχθεί

και από τις δύο πλευρές του ποταμού. Η Ιστορία

αναφέρει την 14η Αυγούστου 1288 ως την πιο

σημαντική μέρα για την πόλη γιατί ο ηγεμόνας Berg νίκησε τον στρατό του αρχιεπισκόπου της Κολωνίας και ίδρυσε το δουκάτο του με πρωτεύουσα το

Ντύσσελντορφ από το όνομα του ποταμού Dussel που εκβάλλει στο Ρήνο στο σημείο όπου αναπτύχθηκε η

πόλη. Η παλιά πόλη ευρίσκεται στη δεξιά όχθη του ποταμού όπου και αναπτύχθηκε το μεγαλύτερο μέρος

της .

Το 1380 το σημερινό Ντύσσελντορφ ονομάστηκε περιφερειακή πρωτεύουσα του Δουκάτου του Berg. Το

1573 κτίστηκε το Δημαρχείο της πόλης σε

αναγεννησιακό στυλ . Οι Ναπολεόντιοι πόλεμοι

κατέστρεψαν την πόλη . Το 1815 η πόλη προσαρτήθηκε

στην Πρωσία. Μετά την καταστροφή άρχισε η ανάκαμψη. Ο Αρχιτέκτονας Maximilian Weyhe σχεδίασε

έναν υπέροχο κήπο το Hofgarden και διαμόρφωσε την

Λεωφόρο Konigs Allee η οποία είναι σήμερα το

σημαντικότερο εμπορικό τμήμα της πόλης. Εκεί

Page 200: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

200    

υπάρχουν τα πιο μεγάλα καταστήματα μόδας και οι

ακριβότεροι εμπορικοί οίκοι. Το 1882 ο πληθυσμός

της πόλης ξεπέρασε τις εκατό χιλιάδες . Οι δύο

γέφυρες ( Hammer και Oberkasseler Brucke) του Ρήνου συνέδεσαν τα δύο τμήματα της πόλης και έφεραν την

ανάπτυξη στην αριστερή πλευρά .

Κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου το Ντύσσελντορφ μετατράπηκε σε σωρούς ερειπίων έπειτα από τους συνεχείς βομβαρδισμούς των

συμμαχικών αεροπλάνων την άνοιξη του 1945. Σχεδόν το ήμισυ της πόλης ερειπώθηκε και καταστράφηκαν

όλες οι υποδομές της. Περιήλθε μετά τον πόλεμο υπό

Βρετανική κατοχή και το 1946 έγινε πρωτεύουσα του νέου ομοσπονδιακού κρατιδίου της Βόρειας

Ρηνανίας –Βεστφαλίας. Άρχισε η ανοικοδόμηση της πόλης με ταχύτατους ρυθμούς και πάνω στα ερείπια αναγεννήθηκε μια σύγχρονη πόλη η οποία αποτελεί

οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της περιοχής.

Το Ντύσσελντορφ είναι σήμερα γνωστό σαν κέντρο της

διαφήμισης και της μόδας. Ακόμη υπάρχουν μεγάλα τηλεπικοινωνιακά κέντρα καθώς και φορείς

υπηρεσιών διαδικτύου. Έχουν την έδρα τους μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και αρκετές από τις

μεγαλύτερες εταιρείες χημικών , ενέργειας και τεχνολογίας όπως η Henkel AG, η Daimler AG και η

ThyssenKrupp. Το διεθνές αεροδρόμιο Rhein-Ruhr ευρίσκεται οκτώ χιλιόμετρα βόρειο δυτικά και μπορεί να πάει κανείς εύκολα με τον προαστιακό

σιδηρόδρομο ή με το αυτοκίνητο. Το αεροδρόμιο του

Page 201: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

201    

Ντύσσελντορφ είναι το τρίτο μεγαλύτερο σε κίνηση

μετά από εκείνο της Φρανκφούρτης και του Μονάχου. Πολλές φορές ταξιδέψαμε με το αεροπλάνο από αυτό το αεροδρόμιο και πάντα συναντούσαμε Έλληνες από διάφορες περιοχές που έρχονταν και αυτοί να

ταξιδέψουν στην πατρίδα.

Το Ντύσσελντορφ είναι σήμερα κέντρο καλών τεχνών . Έχει πάνω από είκοσι θέατρα ,πολλά Μουσεία και

αρκετές αίθουσες μουσικής . Στο πανεπιστήμιό του

διδάσκονται όλες οι επιστήμες . Διαθέτει σύγχρονα εξοπλισμένα κτίρια και ευρίσκεται στα νότια της

πόλης. Η μετακίνηση στην πόλη γίνεται με τραμ και

μετρό. Τα προάστια και οι πόλεις που είναι κοντά στο Ντύσσελντορφ επικοινωνούν με προαστιακό τρένο ή

με αυτοκίνητα . Διαθέτει ένα πυκνό δίκτυο αυτοκινητοδρόμων που κάνει τη μετακίνηση άνετη

και ασφαλή. Ακόμη ο Ρήνος χρησιμοποιείτε για

μεταφορές μεταξύ Γερμανίας και Ολλανδίας .

Σήμερα υπάρχουν πέντε γέφυρες που συνδέουν το

Ντύσσελντορφ με την απέναντι περιοχή , το Nuess.

Κοντά του είναι οι πόλεις Κολωνία, Λεβερκούζεν,

Βούπερταλ , Έσσεν, Μπόχουμ, Ντόρτμουντ και άλλες

μικρότερερες. Το Ντύσσελντορφ βρίσκεται κοντά στη

Ολλανδία . Θυμάμαι πως πολλές φορές τα Σάββατα

πηγαίναμε σε μια μικρή Ολλανδική πόλη ,το Φένλο. Εκεί είχε μια μεγάλη λαϊκή αγορά και ψωνίζαμε σε πολύ καλές τιμές, Δεν υπήρχε ακόμη το Ευρώ αλλά οι

συναλλαγές γίνονταν με το γερμανικό Μάρκο. Κάποιες φορές η εκδρομή μας έφτανε και μέχρι το

Page 202: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

202    

Άμεστερνταμ όπου απολαμβάναμε έναν περίπατο με

καραβάκι στα κανάλια που θύμιζαν Βενετία.

Page 203: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

203    

Ε Π Ι Λ Ο Γ Ο Σ

Περιέγραψα πέντε χρόνια απ΄ τη ζωή μου στη Γερμανία επειδή ένιωσα την εσωτερική ανάγκη να το

κάνω. Αυτά τα γεμάτα με γεγονότα χρόνια σημάδεψαν την παραπέρα πορεία μου και με δίδαξαν αρετές όπως

η υπομονή , η ανεξικακία , η συγχώρεση και η

δικαιοσύνη.. Όταν πήρα την απόφαση να ξενιτευτώ με την οικογένειά μου πίστευα πως είχα επιλέξει ένα δρόμο που θα ήταν γεμάτος με ευχάριστες εκπλήξεις

. Δεν μπορούσα να φανταστώ πως θα συναντούσα

καταστάσεις που θα με πίκραιναν τόσο πολύ. Για να ξεπεράσω τις δυσκολίες έπρεπε να επιστρατεύσω όλες μου τις δυνάμεις και να έχω και τη συμπαράσταση της

συζύγου μου και όλης της οικογένειας.

Πολλές φορές σκέφτηκα αν άξιζε τον κόπο αυτή η φυγή

μου από την πατρίδα . Είχε πράγματι ένα κόστος για την ηρεμία και τη γαλήνη της οικογένειας και την

προσωπική μου ζωή. Σήμερα με την προοπτική του χρόνου που πέρασε μπορώ να δω πιο καθαρά τα γεγονότα και να απαντήσω στο ερώτημα που ο ίδιος

έβαλα στον εαυτό μου. Είχα την δυνατότητα να ζήσω καταστάσεις που μου έδωσαν την ευκαιρία να δω και

να μετρήσω τις δυνάμεις μου. Και όχι μόνον αυτό , αλλά με το πέρασμα του χρόνου βρήκα δικαίωση στον

αγώνα που έδωσα. Η ζωή έφερε στο δρόμο μου ανεκτίμητους φίλους που μου έδωσαν αμέριστη

συμπαράσταση στον αγώνα μου. Άλλωστε αυτή είναι η

Page 204: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

204    

ουσία της ζωής . Μια διαρκής αναμέτρηση με τις προκλήσεις του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζούμε.

Κάποτε τα πράγματα πάνε καλά και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια για να πορευτούμε ενώ άλλες φορές απαιτείται υπέρβαση των δυνάμεών μας για να επουλώσουμε τις εσωτερικές πληγές που μας προκαλεί το σκληρό και άκαμπτο περιβάλλον στο οποίο έχουμε

βρεθεί. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις η υπομονή και η

ψυχραιμία είναι οι καλύτεροι σύμβουλοι . Δεν χρειάζεται αυτόματη αντίδραση στα γεγονότα και

τις προκλήσεις . Όσες φορές βρέθηκα σε δύσκολη θέση

,έδωσα χρόνο στον εαυτό μου να σκεφτεί ψύχραιμα και να οργανώσει την αντίδραση με σύνεση .

Η συμβουλή των φίλων μου στις δυσκολίες υπήρξε

ανεκτίμητη. Όταν μάλιστα μετακινηθήκαμε στο

Ντύσσελντορφ, εκεί τα πράγματα άλλαξαν και δεν

ήμουν μόνος σε όσα συνέβησαν. Τα ταξίδια που πραγματοποιήσαμε μας έδωσαν αισιοδοξία και

ευχαρίστηση .

Πραγματοποιήσαμε τα ονειρά μας να δούμε την Ευρώπη και να περπατήσουμε και να θαυμάσουμε τα

αξιοθέατα στις μεγάλες πόλεις όπως το Βερολίνο , το

Λονδίνο και το Παρίσι. Ζήσαμε αρκετό χρόνο στη Γερμανία και κατανοήσαμε τη νοοτροπία των Γερμανών και τη συμπεριφορά τους στις σχέσεις τους

με τους ξένους. Κάναμε φίλους αξιόλογους Γερμανούς και εκτιμήσαμε την ευγένειά τους και

την ανταπόδοση της φιλοξενίας που τους προσφέραμε. Εμείς οι Έλληνες συνηθίζουμε να λέμε πως είμαστε

Page 205: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

205    

πιο αυθόρμητοι και πιο φιλόξενοι από τους άλλους

λαούς. Αυτό ως ένα βαθμό έχει να κάνει με την ιστορία μας και τον πολιτισμό μας τον οποίο οι Γερμανοί θαυμάζουν και τον διδάσκουν στα σχολεία

τους και τα Πανεπιστήμιά τους.

Άκουσα όμως εξέχοντες Έλληνες, όπως ο μητροπολίτης

Γερμανίας, να λένε πως πρέπει να

παραδειγματιστούμε από την μεθοδικότητα, την οργάνωση και τη σοβαρότητα που έχουν οι Γερμανοί

στην εργασία τους. Είναι αλήθεια πως η συνύπαρξη ανθρώπων με διαφορετικό πολιτισμό ωφελεί γιατί δημιουργεί ένα κράμα αρετών που τους οδηγεί σε ένα

καλύτερο μέλλον.

Είναι αλήθεια πως όπου κι αν πήγαμε δεν αντιμετωπίσαμε ιδιαίτερα προβλήματα μετακίνησης

,στέγασης ,διατροφής. Οι Ευρωπαίοι έχουν μελετήσει και έχουν βρει λύσεις για όλα τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει ο πολίτης σε ένα φυσικό περιβάλλον που δεν είναι τόσο φιλικό όπως το δικό

μας . Εμείς έχουμε τον ήλιο μας , τον καθαρό ουρανό και τις ακρογιαλιές μας που μας γεμίζουν

αισιοδοξία και αγάπη για τη ζωή . Πιστεύω πως πρέπει να εκτιμήσουμε τα πλεονεκτήματα που μας δίνει η φύση της πατρίδας μας και να προσπαθήσουμε να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητές μας κάνοντας κτήμα μας τις αρετές της μεθοδικότητας και του προγραμματισμού που διδασκόμαστε από τους

άλλους Ευρωπαϊκούς λαούς.

Page 206: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

206    

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΠΡΟΛΟΓΟΣ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ .- 3 ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ- 3 ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ ΚΑΙ ΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ-5 ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΟΥ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ-7 ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ-9 ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΟΥ

ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ-10

Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

ΓΟΝΕΩΝ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ-11

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΠΑΠΑ-ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΙ

ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ-13

ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ BERGSTADT GYMNASIUM-14 Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ-15

ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΠΟΥ ΦΟΙΤΗΣΑΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ-18

ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΠΟΛΥΚΛΑΔΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (GESAMTSCHULE)-20

O ΠΑΠΠΑ-ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΙ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ-21

Page 207: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

207    

Η ΑΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ, Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΟ ΧΑΓΚΕΝ ΕΡΓΟ

ΤΟΥ ΠΑΠΠΑ-ΔΗΜΗΤΡΗ-23

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ-24

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ-25

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ

ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ-26

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΠΥΡΑΡΙΕΣ ΤΟΥ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ-27

Ο ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΣTΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ-29

ΜΙΚΡΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΣΤΙΣ ΓΥΡΩ ΠΕΡΙΟΧΕΣ-31

Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΓΟΡΑ ΤΟΥ DORTMUND-33

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ-34

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ-35

Ο ΓΟΝΕΙΣ ΜΟΥ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΙΝΤ -36

ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

ΣΕΒΟΝΤΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ-37

Η ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΓΟΝΙΩΝ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟ

ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ-39

Page 208: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

208    

Ο ΝΟΜΟΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ-40

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ-42

ΠΙΣΩ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΑΣ-43

ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ ΓΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ.-44

Ο ΣΥΝΔΕΛΦΟΣ ΠΑΠΑΒΑΓΓΕΛΗΣ

ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΙΝΤ-47

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟ

ΛΥΝΤΕΝΣΑΙΝΤ-48

ΜΙΑ ΟΜΙΛΙΑ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ

ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ-50

ΓΙΟΡΤΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΓΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ

ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΙΝΤ-52

Η ΑΝΟΙΞΗ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΙΝΤ-54

ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΣΤΟ ΟΛΠΕ-56

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ, ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΙΕΡΕΑ ΠΑΠΑ-ΔΗΜΗΤΡΗ.-58

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΕΓΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΔ-61

Page 209: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

209    

H ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ

ΑΛΛΑΞΕΙ-66

Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ-70

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΛΕΡΙΔΗ ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ

ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΣΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ-74

Η ΜΕΤΑΘΕΣΗ ΜΑΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΟΥ

DUESSELDORF-76

ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟ ΤΩΝ

ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΟΥ ΣΤΟ PLETTENBERG-78

Η ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΜΑΣ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ-ΕΝΑ ΝΕΟ

ΚΑΦΑΛΑΙΟ ΑΡΧΙΖΕΙ ΓΙΑ ΜΑΣ-80

Η ΠΡΩΤΕΣ ΜΑΣ ΜΕΡΕΣ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ-82

ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ-83

ΝΕΕΣ ΓΝΩΡΙΜΙΕΣ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΟΥ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ-85

Page 210: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

210    

ΑΡΧΙΖΕΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΖΥΓΟ ΜΟΥ Η ΤΕΤΑΡΤΗΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ, ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΟΥ

ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ-87

Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ-91

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ, ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ-94

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑΣ

ΠΡΩΤΟΥ ΤΡΙΜΗΝΟΥ.-95

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ-99

Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΣΤΟ

ΣΧΟΛΕΙΟ ,ΑΠΑΡΧΗ ΝΕΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ-101

ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΠΑΡΕΛΟΧΛΗΣΗΣ ΜΕ ΗΡΩΑ

ΤΟΝ ΜΠΑΝΗ-107

ΣΚΗΝΕΣ ΒΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ-108

ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ-111

ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΣΟΥΗΔΙΑ ΓΙΑ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΤΙΣ ΓΙΟΡΤΕΣ

ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ-118

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ ΣΤΗ ΣΟΥΗΔΙΑ-120

Page 211: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

211    

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΣΟΥΗΔΙΑΣ, ΤΗ

ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ-122

ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΑ ΦΗΜΙΣΜΕΝΑ ΜΕΡΗ COSTA BODA KAI

OREFFORS-124

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΗ ΣΟΥΗΔΙΑ

ΣΤΟ DUESSELDORF-126

ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΔΥΟ ΜΗΝΕΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ

ΧΡΟΝΙΑΣ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ-128

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΟΔΥΣΣΕΑ ,ΕΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ

ΕΛΛΗΝΑ ΤΟΥ DUESSELDORF-132

ΜΙΑ ΜΟΥΣΙΚΟΧΟΡΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

ΓΟΝΕΩΝ-134

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΑ-137

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ-139

Η ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ-142

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ ΣΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ-145

ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΓΕΡΜΑΝΟ ΔΙΚΑΣΤΗ-147

ΜΕ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΥΣ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ-151

Page 212: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

212    

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΝΕΑΣ ΣΤΕΓΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ.-158

ΑΝΟΙΞΗ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ-162

ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ , ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ-166

ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟ AACHEN-171

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ-175

ΤΟ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΜΑΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ-176

ΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ

ΟΙΚΟΣΚΕΥΗΣ -179

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ

ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΜΑΣ-181

Ε Π Ι Μ Ε Τ Ρ Ο

ΤΟ ΛΥΝΤΕΝΣΑΪΝΤ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ-184

ΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ-186

E Π Ι Λ Ο Γ Ο Σ-190

ΠΕΡΙΧΟΜΕΝΑ. . . . . . . . . ..191-200

Page 213: ΓΕΥΣΗ  ΞΕΝΗΤΙΑΣ

213    

Αφιερώνεται στη σύζυγό μου και στα παιδιά μου.