Ναρκωτικά

Η Μάστιγα Του Αιώνα

Μαρία Καρασταμάτη

Α2

Ναρκωτικά:Η Μάστιγα Του

Αιώνα

Τι είναι τα ναρκωτικά;

Τα ναρκωτικά είναι τοξικές ουσίες φυτικές ή χημικές που επιδρούν στον εγκέφαλο και γι' αυτό προκαλούν: νάρκη, τάση για ύπνο, διέγερση, ένα αίσθημα ευφορίας, αλλά φέρνουν και εξασθένιση στις φυσιολογικές λειτουργίες του νευρικού συστήματος και προκαλούν στους χρήστες εθισμό, μια εξάρτηση και στο τέλος όταν τα στερηθεί ο οργανισμός μας επιφέρουν το στερητικό σύνδρομο. Οι άνθρωποι που τα χρησιμοποιούν θέλουν να βιώσουν τις συνέπειες των ναρκωτικών. Ορισμένα φάρμακα επίσης επιδρούν στον εγκέφαλο, όπως για παράδειγμα φάρμακα για την επιληψία, αλλά δεν λαμβάνονται από τους χρήστες γι' αυτό το λόγο, για την θεραπευτική τους δηλαδή λειτουργία. Το Rotalin είναι ένα φάρμακο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας αλλά επίσης χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια και σαν ναρκωτικό.

Ο Όρος Νάρκωση - Ναρκωτικό

Ο όρος νάρκωση, χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τον Ιπποκράτη για τη διαδικασία ή την κατάσταση έλλειψης αισθήσεων. Ο όρος ναρκωτικό, πιστεύεται ότι προτάθηκε από τον Γαληνό για να περιγράψει τις δραστικές ουσίες που μουδιάζουν, νεκρώνουν κάποια σημεία του σώματος και προκαλούν παράλυση ή και

1

απώλεια αισθήσεων. Ο Γαληνός ανέφερε τη ρίζα μανδραγόρα, τους σπόρους του φυτού altercus και το χυμό παπαρούνας (όπιο) σαν βασικά παραδείγματα ναρκωτικών ουσιών.

Καλλιέργειες φυτών που παράγουν ναρκωτικά

Τα λουλούδια και τα φυτά χρησιμοποιήθηκαν από την αρχαιότητα εκτός από διακοσμητικούς σκοπούς, σαν τροφή και σαν φάρμακα. Όλοι σχεδόν οι λαοί γνώριζαν φυτά που είχαν θεραπευτικές και ενίοτε "μαγικές" ιδιότητες. Κάπου εκεί αρχίζει και η ιστορία της χρήσης των ναρκωτικών που προέρχονται από φυτά. Μια χρήση που δυστυχώς στις μέρες μας έχει μετατραπεί σε μάστιγα.Tα ναρκωτικά, όπως η κάνναβη και η ηρωίνη, που προέρχονται από φυτά, εξακολουθούν να είναι οι περισσότερο διαδεδομένες ουσίες χρήσης στον κόσμο. H κάνναβη κατατάσσεται πρώτη με 140 εκατομμύρια καταναλωτές ή το 2.5% του παγκόσμιου πληθυσμού. Oι πιο επικίνδυνες ουσίες, η ηρωίνη και η κοκαΐνη, καταναλώνονται από 8 και 13 εκατομμύρια ανθρώπους αντίστοιχα. H ηρωίνη έρχεται συνεχώς πρώτη στις αναφορές γύρω από τα επείγοντα περιστατικά και τους θανάτους που συνδέονται με τη χρήση.H ηρωίνη και η κοκαΐνη προκαλούν πόνο στα άτομα και τις οικογένειές τους. H παράνομη παραγωγή και το εμπόριο τους είναι επίσης επιβλαβείς για την εθνική οικονομία και, κατά συνέπεια, για την κοινωνική και πολιτική ευημερία των κρατών. Xάρη στα τεράστια κέρδη τους, οι οργανώσεις που διακινούν ναρκωτικά μπορούν να εισχωρούν, να διαφθείρουν και να αποσταθεροποιούν την οικονομία και τους θεσμούς των χωρών σε διάφορα μέρη του κόσμου. Oι διασυνδέσεις μεταξύ του παράνομου εμπορίου ναρκωτικών και της πώλησης παράνομων όπλων με στόχο την προώθηση της δράσης στασιαστικών κινημάτων και τρομοκρατικών ομάδων είναι γνωστές.H παράνομη καλλιέργεια της κάνναβης είναι ευρέως διαδεδομένη σε όλον τον πλανήτη και φαίνεται πως παραμένει σταθερή. Aντιθέτως, η παγκόσμια παραγωγή οπίου και κοκαΐνης, που εντοπίζεται σε συγκεκριμένες περιοχές, αυξήθηκε σημαντικά κατά τις δεκαετίες του 1970 και 1980. Tο παράνομο όπιο και η παράνομη ηρωίνη προέρχονται σε ποσοστό σχεδόν 90 % από τη Nοτιοανατολική και Nοτιοδυτική Aσία. Oι δύο μεγαλύτερες οπιοπαραγωγές χώρες είναι το Aφγανιστάν και η Mαϋνμάρη, ενώ το Λάος κατατάσσεται τρίτο με διαφορά. H παπαρούνα από την οποία εξάγεται το όπιο καλλιεργείται επίσης παράνομα στην Kολομβία, την Iνδία, το Mεξικό, το Πακιστάν, την Tαϋλάνδη και το Bιετνάμ. H Bολιβία, η Kολομβία και το Περού προμηθεύουν το 98% περίπου της παγκόσμιας παραγωγής φύλλων κόκας. Mικρής

2

κλίμακας καλλιέργειες γίνονται επίσης σε γειτονικές χώρες, όπως η Βραζιλία, ο Iσημερινός και η Bενεζουέλα.Στις αγροτικές περιοχές της Aσίας και της Λατινικής Aμερικής, 700.000 περίπου οικογένειες, ή σχεδόν 4 εκατομμύρια άνθρωποι, ζούνε από εισοδήματα που αποφέρει η καλλιέργεια φύλλων κόκας και οπιοπαπαρούνας. Oι περισσότεροι απ' αυτούς βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας και από τις καλλιέργειες αυτές εξαρτάται το 50% περίπου του εισοδήματος τους. Παρόλο που το εμπόριο ναρκωτικών τους βοηθά ενίοτε να αντιμετωπίσουν την έλλειψη τροφίμων και την αστάθεια των αγροτικών αγορών, η οικονομική εξάρτηση από την παράνομη καλλιέργεια δεν είναι δυνατή μακροπρόθεσμα. H καλλιέργεια φύλλων κόκας και οπιοπαπαρούνας κάνει τους αγρότες ευάλωτους στην εκμετάλλευση των ανελέητων μεσαζόντων. Eπιπλέον, αντιμετωπίζουν τη διαρκή απειλή του να υποχρεωθούν να εκχερσώσουν τις καλλιέργειές τους. Σε χώρες όπως η Kολομβία πολλοί κερδίζουν ένα γλίσχρο εισόδημα δουλεύοντας σε μεγάλες εμπορικές φάρμες που ανήκουν στους εμπόρους ναρκωτικών. Oι περισσότερες από τις 700.000 οικογένειες θα στρέφονταν ευχαρίστως σε άλλες πηγές εισοδήματος, εάν τους δίνονταν οι κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις.

Ναρκωτικά: Θάνατος Και Όχι Μόνο

Τα ναρκωτικά σκοτώνουν από υπερβολική δόση, από λοιμώξεις, από ατυχήματα, από τρέλα, από καρκίνο, και εκτός των παραπάνω, μπορούν να οδηγήσουν στην αυτοκτονία. Όμως κυρίως "λιώνουν" εσωτερικά τον άνθρωπο.Έτσι καταστρέφουν τον εγκέφαλο και το ανοσοποιητικό σύστημα, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα απώλεια μνήμης, απομόνωση από την πραγματικότητα (καταστροφή ρυθμού Α), αδυναμία ελέγχου του μυαλού, ανώμαλη ροή σκέψεων, παράνοια, μεγαλομανία, καταστροφή δημιουργικής φαντασίας, τάσεις αυτοκαταστροφής και εύκολο είναι να οδηγήσουν σε σχιζοφρένεια.Εκτός των παραπάνω, τα ναρκωτικά καταστρέφουν το ανοσοποιητικό σύστημα, δηλαδή ο χρήστης να γίνει πιο ευάλωτος σε μικρόβια, να κολλήσει το θανάσιμο ιό του AIDS, να οδηγούν τον οργανισμό σε εξασθένηση και στο τελευταίο επίπεδο, το θάνατο. Επίσης καταστρέφουν τη σεξουαλικότητα, δηλαδή μειώνουν την ερωτική επιθυμία και μπορούν να φτάσουν ως και την πλήρη ανικανότητα. Οδηγούν σε πρόωρη γήρανση αφού εξαλείφουν τη ζωτικότητα το οποίο έχει ως αποτέλεσμα να σταματούν την κανονική ανάπτυξη του σώματος και του εγκεφάλου και διαστρέφουν το γενετικό υλικό. Υπνωτίζουν τη συνείδηση, δηλαδή παρουσιάζεται αδυναμία προσοχής και συγκέντρωσης, οδηγούν σε ονειροπόληση και σε μείωση αντίληψης, τα οποία οδηγούν σε ατυχήματα. Τέλος διαστρέφουν το συναισθηματικό κόσμο, με λίγα λόγια οδηγούν σε ευαισθησία για το οτιδήποτε που στη συνέχεια μετατρέπεται σε απάθεια και επιθετικότητα.

3

Άτομο και κοινωνία

Τα αίτια που οδηγούν στα ναρκωτικά είναι διάφορα και συνήθως έχουν σχέση με την ψυχολογία του ατόμου, με οικονομο-πολιτικούς λογούς και πάνω από όλα την κοινωνικότητα του ατόμου, δηλαδή την αντιμετώπιση του από διάφορα άτομα της ηλικίας του, το πόσο δημοφιλής είναι κ.α.Ο χρήστης μιας ψυχοτρόπου ουσίας διαφέρει από τον τοξικομανή. Ο τοξικομανής είναι ένας μονοσήμαντος άνθρωπος που έχει βάλει στο επίκεντρο της ζωής του την ουσία θυσιάζοντας στο βωμό της όλες τις ανθρώπινες πλευρές του. Ο συναισθηματικός άνθρωπος, ο πολιτικός άνθρωπος, ο ιδεολογικός άνθρωπος, ο κοινωνικός άνθρωπος, ο άνθρωπος με βιολογικές ανάγκες υποτάσσεται στην ανάγκη της αναζήτησης και χρήσης της ουσίας από την οποία έχει εξαρτηθεί. Αυτό που συντελείται είναι μια διαδικασία απώλειας της καθαρά ανθρώπινης, δηλαδή κοινωνικής του φύσης. Η ύπαρξη μιας αρμονικής σχέσης μεταξύ ατόμου και κοινωνίας ήταν μια βασική θέση της Αριστοτελικής ηθικής αρχής, η οποία βέβαια διατυπώθηκε μέσα στα πλαίσια του δουλοκτητικού συστήματος, οπότε και ο όρος "άτομο" αφορά αποκλειστικά τον ελεύθερο πολίτη, πολύ δε περισσότερο το δουλοκτήτη. Στη σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία, με έντονο το παρασιτικό στοιχείο, πλήττεται η ιδέα ενός εμφύτου κοινωνικού ενστίκτου και τη θέση της παίρνει η άποψη πως οι ατομικές ελευθερίες ανήκουν πρωταρχικά στη διάσταση της φύσης και όχι της κοινωνίας. Οι κοινωνικοί δεσμοί ανάγονται σε κάτι τεχνητό που επιβάλλεται στο "αυτάρκες" άτομο από "εξωτερικούς παράγοντες". Έτσι διαμορφώνονται διάφορες σύγχρονες κοινωνιολογίζουσες έννοιες, όπως αυτές του "μοναχικού πλήθους" (Riesman 1961) κλπ., που συγκαλύπτουν τα όρια της ελευθερίας στα πλαίσια των καπιταλιστικών σχέσεων.Το αποξενωμένο μοναχικό άτομο προσλαμβάνει την "ελευθερία" σα "φυσικό δικαίωμα" και η ιδέα του για "ατομική ελευθερία" έχει πάρει το χαρακτήρα δόγματος. Το άτομο, ζώντας την τραγικότητα της απομόνωσης του, ψάχνει την "απόλυτη ηρεμία" της ολοκλήρωσής του στο έξω από την πραγματικότητα "εμείς" αναζητώντας τη λύση του πραγματικού προβλήματος της απομόνωσής του σε ένα φανταστικό "Εμείς", έξω από κοινωνικές σχέσεις. Κάθε φορά που η φαντασίωση υποχωρεί, τη θέση της παίρνει η πραγματικότητα της αλλοτριωτικής απομόνωσης και γίνεται η μόνη αλήθεια που, επειδή υπάρχει, δίνει την ψευδαίσθηση της ασφάλειας. Το άτομο ταυτίζεται με την

4

ανασφάλεια, την ανημποριά, την περιχαράκωση που απορρέει από την αλλοτρίωση, γίνεται ένα μαζί της και έτσι "μοιραία" συμφιλιώνεται με αυτήν. Αυτή είναι η "ανθρώπινη μοίρα" μέσα στον καπιταλισμό.Όσο το άτομο "κόβει τους δεσμούς του από τη φύση και την καθαρά ανθρώπινη, κοινωνική φύση του" τόσο υποτάσσεται στο "φυσικό νόμο της πραγματοποίησης" (Verdinglichung) τόσο οι σχέσεις ανάμεσα σε ανθρώπους μετατρέπονται σε σχέσεις ανάμεσα σε πράγματα και καλλιεργείται η ψευδαίσθηση ότι η ατομική απομόνωση είναι προϊόν της ελεύθερης επιλογής ατόμων ή της ατομικής βούλησης και λειτουργεί σαν μέσο προστασίας από την καταπίεση που επιβάλλουν οι αλλοτριωμένες και αλλοτριωτικές κοινωνικές σχέσεις. Η τοξικομανία μπορεί να θεωρηθεί ως μια τέτοια ψευδαίσθηση "προστασίας" από τη βαρβαρότητα των αλλοτριωμένων σχέσεων, μια ψευδαίσθηση αυτάρκειας.Η τοξικομανία είναι αποτέλεσμα της πλήρους αποξένωσης του ατόμου από τον εαυτό του, το συνάνθρωπό του και την κοινωνία. Ο τοξικομανής είναι ένα άτομο που δεν ενηλικιώθηκε ποτέ, ενώ ταυτόχρονα η εξάρτησή του δεν εξαντλείται στην ατομική του ψυχοπαθολογία, όποια και αν είναι αυτή. Εάν η ψυχολογία δεν νοείται παρά μόνο σαν τη σχέση οργανικού και κοινωνικού, τότε η έννοια της ενηλικίωσης είναι αυτό που ο H. Wallon ονομάζει ανθρωποποίηση, humanization, δηλαδή μια διαδικασία κοινωνικοποίησης με την έννοια της αφομοίωσης κανόνων και αρχών μέσα από τις σχέσεις με τους άλλους, της μύησης σε κοινωνικές πράξεις, της πρόσβασης σε πολιτιστικές αξίες, της συνείδησης των περιορισμών που επιβάλλει η ίδια η πραγματικότητα στα πλαίσια της κοινωνικής δράσης. Η τοξικομανία είναι "μια ακραία μορφή εκδήλωσης της "απομακρυσμένης, παραστρατημένης" συμπεριφοράς ολόκληρης της κοινωνίας, που χαρακτηρίζεται από την αποξένωση, τον ατομικισμό, την υποκρισία, τη διαμεσολάβηση των ανθρωπίνων σχέσεων από το χρήμα, την έλλειψη αξιών, τον καταναλωτισμό, την έλλειψη πνευματικών ενδιαφερόντων, την πολιτιστική και συναισθηματική φτώχεια".

Χορήγηση

Τα ναρκωτικά μπορούν να χορηγηθούν με διάφορους τρόπους. Στα πλαίσια της ιατρικής χρήσης λαμβάνονται στοματικά, επιδερμικά (τσιρότα), σε ενέσιμη μορφή ή ως υπόθετα. Στα πλαίσια ψυχαγωγικής χρήσης λαμβάνονται στοματικά, επίσης σε μορφή καπνού, ρινικά σε μορφή σκόνης, ενέσιμα (υποδόρια ή ενδοφλέβια), ανάλογα με την εκάστοτε ουσία.

5

Αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα της χρήσης ναρκωτικών εξαρτώνται κυρίως από τη δόση, τον τρόπο χορήγησης, προηγούμενη έκθεση στην ουσία και τις προσδοκίες του χρήστη. Εκτός από την χρήση τους σε κλινικό περιβάλλον για την αντιμετώπιση του πόνου, του βήχα και της οξείας διάρροιας, τα ναρκωτικά προκαλούν μια γενική αίσθηση ευφορίας και μειώνουν την ένταση, το άγχος και την επιθετικότητα. Αυτά τα αποτελέσματα είναι χρήσιμα σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο και συνεισφέρουν στη διάδοσή τους ως ψυχαγωγικά φάρμακα, καθώς και στην πρόκληση εθισμού.

Η χρήση ναρκωτικών συνδέεται συχνά με ποικιλία παρενεργειών, οι οποίες περιλαμβάνουν ζάλη, κνησμό, αϋπνία, αδυναμία συγκέντρωσης, απάθεια, μειωμένη φυσική δραστηριότητα, συστολή της κόρης, διαστολή των υποδόριων αιμοφόρων αγγείων, με αποτέλεσμα κοκκίνισμα του προσώπου και του λαιμού, δυσκοιλιότητα, ναυτία, εμετό και, κυρίως, καταστολή της αναπνευστικής λειτουργίας. Καθώς η δόση αυξάνεται, τα υποκειμενικά, αναλγητικά και τοξικά αποτελέσματα γίνονται πιο έντονα. Εκτός από περιπτώσεις οξείας επιρροής των ουσιών, δεν υπάρχει απώλεια ελέγχου των κινήσεων ή ακατάληπτος λόγος, όπως συμβαίνει με πολλές αντικαταθλιπτικές ουσίες, όπως το αλκοόλ και τα βαρβιτουρικά.

Κίνδυνοι

Ανάμεσα στους κινδύνους της απρόσεκτης ή υπερβολικής χρήσης ναρκωτικών είναι ο αυξανόμενος κίνδυνος μολύνσεων, ασθενειών και θανάτου από υπερβολική δόση. Οι πιο συχνές ιατρικές επιπλοκές ανάμεσα στους ψυχαγωγικούς χρήστες ναρκωτικών οφείλονται κυρίως στις μη στείρες διαδικασίες χορήγησης. Πυώδεις μολύνσεις σε δέρμα, πνεύμονες και εγκέφαλο, ενδοκαρδίτιδα, ηπατίτιδα και AIDS, είναι από τις επιπλοκές που συναντώνται συχνά σε άτομα τα οποία μοιράζονται σύριγγες ή αναπνέουν το ναρκωτικό. Γίνεται εκτεταμένη συζήτηση σχετικά με τους κινδύνους από τις ουσίες που χρησιμοποιούνται στην αραίωση των ναρκωτικών που πωλούνται στους δρόμους, π.χ. τριμμένο γυαλί, ταλκ, ποντικοφάρμακο, απορρυπαντικές σκόνες και άλλες διαλυτικές ουσίες. Καθώς δεν υπάρχει απλός τρόπος για να καθοριστεί η καθαρότητα ενός ναρκωτικού που πωλείται στο δρόμο, τα αποτελέσματα της χρήσης του είναι απρόβλεπτα.

Διάκριση Και Κατηγοριοποίηση

6

Τα ναρκωτικά μπορούν να διακριθούν σε ομάδες με διάφορους τρόπους: για παράδειγμα νόμιμες (νομικά αποδεκτές) και παράνομες (απαγορευμένες) ουσίες. Το αλκοόλ και ο καπνός είναι νόμιμα. Το χασίς, η κοκαΐνη, οι αμφεταμίνες, το XTC και η ηρωίνη είναι παράνομα. Διαιρούνται σε ήπια, μαλακά (παράγωγα της ινδικής κάνναβης) και σκληρά (παράγωγα του οπίου) και είναι μεγάλη απειλή για τη νεολαία.

Η πιο συχνή κατηγοριοποίηση είναι αυτή που βασίζεται στις συνέπειες που έχει η κάθε ναρκωτική ουσία στην ανθρώπινη συνείδηση. Αυτό διακρίνει τα ναρκωτικά σε 3 κατηγορίες: ναρκωτικά που κατευνάζουν και ηρεμούν, ναρκωτικά που διεγείρουν ή δίνουν ενέργεια και ναρκωτικά που αλλάζουν την αντίληψή σου, όταν , για παράδειγμα, βλέπεις και ακούς πράγματα με έναν διαφορετικό τρόπο από ότι πραγματικά είναι. Τα περισσότερα ναρκωτικά εντάσσονται σε αυτές τις κατηγορίες.

Τα ναρκωτικά που κατευνάζουν είναι: το αλκοόλ, τα οπιούχα, τα ηρεμιστικά (βενζοδιαζεπίνες, χάπια για τον ύπνο) το όπιο, η μορφίνη, η ηρωίνη. Επίσης, το χασίς συνήθως λαμβάνεται για την ηρεμιστική επίδρασή του.

Τα ναρκωτικά που δίνουν ενέργεια είναι: καφεΐνη, νικοτίνη, XTC, κοκαΐνη, αμφεταμίνες.

Τα ναρκωτικά που τροποποιούν την αντίληψη είναι: το LSD και σε ισχυρές και μεγάλες ποσότητες το χασίς και η φούντα (χόρτο).

Κάποια ναρκωτικά είναι κάπως δύσκολο να κατηγοριοποιηθούν. Το χασίς συνήθως χρησιμοποιείται εξαιτίας των καταπραϋντικών συνεπειών του αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσει αλλαγές και στην αντίληψη. Το XTC επίσης έχει ποικίλες συνέπειες

Η χρήση των ναρκωτικών είναι θέμα που προβληματίζει πολύ την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς συνιστά απειλή για την κοινωνία στο σύνολό της. Τα ναρκωτικά προκαλούν βλάβες στην υγεία αλλά και κοινωνική ζημία. Στην ΕΕ υπάρχουν σχεδόν δύο εκατομμύρια χρήστες ναρκωτικών, από τους οποίους οι μισοί κάνουν χρήση ενέσιμων ναρκωτικών, ενώ κάθε χρόνο σημειώνονται περίπου 8 000 αιφνίδιοι θάνατοι που σχετίζονται με τα ναρκωτικά, κυρίως σε άτομα νεαρής ηλικίας.Η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει να αντιδράσει ρεαλιστικά και αποτελεσματικά στην επικίνδυνη και πολύπλοκη αυτή μάστιγα. Πρόσφατα διαμορφώθηκε μία νέα στρατηγική η οποία επικεντρώνεται σε δύο βασικές ενέργειες: μείωση της ζήτησης και της προμήθειας, και αντιμετώπιση συναφών θεμάτων που σχετίζονται με τον συντονισμό, τις διεθνείς σχέσεις, την

7

ενημέρωση, την έρευνα και την αξιολόγηση. Για κάθε ενέργεια που περιλαμβάνεται στο σχέδιο δράσης της ΕΕ, το οποίο έχει εκπονηθεί βάσει της στρατηγικής, έχουν καθορισθεί μέσα αξιολόγησης - υπό μορφή σαφών και μετρήσιμων δεικτών – με σκοπό την ορθή αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Με τις προβλεπόμενες ενέργειες θα συντονίζονται και θα ενισχύονται οι προσπάθειες των κρατών μελών για μείωση της ζήτησης και περιορισμό της παραγωγής ναρκωτικών, καθώς και για την πρόληψη του διασυνοριακού λαθρεμπορίου ναρκωτικών και των εγκλημάτων που σχετίζονται με αυτά.

Oι ουσίες

Υπάρχουν εκατοντάδες ναρκωτικά φυτικής ή χημικής προέλευσης. Δεκάδες χημικοί εργάζονται παγκόσμια για να κατασκευάζουν ναρκωτικά που εξαρτούν γρήγορα, είναι ευκολόχρηστα και αφήνουν μεγάλο κέρδος. Τα ναρκωτικά ανήκουν σε διάφορες ομάδες, όπως:

Τα οπιούχα: Όπιο, Μορφίνη, Ηρωίνη...

Τα Ψυχεδελικά: L.S.D., Xασίς, Μεσκαλίνη...

Τα Διεγερτικά: Κοκαΐνη, Κρακ, Ice...

Η διακίνηση

Η διακίνηση των ναρκωτικών ελέγχεται από πολύ καλά οργανωμένα διεθνή κυκλώματα. Οι έμποροι τα προωθούν στους ντήλερς, αυτοί στα βαποράκια (μικροέμποροι, χρήστες) και αυτοί στους χρήστες. Οι τελευταίοι είναι πελάτες ενός κυκλώματος τόσο απάνθρωπου και αδίστακτου, που ποτέ δεν έχει ξαναεμφανισθεί στην ανθρωπότητα. Τα συμφέροντα είναι οικονομικά, πολιτικά...

Τα τεράστια κέρδη παρουσιάζονται σαν νόμιμα, αφού ξεπλένονται από αξιοπρεπείς τράπεζες και επιχειρήσεις. Έτσι έχουμε τους χρήστες που μιλούν για απελευθέρωση και ανεξαρτησία ενώ ταυτόχρονα γίνονται σκλάβοι και εργάτες ενός θλιβερού εργοστασίου.

Νομοθεσία

8

Πολλές χώρες στην Ευρώπη κινήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στη νομιμοποίηση υπό όρους κάποιων ουσιών. Στην Ελβετία, η φιλελεύθερη κυβερνητική πολιτική περί ναρκωτικών, που περιλαμβάνει και διανομή ηρωίνης από το κράτος, συνάντησε τη στήριξη των ψηφοφόρων σε διπλό δημοψήφισμα που έγινε στις 28 Σεπτεμβρίου του 1997. Περίπου το 71% των ψηφοφόρων απέρριψαν την πρόταση «Nεολαία χωρίς ναρκωτικά», που θα περιόριζε τη χρήση ναρκωτικών στη χώρα.

Παιδιά και ναρκωτικά

Τα παιδιά ξεκινούν τη χρήση για διάφορους λόγους. Είτε επειδή θέλουν να κάνουν «φιγούρα» δηλαδή να το παίξουν «cool» στους φίλους τους, είτε επειδή τα κινεί η περιέργεια. Η εκκίνηση της χρήσης ουσιών μπορεί να είναι εξ’ αιτίας συναισθηματικών προβλημάτων όπως λύπης, φόβου για διάφορα γεγονότα, αίσθηση μονοτονίας ή ακόμα όταν έχουν οικογενειακά προβλήματα, με αποτέλεσμα να ξεκινάνε τη χρήση για να «λύσουν» τα προβλήματα τους καθώς και για να νιώσουν καλά.Όταν τα παιδιά αλλά και οποιοσδήποτε άλλος κάνει χρήση, δεν μπορεί να καταλάβουν ότι μ’ αυτό τον τρόπο το μόνο που καταφέρνουν είναι όχι απλά να μη λύσουν τα προβλήματα τους, αλλά να δημιουργήσουν άλλα, πιο σοβαρά, πιο οδυνηρά.Κάτι άλλο που δεν μπορούν να καταλάβουν, είναι ότι τα ναρκωτικά κάνουν κακό στον οργανισμό τους, καθώς είναι χημικές ουσίες που αλλάζουν τον τρόπο που δουλεύει το σώμα τους και σκοτώνουν τα εγκεφαλικά κύτταρα, τα οποία ΔΕΝ ξαναδημιουργούνται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να «θολώνει» το μυαλό και ο χρήστης να μη σκέφτεται σωστά, να κάνει ανόητες και επικίνδυνες πράξεις, που δεν θα έκανε αν δεν είχε κάνει χρήση. Τα παιδιά-χρήστες αρχίζουν σιγά σιγά να έχουν χαμηλές επιδόσεις στα μαθήματα, να μην αναπτύσσονται σωστά και να μοιάζουν συνεχώς άρρωστα. Χρησιμοποιούν ναρκωτικά όπως Μαριχουάνα, Κοκαΐνη, Έξταση, LSD, Κραχ, Ηρωίνη κ.α. Άλλα «γνωστά» ναρκωτικά είναι το τσιγάρο και το αλκοόλ, με μόνη διαφορά τους από τα άλλα, ότι είναι νόμιμα επειδή έχουν μικρότερη περιεκτικότητα σε ναρκωτική ουσία.Πολλοί έμποροι ναρκωτικών, όταν πάνε να πουλήσουν σε κάποιον μία μικρή ποσότητα ναρκωτικών, λένε «Έλα, δοκίμασε, η μία φορά δεν κάνει κακό. Δεν πρόκειται να πάθεις κάτι από την πρώτη φορά». Αυτή η φράση δεν ισχύει, καθώς αν πάρει κανείς ναρκωτικά για πρώτη φορά, μπορεί να δημιουργηθεί μία ανεπανόρθωτη εγκεφαλική ζημιά. Για παράδειγμα από μία χρήση κοκαΐνης μπορεί ο καθένας να πάθει καρδιακά προσβολή και να πεθάνει. Αξίζει λοιπόν;Όταν ένα παιδί ή ένας ενήλικας είναι εθισμένος σ’ αυτά, ο οργανισμός του δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτά και ζητάει συνεχώς κι άλλη ποσότητα ουσίας. Έτσι δεν είναι εύκολο να

9

σταματήσει κάποιος τη χρήση. Χρειάζεται πολλή βοήθεια και στήριξη από τους φίλους του και από τους συγγενείς του.Αν κάποιος κάνει χρήση ουσιών, δεν συγκεντρώνεται εύκολα σε μία δουλειά ή σε μία εργασία, ανησυχεί και γκρινιάζει ασταμάτητα για διάφορους ασήμαντους λόγους, δεν ενδιαφέρεται πλέον για το σχολείο, μπλέκεται σε πολλούς καβγάδες, νιώθει πολύ κουρασμένος και η διάθεση του αλλάζει συνεχώς. Αν κάτι τέτοιο παρατηρηθεί από οποιονδήποτε για κάποιο φίλο ή γνωστό του, καλό θα ήταν να του μιλήσει χωρίς φωνές, αλλά δίνοντας του επιχειρήματα και συμβουλές για να τον κάνει να σταματήσει τη χρήση όσο πιο γρήγορα γίνεται.

Προειδοποιητικά σημάδια ότι ένα παιδί κάνει χρήση ναρκωτικών:

Περίοδοι υπνηλίας και λήθαργου, εναλλασσόμενες με υπερδραστηριότητα και ευφορία.

Αλλαγή στην όρεξη.

Σημαντικές μεταπτώσεις στη διάθεση και αλλαγές στην προσωπικότητα.

Ασυνήθιστα μικρές ή μεγάλες κόρες ματιών και βαριά βλέφαρα.

Σύγχυση, τραύλισμα και παράλογη συμπεριφορά.

Ρίγη.

Έλκη γύρω από την μύτη και επίμονο φτάρνισμα.

Τα Είδη Των Ναρκωτικών

Ελαφρά ναρκωτικά (ψυχεδελικά)

Μαριχουάνα- Χασίς: Παράγωγα της ινδικής κάνναβης. Καπνίζεται το άνθος (μαριχουάνα) ή η ρητίνη (χασίς) που παρασκευάζεται σε πλακίδια ή κυλίνδρους χρώματος σκούρου καφέ. Το χασίς έχει περιεκτικότητα σε καθαρό ναρκωτικό 40%, ενώ η μαριχουάνα δεν ξεπερνάει το 12%. Δίνουν ένα συναίσθημα ευεξίας, ηρεμίας και εσωτερικής ικανοποίησης. Οι έννοιες του χώρου και του χρόνου αλλοιώνονται. Αποτελούν κοινωνικό κίνδυνο γιατί ανοίγουν το δρόμο στη δοκιμή των σκληρών

10

ναρκωτικών όπως η ηρωίνη και η μορφίνη. Είναι πολύ διαδεδομένα ειδικά στις ανατολικές χώρες.

Σκληρά ναρκωτικά (οπιώδη, αμφεταμίνες)

Όπιο, Ηρωίνη, Μορφίνη: Ναρκωτικά που προκαλούν γρήγορη εξάρτηση και εθισμό. Οι χρήστες τους γίνονται σκλάβοι των ναρκωτικών αυτών, μέσα σε λίγες μέρες και κάνουν τα πάντα για να τα προμηθευτούν από τους εμπόρους ναρκωτικών. Η ευεξία και η υποτιθέμενη ευτυχία που προσφέρουν πληρώνονται με τρόπο φοβερό: με γρήγορη ψυχοσωματική καταστροφή και με απώλεια κάθε ηθικής αξίας.

Κοκαΐνη: Η κοκαΐνη παράγεται από τα φύλλα του φυτού κόκα. Είναι διεγερτικό και δημιουργεί μεγάλη ευφορία, ακόμη και παραισθήσεις. Στις επιδράσεις περιλαμβάνονται διαστολή των ματιών, τρεμούλα και αϋπνία. Η συχνή εισπνοή από τη μύτη μπορεί να τη βλάψει.

LSD: (Λυσεργικό οξύ). Το πιο γνωστό παραισθησιογόνο. Το ναρκωτικό που διαστέλλει τη συνείδηση. Ένας μεγάλος κίνδυνος για τους νέους, που δεν είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις επιδράσεις του. Η λήψη του προκαλεί τροποποίηση στην αντίληψη της πραγματικότητας.

Αμφεταμίνες: Από τις πιο επικίνδυνες κατηγορίες χημικών ουσιών που κυκλοφορούν. Διεγείρουν το κεντρικό νευρικό σύστημα, δημιουργούν περιορισμό της πνευματικής και μυϊκής κόπωσης και βελτίωση της διάθεσης του ανθρώπου και διάθεση για εργασία. Ακόμη προκαλούν αύξηση των μυϊκών δυνάμεων. Χρησιμοποιούνται ευρύτατα από άτομα που θέλουν να μην κοιμηθούν τη νύχτα για να εργαστούν, από αθλητές για να αυξήσουν τις δυνάμεις και τις επιδόσεις τους (ντοπάρισμα), από γυναίκες για να μειώσουν την όρεξη του φαγητού και να μην παχαίνουν, από κακοποιούς για να έχουν θάρρος και ψυχραιμία κατά τη διάπραξη εγκλημάτων .

Βαρβιτουρικά: Επιδρούν ως καταπραϋντικά και υπνωτικά. Χρησιμοποιούνται για την καταστολή του κεντρικού νευρικού συστήματος. Γίνονται εύκολα συνήθεια και απαιτούν όλο και μεγαλύτερες δόσεις. Έτσι μετατρέπονται σε ναρκωτικά και γίνονται επικίνδυνα. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος όταν η λήψη τους συνδυάζεται με οινοπνευματώδη ποτά ή άλλα ναρκωτικά. Χορηγούνται κατόπιν οδηγίας γιατρού και κυκλοφορούν σε ταμπλέτες, κάψουλες και ενέσεις. Από τη χρήση τους έχουν προκληθεί πολλοί θάνατοι. ΤΑ ΕΙΔΗ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ

11

Μαριχουάνα- Χασίς: Παράγωγα της ινδικής κάνναβης. Καπνίζεται το άνθος (μαριχουάνα) ή η ρητίνη (χασίς) που παρασκευάζεται σε πλακίδια ή κυλίνδρους χρώματος σκούρου καφέ. Το χασίς έχει περιεκτικότητα σε καθαρό ναρκωτικό 40%, ενώ η μαριχουάνα δεν ξεπερνάει το 12%. Δίνουν ένα συναίσθημα ευεξίας, ηρεμίας και εσωτερικής ικανοποίησης. Οι έννοιες του χώρου και του χρόνου αλλοιώνονται. Αποτελούν κοινωνικό κίνδυνο γιατί ανοίγουν το δρόμο στη δοκιμή των σκληρών ναρκωτικών όπως η ηρωίνη και η μορφίνη. Είναι πολύ διαδεδομένα ειδικά στις ανατολικές χώρες.

Όπιο, Ηρωίνη, Μορφίνη: Ναρκωτικά που προκαλούν γρήγορη εξάρτηση και εθισμό. Οι χρήστες τους γίνονται σκλάβοι των ναρκωτικών αυτών, μέσα σε λίγες μέρες και κάνουν τα πάντα για να τα προμηθευτούν από τους εμπόρους ναρκωτικών. Η ευεξία και η υποτιθέμενη ευτυχία που προσφέρουν πληρώνονται με τρόπο φοβερό: με γρήγορη ψυχοσωματική καταστροφή και με απώλεια κάθε ηθικής αξίας.

Πρόληψη και αντιμετώπιση του προβλήματος

Στην Ελλάδα και στην Ευρώπη γενικότερα, τα παιδιά και άτομα που θέλουν να δοκιμάσουν μία από τις απαγορευμένες ουσίες δεν θα δυσκολευτούν καθόλου να τις βρουν, καθώς στις μέρες μας είναι πολύ εύκολο να βρουν κάποιον προμηθευτή απαγορευμένων ουσιών ανεξάρτητα με τον τρόπο που έχουν μεγαλώσει τα παιδιά, τις παρέες του και τον τόπο διαμονής του.Καλό θα ήταν, οι γονείς να αρχίσουν να μιλάνε στα παιδιά από μικρή ηλικία για να τα ενημερώσουν και να συζητήσουν, να δουν τι γνωρίζουν και τι έχουν αποκομίσει από το σχολείο και από τις παρέες τους για τα ναρκωτικά και για το αλκοόλ. Πρέπει να τα κάνουν να καταλάβουν ότι όλοι οι νυν και πρώην ναρκομανείς ξεκίνησαν από ένα μικρό και αθώο test το οποίο παραπέμπει σε μεγάλους κινδύνους. Επίσης πρέπει να τους δώσουν συμβουλές και δικαιολογίες για να κάνουν τα παιδιά να αρνηθούν να δοκιμάσουν ναρκωτικές ουσίες. Αν κάποιοι έφηβοι ή και μεγαλύτερης ηλικίας χρησιμοποιούν ναρκωτικά, το σιγουρότερο είναι να το αρνηθούν στους γονείς τους. Αρκετοί ειδικοί, υποστηρίζουν ότι όταν οι γονείς καταλάβουν ότι το παιδί τους κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών, ίσως να είναι λίγο αργά, σε προχωρημένο στάδιο και μία εδραιωμένη συνήθεια. Ο καλύτερος τρόπος για να κρατήσουν οι γονείς μακριά από το τσιγάρο, το αλκοόλ και τα ναρκωτικά τα παιδιά τους, είναι μία ανοιχτή συζήτηση μεταξύ των μελών της οικογένειας.

12

Εθισμός

Ο εθισμός είναι όταν κάποιος έχει εξαρτηθεί από μία ουσία και χρειάζεται συνέχεια υψηλότερες ποσότητες αυτής της ουσίας κάθε φορά για να πλησιάσει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Τα συμπτώματα στερητικού συνδρόμου είναι δυσάρεστες σωματικές αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα όταν η χρήση των ουσιών είναι μειωμένη ή ασυνεχής. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι ναυτία, μυϊκοί πόνοι, προβλήματα συγκέντρωσης, αϋπνία, άγχος και εφιάλτες. Κάποιοι άνθρωποι που δεν υποφέρουν από τέτοιου είδους συμπτώματα, συνήθως είναι εξαρτημένοι από την ουσία. Αρκετοί από αυτούς κάνουν επαναλαμβανόμενες και συνήθως ανεπιτυχείς προσπάθειες απεξάρτησης τους από αυτές. Κάποιος θεωρείται εξαρτημένος όταν παρουσιάζει κάποια από τα ακόλουθα παραδείγματα:

Ανοχή (ανάγκη για περαιτέρω αίσθηση των αποτελεσμάτων)

Ψυχολογική εξάρτηση (επιθυμία, που ποικίλει από πολύ μικρή μέχρι πολύ έντονη)

Συμπτώματα στερητικού συνδρόμου (αποκτά όλους τους τύπους σωματικών αντιδράσεων μόλις σταματήσει τη χρήση)

Χρήση της ουσίας ή υιοθέτηση συγκεκριμένης συμπεριφοράς για τον περιορισμό των στερητικών συμπτωμάτων

Αποτυχημένες προσπάθειες για να ελέγξει τη χρήση ή τη συμπεριφορά.

Σπατάλη χρόνου τόσο για την χρήση (ουσιών) ή την επανάληψη της συμπεριφοράς στην οποία είναι εθισμένος όσο και κατά την διαδικασία ανάρρωσης.

Καταστροφικές συνέπειες εξαιτίας της χρήσης τόσο στους ίδιους τους εθισμένους όσο και στους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους (προβλήματα στη δουλειά ή το σχολείο, συγκρούσεις με τους ανθρώπους που βρίσκονται στο κοντινό περιβάλλον, αφιέρωση λιγότερου χρόνου για χόμπι, ασθένειες κ.λ.π)

Χρήση ουσιών πιο συχνή και σε μεγαλύτερες δόσεις απ' ότι σχεδιάζεται.

Εξακολούθηση της χρήσης ακόμα κι αν το άτομο γνωρίζει ότι αυτό είναι καταστροφικό για τον εαυτό του.

13

Εξαρτημένος μια φορά, εξαρτημένος για πάντα;

Πολλοί θέτουν αυτήν την ερώτηση «Όταν έχεις εξαρτηθεί έστω μια φορά από κάποια ουσία ή οτιδήποτε άλλο, θα είσαι εξαρτημένος για πάντα;». Η απάντηση είναι όχι, καθώς υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις, που άνθρωποι αρχίζουν σιγά σιγά να μειώνουν όλο και πιο πολύ με το πέρασμα του χρόνου την χρήση της ουσίας με αποτέλεσμα να διακόψουν τη χρήση της και να υπάρχει πιθανότητα απεξάρτησης τους από αυτή.

Πότε οδηγούμαστε σε εξαρτήσεις;

Μια εξάρτηση δεν είναι μια κλινική εικόνα με ξεκάθαρη αιτιολογία. Ο ισχυρισμός ότι ένας συγκεκριμένος τύπος χαρακτήρα ή μια συγκεκριμένη κατάσταση οδηγεί σε μια εξάρτηση δεν αληθεύει. Αυτές οι καταστάσεις είναι οι κοινωνικές και οι ψυχολογικές.

Κοινωνικές: η οικογένεια προέλευσης, η τάξη στο σχολείο και οι φίλοι, επηρεάζουν το άτομο και τη συμπεριφορά του. Όταν η «ομάδα» που ανήκεις το θεωρεί φυσιολογικό να κάνεις χρήση συγκεκριμένων ουσιών, η πιθανότητα να υιοθετήσεις αυτή τη συμπεριφορά είναι μεγαλύτερη.

Ψυχολογικές: δεν είναι ακόμα δυνατόν να καθορίσουμε εάν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας οδηγούν σε εξάρτηση, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι οι εξαρτημένοι έχουν συχνά στερηθεί μιας δομημένης και διαυγούς εκπαίδευσης. Άλλοι παράγοντες είναι η έλλειψη ασφάλειας, αγάπης και προσοχής. Επίσης, το υπερβολικό ενδιαφέρον από τους γονείς και άλλες αυστηρές δομές εκπαίδευσης φαίνεται να παίζουν έναν ρόλο. Ένας μεγάλος αριθμός προβλημάτων των χρηστών προέρχονται από μια οικογένεια στην οποία υπήρχε υπερβολική χρήση (αλκοόλ) από (έναν από) τους γονείς. Επίσης ψυχικά τραύματα κατά τη διάρκεια της νεανικής ηλικίας, όπως σεξουαλική κακοποίηση ή σωματικός βιασμός, μπορεί να παίξουν ένα ρόλο.

Θεραπεία Εξαρτήσεων

14

Υπάρχουν πολλών ειδών θεραπείες για απεξάρτηση από ουσίες. Η πιο συνηθισμένη, είναι όταν ο θεραπευτής προσπαθεί να αλλάξει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές που οδηγούν σε χρήση των ουσιών και ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Ο θεραπευτής προσπαθεί να διαμορφώσει στον εξαρτημένο μία καινούργια συμπεριφορά, ένα καινούργιο χαρακτήρα που να παραπέμπει σε άρνηση λήψης ουσιών. Η θεραπεία διδάσκει στον εξαρτημένο πώς να ζει και να χαίρεται ουσιαστικά τη ζωή, μακριά από τις ουσίες και την εξάρτηση. Άλλες μορφές θεραπείας είναι: η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία, η ομαδική θεραπεία, οικογενειακή θεραπεία, και οι ομάδες αυτό-βοήθειας. Κάποιες φορές εφαρμόζεται ένας συνδυασμός διαφορετικών θεραπειών με μια συγκεκριμένη σειρά, για παράδειγμα πρώτα επιδιώκεται μια κλινική αποτοξίνωση και σωματική ανάρρωση με φάρμακα και κατόπιν μια θεραπεία εστιασμένη στα προβλήματα που παραμένουν. Όταν οι εθισμένοι κάνουν χρήση ναρκωτικών για να καταπνίξουν δυσάρεστα συναισθήματα, ένας στόχος της θεραπείας συχνά είναι να διδάξει στο άτομο τον τρόπο να αποδέχεται τα δυσάρεστα συναισθήματα και να τα χειρίζεται με εποικοδομητικό τρόπο.

Τι μορφή έχει η θεραπεία των προβλημάτων εξάρτησης;

Παγκοσμίος, υπάρχει η ίδια θεραπεία απεξάρτησης από τις απαγορευμένες ουσίες. Αρχικά, λαμβάνεται μια εισαγωγική συνέντευξη. Σ' αυτή τη συζήτηση ο θεραπευτής προσπαθεί να προσδιορίσει τι συμβαίνει και εάν πραγματικά υπάρχει μια εξάρτηση. Αυτή η συνέντευξη συνήθως διαρκεί μια ώρα. Ωστόσο, μερικές φορές χρειάζονται περισσότερες συνεντεύξεις για να αποκτηθεί μια πιο ξεκάθαρη εικόνα των προβλημάτων και του ατόμου. Μερικές φορές χρειάζεται να γίνουν επιπρόσθετες έρευνες μετά απ' αυτή τη συζήτηση. Αυτό συνήθως γίνεται μέσω ερωτηματολογίων. Με βάση τη εντύπωση που θα διαμορφώσει ο συνεντευξιαστής και την προτίμηση του εξαρτημένου καταστρώνεται ένα θεραπευτικό πλάνο. Αυτό το θεραπευτικό πλάνο περιλαμβάνει δεδομένα που σχετίζονται με το εξαρτημένο άτομο, τους στόχους της θεραπείας και διαμέσου ποιών θεραπευτικών διαδικασιών αυτοί οι στόχοι μπορούν να επιτευχθούν. Συνήθως, το πρώτο βήμα είναι μια θεραπεία που στοχεύει στην αποτοξίνωση (μη χρήση) και την ύφεση των στερητικών συμπτωμάτων. Αυτό μπορεί να συμβεί σε μια κλινική ή στο περιβάλλον του σπιτιού, ανάλογα με τα δεδομένα που σχετίζονται με το άτομο και το περιβάλλον του. Σ' αυτή τη φάση, ο ειδικός που έχει την ευθύνη της θεραπείας μπορεί να επιλέξει να δώσει φαρμακευτική αγωγή για να βοηθήσει τον ασθενή να απαλλαγεί από την εξάρτηση. Η θεραπεία ωστόσο μπορεί να έχει

15

διαφορετικούς στόχους. Ένας απ' αυτούς μπορεί να είναι να περιορίσει τη χρήση της ουσίας και να ελαττώσει τη βλάβη που προκαλείται στο σώμα, αλλά συνήθως ο στόχος είναι η ολοκληρωτική αποτοξίνωση. Η στάση του εξαρτημένου παίζει σημαντικό ρόλο στην όλη θεραπευτική διαδικασία: εάν αυτός ή αυτή δε συμφωνεί με την πρόταση, αυτή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί.

Οικειοθελής ή ακούσια θεραπεία;

Ένας εξαρτημένος θα πρέπει να μπει στη διαδικασία να την εξάρτηση οικειοθελώς. Συνήθως η ακούσια θεραπεία δεν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα, έτσι οι εξαρτημένοι από μία ουσία, να εθίζονται σ’ αυτή όλο και περισσότερο. Στην Ολλανδία, ένας εξαρτημένος μπορεί να θεραπευτεί παρά τη θέλησή του μόνο εάν είναι επικίνδυνος για τον εαυτό του ή για κάποιον άλλον και ειδικά όταν αντιμετωπίζει προβλήματα με την αστυνομία. Πολλοί άνθρωποι που είναι εθισμένοι σε μια ουσία ή συμπεριφορά, υποφέρουν και από άλλα είδη ασθενειών ή ψυχιατρικών διαταραχών. Η «επιβεβλημένη» θεραπεία εφαρμόζεται ενώ ο πάσχων βρίσκεται σε περιορισμό αλλά καταλήγει να μην είναι μια ανθεκτική λύση στο χρόνο. Για πολύ καιρό θεωρούνταν ότι μόνο η οικειοθελής θεραπεία ήταν χρήσιμη, αλλά σήμερα η ακούσια θεραπεία μελετάται όλο και περισσότερο.

Εξάρτηση και Ψυχιατρικά προβλήματα

Όταν αντιμετωπίζεις ψυχιατρικά προβλήματα, μπορείς να θεραπευτείς από μία εξάρτηση. Είναι πολλές οι περιπτώσεις που οι εθισμένοι σε απαγορευμένες ουσίες, έχουν και ψυχολογικά προβλήματα. Ανάλογα με το είδος και τη σοβαρότητα των ψυχιατρικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει κάποιος και την φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει διαμορφώνεται ένα θεραπευτικό πλάνο. Για κάποιες ψυχιατρικές παθήσεις είναι προτιμότερο να εισαχθεί ο εξαρτημένος σε ένα ψυχιατρικό ίδρυμα παρά σε ένα κέντρο θεραπείας για εξαρτήσεις για να λύσει εκεί τα προβλήματα του.

Χρήστες Ναρκωτικών

Χρήση ναρκωτικών ουσιών, κάνουν συνήθως οι άνθρωποι που έχουν ψυχολογικά προβλήματα. Ένα μεγάλο μέρος χρηστών ναρκωτικών, αποτελείται από άτομα που ήθελαν να αποδείξουν στη παρέα τους πως μπορούν να κάνουν χρήση «σκληρών» ουσιών, μόνο και μόνο για να αποδείξουν ότι είναι μοντέρνοι, για να κάνουν παρέα σε άλλους, για να ικανοποιήσουν την περιέργεια

16

τους και για να μη πλήττουν, δηλαδή «να νιώσουν ότι η ζωή τους έχει νόημα».

Κατάθλιψη και Εξάρτηση

Πολλές φορές η κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση, γιατί με αυτόν τον τρόπο οι χρήστες νιώθουν πως είναι μια χαρά, πως μπορούν να ξεφύγουν από την πραγματικότητα και να μεταπηδήσουν στον δικό τους φανταστικό και ακίνδυνο κόσμο που στην ουσία είναι ένας κόσμος γεμάτος κινδύνους. Η κατάθλιψη χαρακτηρίζεται όταν:

Ο πάσχων έχει μειωμένη επιθυμία για να κάνει πράγματα ή νιώθει λιγότερη ευχαρίστηση σχεδόν για όλες τις δραστηριότητες.

Εμφανής μείωση ή αύξηση του βάρους

Καταθλιπτική διάθεση για ένα μεγάλο τμήμα της ημέρας

Δυσκολία στον ύπνο ή υπερβολική υπνηλία

Κινητική επιβράδυνση

Κόπωση και χάσιμο της ενεργητικότητας

Δυσκολία στη σκέψη ή στη συγκέντρωση ή αναποφασιστικότητα

Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου.

Αυτά τα συμπτώματα δεν προήλθαν από τη χρήση ναρκωτικών ουσιών ή χρήσης αλκοόλ, αλλά, μπορούν κάλλιστα να οδηγήσουν στη χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών. Δύο βασικές ερωτήσεις που κάνει το άτομο το οποίο έχει εθιστεί στις ουσίες, κάνει στον εαυτό του ερωτήσεις τύπου:

Πίνω, καπνίζω, ή κάνω χρήση ναρκωτικών για να μειώσω συμπτώματα σαν κι αυτά που αναφέρθηκαν πιο πάνω ή για να αισθανθώ καλύτερα;

Πριν αρχίσω να πίνω, να καπνίζω, να χαρτοπαίζω, ή να κάνω χρήση ουσιών υπέφερα από κάποια από τα προαναφερθέντα συμπτώματα;

17

Πως μπορούμε να καταλάβουμε αν κάποιος κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών και αν κάνει, τι ναρκωτικά χρησιμοποιεί

Ο καλύτερος τρόπος για να μάθουμε αν κάποιος κάνει χρήση ναρκωτικών, είναι να κάνουμε μία ανοιχτή συζήτηση μαζί του, περιμένοντας όμως ότι αυτός αρχικά θα το αρνηθεί. Συχνά έχει να κάνει με τον φόβο μιας συγκεκριμένης αντίδρασης που θα προκαλέσει η παραδοχή της χρήσης ναρκωτικών ουσιών. Αν δείξουμε ενδιαφέρον και όχι επικριτική συμπεριφορά, ο χρήστης, ίσως και να είναι πιο πρόθυμος για να συζητήσει το πρόβλημα. Μετά από αυτή τη συζήτηση, καλό θα ήταν να δίναμε αμέσως κάποιες συμβουλές για να αποτρέψουμε το άτομο από τη χρήση ναρκωτικών.Για να καταλάβουμε εάν ένα άτομο κάνει χρήση, πρέπει να μη δίνουμε υπερβολική σημασία σε κάποια συμπτώματα, γιατί κάλλιστα θα μπορούσαμε να παρεξηγούσαμε τα αθώα στοιχεία ενός ερωτευμένου με αυτά του ναρκομανούς. Επίσης μπορούμε να καταλάβουμε τι ναρκωτική ουσία χρησιμοποιεί κάποιος, από τα παρακάτω:

Αλκοόλ: η αναπνοή μυρίζει αλκοόλ, διασταλμένες κόρες οφθαλμού, ευθυμία, φασαρία, περισσότερο θάρρος, εξάλειψη της μελαγχολίας.

Χασίς/φούντα: κόκκινα μάτια, διασταλμένες κόρες, ευθυμία, νύστα, επιβράδυνση, νευρικά γέλια, πείνα, αίσθημα βάρους στα πόδια και τα χέρια.

XTC: διεσταλμένες κόρες οφθαλμού, ευθυμία, ενεργητικότητα και ομιλητικότητα. Τις επόμενες ημέρες: νιώθει εξασθενημένος, πεσμένος και αίσθημα κενού.

Αμφεταμίνες: διασταλμένες κόρες, ενεργητικός, ομιλητικός, χλωμός, και νευρικός. Τις επόμενες ημέρες: νιώθει εξασθενημένος, πεσμένος, οξύθυμος και αίσθημα κενού.

Κοκαΐνη: ευθυμία, διασταλμένες κόρες (όχι πάντα), συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα, είναι ενεργητικός, ομιλητικός, χλωμός, οξύθυμος, παράτολμος, ευέξαπτος. Τις επόμενες ημέρες: πεσμένος, εξασθενημένος, αίσθημα κενού.

LSD: διασταλμένες κόρες, αλλόκοτες ιδέες, παραισθήσεις.

18

Ηρωίνη: οι κόρες των ματιών είναι πολύ μικρές, σχεδόν κλειστά βλέφαρα, απλανές βλέμμα, επιβράδυνση, παθητικότητα, αργή αναπνοή.

Τζόγος: πλήρης συγκέντρωση στο παιχνίδι, ψευδαίσθηση ότι θα κερδίσει γρήγορα χρήματα, δανεισμός χρημάτων, συχνά παίζει μόνος του, προβλήματα ύπνου, μειωμένη συγκέντρωση.

Ηρωίνη

H ηρωίνη έχει παρόμοιες επιδράσεις μ' αυτές της μορφίνης. Είναι όμως 2 1/2 φορές πιο ισχυρή. Μπορεί να ληφθεί από το στόμα με την εισπνοή, μπορεί να καπνιστεί και με ενδοφλέβια ένεση. Η ηρωίνη που πωλείται, παράνομα βέβαια, περιέχει 4%-80% καθαρής ουσίας. Συνήθως "κόβεται" με άλλες ουσίες, όπως γλυκόζη.

Επιδράσεις: Η επίδραση της ηρωίνης είναι κυρίως κατασταλτική. Η αγχολυτική δράση της μπορεί να προκαλέσει αίσθημα ευφορίας. Σε μεγάλη δόση η κατασταλτική δράση είναι ισχυρότερη της ευφορικής. Η

επίδρασή της, στην ενέσιμη μορφή, διαρκεί από 6 έως 12 ώρες.

Υπερβολική δόση: Όταν λαμβάνονται με ενδοφλέβια ένεση, ο κίνδυνος υπερβολικής δόσης είναι μεγάλος και μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο. Ο κίνδυνος πολλαπλασιάζεται όταν δεν γνωρίζουμε την περιεκτικότητα της δόσης. Σε περίπτωση που χρησιμοποιούνται μεταχειρισμένες σύριγγες υπάρχει κίνδυνος μολύνσεων (AIDS, ηπατίτιδα, ενδοκαρδίτιδα, τέτανος). Η μακροχρόνια χρήση της ηρωίνης δεν προκαλεί μόνιμες βλάβες. Με την ανάπτυξη της ανοχής στο ναρκωτικό, οι τακτικοί χρήστες ηρωίνης έχουν συχνά κακή υγεία λόγω του κακού διαιτολογίου τους, επειδή προκαλείται μείωση της όρεξης. Ακόμη, μειώνει τη σεξουαλικότητα, προκαλεί δυσκοιλιότητα και σε μερικές περιπτώσεις βλάβες στα πνευμόνια.

Εξάρτηση: Η σωματική εξάρτηση αρχίζει όταν η ουσία χρησιμοποιείται τουλάχιστον μια φορά την ημέρα για διάστημα μιας ή δύο εβδομάδων. Η σοβαρότητα της εξάρτησης είναι ανάλογη με την περίοδο χρήσης και τη δοσολογία. Τα στερητικά σύνδρομα εμφανίζονται με πόνους στις κλειδώσεις, πυρετό, αϋπνία και εφίδρωση. Το κύριο πρόβλημα με την ηρωίνη είναι να

19

ξεπεραστεί η ψυχολογική εξάρτηση, για αυτό και η απεξάρτησή της είναι από τις πιο δύσκολες στην αντιμετώπισή της.

Μείωση των κινδύνων: Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το χρήστη είναι όταν λαμβάνεται η ουσία με ενδοφλέβια ένεση (μόλυνση - υπερβολική δόση). Οι μολύνσεις αποφεύγονται όταν χρησιμοποιούνται αποστειρωμένες σύριγγες. Ο κίνδυνος όμως της υπερβολικής δόσης δεν περιορίζεται. Όταν το απαιτεί η περίσταση και δεν γίνεται αλλιώς, ο κίνδυνος μολύνσεων μπορεί να αποφευχθεί με μια στοιχειώδη και αποτελεσματική διαδικασία: γεμίζουμε και αδειάζουμε δύο - τρεις φορές τη σύριγγα με καθαρό νερό. Κατόπιν επαναλαμβάνουμε το ίδιο, αλλά αυτή τη φορά με χλωρίνη και μετά ξεπλένουμε καλά τη σύριγγα, (τρεις - τέσσερις φορές) με νερό. Η περιεκτικότητα της δόσης είναι το κυριότερο αίτιο της υπερβολικής δόσης. Όποιος αγοράζει ηρωίνη στο δρόμο, δεν ξέρει τι αγοράζει. Για να περιοριστεί ο κίνδυνος, καλό είναι η δόση να γίνεται σιγά - σιγά, περιμένοντας κάθε φορά λίγα λεπτά.Ο κίνδυνος υπερβολικής δόσης, έπειτα από κάθε αποτοξίνωση, αυξάνεται. Γι αυτό, αν χρησιμοποιείται ξανά ηρωίνη μετά από την αποτοξίνωση θα πρέπει να περιορίζεται η δοσολογία. Ο κίνδυνος υπερβολικής δόσης αυξάνεται όταν ταυτόχρονα με την ηρωίνη καταναλώνονται αλκοόλ ή ψυχοφάρμακα. Επειδή η ηρωίνη μειώνει την όρεξη και έχει κατασταλτική επίδραση, πρέπει να αποφεύγεται ο εμετός γιατί μπορεί να προκαλέσει πνιγμό. Τέλος, σε περίπτωση υπερβολικής δόσης υπάρχει ένα ισχυρό φάρμακο που είναι αποτελεσματικό. Η Ναλοξόνη ή Ναρκάν. Όταν χρησιμοποιείται με ένεση, μπορεί να αποτρέψει μια θανατηφόρα δόση.

LSD

Ανήκει στην κατηγορία των παραισθησιογόνων. Μικρά τετράγωνα κομμάτια απορροφητικού χαρτιού εμποτίζονται σε μικροποσότητες του ναρκωτικού και στη συνέχεια διαλύονται στη γλώσσα. Τα τετράγωνα αυτά συχνά έχουν έγχρωμα αφηρημένα σχέδια ή εικόνες χαρακτήρων από κόμικς ή ταινίες όπως ο Ροζ Πάνθηρας. Το LSD μπορεί να πωλείται χρησιμοποιώντας τα σχέδια επάνω στα τετραγωνάκια ως εμπορικές ονομασίες, όπως "Φράουλες", "Ε.Τ.", ή "Κινέζικος Δράκος".

Επιδράσεις: Η ελάχιστη αποτελεσματική δόση είναι 25 μιλιγκράμ. Αρχίζει να επιδρά 30 - 60 λεπτά από τη λήψη και η δράση του κορυφώνεται μέσα σε 2 - 3 ώρες και εξαφανίζεται ύστερα από 6 - 10 ώρες. Το LSD προκαλεί αλλοίωση των αντιλήψεων: διαστρεβλωμένες εικόνες, έντονα χρώματα, φαντασιώσεις, συχνά παραισθήσεις. Μερικές φορές το LSD προκαλεί μυστηριακές εμπειρίες.

Συνέπειες: Μια δόση LSD μπορεί να προκαλέσει προσωρινές ψυχικές διαταραχές με σοβαρές συνέπειες, ειδικά σε άτομα ανώριμα. Η πιο αρνητική επίδραση είναι το άγχος: έντονος φόβος

20

και αδυναμία σκέψεων και κινήσεων. Δεν έχει αποδειχτεί ακόμη η σχέση του με εγκληματικές ενέργειες και αυτοκτονίες.

Εξάρτηση: Δεν προκαλεί, διότι η χρήση του δεν είναι τακτική. Εάν επαναλαμβάνεται η ίδια δόση σε μικρό χρονικό διάστημα, δεν υπάρχουν αποτελέσματα.

Μείωση των κινδύνων: Είναι καλύτερα να αποφεύγεται η χρήση του από άτομα μικρής ηλικίας. Επίσης, να μη χρησιμοποιείται από άτομα όταν είναι μόνα τους. Μερικές φορές μπορεί ο χρήστης να αντιμετωπίσει ένα "κακό ταξίδι" (bad trip). Σε αυτή την περίπτωση είναι καλό να χορηγηθούν μεγάλες δόσεις ηρεμιστικών, όπως Βάλιουμ. Αν αυτό δεν αρκεί, ο χρήστης θα πρέπει να οδηγηθεί στο νοσοκομείο. Το "ταξίδι" συνήθως διαρκεί 12 ώρες και αφήνει ένα αίσθημα κούρασης. Αν λαμβάνεται το απόγευμα ή το βράδυ καλό είναι να αναβάλλονται οι σοβαρές υποχρεώσεις - εργασία, μελέτη - της επόμενης μέρας.

Κοκαΐνη Η κοκαΐνη είναι μια λευκή σκόνη που συνήθως εισπνέεται από τη μύτη, αλλά μπορεί να ληφθεί και με ένεση. Τα φύλλα της κόκας χρησιμοποιούνται ως ψυχότροπη ουσία στις χώρες των Άνδεων, αλλά όχι στις δυτικές χώρες. Από τα φύλλα της κατασκευάζεται η

κοκαΐνη. Από την κοκαΐνη παράγονται και άλλες ουσίες, όπως το κραχ (έχει πιο γρήγορες και πιο δυνατές επιδράσεις από αυτές της κοκαϊνης). Αρχίζει να επιδρά ύστερα από πέντε λεπτά και διαρκεί μια ώρα. Όταν λαμβάνεται με ένεση, τα αποτελέσματα είναι πιο έντονα και πιο σύντομα.

Επιδράσεις: Η αποτελεσματική δόση της κοκαϊνης είναι 25 μιλιγκράμ. Τα πιο συχνά αποτελέσματα είναι η διανοητική

21

διαύγεια, η αύξηση της συγκέντρωσης, η ευφράδεια λόγου και η ευφορία.

Συνέπειες: Η υπερβολική χρήση προκαλεί συχνές διαταραχές, ταχυκαρδία, μυική συστολή, ξηροστομία, υπερδιέγερση και επιθετικότητα. Σε μεγάλες δόσεις προκαλεί παραισθήσεις, κρίσεις παράνοιας, διαταραχές του κυκλοφοριακού συστήματος, (έμφραγμα), διαταραχές του νευρικού συστήματος (κώμα, εγκεφαλικά επεισόδια), και διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος (αναπνευστική ανεπάρκεια). Τα πιο σοβαρά συμπτώματα εκδηλώνονται με την ενδοφλέβια χρήση της κοκαϊνης, ενώ είναι σπανιότερα όταν λαμβάνεται δια της εισπνοής.

Η κοκαΐνη έχει τοξικότητα σωρευτική. Οι κίνδυνοι, δηλαδή, δηλητηρίασης αυξάνονται και στη περίπτωση που δεν αυξάνεται η δόση. Το στερητικό σύνδρομο εκδηλώνεται με κατάθλιψη, αίσθηση κόπωσης και εξάντλησης. Η ψυχική εξάρτηση είναι πάρα πολύ έντονη. Ο χρήστης μπορεί να αισθάνεται κουρασμένος, πεινασμένος και μελαγχολικός, ακόμα και με τάσεις αυτοκτονίας,

κατά την περίοδο αμέσως μετά τη διακοπή της χρήσης του ναρκωτικού και να συνεχίσει να νιώθει άρρωστος για αρκετό καιρό. Η εξάρτηση από την κοκαΐνη διαφέρει από αυτήν της ηρωίνης. Προκαλεί πολύ σοβαρές σωματικές βλάβες. Στην περίπτωση στερητικού συνδρόμου η λήψη κοκαΐνης δεν επαναφέρει τον εξαρτημένο στη φυσιολογική του κατάσταση. Συχνά οι εξαρτημένοι αναγκάζονται να χρησιμοποιούν άλλα ναρκωτικά, όπως είναι το αλκοόλ και τα ψυχοφάρμακα, για να αντισταθμίσουν την επίδραση της κοκαΐνης.

22

Μείωση των κινδύνων: Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται η κοκαΐνη όταν υπάρχουν διαταραχές του κυκλοφοριακού συστήματος. Πρέπει να περιορίζεται η δοσολογία, καθώς επίσης και να πλένεται καλά η μύτη μετά από τη χρήση της. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η χρόνια δηλητηρίαση, επειδή το ναρκωτικό έχει σωρευτική τοξικότητα. Γι' αυτό το λόγο πρέπει να αποφεύγεται η τακτική χρήση. Όταν το άτομο είναι

ανήσυχο, ευερέθιστο και ευέξαπτο, τα συμπτώματα της δηλητηρίασης εκδηλώνονται πιο έντονα. Δεν πρέπει να ξεπερνιούνται τα 100 μιλιγκράμ την ημέρα, (δηλαδή τέσσερις γραμμές). Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται η ουσία για περισσότερο από

τρεις ημέρες στη σειρά. Επίσης δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται περισσότερα από 250 μιλιγκράμ την εβδομάδα.

Η κοκαΐνη στην αγοράΣε χώρες οπού τα ναρκωτικά είναι συχνό φαινόμενο, όπως η Κολομβία, έχουν βγει στην αγορά liquor και διάφορα άλλα ποτά και ροφήματα από φύλλα κοκαΐνης. Επίσης σε κεντρικές αγορές αυτών των χωρών, πουλάνε φύλλα κοκαΐνης όπως σε μία από τις παραπάνω φωτογραφίες.

Αλκοόλ

Όταν λέμε αλκοόλ εννοούμε όλες εκείνες τις ουσίες που περιέχουν αιθυλική αλκοόλη (κρασί, μπίρα, ουίσκι, βότκα κλπ.).

23

Επιδράσεις: Οι επιδράσεις, οι οποίες ποικίλλουν ανάλογα με τη δόση μπορεί να είναι: διεγερτικές, εφορικές και καταπραϋντικές.

Συνέπειες: Η κατάχρηση αυτών των ουσιών, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές διαταραχές στο νευρικό σύστημα (όπως εγκεφαλική ατροφία και νευρίτιδα), στο συκώτι (κίρρωση του ύπατος) και στο πεπτικό σύστημα (γαστρίτιδα και εντεροκολίτιδα). Και βέβαια, με τη χρόνια χρήση, προκαλούνται βλάβες στον οργανισμό οι οποίες δεν θεραπεύονται.

Εξάρτηση: Η εξάρτηση από το αλκοόλ είναι από τις πιο σφοδρές. Συνήθως συνοδεύεται από σοβαρές και μόνιμες βλάβες και βαριά διανοητική φθορά. Το σύνδρομο της στέρησης είναι πιο βαρύ και από αυτό της ηρωίνης. Ένα τυπικό σύνδρομο είναι η τρεμούλα που σε μερικές περιπτώσεις οδηγεί στο παραλήρημα, στους σπασμούς, ακόμη και στο θάνατο. Θα πρέπει να τονίσουμε εδώ ότι η ψυχολογική εξάρτηση που προκαλεί το αλκοόλ, είναι πολύ ισχυρή και ενισχύεται από κοινωνικούς παράγοντες.

Μείωση των κινδύνων: Οι ειδικοί συμβουλεύουν σε όσους πίνουν, μια αξιολόγηση της ποσότητας που καταναλώνουν, τίμια και ακριβή. Είναι καλό, όταν ξεπερνιούνται τα όρια ασφαλείας να υποβάλλονται σε συχνούς ιατρικούς ελέγχους. Οι άμεσοι κίνδυνοι από τη μέθη είναι η απώλεια του ελέγχου των κινήσεων και η δημιουργία επιθετικών τάσεων. Το να αποφεύγει κανείς να πίνει μεγάλες ποσότητες ή να μεθάει μόνον σε ένα περιβάλλον ασφαλές, όπου δεν κινδυνεύει να βλάψει τον εαυτό του ή τους άλλους, είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα πρόληψης. Το να οδηγεί κανείς υπό την επήρεια του αλκοόλ είναι απαγορευτικό, όπως ακόμη και να ασχολείται με δραστηριότητες που απαιτούν λεπτούς χειρισμούς και άμεσα αντανακλαστικά. Για να περιοριστούν οι τοξικές αντιδράσεις του αλκοόλ έχει μεγάλη σημασία να μην πίνει κανείς νηστικός και να συνοδεύει το ποτό με τροφές που επιβραδύνουν τη δράση του, όπως κρέας, τυρί και αβγά. Ακόμη, η χρήση του αλκοόλ δεν πρέπει να συνοδεύεται με τη λήψη άλλων καταπραϋντικών ουσιών, όπως τα οπιοειδή, ηρεμιστικά και υπνωτικά χάπια. Σε περίπτωση δηλητηρίασης, ο καφές είναι χρήσιμος διότι αντισταθμίζει την κατασταλτική δράση του αλκοόλ στο αναπνευστικό σύστημα, χωρίς όμως να επιδρά και στη συμπεριφορά. Από διαταραχές της υγείας κινδυνεύουν και άτομα τα οποία δεν καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, δηλαδή δεν μεθάνε ποτέ. Για να αποφευχθούν αυτοί οι κίνδυνοι, καλό θα είναι να μην ξεπεραστούν ποτέ συγκεκριμένες δόσεις. Σύμφωνα με τους επιστήμονες άτομο που καταναλώνει μέχρι 56 γραμμάρια αλκοόλ την ημέρα δεν διατρέχει κίνδυνο. Αυτός ο αριθμός μεταφράζεται σε 100 γραμμάρια δυνατών αλκοολούχων ποτών, μέχρι 45 βαθμούς, μισό λίτρο κρασιού, μέχρι 10 βαθμούς ή έξι κουτάκια μπίρας.

24

Κραχ

Το κραχ εμφανίστηκε το 1983 στην Αμερική. Είναι προϊόν της επεξεργασίας της υδροχλωρικής κοκαΐνης με κάλλιο και αιθέρα. Είναι δέκα φορές πιο δυνατό από την κοκαΐνη και σαν παράγωγό της , είκοσι φορές φτηνότερο. Έτσι, έγινε προσιτό στις λιγότερο ευκατάστατες τάξεις το "άπιαστο όνειρο" της κοκαΐνης, και για το λόγο αυτό ονομάστηκε και "κοκαΐνη του λαού". Κυκλοφορεί σε πλακίδια (σαν μικρά σαπουνάκια) κι έχει το "πλεονέκτημα" ότι καπνίζεται με το τσιγαριλίκι, το "joint" των Αμερικανών. Ένα μικρό κομματάκι τοποθετείται μέσα στο τσιγάρο ή σε μια γυάλινη πίπα, που συνήθως έχει καπνό και μαριχουάνα ή επάνω σε ένα κομμάτι αλουμινόχαρτο το οποίο θερμαίνεται και εισπνέονται οι ατμοί του. Αρκούν από 30 έως 60 δευτερόλεπτα για να επενεργήσει στον εγκέφαλο και η επίδρασή του διαρκεί μόνο γύρω στα 10 έως 12 λεπτά. Σχεδόν αμέσως δημιουργούνται στο χρήστη φοβερές οπτικές και ακουστικές ψευδαισθήσεις. το χειρότερο δε απ' όλα είναι ότι δημιουργεί εξάρτηση από την πρώτη κιόλας δόση, κάτι που κανένα άλλο ναρκωτικό δεν είχε "πετύχει" μέχρι τώρα. Έτσι ο χρήστης, εξαρτημένος από την αρχή, αναγκάζεται κάθε φορά να παίρνει μεγαλύτερη δόση. Η υπέρβαση της δόσης (overdose) προκαλεί παραλήρημα, σπασμούς, κώμα και παράλυση, με κατάληξη το θάνατο, που έρχεται πολύ γρήγορα και απρόσκλητα.

Κάνναβη

Με αυτό τον όρο προσδιορίζονται τα παράγωγα της κάνναβης, όπως χασίς, μαριχουάνα, φούντα, χασισέλαιο. Είναι το πιο συνηθισμένο από τα παράνομα ναρκωτικά. Συνήθως καπνίζεται με τη μορφή ρητίνης (χασίς), μιας σκούρας συμπαγούς μάζας που τρίβεται και ανακατεύεται με καπνό.

Επιδράσεις: ΄Οταν η ουσία καπνίζεται, οι επιδράσεις εκδηλώνονται έπειτα από λίγα λεπτά και διαρκούν περίπου 2 ώρες. Αν η ουσία λαμβάνεται από το στόμα σε είδος τροφής, τα αποτελέσματα παρουσιάζονται έπειτα από μισή ώρα και διαρκούν 6 με 12 ώρες. Δεν νιώθουν όλοι το ίδιο έντονα την επίδραση της κάνναβης. Έχει ελαφρές

25

ψυχεδελικές επιδράσεις και συνήθως προκαλεί χαλάρωση, ομιλητικότητα, μια αίσθηση ευθυμία και αυξημένη αντίληψη της μουσικής και των χρωμάτων. Μερικές φορές μπορεί να προκαλέσει προσωρινό άγχος ή ήπιες παραισθήσεις. Σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη. Αυξάνει τους παλμούς και στεγνώνει το στόμα.

Συνέπειες: Σε πολύ μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει ναυτία, εμετό και λιποθυμία. Δεν έχουν αναφερθεί σοβαρότερα συμπτώματα ή δηλητηριάσεις.

Χρόνια χρήση: Τα πιο σοβαρά τοξικά αποτελέσματα αφορούν το αναπνευστικό σύστημα και οφείλονται στο συνδυασμό της χρήσης του με καπνό. Ο κίνδυνος αυξάνεται όταν η κάνναβις καπνίζεται χωρίς φίλτρο.

Εξάρτηση: Δεν έχει αποδειχτεί μέχρι σήμερα σωματική εξάρτηση. Υπάρχει όμως μια ψυχολογική εξάρτηση από τη στιγμή που οι χρήστες επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν την ουσία σε συγκεκριμένες καταστάσεις, όπως συναντήσεις με φίλους, συναυλίες κ.λ.π.

Μείωση των κινδύνων: Τα παράγωγα της κάνναβης δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται στις περιπτώσεις όπου απαιτείται απόλυτος έλεγχος, όπως οδήγηση, χειρισμός ενός μηχανήματος κ.α. Οι χρόνιες συνέπειες στο αναπνευστικό σύστημα εξαρτώνται από την ποσότητα της ουσίας που καπνίζεται. ΄Ενα τσιγαριλίκι 750 μιλιγκράμ , είτε περιέχει αποκλειστικά μαριχουάνα ή μαριχουάνα ανάμικτη με καπνό, έχει επιβλαβείς επιδράσεις στους πνεύμονες όσο τέσσερα τσιγάρα. Οι κίνδυνοι για τους πνεύμονες μειώνονται αν χρησιμοποιηθούν ειδικές πίπες με νερό. Δεν υπάρχουν κίνδυνοι όταν η ουσία λαμβάνεται από το στόμα σε τροφή. Η ταυτόχρονη χρήση του αλκοόλ και παραγώγων της κάνναβης πρέπει να αποφεύγεται.

Ένεση

Η ένεση είναι ένας από τους πιο επικίνδυνους τρόπους χρήσης ναρκωτικών και περικλείει έναν μεγάλο αριθμό κινδύνων: Μόλυνση, όταν η σύριγγα δεν είναι αποστειρωμένη και έχει ξαναχρησιμοποιηθεί από άλλον. Η πιο σοβαρή μόλυνση είναι από

26

τον ιό HIVC που προκαλεί το AIDS, αλλά και από τον ιό της ηπατίτιδας.Αποστήματα και θρομβώσεις και άλλες καταστάσεις από την έγχυση φαρμάκων που έχουν κανονικά μορφή χαπιού και δεν έχουν

φτιαχτεί για να λαμβάνονται με ένεση. Γάγγραινα, αν η σύριγγα βρει αρτηρία αντί για φλέβα, και δηλητηρίαση του αίματος που προκαλείται από τη μόλυνση της πληγής.

Διαλυτικά

Μετά το ποτό και το κάπνισμα, τα διαλυτικά είναι ουσίες με τις οποίες οι νέοι είναι το πιθανότερο να πειραματιστούν. Η σειρά των προϊόντων αυτών είναι εκτεταμένη και περιλαμβάνει: Βουτάνιο (έχουν οι αναπτήρες, τα σπρέι κλπ.). Αεροζόλ (οποιοσδήποτε τύπος αεροζόλ και συνήθως τα σπρέι μαλλιών και τα ψυκτικά). Διορθωτικά υγρά (τα γνωστά μας Blanco). Διαλυτικό για διορθωτικά υγρά. Υγρά για στεγνό καθάρισμα. Το περιεχόμενο που έχουν ορισμένοι πυροσβεστήρες. Βενζίνη. Νέφτι.

Στεροειδή-Αναβολικά

Δεν πρέπει να συγχέονται με τα διάφορα φάρμακα που συχνά συνιστούν οι γιατροί για ρευματοειδείς αρθρίτιδες και ορμονοθεραπείες. Τα στεροειδή αναβολικά έχουν περιορισμένη χρήση στη συνήθη ιατρική, όπως για την τόνωση των μυών ενός ασθενούς που παρέμεινε για αρκετό διάστημα κλινήρης. Η κατάχρησή τους γίνεται από ορισμένους αθλητές και μπόντι-μπίλντερ για να αυξήσουν το μέγεθος των μυών τους και γιατί, ως παράγωγα της αρσενικής ορμόνης τεστοστερόνη, διεγείρουν επίσης την επιθετικότητα. Οι αθλητές ισχυρίζονται πως αυτό τους επιτρέπει να προπονούνται περισσότερο και να αναρρώνουν ταχύτερα από τραυματισμούς. Υπάρχουν όμως πολλά δυνάμει προβλήματα που συνδέονται μ' αυτά τα ναρκωτικά: Συχνά λαμβάνονται με ένεση και χρησιμοποιώντας πολλά άτομα την ίδια σύριγγα έχουν αυξημένο τον κίνδυνο της μόλυνσης. Σε άτομα νεαρής ηλικίας, η χρήση αυτών μπορεί να περιορίσει την ανάπτυξη. Στους άνδρες, μπορεί να εμφανιστούν προσωρινά παρενέργειες στο αναπαραγωγικό σύστημα, όπως μείωση της σεξουαλικής ορμής και της ποσότητας των σπερματοζωαρίων.

27

Στις γυναίκες, ορισμένες "ανδροπρεπείς" παρενέργειες, όπως βαθύτερη φωνή και μικρότερα στήθη, μπορεί να μην αποδειχθούν αντιστρεπτές, όταν σταματήσει η χρήση του ναρκωτικού. Σε μάλλον σπάνιες περιπτώσεις, τα στεροειδή μπορεί να προκαλέσουν θάνατο από καρκίνο του ύπατος. Τα ναρκωτικά αυτά κυκλοφορούν συχνά στα γυμναστήρια και τις λέσχες άθλησης. Η κατοχή τους δεν είναι παράνομη, αλλά είναι παράνομο να τα προμηθεύσεις σε οποιονδήποτε κάτω των 18 ετών.

Ηρεμιστικά-Καταπραϋντικά

Τα ηρεμιστικά που χορηγούνται ανήκουν συνήθως σε μια ομάδα ναρκωτικών γνωστών ως βενζοδιαζεπίνες - τα γνωστότερα είναι το Βάλιουμ, το Ατιβάν και το Λίμπριουμ. Τα ναρκωτικά αυτά χορηγούνται με συνταγή για λίγες μόνον εβδομάδες ως βοήθεια για την αντιμετώπιση μιας κρίσης. Είναι εύκολο να αποκτήσει κανείς ψυχολογική εξάρτηση απ' αυτά και όσοι προσπαθούν και τα σταματούν ενδέχεται να εμφανίσουν πολύ δυσάρεστα στερητικά συμπτώματα. Τα ναρκωτικά αυτά είναι συνηθισμένα σε πολλά ιατρεία. Είναι δύσκολο να πάρει κανείς υπερβολική δόση από αυτά, εκτός αν χρησιμοποιήσει ταυτόχρονα και άλλα καταπραϋντικά, όπως το αλκοόλ.

Έκσταση (MDMA)

Είναι η ονομασία που χρησιμοποιείται για τη μεθιλενοδιοσιμετααμφεταμίνη. Μια χημική ουσία που ξεκίνησε να κυκλοφορεί σαν αντιορεκτικό χάπι στα τέλη της δεκαετίας του '80 στο Λονδίνο. Αργότερα πήγε και σε άλλες χώρες της δυτικής Ευρώπης. Το όνομά του το πήρε από έναν Τεξανό έμπορο ναρκωτικών. Σήμερα διοχετεύεται με τη βοήθεια της ρωσικής Μαφίας από την Ανατολική Ευρώπη, όπου παρασκευάζεται, μέσω Ολλανδίας. Μετά την απαγόρευσή του στις ΗΠΑ, το 1985, "βρέθηκε" στο Μάντσεστερ και στη συνέχεια πήγε στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, το "έκσταση" είναι το δεύτερο σε προτίμηση - μετά το χασίς - στους Ευρωπαίους 15 - 25 ετών. Στο Άμστερνταμ και το Μάντσεστερ επιστήμονες των προγραμμάτων Safe House και Lifelin αντίστοιχα, μετρούν την περιεκτικότητα σε MDMA, προσπαθώντας να προλάβουν θανάτους οφειλόμενους σε νοθεία, ενώ στους συντηρητικούς "Times" πρόσφατα δημοσιεύτηκαν "οδηγίες χρήσεως" του "έκσταση".

28

Το MDMA θεωρείται από μερικούς ψυχεδελική ουσία, ενώ σύμφωνα με άλλους επιστήμονες ανήκει σε μια διαφορετική κατηγορία ουσιών, τα εντακτογενή, ουσίες που διευκολύνουν τις διαπροσωπικές σχέσεις. Συχνή χρήση του γίνεται στα μπαρ από τους νέους και έχει συνδυαστεί με τη "ρέιβ" κουλτούρα. Οι δόσεις έκστασης στην αγορά θα έπρεπε να περιέχουν 100 μιλιγκράμ MDMA. Στην πραγματικότητα νοθεύεται με άλλες ουσίες, κυρίως αμφεταμίνες. Διατίθεται συνήθως σε λευκές, καφέ, ροζ ή κίτρινες ταμπλέτες ή σε χρωματιστές κάψουλες. Μερικοί συνηθισμένοι τύποι του "έκσταση" ονομάζονται "Λευκά περιστέρια", "Ντίσκο μπέργκερς" και "Νεοϋορκέζοι".

Επιδράσεις: Το έκσταση επιδρά 30-60 λεπτά από τη λήψη και διαρκεί 2-4 ώρες. Αυξάνει την πίεση, αυξάνει τους παλμούς, προκαλεί εφίδρωση και διαστέλλει τις κόρες των ματιών. Σε μερικές περιπτώσεις προκαλεί ναυτία και εμετό. Οι ψυχικές επιδράσεις είναι χαλάρωση, ευφορία και συμπάθεια για τους άλλους. Ο συντονισμός του ατόμου όμως μπορεί να επηρεαστεί από το "έκσταση", γι' αυτό είναι επικίνδυνο να οδηγεί κανείς ή να χειρίζεται μηχανήματα υπό την επήρειά του.

Υπερβολική δόση: Εκτός από τις παραπάνω συνέπειες το MDMA μπορεί να προκαλέσει άγχος, παράνοια, ψύχωση, παραισθήσεις που διαρκούν 24-72 ώρες.

Χρόνια δηλητηρίαση: Εάν το έκσταση λαμβάνεται κάθε μέρα, μπορεί να προκαλέσει υπνηλία, κατάθλιψη και κυκλοθυμία. Δεν γνωρίζουμε ακόμη καλά τις συνέπειες από τη χρόνια χρήση του.

Μείωση των κινδύνων: Οι ολλανδικές αρχές διατύπωσαν τον εξής δεκάλογο: 1. Χρώμα και μορφή των δόσεων δεν εγγυώνται την ποιότητα, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι αγοράζει. 2. Εάν η επίδραση δεν είναι ικανοποιητική, μην παίρνετε άλλη δόση. 3. Μην το χρησιμοποιείτε συχνά. 4. Χρησιμοποιήστε το μόνο όταν είστε σίγουροι ότι η ατμόσφαιρα είναι κατάλληλη. 5. Μην το χρησιμοποιήσετε αν έχετε σοβαρές υποχρεώσεις την επόμενη μέρα. 6. Η ταυτόχρονη χρήση του με άλλες ψυχότροπες ουσίες απειλεί την υγεία. 7. Αν κάποιος δεν είναι καλά, να τον πάτε σε έναν ήρεμο χώρο και να του κάνετε παρέα. 8. Να μην το χρησιμοποιείτε αν πάσχετε από διαταραχές του κυκλοφοριακού συστήματος, από διαβήτη, επιληψία, υπέρταση, αν είστε έγκυος, αν χρησιμοποιείτε άλλα φάρμακα. 9. Μην το χρησιμοποιείτε όταν είστε κάτω από συναισθηματική φόρτιση, εάν είστε αγχώδης ή στρεσαρισμένοι. 10. Μην οδηγείτε κάτω από την επήρειά του.

29

΄Ενας από τους κινδύνους που προέρχονται από τη χρήση MDMA στις ντισκοτέκ είναι η δημιουργία αισθήματος ασφυξίας που προκαλείται από τις φαρμακολογικές επιδράσεις της ουσίας αλλά και την ένταση στο περιβάλλον και μπορεί να προκαλέσει ακόμη και το θάνατο. Τα συμπτώματα της ασφυξίας είναι η μείωση της εφίδρωσης, κράμπες στα πόδια και τα χέρια, ζαλάδες και εμετός. ΄Οταν κάποιος νιώσει αυτά τα συμπτώματα πρέπει να σταματήσει το χορό, να πιεί κάτι δροσιστικό και να πάρει καθαρό αέρα.

Ουσίες Υποκατάστασης

Οι φαρμακολογικές ιδιότητες των ουσιών που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία υποκατάστασης διαφέρουν από εκείνες της ηρωίνης. Οι ουσίες αυτές απαιτούν, σε σύγκριση με την ηρωίνη, μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να αρχίσει τόσο η δράση όσο και η αποδρομή τους. Aντίθετα, η ηρωίνη προκαλεί, σχεδόν αμέσως μετά τη λήψη της, μια κατάσταση ευφορίας ('ανέβασμα') που ακολουθείται σε σύντομο χρονικό διάστημα από 'πτώση'. Έτσι, με τα υποκατάστατα αποφεύγονται οι γρήγορες μεταπτώσεις του θυμικού που προκαλεί η λήψη της ηρωίνης, οι οποίες οδηγούν με τη σειρά τους στην ανάγκη συχνής επανάληψης της χρήσης της. Επιπλέον, τα υποκατάστατα δεν έχουν την ευφορική δράση της ηρωίνης, μάλιστα έχουν και την ιδιότητα να εμποδίζουν την έξαρση της ψυχικής διάθεσης που αυτή προκαλεί, ενώ μειώνουν σημαντικά και την επιθυμία για χρήση.

Η μεθαδόνη

Η μεθαδόνη ανήκει σε μια κατηγορία φαρμάκων, γνωστή με το όνομα οπιοειδή. Τα φάρμακα αυτά χαρακτηρίζονται από παρόμοια χημική δομή και δράση με τη μορφίνη. Στα οπιοειδή ανήκουν επίσης φυσικά και ημισυνθετικά παράγωγα του οπίου (οπιούχα, όπως η κωδεΐνη, η μορφίνη και η ηρωίνη). Τα οπιοειδή χαρακτηρίζονται ως κατασταλτικά φάρμακα, καθώς επιβραδύνουν τις λειτουργίες του νευρικού συστήματος. Άλλες κατασταλτικές ουσίες είναι το αλκοόλ, η κάνναβη και οι βενζοδιαζεπίνες (όπως το Stedon, το Hipnocedon και το Vulbegal). Η μεθαδόνη παρασκευάζεται συνθετικά και χρησιμοποιείται στη θεραπεία υποκατάστασης για άτομα εξαρτημένα από την ηρωίνη, ή άλλα οπιοειδή. Η δράση της διαρκεί πολύ περισσότερο από της ηρωίνης. Μία δόση είναι αποτελεσματική για τουλάχιστον 24 ώρες, ενώ η ηρωίνη μπορεί να διαρκεί λίγες μόνο ώρες. Στα Θεραπευτικά Προγράμματα Υποκατάστασης η μεθαδόνη χορηγείται υπό τη μορφή πόσιμου διαλύματος (σιρόπι).

30

Η ημερήσια δοσολογία κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 60 και 120mg, κατά την αρχική φάση. Η δόση αυτή μπορεί κατόπιν να μειώνεται σταδιακά, με αργό ρυθμό, χωρίς τον κίνδυνο εμφάνισης στερητικών φαινομένων.

Τι προσφέρει η μεθαδόνη;

Όταν η μεθαδόνη χορηγείται στην κατάλληλη δοσολογία εξαλείφει τα στερητικά συμπτώματα της ηρωίνης και των άλλων οπιοειδών, ενώ μειώνει την επιθυμία που έχει το εξαρτημένο άτομο να κάνει χρήση ηρωίνης. Πέραν αυτών, επαναφέρει στο φυσιολογικό πολλές λειτουργίες του οργανισμού που έχουν διαταραχθεί από την κατάχρηση ουσιών. Έτσι δίνεται η ευκαιρία να βελτιωθεί η σωματική κατάσταση, η ψυχική υγεία, αλλά και οι κοινωνικές λειτουργίες του ατόμου.

Η βουπρενορφίνη

Η βουπρενορφίνη είναι και αυτή ένα οπιοειδές φάρμακο, όπως και η μεθαδόνη. Χρησιμοποιείται στη θεραπευτική αντιμετώπιση της εξάρτησης από ηρωίνη. Η αποτελεσματικότητά της έχει αποδειχθεί τόσο στη θεραπεία υποκατάστασης της ηρωίνης, όσο και στη σωματική αποτοξίνωση από την ηρωίνη, αλλά και από τη μεθαδόνη. Η βουπρενορφίνη, όπως και πολλά άλλα οπιοειδή, έχει χρησιμοποιηθεί και ως ισχυρό αναλγητικό.

Στα Θεραπευτικά Προγράμματα Υποκατάστασης η βουπρενορφίνη χορηγείται υπό τη μορφή υπογλώσσιας ταμπλέτας. Πρόκειται για μια μορφή χαπιού που δεν πρέπει να το καταπίνουμε ή να το μασούμε, αλλά να το αφήνουμε να λιώσει στο στόμα (χρειάζονται 15-30 λεπτά). Η δράση της αρχίζει μετά από 30 περίπου λεπτά και διαρκεί, ανάλογα με τη δόση, έως και τρεις ημέρες. Η ημερήσια δοσολογία κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 4 και 16mg.

Τι προσφέρει η βουπρενορφίνη;

Όταν η βουπρενορφίνη χορηγείται στην κατάλληλη δοσολογία εξαλείφει τα στερητικά συμπτώματα της ηρωίνης και των άλλων οπιοειδών, ενώ μειώνει την επιθυμία που έχει το εξαρτημένο άτομο να κάνει χρήση ηρωίνης. Έχει δηλαδή όμοια αποτελέσματα με τη μεθαδόνη. Επιπλέον αυτών, η βουπρενορφίνη παρουσιάζει και κάποια πλεονεκτήματα σε σχέση με τη μεθαδόνη, όπως:

31

Ανταγωνίζεται τη δράση της ηρωίνης. Όταν κάποιος χρησιμοποιήσει ηρωίνη δε θα νιώσει το εφορικό της αποτέλεσμα. Έτσι, με τη βουπρενορφίνη καταπολεμάται ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους γίνεται η χρήση της ηρωίνης. Έχει μεγαλύτερη διάρκεια δράσης, όχι μόνο από την ηρωίνη, αλλά και από τη μεθαδόνη. Συγκεκριμένα, στην κατάλληλη δόση, μπορεί να είναι αποτελεσματική για έως και 72 ώρες. Έτσι δεν είναι απαραίτητη η καθημερινή προσέλευση στο πρόγραμμα. Η χορήγηση μπορεί να γίνεται τρεις φορές την εβδομάδα και τα Σαββατοκύριακα να είναι ελεύθερα.Αν χρησιμοποιεί κάποιος μόνο βουπρενορφίνη, είναι απίθανο να εμφανίσει υπερδοσολογία (overdose), ακόμη και αν λάβει αρκετά μεγάλη δόση. Εμφανίζει πολύ λιγότερα στερητικά συμπτώματα από τη μεθαδόνη και για το λόγο αυτό είναι ευκολότερο να αποτοξινωθεί κανείς από αυτήν. Για τον ίδιο λόγο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για όποιους δυσκολεύονται να αποτοξινωθούν από τη μεθαδόνη.

Ναρκωτικά και καρδιακά προβλήματα

Η χρήση αμφεταμίνης και η χρήση της κοκαΐνης, προκαλούν πόνους γύρω από την καρδιά, εξ’ αιτίας της στένωσης που προκαλείται στα αιμοφόρα αγγεία που βρίσκονται γύρω από την καρδιά τα οποία την τροφοδοτούν με οξυγόνο. Ο πόνος αυτός μπορεί να περάσει μετά από περίπου δύο ώρες αφού γίνει η χρήση.Η πιο συχνή αιτία πρόκλησης στο στήθος, είναι η κρίση πανικού. Τα συμπτώματα της είναι υπέρ-αερισμός, ταχυκαρδία, μυρμήγκιασμα στα δάχτυλα και γύρω από το στόμα, πόνος στο στήθος και φόβος ότι θα τρελαθείς. Αν και προκαλείται δυσφορία, αυτός ο πόνος είναι αβλαβής. Μια άλλη γνωστή αιτία που μπορεί να προκαλέσει πόνο στο στήθος είναι μια μόνιμη στένωση των αιμοφόρων αγγείων γύρω από την καρδιά αλλά αυτό είναι περισσότερο συνηθισμένο σε μεγαλύτερης ηλικίας ανθρώπους και έχει να κάνει με συνήθειες όπως υπερβολική λήψη τροφής, κάπνισμα, κ.λ.π. Μακροπρόθεσμα, αυτές οι κακές συνήθειες προκαλούν αρτηριοσκλήρωση. Κάποιες φορές, η χρήση αμφεταμίνης και κοκαΐνης προκαλεί μόνιμη βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία γύρω από την καρδιά αλλά αυτό είναι πολύ σπάνιο. Και το XTC μπορεί επίσης να προκαλέσει καρδιακά προβλήματα.

Εξαρτημένοι από ουσίες γονείς και επιπτώσεις στα παιδιά

32

Η εμφάνιση προβλημάτων σε παιδιά με εξαρτημένους από ουσίες γονείς, είναι αποτέλεσμα της έκθεσης του

Στην εξαρτητική ουσία κατά την ενδομήτριο ζωή

Σε ένα νοσογόνο παράγοντα, στην ίδια φάση της ζωής του

Σε ένα οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο βασιλεύουν οι διαταραγμένες διαπροσωπικές σχέσεις, η ανωριμότητα και τα αρνητικά συναισθήματα

Χρήση Ψυχοδραστικών Ουσιών και Αυτοκτονία

Η χρήση ψυχοδραστικών ουσιών, συσχετίζεται με την αυτοκτονία. Στους χρήστες ηρωίνης ο κίνδυνος για αυτοκτονία είναι 20 φορές μεγαλύτερος από το γενικό πληθυσμό, ενώ στα περιστατικά απόπειρας αυτοκτονίας το 7% των ανδρών και το 3% των γυναικών ήταν χρήστες. Η χρήση ουσιών μαζί με το ιστορικό ψυχιατρικής νοσηλείας ήταν οι παράγοντες που βρέθηκαν να συσχετίζονται με αυτοκτονία μετά από απόπειρα. Η στενή σχέση λοιπόν μεταξύ εξάρτησης από ναρκωτικές ουσίες και αυτοκτονίας των τοξικομανών είναι κάτι που πολύ γρήγορα έγινε αντιληπτό από τους ερευνητές που ασχολήθηκαν με το πρόβλημα της εξάρτησης.

Θεραπεία εξαρτημένων ατόμων και οικογένεια

Η παράλληλη εργασία με τα μέλη του χρήστη σε μια ειδική θεραπευτική εργασία, μπορεί να λειτουργήσει:

1. Στη γνώση και επεξεργασία του προβλήματος από τη οικογένεια

2. Τη συναισθηματική αποφόρτιση

3. Τη μείωση της αίσθησης της μοναδικότητας του προβλήματος

4. Την αλλαγή του κώδικα επικοινωνίας στην οικογένεια

5. Την προετοιμασία υποδοχής του ατόμου από το θεραπευτικό πρόγραμμα στην οικογένεια

Θεραπεία για απεξάρτηση από κοκαΐνη

33

Ένας εξαρτημένος από κοκαΐνη μπορεί να αναζητήσει βοήθεια μέσω του γιατρού του ή να πάει απευθείας σε ένα κέντρο υγείας. Συνήθως, αρχικά λαμβάνεται μια πρώτη συνέντευξη και ακολουθεί μια πρόταση από την πλευρά του γιατρού για κατάλληλη θεραπεία η θεραπεία για απεξάρτηση από κοκαΐνη, είναι αρκετά δύσκολη, καθώς τα προβλήματα ξεκινάνε από τις πρώτες κιόλας μέρες, στις οποίες το άτομο υποφέρει από διαταραχή της διάθεσης. Μετά από μία περίοδο δέκα εβδομάδων, το άτομο αρχίζει να ξαναποκτά τη διάθεση του, δηλαδή αρχίζουν να αποκτούν αυτοπεποίθηση και να έχουν την αίσθηση ότι όλα είναι υπό έλεγχο. Ακόμα ο εθισμένος πιστεύει ότι είναι εύκολο να μείνει μακριά από τις απαγορευμένες ουσίες. Μετά ακολουθεί μια περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας ο εξαρτημένος μπορεί να παρουσιάσει έντονα καταθλιπτική διάθεση σαν να είναι πίσω από ένα γυάλινο τοίχο και δεν μπορεί με τίποτα να νιώσει καλά.

Είναι πιθανόν να γίνει χρήση κοκαΐνης με έναν λογικό και ασφαλή τρόπο;

Κάθε ναρκωτικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί με μέτρο και ασφάλεια, κάτι που ισχύει και για την κοκαΐνη. Ωστόσο, με μερικά ναρκωτικά αυτό είναι πιο δύσκολο απ' ότι με άλλα. Μια με μέτρο χρήση του καπνού και της ηρωίνης είναι σχεδόν πάντα αδύνατη. Μόνο το 10% των ανθρώπων που κάνουν χρήση καπνού κάνουν με μέτρο χρήση. Το ίδιο ισχύει για την ηρωίνη. Στην περίπτωση του αλκοόλ αντίθετα, το 90% των χρηστών διατηρούν το μέτρο. Μόνο μεταξύ 10-20% των ανθρώπων που ξεκινούν τη χρήση του αλκοόλ καταλήγουν να πίνουν πολύ. Δεν υπάρχουν γνωστά ποσοστά που αφορούν την χρήση κοκαΐνης. Προκαλεί λιγότερη εξάρτηση από τον καπνό ή την ηρωίνη, αλλά πιθανώς προκαλεί μεγαλύτερη εξάρτηση από το αλκοόλ ή το XTC. Έρευνα έχει δείξει ότι κάποιοι χρήστες που έκαναν συχνή χρήση κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης περιόδου φάνηκαν ικανοί να μειώσουν τη χρήση από μόνοι τους. Η κοκαΐνη είναι μια ουσία που κάνει την με μέτρο χρήση πολύ δύσκολη. Η συγκεκριμένη ναρκωτική ουσία σε κάνει χαρούμενο κι ευτυχισμένο. Μετά τη χρήση κοκαΐνης είναι πιο εύκολο να μιλάς, έχεις την αίσθηση ότι μπορείς να σκέφτεσαι πιο γρήγορα και πιο έξυπνα και αποκτάς εμπιστοσύνη. Έχεις πολύ ενεργητικότητα, και η κούραση εξαφανίζεται. Ωστόσο, αυτή η βελτίωση της διάθεσης διαρκεί πάντα για μια μικρή περίοδο. Από την άλλη, όταν η ουσία έχει χάσει πλέον την επίδρασή της, το ευχάριστο συναίσθημα μπορεί να αντιστραφεί: νιώθεις εξουθενωμένος και κατηφής και αυτό ίσως οδηγήσει στο να ξεκινήσεις να πίνεις πάλι. Αυτό όμως θα βοηθήσει για λίγο, όχι για πολύ και υπάρχει η πιθανότητα το αίσθημα κατήφειας να επανέλθει πιο έντονο. Αλλά το γεγονός

34

αυτό δεν το σκέφτεσαι όταν κάνεις χρήση: θέλεις να νιώσεις καλά αμέσως.

Οι κανονικοί χρήστες θα πρέπει να αναρωτηθούν:

Μπορώ να φτιάξω τη διάθεσή μου χωρίς τη χρήση κοκαΐνης

Ξεκίνησα να κάνω μεγαλύτερη χρήση κοκαΐνης πρόσφατα και κάνω χρήση περισσότερης ουσίας κάθε φορά, σε περισσότερα μέρη και πιο συχνά;

Μου κοστίζει όλο και περισσότερο; Όχι μόνο όσον αφορά τα χρήματα αλλά επίσης τους φίλους, τη δουλειά και το σχολείο.

Σκέφτομαι πολύ για την κοκαΐνη;

Έχω αλλάξει από τότε που ξεκίνησα τη χρήση κοκαΐνης;

Κάνω κάποιες φορές χρήση κοκαΐνης για να απαλλαγώ από τις συνέπειες της τελευταίας φοράς;

Συνέπειες για τον οργανισμό

Το κάπνισμα κοκαΐνης έχει καταστροφικές συνέπειες για τον οργανισμό;

Η σκόνη κοκαΐνης εισέρχεται από την ρινική βλεννώδη μεμβράνη και μπαίνει στο αίμα. Συνολικά τα συμπτώματα από τη χρήση κοκαΐνης θα διαρκέσουν μεταξύ 20-30 λεπτών. Μερικές φορές μπορεί να γίνει χρήση σκόνης κοκαΐνης και μέσω του καπνίσματος. Ένα μικρό μέρος της κοκαΐνης εισέρχεται στο αίμα μέσω των πνευμόνων γεγονός που έχει μια σύντομη αλλά έντονη επίπτωση στον οργανισμό. Η σκόνη κοκαΐνης έχει ως θερμοκρασία τήξεως τους 197 C. Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει η σκόνη της κοκαΐνης θα μπορούσε να εξατμιστεί και να καπνιστεί αλλά όταν πλησιάζει αυτή τη θερμοκρασία η σκόνη κοκαΐνης εξαφανίζεται και/ή καίγεται. Το κάπνισμα σκόνης κοκαΐνης μπορεί να επιτρέψει μόνο ένα μικρό μέρος από την ουσία να φτάσει στις αναπνευστικές οδούς ή τους πνεύμονες.

Χρήση κάνναβης

Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι η κάνναβη μπορεί να προκαλέσει ψύχωση σε ανθρώπους που δεν έχουν ιστορικό ψυχωτικής

35

συμπεριφοράς ή μια προδιάθεση για ψύχωση. Η κάνναβη είναι πιθανόν να λειτουργήσει αρνητικά και σε «υγιείς» ανθρώπους επίσης και να προκαλέσει άγχος ή κατάθλιψη. Η κάνναβη είναι επιβλαβής για ανθρώπους που έχουν προδιάθεση για ψύχωση. . Το 1993 πραγματοποιήθηκε έρευνα στο Άμστερνταμ μεταξύ 93 ψυχωσικών. Αυτή έδειξε ότι το 61% των ασθενών που έκαναν χρήση κάνναβης για 15 μήνες, περισσότερο από μια φορά τη μέρα, ανέπτυξαν ξανά ψυχωσικό επεισόδιο. Σχεδόν κάθε χρήστης που υποφέρει από ψύχωση κατέληγε να κάνει χρήση κάνναβης τουλάχιστον ένα χρόνο πριν την πρώτη εμφάνιση της ψύχωσης. Σύμφωνα με τον ερευνητή αυτό σήμαινε ότι η χρήση της κάνναβης από «ευαίσθητους» στην ψύχωση ανθρώπους θα μπορούσε να οδηγήσει τελικά σε εκδήλωση ψύχωσης. Περαιτέρω έρευνα σχετικά με τη χρήση κάνναβης από ανθρώπους με μια προδιάθεση στην ψύχωση δείχνει ότι:

Υποτροπή σε μια ψύχωση συμβαίνει πιο συχνά μεταξύ χρηστών κάνναβης απ' ότι σε μη χρήστες.

Η κάνναβη έχει αρνητική επίδραση στην πορεία της ψύχωσης

Οι χρήστες κάνναβης που υποφέρουν από μια ψύχωση έχουν εκδηλώσει ψύχωση σε μικρότερη ηλικία σε σχέση με μη χρήστες.

Τα φάρμακα που είναι απαραίτητα για τους ψυχωτικούς ασθενείς είναι λιγότερο αποτελεσματικά όταν κάποιος κάνει χρήση κάνναβης. Παράλληλα οι παρενέργειες είναι λιγότερες. Συχνά αυτός είναι ένας από τους λόγους που οι κάποιοι κάνουν χρήση κάνναβης.

Οι ψυχωτικοί συχνά κάνουν χρήση κάνναβης επειδή αυτή μειώνει τα συμπτώματα της ψύχωσης. Χρησιμοποιείται σαν μια μορφή αυτό-θεραπείας ενάντια στους φόβους, κυρίως στους κοινωνικούς φόβους όπως δυσκολία να μιλήσει σε κοινό. Οι ασθενείς σημειώνουν ότι ήταν πιο εύκολο και ότι αισθάνθηκαν καλύτερα όταν είχαν κάνει χρήση κάνναβης.

Η χρήση κάνναβης προκαλεί μια ποικιλία οργανικών συμπτωμάτων. Τα πιο σημαντικά είναι:

Αύξηση του καρδιακού ρυθμού. Γενικά, αρχίζει να επιβραδύνεται και να επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα μέσα σε διάστημα περίπου 20 λεπτών

Δάκρυα εξαιτίας της πίεσης στο βολβό του ματιού.

Αλλαγή της αρτηριακής πίεσης

36

Αίσθημα κρύου ή ζέστης στα πόδια και τα χέρια

Το λευκό τμήμα του ματιού παίρνει ένα ροζ χρώμα εξαιτίας της διαστολής των μυών στην επιπεφυκότα του ματιού

Χαλάρωση των μυών

Ξηροστομία

Οι συνέπειες είναι προσωρινές και σχεδόν εξαφανίζονται μετά από περίπου δύο ώρες.

Συνέπειες από τη χρήση χασίς

Το φυτό κάνναβη περιέχει περισσότερες από 400 χημικές ουσίες. Περίπου 60 απ’ αυτές είναι μοναδικές και δε βρίσκονται σε άλλο φυτό. Η ουσία που ευθύνεται περισσότερο για τις οργανικές και ψυχικές συνέπειες της κάνναβης είναι το THC, η συντομογραφία για την δέλτα-9-υδροκαναβινόλη. Στις μέρες μας είναι δυνατόν να παραχθεί αυτή η ουσία και σε ένα εργαστήριο. Η περιεκτικότητα σε THC των διαφόρων προϊόντων κάνναβης μπορεί να ποικίλει ευρέως. Η μαριχουάνα (φούντα) περιέχει τη μικρότερη ποσότητα THC. Το χασίς περιέχει υψηλότερες ποσότητες THC αλλά αυτό εξαρτάται από τη σύνθεση. Το THC φτάνει στον εγκέφαλο πιο γρήγορα όταν καπνίζεται. Για να απελευθερωθεί το THC από την κάνναβη πρέπει να θερμανθεί, συχνά μέσω του καπνίσματος. Το σώμα απορροφά 10-25% του THC όταν εισπνέεται και μόνο το 6% όταν τρώγεται. Η δόση του THC που χρειάζεται κάποιος για να αισθανθεί ανεβασμένος είναι περίπου 10 mg, μια ποσότητα της οποίας μόνο ένα μικρό μέρος φτάνει πραγματικά στον εγκέφαλο. Μια εβδομάδα μετά το κάπνισμα κάνναβης μόνο 60-70% του THC έχει αποβληθεί από το σώμα, επειδή ένα μέρος αποθηκεύεται στο λίπος του σώματος. Θα χρειαστεί να περάσουν 4-6 εβδομάδες ώστε το THC να μην μπορεί να ανιχνευτεί στο αίμα. Από την άλλη, οι ψυχοδραστικές συνέπειες εξα-φανίζονται μετά από δύο ώρες. Το THC ή προϊόντα που παράγονται από αυτό μπορούν να ανιχνευτούν στα ούρα μέχρι 2 μέρες μετά την τελευταία χρήση. Στα ούρα χρόνιων χρηστών μπορεί να ανιχνευτεί ακόμα και 2 εβδομάδες μετά την τελευταία χρήση.

Τι είναι το XTC;

Το XTC είναι μία ναρκωτική ουσία που είναι διαθέσιμη σε χάπια και κάψουλες, σε διάφορα χρώματα και σχήματα και συχνά με ένα λογότυπο. Η δραστική ουσία στο XTC ονομάζεται MDMA και έχει διπλή δράση. Είναι ένα διεγερτικό με τονωτικές συνέπειες ενώ παράλληλα έχει και παραισθησιογόνο δράση. Συχνά τα χάπια

37

πωλούνται σαν XTC αλλά αντί για MDMA περιέχουν διαφορετικές και άγνωστες ουσίες ή εικονικά φάρμακα.

Πότε κάποιος θεωρείται ότι είναι εξαρτημένος από το αλκοόλ;

Για να μπορέσουμε αν προσδιορίσουμε, αν κάποιος είναι εξαρτημένος από το αλκοόλ, φτάνει να συμβαίνει κάτι από τα παρακάτω:

Αίσθηση ανοχής

Ψυχολογική εξάρτηση (να έχεις επιθυμία για αλκοόλ, που ποικίλει από πολύ μικρή μέχρι πολύ μεγάλη)

Στερητικά συμπτώματα (να εκδηλώνονται σωματικές αντιδράσεις μετά τη διακοπή)

Χρήση αλκοόλ για τον περιορισμό των στερητικών συμπτωμάτων

Αποτυχημένες προσπάθειες να ελέγξει τη χρήση του αλκοόλ.

Σπατάλη πολύ χρόνου που απαιτείται για τη λήψη αλκοόλ ή για την απαλλαγή από τη επήρειά του

Καταστροφικές συνέπειες από τη χρήση τόσο στο ίδιο το άτομο όσο και στο περιβάλλον του (προβλήματα στη δουλειά ή το σχολείο, διαφωνίες με τα άτομα του στενού περιβάλλοντος, αφιερώνει λιγότερο χρόνο σε χόμπι, ασθένειες)

Λήψη αλκοόλ πιο συχνά και σε μεγαλύτερες δόσεις απ’ ότι σχεδίαζε.

Συνεχίζει να πίνει αλκοόλ ακόμα κι αν γνωρίζει ότι του προκαλεί ζημιά

Έχουν οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν πρόβλημα αλκοολισμού και ψυχολογικά προβλήματα;

Μια έρευνα που διεξήχθη στην Αμερική και την Ολλανδία έδειξε ότι οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το αλκοόλ πάσχουν και από κάποια ψυχιατρική διαταραχή σε διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με τους ανθρώπους που δεν αντιμετωπίζουν

38

πρόβλημα με το αλκοόλ (Geerlings and Van den Brink, 1995). Άνθρωποι με πρόβλημα αλκοολισμού σαφώς καταλήγουν να έχουν μια σχιζοφρενική, συναισθηματική ή αγχώδη διαταραχή. Περισσότερο από το 40% των αλκοολικών που πήραν μέρος στην έρευνα βρέθηκε να έχουν εκδηλώσει μία ή περισσότερες διαταραχές προσωπικότητας (Verheul et al., 1996). Από την άλλη, η έρευνα δείχνει ότι από την ομάδα των ανθρώπων που παρουσιάζουν μια ψυχιατρική διαταραχή, το 28% υποφέρει από εξάρτηση από το αλκοόλ. Έτσι το ερώτημα που συχνά τίθεται είναι το τι εκδηλώθηκε πρώτα, το ψυχολογικό πρόβλημα ή το πρόβλημα αλκοολισμού. Οι απαντήσεις που δίνονται στο ερώτημα αυτό ποικίλουν.

Τι συμβαίνει όταν το αλκοόλ μπαίνει στο σώμα;

Το αλκοόλ που καταναλώνεται εισέρχεται μέσω του στόματος και του οισοφάγου στο στομάχι. Μια μικρή ποσότητα αφομοιώνεται εκεί. Το υπόλοιπο έρχεται καθαρό, και χωρίς να αφομοιωθεί, στο αίμα και εξαπλώνεται σε όλο το σώμα. Η παρουσία του φαγητού στο στομάχι τη στιγμή που κάποιος πίνει καθυστερεί την απορρόφηση του αλκοόλ από το αίμα. Γι’ αυτό ένα αλκοολούχο ποτό έχει πιο γρήγορες επιπτώσεις όταν το στομάχι είναι άδειο από όταν κάποιος πίνει κατά τη διάρκεια ενός γεύματος ή μετά απ’ αυτό. Ποτά με επίπεδο αλκοόλ πάνω από 20% παραμένουν για μεγαλύτερο διάστημα στο στομάχι από ποτά με χαμηλότερο επίπεδο αλκοόλ. Κάποιος που έχει μεγάλο βάρος έχει περισσότερο σωματικά υγρά απ’ ότι κάποιος που έχει μικρότερο βάρος. Έτσι ένα πιο ελαφρύ άτομο επηρεάζεται περισσότερο απ’ ότι ένα βαρύ άτομο που έχει πιει τον ίδιο αριθμό αλκοολούχων ποτών. Υπάρχει επίσης διαφορά και ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες. Το γυναικείο σώμα περιλαμβάνει κατά μέσο όρο λιγότερα υγρά ανά κιλό απ’ ότι ένα αντρικό. Επίσης οι γυναίκες αφομοιώνουν μικρότερη ποσότητα αλκοόλ στο σώμα. Το ήπαρ τελικά διαλύει το αλκοόλ το οποίο μετά αποβάλλεται από τα ούρα.

Γιατί κάποιοι άνθρωποι καταναλώνουν αλκοόλ;

Έχουν διενεργηθεί πολλές έρευνες με σκοπό να ανακαλύψουν τον λόγο που κάποιοι άνθρωποι καταναλώνουν αλκοόλ. Από μία έρευνα που διενεργήθηκε στην Ολλανδία μεταξύ ατόμων ηλικίας από 15 μέχρι 25 ετών βγήκαν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

Κοινωνικότητα (71%)

Τους αρέσει η γεύση (51%)

39

Δημιουργεί αίσθημα χαλάρωσης (12%)

Προκαλεί μέθη (6%)

Επειδή το κάνουν όλοι (6%)

Για να ξεχάσουν προβλήματα (0%)

Τι είναι η κίρρωση του ήπατος;

Η κίρρωση του ύπατος είναι ένας χρόνιος ερεθισμός και μόλυνση του ήπατος. Το αλκοόλ είναι γεγονός ότι φθείρει το ήπαρ. Όταν το συγκεκριμένο όργανο του σώματος είναι ερεθισμένο μπορεί να μολυνθεί. Τα μολυσμένα κύτταρα πεθαίνουν και αντικαθίστανται από συνδετικούς ιστούς. Αυτοί είναι στην πραγματικότητα μικρές πληγές. Εξαιτίας του συνδετικού ιστού το ήπαρ υπολειτουργεί και δεν μπορεί να επανέλθει στην προηγούμενη κατάσταση πια. Δεν αναπτύσσουν κίρρωση του ήπατος όλοι όσοι πίνουν υπερβολικά, αλλά ανωμαλίες στο ήπαρ παραμένουν άγνωστες στον πάσχοντα ή ανακαλύπτονται μετά από πολλά χρόνια. Έρευνες που διεξήχθησαν σε αποθανόντες που ήταν γνωστό ότι έπιναν περισσότερα από 5 αλκοολούχα ποτά την ημέρα έδειξαν ότι το 20% υπέφεραν από κίρρωση του ήπατος.

ΟΚΑΝΑ (ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ)

Ο ΟΚΑΝΑ είναι ένα ίδρυμα, στο οποίο θεραπεύονται όλοι οι ναρκομανείς. Σήμερα, ο ΟΚΑΝΑ διαθέτει οκτώ Θεραπευτικές Μονάδες Υποκατάστασης σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη. Επίσης, σε συνεργασία με τις ΔΥΠΕ (πρώην ΠΕΣΥΠ) ο ΟΚΑΝΑ έχει δημιουργήσει 9 Μονάδες Υποκατάστασης, είτε με τη μορφή αυτόνομων μονάδων (Θεσσαλονίκη-Νοσοκομείο Παπανικολάου, Χανιά-Θεραπευτήριο Ψυχικών Παθήσεων, Ρόδος-Γενικό Νοσοκομείο Ρόδου & Δήμος Ροδίων, Πάτρα-Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών, Ρίο) είτε με τη μορφή εξωτερικών ιατρείων σε συνεργασία με τα κατά τόπους νοσοκομεία (Λαμία, Αγρίνιο, Λιβαδειά, Λάρισα, Χαλκίδα), ενώ σε συνεργασία με το ΙΚΑ λειτουργεί ένα ακόμη ιατρείο ουσιοεξαρτήσεων (Περιστέρι).

40

41

Εγώ και οι φίλοι μου, μοιραζόμαστε τα πάντα. Τώρα μοιραζόμαστε την ηπατίτιδα και το HIV.

Η μητέρα μου, ξέρει ότι ποτέ δε θα τη χτυπούσα. Έτσι μπήκε στο δρόμο…

Το κορίτσι μου θα έκανε τα πάντα για μένα. Την έκανα να πουλήσει το σώμα της…

Αν βγαίνουν σημάδια στο σώμα σας δεν είναι normal. Αλλά μετά από μεθαμφεταμίνη, είναι…

15 δολάρια για το Sex δεν είναι normal. Αλλά μετά από μεθαμφεταμίνη είναι.

42

Αξίζει να καταντήσεις σαν τους ανθρώπους στις παραπάνω φωτογραφίες; Άνθρωποι που έχουμε ως πρότυπα, άνθρωποι που βλέπουμε στη καθημερινότητα μας, εθισμένοι στα ναρκωτικά. Γιατί λοιπόν να μπεις σε ένα τούνελ χωρίς επιστροφή;

Βιβλιογραφίαec.europa.euparoutsas.jmc.grweb4health.infowww.aegean.grwww.fora.grwww.help-net.grwww.iatronet.grwww.medlook.netanemologites.comel.wikipedia.orgwww.healthvisitor.grwww.kke.gr

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Τι είναι τα ναρκωτικά…………………………………………………………...…1Ο όρος Νάρκωση – Ναρκωτικό……………………………………………….1Καλλιέργειες Φυτών Που Παράγουν Ναρκωτικά……………………………2Ναρκωτικά: Θάνατος Και Όχι Μόνο…………………………………………..3Άτομο Και Κοινωνία……………………………………………………………...4Χορήγηση………………………………………………………………………….5Αποτελέσματα………………………………………………………………….…5Κίνδυνοι………………………………………………………………………….....6Διάκριση Και Κατηγοριοποίηση…………….…………………………….…...6Οι ουσίες……………………………………………………………….…………..8Η Διακίνηση………………………………………………………………….……..8Νομοθεσία………………………………………………………………….………8Παιδιά Και ναρκωτικά……………………………………………………….…….9Προειδοποιητικά σημάδια ότι ένα παιδί κάνει χρήση ναρκωτικών…….…10Τα Είδη Των Ναρκωτικών……………………………………………………….10-Ελαφρά Ναρκωτικά (ψυχεδελικά)…………………………………………….10-Σκληρά Ναρκωτικά (οπιώδη, αμφεταμίνες)………………........................10Κοκαΐνη……………………………………………………………………………..11LSD…..............................................................................................................11Αμφεταμίνες……………………………………………………………………….11Βαρβιτουρικά………………………………………………………………………11Μαριχουάνα-Χασίς……………………………………………………………….11Όπιο, Ηρωίνη, Μορφίνη………………………………………………………....12Πρόληψη Και Αντιμετώπιση Του Προβλήματος…………………………......12Εθισμός……………………………………………………………………....……….12Εξαρτημένος Μια Φορά, Εξαρτημένος Για Πάντα;……………………... .......13

43

Πότε Οδηγούμαστε Σε Εξαρτήσεις;……………………………….……….…. ....14-Κοινωνικές………………………………………………………………….….........14-Ψυχολογικές………………………………………………………….……….….....14Θεραπεία Εξαρτήσεων…………………………………………………….…........14-Τι Μορφή Έχει Η Θεραπεία Των Προβλημάτων Εξάρτησης…………..........15Οικειοθελής ή ακούσια θεραπεία;……………………………………...……......15-Εξάρτηση Και Ψυχολογικά Προβλήματα…………………………………..…..16Χρήστες ναρκωτικών………………………………………………………….……16Κατάθλιψη Και Εξάρτηση…………………………………………………………..16Πως Μπορούμε Να Καταλάβουμε Αν Κάποιος Κάνει Χρήση ΝαρκωτικώνΚι Αν Κάνει Τι Ναρκωτικά Χρησιμοποιεί………………………….………….…...17Ηρωίνη……………………………………………………………………….………..18-Επιδράσεις……………………………………………………………….…………..19-Υπερβολική Δόση…………………………………………………..……………….19-Εξάρτηση………………………………………………………….………………….19-Μείωση Των Κινδύνων……………………………………….…………………….19LSD………………………………………………………………….…………………..20-Επιδράσεις……………………………………………….………………..………….20-Συνέπειες……………………………………………….……………………..………20-Εξάρτηση…………………………………………….……………………….………20-Μείωση Των Κινδύνων………………………….……………………………….…20Κοκαΐνη………………………………………….………………………………….….20-Επιδράσεις………………………………….…………………………………….…..21-Συνέπειες………………………………….…………………………………………..21-Μείωση Των Κινδύνων……………………………………………………………..22-Η Κοκαΐνη Στην Αγορά………………………………………………………….….23Αλκοόλ…………………………………………………………………………….…...23-Επιδράσεις………………………………………………………………………….…23-Συνέπειες………………………………………………………………………………23-Εξάρτηση……………………………………………………………….……………..23-Μείωση Των Κινδύνων…………………………………………….………………..23Κραχ………………………………………………………………..………………...…24Κάνναβη……………………………………………………….……………………….24-Επιδράσεις………………………………………………….…………………………25-Συνέπειες………………………………………………….………………………...…25-Χρόνια Χρήση……………………………………….…………………………...…..25-Εξάρτηση………………………………………….…………………………………..25-Μείωση Των Κινδύνων……………………….……………………………………..25Ένεση………………………………………….………………………………………..26Διαλυτικά…………………………………………………………………………….…26Στερεοειδή- Αναβολικά………………………………………………………….……26Ηρεμιστικά-Καταπραϋντικά………………………………………………….………27Έκσταση (MDMA)………………………………………………………….………….27-Eπιδράσεις……………………………………………………………….…………….28-Υπερβολική Δόση…………………………………………………….………………28-Χρόνια Δηλητηρίαση…………………………………………….………………….....28-Μείωση Των Κινδύνων...........................................................................................28Ουσίες Υποκατάστασης……………………………………………………………......29

44

Η Μεθαδόνη………………………………………………………………………............29-Τι Προσφέρει Η Μεθαδόνη;…………………………………………………… ....……30Η Βουπρενορφίνη……………………………………………………………………......30Τι Προσφέρει Η Βουπρενορφίνη……………………………………………..….…..…30Ναρκωτικά Και Καρδιακά Προβλήματα…………………………………………........31Εξαρτημένοι Από Ουσίες Γονείς Και Επιπτώσεις Στα Παιδιά…………………..…..32Χρήση Ψυχοδραστικών Ουσιών Και Αυτοκτονία…………………………….….….32Θεραπεία Εξαρτημένων Ατόμων Και Οικογένεια………………………….………..32Θεραπεία Για Απεξάρτηση Από Κοκαΐνη………………………………………….….33-Είναι Πιθανόν Να Γίνει Χρήση Κοκαΐνης με ένα λογικό και ασφαλή τρόπο;…..33-Οι Κανονικοί Χρήστες Θα Πρέπει Να Αναρωτηθούν..........................................34-Συνέπειες Για Τον Οργανισμό………………………………………………………….34-Το Κάπνισμα Κοκαΐνης Έχει Καταστροφικές Συνέπειες Για Τον Οργανισμό…...34Χρήση Κάνναβης………………………………………………………………………...34Συνέπειες Από Τη Χρήση Χασίς………………………………………………………...36Τι είναι το XTC;…………………………………………………………………………..….36Πότε Κάποιος Θεωρείται Ότι Είναι Εξαρτημένος Από Το Αλκοόλ………………...37 Έχουν Οι Άνθρωποι Που Αντιμετωπίζουν Προβλήματα Αλκοολισμού Και Ψυχολογικά Προβλήματα……………………………….………………….……………37-Τι Συμβαίνει Όταν Το Αλκοόλ Μπαίνει Στο Σώμα;………………….…………...…..38-Γιατί Κάποιοι Άνθρωποι Καταναλώνουν Αλκοόλ;…………………………….……38-Τι Είναι Η Κίρρωση Του Ήπατος;……………………………………………………….39ΟΚΑΝΑ (Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών)……………………………………..39Εικόνες με χρήστες ναρκωτικών……………………………………………………….40Βιβλιογραφία………………………………………………………………………………42

45

46