Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»

67
  • date post

    14-Nov-2014
  • Category

    Documents

  • view

    129
  • download

    42

description

Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»Πρόλογος: Κ. ΤσιρόπουλοςΕκδόσεις των Φίλων, 1986Σελίδες 133Ο φιλόσοφος, ακαδημαϊκός και Πρόεδρος της Δημοκρατίας (1975-1980) Κωνσταντίνος Τσάτσος (1899-1987), έχοντας φθάσει πια τα ογδόντα πέντε του χρόνια, καταγράφει σύντομες σκέψεις και αποφθέγματα, στοχασμούς σοφίας και αποστάγματα ζωής, στοχασμούς φιλοσοφικούς (ερεθίσματα για το μυαλό ακόμη και όταν κάποιος διαφωνεί) και εξομολογητικούς, με γνώση, τραγικότητα και χιούμορ μαζί. Επτά κύκλοι στοχασμών για τον Θεό και την θρησκεία, για τον Λόγο και την φιλοσοφία, για την Τέχνη και την αισθητική, για την Πολιτεία και την πολιτική, για την Ελλάδα και την Ελληνικότητα, για τον απολογισμό της ζωής του και του προσωπικού του έργου και την αυτογνωσία, και, τέλος, για τον θάνατο.Περιεχόμενα:1ος κύκλος: Εγώ ειμί ο Ων (Έξοδος 3,14)2ος κύκλος: Το γαρ αυτό νοείν εστίν τε και είναι (Παρμενίδης)3ος κύκλος: Μουσικήν ποίει και εργάζου (Πλάτων)4ος κύκλος: Πόλις άνδρα διδάσκει (Σιμωνίδης)5ος κύκλος: Ιερόν πτολίεθρον (Όμηρος)6ος κύκλος: Τα εις εαυτόν (Μάρκος Αυρήλιος)7ος κύκλος: Θάνατον εισορώ πέλας, ιερέα θανόντων (Ευριπίδης)Αποσπάσματα: Θεός δεν είναι εκείνος που μάς πείθει περί της υπάρξεώς του και της ματαιότητος όλων των άλλων. Θεός είναι εκείνος που μάς πείθει περί της υπάρξεως και της αξίας των πάντων. Είμαι θρήσκος; Αδίστακτα απαντώ ναι. Δεν σταματώ στο ignoramus ή στο ignorabimus. Δέχομαι το «είναι» - ένα λόγο υπάρξεως. Καταφάσκω το «είναι» και το λόγο της υπάρξεώς του. Και τό αντικρύζω σαν το αγαθόν αυτό καθ' αυτό. Ο άνθρωπος δεν διαθέτει τα μέσα για να προσδιορίσει το λόγο αυτό υπάρξεως. Κανένας στοχαστής δεν τόν προσδιώρισε. Τόν περικύκλωσε με επιθετικούς προσδιορισμούς. [...] Αυτό που είπε στον Μωυσή ο Ιεχωβάς είναι το μόνο που μπορεί να πούμε και εμείς: «Εγώ ειμί ο Ων». Θρήσκος λοιπόν είμαι διότι καταφάσκω το Είναι. Και η κατάφαση αυτή είναι και πίστη. Πίστη στην ύπαρξη ενός λόγου υπάρξεως. Και αυτός είναι πολύ ουσιαστικώτερος από τη λατρεία. Ανήκω σε καμμιά θρησκεία; Και ναι και όχι. Είμαι θρησκευόμενος με όλες τις θρησκείες που ξεκινούν από το καταφασκόμενο «είναι», από το «ο Ων». Καθώς το «Είναι» νοείται ως ενιαίον τι - στην απροσδιοριστία του, υπό την έννοιαν αυτή είμαι μονοθεϊστής. Νοώ τον Θεό σαν πέρα από κάθε προσδιορισμό που προσιδιάζει είτε σε υλικές είτε σε συγκεκριμένες ιδιότητες. Ο Θεός είναι πέρα από κάθε «modus». Δεν είμαι δεμένος με καμμιά εγκόσμια θρησκεία, διότι όλες προχωρούν προς ανεπίτρεπτους προσδιορισμούς. Από τις εγκόσμιες θρησκείες κλίνω προς το χριστιανισμό. Όχι μόνο για λόγους συναισθηματικούς ή και αισθητικούς, για την ωραιότητα και δραματικότητα των συμβόλων του, αλλά διότι στην υψηλότερή του έκφραση, από τα στόματα των σπουδαιοτέρων εκφραστών του, πλησιάζει περισσότερο στο κατά τα άλλα ασύλληπτο «Είναι». Και αυτό οφείλεται στη διασύνδεσή του με τον πλατωνισμό και τη μεγάλη φιλοσοφική παράδοση. Μη πιστεύοντας και μη συμφωνώντας με κανένα θεολογικό δόγμα, εν τούτοις πιστεύω πως τα μεγάλα θεολογικά συστήματα αποτελούν ιστορικά αναγκαίους θεσμούς για την ολοκλήρωση των ανθρωπίνων κοινωνιών. Ο κομμουνισμός είναι θρησκεία μόνο καθ' όσον τρέφεται απο μια πίστη σε κάτι ιστορικά ανέφικτο. Είναι μια χαμηλής στάθμης εσχατολογία όπου το έσχατο ταυτίζεται με ένα ανέφικτο ιστορικά μελλούμενο γεγονός. Το απόλυτο του κομμουνισμού είναι μια contradictio in se διότι είναι υλικό. Και ύλη και απολυτότητα δεν μπορούν να συνδυασθούν. Μιλάω για τον αρχέτυπο κομμουνισμό, αυτόν που συγκινεί τις αθώες μάζες, τους αγνούς. Ο κομμουνισμός που απλώς είναι γέννημα του φθόνου, του νιτσεϊκού ressentiment, δεν αξίζει καν να τον συζητήσω. Τον πατριωτισμό τον παρομοιάζω με ομόκεντρους κύκλους. Ο πλησιέστερος στο κέντρο είναι ο πυκνότερος, ο μεστότερος. Ο δεύτερος είναι αραιότερος. Ο τρίτος ακόμη πιο αραιός. Ο τέταρτος είναι σχεδόν δυσδιάκριτος. Είμαι πρώτα Έλληνας. Είναι επιταγή του αίματος. Είμαι η συνέχεια μιας μακρόχρονης πορείας γεμάτης από συμβάντα που μού ανήκουν και

Transcript of Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»

Page 1: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 2: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 3: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 4: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 5: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 6: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 7: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 8: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 9: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 10: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 11: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 12: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 13: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 14: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 15: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 16: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 17: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 18: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 19: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 20: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 21: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 22: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 23: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 24: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 25: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 26: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 27: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 28: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 29: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 30: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 31: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 32: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 33: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 34: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 35: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 36: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 37: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 38: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 39: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 40: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 41: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 42: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 43: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 44: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 45: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 46: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 47: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 48: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 49: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 50: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 51: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 52: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 53: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 54: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 55: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 56: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 57: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 58: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 59: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 60: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 61: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 62: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 63: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 64: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 65: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 66: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»
Page 67: Κωνσταντίνος Τσάτσος, «Η ζωή σε απόσταση - Στοχασμοί»