Ποιοι είναι οι βιβλιοθηκονόμοι και τι δουλειά κάνουν

5
Βασιλένια Απρίλιος 2007 Ποιοι είναι οι βιβλιοθηκονόμοι και τι δουλειά κάνουν Ακόμα και εν έτη 2007 αν πεις σε κάποιον ότι είσαι βιβλιοθηκονόμος θα απορήσει και θα σε ρωτήσει «τι; οικονομικά σπούδασες;» ή «βιβλιο… τι;», ενώ στην καλύτερη των περιπτώσεων θα σου πει «α! βάζεις βιβλία στα ράφια, εύκολη δουλειά!». Διαβάζοντας, τέσσερα χρόνια πριν, ένα άρθρο των John Mills και Marion Bannister (2001) παρατηρώ τη διαχρονικότητά του περιεχομένου του αλλά και πόσο λίγο έχει αλλάξει η αντίληψη του κόσμου για την εικόνα του βιβλιοθηκονόμου. Οι συγγραφείς καταπιάνονται με την εικόνα των βιβλιοθηκών και των βιβλιοθηκονόμων, πως αυτή δημιουργείται, ποιοι παράγοντες τη διαμορφώνουν, τι την καθορίζει, από τι επηρεάζεται και πολλά άλλα. Απομονώνοντας ένα μικρό κομμάτι του άρθρου τους δίνω τη δική μου ερμηνεία στις εννέα διαστάσεις που μπορεί να έχει ένας βιβλιοθηκονόμος, όπως καταγράφουν οι συγγραφείς. i. Librarian as keeper of the collection – Βιβλιοθηκονόμος ως φύλακας της συλλογής. Αν και ο χαρακτηρισμός αυτός έχει αρνητική χροιά καθώς δηλώνει ότι ο βιβλιοθηκονόμος είναι ο κλειδοκράτορας της συλλογής, άρα αυτός που επιτρέπει ή αρνείται την πρόσβαση στο υλικό της βιβλιοθήκης, παρόλο αυτά είναι ο άνθρωπος κλειδί στην υπόθεση. Στην πραγματικότητα είναι ο υπεύθυνος για την υπάρχουσα συλλογή, για τη διαχείριση, την οργάνωση και τον εμπλουτισμό της. ii. Librarian as creator of independent users – Βιβλιοθηκονόμος ως δημιουργός ανεξάρτητων και αυτόνομων χρηστών. Οι χρήστες μιας βιβλιοθήκης μπορούν να εκπαιδευτούν από τους βιβλιοθηκονόμους με σκοπό να μάθουν πως λειτουργεί η βιβλιοθήκη και πως μπορούν οι ίδιοι οι χρήστες να

description

άρθρο από τη βιβλιοθηκονόμο Βασιλένια

Transcript of Ποιοι είναι οι βιβλιοθηκονόμοι και τι δουλειά κάνουν

Page 1: Ποιοι είναι οι βιβλιοθηκονόμοι και τι δουλειά κάνουν

ΒασιλένιαΑπρίλιος 2007

Ποιοι είναι οι βιβλιοθηκονόμοι και τι δουλειά κάνουν

Ακόμα και εν έτη 2007 αν πεις σε κάποιον ότι είσαι βιβλιοθηκονόμος θα απορήσει και θα σε ρωτήσει «τι; οικονομικά σπούδασες;» ή «βιβλιο… τι;», ενώ στην καλύτερη των περιπτώσεων θα σου πει «α! βάζεις βιβλία στα ράφια, εύκολη δουλειά!».

Διαβάζοντας, τέσσερα χρόνια πριν, ένα άρθρο των John Mills και Marion Bannister (2001) παρατηρώ τη διαχρονικότητά του περιεχομένου του αλλά και πόσο λίγο έχει αλλάξει η αντίληψη του κόσμου για την εικόνα του βιβλιοθηκονόμου.

Οι συγγραφείς καταπιάνονται με την εικόνα των βιβλιοθηκών και των βιβλιοθηκονόμων, πως αυτή δημιουργείται, ποιοι παράγοντες τη διαμορφώνουν, τι την καθορίζει, από τι επηρεάζεται και πολλά άλλα. Απομονώνοντας ένα μικρό κομμάτι του άρθρου τους δίνω τη δική μου ερμηνεία στις εννέα διαστάσεις που μπορεί να έχει ένας βιβλιοθηκονόμος, όπως καταγράφουν οι συγγραφείς.

i. Librarian as keeper of the collection – Βιβλιοθηκονόμος ως φύλακας της συλλογής.

Αν και ο χαρακτηρισμός αυτός έχει αρνητική χροιά καθώς δηλώνει ότι ο βιβλιοθηκονόμος είναι ο κλειδοκράτορας της συλλογής, άρα αυτός που επιτρέπει ή αρνείται την πρόσβαση στο υλικό της βιβλιοθήκης, παρόλο αυτά είναι ο άνθρωπος κλειδί στην υπόθεση. Στην πραγματικότητα είναι ο υπεύθυνος για την υπάρχουσα συλλογή, για τη διαχείριση, την οργάνωση και τον εμπλουτισμό της.

ii. Librarian as creator of independent users – Βιβλιοθηκονόμος ως δημιουργός ανεξάρτητων και αυτόνομων χρηστών.

Οι χρήστες μιας βιβλιοθήκης μπορούν να εκπαιδευτούν από τους βιβλιοθηκονόμους με σκοπό να μάθουν πως λειτουργεί η βιβλιοθήκη και πως μπορούν οι ίδιοι οι χρήστες να ενεργούν ελεύθερα μέσα στο χώρο της. Η δημιουργία αυτόνομων χρηστών – πάντοτε μέσα στα πλαίσια και στους κανονισμούς της βιβλιοθήκης – είναι θεμιτή, χωρίς να υπάρχει η ανησυχία ότι η ιδιότητας του βιβλιοθηκονόμου με αυτόν τον τρόπο θα αναιρεθεί ή ότι οι χρήστες δεν χρειάζονται τη συνεχή βοήθεια και καθοδήγηση των βιβλιοθηκονόμων.

iii. Librarian as knowledge navigator – Βιβλιοθηκονόμος ως πλοηγός της γνώσης.

Ο βιβλιοθηκονόμος είναι αυτός που γνωρίζει το δρόμο για τη γνώση και αποστολή του είναι να καθοδηγήσει τους χρήστες προς αυτήν. Η γνώση και η πληροφορία μπορεί να υπάρχει αλλά να κρύβεται οπουδήποτε με

Page 2: Ποιοι είναι οι βιβλιοθηκονόμοι και τι δουλειά κάνουν

ΒασιλένιαΑπρίλιος 2007

αποτέλεσμα να μην είναι εύκολο στον οποιοδήποτε να την εντοπίσει. Ο βιβλιοθηκονόμος είναι καταρτισμένος και κατέχει τους μηχανισμούς εκείνους που του επιτρέπουν να αντλεί τη πληροφορία και να την απομονώνει προς όφελος των χρηστών.

iv. Librarian as information technician – Βιβλιοθηκονόμος ως τεχνικός διαχειριστής της πληροφορίας.

Η κατάρτιση και η εμπειρία του βιβλιοθηκονόμου τον καθιστούν ικανό να ανταποκρίνεται στις τεχνικές απαιτήσεις του επαγγέλματος. Ο όρος «τεχνικός» αναφέρεται στον άνθρωπο που γνωρίζει μια συγκεκριμένη τεχνική ή την πρακτική εφαρμογή των γνώσεων. Άρα ο βιβλιοθηκονόμος είναι αυτός που μπορεί να διαχειριστεί με επιδεξιότητα τα βιβλιοθηκονομικά συστήματα, να κατασκευάζει βάσεις δεδομένων, να χειρίζεται θεματικές επικεφαλίδες και ταξινομικά συστήματα και να έχει την ικανότητα να τα συνδυάζει και να τα χρησιμοποιεί με βάση τις απαιτήσεις του επαγγέλματος.

v. Librarian as document deliverer – Βιβλιοθηκονόμος ως διανομέας του υλικού.

Ο βιβλιοθηκονόμος βρίσκεται μεταξύ της πληροφορίας και του χρήστη και γεφυρώνει την απόσταση τους. Είναι αυτός που διευκολύνει την εύρεση και τηv παράδοση του υλικού που βρίσκεται μέσα στο χώρο της βιβλιοθήκης ή και εκτός του περιβάλλοντός της με την υπηρεσία του διαδανεισμός των βιβλιοθηκών.

vi. Librarian as educator of academics – Βιβλιοθηκονόμος ως επιμορφωτής ακαδημαϊκών και

vii. Librarian as educator of students – Βιβλιοθηκονόμος ως εκπαιδευτής σπουδαστών.

Η εκπαίδευση χρηστών είναι αναγκαία για την απόκτηση δεξιοτήτων αλλά και για την εκμάθηση της στρατηγικής εκείνης που οδηγεί στη δυνατότητα ανάκτησης και χρήσης των πληροφοριών. Ο βιβλιοθηκονόμος επιμορφώνει και εκπαιδεύει τους χρήστες και τους μαθαίνει τον τρόπο με το οποίο θα διεξάγουν την έρευνά τους, τα μέσα που θα χρησιμοποιήσουν και το μέρος στο οποίο θα ανατρέξουν για να βρουν πληροφορίες.

viii. Librarian as interactive partner-filterer and evaluator – Βιβλιοθηκονόμος ως ανατροφοδότης και αξιολογητής της πληροφορίας.

Ο βιβλιοθηκονόμος συμμετέχει ενεργά στην επιλογή, στο φιλτράρισμα και στην αξιολόγηση των πληροφοριών και του υλικού που παρέχει στους χρήστες. Προσπαθεί να προσφέρει όσο το δυνατόν πιο αξιόπιστες, έγκυρες και έγκαιρες πληροφορίες και επιδιώκει την ενεργό συμμετοχή του χρήστη ώστε να εδραιωθεί από κοινού μια συνεργασία που να καλύπτει τις προσδοκίες και των δυο πλευρών.

ix. Librarian as information provider – Βιβλιοθηκονόμος ως διαθέτης της πληροφορίας.

Page 3: Ποιοι είναι οι βιβλιοθηκονόμοι και τι δουλειά κάνουν

ΒασιλένιαΑπρίλιος 2007

Ο βιβλιοθηκονόμος για να παρέχει την πληροφορία πρέπει πρώτα να την κατέχει. Κατά συνέπεια, πρέπει να ασχολείται συστηματικά με την έρευνα και να προετοιμάζει το υλικό, πρέπει να συνεργάζεται με φορείς που να του εξασφαλίζουν υλικό αλλά και να συμμετέχει σε κοινοπραξίες για τη δυνατότητα πρόσβαση σε πηγές. Ο βιβλιοθηκονόμος βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά για να μπορέσει να προσφέρει εγκαίρως τις πληροφορίες.

Η παραπάνω σύντομη περιγραφή των δραστηριοτήτων των βιβλιοθηκονόμων δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να δεχτεί περαιτέρω ανάλυση, να ειδωθεί από μια διαφορετική οπτική γωνία ή ακόμα και να αμφισβητηθεί. Το βέβαιο είναι ότι ο βιβλιοθηκονόμος δεν είναι ένας παθητικός φύλακας μιας αποθήκης με βιβλία.

Bibliography

Journal Articles

Billedi, Ibolya, 1989, “The status and social prestige of the library and information profession: an international survey”, IFLA Journal, vol. 15, no. 2, pp. 324-329

Mills, John and Bannister, Marion 2001, “Library and librarian image as motivators and demotivators influencing academic staff use of university libraries”, Performance Measurement and Metrics, vol. 2, no. 3, pp. 159 - 171

Prins, Hans and Gier, Wilco de. 1992, “Image, status and reputation of librarianship and information work”, IFLA Journal, vol. 18, no. 2, pp. 108-118

Slater, Margaret, 1987, “Careers and occupation image”, Journal of Information Science, vol. 13, no. 6, pp. 335-342

Spaulding, Frank H. 1989, “Image of the librarian/information professional: a Special Libraries Association Presidential Task Force”, IFLA Journal, vol. 15, no. 1, pp. 320-323

Books

Arant, Wendi and Benefiel, Candace R. (eds) 2002, The image and role of the librarian, Haworth Information Press, New York.

Bruijns, R. A. C. 1992, Status and image of the librarian : report of a sample survey carried out in twelve countries, NBLC , The Hague. 

Prins, Hans 1995, The image of the library and information profession : how we see ourselves : an investigation : a report of an empirical study undertaken on behalf of IFLA's Round Table for the Management of Library Associations , Saur, Munchen.

Page 4: Ποιοι είναι οι βιβλιοθηκονόμοι και τι δουλειά κάνουν

ΒασιλένιαΑπρίλιος 2007

Internet resources

http://conference.lis.upatras.gr/files/Presentations/topic5/5.03.ppt

http://dmoz.org/Reference/Libraries/Library_and_Information_Science/Librariana/Librarians_in_Society/

http://home.earthlink.net/~cyberresearcher/ImageHomepage.htm

http://home.earthlink.net/~cyberresearcher/status.htm

http://liswiki.org/wiki/Image_of_librarians

http://www.angelfire.com/ma4/andreou/brontosauroi.htm

http://www.tk421.net/essays/nwyt.html