Φυσική Ε΄ 5.1. ΄΄Το θερμόμετρο΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

Φυσική Ε΄ Τάξης – Ενότητα 5 –Κεφάλαιο 1:

΄΄ Το θερμόμετρο ΄΄

http://e-taksh.blogspot.gr

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

eva-edu

Η θερμότητα δηλαδή η ζέστη είναι μια μορφή ενέργειας. Η ζέστη έρχεται στη Γη από τον Ήλιο.

Όπου έχει ζέστη όπως στον ήλιο έχουμε υψηλή θερμοκρασία. Όπου κάνει κρύο όπως στα χιόνια έχουμε

χαμηλή θερμοκρασία.

Για να μετρήσουμε τη θερμοκρασία στο σώμα μας, στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο βάζουμε θερμόμετρα. Το

ιατρικό θερμόμετρο έχει μέσα στο σωλήνα υδράργυρο. Στο κάτω μέρος υπάρχει ένα σημείο που είναι στενό.

Όταν έχουμε πυρετό η θερμοκρασία του σώματός μας ανεβαίνει και είμαστε ζεστοί. Τότε ο υδράργυρος στο

θερμόμετρο ανεβαίνει στο σωλήνα και δείχνει πόσο ζεστοί είμαστε. Για να ξανακατέβει κάτω ο υδράργυρος

και να κρυώσει το θερμόμετρο πρέπει να το τινάξουμε.

Η κατάσταση που έχουν τα σώματα είναι στερεή, υγρή ή αέρια. Όταν κάνει ζέστη ή κρύο τα σώματα

αλλάζουν κατάσταση.

Το νερό αλλάζει και αυτό κατάσταση. Όταν κάνει κρύο είναι στερεό (παγάκι), όταν κάνει ζέστη το παγάκι

που είναι στερεό λιώνει και γίνεται υγρό (νερό) και όταν κάνει πολύ ζέστη γίνεται αέριο (υδρατμός).

Για να πούμε πόσο κρύο ή ζεστό είναι ένα σώμα λέμε τι θερμοκρασία έχει.

Όταν ένα σώμα είναι ζεστό έχει υψηλή δηλαδή μεγάλη θερμοκρασία και πολύ θερμική ενέργεια. Όταν ένα

σώμα είναι κρύο έχει χαμηλή δηλαδή μικρή θερμοκρασία λίγη θερμική ενέργεια.

Η θερμότητα πηγαίνει πάντα από τα ζεστά στα κρύα σώματα.

Ερώτηση για το σχολείο Με τι μετράμε τη θερμοκρασία;


ΤΟ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟΚάθε άνθρωπος διακρίνει το θερμό και το ψυχρό ανάλογα με τον τρόπο που το αντιλαμβάνεται όταν έρχεται σε επαφή μαζί του. Η αντίληψη αυτή όμως μπορεί να διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο ή να επηρεάζεται από προηγούμενες καταστάσεις. Γι αυτό πρέπει να διακρίνουμε τα θερμά από τα ψυχρά μετρώντας τη θερμοκρασία τους. Η θερμοκρασία μπορεί να μετρηθεί με ένα θερμόμετρο. Κάθε θερμόμετρο αποτελείται από ένα σώμα(νερό, οινόπνευμα κλπ) και μια κλίμακα στην οποία μετράμε τη θερμοκρασία. Τα θερμόμετρα διακρίνονται ως προς τη λειτουργία τους σε υδραργύρου, οινοπνεύματος, μεταλλικά, ηλεκτρικά, χρωμογραφικούς δείκτες κλπ. Συγκρίνοντας ένα θερμόμετρο οινοπνεύματος και ενός υδραργύρου παρατηρούμε:

Το πρώτο χρησιμοποιείται για τη μέτρηση του περιβάλλοντος ενώ το δεύτερο για τη θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος(ΠΡΟΣΕΧΕ: το δοχείο με το υγρό θα πρέπει να καλύπτεται από το ανθρώπινο σώμα, δε φτάνει να αγγίζει, εκτός από κάποια ψηφιακά). Ακόμα παρουσιάζουν τις εξήςδιαφορές: Έχουν διαφορετικό χρώμα

Στο υδραργυρικό ο σωλήνας είναι πιο κοντός και στο οινοπνεύματος ηποσότητα του υγρού είναι περισσότερη και έχει περισσότερες υποδιαιρέσεις Παρουσιάζουν όμως και ομοιότητες

αφού περιέχουν και τα δυο υγρό, έχουν δοχείο , λεπτό σωλήνα και κλίμακα.

Η θερμοκρασία μετριέται σε μια κλίμακα που ονομάζεται Φαρενάιτ (από τους περισσότερους ανθρώπους στις Ηνωμένες Πολιτείες) και σε Κελσίου (που χρησιμοποιούνται από τους επιστήμονες και τους πολίτες σε πολλές άλλες χώρες). Το σημείο όπου το νερό παγώνει είναι 32 βαθμούς Φαρενάιτ (F )και 0 βαθμούς Κελσίου (C).Το σημείο όπου το νερό βράζει είναι 212 F και 100 βαθμούς C.


http://4.bp.blogspot.com/_QMD3uDrxxgM/SSsaUtr4rsI/AAAAAAAABBM/7czYxB6DZdI/s1600-h/Glass_Tube_Thermometer.jpg

http://2.bp.blogspot.com/_QMD3uDrxxgM/SSsaZ2hRELI/AAAAAAAABBU/K0whSO_OK4E/s1600-h/%CF%85%CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%81%CE%B3%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%85.jpg

Μπορούμε να μετατρέψουμε βαθμούς Κελσίου σε Φαρενάιτ αν πολλαπλασιάσουμε με το 1,8 και στη συνέχεια προσθέσουμε 32(π. χ. 23º Κελσίου =23 Χ 1,8 + 32 =73,4º Φαρενάιτ) και αντίθετα από Φαρενάιτ σε Κελσίου αν αφαιρέσουμε το 32 και διαιρέσουμε με το 1,8(π. χ. 68º Φαρενάιτ= 68 - 32 : 1,8 = 20º

Κελσίου)

Αρχικά ο Κέλσιος χρησιμοποίησε ένα θερμόμετρο οινοπνεύματος που δεν είχε κλίμακα. Σημείωσε 0 στη θέση όπου βρισκόταν η στάθμη του οινοπνεύματος όταν το θερμόμετρο βρισκόταν μέσα στο μείγμα νερού-πάγου και το 100 στη θέση όπου βρισκόταν η στάθμη του οινοπνεύματος όταν το θερμόμετρο βρισκόταν μέσα στο νερό που βράζει. Στη συνέχεια χώρισε την απόσταση ανάμεσα στα δυο αυτά σημεία σε

100 ίσα μέρη και ονόμασε κάθε ένα μέρος 1 βαθμό Κελσίου(1° C).Έτσι ανάλογα με το πώς χωρίζονται τα θερμόμετρα έχουμε και διαφόρων μορφών θερμόμετρα.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1) Για να μετρήσουμε τη θερμοκρασία του σώματός μας, τοποθετούμε τοθερμόμετρο υδραργύρου στη μασχάλη μας ή στο στόμα μας. Γιατί δεν το ακουμπάμε απλά στην πλάτη μας; 2)Προσπάθησε να βρεις πόσοι βαθμοί Φαρενάιτ είναι 36 βαθμοί Κελσίου καθώςκαι 86 βαθμοί Φαρενάιτ πόσοι βαθμοί Κελσίου είναι 3)Μπορείς να διακρίνεις τις θερμοκρασίες στα παρακάτω θερμόμετρα;

Αναρτήθηκε από ΝΙΚΟΣ στις Δευτέρα, Νοεμβρίου 24, 2008

Εγκύκλιος Παιδεία

http://egpaid.blogspot.com/2008/11/blog-post_2411.html


http://www.blogger.com/profile/14801585743634627041


http://egpaid.blogspot.com/


http://3.bp.blogspot.com/_QMD3uDrxxgM/SSsY51cCGkI/AAAAAAAABAs/EugR9kI9MB8/s1600-h/0+%CE%9A%CE%B5%CE%BB%CF%83%CE%AF%CE%BF%CF%85.bmp

http://2.bp.blogspot.com/_QMD3uDrxxgM/SSsZYTNzY0I/AAAAAAAABA8/K4FhpP-YeLM/s1600-h/100+%CE%BA%CE%B5%CE%BB%CF%83%CE%AF%CE%BF%CF%85.bmp

Σν ζεξκόκεηξν | 1

Σάμε Δ΄

πγγξαθή: ηπιηαλαθάθεο Γηάλλεο – Γάζθαινο / πλεξγάηεο ηνπ ΔΚΦΔ Υαλίσλ γηα ηελ Π.Δ.

Φσηνγξάθηζε – Ηιεθηξνληθή επεμεξγαζία: Γηαλλελάθεο Κσλ/λνο - Γάζθαινο

Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΩΝ

ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ

ΔΝΟΣΗΣΑ 6: ΘΔΡΜΟΣΗΣΑ

ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1: ΣΟ ΘΔΡΜΟΜΔΣΡΟ

ΓΙΑΡΚΔΙΑ: 1 δηδαθηηθή ώξα

ΓΙΓΑΚΣΙΚΟΙ ΣΟΥΟΙ:

Οη καζεηέο:

Να δηαπηζηώζνπλ πεηξακαηηθά όηη ε εθηίκεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο κε ηηο

αηζζήζεηο καο είλαη ππνθεηκεληθή.

Να πεξηγξάςνπλ ηελ θαηαζθεπή ζεξκνκέηξσλ θαη λα εμεγήζνπλ ηε

ρξεζηκόηεηα θαη ηνλ ηξόπν ιεηηνπξγίαο ηνπο.

Να κεηξήζνπλ ηε ζεξκνθξαζία δηαθόξσλ ζσκάησλ.

Να δηαπηζηώζνπλ πεηξακαηηθά ηε ζεξκνθξαζία ηήμεο ηνπ πάγνπ θαη ηε

ζεξκνθξαζία βξαζκνύ ηνπ λεξνύ.

Να πεξηγξάςνπλ ηνλ ηξόπν πνπ εξγάζηεθε ν Celsius, ζρεηηθά κε ηελ

θιίκαθα θαη λα βαζκνλνκήζνπλ αβαζκνλόκεην ζεξκόκεηξν.

ΣΟ ΘΔΡΜΟΜΔΣΡΟ

Η εθηίκεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο δηάθνξσλ ζσκάησλ, κε ηηο αηζζήζεηο καο δελ

είλαη αθξηβήο. Γηα λα κεηξήζνπκε κε αθξίβεηα ηε ζεξκνθξαζία ησλ ζσκάησλ,

ρξεζηκνπνηνύκε εηδηθά όξγαλα πνπ νλνκάδνληαη ζεξκόκεηξα.

Σν ζεξκόκεηξν δείρλεη ηε ζεξκνθξαζία ηνπ ζώκαηνο, όηαλ βξίζθεηαη ζε ζεξκηθή

επαθή κε απηό θαη έρεη επέιζεη ζεξκηθή ηζνξξνπία κε ην ζώκα. Σελ θνηλή απηή

ζεξκνθξαζία, ζώκαηνο θαη ζεξκνκέηξνπ, βιέπνπκε εκείο ζηελ θιίκαθα ηνπ

ζεξκνκέηξνπ.

Σα ειεθηξνληθά ζεξκόκεηξα, ηα ππξόκεηξα, ηα ζεξκόκεηξα κε δηκεηαιιηθό

έιαζκα, ηα ζεξκόκεηξα πδξαξγύξνπ θαη νηλνπλεύκαηνο είλαη δηάθνξνη ηύπνη

ζεξκνκέηξσλ.

ειεθηξνληθό ζεξκόκεηξν ειεθηξνληθό ζεξκόκεηξν εξγαζηεξίνπ



Σάμε Δ΄



ππξόκεηξν ζεξκόκεηξν κε δηκεηαιιηθό έιαζκα

ζεξκόκεηξα πδξαξγύξνπ ζεξκόκεηξν νηλνπλεύκαηνο

Η θαηαζθεπή ησλ ζεξκνκέηξσλ πδξαξγύξνπ θαη νηλνπλεύκαηνο είλαη ίδηα θαη ε

ιεηηνπξγία ηνπο ζηεξίδεηαη ζηε δηαζηνιή θαη ηε ζπζηνιή ηνπ πγξνύ πνπ

βξίζθεηαη ζε έλα κηθξό δνρείν. Σν δνρείν θαηαιήγεη ζην επάλσ κέξνο ηνπ ζε έλα

ιεπηό ζσιελάθη. Αλάινγα κε ηε ζεξκνθξαζία ην πγξό δηαζηέιιεηαη ή

ζπζηέιιεηαη θαη ε ζηάζκε ηνπ ζην ιεπηό ζσιελάθη αλεβαίλεη ή θαηεβαίλεη.

Η θιίκαθα πνπ ρξεζηκνπνηνύκε νλνκάδεηαη θιίκαθα Celsius πξνο ηηκήλ ηνπ

νπεδνύ θπζηθνύ πνπ ηελ επηλόεζε.

Οξίδεηαη κε βάζε ην ζεκείν βξαζκνύ ηνπ απνζηαγκέλνπ λεξνύ (100ν C) θαη ην

ζεκείν ηήμεο ηνπ πάγνπ (0ν C) ζε αηκνζθαηξηθή πίεζε κηαο αηκόζθαηξαο.

Σα ζεξκόκεηξα πδξαξγύξνπ έρνπλ απαγνξεπηεί επεηδή ν πδξάξγπξνο είλαη

ηνμηθόο αλ ην ζεξκόκεηξν ζπάζεη.



Σάμε Δ΄



Πεηξάκαηα πνπ πξνηείλνληαη:

Π 1ν: Δθηίκεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο κε ηηο αηζζήζεηο καο.

Δηζαγσγηθό εξέζηζκα – Γηαηύπσζε ππνζέζεσλ

Δθηηκάκε ηε ζεξκνθξαζία κε ηηο αηζζήζεηο καο, αλ αθνπκπήζνπκε θάπνηνλ ζην

κέησπν, γηα λα θαηαιάβνπκε αλ έρεη ππξεηό. Κάπνηεο θνξέο θαηαιαβαίλνπκε αλ

έλα κέηαιιν είλαη πνιύ δεζηό από ην ρξώκα ηνπ.

Η εληύπσζε πνπ ζρεκαηίδνπκε είλαη πάληα ζσζηή; Μπνξνύκε κε αθξίβεηα λα

βξνύκε ηε ζεξκνθξαζία ελόο ζώκαηνο κε ηηο αηζζήζεηο καο;

Πείξακα

Όξγαλα – Τιηθά

Λεθάλεο πιαζηηθέο, ηξεηο

Νεξό θξύν κε παγάθηα

Νεξό βξύζεο, ριηαξό

Κακηλέην

Μπξίθη

Νεξό δεζηό 40ν C πεξίπνπ

Μαξθαδόξνο



Σάμε Δ΄



Οδεγίεο εθηέιεζεο

Γξάςε ζηελ πξώηε ιεθάλε ηε ιέμε «θξύν», ζηε δεύηεξε «ριηαξό» θαη ζηελ

ηξίηε «δεζηό».

Γέκηζε ηηο ηξεηο ιεθάλεο κε ίζε πνζόηεηα λεξνύ. ηελ πξώηε βάιε θξύν λεξό κε

παγάθηα, ζηε δεύηεξε ριηαξό λεξό θαη ζηελ ηξίηε δεζηό λεξό.

Βάιε ην έλα ζνπ ρέξη ζηε ιεθάλε κε ην παγσκέλν λεξό θαη ην άιιν ζηε ιεθάλε κε

ην δεζηό λεξό. Ση παξαηεξείο;



Σάμε Δ΄



Μεηά από ιίγν βάιε θαη ηα δπν ζνπ ρέξηα, ηαπηόρξνλα, ζηε ιεθάλε κε ην ριηαξό

λεξό. Ση παξαηεξείο;

Παξαηήξεζε

Με ην ρέξη πνπ ήηαλ ζην παγσκέλν λεξό, αηζζάλνκαη ην ριηαξό λεξό,

δεζηό.

Με ην ρέξη πνπ ήηαλ ζην δεζηό λεξό, αηζζάλνκαη ην ριηαξό λεξό θξύν.

πκπέξαζκα

Η εθηίκεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο κε ηελ αίζζεζε ηεο αθήο θαη ηεο όξαζεο

δελ είλαη αθξηβήο.

Γηαθνξεηηθά αληηιακβαλόκαζηε ηελ ζεξκνθξαζία ηεο ζάιαζζαο, όηαλ πξηλ

βνπηήμνπκε έρνπκε θάλεη ειηνζεξαπεία ή θαζόκαζηε ζε ζθηεξό θαη δξνζεξό

κέξνο.

Π 2ν: Αθξηβήο κέηξεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο κε ζεξκόκεηξν.

Πείξακα


Σηο ηξεηο ιεθάλεο κε ην λεξό ηνπ πξνεγνύκελνπ πεηξάκαηνο

Οξζνζηάηεο κε ξάβδν

Γύν όκνηα ζεξκόκεηξα



Σάμε Δ΄



Οδεγίεο εθηέιεζεο

Υξεζηκνπνηώληαο ηα ζεξκόκεηξα, όπσο ηελ παξαθάησ εηθόλα, ζεκείσζε ηελ

ζεξκνθξαζία ηνπ παγσκέλνπ θαη ηνπ δεζηνύ λεξνύ, ηεο πξώηεο θαη ηεο ηξίηεο

ιεθάλεο, αθνύ θξαηήζεηο ηα ζεξκόκεηξα γηα 2 ιεπηά κέζα ζην λεξό.

1ε ιεθάλε: λεξό θξύν: 10

ν C

3ε ιεθάλε: λεξό δεζηό: 40

ν C



Σάμε Δ΄



Πάξε ηώξα ηα δύν ζεξκόκεηξα, θξέκαζέ ηα ζηνλ νξζνζηάηε θαη κέηξεζε ηελ

ζεξκνθξαζία ηεο δεύηεξεο ιεθάλεο κε ην ριηαξό λεξό γηα έλα ιεπηό. Ση

παξαηεξείο;


Καη ηα δύν ζεξκόκεηξα δείρλνπλ ηελ ίδηα ζεξκνθξαζία, 18ν C.

πκπέξαζκα

Γηα λα κεηξήζνπκε κε αληηθεηκεληθό ηξόπν θαη κε αθξίβεηα ηε

ζεξκνθξαζία ησλ ζσκάησλ, ρξεζηκνπνηνύκε εηδηθά όξγαλα πνπ

νλνκάδνληαη ζεξκόκεηξα.

Π 3ν: Βαζκνλόκεζε ζεξκνκέηξνπ.

Πείξακα


Θεξκόκεηξν νηλνπλεύκαηνο, κε θιίκαθα από -10ν C έσο 110

ν C

Γπάιηλν πνηήξη

Νεξό απνζηαγκέλν

Παγάθηα ζε κηθξά θνκκαηάθηα

Κακηλέην, κπξίθη

Έλα θύιιν ραξηί Α4, millimeter

Υάξαθαο 30 cm

Μνιύβη

Άκκνο



Σάμε Δ΄



Οδεγίεο εθηέιεζεο Α

Βάιε ζην πνηήξη κεξηθά παγάθηα θαη ιίγν λεξό, αλαθάηεςέ ηα θαιά θαη αλ

ιηώζνπλ, βάιε θη άιια. Φξόληηζε ζην πνηήξη λα ππάξρνπλ ζπγρξόλσο πνιιά

παγάθηα θαη λεξό. Με ην ζεξκόκεηξν κέηξεζε ηε ζεξκνθξαζία ηνπ πάγνπ πνπ

ιηώλεη, αθνύ ην θξαηήζεηο γηα 2 ιεπηά πεξίπνπ, όπσο ηελ εηθόλα.



Σάμε Δ΄




Η ζεξκνθξαζία ηνπ πάγνπ πνπ ιηώλεη είλαη 0ν C.

Οδεγίεο εθηέιεζεο Β

Βάιε ζην κπξίθη λεξό κέρξη ηε κέζε, ηνπνζέηεζέ ην πάλσ ζην αλακκέλν

θακηλέην θαη θξαηώληαο ην ζεξκόκεηξν, έηζη ώζηε λα κελ αθνπκπά ζηα

ηνηρώκαηα ηνπ δνρείνπ, κέηξεζε ηε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ, αθνύ αξρίζεη λα

βξάδεη.


Η ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ πνπ βξάδεη είλαη 100ν C.

πκπέξαζκα



Σάμε Δ΄



ην ραξηί Α4 ζρεδίαζε ην ζεξκόκεηξν πνπ βιέπεηο ζηελ εηθόλα θαη ζπκπιήξσζε

ηελ θιίκαθα Celsius.

Ση ζεξκνθξαζία δείρλεη ην ζεξκόκεηξν ζην ζθίηζν; 25ν C (ζπκπιήξσζε).

Πεξηέγξαςε κε ιίγα ιόγηα ηνλ ηξόπν πνπ εξγάζηεθε ν Celsius.

Θερμοκραςία που βράζει το νερό.

Θερμοκραςία που λιώνει ο πάγοσ ή

που πήζει το νερό.

100ο C

0ο C

25ο C



Σάμε Δ΄



Ο Celsius ηνπνζέηεζε έλα ζεξκόκεηξν ζε έλα δνρείν κε λεξό

(απνζηαγκέλν) θαη παγάθηα, όπσο θαη εκείο. ην ζεκείν πνπ ήηαλ ε

ζηάζκε ηνπ πγξνύ ζην ζεξκόκεηξν ζεκείσζε ηνλ αξηζκό 0. Μεηά

ηνπνζέηεζε ην ζεξκόκεηξν ζε έλα δνρείν κε λεξό πνπ έβξαδε θαη ζην

ζεκείν πνπ ήηαλ ε ζηάζκε ηνπ πγξνύ ζην ζεξκόκεηξν ζεκείσζε ηνλ

αξηζκό 100. ηε ζπλέρεηα ρώξηζε ην δηάζηεκα από ην 0 έσο ην 100, ζε 100

ίζα κέξε θαη νλόκαζε θάζε κέξνο έλα βαζκό.

Γηαβάδνπκε ζσζηά ηε ζεξκνθξαζία, όηαλ ην πγξό ζην ζεξκόκεηξν είλαη ζηαζεξό

θαη θνηηάδνπκε θάζεηα ηελ θιίκαθα.

Μέηξεζε ηελ ζεξκνθξαζία ηεο άκκνπ πνπ είλαη κέζα ζην δνρείν.

Λάζνο κέηξεζε

σζηή κέηξεζε


Φυσική Ε΄ 5.1. ΄΄Το θερμόμετρο΄΄

Education

Transcript of Φυσική Ε΄ 5.1. ΄΄Το θερμόμετρο΄΄