7

ΈΈνναα ααλλλλιιώώττιικκοο ΠΠάάρρκκοο!!

Ουδέτερα ουσια στικά σε –µα

Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –µα είναι ανισοσύλλαβα, δηλαδή δεν έχουν τον ίδιο αριθµό συλλαβών σε όλες τις πτώσεις.

Συγκεκριµένα, έχουν µία συλλαβή παραπάνω στη γενική του ενικού

αριθµού και σε όλες τις πτώσεις του πληθυντικού αριθµού.

π.χ. το βήµα – του βήµατος

τα βήµατα – των βηµάτων

Ενικός αριθµός

ονοµ. το βήµα το άγαλµα

γεν. του βήµατος του αγάλµατος

αιτ. το βήµα το άγαλµα

κλητ. - βήµα - άγαλµα

Πληθυντικός αριθµός

ονοµ. τα βήµατα τα αγάλµατα

γεν. των βηµάτων των αγαλµάτων

αιτ. τα βήµατα τα αγάλµατα

κλητ. - βήµατα - αγάλµατα

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

Τα ουδέτερα ουσιαστικά που λήγουν σε – µα και παράγονται

από ρήµατα των οποίων ο χαρακτήρας του θέµατος είναι

π, β, φ, πτ γράφονται µε δύο µ (-µµα)

π.χ. βλέπω βλέµµα δένω δέµα

αλλά

γράφω γράµµα οργώνω όργωµα

8

Ασκήσεις

1. Να συµπληρώσεις τον παρακάτω πίνακα.

Ενικός αριθµός

ονοµ.

γεν.

αιτ. το στόµα

κλητ.

Πληθυντικός αριθµός

ονοµ. τα ονόµατα

γεν.

αιτ.

κλητ.

2. Να αλλάξεις τις παρακάτω φράσεις όπως το παράδειγµα.

π.χ. Αρρώστια στο δέρµα. Αρρώστια του δέρµατος. α) Αύξηση στο ρεύµα. …………………………………………………………………

β) ∆ιακοπή στο γύρισµα. …………………………………………………………………

γ) Αλλαγή στα χρώµατα. …………………………………………………………………

δ) Εξέταση στο αίµα. …………………………………………………………………

Σν πάξθν Κπθινθνξηαθήο Αγσγήο είλαη έλα πάξθν πνπ ηα παηδηά

κπνξνύλ λα κάζνπλ πσο λα θπθινθνξνύλ ζην δξόκν ζσζηά θαη κε

αζθάιεηα ρσξίο λα θηλδπλεύνπλ. Σν πάξθν απηό κνηάδεη κε κηα κηθξή πόιε

πνπ δελ έρεη ζπίηηα αιιά έρεη δξόκνπο, πεδνδξόκηα,πηλαθίδεο θαη θαλάξηα.

ηελ πόιε θαη ζην πάξθν απηό νη άλζξσπνη θαη νη νδεγνί ησλ απηνθηλήησλ

θάλνπλ ό,ηη ιέλε νη θαλόλεο ηνπ Κώδηθα Οδηθήο Κπθινθνξίαο.

Ση έρεη έλα πάξθν θπθινθνξηαθήο αγσγήο;

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

Απαγνξεύεηαη ε δεμηά ζηξνθή

Πνδειαηόδξνκνο

Απαγνξεύεηαη λα πεξάζνπλ πνδήιαηα

Γηάβαζε πσο θιίλνληαη ηα νπδέηεξα νπζηαζηηθά πνπ ηειεηώλνπλ ζε

–κα

Εληθόο αξηζκόο Πιεζπληηθόο

αξηζκόο

νλνκαζηηθή Σν ζήκα Σα ζήκαηα

γεληθή Σνπ ζήκαηνο Σσλ ζεκάησλ

αηηηαηηθή Σν ζήκα Σα ζήκαηα

θιεηηθή - ζήκα - ζήκαηα

Όνομα:_______________________ 23/11/2008

ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ

Βάλε τη σημασία που ακούς στο σωστό σήμα:

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

____________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

____________________________________________________________

_______________________________________________________________

_____________________________________________________________

______________________________________________________________

____________________________________________________________

Σταματάκη Αννα

1

ΟΝΟΜΑ: ______________________________________________ Δ1-12-12-08

1. Συμπληρώνω στις παρακάτω προτάσεις τα ουδέτερα ανισοσύλλαβα ουσιαστικά

που λείπουν:

• Τα λάστιχα των …………………………. (όχημα) πρέπει να έχουν το σωστό αέρα.

• Τα Σαββατοκύριακα συμβαίνουν περισσότερα ……………………… (ατύχημα).

• Η εξωτερική όψη του …………………………………… (οικοδόμημα) είναι πολύ όμορφη.

• Τα νερά των ……………………… (ρέμα) κατέβαιναν με ορμή.

• Το ………………………………… (ατύχημα) ήταν ένα γερό ……………………………….

(ταρακούνημα) για τα μέλη της οικογένειας.

• Το αυτοκίνητο αυτό έχει καλά …………………………… (κράτημα) στις στροφές.

• Αιτία του ………………………………….. (δυστύχημα) ήταν η υπερβολική ταχύτητα.

• Τα ………………………………………………………… (θέμα των εξετάσεων) ήταν εύκολα.

• Τα ……………………………… (μήνυμα) των ……………………………. (σύνθημα) μιλούσαν

για την τήρηση του ΚΟΚ και την ασφαλή κυκλοφορία στους δρόμους.

ΘΥΜΑΜΑΙ

Τα ουδέτερα ανισοσύλλαβα, εκτός από τον πληθυντικό, έχουν και στη γενική του

ενικού μια συλλαβή παραπάνω. (σελ. 85 Β.Μ.)

π.χ. το κύμα – του κύματος, το νόημα – του νοήματος

Στην γενική του πληθυντικού τονίζονται όλα στην παραλήγουσα.

π.χ. των κυμάτων – των νοημάτων

2

2. Συμπληρώνω τον πίνακα με τους κατάλληλους τύπους.

Ενικός αριθμός

Ονομαστική Γενική Αιτιατική Κλητική

βοήθημα

φόρεμα

ξεκίνημα

τσίμπημα

Πληθυντικός αριθμός

Ονομαστική Γενική Αιτιατική Κλητική

3. (διαβάζω πρώτα ΚΑΛΑ το κείμενο)

Τα παιδιά θύματα τροχαίων ατυχημάτων

Το σωματείο «Φίλοι της Κοινωνικής Παιδιατρικής» του Νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού»

διοργάνωσε ημερίδα με θέμα «Το παιδικό τροχαίο ατύχημα και η πρόληψη του».

Στην ημερίδα αναφέρθηκε ότι κάθε χρόνο μεταφέρονται στα νοσοκομεία 600 περίπου παιδιά τα

οποία έχουν τραυματιστεί σε τροχαία ατυχήματα και το 70% από αυτά παραμένουν για νοσηλεία.

Κύρια αιτία του προβλήματος, όπως επισημάνθηκε, είναι η άγνοια των βασικών κανόνων

Κυκλοφοριακής Αγωγής.

Στο μεταξύ, σύμφωνα με μελέτη που έγινε σε 400 παιδιά από διάφορα σχολεία της Αθήνας, ένα

στα τέσσερα παιδιά της Α' Δημοτικού δε γνωρίζει τη σημασία του «κόκκινου» και του «πράσινου»

για τους πεζούς, ενώ έξι στα δέκα παιδιά της ίδιας ηλικίας και τρία στα δέκα της Γ' Δημοτικού δεν

ελέγχουν το δρόμο, όταν τον διασχίζουν. Όπως τόνισαν οι ομιλητές, έξι στα δέκα παιδιά πέφτουν

θύματα τροχαίου ατυχήματος ακριβώς τη στιγμή που προσπαθούν να διασχίσουν ένα δρόμο τον

οποίο δεν έχουν ελέγξει.

Στο τετράδιο εργασιών:

Να γράψεις τους λόγους για τους οποίους τα παιδιά πέφτουν θύματα τροχαίου ατυχήματος,

καθώς και τους βασικούς κανόνες που δε γνωρίζουν τα παιδιά.

4ο Δημοτικό Σχολείο ΙΛΙΟΥ

1

ΕΝΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ Όνοµα:…………………………. Επώνυµο:…………………………. ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1.Μαθαίνω τι σηµαίνουν οι πινακίδες ανάλογα µε το σχήµα και το χρώµα τους: «Οι στρογγυλές πινακίδες σηµαίνουν υποχρέωση και απαγόρευση. Από αυτές, οι µπλε σηµαίνουν την υποχρέωση, δηλαδή , για παράδειγµα, η µπλε πινακίδα µε το ποδήλατο σηµαίνει ότι από αυτόν τον δρόµο υποχρεούνται να περνάνε µόνο ποδήλατα. Οι κόκκινες στρογγυλές πινακίδες σηµαίνουν απαγόρευση δηλαδή, για παράδειγµα, η πινακίδα µε τη στροφή και τη διαγώνια γραµµή απαγορεύει στα αυτοκίνητα να στρίψουν δεξιά. Οι τριγωνικές πινακίδες µε το κίτρινο φόντο και το κόκκινο περίγραµµα σηµαίνουν προσοχή, δηλαδή, για παράδειγµα, n πινακίδα µε το τρένο µάς λέει να προσέχουµε, γιατί από αυτόν τον δρόµο περνούν τρένα.» 2.Συµπλήρωσε τον πίνακα των ουδετέρων ουσιαστικών σε –µα όπως στο παράδειγµα: ονοµαστική ενικού

γενική ενικού ονοµαστική πληθυντικού

γενική πληθυντικού

το σύρµα του σύρµατος τα σύρµατα των συρµάτων το κλάµα το ψέµα το στοίχηµα το κέντηµα το άγαλµα το πάτηµα 3. Ο φίλος σας ο Θανάσης κάνει κάποια λάθη. Συµπληρώστε τα κενά µε τη λέξη «γράµµα» στον κατάλληλο τύπο και θα δείτε τα λάθη του: « Όταν γράφω, ξεχνάω τις πιο πολλές φορές να γράψω το πρώτο ………………… της πρότασης κεφαλαίο. Μερικές φορές ανακατεύω τις θέσεις των …………….. µέσα στη λέξη. Άλλα, πάλι, ……………… τα µπερδεύω. Το µπαστουνάκι του ……………… λάµδα(λ) το κάνω θεόστραβο. Ε, τι να κάνω µε τόσα ………………. που έχει η αλφαβήτα! Μπερδεύοµαι! Η µαµά λέει ότι η σχέση µου µε το …………. είναι σκέτο δράµα.» 4. Ποια είναι η σηµασία του ρήµατος κυκλοφορώ; Αντιστοιχίστε σωστά και θα καταλάβετε:

2

Στο δρόµο δεν κυκλοφορεί κανείς

διαδόθηκε από στόµα σε στόµα.

Το περιοδικό κυκλοφορεί αύριο

κινείται

Κυκλοφόρησε η φήµη ότι ο καλλιτέχνης παντρεύεται.

θα εκδώσει.

Ο εκδοτικός οίκος σύντοµα θα κυκλοφορήσει το νέο βιβλίο του συγγραφέα.

βγαίνει στην αγορά για πούληµα.

Ο κακοποιός κυκλοφόρησε πλαστά χαρτονοµίσµατα.

να βγούµε βόλτα.

Απόψε λέω να κυκλοφορήσουµε.

διακινούσε

Ο µπαµπάς του κυκλοφορεί πανάκριβο αυτοκίνητο.

οδηγεί

5. Να σχηµατίσετε φράσεις µεταφέροντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική ενικού: 1. το σύρµα, το δέµα Το σύρµα του δέµατος.

2. το χρώµα, το δέρµα.

3. η περίφραξη, το αγρόκτηµα.

4. ο αφρός, το ξύρισµα.

5.το διάλλειµα, το µάθηµα.

6. η αναθεώρηση, το σύνταγµα.

7. το χρώµα, το ύφασµα.

8.το σοβάτισµα, το κατάστηµα.

9. το ερώτηµα, το πρόβληµα.

6. Τις φράσεις 3, 5, 7, 9 να τις µεταφέρεις στον πληθυντικό αριθµό: ___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

ΕΝΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ

Μπορείτε να εξηγήσετε τα παρακάτω σήµατα που συναντούµε στους

δρόµους;

3

…………… …………… ……………… ………………

…………… ……………. ……………… ……………….

…………….. ……………. ……………… ……………..

……………. …………….. ……………… ……………….

…………………… ……………………… …………………..

…………………… ……………………… …………………..

…………………. ……………………… ………………….

…………………. ……………………… ………………….

Νίκος ∆ούλος

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:_________________________________________ __/__/2009

1. Να κλίνεις τα ουσιαστικά το στοίχηµα, το µάθηµα, το γράµµα.

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονοµ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονοµ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

2. Γράψε στα παρακάτω ουσιαστικά τη γενική του ενικού και του πληθυντικού

αριθµού.

Ονοµαστική Γενική ενικού Γενική πληθυντικού το βλέµµα ______________________ ________________________ το όνοµα ______________________ ________________________ το γεύµα ______________________ ________________________ το εισόδηµα ______________________ ________________________ το κέρµα ______________________ ________________________ το ύφασµα ______________________ ________________________ το κύµα ______________________ ________________________

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:_________________________________________ __/__/2009

3. Να αλλάξεις τις φράσεις όπως στο παράδειγµα. Αρρώστια στο δέρµα. Αρρώστια του δέρµατος. Αύξηση στο ρεύµα. …………………………………………………………… Αλλαγή στα χρώµατα. …………………………………………………………… Εξέταση στο αίµα. …………………………………………………………… Ανάπτυξη στο πνεύµα. …………………………………………………………… 4. Να σχηµατίσεις φράσεις όπως στο παράδειγµα. ράβω – φόρεµα Το ράψιµο του φορέµατος.

Το ράψιµο των φορεµάτων.

βάφω – κάθισµα ……………………………………………………………. …………………………………………………………….

γυαλίζω – πάτωµα ……………………………………………………………. …………………………………………………………….

µαγειρεύω – γεύµα ……………………………………………………………. …………………………………………………………….

κεντώ – ύφασµα ……………………………………………………………. …………………………………………………………….

φορτώνω – εµπόρευµα ……………………………………………………………. …………………………………………………………….

5. Να συµπληρώσεις τα κενά βάζοντας τα ουσιαστικά των παρενθέσεων στον κατάλληλο τύπο. (όπου χρειάζεται να γράψεις και τα άρθρα)

Τα λεωφορεία έχουν πολύ στενά …………………………………… (κάθισµα) Σου αγόρασα δύο σχολικά ……………………………… (βοήθηµα), ένα για τη γλώσσα και

ένα για τα µαθηµατικά. Η διαδικασία ………………………………… (όργωµα) των χωραφιών είναι δύσκολη. Η χρήση ………………………………… (κόµµα) είναι απαραίτητη στις σύνθετες προτάσεις. Το ύψος ……………………………… (κύµα) έφτανε το ένα µέτρο. Στην ώρα ………………………………… (διάλειµµα) παίζουµε κυνηγητό.

Παλάνης Αθανάσιος

ΕΝΟΤ.5/ΥΠΟ.3 Όνοµα:………………………………Ηµεροµηνία:………………

ΕΝΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ! 1. Να αλλάξεις τις παρακάτω φράσεις όπως στο παράδειγµα. Αρρώστια στο δέρµα Αρρώστια του δέρµατος

Αύξηση στο ρεύµα…………………………………………

∆ιακοπή στο νερό…………………………………………

Αλλαγή στα πατώµατα……………………………………

Εξέταση στο αίµα…………………………………………

2. Να σχηµατίσεις φράσεις όπως στο παράδειγµα.

ράβω-φόρεµαΤο ράψιµο του φορέµατος

Τα ραψίµατα των φορεµάτων

βάφω-κάθισµα………………………………………………………….

……………………………………………………………

γυαλίζω-πάτωµα…………………………………………………………

……………………………………………………………

µαγειρεύω-γεύµα…………………………………………………………

……………………………………………………………

κεντώ-ύφασµα…………………………………………………………...

……………………………………………………………

φορτώνω-εµπόρευµα……………………………………………………

……………………………………………………………

3. Να συµπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις βάζοντας την κατάλληλη λέξη στο σωστό τύπο.

∆άνεισα µερικά ……………………….σε φίλους.

Τις τελευταίες µέρες παθαίνω συνέχεια διάφορα ……………………………

Τα ………………………γίνονται µαθήµατα.

Ο κήπος µου χρειάζεται ταχτικά ……………………………..

Τα ……………………. των φιδιών είναι πολλές φορές επικίνδυνα.

Αρχίζει η περίοδος του ………………………των χωραφιών.

Η µητέρα µου άφησε ένα …………………….πάνω στο τραπέζι.

Η δασκάλα µάς γράφει πολλά ……………………στον πίνακα για να

καταλάβουµε όλες τις ασκήσεις.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

τ σ ί µ π η µ ατ σ ί µ π η µ ατ σ ί µ π η µ ατ σ ί µ π η µ α

π α ρ ά δ ε ι γ µ απ α ρ ά δ ε ι γ µ απ α ρ ά δ ε ι γ µ απ α ρ ά δ ε ι γ µ α

χ ρ ή µ αχ ρ ή µ αχ ρ ή µ αχ ρ ή µ α

σ η µ ε ί ω µ ασ η µ ε ί ω µ ασ η µ ε ί ω µ ασ η µ ε ί ω µ α

α τ ύ χ η µ αα τ ύ χ η µ αα τ ύ χ η µ αα τ ύ χ η µ α

ό ρ γ ω µ αό ρ γ ω µ αό ρ γ ω µ αό ρ γ ω µ α

π ό τ ι σ µ απ ό τ ι σ µ απ ό τ ι σ µ απ ό τ ι σ µ α

π ά θ η µ απ ά θ η µ απ ά θ η µ απ ά θ η µ α

Ξαναγράψε τις συμβουλές του Σωτήρη χρησιμοποιώντας πρώτα

οριστική και μετά προστακτική.

Για όσους κυκλοφορούν με πατίνια

1. Να μάθετε να κάνετε πατίνια σε ένα μέρος ασφαλές,

ομαλό και στεγνό.

2. Στην αρχή να μην πηγαίνετε σε επικίνδυνα μέρη.

3. Να παρατηρείτε προσεκτικά τα εμπόδια στο δρόμο σας

ώστε να μπορείτε να τα αποφύγετε με ασφάλεια.

4. Να σέβεστε τους άλλους και να μην πέφτετε πάνω τους.

5. Να φοράτε πάντα τον εξοπλισμό ασφαλείας.

6. Να φροντίζετε πάντα τα πατίνια σας να είναι σε καλή

κατάσταση.

Ξαναγράψε τις συμβουλές του Σωτήρη χρησιμοποιώντας πρώτα

οριστι οριστική και μετά προστακτική.

Για όσους κυκλοφορούν με πατίνια

1.Να μάθετε να κάνετε πατίνια σε ένα μέρος ασφαλές,

ομαλό και στεγνό.

2 Στην αρχή να μην πηγαίνετε σε επικίνδυνα μέρη.

3.Να παρατηρείτε προσεκτικά τα εμπόδια στο δρόμο σας

ώστε να μπορείτε να τα αποφύγετε με ασφάλεια.

4.Να σέβεστε τους άλλους και να μην πέφτετε πάνω τους.

5.Να φοράτε πάντα τον εξοπλισμό ασφαλείας.

6.Να φροντίζετε πάντα τα πατίνια σας να είναι σε καλή

κατάσταση. Λαμπριάδου Μαρία