1

Αθήνα, 5 Σεπτεμβρίου 2014

Ε Κ Τ Ε Λ Ε Σ Τ Ι Κ Η Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π Η ΦΙ Λ Ε Λ Λ Η Ν Ω Ν & Ψ Υ Λ Λ Α 2

1 0 5 5 7 ΑΘ Η Ν Α Τ η λ 2 1 3 . 1 6 . 1 6 . 9 0 0

F a x 2 1 0 3 2 4 6 1 6 5 E m a i l : a d e d y@ a d e d y. g r ,

a d e d y1 @ a d e d y . g r

Τα μέτρα που εφαρμόστηκαν στο πλα ίσ ιο των δεσμεύσεων που

περ ιλαμβάνοντα ι στα μνημόνια επικεντρώθηκαν κυρ ί ως στη με ίωση των

δαπανών λε ι τουργ ίας των δημοσ ίων υπηρεσ ιών με τη θέσπιση κα ι

εφαρμογή μέτρων που επηρέασαν αρκετές δ ιαστάσε ις της ποσοτ ικής

κα ι πο ιοτ ικής τους επάρκε ιας . Σε αυτά τα μέτρα περ ιλαμβάνοντα ι :

- το πάγωμα μ ισθών, την ορ ιζόντ ια περ ικοπή αποδοχ ών, τη σταδ ιακή

με ίωση κα ι κατάργηση του 13ου κα ι 14ου μ ισθού κα ι την καθ ιέρωση

του εν ια ίου μ ισθολογ ίου με όρους γεν ικής υποβάθμ ισης .

Από τα τελευταία δ ιαθέσιμα εθνικολογιστ ικά στοιχεία προκύπτει

ότ ι συνεχίζετα ι σταθερά η μείωση των δαπανών του Δημοσίου γ ια

αμοιβές και ε ισφορές . Συγκεκριμέ να, σύμφωνα με τους τελευταίους

τριμηνιαίους μη χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς της Γενικής

Κυβέρνησης, που δημοσιοπο ιε ί η Ελληνική Στατ ιστικ ή Αρχή , στο

πρώτο τρίμηνο του 2014 οι αμοιβές εξαρτημέ νης εργασίας στην

Γενική Κυβέρνηση ανήλθαν σε 5,177 δ ισ. ευρώ (26,4% των

συνολ ικών δαπανών) , από 5,406 δισ. ευρώ (23,4% των δαπανών)

το πρώτο τρίμηνο 2013 και 5,597 δ ισ. ευρώ (24,4% των δαπανών)

το πρώτο τρίμηνο 2012. Αντίθετα, ο ι φόροι που επιβάλλονται στο

ε ισόδημα, αυξήθηκαν σε 3,525 δ ισ. ευρώ (21,2% των συνολικών

εσόδων) το πρώτο τρίμηνο 2014 , από 2,930 δισ. ευρώ (17,8% των

εσόδων) το πρώτο τρίμηνο 2013 και 3 ,371 δισ. ευρώ (17,8% των

εσόδων) το αντ ίστοιχο τρίμηνο του 2012.

Οι επιπτώσεις των περιοριστικών πολιτικών

την εποχή των μνημονίων σε επιμέρους τομείς του Δημοσίου και στο ευρύτερο κοινωνικό

σύνολο

2

(ακολουθούν στοιχε ία για μισθούς από τη μελέτη του ΚΠ,

Επιπτώσεις των περιοριστικών πολιτ ικών στ ις δημόσιες υπηρεσίες ,

δημόσια αγαθά και ανθρώπινο δυναμικό της δημόσιας διοίκησης . . )

Οι μεγαλύτερες μειώσεις από την αρχή της κρίσης ση μειώνονται

στην περίοδο 2009 -12 όπου οι δαπάνες γ ια μισθούς και ε ισφορές

με ιώθηκαν συνολικά κατά 7 ,1 δισ. ευρώ . Χωρίς να συνυπολογίζεται

η ανάλογη σημαντική μείωση που έλαβε χώρα στη διάρκεια του

2013 , η μείωση αυτή ανήλθε συνολικά στο 29,9%, οδήγησε τ ις

μ ισθολογικές δαπάνες του Δημοσίου στα επίπεδα του 2004… Το

συμπέρασμα αυτό επαληθεύεται και από τα ταμιακά στοιχεία του

Κρατικού Προϋπολογισμού αλλά και από τ ις σημαντικές

ανακατατάξε ις στην καταγραφή των απασχολουμέ νων με βάση τα

κλιμάκια των αμοιβών τους από τα στοιχεία των Ερευνών

Εργατικού Δυναμικού. Με βάση τις εκτιμήσεις της παρούσας

μελέτης η εξαιρετικά σημαντική, περίπου κατά 30%, μείωση των

μισθολογικών δαπανών του Δημόσιου τομέα που έλαβε σταδιακ ά

χώρα σε ολόκληρη την περίοδο 2009 -12, και συνεχίσθηκε με

ανάλογη ένταση το 2013 και το 2014 μπορεί να αναλυθεί σε δύο

κυρίως συνιστώσες. Πρώτον, στη σημαντική με ίωση της

απασχόλησης στο σύνολο του δημόσιου τομέα , γεγονός που

καταδεικνύε ι κα ι την πρόωρη κ αι πλήρη ικανοποίηση του

μνημονιακού στόχου γ ια την συρρίκνωση της απασχόλησης στο

Δημόσιο (κατά 150 χ ιλ ιάδες) έως το 2015. Δεύτερον, σε ανάλογη

σημαντική μείωση των αμοιβών στο Δημόσιο τομέα, που ε ίχαν ως

αποτέλεσμα την απώλεια πάνω από το 1 /3 από το πρα γματικό

δ ιαθέσιμο ε ισόδημα των εργαζομέ νων στο δημόσιο. Στην απώλεια

αυτή σημαντική συνε ισφορά ε ίχαν και ο ι πρόσθετες άμεσες και

έμμεσες φορολογικές επιβαρύνσεις τόσο γ ια τους εργαζομέ νους

στο δημόσιο όσο και γ ια το σύνολο των εργαζομέ νων. Μεταξύ των

επιβαρύνσεων αυτών, η αύξηση των φορολογικών συντελεστών

μέσω των αλλαγών στην φορολογική κλίμακα, η αύξηση του ΦΠ Α

και των Ειδ ικών Φόρων Κατανάλωσης στα καύσιμα, στα ποτά και

τα τσιγάρα, η αύξηση των φόρων επί των ακινήτων (ΕΕΤΗΔΕ, ΦΑΠ

κ.ά . ) , η κατάργηση όλων σχεδόν των φοροαπαλλαγών. »

- ο ι περ ικοπές στ ις συντάξε ις , η με ίωση κα ι κατάργηση επιδομάτων . Η Ελλάδα αποτελώντας εξαίρεση μεταξύ των κρατών -μελών του

ΟΟΣΑ, με ίωσε, στο πλαίσιο των πολιτ ικών της εσωτερικής

3

υποτίμησης, τ ις κοινωνικές δαπάνες (συντάξεις, δ απάνες υγείας

και προνοιακές μεταβιβάσε ις) από 23,9% του ΑΕΠ (55,2 δ ισ. ευρώ)

το 2009 σε 22% του ΑΕΠ (40,3 δισ. ευρώ) το 2013, δηλαδή μια

με ίωση της τάξης του 26,99%, ανάλογη με τη με ίωση του ΑΕΠ κατά

την περίοδο 2009 -2013 1.

- ο ι με ιώσε ις στο εφάπαξ κα ι η υποχρηματοδότηση των ταμε ίων .

Η συνολική με ίωση από το 2009 έως το 2012 στο εφάπαξ που

χορηγεί το ΤΠΔΥ, με βάση τα στοιχεία σχετ ικής έκθεσης που

συνέταξε η ΠΟΠΟΠΚ ανέρχεται στο 38,13%. Ενώ ο νέος

υπολογισμός που εφαρμόζεται με την Υ.Α γ ια τον Ανασχεδιασμό

της τεχνικής βάσης των εφάπαξ παροχών (Αριθ. Φ.80000/1093/26

12/2/2014) θα επιφέρει νέες μειώσεις και σε ορισμέ νες περιπτώσεις

τον εκμηδενισμό τους. Ιδ ιαίτερα η προσθήκη του "συντελεστή

βιωσιμότητας" οδηγεί σε με ιώσεις μέχρι κα ι 80%. Σύμφωνα με την

ΠΟΠΟΚΠ , τα ελλε ίμματα γ ια το ΜΤΠΥ ανέρχονται σε 91,3 εκατ.

Ευρώ, γ ια το ΤΠΔΥ σε 66,2 εκατ. ευρώ, γ ια το (ΕΤΑΑ) ΤΣΑΥ 39,5

εκατ . ευρώ και γ ια το ΕΤΕΑ 274 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, το ύψος

της κρατικής επιχορήγησης μειών εται σταδιακά, και από 13,443

δ ισ. ευρώ το 2012, έφθασε στα 11,540 δισ. ευρώ το 2013 και στα

9 ,848 δ ισ. ευρώ το 2014.

- η αύξηση των συνταξ ιοδοτ ικών ορ ίων ηλ ικ ίας .

- η εντατ ικοποίηση της εργασ ίας των στελεχών του δημοσ ίου με αύξηση

των καθημερ ινών καθηκόντων τους, με με ίωση αδε ιών κα ι με αύξηση

του εβδομαδια ίου χρόνου εργασ ίας. Ταυτόχρονα εν ισχύθηκαν ο ι

μηχανισμο ί επιτήρησης κα ι επιβολής πε ιθαρχ ικών μέτρων

περ ιορ ίζοντας την δ ιάθεση ανάληψης πρωτοβουλ ιών κα ι αξ ιοποίησης

των δυνατοτήτων δ ιακρ ιτ ικής ευ χέρε ιας στο χε ιρ ισμό των καθημερ ινών

προβλημάτων.

- ο μεγάλος αρ ιθμητ ικός περ ιορισμός του απασχολούμενου

προσωπικού παρά την αύξηση των αρμοδιοτήτων που ανατέθηκαν

1 στοιχεία ΟΟΣΑ, 2013 στην Ετήσια Έκθεση ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, Η ελληνική οικονομία και η

απασχόληση, 2013.

4

κυρίως στ ις υπηρεσίες «πρώτης γραμμής» ο ι οποίες σχετ ίζοντα ι άμεσα

στην εξυπηρέτηση του πολ ί τη ( εκπαίδευση, υγε ία , πρόνο ια) ,

Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχε ία του Υπουργείου Διοικητικής

Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης προκύπτε ι ότι

στο διάστημα 2009-2013, ο αριθμός των απασχολούμενων στο

δημόσιο στο σύνολό του μειώθηκε κατά 267.095 (από 942.625 στις

31.12.2009 σε 675.530 στις 31.12.2013 ) . Στο Στενό δημόσιο τομέα

με βάση τα ίδια στοιχεία η μείωση προσωπικού ήταν γ ια το ίδιο

δ ιάστημα 229.815 (από 865.153 στις 31.12.2009 σε 635.338 στις

31.12.2013) .

Εξέλιξη της απασχόλησης στο Δημόσιο Τομέα (31.12.2009 - 31.12.2013) 1/

31.12.2009 31.12.2010 31.12.2011 31.12.2012 31.12.2013

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 942.625 866.658 772.460 735.561 675.530

Στενός δημόσιος τομέας 865.153 796.947 715.686 682.289 635.338

Τακτικό Προσωπικό 2/ 692.907 667.374 646.657 629.114 599.207

Έκτακτο Προσωπικό (Με επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό) 3/ 148.634 105.961 54.590 38.807 12.196

Προσωπικό καθαριότητας σχολικών

8.120 μονάδων 4/

Μετακλητοί 5/ 1.844 1.844 1.844 1.855 1.901

Αιρετοί 6/ 21.286 21.286 12.113 12.031 13.252

Πρόεδροι / Μέλη Δ.Σ./Όργανα Διοίκησης 7/ 482 482 482 482 662

Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (εκτός ΔΕΚΟ κεφ.Β' ) 8/ 77.472 69.711 56.774 53.272 40.192

ΑΝ

ΑΛ

ΥΣ

Η

Σύνολο προσωπικού ΝΠΙΔ εντός γενικής κυβέρνησης 42.820 38.531 31.380 29.445 22.215

Τακτικό Προσωπικό 37.327 33.588 27.355 25.667 19.365

Έκτακτο Προσωπικό (Με επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμο) 4.453 4.007 3.263 3.062 2.310

Πρόεδροι / Μέλη Δ.Σ./Όργανα Διοίκησης 1.040 936 762 716 540

Σύνολο προσωπικού υπόλοιπων ΝΠΙΔ εντός δημοσίου τομέα 34.652 31.180 25.394 23.827 17.977

Τακτικό Προσωπικό 25.364 22.761 18.570 17.938 13.734

Έκτακτο Προσωπικό (Με επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμο) 6.530 5.916 4.797 4.149 3.042

Πρόεδροι / Μέλη Δ.Σ./Όργανα Διοίκησης 2.758 2.503 2.027 1.740 1.201

Προσωπικό και λοιπές κατηγορίες χωρίς επιβάρυνση στη συνολική μισθολογική δαπάνη (απασχολούμενοι σε ΕΣΠΑ, αυτοχρηματοδοτούμενα και ανταποδοτικού χαρακτήρα προγραμματα, λοιπές ειδικές κατηγορίες φυσικών προσώπων και

ΔΕΚΟ κεφ. Β')

Προσωπικό Απασχολούμενο σε συγχρηματοδοτούμενα ΕΣΠΑ, αυτοχρηματοδοτούμενα

5

Με βάση τα τελευταία μηνια ία δεδομέ να του μητρώου

μισθοδοτούμενων, τον Απρίλιο του 2014 συνολικά οι αποχωρήσεις

και οι ε ισαγωγές στο δημόσιο κατά κατηγορία , ε ίχαν ως εξής:

Τακτικό προσωπικό

Πηγή: Μητρώο Μισθοδοτούμενων Ελληνικού Δημοσίου

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Συνολικά -

ΜΑΡΤΙΟΣ 2014

Αποχωρήσεις Εισαγωγές

Αποχωρήσεις (Παραιτ -

Συνταξιοδ)

Μετακιν στο Στενό Δημόσιο

Τομέα

Μετακινήσεις σε καθεστώς

Κινητ ή Αργίας

Συνολικά Προσλήψεις

Μετακ από τον

Ευρύτερο ΔΤ

Μετακ από τον

Στενό ΔΤ

Μετακ από

καθεστώς κινητικ ή Αργίας

Συνολικά

ΣΥΝΟΛΙΚΑ 596.347 4.169 5.741 1.524 11.434 150 28 1.999 5.261 7.438

- η με ίωση της κρατ ικής χρηματοδότησης γ ια την κάλυψη λε ι τουργ ικών

δαπανών,

- η κατάργηση ή υποβάθμ ιση ολόκληρων τομέων των υπηρεσ ιών ή

τμημάτων τους (σχολ ικές μονάδες, ολοήμερα τμήματα σχολε ίων,

επαγγελματ ική εκπαίδευση, εν ισχυτ ική δ ιδασκαλ ία, νοσοκομε ία,

δημοτ ική αστυνομ ία , φύλαξη σχολ ικών κτ ιρ ίων) ,

- η ανάθεση μέρους των δημοσ ίων υπηρεσ ιών σε ιδ ιώτες ( υγε ία,

μακροχρόνια φροντ ίδα, επαγγελματ ική κατάρτ ιση, πα ιδ ικο ί σταθμο ί ,

καθαριότητα, υπηρεσ ίες φύλαξης κα ι ασφάλε ιας) ή /κα ι η ο ικονομ ική

πριμοδότησή τους έναντ ι των αντ ίστο ιχων δημοσίων υπηρεσ ιών( π.χ .

ιδ ιωτ ικές κλ ιν ικές) ,

- η μερ ική αντ ικατάσταση του αποχωρούντος προσωπικού με εν μέρε ι

ασφαλ ισμένους κα ι περ ιστασ ιακής εργασ ίας ανέργους που αμε ίβοντα ι

μέσω δ ιαφόρων μορφών κο ινωνικά επιδόματα των ευρωπαϊκών

προγραμμάτων(κο ινωφελής εργασ ία, voucher ) .

και ανταποδοτικού χαρακτήρα προγράμματα 9/

Στενός δημόσιος τομέας

7.894 7.894 10.244 15.343 44.659

Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (εκτός ΔΕΚΟ κεφ.Β) 13.989 12.638 10.267 9.184 6.817

Ειδικές κατηγορίες φυσικών προσώπων 10/

Στενός δημόσιος τομέας

3.304 3.304 3.304 3.413 8.361

Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (εκτός ΔΕΚΟ κεφ. Β) 2.327 2.102 1.708 1.528 1.134

ΔΕΚΟ ΚΕΦ. Β΄ 11/

ΔΕΚΟ ΚΕΦ. Β΄ 56.295 56.295 52.138 41.189 34.714

Πηγή: Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Διεύθυνση ΔΕΚΟ του Υπουργείου Οικονομικών

6

Τα παραπάνω μέτρα αγγ ίζουν όλο το δημόσ ιο αλλά ο ι αρνητ ικές τους

επιδράσε ις ε ίνα ι οξύτερες στην υγε ία , την εκπαίδευση κα ι της

υπηρεσ ίες των δήμων. Στη συνέχε ια θα επικεντρωθούμε ε ιδ ικά σ ’

αυτούς τους τομε ίς δ ιότ ι ε ίνα ι ο ι τομε ίς του δημοσ ίου που απασχολούν

μεγάλο αρ ιθμό δημοσ ίων υπαλλήλων, το έργο τους συνδέεται άμεσα με

την εξυπηρέτηση των πολ ιτών κα ι τ ις συνθήκες δ ιαβίωσης των

εργαζομένων κα ι ο ι παρεχόμενες υπηρεσ ίες τους συνιστούν θεμελ ιώδη

κο ινωνικά αγαθά.

Εκπαίδευση*

- Μείωση των δημοσ ίων δαπανών γ ια την πα ιδε ία κατά 33% (2009 –

2013) κα ι κατά 47% μέχρ ι το 2016. Ο προϋπολογ ισμός γ ια την πα ιδε ία

ε ίνα ι 2 ,51% του ΑΕΠ το 2013 κα ι θα φτάσε ι στο 2,15% το 2016.

Ο προϋπολογισμός του 2014 γ ια την Παιδεία δ ιαμορφώνεται σε

5 .090 εκατομμύρια, από τα οποία τα 4.600 ε ίνα ι από τον Τακτ ικό

Προϋπολογισμό και τα 490 από το Πρόγραμμα Δημοσίων

Επενδύσεων . Το 2013 ε ίχε προϋπολογιστεί το ύψος του σε 5 .820

(5.226 από ΤΠ και 594 από ΠΔΕ) . Με βάσ η τα παραπάνω στοιχεία

έχουμε με ίωση 730 εκατ . από τα προϋπολογισθέ ντα γ ια το 2013 και

306 εκατ. λ ιγότερα και από τα υλοποιημέ να στο χρόνο που πέρασε.

Ιδια ίτερα προβλήματα θα δημιουργηθούν από την

προδιαγραφόμενη στην ε ισηγητική έκθεση περαιτέρω μείωση

δαπανών προσωπικού και από την ουσιαστική εγκατάλειψη των

σχολικών υποδομών από το κράτος καθώς και από τις περαιτέρω

με ιώσεις στη χρηματοδότηση των ΑΕΙ με βάση τ ις πρόσφατες

δηλώσεις Λοβέρδου .

- 30.000 λ ιγότερο ι εκπαιδευτ ικο ί στη δευτεροβάθμ ια εκπαίδευση πο υ

σημαίνε ι με ίωση 30% από τον Ιούνη του 2010. (15.000 από αυτούς

μέσα στο καλοκα ίρ ι του 2013) . Από 102.360 το 2010, 72.428 το 2013.

- Απολύσε ις 10.000 αναπληρωτών στην πρωτοβάθμ ια κα ι

δευτεροβάθμ ια εκπαίδευση. Μόλ ις 320 αναπληρωτές προσλήφθηκαν

φέτος στη δευτεροβάθμ ια εκπαίδευση από 3757 το 2012 -13 (91%

με ίωση) κα ι 5527 το 2011 -12 (94 % με ίωση) .

7

- Κλε ίσ ιμο σχολε ίων κα ι κατάργηση των εκπαιδευτ ικών υποστηρικτ ικών

δομών (β ιβλ ιοθήκες, εν ισχυτ ική , ΠΔΣ, Συμβουλευτ ικο ί σταθμο ί , δομές

ΣΕΠ κ.λπ) . Πάνω από 1200 σχολε ία στην ΠΕ κα ι ΔΕ από το 2011 κα ι ,

προσφάτως, 102 ΕΠΑΣ έκλε ισαν.

- Κατάργηση τρ ιών σημαντ ικών τομέων στα δημόσ ια επαγγελματ ικά

λύκε ια κα ι στ ις επαγγελματ ικές σχολές (υγε ίας -πρόνο ιας ,

εφαρμοσμένων τεχνών, α ισθητ ικής -κομμωτ ικής) με αποτέλεσμα 20.000

μαθητές να μη βρίσκουν την ε ιδ ικότητά τους κα ι να τεθούν σε

δ ιαθεσ ιμότητα - απόλυση 2122 εκπαιδευτ ικο ί κα ι 302 σε υποχρεωτ ική

μετάταξη σε δ ιο ικητ ικές θέσε ις.

- Μείωση των μ ισθών των εκπαιδευτ ικών έως κα ι 45% γ ια τους

νεοδ ιορ ιζόμενους εκπαιδευτ ικούς. Ε ισαγωγικός μ ι σθός 640 ευρώ από

1070 κα ι καταληκτ ικός 1400 ευρώ από 1600 καθαρά. Με ίωση των

συντάξεων κα ι του εφάπαξ.

- Υποχρεωτ ική μετάταξη 5.000 εκπαιδευτ ικών στην Πρωτοβάθμ ια

Εκπαίδευση κα ι σε δ ιο ικητ ικές θέσε ις .

- Αύξηση του δ ιδακτ ικού ωραρίου των εκπαιδευτ ικών κατά 2 ώρες με

αποτέλεσμα χ ιλ ιάδες εκπαιδευτ ικο ί να χαρακτηρ ίζοντα ι υπεράριθμο ι

στην περ ιοχή τους.

- Αύξηση του αρ ιθμού των μαθητών ανά τμήμα στους 30. Μετακ ινήσε ις

μαθητών σε άλλα σχολε ία γ ια να μη δημ ιουργούντα ι μ ικρότερα τμήματα.

- Καθιέρωση της αξ ιολόγησης των εκπαιδευτ ικών που θα σχετ ίζετα ι με

τη μ ισθολογ ική κα ι τη βαθμολογ ική εξέλ ιξη αλλά κα ι τ ις επιδόσε ις των

μαθητών κα ι θα οδηγε ί στη χε ιραγώγηση αλλά ακόμα κα ι σε απολύσε ις

εκπαιδευτ ικών.

- Αυταρχ ικό πλέγμα νόμων (νέο πε ιθαρχ ικό, ηλεκτρονικό

παρουσιολόγ ιο , αξ ιολόγηση κ.λπ. ) που μαζ ί με τ ις δ ιαθεσ ιμότητες,

απολύσε ις , υποχρεωτ ικές μετακ ινήσε ις δημ ιουργούν ένα κλ ίμα φόβου

κα ι ανασφάλε ιας δ ιαλύοντας συγχρόνως κα ι κάθε συλλογ ικότητα στο

σχολε ίο.

- Η κυβέρνηση ψήφισε το νέο νόμο 4186/13 γ ια το λύκε ιο χωρίς δ ιάλογο,

εγκαθ ιστώντας ένα σκληρό, εξετασ ιοκεντρ ικό σύστημα με

πανελλαδ ικού τύπου εξετάσε ις σε όλες τ ις τάξε ις τόσο στο γεν ικό όσο

κα ι το επαγγελματ ικό λύκε ιο, που θα έχε ι ως αποτέλεσμα την αύξηση

της μαθητ ικής δ ιαρροής κα ι των φροντ ιστηρ ίων κα ι θα ο δηγήσε ι ένα

μεγάλο τμήμα μαθητών στην πρόωρη, στενή κα ι φτηνή κατάρτ ιση (με

τη δημ ιουργ ία των ΣΕΚ μετά των Γυμνάσ ιο) . Παραχωρε ίτα ι ένα μέρος

8

της Επαγγελματ ικής Εκπαίδευσης στους ιδ ιώτες κα ι ε ισάγετα ι η

μαθητε ία δηλ. η απλήρωτη κα ι ανασφάλ ιστη εργασ ία ακόμα κα ι

ανηλ ίκων η οποία θα αντ ικαταστήσε ι την εκπαιδευτ ική δ ιαδικασ ία.

* (Από το κε ίμενο γ ια τη συνέντευξη τύπου (21 -10-13) της ΟΛΜΕ ‘ο ι

σημαντ ικότερες επιπτώσε ις της πολι τ ικής των μνημον ίων στην

εκπαίδευση ’ )

ΥΓΕΙΑ

Δαπάνες: Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που δίνε ι το

Σύστημα Λογαριασμών Υγείας γ ια τα έ τη 2009 -2012 (βλ. Δ.Τ

ΕΛΣΤΑΤ ) , η συνολική τρέχουσα δαπάνη υγε ίας ως προς το ΑΕΠ,

παρουσιάζε ι σταθερή πτωτική τάση από 10.03%, 9 .34%, 9.67% σε

9.16% του ΑΕΠ για τα έ τη 2009, 2010 , 2011 και 2012 αντ ίστοιχα,

ενώ οι συνολικές δημόσιες τρέχουσες δαπάνες υγείας σημείωσαν

με ίωση κατά 2.0% το έ τος 2011 έ ναντι του 2010 και κατ ά 12.6% το

2012 σε σχέση με τ ις δαπάνες του έ τους 2011. Σύμφωνα πάλι με τα

ίδια στοιχεία , η συμβολή του δημόσιου τομέα στην συνολ ική

τρέχουσα δαπάνη, παρ ουσιάζε ι με ίωση από 69,5% το έ τος 2009 σε

68.0% το έ τος 2012.

Σύμφωνα με τα στοιχε ία του Esynet , o ι λε ι τουργ ικές δαπάνες έχουν

με ιωθεί κατά 52,8% την περίοδο 2009 - 2013

Φαρμακευτική δαπάνη : η έκθεση του Ινστ ιτούτου Οικονομικών και

Βιομηχανικών Μελετών ( ΙΟΒΕ) ( Ιούλ ιος 2014) με τον τ ί τλο: «Η

φαρμακευτική αγορά στην Ελλάδα: Στοιχεία και Γεγονότα 2013»

δείχνει ότι οι δαπάνες γ ια υγειονομικό υλικό, φάρμακα,

ορθοπαιδικό υλικό, χημικά αντ ιδραστήρια και υπηρεσίες από

ιδιωτικές εταιρείες (αφορούν την ασφάλεια , την καθαριότητα, τη

σίτ ιση και εστίαση, τη συντήρηση κ.λπ. ) μειώθηκαν, κατά 52,8%

την περίοδο 2009 – 2013 (από 2,807 δ ισ. ευρώ το 2009 σε 1 ,324 δ ισ.

ευρώ το 2013) . Ο μέσος ετήσιος ρυθμός μείωσης , με βάση το 2009

- ήταν 17,13%.

Προσωπικό: Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει η ΠΕΔΗΝ: Το

προσωπικό στα δημόσια νοσοκομεία ε ίναι κάτω των ορίων

ασφαλείας. «Οι 2.900 προσλήψεις που ανακοινώθηκαν φαίνεται να

ε ίναι έ να εκλογικό «πυροτέχνημα» (όπως οι 2.900 του έ τους 2011

9

και ο ι 2.500 του έ τους 2012) , αφού ακόμη δεν προκηρύχθηκαν παρά

τ ις δεσμεύσεις του Υπουργού από τον Απρίλιο, (από την

προκήρυξη απαιτε ίται ένα έ τος έως την ολοκλήρωση). Ακόμη όμως

και εάν προχωρήσουν ε ίναι σταγόνα σ τον ωκεανό, αφού

αποχώρησαν προς συνταξ ιοδότηση 15.000 υγειονομικοί τα

τελευταία τέσσερα έ τη και έως τέλους του έ τους θα αποχωρήσουν

άλλοι 5.000 εξαιτ ίας την επικε ίμενων δυσμενών αλλαγών στο

ασφαλιστικό.»

Οι σημαντ ικότερες αλλαγές που σημε ιώθηκαν στον τομέ α της υγε ίας

ε ίνα ι :

- η με ίωση της αμο ιβής του προσωπικού,

- η με ίωση του αρ ιθμού των κλ ινών στα δημόσ ια νοσοκομε ία κα ι η

περ ίπου αντ ίστο ιχη αύξηση των κλ ινών στ ις ιδ ιωτ ικές κλ ιν ικές ,

- η με ίωση της κρατ ικής χρηματοδότησης στα νοσοκομε ία κα ι τον

ΕΟΠΥΥ,

- η εφαρμογή του Κλε ιστού Ενοποιημένου Νοσηλ ίου γ ια την τ ιμολόγηση

της νοσηλε ίας στα νοσοκομε ία με ταυτόχρονη πριμοδότηση των

ιδ ιωτ ικών κλ ιν ικών κατά 20% έναντ ι των δημόσ ιων νοσοκομε ίων.

- η αύξηση των χρημάτων που καταβάλουν ο ι ασφαλ ισμένο ι γ ια την

πρόσβαση στ ις ιατρικές υπηρεσ ίες ( ιατρ ικές επισκέψε ις ) , την εκτέλεση

δ ιαγνωστ ικών εξετάσεων κα ι τη φαρμακευτ ική αγωγή. Η Ελλάδα των

μνημονίων ε ίνα ι η μοναδ ική χώρα στον κόσμο όπου εφαρμόζετα ι ,

ταυτόχρονα, υποχρεωτ ική συνταγογράφηση βάσε ι ονόματος δραστ ικής

ουσ ίας κα ι υποχρέωση χορήγησης από τον φαρμακοποιό του

φτηνότερου γενόσημου φαρμάκου της συγκεκρ ιμένης δραστικής ουσ ίας .

- Στην επιβολή ανώτατου πλαφόν στην ποσότητα κα ι το κόστος χρήσης

υγε ιονομ ικού κα ι αναλώσιμου υλ ικού καθώς κα ι τ ις δαπάνες

μετακ ινήσεων των χρονίως πασχόντων (π.χ . α ιμοκαθάρσε ις ,

αεροθεραπε ίες , φυσικοθεραπε ίες) ,

- Στη με ίωση της αμο ιβής αλλά κα ι του αρ ιθμού των συμβεβλημένων

προμηθευτών πρωτοβάθμ ιας υγε ίας .

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω μέτρων που προστέθηκαν στη με ίωση

του ε ισοδήματος των νο ικ οκυριών, το 2011 ο ι ιατρ ικές επισκέψε ις στα

δημόσ ια κέντρα υγε ίας αυξήθηκαν κατά 22%, ο ι εργαστηριακές

εξετάσε ις κατά 18% κα ι ο ι νοσηλευθέντες κατά 9% συγκριτ ικά με το

10

2010 αλλά ο ι δαπάνες γ ια φάρμακα, υγε ιονομ ικό κα ι ορθοπεδ ικό υλ ικό

κα ι χημ ικά αντ ιδραστήρια με ιώθηκαν κατά 21,22% .

Επίσης ο αρ ιθμός των κλ ινών στα δημόσ ια νοσοκομε ία κατά τη δ ιετ ία

2010-11 με ιώθηκε κατά 1.078 κλ ίνες ( -2,8%) ενώ στ ις ιδ ιωτ ικές κλ ιν ικές

αυξήθηκε κατά 893 κλ ίνες(+6%) . Αξ ίζε ι να σημε ιωθε ί ότ ι ενώ η κρ ίση

οδήγησε αρχ ικά στη με ίωση των κλ ινών στ ις ιδ ιωτ ικές κλ ιν ικές , μετά

την έναρξη εφαρμογής των μνημονίων κα ι τη θέσπιση των Κλε ιστών

Ενοποιημένων Νοσηλ ίων από τον Κανονισμό Παροχών Υγε ίας του

ΕΟΠΥΥ επανέκαμψαν κα ι αύξησαν σημαντ ικά τ ις δ ιαθέσ ιμες κλ ίνες ,

ξεπερνώντας τα επίπεδα του 2009 (Πιν. 2.4 ή Δ ιάγραμμα 1)

Όσον αφορά στο στελεχ ιακό δυναμ ικό της υγε ίας, το ιατρ ικό

προσωπικό περ ιορ ίστηκε, αρχ ικά, κατά 457 άτομα κα ι στη συνέχε ια

αυξήθηκε κατά 100 άτομα. Έτσ ι η αναλογ ία των γ ιατρών στο δημόσ ιο

σύστημα υγε ίας ε ίνα ι 2 ,6 γ ιατρο ί ανά 1 .000 κατο ίκους κα ι αν

συνυπολογ ίσουμε στους γ ιατρούς του ΕΣΥ τους 5.504 συμβεβλημένους

γ ιατρούς με τον ΕΟΠΥΥ, η αναλογ ία ε ίνα ι 3 γ ιατρο ί του δημόσ ιου

συστήματος υγε ίας ανά 1 .000 κατο ίκους (Πιν . 2 .4 κα ι 2.5) . Αντ ίστο ιχα,

στους νοσηλευτές /ρ ιες παρόλο που ο αρ ιθμός τους παραμένε ι λ ίγο ως

πολύ σταθερός, η αναλογ ία τους ανά 1.000 κατο ίκους ε ίνα ι κάτω από

το 50% του μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ( 3 ,8 κα ι 8 ,7 αντ ίστο ιχα)

(Π ιν . 2.5) .

Όπως ήδη αναφέρθηκε, μ ία από τ ις σημαντ ικότερες επιπτώσε ις της

κρ ίσης ε ίνα ι η μεγάλη με ίωση των δαπανών υγε ίας. Κατά το δ ιάστημα

2009-2011 ο ι κατά κεφαλή δημόσ ιες δαπάνες υγε ίας με ιώθηκαν κατά -

24,5% κα ι ο ι κατά κεφαλή ιδ ιωτ ικές δαπάνες κατά -13,6% ενώ αντ ίθετα

αυξήθηκε η κατά κεφαλή φαρμακευτ ική δαπάνη παρά τη γεν ικευμένη

εφαρμογή μέτρων γ ια τον περ ιορ ισμό της (Πιν . 2.5) . Η κατάσταση στ ις

υπηρεσ ίες υγε ίας επιδε ινώθηκε ακόμα περ ισσότερο μετά το 2011.

Σύμφωνα με τη μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγε ίας, η δημόσ ια

δαπάνη υγε ίας με ιώθηκε κατά 30%, η ιδ ιωτ ική δαπάνη υγε ίας με ιώθηκε

κατά 25% κα ι ο ανασφάλ ιστος πληθυσμός αυξήθηκε 100% ή κατά 1 ,5

εκατομμύρια αγγ ίζοντας συνολ ικά τον αρ ιθμό των 3 εκατομμυρίων .

Οι αρνητ ικές επιπτώσε ις ε ίνα ι περ ισσότερο έντονες στην κατάσταση

της υγε ίας κα ι τ ις υπηρεσ ίες που παρέχοντα ι προς τους μακροχρόνια

ασθενε ίς . Ο ι περ ιορ ισμο ί που τέθηκαν αναφορικά με τη δωρεάν

κατανάλωση αναλώσιμων υλ ικών, φαρμάκων κα ι τ ις μετακ ινήσε ις γ ια

την πραγματοποίηση των αναγκα ίων θεραπε ιών με την επιβολή

11

ανώτατων πλαφόν, ε ίχαν ως αποτέλεσμα το 64% των πασχόντων από

χρόνια νοσήματα να αντ ιμετωπίζουν δυσκολ ίες πρόσβασης σε γ ιατρό

κα ι ιατρ ικές υπηρεσίες λόγω ο ικονομ ικών/ε ισοδηματ ικών περ ιορ ισμών

κα ι το 60% λόγου κόστους χρόνου (μεγάλες λ ίστες αναμονής) . Επίσης

περ ιορ ίστηκαν ο ι προσυμπτωματ ικο ί έλεγχο ι κα ι τα check -up, με

αποτέλεσμα μόλ ις το 7,4 των χρονίως πασχόντων να δ ιαπιστώνε ι το

πρόβλημα στην υγε ία του μέσω προσυμπτωματ ικού ελέγχου κα ι μόλ ις

το 14% με το καθ ιερω μένο check-up. Ο Κανονισμός Παροχών Υγε ίας

του ΕΟΠΠΥ θέσπισε το δωρεάν προληπτ ικό έλεγχο μόνο γ ια ορ ισμένες

μορφές καρκ ίνου (μαστού, μήτρας κα ι προστάτη) αγνοώντας την αξ ία

της πρόληψης στην αντ ιμετώπιση των περ ισσότερων μακροχρόνια

ασθενε ιών της εποχής μας. Τέλος το 19,2% των χρονίως πασχόντων

με ίωσε τ ις δαπάνες υγε ίας (κυρ ίως γ ια ιατρ ικές επισκέψε ις ) κα ι το 3%

τ ις με ίωσε γ ια να εξασφαλ ίσε ι πόρους γ ια την εκπαίδευση ή τ ις

σπουδές κάποιου από τα μέλη της ο ικογένε ιάς του

ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Οικονομικά

Η τοπική αυτοδιοίκηση τα τελευταία τέσσερα χρόνια αντ ιμετωπίζει

πρωτοφανή περικοπή των κρατικών επιχορηγήσεων, που φθάνε ι

το 60%. Συγκεκριμέ να με την μείωση των ΚΑΠ, πολλοί δήμοι

αδυνατούν να καλύψουν τις βασικές λε ιτουργικές τους δαπάνες

(μισθοδοσία και γενικά λε ιτουργικά έ ξοδα) . Ουσιαστικά το

σύστημα κατανομής των ΚΑΠ έχε ι εξουδετερωθεί και καλύπτεται

πλέον μόνο το κριτήριο του ελαχίστου κόστους λειτουργίας ( τμήμα

της μισθοδοσίας και των λε ιτουργικών εξόδων) . Από την άλλη, η

με ίωση της ΣΑΤΑ στα επίπεδα προ του 2000 δεν μπορεί να καλύψει

ούτε τ ις αναγκαίες συντηρήσεις των υποδομών ενώ στο νέο ΕΣΠΑ

2014 - 2020 θα ε ίναι μειωμέ νο το μερίδ ιο των υποδομών, ε ιδικά

των τοπικών.

Η ο ικονομ ική κατάσταση των δήμων επιδε ινώνετα ι ακόμη περ ισσότερο

από την μεταβ ίβαση στους δήμους σημαντ ικού μέρους των

αρμοδιοτήτων κα ι ευθυνών του κράτους προς τους πολ ίτες με

ταυτόχρονη μετάταξη προσωπικού σε αυτούς -αρχικά - αλλά στη

12

συνέχε ια με συρρίκνωσή του (πα ιδ ικο ί , βρεφ ικο ί σταθμο ί , δημόσ ια

υγε ία , πρόνο ια , ΚΕΠ) .

Προσωπικό

Με βάση τα προσωρινά στοιχεία του Μητρώου Μισθοδοτούμενων

Ελληνικού Δημοσίου γ ια το 2013, το τακτικό προσωπικό των ΟΤΑ

έφθανε τα 84.177 άτομα από τα οποία πρέπει να αφαιρεθούν οι

σχολικοί φύλακες (2 .234) και η δημοτική αστυνομία (3 .660) , με

τελ ικό αριθμό τα 78.343 άτομα. Δηλαδή μέσα σε τρία χρόνια (2011

- 2013) , το προσωπικό των Δήμων μειώθηκε κατά 10.768 άτομα

(12%). (στοιχεία από την μελέτη του ΚΠ, Πρωτοβάθμια

Αυτοδιοίκηση: τα οικονομικά της, η εκχώρηση αρμοδιοτήτων της

και οι επιπτώσεις στο ανθρώπινο δυναμικό και στα δημόσια

αγαθά)

- Η κατάργηση υπηρεσ ιών που φροντ ίζουν γ ια το δημόσ ιο συμφέρον

(δημοτ ική αστυνομ ία , φύλαξη σχολ ικών κτ ιρ ίων) ή εξυπηρετούν άμεσα

τους πολ ίτες κα ι ανάθεση μεγάλου μέρους του έργου που επιτελούσαν

σε ιδ ιώτες (π.χ. καθαριότητα, φύλαξη. Επίσης ο ι ιδ ιωτ ικο ί πα ιδ ικο ί

σταθμο ί φροντ ίζουν με δημόσ ια χρηματοδότηση (ΕΣΠΑ) το 34% των

παιδ ιών που ε ίνα ι στους παιδ ικούς/βρεφ ικούς σταθμούς ) .

- Η υποκατάσταση της εργασ ίας των δημοτ ικών υπαλλήλων με

επιδοτούμενους ανέργους των π ρογραμμάτων κο ινωφελούς εργασ ίας.

Από την Εκτελεστική Επιτροπή της Α.Δ.Ε.Δ.Υ.