Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

100
Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr/ Γλώσσα Γ΄- Επανάληψη 4 ης Ενότητας: ΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄ Θεωρία - Γραμματική Φύλλα εργασιών των μαθημάτων Επαναληπτικά Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.1

Transcript of Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Page 1: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής

http://kritiria.blogspot.gr/

Γλώσσα Γ΄- Επανάληψη 4ης Ενότητας:

΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Θεωρία - Γραμματική

Φύλλα εργασιών των μαθημάτων

Επαναληπτικά

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.1

Page 2: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

www.PageBorders.net

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Θεωρία - Γραμματική σελ.

Φύλλα εργασιών σελ.

Επαναληπτικά σελ.

3 - 28

29 - 72

73 - 100

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.2

Page 3: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Θεωρία - Γραμματική

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.3

Page 4: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Γραμματική και Συντακτικό Γ’ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου

21

ΕΕννόόττηητταα 44ηη :: ΟΟ κκόόσσμμοοςς γγύύρρωω μμααςς

Ρήματα σε –ίζω .......................................................................................................21 Ρήματα σε –ώνω .....................................................................................................21 Ουδέτερα ουσιαστικά ..............................................................................................22 Το τελικό -ν .............................................................................................................23 Τονισμός μονοσύλλαβων λέξεων ή, πού, πώς .........................................................23 Σύνθετες λέξεις........................................................................................................16

ΡΡήήμμαατταα σσεε --ίίζζωω

Τα ρήματα που τελειώνουν σε -ίζω γράφονται με ι. πχ: αρχίζω, χτενίζω, αγγίζω, γυρίζω Το -ι της κατάληξης -ίζω διατηρείται σε όλες τις λέξεις της ίδιας οικογένειας. πχ: γυρίζω - γυρισμός - γύρισμα σκαλίζω - σκαλιστήρι - σκάλισμα Όμως εξαιρούνται τα ρήματα: δακρύζω, γογγύζω, κελαρύζω, αναβλύζω, κατακλύζω, δανείζω, αθροίζω, πήζω, πρήζω

ΡΡήήμμαατταα σσεε --ώώννωω

Τα ρήματα που τελειώνουν σε -ωνω γράφονται με ω. πχ: τεντώνω, απλώνω, στεγνώνω, παγώνω Το -ω της κατάληξης -ωνω διατηρείται σε όλες τις λέξεις της ίδιας οικογένειας. πχ: στρώνω - στρώμα - στρώσιμο ανακυκλώνω - ανακύκλωση - ανακυκλωμένο

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.4

Page 5: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Γραμματική και Συντακτικό Γ’ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου

22

ΟΟυυδδέέττεερραα οουυσσιιαασσττιικκάά

Τα ουδέτερα ουσιαστικά έχουν συνήθως καταλήξεις σε -ο, -ι και -υ. πχ: το βιβλίο, το παιδί, το βράδυ

Κλίση ουδέτερων ουσιαστικών

Ενικός Αριθμός

Ονομαστική το δέντρο το ψωμί το βράδυ

Γενική του δέντρου του ψωμιού του βραδιού

Αιτιατική το δέντρο το ψωμί το βράδυ

Κλητική - δέντρο - ψωμί - βράδυ

Πληθυντικός Αριθμός

Ονομαστική τα δέντρα τα ψωμιά τα βράδια

Γενική των δέντρων των ψωμιών των βραδιών

Αιτιατική τα δέντρα τα ψωμιά τα βράδια

Κλητική - δέντρα - ψωμιά - βράδια

Προσοχή: Τα ουδέτερα ουσιαστικά που τελειώνουν σε -ι γράφονται με -ι εκτός από τα: βράδυ, δάκρυ, δίχτυ, δόρυ, οξύ και στάχυ που γράφονται με -υ. Προσοχή στον τονισμό! Όταν τα ουδέτερα ουσιαστικά σε -ο τονίζονται στην τελευταία (πχ: το κιλό) ή την προτελευταία (το πιάτο) συλλαβή τότε και σε όλες τις πτώσεις τονίζονται όπως στην ονομαστική του ενικού. πχ: το κιλό - του κιλού, τα κιλά - των κιλών το πιάτο - του πιάτου, τα πιάτα - των πιάτων Όταν τα ουδέτερα ουσιαστικά σε -ο τονίζονται στην τρίτη ή τέταρτη από το τέλος συλλαβή (πχ: το πρόσωπο) τότε και σε στη γενική ενικού και πληθυντικού κατεβάζουν τον τόνο κατά μια συλλαβή. (Υπάρχουν ωστόσο ορισμένες εξαιρέσεις όπως π.χ. οι σύνθετες λέξεις: το λυκόσκυλο) πχ: το πρόσωπο - του προσώπου, τα πρόσωπα - των προσώπων το λυκόσκυλο - του λυκόσκυλου, τα λυκόσκυλα - των λυκόσκυλων Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε -ι και -υ στη γενική ενικού και πληθυντικού τονίζονται στην τελευταία συλλαβή. πχ: το παιδί - του παιδιού, τα παιδιά - των παιδιών το βράδυ - του βραδιού, τα βράδια - των βραδιών

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.5

Page 6: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Γραμματική και Συντακτικό Γ’ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου

23

ΤΤοο ττεελλιικκόό --νν

Οι λέξεις τον, στον, αυτόν, την, στην, έναν, δεν, μην κρατούν το τελικό -ν όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από: φωνήεν (α, ο, ω, η, ι, ε) ή από τα σύμφωνα: κ, π, τ, ξ, ψ, μπ, γκ, ντ, τσ, τζ.

Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις δεν κρατούν το -ν. πχ: τον άνθρωπο, την κιθάρα, τον γκρεμό αλλά: τη ζωή, τη θάλασσα, το φίλο

ΤΤοοννιισσμμόόςς ττωωνν μμοοννοοσσύύλλλλααββωωνν λλέέξξεεωωνν ήή,, πποούύ,, ππώώςς

Κανονικά οι μονοσύλλαβες λέξεις (δηλαδή οι λέξεις που έχουν μόνο μία συλλαβή) δεν τονίζονται. Εξαιρούνται όμως οι λέξεις: α) ο διαζευκτικός σύνδεσμος "ή" πχ: Θα ταξιδέψεις με πλοίο ή με αεροπλάνο; β) τα πού και τα πώς 1) όταν βρίσκονται σε ευθεία ερώτηση: πχ: Πού θα πας; Πώς θα πας;

2) όταν βρίσκονται σε πλάγια ερώτηση πχ: Θέλω να μου πεις πού είσαι.

Εξήγησέ μου πώς ήρθες. 3) Στις εκφράσεις "πού και πού" και "πώς και πώς"

πχ: Πού και πού πάω στο σπίτι της γιαγιάς μου. Περίμενα πώς και πώς αυτή τη μέρα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.6

Page 7: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

47

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

Η λέξη σαν διατηρεί πάντα το τελικό –ν.

Ασκήσεις

1. Να αντιστοιχίσεις τα επίθετα της πρώτης στήλης µε τις σωστές

παροµοιώσεις της δεύτερης.

σκληρό σαν τον άνεµο

απαλό σαν µαχαίρι

κοφτερό σαν χελώνα

ψηλό σαν πέτρα

γρήγορο σαν βελούδο

αργό σαν κυπαρίσσι

2. Να διαβάσεις προσεχτικά τις προτάσεις και να υπογραµµίσεις τις

παροµοιώσεις.

α) Είναι ελαφρύς σαν πούπουλο.

β) Κοιµάται σαν πουλάκι.

γ) Άσπρισε σαν πανί όταν άκουσε τα νέα.

δ) Σαν πας στο χωριό, να δώσεις χαιρετίσµατα σε όλους.

ε) Τα σταφύλια ήταν γλυκά όπως το µέλι.

στ) Μοιάζεις µε την αδερφή σου όταν γελάς.

ΠΠΠώώώςςς υυυιιιοοοθθθεεετττήήήσσσαααµµµεεε έέένννααα κκκοοοµµµµµµάάάτττιιι γγγηηηςςς...

Ουδέτερα ουσιαστικά σε –ο

Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –ο είναι οξύτονα, παροξύτονα και

προπαροξύτονα.

π.χ. νερό (οξύτονο)

γραφείο (παροξύτονο)

θέατρο (προπαροξύτονο)

mgavalaΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.7

Page 8: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

48

Όλα τα οξύτονα και παροξύτονα ουδέτερα σε –ο τονίζονται σε όλες τις

πτώσεις και των δύο αριθµών όπου τονίζονται στην ονοµαστική του ενικού.

π.χ. το κιλό, του κιλού – τα κιλά, των κιλών

Τα προπαροξύτονα ουδέτερα σε –ο που είναι σύνθετες λέξεις τονίζονται σε

όλες τις πτώσεις και των δύο αριθµών όπου τονίζονται στην ονοµαστική του

ενικού.

π.χ. το λυκόσκυλο, του λυκόσκυλου – τα λυκόσκυλα, των λυκόσκυλων

Όλα τα υπόλοιπα προπαροξύτονα σε –ο κατεβάζουν τον τόνο κατά µια

συλλαβή στη γενική του ενικού και του πληθυντικού.

π.χ. το πρόσωπο – του προσώπου

τα πρόσωπα – των προσώπων

Κλίση ουδέτερων ουσιαστικών σε –ο

Ενικός αριθµός

ονοµαστική το βουνό το πιάτο το άτοµο το λυκόσκυλο

γενική του βουνού του πιάτου του ατόµου του λυκόσκυλου

αιτιατική το βουνό το πιάτο το άτοµο το λυκόσκυλο

κλητική - βουνό - πιάτο - άτοµο - λυκόσκυλο

Πληθυντικός αριθµός

ονοµαστική τα βουνά τα πιάτα τα άτοµα τα λυκόσκυλα

γενική των βουνών των πιάτων των ατόµων των λυκόσκυλων

αιτιατική τα βουνά τα πιάτα τα άτοµα τα λυκόσκυλα

κλητική - βουνά - πιάτα - άτοµα - λυκόσκυλα

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

Τα ουδέτερα ουσιαστικά που τελειώνουν σε –ο

γράφονται µε 0.

π.χ. το δέντρο, το άλογο, το χωριό

mgavalaΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.8

Page 9: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

49

Ασκήσεις

1. Να κλίνεις τα ουσιαστικά: το φυτό, το θηρίο, το άλογο.

Ενικός αριθµός

ονοµαστική

γενική

αιτιατική

κλητική

Πληθυντικός αριθµός

ονοµαστική

γενική

αιτιατική

κλητική

2. Να γράψεις την γενική ενικού και πληθυντικού των παρακάτω

ουσιαστικών.

Ονοµαστική Γενική ενικού Γενική πληθυντικού

α) το δέντρο ……………………………………. ………………………………….

β) το έπιπλο ……………………………………. ………………………………….

γ) το ζώο ……………………………………. ………………………………….

δ) το χωριό ……………………………………. ………………………………….

ε) το γραφείο ……………………………………. ………………………………….

Ουδέτερα ουσιαστικά σε –ι

Τα ουδέτερα ουσιαστικά – οξύτονα και παροξύτονα- που τελειώνουν σε –ι

γράφονται µε ι.

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι το βράδυ, το οξύ, το δάκρυ, το στάχυ, το δόρυ, το δίχτυ.

Ενικός αριθµός

ονοµαστική το βράδυ το δάκρυ το δόρυ το δίχτυ

γενική του βραδιού του δακρύου του δόρατος του διχτυού

αιτιατική το βράδυ το δάκρυ το δόρυ το δίχτυ

κλητική - βράδυ - δάκρυ - δόρυ - δίχτυ

mgavalaΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.9

Page 10: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

50

Πληθυντικός αριθµός

ονοµαστική τα βράδια τα δάκρυα τα δόρατα τα δίχτυα

γενική των βραδιών των δακρύων των δοράτων των διχτυών

αιτιατική τα βράδια τα δάκρυα τα δόρατα τα δίχτυα

κλητική - βράδια - δάκρυα - δόρατα - δίχτυα

Ενικός αριθµός

ονοµαστική το στάχυ το οξύ

γενική του σταχυού του οξέως

αιτιατική το στάχυ το οξύ

κλητική - στάχυ - οξύ

Πληθυντικός αριθµός

ονοµαστική τα στάχυα τα οξέα

γενική των σταχυών των οξέων

αιτιατική τα στάχυα τα οξέα

κλητική - στάχυα - οξέα

Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –ι που έχουν φωνήεν πριν από την κατάληξη

παίρνουν το σύµφωνο γ πριν από το ι σε όλες τις πτώσεις που δε τελειώνουν

σε ι.

π.χ. το τσάι – του τσαγιού

το ρολόι – του ρολογιού

Όλα τα ουδέτερα σε –ι τονίζονται στη λήγουσα στη γενική ενικού και

πληθυντικού αριθµού.

π.χ. το κρασί – του κρασιού, τα κρασιά – των κρασιών

το τραγούδι – του τραγουδιού, τα τραγούδια – των τραγουδιών

Τα ουδέτερα ουσιαστικά που είναι υποκοριστικά και έχουν κατάληξη –άκι και

–ούλι δε σχηµατίζουν γενική ούτε στον ενικό ούτε στον πληθυντικό αριθµό.

Ενικός αριθµός

ονοµαστική το κρασί το τραγούδι το σκυλάκι το µικρούλι

γενική του κρασιού του τραγουδιού του - του -

αιτιατική το κρασί το τραγούδι το σκυλάκι το µικρούλι

κλητική - κρασί - τραγούδι - σκυλάκι - µικρούλι

mgavalaΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.10

Page 11: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

51

Πληθυντικός αριθµός

ονοµαστική τα κρασιά τα τραγούδια τα σκυλάκια τα µικρούλια

γενική των κρασιών των τραγουδιών των - των -

αιτιατική τα κρασιά τα τραγούδια τα σκυλάκια τα µικρούλια

κλητική - κρασιά - τραγούδια - σκυλάκια - µικρούλια

Ασκήσεις

1. Να κλίνεις τα ουσιαστικά: το βιολί, το αστέρι, το γατάκι

Ενικός αριθµός

ονοµαστική

γενική

αιτιατική

κλητική

Πληθυντικός αριθµός

ονοµαστική

γενική

αιτιατική

κλητική

2. Να τονίσεις τις παρακάτω λέξεις.

α) τα αγγουρια β) τα τυρια γ) του καλοκαιριου

δ) των χαρτιων ε) των φιδιων στ) του ελαφιου

Ορθογραφία των ρηµάτων σε –ίζω και –ώνω

Τα ρήµατα που τελειώνουν σε –ίζω γράφονται µε ι.

π.χ. αρχίζω, χτενίζω, καθαρίζω

Υπάρχουν όµως και κάποια ρήµατα που δε γράφονται µε ι.

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι λοιπόν τα :

δακρύζω, συγχύζω, γογγύζω, κελαρύζω, αναβλύζω, κατακλύζω, δανείζω,

αθροίζω, πήζω, πρήζω.

mgavalaΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.11

Page 12: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

52

Όλα τα ρήµατα στην ενεργητική φωνή έχουν κατάληξη –ω.

Τα ρήµατα που τελειώνουν σε –ίζω διατηρούν το ι σε όλες τις λέξεις της

ίδιας οικογένειας.

π.χ. γυρίζω – γυρισµός – γύρισµα

σκαλίζω – σκάλισµα – σκαλιστήρι

Τα ρήµατα που τελειώνουν σε –ώνω γράφονται µε δύο ω.

π.χ. τεντώνω, απλώνω, µαλώνω

Όλα τα ρήµατα στην ενεργητική φωνή έχουν κατάληξη –ω.

Το ω της κατάληξης –ώνω ταξιδεύει σε όλες της λέξης της ίδιας

οικογένειας.

π.χ. στρώνω – στρώµα – στρώσιµο

ανακυκλώνω – ανακύκλωση – ανακυκλωµένο

Ασκήσεις

1. Να σχηµατίσεις από τις παρακάτω λέξεις ρήµατα παράγωγα µε την

κατάληξη –ίζω.

α) χώρια ……………………………………………

β) καληνύχτα ……………………………………………

γ) φροντίδα ……………………………………………

δ) φως ……………………………………………

ε) αντίκρυ ……………………………………………

στ) ελπίζω ……………………………………………

2. Να σχηµατίσεις από τις παρακάτω λέξεις ρήµατα παράγωγα µε την

κατάληξη -ώνω.

α) βίδα ……………………………………………

β) καρφί ……………………………………………

γ) ύψος ……………………………………………

δ) στρώµα ……………………………………………

ε) φούσκα ……………………………………………

στ) κρύο ……………………………………………

mgavalaΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.12

Page 13: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

53

ΤΤΤααα χχχαααρρρτττιιιάάά ααανννααακκκυυυκκκλλλώώώνννοοονννττταααιιι

Σύνθετες λέξεις

βλέπε σελ. 25

Οι λέξεις που δηµιουργούνται αν ενώσουµε δύο διαφορετικές λέξεις λέγονται

σύνθετες.

π.χ. ανεβαίνω + κατεβαίνω = ανεβοκατεβαίνω

Πολλές φορές χρησιµοποιούµαι τα µόρια ξε- και α- στην αρχή, για να

δηµιουργήσουµε σύνθετες λέξεις. Το ξε- και το α- λέγονται µόρια γιατί είναι

πολύ µικρά, δεν είναι κανονικές λέξεις και δε τα συναντάµε ποτέ µόνα τους.

Με το ξε- δηµιουργούνται σύνθετες λέξεις που φανερώνουν στέρηση,

αντίθεση ή δίνουν έµφαση.

π.χ. ξεγράφω, ξεκουµπώνω, ξεχωρίζω

Με το α- δηµιουργούµε σύνθετες λέξεις που φανερώνουν στέρηση, για αυτό

και το α- λέγεται στερητικό, γιατί στερεί τη σηµασία της αρχικής λέξης και

της δίνει την αντίθετη.

π.χ. αγράµµατος, άγνωστος, αδύνατος

Αν η λέξη που θα ενωθεί αρχίζει από σύµφωνο, τότε γράφουµε α-. Αν

αρχίζει από φωνήεν, τότε γράφουµε αν- .

π.χ. γνωστός – άγνωστος

ήσυχος – ανήσυχος

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

Πολλές λέξεις, όταν ενώνονται, παίρνουν ανάµεσά τους ένα

φωνήεν, το ο, το οποίο µπαίνει στη θέση της κατάληξης

της πρώτης λέξης.

π.χ. µπαλκόνι + πόρτα = µπαλκονόπορτα

mgavalaΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.13

Page 14: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

54

Ασκήσεις

1. Να σχηµατίσεις σύνθετα από τις παρακάτω λέξεις.

α) αλάτι + πιπέρι ………………………………………………

β) τρέµω + σβήνω ………………………………………………

γ) ψάρι + βάρκα ………………………………………………

δ) άνεµος + µύλος ………………………………………………

ε) σελίδα + δείκτης ………………………………………………

2. Να γράψεις τα 2 συνθετικά των παρακάτω σύνθετων λέξεων.

α) νυχτολούλουδο ………………………………… + ………………………………….

β) ασπρόµαυρο ………………………………… + ………………………………….

γ) χελιδονοφωλιά ………………………………… + ………………………………….

δ) τερµατοφύλακας ………………………………… + ………………………………….

3. Να σχηµατίσεις σύνθετες λέξεις χρησιµοποιώντας το µόριο ξε-.

α) σκονίζω …………………………………………..

β) ριζώνω …………………………………………..

γ) βάφω …………………………………………..

δ) µένω …………………………………………..

4. Να σχηµατίσεις σύνθετες λέξεις χρησιµοποιώντας το µόριο α-.

α) κατάλληλος …………………………………………..

β) γνωστός …………………………………………..

γ) άξιος …………………………………………..

δ) όµοιος …………………………………………..

ε) ταιριαστός …………………………………………..

ΤΤΤοοο τττεεετττρρράάάδδδιιιοοο ζζζωωωγγγρρραααφφφιιικκκήήήςςς

Το τελικό –ν

Σε µερικές λέξεις το τελικό –ν διατηρείται και άλλοτε χάνεται. Αυτό

εξαρτάται από το πρώτο γράµµα της λέξης που ακολουθεί. Οι λέξεις αυτές

είναι οι εξής:

mgavalaΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.14

Page 15: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

55

� το άρθρο τον

π.χ. τον ουρανό αλλά το βράχο

� το άρθρο την

π.χ. την αλεπού αλλά τη µέρα

� το αόριστο άρθρο και το αριθµητικό έναν

π.χ. έναν ψαρά αλλά ένα µάγειρα

� το άκλιτο δεν

π.χ. δεν άκουσα αλλά δε θέλω

� το άκλιτο µην

π.χ. µην κοιτάς αλλά µη γελάς

Πότε διατηρείται το τελικό –ν;

Όταν η επόµενη λέξη αρχίζει από φωνήεν.

π.χ. τον άνεµο, την αυγή, έναν όρο, δεν είδα, µην ακούς

Όταν η επόµενη λέξη αρχίζει από κ, π, τ, µπ, ντ, γκ, τζ, τσ.

π.χ. τον κουρέα, την πάνα, την τέχνη, δεν µπορώ, µην ντυθείς, έναν γκρεµό

Όταν η επόµενη λέξη αρχίζει από διπλό σύµφωνο (ξ, ψ)

π.χ. τον ψαρά, έναν ξάδελφο, µην ψάχνεις

Πότε χάνεται το τελικό –ν;

Όταν η επόµενη λέξη αρχίζει από τα β, γ, δ, ζ, θ, λ, µ, ν, ρ, σ, φ, χ.

π.χ. το βοσκό, ένα νόµο, το σεβασµό, ένα φίλο, µη χτυπήσεις

∆ε χάνουν το τελικό –ν :

α) το άρθρο των

β) η προσωπική αντωνυµία αυτόν, τον

Προσοχή!!! Η προσωπική αντωνυµία αυτήν , την ακολουθεί τον κανόνα (την

ακολούθησα, αυτή θέλω, γι’ αυτήν κρατήθηκα)

γ) το επίρρηµα σαν

mgavalaΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.15

Page 16: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

56

Ασκήσεις

1. Να βάλεις τελικό –ν όπου χρειάζεται.

α) το… κύκνο β) τη… κλωστή γ) ένα… χάρακα

δ) το… ήχο ε) ένα… κλόουν στ) το… ξυλουργό

2. Να βάλεις τελικό –ν όπου χρειάζεται.

α) Μη… τρέχεις γιατί θα χτυπήσεις.

β) Τη… φώναξα για να γνωρίσει τη… Ελένη.

γ) Έλα να δεις το… κήπο, εγώ το… κλάδεψα και το… στόλισα για το πάρτι.

δ) Το… φίλο σου το… Ανέστη το… έχεις καλέσει στη γιορτή;

ε) ∆ε… έχω να σου δώσω άλλα χρήµατα, γι’ αυτό µη… µου ζητάς.

ΗΗΗ πππόόόλλληηη χχχάάάθθθηηηκκκεεε σσστττοοο χχχιιιόόόνννιιι

Ο αόριστος και ο παρατατικός στην ενεργητική φωνή

Οι χρόνοι του ρήµατος που φανερώνουν ότι κάτι έχει γίνει στο παρελθόν

λέγονται παρελθοντικοί και είναι ο παρατατικός, ο αόριστος και ο

υπερσυντέλικος.

Τα ρήµατα που µας δείχνουν τι έγινε στο παρελθόν σε µια στιγµή λέµε ότι

είναι σε χρόνο αόριστο.

π.χ. Χτες τα παιδιά έπαιξαν ποδόσφαιρο.

Χτύπησε το πόδι του στο τραπέζι.

Τα ρήµατα που µας δείχνουν τι γίνονταν στο παρελθόν συνέχεια λέµε ότι

είναι σε χρόνο παρατατικό.

π.χ. Τα παιδιά έπαιζαν ποδόσφαιρο όλο το απόγευµα.

Χτες έγραφα τις ασκήσεις των αγγλικών.

mgavalaΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.16

Page 17: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

ΡΗΜΑΤΑ ΜΕ ΚΑΤΑΛΗΞΗ -ΙΖΩ & ΡΗΜΑΤΑ ΜΕ ΚΑΤΑΛΗΞΗ -ΩΝΩ ΟΝΟΜΑ:

1. Υπογραμμίστε τα ρήματα των παρακάτω παροιμιών που έχουν κατάληξη σε (-ίζω) ή (-ωνω) και γράψτε δίπλα το πρώτο πρόσωπο.(Ακολουθείστε τα παραδείγματα)

Τα στραβά τα πόδια μας , ο παράς μας τα ισιώνει. εγώ ισιώνω Το γουρούνι καθαρίζεις , το σαπούνι χαραμίζεις. εγώ καθαρίζω εγώ χαραμίζω

Ο σκύλος δε γαυγίζει σαν τον χτυπάς με κόκαλο. εγώ _________________ Η αλεπού δε λερώνει τη φωλιά της. εγώ _________________ Σαν δε γενεί το μήλο, δε μυρίζει. εγώ _________________ Σε τραπέζι που δεν έστρωσες, χέρι μην απλώνεις. εγώ _________________ ,

εγώ ____________ Όποιος τσακωθεί στη βρύση, δίχως στάμνα θα γυρίσει. εγώ _________________ Μαλώνουν σαν τα κοκόρια. εγώ _________________ Κοπανίζει το νερό με το γουδί. εγώ _________________ Μεγαλώνει το δέντρο , μεγαλώνει κι η σκιά του. εγώ _________________ Γυναίκα, όπλο, κι άλογο ποτέ σου μη δανείζεις. εγώ ______________(προσοχή!) Όπου λαλούν πολλά κοκόρια αργεί να ξημερώσει. εγώ _________________ Αδικοχτισμένο σπίτι, πέφτει και γκρεμίζεται. εγώ _________________ Θύμωσε ο Αγάς και κάθισε στα πουρνάρια. εγώ _________________ Κάποιου του χαρίζαν έναν γάιδαρο κι αυτός τον κοίταζε στα δόντια.

εγώ _________________ Η γριά δαγκώνει κι ας μην έχει δόντια. εγώ _________________ Σταλαγματιά, σταλαγματιά γεμίζει η στάμνα η πλατιά. εγώ _________________ Το μικρό ψάρι ελπίζει να γίνει φάλαινα. εγώ _________________ Δεν ιδρώνει το αυτί του. εγώ _________________

Η ομόνοια ενώνει , η διχόνοια χωρίζει. εγώ _________________ , εγώ _________________

Μαυροειδή Ευσταθία

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.17

Page 18: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

2. Να σχηματίσεις από τις παρακάτω λέξεις ρήματα παράγωγα με την κατάληξη -ίζω. φως ____________________________

βούρτσα ____________________________

ελπίδα ____________________________

στολίδι ____________________________

σκουπίδι ____________________________

3. Να σχηματίσεις από τις παρακάτω λέξεις ρήματα παράγωγα με την κατάληξη -ωνω. βίδα _____________________________

καρφί _____________________________

ύψος ______________________________

θυμός ______________________________

κλειδί ______________________________

Μαυροειδή Ευσταθία

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.18

Page 19: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

ΡΗΜΑΤΑ ΜΕ ΚΑΤΑΛΗΞΗ -ΙΖΩ & ΡΗΜΑΤΑ ΜΕ ΚΑΤΑΛΗΞΗ -ΩΝΩ ΟΝΟΜΑ:

1. Υπογραμμίστε τα ρήματα των παρακάτω παροιμιών που έχουν κατάληξη σε (-ίζω) ή (-ωνω) και γράψτε δίπλα το πρώτο πρόσωπο.(Ακολουθείστε τα παραδείγματα)

Τα στραβά τα πόδια μας , ο παράς μας τα ισιώνει. εγώ ισιώνω Το γουρούνι καθαρίζεις , το σαπούνι χαραμίζεις. εγώ καθαρίζω εγώ χαραμίζω

Το γλυτώσαμε απ’ τον λύκο και μας το ’φαγε η αλεπού. εγώ _________________ Όποιος βαριέται να ζυμώσει , δέκα μέρες κοσκινίζει . εγώ _________________ Η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει. εγώ _________________ Άπλωνε το χέρι σου ως το κλαδί που φτάνει. εγώ _________________ Για χάρη του βασιλικού ποτίζεται κι η γλάστρα. εγώ _________________ Το όπλο κι η γυναίκα δε δανείζονται. εγώ _________________ (προσοχή!) Αυτός δε σηκώνει μύγα στο σπαθί του. εγώ _________________ Κακαρίζοντας η κότα , μαρτυράει τα αυγά της. εγώ _________________ Κατά το πάπλωμα σου, άπλωνε τα πόδια σου. εγώ _________________ Αφού παινιέται σαν λιοντάρι, γιατί γαυγίζει σαν σκυλί; εγώ _________________ Ούτε κότες έχω, ούτε με την αλεπού μαλώνω. εγώ _________________ Σαπουνίζοντας γουρούνι, χάνεις χρόνο και σαπούνι. εγώ _________________ Τα στραβά τα ξύλα η φωτιά τα ισιώνει. εγώ _________________ Φασούλι το φασούλι, γεμίζει το σακούλι. εγώ _________________ Αυτί που δεν ακούει, ξεριζώνεται. εγώ _________________ Ρημάζει σπίτια και χτίζει εκκλησίες. εγώ _________________ Αν δε γονάτιζε η καμήλα , δε θα τη φορτώναμε. εγώ ____________ ,

εγώ _____________ Ψώνισε καβάλα στο άλογο. εγώ _________________

Μαυροειδή Ευσταθία

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.19

Page 20: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

2. Να σχηματίσεις από τις παρακάτω λέξεις ρήματα παράγωγα με την κατάληξη -ίζω. χώρια ___________________________

καληνύχτα ____________________________

φροντίδα ____________________________

κέρδος ____________________________

θέρος ____________________________

3. Να σχηματίσεις από τις παρακάτω λέξεις ρήματα παράγωγα με την κατάληξη -ωνω χαμηλά _____________________________

στρώμα _____________________________

φούσκα _____________________________

όργωμα ______________________________

κρύος ______________________________

Μαυροειδή Ευσταθία

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.20

Page 21: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Τα ρήματα που τελειώνουν σε –ίζω διατηρούν το ι(γιώτα) σε όλες τις λέξεις της ίδιας οικογένειας.

ποτίζω- ποτιστήρι- πότισμα

ΔΑΚΡΥΖΩ, ΔΑΝΕΙΖΩ, ΑΘΡΟΙΖΩ, ΣΥΓΧΥΖΩ, ΠΡΗΖΩ, ΠΗΖΩ, ΓΟΓΓΥΖΩ, ΚΕΛΑΡΥΖΩ, ΑΝΑΒΛΥΖΩ, ΚΑΤΑΚΛΥΖΩ.

άθροισμα, πρήξιμο, κατακλυσμός, δανειστής: διατηρούν τα οι,η,υ,ει.

Τα ρήματα που τελειώνουν σε –ώνω διατηρούν το ω(ωμέγα) σε όλες τις λέξεις της ίδιας οικογένειας.

στρώνω- στρώσιμο- στρώμα

Μπορείς να σχηματίσεις παράγωγα ρήματα από τις παρακάτω λέξεις; καρφί ............................. βίδα ............................. τρύπα ............................ δάνειο ............................ κρύος ........................... φως ............................ πάτος .......................... πάγος ........................... όργωμα ......................... κέρδος ........................... δάκρυ ......................... βούρτσα ......................... κλειδί ........................ κύκλος ......................... χαμηλά ........................ λέρα ......................... φούσκα ....................... ύψος .........................

Όνομα______________ Επώνυμο____________ Ημερομηνία_________ Βαθμός __

ΣΤΑΜΟΣ ΦΩΤΗΣ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.21

Page 22: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Ρήματα σε –ίζω

αγγίζω αλατίζω δωρίζω

σκουπίζω βρωμίζω βουρτσίζω

σφουγγαρίζω χαχανίζω σφυρίζω αερίζω γευματίζω δροσίζω

ακονίζω εκνευρίζω πλημμυρίζω

ξεσκονίζω αλατίζω

φωτογραφίζω ανθίζω

χαρίζω αντιμετωπίζω

σκίζω αξίζω

ζωγραφίζω αποφασίζω

χρωματίζω αρχίζω

σκαλίζω ασπρίζω

ταΐζω ασφαλίζω

φωτίζω αφρίζω

μυρίζω βαφτίζω

χαρίζω βασανίζω

ποτίζω βρίζω

βυθίζω γαβγίζω

χαιρετίζω γεμίζω

ξυρίζω γκρεμίζω

χτίζω μαυρίζω

γνωρίζω ροχαλίζω

γονατίζω φροντίζω

καπνίζω προβληματίζω

στηρίζω φοβίζω

χιονίζω ραντίζω

Προσοχή!

δανείζω αθροίζω δακρύζω αναβλύζω κελαρύζω συγχύζω σφύζω πρήζω πήζω

Αντωναίος Δ. - Μόσιαλου Ε.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.22

Page 23: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Ρήματα σε –ώνω

μπαλώνω στεγνώνω

παγώνω θυμώνω

καμαρώνω λερώνω

πληγώνω μανταλώνω

τεντώνω μουντζουρώνω

ξηλώνω δαγκώνω

απλώνω ξαπλώνω

βιδώνω διορθώνω

στεγνώνω βιδώνω

αγκυλώνω μεγαλώνω

στεφανώνω φυτρώνω

φουσκώνω μαγκώνω

φορτώνω κρυώνω

κλειδώνω λιώνω

απογειώνω ενώνω

προσγειώνω ξαπλώνω

διπλώνω μαλώνω

σιδερώνω διογκώνω

απομονώνω μορφώνω

τελειώνω στερεώνω

βελτιώνω ελευθερώνω

χαλαρώνω δικαιώνω

σκοτώνω βεβαιώνω

σκαρφαλώνω ενημερώνω

πληγώνω σταυρώνω

χρεώνω τονώνω Αντωναίος Δ. - Μόσιαλου Ε.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.23

Page 24: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΣΑΣ ΟΝΟΜΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ :

1. Γράψε τις αντίθετες λέξεις: Πουθενά _______________ , μπροστά _____________ , πριν ______________ Φανερά ________________ , εδώ _________________ , μαζί_______________ Αδυνατίζω _____________ , μπαίνω ______________ , πέφτω _____________ Είσοδος _______________ , ευγενικός _____________ , ευγένεια ____________ Κινητός _______________ , κακοκαιρία ____________ , ησυχία _____________ Ανηφόρα ______________ , κοιμάμαι ______________ , γεμίζω _____________ Πιάνω ________________ , φεύγω _________________ , χαίρομαι ____________ Ανοίγω _______________ , γρήγορος ______________ , αλήθεια _____________

2. Να υπογραμμίσεις τις αντίθετες λέξεις

Ρίχνει άδεια να πιάσει γεμάτα.

Ήρθαν τ’ άγρια να διώξουν τα ήμερα.

Όποιος γυρεύει τα πολλά χάνει και τα λίγα.

Ο χορτάτος δε πιστεύει το νηστικό.

Ούτε κρύο ούτε ζέστη μου κάνει.

Το χρήμα είναι καλός υπηρέτης αλλά κακός αφέντης.

Η ομόνοια ενώνει , η διχόνοια χωρίζει.

Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό.

Αγαπάει ο θεός το ψέμα , μα αγαπάει και την αλήθεια.

Το στραβό ξύλο ίσιο δε γίνεται.

Μαυροειδή Ευσταθία

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.24

Page 25: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

3. Γράψε τις συνώνυμες λέξεις : (όμορφος , φασαρία , λαμπρός , λάθος , αμόρφωτος, νομίζω , θέλω , σπίτι, δουλεύω , όρος , τρομάζω, παραλία , κουβέντα , ξηρά, μολύνω )

Στεριά _______________ , συζήτηση ____________ , ακτή ___________________ Βουνό _______________ , κατοικία _____________ , σφάλμα _________________ Θόρυβος _____________ , ωραίος ______________ , φοβάμαι _________________ Ρυπαίνω ______________ , φωτεινός ____________ , αγράμματος ______________ Πιστεύω ______________ , ζητώ _______________ , εργάζομαι ________________

4. Στις παρακάτω ομάδες συνωνύμων λέξεων υπάρχει από μια λέξη που δεν ταιριάζει. Να βρεις αυτή τη λέξη και να τη διαγράψεις.

Αφθονία - πλούτος - πληθυσμός - περίσσεια

Άνετος - άβολος - ξεκούραστος - αναπαυτικός

Τεμπέλης - οκνός - ανεπρόκοπος - χαμένος

Ξύνω - διορθώνω - φτιάχνω - επισκευάζω

Παρατηρώ - βλέπω - σκαλίζω - κοιτάζω

5. Να κάνετε οικογένειες λέξεων με πρωτότυπες λέξεις : άνεμος , βιβλίο

Πρωτότυπη λέξη Παράγωγες λέξεις Σύνθετες λέξεις άνεμος Πρωτότυπη λέξη Παράγωγες λέξεις Σύνθετες λέξεις Βιβλίο

Μαυροειδή Ευσταθία

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.25

Page 26: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Η κυρα – Γραμματική

Πού ( με τόνο ) Που ( χωρίς τόνο ) Όταν το πού το χρησιμοποιούμε για να ρωτάμε παίρνει τόνο .

Παράδειγμα Πού θα πας ; ………………………………….. Μερικές φορές ,όμως , το πού παίρνει τόνο χωρίς να φαίνεται άμεσα η ερώτηση.

Παράδειγμα Θέλω να μου πεις πού είσαι. ( είναι σαν να ρωτάμε : Πού είσαι ; ) Η φράση πού και πού παίρνει πάντα τόνο.

Όταν μέσα σε μια πρόταση το που σημαίνει ο οποίος , η οποία , το οποίο , οι οποίοι , οι οποίες , τα οποία , τότε δεν παίρνει τόνο.

Παράδειγμα

Έφερα το βιβλίο που μου δάνεισες. ( είναι σαν να λέμε : Έφερα το βιβλίο ,το οποίο μου δάνεισες.)

Πώς ( με τόνο ) Πως ( χωρίς τόνο ) Όταν το πώς το χρησιμοποιούμε για να ρωτάμε , παίρνει τόνο.

Παράδειγμα Πώς πήγες μέχρι εκεί ; ……………………………………. Μερικές φορές , όμως , το πώς παίρνει τόνο χωρίς να φαίνεται άμεσα η ερώτηση .

Παράδειγμα Θέλω να μου πεις πώς ήρθες. ( είναι σαν να λέμε : Πώς ήρθες ; ) Η φράση πώς και πώς παίρνει πάντα με τόνο.

Όταν μέσα σε μια πρόταση το πως σημαίνει ότι , τότε δεν παίρνει τόνο.

Παράδειγμα

Μου είπαν πως με θέλεις . ( είναι σαν να λέμε : Μου είπαν ότι με θέλεις .)

Ελένη Τσιαμπούλα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.26

Page 27: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Ασκήσεις

Βάλε τόνο στο που και το πως , όπου χρειάζεται :

Αυτό που είπες το άκουσα κι εγώ . Απορώ πως το διάβασες τόσο γρήγορα. Που το άκουσες αυτό ; Μου είπε πως δεν θα έρθει σήμερα. Περιμένω πως και πως τις διακοπές. Αυτό που είπες δεν είναι αλήθεια. Πως το είπες αυτό το τραγούδι; Είναι τόσο χάλια το σπίτι, ώστε δεν ξέρω από που να αρχίσω. Μου κάνει που και που κανένα τηλεφώνημα. Σου είπα πως αυτό που ζητάς δεν γίνεται. Από που αγόρασες αυτό το βιβλίο ;

Ελένη Τσιαμπούλα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.27

Page 28: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

ΘΕΣΗ-ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ

☺ Μπορείς να πείσεις τους φίλους σου πως η πόλη θα ήταν καλύτερη εάν όλοι μετακινούμασταν με ποδήλατο;

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................... .........................................................

Ποια είναι η βασική μου γνώμη ;

Ποια είναι τα επιχειρήματά μου;

Ποιο είναι το συμπέρασμα;

Όνομα______________ Επώνυμο____________ Ημερομηνία_________ Βαθμός __

ΔΑΣΚΑΛΟΣ: ΦΩΤΗΣ ΣΤΑΜΟΣ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.28

Page 29: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Φύλλα εργασιών

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.29

Page 30: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Πώς υιοθετήσαμε ένα κομμάτι γης

Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –ο είναι οξύτονα, παροξύτονα και προπαροξύτονα.

π.χ. νερό (οξύτονο) γραφείο (παροξύτονο)

θέατρο (προπαροξύτονο)

Όλα τα οξύτονα και παροξύτονα ουδέτερα σε –ο τονίζονται σε όλες τις πτώσεις και των δύο αριθμών όπου τονίζονται στην ονομαστική του ενικού.

π.χ. το κιλό, του κιλού – τα κιλά, των κιλών

Τα προπαροξύτονα ουδέτερα σε –ο που είναι σύνθετες λέξεις τονίζονται σε όλες τις

πτώσεις και των δύο αριθμών όπου τονίζονται στην ονομαστική του ενικού. π.χ. το λυκόσκυλο, του λυκόσκυλου – τα λυκόσκυλα, των λυκόσκυλων

Όλα τα υπόλοιπα προπαροξύτονα σε –ο κατεβάζουν τον τόνο κατά μια συλλαβή στη

γενική του ενικού και του πληθυντικού.

π.χ. το πρόσωπο – του προσώπου τα πρόσωπα – των προσώπων

Κλίση ουδέτερων ουσιαστικών σε –ο Ενικός αριθμός

ονομαστική το βουνό το πιάτο το άτομο το λυκόσκυλο

γενική του βουνού του πιάτου του ατόμου του λυκόσκυλου

αιτιατική το βουνό το πιάτο το άτομο το λυκόσκυλο

κλητική - βουνό - πιάτο - άτομο - λυκόσκυλο

Πληθυντικός αριθμός

ονομαστική τα βουνά τα πιάτα τα άτομα τα λυκόσκυλα

γενική των βουνών των πιάτων των ατόμων των λυκόσκυλων

αιτιατική τα βουνά τα πιάτα τα άτομα τα λυκόσκυλα

κλητική - βουνά - πιάτα - άτομα - λυκόσκυλα

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

Τα ουδέτερα ουσιαστικά που τελειώνουν σε –ο γράφονται με 0.

π.χ. το δέντρο, το άλογο, το χωριό

ONOMA:____________________

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:____________

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.30

Page 31: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Πώς υιοθετήσαμε ένα κομμάτι γης

Τα ουδέτερα ουσιαστικά – οξύτονα και παροξύτονα- που τελειώνουν σε –ι γράφονται

με ι. Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι το βράδυ, το οξύ, το δάκρυ, το στάχυ, το δόρυ, το δίχτυ.

ΓΡΑΦΟΥΜΕ: το δάκρυ-τα δάκρυα, το δίχτυ-τα δίχτυα, το στάχυ-τα στάχυα,

ΑΛΛΑ: το βράδυ-τα βράδια, η βραδιά, ο βραδινός, βραδιάτικος.

Όλα τα ουδέτερα σε –ι τονίζονται στη λήγουσα στη γενική ενικού και πληθυντικού αριθμού.

π.χ. το κρασί – του κρασιού, τα κρασιά – των κρασιών το τραγούδι –του τραγουδιού, τα τραγούδια – των τραγουδιών

Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –ι που έχουν φωνήεν πριν από την κατάληξη παίρνουν

το σύμφωνο γ πριν από το ι σε όλες τις πτώσεις που δε τελειώνουν σε ι. π.χ. το τσάι – του τσαγιού

το ρολόι – του ρολογιού

Τα ουδέτερα ουσιαστικά που είναι υποκοριστικά και έχουν κατάληξη –άκι και –ούλι δε σχηματίζουν γενική ούτε στον ενικό ούτε στον πληθυντικό αριθμό.

Κλίση ουδέτερων ουσιαστικών σε –ι

Ενικός αριθμός

ονομαστική το κρασί το τραγούδι το σκυλάκι το μικρούλι

γενική του κρασιού του τραγουδιού του - του -

αιτιατική το κρασί το τραγούδι το σκυλάκι το μικρούλι

κλητική - κρασί - τραγούδι - σκυλάκι - μικρούλι

Πληθυντικός αριθμός

ονομαστική τα κρασιά τα τραγούδια τα σκυλάκια τα μικρούλια

γενική των κρασιών των τραγουδιών των - των -

αιτιατική τα κρασιά τα τραγούδια τα σκυλάκια τα μικρούλια

κλητική - κρασιά - τραγούδια - σκυλάκια - μικρούλια

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

Τα ουδέτερα ουσιαστικά που τελειώνουν σε –ι γράφονται με ι. π.χ. το παιδί, το σκυλί, το λουλούδι

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.31

Page 32: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Πώς υιοθετήσαμε ένα κομμάτι γης

Ασκήσεις 1. Συμπληρώνω τα γράμματα που λείπουν. Τονίζω όπου πρέπει.

Το παιδ... αγόρασε ένα παιχνίδ... και πήγε στο σπίτ... του.

Το βράδ... κοιμήθηκε χαρούμενο κι ευτυχισμένο. Η βραδ...ά ήταν υπέροχη.

Ο ψαράς έριξε το δίχτ... στη θάλασσα, για να πιάσει ψάρια.

Ένα δελφίν…. μπλέχτηκε στα δίχτ...α των ψαράδων.

Το καλοκαίρ... πίνουμε νερό από το ψυγεί...

Ένα δάκρ... κύλησε στα μάτια της γιαγιάς, μόλις χάιδεψε το δισέγγον… της.

Όταν η μαμά καθαρίζει κρεμμύδια, τα μάτια μου γεμίζουν δάκρ…..α.

Το κουτάλ..., το πιρούν... και το μαχαίρ... είναι στο συρτάρ... της κουζίνας.

2. Να κλίνεις τα ουσιαστικά: το φυτό, το θηρίο, το άλογο. Ενικός αριθμός

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

Πληθυντικός αριθμός

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

3. Να γράψεις τη γενική του ενικού και του πληθυντικού των παρακάτω ουσιαστικών.

4. Να κλίνεις τα ουσιαστικά: το βιολί, το αστέρι, το γατάκι. Ενικός αριθμός

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

Πληθυντικός αριθμός

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

Ονομαστική Γενική ενικού Γενική πληθυντικού

α. το δέντρο

β. το έπιπλο

γ. το ζώο

δ. το χωριό

ε. το γραφείο

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.32

Page 33: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Πώς υιοθετήσαμε ένα κομμάτι γης

το μολύβι, το χέρι,

το πηγάδι,

το κορίτσι, το σχοινί,

το φεγγάρι,

το μαγαζί, το αγόρι,

το σκοτάδι,

το περιβόλι, το μέτρο

5. Να σχηματίσεις φράσεις βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική ενικού.

οι ρίζες – το δέντρο οι ρίζες του δέντρου ο διευθυντής – το σχολείο ________________________________

το κτίριο – το υπουργείο ________________________________

οι αποφάσεις – το συμβούλιο ________________________________

οι διακοπές – το καλοκαίρι ________________________________

οι στίχοι – το τραγούδι ________________________________

το φως – το κερί ________________________________

6. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με το κατάλληλο ουσιαστικό από το παρακάτω πλαίσιο,

γράφοντάς το στη σωστή πτώση.

Όποιος συμφωνεί να σηκώσει …………………………. .

Η μητέρα πήγε για ψώνια στα………………………………

Στην τάξη είμαστε δέκα ………………………….. και δώδεκα

………………………….. .

Η μύτη …………………………………. έσπασε.

Στο κέντρο ……………….….…………… υπάρχει ένα ……………………….

Το φως …………………………. τον βοήθησε να βαδίσει

στο ………………….

Το μήκος …………………………… είναι πέντε ……………………

7. Να γράψεις τις προτάσεις στον άλλο αριθμό.

α. Δε μου αρέσει το τυρί. Δε μου αρέσουν τα τυριά. β. Τα αηδόνια κελαηδούν στα κλαδιά.

_____________________________________________________

γ. Τα καλοκαίρια πηγαίνουμε στα νησιά.

_____________________________________________________

δ. Το αστέρι τρεμοσβήνει μες στο σκοτάδι.

_____________________________________________________

ε. Το σκυλί δάγκωσε το δάχτυλο του παιδιού.

_____________________________________________________

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.33

Page 34: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Πώς υιοθετήσαμε ένα κομμάτι γης

Τα ρήματα που τελειώνουν σε –ίζω, γράφονται με –ι γιώτα.

π.χ. τριγυρίζω, ποτίζω, ζωγραφίζω, καθαρίζω, ξυρίζω, μαυρίζω κλπ.

ΠΡΟΣΟΧΗ ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ:

δανείζω, δακρύζω, αθροίζω, πρήζω, πήζω, δανείζω, αναβλύζω,

κελαρύζω, συγχύζω, σφύζω, κατακλύζω, γογγύζω

Τα ρήματα που τελειώνουν σε –ίζω διατηρούν το ι σε όλες τις λέξεις της

ίδιας οικογένειας.

π.χ. γυρίζω – γυρισµός - γύρισµα

σκαλίζω – σκάλισµα – σκαλιστήρι

Ασκήσεις

1.Συμπληρώνω τα γράμματα που λείπουν. Βάζω τόνο όπου πρέπει.

Το τριαντάφυλλο μυρ…..ζει ωραία.

Ο μπαμπάς τηγαν…..ζει πατάτες κι η μαμά καθαρ…..ζει το δωμάτιο.

Συνηθ.....ζουμε να δαν…...ζουμε στους συμμαθητές μας τα πράγματά μας.

Ένα τραγούδι λέει: «Τα παιδιά ζωγραφ…...ζουν στον τοίχο»

Στην πρόσθεση αθρ..….ζω τους αριθμούς, δηλαδή προσθέτω.

Ο κηπουρός φροντ…..ζει τον κήπο.

Όταν τρώω πολύ, πρ…..ζεται η κοιλιά μου.

Όταν συγκινούμαι, δακρ…..ζουν τα μάτια μου.

2. Να σχηματίσεις από τις παρακάτω λέξεις ρήματα παράγωγα με την κατάληξη

–ίζω.

α) χώρια ……………………………………………

β) καληνύχτα ……………………………………………

γ) φροντίδα ……………………………………………

δ) φως ……………………………………………

ε) αντίκρυ ……………………………………………

στ) ελπίδα ……………………………………………

ζ) δάνειο ……………………………………………

η) δάκρυ ……………………………………………

ONOMA:____________________

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:____________

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.34

Page 35: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Τα χαρτιά ανακυκλώνονται

Ορθογραφία των ρημάτων σε –ώνω

1. Κλίνω τα ρήματα της ενεργητικής φωνής και παθητικής φωνής στον Ενεστώτα.

Πρόσεχε το παράδειγμα

Ενεστώτας ενεργητικής φωνής

Εγώ τεντώνω ενημερώνω ανακυκλώνω

Εσύ

Αυτός-ή-ό

Εμείς

Εσείς

Αυτοί –ές-ά

Ενεστώτας παθητικής φωνής

Εγώ τεντώνομαι ενημερώνομαι ανακυκλώνομαι

Εσύ τεντώνεσαι

Αυτός-ή-ό τεντώνεται

Εμείς τεντωνόμαστε

Εσείς τεντώνεστε

Αυτοί –ές-ά Τεντώνονται

2. Συμπληρώνω τα γράμματα που λείπουν στα ρήματα και μετά τις συγγενικές

λέξεις. Βάζω τόνους όπου χρειάζεται.

Τα ρήματα που τελειώνουν σε -ώνω- γράφονται με δύο ω.

Το ω ταξιδεύει σε όλες τις λέξεις της ίδιας οικογένειας.

Ανακυκλώνω

Ανακύκλωση

Ανακυκλωμένο

ONOMA:____________________

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:____________

Σκουπ…ζω

Σκουπ…..δι, σκουπ…..δότοπος,

Σκουπ..…σμένος,

σκουπ…..διάρης

Ενημερ…..νω

Ενημέρ….…ση

Ενημερ…...τικός

Ενημερ..….μένος

Οργαν………νω

Οργάν….…ση

Οργαν…….τικός

Οργαν…….μένος

Διοργάν…….ση

Ανακυκλ…..νω

Ανακύκλ…...ση

Ανακυκλ…...σιμα

Ανακυκυκλ……μένος

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.35

Page 36: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Τα χαρτιά ανακυκλώνονται

3. Η Σοφία είναι μικρή αλλά δείχνει μεγάλη ευαισθησία στα θέματα που αφορούν

την προστασία της Γης. Γνώρισέ την διαβάζοντας το παρακάτω κείμενο και

συμπλήρωσε τα γράμματα που λείπουν

Κάθε πρωί περνά απ’ τη γειτονιά μας το απορρι……ατοφόρο του δήμου. Αδειάζει τους

κάδους και μεταφέρει τα σκουπ….δια στη χωματερή.

Στην οικογένειά μου προσπαθούμ…… να έχουμε όσο το δυνατό λιγότερα

απο..…ίμματα, συμμετέχοντας στο πρόγραμμα ανακύκλ….σης, γιατί σεβόμαστε το

περιβάλλον.

Στο σχολείο μας συμμετέχουμε όλοι στο καθάρ..σμα της αυλής. Μαζεύουμε ό,τι

σκουπίδι βρούμε και το πετάμ… στον κατάλληλο κάδο. Προσπαθούμ… να μη

ρυπαίνουμε το χώρο μας, αλλά να τον προστατεύουμ… .

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.36

Page 37: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Σύνθετες Λέξεις

Τα χαρτιά ανακυκλώνονται

Σύνθετες είναι οι λέξεις που γίνονται από δύο (ή τρεις) διαφορετικές λέξεις αν

τις ενώσουμε.

Π.χ. ανοίγω + κλείνω = ανοιγοκλείνω

νύχτα + πουλί = νυχτοπούλι

Πολλές φορές χρησιμοποιούμε τα μόρια ξε- και α- για να δημιουργήσουμε μια

σύνθετη λέξη. Λέγονται μόρια γιατί δεν αποτελούν κανονικές λέξεις, δεν τα

συναντάμε ποτέ μόνα τους.

Π.χ. ξεγράφω, ξεχωρίζω

Π.χ. αγράμματος, αδύνατος

Αν η λέξη που θα ενωθεί το «α-» αρχίζει από σύμφωνο, τότε γράφουμε α-.

Aν αρχίζει από φωνήεν, τότε γράφουμε αν-.

Π.χ. κατάλληλος – ακατάλληλος ( αρχίσει από σύμφωνο)

ήσυχος – ανήσυχος ( αρχίζει από φωνήεν)

Οι απλές λέξεις που ενώνονται για να φτιάξουν τη σύνθετη λέξη, λέγονται

συνθετικά. Τα συνθετικά πολλές φορές ενώνονται με το «ο» που λέγεται

συνδετικό φωνήεν.

Π.χ. αναβοσβήνω = ανάβω(πρώτο συνθετικό) + σβήνω(δεύτερο συνθετικό)

Το α- σημαίνει στέρηση γι’

αυτό και λέγεται στερητικό,

γιατί στερεί τη σημασία της

αρχικής λέξης και της δίνει την

αντίθετη.

Το ξε- σημαίνει

αντίθεση ή

στέρηση.

ONOMA:_________________

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:____________

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.37

Page 38: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

1. Να σχηματίσεις σύνθετα από τις παρακάτω λέξεις:

αλάτι + πιπέρι αλατοπίπερο τρέμω + σβήνω ________________________________

ψάρι + βάρκα ________________________________

άνεμος + μύλος ________________________________

σελίδα + δείκτης ________________________________

διάστημα + πλοίο ________________________________

νύχτα + πουλί ________________________________ 2. Να γράψεις από ποιες λέξεις σχηματίστηκαν οι παρακάτω συνθέτεις λέξεις:

νυχτολούλουδο: νύχτα + λουλούδι ασπρόμαυρο: ……..………………. +……………………………..

πηγαινοέρχομαι: ……..………………. +……………………………..

χελιδονοφωλιά: ……..………………. +……………………………..

χιονάνθρωπος: ……..………………. +……………………………..

Σαββατοκύριακο: ……..………………. +……………………………..

τερματοφύλακας: ……..………………. +…………………………….. 3. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις χρησιμοποιώντας το μόριο ξε-.

σκονίζω ξεσκονίζω ριζώνω _________________________________

περνώ _________________________________

βάφω _________________________________

τρυπώνω _________________________________

μένω _________________________________

4. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις χρησιμοποιώντας το μόριο α- ή αν-.

κατάλληλος ακατάλληλος γνωστός _________________________________

άξιος _________________________________

ταιριαστός _________________________________

όμοιος _________________________________

έτοιμος _________________________________

5. Να συμπληρώσεις τα κενά των προτάσεων με σύνθετες λέξεις που θα

σχηματίσεις από τις λέξεις των παρενθέσεων και τα μόρια ξε- και α-.

Οι πλευρές του τριγώνου είναι (ίσες) άνισες.

Το γκολ που μπήκε (σήκωσε) …………………………. τους θεατές.

Η ομάδα είναι (έτοιμη) ………………………. για τον αγώνα.

Ο Ντίνος (βιδώνει) …………………………… το παιχνίδι του.

Το αρνί είναι (κακό) ……………………….. ζώο.

Ασκήσεις

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.38

Page 39: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Το τετράδιο Ζωγραφικής

Πότε τονίζεται το «η», το «που» και το «πως»

Το «η» τονίζεται όταν το χρησιμοποιούμε, για να διαλέξουμε.

π.χ. Σου αρέσει το παστίτσιο ή ο μουσακάς ;

Το που και το πως τονίζονται όταν τα χρησιμοποιούμε για να ρωτήσουμε.

π.χ. Πού πήγες ; Πώς τα κατάφερες ; Πού το άκουσες ; Πώς χτύπησες ;

Προσοχή ! Μερικές φορές, το πού και το πώς παίρνουν τόνο χωρίς να φαίνεται

άμεσα η ερώτηση.

π.χ. Θέλω να μου πεις πού είσαι. Πραγματικά απορώ πώς τα κατάφερες.

Όταν σε μια πρόταση το που χρησιμοποιείται με την έννοια:

ο οποίος, -α, -ο, οι οποίοι, -ες, -α δεν παίρνει τόνο.

π.χ. Δώσε μου τη γόμα που σου έδωσα. (που = την οποία)

Όταν σε μια πρόταση το πως σημαίνει ότι δεν παίρνει τόνο.

π.χ. Έμαθα πως έγραψες καλά στο διαγώνισμα. (πως = ότι)

Το που και το πως τονίζονται πάντα στις φράσεις:

πού και πού,

πώς και πώς

π.χ. Έρχεται πού και πού στο σπίτι. Περιμένω πώς και πώς τις διακοπές.

ONOMA:_________________

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:____________

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.39

Page 40: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Το τετράδιο Ζωγραφικής

1.Βάζω τόνο στις παρακάτω προτάσεις:

Δεσποινα θα ’ρθεις μαζι μας η θα μεινεις στο σπιτι ;

Που και που ακουω και κανενα παιδικο τραγουδι στο ραδιοφωνο.

Πως τα περασες στο χωριο σου ;

Η δασκαλα μας υποσχεθηκε πως θα παμε εκδρομη.

Που θα στησετε τη σκηνη, εδω η στο δασος ;

Τα πουλια που φευγουν το χειμωνα λεγονται αποδημητικα.

Θα γραψουμε η θα διαβασουμε ;

Περιμενα πως και πως να παρω γραμμα σου.

Η ερχεσαι η φευγω τωρα αμεσως.

Χαρηκα που σε ξαναειδα.

Πως το είπες αυτό που αγόρασες;

Που το έμαθες πως άλλαξα σπίτι;

Κάνει που και που καμιά δουλειά.

Του είπαν πως θα τον φωνάξουν.

2. Να βάλεις σε κύκλο τα που και πως που έχουν τονιστεί λάθος.

Πρόσεξε αυτό πού βλέπεις.

Ήξερα πώς θα σας έβρισκα εδώ.

Ρωτούσε να μάθει πού είναι το μουσείο.

Σου είπα πώς αυτό πού ζητάς δε γίνεται.

Πού ήξερες πώς δε θα έρθω σήμερα;

Μου κάνει πού και πού κανένα τηλεφώνημα.

Εκεί πού ανεβαίνεις φοβάμαι πώς θα πέσεις.

Περιμένω πώς και πώς την άδειά μου.

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.40

Page 41: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Το τετράδιο Ζωγραφικής

Τελικό -ν

Το γράμμα «ν» στο τέλος ορισμένων λέξεων

Υπάρχουν ορισμένες λέξεις στις οποίες το τελικό -ν άλλοτε παραμένει και άλλοτε

χάνεται. Αυτές είναι: το άρθρο την, το εμπρόθετο στην, η προσωπική αντωνυμία

του τρίτου προσώπου αυτήν, την, τα μόρια δεν και μην

Οι λέξεις αυτές διατηρούν το τελικό «ν», όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από:

τα φωνήεντα (α, ε, η, ι, ο, υ, ω),

από τα σύμφωνα κ, π, τ, ξ, ψ και

από τα δίψηφα σύμφωνα (μπ, ντ, γκ, τσ και τζ)

π.χ. στην αυλή, μην ξεχάσεις, δεν έχω

Άρα, οι λέξεις αυτές χάνουν το τελικό -ν όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από

ένα από τα υπόλοιπα σύμφωνα: β, δ, γ, φ, θ, χ, μ, ν, λ, ρ, σ, ζ.

π.χ. τη δασκάλα, τη θυμήθηκα, δε θέλω

ONOMA:_________________

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:____________

Τι να προσέξω!!!

Στον γραπτό λόγο, το τελικό -ν διατηρείται πάντα

στον ενικό του αρσενικού οριστικού άρθρου (τον) και

στον ενικό του αρσενικού αόριστου άρθρου (έναν)

για να αποφεύγεται η σύγχυση με το ουδέτερο οριστικό και

αόριστο άρθρο (το, ένα).

π.χ. τον νέο (άντρα) αλλά το νέο (είδηση)

έναν νέο (άντρα) αλλά ένα νέο (είδηση)

Το τελικό -ν γράφεται πάντα

στο άρθρο των,

στην προσωπική αντωνυμία αυτόν, τον

καθώς και στο σαν.

π.χ. των θαλασσών, αυτόν θέλει, τον φώναξε, σαν λύκος

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.41

Page 42: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Το τετράδιο Ζωγραφικής

Συμπληρώνω το τελικό ν, όπου χρειάζεται, στις παρακάτω προτάσεις :

Άκουσα το__ γλύπτη να λέει στο__ επιχειρηματία ότι δε__ πουλάει το έργο του.

Περνώ συχνά από εκείνο το__ δρόμο για να πάω σπίτι μου.

Περιμένουμε τη__ γυναίκα ν’ ανάψει τη__ φωτιά, το__ γείτονα να χτυπήσει

τη__ πόρτα.

Μη__ τολμήσεις να ξαναχτυπήσεις τη__ τσάντα σου στο θρανίο !

Πεταχτήκαμε από το__ ξαφνικό θόρυβο στη__ αυλή.

Δε__ πρέπει να πιστέψεις σε αυτό__ το__ ψεύτη.

Διαγράφω το τελικό ν όπου δε χρειάζεται, στις παρακάτω φράσεις :

την πέτρα την μαθήτρια δεν θέλω την αλεπού

τον χειμώνα μην αργείς μην μιλάς έναν δρόμο

την μπάλα στον γιατρό στον εργάτη δεν τρώω

δεν φεύγω τον γκρεμό τον λύκο μην φοβάσαι

Συμπληρώνω [ ν ] όπου χρειάζεται.

Πήγα με τη.. Αντιγόνη και τη.. Μαρία να πετάξουμε το... χαρταετό.

Ο μπαμπάς μού είπε να μη.. απομακρυνθώ πολύ.

Η μαμά μού είπε: «μη.. φεύγεις από κοντά μου».

Είδα το.. Κώστα στη.. παιδική χαρά.

Έπαιξα το πρωί με τη.. Θεοδώρα, τη.. ξαδέρφη μου.

Έχω ένα.. φίλο, το.. Ιάσονα.

Τη.. συμμαθήτριά μου τη.. Ζωή τη.. έχω φίλη.

Πήγα στο.. ψαρά και αγόρασα ένα.. μπακαλιάρο.

Θα πάρω τη.. μπλε φούστα, επειδή μου αρέσει πολύ.

Μη.. ακούς τι σου λένε, ίσως να μη.. θέλουν το καλό σου.

Πήρα τηλέφωνο στο.. φίλο μου το.. Ντίνο.

Είδα ένα.. πελαργό να πετά στο.. ουρανό.

Ειδοποίησα τη.. Δανάη να ’ρθει να παίξουμε.

Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.42

Page 43: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

4α Πώς υιοθετήσαμε ένα κομμάτι γης

Να κλίνεις τα ουσιαστικά το καράβι, το φαγητό, το φορτίο (Να

προσέξεις τον τονισμό)

Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.43

Page 44: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

4γ Τα χαρτιά ανακυκλώνονται

Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.44

Page 45: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

4δ Τα χαρτιά ανακυκλώνονται

Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.45

Page 46: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

4ε Το τετράδιο ζωγραφικής

Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.46

Page 47: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

4ζ τετράδιο ζωγραφικής

Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.47

Page 48: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

4επαναληπτικό

Ακούω και γράφω:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.48

Page 49: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Να κλίνεις το ουσιαστικό «το καράβι»

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός Ονομαστική Γενική Αιτιατική Κλητική

Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.49

Page 50: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Φύλλο εργασίας 16

Ονοματεπώνυμο:

1. Συμπληρώνω τις καταλήξεις:

Από κάτω απ’ το ραδίκ

Κάθονται δυο πιτσιρίκοι…

Και ρωτά ο ένας τον άλλο

Ποιο ‘να απ’ όλα πιο μεγάλο.

Τους ακούει ένα σκαθάρ

Και τους λέει « το κουκουνάρ »!

Τους ακούει ένα τριζόν

Και τους λέει «το πεπόν »!

Τους ακούει κι ένα τσιμπούρ

Και τους λέει «το γαϊδούρ »!

2. Κλίνω: το τραγούδι

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός Ονομαστική Γενική Αιτιατική Κλητική

Τα ουδέτερα ουσιαστικά που τελειώνουν σε ι γράφονται με γιώτα.

Εκτός από : (ενικός αριθμός) :το βράδυ, το δάκρυ, το δόρυ, το δίχτυ, το στάχυ, το οξύ

(πληθυντικός αριθμός): τα βράδια, τα δάκρυα, τα δίχτυα, τα στάχυα

Βίλη ΚαραγιώργουΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.50

Page 51: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Φύλλο εργασίας 17

Ονοματεπώνυμο:

1. Κλίνω : το χωριό

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός Ονομαστική Γενική Αιτιατική Κλητική

2. Γράφω τα παρακάτω ουσιαστικά στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

το τυρί

του τραγουδιού

το αρνί

του πουλιού

το αηδόνι

το βράδυ

του σταχυού

το δάκρυ

του διχτυού

το χωριό

του δέντρου

του φυτού

του χιονιού

του καμπαναριού

Τα ουδέτερα ουσιαστικά που τελειώνουν σε ο γράφονται με όμικρον.

Βίλη ΚαραγιώργουΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.51

Page 52: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Φύλλο εργασίας 18

Ονοματεπώνυμο:

1. Γράφω με ένα μόνο ρήμα όπως στο παράδειγμα:

Βρίσκω το άθροισμα. Αθροίζω. Βγάζω δάκρυα. Δίνω δανεικά χρήματα. Προσφέρω δώρα. Βάφω τον τοίχο άσπρο. Γεμίζω το σπίτι με σκόνη. Φωνάζω με τη σφυρίχτρα.

2. Γράφω όπως στο παράδειγμα:

Ο παππούς ποτίζει τον κήπο. Εγώ ποτίζω τον κήπο. Ο πατέρας αρχίζει τη δουλειά. Ο Γιάννης γυρίζει στο δρόμο. Ο χτίστης χτίζει τον τοίχο. Η μητέρα καθαρίζει το σπίτι.

3. Σχηματίζω ρήματα από ουσιαστικά: 4. Σχηματίζω ουσιαστικά από ρήματα:

καπνός καπνίζω τηγάνι κέρδος πλούτος φως αρχή δάκρυ δάνειο άθροισμα δροσιά

ποτίζω πότισμα ξεσκονίζω χτενίζω αθροίζω δανείζω κουρδίζω γυρίζω σκαλίζω δακρύζω αθροίζω

Τα ρήματα που τελειώνουν σε -ίζω γράφονται με γιώτα.

Εξαιρούνται: δακρύζω, κελαρύζω, συγχύζω, δανείζω, αθροίζω, πήζω, πρήζω

Βίλη ΚαραγιώργουΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.52

Page 53: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Φύλλο εργασίας 19

Ονοματεπώνυμο:

1. Σχηματίζω ρήματα σε –ώνω:

2. Φτιάχνω ουσιαστικά σε –ωμα τα οποία προέρχονται από τα ρήματα σε –ώνω:

τεντώνω τέντωμα απλώνω σκαλώνω ξηλώνω διπλώνω οργώνω μανταλώνω

3. Κάνω την οικογένεια της λέξης:

κουμπί κουμπώνω θυμός τρύπα καρφί ζευγάρι κλειδί κρύο λάδι στεφάνι πάγος

Τα ρήματα που τελειώνουν σε –ώνω γράφονται πάντα με ωμέγα.

κυκλώνω

Βίλη ΚαραγιώργουΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.53

Page 54: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Φύλλο εργασίας 20

Ονοματεπώνυμο:

Το τελικό ν

1. Βάζω το σωστό άρθρο στια παρακάτω ουσιαστικά (τον ή το, την ή τη):

αδερφό μπανιέρα ξένο ψάθα ψαρά πέτρα τζίτζικα καρέκλα δρόμο ξύστρα βασιλικό ντομάτα μανάβη μαργαρίτα γάιδαρο ζυγαριά λύκο θάλασσα νοσοκόμο ρακέτα σκύλο χελώνα φάρο γκρίζα τοίχο τσίχλα

Οι λεξούλες

τον, στον, αυτόν, έναν, την, στην, αυτήν, μην, δεν

κρατούν το ν όταν η επόμενη λέξη αρχίζει

από φωνήεν (α, ε, ι, η, υ, ο, ω)

ή από τα σύμφωνα κ, π, τ,

μπ, γκ, ντ,

τσ, τζ ,

ξ, ψ

Βίλη ΚαραγιώργουΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.54

Page 55: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Φύλλο εργασίας 21

Ονοματεπώνυμο:

πού – πώς

ή

1. Υπογραμμίζω το σωστό:

Που Πού να δεις τι συνέβηκε!

Πως Πώς έμαθες πως πώς θα καθίσουν κι άλλο;

Από που πού και ως που πού τον γνωρίζεις;

Μετακόμισε η ή στην Αθήνα η ή στον Πειραιά.

Πηγαίνει στο χωριό που πού και που πού .

Έμαθα πως πώς έφυγε για τον Καναδά.

Έμαθα πως πώς έφυγε γρήγορα, αλλά δεν έμαθα που πού πήγε.

ή - η

πού- που

πώς - πως

Παίρνει τόνο όταν πρέπει να διαλέξουμε

το ένα ή το άλλο.

Παίρνουν τόνο όταν μ’ αυτές τις λέξεις

ρωτάμε.

Βίλη ΚαραγιώργουΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.55

Page 56: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

1. Σχηματίζω από τις παρακάτω λέξεις παράγωγα ρήματα σε -ίζω.

χώρια �χωρίζω

φως �……………………..

καληνύχτα �……………………..

δάνειο �……………………..

άθροισμα �……………………..

βούρτσα �……………………..

φροντίδα �……………………..

ελπίδα �……………………..

δάκρυ �……………………..

κέρδος �……………………..

αντίκρυ �……………………..

2. Συμπληρώνω τα γράμματα που λείπουν. Βάζω τόνο όπου πρέπει.

Το τριαντάφυλλο μυρ...ζει ωραία.

Ο μπαμπάς τηγαν...ζει πατάτες κι η μαμά καθαρ...ζει το δωμάτιο.

Συνηθ...ζουμε να δαν….ζουμε στους συμμαθητές μας τα πράγματά μας.

Ένα τραγούδι λέει: «Τα παιδιά ζωγραφ...ζουν στον τοίχο»

Στην πρόσθεση αθρ….ζω τους αριθμούς, δηλαδή προσθέτω.

Ο κηπουρός φροντ...ζει τον κήπο.

Όταν τρώω πολύ, πρ...ζεται η κοιλιά μου.

Όταν συγκινούμαι, δακρ...ζουν τα μάτια μου.

Ονοματεπώνυμο:………………………………………………………………

………

Λοιπόν …όλα τα ρήματα που

τελειώνουν σε –ίζω γράφονται με

γιώτα(ι)…όλα εκτός από τα ρήματα

δανείζω, αθροίζω, δακρύζω, πρήζω.

Το (ι) ταξιδεύει με όλη την οικογένειά

των λέξεων. ζωγραφίζω, ζωγραφιά, ζωγραφιστός, ζωγραφισμένος, ζωγραφίζουμε, ζωγραφίζει

Αντιγραφή 2 φορές και

ορθογραφία όλα τα

ρήματα της άσκησης 1

Στο τετράδιο γραμματικής :

α) κλίνω τα ουδέτερα ουσιαστικά το πλοίο, το κλαδί

β) κλίνω το ρήμα σκαλίζω σε ενεργητική και παθητική φωνή

Τσαμπίκα ΔρακιούΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.56

Page 57: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

3. Βάζω τις καταλήξεις στα ουσιαστικά και συμπληρώνω τον κανόνα

Το παιδ... αγόρασε ένα παιχνίδ... και πήγε στο σπίτ... του.

Το βράδ... κοιμήθηκε χαρούμενο κι ευτυχισμένο.

Όταν μας πονάει το αυτ..., πάμε στον ωτορινολαρυγγολόγο.

Ο ψαράς έριξε το δίχτ... στη θάλασσα, για να πιάσει ψάρια.

Ένα δελφίνι μπλέχτηκε στα δίχτ...α των ψαράδων.

Το καλοκαίρ... πίνουμε νερό από το ψυγεί... .

Πάνω στο τραπέζ... έχει ένα μήλ..., ένα αχλάδ... κι ένα ροδάκιν... .

Ένα δάκρ... κύλησε στα μάτια της γιαγιάς, μόλις χάιδεψε το δισέγγονό

της.

Όταν η μαμά καθαρίζει κρεμμύδια, τα μάτια μου γεμίζουν δάκρ...α.

Το κουτάλ..., το πιρούν... και το μαχαίρ... είναι στο συρτάρ... της

κουζίνας.

Πάνω στο βουν... είδαμε ένα αγριογούρουν... .

Το μαρούλ..., τα μαρούλ...α, το μπαστούν..., τα μπαστούν...α.

4. Κυκλώνω τα ρήματα

ΚΑΝΟΝΑΣ

Όλα τα ουδέτερα ουσιαστικά που τελειώνουν σε –ο γράφονται με ……………….

Όλα τα ουδέτερα ουσιαστικά που τελειώνουν σε –ι γράφονται με ……………….. εκτός από τα βράδ…, δάκρ…, δίχτ…, δόρ…, οξ…

Ο Παντελής ποτίζει τα λουλούδια.

Σήμερα στολίσαμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο

στην τάξη μας.

Όλα τα σκυλιά της γειτονιάς μαζεύονται στο

οικόπεδο.

Το οικόπεδο άλλαξε όψη.

Τα παιδιά της Γ’ τάξης υιοθέτησαν ένα κομμάτι γης.

Ο Δήμος έβαλε ένα κάδο απορριμμάτων στο

οικόπεδο.

Ένας πατέρας καθάρισε το οικόπεδο μ’ ένα

μηχάνημα.

Ο πατέρας του Νίκου γράφει ένα γράμμα

Η μύτη μου μυρίζει παστίτσιο !

Ρήματα είναι οι λέξεις που μας

δείχνουν ότι κάποιος κάνει

κάτι ή παθαίνει κάτι ή

βρίσκεται σε κάποια

κατάσταση. Για να το βρω

ρωτάω «Τι κάνει;»

Τσαμπίκα ΔρακιούΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.57

Page 58: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Τρίτη 4/12/2012 Όνομα:________________________________

Πώς υιοθετήσαμε ένα κομμάτι γης: Κλίνω σε όλα τα πρόσωπα τα παρακάτω ρήματα:

εγώ χαρίζω

εσύ

αυτός,-ή, -ό καθαρίζει

εμείς αθροίζουμε

εσείς δανείζετε

αυτοί, -ές, -ά ποτίζουν

Κλίνω τα ουσιαστικά: «το χωριό», «το μολύβι».

Ενικός Αριθμός Πληθυντικός αριθμός Ενικός Αριθμός Πληθυντικός αριθμός

Ον. το χωριό τα το μολύβι τα

Γεν. του των του των

Αιτ. το τα το τα

Κλητ. - - - -

Συμπληρώνω το γράμμα που λείπει.

Το πουλ__, το σπίτ__, το λουλούδ__, (το δάκρ__, το δίχτ__, το βράδ__, το οξ__, το στάχ__). Το χωρι_,

το νερ__, το δέντρ__. Ποτ__ζω, πότ__σμα, ποτ__στήρι. Σκαλ__ζω, σκάλ__σμα, σκαλ__στήρι.

Κερδ__ζω, καθαρ__ζω, (αθρ__ζω, δαν__ζω, δακρ__ζω, π__ζω).

Τα χαρτιά ανακυκλώνονται: Κλίνω σε όλα τα πρόσωπα τα παρακάτω ρήματα:

εγώ πληγώνω πληγώνομαι κλειδώνω κλειδώνομαι

εσύ

αυτός,-ή, -ό

εμείς

εσείς

αυτοί, -ές, -ά

Σχηματίζω ρήματα από τα παρακάτω ουσιαστικά.

λάδι χρέος

βίδα θεμέλιο

ρίζα φαρμάκι

ζημιά πάγος

12ο Δημοτικό Σχολείο Καβάλας

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.58

Page 59: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Τρίτη 4/12/2012 Όνομα:________________________________

Πώς υιοθετήσαμε ένα κομμάτι γης: Κλίνω σε όλα τα πρόσωπα τα παρακάτω ρήματα:

εγώ χαρίζω καθαρίζω ποτίζω αθροίζω δανείζω

εσύ χαρίζεις καθαρίζεις ποτίζεις αθροίζεις δανείζεις

αυτός,-ή, -ό χαρίζει καθαρίζει ποτίζει αθροίζει δανείζει

εμείς χαρίζουμε καθαρίζουμε ποτίζουμε αθροίζουμε δανείζουμε

εσείς χαρίζετε καθαρίζετε ποτίζετε αθροίζετε δανείζετε

αυτοί, -ές, -ά χαρίζουν καθαρίζουν ποτίζουν αθροίζουν δανείζουν

Κλίνω τα ουσιαστικά: «το χωριό», «το μολύβι».

Ενικός Αριθμός Πληθυντικός αριθμός Ενικός Αριθμός Πληθυντικός αριθμός

Ον. το χωριό τα χωριά το μολύβι τα μολύβια

Γεν. του χωριού των χωριών του μολυβιού των μολυβιών

Αιτ. το χωριό τα χωριά το μολύβι τα μολύβια

Κλητ. - χωριό - χωριά - μολύβι - μολύβια

Συμπληρώνω το γράμμα που λείπει.

Το πουλί, το σπίτι, το λουλούδι, (το δάκρυ, το δίχτυ, το βράδυ, το οξύ, το στάχυ). Το χωριό, το νερό, το

δέντρο. Ποτίζω, πότισμα, ποτιστήρι. Σκαλίζω, σκάλισμα, σκαλιστήρι. Κερδίζω, καθαρίζω, (αθροίζω,

δανείζω, δακρύζω, πήζω).

Τα χαρτιά ανακυκλώνονται: Κλίνω σε όλα τα πρόσωπα τα παρακάτω ρήματα:

εγώ πληγώνω πληγώνομαι κλειδώνω κλειδώνομαι

εσύ πληγώνεις πληγώνεσαι κλειδώνεις κλειδώνεσαι

αυτός,-ή, -ό πληγώνει πληγώνεται κλειδώνει κλειδώνεται

εμείς πληγώνουμε πληγωνόμαστε κλειδώνουμε κλειδωνόμαστε

εσείς πληγώνετε πληγώνεστε κλειδώνετε κλειδώνεστε

αυτοί, -ές, -ά πληγώνουν πληγώνονται κλειδώνουν κλειδώνονται

Σχηματίζω ρήματα από τα παρακάτω ουσιαστικά.

λάδι λαδώνω χρέος χρεώνω

βίδα βιδώνω θεμέλιο θεμελιώνω

ρίζα ριζώνω φαρμάκι φαρμακώνω

ζημιά ζημιώνω πάγος παγώνω

12ο Δημοτικό Σχολείο Καβάλας

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.59

Page 60: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

1. Να κλίνεις τα ουσιαστικά το φυτό, το θηρίο, το άλογο.

Ενικός αριθμός Ονομ. Γεν. Αιτ. Κλητ.

Πληθυντικός αριθμός Ονομ. Γεν. Αιτ. Κλητ.

2. Να γράψεις τη γενική του ενικού και του πληθυντικού των παρακάτω

ουσιαστικών. 3. Να σχηματίσεις φράσεις βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική ενικού.

οι ρίζες – το δέντρο οι ρίζες του δέντρου ο διευθυντής – το σχολείο __________________________________ το κτίριο – το υπουργείο __________________________________ οι αποφάσεις – το συμβούλιο __________________________________ ο καπετάνιος – το πλοίο __________________________________ το χρώμα – το τριαντάφυλλο __________________________________ το σχήμα – το πρόσωπο __________________________________

4. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με το κατάλληλο ουσιαστικό από το παρακάτω πλαίσιο, γράφοντάς το στη σωστή πτώση.

Όποιος συμφωνεί να σηκώσει …………………………. . Η μητέρα πήγε για ψώνια στα……………………………… Στην τάξη είμαστε δέκα ………………………….. και δώδεκα ………………………….. . Η μύτη ……………………………. έσπασε. Στο κέντρο ………………………… υπάρχει ένα ………………………. Το φως …………………………. τον βοήθησε να βαδίσει στο ………………………. Το μήκος …………………………… είναι πέντε ……………………

Ονομαστική Γενική ενικού Γενική πληθυντικού α. το δέντρο β. το έπιπλο γ. το ζώο δ. το χωριό ε. το ποσό στ. το γραφείο

το μολύβι, το χέρι, το πηγάδι,

το κορίτσι, το σχοινί, το φεγγάρι,

το μαγαζί, το αγόρι, το σκοτάδι,

το περιβόλι, το μέτρο

Τάξη Γ΄ Όνομα___________________ Επώνυμο

ΠΑΛΑΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.60

Page 61: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

5. Να σχηματίσεις φράσεις βάζοντας το δεύτερο ουσιαστικό στη γενική ενικού. οι διακοπές – το καλοκαίρι οι διακοπές του καλοκαιριού οι στίχοι – το τραγούδι __________________________________ το φως – το κερί __________________________________ ο υπάλληλος – το βιβλιοπωλείο __________________________________ η κούνια – το μωρό __________________________________ το λουρί – το λυκόσκυλο __________________________________ τα κλαδιά – το δέντρο __________________________________

6. Να γράψεις τις προτάσεις στον άλλο αριθμό.α. Δε μου αρέσει το τυρί.

Δε μου αρέσουν τα τυριά. β. Τα αηδόνια κελαηδούν στα κλαδιά._____________________________________________________γ. Τα καλοκαίρια πηγαίνουμε στα νησιά._____________________________________________________δ. Το αστέρι τρεμοσβήνει μες στο σκοτάδι._____________________________________________________ε. Το σκυλί δάγκωσε το δάχτυλο του παιδιού._____________________________________________________

7. Να σχηματίσεις από τις παρακάτω λέξεις παράγωγα ρήματα σε -ίζω.

α. χώρια χωρίζω ε. φως _____________ β. καληνύχτα ________________ στ. βούρτσα _____________ γ. φροντίδα ________________ ζ. ελπίδα _____________ δ. κέρδος ________________ η. αντίκρυ _____________

8. Να σχηματίσεις από τις παρακάτω λέξεις παράγωγα ρήματα σε -ώνω.

α. βίδα βιδώνω ε. χαμηλά _____________ β. καρφί ________________ στ. φούσκα _____________ γ. ύψος ________________ ζ. όργωμα _____________ δ. κλειδί ________________ η. κρύος _____________

9. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με το κατάλληλο ρήμα από το παρακάτωπλαίσιο, γράφοντάς το στο σωστό πρόσωπο.

Είμαι στο δωμάτιό μου και το συγυρίζω.Πριν μπεις μέσα, να ………………………. τα παπούτσια σου

στο χαλάκι.Έτσι όπως κάθεσαι, ………………………… τα ρούχα σου.Ο πατέρας …………………… τα πράγματα στο αυτοκίνητο.Πολλά παιδιά δε ……………………… ούτε το κρεβάτι τους.Μη …………………………… στο δέντρο γιατί μπορεί

να πέσεις.Η δασκάλα …………………………….. τους γονείς για την

απόδοση των παιδιών.

τσαλακώνω, ενημερώνω, συγυρίζω, στρώνω, καθαρίζω, φορτώνω,

σκαρφαλώνω

ΠΑΛΑΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.61

Page 62: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

1. Να σχηματίσεις σύνθετα από τις παρακάτω λέξεις:

αλάτι + πιπέρι αλατοπίπερο τρέμω + σβήνω __________________________________ ψάρι + βάρκα __________________________________ άνεμος + μύλος __________________________________ σελίδα + δείκτης __________________________________ διάστημα + πλοίο __________________________________ νύχτα + πουλί __________________________________

2. Να γράψεις από ποιες λέξεις σχηματίστηκαν οι παρακάτω συνθέτεις λέξεις:

νυχτολούλουδο: νύχτα + λουλούδι ασπρόμαυρο: ……..………………. +…………………………….. πηγαινοέρχομαι: ……..………………. +…………………………….. χελιδονοφωλιά: ……..………………. +…………………………….. χιονάνθρωπος: ……..………………. +…………………………….. Σαββατοκύριακο: ……..………………. +…………………………….. τερματοφύλακας: ……..………………. +……………………………..

3. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις χρησιμοποιώντας το μόριο ξε-.

σκονίζω ξεσκονίζω ριζώνω __________________________________ περνώ __________________________________ βάφω __________________________________ τρυπώνω __________________________________ μένω __________________________________

4. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις χρησιμοποιώντας το μόριο α-.

κατάλληλος ακατάλληλος γνωστός __________________________________ άξιος __________________________________ ταιριαστός __________________________________ όμοιος __________________________________ έτοιμος __________________________________

5. Να συμπληρώσεις τα κενά των προτάσεων με σύνθετες λέξεις που θα σχηματίσεις από τις λέξεις των παρενθέσεων και τα μόρια ξε- και α-.

Οι πλευρές του τριγώνου είναι (ίσες) άνισες. Το γκολ που μπήκε (σήκωσε) …………………………. τους θεατές. Η ομάδα είναι (έτοιμοι) ………………………. για τον αγώνα. Ο Ντίνος (βιδώνει) …………………………… το παιχνίδι του. Το αρνί είναι (κακό) ……………………….. ζώο.

Τάξη Γ΄ Όνομα___________________ Επώνυμο_______________

ΠΑΛΑΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.62

Page 63: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

1. Σχημάτισε παράγωγα ρήματα από τις παρακάτω λέξεις.

καρφί ............................. βίδα .............................

τρύπα ............................ δάνειο ............................

κρύος ........................... φως ............................

πάτος .......................... πάγος ...........................

όργωμα ......................... κέρδος ...........................

δάκρυ .......................... βούρτσα .........................

κλειδί .......................... κύκλος .........................

χαμηλά ......................... φούσκα ........................

2. Συμπλήρωσε τα γράμματα που λείπουν .

Σκουπ…ζω, σκουπ…διάρης, σκουπ..διάρικο, σκουπ…δι,

σκουπ..σμένος

Ενημερ….νω, ενημέρ….ση, ενημερ….μένος, ενημερ….τικός

Οργαν…νω, οργάν…ση, οργαν….μένος, διοργάν…ση

3. Συμπλήρωσε τα γράμματα που λείπουν. Έπειτα βρες και κύκλωσε τα ρήματα.

Κάθε πρωί περνά απ’ τη γειτονιά µας το απορρι…ατοφόρο του δήµου. Αδειάζει τους

κάδους και µεταφέρει τα σκουπ….δια στη χωµατερή.

Στην οικογένειά µου προσπαθούµ…… να έχουµε όσο το δυνατό λιγότερα απο..…ίµµατα

συµµετέχοντας στο πρόγραµµα ανακύκλ….σης, γιατί σεβόµαστε το περιβάλλον.

Στο σχολείο µας συµµετέχουµε όλοι στο καθάρ..σµα της αυλής. Μαζεύουµε ό,τι

σκουπίδι βρούµε και το πετάµ… στον κάδο απορρ…µµάτων.

Ονοματεπώνυμο:………………………………………………………………

………

Θυμήθου γατούλη…

Τα ρήματα που τελειώνουν θε

-ίζω γράφονται με ………….

Τα ρήματα που τελειώνουν θε

-ωνω γράφονται με …………

Το ω ταξιδεύει θε όλεθ τις

λεξούλεθ τηθ οικογένειαθ.

Στο τετράδιο γραμματικής να

κλίνεται τα ρήματα πληγώνω,

φωτίζω σε ενεργητική και

παθητική φωνή

Τσαμπίκα ΔρακιούΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.63

Page 64: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Τα χαρτιά ανακυκλώνονται 2009-2010

ΟΝΟΜΑ: …………………………………………………………………………

1. Κλίνω τα ρήματα της ενεργητικής φωνής και παθητικής

φωνής στον Ενεστώτα. Πρόσεχε το παράδειγμα

Ενεστώτας ενεργητικής φωνής

Εγώ τεντώνω ενημερώνω ανακυκλώνω

Εσύ

Αυτός-ή-ό

Εμείς

Εσείς

Αυτοί –ές-ά

Ενεστώτας παθητικής φωνής

Εγώ τεντώνομαι ενημερώνομαι ανακυκλώνομαι

Εσύ τεντώνεσαι

Αυτός-ή-ό τεντώνεται

Εμείς τεντωνόμαστε

Εσείς τεντώνεστε

Αυτοί –ές-ά Τεντώνονται

2. Συμπληρώνω τα γράμματα που λείπουν στα ρήματα και μετά

τις συγγενικές λέξεις. Βάζω τόνους όπου χρειάζεται.

Τα ρήματα που τελειώνουν σε -ώνω- γράφονται με δύο ω. Το ω ταξιδεύει σε όλες τις λέξεις της ίδιας οικογένειας.

Ανακυκλώνω Ανακύκλωση

Ανακυκλωμένο

Σκουπ…ζω

Σκουπ…δι, σκουπ…δότοπος,

σκουπ…σμένος, σκουπ…διάρης

Ελένη Χελιώτη

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.64

Page 65: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Τα χαρτιά ανακυκλώνονται 2009-2010

3. Η Σοφία είναι μικρή αλλά δείχνει μεγάλη ευαισθησία στα

θέματα που αφορούν την προστασία της Γης. Γνώρισέ την

διαβάζοντας το παρακάτω κείμενο και συμπλήρωσε τα

γράμματα που λείπουν

Κάθε πρωί περνά απ’ τη γειτονιά μας το απορρι……ατοφόρο του δήμου.

Αδειάζει τους κάδους και μεταφέρει τα σκουπ….δια στη χωματερή.

Στην οικογένειά μου προσπαθούμ…… να έχουμε όσο το δυνατό

λιγότερα απο..…ίμματα ,συμμετέχοντας στο πρόγραμμα ανακύκλ….σης,

γιατί σεβόμαστε το περιβάλλον.

Στο σχολείο μας συμμετέχουμε όλοι στο καθάρ..σμα της αυλής.

Μαζεύουμε ό,τι σκουπίδι βρούμε και το πετάμ… στον κατάλληλο κάδο.

Προσπαθούμ… να μη ρυπαίνουμε το χώρο μας, αλλά να τον

προστατεύουμ… .

Ανακυκλ..νω

Ανακύκλ..ση

Ανακυκλ….σιμα

Ανακυκυκλ…μένος

Ενημερ..νω

Ενημέρ…ση

Ενημερ..τικός

Ενημερ….μένος

Οργαν……νω

Οργάν…ση

Οργαν..τικός

Οργαν..μένος

Διοργάν…ση

Ελένη Χελιώτη

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.65

Page 66: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Τα χαρτιά ανακυκλώνονται 2009-2010

ΟΝΟΜΑ: ……………………………………………………………………………………………………

1) Οι μαθητές της Γ’ τάξης γράφουν ένα άρθρο στην εφημερίδα

τους για τη χρησιμότητα της ανακύκλωσης. Βιάστηκαν όμως

και σε μερικές λέξεις ξέχασαν κάποια γράμματα και τους

τόνους. Συμπλήρωσέ τα για να τους βοηθήσεις Η ανακύκλ…ση αλουμινίου πιστεύουμ… ότι είναι απαραίτητ… .

Όταν ανακυκλ…νουμ… το αλουμίνιο, δεν πληγ΄…νουμ…. τα βουνά μας.

Το αλουμίνιο γίνεται από το βωξίτη, ένα ορυκτό της γης, που το

βρίσκουμε στα βουνά. Επίσης, όταν ξαναφτιάχνουμε προϊόντα αλουμινίου

από ανακυκλ…μένα υλικά καταναλ……. νουμε λιγότερη ενέργεια. Τέλος , με

την ανακύκλ…ση αλουμινίου προστατεύουμ… το περιβάλλον, διότι έχουμε

λιγότερα απορρί….ατα και πιο καθαρές πόλεις.

Νομίζουμε ότι όλοι σας καταλαβαίνετ…. Ότι η ανακύκλ…ση πρέπει

να μπει στη ζωή όλων μας.

2) Στο τετράδιο Αντιγραφής και Εργασιών να κλίνετε στον Ενεστώτα

τα παρακάτω ρήματα ενεργητικής και παθητικής φωνής:

καταναλώνω, πληγώνω, συνωστίζομαι , πληγώνομαι .

3) Αφού διαβάσεις το κείμενο στις σελίδες 68 -67 του βιβλίου μαθητή,

να περιγράψεις σε μία παράγραφο τη διαδικασία της ανακύκλωσης

χαρτιού.

Ελένη Χελιώτη

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.66

Page 67: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Τα χαρτιά ανακυκλώνονται 2009-2010

Ελένη Χελιώτη

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.67

Page 68: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Τα χαρτιά ανακυκλώνονται 26/11/2014 Όνομα:………………………………………………………

Τον κανόνα τον γράφω στο τετράδιο γραμματικής

1.Σχημάτισε παράγωγα ρήματα από τις παρακάτω λέξεις.

καρφί ............................. βίδα .............................

τρύπα ............................ δάνειο ............................

κρύο........................... φως ............................

πάτος.......................... πάγος ...........................

όργωμα......................... κέρδος ...........................

δάκρυ.......................... βούρτσα .........................

κλειδί.......................... κύκλος .........................

χαμηλά......................... φούσκα ........................

2. Συμπλήρωσε τα γράμματα που λείπουν .

Σκουπ…ζω, σκουπ…διάρης, σκουπ..διάρικο, σκουπ…δι,

σκουπ..σμένος

Ενημερ….νω, ενημέρ….ση, ενημερ….μένος, ενημερ….τικός

Οργαν…νω, οργάν…ση, οργαν….μένος, διοργάν…ση

Πληρ….νω, πληρ…..μένος, πλήρ…..μα,

πληρ……τέος,πληρ….νοντας.

Χρωματ…ζω, χρωματ….στος, χρωματ…ζοντας, χρωματ….σμενος.

Καθαρ…ζω, καθαρ…στικό, καθαρ….σμενος, καθαρ…ζοντας.

Παγ….νω, παγ….μένος, παγ….τό, παγ…..νοντας

Κανόνας

Όλα τα ρήματα που τελειώνουν σε –ωνω γράφονται με δύο ωμέγα.

Πχ. Τεντώνω, πληρώνω, λερώνω. Το –ω ακολουθεί σε όλες τις λέξεις της ίδιας

οικογένειας.

Πχ τεντώνω ,τέντωμα,τεντωμένος - οργώνω, οργωμένος, όργωμα κτλ

Γιαννόπουλος Γιάννης Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.68

Page 69: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

3. Συμπλήρωσε τα γράμματα που λείπουν στο παρακάτω κείμενο

μαθητών για την ανακύκλωση .

Η ανακύκλ…ση αλουμινίου πιστεύουμ… ότι είναι απαραίτητ… .

Όταν ανακυκλ…νουμ… το αλουμίνιο, δεν πληγ΄…νουμ…. τα βουνά μας. Το

αλουμίνιο γίνεται από το βωξίτη, ένα ορυκτό της γης, που το βρίσκουμε στα βουνά.

Επίσης, όταν ξαναφτιάχνουμε προϊόντα αλουμινίου από ανακυκλ…μένα υλικά

καταναλ……. νουμε λιγότερη ενέργεια. Τέλος , με την ανακύκλ…ση αλουμινίου

προστατεύουμ… το περιβάλλον, διότι έχουμε λιγότερα απορρί….ατα και πιο

καθαρές πόλεις.

Νομίζουμε ότι όλοι σας καταλαβαίνετ…. ότι η ανακύκλ…ση πρέπει να μπει στη

ζωή όλων μας.

Στο τετράδιο γραμματικής κλίνω τα ρήματα : Εγώ λερώνω-εγώ λερώνομαι, εγώ πληγώνω-εγώ πληγώνομαι

και τα ουσιαστικά το σεντόνι, το δάκρυ, το παγωτό.

Γιαννόπουλος Γιάννης Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.69

Page 70: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Γ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΓΛΩΣΣΑ

Πρέπει να ξέρω :

Το γράμμα «ν» στο τέλος ορισμένων λέξεων

Οι λέξεις το(ν), στο(ν), τη(ν), στη(ν), αυτό(ν), αυτή(ν), ένα(ν), δε(ν) και μη(ν),

διατηρούν το «ν», όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν (α, ε, η, ι, ο, υ, ω),

από τα σύμφωνα κ, π, τ, ξ, ψ και από τα δίψηφα σύμφωνα μπ, ντ, γκ, τσ και τζ.

π.χ. τον αέρα, τη θάλασσα, έναν τζίτζικα, μη φεύγεις, μην ξεχάσεις, στον κήπο

Πότε τονίζεται το «η», το «που» και το «πως»

Το «η» τονίζεται όταν το χρησιμοποιούμε, για να διαλέξουμε.

π.χ. Σου αρέσει το παστίτσιο ή ο μουσακάς ;

Το που και το πως τονίζονται όταν τα χρησιμοποιούμε για να ρωτήσουμε.

π.χ. Πού πήγες ; Πώς τα κατάφερες ; Πού το άκουσες ; Πώς χτύπησες ;

Προσοχή ! Μερικές φορές, το πού και το πώς παίρνουν τόνο χωρίς να φαίνεται

άμεσα η ερώτηση.

π.χ. Θέλω να μου πεις πού είσαι. Πραγματικά απορώ πώς τα κατάφερες.

Όταν σε μια πρόταση το που χρησιμοποιείται με την έννοια ο οποίος, -α, -ο,

οι οποίοι, -ες, -α δεν παίρνει τόνο .

π.χ. Δώσε μου τη γόμα που σου έδωσα. (που = την οποία)

Όταν σε μια πρόταση το πως σημαίνει ότι δεν παίρνει τόνο .

π.χ. Έμαθα πως έγραψες καλά στο διαγώνισμα. (πως = ότι)

Το που και το πως τονίζονται πάντα στις φράσεις πού και πού, πώς και πώς .

π.χ. Έρχεται πού και πού στο σπίτι. Περιμένω πώς και πώς τις διακοπές.

Λία Φωσκόλου Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.70

Page 71: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Συμπληρώνω το τελικό ν, όπου χρειάζεται, στις παρακάτω προτάσεις :

Άκουσα το__ γλύπτη να λέει στο__ επιχειρηματία ότι δε__ πουλάει το έργο του.

Περνώ συχνά από εκείνο το__ δρόμο για να πάω σπίτι μου.

Περιμένουμε τη__ γυναίκα ν’ ανάψει τη__ φωτιά, το__ γείτονα να χτυπήσει

τη__ πόρτα.

Μη__ τολμήσεις να ξαναχτυπήσεις τη__ τσάντα σου στο θρανίο !

Πεταχτήκαμε από το__ ξαφνικό θόρυβο στη__ αυλή.

Δε__ πρέπει να πιστέψεις σε αυτό__ το__ ψεύτη.

Διαγράφω με κόκκινο το τελικό ν όπου δε χρειάζεται, στις παρακάτω φράσεις :

την πέτρα την μαθήτρια δεν θέλω την αλεπού

τον χειμώνα μην αργείς μην μιλάς έναν δρόμο

την μπάλα στον γιατρό στον εργάτη δεν τρώω

δεν φεύγω τον γκρεμό τον λύκο μην φοβάσαι

Βάζω τόνο με κόκκινο στις παρακάτω προτάσεις :

Δεσποινα θα ’ρθεις μαζι μας η θα μεινεις στο σπιτι ;

Που και που ακουω και κανενα παιδικο τραγουδι στο ραδιοφωνο.

Πως τα περασες στο χωριο σου ;

Η δασκαλα μας υποσχεθηκε πως θα παμε εκδρομη.

Που θα στησετε τη σκηνη, εδω η στο δασος ;

Τα πουλια που φευγουν το χειμωνα λεγονται αποδημητικα.

Θα γραψουμε η θα διαβασουμε ;

Περιμενα πως και πως να παρω γραμμα σου.

Η ερχεσαι η φευγω τωρα αμεσως.

Χαρηκα που σε ξαναειδα.

Ονοματεπώνυμο : ______________________________________

Λία Φωσκόλου Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.71

Page 72: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

1. Να συμπληρώσεις τα κενά βάζοντας το τελικό –ν όπου χρειάζεται.

Είδα τη…. Μαίρη, το…. Κώστα και τη…. Έφη. Ήταν μαζί με ένα…. φίλο τους,το…. Βασίλη. Τη…. ίδια μέρα είδα και τη…. Φανή. Πήγαμε όλοι στη…. παιδικήχαρά. Ανεβήκαμε στη…. τσουλήθρα και κάναμε το…. γύρο της καθώς πέφταμε.Από τη…. βιασύνη μας πέφταμε ο ένας πάνω στο…. άλλο. Από ψηλά είδα καιένα…. άνθρωπο που μας κοιτούσε. Μετά έπιασα τη…. κούνια. Ο Κώστας δε….με ακολούθησε, γιατί προτίμησε το…. μύλο. Τα κορίτσια έπιασαν τη….τραμπάλα. Ο Βασίλης μας έβγαλε φωτογραφίες με τη…. φωτογραφική μηχανήτου.

2. Να συμπληρώσεις τα κενά βάζοντας το τελικό –ν όπου χρειάζεται.

Μη…. τρέχεις, γιατί θα χτυπήσεις. Τη…. φώναξα για να γνωρίσει τη…. Ελένη. Έλα να δεις το…. κήπο, εγώ το… κλάδεψα και το…. στόλισα για το πάρτι. Το… φίλο σου το… Ανέστη το… έχεις καλέσει στη… γιορτή; Δε… έχω να σου δώσω άλλα χρήματα, γι’ αυτό μη… μου ζητάς. Δε… βλέπω τη… ώρα να πάω σπίτι. Ένα φορτηγό περνούσε από τη… γέφυρα και τη… έκανε να τρέμει.

3. Να βάλεις τόνο στα που και πως όπου χρειάζεται.

Πως το είπες αυτό που αγόρασες; Που το έμαθες πως άλλαξα σπίτι; Κάνει που και που καμιά δουλειά. Του είπαν πως θα τον φωνάξουν. Δεν ξέρω που είναι το βιβλίο που μου είχες δώσει. Αυτό που είπες δεν είναι αλήθεια. Είναι τόσο χάλια το σπίτι, που δεν ξέρω από που ν’ αρχίσω. Περιμένω πως και πώς να περάσουν οι μέρες.

4. Να βάλεις σε κύκλο τα που και πως που έχουν τονιστεί λάθος.

Πρόσεξε αυτό πού βλέπεις. Ήξερα πώς θα σας έβρισκα εδώ. Ρωτούσε να μάθει πού είναι το μουσείο. Σου είπα πώς αυτό πού ζητάς δε γίνεται. Πού ήξερες πώς δε θα έρθω σήμερα; Μου κάνει πού και πού κανένα τηλεφώνημα. Εκεί πού ανεβαίνεις φοβάμαι πώς θα πέσεις. Περιμένω πώς και πώς την άδειά μου.

Τάξη Γ΄ Όνομα___________________ Επώνυμο_______________

ΠΑΛΑΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.72

Page 73: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Επαναληπτικά

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.73

Page 74: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΓΥΡΩ ΜΑΣ

ΓΡΑΠΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

1. Ακούω και γράφω

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

2. Γράψε τις λέξεις στη σωστή οικογένεια

καθαρίζω,σκουπιδιάρης,χάρτινο,απορριματοφόρο,χαρτόκουτο,σκουπίζω,

σκουπιδοτενεκές, καθαριότητα, απορρίπτω, πεντακάθαρος χαρτοπολτός.

απορρίμματα χαρτί σκουπίδι καθαρός

3. Να σχηματίσεις τα ρήματα που παράγονται από τα παρακάτω ουσιαστικά. Πρόσεξε

την κατάληξη των ρημάτων. (Δες και τα παραδείγματα)

φροντίδα φροντίζω άπλωμα απλώνω γόνατο …………………… κρύο …………………… τηγάνι …………………… βίδα …………………… δάνειο …………………… ύψος …………………… ελπίδα …………………… πάγος …………………… δάκρυ …………………… χαμηλά ……………………

Όνομα______________ Επώνυμο____________ Ημερομηνία_________ Βαθμός __

ΦΩΤΗΣ ΣΤΑΜΟΣ 1

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.74

Page 75: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

4. Να γράψεις τη γενικού ενικού και πληθυντικού των παρακάτω ουσιαστικών όπως στο

παράδειγμα.

το σπίτι του σπιτιού των σπιτιών

το βουνό

το χωριό

το δέντρο

το άλογο

το βιολί

το χέρι

5. Να βάλεις τις λέξεις σε αλφαβητική σειρά.

ανακυκλώνω, ανακύκλωση , σκουπιδιάρικο, σκουπίδι, γυαλί, γυάλινο, γυαλισμένο, χαρτί,

χάρτινο, χαρτόκουτο

………………………, ………………….., …………………………, ………………………,

……………………,………………………, ………………………, ……………………,

………………………, …………………….. .

6. Συμπλήρωσε τα κενά βάζοντας το τελικό (ν) εκεί που πρέπει.

α) Χθες έπαιξα με τον Κώστα.

β) Πήγαμε τη… Κυριακή στο γήπεδο. Εκεί είδα τη … Ναταλί και το… Αλέξη.

γ) Μαζευτήκαμε όλα τα παιδιά και πήγαμε στη… μπασκέτα.

δ) Ο Αλέξης μου είπε πως δε… θέλει να μου δώσει τη… μπάλα, γιατί δε… του είχα δώσει

τη… δικιά μου τη… προηγούμενη φορά.

7. Να βάλετε τόνους όπου χρειάζεται.

α) Που θα πας; Στο σπιτι η στο σχολειο;

β) Περιμενω πως και πως να ερθουν τα Χριστουγεννα .

γ) Μου ειπε πως θα με τηλεφωνήσει, αλλα η το ξεχασε η αλλαξε γνωμη.

δ) Η Αννα είναι που εσπασε το χερι της;

ε) Που το εμαθες πως αγορασα ποδηλατο;

ΦΩΤΗΣ ΣΤΑΜΟΣ 2

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.75

Page 76: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ

☺ Μπορείς να πείσεις τους φίλους σου να ανακυκλώνουν κι αυτοί τα αλουμινένια κουτάκια;

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

ΔΑΣΚΑΛΟΣ: ΣΤΑΜΟΣ ΦΩΤΗΣ

Τι ζητάμε από αυτούς;

Για ποιους λόγους;

ΦΩΤΗΣ ΣΤΑΜΟΣ 3

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.76

Page 77: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ Ο κόσμος γύρω μας

Ον/μο :……………………………………………………………………………………………………….

1. Ακούω και γράφω :

2. Να κλίνετε τα παρακάτω ουδέτερα:

3. Να βάλετε τόνους στις παρακάτω προτάσεις:

Πως εμαθες πως θα γυρισω σημερα; Ο Σπυρος μου ειπε πως ησουν αρρωστος; Πως εισαι τωρα; Το παντελονι που φορουσες χθες απο που το αγορασες; Θα ερθει και ο Νικος μαζι μας η όχι; Λεει συνεχεια πως θα φυγει, αλλα δε μας λεει που θα παει. Πινω κι εγω κανεναν καφε που και που. Περιμενω πως και πως να ερθουν τα Χριστουγεννα.

Ενικός αριθμός Ονομαστική το βουνό το πιάτο το κύπελλο

Πληθυντικός αριθμός Ονομαστική

ΠΑΛΑΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.77

Page 78: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

4. Να κλίνετε τα παρακάτω ρήματα:

εγώ ανακυκλώνω εγώ φροντίζω

5. Να συμπληρώσεις τα κενά με το τελικό ν όπου χρειάζεται: Έριχναν τη… μπάλα ψηλά, χτυπώντας τη… μαλακά με τα δάχτυλα. Το… παρασημοφόρησαν, γιατί στη… μάχη πολέμησε σα… ήρωας. Αν δε… τηρηθούν οι κανόνες, δε… μπορώ να παίξω μαζί σας. Τη… γειτόνισσά μου δε… της έχω εμπιστοσύνη, γιατί δε… λέει πάντα τη… αλήθεια. Κρυμμένος στη… φυλλωσιά παρακολουθούσε τη… κίνηση χωρίς να το… πάρουν μυρωδιά. 6. Να γράψεις 2 παράγωγες και 2 σύνθετες λέξεις για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: κήπος: _________________________________________________ ζάχαρη: ________________________________________________ πάγος: _________________________________________________ παιδί: __________________________________________________ οδός: __________________________________________________ 7. Στον πιο κάτω κάδο ανακύκλωσης τι σκουπίδια θα πέταγες;(ανακυκλώνονται όλα τα σκουπίδια;)

Ποια είναι η γνώμη σου για την ανακύκλωση;

Τι σκουπίδια θα έριχνες στον κάδο ανακύκλωσης;

ΠΑΛΑΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.78

Page 79: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Όνομα:....................................................................................................................... .......................

Ημερομθνία:............................................................................................ ..........................................

1. Ακοφω και γράφω

2. Να κλίνεισ τα παρακάτω ουςιαςτικά :

Ενικόσ αρικμόσ

Ον. Το φυτό Το χωριό Το παιδί

Γεν.

Αιτ.

Κλ.

Πλθκυντικόσ αρικμόσ

Ον.

Γεν.

Αιτ.

Κλ.

3. Να ςχθματίςεισ του ουςιαςτικά που παράγονται από τα παρακάτω ριματα

Κακαρίηω: Συγυρίηω :

Ποτίηω : Μαλώνω :

Ενθμερώνω: Μπαλώνω :

Ελπίηω : Δανείηω :

Οργώνω : Απλώνω :

Ανακοινώνω: Ανακυκλώνω :

Ακροίηω: Στολίηω :

emathima.gr

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.79

Page 80: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

4. Να βάλεισ ςε αλφαβθτικι ςειρά τισ παρακάτω λζξεισ

(απορρίμματα, πετρελαιοφόρο, πετρζλαιο, χάρτινοσ, χαρτοςακοφλα, απορριμματοφόρο,

χαρτί)

5. Να αντιςτοιχίςετε τισ λεζξεισ τθσ πρώτθσ ςτιλθσ με μία ςυνώνυμθ από τθ δεφτερθ ςτιλθ

Απορριμματοφόρο Άλογο

Νομίηω Σκουπιδιάρικο

Κπποσ Υποκζτω

Θαραλλζοσ Ακουμπάω

Αγγίηω Γενναίοσ

Επιςτολι Γράμμα

6. Βάλε το τελικό –ν όπου χρειάηεται

τθ__ ςκάλα δε__ κζλω

τθ__ ομάδα μθ__ μιλάτε

μθ__ τρζχεισ τθ__ κζραςε

μθ__ ακοφσ το__ ξυλουργό

το__ κόρυβο το__ πφραυλο

τθ__ ςτροφι το__ μπογιατηι

τθ__ τςαγιζρα τθ__ φίλθ

το__ Ιςκμό τθ__ βρφςθ

7. Να βάλεισ τόνο όπου χρειάηεται

Περιμενω πωσ και πωσ να ερκουν οι διακοπεσ Χριςτουγεννων

Θα βρεκουμε ςτο ςπιτι μου θ ςτο ςχολειο;

Πωσ τα περαςατε ςτθν εκδρομθ;

Απο που αγοραςεσ αυτο το ποδθλατο;

Περιμενω να ερκεισ πωσ και πωσ

Μου ειπαν πωσ με ειδεσ

Εφερα αυτο το βιβλιο που μου ηθτθςεσ

emathima.gr

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.80

Page 81: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

4επαναληπτικό

Ακούω και γράφω:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.81

Page 82: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Να κλίνεις το ουσιαστικό «το καράβι»

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός Ονομαστική Γενική Αιτιατική Κλητική

Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.82

Page 83: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Επαναληπτικό γλώσσας Όνομα:_________________________________ Ημερομηνία:______________________________ 1. Το βασικό μου λεξιλόγιο: ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________ 2. Να γράψεις τον πληθυντικό των παρακάτω ουσιαστικών

Τζαμουράνη Παρασκευή

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.83

Page 84: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

3. Να συμπληρώσεις προσεκτικά τα γράμματα που λείπουν.

4. Να γράψεις ρήματα που να ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων με τα ουσιαστικά

5. Συμπλήρωσε το διάλογο με τις λέξεις τη(ν), αυτή(ν), ένα(ν), μη(ν) και βάλε τόνους όπου χρειάζεται

Τζαμουράνη Παρασκευή

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.84

Page 85: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

6. Να βάλεις τόνο στις λέξεις πού , πώς, ή, όπου χρειάζεται

7. Να κάνεις ρήματα που ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων με τα ουσιαστικά

8. Με τις λέξεις της παρένθεσης να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις

Τζαμουράνη Παρασκευή

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.85

Page 86: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

……/……../……….

Γλώσσα

Κριτήριο Αξιολόγησης στην 4η ενότητα…

Όνομα & Επώνυμο:

Διαβάζω με προσοχή τις ασκήσεις και συμπληρώνω ότι χρειάζεται. Κάνω όμορφα γράμματα και προσέχω την ορθογραφία και τον τονισμό των λέξεων. Καλή επιτυχία ! ! !

1. Διαβάζω με προσοχή το κείμενο και αριθμώ παραγράφους.

( )Τον μήνα που πέρασε οι οδοκαθαριστές απεργούσαν. Η Αθήνα γέμισε με

βουνά σκουπιδιών, που εκτός από το να πιάνουν αρκετό χώρο σκόρπιζαν μια μυρωδιά καθόλου ευχάριστη για όλους εμάς που ζούμε σε αυτή την πόλη. Αν αυτά τα σκουπίδια ήταν προϊόν λίγων μόνο ημερών σκεφτείτε την τεράστια ποσότητα σκουπιδιών που παράγουμε κάθε μέρα, κάθε χρόνο.

( ) Μετρήσεις λένε ότι η παραγωγή σκουπιδιών στην Ελλάδα είναι 3,5 εκατομμύρια τόνοι κάθε χρόνο, κάνοντας τα σκουπίδια πάρα πολλά για να προλάβουν να απορροφηθούν από το έδαφος. Για παράδειγμα αν βάλετε μια απλή φλούδα από μπανάνα μέσα σε μία γλάστρα θα παρατηρήσετε ότι παίρνει μήνες για να απορροφηθεί, το πλαστικό, που είναι χημικό προϊόν χρειάζεται έως και 500 χρόνια για να λιώσει. Τα σκουπίδια που βρίσκονται στις χωματερές απελευθερώνουν ουσίες και αέρια που καταστρέφουν την ατμόσφαιρα και την κάνουν επικίνδυνη . Για να βρουν τα παιδιά μας έναν όμορφο κόσμο πρέπει να φροντίσουμε να μη γεμίσουν οι πόλεις από εστίες μόλυνσης και δυσωδίας* όπως οι χωματερές*. ( ) Η λύση είναι μία, να ανακυκλώνουμε! Με την ανακύκλωση έχουμε τα εξής θετικά αποτελέσματα, έχουμε λιγότερα σκουπίδια, κάνουμε οικονομία στην ενέργεια, μειώνουμε την κοπή των δέντρων και τη μόλυνση του περιβάλλοντος. Έτσι, προστατεύουμε τη φύση για μας και τα παιδιά μας. δυσωδία: έντονη οσμή, χωματερές ; χώρος σκουπιδιών

• Γράφω έναν τίτλο για το κείμενο : • Ποιο είναι το θέμα του παραπάνω κειμένου; • Πού συναντάμε ένα τέτοιο κείμενο; • Ποια παράγραφος μιλάει για τη λύση των σκουπιδιών και τι προτείνει να κάνουμε για την προστασία του περιβάλλοντος;

Γεωργοπούλου Χριστίνα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.86

Page 87: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

5. Σχηματίζω σύνθετες λέξεις :

τρέμω + σβήνω .................................................................................................

ανοίγω + κλείνω .................................................................................................

ψωμί + τυρί .................................................................................................

πηγαίνω + έρχομαι .................................................................................................

άνεμος + μύλος .................................................................................................

χελιδόνι + φωλιά .................................................................................................

λύκος + άνθρωπος .................................................................................................

2. Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά βάζοντας το τελικό – ν όπου χρειάζεται:

Είδα στο….ύπνο μου τη….μητέρα. Βλέπω το…. Νεοκλή να ΄ρχεται τρέχοντας.

Τη….Κυριακή έχει γενέθλια η Ρομίνα. Το…. είδα να περνάει σα…..σίφουνας.

Βγήκε στη….….βεράντα να θαυμάσει τη θέα. Μη…..φωνάζεις σε παρακαλώ

3. Να βάλεις τόνο όπου χρειάζεται:

Να ζει κανείς η να μη ζει; Που ήσουν χτες βράδυ;

Κάνει που και που καμιά δουλειά. Περίμενα πως και πως να ΄ρθουν τα Χριστούγεννα.

Ρωτούσε να μάθει που είναι η οδός Σολωμού. Σου είπα πως αυτό που ζητάς δε γίνεται.

Που θα συναντηθούμε απόψε; Τρώω κανά γλυκάκι που και που

4. Να κλίνετε τα παρακάτω ρήματα

Ενεστώτας ( τώρα )

Εγώ ανακυκλώνω Εγώ γνωρίζω

Γεωργοπούλου Χριστίνα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.87

Page 88: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

5. Λέω τη γνώμη μου για την ανακύκλωση του χαρτιού:

Η γνώμη μου είναι ότι

Επειδή

Για το λόγο αυτό πρέπει

6. Να συμπληρώσετε την κατάληξη των ουδέτερων ουσιαστικών στον Ενικό και στον Πληθυντικό αριθμό όπως το παράδειγμα. Μην ξεχάσεις ΝΑ ΤΟΝΙΣΕΙΣ τις λέξεις : το νερ……- των νερών…………………………………… το σκουπίδ………………………………………………………………… το παιδ……………………………………………………………. το φυλλ………………………………………………………………………. το διχτ……………………………………………………………. το βουν………………………………………………………………………. το ποτήρ………………………………………………………….. το δάκρ………………………………………………………………………

7. Σχηματίζω αντίθετες σύνθετες λέξεις με το μόριο ξε– και α- π.χ. ξεχωρίζω, ξεριζώνω, άμυαλος, αδύνατος κτλ. σκονίζω-………………………………………………………………………………….. γνωστός-…………………………………………………………………………………. περνώ-…………………………………………………………………………………….. καθαρίζω-………………………………………………………………………………… κατάλληλος-……………………………………………………………………………….

Γεωργοπούλου Χριστίνα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.88

Page 89: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

8. Σχηματίζω ρήματα σε –ίζω και –ώνω όπως το παράδειγμα . ( παράδειγμα: φως – φωτίζω, κύκλος – κυκλώνω κέρδος ..............................................

ελπίδα .............................................

χώρια ..............................................

φούσκα ..............................................

ανακύκλωση ..............................................

βούρτσα ..............................................

καθάρισμα ..............................................

βίδα ..................................................

Υπογραφή γονέα/κηδεμόνα

……/10 μονάδες

……………………………………………………………………………

……………………………………………………………..

Γεωργοπούλου Χριστίνα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.89

Page 90: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ 4η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΗΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ

Όνομα:………………………………...…Ημερομηνία:……………………

1. Ακούω και γράφω: ________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

2. Συμπληρώνω τα κενά στις λέξεις με το σωστό γράμμα και τονίζω:

ανακ…κλωση, σκουπ…δι, καθαρ…σμα, γ…πεδο, χαρτ…νος, ποτ…σμα, ανακυκλ…νω,

πετρελ…ο, απορρ…μματα, ρυπ…νω, σκουπ…δοτοπος, σταχ…, χρ…ματιζω,

περ…βαλλον, δακρ…, καραβ…

3. Συμπλήρωσε τη γενική του ενικού και του πληθυντικού αριθμού

Ονομαστική ενικού Γενική ενικού Γενική πληθυντικού το παιχνίδι

το παιδί

το πεύκο

το ταχυδρομείο

το λεμόνι

το θρανίο

4. Να κλίνεις τα παρακάτω ρήματα. Ενεστώτας Αόριστος Ενεστώτας Αόριστος

Εγώ χαρίζω Εγώ χάρισα Εγώ απλώνω Εγώ άπλωσα

5. Να χωρίσεις σε συλλαβές τις παρακάτω λέξεις και να τις βάλεις σε αλφαβητική σειρά: (χαρτοσακούλα, χάρτινος, απορριμματοφόρο, ανακυκλώνω, περιβαλλοντικός, προστασία) ________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

Ο κόσμος γύρω μας Βαλασίδης Νίκος Σελίδα 1

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.90

Page 91: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

6. Να κλίνεις τα ουδέτερα ουσιαστικά : Ενικός αριθμός Ονομ. το ποτήρι το σχολείο το παιχνίδι το βιβλίο

Γεν.

Αιτιατ.

Κλητ.

Πληθυντικός αριθμός Ονομ.

Γεν.

Αιτιατ.

Κλητ.

7. Βάλε τόνο στα που και πως όπου χρειάζεται:

Πως είσαι Μανώλη;

Πως και πως περιμένω τα Χριστούγεννα!

Κάθε παιδί που έρχεται στον κόσμο είναι δώρο του Θεού.

Στην Αφρική υπάρχουν χιλιάδες παιδιά που πεινάνε.

Που το άκουσες πως θα κλείσουν τα σχολεία;

Όλοι οι άνθρωποι κάνουν λάθη που και που.

Ποιος είναι αυτός που μίλησε;

8. Συμπλήρωσε τα κενά με το κατάλληλο ρήμα στο σωστό πρόσωπο:

(μυρίζω, δακρύζω, ποτίζω, απλώνω δανείζω, αθροίζω, γυρίζω, ιδρώνω, σημειώνω) Στα διαλείμματα τρέχουμε πολύ γι’ αυτό …………………………..

Η δασκάλα …………………….. στον πίνακα τις ασκήσεις.

«Μη ………………σαν τη σβούρα» μου είπε η γιαγιά.

Στα Μαθηματικά έμαθα να …………………….αριθμούς.

« Μου ……………….το βιβλίο σου, γιατί ξέχασα το δικό μου; »

Η μητέρα …………………… τα ρούχα για να στεγνώσουν.

Η γιαγιά…………………. τις γλάστρες στο μπαλκόνι.

Μου αρέσει να…………………. τις μυρωδιές από τα άνθη του κήπου.

Όταν καθαρίζουμε κρεμμύδι, …………………… τα μάτια μας.

Καλή Επιτυχία!!!

Ο κόσμος γύρω μας Βαλασίδης Νίκος Σελίδα 2

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.91

Page 92: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Επαναληπτικές ασκήσεις στη Γλώσσα για την 1.4 ενότητα Γ' Δημοτικού (Ο κόσμος γύρω μας).

4 o Κ ρ ι τ ή ρ ι o Α ξ ι ο λ ό γ η σ η ς Τάξη: Γ Μάθημα: Γλώσσα Ενότητα: Ο ΚΟΣΜΟΣ ΓΥΡΩ ΜΑΣ Ονοματεπώνυμο: Ημερομηνία: Α . Α κ ο ύ ω κ α ι γ ρ ά φ ω : ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... Β . Ε ρ γ α σ ί ε ς

1. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις χρησιμοποιώντας το μόριο ξε- ή το μόριο α- : τρυπώνω ....................................... έτοιμος ....................................... μένω ....................................... όμοιος ....................................... σκονίζω ....................................... περνώ ....................................... κατάλληλος ....................................... χωρίζω ....................................... γνωστός ....................................... άξιος .......................................

2. Να σχηματίσεις σύνθετα από τις παρακάτω λέξεις:

τρέμω + σβήνω ................................................................................................. ανοίγω + κλείνω ................................................................................................. ανεβαίνω + κατεβαίνω ................................................................................................. πηγαίνω + έρχομαι .................................................................................................

Πηγή: http://e-didaskalia.blogspot.gr

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.92

Page 93: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

άνεμος + μύλος ................................................................................................. χελιδόνι + φωλιά ................................................................................................. γυναίκες + παιδιά .................................................................................................

3. Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά βάζοντας το τελικό –ν όπου χρειάζεται:

Είδα ένα…. ξένο. Βλέπω το…. Νίκο. Φωνάζω το…. ψαρά. Μη…. πατάτε τη…. χλόη. Δε…. Θα ΄ρθω τη…. Κυριακή στο σπίτι σου. Το…. είδα να τρέχει σα…. ζαρκάδι. Αυτή…. τη…. συμβουλή να μη…. τη…. ξεχνάς.

4. Να βάλεις τόνο στα που και πως όπου χρειάζεται:

Πως το είπες αυτό που αγόρασες; Που το έμαθες πως άλλαξα σπίτι; Κάνει που και που καμιά δουλειά. Περίμενα πως και πως αυτή τη μέρα. Ρωτούσε να μάθει που είναι το μουσείο. Σου είπα πως αυτό που ζητάς δε γίνεται. Θέλω να μου πεις που είσαι.

5. Σχηματίζω ρήματα σε –ίζω και –ώνω : φως .............................................. αλάτι .............................................. ελπίδα .............................................. αντίκρυ .............................................. χώρια .............................................. ύψος .............................................. στρώμα .............................................. κρύος .............................................. κλειδί .............................................. βίδα ..............................................

Πηγή: http://e-didaskalia.blogspot.gr

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.93

Page 94: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

6. Λέω τη γνώμη μου για την ανακύκλωση του χαρτιού:

Η γνώμη μου είναι ότι .................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................. Επειδή ............................................................................................................................ .................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................. Για το λόγο αυτό πρέπει.................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................

Πηγή: http://e-didaskalia.blogspot.gr

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.94

Page 95: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Δευτέρα 10/12/2012 Επαναληπτικό 4ης ενότητας «Ο κόσμος γύρω μας» Όνομα:_____________________________

Συμπληρώνω το γράμμα που λείπει και τονίζω.

το μωρ__, το τραγουδ__, το καραβ__, το πλοι__, το βραδ__, το νησ__, το βραβει__, το δακρ__, το

θρανι__, το μαχαιρ__, το διχτ__, το θεατρ__.

Βάλε «που» ή «πού» στις παρακάτω προτάσεις.

____ πας; Είδα ____ στεναχωρήθηκε και του ζήτησα συγνώμη. ____ θα πάμε; Ξέρει κανείς ____ μένει ο

Γιώργος; Πάμε, εγώ ξέρω ____ μένει.

Βάλε «πως» ή «πώς» και «η» ή «ή» στις παρακάτω προτάσεις.

_____ τα πήγες στο σχολείο σήμερα; Δε μου είπε ____ θα έρθεις κι εσύ. Δε μπόρεσα να μάθω ____ τα

κατάφερε. Μου είπε ____ θα τηλεφωνήσει, αλλά ____ το ξέχασε ____ άλλαξε γνώμη. _____ Μαρία με

ρώτησε _____ πίνω το τσάι μου.

Βάζω «ν» όπου χρειάζεται.

Νομίζω ότι δε__ πρέπει να ρυπαίνουμε το__ αέρα με καυσαέρια και τη__ θάλασσα με πετρέλαιο.

Αλλιώς, οι ζωντανοί οργανισμοί στη__ ξηρά και στη__ θάλασσα δε__ θα μπορέσουν να επιβιώσουν.

Τη__ νύχτα όλα είναι σκοτεινά. Τη__ ημέρα όμως όλα γεμίζουν φως. Ο μπαμπάς μού είπε να μη__

απομακρυνθώ πολύ. Η μαμά μού έφερε ένα__ σκύλο για τα γενέθλιά μου.

Σχηματίζω ρήματα σε –ώνω και –ίζω(ή τις εξαιρέσεις), στον ενεστώτα, στο σωστό πρόσωπο, από τις λέξεις που είναι στην παρένθεση.

Ο φύλακας ___________________ (κλειδί) προσεκτικά τις πόρτες.

Οι αμυγδαλιές _________________ (άνθος) το Φλεβάρη.

Οι καλοί φίλοι __________________ (δάνειο) τα παιχνίδια τους ο ένας στον άλλον.

Πρέπει όλοι μας να ____________________ (φροντίδα) το περιβάλλον.

Οι προσεκτικοί μαθητές __________________ (σημείο) ό,τι γράφει ο δάσκαλος στον πίνακα.

Σας παρατηρώ πόσο προσεκτικά __________________ (βίδα) τα εξαρτήματα.

Ακούω και γράφω.

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

12ο Δημοτικό Σχολείο Καβάλας Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.95

Page 96: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Δευτέρα 10/12/2012 Επαναληπτικό 4ης ενότητας «Ο κόσμος γύρω μας» Όνομα:_____________________________

Συμπληρώνω το γράμμα που λείπει και τονίζω.

το μωρό, το τραγούδι, το καράβι, το πλοίο, το βράδυ, το νησί, το βραβείο, το δάκρυ, το θρανίο, το

μαχαίρι, το δίχτυ, το θέατρο.

Βάλε «που» ή «πού» στις παρακάτω προτάσεις.

Πού πας; Είδα που στεναχωρήθηκε και του ζήτησα συγνώμη. Πού θα πάμε; Ξέρει κανείς πού μένει ο

Γιώργος; Πάμε, εγώ ξέρω πού μένει.

Βάλε «πως» ή «πώς» και «η» ή «ή» στις παρακάτω προτάσεις.

Πώς τα πήγες στο σχολείο σήμερα; Δε μου είπε πως θα έρθεις κι εσύ. Δε μπόρεσα να μάθω πώς τα

κατάφερε. Μου είπε πως θα τηλεφωνήσει, αλλά ή το ξέχασε ή άλλαξε γνώμη. Η Μαρία με ρώτησε πώς

πίνω το τσάι μου.

Βάζω «ν» όπου χρειάζεται.

Νομίζω ότι δεν πρέπει να ρυπαίνουμε τον αέρα με καυσαέρια και τη θάλασσα με πετρέλαιο. Αλλιώς, οι

ζωντανοί οργανισμοί στην ξηρά και στη θάλασσα δε θα μπορέσουν να επιβιώσουν.

Τη νύχτα όλα είναι σκοτεινά. Την ημέρα όμως όλα γεμίζουν φως. Ο μπαμπάς μού είπε να μην

απομακρυνθώ πολύ. Η μαμά μού έφερε έναν σκύλο για τα γενέθλιά μου.

Σχηματίζω ρήματα σε –ώνω και –ίζω(ή τις εξαιρέσεις), στον ενεστώτα, στο σωστό πρόσωπο, από τις λέξεις που είναι στην παρένθεση.

Ο φύλακας κλειδώνει (κλειδί) προσεκτικά τις πόρτες.

Οι αμυγδαλιές ανθίζουν (άνθος) το Φλεβάρη.

Οι καλοί φίλοι δανείζουν (δάνειο) τα παιχνίδια τους ο ένας στον άλλον.

Πρέπει όλοι μας να φροντίζουμε (φροντίδα) το περιβάλλον.

Οι προσεκτικοί μαθητές σημειώνουν (σημείο) ό,τι γράφει ο δάσκαλος στον πίνακα.

Σας παρατηρώ πόσο προσεκτικά βιδώνετε (βίδα) τα εξαρτήματα.

Ακούω και γράφω.

Απορρίμματα, καθαρίζω, ανακυκλώνω, ανακύκλωση, βρομίζω, χρωματίζω, χαρτί, χάρτινος, πετρέλαιο, ρυπαίνω, ρύπανση.

12ο Δημοτικό Σχολείο Καβάλας

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.96

Page 97: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 4ης Ε Ν Ο Τ Η Τ Α Σ

1. Γ ρ ά φ ω σ ω σ τ ά και β ά ζ ω τ ό ν ο όπου χρειάζεται :

απο____μματα π___τρ___λ ___ο ανακ___κλ___ν___

γ___ιν___ς καθαρ___ζ___ ρ___π___ν___

σκουπ___δ___ χάρτ___ν___ς απ___ρρι____ατ___φ___ρ___

ανακ___κλ___σ___ ρ___πανσ___ π___τρ___λ ___οφ___ρ___

καθάρ___σμα π___ρ___βά____ν γ___π___δ___

ποτ___ζ___ πρ___στασ___α π___ρ___βαλ___ντ___κ___ς

χαρτ___ σκουπ___ζ___ σκουπ___δ___τ___π___ς

πρ___στατ___ω π___τ___σμα βρ___μ___κ___ς

χρ___ματ___ζ___ αλουμ___νι___ ___λ___κα

λ___σ___ ___κ___αν___ χρ___ματ___στ___ς

2. Κλίνω στους δύο αριθμούς : το αγόρι, το βράδυ, το πλοίο :

Ενικός αριθμός

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

Πληθυντικός αριθμός

Ονομ.

Γεν.

Αιτ.

Κλητ.

Λία Φωσκόλου

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.97

Page 98: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

3. Συμπληρώνω τις καταλήξεις των ουδετέρων ουσιαστικών στις παρακάτω προτάσεις :

Το καράβ__ φεύγει από το λιμάν__ κάθε πρω__ .

Ο ψαράς έριξε τα δίχτ___ στη θάλασσα.

Ένα παιδ__ στο σχολεί__ μας πήρε το πρώτο βραβεί__ σε διαγωνισμό ζωγραφικής.

Ένα αναμμένο σπίρτ__ φτάνει για να κάψει ένα ολόκληρο δάσος.

Αύριο βράδ__ θα πάμε στον κινηματογράφο.

Το νησ__ της Ικαρίας πήρε το όνομά του από τον Ίκαρο.

Το πρόσωπό του γέμισε με δάκρ___ χαράς μόλις είδε την κόρη του.

Τα βράδ___ του χειμώνα είναι μεγαλύτερα από το καλοκαίρ__ .

4. Σχηματίζω ρήματα σε -ώνω και -ίζω (ή τις εξαιρέσεις), στο σωστό πρόσωπο , από τις λέξεις των παρενθέσεων :

Στα διαλείμματα τρέχουμε πολύ και γι’ αυτό __________________________ . (ιδρώτας)

Νίκο, να __________________________ (κλειδί) προσεκτικά το σπίτι.

Οι αμυγδαλιές __________________________ (άνθος) το Φλεβάρη.

Πρέπει να __________________________ (δάνειο) τα μολύβια μας στους φίλους μας.

Ο δυνατός αέρας κάνει τα μάτια μας να __________________________ .(δάκρυ)

Το χειμώνα χωρίς μάλλινα ρούχα __________________________ (κρύο) πολύ.

Εσείς __________________________ (σημείο) ό,τι γράφουμε στον πίνακα ;

Πρέπει όλοι σας να __________________________ (φροντίδα) το περιβάλλον μας.

5. Συμπληρώνω το τελικό ν, όπου χρειάζεται, στο παρακάτω κείμενο :

Ο ψαράς ετοίμασε τη__ βάρκα του. Έβαλε τη__ παλιά φανέλα του, τη__ πλαστική

καμπαρντίνα του, τις λαστιχένιες μπότες κι έπιασε τα κουπιά. Δε__ είχε εμπιστοσύνη

στη__ θάλασσα. Πήρε μαζί το__ γιο του γιατί χρειαζόταν τη__ βοήθειά του. Του κρατούσε

τη__ τσάντα με τα δολώματα αλλά το__ άφηνε να κρατάει κι ένα μικρό καλάμι, για να

κάνει το__ ψαρά. Ύστερα από λίγο είδε ένα__ φίλο του, ένα__ άλλο ψαρά, να ετοιμάζεται

κι αυτός για το ψάρεμα.

Λία Φωσκόλου

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.98

Page 99: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

6. Βάζω τόνο με κόκκινο στις παρακάτω προτάσεις :

Ξεχασες αυτο που σου ειπα ! Τι θα κανεις τελικα ; Θα ερθεις η όχι ;

Που και που ερχεται ο παππους μου απο το χωριο.

Ο καινουριος μαθητης μας ειπε πως το ονομα του ειναι Θανασης.

Πως περνας τις ελευθερες ωρες σου ; Διαβαζεις κανενα βιβλιο η παιζεις ολη την ωρα ;

Κοιταζω πως και πως να τα φερω βολτα με τα εξοδα του σπιτιου.

Στην εκδρομη που πηγαμε περασαμε πολυ ωραια.

Αυριο θα παμε θεατρο η σινεμα. Εσυ που θα προτιμουσες να πας ;

7. Λέω τη γνώμη μου για το θέμα «Η αυλή του σχολείου έχει πολλά σκουπίδια». Υποστηρίζω τη γνώμη μου με επιχειρήματα, προτείνω λύση :

Λέω τη γνώμη μου : Η αυλή του σχολείου μας έχει πολλά σκουπίδια. Υποστηρίζω τη γνώμη μου με επιχειρήματα (γιατί η αυλή έχει πολλά σκουπίδια, ποιος τα πετάει, μήπως δεν υπάρχουν αρκετοί κάδοι κλπ.)

Καταλήγω σε ένα συμπέρασμα και προτείνω λύση (άρα, τι πρέπει να γίνει, τι μπορείς να κάνεις εσύ, τι πρέπει να κάνουν οι συμμαθητές σου, το σχολείο ;)

Ονοματεπώνυμο :________________________________________________

Λία Φωσκόλου Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.99

Page 100: Γλώσσα Γ΄. Επανάληψη 4ης ενότητας:΄΄Ο κόσμος γύρω μας΄΄

Καλή επιτυχία!

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.100