ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ

[ ] Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των Ευαγγελίων Από χρονολογική άποψη τα Ευαγγέλια δεν είναι τα πρώτα από τα βιβλία που απαρτίζουν την Κ.

Διαθήκη. Μάλλον είναι τα τελευταία. Η Εκκλησία όμως στον Κανόνα της τα τοποθετούσε πάντοτε πρώτα, προφανώς από τη σκέψη ότι ο Χριστιανισμός είναι μια ιστορική θρησκεία, βασισμένη σε ιστορικά γεγονότα γύρω από το πρόσωπο και το έργο του Ιησού Χριστού. Οι Επιστολές και τα άλλα βιβλία της Κ. Διαθήκης αποτελούν, ως επί το πλείστον, ερμηνεία και ανάλυση των γεγονότων αυτών. Πριν όμως κάποιος προχωρήσει στην ερμηνεία, είναι ανάγκη να έρθει σε επαφή με τα ίδια τα γεγονότα. Αυτών των γεγονότων την εξιστόρηση μας δίνουν τα Ευαγγέλια.

[1]. Τι σημαίνει «Ευαγγέλιο»; Αρχικά η λέξη «Ευαγγέλιο» σήμαινε την αμοιβή που δινόταν σε κάποιον που έφερνε καλές ειδήσεις [Οδύσσεια Ξ 152]. Στην αττική γλώσσα σήμαινε [στον πληθυντικό] τη θυσία που προσφερόταν ως ευγνωμοσύνη για τη λήψη καλών ειδήσεων. Αργότερα έφτασε να σημαίνει τις ίδιες τις καλές ειδήσεις. Αυτή η έννοια υιοθετήθηκε από τα πρώτα Χριστιανικά χρόνια από την Εκκλησία για να δηλώσει τις πιο ωραίες ειδήσεις που έλαβε ποτέ ο κόσμος, το περιεχόμενο της θεϊκής αποκάλυψης, την καλή αγγελία της σωτηρίας. Σ� αυτή τη χρήση της λέξης η Εκκλησία είναι πιθανό να οδηγήθηκε από την αγγελική διακήρυξη κατά τη νύχτα που γεννήθηκε ο Χριστός «και είπεν αυτοίς ο άγγελος: μη φοβείσθε, ιδού γαρ ευαγγελίζομαι υμίν χαράν μεγάλην ήτις εσταί παντί τω λαώ, ότι ετέχθη υμίν σήμερον σωτήρ ος εστίν Χριστός Κύριος εν πόλει Δαυίδ» (Λουκάς 2:10,11). Για πρώτη φορά συναντούμε το όνομα Ευαγγέλιο στον Ιουστίνο το Μάρτυρα. Μελετώντας τα Ευαγγέλια παρατηρούμε ότι υπάρχουν κάποιες διαφορές μεταξύ τους και ιδιαίτερα μεταξύ των τριών πρώτων και του τετάρτου Ευαγγελίου. Τα πρώτα τρία ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με τη διακονία του Κυρίου Ιησού Χριστού στη Γαλιλαία. Το τέταρτο ασχολείται με τη διακονία του Ιησού στην Ιουδαία. Τα πρώτα τρία Ευαγγέλια μας πληροφορούν εκτεταμένα για μια μόνο επίσκεψη του Κυρίου στην Ιερουσαλήμ. Το τέταρτο μας πληροφορεί για τέσσερις επισκέψεις που έγιναν πριν από εκείνη που αναφέρουν οι τρεις. Τα πρώτα τρία Ευαγγέλια ασχολούνται κυρίως με τη διδασκαλία και τις παραβολές που ο Κύριος απηύθηνε στα πλήθη. Το τέταρτο ασχολείται κυρίως με τη βαθύτερη διδασκαλία, την οποία ο Κύριος Ιησούς επεφύλαξε για τον εσωτερικό κύκλο των μαθητών Του. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα πρώτα τρία Ευαγγέλια ονομάστηκαν «Συνοπτικά». Γιατί παρουσιάζουν περιληπτικά την ίδια γενική όψη της ζωής, της διδασκαλίας και του έργου του Ιησού Χριστού. Υπάρχει ένα μόνο Ευαγγέλιο με τέσσερις παρουσιάσεις. Μας δίνονται τέσσερις εικόνες του ίδιου Προσώπου, του Κυρίου Ιησού Χριστού. Οι συνδυασμένες περιγραφές θέτουν μπροστά μας μια Προσωπικότητα μάλλον παρά μια ιστορία ζωής.

Διαβάστε περισσότερα:

για τα βιβλία της Βίβλου

για το πως σχηματίστηκε η

Βίβλος για τα δευτεροκανονικά,

τα απόκρυφα, και τα γραπτά των Αποστολικών Πατέρων

στατιστικά στοιχεία για τη Βίβλο

[2]. Γιατί τέσσερα Ευαγγέλια; (1) Δε θα ήταν αρκετή μια και μόνη αφήγηση; Δε θα ήταν αυτό πιο απλό και πιο ξεκάθαρο; Δε θα διευκόλυνε τα πράγματα απαλλάσσοντάς μας από κάποιες δυσκολίες που προκύπτουν και ορισμένοι τις ονομάζουν διαφωνίες;

Η απάντηση είναι απλή. Ένας ή δύο δε θα μπορούσαν να μας παρουσιάσουν το πορτρέτο της ζωής του Χριστού. Υπάρχουν τέσσερις ξεχωριστές αποστολές του Κυρίου που δίνονται στα τέσσερα Ευαγγέλια. Είναι αλήθεια ότι καθένα από τα Ευαγγέλια έχει πολλά κοινά σημεία με τα άλλα. Καθένα από αυτά ασχολείται με την επίγεια διακονία, το θάνατο και την Ανάστασή Του, τη διδασκαλία και τα θαύματά Του. Όμως, υπάρχουν διαφορές μεταξύ τους. Υπάρχουν μεταξύ τους αντιθέσεις όχι όμως διαφωνίες. Παρατηρούμε ότι ο καθένας από τους τέσσερις συγγραφείς προσπαθεί να παρουσιάσει μια διαφορετική εικόνα του ίδιου Κυρίου μας, του ενός Ιησού Χριστού.

Ο Ματθαίος έγραψε στην Ιουδαία και το πρώτο σχέδιο του Ευαγγελίου του πιθανώς το έγραψε στην Αραμαϊκή γλώσσα. Είναι το κατ� εξοχήν Ευαγγέλιο για τους Εβραίους. Θα μπορούσε κανένας να το ονομάσει Ευαγγέλιο του παρελθόντος. Είναι το Ευαγγέλιο του Μεσσία, τον οποίο προσδοκά το Ιουδαϊκό έθνος. Είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην Παλιά και στην Καινή Διαθήκη. Γι� αυτό το

λόγο πολύ συχνότερα από οποιοδήποτε άλλο Ευαγγέλιο επαναλαμβάνεται σε αυτό η ρήση: «Ίνα πληρωθεί το ρηθέν υπό του Κυρίου». Στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο περιέχονται 65 διαφορετικά αποσπάσματα από την Π. Διαθήκη. Χαρακτηριστικοί είναι οι τίτλοι τους οποίους αποδίδει το Ευαγγέλιο αυτό στον Ιησού Χριστό στον γενεαλογικό Του πίνακα: «Υιού Δαβίδ, Υιού Αβραάμ». Για τον Ματθαίο και την ιδιαίτερη τάξη των ανθρώπων, για τους οποίους πρωτίστως έγραψε, ο Ιησούς Χριστός ήταν η ενσάρκωση των ωραιότερων ελπίδων του Ιουδαϊκού έθνους, όπως τις συμβόλιζαν αυτοί οι δυο ήρωές του. Ο Ματθαίος παρουσιάζει τον Ιησού ως Βασιλιά.

Ο Μάρκος έγραψε στη Ρώμη και πρωτίστως για Ρωμαίους αναγνώστες. Είναι πιθανό ότι ο απ. Πέτρος βρισκόταν στη φυλακή της Ρώμης αναμένοντας το μαρτυρικό του τέλος. Εκεί, μετά από παράκληση των Χριστιανών της Ρώμης, υπαγόρευσε στον Μάρκο τα απομνημονεύματά του που αποτελούν το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο. Είναι το συντομότερο από τα τέσσερα Ευαγγέλια και απευθύνεται στον πρακτικό Ρωμαϊκό κόσμο. Είναι το κατ� εξοχήν Ευαγγέλιο της δράσης. Είναι το Ευαγγέλιο του παρόντος. Ο Μάρκος παρουσιάζει τον Ιησού ως Υπηρέτη.

Το κατά Λουκά Ευαγγέλιο γράφτηκε στην Ελλάδα, πιθανόν στην Κόρινθο. Απευθύνεται κυρίως σε Έλληνες αναγνώστες. Είναι το Ευαγγέλιο που γράφτηκε στην ωραιότερη Ελληνική γλώσσα και ονομάστηκε το «ωραιότερο βιβλίο του κόσμου». Είναι ο πρώτος τόμος ενός δίτομου έργου. Ο δεύτερος τόμος είναι οι Πράξεις των Αποστόλων. Σ� αυτό το δίτομο έργο παρακολουθούμε τη φλόγα του Ευαγγελίου να πηδά από την Ιερουσαλήμ στην Αντιόχεια, από την Αντιόχεια στην Έφεσο, από την Έφεσο στην Κόρινθο και από την Κόρινθο στη Ρώμη. Εκεί η αφήγηση σταματάει απότομα. Και είναι φανερό ότι η Ιερή φλόγα δεν τερμάτισε στη Ρώμη αλλά εξακολούθησε το ταξίδι της έως ότου αγκάλιασε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο δικό του γενεαλογικό κατάλογο ο Λουκάς δεν σταματάει, όπως ο Ματθαίος στον Αβραάμ, τον ιδρυτή του Ιουδαϊκού έθνους, αλλά προχωράει έως τον Αδάμ, την αρχή του ανθρωπίνου γένους, πράγμα που σημαίνει ότι αυτό, το

ανθρώπινο γένος, θα ήταν το ένδοξο τέρμα του Ευαγγελίου. Είναι λοιπόν το κατά Λουκά Ευαγγέλιο το Ευαγγέλιο του μέλλοντος. Ο Λουκάς παρουσιάζει τον Ιησού ως τον Υιό του Ανθρώπου.

Δεν είναι όμως ακόμη πλήρης η εικόνα. Τη συμπληρώνει ο Ιωάννης εισάγοντας το στοιχείο της αιωνιότητας. Περνάει τα όρια του χρόνου-παρελθόντος, παρόντος, μέλλοντος-των τριών άλλων Ευαγγελιστών, και μας παρουσιάζει τον προϋπάρχοντα Λόγο του Θεού. Εκείνον ο οποίος ήταν Υιός του ανθρώπου, αλλά ταυτόχρονα ήταν και Υιός Θεού. Έτσι, με τη διακήρυξη ότι «ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν, και εθεασάμεθα την δόξαν Αυτού, δόξαν ως μονογενούς παρά Πατρός, πλήρης χάριτος και αληθείας» [Ιωάννης 1:14], συμπληρώνεται ο κύκλος της θείας αποκάλυψης. Και η εικόνα του Χριστού είναι τώρα πλήρης, όσο μπορεί να είναι πλήρης η εικόνα του απείρου προορισμένη για πεπερασμένες διάνοιες. Ο Ιωάννης, επομένως, παρουσιάζει τον Ιησού ως Υιό του Θεού.

Παρ� όλα αυτά δεν υπάρχει πλήρης εξιστόρηση της ζωής του Ιησού και αν ακόμη μελετήσουμε και τα τέσσερα Ευαγγέλια. Την εξήγηση μας τη δίνει ο Ιωάννης: «Υπάρχουν κι άλλα πολλά που έκανε ο Ιησούς, που, αν γραφτούν ένα προς ένα, ούτε ο κόσμος ολόκληρος δε θα χωρούσε, νομίζω, τα βιβλία που θα� πρεπε να γραφτούν» Ιωάννης 21:25. Υπάρχουν εξάλλου σκόπιμα κενά που κανένας από τους Ευαγγελιστές δεν αναλαμβάνει να συμπληρώσει. Π.χ. Όλοι παραλείπουν να δώσουν πληροφορίες για τα 18 χρόνια της ζωής του Ιησού, από τα 12 έως τα 30. Αν και το κάθε Ευαγγέλιο είναι πλήρες καθεαυτό, είναι το καθένα εκλεκτικό. Μόνο λίγα από τα θαύματα του Χριστού περιγράφονται, και αναφέρονται μόνο λίγα κομμάτια από τη διδασκαλία του. Ο κάθε Ευαγγελιστής καταγράφει εκείνα που θεωρεί σχετικά και απαραίτητα για το θέμα του. Στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου υπάρχουν τρεις απεικονίσεις πάνω στον ίδιο καμβά του βασιλιά Καρόλου Α�. Στη μια απεικονίζεται με το κεφάλι γυρισμένο δεξιά, στην άλλη αριστερά και στην τρίτη προς τα εμπρός. Ποιος ο λόγος; Ο Van Dyck ζωγράφισε αυτό τον πίνακα για τον Ρωμαίο γλύπτη Bernini, για να τον βοηθήσει να έχει πλήρη εικόνα του βασιλιά. Μια άποψη δε θα ήταν αρκετή. Με το συνδυασμό των τριών θα μπορούσε ο Bernini να αποδώσει καλύτερα τη ζωντάνια του αγάλματος. Για την προσωπικότητα και τη ζωή του Σωκράτη μας έχουν διασωθεί δύο εικόνες. Μία από την πέννα του Ξενοφώντα και η άλλη από τον Πλάτωνα. Είναι δύο εικόνες εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους. Από διαφορετική σκοπιά βλέπει το Σωκράτη ο στρατιωτικός και από διαφορετική ο φιλόσοφος. Όμως, η μια εικόνα συμπληρώνει την άλλη και έτσι έχουμε μια πληρέστερη εικόνα του Σωκράτη. Είναι αλήθεια ότι ο βασικός σκοπός των Ευαγγελίων είναι να παρουσιάσουν την Προσωπικότητα του Ιησού Χριστού. Καθένα παρουσιάζει τη επίγεια ζωή του Κυρίου από διαφορετική σκοπιά. Όλα μαζί μας δίνουν την πληρέστερη εικόνα. Ο Ιησούς ήταν ο Βασιλιάς, αλλά ταυτόχρονα ήταν και ο Τέλειος Υπηρέτης. Ήταν ο Υιός του Ανθρώπου, αλλά δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ήταν επίσης ο Υιός του Θεού. Υπάρχουν τέσσερα Ευαγγέλια για τον Ένα , τον Κύριο Ιησού Χριστό. Τέσσερις αφηγήσεις για τον ένα σκοπό. Τέσσερις περιγραφές για το ένα και μοναδικό Πρόσωπο.

[3]. Ο Ιησούς στα τέσσερα Ευαγγέλια περιληπτικά Βασιλιάς. Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο παρουσιάζει τον Ιησού ως Βασιλιά. Γραμμένο πρωταρχικά για τους Ιουδαίους, εμφανίζει τον Ιησού ως τον Υιό του Δαβίδ. Η βασιλική Του γενεαλογία δίνεται στο 1ο κεφάλαιο. Στα κεφάλαια 5-7, στην επί του Όρους Ομιλία, έχουμε το μανιφέστο του Βασιλιά, τις βασικές αρχές, τους νόμους της βασιλείας Του. Υπηρέτης. Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο παρουσιάζει τον Ιησού ως Υπηρέτη. Γραμμένο για τους

Ρωμαίους δεν έχει γενεαλογία. Γιατί άραγε; Οι άνθρωποι δεν ενδιαφέρονταν για τη γενεαλογία ενός υπηρέτη. Περισσότερα θαύματα βρίσκουμε εδώ απ� ότι σε οποιοδήποτε άλλο Ευαγγέλιο. Οι Ρωμαίοι έδιναν μικρή σημασία στα λόγια. Ενδιαφέρονταν για τα έργα.

’νθρωπος. Το κατά Λουκά παρουσιάζει τον Ιησού ως τον Τέλειο ’νθρωπο. Γραμμένο για τους Έλληνες, η γενεαλογία του Ιησού πηγαίνει πίσω στον Αδάμ, τον πρώτο άνθρωπο. Βλέπουμε τον Ιησού ως τον Τέλειο ’νθρωπο συχνά να προσεύχεται και να υπηρετείται από τους αγγέλους. Θεός. Το κατά Ιωάννη παρουσιάζει τον Ιησού ως τον Υιό του Θεού. Γραμμένο για όλους τους

πιστούς. Σκοπός του είναι να οδηγήσει τους ανθρώπους στο Χριστό. Το κάθε τι σ� αυτό το Ευαγγέλιο επεξηγεί και δείχνει τη θεϊκή ιδιότητα του Ιησού. Το 1ο εδάφιο μας πάει πίσω στην αρχή: «Εν αρχή ην ο Λόγος». Ο Ματθαίος ενδιαφέρεται για τον ερχομό του Υπεσχεμένου Σωτήρα. Ο Μάρκος για τη ζωή του Ισχυρού Σωτήρα. Ο Λουκάς για τη χάρη του Τέλειου Σωτήρα. Ο Ιωάννης για την απόκτηση του Προσωπικού Σωτήρα.

[4]. Γιατί τέσσερα Ευαγγέλια; (2) Ας δούμε την απάντηση από μια άλλη σκοπιά. Οι Γραφές μας δίνουν απαντήσεις σε πολλά ζητήματα. Συχνά χρησιμοποιούν αριθμούς με ακρίβεια και με πραγματικό νόημα. Το 7 είναι ο αριθμός της τελειότητας. Το 3 της Τριαδικής Θεότητας. Το 40 της δοκιμασίας. Το 4 είναι ο αριθμός της γης. Ας δούμε μερικές επεξηγήσεις: 4 είναι τα σημεία του ορίζοντα και 4 οι εποχές του χρόνου. Στην παραβολή του Σπορέα ο Κύριος διαιρεί το χωράφι σε 4 είδη γης και αργότερα λέει: «ο αγρός είναι ο κόσμος» Ματθαίος 13:38. Εάν το 4 είναι ο αριθμός της γης, τι πιο ταιριαστό το ’γιο Πνεύμα να δώσει τα 4 Ευαγγέλια για να μας περιγράψουν την επίγεια διακονία του Επουράνιου Χριστού;

Καθώς μελετούμε το Λόγο του Θεού βλέπουμε τη σοβαρή αιτία για την οποία γράφτηκαν τα τέσσερα Ευαγγέλια. Σε όλα τα Ευαγγέλια το κεντρικό θέμα είναι ο Ιησούς Χριστός. Όμως, ο κάθε συγγραφέας καταπιάνεται με κάποια ιδιαίτερη πλευρά του χαρακτήρα και της διακονίας του Κυρίου. Ο κάθε Ευαγγελιστής δίνει τον ιδιαίτερο τόνο στην αποστολή του Ιησού που θέλει να προβάλει. Σε κάθε Ευαγγέλιο ξεδιπλώνεται και μια ειδική πλευρά του έργου του Χριστού. Όλα τα Ευαγγέλια έχουν στενή σχέση με τις υποσχέσεις για το Μεσσία που βρίσκονται στην Π. Διαθήκη. Δεν είναι δυνατό να εξηγήσουμε τα Ευαγγέλια χωρίς να λάβουμε υπόψη τις θαυμάσιες Μεσσιανικές προφητείες. Οι προφήτες απεικόνισαν τη μεγαλειώδη μορφή του Μεσσία. Μίλησαν για τις διακονίες Του, για την αποστολή, για τη γέννηση, το θάνατο, την Ανάσταση και για τη δόξα Του. Ονομάζεται Βασιλιάς από το Δαβίδ [Ψαλμ.72], τον Ησαΐα [9:6,7], τον Ιερεμία [23:5], το Ζαχαρία [9:9, 14:9]. Όλες αυτές οι προφητείες, μαζί με πολλές άλλες, μας μιλούν για τη βασιλική εξουσία του Μεσσία. Οι προφήτες μιλούν συχνά για τη Βασιλεία Του, την έκτασή της και για τον τελικό θρίαμβο του Χριστού. Ονομάζεται δούλος του Κυρίου από τον Ησαΐα [42:1-7, 52:13-15. Ονομάζεται ’νθρωπος και Υιός Ανθρώπου στη Γένεση [3:15, 22: 18] και από τον Ησαΐα [7:14-16, 9:6]. Ονομάζεται Θεός από τον Ησαΐα [9:6, 40:3-5, 47:4] και από τον Ιερεμία [23:6]. Όλοι αυτοί οι τέσσερις τίτλοι του Ιησού Χριστού εμφανίζονται στα Ευαγγέλια.

[ ] Τα τέσσερα ευαγγέλια: Τύποι των ανθρώπων τότε και τώρα Το μήνυμα της σωτηρίας του Χριστού έπρεπε να παρουσιαστεί στους ποικίλους τύπους των ανθρώπων. Κάθε φυλή είναι ικανή να καταλάβει καλύτερα κάποιο ιδιαίτερο τρόπο παρουσίασης. Τέσσερις κύριοι τύποι ανθρώπων υπήρχαν την εποχή του Χριστού:

[1]. Οι Ιουδαίοι Είχαν την ειδική εκπαίδευση. Ήταν εξοικειωμένοι με την Π. Διαθήκη και τους προφήτες. Ο Ματθαίος γράφει την ιστορία της επίγειας ζωής του Ιησού ειδικά γι� αυτούς τους ανθρώπους. Εάν κάποιον θα πρόσεχαν οι Ιουδαίοι, θα έπρεπε να ήταν από τη φυλή τους. Θα δέχονταν να διδαχτούν από ένα δάσκαλο μελετημένο σχετικά με την Π. Διαθήκη και τα έθιμα των Ιουδαίων. Πρέπει να μάθουν ότι αυτός ο Ιησούς ήρθε να εκπληρώσει τις προφητείες τις Π. Διαθήκης. Ξανά και ξανά διαβάζουμε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο: «ίνα πληρωθεί το ρηθέν υπό Κυρίου δια του προφήτου λέγοντος�» ή «ούτως γαρ γέγραπται δια του προφήτου» [1:22, 2:5] Και ο απ. Παύλος χρησιμοποίησε αυτή τη μέθοδο και λέει: «Ανάμεσα στους Ιουδαίους συμπεριφέρθηκα σαν Ιουδαίος για να τους κερδίσω για το Χριστό. Κι� ενώ εγώ ο ίδιος δεν είμαι πια κάτω από την εξουσία του νόμου, ανάμεσά σ� αυτούς που είναι συμπεριφέρθηκα σαν να ήμουν κι� εγώ, για να τους κερδίσω για το Χριστό.» Α� Κορινθίους 9:20. Υπάρχουν και σήμερα άνθρωποι με ανάλογες αναζητήσεις. Τους αρέσουν οι προφητείες και ερευνούν να μάθουν την εκπλήρωσή τους. Ο Θεός δέχεται όλους τους τύπους των ανθρώπων και χρησιμοποιεί ποικίλους τρόπους γιατί «θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι και να γνωρίσουν την αλήθεια σε βάθος» Α� Τιμοθέου 2:4.

[2]. Οι Ρωμαίοι Ο δεύτερος τύπος των ανθρώπων, οι κυρίαρχοι του κόσμου εκείνο τον καιρό. Ο Μάρκος γράφει ειδικά γι� αυτούς. Οι Ρωμαίοι δεν ήξεραν τίποτε για την Π. Διαθήκη. Δεν τους απασχολούσαν οι προφητείες. Όμως, είχαν ζωηρό ενδιαφέρον για το σημαντικό Ηγέτη που είχε εμφανιστεί στην Παλαιστίνη. Ήταν ένα Πρόσωπο με μεγάλη εξουσία και υπερφυσικές δυνάμεις. Ήθελαν να ακούσουν περισσότερα για τον Ιησού. Τι είδους Πρόσωπο ήταν πραγματικά, τι είπε και κυρίως τι έκανε. Οι Ρωμαίοι επιθυμούσαν ένα απλό και ξεκάθαρο μήνυμα, όπως αυτό του κατά Μάρκον Ευαγγελίου. Ένα μήνυμα με ομορφιά και δύναμη ξεχωριστή. Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο είναι γεμάτο με έργα, όχι λόγια. Είναι αναμφισβήτητα το Ευαγγέλιο της Υπηρεσίας του Χριστού. Ο Ρωμαίος της εποχής του Χριστού είναι ο τύπος του σημερινού μέσου επιχειρηματία. Δεν ενδιαφέρεται για τη γενεαλογία. Εκείνο που αναζητάει είναι ένα Θεό «δυνάμενο», ένα Θεό που έχει τη δύναμη ν� ανταποκριθεί σε

κάθε ανάγκη. Το κατά Μάρκον είναι το Ευαγγέλιο του επιχειρηματία.

Διαβάστε περισσότερα:

για τα βιβλία της Βίβλου

για το πως σχηματίστηκε η

Βίβλος για τα δευτεροκανονικά,

τα απόκρυφα, και τα γραπτά των Αποστολικών Πατέρων

στατιστικά στοιχεία για τη Βίβλο

για τους Έλληνες

[2]. Οι Έλληνες Εδώ βρίσκεται ο Λουκάς. Αυτό το Ευαγγέλιο γράφτηκε από ένα Έλληνα γιατρό για τους συμπατριώτες του που αγαπούσαν την ομορφιά, την ποίηση και τον πολιτισμό. Ζούσαν σ� ένα κόσμο με μεγάλες ιδέες. Ήταν άνθρωποι με λεπτή αίσθηση. Το κατά Λουκά Ευαγγέλιο μιλάει για τη γέννηση και την παιδική ηλικία του Ιησού. Δίνει τους εμπνευσμένους ύμνους που συνδέονται με τη ζωή του Χριστού. Σ� αυτό το Ευαγγέλιο συναντούμε το χαιρετισμό της Ελισάβετ όταν την επισκέφθηκε η Μαρία [Λουκάς 1:42-45]. Ακούμε το μεγαλειώδη ύμνο της Παρθένου Μαρίας [Λουκάς 1:46-55]. Ακόμη κι ο Ζαχαρίας ξεσπά σε δοξολογία όταν αποκαθίσταται η ομιλία του [Λουκάς 1:68-79]. Στη γέννηση του Σωτήρα η υπερκόσμια χορωδία με τις αγγελικές φωνές υμνεί και δοξάζει το Θεό [Λουκάς 2:13-14] για ν� ακολουθήσει ο ύμνος δοξολογίας κι� ευχαριστίας των ποιμένων. Ο Έλληνας είναι ο τύπος του σημερινού μελετητή που ψάχνει για να βρει την αλήθεια και απολαμβάνει την αναζήτηση.

[4]. Όλοι οι άνθρωποι Ο Ιωάννης, τέλος, γράφει για όλους τους ανθρώπους, για να πιστέψουν ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός. Ο Ιησούς εμφανίζεται ως ο Υιός του Θεού. Το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο είναι γεμάτο από τις καταπληκτικές δηλώσεις του Χριστού που πιστοποιούν τη θεϊκή Του δύναμη και τη θεϊκή Του αποστολή. Οι άνθρωποι της εποχής του Ιωάννη δεν ήταν διαφορετικοί από τους σημερινούς ανθρώπους που χρειάζονται τη σωτηρία του Χριστού. Περιλαμβάνει όλους εκείνους που νοιώθουν την ανάγκη και επιθυμούν, με όλη τους την καρδιά, να λάβουν το μοναδικό δώρο της αιώνιας ζωής με την πίστη στον Κύριο Ιησού Χριστό.

H Γνησιότητα και η Αξιοπιστία των Ευαγγελίων Από την αρχή θα πρέπει να τονισθεί ότι η Εκκλησία ποτέ δεν αμφέβαλε για την γνησιότητα των Ευαγγελίων. Δεχόταν πάντοτε ότι γράφτηκαν από τους τέσσερις Ευαγγελιστές. Αν υποθέσουμε για μια στιγμή ότι τα έγραψαν άλλοι, τότε λογικό είναι να σκεφθούμε ότι θα τα απέδιδαν στους επιφανέστερους των Αποστόλων, όπως ο Πέτρος, ο Παύλος ή ο Ιάκωβος. Όμως, με μοναδική εξαίρεση το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, αυτό δεν συνέβη. Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο το έγραψε ένας τέως τελώνης, ο οποίος ουδέποτε εμφανίζεται στις σελίδες της Κ. Διαθήκης. Το κατά Μάρκον ένας τέως λιποτάκτης από τον ιεραποστολικό αγρό, ο οποίος δεν είχε καμία ιδιαίτερη διάκριση και το κατά Λουκά ένας γιατρός, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα δεν ευτύχησε να δει και να έχει προσωπική σχέση με το Χριστό κατά τα έτη της επίγειας διακονίας Του, ούτε είχε άλλο τίτλο διάκρισης. Αρκούν και μόνα τα ονόματα του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά για να προστατεύσουν τα Ευαγγέλιά τους από την υποψία της πλαστότητας.

Κι ένα δεύτερο σημείο θα πρέπει να θιγεί. Υπάρχουν άλλες σύγχρονες, μη Χριστιανικές πηγές που να επιβεβαιώνουν τα ιστορούμενα στα Ευαγγέλια; Υπάρχει μνεία του ονόματος του Ιησού και του έργου

Του σε σύγχρονες Ιουδαϊκές και Εθνικές πηγές;

Μετά την πτώση της Ιερουσαλήμ οι Σαδδουκαίοι αποσύρθηκαν από τη δημόσια ζωή. Έτσι, ολόκληρη η πνευματική ζωή του Ιουδαϊκού έθνους περιήλθε στα χέρια των Φαρισαίων. Με πρωτοβουλία των Φαρισαίων έγινε προσπάθεια να κωδικοποιηθούν οι διάφορες παραδόσεις των πατέρων, οι οποίες σκοπό είχαν την ερμηνεία και τη συμπλήρωση του Νόμου, όπως είπαμε στην αρχή της μελέτης μας. Η κωδικοποίηση αυτή λέγεται «Μισνά». Ευθύς αμέσως όμως και η ίδια η Μισνά έγινε αντικείμενο ερμηνείας. Οι ερμηνείες αυτές ονομάστηκαν «Γκεμάρα». Η Μισνά μαζί με την Γκεμάρα απετέλεσαν το «Ταλμούδ». Το Ταλμούδ της Ιερουσαλήμ περιέχει τις παραδόσεις Παλαιστινιακής προέλευσης και συμπληρώθηκε γύρω στο 300 μ.Χ. Το πολύ μεγαλύτερο Βαβυλωνιακό Ταλμούδ συμπληρώθηκε αργότερα, μετά δύο περίπου αιώνες. Δεδομένης της ιδιαίτερης φύσης του περιεχομένου του Ταλμούδ δε θα έπρεπε να περιμένει κανένας να γίνεται εκεί μνεία του Ιησού. Και όμως υπάρχει. Κατά τους αρχαιότερους Ραβίνους, των οποίων οι παραδόσεις κωδικοποιήθηκαν στο Ταλμούδ, ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ ήταν ένας παραβάτης του Νόμου του Ισραήλ. Ήταν μάγος, περιφρονούσε τους λόγους των σοφών και παραπλάνησε το λαό λέγοντας ότι δεν ήρθε να καταλύσει το Νόμο αλλά για να προσθέσει σ� αυτόν. Ο μάγος αυτός σταυρώθηκε την παραμονή του Πάσχα για αίρεση και παραπλάνηση του λαού. Οι μαθητές Του όμως, και αναφέρονται πέντε ονομαστικά, θεράπευαν τους ασθενείς στο όνομά Του. Στο Ταλμούδ ο Ιησούς ονομάζεται «Χα Ταλουΐ», δηλ. «ο Κρεμασμένος». Μια άλλη ονομασία του

Ιησού στο Ταλμούδ είναι «Μπεν Παντέρα», δηλ. «ο Υιός της Παρθένου». Δεν σημαίνει βέβαια ότι το Ταλμούδ αναγνωρίζει την εκ Παρθένου γέννηση του Χριστού. Απλά αναφέρει το τι κυκλοφορούσε ανάμεσα στους μαθητές Του. Περί τα τέλη του 1ου και τις αρχές του 2ου αιώνα συζητιόταν μεταξύ ορισμένων Ιουδαϊκών κύκλων κατά πόσο θα έπρεπε να περιληφθούν στον Ιερό τους Κανόνα ορισμένα Χριστιανικά βιβλία. Ποια ήταν αυτά δεν γνωρίζουμε. Ίσως ήταν η Αραμαϊκή έκδοση του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου. Τελικά όμως επικράτησαν οι συντηρητικότεροι και όχι μόνο δεν περιλήφθηκαν αλλά τα αποκάλεσαν «Αβέν Γκιλλαγιόν» δηλ. «η Ασέβεια του Περιθωρίου».

Διαβάστε περισσότερα:

για τα βιβλία της Βίβλου

για το πως σχηματίστηκε η

Βίβλος για τα δευτεροκανονικά,

τα απόκρυφα, και τα γραπτά των Αποστολικών Πατέρων

στατιστικά στοιχεία για τη Βίβλο

Μεταξύ των Ιουδαϊκών πηγών θα πρέπει να μνημονευθεί ο ιστορικός Ιώσηπος, λίγο μεταγενέστερος του απ. Παύλου. Τα έργα του περιλαμβάνουν τις «Αρχαιότητες των Ιουδαίων», την «Ιστορία του Ιουδαϊκού πολέμου» και « Εναντίον Απίωνος». Στις σελίδες τους συναντούμε πολλά γνωστά σ� εμάς πρόσωπα από την Κ. Διαθήκη. Αναφέρονται ο Ηρώδης, ο Πιλάτος, ο Φήστος και άλλοι επίσημοι. Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής και ο Ιάκωβος ο αδελφός του Κυρίου, τον οποίο ο Ιώσηπος αποκαλεί «αδελφό του Ιησού, του αποκαλουμένου Χριστού». Η σημαντικότερη όμως συμβολή του Ιώσηπου σ� αυτό το θέμα είναι μια αναφορά του [Αρχαιότητες, βιβλίο 18, χωρίο 3:3], η οποία λέει: «Και ηγέρθη αυτό τον καιρό ένας Ιησούς, ένας σοφός άνθρωπος, αν μπορούμε πράγματι να τον ονομάσουμε άνθρωπο, γιατί ήταν εκτελεστής θαυμαστών έργων, διδάσκαλος ανθρώπων, οι οποίοι δέχονταν την αλήθεια με ευχαρίστηση. Παρέσυρε πολλούς Ιουδαίους και ακόμη πολλούς από τους Έλληνες. Ο άνθρωπος αυτός ήταν ο Χριστός. Και όταν ο Πιλάτος τον καταδίκασε να σταυρωθεί, μετά τις κατηγορίες των αρχηγών μας, εκείνοι που τον αγάπησαν στην αρχή, δεν έπαψαν να τον αγαπούν, γιατί εμφανίστηκε σ� αυτούς την τρίτη μέρα ζωντανός και πάλι. Οι θείοι προφήτες τα είχαν προείπει και αυτά και χιλιάδες άλλα θαυμαστά πράγματα γι� αυτόν. Ακόμη και τώρα η φυλή των Χριστιανών, που ονομάστηκαν έτσι από το όνομά του, δεν πέθανε».

Από τις Εθνικές πηγές αξίζει να αναφέρουμε το μεγάλο Ρωμαίο ιστορικό Κορνήλιο Τάκιτο που γεννήθηκε το 52 μ.Χ. Ο Τάκιτος έγραψε την ιστορία της αυτοκρατορίας του Νέρωνα [54-68 μ.Χ.]. Περιγράφει τη μεγάλη πυρκαγιά της Ρώμης του 64 μ.Χ. και λέει ότι ο Νέρων, για να διασκεδάσει τις φήμες, οι οποίες απέδιδαν στον ίδιο τον εμπρησμό, βρήκε αντικαταστάτες «τους οποίους και τιμώρησε με κάθε είδος σκληρότητας. Μια τάξη ανθρώπων, τους οποίους όλοι μισούσαν για την κακία τους, και τους οποίους ο όχλος ονόμαζε Χριστιανούς. Ο Χριστός, από τον οποίο έλαβαν το όνομά τους, είχε εκτελεστεί με απόφαση του Πόντιου Πιλάτου όταν ο Τιβέριος ήταν αυτοκράτορας. Η καταστρεπτική αυτή δεισιδαιμονία ανεστάλη για βραχύ διάστημα, για να αναφανεί και πάλι όχι μόνο στην Ιουδαία, την εστία αυτής της πληγής, αλλά και στη Ρώμη, όπου καταλήγουν όλα τα επαίσχυντα πράγματα του κόσμου και βρίσκουν άσυλο» [Annals XV:44]. Από το περιεχόμενο αυτής της έκθεσης είναι φανερό ότι δεν πήρε τις πληροφορίες από Χριστιανικές πηγές, πράγμα που κάνει πολυτιμότερη την έκθεσή του. Ως ιστορικός ο Τάκιτος είχε στη διάθεσή του τα επίσημα αρχεία του κράτους. Αν ο Πιλάτος υπέβαλε στη Ρώμη έκθεση της δίκης και της σταύρωσης του Χριστού, ο Τάκιτος, περισσότερο από κάθε άλλον, ήταν σε θέση να τη δει. Δεν είναι καθόλου απίθανο από τέτοια έκθεση να άντλησε κάποιο μέρος του υλικού της ιστορίας του.

Τη μεγάλη πυρκαγιά της Ρώμης διηγείται και άλλος Ρωμαίος ιστορικός, ο Σουετώνιος, ο οποίος το 120 μ.Χ. έγραψε τις βιογραφίες των πρώτων δώδεκα από τους Καίσαρες. Στη βιογραφία του Νέρωνα [16:2] αναφέρει: «Επιβλήθηκε ποινή στους Χριστιανούς, μια τάξη ανθρώπων, οι οποίοι ήταν παραδομένοι σε μια νέα και καταστρεπτική δεισιδαιμονία». Στη βιογραφία του Κλαυδίου λέει: «Επειδή οι Ιουδαίοι δημιουργούσαν συνεχώς ταραχές με την υποκίνηση του Χριστού, ο Κλαύδιος τους έδιωξε από τη Ρώμη». Αυτή η πληροφορία επικυρώνει το εδάφιο Πράξεις 18:2, όπου ο Λουκάς γράφει: « Εκεί [στην Κόρινθο ο Παύλος] βρήκε ένα Ιουδαίο από τον Πόντο, που τον έλεγαν Ακύλα. Αυτός είχε έρθει πρόσφατα από την Ιταλία μαζί με τη γυναίκα του την Πρίσκιλλα, γιατί ο Κλαύδιος είχε διατάξει να φύγουν όλοι οι Ιουδαίοι από τη Ρώμη».

Στη μαρτυρία των εθνικών πηγών θα πρέπει να προστεθεί η αλληλογραφία που είχε με τον αυτοκράτορα Τραϊανό ο Πλίνιος ο νεώτερος, διοικητής της επαρχίας Βιθυνίας της Μ. Ασίας. Ο Πλίνιος έγραψε στον αυτoκράτορα το 112 μ.Χ. ζητώντας οδηγίες ως προς την ταραχοποιό αίρεση των Χριστιανών, οι οποίοι πλεόναζαν στην επαρχία του. Αναφέρει στον αυτοκράτορα ότι κατά τις πληροφορίες του «οι Χριστιανοί αυτοί συνήθιζαν να συνέρχονται κατά μια ορισμένη μέρα πριν από την αυγή και τότε έψαλλαν ύμνους προς το Χριστό ως προς Θεό, και δεσμεύονταν μεταξύ τους σε ιερό όρκο να μη πράξουν καμία κακή πράξη, αλλά να απέχουν από απάτη, κλοπή και μοιχεία και να μη παραβαίνουν ποτέ τις υποσχέσεις τους. Μετά από αυτά αποχωρίζονταν για να ξαναμαζευτούν με

σκοπό να φάνε, φαγητά όμως συνηθισμένα και αβλαβή» [Επιστολές 10:96].

Εισαγωγή στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο Για τον συγγραφέα του πρώτου Ευαγγελίου δεν γνωρίζουμε πολλά. Το όνομα «Ματθαίος» προέρχεται από το Ματταθίας, που σημαίνει «Δώρο του Θεού». Το συναντούμε και στους τέσσερις καταλόγους των Αποστόλων [Ματθ. 10:3, Μαρκ. 3:18, Λουκ. 6:15 και Πράξ. 1:13]. Πιθανότατα όμως δεν ήταν αυτό το αρχικό του όνομα. Ήταν ο Λευί ο τελώνης, του οποίου την κλήση από το Χριστό αναφέρουν ο Μάρκος [2:14] και ο Λουκάς [5:27]. Πήρε αυτό το νέο όνομα όταν εγκατέλειψε το παλιό του επάγγελμα. Αυτή η αλλαγή ονόματος για να σημάνει μια μεγάλη πνευματική εμπειρία, από την οποία πέρασε ο κάτοχός του, ήταν συνηθισμένη πρακτική εκείνες τις μέρες. Ο συγγραφέας αυτού του Ευαγγελίου ήταν, χωρίς αμφιβολία, Χριστιανός Ιουδαίος. Ήταν ένας τελώνης στην Καπερναούμ, κάτω από τον Ρωμαϊκό νόμο, όταν τον διάλεξε ο Ιησούς ως ένα από τους δώδεκα μαθητές Του. Τη μόνη λέξη που ο Ματθαίος λέει για τον εαυτό του είναι «τελώνης». Ένα επάγγελμα μισητό και αποκρουστικό γιατί εισέπραττε φόρους και τελώνια για λογαριασμό των Ρωμαίων κατακτητών. Οι άλλοι Ευαγγελιστές λένε ότι έκανε γιορτή για χάρη του Ιησού και αναφέρουν το σημαντικό γεγονός ότι τα άφησε όλα και ακολούθησε το Χριστό. Αναμφίβολα ήταν ένας πλούσιος. Τα άφησε όλα εκτός από την πέννα του, που την χρησιμοποίησε, με τον καλύτερο τρόπο, για τη δόξα του Θεού. Οι περισσότεροι από τους άλλους μαθητές ήταν ψαράδες. Δεν είχαν τη γνώση ούτε την πείρα της συγγραφής. Ο Ματθαίος ήταν ο ειδικός σ� αυτό τον τομέα και χρησιμοποίησε τη λογοτεχνική του ικανότητα για να γίνει ο πρώτος που θα κατέγραφε τη διδασκαλία του Ιησού. Πότε γράφτηκε δεν είναι γνωστό. Πιθανότατα πριν από το 70 μ.Χ.

Διαβάστε επίσης: την ταυτότητα του κατά

Ματθαίον ευαγγελίου τη βιογραφία του

ευαγγελιστή Ματθαίου το κατά Ματθαίον ευαγγέλιο

Ο Ματθαίος έχει ένα ειδικό σκοπό στο Ευαγγέλιό του. Θέλει να δείξει στους Ιουδαίους ότι ο Ιησούς είναι ο από μακρού χρόνου αναμενόμενος Μεσσίας, ο Υιός του Δαυίδ. Αυτός ο σκοπός δίνεται στο πρώτο εδάφιο: «Βίβλος γενέσεως Ιησού Χριστού, υιού Δαυίδ, υιού Αβραάμ». Αυτή η δήλωση συνδέει το Χριστό με τις δυο μεγάλες διαθήκες που ο Θεός έκανε με τον Αβραάμ και με το Δαυίδ. Η διαθήκη του Θεού με τον Αβραάμ στηριζόταν στην υπόσχεση που του έδωσε: «Μ� εσένα θα ευλογηθούν όλα τα έθνη της γης» Γέν. 12:3. Η διαθήκη του Θεού με το Δαυίδ αφορούσε την υπόσχεση που του έδωσε για βασιλιά στο θρόνο του για πάντα: «Οι απόγονοί σου θα βασιλεύουν σταθερά μετά από σένα για πάντα, κι� ο θρόνος σου θα παραμένει ακλόνητος παντοτινά» Β� Σαμ. 7:16. Ο γιος του Δαυίδ ήταν ένας Βασιλιάς. Ο γιος του Αβραάμ ήταν μια θυσία. Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο ανοίγει με τη γέννηση του Βασιλιά και κλείνει με την Μεγάλη Θυσία. Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, όπως είπαμε, γράφτηκε για τους Ιουδαίους. Γράφτηκε από Ιουδαίο για τους Ιουδαίους. Από την αρχή της αφήγησης συνδέει τον Ιησού με το Ιουδαϊκό έθνος. Με πολλή σοφία προσπαθεί να πείσει τους Ιουδαίους ότι ο Ιησούς είναι Εκείνος στον οποίο εκπληρώθηκαν όλες οι προφητείες της Π. Διαθήκης κι επομένως είναι ο Μεσσίας. Η φράση: «Με όλα αυτά που έγιναν, εκπληρώθηκε ο λόγος του Κυρίου, που είχε πει ο προφήτης» επαναλαμβάνεται 13 φορές. Ο Ματθαίος αναφέρεται πολύ πιο συχνά στην Π. Διαθήκη από οποιονδήποτε άλλο Ευαγγελιστή. Συνδέει το Ευαγγέλιό του με την Π. Διαθήκη. Σε κάθε σελίδα του προσπαθεί να συνδέσει το Ευαγγέλιο με τους προφήτες και να δείξει ότι όλη η διδασκαλία τους εκπληρώθηκε στο Πρόσωπο και στη Βασιλεία του Χριστού. Είναι δύσκολο σ� εμάς να καταλάβουμε πόσο σημαντική ήταν η μετάβαση από την Παλιά στην Κ. Διαθήκη. Φαινόταν στον Ιουδαίο ότι έπρεπε να αφήσει τις παραδόσεις και την πίστη του και να δεχτεί μιαν άλλη δοξασία. Ο Ματθαίος, στο Ευαγγέλιό του, και ο Παύλος, ιδιαίτερα στην Επιστολή προς Γαλάτας, δείχνουν στους Ιουδαίους Χριστιανούς ότι δεν αφήνουν την παλιά τους πίστη αλλά μόνο τους τύπους και τις σκιές για χάρη της πραγματικότητας που ήταν μπροστά τους. Ο Ματθαίος ήξερε πολύ καλά την Ιουδαϊκή Ιστορία και τα Ιουδαϊκά έθιμα. Μιλάει για γεωργία, για ψάρεμα, για φροντίδα του σπιτιού στις επτά παραβολές του 13ου κεφαλαίου. Ήξερε ότι αυτός ο τρόπος θα μιλούσε στις καρδιές τους. Καθώς μελετούμε το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο παρατηρούμε το Μεσσιανικό χαρακτήρα να διαπερνάει όλη την αφήγηση. Προσέξτε την ισορροπία ανάμεσα στην υπηρεσία του Ιησού και στη διδασκαλία Του. Βρίσκουμε τη γενεαλογία του Βασιλιά. Η γέννηση του Ιησού λαμβάνει χώρα στη Βηθλεέμ, την πόλη του Δαυίδ, σύμφωνα με την προφητεία του Μιχαία 5:2: «Και συ Βηθλεέμ Εφραθά, η μικρά ώστε να είσαι μεταξύ των χιλιάδων του Ιούδα, εκ σου θέλει εξέλθει εις εμέ ανήρ δια να είναι ηγούμενος εν τω Ισραήλ. Του οποίου αι έξοδοι είναι απ� αρχής, από ημερών αιώνος». Η εμφάνιση του Ιωάννη του

Βαπτιστή γίνεται σύμφωνα με την πρόβλεψη του Μαλαχία 3:1 «Ιδού, εγώ αποστέλλω τον άγγελόν μου, και θέλει κατασκευάσει την οδόν έμπροσθέν μου». Περιγράφει την υπηρεσία του Βασιλιά, την απόρριψή Του από τον Ισραήλ αλλά και την υπόσχεσή Του ότι θα ξανάρθει με δύναμη και δόξα. Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο γράφτηκε από εκείνον που γνώριζε και σεβόταν το Νόμο, και έβλεπε ότι ακόμη και ο Νόμος είχε τη θέση του στην Χριστιανική Οικονομία. Αξίζει να διακρίνουμε πέντε σημεία:

1. Υπάρχει ένα παράδοξο στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο. Αποδίδει πολύ ειδική εξουσία στους Γραμματείς και στους Φαρισαίους: «Τότε ο Ιησούς μίλησε στο πλήθος και στους μαθητές του και τους

είπε: Τη θέση του Μωυσή ως δασκάλου την πήραν οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι.» 23:1. Αλλά ταυτόχρονα δεν υπάρχει άλλο Ευαγγέλιο που να τους κατακρίνει τόσο αυστηρά και τόσο σταθερά. Ήδη, από το 3ο κεφ.[3:7] ο Ιωάννης ο Βαπτιστής τους ονομάζει: «οχιάς γεννήματα». Οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι κατηγορούν τον Ιησού γιατί τρώει με τους τελώνες και τους αμαρτωλούς [9:11]. Αποδίδουν τη δύναμη του Ιησού στον άρχοντα των δαιμονίων και όχι στο Θεό [12:24]. Συνωμοτούν για να Τον εκτελέσουν [12:14]. Οι μαθητές του Χριστού προειδοποιούνται να προσέχουν τη «ζύμη των γραμματέων και Φαρισαίων [16:12]. Χαρακτηρίζονται από το Χριστό σαν τη φυτεία που πρόκειται να ξεριζωθεί [15:13], και αποκαλούνται «τυφλοί» [15:13] και εντελώς ανίκανοι να διακρίνουν τα σημεία των καιρών [16:3]. Είναι οι φονιάδες των προφητών [21:31]. Δεν υπάρχει σε ολόκληρη την Κ. Διαθήκη μεγαλύτερο κατηγορητήριο για τους Γραμματείς και Φαρισαίους από το 23ο κεφάλαιο του Ματθαίου. Το «Αλίμονό σας, γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριτές» επαναλαμβάνεται σχεδόν σε κάθε εδάφιο. Όμως, θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι οι κατηγορίες του Κυρίου εναντίον των Γραμματέων και Φαρισαίων δεν είναι για τη διδασκαλία αλλά γι� αυτό που είναι. Τους κατηγορεί ο Ιησούς γιατί δε ζουν αυτά που διδάσκουν. Γιατί βρίσκονται πολύ χαμηλότερα από το σημείο που θα έπρεπε να είναι.

2. Ο Ματθαίος δείχνει ξεχωριστό ενδιαφέρον για την Εκκλησία. Είναι στην πραγματικότητα ο μόνος συνοπτικός Ευαγγελιστής που αναφέρει τη λέξη «Εκκλησία». «Όταν ήρθε ο Ιησούς στα μέρη της Καισαρείας του Φιλίππου, ρώτησε τους μαθητές του: Ποιος λένε οι άνθρωποι πως είναι ο Υιός του Ανθρώπου; Αυτοί απάντησαν: ’λλοι λένε πως είναι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, άλλοι ο Ηλίας, άλλοι ο Ιερεμίας ή ένας από τους προφήτες. Εσείς, ποιος λέτε πως είμαι; τους λέει. Ο Σίμων Πέτρος απάντησε: Εσύ είσαι ο Μεσσίας, ο Υιός του αληθινού Θεού. Τότε ο Ιησούς του αποκρίθηκε: Μακάριος είσαι, Σίμων, γιε του Ιωνά, γιατί αυτό δε σου το αποκάλυψε άνθρωπος, αλλά ο ουράνιος Πατέρας μου. Κι εγώ λέω σ� εσένα πως είσαι ο Πέτρος, και πάνω σ� αυτή την πέτρα θα οικοδομήσω την

εκκλησία μου, και δε θα την κατανικήσουν οι δυνάμεις του ’δη» 16:13-18.

3. Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο έχει έντονο αποκαλυπτικό ενδιαφέρον. Αναφέρει την ομιλία του Ιησού για τη δεύτερή Του Έλευση, για το τέλος του κόσμου και για τη μεγάλη κρίση. Το 24ο κεφάλαιο είναι η πιο πλήρης αναφορά της αποκαλυπτικής ομιλίας του Ιησού από όλα τα άλλα Ευαγγέλια. Ο Ματθαίος μόνο αναφέρει τις παραβολές των ταλάντων [25:14-30], τις φρόνιμες και τις μωρές παρθένες [25:1-13], τα πρόβατα και τα κατσίκια [25:31-46].

4. Αλλά το κυριότερο χαρακτηριστικό του Ματθαίου είναι ότι αποτελεί το κατ� εξοχήν διδακτικό Ευαγγέλιο. Ο Ματθαίος δούλεψε συστηματικά. Συγκέντρωσε όλα όσα γνώριζε και βρήκε, σχετικά με τη διδασκαλία του Ιησού, και τα κατέγραψε κατά θέματα. Το αποτέλεσμα είναι να βρίσκουμε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο πέντε θεματικές ενότητες. Όλες αυτές οι ενότητες έχουν να κάνουν με τη Βασιλεία του Θεού.

α. Η επί του Όρους Ομιλία [κεφ. 5-7] β. Τα καθήκοντα των μαθητών της Βασιλείας [κεφ. 10] γ. Οι παραβολές της Βασιλείας [κεφ.13] δ. Η Μεγαλοσύνη και η Συγχωρητικότητα του Βασιλιά [κεφ.18] ε. Ο Ερχομός του Βασιλιά [κεφ.24,25]

Ο Ματθαίος κάνει κάτι περισσότερο από του να συλλέξει και να συστηματοποιήσει. Πρέπει να θυμόμαστε ότι ο Ματθαίος έγραψε σε μια εποχή που δεν είχε εφευρεθεί η τυπογραφία. Τα βιβλία γράφονταν με το χέρι και ήταν λίγα. Δεν ήταν εύκολο να τα έχει κανένας στην κατοχή του. Λίγοι είχαν δικά τους βιβλία. Επομένως, εάν ήθελαν να γνωρίζουν και να χρησιμοποιούν την ιστορία και τη διδασκαλία του Ιησού, έπρεπε να τα φέρουν στη μνήμη τους. Ο Ματθαίος καταγράφει τα πράγματα με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι εύκολο να απομνημονευθούν. Τακτοποιεί τα πράγματα σε τριάδες και επτάδες. Υπάρχουν τρία μηνύματα προς τον Ιωσήφ. Αναφέρονται τρεις αρνήσεις του Πέτρου και τρεις ερωτήσεις του Πιλάτου. Υπάρχουν επτά παραβολές της Βασιλείας [κεφ. 13] και επτά «ουαί» εναντίον των Γραμματέων και Φαρισαίων [κεφ. 23]. Η γενεαλογία με την οποία αρχίζει το Ευαγγέλιό του αποτελείται από τρεις ομάδες ονομάτων που η κάθε μια περιλαμβάνει δεκατέσσερα ονόματα [7x2] πολλαπλάσιο του επτά. Ο Ματθαίος κάνει ότι είναι δυνατό για να βοηθήσει τους αναγνώστες του να αφομοιώσουν τα μηνύματα και να τα θυμούνται.

5. Τέλος, κυρίαρχη ιδέα σ� αυτό το Ευαγγέλιο είναι ο Ιησούς ως Βασιλιάς. Γράφει με τέτοιο τρόπο ώστε να αναδείξει τη βασιλική ιδιότητα του Ιησού. Ήδη από την αρχή της γενεαλογίας αποδεικνύει ότι ο Ιησούς είναι Υιός του Δαυίδ. Ο τίτλος αυτός χρησιμοποιείται συχνά στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο. Οι σοφοί μάγοι αναζητούν το νεογέννητο Βασιλιά των Ιουδαίων: «Όταν γεννήθηκε ο Ιησούς στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας, στα χρόνια του βασιλιά Ηρώδη, έφτασαν στα Ιεροσόλυμα σοφοί μάγοι από την Ανατολή και ρωτούσαν: Πού είναι ο νεογέννητος βασιλιάς των Ιουδαίων; Είδαμε ν� ανατέλλει το άστρο του και ήρθαμε να τον προσκυνήσουμε» [2:1,2]. Οι σοφοί της Ανατολής ήρθαν να προσκυνήσουν και να τιμήσουν το Βασιλιά. Δεν είχαν καμία αμφιβολία για τη γέννησή Του. Δεν ρωτάνε αν γεννήθηκε ο Βασιλιάς. Η ερώτησή τους είναι: «Που είναι ο νεογέννητος Βασιλιάς;». Ο Μάρκος, ο Λουκάς και ο Ιωάννης δε λένε τίποτε για τους σοφούς αυτούς ανθρώπους, γιατί δεν καταγράφουν τη γέννηση του Ιησού ως Βασιλιά. Το άστρο στάθηκε πάνω από τη Βηθλεέμ. Όλος ο κόσμος εκείνο τον καιρό προσδοκούσε την εμφάνιση κάποιου μεγάλου Ανθρώπου. Με όλες τις προφητείες που είχαν προηγηθεί, δεν ήταν καθόλου παράξενο ότι οι Ισραηλίτες περίμεναν το Βασιλιά που θα κυβερνούσε όλη τη γη πάνω από το θρόνο του Δαυίδ. Oι ιερείς της Ιερουσαλήμ ήξεραν που θα γεννιόταν ο Χριστός. Όταν όμως γεννήθηκε δεν Τον αναγνώρισαν. Οι σοφοί της Ανατολής οδηγήθηκαν σ� ένα Πρόσωπο, όχι σ� ένα «πιστεύω». Η λατρεία του Ιησού από τους

σοφούς της Ανατολής ήταν ένα προμήνυμα της παγκόσμιας κυριαρχίας Του. Εκείνη την μέρα: «στο όνομα του Ιησού όλα τα επουράνια, τα επίγεια και τα υποχθόνια θα προσκυνήσουν, και κάθε γλώσσα θα ομολογήσει ότι Κύριος είναι ο Ιησούς Χριστός, για να δοξάζεται έτσι ο Θεός Πατέρας» Φιλιπ. 2:10,11. «Και θα κυριαρχήσει από τη μια ως την άλλη θάλασσα, κι από τον ποταμό ως τα πέρατα της γης» Ψαλμ. 72:8. Με την θριαμβευτική Του είσοδο στην Ιερουσαλήμ ο Ιησούς δηλώνει ότι είναι Βασιλιάς [21:1-11]. Μπροστά στον Πιλάτο ο Ιησούς αποδέχεται τον τίτλο του Βασιλιά [27:11]. Ακόμα και πάνω στο σταυρό γράφτηκε αυτός ο τίτλος, έστω και αν ήταν ειρωνικός. Στην επί του Όρους Ομιλία δίνει στους μαθητές Του τις αρχές της Βασιλείας και μάλιστα μιλάει με βασιλική εξουσία. Και η τελική Του δήλωση, λίγο πριν αναληφθεί, είναι: «Ο Θεός μου έδωσε όλη την εξουσία στον ουρανό και στη γη» 28:18. Η εικόνα του Ιησού στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο είναι του ανθρώπου που γεννήθηκε Βασιλιάς. Ο Ματθαίος ενδιαφέρεται να δείξει στους ανθρώπους τον Κύριο Ιησού Χριστό ως Βασιλιά και μας αποδεικνύει ότι στον Ιησού «ανήκει παντοτινά η βασιλεία και η δύναμη και η δόξα» [6:13], όπως καταλήγει η Κυριακή Προσευχή. Με τον ερχομό του Μεσσία τελειώνει η μακρά περίοδος της σιωπής. Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο αποτελεί τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην Π. και στην Κ. Διαθήκη. Γράφτηκε για τους Ιουδαίους και τοποθετήθηκε σωστά πρώτο στα βιβλία της Κ. Διαθήκης. Παίρνει ως δεδομένο ότι η σειρά των γεγονότων είναι γνωστή στους αναγνώστες. Η Π. Διαθήκη κλείνει με τον εκλεκτό λαό του Θεού να προσδοκά την έλευση του υπεσχεμένου Βασιλιά, του Μεσσία. Η Κ. Διαθήκη αρχίζει με την εμφάνιση του Ιησού, του Βασιλιά. Το κατά Ματθαίον είναι το Ευαγγέλιο της εκπλήρωσης των επαγγελιών της Π. Διαθήκης. Ο Ματθαίος παρουσιάζει τον Κύριο Ιησού σε στενή σχέση με τους Ιουδαίους. Είναι το μόνο από τα τέσσερα Ευαγγέλια στο οποίο αναφέρεται η Μεσσιανική δήλωση του Ιησού: «ουκ απεστάλην, ειμή εις τα πρόβατα τα απολωλότα οίκου Ισραήλ» 15:24. Έχω αποσταλεί μόνο για τους πλανεμένους Ισραηλίτες. Και οι Ισραηλίτες τι έκαναν; Την απάντηση μας τη δίνει ο Ιωάννης: «Ήρθε στον τόπο το δικό του, και οι δικοί του δεν τον δέχτηκαν»

1:11. Αριθμητικά το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο έχει την τεσσαρακοστή θέση στον κανόνα των βιβλίων της Αγίας Γραφής. Τριάντα εννιά τα βιβλία της Π. Διαθήκης και ακολουθεί το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο. Το σαράντα μέσα στην Αγία Γραφή είναι ο αριθμός της δοκιμής και της δοκιμασίας. Ο Ιησούς αντιμετώπισε τους πειρασμούς του διαβόλου σαράντα μέρες. Ο Μωυσής έμεινε στο παλάτι του Φαραώ σαράντα χρόνια και άλλα σαράντα στο πίσω μέρος της ερήμου. Ο λαός Ισραήλ δοκιμάστηκε στην έρημο για σαράντα χρόνια. Ο Δαυίδ βασίλεψε σαράντα χρόνια. Σ� αυτό το τεσσαρακοστό βιβλίο της Αγίας Γραφής ο Ισραήλ, με την εμφάνιση του Ιησού, βρίσκεται σε θέση δοκιμής και δοκιμασίας. Ο Χριστός ο Βασιλιάς ήρθε στους δικούς Του κι εκείνοι Τον απέρριψαν όχι μόνο ως Βασιλιά αλλά και ως Σωτήρα τους.

Εισαγωγή στο κατά Μάρκον Ευαγγέλιο Για τον συγγραφέα του δευτέρου Ευαγγελίου έχουμε αρκετό βιογραφικό υλικό. Το πλήρες όνομά του είναι Ιωάννης-Μάρκος. Ήταν γιος της Μαρίας που στο σπίτι της συναθροίζονταν η Εκκλησία της Ιερουσαλήμ. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η Μαρία να φιλοξένησε τον Κύριο και τους μαθητές Του στο τελευταίο Δείπνο καθώς και τους μαθητές την ημέρα της Πεντηκοστής. Πολλοί πιστεύουν ότι το εδ. 14:51 «Ένας νέος τον ακολούθησε περιτυλιγμένος κατάσαρκα μ� ένα σεντόνι, αλλά τον έπιασαν άλλοι νέοι. Αυτός όμως άφησε το σεντόνι στα χέρια τους κι έφυγε γυμνός» είναι μια υπογραφή του Μάρκου. Είναι ο ίδιος ο συγγραφέας του Ευαγγελίου. Ήταν εξάδελφος του Βαρνάβα. Αυτό σημαίνει η λέξη «ανιψιός» στην αρχαία ελληνική γλώσσα [Κολ. 4:10] και επομένως Λευιτικής καταγωγής. Κατά το πρώτο ιεραποστολικό ταξίδι του Παύλου και του Βαρνάβα τους συνόδευσε μέχρι την Πέργη της Παμφυλίας και τους εγκατέλειψε για να επιστρέψει στην Ιερουσαλήμ. Ο Μάρκος ήταν η αιτία της διένεξης μεταξύ του Παύλου και του Βαρνάβα και του αποχωρισμού τους στον ιεραποστολικό αγρό [Πράξεις 13:13, 15:36-39]. Η συμπεριφορά όμως αυτή του Μάρκου ήταν προσωρινή. Μετά από μερικά χρόνια βλέπουμε τον απ. Παύλο να τον συνιστά στους Κολοσσαείς 4:10 «Σας στέλνουν χαιρετισμούς ο Αρίσταρχος, που είναι φυλακισμένος μαζί μου, κι ο Μάρκος, ο ανιψιός του Βαρνάβα-για τον οποίο πήρατε οδηγίες να τον καλοδεχτείτε όταν έρθει». Στην τελευταία του Επιστολή - τη Β� προς Τιμόθεο 4:11- βλέπουμε τον γηραιό Απόστολο να ζητάει τη συντροφιά του κάποτε λιποτάκτη: «Πάρε τον Μάρκο και φέρε τον μαζί σου. Τον χρειάζομαι να με βοηθήσει». Μετά από αυτά ο Μάρκος εξαφανίζεται από τις σελίδες της Κ. Διαθήκης αλλά η παράδοση λέει ότι πήγε στην Αλεξάνδρεια, όπου ίδρυσε την περίφημη Κατηχητική Σχολή, και ότι πέθανε μαρτυρικό θάνατο. Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο γράφτηκε στη Ρώμη με υπαγόρευση του, φυλακισμένου τότε εκεί, απ. Πέτρου γύρω στο 65 μ.Χ.

Διαβάστε επίσης: την ταυτότητα του κατά

Μάρκον ευαγγελίου τη βιογραφία του

ευαγγελιστή Μάρκου το κατά Μάρκον ευαγγέλιο

Σκοπός του βιβλίου. Όπως είναι βέβαιο ότι ο Ματθαίος έγραψε το Ευαγγέλιό του πρωτίστως για τους ομοεθνείς του, έτσι είναι εξίσου βέβαιο ότι και ο Μάρκος έγραψε πρωτίστως για Ρωμαίους αναγνώστες. Το Ευαγγέλιο αυτό περισσότερο από κάθε άλλο είναι γεμάτο με λατινικές λέξεις, όπως «κεντυρίων=εκατόνταρχος», «σπεκουλάτωρ=δήμιος», «κήνσος=δασμός», κ.α. Ο Μάρκος έγραψε για

να φέρει τον Ρωμαϊκό κόσμο σε επαφή με τα γεγονότα τα σχετικά με τη ζωή και το έργο του Ιησού Χριστού. Παρουσιάζει τον Ιησού στη δράση Του. Εάν ανοίξουμε στο 10:45 μπορούμε εύκολα να προσδιορίσουμε το αντικείμενο της συγγραφής του κατά Μάρκον Ευαγγελίου: «Γιατί και ο Υιός του ανθρώπου δεν ήρθε για να τον υπηρετήσουν, αλλά για να υπηρετήσει και να προσφέρει τη ζωή του λύτρο για όλους». Σε αντίθεση με τον Ματθαίο, ο Μάρκος δεν προσπαθεί να προβάλει κάποιες δηλώσεις και προφητείες σχετικά με τον Ιησού. Ότι ο Ιησούς είναι ο Υιός του Θεού το αποδεικνύει, όχι δηλώνοντας τον τρόπο με τον οποίο ήρθε στη γη, αλλά δείχνοντας το τι πραγματοποίησε στη σύντομη παραμονή Του πάνω στη γη. Δείχνει πως η έλευσή Του άλλαξε τον κόσμο. Αναφέρει δεκαεννιά από τα θαύματα του Κυρίου και μόνο πέντε παραβολές. Αν θέλαμε να βάλουμε ένα σωστό τίτλο στο κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, θα τον βρίσκαμε στην ομιλία του απ. Πέτρου, του εμπνευστή αυτού του Ευαγγελίου, μέσα στο σπίτι του εκατόνταρχου Κορνηλίου. Και συγκεκριμένα στην εικόνα του Ιησού, που ο απ. Πέτρος έδωσε σ� αυτή την ομιλία: «Μάθατε για τον Ιησού από τη Ναζαρέτ που τον έχρισε ο Θεός με ’γιο Πνεύμα και με δύναμη. Παντού όπου πέρασε ευεργετούσε και γιάτρευε όλους όσους κατατυραννούσε ο διάβολος, γιατί ο Θεός ήταν μαζί του» Πράξ. 10:38. Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο διαφέρει από το κατά Ματθαίον τόσο στο χαρακτήρα όσο και στο σκοπό. Είναι το συντομότερο από όλα τα Ευαγγέλια και παρουσιάζει το Χριστό ως τον ταπεινό αλλά τέλειο Υπηρέτη του Κυρίου. Συναντούμε σ� αυτό τους αγγέλους να Τον υπηρετούν. Δεν υπάρχει εισαγωγή στο κατά Μάρκον Ευαγγέλιο. Ξεκινάει λέγοντας: «Αρχή του ευαγγελίου του Ιησού Χριστού» και προσθέτει αμέσως «υιού Θεού» για να προστατέψει τη θεϊκή Του δόξα. Η λέξη «Ευαγγέλιο» αναφέρεται επτά φορές, για να δείξει ότι ο Υπηρέτης του Κυρίου είναι φορέας καλών αγγελιών. Δυο λέξεις που συναντώνται πολύ συχνά στο κατά Μάρκον Ευαγγέλιο είναι το «ευθέως» και το «και». Δεν είναι τυχαία η χρήση τους. Η ανταπόκριση του Υπηρέτη είναι άμεση και η υπηρεσία Του πλήρης, τέλεια και συνεχής, χωρίς καμιά διακοπή. Πόσο παρήγορο και ενθαρρυντικό είναι να γνωρίζουμε ότι ο Κύριός

μας, που για χάρη μας «τα απαρνήθηκε όλα, πήρε μορφή δούλου κι έγινε άνθρωπος. Και όντας πραγματικός άνθρωπος ταπεινώθηκε θεληματικά υπακούοντας μέχρι θανάτου, και μάλιστα θανάτου σταυρικού. Γι� αυτό ο Θεός τον ανέβασε πολύ ψηλά και του χάρισε το όνομα που είναι πάνω απ� όλα τα ονόματα» Φιλιπ. 2:7-9, είναι τώρα στα δεξιά της μεγαλοσύνης και της δύναμης, και συνεχίζει αδιάκοπα να μας υπηρετεί: «Ζει αιώνια για να μεσιτεύει» για μας. Εβραίους 7:25. Όχι μόνο, αλλά ο Χριστός είναι μαζί μας κάθε μέρα, σύμφωνα με την υπόσχεσή Του. Ο τέλειος Υπηρέτης μας υπηρετεί καθημερινά και, μέσα από εμάς, όλους τους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω μας. Είμαστε συνεργάτες Του. Υπάρχει μεγαλύτερο προνόμιο; Τώρα, ως λυτρωμένοι του Χριστού, ας ακολουθούμε το τέλειο Πρότυπό μας, τον Κύριό μας, στην υπηρεσία του Ευαγγελίου: «Λοιπόν, αγαπητοί μου αδελφοί, να γίνεστε όλο και πιο σταθεροί και αμετακίνητοι στην πίστη, και να έχετε πάντοτε όλο και περισσότερο ζήλο για την εκπλήρωση του έργου του Κυρίου, αφού ξέρετε ότι ο κόπος που καταβάλλετε για χάρη του Κυρίου δεν είναι μάταιος» Α� Κορινθίους 15:58.

Εισαγωγή στο κατά Λουκά Ευαγγέλιο Το κατά Λουκά Ευαγγέλιο έχει ονομαστεί το καλύτερο βιβλίο του κόσμου. Ότι το τρίτο Ευαγγέλιο το έγραψε ο Λουκάς ποτέ κανένας δεν το αμφισβήτησε σοβαρά. Στον αρχαίο κόσμο ήταν συνηθισμένη τακτική να αποδίδονται γραπτά σε φημισμένα ονόματα. Κι ένα τόσο θαυμάσιο βιβλίο ποτέ κανένας δεν θα το απέδιδε στο Λουκά, αν ο ίδιος δεν το είχε γράψει. Ο Λουκάς ήταν ένας εθνικός και αποτελεί τη μοναδική εξαίρεση να είναι ο μόνος μη Ιουδαίος συγγραφέας της Κ. Διαθήκης. Ο Λουκάς ήταν γιατρός και σ� αυτό φαίνεται να οφείλεται η γενική συμπάθεια που απέκτησε. Ο απ. Παύλος στην Επιστολή προς Κολοσσαείς 4:14 γράφει: «Σας ασπάζεται ο Λουκάς ο γιατρός ο αγαπητός». Το βιβλίο πρωταρχικά γράφτηκε και απευθύνεται σε κάποιον αποκαλούμενο Θεόφιλο. Ονομάζεται «κράτιστος», τίτλος που σήμαινε υψηλή κυβερνητική θέση. Κατά πάσα πιθανότητα ο Θεόφιλος ήταν ένας νεοκατήχητος Χριστιανός, ευγενούς προέλευσης, χάριν του οποίου κατά πρώτο λόγο έγραψε ο Λουκάς τα δυο του βιβλία, δηλ. το Ευαγγέλιο και τις Πράξεις των Αποστόλων. Χωρίς αμφιβολία ο Λουκάς έγραψε το Ευαγγέλιο για να δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον Ιησού, σ� ένα ένθερμο αναζητητή της αλήθειας. Και είναι βέβαιο ότι πέτυχε να δώσει την εικόνα που έφερε την καρδιά του Θεόφιλου πολύ κοντύτερα στον Ιησού.

Διαβάστε επίσης: την ταυτότητα του κατά

Λουκά ευαγγελίου τη βιογραφία του

ευαγγελιστή Λουκά το κατά Λουκά ευαγγέλιο

Ποιος ήταν ο Λουκάς; Σύμφωνα με τον Ευσέβιο και τον Ιερώνυμο ο Λουκάς ήταν Σύριος και καταγόταν από την Αντιόχεια. Αυτή η άποψη συμφωνεί με την λεπτομερή γνώση της Εκκλησίας της Αντιόχειας που φαίνεται να είχε ο Λουκάς. Η μαρτυρία αυτή των Πατέρων είναι γενικά αποδεκτή σήμερα. Μερικοί όμως σοβαροί ερμηνευτές πιστεύουν ότι ο Λουκάς ήταν Μακεδόνας και μάλιστα από τους Φιλίππους. Την άποψη αυτή τη στηρίζουν στις ειδικές συνθήκες με τις οποίες βάζει τον εαυτό του στη μικρή ιεραποστολική ομάδα του απ. Παύλου. Όταν ο απ. Παύλος ήταν στην Τρωάδα και αμέσως μετά το όραμα του Μακεδόνα, η αφήγηση από τρίτο πληθυντικό «διέσχισαν� ήρθαν�

ήθελαν� παρέκαμψαν» μεταπίπτει σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο «Όταν είδε το όραμα, αμέσως ψάξαμε για πλοίο να πάμε στη Μακεδονία, γιατί ήμασταν βέβαιοι ότι μας είχε προσκαλέσει ο Κύριος να τους φέρουμε το μήνυμα του ευαγγελίου» Πράξεις 16:10. Ένας πρόσθετος λόγος υπέρ αυτής της άποψης είναι το ζωηρό ενδιαφέρον που δείχνει για την πόλη των Φιλίππων. Μεταξύ των δυο αυτών

υποθέσεων είναι δύσκολο να πει κανένας ποια είναι η πιθανότερη. Εγώ όμως, ως Μακεδόνας, προτιμώ να κρατήσω τη δεύτερη. Πολλοί σοβαροί ερμηνευτές, βασιζόμενοι στην αρχαία παράδοση, ισχυρίζονται ότι τη Β� Επιστολή προς Κορινθίους του απ. Παύλου την μετέφεραν στην Κόρινθο ο Τίτος και ο Λουκάς. Στο 8ο κεφ. και εδ. 16-18 γράφει: «Ας ευχαριστήσουμε το Θεό, που έδωσε στην καρδιά του Τίτου το ίδιο ενδιαφέρον για σας. Γιατί όχι μόνο αποδέχτηκε την παράκλησή μου, αλλά φάνηκε πολύ πιο πρόθυμος κι ήρθε κοντά σας αυτοπροαίρετα. Μαζί του στείλαμε και τον αδελφό, που επαινείται από όλες τις εκκλησίες για το έργο που προσφέρει στη διάδοση του ευαγγελίου». Ο αδελφός που αναφέρεται εδώ, πιστεύουν ότι δεν ήταν μόνο αδελφός εν Χριστώ αλλά κατά σάρκα αδελφός του Τίτου. Ερμηνευτικά η υπόθεση αυτή φαίνεται πολύ πιθανή. Αν είναι πραγματική εξηγεί το περίεργο φαινόμενο, όντας ένας τόσο σπουδαίος συνεργάτης του Παύλου, ο Τίτος, από μετριοφροσύνη να μην αναφέρεται ποτέ στον αδελφό του το Λουκά. Η παράδοση ότι ο Λουκάς ήταν ζωγράφος δεν έχει καμία βάση. ’ρχισε το 15ο αιώνα και πρόκειται μάλλον για κάποιο Λουκά που άκμασε στο ’γιο Όρος. Για πρώτη φορά εμφανίζεται ο Λουκάς στο δεύτερο ιεραποστολικό ταξίδι του απ. Παύλου στην Τρωάδα, όπως είπαμε. Τον συνόδευσε στους Φιλίππους. Εκεί έμεινε ο Λουκάς μέχρι την επιστροφή του απ. Παύλου στην πόλη στο τρίτο ιεραποστολικό του ταξίδι, και έκτοτε δεν φαίνεται να αποχωρίσθηκε ποτέ τον Παύλο. Μαζί του πήγε στην Ιερουσαλήμ κι όταν ο απ. Παύλος εστάλη υπόδικος από την Καισαρεία στη Ρώμη, ο Λουκάς είναι πάλι μαζί του. Από τις Ποιμαντορικές Επιστολές του απ. Παύλου πληροφορούμαστε ότι και στη δεύτερη φυλάκισή του στη Ρώμη, ο Λουκάς ήταν μαζί του. Σύμφωνα με τις παραδόσεις του 4ου αιώνα, ο Λουκάς κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Ιταλία, στη Γαλατία, στη Δαλματία και στην Μακεδονία. Σχετικά με το κατά Λουκά Ευαγγέλιο έχουμε να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα:

1. Τη φροντίδα του ιστορικού. Πριν απ� όλα θα πρέπει να πούμε ότι το κατά Λουκά Ευαγγέλιο είναι γραμμένο με εξαιρετική φροντίδα. Τα Ελληνικά του είναι θαυμάσια. «Πολλοί προσπάθησαν να

συντάξουν μια διήγηση για τα γεγονότα, που είναι βεβαιωμένο ότι συνέβησαν ανάμεσά μας, όπως μας τα παρέδωσαν εκείνοι που από την αρχή ήταν αυτόπτες μάρτυρες και έγιναν κήρυκες αυτού του χαρμόσυνου μηνύματος. Γι� αυτό θεώρησα κι εγώ καλό, εντιμότατε Θεόφιλε, αφού ερεύνησα όλα τα γεγονότα από την αρχή και με ακρίβεια, να σου τα γράψω με τη σειρά, για να βεβαιωθείς ότι τα όσα διδάχθηκες είναι αυθεντικά» 1:1-4. Σ� αυτά τα εδάφια δηλώνεται ότι αυτό το έργο είναι προϊόν πολύ προσεκτικής έρευνας. Ο Λουκάς είχε πολλές ευκαιρίες και οι πηγές του ήταν πολλές και πολύ καλές. Ως έμπιστος σύντροφος του απ. Παύλου θα πρέπει να γνώρισε από κοντά όλες τις μεγάλες προσωπικότητες της πρώτης Εκκλησίας, και είναι βέβαιο ότι εκμεταλλεύτηκε δεόντως αυτές τις επαφές. Τα δυο χρόνια που ο απ. Παύλος ήταν φυλακισμένος στην Καισαρεία, ο Λουκάς ήταν εκεί και είχε άφθονο χρόνο ν� ασχοληθεί με τη μελέτη και την έρευνα. Ως μια σπουδαιότατη πηγή πληροφοριών για το Λουκά, εκτός των άλλων, θα πρέπει να προσθέσουμε τη Μαρία, την Μητέρα του Κυρίου, και τις γυναίκες, οι οποίες, κατά την αφήγηση μόνο του Λουκά, υπηρετούσαν τον Κύριο κατά τη δημόσια διακονία Του. Ως γιατρός ο Λουκάς είχε ευκολότερη πρόσβαση στις γυναίκες και ως ιστορικός χρησιμοποίησε σωστά αυτή τη πηγή. Από τα δύο Ευαγγέλια που αναφέρουν την εκ Παρθένου γέννηση του Χριστού, το κατά Ματθαίον κάνει την αφήγηση από τη σκοπιά του Ιωσήφ, ενώ το κατά Λουκά παρουσιάζει το θαυμαστό αυτό γεγονός από την πλευρά της Μαρίας. Είναι πολύ πιθανό, ότι τις πληροφορίες του αυτές ο Λουκάς τις έλαβε από την ίδια τη Μαρία. Ένα παράδειγμα της προσεκτικής συγγραφής του Λουκά είναι η παράθεση των ημερομηνιών για την εμφάνιση του Ιωάννη του Βαπτιστή. Για να βεβαιώσει τη χρονολογία, αναφέρει επτά σύγχρονους άρχοντες: «Ήταν ο δέκατος πέμπτος χρόνος της βασιλείας του αυτοκράτορα Τιβέριου. Επίτροπος της Ιουδαίας ήταν ο Πόντιος Πιλάτος. Τετράρχης της Γαλιλαίας ήταν ο Ηρώδης, της Ιτουραίας και της Τραχωνίτιδας ο Φίλιππος ο αδελφός του, και της Αβιλινής ο Λυσανίας. Αρχιερείς ήταν ο ’ννας και ο Καϊάφας. Τότε δόθηκε εντολή από το Θεό στο γιο του Ζαχαρία, τον Ιωάννη, που ήταν στην έρημο» 3:1,2. Να, ένας άνθρωπος που γράφει προσεκτικά και επομένως η αφήγησή του είναι, όσο γίνεται, πιο ακριβής.

2. Το Ευαγγέλιο για τους Εθνικούς. Είναι φανερό ότι ο Λουκάς έγραψε για τους Εθνικούς. Ο Θεόφιλος ήταν Εθνικός, όπως και ο ίδιος ο Λουκάς. Δεν υπάρχει σ� αυτό το Ευαγγέλιο κάτι που να μη γίνεται κατανοητό από τους Εθνικούς. Ο Λουκάς, όπως είδαμε, ήταν ο σχεδόν αχώριστος σύντροφος του απ. Παύλου. Και τα δυο ιεραποστολικά ταξίδια του Παύλου ήταν εκείνα που έφεραν το Ευαγγέλιο στον ελληνικό κόσμο. Έτσι προέκυψε η αναγκαιότητα συγγραφής ενός Ευαγγελίου, το οποίο θα ανταποκρινόταν ειδικά στις ανάγκες των Ελλήνων. Ένα τέτοιο Ευαγγέλιο θα έπρεπε να έχει προ παντός κοσμοπολίτικο χαρακτήρα, δηλ. να ανταποκρίνεται στην ευρύτητα του ελληνικού πνεύματος. Θα έπρεπε να έχει και λογοτεχνική μορφή. Και τα δυο αυτά χαρακτηριστικά τα έχει το κατά Λουκά Ευαγγέλιο σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τα άλλα Ευαγγέλια. Είναι το κατ� εξοχήν κοσμοπολίτικο Ευαγγέλιο, που δεν περιορίζεται να φτάσει ως τον Αβραάμ, τον απώτερο πρόγονο του Μεσσία, αλλά πηγαίνει πίσω στη γενεαλογική του γραμμή ως τον Αδάμ. Είναι το Ευαγγέλιο στο οποίο ο Συμεών λέει για το βρέφος Ιησού: «Τώρα, Κύριε, μπορείς ν� αφήσεις το δούλο σου να πεθάνει ειρηνικά, όπως του υποσχέθηκες, γιατί τα μάτια μου είδαν το σωτήρα που ετοίμασες για όλους τους λαούς, φως που θα φωτίσει τα έθνη και θα δοξάσει το λαό σου τον Ισραήλ» 2:29-32. Είναι το Ευαγγέλιο που συχνότερα από τα άλλα φιλοξενεί στις σελίδες του, με εύφημο μνεία, αλλοεθνείς, όπως η χήρα από τα Σαρεπτά της Σιδώνας και ο Νεεμάν ο Σύρος. Είναι το μόνο απ� όλα τα Ευαγγέλια που περιέχει την ωραία παραβολή του Καλού Σαμαρείτη και αναφέρει το συμβάν του Σαμαρείτη που καθαρίστηκε από τη λέπρα του και ήταν ο μόνος από τους δέκα θεραπευθέντες που επέστρεψε για να ευχαριστήσει το Θεό. Είναι το Ευαγγέλιο που μιλάει για τους «καιρούς των εθνών»: «Θα έρθουν άνθρωποι από την ανατολή και τη δύση, απ� το βορρά και το νότο και θα καθίσουν στο τραπέζι της βασιλείας του Θεού» 13:29. Όλη η διακονία του Ιησού πέρα από τον Ιορδάνη αφορούσε

τα έθνη. Οι αρχές αυτές βέβαια βρίσκονται και στα άλλα Ευαγγέλια, όμως ο Λουκάς τις τονίζει με ιδιαίτερα ζωηρό χρώμα. Φαίνεται ότι επηρεάστηκε σημαντικά όχι μόνο από τον κόσμο των Ελλήνων,

αλλά ίσως ακόμη περισσότερο από τη στενή του σχέση, επί πολλά χρόνια, με τον απ. Παύλο. Ήταν ο απ. Παύλος που χρησιμοποιήθηκε από το Θεό περισσότερο από κάθε άλλον, για να σπάσει ο Ιουδαΐστικος κλοιός, μέσα στον οποίο οι πρώτοι Ιουδαίοι Χριστιανοί αποπειράθηκαν να κρατήσουν το Ευαγγέλιο του Χριστού. Ως προς τη λογοτεχνική του μορφή το Ευαγγέλιο αυτό ήταν το πιο κατάλληλο να απευθυνθεί στον ελληνικό κόσμο. Γράφτηκε στην ωραιότερη και γλαφυρότερη γλώσσα κι από τα τέσσερα Ευαγγέλια. Μερικά παραδείγματα της ελληνοπρεπέστερης και ορθότερης χρήσης της ελληνικής γλώσσας στο κατά Λουκά Ευαγγέλιο είναι: «νομικοί» αντί «γραμματείς», «Επιστάτης» αντί «Ραβί», «λίμνη της Τιβεριάδας» αντί «θάλασσα», «κλίνη» αντί «κράβατος», «πορεύομαι» αντί «υπάγω», «Κρανίου τόπος» αντί «Γολγοθάς». Αξίζει να προσέξουμε ότι η έμπνευση του Αγίου Πνεύματος δεν καταστρέφει την προσωπικότητα. Την αγιάζει και την εξυψώνει.

3. Το Ευαγγέλιο της προσευχής. Το κατά Λουκά Ευαγγέλιο είναι το κατ� εξοχήν Ευαγγέλιο της προσευχής. Εκτός από την Κυριακή προσευχή που αναφέρεται και στο κατά Ματθαίον, το κατά Λουκά περιέχει πολλή διδασκαλία του Κυρίου περί προσευχής και συχνά μας παρουσιάζει τον Κύριο προσευχόμενο. Αν και ήταν ο Κύριος του ουρανού και της γης, εντούτοις στην ανθρωπότητά Του, αυτό το μεγάλο και ανεξιχνίαστο μυστήριο της ενσάρκωσης, προσευχόταν ο Κύριος προς τον Πατέρα. Δεκαπέντε φορές εμφανίζεται ο Χριστός στα Ευαγγέλια προσευχόμενος, και από αυτές οι έντεκα αναφέρονται στο κατά Λουκά Ευαγγέλιο. Προσευχήθηκε ο Ιησούς πριν από το βάπτισμά Του, πριν από την πρώτη συνάντησή Του με τους Φαρισαίους, πριν διαλέξει τους δώδεκα μαθητές Του, πριν τους ρωτήσει για το ποιος νομίζουν ότι είναι και πριν τους μιλήσει για την πρόβλεψη του θανάτου Του. Τον βλέπουμε προσευχόμενο στη Μεταμόρφωση, ακόμη και πάνω στο σταυρό. Μόνο ο Λουκάς αναφέρει ότι ο Ιησούς την ώρα της δικής Του δοκιμασίας, προσευχήθηκε για τον Πέτρο. Μόνο ο Λουκάς μας λέει για τις τρεις παραβολές που έχουν σχέση με την προσευχή. Του ανθρώπου που τα μεσάνυχτα χτύπησε την πόρτα του γείτονα για να λάβει ψωμί. Του άδικου κριτή και του Φαρισαίου

και τελώνη. Για το Λουκά η ανοιχτή πόρτα της προσευχής είναι η πιο πολύτιμη πόρτα σ� ολόκληρο τον κόσμο. Είμαστε συχνά πολύ δραστήριοι. Οργανώνουμε πνευματικές εκδηλώσεις, ευαγγελιστικές εκστρατείες, συνέδρια. Όλα αυτά είναι πολύ καλά, όμως τ� αποτελέσματα είναι συχνά πενιχρά. Δεν υπάρχει αρκετή ιδιωτική προσευχή. Η υπόθεση του Χριστού χρειάζεται περισσότερη και πιο ένθερμη προσευχή. Το έργο είναι του Κυρίου και δεν μπορούμε να επιτύχουμε αν ο Κύριος δεν προπορεύεται κι εμείς ν� ακολουθούμε.

4. Το Ευαγγέλιο της δοξολογίας. Το κατά Λουκά Ευαγγέλιο είναι επίσης το Ευαγγέλιο των ύμνων και της δοξολογίας. Αναφέρονται τουλάχιστον τέσσερις ωραίοι ύμνοι: «Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριο» ο ύμνος της Μαρίας [1:46-55], «Ευλογητός Κύριος ο Θεός του Ισραήλ» ο ύμνος του Ζαχαρία [1:68-79], «Δόξα εν υψίστοις Θεώ» ο ύμνος των αγγέλων [2:14] και «Νυν απολύεις τον δούλο σου Δέσποτα» ο ύμνος του Συμεών [2:29-32] Ύμνοι που ακόμη και σήμερα ψάλλονται από την Παγκόσμια Εκκλησία. Υπάρχει μια ακτινοβολία στο Ευαγγέλιο του Λουκά που είναι τόσο γλυκιά, σαν ν� ανοίγει ο Ουρανός και η λαμπρότητά του ν� αγγίζει τη γη μας.

5. Το Ευαγγέλιο των γυναικών και των παιδιών. Το Ευαγγέλιο του Λουκά είναι, περισσότερο από κάθε άλλο Ευαγγέλιο, το Ευαγγέλιο της γυναίκας και του παιδιού. Μόνο ο Λουκάς διηγείται την ανάσταση του παιδιού το οποίο ήταν «ο μονάκριβος γιος μιας μάνας, που μάλιστα ήταν χήρα» 7:12. Μόνο ο Λουκάς διαφύλαξε τις λεπτομέρειες της γέννησης του Ιωάννη του Βαπτιστή και του Ιησού, που ήταν τόσο κοντά στην καρδιά της Ελισάβετ και της Μαρίας. Μόνο ο Λουκάς μας διηγείται πως η Μάρθα ασχολούνταν και αγωνιούσε με την πολλή φροντίδα και υπηρεσία για την υποδοχή του Κυρίου, ενώ η Μαρία καθόταν δίπλα Του και άκουγε τα λόγια Του. Ο Λουκάς είναι ο μόνος που διέσωσε το περιστατικό με τη δυστυχισμένη γυναίκα που «υπέφερε από αιμορραγία δώδεκα χρόνια», και πως της μίλησε με τρυφερότητα ο Χριστός: «Θάρρος, κόρη μου, η πίστη σου σε έσωσε. Πήγαινε στο καλό» 8:48. Από το πλήθος στους δρόμους της Ιερουσαλήμ, που παρακολουθούσε την πορεία του Ιησού προς τον τόπο του Κρανίου, μόνο ο Λουκάς ξεχώρισε τις «πολλές γυναίκες, που τον θρηνούσαν χτυπώντας τα στήθη τους» και στις οποίες «Ο Ιησούς γύρισε σ� αυτές και τους είπε: Γυναίκες της Ιερουσαλήμ, μην κλαίτε για μένα. Κλάψτε μάλλον για τον εαυτό σας, και για τα παιδιά σας». Κάποιοι αποδίδουν την ευαισθησία αυτή του Λουκά στις γυναίκες στο γεγονός ότι ήταν Μακεδόνας και στη Μακεδονία, εκείνο τον καιρό, οι γυναίκες ήταν περισσότερο απελευθερωμένες από οποιαδήποτε άλλη περιοχή.

6. Τέλος, το κατά Λουκά Ευαγγέλιο είναι το Ευαγγέλιο των πτωχών και των ταπεινών. Ο Λουκάς δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους πτωχούς. Ο Λουκάς αναφέρει την ιστορία των ταπεινών βοσκών της Βηθλεέμ [2:8-20]. Όταν η Μαρία έφερε την προσφορά του καθαρισμού της, ήταν η προσφορά του πτωχού [2:24]. Όταν ο Ιησούς απαντούσε στους απεσταλμένους του Ιωάννη του Βαπτιστή για να τους διαβεβαιώσει για την Μεσσιανική Του Αποστολή, τελευταίο και κυριότερο ήταν το: «φτωχοί ακούνε το χαρμόσυνο άγγελμα» 7:22. Μόνο ο Λουκάς διαφύλαξε την παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου [16:19-31] καθώς και την παραβολή του άφρονος πλουσίου. Το κατά Λουκά Ευαγγέλιο είναι το μόνο που αναφέρει ότι «φτωχοί και ανάπηροι» ήταν εκείνοι που κάθισαν στο μεγάλο δείπνο [14:21], κι είναι το μόνο που δίνει την παραγγελία του Κυρίου «εσύ όταν κάνεις γεύμα ή δείπνο, μην καλείς τους φίλους σου και τ� αδέλφια σου ούτε τους συγγενείς σου και τους πλούσιους γείτονες, γιατί κι αυτοί θα σε καλέσουν με τη σειρά τους, κι έτσι θα σου το ανταποδώσουν. Αντίθετα, όταν κάνεις τραπέζι, να καλείς φτωχούς, ανάπηρους, κουτσούς, τυφλούς. Θα είσαι μακάριος που δεν θα μπορούν να σου το ανταποδώσουν, γιατί θα σου ανταποδοθεί όταν οι δίκαιοι θ� αναστηθούν». Δεν κατακρίνει βέβαια την απλή κατοχή του πλούτου, γιατί στις σελίδες του εμφανίζονται και πλούσιοι άνθρωποι, όπως ο Νικόδημος και ο Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας, οι οποίοι ήταν πιστοί. Τονίζει όμως τις υποχρεώσεις του πλούτου, όπως όταν αναφέρει, μόνο ο Λουκάς, την

παραγγελία του Ιωάννη του Βαπτιστή: «Όποιος έχει δύο χιτώνες ας δώσει τον ένα σ� αυτόν που δεν

έχει, κι όποιος έχει τρόφιμα ας κάνει το ίδιο» 3:11. Η ιατρική ιδιότητα του συγγραφέα αυτού του Ευαγγελίου γίνεται αισθητή στον προσεκτικό αναγνώστη. Επιμένει πολύ στις θεραπείες των ασθενών και περιγράφει τις ασθένειες που θεράπευε ο Κύριος πολύ ακριβέστερα. Λέει π.χ. ότι ο λεπρός ήταν «γεμάτος λέπρα» 512, ότι η πεθερά του Πέτρου «υπέφερε από υψηλό πυρετό» 4:38, ότι «Εκεί βρισκόταν και μια γυναίκα, δεκαοχτώ χρόνια άρρωστη από δαιμονικό πνεύμα. Ήταν κυρτωμένη και δεν μπορούσε καθόλου να ισιώσει το σώμα της» 13:11, και πολλά άλλα παρόμοια στις Πράξεις των Αποστόλων. Επίσης μόνο ο Λουκάς διέσωσε την παροιμία που είπε ο Κύριος στη Ναζαρέτ: «γιατρέ, γιάτρεψε τον εαυτό σου» 4:23. Το κατά Λουκά Ευαγγέλιο είναι το πιο μακροσκελές από τα τέσσερα. Τα ένα τρίτο περίπου από τα γεγονότα που αναφέρει παρασιωπούνται στα άλλα Ευαγγέλια. Αναφέρει είκοσι θαύματα του Ιησού Χριστού, από τα οποία τα έξη δεν αναφέρονται στα άλλα Ευαγγέλια. Αναφέρει είκοσι τρεις παραβολές, από τις οποίες οι δεκαοχτώ αναφέρονται μόνο σ� αυτό το Ευαγγέλιο. Εισαγωγή στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο Για πολλούς Χριστιανούς το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο είναι το πιο πολύτιμο βιβλίο της Κ. Διαθήκης. Είναι το βιβλίο που μας τρέφει πνευματικά και οι καρδιές μας βρίσκουν ανάπαυση. Είναι το βιβλίο που αποκαλύπτει τις βαθύτερες πτυχές από τα αιώνια μυστήρια. Προβάλλει τις αιώνιες αλήθειες και παρουσιάζει το χαρακτήρα του ίδιου του Θεού στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Είναι το Ευαγγέλιο που πολεμήθηκε πείσμονα από τους Ορθολογιστές γιατί σαφέστερα από κάθε άλλο Ευαγγέλιο μαρτυρεί για τη θεότητα του Ιησού Χριστού. Το Ευαγγέλιο αυτό ξεκινάει με τη διακήρυξη της προΰπαρξης του Κυρίου: «εν αρχή ην ο λόγος, και ο λόγος ην προς τον Θεόν, και Θεός ην ο λόγος» 1:1 και σ� αυτή τη διακήρυξη επανέρχεται επανειλημμένα. Περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο βιβλίο στο τέταρτο Ευαγγέλιο ο Ιησούς εμφανίζεται ως ο Υιός του Θεού. Το βρέφος της Βηθλεέμ δεν είναι άλλος από τον μονογενή Υιό του Πατέρα. Αν και «ο κόσμος δι� αυτού εγένετο» 1:10 και «εν αυτώ ζωή ην» 1:4, «ο λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν» 1:14. «και ομολογουμένως μέγα εστίν το της ευσεβείας μυστήριον. Θεός εφανερώθη εν σαρκί» Α� Τιμοθέου 3:16.

Διαβάστε επίσης: την ταυτότητα του κατά

Ιωάννην ευαγγελίου τη βιογραφία του

ευαγγελιστή Ιωάννη το κατά Ιωάννην ευαγγέλιο

Αποτελεί σταθερή παράδοση της Εκκλησίας, από το 2ο κιόλας μ.Χ. αιώνα, ότι το τέταρτο Ευαγγέλιο είναι έργο του Ιωάννη του μαθητή του Κυρίου. Βέβαια ο ιερός συγγραφέας πουθενά δεν αναφέρει το

όνομά του μέσα στο Ευαγγέλιό του. Δίνει όμως αρκετές ενδείξεις για την ταυτότητά του. Ο χρόνος συγγραφής τοποθετείται στα τέλη του 1ου μ.Χ. αιώνα, και ως τόπος συγγραφής γίνεται γενικά αποδεκτή η Έφεσος. Ο Ιωάννης ήταν γιος του Ζεβεδαίου και της Σαλώμης. Η Σαλώμη πρέπει να ήταν αδελφή της Μαρίας της μητέρας του Κυρίου. Ο Ιωάννης υπήρξε ένας από τους πρώτους που ακολούθησαν το Χριστό, και πρέπει να είναι ο ανώνυμος μαθητής που συνόδευσε τον Ανδρέα στην πρώτη επίσκεψή του στον Ιησού [1:35-40]. Φαίνεται όμως ότι, μετά την πρώτη εκείνη γνωριμία του με το Χριστό, επανήλθε στο αλιευτικό του επάγγελμα για κάποιο χρονικό διάστημα [Λουκάς 5:10] έως ότου ο Κύριος τον κάλεσε, μαζί με τον Ιάκωβο, να τον ακολουθήσει. Αργότερα ο Χριστός και τους δύο τους ονόμασε «Αποστόλους», μαζί με τους άλλους δέκα μαθητές [Ματθαίος 10:2], και τους αποκάλεσε «Βοανεργές» δηλ. «Υιοί βροντής» [Μάρκος 3:17], προφανώς λόγω του βίαιου χαρακτήρα τους. Αξίζει να θυμηθούμε το περιστατικό που αναφέρει ο Λουκάς: «Ενώ πλησίαζαν να συμπληρωθούν οι μέρες που ο Ιησούς θα άφηνε αυτόν τον κόσμο, πήρε την απόφαση να πάει στην Ιερουσαλήμ. Πριν πάει, έστειλε αγγελιοφόρους, οι οποίοι μπήκαν σ� ένα χωριό των Σαμαρειτών για να προετοιμάσουν τον ερχομό του. Οι Σαμαρείτες όμως δεν τον δέχτηκαν, γιατί κατευθυνόταν προς την Ιερουσαλήμ. Όταν το είδαν αυτό οι μαθητές του Ιάκωβος και Ιωάννης, του είπαν: Κύριε, θέλεις να ζητήσουμε να κατεβεί φωτιά από τον ουρανό και να τους καταστρέψει, όπως έκανε ο Ηλίας; Εκείνος στράφηκε προς αυτούς και τους επέπληξε λέγοντας: Ξεχάσατε ποιο πνεύμα κατευθύνει τη ζωή σας. Ο Υιός του Ανθρώπου δεν ήρθε για να καταστρέψει ανθρώπους αλλά να τους σώσει» Λουκάς 9:51-56. Αυτό το μαθητή το Πνεύμα του Θεού τον μεταμόρφωσε σε μαθητή της αγάπης. Μετά την Πεντηκοστή ο Ιωάννης εμφανίζεται επανειλημμένα στην αφήγηση των Πράξεις των Αποστόλων, ως επί το πλείστον ως σύντροφος του Πέτρου. Ήταν στην Ιερουσαλήμ, όταν ο Παύλος πήγε εκεί μετά το πρώτο ιεραποστολικό του ταξίδι [Πράξ. 15:6, Γαλ. 2:9]. Κατόπιν εξαφανίζεται από τις σελίδες των Πράξεων και, κατά την ομόφωνη αρχαία παράδοση, τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα έζησε στην Έφεσο. Εκεί όμως θα πρέπει να πήγε μετά το έτος 65 μ.Χ., γιατί, όταν ο Παύλος επισκέφθηκε αυτή την πόλη, δεν την είχε επισκεφθεί ακόμη ο Ιωάννης. Επί αυτοκρατορίας Δομιτιανού ο Ιωάννης εξορίστηκε στην Πάτμο. Όταν ανέβηκε στο θρόνο ο Νέρβας, απελευθερώθηκε και επανήλθε στην Έφεσο. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των Ειρηναίου, Ωριγένη και Πολυκράτη παρέμεινε εκεί μέχρι το θάνατό του, σε βαθύ γήρας, επί αυτοκρατορίας Τραϊανού.

[1]. Ποιος ήταν ο σκοπός του βιβλίου; Ο Ευσέβιος λέει, ότι ο Ιωάννης έγραψε το Ευαγγέλιό του, για να αναπληρώσει τα κενά των τριών άλλων Ευαγγελιστών. Και ομολογουμένως ο Ιωάννης αναπληρώνει τα κενά των Συνοπτικών

Ευαγγελίων. Οι τρεις Συνοπτικοί Ευαγγελιστές ασχολούνται κυρίως με τη διακονία του Ιησού στη Γαλιλαία και αναφέρουν μόνο την τελευταία επίσκεψή Του στην Ιερουσαλήμ που κατέληξε στο Πάθος Του. Ο Ιωάννης από την άλλη μεριά ασχολείται κυρίως με τη διακονία του Κυρίου στην Ιουδαία και αναφέρει τέσσερις επισκέψεις Του στην Ιερουσαλήμ. Αποσιωπά σπουδαία γεγονότα τα οποία αφηγούνται οι άλλοι Ευαγγελιστές, όπως η θαυμαστή σύλληψη και η γέννηση του Ιησού, η Βάπτισή Του, οι πειρασμοί Του, η Μεταμόρφωση, η αγωνία Του στον κήπο και άλλα, προφανώς γιατί δεν θέλει να επαναλαμβάνει τα ίδια. Δεν αναφέρει καμία από τις πενήντα και πλέον παραβολές του Κυρίου. Στα Συνοπτικά Ευαγγέλια ο Ιησούς κινείται από συμπάθεια και πραγματοποιεί τα θαύματα. Στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο τα θαύματα σκοπό έχουν να φανερώσουν τη δόξα του Θεού. Μετά το θαύμα στην Κανά της Γαλιλαίας, ο Ιωάννης σχολιάζει: «Αυτή ήταν η αρχή των σημείων του Ιησού στην Κανά της Γαλιλαίας. Έτσι φανέρωσε τη δόξα του, και οι μαθητές του πίστεψαν σ� αυτόν» 2:11. Η ανάσταση του Λαζάρου έγινε: «για να φανεί η δύναμη του Θεού» και «για να φανερωθεί η δόξα του Υιού του Θεού» 11:4. Στην περίπτωση του εκ γενετής τυφλού: «γεννήθηκε ο τυφλός για να φανερωθεί η δύναμη των έργων του Θεού πάνω σ� αυτόν» 9:3. Για τον Ιωάννη δεν ήταν ότι έλλειπε η αγάπη και η ευσπλαχνία του Ιησού στη διενέργεια των θαυμάτων Του, αλλά στο καθένα απ� αυτά εκδηλωνόταν η δόξα του Χριστού. Το άλλο χαρακτηριστικό του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου είναι ότι συχνά τα θαύματα του Ιησού ακολουθούνται από εκτεταμένη διδασκαλία. Ο πολλαπλασιασμός των άρτων και η διατροφή των πέντε χιλιάδων ανθρώπων ακολουθείται από τη διδασκαλία του Ιησού για τον «άρτο της ζωής» [κεφ. 6]. Η θεραπεία του τυφλού σχετίζεται με τη διακήρυξη του Ιησού ότι είναι «το φως του κόσμου» [κεφ. 9]. Η ανάσταση του Λαζάρου οδηγεί στη μεγαλειώδη δήλωση του Ιησού: «Εγώ είμαι η Ανάσταση και η Ζωή» [κεφ. 11]. Για τον Ιωάννη τα θαύματα δεν ήταν απλά μεμονωμένα γεγονότα. Ήταν εκδηλώσεις, παραδείγματα, αποκαλύψεις του τι ο Θεός κάνει πάντοτε και του ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός. Ήταν παράθυρα που φανέρωναν την πραγματικότητα.

Αποκαλύψεις της αληθινής ζωής του Ουρανού. Αυτές οι σκέψεις οδήγησαν τον Κλήμεντα της Αλεξανδρείας [230 μ.Χ.] να δηλώσει ότι τα Ευαγγέλια που περιέχουν τις γενεαλογίες, δηλ. του Ματθαίου και του Λουκά, γράφτηκαν πρώτα. Ακολούθησε ο Μάρκος που, με παρότρυνση πολλών Χριστιανών που άκουσαν τον Πέτρο, έγραψε το Ευαγγέλιό του. Είναι το Ευαγγέλιο που περιλαμβάνει τη διδασκαλία του Πέτρου. Τελευταίος από όλους ο Ιωάννης, έχοντας ήδη μπροστά του τα τρία Ευαγγέλια, θεώρησε ότι γράφτηκαν όλα τα σχετικά με τη διακονία του Ιησού. Με την ενθάρρυνση των φίλων του και με την οδηγία του Αγ. Πνεύματος έγραψε το «πνευματικό» Ευαγγέλιο. Εκείνο που θέλει να πει ο Κλήμης είναι ότι ο Ιωάννης δεν ενδιαφερόταν τόσο για τα ίδια τα γεγονότα όσο για το νόημα των γεγονότων. Ενδιαφερόταν για «την αλήθεια». Ο Ιωάννης τα γεγονότα της ζωής του Ιησού δεν τα έβλεπε απλά μέσα στο χρόνο αλλά σαν παράθυρα της αιωνιότητας. Ενδιαφερόταν για το πνευματικό νόημα των έργων και των λόγων του Ιησού, με τρόπο που δεν ακολούθησαν οι άλλοι τρεις Ευαγγελιστές. Ο Ιωάννης δεν έγραψε ένα ιστορικό αλλά ένα πνευματικό Ευαγγέλιο. Ο Ιωάννης παρουσιάζει τον Ιησού ως την αποκάλυψη του προσώπου του Θεού: «όποιος είδε εμένα, είδε τον Πατέρα». Ο Ιησούς είναι ο αληθινός Θεός και η ζωή η αιώνια. Είναι το πρόσωπο που οδηγεί τους ανθρώπους από τις σκιές στην αληθινή πραγματικότητα, από το σκοτάδι στο φως.

Ένας δεύτερος λόγος για τον οποίο γράφτηκε το τέταρτο Ευαγγέλιο είναι η εμφάνιση των αιρέσεων μέσα στην Εκκλησία. Είχαν περάσει εβδομήντα χρόνια από το σταυρικό θάνατο και την Ανάσταση του Ιησού. Η Εκκλησία είχε αυξηθεί και επεκταθεί και δυστυχώς από τότε εμφανίστηκαν οι αιρέσεις. Η αίρεση σπάνια είναι ολόκληρο ψέμα. Είναι συνήθως αποτέλεσμα μονόπλευρης παρουσίασης μιας άποψης ή υπερβολική έμφαση μιας αλήθειας. Δύο αιρέσεις φαίνεται να καταπολεμά ο Ιωάννης. Υπήρχαν ορισμένοι Χριστιανοί, κυρίως Ιουδαίοι Χριστιανοί, που τοποθετούσαν τον Ιωάννη τον Βαπτιστή πολύ ψηλά. Για τους Ιουδαίους αυτούς ο Ιωάννης ο Βαπτιστής ήταν εξαιρετικά σημαντική προσωπικότητα. Ήταν η συνέχεια της προφητικής γραμμής και είχε προφητικό λόγο. Είχε δημιουργηθεί μάλιστα μια κίνηση ακολούθων του Ιωάννη του Βαπτιστή. Συναντά μια τέτοια ομάδα ο απ. Παύλος στην Έφεσο. Ήταν η ομάδα των δώδεκα που δεν γνώριζε παρά μόνο το βάπτισμα του Ιωάννη. Συχνά-πυκνά ο Ιωάννης στο Ευαγγέλιό του ήπια αλλά σταθερά τοποθετεί τον Ιωάννη τον Βαπτιστή στη σωστή προφητική του θέση. Εξάλλου ο ίδιος ο Ιωάννης ο Βαπτιστής: «διακήρυξε απερίφραστα: Δεν είμαι εγώ ο Μεσσίας» 1:20, και αποδίδει αυτή τη θέση στον Ιησού. Για τον Ιωάννη το Βαπτιστή ο Ιωάννης δηλώνει κατηγορηματικά: «Δεν ήταν ο ίδιος το φως, ήρθε όμως για να πει ποιος είναι το φως» 1:8. Δεν κατακρίνει καθόλου τον Ιωάννη το Βαπτιστή, αλλά εκείνους που προσπάθησαν να φέρουν σύγχυση: «Ήρθαν λοιπόν στον Ιωάννη και του είπαν: Δάσκαλε, αυτός που ήταν μαζί σου πέρα από τον Ιορδάνη, αυτός που εσύ επίσημα τον παρουσίασες, αυτός τώρα βαφτίζει, κι όλοι πηγαίνουν σ� αυτόν. Ο Ιωάννης απάντησε: Τίποτα δεν μπορεί να λάβει ο άνθρωπος, αν δεν του είναι δοσμένο από το Θεό. Εσείς οι ίδιοι είστε μάρτυρες ότι είπα, δεν είμαι εγώ ο Μεσσίας, αλλά είμαι απεσταλμένος πριν απ� αυτόν. Γαμπρός είναι εκείνος που έχει τη νύφη. Ο φίλος όμως του γαμπρού, που στέκεται κοντά και τον ακούει, είναι γεμάτος χαρά ακούγοντας τη φωνή του γαμπρού. Αυτή είναι η χαρά η δική μου και τώρα έχει ολοκληρωθεί. Εκείνος πρέπει να αυξάνει, εγώ να ελαττώνομαι» 3:26-30.

Υπήρξε όμως και μια δεύτερη αίρεση ακόμη πιο επικίνδυνη, η αίρεση των Γνωστικών. Αυτοί πίστευαν και διακήρυτταν ότι το πνεύμα είναι καλό και το σώμα κακό, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο Θεός δεν έχει καμία σχέση με την ύλη. Υπήρχαν μάλιστα τρεις τάσεις. Ορισμένοι υποστήριζαν ότι ο Ιησούς ως άνθρωπος δεν μπορούσε να έχει σχέση με οτιδήποτε θεϊκό. Και κάποιοι άλλοι πίστευαν ότι ο Ιησούς δεν είχε σώμα αλλά ήταν άϋλος. Αυτός ήταν ο λόγος που ο Ιωάννης στην Α� Επιστολή του γράφει: «Όποιος δεν παραδέχεται ότι ο Ιησούς Χριστός ήρθε και έγινε αληθινός άνθρωπος, δεν έχει το Πνεύμα του Θεού, αλλά του αντιχρίστου, που έχετε ακούσει πως έρχεται.

Λοιπόν, αυτός ήδη βρίσκεται μέσα στον κόσμο» Α� Ιωάν. 4:3. Αυτοί ήταν οι Δοκητές που έλεγαν ότι ο Ιησούς φαινόταν σαν άνθρωπος. Τέλος, μια άλλη τάση δεχόταν μια παραλλαγή των

προηγουμένων απόψεων. Αυτοί πίστευαν ότι στον άνθρωπο Ιησού ήρθε το Πνεύμα του Θεού στη Βάπτισή Του και Τον εγκατέλειψε την ώρα του θανάτου Του. Οι άνθρωποι αυτοί ήταν ουσιαστικά αρνητές της Τριαδικής Θεότητας και της ενσάρκωσης του Κυρίου Ιησού.

[2]. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου Σε κανένα άλλο Ευαγγέλιο δεν γίνεται χρήση τόσο πολλών εικόνων για να περιγράψουν το πρόσωπο και το έργο του Ιησού Χριστού. Στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο ο Χριστός είναι «ο ’ρτος της Ζωής», «το Φως του κόσμου», «ο Καλός Ποιμένας», «η Θύρα των προβάτων», «η ’μπελος η αληθινή», « η Οδός, η Αλήθεια και η Ζωή» και άλλες. Στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο βρίσκουμε επτά μαρτυρίες για το Χριστό, συμβολικός αριθμός για τον τέλειο και πλήρη χαρακτήρα της μαρτυρίας. Έτσι έχουμε:

Τη μαρτυρία του Πατέρα [5:34,37 και 8:18] Τη μαρτυρία του Υιού [8:14 και 18:37] Τη μαρτυρία των Έργων Του [5:36, 10:25, κ. ά.] Τη μαρτυρία των Γραφών [5:39-46] Τη μαρτυρία του Ιωάννη του Βαπτιστή [1:7 και 5:35] Τη μαρτυρία των Μαθητών [15:27 και 19:35] Τη μαρτυρία του Αγίου Πνεύματος [15:26 και 16:14]

Μερικές από τις χαρακτηριστικές λέξεις που μεταχειρίζεται ο Ιωάννης είναι; «αλήθεια», «μαρτυρία», «φως», «κρίση», «ζωή», «αγάπη». Γύρω απ� αυτές τις λέξεις περιστρέφεται, ως επί το πλείστον, η μαρτυρία που δίνει ο Ιωάννης σχετικά με τη θεϊκή φύση του Ιησού Χριστού και το μοναδικό έργο που ήρθε να επιτελέσει. Όσο περισσότερο μελετούμε το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο τόσο περισσότερο αναγνωρίζουμε την αξία του. Για εβδομήντα περίπου χρόνια ο Ιωάννης συλλογιζόταν και ζούσε το Χριστό. Μέρα με τη μέρα ο θείος Παράκλητος, το Πνεύμα της Αλήθειας τον βοηθούσε να καταλάβει καλύτερα το νόημα των έργων και των λόγων του Κυρίου

Ιησού. Σκοπός του Ιωάννη δεν ήταν να δώσει μια απλή αναφορά των λόγων του Ιησού αλλά το βαθύτερο νόημα. Μέσα σ� αυτό το Ευαγγέλιο είναι ο Αναστημένος Ιησούς που μιλάει. Δεν είναι το Ευαγγέλιο σύμφωνα με τον Ιωάννη αλλά το Ευαγγέλιο σύμφωνα με το ’γιο Πνεύμα. Δεν ήταν ο Ιωάννης που έγραψε το Ευαγγέλιο αλλά το ’γιο Πνεύμα μέσω του Ιωάννη. Ο τελευταίος από τους Αποστόλους θυμόταν τα λόγια του Χριστού: «Πολλά έχω ακόμη να σας πω, αλλά δεν μπορείτε τώρα να σηκώσετε μεγαλύτερο βάρος. Όταν όμως θα έρθει εκείνος, το Πνεύμα της Αλήθειας, θα σας οδηγήσει σε όλη την αλήθεια. Γιατί δε θα μιλήσει από μόνος του, αλλά θα πει όσα θα ακούσει, και θα σας αναγγείλει αυτά που μέλλουν να συμβούν» 16:12,13. Ήταν πολλά που εβδομήντα χρόνια πριν ο Ιωάννης δεν μπορούσε να καταλάβει. Όλα αυτά τα χρόνια το Πνεύμα της Αλήθειας τον οδηγούσε σε καινούριες αποκαλύψεις. Αυτά κατέγραψε ο Ιωάννης λίγο πριν ανατείλει γι� αυτόν η αιώνια δόξα. Μελετώντας το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο έχουμε την αίσθηση, πάνω απ� όλα, ότι μας μιλάει το ’γιο Πνεύμα.