ΔΟΛΙΩΤΙΚΑ Α΄3MHNO 2015

Στα Γιάννινα, όπου και

εδρεύει ο Σύλλογός µας,

µε τη δυνατή του φωνή, τα

∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ, και όπου οι ∆ο-

λιώτες είµαστε και πολλοί αλλά

και κοντά ο ένας στον άλλο,

κάπως θα πρέπει να µας απα-

σχολήσει και το θέµα των τακτι-

κών συναντήσεών µας. Συναν-

τήσεις που είναι και σηµαντικές

αλλά και απαραίτητες. Αφού,

έχουµε πολλά να θυµόµαστε,

να νοσταλγούµε, αλλά και να

να διηγούµαστε και να... ονει-

ρευόµαστε.

Σήµερα, αυτές οι συναντή-

σεις είναι από αρκετές ως σπά-

νιες. Κι αυτό, γιατί λείπει ένας

χώρος σνάντησης, ένα στέκι

των ∆ολιωτών στα Γιάννινα.

Κι όλοι, όταν βρισκόµαστε,

τονίζουµε την ανάγκη να υπάρ-

ξει ένας τέτοιος χώρος, ένα

στέκι για τους ∆ολιώτες.

Ο Σύλλογός µας, ας εξετά-

σει κι’ ας βρει την προσφορότε-

ρη λύση, ξεπερνώντας τις αντι-

κειµενικές δυσκολίες, για ένα

τέτοιο στέκι, που θα σηµάνει

και το τακτικό αντάµωµα των

∆ολιωτών στα Γιάννινα. Ένα

αντάµωµα, που δεν είναι µια

απλή, κοινωνική υποχρεώση.

Είναι τρόπος ζωής.

Αφού, όσο και τα χρόνια

περνούν, ιδιαίτερα για τους

παλιότερους και η µοναξιά

παραµονεύει, αυτές οι συνα-

ντήσεις είναι µια ανάγκη.

Ανάγκη ψυχική. Ένα απο-

κούµπι για όλους µας. Μια

ζεστή αγκαλιά.

Μια ζεστή αγκαλιά, που θα

ανοίξουν και τα νεότερα µέλη

µας, εδώ στα Γιάννινα που τα

χρειαζόµαστε.

Και τα έχουµε ανάγκη.

Στο καφενείο που πάω,δυο φορές την εβδοµάδα

είναι κάτω στο Κουρµανιό, ήρθεένας φίλοςµου απ’ τα γύρωχωριά των Ιωαννίνων, που είχαπολύ καιρό να τον δω, που τουστέλνω τα «∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ». Πρώ-τα µε συνεχάρει για την εφηµε-ρίδα και δεύτερον, µε την κου-βέντα και το τσιπουράκι, µουέκανε διάφορες ερωτήσεις!Κράτησα µία που µου έκανε

εντύπωση µεγάλη: «∆εν µουλες ρε Μήτσο, πόσα χρόνια θαγράφεις ακόµα στην εφηµερί-δα, δε βαρέθηκες; Και απ’ εδώκαι πέρα ποιες είναι οι προσδο-κίες σου για το µέλλον τηςεφηµερίδας;»

Αγαπητέ µου φίλε Πανα-γιώτη Κ. σου υποσχέθηκα ότι θασου απαντήσω στο φύλλο τουΜαρτίου του 2015 και κρατώ

ΠEPIO∆IKH EK∆OΣH ΠOΛITIΣTIKOYb ΣYΛΛOΓOY ∆OΛOY IΩANNINΩN b

ETOΣ 32ο u AP. ΦYΛ. 125 u ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2015TAX. ∆/NΣH: AΠOΛΛΩNIAΣ 21 u 45332 IΩANNINA u e-mail: [email protected] u www.dolo.gr

ΠΛHPΩMENOTEΛOΣ

Tαχ. ΓραφείοIωαννίνων

Aριθµός. Aδείας 14KΩ∆IKOΣ 094587

KKOOYYBBEENNTTOOYYΛΛEEΣΣ Tου ∆HM. ΠOTΣH

* Συνέχεια στη 2η σελίδα

Το ∆ιοικητικό Συµβούλιο της

A∆EΛΦOTHTAΣ ∆OΛOY THΣ HΠEIPOY

«O AΓIOΣ XPIΣTOΦOPOΣ»

εύχεται στα µέλη του και σε όλους του συγχωριανούς µας

Καλή Ανάσταση

H εφηµερίδα µας τα «∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ»,και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ιωαννίνων

εύχονται στους όπου γης πατριώτες

Καλή ΑνάστασηΧρόνια Πολλά!

ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΕΝΑ «ΣΤΕΚΙ»,

ΜΙΑ ΖΕΣΤΗ ΑΓΚΑΛΙΑ

Χριστός Ανέστη,Χρόνια Πολλά

Μηνύµατα αγάπης, ελπίδαςκαι αισιοδοξίας στέλνει ηΜεγάλη Γιορτή και ο καθέναςµας πρέπει να γίνει αποδέκτηςαυτών. Τα Άγια Πάθη και τηΣταύρωση του Χριστού διαδέχε-ται η Ανάσταση. Είναι η νίκη τηςζωής επί του θανάτου.

Μέρα Αγάπης και ψυχικήςανάτασης. Και ο καθένας από

εµάς µπορεί να χαρίσει αγάπη, ένα χαµόγελο στα παιδιά καιστους συνανθρώπους µας. Γύρω µας, πλησίον µας, υπάρχειτόσος κόσµος που αντιµετωπίζει προβλήµατα. Αυτές ειδικά τιςµέρες... µπορούµε και πρέπει να βρεθούµε κοντά τους. Παιδιάπου έχουν πρόβληµα, ηλικιωµένα άτοµα, ασθενείς, µοναχικάάτοµα και τόσοι άλλοι.

Το µήνυµα της Αναστάσεως του Κυρίου είναι µήνυµα νίκης,ελευθερίας, χαράς, αγάπης, αλληλεγγύης, ελπίδας και αισιοδο-ξίας, µήνυµα αληθινής ζωής που µας ενώνει όλους σε αυτή τηδύσκολη κοινωνική και οικονοµική κρίση. Χρειάζεται πίστη, θέλη-ση και αγώνας.

Το µεγάλο µήνυµα της Αναστάσεως πρέπει να παραµείνειζωντανό για να φωτίζει την ψυχή µας, στις δυσκολίες και τιςδοκιµασίες της ζωής, να µαλακώσει τις καρδιές µας και να γίνου-µε πιο ανθρώπινοι, µακριά από αντιπαραθέσεις και διενέξεις.Υπάρχουν πολύ µεγαλύτερες αξίες στη ζωή µας και δεν πρέπεινα το ξεχνάµε.

Χριστός Ανέστη, Χρόνια Πολλά µε Υγεία, Ευτυχία, Αγάπη καιΑισιοδοξία σε όλο τον κόσµο!

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΡΟΣ∆ΟΚΙΕΣ ΣΟΥ ΓΙΑ ΤΑ «∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ» ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ;

ΤΟΥ KΩΣTA ANAΣTAΣIOY

την υπόσχεσή µου.Όσο θα ζω και το µυαλό

µου θα δουλεύει και τα µάτιαµου θα βλέπουν θα γράφω.Γράφοντας περνώ την ώραµου καλύτερα και χαίροµαιδιότι µε το γράψιµό µου εξυ-πηρετώ το ελάχιστο, το αγα-πηµένο µου χωριό το ∆ολό.

Τώρα οι προσδοκίες µουγια την εφηµερίδα είναι:

Πρώτον: Να µπορέσουµενα αυξήσουµε τους συνδρο-µητές µας για νάχουµε περισ-σότερα ευρώ, για να εκδώ-σουµε για πάρα πολλά χρόνιακαι µε περισσότερα φύλλα τα«∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ». ∆εύτερον: Ναεπικοινωνήσουµε µε όλουςτους χωριανούς µας όπουγης, που έζησαν τα παιδικάτους χρόνια, στο αγαπηµένοτους χωριό, ότι θυµούνται, γιανάχουµε απτά γεγονότα, καιαφού συλλέξουµε αρκετά,µπορούµε νε εκδώσουµεακόµη ένα βιβλίο µε την ιστο-ρία του χωριού µας, αφού θαπάρουµε τα πιο σπουδαία κεί-µενα από τους τρεις τόµουςτων τριάντα ετών εκδόσεωςτης εφηµερίδας που έχουνγράψει οι χωριανοί µας ανα-µνήσεις, ποιήµατα κ.τλ. Έτσιοι χωριανοί µας, θα µπορέ-σουν να µας αγκαλιάσουν καινα µας ενισχύσουν (όσο τουςγίνεται καλύτερα) για την πλή -ρη ιστορία του χωριού τους.

Αυτά τα λίγα αγαπητέµουφίλε Παναγιώτη, νάσαι καλάκαι τα ξαναλέµε.

ΠΡΟΣ ΤΟΥΣΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ ΜΑΣ

Σίγουρα διαβάζετε τηνεφηµερίδα µας τα «∆ΟΛΙΩΤΙ-ΚΑ» και για µας είναι µεγάλητιµή και σας ευχαριστούµεπάρα πολύ.

Όµως πάρα πολύ µεγάλεςείναι και οι εκδοτικές δυσκο-λίες µας. Πρέπει όπωσδήποτεκαι σεις να µας στηρίξετε µεόλες σας τις δυνάµεις, τώραπου έχουµε µια πολύ δύσκοληοικονοµική εποχή.

ΜΗ ΜΑΣ ΞΕΧΝΑΤΕΣτείλτε την µικρή έστω

συνδροµή σας, όσο δύναται οκαθένας σας, την έχουµε ανά-γκη µεγάλη.

Πρέπει όλοι µαζί ∆ολιώτες

και γνωστοί φίλοι του χωριούµας και φίλοι ατοµικοί µαςπου σας στέλνουµε τα «∆Ο -ΛΙΩΤΙΚΑ» στηρίξτε µας όσοµπορείτε.

Επίσης, λίγα λόγια, γιαόσους θυµούνται κάτι απ’ τοχωριό µας, όταν ήτανε παιδιά,όπως παιχνίδια τραγούδια,διάφορα γεγονότα, απόγάµους, πανηγύρια, από καιρι-κές συνθήκες κ.τ.λ. στείλτεµας είναι όλα πολύ χρήσιµα.Γράψτε στο τέλος, από τηνζωή σας, πώς περνάτε αυτούστην ξενιτιά, και ότι άλλο σαςείναι εύκολο.

ΤΟ ΑΝΕΚ∆ΟΤΑΚΙ ΜΑΣΑπ’ το περιοδικό του Κυνη -

γετικού Συλλόγου Ιωαννίνων(Τεύχος 62).

Ένας παππούς 80 χρονώνπάει στο γιατρό για ένα τσε-κάπ και ο γιατρός τον ρωτάει:

– Πώς αισθάνεστε;– Ποτέ δεν ένιωσα καλύτε-

ρα! Είµαι παντρεµένος µε µια25χρονη ξανθά Θεά, µε τηνοποία περνάω θαυµάσια καιµάλιστα είναι και έγκυος! Μουετοιµάζει παιδί!

– Είσαι σίγουρος ότι είναιδικό σου το παιδί;

– Βεβαίως γιατρέ µου!Ο γιατρός αφού τον κοιτά-

ει για λίγα δευτερόλεπτα, τουλέει;

– Να σας πω µια ιστορία..Ήταν ένας φίλος µου κυνηγόςο οποίς καθώς έφυγε απ’ τοσπίτι του αντί να πάρει τοόπλο του πήρε την οµπρέλα.Αφού περπατούσε για κάµπο-ση ώρα στο δάσος είδε ξαφνι-κά µπροστά του µια αρκούδα.Σηκώνει λοιπόν την οµπρέλατου και κάνει να πυροβολήσει,αλλά φράπ! Ανοίγει η οµπρέ-λα. Παρόλα αυτά η αρκούδαέπεσε κάτω νεκρή τέζα!

– Αποκλείεται! Φωνάζει οπαππούς, κάποιος άλλος τηνπυροβόλησε!!

– Και εγώ βασικά εκεί τοπήγαινα... του λέει και ο για-τρός!!!

Πιστεύω να γελάσετε. Τογέλιο είναι µακροζωία.

Εύχοµαι σ’ όλους σας τοΠάσχα µε υγεία, µε υποµονήκαι το καλοκαίρι έρχεται καιτο όµορφο χωριό µας µαςπεριµένει όλους εκεί.

MAPTIOΣ 2015 « ∆ O Λ I Ω T I K A » 2

KKOOYYBBEENNTTOOYYΛΛEEΣΣ

* Συνέχεια από την 1η σελίδα Έτσι αποκαλούν την εφηµερίδαµας τα «∆Ο ΛΙΩΤΙΚΑ» οι τυπογρά-φοι του Τυπογραφείου ∆ού βαλη -Αποστόλου, όπου 30 χρόνια τώρατυπώνονται µας απαντούν όταντους ρωτάµε εάν έχει τυπωθεί ηεφηµερίδα µας.

Και πράγµατι έχουν δίκιο, διότιµας λένε, δεν υπάρχει χωριό στηνΉπειρο που να εκδίδει σήµερα εφη-µερίδα τριάντα χρόνια συνέχεια καιµάλιστα µε 10-12 σελίδες!

Τι υπέροχο για το δωδεκασέλιδοτου Γενάρη του 2015, που λάβαµε.Ήταν κάτι το ανεπανάληπτο, µετόσα ωραιότατα κείµενα, όπουκάλυψαν 12σέλιδες, όπου έγραψανεννέα άτοµα σύνολο και µε πλού-σιο φωτογραφικό υλικό, 18 τεµα-χίων. Τι να πρωτοδιαβάσεις και τι ναπρωτοθαυµάσεις από παλιές ανα-µνηστικές φωτογραφίες και απόνεότερες.

Πάρα πολλά συγχαρητήρια γιατα κείµενα απ’ την αρχή της πρώτηςσελίδας: Κώστα Αναστασίου, Ελέ -νης Καλαγκιά, Κώστα Τσιλιµαντού,κείµενα µε υπογραφή Ζ.Α. ∆έσποι -νας Πορίκη και Μαριάνθης-Αν -θούλας Ζέρβα-Ράπτη.

Όλους τους ευχαριστούµε πολύκαι τους ευχόµαστε να µην µας ξε -χάσουν, γιατί όλους τους χρειαζό-µαστε για να πάµε τα «∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ»για την δεύτερη τριακονταετία.

Εδώ µου δίνεται η ευκαιρία ναγράψω ένα κείµενο αφιερωµένοστην εξαίρετη χωριανή µου Αν -θούλα Ζέρβα-Ράπτη, για το κείµενότης, που µε συγκίνησε για τον µεγά-λο πόθο που έχει για την Πατρίδακαι µεγαλύτερο για το ∆ολό µας,καθώς και όλους τους ξενιτεµένους∆ολιώτες όπου γης, για να τουςαπαλύνω τον πόνο εκεί στην ξενιτιάπου είναι. Αρχίζω µ’ ένα παλιό δηµο-τικό τραγούδι που λέει:

«Ξενιτεµένο µου πουλί καιπαραπονεµένο, η ξενητειά σε χαί-ρεται κι εγώ έχω τον καηµό σου».

∆εν είστε οι πρώτοι, ούτε οιτελευταίοι που ξεριζωθήκατε απ’τον τόπο σας και ξενιτευτήκατετόσο µακριά απ’ τα πολυαγαπηµένασας χωριά, ίσως µερικοί από σαςγια πάντα, απ’ τον άτυχο τούτοτόπο. Είναι κάτι το καθολικό και τοτετριµµένο. Από την εποχή τωνΒυζαντινών ακόµη χρόνων η φτωχήΠατρίδα µας και πολύ περισσότεροη Ήπειρός µας, µαστίζονταν απ’ τοξεκλήρισµα αυτό.

Νοµίζω όµως ότι, όσο µακριά κι’αν ταξιδέψει κάποιος όσο κι’ ανθελήσει και προσπαθήσει να εξαλεί-ψει το κάθε τι απ’ το µυαλό του,είναι ένα πράγµα πολύ δύσκολο.

Παντού και πάντα θα τον συνο-

δεύει και θα τον ακολουθεί η σκιάµιας ολόκληρης αλυσίδας ΑΝΑ-ΜΝΗΣΕΩΝ απ’ την Πατρίδα, απ’ τοντόπο που γεννήθηκαν, απ’ το χωριότου. Ας µη σας πλανέψουν λοιπόναγαπητοί µου χωριανοί οι σειρήνεςτης ξενιτειάς. Νάχετε πάντοτε στοµυαλό σας την ΠΑΤΡΙ∆Α και το∆ΟΛΟ ΣΑΣ. Τον τόπο που πρωτοα-

ντικρύσατε το φως, το φως πουµεγαλώσατε µαζί µε τους δικούςσας, τους γονείς σας, τους αδελ-φούς σας, τις παιδικές αναµνήσειςκαλές ή κακές και πάντοτε να µηνξεχνάτε ότι είναι οι ρίζες σας, είναιστο κάτω-κάτω η γη των προγόνων,και νάρχεστε κάπου-κάπου στοχωριό σας να ανανεώνετε τις παιδι-κές σας αναµνήσεις έστω και γιαλίγες µέρες...

Αυτά τα λίγα τα γράφω απόµεγάλο πόνο ψυχής για το χωριόµας το ∆ολό και για όλα τα χωριάτης Πατρίδος µας που µένουνέρηµα και απροστάτευτα, µε τηνκρυφή ελπίδα πάντοτε ότι αυτή τηστιγµή που διαβάζετε αυτά πουγράφω, να δηµιουργηθεί µέσα σαςένα λιµάνι αναµνήσεων, που να µηµπορεί ο χρόνος, που όπως λένε«δαµάζει τα πάντα» να εξαλείψειτην αγάπη σας την αγνή και τηναδελφική σας συµπόνοια για τοντόπο σας για το χωριό σας το ∆ολό.Εύχοµαι ολόψυχα σ’ όλους τουςξενιτεµένους χωριανούς µου νάναικαλά όλοι τους και νάχουν πάντοτεστο µυαλό τους, πρώτα την πατρίδακαι να θυµούνται ένα κοµµάτι γαλα-νό ουρανό, ένα δαυλό του Κανάρη,µια µατωµένη φουστανέλλα, έναγιαταγάνι του Παπαφλέσσα και έναξεσχισµένο φουστάνι µιας γκρεµι-σµένης Σουλιώτισσας.

Και για το ∆ΟΛΟ µας εκεί πουγεννηθήκαµε και αντικρύσαµε τοφως και γνωρίσαµε τους γονείςµας, τους παιδικούς µας φίλους,τους χωριανούς, τα πανηγύρια, τατραγούδια, τους χορούς, τους γά -µους µας µε την επίσηµη εκείνηγυναικεία φορεσιά (που δεν υπάρ-χει η ίδια πουθενά αλλού) µε τηνµεταξωτή οµπόλια, το άσπρο µα -κρύ σεγκούνι, τον ντουλαµά καιτην ποδιά κεντηµένα όλα µε τοµετάξι και τα παπούτσια «κοντού-ρες» φτιαγµένα µε δέρµα, λου-στρίνι και από πάνω µ’ ένα λουρά-κι. Την περίφηµη χαράδρα µας τονΚου βαρά µε το κρυσταλένιο τουνερό, τα εξωκλήσια µας, και τόσαάλλα µικρά και µεγάλα που ζήσαµεσαν παιδιά και πάντα όσο ζούµε θατα θυµόµαστε.

OI «ΤΑΪΜΣ» ΤΟΥ ∆ΟΛΟΥ...

Tου ∆HM. ΠOTΣH


«Πού ήσουν, µωρέ χρου-σούζικο; Πότε καϊπώθηκες καιδε σε κατά λαβα; Ακόµα δενάνοιξε ο Θεός τα µάτια του κιεσύ αρεντεύεις στις Τσιρωνιέςκαι µαζεύεις όλο τ’ αγιάζι; Γι’αυτό δεν λες να βάλεις κρεάσιστα µούτρα σου κι είσαι σαλιγόσκυλο, µωρέ χρουσούζι-κο!»

«Είπα να προλάβω το Μα -νόλη, µωρ’ µάνα, που ξυπνάειχαράµατα, ν’ αρµέξει τις προ-βατίνες και µου σκώνει τιςπλάκες και µου κλέβει τακοτσίφια και τις τσίχλες και µ’αφήνει τις ουρές για να µεσκάσει!»

«Και γιατί, µωρέ άσκεφτο,δεν πήγες να πεις τα κάλαντανα µάσεις κα µιά δεκάρα; Πούείναι τα κοτσίφια πό’κανες τιςµπότες ντριµόνι, ακόµα δενέκλεισαν τρία χρόνια που σουτις πήρα και χωριά τα παντε-λόνια σιντόρι, µεσ’ τις βατσου-νιές που χώνεσαι για τα µαυ-ροκότσιφα;»

«Τον πρόλαβα σήµερα τοΜανόλη, αλλά ήµουν άτυχος,µάνα. Μου χάλασαν τις παγί-δες τα ποντίκια, πέντε ήβραπλακωµένα. Ήµουν άτυ χος!»

«Άτυχος; Φεύγα, µωρ’ ασυ-λόιστο, που κρένεις κι όλας!»

Αλλόκοτα τσιρίγµατα διέ-κοψαν το διάλογο κι ο Τσιάβοςπετάχτηκε απ’ το σπίτι κι αµέ-σως εντόπισε µια κίσσα στηναπέναντι αµυγδαλιά και βα δί-ζοντας αθόρυβα κάτω απ’ τοδέντρο τέντωσε το λάστιχο κιέριξε. Η κίσσα σκούζονταςπέταξε στη διπλανή µουριά καικαταδιωκόµενη, απ’ τη µουριάστην καρυδιά κι από ’κει πιοµεγάλο κλενό της εκκλησίαςκι ο Τσιάβος λα χανιασµένοςκαι µε την πικρή γεύση δέκααποτυχηµένων βολών βρέθηκεστο γήπεδο του χωριού, όπουκι εγκατέλειψε την καταδίωξη!

Ήταν µια ολόλαµπρη µέραµε τον ήλιο, ένα βουκέντριπάνω από το Κουτσόκρανο, ναµετριάζει το ψύχος, που κατέ-βαζε το βοριαδάκι απ’ τη Νε -µέρτσικα, κατάλευκη ως κάτωστα ριζά. Τα παιδιά απολάµ βα -ναν την πρώτη µέρα των δια-κοπών παίζοντας γουρίτσες,τσολέγκα, τόπι της δόγας κιάλλα «τριανταµία» προσδοκώ-ντας στον διπλασιασµό τωνκερµάτων τους, που είχαν

απο κάµει τραγουδώντας τακάλαντα.

Κείνη την ώρα άφηνε ο Βα -σίλης το κατώφλι του σπιτιούτου καρδαµωµένος µε δυο πιά -τα τραχανά καταβουρδισµένοµε ξίγκι και κοκκινοπίπερο καικατηφόριζε χοροπηδώντας τοσοκάκι. Πληµµύριζε από µιαυπέρµετρη αυτοπεποίθηση,προερχόµενη από τις πε τυ χη -µένες δο κιµές του «ΠΑΡ ΤΑΟΛΑ» που είχε προµηθευτείαπ’ το ψιλικατζίδικο του Γιώρ -γο-Μάνθιου και τραβούσε στογήπεδο για τον εντοπισµό θυ -µάτων της µαγικής του σβού-ρας.

Φτάνοντας συνάντησε τονΤσιάβο την ώρα που σηµάδευεσπουργίτια στο ψηλό κυπαρίσ-σι κι αµέσως του πρότεινε, ναδοκιµάσουν την τύχη τους,σύµφωνα και µε το πνεύµατων ηµερών κι εκείνος αποδέ-χτηκε την πρόταση, αφού, στηχειρότερη περίπτωση, θα γινό-ταν φτωχότερος κατά έναπενηνταράκι.

Και το παιγνίδι αρχίζει.«Βάλε δύο» ο Βασίλης, «Πάρεδύο» ο Τσιάβος. «Βάλτε όλοι»και µε πεντέξι «Πάρτα όλα»του Τσιάβου έµεινε ο Βασίληςρέ στος και ταπί! Κατακόκ κι -νος, µε βουρκωµένα µάτια ση -κώθηκε και µε θλιµ µένο ύφοςψιθύρισε. «Έχασα όλα τα λε -φτά µου. Σαράντα δραχµές»!

* * *«Μάνα, µάνα!». «Ω µάνα»,

«Μάνα, πού είσαι;» «Εδώ εί -µαι, µωρέ Τσιάβο. Τί έπαθες;Γιατί λαχάνιασες; Πάλε κοτσί-φια κυνηγάς;» «Μάνα, κέρδισασαράντα δραχµές!» «Σαράνταδραχµές; Τί λές µωρέ Τσιάβοµου; Να σε πιστέψω;» «Νάτα,µάνα, εδώ τα’χω. Πενηντα ρά -κια και δραχµές και τρία-τέσ-σερα τάληρα!» «Ψυχή µου,έλα να σε φιλήσω, που σε µά -λωσα χρονιάρα µέρα! Πώς τακέρδισες; Εσύ δεν παίζειςχαρτιά» «Έπαι ξα ΠΑΡΤΑ ΟΛΑ,µάνα, και τα κέρδια όλα». «Καιτα κέρδισες όλα;» «Όλα µάναήµουν τυχερός!» «Αχ, µωρέΤσιάβο, µου εσύ Τυχερός!»«Ναι, µάνα πολύ τυχερός:Πάρ τα, πάρτα όλα µάνα» «Πού

έπαιξες αλή θεια;» «Στο γήπε-δο. Στο πεζούλι της εκκλη-σίας».

«Και µε ποια παιδιά; Πού τά’βραν τόσα λεφτά;» «Με τοΒασίλη έπαιξα. Τά’χε µαζεµέ-να στον κουµπαρά, που τονάνοιξε σήµερα, για καλή µουτύ χη». «Ποιόν Βασίλη;» «Της∆έσποινας». «Της ∆έσποινας;

Αλήθεια, µωρέ Τσιάβο;» «Αλή -θεια, µάνα». «Και του πήρεςτου παιδιού τόσα λεφτά; Α,Τσιάβο. ∆εν έκανες καλά. Έ -πρεπε να του τα γυρίσεις πί -σω. Πώς του πήρες τα λεφτάτου παιδιού. Πρώτα-πρώτα οιπατεράδες σας ήταν αδερφι-κοί φί λοι. Τι ’ταν αυτό, πό’κα-µες σήµερα; Πολύ µε στενο-χώρησες. Να του τα πας τώρα-για χωρίς άλλο».

* * *«Μάνααα! Μάναααα!» «Βα -

σίλη µου, γιατί κλαίς; Ποιος σεµάλωσε; Σε βάρεσε κανένας;«Κανένας δε µε βάρεσε. Έ -χασα όλα τα λεφτά µου. Όλατα λεφτά του κουµπαρά».«Πώς τά’χασες, µωρέ παιδάκιµου, και φαρµα κώθηκες χρο-νιάρα µέρα;» «Έπαιξα» ΠΑΡ ΤΑOΛΑ και αντί να τα πάρω όλατα έχασα όλα!» «Τά’χα σεςόλα; Και πόσα ήταν τα λεφτά;»«∆εν ήταν λίγα.

Ήταν σαράντα δραχµές!»«Αχ µωρέ ψυχή µου!» «Στηναρχή έχανα λίγα κι είπα νασταµατήσω, αλλά, όταν έπια-σα τη σβούρα, να τη βάλω στητσέπη, σκέφτηκα πιο ψύχραι-µα και αποφάσισα να συνεχί-σω, αλλά ούτε µια φορά δεµου βγήκε «ΠΑΡΤΑ ΟΑΑ» καιτα ’χασα όλα, µάνα!».

«Και µε ποια παιδιά έπαι-ξες; Ποια στα πήραν; «Με τονΤσιάβο έπαιξα». «Με τονΤσιάβο; Ποιο Τσιάβο» «ΤηςΜαρίκας»; «Αυτός στα κέρδι-σε; Στα κέρδισε ο Τσιάβος;»«Ναι. Αυτή η µαϊµού!» «Μαϊ -µού; Στα κέρδισε ο Τσιά βος κιέπεσες να πεθάνεις µωρέ Βα -σίλη µου; Ένα ορφανό παιδί;Πρώτα-πρώτα οι πατεράδεςσας ήταν σαν αδέρφια. Ο

πατέρας σου, όσο ζούσε, τέ -τοιες µέρες το ’δινε του παιδι-ού ένα πενηντάρικο. Κι εσύκλαίς; Κους εκεί;»

* * *«Μάνα, ώ µάνα». «Ω µά -

τια». «Βρήκα το Βασίλη, πουκαλύτερα να µη τον έβρισκα.Με φαρµάκωσε! «Επειδή πήρετα λεφτά που του γύ ρισες;∆εν πιστεύω να µη το ’δωκεςτου παιδιού τα λεφτά;» «Τουτα γύ ρισα αλλά...» «Μπράβο,Τσιάβο µου. Έκανες αυτό, πουέπρεπε. Πώς θα κοιµόσουναπόψε; Χώρια εγώ. ∆ε θα µό’φευγε απ’ το µελό. Χάρηκε τοκαηµένο; Τί ρωτάω κι εγώ» «Α,µωρ’µάνα. Εγώ τα γύρισα,αλλά ο Βασίλης δεν τα πήρε».«Τι λές, Τσιάβο, Αλήθεια;» «Α -λή θεια µάνα πολύ µε πείρα-ξε!» «Άϊ, το καηµένο! Περή φα -νο, σαν τον πατέρα του. Μηστε νοχωριέσαι. µπορεί και ναχάρηκε που τον κέρδισες. Μιαφορά, εσύ έκανες το σωστό.Μπράβο, Τσιάβο µου!».

* * *«Μάνα» «Καλώς το Βασίλη

µου». «Που λές, µάνα, ήρθε οµαύρος ο Τσιάβος και µε βρή κεστο παζάρι, για να µου γυ ρίσειτα λεφτά». «Το καηµένο!Πονοψυχο, σαν τον πατέρατου!» «Επέµενε. Μου τά ’βαλεστο χέρι». «Στο χέρι; Και ταπήρες;» «Εσύ τί λές;» «Έχειγούστο να τα πή ρες». «Όχιδεν τα πήρα». «Μπράβο ψυχήµου. Πόσο µ’ έκανες και χάρη-κα! Αν τα ’παιρνες, θα ’χανατον ύπνο µου απόψε. Κι αυτόχάρηκε; «Καθόλου, µάνα.Έτοιµος ήταν να βάλει τα κλά-µατα! Τον λυπήθηκα». «Αχ, τοκαηµένο! Το είδα προχτές.Πολύ αδύνατο µου φάνηκε».«Στα µούτρα είναι αδύνατος.Έχει, όµως, τα πιο γερά πλε-µόνια. Σε κάµποσο καιρό θαπιάνει τους λαγούς µε ταχέρια, απ’ το ποδάρι. Όληµέρα γυ ρίζει στ’ αµπέλια µε ταλάστιχα». Το µαύρο! Βαράεικανά κοτσίφι, κά να, να τοφύει;» «∆εν ξέρω τις άλλεςµέρες. Μια φορά, σήµεραβάρεσε σαράντα κοτσίφα-ρους».

Ήταν 24 ∆εκεµβρίου 1960.Ευτυχισµένα παιδικά χρό-

νια της στέρησης! ∆υστυ χι -σµένα ώριµα χρό νια της καλο-

Πάρτα όλα

ΤΟΥ NIKOY TΣOYNH


Η θλιβερή είδηση µας ήρθε

από την µακρινή Αµερική.

Πέθα νε η Όλγα του Λα -

τσούνα.

Η Όλγα Λατσούνα σύζυγος

του Αθανασίου, το γένος Ζιάγ -

κου, αδερφή του αείµνηστου

Σπύρου Ζιάγκου (για τους νεό-

τερους), εγκατέλειψε το αγα-

πηµένο της ∆ολό και ακολού-

θησε το δρόµο της ξενιτιάς

για να βρεθεί κοντά στο σύζυ-

γό της που είχε ξενιτευτεί

στην µακρινή Αµερική, για

αναζήτηση κα λύτερης τύχης.

Στη ζωή της είχε δυο µεγά-

λες αγάπες. Την οικογένειά

της και το ∆ολό. Γι’ αυτό µοί-

ραζε το χρόνο της µεταξύ

Αµερικής και ∆ολού. Άφηνε

τους δικούς της στην µακρινή

χώρα για να βρεθεί στην

πατρίδα, στο χωριό, στα σοκά-

κια του, στην εκκλησία, κοντά

στους χωριανούς, στο κάθε τι

που θυµίζει κάτι και είναι

τυπωµένο και στην καρδιά και

στο νου. Τους καλοκαιρινούς

µήνες, ακόµη και σε περασµέ-

νη ηλικία δεν έπαψε να µας

επισκέπτεται. Έτσι τη γνωρί-

σαµε οι νεότεροι. Σχεδόν σαν

µό νιµη κάτοικο ∆ολού. Την

καλοδεχόµασταν πάντα µε

µεγάλη χαρά και την αποχαι-

ρετούσαµε µε αγάπη.

Η ζωή στην ξενιτιά δεν την

αλλοτρίωσε. Ζούσε σύµφωνα

µε την παράδοση, τα ήθη και

τα έθιµα που της κληροδότη-

σαν, σεµνή και άγια παρακατα-

θήκη, οι πρόγονοί της. Οι

∆ολιώτες την αποχαιρετούµε

στο µακρινό της ταξίδι που

ευχόµαστε να είναι καλοτάξι-

δο. Θα την θυ µού µαστε πάντα.

Ο Θεός µαζί της. Αιωνία της η

µνήµη.

I.M.

* * *

– Στις 2 Φεβρουαρίου απο-

βίωσε η αιωνόβιος (103ών

χρόνων) χωριανή µας Όλγα

Λα τσούνα.

Η όµορφη ∆ολιώτισσα που

στολίζει το φωτογραφικό λεύ-

κωµα του Χριστόφορου

Ράπτη, «Το Αλησµόνητο

∆ολό», µετέβη στην αιωνιότη-

τα.

Ένας από τους τελευταί-

ους κρίκους της ζωής του

παλαιού ∆ολού, µας άφησε.

Γεννηµένη και µεγαλωµένη

στο χωριό από τους γονείς

της Γεώργιο και Αµαλία

Ζιάγκου, στα 17 της χρόνια

παντρεύτηκε τον Θανάση Λα -

τσούνα (ο οποίος επέστρεψε

από την Αµερική στο χωριό)

το 1928.

Οι διάφορες καταστάσεις

βρήκαν την οικογένειά της,

στην Αµερική, όπου και έζησε

µέχρι τώρα, αφήνοντας πίσω

της το γιο της Αντώνη και την

σύζυγό του Edith, τον εγγονό

της Θανάση και την σύζυγό

του Nancy και τα δισέγγονά

της, Christy και Trinity.

Ας είναι ελαφρό το χώµα

της Αµερικής που την σκεπά-

ζει.

Χριστόφορος

και Κρυστάλλω

* * *

Νέα Υόρκη,

5 Μαρτίου, 2015

Στις 2 Φεβρουαρίου 2015,

απεβίωσε στη Νέα Υόρκη Αµε -

ρικής η Όλγα Λατσούνα σε

ηλικία 103 χρόνων.

Την ευχή της να έχουν ο

γιος της Αντώνης η νύφη της

Edith, ο εγγονός της Θανάσης

και η σύζυγός του Νάνσι, και

οι αγαπηµένες της δισέγγο-

νες Christy kai Trinity. Η µεγά-

λη αγάπη για τον Αντώνη της

θα τον ευλογεί, από την ψυχή

της µέχρι το τέλος της δικής

του ζωής.

Η Όλγα Λατσούνα, υπήρξε

µια κυρία µε δυναµικό χαρα-

κτήρα. Πρότυπο µητέρας και

νοικοκυράς. Μία αρχόντισσα

Ηπειρώ τισσα µε όλη την σηµα-

σία της λέξεως!

Ας είναι ελαφρύ το χώµα

που την σκεπάζει.

Αδελφότητα ∆ολιωτών

Αµερικής

«Άγιος Χριστόφορος»

* * *

ΘANAΣHΣΛEKKAΣ

Ήταν Kυριακή µεσηµέρι, 5

Aπριλίου, µέρα ηλιόλουστη,

Kυριακη των Bαΐων. Aφού

πάλεψες 3 µήνες µε την

αρρώστια σου, νικήθηκες από

τον Xάροντα καθώς ήρθε καλ-

πάζοντας µε το µαύρο άλογό

του. Ήρθε για να σε ξεκουρά-

σει. Tα βράδια σου ήταν ανή-

συχα, µας έλεγες ότι συνοµι-

λούσες µε τον παππού και τη

γιαγιά µας. Ήθελες να ταξιδέ-

ψεις. Άλλωστε ταξιδιάρης

ήσουνα. Aγαπούσες τη θαλασ-

σα, αφού αυτή σπούδασες.

Φόρεσες τα καλά σου, ένα

ζευγάρι λευκά φτερά και ένα

δάφνινο στεφάνι. Άλλωστε

των Bαΐων είναι σήµερα. Έτσι

στα 55 σου, έφυγες ∆ολιώτη,

Θανάση Λέκκα, λατρεµένε

µου ξάδερφε. Kαλή αντάµω-

ση. ∆ε θα σε ξεχάσω ποτέ.

Bασιλική Λέκκα

Kαρποντίνη

* * *

Μέσα σε πολύ λίγο χρονικό

διάστηµα πέντε φορές χτύπη-

σε λυπητερά η καµπάνα του

Αη-Νικόλα στο χωριό για να

ανακοινώσει το θλιβερό µήνυ-

µα του θανάτου αγαπηµένων

χω ριανών.

– H Όλγα Λατσούνα του

Αθα να σίου, το γένος Ζιάγκου

(µητέρα του Αντώνη) κάτοικος

Αµερι κής.

– Η Ελευθερία (Λίτσα)

Κουκουλάρη το γένος Σακελ -

λάριου, σύζυγος του Κώστα

Κουκουλάρη, δάσκαλου για

αρκετά χρόνια του σχολείου

∆ολού, κάτοικος Αθηνών.

– Η Ευφροσύνη Περσίδη

του Bασίλη το γένος Βα σι -

λείου Ζέρβα, κάτοικος Μαρα -

θώνα.

– Ο Ευάγγελος Παγούνης

του Βασιλείου, κάτοικος Ιωαν -

νίνων.

– O Aθανάσιος Λέκκας του

Kων/νου (εγγονός Nάσιου

Λέκκα) κάτοικος Σαλαµίνας.

Πέντε εκλεκτοί χωριανοί

από την παλιά γενιά των ∆ο -

λιωτών.

Κάθε φορά που φεύγει κι

ένας άνθρωπος αυτής της

γενιάς, είναι σαν να χάνεται κι

ένα κοµµάτι της ιστορίας του

∆ολού. Σαν να κόβεται ένα

κλωνάρι από την καστανιά.

Η οδύνη µας µεγάλη απέ-

ναντι στους αγαπηµένους µας

χωριανούς που αυξάνεται

ακόµη περισσότερο αν λάβου-

µε υπόψη ότι πρόκειται για

εκλεκτούς χωριανούς, συγγε-

νείς και φίλους. Αγαπούσαν το

χωριό και ενδιαφέρονταν

γι΄αυτό.

Τα τελευταία όµως χρόνια,

λόγω της περασµένης ηλικίας

τους αναγκάζονταν να απου-

σιάζουν. Η σκέψη τους όµως

ήταν πάντα κοντά µας, ενδια-

φέρονταν για τα τεκταινόµενα

του χωριού, γι’ αυτό και η

απουσία τους θα είναι αισθη-

τή.

Από αυτή τη στήλη εκφρά-

ζουµε τα ειλικρινή µας συλλυ-

πητήρια στους οικείους τους.

Ο Θεός να αναπαύσει την

ψυχή τους.

AYTOI ΠOY EΦYΓAN

ΟΛΓΑ ΛΑΤΣΟΥΝΑ


KOΠH ΠITAΣ

Την Kυριακή 11 Ιανουαρίου2015 και ώρα 12:00 µ.µ., η A∆EΛ -ΦOTHTA ∆OΛOY THΣ HΠEIPOY OAΓIOΣ XPIΣTO ΦOPOΣ πραγµατο-ποίησε την κοπή της πρωτοχρο-νιάτικης πίτας. Η εκδήλωση έγινεστην καφετέρια του ΞενοδοχείουΤΙΤΑΝΙΑ. Η προσέλευση ήταν ικα-νοποιητική αφού οι ∆ο λιώτες τηςΑθήνας µαζί µε µέλη των οικογε-νειών τους κάθισαν ο ένας δίπλαστον άλλο και συνοµίλησαν για ταπροβλήµατα του χωριού και τηςκαθηµερινότητας. Στην οµιλία τουο Πρό ε δρος της Αδελ φότητας κ.Φοί βος Κουβαράς, αφού ευχαρί-στησε όλους όσους τίµησαν µετην παρουσία τους την εκδήλωση,ευχήθηκε χαρούµενη κι ευτυχι-σµένη χρονιά, τόνισε:

Καλησπέρα στα µέλη του∆ιοικητικού Συµβουλίου και τηςφίλους της Αδελφότητας ∆ο λούτης Ηπείρου «O Άγιος Χρι -στόφορος».

Η τελετή κοπής της Βασι λό -πιττάς είναι ένα αρχαίο ελληνικόέθιµο για τους ορθοδόξους χρι-στιανούς, δεν έχει πανηγυρικόχαρακτήρα αλλά πνευµατικό πουδη λώνει την αγάπη και τη συσπεί-ρωση όλων γύρω από το τραπέζιαυτό σαν µία αγαπηµένη πολυµε-λή οικογένεια.

Η Αδελφότητα φέτος διανύειτο 88ο έτος από την ίδρυση της.Η έως τώρα πορεία δεν ήτανστρωµένη µε ροδοπέταλα αλλάµπόρεσε και µεταλαµπάδευσε τηφλόγα στα µέλη της. Σκοπός τηςη Αλληλεγγύη και η Βοήθεια τωνσυγχωριανών της αλλά και η πρό-

οδος του χωριού της.Σε πείσµα των καιρών είµαστε

βέβαιοι, πάντα µε την ανιδιοτέ-λεια που τη διακρίνει και τησυµπαράσταση των υπολοίπωνµελών και φίλων της, στη συνέχι-ση της αλληλεγγύης και της δια-φύλαξης του χαρακτήρα τουχωριού της έτσι ώστε να αποτελείπάντα το κόσµηµα του Πωγωνίου.

Στη συνέχεια έκοψε πίτα σετριάντα και πλέον τεταρτηµόριαόσα και οι παρευρισκόµενοι. Τοφλουρί το κέρδισε η Όλγα Γιάν -ναρου Χριστοδούλου. Η ατµό-σφαιρα θύµιζε τις ωραίες συνα-ντήσεις της στο καφενείο τουχωριού της, τις ωραίες βραδιέςτου καλοκαιριού όπου όλοι µαζίδίπλα δίπλα σαν στεφάνι προσδο-κούµε να συναντηθούµε στοχωριό µε τους συγχωριανούς καιτα µέλη του ΠολιτιστικούΣυλλόγου ∆ολού Ιωαννίνωνκαθώς και µε τους ξενιτεµένουςφίλους της Αδελφότητας ∆ο λούΑµερικής. Καλή Χρονιά.

Tο ∆ιοικητικό Συµβούλιο

APTOKΛAΣIA ΣTH MNHMH

TOY AΓIOY XPIΣTOΦOPOY

Το ∆ιοικητικό Συµβούλιο τηςA∆EΛΦOTHTAΣ την Κυριακή 10Μαϊου 2015 και ώρα 9:30, θατελέσει αρτοκλασία στη µνήµητου προστάτη του Χωριού µαςΑγίου Χριστοφόρου στον ιερόναό Αγίου Αθανασίου στο Θη σείοκαι µετά θα ακολουθήσει καφέςσε παρακείµενο χώρο. Το µεσηµέ-ρι της ίδιας ηµέρας θα γευµατί-σουµε σε γειτονική ταβέρνα.

∆PAΣTHPIOTHTEΣ A∆EΛΦOTHTAΣ ∆OΛOYTHΣ HΠEIPOY «O AΓIOΣ XPIΣTOΦOPOΣ»

ΨΗΦΙΣΜΑ

Μετά την θλιβερή είδησητου θανάτου των αγαπηµέ-νων µας

Ευάγγελου Παγούνη& Ευφροσύνης Περσίδη

το ∆. Σ. της Αδελφότηταςαποφάσισε οµόφωνα ταεξής:

– Να συλλυπηθεί τουςοι κεί ους τους

– Να δηµοσιεύσει τοψήφισµα στην εφηµερίδα«∆ολιώ τικα».

Άς είναι ελαφρύ το χώµατης Αττικής γής.

Αιωνία σας η µνήµη.

ΓΕΝΝΉΣΕΙΣ

– Η κόρη του Παύλου

Μπέτζιου, Μαρία και ο σύζυγός

της Γιάννης, απέκτησαν αγόρι.

– Ο Αλέξανδρος Λατσούνας

(γιος του Κων/νου και εγγονός

του Παναγιώτη) και η σύζυγος

του Pina απέκτησαν κοριτσάκι,

την Helena.

Στους ευτυχισµένους γο -

νείς, παππούδες και γιαγιάδες

ευχόµαστε να τους ζήσει.

ΣΥΓΧΑΡΗΤΉΡΙΑ

– Συγχαρητήρια και καλή

σταδιοδροµία από το νέο του

πόστο ως ∆ιδάκτορας και ερευ-

νητής στη Βόνη, στο γιο µας

Φώτη Κατσιλιέρη.

Οι γονείς του

και ο αδελφός του

Ευχόµαστε στον Φώτη καλή

σταδιοδροµία.

ΘANATOI

– Απεβίωσε στα Γιάννενα ο

Ευάγγελος Παγούνης και ανα-

παύθηκε στο νεκροταφείο της

εκκλησίας Περιβλέπτου στα

Γιάννενα.

– Απεβίωσε στον Μαραθώνα

Αττικής, η Φρόσω Ζέρβα -Περ -

σίδη, όπου και αναπαύθηκε.

– Απεβίωσε στην Αθήνα η

Ελευθερία Κουκουλάρη (σύζυ-

γος του Κωνσταντίνου Κουκου -

λάρη) και αναπαύτηκε στην

Πωγωνιανή.

– Απεβίωσε στην Αµερική η

Όλγα Λατσούνα (µητέρα του

Αντώνη Λατσούνα) σε ηλικία

103 ετών.

– Απεβίωσε στη Σαλαµίνα ο

Aθανάσιος Λέκκας του

Kων/νου όπου και αναπαύτηκε.

Ας είναι αιωνία η µνήµη

τους.

ΜΝΗΜΌΣΥΝΑ

– Στο ∆ολό στις 10 Ιανου -

αρίου 2015, έγινε το ετήσιο

µνηµόσυνο της Μαρίας Φωτό -

πουλου.

– Στα Γιάννενα στις 31

Ιανουαρίου 2015, έγινε το ετή-

σιο µνηµόσυνο της Αρσινόης

(Νούλας) Παππά.

Για καλύτερη εξυπηρέτηση

των αναγνωστών µας παρακα-

λούµε τα εµβάσµατά σας µπορεί-

τε να τα στέλνετε και µέσω των

Τραπεζών στους εξής λογαρια-

σµούς:

Τράπεζα ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Αριθ. Λογ.:

5407-025725-400

IBAN:

GR 1401724070005407025725400

(ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

∆OΛOY ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ)

Εθνική Τράπεζα Αρ. Λογ.:

794/744999-22

IBAN:

GR 9801107940000079474499922

(∆ικαιούχοι:

Kούρος Παναγιώτης

Μποντίνης Ιωάννης)

K ο ι ν ω ν ι κ ά

ΡΙΞΑΝΕ ΛΑ∆ΙΣΤΟ ΛΥΧΝΑΡΙ

– Φωτόπουλος Χρήστος

& Γιάννης 50– Τζιόβας Χρήστος 50– Γιάνναρου Αντιγόνη 20– Μούστου ∆ηµοκρατία 15– Μαργιόλης Κων/νος 15– Χριστοδούλου Φίλιππος

& Όλγα 20– Ανώνυµος 20– Κιτσιανού Μαργαρίτα 30– Λώλης Παύλος 20– Νάγιος Λουκάς* 50– Παπαδηµητρίου Ιωάν. 50– Υφαντής Νίκος 20– Γεωργακοπούλου Λευκή 50– Λιόλιος Ιωάννης 200– Mπακόλα Mαγδαληνή 20– Λατσούνας Αντώνης 100$

– Μπέτζιος Παύλος 150$

– Μπέτζιος Ελευθέριος 150$

– Λιώλη Μαρίκα 150$

– Mπέτζιος Hλίας 150$

––––––––* Παρακαλούµε τον κ. Nάγιο

Λουκά να επικοινωνήσει µαζί µας

στο τηλ. 6936868281 ή στο e-

mail: [email protected]

ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ

ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

– ∆ωρεές στη µνήµη

Όλγας Λατσούνα:

– Γιώτης Παναγιώτης 100$

– Γκαλίτης Γεώργιος 100$

– Το ζεύγος Ανδρέα

Παππαζήση 50$

– Το ζεύγος Λιώλη

Οδυσσέα 50$

– Oικ. Mπέτζιου Παύλου 100$

– Hλίας & Iουλία

Mπέτζιου 200$

– Eλευθέριος

& Aγγελική Mπέτζιου 50$

– Oικ. Λιώλη Μαρίκας 100$

– Αδελφότητα Αµερικής 100$

– Οικ. Μαργαρίτη

Μποντίνη 50

– Η Ανθούλα Ζέρβα-Ράπτη και

η κόρη της Πέγκι πρόσφεραν

στη µνήµη Εφροσύνης Περ σί -

δη 100$ και στη µνήµη Λίτσας

Σακελλάριου 100$


Σκέψεις - Σχόλια AΠO TON A∆OΛO-∆OΛIΩTH

ΜΕ ΤΟΝ ΕΡΧΟΜΌ ΤΗΣ ΆΝΟΙΞΗΣ

Όποιος θέλει λίγες στιγµές στονΠαράδεισο να ζήσει, στα ∆ολιώτικαβουνά να πάει να σεργιανήσει. Το φυσικόπεριβάλλον της περιοχής και η καθαριό-τητά του, µε τα δασωµένα βουνά, τολαβύρινθο των υψωµάτων, κοιλάδων καιχαραδρών µε τα τρεχούµενα νερά, µε ταγιδοπρόβατα και τα κυ προκούδουνά τους,τ’ αηδόνια, και οι κούκοι, όλα αυτά µόλιςέρθει η Άνοιξη, η επιθυµία να επισκεφτείςτην περιοχή µας γιγαντώνεται.

ΠΑΣΧΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ

Σκέφτοµαι Πάσχα και µου έρχεται στοµυαλό η εικόνα του χωριού µου: ΤοΠάσχα στο µυαλό µου είναι µια γιορτήπου την ευχαριστιέσαι µόνο στο χωριόκαι στην ύπαιθρο (αντίστοιχα και ταΧριστούγεννα µόνο στην πόλη).

∆εν καταλαβαίνεις το Πά σχα αν δενείσαι στην ύπαιθρο να µυρίσεις όλα αυτάτα αρώµατα να δεις τα χρώµατα των λου-λουδιών από την παλέτα της φύσης. ∆ενγίνεται Πάσχα χωρίς σουβλιστό αρνί ήκατσίκι, τσίκνα και χαρά. Εξάλλου είναικαι κάτι πολύ περισσότερο κάτι πολύµεγαλύτερο αυτή η γιορτή. Είναι η επαφήµε τις ρίζες, µε το παρελθόν.

Βρέστε τρόπο να τα απολαύσετε. Το∆ολό σας περιµένει!

* * *Αγαπητοί απανταχού ∆ο λιώ τες.

Εύχοµαι η Ανάσταση του Χριστού µας, νασηµατοδοτήσει και την ανάσταση τουλαού µας και της πατρίδος µας. Στιςδύσκολες µέρες που διανύουµε, έχουµεόσο ποτέ άλλοτε ανάγκη από αγάπη,ελπίδα και ένα χαµόγελο.

Χρόνια πολλά και καλό Πάσχα.

* * *Οι πρόσφατες βουλευτικές εκλoγές

ήταν αιτία να επισκεφτούµε το χωριό γιανα εκπληρώσουµε το καθήκον µας.Επισκε πτόµενοι το εκλογικό κέντρο (τοπρώην γραφείο της Κοινότητας) αντικρί-σαµε εικόνα καθαριότητας και ζεστασιάςπου φρόντισαν γι’ αυτά ο Βαγγέλης και οιγυναίκες Κατερίνα και Άννα, που µε τηναγάπη και το ενδιαφέρον τους τα φέρ-νουν όλα εις πέρας.

Το ίδιο επιµεληµένο και καθαρό ήτανκαι το µεσοχώρι. Eπίσης αναµµένο το

τζάκι και ζεστασιά στο καφενείο. Όλαέδειχναν νοικοκυριό.

Συζητώντας µε τα δυο νέα παιδιά τηςεφορευτικής επιτροπής από Θεσσα -λονίκη, µας µετέφεραν τις εντυπώσειςτους από το χωριό και τους χωριανούς.

Κατενθουσιασµένοι από τη φιλοξενίακαι την οµορφιά του χωριού µας. «Με τηνπρώτη εικόνα που αντικρίσαµε µείναµεενθουσιασµένοι. Ελπίζουµε το καλοκαίρινα σας επισκεφτούµε πάλι», µας είπαν.

Ευτυχώς λέω και οι λιγοστοί µόνιµοικάτοικοι που φροντίζουν ώστε το χωριόνα είναι νοικοκυρεµένο και λειτουργικό.Τους αγαπούµε και τους ευχαριστούµεπολύ.

* * *Κάθε χωριό έχει τις γιορτές του, τα

εκκλησιαστικά του έθιµα, τις παραδόσειςτου και έχει µάθει να ζει µε τον ήχο τηςκαµπάνας, µε τη Θεία Λειτουργία τηςΚυριακής και µε την ευλογηµένη παρου-σία του παπά στις χαρές και στις λύπεςτου.

Η συνταξιοδότηση όµως του παπα-Βασίλη και η γενικότερη έλλειψη ιερέωντης Μητρόπολής µας ξαναφέρνει στοπροσκήνιο το πρόβληµα. Πολλά χρόνιαέχουµε να παρακολουθήσουµε τις ιερές

ακολουθίες των Παθών του Χριστού.Κάθε χρόνο µόνο αποσπασµατικά µέρητων ακολουθιών και αργά το απόγευµατου Μ. Σαββάτου, µέρος της Ανάστασης.

Το πρόβληµα επιδεινώνεται µε τατελευταία ισχύοντα µέτρα καθώς οιΜητροπολίτες δεν µπορούν να εντάξουνστο µισθολόγιό τους νέους ιερείς µε απο-τέλεσµα να αναγκάζονται να χειροτο-νούν είτε συνταξιούχους είτε ανθρώπουςπου παρά το γεγονός πως χειροτονού-νται διατηρούν τα επαγγέλµατά τουςώστε να έχουν πηγή εισοδήµατος.(Ενηµέρωση για κάθε ενδιαφερόµενο.Ένα ακόµη τελειωτικό κτύπηµα του χωρι-ού και της υπαίθρου χώρας γενικότερα).

Είµαστε όµως τυχεροί γιατί υπάρχειένας συντοπίτης ιερέας µε βαθειά συναί-σθηση της µεγάλης αποστολής του, µεηθική ανωτερότητα, ευλάβεια και απόλυ-τη πίστη.

Πρόκειται για τον παπα-Φάνη, της ενο-ρίας Πωγωνιανής που µαζί µε τα άλλα έξιχωριά που ιερουργεί ανέλαβε να εξυπη-ρετήσει και την ενορία µας.

Ευχαριστούµε τον σεβάσµιο ιερέα πουµας δέχτηκε στην ενοριακή του οικογέ-νεια µε αγάπη και ζεστασιά.

Με τον ερχοµό της άνοιξης, ανηφορίζεικαι ο κούκος για τα βουνά. ∆εν έρχεταιόµως ούτε πετώντας, ούτε πεζός, αλλάκαβαλάρης στ’ άσπρο άλογό του, το κουκά-λογο. Έτσι, τον θέλει η παράδοση στοχωριό. Με πόση ανυποµονησία, θυµάµαι,την ανείπωτη χαρά όλων των σχολειόπαι-δων, µόλις πρωτοέβλεπαν το κουκάλογο νατριγυρνά πάνω από το λάκκο, γιατί ήξερανπως σύντοµα έρχεται και ο κούκος ξεκού-ραστος, που από δένδρο σε δένδρο, απόραχούλα σε ραχούλα, µέσα στη δροσιά καιστο πράσινο, αυτός πρώτος θα διαλαλούσετην άνοιξη µε το «κούκου-κούκου».

Αυτό το µονότονο τραγούδι του κού-κου, είναι για τους χωριανούς το πιο ευχά-ριστο λάληµα, η καλύτερη ανοιξιάτικη µου-σική. Φρόντιζαν, βέβαια, να µην είναι νηστι-κοί και τους «τσακίσει» ο κούκος, που θεω-ρείται αναποδιά.

Το κουκάλογο ανήκει στην οικογένειατων γύπεων, είναι ένα µεγάλο άσπρο πουλί,που δεν είναι γνωστό µε άλλο όνοµα παράσαν κουκάλογο. Το Μάρτη έρχεται σταµέρη µας λίγες µέρες νωρίτερα από τον

κούκο και η παράδοση θεωρεί ότι το στέλ-νει ο αφέντης του ο κούκος για να εξετάσειαν ήρθε η άνοιξη στα βουνά. Το κουκάλογοπεριπλανιέται λίγες µέρες στα πλάγια κιύστερα ξαναγυρίζει,για να κουβαλήσειστην πλάτη του τονκαβαλάρη του.

Π α λ α ι ό τ ε ρ αψηλά στα βράχιατου λάκκου φώλια-ζαν κουκάλογα καιτζέρµποι (παραπλή-σια πουλιά πουέτρωγαν ψόφια ζώαπου τότε πετούσανστο λάκκο). Σήµεραόλα αυτά, τα αρπα-κτικά πουλιά και γενικότερα η πλούσιαπανίδα στην περιοχή µας έχει λιγοστέψει.Κι αυτό γιατί η πανίδα έχει στενή σχέση µετην ποιότητα και την ποσότητα της βλάστη-σης. Γενικότερα δεν υπάρχει «βιολογικήισοροπία» ανάµεσα στους ζωικούς και φυτι-κούς οργανισµούς.

Το άλογο του κούκου


ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ

Το συσσίτιο

Εκείνα τα χρόνια µετά τον Β΄Παγκόσµιο πόλεµο και τονεµφύλιο πόλεµο που ακολούθη-σε η χώρα µας είχε µείνει πίσωοικονοµικά και ο πληθυσµόςστην ύπαιθρο δυστυχούσε καιπεινούσε. Υπήρχε ένα πρόγραµ-µα ενίσχυσης των πληθυσµώνκυρίως της υπαίθρου µε ρούχακαι τροφές που διατέθηκαν απόέναν Οργανισµό του ΟΗΕ πουλεγόταν UNRRA (United Na tionsRelief and Rehabilitation Admini -stration).1

Στις αρχές του 1948-49 τοκράτος για να στηρίξει όσο µπο-ρούσε την αδύναµη και αποσκε-λετωµένη νεολαία του (ιδιαίτερατους µαθητές), πρόσφερε καιβιταµίνες.

Στο πρώτο διάλειµµα κάθεµαθητής περνούσε µπροστά στοδάσκαλο και έπαιρνε µια κουτα-λιά της σούπας ψαρόλαδο (µου-ρουνέλαιο). Αργότερα, για καλύ-τερη χρήση, έδιναν µια σφαιρικήµπαλίτσα (χάπι), χρώµατος καφέπου µέσα περιείχε το ψαρόλα-δο.2

Μύριζε όµως τόσο έντοναλάστιχο που λογικό ήταν να µηναρέσουν στα παιδιά τα οποίαόµως αναγκάζονταν να τις κα τα-πίνουν µε το ζόρι κάτω από τηναυστηρή επίβλεψη των δα σκά-λων.

Η έντονη αυτή µυρωδιά σεσυνόδευε για πολλή ώρα. Αλί -

µονό σου αν τύχαινε και έσταζεπάνω στα ρούχα σου τότε θαµύριζες σαν ψαροκασέλα. (Με -ρικές φορές για να «γλυκάνει» ηγεύση του ακολουθούσε µιαφέτα πορτοκάλι).

Το 1954, σύµφωνα µε αυτότο πρόγραµµα, στα σχολείακάθε πρωί προσφέρονταν σεόλα τα παιδιά ζεστό γάλα.

Το γάλα αυτό ήταν σε µορφήσκόνης και διαλυόταν µέσα σεζεστό νερό µε προκαθορισµένηαναλογία και γινόταν ένα γευ-στικό πρωινό. Καθηµερινά οιµαθητές είχαν µαζί τους ένααλουµινένιο κύπελο, περνούσανόλοι µε την σειρά και έπαιρναντο ρόφηµά τους.

Αργότερα στο διάλειµµαπροσφέρονταν και τυρί κίτρινο.(ολλανδικό το λέγανε). Ο µαθη-τής έπαιρνε και το ψωµί που εί χεµαζί του και έκανε το κολατσιότου.

Aργότερα καθιερώθηκε καισυ στηµατοποιήθηκε ως θεσµόςη λειτουργία των µαθητικώνσυσ σιτίων σε όλη τη χώρα, ταοποία περιελάµβαναν εκτός τουπρωινού και µεσηµεριανό γεύ µα,για έξι µέρες την εβδοµάδα, µεµακαρόνια, κριθαράκι, φασόλια,πλιγούρι, πατάτες και βακαλάο ήψάρι. Κρέας δεν υπήρχε.

Σταδιακά και λόγω της βελ-τίωσης των όρων διαβίωσης τωνΕλλήνων η λειτουργία των συσ-σιτίων άρχισε να χάνει τη σηµα-σία της ώσπου το 1967 καταργή-θηκαν.

Στο απογευµατινό διάλειµµαµερικά παιδιά έφερναν από τοσπίτι τους διάφορα φρούτα,όπως κυδώνια, µήλα κτλ. Συ -νήθως αυτά τα φρούτα ο κάθεµαθητής τα µοίραζε µε τουςφίλους του, και µιας και δενυπήρχαν µαχαίρια, ο καθέναςέκοβε από µια «δαγκωνιά» απότο φρούτο.

Σχολικές γιορτές

Οι εθνικοί επέτειοι και οι θρη-σκευτικές µας γιορτές, αποτε-λούν για το ελληνικό σχολείοµια παράδοση πολύ παλιά.

Παραµονή Χριστουγέννων,28η Οκτωβρίου, 25η Μαρτίου καιτων Τριών Ιεραρχών, ήταν οισπουδαιότερες και αξέχαστεςσχολικές γιορτές µας.

(Παραδόξως δεν κάναµε κα -µία γιορτή για τις Απόκριες.Ίσως τότε να απαγορευόταν απότο Υπουργείο Παιδείας, επειδή ηεπίσηµη Εκκλησία διαφωνούσεκαι διαφωνεί για τις αποκριάτι-κες εκδηλώσεις, και εκείνη τηνεποχή η επιρροή της Εκκλη -σιαστικής Ιεραρχίας ήταν πολύµεγάλη στα θέµατα παιδείας).

Αναπόφευκτα οι αναµνήσειςέρχονται αλυσιδωτά από τηνεποχή που γιορτάζαµε εµείς σανµαθητές στο σχολείο του χωρι-ού µας.

Οι προετοιµασίες άρχιζανπολλές µέρες πριν από τις γιορ-τές. Ηθοποιοί ήταν οι µαθητέςκαι οι µαθήτριες, σκηνοθέτης καισκηνογράφος ο δάσκαλός µας,τεχνικοί, δάσκαλος και µα θητές.

Ο δάσκαλος έφερνε τα θεα-τρικά, τους διαλόγους και ταποιήµατα στην τάξη και µοίραζετους ρόλους κατά την κρίση του.Όλοι και όλες συµµετείχαν σεαυτές τις προετοιµασίες, είτε µεένα µεγάλο ή µικρό ρόλο, είτεµε κάποιο ποίηµα ή τραγούδι.Κανένας δεν περίσσευε.

Στη συνέχεια σε κάθε ευκαι-ρία κάναµε πρόβες, φτιάχναµετη σκηνή, τα σκηνικά καθώς

φροντίζαµε να φτιάξουµε καιτην ανάλογη ενδυµασία.

Όλοι µας ξεχειλίζαµε απόχαρά. Στο πηγαιµό για το σχο-λείο, σιγοτραγουδούσαµε τασχετικά τραγούδια και ανυπόµο-να περιµέναµε και ετοιµαζόµα-σταν για τη σχολική γιορτή.

Το πρωί της µεγάλης γιορ-τής, µε τη δεύτερη καµπάνα,καθαροί και περιποιηµένοι µε τα“καλά” µας ρούχα συγκεντρωνό-µασταν στο προαύλιο του σχο-λείου και µε γραµµή δύο -δύοπηγαίναµε στην εκκλησία. Μετάτη δοξολογία κατευθυνόµαστανστην αυλή του σχολείου, γιακατάθεση στεφάνου. Επειδήηρώο (µνηµείο αφιερωµένοστους πεσόντες πολέµου) όπουγίνεται η κατάθεση στεφάνωντότε δεν υπήρχε, ο δά σκαλοςέφτιαξε ένα ξύλινο βά θρο µετέσσερες κολώνες και ένανµικρό πύργο στη µέση και εκείκαταθέταµε τα στεφάνια.

Επίσηµοι πρόεδρος, παπάς,σχολική επιτροπή.

Τα στεφάνια ήταν φυσικάδάφνινα και τα φτιάχναµε απόδάφνη που κόβαµε από το δέν -τρο του Γιάνναρου. (Αργότεραφυτέψαµε το δικό µας δέντροαυτό που υπάρχει σήµερα στηναυλή του σχολείου).

Αξέχαστη µου έχει µείνει ησχολική γιορτή της 25ης Μαρ -

ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΠΕΡΑΣΜΕΝΩΝ ΧΡΟΝΩΝ

–––––––––––1. Ιδρύθηκε το 1943 από 40 περίπου

κράτη, τα οποία στη συνέχεια έγινανµέ λη του Ο.Η.Ε., µε αντικειµενικό σκο -πό να βοηθήσει οικονοµικά τις χώρεςπου είχαν πληγεί από τις δυνάµεις τουΆξονα. Εκπρόσωποι της UNRRA εγκα-ταστάθηκαν στην Ελλάδα και από την1η Απριλίου 1945 ως το Μάιο του 1947εισήγαγαν στη χώρα µας τρόφιµα, εν -δύµατα, ιατρικά και είδη υγιεινής, είδηαγροτικής και βιοµηχανικής ανασυ-γκρότησης και άλλα είδη πρώτης ανά-γκης,

2. Είναι πλούσια σε λιπαρά οξέα κα -θώς και σε µια πλειάδα βιταµινών.Το µουρουνέλαιο είναι ένα συµπλήρω-µα διατροφής που παράγεται από τοήπαρ λευκών ψαριών όπως είναι η µου-ρούνα και ο γάδος και διαθέτει έναανοιχτό κίτρινο χρώµα. Εκτός απόωµέγα -3 λιπαρά, περιέχει βιταµίνη Ακαι D.

∆ιάλειµµα. Ώρα για πρωινό ρόφηµα. Tη διανοµή κάνει ο Παύλος Mπέτζιος,

και ο Γιώργος Λιάλιος βοηθός (αµφότεροι εξωσχολικοί). ∆ιακρίνονται οι

µαθητές: Θάλεια Kαρβούνη, Eιρήνη Tσάµη, Γιώργος Mποντίνης, Kούρος,

Έλλη Tσάµη, Παναγιώτης Λώλης, Nαπολέων Zέρβας, Xρήστος Kαρβούνης,

Bασίλειος Γκριµότσης. (Σχολ. έτος 1953-54).


τίου, του σχολικού έτους 1953-1954, που έγινε στο καινούριοσχολείο που πρωτολειτούργησεαυτό το σχολικό έτος.

Ο δάσκαλός µας, ΠαντελήςΖωί δης, γι’ αυτή τη γιορτή, διά-λεξε ένα πατριωτικό δρώµενο,«Να ζει το Μεσολόγγι» του Βα -σίλη Ρώτα.

Πρόκειται για ένα θεατρικόέργο, ένα πατριωτικό δράµα πουαναφέρεται στην πολιορκία τουΜεσολογγίου από τουςΤούρκους και τους Αιγυπτίουςτην άνοιξη του 1821. Οι σκηνέςδιαδραµατίζονται λίγες µόνοµέρες πριν την ηρωική έξοδο.

Τα πρόσωπα είναι Σουλιώτεςοι οποίοι µετά τους σκληρούςαγώνες ενάντια του Αλή πασά

αναγκάστηκαν να εγκαταλεί-ψουν το Σούλι και να βρεθούνστο Μεσολόγγι για να βοηθή-σουν τους Μεσολογγίτες.

Το έργο απαιτούσε περισσό-τερα πρόσωπα από τους υπάρ-

χοντες µαθητές του σχολείου(13 κύρια πρόσωπα και 4-5 µι κράπαιδιά), και γι’ αυτό ο δάσκαλοςεπιστράτευσε και µαθητές τουγυµνασίου να µας βοηθήσουν.Και πράγµατι τότε έλαβανµέρος, ο Παύλος Μπέ τζιος, οΓιώργος Λιάλιος, η Μά ρωΠότση, η Αλεξάνδρα Μπον τίνη,ο Χριστόφορος Τσάµης ίσως καιάλλοι που δυστυχώς δεν τουςθυµάµαι.

Μάλιστα εγώ επειδή υπήρχεέλλειψη από κορίτσια, ανέλαβαγυναικείο ρόλο και φυσικά ντύ-θηκα και ανάλογα.

Στην µεγάλη ισόγεια αίθουσατου καινούργιου σχολείου είχεστηθεί µια πραγµατική σκη νή, µεσκηνικά ανάλογα, αυλαία πουανοιγόκλεινε, υποβολέα, κοµ -πάρσοι, και όλοι οι µαθητές(ηθοποιοί) ανάλογα µε τον ρόλοτους, έφεραν και την στολήτους. (παπάς, τσολιάδες, Σου -λιώτισσες κ.λ.π.

Η αίθουσα εκδηλώσεων ση -µαιοστολισµένη µε µικρές χάρτι-νες ελληνικές σηµαίες, µακρό-

στενες αφισσούλες µε τίτλουςόπως «Ζήτω η 25η Μαρτίου»«Ζήτω το Έθνος» κ.λ.π. κολλη-µένες στα τζάµια των παραθύ-ρων, κάδρα στους τοίχους µετους ήρωες, και µεις αγχωµένοιλες και επρόκειτο για την παρά-σταση της ζωής µας, περιµέναµετους …..θεατές. Μέσα σε λίγηώρα η αίθουσα πληµµύρισε απόχωριανούς. Όλοι έµειναν µε τοστόµα ανοιχτό.

Τα είχε φτιάξει τόσο όµορφακαι ταιριασµένα ο δάσκαλός µαςπου νόµιζε κανείς πως επρόκει-το για επαγγελµατικό θίασο.

Ο πρωταγωνιστής του έρ γου,Παύλος Μπέτζιος, Σου λιώ τηςπολεµιστής, µε πολύ ταλέντοαπέδωσε µε παραστατικότητατο ρόλο του και είχε µεγάλη επι-τυχία. Το ίδιο προσπαθήσαµε καιόλοι µας. Κατά τη διάρκεια τουέργου εκτυλίχθηκαν συγκινητι-

κές στιγµές, όπως ο αποχαιρετι-σµός του πρωταγωνιστή - ήρωατης οικογένειας για τη µάχη, οτραυµατισµός και ο θάνατός τουστα χέρια του πατέρα του.

Ο αποχαιρετισµός, οι συµ-βουλές και η ευχή του πατέρα –παπά (Γιώργος Λιάλιος), στο γιότου Πάνο (Παύλος Μπέτζιος)που πάει για τον πόλεµο. ∆ίπλατα µικρά παιδιά της οικογένειας,(Βασίλης Γκριµότσης, Έλλη καιΕιρήνη Τσάµη, Γιώργος Μπον -τίνης) βο ηθούν κι αυτά στοναγώνα, γε µίζοντας τα φυσέκιαµε µπαρούτι, µε την βοήθεια τηςµεγάλης αδερφής (ΑλεξάνδραΜπο ν τίνη).

Αργότερα η επιστροφή τουµε βαριά τραύµατα και τελικά ο

θάνατός του. Τραγικές σκηνέςστο περιβάλλον της οικογένειάςτου παπά και όλα αυτά για χάρητης πατρίδας.

Το κοινό παρακολουθεί µεαγωνία και έκδηλο ενδιαφέροντην εξέλιξη επί σκηνής, λόγωκαι της πλοκής του έργου. Ηαπαγγελία µε δυνατή φωνήσυγκινεί όλους και ο ήχος τηςφτάνει µέχρι την πλατεία.

Η επιτυχία αυτού του έργουήταν πολύ µεγάλη και θυµάµαιπολλοί έφυγαν δακρυσµένοι.

Στο τέλος τα «ζήτωωω» καιτα παρατεταµένα χειροκροτήµα-τα των χωριανών µας, θα αποζη-µιώσουν µε το παραπάνω τονκόπο και την προσπάθεια µαθη-τών και δασκάλου, που παρου-σιάσαµε µια ακόµη άψογη γιορ-ταστική εκδήλωση.

Το ίδιο συνέβαινε και µε τιςάλλες γιορτές.

Αυτή την εποχή, (1953-54)

ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

25η Mαρτίου 1953-54. Mέρος των επισήµων παρακολουθεί την κατάθεση στε-φάνων στο προαύλιο του νέου σχολείου. ∆ιακρίνονται από αριστερά:Bασιλική Mηντζηλώνη, Bασιλική Tσάµη, Aνθούλα Zέρβα, Bασιλεία Kω -σταπαππά, Eυανθία Bελόκα, άγνωστος, Nικόλαος Θανόπουλος (πρόεδροςΣχολικής Eφορίας), παπα-Σπύρος Kολέφας, Θεοδόσης Kουτσός, BασίλειοςMηντζηλώνης, Θεόδωρος Kαρακώστας, Aθανάσιος Λέκκας (πρόεδροςKοινότητας), Aναστάσιος Zωίδης. Στο κέντρο το ηρώο.

Άνδρες και γυναίκες παρακολουθούν την κατάθεση στεφάνων.

Σκηνή 1η


ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

θυµάµαι ακόµη παραµονές Χρι -στουγέννων ο δάσκαλος µαςανακοίνωσε µια πολύ ευχάριστηείδηση. Θα πηγαίναµε στη Βο -

στίνα για να παραλάβουµε δώ ρααπό τον Ερυθρό ΣταυρόΑυστραλίας. Η χαρά µας απερί-γραπτη. Ξεκινήσαµε µε τα πό διαµέσα από το λάκκο και ότανφτάσαµε στον πλάτανο τηςΒοστίνας, µια κυρία άνοιξε µιαµεγάλη τσάντα και έδινε στονκαθένα µας κι από ένα σακουλά-κι. Όταν ανοίξαµε τα σακουλά-κια µας έκπληκτοι βρήκαµε µέσαπολλά δώρα όπως: σχολικάείδη, µολύβια, σβηστήρες,τετράδια και πολλά µικρά παιγνί-δια, σβούρες, φυσαρµόνικες,µπίλες (βό λους), «ΠΑΡ ΤΑ ΟΛΑ »(µε αυτές παίζαµε αντί χρηµά-των, που φυσικά δεν υπήρχαν,µε κουµπιά, καρύδια) κ.α. Ήταν

τα πρώτα Χριστου γεννιάτικαδώρα που παίρναµε.

(Συνέχεια στο επόµενο φύλλο)

Aν έχετε περισσότερες

πληροφορίες, διορθώσεις ή

δικές σας σκέψεις, καθώς

και φωτογραφίες, γράψτε

µας στο:

ioabodinis@gmail. com

ή στη διεύθυνση της εφη-

µερίδας µας «∆OΛIΩ TIKA»,

Aπολλωνίας 21 - 45332

IΩAN NINA.

I.M.

Mε χαρά λάβαµε και δηµσι-εύουµε την παρακάτω επιστολήαπό τον παλιό ταχυδρόµο τουχωριού µας Γιώργο Παράσχο:

Στο φύλλο 124 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ- ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ - ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ2014 στα «∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ» διάβα-σα για τον ταχυδρόµο του χωρι-ού. Θέλω από καρδιάς να ευχα-ριστήσω τον αρθρογράφο σας(Γ.Μ.) για το αφιέρωµα στοπρόσωπό µου. Αλλά ας µου επι-τρέψει ο αρθρογράφος σας νακάνω µια διόρθωση για τονπάλαι ποτέ ταχυδρόµο µπάρ-µπα Γιάννη Γκόγκο. Ξεκινούσεπρωί-πρωί από Πωγωνιανήπρώτα για Σταυροσκιάδι -∆ρυµάδες - Κακόλακκο -Μερόπη - Παλαιόπυργο - ΚάτωΜερόπη και κατέληγε στο∆ολό. Όποτε είχε περιθώριο γιαξεκούραση και να πάρει καικανένα τραγούδι βοηθώνταςτον από τον αείµνηστο ΓιώργοΝτόντη.

Μερικές φορές, όµως, ξε -χνιόταν και τον έπαιρνε η νύχτααρχίζοντας η οικογένειά του ναανησυχεί και η γυναίκα του ναβγαίνει µέχρι την άκρη τηςχαράδρας (Κουβάρα) από τοµέρος της Πωγωνιανής φωνά-ζοντας: «Γιάννηηη...», επειδήτο µονοπάτι της χαράδρας πουθα διάβαινε ήταν στενό και τοζώο (µουλάρι) που χρησιµοποι-ούσε φοβόταν καµιά φορά καιυπήρχε αγωνία µήπως τονγκρεµίσει, κ.λπ.

Αλλά θέλω να προσθέσω καικάτι από την εµπειρία µου ωςταχυδρόµος. Στις µέρες µου τοδροµολόγιο έγινε µηχανοκίνη-το και καθώς πήγαινα πρωινέςώρες στα χωριά οι χωρικοί,µέχρι τουλάχιστον την δεκαετίατου 1970, περίµεναν τον ταχυ-δρόµο προτού πάνε στη δου-λειά τους (χωράφι, ζωντανάκ.λπ.). Όταν είχαν γράµµα απότο σύζυγο ή το παιδί προπαντόςαπό το εξωτερικό το έπαιρνανστον κόρφο τους και µετάπήγαιναν στη δουλειά και ότανξεκουράζονταν κάτω από τησκιά της γκορτσιάς ή άλλουδέντρου το διάβαζαν και τοξαναδιάβαζαν, νοµίζοντας ότιέτσι είχαν επικοινωνία µε τουςδικούς τους ανθρώπους, ακόµακαι το φιλούσαν, αλλά και καµιάπου δεν ήξερε γράµµατα έπαιρ-

νε το γράµµα µαζί της και το

διάβαζε νοερά (όπως της το

διάβαζε ο δάσκαλος ή κάποιος

άλλος).

Μέχρι τη δεκαετία του 1970

δεν υπήρχε άλλος τρόπος επι-

κοινωνίας µε ξενιτεµένους

εκτός από την αλληλογραφία.

Στα µισά της δεκαετίας του

1970 άρχισε να µπαίνει και

κανένα τηλέφωνο στο κεντρικό

καφενείο του χωριού και αργό-

τερα δειλά-δειλά και σε κανένα

σπίτι. Οπότε όταν υπήρχε ανά-

γκη επικοινωνούσαν µε τους

δικούς τους, ώσπου σήµερα ο

κάθε ένας έχει το κινητό τηλέ-

φωνο (προπαντός οι νέοι που

το κρατούν ανά χείρας) και επι-

κοινωνούν µε τους δικούς τους

ή και άλλα πρόσωπα ανά πάσα

στιγµή αλλά και σήµερα µέσω

Ίντερνετ µιλούν και βλέπουν τα

πρόσωπα µε τα οποία επικοινω-

νούν.

Η δουλειά του ταχυδρόµου

µέχρι τη δεκαετία του 1970

ήταν λειτούργηµα. Σήµερα η

δουλειά του ταχυδρόµου είναι

ρουτίνα.

Και πάλι ευχαριστώ.

Γεώργιος Παράσχος

O TAXY∆POMOΣ TOY XΩPIOY

«∆OΛIΩTIKA»Όργανο του Eκπολιτιστικού Συλλόγου

∆ολού Iωαννίνων

Aπολλωνίας 21 T.K. 4523 32Tηλ. 26510 44558

E-mail: [email protected]

Yπεύθυνος έκδοσης: Μποντίνης Ιωάννης

Πρόεδρος Συλλόγου ∆ολού Πωγωνίου

Υπεύθυνος σύνταξης: Μποντίνης Γεώργιος

Απολλωνίας 21 - 45332 Ιωάννινα

KΩ∆IKOΣ 4587

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH

Kώστας MέξηςΓεώργιος ΜποντίνηςIωάννης MποντίνηςXάρης Παπακώστας ∆ηµήτριος Πότσης

Bασίλειος XρήστουEλευθέριος Φωτόπουλος

Οι συνδροµές - συνεργασίες να αποστέλλονται στη ∆/νση:

Mποντίνη IωάννηAπολλωνίας 21 T.K. 4523 32 Ιωάννινα

Xειρόγραφα που δηµοσιεύονται ή όχι, δεν επιστρέφονται.

Oι ενυπόγραφες συνεργασίες εκφράζουν τις απόψεις εκείνων που υπογράφουν.

Στο κέντρο της Bοστίνας οι µαθητές µε το δάσκαλο και τον παπα-Σπύρο.

Aπόσπασµα από την 5η σκηνή του θεατρικού, που αποτελεί την κορύφωση τουδράµατος. Ο πρωταγωνιστής, Παύλος Μπέτζιος, πεθαίνει από εχθρικό βόλι σταχέρια του ιερέα πατέρα του.


Ηθεατρική οµάδα “Ονειρό δραµα”, στην οποία συµµετέχειο συγχωριανός µας Βασί λης Παπαλαζάρου, πα ρου -

σιάζει σε δύο παραστάσεις το Σάββατο και την Κυριακή 4 & 5Απριλίου (ώρα 21:15) σε συµπαραγωγή µε το ∆ΗΠΕΘΕ Ιωαν -νίνων στο θέατρο Καµπέρειο στα Γιάννενα, την παράσταση“Στον ίσκιο της θυγατέρας”. Πρόκειται για µια θεατρική παρά-σταση που ανέβηκε µε επιτυχία τον περασµένο Μάρτιο στο∆ηµοτικό Θέατρο Πει ραιά και συντίθεται από επτά παραµύθια:“Ο βασιλιάς των λαών”, “η µήτρα των παραµυθιών”, “ο καηµός”,“ο ύπνος”, “το κοκόρι”, “η τύχη της λωλής”, “οι κόρες τουπαπά”. Πολλά από τα δηµοφιλή παιδικά παραµύθια µεγάλωνσυγγραφέων του εξωτερικού ή ανώνυµων ελλήνων (πουέχουν επιβιώσει περνώντας από στόµα σε στόµα) έχουν ένασκοτεινό πυρήνα. Αυτό ακριβώς εξερευνά η οµάδαΟνειρόδραµα, κάνοντας ένα ταξίδι µέσα από την παράσταση“Στον ίσκιο της θυγατέρας” από τον σκοτεινό µας πυρήνα-παρελθόν, στη σύγχρονη πραγµατικότητα του τώρα. Ο άγνω-στος και σκοτεινός κόσµος της ενηλικίωσης, η λαγνεία, η βία,ο έρωτας, η ζήλια, η εξουσία, η µαταιοδοξία, το ταξίδι τηςαυτογνωσίας, οι ανθρώπινες σχέσεις και οι µύχιες σκέψεις ,είναι ο τόπος συνάντησης επτά παραµυθιών που όπως όλα ταπαραµύθια πατούν στο χθες κι ερµηνεύουν το σήµερα και υπο-στηρίζουν ότι θα τα καταφέρουµε αρκεί να είµαστε ανοιχτοίστο θαύµα και να εµπιστευόµαστε τους άλλους και τη ζωή.Έτσι οι ιστορίες µε αλήθειες µεταµφιεσµένες αλλά αναγνωρί-σιµες, µπορούν να αγγίζουν τις καρδιές και να καταλαγιάζουντους φό βους.

Εκτός από τον Βασί λη Παπα λαζά ρου, συµµετέχουν οι ηθο-ποιοί Πέννυ Καλαφατάκη, Γιώρ γος Με νεδιάτης και η Χρι στίναΜουδά τσου.

Η παράσταση α πευ θύνεται σε ενήλικες και παιδιά άνω των12 ετών.

Ο Βασίλης Παπαλαζάρου

“ΣΤΟΝ ΙΣΚΙΟ ΤΗΣ ΘΥΓΑΤΕΡΑΣ”

Με τον παραπάνω τίτλο κυ -κλοφόρησε το νέο του

βιβλίο ο Κώστας Κωστού λας.Πρόκειται για το 42ο βιβλίο πουκοσµεί την πλούσια «ΠΩ ΓΩ ΝΗΣΙΑΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ». Είναι συµπλήρωµατου παλαιότερου βιβλίου του «Ηµάνα µολογάει κι εγώ γράφω» (9ηέκδοση 1996).

Με τον τίτλο του κι µόνο σε προ-ετοιµάζει για το περιεχόµενό του.Το διάβασα χωρίς διακοπή. ∆ενσυγκινήθηκα µόνο αλλά και ενθου-σιάστηκα, γιατί έµαθα πολλά πουδεν γνώριζα για το χωριό µας.

Πρόκειται για µια καταγραφήαναµνήσεων από τη µάνα αλλάπεριλαµβάνει και προσωπικές -οικογενειακές αναµνήσεις του ίδιουτου συγγραφέα.

Ο Κώστας Κωστούλας, ανεξά-ντλητος, όπως πάντα, κατά κυριο-λεξία αιώνιος έφηβος, µε την συγκι-νητική επιµονή, συνεχίζει να µαςπροσφέρει έργα πολύτιµα, έργαδιαχρονικά. ∆ιαθέτει, εκτός τηςστερεάς επιστηµονικής του συγ -κρότησης, πλούσια εµπειρία, ακά-µατο δραστηριότητα, αγάπη διά τοντόπο και τους ανθρώπους του.

Ο τρόπος ζωής σ’ έναν τόποδηµιουργεί βιώµατα στον καθένα,που µε κάθε ευκαιρία ανακαλούνταιστην µνήµη και νιώθεις την ανάγκηκάπου να τα διηγηθείς. Αυτές τιςαναµνήσεις - εµπειρίες και γεγονό-τα, ξέθαψε από τα κιτάπια της ηµάνα Αναστασία και τα µοιράστηκεµε το γιό της Κώστα.

Οι 83 σελίδες του βιβλίου γραµ-µένες µε αγάπη, µε αλήθεια, µεβιώµατα, περιλαµβάνουν ηθογραφι-κά κείµενα, θέ µατα από την καθηµε-ρινή ζωή των ανθρώπων, ήθη, έθιµα,θρησκευτική ζωή, τοπικές παραδό-σεις, φυσικό περιβάλλον. Η µάναµολογάει µε σαφή και κατανοητότρόπο, µε απόλυτη ακρίβεια και µεαπλό και παραστατικό ύφος προσω-πικές µαρτυρίες, γεγονότα και περι-στατικά από τη ζωή της στο ∆ολό.Με την αφήγησή της εξασφαλίζειαµεσότητα, πειστικότητα και αλη-θοφάνεια και γι’άυτό τα θέµατά τηςείναι ενδιαφέροντα.

Στο βιβλίο καταγράφονταιακόµη οικογενειακές ιστορίες απόπροσωπικές αναµνήσεις του συγ-γραφέα, γι’ αυτό και το βιβλίο είναιπεριορισµένης κυ κλοφορίας σεαντίτυπα.

Η ανάκληση αυτή των αναµνή-σεων της µάνας και του Κώστα µαςγεµίζει νοσταλγία και αφήνει µιαπικρή γεύση για τα χρόνια πουπέρασαν ανεπιστρεπτί, για τα πρό-σωπα που έφυγαν και δεν θα ξανα-δούµε ποτέ.

Οι µεγαλύτεροι σε ηλικία έχου-µε χρέος να διηγούµαστε στουςνεότερους τις όποιες ιστορίες ξέ -ρουµε και πώς οι παλαιότεροι αντι-µετώπιζαν τις δυσκολίες της ζωής.Ειδικότερα έχουµε χρέος να µετα-λαµπαδεύσουµε την εθνική µαςπαράδοση, διατηρώντας µε αυτότον τρόπο την πολιτιστική µας ταυ-τότητα.

Και τα δύο αυτά βιβλία ο αγαπη-τός Κώστας όχι µόνο χάρισε στοσύλλογό µας, αλλά µας έδωσε καιτην άδεια να δηµοσιεύουµε στα‘∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ’ οποιοδήποτε κείµενοθέλουµε. Τιµή για το σύλλογο µαςκαι µεγάλη χαρά και ικανοποίησηγια µας και όλους τους ∆ο λιώτεςπου δίνεται η ευκαιρία, µέσα απόαυτά τα κείµενα, να µάθουµε πολλάάγνωστα στοιχεία για το χωριό µας.

Ο πολιτιστικός σύλλογος συγ-χαίρει και παράλληλα ευχαριστείαπό καρδιάς τον αγαπητό Κώσταγια την πολύτιµη προσφορά του.Μια προσφορά στους ∆ολιώτες πουθα ήθελαν να ξαναθυµηθούν αλλάκαι να µάθουν κάτι περισσότερα γιατη γενέτειρά τους, αλλά και πολύτι-µη προσφορά στους νέους για ναεµπλουτίσουν τις γνώσεις τουςγύρω από την ιστορία του τόπουτους.

Τέλος, «ΤΑ ΜΟΛΟΓΗΜΑΤΑ ΤΗΣΜΑΝΑΣ» αποτελούν επίσης πηγήπληροφοριών για τον ιστορικό σεσχέση µε την πολιτική, πολιτισµική,ιστορική και κοι νωνική ζωή τουτόπου.

Ελπίζω το µεράκι του Κώστα γι’αυτά τα θέµατα δεν θα τον εγκατα-λείψει.

Αγαπητέ Κώστα να είσαι πάντακαλά. –––––––

Σ.Σ.: ∆ιευκρίνιση για τους νεότε-ρους: Η µάνα Αναστασία Κωστού λαήταν κόρη του ∆ηµήτρη (Μήτση)Μούστου και αδελφή του αείµνη-στου Λευτέρη Μούστου. Παντρεύ -τηκε στη Μερόπη τον ΧρήστοΚωστούλα.

I.M.

Το νέο βιβλίο του Κώστα Κωστούλα

Μολογήµατα της µάναςΚαι άλλες ιστορίες

Παρουσίαση της Ποιητικής Συλλογής του Άγγελου Κούρου

«ΚΟΥΒΑΛΑΜΕ ΠΑΝΩ ΜΑΣΥ∆ΡΟΚΥΑΝΙΟ»

των Εκδόσεων ΜΕΛΑΝΙ

Τρίτη 14 Απριλίου και ώρα 8:30 στοΚΑΦΕ «ΣΚΑ ΛΑ», Εθνικής Αντιστά σεως50 (Περιοχή Σκάλας)

Το βιβλίο θα παρουσιάσουν οι: ΛάκηςΠαπαϊωάννου και Μιχάλης Αράπογλου

Τα ποιήµατα θα διαβάσουν οι: Γιο -λάντα Καπέρδα και Βασίλης Σιάφης

Συντονίζει η Αγνή Βραβορίτου.

H θεατρική οµάδα παρέα µε τους ∆ολιώτες µετά την πρώτη παρά-

σταση στα Γιάννενα.


Τώρα τελευταία στα«∆Ο ΛΙΏΤΙΚΑ», βλέπω

µετά χαράς να βρίσκεται όλοκαι πιο συχνά στο προσκήνιοτο όνοµα του δάσκαλου τουΠαντελή Ζωίδη. Και λέω µετάχαράς γιατί το πρόσωπο αυτόέπαιξε σηµαντικό ρόλο στηνζωή του ∆ολού τη δεκαετίατου 50. Και φυσικά και στηνδική µου παιδική ζωή. Ότανγύρισα στο ∆ολό, µικρό παιδίαπό την Αθήνα, µετά απ’ τονόπως θέλει ο καθένας να τοναποκαλέσει πόλεµο, για ναυπάρχει έστω και η υποτυπώδης ζωή στο ∆ολό έπρεπε ναυπάρχει ανοικτό σχολείο.

Για τα παιδιά, φρόντισε µε ταξύ άλλων και ο σεβαστόςµου νονός Νίκος Θανόπουλος, φέρνοντας οικογένειες απόάλλα χωριά. Πιο κατάλληλος άνθρωπος για δάσκαλος δενθα µπορούσε να υπάρξει από τον «γέννηµα και θρέµµα»∆ολιώτη, τον γείτονα, τον οικογενειακό φίλο, τον δάσκαλοτον Παντελή.

Με πρωτόγονα µέσα, χωρίς σχολικό κτήριο, υπόφερε ταπάνδεινα και τα κατάφερε θαυµάσια.

Για σχολείο χρησιµοποιήθηκε το σπίτι του ΜήτσηMούστου ο οποίος το πρόσφερε για το καλό του χωριού καισε αυτόν πρέπει αν είµαστε υπόχρεοι όλοι οι ∆ολιώτες γιατίχωριό χωρίς σχολείο, είναι χωριό χωρίς ζωή.

Τον δάσκαλο είχα να τον δω από την ηµέρα που έφυγααπό το χωριό για την Αµερική. Συνταξιδέψαµε µάλιστα µαζίστο ίδιο κάθισµα σε ένα από τα τότε λεωφορεία του ΚΤΕΛαπό Γιάννενα στην Αθήνα. Εκείνος για κάποια προσωπικήδουλειά και εγώ µε τη µάνα µου για να συνεχίσουµε µετάαπό λίγες ηµέρες για Νέα Υόρκη.

Θυµάµαι µάλιστα που µου έλεγε, προσπαθώντας προφα-νώς να καθησυχάσει την αβεβαιότητα προς το άγνωστο πουείχα, λέγοντάς µου. «Εµένα θα µε θυµάσαι µέχρι το µισότου δρόµου. Από εκεί και πέρα θα έχεις την αγωνία να ξανα-δείς τα αδέλφια σου που θα πας να συναντήσεις.

Τον άνθρωπο αυτόν δεν είχα ξαναδεί ποτέ, µέχρι τηνηµέρα που περνώντας σαν αστραπή από το ∆ολό, χωρίςσυγκεκριµένο σχέδιο να παραµείνω έστω και για λίγο εκεί,τον είδα να ανεβαίνει τα σκαλιά για το µεσοχώρι.

Εϊχε έρθει στο χωριό γιατί ήταν η ηµέρα που πέθανε ηµάνα του, η αγαπηµένη σε όλους µας θειάκω Χαρίκλω. ∆ενυπήρχε περίπτωση να µην τον γνώριζα µια και ήταν ολόιδιοςόπως τον είχα αφήσει.

Ψηλός, λεπτός και λυγερόκορµος. Χαιρετηθήκαµε καιξαναχωρίσαµε.

Ήταν πάντα ένα πρόσωπο για το οποίο ρωτούσα συχνάτον Γιάννη τον Μποντίνη µε τον οποίο έστειλα τους χαιρε-τισµούς στον δάσκαλο.

Ξαφνικά λέω στον Γιάννη. Γιατί δεν µου δίνεις το τηλέ-φωνό του να τον πάρω εγώ. Γιατί αν περιµένω να τον συνα-ντήσω τυχαία στο ∆ολό ξανά µάλλον µαταιοπονώ.

Τον πήρα εδώ και λίγες εβδοµάδες στο τηλέφωνο λοι-πόν και έδωσα στον εαυτό µου µια πολύ µεγάλη χαρά.Είπαµε πολλά και διάφορα και έφερα τον ευαυτό µου πίσωνοερά περίπου τα 60 –ναι 60 χρόνια– και τώρα δάσκαλεαπευθύνοµαι σε σένα.

Θέλω να σου πω, πόσο χαίροµαι που ήλθα σε επαφή µαζίσου. Θέλω επίσης, δηµοσίως να σε ευχαριστήσω για τατόσα που έκανες για µας τα

Ο ∆άσκαλος ο ΠαντελήςΧαρακτηρίστηκε ως µνηµείο το γεφύρι του Κουβαρά στο ∆ολό Έξι γεφύρια της Ηπείρου, που

χρονολογούνται από τον 18ο έωςτις αρχές του 20ού αιώνα και δια-τηρούνται ως αριστοτεχνήµατατης παραδοσιακής µηχανικής καιγεφυροποιίας της Ηπείρου, αλλάκαι ως τεκµήρια της ιστορικής κοι-νωνικότητας του τόπου αυτού στοδιάβα δυο αιώνων, χαρακτηρίζο-νται µνηµεία από το Υπουρ γείοΠολιτισµού και Αθλητι σµού. Σ’αυτά περιλαµβάνεται και το δικόµας γεφύρι στο φαράγγι Κουβαρά,τα υπόλοιπα πέντε γεφύρια βρί-σκονται στο Ζαγόρι στη ∆όλιανη,στη θέση Καλντερούσια της ∆ό -λιανης, του Γεροµνιού στους Κή -πους, στη θέση Σλίβα της Λε -πτοκα ρυάς και στη θέ -ση Ριζιανά στους Νε -γάδες. Αποτελούν πο -λύτιµη µαρτυρία τηςζωής της τοπικής κοι-νωνίας και του τρόπουοργάνωσης και κατα-σκευής τεχνικών έρ -γων. Ο χα ρακτη ρισµόςτων γεφυριών ως µνη-µείων έχει σκοπό τηθεσµική εξασφάλισητης διάσωσης, συντή-ρησης και προβολήςτης πολιτιστικής κληρονοµιάς τηςΗπείρου. Οι κατασκευές αυτές,που ήταν απαραίτητες για τηνµετακίνηση ανθρώπων και εµπο-ρευµάτων στις παραδοσιακές κοι-νωνίες της Ηπείρου των δύο προη-γούµενων αιώνων, δηµιουργήθη-καν κάτω από ιδιαίτερες, συχνάεπώδυνες ιστορικές, κοινωνικέςκαι οικονοµικές συνθήκες. Αποτε -λούν, λοιπόν, πολύ χαρακτηριστικάκαι αξιόλογα δείγµατα της τοπικήςαρχιτεκτονικής. Επιπλέον όµως,αποτελούν αδιάψευστα τεκµήριατων αγώνων των Ηπειρωτών γιατην προκοπή του τόπου τους καιτης συµβολής τους στην εξέλιξητης χώρας.

Το γεφύρι του Κουβαρά

Το µονότοξο γεφύρι τουΚουβαρά χτίστηκε το 1926 και βρί-σκεται στο βορειοδυτικό τµήµα τηςπεριοχής Πωγωνίου στο σηµείοτης χαράδρας που περνάει το

µονοπάτι από το ∆ολό, κάτω απότο εικόνισµα στο Τσουµπάρι, προςτην Πω γωνιανή. Γεφυρώνει το ρέ -µα Κουβαρά στη θέση Γούβες.Κτίστηκε από τον πρωτοµάστοραΠασχάλη Ζιούνη (1898-1988), τονΠέτρο Γιαννούλη Τσερώνη (1869-1945, σεµνός πρωτοµάστορας,πελεκάνος και το δεξί χέρι τουΠασχάλη Ζιούνη) και το µπουλούκιτους που αποτελούσαν οι ΘωµάςΤσερώνης (1891-1936), ΚώτσιοςΓαλάνης (1892-1949,), ΜήτσιοςΓούσιας (1897-1991), ΤολούδηςΓαλάνης (1869-1938), ΚύρκαςΓαλάνης (1893-1972), ΛάµπροςΓαλάνης (1902-1973) και τα µαστο-ρόπουλα Νάσιος Ζιούνης (1911-

1988)και Μίχος Τσερώνης (1911-2003). Εκείνη την εποχή ο Πα -σχάλης Ζιούνης έχτιζε σπίτι στο∆ολό (πιθανόν του Γιώργου Λα -τσούνα). Οι δηµογέροντες τηςΒοστίνας του ζήτησαν και συµφώ-νησαν να φτιάξει το γεφύρι. Ηδοµή του σχεδιάστηκε και υπολο-γίστηκε από τον Μελιγκανό, µηχα-νικό της Νοµαρχίας Ιωαννίνων,κοστολογηµένη 50.000 δρχ. Οµαστρο-Πασχάλης πρωτοµάστο-ρας και το µπουλούκι του (όλοιµεγαλύτεροι του!) έφτιαξαν τογεφύρι µε κόστος 16.000 δρχ. Ησυµφωνία κλείστηκε στο όνοµατου Κώτσιο Γαλάνη, είναι αυτόςπου κρατούσε τα δεφτέρια. Οιµαστόροι της Ηπείρου (και κυρίωςτων Μαστο ρο χωρίων της Κόνι -τσας), οι γνωστοί πετράδες, απο-τελούσαν µια κοινωνία ανθρώπωνµε µεγάλη τεχνογνωσία στηνκατασκευή γεφυριών και µεγα-λούργησαν στην Ελλάδα από τον16ο µέχρι τον 19ο αιώνα.


Την Κυριακή 8 Φεβρουαρίου

2015, ο Πολιτιστικός Σύλλο γος∆ολού πραγµατοποίησε τηνκοπή της πρωτοχρονιάτικηςπίτας. Η εκδήλωση έγινε στηνκαφετέρια “Piazza del Santo”,όπου οι χωριανοί µας συγκε-ντρωθήκαµε σ’ ένα πολύ ζεστόκαι οικογενειακό κλίµα. Η προ-σέλευση ήταν πέραν του ανα-µενοµένου και από τα Γιάννενακαι από το ∆ολό.

Στην οµιλία του ο Πρόε δρος

του Πολιτιστικού Συλλό γουΓιάννης Μποντίνης, αφού ευ χα-ρίστησε όλους όσους τί µησανµε την παρουσία τους την εκδή-λωση, ευχήθηκε χα ρούµενη κιευτυχισµένη χρονιά.Αναφέρθηκε στα πεπρα γµένατης περσινής χρονιάς τουΣυλλόγου, καθώς επίσης καιστους στόχους της τρέχουσαςχρονιάς. Στη συνέχεια κάλεσετον ∆ηµήτριο Πότση, που έχειδιατελέσει για πολλά χρόνια,

πρόεδρος του Συλλό γου νακόψει την πίτα.

Την πίτα προσέφερε όπωςκάθε χρόνο η συγχωριανή µαςΜαρία Μπακόλα, την οποίαευχαριστούµε πολύ.

Το φλουρί, που κέρδισε οΓιώργος Μποντίνης, αντιπρο-σώπευε ένα εξαιρετικό λαογρα-φικό βιβλίο του Αναστά σιουΜηλιώνη και της Στέλλας -Όλγας Μηλιώνη από το Πε -ριστέρι (Μέγγουλη) Πωγωνίου

µε τίτλο “Όταν το στάρι φύ τρω-νε στις πέτρες”, που αναφέρε-ται στα ήθη και έθιµα τουΠωγωνίου.

Συγχαρητήρια σε όλουςτους παρόντες, πρωταγωνιστέςκαι µη και ευχόµαστε τέτοιεςευχάριστες συνάξεις να γίνο-νται συχνά πέρα από το έθιµο.

Περισσότερες φωτογραφίεςαπό την εκδήλωση στο site µας(www.dolo.gr)

Η κοπή πίτας του Πολιτιστικού Συλλόγου ∆ολού Ιωαννίνων

πολύ δύσκολα εκείνα χρόνια.Σε µια εποχή που η επικοινωνίααπό το ∆ολό µε τον υπόλοιποκόσµο ήταν υποτυπώδης, εσύµας ενηµέρωνες για όλα. Ή -σουν ανάµεσα στα πολύ λίγαπρόσωπα στο χωριό που θααπευθύνονταν κανείς για κά -ποια βοήθεια.

Ο δάσκαλος, ο παπάς, οπρόεδρος του χωριού όπως επί-σης και οι λίγοι δηµογέροντεςπου πάντα υπάρχουν σε κάθεχωριό, και που µε την σοφίατους και την πείρα που διέθεταν

έδιναν λύσες σε καταστάσειςπου προέκυπταν.

Επί προσωπικού επιπέδουθέλω να τονίσω ότι έπαιξες καιεσύ έναν πολύ σηµαντικό ρόλοστην παιδική µου ζωή, και στηνδιαµόρφωση του χαρακτήροςµου όποιος και αν είναι. Μεσένα δάσκαλο τελείωσα τοδηµοτικό σχολείο και εσύ µεπροετοίµασες για τις εισιτηρί-ους εξετάσεις για το γυµνάσιο.Εσύ επίσης, µε πήρες µαζί σουδύο φορές σε σχολικές κατα-σκηνώσεις. Μια στη Βήσσανηκαι µια στο Βασιλικό.

Μικρά παιδιά τότε, δεν ξέρα-µε, ή δεν είχαµε το θάρρος νασου αποτείνουµε ένα µεγάλοευχαριστώ.

Τώρα όµως «µεγαλώσαµε».Μάλλον «πάρα πάρα» µεγαλώ-σαµε. Σου αποτείνω λοιπόνδηµοσίως, ένα πάρα πολύ µεγά-λο ευχαριστώ για ό,τι µου προ-σέφερες.

Εύχοµαι ο Θεός να µας χαρί-ζει µακροζωία για να υπάρξειέστω και µια ακόµη συνάντησηµεταξύ µας.

Γεια σου ∆ΑΣΚΑΛΕ

Με εκτίµηση Παύλος Μπέτζιος

Ο ∆άσκαλος ο Παντελής

ΔΟΛΙΩΤΙΚΑ Α΄3MHNO 2015

Documents

Transcript of ΔΟΛΙΩΤΙΚΑ Α΄3MHNO 2015