Συνταγματικό Δίκαιο 3

Θεσμός διοικητικής αποκέντρωσης Σύνταγμα 1925

Αποκέντρωση: αποφασιστικές αρμοδιότητες αναλαμβάνουν τα περιφερειακά όργανα για περιφερειακές διοικητικές υποθέσεις, μέσα στα πλαίσια της περιφέρειάς τους.

Τεκμήριο αρμοδιότητας: τα κεντρικά όργανα έχουν ειδικές αρμοδιότητες, την κατεύθυνση, το συντονισμό και τον έλεγχο των περιφερειακών οργάνων. Έτσι, κα8ιερώνεται τεκμήριο αρμοδιοτήτων υπέρ των περιφερειακών και κατά των κεντρικών οργάνων. Τα περιφερειακά κρατικά όργανα έχουν γενική αποφασιστική αρμοδιότητα για την περιφέρειά τους.

Εξαίρεση: μπορεί να καθιερωθεί από τον νόμο, χωρίς να προσβάλλει το θεσμό της διοικητικής αποκέντρωσης . Επιτρέπεται η μεταφορά ειδικών αρμοδιοτήτων από κεντρικά σε περιφερειακά όργανα, αλλά μόνο για διερεύνηση.

Εφαρμογή: διοικητική αποκέντρωση

Α)νομαρχιακή Β)περιφερειακή

Στη νομαρχιακή, ο νόμος ανέθεσε την άσκηση των κάθε φορά αρμοδιοτήτων των υπουργών στους νομάρχες. Κάθε νομάρχης υπόκεινται στον έλεγχο νομιμότητας του αρμόδιου υπουργού ασκούμενο αυτεπάγγελτα ή μετά από προσφυγή του ενδιαφερομένου.

Στην περιφερειακή, η κάθε περιφέρεια έχει τις αρμοδιότητες που ασκούν οι υπηρεσίες της στη συνολική χωρική έκτασή της, καθώς και αρμοδιότητες που ανήκουν στον γενικό γραμματέα, χωρίς να θίγονται αρμοδιότητες των Ο.Τ.Α.

Ο Γενικός Γραμματέας αποτελεί ανώτατο μετακλητό υπάλληλο, ο οποίος διορίζεται και παύεται από το υπουργικό συμβούλιο, μετά από εισήγηση του υπουργού Εσωτερικών Δημόσια Διοίκησης και Αποκέντρωσης. Είναι προϊστάμενος όλων των υπηρεσιών της περιφέρεις. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, τα περιφερειακά όργανα

υπόκεινται στον ιεραρχικό έλεγχο των κεντρικών (έλεγχο νομιμότητας και σκοπιμότητας των πράξεών τους).

Θεσμός τοπικής αυτοδιοίκησης Σύνταγμα 1925

Εννοιολογικά στοιχεία τοπικής αυτοδιοίκησης (εδαφικά ΝΠΔΔ)

1. Ύπαρξη οργανισμών Ο.Τ.Α. ως εδ. ΝΠΔΔ2. Εκλογή οργάνων Ο.Τ.Α. από το λαό3. Αυτοτέλεια Ο.Τ.Α.4. Κρατική εποπτεία από Ο.Τ.Α.5. Διαχείριση τοπικών υποθέσεων από Ο.Τ.Α.

Α) πρωτοβάθμιοι: δήμοι και κοινότητες, δικαίωμα δημοτικής και κοινοτικής αυτοδιάθεσης (ίδρυση και κατάργηση Ο.Τ.Α. οποτεδήποτε από πολίτες).

Β)δευτεροβάθμιοι: νομαρχιακές αυτο/σεις αυτοδιοικ. Κατά τόπον Ο.Τ.Α. με προορισμό οικονομική, πολιτιστική και κοινωνικής ανάπτυξης.

Υπάρχουν σύνδεσμοι Ο.Τ.Α. για εκτέλεση έργων ή παροχή υπηρεσιών.

Η εκλογή οργάνων Ο.Τ.Α. γίνεται από το λαόέμμεση σύμπραξη λαού στη διοίκηση Ο.Τ.Α. Η εκλογή διέπεται από τις αρχές: καθολικότητας, μυστικότητας, ελευθερίας, ισότητας ψηφοφορίας. Η εκλογή πρέπει να επαναλαμβάνεται κατά τακτά χρονικά διαστήματα(4 έτη) πέρα από τα οποία, όταν για παράταση θητείας είναι αντισυνταγματικό να αποτελούν «αντιπρόσωποι» των κατοίκων χωρίς νέα εκλογή. Για τους πρωτοβάθμιους και δευτεροβάθμιους Ο.Τ.Α.-->μικτό εκλογικό σύστημα.

Οι Ο.Τ.Α. έχουν διοικητική αυτοτέλεια απέναντι στη νομοθετική λειτουργία. Δηλαδή οι Ο.Τ.Α. αναλαμβάνουν με ευθύνη τους, τοπικές υποθέσεις σύμφωνα με το νόμο χωρίς να υπόκεινται σε διαταγές οργάνων του κράτους ή άλλου φορέα δημόσιας εξουσίας. Έτσι οι Ο.Τ.Α. αποφασίζουν κυριαρχικά αν και πως 8α διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις με δικά τους όργανα.

Κρατική εποπτεία: το κράτος την ασκεί σε Ο.Τ.Α., δηλαδή έλεγχο νομιμότητας και όχι σκοπιμότητας, χωρίς να αποτελεί εμπόδιο για την πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση τους.

Έλεγχος προσώπου Ο.Τ.Α.: περιλαμβάνει μια περιορισμένη πειθαρχική εξουσία (πειθαρχικές ποινές αργίας και απόλυσης από αξίωμα αιρετών οργάνων Ο.Τ.Α. απαγγέλλονται ύστερα από σύμφωνη γνώμη συμβουλίου που αποτελείται από τακτικούς δικαστές)

Έλεγχος πράξεων οργάνων Ο.Τ.Α.: διέπεται από αρχές α) ο έλεγχος περιλαμβάνει μόνο τη νομιμότητα και όχι σκοπιμότητα πράξεων , β) ο έλεγχος μπορεί να’ ναι κατασταλτικός και όχι προληπτικός, γ)η εποπτική αρχή δεν μπορεί να μεταρρυθμίζει τις πράξεις οργάνων Ο.Τ.Α. και δ)η εποπτική αρχή δεν μπορεί να υποκαθίσταται στην αρμοδιότητα οργάνων Ο.ΤΑ.

Κύκλος ενέργειας Ο.Τ.Α.

Α) ίδιος: είναι ο κύριος κύκλος ενέργειας Ο.Τ.Α., ο οποίος περιλαμβάνει το σύνολο τοπικών υποθέσεων, οι οποίοι διεκπεραιώνονται αυτοτελώς.(έμμεση κρατικής διοίκησης από ΝΠΔΔ)

Β) δοτός: είναι ο κύκλος ενέργειας που περιλαμβάνει γενικές υποθέσεις που διεκπεραιώνονται από τους Ο.Τ.Α. τους οποίους χρησιμοποιεί το κράτος για λόγους σκοπιμότητας.( άμεση κρατική διοίκηση αποκεντρωμένη)

Τριπλή σημασία: 1) οι ίδιες υποθέσεις υπόκεινται σε εποπτεία, ενώ οι δοτές υπάγονται στην ιεραρχική εξουσίας του κράτους. 2) ως συνέπεια οι εποπτικές πράξεις που αφορούν ίδιες υποθέσεις μπορούν να προσβάλλονται με αίτηση ακυρώσεως ενώπιο διοικητικών δικαστηρίων , ενώ πράξεις με δοτές υποθέσεις δεν υπόκεινται σε τέτοια προσβολή.3) σε ευθύνη αποζημίωσης τρίτων για ζημιές , βαρύνει ΟΤΑ αν αποτελούν πράξεις ιδίων υποθέσεων κατοχύρωση «ιδίου» κύκλου εν ΟΤΑ .Οι τοπικές υποθέσεις υπάγονται στην αρμοδιότητα των ΟΤΑ , ενώ

συντρέχει και το τεκμήριο αρμοδιότητας για διοίκηση τοπικών υποθέσεων.

Γενικές – Τοπικές υποθέσεις

Τοπική είναι κάθε υπόθεση, η οποία αφορά το σκοπό τοθ τοπικού οργανισμού, δηλαδή την ευημερία των κατοίκων του.

Κριτήρια διάκρισης

1)η έννοια των τοπικών υποθέσεων καθορίζεται ιστορικά.

2) ο κύκλος ενέργειας Ο.Τ.Α. γίνεται με βάση την αρχή επικουρικότητας δηλαδή το κράτος διεκπεραιώνει μια υπόθεση μόνο αν μπορεί καλύτερα από Ο.Τ.Α.

3) ο κύκλος ενέργειας Ο.Τ.Α. γίνεται με βάση την αρχή ενότητας της τοπικής διοίκησης, δηλαδή περιλαμβάνει τοπικές υποθέσεις που διεκπεραιώνονται από περιφερειακά διοικητικά όργανα.

Στο δοτό κύκλο ενέργειας υπάρχουν οι προϋποθέσεις:

α) η έκταση του δοτού κύκλου ενέργειας να’ ναι περιορισμένη.

β) το κράτος θέτει στην διάθεση των Ο.Τ.Α. τις δαπάνες.

γ) η διαχείριση δοτών υποθέσεων ανατίθεται στις αρχές των Ο.Τ.Α.

Τα δικαστήρια συγκρούονται από τακτικούς δικαστές δηλαδή δημόσιους υπαλλήλους (ισόβιους).

Έχουμε, 1) μικτά ορκωτά δικαστήρια: 4 ένορκοι &3 τακτικούς δικαστές και αναλαμβάνει κακουργήματα και πολιτικά εγκλήματα. 2) στρατοδικεία, ναυτοδικεία, αεροδικεία: μέλη σώματος ένοπλων δυνάμεων. 3) δικαστήριο λειών: συγκροτείται ολικά ή μερικά από μη τακτικούς δικαστές. 4) δικαστήριο αγωγών κακοδικίας: μη τακτικοί

δικαστές 2 καθηγητές νομικών σχολών & 2 δικηγόρους. 5) ανώτατο ειδικό δικαστήριο: 2 καθηγητές νομικών σχολών της χώρας.

Εξαίρεση (άσκηση δικαστικών λειτουργιών) α) από βουλή & β) από αστυνόμους και αρχές αγροτικής ασφάλειας.

Διακρίσεις δικαστηρίων

1)

Α) πολιτικά υποθέσεις ιδιωτικού δικαίου

Β) ποινικά ποινικές υποθέσεις Γ) διοικητικάδιοικητικές υποθέσεις

2)Α) τακτικάέχουν γενική δικαιοδοσία δηλαδή εκδικάζουν υποθέσεις του οικείου κλάδου δικαιοσύνης, και περιλαμβάνουν πολιτικά , π.χ. ειρηνο-πρωτοδικεία & ποινικά π.χ. πταισματο-πλημμελειοδικεία , εφετεία και τον Άρειο πάγο.Β) ειδικά έχουν ειδική δικαιοδοσία δηλαδή εκδικάζουν ορισμένες κατηγορίες διαφορών , οι οποίες μεταβιβάζονται με διάταξη του νόμου, και περιλαμβάνουν το Ανώτατο Ειδικό δικαστήριο, το συμβούλιο επικρατείας , το ελεγκτικό συνέδριο, το υπουργοδικείο, το δικαστήριο αγωγών κακοδικίας , το δικαστήριο ανηλίκων και το διαρκή στρατό. Η διάκριση γίνεται από άποψη έκτασης των αρμοδιοτήτων.

Ανώτατο ειδικό δικαστήριο: επίλυση συνταγματικών διαφορών.Συμβούλιο επικρατείας: είναι το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο. Αποτελείται από πρόεδρο, 6 αντιπροέδρους, 34 συμβούλους, 40 προέδρους , 40 εισηγητές και δοκίμους εισηγητές. Ψήφο έχουν τα μέλη του προεδρείου και οι σύμβουλοι. Η ολομέλεια αποτελείται από τον πρόεδρο των αντιπρόεδρο και είναι 6 τμήματα και συνεδριάζουν δημόσια.

Αρμοδιότητες: α)ακύρωση εκτελεστών πράξεων, μετά από αίτηση των διοικητικών αρχών για παράβαση του νόμου. β) αναίρεση τελεσίδικων αποφάσεων, μετά από αίτηση των διοικητικών δικαστηρίων για παράβαση νόμου. γ) εκδίκαση διοικητικών διαφορών . δ)επεξεργασία διαταγμάτων κανονιστικού χαρακτήρα.

Ελεγκτικό συνέδριο :είναι το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο μετά το συμβούλιο επικρατείας. Αποτελείται από πρόεδρο, 3 αντιπροέδρους, 19 συμβούλους, 35 παρέδρους, 20 εισηγητές και δόκιμους εισηγητές. Η ολομέλεια έχει 3 τμήματα και κλιμάκια.Αρμοδιότητες: Διοικητικές

1) Έλεγχος δαπανών του κράτους και ΝΠΔΔ2) Έλεγχος συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας3) Έλεγχος λογαριασμών δημοσίων και Ο.Τ.Α. ή ΝΠ4) Η γνωμοδότηση για νομοσχέδια που αφορούν συντάξεις5) Η σύνταξη και η υποβολή έκθεσης προς τη βουλή για

υπολογισμό και ισολογισμό.

Δικαστικές

1) Εκδίκαση διαφορών με την απονομή συντάξεων και έλεγχο λογαριασμών.

2) Εκδίκαση υποθέσεων για κάθε ζημία που από δόλο ή αμέλεια προκλήθηκε στο κράτος.

Το Υπουργοδικείο

Δικαστήριο Αγωγών Κακοδικίας:

Είναι επταμελές . Αποτελείται από Πρόεδρο, Αεροπαγίτης σύμβουλος, δυο καθηγητές νομικών σχολών , δυο δικηγόρους.

Οι αγωγές στηρίζονται σε δόλο , αμέλεια ή αρνησιδικία δικαστικών λειτουργών.

Δεν επιτρέπεται αγωγή κατά:

Α) Μελών Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο .

Β) Μελών δικαστήρια που κρίνουν δημοτικά , κοινωνικά και εκλογικά.

Γ) Δικαστικών λειτουργών.

Δ) Μελών ειδ.δικ.αγ κακοδικίας

Στ)Δικαστήρια ανηλίκων.

Ζ) Διαρκή στρατό – ναυτο – αερο δικεία.

Εξαιρετικά δικαστήρια : είναι τα στρατιωτικά δικαστήρια που συνιστώνται σε περίπτωση κήρυξης της χώρας σε κατάσταση πολιορκίας .

Έκτακτα δικαστήρια : είναι αυτά που η σύσταση και αρμοδιότητας τους δεν καθορίζονται από το νόμο και συνιστώνται για να καταδικάσουν μια συγκεκριμένη διαφορά.

Αρμοδιότητες εξαιρετικών δικαστηρίων:

1) Η απείθεια σε διαταγές της στρατιωτικής αρχής και όλα τα εγκλήματα που στρέφονται κατά του πολιτεύματος , δημοτικής τάξης και ασφάλειας κράτους .

2) Οποιοδήποτε έγκλημα όταν κατά την κρίση της στρατιωτικής αρχής εκτίθεται μ’ αυτό σε κίνδυνο η ασφάλεια του κράτους .

3) Οι εκκρεμείς υποθέσεις που αφορούν τα εγκλήματα των παραπάνω (1 + 2).

Διαφορά

Στα εξαιρετικά η αρμοδιότητα καθορίζεται χωρίς συνταγματικής εξουσιοδότησης .

Στα έκτακτα η αρμοδιότητα καθορίζεται με συνταγματικής εξουσιοδότησης .

Η δικαστική ανεξαρτησία είναι η αυτοτέλεια ή ελευθερία των δικαστών κατά την απονομή δικαιοσύνης απέναντι σε φορείς δημόσιας εξουσίας .Εξασφαλίζει την ουδετερότητα και αμεροληψία των δικαστών και προκύπτει από την αρχή διάκρισης λειτουργιών.

Διακρίνεται σε:

Α)Ουσιαστική

Β)Λειτουργική

Γ)Προσωπική

Λειτουργική ανεξαρτησία :έγκειται στο ότι οι δικαστές απονέμουν δικαιοσύνη σύμφωνα με το νόμο και το Σύνταγμα και δεν υπόκεινται σε διαταγές ή εντολές άλλων κρατικών οργάνων.

Προσωπική ανεξαρτησία : συνίσταται στην κατοχύρωση υπερεσιακός κατάστασης των δικαστικών απέναντι στη νομοθετική και εκτελεστική λειτουργία.

Διορισμός δικαστικών λειτουργών

Οι δικαστικοί λειτουργοί διορίζονται από τον Πρόεδρο Δημοκρατίας . ο οποίος ορίζει προσόντα και τη διαδικασία επιλογής τους.

Το Σύνταγμα επιτρέπει τη θητεία εκπαιδευτικής και δοκιμαστικής περιόδου , διάρκειας 3 ετών , πριν από το διορισμό τους ως τακτικοί.

Ισοβιότητα δικαστικών λειτουργών

Ισχύει για όλους τοθ δικαστικού λειτουργού και η μονιμότητα των δικαστικών υπαλλήλων.

Οι ισόβιοι δικαστικοί λειτουργοί προστατεύονται απέναντι στη νομοθετική λειτουργία και οι μόνιμοι δημοτικοί υπάλληλοι προστατεύονται απέναντι στην εκτελεστική λειτουργία.

Παύονται μετά από δικαστική απόφασης εξαιτίας ποινικής καταδίκης ή πειθαρχίας παραπτώματος ή ασθένειας ή αναπηρίας.

Υπηρεσιακές μεταβολές

Το Σύνταγμα θέτει τη σταδιοδρομία των δικαστικών λειτουργών κάτω από την προστασία ειδικών υπηρεσιακών συμβουλίων .

Η μετάθεση , προαγωγή ,απόσπαση, τοποθέτηση , μετάταξη δικαστικών λειτουργιών ενεργούνται με προεδρικό διάταγμα ύστερα από απόφαση του ανώτατου δικαστικού συμβουλίου.

Ευθύνη δικαστικών λειτουργών

Το ανεύθυνο δημόσιων λειτουργών είναι ασυμβίβαστο με τη Δημοκρατία. Οι δικαστικοί λειτουργοί υπέχουν ευθύνη ποινική αστική και πειθαρχική. Η πειθαρχική εξουσία γίνεται από το βαθμό του αεροπαγίτη ή αντιεισαγγελέα Αρείου πάγου πάνω στους δικαστικούς λειτουργούς. Το Ανώτατο Πειθαρχικό Συμβούλιο συγκροτείται από τον Πρόεδρο Συμβουλίου Επικρατείας και 2 τακτικούς καθηγητές νομικών σχολών. Ορίζονται με κλήρωση όσων έχουν υπηρεσία 3 ετών.

Ασυμβίβαστα έργα δικαστικών λειτουργών:

Απαγορεύονται να παρέχουν κάθε άλλη μις8ωτή υπηρεσία καθώς και να ασκούν άλλο επάγγελμα.

Εξαιρέσεις:

1. Να εκλέγονται μέλη Ακαδημίας 2. Να εκλέγονται καθηγητές Ανώτατων Σχολών3. Να συμμετέχουν σε συμβούλια ή επιτροπές 4. Να συμμετέχουν σε ειδικά διοικητικά δικαστήρια5. Να ασκούν διοικητικά καθήκοντα ή Αρείου Πάγου ή

Ελεγκτικού Συνεδρίου

Απαγορεύεται: α) η ανάθεση διοικητικών καθηκόντων, β) η ανάθεση καθηκόντων εκπροσώπησης της χώρας σε διεθνείς οργανισμούς, γ)η συμμετοχή τους στην κυβέρνηση (εκτός Προέδρου Ανώτατου Δικαστηρίου ως Πρωθυπουργού)

Μισθολογική μεταχείριση:

Οι αποδοχές είναι ανάλογες με το λειτούργημά τους και καθορίζονται με ειδικούς νόμους.

Συνταγματικές εγγυήσεις υπέρ ατόμων κατά την απονομή της δικαιοσύνης

Α. αρχή δημοσιότητας συνεδριάσεων

Β. αρχή αιτιολογημένου και απαγγελίας δικαστικών αποφάσεων δημόσια

Γ. υποχρέωση δικαστηρίων να ελέγχουν την συνταγματικότητα των νόμων

Α. Η αρχή δημοσιότητας :αποτελεί θεμελιώδη δικονομική αρχή και σοβαρή εγγύηση για την αμερόληπτη απονομή δικαιοσύνης. Επιτάσσει αφενός τη δυνατότητα παρουσίας ακροατών και το επιτρεπτό δημοσίευσης των πρακτικών. Εξαίρεση: α) αν είναι επιβλαβής η δημοσιότητα για τα χρηστά ήθη, β)αν συντρέχουν λόγοι ιδιωτικής ζωής των διαδίκων

Β. Η αρχή αιτιολογημένου και απαγγελίας των δικαστικών αποφάσεων ενισχύουν: α)αρχή δημοσιότητας συνεδριάσεων δικαστηρίων, β)αίσθημα ευθύνης δικαστών, γ)συμβάλλουν στην ορθή και αμερόληπτη απονομή δικαιοσύνης.

Γ. Δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων. Κύριος έλεγχος: τα δικαστήρια μπορούν να εξετάζουν τη συνταγματικότητα των νόμων μετά από αίτηση ενός προσώπου ή κρατικού οργάνου. Παρεμπίπτων έλεγχος: τα δικαστήρια τον εξετάζουν μετά από ένσταση των διαδίκων σε μια υπόθεση. Ο πρώτος ανατίθεται σε ειδικό δικαστήριο ή στο ανώτατο δικαστήριο και καταλήγει σε ακύρωση του αντισυνταγματικού νόμου. Ο δεύτερος ανατίθεται σε όλα τα δικαστήρια και οδηγεί σε μη εφαρμογή του αντισυνταγματικού νόμου.

Άσκηση ελέγχου: όταν το τμήμα συμβ. επ. ή Αρείου πάγου ή ελεγκτικού συνεδρίου κρίνει διάταξη τυπικού νόμου αντισυνταγματική , την παραπέμπει σε ολομέλεια.

Αντικείμενο ελέγχου: είναι το κύρος συνταγματικών κανόνων, οι οποίοι θεσπίζονται με την αναθεώρηση του συντάγματος και οι κανόνες δικαίου, οι οποίοι θεσπίζονται από τα συνταγματικά όργανα της νομοθετικής λειτουργίας.

Κριτήριο ελέγχου του κύρους των νόμων είναι το Σύνταγμα , δηλαδή σύνολο κανόνων δικαίου που έχουν συνταγματική ισχύ, δηλαδή αυξημένη τυπική ισχύ απέναντι σε κοινούς νόμους, καθώς και συνταγματικά έθιμα.

Έκταση ελέγχου: τα δικαστήρια μπορούν να εξετάζουν μόνο την ουσιαστική και όχι την τυπική συνταγματικότητα των νόμων.

Ουσιαστική συνταγματικότητα :η συμφωνία των νόμων με ουσιαστικές διατάξεις δηλαδή όλες εκτός ψήφιση, έκδοση και δημοσίευση τυπικών νόμων. Τα δικαστήρια μπορούν να εξετάζουν μόνο τη συμφωνία των νόμων με το σύνταγμα και όχι με τη σκοπιμότητα τους.

Τυπική συνταγματικότητα: είναι η συμφωνία των νόμων με τυπικές διατάξεις. Α) εξωτερική(εξωτερικά τυπικά στοιχεία είναι η έκδοση και δημοσίευση του νόμου στην ΕΦΕΚ από Π.Δ.) Β) εσωτερική (εσωτερικά τυπικά στοιχεία είναι η διαδικασία ψήφισης του από τη Βουλή).

Συνέπειες αντισυνταγματικού νόμου

Ανίσχυρο του αντισυνταγματικού νόμου

Ο αντισυνταγματικός νόμος είναι άκυρος και ως τέτοιος δεν εφαρμόζεται από το δικαστήριο. Ως συνέπεια επιτάσσεται η μη εφαρμογή του στην κρινόμενη υπόθεση. Όμως εξακολουθεί να εφαρμόζεται από άλλα δικαστήρια όταν θεωρείται συνταγματικός.

Ο αντισυνταγματικός πρέπει να θεωρείται ανίσχυρος αναδρομικός από το χρόνο έκδοσης του.

Η μερική αντισυνταγματικότητα του νόμου

Από τη μια μεριά , περιορίζεται η ακυρότητα του νόμου μόνο στο αντισυνταγματικό μέρος του και από την άλλη , επεκτείνεται η ακυρότητα σε όλο το νόμο σύμφωνα με την αρχή διάκρισης των λειτουργιών.

Μπορεί δηλαδή από τη μια το έγκυρο μέρος να είναι αυτοτελές απέναντι στο άκυρο και από την άλλη η ακυρότητα ενός νόμου να συνδέεται και με άλλους , που συνδέεται με τον πρώτο.(στα χαρακτηριστικά)

Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο

Σε αυτό ανατίθεται η επίλυση συνταγματικών διαφόρων

Α) Μόνιμο

Β) Διαρκές

Ο μόνιμος χαρακτήρας του προκύπτει από τη σύνθεση του από τους Προέδρους των 3 Ανώτατων Δικαστηρίων και από τη διετή θητεία των άλλων μελών.

αμετάκλητο αποφάσεων.

αίρει συγκρούσεις Ανώτατων δικαστηρίων.

Συγκροτείται από 3 Προέδρους (Συμβούλιο Επικρατείας , Άρειος Πάγος και Ελεγκτικό Συνέδριο)

Οι 4 Αεροπαγίτες και οι 4 Σύμβουλοι Επικρατείας κληρώνονται κάθε 2 χρόνια.

Κατά την άρση των συγκρούσεων για ουσιαστική συνταγματικότητα ή την έννοια διατάξεων τυπικού νόμου μετέχουν 2 καθηγητές νομικών σχολών .

1 ο Στάδιο κληρώσεις αναπληρωματικών μελών : η ολομέλεια συνέρχεται σε συμβούλιο για να τοποθετηθούν στα σφαιρίδια τα ονόματα.

2 ο Στάδιο : κλήρωση σε δημόσια συνεδρίαση

Πρόεδρος ορίζεται ο αρχαιότερος .

Είναι υποχρεωτικό τα μέλη να ασκούν ταυτόχρονα και τα κύρια καθήκοντα. Για αυτό καταβάλλεται μηνιαίο επίδομα σε δικαστικούς λειτουργούς και καθηγητές .

Νομολογία του Δικαστηρίου

Ασχολήθηκε με την εξαίρεση μελών του Δικαστηρίου κατά την εκδίκαση της αιτήσεως ,α) για έκπτωση βουλευτή και β) για άρση της αμφισβήτησης σχετικής με την αντισυνταγματικότητα του νόμου.

Το Δικαστήριο έκρινε :

Α) «το επιτρεπτό της κρίσης των αιτήσεων με την παρούσα σύνθεση του»(δηλαδή το δικαστήριο οφείλεται να κρίνει με την σύνθεση που του πρόκυψε από την τελευταία κλήρωση)

Β) «την έκταση της αποχής του υπό εξαίρεση μέλους από την άσκηση των καθηκόντων του»(το μέλος από οφείλει να απέχει σε ενέργειες δικαιοδοτικός φύσης και όχι ως προϊστάμενος του οικείου δικ )

Γ) «τη διαδικασία συζήτησης της αίτησης εξαιρέσεως»(η διαδικασία εφαρμόζεται από το δικαστήριο)

Δ) «τη βασιμότητα του λόγου εξαίρεσης και τη συμφωνία του κώδικα Πολιτικής Δικονομίας με άρθρο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (τα παραπάνω το δικαστήριο τα θεωρεί αβάσιμα).

Δικαιοδοσία του δικαστηρίου

Σ’ αυτήν ανήκουν οι παρακάτω διαφορές:

Α) η εκδίκαση ενστάσεων κατά του κύρους των βουλευτικών εκλογών(αναφέρεται σε εκλογικές παραβάσεις κατά την ενέργεια των εκλογικά και σε έλλειψη προσόντων των βουλευτών)

Β) ο έλεγχος του κύρους και των αποτελεσμάτων δημοψηφίσματος

Γ) η κρίση για την έκπτωση βουλευτών

Δ) η άρση συγκρούσεων μεταξύ δικαστηρίων και διοικητικών αρχών

Ε) η άρση της αμφισβήτησης για την ουσιαστική αντισυνταγματικότητα ή την έννοια διατάξεων τυπικού νόμου ( ισχύει αρκεί να πληρούνται οι προϋποθέσεις)

1. Η ύπαρξη αμφισβήτησης για την ουσιαστική αντισυνταγματικότητα ή την έννοια διάταξης τυπικού νόμου.

2. Η αμφισβήτηση αφορά την ίδια διάταξη τυπικού νόμου.3. Η αμφισβήτηση δημιουργείται με την έκδοση αντιθέτων

αποφάσεων των δύο από τα τρία Ανώτατων Δικαστηρίων.

Στ) η άρση της αμφισβήτησης για κανόνες διεθνούς δικαίου ως γενικά παραδεγμένων

Ο χαρακτήρας συνταγματικού κα8ορισμού της διαδικασίας του δικαστηρίου είναι περιοριστικός.

Η κίνηση της διαδικασίας (για το Ε)

Η άρση αμφισβήτησης κινείται είτε μετά από αίτηση είτε μετά από παραπεμπτική απόφαση ενός Ανώτατου Δικαστηρίου.

την αίτηση υποβάλλουν: Υπουργείο Δικαιοσύνης, Εισαγγελέας Αρείου Πάγου. Ο Γενικός Επίτροπος της Επικράτειας στο Ελεγκτικό Συνέδριο και κάθε πρόσωπο έννομου συμφέροντος. Σύμφωνα με την παραπεμπτική απόφαση, το Συμβούλιο Επικρατείας και Ελεγκτικό Συνέδριο και Άρειος Πάγος αν αποφασίζει για τη συνταγματικότητας ή έννοια τυπικού νόμου με άποψη διαφορετική από απόφαση άλλου από τα Δικαστήρια, τότε το παραπέμπει με ειδική απόφαση στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο.

οι διάδικοι

Είναι όλοι οι διάδικοι της δίκης , στην οποία εκδόθηκε η παραπεμπτική απόφαση.

η προδικασία

Παραβλέπεται , η πράξη ορισμού δικάσιμου , μαζί με την περίληψη του αντικειμένου της αμφισβήτησης, να δημοσιεύεται σε 2 εφημερίδες, 20 μέρες πριν τη δικάσιμο. Επιπλέον, αντίγραφο της αίτησης της παραπεμπτικής απόφασης μαζί με την πράξη δικάσιμου, κοινοποιείται 20 μέρες , πριν από αυτή στα άτομα που αφορά η υπόθεση και το Προεδρικό Συμβούλιο Επικρατείας , τον εισαγγελέας Άρειου Πάγου, το Προεδρικό Ελεγκτικό Συνέδριο και το Γενικό Επίτροπο Διοικητικής Δικαιοσύνης.

ο χρόνος έναρξης ισχύος της απόφασης του Δικαστηρίου

Είναι από τη δημοσίευσή της σε δημόσια συνεδρίαση. Έτσι καθιερώνεται η αρχή της μη αναδρομικότητας της απόφασης, με την οποία αίρεται η αμφισβήτηση.