ÙËÓ fiÏË Ô˘ ÛÙÂÁ¿˙ÂÈ ÙÔ ÌÔ˘Û›Ô, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ Û˘Ì‚·ÙÈΤ˜ ‹ ·˘ı·›ÚÂÙ˜ÌÔÓ¿‰Â˜ ̤ÙÚËÛ˘ ÁÈ· Ó· ηٷϋÍÔ˘Ó ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· ÔÈ· ÂÎı¤Ì·Ù· Ù·Í›‰Â„·ÓÙÔÓ ÈÔ Ì·ÎÚ‡ ‰ÚfiÌÔ ÁÈ· Ó· ÊÙ¿ÛÔ˘Ó ̂ ˜ ÙÔ ÌÔ˘ÛÂ›Ô Ô˘ Ù· ÛÙÂÁ¿˙ÂÈ Û‹ÌÂÚ·.

✒ ¡· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂͤÏÈÍË ÂÓfi˜ ı¤Ì·ÙÔ˜ ‹ ÂÓfi˜ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ .¯.›‰·Ó ÙÔ ÚÒÙÔ Ï˘ÓÙ‹ÚÈÔ ÛÙÔ ·È‰ÈÎfi ÌÔ˘Û›Ô, ÙÔ Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó Ì ÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ηÈۯ‰ȿ˙Ô˘Ó ‹ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙÔ Ï˘ÓÙ‹ÚÈÔ ÙÔ˘ ̤ÏÏÔÓÙÔ˜ Ò˜ ÙÔ Ê·ÓÙ¿˙ÔÓÙ·È, ÙÈ¿ÏÏÔ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ οÓÂÈ Î.Ï.

✒ ¡· ·›ÍÔ˘Ó ¤Ó· ·È¯Ó›‰È ÁÓÒÛˆÓ. ∆· ·È‰È¿ ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È Û ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜. ÃÚËÛÈÌÔ-ÔÈÔ‡Ó Ì›· ÎÏ„‡‰Ú·. ∂Ó·ÏÏ¿Í Ë Ì›· ÔÌ¿‰· οÓÂÈ Ì›· ÂÚÒÙËÛË ÛÙËÓ ¿ÏÏË Î·È ¤ˆ˜fiÙÔ˘ ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ Ô ¯ÚfiÓÔ˜ Ù˘ ÎÏ„‡‰Ú·˜ Ù· ·È‰È¿ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ Ô˘ ‰¤¯ÙËΠÙÔÂÚÒÙËÌ· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ·ÓÙÏÒÓÙ·˜ ·fi ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Ô˘ ·¤ÎÙËÛ·Ó.

✒ ¡· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ‰Èο ÙÔ˘˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ÛÙË ÁˆÓÈ¿ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ Î·È Ù˘ Ï·-ÛÙÈ΋˜ .¯. Ì ۷ԇÓÈ, ËÏfi, Á‡„Ô, ÌÂ Û˘ÏÏÔÁ¤˜ ·fi ¿¯ÚËÛÙ· ˘ÏÈο, ÌÂ Ù˘ÒÌ·Ù·,Ì ÂÈÎfiÏÏËÛË Î·ÚÙÒÓ Î.¿. Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·˜ ˘ÏÈο Ì ȉȷ›ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ (.¯.Îfi‚Ô˘Ó ·fi οÚÙ˜ ‹ ·ÏÈ¿ ÂÚÈÔ‰Èο ÂÈÎfiÓ˜ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Ì›·‰È΋ ÙÔ˘˜ ÚÔı‹ÎË ÌÔ˘Û›Ԣ Î.Ï.).

✒ ¡· ÔÚÁ·ÓÒÛÔ˘Ó ¤Ó· ı·ÙÚÈÎfi ·È¯Ó›‰È. ¶.¯. ÌÂÙ¿ ·fi Ì›· ›ÛÎÂ„Ë ÛÙÔ ÌÔ˘ÛÂ›Ô ÌÂÙ· ηٷÛÙ‹Ì·Ù· Ù˘ ·ÏÈ¿˜ ∞ı‹Ó·˜ ÌÔÚ› Ó· ·›ÍÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ηٷÛÙË̷ٿگ˜ ηÈÙÔ˘˜ ÂÏ¿Ù˜, Ó· Ô˘Ï‹ÛÔ˘Ó, Ó· ÌÂÙÚ‹ÛÔ˘Ó, Ó· ̆ ÔÏÔÁ›ÛÔ˘Ó, Ó· „˘¯·ÁˆÁËıÔ‡Ó.

✒ ¡· ÔÚÁ·ÓÒÛÔ˘Ó ¤Ó· ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÂ›Ô ÛÙËÓ Ù¿ÍË Ì ÌÔÓ٤Ϸ-·ÓÙ›ÁÚ·Ê· Ô˘ ı·Î·Ù·Û΢¿ÛÔ˘Ó ‹ Ì ·ÏÈ¿ ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘ ı· ʤÚÔ˘Ó ·fi Ù· Û›ÙÈ· ÙÔ˘˜.

¢È·‰Èηۛ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘

¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÂÈ ÙËÓ Â›Û΄Ë, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ̆ fi„Ë Ù˘:

✒ TÈ Î·Ù¿ÊÂÚ·Ó Ó· ηٷÎÙ‹ÛÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ Û ۯ¤ÛË Ì ÙȘ ·Ú¯ÈΤ˜ Î·È ÙȘ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ÂȉÈÒÍÂȘ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ›Û΄˘.

✒ ¶fiÛÔ Â˘¯¿ÚÈÛÙË ‹Ù·Ó ÁÈ· Ù· ·È‰È¿ Ë ÂÌÂÈÚ›·.

✒ ¶fiÛÔ Î·Ï¿ ‹Ù·Ó Û˘ÁÎÚÔÙË̤ÓÔ˜ Ô Ê¿ÎÂÏÔ˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ Ô˘ÂÈÌÂÏ‹ıËÎÂ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Î·È fiÛÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ‹Ù·Ó Ë ‚Ô‹ıÂÈ¿ Ô˘ÚÔÛ¤ÊÂÚ ÁÈ· ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘.

✒ ¶Ò˜ ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÛ·Ó Î·È fiÛÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ‹Ù·Ó Ù· ʇÏÏ· ÂÚÁ·Û›·˜ Ô˘‰È·ÌfiÚʈÛ ÁÈ· Ù· ·È‰È¿, fiÛÔ Ù· ‚Ô‹ıËÛ·Ó Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó ÂÎı¤Ì·Ù· ‹ Ó·ÂÂÎÙ›ÓÔ˘Ó ÙȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ Î·È ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜.

✒ AÓ Ë Â›ÛÎÂ„Ë Û˘Ó¤‚·Ï ÛÙËÓ ÚÔÒıËÛË ÙˆÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ·Ú·Ù‹ÚËÛ˘ ηÈÂÚÈÁÚ·Ê‹˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ.

✒ ¶ÔȘ ÚfiÛıÂÙ˜ ÁÓÒÛÂȘ ·¤ÎÙËÛÂ Ë ›‰È· Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÁÈ· ÙÔ ı¤Ì· Ô˘ÌÂϤÙËÛ Ì ٷ ·È‰È¿ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ Ù˘.

281

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 10

π¢∂∂™ °π∞ ¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∂™ ¶∂ƒπµ∞§§√¡∆π∫∏™ ∂∫¶∞π¢∂À™∏™ ¶√À ª¶√ƒ√À¡ ¡∞™À¡¢∂£√À¡ ª∂ ∆√ £∂ª∞ ∆∏™ ™À¡√π∫π∞™14

¢ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ ¤Ó· ÌÈÎÚfi Ù˘ÈÎfi ÌÂÛÔÁÂÈ·Îfi ΋Ô

∆· ·È‰È¿, ÂÍÂÚ¢ÓÒÓÙ·˜ ÙÔ Ê˘ÛÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ù˘ Û˘ÓÔÈΛ·˜, ÌÔÚ› Ó· ‰È·ÈÛÙÒ-ÛÔ˘Ó ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë Ú·Û›ÓÔ˘. ™˘ÏϤÁÔ˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Î·È Ù· ·›ÙÈ¿ ÙÔ˘ (Ë·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ fiÏ˘, ̆ ÂÚ‚fiÛÎËÛË, ˘ÚηÁȤ˜ Î.Ï.).

∞ÔÊ·Û›˙Ô˘Ó Ó· Ê˘Ù¤„Ô˘Ó Ê˘Ù¿ Û ÂÈÏÂÁ̤Ó˜ ı¤ÛÂȘ. ∫·ÏÔ‡Ó ¤Ó· ‰·ÛÔÏfiÁÔ Ô ÔÔ›Ô˜ÙÔ˘˜ ÌÈÏ¿ ÁÈ· Ù· ÌÂÛÔÁÂȷο ÔÈÎÔÛ˘ÛÙ‹Ì·Ù·. ªÂÏÂÙÔ‡Ó ÊˆÙÔÁڷʛ˜ ‹ ‰È·Ê¿ÓÂȘ ÌÂÛÔ-ÁÂÈ·ÎÒÓ ÔÈÎÔÛ˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ. ∂ÈϤÁÔ˘Ó Î·È Ê˘ÙÂ‡Ô˘Ó ÌÈÎÚ¿ Ê˘Ù¿ (·ÚÙ›Ê˘Ù·) ·fi Ù· ÎÏ·ÛÈÎ¿Ê˘Ù¿ ÙˆÓ ÌÂÛÔÁÂÈ·ÎÒÓ ÔÈÎÔÛ˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ (‡ÎÔ, Ô˘ÚÓ¿ÚÈ, Û¯›ÓÔ, ·ÁÚ¤ÏË, ÁÎÔÚÙÛÈ¿,ÈÎÚÔ‰¿ÊÓË, ‰Ú˘˜ Î·È ÌÂÚÈο ·ÚˆÌ·ÙÈο fiˆ˜ Ú›Á·ÓË ‹ ̤ÓÙ·) ÛÙÔ ¿ÚÎÔ Ù˘ Û˘ÓÔÈΛ·˜ ‹ÛÙÔ ÎÔÓÙÈÓfi ‰·Û¿ÎÈ.

∆·˝˙ÔÓÙ·˜ Ù· Ô˘ÏÈ¿

∆· ·È‰È¿ ·Ú·ÙËÚÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ÊÙÂÚˆÙÔ‡˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ Ù˘ Û˘ÓÔÈΛ·˜ ÙÔ˘˜. ∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ·ÙÔ˘ ¯ÂÈÌÒÓ· Ù· Ô˘ÏÈ¿ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó ‰‡ÛÎÔÏ· ÙÚÔÊ‹. ™˘ÏϤÁÔ˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· Ù· ›‰ËÔ˘ÏÈÒÓ Î·È ÙËÓ ÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘˜. ∞ÔÊ·Û›˙Ô˘Ó Ó· Ù· ÊÚÔÓÙ›ÛÔ˘Ó Î·È Î·Ù·Û΢¿˙Ô˘Ó Ù·˝ÛÙÚ˜‹ ʈÏȤ˜ Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡. ™˘˙ËÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙË ı¤ÛË Î·È ÙÔÓ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfiÙ˘ ʈÏÈ¿˜ ÒÛÙ ӷ Ì·›ÓÂÈ Ô ‹ÏÈÔ˜ ̤۷ fiÏË ÙËÓ Ë̤ڷ, Ó· ʈٛ˙ÂÈ Î·È Ó· ˙ÂÛÙ·›ÓÂÈ Ù·Ô˘ÏÈ¿, Î·È Ó· ÌË ÙË ̄ Ù˘Ô‡Ó ÔÈ ‚ÔÚÈ¿‰Â˜.

∞ÔÍËÚ·›ÓÔÓÙ·˜ Ê˘Ù¿ Î·È ¿ÓıË

∆· ·È‰È¿ ÌÂÏÂÙÔ‡Ó Ù· Ê˘Ù¿ Î·È Ù· ¿ÓıË ÛÙË Û˘ÓÔÈΛ· ÙÔ˘˜. ªÂÏÂÙÔ‡Ó ÙÔ ÚfiÏÔ ÙˆÓÊ˘ÙÒÓ ÛÙË ‰È·ÎfiÛÌËÛË ÙˆÓ ÂÛˆÙÂÚÈÎÒÓ ¯ÒÚˆÓ. ∂ÈÛΤÙÔÓÙ·È ¤Ó· ·ÓıÔˆÏÂ›Ô Î·È·Ú·ÙËÚÔ‡Ó Û˘Óı¤ÛÂȘ ·ÔÍËÚ·Ì¤ÓˆÓ Ê˘ÙÒÓ. ∫fi‚Ô˘Ó Ê˘Ù¿ Î·È ¿ÓıË ·fi ΋Ԣ˜ ‹ÎÔÓÙÈÓÔ‡˜ ·ÁÚÔ‡˜, Ù· ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÚÔÛÂÎÙÈο ÛÙËÓ Ù¿ÍË, Ù· ‰¤ÓÔ˘Ó Ì ¤Ó· ÎÔÚ‰fiÓÈ ‹ ÌÂÛ‡ÚÌ· Û ÌÔ˘Î¤Ù·, Ù· ÎÚÂÌÔ‡Ó ·Ó¿Ô‰· ÁÈ· Ó· ÍÂÚ·ıÔ‡Ó Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜Û˘Óı¤ÛÂȘ.

∫¿‰Ô˜ ·Ó·Î‡ÎψÛ˘

™˘˙ËÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·Î‡ÎψÛË. ∆ÔÔıÂÙÔ‡Ó ¤Ó· ÎÔ˘Ù› ¤Íˆ ·fi ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÁÈ· ÙËӷӷ·ÎψÛË Ì·Ù·ÚÈÒÓ. ∂ÓËÌÂÚÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ÙÔÈ΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ·.

√È ÍÂÚÔÏÈıȤ˜

∫¿ÓÔÓÙ·˜ ÂÚ›·ÙÔ Û ¤Ó· ÌÔÓÔ¿ÙÈ Ì ÍÂÚÔÏÈıȤ˜ Û˘˙ËÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ›ӷÈ

282

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ10

14. °È· ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È Â‰Ò ‚Ï. ª·ÓÔ‡ÛÔ˘, 2000 Î·È ¶···‡ÏÔ˘ Î.¿Ï., 2002. ∫·ıÒ˜ ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ ‰È·ı¤ÙÂÈ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Â˘ÂÏÈÍ›· ·fi Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÙˆÓ ¿Ïψӂ·ıÌ›‰ˆÓ Ù˘ Âη›‰Â˘Û˘, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ªÂϤÙ˘ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÓۈ̷وıÔ‡ÓηÈÓÔÙfi̘ ‰Ú¿ÛÂȘ fiˆ˜ «¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋ ∂η›‰Â˘ÛË», «∞ÁˆÁ‹ ÀÁ›·˜», «¶ÔÏÈÙÈÛÙÈΤ˜ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜»,ÔÈ Ôԛ˜ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ıÂÛÌÔıÂÙË̤ӷ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·. ŒÙÛÈ ¤Ó· ÚfiÁÚ·ÌÌ· .¯.¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜ ∂η›‰Â˘Û˘ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ÈÛÙfi ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì fiϘ ÙȘ Ì·ıËÛȷΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Î·È Ó· ‰È·ÚΤÛÂÈ ÙfiÛÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· fiÛÔ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ë‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Î·È ÔÈ ÂȉÈÒÍÂȘ Ô˘ ¤¯ÂÈ ı¤ÛÂÈ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜.

ηٷÛ΢·Ṳ̂ÓÔ. ¶·Ú·ÙËÚÔ‡Ó Î·È ¿ÏϘ ηٷÛ΢¤˜ Ì ¤ÙÚ· (Ì¿ÓÙÚ˜, ·Ó·‚·ıÌ›‰Â˜),ÂÓÙÔ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ·Ô˘Û›· Û˘Ó‰ÂÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡, Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó Ì ٷ fiÛ· ¤Ì·ı·Ó ÁÈ· ÙËÓηٷÛ΢‹ ÙˆÓ ÛÈÙÈÒÓ. ∂ÈÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ̇ ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó Î·Ù·Û΢¤˜ Ì ¤ÙÚ˜.

π¢∂∂™ °π∞ ™Ã∂¢π∞ ∂ƒ°∞™π∞™ ¶√À ª¶√ƒ√À¡ ¡∞ •∂∫π¡∏™√À¡ ∂π∆∂ ∞¶√ ∆∞ π¢π∞ ∆∞ ¶∞π¢π∞ ∂π∆∂∞¶√ ∫∞£∏ª∂ƒπ¡∂™ ∂•∂ƒ∂À¡∏™∂π™ ™∆∏¡ ∞À§∏…

EÌ›˜ ‹ ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ ÛÒÌ· ‹ Ô Â·˘Ùfi˜ Ì·˜

∞ÊÔṲ́˜ ÁÈ· Û¯¤‰È· ÂÚÁ·Û›·˜ Ì ٷ ·Ú·¿Óˆ ı¤Ì·Ù· ‰›ÓÔÓÙ·È Û˘¯Ó¿ ·fi Ù· ·È‰È¿Î·ıÒ˜ .¯. Û˘ÁÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ «∂ÁÒ Â›Ì·È ÈÔ „ËÏfi˜» ‹ «Œ¯ˆ ÈÔ ÌÂÁ¿Ï· ¯¤ÚÈ·» ‹Î·ıÒ˜ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ «¢ÂÓ ÌÔÚÒ Ó· ÙÔ ÊÙ¿Ûˆ. ¢ÂÓ Â›Ì·È ÙfiÛÔÌÂÁ¿ÏË» ‹ ·ÎfiÌ· Ì ·ÊÔÚÌ‹ ÙË ı¤·ÛË ‹ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÂÓfi˜ ·ÙfiÌÔ˘ Ì ÎÈÓËÙÈοÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ì ηٿÏÏËÏ· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙËÛ˘˙‹ÙËÛË ÒÛÙ ӷ Ù· ÚÔÙÚ¤„ÂÈ Ó· ÛÎÂÊÙÔ‡Ó ÙÈ ·ÏÏ¿˙ÂÈ ÛÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘˜ fiÙ·Ó ÌÂÁ·ÏÒÓÔ˘Ó‹/Î·È Û ÙÈ ¯ÚËÛÈÌÂ‡Ô˘Ó Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ̤ÏË. ªÔÚ›, ˙ËÙÒÓÙ·˜ ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÙˆÓÁÔÓ¤ˆÓ, Ó· ÚÔÙÚ¤„ÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ʤÚÔ˘Ó ·fi ÙÔ Û›ÙÈ ÊˆÙÔÁڷʛ˜ ·fi ÙfiÙ Ԣ ‹Ù·ÓÌÈÎÚ¿, Ó· ÙȘ Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó Ì ÚfiÛÊ·Ù˜ ʈÙÔÁڷʛ˜ ÙÔ˘˜, Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ ηȉȷÊÔÚ¤˜. ªÔÚ› Ó· Ù· ÚÔÙÚ¤„ÂÈ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó Ô ¤Ó·˜ ÙÔÓ¿ÏÏÔÓ, ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó Û ÙÈ ·˘Ùfi˜ Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó Â›Ó·È Í¯ˆÚÈÛÙfi˜.ªÔÚ› Ó· Û˘ÛÙ·ı› Ì›· ÂÈÙÚÔ‹ ·Ú·ÙËÚËÙÒÓ Ë ÔÔ›· ı· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÈ ÚÔÛÂÎÙÈο ‰‡Ô·È‰È¿ ÁÈ· Ó· ÂÓÙÔ›ÛÂÈ ÙȘ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Î·È ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÙÔ˘˜: «∏ ∂ÏfiÓ· Â›Ó·È ÈÔ „ËÏ‹ ·fiÙËÓ ∞ÁÁÂÏÈ΋», «√ °È¿ÓÓ˘ ¤¯ÂÈ ÈÔ ÌÂÁ¿Ï· Ì¿ÙÈ· ·fi ÙÔ ™Ù¿ÌÔ», «√ ¡ÙÈÏ¤Ó ¤¯ÂÈ Ì·‡Ú·Ì¿ÙÈ·, ÂÓÒ Ô ª·ÓfiÏ˘ ¤¯ÂÈ Ú¿ÛÈÓ·. Œ¯Ô˘Ó fï˜ Î·È ÔÈ ‰‡Ô Ì·‡Ú· Ì·ÏÏÈ¿, ·ÏÏ¿ Ô ¡ÙÈϤӤ¯ÂÈ ÈÔ Ì·ÎÚÈ¿».

ªÔÚÔ‡Ó Ó· ·›ÍÔ˘Ó ·È¯Ó›‰È·: ¢‡Ô ·È‰È¿ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Ó· ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó Ì·ÎÚ›‚ÂÈ· ¤Ó· ÙÚ›ÙÔ ·È‰› Ù˘ Ù¿Í˘, ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·˜ Ù· ȉȷ›ÙÂÚ· ̄ ·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô˘ ÙÔ Î¿ÓÔ˘ÓͯˆÚÈÛÙfi. ∆· ¿ÏÏ· ·È‰È¿ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Ì·ÓÙ¤„Ô˘Ó Û ÔÈÔ ·È‰› ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È.

ªÔÚ› Ó· ۯ‰ȿÛÔ˘Ó ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο. ™Î¤ÙÔÓÙ·È Î·ÈϤÓ ÙÈ ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó Ó· ·ÏÏ¿ÍÂÈ ÛÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘˜ ηıÒ˜ ÌÂÁ·ÏÒÓÔ˘Ó. ∞ÏÏ¿˙Ô˘Ó ÌfiÓÔ ·˘Ù¿Ô˘ Ê·›ÓÔÓÙ·È; ∆È ı· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· οÓÔ˘Ó fiÙ·Ó ÌÂÁ·ÏÒÛÔ˘Ó Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÔ Î¿ÓÔ˘ÓÙÒÚ· Î·È ÁÈ·Ù›;

∂ӉȷʤÚÔÓ ¤¯ÂÈ ·Ó Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ıÂÏ‹ÛÂÈ Ó· ‰ÈÂÚ¢ӋÛÂÈ ÙȘ ȉ¤Â˜ Î·È ÙȘ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ Ù· ·È‰È¿ ÁÈ· ÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Î·È ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜, ˙ËÙÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó Ò˜ Â›Ó·È ÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘˜ ·fi ̤۷.¶·Ú·ÙËÚ› Î·È Î·Ù·ÁÚ¿ÊÂÈ Ù· fiÚÁ·Ó· Ô˘ ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Î·È ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ··È‰È¿ ηÈ, ·Ó ÙÔ ıˆÚ› ÛÎfiÈÌÔ, Ì ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ηÙ¢ı‡ÓÂÈ ÙË Û˘˙‹ÙËÛË Î·È ÛÂÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Ô˘ Èı·ÓfiÓ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ·ÔÙ˘ˆı› Î·È Ô˘ ÂÎÙÈÌ¿ fiÙÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷÚÔηϤÛÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ÛÎÂÊÙÔ‡Ó Î·È Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÔ˘Ó ÚԂϤ„ÂȘ: .¯. «∆È Á›ÓÂÙ·È ÙÔÊ·ÁËÙfi Ô˘ ÙÚÒÌÂ;» Î.Ï.

∏ Û˘˙‹ÙËÛË ÌÔÚ› Ó· ÂÂÎÙ·ı› ÛÙË ÊÚÔÓÙ›‰· ÙÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘˜ (Û˘Óı‹Î˜ ˘ÁÈÂÈÓ‹˜,‰È·ÙÚÔÊ‹, ·Ù˘¯‹Ì·Ù· Î.Ï.) Î·È Û ·˘Ùfi ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ó· ÎÏËıÔ‡Ó Î·È ÂȉÈÎÔ› Ô˘ ı·ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÂÓËÌÂÚÒÛÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙ·ÂÚˆÙ‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜ (.¯. ·È‰›·ÙÚÔÈ, ·È‰Ô„˘¯ÔÏfiÁÔÈ Î.Ï.).

283

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 10

∆∞ ªÀƒª∏°∫π∞

∏ ¤ÌÊ˘ÙË ÂÚȤÚÁÂÈ· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Û˘¯Ó¿ Ù· Ô‰ËÁ› Û ·˘ıfiÚÌËÙ˜ ÂÍÂÚ¢ӋÛÂȘ ÛÙËÓ·˘Ï‹ ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ. ŸÛ· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ì‚Ô‡Ó ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ·˘Ï‹˜ (.¯. Ù· ÂÚÈÛÙ¤ÚÈ·Ô˘ ÙËÓ ÂÈÛΤÙÔÓÙ·È, Ù· ¯ÂÏȉfiÓÈ· Ô˘ ¤Î·Ó·Ó ÙË ÊˆÏÈ¿ ÙÔ˘˜ ÛÙ· ÎÂÚ·Ì›‰È·, Ô ¶¤ÙÚÔ˜Ô˘ ¤ÂÛÂ Î·È ¯Ù‡ËÛ ÛÙÔ ÙÛÈ̤ÓÙÔ Î.Ï.) Î·È ÔÈ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ Ô˘ οÓÔ˘Ó ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔÙˆÓ fiÔÈˆÓ ÂÍÂÚ¢ӋÛÂÒÓ ÙÔ˘˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó ·ÊÔṲ́˜ Ô˘ ·Ó, ıÂÏ‹ÛÂÈ Ó· ÙȘ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÂÈ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ê˘Ó›ÛÔ˘Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ÛÂÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ‚¿ıÔ˜ ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ÂοÛÙÔÙ ı¤Ì·ÙÔ˜. ∆Ô Û¯¤‰ÈÔ ÂÚÁ·Û›·˜ Ì ı¤Ì· Ù·Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ·, Ô˘ ÂÚÈÏËÙÈο Û·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ì ‰Ò, ÚԤ΢„ ̛· ¿ÓÔÈÍË Ô˘ ·˘Ù¿ Ù·ÌÈÎÚÔÛÎÔÈο ˙ˆ¿ÎÈ· ›¯·Ó ηٷÎχÛÂÈ ÙËÓ ·˘Ï‹ ÂÓfi˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ. ∏ÚÔÛÔ¯‹ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÛÙÚ¿ÊËΠÛÙȘ ·ÙÂÏ›ˆÙ˜ ÛÙÚ·ÙȤ˜ Ì˘ÚÌËÁÎÈÒÓ Ô˘ ·Ó‚Ô-η٤‚·ÈÓ·Ó ÛÙÔÓ ÎÔÚÌfi ÂÓfi˜ ‰¤ÓÙÚÔ˘. ∆· ·È‰È¿ ÚÔÛ·ıÔ‡Û·Ó Ó· ηٷϿ‚Ô˘Ó ·fi Ô‡¤Ú¯ÔÓÙ·È Î·È Ô‡ ¿ÓÂ. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ıÂÒÚËÛ fiÙÈ Â›Ó·È Ì›· ηϋ ¢ηÈÚ›· Ó· Ù· Ì˘‹ÛÂÈÛÙË ÏÔÁÈ΋ Ù˘ ÂÚ¢ÓËÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜.

∞ã º∞™∏

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· Ô˘Ó ÙÈ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÁÈ· Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ·. ∫·È Ù··È‰È¿, ·Ú·ÎÈÓÔ‡ÌÂÓ· Ì ηٿÏÏËϘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ (‚Ï. ¿ÏÏ· Û¯¤‰È· ÂÚÁ·Û›·˜ ÛÙÔ ÎÂÊ.10), ϤÓÂ: ∑Ô˘Ó Î·È ÛÙ· Û›ÙÈ· Ì·˜, ÙÚÒÓ „ˆÌ› Î·È ¿ÏÏ· Ê·ÁËÙ¿, ·Ó‚·›ÓÔ˘Ó ÛÙ· ‰¤ÓÙÚ·,ÎÔ˘‚·ÏÔ‡Ó Ê‡ÏÏ·, ÎÔ˘‚·ÏÔ‡Ó Î·È ÛfiÚÔ˘˜ Î·È ÙÚ›ÌÌ·Ù· ·fi „ˆÌ› Î.Ï. ™Â ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ¯·ÚÙ› Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ οÓÂÈ ¤Ó· Û¯‹Ì· Ô‚¿Ï Î·È ÁÚ¿ÊÂÈ Ì¤Û· ÙË Ï¤ÍË «ªÀƒª∏°∫π∞»,ÂÍËÁÒÓÙ·˜ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÛÙ· ·È‰È¿ ÙÈ Î¿ÓÂÈ. °‡Úˆ Á‡Úˆ ı· ÁÚ¿„ÂÈ fiÛ· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Ù· ·È‰È¿ÁÈ· Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ·. ŒÙÛÈ, ·Ó ͯ¿ÛÔ˘Ó Î¿ÙÈ, ı· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÔ ‰È·‚¿ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÙÔÍ·Ó·ı˘ÌËıÔ‡Ó…

284

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ10

MYPMH°KIA

∑Ô˘Ó Î·È ÛÙ· Û›ÙÈ· Ì·˜

∆ÚÒÓ „ˆÌ› Î·È ¿ÏÏ· Ê·ÁËÙ¿

∞Ó‚·›ÓÔ˘Ó ÛÙ· ‰¤ÓÙÚ·

∆· ·Ù¿ÓÂ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ

∫Ô˘‚·ÏÔ‡Ó Ê‡ÏÏ·

∆· ÙÚÒÓÂ Ù·Ô˘ÏÈ¿

Œ¯Ô˘Ó Ì¿ÙÈ·

∫Ô˘‚·ÏÔ‡Ó ÙÚÔÊ‹∑Ô˘Ó Î¿Ùˆ ·fi ÙË ÁË

∆È ı· ‹ıÂÏ·Ó ÏÔÈfiÓ Ó· Ì¿ıÔ˘Ó ·-Ú·¿Óˆ ÁÈ· Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ·; ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜·Ú·ÎÈÓ› Ù· ·È‰È¿ Ó· Ù· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó·ÎfiÌË ÈÔ ÚÔÛÂÎÙÈο Î·È Ó· ‰È·Ù˘ÒÛÔ˘ÓÙ· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜. ∂ΛÓË Ù· ηٷÁÚ¿ÊÂÈÌ ÚÔÛÔ¯‹.

¶Ò˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Ù· Ì¿ıÔ˘Ó fiÏ· ·˘Ù¿; ∆Èı· Ú¤ÂÈ Ó· οÓÔ˘Ó; ∆· ·È‰È¿ ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó:

«¡· ‚Úԇ̠fiϘ ÙȘ Ì˘ÚÌËÁÎÔʈÏȤ˜Î·È Ùڇ˜»,

«¡· „¿ÍÔ˘Ì ÁÈ· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ· ÛÙÔ Û›ÙÈ Ì·˜ Î·È ÛÙÔ Ì·ÏÎfiÓÈ Î·È ÛÙÔÓ Î‹Ô», «¡·Ê¤ÚÔ˘ÌÂ Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ· ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·È Ó· Ù· Ù·˝ÛÔ˘Ì», «¡· Ù· ‰Ô‡ÌÂ Î·È ÛÙÔ ÌÈÎÚÔÛÎfiÈÔ».

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù· ÚÔÙÚ¤ÂÈ Ó· ÛÎÂÊÙÔ‡Ó ·Ó ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È ¿ÏÏÔÈ ÙÚfiÔÈ Ó· Ì¿ıÔ˘ÓÁÈ· Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ·. ∆Ô˘˜ ı˘Ì›˙ÂÈ Ò˜ ¤Ì·ı·Ó Î·È ÁÈ· Ù· ÂÚÈÛÙ¤ÚÈ·. ∆· ·È‰È¿ ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó:

«¡· ‚ÚÔ‡ÌÂ Î·È ‚È‚Ï›·», «¡· „¿ÍÔ˘ÌÂ Î·È Ì ÙÔÓ ̆ ÔÏÔÁÈÛÙ‹».

µã º∞™∏

∆· ·È‰È¿ ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ·Ú·ÙËÚÔ‡Ó Ôχ ÚÔÛÂÎÙÈο Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ·. ∞fi Ô‡ ÍÂÎÈÓÔ‡ÓÎ·È Ô‡ ¿ÓÂ; ∂ÓÙÔ›˙Ô˘Ó ÙȘ Ì˘ÚÌËÁÎÔʈÏȤ˜. ∆· ʈÙÔÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó. ∂ÈÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·˜ ÛÙËÓÙ¿ÍË Ù· ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó ÛÙÔ ¯·ÚÙ›. ∂ÈÛΤÙÔÓÙ·È ÙȘ Ì˘ÚÌËÁÎÔʈÏȤ˜ Î·È ÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ̤Ú˜.∫¿ÓÔ˘Ó Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ· ÙȘ ›‰È˜ ‰È·‰ÚÔ̤˜; ¶fiÛÔ ÌÂÁ¿Ï˜ ‰È·‰ÚÔ̤˜ οÓÔ˘Ó;

285

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 10

∂Ó‰ÂÈÎÙÈο ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ¶Ô‡ ˙Ô˘Ó; ∑Ô˘Ó Î¿Ùˆ ÛÙÔ ¯ÒÌ· ‹ Î·È ¿ÓˆÛÙÔ ‰¤ÓÙÚÔ;∆È ÙÚÒÓÂ; ∆ÚÒÓ ʇÏÏ·; ¶Ô‡ Ù· ¿Ó ·˘Ù¿ Ô˘ ÎÔ˘‚·ÏÔ‡Ó;¶Ò˜ Á›ÓÔÓÙ·È Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ·; ¶Ò˜ ÁÂÓÓÈÔ‡ÓÙ·È;¶Ò˜ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó ÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘˜; °È·Ù› ¤¯Ô˘Ó ÎÂÚ·›Â˜;∆È Î¿ÓÔ˘Ó Î¿Ùˆ ·fi ÙË ÁË;

¶·Ú·ÙËÚÔ‡Ó ÚÔÛÂÎÙÈο Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ·. ¶Ô‡ ¿ÓÂ; ¶fiÛÔ Ì·ÎÚÈ¿;

∆Ô Î·ı¤Ó· ÌÂٷʤÚÂÈ ÌfiÓÔ ÙÔ˘ Ù· ÛfiÚÈ· Î·È Ù· ʇÏÏ· ‹ Ù· ÌÂٷʤÚÔ˘Ó fiÏÔÈ Ì·˙›;™¤ÚÓÔ˘Ó ÛÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÙÔ˘˜ ÙÚ›ÌÌ·Ù· ·fi „ˆÌ› ÁÈ· Ó· ‰Ô˘Ó ·Ó ı· Ù· ÎÔ˘‚·Ï‹ÛÔ˘Ó Î·È ·˘Ù¿.¶fiÛË ÒÚ· οÓÔ˘Ó Ó· ¿Ó ÛÙË ÊˆÏÈ¿ ÙÔ˘˜; ªÂ ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ‚ÈÓÙÂÔ-ÛÎÔÔ‡Ó ÙȘ ‰È·‰ÚÔ̤˜. ™ÙËÓ Ù¿ÍË Ù· Í·Ó·‚Ï¤Ô˘Ó ÛÙÔ ‚›ÓÙÂÔ Î·È Û˘˙ËÙÔ‡Ó. ∏ ÂηÈ-‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·Ó·˙ËÙ¿, ·ÚÔ˘Û›· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ· ÛÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô.∫·Ù‚¿˙Ô˘Ó ÊˆÙÔÁڷʛ˜ (‚Ï. ÎÂÊ. 12). ∆Ș ÌÂÁÂı‡ÓÔ˘Ó, ÙȘ ÌÈÎÚ·›ÓÔ˘Ó Î·È ÙȘ ·Ú·ÙË-ÚÔ‡Ó.

∑ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ· Î·È ÙȘ ‰È·‰ÚÔ̤˜ ÙÔ˘˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ¯ÔÓÙÚÔ‡˜ Ì·Ú-η‰fiÚÔ˘˜, ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ· Ì ϷÛÙÂÏ›ÓË ‹ ÂÈÂṲ̂ÓÔ ̄ ·ÚÙ› (papier maché).

¢È·‚¿˙Ô˘Ó Î›ÌÂÓ· Ì ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ·. ¶ÏËÚÔÊÔÚÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓÌ˘ÚÌËÁÎÈÒÓ Î·È ÁÈ· Ù· ÂÏÒÚÈ· Ì¿ÙÈ· ÙÔ˘˜ Ô˘ ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó Ì ÔÏÏ¿ ÎÔÌÌ·Ù¿ÎÈ· ·fiÛ·Ṳ̂ÓÔ Î·ıÚ¤ÊÙË. ª·ı·›ÓÔ˘Ó ÁÈ· ÙȘ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó˜ ÎÔÈӈӛ˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÁÈ· ÙË ‚·-Û›ÏÈÛÛ·, Ô˘ Â›Ó·È ÌËÙ¤Ú· fiÏˆÓ ÙˆÓ Ì˘ÚÌËÁÎÈÒÓ Ù˘ ›‰È·˜ ʈÏÈ¿˜.

ºÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ÈÛÙÔڛ˜ ÁÈ· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ· Î·È ÙȘ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈÔ‡Ó.

°ã º∞™∏

¢È·‰Èηۛ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Î·È ·ÚÔ˘Û›·Û˘

∆· ·È‰È¿ ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ·ÊËÁËıÔ‡Ó ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜. ∞ÔÊ·Û›˙Ô˘ÓÓ· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô Î·È Ó· ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ¤ÁÈÓ·Ó. ∞˘Ùfi ‰›ÓÂÈ ÙËÓ¢ηÈÚ›· Ó· ·Ó·‚ÈÒÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ÙȘ ·ÓÂÍÂÙ¿ÛÔ˘Ó. ∂ÈϤÁÔ˘Ó ÙÔηٷÏÏËÏfiÙÂÚÔ ˘ÏÈÎfi ·fi ÙÔ ·Ú¯Â›Ô ÙÔ˘˜ (ʈÙÔÁڷʛ˜, ΛÌÂÓ· Ô˘ ÂÂÍÂÚÁ¿ÛÙËηÓfiˆ˜ ÙÔ ÚÔÛ¯¤‰ÈÔ ÂÚÁ·Û›·˜, ÙÔ ÂÚˆÙËÌ·ÙÔÏfiÁÈÔ, ˙ˆÁÚ·ÊȤ˜ ÙȘ Ôԛ˜ ÛηӿÚÔ˘Ó Î·ÈÂÈÎfiÓ˜ Ô˘ ›¯·Ó ηÙ‚¿ÛÂÈ ·fi ÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô) Î·È ÙÔ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó·Û˘ÓÙ¿ÍÔ˘Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ۯ‰›Ô˘ ÂÚÁ·Û›·˜. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ηٷÁÚ¿ÊÂÈ Î¿Ùˆ ·fi οıÂÂÈÎfiÓ· Ù· Û¯fiÏÈ· Ô˘ ‰È·Ù˘ÒÓÔ˘Ó. ™ÙËÓ ÚÒÙË ÛÂÏ›‰· ÚÔÛı¤ÙÂÈ ˆ˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙȘ ‰ÈΤ˜Ù˘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜.

286

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ10

“TÔ ÎÔÚÈÙÛ¿ÎÈ”, ÁÚ¿ÊÂÈ Ë XÚ‡Û·, “ÎÔÈÙ¿-ÂÈ Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ· Î·È ÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘˜ Ô˘ ÁÈ’·˘Ù¿ Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ· Â›Ó·È ÙÔ ‚·Û›ÏÂÈÔ”.

∞Á·ËÙÔ› ÁÔÓ›˜

√È ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ Î·È ÔÈ Î·Ù·Áڷʤ˜ ÛÙÔÓ Î‹Ô Â›Ó·È ÌÈ·‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ô˘ ÍÂÎÈÓ¿ ·fi ÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ Ì‹Ó˜ ÛÙÔÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Î·È ·Ú¤ÛÂÈ Ôχ ÛÙ· ·È‰È¿. √ ΋Ԙ ¿ÏψÛÙÂ,ÛÙ·ıÂÚfi ÛËÌÂ›Ô ·Ó·ÊÔÚ¿˜, ÚÔÛʤÚÂÙ·È ˆ˜ ‰›Ô ¤Ú¢ӷ˜ ÙˆÓ·ÏÏ·ÁÒÓ Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È ÛÙË Ê‡ÛË Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ηÈÚÈΤ˜ Û˘Óı‹ÎÂ˜Î·È ÙȘ ÂÔ¯¤˜. ™ÙË ‰È¿ıÂÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ¿ÓÙ· ÙÔ··Ú·›ÙËÙÔ ˘ÏÈÎfi ÁÈ· ÙȘ ηٷÁڷʤ˜ ÙÔ˘˜ fiˆ˜ ›Ó·Î˜(clipboards), Ì·Úη‰fiÚÔÈ, ̄ ·Û·fi¯·ÚÙÔ, ̄ ·ÚÙÈ¿ ∞4 Î.¿.

∞˘Ù‹ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÌÂÁ¿Ï˜ ·ÏÏ·Á¤˜ Û˘ÓÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔÓ Î‹Ô ÙÔ˘Û¯ÔÏ›Ԣ Ì·˜. ∆· ‰¤ÓÙÚ· Ú·ÛÈÓ›˙Ô˘Ó, ÂÓÒ Ù· ÌÈÎÚÔÛÎÔÈο ¤ÓÙÔ̷οÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹ ÙÔ˘˜. ∆· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ· ¤ÁÈÓ·Ó ÙÔ ·Á·Ë̤ÓÔ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ·Ú·Ù‹ÚËÛ˘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ⁄ÛÙÂÚ· ·fi ÙËÓ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ÙˆÓ fiÛˆÓ ÁÓÒÚÈ˙·Ó Î·È ÙˆÓ ÂÚˆÙËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ¤ıÂÛ·Ó, ·ÔÊ·Û›Û·ÌÂÓ· οÓÔ˘Ì ÌÈ· ¤Ú¢ӷ Î·È Ó· Ì¿ıÔ˘Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· Ú¿ÁÌ·Ù· ÁÈ’·˘Ù¿.

™Â fiÏË ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ۯ‰›Ô˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ¤ÌÊ·ÛË ‰fiıËΠÛÙËÓ·Ó·˙‹ÙËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ·fi ‰È¿ÊÔÚ˜ ËÁ¤˜, ÛÙËÓ ·Ú·Ù‹ÚËÛË,ÙËÓ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹, ÙËÓ ÂÈÓfiËÛË ÙÚfiˆÓ Â›Ï˘Û˘ ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓÔ˘ Ù¤ıËηÓ, ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ·È‰È¿ Î·È ÛÙo ‰È¿ÏÔÁÔ.ª¤Û· ·fi ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó Ù· ·È‰È¿Û˘˙‹ÙËÛ·Ó, ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÔÏfiÁËÛ·Ó, ¤ıÂÛ·Ó ÂÚˆÙ‹Ì·Ù·,·ÚÔ˘Û›·Û·Ó Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛ·Ó ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙÔ˘˜, ̤ÙÚËÛ·Ó ÔÛfiÙËÙ˜,·ÊËÁ‹ıËÎ·Ó Î·È ‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛ·Ó ÈÛÙÔڛ˜, ̇ ˆÁÚ¿ÊÈÛ·Ó Î·È ¤Î·Ó·ÓÚˆÙfiÙ˘Â˜ ηٷÛ΢¤˜ Ì ‰È¿ÊÔÚ· ˘ÏÈο, ¤Ì·ı·Ó ÔÏÏ¿ ÁÈ· ÙÔÎÔÓÙÈÓfi ÙÔ˘˜ Ê˘ÛÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È ÙËÓ ÈÛÔÚÚÔ›· ÛÙË Ê‡ÛË.ÃÚËÛÈÌÔÔÈ‹Û·Ì ›Û˘ ÙËÓ „ËÊȷ΋ οÌÂÚ· ÁÈ· ӷηٷÁÚ¿ÊÔ˘Ì ·˘Ù¿ Ô˘ ·Ú·ÙËÚÔ‡Û·Ó, ÙÔ ÌÈÎÚÔÛÎfiÈÔ ÁÈ· Ó··Ú·ÙËÚÔ‡Ó ÙȘ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ Î·È ÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ÁÈ· ÙË ÁÚ·Ê‹ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Î·È ÁÈ· Ó· ÂÈÛÎÂÊÙԇ̠̄ Ú‹ÛÈ̘ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜.

ŒÓ· ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡ Ô˘ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒıËΠ·fi ‰È¿ÊÔÚ˜ ËÁ¤˜,ηıÒ˜ Î·È ‰Â›ÁÌ· ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÌÔÚ›Ù ӷ ‰Â›Ù Û·˘Ùfi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô Ô˘ ¤ÊÙÈ·Í·Ó Ù· ›‰È· ÁÈ· ÂÛ¿˜.

¢È·‚¿ÛÙ ̷˙› Ì ÙÔ ·È‰› Û·˜ ·˘Ùfi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô Î·È ˙ËÙ‹ÛÙ ÙÔ˘ Ó·Û·˜ ·ÊËÁËı› Î·È Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÂÈ ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ ÙÔ˘.

287

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 10

288

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

O °ÈÒÚÁÔ˜ ˙ˆÁÚ¿ÊÈÛ ÔÏÏ¿ Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ·. T· ›‰Â Ô˘ ÂÚ·ÙÔ‡Û·Ó ÛÙÔÓ Î‹Ô.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

289

¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›·-¤ÎÊÚ·ÛË: ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·˜ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· Î·È ÙË Ê·ÓÙ·Û›·

√È Ù¤¯Ó˜ fiˆ˜ Ë ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋, Ë ÁÏ˘ÙÈ΋, Ë ‰Ú·Ì·ÙÈ΋ Ù¤¯ÓË, Ë Î›ÓËÛË Î·È Ë ÌÔ˘ÛÈ΋ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÛÂÏ·ÛÔ˘Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ·fi ÙËÓ Ôχ ÌÈÎÚ‹ ÙÔ˘˜ ËÏÈΛ·. ∏·ʋ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ì ¤ÚÁ· Ù¤¯Ó˘ ÚÔÛʤÚÂÈ ÏÔ‡ÛÈ· ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· ÁÈ· ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ·Ù˘ ·ÈÛıËÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ‡˜ ‰›ÓÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó Ì›· ÚÔÛˆÈ΋ Û¯¤ÛË ÌÂÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi (µ·Ê¤·, 2002). ∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Û ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜-ηÏÏÈÙ¯ÓÈΤ˜‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ·ÍÈÔÔ›ËÛË, ÌÔÚ› Ó· Û˘Ì‚¿ÏÂÈÔ˘ÛÈ·ÛÙÈο ÙfiÛÔ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜ fiÛÔ Î·È ÛÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘̷ıËÛȷ΋˜ ÙÔ˘˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜ Î·È Ù˘ Û˘ÓÔÏÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ·Ó¿Ù˘Í˘, ÛÙÔ ‚·ıÌfi Ô˘ ÔȉڷÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÔ˘Ó:

✒ Ó· ‰ÈÂÁ›ÚÔ˘Ó Î·È Ó· ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ,

✒ Ó· ÚÔˆıÔ‡Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ÂÚÂı›˙Ô˘Ó ÙË Ê·ÓÙ·Û›· ÙÔ˘˜,

✒ Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘ ·Ó··Ú·ÛÙ·-ÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ÛΤ„˘,

✒ Ó· ÂÌÏÔ˘Ù›˙Ô˘Ó ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Ó· ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfi-Ô˘˜ Î·È Ì¤Û· ÙË ÛΤ„Ë Î·È Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜,

✒ Ó· ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÙËÓ ·ÈÛıËÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ·ÓÙ›ÏË„Ë.

∫·Ù¿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÛ·ı› Ó·«ÚÔÛʤÚÂÈ ÛÙ· ·È‰È¿ ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· Ô˘ ÎÂÓÙÚ›˙Ô˘Ó ÙË Ê·ÓÙ·Û›· ÙÔ˘˜ Î·È ÙË ‰È¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘˜ÁÈ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·, ÂÓÒ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÙÔ˘˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ¿ÁÓˆÛÙ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Î·È ÚˆÙfiÙ˘·˘ÏÈο Ô˘ ÙÔ˘˜ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó Ó¤Â˜ ÂÎÊÚ·ÛÙÈΤ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜» (µ·Ê¤·, 2002). √ÈηÏÏÈÙ¯ÓÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ (ÂÈηÛÙÈΤ˜, ı·ÙÚÈΤ˜, ÌÔ˘ÛÈÎÔÎÈÓËÙÈΤ˜) ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·ÈÛÙ· Û¯¤‰È· ÂÚÁ·Û›·˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ (‚Ï. ÎÂÊ. 7 Î·È 10) ‰È¢ڇÓÔÓÙ·˜ ÙȘ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ηÈÙ· ·È‰È¿, ·ÊÔ‡ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÛÙ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· Ó· Â͈ÙÂÚÈ·ÛÔ˘Ó Ì ÔÈΛÏÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜‚ÈÒÌ·Ù· Î·È Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· Ô˘ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó Ì ÙÔ ÏfiÁÔ. ∫·È Ê˘ÛÈοηٿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘Í‹ ÙÔ˘˜ ÔÈ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ‰È·Ï¤ÎÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. √¯ÔÚfi˜ Û˘Ó‰˘¿˙ÂÙ·È Ì ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋, ÔÈ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂȘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ÂÎÊÚ·ÛÙÈ΋ΛÓËÛË Î·È Ì ÂÈηÛÙÈο ÛÙÔȯ›· Î.Ï. Ÿˆ˜ Î·È ÛÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂÙȘ ˘fiÏÔȘ Ì·ıËÛȷΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı¤ÙÂÈ ÛÙfi¯Ô˘˜ Î·È Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ›ۯ‰ȷÛÌÔ‡˜, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ¿ÓÙ· ÌÂÁ¿Ï· ÂÚÈıÒÚÈ· ÁÈ· ÙËÓ ÂχıÂÚË ÚÔÛˆÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛËÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Î·È ÁÈ· ·Ó·ÚÔÛ·ÚÌÔÁ¤˜, Ô˘ Ë ›‰È· ı· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ÛÂÈ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜˘fi„Ë ÙȘ ·ÓÙȉڿÛÂȘ ÙÔ˘˜.

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 11

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

290

11.1 ∏ ∂π∫∞™∆π∫∏ ∂∫ºƒ∞™∏

Ÿˆ˜ Ê¿ÓËΠ۠fiÏ· Ù· ÎÂÊ¿Ï·È· Ô˘ ÚÔËÁ‹ıËηÓ, ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ Î·È Ë ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋·ÔÙÂÏÔ‡Ó Î·Ù’ ÂÍÔ¯‹Ó Ù· ̤۷ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Ù· ·È‰È¿ ÁÈ· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ȉ¤Â˜,ÙȘ ÛΤ„ÂȘ, Ù· ‚ÈÒÌ·Ù· Î·È Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜. ∏ ÂÈηÛÙÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË, ηıÒ˜ Î·È Ë¤ÎÊÚ·ÛË Ì¤Ûˆ ¿ÏÏˆÓ ÌÔÚÊÒÓ Ù¤¯Ó˘ (ΛÓËÛË, ‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛË), ÙÔ˘˜ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó·ÂÈÎÔÈÓˆÓ‹ÛÔ˘Ó ·ÌÂÛfiÙÂÚ· Î·È ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙÂÚ· ·’ fi,ÙÈ Ì ÙÔ ÏfiÁÔ.

∏ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÈηÛÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÂӉȷʤÚÔÓ Ô˘ÂȉÂÈÎÓ‡Ô˘Ó Ù· ·È‰È¿ ÁÈ· Ù· ˘ÏÈο (Terrieux et al., 1996). ∆Ô˘˜ ·Ú¤ÛÂÈ Ó· Ù· ·Ú·ÙËÚÔ‡Ó,Ó· Ù· ·ÁÁ›˙Ô˘Ó Î·È Ó· Ù· ÂÍÂÚ¢ÓÔ‡Ó Î·È ¯·›ÚÔÓÙ·È Ó· ·Ó·Î·Ï‡ÙÔ˘Ó ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜. ∞ÔÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË Î·ı·˘Ù‹, ¯ˆÚ›˜ Ó· Ù· ··Û¯ÔÏ› Ì ÙÈ ı·ÌÔÈ¿˙ÂÈ ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ÂÈηÛÙÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó. Œ¯ÔÓÙ·˜ Û˘¯Ó¤˜Â˘Î·Èڛ˜ Ó· ÂÈÚ·Ì·Ù›˙ÔÓÙ·È Ì ̷Úη‰fiÚÔ˘˜, ͢ÏÔÌÔÁȤ˜, ÓÂÚÔÌÔÁȤ˜,‰·ÎÙ˘ÏÔÌÔÁȤ˜, Ï·ÛÙÂÏ›ÓË, ËÏfi Î·È ˘ÏÈο ÁÈ· ÎÔÏÏ¿˙ Î·È Î·Ù·Û΢¤˜, Ù· ·È‰È¿·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜, ηÏÏÈÂÚÁÒÓÙ·˜ ÙËÓ Â˘Ê˘˝·, ÙËÓ ÂÊ¢ÚÂÙÈÎfiÙËÙ· ηÈÙË Ê·ÓÙ·Û›· ÙÔ˘˜ (Prendice et al, 2003). ¢ÔÎÈÌ¿˙ÔÓÙ·˜ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Ì ÔÏÏÔ‡˜ ηȉȷÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ù· ·Ú·¿Óˆ ˘ÏÈο, Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ ‚ÈÒÓÔ˘Ó ·ÈÛıËÙËÚȷΤ˜ÂÌÂÈڛ˜ Ô˘ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ·ÈÛıËÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ·Ó¿Ù˘ÍË (Dodge & Colker, 1998), ·ÏÏ¿ ηÈÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Ù· ‚ÈÒÌ·Ù· Î·È Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜ (¡ÙÔÏÈÔÔ‡ÏÔ˘, 2003). ¶·Ú·ÙËÚÒÓÙ·˜ÚÔÛÂÎÙÈο ÙȘ ÂÈηÛÙÈΤ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Î·È Û˘˙ËÙÒÓÙ·˜ Ì·˙› ÙÔ˘˜ ËÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ÔÏÏ¿ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙfiÛÔ ÙÔ Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈÎfi ÙÔ˘˜ÎfiÛÌÔ, fiÛÔ Î·È ÙȘ ȉ¤Â˜ Î·È ÙȘ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ ÁÈ· Ú¿ÁÌ·Ù· ηÈηٷÛÙ¿ÛÂȘ. ∞·Ú·›ÙËÙË ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÂÊ¢ÚÂÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘ʷÓÙ·Û›·˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÙËÓ ¿ÓıËÛË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È Ë ÂÓÂÚÁfi˜ ÙÔ˘˜ ÂÌÏÔ΋ Û‰ڷÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ̂ ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÚˆÙfiÙ˘Â˜ ·Ú·ÁˆÁ¤˜ (Prendice et al., 2003).

Œ¯ÔÓÙ·˜ Û˘¯Ó¤˜ ¢ηÈڛ˜ Ó· οÓÔ˘Ó ‰ÔÎÈ̤˜ Î·È ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌÔ‡˜ Ì ¯ÚÒÌ·Ù·,Û¯‹Ì·Ù· Î·È fiÁÎÔ˘˜, Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛıÂÙ˜ ¢ηÈڛ˜ ÁÈ· Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘ÓÚÔԉ¢ÙÈο ÙËÓ ·Ó··Ú·ÛÙ·ÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ÛΤ„Ë Î·È Ó· ÂÍÂÏ›ÛÛÔ˘Ó Ì ÙÔ ¯ÚfiÓÔ ÙËÓÈηÓfiÙËÙ· Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔ‡, ηٷÎÙÒÓÙ·˜ Ì ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÂÊfi‰È· Ô˘ ÙÔ˘˜ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙËÓÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ÙËÓ ÂÚÌËÓ›·, ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ ·fiÏ·˘ÛË ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Ô˘ Ù· ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÈ.

º˘ÛÈο, ‚·ÛÈÎfi˜ ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Û ÂÈηÛÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜Â›Ó·È Î˘Ú›ˆ˜ Ë ‰È·‰Èηۛ· Î·È fi¯È ÙÔ ·ÈÛıËÙÈÎfiÙÔ˘˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·. ŸÏ· Ù· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·ÂÎÊÚ·ÛÙÔ‡Ó Î·È Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓ‹ÛÔ˘Ó ÂÈηÛÙÈο.™ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù· Û¯¤‰È¿ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ÚˆÙfiÏÂÈ·,ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙ·È fï˜ ηıÒ˜ ¤¯Ô˘Ó Û˘¯Ó¤˜ ¢ηÈ-ڛ˜ Ó· ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Î·È Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó Î·ÈηıÒ˜ Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ù¯ÓÈΤ˜, ÂÍÂÚ¢ÓÒÓÙ·˜ÂÚÁ·Ï›· Î·È ˘ÏÈο. ∆Ô Î·Ïfi ·ÈÛıËÙÈÎfi·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÚÔ·ÙÂÈ fiÙ·Ó ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ÚÔÛÂÏÎ‡Ô˘Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜‰›ÓÔÓÙ·È Û˘¯Ó¤˜ ¢ηÈڛ˜ Ó· ·Û¯ÔÏËıÔ‡Ó ÌÂÏÔ‡ÛÈ· Î·È Î·Ù¿ÏÏËÏ· ̆ ÏÈο.

∞fi Ù· ·Ú¯Èο, ÚˆÙfiÏÂÈ· Û¯¤‰È· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

291

∫·ıÒ˜ ÙÔ˘˜ ‰›ÓÔÓÙ·È Û˘¯Ó¤˜ ¢ηÈڛ˜ Ó· ÂÍÂÚ¢ÓÔ‡Ó ÂÚÁ·Ï›·, Ù¯ÓÈΤ˜ Î·È ˘ÏÈο, Ù· Û¯¤‰È¿ ÙÔ˘˜ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙ·È. ™ÙËÓ ÚÔÎÂÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË ¤Î·Ó·Ó ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ Ì ̛· ÎÏÂÈÛÙ‹ ÁÚ·ÌÌ‹. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ··Ú·ÙËÚÔ‡Û Ì ÙÈ ÌÔÈ¿˙ÂÈ ·˘Ùfi Ô˘ Û¯ËÌ·Ù›ÛÙËÎÂ Î·È ÙÔ˘ ÚfiÛıÂÙ·Ó ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÛÙÔȯ›· ηÈÛÙÔȯ›· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Ô˘ ı· ÙÔ˘˜ ¤ÙÚÂ·Ó Ó· ‰Â›ÍÔ˘Ó Î·È ÛÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÙÈ ·Ó··ÚÈÛÙ¿ ÙÔ Û¯¤‰ÈfiÙÔ˘˜. H E‡· ¤Î·Ó ÌÈ· ÁÔÚÁfiÓ· ÙÚ·ÁÔ˘‰›ÛÙÚÈ·.

∞Ó·ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·È Â·Ó·Ï·Ì‚·ÓfiÌÂÓ· Û¯‹Ì·Ù·, ·ÏÏ¿ Ë ˙ˆÁÚ·ÊÈ¿ ‰ÂÓ ·›ÚÓÂÈ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi ÙË˜Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÌÔÚÊ‹.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

292

TÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ηÏÏÈÙ¯ÓÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜∏ ÂÓ·Û¯fiÏËÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ì ʇÏÏ· ÂÚÁ·Û›·˜ ‹ ‚È‚Ï›· Ô˘ ÂÚȤ¯Ô˘Ó ÌÔÙ›‚· Î·È ÂÚÈÁÚ¿ÌÌ·Ù·ÂÈÎfiÓˆÓ, Ù· ÔÔ›· ηÏÔ‡ÓÙ·È ·Ï¿ Ó· ¯ÚˆÌ·Ù›ÛÔ˘Ó, Ë ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹ ÚÔۯ‰ȷÛÌ¤ÓˆÓ ÌÔÙ›‚ˆÓ, ˤӈÛË ÙÂÏÂÈÒÓ Ì ÁÚ·Ì̤˜ ÒÛÙ ӷ Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Î·È Ë Î·Ù·Û΢‹ ÔÌÔÈfiÌÔÚʈӯÂÈÚÔÙ¯ÓÈÒÓ, Ô˘ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È Û ¤ÙÔÈÌ· ÚÔۯ‰ȷṲ̂ӷ Û¯‹Ì·Ù· ‰ÂÓ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ÂÈηÛÙÈΤ˜‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, ‰ÂÓ ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙË ÛΤ„Ë Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Î·È ‰ÂÓ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛ˘ Î·È Ù˘ ·˘ÙÔÂÎÙ›ÌËÛ‹˜ ÙÔ˘˜. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ù· ˆıÔ‡ÓÛ Ì˯·ÓÈÛÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÔÈ Ôԛ˜ ηٷÛÙ¤ÏÏÔ˘Ó Î¿ı ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ‰È¿ıÂÛË, ηÈÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ÌÂÈÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ·˘ÙÔÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘˜, ÁÈ·Ù›, ηıÒ˜ ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ Ô‰ËÁ›Â˜,Ô˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÙȘ ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó fiÏÔÈ, Ù· ·È‰È¿ Ô˘ ÁÈ· οÔÈÔ ÏfiÁÔ ‰ÂÓ ı· Ù· ηٷʤÚÔ˘ÓÛ˘¯Ó¿ ·Ôı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·È.

Schirrmacher, 1998, ÛÛ. 22-25

Ÿˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ÛÙ· ÎÂÊ¿Ï·È· Ô˘ ÚÔËÁ‹ıËÎ·Ó (‚Ï. ΢ڛˆ˜ ÎÂÊ. 8, 9 Î·È 10) ·ÏÏ¿ ηÈÛ ·˘Ù¿ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó, Ë ÂÓ·Û¯fiÏËÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ì ٷ ÂÈηÛÙÈο ÙÔ‡˜ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó·‰ÈÂÚ¢ÓÔ‡Ó ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜, Ó· ÁÂÓÓÔ‡Ó È‰¤Â˜ Î·È Ó· ÙÔ˘˜ ‰›ÓÔ˘Ó ÌÔÚÊ‹, Ó· ‰ÔÌÔ‡Ó Î·È Ó··Ó·‰ÔÌÔ‡Ó ÓÔ‹Ì·Ù· Î·È Ó· ÂÌÏÔ˘Ù›˙Ô˘Ó Ù· ÂÎÊÚ·ÛÙÈο ÙÔ˘˜ ̤۷, ·ÓÙ·ÔÎÚÈÓfiÌÂÓ· ÛÂÚÔÎÏ‹ÛÂȘ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Ì·ıËÛȷο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· (Prendiceet al., 2003). ∫·ıÒ˜ Ë Ù¤¯ÓË Â›Ó·È ¿ÏÏÔ˜ ¤Ó·˜ ÙÚfiÔ˜ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘, fiˆ˜ Ë ÁÚ·Ê‹ ‹ ÔÈηٷÛ΢¤˜ Ì ÙÔ ÔÈÎÔ‰ÔÌÈÎfi ˘ÏÈÎfi, ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó·Û˘Ó‰ÂıÔ‡Ó Ì fiϘ ÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÛÔ˘‰ÒÓ (¡ÙÔÏÈÔÔ‡ÏÔ˘, 2003). ™ÙÔÏ·›ÛÈÔ Û¯Â‰›ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜ Ë ÂÈηÛÙÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ÛÙ· ·È‰È¿ ¤Ó· ÂÍ·È-ÚÂÙÈο ÈηÓÔÔÈËÙÈÎfi ̤ÛÔ ÂÍÂÚ‡ÓËÛ˘ Î·È ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÂÓfi˜ı¤Ì·ÙÔ˜ ÌÂϤÙ˘. √È ˙ˆÁÚ·ÊȤ˜ ÙÔ˘˜ ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. ∏˙ˆÁÚ·ÊÈ΋ ̤۷ ·fi ÙËÓ ·Ú·Ù‹ÚËÛË ··ÈÙ› ·fi Ù· ·È‰È¿ Ó· ÎÔÈÙ¿˙Ô˘Ó Ì ÚÔÛÔ¯‹ ηÈÓ· οÓÔ˘Ó Û˘¯ÓÔ‡˜ ÂϤÁ¯Ô˘˜ ÙˆÓ Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ Ô˘ ·Ú·ÙËÚÔ‡Ó. ªÂ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiԷӷηχÙÔ˘Ó ÏÂÙÔÌÂÚ›˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· Ù· ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜ ÙˆÓ ·Ó-ıÚÒˆÓ Î·È ÁÈ· ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙˆÓ ÌÂÚÒÓ Ì ÙÔ fiÏÔ (Katz & Chard, 2004). ∆· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡ÓÓ· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó ‹ Ó· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó Ì ÂÈÂṲ̂ÓÔ ¯·ÚÙ› (papier maché), Ì ϷÛÙÂÏ›ÓË‹ Ì ËÏfi Ù· ˙Ò· ‹ Ù· Ê˘Ù¿ Ô˘ ÌÂϤÙËÛ·Ó ÛÙË ÌÂϤÙË ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, Ó· ·ÂÈÎÔÓ›ÛÔ˘ÓÙȘ ÔÛfiÙËÙ˜ Ô˘ ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ˘ÔÏÔÁ›ÛÔ˘Ó ÛÙ· Ì·ıËÌ·ÙÈο, Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ÁÈ· Ù· ‚È‚Ï›· Ô˘ ¤ÁÚ·„·Ó, Ó· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÊÈÏÔÙ¯ӋÛÔ˘Ó ·È¯Ó›‰È· Ô˘Â͢ËÚÂÙÔ‡Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ‰ÂÍÈÔًوÓ. ∂›Û˘ Ù· Û¯¤‰È· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ·ÔηχÙÔ˘Ó ÙȘ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ Ò˜ Ù· ›‰È· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓÚ·ÁÌ¿ÙˆÓ (Katz & Chard, 2004).

∂›Û˘, ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊ·, ηıÒ˜ ÂÌϤÎÔÓÙ·È Û ηÏÏÈÙ¯ÓÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, ¤¯Ô˘Ó¢ηÈڛ˜ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÁÓÒÛÂȘ, ÈηÓfiÙËÙ˜ Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì fiϘ ÙȘ̷ıËÛȷΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜:

✒ ¢ÈÂÚ¢ÓÒÓÙ·˜ Ù· ˘ÏÈο ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›·, Ì ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡,Ó· οÓÔ˘Ó ‰È·ÈÛÙÒÛÂȘ ÁÈ· ÙȘ ȉÈfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ÂÈÛً̘: ·Ó·ÌÂÈÁÓ‡ÔÓÙ·È ‹ ‰ÂÓ ·Ó·ÌÂÈÁÓ‡ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ‰È·Ï‡ÔÓÙ·È ‹ÛÙÂÚÂÔÔÈÔ‡ÓÙ·È, Â›Ó·È Ì·Ï·Î¿ ‹ ÛÎÏËÚ¿, Îfi‚ÔÓÙ·È Â‡ÎÔÏ·, ‰‡ÛÎÔÏ· ‹ ηıfiÏÔ˘Î.Ï.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

293

✒ ÀÔÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘˜ Î·È ‚¿˙ÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜ Ù›ÙÏÔ˘˜ Î·È ÏÂ˙¿ÓÙ˜ ÂÌϤÎÔÓÙ·ÈÛ ‰È·‰Èηۛ˜ ÁÚ·Ê‹˜.

✒ ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ‡ϷÛÙ· ˘ÏÈο, fiˆ˜ Ï·ÛÙÂÏ›ÓË, ˙˘Ì¿ÚÈ, ËÏfi Î.¿., ·Ú·-ÙËÚÔ‡Ó ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ Û¯ËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÌÂÁÂıÒÓ Î·È, Ì ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘ ÂηÈ-‰Â˘ÙÈÎÔ‡, ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ÚÔ˜ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË Ù˘ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ ÂÓÓÔÈÒÓ fiˆ˜ Ë ‰È·Ù‹ÚËÛË Ù˘ ÔÛfiÙËÙ·˜ (.¯. Ì ÙËÓ›‰È· ÔÛfiÙËÙ· Ï·ÛÙÂÏ›Ó˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó Ì›· ÌÂÁ¿ÏË Ì¿Ï· ‹ ÔÏϤ˜ÌÈÎÚ¤˜).

✒ ∫·ıÒ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘˜, ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·È Ó· ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ÂÚÁ¿ÛÙËηÓ, Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó Ù· ˘ÏÈο Î·È ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ·Ó Î·È Ó·ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÔÏÔÁÔ‡Ó ÁÈ· ÙȘ ÂÈÏÔÁ¤˜ ÙÔ˘˜, ÂÓÈÛ¯‡ÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ÚÔÊÔÚÈÎfi ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ.

ªÂÙ¿ Ì›ÏËÛ·Ó ÁÈ· Ù· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ̤ÚË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Î·È Ù· ÛËÌ›ˆÛ·Ó ¿Óˆ ÛÙÔ Û¯¤‰ÈfiÙÔ˘˜. √ ηı¤Ó·˜ ¤ÁÚ·Ê fiˆ˜ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÁÚ¿„ÂÈ. ŒÁÚ·„·Ó «ÎÂÊ¿ÏÈ», «Ï·ÈÌfi˜», «¯¤ÚÈ», fiˆ˜ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· Ù· ÁÚ¿„Ô˘Ó (‚Ï. ÎÂÊ. 8).

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Û¯Â‰›Ô˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÁÈ· ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ ÛÒÌ·, Ù· ·È‰È¿ ¤Î·Ó·Ó ÙÔ ¤Ó· ÙÔ ÂÚ›ÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘¿ÏÏÔ˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÛÙÔ Î¿ı ÂÚ›ÁÚ·ÌÌ· ˙ˆÁÚ¿ÊÈÛ·Ó ÎÂÊ¿ÏÈ, ¯¤ÚÈ· Î·È fi‰È·, ¤ÊÙÈ·Í·Ó Ì·ÏÏÈ¿,¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ Ì·ÏÏ› ÏÂ̷͛ÙÔ˜ Î·È ÙÔ ¤ÓÙ˘Û·Ó Î¿ÓÔÓÙ·˜ ÎÔÏÏ¿˙ ·fi ˘Ê¿ÛÌ·Ù· Î·È ¯·ÚÙÈ¿.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

294

∏ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ·È‰ÈÎÔ‡ ۯ‰›Ô˘Œ¯ÔÓÙ·˜ Û˘¯Ó¤˜ ¢ηÈڛ˜ ÂÈηÛÙÈ΋˜ ÂÓ·Û¯fiÏËÛ˘ Ù· ·È‰È¿ ÂÍÂÏ›ÛÛÔ˘Ó ÚÔԉ¢ÙÈοÈηÓfiÙËÙ˜ Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙÔ Ò˜ Ó· ÎÚ·ÙÔ‡Ó Î·È Ó· ¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È ÌÔχ‚È·,Ì·Úη‰fiÚÔ˘˜ Î·È ÈӤϷ Î·È Ò˜ Ó· ·Ó··ÚÈÛÙÔ‡Ó È‰¤Â˜ Î·È ·ÓÙÈΛÌÂÓ·. ªÂÏÂÙËÙ¤˜‰È·ÈÛÙÒÓÔ˘Ó fiÙÈ ‰È·Ó‡Ô˘Ó ÙÚ›·-Ù¤ÛÛÂÚ· ‚·ÛÈο ÛÙ¿‰È· ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ù‹˜ ÙÔ˘˜ Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘. 1. ¶ÚÒÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ: ∆· ÌÔ˘Ù˙Ô˘ÚÒÌ·Ù·. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÁÚ·Ì̤˜ ¯ˆÚ›˜ ¤ÏÂÁ¯Ô Î·È ¯ˆÚ›˜ η̛·‰È¿Ù·ÍË.2. ¢Â‡ÙÂÚÔ ÛÙ¿‰ÈÔ: ∂ϤÁ¯Ô˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÙÔ ¯¤ÚÈ ÙÔ˘˜ Î·È Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚÈÛÙÔ‡Ó·ӷϷ̂·ÓfiÌÂÓ· ÌÔÙ›‚· Î·È Û¯‹Ì·Ù· ÛÙË ˙ˆÁÚ·ÊÈ¿ ÙÔ˘˜, ¯ˆÚ›˜ fï˜ ·˘Ù‹ Ó· ·›ÚÓÂÈ ÛÙÔÛ‡ÓÔÏfi Ù˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÌÔÚÊ‹. 3. ∆Ú›ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ: √ÓÔÌ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ô˘ ˙ˆÁÚ¿ÊÈÛ·Ó, Ë ÔÔ›· fï˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÈÌË·fi ¿ÏÏÔ˘˜. ™Â ·˘Ùfi ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ Î·È Ù· ›‰È· Ù· ·È‰È¿ ‰ÂÓ ÍÂÎÈÓÔ‡Ó Ì ۷ʋ ÚfiıÂÛË Ó·˙ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó Î¿ÙÈ, ·ÏÏ¿ ·Ú¯›ÛÔ˘Ó Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó ¯ˆÚ›˜ Ó· ¤¯Ô˘Ó οÙÈ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ Î·Ù¿ ÓÔ˘Î·È ‡ÛÙÂÚ· ϤÓ fiÙÈ ̇ ˆÁÚ¿ÊÈÛ·Ó ·˘Ùfi Ô˘ ÙÔ˘˜ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÙÔ˘˜ ı˘Ì›˙ÂÈ ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·.4. ∆¤Ù·ÚÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ: ∞Ó·ÎÔÈÓÒÓÔ˘Ó ÙÈ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó Î·È ÙÔ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÔ˘Ó Ì ÙÔ ‰ÈÎfiÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ. ™ÙÔ Û¯¤‰Èfi ÙÔ˘˜ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÁÚ·Ì̤˜ Ô˘ ˘Ô‰ËÏÒÓÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ›‰· ÙÔ˘¯ÒÚÔ˘ (.¯. Ô˘Ú·Ófi˜, ÁË), ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÚÔÔÙÈ΋ Î·È Ù‹ÚËÛË ÙˆÓ ·Ó·ÏÔÁÈÒÓ Î·È ˘¿Ú¯ÂȉȷʿÓÂÈ· (.¯. ˙ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó Û›ÙÈ· ̤۷ ÛÙ· ÔÔ›· Ê·›ÓÔÓÙ·È Ù· ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó,ı¿Ï·ÛÛ· Ô˘ ̤۷ Ê·›ÓÔÓÙ·È Ù· „¿ÚÈ· Î.Ï.).∫·ıÒ˜ οı ·È‰› ¤¯ÂÈ ÙÔ˘˜ ÚÔÛˆÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ Ú˘ıÌÔ‡˜ ·Ó¿Ù˘Í˘, ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ÚÔÛ‰ÈÔÚÈṲ̂ÓÔ˜ ¯ÚfiÓÔ˜ ηٿ ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÂÚÓÔ‡Ó ·fi ÙÔ ¤Ó· ÛÙ¿‰ÈÔ ÛÙÔ ¿ÏÏÔ. °‡Úˆ ÛÙ· ¤ÓÙÂÙÔ˘˜ ¯ÚfiÓÈ· ¤¯ÂÈ ·Ú·ÙËÚËı› fiÙÈ Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·È‰È¿ ÊÙ¿ÓÔ˘Ó ÛÙÔ Ù¤Ù·ÚÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ. ªÂ ÙËÓÂÌÂÈÚ›·, ÙËÓ ˆÚ›Ì·ÓÛË Î·È ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË, Ù· ·È‰È¿ ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÓÛ˘Ì‚·ÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ Î·È Ó· ÌÈÌÔ‡ÓÙ·È ÚfiÙ˘·.

Matil & Marzan, 1981Ø ÛÛ. 5-6. ∫¿ÓÈÛÙÚ·, 1991, Û. 18Ø Dodge & Colker, 1998, ÛÛ. 177-179

∂ȉÂÈÎÓ‡Ô˘Ó Ù· ¤ÚÁ· Ô˘ ˙ˆÁÚ¿ÊÈÛ·Ó Û ¯·ÚÙ› Ô˘ ·Ó·Î‡ÎÏˆÛ·Ó ÛÙËÓ Ù¿ÍË1

1. ªÂ ÙËÓ ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË Î·È ÙËÓ Î·ıÔ‰‹ÁËÛË Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÌÔ‡ÏÈ·Û·Ó ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ Î·È ÙȘ ˙‡ÌˆÛ·Ó, ÒÛÔ˘¤ÁÈÓ·Ó ÌÈ· Ì¿˙·. ∆Ș ¤‚·Ï·Ó ÛÙÔ ÌϤÓÙÂÚ, ÚfiÛıÂÛ·Ó Ï›ÁÔ ÓÂÚfi ·ÎfiÌË Î·È ·ÙÏ·ÎfiÏ. ÕÏÂÈ„·Ó ¤Ó· ʇÏÏÔÂÊËÌÂÚ›‰·˜ Ì ‚·˙ÂÏ›ÓË Î·È ÙÔÔı¤ÙËÛ·Ó Â¿Óˆ ÙÔÓ ÔÏÙfi ÙÔ˘˜. ∆ÔÓ ¿ÏˆÛ·Ó ηϿ ÒÛÔ˘ Ó· Á›ÓÂÈ Ë ÛÙÚÒÛËfiÛÔ ÈÔ ÏÂÙ‹ ÌÔÚÔ‡Û·Ó. ŸÙ·Ó ÛÙ¤ÁÓˆÛÂ, ˙ˆÁÚ¿ÊÈÛ·Ó Â¿Óˆ.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

295

ÀÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·ÈÛıËÙÈ΋ ηÏÏȤÚÁÂÈ· Î·È ÙËÓ ÂÈηÛÙÈ΋ Ì¿ıËÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, Ì ηٿÏÏËϘ ÂÚˆÙ‹-ÛÂȘ, ÚÔÙÚ¤ÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ‰ÈÂÚ¢ÓÔ‡Ó Î·ÈÓ· ·Ó·Î·Ï‡ÙÔ˘Ó Î·È ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ ¤Ó·Ï·›ÛÈÔ ÂÚÁ·Û›·˜ Ô˘ ¢ÓÔ› ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍËÂÓfi˜ «ÔÙÈÎÔ‡ ÏÂÍÈÏÔÁ›Ô˘»2 (Prendice et al.,2003) Î·È ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ·ÍÈÔÔ›ËÛ‹ÙÔ˘ Ì ÔÏÏÔ‡˜ Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜Î·È ÁÈ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜. ™Â ·˘Ù‹ ÙËÓηÙ‡ı˘ÓÛË, ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ fiÙÈ ÂÍÔÏ›˙ÂÈ ÙËÁˆÓÈ¿ ÙˆÓ ÂÈηÛÙÈÎÒÓ Ì ÏÔ‡ÛÈÔ ÂÈÎÔÓÈÎfi˘ÏÈÎfi (‚Ï. ÎÂÊ. 5), ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ Î·È Ú·-ÁÌ·ÙÔÔÈ› ÂÈÛΤ„ÂȘ Û ÂÎı¤ÛÂȘ, ÌÔ˘-Û›·, ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ¯ÒÚÔ˘˜ Î·È ÌÔ˘Û›·Ï·˚΋˜ Ù¤¯Ó˘, ÈÓ·ÎÔı‹Î˜ Î·È Î·Ï-ÏÈÙ¯ÓÈο ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ·, fiÔ˘ Ù· ·È‰È¿ ¤¯Ô˘ÓÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ‰Ô˘Ó Î·È Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÔ˘Ó¤ÚÁ· ÂÒÓ˘ÌˆÓ Î·È Ï·˚ÎÒÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÒÓ.∂›Û˘ ηÏ› ηÏÏÈÙ¤¯Ó˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ ÁÈ· Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó ÙˉԢÏÂÈ¿ ÙÔ˘˜ ÛÙ· ·È‰È¿, Ù· ÔÔ›· ÌÔÚÔ‡ÓÓ· ÙÔ˘˜ οÓÔ˘Ó ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ. ∂ȉÈÒÎÂÙ·È ·fiοı ›ÛÎÂ„Ë Ù· ·È‰È¿ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÙÔÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ‰˘Ó·Ùfi fiÊÂÏÔ˜. ŒÙÛÈ ÔÈ ÂÈ-ÛΤ„ÂȘ ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÔÓÙ·È Î·È, ηٿ ÙËÓ ÚÔ-ÂÙÔÈÌ·Û›·, ‰›ÓÔÓÙ·È Â˘Î·Èڛ˜ ÛÙ· ·È‰È¿ Ó·Û˘˙ËÙÔ‡Ó ÙȘ ÚԂϤ„ÂȘ Î·È ÙȘ ÚÔÛ‰Ô˘ÙÔ˘˜. ∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ›Û΄˘ ÛÙÔÓÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ¯ÒÚÔ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·È Ó· ÚˆÙ‹-ÛÔ˘Ó, Ó· ·ÁÁ›ÍÔ˘Ó, Ó· Ì˘Ú›ÛÔ˘Ó, ·ÍÈÔÔÈ-ÒÓÙ·˜ ÙÔ Ì˘·Ïfi Î·È ÙȘ ·ÈÛı‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜.

ªÂÙ¿ ÙËÓ Â›ÛÎÂ„Ë ÚÔÙÚ¤ÔÓÙ·È Ó··ÔÙ˘ÒÛÔ˘Ó Ì ÔÏÏÔ‡˜ Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ÂÈηÛÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ fiÛ· ›‰·Ó Î·È ¤Ì·ı·Ó,ÂÈϤÁÔÓÙ·˜ Ù· ηٿÏÏËÏ· ˘ÏÈο ÁÈ· Ó··Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Î·ıÂÙ› (.¯. ∆È ¯ÚÒÌ·Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· ÙË ı¿Ï·ÛÛ·; ∆È ¿ÏÏ· ˘ÏÈο Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ÙË ‰Â›ÍÔ˘ÓÙÚÈ΢ÌÈṲ̂ÓË Î·È ·ÊÚÈṲ̂ÓË; ¶Ò˜ Ó· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÙÚ¤ÓÔ; ¶Ò˜ Ó· ÂÓÒÛÔ˘Ó Ù·‰È·ÊÔÚÂÙÈο ‚·ÁfiÓÈ·;).

¶Èı·Ó¤˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Î·È Û¯fiÏÈ· ÛÙ··È‰È¿– ªÔ˘ ·Ú¤ÛÂÈ Ôχ ÙÔ ÎÔÏÏ¿˙ Û·˜. ∆È ¿ÏÏÔ

ÛΤÊÙÂÛÙ fiÙÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ ÚÔÛı¤-ÛÂÙÂ;

– ∞˜ ÛÎÂÊÙԇ̠Ҙ ı· ÌÔÚÔ‡Û˜ Ó·˙ˆÁÚ·Ê›ÛÂȘ Ì›· Á¿Ù·. ∞fi Ô‡ ÓÔÌ›˙ÂȘ fiÙÈı· ÌÔÚÔ‡Û˜ Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÂȘ;

– ∆È ÓÔÌ›˙ÂȘ fiÙÈ ÌÔÚ› Ó· Û˘Ì‚Â› ·Ó‚˘ı›ÛÂȘ ·˘Ùfi ÙÔ ÈÓ¤ÏÔ Ì ÙËÓ ÎfiÎÎÈÓËÌÔÁÈ¿ ̤۷ ÛÙÔ ÔÙ‹ÚÈ Ì ÙËÓ Î›ÙÚÈÓË;

– ¶ÔÈ·ÓÔ‡ Ë ˙ˆÁÚ·ÊÈ¿ ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ı·ÛÙÂÁÓÒÛÂÈ ÚÒÙË, Ù˘ ∂Ó‹Ù Ô˘ ¤‚·„ ÌÂÓÂÚÔÌÔÁȤ˜ ‹ ÙÔ˘ °ÈÒÚÁÔ˘ Ô˘ ¤‚·„ ÌÂÌ·Úη‰fiÚÔ˘˜;

– ¶Ò˜ ÙÔ ¤ÊÙȷ͘ ·˘Ùfi ÙÔ Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈÔ¯ÚÒÌ·; ∂›Ó·È Ôχ fiÌÔÚÊÔ!

– ŒÊÙȷ͘ ÔÏϤ˜ ˙ˆÁÚ·ÊȤ˜ Û‹ÌÂÚ·. ¶ÔÈ·ÚÔÙ›ÓÂȘ Ó· ÎÚÂÌ¿ÛÔ˘Ì ÛÙÔÓ ÙÔ›¯Ô;

– À¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Û¯‹Ì·Ù· Û’·˘Ùfi ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ! ¶ÔÈÔ˜ ÌÔÚ› Ó· Ù·ÌÂÙÚ‹ÛÂÈ;

– ¢È¿ÏÂ͘ Ôχ ˙ÂÛÙ¿ ¯ÚÒÌ·Ù·! ªÔ˘ ·Ú¤ÛÂÈÔχ Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ΛÙÚÈÓÔ˜ ‹ÏÈÔ˜. º·›ÓÂÙ·ÈÔχ Ï·ÌÂÚfi˜!

– ¢Ô˘Ï¤„·Ù Ôχ Ì ÙÔÓ ËÏfi! £¤ÏÂÙ ӷ̷˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÙ ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜Ô˘ ÊÙÈ¿Í·ÙÂ;

– ∆È ‰Â›¯ÓÂÈ Ë ÌÔÚÊ‹ Ô˘ ̇ ˆÁÚ¿ÊÈÛ˜;– ¶ÔÈÔ ·fi Ù· ¤ÚÁ· Ô˘ ¤ÊÙȷ͘ Û‹ÌÂÚ· ÛÔ˘

·Ú¤ÛÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ;– ¶Ò˜ ÙÔ ¤ÊÙȷ͘ ·˘Ùfi ÙÔ ̄ ÚÒÌ·;– ∏ ı¿Ï·ÛÛ· ‰Â›¯ÓÂÈ Û· Ó· ÎÈÓÂ›Ù·È Ì ÙÔ

¯ÚˆÌ·ÙÈÛÙfi ̄ ·ÚÙÔÌ¿ÓÙÈÏÔ Ô˘ Ù˘ ¤‚·Ï˜.– ∆È ÛÔ˘ ¿ÚÂÛ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Î·ıÒ˜ ¤ÊÙÈ·¯Ó˜

·˘Ùfi ÙÔ ¤ÚÁÔ;

2. ¡· ÚÔÛÂÁÁ›ÛÔ˘Ó ‰ËÏ·‰‹ ¤ÓÓÔȘ fiˆ˜ ¯ÚÒÌ·, Û¯‹Ì·, ÁÚ·ÌÌ‹, ÌÔÙ›‚Ô, ˘Ê‹, ÌÔÚÊ‹, Î·È Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙȘ¯ÂÈÚÈÛÙÔ‡Ó ÂÈηÛÙÈο.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

296

¶ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ Â›Û΄˖ ∂›·Ì fiÙÈ ÛÙÔ §·ÔÁÚ·ÊÈÎfi ªÔ˘ÛÂ›Ô ı· ¿Ì ӷ ‰Ô‡Ì ٷ Ú¿ÁÌ·Ù· Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û·Ó ÔÈ

¿ÓıÚˆÔÈ Ù· ·ÏÈ¿ ̄ ÚfiÓÈ·. ∆È Ú¿ÁÌ·Ù· Ê·ÓÙ¿˙ÂÛÙ fiÙÈ ÌÔÚ› Ó· ‰Ô‡ÌÂ;– √ ˙ˆÔÏÔÁÈÎfi˜ ΋Ԙ Ô˘ ı· ÂÈÛÎÂÊÙԇ̠¤¯ÂÈ ÔÏÏ¿ ˙Ò· Ô˘ ηÓÔÓÈο ˙Ô˘Ó ÛÙË ˙Ô‡ÁÎÏ·. ¶ÔÈ·

˙Ò· Ù˘ ̇ Ô‡ÁÎÏ·˜ ·fi ·˘Ù¿ Ô˘ ÁÓˆÚ›˙ÂÙ ı· ı¤Ï·Ù ӷ Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÔ˘ÌÂ;

º˘ÛÈο Ë ÁÏÒÛÛ·, fiˆ˜ Î·È Û οı ¿ÏÏË ÂÚ›ÙˆÛË (‚Ï. ÎÂÊ. 8, 9 Î·È 10), ‰È·‰Ú·-Ì·Ù›˙ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ Î·È ÛÙË ‰È‰·Ûηϛ· Î·È ÙË Ì¿ıËÛË Ô˘ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙȘ ηϤ˜Ù¤¯Ó˜. ª¤Ûˆ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙȘ ‰ÈÂÚ¢ӋÛÂȘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Î·ÈÛ˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÏÂÍÈÏÔÁ›Ô˘ Ô˘ ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û·ÚÔÌÔÈÒÛÂȘ, ÌÂÙ·ÊÔÚ¤˜ Î·È ·Ó·ÏÔÁ›Â˜ (Prendice et al., 2003). ¶ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ:

✒ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ·Ó·-ηχÙÔ˘Ó ÛÙ· ˘ÏÈο Î·È ÙÔÛ˘Ó‰˘·ÛÌfi ÙÔ˘˜ ÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ı· ‰ÒÛÂÈ È‰È·›ÙÂÚÔ ‡ÊÔ˜ ÛÙȘ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙÔ˘˜,

✒ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙȘ ÚˆÙfiÙ˘Â˜ ÂÈ-ηÛÙÈΤ˜ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ·È-‰ÈÒÓ,

✒ Ì ‰È·ÎÚÈÙÈÎfi ÙÚfiÔ ÚÔÙÚ¤ÂÈÙ· ·È‰È¿ Ó· ÔÏÔÎÏËÚÒÛÔ˘ÓÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜: «ªfiÓÔ˜ ÙÔ˘˙ÂÈ Ô Ï·Áfi˜ ÛÙÔ ‰¿ÛÔ˜;», «∆È¿ÏÏÔ ÓÔÌ›˙ÂȘ fiÙÈ ÌÔÚ› Ó·¤¯ÂÈ Â¿Óˆ ·˘Ùfi ÙÔ ‰¤ÓÙÚÔ;»

∂ÌÏÔ˘Ù›˙ÔÓÙ·˜ ÙË ÁˆÓÈ¿ ÙˆÓ ÂÈηÛÙÈÎÒÓ

∂ÎÙfi˜ ·fi Ù· ˘ÏÈο Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ ÎÂÊ.5 (‚Ï.ÛÂÏ.73), ÛÙË ÁˆÓÈ¿ ÙˆÓ ÂÈηÛÙÈÎÒÓı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ̆ ¿Ú¯Ô˘Ó3:

°È· ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋: ºÙÂÚ¿ ·fi ÌÈÎÚ¿ ÍÂÛÎÔÓÈÛÙ‹ÚÈ·, Ï·ÛÙÈο ÌÔ˘Î¿ÏÈ· Ê·Ú̷ΛԢ ÌÂÌÈÎÚfi ¿ÓÔÈÁÌ· (ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È Ì¤Û· ÙÔ ¯ÚÒÌ· Î·È Î·ıÒ˜ Û¤ÚÓÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ ÙÔ ÌÔ˘Î¿ÏÈ¿ӈ ÛÙÔ ¯·ÚÙ› ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È Û¯¤‰È·), ÚÔÏ¿ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÌÂÁÂıÒÓ, ÛÎÔÈÓÈ¿, ÎÔÚ‰fiÓÈ·,·Ï˘Û›‰Â˜, ÛÊÚ·Á›‰Â˜ ·fi ÊÚÔ‡Ù·, Ï·¯·ÓÈο ‹ ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ· Î.Ï. Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ηٷÛ΢¿ÛÂÈÙ· ›‰È· Ù· ·È‰È¿, ÊÂÏÏÔ›, ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ· Ì ÔÈÎ›ÏˆÓ ÌÂÁÂıÒÓ Ùڇ˜, Ì›ÏȘ ÌÂÁ¿Ï˜,·Ï¿ÙÈ ̄ ÔÓÙÚfi, ÏÈÓ¿ÙÛ·, ηڷ‚fi·ÓÔ, ÎÂÚ·Ì›‰È·, ÎÂÚÈ¿, ̄ ¿ÚÙÈÓ· È¿Ù· Î.Ï.

°È· ÎÔÏÏ¿˙: ÃfiÚÙ· ·ÔÍËڷ̤ӷ ‹ Û˘ÓıÂÙÈο, ʇÏÏ·, ÛfiÚÔÈ Î·È ˙˘Ì·ÚÈο, ÎÔ¯‡ÏÈ·,¤ÙÚ˜, ¿ÌÌÔ˜, ÚÈÔÓ›‰È·, ¯¿ÓÙÚ˜ Î·È Ô‡ÏȘ (ÔÈÎ›ÏˆÓ ÌÂÁÂıÒÓ Î·È ˘Ê‹˜), ÎÔ˘ÌÈ¿,‚·Ì‚¿ÎÈ, ¢ÎÔ‚ÂÏfiÓ˜, Û¿ÁÎÔÈ, Ó‹Ì·Ù·, Ù·Èӛ˜ (˘Ê·ÛÌ¿ÙÈÓ˜, Ï·ÛÙÈΤ˜, ÎÔÏÏËÙÈΤ˜Î·È ‰ÈÏ‹˜ fi„˘, ÌÔÓˆÙÈΤ˜), ÏÈÓ¿ÙÛ·, ˘Ê¿ÛÌ·Ù· (‰È·ÊfiÚˆÓ ÔÈÔًوÓ, ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ ηÈÌÂÁÂıÒÓ .¯. ÙÛfi¯· Î.Ï.), ‰Ô¯Â›· Î·È ¯·ÚÙfiÎÔ˘Ù· ÔÈÎ›ÏˆÓ ÌÂÁÂıÒÓ Î·È Û¯ËÌ¿ÙˆÓ,

Ãڈ̷ٛ˙Ô˘Ó ÁÏ˘Ù¿ Ô˘ ¤ÊÙÈ·Í·Ó·fi ·È¯ÓȉÔ˙˘Ì¿ÚÈ ‹ ËÏfi

3. √È È‰¤Â˜ ÁÈ· Ù· ˘ÏÈο Â›Ó·È Î·È ¿ÏÈ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈΤ˜. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÍÔÏ›˙ÂÈ ÙË ÁˆÓÈ¿ ÙˆÓ ÂÈηÛÙÈÎÒÓ Î·Ù¿ ÙËÓÎÚ›ÛË Ù˘, Û˘ÓÂÎÙÈÌÒÓÙ·˜ ¿ÓÙ· Ù· ÂӉȷʤÚÔÓÙ· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, Ì ٷ ˘ÏÈο Ô˘ ÂÎÙÈÌ¿ fiÙÈ ı· ›ӷȷ·Ú·›ÙËÙ· ÁÈ· ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

297

‰›¯Ù˘·, ÊÂÏÏÔ› Î·È ÒÌ·Ù·, Ì¿ÙÈ· Ï·ÛÙÈο, ÎÂÚ·Ì›‰È·, ÛÂÏÔÊ¿Ó, ÙÂÓÂΉ¿ÎÈ·, Ô‰Ô-ÓÙÔÁÏ˘Ê›‰Â˜, ÎÔÌÊÂÙ›, ‰È·ÊfiÚˆÓ Ù‡ˆÓ ÌË ÙÔÍÈΤ˜ ÎfiÏϘ ηٿÏÏËϘ ÁÈ· ·È‰È¿ Î.Ï.

°È· ηٷÛ΢¤˜: ∫·ÚÔ‡ÏÈ·, Ó‹Ì·Ù·, ÎψÛÙ¤˜, ÏÈÓ¿ÙÛ·, ˘Ê¿ÛÌ·Ù·, οÏÙÛ˜, ηÚÊÈ¿,‰Ô¯Â›·, ‰›¯Ù˘, ·ÏÔ˘ÌÈÓfi¯·ÚÙÔ, ÒÌ·Ù· Î·È ÊÂÏÏÔ›, ÛÂÏÔÊ¿Ó, ·˘ÁÔı‹Î˜, ÙÂÓÂΉ¿ÎÈ·,¯·ÚÙÔÛ·ÎԇϘ, ¯¿ÚÙÈÓ· È¿Ù·, Û‡ÚÌ· ›·˜, Í˘Ï¿ÎÈ· Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÔÈ ÁÈ·ÙÚÔ› ÁÈ· Ó·‚Ï¤Ô˘Ó ÙÔ Ï·ÈÌfi, ‰ÈÏfiηÚÊ·, ˘ÏÈο Ú·„›Ì·ÙÔ˜, Û˘ÚÚ·ÙÈο, ‰È·ÙÚËÙÈΤ˜ Ì˯·Ó¤˜,ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· Î·È ÌÈÎÚfiÙÂÚ· ̄ ·ÚÙfiÎÔ˘Ù· Î.Ï.

°¡ø™∏ ∞¡∞º√ƒ∞™: Ãøª∞, ª√∆πµ√, Àº∏

∆· ‚·ÛÈο ¯ÚÒÌ·Ù· Â›Ó·È ÙÔ Î›ÙÚÈÓÔ, ÙÔ ÎfiÎÎÈÓÔ Î·È ÙÔ ÌÏÂ. ∆Ô ¿ÛÚÔ Î·È ÙÔ Ì·‡ÚÔ ‰›ÓÔ˘Ó fiϘÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Èı·ÓÒÓ ‰È·‚·ı̛ۈÓ. ∂›Ó·È ÂӉȷʤÚÔÓ Ó· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó Ù· ·È‰È¿ fiÙÈ Ù·‚·ÛÈο ¯ÚÒÌ·Ù· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Â˘Ú¤ˆ˜ fiÔ˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ÂÚÂıÈÛÙ› ȉȷ›ÙÂÚ· Ë ·›ÛıËÛË Ù˘fiÚ·Û˘ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ (‰È·ÊËÌ›ÛÂȘ, Ô‰Èο Û‹Ì·Ù· Î.Ï.).∞Ó Ù· ‚·ÛÈο ̄ ÚÒÌ·Ù· ·Ó·ÌÂȯıÔ‡Ó Û ›Û˜ ÔÛfiÙËÙ˜, ÚÔ·ÙÔ˘Ó: ♦ ∞fi ÎfiÎÎÈÓÔ Î·È Î›ÙÚÈÓÔ _ ÔÚÙÔηϛ.♦ ∞fi ÎfiÎÎÈÓÔ Î·È ÌÏ _ ̈‚♦ ∞fi ÌÏÂ Î·È Î›ÙÚÈÓÔ _ Ú¿ÛÈÓÔ

∆· ¯ÚÒÌ·Ù· Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó Ï¤ÁÔÓÙ·È ·Ú¿ÁˆÁ· ¯ÚÒÌ·Ù·, Â›Ó·È Û‡ÓıÂÙ· Î·È ·ÓÙ›ıÂÙ· ·fiÂΛÓÔ Ô˘ ‰ÂÓ Ì‹Î ÛÙËÓ ·Ó¿ÌÂÈÍË. ∆Ô ¯ÚÒÌ· Ô˘ ‰ÂÓ Ì‹Î ÛÙËÓ ·Ó¿ÌÂÈÍË Ì·˙› Ì ÂΛÓÔ Ô˘ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ·˘Ù‹Ó, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Ù· ˙¢Á¿ÚÈ· ÙˆÓ Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈÎÒÓ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ (ÌÏÂ-ÔÚÙÔηϛ, ÎfiÎÎÈÓÔ-Ú¿ÛÈÓÔ, ΛÙÚÈÓÔ -̈‚). ∆· Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈο ¯ÚÒÌ·Ù· ·Ó ÙÔÔıÂÙËıÔ‡Ó ÙÔ¤Ó· ‰›Ï· ÛÙÔ ¿ÏÏÔ ‰›ÓÔ˘Ó ÈÛ¯˘Ú‹ ·ÓÙ›ıÂÛË. ∞Ó ·Ó·ÌÂȯıÔ‡Ó fï˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ‰›ÓÔ˘Ó ÁÎÚ›˙Ô˘˜ÙfiÓÔ˘˜. ∞Ó ¤Ó· ·fi Ù· ·Ú¿ÁˆÁ· ¯ÚÒÌ·Ù· ÙÔ ·Ó·Î·Ù¤„Ô˘Ì Ì ̛· ›ÛË ÔÛfiÙËÙ· ÂÓfi˜ ‚·ÛÈÎÔ‡–·’ ·˘Ù¿ Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÈ– ¤¯Ô˘Ì ÌÈ· ηÈÓÔ‡ÚÁÈ· ·Ú·ÏÏ·Á‹, ÛÙËÓ ÔÔ›· ΢Úȷگ› ÙÔ ¯ÚÒÌ· Ô˘ÏÂÔÓ¿˙ÂÈ. ¶.¯. ΛÙÚÈÓÔ Î·È Ú¿ÛÈÓÔ = ÎÈÙÚÈÓÔÚ¿ÛÈÓÔ. ∞fi Û˘Ó¯›˜ Ù¤ÙÔȘ ·Ó·Ì›ÍÂȘ ÚÔ·ÙÂÈÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË ÔÈÎÈÏ›· ·Ô¯ÚÒÛÂˆÓ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙÔ ̄ ڈ̷ÙÈÎfi ·ÎÏÔ.¶ÚÔÛı¤ÙÔÓÙ·˜ Ï¢Îfi ‹ Ì·‡ÚÔ ÛÙȘ ·Ó·Ì›ÍÂȘ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È Ì›· ÔÈÎÈÏ›· ·fi ·ÓÔÈ-¯ÙfiÙÂÚ˜ ‹ ÛÎÔ˘ÚfiÙÂÚ˜ ·Ô¯ÚÒÛÂȘ. ∞ӷηÙ‡ÔÓÙ·˜ Ì·‡ÚÔ Î·È ¿ÛÚÔ Û ›Û˜ ÔÛfiÙËÙ˜ ÚÔ-·ÙÂÈ ¤Ó· ‚·Ú‡ ÁÎÚ›˙Ô ¯ÚÒÌ·. ∞Ó Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ÁÎÚ›˙Ô ÚÔÛı¤ÛÔ˘Ì οÔÈÔ ·fi Ù· ‚·ÛÈο ¯ÚÒ-Ì·Ù·, ·ÔÎÙ¿ ÎÈ ·˘Ùfi ÌÈ· ηÙ‡ı˘ÓÛË .¯. ÁÎÚ›˙Ô Î·È Ú¿ÛÈÓÔ = ÁÎÚÈ˙ÔÚ¿ÛÈÓÔ.T· ÙÚ›· ‚·ÛÈο ¯ÚÒÌ·Ù· Î·È ÙÔ ¿ÛÚÔ Î·È Ì·‡ÚÔ ·Ó ·Ó·ÌÂȯıÔ‡Ó Û ›Û˜ ÔÛfiÙËÙ˜, ‰›ÓÔ˘Ó ¤Ó·ÁÎÚ›˙Ô ̄ ÚÒÌ·.

∆Ô ̄ ÚÒÌ· ̄ ·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÚÂȘ ȉÈfiÙËÙ˜: ÙËÓ ·fi¯ÚˆÛË, ÙÔÓ ÙfiÓÔ Î·È ÙËÓ ¤ÓÙ·ÛË.∞fi¯ÚˆÛË Â›Ó·È ÙÔ Ó¤Ô ̄ ÚÒÌ· Ô˘ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙËÓ ·Ó¿ÌÈÍË ¿ÏÏˆÓ ̄ ڈ̿وÓ. ∆fiÓÔ˜ Â›Ó·È Ë ‰È·‚¿ıÌÈÛË ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ̄ ÚÒÌ·ÙÔ˜ ·fi ÙÔ ·ÓÔȯÙfi ÛÙÔ ÛÎÔ‡ÚÔ.ºˆÙÂÈÓfiÙËÙ· Â›Ó·È ÙÔ ÔÛÔÛÙfi Ͽ̄˘ Ô˘ ¤¯ÂÈ ¤Ó· ̄ ÚÒÌ·.∆Ô Êˆ˜ Î·È Ë ÛÎÈ¿ ·Ô‰›‰ÔÓÙ·È ˆ˜ ‰È·‚·ıÌ›ÛÂȘ ÙÔ˘ Ì·‡ÚÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ¿ÛÚÔ˘ ‹ ˆ˜ ‰È·‚·ıÌ›ÛÂȘ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ fiÔ˘ ÙÔ ÊˆÙÂÈÓfiÙÂÚÔ ·ÓÙÈÚÔۈ‡ÂÈ ÙÔ Êˆ˜.

∆· ¯ÚÒÌ·Ù· ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Î·È Û ‰‡Ô ·ÎfiÌË Î·ÙËÁÔڛ˜: Ù· „˘¯Ú¿ Î·È Ù· ıÂÚÌ¿. ¶ÚÔÛ¤¯ÔÓÙ·˜Ù· ¯ÚÒÌ·Ù· Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ·fi ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙÔ˘ Ï¢ÎÔ‡ ʈÙfi˜ ÛÙÔ Ê¿ÛÌ·, ‰È·ÈÛÙÒÓÔ˘Ì fiÙȉȷÎÚ›ÓÔÓÙ·È Û ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜: ÌÔ‚, ÌÏÂ Î·È Ú¿ÛÈÓÔ (ÔÌ¿‰· ÙˆÓ „˘¯ÚÒÓ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ) Î·È Î›ÙÚÈÓÔ,ÔÚÙÔηϛ Î·È ÎfiÎÎÈÓÔ (ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ıÂÚÌÒÓ ̄ ڈ̿وÓ).

∏ ˘Ê‹ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË ÔÈfiÙËÙ· Ù˘ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘. ªÔÚ› Ó· Â›Ó·È ¿ÁÚÈ·, ̷Ϸ΋, ˘ÁÚ‹,ÎÔÏÏ҉˘, Ï·ÌÂÚ‹, ÌÔ˘ÓÙ‹, ÁÔ‡ÓÈÓË, ÙÚ·¯È¿, ÛÔÁÁ҉˘, ÔÏÈÛıËÚ‹ Î.¿. ∆· ÌÔÙ›‚· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È Ì ¯ÚÒÌ·Ù·, Û¯‹Ì·Ù· ‹ ۇ̂ÔÏ· Ô˘ ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È Û ÌÈ· ÂÈÊ¿ÓÂÈ· Î·È˘Ô‰ËÏÒÓÔ˘Ó ÚÔ‹, Ú˘ıÌfi ηÓÔÓÈÎfiÙËÙ· Î·È Â·Ó¿ÏË„Ë. ∞ÍÈÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙË ‰È·ÎÔÛÌËÙÈ΋.

Matil & Marzan, 1981Ø ∫¿ÓÈÛÙÚ·,1991Ø Schirrmacher, 1998Ø ™ÈÁÔ‡ÚÔ˜, 2001

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

298

∂Óı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌÔ‡˜ Î·È ÙȘ ‰ÈÂÚ¢ӋÛÂȘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ì ÔÈΛϘٯÓÈΤ˜ Î·È ̆ ÏÈο4

∆· ·È‰È¿, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÔÈΛϷ ˘ÏÈο ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜ fiˆ˜ ÌÔχ‚È·, Ì·Úη‰fiÚÔ˘˜,͢ÏÔÌÔÁȤ˜, ‰·ÎÙ˘ÏÔÌÔÁȤ˜, Î¿Ú‚Ô˘Ó·, Ï·‰Ô·ÛÙ¤Ï, ÎÈ̈ϛ˜, Ù¤ÌÂÚ˜, ·ÏÏ¿ Î·È˘ÏÈο ‰È·ÙÚÔÊ‹˜, fiˆ˜ ̷ηÚfiÓÈ·, Ê·ÛfiÏÈ·, ʷΤ˜ ‹ ¿¯ÚËÛÙ· ˘ÏÈο fiˆ˜ ÎÔ˘ÙÈ¿ ·fiÛ˘Û΢·Û›Â˜ Î·È ·ÏÈ¿ ÂÚÈÔ‰Èο Î.Ï., ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÙÔ‡Ó Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜Ù¯ÓÈΤ˜5. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈο ÌÔÚÔ‡Ó:

● N· ÚÔÛ·ı‹ÛÔ˘Ó Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó Ì ٷ ‰¿¯Ù˘Ï¿ ÙÔ˘˜ ‹ Ì ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ·‚Ô˘ÙËÁ̤ӷ Û ‰·ÎÙ˘ÏÔÌÔÁȤ˜.

● N· ηχ„Ô˘Ó Ì ¤Ó· ·¯‡ ÛÙÚÒÌ· ʈÙÂÈÓÒÓ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ ‰·ÎÙ˘ÏÔÌÔÁÈ¿˜ ÙËÓÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÙÔ˘ ¯·ÚÙÈÔ‡ ÙÔ˘˜ Î·È ÌÂÙ¿, ÛÙË Óˆ‹ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·, Ó· ۯ‰ȿÛÔ˘Ó Ì ¤Ó··È¯ÌËÚfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ (.¯. ͇ÏÈÓÔ Î·Ï·Ì¿ÎÈ).

● N· ‚¿„Ô˘Ó Ì ·Ú·Èfi ‹ Ì ˘ÎÓfi ̄ ÚÒÌ· ‹ Ó· Ù· Û˘Ó‰˘¿ÛÔ˘Ó Î·È Ù· ‰‡Ô.

● N· ·ÏÒÛÔ˘Ó Ì ¤Ó· ‚·Ì‚¿ÎÈ Â¿Óˆ ÛÙÔ ¯·ÚÙ› ÙÔ˘˜ ͇ÛÌ·Ù· ͢ÏÔÌÔÁÈ¿˜,ÎÈ̈ϛ·˜ ‹ Î¿Ú‚Ô˘ÓÔ˘ Î·È ÌÂÙ¿ Ó· ̇ ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó ·fi ¿Óˆ.

● N· ̇ ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó ¿Óˆ Û ‚ÚÂÁ̤ÓÔ ̄ ·ÚÙ›.

● N· ‰È·ÎÔÛÌ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘˜ Ì ÔÏÏÒÓ ÂȉÒÓ ÙÂÏ›˜ ‹ ÁÚ·Ì̤˜.

● N· ‚Ú¤ÍÔ˘Ó ÙÔ ¯·ÚÙ› ÙÔ˘˜ Ì ¤Ó· ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ Î·È Ó· οÓÔ˘Ó Â¿Óˆ ¯ÚˆÌ·ÙÈÛÙ¤˜ÎËÏ›‰Â˜ Ì ÌÂÏ¿ÓÈ.

● N· ‚Ú¤ÍÔ˘Ó ÙÔ ¯·ÚÙ› ÙÔ˘˜ Ì ¤Ó· ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ Î·È Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó Â¿Óˆ ÌÂÙ¤ÌÂÚ˜ ·Ú·ÈˆÌ¤Ó˜.

● N· Ú›ÍÔ˘Ó ·Ï¿ÙÈ Â¿Óˆ ÛÙË ˙ˆÁÚ·ÊÈ¿ Ô˘ ¤ÊÙÈ·Í·Ó Ì ٤ÌÂÚ˜, Ó· ÙËÓ ·Ê‹ÛÔ˘ÓN· ÛÙÂÁÓÒÛÂÈ Î·È ÌÂÙ¿ Ó· ÙË ‚Ô˘ÚÙÛ›ÛÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ʇÁÂÈ ÙÔ ·Ï¿ÙÈ.

● N· Ú›ÍÔ˘Ó ÛÙ·ÁfiÓ˜ ·Ú·ÈˆÌ¤ÓÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ ÛÙË Ì¤ÛË ÙÔ˘ ¯·ÚÙÈÔ‡ ÙÔ˘˜ Î·È ÌÂÙ¿ Ó·Ê˘Û‹ÍÔ˘Ó Ì ¤Ó· ηϷ̿ÎÈ.

● N· ÎÔÏÏ‹ÛÔ˘Ó Â¿Óˆ ÛÙÔ ¯·ÚÙ› ÙÔ˘˜ Ì ¯·ÚÙÔÙ¤È ÊÈÁÔ‡Ú˜ Î·È Û¯‹Ì·Ù· Ô˘ ¤ÎÔ„·Ó·fi ÂÚÈÔ‰Èο, Ó· ¯ÚˆÌ·Ù›ÛÔ˘Ó fiÏË ÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÙÔ˘ ¯·ÚÙÈÔ‡ ηÈ, ·ÊÔ‡ ÛÙÂ-ÁÓÒÛÔ˘Ó Ù· ̄ ÚÒÌ·Ù·, Ó· ·Ê·ÈÚ¤ÛÔ˘Ó ÙȘ ÊÈÁÔ‡Ú˜ Î·È Ù· Û¯‹Ì·Ù· Ô˘ ÎfiÏÏËÛ·Ó.

● N· ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ̄ ڈ̷ٛÛÔ˘Ó Ì·ÙÔÓ¤Ù˜ ‚Ô˘ÙËÁ̤Ó˜ Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈο¯ÚÒÌ·Ù· ‹ ÎÔÌÌ·Ù¿ÎÈ· ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ Ì ÌÈÎÚfiÙÂÚ˜ Î·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ Ùڇ˜.

● N· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó, ·ÓÙ› ÁÈ· ÌÔχ‚È, ÎÂÚ› ÛÙÔ ¯ÚÒÌ· ÙÔ˘ ¯·ÚÙÈÔ‡ Î·È ÌÂÙ¿ Ó·ÂÚ¿ÛÔ˘Ó fiÏÔ ÙÔ ¯·ÚÙ› Ì ÈÓ¤ÏÔ ‚Ô˘ÙËÁ̤ÓÔ Û ¤Ó· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ¯ÚÒÌ·Ù··Ú·ÈˆÌ¤Ó˘ Ù¤ÌÂÚ·˜.

● N· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó ÛÊÚ·Á›‰Â˜ (.¯. ·fi ·Ù¿Ù·), Ó· ÙȘ ·Ï›„Ô˘Ó Ì ¯ÚÒÌ· Î·È Ó·ÙȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó Û˘Óı¤ÛÂȘ Ì ·ӷϷ̂·ÓfiÌÂÓ·ÌÔÙ›‚·.

4. ™Â οı ÂÚ›ÙˆÛË, ÚÈÓ ·fi ÙË ¯Ú‹ÛË Ó¤ˆÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Î·È ˘ÏÈÎÒÓ, ı· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘˙ËÙÈÔ‡ÓÙ·È Î·È Ó·Û˘Ó·ÔÊ·Û›˙ÔÓÙ·È Ì ٷ ·È‰È¿ ÔÈ Î·ÓfiÓ˜ ·ÛÊ·Ï›·˜. ¶.¯. fiÙ·Ó ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Î·Ï·Ì¿ÎÈ ÁÈ· Ó· Ê˘Û‹ÍÔ˘ÓÙÔ ¯ÚÒÌ· Ô˘ ÙÔÔı¤ÙËÛ·Ó ÛÙÔ ¯·ÚÙ› ÙÔ˘˜ Ê˘ÛÔ‡Ó ÌfiÓÔ Î·È ‰Â ÚÔ˘ÊÔ‡Ó, ‰Â ‚¿˙Ô˘Ó Ù· ¯¤ÚÈ· ÛÙÔ ÛÙfiÌ· fiÙ·ÓÂ›Ó·È ÁÂÌ¿Ù· ÌÔÁȤ˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Ï·ÛÙÈΤ˜ ԉȤ˜ ‹ Î·È Á¿ÓÙÈ· Î.Ï.

5. √È È‰¤Â˜ ÁÈ· ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·ÓÙÏ‹ıËÎ·Ó ·fi Ù· ‚È‚Ï›·: ª·ÁÔ˘ÏÈÒÙ˘,1989Ø ∫¿ÓÈÛÙÚ·, 1991Ø Delpeux, 1987Ø ¶·ÚÔ‡ÛË, 1995.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

299

● N· Û˘Óı¤ÛÔ˘Ó Â›Â‰· ‹ ·Ó¿ÁÏ˘Ê· ÎÔÏÏ¿˙ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÎÔÌ̤ӷ Û ‰È¿ÊÔÚ·Û¯‹Ì·Ù· ¯·ÚÙÈ¿ Î·È ˘Ê¿ÛÌ·Ù· Ù˘ ›‰È·˜ ‹ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋˜ ˘Ê‹˜, ʈÙÔÁڷʛ˜, ·ÏÏ¿Î·È Ê‡ÏÏ· ‰¤ÓÙÚˆÓ, ÏÔ˘ÏÔ‡‰È· ‹ ‚fiÙÛ·Ï·, fiÛÚÈ·, ˙˘Ì·ÚÈο, „ËÊ›‰Â˜ Ô˘¤ÊÙÈ·Í·Ó ·fi ËÏfi Î·È ·È¯ÓȉÔ˙˘Ì¿ÚÈ.

● N· ÂȯÂÈÚ‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÚÈۉȿÛÙ·ÙˆÓ Î·Ù·Û΢ÒÓ (.¯. ÙË Ì·Î¤Ù· Ù˘ÁÂÈÙÔÓÈ¿˜, ¤Ó· ·ÛıÂÓÔÊfiÚÔ ÁÈ· ÙË ÁˆÓÈ¿ ÙÔ˘ È·ÙÚ›Ԣ, ¤Ó· ·˘ÙÔΛÓËÙÔ ÙÚÔÊÔ-‰ÔÛ›·˜ ÁÈ· ÙÔ Ì·Á·˙¿ÎÈ Ù˘ Ù¿Í˘ ‹ ·ÎfiÌË Î·È ÌÂÁ¿Ï˜ ηٷÛ΢¤˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘·˘Ï‹˜) ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ¯·ÚÙÔÓ¤ÓȘ Û˘Û΢·Û›Â˜ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Ô˘ ÙȘ ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·ÈÌ ÔÈΛÏÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÂÈηÛÙÈο.

● N· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÔ˘Ó Ì›· ·ÚÎÂÙÔ‡ ¿¯Ô˘˜ Â›Â‰Ë ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ·fi ËÏfi, ·È¯ÓÈ-‰Ô˙˘Ì¿ÚÈ, ¯·ÚÙÔÔÏÙfi ‹ Ï·ÛÙÂÏ›ÓË Î·È Ó· ȤÛÔ˘Ó Â¿Óˆ Ù˘ ‰˘Ó·Ù¿ ‰È·ÊÔ-ÚÂÙÈΤ˜ ÊfiÚ̘ ÁÈ· Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó Û¯¤‰È·, Ù· ÔÔ›· ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÌÔÚÔ‡Ó Ó·‚¿„Ô˘Ó Ì ÈӤϷ.

● N· ÂÓÒÛÔ˘Ó Ì ÎfiÏÏ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜ ·fi ·È¯ÓȉÔ˙˘Ì¿ÚÈ ‹ ËÏfi,‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·˜ Û˘Óı¤ÛÂȘ ÁÏ˘ÙÈ΋˜.

● N· ÎÔÏÏ‹ÛÔ˘Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Óˆ¿ ‹ ·ÔÍËڷ̤ӷ ÊÚÔ‡Ù·, Ï·¯·ÓÈο, ¤ÙÚ˜,˙˘Ì·ÚÈο Î·È Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó Û˘Óı¤ÛÂȘ Ì ¤Ó· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ›‰Ë ̆ ÏÈÎÒÓ.

● N· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó ÎÔ‡ÎϘ ·fi ·ÏȤ˜ οÏÙÛ˜, Ì·Ï¿ÎÈ·, ¯·ÚÙfiÓÈ· Î·È ¯·ÚÙÈ¿,ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ·, ¯·ÚÙÔÔÏÙfi, ͇Ϸ Î·È Î·Ï·Ì¿ÎÈ·, ÂÓÙ˘ˆÛȷο ˘Ê¿ÛÌ·Ù· Î.Ï. (‚Ï.Î·È ÎÂÊ. 11.2 ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· «TÔ ÎÔ˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ Î·È ÙÔ ı¤·ÙÚÔ ÛÎÈÒÓ»)6.

º˘ÛÔ‡Ó Ì ηϷ̿ÎÈ ÙÔ ¯ÚÒÌ· ¿Óˆ ÛÙÔ ¯·ÚÙ›. ∫ÔÏÏ¿˙ Ì ٷ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È· Ô˘ Ì¿˙„·Ó ηٿ ÙËÓ¤ÍÔ‰fi ÙÔ˘˜ ·fi ÙËÓ Ù¿ÍË. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ·ÔÌ·‰È΋ ÂÚÁ·Û›·.

6. °È· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ȉ¤Â˜ Î·È ÏËÚÔÊÔڛ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ÎÔ‡ÎϘ ‚Ï. Delpeux (1987) Î·È ¶·ÚÔ‡ÛË (1995).∂›Û˘ ȉ¤Â˜ ÁÈ· ÂӉȷʤÚÔ˘Û˜ Û˘Óı¤ÛÂȘ, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜ Î·È Î·Ù·Û΢¤˜ Ì ÔÏÏ¿ Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÂȉÒÓ˘ÏÈο ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·˙ËÙËıÔ‡Ó ÛÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÂÚÈÔ‰Èο, ‚Ï. .¯.Ù· ÂÚÈÔ‰ÈÎfi °¤Ê˘Ú˜, ¶·Ú¿ı˘ÚÔ ÛÙËÓ ∂η›‰Â˘ÛË, ™‡Á¯ÚÔÓÔ ¡ËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Î.Ï., ηıÒ˜ Î·È Û¯ÂÙÈΤ˜ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

300

● N· ÛηϛÛÔ˘Ó Ì ¤Ó· ÎÔ˘Ù¿ÏÈ Ù· ‰Èο ÙÔ˘˜ Û¯¤‰È· Û ̷ϷÎfi Û·Ô‡ÓÈ, Á‡„Ô Ô˘‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÛÙÂÁÓÒÛÂÈ Î·Ï¿, ¿„ËÙÔ ËÏfi ‹ ÊÂÏÈ˙fiÏ, ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·˜ ÁÏ˘Ù¿ Ù· ÔÔ›·ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ̄ ڈ̷ٛÛÔ˘Ó Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜.

∆· ·È‰È¿ ÛÙÔ ›‰ÈÔ ¤ÚÁÔ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ó‰˘¿ÛÔ˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi Ì›· Ù¯ÓÈΤ˜ Î·È Ó·

ŒÊÙÈ·Í·Ó ÎÔ‡ÎÏ· ÁÈ· Ó· ‰È·ÊËÌ›˙ÂÈ ÙÔ ÊÔ‡ÚÓÔ ÙÔ˘˜ Ì ¯·ÚÙ› ÙÔ˘ ̤ÙÚÔ˘.

ŒÊÙÈ·Í·Ó ¯·ÚÙÔÓ¤ÓÈ· ÛÔ˘Ï¿ Î·È Ù· ‰È·ÎÔÛÌÔ‡Ó Ì ‰·ÎÙ˘ÏÔÌÔÁȤ˜

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

301

¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈ-ο ÂÚÁ·Ï›· Î·È ˘ÏÈο. ∏ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Û οı Â-Ú›ÙˆÛË Ì ηٿÏÏËϘÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙÔ˘˜ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌÔ‡˜ Î·È ÙȘ ‰ÈÂ-Ú¢ӋÛÂȘ ÙÔ˘˜, ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·ÈÌ ı·˘Ì·ÛÌfi Î·È ·Ô‰Ô¯‹ÛÙÔ ·ÈÛıËÙÈÎfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘˜, ÚÔÙÚ¤ÂÈÎ·È Ù· ·È‰È¿ Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÔ˘ÓÙÈ Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ ÙÔ˘˜ ·Ú¤ÛÂÈÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ, Ù· ·Ú·ÎÈÓ›ӷ ·Ó·ÊÂÚıÔ‡Ó ÛÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ·Ó, ·ÏÏ¿Î·È ÙÔ˘˜ ˘ÂÓı˘Ì›˙ÂÈ ÙÔ˘˜Î·ÓfiÓ˜ ηϋ˜ ¯Ú‹Û˘ ÙˆÓÂÚÁ·Ï›ˆÓ Î·È ÙˆÓ ̆ ÏÈÎÒÓ.

∑ˆÁÚ·ÊÈ΋ Ì ‰·ÎÙ˘ÏÔÌÔÁȤ˜ Î·È Í‡ÏÈÓÔ Î·Ï·Ì¿ÎÈ: «ŒÓ·˜ ‰Ú¿ÎÔ˜ Î·È ¤Ó· Ô˘Ï› Ô˘ ÌÂÙ¿ ¤ÁÈÓ·Ó Ê›ÏÔÈ».

¶Èı·Ó¤˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÛÙ· ·È‰È¿– ∆È ÈÛÙ‡ÂȘ fiÙÈ ı· ÁÈÓfiÙ·Ó ·Ó ˙ˆÁÚ¿ÊÈ˙˜ Ì ÙÔ Î¿Ú‚Ô˘ÓÔ

Ô˘ ‰È¿ÏÂ͘ ¿Óˆ Û ‚ÚÂÁ̤ÓÔ ̄ ·ÚÙ›;– µÏ¤ˆ fiÙÈ ¤ÛÙÚˆÛ˜ ÙÔ ¯·ÚÙ› ÛÔ˘ Ì ¤Ó· ·¯‡ ÛÙÚÒÌ· ÌÂ

‰·ÎÙ˘ÏÔÌÔÁȤ˜. ∆È ı· ÁÈÓfiÙ·Ó ·Ó ‰ÔΛ̷˙˜ Ó· ۯ‰ȿÛÂȘ¿Óˆ ÛÙÔ ̄ ÚÒÌ· Ì ͇ÏÈÓÔ Î·Ï·Ì¿ÎÈ;

– ªÔ˘ ·Ú¤ÛÂÈ Ôχ ·˘Ù‹ Ë Î·Ù·Û΢‹ Ì ¯·ÚÙfiÎÔ˘Ù· ηȯ·ÚÙÔÔÏÙfi. ¶Ò˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙÔ ¤Î·Ó˜;

– ¶Ò˜ ηٿÊÂÚ˜ Ó· Ê·›ÓÂÙ·È Ë ı¿Ï·ÛÛ· ÙfiÛÔ ·ÊÚÈṲ̂ÓË;– ∆È ¯ÚÒÌ· ‡Ê·ÛÌ· ÛΤÙÂÛ·È Ó· ‰È·Ï¤ÍÂȘ ÁÈ· ÙÔ ÊfiÚÂÌ· Ù˘

ÎÔ‡ÎÏ·˜ Ô˘ ¤ÊÙȷ͘;– ™Ô˘ ·Ú¤ÛÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÙÔ Î·Ú¿‚È Ô˘ ˙ˆÁÚ¿ÊÈÛ˜ Ì ÙÔ˘˜

Ì·Úη‰fiÚÔ˘˜ ‹ ·˘Ùfi Ô˘ ̇ ˆÁÚ¿ÊÈÛ˜ Ì ÙÔ ÈÓ¤ÏÔ; – ∫Ï›۷Ù ηϿ Ù· ÛˆÏËÓ¿ÚÈ· Ì ÙȘ Ù¤ÌÂÚ˜;– £˘Ì¿ÛÙ Ҙ ηı·Ú›˙Ô˘Ì ٷ ÈӤϷ ÁÈ· Ó· Ù· ¯ÚËÛÈ-

ÌÔÔÈ‹ÛÔ˘ÌÂ Î·È ÙËÓ ÂfiÌÂÓË ÊÔÚ¿;

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

302

¢π∞ª√ƒºø¡√¡∆∞™ ªπ∞ ∂∫£∂™∏ ∑ø°ƒ∞ºπ∫∏™™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Û¯Â‰›Ô˘ ÂÚÁ·Û›·˜ Ì ı¤Ì· «√È ˙ˆÁÚ¿ÊÔÈ» Ù· ·È‰È¿ ÂÙÔ›Ì·Û·Ó ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ ¤ÎıÂÛË˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜. ∆· ¤ÚÁ· ÙÔ˘˜ Ù·ÍÈÓÔÌ‹ıËÎ·Ó Î·È ÂÎÙ¤ıËÎ·Ó ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ ı¤Ì·: ÚÔÛˆÔÁڷʛ˜,ı¤Ì·Ù· ÓÂÎÚ‹˜ ʇÛ˘, ı·Ï·ÛÛÔÁڷʛ˜ Î.Ï. ∫¿ı «˙ˆÁÚ¿ÊÔ˜» ·ÚÔ˘Û›·Û ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ηȷӷʤÚıËΠÛÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ Î·È Ù· ̆ ÏÈο Ô˘ ̄ ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ.

∏ ̇ËÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Û ηÓfiÓ˜ Î·È Ù¯ÓÈΤ˜∂ÓÒ ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·ÓÔȯ٤˜ Î·È Ó· ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË,ÙË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË, ÙÔÓ ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌfi Î·È ÙËÓ ·Ó·Î¿Ï˘„Ë, ·Ú¿ÏÏËÏË Âȉ›ˆÍË Â›Ó·È Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿Ó· Ì¿ıÔ˘Ó ÁÈ· ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Î·È ÙÔ ÛˆÛÙfi ÙÚfiÔ ¯Ú‹Û˘ ÙˆÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ Î·È ÙˆÓ ˘ÏÈÎÒÓ, ӷηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Î·ÓfiÓ˜ Î·È Ó· Û˘ÓËı›ÛÔ˘Ó Ó· ÂÊ·ÚÌfi˙Ô˘Ó ‰È·‰Èηۛ˜ ·ÛÊ¿ÏÂÈ·˜. ™Â οıÂÂÚ›ÙˆÛË Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰ÂÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ͯӿ fiÙÈ Î¿ı ·È‰› ¤¯ÂÈ ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ Ú˘ıÌfi ·Ó¿-Ù˘Í˘. ∫·Ó¤Ó· ·È‰› ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÁÔËÙ‡ÂÙ·È ‹ Ó· ÎÔ˘Ú¿˙ÂÙ·È Ì ‰‡ÛÎÔϘ, ÏÂÙÔÌÂÚ›˜ ‹Û˘¯Ó¿ ·ӷϷ̂·ÓfiÌÂÓ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Î·È Ù¯ÓÈΤ˜, fiˆ˜ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙÔ Îfi„ÈÌÔ Ì„·Ï›‰È, Ë ‰È·ÎfiÛÌËÛË ÂÈÊ·ÓÂÈÒÓ Ì ·ӷϷ̂·ÓfiÌÂÓ· ÌÔÙ›‚· Î.¿.

Schirrmacher, 1998.

¶ÚÔÛˆÔÁڷʛ˜: ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ˘ÏÈο Î·È Ù¯ÓÈΤ˜. ∏ ∂ÏfiÓ·, Ë ª·Ú›· Î·È Ëµ·ÏÂÓÙ›ÓË ÚÔÙ›ÌËÛ·Ó ÈӤϷ, ÓÂÚÔÌÔÁȤ˜ Î·È ‰·ÎÙ˘ÏÔÌÔÁȤ˜, ÂÓÒ Ë ƒ¤ÓÈ· ¤·ÈÍ Ì ÙÔÌÔχ‚È Î·È ÙȘ ÁÚ·Ì̤˜.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

303

∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ȉ¤Â˜ ÁÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

∞. ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛ˘ Î·È ÁÓˆÚÈÌ›·˜ Ì ·ÓıÚÒÔ˘˜ Î·È ̆ ÏÈο

1. °¡øƒπªπ∞ ª∂ ∆∞ À§π∫∞: ∆√ Ã∞ƒ∆π ∫∞π √π π¢π√∆∏∆∂™ ∆√À

µ·ÛÈ΋ Âȉ›ˆÍË

¡· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó ÙËÓ ·ÔÚÚÔÊËÙÈÎfiÙËÙ· ˆ˜ ȉÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¯·ÚÙÈÔ‡ Ë ÔÔ›· ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙÔ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ̇ ˆÁÚ·ÊÈ΋˜.

°¡ø™∏ ∞¡∞º√ƒ∞™∆Ô ¯ÚÒÌ·, Ë ˘Ê‹ Î·È Ë ·ÔÚÚÔÊËÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¯·ÚÙÈÔ‡ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜.

Matil & Marzan, 1981

ÀÏÈο

ÃÔÓÙÚfi ¯·ÚÙ› (¯·Û·fi¯·ÚÙÔ), ÚÔÏfi ¯·ÚÙ› ÎÔ˘˙›Ó·˜, ÎfiÏϘ ¯·ÚÙÈÔ‡ Û ̤ÁÂıÔ˜ ∞4,Ê›ÏÙÚ· ÙÔ˘ ηʤ, ·ÏÔ˘ÌÈÓfi¯·ÚÙÔ, ÛÂÏÔÊ¿Ó, ‰È¿ÊÔÚ· ›‰Ë Ú¢ÛÙÒÓ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ (ÓÂÚÔ-ÌÔÁȤ˜, Ï·ÛÙÈο Î.¿) Î·È ÂÚÁ·Ï›ˆÓ (‚Ô‡ÚÙÛ˜, ÈӤϷ, ÛÙ·ÁÔÓfiÌÂÙÚ·, ÎψÛÙ‹ Î.¿.).

¶ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜

∆· ·È‰È¿ ·Ú¯Èο ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ¯·ÚÙfiÓÈ Ì ÓÂÚÔÌÔÁÈ¿ Î·È ÈÓ¤ÏÔ. ∫¿ÓÔ˘Ó ‰È·È-ÛÙÒÛÂȘ, Û˘ÁÎÚ›ÛÂȘ Î·È ÚԂϤ„ÂȘ ηıÒ˜ ‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó Ì ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÚfiÔÛÙÔ ̄ ·ÚÙ› ÎÔ˘˙›Ó·˜, ÛÙ· Ê›ÏÙÚ· ÙÔ˘ ηʤ, ÛÙÔ ·ÏÔ˘ÌÈÓfi¯·ÚÙÔ Î·È ÛÙ· ̆ fiÏÔÈ· ̆ ÏÈο.

¶Èı·Ó¤˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÛÙ· ·È‰È¿∆È ÓÔÌ›˙ÂȘ fiÙÈ ı· Û˘Ì‚Â› ·Ó ÎÚ·Ù‹ÛÂȘ ·ÚÎÂÙ‹ ÒÚ· ÙÔ ÈÓ¤ÏÔ ·Î›ÓËÙÔ ¿Óˆ ÛÙÔ ¯·ÚÙ›; ∆È ı·Û˘Ì‚› ·Ó Ú›ÍÂȘ ÌÔÁÈ¿ Ì ÙÔ ÛÙ·ÁÔÓfiÌÂÙÚÔ ÛÙÔ ·ÏÔ˘ÌÈÓfi¯·ÚÙÔ Î·È ÙÈ ı· Û˘Ì‚Â› ·Ó ÙË Ú›ÍÂȘ ÛÙÔ¯·ÚÙ› ÎÔ˘˙›Ó·˜;

™‡Ó‰ÂÛË Ì ¿ÏϘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

∫·ıÒ˜ Ë ·Ú·¿Óˆ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Â›Ó·È ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋, ÌÔÚ› Ó· ·Ó·Ù˘¯ı› ˆ˜ÚÔηٷÚÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ù· ·È‰È¿ Ó· ÂÈϤÍÔ˘Ó Ù· ηٿÏÏËÏ· ˘ÏÈο ÁÈ·ÙÔ ¤ÚÁÔ Ô˘ ı· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó.

2. ¶√ƒ∆ƒ∂∆∞ ∫∞π °∫ƒπª∞∆™∂™7

∆· ·È‰È¿ οıÔÓÙ·È Û ˙¢Á¿ÚÈ· ÙÔ ¤Ó· ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ ¿ÏÏÔ Î·È Ù· ·ÚÔÙÚ‡ÓÔ˘Ì ӷ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó Ì ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ ÚfiÛˆÔ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘. «¶Ò˜ Â›Ó·È Ù· Ì·ÏÏÈ¿ ÙÔ˘; ∂›Ó·È Ì·ÎÚÈ¿ ‹ÎÔÓÙ¿;», «∆È ̄ ÚÒÌ· ¤¯Ô˘Ó Ù· Ì¿ÙÈ· ÙÔ˘;», «¶Ò˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Â›Ó·È Ù· ÊÚ‡‰È· ÙÔ˘;», «∏ ̇ÙË ÙÔ˘;»,«∆· ¯Â›ÏÈ· ÙÔ˘;». ∞ÊÔ‡ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÚÔÛÂÎÙÈο ÁÈ· Ï›Á· ÏÂÙ¿, ÙÔ˘˜ ÌÔÈÚ¿˙Ô˘Ì ¯·ÚÙfiÓÈ·Î·È ÌÔÁȤ˜ Î·È Ù· ·ÚÔÙÚ‡ÓÔ˘Ì ӷ ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ÙÔ ÔÚÙÚ¤ÙÔ ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘ Ô˘ ·Ú·Ù‹ÚËÛ·Ó.

7. √È È‰¤Â˜ ÁÈ’ ·˘Ù‹Ó Î·È ÁÈ· ÙËÓ ÂfiÌÂÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ì ٷ Û›ÙÈ· ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ¤ÓÙ˘Ô «∂ÈηÛÙÈο·È¯Ó›‰È· Î·È ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ Âη›‰Â˘ÛË» (∫·Ó¿ÎË & ∫·Ú·ÓÙ¿Ó·, 1998).

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

304

∂Âȉ‹ Ù· ·È‰È¿ fiÙ·Ó ˙ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó ÙÔ ¤Ó· ÙÔ ¿ÏÏÔ Û˘¯Ó¿ οÓÔ˘Ó ÁÎÚÈÌ¿ÙÛ˜ ‹ ÁÂÏ¿ÓÂ,Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÌÔÚ› Ó· ÙÚÔÔÔÈËı›. ∑ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó Ô ¤Ó·˜ ÙÔÓ ¿ÏÏÔÓ Î¿ÓÔÓÙ·˜ÁÎÚÈÌ¿ÙÛ˜ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔÓ Î·ıÚ¤ÊÙË. ∏ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ÌÔÚ› Ó· Û˘Ó‰Âı› ̉ڷÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘.

µ. ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ۯ¤‰È· ÂÚÁ·Û›·˜

1. ∆√ ™¶π∆π ¶√À ª∞™ ∞ƒ∂™∂π

ªÈ· ‚fiÏÙ· ÛÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ÌÔÚ› Ó· ‰ÒÛÂÈ ÙÔ ¤Ó·˘ÛÌ· ÁÈ·¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ÂÚÁ·Û›·˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙȘ ηÙÔÈ˘. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ÚÔÙÚ‡ÓÂÈ Ù··È‰È¿ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó Ì ÚÔÛÔ¯‹ Ù· Û›ÙÈ· Ô˘ ‚Ï¤Ô˘Ó Î·È Ó· Ù· ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó ÌÂfiÛ˜ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó: fiÛÔ˘˜ ÔÚfiÊÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó, ¤¯Ô˘Ó Ì·ÏÎfiÓÈ·, Ò˜ Â›Ó·È Ù··Ú¿ı˘Ú¿ ÙÔ˘˜, ÙÈ ¯ÚÒÌ· ¤¯Ô˘Ó, ¤¯Ô˘Ó ·˘Ï¤˜, ¤¯Ô˘Ó Â͈ÙÂÚÈΤ˜ ÛοϘ, ÎÏËÌ·Ù·ÚȤ˜,ÊÂÁÁ›Ù˜, ¤¯Ô˘Ó ÏÔ˘ÏÔ‡‰È· ÛÙȘ ·˘Ï¤˜ ‹ Ù· Ì·ÏÎfiÓÈ· Î.Ï.

∂ÈÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Û˘˙ËÙÔ‡Ó Î·È Û¯ÔÏÈ¿˙Ô˘Ó fiÛ· ›‰·Ó. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù··ÚÔÙÚ‡ÓÂÈ Ó· ÛÎÂÊÙÔ‡Ó Ò˜ ı· ‹ıÂÏ·Ó Ó· Â›Ó·È ÙÔ Û›ÙÈ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ı· ‹ıÂÏ·Ó Ó· ˙Ô˘Ó. ™ÙËÛ˘Ó¤¯ÂÈ· Ù· ÚÔÙÚ¤ÂÈ Ó· ¯ˆÚÈÛÙÔ‡Ó Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfiÌˆÓ Î·È Ó· ÚÔÛ·ı‹ÛÔ˘ÓÓ· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó ÙÔ Û›ÙÈ ÙˆÓ ÔÓÂ›ÚˆÓ ÙÔ˘˜. £· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤ÛÂÈ Î·È ÛÙÔ˘˜ ÙÚÂȘ, ·ÊÔ‡ÙÔ ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ̇ ‹ÛÔ˘Ó Î·È ÔÈ ÙÚÂȘ ÂΛ ̤۷.

ÀÏÈο

÷ÚÙÔÓ¤ÓÈ· ÎÔ˘ÙÈ¿ Û ‰È¿ÊÔÚ· ÌÂÁ¤ıË, ¯·ÚÙÔÙ¤È, ¯ÚÒÌ·Ù·, ÈӤϷ, ¤Ó· ÎÔ›‰È ÁÈ·ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi.

TÚfiÔ˜ ηٷÛ΢‹˜

™ÙËÓ ·fiÊ·Û‹ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ Â›‰Ô˜ ÙÔ˘ ÛÈÙÈÔ‡ Ô˘ ı· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó Ú¤ÂÈ Ó·Û˘ÓÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Û¯‹Ì· Î·È ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙÔ˘ ÎÔ˘ÙÈÔ‡ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ˘˜. ∏ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÙÔ˘˜ ‚ÔËı¿ÂÈ ·ÓÔ›ÁÔÓÙ·˜ ÙȘ fiÚÙ˜ Î·È Ù· ·Ú¿ı˘Ú· Ô˘ ı· ıÂÏ‹ÛÔ˘Ó ÌÂÙÔ ÎÔ›‰È. ∫¿ı ÔÌ¿‰· ¤¯ÂÈ ÛÙË ‰È¿ıÂÛ‹ Ù˘ ÌfiÓÔ ¤Ó· ¯ÚÒÌ· ÁÈ· Ó· ‚¿„ÂÈ ÙÔ Û›ÙÈ Ù˘,

K¿ÓÔ˘Ó ÁÎÚÈÌ¿ÙÛ˜ Î·È ˙ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó Ô ¤Ó·˜ ÙÔÓ ¿ÏÏÔ.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

305

¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ Î·È ÙÔ ¿ÛÚÔ ÁÈ· Ó· ÂÈÙ‡¯ÂÈ ·Ô¯ÚÒÛÂȘ ÙÔ˘. ŸÏ· Ù· Û›ÙÈ· Ô˘ ı·ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ı· Ù· ‚¿ÏÔ˘Ó Ì·˙› ÁÈ· Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó Ì›· ÔÏÈÙ›·, Ô˘ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙË ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ·˘Ï‹ ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ. ªÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó ‰¤ÓÙÚ·,Ï·Ù›˜ Î·È Û¯ÔÏ›· Î·È Ó· Ê·ÓÙ·ÛÙÔ‡Ó ÙË ˙ˆ‹ ÛÙËÓ ÔÏÈÙ›· ÙÔ˘˜. ∞˘Ùfi ÌÔÚ› Ó·˘ÚÔ‰ÔÙ‹ÛÂÈ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÌÔ˘ÛÈÎÔÎÈÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜.

2. ª∂§∂∆ø¡∆∞™ ∆∞ ¢∂¡∆ƒ∞ ∆∏™ ¶∂ƒπ√Ã∏™

¶Èı·Ófi ÛËÌÂ›Ô ÂÎΛÓËÛ˘ Î·È ÂȉÈÒÍÂȘ

√È ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙ· ‰¤ÓÙÚ·, ÙȘ Ôԛ˜ Â›Ó·È Èı·ÓfiÓ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ Ì ÙËÓ·ÏÏ·Á‹ ÙˆÓ ÂÔ¯ÒÓ Î·Ù¿ ÙȘ ÂÈÛΤ„ÂȘ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ÎÔÓÙÈÓfi ¿ÚÎÔ, ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó ÙÔÛËÌÂ›Ô ÂÎΛÓËÛ˘ ÁÈ· ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ÂÚÁ·Û›·˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ٷ ‰¤ÓÙÚ· Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜.∂ÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂÈηÛÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÛÙËÓ ÔÚ›· ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘˜, Ù··È‰È¿ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›·:

– ¡· ÂÍÂÚ¢ӋÛÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜ Î·È ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Î·È ÙˆÓ˘ÏÈÎÒÓ Ô˘ ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó (ÌÔχ‚È·, ÓÂÚÔÌÔÁȤ˜, „·Ï›‰È·, ÎfiÏϘ Î.¿.).

– ¡· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó fiÙÈ ÛÙÔȯ›· fiˆ˜ ÙÔ ¯ÚÒÌ·, Ë ˘Ê‹, Ë ˘ÎÓfiÙËÙ· Î·È ÙÔ Û¯‹Ì· ÙˆÓÁÚ·ÌÌÒÓ Ô˘ ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈο ÁÈ· ÙËÓ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ‰¤ÓÙÚˆÓ.

– ¡· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÙÔ‡Ó Ì ٷ ¯ÚÒÌ·Ù·, Ó· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó Î·È Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó Î·ÓÔÓÈ-ÎfiÙËÙ˜.

– ¡· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó È‰¤Â˜ Î·È Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· Ì ÙË ̇ ˆÁÚ·ÊÈ΋, ÙÔ ÎÔÏÏ¿˙ ÙË ÁÏ˘ÙÈ΋.

– ¡· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó ÙÔÓ fiÁÎÔ Î·È Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÚÈۉȿÛٷ٘ ηٷÛ΢¤˜.

– ¡· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ¿¯ÚËÛÙ· ̆ ÏÈο ÚÔÛÂÁÁ›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ È‰¤· Ù˘ ·Ó·Î‡ÎψÛ˘.

– ¡· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ Î·È Ù· ̆ ÏÈο Ô˘ ̄ ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ·Ó.

– ¡· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó Ò˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ù· ‰¤ÓÙÚ· ÛÙ· ¤ÚÁ· ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÒÓ.

¶ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜

∫·Ù¿ ÙȘ ÂÈÛΤ„ÂȘ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ¿ÚÎÔ Ù· ·È‰È¿, ÂÊԉȷṲ̂ӷ Ì ηٿÏÏËÏ· ̤۷, fiˆ˜ÊˆÙÔÁÚ·ÊÈ΋ Ì˯·Ó‹, ›Ó·Î˜ Ì ÎÏÈ, ¯·ÚÙÈ¿ ∞4, Ì·Úη‰fiÚÔ˘˜, ÌÔχ‚È· Î.¿.,ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·È Ó· ηٷÁÚ¿ÊÔ˘Ó fi,ÙÈ ÙÔ˘˜ ÚÔηÏ› ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ Ì fiÔÈÔÓ ÙÚfiÔı¤ÏÔ˘Ó. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó fiϘ ÙȘ ·ÈÛı‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜, Ó·Û˘˙ËÙÔ‡Ó, Ó· ·Ó·Î·Ï‡ÙÔ˘Ó ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ Î·È Û¯¤ÛÂȘ. ∞ÎÔ‡Ó ÙÔ ıÚfiÈÛÌ· ÙˆÓ Ê‡ÏψÓ,Ì·ÁÓËÙÔʈÓÔ‡Ó Ù· Ô˘ÏÈ¿, Ì˘Ú›˙Ô˘Ó ÙÔÓ ·¤Ú·, ·Ó·Î·Ï‡ÙÔ˘Ó Ù· ¯ÚÒÌ·Ù·, Ù· Û¯‹Ì·Ù·,ÙȘ ηÓÔÓÈÎfiÙËÙ˜.

∂ÈÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜ Ì ÙÔÓ ÚÔÊÔÚÈÎfi ÏfiÁÔ, ·ÏÏ¿ ηÈÌ ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙˆÓ ÂÈηÛÙÈÎÒÓ. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔηÏ› Ù· ·È‰È¿ Ó· ÌÈÏÔ‡Ó ÁÈ’ ·˘Ùfi Ô˘Î¿ÓÔ˘Ó, Ó· ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÔÏÔÁÔ‡Ó, Ó· ı¤ÙÔ˘Ó ÂÚˆÙ‹Ì·Ù·, Ó· οÓÔ˘Ó ÚԂϤ„ÂȘ Î·È Ó·‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó Ï‡ÛÂȘ ηıÒ˜ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Ì ٷ ˘ÏÈο. ™˘˙ËÙÔ‡Ó ÁÈ· Ù· ‰¤ÓÙÚ· Î·È ÁÈ· Ù·˘fiÏÔÈ· ÛÙÔȯ›· Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ·˘Ù¿. ¶¿Óˆ ÛÙ· ‰¤ÓÙÚ·, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ˙Ô˘ÓÔ˘ÏÈ¿ Î·È ¤ÓÙÔÌ·. √ ‹ÏÈÔ˜ Ù· ʈٛ˙ÂÈ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÛÎȤ˜. ∆· ʇÏÏ· ÙÔ˘˜ ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó¯ÚÒÌ· ‹/Î·È ¤ÊÙÔ˘Ó ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ ÂÔ¯¤˜.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

306

¶·Ú¿ÏÏËÏ· Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜, ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÂÈ ÙÔ Ê¿ÎÂÏÔ·ÚÔ˘Û›·Û˘8 Ì ¤ÚÁ· ˙ˆÁڿʈÓ, ʈÙÔÁڷʛ˜, Ù·Èӛ˜, οÚÙ˜, ·Ê›Û˜ Î·È ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜Ì ÙÔ›· Î·È ‰¤ÓÙÚ·.

¢›ÓÔÓÙ·È Â˘Î·Èڛ˜ ÛÙ· ·È‰È¿ Ó· ÂÎÊÚ·ÛÙÔ‡Ó ÂÈηÛÙÈο, ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ Ì›· ÔÈÎÈÏ›··fi ‰È·ı¤ÛÈÌ· ̆ ÏÈο.

● ∫ÔÏÏ¿˙ Ì ʇÏÏ·

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÚÔÛÂÎÙÈο ÙÔ Û¯‹Ì· Î·È ÙÔÂÚ›ÁÚ·ÌÌ· ÙˆÓ Ê‡ÏÏˆÓ Ô˘ Û˘Ó¤ÏÂÍ·Ó Î·Ù¿ ÙËÓ Â›Û΄‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ¿ÚÎÔ. ∂›Ó·È ÌÈÎÚ¿,ÛÙÚÔÁÁ˘Ï¿, Ì˘ÙÂÚ¿. ™˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔ˘Ó ·ÏËıÈÓ¿ ʇÏÏ· Î·È ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ Û˘Óı¤ÛÂȘ¿ӈ Û ÌÈ· ÂÈÊ¿ÓÂÈ·. ∞ÁÁ›˙Ô˘Ó Ù· ʇÏÏ· Î·È Î·ÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó ÙËÓ ˘Ê‹ ÙÔ˘˜.∫¿ÔÈ· Â›Ó·È ··Ï¿. ÕÏÏ· Â›Ó·È Á˘·ÏÈÛÙÂÚ¿. ∂ÈϤÁÔ˘Ó Î·Ù¿ÏÏËÏ· ˘ÏÈο fiˆ˜ Ú¿ÛÈÓÔ‚ÂÏÔ‡‰Ô ‡Ê·ÛÌ·, ‚ÂÏÔ˘Ù¤ Î·È ÁÏ·Û¤ ¯·ÚÙ›, ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚ· ʇÏÏ·, Ù· Îfi‚Ô˘Ó Î·È Ù·¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó. ™˘ÌÏËÚÒÓÔ˘Ó ÙË Û‡ÓıÂÛË ÊÙÈ¿¯ÓÔÓÙ·˜ .¯. ÙÔ˘˜ ÎÔÚÌÔ‡˜ ÙˆÓ ‰¤ÓÙÚˆÓ,¤Ó· ÙÔ›Ô Ì ʇÏÏ· ÛÙË ÁË Î.¿. √ÚÈṲ̂ӷ ·È‰È¿ ÌÔÚ› Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÚˆÙfiÙ˘Â˜ ηÈfi¯È Ú·ÏÈÛÙÈΤ˜ Û˘Óı¤ÛÂȘ, fiˆ˜ ÂÓfiÙËÙ˜ Î·È ·ÓÙÈı¤ÛÂȘ Ì ٷ Û¯‹Ì·Ù· Î·È ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ÙˆÓ Ê‡ÏψÓ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔÔıÂÙÔ‡Ó Ì·˙› fiÏ· Ù· ÛÙÚÔÁÁ˘Ï¿ ʇÏÏ· Î·È ·ÏÏÔ‡ Ù·Ì˘ÙÂÚ¿ ʇÏÏ·, ÙÔÔıÂÙÔ‡Ó ·Ú·È¿ Ù· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· Î·È ÈÔ ˘ÎÓ¿ Ù· ÌÈÎÚfiÙÂÚ·, Ù·ÙÔÔıÂÙÔ‡Ó Î˘ÎÏÈο Î.Ï.

● ∑ˆÁÚ·Ê›˙ÔÓÙ·˜ ʇÏÏ·

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ÚÔÙÚ‡ÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÚÔÛÂÎÙÈο Ù· ¯ÚÒÌ·Ù· ÙˆÓʇÏÏˆÓ ÛÙȘ ʈÙÔÁڷʛ˜ Ô˘ ÙÚ¿‚ËÍ·Ó Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂÔ¯¤˜ ÛÙÔ ¿ÚÎÔ. ¶·Ú·ÙËÚÔ‡Ó Ù·ıÂÚÌ¿ ¯ÚÒÌ·Ù· Û ʈÙÔÁڷʛ˜ ÊıÈÓÔˆÚÈÓÒÓ ÙÔ›ˆÓ (ÎfiÎÎÈÓ·, ΛÙÚÈÓ· Î·È ÔÚÙÔηÏÈ¿)Î·È ÙÔ ¯ÚÒÌ· ÙˆÓ Ê‡ÏÏˆÓ Û ·ÓÔÈÍÈ¿ÙÈη ÙÔ›·. ¢ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó ·Ó·Ì›ÍÂȘ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ ̉·ÎÙ˘ÏÔÌÔÁȤ˜ Î·È Ù¤ÌÂÚ˜ ÛÙÔ Î·‚·Ï¤ÙÔ Î·È Û˘˙ËÙÔ‡Ó. ¶ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· ÂÙ‡¯Ô˘Ó ÔÏϤ˜·Ô¯ÚÒÛÂȘ ÙÔ˘ Ú¿ÛÈÓÔ˘, ÙÔ˘ ηʤ Î·È ÙÔ˘ ΛÙÚÈÓÔ˘. ∆Ô Ê‡Ïψ̷ οı ‰¤ÓÙÚÔ˘ ¤¯ÂÈ ÔÏϤ˜·Ô¯ÚÒÛÂȘ. ∑ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó ‰¤ÓÙÚ· Û ÌÂÁ¿Ï˜ ÂÈÊ¿ÓÂȘ ¯·ÚÙÈÔ‡. ºÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ÊıÈÓÔˆÚÈÓ¿ÙÔ›· Ì ٷ ıÂÚÌ¿ ¯ÚÒÌ·Ù·. ¶·Ú·ÙËÚÔ‡Ó ÌÔ˘ÓÙ¿ Î·È ‚ÚÔ¯ÂÚ¿ ÙÔ›·. ¶·Ú·ÙËÚÔ‡Ó fiÙÈ Ô‹ÏÈÔ˜ οÓÂÈ ÈÔ ÊˆÙÂÈÓ¿ Ù· ¯ÚÒÌ·Ù·. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÛÎȤ˜. Èڛ˜ ʈ˜ ‰ÂÓ ÌÔÚԇ̠ӷ ‰Ô‡ÌÂÙ· ̄ ÚÒÌ·Ù·. ™˘Óı¤ÙÔ˘Ó ÙÔ›· ÌÔ˘ÓÙ¿, ‰Ô˘Ï‡ÔÓÙ·˜ Ì ÛÎÔ‡Ú· ̄ ÚÒÌ·Ù·.

¶Èı·Ó¤˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ı¤ÙÂÈ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¶fiÛ· Ú¿ÛÈÓ· ¯ÚÒÌ·Ù· ‚ϤÂÙ ÛÙ· ʇÏÏ·; ¶fiÛ· ηÊÂÙÈ¿ ¯ÚÒÌ·Ù· ·Ú·ÙËÚ›Ù ÛÙÔÓ ÎÔÚÌfi;ªÂ ÙÈ ˘ÏÈο ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ÌÔÚԇ̠ӷ ÂÙ‡¯Ô˘Ì ηχÙÂÚ· Ù· ¯ÚÒÌ·Ù· Î·È ÙȘ ·Ô¯ÚÒÛÂȘ; ¶Ò˜Ê·›ÓÔÓÙ·È Ù· ‰¤ÓÙÚ· ÙË Ó‡¯Ù·; ¶Ò˜ Á›ÓÂÙ·È ÙÔ ̄ ÚÒÌ· ÙÔ˘˜ ·Ó Û˘ÓÓÂÊÈ¿ÛÂÈ Í·ÊÓÈο;

¶·Ú·ÙËÚÔ‡Ó Ù· ÎÏ·‰È¿ ÙˆÓ ‰¤ÓÙÚˆÓ. ¶ÚÔÛ¤¯Ô˘Ó ÙȘ ÁÚ·Ì̤˜. ¶·Ú·ÙËÚÔ‡Ó Ì ÚÔÛÔ¯‹ÙÔ ¤ÚÁÔ «∫fiÎÎÈÓÔ ‰¤ÓÙÚÔ» ÙÔ˘ ¶ÈÂÙ ªÔÓÙÚÈ¿Ó9. ¶·Ú·ÙËÚÔ‡Ó ÙËÓ ÔÈÎÈÏ›· ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌÒÓ. ∏ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙÔÓ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi Î·È ÙË Û˘˙‹ÙËÛË: ÙÈ ˘ÏÈο Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹-

8. √ Ê¿ÎÂÏÔ˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ Â›Ó·È Ô Ê¿ÎÂÏÔ˜ Ì ÙÔ ÂÔÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙ› Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÁÈ· ÙËÓ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜.

9. http://www.artchive.com/artchive/M/mondrian/mondrian_red_tree.jpg.html Î·È http://www.artland.co.uk/page752b.htm

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

307

ÛÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó Ù· ‰¤ÓÙÚ· ÙÔ˘˜ Ì ·˘Ù¿; ™¯Â‰È¿˙Ô˘Ó ‰¤ÓÙÚ· Ì Á˘ÌÓ¿ ÎÏ·‰È¿ ÂÈ-ϤÁÔÓÙ·˜ Î¿Ú‚Ô˘ÓÔ, ÌÔχ‚È· Î·È Ì·Úη‰fiÚÔ˘˜, Ê˘ÛÒÓÙ·˜ Ú¢ÛÙ¿ ¯ÚÒÌ·Ù· Ì ÙÔ Î·-Ï·Ì¿ÎÈ, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ÛÙ·ÁfiÓ˜ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ Ó· Î˘Ï‹ÛÔ˘Ó ÂχıÂÚ· ÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·. ¢ËÌÈÔ˘Ú-ÁÔ‡Ó ‰¤ÓÙÚ· Ì ·Ó¿ÁÏ˘ÊË ˘Ê‹, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÁÈ· ÎÔÚÌfi ÊÂÏÏfi, ¯·ÚÙ› ÔÓÙÔ˘Ï¤, ÏÈÓ¿ÙÛ·,Á˘·Ïfi¯·ÚÙÔ, Ù۷ϷΈ̤ÓÔ ¯·ÚÙ› Ô˘ ‚¿ÊÔ˘Ó Ì ÓÂÚÔÌÔÁÈ¿. ºÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ‰¤ÓÙÚ· ηÈÎÏ·‰È¿ ¿Óˆ ÛÂ Â›Â‰Ë ÂÈÊ¿ÓÂÈ· Ì ÛÎÔÈÓÈ¿ Î·È Ó‹Ì·Ù· ÏÂ̷͛ÙÔ˜. ºÙÈ¿¯ÓÔ˘ÓÙÚÈۉȿÛٷ٘ ηٷÛ΢¤˜ ‰¤ÓÙÚˆÓ Ì ۇÚÌ·, ηϷ̿ÎÈ·, ËÏfi Î·È Ï·ÛÙÂÏ›ÓË.

¶Èı·Ó¤˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ı¤ÙÂÈ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¶Ò˜ ÌÔÚԇ̠ӷ οÓÔ˘Ì ÙÔÓ ÎÔÚÌfi ¤ÙÛÈ ¿ÁÚÈÔ; ¶Ò˜ ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È Ù· ÎÏ·‰È¿ ÛÙÔÓ ÎÔÚÌfi; ¶Ò˜ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ÌÔÚԇ̠ӷ οÓÔ˘Ì ٷ ʇÏÏ· Ó· Â›Ó·È ˘ÎÓ¿; ¶Ò˜ ÌÔÚԇ̠ӷ ‰Â›ÍÔ˘Ì ÚÔ˜ Ù·Ô‡ Ê˘Û¿ÂÈ Ô ·¤Ú·˜; ¶Ò˜ ı· ‰Â›ÍÔ˘Ì fiÙÈ Ù· ʇÏÏ· ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È; ¶fiÛÔ Ôχ ‚Ú¤¯ÂÈ ÛÙÔ ÙÔ›Ô Ô˘Û¯Â‰›·Û˜; ¶ÔÈÔ ̆ ÏÈÎfi ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÈÔ Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÁÈ· Ó· ۯ‰ȿÛÔ˘Ì ÙȘ ¢ÎÔ‚ÂÏfiÓ˜;

¢È·‰Èηۛ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, fiˆ˜ οÓÂÈ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ fiÏˆÓ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ·Ó·Ù‡Û-ÛÔÓÙ·È, ÚÔÛ·ı›, ÛÙÔ Ì¤ÙÚÔ ¿ÓÙ· ÙÔ˘ ÂÊÈÎÙÔ‡, Ó· ηٷÁÚ¿ÊÂÈ Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfi-Ô˘˜ ÙȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ Ù˘ ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ÂÚÁ¿ÛÙËÎ·Ó Ù· ·È‰È¿ (Ù‹ÚËÛË ËÌÂÚÔÏÔÁ›Ô˘,˯ÔÁÚ·Ê‹ÛÂȘ, ʈÙÔÁڷʛ˜, ‚ÈÓÙÂÔÛÎÔ‹ÛÂȘ) Î·È ÁÈ· ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ·Ó.√È Î·Ù·Áڷʤ˜ Ù‹˜ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó Ó· ÌÂÏÂÙ¿ ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ì¿ıËÛ˘ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È, Ó··ÓÙ·ÏÏ¿ÛÛÂÈ ÛΤ„ÂȘ Î·È ·fi„ÂȘ Ì ÙȘ Û˘Ó·‰¤ÏÊÔ˘˜ Ù˘, Ó· ·Ó·ıˆÚ› Î·È Ó· ‚ÂÏÙÈÒÓÂÈÙȘ Ú·ÎÙÈΤ˜ Ù˘ (‚Ï. ÎÂÊ. 3).

¶·Ú·ÙËÚÒÓÙ·˜ Î·È Î·Ù·ÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ ÙÈ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÈ Î¿ı ·È‰› Û fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ·ÍÈÔ-Ô›ËÛË ÙˆÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ Î·È ÙˆÓ ˘ÏÈÎÒÓ, ÂÓÙÔ›˙ÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ‰˘ÛÎÔÏ›Â˜Î·È ÚÔÙ›ÓÂÈ Ï‡ÛÂȘ Ô˘ ı· Ù· ̆ ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó Ó· Ù· ηٷʤÚÔ˘Ó Î·Ï‡ÙÂÚ·. ¶.¯.:

✒ ∞Ó ¤Ó· ·È‰› ‰ÂÓ Ù· ηٷʤÚÓÂÈ Ó· Îfi‚ÂÈ Ì ÙÔ „·Ï›‰È, ÚÔÛ·ı› Ó· ‰È·ÈÛÙÒÛÂÈ·Ó ¤¯ÂÈ Î·Ù·ÓÔ‹ÛÂÈ Ì ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔ ÎÚ·Ù¿ÂÈ ‹/Î·È ÚÔÙ›ÓÂÈ ÂÓ·Ï-Ï·ÎÙÈΤ˜ χÛÂȘ, fiˆ˜ Ó· Û¯›ÛÂÈ Ù· ¯·ÚÙÈ¿ ·ÓÙ› Ó· Ù· Îfi„ÂÈ ‹ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂȤӷ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ›‰Ô˜ „·ÏȉÈÔ‡ (.¯. „·Ï›‰È ÁÈ· ·ÚÈÛÙÂÚfi¯ÂÈÚ˜).

✒ ∞Ó ¤Ó· ·È‰› ‰Â›¯ÓÂÈ ÌÂȈ̤ÓÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ï·ÛÙÈ΋˜,ÛΤÙÂÙ·È Ò˜ ÌÔÚ› Ó· ÙÔ ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÂÈ (.¯. ÚÔÛı¤ÙÔÓÙ·˜ ¯ÚÒÌ· ÛÙԷȯÓȉÔ˙˘Ì¿ÚÈ ‹ ‰›ÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘ ÂÓÙ˘ˆÛȷΤ˜ ÊfiÚ̘ Ó· ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÈ).

✒ ∞Ó ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ·È‰› Ì ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙÔ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi ÙˆÓ ÎÈÓ‹ÛˆÓ, ÙÔ˘·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Û ÂÓfiÙËÙ˜, ÁÈ· Ó· ÙËÓ ˘ÏÔÔÈ› ‚‹Ì· ÚÔ˜‚‹Ì·10.

✒ AÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ·È‰› Ì ÌÂȈ̤ÓË fiÚ·ÛË, ‚¿˙ÂÈ Î›ÙÚÈÓË ÌÔÁÈ¿ ÛÙËÓ ÎfiÏÏ·Ó· Á›ÓÂÈ ÈÔ Â˘‰È¿ÎÚÈÙË ‹ Ú›¯ÓÂÈ ÚÈÔÓ›‰È· Î·È ¿ÌÌÔ ÁÈ· ÈÔ ¤ÓÙÔÓË ·›ÛıËÛË ·Ê‹˜,Î.¿.

10. °È· ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ·È‰ÈÒÓ Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÂȉÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, ‚Ï. °ÎÔ˘ÓÙ ™¿ÏÏÈ‚·Ó, 2002.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

308

™˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙÔ Û›ÙÈ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÙÚ¤ÂÈ ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜: ♦ Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙ· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜ ¢ηÈڛ˜ Î·È ̆ ÏÈο ÁÈ· ÂÈηÛÙÈ΋ ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Î·È ÛÙÔ Û›ÙÈ, ♦ Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙË ‰È‡ڢÓÛË Ù˘ Û˘ÏÏÔÁ‹˜ ÙˆÓ ˘ÏÈÎÒÓ Ù˘ Ù¿Í˘ ÚÔÛʤÚÔÓÙ·˜ ¿¯ÚËÛÙ·

˘ÏÈο Î·È ˘ÏÈο ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ¯Ú‹Û˘ ·fi ÙË Ï›ÛÙ· Ô˘ ÙÔ˘˜ ÚÔÙ›ÓÂÈ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ (·ÏÈ¿ÂÚÈÔ‰Èο, ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÂȉÒÓ ÎÔ˘ÙÈ¿, ¯·ÚÙÔÓ¤ÓÈÔ˘˜ Î˘Ï›Ó‰ÚÔ˘˜ ·fi ¯·ÚÙÈ¿ ÎÔ˘˙›Ó·˜ ηȯ·ÚÙÈ¿ ˘Á›·˜, ·ÏȤ˜ ÙÛ¿ÓÙ˜ Î·È ·ÏÈÔ‡˜ ÛÎÂÏÂÙÔ‡˜ ·fi Ì˘ˆÈο Á˘·ÏÈ¿ Î·È ·fi Á˘·ÏÈ¿ËÏ›Ô˘, ‚·Ì‚¿ÎÈ Î·È ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ·, ·Ï‡ÚÈ, ˙˘Ì·ÚÈο, Ê·ÛfiÏÈ·, ʷΤ˜ Î.Ï.) Î·È Ì·˙‡ÔÓÙ·˜·fi ÙË Ê‡ÛË ˘ÏÈο Ì·˙› Ì ٷ ·È‰È¿ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÂÍfi‰ˆÓ ÛÙËÓ ÂÍÔ¯‹ (ʇÏÏ·, ‚fiÙÛ·Ï·Î.Ï.),

♦ Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó, fiÛÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·ı¤ÛÔ˘Ó ¯ÚfiÓÔ, ÛÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔ›ËÛË Ù˘ÁˆÓÈ¿˜ ÙˆÓ ÂÈηÛÙÈÎÒÓ, ·ÊÔ‡ ÚÒÙ· ÂÓËÌÂÚˆıÔ‡Ó ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ·Ó·Ï¿‚Ô˘ÓÛ˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ¤ÚÁÔ, Û ۷ÊÒ˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈṲ̂ÓÔ ̄ ÚfiÓÔ,

♦ Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ̂ ˜ Û˘ÓÔ‰Ô› ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÂÍfi‰ˆÓ ·fi ÙËÓ Ù¿ÍË.

11.2 ∏ ¢ƒ∞ª∞∆π∫∏ ∆∂á∏

∏ ‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛË ÚÔ·ÙÂÈ ·‚›·ÛÙ· Î·È Ê˘ÛÈο ÛÙÔ ÂχıÂÚÔ ·È¯Ó›‰È ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ·fi ÙËÓ Ôχ ÌÈÎÚ‹ ËÏÈΛ·, ηıÒ˜ ÙÔ˘˜ ·Ú¤ÛÂÈ Ó· ÌÈÌÔ‡ÓÙ·È ÚfiÏÔ˘˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˙ˆ‹˜ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙfi˜ ÙÔ˘˜ (·›˙Ô˘Ó ÙË Ì·Ì¿, ÙÔÓ Ì·Ì¿, ÙÔ ÌˆÚfi, ÙÔ ÁÈ·ÙÚfi Î.Ï.) ‹ ÚfiÏÔ˘˜ÂÌÓ¢Ṳ̂ÓÔ˘˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‹ÚˆÂ˜ ·Á·ËÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘˜ ·Ú·Ì˘ıÈÒÓ (·›˙Ô˘Ó ÙÔ Ï‡ÎÔ, Ù·Á·Ù¿ÎÈ·, ÙÔ˘˜ ÂÙ¿ Ó¿ÓÔ˘˜ Î.Ï.) ‹ ·fi ‹ÚˆÂ˜ ·È‰ÈÎÒÓ ÙËÏÂÔÙÈÎÒÓ ÛÂÈÚÒÓ. ∏ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋٤¯ÓË ÛÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ, ÊÚÔÓÙ›˙ÔÓÙ·˜ Ó· ‰È·ÙËÚ‹ÛÂÈ ÙË ‰È¿ıÂÛË ÙˆÓ·È‰ÈÒÓ ÁÈ· ·Ó·Î¿Ï˘„Ë Î·È ·È¯Ó›‰È, ÂȉÈÒÎÂÈ Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ ÙË ÌÂÙ¿‚·Û‹ ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔÂχıÂÚÔ ·È¯Ó›‰È, fiÔ˘ Ë ‰Ú¿ÛË ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È ÌÂ Ê˘ÛÈÎfi ÙÚfiÔ, ÛÙËÓ ÚÔԉ¢ÙÈ΋ηٿÎÙËÛË ÛÙÔȯ›ˆÓ Ù˘ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜. ∏ ÚÔԉ¢ÙÈ΋ ·˘Ù‹ ηٿÎÙËÛË, Ë ÔÔ›·ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ·Ú¤Ì‚·ÛË Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, ÂÈÙÚ¤ÂÈÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Û˘ÓÂȉËÙÔ‡˜ ۯ‰ȷÛÌÔ‡˜ Ô˘ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÙȘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ οı ÊÔÚ¿Û˘Óı‹Î˜ Ù˘ ‰Ú¿Û˘, ÂÓÒ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Î·È Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ (.¯. Ò˜ ı·

™˘ÓÂÚÁ·ÙÈΤ˜ ÂÈηÛÙÈΤ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜ ̤۷ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·È ÛÙÔ Î·‚·Ï¤ÙÔ ÛÙËÓ ·˘Ï‹

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

309

Û˘ÌÂÚÈÊÂÚfiÙ·Ó Ô Ï‡ÎÔ˜ ·Ó ‹Ù·Ó ηÏfi˜, ÙÈ ÌÔÚ› Ó· οÓÂÈ ÙÔ ÎÔÚÈÙÛ¿ÎÈ ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÂÈ fiÙÈÂ›Ó·È ̄ ·ÚÔ‡ÌÂÓÔ Î.Ï.) (Somers, 2000).

∆· ·È‰È¿, ηıÒ˜ ÂÌϤÎÔÓÙ·È Û ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì‰ȷÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ Ù˘ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘, ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘ÓÛ˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· Î·È È‰¤Â˜, Ó· ·Ó·Ï¿‚Ô˘Ó ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜, Ó· Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó, Ó·Û˘Ó·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó, Ó· «ÌÔ˘Ó ÛÙÔ ÎÔÛÙÔ‡ÌÈ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘», Ó· ÛÎÂÊÙÔ‡Ó ÎÚÈÙÈο Î·È Ó··Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Ï‡ÛÂȘ, Ó· ÚÔÛÂÁÁ›ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ Î·È ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÔÈηÏÏÈÙ¤¯Ó˜ ÂÚÌËÓÂ‡Ô˘Ó ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙË ‰Ú·Ì·ÙÈ΋ ÁÏÒÛÛ·. ™Â οı·fiÂÈÚ· ‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ ÂÌϤÎÔÓÙ·È Ë ÂÈηÛÙÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË, Ô ‹¯Ô˜ Î·È Ë Î›ÓËÛË,ÛÙÔȯ›· ‰ËÏ·‰‹ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙȘ ¿ÏϘ Ù¤¯Ó˜. ∏ Û‡ÓıÂÛË ·˘Ù‹ ÛÙÔȯ›ˆÓ ·fi fiϘÙȘ Ù¤¯Ó˜ Û ¤Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfi Û‡ÓÔÏÔ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙ· ·È‰È¿ Ó·ÚÔÛÂÁÁ›ÛÔ˘Ó ÙȘ Ù¤¯Ó˜ ˆ˜ ÌÈ· ÂÓÈ·›· ÌÔÚÊ‹ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, ¤ÎÊÚ·Û˘ ηȉËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ (∫Ô˘ÚÂÙ˙‹˜, 1997). º˘ÛÈο fiϘ ÔÈ ÌÔÚʤ˜ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ ·ÍÈÔÔÈÔ‡ÓÙ·ÈÎ·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË (‚Ï. Û¯ÂÙÈΤ˜·Ó·ÊÔÚ¤˜ Î·È ÛÙÔ ÎÂÊ.10).

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙË ‰Ú·Ì·ÙÈ΋ Ù¤¯ÓË (fiˆ˜ Î·È ÌÂÙȘ ¿ÏϘ Ù¤¯Ó˜) Ù· ·È‰È¿ ‰Â ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÌfiÓÔ ̂ ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ›, ·ÏÏ¿ Î·È ̂ ˜ ·ÎÚÔ·Ù¤˜ ηÈı·٤˜. ¶·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·˜ ı·ÙÚÈΤ˜ ·ÊËÁ‹ÛÂȘ ÈÛÙÔÚÈÒÓ‚ÂÏÙÈÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ·ÈÛıËÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ·ÓÙ›ÏË„Ë, ÂÌÏÔ˘Ù›˙Ô˘Ó ÙË ÁψÛÛÈ΋ ÂÎÊÚ·ÛÙÈ΋ ÙÔ˘˜ÈηÓfiÙËÙ· Î·È ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û ·ʋ Ì ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË Î·È ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi (MacGaslin, 2000).

∆· ·È‰È¿, ·›˙ÔÓÙ·˜ ı¤·ÙÚÔ, ÎÔ˘-ÎÏÔı¤·ÙÚÔ, ·ÓÙƠ̷̂ Î.Ï., Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·ÈÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ηÈ, ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ‚Ȉ̤Ó˜ÙÔ˘˜ ÂÌÂÈڛ˜, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ˙ˆ‹˜. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙÔ ·È-¯Ó›‰È ÙÔ˘˜ Î·È Ì ηٿÏÏËϘ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘٷ ÚÔÙÚ¤ÂÈ Ó· ‰ÈÂÚ¢ÓÔ‡Ó ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘‰Ú¿Ì·ÙÔ˜ fiˆ˜ Ë ¤ÓÙ·ÛË, Ë ·ÓÙ›ıÂÛË, ËÂÛÙ›·ÛË, Ù· ۇ̂ÔÏ· Î.Ï.. ∞ÏÏËÏÂȉÚÒ-ÓÙ·˜ Ì·˙› ÙÔ˘˜ Ù· ·Ú·ÎÈÓ› Ó· ÂÎÊÚ¿˙Ô˘ÓÙȘ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜, Ó· ÂÈÓÔÔ‡Ó ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ηÈÓ· ÛÙ‹ÓÔ˘Ó ÛÎËÓÈο –¯ˆÚ›˜ Ó· ÂÌÔ‰›˙ÔÓÙ·È·fi ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë Ù¯ÓÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔًوӖ, Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Î·È Ó· Û˘Ó‰˘¿˙Ô˘Ó ˘ÏÈο Ì·ÚfiÛÌÂÓÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜. ™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔÔÙÈ΋Ì ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ Î·È ÂÍÔÏ›˙ÂÈ Ì ÏÔ‡ÛÈÔ ˘ÏÈÎfi ÙË ÁˆÓÈ¿ Ù˘‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ (‚Ï. Î·È ÎÂÊ. 5). ∆Ô Ï·›ÛÈÔ Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ, ‰È¢ÎÔχÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó·Ì·›ÓÔ˘Ó ÛÙË Ê·ÓÙ·Ûȷ΋ ηٿÛÙ·ÛË ÔÈÎ›ÏˆÓ ÌÔÚÊÒÓ Ù˘ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘, Ó·ÂÈÓÔÔ‡Ó Î·È Ó· ‰ÈÂÚ¢ÓÔ‡Ó ÚfiÏÔ˘˜. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ› ¤Ó· Îϛ̷ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Î·È ·Ô‰Ô¯‹˜ ÙÔ˘Î¿ı ·ÙfiÌÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙ· ·È‰È¿ Ó· ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ̄ ˆÚ›˜ ·Ó·ÛÙÔϤ˜ ÙȘ ÛΤ„ÂȘ, ÙÔÊfi‚Ô Î·È ÙË ¯·Ú¿ ÙÔ˘˜. ∂Óı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·˜ ÙË Ì›ÌËÛË ‚Ȉ̷ÙÈÎÒÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛˆÓ, ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈÙËÓ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË Ù˘ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ (ÈÚ¿Óı˘, 1989). ∞Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜Î·È ÂΛÓË ÚfiÏÔ˘˜ ‰›ÓÂÈ ÒıËÛË ÛÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Î·È Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙÔÓ ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi ηÈÙËÓ ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÙÔ˘ ‰Ú¿Ì·ÙÔ˜. ªÂ Ù· ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· Ô˘ ÚÔÛʤÚÂÈ

ª√ƒº∂™ ∆∏™ ¢ƒ∞ª∞∆π∫∏™ ∆∂á∏™ ™∆π™∆∞•∂π™ ∆ø¡ ªπ∫ƒø¡ ¶∞π¢πø¡1. ∏ ÂÎÊÚ·ÛÙÈ΋ ΛÓËÛË Î·È Ô ̄ ÔÚfi˜ 2. ∏ ÌÈÌÈ΋/·ÓÙƠ̷̂3 √ ·˘ÙÔۯ‰ȷÛÌfi˜ 4. ∏ Ì ı·ÙÚÈÎfi ÙÚfiÔ ·Ê‹ÁËÛË ÈÛÙÔÚÈÒÓ5. ∏ ‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛË ·˘ÙÔÛ¯¤‰ÈˆÓ Î·È ÁÓˆÛÙÒÓ

ÈÛÙÔÚÈÒÓ 6 ∆Ô ÎÔ˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ Î·È ÙÔ ı¤·ÙÚÔ ÛÎÈÒÓ 7. ∆Ô ·›ÍÈÌÔ Ì ̿ÛΘ 8. ∏ ‚ÈÓÙÂÔÛÎfiËÛË

‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂˆÓ 9. ∏ ı·ÙÚÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË

MacGaslin, 2000

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

310

ÛÙ· ·È‰È¿ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙÔÓ ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi ÙˆÓ ÂÎÊÚ·ÛÙÈÎÒÓ ÙÔ˘˜ Ì¤ÛˆÓ Î·È ÛÙËÓÚÔԉ¢ÙÈ΋ ηٿÎÙËÛË Ù˘ Û¯ÂÙÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘ (Edwards et al., 2000). º˘ÛÈο ÁÈ· Ó· ÌÔÚ›ӷ ·ÓÙ·ÔÎÚÈı› Û ·˘Ùfi ÙÔ ÚfiÏÔ, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÊÚÔÓÙ›˙ÂÈ Ó· ÂÍ·ÛΛ Ù· ‰Èο Ù˘ÂÎÊÚ·ÛÙÈο ̤۷ Î·È Ó· ÂÓËÌÂÚÒÓÂÙ·È ÁÈ· Ӥ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ (µ·Ê¤·, 2002).

Ÿˆ˜ Î·È Û ¿ÏÏ· ÛËÌ›· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ¤¯ÂÈ ‹‰Ë ·Ó·ÊÂÚı› (‚Ï. ÎÂÊ. 8, 9, 10 ηÈ12), Ù· ·È‰È¿ Ô˘ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó fiÏ· ÙȘ ›‰È˜ ÂÌÂÈڛ˜. À¿Ú¯Ô˘Ó.¯. ·È‰È¿ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÌËÓ ¤¯Ô˘Ó ‰ÂÈ ÔÙ¤ ı·ÙÚÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ‹ ÔÈ ÂÌÂÈڛ˜ ÙÔ˘˜fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ Ù· ı¿̷ٷ Ó· Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÂÚÁ·Û›Â˜ ·ÌÊÈ‚fiÏÔ˘ ÔÈfiÙËÙ·˜ (∫·ÁÁÂÏ¿ÚË,1989). ∂ÈϤÔÓ Ù· ªª∂ Ù· ‚ÔÌ‚·Ú‰›˙Ô˘Ó Ì ı¿̷ٷ ¯·ÌËÏ‹˜ ÔÈfiÙËÙ·˜, Ù· ÔÔ›·Î·Ù·Ó·Ï›ÛÎÔ˘Ó, ·ÊÔ‡ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋ ÚfiÙ·ÛË ÁÈ· ÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÂχıÂÚÔ˘¯ÚfiÓÔ˘ ÙÔ˘˜ (µ·Ê¤·, 2002). ™ÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È Û fiÏ· Ù··È‰È¿, ȉȷ›ÙÂÚ· Û ·˘Ù¿ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÌË ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·, ÔÏϤ˜Â˘Î·Èڛ˜ ÁÈ· ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi ÙˆÓ ÂÌÂÈÚÈÒÓ ÙÔ˘˜ Û fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ Â·Ê‹ Ì ÙȘ Ù¤¯Ó˜ ηÈÁÈ· Û˘Ó·ÎfiÏÔ˘ıË ·ÈÛıËÙÈ΋ ηÏÏȤÚÁÂÈ·.

°¡ø™∏ ∞¡∞º√ƒ∞™∆· ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ‰Ú¿Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Û οı ÌÔÚÊ‹ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ ηȉȷÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÙË ‰Ú·Ì·ÙÈ΋ Ú¿ÍË Â›Ó·È:√ ¯ÒÚÔ˜: ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ‹ Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎfi ¯ÒÚÔ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È Ë‰Ú·Ì·ÙÈ΋ Ú¿ÍË (.¯. Ë ¯ÒÚ· ÙÔ˘ ·Ú·Ì˘ıÈÔ‡, ¤Ó·˜ ·ÁÚfi˜, ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ ÛÒÌ· Î.Ï.) Î·È ÙÔÛÎËÓÈÎfi ̄ ÒÚÔ (Û¯‹Ì·, ̤ÁÂıÔ˜, ÔÚÁ¿ÓˆÛË). √ ¯ÚfiÓÔ˜: ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔ ¯ÚfiÓÔ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙ÔÓÙ·È Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· (·ÚÂÏıfiÓ, ·ÚfiÓ ‹Ì¤ÏÏÔÓ), ÁÈ· ÙËÓ ÂÔ¯‹, ÁÈ· ÙËÓ ËÏÈΛ· ÙˆÓ ËÚÒˆÓ, ÁÈ· ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Î·È ÙÔ Ú˘ıÌfi Ù˘ ‰Ú¿Û˘. ∆· ۇ̂ÔÏ·: ¶ÚfiÛˆ·, ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Î·È ÂÈÎfiÓ˜, ÛËÌ·›Â˜ Î·È ÙÚ·ÁÔ‡‰È·, Û˘Ì‚ÔÏÈΤ˜ ̄ ÂÈÚÔÓÔÌ›Â˜Î·È ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÌÔÚ› Ó· ¤¯Ô˘Ó ȉȷ›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· ÛÙ· ‰ÚÒÌÂÓ· Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È.∏ ·ÓÙ›ıÂÛË: ∏ ·ÓÙ›ıÂÛË Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÙ·È fiÙ·Ó Ë Î›ÓËÛË Û˘Ó‰˘·ÛÙ› Ì ÙËÓ ·ÎÈÓËÛ›·, ÙÔ Êˆ˜ Ì ÙÔÛÎÔÙ¿‰È, Ô ‹¯Ô˜ Ì ÙË ÛȈ‹ Î.¿. ∂›Û˘ Ù· Ê˘ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο fiˆ˜ ÙÔ Û¯‹Ì·, ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜, ËËÏÈΛ·, ÔÈ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘, Ë ÊˆÓ‹, Ë ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ·ÓÙÈı¤ÛÂȘ,ηıÒ˜ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Ù‡Ô˘˜ Î·È Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·.∏ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋ ¤ÓÙ·ÛË: ∏ ¤ÎÏËÍË, ÙÔ ·Ó·¿ÓÙ¯Ô, ÙÔ Ì˘ÛÙËÚÈ҉˜, Ë Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË Î.¿. ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙËÓ ¤ÓÙ·ÛË. ∆Ô Îϛ̷: ∫ϛ̷ ‹ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· Â›Ó·È Ë ·›ÛıËÛË Ô˘ Ï·Ó¿Ù·È Î·Ù¿ ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ‰Ú¿Ì·ÙÔ˜.

MacGaslin, 2000Ø Croft-Piggin, 2005

1.∏ ∂∫ºƒ∞™∆π∫∏ ∫π¡∏™∏ ∫∞π √ Ã√ƒ√™

∏ ΛÓËÛË Â›Ó·È Ô Ê˘ÛÈÎfiÙÂÚÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ª¤Ûˆ Ù˘ ΛÓËÛ˘ÂÈÎÔÈÓˆÓÔ‡Ó Î·È ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜ Û˘¯Ó¿ Ôχ ÈÔ Â‡ÁψÙÙ· ·’ fi,ÙÈ ÌÂÙË ÏÂÎÙÈ΋ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· (‚Ï. ÎÂÊ.2 Î·È ÎÂÊ.11.3).

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ Î›ÓËÛË Î·È ÙÔ ¯ÔÚfi. ¡··ÔÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Û˘¯Ó¿ ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ›‰Ë ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ Î·È Ó·ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÂχıÂÚ· ÛÙÔ Ú˘ıÌfi ÙÔ˘˜ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ˜ 11.3 Î·È 11.4). ¶·Ú·ÎÈÓ› Ù· ·È‰È¿ Ó·ÂÈÓÔÔ‡Ó ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÁÈ· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó Ì ·˘Ù¤˜ ȉ¤Â˜ Î·È Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂˆÓ Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó Î·Ù¿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Û¯Â‰›ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·,

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

311

Û˘˙ËÙÒÓÙ·˜ ÁÈ· ÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi, ·Ó··ÚÈÛÙÔ‡Ó ÙËÓ Î›ÓËÛË ÙˆÓ Ô˘ÏÈÒÓ, ÙˆÓ ·ÂÚÔÏ¿ÓˆÓ,ÙˆÓ Û‡ÓÓÂÊˆÓ Î.¿. ªÂÏÂÙÒÓÙ·˜ ¤Ó· ˙ˆÁÚ·ÊÈÎfi ›Ó·Î· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó Ù· ÚfiÛˆ·,Ù· ÛÙÔȯ›· ‹ Ù· ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘. µÁ·›ÓÔ˘Ó ·fi ÙÔÓ ›Ó·Î· Î·È ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÂχıÂÚ·ÛÙÔ ¯ÒÚÔ. ŒÓ· ·È‰› ÌÔÚ› Ó· ¿ÚÂÈ ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ˙ˆÁÚ¿ÊÔ˘ Ô˘ ·ӷۯ‰ȿ˙ÂÈ ÙÔӛӷη ηÏÒÓÙ·˜ Ù· Ó· ¿ÚÔ˘Ó ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜ ‹ ÌÈ· Ó¤· ı¤ÛË ÛÙÔÓ ›Ó·Î·.

∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ (¶.¯. ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ›Ó·Î· «∞Ú·Á̤ӷ ηڿ‚È·» ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘µÔÏ·Ó¿ÎË11)¶Ô‡ ¿Ó ٷ Ô˘ÏÈ¿; ∆· ηڿ‚È·; ∆È ı· Û˘Ì‚Â› ÛÙ· Û‡ÓÓÂÊ·; ∆È Î·ÈÚfi οÓÂÈ; ¶Ò˜ ı· ‰Â›ÍÔ˘Ì fiÙÈÙ· ηڿ‚È· Ù·ÍÈ‰Â‡Ô˘Ó Û ‹ÚÂÌË ı¿Ï·ÛÛ·; ∆È Î¿ÓÔ˘Ó ÔÈ Ó·‡Ù˜;

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ۯ‰ȿ˙ÂÈ ·È¯Ó›‰È·ÁÈ· ̤۷ Î·È ¤Íˆ ·fi ÙËÓ Ù¿ÍË, Ù· ÔÔ›· ‰›ÓÔ˘Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÛÙ· ·È‰È¿ Ó·ÂÈÚ·Ì·Ù›˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ Î›ÓËÛË ÙÔ˘ ÛÒÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘˜, Ó· ÂÍÂÚ¢ÓÔ‡Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜Î·Ù¢ı‡ÓÛÂȘ Î·È Â›Â‰·, Ú˘ıÌÔ‡˜ Î·È ÙÚfiÔ˘˜ ΛÓËÛ˘, ηıÒ˜ Î·È ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÌÂÏÒÓ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜, ·Ó·Î·Ï‡ÙÔÓÙ·˜ ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜. ∂ÈϤÁÂȷȯӛ‰È· Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ‚Ȉ̤Ó˜ ÂÌÂÈڛ˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ·ÊÔṲ́˜ Ô˘·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ÁÓˆÛÙ¤˜ ÙÔ˘˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ. ∆Ô˘˜ ÚÔÙ›ÓÂÈ, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó fiÙÈ ÂÚ·ÙÔ‡Ó ÛÙËÓ ¿ÌÌÔ Ù˘ ·Ú·Ï›·˜ Î·È fi¯È ÛÙËÓ ¤ÚËÌÔ. ™Â ·˘Ùfi ÙÔÏ·›ÛÈÔ, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ Ô˘ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÔ˘ ˙Ô˘Ó, Ù· ÚÔÙÚ¤ÂÈ .¯. Ó· ‰ÔÎÈÌ¿ÛÔ˘Ó Ó· ÎÈÓËıÔ‡Ó Û·Ó Ó· Â›Ó·È Î·Ófi˜ Ô˘ÛÙÚÈÊÔÁ˘Ú›˙ÂÈ, fiÚÙ· Ô˘ ·ÓÔÈÁÔÎÏ›ÓÂÈ, ÎÔ‡ÓÈ· Ô˘ ·ÈˆÚ›ٷÈ, ÎÂÚ› Ô˘ ÙÚÂÌÔÛ‚‹ÓÂÈ,ÙÚ¤ÓÔ ·ÚÁfi Î·È ÙÚ¤ÓÔ ÈÔ ÁÚ‹ÁÔÚÔ, ¯ÂÏÒÓ·, Ï·Áfi˜, ÂÙ·ÏÔ‡‰·, Ì·ÏfiÓÈ, ʇÏÏÔ Ô˘ ÙÔ·›ÚÓÂÈ Ô ¿ÓÂÌÔ˜, ÛËÌ·›· ÛÙÔ ÎÔÓÙ¿ÚÈ, Ê›‰È· Ô˘ ¤ÚÔ˘Ó ÛÙË ÁË, Á¿Ù·, ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ,ÂϤʷÓÙ·˜, ¯Ù·fi‰È, Ï¿ÛÙÈ¯Ô Ô˘ ÍÂÊÔ˘ÛÎÒÓÂÈ, ÓÂÚfi Ô˘ Ú¤ÂÈ, Ì¿Ï· Ô˘ ¯ÔÚÔˉ¿ÂÈ,ˉ¿ „ËÏ¿, Î˘Ï¿ÂÈ ‹ ÛÙ·Ì·Ù¿. ÕÏϘ ÊÔÚ¤˜ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰›ÓÂÈ ÙÔ Ú˘ıÌfi Ù˘ ΛÓËÛ˘ ÌÂÙÔ Ù·ÌÔ˘Ú›ÓÔ, ηıÒ˜ ·ÊËÁÂ›Ù·È ÙË ‰Ú¿ÛË: .¯. Ù· ·È‰È¿ ‚·‰›˙Ô˘Ó ·ÚÁ¿ οو ·fi ÙÔÓ‹ÏÈÔ, ÛÙËÓ ¤ÚËÌÔ, ÛÙÔ ¯ÈfiÓÈ, ÙÚ¤¯Ô˘Ó ÛÙÔ Í¤ÊˆÙÔ, Ë‰Ô‡Ó ÙÔ ÔÙ¿ÌÈ, ÛηÚÊ·ÏÒÓÔ˘Ó Û¤ӷ ÏfiÊÔ ÙÚ¤¯Ô˘Ó Ó· ÎÚ˘ÊÙÔ‡Ó ÛÙË ÛÎÔÙÂÈÓ‹ ÛËÏÈ¿, ÂÚ·ÙÔ‡Ó ÛÙ· Ù˘ÊÏ¿ ̤۷ ÛÙËÛËÏÈ¿, ‚Á·›ÓÔ˘Ó ÛÙÔ Êˆ˜. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù· ÚÔÙÚ¤ÂÈ Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘‚Ú›ÛÎÔ˘Ó ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, ‹¯Ô˘˜ Î·È Ë¯ËÙÈΤ˜ ËÁ¤˜ ÁÈ· Ó· Û˘Óԉ‡ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜, ηıÒ˜ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈÔ‡Ó Ì¤Ûˆ Ù˘ ÂÎÊÚ·ÛÙÈ΋˜ ΛÓËÛ˘ Ê·ÈÓfiÌÂÓ·,ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ‹ ÛÙÔȯ›· Ù˘ ʇÛ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·:

● ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈÔ‡Ó ÙË ı¿Ï·ÛÛ· ÙÈÓ¿˙ÔÓÙ·˜ ÛÙÔ Ú˘ıÌfi ηٿÏÏËÏ˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ¿ÛÚ· ηÈÌÏ ÛÂÓÙfiÓÈ·,

● ΢ÏÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ ‡Ê·ÛÌ· Î·È Á›ÓÔÓÙ·È Î‡Ì·Ù·, „¿ÚÈ· Ô˘ ÎÔÏ˘ÌÔ‡Ó Î·È Û ˙¢Á¿ÚÈ·‚¿ÚΘ Ô˘ ·ÚÌÂÓ›˙Ô˘Ó,

● Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÂÓfi˜ Ê·ÎÔ‡ Ô˘ ·Ó·‚ÔÛ‚‹ÓÂÈ, ÌÂÙ·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È Û ˘ÁÔÏ·Ì›‰Â˜Ô˘ ̄ ÔÚÂ‡Ô˘Ó ÛÙÔ ‰¿ÛÔ˜,

● ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ηÛÙ·ÓȤÙ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙËÓ ·›ÛıËÛË Ù˘ ‚ÚÔ¯‹˜, ÎÔ˘ÓÔ‡Ó ¤Ó·Ê‡ÏÏÔ ·ÏÔ˘ÌÈÓfi¯·ÚÙÔ ÁÈ· ·ÛÙÚ·‹ ηıÒ˜ ¤ÊÙÔ˘Ó ÛÙË ÁË.

11. http://www.culture.gr/2/21/214/21406m/g06m019.html

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

312

¶·Ú¿ÏÏËÏ· Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ì ÔÏÏÔ‡˜ Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÙËÛ˘ÓÂÚÁ·Û›· Î·È ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ: Ù· ηÏ› Ó· ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Û ÌÈÎÚ¤˜ ÔÌ¿‰Â˜Î·È Û ˙¢Á¿ÚÈ·, Ó· ÂÈÓÔÔ‡Ó Î·È Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Û˘Óı¤ÛÂȘ Ì ÙËÓ Î›ÓËÛ‹ ÙÔ˘˜ (.¯. Ó·‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ·ÛÙÚ·¤˜ Î·È ‚ÚÔÓÙ¤˜ ¯Ù˘ÒÓÙ·˜ η¿ÎÈ· ·fi ηÙÛ·ÚfiϘ, ·Ó·‚ÔÛ‚‹ÓÔ-ÓÙ·˜ Ê·ÎÔ‡˜ Î·È ÙÚ¤¯ÔÓÙ·˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ). ∫·Ï› ¤Ó· ·È‰› Ó· οÓÂÈ ÌÈ· ΛÓËÛË Î·È ÙÔ ¿ÏÏÔÓ· ÙË Û˘Ó¯›ÛÂÈ ‹ Ó· ÙË Û˘ÌÏËÚÒÛÂÈ: ÙÔ ¤Ó· ·È‰› Â›Ó·È Ô ·¤Ú·˜ Ô˘ Ê˘Û¿ ÙÔ ¿ÏÏÔ Á›ÓÂÙ·ÈÙÔ ‰¤ÓÙÚÔ Ô˘ Ï˘Á›˙ÂÈ, ÙÔ ¤Ó· ·È‰› Â›Ó·È Ë ‚ÚÔ¯‹ Ô˘ ¤ÊÙÂÈ fiÏÔ Î·È ÈÔ ‰˘Ó·Ù¿ Î·È ÙÔ¿ÏÏÔ Á›ÓÂÙ·È ¯Â›Ì·ÚÚÔ˜ Ô˘ ·Ú·Û‡ÚÂÈ Ù· ¿ÓÙ· ÛÙÔ ¤Ú·Ì¿ ÙÔ˘ ̤¯ÚÈ Ô˘ ÂÍ·Ê·Ó›˙ÂÙ·ÈÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ‹ ÙÔ ¤Ó· ·È‰› Â›Ó·È Ì·ÏfiÓÈ Î·È ÙÔ ¿ÏÏÔ ·È‰› ÙÔ ÊÔ˘ÛÎÒÓÂÈ Ì ÌÈ· ÙÚfiÌ·Î·È Ì ÙÔ ÛÙfiÌ·.

ªÂ ÙËÓ Î›ÓËÛË Î·È ÙÔ ¯ÔÚfi Ù· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÊËÁËıÔ‡Ó ·˘ÙÔÛ¯¤‰È˜ ÈÛÙÔڛ˜,ÁÓˆÛÙÔ‡˜ ̇ıÔ˘˜ Î·È ·Ú·Ì‡ıÈ·. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈο ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÙÔ ·Ú·Ì‡ıÈ «∏ ‚·Û›ÏÈÛÛ· ÙÔ˘¯ÈÔÓÈÔ‡» ÙÔ˘ ÷Ә ∫ÚÈÛÙÈ·Ó ÕÓÙÂÚÛÂÓ, Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ·È¯Ù› ¯ˆÚ›˜ ÙÔ˘˜ ‰È¿ÏÔÁÔ˘˜ ·fi Ù·ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿, Ì ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÛÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ·ÊËÁËÙ‹.

∫˘ÏÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ ‡Ê·ÛÌ· Î·È Á›ÓÔÓÙ·È „¿ÚÈ· Ô˘ ÎÔÏ˘ÌÔ‡Ó.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

313

2. ∏ ªπªπ∫∏/¶∞¡∆√ªπª∞

∏ ÌÈÌÈ΋/·ÓÙƠ̷̂, fiˆ˜ Î·È Ë ÂÎÊÚ·ÛÙÈ΋ ΛÓËÛË, Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙË ÛȈËÏ‹‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛË. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ÔÙÈ΋ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ‰È·Ì¤ÛÔ˘ Ù˘ ¯ÂÈÚÔÓÔÌ›·˜ Î·È Ù˘ڿ͢ Û ¯ÒÚÔ ÈÔ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ Î·È ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ ·fi ÙÔ ¯ÒÚÔ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ËÂÎÊÚ·ÛÙÈ΋ ΛÓËÛË (MacGaslin, 2000). ™Â ·˘Ù‹ ÙË ÌÔÚÊ‹ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ ¤ÌÊ·Ûˉ›ÓÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÌÔÚÊ·ÛÌÔ‡˜ ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘ Î·È ÙȘ ·ÎÚȂ›˜ ¯ÂÈÚÔÓƠ̂˜ Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ì›ÌËÛ˘. ∆Ô ÛÒÌ· ÙÔ ›‰ÈÔ Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÙÚ·‚‹ÍÂÈ ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ˘ÎÔÈÓÔ‡ Î·È fi¯È Ù· ÛÎËÓÈο Î·È Ù· ‰È·ÎÔÛÌËÙÈο ÛÙÔȯ›· (ª·ÚÙ› & ™ÌÈı, 2004·).

ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ¤Ó·Ó η-ıÚ¤ÊÙË ‹ ¤Ó· ·˘ÙÔÛ¯¤‰ÈÔ Ï·›ÛÈÔ›Ûˆ ·fi ÙÔ ÔÔ›Ô Ê·›ÓÂÙ·È ÌfiÓÔÙÔ ÚfiÛˆfi ÙÔ˘˜, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜Î·Ï› Ù· ·È‰È¿ Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÌÂÁÎÚÈÌ¿ÙÛ˜ Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·, fiˆ˜¯·Ú¿, χË, ı˘Ìfi Î.¿12. ∆· ·È‰È¿ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·È Ó· ‰Â›ÍÔ˘Ó Ì ÙËÓΛÓËÛË ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÛÒ-Ì·ÙÔ˜ ÙÔ Û˘Ó·›ÛıËÌ· Ô˘ ÓÈÒ-ıÔ˘Ó Î·ıÒ˜ ‚Ï¤Ô˘Ó, ·ÎÔ‡Ó, Ì˘-Ú›˙Ô˘Ó, ·ÁÁ›˙Ô˘Ó ‹ Á‡ÔÓÙ·È Î.Ï.¶·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· fiÙÈ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó ¤Ó· η¤ÏÔ Ì¤Û· ÛÙÔÌ·Ô‡ÏÔ Ì ٷ ÚÔ‡¯· Î·È ÂΉËÏÒÓÔ˘Ó ÙË ̄ ·Ú¿ ÙÔ˘˜ fiÙ·Ó ÙÔ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó.

∫¿ÓÔ˘Ó fiÙÈ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ¤Ó· ·ÂÚÔ-Ï¿ÓÔ Ó· ÂÙ¿, ¤Ó· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ Ô˘ ÂÚ-·Ù¿, fiÙÈ ÙÚÒÓ ¤Ó· ÊÚÔ‡ÙÔ, ›ÓÔ˘Ó ¯˘-Ìfi, ·ÎÔ‡Ó ¤Ó· ‰˘Ó·Ùfi ıfiÚ˘‚Ô Û·Ó ¤ÎÚËÍËÎ·È ÙÚÔÌ¿˙Ô˘Ó, È¿ÓÔ˘Ó ·Á¿ÎÈ· ηȷÁÒÓÔ˘Ó Ù· ̄ ¤ÚÈ· ÙÔ˘˜. ¶·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó fiÙÈÓÙ‡ÓÔÓÙ·È, ·ÎÂÙ¿ÚÔ˘Ó Ú¿ÁÌ·Ù·, Ì·-ÁÂÈÚ‡ԢÓ, ·ÏÒÓÔ˘Ó ÚÔ‡¯·, ÂÍÂÙ¿˙Ô˘Ó¤Ó·Ó ·ÛıÂÓ‹ Î.Ï.

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Û¯Â‰›ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜, Ì ηٿÏÏËϘ ÚÔÙÚÔ¤˜ ·fi ÏÂ˘Ú¿˜ Ù˘ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·È Ó· ÂÈÓÔÔ‡Ó ÌÔÚÊ·ÛÌÔ‡˜, ¯ÂÈÚÔÓƠ̂˜ Î·È ÎÈÓ‹ÛÂȘ Î·È Ó··Ó··ÚÈÛÙÔ‡Ó ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, ˘ÏÈο Î·È ı¤Ì·Ù· Ô˘ ÌÂÏÂÙÔ‡Ó. ∫¿ı ·È‰› Á›ÓÂÙ·È .¯. ¤Ó··È¯Ó›‰È, ÚÔÌfiÙ, ÎÔ‡ÎÏ·, ·˘ÙÔÎÈÓËÙ¿ÎÈ, Ì¿Ï· Î.¿. Ô˘ ‚Á·›ÓÂÈ ·fi ÙÔ ÎÔ˘Ù› Î·È ·ÚÔ˘-ÛÈ¿˙ÂÈ Ù· ÚÔÛfiÓÙ· ÙÔ˘ ¯ˆÚ›˜ Ó· ÌÈÏ¿, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ì ¯ÂÈÚÔÓƠ̂˜ ¤Ó· ¿ÁÁÂÏÌ·,‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› Ì ÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘ ¤Ó·Ó Ù‡Ô Î.Ï. ∫·ÏÔ‡ÓÙ·È Ó· Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Û ÌÈÎÚ¤˜ ÔÌ¿‰Â˜Î·È ˙¢Á¿ÚÈ· Î·È Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜. ∆· ·È‰È¿, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÂ˙¢Á¿ÚÈ· Á›ÓÔÓÙ·È ÁÏ˘Ù¿. ŒÓ· ÙÚ›ÙÔ ·È‰› ·ÏÏ¿˙ÂÈ ÙË Û‡ÓıÂÛË. ¢‡Ô ·È‰È¿ ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎfi ̇ ÒÔ Ì ‰˘Ô ÎÂÊ¿ÏÈ·.

∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ÚÔÙÚÔ¤˜ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡∆ÒÚ· ›̷ÛÙ „ËÏÔ›, Ôχ „ËÏÔ›… ∆ÒÚ· ¤¯Ô˘ÌÂı˘ÌÒÛÂÈ Ôχ… ∆ÒÚ· Û˘Ó·ÓÙԇ̠¤Ó·Ó ηÏfiÊ›ÏÔ… ∆ÒÚ· ›̷ÛÙ ÌÈÎÚÔ›, Ôχ ÌÈÎÚÔ›, fiˆ˜Ù· Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ·… ∆ÒÚ· ›ÓÔ˘Ì ÙË ÏÂÌÔÓ¿‰· ÌÂÌÂÁ¿ÏË Â˘¯·Ú›ÛÙËÛË… ∆ÒÚ· ›̷ÛÙ ¿ÚÚˆÛÙÔÈÎ·È ›ÓÔ˘Ì ÙÔ Ê¿ÚÌ·ÎÔ Ô˘ ‰Â Ì·˜ ·Ú¤ÛÂÈ…

12. ™˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·˜ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ì ÂÈηÛÙÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó ÙË ÁÎÚÈÌ¿ÙÛ· ÙÔ˘ Ê›ÏÔ˘ÙÔ˘˜ Ô˘ ÙË ‚Ï¤Ô˘Ó Ì¤Û· ÛÙÔÓ Î·ıÚ¤ÊÙË (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 11.1).

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

314

3. √ ∞À∆√™Ã∂¢π∞™ª√™

√ ·˘ÙÔۯ‰ȷÛÌfi˜ ‰Â ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Û Î›ÌÂÓÔ Î·È ‰ÂÓ ÚÔۯ‰ȿ˙ÂÙ·È. ¶ÚÔÙ›ÓÂÙ·ÈÛ˘Ó‹ıˆ˜ ˆ˜ ÔÌ·‰È΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·. ∏ ÂͤÏÈÍË Î·È ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ‰ÂÓ ÚÔηıÔÚ›˙ÔÓÙ·È. ∆··È‰È¿ ÌÔÈÚ¿˙Ô˘Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜: «∂ÁÒ ı· Â›Ì·È Ë ‰·ÛοϷ Î·È ÂÛ›˜ Ù· ·È‰È¿,ÂÓÙ¿ÍÂÈ;». ∏ ‰Ú¿ÛË ‰È·ÎfiÙÂÙ·È Ù·ÎÙÈο ÁÈ· Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó –ÂÎÙfi˜ ÚfiÏÔ˘– ÔÈ ÔÌ¿‰Â˜ ÁÈ·ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜, Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·, ÙËÓ È‰¤· ‹ ÙÔ ı¤Ì· (MacGaslin, 2000).

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔηÏ› ÙË Ê·ÓÙ·Û›· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ì ‰È¿ÊÔÚ· ·ÓÙÈΛÌÂÓ· fiˆ˜ ÌÈ·˘Í›‰·, ¤Ó· ·ÏÈfi η¤ÏÔ, ¤Ó· ÛÂÓÙfiÓÈ, ÌÈ· ٷ̤Ϸ, ÌÈ· Ì¿Ûη ˘ÚÔÛ‚¤ÛÙË, ÌÈ· ·Ï˘Û›‰·Û·ÏÔ˘, ¤Ó· ÎÔ˘›, ¤Ó· ÙÚÈ·ÓÙ¿Ê˘ÏÏÔ, ÌÈ· ÛÔÎÔÏ¿Ù· Î.¿. ∆· ·È‰È¿ ηıÈṲ̂ӷ Û ·ÎÏÔÌÂÙ¿ ·fi ¤Ó·Ó ηٷÈÁÈÛÌfi ȉÂÒÓ Ô˘ ÙÔÓ ¤¯ÂÈ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ÔÊ·Û›˙Ô˘ÓÁÈ· ÙÔ Ò˜ ‚Ú¤ıËΠÂΛ ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ, ·fi Ô‡ ‹ÚıÂ, Û ÔÈÔÓ ·Ó‹ÎÂÈ Î·ÈÙÈ Ú¤ÂÈ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· οÓÔ˘Ó Î·È Ò˜. ∫¿ı ·È‰› ¤¯ÂÈ Ó· ÂÈ Î·È Ó· ‰Â›ÍÂÈ Î¿ÙÈ.

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó ÚÔ‡¯· Î·È ˘ÏÈο ·fi ÙË ÁˆÓÈ¿ Ù˘‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛ˘ Î·È Ó· ·›˙Ô˘Ó ÚfiÏÔ˘˜. ¶ÚÔηÏ› ÙÔ ‰È¿ÏÔÁÔ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ Î·È Ë ›‰È·ÚfiÏÔ˘˜, fiˆ˜ ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ Ù·¯˘‰ÚfiÌÔ˘, ÂΛÓÔ˘ Ô˘ ‰ÂÓ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ Î·È ·Ó·˙ËÙ¿ÏËÚÔÊÔڛ˜, ÂΛÓÔ˘ Ô˘ ¤¯ÂÈ ¯·ı› Î¿Ô˘, ÙÔ˘ Ù·ÍȉÈÒÙË, ÙÔ˘ Ê›ÏÔ˘, ÙÔ˘ ÛÔÊÔ‡, ÙÔ˘ˆÏËÙ‹, ÙÔ˘ ·ÓÂÈı‡ÌËÙÔ˘ ÛÙÔ ̄ ÒÚÔ Î.Ï.

4. ∏ £∂∞∆ƒπ∫∏ ∞º∏°∏™∏ ªπ∞™ π™∆√ƒπ∞™

∏ Ì ı·ÙÚÈÎfi ÙÚfiÔ ·Ê‹ÁËÛË ÌÈ·˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ ¤ÏÎÂÈ ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹ Ù˘ ·fi ÙÔ˘˜·Ú·Ì˘ı¿‰Â˜. √È ·Ú·Ì˘ı¿‰Â˜ ‹Ù·Ó Ï·˚ÎÔ› ·ÊËÁËÙ¤˜ ÈÛÙÔÚÈÒÓ Ô˘ Ì ÙËÓ Ù¤¯ÓË Î·È ÙÔٷϤÓÙÔ ÙÔ˘˜ ÁÔ‹Ù¢·Ó ÌÈÎÚÔ‡˜ Î·È ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜. ™ÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Ë ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· Ô˘ ı·‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› ηٿ ÙËÓ ÒÚ· Ù˘ ·Ê‹ÁËÛ˘ ¤¯ÂÈ ÚˆÙ·Ú¯È΋ ÛËÌ·Û›·. ªÈ· ÎÔ‡ÎÏ· ‹ ¤Ó·ÌÔ˘ÛÈÎfi ÌÔÙ›‚Ô Ô˘ ı· ·Ó·ÁÁ¤ÏÏÔ˘Ó ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË Ù˘ ·Ê‹ÁËÛ˘, ÙÔ Ì·ÁÈÎfi Ú·‚‰› Ù˘ÓÂڿȉ·˜, ¤Ó· Á¿ÓÙÈ ‹ ¤Ó· ·ÏÈfi η¤ÏÔ, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó ÛÙË Ì·Á›· Ù˘

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

315

·Ú·ÛÙ·ÙÈ΋˜ ·Ê‹ÁËÛ˘ (∫·Ï·Ì·Ï›ÎË-ª¿Ô˘, 1997). ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· ηϛ̠ÓfiËÌ·, Ì ‹¯Ô ‹ Ì ϤÍÂȘ Ù· ·È‰È¿ Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯Ô˘Ó, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ ÌÈ· ‰È·‰Ú·ÛÙÈ΋ۯ¤ÛË Ì ÙÔ ·ÎÚÔ·Ù‹ÚÈÔ.

5. ∏ ¢ƒ∞ª∞∆√¶√π∏™∏ ªπ∞™ π™∆√ƒπ∞™

∆· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˙ˆÓÙ·Ó¤„Ô˘Ó Ì ΛÓËÛË ÈÛÙÔڛ˜ Ô˘ ÙÔ˘˜ ·ÊËÁÂ›Ù·È Ë ÂηÈ-‰Â˘ÙÈÎfi˜.

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ÊËÁÂ›Ù·È ·Ú¯Èο ÛÙ· ·È‰È¿ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ÂÂÓ‰‡ÔÓÙ¿˜ ÙËÓ Ì ηٿÏ-ÏËÏË ÌÔ˘ÛÈ΋ Î·È ‹¯Ô˘˜, Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ù· ÚÔÙÚ¤ÂÈ Ó· ÙË ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Ì ÙËÓΛÓËÛË. ∫·ıÒ˜ ·ÊËÁÂ›Ù·È ¿ÏÈ ·ÚÁ¿ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, Ù· ·È‰È¿ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó Ì ΛÓËÛË fi,ÙÈ Ù·ÂÓÙ˘ˆÛÈ¿˙ÂÈ. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ¯ÚˆÌ·Ù›˙ÔÓÙ·˜ ηٿÏÏËÏ· ÙË ÊˆÓ‹ Ù˘ Î·È ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·˜È‰È·›ÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Î·È ÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙ‹ÚˆÓ, ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙȘ ÎÈÓËÙÈΤ˜ÂÈÏÔÁ¤˜ ÙÔ˘˜.

™Â ÂfiÌÂÓ˜ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂȘ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ηÏ› Ù· ·È‰È¿ Ó· ÂÈϤÍÔ˘Ó Û˘ÁÎÂ-ÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜ ηÈ, ·ÚÂÌ‚¿ÏÏÔÓÙ·˜ ÚÔÙÚÔ¤˜ ηٿ ÙËÓ ·Ê‹ÁËÛË, Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙ‹ÚˆÓ ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ¯ÚÔÓÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹: .¯. «∆· Ó·Ó¿ÎÈ· ÍÂΛÓËÛ·ÓÁÈ· Ó· ¿Ó ÛÙÔ ‰¿ÛÔ˜. ∂Ï¿Ù ӷӿÎÈ·…» ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÚfiÏÔ˘˜ ÁÈ· fiÏÔ˘˜.™Â ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ ÔÈ ÚfiÏÔÈ ‰ÂÓ Â·ÚÎÔ‡Ó, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÛÙÂıÔ‡Ó ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜ ÛÙËÓÈÛÙÔÚ›· ‹ Ó· ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈËıÔ‡Ó ÛÙÔȯ›· Ù˘ ʇÛ˘, fiˆ˜ ÔÈ ÎÂÚ·˘ÓÔ›, ÔÈ ·ÛÙÚ·¤˜, ËηٷÈÁ›‰· Î.Ï. ∞·Ú¿‚·ÙÔ˜ fiÚÔ˜ Â›Ó·È fiÏ· Ù· ·È‰È¿ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÚfiÏÔ. ªÈ· ÔÌ¿‰· ·È‰ÈÒÓÌÔÚ› Ó· ·Û¯ÔÏËı› Ì ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÙˆÓ ÛÎËÓÈÎÒÓ.

∆ÔÓ›˙ÔÓÙ·˜ Ù· ̄ ·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÛÙÔȯ›ˆÓ Î·È ̄ ·Ú·ÎÙ‹ÚˆÓ¶ÂÚ·ÙÔ‡Ó ·ÁηÏÈ·Ṳ̂ÓÔÈ ÛÊȯٿ ÁÈ·Ù› Â›Ó·È Ôχ Ê›ÏÔÈ…√ Ì¿ÁÔ˜ Â›Ó·È „ËÏfi˜ Î·È ÎÈÓÂ›Ù·È ·ÚÁ¿, Ôχ ·ÚÁ¿… ∆· ‰˘Ô ·È‰È¿ ‹Ù·Ó Ôχ ̄ ·ÚÔ‡ÌÂÓ·. ÃÔÚÔË‰Ô‡Û·Ó „ËÏ¿. ∞ÎfiÌË ÈÔ „ËÏ¿…∏ ¤ÙÚ· ¤ÂÛ ÛÙÔ ÓÂÚfi, ¤Î·Ó ¤Ó· ‰˘Ó·Ùfi, Ôχ ‰˘Ó·Ùfi ıfiÚ˘‚Ô Î·È fiÏ· Ù· „¿ÚÈ· ¤ÙÚÂÍ·Ó Ó·ÎÚ˘ÊÙÔ‡Ó…

∏ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·, ÔÈ Î·ıËÌÂÚÈÓ¤˜ ÂÌÂÈڛ˜, Ë Ê·ÓÙ·Û›·, ¤Ó· ›ηÈÚÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·ÔÙÂÏÔ‡ÓËÁ¤˜ ÁÈ· ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Î·È ÙË ‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛË ÈÛÙÔÚÈÒÓ. √È ÈÛÙÔڛ˜ Ô˘ ‰Ú·Ì·ÙÔ-ÔÈÔ‡ÓÙ·È ¿ÏÏÔÙÂ Â›Ó·È ·˘ÙÔÛ¯¤‰È˜, ‰È·ÌÔÚʈ̤Ó˜ ·fi Ù· ·È‰È¿ ‹/Î·È ÙËÓ ÂηÈ-‰Â˘ÙÈÎfi, ÂÓÒ ¿ÏÏÔÙ ٷ ·È‰È¿ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈÔ‡Ó ÁÓˆÛÙ¤˜ ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔڛ˜ ·˘ÙÔۯ‰ȿ˙ÔÓÙ·˜. ∏ÈÛÙÔÚ›· Ô˘ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈÂ›Ù·È ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË, ·ÓÔȯً ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜,Ó· ·Ó·ÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ÚˆÙfiÙ˘Ë ‹ Î·È Ó· Â›Ó·È Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÌÈ·˜ ¿ÏÏ˘. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ· Ë ‰Ú·Ì·-ÙÔÔ›ËÛË ÌÈ·˜ ·˘ÙÔÛ¯¤‰È·˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÌÔÚ› Ó· ·Ó·‰Âȯı› ˆ˜ ÌÈ· ·ÓÔȯً ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·. ∞ÓÔȯً ÁÈ·Ù› ·Ó·‰‡ÂÙ·È ·fi Ù· ›‰È· Ù· ·È‰È¿ Ù· ÔÔ›· ηٷı¤ÙÔ˘Ó ÙȘȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜, ÙȘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó, ÙȘ ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ·fi ÎÔÈÓÔ‡ Î·È ÙȘ ·ÓÙ·ÏÏ¿ÛÛÔ˘Ó. ¢È·-ıÂÌ·ÙÈ΋ ÁÈ·Ù› ÌÔÚ› Ó· Û˘Ó‰¤ÂÙ·È fi¯È ÌfiÓÔ Ì ÙÔÓ ÚÔÊÔÚÈÎfi ÏfiÁÔ Î·È ÙË ‰Ú·Ì·ÙÈ΋٤¯ÓË, ·ÏÏ¿ Î·È Ì ÔÏϤ˜ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜, ÂÊfiÛÔÓ ·ÓÙÏ› ÙÔ ˘ÏÈÎfi Ù˘ ·fi Ù· ı¤Ì·Ù·Ù˘ ̇ ˆ‹˜.

∆· ·È‰È¿ ‹ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÈϤÁÔ˘Ó ÙÔ ı¤Ì· ‹ Ù· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ‰ÈÂ-Ú¢ÓËıÔ‡Ó ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÓÙÏ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ˘ÏÈÎfi ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó. ∞Ó·-

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

316

˙ËÙÔ‡Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ‹ÚˆÂ˜, Ù· Ê·È-ÓfiÌÂÓ·, ÙȘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ. √ Ê¿ÎÂÏÔ˜ ·ÚÔ˘-Û›·Û˘ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÂÙ·È Û˘ÓÂ-¯Ò˜ ηٿ ÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ‰Ú¿Û˘, ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂÙ· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Î·È ÙȘ ·Ó¿ÁΘ Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó.

∫·Ù¿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ·ÎÔÏÔ˘-ıÂ›Ù·È Ë ·ÊËÁËÌ·ÙÈ΋ ‰ÔÌ‹. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜,¤¯ÔÓÙ·˜ ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÚfiÏÔ Î·È Ë ›‰È·, ı¤ÙÂÈ ÂÚˆÙ‹-Ì·Ù· Î·È ÚÔηÏ› Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ. ¶·È‰È¿ ηÈÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Á›ÓÔÓÙ·È ËıÔÔÈÔ›, ÎÔÈÓfi, ÎÚÈÙÈ-ÎÔ›. ∞ÏÏ¿˙Ô˘Ó ÚfiÏÔ˘˜ Î·È ‰Ú¿ÛË. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›ٷȤÙÛÈ ¤Ó·˜ ‰È¿ÏÔÁÔ˜, ÌÈ· ‰È·‰Ú·ÛÙÈ΋ Û¯¤ÛË.

∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Î˘Ú›ˆ˜ Û˘˙Ë-Ù‹ÛÂȘ Á‡Úˆ ·fi Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· Î·È ÂÚÈÁÚ·Ê‹ÚfiψÓ, Û ÂȉÈο ‰È·Ï›ÌÌ·Ù· ηٿ ÙËÓ ·Ó¿-Ù˘ÍË Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ηıÒ˜ Î·È Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓÂÓÙ˘ÒÛÂˆÓ ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÔÈÎ›ÏˆÓ˘ÏÈÎÒÓ.

EÓ‰ÂÈÎÙÈ΋ ÔÚ›· ‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛ˘ ÌÈ·˜ ·˘ÙÔÛ¯¤‰È·˜ ÈÛÙÔÚ›·˜

1. ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙËÓ È‰¤· ‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛ˘ ÌÈ·˜ ·˘ÙÔÛ¯¤‰È·˜ ÈÛÙÔÚ›·˜

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ÌÈ· ‰È΋ ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚ›· ÁÈ· ÙÔ ı¤Ì·Ô˘ Ù· ÂӉȷʤÚÂÈ.

2. ∞ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÁÈ· ÙÔ ı¤Ì·

∆›ıÂÓÙ·È ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Î·È Î·Ù·ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÔÈ È‰¤Â˜ Î·È ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÁÈ· ÙÔ ı¤-Ì· Ô˘ ÚfiÙÂÈÓ·Ó. ∞Ó·˙ËÙÔ‡ÓÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÛı¤ÙÂÈÎ·È ÂΛÓË ÏËÚÔÊÔڛ˜, ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ Î·È ÊˆÙÔÁڷʛ˜, ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜, ÌÈÎÚ¿ ‚›ÓÙÂÔ Î.Ï.

3. ¶¤Ú·ÛÌ· ·fi ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙË Ê·ÓÙ·ÛÙÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË Ì¤Û· ·fi ÙËӉȷÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Á›ÓÂÙ·È Ì¤ÏÔ˜ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ ÙÔ˘ ·È¯ÓȉÈÔ‡, ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ¤Ó· ÚfiÏÔ,·ÎfiÌË Î·È ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹ fiÙ·Ó ÙÔ ÎÚ›ÓÂÈ ÛÎfiÈÌÔ, Î·È Ì ηٿÏÏËÏ·ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ‚ÔËı¿ Ù· ·È‰È¿ Ó· ‰ÔÌ‹ÛÔ˘Ó Î¿ÔÈ· ·fi Ù· ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘: .¯.«¶Ò˜ ı· ı¤Ï·Ù ӷ Â›Ó·È Ô ‹Úˆ·˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Ì·˜;», «¶Ò˜ Ê·ÓÙ¿˙ÂÛÙ fiÙÈ ÌÔÚ› Ó·ÂÚ·Ù¿ÂÈ; ¶Ò˜ ϤÙ ӷ ÌÈÏ¿ÂÈ;».

4. ∏ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ‰Ú¿Û˘

∏ ÈÛÙÔÚ›· ‰ÔÌÂ›Ù·È ÛÙ·‰È·Î¿ ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È ·fi Ù··È‰È¿. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù· ‚ÔËı¿ÂÈ Û ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘˜ Ì ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Ô˘ÂȉÈÒÎÔ˘Ó:

– Ó· Ù· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó Ó· ÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÙfiÔ, .¯. «¶Ô‡ ÌÔÚ› Ó· ‹Á·Ó Ù· ˙Ò· ÙÔ˘ ‰¿ÛÔ˘˜ÌÈ· ËÏÈfiÏÔ˘ÛÙË Ì¤Ú· ÙÔ˘ ηÏÔηÈÚÈÔ‡;»

∆Ô ÌÏ ·Ó› ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÈ ÙË ı¿Ï·ÛÛ· Î·È Ù··È‰È¿, Ì ÛÎÔ˘fiÍ˘Ï· ÁÈ· ÎÔ˘È¿, ›ӷÈΈËÏ¿Ù˜…

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

317

– Ó· Ê·ÓÙ·ÛÙÔ‡Ó ‰Ú¿ÛÂȘ Î·È Ó· ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó ÙËÓ ÂͤÏÈÍ‹ ÙÔ˘˜, .¯. «∆È ÌÔÚ› Ó·¤Î·Ó·Ó ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· Ù· ̇ Ò·;»

– Ó· Ù· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ηıÒ˜ ÙË ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈÔ‡Ó, .¯.«£· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ‰Â›ÍÔ˘Ì ·›˙ÔÓÙ·˜ ÙÈ ¤Î·Ó·Ó…;», «¶Ò˜;»

∆· ·È‰È¿ ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È Û ÔÌ¿‰Â˜ Î·È Î¿ı ÔÌ¿‰· Û˘˙ËÙ¿, ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ Î·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈÙËÓ È‰¤· Ù˘. ™˘Óı¤ÙÔ˘Ó ÙȘ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ‰Ú¿ÛÂȘ-·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂȘ Û ̛· ÛÎËÓ‹ Ô˘ ·›˙Ô˘ÓfiÏÔÈ (.¯. Â›Ó·È fiÏÔÈ Ì·˙› ÛÙË ÛÎËÓ‹ Î·È Ù· ·È‰È¿-ÎÔ˘ÓÂÏ¿ÎÈ· ·›˙Ô˘Ó Ì¿Ï·, Ù· ·È‰È¿-¯ÂÏÒÓ˜ οÓÔ˘Ó ËÏÈÔıÂڷ›· Î.¿. ).

5. ∂ÛÙ›·ÛË ÛÙÔ ÚfiÏÔ

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ÚÂÌ‚·›ÓÂÈ ÛÙË ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ı¤ÏÔÓÙ·˜ Ó· ÂÈÛÙ‹ÛÂÈ ÙËÓÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ÎÂÓÙÚÈÎfi ÚfiÏÔ: .¯. «¡ÔÌ›˙ˆ ˆ˜ ¤ÊÙ·ÛÂ Ë ÒÚ· Ó· Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÔ˘Ì ÙÔÓ‹Úˆ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Ì·˜», «¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÙ ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ‹Úˆ·, ·Ó ÎÚ·Ù¿ οÙÈ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘,·Ó οÙÈ ı¤ÏÂÈ Ó· Û·˜ ÂÈ…». √ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹˜ Ì·›ÓÂÈ ÛÙË ÛÎËÓ‹ Î·È ·›˙ÂÈ ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘.

6. ∞Ê‹ÁËÛË Ù˘ Ú¿Í˘ Ô˘ ‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛ·Ó, Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ Î·È ÙˆÓ Û˘Ì‚ÔÏÈÎÒÓÎÈÓ‹ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹, ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Û˘Ó·ÈÛıËÌ¿ÙˆÓ

™ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Ë ÚÒÙË Ú¿ÍË Ù˘ ‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛ˘. ∆· ·È‰È¿ Î·È ËÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ οıÔÓÙ·È Û ·ÎÏÔ (·ã Û˘Ó‰ڛ·) Î·È Û¯ÔÏÈ¿˙Ô˘Ó fi,ÙÈ ¤·ÈÍ·Ó Ì¤¯ÚÈ ÙÒÚ·.™¯ÔÏÈ¿˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜, ÌÈÏÔ‡Ó ÁÈ· ÙÔ ¯ÚfiÓÔ Î·È ÙÔÓ ÙfiÔ fiÔ˘ ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙ÔÓÙ·È Ù·ÁÂÁÔÓfiÙ·, οÓÔ˘Ó ÂÚÌËÓ¢ÙÈΤ˜ ˘Ôı¤ÛÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ Û˘Ì‚ÔÏÈΤ˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ Ô˘¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ Ô ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹˜, ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·.

∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ̆ ÔÛÙËÚÈÎÙÈΤ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ∆È ¤ÁÈÓ ̤¯ÚÈ ÙÒÚ· ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ì·˜; ∆È Â›¯Â Û˘Ì‚Â› ÛÙÔÓ ‹Úˆ·; ¶Ò˜ ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ Û˘Ó¤‚Ë; ¶Ô‡Ï¤Ù ӷ ‹Ù·Ó Ô ‹Úˆ·˜ ÚÈÓ; ¶Ô‡ ‹Á·ÈÓÂ; ∆È ‹ıÂÏ ӷ ÂÈ Ì ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘; ¶Ò˜ ÙÔ ÛΤÊÙËΘ; ∆ÈÌÔÚ› Ó· ·Ó·˙ËÙÔ‡ÛÂ; ¶Ò˜ ÓÈÒıÂÈ ÙÒÚ·; ∂Û›˜ Ò˜ ÓÈÒıÂÙÂ;

7. ∂Óı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ۯ‰ȷÛÌÔ‡ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ (ÏÔ΋, ÎÏÈ̿ΈÛË, χÛË)

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ˘Ô‚¿ÏÏÂÈ Î·È ¿ÏÈ ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ÂȉÈÒÎÔÓÙ·˜ Ó· ·Ú·ÎÈÓ‹ÛÂÈ Ù··È‰È¿ Ó· ÂÂÎÙ›ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÏÔ΋ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, Ó· ÙËÓ Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó Û ̛· ÎÏÈ̿ΈÛË Î·ÈÙ¤ÏÔ˜, Ó· ηٷϋÍÔ˘Ó Û χÛË.

∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡¶Ò˜ ÌÔÚԇ̠ӷ ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ì ÙÔÓ ‹Úˆ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜; ∆È Ï¤Ù ӷ οÓÔ˘Ì ÙÒÚ·; ¶Ô‡ ÚÔÙ›ÓÂÙÂÓ· ¿ÌÂ; ¶Ò˜ ı· ¿ÌÂ; ∆È ̄ ÚÂÈ·˙fiÌ·ÛÙ ÁÈ· ÙÔ Ù·Í›‰È; ∆È Ï¤Ù ӷ Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÔ˘Ì ÛÙÔ ‰ÚfiÌÔ Ì·˜;

¶Èı·Ó¤˜ ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Î·È Û˘Ó‰¤ÛÂȘ

ª›· ·˘ÙÔÛ¯¤‰È· ÈÛÙÔÚ›· ÌÔÚ›:

– Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ÌÈ· ·Ú¿ÛÙ·ÛË, ·Ó Ù· ·È‰È¿ ıÂÏ‹ÛÔ˘Ó Ó· ÙËÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó Û ¤Ó·Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ÎÔÈÓfi,

– Ó· Â›Ó·È ÙÔ ¤Ó·˘ÛÌ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÓfi˜ ۯ‰›Ô˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ‹ ·ÓÙ›ıÂÙ· Ó··Ó·Ù˘¯ı› ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛ˘ ÂÓfi˜ ۯ‰›Ô˘ ÂÚÁ·Û›·˜.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

318

6. ∆√ ∫√À∫§√£∂∞∆ƒ√ ∫∞π ∆√ £∂∞∆ƒ√ ™∫πø¡13

∏ ηٷÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ÎÔ˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ˘√ ¿ÓıÚˆÔ˜ ¤ÊÙÈ·Í ÎÔ‡ÎϘ-ÔÌÔÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ıÂÒÓ ÙÔ˘ Ôχ ÓˆÚ›˜. ™Â ÔÏÏ¿ ̤ÚË ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ÔÈÎÔ‡ÎϘ ·˘Ù¤˜, ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ï·ÙÚ›·˜ Î·È ÂÍ¢ÌÂÓÈÛÌÔ‡, ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ˆ˜ ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚ËÙ¤˜·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Î·È ÛÙÔ ıÂfi.™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ·Ú¯·›· ÂÏÏËÓÈ΋ Ì˘ıÔÏÔÁ›·, Ô ıÂfi˜ ◊Ê·ÈÛÙÔ˜ ›¯Â ÊÙÈ¿ÍÂÈ Ì›· ÛÂÈÚ¿ ·fi ¯Ú˘Û¤˜Ì˯·ÓÈΤ˜ Á˘Ó·›Î˜ ÁÈ· Ó· ÙÔÓ ‚ÔËıÔ‡Ó ÛÙÔ Ì˯·ÓÔ˘ÚÁÂ›Ô ÙÔ˘, ηıÒ˜ Î·È ÙÔÓ ¯¿ÏÎÈÓÔ Á›Á·ÓÙ·∆¿Ïˆ, ‡ÛÙÂÚ· ·fi ·Ú·ÁÁÂÏ›· ÙÔ˘ ª›Óˆ·. √ ¢·›‰·ÏÔ˜, ıˆÚÔ‡ÌÂÓÔ˜ ˆ˜ Ì·ÎÚÈÓfi˜ ·fiÁÔÓÔ˜ ÙÔ˘◊Ê·ÈÛÙÔ˘, ÙÂÏÂÈÔÔ›ËÛ ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ ÙˆÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ Î·È Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÂÚÁ·Ï›ˆÓ Ô˘ Ô ›‰ÈÔ˜ ›¯ÂÂÈÓÔ‹ÛÂÈ. ∆· ·Á¿ÏÌ·Ù¿ ÙÔ˘ ›¯·Ó Ù¤ÙÔÈ· ˙ˆÓÙ¿ÓÈ· Ô˘ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ›ÛÙ¢·Ó fiÙÈ, ·Ó ‰ÂÓ Ù·¤‰ÂÓ·Ó, ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÎÈÓËıÔ‡Ó ÌfiÓ· ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ʇÁÔ˘Ó. ∏ „¢‰·›ÛıËÛË Ù˘ ΛÓËÛ˘ ÙˆÓ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ Û˘Ó‰¤ıËΠ̠ÙËÓ È‰¤· fiÙÈ Ù· ·Á¿ÏÌ·Ù· ¤¯Ô˘Ó „˘¯‹.

¶·ÚÔ‡ÛË, 2003, Û. 22

∆Ô ÎÔ˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ ÌÔÚ› Ó· ÂÓÙ·¯ı› ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁ›ÔÌ ÙÔ˘˜ ·Ú·Î¿Ùˆ ÙÚfiÔ˘˜:

1. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÌÈ·˜ ÁˆÓÈ¿˜ Ì ÎÔ‡ÎϘ. ∂›Ó·È Ô ¯ÒÚÔ˜ fiÔ˘ Ù· ·È‰È¿ ı· ·›ÍÔ˘Ó ÌÂÙȘ ÎÔ‡ÎϘ, ı· ·˘ÙÔۯ‰ȿÛÔ˘Ó ·ÙÔÌÈο ‹ ÔÌ·‰Èο. ∏ ÁˆÓÈ¿ ı· ¤¯ÂÈ ÎÔ‡ÎϘ Ô˘ÚÔÛÂÏÎ‡Ô˘Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÊÚÔÓÙ›˙ÂÈ Ó· ‰›ÓÂÈ ÛÙ··È‰È¿ ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· ÁÈ· Ó· ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÙȘ ÎÔ‡ÎϘ.

2. ⁄·ÚÍË Ù˘ ÎÔ‡ÎÏ·˜ Ù˘ Ù¿Í˘ (Ì ÌÔÚÊ‹ ·ÓıÚÒÈÓË ‹ ˙ÒÔ˘). ∂›Ó·È Ë ÎÔ‡ÎÏ· Ô˘¯ÂÈÚ›˙ÂÙ·È Ô ‰¿ÛηÏÔ˜, Â›Ó·È ÌÈ· ·˘ÙfiÓÔÌË ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·, ‰ÂÓ ˘ÔηıÈÛÙ¿ ÙÔ ‰¿-ÛηÏÔ, ·ÏÏ¿ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ˆ˜ ·Ó·ÊÔÚ¿, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ ÌÈ· ͯˆÚÈÛÙ‹Û¯¤ÛË Ì ٷ ·È‰È¿ (‚Ï. ·Ú·Î¿Ùˆ «∏ ÎÔ‡ÎÏ· Ù˘ Ù¿Í˘»). ∂›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ËÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ó· ¤¯ÂÈ ÂÈϤÍÂÈ ÙËÓ ÎÔ‡ÎÏ· Ô˘ Ù˘ ·Ú¤ÛÂÈ, Ë ÔÔ›· ı· Â›Ó·È ‚ÔÏÈÎ‹Î·È Â‡¯ÚËÛÙË.

3. ∆· ·È‰È¿ ηٷÛ΢¿˙Ô˘ÓÎÔ‡ÎϘ. ∏ ηٷÛ΢‹ ÌÈ·˜ÎÔ‡ÎÏ·˜ ·fi ÙÔ ·È‰› ÍÂÂÚ-Ó¿ÂÈ ÙËÓ ·Ï‹ ¯ÂÈÚÔÙ¯ӛ·,ÁÈ·Ù› Ë ÎÔ‡ÎÏ· ηٷÛ΢¿-˙ÂÙ·È Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ÂÌ„‡¯ˆÛ‹Ù˘.

4. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÔÚÁ·ÓÒÓÂȤӷ ÌÈÎÚfi ÛÙÈÁÌÈfiÙ˘Ô ¿ÓˆÛã ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ı¤Ì· ηÈηÏ› Ù· ·È‰È¿ Ó· ηٷ-Û΢¿ÛÔ˘Ó ÎÔ‡ÎϘ Ì ·Ï¿˘ÏÈο Î·È Ó· ÙȘ ÂÌ„˘¯ÒÛÔ˘Ó. ∫Ô‡ÎϘ ·fi ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜

13. √È ÊˆÙÔÁڷʛ˜ Ô˘ ÂÌÏÔ˘Ù›˙Ô˘Ó ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ÚÔÛˆÈÎfi ·Ú¯Â›Ô Ù˘ ∞. ¶·ÚÔ‡ÛËÎ·È ·fi ÙÔ Ê¿ÎÂÏÔ ÂÚÁ·Û›·˜ Ù˘ ÛÙÔ ∆Ì‹Ì· ∂η›‰Â˘Û˘ Î·È ∞ÁˆÁ‹˜ ÛÙËÓ ¶ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ ∏ÏÈΛ· ÙÔ˘¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∞ıËÓÒÓ.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

319

5. ∆· ·È‰È¿ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ, ÁÈ·Ù› Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÓ· Á›ÓÔ˘Ó ÂÓÂÚÁÔ› ı·٤˜. ¶·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÌÈ· ·Ú¿ÛÙ·ÛË Ù· ·È‰È¿·Ú·Û‡ÚÔÓÙ·È ·fi ÙË Ì·Á›· Ù˘ ı·ÙÚÈ΋˜ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·˜, Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· fï˜ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·ÈÛÙÒÛÔ˘Ó ÙË ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ۯ‰ȷÛÌÔ‡ Ù˘ ·Ú¿ÛÙ·Û˘, ÙˆÓ˘ÏÈÎÒÓ, ÙˆÓ ÛÎËÓÈÎÒÓ, ÙÔ˘ ʈÙÈÛÌÔ‡, Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ Î.Ï. ™˘˙ËÙÒÓÙ·˜ ·˘Ù¤˜ ÙÔ˘˜ÙȘ ‰È·ÈÛÙÒÛÂȘ ÛÙËÓ Ù¿ÍË, ÌÔÚÔ‡Ó ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ Ìȷ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ·fi ÙȘ ·˘ÙÔÛ¯¤‰È˜ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÛÙËÓ Ù¿ÍË.

°¡ø™∏ ∞¡∞º√ƒ∞™∫Ô‡ÎϘ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó Î·È ÌfiÓ· ÙÔ˘˜ Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Â›Ó·È ÔÈ ·Ú·Î¿Ùˆ:∫√À∫§∞ °∞¡∆π: ∆Ô ›‰ÈÔ ÙÔ ¯¤ÚÈ ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ˙ˆÁÚ·ÊÈṲ̂ÓÔ ‹ ÓÙ˘Ì¤ÓÔ Ì ¤Ó· Á¿ÓÙÈ Á›ÓÂÙ·È ÎÔ‡ÎÏ·.™ÙÔÓ ‰Â›ÎÙË ÛÙÂÚÂÒÓÔ˘Ì ¤Ó· ÎÂÊ¿ÏÈ (¤Ó· Ì·Ï¿ÎÈ ÊÂÏÈ˙fiÏ, ¤Ó· ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ Î.Ï.) ™ÙËÓ ·ÏÔ‡ÛÙÂÚËÌÔÚÊ‹ Ù˘ Ë ÎÔ‡ÎÏ· Á›ÓÂÙ·È Ì ¤Ó· Ì·ÓÙ›ÏÈ ‹ ÌÈ· ÂÙÛ¤Ù· Ô˘ ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È ÛÙÔ ¯¤ÚÈ. √ ‰Â›ÎÙ˘ÂÚÓ¿ ̤۷ ·fi ÌÈ· ÙÚ‡· Ô˘ ·ÓÔ›ÁÂÙ·È ÛÙË Ì¤ÛË ÙÔ˘ ˘Ê¿ÛÌ·ÙÔ˜ ÁÈ· Ó· ÛÙËÚ›˙ÂÈ ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ Ù˘ÎÔ‡ÎÏ·˜ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÊÙÈ·Á̤ÓÔ ·fi ÊÚÔ‡Ù·, ̿Ϙ, ¯¿ÚÙÈÓ˜ Û˘Û΢·Û›Â˜, ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ·‰Â̤ӷ ‹ ÙÚ˘Ë̤ӷ Û ÔÚÈṲ̂ӷ ÛËÌ›· ÁÈ· Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËıÔ‡Ó ̄ ·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο (·˘ÙÈ¿, ÛÙfiÌ· Î.¿.) ¢∞Ã∆À§√∫√À∫§∂™: ∂›Ó·È ÔÈ ÌÈÎÚfiÙÂÚ˜ ÎÔ‡ÎϘ Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È ÌÈÎÚ¿ ˙ˆ‡ÊÈ·, Ó‡̷ٷ, ÛÙÔȯÂÈ¿Î.¿. Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÛ΢·ÛÙÔ‡Ó Â›Ù Ì ¯·ÚÙfiÓÈ· ‹ ·ÏÈ¿ Á¿ÓÙÈ·, ›Ù ˙ˆÁÚ·Ê›˙ÔÓÙ·˜·Â˘ı›·˜ Ù· ‰¿¯Ù˘Ï·. ∫√À∫§∂™ ª∞¶∂∆: ∫Ô‡ÎϘ ·fi οÏÙÛ˜ ÔÈ Ôԛ˜ ÂÊ·ÚÌfi˙Ô˘Ó ÛÙÔ ¯¤ÚÈ Î·È ·Ú¤¯Ô˘Ó ÔÏϤ˜‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜. ªÔÚÔ‡Ó Â‡ÎÔÏ· Ó· Á›ÓÔ˘Ó ˙Ò· ·ÏÏ¿ Î·È ·ÓıÚÒÈÓ˜ ÊÈÁÔ‡Ú˜ ·Ó ÙÔÔıÂÙËıÔ‡ÓÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙÔ˘˜ ÎÔ˘Ú¤ÏÈ·, ·ÊÚÔÏ¤Í Î.¿. Î·È ‰Ôı› ÙÔ Î·Ù¿ÏÏËÏÔ Û¯‹Ì·. AÓ ÙÔÔıÂÙËı› Ô·ÓÙ›¯ÂÈÚ·˜ ÂÛˆÙÂÚÈο ÛÙË ı¤ÛË Ù˘ ÊÙ¤ÚÓ·˜ Î·È Ù· ˘fiÏÔÈ· ‰¿¯Ù˘Ï· ÛÙË ı¤ÛË ÙˆÓ ‰·¯Ù‡ÏˆÓ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ÛÙfiÌ· Ô˘ ·ÓÔÈÁÔÎÏ›ÓÂÈ. ∞˘Ù‹ Ë ÎÔ‡ÎÏ· ÂÓÙ˘ˆÛÈ¿˙ÂÈ Ù· ·È‰È¿. ∫√À∫§∂™ ª∞ƒ√∆ (ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ ÛÙÂÚÂÒÓÂÙ·È Û ¤Ó· ͇ÏÔ): ∆· ÎÂÊ¿ÏÈ· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÛ΢·ÛÙÔ‡Ó·fi Ì·Ï¿ÎÈ· ÊÂÏÈ˙fiÏ, ¯·ÚÙÔÔÏÙfi Ô˘ ‚¿ÊÂÙ·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ̠ϢÎfi Ï·ÛÙÈÎfi ¯ÚÒÌ·,Û·ÎԇϘ ¯¿ÚÙÈÓ˜, ¯¿ÚÙÈÓ· È¿Ù·, ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ·, ÎÔ˘ÙÈ¿ Î·È ¯·ÚÙfiÓÈ· Î.Ï. ªÔÚÔ‡Ó Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó Í‡ÏÈÓ˜ ÎÔ˘Ù¿Ï˜ Î·È ÛÔ˘ÚˆÙ‹ÚÈ· ÓÙ˘Ì¤Ó· Ì Á¿˙· ÎÔÏÏË̤ÓË Ì ·ÙÏ·ÎfiÏ ÁÈ·Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ̇ ˆÁÚ·ÊÈÛÙÔ‡Ó ‹ Ó· ÎÔÏÏËıÔ‡Ó Â¿Óˆ Ù· ̄ ·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘. °π°∞¡∆∂™ ª∞ƒ√∆: MÔÚÔ‡Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÔÈ ÛÎԇ˜, ÔÈ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú›ÛÙÚ˜, ÔÈ ‚Ô‡ÚÙÛ˜ ‚·„›Ì·ÙÔ˜ ÌÂÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÙȘ ÙÚ›¯Â˜ Î·È Ù· ÎÔ˘Ú¤ÏÈ· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó ‰È¿ÊÔÚ· ̄ ÙÂÓ›ÛÌ·Ù· Î.¿.°È· ÙÔ ı¤·ÙÚÔ ÛÎÈÒÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Â›Â‰Â˜ ÎÔ‡ÎϘ ÛÙÂÚˆ̤Ó˜ Û ¤Ó· Ú·‚‰› ·fi ÙË Ì¤ÛˤÙÛÈ ÒÛÙ ӷ Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÙ·È ÔÚı‹ ÁˆÓ›· ηıÒ˜ ÙȘ ÎÚ·Ù¿ Î·È ÙȘ ÎÈÓ› Ô ·›¯Ù˘ ›Ûˆ ·fi ¤Ó·ÛÂÓÙfiÓÈ Ô˘ ʈٛ˙ÂÙ·È ·fi Ì›· Ï¿Ì·.

Matil & Marzan, 1981Ø Delpeux , 1987Ø ¶·ÚÔ‡ÛË, 2003

∞ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ¤Ó· Ì·Ï¿ÎÈ ·fi ÊÂÏÈ˙fiÏ, ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó ÎÔ‡ÎϘ ª·ÚfiÙ Î·È ÎÔ‡ÎÏ· Á¿ÓÙÈ.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

320

6. ∆· ·È‰È¿ ·˘ÙÔۯ‰ȿ˙Ô˘Ó ·›˙ÔÓÙ·˜ Ì ÙȘ ÎÔ‡ÎϘ ·ÙÔÌÈο ‹ Û ÔÌ¿‰Â˜. ∞Ó Î·ÈÁÈ· ÙÔ ·›ÍÈÌÔ Ù˘ ÎÔ‡ÎÏ·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ¿ÓÙ· ··Ú·›ÙËÙË Ë ÛÎËÓ‹, ÌÔÚ› οÔÈÔ˜Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÌÈ· ÛÎËÓ‹ Ì ·Ï¿ ̤۷ fiˆ˜: ÙÔÔıÂÙÒÓÙ·˜ ¤Ó· ÙÚ·¤˙È ÛÙÔÏ¿È ÁÈ· Ó· ÎÚ‡‚ÔÓÙ·È ÔÈ ÎÔ˘ÎÏÔ·›¯Ù˜ ·fi ›Ûˆ, ÛÙÂÚÂÒÓÔÓÙ·˜ ¤Ó· ÛÂÓÙfiÓÈÙÂÓو̤ÓÔ Û ηڤÎϘ ‹ Û ‰¤Ó‰Ú· Î·È ı¿ÌÓÔ˘˜ ÛÙÔÓ Î‹Ô, fiÔ˘ ‰›ÓÂÙ·È Ë‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·ÍÈÔÔÈÂ›Ù·È Î·È ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ˆ˜ Ê˘ÛÈÎfi ÛÎËÓÈÎfi. ∂ÓÙ˘ˆÛÈ·ÎfiÛÎËÓÈÎfi ÌÔÚ› ›Û˘ Ó· Á›ÓÂÈ ÌÈ· ÛοϷ ·ÓÔȯً ‹ ÌÈ· ÔÌڤϷ ı·Ï¿ÛÛË˜Î·Ï˘Ì̤ÓË Ì ¤Ó· ÛÂÓÙfiÓÈ.

∂‡¯ÚËÛÙÔ ˘ÏÈÎfi ÁÈ· ÌÂÁ¿Ï˜ ηٷÛ΢¤˜ Â›Ó·È ÙÔ ¯·ÚÙfiÓÈ ÔÓÙÔ˘Ï¤ (¯·ÚÙ› Û˘Û΢·Û›·˜ÙÔ˘ ̤ÙÚÔ˘), Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÛÙ¤ÎÂÙ·È fiÚıÈÔ. ºÙÈ¿¯ÓÔÓÙ·˜ ·ÓÔ›ÁÌ·Ù· ÁÈ· ·Ú¿ı˘Ú· ηÈfiÚÙ˜ ÌÔÚ› Ó· ÙÔ ÌÂÙ·ÌÔÚÊÒÛÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ Û ۛÙÈ, οÛÙÚÔ Î.Ï. √È ÎÔ‡ÎϘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Î·È Ó· ÌÈÏÔ‡Ó ·fi Ù· ·Ú¿ı˘Ú·. ∫¿ÛÙÚ·, ‡ÚÁÔÈ, ¿Ì·Í˜ ‚¿ÚΘ Î.Ï.ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÛ΢·ÛÙÔ‡Ó Â‡ÎÔÏ· Ì ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ÛÙ· ÔÔ›· ·Ú¤ÛÂÈ Ó··›˙Ô˘Ó Ì ÙȘ ÎÔ‡ÎϘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ηٷÛ΢¿ÛÂÈ. (¶·ÚÔ‡ÛË, 2003).

ø˜ ÚÔ˜ ÙÔ £¤·ÙÚÔ ™ÎÈÒÓ, Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·È‰È¿ Â›Ó·È ‹‰Ë ÂÍÔÈÎÂȈ̤ӷ Ì ÙÔÓ∫·Ú·ÁÎÈfi˙Ë, ÂÔ̤ӈ˜ ÌÔÚ› οÔÈÔ˜ Ó· ‰Ô˘Ï¤„ÂÈ Ì·˙› ÙÔ˘˜ ¿Óˆ Û ÔÏÏ¿ ı¤Ì·Ù· ·fiÙË Ï·˚΋ Ì·˜ ·Ú¿‰ÔÛË (ÂÓ‰˘Ì·Û›·, ÓÙÔÈÔÏ·ÏÈ¿, ÌÔ˘ÛÈ΋), ·ÏÏ¿ ÌÔÚ› Ó· ÂÂÎÙ·ı› ηÈÛ ¿ÏϘ –ÈÔ ·Ï¤˜ Î·È ÈÔ Û‡Á¯ÚÔÓ˜– Ù¯ÓÈΤ˜ ̄ Ú‹Û˘ Ù˘ ÛÎÈ¿˜.

¢ËÏ·‰‹ Ù· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÙÔ‡Ó ·›˙ÔÓÙ·˜ Ì ʷÎÔ‡˜, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ÂÈÎfiÓ˜ Ì ÛÎȤ˜ ÚÔÛÒˆÓ ‹ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ. ∏ ÚÔ‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ÛÎÈÒÓ Á›ÓÂÙ·È ÌÚÔÛÙ¿ ·fi¤Ó· ÙÂÓو̤ÓÔ ‡Ê·ÛÌ·, ¤Ó· ¿ÛÚÔ ¯·ÚÙ›, ÌÈ· ·ÓÔȯً ‰È·Ê·Ó‹ ·ÓÔȯÙfi¯ÚˆÌË ÔÌڤϷ.ª›· ËÁ‹ ʈÙfi˜ (Ê·Îfi˜, ÚÔ‚ÔϤ·˜ Î.Ï.) ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È Ì ÙÚfiÔ Ô˘ Ó· ʈٛ˙ÂÙ·È ËÛÎËÓ‹ ·fi ÙÔ ›Ûˆ ̤ÚÔ˜. ∆· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·›˙Ô˘Ó ı¤·ÙÚÔ ÛÎÈÒÓ Ì ÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘˜.™Ù¤ÎÔÓÙ·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ Êˆ˜ Î·È ÙÔ ·Ó› Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÙÔ‡Ó Î¿ÓÔÓÙ·˜·È¯Ó›‰È· Ì ÙÔ Êˆ˜ (ÏËÛÈ¿˙ÔÓÙ·˜ ‹ ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ ÒÛÙ ӷ ÌÂÁ·ÏÒÓÂÈ ‹ Ó·ÌÈÎÚ·›ÓÂÈ Ë ÛÎÈ¿, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ‰‡Ô ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÊÒÙ· ÁÈ· Ó· ‚Á¿˙Ô˘Ó ‰ÈÏ‹, ÙÚÈÏ‹ÛÎÈ¿, ‚¿˙ÔÓÙ·˜ ¯ÚˆÌ·ÙÈÛÙ¤˜ ˙ÂÏ·Ù›Ó˜ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔ Êˆ˜ ‹ ÛÙ· ·ÓÔ›ÁÌ·Ù· Ô˘ ÌÔÚ› Ó·¤¯ÂÈ Ë ¯¿ÚÙÈÓË ÊÈÁÔ‡Ú· ÒÛÙ ӷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ¯ÚˆÌ·ÙÈÛÙ¤˜ ÛÎȤ˜ Î.Ï.). ªÔÚÔ‡Ó Ó·

∆Ô Î¿ÛÙÚÔ Î·Ù·Û΢·Ṳ̂ÓÔ ·fi ¯·ÚÙ› ÔÓÙÔ˘Ï¤Î·È ÙÔ ÔÓÙÈοÎÈ ÎÔ‡ÎÏ· – Á¿ÓÙÈ ·fi ÏÔ‡ÙÚÈÓÔ˙ˆ¿ÎÈ Ô˘ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¤¯ÂÈ ·‰ÂÈ¿ÛÂÈ ÙÔÂÚȯfiÌÂÓfi ÙÔ˘

∆Ô ¯¤ÚÈ ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ Á›ÓÂÙ·È ÎÔ‡ÎÏ·

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

321

¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÊÈÁÔ‡Ú˜ Ô˘ ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó Ì ¯·ÚÙfiÓÈ, ‰È·Ê·Ó‹ ¯ÚˆÌ·ÙÈÛÙ¿ ¯·ÚÙÈ¿,·ÓÙÈΛÌÂÓ· ‹ Ó· ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ÛÎȤ˜ Ì ٷ ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘˜. ªÈÎÚfi ı¤·ÙÚÔ ÛÎÈÒÓ ÌÔÚ› ӷηٷÛ΢·ÛÙ› ‡ÎÔÏ· ·fi ¤Ó· ¯·ÚÙfiÎÔ˘ÙÔ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÔÈ ·¤Ó·ÓÙÈ Ï¢ڤ˜ ·ÓÔ›ÁÔÓÙ·ÈÎ·È Ë ÌÈ· ·fi ·˘Ù¤˜ ηχÙÂÙ·È Ì ¿ÛÚÔ ¯·ÚÙ›. ∆· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘ÓÛÎËÓÈο Ì ‰È·Ê·Ó‹ ̄ ڈ̷ÙÈÛÙ¿ ̄ ·ÚÙÈ¿ Î·È ·ÓÙÈΛÌÂÓ·. (ª·ÚÙ› & ™ÌÈı, 2004‚).

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·Ú·ÎÈÓ› Ù· ·È‰È¿ Ó· ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó ÎÔ‡ÎϘ Î·È ÊÈÁÔ‡Ú˜ Ì ˘ÏÈÎ¿Ô˘ ÂÈϤÁÔ˘Ó, Ó· ·›˙Ô˘Ó ÎÔ˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ Î·È ı¤·ÙÚÔ ÛÎÈÒÓ Î·È Ó· ·ÊËÁÔ‡ÓÙ·È ÁÓˆÛÙ¤˜Î·È ·˘ÙÔÛ¯¤‰È˜ ÈÛÙÔڛ˜. ∫·Ù¿ Ù·ÎÙ¿ ‰È·ÛÙ‹Ì·Ù· ·›˙ÂÈ Ë ›‰È· ÎÔ˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ ÛÙ· ·È‰È¿.√ÚÈṲ̂Ó˜ ÈÛÙÔڛ˜, ·Ú·Ì‡ıÈ· Î·È ı¤Ì·Ù· ·fi ÙËÓ ÂÈηÈÚfiÙËÙ· ‹ ÙË Ê·ÓÙ·Û›· ÌÔÚÔ‡ÓÓ· ÂȈıÔ‡Ó Î·Ï‡ÙÂÚ· Ì ·˘Ù‹ ÙË ÌÔÚÊ‹ Ù¤¯Ó˘. ∫·ıÒ˜ ·›˙ÂÈ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ÔÈÎÔ‡ÎϘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÓÔÌÈÏÔ‡Ó Ì ٷ ·È‰È¿ Ù· ÔÔ›· Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó Î·È ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜Î·ıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ‰Ú¿Û˘. ∏ ÌÔ˘ÛÈ΋ Î·È ÔÈ ‹¯ÔÈ ˙ˆÓÙ·ÓÂ‡Ô˘Ó ÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË. ∏·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÎÔ˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ˘ Î·È ÎÔ˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ˘ ÛÎÈÒÓ –fiˆ˜ ¿ÏψÛÙÂË ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂȉÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆӖ ÙÚÔÊÔ‰ÔÙ› Ù· ·È‰È¿ Ì ÂÌÂÈڛ˜ ÁÈ·ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘.

∆¯ÓÈΤ˜ ÙÔ˘ ÎÔ˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ˘¶·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi ÎÔ˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ: ¶·›˙ÂÙ·È ›Ûˆ ·fi ¤Ó· ·Ú·‚¿Ó ΢ڛˆ˜ Ì ÎÔ‡ÎϘ Á¿ÓÙÈ ‹ Ì·ÚfiÙ.ª·ÚÈÔÓ¤Ù˜: ∆· ̤ÏË Â›Ó·È ÛÙÂÚˆ̤ӷ Û ÛÎÔÈÓÈ¿ Ù· ÔÔ›· ηٷϋÁÔ˘Ó Û ¤Ó· ÛÙ·˘Úfi (Ù·ÛÎÔÈÓÈ¿ ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ·fi ¿Óˆ ÚÔ˜ Ù· οو).∫Ô‡ÎϘ Ô˘ ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ¿Óˆ Û ¤Ó· ÙÚ·¤˙È.£¤·ÙÚÔ ÛÎÈÒÓ: ∆¯ÓÈΤ˜ Ù˘ ÛÎÈ¿˜. ª·‡ÚÔ ı¤·ÙÚÔ: ∆¯ÓÈ΋ black light. ªÂ ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ Êˆ˜ ʈٛ˙ÔÓÙ·È ÛÙË ÛÎËÓ‹ ÌfiÓÔ Ù··ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘ Â›Ó·È Û ¯ÚÒÌ·Ù· ÊÏÔ‡Ô ‹ ¿ÛÚ· Î·È ÂÍ·Ê·Ó›˙ÔÓÙ·È fiÛ· Â›Ó·È Ì·‡Ú·. √ȯÂÈÚÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ ¯ÚˆÌ·ÙÈÛÙÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ‹ ÙˆÓ ÎÔ˘ÎÏÒÓ Â›Ó·È ÓÙ˘Ì¤ÓÔÈ ÛÙ· Ì·‡Ú·. √È ÎÔ‡ÎϘʷ›ÓÔÓÙ·È Û·Ó Ó· ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È Ì·ÁÈο.∂Ì„‡¯ˆÛË ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ: ™˘ÓËıÈṲ̂ӷ ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ÌÂÙ·ÙÚ¤ÔÓÙ·È Û ÎÔ‡ÎϘ ÎÔ˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ˘.

¶·ÚÔ‡ÛË, 2003

ª›· ‰È·Ê·Ó‹˜ ·ÓÔȯÙfi¯ÚˆÌË ÔÌڤϷ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ÙÔ ÛÎËÓÈÎfi ÁÈ· ÙÔ ı¤·ÙÚÔ ÛÎÈÒÓ

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

322

EÓ‰ÂÈÎÙÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ú·ÎÙÈ΋˜ ÎÔ˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ˘: H ÎÔ‡ÎÏ· Ù˘ Ù¿Í˘14

¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÂÌÂÈÚ›· Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ‰‡Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, Ì ‚·ÛÈ΋Âȉ›ˆÍË ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘ ÚÔÊÔÚÈ΋˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ™Î¤ÊÙËÎ·Ó Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ˆ˜ ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚ËÙ‹ Ì›· ÎÔ‡ÎÏ· Î·È Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÚÔÛÂÎÙÈο ·Ó ı·‰È¢ÎÔχÓÂÈ Ù· ·È‰È¿, ȉȷ›ÙÂÚ· Ù· ÈÔ Û˘ÓÂÛÙ·Ï̤ӷ, Ó· ·›ÚÓÔ˘Ó Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ· ÙÔ ÚfiÏÔ.∫·ıÒ˜ Ë Ì›· ·fi ÙȘ ‰‡Ô ›¯Â ÂÌÂÈڛ˜ Ú·ÎÙÈ΋˜ ÎÔ˘ÎÏÔı¿ÙÚÔ˘ Û ٿÍÂȘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ,›¯Â ‰È·ÈÛÙÒÛÂÈ fiÙÈ ÔÈ ÎÔ‡ÎϘ, ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎÔ‡ Î·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÙÔ˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡ÎfiÛÌÔ˘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, Ù· ‚ÔËıÔ‡Ó Ó· ·ÂÏ¢ıÂÚÒÓÔÓÙ·È, Ó· ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ·ÛΤ„ÂȘ Î·È Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·. ∆Ș ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó Û·Ó ˙ˆÓÙ·Ó¤˜, ·ÚfiÙÈ ‚Ï¤Ô˘Ó ÔÈÔ˜ ÙȘÎÈÓ› Î·È ÔÈÔ˜ ÌÈÏ¿ ·ÓÙ› ÁÈ’ ·˘Ù¤˜. ∫·È ¤ÂÈÛÂ Î·È ÙËÓ ¿ÏÏË. ∏ ȉ¤· ‹Ù·Ó Ë ÎÔ‡ÎÏ· Ó·ÂÌÊ·ÓÈÛÙ› ˆ˜ Û˘ÓÔ‰fi˜ Ù˘ ÌÈ·˜ ÓËÈ·ÁˆÁÔ‡ Ô˘ ÂÈÛÎÂÙfiÙ·Ó ÙËÓ Ù¿ÍË Ù˘ ¿ÏÏ˘.∞ÊËÁÂ›Ù·È Ë ÓËÈ·ÁˆÁfi˜-ÂÈÛΤÙÚÈ·:

«∏ ÚÒÙË Ì¤Ú·

ŸÙ·Ó Û˘ÁÎÂÓÙÚÒıËÎ·Ó Ù· ·È‰È¿ ÛÙË ÁˆÓÈ¿ Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ˘, Ë ‰·ÛοϷ ÙÔ˘˜, ·ÊÔ‡ ÌÂÛ‡ÛÙËÛÂ, ÙÔ˘˜ › fiÙÈ Ì·˙› ÌÔ˘ ›¯· ʤÚÂÈ ÙË §›˙· Ô˘ ‹ıÂÏ ӷ ÙÔ˘˜ ÁÓˆÚ›ÛÂÈ. ªÚÔÛÙ¿ÛÙ· ÂÚ›ÂÚÁ· Ì¿ÙÈ· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ë §›˙· ÍÂÙÚ‡ˆÛ ‰ÂÈÏ¿ ·fi ÙËÓ ÙÛ¿ÓÙ· ÌÔ˘.∫ÔÓÙÔÛÙ¿ıËΠϛÁÔ. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ÂÙ¿¯ÙËΠ¤Íˆ, Ù›Ó·Í ӷ˙È¿ÚÈη ÙȘ ÏÂÍ›‰Â˜ Ù˘ ηȯ·ÈÚ¤ÙÈÛ ٷ ·È‰È¿. ∞˘Ùfi ‹Ù·Ó. ∆· ·È‰È¿ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ıËÎ·Ó Ì ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi. ¢ÂÓ Ê·ÈÓfiÙ·ÓÓ· ¤¯ÂÈ ·Ó¿ÁÎË ·fi ÛÎËÓÈÎfi Ë §›˙· ÁÈ· Ó· Ù· ›ÛÂÈ Ó· ÙËÓ ·Ô‰ÂÎÙÔ‡Ó. À‹Ú¯Â ·Ó¿ÌÂÛ¿ÙÔ˘˜.

™˘ÛÙ‹ıËÎÂ Î·È Â›Â ÌÂÚÈΤ˜ ÊÚ¿ÛÂȘ. ™‡ÓÙÔÌ· ¿Ú¯ÈÛ ¤Ó·˜ ‰È¿ÏÔÁÔ˜. ∏ §›˙· ˙ËÙÔ‡ÛÂÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙËÓ ËÏÈΛ· ÙÔ˘˜, ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘˜, Û¯ÔÏ›·˙ ٷ ÂÎı¤Ì·Ù· Î·È ÙȘ ˙ˆÁÚ·ÊȤ˜ÙÔ˘˜, ÙÚ·ÁÔ‡‰ËÛÂ Î·È Â›Â ·ÛÙ›·. ∆· ·È‰È¿ ¤Î·Ó·Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ, ÙË ÚÒÙËÛ·Ó ·Ó¤¯ÂÈ ·‰¤ÏÊÈ·, ÔÈÔ˜ Â›Ó·È Ô ·Á·Ë̤ÓÔ˜ Ù˘ Ê›ÏÔ˜, Ù˘ ÙÚ·ÁÔ‡‰ËÛ·Ó Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘˜, Ù˘ÂÍ‹ÁËÛ·Ó Ò˜ ÂÚÓÔ‡Ó ÙË Ì¤Ú· ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Î·È Ù˘ ¤‰ÂÈÍ·Ó ÙÔ ·ÚÔ˘ÛÈÔÏfiÁÈÔ, ÙÔËÌÂÚÔÏfiÁÈÔ Î.¿

∞ÚÁfiÙÂÚ· ÂÚ¿ÙËÛ ÛÙËÓ ·›ıÔ˘Û· Ì·˙› ÌÔ˘ Î·È Û˘˙ËÙÔ‡Û Ì ٷ ·È‰È¿ ηıÒ˜ ·˘Ù¿ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·Ó ÔÌ·‰Èο Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜. ¶·Ú·ÙËÚÔ‡Û Ì ÂӉȷʤÚÔÓ ÙËÓÂÚÁ·Û›· οı ·È‰ÈÔ‡ Î·È ÂΉ‹ÏˆÓ ÙÔÓ ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi Ù˘. ¢ÂÓ ÓÙÚÂfiÙ·Ó Ó· ÚˆÙ‹ÛÂÈ ·Ó‰ÂÓ Î·Ù·Ï¿‚·ÈÓ οÙÈ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÚÒÙËÛ ÙÔÓ √Ú¤ÛÙË Ò˜ Î·È Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ô˘¤ÁÚ·Ê ÛÙÔ Î·‚·Ï¤ÙÔ ¤ÁÈÓ·Ó Ú¿ÛÈÓ·, ·ÊÔ‡ ‚Ô˘ÙÔ‡Û ÙÔ ÈÓ¤ÏÔ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÌÏ ÌÔÁÈ¿.

Œ·ÈÍ Ì ٷ ˙¿ÚÈ· ÂÈÙÚ·¤˙È· ·È¯Ó›‰È· Î·È Ù· ·È‰È¿ Ù˘ ÂÍ‹ÁËÛ·Ó ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ ÙÔ˘·È¯ÓȉÈÔ‡. ¢ÂÓ ÌÂډ‡ÙËΠηıfiÏÔ˘ Ì ÙÔ˘˜ ·ÚÈıÌÔ‡˜ Î·È ÛÙ· ¯ÚÒÌ·Ù· Ù· ηٿÊÂÚÂηϿ Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ™Ï¿‚·.

¢˘ÛÎÔχÙËΠϛÁÔ Ì ÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ÂÈÛً̘. ∂¤ÌÂÓ ˆ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ ÔÈÌ·ÁÓ‹Ù˜ Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÚ·‚Ô‡Ó ÔÏfiÎÏËÚÔ ÛȉÂÚ¤ÓÈÔ ¤Ù·ÏÔ Î·È Ó· ‰˘ÛÎÔχÔÓÙ·È Ó·ÛËÎÒÛÔ˘Ó Ï›Á· Í˘Ï·Ú¿ÎÈ·. º˘ÛÈο ›ÛÙËΠfiÙ·Ó Ë ∞ÓÙÈÁfiÓË Ù˘ ¤‰ÂÈÍ Ҙ Á›ÓÂÙ·È.

∏ ÕÓÓ· ¤Î·Ó ÛÙÔ Î·‚·Ï¤ÙÔ Ì ‰·ÎÙ˘ÏÔÌÔÁȤ˜ ÙÔ ÔÚÙÚ¤ÙÔ Ù˘ §›˙·˜. ∏ §›˙· ¤ÌÂÈÓ·ΛÓËÙË Î·È Û˘Ó¯Ҙ ¤ÏÂÁ ÛÙËÓ ÕÓÓ·: “ÕÓÓ·, ÚfiÛÂÍÂ! T· Ì¿ÙÈ· ÌÔ˘ Â›Ó·È Î·ÛÙ·Ó¿. ∆·

14. http://www.puppetools.com/v3/library/pdf/Journals.pdf. ™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Ù˘ڈÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ Î·È Ù˘ ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ Âη›‰Â˘Û˘ ÂÎı¤ÙÔ˘Ó ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ ÙÔ˘˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ¯Ú‹ÛË Ù˘ÎÔ‡ÎÏ·˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·Ù¿ ÙË Ì·ıËÛȷ΋ ‰È·‰Èηۛ·.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

323

Ì·ÏÏÈ¿ ÌÔ˘ Â›Ó·È Ì·ÎÚÈ¿ ˆ˜ ÙÔ˘˜ ÒÌÔ˘˜. ªË Ù· οÓÂȘ ÈÔ ÎÔÓÙ¿” ŒÂÈÙ· Ë ÕÓÓ· ı¤ÏËÛÂÓ· ÁÚ¿„ÂÈ ÙÔ fiÓÔÌ· Ù˘ §›˙·˜. “∞Ú¯›˙ÂÈ ·fi § ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÛÔ˘, fiˆ˜ ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘§‡Û·Ó‰ÚÔ˘” Ù˘ ›Â. “ªÂÙ¿ ÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ‚¿ÏÔ˘ÌÂ;” “¡ÔÌ›˙ˆ Ú¤ÂÈ Ó· ‚¿ÏÔ˘Ì ÙÔ π fiˆ˜ÛÙËÓ πˆ¿ÓÓ·”, Â›Â Ë §›˙·. “Ÿ¯È ÌÂÙ¿ ÙÔ §π Â›Ó·È ÙÔ ∑∞. XÚÂÈ·˙fiÌ·ÛÙ ÙÔ ∑∞ Ô˘ Â›Ó·È ÛÙÔfiÓÔÌ· ÙÔ˘ ∑¿¯Ô˘. §∑∞! ¡¿ÙÔ”!

∆ËÓ ÒÚ· ÙÔ˘ ·Ú·Ì˘ıÈÔ‡ ˙‹ÙËÛ ӷ ‰È·‚¿ÛÂÈ ÛÙ· ·È‰È¿ ÙËÓ ·Á·Ë̤ÓË Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·«√È Ó¿ÓÔÈ ÙÔ˘ °ÎÓÔ˘» Ô˘ ¤ÊÂÚ ̷˙› Ù˘. ∆· ·È‰È¿ ¿ÎÔ˘Û·Ó Ì ÂӉȷʤÚÔÓ Î·È Ì ÙËÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘˜ Û¯ÔÏ›·Û·Ó ÙÔ ·Ú·Ì‡ıÈ.

∆· ·È‰È¿ ¤Î·Ó·Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· Û¯fiÏÈ· Î·È ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ·Ú·Ì‡ıÈ, ·’ fi,ÙÈÛ˘Ó‹ıˆ˜. ∆Ô ÈÔ ÛÔ˘‰·›Ô fï˜ ‹Ù·Ó fiÙÈ Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó Ì ΤÊÈ Î·È ·È‰È¿ Ô˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ÂӉȷʤÚÔÓÙ·Ó ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÁÈ’ ·˘Ù‹ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·.

∏ §›˙· ·ÚÁfiÙÂÚ· ¤ÏÂÍ ӷ Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· Ô˘ ¤Î·Ó ÎÔÏÏ¿˙ ηÈηٷÛ··˙ ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË fiÏË. ∂Λ ‚Ô‹ıËÛ Ôχ. ÀÂÓı‡ÌÈÛ ٷ ÓÔ‡ÌÂÚ· ÛÙÔ °ÈÒÚÁÔÔ˘ ÎÚ·ÙÔ‡Û ÛËÌÂÈÒÛÂȘ ηıÒ˜ ˘ÔÏfiÁÈ˙ fiÛÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ı· ¤Ú ӷ Â›Ó·È ÙÔ ÙÚ›ÁˆÓÔÔ˘ ı· ¤‚·˙·Ó ÁÈ· Û΋ ÛÙÔ ‰ËÌ·Ú¯Â›Ô Ù˘ fiÏ˘. µÔ‹ıËÛ ÙËÓ ∂ϤÓË Ó· ÌÂÙÚ‹ÛÂÈ ÛÙÔ¯·ÚÙ› ÙÔ˘ ̤ÙÚÔ˘ ÙÔ Ì‹ÎÔ˜ Ô˘ ›¯Â ÛËÌÂÈÒÛÂÈ ÛÙÔ ¯¿Ú·Î· Ô °ÈÒÚÁÔ˜ ÎÚ·ÙÒÓÙ·˜ ÙË ÌÈ·¿ÎÚË.

∏ ÒÚ· ÙÔ˘ ·Ô¯ˆÚÈÛÌÔ‡

∏ ÒÚ· ¤Ú·Û ÁÚ‹ÁÔÚ·. ™Â Ï›ÁÔ Ù· ·È‰È¿ ı· ¤Ú ӷ ʇÁÔ˘Ó. ∏ ÃÚ‡Û· Ù· οÏÂÛ ӷÂÙÔÈÌ·ÛÙÔ‡Ó Î·È Ó· Û˘ÁÎÂÓÙÚˆıÔ‡Ó ÛÙË ÁˆÓÈ¿ Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ˘. ™‡ÓÙÔÌ· ¤ÁÈÓ ËÛ˘¯›·. ∆·Ì¿ÙÈ· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ‹Ù·Ó ÛÙÚ·Ì̤ӷ ÛÙË §›˙· Ô˘ ÙÒÚ· ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙÔ ¯¤ÚÈ Ù˘ ÃÚ‡Û·˜.∞ÔÊ·Û›Û·Ì ӷ ·Ê‹ÛÔ˘Ì ٷ ·È‰È¿ Ó· ÌÈÏ‹ÛÔ˘Ó ÚÒÙ·.

∏ ∂ϤÓË Û‹ÎˆÛ ‰ÂÈÏ¿ ÙÔ ¯¤ÚÈ Ù˘ Î·È ÚÒÙËÛ ·Ó ÌÔÚ› Ó· ÚˆÙ‹ÛÂÈ Î¿ÙÈ ÙË §›˙·. “£·¤ÚıÂȘ ¿ÏÈ;”, ÙË ÚÒÙËÛÂ. “º˘ÛÈο, ı· ¤Úıˆ ·‡ÚÈÔ!”, ·¿ÓÙËÛ ÂΛÓË Ì ¤ÌÊ·ÛË.

∆· ·È‰È¿, ·ÚfiÏÔ Ô˘ Ë ·¿ÓÙËÛË ‹Ù·Ó ‚Á·Ï̤ÓË ·fi ÙÔ ÛÙfiÌ· Ù˘ ÃÚ‡Û·˜, ¿ÎÔ˘Û·ÓÙËÓ ̆ fiÛ¯ÂÛË Ù˘ §›˙·˜. ∆˘ ̄ ·ÌÔÁ¤Ï·Û·Ó. ∏ ÎÔ‡ÎÏ· ›¯Â ‰È΋ Ù˘ ̆ fiÛÙ·ÛË.

∆· ·È‰È¿ ʇÁÔÓÙ·˜ ·Ô¯·ÈÚÂÙÔ‡Û·Ó ÙÔ Î·ı¤Ó· ͯˆÚÈÛÙ¿ ÙË §›˙·. ∫¿ÔÈÔÈ ÁÔÓ›˜Ô˘ ¤Ú¯ÔÓÙ·Ó Ó· ¿ÚÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜ ÌÈÏÔ‡Û·Ó Î·È ·˘ÙÔ› ÛÙËÓ ÎÔ‡ÎÏ·. ∆È Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘¤ÏÎÂÈ ÂÎÙfi˜ ·fi Ù· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÓ‹ÏÈÎÔ˘˜ ·ÎfiÌ·;

∏ ÎÔ‡ÎÏ· ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÁÈ· ¿ÓÙ·

∞fi ‰ˆ Î·È ¤Ú· ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ì ÙË‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ §›˙·˜, Ë ÔÔ›· ÌÔÚ›:

● ˆ˜ Û˘ÓÂÚÁ¿ÙȘ, ‚ÔËıfi˜ Î·È ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚ËÙ‹˜ Ó· ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ Ù· ·È‰È¿ ӷηٷÓÔÔ‡Ó ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Á‡Úˆ ÙÔ˘˜,

● ˆ˜ ͯˆÚÈÛÙ‹ Ê›ÏË Ó· Ù· ·ÎÔ‡ÂÈ Î·È Ó· Ù· ‚ÔËı¿ Ó· ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·,ÛΤ„ÂȘ Î·È Êfi‚Ô˘˜,

● ˆ˜ Û˘ÓÂÚ¢ӋÙÚÈ· Ó· Ù· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ó· ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó, Ó· ·˘ÙÔۯ‰ȿ˙Ô˘Ó, Ó· χÓÔ˘ÓÙ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ÙÔ˘˜ Ù›ıÂÓÙ·È Î·È Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜ Ì ÔÏÏÔ‡˜Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜.»

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

324

7. ∆√ ¶∞π•πª√ ª∂ ª∞™∫∂™

¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ·›ÍÈÌÔ ÂÓfi˜ ÚfiÏÔ˘ Ì ÙÔ ÚfiÛˆÔ Î·Ï˘Ì̤ÓÔ ÔÏÈο ‹ ηٿ ÙÔ ‹ÌÈÛ˘ ÌÂÌ¿Ûη (MacGaslin, 2000). ∏ ΛÓËÛË ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Î·È ÔÈ ¯ÂÈÚÔÓƠ̂˜ ·›˙Ô˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÚfiÏÔ. ∫¿ÔȘ ÊÔÚ¤˜ fiÏÔÈ ÔÈ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜ ÊÔÚÔ‡Ó Ì¿Ûη, ÂÓÒ Î¿ÔȘ ¿ÏϘ Ì¿Ûη ÊÔÚ¿ÌfiÓÔ ¤Ó·˜ ̄ ·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÙÔÓÈÛÙ› Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘.

√È Ì¿ÛΘ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Ô˘‰¤ÙÂÚ˜, Ì Ԣ‰¤ÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Î·È ¯ÚÒÌ· ‹ ÌÂÛ˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÂÓfi˜ Ù‡Ô˘ (Matil & Marzan, 1981). ™˘¯Ó¿ Ù· ·È‰È¿Î·Ù·Û΢¿˙Ô˘Ó ÙȘ Ì¿ÛΘ Ô˘ ÊÔÚÔ‡Ó. √È Ì¿ÛΘ Ô˘ ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿Â›Ó·È ΢ڛˆ˜ Ì ¯·ÚÙÔÛ·ÎԇϘ, ¯¿ÚÙÈÓ· È¿Ù·, Ì·ÍÈÏ·ÚÔı‹Î˜, ¯·ÚÙfiÓÈ· Î·È ¯·ÚÙÔÔÏÙfi(Matil & Marzan, 1981). ∆Ô Ì·ÎÈÁÈ¿˙ ÛÙÔ ÚfiÛˆÔ Â›Ó·È Î·È ·˘Ùfi ¤Ó· ›‰Ô˜ Ì¿Ûη˜.

√È Ì¿ÛΘ√È Ì¿ÛΘ ¤¯Ô˘Ó ÙȘ Ú›˙˜ ÙÔ˘˜ ‚·ıÈ¿ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·. Œ¯Ô˘Ó ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› Û ÔÏÏÔ‡˜ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ Û fiÏÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, Â‰Ò Î·È ÔÏÏÔ‡˜ ·ÈÒÓ˜ ÁÈ· ÛÎÔÔ‡˜ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈÎÔ‡˜,ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡˜, ıÂڷ¢ÙÈÎÔ‡˜ Î.Ï. °È· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÙÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó ·ÍÈÔÔÈËı› ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ˘ÏÈο,fiˆ˜ ͇ÏÔ, ÊÙÂÚ¿, ¯Ú˘Ûfi, ‰¤ÚÌ· Î.¿. ¶›Ûˆ ·fi ÙȘ Ì¿ÛΘ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ¤ÎÚ˘‚·Ó ÙËÓÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ Î·È Á›ÓÔÓÙ·Ó «¿ÏÏÔÈ». √È Ì¿ÛΘ ·ÓÙÈÚÔÛÒ¢·Ó ıÂfiÙËÙ˜, ˙Ò· Î.¿. ∂›¯·Ó‰‡Ó·ÌË Ì·ÁÈ΋. ∆· ‰È¿ÊÔÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο οı ̿Ûη˜ fiˆ˜ ÙÔ ¯ÚÒÌ·, ÙÔ Û¯‹Ì·, ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜Î.Ï. ›¯·Ó ͯˆÚÈÛÙ‹ ÛËÌ·Û›· ÁÈ· οı ÔÏÈÙÈÛÌfi.

http://www.anmask.com/historyofmask

™Â ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· fi¯È ÌfiÓÔ Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ·ÔÎÚÈ¿˜ ·ÏÏ¿ Î·È Û ¿ÏϘÂÔ¯¤˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ Û˘ÓËı›˙Ô˘Ó Ó· ÌÂÙ·ÌÊȤ˙ÔÓÙ·È Î·È Ó· ÓÙ‡ÓÔÓÙ·È∫Ô˘‰Ô˘Ó¿ÙÔÈ, ¶ÈÂÚfiÙÔÈ, °È·Ó›ÙÛ·ÚÔÈ, ∫Ô˘ÎÔ‡ÁÂÚÔÈ, ª·Ûηڿ‰Â˜) Î.¿., Ó· Ì·˙‡ÔÓÙ·È ÛÂÔÌ¿‰Â˜, Ó· ¯ÔÚ‡ԢÓ, Ó· ÙÚ·ÁÔ˘‰Ô‡Ó, Ó· ‰›ÓÔ˘Ó ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ‹ Ó· ·Ó··ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó ¤Ó·Á¿ÌÔ, ¤Ó· ÁϤÓÙÈ Î.¿.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

325

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ÌÂÏÂÙÒÓÙ·˜ ÙȘ Ì¿ÛΘ Ô˘ ÊÔÚÔ‡Ó Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘∂ÏÏ¿‰·˜, ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ÌÈÏÔ‡Ó ÁÈ· Ù· ‰Èο ÙÔ˘˜ ‚ÈÒÌ·Ù·, Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÔÓÙ·ÈÎ·È Ó· Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó Û ÙÔÈΤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ Î·È Ó· ·Ó·‚ÈÒÓÔ˘Ó Ù· ¤ıÈÌ· Ô˘ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó.™ÙÔÏ›˙Ô˘Ó, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ Î·È ÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘˜ Ì ̷ÁÈ¿ÙÈη ÏÔ˘ÏÔ‡‰È· ηÈÎÚ·ÙÒÓÙ·˜ ÎÔ˘‰Ô‡ÓÈ· ÛÙ· ¯¤ÚÈ· Á˘Ú›˙Ô˘Ó ÛÙ· Ì·Á·˙È¿ Î·È Ù· Û›ÙÈ· ÙÚ·ÁÔ˘‰ÒÓÙ·˜ ÙÔÙÚ·ÁÔ‡‰È ÙÔ˘ ª¿Ë. ∂Óı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·È Ó· ÌÂÏÂÙÔ‡Ó Î·È Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙȘ Ì¿ÛΘ ‰È·ÊfiÚˆÓÔÏÈÙÈÛÌÒÓ fiˆ˜ ÙˆÓ Yup’ik Ù˘ ∞Ï¿Ûη, ÙȘ Ì¿ÛΘ Ù˘ ∞ÊÚÈ΋˜, ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÙÔ˘Northwest Coast Ù˘ µ. ∞ÌÂÚÈ΋˜, ÙË Ì¿Ûη Ù˘ commedia dell arte, ÙȘ Ì¿ÛΘ Ù˘·Ú¯·›·˜ Έ̈‰›·˜ Î·È ÙÚ·Áˆ‰›·˜. °È’ ·˘Ùfi ÙÔ ÛÎÔfi ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ¯¿ÚÙ˜ Î·È ·Ó·˙ËÙÔ‡ÓÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ‰È¿ÊÔÚ˜ ËÁ¤˜. ¶ÔÈÔÈ ¤ÊÙÈ·Í·Ó ÙȘ Ì¿ÛΘ; °È·Ù›; ¶Ô‡ ˙Ô‡Û·Ó; ¶Ò˜;¶fiÙÂ; ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ Ì¿Ûη, ÙË ÊÔÚÔ‡Ó Î·È ·˘ÙÔۯ‰ȿ˙Ô˘Ó15

·ÙÔÌÈο Î·È Û ˙¢Á¿ÚÈ·. ¶·Ú·ÎÈÓ› Ù· ·È‰È¿ Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó ˘ÏÈο ·fi ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘˜,Ó· ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó Ì¿ÛΘ Î·È Ó· ÌÂÙ·ÌÊȤ˙ÔÓÙ·È ÁÈ· Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó ¤Ó· ÚfiÏÔ Ô˘·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛˆÓ.

8. µπ¡∆∂√™∫√¶∏™∏ ¢ƒ∞ª∞∆√¶√π∏™∂ø¡

∆· ·È‰È¿ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈÔ‡Ó ÌÈ· ‰È΋ ÙÔ˘˜ ‹ ÌÈ· ÁÓˆÛÙ‹ ÈÛÙÔÚ›· ·˘ÙÔۯ‰ȿ˙ÔÓÙ·˜ ηȷڿÏÏËÏ· ÂÍÔÈÎÂÈÒÓÔÓÙ·È Ì ηÏÏÈÙ¯ÓÈο Î·È Ù¯ÓÈο ı¤Ì·Ù· Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ fiˆ˜ ˯ڋÛË Ù˘ οÌÂÚ·˜, ÙˆÓ Ë¯ËÙÈÎÒÓ Ì¤ÛˆÓ Î.¿. ŸÙ·Ó Ù· ·È‰È¿ ‚Ï¤Ô˘Ó ‚ÈÓÙÂÔÛÎÔË̤ÓÔÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜, ÂÍÔÈÎÂÈÒÓÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘˜, Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈÔ‡Ó ÙËÓ Î›ÓËÛ‹ ÙÔ˘˜ ηÈÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÛÎÂÊÙÔ‡Ó Ò˜ Ó· ÙË ‚ÂÏÙÈÒÛÔ˘Ó.

∏ ‚ÈÓÙÂÔÛÎfiËÛË ÌÔÚ› Ó· ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈËı› Û fiÏ· Ù· ›‰Ë ı·ÙÚÈ΋˜ ¤ÎÊÚ·Û˘.

9. ∏ £∂∞∆ƒπ∫∏ ¶∞ƒ∞™∆∞™∏

∏ ı·ÙÚÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔÓ ·˘ÙÔۯ‰ȷÛÌfi Î·È ÛÙËÓ¤ÎÊÚ·ÛË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ (‚Ï. ÎÂÊ. 12). ∆Ô ·Ó¤‚·ÛÌ· ÌÈ·˜ ı·ÙÚÈ΋˜·Ú¿ÛÙ·Û˘ Â›Ó·È ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ÂÚÁ·Û›·˜. ∂ÈϤÁÔ˘Ó ÙÔ ı¤Ì· Ô˘ ı· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó Î·È ÙËÌÔÚÊ‹ Ù˘ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘. ™˘˙ËÙÔ‡Ó, ÌÔÈÚ¿˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜, ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÙÔ˘˜‰È¿ÏÔÁÔ˘˜ Î·È ÙËÓ Î›ÓËÛË. ∫·Ù·Û΢¿˙Ô˘Ó Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÛÎËÓÈο, ÎÔ˘ÛÙÔ‡ÌÈ·,ÛÎËÓÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ì ·Ï¿ Î·È ·Ó·Î˘ÎÏÒÛÈÌ· ̆ ÏÈο, ÚÔÛÂÁÁ›˙ÔÓÙ·˜ Û ·˘Ùfi ÙÔ Ï·›ÛÈÔ¤ÓÓÔȘ Î·È ÁÓÒÛÂȘ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜. ∂ÂÓ‰‡Ô˘Ó Ì ÌÔ˘ÛÈ΋ ηȋ¯Ô˘˜ ÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË. ∏ ı·ÙÚÈ΋ ·˘Ù‹ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Û˘Ó‹ıˆ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔÎÔÈÓfi, ÛÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ Î·È ÛÙËÓ ÙÔÈ΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ·, ‰ÈÂÚ‡ÓÔÓÙ·˜ ÙȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜.ºÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ·Ê›Û˜, ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ÚÔÛÎÏ‹ÛÂȘ Î.¿. (‚Ï. ÎÂÊ. 12).

15. π‰¤Â˜ ÁÈ· ηٷÛ΢¤˜ Ì¿Ûη˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·˙ËÙËıÔ‡Ó ÛÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘ÓÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÂÚÈÔ‰Èο, ‚Ï. .¯. ÂÚÈÔ‰Èο °¤Ê˘Ú˜, ¶·Ú¿ı˘ÚÔ ÛÙËÓ ∂η›‰Â˘ÛË, ÙÔ ™‡Á¯ÚÔÓÔ ¡ËÈ·ÁˆÁ›ÔÎ.¿., ηıÒ˜ Î·È Û ۯÂÙÈΤ˜ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜ (fiˆ˜ ‹‰Ë ¤¯ÂÈ ·Ó·ÊÂÚı›, ÛÙÔ ÂÚÈÔ‰ÈÎfi °¤Ê˘Ú˜ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂȉÈ΋ÛÙ‹ÏË Ô˘ ·Ú·¤ÌÂÈ Û ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜).

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

326

11.3 ∏ ª√À™π∫∏

∆· ·È‰È¿ ¤¯Ô˘Ó ÌÔ˘ÛÈο ·ÎÔ‡ÛÌ·Ù· ÚÔÙÔ‡ ·ÎfiÌË ÁÂÓÓËıÔ‡Ó, fiÙ·Ó Ì¤Û· ·fi ÙËÓÎÔÈÏÈ¿ ·ÎÔ‡Ó ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ Ô˘ ·ÎÔ‡ÂÈ Î·È Ë ÌËÙ¤Ú· ÙÔ˘˜. ∂›Ó·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó·Ó·Ù˘¯ı› ıˆڛ˜ Ô˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ Ë ÌÔ˘ÛÈ΋ Âȉڿ ÛÙÔ ¤Ì‚Ú˘Ô ÂËÚ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ„˘¯ÔÏÔÁ›· ÙÔ˘.

∞fi ÙȘ ÚÒÙ˜ ̤Ú˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜ Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·È‰È¿ ·ÎÔ‡Ó Ó·ÓÔ˘Ú›ÛÌ·Ù· ηÈÛÙ· ÚÒÙ· ‰ÒÚ· Ô˘ ÙÔ˘˜ οÓÔ˘Ó Û˘ÁÁÂÓ›˜ Î·È Ê›ÏÔÈ Û˘ÁηٷϤÁÔÓÙ·È ·È¯Ó›‰È· Ô˘fiÙ·Ó ÙÔ˘˜ ÙÚ·‚¿˜ ¤Ó· ÎÔÚ‰ÔÓ¿ÎÈ ‹ ·Ù¿˜ ¤Ó· ÎÔ˘Ì› ·ÎÔ‡ÁÂÙ·È ÌÈ· ÌÔ˘ÛÈ΋… Œ¯ÂÈ ·fifiÏÔ˘˜ Ì·˜ ·Ú·ÙËÚËı› fiÙÈ Ù· ‚Ú¤ÊË ·ÓÙȉÚÔ‡Ó ıÂÙÈο Û ·˘Ù¿ Ù· ÚÒÙ· ÌÔ˘ÛÈο·ÎÔ‡ÛÌ·Ù·. ¢Â›¯ÓÔ˘Ó Ó· ¯·Ï·ÚÒÓÔ˘Ó Î·È Ó· ËÚÂÌÔ‡Ó. ¶ÚÔÙÔ‡ ·ÎfiÌË ÎÏ›ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÚÒÙÔ¯ÚfiÓÔ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜ Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·È‰È¿ ·ÓÙȉÚÔ‡Ó Ì ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ÛÒÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘˜ÛÙÔ Ú˘ıÌfi Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜. ∏ ÌÔ˘ÛÈ΋ ‰ËÏ·‰‹ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙȘ ÚÒÙ˜ ıÂÙÈΤ˜ ÂÌÂÈڛ˜ وӷȉÈÒÓ. √ Froebel ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍ fiÙÈ ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È Ô˘ ÙÚ·ÁÔ˘‰Ô‡Ó ÔÈ ÌËÙ¤Ú˜ ÛÙ· ̈ڿ ÙÔ˘˜·ÔÙÂÏ› ˙ˆÙÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ Âη›‰Â˘Û˘ ÙˆÓ ÌÈÎÚÒÓ ·È‰ÈÒÓ Î·È fiÙÈ Ë ÌÔ˘ÛÈ΋ Û˘ÓÈÛÙ¿«¤Ó· ·fi Ù· ÚÒÙ· ̤۷ Á¤ÓÂÛ˘ Î·È ¤ÎÊÚ·Û˘ Ù˘ Â˘Ù˘¯›·˜» (Kendall, 1986, Û. 45). ∆ÈÂ›Ó·È fï˜ Ë ÌÔ˘ÛÈ΋; ∫·È ÁÈ· ÔÈÔ ÏfiÁÔ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÌÔ˘ÛÈ΋;

∆È Â›Ó·È Ë ÌÔ˘ÛÈ΋; °È·Ù› Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÌÔ˘ÛÈ΋;∏ ÌÔ˘ÛÈ΋ Â›Ó·È ‹¯ÔÈ. ∫¿ı ‹¯Ô˜ Ô˘ ·Îԇ̠fï˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÔ˘ÛÈ΋. √ ‹¯Ô˜ Ù˘ ‚ÚÔ¯‹˜, ÙÔÁ¿‚ÁÈÛÌ· ÂÓfi˜ Û·ÏÔ˘, ¤Ó· ͢ÓËÙ‹ÚÈ, Ô ÎÚfiÙÔ˜ ·fi ¤Ó· ه̷ÓÔ Ô˘ ¤ÊÙÂÈ ·fi ÙÔ Ú¿ÊÈ ÌfiÓÔÙÔ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÔ˘ÛÈ΋, Â›Ó·È ·ÏÒ˜ ‹¯ÔÈ.°È· Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÔÈ ‹¯ÔÈ ÌÔ˘ÛÈ΋ Ú¤ÂÈ Ó· ÌÔ˘Ó Û οÔÈ· ÛÂÈÚ¿, Û οÔÈ· Ù¿ÍË, Ú¤ÂÈ Ó··ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ô ¤Ó·˜ ÙÔÓ ¿ÏÏÔ Ì οÔÈ· ÏÔÁÈ΋. °È· Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÔÈ ‹¯ÔÈ ÌÔ˘ÛÈ΋ Ú¤ÂÈ Ó··ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Î¿ÔÈ· ÔÚÁ¿ÓˆÛË. ∏ ÌÔ˘ÛÈ΋ ÏÔÈfiÓ Â›Ó·È ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÔÈ ‹¯ÔÈ.ŸÏÔÈ fï˜ ÔÈ ‹¯ÔÈ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó οÔÈ· ÏÔÁÈ΋ Î·È Î¿ÔÈ· ÔÚÁ¿ÓˆÛË ‰ÂÓ Â›Ó·È ·Ó·ÁηÛÙÈοÌÔ˘ÛÈ΋. √ Ú˘ıÌÈÎfi˜ ‹¯Ô˜ ÌÈ·˜ ·ÙÌÔÌ˯·Ó‹˜, ¤Ó· ·Ù˙Ô‡ÚÈ Ô˘ ÙÚ›˙ÂÈ Ú˘ıÌÈο fiÙ·Ó ÙÔ ÎÔ˘Ó¿ÂÈ Ô·¤Ú·˜, ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÔ˘ÛÈ΋. ∞ÎfiÌ· Î·È ÙÔ ÌÂψ‰ÈÎfi ÎÂϿˉËÌ· ÂÓfi˜ Ô˘ÏÈÔ‡ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÔ˘ÛÈ΋.ªÔÚ› Ó· Ì·˜ ·Ú¤ÛÂÈ fiÙ·Ó ÙÔ ·ÎÔ‡ÌÂ, ÌÔÚ› Ó· ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ì ÌÔ˘ÛÈ΋, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÔ˘ÛÈ΋. √È‹¯ÔÈ Ù˘ ʇÛ˘ ·fi ÌfiÓÔÈ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÔ˘ÛÈ΋, Â›Ó·È ·ÏÒ˜ ‹¯ÔÈ, ˆÚ·›ÔÈ ‹ ¿Û¯ËÌÔÈ. ªÔ˘ÛÈÎ‹Â›Ó·È ÌfiÓÔ ÔÈ ‹¯ÔÈ Ô˘ ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ Ì ÛÎÔfi Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ Î¿ÙÈ Ì’ ·˘ÙÔ‡˜.√ ¿ÓıÚˆÔ˜ ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÌÔ˘ÛÈ΋ ÂÂȉ‹ ı¤ÏÂÈ Ó· ÂÎÊÚ·ÛÙ› Î·È Ó·ÂÈÎÔÈÓˆÓ‹ÛÂÈ. ªÂ ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ÌÔÚ› Ó· οÓÂÈ ÙÔ˘˜ Û˘Ó·ÓıÚÒÔ˘˜ ÙÔ˘ Ó· ¯·›ÚÔÓÙ·È ‹ Ó·Ï˘Ô‡ÓÙ·È, Ó· ÛΤÊÙÔÓÙ·È ‹ Ó· ı˘ÌÔ‡ÓÙ·È Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È Ú¿ÁÌ·Ù· Ô˘ ‰ÂÓ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·ÈÌfiÓÔ Ì ٷ ÏfiÁÈ· ‹ ‰ÂÓ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È Î·ıfiÏÔ˘ Ì ٷ ÏfiÁÈ·!ŸÙ·Ó ¤Ó·˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ ·›˙ÂÈ ÌÔ˘ÛÈ΋ ÌÔÚ› Ó· Ì·˜ ÌÂÙ·‰›‰ÂÈ Ì’·˘Ù‹Ó ÙȘ ‰È·ı¤ÛÂȘ ÙÔ˘, Ù·Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘. ∞Îԇ̠ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ÙÔ˘ Î·È ÌÔÚԇ̠ӷ ηٷϿ‚Ô˘Ì fiÙÂ Â›Ó·È ¯·ÚÔ‡ÌÂÓÔ˜Î·È fiÙÂ Ï˘Ë̤ÓÔ˜, fiÙÂ Â›Ó·È ·È¯ÓȉȿÚ˘ Î·È fiÙ ÛÔ‚·Úfi˜. √ ÌÔ˘ÛÈÎfi˜ ‰ËÏ·‰‹ ÌÔÚ› Ó·ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙȘ ‰È·ı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ Ì ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ÎÈ ÂÌ›˜ ‚¤‚·È· ÌÔÚԇ̠ӷ ÙȘηٷϷ‚·›ÓÔ˘ÌÂ. ÕÚ· Ô ÌÔ˘ÛÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓ› Ì·˙› Ì·˜ Ì ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ Ô˘ ·›˙ÂÈ.∏ ÌÔ˘ÛÈ΋ ÏÔÈfiÓ Â›Ó·È ¤Ó·˜ ÙÚfiÔ˜ ¤ÎÊÚ·Û˘, Â›Ó·È ÎÈ ¤Ó·˜ ÙÚfiÔ˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜… ∏ ÌÔ˘ÛÈÎ‹Â›Ó·È Ù¤¯ÓË…

°ÚËÁÔÚ›Ô˘, 1994, ÛÛ. 19-21

√È ¿ÓıÚˆÔÈ ÁÂÓÓÈÔ‡ÓÙ·È Ì ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ú¿ÁÔ˘Ó ÌÔ˘ÛÈ΋. ∏ÂÎÌ¿ıËÛË Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ¤¯ÂÈ Î¿ÙÈ ÎÔÈÓfi Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛË Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜. ™Ù· ÚÒÙ· ÛÙ¿‰È·

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

327

Â›Ó·È Î·Ù¿ Ôχ ‰È·ÈÛıËÙÈ΋ Î·È Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ٷ ·ÎÔ‡ÛÌ·Ù· Î·È ÙȘ ÂÈÚÚÔ¤˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÙԷȉ› ·fi ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘, Ì ÙË Ì›ÌËÛË Î·È ÙÔÓ ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌfi.

™ÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Ë ÌÔ˘ÛÈ΋, fiˆ˜ Î·È Ù· ˘fiÏÔÈ· ̤۷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ Ô˘Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙȘ Ù¤¯Ó˜, ‰›ÓÔ˘Ó ÛÙ· ·È‰È¿ ¢ηÈڛ˜ Ó· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó ÙËÓ ÔÌÔÚÊÈ¿ Ô˘˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙË ˙ˆ‹ Ì·˜ (Dodge & Colker, 1998) Î·È ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Ì‰ȷÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ Î·È Ì¤Û· ÙËÓ Û˘Ó¯Ҙ ·˘Í·ÓfiÌÂÓË Î·Ù·ÓfiËÛ‹ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÎfiÛÌÔÔ˘ Ù· ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÈ (Pound & Harrison, 2003). ∆· ·È‰È¿ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó·ÂÍÂÚ¢ÓÔ‡Ó Î·È Ó· ·Ú¿ÁÔ˘Ó ‹¯Ô˘˜, Ó· ÙÚ·ÁÔ˘‰Ô‡Ó, Ó· ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ Ú˘ıÌfi, Ó·¯ÔÚ‡ԢÓ, Ó· ·›˙Ô˘Ó ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó· Î·È Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Û˘Óı¤ÛÂȘ. √È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ÂÈÛ¿ÁÔ˘Ó Ù· Ó‹È· Û ÙÚfiÔ˘˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÔ‡˜ ηÈÛ˘ÌÏËڈ̷ÙÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ (™ˆÙËÚÔÔ‡ÏÔ˘-∑ÔÚÌ·Ï¿, 2005). ª¤Ûˆ Ù˘ ·ÎÚfi·Û˘ Ù˘ۇÓıÂÛ˘ Î·È Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜ Ù· ·È‰È¿ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Î·È Î·Ù·ÓÔÔ‡Ó ÌÔ˘ÛÈΤ˜ ȉ¤Â˜.

∞ÎÚfi·ÛË, Û‡ÓıÂÛË Î·È ÂÚÌËÓ›· ÛÙȘ Ù¿ÍÂȘ ÙˆÓ ÌÈÎÚÒÓ ·È‰ÈÒÓ∞ÎÚfi·ÛË ÛÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ÛËÌ·›ÓÂÈ ·ÎÔ‡ˆ Ì ÚÔÛÔ¯‹. √È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ›, ̤۷ ·fi ·ÈÁÓÈÒ‰ÂȘ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÔÈΛϷ ·ÎÔ‡ÛÌ·Ù·, ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· Û˘ÓËı›ÛÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ·ÎÚfi·ÛË, ‰ËÏ·‰‹ ÛÙÔ Ó· Ì¿ıÔ˘Ó Ó· ÚÔÛ¤¯Ô˘Ó ÙË ÌÂψ‰È΋ ÁÚ·ÌÌ‹ Ù˘ÌÔ˘ÛÈ΋˜, Ù· Ú˘ıÌÈο Ù˘ ÛÙÔȯ›·, ÙȘ ˯ԯڈ̷ÙÈΤ˜ Î·È ÂÎÊÚ·ÛÙÈΤ˜ ȉȷÈÙÂÚfiÙËÙ˜ Î·È Ó·‰Â›¯ÓÔ˘Ó Ì οÔÈÔ ÙÚfiÔ fiÙÈ ÙËÓ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó. ∆¤ÙÔÈÔÈ ÙÚfiÔÈ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Ë Î›ÓËÛË Ì ÙÔÛÒÌ·, Ë Û˘Óԉ›· Ì ·Ï·Ì¿ÎÈ· ÛÙÔ Ú˘ıÌfi ‹ Ì fiÚÁ·Ó· Î·È Ë Î·Ù·ÁÚ·Ê‹, ΢ڛˆ˜ Ì ÁÚ·ÊÈ΋·ÂÈÎfiÓÈÛË. √È ·ÎÚÔ¿ÛÂȘ ¤¯Ô˘Ó Û‡ÓÙÔÌË ‰È¿ÚÎÂÈ· (30ãã-60ãã) ηÈ, ·Ó ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÔ˘ÛÈο·ÔÛ¿ÛÌ·Ù·, ÂÈϤÁÔÓÙ·È Î·È Ë¯ÔÁÚ·ÊÔ‡ÓÙ·È ÂÎ ÙˆÓ ÚÔÙ¤ÚˆÓ ·fi ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi. ∏ ÈηÓfiÙËÙ· Ù˘ ·ÎÚfi·Û˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È fi¯È ÌfiÓÔ Ì¤Ûˆ Ù˘ ·ÎÔ˘ÛÙÈ΋˜ ÂÍÔÈΛˆÛ˘ ηÈÚÔÛÔ¯‹˜, ·ÏÏ¿ Î·È Ì¤Ûˆ Ù˘ Û‡ÓıÂÛ˘. ™‡ÓıÂÛË ÛËÌ·›ÓÂÈ Û˘Ó-Ù·›ÚÈ·ÛÌ· ‹¯ˆÓ, ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓˆÓ Ì ٤ÙÔÈÔ ÙÚfiÔ ÒÛÙ ӷ ¤¯Ô˘Ó ·Ú¯‹,̤ÛË Î·È Ù¤ÏÔ˜, Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·˜ ÌÈ· ÔÏfiÙËÙ· Ì ÓfiËÌ·. T· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· οÓÔ˘ÓÌÔ˘ÛÈΤ˜ Û˘Óı¤ÛÂȘ ·ӷϷ̂¿ÓÔÓÙ·˜ ‹¯Ô˘˜, ÌÂψ‰Èο ‹ Ú˘ıÌÈο ÛÙÔȯ›· Î.Ï. √È ÌÔ˘ÛÈΤ˜Û˘Óı¤ÛÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ‹ Ó· ÂÚÌËÓ‡ÔÓÙ·È. ∏ Û‡ÓıÂÛË ÂÚȤ¯ÂÈ Î·È ÙËÓ ÂÚÌËÓ›·.∂ÚÌËÓ›· ÛËÌ·›ÓÂÈ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ¯ÂÈÚÈÛÌÔ‡ ÔÚÁ¿ÓˆÓ Î·È ÊˆÓ‹˜ Î·È Î¿ÔȘ ÊÔÚ¤˜ ·ÔΈ‰ÈÎÔÔ›ËÛËÙ˘ ÛËÌÂÈÔÁÚ·Ê›·˜. ∂ÈϤÔÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ ¤ÎÊÚ·ÛË ÙˆÓ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ È‰ÈÔÙ‹ÙˆÓ Î¿ı ÎÔÌÌ·ÙÈÔ‡Î·È ·Ó¿‰ÂÈÍË ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ù˘ ÊfiÚÌ·˜ ÙÔ˘. ŸÙ·Ó ¤Ó· ·È‰› ηÏÂ›Ù·È Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÂȤӷ ÎÔÌÌ¿ÙÈ, ›ÙÂ Â›Ó·È ÙÚ·ÁÔ‡‰È ›Ù ÌfiÓÔ ÌÔ˘ÛÈ΋, ηÏÂ›Ù·È Ó· ÁÓˆÚ›ÛÂÈ fiÏ· ÂΛӷ Ù·ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔȯ›· Ù˘ ¤ÎÊÚ·Û˘ Î·È Ù˘ ÊfiÚÌ·˜ fiˆ˜ ÙÔ fiÛÔ ÁÚ‹ÁÔÚ· ‹ ·ÚÁ¿ ı· ÂÚÌËÓ¢Ù›οı ÎÔÌÌ¿ÙÈ, ÙÔ ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘ (‰ËÏ·‰‹ ·Ó Â›Ó·È ·Ó¿Ï·ÊÚÔ, ‚·Ú‡ Î.Ï.), ÙȘ ·ӷϋ„ÂȘ, ÙȘ·ÓÙÈı¤ÛÂȘ, Ù· ‰È¿ÊÔÚ· ̤ÚË Ù˘ Û‡ÓıÂÛ˘ Î.¿.

∆Û·ÊÙ·Ú›‰Ë˜,2002, ÛÛ. 11-15

¢ÈÂÚ¢ÓÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜, ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ÌÔ˘ÛÈ΋

°È· Ó· ·›ÍÔ˘Ì ÌÔ˘ÛÈ΋, ϤÓ ÔÈ ÂȉÈÎÔ›, «‰ÂÓ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ͤÚÔ˘Ì ÌÔ˘ÛÈ΋,Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· fiÙÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ¤¯Ô˘Ì ÙË ÁÓÒÛË Ó· ÙËÓ ·Ó·Ï‡ÛÔ˘Ì ‹ Ó· ÙËÓÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘ÌÂ. ∂›Ó·È fiˆ˜ fiÙ·Ó ÌÈÏ¿ÌÂ, Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ͤÚÔ˘ÌÂÁÚ·ÌÌ·ÙÈ΋, ‹ fiˆ˜ fiÙ·Ó ÎÈÓԇ̷ÛÙÂ, Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ͤÚÔ˘Ì ·Ó·ÙÔÌ›·»(Staccioli, 2004). ∆· ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó· ‰ÂÓ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ· ÁÈ· Ó· ·Ú·Á¿ÁÔ˘Ì ÌÔ˘ÛÈ΋.ªÔÚԇ̠ӷ ·›ÍÔ˘Ì ÌÔ˘ÛÈ΋ ·ÎfiÌË Î·È Ì ÙÔ ›‰ÈÔ Ì·˜ ÙÔ ÛÒÌ· fiˆ˜ Ì ·Ï·Ì¿ÎÈ·, ÌÂ¯Ù˘‹Ì·Ù· ÙˆÓ Ô‰ÈÒÓ, Ì ÌÔ˘ÚÌÔ˘ÚËÙ¿ Î.Ï. (°ÚËÁÔÚ›Ô˘, 1994).

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

328

ŒÓ· ÚÔÓÔÌÈ·Îfi ˘ÏÈÎfi ÁÈ· ·È¯Ó›‰È Ì ‹¯Ô˘˜, ÂÂȉ‹ ·Ú¤ÛÂÈ Ôχ ÛÙ· ·È‰È¿, Â›Ó·È ÙÔÓÂÚfi. ªÂ ÙÔ ÓÂÚfi ÌÔÚԇ̠ӷ ·Ú¿ÁÔ˘Ì ÔÏÏÔ‡˜ Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ‹¯Ô˘˜¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ˆ˜ ÂÍÔÏÈÛÌfi ÏÂοÓ˜, Îԇ˜, ÎÔ˘‚·‰¿ÎÈ·, ÔÙÈÛÙ‹ÚÈ·, ÌÔ˘Î¿ÏÈ·,ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ·, ¯ˆÓÈ¿, ÎÔ˘Ù¿ÏÈ·, ηϷ̿ÎÈ· Î.Ï., Î·È ‚¤‚·È· ÙȘ ··Ú·›ÙËÙ˜ Ï·ÛÙÈΤ˜Ô‰È¤˜ ÒÛÙ ӷ ÌË ‚Ú¤¯ÔÓÙ·È Ù· ·È‰È¿ (Staccioli, 2004). °È· Ù· ˯ËÙÈο ·È¯Ó›‰È· ÌÔÚÔ‡ÓÓ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó Â›Û˘ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜, Ï·ÛÙÈο ÌÔ˘Î¿ÏÈ·, ÙÂÓÂΉ¿ÎÈ· Î·È ÎÔ˘Ù¿ÏÈ·Î·È Î¿ı ¿ÏÏÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·Ú·Á¿ÁÂÈ ‹¯Ô. ∂Óı·ÚÚ‡ÓÔ˘Ì ٷ ·È‰È¿Ó· ÂÈÚ·Ì·Ù›˙ÔÓÙ·È, Ó· ·˘ÙÔۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Î·È Ó· ÂÍÔÈÎÂÈÒÓÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ Ô˘ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚Á¿ÏÔ˘Ó Ù· ‰È¿ÊÔÚ· ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜ ‹ ·ÔÌÔÓÒÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜,Ì ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÚfiÔ Ô˘ Ù· ÚÔÙÚ¤Ô˘Ì ӷ ·Û¯ÔÏËıÔ‡Ó Ì ¿ÏÏ· ˘ÏÈο (‚Ï. ÎÂÊ. 8, 9.2 ηÈ10). ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ .¯. ÙËÓ ÂÊËÌÂÚ›‰· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜‹¯Ô˘˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ú·Á¿ÁÔ˘Ó Ì ·˘Ù‹Ó, fiˆ˜ Ó· ÙËÓ Î¿ÓÔ˘Ó ¯ˆÓ› Î·È Ó· ÌÈÏ‹ÛÔ˘Ó‚¿˙ÔÓÙ¿˜ ÙËÓ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔ ÛÙfiÌ· ÙÔ˘˜, Ó· ÙÚ›„Ô˘Ó Ù· ʇÏÏ· Ù˘, Ó· ÙËÓ ÙÛ·Ï·ÎÒÛÔ˘Ó, Ó·ÙËÓ ÛΛÛÔ˘Ó, Ó· ÙË Û‡ÚÔ˘Ó ÛÙÔ ¿ÙˆÌ· Î.Ï. (ƒ‹Á·, 2001). ªÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÙÔ‡Ó ÁÈ·Ó· ·Ú·Á¿ÁÔ˘Ó Ì ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜, ÎÔ˘ÓÒÓÙ·˜ Ù˜ ‹ ¯Ù˘ÒÓÙ·˜ ÙÂ˜Ú˘ıÌÈο. ™Â οı ÂÚ›ÙˆÛË ÌÔÚ› Ó· ˙ËÙÂ›Ù·È ·fi Ù· ·È‰È¿ Ó· ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜Ô˘ ·ÎÔ‡Ó ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓ· Û ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘˜ fiˆ˜ Ë ¤ÓÙ·ÛË, Ë ‰È¿ÚÎÂÈ· Î.Ï., οÙÈÔ˘ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙÔÓ ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi ÙÔ˘ ÏÂÍÈÏÔÁ›Ô˘ ÙÔ˘˜ Ì Ӥ˜ ¤ÓÓÔȘ. ∞˘Ù¤˜ ÔȉڷÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· «ÌÈ·˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ·ÎÔ‹˜, ÌÈ·˜ ÛÙ¿Û˘˙ˆ‹˜ Ô˘ Ì·˜ οÓÂÈ Ó· ·Îԇ̠ٷ ¿ÓÙ·, Û fiϘ ÙȘ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ, Ó· ·Îԇ̠ÙÔÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È Ó· ·Îԇ̠ÙËÓ Î¿ı ΛÓËÛ‹ Ì·˜ ̤۷ ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. ¡· ·Îԇ̠ÙËÓ·Ó·ÓÔ‹ Ì·˜, Ù· ‚‹Ì·Ù¿ Ì·˜, ÙË ÊˆÓ‹ Ì·˜, ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ Ô˘ ·Ú¿ÁÔ˘Ó Ù· ¯¤ÚÈ· Ì·˜·ÁÁ›˙ÔÓÙ·˜ Ù· ·ÓÙÈΛÌÂÓ·. ¡· ·Îԇ̠ÙËÓ Ë¯ËÙÈÎfiÙËÙ¿ Ì·˜ Î·È ÙËÓ Ë¯ËÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ¿ÏÏˆÓ Á‡Úˆ Ì·˜» (Staccioli, 2004).

™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔÔÙÈ΋ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó Ù· ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó· Ô˘ ›ӷÈÙÔÔıÂÙË̤ӷ ÛÙË ÁˆÓÈ¿ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ·ÏÏ¿ Î·È Ù· ·˘ÙÔÛ¯¤‰È· ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó· Ô˘Î·Ù·Û΢¿˙Ô˘Ó Ù· ·È‰È¿ Ì ·Ï¿ ˘ÏÈο Ô˘ ÂÈϤÁÔ˘Ó (‚Ï. ·Ú·Î¿Ùˆ). ∂ÎÙfi˜ ÙÔ˘ fiÙÈÌÔÚÔ‡Ó Ó· Ù· ÂÍÂÚ¢ÓÔ‡Ó fiÔÙ ÙÔ ıÂÏ‹ÛÔ˘Ó, ·ÔÌÔÓÒÓÔÓÙ·˜ ‹ Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜‹¯Ô˘˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÂȯÂÈÚÒÓÙ·˜ Ó· ·Ú·Á¿ÁÔ˘Ó ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ Û˘Óı¤ÛÂȘ, Ù· ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó·ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó Î·È ÛÙ· ÌÔ˘ÛÈο ·È¯Ó›‰È·.

∂ÎÙfi˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ ÙˆÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙËÓ Ù¿ÍË, Ë ÂηÈ-‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÛÙ·‰È·Î¿ Î·È ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ ¿ÏψÓÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ (‚ÈÔÏÈÔ‡, ÎÈı¿Ú·˜, ÌÔ˘˙Ô˘ÎÈÔ‡, È¿ÓÔ˘ Î.¿.), ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·ÈÛÙ· ‰È¿ÊÔÚ· ÌÔ˘ÛÈο ·ÎÔ‡ÛÌ·Ù·. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ Ù¤ÙÔÈ·˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜ ·Ú¯Èο ηÈÂÊfiÛÔÓ Â›Ó·È ÂÊÈÎÙfi, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ·ÎÔ˘ÛÙÈο ÙÔÓ ‹¯Ô ÂÓfi˜ ÔÚÁ¿ÓÔ˘ (.¯. ηÏ› οÔÈÔÓÔ˘ ·›˙ÂÈ ÌÔ˘˙Ô‡ÎÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË, Ô ÔÔ›Ô˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙ· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ Ô˘ ÌÔÚ›ӷ ·Ú·Á¿ÁÂÈ Ì ·˘Ùfi ‹ ·ÎÔ‡Ó ‹¯Ô˘˜ ÙÔ˘ ÌÔ˘˙Ô˘ÎÈÔ‡ ˯ÔÁÚ·ÊË̤ÓÔ˘˜). ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ··Ú·ÙËÚÔ‡Ó ÙÔ fiÚÁ·ÓÔ ‹ ʈÙÔÁڷʛ˜ ÙÔ˘ ÔÚÁ¿ÓÔ˘, ÙÔ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó Î·È Û˘˙ËÙÔ‡Ó ÁÈ··˘Ùfi (.¯. M ÔÈÔ ¿ÏÏÔ fiÚÁ·ÓÔ ÌÔÈ¿˙ÂÈ; ∂›Ó·È ¤Á¯ÔÚ‰Ô ‹ ÎÚÔ˘ÛÙfi; ∞fi ÔÈ· ̤ÚË·ÔÙÂÏ›ٷÈ; ¶Ò˜ ÌÔÚ› Ó· ηٷÛ΢¿˙ÂÙ·È; Î.Ï.). ∞ÎÔ‡Ó ¤Ó· ÌÔ˘ÛÈÎfi ÎÔÌÌ¿ÙÈ, Ô˘ ÙÔÂÈϤÁÂÈ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ÛÙÔ ÔÔ›Ô Î˘ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó Î·È ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Î·ı·Ú¿ ÔÈ ‹¯ÔÈ ·fi ÙÔÛ˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÌÔ˘ÛÈÎfi fiÚÁ·ÓÔ. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ÚÔÙÚ‡ÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘ÓÙÔ˘˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ Î·È Ó· ÙÔ ‰ËÏÒÛÔ˘Ó Ì οÔÈÔ ÙÚfiÔ: .¯. fiÙ·Ó ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ·ÎÔ‡Ù ‹¯Ô˘˜ ·fi ÌÔ˘˙Ô‡ÎÈ ÌÔÚ›Ù ӷ ¯Ù˘¿Ù ·Ï·Ì¿ÎÈ·. ∞ÚÁfiÙÂÚ· Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

329

ÂȯÂÈÚ› ÙË ÁÓˆÚÈÌ›· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ì ¤Ó· ‰Â‡ÙÂÚÔ Î·È ¤Ó· ÙÚ›ÙÔ fiÚÁ·ÓÔ. ∫·ıÒ˜ ·˘Í¿ÓÂÙ·ÈË ÂÍÔÈΛˆÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ì ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ ·˘Í¿ÓÂÙ·ÈÎ·È Ë ÈηÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ Ó· ÙÔ˘˜ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Û˘Óı¤ÛÂȘ Î·È ·˘Ùfi ÙÔ˘˜ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· ··ÓÙÔ‡Ó Û ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· fiˆ˜ «¶ÔÈ· ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó· ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ¤·È˙·Ó Û’·˘Ùfi ÙÔ ÌÔ˘ÛÈÎfi ÎÔÌÌ¿ÙÈ Ô˘ ·ÎÔ‡Û·ÌÂ;» ‹ «¶ÔÈ· ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó· ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ¯ÚËÛÈ-ÌÔÔ›ËÛÂ Ô Û˘Óı¤Ù˘ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡;». ŒÙÛÈ Ù· ·È‰È¿ Ì·ı·›ÓÔ˘ÓÛÙ·‰È·Î¿ Ó· οÓÔ˘Ó ÂÈÏÔÁ¤˜ Î·È Ó· ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÁÈ· ‹¯Ô˘˜ Î·È ÌÂψ‰›Â˜ ηÈηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÙÔ ·ÈÛıËÙÈÎfi ÙÔ˘˜ ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ Ì¤Ûˆ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ ÙˆÓ ÂÓËϛΈÓ.

°¡ø™∏ ∞¡∞º√ƒ∞™∆· ȉȷ›ÙÂÚ· ̄ ·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ‹¯Ô˘ ›ӷÈ:∆Ô Ë¯fi¯ÚˆÌ·: ∂›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‹¯Ô˘ ‹ Ù˘ ʈӋ˜ ÔÚÁ¿ÓˆÓ ‹ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙÒÓ, ‰ËÏ·‰‹ Ë ‰È·ÊÔÚ¿ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ¤Ó·˜ ‹¯Ô˜ ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘ ‡„Ô˘˜ fiÙ·Ó ·Ú¿ÁÂÙ·È·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈο fiÚÁ·Ó· ‹ ʈӤ˜, .¯. ‹¯Ô˜ ·fi ¤Ó· ÊÏ¿Ô˘ÙÔ Î·È ·fi ¤Ó· ÎÏ·ÚÈÓ¤ÙÔ, Ì›·ÛÔÚ¿ÓÔ ·fi Ì›· ÌÂÛfiʈÓË Î.Ï.∏ ‰È¿ÚÎÂÈ·: ∂›Ó·È Ô ¯ÚfiÓÔ˜ Ô˘ ‰È·ÚΛ ¤Ó·˜ ‹¯Ô˜ Û ۯ¤ÛË Î·È ·Ó·ÏÔÁ›· ÚÔ˜ ¤Ó· ÛÙ·ıÂÚfi ‹·Î·ıfiÚÈÛÙ˘ ·ÎÚ›‚ÂÈ·˜ ÚfiÙ˘Ô Ì¤ÙÚÔ. ŸÙ·Ó ‰ËÏ·‰‹ ·Ó·ÊÂÚfiÌ·ÛÙ ÛÙȘ ·Í›Â˜ «ÔÏfiÎÏËÚÔ»,«ÌÈÛfi», «Ù¤Ù·ÚÙÔ», «fiÁ‰ÔÔ» ÎÏ ‰ÂÓ ÂÓÓÔԇ̠fiÙÈ ÙÔ «ÔÏfiÎÏËÚÔ» ¤¯ÂÈ Ì›· –Î·È ¿ÓÙ· ÙËÓ ›‰È·–ηıÔÚÈṲ̂ÓË ¯ÚÔÓÔÌÂÙÚÈ΋ ‰È¿ÚÎÂÈ·, ·ÏÏ¿ fiÙÈ ·Ó ÙÔ «ÔÏfiÎÏËÚÔ» ‰È·ÚΛ .¯. ÔÎÙÒ‰Â˘ÙÂÚfiÏÂÙ·, ÙfiÙ ÙÔ «ÌÈÛfi» ‰È·ÚΛ Ù¤ÛÛÂÚ·, ÙÔ «Ù¤Ù·ÚÙÔ» ‰‡Ô Î.Ï. ∆Ô «ÔÏfiÎÏËÚÔ» fï˜ÌÔÚ› Ó· ‰È·ÚΛ Î·È ¤Ó· ‰Â˘ÙÂÚfiÏÂÙÔ.∆Ô Ù¤ÌÔ: ∞ӷʤÚÂÙ·È ÛÙȘ Ù·¯‡ÙËÙ˜ Ì ÙȘ Ôԛ˜ ·›˙ÂÙ·È ¤Ó· ÌÔ˘ÛÈÎfi ÎÔÌÌ¿ÙÈ: ™ÙȘ‰È·‚·ıÌ›ÛÂȘ ÙÔ˘ ·ÚÁ¿ (lento) Î·È ÙÔ˘ ÁÚ‹ÁÔÚ· (allegro).√ Ú˘ıÌfi˜: ∂›Ó·È Ô ÛÙ·ıÂÚfi˜ Ú˘ıÌfi˜ ÛÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ Î·È Ë ‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÛË ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ÊıfiÁÁˆÓ Ô˘ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ ̄ ÚfiÓÔ.∏ ÌÂψ‰›·: ∂›Ó·È Ë ‰È·‰Ô¯‹ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ÊıfiÁÁˆÓ, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ÚÔηÏÔ‡Ó ·›ÛıËÌ· ¢·Ú¤ÛÎÂÈ·˜.∞ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÂÓfi˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘.ƒ˘ıÌÈÎfi ‹ ÌÂψ‰ÈÎfi Û¯‹Ì·: ŒÓ· ÌÈÎÚfi ÌÂψ‰ÈÎfi ‹ Ú˘ıÌÈÎfi ÌÔÙ›‚Ô Ô˘ ÌÔÚ› Î·È Ó· ÌËÓ·ӷÏËÊı›.ªÔÙ›‚Ô: ∆Ô ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ Û¯‹Ì· (ÌÂψ‰ÈÎfi ‹ Ú˘ıÌÈÎfi) Û ¤Ó· ÌÔ˘ÛÈÎfi ¤ÚÁÔ.∏ ¤ÓÙ·ÛË: µ·ÛÈ΋ ȉÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ‹¯ˆÓ, ‚¿ÛÂÈ Ù˘ ÔÔ›·˜ ÙÔ˘˜ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì Û ‰˘Ó·ÙÔ‡˜ ηÈÛÈÁ·ÓÔ‡˜ (piano: ··Ï¿, forte: ‰˘Ó·Ù¿, crescendo: ‚·ıÌÈ·›· ·‡ÍËÛË Ù˘ ¤ÓÙ·Û˘ ÙÔ˘ ‹¯Ô˘,diminuendo: ÛÈÁ¿ ÛÈÁ¿ Ô ‹¯Ô˜ Á›ÓÂÙ·È ÈÔ ··Ïfi˜, fortissimo: Ôχ ‰˘Ó·Ù¿, accent: ÙÔÓÈÛÌfi˜,sforzando: Í·ÊÓÈÎfi˜ ÙÔÓÈÛÌfi˜).∆Ô ‡„Ô˜: ∂›Ó·È ÙÔ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÙÔÓÈÎfi ‡„Ô˜ ÙˆÓ ‹¯ˆÓ Î·È ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙÔ˘·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô˘ Ù›ıÂÙ·È Û ·ÏÌÈ΋ ΛÓËÛË.

Kennedy, 1985. À¶∂¶£ & ¶π, 1991Ø ∂Á΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· ¶·ÁÎfiÛÌÈ·˜ ªÔ˘ÛÈ΋˜, 1993Ø ¶··¯ÚÈÛÙÔÊfiÚÔ˘ οÏ., 1995

∏ ηٷÛ΢‹ ·˘ÙÔÛ¯¤‰ÈˆÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ16

™Ù· ·È‰È¿ ·Ú¤ÛÂÈ Ôχ Ó· ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó Ù· ‰Èο ÙÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó· Î·È Ó·ÂÍÂÚ¢ÓÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ ÙÔ˘˜. ¶ÔÏÏ¿ ·˘ÙÔÛ¯¤‰È· fiÚÁ·Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÛ΢·ÛÙÔ‡Ó ·fiηıËÌÂÚÈÓ¿ ̆ ÏÈο, fiˆ˜ .¯.:

16. √È ÂÈÎfiÓ˜ ·˘ÙÔÛ¯¤‰ÈˆÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Â‰Ò ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙË ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÛÙËÓ Ù¿ÍËÙ˘ ÃÚ‡Û·˜ ¢·ÛοÏÔ˘, ÂÓÒ ÔÈ È‰¤Â˜ ÁÈ· Ù· ·˘ÙÔÛ¯¤‰È· fiÚÁ·Ó· ¤¯Ô˘Ó ·ÓÙÏËı› ·fi Ù· ‚È‚Ï›·: ™ÈÎÔÚÔ‡Î,(1984), ¶··¯ÚÈÛÙÔÊfiÚÔ˘ Î.¿Ï., (1995), Î·È ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· http://www.atozkidsstuff.com/musicpre. html

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

330

∆‡Ì·Ó· Ì ÌÈ· ÏÂοÓË, Ì›· ÁÏ¿ÛÙÚ· Ï·ÛÙÈ΋, Ì›· ηÙÛ·ÚfiÏ· ‹ ·fi ÎÔ˘ÙÈ¿‰È·ÊfiÚˆÓ ÂȉÒÓ, ÌÂÁÂıÒÓ Î·È ÔÈÔًوÓ. ™Î¿˙Ô˘Ó Ù· ·Ú·¿Óˆ ÛÎÂ‡Ë Ì ϷÛÙÈÎfiÌÔ˘Û·Ì¿, Ì ¯ÔÓÙÚfi Ó¿ÈÏÔÓ ‹ Ì ‰¤ÚÌ· Î·È Ù· ‰¤ÓÔ˘Ó ÛÊȯٿ, Á‡Úˆ Á‡Úˆ, Ì ۇÚÌ· ‹ ÌÂÂÙÔÓÈ¿. ÃÙ˘Ô‡Ó ÙÔ Ù‡Ì·ÓÔ Ì ͇ÏÈÓË ÎÔ˘Ù¿Ï·.

ª·Ú¿Î˜ ·fi ÎÔ˘ÙÈ¿ Î·È ÌÔ˘Î¿ÏÈ· ‰È·ÊfiÚˆÓÂȉÒÓ Î·È ÔÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÌÈÎÚÔ·ÓÙÈΛÌÂÓ· fiˆ˜ÛfiÚÔ˘˜, ‚fiÏÔ˘˜, ¯¿ÓÙÚ˜, ÎÔ˘ÌÈ¿, ‚fiÙÛ·Ï·, ¿Ì-ÌÔ Î.Ï. µ¿˙Ô˘Ó ÛÙ· ‰Ô¯Â›· ÌÂÚÈο ·fi Ù· ÌÈ-ÎÚÔ·ÓÙÈΛÌÂÓ· (ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚¿ÏÔ˘Ó Ù· ›‰È· ‹ ‰È·-ÊÔÚÂÙÈο Û οı ‰Ô¯Â›Ô) Î·È Ù· ÎÏ›ÓÔ˘Ó Î·Ï¿.

™Â›ÛÙÚ· ÊÙÈ·Á̤ӷ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ‰Ô¯Â›· fi-ˆ˜ Ï·ÛÙÈο ÌÔ˘Î¿ÏÈ·, ÎÂÛ‰¿ÎÈ· ·fi ÁÈ·Ô‡ÚÙÈ,ÎÔÓۤڂ˜ Î.¿. Ù· ÔÔ›· ÁÂÌ›˙Ô˘Ó Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈο˘ÏÈο fiˆ˜ fiÛÚÈ·, Ú‡˙È, Û˘Ó‰ÂÙ‹Ú˜, ̄ ¿ÓÙÚ˜ Î.¿.

∫Ô˘‰Ô‡ÓÈ·, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÛÊÂÓÙfiÓ˜, ÛÙȘÔԛ˜ ÎÚÂÌÔ‡Ó ÎÏÂȉȿ ‹ Á¿ÓÙ˙Ô˘˜ ÁÈ· ο‰Ú· Û¤ӷ ÙÂÓو̤ÓÔ ÛÎÔÈÓ›, Û‡ÚÌ· ‹ ÌÂÙÔÓÈ¿.

∫ÚÔ˘ÛÙ¿ ÌÂ Í˘Ï¿ÎÈ· ΢ÏÈÓ‰ÚÈο, ‚fiÙÛ·Ï· ηȤÙÚ˜.

ª·ÓÙÔÏ›ÓÔ ·fi ÓÂÚÔÎÔÏÔ·ı· Î·È ÂÙÔÓÈ¿ ÁÈ·¯ÔÚ‰‹ ÙËÓ ÔÔ›· ÛÙÂÚÂÒÓÔ˘Ó ÛÙÔ ¿ÓÔÈÁÌ· Ô˘ ‰Ë-ÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Î·È ·ÊÔ‡ ·Ê·ÈÚ¤ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÛfiÚÔ˘˜ ·fiÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi.

ºÏÔÁ¤Ú· ÙÔ˘ ¶¿Ó·, Ì ÌÂÚÈο ÎÔÌÌ¿ÙÈ· η-Ï·ÌÈÔ‡ Û ‰È¿ÊÔÚ· Ì‹ÎË ·fi 3-5 ÂηÙÔÛÙ¿.

ºÏÔÁ¤Ú˜ ·fi ÍÂÚ¿ ηϿÌÈ· ÛÙ· ÔÔ›· ·ÓÔ›ÁÔ˘Ó ÌÈ· ‹ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ Ùڇ˜.

∫Èı¿Ú˜ Ì ¿‰ÂÈ· ÎÔ˘ÙÈ¿ ·Ô˘ÙÛÈÒÓ ÛÙÔ Î·¿ÎÈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ·ÓÔ›ÁÔ˘Ó ÌÈ· ÙÚ‡·. ™ÙȘ¿ÎÚ˜ ηٿ Ì‹ÎÔ˜ ÙÔ˘ ÎÔ˘ÙÈÔ‡ ÛÙÂÚÂÒÓÔ˘Ó ÙÂÓو̤ӷ ¤ÓÙ ϿÛÙȯ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡ ¿¯Ô˘˜.

ªÔ˘ÛÈο ·È¯Ó›‰È·

«∆· ªÔ˘ÛÈο ·È¯Ó›‰È· ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÙË ¯Ú‹ÛË ·ÏÒÓ ‹ ·˘ÙÔÛ¯¤‰ÈˆÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ, ΢ڛˆ˜ÎÚÔ˘ÛÙÒÓ, Î·È ·Ô‚Ï¤Ô˘Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ·ÓÙ›Ï˄˘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ.∞ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ηÓfiÓ˜ Î·È ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ ı˘Ì›˙Ô˘Ó ÔÌ·‰ÈÎfi ·È¯Ó›‰È, Ù· ªÔ˘ÛÈο·È¯Ó›‰È· ‚ÔËıÔ‡Ó Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÌÈ· ÂÓÂÚÁfi Û¯¤ÛË Ì ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ Î·È Ó·Î·Ù·ÓÔ‹ÛÔ˘Ó Ì ÂÌÂÈÚÈÎfi ÙÚfiÔ ÔÚÈṲ̂Ó˜ ‚·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ fiˆ˜ ˯fi¯ÚˆÌ·, ÙÔÓÈÎfi‡ÊÔ˜, ‰˘Ó·ÌÈ΋, ηıÒ˜ ›Û˘ ÙȘ ¤ÓÓÔȘ ÙÔ˘ Ú˘ıÌÔ‡, Ù˘ ÌÂψ‰›·˜, ÙÔ˘ ÔÌ·‰ÈÎÔ‡Û˘ÓÙÔÓÈÛÌÔ‡ Î.Ï.» (°ÚËÁÔÚ›Ô˘, 1994, Û. 5).

1. °ÓˆÚÈÌ›· ÌÂ Ù· fiÚÁ·Ó·

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Î·È Ù· ·È‰È¿ οıÔÓÙ·È fiÏÔÈ Ì·˙› ÛÙÔÓ Î‡ÎÏÔ. ∫¿ı ·È‰› ÂÈϤÁÂÈ Î·È·›ÚÓÂÈ ¤Ó· fiÚÁ·ÓÔ ·fi Ù· ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó· Ô˘ ÂÍÔÏ›˙Ô˘Ó ÙË ÁˆÓÈ¿ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜:Ù˘Ì·Ó¿ÎÈ·, ÓÙ¤ÊÈ, ̷ڿΘ, ÙÚ›ÁˆÓÔ, ÎÔ˘‰Ô˘Ó¿ÎÈ·, ÌÂÙ·ÏÏÔʈӿÎÈ, ͢ÏfiʈÓÔ, Í˘Ï¿-

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

331

ÎÈ·, ͇ÛÙÚ·, È·Ù›ÓÈ· Î.¿. ∆Ô ÚÒÙÔ ·È‰› ‰ÔÎÈÌ¿˙ÂÈ Ó· ·›ÍÂÈ ÙÔ fiÚÁ·ÓÔ Ô˘ ÎÚ·Ù¿ÂÈ fiÛËÒÚ· ı¤ÏÂÈ Î·È fiÙ·Ó ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ ·›˙ÂÈ ÙÔ ÂfiÌÂÓÔ ·È‰›. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·ÌÔÚ› Ó· ÙÚÔÔÔÈËı›. ∆Ô ÚÒÙÔ ·È‰› ÍÂÎÈÓ¿ÂÈ Ó· ·›˙ÂÈ Î·È ÛÙ·Ì·Ù¿ÂÈ ÌfiÏȘ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈÙÔ ÂfiÌÂÓÔ ·È‰›. ∞˘Ùfi Á›ÓÂÙ·È ̄ ˆÚ›˜ ÏfiÁÈ·, ÌfiÓÔ Ì ÙÔ ¿ÎÔ˘ÛÌ· ÙÔ˘ ηÈÓÔ‡ÚÁÈÔ˘ ‹¯Ô˘.

∫·ıÒ˜ ÂÍÔÈÎÂÈÒÓÔÓÙ·È Ì ٷ fiÚÁ·Ó· Î·È ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜, ÙÔ ·È¯Ó›‰È ·˘Ùfi ÌÔÚ› Ó·ÌÂÙ·Ùڷ› Î·È Ó· ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÙ›. ∆· ·È‰È¿ ·›˙Ô˘Ó ÙÔ ¤Ó· ÌÂÙ¿ ÙÔ ¿ÏÏÔ ‰È¿ÊÔÚ˜·ÓÙÈı¤ÛÂȘ: Ô ÚÒÙÔ˜ ·›˙ÂÈ ·ÚÁ¿, Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ÁÚ‹ÁÔÚ·, Ô ÙÚ›ÙÔ˜ ·ÚÁ¿, Ô Ù¤Ù·ÚÙÔ˜ ‰˘Ó·Ù¿Î.Ï. ŒÙÛÈ Ù· ·È‰È¿ Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ó· ·ÎÔ‡Ó ÙÔÓ ¿ÏÏÔ Î·È Ó· ÙÔ˘ ··ÓÙÔ‡Ó ÛÙÔ ›‰ÈÔ ı¤Ì·.

2. ∏ ÌÔ˘ÛÈ΋ Û˘˙‹ÙËÛË

¢‡Ô ·È‰È¿ ÎÚ·ÙÔ‡Ó ·fi ¤Ó· fiÌÔÈÔ fiÚÁ·ÓÔ. ∆Ô ¤Ó· ·È‰› ÚÔÙ›ÓÂÈ ¤Ó· Ú˘ıÌÈÎfi Û¯‹Ì·Î·È ÙÔ ¿ÏÏÔ Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔ Â·Ó·Ï¿‚ÂÈ Â·ÎÚÈ‚Ò˜ [¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ Ù¤ÌÔ].

3. √ ¿ÓıÚˆÔ˜ ÌÔ˘ÛÈ΋

∆· ·È‰È¿ οıÔÓÙ·È Û ·ÎÏÔ ‹ Û ËÌÈ·ÎÏÈÔ ÎÚ·ÙÒÓÙ·˜ ÙÔ Î·ı¤Ó· ·fi ¤Ó· fiÚÁ·ÓÔ.™˘ÌʈÓÔ‡Ó fiÙÈ Î¿ı fiÚÁ·ÓÔ ·ÓÙÈÚÔۈ‡ÂÈ ¤Ó· ̤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÛÒÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘˜. ∆Ô Ù‡Ì·ÓÔ·ÓÙÈÚÔۈ‡ÂÈ Ù· fi‰È·, Ù· ÎÔ˘‰Ô˘Ó¿ÎÈ· Ù· ¯¤ÚÈ·, ÙÔ ÌÂÙ·ÏÏfiʈÓÔ ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ, ÔÈ̷ڿΘ ÙÔ˘˜ ÁÔÊÔ‡˜ Î.Ï. ŒÓ· ·È‰› ÛËÎÒÓÂÙ·È ÛÙË Ì¤ÛË Î·È ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ¯ÔÚ‡ÂÈ ÎÈÓÒÓÙ·˜¤Ó· ¤Ó· Ù· ̤ÏË ÙÔ˘ ÛÒÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘. ∆· ·È‰È¿ Ô˘ οıÔÓÙ·È ÛÙÔÓ Î‡ÎÏÔ ·›˙Ô˘Ó Î¿ı ÊÔÚ¿Ù· fiÚÁ·Ó· Ô˘ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÛÙÔ Ì¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Ô˘ ÎÈÓ›ٷÈ. ∆Ô ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Â›Ó·È ¤Ó·ÌÔ˘ÛÈÎfi ÎÔÌÌ¿ÙÈ Ô˘ ÂÓ·ÚÌÔÓ›˙ÂÙ·È ·fiÏ˘Ù· Ì ÙËÓ Î›ÓËÛË.

4. √ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ Ù˘ ÔÚ¯‹ÛÙÚ·˜17

£¤ÏÔ˘Ì ӷ ÂÙ‡¯Ô˘Ì ӷ ·›ÍÔ˘Ó fiÏ· Ù· ·È‰È¿ Ì·˙› ¤Ó·Ó ÍÂÚfi ‹¯Ô. ∞˘Ùfi ··ÈÙ› Ì›·Î›ÓËÛË Ì·¤ÛÙÚÔ˘. ™˘Ó‹ıˆ˜ ¤Ó·˜ Ì·¤ÛÙÚÔ˜, ÁÈ· Ó· ÂÙ‡¯ÂÈ Î¿ÙÈ Ù¤ÙÔÈÔ, οÓÂÈ Ì›· ‰ÈϋΛÓËÛË: ·Ó‚¿˙ÂÈ ·ÚÁ¿ ÙÔ ¯¤ÚÈ Î·È ·Ì¤Ûˆ˜ ÙÔ Î·Ù‚¿˙ÂÈ ·fiÙÔÌ·. ∏ ÚÒÙË Î›ÓËÛË (Ô˘·Ó·ÏÔÁ› ÛÙËÓ ÂÈÛÓÔ‹) ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡˜, ÂÓÒ Ë ÙÒÛË ÙÔ˘ ¯ÂÚÈÔ‡ (Ô˘·Ó·ÏÔÁ› ÛÙËÓ ÂÎÓÔ‹) Û˘Ì›ÙÂÈ Ì ÙÔÓ ‹¯Ô. ∆· ·È‰È¿ ‰È·ÛΉ¿˙Ô˘Ó Ôχ Ì ·˘Ùfi ÙԷȯӛ‰È, ȉ›ˆ˜ fiÙ·Ó ‚¿ÏÔ˘Ì οÔÈÔ ·È‰› Ó· οÓÂÈ ÙÔ Ì·¤ÛÙÚÔ.

ŸÙ·Ó Ù· ·È‰È¿ Û˘ÓËı›ÛÔ˘Ó Ó· ·›˙Ô˘Ó Ì ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ, ÌÔÚԇ̠ӷ ÂÈÛ·Á¿ÁÔ˘ÌÂÙȘ ¤ÓÓÔȘ ÙÔ˘ forte (‰˘Ó·Ù¿) Î·È ÙÔ˘ piano (··Ï¿). ŸÙ·Ó Ô Ì·¤ÛÙÚÔ˜ ¤¯ÂÈ ·Ó‚·Ṳ̂ÓÔÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi ÙÔ˘ ¯¤ÚÈ Ù· ·È‰È¿ ·›˙Ô˘Ó forte, ÂÓÒ fiÙ·Ó ÙÔ ¤¯ÂÈ Î·Ù‚·Ṳ̂ÓÔ ·›˙Ô˘Ópiano. ∆Ô fiÙ ı· ·›ÍÔ˘Ó ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ ‰ÂÍ› ̄ ¤ÚÈ ÙÔ˘ Ì·¤ÛÙÚÔ˘.

™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ˙ËÙԇ̠·fi Ù· ·È‰È¿ Ó· ·›ÍÔ˘Ó tremolo (‰ËÏ·‰‹ ¤Ó·Ó ‹¯Ô ·ӷϷÌ-‚·ÓfiÌÂÓÔ Ì ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏË Û˘¯ÓfiÙËÙ·, Ô˘ Ó· Ê·›ÓÂÙ·È Û· Û˘Ó¯fiÌÂÓÔ˜). ∞˘Ùfi ‰ÂÓ Â›Ó·È ÙÔ›‰ÈÔ Â‡ÎÔÏÔ Ó· ÂÈÙ¢¯ı› Ì fiÏ· Ù· fiÚÁ·Ó·. ¶.¯. ÔÈ Ì·Ú¿Î˜ Â›Ó·È ÊÙÈ·Á̤Ó˜ ÁÈ· ÙÔtremolo, ÂÓÒ ÙÔ tremolo Ì ٷ Í˘Ï¿ÎÈ· Â›Ó·È «Î·Ù’ ¢ÊËÌÈÛÌfiÓ» tremolo. ∞˘Ùfi Ô˘ ¤¯ÂÈÛËÌ·Û›· Â›Ó·È Ó· ηٷϿ‚Ô˘Ó Ù· ·È‰È¿ ·˘Ù‹ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ·. √È ‹¯ÔÈ tremolo ·fi fiÏË ÙËÓÙ¿ÍË Ì·˙› ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÔ˘Ì ÛÙ· ·È‰È¿ ÙÔ ‰˘Ó·Ùfi, ÙÔ ÛÈÁ·Ófi Î·È fiϘ ÙȘÂӉȿÌÂÛ˜ ‰È·‚·ıÌ›ÛÂȘ, ÁÈ·Ù› Ì·˜ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó Ó· ÂÚÓ¿Ì ÎÏÈ̷Έٿ ·fi ÙË Ì›· ¤ÓÙ·ÛËÛÙËÓ ¿ÏÏË. ∆Ô ·È‰› Ô˘ ˘Ô‰‡ÂÙ·È ÙÔ Ì·¤ÛÙÚÔ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È¢ı‡ÓÂÈ, ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÙȘԉËÁ›Â˜ Ô˘ ‰fiıËÎ·Ó ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜.

17. ∆Ô ·È¯Ó›‰È ·˘Ùfi Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ̛ÌËÛË ÚfiÏˆÓ Î·È ÌÔÚ› Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ Ù· ·È‰È¿ ÛÙȘ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜(‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 11.2).

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

332

∏ Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡ ÛÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ÌÈÎÚÒÓ ·È‰ÈÒÓ

TÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È ·ÔÙÂÏ› ‚·ÛÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÁÈ· ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ‰È··È‰·ÁÒÁËÛË ÙˆÓ ÌÈÎÚÒӷȉÈÒÓ Î·È ıˆÚÂ›Ù·È Ôχ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ·fi Ù· ÌÔ˘ÛÈο ·È¯Ó›‰È· Ô˘ ÚÔ·Ó·-ʤÚıËηÓ. ∆· ÛËÌÂÚÈÓ¿ ·È‰È¿ ¤¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ÌÔ˘ÛÈο ·ÎÔ‡ÛÌ·Ù·. ª¤Ûˆ Ù˘ ÙËÏÂfiÚ·Û˘,ÙÔ˘ Ú·‰ÈÔÊÒÓÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ˘ ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û ·ʋ Ì ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ÔÏ˘ÁψÛÛ›·Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙÔ Û‡Á¯ÚÔÓÔ ÔÏÈÙÈÛÌfi (Ì ÙËÓ ‡·ÚÍË ‰ËÏ·‰‹ ÔÏÏÒÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓÂȉÒÓ, ÌÔÚÊÒÓ Î·È ÛÙ˘Ï ÌÔ˘ÛÈ΋˜). ∆Ô Û¯ÔÏÂ›Ô ı· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛËÎÚÈÙËÚ›ˆÓ Ô˘ ı· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ Ó· οÓÔ˘Ó ÔÈÔÙÈΤ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜. ™Â ·˘Ù‹ ÙËÓÚÔÔÙÈ΋ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ÛÙÔ Ì¤ÙÚÔ ÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÔÙ‹ÙˆÓ Ù˘, ÌÔÚ› Ó· ÂÈϤÍÂÈ ·Ó¿ÌÂÛ·Û ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ˆÚ·›ˆÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ Î¿ı ›‰Ô˘˜ (‰ËÌÔÙÈÎÒÓ, ÚÂ̤ÙÈΈÓ, ¤ÓÙ¯ӈÓ,Û‡Á¯ÚÔÓ˘ Ì·Ï¿ÓÙ·˜, ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÂÚÈfi‰ˆÓ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ Î.Ï.). Ÿˆ˜ ‰È·Ê·›ÓÂÙ·ÈÛÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÔÏÏÒÓ ÎÂÊ·Ï·›ˆÓ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘,Ù· ·È‰È¿ Ì·ı·›ÓÔ˘Ó ÌÈÌÔ‡ÌÂÓ· ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÙˆÓ ÂÓËϛΈÓ. ∫·È ÙÔ ·ÈÛıËÙÈÎfi ÙÔ˘˜ ÎÚÈÙ‹ÚÈÔηÏÏÈÂÚÁÂ›Ù·È Ì¤Ûˆ Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ÙˆÓ ÂÓËϛΈÓ. ∞Ó ÙÔ˘˜ ÚÔÛʤÚÔ˘Ì ÌÈ· ·ÔÌ›ÌËÛË fiÛˆÓ·˘Ù¿ Ù· ›‰È· ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· οÓÔ˘Ó, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÚÔ¯ÂÈÚÔÁÚ·Ì̤ӷ ·È‰ÈοÙÚ·ÁÔ‡‰È·, Ù· ÛÙÂÚԇ̠·fi ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÍÂÏȯıÔ‡Ó Ì¤Ûˆ Ù˘ Ì›ÌËÛ˘.

ª·ı·›ÓÔÓÙ·˜ ¤Ó· ÙÚ·ÁÔ‡‰È Ô˘ ÙÔ˘˜ ·Ú¤ÛÂÈ18:♦ ∞ÎÔ‡Ó ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È.♦ ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù· ·Ú·ÎÈÓ› Ó· οÓÔ˘Ó ˘Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÙÔ ÔÈ· ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó· ÌÔÚ› Ó·

·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·È ÛÙÔ Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È.♦ ∞ÎÔ‡Ó Î·È ¿ÏÈ ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È Î·È Ù· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ó· ̄ Ù˘¿Ó ÙÔ Ú˘ıÌfi (.¯. ·Ï·Ì¿ÎÈ·).♦ ÷ÌËÏÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ¤ÓÙ·ÛË Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ Î·È Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù· ÚÔÙÚ¤ÂÈ Ó· ·ÎÔ‡ÛÔ˘Ó

ÚÔÛÂÎÙÈο Ù· ÏfiÁÈ· ÙÔ˘ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡.♦ ™˘˙ËÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi ÙÔ˘, ÙÔ ÛÙÈ¯Ô˘ÚÁfi, ÙÔÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ‹ Î·È ÙÔ Û˘Óı¤ÙË.♦ ∆· ·È‰È¿ ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È Û ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜: ÙˆÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙÒÓ Î·È ÙˆÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ. ∏ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ÙÚ·-

ÁÔ˘‰ÈÛÙÒÓ ‰ÔÎÈÌ¿˙ÂÈ Ó· ÙÚ·ÁÔ˘‰‹ÛÂÈ ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È Î·È Ë ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ Û˘Óԉ‡ÂÈ ¯Ù˘Ò-ÓÙ·˜ ÙÔ Ú˘ıÌfi (.¯. Ì ·Ï·Ì¿ÎÈ· ‹ Ì ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó·). √È ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÏÏ¿˙Ô˘ÓÚfiÏÔ˘˜. ™Â ÂfiÌÂÓË ÂÎÙ¤ÏÂÛË ÔÈ ÌÔ˘ÛÈÎÔ› Á›ÓÔÓÙ·È ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ¤˜ Î·È ÔÈ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ¤˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ›.

18. ∞·Ú·›ÙËÙË ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· Ó· ˘Ô‚ÏËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ‰È·‰Èηۛ· Â›Ó·È ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È Ó· ÙÔ˘˜ ·Ú¤ÛÂÈÎ·È Ó· ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ÙÔ ·ÎÔ‡ÛÔ˘Ó ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÁÈ· Ó· ÙÔ Ì¿ıÔ˘Ó.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

333

∏ ÌÔ˘ÛÈ΋ ÔÏ˘ÁψÛÛ›·

«∂›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔÙ˘ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ Ô-Ï˘ÁψÛÛ›·˜, Ù· ·È‰È¿ Ó· ηٷ-ÓÔ‹ÛÔ˘Ó fiÙÈ Ì¤Û· ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ÈÛÙÔÚ›·˜ ¤¯Ô˘Ó ˘¿ÚÍÂÈ ÔÏÏÔ›‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ› ÙÚfiÔÈ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›-Ô˘˜ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÎ-ÊÚ¿˙ÔÓÙ·È Ì ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋, Î·È Ì¤-Û· Û’ ·˘ÙÔ‡˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Î·ÈÔÈ ÌÔÚʤ˜ Ù˘ ·Ú·‰ÔÛȷ΋˜ ÌÔ˘-ÛÈ΋˜ ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ Ï·ÒÓ Î·È ÔÈÌÔÚʤ˜ Ù˘ “¤ÓÙ¯Ó˘” ÌÔ˘ÛÈ΋˜,·ÏÏ¿ Î·È ÌÔÚʤ˜ fiˆ˜ Ë Ù˙·˙, ËÚÔÎ ÎÏ» (°ÚËÁÔÚ›Ô˘, 1994, Û.6).

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÏÔÈfiÓ ÙˆÓ ‰Ú·-ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·-Ù˘¯ıÔ‡Ó ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ô, Ù· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ÌÔ˘ÛÈο ·ÎÔ‡ÛÌ·Ù·. ∫·Ù¿ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Û¯Â‰›ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜ (‚Ï. ÎÂÊ. 10) ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÎÔ‡ÛÔ˘Ó Î·È Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ·ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ¿ÏÏˆÓ Ï·ÒÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ. ªÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ·Ô‰ÂȯÙ› Ôχ ÂӉȷʤÚÔ˘Û· ı· ‹Ù·Ó Ó· ¤‚ÚÈÛÎÂ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ¿ÏψÓÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ·Ú·‰fiÛÂˆÓ Ù· ÔÔ›· ÌÈÏÔ‡Ó ÁÈ· Ù· ›‰È· Ú¿ÁÌ·Ù· Ì ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ÂÏÏËÓÈοÙÚ·ÁÔ‡‰È· (.¯. Ó·ÓÔ˘Ú›ÛÌ·Ù·, Ù·¯Ù·Ú›ÛÌ·Ù· Î.Ï.).

™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔÔÙÈ΋ ÔχÙÈÌË Â›Ó·È Ë Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÁÔÓ›˜ ·È‰ÈÒÓ Ô˘ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÔÏÈÙÈÛÌÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·. ª¤Û· ·fi ·˘Ù‹ ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù··È‰È¿ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó fiÙÈ Ô ·ÓıÚÒÈÓÔ˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ¤¯ÂÈ ÔÚÈṲ̂Ó˜ηıÔÏÈΤ˜ ÛÙ·ıÂÚ¤˜, fiÙÈ ‰ËÏ·‰‹ fiÏÔÈ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÁÂÏÔ‡Ó, ¯·›ÚÔÓÙ·È, ÎÏ·›ÓÂ, ÊÔ‚Ô‡ÓÙ·ÈÎ·È ·Á·Ô‡Ó Ì ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÚfiÔ, ·ÏÏ¿ ·Ï¿ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ·˘Ù¿ Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· ̤۷ ·fi‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÁÏÒÛÛ˜.

∏ ¤ÓÙ¯ÓË ‹ ÎÏ·ÛÈ΋ ÌÔ˘ÛÈ΋

∏ ÎÏ·ÛÈ΋ ÌÔ˘ÛÈ΋ ÌÔÚ› Ó· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Î·ÈÛÙËÓ ÂÍÔÈΛˆÛ‹ ÙÔ˘˜ Ì ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ «·ÎÔ‡ˆ ÌÔ˘ÛÈ΋». ªÔÚ› Ó· Ù· ̆ ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ Ó··Ú¯›ÛÔ˘Ó Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙ·‰È·Î¿ ÙËÓ ·ÊËÁËÌ·ÙÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ Î·È Ùˉ‡Ó·Ì‹ Ù˘ Ó· ÁÂÓÓ¿ Û˘ÓÂÈÚÌÔ‡˜. ™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔÔÙÈ΋ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› ӷηıÈÂÚÒÛÂÈ Î¿ÔÈÔ ¯ÚfiÓÔ Î·Ù¿ ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ù· ·È‰È¿ ı· ·ÎÔ‡Ó Î¿ÔÈ· ȉȷ›ÙÂÚ· ÂÓÙ˘-ˆÛȷο ¤ÚÁ· Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ·Ú¿‰ÔÛ˘, fiˆ˜ Û˘Ìʈӛ˜ Î·È ÎÔÓÛ¤ÚÙ· ÙÔ˘ ªÂÙfi‚ÂÓ,οÔÈÔ ÔÚ·ÙfiÚÈÔ ÙÔ˘ ª·¯, ÎÔÌÌ¿ÙÈ· ÙÔ˘ ™Ô¤Ó Î.Ï. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÌÔÚ› Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈÙ· ·È‰È¿ Ó· ÌÔÈÚ·ÛÙÔ‡Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ Î·È ÙȘ ÛΤ„ÂȘ Ô˘ ÙÔ˘˜ ÚÔοÏÂÛ ËÌÔ˘ÛÈ΋. ªÂ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ù· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˘ÔÛÙËÚȯÙÔ‡Ó ÛÙÔ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÙËÓÈηÓfiÙËÙ· Û‡ÓıÂÙˆÓ ˘ÔÎÂÈÌÂÓÈÎÒÓ Û˘ÓÂÈÚÌÒÓ, ·ÏÏ¿ Î·È Ó· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ˆ˜Ì›· ·˘ÙfiÓÔÌË ÁÏÒÛÛ·.

¶·Ú¤¯ÔÓÙ·˜ ÛÙ· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ Û˘¯Ó¤˜ ¢ηÈڛ˜ ÁÈ· ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Ì ÔÏÏÔ‡˜ ηȉȷÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋, ÂÓÈÛ¯‡Ô˘Ì ÙȘ Èı·ÓfiÙËÙ˜ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚÈÛÙ› ÙÔ

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Û¯Â‰›Ô˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈÔ‡Ó ÚfiÏÔ˘˜ ηȷ›˙Ô˘Ó ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó·

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

334

ٷϤÓÙÔ Î¿ÔÈˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ·ÏÏ¿ Î·È Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi ÙÔ˘˜ Û˘Ó‹ıÂÈÂ˜Ô˘ ÂÌÏÔ˘Ù›˙Ô˘Ó ÙÔ Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈÎfi ÙÔ˘˜ ÎfiÛÌÔ Î·È ÚÔÛʤÚÔ˘Ó Á·Ï‹ÓË Î·È ÈÛÔÚÚÔ›·ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ÙÔ˘˜ ̇ ˆ‹.

∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ȉ¤Â˜ ÁÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ∆A•I¢EYONTA™ ™TON KO™MO ME TH MOY™IKH

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ Ì›· ηۤٷ Ì ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ·fi ‰È¿ÊÔÚ˜ ¯ÒÚ˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘Î·È Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÂÈ ÛÙÔ Ê¿ÎÂÏÔ ˘ÏÈÎfi ÁÈ· ÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ¯ÒÚ˜: ‚›ÓÙÂÔ, ʈÙÔÁڷʛ˜ Î.Ï.∞Ó ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙËÓ Ù¿ÍË ·È‰È¿ ·fi ¿ÏϘ ¯ÒÚ˜, ÂÈϤÁÂÈ Î˘Ú›ˆ˜ ÌÔ˘ÛÈΤ˜ ·fi ÙȘ ¯ÒÚ˜ÚÔ¤ÏÂ˘Û‹˜ ÙÔ˘˜. ™˘˙ËÙ¿ Ì ٷ ·È‰È¿ ÁÈ· ÙȘ ¯ÒÚ˜ ·˘Ù¤˜. ∞ӷʤÚÔÓÙ·È ÛÙË ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘˜,ÛÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ÙÔ˘˜ Î·È ÛÙÔ˘˜ ¯ÔÚÔ‡˜ ÙÔ˘˜. µÏ¤Ô˘Ó ÂÈÎfiÓ˜ ·fi ÙËÓ Î¿ı ¯ÒÚ· Î·È ·ÎÔ‡ÓÙËÓ Î·Û¤Ù· Ì ٷ ÙÚ·ÁÔ‡‰È·. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÙÚ¤ÂÈ Ó· ·È‰È¿ Ó· ÎÈÓËıÔ‡Ó Ì ÙËÌÔ˘ÛÈ΋. ∆· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Î¿ÔȘ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ Ô˘ ·-Ó·Ï·Ì‚·ÓfiÌÂÓ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ¯ÔÚfi. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı·ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·ÚÔÙÚ‡ÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ‰ÔÎÈÌ¿ÛÔ˘Ó ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ «ÎÈÓËÛÈÔÏÔÁ›Â˜» Î·È «¯Ô-ÚÔÁڷʛ˜» ¿Óˆ Û ÌÔ˘ÛÈΤ˜ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ∞ÊÚÈ΋, ÙËÓ ∞Û›· Î.Ï. ∏ ÂηÈ-‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·Ú·ÙËÚ› Î·È Î·Ù·ÁÚ¿ÊÂÈ ÙÈ Î¿ÓÂÈ ÙÔ Î¿ı ·È‰›. ¢Â›¯ÓÂÈ Ó· ÙÔ˘ ·Ú¤ÛÂÈ Ó· ÎÈÓ›-Ù·È Ì ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋; ª‹ˆ˜ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË; ∫ÈÓÂ›Ù·È Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙÚfiÔ ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ›‰Ë ÌÔ˘ÛÈ΋˜; ªÈÌÂ›Ù·È ÙËÓ Î›ÓËÛË ¿ÏψÓ; ªÔÚ› Ó·ÌÈÌËı› ̄ ÔÚ¢ÙÈΤ˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ Ô˘ ‚ϤÂÈ .¯. Û ‚›ÓÙÂÔ; ∂ȯÂÈÚ› Ӥ˜ ̄ ÔÚ¢ÙÈΤ˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ;

2. ™YN£ETONTA™ ENA MOY™IKO ¶APAMY£I

√ÚÁ¿ÓˆÛË: ™˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó fiÏ· Ù· ·È‰È¿ Ù˘ Ù¿Í˘ ‹ ÌÈ· ÔÌ¿‰· ·È‰ÈÒÓ Î·ıÈÛÌ¤Ó·Î˘ÎÏÈο ÛÙË ÁˆÓÈ¿ Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ˘.

∂ÈÛ·ÁˆÁ‹: ∆· ·È‰È¿ ·ÎÔ‡Ó ÚÔÛÂÎÙÈο ÙÔ ·Ú·Ì‡ıÈ «√ ¶¤ÙÚÔ˜ Î·È Ô §‡ÎÔ˜» ηÈÛ¯ÔÏÈ¿˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ Ô˘ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡Ô˘Ó Ù· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÚfiÛˆ· ÙÔ˘ ·Ú·Ì˘ıÈÔ‡.

ÀÏÈο: ªÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó· ‹/Î·È Ë¯ÔÁÚ·ÊË̤ÓÔÈ ‹¯ÔÈ. ªÔÚÔ‡Ó Â›Û˘ Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó‹¯ÔÈ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜.

µ·ÛÈ΋ Ì·ıËÛȷ΋ Âȉ›ˆÍË: ¡· Ì¿ıÔ˘Ó Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó Î·È Ó· ·Ú¿ÁÔ˘Ó ‹¯Ô˘˜ Ì ‚¿ÛËÚÔÛ‰ÈÔÚÈṲ̂ӷ ÎÚÈÙ‹ÚÈ·.

¶Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‹ οÔÈÔ ·È‰› ‰ÈËÁÔ‡ÓÙ·È ¤Ó· ÁÓˆÛÙfi ‹ ·˘ÙÔÛ¯¤‰ÈÔ ·Ú·Ì‡ıÈ. ∏

ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÙ›ÓÂÈ Ó· ÛÎÂÊÙÔ‡Ó ÔÈÔÈ ‹¯ÔÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡Ô˘Ó ÙÔ˘˜‹ÚˆÂ˜ ÙÔ˘ ·Ú·Ì˘ıÈÔ‡. ™˘˙ËÙÔ‡Ó ÁÈ· Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù· Î·È ÙÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹ÚÂ˜ÙˆÓ ËÚÒˆÓ. ¶Ò˜ ı· Ú¤ÂÈ .¯. Ó· Â›Ó·È Ô ‹¯Ô˜ Ô˘ ı· ·ÓÙÈÚÔۈ‡ÂÈ ÙË ÃÈÔÓ¿ÙË, Ô˘Â›Ó·È ÏÂÙ‹, fiÌÔÚÊË Î·È ¤¯ÂÈ ·Ó¿Ï·ÊÚ˜ Î·È Â˘ÁÂÓÈΤ˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ; ¶Ò˜ ·Ó Â›Ó·È Ô ‹¯Ô˜ Ô˘ı· ·ÓÙÈÚÔۈ‡ÂÈ ÙËÓ ·ÚÎÔ‡‰· ‹ ÙÔ Ï‡ÎÔ; ∆È Â›‰Ô˘˜ ‹¯Ô ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·Á¿ÁÔ˘Ó ÁÈ· Ó··Ô‰ÒÛÔ˘Ó ÙÔ ÎÂϿˉËÌ· ÙˆÓ Ô˘ÏÈÒÓ, ÙÔ ‚·Ú‡ ‚‹Ì· ÙÔ˘ Á›Á·ÓÙ· ‹ ÙÔ Êfi‚Ô ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ;

∂ÈϤÁÔ˘Ó ÙËÓ Ë¯ËÙÈ΋ ËÁ‹ Ô˘ ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ·Ú¿ÁÔ˘Ó ÙÔÓ Î¿ı ‹¯Ô(.¯. Û˘ÌʈÓÔ‡Ó Ì ÙÔ Ù‡Ì·ÓÔ ‹ Ì ·ÚÁ¿ ¯Ù˘‹Ì·Ù· Ù˘ ·Ï¿Ì˘ ÛÙÔ ¿ÙˆÌ· Ó· ·Ó··-

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

335

ÚÈÛÙÔ‡Ó Ù· ‚‹Ì·Ù· ÙÔ˘ Á›Á·ÓÙ·, Ê˘ÛÒÓÙ·˜ ÂÏ·ÊÚ¿ Ì ̛· ÛÊ˘Ú›¯ÙÚ· ‹ οÓÔÓÙ·˜ Û¯Â-ÙÈÎÔ‡˜ ‹¯Ô˘˜ Ì ÙÔ ÛÙfiÌ· Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ÙÈÙ›‚ÈÛÌ· ÙˆÓ Ô˘ÏÈÒÓ, Ì ÙȘ ̷ڿΘӷ ·Ó··ÚÈÛÙÔ‡Ó ÙȘ Ì·˚ÌÔ‡‰Â˜ Ô˘ Ë‰Ô‡Ó ·fi ‰¤ÓÙÚÔ Û ‰¤ÓÙÚÔ Î.Ï.)

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ӷϷ̂¿ÓÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Î·È Ù· ·È‰È¿ ÂÎÙÂÏÔ‡Ó ÙÔÓ ‹¯Ô Ԣ¤ÏÂÍ·Ó ÁÈ· οı ‹Úˆ· fiÙ·Ó ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û’ ·˘ÙfiÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ·Ê‹ÁËÛË. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ÌÔÚ› Ó· ÛÙ·Ì·Ù¿ ÙËÓ ·Ê‹ÁËÛË ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ô˘ Â›Ó·È Ó· ·ÚÂÌ‚ÏËı› οı ‹¯Ô˜, Ó··ÚÂÌ‚¿ÏÏÂÙ·È Ô ‹¯Ô˜ ·fi Ù· ·È‰È¿ Î·È Ó· ÙË Û˘Ó¯›˙ÂÈ ¿ÏÈ.

ªÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ·Ê‹ÁËÛ˘ ·Ú·ÎÈÓ› Ù· ·È‰È¿ Ó· ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó Î·È Ó·Î·Ù·ÁÚ¿„Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ·Ú·Ì‡ıÈ ÙÔ˘˜. ¶.¯. Û ¤Ó·¯·ÚÙ› ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó ¤Ó· ÙÚ›ÁˆÓÔ ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÔ˘Ó fiÙÈ ÚÒÙ· ·ÎÔ‡ÁÂÙ·È Ô ‹¯Ô˜ ÙÚÈÁÒÓˆÓ, ‰›Ï·¤Ó· ·ÎÏÔ ÁÈ· Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÂfiÌÂÓÔ ‹¯Ô Ô˘ ·Ú¿ÁÂÙ·È ·fi ÓÙ¤ÊÈ, Î.Ô.Î.

∆· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ó· ·ӷϿ‚Ô˘Ó ÙËÓ ·Ê‹ÁËÛË ·›˙ÔÓÙ·˜ ‰È·‰Ô¯Èο ÙÔ˘˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜‹¯Ô˘˜ Î·È Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ·Ú·Ì‡ıÈ ÙÔ˘˜, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÌÈ· ‰È΋ÙÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÈ΋ Û‡ÓıÂÛË. ™’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘˜ Ë ·Ú·¿Óˆ ηٷÁÚ·Ê‹ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡-ÂÙ·È ÔχÙÈÌË.

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÌÈ·˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ÈÛÙÔÚ›·˜, Î·È Î·ıÒ˜ ·˘Í¿ÓÂ-Ù·È Ë ÂÈÙˉÂÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ÌÔÚ› Ó· ÂÈϤÍÔ˘Ó Ó· Û˘Ó‰˘¿ÛÔ˘Ó ‹¯Ô˘˜ Ô˘ ·Ú¿-ÁÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ Ì ¿ÏÏÔ˘˜ ˯ÔÁÚ·ÊË̤ÓÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ (.¯. ¤Ó·˜ ˯ÔÁÚ·ÊË̤ÓÔ˜ ‹¯Ô˜ Ô˘·Ó··ÚÈÛÙ¿ ÙÔ ÙÚ›ÍÈÌÔ ÌÈ·˜ fiÚÙ·˜ Ô˘ ·ÓÔ›ÁÂÈ ÌÔÚ› Ó· ·ÎÔ‡ÁÂÙ·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ì ÙÔÓ‹¯Ô Ô˘ ·Ó··ÚÈÛÙ¿ ÙË Ì¿ÁÈÛÛ· Ô˘ ·ÓÔ›ÁÂÈ ÙËÓ fiÚÙ·).◊ ÌÔÚ› Ó· Û˘ÌʈӋÛÔ˘ÓοÔÈÔÈ ‹¯ÔÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ‰È¿ÚÎÂÈ·, Ó· ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·È ‰ËÏ·‰‹ ÁÈ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË ÒÚ·(.¯. Ô ‹¯Ô˜ Ô˘ ·Ó··ÚÈÛÙ¿ ÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘ Á›Á·ÓÙ· ÛÙÔ ·Ú·Ì‡ıÈ «Ô ∆˙·Î Î·È Ë Ê·ÛÔÏÈ¿»,ÌÔÚ› Ó· ·ÎÔ‡ÁÂÙ·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ì ÙÔÓ ‹¯Ô Ô˘ ·Ó··ÚÈÛÙ¿ ÙÔÓ ∆˙·Î ÁÈ· fiÛË ÒÚ· Ô ∆˙·Î‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ì¤Û· ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘ Á›Á·ÓÙ· Î·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ó· ÚÔÛÙ›ıÂÙ·È Î·È Ô ‹¯Ô˜ Ô˘·Ó··ÚÈÛÙ¿ ÙÔ Ì·Ô‡ÏÔ ÙÔ˘ ıËÛ·˘ÚÔ‡ Ô˘ ·Ó·Î·Ï‡ÙÂÈ Ô ∆˙·Î ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘ Á›Á·ÓÙ·).

∞ÍÈÔÏfiÁËÛË™˘˙ËÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Î·È ÛΤÙÔÓÙ·È Á‡Úˆ ·fi ·˘Ù‹Ó Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ·

ÂÚˆÙËÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, fiˆ˜: ¶Ò˜ ÍÂΛÓËÛ ÙÔ ÌÔ˘ÛÈÎfi Ì·˜ ·Ú·Ì‡ıÈ; ¶Ò˜ÙÂÏ›ˆÛÂ; ¶ÔÈÔ˜ ‹¯Ô˜ ¤‰ÂÈÍÂ…; À‹Ú¯·Ó ‹¯ÔÈ Ô˘ ‰‹ÏˆÓ·Ó ·ÓÙ›ıÂÙ· Ú¿ÁÌ·Ù·; ∏ ÂÎ-Ù¤ÏÂÛË Ò˜ Û·˜ Ê¿ÓËÎÂ; ◊Ù·Ó Â‡ÎÔÏË; ∆È Û·˜ ‰˘ÛÎfiÏ„Â; £· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Á›ÓÂÈ Î·Ï‡ÙÂÚÔÙÔ ÌÔ˘ÛÈÎfi Ì·˜ ·Ú·Ì‡ıÈ; ∆È ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ οÓÔ˘ÌÂ;

π‰¤Â˜ ÁÈ· ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ ªÔÚ› Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÌÈ· ˯ËÙÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· ηÈ, ÍÂÎÈÓÒÓÙ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜, Ó·

Û˘Óı¤ÛÔ˘Ó ÌÈ· ÈÛÙÔÚ›· Ì ÏfiÁÈ·. ¶.¯. Ù· ·È‰È¿ ηıÈṲ̂ӷ ÛÙÔÓ Î‡ÎÏÔ Î·È ¤¯ÔÓÙ·˜ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ˘ ÙÔ Î·ı¤Ó· ·fi ¤Ó· ÌÔ˘ÛÈÎfi fiÚÁ·ÓÔ ‰›ÓÂÈ ¤Ó· ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ‹¯Ô. ∆· ˘fiÏÔȷηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· Ì·ÓÙ¤„Ô˘Ó ÙÈ ·Ó··ÚÈÛÙ¿ ·˘Ùfi˜ Ô ‹¯Ô˜ (.¯. Ô ‹¯Ô˜ Ì ÁÚ‹ÁÔÚ· ¯Ù˘‹Ì·Ù·ÙÔ˘ Ù·ÌÔ˘Ú›ÓÔ˘ ϤÓ fiÙÈ ÌÔÚ› Ó· ·Ó··ÚÈÛÙ¿ Ù· ‚È·ÛÙÈο ‚‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ Î.Ô.Î.) ∏ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ηٷÁÚ¿ÊÂÈ Ì ϤÍÂȘ ÙÈ Ê·ÓÙ¿˙ÔÓÙ·È Ù· ·È‰È¿ fiÙÈ ÌÔÚ› Ó· ·Ó··ÚÈÛÙ¿ Ôοı ‹¯Ô˜. ªÂ ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ Ï¤ÍÂˆÓ Ô˘ η٤ÁÚ·„ ٷ ‚ÔËı¿ÂÈ Ó· Û˘Óı¤ÛÔ˘Ó ÌÈ· ‰È΋ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚ›·.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

336

∏ ηٷÁÚ·Ê‹ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜∆· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ ÁÈ· Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·Ó·Áη›Ô Ó· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙË Û˘Ì‚·Ù‹ÌÔ˘ÛÈ΋ ÁÏÒÛÛ·, ·ÏÏ¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ ·ÚÙÈÙÔ‡Ú· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ÌÈ· ‰È΋ ÙÔ˘˜ ÛËÌÂÈÔÏÔÁ›· (.¯. ÂÈÎfiÓ˜, ۇ̂ÔÏ·, ϤÍÂȘ, ÁÚ·Ì̤˜, ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, Î.¿.) ÙËÓ ÔÔ›·ÂÈÓÔÔ‡Ó Ù· ›‰È· ‹ ÙÔ˘˜ ÚÔÙ›ÓÂÈ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‹ Û˘Ó-‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ·fi ÎÔÈÓÔ‡, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘Ó· ·ÔÙ˘ÒÛÔ˘Ó ÛÙÔ ¯·ÚÙ› ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÈΤ˜ Û˘Óı¤ÛÂȘ. ªÔÚÔ‡Ó ·ÎfiÌË Ó· Ì·ÁÓËÙÔʈ-Ó‹ÛÔ˘Ó ‹ Ó· ‚ÈÓÙÂÔÛÎÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Óı¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ӷ·ӤÏıÔ˘Ó Î·È Ó· ÙȘ ·ÎÔ‡ÛÔ˘Ó ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ‹ Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó ·ÏÈfiÙÂÚ˜ Ì ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÂ˜Û˘Óı¤ÛÂȘ Î·È Ó· οÓÔ˘Ó ÂÔÈÎÔ‰ÔÌËÙÈΤ˜ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ Ì ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, Ô˘ı· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂÈ Ë ÂͤÏÈÍ‹ ÙÔ˘˜. ∆¤ÏÔ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ ‹ ÙÈ˜Û˘Óı¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÔÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ Ù˘ Ù¿Í˘ ÙÔ˘˜. ∏ ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ˘ÔÏÔ-ÁÈÛÙ‹ ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÈ ÂÈϤÔÓ Î·È ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ ÙÔ˘˜ (.¯. Ó· ‰Ë-ÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó Ó¤Â˜ Û˘Óı¤ÛÂȘ Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ‹¯Ô˘˜ Ô˘ η٤ÁÚ·„·Ó Û ‰È·-ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ¯ÚÔÓÈΤ˜ ÛÙÈÁ̤˜), Ó· ÚÔÛı¤ÛÔ˘Ó ÂÈÎfiÓ· ÛÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ ÙÔ˘˜ ‹ Ó· ÂÂÓ‰‡ÛÔ˘Ó ÌÔ˘ÛÈο¤Ó· ‚›ÓÙÂÔ Ô˘ ¤Î·Ó·Ó (.¯. ‡ÛÙÂÚ· ·fi Ì›· ›Û΄Ë). øÛÙfiÛÔ ÁÈ· Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ó Û ÌÈ·Ù¤ÙÔÈÔ˘ ›‰Ô˘˜ ηٷÁÚ·Ê‹ Â›Ó·È ·Ó·Áη›· Ë Û¯ÂÙÈ΋ ÁÓÒÛË Î·È Ë ̆ ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡.

∆Û·ÊÙ·Ú›‰Ë˜, 2002

11.4 ∏ ºÀ™π∫∏ ∞°ø°∏

∆· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ Î›ÓËÛË. ∂˘¯·ÚÈÛÙÔ‡ÓÙ·È Ó· ÙÚ¤¯Ô˘Ó, Ó· ¯ÔÚÔË-‰Ô‡Ó, Ó· ÛηÚÊ·ÏÒÓÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÍÂÚ¢ÓÔ‡Ó ÙȘ ÎÈÓËÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Î·È Ù· fiÚÈ¿ÙÔ˘˜. ∞fi ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ù˘ Á¤ÓÓËÛ‹˜ ÙÔ˘˜ ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ·Ó¿ÁΘ Î·È Ù·Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜ Î·È Ì¤Ûˆ Ù˘ ΛÓËÛ˘ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ ¿Ï-ÏÔ˘˜ Á‡Úˆ ÙÔ˘˜. ∏ ÚÔԉ¢ÙÈ΋ Û˘ÓÂȉËÙÔÔ›ËÛË ·fi ÏÂ˘Ú¿˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÙÔ˘ ÛÒÌ·Ùfi˜ÙÔ˘˜ Î·È ÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÔÙ‹ÙˆÓ ÙÔ˘ Ó· ‰Ú· Î·È Ó· Âȉڿ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ô˘ Ù· ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÈ Û˘Ó-‰¤ÂÙ·È ¿ÚÚËÎÙ· Ì ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜. ŸÙ·Ó ÙÔ ·È‰› ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙÔÛÒÌ· ÙÔ˘ Î·È ·ÈÛı¿ÓÂÙ·È fiÙÈ ÙÔ ˘·ÎÔ‡ÂÈ, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ÌÔÚ› Ó· ÙÔ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÁÈ· ÙËÓ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ‰Ú¿Û˘ ÙÔ˘, ÙfiÙ ÓÔÈÒıÂÈ ¿ÓÂÛË Î·È ÛÈÁÔ˘ÚÈ¿ (ª·ÚÌÔ‡ÛË, 1999 – 2004).

¶ÚfiÛÊ·Ù˜ ¤Ú¢Ó˜ ·ÔηχÙÔ˘Ó fiÙÈ:

✒ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ·È¯ÓȉÈÔ‡ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Î·Ù·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ ÎÈÓËÙÈÎfi·È¯Ó›‰È,

✒ Û fiÏ· Ù· ÔÏÈÙÈÛÌÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· Ù· ·È‰È¿ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó Û ÂχıÂÚ˜ÎÈÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Î·È Û ÎÈÓËÙÈο ·È¯Ó›‰È· Ì ηÓfiÓ˜,

✒ Ù· ·È‰È¿ ÚÔÙÈÌÔ‡Ó ÙÔ ÎÈÓËÙÈÎfi ·È¯Ó›‰È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi οı ¿ÏÏË ‰È·ÛΤ‰·ÛË,✒ ÚÔÙÈÌÔ‡Ó Ó· ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÔ˘Ó ÛÙȘ ÎÈÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·Ú¿ ÛÙȘ ¿ÏϘ

‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ÙÔ˘˜ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜, ✒ Ë ÂÓÂÚÁfi˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙȘ ÎÈÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Â›Ó·È ¤Ó·˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜

·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ·Ô‰Ô¯‹˜ Û fiÏÔ ÙÔ Ê¿ÛÌ· Ù˘ ·È‰È΋˜ ËÏÈΛ·˜, ÙfiÛÔ ÁÈ·Ù· ·ÁfiÚÈ·, fiÛÔ Î·È ÁÈ· Ù· ÎÔÚ›ÙÛÈ·,

✒ Ë Ù·ÎÙÈ΋ ÎÈÓËÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Û˘ÓÂÈÛʤÚÂÈ ÛÙË Ê˘ÛÈ΋, ÙË ÁÓˆÛÙÈ΋ Î·È ÙËÛ˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ.(Doherty & Bailey, 2003)

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

337

M ÙȘ ÎÈÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙÔ ÌÈÎÚfi ·È‰› ÂÍÂÚÂ˘Ó¿ ÙȘ ¤ÓÓÔȘ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ÙÔ˘¯ÚfiÓÔ˘ Î·È ÙÔ˘˜ ·Ô‰›‰ÂÈ ÚÔÛˆÈÎfi ÓfiËÌ·. ¶ÚÔ‚ÏËÌ·Ù›˙ÂÙ·È Ò˜ ı· ÎÈÓËı› ÛÙÔÓÙÚÈۉȿÛÙ·ÙÔ ÎfiÛÌÔ, Ò˜ ı· ÙÚ¤ÍÂÈ, Ò˜ ı· ˉ‹ÍÂÈ, Û fiÛÔ ¯ÚfiÓÔ ı· ‰È·Ó‡ÛÂÈ ÌÈ··fiÛÙ·ÛË, ÚÔ˜ Ù· Ô‡ ı· ηÙ¢ı˘Óı›, fiÛÔ Ì·ÎÚÈ¿ ı· ÂÙ¿ÍÂÈ ¤Ó· ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ(∆Û··Î›‰Ô˘, 1997). ∞ÈÛı¿ÓÂÙ·È fiÙÈ ÌÔÚ› Ó· ÎÈÓÂ›Ù·È ÁÚ‹ÁÔÚ· ‹ ·ÚÁ¿ Î·È ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·ÈÚÔԉ¢ÙÈο Ò˜ ·˘Ù¤˜ ÔÈ ·ÏÏ·Á¤˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ (ª·ÚÌÔ‡ÛË,1999-2004).

µ·ÛÈÎfi˜ ÛÎÔfi˜ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ º˘ÛÈ΋˜ ∞ÁˆÁ‹˜ ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Â›Ó·È Ó·Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó Ù· ·È‰È¿ Û ÔÈΛϘ ÂÏ΢ÛÙÈΤ˜ ÁÈ’ ·˘Ù¿ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ΛÓËÛ˘, ÔÈ Ôԛ˜ÙÔ˘˜ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó fi¯È ÌfiÓÔ Ó· ·ӷϷ̂¿ÓÔ˘Ó, ·ÏÏ¿ Î·È Ó· ÂÍÂÏ›ÛÛÔ˘Ó ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ÎÈÓËÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÂÌÂÈڛ˜, ÚÔ‚·›ÓÔÓÙ·˜ Û Ӥ˜ ÂÍÂÚ¢ӋÛÂȘ ÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÔÙ‹ÙˆÓ ÙÔ˘˜(North, 1990). Œ¯ÔÓÙ·˜ ÔÏϤ˜ Î·È Û˘¯Ó¤˜ ¢ηÈڛ˜ ΛÓËÛ˘ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÔÏÏÒÓÎ·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ, Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ ÚÔԉ¢ÙÈο Á›ÓÔÓÙ·È Èηӿ:

✒ Ó· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘˜ Î·È Ó· Ì¿ıÔ˘Ó Ó· ÙÔ ÂϤÁ¯Ô˘Ó,

✒ Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÙËÓ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· ÊÚÔÓÙ›‰·˜ Î·È ¿ÛÎËÛ˘ ÙÔ˘ ÛÒÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘˜,

✒ Ó· ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο Ì ÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘˜, ηıÒ˜ Ë Î›ÓËÛË Â›Ó·È Ô Ê˘ÛÈÎfi-ÙÂÚÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ ÁÈ’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ËÏÈΛ·. ª¤Ûˆ Ù˘ ΛÓËÛ˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓÔ‡Ó Î·ÈÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜ Û˘¯Ó¿ Ôχ ÈÔ Â‡ÁψÙÙ· ·fi fi,ÙÈ Ì ÙË ÏÂÎÙÈ΋ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· (‚Ï. Î·È ÎÂÊ.2).

✒ Ó· ÂÈÏ‡Ô˘Ó ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó ÙÔ ÛÙfi¯Ô ÙÔ˘˜, fiˆ˜ ÁÈ··Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË Î›ÓËÛË Î·È Ó· Á›ÓÔÓÙ·È Ôχ ÌÈÎÚÔ› ÁÈ·Ó· Î˘Ï‹ÛÔ˘Ó Ôχ ÁÚ‹ÁÔÚ·, Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó Î›ÓËÛË ·ÚÁ‹ ÁÈ· Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó.¯. ÙËÓ ·ÚÎÔ‡‰· ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛˆÓ, Ó· ˘ÔÏÔÁ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ¤ÓÙ·ÛË ÙÔ˘¯Ù˘‹Ì·ÙÔ˜ Ù˘ Ì¿Ï·˜ ÁÈ· Ó· ηٷʤÚÔ˘Ó Ó· ÙËÓ ÂÚ¿ÛÔ˘Ó Ì¤Û· ·fi ÙÔÛÙÂÊ¿ÓÈ.

✒ Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È fiÙÈ Î¿ı ·È‰› ¤¯ÂÈ Ù· ‰Èο ÙÔ˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙ· Î·È ÙȘ ‰ÈΤ˜ÎÈÓËÙÈΤ˜ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ Î·È ÈηÓfiÙËÙ˜ Î·È Ó· Ì¿ıÔ˘Ó Ó· Û¤‚ÔÓÙ·È ÙË ‰È·ÊÔÚÂÙÈ-ÎfiÙËÙ·.

∏ Ê˘ÛÈ΋ ·ÁˆÁ‹ ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ΛÓËÛ˘ Ô˘Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙÔ Ú˘ıÌfi, Ì ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË Î·È Ì ÙÔ ¯ÔÚfi, ηıÒ˜ Î·È ÙËÓ ¤Ó·ÚÍËÙ˘ ̇ËÛ˘ ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÙÔ˘ ·ıÏËÙÈÛÌÔ‡.

µ·ÛÈΤ˜ ÂȉÈÒÍÂȘ

∞Ó·Ï˘ÙÈÎfiÙÂÚ·, ÔÈ ‚·ÛÈÎfiÙÂÚ˜ ÂȉÈÒÍÂȘ Ô˘ ı¤ÙÂÈ ¤Ó· ÚfiÁÚ·ÌÌ· Ê˘ÛÈ΋˜ ·ÁˆÁ‹˜ÁÈ· ÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Â›Ó·È Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ (Slater, 1993):

·) ™˘Ó›‰ËÛË ÙÔ˘ ÛÒÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÔÙ‹ÙˆÓ ÙÔ˘. ™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔÔÙÈ΋ ÔȉڷÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔ˘˜ ‰›ÓÔ˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó··ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó Ì οı ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜.

‚) AÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ ÔÈfiÙËÙ·˜ Ù˘ ΛÓËÛ˘. ∫·ıÒ˜ ¤¯Ô˘Ó ¢ηÈڛ˜ Ó· ‰ÈÂÚ¢ÓÔ‡Ó ÙȘÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜, Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙȘ ‰˘Ó·ÌÈΤ˜ ·fi ÙȘ ·Ó¿Ï·ÊÚ˜

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

338

ÎÈÓ‹ÛÂȘ, ÙȘ ÁÚ‹ÁÔÚ˜ Î·È ·fiÙÔ̘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ·fi ÙȘ ·ÚÁ¤˜ Î·È Û˘ÁÎÚ·ÙË̤Ó˜(.¯. ¶Ò˜ ÂÚ·ÙÔ‡Ó ÁÈ· Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·ÚÎÔ‡‰· ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂˆÓ Î·È Ò˜ ÁÈ· Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÙ·ÏÔ‡‰· ‹ ÙË Ì¤ÏÈÛÛ·;¶Ò˜ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó ÙÔ ‚fiÙÛ·ÏÔ Ô˘ ¤ÊÙÂÈ Ì ÔÚÌ‹ ÛÙÔ ÓÂÚfi Î·È Ò˜ ÙÔ Ê‡ÏÏÔ¯·ÚÙÈÔ‡ Ô˘ ¤ÊÙÂÈ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜;)19. ¶ÚÔ‚ÏËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ÙȘ ‰È·‰ÚÔ̤˜ Ô˘‰È·Ó‡Ô˘Ó ÔÈ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ·¤Ú· Î·È ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜. Œ¯Ô˘Ó Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓËηÙ‡ı˘ÓÛË ÛÙÔ ̄ ÒÚÔ ‹ Â›Ó·È Â‡Î·ÌÙ˜ Î·È Â˘¤ÏÈÎÙ˜;

Á) AÓÙ›ÏË„Ë ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ ̤۷ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È. ™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔÔÙÈ΋ ÙÔ˘˜‰›ÓÔÓÙ·È Â˘Î·Èڛ˜ Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÙÔ ¯ÒÚÔ Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘˜, ̤ۈÎÈÓ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÌÂÏÒÓ ÙÔ˘. ¢ÈÂÚ¢ÓÔ‡Ó ÙÚfiÔ˘˜ ÌÂٷΛÓËÛ˘ ·fi ÙÔÓ¤Ó· ¯ÒÚÔ ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ Î·È ·fi ÙÔ ¤Ó· Â›Â‰Ô ÛÙÔ ¿ÏÏÔ. ™˘ÓÂȉËÙÔÔÈÔ‡Ó ÙÈ ÛËÌ·›ÓÂÈÎÔÓÙ¿ Î·È Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘˜. ∞ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜Î·Ù¢ı‡ÓÛÂȘ Ù˘ ΛÓËÛ˘ Î·È Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ó· ÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙ·È ÙÔ ¯ÒÚÔ Ì ¿ÏÏ· ·È‰È¿Ô˘ ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È.

‰) AÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ ΛÓËÛ‹˜ ÙÔ˘˜ Û ۯ¤ÛË Ì ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜. √È Û¯¤ÛÂȘ Ô˘·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Â›Ó·È Ôχ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÂÓfi˜ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÎÈÓËÙÈ΋˜·ÁˆÁ‹˜. ∆· ·È‰È¿ ‰Â Ì·ı·›ÓÔ˘Ó ÌfiÓÔ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÙÔ ¯ÒÚÔ Ì·˙› Ì ÙÔ˘˜¿ÏÏÔ˘˜, ·ÏÏ¿ ¤¯Ô˘Ó ¢ηÈڛ˜ Ó· ÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙ·È ÂÌÂÈڛ˜ ΛÓËÛ˘, Ó· ηıÔ‰ËÁÔ‡ÓÎ·È Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜. ™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔÔÙÈ΋ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ‰›ÓÔÓÙ·È Â˘Î·Èڛ˜ ÛÙ· ·È‰È¿ Ó· ‰Ô˘Ï‡ԢÓηٿ ˙‡ÁË, Û ÙÚÈ¿‰Â˜ ‹ Î·È Û ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ÔÌ¿‰Â˜, ÒÛÙ ӷ Û˘ÓÙÔÓ›˙Ô˘Ó ÙȘÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó ¤Ó· ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·.

∂›Û˘, ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·˜ ÎÈÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, ·Ú¤¯ÂÙ·È ÛÙ· ·È‰È¿ Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·Ó· ÚÔÛÂÁÁ›˙Ô˘Ó ˙ËÙ‹Ì·Ù· Î·È Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ‰Â Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Ì ı¤Ì·Ù· ΛÓËÛ˘, fiˆ˜:

✒ Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È, ̤ۈ ÙˆÓ ÔÌ·‰ÈÎÒÓ ·È¯ÓȉÈÒÓ, ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜Î·ÓfiÓˆÓ ·È¯ÓȉÈÔ‡ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜,

✒ Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ηÓfiÓˆÓ ·ÛÊ·Ï›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÊ˘Á‹·Ù˘¯ËÌ¿ÙˆÓ.

™˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙÔ Û›ÙÈ∂›Ó·È ·˘ÙÔÓfiËÙÔ fiÙÈ ÁÈ· ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÎÈÓËÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ù· ·È‰È¿ ı· Ú¤ÂÈ Ó·ÊÔÚÔ‡Ó ¿ÓÂÙ· ÚÔ‡¯· Î·È ·Ô‡ÙÛÈ·. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓËÌÂÚÒÓÂÈ Û¯ÂÙÈο ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ Î·È ˙ËÙ¿ ÙËÛ˘ÓÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜.

19. £ÂˆÚÂ›Ù·È ·˘ÙÔÓfiËÙÔ fiÙÈ ÔÈ ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÔÈ ÌÈÌ‹ÛÂȘ ÎÈÓ‹ÛÂˆÓ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì‰ڷÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÚÔÛÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó È‰È·›ÙÂÚÔ ÓfiËÌ·. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ÁÈ·‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂȘ ÁÓˆÛÙÒÓ ÛÙ· ·È‰È¿ ‹/Î·È ·˘ÙÔÛ¯¤‰ÈˆÓ ÈÛÙÔÚÈÒÓ, Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Û¯Â‰›ˆÓÂÚÁ·Û›·˜.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

339

√ ̄ ·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ

Ÿˆ˜ ‹‰Ë ·Ó·Ê¤ÚıËÎÂ, ¤Ó· ̤ÚÔ˜ ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓˆÓ ÎÈÓËÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂȘ Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ÛÙÔÏ·›ÛÈÔ ‰Ú¿ÛÂˆÓ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙȘ ¿ÏϘ Ì·ıËÛȷΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ (‚Ï. ÎÂÊ. 8, 9 Î·È 10).øÛÙfiÛÔ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ê˘ÛÈ΋˜ ·ÁˆÁ‹˜ Ô˘ ·›ÚÓÔ˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÙÔ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ·È¯ÓȉÈÔ‡, ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ÁÈ· ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜ ÎÔÚ‰¤Ï˜, ̿Ϙ,Ì·ÏfiÓÈ· Î.¿. √È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ú˘ıÌÈ΋˜ Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· ηٷϷ̂¿ÓÔ˘Ó ·ÚÎÂÙfi¯ÒÚÔ ÛÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· Ê˘ÛÈ΋˜ ·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ, ÁÈ·Ù› Ô Ú˘ıÌfi˜ Â›Ó·È Ë ‚¿ÛË ÛÂfiϘ ÙȘ ÂΉËÏÒÛÂȘ Ù˘ ˙ˆ‹˜. √È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ›, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿Ó· ÂÎÊÚ·ÛÙÔ‡Ó Ì ÙËÓ Î›ÓËÛË, ·Ó·Î·Ï‡ÙÔÓÙ·˜ Î·È ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·˜ ÙȘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ÙÔ˘˜ÈηÓfiÙËÙ˜, Â›Ó·È ÂȂ‚ÏË̤ÓÔ Ó· ·ÍÈÔÔÈÔ‡Ó Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÔÏÏ¿ ÂÎÊÚ·ÛÙÈο ̤۷, fiˆ˜ÙÔÓ ÚÔÊÔÚÈÎfi ÏfiÁÔ, ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋, ÙË ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋, ÙË ÁÏ˘ÙÈ΋ Î.Ï. (∫˘ÓËÁÔ‡-ºÏ¿ÌÔ˘Ú·,1993, Û. 5).

°È· Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È Ù· ·È‰È¿ ÛÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ú˘ıÌÈ΋˜ Ô˘ ÙÔ˘˜ ÚÔÙ›ÓÔ-ÓÙ·È, ·˘Ù¤˜ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ‰È·ÛΉ·ÛÙÈΤ˜. ™˘¯Ó¿ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ·È¯Ó›‰È· Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈο̤ÚË ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ ÛÙË ‚¿ÛË Î¿ÔÈÔ˘ Ú˘ıÌÔ‡, fiˆ˜ (Slater, 1993):

✒ ¶·È¯Ó›‰È· Ì ٷ ¯¤ÚÈ·: ÃÙ˘Ô‡Ó Ù· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘˜ ‰˘Ó·Ù¿ Î·È ··Ï¿, ¯Ù˘Ô‡Ó Ù· ¯¤ÚÈ·ÙÔ˘˜ Ì ٷ ¯¤ÚÈ· ÙˆÓ ¿ÏψÓ, ¯Ù˘Ô‡Ó Ù· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘˜ Á‡Úˆ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ¿ÙˆÌ·, Ù·¯Ù˘Ô‡Ó ÎÔÓÙ¿ Î·È Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘˜, ¯Ù˘ÒÓÙ·˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ̤ÏË ÙˆÓ¯ÂÚÈÒÓ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ¿ÙˆÌ· ·Ú¿ÁÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ‹¯Ô˘˜ ‹ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÌÔÙ›‚·.

✒ ¶·È¯Ó›‰È· Ì ٷ fi‰È·: ∫¿ÓÔ˘Ó ÌÈÎÚ¿ Î·È ÌÂÁ¿Ï·, ÁÚ‹ÁÔÚ· Î·È ·ÚÁ¿ ‚‹Ì·Ù·. XÔ-ÚÔˉԇÓ. ¶Ë‰Ô‡Ó ÛÙÔ ¤Ó· fi‰È Î·È ‡ÛÙÂÚ· ÛÙÔ ¿ÏÏÔ. ∆Ú¤¯Ô˘Ó, ηϿ˙Ô˘Ó, ·Ó·Ú-ÚȯÒÓÙ·È.

✒ ¶·È¯Ó›‰È· Ì ÙÔ˘˜ ·ÁÎÒÓ˜: ÛÚÒ¯ÓÔÓÙ·È ··Ï¿ Ì ÙÔ˘˜ ·ÁÎÒÓ˜. ∫ÈÓÔ‡Ó ÙÔ˘˜·ÁÎÒÓ˜ ÙÔ˘˜ Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·˜ ÌÔÙ›‚· ÛÙÔÓ ·¤Ú·. ∆Ô˘˜ ÎÈÓÔ‡Ó ÁÚ‹ÁÔÚ· Î·È ‰˘Ó·-ÌÈο ‹ ·ÚÁ¿ Î·È Óˆ¯ÂÏÈο. ∫ÈÓÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ·ÁÎÒÓ˜ ÙÔ˘˜ Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ηÙ¢-ı‡ÓÛÂȘ Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·˜ Û¯‹Ì·Ù·, .¯. Û· Ó· ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó Î¿ÙÈ ÛÙÔÓ·¤Ú·20,

✒ ¶·È¯Ó›‰È· Ì ٷ ÁfiÓ·Ù·: ¶ÂÚ·ÙÔ‡Ó Ì ÙÂÓو̤ӷ ‹ ÌÂ Ï˘ÁÈṲ̂ӷ ÁfiÓ·Ù·.¶ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó Ù· ÁfiÓ·Ù· ÌÚÔÛÙ¿ Î·È ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÛÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË Ô˘ ÙÔ˘˜˘Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó.

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÁÓˆÚÈÌ›·˜ Ì ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ú˘ıÌÈ΋˜ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÓ-ı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ÂÍÂÚ¢ÓÔ‡Ó ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó Û ÌÂÁ¿Ï· Ì·-ÓÙ›ÏÈ·, ÎÔÚ‰¤Ï˜ ÛÙ· ÛÙÂÊ¿ÓÈ· Î·È ÛÙȘ ̿Ϙ Ì ÙË Û˘Óԉ›· ÌÔ˘ÛÈ΋˜. ∞ӷηχÙÔ˘ÓÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· fiÙÈ Ì ٷ Ì·ÓÙ›ÏÈ· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· οÓÔ˘Ó Î‡ÎÏÔ˘˜, ·ÈˆÚ‹ÛÂȘ, ˙ÈÁÎ ˙·ÁÎ, Ó·Ù· ÂÙÔ‡Ó „ËÏ¿, Ó· οıÔÓÙ·È Î¿Ùˆ Î·È Ó· Ù· ·Ê‹ÓÔ˘Ó Ó· ¤ÛÔ˘Ó ¿Óˆ ÙÔ˘˜ Î.¿. ªÂ ÙȘ̿Ϙ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· οÓÔ˘Ó ·Ó·Ë‰‹ÛÂȘ, ÙڛϘ Î.¿. ªÂ Ù· ÛÙÂÊ¿ÓÈ· ·ÏÈÛÌ·, ÛÙÚÔ‚›ÏÈ-ÛÌ·, Ó· ÂÚÓÔ‡Ó ·Ó¿ÌÂÛ· Î.¿.

™ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· Ê˘ÛÈ΋˜ ·ÁˆÁ‹˜ ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È Â›Û˘ Ë Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ÎÈÓËÙÈÎÒÓ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ fiˆ˜ ·ÏÈÛÌ·, ÙÚ¤ÍÈÌÔ, ÛÙÚÔʤ˜, ¿ÏÌ·Ù·, ·ÈˆÚ‹ÛÂȘ, ¯ÂÈÚÈÛÌÔ› Ù˘ Ì¿Ï·˜Î·È ¿ÏÏˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Î.Ï.

20. ∞˘Ùfi ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Î·È Ì ¿ÏÏ· ̤ÏË ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜, .¯. ÁfiÓ·Ù·, ÎÔÈÏÈ¿, Û·ÁfiÓÈ, ÊÙ¤ÚÓ· Î.Ï.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

340

¶ÚÔÛÂÁÁ›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ·fiÛÙ·Û˘ ∏ ·fiÛÙ·ÛË, Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ì·ÎÚÈ¿ Î·È ÎÔÓÙ¿, Á›ÓÂÙ·È ·ÓÙÈÏËÙ‹ Ì ÙÔ ÛÒÌ· Î·È ÙËÓ Î›ÓËÛ‹ ÙÔ˘ÛÙÔ ¯ÒÚÔ. ∆Ô ·È‰› ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÌÂÙÚ‹ÛÈ̘ Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ Î·È Ù· ˘ÏÈο ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘¯ÒÚÔ˘, fiˆ˜ fiÛÔ ¯ÚfiÓÔ ı· ¯ÚÂÈ·ÛÙ› Ó· ¿ÂÈ ÛÙÔ ¤Ó· ‹ ÛÙÔ ¿ÏÏÔ ÛËÌ›Ô, fiÛ· ‚‹Ì·Ù· ı·¯ÚÂÈ·ÛÙÔ‡Ó ‹ Ì ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ ı· ¿ÂÈ ÈÔ Â‡ÎÔÏ· Î·È ·Ó Â›Ó·È ÎÔÓÙ¿ ‹ Ì·ÎÚÈ¿. ªÂ ÙËÓ Î›ÓËÛ‹ ÙÔ˘‰ËÏ·‰‹ ÙÔ ·È‰› Ì·ı·›ÓÂÈ Ó· Û˘Û¯ÂÙ›˙ÂÈ ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ·ÔÛÙ¿ÛÂȘ. ∞Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÔÈÔ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Â›Ó·È ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘ Î·È ÔÈÔ Ì·ÎÚÈ¿ ÙÔ˘, Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·fiÛÙ·ÛË Î·È ÌÂÙÚÒÓÙ·˜ ÙËÓ ÌÂÙËÓ Î›ÓËÛ‹ ÙÔ˘, Ì ٷ ‚‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘ ‹ Ì ‰È¿ÊÔÚ· ·ÓÙÈΛÌÂÓ·. ¶ÂÙÒÓÙ·˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Û ÎÔÓÙÈÓÔ‡˜Î·È ÈÔ Ì·ÎÚÈÓÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜, Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ› ÚÔԉ¢ÙÈο ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë ·fiÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÛÙfi¯Ô˘Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙË ‰‡Ó·ÌË Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ηٷ‚¿ÏÏÂÈ ÁÈ· Ó· ÙÔÓ ÂÈÙ‡¯ÂÈ.¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ Ù· ·È‰È¿, ÌÂÚ‰Â‡Ô˘Ó ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ù˘ ΛÓËÛ‹˜ ÙÔ˘˜ Ì ÙËÓ ·fiÛÙ·ÛË. ª›··fiÛÙ·ÛË Û ·ÓËÊfiÚ· ÙË ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó Ì·ÎÚ‡ÙÂÚË ·fi Ì›· ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ·fiÛÙ·ÛË Û ηÙËÊfiÚ· ‹ Û›‰Ô. ∏ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ô˘ ηٷ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÌÂÁ·ÏÒÓÂÈ ÛÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„‹ ÙÔ˘˜ ÙËÓ ·fiÛÙ·ÛË Ô˘‰È·Ó‡Ô˘Ó.

∆Û··Î›‰Ô˘, 1997, ÛÛ. 31 -32

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ Î·È Û¯Â‰È¿˙ÂÈ ÎÈÓËÙÈο ·È¯Ó›‰È· Ì·˙› Ì ٷ ·È‰È¿. µ·ÛÈ΋·Ú¯‹ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ·È¯ÓȉÈÒÓ Â›Ó·È Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ó· ÛÙ·Ì·Ù¿ ÙÔοı ·È¯Ó›‰È fiÛÔ Ù· ·È‰È¿ ‰È·ÛΉ¿˙Ô˘Ó ·ÎfiÌË Ì ·˘Ùfi, ÒÛÙ ӷ ıÂÏ‹ÛÔ˘Ó Ó· ÙÔÍ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ¢ηÈڛ˜ Ó· ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘, ·ÏÏ¿Î·È Ó· ÙÔ ÂÍÂÏ›ÍÔ˘Ó.

∆· ·È‰È¿ ÂÓÂÚÁÔ‡Ó ·ÙÔÌÈο ‹ÔÌ·‰Èο, ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÔÓÂÍÔÏÈÛÌfi Ô˘ ‰È·Ù›ıÂÙ·È ‹/ηȯˆÚ›˜ ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡.

√È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ê˘ÛÈ΋˜·ÁˆÁ‹˜ ÔÚÁ·ÓÒÓÔÓÙ·È Ì¤Û·ÛÙËÓ Ù¿ÍË, ¤Íˆ ÛÙË ·˘Ï‹ ‹ Û¿ÏÏÔ˘˜ ηٿÏÏËÏÔ˘˜ ˘·›-ıÚÈÔ˘˜ Î·È ÎÏÂÈÛÙÔ‡˜ ¯ÒÚÔ˘˜.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

341

¶ƒ√∆∞™∂π™ °π∞ ∂•√¶§π™ª√

ª¿Ï˜ Û ‰È¿ÊÔÚ· ÌÂÁ¤ıË, ¯·ÚÙfi̷Ϙ, ̿Ϙ ı·Ï¿ÛÛ˘, Ì·ÏfiÓÈ·, Û·ÎÔ˘Ï¿ÎÈ··fi ‡Ê·ÛÌ· Ì fiÛÚÈ·, ÎÔ˘‚¿ÚÈ·, ¿ÁÎÔÈ, ηڤÎϘ, ÙÚ·Â˙¿ÎÈ·, Û·Ó›‰Â˜, ÎÒÓÔÈ, ÂÊË-ÌÂÚ›‰Â˜, ‚¿ÛÂȘ, Ì·ÓÙ›ÏÈ·, ÌÂÙ·ÏÏÈο ÎÔ˘ÙÈ¿, ÛÎÔÈÓ¿ÎÈ·, ÌÂÁ¿Ï˜ ÎÔ‡Ù˜, ‚·Ú¤ÏÈ·, ÎÔÓÙ¿-ÚÈ·, ·ÏÔÁ¿ÎÈ·, Ì¿Ú˜, ÎÚ›ÎÔÈ, ʷډȿ Ï¿ÛÙȯ·, Ì·ÎÚÈ¿ Û¯ÔÈÓÈ¿, ÛÙÚÒÌ·Ù·, ÛÂÓÙfiÓÈ·, Ù·È-ӛ˜ Î.¿.

√ ÂÍÔÏÈÛÌfi˜ Ô˘ ··ÈÙÂ›Ù·È Â›Ó·È ·Ïfi˜ Î·È ÚÔÛÈÙfi˜ Î·È Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ‰È·Ù›ıÂÙ·È ·fi ÙÔÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ¶·È‰Â›·˜. ¶ÚfiÛıÂÙÔ˜ ÂÍÔÏÈÛÌfi˜, ¯Ú‹ÛÈÌÔ˜ ÁÈ· ÙȘ ÎÈÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜,ÌÔÚ› Ó· ηٷÛ΢·ÛÙ› Ì ·Ï¿ ̤۷ fiˆ˜ ·ÏÔÁ¿ÎÈ· ÁÈ· Ó· οÓÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ ηϷ-ÛÌÔ‡˜, Ù· ÔÔ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÛ΢·ÛÙÔ‡Ó ·fi ÚÔÏfi ¯·ÚÙfiÓÈ Ù˘ÏÈÁ̤ÓÔ ÛÊȯٿ, Û·ÎÔ˘-Ï¿ÎÈ· Ì fiÛÚÈ· ÁÈ· ÙȘ Ú›„ÂȘ Î.¿.

∫·È Ê˘ÛÈο Ë Î›ÓËÛË Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ¿ÌÂÛ· Ì ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 11.3).

π‰¤Â˜ ÁÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ¶AIXNI¢IA °NøPIMIA™21

√ÓfiÌ·Ù· Ì ڢıÌÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜

∆· ·È‰È¿ οıÔÓÙ·È Û ·ÎÏÔ Î·È Î¿ı ·È‰› ϤÂÈ ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘ Î·È „¿¯ÓÂÈ Ó· ‚ÚÂÈ ¤Ó·ÓÙÚfiÔ Ô˘ ı· ÙÔ ÚÔʤÚÂÈ: .¯. ·ÚÁ¿, ÁÚ‹ÁÔÚ·, ÛÈÁ¿, ‰˘Ó·Ù¿, Û˘ÏÏ·‚ÈÛÙ¿, ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ¿Î.Ï. ŸÙ·Ó οı ·È‰› ¤¯ÂÈ Î·Ù·Ï‹ÍÂÈ Û ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÙÚfiÔ, ÚÔÛ·ı› Ó· ÂÚ-·Ù‹ÛÂÈ Û‡Ìʈӷ Ì ·˘ÙfiÓ Î·È Ó· οÓÂÈ Î·È ·Ó¿ÏÔÁ˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ Ì ٷ ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘. ªÂÙ¿Á›ÓÂÙ·È ˙¢Á¿ÚÈ Ì ¤Ó· ·È‰› Ô˘ ¤¯ÂÈ ‰È·Ï¤ÍÂÈ ÙÔÓ ·ÓÙ›ıÂÙÔ ÙÚfiÔ: .¯. ·˘Ùfi˜ Ô˘ÚÔʤÚÂÈ ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘ ·ÚÁ¿ Á›ÓÂÙ·È ˙¢Á¿ÚÈ Ì ·˘ÙfiÓ Ô˘ ÙÔ ÚÔʤÚÂÈ ÁÚ‹ÁÔÚ· ηÈÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· Û˘ÓÙÔÓÈÛÙÔ‡Ó ‹/Î·È Ó· ˘ÈÔıÂÙ‹ÛÔ˘Ó Ô ¤Ó·˜ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ·Ú¯Èο ¤ÏÂÍÂÔ ¿ÏÏÔ˜.

µfiÏÂ˚ Ì ٷ ÔÓfiÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜

∆· ·È‰È¿ ¤¯Ô˘Ó ÌÈ· Ì¿Ï· Ô˘ ÙËÓ ÂÙ¿ÂÈ Ô ¤Ó·˜ ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ, ʈӿ˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ fiÓÔÌ·ÂΛÓÔ˘ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ÙË ÛÙ¤ÏÓÂÈ Î¿ı ÊÔÚ¿. √ ÙÚfiÔ˜ Ô˘ Ô Î·ı¤Ó·˜ ϤÂÈ ÙÔ fiÓÔÌ· ηÈÎÈÓÂ›Ù·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi˜. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ¤Ó· ·È‰› ÚÔÙ›ÓÂÈ ¤Ó·ÓÙÚfiÔ Î›ÓËÛ˘ Ô˘ ÙÔÓ ·ÎÔÏÔ˘ı› fiÏË Ë ÔÌ¿‰·, ̤¯ÚȘ fiÙÔ˘ ¤Ó· ¿ÏÏÔ ·È‰› ÙÔÓ ·ÏÏ¿ÍÂÈÎ·È Á›ÓÔ˘Ó ¿ÏÈ Ù· ›‰È·. ∫·Ïfi Â›Ó·È ÔÈ ·ÏÏ·Á¤˜ Ó· ÌË Á›ÓÔÓÙ·È ÁÚ‹ÁÔÚ· ÁÈ· Ó· ‰›ÓÂٷȯÚfiÓÔ˜ Ó· ·ÔÎÙËı› Ì›· Û˘Ó¤¯ÂÈ· Î·È ¤Ó·˜ Ú˘ıÌfi˜.

2. ¶·È¯Ó›‰È· ÌÂٷΛÓËÛ˘ Û ۯ¤ÛË Ì ÛËÌ›· ·Ó·ÊÔÚ¿˜ ÛÙÔ ̄ ÒÚÔ

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÙÔ ¯ÒÚÔ. ™˘Ó‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ Ì ٷ ·È‰È¿ ¤Ó·ÛÎËÓÈÎfi ‰Ú¿Û˘ Ì ˘ÏÈο fiˆ˜ ÌÂÁ¿Ï· ¯·ÚÙfiÎÔ˘Ù· ÁÈ· ÙÔ‡ÓÂÏ, ÎÒÓÔ˘˜ ÁÈ· ‰¤ÓÙÚ·,ÛÙÂÊ¿ÓÈ· ÁÈ· Ï·Ù›˜, ÛÎÔÈÓÈ¿ ÁÈ· ‰ÚfiÌÔ˘˜. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÊËÁÂ›Ù·È ÌÈÎÚ¿ ÛÙÈÁÌÈfiÙ˘·˘Ô‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·˜ ÛÙ· ·È‰È¿ ÔÈΛÏÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÌÂٷΛÓËÛ˘ Û ۯ¤ÛË Ì ·˘Ù¿. ∫·Ï› ÁÈ··Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù· ·È‰È¿ Ó· Á›ÓÔ˘Ó Ì¿Ï˜ ÌÈÎÚ¤˜, ÌÂÁ¿Ï˜, ÂÏ·ÊÚȤ˜, ‚·ÚȤ˜, Ó· Î˘Ï‹ÛÔ˘Ó

21. °È· Ù· ·È¯Ó›‰È· ÁÓˆÚÈÌ›·˜ ‚Ï.ªÈ¯·‹Ï, 1998.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

342

ÛÙ· ÙÔ‡ÓÂÏ, ÂÌÚfi˜, ›Ûˆ, Ó· ˉ‹ÛÔ˘Ó Ì¤Û· Î·È ¤Íˆ ·fi Ù· ÛÙÂÊ¿ÓÈ·, Ó· οÓÔ˘Ó ˙ÈÁÎ˙·ÁÎ ·Ó¿ÌÂÛ· ·fi Ù· ‰¤ÓÙÚ·, Ó· ÙÚ¤ÍÔ˘Ó ÁÚ‹ÁÔÚ· ηٿ Ì‹ÎÔ˜ ÙÔ˘ ‰ÚfiÌÔ˘, Ó· ÛÙ·-Ì·Ù‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ·ÓËÊfiÚ·.

∫·Ï› Ù· ·È‰È¿ ÛÙȘ ÌÈÎÚ¤˜ ÈÛÙÔڛ˜ Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ·fi Ù· ›‰È· Ù· ·È‰È¿ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔۯ‰›ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜ Ó· ÂÈϤÍÔ˘Ó ÔÌ¿‰· ‰Ú¿Û˘ Î·È ÚfiÏÔ˘˜ Î·È Ó· ÎÈÓËıÔ‡Ó ·Ó¿ÏÔÁ·. ¶.¯.Ù· ·È‰È¿ ÂÈϤÁÔ˘Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó ‚·ÙÚ·¯¿ÎÈ· ‹ ÂÙ·ÏÔ‡‰Â˜. √È ÂÙ·ÏÔ‡‰Â˜ ÂÙÔ‡Ó ·fiÏÔ˘ÏÔ‡‰È Û ÏÔ˘ÏÔ‡‰È.(Û ÛÙÂÊ¿ÓÈ·). ∆· ‚·ÙÚ·¯¿ÎÈ· ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ÂÙ¿ÍÔ˘Ó fiˆ˜ ÔÈÂÙ·ÏÔ‡‰Â˜. ¶Ë‰Ô‡Ó ·fi ÓԇʷÚÔ Û ÓԇʷÚÔ, ÂÌÚfi˜, ›Ûˆ, ‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó Ó· ˉ‹ÍÔ˘Ó„ËÏ¿ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó.

√È ÈÛÙÔڛ˜ Ì ٷ ˙Ò· Â›Ó·È ÂÏ΢ÛÙÈΤ˜ ÛÙ· ·È‰È¿. ¶·›˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ ·È¯Ó›‰È ÚÔÛÂÁÁ›˙Ô˘ÓÎ·È ¿ÏϘ ÁÓÒÛÂȘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó Ù· ˙Ò·, fiˆ˜ ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ˙ÒˆÓ (.¯. ÔÈÂÙ·ÏÔ‡‰Â˜ ÂÙÔ‡Ó, Ù· ‚·ÙÚ·¯¿ÎÈ· ˉԇÓ), ÙȘ ‰È·ÙÚÔÊÈΤ˜ Û˘Ó‹ıÂȘ ÙˆÓ ˙ÒˆÓ (.¯. ÔÈÁ¿Ù˜ ΢ÓËÁÔ‡Ó Î·È ÙÚÒÓ ٷ ÔÓÙ›ÎÈ·).

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰›ÓÂÈ ÙËÓ ·Ú¯È΋ ȉ¤·, ÙÔÓ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È Ù· ·È‰È¿ÙË Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó. ¶ÚÔÙ›ÓÂÈ, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ó· ¿Ó fiÏÔÈ Ì·˙› ÌÈ· Ê·ÓÙ·ÛÙÈ΋ ‚fiÏÙ· ÛÙÔ‰¿ÛÔ˜ Ó· ʈÙÔÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó Ù· ˙Ò·. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ˙ËÙ¿ ·fi Ù· ·È‰È¿ Ó· ·˘ÙÔۯ‰ȿÛÔ˘ÓÎ·È Ó· ˘Ô‰Â›ÍÔ˘Ó ÙÚfiÔ˘˜ ÌÂٷΛÓËÛ˘. £¤ÙÂÈ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ: «¶Ô‡ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÙÔ ÛÎÈÔ˘Ú¿ÎÈ;»,«¶Ò˜ ı· ÙÔ ÏËÛÈ¿ÛÔ˘ÌÂ;», «∆È Ú¤ÂÈ Ó· οÓÔ˘Ì ÙÒÚ·;» Î.Ï. ∆· ·È‰È¿ ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó Ó·Ë‰‹ÍÔ˘Ó Ì¤Û· ÛÙË Ï›ÌÓË-ÛÙÂÊ¿ÓÈ, Ó· ÌÔ˘Ó ÛÙË ÛËÏÈ¿-ÎÔ‡Ù·, Ó· ‰Ô˘Ó Ù· ÏÈÔÓÙ·Ú¿ÎÈ·,

∆ÛÔ˘‚·ÏÔ‰ÚƠ̂˜. ªÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ó Ì ˉ‹Ì·Ù·, ¤¯ÔÓÙ·˜ Âӈ̤ӷ Ù· fi‰È·;

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

343

Ó· ȇÛÔ˘Ó Ù· ·ÏÔÁ¿ÎÈ· Î·È Ó· οÓÔ˘Ó ÁηÏfi ηٿ Ì‹ÎÔ˜ Ù˘ fi¯ı˘ ÙÔ˘ ÔÙ·ÌÔ‡-ÎÔÚ‰¤Ï·˜ ·ÏˆÌ¤Ó˘ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜, Ó· ÙÚ¤ÍÔ˘Ó Ó· ÚÔÏ¿‚Ô˘Ó ÙÔ ÂÏ¿ÊÈ Î.¿.

∆¤ÏÔ˜, ·Ú·ÎÈÓ› Ù· ·È‰È¿ Ó· ۯ‰ȿÛÔ˘Ó ·È¯Ó›‰È· Î·È Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÔ˘Ó Ù· ›‰È· η-Ù¿ÏÏËÏ· ÙÔ ¯ÒÚÔ. £¤ÙÂÈ ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Î·È ‰›ÓÂÈ ÒıËÛË ÛÙÔ ·È¯Ó›‰È ¯ˆÚ›˜ fï˜ Ó· Ì·-Ù·ÈÒÓÂÈ ÙȘ ÚÔı¤ÛÂȘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ∆· ·È‰È¿ ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔڛ˜. ∆·Íȉ‡-Ô˘Ó ÛÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· Ì ¯·ÚÙfiÎÔ˘Ù·-‰È·ÛÙËÌfiÏÔÈ·, Ë‰Ô‡Ó ·fi ¿ÛÙÚÔ-ÛÙÂÊ¿ÓÈ Û ¿ÛÙÚÔ-ÛÙÂÊ¿ÓÈ, ÎÚ¤ÌÔÓÙ·È ·fi ¤Ó·Ó ÎÔÌ‹ÙË-Ì¿Ú·, ·ÈˆÚÔ‡ÓÙ·È Î·ıÒ˜ ÎψÙÛÔ‡Ó Ù· Û‡ÓÓÂÊ·,·Ó·ÚÚȯÒÓÙ·È ÛÙËÓ ÙÛÔ˘Ï‹ıÚ·-Ô˘Ú¿ÓÈÔ ÙfiÍÔ, ÈÛÔÚÚÔÔ‡Ó ÛÙÔÓ ÈÛÙfi Ù˘ ÙÂÚ¿ÛÙÈ·˜ ·Ú¿-¯Ó˘ Î.¿.

3. ¶AIXNI¢IA MIMH™H™37

∏ Ì›ÌËÛË ÁÈ· Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ ·ÔÙÂÏ› ‚·ÛÈÎfi ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ Ì ÙÔÓ ÔÔ›ÔÌ·ı·›ÓÔ˘Ó (‚Ï. Î·È ÂÓfiÙËÙ· 11.2). TÔ Ó· ÚÔÙÚ¤Ô˘Ì ٷ ·È‰È¿ Ó· ÌÈÌËıÔ‡Ó ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ˆ˜ ΛÓËÙÚÔ ÁÈ· Ó· ‰ÔÎÈÌ¿ÛÔ˘Ó ÎÈÓ‹ÛÂȘ ‹ fi˙˜ Ô˘ ·fi ÌfiÓ· ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ı·ÙȘ ÂȯÂÈÚÔ‡Û·Ó. ∂ÎÙfi˜ ·fi ÙÔ Ó· ÌÈÌËıÔ‡Ó ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ˙ÒˆÓ ‹ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ (‚Ï.ÂÓfiÙËÙ· 11.2), Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· Ù· ·Ú·ÎÈÓ‹ÛÂÈ Ó· ÌÈÌËıÔ‡Ó ÙÔ ¤Ó· ÙÔ ¿ÏÏÔ.

·) ∆· ·È‰È¿ ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó Ì›· ÁÚ·ÌÌ‹, Ì·›ÓÔÓÙ·˜ ÙÔ ¤Ó· ›Ûˆ ·fi ÙÔ ¿ÏÏÔ. ∏ ÂηÈ-‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‚¿˙ÂÈ Ì›· ÌÔ˘ÛÈ΋ Ì ¤ÓÙÔÓÔ Ú˘ıÌfi, .¯. Ï·ÙÈÓÔ-·ÌÂÚÈηÓÈ΋, ¯Ô Î.Ï. ∆Ô ÚÒÙԷȉ› ÛÙË ÁÚ·ÌÌ‹ Â›Ó·È Ô ·Ú¯ËÁfi˜. ∞Ú¯›˙ÂÈ Ó· ÎÈÓÂ›Ù·È ÛÙÔ Ú˘ıÌfi Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜, fiˆ˜ı¤ÏÂÈ, Î·È ÔÈ ˘fiÏÔÈÔÈ ÙÔ ÌÈÌÔ‡ÓÙ·È. ŸÙ·Ó Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰ÒÛÂÈ ¤Ó· Û‹Ì· ÛÙÔ ÔÔ›Ô ı·¤¯Ô˘Ó Û˘ÌʈӋÛÂÈ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË ÙÔ˘ ·È¯ÓȉÈÔ‡, ÙÔ ÚÒÙÔ ·È‰› Á›ÓÂÙ·È ÙÂÏÂ˘Ù·›ÔÎ·È ·Ú¯ËÁfi˜ Á›ÓÂÙ·È ÙÔ ·È‰› Ô˘ ·Ú¯Èο ‹Ù·Ó ‰Â‡ÙÂÚÔ. ŒÙÛÈ fiÏ· Ù· ·È‰È¿ Á›ÓÔÓÙ·È Ì ÙËÛÂÈÚ¿ ·Ú¯ËÁÔ›. ™Â ·˘Ùfi ÙÔ ·È¯Ó›‰È ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÙ·È Ë ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›·, ηıÒ˜ fiÏÔÈ Û ‰Â‰Ô̤Ó˯ÚÔÓÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ηıÔ‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÔÌ¿‰·, ·ÏÏ¿ Î·È Ë ·˘ÙÔÂÈı·Ú¯›·, ηıÒ˜fiÏ· Ù· ·È‰È¿ ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· ÌÈÌËıÔ‡Ó ÈÛÙ¿ ÙËÓ Î›ÓËÛË Î¿ÔÈÔ˘ ¿ÏÏÔ˘. ∂¿Ó Â›Ó·È ÔÏÏ¿Ù· ·È‰È¿ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜, ÙÔ ·È¯Ó›‰È ÌÔÚ› Ó· ·È¯Ù› Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Û ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜ Ì ‰‡Ô·Ú¯ËÁÔ‡˜, ÁÈ·Ù› ·ÏÏÈÒ˜ ˘¿Ú¯ÂÈ Èı·ÓfiÙËÙ· Ó· ÎÔ˘Ú·ÛÙÔ‡Ó Î·È Î¿ÔÈÔÈ Ó· ÂÁηٷÏ›„Ô˘ÓÚÔÙÔ‡ ÚÔÏ¿‚Ô˘Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó ·Ú¯ËÁÔ›.

∞ÚÁfiÙÂÚ· Ë ·ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ ·Ú¯ËÁÔ‡ ÌÔÚ› Ó· ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙÂ›Ù·È Ì ·ÏÏ·Á‹ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜.ŸÙ·Ó Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı¤ÏÂÈ Ó· ‰ÒÛÂÈ ÙÔ Ì‹Ó˘Ì· Ó· ·ÏÏ¿ÍÂÈ Ô ·Ú¯ËÁfi˜, ·ÏÏ¿˙ÂÈ ÙËÌÔ˘ÛÈ΋.

‚) ∆· ·È‰È¿ οıÔÓÙ·È Û ˙¢Á¿ÚÈ·, Ì Á˘ÚÈṲ̂Ó˜ Ï¿Ù˜ ÙÔ ¤Ó· ÛÙÔ ¿ÏÏÔ. ∆Ô ÚÒÙԷȉ› ·fi ÙÔ Î¿ı ˙¢Á¿ÚÈ ·›ÚÓÂÈ Ì›· ÛÙ¿ÛË ·Á¿ÏÌ·ÙÔ˜, ›Ù ηıÈÛÙfi, ›Ù fiÚıÈÔ. ŸÙ·ÓfiÏ· Ù· ·Á¿ÏÌ·Ù· Â›Ó·È ¤ÙÔÈÌ·, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰›ÓÂÈ ÙÔ Û‹Ì· Ó· Á˘Ú›ÛÔ˘Ó ÔÈ ¿ÏÏÔÈ ·›ÎÙÂ˜Î·È Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô ¿Á·ÏÌ·, ÌÂÙÚÒÓÙ·˜ ̤¯ÚÈ ÙÔ ¤ÓÙÂ. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ù· ·-Á¿ÏÌ·Ù· οıÔÓÙ·È Î¿Ùˆ ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜ Î·È ÔÈ ¿ÏÏÔÈ ·›ÎÙ˜ ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· ·Ó··Ú·-ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙËÓ ›‰È· ÊÈÁÔ‡Ú·. ªÂÙ¿ Û˘˙ËÙÔ‡Ó ÙÈ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ˘‹Ú¯·Ó ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰‡Ô·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó ÚfiÏÔ˘˜. ŸÔÙ ·˘Ùfi Â›Ó·È ÂÊÈÎÙfi, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ʈÙÔ-ÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó ÙȘ fi˙˜ ÙÔ˘˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ „ËÊȷ΋ Ì˯·Ó‹, Ó· Ù˘ÒÓÔ˘Ó ÙȘ ʈÙÔÁÚ·-ʛ˜ Î·È Ó· Û˘˙ËÙÔ‡Ó ·Ú·ÙËÚÒÓÙ·˜ Ù˜ ÚÔÛÂÎÙÈο ÙȘ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Î·È ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜.

22. °È· Ù· ÎÈÓËÙÈο ·È¯Ó›‰È· Ì›ÌËÛ˘ Î·È ·ÓÙ›‰Ú·Û˘, ‚Ï. Wiertsema, 1991.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

344

4. ¶AIXNI¢IA ANTI¢PA™H™¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ·È¯Ó›‰È· Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÙȘ ÁÚ‹ÁÔÚ˜ ·ÓÙȉڿÛÂȘ Î·È ··ÈÙÔ‡Ó ÙËÓ

ÂÓÂÚÁfi ·ÚÔ˘Û›· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ¶ÚÔηÏÔ‡Ó ÙÔÓ ·›ÎÙË Ó· Â›Ó·È ·ÓÔÈÎÙfi˜ ÛÙÔ ÙÈ Û˘Ì‚·›ÓÂÈοı ÛÙÈÁÌ‹ Î·È Ó· ÌÔÚ› Ó· ·ÓÙȉڿÛÂÈ Û ·˘Ùfi. ™˘¯Ó¿ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÛÂοÔÈÔ ‹¯Ô. °È· ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜ ·ÍÈÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÙÚ›· ‹ Ù¤ÛÛÂÚ· ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó··fi ÙË ÁˆÓÈ¿ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜, .¯. Ù·ÌÔ˘Ú›ÓÔ, Í˘Ï¿ÎÈ·, È·Ù›ÓÈ·, ̷ڿΘ. ŒÓ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜:

∆· ·È‰È¿ ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó Ì›· ÁÚ·ÌÌ‹, ÛÙÔ ›Ûˆ ̤ÚÔ˜ Ù˘ ·›ıÔ˘Û·˜, ÙÔ ¤Ó· ‰›Ï· ÛÙÔ ¿ÏÏÔ. ÃÙ‡Ô˜ Ù·ÌÔ˘Ú›ÓÔ˘: ¤Ó· ‚‹Ì· ÌÚÔÛÙ¿ÃÙ‡Ô˜ ÌÂ Í˘Ï¿ÎÈ·: ·Ï·Ì¿ÎÈÃÙ‡Ô˜ Ì ȷٛÓÈ·: fi˙·.™˘Ó¯fiÌÂÓÔ ¯Ù‡ËÌ· Ì ̷ڿΘ: ÂÈÛÙÚ¤ÊÔ˘Ó ÙÚ¤¯ÔÓÙ·˜ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·’ fiÔ˘ ÍÂΛ-

ÓËÛ·Ó.∫¿ÔÈÔ ·È‰› ·˘ÙÔۯ‰ȿ˙ÔÓÙ·˜ ¯Ù˘¿ÂÈ Ù· ·Ú·¿Óˆ fiÚÁ·Ó· ‰›ÓÔÓÙ·˜ Ù· ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·

·Ú·ÁÁ¤ÏÌ·Ù·. (ªÔÚ› ÙËÓ ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ô˘ ı· ·È¯Ù› ÙÔ ·È¯Ó›‰È Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Ì ‰‡ÔÌfiÓÔ fiÚÁ·Ó· Î·È Ó· ÂÈÛ·¯ıÔ‡Ó Ù· ˘fiÏÔÈ· ÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ÊÔÚ¤˜, ÚÔԉ¢ÙÈο). ∫¿ÔÈ·ÛÙÈÁÌ‹ Ù· ·È‰È¿, ÚÔ¯ˆÚÒÓÙ·˜ ¿ÓÙ· ÌÚÔÛÙ¿, ÊÙ¿ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ¿ÏÏË ¿ÎÚË Ù˘ ·›ıÔ˘Û·˜.ŸÙ·Ó ¯Ù˘‹ÛÔ˘Ó Û˘Ó¯fiÌÂÓ· .¯. ÔÈ Ì·Ú¿Î˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÙÚ¤ÍÔ˘Ó ÁÚ‹ÁÔÚ· ÛÙÔ ›ÛˆÌ¤ÚÔ˜ Ù˘ ·›ıÔ˘Û·˜, ·’ fiÔ˘ ÍÂΛÓËÛ·Ó.

5. ¢PA™THPIOTHTE™ XEIPI™MOY°ÓˆÚÈÌ›· Ì ÙȘ ̿Ϙ

™Â ÔÏÏ¿ ÛÔÚ ÔÈ ·›ÎÙ˜ ÎψÙÛÔ‡Ó ÙËÓ Ì¿Ï· Î·È Û ¿ÏÏ· ÙËÓ ÂÙÔ‡Ó. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜Û˘˙ËÙ¿ Ì ٷ ·È‰È¿ ÁÈ’ ·˘Ù¿ Ù· ÛÔÚ.

∂Óı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ÎψÙÛÔ‡Ó Ì·ÏfiÓÈ· Î·È ‰È¿ÊÔÚ˜ ̿Ϙ ·ÎÈÓËÙÔÔÈË̤Ó˜,Ó· ÂÙÔ‡Ó ÌÈÎÚ¤˜ ̿Ϙ ÙÔ˘ Ù¤ÓȘ Î·È ÌÂÁ¿Ï˜ ̿Ϙ ı·Ï¿ÛÛ˘ ‹ ¯·ÚÙfi̷Ϙ fiÛÔ ÈÔÌ·ÎÚÈ¿ ÌÔÚÔ‡Ó. ¡· ÙÚ¤¯Ô˘Ó Ó· ÚÔÏ¿‚Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ̿Ϙ Ô˘ ΢ÏÔ‡Ó. ¡·ÂÍÂÙ¿˙Ô˘Ó ÔȘ ̿Ϙ ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÈÔ ÁÚ‹ÁÔÚ· ‹ ¢ÎÔÏfiÙÂÚ· Î·È ÔȘ ÊÙ¿ÓÔ˘Ó Ì·ÎÚ‡-ÙÂÚ· Î.Ï. Î·È Ó· ηٷÁÚ¿ÊÔ˘Ó Ù· Â˘Ú‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜. (‚Ï. Î·È ÎÂÊ.9)

¶·Ú·ÎÈÓ› Ù· ·È‰È¿ Ó· ·›˙Ô˘Ó Î·È Ó· ÂÈÓÔÔ‡Ó ·È¯Ó›‰È· Ì ÙȘ ̿Ϙ. ƒˆÙ¿ ÁÈ··Ú¿‰ÂÈÁÌ·:

– ∆È ÌÔÚԇ̠ӷ οÓÔ˘Ì Ì ÌÈ· Ì¿Ï· ı·Ï¿ÛÛ˘;

∆· ·È‰È¿ ‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó Î·È ·Ó·Î·Ï‡ÙÔ˘Ó:

– ªÔÚԇ̠ӷ ÙËÓ ÂÙ¿Ì ÛÙÔÓ ·¤Ú· Î·È Ó· ÙËÓ È¿ÓÔ˘ÌÂ, Ó· ÙËÓ Î˘Ï¿Ì ÛÙ¤ÏÓÔÓÙ¿˜ÙËÓ ÛÙÔÓ ÙÔ›¯Ô Î·È Ó· ÚÔÏ·‚·›ÓÔ˘Ì ӷ ÙËÓ È¿ÓÔ˘Ì fiÙ·Ó ÂÈÛÙÚ¤ÊÂÈ, Ó· ÙËÓοÓÔ˘Ì ӷ ·Ó·Ë‰¿, Ó· ÙËÓ ÂÙ¿Ì ͷψ̤ÓÔÈ „ËÏ¿ Î·È Ó· ÙËÓ È¿ÓÔ˘Ì fiÚıÈÔÈÎ.Ï.

ƒˆÙ¿: – ∆È ÌÔÚԇ̠ӷ οÓÔ˘Ì Ì ÌÈ· Ì¿Ï· Ô‰ÔÛÊ·›ÚÔ˘;

– ªÔÚԇ̠ӷ οÓÔ˘Ì ÓÙڛϘ Ì ٷ ¯¤ÚÈ· Î·È Ù· fi‰È·. ¡· ÙË ÌÂÙ·ÎÈÓԇ̠ÌÂÓÙڛϘ Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ‰È·‰ÚÔ̤˜. ¡· ÙËÓ Î˘Ï‹ÛÔ˘Ì fiÛÔ ÈÔ Ì·ÎÚÈ¿ ÌÔÚԇ̠ӷ ‚¿ÏÔ˘ÌÂÛËÌ¿‰È ̤¯ÚÈ ÂΛ Ô˘ ¤Êı·ÛÂ. ªÂÙ¿ ·fi ·˘Ù‹ ÙË ÁÓˆÚÈÌ›· ÌÔÚԇ̠ӷ ·Ú·ÎÈÓ‹ÛÔ˘ÌÂ

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

345

Ù· ·È‰È¿ Ó· Á›ÓÔ˘Ó Ù· ›‰È· Ì·Ï›ÙÛ˜ Î·È Ì ÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘˜ Ó· ÌÈÌËıÔ‡Ó ÙËÓ Î›ÓËÛË Ù˘̿Ϸ˜: Ó· Î˘Ï‹ÛÔ˘Ó, Ó· ·Ó·Ë‰‹ÛÔ˘Ó, Ó· οÓÔ˘Ó Û‚Ô‡Ú· Î.Ï. ™˘ÌʈÓË̤ӷ ˯ËÙÈοۇ̂ÔÏ· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ·È¯ÓȉÈÔ‡: fiÙ·Ó ¯Ù˘¿Ì ÙÔ Ù·ÌÔ˘Ú›ÓÔ fiÏ· Ù··È‰È¿ ·›ÚÓÔ˘Ó ÙÔ Û¯‹Ì· Ù˘ Ì¿Ï·˜ (ÂÓÛ·ÚÎÒÓÔÓÙ·˜ ÙË ÊfiÚÌ· ÙÔ Î·ı¤Ó· Ì ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ÙÚfiÔ), ÂÓÒ fiÙ·Ó ̄ Ù˘¿Ì ÙËÓ Î·Ì·ÓԇϷ ·Ó·Ë‰Ô‡Ó fiˆ˜ Ë Ì¿Ï· Î.Ï.

∫ÈÓËÙÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ∆· ÌÈÎÚfiÙÂÚ· ·È‰È¿, ÂÓÒ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÙÔ‡Ó Î·È Ó· ÎψÙÛÔ‡Ó ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ì fiÏË ÙÔ˘˜ Ùˉ‡Ó·ÌË, ‰˘ÛÎÔχÔÓÙ·È Ó· Ù· È¿ÓÔ˘Ó ÛÙÔÓ ·¤Ú· fiÙ·Ó Ù· ÂÙÔ‡Ó. ªÔÚÔ‡Ó fï˜ Ó· ÛÙ·Ì·ÙÔ‡ÓÚ¿ÁÌ·Ù· Ô˘ ΢ÏÔ‡Ó Î·È ·˘Ùfi ÁÈ·Ù› ‰›ÓÂÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˜ ¯ÚfiÓÔ˜ ÁÈ· Ó· Ù· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘ÓÎ·È Ó· Ù· È¿ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ÛÙÈÁÌ‹. ∆· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ·È‰È¿ ηٷʤÚÓÔ˘Ó Ó· È¿ÓÔ˘Ó Ì·Ï·Î¿Î·È ÂÏ·ÊÚ¿ ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ÛÙÔÓ ·¤Ú· ÂÊfiÛÔÓ ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÙ·È Ô ̄ ÚfiÓÔ˜ Ó· ·ÓÙȉڿÛÔ˘Ó.

Payne & Rink, 1997

6. °NøPIMIA ME TA ™¶OP∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·Ú·ÎÈÓ› Ù· ·È‰È¿ Ó· ·›˙Ô˘Ó:

✒ µfiÏÂ˚ Ì ̷ÏfiÓÈ· Û ˙‡ÁË. °È· ‰È·¯ˆÚÈÛÙÈÎfi ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ·È‰È¿ ÙÔÔıÂÙ› ÛÙÔ¤‰·ÊÔ˜ ÌÈ· ψڛ‰· Ù·ÈÓ›·˜.

✒ µfiÏÂ˚ Ì ̷ÏfiÓÈ· Ì ‰˘Ô ˙¢Á¿ÚÈ· ·È‰ÈÒÓ. ∆ÔÔıÂÙ› ¤Ó· ÊÈϤ ‹ ¤Ó· ÛÎÔÈÓ›ÛÙËÚÈÁ̤ÓÔ Û ηڤÎϘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ‰˘Ô ÔÌ¿‰Â˜ ÛÙÔ ‡„Ô˜ Ù˘ ̤Û˘ وӷȉÈÒÓ. ∆· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· È¿ÓÔ˘Ó fiÛ˜ ÊÔÚ¤˜ ı¤ÏÔ˘Ó ÙËÓ Ì¿Ï· ÚÔÙÔ‡ ÙËÛÙ›ÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ·ÓÙ›·ÏË ÔÌ¿‰·.

™Â ÔÏÏ¿ ÛÔÚ ÔÈ ·›¯Ù˜ ¯Ù˘Ô‡Ó ÙËÓ Ì¿Ï· Ì ¤Ó· ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÁÈ· ÙËÓ ˆı‹ÛÔ˘Ó. ∆··È‰È¿ Û˘˙ËÙÔ‡Ó ÁÈ’ ·˘Ù¿ Ù· ÛÔÚ Î·È ·›˙Ô˘Ó:

✒ ∆¤ÓȘ Ì ̷ÏfiÓÈ·. ∆· ·È‰È¿ ÂÍÔÈÎÂÈÒÓÔÓÙ·È Ì ÙË Ú·Î¤Ù· ı·Ï¿ÛÛ˘. ÃÙ˘Ô‡Ó ÙÔÌ·ÏfiÓÈ Ì ÔÏÏÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ Î·È ÙÔ ÌÂÙ·ÎÈÓÔ‡Ó ÚÔ˜ ‰È¿ÊÔÚ˜ ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ. ∆·ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ·È‰È¿ ·›˙Ô˘Ó Ù¤ÓȘ Û ̇ ‡ÁË.

✒ °ÎÔÏÊ Ì ¤Ó· Ì·ÛÙÔ‡ÓÈ Î·È ÌÈ· ÌÈÎÚ‹ Ï·ÛÙÈ΋ Ì¿Ï· ÁÈ· οı ·È‰›. ∆· ·È‰È¿ÎÚ·ÙÒÓÙ·˜ ÙÔ Ì·ÛÙÔ‡ÓÈ ÙÔ˘ ÁÎÔÏÊ Ì ٷ ‰˘Ô ¯¤ÚÈ· ¯Ù˘Ô‡Ó ÙËÓ Ì¿Ï· ÁÈ· Ó· ÙËÛÙ›ÏÔ˘Ó Ì¤Û· Û ÛÙÂÊ¿ÓÈ· ·ÚÈıÌË̤ӷ Ô˘ ÙÔÔıÂÙ› Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÛÙÔ ¤‰·-ÊÔ˜. °È· Ù· ÏÈÁfiÙÂÚÔ ¤ÌÂÈÚ· ·È‰È¿ ·ÚΛ Ë Ì¿Ï· Ó· ˉ‹ÛÂÈ Ì¤Û· ÛÙÔ ÛÙÂÊ¿ÓÈ.∞ÎfiÌË Î·È ·Ó ˉ‹ÛÂÈ ¤Íˆ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ë ÚÔÛ¿ıÂÈ· ıˆÚÂ›Ù·È ÂÈÙ˘¯Ë̤ÓË.

∆· ·È‰È¿ ‰È·ÛΉ¿˙Ô˘Ó Â›Û˘ ·›˙ÔÓÙ·˜:

✒ ªfiÔ˘ÏÈÓÁÎ. ∆· ·È‰È¿ ΢ÏÔ‡Ó ÌÈ· Ì¿Ï· ‰¿ÊÔ˘˜ Û ÛÙfi¯Ô˘˜ ·fi ÙÂÓÂΉ¿ÎÈ·,Ï·ÛÙÈο ÌÔ˘Î¿ÏÈ· Î.¿.

✒ ¶›ÓÁÎ ÔÓÁÎ Ì ÌÈ· ÏÂοÓË ÁÂÌ¿ÙË ÓÂÚfi Î·È ¤Ó· Ì·Ï¿ÎÈ ÙÔ˘ ÈÓÁÎ ÔÓÁÎ. ∏ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ Ì ÌÈ· Ï·ÛÙÈ΋ Ù·ÈÓ›· ÙÔ Ù¤ÚÌ· ÛÙȘ ‰˘Ô ·ÓÙÈÎÚÈÛÙ¤˜Ï¢ڤ˜ Ù˘ ÏÂοÓ˘. ∆· ·È‰È¿ Ê˘ÛÔ‡Ó ÙÔ Ì·Ï¿ÎÈ Ì ‰‡Ó·ÌË Î¿ı ÊÔÚ¿. √‰È·ÈÙËÙ‹˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ÙÔ ÛÎÔÚ Î¿ı ÊÔÚ¿ Ô˘ ÙÔ Ì·Ï¿ÎÈ Êı¿ÓÂÈ ÛÙÔ Ù¤ÚÌ· ÙÔ˘·ÓÙÈ¿ÏÔ˘.

11

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

346

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· Û˘˙ËÙÔ‡Ó Î¿ı ÊÔÚ¿ ÁÈ· ÙÔ ·È¯Ó›‰È ÙÔ˘˜, ÁÈ·ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÒıËÛ˘ Ù˘ Ì¿Ï·˜, ÁÈ· ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ Ô˘ ı¤ÙÔ˘Ó Î.Ï. ºÚÔÓÙ›˙ÂÈ Â›Û˘ Ó·‰ÈÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ÊÈÏÈÎÔ‡˜ ·ÁÒÓ˜ ‚fiÏÂ˚, ÌfiÔ˘ÏÈÓÁÎ Î.¿.

7. °NøPIMIA ME TH °YMNA™TIKH KAI TO ™TIBO

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·Ú·ÎÈÓ› Ù· ·È‰È¿ Ó· Û˘˙ËÙÔ‡Ó Î·È Ó· Ì·ı·›ÓÔ˘Ó ÁÈ· ÙÔ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÔ¿ıÏËÌ· ÙÔ˘ ÛÙ›‚Ô˘ Î·È ÙË Á˘ÌÓ·ÛÙÈ΋. ∆· ÚÔÙÚ¤ÂÈ Ó· ÂÍÂÚ¢ÓÔ‡Ó ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜Î·È Ó· Âȉ›‰ÔÓÙ·È Û ‰È¿ÊÔÚ˜ Á˘ÌÓ·ÛÙÈΤ˜ ·Û΋ÛÂȘ:

✒ ∫·Ï› Ù· ·È‰È¿ Ó· ÂÍÂÚ¢ÓÔ‡Ó ÙÚfiÔ˘˜ ÛÙ‹ÚÈ͢ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· Î·È ÛÙ· fi‰È·, ӷοÓÔ˘Ó Û˘ÛÂÈÚÒÛÂȘ Î·È ÂÎÙ¿ÛÂȘ, Ó· ‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó Ó· ÂÚ·Ù‹ÛÔ˘Ó ÈÛÔÚÚÔÒÓÙ·˜¿Óˆ Û ¤Ó· Û¯ÔÈÓ› ·ÏˆÌ¤ÓÔ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜. ¡· ‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó Ó· ÂÚ·ÙÔ‡ÓÈÛÔÚÚÔÒÓÙ·˜ ¿Óˆ Û ¤Ó·Ó ¿ÁÎÔ ‹ Û ̛· ‰ÔÎfi, Ó· ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó Î·Ù‡ı˘ÓÛË. ¡·‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó Ó· ˉ‹ÛÔ˘Ó ·fi ÙÔÓ ¿ÁÎÔ Î·È Ó· ÛÙ·ıÔ‡Ó ÛÙ· ‰˘Ô fi‰È·ÈÛÔÚÚÔÒÓÙ·˜ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÛËÌ›Ô.

✒ ¶·Ú·ÎÈÓ› Ù· ·È‰È¿ Ó· ΢ÏÈÔ‡ÓÙ·È Î·È Ó· οÓÔ˘Ó Ùԇ̘ ÛÙ· ÛÙÚÒÌ·Ù· Ì ÙË‚Ô‹ıÂÈ¿ Ù˘. ∆· ÚÔÙÚ¤ÂÈ Ó· οÓÔ˘Ó ¿ÏÌ·Ù· ˉÒÓÙ·˜ ¿Óˆ ·fi ¤Ó· Ì·ÍÈÏ¿ÚÈÎ·È Ó· ÚÔÛÁÂÈÒÓÔÓÙ·È ÛÙ· ‰˘Ô fi‰È· ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÛËÌ›Ô. ¡· οÓÔ˘Ó·Ó·ÚÙ‹ÛÂȘ, ÛÙËÚ›ÍÂȘ, ¤ÏÍÂȘ Î·È ·ÈˆÚ‹ÛÂȘ Û ̿Ú˜ ‹ Û ÎÚ›ÎÔ˘˜. ∂Óı·ÚÚ‡ÓÂÈοı ÊÔÚ¿ Ù· ·È‰È¿ Ó· οÓÔ˘Ó ÚԂϤ„ÂȘ, Ó· ·Ú·ÙËÚÔ‡Ó, Ó· ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙȘÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜, Ó· ‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó Ï‡ÛÂȘ. ƒˆÙ¿ .¯. «∆È Ú¤ÂÈ Ó· οÓÔ˘Ì ÁÈ· Ó··ÏÏ¿ÍÔ˘Ì ηÙ‡ı˘ÓÛË;», «∆È ÓÔÌ›˙ÂȘ ı· Û˘Ì‚Â› ÛÙÔ ÛÒÌ· ÛÔ˘ fiÙ·Ó Ë‰‹ÍÂȘ„ËÏ¿;», «∆È Û˘Ó¤‚Ë ÛÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘ √Ú¤ÛÙË fiÙ·Ó ‹‰ËÍ „ËÏ¿;»

✒ ™˘¯Ó¿ ‰ÈÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ·ÁˆÓ›ÛÌ·Ù· ÛÙ›‚Ô˘ fiˆ˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ ÌÂÂÌfi‰È·, ÛÎ˘Ù·ÏÔ‰ÚƠ̂˜, ¿ÏÌ·Ù·, Ú›„ÂȘ. ∫·Ï› Ù· ·È‰È¿ Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó ÔÚÈṲ̂ÓÔ·ÚÈıÌfi ·Û΋ÛÂˆÓ Î·È Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ÚfiÁÚ·ÌÌ·. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ·ıÏËÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ‰È·‰Ô¯Èο ÙÔÚfiÏÔ ÙÔ˘ ·Ú·ÙËÚËÙ‹ Î·È ÙÔ˘ ÎÚÈÙ‹. ªÂÙÚÔ‡Ó ÙȘ ·ÔÛÙ¿ÛÂȘ ÌÂ Û˘Ì‚·ÙÈΤ˜ Î·È ÌËÛ˘Ì‚·ÙÈΤ˜ ÌÔÓ¿‰Â˜ ̤ÙÚËÛ˘ Î·È ÙȘ Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó.

8. ¶APA¢O™IAKA ¶AIXNI¢IA∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Î·È Ó· ·›˙Ô˘Ó ·Ú·‰ÔÛȷο

·È¯Ó›‰È· Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Ì·˜ (.¯. «·Ï¿ÙÈ ¯ÔÓÙÚfi, ·Ï¿ÙÈ „ÈÏfi» , «Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜», «Ô‡’Ó’ÙÔ ÙÔ‰·¯Ù˘Ï›‰È», «Ù˘ÊÏfiÌ˘Á·», «Ë ÌÈÎÚ‹ ∂ϤÓË», «¤Ó·, ‰‡Ô, ÙÚ›·, ÎfiÎÎÈÓÔ Êˆ˜», «ÙÔ Ì·ÓÙÈ-Ï¿ÎÈ», «Ì¤ÓÙ·-̤ÓÙ·», «ÌÈ˙», «ÙÔ ÚÔÏfiÈ», «ÂÚÓ¿ ÂÚÓ¿ Ë Ì¤ÏÈÛÛ·», «ÛÙÚ·ÙȈٿÎÈ··ÎÔ‡ÓËÙ·, ·Ì›ÏËÙ· Î·È ·Á¤Ï·ÛÙ·») Î·È ·Ú·‰ÔÛȷο ·È¯Ó›‰È· ¿ÏÏˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ (.¯.«ÙÛ›ÁÎÏÈ», «¿Êη» Î.¿.). ¶·Ú·ÎÈÓ› Ù· ·È‰È¿ Ó· ÚˆÙÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· Ù··È¯Ó›‰È· Ô˘ ¤·È˙·Ó ÌÈÎÚÔ›. ∫·Ï› ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÔ˘Ó Ù··È¯Ó›‰È· Ô˘ ¤·È˙·Ó Î·È Ó· ·›ÍÔ˘Ó Ì ٷ ·È‰È¿.

11

347

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

¶·›˙Ô˘Ó Ù˘ÊÏfiÌ˘Á·

¶·›˙Ô˘Ó ÂÚÓ¿-ÂÚÓ¿ Ë Ì¤ÏÈÛÛ·

11

¶Èı·Ó¤˜ ¤ÍÔ‰ÔÈ ·fi ÙËÓ Ù¿ÍË∆· ·È‰È¿ ÂÈÛΤÙÔÓÙ·È ¤Ó· Á˘ÌÓ·ÛÙ‹ÚÈÔ, ¤Ó· ÛÙ¿‰ÈÔ, ÌÈ· ÈÛ›Ó·, ÙËÓ ·›ıÔ˘Û· Á˘ÌÓ·ÛÙÈ΋˜ ÂÓfi˜Û¯ÔÏ›Ԣ ‹ ÙËÓ ∞Ú¯·›· √Ï˘Ì›·.¶·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ¤Ó·Ó ·ÁÒÓ· Ì¿ÛÎÂÙ, Ô‰ÔÛÊ·›ÚÔ˘, Ù¤ÓȘ Î.¿.√ÚÁ·ÓÒÓÔ˘Ó Ì›· Â˙ÔÔÚ›· ‹ ÔÚÂÈ‚·Û›·.

348

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ11

K¿ÓÔ˘Ó Â˙ÔÔÚ›· ÛÙÔ ÎÔÓÙÈÓfi ‰¿ÛÔ˜

√ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi˜ ̆ ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜

™ÙȘ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ‰˘ÙÈΤ˜ ÎÔÈӈӛ˜ Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û ·ʋ ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ÙÔ˘˜ ˙ˆ‹ Ì ¤Ó· ‡ÚÔ˜ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎÒÓ ÂÈÙ¢ÁÌ¿ÙˆÓ Ôχ ÚÔÙÔ‡ ÊÔÈÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙÔ ÓËÈ·-ÁˆÁ›Ô. ∏ Û‡Á¯ÚÔÓË Ù¯ÓÔÏÔÁ›· ¤¯ÂÈ ÂÈʤÚÂÈ, ÙfiÛÔ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜, fiÛÔ Î·È ÛÙËÓηıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ıÂÌÂÏȷΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜. ∞ÎfiÌË ÎÈ ·Ó ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÂÈÛ·¯ı›ÛÙÔ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi ÙÔ˘˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ô ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜, Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÌÈÎÚ¿·È‰È¿ ¤¯Ô˘Ó ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘˜ ÙËÏÂfiÚ·ÛË Î·È Û˘¯Ó¿ ‚›ÓÙÂÔ, ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘˜Ó· ̄ ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È ÎÈÓËÙ¿ ÙËϤʈӷ, Ì˯·Ó‹Ì·Ù· ÙÚ·Â˙ÒÓ ÁÈ· ·Ó¿ÏË„Ë ̄ ÚËÌ¿ÙˆÓ, ÔÈÎȷΤ˜Û˘Û΢¤˜ fiˆ˜ Ï˘ÓÙ‹ÚÈ·, ÊÔ‡ÚÓÔ˘˜ ÌÈÎÚÔÎ˘Ì¿ÙˆÓ, ›Ûˆ˜ Î·È ·˘ÙÔΛÓËÙ· Ô˘ ÎÏÂȉÒÓÔ˘ÓÎ·È ÍÂÎÏÂȉÒÓÔ˘Ó Ì ÙÔ ¿ÙËÌ· ÂÓfi˜ ÎÔ˘ÌÈÔ‡ ÛÙÔ ÌÈÎÚfi ÙËϯÂÈÚÈÛÙ‹ÚÈÔ-ÌÚÂÏfiÎ.¶·Ú·ÙËÚÔ‡Ó ˘·ÏÏ‹ÏÔ˘˜ ÛÙÔ ÛÔ‡ÂÚ Ì¿ÚÎÂÙ Ó· ÂÚÓÔ‡Ó ÙȘ ÂÙÈΤÙ˜ Ô˘ ·Ó·ÁÚ¿ÊÔ˘ÓÙÔ˘˜ Έ‰ÈÎÔ‡˜ Î·È ÙȘ ÙÈ̤˜ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ÌÚÔÛÙ¿ ·fi Ì›· ÌÈÎÚ‹ÂÈÊ¿ÓÂÈ· Û·ÚˆÙ‹ Î·È ·˘ÙÔÌ¿Ùˆ˜, Ì ÙÔ ¿ÎÔ˘ÛÌ· ÂÓfi˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÔ‡ ‹¯Ô˘, Ó·ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Ë ÙÈÌ‹ ÙÔ˘ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ ÛÙËÓ ÔıfiÓË Ù˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈ΋˜ Ì˯·Ó‹˜. Œ¯Ô˘Ó ‰ËÏ·‰‹Ì›· ÛÂÈÚ¿ ·fi ÂÌÂÈڛ˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜ Î·È ·˘ÙÔÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜ ηȤ¯Ô˘Ó ‰ÂÈ Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÈ Û˘Û΢¤˜ Ô˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÌÈÎÚÔÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ¤˜. ∂ÈϤÔÓ «ËÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ Û ˘ËÚÂۛ˜, ȉȈÙÈο ÁÚ·Ê›·, ηٷÛÙ‹Ì·Ù· Î·È ÛÂÔÏÏ¿ Û›ÙÈ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë fiÙÈ Â›Ó·È ¤Ó· ÂÚÁ·ÏÂ›Ô Î·ıËÌÂÚÈÓ‹˜ ¯Ú‹Û˘»(µÂÏÏÔÔ‡ÏÔ˘ & ¶··Ó‰Ú¤Ô˘,2000, Û. 7). ∫È ·ÎfiÌË Î¿ÔÈ· ·È‰È¿ ‚Ï¤Ô˘Ó ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡˜˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜ ÛÙÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ÁÔÓ¤ˆÓ ÙÔ˘˜, Ù· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ·‰¤ÏÊÈ· ÙÔ˘˜ ‹/ηÈÙ· ›‰È· ¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È ËÏÂÎÙÚÔÓÈο ·È¯Ó›‰È·. ∆Ô ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ‰Â ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·ÁÓÔ› ·˘Ù‹ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. ∫·ıÒ˜ ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ó· ·ÍÈÔÔÈ› ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‚ÈÒÛÂÈÙ· ·È‰È¿ ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘˜ Î·È ÙȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‹‰Ë ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ,˘ÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ¿˜ Ù· Ó· ÙȘ ‰È¢ڇÓÔ˘Ó ÚÔ¯ˆÚÔ‡Ó ·Ú·¤Ú· Û ÁÓÒÛÂȘ Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜, ηÈÌ ‰Â‰Ô̤ÓË ÙË ÛËÌ·Û›· Ô˘ ¤¯ÂÈ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ‰˘ÙÈÎÒÓ ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ Ô «Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎfi˜ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜» (‚Ï. Î·È ÎÂÊ. 1, Û.19), ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓÔ Â›Ó·È Ó· ÛÙÚ¤ÊÂÙ·È Î·È ÚÔ˜ ÙËÓÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ÌÈÎÚÒÓ ·È‰ÈÒÓ Û ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙȘ Ӥ˜Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜. ŒÙÛÈ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ÔÈ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ› ˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜ Î·È ¿ÏϘËÏÂÎÙÚÔÓÈΤ˜ Û˘Û΢¤˜ ¤¯Ô˘Ó οÓÂÈ ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙ· ÓËÈ·ÁˆÁ›· Û ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜ÙÔ˘ ‰˘ÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ Î·È ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜. ∆È ÌÔÚÔ‡Ó fï˜ Ó· οÓÔ˘Ó Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ Ì ÙȘӤ˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ Û ̛· Ù¿ÍË ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ;

™ÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ ÌÔÚÔ‡Ó Î·Ù’ ·Ú¯‹Ó Ó· ‰›ÓÔÓÙ·È ÛÙ· ·È‰È¿ ¢ηÈڛ˜ Ó·Û˘˙ËÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙË ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡ Ô˘ ‰È·Ù›ıÂÙ·È (ʈÙÔÙ˘ÈÎfiÌ˯¿ÓËÌ·, ‚ÈÓÙÂÔο̷ڷ, „ËÊȷ΋ ‹ ·Ó·ÏÔÁÈ΋ ʈÙÔÁÚ·ÊÈ΋ Ì˯·Ó‹ ÎÏ) Î·È Ó·‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó Ó· ÙÔÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· ÛÎÔÔ‡˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÓfiËÌ· ÁÈ· Ù· ›‰È· (‚Ï.

349

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 12

12

ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ· ÎÂÊ¿Ï·È·). ∆Ô ÂÚÁ·ÏÂ›Ô fï˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ‰È¢ڇÓÂÈ ÙȘÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ¢ηÈڛ˜ ÙˆÓ ÌÈÎÚÒÓ ·È‰ÈÒÓ, ÚÔÛ‰›‰ÔÓÙ·˜ Ó¤· ‰È¿ÛÙ·ÛË ÛÙȘ ·Ó·Ù˘Û-ÛfiÌÂÓ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Î·È ÂÓÈÛ¯‡ÔÓÙ·˜ ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋ ÙÔ˘ ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈÎÔ‡ -‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ÙÔ˘˜ ·È¯ÓȉÈÔ‡, Â›Ó·È Ô ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜. ∞Ó ·ÍÈÔÔÈËı› Û ηٿÏÏËÏ· ÔÚ-Á·ÓˆÌ¤ÓÔ Ì·ıËÛÈ·Îfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ·fi ÂÓËÌÂڈ̤ÓÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, Ô ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi˜˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ·ÏÏËÏÂȉڿÛÂȘ, ÚÔˆıÒÓÙ·˜ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜ [ÂÚ¢ÓËÙÈο ‰Â‰Ô̤ӷ ·ÔηχÙÔ˘Ó fiÙÈ Ù· ·È‰È¿ ÚÔÙÈÌÔ‡ÓÓ· ‰Ô˘ÏÂ‡Ô˘Ó ·Ó¿ ‰‡Ô ‹ ÙÚ›· ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, ·Ú¿ Ó· ‰Ô˘ÏÂ‡Ô˘Ó ÌfiÓ· ÙÔ˘˜(Clemens et al; 1993)], Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÙËÓ Â˘ÂÏÈÍ›· Ù˘ ÛΤ„˘ Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜,Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ (Siraj-Blatchford & Whitebread, 2003). Œ¯ÂÈ Â›Û˘ ηٷÁÚ·Ê› fiÙÈ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ Ù··È‰È¿ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ÚÔÊÔÚÈ΋ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ˘„ËÏÔ‡ ÂȤ‰Ô˘ Î·È ÁÂÓÈο ·ÏÏËÏÂȉڿ-ÛÂȘ Ô˘ Û˘¯Ó¿ Â›Ó·È ÈÔ ÚÔ¯ˆÚË̤Ó˜ ·fi ÂΛӘ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó fiÙ·Ó ÂÌϤÎÔÓÙ·ÈÛ ÈÔ ·Ú·‰ÔÛȷΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, fiˆ˜ Ù· ·˙Ï Î·È Ù· ÙÔ˘‚Ï¿ÎÈ· (Siraj-Blatchford &Whitebread, 2003). ∂ÈϤÔÓ Ô ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi˜ ̆ ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ÌÔÚ› Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ:

● ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ·˘ÙÔÓÔÌ›·˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ (Ó· ·›ÚÓÔ˘Ó ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜, ӷοÓÔ˘Ó ÂÈÏÔÁ¤˜ Î·È Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ·ÏÏËÏÂȉÚÒÓÙ·˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Î·È Ì ÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, Ô ÔÔ›Ô˜ ÙÔ˘˜ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó·ÂÈÚ·Ì·Ù›˙ÔÓÙ·È, Ó· ·Ú·ÙËÚÔ‡Ó Î·È Ó· ÂϤÁ¯Ô˘Ó ¿ÌÂÛ· Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌÒÓ ÙÔ˘˜),

● ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÁÓÒÛˆÓ, ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ¿ÏϘÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜, ·ÏÏ¿ Î·È Ì ÙË Û˘ÓÔÏÈ΋ ÙÔ˘˜ ·Ó¿Ù˘ÍË (.¯. ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘·Ó·ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜, Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ·˜ Ù·ÍÈÓfiÌËÛ˘, ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙÔ Ó·Ì¿ıÔ˘Ó Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ô‰ËÁ›Â˜, Ó· ÙËÚÔ‡Ó Î·ÓfiÓ˜, Ó· ÂÎÙÂÏÔ‡Ó ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ì ÙËÛÂÈÚ¿ Î.Ï.),

● ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÏÂÙ‹˜ ÙÔ˘˜ ÎÈÓËÙÈÎfiÙËÙ·˜ (ηıÒ˜ ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· ÎÈÓ‹ÛÔ˘Ó Ì·ÎÚ›‚ÂÈ· ÙÔÓ Î¤ÓÛÔÚ· ÁÈ· Ó· ÂÈϤÍÔ˘Ó, Ó· ÁÚ¿„Ô˘Ó, Ó· ·ÓÙÈÁÚ¿„Ô˘Ó, Ó· ۯ‰ȿ-ÛÔ˘Ó),

● ÛÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ·Ú·ÙËÚËÙÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜ (ηıÒ˜ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ·Ú·ÙËÚÔ‡ÓÏÂÙÔ̤ÚÂȘ ÛÙËÓ ÔıfiÓË),

● ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ·ÈÙ›Ô˘-·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜ (ηıÒ˜ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È fiÙÈ ÙÔ «ÎÏÈλ ÌÂÙÔ ÔÓÙ›ÎÈ ¿Óˆ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ¤Ó‰ÂÈÍË ÛÙËÓ ÔıfiÓË ÌÔÚ› Ó· ÌÂÁÂı‡ÓÂÈ Î·È Ó·ÌÈÎÚ‡ÓÂÈ ÂÈÎfiÓ˜ Î·È ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, Ó· ·ÏÏ¿ÍÂÈ ÙÔ ̄ ÚÒÌ·, ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘˜ ÎÏ.).

∆fiÛÔ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ fiÛÔ Î·È Û ¯ÒÚ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÂÍÔÈÎÂȈ̤Ó˜ Ì ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓÓ¤ˆÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ ÛÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ÌÈÎÚÒÓ ·È‰ÈÒÓ (.¯. ∞ÁÁÏ›·, ∏¶∞ Î.·)ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ó· ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·È ÂÈÊ˘Ï¿ÍÂȘ ·fi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Î·È ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ Ô˘·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÙȘ ÌÈÎÚ¤˜ ËÏÈ˘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ·Ó Ë ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Ì ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡˜˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜ Â›Ó·È ·Ó·Ù˘Íȷο ηٿÏÏËÏË ÁÈ· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿. Œ¯Ô˘Ó Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËı›·ÚÎÂÙ¤˜ ¤Ú¢Ó˜ ˆÛÙfiÛÔ Ô˘ ·ÔηχÙÔ˘Ó fiÙÈ ÔÈ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ› ˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜ ‰È¢ڇÓÔ˘ÓÔ˘ÛÈ·ÛÙÈο ÙȘ ¢ηÈڛ˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÁÈ· Ì¿ıËÛË Î·È ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙË Û˘ÓÔÏÈ΋ ÁÓˆÛÙÈÎ‹Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÙÔ˘˜ ·Ó¿Ù˘ÍË (Clemens, 1994). ™Â fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ Î·Ù·ÏÏËÏfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜, Ù·ÔÚ›ÛÌ·Ù· Û¯ÂÙÈÎÒÓ ÂÚ¢ÓÒÓ Î·Ù·Ï‹ÁÔ˘Ó fiÙÈ ·˘Ù‹ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ·ÍÈÔÔ›ËÛ‹˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜ (Dodge & Colker, 1998). Ÿˆ˜

350

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ12

Î·È Î¿ı ¿ÏÏÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÂÚÁ·Ï›Ô, ÔÈ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ› ˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔ-ÔÈËıÔ‡Ó Ì ·Ó·Ù˘Íȷο ηٿÏÏËÏÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ Ó·‚ÈÒÛÔ˘Ó ıÂÙÈΤ˜ ÂÌÂÈڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ (Clemens, 1987). ∂›Ó·È ‰Â ÙfiÛÔ ‰˘Ó·ÌÈ΋ Ë ÚfiÛÊ·ÙË›ÛÔ‰fi˜ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· fiÏˆÓ ÙˆÓ ÚÔËÁÌ¤ÓˆÓ ÎÚ·ÙÒÓ Ô˘ ËÛ˘˙‹ÙËÛË Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·Ó·Ù˘Íȷ΋ ÙÔ˘˜ ηٷÏÏËÏfiÙËÙ·, ·Ú’fiÙÈ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Ó···Û¯ÔÏ› ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ·, ıˆÚÂ›Ù·È Ï¤ÔÓ ·ÚÂÏıfiÓ. ª¿ÏÈÛÙ· Â›Ó·È ÁÂÁÔ-Ófi˜ fiÙÈ ÔÈ Ó¤Â˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜, ÂÂȉ‹ ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙ·È Ôχ ÈÔ ÁÚ‹ÁÔÚ· ·fi ÙȘ ıˆڛ˜ ‰È‰·-Ûηϛ·˜ Î·È Ì¿ıËÛ˘, ʤÚÓÔ˘Ó Ù· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÚÔ ÙÂÙÂÏÂÛÌ¤ÓˆÓ Î·Ù·ÛÙ¿-ÛÂˆÓ Î·È ÂÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË Ó¤ˆÓ ıˆڋÛˆÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó·ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó Î·È Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙÂÚ· ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Î·È ÙÔ˘˜ Â-ÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ÂÚÈ‚·ÏÏfiÓÙˆÓ Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ·ÍÈÔÔ›-ËÛ‹ ÙÔ˘˜.

∞fi Ù· ·Ú·¿Óˆ Û˘Ó¿ÁÂÙ·È fiÙÈ Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ Î·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘·ÍÈÔÔÈÔ‡Ó ÙÔÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Â›Ó·È Ï¤ÔÓ ·Ó·fi-Ê¢ÎÙË, Ì ‰‡Ô ‰È·ÎÚÈÙÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜:

✒ N· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ ÔȘ ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘Â͢ËÚÂÙÔ‡Ó ÔÈ Ó¤Â˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ Î·È Û ÙÈ ̄ ÚËÛÈÌÂ‡Ô˘Ó ÛÙË ̇ ˆ‹ Ì·˜.

✒ N· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó (Ù· ·È‰È¿) ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ·ÍÈÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎÒÓÂÈÙ¢ÁÌ¿ÙˆÓ –Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹– ˆ˜ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ÁÈ· ÙȘ‰ÈÂÚ¢ӋÛÂȘ, ÙȘ ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂȘ Î·È ÙȘ ·Ú·ÁˆÁ¤˜ ÙÔ˘˜.

∂›Ó·È ÚÔÊ·Ó¤˜ fiÙÈ fiÏ· Ù· ·È‰È¿ fiÙ·Ó ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÙȘ ›‰È˜ÂÌÂÈڛ˜ Û fiÙÈ ·ÊÔÚ¿ Ù· Û‡Á¯ÚÔÓ· Ù¯ÓÔÏÔÁÈο ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù·, fiˆ˜ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÙȘ ›‰È˜ÂÌÂÈڛ˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ Î·È ÁÚ·Ê‹˜ (‚Ï. ÎÂÊ. 8.2), Ô‡Ù ÙȘ ›‰È˜ Ì·ıËÌ·ÙÈΤ˜ ÂÌÂÈڛ˜ (‚Ï.ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 9). ∆· ·È‰È¿ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·¤¯Ô˘Ó ÏÔ˘ÛÈfiÙÂÚ˜ Î·È ÈÔ ‰ÈÂ˘Ú˘Ì¤Ó˜ Û¯ÂÙÈΤ˜ ÂÌÂÈڛ˜, ÂÓÒ Ù· ·È‰È¿ Ô˘ ÚÔ¤Ú-

351

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 12

™˘ÓÂÚÁ·Û›· ÛÙË ÁˆÓÈ¿ ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹

¯ÔÓÙ·È ·fi ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯· ‹/Î·È ·ÔÌÂÌ·ÎÚ˘Ṳ̂ӷ ·ÁÚÔÙÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ¤¯Ô˘ÓÏÈÁfiÙÂÚ˜ ¤ˆ˜ Ôχ ÂÚÈÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÌÂÈڛ˜. ŸÏ· Ù· ·È‰È¿ fï˜ ¤¯Ô˘Ó οÔȘÂÌÂÈڛ˜ Î·È ¤Ó· ÚÒÙÔ Ì¤ÏËÌ· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Â›Ó·È Ó· ÙȘ ‰ÈÂÚ¢ӋÛÂÈ Î·È ÛÙËÛ˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· ̆ ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ ÙË ‰È‡ڢÓÛË Î·È ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË Û˘ÁÎÚfiÙËÛ‹ ÙÔ˘˜.

∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó fiÏ· Ù· ·È‰È¿ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û ·ʋ ÌÂËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜ ÛÙ· Û›ÙÈ· ÙÔ˘˜ ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ ÙËÓ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· ‡·Ú͢ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ (¡ÙÔÏÈÔÔ‡ÏÔ˘, 2003, Û. 156). ∫·ıÒ˜ÔÈ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÎÔÈӈӛ˜, fiˆ˜ ‹‰Ë ·Ó·Ê¤ÚıËÎÂ, ··ÈÙÔ‡Ó ÙÔÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎfi ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfiÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ÙÔ˘˜, Ë Ì‡ËÛË ÙˆÓ ÌÈÎÚÒÓ ·È‰ÈÒÓ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜·fi ÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙË ‰È‡ڢÓÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Â˘Î·ÈÚÈÒÓ ÙÔ˘˜. ∆›ıÂÙ·ÈÏÔÈfiÓ ˆ˜ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· Ë ÂÈÌfiÚʈÛË Î·È ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÛÙËÓ ÚÔÔÙÈ΋ Ù˘·Ó·Ù˘Íȷο ηٿÏÏËÏ˘ ·ÍÈÔÔ›ËÛ˘ ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ̆ ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ô.

√ÚÁ·ÓÒÓÔÓÙ·˜ ÙË ÁˆÓÈ¿ ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ̆ ÔÏÔÁÈÛÙ‹

√ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ÌÔÚ› Ó· ÙÔÔıÂÙËı› Û ̛· ÁˆÓÈ¿, ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë Ì ÙȘ¿ÏϘ ÁˆÓȤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ, Ô˘ ı· ‰È·ÌÔÚʈı› ηٿÏÏËÏ· ÁÈ· Ó· ÙÔÓ ˘Ô‰Â¯Ù›.∂ÈϤÁÂÙ·È ÌÈ· ‹Û˘¯Ë ÁˆÓÈ¿, Û ÌÈ·Ó ¿ÎÚË Ù˘ Ù¿Í˘ Ô˘ ‰ÂÓ ı· ·ÔÙÂÏ› ¤Ú·ÛÌ·, ÎÔÓÙ¿Û ¿ÏϘ ‹Û˘¯Â˜ ÁˆÓȤ˜, fiˆ˜ .¯. Ë ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË, Î·È Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÁˆÓȤ˜ Ô˘ Ù· ̆ ÏÈο ÙÔ˘˜ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó ·ÈÙ›· ·Ù˘¯ËÌ¿ÙˆÓ (.¯. Ó· ¤ÛÔ˘Ó ¯ÚÒÌ·Ù· ¿Óˆ ÛÙÔÏËÎÙÚÔÏfiÁÈÔ Î.Ï.). ºÚÔÓÙ›˙ÂÙ·È Â›Û˘ ÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ù˘ Ù¿Í˘ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ı· ÙÔÔıÂÙËı› Ó·‰È·ı¤ÙÂÈ ÙȘ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓ˜ ·ÚÔ¯¤˜ ËÏÂÎÙÚÈÛÌÔ‡. ∂›Ó·È ηχÙÂÚ· Ô ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ Ó·ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È ¿Óˆ Û ¿ÁÎÔ Ô˘ ·ÎÔ˘Ì¿ÂÈ ÛÙÔÓ ÙÔ›¯Ô, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÔʇÁÂÙ·È Ë·ʋ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ì ٷ ηÏ҉ȷ. º˘ÛÈο Ô ¿ÁÎÔ˜ ÂÈϤÁÂÙ·È ÒÛÙ ӷ ¤¯ÂÈ ÙÔηٿÏÏËÏÔ ‡„Ô˜ ÁÈ· ·È‰È¿ Ù˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ËÏÈΛ·˜. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÓ·Û¯fiÏËÛ‹ ÙÔ˘˜Ì ÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, ÛÙfi¯Ô˜ Â›Ó·È Ù· ·È‰È¿ Ó· Ì¿ıÔ˘Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÙÔ ÏËÎÙÚÔÏfiÁÈÔ,ÙÔ ÔÓÙ›ÎÈ, ÙÔ Û·ÚˆÙ‹ (ÛοÓÂÚ), ÙÔÓ ÂÎÙ˘ˆÙ‹ Î.Ï. °È· Ó· Â›Ó·È ÂÊÈÎÙfi˜ ·˘Ùfi˜ Ô ÛÙfi¯Ô˜,fiÏ· ÙÔÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È Û ı¤ÛÂȘ Ô˘ Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Ù· ÊÙ¿ÓÔ˘Ó ÌfiÓ· ÙÔ˘˜ Ù· ·È‰È¿ Ì ÙÚfiÔ·ÛÊ·Ï‹.

∆Ë ÁˆÓÈ¿ ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ Û˘ÌÏËÚÒÓÔ˘Ó ¤Ó·˜ ›Ó·Î·˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÛÙÔÓ ÙÔ›¯Ô, Û‡„Ô˜ Ô˘ Ó· ÙÔÓ ÊÙ¿ÓÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ ÁÈ· Ó· ·Ó·ÚÙÔ‡Ó Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘˜, Î·È ÌÂÚÈο Ú¿ÊÈ·, Ô˘ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ˆ˜ ‰È·¯ˆÚÈÛÙÈÎfi ÁÈ· ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÁˆÓÈ¿˜, ÛÙ·ÔÔ›· ı· ÙÔÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È Ù· CD ÛÙ· ÔÔ›· ı· ·ÔıËÎÂ‡Ô˘Ó ÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙÔ˘˜, Ù· ÌÔ˘ÛÈοCD, Ù˘¯fiÓ ÏÔÁÈÛÌÈο1 ÎÏ.

∆· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó Ó· ·›ÍÔ˘Ó ÛÙË ÁˆÓÈ¿ ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹,

352

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ12

1. ™ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ‰ÂÓ Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ·ÓÂÙ˘Á̤ÓÔ˜ Ô ¯ÒÚÔ˜ ÙˆÓ Î·Ù¿ÏÏËÏˆÓ ÁÈ· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È ÛÙÔ ·ÚfiÓ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ Ë ¤ÌÊ·ÛË ‰›ÓÂÙ·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ÛÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ WINDOWS –ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ΢ڛˆ˜ Word Î·È Paint, Ù· ÔÔ›· ˘¿Ú¯Ô˘Ó Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË. ∂›Ó·È ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÛÙȘ ¯ÒÚ˜Ù˘ ¢˘ÙÈ΋˜ ∂˘ÚÒ˘ Î·È Ù˘ ∞ÌÂÚÈ΋˜ Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÏÔÁÈÛÌÈο ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘ ·ÔÛÎÔÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÍ¿ÛÎËÛËÌÂÌÔÓˆÌ¤ÓˆÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ‰ÂÓ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó Î¿ÙÈ È‰È·›ÙÂÚÔ ÛÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ÛΤ„Ë˜ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. À¿Ú¯Ô˘Ó fï˜ Î·È ÏÔÁÈÛÌÈο, ·ÓÂÙ˘Á̤ӷ ΢ڛˆ˜ ·fi ÂÚ¢ÓËÙÈÎÔ‡˜ ÊÔÚ›˜, Ù· ÔÔ›·˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÌÏÔ΋ ÙˆÓ ÌÈÎÚÒÓ ·È‰ÈÒÓ Û ‰È·‰Èηۛ˜ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡ Î·È ‰ÈÂÚ¢ӋÛÂˆÓ Ô˘ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙË ÛΤ„Ë Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ Î·È Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÈηÓÔًوÓ, ‰ÂÍÈÔًوÓ

fiˆ˜ Û οı ¿ÏÏË ÁˆÓÈ¿ Ù˘ Ù¿Í˘ (‚Ï. ÎÂÊ. 5). Ÿˆ˜ ¤¯ÂÈ ‹‰Ë ·Ó·ÊÂÚı› (‚Ï. ÎÂÊ. 1), ÙԷȯӛ‰È ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ıˆÚÂ›Ù·È ¤Ó· Ôχ ÈÛ¯˘Úfi Î·È ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi ̤ÛÔÌ¿ıËÛ˘. ∆Ô Ó· ‰›ÓÔÓÙ·È ÛÙ· ·È‰È¿ ¢ηÈڛ˜ Ó· ·›˙Ô˘Ó Ì ÙÔÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹Î·È Ó· ÙÔÓ ‰ÈÂÚ¢ÓÔ‡Ó, Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· Â›Ï˘ÛËÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. ÷›ÚÔÓÙ·È Ó· ·Ó·Î·Ï‡ÙÔ˘Ó fiÙÈ È¤˙ÔÓÙ·˜ .¯. ÛÙ·ıÂÚ¿ ÙÔ ›‰ÈÔ Ï‹ÎÙÚÔ·Ú¿ÁÂÙ·È Ì›· ·Ù¤ÚÌÔÓË ÚÔ‹ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Î·È fiÙÈ ·Ó ÌÂÙ¿ ȤÛÔ˘Ó ¤Ó· Ï‹ÎÙÚÔÔ˘ Â›Ó·È Ï›ÁÔ ·ÏÏÈÒÙÈÎÔ ·fi Ù· ¿ÏÏ· Î·È ¤¯ÂÈ Â¿Óˆ ¤Ó· ‚¤ÏÔ˜ Î·È ÔÏÏ¿ ÁÚ¿ÌÌ·Ù·(Backspace), Ë ÌÂÁ¿ÏË ·˘Ù‹ ÁÚ·ÌÌ‹ ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÂÍ·Ê·Ó›˙ÂÙ·È. ∂Ú¢ÓËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÈ fiÙÈ ·È‰È¿ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ËÏÂÎÙÚÔÓÈο ·È¯Ó›‰È· Û˘¯Ó¿ Ȥ˙Ô˘Ó Â›Ùˉ˜ÙÔ Ï¿ıÔ˜ Ï‹ÎÙÚÔ ÁÈ· Ó· ‰Ô˘Ó ÙÈ ı· Û˘Ì‚Â› (Siraj-Blatchford & Whitebread, 2003).∂ÊÈÛÙ¿Ù·È ˆÛÙfiÛÔ Ë ÚÔÛÔ¯‹ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ Ô˘ ı· ·ÊÈÂÚÒÓÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙËÓ ÔıfiÓËÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ Î·È ÛÙË Û˘¯ÓfiÙËÙ·, Ì ÙËÓ ÔÔ›· ı· ÙÔÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó, ηıÒ˜ Â›Ó·È Ï¤ÔÓÁÓˆÛÙfi fiÙÈ Ë ÔχˆÚË Î·È Û˘¯Ó‹ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›· ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ¤¯ÂÈ ·ÚÓËÙÈΤ˜ ÂÈÙÒÛÂȘÛÙËÓ ˘Á›· ÙÔ˘˜ (ÂÊ. ∂Ï¢ıÂÚÔÙ˘›·, 30/3/2005). ªÂ ·˘Ùfi ÙÔ ‰Â‰Ô̤ÓÔ, Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó·Ù›ıÂÓÙ·È fiÚÈ· ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ Î·È ÙË Û˘¯ÓfiÙËÙ· ¤ÎıÂÛ˘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÛÙËÓ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›· Ù˘ÔıfiÓ˘. £ÂˆÚÂ›Ù·È ÂȂ‚ÏË̤ÓÔ Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ Û¯ÂÙÈ΋˜ ¢·ÈÛıËÙÔ-Ô›ËÛ˘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·È Ó· ÂÓËÌÂÚÒÓÔÓÙ·È Û¯ÂÙÈο Î·È ÔÈ ÁÔÓ›˜, ÙfiÛÔ ·fi ÙËÓÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi, fiÛÔ Î·È ·fi ÂȉÈÎÔ‡˜ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ Ô˘ ı· ηϤÛÂÈ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ. ŒÓ·˜ ηÓÔÓÈÛÌfi˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘ ÁˆÓÈ¿˜ ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, ·fi ÎÔÈÓÔ‡‰È·ÌÔÚʈ̤ÓÔ˜ Ì ٷ ·È‰È¿, ıˆÚÂ›Ù·È fiÙÈ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ù‹ÚËÛ˘ ÙˆÓÔÚ›ˆÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙÂı›.

√ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi˜ ̆ ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ̂ ˜ ̆ ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÁÈ· ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË

°È· Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ ÙË ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹Â›Ó·È ·Ó·Áη›Ô Ó· ÙÔÓ ‰Ô˘Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË Ú·ÁÌ·ÙÈÎÒÓ ·Ó·ÁÎÒÓÎ·È Â›Ï˘ÛË Ú·ÁÌ·ÙÈÎÒÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Û ¤Ó· Ï·›ÛÈÔ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÓfiËÌ· ÁÈ· Ù· ›‰È·. ∏ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· ÚÔˆı‹ÛÂÈ ÙË Û‡Ó‰ÂÛ‹ ÙÔ˘ Ì ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË, fiˆ˜:

✒ ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Â˘¯ÂÙ‹ÚÈˆÓ Î·ÚÙÒÓ, ÚÔÛÎÏ‹ÛÂˆÓ ÁÂÓÂıÏ›ˆÓ Î·È ÚÔÛÎÏ‹ÛˆÓÁÈ· ÁÈÔÚÙ¤˜ Î·È ÂΉËÏÒÛÂȘ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ ̄ ÒÚÔ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ,

✒ ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ, ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ, ËÌÂÚÔÏÔÁ›ˆÓ Î·È ·ÊÈÛÒÓ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘Ú-ÁÔ‡Ó ÛÙËÓ Ù¿ÍË,

353

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 12

Î·È ÁÓÒÛÂˆÓ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÔÏϤ˜ Ì·ıËÛȷΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜. ∞Ó Î¿ÔÈ· ÛÙÈÁÌ‹ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‚ÚÂı› ÛÙËı¤ÛË Ó· ı¤ÏÂÈ Ó· ÂÈϤÍÂÈ ÏÔÁÈÛÌÈο ÁÈ· Ù· ·È‰È¿, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÊÚÔÓÙ›ÛÂÈ:- Ó· ÌËÓ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· ÙˆÓ ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜,

·ÏÏ¿ Ó· Â›Ó·È ÛÙËÓ ÏÂÈÔÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ ÏÔÁÈÛÌÈο Ô˘ ı¤ÙÔ˘Ó ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ Âȉ¤¯ÔÓÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fiÌ›· χÛÂȘ, ÒÛÙ ӷ ÚÔˆıÔ‡Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÂÊ¢ÚÂÙÈ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ,

- Ó· ¤¯Ô˘Ó ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· Ù· ·È‰È¿,- Ó· Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÚÔԉ¢ÙÈο ·fi Ù· ·È‰È¿ Î·È ¯ˆÚ›˜ ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ Ù˘,- Ó· ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙËÓ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Î·È ·ÏÏËÏ›‰Ú·ÛË,- Ó· Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÛÔ˘‰ÒÓ Î·È Ó· ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È ÁÈ· ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ

ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË (Dodge & Colker, 1998).

✒ ÙËÓ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ‰·ÓÂÈÛÌÒÓ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡Ó ·fi ÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Ù˘ Ù¿Í˘,

✒ ÙËÓ ·Ú¯ÂÈÔı¤ÙËÛË ÙˆÓ ·Á·ËÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘˜ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ,

✒ ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ʈÙÔÁÚ·ÊÈÒÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙÚ·‚‹ÍÂÈ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈÔ-Ù‹ÙˆÓ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË ‹ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÂÍfi‰ˆÓ ·fi ÙËÓ Ù¿ÍË Î·Ù¿ ÙËÓ·Ó¿Ù˘ÍË Û¯Â‰›ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜.

∏ ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Ì ÙÔÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ Â›Ó·È ÏÔÁÈÎfi Ó· ÍÂÎÈÓ¿ ¤Ó· Ì ÂÓ¿ÌÈÛ˘Ì‹Ó· ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ¯ÚÔÓÈ¿˜ –ηٿ ÙËÓ ÎÚ›ÛË Ù˘ ÂηÈ-‰Â˘ÙÈÎÔ‡– ÁÈ· Ó· ¤¯ÂÈ ‰Ôı› ÙÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ÂÚÈıÒÚÈÔ Ó· ÂÍÔÈÎÂȈıÔ‡Ó Ù· ·È‰È¿ Ì ÙË ÏÂÈ-ÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ Ù¿Í˘ Î·È ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ù˘ ÁˆÓÈÒÓ. Ÿˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Ì fiÏ· Ù· ·ÓÙÈ-ΛÌÂÓ· Î·È Ì ٷ ˘ÏÈο Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË, ¤ÙÛÈ Î·È Ì ÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, Ù··È‰È¿ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ÙÔÓ ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó. ∫·ıÒ˜ ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÙ·È Ë Â˘Î·ÈÚ›·Ó· ÙÔÓ ·ÁÁ›ÍÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÙÔ‡Ó Ì ·˘ÙfiÓ, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó·‰ÈÂÚ¢ӋÛÂÈ ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‹‰Ë ‚ÈÒÛÂÈ Î·È ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Ô˘ ›Ûˆ˜ ¤¯Ô˘Ó ηٷ-ÎÙ‹ÛÂÈ. ÀÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙË ÁÓˆÚÈÌ›· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ì ÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, Ë ÔÔ›· ·Ó·Ù‡Û-ÛÂÙ·È ÚÔԉ¢ÙÈο, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ Î·È ÚÔÙ›ÓÂÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜2

Ô˘ ÙË ‚ÔËıÔ‡Ó Ó· ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂÈ fiÛ· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ‹‰Ë Ù· ·È‰È¿:

♦ K·ıÒ˜ ‰›ÓÂÙ·È ÛÙ· ·È‰È¿ Ë Â˘Î·ÈÚ›·Ó· ÙÔÓ ·ÁÁ›ÍÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÈÚ·Ì·ÙÈ-ÛÙÔ‡Ó Ì ·˘ÙfiÓ, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÙÔ˘˜·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ù· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ̤ÚË Î·ÈÙȘ ÂÚÈÊÂÚÂȷΤ˜ Û˘Û΢¤˜ ÙÔ˘ ˘Ô-ÏÔÁÈÛÙ‹ (ÎÂÓÙÚÈ΋ ÌÔÓ¿‰·, ÔıfiÓË,ÏËÎÙÚÔÏfiÁÈÔ, ÔÓÙ›ÎÈ, ÂÎÙ˘ˆÙ‹˜Û·ÚˆÙ‹˜, ˯›·) Î·È Ù· ηÏ› Ó· ο-ÓÔ˘Ó ˘Ôı¤ÛÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ÙÈ ÌÔ-Ú› Ó· ÛËÌ·›ÓÔ˘Ó Ù· ÔÓfiÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜.

♦ M ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ù· ÚÔÙÚ¤ÂÈ Ó· ·Ú·-ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Ó‰¤ÛÂȘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘÂÚÈÊÂÚÂȷΤ˜ Û˘Û΢¤˜ ÙÔ˘ ËÏÂ-ÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ̆ ÔÏÔÁÈÛÙ‹.

♦ T· ·Ú·ÎÈÓ› Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÏËÎÙÚÔÏfiÁÈÔ.

♦ K·ıÒ˜ ·ÓÔ›ÁÂÈ ÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, Ù·ÚÔÙÚ¤ÂÈ Ó· ·ÎÔ‡ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÚÈ-ÁÚ¿„Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ‹¯Ô˘˜Î¿ıÂ Û˘Û΢‹˜.

♦ T· ηÏ› Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó·ÚԂϤ„Ô˘Ó ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ Û˘Ì‚·›-ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ÔıfiÓË Î·ıÒ˜ Ë ›‰È· ÎÈÓ›ÙÔ ÔÓÙ›ÎÈ ‹ Ȥ˙ÂÈ Ù· Ï‹ÎÙÚ·.

354

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ12

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙËÁÓˆÚÈÌ›· Ì ÙÔÓ ̆ ÔÏÔÁÈÛÙ‹♦ ∆È ·Îԇ̠fiÙ·Ó ·Ù‹ÛÔ˘Ì ÙÔ ÎÔ˘Ì› Ô˘

·ÓÔ›ÁÂÈ ÙËÓ ÎÂÓÙÚÈ΋ ÌÔÓ¿‰·;♦ °È· ÔÈÔ ÏfiÁÔ Ï¤Ù ӷ ÔÓfiÌ·Û·Ó ·˘Ù‹ ÙË

Û˘Û΢‹ ÎÂÓÙÚÈ΋ ÌÔÓ¿‰·;♦ ∏ ÔıfiÓË, ÙÔ ÏËÎÙÚÔÏfiÁÈÔ Î·È Ë ÎÂÓÙÚÈ΋

ÌÔÓ¿‰· Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜; ¶Ò˜ÌÔÚ› Ó· Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È; ∞fi Ô‡ ÍÂÎÈÓÔ‡ÓÎ·È Ô‡ ηٷϋÁÔ˘Ó Ù· ηÏ҉ȷ;

♦ ∆È ˘¿Ú¯ÂÈ Â¿Óˆ ÛÙÔ ÏËÎÙÚÔÏfiÁÈÔ; ∆ÈÂ›Ó·È ÛËÌÂȈ̤ÓÔ Â¿Óˆ ÛÙÔ Î¿ıÂÏ‹ÎÙÚÔ;

♦ ¶Ô‡ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È Ô‡ ÔÈ·ÚÈıÌÔ›; °È·Ù› ϤÙ ӷ ÙÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó ‚¿ÏÂȯÒÚÈ·;

♦ ∆È ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ÌÔÚ› Ó· Û˘Ì‚Â› ·Ó·Ù‹ÛÔ˘Ì ٷ Ï‹ÎÙÚ· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‚¤ÏË;

♦ ∆È ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ÌÔÚ› Ó· Û˘Ì‚Â› ·ÓȤÛÔ˘Ì Ì ÙÔ ‰¿¯Ù˘Ïfi Ì·˜ ÛÙ·ıÂÚ¿ ¤Ó·Ï‹ÎÙÚÔ;

♦ ∞Ó È¤ÛÔ˘Ì Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ fiÏ· Ù· Ï‹ÎÙÚ· ÙÈı· Û˘Ì‚Â›;

♦ °È·Ù› ϤÙ ӷ ÔÓfiÌ·Û·Ó ·˘Ù‹ ÙË Û˘Û΢‹«ÔÓÙ›ÎÈ»;

♦ £· ı¤Ï·Ù ӷ ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÂÙ ÙÔ ‰ÈÎfi Û·˜˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ fiˆ˜ ÙÔÓ Ê·ÓÙ¿˙ÂÛÙÂ;

2. °È· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÁÓˆÚÈÌ›·˜ Ì ÙÔÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ‚Ï. ∫ÔÓ‰‡ÏË, 2000.

♦ T· ηÏ›, Û˘ÓÂÚÁ·˙fiÌÂÓ· Û ‰˘¿‰Â˜, Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹,fiˆ˜ ı· ‹ıÂÏ·Ó Ó· ›ӷÈ. ∏ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·˘Ù‹ Ù˘ ‰›ÓÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó·‰È·ÈÛÙÒÛÂÈ ÙÈ Â›Ó·È ÁÈ· Ù· ·È‰È¿ Ô ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ Î·È Û ÔÈÔ ‚·ıÌfi¤¯Ô˘Ó Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘, fiˆ˜ .¯.fiÙÈ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Ì Ú‡̷, Ì ÙÔ ÔÔ›Ô Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì¤Ûˆ ηψ‰›ˆÓ, fiÙÈ Ì ٷ ηÏÒ‰È·Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Î·È ÔÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÊÂÚÂȷΤ˜ ÙÔ˘ Û˘Û΢¤˜ Î.Ï(¶··Ó‰Ú¤Ô˘ & µÂÏÏÔÔ‡ÏÔ˘, 2000Ø µÂÏÏÔÔ‡ÏÔ˘ & ¶··Ó‰Ú¤Ô˘, 2000).

¶·Ú·ÙËÚÒÓÙ·˜ ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙËÓ ÔıfiÓË ÙÔ˘ ̆ ÔÏÔÁÈÛÙ‹Ÿˆ˜ ¤¯ÂÈ ‹‰Ë ·Ó·ÊÂÚı› ÛÙÔ ÎÂÊ. 7 (‚Ï.ÛÂÏ.140), ÛÙ· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ ·Ú¤ÛÂÈ Ó· ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÙÔfiÓÔÌ¿ ÙÔ˘˜. ∫·ÏÒÓÙ·˜ Ù· Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÚԂϤ„Ô˘Ó ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ÔıfiÓË ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ fiÙ·Ó Á›ÓÔÓÙ·È Ì ÙÔ ÔÓÙ›ÎÈ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ÂÈÏÔÁ¤˜,ÌÔÚ› Ó· ÁÚ¿„ÂÈ, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÔ ÏËÎÙÚÔÏfiÁÈÔ, Ì ÌÂÁ¿Ï· Î·È Â˘·Ó¿ÁÓˆÛÙ· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÙÔfiÓÔÌ· ÂÓfi˜ ·È‰ÈÔ‡ Î·È ÌÂÙ¿ Ó· ÙÔ ÌÂÙ·ÙÚ¤„ÂÈ Û ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ‹ Û ÌÈÎÚfiÙÂÚ· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, Û ÎÂ-Ê·Ï·›·, Û ηÏÏÈÁÚ·ÊÈο, Û ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ¿ÏÏÔ˘ ¯ÚÒÌ·ÙÔ˜ Î.Ï. ∆· ·È‰È¿ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·Ú·-ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ·ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ·Ó ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔ ›‰ÈÔ fiÓÔÌ· ‹ ÁÈ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi Î·È Ó··ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó ÙÂÏÈο fiÙÈ ̆ ¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÏÔ› Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ› ÙÚfiÔÈ ÁÚ·Ê‹˜:

ª·Ú›· ª·Ú›· ª∞ƒπ∞ ª·Ú›· ª·Ú›· ª·Ú›· M ˜ „

∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ȉ¤Â˜ ÁÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ™XE¢IO KAI Zø°PAºIKH ™TH °øNIA TOY H§EKTPONIKOY Y¶O§O°I™THŸÏ· Ù· ·È‰È¿ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Î·È ˙ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó Ì ̷Úη-

‰fiÚÔ˘˜, ÎËÚÔÌÔÁȤ˜, ÓÂÚÔÌÔÁȤ˜, ‰·ÎÙ˘ÏÔÌÔÁȤ˜, Ï·ÛÙÂÏ›ÓË Î·È ËÏfi (‚Ï. ÎÂÊ. 11.2).∏ ۯ‰›·ÛË ÛÙÔÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ‰ÂÓ ¤Ú¯ÂÙ·È Ó· ˘ÔηٷÛÙ‹ÛÂÈ ·˘Ù¤˜ ÙȘÂÌÂÈڛ˜ Ô˘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÁÈ· Ù· ·È‰È¿, ·ÏÏ¿ Ó· ÙȘ ‰È¢ڇÓÂÈ. ŒÓ·ÚfiÁÚ·ÌÌ· ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜, fiˆ˜ ÙÔ Paint, Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ Û οı ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, ‰›ÓÂÈ ÛÙ· ·È‰È¿ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ¤¯Ô˘Ó Ӥ˜ ÂÌÂÈڛ˜ Ì ٷ Û¯‹Ì·Ù· Î·È Ì ٷ ¯ÚÒÌ·Ù· (∫·Ú‡‰Ë-¶˘ÚÔ˘Ó¿ÎË, 2002). ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙ· ·È‰È¿ ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· Î·È Ù· ·Ê‹ÓÂÈÓ· ÙÔ ‰ÈÂÚ¢ӋÛÔ˘Ó. ¶ÚÔԉ¢ÙÈο, Û˘ÓÂÚÁ·˙fiÌÂÓ· Û ‰˘¿‰Â˜ ‹ ÙÚÈ¿‰Â˜, Á›ÓÔÓÙ·È Èηӿ ӷۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Î·È Ó· ¯ÚˆÌ·Ù›˙Ô˘Ó ÙȘ ˙ˆÁÚ·ÊȤ˜ ÙÔ˘˜, Ó· ÁÚ¿ÊÔ˘Ó Â¿Óˆ ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘˜3

‹/Î·È ÙËÓ ËÌÂÚÔÌËÓ›·4 Î·È Ó· ·ÔıËÎÂ‡Ô˘Ó Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘˜ Û ʷΤÏÔ˘˜ Ì ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘˜.

355

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 12

3. °Ú¿ÊÔ˘Ó ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘˜ fiˆ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÔ ÁÚ¿„Ô˘Ó ‹ Û˘Ì‚Ô˘Ï‡ÔÓÙ·È, ·Ó ÙÔ ıÂÏ‹ÛÔ˘Ó, ÙÔÓ ›Ó·Î··Ó·ÊÔÚ¿˜ Ì ٷ ÔÓfiÌ·Ù·, fiˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È fiÙ·Ó ˘ÔÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ οÓÔ˘Ó Ì ÙÔ ¯¤ÚÈ.

4. ™Ù· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙËÓ ËÌÂÚÔÌËÓ›· ÙËÓ ¤¯Ô˘Ó ·ÓÙÈÁÚ¿„ÂÈ ·fi ÙÔÓ ›Ó·Î·, ÛÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ ÙËÓ¤¯ÂÈ ÁÚ¿ÊÂÈ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜. ∏ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÁÚ·Ê‹˜ Ù˘ ËÌÂÚÔÌËÓ›·˜ Ù· ‚ÔËı¿ÂÈ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó fiÙÈ Ù··ÚÈıÌËÙÈο ۇ̂ÔÏ· Â›Ó·È Û ¿ÏÏË ı¤ÛË ·fi Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÙÔ ÏËÎÙÚÔÏfiÁÈÔ Î·È Ì ·Ú·Î›ÓËÛË Ù˘ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Û¯ÂÙÈο Ì’ ·˘Ùfi.

356

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ12

√ °ÈÒÚÁÔ˜ ˙ˆÁÚ¿ÊÈÛ ̛· ÂÙ·ÏÔ‡‰·

√ ¶·ÓÙÂÏ‹˜ ˙ˆÁÚ¿ÊÈÛ ÙÔÓ ‹ÏÈÔ, ¤Ó· ‰¤ÓÙÚÔ Î·È ¤Ó· Û›ÙÈ

2. ¶AIZONTA™ ME TA OP°ANATOY™ªÂ ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘-

ÙÈÎÔ‡ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÔ˘ÓÎ·È ÛÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ·È¯Ó›‰È· ÌÂÙ· ÔÓfiÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜, ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· Ì·˘Ù¿ Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó Ì ÌÔχ‚ÈÎ·È ¯·ÚÙ›. ¶.¯.: ∂ÈÛ¿ÁÔÓÙ·˜ ¤Ó·Ó›Ó·Î· ·fi ÙÔ Word, ÌÔÚÔ‡Ó Ó·ÙÔÔıÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ Ì›· οو ·fiÙËÓ ¿ÏÏË ÙȘ ʈÙÔÁڷʛ˜ ÙÔ˘˜,Ô˘ ÓˆÚ›ÙÂÚ· ¤¯Ô˘Ó Û·ÚÒÛÂÈ Î·È·ÔıË·ÛÂÈ. ™ÙË ‰Â‡ÙÂÚË Î¿ıÂÙËÁÚ·ÌÌ‹ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÏËÎÙÚÔ-ÏÔÁ› Ù· ÔÓfiÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜, ·ÏÏ¿ fi¯È ÌÂÙË ÛÂÈÚ¿ Ô˘ Â›Ó·È ÙÔÔıÂÙË̤Ó˜ÔÈ ÊˆÙÔÁڷʛ˜ ÙÔ˘˜, fiˆ˜ ›ӷÈÚÔÊ·Ó¤˜ ÛÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ô˘ Ê·›-ÓÂÙ·È ‰›Ï·.

∆· ·È‰È¿ Ì “·ÔÎÔ‹” Î·È “Â-ÈÎfiÏÏËÛË” ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÓÙÈÁÚ¿-ÊÔ˘Ó Ì›· Ì›· ÙȘ ʈÙÔÁڷʛ˜, Ó·ÙȘ ·ÔıËÎÂ‡Ô˘Ó ÚÔÛˆÚÈÓ¿ ÛÙÔ Â-χıÂÚÔ ÙÂÙÚ·ÁˆÓ¿ÎÈ ÛÙÔ Î¿ÙˆÌ¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ›Ó·Î· Î·È Ó· ÙȘ ·-Ó·ÙÔÔıÂÙÔ‡Ó ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ·ÓÙÈ-ÛÙÔÈ¯Ô‡Ó Ì ٷ ÔÓfiÌ·Ù· Ô˘ ›ӷÈÁÚ·Ì̤ӷ ‰›Ï·. ªÔÚÔ‡Ó ·ÎfiÌËÓ· ÌÂÁÂı‡ÓÔ˘Ó ÙÔÓ ›Ó·Î·, ·Ê‹-ÓÔÓÙ·˜ ·ÚÎÂÙ‹ ·fiÛÙ·ÛË ·Ó¿ÌÂÛ·ÛÙȘ ʈÙÔÁڷʛ˜ Î·È Ù· ÔÓfiÌ·Ù·,Ó· ÙÔÓ Ù˘ÒÛÔ˘Ó Î·È Ì ÙÔ ÌÔχ‚ÈÙÔ˘˜ Ó· ÂÓÒÛÔ˘Ó ÙËÓ Î¿ı ʈÙÔ-ÁÚ·Ê›· Ì ÙÔ fiÓÔÌ· Ô˘ Ù˘ ·ÓÙÈ-ÛÙÔȯ›.

Ÿˆ˜ Â›Ó·È ÚÔÊ·Ó¤˜, ÙÔ ·È-¯Ó›‰È ·˘Ùfi ‰ÂÓ Â›Ó·È ÛÙ·ÙÈÎfi. ∫·ıÒ˜Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· ÌÂÙ·-ÎÈÓ› ÙË ı¤ÛË ÙˆÓ ÔÓÔÌ¿ÙˆÓ Î·ÈÙˆÓ ÊˆÙÔÁÚ·ÊÈÒÓ, ÌÔÚ› Ó· ·Ó·-ÓÂÒÓÂÙ·È Û˘¯Ó¿.

357

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 12

∫ø™∆∞¡∆∏™

™√À∫ƒ∞¡

∂§§π∞

¢∞¡∞∏

ª∞¡√§∏™

3. ÀÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË● ªÂ Ì›· „ËÊȷ΋ ʈÙÔÁÚ·ÊÈ΋ Ì˯·Ó‹ Î·È Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, fiÔ˘

·˘Ù‹ ÎÚ›ÓÂÙ·È ··Ú·›ÙËÙË, ʈÙÔÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó ÛÙÈÁÌÈfiÙ˘· ·fi ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË ‹ ÛÙÈÁÌÈfiÙ˘· ÂÍfi‰ˆÓ ·fi ÙËÓ Ù¿ÍË. ¶ÂÚÓÔ‡Ó ÙȘʈÙÔÁڷʛ˜ ÛÙÔÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, ÙȘ ‚¿˙Ô˘Ó ÛÙË ÛÂÈÚ¿ Î·È ÙȘ Ù˘ÒÓÔ˘ÓÁÈ· Ó· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó Ó· ÙȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ô˘ ı· οÓÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ÁÔÓ›˜. ∫·ıÒ˜ ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È Ó· ·Ó·Î·Ï‡„Ô˘Ó Ò˜ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙȘ ÌÈÎÚ‡ÓÔ˘Ó ‹ Ó· ÙȘ ÌÂÁ·ÏÒÛÔ˘Ó, Ó· ‰ÈÂÚ¢ӋÛÔ˘Ó ÙÈ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ fiÙ·ÓÙȘ ÌÂÁÂı‡ÓÔ˘Ó ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË Ì›· ÙÔ˘˜ ÌfiÓÔ ‰È¿ÛÙ·ÛË Î·È Ò˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Â¤Ì‚Ô˘Óۯ‰ȷÛÙÈο. ∞ÔıËÎÂ‡Ô˘Ó ÙȘ ʈÙÔÁڷʛ˜ ÁÈ· Ó· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó Ó· ÙȘ ¯ÚËÛÈÌÔ-ÔÈ‹ÛÔ˘Ó Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ·, .¯. Û ̛· ¤ÎıÂÛË Ô˘ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ‰ÈÔÚÁ·ÓÒÛÔ˘Ó, ÛÙËÓÂÊËÌÂÚ›‰· ‹ ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô Ô˘ ı· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó.

● ¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÔ˘Ó Ù· ‚È‚Ï›· ÙÔ˘˜ (‚Ï. ÎÂÊ. 8), ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˘·ÁÔ-Ú‡ÛÔ˘Ó ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ‹ Û ¤Ó· ÁÔÓ¤· Î·È ÂΛÓÔÈ Ó· ÙÔ ÏËÎÙÚÔ-ÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó, Ù· ›‰È· Ù· ·È‰È¿ Ó· Û·ÚÒÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÙÔÔıÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ˙ˆÁÚ·ÊȤ˜ ÙÔ˘˜Ì¤Û· ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ, Ó· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÙÔ‡Ó Î·È Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÔÈÔ Â›Ó·È ÙÔ Î·Ù¿ÏÏËÏÔ̤ÁÂıÔ˜ ÁÈ· ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ Î·È ÁÈ· Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó ÁÈ· ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛËÙˆÓ ÛÂÏ›‰ˆÓ Î·È Ó· Ù˘ÒÛÔ˘Ó ÙÔ ÙÂÏÈÎfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·. ¡· Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙȘ ÔÌÔÈfiÙËÙÂ˜Î·È ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô Ô˘ ¤ÊÙÈ·Í·Ó ÛÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ Ì ÂΛӷ Ô˘¤¯Ô˘Ó ÊÙÈ¿ÍÂÈ Ì ÙÔ ¯¤ÚÈ, ·ÏÏ¿ Î·È Ì ٷ ‚È‚Ï›· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË ÙÔ˘˜. ªÂ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ηÚÙÒÓ, ·ÊÈÛÒÓ, ÚÔÛÎÏ‹-ÛÂˆÓ Î·È ËÌÂÚÔÏÔÁ›ˆÓ. ∞ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È fiÙÈ ÔÙȉ‹ÔÙ ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÔ·ÔıË·ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÙÔ Ù˘ÒÛÔ˘Ó fiÔÙ ı¤ÏÔ˘Ó, fiÛ˜ ÊÔÚ¤˜ ı¤ÏÔ˘Ó.

● ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ·ÚÔ˘Û›· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ÌÔÚ› Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÛÙԉȷ‰›ÎÙ˘Ô Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ı¤Ì·Ù· ÙÔ˘ ۯ‰›Ô˘ ÂÚÁ·Û›·˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ÛÙËÓ Ù¿ÍË.ªÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ηÙ‚¿ÛÔ˘Ó ÂÈÎfiÓ˜ ÙȘ Ôԛ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÂÍÂÚ-Á·ÛÙÔ‡Ó ÛÙËÓ Ù¿ÍË, Ó· ÙȘ ÌÂÁÂı‡ÓÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ÙȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ‹ Ó· ÙȘ ÌÈÎÚ‡ÓÔ˘ÓÁÈ· Ó· ÙȘ ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· ÙȘ ·Ó¿ÁΘ οÔÈ·˜ ¿ÏÏ˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜.

358

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ12

¶Ò˜ ÁÂÓÓÔ‡Ó Ù· ·˘Á¿ ÙÔ˘˜, Ò˜ Ûο‚Ô˘Ó,Ò˜ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÙË ÁË ÙÔ˘˜;

5. http://ant.edb.miyakyo-u.ac.jp/INTRODUCTION/Gakken79E/Page04.html 6. http://home.att.net/~B-P.TRUSCIO/STRANGER.htm ™Â ¤Ó·Ó ¿ÏÏÔ ‰ÈÎÙ˘·Îfi ÙfiÔ, ·›˙ÔÓÙ·˜ ÌÂÙÚÔ‡Ó

Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ·, ÂÓÒ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ó· ÌÂÙÚÔ‡Ó Î·È ÛÙ· ·ÁÁÏÈο (www.juliasrainbowcorner.com/ants.html).

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Î·Ù·ÁÚ·ÊÒÓ ÛÙÔÓ Î‹Ô ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ Ù·Ì˘ÚÌ‹ÁÎÈ· ÚÔÛ¤ÏÎ˘Û·Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ.ÕÚ¯ÈÛ·Ó Ó· Û˘˙ËÙÔ‡Ó Î·È Ó· ÚˆÙÔ‡Ó ÁÈ ·˘Ù¿.. ∆ÔÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘˜ Ô‰‹ÁËÛ ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍËۯ‰›Ô˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ·Ó·˙‹ÙËÛ·ÓÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È ÂÈÎfiÓ˜ ÛÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô5 Ô˘ ÙȘ ÌÂÁ¤ı˘Ó·ÓÎ·È ÙȘ ·Ú·Ù‹ÚËÛ·Ó Ì ÚÔÛÔ¯‹. ∆Ș Û˘Ó¤ÎÚÈÓ·Ó Ì fi۷›‰·Ó Î·È ·Ú·Ù‹ÚËÛ·Ó ÛÙÔÓ Î‹Ô. ∆È ÎÔ˘‚·ÏÔ‡Ó Ù· Ì˘Ú-Ì‹ÁÎÈ·; ¶Ô‡ Ù· ¿Ó ·˘Ù¿ Ô˘ ÎÔ˘‚·ÏÔ‡Ó; ™Â ¤Ó·Ó ÂȉÈοۯ‰ȷṲ̂ÓÔ ÁÈ· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ ‰ÈÎÙ˘·Îfi ÙfiÔ Ô˘ ÂÓÙfiÈÛÂË ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜6 ›¯·Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÙË˙ˆ‹ Î·È ÙË ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ Ì˘ÚÌËÁÎÈÒÓ Î¿Ùˆ ·fi ÙË ÁË.

∞ÍÈÔÏÔÁÒÓÙ·˜ ÙË ÁˆÓÈ¿ ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ̆ ÔÏÔÁÈÛÙ‹

¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ Ë ¯Ú‹ÛË Î·È ÌfiÓÔ ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ‰ÂÓ ÂÁÁ˘¿Ù·È ÙËÓÂÈÙ˘¯›·. ∫·ıÒ˜, fiˆ˜ ‹‰Ë ·Ó·Ê¤ÚıËÎÂ, ¿ÏÏ· ·È‰È¿ ¤¯Ô˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ Î·È ¿ÏÏ·ÏÈÁfiÙÂÚ˜ ¤ˆ˜ ηıfiÏÔ˘ ÂÌÂÈڛ˜ ·fi ÙÔ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi ÙÔ˘˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È Â›Û˘ ¤¯ÂÈ·Ú·ÙËÚËı› fiÙÈ Ù· ÎÔÚ›ÙÛÈ· ÂȉÂÈÎÓ‡Ô˘Ó Ôχ ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ·fi Ù· ·ÁfiÚÈ·,··ÈÙÂ›Ù·È Ë ÚÔÛÔ¯‹ Î·È ÔÈ Â‡ÛÙԯ˜ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, ÒÛÙ ÔËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ Ó· ·Ô‚› ¤Ó· ÂÚÁ·ÏÂ›Ô Ô˘ ı· ‰È¢ڇÓÂÈ ÙȘ ¢ηÈڛ˜ fiψÓÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÁÈ· Ì¿ıËÛË, ‰Â ı· ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ ÙȘ ·ÓÈÛfiÙËÙ˜ Î·È ‰Â ı· Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ·ÔÌfiÓˆÛË Î¿ÔÈˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ™Â Ì›· Ù¤ÙÔÈ· ÚÔÔÙÈ΋ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Â›Ó·È Ë ÚÔÛÂÎÙÈ΋·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘ ÁˆÓÈ¿˜ ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹: «∆ËÓ ÂÈϤÁÔ˘Ó fiÏ·Ù· ·È‰È¿ Ù˘ Ù¿Í˘;», «∂ÈϤÁÂÙ·È ÂÍ›ÛÔ˘ ·fi ·ÁfiÚÈ· Î·È ÎÔÚ›ÙÛÈ·;», «∆È ·Ú¤ÛÂÈÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÛÙ· ·È‰È¿ Ó· οÓÔ˘Ó;», «∞ÓÙ·ÏÏ¿ÛÛÔ˘Ó È‰¤Â˜ Î·È Û˘Ó·ÔÊ·Û›˙Ô˘Ó ÁÈ· ÙȘÂÓ¤ÚÁÂȤ˜ ÙÔ˘˜ ηıÒ˜ οıÔÓÙ·È ·Ó¿ ‰‡Ô ‹ ·Ó¿ ÙÚÂȘ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, ‹ οÔÈ··È‰È¿ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ÛÙ·ıÂÚ¿ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎÔ‡˜ ÚfiÏÔ˘˜ ÂÓÒ Î¿ÔÈ· ¿ÏÏ· ·Ï¿·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó;», «∫·Ù·ÎÙÔ‡Ó Ù· ·È‰È¿ fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË ·˘ÙÔÓÔÌ›·;».

™˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙÔ Û›ÙÈ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓËÌÂÚÒÓÂÈ ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰Ô˘ÏÂ‡Ô˘Ó Ì ÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·È ÙÔ˘˜ ηÏ› Ó· ¤ÚıÔ˘Ó Ó· ‰Ô˘Ó Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜ Ó· ‰Ô˘ÏÂ‡Ô˘Ó ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓËÁˆÓÈ¿. ∞Ó ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÁÔÓ›˜ Ì ȉȷ›ÙÂÚ˜ ÁÓÒÛÂȘ, ÌÔÚ› Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ·ÍÈÔÔ›ËÛË Ù˘ ÁˆÓÈ¿˜. ªÂ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Û ÚÔÛ‰ÈÔÚÈṲ̂ÓÔ Î·È Û˘ÌʈÓË̤ÓÔ¯ÚfiÓÔ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚ÔËıÔ‡Ó Ù· ·È‰È¿ Ó· Û·ÚÒÓÔ˘Ó, Ó· ·ÔıË·ԢÓ, Ó· ·Ú¯ÂÈÔıÂÙÔ‡Ó ‹ Ó·‚¿˙Ô˘Ó ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÙȘ ˙ˆÁÚ·ÊȤ˜ ÙÔ˘˜, Ó· ÏËÎÙÚÔÏÔÁÔ‡Ó ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ô˘ ÂΛӷ ÙÔ˘˜ ·ÊËÁÔ‡ÓÙ·È,Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙȘ ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂȘ ÛÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô Î.Ï. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓËÌÂÚÒÓÂÈ Â›Û˘ ÙÔ˘˜ÁÔÓ›˜ ÁÈ· Ù· fiÚÈ· Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙË Û˘¯ÓfiÙËÙ· Î·È ÙÔ ¯ÚfiÓÔ Ô˘ Ù· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·Ì›ÓÔ˘Ó Î·ıËψ̤ӷ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔÓ ̆ ÔÏÔÁÈÛÙ‹.

359

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 12

360

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ12

O °ÈÒÚÁÔ˜ ˙ˆÁÚ¿ÊÈÛ ÙÔ ·Ï¿ÙÈ Ù˘ ÂÓÙ¿ÌÔÚÊ˘. AÍ›˙ÂÈ Ó· ·Ú·ÙËÚËı› Ë ÚÔÔÙÈ΋ Ô˘ ‰›ÓÂÈ ÛÙÔ‰ÚfiÌÔ Î·È ÛÙ· ÎÙ‹ÚÈ·. MÂÙ¿ ‹ıÂÏ ӷ ÙÔ ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÂÈ Î·È Ì ÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹.

ÂÂÎÙ›ÓÔÓÙ·˜ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ·

M¤ÚÔ˜3Ô

ÎÂÊ¿Ï·È· 13-14

Ô ÙÚ›ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ‰‡Ô ÎÂÊ¿Ï·È·.

∆Ô ÚÒÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi, ÙËÓ ÔÚÁ¿-ÓˆÛË Î·È ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÂΉËÏÒÛÂˆÓ ÛÙÔ ÓËÈ·Áˆ-ÁÂ›Ô Ô˘ ·Â˘ı‡ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÂÚÈ‚¿Ï-

ÏÔÓ. °›ÓÂÙ·È È‰È·›ÙÂÚË ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·, Ì ÛÙfi¯Ô Ó··Ó·‰ÂȯÙ› fiÙÈ Ë ‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÛË ÂΉËÏÒÛÂˆÓ Â›Ó·È Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ Û˘-ÓÔÏÈ΋˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ÛÙÔ ÓË-È·ÁˆÁÂ›Ô Î·È ‰ÂÓ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙË Ì›· ÛÙÈÁÌ‹ ÛÙËÓ ¿ÏÏË. ∏ÂÓÂÚÁfi˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Û’ ·˘Ù‹Ó Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁÔ-Ô›ËÛË Î·È ÛÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛË Ù˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜ ÙÔ˘˜, ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍËÙ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÛÙË Ì·ıËÛȷ΋ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÙÔ˘˜ÂͤÏÈÍË. ¶·ÚfiÙÈ Ë ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙˆÓ ÂΉËÏÒÛÂˆÓ ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·ÈÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ ηȷÔÙÂÏ› Û˘Ó¤¯ÂÈ¿ Ù˘, Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi Ó· ··ÈÙÂ›Ù·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚËÂÁÚ‹ÁÔÚÛË ·fi ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÁÈ· ÙÔ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi ÔÏÏÒÓ Î·È‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ·. øÛÙfiÛÔ ÙÔ ÂÁ¯Â›ÚËÌ· ·Í›˙ÂÈÙÔÓ ÎfiÔ, ÁÈ·Ù› ̤۷ ·fi Ù¤ÙÔȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ù· ·È‰È¿ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ¢ηÈÚ›· Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÚfiÛıÂÙ˜ ÂÌÂÈڛ˜ Î·È Ó· ‚ÈÒÛÔ˘Ó Ù˯·Ú¿ Ô˘ ÚÔÛʤÚÂÈ Ë ıÂÙÈ΋ ·ÓÙ·fiÎÚÈÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÛÙËÓÚÔÛ¿ıÂÈ· Ô˘ η٤‚·Ï·Ó. ∏ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÁÔÓÈÒÓ Û ¤Ó·Ù¤ÙÔÈÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÔÚ› Ó· ·Ô‰ÂȯÙ› ÔχÙÈÌË.

™ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ıˆڋ۷Ì ÛÎfiÈÌÔ Ó· οÓÔ˘Ì ȉȷ›-ÙÂÚË ·Ó·ÊÔÚ¿ ÁÈ· ÙÔ fiÛÔ ÔχÙÈÌÔ˜ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Ô ÚfiÛıÂÙÔ˜¯ÚfiÓÔ˜ ÙÔ˘ ‰ÈÂ˘Ú˘Ì¤ÓÔ˘ ˆÚ·Ú›Ô˘ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘ Û˘Ó·È-ÛıËÌ·ÙÈ΋˜, Ù˘ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ Î·È Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ·Ó¿Ù˘Í˘(¶·ÙÈÓÈÒÙ˘, 1999). ∫·ıÒ˜ ÙÔ ÂÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÚfiÁÚ·Ì-Ì· ÚÔÛʤÚÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ Â˘Î·ÈÚÈÒÓ ÁÈ· Ì¿ıË-ÛË, ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÌÂÁ·Ï‡-ÙÂÚÔ˘ Û‚·ÛÌÔ‡ ÛÙÔÓ ÚÔÛˆÈÎfi Ú˘ıÌfi ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙÔ˘ οı ·È-‰ÈÔ‡, ÙÔ ÔÏÔ‹ÌÂÚÔ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ô, fiˆ˜ Î·È Û¯ÂÙÈΤ˜ ¤Ú¢Ó˜ ¤¯Ô˘Ó·Ôηχ„ÂÈ, Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÛÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ÌÂÏÏÔÓÙÈ΋ۯÔÏÈ΋ ›‰ÔÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ô˘ ÊÔÈÙÔ‡Ó Û’ ·˘Ùfi (¶·ÙÈÓÈÒÙ˘Î.¿Ï., 2002).

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ‰ÈÂ˘Ú˘Ì¤ÓÔ˘ ˆÚ·Ú›Ô˘, Ë ÎÔ˘-˙›Ó· ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ˆ˜ ÚÔÓÔÌÈ·Îfi˜ ¯ÒÚÔ˜ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ·ÍÈÔ-ÔÈËı› ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÁÓÒÛÂˆÓ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙË ÁÏÒÛ-Û·, Ù· Ì·ıËÌ·ÙÈο, ÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ÂÈÛً̘, ·ÏÏ¿ Î·È Ó· ‰ÒÛÂÈÔÏÏ¿ ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· ÁÈ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË (ÂÈηÛÙÈο, ‰Ú·Ì·-ÙÔÔÈ‹ÛÂȘ Î.Ï.).

∆

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 13

363

√È ÁÈÔÚÙ¤˜ ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ô

√È ÁÈÔÚÙ¤˜ ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ‹ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ·ÓÔȯ٤˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ, Ô˘ÔÚÁ·ÓÒÓÔÓÙ·È Â›Ù Ì ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÂÓfi˜ ¢¯¿ÚÈÛÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜, .¯. Ì ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÙˆÓÁÂÓÂıÏ›ˆÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ›Ù Ì ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÌÈ·˜ ÁÈÔÚÙ‹˜ ‹ ÂÓfi˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡ ÁÈ· ÙËÛ¯ÔÏÈ΋ ˙ˆ‹ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ (.¯. Ë ÁÈÔÚÙ‹ ÙˆÓ ÃÚÈÛÙÔ˘Á¤ÓÓˆÓ, Ë ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÂÓfi˜ ۯ‰›Ô˘ÂÚÁ·Û›·˜ ‹ Ë ÁÈÔÚÙ‹ ÁÈ· ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ̄ ÚÔÓÈ¿˜).

Ÿˆ˜ ¤¯ÂÈ ‹‰Ë ·Ó·ÊÂÚı›, Ë ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙˆÓ ÁÈÔÚÙÒÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÔÎÔÌ̤ÓË ·fi ÙËÓηıËÌÂÚÈÓ‹ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÂÚÁ·Û›· ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ô, ·ÓÙ›ıÂÙ· ·ÔÙÂÏ› ̤ÚÔ˜ ηÈÛ˘Ó¤¯ÂÈ¿ Ù˘. ∫·Ù¿ ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙˆÓ ÂÔÚÙÒÓ Ë ¤ÌÊ·ÛË ‰›ÓÂÙ·È Î·È ¿ÏÈ ÛÙˉȷ‰Èηۛ· Î·È fi¯È ÛÙÔ ÙÂÏÈÎfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·, ÙÔ ÔÔ›Ô, Û οı ÂÚ›ÙˆÛË, Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Î·È Ù· ÂӉȷʤÚÔÓÙ· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ∆Ô ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÁÈ·Ì›· Û¯ÔÏÈ΋ ÂΉ‹ÏˆÛË ‰ÂÓ Â›Ó·È Ì›· ηϋ ÙÂÏÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË, ·ÏÏ¿ Ë ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË Î·È Ë‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ηıÒ˜ Î·È ÔÈ Â˘Î·Èڛ˜ Ô˘ ı· ÙÔ˘˜ ‰ÔıÔ‡ÓÁÈ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË Î·È ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ·˘ÙÔÂÈÎfiÓ·˜ ÙÔ˘˜.

√È ÁÈÔÚÙ¤˜ ÌÔÚ› Ó· ÔÚÁ·ÓˆıÔ‡Ó:

✒ Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ÂÓfi˜ ı¤Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ··ÈÙ› ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË (.¯. Ù· ÃÚÈÛÙÔ‡ÁÂÓÓ· ‹·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÁÈÔÚÙ¤˜ ¿ÏÏˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ1). ™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ËÁÈÔÚÙ‹ ۯ‰ȿ˙ÂÙ·È Î·È ÔÚÁ·ÓÒÓÂÙ·È fiˆ˜ οı ¿ÏÏÔ Û¯¤‰ÈÔ ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È Ù··È‰È¿, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, ÂÈϤÁÔ˘Ó ÙÈ Î·È Ò˜ ı· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ›.

✒ Ì ÙËÓ ÌÔÚÊ‹ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛËÁÓÒÛÂˆÓ Î·È ÂÌÂÈÚÈÒÓ Ô˘ ·¤ÎÙËÛ·Ó Ù· ·È‰È¿ ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô (.¯. Ë ÁÈÔÚÙ‹ÁÈ· ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ̄ ÚÔÓÈ¿˜).

√È ÁÈÔÚÙ¤˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó:

✒ ŒÎıÂÛË ·ÙÔÌÈÎÒÓ Î·È ÔÌ·‰ÈÎÒÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ. ¢È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È ¯ÒÚÔ˜ ¤ÎıÂÛ˘, fiÔ˘ÂÎÙ›ıÂÓÙ·È ÔÈ Î·Ù·Û΢¤˜ Î·È Ù· ¿ÏÏ· ¤ÚÁ· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Û ÚÔÛÈÙfi ÁÈ· Ù· ›‰È·ÔÙÈÎfi ›‰Ô. ∆· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Ó· ÍÂÓ·ÁÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ÂÈÛΤ-Ù˜ ÛÙÔ ̄ ÒÚÔ Ù˘ ¤ÎıÂÛ˘.

✒ ¢Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂȘ: ∆· ·È‰È¿, Ì ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, ‰Ú·Ì·ÙÔÔÈÔ‡Ó·˘ÙÔÛ¯¤‰È˜ ÈÛÙÔڛ˜ ‹ ÁÓˆÛÙ¤˜ ÈÛÙÔڛ˜ ·˘ÙÔۯ‰ȿ˙ÔÓÙ·˜ (‚Ï. Î·È ÎÂÊ. 11.2).

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 13

1. ŸÙ·Ó ÛÙËÓ Ù¿ÍË ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·È‰È¿ ·fi ¿ÏÏ· ÔÏÈÙÈÛÌÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·, Ë ÁÈÔÚÙ‹ Â›Ó·È ÂȂ‚ÏË̤ÓÔ Ó··›ÚÓÂÈ ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ªÔÚÔ‡Ó .¯. Ó· ηٷÁÚ·ÊÔ‡Ó Î·È Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙÔ‡Ó ¯ÚÈÛÙÔ˘ÁÂÓÓÈ¿ÙÈη¤ıÈÌ· ·fi ¿ÏϘ ¯ÒÚ˜ ‹ ¤ıÈÌ· ·fi ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ÁÈÔÚÙ¤˜ ¿ÏÏˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ Î·È Ó· Û˘˙ËÙËıÔ‡Ó ÔÈ ÔÌÔÈfiÙËÙÂ˜Î·È ÔÈ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÙÔ˘˜.

∂¡¢∂π∫∆π∫∏ ¶∞ƒ√À™π∞™∏ ªπ∞™ °π√ƒ∆∏™ °π∞ ∆√ ∆∂§√™ ∆∏™ Ã√¡π∞™

ŒÓ·˘ÛÌ·

ªÈ· ·Ê›Û· Î·È Ì›· ÚfiÛÎÏËÛË Ô˘ ›¯·Ó ÛÙ·Ï› ·fi ÙÔ ∂ȉÈÎfi ™¯ÔÏÂ›Ô Ù˘ fiÏ˘ ÁÈ·ÙËÓ Ë̤ڷ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Ì ÂȉÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ ¤‰ˆÛ·Ó ÙËÓ ·ÊÔÚÌ‹ Ó· Û˘˙ËÙËıÔ‡Ó ÔÈ ‰˘ÛÎÔ-ϛ˜ Î·È Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ì ÂȉÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ.

∞ÚÎÂÙfi ηÈÚfi ·ÚÁfiÙÂÚ·, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Î·È Ù· ·È‰È¿ Û˘˙ËÙÔ‡Û·Ó ÛÙËÓ Ù¿ÍË Ì ÔÈÔÓÙÚfiÔ Ó· ÁÈÔÚÙ¿ÛÔ˘Ó ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ¯ÚÔÓÈ¿˜. H Û˘˙‹ÙËÛË ÂÈÎÂÓÙÚÒıËΠÛÙÔ ÙÈ ı··ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó ·fi fiÛ· ›¯·Ó Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËı› ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·È Û ÔÈÔ˘˜. TfiÙ ÌÂٷ͇ÔÏÏÒÓ ¿ÏÏˆÓ Î·Ù·Ù¤ıËÎÂ Î·È Ë ÚfiÙ·ÛË Ù˘ ¶·Ó·ÁÈÒÙ·˜ «Ó· οÓÔ˘Ì ÌÈ· ÁÈÔÚÙ‹ Ô˘ ӷηϤÛÔ˘ÌÂ Î·È Ù· ·È‰È¿ ·fi ÙÔ ÂȉÈÎfi Û¯ÔÏÂ›Ô Ô˘ ͤÚÔ˘Ì ÁÈ’ ·˘Ù¿ Î·È Ó· Ô‡ÌÂ Î·È Û¿ÏÏ· ·È‰È¿ Ó· ¤ÏıÔ˘Ó ÁÈ· Ó· Á›ÓÔ˘Ó Ê›ÏÔÈ ÙÔ˘˜». ∏ ȉ¤· ̆ ÂÚ„ËÊ›ÛÙËÎÂ.

™¯Â‰È·ÛÌfi˜

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı¿ÚÚ˘Ó ٷ ·È‰È¿ Ó· ÛÎÂÊÙÔ‡Ó Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ı¤Ì·. ƒÒÙËÛÂ: «TÈ ı·ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ οÓÂÙÂ, Ò˜ ÙË Ê·ÓÙ·˙fiÛ·ÛÙ ·˘Ù‹ ÙË ÁÈÔÚÙ‹;»

∫·Ù·Ù¤ıËÎ·Ó ÔÏϤ˜ ȉ¤Â˜ fiˆ˜: «¡· ·›ÍÔ˘Ì ̷˙› ·È¯Ó›‰È·», «¡· οÓÔ˘Ì ¿ÚÙÈ·ÏËıÈÓfi, Ì ʷÁËÙ¿ Î·È Ó· ¯ÔÚ¤„Ô˘ÌÂ. Ÿˆ˜ ÛÙ· ÁÂÓ¤ıÏÈ·», «¡· ÙÔ˘˜ ·›ÍÔ˘Ì ¤Ó··Ú·Ì‡ıÈ Î·È ÌÂÙ¿ Ó· οÓÔ˘ÌÂ Î·È ¿ÚÙÈ», «¡· ÙÔ˘˜ ‰Â›ÍÔ˘Ì ·˘Ù¿ Ô˘ ÊÙÈ¿Í·Ì ÛÙËÓÙ¿ÍË Ì·˜», «Ÿ¯È. ¡· ÙÔ˘˜ Ù· ̄ ·Ú›ÛÔ˘Ì».

¶·Ó·ÁÈÒÙ·: «¡· ηϤÛÔ˘Ì ÔÏÏÔ‡˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜.»

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ÚfiÙÚ˘Ó ٷ ·È‰È¿ Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó fiÏÔÈ Ì·˙› ηıÂÌÈ¿ ·fi ÙȘÚÔÙ¿ÛÂȘ Î·È Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó. ∫·Ù¤ÁÚ·„ ÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ô˘ Ù˘ ˘·ÁfiÚÂ˘Û·Ó, ·ÏÏ¿ÂΛӷ ‰˘ÛÎÔχÔÓÙ·Ó Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó, ·ÊÔ‡ fiϘ ÙȘ ¤‚ÚÈÛÎ·Ó ÂӉȷʤÚÔ˘Û˜. øÛÙfiÛÔÛ˘ÌÊÒÓËÛ·Ó Ó· ÛÎÂÊÙÔ‡Ó ÚÒÙ· ÔÈÔ ·Ú·Ì‡ıÈ ı· ·›ÍÔ˘Ó. ∂›¯·Ó ÔÏϤ˜ ȉ¤Â˜, ·ÏϿηıÒ˜ Ù˘ ˘·ÁfiÚ¢·Ó Î·È ¤ÁÚ·Ê fiÛ· ÚfiÛˆ· ı˘ÌfiÙ·Ó ˆ˜ ‹ÚˆÂ˜ ÙÔ˘ οı ·Ú·-Ì˘ıÈÔ‡, ‰È·›ÛÙˆÓ·Ó fiÙÈ: «E›Ó·È Ï›ÁÔÈ ÔÈ ‹ÚˆÂ˜ Î·È ÂÌ›˜ ›̷ÛÙ ÔÏÏÔ›. ¢Â ÊÙ¿ÓÔ˘Ó Ó··›ÍÔ˘Ì fiÏÔÈ.» √ ¡ÙÈÏ¤Ó ÚfiÙÂÈÓÂ: «N· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ì ¤Ó· ¤ÚÁÔ Ô˘ Ó· ÙÔ Ô‡Ì ÙÔ ¿ÚÙÈ ÙÔ˘‹ÏÈÔ˘, fiˆ˜ ›¯Â Ù›ÙÏÔ ¤Ó· ¤ÚÁÔ ÁÈ· ı¤·ÙÚÔ Ô˘ ›¯·Ì ‰È·‚¿ÛÂÈ Ì›· ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Ì·˜,Î·È ÌÂÙ¿ ÛÙÔ ¿ÚÙÈ ·˘Ùfi, Ô ‹ÏÈÔ˜ Ó· ηϤÛÂÈ fiÔÈÔ˘˜ ı¤ÏÔ˘Ì ÂÌ›˜. ∫·È Ó· ‚¿ÏÔ˘ÌÂÔÏÏÔ‡˜ ‹ÚˆÂ˜, Ô˘ Ó· Â›Ó·È fiÏÔÈ Ê›ÏÔÈ Ì ÙÔÓ ‹ÏÈÔ».

∏ ȉ¤· ÙÔ˘ ¡ÙÈÏ¤Ó Ê¿ÓËΠӷ ‚Á¿˙ÂÈ ·fi ÙÔ ·‰È¤ÍÔ‰Ô ÙËÓ ÔÌ¿‰·. ŸÏ· Ù· ·È‰È¿ ¿Ú¯ÈÛ·ÓÓ· ηٷı¤ÙÔ˘Ó ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ȉ¤Â˜ ÁÈ· ÙÔ ÔÈÔÈ ı· ‹Ù·Ó ÔÈ ÚÔÛÎÂÎÏË̤ÓÔÈ. ∞Ú¯ÈοÚfiÙÂÈÓ·Ó ‹ÚˆÂ˜ ·fi ·È‰ÈΤ˜ ÂÎÔ̤˜ ·ÏÏ¿ Î·È ‹ÚˆÂ˜ ÙˆÓ ·Ú·Ì˘ıÈÒÓ. ŸÌˆ˜, fiÙ·Ó¿Ú¯ÈÛ·Ó Ó· ÛΤÊÙÔÓÙ·È ÙÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ϤÓ ‰È·›ÛÙˆÛ·Ó fiÙÈ: «¢Â ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó. ¢ÂÌÔÚÔ‡Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó Ê›ÏÔÈ. ÕÌ· ‰ÂÓ Â›Ó·È Ê›ÏÔÈ, ‰Â ı· ÂÚ¿ÛÔ˘Ó Î·Ï¿ ÛÙÔ ¿ÚÙÈ. ¡· ‚Úԇ̿ÏÏÔ˘˜».

π‚¿Ó: «∞fi Ù· ·Ú·Ì‡ıÈ· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¿Ó fiÏÔÈ.»

°È¿ÓÓ˘: «ªÂÙ¿ Ó· ‚ÚÔ‡ÌÂ Î·È ¿ÏÏÔ˘˜ ·fi ‚È‚Ï›·.»

™Ô˘ÎÚ¿Ó: «¡· ¿Ó ٷ ̄ ÚÒÌ·Ù· ·fi ÙȘ ·ÛÙ›˜ ÈÛÙÔڛ˜.»

ŒÙÛÈ ÚfiÛıÂÛ·Ó ÛÙ· ÚfiÛˆ· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Ù· ¯ÚÒÌ·Ù· Î·È ÌÔ›Ú·Û·Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÙÔ˘˜ÚfiÏÔ˘˜ ÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ ÙÔ Î¿ı ·È‰› ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘ ‰›Ï· ÛÙÔ ÚfiÏÔ Ô˘ ı· ÚÔÙÈÌÔ‡ÛÂ.

364

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ13

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù· ·ÚfiÙÚ˘Ó ӷ ÛÎÂÊÙÔ‡Ó: «∆È ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ϤÂÈ Ô Î¿ı ‹Úˆ·˜ Ù˘ÈÛÙÔÚ›·˜ Ì·˜;»

ÈڛÛÙËÎ·Ó Û ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜. ∂ΛÓË ÙˆÓ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ Î·È ÂΛÓË ÙˆÓ ËÚÒˆÓ ·fi Ù· ·-ڷ̇ıÈ·. ∆Ô Î¿ı ·È‰› ÛΤÊÙËΠÁÈ· ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ÚfiÏÔ Î·È ·ÚÔ˘Û›·˙ ·˘Ù¿ Ô˘ ÛÎÂÊÙfiÙ·ÓÓ· ÂÈ ÛÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ÔÌ¿‰·.

™ÙȘ ·Ú¯ÈΤ˜ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘ οı ·È‰ÈÔ‡ ˘‹ÚÍ·Ó ·ÚÎÂÙ¤˜ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ, ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂȘ ηÈ·ÓÔÚıÒÛÂȘ ·fi Ù· ̆ fiÏÔÈ· ̤ÏË Ù˘ ÔÌ¿‰·˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·:

√ ¢ËÌ‹ÙÚ˘, Ô˘ ›¯Â ÂÈϤÍÂÈ ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ Á›Á·ÓÙ·, ÚfiÙÂÈÓ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ: «¶ÂÈÓ¿ˆ!¶ÂÈÓ¿ˆ! º¤ÚÙ ÌÔ˘ Ó· Ê¿ˆ! ∂›Ì·È Ô Á›Á·ÓÙ·˜, ÙÚÒˆ Ôχ» (ȉ¤Â˜ ·fi ÙË ÛÂÈÚ¿ «7 ̤Ú˜ ÌÂÙÔ Á›Á·ÓÙ·») Î·È «ª·˙‡ˆ ¯Ú˘Û¿ÊÈ Î·È ÊÏÔ˘ÚÈ¿ Î·È Ì ÊÔ‚Ô‡ÓÙ·È Ù· ·È‰È¿» (·fi ÙԷڷ̇ıÈ «O ∆˙·Î Î·È Ë Ê·ÛÔÏÈ¿»).

¶·Ó·ÁÈÒÙ·: «Ÿ¯È ¿ÓÙ·. √ ∆˙·Î Û ӛÎËÛÂ. ¡· ÙÔ ÂȘ ÎÈ ·˘Ùfi.»

¢ËÌ‹ÙÚ˘: «¶Ò˜;

∂Ó‹Ù: «¶Â˜ ÙÔ ¿ÏÈ ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ ·˘Ùfi Ô˘ ›˜ Î·È ÌÂÙ¿ Ó· ÙÔ ÂȘ. £· Â›Ó·È Û·Ô›ËÌ·.»

¢ËÌ‹ÙÚ˘: «¶ÂÈÓ¿ˆ! ¶ÂÈÓ¿ˆ! º¤ÚÙ ÌÔ˘ Ó· Ê¿ˆ! / ∂›Ì·È Ô Á›Á·ÓÙ·˜, ÙÚÒˆ Ôχ. / ª·-˙‡ˆ ¯Ú˘Û¿ÊÈ Î·È ÊÏÔ˘ÚÈ¿ / Î·È Ì ÊÔ‚Ô‡ÓÙ·È Ù· ·È‰È¿. / MfiÓÔ Ô ∆˙·Î Ì ӛÎËÛ ·fi ÙËÊ·ÛÔÏÈ¿.»

™ˆÙËÚ›·: «∫·È ÙÒÚ· ÂÛ‡ Â›Û·È Î·Îfi˜; ¡· Û ÊÔ‚fiÌ·ÛÙ ÂÌ›˜;»

¢ËÌ‹ÙÚ˘: «∂Ì›˜ ÔÈ Á›Á·ÓÙ˜ ‰ÂÓ Â›Ì·ÛÙ ηÎÔ›. / ª·˜ ϤÓ ηÎÔ‡˜ Ù· ·Ú·Ì‡ıÈ·, ÁÈ·Ó· Ì·ı·›ÓÔ˘Ì ÂÌ›˜ Ù· ·È‰È¿ / fiÙÈ ÓÈοÌÂ Î·È ÙÔ˘˜ Á›Á·ÓÙ˜ ¿Ì· ›̷ÛÙ ¤Í˘Ó·, Û·Ó ÙÔ∆˙·Î Ì ÙË Ê·ÛÔÏÈ¿».

∆· ΛÌÂÓ· Ô˘ ÚfiÙÂÈÓ·Ó ÁÈ· Ù· ¯ÚÒÌ·Ù· ‹Ù·Ó ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· Ô˘ ı˘ÌÔ‡ÓÙ·Ó ·fi Ù··ÓÙ›ÛÙÔȯ· ‚È‚Ï›· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ‹ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÈÛÙ¿ ÛÙ· ÚˆÙfiÙ˘·. ¶.¯. «∂ÁÒ Â›Ì·È ÙÔ Î›ÙÚÈÓÔ/ Ô˘ ‚¿Êˆ ΛÙÚÈÓ· Ù· ÏÂÌfiÓÈ·, Ù· ÂfiÓÈ·, / ÙȘ Ì·Ó¿Ó˜ Î·È Ù· ·Ë‰fiÓÈ· / Î·È Ù· ʇÏÏ·ÛÙ· ‰¤ÓÙÚ· Î·È Ù· ʇÏÏ· Ô˘ ¤ÊÙÔ˘Ó ÛÙË ÁË ÌfiÓÔ ÙÔ ÊıÈÓfiˆÚÔ…»

√È ‰È¿ÏÔÁÔÈ Î·È ÔÈ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Û·Ó Û ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ ‹ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂȘ ÙˆÓ·Ú¯ÈÎÒÓ È‰ÂÒÓ Î·Ù·ÁÚ¿ÊÔÓÙ·Ó ÁÈ· ÙËÓ Î¿ı ÔÌ¿‰· Ì ÙÔ Î·ÛÂÙfiʈÓÔ. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ÚfiÙÂÈÓ ÛÙ· ̤ÏË Î¿ı ÔÌ¿‰·˜ Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó Ì ÙÔ Î·ÛÂÙfiʈÓÔ Ù· ΛÌÂÓ· ÁÈ· Ù·ÔÔ›· ›¯·Ó Û˘ÌʈӋÛÂÈ. ∆ËÓ ÂfiÌÂÓË Ë̤ڷ ÙÔ˘˜ ‰È¿‚·Û ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ù˘ ·ÔÌ·ÁÓËÙÔ-ÊÒÓËÛ˘. «¢È·‚¿˙ÂÙ ·˘Ù¿ Ô˘ ϤÌ ÂÌ›˜ ÛÙÔ Î·ÛÂÙfiʈÓÔ», ·Ú·Ù‹ÚËÛÂ Ë ¢¤ÛÔÈÓ·.∫·È ÙÂÏÂÈÒÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË, Ë ∂Ó‹Ù Û¯ÔÏ›·ÛÂ: «ª’ ·Ú¤ÛÔ˘Ó ·˘Ù¿ Ù· ÔÈ‹Ì·Ù·. ∞ÏÏ¿‰ÂÓ Â›Ó·È ÈÛÙÔÚ›·. ¶Ò˜ ı· ÙÔ ·›ÍÔ˘ÌÂ;» ŒıÂÛ ‰ËÏ·‰‹ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· Ù˘ Û‡ÓıÂÛ˘ Î·È ÙÔ˘Û˘ÓÙÔÓÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÎÂÈ̤ӈÓ, ÒÛÙ ӷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› ¤Ó· Û‡ÓıÂÙÔ ¤ÚÁÔ.

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚfiÙÂÈÓ ӷ ÛÎÂÊÙÔ‡Ó Ò˜ ÍÂÎÈÓ¿ÂÈ Ì›· ÈÛÙÔÚ›· Î·È Ò˜ ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Î·ÈÔÈÔ˜ ÌÔÚ› Ó· ÙËÓ ·ÊËÁ›ٷÈ, Ô ›‰ÈÔ˜ Ô˘ ÙËÓ ¤˙ËÛ ‹ οÔÈÔ˜ ¿ÏÏÔ˜: «¶ÔÈÔ˜ ı· ı¤Ï·ÙÂÓ· Ì·˜ ϤÂÈ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ‹ÏÈÔ˜ Ô˘ ‰ÈÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ ÙÔ ¿ÚÙÈ ‹ οÔÈÔ˜ ¿ÏÏÔ˜;»™˘˙‹ÙËÛ·Ó Î·È ÙÂÏÈο ÚfiÙÂÈÓ·Ó Ó· Â›Ó·È ·ÊËÁËÙ‹˜ Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ‹ÏÈÔ˜: «¡· Ì·˜ ÂÈ ÚÒÙ· Ô‹ÏÈÔ˜ ÁÈ·Ù› οÓÂÈ ¿ÚÙÈ».

ºÚfiÛˆ: «¡·È. ∫·È ÌÂÙ¿ Ó· ԇ̠ٷ ¯ÚÒÌ·Ù· ·˘Ù¿ Ô˘ ÛÎÂÊًηÌÂ Î·È ÌÂÙ¿ ı· ‰Ô‡ÌÂÒ˜ ı· ÙË ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ì ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ¿Ì· ‰Â Ì·˜ ·Ú¤ÛÂÈ Ô˘ ı· ÙËÓ ·›˙Ô˘ÌÂ.»

365

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 13

∆Ô Ó· ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Î·ıÒ˜ ı· ·›˙Ô˘Ó, fiˆ˜ ÚfiÙÂÈÓÂ Ë ºÚfiÛˆ, ··ÈÙ› ¢ÂÏÈÍ›· ηÈÚÔˆı› ÙËÓ ÂÙÔÈÌfiÙËÙ· ÛÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ.

ª¤Û· ·fi Ì›· Ù¤ÙÔÈ· ÔÚ›· ¿Ú¯ÈÛ·Ó Ó· ÁÂÌ›˙Ô˘Ó ‚‹Ì· ‚‹Ì· Ù· ̄ ¿ÛÌ·Ù· Ô˘ ̆ ‹Ú¯·Ó.°È· Ó· ‰¤ÛÔ˘Ó Î·Ï‡ÙÂÚ· ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÂÈÓfiËÛ·Ó ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ‹: «¡· ο-ÓÔ˘Ì fiˆ˜ ·˘ÙÔ› ÛÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË, Ô˘ ηÏÔ‡Ó ¿ÏÏÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ ·-ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó. ¡· ¤¯ÂÈ ¿ÚÂÈ ¤Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ‹ Î·È Ô ‹ÏÈÔ˜ Î·È Ó· ϤÂÈ ÔÈÔÈ ËÁ·›ÓÔ˘Ó ÙÒÚ·ÛÙÔ ¿ÚÙÈ».

∂ÂÎÙ›ÓÔÓÙ·˜ ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Î·È Ì ٷ ¿ÏÏ· ÙÌ‹Ì·Ù·

√È ̆ ‡ı˘ÓÔÈ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ù˘ Ù¿Í˘ Ì ٷ ¿ÏÏ· ÙÌ‹Ì·Ù· ‹Á·Ó Î·È ÙÔ˘˜ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛ·ÓÙËÓ È‰¤· ÁÈ· ÙË ÁÈÔÚÙ‹. ªÈ· ·ÓÙÈÚÔۈ›· ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ÙÌ‹Ì·ÙÔ˜ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛ fiÙÈ ‹ıÂÏ·Ó Ó·ÙÔ˘˜ ηϤÛÂÈ ÎÈ ·˘ÙÔ‡˜ Ô ‹ÏÈÔ˜ ÛÙÔ ¿ÚÙÈ ÙÔ˘. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ÚfiÙÚ˘Ó ٷ ·È‰È¿ Ó·ÛÎÂÊÙÔ‡Ó ·Ó ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ‚ÚÂıÔ‡Ó Ï›ÁÔÈ ÚfiÏÔÈ ·ÎfiÌË ÁÈ· Ó· ·›ÍÔ˘Ó Î·È Ù· ¿ÏÏ··È‰È¿. ¢ÂÓ ‹ÍÂÚ·Ó fiÛ· ‹Ù·Ó Ù· ¿ÏÏ· ·È‰È¿ Î·È ¤ÙÛÈ Ô ˘Â‡ı˘ÓÔ˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ù˘ٿ͢ ‹ÁÂ Î·È ÚÒÙËÛ fiÛ· ·È‰È¿ Â›Ó·È ÛÙËÓ ¿ÏÏË Ù¿ÍË. ∂ÈÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·˜ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛÂ:«XÚÂÈ·˙fiÌ·ÛÙ 18 ÚfiÏÔ˘˜ ·ÎfiÌË. ∂›Ó·È ÔÏÏÔ›. ∂›Ó·È fiÛÔÈ Â›Ì·ÛÙ ÂÌ›˜».

∂Î/Îfi˜: «∆È ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ οÓÂÙÂ;»

∞Ó¿ÌÂÛ· Û ¿ÏÏÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜, ÚfiÙÂÈÓ·Ó ÓÂڿȉ˜ Î·È ÌÔ›Ú˜. ŸÌˆ˜ ·‰˘Ó·ÙÔ‡Û·ÓÓ· ÛÎÂÊÙÔ‡Ó ¤Ó· ΛÌÂÓÔ. ŒÙÛÈ ̇ ‹ÙËÛ·Ó ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡.

∏ ·Ó¿Ù˘ÍË

∆Ô ¤ÚÁÔ ‰ÂÓ Í‰ÈÏÒıËΠÛÙ·‰È·Î¿ Î·È Ì ÛÙ·ıÂÚ¿ ÂÍÂÏÈÎÙÈο ‚‹Ì·Ù·, ·ÏÏ¿ ›¯Â Ì›·ÔÚ›· ÌÚÔ˜ ›Ûˆ, ËÁ·›ÓÔÓÙ·˜ ·fi ÙÔ fiÏÔ ÛÙÔ Ì¤ÚÔ˜ Î·È ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊ·. ™Â οÔÈ· ÛËÌ›·Âȯ›ÚËÛ·Ó ·Ó·ÙÚÔ¤˜ ‹ ÌÔÈÚ¿ÛÙËÎ·Ó Î·È ÚfiÏÔ˘˜, .¯. ¤‚·Ï·Ó ‰‡Ô χÎÔ˘˜, fiÙ·Ó Â›‰·ÓfiÙÈ ‰ÂÓ ̆ ‹Ú¯Â ¤Ó·˜ ÚfiÏÔ˜ ÁÈ· ÙÔÓ Î·ı¤Ó·.

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ Ù· ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÙfiÔ Î·È ÙÔ¯ÚfiÓÔ Ô˘ ı· ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È Ë ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘˜, Û˘˙ËÙÒÓÙ·˜ ÁÈ· ÙÔ Ô‡ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Á›ÓÂÙ·È·˘Ùfi ÙÔ ¿ÚÙÈ, Û ÔÈ· ÂÔ¯‹ Î·È ÂÔ̤ӈ˜ ÙÈ ÚÔ‡¯· ı· ÊÔÚ¿Ó ÔÈ Î·ÏÂṲ̂ÓÔÈ. £· ›ӷÈÌÔÓÙ¤ÚÓ· ‹ fiˆ˜ ·˘Ù¿ Ô˘ ÊÔÚ¿Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÛÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ ÙˆÓ ·Ú·Ì˘ıÈÒÓ;

ªÂ ÙȘ ȉ¤Â˜ Ô˘ ‰È·Ù˘ÒıËÎ·Ó ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó Ì›· ÙÚ¿Â˙· ȉÂÒÓ Ô˘ ‚Ô‹ıËÛ ÛÙÔۯ‰ȷÛÌfi Î·È ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ ÛÎËÓÈÎÒÓ. ŸÙ·Ó ÔÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ȉ¤Â˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Û·Ó ·‰È¤-ÍÔ‰Ô, ·ÚÂÓ¤‚·ÈÓÂ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ϤÁÔÓÙ·˜: «∆È ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ οÓÂÙ ÁÈ· Ó· χÛÂÙ·˘Ùfi ÙÔ Úfi‚ÏËÌ·;».

ŒÙÛÈ Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ Û fiÏ· Ù· ›‰· ÚÔ¯ˆÚÔ‡ÛÂ Û˘ÌÌÂÙÔ¯Èο Î·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ÛÙ· ·‰È¤-ÍÔ‰· ÚÔÛ·ıÔ‡Û·Ó Ó· Û˘Ó‰˘¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ȉ¤Â˜. √È ‰È·ÚÔÛˆÈΤ˜ Û˘ÓÂÚ-Á·Û›Â˜ ‹Ù·Ó ¿Ú· ÔÏϤ˜ ÁÈ· Ó· ÊÙ¿ÛÔ˘Ó Û ̛· ÙÂÏÈ΋ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÚfiÙ·ÛË Î·È Ì¿ÏÏÔÓÊ·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÔÈ ‰È·ÚÔÛˆÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Â›Ó·È Ë Ì˘ÛÙÈ΋ Û˘ÓÙ·Á‹ ÁÈ· ¤Ó· ÂÈÙ˘¯Ë̤ÓÔ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ۯ‰ȷÛÌfi.

366

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ13

™’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·Ú·Ù‹ÚËÛÂ Î·È Î·Ù¤ÁÚ·„Â:

✒ ¶Ò˜ ÚÔÛ·ıÔ‡Û·Ó Ó· Û˘ÓÙÔÓ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ÚÔÛ¿ıÂȤ˜ ÙÔ˘˜ Ù· ·È‰È¿.

✒ ¶ˆ˜ ÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙ·Ó ÙȘ ÛΤ„ÂȘ ÙÔ˘˜.

✒ ∆ÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Âȯ›ÚËÛ·Ó Ó· ÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó (.¯. ¶ÚfiÙÂÈÓ·Ó ÙÔ Î·ı¤Ó· ÙÔ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ÚfiÏÔ Î·È ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ÎÔÛÙÔ‡ÌÈ ‹ η٤ıÂÙ·Ó ÙËÓ ¿Ô„‹ ÙÔ˘˜ Î·È Û˘Ì‚Ô˘-χÔÓÙ·Ó ÙÔ ¤Ó· ÙÔ ¿ÏÏÔ;).

✒ ∆ÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ·ÓÙ¿ÏÏ·ÛÛ·Ó È‰¤Â˜ Î·È ÙÈ Â›‰Ô˘˜ ‚Ô‹ıÂÈ· ¤‰ÈÓ·Ó ‹ ̇ ËÙÔ‡Û·Ó.

✒ ∞Ó ˘ÂÓı‡ÌÈ˙·Ó ÙÔ ¤Ó· ÛÙÔ ¿ÏÏÔ Î·ÓfiÓ˜ Î·È Û˘Ìʈӛ˜ Ô˘ ›¯·Ó ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈfiÏÔÈ Ì·˙› ÛÙËÓ Ù¿ÍË Û οÔÈ· ¿ÏÏË ¯ÚÔÓÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ Ò˜ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·ÈÛ ÌÈÎÚfiÙÂÚ˜ ‹ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ÔÌ¿‰Â˜.

°È· Ó· Ù· ηٷʤÚÔ˘Ó ‰·Ó›ÛÙËÎ·Ó È‰¤Â˜:

● °È· ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ, Ù· ÌÂÓ ¯ÚÒÌ·Ù· ·Ú·Ù‹ÚËÛ·Ó Ù· ÛΛÙÛ· ÛÙ· ‚È‚Ï›·, ÔÈ ‰Â ‹ÚˆÂ˜ÙˆÓ ·Ú·Ì˘ıÈÒÓ ¿ÓÙÏËÛ·Ó È‰¤Â˜ ·fi ‚›ÓÙÂÔ ‹ ·È‰ÈΤ˜ ÂÎÔ̤˜ Ô˘ ›¯·Ó·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÛÙÔ ÚfiÛÊ·ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ.

● °È· ÙÔ ÛÎËÓÈÎfi ‹Ù·Ó ¢ÎÔÏfiÙÂÚ· Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·. ¶ÚfiÙÂÈÓ·Ó «Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ì ¤Ó·Ôχ ÌÂÁ¿ÏÔ ‹ÏÈÔ Î·È Î¿ÙÈ Ô˘ Ó· ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ Î¿ÏÂÛ ÛÙË ÁÈÔÚÙ‹ ÙÔ˘ Ù· ̄ ÚÒÌ·Ù· ηÈÙ· ÚfiÛˆ· ·fi Ù· ·Ú·Ì‡ıÈ·». ª·˙› Ì ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ¤„·Í·Ó ·Ú¯Èο Ó· ‰Ô˘Ó·Ó ı· ‹Ù·Ó ηٿÏÏËÏÔ Î¿ÔÈÔ ·fi Ù· ÛÎËÓÈο Ô˘ ˘‹Ú¯·Ó ÛÙËÓ ·Ôı‹ÎË ÙÔ˘ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ ·fi ¿ÏϘ ÁÈÔÚÙ¤˜. ¢È¿ÏÂÍ·Ó ÌfiÓÔ ¤Ó· Ô˘ ÙÔ˘˜ ı‡ÌÈ˙ ·Ï¿ÙÈ ·fi·Ú·Ì‡ıÈ·, fiˆ˜ ›·Ó. ¶ÚfiÙÂÈÓ·Ó Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÛÎËÓÈÎfi Ì ‹ÏÈÔ Î·È ¤Ó·Ì ÙÔ Ô˘Ú¿ÓÈÔ ÙfiÍÔ Ô˘ ¤¯ÂÈ fiÏ· Ù· ¯ÚÒÌ·Ù·. ∂ÚÁ¿ÛÙËÎ·Ó ÁÈ· Ù· ÛÎËÓÈο ‰‡ÔÚˆÈÓ¿.

∏ ÁÚ·Ê‹ ‚ÔËıÔ‡Û ӷ ¤¯Ô˘Ó ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜

∆· ·È‰È¿ η٤ÁÚ·Ê·Ó Ù· ÚfiÛˆ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù· ÏfiÁÈ· ÙÔ˘¤ÚÁÔ˘. ŸÙ·Ó ‰˘ÛÎÔχÔÓÙ·Ó Ó· ηٷϋÍÔ˘Ó Û ̛· ·fiÊ·ÛË (.¯. ÙÈ Â›‰Ô˘˜ ̄ ·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ı·Â›Ó·È Ô Ï‡ÎÔ˜), ÙfiÙÂ Ë ÁÚ·Ê‹ ÚÔÛ¤ÊÂÚ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ÂΉԯ¤˜ ÙÔ˘ ȉ›Ô˘ ÚfiÏÔ˘.

∏ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ‡ÎÔÏË

√È È‰¤Â˜, fiˆ˜ Î·È ÔÈ ˘Ôı¤ÛÂȘ Ô˘ ‰È·Ù˘ÒÓÔÓÙ·Ó, ‹Ù·Ó ·Ú¯Èο Ôχ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜.∫¿ÔÈ· ·È‰È¿ ÂÚÁ¿ÛÙËÎ·Ó ·Ú·¿Óˆ, οÔÈ· ‹Ù·Ó ÈÔ ÂÓÂÚÁ¿ Û ı¤Ì·Ù· ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ηÈηٷÛ΢ÒÓ Î·È Î¿ÔÈ· Û ı¤Ì·Ù· ÁÚ·„›Ì·ÙÔ˜ Î·È ·ÚÔ˘Û›·Û˘. ∫¿ÔÈ· ·Ó·Ï¿Ì‚·Ó·ÓÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Î˘Ú›·Ú¯Ô ÚfiÏÔ Û ¤Ó· ÛËÌÂ›Ô Î·È Î¿ÔÈ· ¿ÏÏ· Û ¤Ó· ¿ÏÏÔ. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜¯ÚÂÈ·˙fiÙ·Ó Û˘¯Ó¿ Ó· ÎÚ·Ù¿ ÙȘ ÈÛÔÚÚԛ˜.

¶Ò˜ ÂÚÁ¿ÛÙËÎ·Ó ÁÈ· Ó· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ÙËÓ ·Ê›Û·:

∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ¯ÚÔÓÈ¿˜ ›¯·Ó ‰ÂÈ, ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÈ Î·È ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ› ÔÏϤ˜ ηȉȷÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·Ê›Û˜, ÚÔÛÎÏ‹ÛÂȘ Î·È ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ù· ÔÔ›· ¤ÊÙ·Ó·Ó ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁ›ÔÌ ÙÔ Ù·¯˘‰ÚÔÌ›Ô.

367

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 13

∞Ú¯Èο ˘ÈÔı¤ÙËÛ·Ó ÙËÓ È‰¤· ÙÔ˘ ¢ËÌ‹ÙÚË: fiÏ· Ù· ·È‰È¿ Ó· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ÚÔÛÎÏ‹ÛÂȘ ÁÈ·ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÁÈ· Ù· ·È‰È¿ ·fi ÙÔ ÂȉÈÎfi Û¯ÔÏ›Ô. ∏ πÛÌ‹ÓË ÚfiÙÂÈÓÂ: «∏ ·˘Ï‹ ›ӷÈÌÂÁ¿ÏË Ô˘ ı· οÓÔ˘Ì ÙÔ ¿ÚÙÈ. ∂›ÛÙ ӷ ÙÔ Î¿ÓÔ˘Ì Ì fiÏ· Ù· ·È‰È¿ ·fi ÙËÓ fiÏË;Ÿˆ˜ ÙȘ ·fiÎÚȘ Ì ÙȘ ÛÙÔϤ˜;» ∏ ȉ¤· Ù˘ ¿ÚÂÛ ÛÙ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·È‰È¿, ·ÏÏ¿ÛΤÊÙËÎ·Ó fiÙÈ «‰Â Á›ÓÂÙ·È Ó· ÛÙ›ÏÔ˘Ì ÚÔÛÎÏ‹ÛÂȘ Û fiÏ· Ù· ·È‰È¿ ·fi fiÏ· Ù·Û¯ÔÏ›·. ¢ÂÓ Í¤ÚÔ˘Ì ԇ ̤ÓÔ˘Ó. ¡· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ì ÚÔÛÎÏ‹ÛÂȘ, ·ÏÏ¿ ÌÂÁ¿Ï˜ Û·Ó ·Ê›Û˜.Ÿˆ˜ ÁÈ· ÙȘ ·ÔÎÚȤ˜.»

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù· ‚Ô‹ıËÛ ӷ ÂÂÎÙ›ÓÔ˘Ó ÙË Û˘˙‹ÙËÛË ÛÙÔÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓÈ·Îfi ÛÙfi¯ÔÔ˘ ı· Â͢ËÚÂÙÔ‡ÛÂ Ë ·Ê›Û·: «°È· ÔÈÔ ÏfiÁÔ ı· ÙËÓ ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ì ·ÎÚÈ‚Ò˜; ™Â ÙÈ ı·‚ÔËı‹ÛÂÈ Î·È Û ÔÈÔ˘˜ ı· ·Â˘ı‡ÓÂÙ·È;».

™˘˙‹ÙËÛ·Ó Î·È ·ÔÊ¿ÛÈÛ·Ó fiÏÔÈ Ì·˙› ÁÈ·:

● TÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ‰ËÏ·‰‹ ÙÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÁÚ¿ÊÂÈ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ.

● T· Ù˘ÔÁÚ·ÊÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο: £· ¤¯ÂÈ ÌfiÓÔ Î›ÌÂÓÔ ‹ ÌfiÓÔ ˙ˆÁÚ·ÊȤ˜ ‹ Î·È Ù·‰‡Ô; ¶ÔÈÔ ı· Â›Ó·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ, ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ‹ Ë ˙ˆÁÚ·ÊÈ¿; ¶ÔÈÔ˜ ı· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÂÈ;¶fiÛÔ ÌÂÁ¿Ï· ı· Â›Ó·È Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·; £· ¤¯Ô˘Ó fiÏ· ÙÔ ›‰ÈÔ ̄ ÚÒÌ·;

● TÔÓ ÙÚfiÔ Î·Ù·Û΢‹˜: £· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ÙËÓ ·Ê›Û· ·ÙÔÌÈο ‹ ÔÌ·‰Èο Î·È ÔÈÔ˜ ı·Î¿ÓÂÈ ÙÈ.

∂Âȉ‹ ‰È·›ÛÙˆÛ·Ó fiÙÈ Ì¿ÏÏÔÓ ı· ¯ÚÂÈ·˙fiÙ·Ó ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ Î›ÌÂÓÔ, ÁÈ·Ù› «¶Ú¤ÂÈ Ó·ÁÚ¿ÊÂÈ ÁÈ· fiÏ·. ∂›Ó·È ÔÏÏ¿. £· ÎÔ˘Ú·ÛÙԇ̠ӷ ÁÚ¿„Ô˘Ì fiÏ· Ù· ·È‰È¿ ·fi Ì›·»,ÚfiÙÂÈÓ·Ó «Ó· ÁÚ¿„Ô˘Ì ̛· Î·È ÌÂÙ¿ Ó· ÙË ‚Á¿ÏÔ˘Ì ʈÙÔÙ˘›· ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜, ÁÈ·Ù›¤¯ÂÈ ÔÏÏ¿ Û¯ÔÏ›· Î·È ÔÏÏ¿ ·È‰È¿ Ô˘ ı¤ÏÔ˘Ì ӷ ηϤÛÔ˘Ì».

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù· ÂÓı¿ÚÚ˘Ó ӷ ÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó Î·È Ù· ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍ ے ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔ-Û¿ıÂÈ·. ƒÒÙËÛÂ: «¶Ô‡ ı· ÙËÓ ÁÚ¿„ÂÙÂ; ∆È ÚÔÙ›ÓÂÙ ӷ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘ÌÂ, ¯·ÚÙfiÓÈ· ‹¯·ÚÙÈ¿;» ¶ÚfiÙÂÈÓ·Ó ¯·ÚÙÈ¿, «ÁÈ·Ù› ‰Â Á›ÓÂÙ·È Ó· ‚¿ÏÔ˘Ì ÛÙÔ ÊˆÙÔÙ˘ÈÎfi Ì·˜ ¯·ÚÙfiÓÈ·».∆· ·ÚfiÙÚ˘Ó ӷ ÛÎÂÊÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙÔ˘ ¯·ÚÙÈÔ‡, ÚˆÙÒÓÙ·˜: «¶fiÛÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ¯·ÚÙ›ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ı· ¯ÚÂÈ·ÛÙ›ÙÂ;» ¢È¿ÏÂÍ·Ó Ì¤ÁÂıÔ˜ ∞3, «ÁÈ·Ù› ı· ÁÚ¿„Ô˘Ì ÔÏÏ¿ Î·È ·˘ÙfiÂ›Ó·È ÙÔ ÈÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ¯·ÚÙ› Ô˘ ¤¯Ô˘Ì ÛÙËÓ Ù¿ÍË Ì·˜ ÁÈ· ÙÔ ÊˆÙÔÙ˘ÈÎfi». ¢È¢ÎfiÏ˘Ó ÙÔÛ˘ÓÙÔÓÈÛÌfi Ì ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ fiˆ˜: «£¤ÏÂÙ ӷ ÌÔ˘ ϤÙÂ Î·È Ó· Áڿʈ ÂÁÒ ‹ Ì‹ˆ˜ ı¤ÏÂÈ Ó·ÁÚ¿„ÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ‹ οÔÈÔÈ ·fi ÂÛ¿˜;». ∂¤ÏÂÍ·Ó Ó· ÁÚ¿„Ô˘Ó ÂΛӷ. ™˘ÌÊÒÓËÛ·Ó Ó· οÓÂÈοı ÔÌ¿‰· ÙË ‰È΋ Ù˘ ·Ê›Û·. ŒÓ· ·È‰› Ó· ÁÚ¿ÊÂÈ Î·È Ù· ˘fiÏÔÈ· Ó· ÙÔ ‚ÔËıÔ‡Ó Ì ÙȘȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù· ·Ú·ÎÈÓÔ‡Û ӷ ÂÂÎÙ›ÓÔ˘Ó ÙË ÛΤ„Ë ÙÔ˘˜ ÌÂ Û˘Ó¯‹ÂÚˆÙ‹Ì·Ù·: «™Â ÔÈÔ ÛËÌÂ›Ô ÙÔ˘ ¯·ÚÙÈÔ‡ ÚÔÙ›ÓÂÙ ӷ ·Ú¯›˙ÂÈ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ;», «£· ¤¯ÂÈÙ›ÙÏÔ; ™ÎÂÊÙ›Ù ÙȘ ÚÔÛÎÏ‹ÛÂȘ Î·È ÙȘ ·Ê›Û˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ì ‰È·‚¿ÛÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Ì·˜. E›¯·ÓÙ›ÙÏÔ;» ¶·Ú¤ÂÌ Û ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ÂÌÂÈڛ˜, Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó ËÁ¤˜ ÁÈ· Ó··Ó·Î·Ï¤ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó È‰¤Â˜. ™Î¤ÊÙËÎ·Ó fiÙÈ ÔÈ ·Ê›Û˜ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó Ù›ÙÏÔ, ·ÏÏ¿«ÂÌ›˜ ı¤ÏÔ˘Ì ӷ Â›Ó·È ÚÔÛÎÏ‹ÛÂȘ ÌÂÁ¿Ï˜ Û·Ó ·Ê›Û˜. °È’ ·˘Ùfi Ó· ÁÚ¿„Ô˘Ì fiÙÈ Â›Ó·ÈÚfiÛÎÏËÛË, ÁÈ· Ó· ÙËÓ ÚÔÛ¤ÍÔ˘Ó».

ŸÌˆ˜ ÙÈ Ó· ÁÚ¿„Ô˘Ó ÚÒÙ· Î·È ÙÈ ÌÂÙ¿; «¡· ÁÚ¿„Ô˘Ì ÚÒÙ· fiÙÈ ÙÔ˘˜ ηÏԇ̠ӷ¤ÚıÔ˘Ó ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Ì·˜. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ÁÚ¿„Ô˘Ì fiÙ ӷ ¤ÚıÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ÌËÓ Î¿ÓÔ˘ÓÏ¿ıÔ˜», ÚfiÙÂÈÓÂ Ë ∂ÏfiÓ·.

368

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ13

∆Ô ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ‰È·ÌÔÚÊÒıËΠÛÙ·‰È·Î¿ Î·È Û˘ÏÏÔÁÈο. ⁄ÛÙÂÚ· οıÂÔÌ¿‰· ‰È·ÌfiÚʈÛ ÙË ‰È΋ Ù˘ ÚfiÛÎÏËÛË-·Ê›Û·. ¢‡Ô ÔÌ¿‰Â˜ ÁÔÓ¤ˆÓ Ì·˙› Ì ‰‡ÔÔÌ¿‰Â˜ ·È‰ÈÒÓ ·Ó¤Ï·‚·Ó Ó· ‚Á¿ÏÔ˘Ó ¤Á¯ÚˆÌ˜ ʈÙÔÙ˘›Â˜ Î·È Ó· ·Ó·ÚÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ·Ê›Û˜, Ë Ì›· ÔÌ¿‰· ¤Íˆ ·fi ÓËÈ·ÁˆÁ›· Î·È ‰ËÌÔÙÈο Û¯ÔÏ›· Î·È Ë ¿ÏÏË ÛÙȘ ‚ÈÙÚ›ÓÂ˜ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Ù˘ fiÏ˘.

369

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 13

∏ ·Ê›Û· Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËΠ̠Áڷʤ· ÙËÓ ∞ÛË̛ӷ.

ª›· ‰Â‡ÙÂÚË ·Ê›Û· Ì Áڷʤ· ÙË ªÂÏÔ̤ÓË.

∆ËÓ ÂÔ̤ÓË ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛ·Ó fiÙÈ «ı· ¤ÚıÔ˘Ó ÔÏÏ¿ ·È‰È¿, ¯ÈÏÈ¿‰Â˜». ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ÚÒÙËÛÂ: «¶Ò˜ ›ÛÙ ۛÁÔ˘ÚÔÈ;» H ∞ÁÁÂÏÈ΋, ÂÚÌËÓ‡ÔÓÙ·˜ Ù· fiÛ· ¿ÎÔ˘ÛÂ, ·¿ÓÙËÛÂ:«∞ÊÔ‡ fiÏ· Ì·˜ ¤ÏÂÁ·Ó “¶fiÙ ı· Á›ÓÂÈ ÙÔ ¿ÚÙÈ; £· ’Úıԇ̔». «∫·È Û’ÂÌ¿˜», › ÔÃÚ‹ÛÙÔ˜ «Ì·˜ ¤ÏÂÁ·Ó “ªÚ¿‚Ô ı· ’Úıԇ̔».

√ £Ô‰ˆÚ‹˜, Ô˘ Ô ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ ‰È·ÙËÚÔ‡Û ÈÙÛ·Ú›· ÛÙËÓ fiÏË Ì·˜, fiÙ·Ó ¿ÎÔ˘Û fiÙÈı· ¤ÚıÔ˘Ó ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ·È‰È¿, ¤ÁÚ·„ ÌfiÓÔ˜ ÙÔ˘ ¤Ó· ÛËÌ›ˆÌ· ÁÈ· ÙÔÓ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘ ˙ËÙÒÓÙ·˜ÙÔ˘ Ó· Ì·˜ ʤÚÂÈ ›ÙÛ˜ ÁÈ· ̄ ›ÏȘ ̄ ÈÏÈ¿‰Â˜ ·È‰È¿… (‚Ï. ÎÂÊ. 9, Û. 160).

∫·Ù·Áڷʤ˜ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡

™ÙË ‰È·‰Èηۛ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Ù˘ ÚfiÛÎÏËÛ˘ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·Ú·Ù‹ÚËÛÂ Î·È Î·Ù¤-ÁÚ·„Â:

● ∞Ó Ù· ·È‰È¿ Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈÔ‡Û·Ó ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈ΋ ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÚfiÛÎÏËÛ˘.

● ∆Ô ‚·ıÌfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙÔ˘ οı ·È‰ÈÔ‡ ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· ‰È·ÌfiÚʈÛ˘ Ù˘ÚfiÛÎÏËÛ˘.

● ™Â ÔÈÔ ‚·ıÌfi ¤‰ÂÈ¯Ó·Ó Ó· ηٷÓÔÔ‡Ó ÎÂÈÌÂÓÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·ÈÌ ÙȘ ·Ê›Û˜ Î·È ÙȘ ÚÔÛÎÏ‹ÛÂȘ (.¯. ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ, ÂÚȯfiÌÂÓÔ, ‰È·ÊÔÚ¤˜·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ·Ê›Û˜ Î·È ÙȘ ÂÈÛÙÔϤ˜) Î·È ÙË ÛËÌ·Û›· Ô˘ ¤¯ÂÈ Ë ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÂÓfi˜ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô˘ ‰ËÌÔÛÈÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙÔ˘ ÛÙfi¯Ô˘ ÙÔ˘ (.¯. ÚÔÛÔ¯‹ ÛÙËÓÔÈfiÙËÙ· Ù˘ ·ÚÔ˘Û›·Û˘, ‰È·ÎfiÛÌËÛË Î.Ï.)

¶Ò˜ ÂÚÁ¿ÛÙËÎ·Ó ÁÈ· ÙËÓ ÂÓË̤ڈÛË ÙˆÓ ÁÔÓ¤ˆÓ

∞ÔÊ¿ÛÈÛ·Ó Ó· ÁÚ¿„Ô˘Ó ÌÈ· ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË ÁÈ· Ó· ÙË ‚¿ÏÔ˘Ó ÛÙÔÓ ›Ó·Î· ·Ó·ÎÔÈÓÒ-ÛÂˆÓ Î·È Ó· ÙË ‰Ô˘Ó fiÏÔÈ ÔÈ ÁÔÓ›˜. (∞˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ ÔÈ ·Ó·ÎÔÈÓÒÛÂȘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Û˘Ó‹ıËÚ·ÎÙÈ΋ ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Ù¿ÍË.) ∫·ıfiÚÈÛ·Ó ÙÔÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓÈ·Îfi ÛÙfi¯Ô Ù˘ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛ˘.°È·Ù› ı· ÙË ÁÚ¿„Ô˘Ó; ∆È ı· ϤÂÈ; ¶Ò˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔ Ô˘Ó ÁÈ· Ó· Â›Ó·È Â˘ÁÂÓÈÎfi; ∏ ·Ú¯È΋ÚfiÙ·ÛË ÁÈ· ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ‹Ù·Ó: «°ÔÓ›˜, Û·˜ ·Ú·Î·Ïԇ̠ӷ ¤ÚıÂÙ fiÏÔÈÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Ó· Ì·˜ ‚ÔËı‹ÛÂÙ». ∫·ıÒ˜ ¿Ú¯ÈÛ·Ó Ó· ·ÓÙ·ÏÏ¿ÛÛÔ˘Ó ·fi„ÂȘ ÁÈ· ÙȘÚÔÛ‰Ô˘ Î·È ÙȘ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Û ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÙË˜Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛ˘, οÔÈ· ›·Ó: «∏ Ì·Ì¿ ÌÔ˘ Î·È Ô Ì·Ì¿˜ ÌÔ˘ ‰Â Á›ÓÂÙ·È Ó·¤ÚıÔ˘Ó, ÁÈ·Ù› ÙÔ Úˆ› ¿Ó ÛÙË ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÙÔ˘˜. ¡· ÌË Ô‡Ì ӷ ¤ÏıÔ˘Ó fiÏÔÈ». ∞ÎÔÏÔ‡ıËÛ¤ӷ˜ ‰È¿ÏÔÁÔ˜ ÁÈ· ÙÔ «ÔÈÔÈ ÁÔÓ›˜ Ó· ¤ÚıÔ˘Ó».

AÓ·˙ËÙÒÓÙ·˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Û ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ÚÔ¤Î˘Ù·Ó Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ‰Ú¿Û˘(.¯. «¶Ô‡ ı· ͤÚÔ˘Ì ¿Ì· ı· ¤ÚıÔ˘Ó;»), ÙÚÔÔÔÈÔ‡Û·Ó Î·È Â·Ó·‰È·ÌfiÚÊˆÓ·Ó ÙÔ·Ú¯ÈÎfi ΛÌÂÓÔ. ŒÙÛÈ ‰È·ÌÔÚÊÒıËΠÚÔÊÔÚÈο Î·È Û˘ÏÏÔÁÈο ¤Ó· ÚÔηٷÚÎÙÈÎfi Λ-ÌÂÓÔ.

™˘˙‹ÙËÛ·Ó ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙÔ˘ ¯·ÚÙÈÔ‡ Ô˘ ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û·Ó: «¡· Â›Ó·È ÌÂÁ¿ÏÔ ÁÈ·Ó· ¯ˆÚ¿ÂÈ Ó· ÁÚ¿„Ô˘Ó Ù· ÔÓfiÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜ ÔÈ ÁÔÓ›˜ Ô˘ ı· ¤ÚıÔ˘Ó», Ì·˜ Â›Â Ô µ·Û›Ï˘.«√ˆÛ‰‹ÔÙ ӷ Â›Ó·È ÌÂÁ¿ÏÔ, ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ Í¤ÚÔ˘Ì ÙÈ ÁÚ¿ÌÌ·Ù· οÓÔ˘Ó fiÏÔÈ ÔÈ ÁÔÓ›˜.ªÔÚ› Ó· Ù· ÁÚ¿ÊÔ˘Ó Ôχ ÌÂÁ¿Ï·. ∫·È ÌÂÙ¿ ı¤ÏÔ˘Ó Ôχ ̄ ÒÚÔ», ÚfiÛıÂÛÂ Ë ™Ô˘ÎÚ¿Ó.

∆¤ÏÔ˜, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÒÙËÛ ÔÈÔ˜ ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó Ó· ÁÚ¿„ÂÈ ÙËÓ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË. H ›‰È· ËÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, Ô˘ ı· Ù˘ ˘·ÁÔÚÂ‡Ô˘Ó ÙÈ Ó· ÁÚ¿„ÂÈ, ‹ οÔÈ· ·È‰È¿. ™˘ÌÊÒÓËÛ·Ó Ó·ÁÚ¿„ÂÈ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ·ÏÏ¿ Ó· ÙÔ ˘ÔÁÚ¿ÊÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿. K¿ÔÈÔ˜ ÚfiÙÂÈÓÂ:

370

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ13

«¡· ÌË ÁÚ¿„Ô˘Ì fiÏ· Ù· ÔÓfiÌ·Ù· ÁÈ·Ù› ‰Â ı· Ì›ÓÂÈ ¯ÒÚÔ˜ Ó· ÁÚ¿„Ô˘Ó Ù· ‰Èο ÙÔ˘˜ÔÓfiÌ·Ù· ÔÈ ÁÔÓ›˜ Ô˘ ı· ¤ÚıÔ˘Ó. ¡· ÁÚ¿„Ô˘Ì ÌfiÓÔ “∆· ·È‰È¿ Û·˜”».

√È ÁÔÓ›˜ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ıËÎ·Ó ÛÙÔ Î¿ÏÂÛÌ· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÙÔ˘˜. ŒÙÛÈ ÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ Ë̤Ú˜:

♦ EÙÔÈÌ¿ÛÙËÎ·Ó ÎÂÚ¿ÛÌ·Ù· ·fi ·È‰È¿ Î·È ÁÔÓ›˜. ∫·Ù·Û΢¿ÛÙËÎ·Ó ‰È·ÎÔÛÌËÙÈοÁÈ· Ó· ÛÙÔÏÈÛÙÔ‡Ó ÔÈ È·Ù¤Ï˜ Ì ٷ ÎÂÚ¿ÛÌ·Ù·.

♦ EÙÔÈÌ¿ÛÙËΠÂÈÁÚ·Ê‹ ·fi οı ·È‰› ÁÈ· ÙÔ ¤ÚÁÔ Ô˘ ı· ¤‚·˙ ÛÙËÓ ¤ÎıÂÛË.

♦ OÚÁ·ÓÒıËÎÂ Ô ¯ÒÚÔ˜ Ù˘ ·˘Ï‹˜. ∞ÔÊ·Û›ÛÙËΠԇ ı· ÛÙËı› ÙÔ Î·ıÂÙ›. ŒÁÈÓ·Ó‰‡Ô Úfi‚˜, ̆ ÏÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙÔ˘˜, ÔÈÔ˜ ı· ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi Ô‡ Î·È ÚÔ˜ Ù·Ô‡ ı· ËÁ·›ÓÂÈ, ÙÈ ı· οÓÂÈ fiÙ·Ó ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Ì ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘, ÔÈÔ˜ ı· Â›Ó·È ÛÙȘˆÏ‹ÛÂȘ, ÔÈÔÈ ÔÈ ÛÂÚ‚ÈÙfiÚÔÈ ÛÙÔ ÌÔ˘Ê¤, ÔÈÔÈ ı· ÌÔÈÚ¿˙Ô˘Ó ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· Ù˘ÁÈÔÚÙ‹˜ ÛÙÔ˘˜ ηÏÂṲ̂ÓÔ˘˜, ÔÈÔÈ ı· ˘Ô‰¤¯ÔÓÙ·È ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Î·È Û ÔÈÔ ÛËÌ›ÔÙ˘ ·˘Ï‹˜, Ô‡ ı· ÙÔ˘˜ ηÙ¢ı‡ÓÔ˘Ó.

∏ ÁÈÔÚÙ‹ ÂÚÈÏ¿Ì‚·ÓÂ Î·È ÌÔ˘ÛÈ΋ ÁÈ· ÙÔ ¯ÔÚfi ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ì fiÏ· Ù· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ˘˜ÁÔÓ›˜ Ô˘ ›¯·Ó ¤ÚıÂÈ Ó· ÙËÓ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó. ∂¤ÏÂÍ·Ó ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ Ì ‚¿ÛË·ÎÔ‡ÛÌ·Ù· Ì ٷ ÔÔ›· ›¯·Ó ÂÍÔÈÎÂȈı› ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ¯ÚÔÓÈ¿˜. ∏Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ÂÈÏÔÁÒÓ ¤ÁÈÓ ÛÙ·‰È·Î¿ ÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ Î·È ·ÓÙÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ ηۤÙ˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍËÌ ÙËÓ Â›‚ÏÂ„Ë Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡.

∏ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ ÁÈÔÚÙ‹˜

∆ËÓ Ë̤ڷ Ù˘ ÁÈÔÚÙ‹˜ Ë ÂÈÙ˘¯›· ͤڷÛÂ Î·È ÙȘ ÈÔ ·ÈÛÈfi‰Ô͘ ÚԂϤ„ÂȘ. ∆· ·È-‰È¿ ·Ô‰Â›¯ÙËÎ·Ó ÌÂÁ¿ÏÔÈ ı·ÙÚ›ÓÔÈ, ·ÊÔ‡ ÂÚfiÎÂÈÙÔ ÁÈ· ÌÈ· ‰È΋ ÙÔ˘˜ ·Ú·ÁˆÁ‹ Ô˘ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÙËÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó Ì ÙÔÓ Î·Ï‡ÙÂÚÔ ÙÚfiÔ ·ÊÔ‡ ÁÓÒÚÈ˙·Ó ÙÔ Ò˜ Î·È ÙÔÁÈ·Ù›. ◊Ù·Ó Î·È ÛÔ˘‰·›ÔÈ ÔÈÎÔ‰ÂÛfiÙ˜, ÚÔÛʤÚÔÓÙ·˜ ÎÂÚ¿ÛÌ·Ù· ÛÙÔ˘˜ ηÏÂṲ̂ÓÔ˘˜ ηÈηÏÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ Ó· ¯ÔÚ¤„Ô˘Ó fiÏÔÈ Ì·˙›, ·ÏÏ¿ Î·È ÂÍ›ÛÔ˘ ηÏÔ› ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ¤˜, ·ÊÔ‡ ·ÚÔ˘-Û›·˙·Ó Ì ÌÂÁ¿ÏË Û·Ê‹ÓÂÈ· Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ÎÔÈÓfi.

∞ÍÈÔÏfiÁËÛË

∏ ÁÈÔÚÙ‹ ¤‰ˆÛ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÛÙ· ·È‰È¿:

♦ N· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÁÓÒÛÂȘ Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·¤ÎÙËÛ·Ó Ì¤Û· ·fi fiϘ ÙȘ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô fiÏË ÙË ̄ ÚÔÓÈ¿.

♦ N· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛË, ‰È·ÈÛÙÒÓÔÓÙ·˜ fiÛ· Ú·ÁÌ·ÙÈο ÌÔ-ÚÔ‡Ó Ó· ηٷʤÚÔ˘Ó, Ó· ÂÌÈÛÙ¢ÙÔ‡Ó ÙÔ Ê›ÏÔ ÙÔ˘˜, Ó· Û‚·ÛÙÔ‡Ó ÙȘ ‰È·ÊÔ-ÚÂÙÈΤ˜ ȉ¤Â˜ Î·È Ó· ÙȘ Û˘Óı¤ÙÔ˘Ó ¯ˆÚ›˜ ηӤӷ Ó· ÓÈÒıÂÈ fiÙÈ ‰ÂÓ ·Í›˙Ô˘Ó ÔÈ ‰ÈΤ˜ÙÔ˘ ȉ¤Â˜, Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, Ó· ÂÂÎÙ›-ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜ ¤¯ÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ÚÒÙÔ ÚfiÏÔ Û ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË ÂΉ‹ÏˆÛËÌ ÔÏÏÔ‡˜ ÁÓˆÛÙÔ‡˜ Î·È ¿ÁÓˆÛÙÔ˘˜, Û˘ÓÔÌ‹ÏÈÎÔ˘˜ Î·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˘˜.

371

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 13

372

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ13

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·˜ ̄ ÚÈÛÙÔ˘ÁÂÓÓÈ¿ÙÈ΢ ÁÈÔÚÙ‹˜ ÂÙÔ›Ì·Û·Ó Â˘¯ÂÙ‹ÚȘ οÚÙ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜.

373

∆Ô ‰ÈÂ˘Ú˘Ì¤ÓÔ ̂ Ú¿ÚÈÔ: ·˘ÍË̤Ó˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ

∆· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· Ë ÔÏÈÙ›· ÚÔ¯ÒÚËÛ ÛÙËÓ ›‰Ú˘ÛË ÔÏÔ‹ÌÂÚˆÓ ÓËÈ·ÁˆÁ›ˆÓ ηȉËÌÔÙÈÎÒÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë ÙfiÛÔ Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ fiÛÔ Î·È Ù· ÔÚ›ÛÌ·Ù· ‰ÈÂıÓÒÓ ÂÚ¢ÓÒÓ. ™‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ «Ù··È‰È¿ Ô˘ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÛÙ· ÔÏÔ‹ÌÂÚ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÂȉÂÈÎÓ‡Ô˘Ó Â·˘ÍË̤Ó˜·Î·‰ËÌ·˚Τ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· Î·È ÌÂȈ̤Ó˜ Èı·ÓfiÙËÙ˜ Ó· ·ӷϿ‚Ô˘Ó ÙËÓ ›‰È·Ù¿ÍË. …∂›Û˘ Ù· ·È‰È¿ ·˘Ù¿ ˆÊÂÏÔ‡ÓÙ·È ÎÔÈÓˆÓÈο Î·È Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈο. …∞ÎfiÌË Ù··È‰È¿ Ô˘ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó Û ÔÏÔ‹ÌÂÚ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·, Û ۯ¤ÛË Ì ÂΛӷ Ô˘ Û˘ÌÌÂÙ›¯·ÓÛÙ· ÎÏ·ÛÈο, ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙËÓ Ù¿ÍË, ·Ú·ÁˆÁÈÎfiÙËÙ·, ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›·ÛÙË Ì¿ıËÛË, ÂÙÔÈÌfiÙËÙ· ÁÈ’ ·˘Ù‹Ó, ÂÓÒ Â›Û˘ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ÏÈÁfiÙÂÚÔ ¿Á¯Ô˜, ·ÔÁÔ‹Ù¢ÛË,ı˘Ìfi, ÓÙÚÔ‹, ·fiÚÚÈ„Ë ‹ ÌÓËÛÈηΛ·» (¡ÙÔÏÈÔÔ‡ÏÔ˘, 2003, Û. 8).

∏ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ıÂÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÔÏÔ‹ÌÂÚÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ıËΠ·fiÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÔÌ¿‰· Ô˘ ÙÔ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ηٿ ÙÔ ÚÒÙÔ Î·È ÙÔ Ù¤Ù·ÚÙÔ ¤ÙÔ˜ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ‹˜ ÙÔ˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ‰‡Ô ¤Ú¢Ó˜ (ËÚÒÙË ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ Î·È Ë ‰Â‡ÙÂÚË ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙÔ˘Ù¤Ù·ÚÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜), ÔÈ Ôԛ˜ ·Â˘ı‡ÓıËÎ·Ó Ì ÂÚˆÙËÌ·ÙÔÏfiÁÈ· Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ÂÌÏÂÎfiÌÂÓÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜. ∆· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÚ¢ÓÒÓ ¤‰ÂÈÍ·ÓfiÙÈ Î·È ÔÈ ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜ ›¯·Ó ·Ó·Ù‡ÍÂÈ È‰È·›ÙÂÚ· ıÂÙÈΤ˜ ÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·ÙÔ˘ ‰ÈÂ˘Ú˘Ì¤ÓÔ˘ ˆÚ·Ú›Ô˘, ÂÈÛËÌ·›ÓÔÓÙ·˜ ΢ڛˆ˜ ÙȘ ıÂÙÈΤ˜ ÂÈÙÒÛÂȘ ÛÙËÓ ÔÏfiÏ¢ÚË·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ (¡ÙÔÏÈÔÔ‡ÏÔ˘, 2003, ÛÛ. 9 Î·È 10).

∂›Ó·È ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë Â¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ ˆÚ·Ú›Ô˘ Î·È Ë ·‡ÍËÛË ÙÔ˘ ÚÔÛˆÈÎÔ‡ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛÂӤ˜ ·Ó¿ÁΘ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ, fiˆ˜ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜, ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ·Ó·‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÙÔ˘¯ÒÚÔ˘, ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ÚfiÛÏ˄˘ ‚ÔËıËÙÈÎÔ‡ ÚÔÛˆÈÎÔ‡ Î.¿., ·Ú¿ÏÏËÏ· fï˜ ¤‰ˆÛ ηÈÌ›· Ó¤· ‰˘Ó·ÌÈ΋. √È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÒÚ˜ ·Ú·ÌÔÓ‹˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÛÙÔ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÔ Î·È˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ·˘ÍË̤Ó˜ ¢ηÈڛ˜ ÁÈ· ÙËÓÂÌÏÔ΋ ÙÔ˘˜ Û ÔÌ·‰ÈΤ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÛ˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈ΋, ÁÓˆÛÙÈ΋ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÙÔ˘˜ ·Ó¿Ù˘ÍË. ∆Ô ÔÏÔ‹ÌÂÚÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ‰ÂÓ¤¯ÂÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ·fi ÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Û˘ÓËıÈṲ̂ÓÔ˘ ˆÚ·Ú›Ô˘, Ë ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚËfï˜ ¿ÓÂÛË ¯ÚfiÓÔ˘ Ô˘ ÙÔ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÚÔÛʤÚÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÔÓÙ·È·˘ÙÔ› ÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ Ì ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Â˘ÎÔÏ›· (¶·ÙÈÓÈÒÙ˘ Î.¿Ï., 2002). ∏ ¢¯¤ÚÂÈ· ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔÛ˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË Ù˘ ÂÍÈÛÔÚÚfiËÛ˘ «·Ó¿ÌÂÛ· Û ‹Û˘¯Â˜ Î·È ÂÓÂÚÁËÙÈΤ˜

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 14

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 14

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ‡ Î·È Â͈ÙÂÚÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘, ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘·Â˘ı‡ÓÔÓÙ·È Û ÌÂÌÔӈ̤ӷ ·È‰È¿, Û ÌÈÎÚ¤˜ ÔÌ¿‰Â˜ Î·È Û ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ Ù¿ÍË,‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÚÔÁÚ·ÌÌ·Ù›˙Ô˘Ó ÔÈ ÓËÈ·ÁˆÁÔ›, ·ÏÏ¿ Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ÍÂÎÈÓÔ‡Ó ·fi Ù· ›‰È· Ù· ·È‰È¿» (¡ÙÔÏÈÔÔ‡ÏÔ˘, 2003, Û. 10). ™˘Ó·ÎfiÏÔ˘ı· ÙÔ ÔÏÔ‹ÌÂÚÔÚfiÁÚ·ÌÌ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ıÂÙÈÎfiÙÂÚ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÙÔ Û‚·ÛÌfi ÙˆÓ È‰È·›ÙÂÚˆÓ·Ó·ÁÎÒÓ Î·È ÙÔ˘ ÚÔÛˆÈÎÔ‡ Ú˘ıÌÔ‡ ·Ó¿Ù˘Í˘ οı ·È‰ÈÔ‡.

∆√ ¶ƒ√°ƒ∞ªª∞

«∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÌÈ·˜ Ë̤ڷ˜ ÛÙÔ ÔÏÔ‹ÌÂÚÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ÌÔÚ› Ó· ˘¿Ú¯Ô˘ÓÛÙÈÁ̤˜ ۯ‰ȷÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ fiÏ˘ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ÚˆÈÓÔ‡ Î·È ÙÔ˘·ÔÁ‡̷ÙÔ˜ Î·È ›Ûˆ˜ Î·È ÌÈ· ÈÔ Û‡ÓÙÔÌË Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË Á‡Úˆ ÛÙȘ 11:00. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ηȿÏÈ, ı· οÓÂÙ ÔÏÏ¿ ÌÈÎÚ¿ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ì ÙÔ Î¿ı ·È‰› Î·È Ì ÌÈÎÚ¤˜ ÔÌ¿‰Â˜ ηٿ ÙˉȿÚÎÂÈ· Ù˘ Ë̤ڷ˜, ηıÒ˜ ÎÈÓ›ÛÙ ̤۷ ÛÙËÓ Ù¿ÍË» (Pronin-Fromberg, 2000, Û. 178).

™ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ÔÏÔ‹ÌÂÚÔ˘ ÙÌ‹Ì·ÙÔ˜ ÌÔÚ› Ó· ˘¿Ú¯Ô˘Ó οÔȘ ÛÙ·ıÂÚ¤˜‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È Î·ıËÌÂÚÈÓ¿ ÙËÓ ›‰È· ¯ÚÔÓÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹ (.¯. ÌÂÛËÌÂÚÈ·ÓfiÊ·ÁËÙfi, ÍÂÎÔ‡Ú·ÛË, ‰È·ÛΤ‰·ÛË) Î·È Î¿ÔȘ ¿ÏϘ Ô˘ Ë ¯ÚÔÓÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ı·˘ÏÔÔÈËıÔ‡Ó, ηıÒ˜ Î·È Ë ‰È¿ÚÎÂÈ¿ ÙÔ˘˜ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Î·È·fi ÙÔÓ ÚÔÛˆÈÎfi ‹ ÔÌ·‰ÈÎfi Ú˘ıÌfi ÙÔ˘˜. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ‰ÈÂ˘Ú˘Ì¤ÓÔ˘ ˆÚ·Ú›Ô˘ ‰›ÓÔÓÙ·ÈÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÁÈ· ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Û ÌÈÎÚ¤˜ ÔÌ¿‰Â˜, ·ÏÏ¿ ηÈ¢ηÈڛ˜ ÁÈ· Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ fiÏ˘ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ Û ÎÔÈÓ¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, fiˆ˜ Ë ÒÚ· ÙÔ˘·Ú·Ì˘ıÈÔ‡, Ë ı¤·ÛË ÂÓfi˜ ‚›ÓÙÂÔ, ÔÈ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ÁÈ· ı¤Ì·Ù· ÔÌ·‰ÈÎÒÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Î.Ï.(Pronin-Fromberg, 2000, ÛÛ. 190-191).

√ƒ°∞¡ø¡√¡∆∞™ ∆√ Ãøƒ√ ∆√À √§√∏ª∂ƒ√À ∆ª∏ª∞∆√™

√È ÚfiÛıÂÙ˜ ·Ó·Áη›Â˜ ÁˆÓȤ˜ ÁÈ· ÙÔ ‰ÈÂ˘Ú˘Ì¤ÓÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· Â›Ó·È ÂΛӘ Ù˘ÍÂÎÔ‡Ú·Û˘ Î·È Ù˘ ÎÔ˘˙›Ó·˜.

∏ ÁˆÓÈ¿ Ù˘ ÍÂÎÔ‡Ú·Û˘

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ˘fi„Ë ÙȘ Û˘Ó‹ıÂȘ ÂÓfi˜ ÛÈÙÈÔ‡ ηٿ ÙË ÌÂÛËÌÂÚÈ·Ó‹·‡ÛË: .¯. οÔÈÔÈ ÌÔÚ› Ó· ÎÔÈÌÔ‡ÓÙ·È Î·È Î¿ÔÈÔÈ ¿ÏÏÔÈ Ó· ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÈÔ ‹Û˘¯Â˜‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ÂÓÔ¯ÏÔ‡Ó Ù· ˘fiÏÔÈ· ̤ÏË Ù˘ ÔÌ¿‰·˜. °È· Ù· ·È‰È¿ Ô˘ÂÈı˘ÌÔ‡Ó Ó· ÍÂÎÔ˘Ú·ÛÙÔ‡Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÌÈ· ‹Û˘¯Ë Î·È ·ÔÌÔӈ̤ÓË ÁˆÓÈ¿, .¯. Ì ¤Ó·¯·ÌËÏfi ‰È·¯ˆÚÈÛÙÈÎfi ‹ Ì ‚·ÚȤ˜ ÎÔ˘ÚÙ›Ó˜ ÁÈ· Ó· ÛÎÔÙÂÈÓÈ¿˙ÂÈ Û ÂΛÓÔ ÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ô¯ÒÚÔ˜. ∆ÔÔıÂÙ› Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÍÂÎÔ‡Ú·Û˘ ÌÈ· ·¯È¿ ÌÔΤٷ, ¤Ó· ÓÙÔ˘Ï¿È·Ôı‹Î¢Û˘ ÙˆÓ ˘ÓfiÛ·ÎˆÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ¤Ó· ÓÙÔ˘Ï¿È Ù·ÎÙÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ·Ô˘ÙÛÈÒÓÎ·È ¤Ó· ÎÔ˘Ù› Ì ٷ ·Á·Ë̤ӷ ÙÔ˘˜ ·È¯Ó›‰È· Ô˘ Û˘ÓËı›˙Ô˘Ó Ó· ·›ÚÓÔ˘Ó ·ÁηÏÈ¿ fiÙ·ÓÎÔÈÌÔ‡ÓÙ·È. ™˘¯Ó¿ ÁÈ· ÙËÓ ÒÚ· Ù˘ ¯·Ï¿ÚˆÛ˘ ÔÈ Ù˘ÛÛfiÌÂÓÔÈ Î·Ó·¤‰Â˜ Ù˘ ÁˆÓÈ¿˜ ÙË˜Û˘˙‹ÙËÛ˘ ·Ó·‰È·Ù¿ÛÛÔÓÙ·È ‹ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÂȉÈο ÛÙÚÒÌ·Ù·. AÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ·ÓÂÍ¿ÚÙË-ÙÔ˜ ¯ÒÚÔ˜ ·Ó¿·˘Ï·˜, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÛΤÊÙÂÙ·È Ò˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ¯·Ï·ÚÒÓÔ˘Ó Ù··È‰È¿. ∂ÈϤÁÂÈ ¯ÚÒÌ·Ù· ··Ï¿ Î·È ÌÈÎÚ¿ Ù˘ÛÛfiÌÂÓ· ÎÚ‚·Ù¿ÎÈ· Ì ÎÏÈÓÔÛοÛÌ·Ù·ÁÈ· οı ·È‰› Ù· ÔÔ›· ı· ÌÔÚ› οı ÌËÙ¤Ú· ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ‚‰ÔÌ¿‰·˜ Ó· Ù· ·›ÚÓÂÈ ÁÈ·Ó· Ù· χÓÂÈ. ∆· ˘fiÏÔÈ· ·È‰È¿ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ¿ÚÔ˘Ó ÙÔ Î·ı¤Ó· οÔÈÔ ‚È‚Ï›Ô ·fiÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Î·È Ó· ··Û¯ÔÏËıÔ‡Ó ‹Û˘¯·.

374

14

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

375

øÛÙfiÛÔ, ÂÂȉ‹ Ë ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿ ÌÂÁ¿ÏË, ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÛÙÈÁ̤˜ Ù˘ ̤ڷ˜ οÔÈ· ·È‰È¿ Ó· ¤¯Ô˘Ó ·Ó¿ÁÎ˯·Ï¿ÚˆÛ˘ ‹ ·ÔÌfiÓˆÛ˘. ∫·Ïfi Â›Ó·È Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ó· ÊÚÔÓÙ›˙ÂÈ ÒÛÙ ӷ ˘¿Ú¯Ô˘ÓÌ›· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÁˆÓȤ˜ Ô˘ Ó· ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ·˘Ù‹ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·, fiˆ˜ .¯. Ì›· ÌÈÎÚ‹ÛÎËÓ‹ ÛÙË̤ÓË Û οÔÈÔ ÛËÌÂ›Ô Ù˘ ·›ıÔ˘Û·˜ ‹ ÌÈ· ÌÔΤٷ οو ·fi ¤Ó· ÙÚ·¤˙È ÛÎÂ-·Ṳ̂ÓÔ Ì ‡Ê·ÛÌ· Û ÌÈ· ÁˆÓÈ¿ Ô˘ ‰ÂÓ ÔÏ˘¯ÚËÛÈÌÔÔÈ›ٷÈ.

™ÙÈÁ̤˜ ÌÂÛËÌÂÚÈ·Ó‹˜ ¯·Ï¿ÚˆÛ˘: ∆· ‚È‚Ï›· ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È Î·ÏÔ› Û‡ÓÙÚÔÊÔÈÁÈ· fiÛÔ˘˜ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ‰È¿ıÂÛË ÁÈ· ‡ÓÔ.

14

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

∏ ÁˆÓÈ¿ Ù˘ ÎÔ˘˙›Ó·˜

∏ ÎÔ˘˙›Ó· ÌÔÚ› Ó· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ ¯ÒÚÔ ‹ Î·È Û ÌÈ· ÁˆÓÈ¿ Ù˘ ·›ıÔ˘Û·˜,¯ˆÚÈṲ̂ÓË Ì ¤Ó· ‰È·¯ˆÚÈÛÙÈÎfi. ∂›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ‰È·ı¤ÙÂÈ ÙÔÓ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓÔÂÍÔÏÈÛÌfi: „˘Á›Ô, ÎÔ˘˙›Ó·, ÊÔ‡ÚÓÔ ÌÈÎÚÔÎ˘Ì¿ÙˆÓ, Û·Ë, ÓÂÚÔ¯‡Ù˜, Ï˘ÓÙ‹ÚÈÔ È¿ÙˆÓ,Û˘Û΢¤˜ (·Ô¯˘ÌˆÙ‹, Ì›ÍÂÚ Î.Ï.).

∂›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÔÌ¿‰Â˜ ·È‰ÈÒÓ Ó· ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ ÚÈÓ·fi ÙÔ Ê·ÁËÙfi .¯. Ó· ÛÙÚÒÓÔ˘Ó ÙÚ·Â˙ÔÌ¿ÓÙÈÏ·, Ó· ‚¿˙Ô˘Ó ¯·ÚÙÔÂÙÛ¤Ù˜ Î·È Ì·¯·È-ÚÔ‹ÚÔ˘Ó·, Ó· ‚ÔËıÔ‡Ó ÛÙÔ ÛÂÚ‚›ÚÈÛÌ·. √È ÔÌ¿‰Â˜ ·˘Ù¤˜ (‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·Ó¿ Ë̤ڷ ‹Â‚‰ÔÌ¿‰·) ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Î·È ÙËÓ Ù·ÎÙÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ ÌÂÙ¿ ÙÔÊ·ÁËÙfi. √È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ·˘ÙÔÓÔÌ›·˜ Î·È Ù˘ڈÙÔ‚Ô˘Ï›·˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ∂ÈÁڷʤ˜ Ì ÂÈÎfiÓ˜ Î·È Î›ÌÂÓ· ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÙȘοÓÔ˘Ó ÈÔ ÂӉȷʤÚÔ˘Û˜ Î·È Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Ó· ˘ÂÓı˘Ì›˙Ô˘Ó ÛÙ· ·È‰È¿ ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ô˘¤¯Ô˘Ó ·Úı› ·fi ÎÔÈÓÔ‡ Ì fiÏË ÙËÓ Ù¿ÍË. ¶.¯. «£˘ÌfiÛ·ÛÙ Ҙ ·ÔÊ·Û›Û·Ì ӷÂÙÔÈÌ¿˙Ô˘Ì ÙÔ ÙÚ·¤˙È Ì·˜ ÒÛÙ ӷ ¤¯Ô˘Ì fiÏ· fiÛ· ¯ÚÂÈ·˙fiÌ·ÛÙ ηٿ ÙËÓ ÒÚ· ÙÔ˘Ê·ÁËÙÔ‡ ÁÈ· Ó· ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÙÔ Ê·ÁËÙfi Ì·˜; √È ÂÈÁڷʤ˜ Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘ÓÛÙÔ… (·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·Ó¿ÚÙËÛ˘ ÙˆÓ ÂÈÁÚ·ÊÒÓ) Î·È ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· Û·˜‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ·Ó ‰ÂÓ ı˘ÌfiÛ·ÛÙ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ Û·˜». ∂›Û˘ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ÊÚÔÓÙ›˙ÂÈ Ó· ˘ÂÓı˘Ì›˙ÂÈ Ì ‰È·ÎÚÈÙÈÎfi ÙÚfiÔ ÛÙ· ·È‰È¿, ¯ˆÚ›˜ Ó· Ù· ·Á¯ÒÓÂÈ, fiÙÈ Ô¯ÚfiÓÔ˜ ·Ú·ÌÔÓ‹˜ ÛÙËÓ ÙÚ·Â˙·Ú›· ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÙÂÏ›ˆÙÔ˜ Î·È Î¿ÔÈ· ÛÙÈÁÌ‹ ·Ó·ÎÔÈÓÒÓÂÈÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘: .¯. «NÔÌ›˙ˆ fiÙÈ ÙÒÚ· Â›Ó·È Ë ÒÚ· Ó· Ì·˙¤„ÂÙ ٷ È¿Ù· Î·È Ó·Ù·ÎÙÔÔÈ‹ÛÂÙ ÙÔ ÙÚ·¤˙È Û·˜». ∆Ô Ì¿˙ÂÌ· ÙˆÓ ÙÚ·Â˙ÈÒÓ Á›ÓÂÙ·È fiˆ˜ ¤¯ÂÈ Û˘ÌʈÓËı›.∫¿ı ·È‰› Ì·˙‡ÂÈ ÙÔ È¿ÙÔ ÙÔ˘ Î·È Î·ı·Ú›˙ÂÈ ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ‹ Ì·˙Â‡Ô˘Ó fiÏ· Ù· ÙÚ·¤˙È· Ù··È‰È¿ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ·˘Ùfi ÙÔ Î·ı‹ÎÔÓ.

∆Ô Ê·ÁËÙfi ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ ‰ÂηÙÈ·Ófi Î·È ÙÔ ÌÂÛËÌÂÚÈ·Ófi Á‡̷. ∏ÒÚ· ÙÔ˘ Ê·ÁËÙÔ‡ Â›Ó·È ÌÈ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹ ÛÙÔ Î·ıËÌÂÚÈÓfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· Ô˘ ÂÈÙÚ¤ÂÈÛÙ· ·È‰È¿ Ó· ‚ÚÂıÔ‡Ó Ì ÙÔ Ê›ÏÔ ÙÔ˘˜ Û ÌÈ· ÈÔ ̄ ·Ï·Ú‹ ÛÙÈÁÌ‹ Î·È Ó· ·ÔÏ·‡ÛÔ˘Ó ÙÔ ¤Ó·ÙËÓ ·Ú¤· ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘ ÙÚÒÁÔÓÙ·˜ Î·È Û˘˙ËÙÒÓÙ·˜.

∏ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ·ÍÈÔÔ›ËÛË Ù˘ Ì·ÁÂÈÚÈ΋˜

∏ Ì·ÁÂÈÚÈ΋ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ‚Ȉ̤Ó˜ ÂÌÂÈڛ˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. √È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ÛÙËÓ ÎÔ˘˙›Ó· –·fi ÙȘ ϤÔÓ ÚÔÎÏËÙÈΤ˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜– ‚Ú›ÛÎÔ˘ÓηχÙÂÚÔ ¤‰·ÊÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘Í‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÔÏÔ‹ÌÂÚÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜. ∆··È‰È¿ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó Û’ ·˘Ù¤˜ Ì ¯·Ú¿. µÏ¤Ô˘Ó, Ì˘Ú›˙Ô˘Ó, ‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó, ·Ó·Î·ÙÂ‡Ô˘Ó Ù·˘ÏÈο, ·ÎÔ‡Ó ÙÔÓ ‹¯Ô ÙÔ˘ ‚Ú·ÛÌÔ‡, ÙÔ˘ ÙËÁ·Ó›ÛÌ·ÙÔ˜. ª·ı·›ÓÔ˘Ó ÙȘ Ì˘Úˆ‰È¤˜ Î·È ÙȘÁ‡ÛÂȘ, ·Ó·Î·Ï‡ÙÔ˘Ó ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Î·È ‰È·ÊÔÚ¤˜ (.¯. H ÁÚ·Ó›Ù· ÔÚÙÔοÏÈ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ›‰È·Á‡ÛË Ì ÙËÓ ÔÚÙÔηϿ‰·;). ∆Ô˘˜ ·Ú¤ÛÂÈ Ó· οÓÔ˘Ó ÚԂϤ„ÂȘ Î·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ¢ηÈÚ›· Ó· ÙȘ ÂϤÁ¯Ô˘Ó ¿ÌÂÛ·. ª·ı·›ÓÔ˘Ó Ó¤Â˜ ϤÍÂȘ, ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ‰È·‰Èηۛ˜,‰È·‚¿˙Ô˘Ó Î·È ÁÚ¿ÊÔ˘Ó Û˘ÓÙ·Á¤˜. ÃÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÌÂ˙Ô‡Ú˜ Î·È Î¿ÓÔ˘Ó ÌÂÙÚ‹ÛÂȘ ηÈÛ˘ÁÎÚ›ÛÂȘ ÔÛÔًوÓ, ˘ÁÚÒÓ Î·È ÛÙÂÚÂÒÓ ˘ÏÈÎÒÓ. ™ËÌÂÈÒÓÔ˘Ó Î·È ÌÂÙÚÔ‡Ó fiÛ· ·‚Á¿¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ÙÔ Î¤ÈÎ, fiÛË ˙¿¯·ÚË, ‚Ô‡Ù˘ÚÔ, ·Ï‡ÚÈ, Á¿Ï· Î·È ‚·Ó›ÏÈ·. ¶·Ú·ÙËÚÔ‡Ó ÙȘ·ÏÏ·Á¤˜ ÙˆÓ ˘ÏÈÎÒÓ Î·ıÒ˜ ·Ó·Î·Ù‡ÔÓÙ·È, ‚Ú¿˙Ô˘Ó, „‹ÓÔÓÙ·È Î·È Á›ÓÔÓÙ·È ·fi ˘ÁÚ¿ÛÙÂÚ¿ ‹ ÏÈÒÓÔ˘Ó ÛÙË ÊˆÙÈ¿.

376

14

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ

377

ª·ı·›ÓÔ˘Ó Î·ÓfiÓ˜ ˘ÁÈÂÈÓ‹˜, ÚfiÏ˄˘,ÛˆÛÙ‹˜ ‰È·ÙÚÔÊ‹˜ Î·È ·ÛÊ¿ÏÂÈ·˜ (ÙË ÛËÌ·-Û›· Ù˘ ηı·ÚÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ¯ÂÚÈÒÓ Î·È ÙˆÓ‰ÔÓÙÈÒÓ, ÙËÓ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ Ï˘Û›Ì·ÙÔ˜ÙˆÓ ÊÚÔ‡ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ Ï·¯·ÓÈÎÒÓ, ÙË ‰È·-ÙÚÔÊÈ΋ ·Í›· ÙÔ˘ Á¿Ï·ÎÙÔ˜, ÙȘ ÂÈÙÒÛÂȘÙ˘ ˙¿¯·Ú˘ ÛÙ· ‰fiÓÙÈ·, ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ÙÔ˘ËÏÂÎÙÚÈÛÌÔ‡, ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ·fi ÂÁη‡Ì·-Ù· Î.Ï.).

ª·ı·›ÓÔ˘Ó ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜: .¯. ·Ó·-Ù‡ÛÛÔ˘Ó ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ÂÚÁ·Û›·˜ Ì ı¤Ì· ÙÔ„ˆÌ› Î·È ÌÂÏÂÙÔ‡Ó Ù· „ˆÌÈ¿ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ‹‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó Á‡ÛÂȘ ÎÔ˘˙›Ó·˜ ¿ÏÏˆÓ ÔÏÈÙÈ-ÛÌÒÓ.

ª·ÁÂÈÚ‡ԢÓ, ‰È·ÎÔÛÌÔ‡Ó ÙÔ Ê·ÁËÙfi,ÛÙÚÒÓÔ˘Ó Î·È ÛÙÔÏ›˙Ô˘Ó ÙÔ ÙÚ·¤˙È, ÙÚÒÓ·ڤ· Î·È Û˘˙ËÙÔ‡Ó.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ì·ÁÂÈÚÈ΋˜ Â›Ó·È fiϘÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜-‚‹Ì·Ù· ·fi ÙËÓ ÚÔÂ-ÙÔÈÌ·Û›· ̤¯ÚÈ Î·È ÙÔ ÛÂÚ‚›ÚÈÛÌ· ÙÔ˘ Ê·-ÁËÙÔ‡ ‹ ÙÔ˘ ÂȉÔÚ›Ô˘ Ì ‹ ¯ˆÚ›˜ ÙË ‰È·-‰Èηۛ· „Ë̷ۛÙÔ˜.

∞ÎfiÌË Î·È ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÔÓÙ·˜ ‰¤ÛÌ·Ù· Î·È ÔÙ¿ Ô˘ ‰Â ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È „‹ÛÈÌÔ, Ù· ·È‰È¿,ηıÒ˜ ηı·Ú›˙Ô˘Ó, Îfi‚Ô˘Ó, ÛÙ‡‚Ô˘Ó ÊÚÔ‡Ù· Î·È Ï·¯·ÓÈο, ·Ó·Î·Ï‡ÙÔ˘Ó ÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜È‰ÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ˘ÏÈÎÒÓ Î·È ÙˆÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó. ∆· ÊÚÔ‡Ù·, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·,¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ Á‡ÛË Î·È ¯ÚÒÌ·. √ÚÈṲ̂ӷ ηı·Ú›˙ÔÓÙ·È Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ· Ì ٷ Ï·ÛÙÈο̷¯·›ÚÈ·, ¿ÏÏ· Ì ÙÔ ¯¤ÚÈ, οÔÈ· Â›Ó·È Ôχ ˙Ô˘ÌÂÚ¿ Î·È ÛÙ‡‚ÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ·Ô¯˘ÌˆÙ‹.ÕÏÏ· Îfi‚ÔÓÙ·È Û ÔÏÏ¿ ÌÈÎÚ¿ ÎÔÌÌ¿ÙÈ·, ¿ÏÏ· ÛÙË Ì¤ÛË, ÂÓÒ Ù· ÌÈÎÚfiÙÂÚ· fiˆ˜ Ù·ÛٷʇÏÈ· ÙÚÒÁÔÓÙ·È ÔÏfiÎÏËÚ·. ŸÙ·Ó ·Ó·Î·Ù¤„ÂÈ Î·Ó›˜ ÙÔ˘˜ ÊÚÔ˘ÙÔ¯˘ÌÔ‡˜, ÔÈ Á‡ÛÂȘÌÂډ‡ÔÓÙ·È Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·¯ˆÚÈÛÙÔ‡Ó ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·. ∞Ó Ú›ÍÔ˘Ó ˙¿¯·ÚË ÛÙÔ¯˘Ìfi, Ë ˙¿¯·ÚË ‰È·Ï‡ÂÙ·È Î·È Ë Á‡ÛË ·ÏÏ¿˙ÂÈ. ∞ÏÏ·Á¤˜ ›Û˘ Á›ÓÔÓÙ·È fiÙ·Ó Î¿ÔÈÔ˜ÙÔÔıÂÙ‹ÛÂÈ ÛÙËÓ Î·Ù¿„˘ÍË ÙÔ˘˜ ¯˘ÌÔ‡˜ ‹ ÙÔ˘˜ ·Ó·Î·Ù¤„ÂÈ Ì ˙ÂϤ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙÔ˘˜·ÁÒÛÂÈ. ∫·È ÛÙ· Û¿ÓÙÔ˘ÈÙ˜ Ë Á‡ÛË ·ÏÏ¿˙ÂÈ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ٷ ˘ÏÈο. ∆· ˘ÏÈο fï˜ Û ·˘Ù‹ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È. ∆Ô ›‰ÈÔ Á›ÓÂÙ·È Ì ÙÔ ÁÈ·Ô‡ÚÙÈ Î·È Ù· ÔÏfiÎÏËÚ·ÊÚÔ‡Ù·.

∏ ™À¡∂ƒ°∞™π∞ ª∂∆∞•À ∆ø¡ ∂∫¶∞π¢∂À∆π∫ø¡

ª›· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ‰ÈÂ˘Ú˘Ì¤ÓÔ˘ ˆÚ·Ú›Ô˘ Â›Ó·È fiÙÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ηχÙÂÚ˜ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ıÂÙÈÎÒÓ ·ÏÏËÏÂȉڿÛÂˆÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ. ∆Ô˘˜ ‰›ÓÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó ·fi ÎÔÈÓÔ‡ Î·È Ó·ÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙ·È ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜ Î·È ÂÌÂÈڛ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ·È‰È¿ Ù˘ ›‰È·˜ Ù¿Í˘. ∆Ô˘˜‰›ÓÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· Û˘Ó·ÓÙÈÔ‡ÓÙ·È Î·ıËÌÂÚÈÓ¿ Î·È Ó· Û˘˙ËÙÔ‡Ó Î·È, ·Ó ÙÔ ıÂÏ‹ÛÔ˘Ó, Ó·¤¯Ô˘Ó ÙË ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÂÌÂÈÚ›· Ù˘ ·fi ÎÔÈÓÔ‡ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ̤۷ ÛÙËÓ ›‰È· Ù¿ÍË. ∏ Ù·˘-

14

ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ14Ùfi¯ÚÔÓË Û˘Ó‡·ÚÍË ÛÙËÓ ›‰È· Ù¿ÍË ‰‡Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ, ¤ÛÙˆ Î·È ÁÈ· Ôχ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· Û ηıËÌÂÚÈÓ‹ ‚¿ÛË, ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó·˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Û ÌÈÎÚ¤˜ ÔÌ¿‰Â˜,Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó Ì ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ¿ÓÂÛË ÙËÓ ÂͤÏÈÍ‹ ÙÔ˘˜, Ó· ÂÛÙÈ¿ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ˘˜Û ÌÂÌÔӈ̤ӷ ·È‰È¿ Ô˘ ÂÎÙÈÌÔ‡Ó fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ÙÔ˘˜. ∆Ô ÔÏÔ‹ÌÂÚÔÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ‰›ÓÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÛÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó Ì ÙÚfiÔ Ô˘ ı· ÙȘ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Î·Ï‡ÙÂÚ· ÙÔ Ò˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔ˘Ó Î·È Ó·˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÔÏfiÏ¢ÚË ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ.

°È· Ó· Â›Ó·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Ë ÁˆÓÈ¿ Ù˘ ÎÔ˘˙›Ó·˜:

♦ •ÂÎÈÓ‹ÛÙ Ì ·Ï¤˜ Û˘ÓÙ·Á¤˜.

♦ ™¯Â‰È¿ÛÙ ٷ ‚‹Ì·Ù· Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Î·È Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÙÂ, fiÙÈ ̄ ÚÂÈ¿˙ÂÛÙ ÎÔÓÙ¿ Û·˜.

♦ ¢ÒÛÙ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ Î·ı·ÚÈfiÙËÙ· (χÛÈÌÔ ÙˆÓ ¯ÂÚÈÒÓ, ÙˆÓ ÊÚÔ‡ÙˆÓ, ÙˆÓ Ï·¯·ÓÈÎÒÓ, Ù˘ÂÈÊ¿ÓÂÈ·˜ Ô˘ ı· ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈËı› Î.Ï.).

♦ ¢ÒÛÙ ÔÈÎÈÏ›· ÛÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜.

♦ ∂ȉÈÒÍÙ ÙËÓ ÂÓÂÚÁfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ∂ÌϤÍÙ ٷ ÛÙË ‰È·‰Èηۛ·. £¤ÛÙ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ.¡· ÛÎÂÊıÔ‡Ó Î·È Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó ÁÈ· Ù· ˘ÏÈο, ÙË ÛÂÈÚ¿ Ô˘ ı· Ù· Ú›ÍÔ˘Ó, fiÛË ÒÚ· ı·Ú¤ÂÈ Ó· ‚Ú¿ÛÔ˘Ó, Ó· ‰È·‚¿ÛÔ˘Ó ÌÈ· Û˘Û΢·Û›· Î.¿. øı‹ÛÙ ٷ ·È‰È¿ Ó· ÂÓÂÚÁÔ‡Ó. ∫¿ÓÂÙÂÂÛ›˜ ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÌfiÓÔ fi,ÙÈ Â›Ó·È ÂÈΛӉ˘ÓÔ ‹ Ôχ ‰‡ÛÎÔÏÔ. ∆· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÌÂÙÚÔ‡Ó, Ó·Ú›¯ÓÔ˘Ó Ù· ˘ÏÈο, Ó· Û¿ÓÂ Î·È Ó· ¯Ù˘Ô‡Ó Ù· ·˘Á¿, Ó· Ï¿ıÔ˘Ó, Ó· ÙÔÔıÂÙÔ‡Ó ÙÔ Ì›ÁÌ· ÛÙÔÙ·„›, Ó· ÛÙ‡‚Ô˘Ó ÔÚÙÔοÏÈ·, Ó· ¯Ù˘Ô‡Ó ÛÙÔ Û¤ÈÎÂÚ ‹ ÛÙÔ Ì›ÍÂÚ ˘ÏÈο, Ó· Û¿Ó ÙÔÓ ¿ÁÔ, Ó·‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó ·Ó ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·Ï¿ÙÈ ‹ ˙¿¯·ÚË Ó· ‰È·ÎÔÛÌÔ‡Ó ÙÔ ÁÏ˘Îfi ‹ ÌÈ· ȷ٤Ϸ,Ó· ÛÙÚÒÓÔ˘Ó ÙÔ ÙÚ·¤˙È Î.¿. ∂Óı·ÚÚ‡ÓÂÙ ÙË Û˘˙‹ÙËÛË. ∑ËÙ‹ÛÙ ӷ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙÈ Î¿ÓÔ˘Ó, Ó·ÂÍËÁÔ‡Ó ÁÈ·Ù› ÙÔ Î¿ÓÔ˘Ó. ¡· οÓÔ˘Ó ˘Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÙÔ ÙÈ ÂÚȤ¯ÂÈ ·˘Ùfi Ô˘ Ì˘Ú›˙Ô˘Ó ‹ ·˘Ùfi Ô˘Á‡ÔÓÙ·È.

♦ ¢ÒÛÙ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË ¤ÌÊ·ÛË ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· ·Ú¿ ÛÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·.

♦ ™˘Ó‰¤ÛÙ ÙË Ì·ÁÂÈÚÈ΋ ÌÂ Û˘Ó·Ê›˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜: .¯. Ì ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ‚È‚Ï›Ô˘Ì·ÁÂÈÚÈ΋˜ ‹ ÂÓfi˜ ÏÂÍÈÎÔ‡, Ì ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ˙·¯·ÚÔÏ·ÛÙ›Ԣ ÛÙËÓ Ù¿ÍË, Ì ÂÈÛΤ„ÂȘÛÙÔ ÛÔ‡ÂÚ Ì¿ÚÎÂÙ, ÛÙÔ Ï·¯·ÓfiÎËÔ, ÛÙÔ ·ÁˆÙ·Ù˙›‰ÈÎÔ, ÛÙÔ ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈÔ, Û ÂÚÁÔÛÙ¿ÛÈ··Ú·Û΢‹˜ ÙÚÔÊÒÓ, ÛÙÔ ÊÔ‡ÚÓÔ Ù˘ ÁÂÈÙÔÓÈ¿˜.

♦ ™˘Ó‰¤ÛÙ ÙË Ì·ÁÂÈÚÈ΋ Ì ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ, ‹ıË, ¤ıÈÌ· Î·È ·Ú·‰fiÛÂȘ ÙˆÓ Ï·ÒÓ (.¯.ÙÔ ‚¿„ÈÌÔ ÙˆÓ ·Û¯·ÏÈÓÒÓ ·˘ÁÒÓ Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈΤ˜ ¯ÒÚ˜, ÙËÓ ·Ú·Û΢‹ ÙÔ˘ ¡·Û›§ÂÌ¿Î Ì ‚¿ÛË ÙÔ Ú‡˙È ÁÈ· Ù· ÁÂÓ¤ıÏÈ· Ù˘ ∆›Ó· ∏fi ·fi ÙË ª·Ï·ÈÛ›· Î.¿.).

Mayesky, 1998

378

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜·Ó·ÊÔÚ¤˜

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

∞˚‰›Ó˘, A., ˘fi ‰ËÌÔÛ›Â˘ÛË, «∏ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ʈÓÔÏÔÁÈ΋˜ ›ÁÓˆÛ˘ Î·È Ë Û¯¤ÛË Ù˘ ÌÂÙËÓ ÚÒÙË ÁÚ·Ê‹ Î·È ·Ó¿ÁÓˆÛË» ÛÙÔÓ 3Ô ÙfiÌÔ Ù˘ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ∂ÂÙËÚ›‰·˜ ÙË˜æ˘¯ÔÏÔÁÈ΋˜ ∂Ù·ÈÚ›·˜ µÔÚ›Ԣ ∂ÏÏ¿‰Ô˜.

Altrichter, H., Posch, P., & Somekh, B., 2001, √È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÂÚ¢ÓÔ‡Ó ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘˜, ÂΉ.ªÂÙ·›¯ÌÈÔ.

∞ϯ·Û›‰Ë˜, ¡., 1997, «∂›ÛÎÂ„Ë ÛÙÔ §·ÔÁÚ·ÊÈÎfi ªÔ˘ÛÂ›Ô ∫·ÛÙÔÚÈ¿˜: ŒÓ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi¶ÚfiÁÚ·ÌÌ·», ÂÈÛ‹ÁËÛË ÛÙËÓ ËÌÂÚ›‰· ª¤Ú˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ – ª∂§π¡∞,∂η›‰Â˘ÛË, ¶ÔÏÈÙÈÛÌfi˜, ¶ÂÚÈÊÂÚÂȷ΋ ∞Ó¿Ù˘ÍË, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ º›ÏˆÓÙÔ˘ π‰Ú‡Ì·ÙÔ˜ ªÂϛӷ ªÂÚÎÔ‡ÚË, ÛÛ. 64-65.

Anderson, R.C., Hiebert, E.H., Scott, J.A., & Wilkinson, J.A.G., (ÂÈ̤ÏÂÈ·-ÚfiÏÔÁÔ˜ ™.µÔÛÓÈ¿‰Ô˘), 1994, ¶Ò˜ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ì ¤Ó· ¤ıÓÔ˜ ·fi ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜. ∞fi ÙËÓæ˘¯ÔÏÔÁ›· Ù˘ ∞Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÛÙËÓ ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ ¶Ú·ÎÙÈ΋, ÂΉ. Gutenberg.

∞Ó‰ÚÔ‡ÛÔ˘, ∞., & ∞ÛÎÔ‡ÓË, ¡., 2004, ∂ÙÂÚÔÁ¤ÓÂÈ· Î·È Û¯ÔÏ›Ô, ∂η›‰Â˘ÛË ªÔ˘ÛÔ˘ÏÌ·ÓÔ-·›‰ˆÓ 2002-2004 (À¶∂¶£, ∂¶∂∞∂∫ ππ, ª¤ÙÚÔ 1.1.), ™ÂÈÚ¿: ∫ÏÂȉȿ Î·È ∞ÓÙÈÎÏ›‰È·,∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ À‡ı˘ÓË: ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· ∞Ó‰ÚÔ‡ÛÔ˘, www.kleidiakaiantikleidia.net

∞ÛÎÔ‡ÓË, ¡., & ∞Ó‰ÚÔ‡ÛÔ˘, ∞., 2001, «√È “¿ÏÏÔÈ” Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô: ·fi ÙËÓ ·ÊÔÌÔ›ˆÛËÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ ÛÙË “‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋” ·Ó·˙‹ÙËÛË». ™ÙÔ ∂η›‰Â˘ÛË: ¶ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜‰È·ÊÔÚ¤˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·ÓÈÛfiÙËÙ˜, ÙfiÌÔ˜ µã (∂ıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ηÈÂη›‰Â˘ÛË), ∂ÏÏËÓÈÎfi AÓÔÈÎÙfi ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ, ÛÛ. 13-45.

∞˘ÁËÙ›‰Ô˘, ™., 2001, ∆Ô ·È¯Ó›‰È – ™‡Á¯ÚÔÓ˜ ÂÚ¢ÓËÙÈΤ˜ Î·È ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ,ÂΉ. ∆˘ˆı‹Ùˆ.

µ·ÚÓ¿‚·-™ÎÔ‡Ú·, ∆˙., 1991, £¤Ì·Ù· °ÓˆÛÙÈ΋˜ ∞Ó¿Ù˘Í˘, ª¿ıËÛ˘ Î·È ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, ÂΉ.¶··˙‹Û˘.

µ·ÚÓ¿‚·-™ÎÔ‡Ú·, ∆˙., 1994, «√È È‰¤Â˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÁÈ· ÙË ÁÚ·Ê‹ Î·È Ë Ì·ıËÛȷ΋‰È·‰Èηۛ·», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ ∫ÔÈÓfiÙËÙ·, Ù¯. 27, ÛÛ. 18-20.

µ·ÚÓ¿‚·-™ÎÔ‡Ú·, ∆˙., ˘fi ¤Î‰ÔÛË, °Ú·Ê‹ Î·È ·Ó¿ÁÓˆÛË ÛÙËÓ ÚÒÙË ·È‰È΋ ËÏÈΛ· –∂ÌÂÈÚÈΤ˜ ÌÂϤÙ˜, ÂΉ. ¶··˙‹Û˘.

Barton, D., 2005, ªÈ· ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÙÔ˘ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡, ÂΉ. ¶··˙‹Û˘.

µ·Ê¤·, A., 2002 (ÂÈÛ·ÁˆÁ‹-ÂÈ̤ÏÂÈ·), ¶Ú·ÎÙÈÎfi˜ Ô‰ËÁfi˜ ÁÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÛÙ· ∫¤ÓÙÚ·¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ∞·Û¯fiÏËÛ˘ ¶·È‰ÈÒÓ, ∂ÏÏËÓÈ΋ ∂Ù·ÈÚ›· ∆ÔÈ΋˜ ∞Ó¿Ù˘Í˘ ηÈ∞˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛ˘.

Baynham, M., 2001, ¶Ú·ÎÙÈΤ˜ °Ú·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡, ÂΉ. ªÂÙ·›¯ÌÈÔ.

µÂÏÏÔÔ‡ÏÔ˘, ∞., & ¶··Ó‰Ú¤Ô˘, ª., 2000, ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙÔ M. ∫ÔÓ‰‡ÏË (ÂÈ̤ÏÂÈ·), ÃÚ‹ÛËÎ·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ̆ ÔÏÔÁÈÛÙ‹, ÂΉ. ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.

381

µÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο

Bliss, J., 2003, «Piaget Î·È Vygotsky: Ë ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Î·È ÙËÓ ÂÎÌ¿ıËÛËÙˆÓ ıÂÙÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi °¤Ê˘Ú˜, Ù¯. 8, ÛÛ. 68-81.

Bredekamp, S., & Copple, C., 1988 (ÂÈÛ·ÁˆÁ‹-ÂÈ̤ÏÂÈ· ∂. ¡ÙÔÏÈÔÔ‡ÏÔ˘), ∫·ÈÓÔÙƠ̂˜ÛÙËÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ Âη›‰Â˘ÛË: ∞Ó·Ù˘Íȷο ηٿÏÏËϘ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÛÙ· ÚÔÛ¯ÔÏÈοÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ÂΉ. ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.

µ˘ÁÎfiÙÛÎÈ, §., 1988, ™Î¤„Ë Î·È °ÏÒÛÛ·, ÂΉ. °ÓÒÛË.

°ÂÚÌ·Ófi˜, ¢., 2002, √È ÙÔ›¯ÔÈ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ – ™¯ÔÏÈÎfi˜ ¯ÒÚÔ˜ Î·È Âη›‰Â˘ÛË, ÂΉ.Gutenberg.

°È·ÓÓÈÎÔÔ‡ÏÔ˘, ∞.∞., 1998, ∞fi ÙËÓ ÚÔ·Ó¿ÁÓˆÛË ÛÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË – √‰ËÁ›Â˜ ÁÈ· ÁÔÓ›˜Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, ÂΉ. ∫·ÛÙ·ÓÈÒÙ˘.

°È·ÓÓÈÎÔÔ‡ÏÔ˘, ∞.∞., 2001, ∏ ÁÚ·Ù‹ ÁÏÒÛÛ· ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ô, ÂΉ. ∫·ÛÙ·ÓÈÒÙ˘.

°ÎÏÈ¿Ô˘, ¡., 2005, «§ÔÁÔÙ¯ӛ· Î·È ‰È·ıÂÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙÔ ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ™Ô˘‰ÒÓ ÁÈ· ÙÔ¡ËÈ·ÁˆÁ›Ի. ™ÙÔ ¢. °ÂÚÌ·Ófi˜, ∫. ª›ÎÔ˜, ª. ªÈÚÌ›ÏË, ∂. ¶·Ó·ÁȈٛ‰Ô˘ & ∫.ªfiÙÛÔÁÏÔ˘ (ÂÈ̤ÏÂÈ·), ∏ ¢È·ıÂÌ·ÙÈ΋ ¶ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ¢È‰·Ûηϛ·˜ Î·È Ù˘ ª¿-ıËÛ˘ ÛÙËÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ Î·È ÙËÓ ÚÒÙË Û¯ÔÏÈ΋ ËÏÈΛ·, ¶Ú·ÎÙÈο ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ˘™˘Ó‰ڛԢ, ÂΉ. ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·, ÛÛ. 449-456.

°ÎÔ˘ÓÙ, ¶., & ™¿ÏÏÈ‚·Ó, ∆˙., 2002, ª›· Ù¿ÍË ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ ÁÈ· fiÏ· Ù· ·È‰È¿, ÂΉ. ¶·Ù¿Î˘.

°ÚËÁÔÚ›Ô˘, ª., 1994, ªÔ˘ÛÈ΋ ÁÈ· ·È‰È¿ Î·È ÁÈ· ¤Í˘ÓÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ (∞ã ÙfiÌÔ˜), ÂΉ.¡ÂʤÏË.

Candini, L., 2000, «ÃÒÚÔÈ Âη›‰Â˘Û˘ Î·È ÊÚÔÓÙ›‰·˜». ™ÙÔ C. Edwards, C. Candini, & C.Forman, (ÂÈ̤ÏÂÈ· ∂. ∫Ô˘ÙÛÔ˘‚¿ÓÔ˘), Reggio Emilia: √È ¯›ÏȘ ÁÏÒÛÛ˜ وӷȉÈÒÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋˜ ËÏÈΛ·˜, ÂΉ. ¶·Ù¿Î˘, ÛÛ. 232-254.

Casalis, A., & Ruccassi, A., XX, ∏ ı¿Ï·ÛÛ·, ÙÔ Á·Ï¿˙ÈÔ Ù˘ Á˘, ÂΉ. ™ÙÚ·Ù›Î˘.

Cinieri, ª., 1998, «∏ ÁÚ·Ù‹ ÁÏÒÛÛ· ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋˜ËÏÈΛ·˜». ™ÙÔ ∆˙. µ·ÚÓ¿‚·-™ÎÔ‡Ú· (ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ¢ı‡ÓË Î·È Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi˜), ∆Էȉ› Î·È Ë ÁÚ·Ê‹ – ª›· Û¯¤ÛË ÎÏÂȉ› ÁÈ· ÙË ‰È¿ ‚›Ô˘ Ì¿ıËÛË, ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏÂÈÔ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, ∫¤ÓÙÚÔ ∫·ÈÓÔÙÔÌÈÎÒÓ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ,√∂¢µ (Ú·ÎÙÈο ÛÂÌÈÓ·Ú›Ô˘), ÛÛ. 50-63.

Curto, L., Morillo, M., & TeixidÔ, M., 1998, °Ú·Ê‹ Î·È ∞Ó¿ÁÓˆÛË (ÙfiÌÔÈ π, ππ, πππ),∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏÂÈÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, ∫¤ÓÙÚÔ ∫·ÈÓÔÙÔÌÈÎÒÓ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ, √∂¢µ.

Delpeux, H., 1987, ∫Ô‡ÎϘ Î·È ª·ÚÈÔÓ¤Ù˜, ÂΉ. Gutenberg.

¢∂¶¶™ (¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfi ∂ÓÈ·›Ô ¶Ï·›ÛÈÔ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ™Ô˘‰ÒÓ), ¶·È‰·ÁˆÁÈÎfi πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ,º∂∫ 1366 / 18-10-2001, Ù¯. µ.

¢∂¶¶™ (¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfi ∂ÓÈ·›Ô ¶Ï·›ÛÈÔ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ™Ô˘‰ÒÓ), ¶·È‰·ÁˆÁÈÎfi πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ,º∂∫ 303 Î·È 304 / 13-3-2003 , Ù¯. µ, ÙfiÌÔÈ ∞ãÎ·È µã.

Dombey, H., 1994, «∏ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÛÙÔ ÁÚ·Ùfi ÏfiÁÔ», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi EÎ·È‰Â˘ÙÈ΋∫ÔÈÓfiÙËÙ·, Ù¯. 27, ª¿ÚÙÈÔ˜-∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜, ÛÛ. 21-23.

Dombey, H., & Meek Spencer, M., 2001, ¶ÚÒÙË ∞Ó¿ÁÓˆÛË Î·È °Ú·Ê‹. ™˘ÓÂÚÁ·Û›· ÛÈÙÈÔ‡-Û¯ÔÏ›Ԣ-·È‰ÈÔ‡, ∂˘Úˆ·˚Τ˜ ÂÌÂÈڛ˜, ÂΉ. ªÂÙ·›¯ÌÈÔ.

382

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

¢Ú·ÁÒÓ·, £., 2003, ∆·˘ÙfiÙËÙ· ÛÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË, ∂η›‰Â˘ÛË ªÔ˘ÛÔ˘ÏÌ·ÓÔ·›‰ˆÓ 2002-2004 (À¶∂¶£, ∂¶∂∞∂∫ ππ, ª¤ÙÚÔ 1.1.), ™ÂÈÚ¿: ∫ÏÂȉȿ Î·È ∞ÓÙÈÎÏ›‰È·, ∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋À‡ı˘ÓË: ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· ∞Ó‰ÚÔ‡ÛÔ˘, www.kleidiakaiantikleidia.net

Duffy, B., 2003, ÀÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· Î·È ÙË Ê·ÓÙ·Û›· ÛÙËÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ËÏÈΛ·, ÂΉ. ™·‚‚¿Ï·˜.

∂Á΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· ¶·ÁÎfiÛÌÈ·˜ ªÔ˘ÛÈ΋˜, 1993, ÂΉ. ∞Ï΢ÒÓ.

Edwards, C., Candini, C., & Forman, G., 2000 (ÂÈ̤ÏÂÈ· ∂. ∫Ô˘ÙÛÔ˘‚¿ÓÔ˘), Reggio Emilia:√È ̄ ›ÏȘ ÁÏÒÛÛ˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋˜ ËÏÈΛ·˜, ÂΉ. ¶·Ù¿Î˘.

Ferreiro, E., 1998, «¢È·‰Èηۛ˜ ÓÔËÌ·ÙÔÔ›ËÛ˘ Ù˘ ÁÚ·Ù‹˜ ÁÏÒÛÛ·˜. ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·fi·È‰È¿ Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ̄ ÒÚ˜». ™ÙÔ ∆˙. µ·ÚÓ¿‚·-™ÎÔ‡Ú· (ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ¢ı‡ÓË Î·ÈÛ˘ÓÙÔÓÈÛÌfi˜), ∆Ô ·È‰› Î·È Ë ÁÚ·Ê‹ – ª›· Û¯¤ÛË ÎÏÂȉ› ÁÈ· ÙË ‰È¿ ‚›Ô˘ Ì¿ıËÛË,∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏÂÈÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, ∫¤ÓÙÚÔ ∫·ÈÓÔÙÔÌÈÎÒÓ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ, √∂¢µ (Ú·ÎÙÈο ÛÂÌÈÓ·Ú›Ô˘), ÛÛ. 17-25.

Fijalkow, J., 1997, ∫·ÎÔ› ∞Ó·ÁÓÒÛÙ˜ °È·Ù›;, ÂΉ. ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.

Giere, U., 1997, «√ ÂÁÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ ·Ó¿ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ». ™ÙÔ Ù‡¯Ô˜ ∆·Í›‰È ÛÙ· °Ú¿ÌÌ·Ù·, ÙÔÔÔ›Ô Û˘Ófi‰Â˘Â ÙËÓ ¤ÎıÂÛË ·Ê›Û·˜ Ì ˘ÏÈÎfi Û˘ÁÎÂÓÙڈ̤ÓÔ ·fi ÙÔ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ Ù˘Unesco ÁÈ· ÙËÓ ∂η›‰Â˘ÛË Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËΠÛÙË £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË. √ÚÁ·ÓˆÙ¤˜:¶·È‰·ÁˆÁÈ΋ ™¯ÔÏ‹ ∞ÚÈÛÙÔÙÂÏ›Ԣ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, °ÂÓÈ΋°Ú·ÌÌ·Ù›· §·˚΋˜ ∂ÈÌfiÚʈÛ˘, πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ¢È·ÚÎÔ‡˜ ∂η›‰Â˘Û˘ ∂ÓËϛΈÓ.

Helm, J.H., & Katz, L.G., 2002 (ÂÈ̤ÏÂÈ·-ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ∫. ÃÚ˘Û·Ê›‰Ë˜ & ∂. ∫Ô˘ÙÛÔ˘‚¿ÓÔ˘),ª¤ıÔ‰Ô˜ Project Î·È ¶ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ ∂η›‰Â˘ÛË – ªÈÎÚÔ› ∂Ú¢ÓËÙ¤˜, ÂΉ. ªÂÙ·›¯ÌÈÔ.

Hughes, M., 1996, ∆· ·È‰È¿ Î·È Ë ¤ÓÓÔÈ· ÙˆÓ ·ÚÈıÌÒÓ, ÂΉ. Gutenberg.

∫·ÁÁÂÏ¿ÚË, ¢., 1989, «£¤·ÙÚÔ ÁÈ· ·È‰È¿: 6 Ù‡„ÂȘ + Î·È 1 ÂÏ›‰·», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ¢È·‚¿˙ˆ, ÛÛ.56-58.

∫·Ï·Ì·Ï›ÎË-ª¿Ô˘, £., 1997, «∂Ï¿Ù ӷ ‰ÈËÁËıԇ̠·Ú·Ì‡ıÈ·…». ™ÙÔ K. ∫Ô˘ÏÔ˘Ì‹-¶··ÂÙÚÔÔ‡ÏÔ˘ (ÂÈ̤ÏÂÈ·), ∏ ∆¤¯ÓË Ù˘ ∞Ê‹ÁËÛ˘, ÂΉ. ¶·Ù¿Î˘.

∫·Ï‰Ú˘Ì›‰Ô˘, ª., & ∫·¤ÏÔ˘, ∞., 2003, «¶ÔÛÔÙÈΤ˜ Î·È ÔÈÔÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfiÏ·›ÛÈÔ ÙˆÓ ·ÚÈıÌËÙÈÎÒÓ ÂÓÓÔÈÒÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ ÌÂÙ¿ ·fi‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ì ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ÙÂÏÂÛÙÒÓ». ™ÙÔ T. ∆ÚÈ·ÓÙ·Ê˘ÏÏ›‰Ë˜, K.÷Ù˙Ë΢ÚÈ¿ÎÔ˘, ¶. ¶ÔÏ›Ù˘ & ∞. ÃÚÔÓ¿ÎË (ÂÈ̤ÏÂÈ·), ¢È‰·ÎÙÈ΋ ÙˆÓ ª·ıËÌ·ÙÈÎÒÓÎ·È ¶ÏËÚÔÊÔÚÈ΋ ÛÙËÓ ∂η›‰Â˘ÛË. ¶Ú·ÎÙÈο ÙÔ˘ 6Ô˘ ¶·ÓÂÏÏËÓ›Ô˘ ™˘Ó‰ڛԢ ̉ÈÂıÓ‹ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹, ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ £ÂÛÛ·Ï›·˜, √ÎÙÒ‚ÚÈÔ˜, ÛÛ. 199-206.

∫·ÏÏÈÊ·Ù›‰Ë˜, £., 1994, °ÏÒÛÛ· Î·È Ù·˘ÙfiÙËÙ·, ·Ó·ÌÓËÛÙÈ΋ ¤Î‰ÔÛË Ì ·ÊÔÚÌ‹ ÙËÛ˘˙‹ÙËÛË ÛÙÔ °·ÏÏÈÎfi πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ Ì ı¤Ì· LANGUE ET IDENTITE ÙËÓ ∆Ú›ÙË 25√ÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 1994, ÂΉ. °·‚ÚÈËÏ›‰Ë˜.

∫·Ó¿ÎË, ∞., & ∫·Ú·ÓÙ¿Ó·, ¶., 1998, ∂ÈηÛÙÈο ·È¯Ó›‰È· Î·È ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ Âη›‰Â˘ÛË,∫∂£π, ∫¤ÓÙÚ· ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ∞·Û¯fiÏËÛ˘ ¶·È‰ÈÒÓ.

∫·Ó·ÙÛÔ‡ÏË, ª., 2000, π‰ÂÔÏÔÁÈΤ˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ ·È‰È΋˜ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜, ÂΉ. ∆˘ˆı‹Ùˆ.

∫·Ó·ÙÛÔ‡ÏË, ª., 2004, «◊Ù·Ó ¤Ó· ·È‰¿ÎÈ ÙÔÛÔ‰Ô‡ÏÈ… ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ·fi ‰¿ÎÙ˘ÏÔ,Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ Â›¯·Ó ‚Á¿ÏÂÈ ¢·ÎÙ˘Ï¿ÎË: ªÈÎÚÔ› ÏÔÁÔÙ¯ÓÈÎÔ› ‹ÚˆÂ˜ Û ÌÈÎÚ¤˜ÈÛÙÔڛ˜», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ™‡Á¯ÚÔÓÔ ¡ËÈ·ÁˆÁ›Ô, Ù¯. 41, ÛÛ. 20-26.

383

∫¿ÓÈÛÙÚ·, ª., 1991, ∏ Û‡Á¯ÚÔÓË ÂÈηÛÙÈ΋ ·ÁˆÁ‹ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, ÂΉ. ™Ì›ÏË.

∫·Ú‡‰Ë-¶˘ÚÔ˘Ó¿ÎË, ∞., 2002, «¶·›˙ˆ, ·Ó·Î·Ï‡Ùˆ Î·È Ì·ı·›Óˆ Ì ÙÔ˘˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜ ÛÙÔÓËÈ·ÁˆÁ›Ի. ™ÙÔ ∫. ∆ÛÔϷΛ‰Ë˜ (ÂÈ̤ÏÂÈ·), ∏ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈ΋ ÛÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË –∆¯ÓÔÏÔÁ›Â˜, ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜, ηٿÚÙÈÛË ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ, ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ∞ÈÁ·›Ô˘,Ú·ÎÙÈο Û˘Ó‰ڛԢ.

Katz, L.G., & Chard, S.C., 2004 (ÂÈ̤ÏÂÈ·-ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ª. ∫fiÓÛÔÏ·˜), ∏ ̤ıÔ‰Ô˜ project: ∏·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ Î·È Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ù˘ ÚÔÛ¯Ô-ÏÈ΋˜ ËÏÈΛ·˜, ÂΉ. ∞ÙÚ·fi˜.

Kazuko Kamii, C., & De Clark, G., 2003, ∆· ·È‰È¿ Í·Ó·ÂÊ¢ڛÛÎÔ˘Ó ÙËÓ ·ÚÈıÌËÙÈ΋ –¶ÚÔÂÎÙ¿ÛÂȘ Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ Ù˘ ıˆڛ·˜ ÙÔ˘ Piaget, ÂΉ. ¶·Ù¿Î˘.

Kennedy, M., 1985, §ÂÍÈÎfi ªÔ˘ÛÈ΋˜ Ù˘ √ÍÊfiډ˘, Oxford University Press (∂ÏÏËÓÈ΋¤Î‰ÔÛË, ÂΉ. °È·ÏϤÏ˘).

∫fiÎÎÔÙ·˜, ¶., 2004, ¢È‰·ÎÙÈ΋ ÙˆÓ º˘ÛÈÎÒÓ ∂ÈÛÙËÌÒÓ, ª¤ÚÔ˜ ππ, ∞ı‹Ó·.

∫ÔÓ‰‡ÏË, ª. (ÂÈ̤ÏÂÈ·), 2000, ÃÚ‹ÛË Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, ÂΉ. ∂ÏÏËÓÈο°Ú¿ÌÌ·Ù·.

∫ÔÓÙ¿ÎÔ˜, ∞., & ¶ÔÏÂÌÈÎfi˜, ¡., 2000, ∏ ÌË ÏÂÎÙÈ΋ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ÛÙÔ ¡ËÈ·ÁˆÁ›Ô, ÂΉ.∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.

∫ÔÚÓËÏ¿ÎË, ∫., 2002, «µ‹Ì·Ù· ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ì·ıËÌ·ÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÛÙËÓ ÚÒÈÌ˷ȉÈ΋ ËÏÈΛ·», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi °¤Ê˘Ú˜, Ù¯. 6, ÛÛ. 58-65.

∫ÔÚÙ¤ÛË-¢·Ê¤ÚÌÔ˘, Ã., 1998, °Ú·Ùfi˜ ÏfiÁÔ˜ Î·È Û¯ÔÏÈ΋ ÂͤÏÈÍË, ÂΉ. ŒÏÏËÓ.

∫Ô˘Ï·È‰‹˜, µ., & ƒ·‚¿Ó˘, ∫., 1998, ¡¤Â˜ ∆¯ÓÔÏÔÁ›Â˜, º˘ÛÈΤ˜ ∂ÈÛً̘ Î·È ¶Â-ÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋ ∂η›‰Â˘ÛË ÛÙËÓ ¶ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ Î·È ¶ÚÒÙË Û¯ÔÏÈ΋ ËÏÈΛ·, ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ·TINTS.

∫Ô˘ÏÔ‡ÚË, ¶., 2002, «∆· Û¯¤‰È· ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ÙÔ ·Ó·‰˘fiÌÂÓÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÛÙ· ÓËÈ·ÁˆÁ›·:‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ Î·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÛÙÔȯ›·», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ∂ÈıÂÒÚËÛË ∂Î·È‰Â˘ÙÈ-ÎÒÓ £ÂÌ¿ÙˆÓ, ¶·È‰·ÁˆÁÈÎfi πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ, Ù¯. 6, ÛÛ. 40-56.

∫Ô˘ÚÂÙ˙‹˜, §., 1997, «∆Ô ı·ÙÚÈÎfi ·È¯Ó›‰È ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·». ™ÙÔ ª¤Ú˜¤ÎÊÚ·Û˘ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ –ªÂϛӷ, ∂η›‰Â˘ÛË, ¶ÔÏÈÙÈÛÌfi˜, ¶ÂÚÈÊÂÚÂȷ΋∞Ó¿Ù˘ÍË, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ º›ÏˆÓ ÙÔ˘ π‰Ú‡Ì·ÙÔ˜ ªÂϛӷ ªÂÚÎÔ‡ÚË, ÛÛ.38-44.

∫Ô‡ÚÙË, ∂., 2003, ∏ ÌË ÏÂÎÙÈ΋ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, ∂η›‰Â˘ÛË ªÔ˘ÛÔ˘ÏÌ·ÓÔ·›‰ˆÓ2002-2004 (À¶∂¶£, ∂¶∂∞∂∫ ππ, ª¤ÙÚÔ 1.1.), ™ÂÈÚ¿: ∫ÏÂȉȿ Î·È ∞ÓÙÈÎÏ›‰È·,∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ À‡ı˘ÓË: ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· ∞Ó‰ÚÔ‡ÛÔ˘, www.kleidiakaiantikleidia.net

∫Ô˘ÙÛÔ˘‚¿ÓÔ˘, ∂., 1996, «∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙËÓ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ Bank Street». ™ÙÔ µ. Biber, ∏ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ Û¯ÔÏ‹˜ BANK STREET ÛÙËÓ ¶ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ ∂η›‰Â˘ÛË,(ÂÈÛ·ÁˆÁ‹-ÂÈ̤ÏÂÈ· ∂. ∫Ô˘ÙÛÔ˘‚¿ÓÔ˘), ÂΉ. √‰˘ÛÛ¤·˜.

∫Ô˘ÙÛÔ˘‚¿ÓÔ˘, ∂., 2000, ¶ÚÒÙË ·Ó¿ÁÓˆÛË Î·È ÁÚ·Ê‹. ™ÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜, ÂΉ.√‰˘ÛÛ¤·˜.

∫Ô˘ÙÛÔ˘‚¿ÓÔ˘, ∂., 2004, ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ¶ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋˜ ∂η›‰Â˘Û˘ Î·È Ë ¢È·ıÂÌ·ÙÈ΋¢È‰·ÎÙÈ΋ ¶ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ÂΉ. √‰˘ÛÛ¤·˜.

384

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

∫Ô˘ÙÛÔ˘Ú¿ÎË, ™., 2001, «∞Ó·‰˘fiÌÂÓÔ˜ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜. ∏ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ‰ÂÍÈÔًوӷӿÁÓˆÛ˘ Î·È ÁÚ·Ê‹˜ ÛÙËÓ ÚÒÈÌË ·È‰È΋ ËÏÈΛ·», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ∂ÈÛً̘ ∞ÁˆÁ‹˜,Ù¯. 2-3, ÛÛ. 59-76.

Kress, G., 1998, «¶ÔÏ˘ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ›», ÂÈÛ‹ÁËÛË Û ÂÈÌÔÚʈÙÈ΋ ËÌÂÚ›‰· ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ¶ÈÏÔÙÈÎÒÓ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ∂ÓÈÛ¯˘ÙÈ΋˜ ¢È‰·Ûηϛ·˜ (ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ˘Â‡ı˘ÓË ∆˙.µ·ÚÓ¿‚·-™ÎÔ‡Ú·), ∫¤ÓÙÚÔ πÛÙÔÚ›·˜, ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ˜, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË (·‰ËÌÔÛ›Â˘ÙË).

Kress, G., 2002, «°ÏÒÛÛ· Î·È Âη›‰Â˘ÛË ÛÙÔ Ó¤Ô ÂÈÎÔÈÓˆÓÈ·Îfi ÙÔ›Ô», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi°¤Ê˘Ú˜, Ù¯. 3, ÛÛ. 32-57 Î·È Ù¯. 6., ÛÛ. 32-57.

∫Ú˘ÔÓÂÚ›‰Ô˘, Ã., & §·‰ÔÔ‡ÏÔ˘, §., 2003, «√ ÙfiÔ˜ Ì·˜, Ù· Û‡ÓÔÚ·, ÔÈ Á›ÙÔÓ˜»,ÂÚÈÔ‰ÈÎfi °¤Ê˘Ú˜, Ù¯. 9, ÛÛ. 6-11.

∫˘ÓËÁÔ‡-ºÏ¿ÌÔ˘Ú·, ª., 1993, ƒ˘ıÌfi˜-ƒ˘ıÌÈ΋. ™ÙÔȯ›·, ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο, ÎÂÊ¿Ï·È·,ÂΉ. º›ÏÈÔ˜ ¡¿Î·˜.

∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘, ∫., ºÂÚˆÓ‡ÌÔ˘, °., ¡ÈÎÔÏ¿Ô˘, Ã., & ∫˘ÚȷΛ‰Ô˘, ∂., 2002, √È Ê˘ÛÈΤ˜ÂÈÛً̘ ÛÙÔ ¡ËÈ·ÁˆÁ›Ô, ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ¶·È‰Â›·˜ Î·È ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ∫‡ÚÔ˘.

§ÂÌÔÓ›‰Ë˜, Ã., 2002, «ª›· Ó¤· ÚfiÙ·ÛË ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÛÙ· Ì·ıËÌ·ÙÈο ÁÈ· ÙȘ ÚÒÙ˜ٿÍÂȘ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ Û¯ÔÏ›Ԣ», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi £¤Ì·Ù· ÛÙËÓ ∂η›‰Â˘ÛË, ÙfiÌÔ˜ 3, Ù¯. 1,ÛÛ. 5-22.

§ÈÁÓÔ‡-∫Â˚‚·Ó›‰Ô˘, °., 2002, «ª·˙› ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ի, ÂÚÈÔ‰ÈÎfi °¤Ê˘Ú˜, Ù¯. 3, ÛÛ. 6-9.

ª·ÁÔ˘ÏÈÒÙ˘, ∞., 1989, ∑ˆÁÚ·ÊÈ΋-°Ï˘ÙÈ΋-÷ڷÎÙÈ΋, ÂΉ. Gutenberg.

ª·ÎÚ˘ÓÈÒÙË, ¢., 1999, «∆Ô ·È¯Ó›‰È ÛÙÔ ·Ó·Ï˘ÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ¡ËÈ·ÁˆÁ›Ԣ. ª›·ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·È‰ÔÎÂÓÙÚÈÎÔ‡ ·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ ÏfiÁÔ˘». ™ÙÔ ∫. °ÎÔ˘ÁÎÔ˘Ï‹ &∞. ∫Ô‡ÚÈ· (ÂÈ̤ÏÂÈ·), ¶·È‰› Î·È ·È¯Ó›‰È ÛÙË ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· (19Ô˜ Î·È 20fi˜·ÈÒÓ·˜), ÂΉ. ∫·ÛÙ·ÓÈÒÙ˘, ÛÛ. 85-172.

ª·ÓÔ‡ÛÔ˘, °., 2000, √ ͯ·Ṳ̂ÓÔ˜ ‰ÚfiÌÔ˜ ÙÔ˘ ÌÔÓÔ·ÙÈÔ‡, ÂΉ. ™ˆÙËÚfiÔ˘ÏÔ˜.

ª·ÚÙ›, ª., & ™ÌÈı, π., 2004·, ª·ÚÈÔÓ¤Ù˜ Î·È ·ÓÙƠ̷̂, ÂΉ. ¡ÙÔ˘ÓÙÔ‡Ì˘.

ª·ÚÙ›, ª., & ™ÌÈı, π., 2004‚, £¤·ÙÚÔ ÛÎÈÒÓ Î·È Ì¿ÛΘ, ÂΉ. ¡ÙÔ˘ÓÙÔ‡Ì˘.

ª·ÙÛ·ÁÁÔ‡Ú·˜, ∏., 1995, √Ì·‰ÔÎÂÓÙÚÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ· Î·È Ì¿ıËÛË, ÂΉ. °ÚËÁfiÚ˘.

ª·ÙÛ·ÁÁÔ‡Ú·˜, ∏., 2000, ™ÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ¢È‰·Ûηϛ·˜: ∏ ∫ÚÈÙÈ΋ ™Î¤„Ë ÛÙË ¢È‰·ÎÙÈ΋ ¶Ú¿ÍË,ÂΉ. Gutenberg.

ª·ÙÛ·ÁÁÔ‡Ú·˜, ∏., 2002, ∏ ¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙË ™¯ÔÏÈ΋ °ÓÒÛË, ÂΉ. °ÚËÁfiÚ˘.

ªÈ¯·‹Ï, ¢., 1998, ªÔ˘ÛÈÎÔÎÈÓËÙÈο ·È¯Ó›‰È· Î·È ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ Âη›‰Â˘ÛË, ∫∂£π, ∫¤ÓÙÚ·¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ∞·Û¯fiÏËÛ˘ ¶·È‰ÈÒÓ.

ª·ÚÌÔ‡ÛË, µ., 1999-2004, «√Ú¯ËÛÙÚÈ΋ Î·È ÎÈÓËÙÈ΋ ·ÁˆÁ‹», ¶·ÓÂÈÛÙËÌȷΤ˜ÛËÌÂÈÒÛÂȘ ÛÙÔ˘˜ ÊÔÈÙËÙ¤˜ ÙÔ˘ ∆Ì‹Ì·ÙÔ˜ ¶ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋˜ ∂η›‰Â˘Û˘ ÙÔ˘¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ £ÂÛÛ·Ï›·˜.

ª·Û·ÁÈ¿ÓÓË, ∂., 2003, «¶Ò˜ Û˘ÓÂÚÁ·˙fiÌ·ÛÙ Ì ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ÛÙÔ 4Ô ¡ËÈ·ÁˆÁ›ԣ‹‚·˜», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi °¤Ê˘Ú˜, Ù¯. 11, ÛÛ. 6-21.

ªfiÙÛÔÁÏÔ˘, ∫., 2001, «∏ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ˘·›ıÚÈˆÓ ¯ÒÚˆÓ ·È¯ÓȉÈÔ‡». ™ÙÔ ™.∞˘ÁËÙ›‰Ô˘ (ÂÈ̤ÏÂÈ·-ÂÈÛ·ÁˆÁ‹), ∆Ô ·È¯Ó›‰È: ™‡Á¯ÚÔÓ˜ ∂Ú¢ÓËÙÈΤ˜ ηȢȉ·ÎÙÈΤ˜ ¶ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ, ÂΉ. ∆˘ˆı‹Ùˆ, ÛÛ. 365-390.

385

ªˆÚ·˝ÙË, ∆., 2003, √ Ì·ÁÈÎfi˜ ‚ÔËıfi˜ – √ ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ Ì·ÁÈÎÔ‡ ‚ÔËıÔ‡ ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘·Ú·Ì˘ıÈÔ‡, ÂΉ. ∆·ÍÈ‰Â˘Ù‹˜.

¡¿ÎÔ˘, ∂., 2001, ªÔ˘Û›·: ∂Ì›˜, Ù· ¶Ú¿ÁÌ·Ù· Î·È Ô ¶ÔÏÈÙÈÛÌfi˜, ÂΉ. ¡‹ÛÔ˜.

¡ÙÔÏÈÔÔ‡ÏÔ˘, ∂., 1999, ™‡Á¯ÚÔÓ˜ ∆¿ÛÂȘ Ù˘ ¶ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋˜ ∞ÁˆÁ‹˜, ÂΉ. ∆˘ˆı‹Ùˆ.

¡ÙÔÏÈÔÔ‡ÏÔ˘, ∂., 2003, ™‡Á¯ÚÔÓ· ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÁÈ· ¶·È‰È¿ ¶ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋˜ ∏ÏÈΛ·˜, ÂΉ.∆˘ˆı‹Ùˆ.

Nunes, T., 2001, «ªÔÚԇ̠ӷ οÓÔ˘Ì οı ·È‰› ÂÓ¿ÚÈıÌÔ», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi °¤Ê˘Ú˜, Ù¯. 1.ÛÛ. 54-61.

¶·ÓÙ·˙‹˜, ™., 2002, ∏ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÂÚÁ·Û›· ÛÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô – ªÈ· ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ì¤Û· ·fiÙËÓ Ú¿ÍË, ÂΉ. Gutenberg.

¶··Ó‰Ú¤Ô˘, ª., & µÂÏÏÔÔ‡ÏÔ˘, ∞., 2000, «∆¯ÓÔÏÔÁ›· ÛÙËÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ ËÏÈΛ·: ÙÔ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙˆÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÒÓ». ™ÙÔ °. ª·Á¿Î˘ (ÂÈ̤ÏÂÈ·), ¶ÚÔ·ÈÚÂÙÈο∂Î·È‰Â˘ÙÈο ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È ™¯ÔÏÈ΋ ∂η›‰Â˘ÛË, ÂΉ. ªÂÙ·›¯ÌÈÔ, ÛÛ. 216-223.

¶···‡ÏÔ˘, £., æ·ÏÏȉ¿˜, µ., ∫·Ï·ÈÙ˙›‰Ë˜, ¢., ¶ÂÚÈÎÏ¤Ô˘˜, £., ∫Ô˘ÚÔ˘˙›‰Ë˜, ¶., ™Ù·ıfi-Ô˘ÏÔ˜, ¶., & ™ÎÔ‡ÏÔ˜, ª., 2002, ∆Ô ™ÔÚ¿ÎÈ, ËÁ‹ Ù˘ ˙ˆ‹˜, ∂ÏÏËÓÈ΋ ∂Ù·ÈÚ›· ÁÈ·ÙËÓ ¶ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Î·È Ù˘ ¶ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜ ∫ÏËÚÔÓÔÌÈ¿˜, ∞ı‹Ó·.

¶··¯ÚÈÛÙÔÊfiÚÔ˘, §., ºÂÚˆÓ‡ÌÔ˘, °., ∆ÛÔ˘·Ó‹-™¿‚‚·, ∞., ∞Ó·ÛÙ·ÛÈ¿‰Ô˘, ∂.,∫˘ÚȷΛ‰Ô˘, ∂., & ¡ÈÎÔÏ¿Ô˘, Ã., 1995, ªÔ˘ÛÈ΋ ∞ÁˆÁ‹ ÛÙÔ ¡ËÈ·ÁˆÁ›Ô, ÀÔ˘ÚÁ›Զ·È‰Â›·˜ Î·È ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ∫‡ÚÔ˘.

¶·Ô‡ÏÈ·-∆˙ÂϤË, ¶., 2001, ∞Ó¿‰˘ÛË ÙÔ˘ °Ú·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡, ÂΉ. ∫·ÛÙ·ÓÈÒÙ˘.

¶·Ô‡ÏÈ·-∆˙ÂϤË, ¶., 2004, «°Ú·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ ‹ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ›: Ë ÚfiÎÏËÛË ÙÔ˘ 21Ô˘ ·È-ÒÓ·». ™ÙÔ ¶. ¶·Ô‡ÏÈ·-∆˙ÂÏ¤Ë & ∂. ∆¿Ê· (ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÂÈ̤ÏÂÈ·), °ÏÒÛÛ· ηÈÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÛÙË Ó¤· ̄ ÈÏÈÂÙ›·, ÂΉ. ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.

¶·ÚÔ‡ÛË, ∞., 1995, ∫Ô‡ÎϘ ∫Ô˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ˘, ÂΉ. ¢ÂÏÊ›ÓÈ, ∞ı‹Ó·.

¶·ÚÔ‡ÛË, ∞., 2003, «∫Ô˘ÎÏÔı¤·ÙÚÔ: ∆Ô ¤Ú·ÛÌ· ÛÙË ı·ÙÚÈ΋ Ú¿ÍË Î·È Ë ·È‰·ÁˆÁÈ΋ÙÔ˘ ·ÍÈÔÔ›ËÛË», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi °¤Ê˘Ú˜, Ù¯. 11, ÛÛ. 22-27.

Pascucci, M., 1998, «∏ ηٷÛ΢‹ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ù‡ˆÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ·fi ÌÈÎÚ¤˜ ÔÌ¿‰Â˜·È‰ÈÒÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋˜ Î·È ÚÒÙ˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ËÏÈΛ·˜». ™ÙÔ ∆˙. µ·ÚÓ¿‚·-™ÎÔ‡Ú·(ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ¢ı‡ÓË Î·È Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi˜), ∆Ô ·È‰› Î·È Ë ÁÚ·Ê‹ – ª›· Û¯¤ÛË ÎÏÂȉ›ÁÈ· ÙË ‰È¿ ‚›Ô˘ Ì¿ıËÛË, ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏÂÈÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, ∫¤ÓÙÚÔ ∫·ÈÓÔ-ÙÔÌÈÎÒÓ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ, √∂¢µ (Ú·ÎÙÈο ÛÂÌÈÓ·Ú›Ô˘), ÛÛ. 65-70.

Pascucci, ª., 1999, «∏ ‰fiÌËÛË ÙÔ˘ ÁÚ·ÙÔ‡ ÏfiÁÔ˘ ·fi ÙÔ ·È‰›», ™ÂÈÚ¿ ÂÈÛËÁ‹ÛÂˆÓ ÛÂÂÈÌÔÚʈÙÈΤ˜ Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÂȘ Ì ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ¶ÈÏÔÙÈÎÒÓ ¶ÚÔ-ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ∂ÓÈÛ¯˘ÙÈ΋˜ ¢È‰·Ûηϛ·˜, ª¿ÚÙÈÔ˜-ª¿˚Ô˜, ∞ı‹Ó·, ¶¿ÙÚ·, £ÂÛÛ·ÏÔ-Ó›ÎË, ∞ÏÂÍ·Ó‰ÚÔ‡ÔÏË.

¶·ÙÈÓÈÒÙ˘, ¡., 1999, «∆Ô ÔÏÔ‹ÌÂÚÔ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ի, ¤ÎıÂÛË Ù˘ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ÔÌ¿‰·˜ ÁÈ·ÙÔ ÔÏÔ‹ÌÂÚÔ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ô, À¶∂¶£.

¶·ÙÈÓÈÒÙ˘, ¡., ¡ÙÔÏÈÔÔ‡ÏÔ˘, ∂., & £ˆÌ¿, ∂., 2002, «√ÏÔ‹ÌÂÚÔ ¡ËÈ·ÁˆÁÂ›Ô – ∞ÍÈÔ-ÏfiÁËÛË ÙÔ˘ ٤ٷÚÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ηÈÓÔÙÔÌ›·», ŒÎıÂÛË∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ¶·ÙÚÒÓ.

386

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

¶ÈÎÚÔ‰ËÌ‹ÙÚË, ª., 2004, «∆· ™¯¤‰È· ∂ÚÁ·Û›·˜ ÛÙËÓ ·Ó¿‰˘ÛË Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜-ÂÁÁÚ·ÌÌ·-ÙÈÛÌÔ‡ ÛÙÔ ¡ËÈ·ÁˆÁ›Ի, ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ∂ÈıÂÒÚËÛË ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ £ÂÌ¿ÙˆÓ, Ù¯. 9,ÛÛ. 53-61.

¶fiÚÔ‰·˜, ∫., 1989, «∏ ÂÎÌ¿ıËÛË Ù˘ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ Î·È Ù˘ ÔÚıÔÁÚ·Ê›·˜ Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓËÏÈΛ· Î·È ÙË ÊˆÓËÌÈ΋ ÂÓËÌÂÚfiÙËÙ·», Ú·ÎÙÈο 1Ô˘ ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ˘ ™˘ÓÂ‰Ú›Ô˘æ˘¯ÔÏÔÁÈ΋˜ ŒÚ¢ӷ˜, ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, ª¿ÈÔ˜ 1989.

Pronin-Fromberg, D., 2000, ∆Ô √ÏÔ‹ÌÂÚÔ ¡ËÈ·ÁˆÁÂ›Ô (ÂÈÛ·ÁˆÁ‹-ÂÈ̤ÏÂÈ· ∂.∫Ô˘ÙÛÔ˘‚¿ÓÔ˘ & ∫. ÃÚ˘Û·Ê›‰Ë˜), ÂΉ. √‰˘ÛÛ¤·˜.

ƒ·‚¿Ó˘, ∫., 1997, «√È Ê˘ÛÈΤ˜ ÂÈÛً̘ ÛÙËÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ Âη›‰Â˘ÛË: ¢˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ηȷӷÁηÈfiÙËÙ˜», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi §¤Û¯Ë ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ, ÛÛ. 29-31.

ƒ·‚¿Ó˘, ∫., 1999, √È º˘ÛÈΤ˜ ÂÈÛً̘ ÛÙËÓ ¶ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ ∂η›‰Â˘ÛË – ¢È‰·ÎÙÈ΋ ηÈÁÓˆÛÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ÂΉ. ∆˘ˆı‹Ùˆ.

ƒ·‚¿Ó˘, ∫., 2003, ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÁÈ· ÙÔ ¡ËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ·fi ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ù˘ º˘ÛÈ΋˜, ÂΉ.¢›Ù˘¯Ô.

ƒ‹Á·, µ., 2001, ∏ ۈ̷ÙÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË ÛÙÔ ¡ËÈ·ÁˆÁÂ›Ô Î·È ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi ™¯ÔÏ›Ô, ÂΉ.∆˘ˆı‹Ùˆ.

ƒÔÓÙ¿ÚÈ, ∆., 1985, ∏ °Ú·ÌÌ·ÙÈ΋ Ù˘ º·ÓÙ·Û›·˜, ÂΉ. ∆ÂÎÌ‹ÚÈÔ.

™·Îο, ¢., 2004, «ŒÓÙ·ÍË ·È‰ÈÒÓ ·ÏÈÓÓÔÛÙÔ‡ÓÙˆÓ Î·È ·ÏÏÔ‰·ÒÓ Ì¤Ûˆ Ù˘ ÂÓ‰˘Ó¿-̈Û˘ Î·È Ù˘ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋˜ Âη›‰Â˘Û˘ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ: ŒÓ· ÚfiÁÚ·ÌÌ·‰Ú¿Û˘», ÛÙ· Ú·ÎÙÈο Ù˘ ËÌÂÚ›‰·˜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÔÈÎÈÏÔÌÔÚÊ›· ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô: √ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ (ÂÈ̤ÏÂÈ· ¢. ™·Îο & ∞.æ¿ÏÙË), ∞ÏÂÍ·Ó‰ÚÔ‡ÔÏË, À¶∂¶£Î·È ¢¶£, ÛÛ. 35-45.

™·ÎÔÓ›‰Ë˜, Ã., 2003, «ª¿ıËÛË Î·È ¢È‰·Ûηϛ· ÙˆÓ ª·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ: ·fi ÙÔ Ì·ıËÙ‹ ÛÙȘÎÔÈÓfiÙËÙ˜ Ú·ÎÙÈ΋˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË». ™ÙÔ √ÌÔÈfiÙËÙ˜ Î·È ‰È·ÊÔÚ¤˜: ·Ó·˙ËÙÒÓÙ·˜Ó¤Ô˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ ÛÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË, Ú·ÎÙÈο Û˘Ó‰ڛԢ, À¶∂¶£ (ŒÎ‰ÔÛË ÙÔ˘¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ∂η›‰Â˘ÛË ªÔ˘ÛÔ˘ÏÌ·ÓÔ·›‰ˆÓ 2002-2004, ∂¶∂∞∂∫ ππ, ª¤ÙÚÔ 1.1.),ÛÛ. 67-86.

™·ÎÔÓ›‰Ë˜, Ã., 2004, ª·ı·›ÓÔÓÙ·˜ Î·È ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·˜ Ì·ıËÌ·ÙÈο, ∂η›‰Â˘ÛË ªÔ˘ÛÔ˘Ï-Ì·ÓÔ·›‰ˆÓ 2002-2004 (À¶∂¶£, ∂¶∂∞∂∫ ππ, ª¤ÙÚÔ 1.1.), ™ÂÈÚ¿: ∫ÏÂȉȿ Î·È ∞ÓÙÈÎÏ›-‰È·, ∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ À‡ı˘ÓË: ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· ∞Ó‰ÚÔ‡ÛÔ˘, www.kleidiakaiantikleidia.net

™·ÓÙ·ÁÎÔÛÙ›ÓÔ, ¶., 2003, ¶Ò˜ Ó· ‰ÈËÁԇ̷ÛÙ ¤Ó· ·Ú·Ì‡ıÈ… Î·È Ó· ÂÈÓÔԇ̠¿ÏÏ·ÂηÙfi, ÂΉ. ∫·ÛÙ·ÓÈÒÙ˘.

Schirrmacher, R., 1998 (ÂÈ̤ÏÂÈ· ƒ. ∫·ÏÔ‡ÚË), ∆¤¯ÓË Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ·È‰ÈÒÓ, ÂΉ. ÿˆÓ.

™È‚ÚÔÔ‡ÏÔ˘ ƒ., 1997, ∏ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ (ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ) ÛÙÔÏ·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ·È¯ÓȉÈÔ‡, ÂΉ. ¶·Ù¿Î˘.

™ÈÁÔ‡ÚÔ˜, °., 2001, ∞ӷηχو Ù· Ì˘ÛÙÈο Ù˘ ̇ ˆÁÚ·ÊÈ΋˜, ÂΉ. ∫¤‰ÚÔ˜.

™ÈÎÔÚÔ‡Î, §., 1984, º˘ÛÈ΋ ÁÈ· ·È‰È¿, ÂΉ. ™‡Á¯ÚÔÓË ∂Ô¯‹.

™ÔÏÔÌÒÓ, π., 1989, «∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙËÓ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ΋ Ù˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘Basil Bernstein». ™ÙÔ µ. Bernstein, ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ› ÎÒ‰ÈΘ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜,ÂΉ. ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·.

387

™ÔÏÔÌÒÓ, π. (ÂÈ̤ÏÂÈ· - ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ¢ı‡ÓË), 1999, ∂ÛˆÙÂÚÈ΋ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È¶ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ŒÚÁÔ˘ ÛÙË ™¯ÔÏÈ΋ ªÔÓ¿‰·, ¶·È‰·ÁˆÁÈÎfiπÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ, ∆Ì‹Ì· ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, ∂¶∂∞∂∫ 1.1.·.

Somers, J., 2001, «∆Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ‰Ú¿Ì· (Drama in Education): ∆È Î¿ÓÔ˘Ó ÔÈ ‰¿ÛηÏÔÈ Î·ÈÔÈ Ì·ıËÙ¤˜», ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ∂η›‰Â˘ÛË & £¤·ÙÚÔ, Ù¯. 1, ¢ÂΤ̂ÚÈÔ˜ 2001,ÛÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· http://www.theatro.edu.gr

Staccioli, G., 2004, «ªÔ˘ÛÈο ·È¯Ó›‰È· Ì ÙÔ ÓÂÚfi», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi °¤Ê˘Ú˜, Ù¯. 19, ÛÛ. 6-13.

™Ê˘Ú‹, ∂., 2000, °È·Ô‡ÚÙÈ Â˘¯·ÚÈÛÙÒ, ı· ¿Úˆ!, ÂΉ. º˘ÙÚ¿Î˘.

™Ê˘ÚfiÂÚ·, ª., 2002, ¢È·ıÂÌ·ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘, ∂η›‰Â˘ÛË ªÔ˘ÛÔ˘ÏÌ·ÓÔ-·›‰ˆÓ 2002-2004 (À¶∂¶£, ∂¶∂∞∂∫ ππ, ª¤ÙÚÔ 1.1.), ™ÂÈÚ¿: ∫ÏÂȉȿ Î·È ∞ÓÙÈÎÏ›‰È·,∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ À‡ı˘ÓË: ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· ∞Ó‰ÚÔ‡ÛÔ˘, www.kleidiakaiantikleidia.net.

™Ê˘ÚfiÂÚ·, ª., 2004, ¢È·ÊÔÚÔÔÈË̤ÓË ·È‰·ÁˆÁÈ΋, ∂η›‰Â˘ÛË ªÔ˘ÛÔ˘ÏÌ·ÓÔ·›‰ˆÓ2002-2004 (À¶∂¶£, ∂¶∂∞∂∫ ππ, ª¤ÙÚÔ 1.1.), ™ÂÈÚ¿: ∫ÏÂȉȿ Î·È ∞ÓÙÈÎÏ›‰È·, ∂ÈÛÙË-ÌÔÓÈ΋ À‡ı˘ÓË: ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· ∞Ó‰ÚÔ‡ÛÔ˘, www.kleidiakaiantikleidia.net.

™ˆÙËÚÔÔ‡ÏÔ˘-∑ÔÚÌ·Ï¿, ª., 2005, «°ÓÒÛË Î·È ÌÔ˘ÛÈ΋ – ∞Ó·Ù˘Íȷο ηٿÏÏËϘ Ú·-ÎÙÈΤ˜ ˯ËÙÈ΋˜-ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ¢·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛ˘», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ™‡Á¯ÚÔÓÔ ¡ËÈ·ÁˆÁ›Ô,Ù¯. 45, ÛÛ. 49-56.

∆¿Ê·, ∂., 2001, ∞Ó¿ÁÓˆÛË Î·È ÁÚ·Ê‹ ÛÙËÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ Âη›‰Â˘ÛË, ÂΉ. ∂ÏÏËÓÈο°Ú¿ÌÌ·Ù·.

Teberosky, A., 1998·, «¢ÔÌËÙÈ΋ Ì¿ıËÛË Ù˘ ÁÚ·Ù‹˜ ÁÏÒÛÛ·˜». ™ÙÔ ∆˙. µ·ÚÓ¿‚·-™ÎÔ‡Ú·(ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ¢ı‡ÓË Î·È Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi˜), ∆Ô ·È‰› Î·È Ë ÁÚ·Ê‹ – ª›· Û¯¤ÛË ÎÏÂȉ›ÁÈ· ÙË ‰È¿ ‚›Ô˘ Ì¿ıËÛË, ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏÂÈÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, ∫¤ÓÙÚÔ∫·ÈÓÔÙÔÌÈÎÒÓ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ, √∂¢µ (Ú·ÎÙÈο ÛÂÌÈÓ·Ú›Ô˘), ÛÛ. 27-35.

Teberosky A., 1998‚, «¶·ÚÔ˘Û›·ÛË ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡: ∆· ‚È‚Ï›· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜Ô˘ ÂΉfiıËÎ·Ó ÛÙË µ·ÚÎÂÏÒÓË». ™ÙÔ ∆˙. µ·ÚÓ¿‚·-™ÎÔ‡Ú· (ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ¢ı‡ÓËÎ·È Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi˜), ∆Ô ·È‰› Î·È Ë ÁÚ·Ê‹ – ª›· Û¯¤ÛË ÎÏÂȉ› ÁÈ· ÙË ‰È¿ ‚›Ô˘ Ì¿ıËÛË,∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏÂÈÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, ∫¤ÓÙÚÔ ∫·ÈÓÔÙÔÌÈÎÒÓ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ, √∂¢µ (Ú·ÎÙÈο ÛÂÌÈÓ·Ú›Ô˘), ÛÛ. 84-90.

∆˙ÂοÎË, ª., 1998, ª·ıËÌ·ÙÈΤ˜ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ ∏ÏÈΛ·, ÂΉ.Gutenberg.

∆˙Ô˘ÚÈ¿‰Ô˘, ª., 1995, √ ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ Ù˘ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋˜ ËÏÈΛ·˜, ÂΉ. ¶ÚÔÌËı‡˜.

∆˙Ô˘ÚÈ¿‰Ô˘, ª., & ª¿ÚÌ·˜, °., 2001, «¶·È‰È¿ Ì ÂȉÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ ÛÙËÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋·ÁˆÁ‹: ÔÈ ·fi„ÂȘ ÙˆÓ ÓËÈ·ÁˆÁÒÓ». ™ÙÔ ª. ∆˙Ô˘ÚÈ¿‰Ô˘ (ÂÈ̤ÏÂÈ·), ¶ÚÒÈÌ˷ڤ̂·ÛË – ™‡Á¯ÚÔÓ˜ Ù¿ÛÂȘ Î·È ÚÔÔÙÈΤ˜, ÂΉ. ¶ÚÔÌËı‡˜.

∆Û··Î›‰Ô˘, A., 1997, ∫ÈÓËÙÈΤ˜ ¢ÂÍÈfiÙËÙ˜, ÂΉ. University Studio Press.

∆Û·ÊÙ·Ú›‰Ë˜, ¡., 2002, ™ËÌ›ˆÌ· ÙÔ˘ ÂÈÌÂÏËÙ‹ ÛÙÔ D. Wheway & Sh. Thomson,∂ÍÂÚ¢ÓÒÓÙ·˜ ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋, ÂΉ. ¡‹ÛÔ˜, ÙÂÙÚ¿‰È· 7.

∆ÛÂÏʤ˜, µ., & ªÔ˘Ûٿη, ª., 2004, «™¯ÂÙÈο Ì ÙË Ê‡ÛË Ù˘ ‰È‰·ÛÎfiÌÂÓ˘ ÂÈÛÙ‹Ì˘ ÛÙ··È‰È¿ Ù˘ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋˜ Î·È Ù˘ ÚÒÙ˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ËÏÈΛ·˜», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ¢È‰·Ûηϛ·

388

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

ÙˆÓ º˘ÛÈÎÒÓ ∂ÈÛÙËÌÒÓ, ŒÚ¢ӷ Î·È ¶Ú¿ÍË, Ù¯. 7, ∞ÊȤڈ̷ ÛÙÔ ¡ËÈ·ÁˆÁ›Ô,∂.¢π.º.∂., ÂΉ. °ÚËÁfiÚ˘, ÛÛ. 12-18.

À¶∂¶£ & ¶π, 1991, µÈ‚Ï›Ô ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÁÈ· ÙÔ ÓËÈ·ÁˆÁÂ›Ô – ‚È‚Ï›Ô ÓËÈ·ÁˆÁÔ‡.

ºÈÏ›Ô˘, °., & ÃÚ‹ÛÙÔ˘, ∫., 1995, ¢È‰·ÎÙÈ΋ ÙˆÓ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ, ÂΉ. ¢·Ú‰·Ófi˜.

ºÚ·ÁÎÔ˘‰¿ÎË, ∞., 2003·, °ÏÒÛÛ· ÙÔ˘ ÛÈÙÈÔ‡ Î·È ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ, ∂η›‰Â˘ÛË ªÔ˘-ÛÔ˘ÏÌ·ÓÔ·›‰ˆÓ 2002-2004 (À¶∂¶£, ∂¶∂∞∂∫ ππ, ª¤ÙÚÔ 1.1.), ™ÂÈÚ¿: ∫ÏÂȉȿ Î·È ∞ÓÙÈ-ÎÏ›‰È·, ∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ À‡ı˘ÓË: ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· ∞Ó‰ÚÔ‡ÛÔ˘,www.kleidiakaiantikleidia.net

ºÚ·ÁÎÔ˘‰¿ÎË, ∞., 2003‚, ∏ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ Î·È Ë ÁψÛÛÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ·, ∂η›‰Â˘ÛËªÔ˘ÛÔ˘ÏÌ·ÓÔ·›‰ˆÓ 2002-2004 (À¶∂¶£, ∂¶∂∞∂∫ ππ, ª¤ÙÚÔ 1.1.), ™ÂÈÚ¿: ∫ÏÂȉȿ ηÈ∞ÓÙÈÎÏ›‰È·, ∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ À‡ı˘ÓË: ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· ∞Ó‰ÚÔ‡ÛÔ˘,www.kleidiakaiantikleidia.net

ÃÚ˘Û·Ê›‰Ë˜, ∫., 2000, µÈˆÌ·ÙÈ΋-ÂÈÎÔÈÓˆÓȷ΋ ‰È‰·Ûηϛ·. ∏ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ù˘ ÌÂıfi‰Ô˘Project ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, ÂΉ. Gutenberg, ¶·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÛÂÈÚ¿.

ÃÚ˘Û·Ê›‰Ë˜, ∫., 2004, «¶·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ ·fi„ÂȘ», ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ™‡Á¯ÚÔÓÔ ¡ËÈ·ÁˆÁ›Ô, Ù¯. 37,ÛÛ. 24-25.

ÈÚ¿Óı˘, ∫., 1989, «∏ Û˘Ì‚·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿Ûˆӻ, ÂÚÈÔ‰ÈÎfi¢È·‚¿˙ˆ, ÛÛ. 23-27.

æ¿ÏÙË, ∞., ¢È·Ì·ÓÙ›‰Ô˘, ∫., & ¶··ı·Ó·Û›Ô˘, ª., 2004, «∂η›‰Â˘ÛË ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÌÂÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÙÔ˘˜ ÂÓËÌÂÚfiÙËÙ·: ŒÓ·˜ ¯ÚfiÓÔ˜ ÌÂÙ¿» ÛÙ· Ú·ÎÙÈο Ù˘ËÌÂÚ›‰·˜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÔÈÎÈÏÔÌÔÚÊ›· ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô: √ ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡(ÂÈ̤ÏÂÈ· ¢. ™·Îο Î·È ∞. æ¿ÏÙË), ∞ÏÂÍ·Ó‰ÚÔ‡ÔÏË, À¶∂¶£ Î·È ¢¶£, ÛÛ. 46-55.

æ·ÚÚ¿ÎË-ªÂÏÂÛÈÒÙË, ¡., 1997, «¶ÈÏÔÙÈÎfi ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· "ªÂϛӷ". ∏ ªÔ˘ÛÂȷ΋ ∞ÁˆÁ‹ ηÈÙÔ ∆Ì‹Ì· ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ªÔ˘Û›Ԣ ªÂÓ¿ÎË», ÂÈÛ‹ÁËÛË ÛÙËÓËÌÂÚ›‰· ª¤Ú˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ – ª∂§π¡∞, ∂η›‰Â˘ÛË, ¶ÔÏÈÙÈÛÌfi˜,¶ÂÚÈÊÂÚÂȷ΋ ∞Ó¿Ù˘ÍË, ¶Ú·ÎÙÈο ËÌÂÚ›‰·˜, ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ º›ÏˆÓ ÙÔ˘ π‰Ú‡Ì·ÙÔ˜ªÂϛӷ ªÂÚÎÔ‡ÚË, ÛÛ. 55-63.

Vandenbroeck, M., 2004, ªÂ ÙË Ì·ÙÈ¿ ÙÔ˘ °¤ÙÈ – ∏ ηÏÏȤÚÁÂÈ· ÙÔ˘ Û‚·ÛÌÔ‡ ÙÔ˘ «¿ÏÏÔ˘»ÛÙËÓ Âη›‰Â˘ÛË, ÂΉ. ¡‹ÛÔ˜.

Vygotsky, L.S., 1997, ¡Ô˘˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· (ÂÈ̤ÏÂÈ· ™. µÔÛÓÈ¿‰Ô˘), ÂΉ. Gutenberg.

Wiertsema, H., 1991, 100 ·È¯Ó›‰È· Ì ΛÓËÛË (ÂÈ̤ÏÂÈ·-ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ª. ∆fiÌÏÂÚ), editionOrpheus, ™. & ª. ¡ÈÎÔÏ·˝‰Ë˜.

389

Aubrey, C., & Barber, P., 2003, "Mathematical development and education". ™ÙÔ J. Riley(ed.), Learning in the Early Years. A guide for teachers of children 3-7, PaulChapman Publishing.

Bernardin, J., 2002, Comment les enfants entrent dans la culture écrite, éditions Retz.

Berstein, B., 1998, “The nature of pedagogic communication: a sociological analysis”,ÂÈÛ‹ÁËÛË ÛÙË ‰ÈËÌÂÚ›‰· ¶ÈÏÔÙÈο ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ∂ÓÈÛ¯˘ÙÈ΋˜ ¢È‰·Ûηϛ·˜:ıˆÚËÙÈΤ˜ ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ, ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Î·È ÚÔÔÙÈΤ˜ (∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏÂÈÔ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, ∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ˘Â‡ı˘ÓË ∆˙. µ·ÚÓ¿‚·-™ÎÔ‡Ú·,·‰ËÌÔÛ›Â˘Ù· Ú·ÎÙÈο, ª¤Á·ÚÔ ªÔ˘ÛÈ΋˜, ∞ı‹Ó·, ¢ÂΤ̂ÚÈÔ˜).

Bodrova, E., & Leong, D., 1996, Tools of the mind – The Vygotskian Approach to EarlyChildhood Education, Prentice Hall.

Bradley, L., & Bryant, P.E., 1985, Rhyme and reason in reading and spelling, University ofMichigan Press.

Bryant, P.E., 1998, "Understanding multiplication from preschool to fifteen years",ÂÈÛ‹ÁËÛË ÛÙË ‰ÈËÌÂÚ›‰· ¶ÈÏÔÙÈο ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ∂ÓÈÛ¯˘ÙÈ΋˜ ¢È‰·Ûηϛ·˜: ıˆÚË-ÙÈΤ˜ ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ, ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Î·È ÚÔÔÙÈΤ˜ (∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏÂÈÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ£ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, ∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ˘Â‡ı˘ÓË ∆˙. µ·ÚÓ¿‚·-™ÎÔ‡Ú·, ·‰ËÌÔÛ›Â˘Ù·Ú·ÎÙÈο, ª¤Á·ÚÔ ªÔ˘ÛÈ΋˜, ∞ı‹Ó·, ¢ÂΤ̂ÚÈÔ˜).

Bryant, P.E, Bradley, L., MacLean, M., & Crossland, J., 1989, "Nursery rhymes, phonologicalskills and reading", Journal of Child Language, 16, 407-428.

Cagliari, P., & Giudici, C., 2002, "School as a place of group learning for parents". ™ÙÔ C.Giudici & C. Rinaldi (coordinators), Making learning visible. Children as individualand group learners, Project Zero, Reggio Children, pp. 136-147.

Castagnetti, M., & Vecchi, V., (coordinators), 1997, Reggio Children, Scarpa e metro,(pedagogical consultancy: L. Malaguzzi).

Champdavoine, L., 2001, 17 Jeux Mathématiques en grande section, Collection dirigée parYvette Jenger-Dufayet, éditions Nathan.

Chard, S.C., 1999, “From Themes to Projects”, Early Childhood Research and Practice,Volume 1, Number 1.

Christophides-Henriques, A., 1996, «Les débuts de la construction du nombre». ™ÙÔ Aspectsde la construction du nombre chez le jeune enfant, six documents video VHS,realisation et production: Archives de Jean Piaget, Genève et Lausanne.

Clay, M., 1976, Reading: The patterning of complex behavior, Auckland, Heinemann.

Clay, M., 1991, Becoming Literate – The construction of inner control, Heinemann.

Clay, M., 2001, Change over time in children’s literacy development, Heinemann.

390

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

µÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÛÙ· ·ÁÁÏÈο Î·È ÛÙ· Á·ÏÏÈο

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

Clemens, D.H., 1987, "Computers and Young Children: A review of research", YoungChildren, 43,1.

Clemens, D.H., 1994, "The uniqueness of the computer as a learning tool: Insights fromresearch and practice". ™ÙÔ J.L. Wright & D.D. Shade (eds), Young Children: Activelearners in a technological age, ÛÛ. 31-50, Washington DC, NAEYC.

Clemens, D.H., Nastasi, B.K., & Swaminathan, 1993, "Young children and computers:Crossroads and directions from research, Young children, 48 (2), ÛÛ. 56-64.

Commission expert group on "Key competencies", March 2002, The Key competencies in aknowledge based economy: a first step towards selection, definition anddescription, report.

Crahay, M., 1984, «Comment favoriser la participation verbale des enfants», ÂÈÛ‹ÁËÛË ÛÙÔÛ˘Ó¤‰ÚÈÔ Ì ı¤Ì·: L’ évaluation dans l’ Enseignement, Valenciennes, le 24 Octobre1984.

CRESAS, 1981, Le handicap socio-culturel en question, Paris, ESF.

CRESAS, 1984, L’ échec scolaire n’ est pas une fatalité, Paris, ESF.

CRESAS, 1989, On n’apprend pas tout seul. Intéractions sociales et construction des savois,Paris, ESF.

CRESAS, 1992, Vers une pédagogie interactive. On n’ apprend pas tout seul, Paris, INRP.

Croft-Piggin, L., 2005, The elements of drama,http://www.curriculumsupport.nsw.edu.au/CreativeArts/files/Cre

Curtis, D., & Curter, M., 1996, Reflecting Children’s Lives, Redleaf Press.

Deford, D.E., 1991, “Using reading and writing to support the reader”. ™ÙÔ D.E. Deford, C.A.Lyons & G.S. Pinnell, Bridges to Literacy – Learning from Reading Recovery,Heinemann Portsmouth, NH, ÛÛ. 77-95.

Delhaxhe, A., & Godenir, A., 1992, Agir avec le nombre, éditions Labor.

Delhaxhe, A., Terwaghe, S., & Massoz, D., 1989, Agir avec le langage écrit, Labor, Bruxelles.

Dodge, D.T., & Colker, L.J., 1998, The Creative Curriculum for early childhood, TeachingStrategies Inc., Washington DC.

Doherty, J., & Bailey, R., 2003, Supporting Physical Development and Physical Education inthe Early Years, Open University Press.

Duffin, J., 2003 "The role of calculators". ™ÙÔ π. Thomson (ed.), Teaching and learning earlynumber, Open University Press.

Duffy, B., 1998, Supporting creativity and imagination in the early years, Open UniversityPress.

Dumazedier, J., & De Gisors, H., 1989, «Français analphabètes ou illetrés?», Revue Françaisede Pédagogie, ·ÊȤڈ̷: Apprendre a lire et a écrire, ÛÛ. 203-209.

Edwards, C., Candini, C., & Forman, G. (eds), 1998, The hundred languages of children: TheReggio Emilia Approach, Advanced Reflexions, Ablex.

Emission de la télévision ARTE, 1994 (Septembre), «La lecture buissonière – Illetrisme dansles pays industrialisés».

391

Evangelou, D., Kontos, S., & File, N., 2003, "Training teachers for research purposes:insights and challenges", EECERA Annual Conference.

Farrington, R., 2002, Themes to Teach by,http://www.earlychildhood.com/Articles/index.cfm

Ferreiro, E., 2000, L’ écriture avant la lettre, Paris, Hachette.

Ferreiro, E., Gomez Palacio, M., & collaborateurs, 1988, Lire-écrire à l' école, comment s' yapprennent-ils?, Centre Régional de Documentation Pédagogique, Académie deLyon.

Ferreiro, E., & Teberosky, A., 1982, Literacy before schooling, London, Heinemann.

Gambrell, L., Morrow, L.M., & Pennington, C., 2002, "Early Childhood and ElementaryLiterature-Based Instruction: Current Perspectives and Special Issues", ReadingOnline (www.readingonline.org/articles/handbook/index.html), a peer-reviewedjournal of the International Reading Association.

Gelles, B., 1981, Museums, Magic and Children, Assosiation of Science Technology Center.

Gelman, R., & Gallister, C.R., 1978, The Child’s Understanding of Number, Cambridge,Mass., Harvard University Press.

Gifford, S., 1995, "Number in early childhood", Early Childhood Development and Care.

Hart, H.G., Burts, C.D., & Charlesworth, R., 1997, Integrated Curriculum andDevelopmentally Appropriate Practice: Birth to Age Eight, State University of NewYork.

Hearron Patricia, 1997, Imagine,http://www1.appstate.edu/~carpentr/lucybrock/reggio1.html

Helm, J.H., Beneke, S., & Steinheimer, K., 1998, Windows on Learning, New York: TeachersCollege Press.

Hinckle, P., 1991, "A School Must Rest on the Idea That All Children Are Different. EarlyChildhood Education in Reggio Emilia, Italy. The Best Schools in the World",Newsweek, December 2, ÛÛ. 60-64.

Hoorn, V., Nourot, M.P., Scales, B., & Alward, R.K., 1999, Play at the center of the curriculum,Prentice Hall.

Isbell, R., 1995, The Complete Learning Center Book, Cryphon House Inc.

Johnson, J.E, 1990, "The role of play in Cognitive Development". ™ÙÔ ∂. Klugman & S.Smilansky, Children’s Play and Learning: Perspectives and Policy Implications,Teachers College Press, New York.

Kaldrymidou, M., 2002, "Teachers’ role in the management of mathematical knowledge: ananalysis of a problem solving process". ™ÙÔ A.D. Cockburn & E. Nardi, Proceedings ofthe 26th Annual Conference of the International Group for the Psychology ofMathematics Education (PME), Volume 3, ÛÛ. 169-176.

Katz, L., 1993, Dispositions as Educational Goals, ERIC Digest,http://www.ericfacility.net/databases/ERIC_Digests/ed363454.html

392

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

Katz, L., & Chard, S.,1989, Engaging children’s mind: The project approach, Ablex.

Katz, L.G., Evangelou, D., & Hartman, J.A, 1990, The Case for Mixed – Age Grouping in EarlyEducation, National Association for the Education of Young Children, Washington.

Kendall, S., 1986, "The harmony of human life: an exploration of the ideas of Pestalozzi andFroebel in relation to music education", British Journal of Music ∂ducation, 3 (1), ÛÛ.35-48.

Krechevsky, M., 2002, "Form, Function and Understanding in Learning Groups:Propositions from the Reggio Classrooms". ™ÙÔ Project Zero, Making learning visible– children as individual and group learners, Reggio Children, ÛÛ. 246-303.

Kress, G., 2001, "¡ew forms of text: learning in the age of the screen", ÂÈÛ‹ÁËÛË ÛÙÔ 8Ô¢ÈÂıÓ¤˜ ™˘Ó¤‰ÚÈÔ ÁÈ· ÙË ª¿ıËÛË, ™¤ÙÛ˜, 4-8 πÔ˘Ï›Ô˘.

Lake, K., 1994, Integrated Curriculum, http://www.nwrel.org/scpd/sirs/8/c016.html

MacGaslin, N., 2000, Creative Drama in the Classroom and beyond, Longman.

Malaguzzi, L., 1987, "The Hundred Languages of Children", The Hundred Language ofChildren, edition of Region of Emilia Romagna, City of Reggio Emilia, Department ofEducation.

Malaguzzi, L., 1997, "Shoe and Meter". ™ÙÔ ª. Castagnetti & V. Vecchi (coordinators),(pedagogical consultancy: L. Malaguzzi), Reggio Children, Scarpa e metro, ÛÛ. 16-17.

Matil, E., & Marzan, B., 1981, Meaning in Children’s Art, North Texas State University,Prentice Hall.

Mayesky, M., 1998, Creative activities for young children, Delmar.

Meek, M., 1998, On Being Literate, The Bodley Head, London.

Migeon, M., 1989, La réussite à l’école, quelques propositions, Ministère de l’ EducationNationale, Paris.

Mitchell, A., & Balaban, N., 1992, "The learning environment". ™ÙÔ A. Mitchell & J. David(eds), Explorations with young children: A curriculum guide from the Bank StreetCollege of Education. Mt Rainier, MD, Gryphon House Inc.

Morgan, C., Watson, A., & Tikly, C., 2004, Teaching School Subjects 11-19: Mathematics,Routledge Falmer.

Munn, P., 1998, "Symbolic function in pre-schoolers". ™ÙÔ Ch. Donlan (ed.), TheDevelopment of Mathematical Skills, Psychology Press.

Munn, P., 2003, "Children’s beliefs about counting". ™ÙÔ I. Thomson (ed.), Teaching andlearning early number, Open University Press.

Nagel, G.N., 1996, Learning through real-world problem solving: the power of interactiveteaching, CÔrwin Press.

NNCC (National Network of Child Care), 1994, Better Kid Care: Play is the business of kids,www.nncc.org/Curriculum/better.play.html

North, M., 1990, The practice of movement teaching, Northcote House Publishers.

Nunes, T., & Bryant, P., 1996, Children Doing Mathematics, Oxford, Blackwell.

393

Pascucci-Formisano, ª., 1996, Bambini, Insegnanti, Curricoli – Appunti Pedagogia,Edizioni Universitarie di Lettere Economia Diritto, Milano.

Pascucci, M., 2004, "Gli insegnanti e i loro problemi", Pedagogia e Scuola, Carocci, Roma.

Payne, Gr., & Rink, J., 1997, "Physical Education in the Developmentally AppropriateIntegrated Curriculum". ™ÙÔ Cr. Hart, D. Burts & R. Charlesworth, IntegratedCurriculum and Developmentally Appropriate Practice, Collins.

Pearson, D.P., & Stephens, D., 1992, "Learning about Literacy: A 30-years journey". ™ÙÔ R.Ruddell, M. Rapp-Ruddell & H. Singer (eds), Theoretical models and processes ofreading, International Reading Association, Newark, Delaware, U.S.A.

Plaisance, E., & Rayna, S., 1997, "L’ éducation préscolaire aujourd’hui: realités, questions etperspectives", Revue Française de Pédagogie, 119, ÛÛ. 107-139.

Plane, S., & Garcia-Debanc, C., 2004, "L’ enseignement de l’ oral: enjeux et évolution». ™ÙÔC. Garcia-Debanc & S. Plane (coordination), Comment enseigner l’ oral à l’ écoleprimaire?, éditions Hatier, ÛÛ. 11-38.

Pound, L., 2003, Supporting Mathematical Development in the Early Years, Series:Supporting Early Learning, V. Hurst & J. Joseph (series editors), Open UniversityPress.

Pound, L., & Harrison, Ch., 2003, Supporting musical development in the Early Years,Series: Supporting Early Learning, V. Hurst & J. Joseph (Series editors), OpenUniversity Press.

Prendice, R., Matthews, J., & Taylor, H., 2003, "Creative development: learning and thearts". ™ÙÔ J. Riley (ed.), Learning in the Early Years. A guide for teachers of children3-7, Paul Chapman Publishing.

QCA (Qualifications and Curriculum Authority), 2004, Ages 3-14 – Assessment for learning– ten principles, www.qua.org.uk

Riley, J. (editor), 2003, Learning in the early years. A guide for teachers of children 3-7,Paul Chapman Publishing.

Rogoff, B., 1990, Apprenticeship in Thinking, Oxford University Press.

Roser, N., & Martinez, M., 1985, "Roles adults play in preschoolers’ response to literature",Language Arts, 62, ÛÛ. 485-490.

Short, K.G., 1991, "Literacy environments that support strategic readers". ™ÙÔ D.E. Deford,C.A. Lyons & G.S. Pinnell, Bridges to Literacy – Learning from Reading Recovery,Heinemann Portsmouth, NH, ÛÛ. 97-118.

Siraj-Blatchford, J., & MacLeod-Brudenell, 2003, Supporting Science, Design andTechnology in the Early Years, Series: Supporting Early Learning, V. Hurst & J. Joseph(series editors), Open University Press.

Siraj-Blatchford, J., & Whitebread, D., 2003, Supporting Information and CommunicationsTechnology in the Early Years, Series: Supporting Early Learning, V. Hurst & J. Joseph(series editors), Open University Press.

Slater, W., 1993, Dance and movement in the primary school. Across-curricular approach tolesson panning, Northcote House.

394

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜

Slavin, R.E., 1987, "Developmental and motivational perspectives on cooperative learning.A reconciliation", Child Development, 58, ÛÛ. 1161-1167.

Smilansky, S., Children’s Play and Learning: Perspectives and Policy Implications, TeachersCollege Press, New York.

Strozzi, P., 2002, "Daily Life at School: Seeing the Extraordinary in the Ordinary". ™ÙÔ ProjectZero, Making learning visible – children as individual and group learners, ReggioChildren, ÛÛ. 58-77.

Stupiansky, S., 1997, Building Understanding together: A constructivist Approach to EarlyChildhood Education, Delmar.

Sulzby, E., 1985, "Children’s emergent reading of favorite books: A developmental study",Reading Research Quarterly, 20, 458-481.

Teale, W.H., & Sulzby, E., 1986, "Emergent literacy as a perspective for examining howyoung children become writers and readers". ™ÙÔ W.H. Teale & E. Sulzby (eds),Emergent Literacy: Writing and reading.

Terrieux, J., Pierre, R., & Babin, N., 1996, Programme, Projets, Activités, éditions Hachette.

∆he ¡ew Jersey Department of Education (Draft), 2002, Early Childhood Education ProgramExpectations Standard of Quality,http://www.state.nj.us/njded/ece/expectations/2002/expectations.pdf

Thomson, I., 2003, "Developing young children’s counting skills". ™ÙÔ π. Thomson (ed.),Teaching and learning early number, Open University Press.

UNESCO, 2002, www.unesco.org, «Education and cultural diversity».

Vernon, S., & Ferreiro, E., 1999, "Writing Development: A Neglected Variable in theConsideration of Phonological Awareness", Harvard Educational Review, vol. 69, No 4.

Watt, F., 2002, Art Ideas, Usborne.

Wenham, M. (University of Leicester), 2003, Understanding Art: A guide for teachers, PaulChapman.

Williams, H., 1996, "Developing numeracy in the early years". ™ÙÔ R. Merttens (ed.),Teaching Numeracy, Leamington Spa: Scholastic.

Worden, P.E., & Boettcher, W., 1990, "Young children’s acquisition of alphabet knowledge",Journal of Reading Behavior, 22 (3), ÛÛ. 277-295.

395

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

399

∆√ ¶∞ƒ∞ƒ∆∏ª∞ ¶∂ƒπ∂Ã∂π1:

∞. π‰¤Â˜ Î·È ̆ ÏÈÎfi ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÓÙfiÌÈÓÔ Î·È ÈÓ¿ÎˆÓ ·Ó·ÊÔÚ¿˜.

∞1 ¡ÙfiÌÈÓÔ Ì ÂÈÎfiÓ˜ Î·È ·ÚÈıÌËÙÈο „ËÊ›·.

∞2 ¡ÙfiÌÈÓÔ Ì ۇÓÔÏ· ·fi ηıËÌÂÚÈÓ¿ ̆ ÏÈο.

∞3 ∂Ó‰ÂÈÎÙÈÎfi ̆ ÏÈÎfi ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÓÙfiÌÈÓÔ Ì ٷ ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ù˘ Ù¿Í˘.

∞4 ∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ÂÈÎfiÓ˜ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ›Ó·Î· ·Ó·ÊÔÚ¿˜ Î·È ÓÙfiÌÈÓÔ Ì ٷ ̇ Ò· Ù˘·˘Ï‹˜.

µ. ¶·È¯Ó›‰È· Ì ̇ ¿ÚÈ·

µ1 ∆Ô ·È¯Ó›‰È ÙˆÓ „·ÚÈÒÓ

µ2 ∆Ô ¿ÚÎÈÓ

µ3 ª˘ıÈΤ˜ ̄ ÒÚ˜

µ4 ∆Ú¤¯· ‚·ÙÚ·¯¿ÎÈ ÛÙË ÏÈÌÓԇϷ

°. ∫¿ÚÙ˜, ÙÚ¿Ô˘Ï˜ ‹ ̇ ¿ÚÈ· Ì ۇÓÔÏ· Î·È ·ÚÈıÌËÙÈο „ËÊ›·.

¢. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ÂÈÎfiÓ˜ ÁÈ· Û˘˙‹ÙËÛË ‹/Î·È ·Ó¿Ù˘ÍË ÈÛÙÔÚÈÒÓ.

E. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ÂÈÎfiÓ˜ ÁÈ· ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ ›Ó·Î· ηıËÎfiÓÙˆÓ.

Z. ª›· ÂÓ‰ÂÈÎÙÈ΋ ȉ¤· ÁÈ· ÙËÓ ·ÚÈıÌÔÁÚ·ÌÌ‹ Ù˘ Ù¿Í˘.

1. H ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ·Ó ÂÎÙÈÌ‹ÛÂÈ fiÙÈ Ë ÔÈfiÙËÙ· Ù˘ ÂÎÙ‡ˆÛ˘ ÙÔ ÂÈÙÚ¤ÂÈ, ÌÔÚ› Ó· ·Ó··Ú¿ÁÂÈ Î·È Ó·ÌÂÁÂı‡ÓÂÈ ÙÔ ÂÈÎÔÓÈÎfi ˘ÏÈÎfi Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙÔ ·Ú¿ÚÙËÌ· –Î·È ›Ûˆ˜ Ó· ÙÔ Ï·ÛÙÈÎÔÔÈ‹ÛÂÈ– ÁÈ· Ó· ÙÔ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÂÈ ÛÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ù˘ Ù¿Í˘.

∞. π‰¤Â˜ Î·È ̆ ÏÈÎfi ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÓÙfiÌÈÓÔ Î·È ÈӿΈӷӷÊÔÚ¿˜

™Ã∂∆π∫∞ ª∂ ∆∞ ¡∆√ªπ¡√∆Ô ÓÙfiÌÈÓÔ Â›Ó·È ¤Ó· ·È¯Ó›‰È Ô˘ ·Ú¤ÛÂÈ ÛÙ· ·È‰È¿ Î·È Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ηٷÛ΢·ÛÙ›

ÛÙËÓ Ù¿ÍË Ì ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘˜.

∆Ô ¤Ó·˘ÛÌ· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÂÓfi˜ ÓÙfiÌÈÓÔ ÌÔÚ› Ó· ‰Ôı› ›Ù ·fi Ù· ›‰È· Ù· ·È‰È¿Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ÂÌÂÈڛ˜ ·fi ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ÂÌÔÚÈο ·È¯Ó›‰È· ›Ù ·fi ÙËÓÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Ô˘ ÌÔÚ› Ó· Ù· ·Ú·ÎÈÓ‹ÛÂÈ Ó· ÂÌÏ·ÎÔ‡Ó ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· ηٷÛ΢‹˜,ϤÁÔÓÙ·˜ .¯. «£· ı¤Ï·Ù ӷ ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ì ¤Ó· ÓÙfiÌÈÓÔ Ì ٷ ÔÓfiÌ·Ù¿ Û·˜, fiˆ˜ ·˘Ù¿Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙË ÁˆÓÈ¿ Ì ٷ ÂÈÙÚ·¤˙È· ·È¯Ó›‰È·; £· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ ·›˙ÂÙ Ì·˘Ùfi, fiˆ˜ ·›˙ÂÙÂ Î·È Ì ٷ ˘fiÏÔÈ· ÓÙfiÌÈÓÔ. ∆È Ï¤ÙÂ, ı· ı¤Ï·ÙÂ;». ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ·ÂÚÒÙËÛË Ô˘ ·›ÚÓÂÈ Î·Ù¿ ηÓfiÓ· ıÂÙÈΤ˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ.

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÌϤÎÂÈ Ù· ·È‰È¿ Û fiÔÈÔ ‚·ıÌfi ÂÎÙÈÌ¿ fiÙÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó··ÓÙ·ÔÎÚÈıÔ‡Ó, Ù· ηÏ› .¯. Ó· ÛÎÂÊÙÔ‡Ó Ò˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÙÔ Î·Ù·Û΢¿ÛÔ˘Ó (¶Ò˜ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ÙÔ ÊÙÈ¿ÍÔ˘ÌÂ; ∆È ˘ÏÈο ı· ¯ÚÂÈ·ÛÙÔ‡ÌÂ;). ∂ÙÔÈÌ¿˙Ô˘Ó fiÏÔÈÌ·˙› Ì›· Ï›ÛÙ· Ì ٷ ˘ÏÈο Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó. ∆· ·È‰È¿ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÊÚÔÓÙ›‰· ÙÔ˘˜ ÙËÛ˘ÁΤÓÙÚˆÛË ̆ ÏÈÎÒÓ ÁÈ· ·˘Ù‹ ÙËÓ Ë̤ڷ ·›ÚÓÔ˘Ó ÙË Ï›ÛÙ· Î·È ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó Î·È ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó Ù··ÓÙ›ÛÙÔȯ· ̆ ÏÈο ·fi Ù· Û˘ÚÙ¿ÚÈ· ÛÙ· ÔÔ›· Â›Ó·È ÙÔÔıÂÙË̤ӷ.

∞Ó Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÙÔ ÎÚ›ÓÂÈ ÛÎfiÈÌÔ, Ë Î·Ù·Û΢‹ Á›ÓÂÙ·È Û˘ÏÏÔÁÈο Ì ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹fiÏˆÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÛ·ı› Ì ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ó· Ù· ·Ú·ÎÈÓ› Ó· ‚Ú›ÛÎÔ˘ÓχÛÂȘ. ¶.¯. «¶fiÛ˜ ηÚ٤Ϙ ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ı· ¯ÚÂÈ·ÛÙԇ̠·Ó ı· ‹ıÂÏ οı ·È‰› Ó·¿ÚÂÈ ·fi ‰‡Ô ηÚ٤Ϙ;», «ŸÏ˜ ÔÈ Î·Ú٤Ϙ Ì·˜ ¤¯Ô˘Ó ÙÔ ›‰ÈÔ ¯ÚÒÌ·. ¶Ò˜ ı·ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ͤÚÔ˘Ì Ì ÔÈ· ηÚ٤Ϸ ı· ·Ú¯›˙ÂÈ ÙÔ ·È¯Ó›‰È Ì·˜; Œ¯ÂÙ οÙÈ Ó·ÚÔÙ›ÓÂÙÂ;» ∆· ·È‰È¿ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó È‰¤Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË ÙÔ˘ ·È¯ÓȉÈÔ‡ Ô˘ ÙȘ·ÓÙÏÔ‡Ó ·fi Ù· ÓÙfiÌÈÓÔ ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘, fiˆ˜ Ó· ·Ú¯›˙ÂÈ Ë ÚÒÙË Î·Ú٤Ϸ Ì ¤Ó· ‚¤ÏÔ˜ ‹Ì ̛· ÌÂÁ¿ÏË ÎԢΛ‰· Î.Ï. ∂ÈϤÁÂÙ·È Ë È‰¤· Ô˘ ̆ ÈÔıÂÙÂ›Ù·È ·fi Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·È‰È¿.

∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ›Û˘ ÌÔÚ› Ó· Ù· ÚÔÙÚ¤„ÂÈ Ó· ÛÎÂÊÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓηÚÙÒÓ, .¯. «∆È ı· ÚÔÙ›ӷÙ ӷ ‚¿ÏÔ˘Ì ÌÂÙ¿; ºˆÙÔÁÚ·Ê›· ‹ fiÓÔÌ·; °È·Ù›; ¶ÔÈÔ fiÓÔÌ·;°È·Ù›;». ⁄ÛÙÂÚ· ·fi ÔÏϤ˜ ‰ÔÎÈ̤˜ ·ÔÊ·Û›˙Ô˘Ó Ì ÔÈ· ÛÂÈÚ¿ ı· ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ÔÈʈÙÔÁڷʛ˜ Î·È Ù· ÔÓfiÌ·Ù· Î·È Ù· ·È‰È¿ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·È Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó Û ÙÈ ÓÔÌ›˙Ô˘ÓfiÙÈ ı· Ù· ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ô ÙÚfiÔ˜ Ô˘ ¤ÏÂÍ·Ó.

∆· ÔÓfiÌ·Ù· ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi, ·ÚÔ˘Û›· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ¶¿ÓÙ· ÌÂÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ˘ÔÎÈÓ› ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·Ó·˙‹ÙËÛ˘ ‚Ô‹ıÂÈ·˜: .¯. «¶Ô‡ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÙ ‚Ô‹ıÂÈ·, ·Ó Û·˜ ̄ ÚÂÈ·ÛÙ›, ÁÈ· Ó· ‰È·‚¿ÛÂÙ ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘Ê›ÏÔ˘ Û·˜ Ô˘ Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓÔ ÛÙËÓ Î·Ú٤Ϸ;», «™ÎÂÊÙ›Ù ԇ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÁÚ·Ì̤ӷÛÙËÓ Ù¿ÍË Ì·˜ Ù· ÔÓfiÌ·Ù· fiÏˆÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. £· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ ‚ÔËıËı›Ù ·fi ÙÔӛӷη ·˘ÙfiÓ; ¶Ò˜;»

™˘Ó‹ıˆ˜ Ù· ·È‰È¿ ·Á·Ô‡Ó Ôχ Ù· ·È¯Ó›‰È· Ô˘ Ù· ›‰È· ¤¯Ô˘Ó Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ÛÙËÓηٷÛ΢‹ ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ ·Ú¤ÛÂÈ Ó· Ù· ·›˙Ô˘Ó Û˘¯Ó¿.

400

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

401

∆· ·È¯Ó›‰È· Ô˘ ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó Ù· ·È‰È¿ ¤¯Ô˘Ó ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜ ÛÙË ÁˆÓÈ¿ ‹ ÛÙÔ Ú¿ÊÈÙˆÓ ÂÈÙÚ·¤˙ÈˆÓ ·È¯ÓȉÈÒÓ.

∂ÎÙfi˜ ·fi ÙȘ ȉ¤Â˜ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Â‰Ò, ÓÙfiÌÈÓÔ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÛ΢·ÛÙÔ‡Ó·ÎfiÌË:

● Ì ٷ ̇ Ò· ÙÔ˘ ‰¿ÛÔ˘˜,

● Ì ٷ Ê˘Ù¿ ÙÔ˘ ΋Ԣ ÙÔ˘ ÓËÈ·ÁˆÁ›Ԣ,

● Ì ٷ ·È¯Ó›‰È· Ô˘ ·Ú¤ÛÔ˘Ó ÛÙ· ·È‰È¿,

● Ì ٷ ̄ ÚÒÌ·Ù· Ô˘ ·Ú¤ÛÔ˘Ó ÛÙ· ·È‰È¿,

Î·È ÔÏÏ¿ ¿ÏÏ· Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ٷ Û¯¤‰È· ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ÙȘ ηıËÌÂÚÈÓ¤˜ ‰Ú·ÛÙË-ÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË.

™Ã∂∆π∫∞ ª∂ ∆√À™ ¶π¡∞∫∂™ ∞¡∞º√ƒ∞™√ ›Ó·Î·˜ ·Ó·ÊÔÚ¿˜ Ì ٷ ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ù˘ Ù¿Í˘ Î·È ›Ûˆ˜ Ô ›Ó·Î·˜

·Ó·ÊÔÚ¿˜ Ì ÙÔÓ Î·ÈÚfi (‚Ï. ÎÂÊ. 8) Â›Ó·È ÔÈ ÌfiÓÔÈ Ô˘ ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ·Ó·ÚÙË̤ÓÔÈ ÛÂÛÙ·ıÂÚ‹ ı¤ÛË Ì¤Û· ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·ı’ fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ̄ ÚÔÓÈ¿˜. ŸÏÔÈ ÔÈ ̆ fiÏÔÈÔÈ ›Ó·Î˜·Ó·ÊÔÚ¿˜ ·Ó·ÚÙÒÓÙ·È ÁÈ· fiÛÔ ¯ÚfiÓÔ ‰È·ÚΛ Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ ÂοÛÙÔÙ ı¤Ì·ÙÔ˜ ηÈÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙÔÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ı¤ÛË, ·’ fiÔ˘ Ù· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÔ˘˜·Ó·Û‡ÚÔ˘Ó fiÙ·Ó ıÂÏ‹ÛÔ˘Ó Ó· ÙÔ˘˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ·›ÍÔ˘Ó Ì ٷ ÓÙfiÌÈÓÔ Ô˘Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ·˘ÙÔ‡˜. ∫·È ·˘Ùfi ÁÈ·Ù› ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÁÚ·ÙÔ‡ ÏfiÁÔ˘ Ù˘ Ù¿Í˘ ‰ÂÓ Â›Ó·ÈÛÎfiÈÌÔ Ó· Â›Ó·È «ÊÔÚو̤ÓÔ». ŒÓ· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ù¿Í˘ ÁÂÌ¿ÙÔ Ì ÔÏϤ˜ Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ÁÚ·Ù¤˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Â›Ó·È ÎÔ˘Ú·ÛÙÈÎfi ÁÈ· Ù· ·È‰È¿ Î·È ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ÙÔ˘˜ ÚÔηϤÛÂÈÛ‡Á¯˘ÛË.

Α1 Ντόµινο µε εικόνες και αριθµητικά ψηφία

402

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

403

Α2 Nτόµινο µε σύνολα από καθηµερινά υλικά2

404

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

2. °È· Ù· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÓÙfiÌÈÓÔ, ‚Ï. ÂÚÈÔ‰ÈÎfi °¤Ê˘Ú˜,«EÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi», Ù‡¯Ô˜ 16, ÛÛ. 41 Î·È 48.

°È· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÓÙfiÌÈÓÔ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ÔÏÏ¿ Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ˘ÏÈοfiˆ˜ ¯·ÚÙfiÓÈ·, ÛfiÚÔÈ, ÎÔ˘ÌÈ¿ ÎÈ ·ÎfiÌË Û›ÚÙ·, Ô‰ÔÓÙÔÁÏ˘Ê›‰Â˜, ÛÎÏËÚ¿ ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ·ÁÈ· ηÙÛ·ÚfiϘ Î.¿.

H ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‚ÔËı¿ Ù· ·È‰È¿ Ó· οÓÔ˘Ó fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡˜ Ô˘ ·ÓÙÈÛÙÔȯԇÓÛÙÔ˘˜ ·ÚÈıÌÔ‡˜ ·fi ÙÔ ¤Ó· ¤ˆ˜ ÙÔ ¤ÍÈ.

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

405

Α3 Ενδεικτικό υλικό για την κατασκευή ντόµινο µε τα ονόµατα των παιδιών της τάξης

406

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

Α4 Ενδεικτικές εικόνες για την κατασκευή πίνακααναφοράς και ντόµινο µε τα ζώα της αυλής

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

407

Β. Παιχνίδια µε ζάρια

Β1 Το παιχνίδι των ψαριών

408

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

409

410

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

Πούλιες για το παιχνίδι των ψαριών

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

Β2 Το πάρκιν

411

Β3 Οι µυθικές χώρες

412

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

413

Υλικό για το ζάρι του παιχνιδιού «Μυθικές χώρες»

414

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

Β4 Τρέχα βατραχάκι στη λιµνούλα

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

Γ. Kάρτες, τράπουλες ή ζάρια µε σύνολα και αριθµητικά ψηφία

415

416

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

417

418

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

419

420

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

421

∆. Ενδεικτικές εικόνες για συζήτηση ή/και ανάπτυξη ιστοριών

422

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

423

424

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

425

426

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

427

428

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

429

430

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

E. Ενδεικτικές εικόνες για τη διαµόρφωση του πίνακακαθηκόντων3

3. √È ÂÓ‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ ÂÈÎfiÓ˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó Î·È ÁÈ· Û˘˙‹ÙËÛË.

¶·Ú¿ÚÙËÌ·

431

Z. Μία ενδεικτική ιδέα για αριθµογραµµή της τάξης

Με απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης τα διδακτικά βιβλία του∆ηµοτικού, του Γυµνασίου και του Λυκείου τυπώνονται από τονΟργανισµό Εκδόσεως ∆ιδακτικών Βιβλίων και διανέµονται δωρε-άν στα ∆ηµόσια Σχολεία. Τα βιβλία µπορεί να διατίθενται προςπώληση, όταν φέρουν βιβλιόσηµο προς απόδειξη της γνησιότη-τάς τους. Κάθε αντίτυπο που διατίθεται προς πώληση και δενφέρει βιβλιόσηµο, θεωρείται κλεψίτυπο και ο παραβάτης διώκεταισύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 7, του Νόµου 1129 της15/21 Μαρτίου 1946 (ΦEK 1946, 108, A΄).

Απαγορεύεται η αναπαραγωγή οποιουδήποτε τµήµατος αυτού του βιβλίου, πουκαλύπτεται από δικαιώµατα (copyright), ή η χρήση του σε οποιαδήποτε µορφή, χωρίςτη γραπτή άδεια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

BIBΛIOΣHMO