Ενότητες 34-36. Το ξεκίνημα του Μικρασιατικού πολέμου

ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Στα τέλη του Α’ Παγκόσμιου πολέμου εκπρόσωποι των νικητών συγκεντρώθηκαν στο Παρίσι (Συνέδριο του Παρισιού, 1919-1920) για να συζητήσουν τους όρους των συνθηκών ειρήνης. Οι ηττημένοι, οι ουδέτεροι και η Σοβιετική Ένωση δεν κλήθηκαν.

Συνδιάσκεψη ειρήνης των Παρισίων 1919-1920. Οι ηγέτες των Συμμάχων στη Συνδιάσκεψη των Παρισίων. Από αριστερά: Βιτόριο Ορλάντο, Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ, Ζορζ Κλεμανσό και Γούντροου Γουίλσον

Από τις συνθήκες που υπογράφηκαν, δύο αφορούσαν την Ελλάδα, η οποία επειδή ήταν από την πλευρά των νικητών, είχε την ευκαιρία να ενσωματώσει σημαντικά νέα εδάφη.

Η συνθήκη του Νεϊγύ (Νοέμβριος

1919) υποχρέωνε τη Βουλγαρία

να παραχωρήσει στην Ελλάδα την

Ανατολική Μακεδονία και τη

Δυτική Θράκη. Προβλεπόταν η

δυνατότητα αμοιβαίας

ανταλλαγής πληθυσμών ανάμεσα

σε Ελλάδα και Βουλγαρία.

Η συνθήκη του Νεϊγύ

Η συνθήκη των Σεβρών (28 Ιουλίου/10

Αυγούστου 1920) επιβλήθηκε στην

Οθωμανική αυτοκρατορία.

Τα νησιά Ίμβρος, Τένεδος και η Ανατολική

Θράκη μέχρι τα πρόθυρα της

Κωνσταντινούπολης δίνονταν στην Ελλάδα.

Ο σουλτάνος αναγνώριζε επίσημα την

ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Β. και Α.

Αιγαίου και η Ιταλία παραχωρούσε στην

Ελλάδα τα Δωδεκάνησα, εκτός από τη Ρόδο.

Η Αντάντ ανέθετε στην Ελλάδα τη διοίκηση

της περιοχής της Σμύρνης για πέντε χρόνια.

Στη συνέχεια, οι κάτοικοι της περιοχής θα

αποφάσιζαν με δημοψήφισμα για την τύχη

της. Τα Στενά τέθηκαν υπό διεθνή έλεγχο.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπογράφει τη Συνθήκη των Σεβρών

Η συνθήκη των Σεβρών

Το συμβούλιο του Παρισιού έδωσε εντολή στην Ελλάδα, τον Απρίλιο του 1919, να στείλει στρατεύματά της στη Μικρά Ασία. Στις 2 Μαΐου 1919 Έλληνες στρατιώτες αποβιβάστηκαν στη Σμύρνη και κατέλαβαν την πόλη και μια περιοχή περίπου 17.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων γύρω από αυτή.

Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας δέχτηκαν το γεγονός με ενθουσιασμό, ενώ οι Τούρκοι αντέδρασαν αρνητικά. Με ευθύνη και των δύο πλευρών σημειώθηκαν από την πρώτη στιγμή επεισόδια με νεκρούς και τραυματίες. Οι Ιταλοί, που είχαν καταλάβει εδάφη νότια της ελληνικής ζώνης, δυσαρεστήθηκαν, καθώς διεκδικούσαν και εκείνοι τη Σμύρνη.

Ο ελληνισμός της δυτικής Μικράς Ασίας

και του Πόντου

Αν και οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί

αποτελούσαν τη μεγάλη πλειονότητα, οι

ελληνορθόδοξες κοινότητες, εύπορες

και καλά οργανωμένες, είχαν έντονη

παρουσία στα δυτικά παράλια της

Μικράς Ασίας και στα παράλια του

Πόντου. Οι Έλληνες αποτελούσαν την

πλειονότητα μόνο στην πόλη της

Σμύρνης. ‘Άλλες πόλεις με σημαντική

ελληνική παρουσία ήταν το Αϊδίνι, το

Αϊβαλί, η Τραπεζούντα κ.ά.

Είχαν ιδρύσει πολλά ελληνικά σχολεία και πολιτιστικούς συλλόγους, ενώ υπήρχαν και αρκετά τυπογραφεία όπου εκδίδονταν ελληνικά βιβλία και εφημερίδες.

Οι έλληνες της Μικράς Ασίας και του Πόντου ασχολούνταν με επιχειρήσεις και εμπόριο και είχαν συγκεντρώσει αρκετά μεγάλο πλούτο.

Το Φροντιστήριον της Τραπεζούντας

• Ενίσχυση του τουρκικού εθνικισμού, ιδίως μετά την επικράτηση των Νεοτούρκων (1908)• Επιδίωξη ισχυρών γερμανικών συμφερόντων να κερδίσουν κυρίαρχη θέση στην οθωμανική οικονομία (εκτοπίζοντας τους Έλληνες, τους Αρμένιους και τους Εβραίους)

Συστηματικοί διωγμοί των ελληνορθόδοξων πληθυσμών από το 1913.

Έτσι, στα χρόνια των βαλκανικών πολέμων και του Α’ Παγκόσμιου πολέμου, με το επιχείρημα ότι η παρουσία ελληνικών πληθυσμών θα έθετε σε κίνδυνο τις τουρκικές πόλεις αν δέχονταν ελληνική επίθεση, εκτοπίστηκαν στην ενδοχώρα περίπου 150.000 Έλληνες.

Εκτοπισμός –γενοκτονία των Ποντίων

Παράλληλα, οργανώθηκαν τα τάγματα εργασίας στα οποία κατατάσσονταν ελληνορθόδοξοι άνδρες πάνω από 45 ετών που οδηγούνταν για αγγαρείες σε λατομεία και δημόσια έργα στο εσωτερικό της χώρας. Έτσι εξοντώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες της Μικράς Ασίας και του Πόντου, πράγμα που αποτέλεσε αληθινή τραγωδία για τον ελληνισμό. Ίδια τύχη είχαν και οι Αρμένιοι.

Έλληνες σε Τάγματα Εργασίας