Εκπαιδευτική επίσκεψη του 3ου Γυμνασίου Αμαλιάδας στη

Βλαχέρνα της Κυλλήνης και στην Αγία Σοφία Ανδραβίδας

Mονή της Παναγίας της Βλαχέρνας στην Κυλλήνη της Ηλείας (12ου αι.) με στοιχεία δυτικής &

ανατολικής Τέχνης

έχει πάρει το όνομά της από την ονομαστή Παναγία των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη

• Είναι άγνωστο το πότε ακριβώς ιδρύθηκε η Μονή. Πάντως το Καθολικό της έχει υλικά προερχόμενα από άλλο ναό παλαιοχριστιανικής τέχνης που άκμασε μεταξύ των ετών 330-630 μ.Χ.

• Εικάζεται ότι η ίδια η Μονή μάλλον ιδρύθηκε πριν από τον 9ο αιώνα. Το αξιόλογο Καθολικό της είναι αφιερωμένο στο Γενέσιο της Υπεραγίας Θεοτόκου και πανηγυρίζει ανά έτος στις 8 Σεπτεμβρίου.

• Τα γλυπτά μάρμαρα που είναι ενσωματωμένα στο Καθολικό και υπάρχουν στη Μονή προέρχονται από τον αρχικό παλαιοχριστιανικό ναό, ο οποίος μάλλον κατέπεσε από κάποιο ισχυρό σεισμό, αφού άλλωστε πολλές φορές η Μονή και γενικότερα η Ηλεία έχουν πληγεί από δυνατούς σεισμούς.

Σκαλιστή επιγραφή στο εξωτερικό του Ναού Βλαχερνών

• Κατά την περίοδο της πρώτης Φραγκοκρατίας (1204-1460) κυριεύτηκε από τους Φράγκους και πέρασε στα χέρια Δυτικών μοναχών του Πριγκιπάτου της Αχαΐας. Οι Βιλλεαρδουίνοι, οι ηγεμόνες της περιοχής, σεβάστηκαν τους Ορθοδόξους και δεν προέβησαν σε ωμότητες και βίαιο εκλατινισμό των κατοίκων.

• Μετά από την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1261 από τον Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο πολλές ορθόδοξες Μονές αποδόθηκαν από τους Λατίνους στους Ορθοδόξους όχι όμως και η Μονή της Βλαχέρνας

• Οι διαδοχικές επιδρομές Τούρκων, Αλβανών κ.ά. κατά τον 17ο και 18ο αιώνα είχαν ως αποτέλεσμα την πρόκληση σοβαρών ζημιών στη Μονή που ολοκληρώθηκαν με την πυρπόλησή της από τους Αιγυπτίους του στρατηγού Ιμπραήμ κατά τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης (1826) εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κατά ευτυχή συγκυρία το Καθολικό της Μονής σώθηκε από την πυρκαγιά, αλλά η Μονή ερημώθηκε αφού φονεύτηκαν οι περισσότεροι μοναχοί της, ενώ οι υπόλοιποι αιχμαλωτίστηκαν.

• Το Καθολικό της Μονής, είναι τρίκλιτη βασιλική, ξυλόστεγη –η στέγη του μεσαίου κλίτους είναι ξύλινη–, άνευ τρούλου. Έχει σχήμα ορθογωνίου και διαιρείται σε εξωνάρθηκα, εσωνάρθηκα ή πρόναο και κυρίως ναό.

• Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, παλαιότερο θεωρείται το Ανατολικό τμήμα του, το οποίο χτίστηκε με ρυθμό Βυζαντινό,

• ενώ νεότερο είναι το Δυτικό του τμήμα που χτίστηκε με ρυθμό Ρωμανικό. Συνεπώς το Ανατολικό τμήμα του Καθολικού χτίστηκε πρώτο.

• Στη συνέχεια σταμάτησαν οι εργασίες το 1205 με την κατάληψη της Πελοποννήσου από τους Φράγκους, οι οποίοι όταν κατέλαβαν τη Μονή τροποποίησαν το αρχικό σχέδιο του ναού

• Πιθανότατα τότε στον νότιο-ανατολικό τοίχο του εξωνάρθηκα, κατά προσφιλή τους συνήθεια, ενσωμάτωσαν και το ιδιόμορφο κατακόρυφο ηλιακό ρολόι της Μονής

Το ηλιακό ρολόι στην Μονή Βλαχέρνας Κυλλήνης

Το ιδιόμορφο αυτό ηλιακό ρολόι θυμίζει το μισό ενός λουλουδιού με 26 πέταλα, κάθε πέταλο να αποτελεί τον αντίστοιχο τομέα. Έτσι, το ρολόι έχει 13 ωρικές γραμμές που θεωρητικά βρίσκονται στην εσωτερική επιφάνεια των τομέων πετάλων, που αποτελούν και τις αντίστοιχες ώρες.

Όψη του Ναού της Παναγίας Βλαχέρνας

Η Τέταρτη Σταυροφορία και η άλωση της Πόλης 1204 μ.Χ.

Το οικόσημο του Πριγκιπάτου της Αχαΐας και του Γοδεφρείδου Α' Βιλλαρδουίνου

Πρωτεύουσα Ανδραβίδα (1205-1249)Μυστράς (1249-1261)Χαλανδρίτσα (1324-1432

• Το Πριγκιπάτο της Αχαΐας ήταν ένα κρατίδιο που δημιουργήθηκε από τον Γουλιέλμο Σαμπλίτη κατά την Δ' Σταυροφορία (1205-1210) στα εδάφη της Πελοποννήσου (Μοριάς), τα οποία μοιράστηκαν σε φέουδα μεταξύ των Φράγκων Σταυροφόρων.

• Ήταν ένα κραταιό κρατίδιο, υπό την κυριαρχία των Φράγκων, αρχικά υπό την εξουσία του Γουλιέλμου Σαμπλίτη και στη συνέχεια από τους Βιλλεαρδουίνους.

• Η κατάσταση του πριγκιπάτου άλλαξε πολλές φορές μέχρι το 1452, οπότε και επανήλθε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπό τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, μετέπειτα αυτοκράτορα του Βυζαντίου, για να περάσει μετά από λίγο στους Οθωμανούς Τούρκους.

• Η πρωτεύουσα του πριγκιπάτου ήταν η Ανδραβίδα. Κύριο λιμάνι του ήταν η Γλαρέντζα ή Clarence (στη θέση Παλαιόκαστρο, δυτικά της σημερινής Κυλλήνης) και σημαντικό του κάστρο ήταν το Χλεμούτσι ή Clermont λίγο πιο νότια.

Κάστρο Χλεμούτσι

Το κάστρο χτίστηκε εξαρχής από τους Φράγκους  και ονομάστηκε Clermont που στα Ελληνικά έγινε  Χλεμούτσι.

Από την κορυφή του λόφου το Χλεμούτσι προστάτευε το φημισμένο εμπορικό λιμάνι της Γλαρέντζας και την πρωτεύουσα του πριγκιπάτου Ανδραβίδα,

εξασφαλίζοντας τον έλεγχο της περιοχής που αποτέλεσε το κέντρο των φράγκικων κτήσεων στο Μοριά, η οποία γνώρισε ιδιαίτερη ακμή και αίγλη κατά την εποχή των

Βιλλεαρδουίνων.

• Ο ναός της Αγίας Σοφίας χτίστηκε από τον Γοδοφρείδο και ήταν η μεγαλοπρεπέστατη εκκλησία στον Ελλαδικό χώρο.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε δεν χρησιμοποιούταν μόνο ως χώρος απόδοσης τιμής και λατρείας στον θεό, αλλά εκτός των άλλων σε αυτήν συνεδρίαζαν ο πρίγκιπας και οι βαρόνοι και έπαιρναν σημαντικές αποφάσεις.

• Από τον επιβλητικό ναό της Αγίας Σοφίας μόνο ένα μικρό μέρος της σώζεται ως σήμερα στο κέντρο της πόλης. Το οικοδόμημα είχε μήκος 45,5 μέτρα ενώ το πλάτος του έφτανε τα 19 μέτρα.

• Το ιερό του, που σώζεται σήμερα έχει τρία διαμερίσματα με το μεσαίο να είναι και το ψηλότερο, που έχει μήκος 5 μέτρα και σχηματίζει ένα όχι κυκλικό θόλο. Η τεχνοτροπία του είναι δυτική και ο ρυθμός γοτθικός

• Βασιλική με τρία κλίτη. Το κεντρικό κλίτος έχει διπλάσιο πλάτος από τα πλάγια, ενώ διακρίνονται ακόμη σε κάποια σημεία τα ίχνη των βάσεων των κιόνων, οι οποίοι πρέπει να έφεραν τις τοξοστοιχίες που χώριζαν τα κλίτη.

• Το δάπεδο του ιερού είναι σχεδόν κατά 1μ. υπερυψωμένο από αυτό του κεντρικού κλίτους και η πρόσβαση πρέπει να γινόταν δια μέσου μερικών βαθμίδων.

• Οι Δομινικανοί, που έκτισαν την Αγία Σοφία, αποτελούσαν ένα μοναστικό τάγμα ιεροκηρύκων και πήραν το όνομά τους από τον ιδρυτή τους, τον Άγιο Δομίνικο. Κοιτίδα του τάγματος είναι η νότια Γαλλία και ειδικώς η περιοχή της Τουλούζης.

Άγιος Δομίνικος Θυρεός του Δομινικανού Τάγματος

Εκπαιδευτική επίσκεψη του 3ου Γυμνασίου Αμαλιάδας στη

Βλαχέρνα της Κυλλήνης και στην Αγία Σοφία Ανδραβίδας

ΚΑΛΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΠΑΙΔΙΑ!!!!!!!!!!!!!!!!