ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΞΑΝΘΗΣ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ

Όρος : «Recombinant Architecture»

Βιβλίο: «City of Bits: Space, Place, and the Infobahn», William J. Mitchell

ΛΟΗ ΜΑΡΙΑΝΝΑ A.M.601650

Διδάσκουσα: Μάντζου Πολυξένη

Ξάνθη, Φεβρουάριος 2016

2

Περιεχόμενα

1. Συνοπτική Περιγραφή του Όρου ....................................................................... 3

2. Concise description of the term ......................................................................... 3

3. Ανάλυση του Όρου ........................................................................................... 4

Βιβλιογραφία/Αναφορές .................................................................................. 9

4 Εικονογραφικές αναπαραστάσεις του όρου ...................................................... 10

5. Περίληψη του Βιβλίου «City of Bits: Space, Place, and the Infobahn», William J.

Mitchell ............................................................................................................... 12

3

1. Συνοπτική Περιγραφή του Όρου

Ο όρος “Recombinant Architecture” χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1995

από το συγγραφέα William J. Mitchell. Σύμφωνα λοιπόν με το συγγραφέα η κατοικία

μπορεί πλέον να αποτελεί ταυτόχρονα και χώρο εργασίας, ψυχαγωγίας ή παροχής

υπηρεσιών καθώς όλα γίνονται μέσα από την οθόνη ενός υπολογιστή. Οι

υπολογιστές και το διαδίκτυο έχουν ήδη αντικαταστήσει τις συμβατικές

δραστηριότητες της καθημερινότητάς μας που απαιτούν συνήθως μια βόλτα, όπως

για παράδειγμα ψώνια, ταχυδρόμηση επιστολών, δανεισμός βιβλίων από τη

βιβλιοθήκη και ούτω καθεξής. Οι εν λόγω δραστηριότητες έχουν αντικατασταθεί

από το e-shopping, τα e-mail και web surfing για πληροφορίες ή λήψη e-books.

Ουσιαστικά πρόκειται για μια νέα μορφή αρχιτεκτονικής η οποία συνδυάζει το

δομημένο περιβάλλον με την ψηφιακή τεχνολογία.

2. Concise description of the term

The term “Recombinant Architecture” was used for the first time at 1995 by the

author William J. Mitchel. According to the writer nowadays, home can also be an

office, a movie theater, a post office, a library, a shopping mall, a bank and many

other things at the same time, since everything is taking place within the computer

screen. Today, computers and internet have already replaced the conventional

functions of our daily activities that usually require a walk down the road, for

example shopping your groceries, dropping your letters at the nearest post-box,

borrowing books from the library and so on. These activities have been replaced by

online shopping, e-mail technology and web surfing for information or downloading

e-books for that purpose. In other words it a new form of architecture that combines

the structural environment with the digital technology.

4

3. Ανάλυση του Όρου

Μέρα με τη μέρα η ψηφιακή τεχνολογία εντάσσεται ολοένα και περισσότερο

στην καθημερινότητά μας. Τα κτίρια αναγκάζονται να αλλάξουν μορφή ή να

δημιουργηθούν από την αρχή, προκειμένου να ικανοποιήσουν τις νέες ανάγκες των

χρηστών τους. Η μορφή των κτιρίων γίνεται πιο ευέλικτη, υβριδική αφού εκτός από

τη βασική λειτουργία για την οποία έχουν κατασκευαστεί, καλούνται πλέον να

υπηρετήσουν και άλλες πρόσθετες.

Στη συμβατική αρχιτεκτονική, σε κάθε κτίριο η κάτοψή του μας δείχνει ξεκάθαρα

πώς λειτουργεί. Τα σημεία εισόδου και εξόδου στο κτίριο, οι διάδρομοι

κυκλοφορίας εντός αυτού είναι εμφανή όπως επίσης και η σύνδεσή του με το

ευρύτερο περιβάλλον. Όταν όμως υπεισέρχεται στο κτίριο η ψηφιακή τεχνολογία

και η κίνηση των δεδομένων στο διαδίκτυο αντικαθιστά την κίνηση των ανθρώπων

κατά μήκος των διαδρομών κυκλοφορίας, οι χωρικές συνδέσεις που έχουμε

συνηθίσει να αλλάζουν ριζικά. Τα δομικά μέρη των μέχρι τώρα γνωστών

αρχιτεκτονικών και πολεοδομικών συνθέσεων, μπορούν να αρχίσουν να εισρέουν

το ένα στο άλλο, και ενδεχομένως μπορούν να ανασυντεθούν σύμφωνα με τα νέα

δεδομένα. Ίσως αυτός ο συνδυασμός των χώρων (π.χ. κατοικίας και εργασίας που

κάποτε θεωρούσαμε ότι ανήκουν σε διαφορετικά κτίρια) μπορεί να παρέχει αρκετά

πλεονεκτήματα. Σε κάθε περίπτωση, τα παλιά στερεότυπα έχουν καταρρεύσει και

νέοι συνδυασμοί έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται.

Τα κτίρια και τα επιμέρους τμήματα των κτιρίων θα πρέπει πλέον να σχετίζονται

όχι μόνο με το φυσικό και αστικό περιβάλλον, αλλά και με τις ρυθμίσεις του

κυβερνοχώρου. Θα πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή στην «καλωδίωση» των

σπιτιών και των γραφείων, καθώς τα πάντα πρέπει να είναι συμβατά με τη

συνδεσιμότητα του διαδικτύου και άλλων ασύρματων συσκευών.

Η τεχνολογία έχει αλλάξει τις βασικές απαιτήσεις για το χώρο σε ένα κτίριο. Τα

κτίρια έχουν πλέον πιο ευέλικτη μορφή και λειτουργίες, και αυτοί οι νέοι τύποι

κτιρίων είναι όλο και πιο δημοφιλείς. Οι τράπεζες μπορεί να έχουν ένα

ενσωματωμένο καφενείο, και πολλές κατοικίες έχουν αντικαταστήσει το ρόλο των

γραφείων. Ό,τι μπορεί να βρεθεί σε ένα γραφείο θα μπορούσε να βρεθεί στα

5

περισσότερα σπίτια. Στη θέση των καθιστικών, έχουμε οικιακούς χώρους που

μπορούν να παρέχουν εκπαίδευση και ψυχαγωγία.

Η μορφή του κτιρίου δεν αντικατοπτρίζει απόλυτα τη λειτουργία του. Πιθανώς,

σήμερα οι περισσότεροι ανησυχούν μόνο για το τι ένα κτίριο μπορεί να τους

προσφέρει, ανεξάρτητα από το πώς φαίνεται.

Η ίδια προσοχή που δίνεται στο εσωτερικό των κτιρίων, θα πρέπει να δοθεί και

στο εξωτερικό τους. Το κτίριο δε θα πρέπει να κρύβει τις καινοτόμες λειτουργίες στο

εσωτερικό του, αλλά πρέπει να είναι τόσο εκφραστικό όσο και συναρπαστικό. Η

ποιότητα και η αισθητική του αστικού ιστού εξαρτάται από την σύνθεση των

μορφών των κτιρίου. Εάν η εξωτερική όψη των κτιρίων είναι τόσο τετριμμένη, όπως

φαίνεται, η ποιότητα της αστικής εμπειρίας, θα αποσβένει με την πάροδο του

χρόνου.

Αν και ο εικονικός κόσμος των δικτυακών τόπων προσφέρει μια μεθυστική σειρά

από νέες εμπειρίες, δε θα πρέπει να αποστασιοποιηθούμε από το φυσικό μας

περιβάλλον. Αντίθετα, η άνοδος του κυβερνοχώρου θέτει υπό εξέταση τη σχέσης

της με τον φυσικό κόσμο.[3] Ο χρήστης περπατά μέσα στον φυσικό κόσμο με

ψηφιοποιημένα όραμα, συνήθως με ενσωματωμένες πληροφορίες. Τα όρια μεταξύ

φυσικής και εικονικής πραγματικότητας έχουν αρχίσει να γίνονται δυσδιάκριτα και

η αρχιτεκτονική και τα δομικά στοιχεία αντιμετωπίζουν περισσότερες προκλήσεις

από ποτέ. Τα κτίρια θα είναι πιο έξυπνα κατασκευασμένα στο μέλλον, σε

συγχρονισμό με την έλευση των νέων τεχνολογιών[4].

Αναφορές - Παραδείγματα

1. Οι φυλακές, όπως και τα νοσοκομεία, είναι μέρη για ακούσιο περιορισμό υπό

την εποπτεία κάποιων. Η φυλάκιση υποτίθεται ότι θα απομονώσει τους

εγκληματίες, θα τους τιμωρήσει για τις πράξεις τους, και ίσως τους σωφρονίσει.

Πλέον τα ηλεκτρονικά μέσα μπορούν να εκτελέσουν πολλές από τις

παραδοσιακές λειτουργίες της φυλακής χωρίς τα κελιά και τους τοίχους -

πειθαρχία και τιμωρία χωρίς τη φυλακή. Στο πλαίσιο του προγράμματος

ηλεκτρονικής εποπτείας, κάποιοι Αμερικανοί δράστες καταδικάστηκαν σε κατ'

6

οίκον περιορισμό και είναι εξοπλισμένα με πομποδέκτες anklet (βραχιολάκια) οι

οποίοι συνδέονται σε τηλεφωνικά μόντεμ. Ένας κεντρικός σταθμός

παρακολούθησης αυτόματα ειδοποιείται κάθε φορά που ο χρήστης κινείται

πάνω από μια ορισμένη απόσταση από το μόντεμ. Φυσικά το σύστημα δεν θα

ήταν πλήρες χωρίς αποτελεσματικούς τρόπους για να εφαρμόσουν

ακινητοποίηση και τιμωρητική βία. Αλλά αυτό δεν φαίνεται πάρα πολύ

δύσκολο. Το βραχιολάκι θα μπορούσε να ακούγεται δυνατά και να

ενεργοποιείται αυτόματα με την είσοδο σε απαγορευμένους χώρους ή να

ενεργοποιείται εξ αποστάσεως από τους φύλακες. Το κράτος δεν θα χρειάζεται

πλέον τείχη και παρατηρητήρια για να επιβάλει το νόμο για τον εγκλεισμό και τη

βία. Οι τηλεπικοινωνίες θα κάνουν τη δουλειά αντ' αυτού. [1]

2. Τα ενσύρματα σπίτια θα απαιτήσουν περισσότερο χώρο για να φιλοξενήσουν το

ευρύτερο φάσμα των λειτουργιών τους. Η εσωτερική τους διαρρύθμιση και οι

οργανώσεις του χώρου θα πρέπει να αλλάξουν. Θα πρέπει να εφεύρουμε νέους

τύπους σπιτιών, όπου ο χώρος κατοικίας και εργασίας συνυπάρχουν. […] Θα

πρέπει να εξετάσουμε εκ νέου τις παραδοσιακές προσεγγίσεις για τις ζώνες με

τις διαφορετικές χρήσεις γης, οι οποίες θεωρούν ότι οι χώροι εργασίας

προκαλούν θόρυβο, κυκλοφορία και ρύπανση και, συνεπώς, πρέπει να

διαχωρίζονται αυστηρά από κατοικημένες περιοχές. Η εργασία στον τομέα των

τηλεπικοινωνίων έχει λίγες από αυτές τις ανεπιθύμητες ενέργειες, και έτσι δίνει

την δυνατότητα ένταξης των χώρων εργασίας στους χώρους διαβίωσης. Με

άλλα λόγια, πρέπει να αλλάξει ο τυπικός σχεδιασμός των χρήσεων γης στη

βιομηχανική πόλη. Στην αστική κλίμακα, οι χώροι εργασίας και τα σπίτια δεν

χρειάζεται πλέον να διατηρούνται χωριστά, σε ξεχωριστές ζώνες. Θα πρέπει

στην πραγματικότητα να ενθαρρύνεται το συνονθύλευμα τους. [2]

3. Η τεχνολογία μας βοηθά να ξαναφανταστούμε το μέλλον της αστικής ζωής και

εργασίας ως ένα νέο είδος αναμεμειγμένης εμπειρίας της καθημερινής ζωής.

Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να σχεδιάσουμε πόλεις με πολλαπλές λειτουργιές

και να αναμεμειγμένες χρήσεις. Μπορούμε να επανεξετάσουμε τον τρόπο που

εργαζόμαστε και ζούμε σε όλα τα είδη των χώρων με τρόπους που είναι

απελευθερωτικοί. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να επαναπροσδιορίσουμε τα

σπίτια μας ως χώρους εργασίας για ένα μέρος της ημέρας ή της εβδομάδας,

7

όποτε βολεύει την εργασία μας και την προσωπική μας ζωή. Ο διαχωρισμός των

χώρων διαβίωσης με τους χώρους εργασίας, των τύπων κτιρίων με τις γειτονιές

είναι ολοένα και πιο περιττός. Η τεχνολογία μας επιτρέπει όχι μόνο να

εντατικοποιήσουμε και να συμπυκνώσουμε τη χρήση του γραφείου και άλλου

τύπου χώρων εργασίας, προτείνει επίσης να σχεδιάσουμε εκ νέου τις

κατηγορίες των κτιρίων και τις αστικές περιοχές. [5]

4. Τα θεσμικά κτίρια, όπως οι βιβλιοθήκες, βασίζονται πολύ στις ψηφιακές

τεχνολογίες για να λειτουργήσουν, και μερικά έχουν μετατραπεί σε εντελώς

ψηφιακά και εικονικά. Στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια, αναπτύχθηκε από τη

Βιβλιοθήκη της Νομικής σχολής του Πανεπιστημίου το «Project Janus», το οποίο

αντικαθιστά μια φυσική προσθήκη στη βιβλιοθήκη του. Το πρόγραμμα αυτό

ήταν μια πενταετής «πρωτότυπη» ψηφιακή βιβλιοθήκη η οποία χρησιμοποίησε

την δύναμη των υπερυπολογιστών για να παρέχει στους χρήστες πρόσβαση σε

διάφορα κείμενα, ήχους, εικόνες και βίντεο από όλες τις απομακρυσμένες και

τις τοπικές θέσεις εργασίας. Το πρόγραμμα είχε ως στόχο να αξιολογήσει τους

εναλλακτικούς τρόπους πρόσβασης στη βιβλιοθήκη χρησιμοποιώντας νέες

τεχνολογίες, τη βιβλιοθήκη του μέλλοντος.[4]

5. Τα μουσεία και γκαλερί τέχνης τοποθετούν τα εκθέματα σε προσεκτικά

μελετημένες ακολουθίες θέασης. Σχεδιάζοντας ένα μουσείο, βασικό είναι η

συσχέτιση του εκθέματος, με τον κατάλληλο φυσικό φωτισμό, με ένα σύστημα

κυκλοφορίας που ξεναγεί αποτελεσματικά τους επισκέπτες στην συλλογή.

Συνήθως τα εκθέματα είναι τοποθετημένα σε αίθουσες γύρω από ένα μεγάλο,

κεντρικό φουαγιέ, με τους επισκέπτες να εισέρχονται, να κυκλοφορούν και

τελικά να επιστρέφουν στο σημείο εκκίνησης. Σε ένα εικονικό μουσείο ψηφιακοί

πίνακες ζωγραφικής, βίντεο από ζωντανούς οργανισμούς, ή τρισδιάστατες

προσομοιώσεις γλυπτών και αρχιτεκτονικών έργων αντικαθιστούν τα φυσικά

αντικείμενα και μια χρονική ακολουθία στην οθόνη παίζει το ρόλο μιας χωρική

αλληλουχία κατά μήκος ενός διαδρόμου κυκλοφορίας. Αυτό αποδίδει τεράστια

χωρική συμπίεση, μια τεράστια συλλογή εκθεμάτων μπορεί να παρουσιαστεί

από έναν υπολογιστή. Καθώς τα εικονικά μουσεία αναπτύσσονται, ο ρόλος των

πραγματικών μουσείων θα αλλάξει. Όλο και περισσότερο να θεωρούνται ως

χώροι για να πάμε πίσω από τα πρωτότυπα.[1]

8

6. Αν βρούμε μια αναλογία ανάμεσα στη διαδικασία ανασυνδυασμού του DNA και

του αστικού σχεδιασμού, μπορούμε να αποσαφηνίσουμε τον τρόπο με τον

οποίο ο ανασυνδυασμένος πολεοδομικός σχεδιασμός λαμβάνει υπόψη τις

ψηφιακές τεχνολογίες, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν αναπόσπαστο

κομμάτι στην ανασύνθεση των σπιτιών, των γραφείων, των κοινοτήτων και των

πόλεων ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη μορφή του χώρου και του τόπου. Η

δημιουργία των χώρων αποτελεί μια διερευνητική και διαδραστική διαδικασία -

οι ρυθμίσεις, οι κοινότητες, οι πόλεις συνεχώς επαναπροσδιορίζουν τον εαυτό

τους βασιζόμενες σε ένα περίπλοκο σύμπλεγμα της οικονομίας, του πολιτισμού,

της τεχνολογίας, και των περιστάσεων.[3]

7. Η έννοια του ανασυνδυασμένου σχεδιασμού εστιάζει την προσοχή της στο πώς

η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να ενσωματωθεί στην πολύπλοκη διαδικασία της

κατασκευής χώρων (placemaking). Σε διαφορετικές πτυχές του σχεδιασμού ο

αντίκτυπος της τεχνολογίας δρα σε διαφορετικά θέματα, όπως οι διαφορές

μεταξύ του σκοπού ενός προσωπικού υπολογιστή και μιας διασυνδεδεμένης

ψηφιακής κοινότητας. Αλλά όπως και στο DNA υπάρχουν στοιχειώδεις και

διακριτές αρχές στη βάση του ανασυνδιασμένου σχεδιασμού. Επιλέχθηκαν

τέσσερα οπτικές εξέτασης της έννοιας οι οποίες αποτελούν αναπόσπαστο

κομμάτι της διαδικασίας ανασυνδιασμού του ηλεκτρονικού με το φυσικό

περιβάλλον, ώστε να προκύψει ένας ικανοποιητικός ψηφιακό τόπος. Οι

τέσσερεις οπτικές εξέτασης είναι: ρευστές περιοχές, σημαντικές θέσεις,

συνδέσεις των ορίων και δημοκρατικά σχέδια[3].

8. Η διερεύνηση αναδυόμενων μορφών της αρχιτεκτονικής σε υπολογιστικό

περιβάλλον, όπως αυτή προκύπτει μέσα από «ανασυνδυασμένες» σχέσεις, στην

πραγματικότητα είναι ποιοτικά διαφορετική στην εμφάνιση που χαρακτηρίζει τα

σύστημα a-life. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός μπορεί να θεωρηθεί ως μια σπάνια

διαδικασία επίλυσης προβλημάτων. Αυτή η προσέγγιση έχει περιορισμούς.

Πρώτον, υποθέτει ότι μπορούμε να κατασκευάσουμε ένα είδος αναπαράστασης

που μπορεί να επιτύχει διαφορετικές καταστάσεις, οι οποίες έχουν τη

δυνατότητα να αναζητηθούν μέσω των μεταλλαγών που αντιστοιχούν σε κάποιο

καθορισμένο κριτήριο (το κριτήριο του προβλήματος). Δυστυχώς, είναι

εξαιρετικά δύσκολο να περιγραφεί η αρχιτεκτονική με αυτούς τους όρους, για

9

μία τόσο στοχευόμενη προσέγγιση. Η μόνη πιθανότητα είναι να χρησιμοποιηθεί

στην αρχιτεκτονική συνάντηση με τον πελάτη (architectural brief) κατά την

οποία υπάρχουν ατελείωτες πιθανές λύσεις.[6]

Βιβλιογραφία/Αναφορές

1. «City of Bits: Space, Place and the Infobahn» William J. Mitchell (1995)

2. «e-topia: "urban life, Jim - but not as we know it"», William J. Mitchell (2000)

3. «Digital places: building our city of bits» Thomas A. Horan (2000)

4. «International Journal of Architectural Research», Volume (1) - Issue (3) -

November 2007, Izham Ghani, p68-p74

5. «Work and workplaces in the digital city» Andrew Laing (2013)

6. «An Evolutionary Architecture» John Frazer (1995)

10

4 Εικονογραφικές αναπαραστάσεις του όρου

Εικόνα 1: Visual experimentation with the idea of dynamic recombinant architecture

inspired by the work of Alex Varanese.

Εικόνα 2: Visual experimentation with the idea of dynamic recombinant architecture

inspired by the work of Alex Varanese

11

Εικόνα 3: Recombinant architecture

Εικόνα 4: Recombinant architecture

12

5. Περίληψη του Βιβλίου «City of Bits: Space, Place, and the Infobahn»,

William J. Mitchell

Το βιβλίο «City of Bits: Space, Place, and the Infobahn» είναι ουσιαστικά είναι μια

περιεκτική εισαγωγή σε ένα νέο τύπο πόλης, η οποία αποτελείται από ένα σχεδόν

αόρατο αλλά πολύ σημαντικό σύστημα εικονικών τόπων. Ο συγγραφέας αναλύει το

πόσο η είσοδος του διαδικτύου και της τεχνολογίας στη ζωή μας, έχει αλλάξει

εντελώς την καθημερινότητά μας και έχει κυριαρχήσει κάθε πτυχής της. Μέσα από

τα επτά κεφάλαια του βιβλίου, ο Mitchell υποστηρίζει πως το κρίσιμο ζήτημα που

έχουμε μπροστά μας είναι η δημιουργία ενός ηλεκτρονικού περιβάλλοντος που θα

μας βοηθήσει να αποκτήσουμε τη της ζωή που θέλουμε.

Πιο αναλυτικά ο συγγραφέας αρχίζει το βιβλίο του κάνοντας μια αναφορά το

ψηφιακό δίκτυο τηλεπικοινωνιών, το οποίο έχει ουσιαστικά αλλάξει τη ζωή μας.

Μέσω αυτού τίποτα δεν είναι πλέον το ίδιο, όπως για παράδειγμα η εργασία. Πλέον

αρκετοί άνθρωποι δε χρειάζεται να φύγουν από το σπίτι για να βρεθούν στο χώρο

εργασίας τους, πρέπει απλά να ανοίξουν το υπολογιστή τους. Το ίδιο συμβαίνει και

με πολλές άλλες δραστηριότητες ή αντικείμενα, καθώς έχουν συρρικνωθεί,

εξαϋλωθεί, ή αποκοπεί από τις μέχρι πρόσφατα σταθερές τους θέσεις. Τα πάντα

αλλάζουν με ταχύτατους ρυθμούς και οτιδήποτε δεν είναι σε θέση να

προσαρμοστεί και να ανταγωνιστεί, θα παραγκωνιστεί από το «σύστημα».

Στη συνέχεια ο Mitchell κάνει ένα παραλληλισμό της αγοράς της αρχαίας Αθήνας

με τον σημερινό τρόπο αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας των ανθρώπων. Το

διαδίκτυο έχει μια εντελώς διαφορετική φυσική δομή, και λειτουργεί υπό εντελώς

διαφορετικούς κανόνες από εκείνους ισχύουν στους δημόσιους χώρους των

παραδοσιακών πόλεων.

Δεν μπορεί κανείς να πει που είναι το διαδίκτυο ή να περιγράψει το σχήμα του,

αλλά μπορεί να βρει πράγματα σε αυτό χωρίς να γνωρίζει πού βρίσκονται. Το

διαδίκτυο δεν είναι πουθενά συγκεκριμένα, αλλά παντού ταυτόχρονα. Το ο

ψηφιακός κόσμος εξαλείφει την παραδοσιακή διάσταση της αστικής της

αναγνωσιμότητας. Στην τυπική χωροταξία της πόλης, το που βρίσκεσαι συχνά λέει

13

ποιος είσαι. Στο διαδίκτυο δεν υπάρχει «σωστή» διεύθυνση, σωστός τόπος και

παρέα.

Ο τρόπος που θα επιλέξει κανείς να αναπαραστήσει τον εαυτό του στο διαδίκτυο

δεν είναι συνδεδεμένος της βιολογία του, την εμφάνισή του, και την κοινωνική του

περίσταση, αλλά μια εξαιρετικά εύχρηστη, εντελώς εξωπραγματική πνευματική

κατασκευή. Επίσης μπορεί κανείς δημιουργήσει πολλές ψηφιακές ταυτότητες χωρίς

να γίνει αντιληπτό από το υπόλοιπο κόσμο.

Ένα ακόμη γνώρισμα του ψηφιακού κόσμου είναι ο «ασυγχρονισμός». Στη

γνώριμη, χωρική, σύγχρονη πόλη υπάρχει ένας χρόνος και μια θέση για τα πάντα. Η

ψηφιακή όμως πόλη είναι εντελώς ασύγχρονη, καθώς είναι δύσκολη η διάκριση

μεταξύ ζωντανών εκδηλώσεων και αυθαίρετα χρονικά μετατοπισμένων

επαναλήψεων τους.

Το διαδίκτυο δημιουργεί μεν νέες ευκαιρίες, αλλά ο αποκλεισμός από αυτό

γίνεται μια νέα μορφή περιθωριοποίησης. Όποιος δεν έχει σύνδεση δικτύου γίνεται

ένας ψηφιακός ερημίτης, ένας απόβλητος από τον κυβερνοχώρο.

Στον κυβερνοχώρο, κατ’ αντιστοιχία με τον υπαρκτό κόσμο, υπάρχουν αρκετοί

δημόσιοι χώροι όπου επιτρέπεται η πρόσβαση στον καθένα αλλά και ιδιωτικοί

όπου πρέπει να έχεις το κλειδί που θα σου επιτρέψει να μπεις. Τα κλικ με το

ποντίκι, είναι ο νέος αρχιτεκτονικός περίπατος.

Το διαδίκτυο θα ανακατασκευάσει το τρόπο με τον οποίο οι αρχιτέκτονες έχουν

εμπλακεί από τους κλασικούς χρόνους μέχρι σήμερα. Οι αρχιτέκτονες και οι

πολεοδόμοι της ψηφιακής εποχής πρέπει να ξεκινήσουν να αναθεωρούν το σώμα

στο χώρο. Έτσι η «κατοίκηση» θα αποκτήσει μια νέα έννοια - αυτή που έχει

λιγότερο να κάνει με τη φυσική παρουσία σε αρχιτεκτονικά καθορισμένο χώρο και

περισσότερο με τη σύνδεση του νευρικό μας συστήματος σε κοντινά ηλεκτρονικά

όργανα. Το δωμάτιό μας και το σπίτι μας θα γίνει κομμάτι του εαυτού μας, και εμείς

θα γίνουμε μέρος τους.

Κάποτε, οι χώροι οριοθετούνταν από τοίχους και ορίζοντες. Πλέον τα πράγματα

είναι διαφορετικά. Κάθε τόπος με μια σύνδεση δικτύου δυνητικά θα έχει

οποιοδήποτε άλλο μέρος ακριβώς έξω από το παράθυρο Μέσω του διαδικτύου

14

μπορούμε να δούμε και να ακούσουμε τα πάντα. Μπορούμε ακόμη και να

βρεθούμε σε μέρη που δεν υπάρχουν στους χάρτες της πόλης.

Μέσω της τεχνολογία και πιο συγκεκριμένα της ρομποτικής οι ανθρώπινες

δυνατότητες έχουν επεκταθεί. Παραδείγματος χάριν υπάρχει η μέγιστη ακρίβεια σε

εγχειρήσεις, ή μπορείς να αναλύεις το εσωτερικό μικροοργανισμών.

Στη συνέχεια ο συγγραφέας αναλύει τη νέα μορφή αρχιτεκτονικής που έχει

δημιουργηθεί. Με τις κλασικές ενότητες του αρχιτεκτονικού χώρου να έχουν

συντριβεί, οι αρχιτέκτονες πρέπει πλέον να σχεδιάσουν για τη νέα πραγματικότητα.

Τα κτίρια αλλάζουν ή δημιουργούνται από την αρχή με σκοπό να ενσωματώσουν

την ψηφιακή τεχνολογία, ώστε να έχουν δηλαδή πιο ευέλικτη μορφή και

λειτουργίες.

Το σπίτι πλέον μέσω της τεχνολογίας έχει πολλαπλές λειτουργίες και χρήσεις,

όπως για παράδειγμα βιβλιοθήκη. Δε χρειάζεται κανείς να έχει τα ράφια της

βιβλιοθήκης του γεμάτα ή να είναι συνδρομητής σε περιοδικά και εφημερίδες. Ούτε

να επισκεφθεί τη δημόσια βιβλιοθήκη προκειμένου να αναζητήσει πληροφορίες.

Μέσω του υπολογιστή μπορεί κανείς να διαβάσει βιβλία και εφημερίδες, να έχει

πρόσβαση σε παγκόσμιες βιβλιοθήκες και να αναζητήσει κάθε είδους πληροφορία.

Το ίδιο συμβαίνει και με τα μουσεία ή τις γκαλερί τέχνης. Μέσω της τεχνολογίας

η ξενάγηση μπορεί να γίνει από το σαλόνι του σπιτιού σου. Επιλέγεις τα εκθέματα

που θέλεις να δεις όπως ψηφιακές εικόνες έργων ζωγραφικής, βίντεο ζωντανών

οργανισμών, ή τρισδιάστατες προσομοιώσεις γλυπτών και αρχιτεκτονικά έργων

(που ίσως να έχουν καταστραφεί) και αυτά εμφανίζονται στην οθόνη σου, δίνοντας

την αίσθηση της επί τόπου περιήγησης σε ένα πραγματικό μουσείο.

Από τη στιγμή που εμφανίστηκαν τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα το εύρος των θεατών

που μπορούν να παρακολουθήσουν κάποιο θεατρικό έργο, συναυλία ή

οποιουδήποτε τύπου θέαμα πολλαπλασιάστηκε. Το διαδίκτυο κατάφερε να

διευρύνει ακόμη περισσότερο τον εύρος των θεατών καθώς υπάρχει πλέον

δυνατότητα να επιλέξουν τι θα παρακολουθήσουν από ένα διευρυμένο μενού,

καθώς επίσης και να το παρακολουθήσουν οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας και

όσες φορές επιθυμούν. Οι μέχρι πρόσφατα διακρίσεις μεταξύ παραγωγών και

15

καταναλωτών της ψυχαγωγίας είναι υπό κατάρρευση. Σύντομα, όλος ο κόσμος θα

είναι μια ηλεκτρονική σκηνή.

Το διαδίκτυο δημιούργησε νέους τρόπους διαμοιρασμού της γνώσης και

εφαρμογής πρακτικών αναγκάζοντας έτσι τον τομέα της διδασκαλίας να προβεί σε

αλλαγές. Ένα αμφιθέατρο το μόνο που χρειάζεται πλέον είναι ένα υπολογιστή

συνδεδεμένο με ένα προβολέα και όχι μαυροπίνακες ή προβολείς διαφανειών.

Όμως η διδασκαλία έχει γίνει ακόμη πιο ριζοσπαστική, αφού το μάθημα μπορεί να

γίνει μέσω διαδικτύου με τους μαθητές και τους καθηγητές να βρίσκονται στα

σπίτια τους και όχι σε αίθουσες διδασκαλίας.

Η τεχνολογία έχει αλλάξει εξίσου σημαντικά και τον τομέα της υγείας. Με το

συνδυασμό ηλεκτρονικών προβολών και διαγνωστικών συσκευών κατάλληλου

συστήματος τηλεχειρισμού, οι ιατροί μπορούν να αρχίσουν να εξετάζουν μέσω

τηλεπαρουσίας. Η φροντίδα ασθενών, μέσω συνεχής παρακολούθησης και τακτικής

φαρμακευτικής αγωγής μπορεί επίσης να παρέχεται εξ αποστάσεως.

Πλέον τα ηλεκτρονικά μέσα μπορούν να εκτελέσουν πολλές από τις

παραδοσιακές λειτουργίες της φυλακής χωρίς τα κελιά και τους τοίχους. Ο κατ'

οίκον περιορισμός είναι μια μορφή τιμωρίας καθώς οι φυλακισμένοι είναι

εξοπλισμένοι με πομποδέκτες anklet (βραχιολάκια) οι οποίοι συνδέονται σε

τηλεφωνικά μόντεμ. Ένας κεντρικός σταθμός παρακολούθησης αυτόματα

ειδοποιείται κάθε φορά που ο χρήστης κινείται πάνω από μια ορισμένη απόσταση

από το μόντεμ. Το βραχιολάκι θα μπορούσε να ακούγεται δυνατά και να

ενεργοποιείται αυτόματα με την είσοδο σε απαγορευμένους χώρους ή να

ενεργοποιείται εξ αποστάσεως από τους φύλακες. Το κράτος δεν θα χρειάζεται

πλέον φυλακές για να επιβάλει το νόμο για τον εγκλεισμό και τη βία. Οι

τηλεπικοινωνίες θα κάνουν τη δουλειά αντ' αυτού

Η εξέλιξη της ψηφιακής εποχής είναι τόσο έντονη στο τομέα της οικονομίας που

έχουμε σχεδόν ξεχάσει την αρχική μορφή των τραπεζών. Η μεταφορά κεφαλαίων, οι

πληρωμές των υπαλλήλων αλλά και κάθε άλλου είδους συναλλαγή μπορεί να γίνει

μέσω των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Τα χρήματα δε βρίσκονται πλέον στα κτίρια

των τραπεζών. Τα χρήματα σε μετρητά μπορεί σύντομα να εξαφανιστούν εντελώς.

16

Οι σημερινοί ληστές τραπεζών μαθαίνουν να σπάνε τους κωδικούς προστασίας των

υπολογιστών, και όχι των χρηματοκιβωτίων.

Μέσω του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών καταστημάτων μπορεί κανείς πλέον

να αγοράσει οτιδήποτε. Η φράση «πηγαίνω για ψώνια» δε σημαίνει πλέον τη βόλτα

στην αγορά και τη συναναστροφή καταναλωτή και πωλητή. Ο δείκτης του

ποντικιού πλέον κάνει τη «βόλτα». Υπάρχουν περισσότερα προϊόντα και

μεγαλύτερη ποικιλία σε οποιοδήποτε προϊόν.

Και η εργασία έχει αλλάξει εντελώς με την εξέλιξη της τεχνολογίας. Έχει

εμφανιστεί η τηλεργασία, τη μερική ή ολική αντικατάσταση των τηλεπικοινωνιών

για τη μετακίνηση προς και από την εργασία. Πλέον η έδρα των γραφείων κάποιου

μπορεί να βρίσκεται σε άλλη πόλη ή ακόμη και άλλη χώρα. Πιο ριζικά, η εργασία

που παραδοσιακά γίνεται σε τοποθεσίες στο κέντρο της πόλης μπορεί ενδεχομένως

να γίνει μέσω ενός υπολογιστή και μιας σύνδεσης διαδικτύου από ένα σπίτι στα

προάστια της πόλης ή ακόμη και εκτός αυτής. Έχουμε μπει στην εποχή της

προσωρινής, ανασυνδυασμένης, εικονικής οργάνωσης των επιχειρήσεων, που

απαιτούν καλή γνώση της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών και όχι μεγάλα,

μόνιμα κτίρια γραφείων.

Το σαλόνι του σπιτιού μας είναι ένας σημαντικός τόπος στον οποίο ψηφιακές

δραστηριότητες ανασυνδυάζονται. Ειδήσεις, ψυχαγωγία, εκπαίδευση, εργασία,

ψώνια και τραπεζικές υπηρεσίες, και πολλές άλλες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις

έχουν αρχίσει να ρέουν μέσα και έξω από την οθόνη τους υπολογιστή. Ολοένα και

περισσότερα σπίτια θα έχουν όχι μόνο πραγματικές διευθύνσεις αλλά και

ηλεκτρονικές. Και όσο το διαδίκτυο θα μας παρέχει περισσότερες υπηρεσίες, τόσες

λιγότερες ευκαιρίες θα έχουμε για να βγούμε έξω.

Σύντομα θα βρισκόμαστε σε θέση να μεταβούμε γρήγορα από τη μία

δραστηριότητα στην άλλη, ενώ παραμένουμε στο ίδιο μέρος, έτσι θα καταλήξουμε

να χρησιμοποιούμε το ίδιο μέρος με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Δεν θα είναι

πλέον εύκολο να γίνει διάκριση μεταξύ του χρόνου εργασίας και του ελεύθερου

χρόνου μας ή του χώρου παραγωγής και του χώρου κατανάλωσης. Θα προκύπτουν

συνεχώς διφορούμενες και προσβαλλόμενες ζώνες.

17

Τα κτίρια και τα επιμέρους τμήματα των κτιρίων θα πρέπει πλέον να σχετίζονται

όχι μόνο με το φυσικό και αστικό περιβάλλον, αλλά και με τις ρυθμίσεις του

κυβερνοχώρου. Θα πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή στην «καλωδίωση» των

σπιτιών και των γραφείων, καθώς τα πάντα πρέπει να είναι συμβατά με τη

συνδεσιμότητα του διαδικτύου και άλλων ασύρματων συσκευών.

Στη συνέχεια ο συγγραφέας αναφέρεται στους υπολογιστές, οι οποίοι κατά τη

γνώμη του αποτελούν μία έξυπνές συσκευές επικοινωνίας που μπορούν να

οργανώσουν, να ερμηνεύσουν, να φιλτράρουν, και να παρουσιάσουν τεράστιες

ποσότητες πληροφοριών. Ο πραγματικός τους ρόλος είναι να κατασκευάσουν τον

κυβερνοχώρο - ένα νέο είδος τόπου για τις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις και

συναλλαγές. Κάθε τμήμα του κυβερνοτόπου μοιάζει με ένα αντίστοιχο μιας

πραγματικής πόλης.

Τα ηλεκτρονικά δίκτυα έχουν την ίδια θεμελιώδη σημασία για την αστική ζωή,

όσο και το οδικά δίκτυα. Πλέον το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής, κοινωνικής,

πολιτικής και πολιτιστικής δραστηριότητας μετατοπίζεται στον κυβερνοχώρο.

Οι κώδικας οποιουδήποτε προγράμματος του υπολογιστή είναι ο αντίστοιχος

νόμος της πραγματικής ζωής. Έτσι, όποιος ελέγχει τον κώδικα, έχει και τη δύναμη.

Για τους πολίτες του κυβερνοχώρου, ο κώδικας του υπολογιστή είναι το μέσο με το

οποίο μπορούν να υλοποιηθούν τα σχέδιά τους.

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας, οι τόποι που θα εμφανίζονται στον

κυβερνοχώρο θα είναι ολοένα και πιο ελκυστικοί, πιο ρεαλιστικοί. Οι χρήστες θα

αισθάνονται παρόντες σε αυτούς. Θα περιμένουμε να εξελιχθούν σε

κατασκευαστικά στοιχεία του κυβερνοχώρου - συστατικά μιας νέας αρχιτεκτονικής,

απελευθερωμένης από τους περιορισμούς του φυσικού χώρου.

Οι εικονικές κοινότητες που συνδέονται μέσω δικτύων διέπονται συνήθως από

κοινά ενδιαφέροντα και από κοινές τοποθεσίες. Ωστόσο μπορεί να συμβεί και το

αντίθετο, όταν τα δίκτυα και οι διακομιστές είναι οργανωμένα ώστε να ασχολούνται

με πληροφορίες και ζητήματα τοπικής ανησυχίας, παραδείγματος χάριν σχετικά με

τους κατοίκους μιας πόλης ή στους μαθητές, προσωπικό, και το διδακτικό

προσωπικό του πανεπιστημίου.

18

Οι αστικές περιοχές συνδέονται με διαφόρων ειδών διόδους κυκλοφορίας των

διαφόρων ειδών όπως διαδρόμου, δρόμους κτλ. Στο διαδίκτυο τις αντίστοιχες

συνδέσεις δημιουργούν οι υπερσυνδέσεις ανάμεσα στους εικονικούς τόπους. Οι

γειτονιές των πραγματικών πόλεων μπορούν να προσομοιαστούν με τα

επονομαζόμενα MUD (Multi User Dungeons). Τα δικτυακό περιβάλλον του

μέλλοντος θα μοιάζει όλο και περισσότερο στις παραδοσιακές πόλεις ως προς την

ποικιλία των περιοχών αλλά και ως προς την έκταση και την πολυπλοκότητα των

«οδικών δικτύων» που συνδέει αυτές τις περιοχές.

Τόσο στο διαδίκτυο όσο και στην πόλη υπάρχουν όρια. Δε μπορείς να μεταβείς

οπουδήποτε. Οι κωδικοί έχουν αντίστοιχο ρόλο με τα κλειδιά μια πόρτας. Υπάρχουν

δημόσια και ιδιωτικά μέρη που κανείς μπορεί να μεταβεί στο διαδίκτυο, εν

αντιστοιχία με την πραγματική πόλη. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας, η εικονική

πόλη γίνεται ένα είδος ηλεκτρονικής σκιά της υπάρχουσας φυσικής πόλης. Σε

πολλές περιπτώσεις, ένας πολίτης μπορεί να επιλέξει μεταξύ της μετάβασης σε ένα

πραγματικό δημόσιο κτήριο ή στο αντίστοιχο εικονικό.

Ένα βασικό θέμα που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι πολεοδόμοι είναι πως θα

αλληλοσχετιστούν οι φυσικοί και οι εικονικοί τόποι. Ένα τρόπος είναι η σύνδεση

των σημείων πρόσβασης με τη δημόσια αστική αρχιτεκτονική όπως για παράδειγμα

η τοποθέτηση ενός ηλεκτρονικού ενημερωτικού περίπτερου στο λόμπι του

δημαρχείου. Θα μπορούσε επίσης να «ενωθούν» διάσπαρτες αγροτικές κοινότητες

με τη δημιουργία δημόσιων χώρων που εξυπηρετούν μεγάλες, αραιοκατοικημένες

περιοχές. Προκειμένου να δημιουργηθεί ένας επιτυχημένος δημόσιος

κυβερνοχώρος, θα πρέπει να είναι ευχάριστος και φιλόξενος για οποιοδήποτε

πολίτη το επισκεφθεί. Οι χρήστες θα πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς και άνετοι –

να μην υπόκεινται σε καμία εχθρότητα, κατάχρηση, ή επίθεση.

Καθώς η χρήση του Διαδικτύου και των εμπορικών online υπηρεσιών έχει

αυξηθεί, υπάρχουν όλο και πιο συχνά διαφωνίες για τα όρια της αποδεκτής

συμπεριφοράς των χρηστών στους ηλεκτρονικούς δημόσιους χώρους. Όλες οι

πληροφορίες που υπάρχουν στο διαδίκτυο μπορεί να προέρχονται από ανωνύμους

χρήστες και καμία κεντρική αρχή να μην ελέγχει το περιεχόμενο των τοποθετήσεων.

Οποιοσδήποτε μπορεί να πει την άποψή του και να ανοίξει ένα φόρουμ.

19

Η ιστορία των εικονικών κοινοτήτων, μέχρι στιγμής, είναι ίδια με την αστική

ιστορία ανεπτυγμένη με πολύ γρηγορότερους ρυθμούς. Οι διαδικτυακές κοινότητες

αποτελούν μεγάλης κλίμακας δομές τόπων και συνδέσεων που δημιουργούνται για

να καλύψουν τις ανάγκες των κατοίκων τους. Και αντίστοιχα με τις πραγματικές

πόλεις, οι πόλεις του κυβερνοχώρου καθώς εξελίσσονται δημιουργούν ένα

παρόμοιο πλαίσιο διακρίσεων και προσδοκιών με ηλεκτρονικές πλατείες, φόρουμ,

τοίχους, ιδιωτικά δωμάτια κτλ.

Αν κανείς θέλει να δει πως μια πόλη φυσική ή εικονική έχει αυξηθεί και επιζήσει,

πρέπει να εξετάσει την οικονομική της βάση. Η οικονομική βάση στις πόλεις του

κυβερνοχώρου είναι η παραγωγή, μεταποίηση, διανομή και κατανάλωση των

ψηφιακών πληροφοριών.

Κάθε κόμβος σε ένα δίκτυο υπολογιστών είναι ταυτόχρονα περιοχή παραγωγής

και θέση κατανάλωσης πληροφοριών, και τα κανάλια μεταφέρουν πολύπλοκες

πληροφορίες. Τα δίκτυα και οι κοινότητες του κυβερνοχώρου συνδέουν τους

χρήστες σε διάφορους τομείς, όπως και τα συστήματα μεταφορών στις πόλεις. Αν

κανείς σερφάρει στον παγκόσμιο ιστό θα βρείτε ακμάζουσα δραστηριότητα σε κάθε

τομέα της οικονομίας.

Οι άνθρωποί έχουν αρχίσει να εκτιμούν τα «bits», με αποτέλεσμα να είναι

πρόθυμοι να δαπανήσουν πόρους για τη δημιουργία, την απόκτηση, την

αποθήκευση και μεταφορά των bits. Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στην διαχείριση

των bits στον κυβερνοχώρο και των περιουσιακών στοιχείων στην πραγματική ζωή.

Εξαιτίας αυτών των διαφορών, η αυξανόμενη επιχειρηματική κοινότητα στον

κυβερνοχώρο προσανατολίζεται στην εξεύρεση νέων νομικών μηχανισμών για την

προστασία των bits.

Η οικονομική δραστηριότητα του κυβερνοχώρου δε λειτουργεί αυτόνομα,

αποσυνδεδεμένη από τον υλικό κόσμο. Τα bits συχνά έχουν αξία ακριβώς επειδή

μας λένε κάτι για τον υλικό κόσμο και μπορούν να κατευθύνουν τις δράσεις μας σε

αυτόν τον κόσμο προς όφελός μας. Οι κοινότητες του κυβερνοχώρου παίζουν

σημαντικό ρόλους μέσα στο σύστημα της εξελισσόμενης νέας οικονομικής τάξης.

20

Στις σύγχρονες πόλεις υπάρχουν έχουν κεντρικοί δρόμοι και εμπορικά κέντρα

όπου όπου ανταλλάσσονται χρήματα με αγαθά. Στον κυβερνοχώρο η σύνδεση

αγοραστών και πωλητών γίνεται μέσω μιας σύνδεσης. Όλα γίνονται με το λογισμικό

και τις βάσεις δεδομένων. Και φυσικά οι συναλλαγές δε μπορούν να γίνουν με

μετρητά ή με επιταγές στο διαδίκτυο, επινοούνται νέες μέθοδοι συναλλαγής όπως

τα ηλεκτρονικά μετρητά.

Καθώς οι online δραστηριότητες έχουν αυξηθεί, οι κάτοικοι του κυβερνοχώρου

έχουν συνειδητοποιήσει πως θα χρειαστούν τη βοήθεια αξιόπιστων παραγόντων

για να κάνουν την προσφορά τους. Οι προγραμματιστές μπορούν να

κατασκευάσουν αυτόνομους πράκτορες λογισμικού που όχι μόνο θα εκτελούν

χρήσιμες εργασίες, αλλά και θα μαθαίνουν από την εμπειρία τους.

Η κοινότητα του διαδικτύου είναι διεθνής και οι χρήστες της βρίσκονται

διασκορπισμένοι σε όλο τον κόσμο, επομένως οι κανόνες και οι νόμους της, δεν

μπορούν να ταυτίζονται με αυτές των ανθρώπων που ζουν εντός των συνόρων μια

συγκεκριμένης χώρας.

Όποιος διαχειρίζεται μια μηχανή που λειτουργεί ως ένας κόμβος του δικτύου

μπορεί να χορηγήσει ή να αρνηθεί την πρόσβαση του χρήστη σε αυτόν τον κόμβο.

Οι διαχειριστές μπορούν να ελέγχουν την εισροή των bits σε μια μηχανή, να

αποφασίσουν ποια bits να αποθηκεύεται και ποια όχι κτλ. Οι μεγάλες διαμάχες για

την εξουσία του κυβερνοχώρου θα είναι για την τοπολογία του, τις συνδέσεις και τις

προσβάσεις σε αυτό - όχι τα γεωγραφικά σύνορα και το έδαφος όπως στο

παρελθόν.

Είναι σαφές ότι τα τεχνολογικά μέσα έχουν πλέον αντικαταστήσει τις χωρικές και

αρχιτεκτονικές ρυθμίσεις με ηλεκτρονικά ρυθμίσεις και λογισμικά. Ο κυβερνοχώρος

έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τους πολιτικούς θεσμούς και τους μηχανισμούς

ριζικά. Να δημιουργήσει τρόπους επικοινωνίας ανάμεσα σε διάσπαρτες πολιτικές

εκλογικές περιφέρειες, μηχανισμούς για παρθούν αποφάσεις κ.α. με πολύ

ταχύτερους ρυθμούς από ό, τι στο παρελθόν.

Τα συνήθη μέσα για τη διατήρηση της εξουσίας μέσω δυνητικής ή πραγματικής

βίας δεν είναι διαθέσιμα στις κοινότητες του κυβερνοχώρου καθώς βρίσκονται σε

21

διάφορα μέρη του πλανήτη. Έτσι εμφανίζονται νέες μορφές τιμωρίας, όπως η

διαγραφή των χρηστών από κάποια κοινότητα, λεκτική βία κ.α.

Η αρχιτεκτονική, οι νόμοι και τα έθιμα έχουν δημιουργηθεί ώστε να διατηρηθεί

και να επιτευχθεί ισορροπία στην αστική ζωή. Αντίστοιχα, από τη στιγμή που

κατασκευάσαμε και κατοικούμε σε κοινότητες του κυβερνοχώρου, θα πρέπει και να

διατηρήσουμε και παρόμοιες συμφωνίες, όπως η ενσωμάτωση στις δομές του

λογισμικού και ο έλεγχος της ηλεκτρονικής πρόσβασης.

Όλη αυτή η μετάβαση της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής δραστηριότητας

στον κυβερνοχώρο θα μας αναγκάσει να επανεξετάσουμε τις παραδοσιακές σχέσεις

μεταξύ του πολίτη και των αστικών υποδομών. Θα πρέπει να καταλάβουμε πώς να

κάνουμε τις κοινότητες του κυβερνοχώρου εργάζονται πάνω σε μια δίκαιη βάση.

Στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου του ο συγγραφέας αναφέρεται με το πώς θα

μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τα bits προς όφελός μας, επανεξετάζοντας τις μέχρι

σήμερα απόψεις για το τι είναι κτίρια και πόλεις και πως πραγματικά λειτουργούν.

Η εξέλιξη των πόλεων και της τεχνολογία τους τελευταίους δύο αιώνες είναι

ραγδαία. Πλέον το μόνο που χρειάζεται κανείς για να δει την άλλη πλευρά του

πλανήτη είναι μια βιντεοκάμερα και μια σύνδεση στο διαδίκτυο.

Στο μέλλον εποχή που έρχεται θα ζούμε ανάμεσα σε φυσικούς και εικονικούς

κόσμους. Οι παραδοσιακοί αρχιτεκτονικοί τόποι ανασυνδυάζονται, και νέες μορφές

πόλεων θα δημιουργηθούν οι οποίες θα συμπληρώνουν θα ανταγωνίζονται με τις

υπάρχουσες πραγματικές πόλεις. Για τους σχεδιαστές, το έργο του εικοστού πρώτου

αιώνα θα είναι να οικοδομήσουν τη «βιόσφαιρα», ένα παγκόσμιο, ηλεκτρονικό

περιβάλλον στο οποίο τα δίκτυα είναι παντού, και τα περισσότερα από τα

αντικείμενα που λειτουργούν μέσα σε αυτό θα έχουν έξυπνες και

τηλεπικοινωνιακές δυνατότητες. Όλοι οι οργανισμοί και οι υπηρεσίες θα

λειτουργούν μέσω εικονικών τόπων.

Οι αρχιτέκτονες θα βρουν νέους τρόπους για να φιλοξενήσουν τις ανθρώπινες

ανάγκες ανασυνδυάζοντας παραδοσιακούς τύπους κτιρίων βασιζόμενοι σε ένα

μοντέλο ψηφιακών συστημάτων. Οι αβεβαιότητες και οι κίνδυνοι της βιόσφαιρας

22

είναι πολλοί, αλλά θα αποτελέσει ένα μέρος νέων ευκαιριών και ελπίδας. Αυτή θα

είναι ουσιαστικά το παγκόσμιο χωριό, του Marshall McLuhan.