ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

2013 - 2014

Β΄ ΑΡΣΑΚΕΙΟ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ

Τάξη Α΄

ΟΜΑΔΑ Α’

…μύθοι για τους σεισμούς ανά τον κόσμο και φιλοσοφικές προσεγγίσεις

στην Αρχαία Ελλάδα

Καλογεροπούλου Φλώρα, Πλεμμένου Μυρτώ,

Πολιτοπούλου Αγγελική, Σουλιώτη Τάνια,

Χαντζοπούλου Τζίνα, Χατζοπούλου Κατερίνα

1. Αρχαία μυθολογία

Εγκέλαδος ΕΓΚΕΙΜΑΙ ΛΑΣ

«Το φονικό χτύπημα του Εγκέλαδου»

« Ξύπνησε ο Εγκέλαδος»

Αρχηγός των Γιγάντων στην αρχαία Ελλάδα

Φονεύθηκε στη Γιγαντομαχία από τη θεά Αθήνα

ρίχνοντας το άρμα της ρίχνοντας πάνω του το όρος Αίτνα

Ο σεισμός θεωρείται «Διοσημία»

Αρχηγός των Θεών

Θεός της θάλασσας και των σεισμών

«Τινάκτωρ της Γαίας»

« Σεισίχθων» (ο σείων την γην)

« Ενοσίγαιος» (κρατά τη γη)

Loki Ένας κακός,

σκανταλιάρης Θεός υπεύθυνος για όλα τα δεινά των ανθρώπων

όπως οι σεισμοί……

τσακώνονται θαλάσσιες χελώνες

Επίσκεψη Θεού για να μετρήσει τους ανθρώπους

El diablo

Γιγάντιο ψάρι Βράχος

Αγελάδα

Γη

Γίγαντας που έχει την Γη πάνω στο κεφάλι του

● Ο Μύθος Hindu με τους

οκτώ ελέφαντες

● Ο μύθος της κόμπρας με

τη χελώνα και τους

τέσσερεις ελέφαντες

Γατόψαρο που ζει στη λάσπη

Οκτώβριος 2013

Γιγαντιαίος βάτραχος που Κοάζει και γίνονται σεισμοί

Θεός Tuli

Οδηγεί έλκηθρο με σκύλους

Οι «μάχες» για να ερμηνεύουμε το «άγνωστο» είναι συνυφασμένες με την ανθρώπινη φύση και δίνονται για να νικήσουμε τις φοβίες μας.

Σύμμαχοί μας οι επιστημονικές γνώσεις.

Εχθροί μας αντιλήψεις, εικασίες, μύθοι που εξάπτουν μεν την φαντασία αλλά δημιουργούν και φόβο και ανασφάλεια…

Στόχος μας: Να νικήσουμε τον πόλεμο…

Η αρχή έγινε στην αρχαία Ελλάδα…

Προέβλεψε τον σεισμό στη Σπάρτη 550 π.χ. από τα νερά πηγαδιών.- την στάθμη του ποταμού Λάδωνα.

Επαληθεύεται επιστημονικά

στις μέρες μας;

Υποστήριζε ότι επειδή η βρεγμένη γη ραγίζει όταν ξηραίνεται τα τοιχώματα της πέφτουν και η πτώση των σπασμένων τοιχωμάτων δημιουργεί σεισμούς

Η γη είναι γεμάτη νερό και όταν δέχεται κι άλλο (βρόχινο) νερό, η μάζα του νερού αυξάνεται τόσο πολύ ώστε να σπάνε τα τοιχώματα της γής από το βάρος του νερού

Επαληθεύεται επιστημονικά

στις μέρες μας;

οι σεισμοί προκαλούνται από τους εισερχόμενους στο εσωτερικό της Γης ανέμους, που στη συνέχεια θερμαινόμενοι ξαναβγαίνουν έξω με δύο τρόπους κατακόρυφο και υπό οξεία γωνία (πλαγίως), προκαλώντας έτσι τους «βράστας» και «επικλίντας» σεισμούς αντίστοιχα.

ΔΥΟ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ

ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ…....

● 1650 π.χ.

Εξαφάνιση μινωικού πολιτισμού

●120 π.χ. ???

Καταστροφή ανακτόρων

Μυκηναϊκού κόσμου

(Μυκήνες, Τίρυνθα, Μιδέα)

(Μέθοδος οπτικής διάυγειας στα κυκλώπεια τείχη.)

Β’ τετράμηνο…????

Ευχαριστούμε

για την προσοχή σας

ΟΜΑΔΑ Β’ Μπορούν να εξηγηθούν oι σεισμοί

με απλή φυσική ;

• Νότης Σκαλτσάς

• Γιάννης Καλογερόπουλος

• Ηλίας Γεωργακόπουλος

• Κωνσταντίνος Δρόσος

• Αντώνης Φωκάς

ΣΕΙΣΜΟΙ...

Τι είναι ο σεισμός;

Είναι μια ταλάντωση (πιο απλά διαταραχή) του εδάφους που διαδίδεται από το

σημείο που ξεκίνησε (πηγή) προς όλες τις κατευθύνσεις στον χώρο.

Φυσικά αίτια Ανθρωπογενείς

Τεκτονικοί σεισμοί (90%)

Ηφαιστιακοί Κατολισθήσεων

Η ταλάντωση διαδίδεται

1. στο χώρο (κύματα χώρου – Body waves) αλλά και

2. στην επιφάνεια της γης. (επιφανειακά κύματα – Surface waves)

Εγκάρσιο (σεισμικό) κύμα (S waves)

Η πηγή ταλαντώνεται κάθετα στη

διεύθυνση διάδοσης του κύματος

Διαμήκες (σεισμικό) κύμα (P waves)

Η πηγή ταλαντώνεται παράλληλα με τη

διεύθυνση διάδοσης του κύματος

Η διεύθυνση διάδοσης του σεισμικού κύματος

Το σημείο γέννησης του σεισμού (ανεξαρτήτως αιτίας)

Το σημείο γέννησης του σεισμού (ανεξαρτήτως αιτίας)

1. KYMAΤΑ ΧΩΡΟΥ- BODY WAVES

Εμπρός - Πίσω 1. Συμπιέζουν - αποσυμπιέζουν

2. Μεταβάλλουν όγκο

Πάνω-Κάτω

2. KYMAΤΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ – SURFACE WAVES

-- Μειώνεται η επίδραση τους όσο αυξάνει το εστιακό βάθος

- -- Είναι τα πιο καταστροφικά

Love waves

Αριστερά – δεξιά

Τα πιο καταστροφικά

Rayleigh waves

Περιστροφικά

Συμπερασματικά, το σπίτι σας σε ένα σεισμό παθαίνει

ότι και το στεφάνι από τον κύριο της εικόνας

Λιθόσφαιρα :

•το εξωτερικό δύσκαμπτο περίβλημα της Γης

Περιλαμβάνει:

•το φλοιό

• μέρος του στερεού ανώτερου μανδύα.

Απαρτίζεται από :

•επτά μεγάλες πλάκες

•πολλές μικρότερες

ΛΙΘΟΣΦΑΡΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣ

πλέουν στο ζεστό, ημίρρευστο μανδύα κάτω από τον φλοιό

ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ

Σεισμική Δράση

οφείλονται σε βραδυκίνητα ρεύματα βαθιά μέσα στη Γη

Διακρίνονται σε:

(α) απόκλιση

(β) σύγκλιση

(γ) εφαπτομενική

Η περίπτωση

της χώρας μας

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ελλάδα:

•Θέση: στο σημείο σύγκλισης της Ευρασιατικής και Αφρικανικής πλάκας.

•Σεισμικότητα: 1η στην Ευρώπη

6η στον κόσμο

•Σεισμογενείς περιοχές: Ιόνιο

Ηφαιστειακό τόξο Αιγαίου

H Αφρική

«Γλιστράει »

κάτω από την

Ευρώπη

Η Αφρική πλησιάζει την Κρήτη 4 cm/έτος

Πρόγραμμα SHARE

ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Γεωθερμικές γεωτρήσεις διαταραχή πετρωμάτων

• Περιπτώσεις:

• Σεν Γκάλεν Ελβετίας

• Βασιλεία Ελβετίας

• Σταουφεν Γερμανίας

Σύνηθες μέγεθος: ~ 3,5 Richter

ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Τεχνητές λίμνες – φράγματα δονήσεις από υψηλή πίεση νερού

• Το φαινόμενο είναι γνωστό ως R.I.S.

• Επηρεάζεται από: βάθος ταμιευτήρα

ποσότητα αποθηκευμένου νερού

• Sichuan 2008 από φράγμα 80000 νεκροί

• Τεχνητή Λίμνη Κρεμαστών και σεισμός 1966 6,3R

Δράση διεθνών οργανισμών για απαγόρευση κατασκευής μεγάλων φραγμάτων

ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΣΗ ΣΕΙΣΜΟΥ • Μέγεθος: Προσδιορίζεται από την κλίμακα Richter

Αύξηση μιας μονάδας Richter = Δεκαπλάσιο πλάτος δονήσεων

30 φορές μεγαλύτερη έκλυση ενέργειας

• Ένταση: Οι επιπτώσεις ενός σεισμού σε μια συγκεκριμένη περιοχή

Προσδιορίζεται από την κλίμακα Mercali

• Επίκεντρο: Η θέση από την οποία ''πηγάζουν'' τα σεισμικά κύματα

• Εστιακό βάθος: Το βάθος της πηγής / εστίας του σεισμού

Επηρεάζει μέγεθος και ένταση

Κλίμακα Richter Κλίμακα Mercali Δεν μετρούν το

ίδιο μέγεθος

Ευχαριστούμε

για την προσοχή σας

Εργάστηκαν οι μαθήτριες: Βερβεσού Κατερίνα

Ρηγάτου Αναστασία

Σαραντίδη Ελεάνα

Στουτς Μελίνα

Χατζηιωαννίδου Μαρία

Υπάρχουν αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετώπισης των επιπτώσεων της σεισμικής δραστηριότητας;

EΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ (ΥΠΟΔΟΜΕΣ)

Μετά από ένα σεισμό συχνά προκαλούνται 1.Βλάβες

• κατοικίες,

• δημόσια κτίρια

• χώρους συνάθροισης κοινού (εκκλησίες, σχολεία, γήπεδα, θέατρα, γυμναστήρια, στρατόπεδα, εργοστάσια).

• οδικό - σιδηροδρομικό δίκτυο

• δίκτυα ύδρευσης - τηλεπικοινωνιών - ηλεκτρικού - φυσικού αερίου

• Ιστορικά μνημεία

Β.Πυρκαγιές από

● διαρροές φυσικού αερίου - φωταερίου

● βραχυκυκλωμάτων στο δίκτυο ρεύματος

Γ. Πλημμύρες που οφείλονται σε

● βλάβες στα δίκτυα ύδρευσης,

● καταστροφές φραγμάτων

● σε αλλαγή κοίτης ποταμών κ.λπ..

● σε τσουνάμι

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ και ΣΕ ΑΤΟΜΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

• θάνατοι και τραυματισμοί

(1400 στην Ελλάδα από το 1900)

• εκδήλωση ασθενειών και εξάπλωση επιδημιών.

Υπάρχουν περιπτώσεις που ο φόβος μίας νέας καταστροφής είχε οδηγήσει τους κατοίκους σε «μετανάστευση» (Κόρινθος 1858).

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Βλάβες στις κατασκευές : 1.Απώλειες κατοικιών, 2.Απώλειες εργασιακών χώρων 3.Καταστροφή μέρους της ακίνητης και κινητής (οικιακός

εξοπλισμός, αυτοκίνητα) περιουσίας των σεισμόπληκτων

Πάρνηθα, 1999: 5.222 σπίτια καταστράφηκαν ολοσχερώς και προκληθήκαν βλάβες 140.000.000€.

Διαφοροποίηση των συνθηκών διαβίωσης των πληγέντων: Αποδιοργάνωση της καθημερινής ζωής.

Τι κάνουμε???

Α) ΣΕ ΑΤΟΜΙΚΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ:

• Ψυχραιμία ώστε να αποφεύγονται καθυστερήσεις και λάθη………

• Σχέδιο εκκένωσης………

• Ασφάλιση επικίνδυνων επίπλων

• Εξοπλισμός με απαραίτητα υλικά (ράδιο, φάρμακα, σφυρίχτρα)

Τρίγωνο της ζωής Το Τρίγωνο της ζωής είναι μια αμφιλεγόμενη θεωρία για την επιβίωση

σε ένα μεγάλο σεισμό.

Σύμφωνα με αυτή:

καταφύγιο δίπλα σε στέρεα αντικείμενα τα οποία θα δημιουργήσουν έναν προστατευτικό χώρο

Β) Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ:

●Σωστός αντισεισμικός κανονισμός (ME KAINOTOMA ΥΛΙΚΑ)

και έλεγχος εφαρμογής του

(Ρικομεξ 1999……20 νεκροί)

●Προγραμματισμός χώρων oΚαταφυγής oΠαροχής βοήθειας oΚαταυλισμού ………………

Η καταστροφική ενέργεια του σεισμού είναι θέμα επιτάχυνσης (g).

Άμα τα πέδιλα έχουν χτιστεί μεμονωμένα όταν βρεθούν στις δυο διαδοχικές κορυφές του σεισμικού κύματος

το ενδιάμεσο του κτιρίου υποχωρεί υπερβολικό φορτίο πέφτει στις ακραίες κολώνες.

Όταν η θεμελίωση έχει γίνει σε μπάζα είναι ακόμη χειρότερα.

Σκυρόδεμα

Χάλυβας

Αντισεισμική ταπετσαρία

ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ (ΜΠΕΤΟΝ)

Έχει δύο βασικά μειονεκτήματα:

μικρή αντοχή σχετιζόμενη με

• Φυσικά αίτια (σεισμοί, φθορές)

• Χημικές διεργασίες (φθορά από άλατα)

• Βιολογικά αίτια (μικροοργανισμοί)

• Υδατοπερατότητα

μεγάλο βάρος και μάζα

Διερευνάται η αντοχή του στο χρόνο

(έχει μόνο 70 χρόνια που χρησιμοποιείται…….)

ΧΑΛΥΒΑΣ

Ο χάλυβας (κοινώς ατσάλι) είναι κράμα σιδήρου και άνθρακα

Περιέχει:

Πυρίτιο

Θείο

Φώσφορο

Οξυγόνο

• 1. ΚΤΙΡΙΑ 5 ΦΟΡΕΣ ΕΛΑΦΤΥΤΕΡΑ

• 2.ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΕΡΑ

• 3. ΔΕΝ ΟΞΕΙΔΩΝΕΤΑΙ

• 4. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΑΓΕΡΑΣΤΟΣ

• 5. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΤΕΡΟΣ

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ-ΧΑΛΥΒΑ ΩΣ ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Πείραμα στη σεισμική τράπεζα του Ε.Μ.Π.

Βάρος 14 τόνοι, Επιτάχυνση 0,40g Βάρος 14 τόνοι, επιτάχυνση > 1,2g ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ ΧΑΛΥΒΑΣ

Κατασκευάζεται από: Ίνες γυαλιού (υψηλής αντοχής) ‘Τρέχουν’ σε τέσσερεις κατευθύνσεις διασφαλίζοντας

αντίστοιχη μετάδοση της σεισμικής πίεσης. Πολυπροπυλένιο (μεγάλης ελαστικότητας)

Χάλυβα

ΙΔΕΕΣ ΑΠΌ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ………..

Συμβάλει :

1.Στην δημιουργία ενός ασφαλούς χρονικού περιθωρίου εκκένωσης.

2.Στη σταθεροποίηση του κτιριακού κορμού μετά τον σεισμό

Τοποθετείται:

1.Στον εσωτερικό σοβά του τοίχου με ειδική κόλλα από συνθετικό

υλικό.

2.Στην εξωτερική επιφάνεια του κτιρίου παίζοντας προστατευτικό ρόλο σαν ‘σάντουιτς’.

Ευχαριστούμε

για την

προσοχή σας

ΣΕΙΣΜΟΙ... ΟΜΑΔΑ Δ’

●Υπάρχει σχέση βιοτικού επιπέδου μιας χώρας με τις επιπτώσεις από σεισμική δραστηριότητα σε περιοχές της;

• Αλέξανδρος Αναστασάκος

• Νίκος Σταματιάδης

ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ

ΕΝΤΑΣΗΣ ΘΑΝΟΝΤΩΝ

ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ - ΙΡΑΝ 6,8 6500

ΕΛΛΑΔΑ 6,4 40

ΗΠΑ 6,8 10

ΙΑΠΩΝΙΑ 7,2 0

ΙΝΔΙΑ-ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ 7,2 1800

ΤΟΥΡΚΙΑ 6,9 4500

* ΠΕΡΊΟΔΟΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ 1993-2004

0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000

ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΘΑΝΟΝΤΩΝ ANA ΠΕΡΙΟΧΗ

0

1000

2000

3000

4000

5000

2 10 28 42 47

ΘΑ

ΝΑ

ΤΟΙ

Κατά κεφαλήν ΑΕΠ

ΘΑΝΑΤΟΙ ΑΠO ΣΕΙΣΜΟΥΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΑΕΠ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ

ΚΑΤΆ ΚΕΦΑΛΗΝ ΑΕΠ ΣΕ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΔΟΛΛΑΡΙΑ

ΘΑΝΑΤΟΙ ΑΠΟ ΣΕΙΣΜΟΥΣ

ΙΝΔΙΑ- ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ ΙΡΑΝ-ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ 2 4150

ΤΟΥΡΚΙΑ 10 4500

ΕΛΛΑΣ 28 40

ΙΑΠΩΝΙΑ 42 0

ΗΠΑ 47 10

* ΠΕΡΊΟΔΟΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ 1993-2004

ΧΩΡΑ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΑΝΑ /ΚΜ²

ΕΛΛΑΣ 81

ΤΟΥΡΚΙΑ 90

ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ ΙΡΑΝ 40

ΙΑΠΩΝΙΑ 355

ΙΝΔΙΑ ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ 350

ΗΠΑ 30

ΠΛΗΘΟΣ ΣΕΙΣΜΩΝ ΠΑΝΩ ΑΠO 6,0 R

ΑΝΑ ΠΕΡΙΟΧΗ (1993-2004)

4 4

7

7 17

8

ΕΛΛΑΣ

ΤΟΥΡΚΙΑ

ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ

ΙΡΑΝ

ΙΑΠΩΝΙΑ

ΙΝΔΙΑ

ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ

ΗΠΑ

Υπάρχουν ιδιαίτερα συναισθήματα και αντιδράσεις κατά την διάρκεια ενός σεισμού;

●Σταματία Φραγκούλη ● Φιλιπποπούλου Κωνσταντίνα

Ο σεισμός διαφέρει από άλλες φυσικές καταστροφές:

Επαναλαμβανόμενος

αόρατος

αιφνίδιος

επαπειλούμενο γεγονός

Καθολική έκταση φαινομένου

…διαφορετική είναι και η ένταση των συναισθημάτων που προκαλεί

πανικός

δέος

Αίσθημα αβοήθητου

«Πάγωμα»

Καθυστέρηση αντίδρασης

Υπακοή σε παροτρύνσεις άλλων χωρίς σκέψη

Στρες - Άγχος

Έτσι πολλοί άνθρωποι οδηγούνται σε εσφαλμένες επιλογές:

● Πηδούν από μπαλκόνια

Κρήτη 12/10/2013 Σεισμός 6,2 R

“………Οι περισσότεροι αντέδρασαν με ψυχραιμία, ωστόσο, ένας

ηλικιωμένος πάνω στον πανικό του πήδηξε από το μπαλκόνι του πρώτου ορόφου για να σωθεί, ευτυχώς, χωρίς να τραυματιστεί σοβαρά……” Εφημερίδα Τα Νέα

● Μπαίνουν σε ανελκυστήρες και εγκλωβίζονται

Υπάρχει αντισεισμικό

ασανσερ?

● Συνωστίζονται σε εξόδους κτηρίων Φιλιππίνες 2013 Σεισμός 5,4 R “5 άτομα ποδοπατήθηκαν υπό καθεστώς πανικού, σε γήπεδο κατά την διάρκεια

σεισμού…. “ www.inews.gr Ινδία 2013 Σύμφωνα με τις τοπικές αρχές, μια φήμη ότι η γέφυρα κινδύνευε να καταρρεύσει

επειδή την είχε χτυπήσει ένα τρακτέρ προκάλεσε την κίνηση του πλήθους. 109 προσκυνητές πέθαναν από ασφυξία και άλλοι από πνιγμό, αφού έπεσαν στο ποτάμι.

Ελλάδα,Θύρα 7 1981 21 άτομα νεκρά, καθώς έβγαιναν από το γήπεδο Καραϊσκάκη

Υπάρχουν τρόποι αποτελεσματικής διαχείρισης

πλήθους σε κατάσταση πανικού;

Φυσική συνωστισμού…….

Διαισθητική φυσική

Ευχαριστούμε

για την

προσοχή σας