ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ

Βρυξέλλες, 25.7.2001COM(2001) 182τελικό

2001/0180 (COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά µε την ανιχνευσιµότητα και την επισήµανση των γενετικώς τροποποιηµένωνοργανισµών καθώς και την ανιχνευσιµότητα τροφίµων και ζωοτροφών που παράγονταιαπό γενετικώς τροποποιηµένους οργανισµούς και για την τροποποίηση της οδηγίας

2001/18/ΕΚ

(υποβάλλεται από την Επιτροπή)

2

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Εισαγωγή

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συνδιαλλαγής σχετικά µε την αναθεώρηση της

οδηγίας 90/220/ΕΟΚ και στην εν συνεχεία δηµοσιευθείσα δήλωση, η Επιτροπή επιβεβαίωσετην πρόθεσή της να υποβάλει προτάσεις σχετικά µε την ανιχνευσιµότητα και την επισήµανση

των ΓΤΟ σε όλα τα στάδια της διακίνησής τους στην αγορά. Με τη δήλωση αυτή η Επιτροπήδεσµεύθηκε επίσης να διατυπώσει τις απαραίτητες διατάξεις σχετικά µε την επιβεβληµένη

ανιχνευσιµότητα προϊόντων τα οποία παράγονται από ΓΤΟ.

Η κοινοτική νοµοθεσία σχετικά µε τα τρόφιµα και τις ζωοτροφές καθώς και τους σπόρους

περιλαµβάνει γενικές διαταράξεις περί ανιχνευσιµότητας οι οποίες ειδικότερα καλύπτουν καισύστηµα ανιχνευσιµότητας για τα προϊόντα βοείου κρέατος που θεσπίστηκε µε τον

κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1760/20001 µετά από την πρόσφατη κρίση της σπογγώδουςεγκεφαλοπάθειας των βοοειδών. Η έννοια της ανιχνευσιµότητας για τους ΓΤΟ εισήχθη στηνκοινοτική νοµοθεσία πρώτη φορά µε την οδηγία 2001/18/EΚ2

της οποίας το άρθρο 4,παράγραφος 6 υποχρεώνει τα κράτη µέλη να εξασφαλίζουν την ανιχνευσιµότητα σε όλα ταστάδια της διακίνησης ΓΤΟ στην αγορά.

Ωστόσο, ενώ η οδηγία περιλαµβάνει διατάξεις επί των οποίων είναι δυνατόν να στηριχθεί ένασύστηµα ανιχνευσιµότητας για τους ΓΤΟ, δεν ορίζει την ανιχνευσιµότητα των ΓΤΟ, τουςστόχους της ανιχνευσιµότητας ή κάποια ολοκληρωµένη προσέγγιση για την εφαρµογή της. Ηοδηγία προβλέπει την επισήµανση των ΓΤΟ στο πλαίσιο της χορήγησης άδειας στονκοινοποιούντα, δίχως εντούτοις να καλύπτει τους φορείς εκµετάλλευσης που εν συνεχείαασχολούνται µε τη διακίνηση των ΓΤΟ στην αγορά. Η ανιχνευσιµότητα και η επισήµανσητων προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ δεν καλύπτονται βάσει της άνω οδηγίας δεδοµένου

ότι το πεδίο εφαρµογής της δεν αφορά τα εν λόγω προϊόντα.

Οι διαφορές και αλληλεπικαλύψεις µεταξύ εθνικών, νοµικών, κανονιστικών και διοικητικώνδιατάξεων σχετικά µε την ανιχνευσιµότητα των ΓΤΟ και των τροφίµων κα ζωοτροφών πουπαράγονται από τους ΓΤΟ είναι δυνατόν να παρεµποδίσει την ελεύθερη διακίνηση των

προϊόντων αυτών δηµιουργώντας συνθήκες ανισότιµου και αθέµιτου ανταγωνισµού.

Ένας κοινοτικός κανονισµός, ο οποίος µε βάση τις απαιτήσεις της οδηγίας 2001/18/ΕΚ, θακαθιέρωνε συγκεκριµένο πλαίσιο για την ανιχνευσιµότητα αναλόγων προϊόντων θααποτελούσε, κατά συνέπεια, εγγύηση για την ασφάλεια δικαίου καθώς και συνεπή

προσέγγιση που θα συνέβαλε στην ουσιαστική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

Στόχοι σε ό,τι αφορά την ανιχνευσιµότητα των ΓΤΟ και των τροφίµων και ζωοτροφώνπου παράγονται από ΓΤΟ

Η ανιχνευσιµότητα στο πλαίσιο της παρούσας πρότασης µπορεί να οριστεί ως η δυνατότητα

εντοπισµού των ΓΤΟ και των προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ σε όλα τα στάδια τηςδιάθεσης αυτών στην αγορά µέσω των αλυσίδων παραγωγής και διανοµής µε αποτέλεσµα να

1Κανονισµός (ΕΚ) 1760/2000για τη θέσπιση συστήµατος αναγνώρισης και καταγραφής των βοοειδών

και την επισήµανση του βοείου κρέατος και των προϊόντων µε βάση το βόειο κρέας, καθώς και για την

κατάργηση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 820/97,ΕΕ L 204, 11.8.2000,σ. 1.2

ΕΕ L 106, 17.4.2001,σ. 1.

3

διευκολύνεται ο ποιοτικός έλεγχος καθώς και οι δυνατότητες απόσυρσης προϊόντων. Είναισηµαντικό ότι η αποτελεσµατική ανιχνευσιµότητα αποτελεί έναν 'δίχτυ ασφαλείας' σεπερίπτωση που διαπιστωθούν απρόβλεπτες αρνητικές επιπτώσεις.

Η αναδροµική παρακολούθηση της διακίνησης ΓΤΟ και των προϊόντων που παράγονται από

αυτούς µέσω των αλυσίδων παραγωγής και διακίνησης θα διευκολυνθεί µε την εφαρµογήαπαιτήσεων ανιχνευσιµότητας βάσει της διάδοσης και της διατήρησης αντιστοίχων

πληροφοριών για ανάλογα προϊόντα, σε όλα τα στάδια της διάθεσης στην αγορά. Ανάλογα"συστήµατα" ανιχνευσιµότητας περιορίζουν τις ασυνέχειες όσον αφορά τις πληροφορίες πουπροσιδιάζουν στα επιµέρους προϊόντα στις προαναφερθείσες αλυσίδες και ως εκ τούτουδιευκολύνουν:

• την απόσυρση των προϊόντων σε περίπτωση που διαπιστωθεί απρόβλεπτος κίνδυνος για

την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον·

• τη στοχοθετηµένη παρακολούθηση πιθανών επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία ή τοπεριβάλλον, κατά περίπτωση·

• τον έλεγχο και τη διακρίβωση της αντίστοιχης επισήµανσης.

Το πλαίσιο για την ανιχνευσιµότητα των ΓΤΟ και των τροφίµων και ζωοτροφών πουπαράγονται από ΓΤΟ

Η πρόταση αφορά την ανιχνευσιµότητα των ΓΤΟ, ως ορίζεται από την οδηγία 2001/18/ΕΚ,για ή σε προϊόντα που περιλαµβάνουν σπόρους καθώς και για τα τρόφιµα και τις ζωοτροφές

που παράγονται από ΓΤΟ. Οι όροι "που παράγονται από ΓΤΟ", για τους σκοπούς τηςπαρούσας οδηγίας, νοούνται ως ορίζονται δυνάµει του άρθρου 1, παράγραφος 2, εδάφιο β)του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 258/97 σχετικά µε τα νέα τρόφιµα και τα νέα συστατικάτροφίµων. Το συγκεκριµένο τµήµα αναφέρεται σε προϊόντα που παράγονται από αλλά δενπεριέχουν γενετικώς τροποποιηµένους οργανισµούς. Η πρόταση δεν προκαθορίζει περαιτέρωειδικές απαιτήσεις όσον αφορά την ανιχνευσιµότητα και την επισήµανση δυνάµει άλλων

διατάξεων της κοινοτικής νοµοθεσίας όπως η αρίθµηση παρτίδων για τα προσυσκευασµέναπροϊόντα.

Η πρόταση καθορίζει τις κάτωθι απαιτήσεις προκειµένου να εξασφαλιστεί η εναρµόνιση τουπλαισίου της ανιχνευσιµότητας αναλόγων προϊόντων σε όλα τα στάδια της διακίνησής τους

στην αγορά:

• Οι φορείς εκµετάλλευσης καλούνται να διαµορφώσουν συστήµατα και διαδικασίες πουνα επιτρέπουν ταυτοποίηση αυτών από τους οποίους παράγονται και αυτών στους

οποίους καταλήγουν τα σχετικά προϊόντα.

• Οι φορείς εκµετάλλευσης διαβιβάζουν συγκεκριµένες πληροφορίες (βλ. κατωτέρω)σχετικά µε την ταυτότητα του προϊόντος όσον αφορά τους ΓΤΟ που περιλαµβάνει ή

πληροφορίες οι οποίες διευκρινίζουν ότι προέρχεται από ΓΤΟ.

• Οι φορείς εκµετάλλευσης καλούνται να διατηρούν εξειδικευµένες πληροφορίες για

5 έτη, τις οποίες να διαθέτουν στις αρµόδιες αρχές εφόσον ζητηθούν.

Η πρόταση δεν διευκρινίζει τα µέσα διαβίβασης και διατήρησης πληροφοριών δεδοµένου ότι

αντίστοιχα συστήµατα έχουν ήδη συγκροτηθεί σε πολλούς οργανισµούς.

4

Οι στόχοι για την ανιχνευσιµότητα των ΓΤΟ και των προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟδεν ταυτίζονται και ως εκ τούτου διαφέρουν οι ειδικές πληροφορίες που προβλέπεται να

διαβιβάζονται και να διατηρούνται. Η πρόταση ρυθµίζει τα θέµατα ανιχνευσιµότητας γιαεπιµέρους ΓΤΟ που περιέχονται σε προϊόντα βάσει εγκεκριµένων µετατροπών. Η

ανιχνευσιµότητα προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ, εξάλλου, δεν απαιτεί ταυτοποίησητων ΓΤΟ από τους οποίους παράγονται.

Ανιχνευσιµότητα και επισήµανση των ΓΤΟ

Ειδικές απαιτήσεις ανιχνευσιµότητας και επισήµανσης για τους ΓΤΟ

Το άρθρο 4 παράγραφος 6 της οδηγίας 2001/18/ΕΚ υποχρεώνει τα κράτη µέλη να λαµβάνουνµέτρα ώστε να εξασφαλίζεται η ανιχνευσιµότητα, σύµφωνα µε τις απαιτήσεις που

περιέχονται στο παράρτηµα IV, σε όλα τα στάδια της διακίνησης στην αγορά ΓΤΟ βάσει τουµέρους Γ. Η οδηγία δεν κάνει διάκριση µεταξύ επιµέρους χρήσεων των ΓΤΟ όσον αφορά τιςαπαιτήσεις του παραρτήµατος IV, που περιλαµβάνουν τις πληροφορίες και τη µεθοδολογίαπου θα πρέπει να παρέχονται στην κοινοποίηση προκειµένου να επιτευχθεί ο εντοπισµός και

η ανίχνευση συγκεκριµένου ΓΤΟ.

Η οδηγία 2001/18/ΕΚ περιλαµβάνει επίσης απαίτηση εφαρµογής προγράµµατος

παρακολούθησης προκειµένου να ανιχνεύονται και να ταυτοποιούνται οιεσδήποτε άµεσες ήέµµεσες, ετεροχρονισµένες ή απρόβλεπτες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλοναπό ΓΤΟ ή από προϊόντα αυτών µετά από τη διοχέτευσή τους στην αγορά. Ενδεχόµενεςαπρόβλεπτες και µακροπρόθεσµες επιπτώσεις στο περιβάλλον που οφείλονται σε ΓΤΟ θα

εξαρτηθούν τελικά από την ειδική τροποποίηση αυτού. Για παράδειγµα, οι ενδεχόµενεςπεριβαλλοντικές επιπτώσεις που παράγονται από µεταφορά γενετικώς τροποποιηµένης γύρης

µε αποτέλεσµα την ανάπτυξη εντοµοανθεκτικότητας στη Bt-τοξίνη αφορά τους ΓΤΟ πουέχουν τροποποιηθεί για την έκφραση της συγκεκριµένης τοξίνης. ∆ιαφορετική θα είναι ηπερίπτωση των ΓΤΟ που έχουν τροποποιηθεί ειδικά για να αναπτύξουν αντοχή σταζιζανιοκτόνα, ωστόσο, δεδοµένου ότι οι συγκεκριµένοι ΓΤΟ δεν περιέχουν το γονίδιο για τηνBt-τοξίνη.

Ως εκ τούτου, η ανιχνευσιµότητα προκειµένου να διευκολυνθούν οι στοχοθετηµένες

αποσύρσεις και η περιβαλλοντική παρακολούθηση των ΓΤΟ θα απαιτήσει τον προσδιορισµότης ειδικής ταυτότητας του ΓΤΟ και των αντίστοιχων χαρακτηριστικών και στοιχείων αυτού.Η επίτευξη αυτού του στόχου µπορεί να διευκολυνθεί µέσω ενός συστήµατοςανιχνευσιµότητας βάσει της αποκλειστικής ταυτοποίησης των ΓΤΟ.

Ο καθορισµός της ειδικής ταυτότητας των ΓΤΟ ενδέχεται επίσης να είναι καθοριστικήςσηµασίας στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η σχετικώς χορηγηθείσα άδεια βάσει του κείµενου

νοµοθετικού συστήµατος επιτρέπει την περιορισµένη χρήση, για παράδειγµα, τη χρήση στιςζωοτροφές αλλά όχι στα είδη ανθρώπινης διατροφής. Ο ίδιος κανόνας θα ισχύσει και για ταµείγµατα ΓΤΟ, συµπεριλαµβανοµένων των φορτίων χύδην, καθώς και τα προϊόντα πουπεριέχουν ένα και µόνο ΓΤΟ.

Προκειµένου να διευκολυνθεί η ανιχνευσιµότητα των ΓΤΟ, η πρόταση υποχρεώνει τουςφορείς εκµετάλλευσης να διαβιβάζουν στον φορέα που αναλαµβάνει τα προϊόντα τις εξής

ειδικές πληροφορίες:

• Ότι το προϊόν περιέχει ή αποτελείται από ΓΤΟ

• Τους αποκλειστικούς κωδικούς που σχετίζονται µε τον ή τους ΓΤΟ στο προϊόν

5

∆ιευκρίνιση ταυτότητας - Αποκλειστικοί κωδικοί

Η χορήγηση αδείας για έναν ΓΤΟ βάσει της κοινοτικής νοµοθεσίας εξαρτάται από την

τροποποίηση του γενετικού του υλικού. Η πρόταση θεωρεί, ως σηµείο αφετηρίας, τιςεγκεκριµένες τροποποιήσεις από τις οποίες προέκυψε ο ΓΤΟ. Η τροποποίηση θεωρείται ότιλαµβάνει χώρα όταν ένας παραδοσιακός οργανισµός "τροποποιείται", µέσω της εισαγωγήςτροποποιηµένων αλληλουχιών DNA, µε αποτέλεσµα να δηµιουργείται ένας ΓΤΟ. Ηεισαγωγή αυτών των αλληλουχιών τελικά καθορίζει τα τροποποιηµένα χαρακτηριστικά τουΓΤΟ, συµπεριλαµβανοµένης της εντοµοανθεκτικότητας και της ανοχής στα φυτοφάρµακα.

Προκειµένου να διευκρινιστεί η ταυτότητα των ΓΤΟ, η οδηγία 2001/18/EΚ επιβάλλει ηγραπτή άδεια να διευκρινίζει πάντοτε την ταυτότητα των ΓΤΟ που πρόκειται να διακινηθούν

στην αγορά καθαυτοί ή ως µέρος προϊόντων καθώς και τον αποκλειστικό χαρακτηρισµό τους.Αυτός ο αποκλειστικός χαρακτηρισµός θα πρέπει κατά συνέπεια, να απηχεί την εγκεκριµένητροποποίηση που αποτελεί το αντικείµενο της σχετικής άδειας. Η οδηγία αναφέρεται σεσύστηµα το οποίο θα διαµορφωθεί, εφαρµόζοντας τη δέουσα διαδικασία επιτροπής, για τηναπόδοση αποκλειστικού χαρακτηρισµού (κωδικού) ΓΤΟ, λαµβάνοντας υπόψη τις αντίστοιχεςεξελίξεις στα διεθνή φόρα. Το σύστηµα αυτό θα πρέπει να περιλαµβάνει απαιτήσεις για τηδιευκρίνιση της ταυτότητας των ΓΤΟ, όπως προβλέπει και το πρωτόκολλο της Καρθαγένηςγια τη βιοασφάλεια και υπό εξέλιξη εργασίες υπό την αιγίδα του ΟΟΣΑ.

Η πρόταση, κατά συνέπεια, προβλέπει ότι η Επιτροπή θα καθιερώσει σύστηµα ανάπτυξης καιαπόδοσης απλών αριθµητικών ή αλφαριθµητικών αποκλειστικών κωδικών για τους ΓΤΟ.Βάσει των πληροφοριών που περιέχει η κοινοποίηση σχετικά µε την εκάστοτε τροποποίησητου γενετικού υλικού, προβλέπεται ότι το σύστηµα αυτό θα είναι σε θέση να αποδίδει τουςαντίστοιχους αποκλειστικούς κωδικούς στους ΓΤΟ. Προβλέπεται ότι η Επιτροπή θα λάβειυπόψη τις διεθνείς εξελίξεις από την άποψη αυτή. Οι αποκλειστικοί κωδικοί σχετίζονται µεόλους τους τοµείς, συµπεριλαµβανοµένων των ειδών ανθρώπινης και ζωικής διατροφήςκαθώς και των σπόρων και ως εκ τούτου προτείνεται να συγκροτηθεί επιτροπή βάσει της

παρούσας πρότασης προκειµένου να διαµορφωθεί σύστηµα ανάπτυξης και απόδοσηςαποκλειστικών κωδικών στους ΓΤΟ.

Αποκλειστικοί κωδικοί στο πλαίσιο του πρωτόκολλου βιοασφάλειας/ΟΟΣΑ

Το πρωτόκολλο της Καρθαγένης όσον αφορά τη βιοασφάλεια δεν περιλαµβάνει

συγκεκριµένη αναφορά στην ανιχνευσιµότητα, αναφέρεται, εντούτοις, σε απαιτήσειςδιευκρίνισης της ταυτότητας των ΓΤΟ. Σε αντίθεση προς την οδηγία 2001/18/ΕΚ, τοπρωτόκολλο κάνει διάκριση µεταξύ ΓΤΟ βάσει της χρήσης αυτών. ∆υνάµει του άρθρου 18,παράγραφος 2, εδάφιο γ) απαιτείται να διευκρινίζεται η ταυτότητα των εµβίων

τροποποιηµένων οργανισµών που προορίζονται για εσκεµµένη εισαγωγή στο περιβάλλονκαθώς και τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά και/ή στοιχεία των εν λόγω ΓΤΟ.

Εν συνεχεία προβλέπεται λήψη αποφάσεως το αργότερο εντός δύο ετών µετά από τη στιγµήκατά την οποία θα τεθεί σε ισχύ το πρωτόκολλο όσον αφορά τις λεπτοµερείς απαιτήσεις για

προϊόντα τα οποία προορίζονται για τρόφιµα ή ζωοτροφές ή για µεταποίηση βάσει τουάρθρου 18, παράγραφος 2, εδάφιο α) καλύπτοντας µεταξύ άλλων και τη διευκρίνιση τηςταυτότητάς τους. Αυτό περιλαµβάνει και διευκρίνιση της ταυτότητας των ΓΤΟ καθώς καιοιαδήποτε αποκλειστική ταυτοποίηση (ως αναφέρεται στο παράρτηµα ΙΙ του πρωτοκόλλου).Έχει ζητηθεί η χρήση αποκλειστικών ταυτοτήτων για τη διευκόλυνση της έρευνας και την

ανάκτηση πληροφοριών σχετικά µε τους ΓΤΟ µέσω του κεντρικού γραφείου συµψηφισµούβιολογικής ασφάλειας, ιδίως εφόσον εφαρµόζεται ήδη η συνιστώµενη κεντρική προσέγγιση

6

για την αποθήκευση και τη διαχείριση πληροφοριών σχετικών προς τις διαδικασίες πουαφορούν τους ΓΤΟ οι οποίοι χρησιµοποιούνται ως είδη ανθρώπινης ή ζωικής διατροφής.

Τα συστήµατα αποκλειστικής ταυτοποίησης εξετάζονται επίσης στον ΟΟΣΑ µε ιδιαίτερηαναφορά στις γενετικώς τροποποιηµένες ποικιλίες καλλιεργειών. Η έκθεση του εργαστηρίουτου ΟΟΣΑ σχετικά µε τα συστήµατα αποκλειστικής ταυτοποίησης των διαγονιδιακών φυτών

3

που εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2000προβλέπει ότι κατόπιν κοινής συµφωνίας οι µοναδικοίκωδικοί (ταυτοποιητές) θα πρέπει να αποδίδονται στο επίπεδο της γονιδιακής τροποποίησηςόπως συµβαίνει και στην παρούσα πρόταση. Η πλειοψηφία της οµάδας εργασίας του ΟΟΣΑ,κατέληξε επίσης στο συµπέρασµα ότι οι µοναδικοί κωδικοί θα πρέπει να αποδίδονταισύµφωνα µε κανονιστική έγκριση εµπορικών χρήσεων. Οι κωδικοί αυτοί θα πρέπει να είναιεπίσης κατάλληλοι για προϊόντα που έχουν ήδη τύχει έγκρισης.

Άλλα συστήµατα καθοριστικής σηµασίας που θα πρέπει να εξετασθούν στο πλαίσιο της

οµάδας εργασίας του ΟΟΣΑ συµπεριλαµβάνουν την αλφαριθµητική σύσταση των κωδικώνκαθώς επίσης και τις συνδέσεις µε τις κεντρικές βάσεις δεδοµένων που έχουν ήδη εγκριθεί

για εµπορικούς λόγους, ιδίως µάλιστα την ελευθέρωση στο περιβάλλον, και τη χρήση στατρόφιµα και τις ζωοτροφές. Εν προκειµένω θεωρείται πιθανόν να περιλαµβάνονται για

παράδειγµα γράµµατα και/ή αριθµοί κατά τρόπο που να περιγράφεται για παράδειγµα το έτοςέγκρισης, η κοινοποιούσα εταιρεία, τα τροποποιηθέντα είδη, το είδος της τροποποίησης και ηπροτεινόµενη χρήση για τον συγκεκριµένο ΓΤΟ. Οι εργασίες αυτές συνεχίζονται στο πλαίσιοτου ΟΟΣΑ.

Λειτουργία

Η υποχρέωση των φορέων εκµετάλλευσης να διαβιβάζουν και να διατηρούν τις ως άνω

πληροφορίες από το αρχικό στάδιο διακίνησης των ΓΤΟ στην αγορά και έως την τελικήχρήση του ως είδους ανθρώπινης ή ζωικής διατροφής ή µέχρι το τελικό στάδιο µεταποίησης,θα εξασφαλίσει στις αρµόδιες αρχές τη δυνατότητα να παρακολουθούν αναδροµικά τηνπορεία του ΓΤΟ στο πλαίσιο των αλυσίδων παραγωγής και διανοµής. Οι πληροφορίες αυτέςθα διευκολύνουν την απόσυρση από την αγορά προϊόντων σε περίπτωση που διαπιστωθούναπρόβλεπτες επιπτώσεις ενώ παράλληλα θα διευκολύνουν και την επισήµανση.

Περαιτέρω πληροφορίες, και ακριβείς πληροφορίες σχετικά µε τις γενετικές τροποποιήσειςτων ΓΤΟ, ενδέχεται να είναι απαραίτητες για τον έλεγχο και την παρακολούθηση µετά τηδιάθεσή τους στην αγορά, συµπεριλαµβανοµένης της εξακρίβωσης της ταυτότητας των ΓΤΟπου περιέχονται σε κάποιο προϊόν. Το άρθρο 31 παράγραφος 2 της οδηγίας 2001/18/ΕΚπροβλέπει ότι η Επιτροπή θα καθιερώσει ένα ή περισσότερα αρχεία για την καταχώρησηαναλόγων πληροφοριών, συµπεριλαµβανοµένης της µεθοδολογίας για την ταυτοποίηση καιτην ανίχνευση. Η παράγραφος 3 του συγκεκριµένου άρθρου απαιτεί επιπροσθέτως από τακράτη µέλη να καθιερώσουν αρχεία εντοπισµού των εκτρεφοµένων ή καλλιεργούµενων ΓΤΟ,δυνάµει του Μέρους Γ της οδηγίας σχετικά µε την παρακολούθηση του περιβάλλοντος.Προβλέπεται επίσης ότι ανάλογα αρχεία θα συµβάλλουν στην ικανοποιήση των απαιτήσεων

που απορρέουν από την τοµεακή νοµοθεσία και ότι οι αποκλειστικοί κωδικοί θα λειτουργούνως "κλειδιά" για τα αρχεία αυτά προκειµένου να εξασφαλιστεί πρόσβαση στις πληροφορίεςπου διατηρούνται για εγκεκριµένες τροποποιήσεις του γενετικού υλικού.

3∆ηµοσιεύσεις του ΟΟΣΑ για το περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια. Σειρά εναρµόνισης τωνκανονιστικών διατάξεων, επισκόπηση της βιοτεχνολογίας (ENV/JM/MONO(2001)5).

7

Προκειµένου να εξασφαλιστεί η αποτελεσµατική ανίχνευση απαιτείται η ταυτότητα των ΓΤΟπου περιέχονται σε κάθε προϊόν να είναι δυνατόν να εξακριβωθεί κατά το πρώτο στάδιο

διοχέτευσης αυτού στην αγορά µέσω της αλυσίδας παραγωγής ή διανοµής. Εν προκειµένουδεν αναµένονται απρόβλεπτα προβλήµατα για προϊόντα που παράγονται από το εσωτερικό

της Κοινότητας.

Ωστόσο, επιβάλλεται να αποδοθεί η δέουσα σηµασία σε προϊόντα τα οποία εισάγονται απότρίτες χώρες, ιδίως µάλιστα τα φορτία χύδην, φυτικών υλών διατροφής τα οποία ενδέχεται ναπεριλαµβάνουν άγνωστο µείγµα ΓΤΟ. Οι φορείς εισαγωγής αναλόγων φορτίων στην

Κοινότητα θα έχουν την υποχρέωση να διευκρινίσουν την ταυτότητα των προϊόντων αυτών,ιδίως σε ό,τι αφορά την περιεκτικότητά τους σε ΓΤΟ. Εάν η πληροφορία αυτή δεν διατίθεταιεκ µέρους του εξαγωγέα, οι εισαγωγείς θα έχουν την υποχρέωση να καθορίσουν τηνταυτότητα των ΓΤΟ στο προϊόν, πράγµα που ενδέχεται να συνεπάγεται δειγµατοληψίες καιαναλυτικούς ελέγχους. Ως εκ τούτου η πρόταση προβλέπει τη δυνατότητα καθιέρωσηςκατευθύνσεων όσον αφορά τη δειγµατοληψία και τον έλεγχο των ειδών διατροφής που

µεταφέρονται χύδην προκειµένου να διευκολύνεται η κοινή προσέγγιση εντός τηςΚοινότητας.

Ο καθορισµός της ταυτότητας των ΓΤΟ στα προϊόντα σε αυτό το αρχικό στάδιο είναικαθοριστικής σηµασίας δεδοµένου ότι οι αντίστοιχες πληροφορίες θα διαβιβάζονται και θα

διατηρούνται κατά τα επόµενα στάδια της διακίνησης του εκάστοτε προϊόντος στην αγορά. Ηπρόταση προβλέπει ότι οι πληροφορίες αυτές θα εξακολουθήσουν να συνοδεύουν το προϊόν,ανεξαρτήτως της συνολικής ή τµηµατικής εν συνεχεία διοχέτευσης του στην αγορά. Στιςπεριπτώσεις κατά τις οποίες αρχική παρτίδα ή χύδην φορτίο υποδιαιρείται, οι φορείς πουασχολούνται µε την εν συνεχεία διακίνηση του προϊόντος στην αγορά θα έχουν τηνυποχρέωση να εγγυώνται ότι στα επιµέρους τµήµατα αυτού εξακολουθούν να υφίστανται

όλοι οι ΓΤΟ των οποίων η παρουσία διαπιστώθηκε στο αρχικό φορτίο. Εντούτοις οι φορείςεκµετάλλευσης καλούνται να διαβιβάζουν στον επόµενο φορέα της αλυσίδας τις

πληροφορίες, συµπεριλαµβανοµένων των αποκλειστικών κωδικών, που συγκεντρώθηκαν γιατο αρχικό φορτίο.

Ως εκ τούτου η πρόταση δεν επιβάλλει απαιτήσεις στους φορείς εκµετάλλευσης όσον αφοράτη διενέργεια δοκιµών σε έκαστο στάδιο της διακίνησης των προϊόντων στην αγορά, που θασυνεπάγονταν δυσβάστακτη επιβάρυνση των δαπανών, δεδοµένου ότι είναι δυνατόν ναπραγµατοποιηθούν δοκιµές εθελουσίως ή εκ µέρους των αρχών επιθεώρησης όπως κατά

περίπτωση προβλέπεται.

Προκειµένου να διευκολυνθεί η συντονισµένη προσέγγιση όσον αφορά τις επιθεωρήσεις και

τον έλεγχο εκ µέρους των κρατών µελών, η Επιτροπή θα διατυπώσει τεχνικές κατευθύνσειςόσον αφορά τη µεθοδολογία δειγµατοληψίας και δοκιµής πριν από την εφαρµογή του

παρόντος κανονισµού. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει τις εργασίες της σε διεθνές επίπεδο καιµε τους εµπορικούς εταίρους µε στόχο την επίτευξη κοινής προσέγγισης όσον αφορά την ως

άνω µεθοδολογία, ιδίως σχετικά µε τα χύδην διακινούµενα είδη. Επιπλέον, οι κοινοποιήσειςγια τη διοχέτευση στην αγορά ΓΤΟ και προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ δυνάµει της

οδηγίας 2001/18/ΕΚ και του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. …/2002για τα γενετικώς τροποποιηµέναείδη ανθρώπινης και ζωικής διατροφής επιβάλλεται να περιλαµβάνουν µεθόδους για τηνανίχνευση και την ταυτοποίηση.

Για να εξασφαλισθεί η πρακτική εφαρµογή, είναι επίσης ενδεχόµενο να καθιερωθούν όριαγια προϊόντα στα οποία είναι αδύνατο να αποφευχθούν συµπτωµατικά ή τεχνικά ίχνη ΓΤΟ,προβλέποντας ότι εφόσον δεν παρατηρείται υπέρβαση των ορίων αυτών τα ως άνω προϊόντα

8

δεν χρειάζεται να ανταποκρίνονται στις προβλεπόµενες διατάξεις περί ανιχνευσιµότητας καιεπισήµανσης.

Επισήµανση

Το άρθρο 21 της οδηγίας 2001/18/ΕΚ καλεί τα κράτη µέλη να λάβουν όλα τα απαραίτηταµέτρα, σύµφωνα µε τις αντίστοιχες απαιτήσεις που διευκρινίζονται στη γραπτή άδεια, ώστενα εξασφαλίζεται η επισήµανση των ΓΤΟ σε όλα τα στάδια της διακίνησής τους στην αγορά.

Η πρόταση για την ανιχνευσιµότητα, επιβάλλει νοµικές υποχρεώσεις στους φορείςεκµετάλλευσης όσον αφορά στη διαβίβαση και τη διατήρηση ειδικών πληροφοριών για τους

ΓΤΟ, συµπεριλαµβανοµένων των αποκλειστικών κωδικών τους, σε όλα τα στάδια τηςδιακίνησής αυτών στην αγορά. Η υποχρέωση αυτή διευρύνθηκε ώστε να καλύπτεται και η

επισήµανση αναλόγων προϊόντων, εφόσον έχουν προσυσκευαστεί, σύµφωνα µε τηνκατάλληλη διατύπωση ως απαιτείται βάσει της οδηγίας 2001/18/EΚ. Η πρόταση υποχρεώνειτους φορείς διοχέτευσης στην αγορά προσυσκευασµένων προϊόντων τα οποία αποτελούνταιαπό ή περιέχουν ΓΤΟ να εξασφαλίζουν, σε οιοδήποτε στάδιο της αλυσίδας παραγωγής καιδιανοµής, ότι τα προϊόντα αυτά φέρουν την επισήµανση "Το παρόν προϊόν περιέχει γενετικώςτροποποιηµένους οργανισµούς". Στις περιπτώσεις προϊόντων, συµπεριλαµβανοµένων τωνποσοτήτων χύδην, που δεν είναι συσκευασµένα και δεν είναι δυνατόν να χρησιµοποιηθείανάλογη επισήµανση, οι φορείς εκµετάλλευσης έχουν την υποχρέωση να εξασφαλίσουν ότιοι σχετικές πληροφορίες διαβιβάζονται µαζί µε το προϊόν. Αυτό ενδέχεται να συµβεί µε τηµορφή συνοδευτικής τεκµηρίωσης.

Ανιχνευσιµότητα των προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ

Οι γενικές διατάξεις περί ανιχνευσιµότητας έχουν ήδη καθιερωθεί στην κοινοτική νοµοθεσίαγια τα είδη ανθρώπινης και ζωικής διατροφής ειδικότερα µε πρόγραµµα για τηνανιχνευσιµότητα στα προϊόντα βοείου κρέατος, µετά από την πρόσφατη κρίση τηςσπογγώδους εγκεφαλοπάθειας των βοοειδών που καθιερώθηκε µε τον κανονισµό (ΕΚ)1760/20004.

Η οδηγία 89/396/ΕΟΚ5 του Συµβουλίου σχετικά µε τις ενδείξεις ή τα συστήµατα πουεπιτρέπουν την αναγνώριση της παρτίδας στην οποία ανήκει ένα τρόφιµο διευκρινίζει ότι τοτρόφιµο δεν επιτρέπεται να διοχετευτεί στην αγορά εάν δεν συνοδεύεται από ένδειξη τηςπαρτίδας στην οποία ανήκει. Η ως άνω οδηγία εφαρµόζει πρότυπο Codexγια την παροχήαρτιότερων πληροφοριών σχετικά µε την ταυτότητα των προϊόντων και την εξασφάλισηχρήσιµης πηγής πληροφοριών για τα τρόφιµα που αποτελούν αντικείµενο διένεξης ήσυνιστούν υγειονοµικό κίνδυνο για τους καταναλωτές. Ως εκ τούτου η οδηγία προβλέπεισυγκεκριµένο βαθµό ανιχνευσιµότητας για την αλυσίδα διανοµής και παραγωγής, αλλά δενκαλύπτει όλα τα συστατικά των τροφίµων. Αξίζει να σηµειωθεί εν προκειµένω ότι δενεµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής της ως άνω οδηγίας τα προϊόντα χύδην.

Η νοµοθεσία για τις ζωοτροφές προβλέπει επίσης ορισµένες απαιτήσεις ανιχνευσιµότητας µεχαρακτηριστικό παράδειγµα την οδηγία 95/69/EΚ για τη θέσπιση των όρων και των κανόνωνπου εφαρµόζονται κατά την έγκριση και την εγγραφή ορισµένων εγκαταστάσεων καιενδιαµέσων του τοµέα της διατροφής των ζώων.

4Κανονισµός (ΕΚ) 1760/2000για τη θέσπιση συστήµατος αναγνώρισης και καταγραφής των βοοειδών

και την επισήµανση του βοείου κρέατος και των προϊόντων µε βάση το βόειο κρέας, καθώς και για την

κατάργηση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 820/97του Συµβουλίου, ΕΕ L 204, 11.8.2000,σ. 1.5

ΕΕ L 186, 30.6 1989,σ. 21.

9

Η πρόταση της Επιτροπής για κανονισµό του Συµβουλίου και του ΕυρωπαϊκούΚοινοβουλίου6 σχετικά µε τον καθορισµό των γενικών αρχών και απαιτήσεων τηςνοµοθεσίας για τα τρόφιµα (Γενικός Νόµος για τα τρόφιµα), καθιερώνει την αρχή τηςανιχνευσιµότητας σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής και διανοµής στους τοµείς τωντροφίµων και των ζωοτροφών. Στόχος της ανιχνευσιµότητας στην παρούσα πρόταση είναινα διευκολυνθούν οι στοχοθετηµένες επιµέρους αποσύρσεις και/ή να διατίθενται οι δέουσεςπληροφορίες στους καταναλωτές ή τους αρµοδίους για τους ελέγχους. Η πρόταση επιβάλλειστους φορείς εκµετάλλευσης που ενεργοποιούνται στον κλάδο των τροφίµων και τωνζωοτροφών να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν από ποιον προέρχεται κάθε προϊόν και ναδιατηρούν και να διαβιβάζουν πληροφορίες σχετικά µε προϊόντα στον φορέα εκµετάλλευσηςπου αποτελεί τον επόµενο κρίκο της ως άνω αλυσίδας. Οι πληροφορίες θα πρέπει επίσης ναδιατίθενται στις αρµόδιες αρχές κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήµατος.

Ωστόσο, οι διατάξεις περί ανιχνευσιµότητας στην τρέχουσα κοινοτική νοµοθεσία που διέπειτα είδη ανθρώπινης και ζωικής διατροφής και στην πρόταση για τον γενικό νόµο για τατρόφιµα δεν αντιµετωπίζουν το θέµα της ανιχνευσιµότητας προϊόντων που παράγονταιαπό ΓΤΟ.

Η εν λόγω πρόταση βασίζεται στα συστήµατα ανιχνευσιµότητας ως αυτά καθορίζονται απότην κείµενη νοµοθεσία για τα τρόφιµα και τις ζωοτροφές και στην πρόταση για τις γενικέςαρχές και απαιτήσεις της νοµοθεσίας για τα τρόφιµα µε στόχο τη διεύρυνση των απαιτήσεωναυτών ώστε να περιληφθούν πληροφορίες σχετικά µε το κατά πόσον είδος ανθρώπινης ήζωικής διατροφής προέρχεται από ΓΤΟ.

Προς τούτο επιβάλλεται στους φορείς εκµετάλλευσης η υποχρέωση να διαβιβάζουν ειδικέςπληροφορίες διευκρινίζοντας ότι ένα προϊόν προέρχεται από ΓΤΟ, στους φορείςεκµετάλλευσης που αποτελούν τον επόµενο κρίκο της αλυσίδας παραγωγής και διανοµής. Ηπρόταση αυτή ωστόσο δεν επιβάλλει να διαβιβάζονται οι µοναδικοί κωδικοί που έχουναποδοθεί σε ΓΤΟ µαζί µε τα παράγωγα προϊόντα λόγω των εξής:

• Απρόβλεπτες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ιδίως, είναι απίθανο να προκύψουν από τηδιοχέτευση στην αγορά προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ όπως τα άλευρα πουπαράγονται από γενετικώς τροποποιηµένο αραβόσιτο, όταν η µεταποίηση οδηγεί σε"µη βιώσιµα" γενετικά υλικά.

• Οι απαιτήσεις επισήµανσης για γενετικώς τροποποιηµένα τρόφιµα δεν περιλαµβάνουνπληροφορίες σχετικά µε την αρχική τροποποίηση του γενετικού υλικού των ΓΤΟ απότους οποίους προέρχεται το προϊόν.

Η διαβίβαση και η διατήρηση πληροφοριών σε όλη την αλυσίδα παραγωγής και διανοµήςπου διευκρινίζουν ότι κάποιο είδος ανθρώπινης ή ζωικής διατροφής προέρχεται από ΓΤΟαναµένεται να διευκολύνει τους φορείς που ασχολούνται µε την επισήµανση του τελικούπροϊόντος δυνάµει του προγράµµατος επισήµανσης των τροφίµων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.Παράλληλα εξασφαλίζονται τοιουτοτρόπως µέσα επιθεώρησης και ελέγχου τηςσυµµόρφωσης προς τις κείµενες διατάξεις περί επισήµανσης των γενετικώς τροποποιηµένωντροφίµων µειώνοντας την εξάρτηση από τη µεθοδολογία ανίχνευσης.

∆εν είναι απαραίτητο να αναφέρεται η λεπτοµερής ιστορία και προέλευση των επιµέρουςΓΤΟ, µέσω του συστήµατος ανιχνευσιµότητας προκειµένου να εξασφαλιστεί γενική

6 COM (2000) 716τελικό, 8Νοεµβρίου 2000

10

επισήµανση. Προκειµένου να παρέχονται οι δέουσες πληροφορίες στον αγοραστή ή τονκαταναλωτή αρκεί να αναφέρεται στην ετικέτα του προϊόντος ότι αυτό προέρχεται από ΓΤΟ.Η καθιέρωση απαιτήσεων ανιχνευσιµότητας δυνάµει της παρούσας πρότασης θα αποτελέσειτο υπόβαθρο για τη διεύρυνση των υφιστάµενων απαιτήσεων επισήµανσης σε ό,τι αφορά ταείδη ανθρώπινης διατροφής που παράγονται από ΓΤΟ ώστε να καλυφθούν όλα τα είδηανθρώπινης διατροφής και τα συστατικά αυτών που παράγονται από ΓΤΟ.

Οι εισαγωγείς προϊόντων στην Κοινότητα θα έχουν την υποχρέωση να τηρούν τις απαιτήσειςτης πρότασης και να διαβιβάζουν πληροφορίες που να διευκρινίζουν ότι το προϊόνπροέρχεται από ΓΤΟ.

Κόστος

Είναι δύσκολο να υπολογισθεί το ακριβές κόστος της καθιέρωσης της ανιχνευσιµότηταςιδιαίτερο σε ό,τι αφορά τους ΓΤΟ και τα προϊόντα τα οποία παράγονται από τους ΓΤΟ.Ωστόσο, οι προτεινόµενες απαιτήσεις για την ανιχνευσιµότητα ως επί το πλείστον βασίζονταισε γενικές απαιτήσεις που περιέχει η πρόταση κανονισµού για τον καθορισµό των γενικώναρχών και απαιτήσεων της νοµοθεσίας για τα τρόφιµα µε την οποία καθιερώνεται η αρχή τηςανιχνευσιµότητας σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής και διανοµής στους τοµείς τωνειδών ανθρώπινης και ζωικής διατροφής.

Η διαβίβαση και η διατήρηση πληροφοριών που αναφέρονται στην πρόταση µπορούν ως επίτο πλείστον να ενσωµατωθούν στα υφιστάµενα συστήµατα διακανονισµών και ως εκ τούτουδεν αναµένεται να συνεπάγονται ουσιαστικές επιπλέον δαπάνες για τους φορείςεκµετάλλευσης. Οι πληροφορίες σχετικά µε τους προµηθευτές, τους πελάτες, τις τιµές και τιςηµεροµηνίες του εκάστοτε διακανονισµού καθώς και ο χαρακτήρας, η πηγή, τα περιεχόµενακαι η ποσότητα του προϊόντος συνοδεύουν ήδη τους περισσότερους από τους διακανονισµούςαυτούς. Οι ως άνω πληροφορίες διατηρούνται επίσης από τους φορείς εκµετάλλευσης στοπλαίσιο των εθνικών διοικητικών συστηµάτων ως µέσο που συµπληρώνει τις επιστροφές π.χ.του ΦΠΑ. Η µη εναρµονισµένη προσέγγιση που µπορεί να έχει ως αποτέλεσµα τηδιαµόρφωση διαφορετικών απαιτήσεων σχετικά µε την ανιχνευσιµότητα στα επιµέρουςκράτη µέλη ενδέχεται να παρεµποδίσει την ελεύθερη διακίνηση των προϊόντων,δηµιουργώντας συνθήκες αθέµιτου και στρεβλού ανταγωνισµού. Το κόστος ανάλογηςπροσέγγισης είναι επίσης δύσκολο να υπολογιστεί αλλά κατά πάσα πιθανότητα θα ήταν πολύυψηλότερο για όλους τους φορείς εκµετάλλευσης.

Η πρόταση προβλέπει ότι η διαβίβαση και η διατήρηση πληροφοριών ως µέσουδιευκόλυνσης της ανιχνευσιµότητας θα περιορίσει την ανάγκη δειγµατοληψίας και ελέγχουτων προϊόντων προκειµένου να εξακριβώνεται η ταυτότητά τους σε κάθε στάδιο τηςδιακίνησής τους στην αγορά. Η πρόταση αυτή θα µειώσει επίσης την ανάγκη εκτέλεσηςδοκιµών για τη διαπίστωση παρουσίας γενετικώς τροποποιηµένου υλικού στο τελικό προϊόν,µε αποτέλεσµα να περιορίζεται το κόστος µε το οποίο επιβαρύνονται οι εταιρείεςπροκειµένου να ανταποκριθούν στα κριτήρια επισήµανσης που θεσπίζει η κοινοτικήνοµοθεσία.

Ωστόσο, θα εξακολουθήσει να απαιτείται δειγµατοληψία και πραγµατοποίηση δοκιµών γιατην εξακρίβωση στις περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν υφίσταται αντίστοιχη τεκµηρίωση απότις χώρες εξαγωγής καθώς και για την εξυπηρέτηση των διαδικασιών ελέγχου καιεπιθεώρησης. Ως εκ τούτου, επιβάλλεται να ληφθεί υπόψη ότι θα υπάρξει κάποιο κόστος. Ηπρόταση προβλέπει ότι η Επιτροπή ενδέχεται να αναπτύξει κατευθυντήριες γραµµές σχετικάµε τις δειγµατοληψίες. Τοιουτοτρόπως θα ελαχιστοποιηθεί κάθε νοµοθετική αβεβαιότητα και

11

θα ελαφρυνθεί το φορτίο που επιβαρύνονται οι φορείς εκµετάλλευσης σε ό,τι αφορά τιςδοκιµές και τις δειγµατοληψίες.

Η καθιέρωση αποτελεσµατικών απαιτήσεων όσον αφορά στην ανιχνευσιµότητα θα ήτανεπίσης δυνατόν να επιτρέψουν την αποφυγή υπερβολικών οικονοµικών ζηµιών ή ζηµιών γιασυγκεκριµένες µάρκες προϊόντων σε περίπτωση που διαπιστωθούν απρόβλεπτοι κίνδυνοι γιατην ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον. Η πρόσφατη περίπτωση στις Ηνωµένες Πολιτείεςκατά την οποία γενετικώς τροποποιηµένη ποικιλία αραβοσίτου εγκρίθηκε αποκλειστικά καιµόνο ως ζωοτροφή αλλά εισήχθη στην αλυσίδα των ειδών ανθρώπινης διατροφής,αποδεικνύει ότι η απουσία υποχρεωτικών απαιτήσεων σχετικά µε την ανιχνευσιµότητα πουισχύουν για όλους τους φορείς εκµετάλλευσης που συµµετέχουν στην αλυσίδα παραγωγήςκαι διαµονής ενδέχεται να προκαλέσει τεράστιο κόστος. Η παρατήρηση αυτή ισχύει όχι µόνογια τις άµεσα εµπλεκόµενες εταιρείες αλλά και για τις δηµόσιες αρχές. Κάθε σύστηµα που θαπεριοριζόταν απλώς και µόνο στη µερική ή εθελούσια απόσυρση αναλόγων προϊόντων θαείχε επίσης ως αποτέλεσµα την περαιτέρω υποβάθµιση της εµπιστοσύνης των καταναλωτώνπρος τα προϊόντα αυτά.

12

2001/0180 (COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά µε την ανιχνευσιµότητα και την επισήµανση των γενετικώς τροποποιηµένωνοργανισµών καθώς και την ανιχνευσιµότητα τροφίµων και ζωοτροφών που παράγονταιαπό γενετικώς τροποποιηµένους οργανισµούς και για την τροποποίηση της οδηγίας

2001/18/ΕΚ

(Κείµενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και ιδίως το άρθρο 95,παράγραφος 1,

την πρόταση της Επιτροπής1,

τη γνώµη της Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής2

τη γνώµη της Επιτροπής Περιφερειών3

ενεργώντας σύµφωνα µε τη διαδικασία του άρθρου 251της Συνθήκης4,

Εκτιµώντας τα εξής:

(1) Η οδηγία 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της12ης Μαρτίου 2001, για τη σκόπιµη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιηµένωνοργανισµών στο περιβάλλον και την κατάργηση της οδηγίας 90/220/ΕΟΚ τουΣυµβουλίου5, όπως τροποποιήθηκε µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. …/20026 [σχετικά µετα γενετικώς τροποποιηµένα τρόφιµα και ζωοτροφές] επιβάλλει στα κράτη µέλη ναλάβουν µέτρα γενετικώς τροποποιηµένων οργανισµών (ΓΤΟ) σε όλα τα στάδια τηςδιακίνησής τους στην αγορά.

(2) Οι διαφορές µεταξύ των εθνικών νοµοθετικών, κανονιστικών και διοικητικώνδιατάξεων σε ό,τι αφορά την ανιχνευσιµότητα και την επισήµανση των ΓΤΟ ωςπροϊόντων ή σε προϊόντα καθώς και η ανιχνευσιµότητα των ειδών ανθρώπινης ή/και

1ΕΕ

2ΕΕ

3ΕΕ

4ΕΕ

5ΕΕ L 106, 17.4.2001,σ. 1.

6ΕΕ

13

ζωικής διατροφής που παράγονται από ΓΤΟ ενδέχεται να παρεµποδίσουν τηνελεύθερη διακίνησή τους, δηµιουργώντας συνθήκες άνισου και αθέµιτουανταγωνισµού. Η εναρµόνιση του κοινοτικού πλαισίου σχετικά µε τηνανιχνευσιµότητα και την επισήµανση των ΓΤΟ επιβάλλεται να συµβάλει στηναποτελεσµατική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η οδηγία 2001/18/ΕΚ πρέπει νατροποιηθεί αναλόγως.

(3) Οι απαιτήσεις ανιχνευσιµότητας για τους ΓΤΟ πρέπει να διευκολύνουν τόσο τηναπόσυρση των προϊόντων, στην περίπτωση που διαπιστώνονται απρόβλεπτεςαρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, την υγεία των ζώων ή το περιβάλλονόσο και τον καθορισµό στόχων για την παρακολούθηση των πιθανών επιπτώσεωνιδίως επί του περιβάλλοντος.

(4) Οι απαιτήσεις ανιχνευσιµότητας για τα τρόφιµα και τις ζωοτροφές που παράγονταιαπό ΓΤΟ πρέπει να καθιερωθούν προκειµένου να διευκολυνθεί η ακριβής επισήµανσηαναλόγων προϊόντων, σύµφωνα µε τις απαιτήσεις του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. …/2002[σχετικά µε τα γενετικώς τροποποιηµένα τρόφιµα και ζωοτροφές], προκειµένου νακαταστεί δυνατό για τους φορείς κατανάλωσης και τους καταναλωτές να ασκούνελευθέρως το δικαίωµα επιλογής τους ενώ παράλληλα να διευκολύνεται ο έλεγχος καιη διασταύρωση των ισχυρισµών που περιέχει η εκάστοτε επισήµανση. Οι απαιτήσειςγια τα είδη ανθρώπινης και ζωικής διατροφής τα οποία παράγονται από ΓΤΟ θαπρέπει να είναι παρεµφερείς προκειµένου να αποφεύγονται ασυνέχειες τωνπληροφοριών σε περιπτώσεις αλλαγής της τελικής χρήσης.

(5) Η διαβίβαση και η διατήρηση των πληροφοριών από τις οποίες προκύπτει ότιπροϊόντα περιέχουν ή αποτελούνται από ΓΤΟ, και οι αποκλειστικοί κωδικοί για τουςαντίστοιχους ΓΤΟ, σε έκαστο στάδιο της διακίνησής τους στην αγορά, αποτελούν τηβάση για την ανιχνευσιµότητα και επισήµανση των ΓΤΟ. Οι κωδικοί είναι δυνατόν ναχρησιµοποιηθούν για τη συγκέντρωση ειδικών πληροφοριών σχετικά µε τουςαντίστοιχους ΓΤΟ από συγκεκριµένο αρχείο καθώς και προκειµένου να διευκολυνθείη ταυτοποίηση, η επισήµανση και η παρακολούθησή τους σύµφωνα µε τηνοδηγία 2001/18/ΕΚ.

(6) Η διαβίβαση και η διατήρηση πληροφοριών σχετικά µε τα είδη ανθρώπινης καιζωικής διατροφής από τις οποίες προκύπτουν ότι τα είδη αυτά παράγονται από ΓΤΟ,αποτελούν επίσης το απαραίτητο υπόβαθρο για την ανιχνευσιµότητα των προϊόντωνπου παράγονται από ΓΤΟ.

(7) Επιβάλλεται να αναπτυχθούν κατευθυντήριες γραµµές όσον αφορά τη δειγµατοληψίακαι τον εντοπισµό προκειµένου να διευκολυνθεί η συντονισµένη προσέγγιση σεθέµατα ελέγχου και επιθεωρήσεων και να παρασχεθεί η δέουσα ασφάλεια δικαίου γιατους φορείς εκµετάλλευσης.

(8) Τα κράτη µέλη καλούνται να καθιερώσουν κανόνες σχετικά µε τις κυρώσεις πουεπιβάλλονται σε περιπτώσεις παράβασης των διατάξεων του παρόντος κανονισµού.

(9) Ορισµένα ίχνη ΓΤΟ σε προϊόντα ενδέχεται να είναι συµπτωµατικά ή τεχνικώςαναπόφευκτα. Ως εκ τούτου ανάλογα ίχνη ΓΤΟ δεν θα πρέπει να έχουν ωςαποτέλεσµα την επιβολή απαιτήσεων επισήµανσης και ανιχνευσιµότητας.

(10) ∆εδοµένου ότι τα αναγκαία µέτρα για τη θέση σε εφαρµογή του παρόντοςκανονισµού είναι γενικά µέτρα εφαρµογής, κατά την έννοια του άρθρου 2 της

14

απόφασης 1999/468/ΕΚ του Συµβουλίου της 28ης Ιουνίου 1999 για τον καθορισµότων όρων άσκησης των εκτελεστικών αρµοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή7,πρέπει τα µέτρα αυτά να θεσπίζονται σύµφωνα µε τη διαδικασία της κανονιστικήςεπιτροπής που προβλέπεται από το άρθρο 5 της εν λόγω απόφασης.

(11) Επιβάλλεται να καθιερωθούν συστήµατα εκπόνησης και απόδοσης αποκλειστικώνκωδικών για τους ΓΤΟ πριν την εφαρµογή των µέτρων σχετικά µε τηνανιχνευσιµότητα και την επισήµανση.

(12) Ο παρών κανονισµός σέβεται τα θεµελιώδη δικαιώµατα και τηρεί τις αρχές πουαναγνωρίζονται ιδίως από τον Χάρτη των θεµελιωδών δικαιωµάτων της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης .

ΕΞΕ∆ΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

Στόχος

Ο παρών κανονισµός καθιερώνει πλαίσιο για την ανιχνευσιµότητα των γενετικώςτροποποιηµένων οργανισµών (ΓΤΟ) καθώς και των τροφίµων και ζωοτροφών που

παράγονται από ΓΤΟ, µε στόχο τη διευκόλυνση της επακριβούς επισήµανσης, τηςπαρακολούθησης του περιβάλλοντος και της απόσυρσης αναλόγων προϊόντων.

Άρθρο 2

Πεδίο εφαρµογής

1. Ο παρών κανονισµός εφαρµόζεται σε όλα τα στάδια διακίνησης στην αγορά για:

(α) τα προϊόντα που αποτελούνται ή περιέχουν ΓΤΟ που διατίθενται στην αγοράσύµφωνα µε την κοινοτική νοµοθεσία·

(β) τα τρόφιµα και τα συστατικά αυτών, συµπεριλαµβανοµένων των προσθέτωνκαι των αρτυµάτων, εφόσον παράγονται από ΓΤΟ που διατίθενται στην αγοράσύµφωνα µε την κοινοτική νοµοθεσία·

(γ) τις πρώτες ύλες ζωικής διατροφής, τις σύνθετες ζωοτροφές και τις πρόσθετεςύλες ζωικής διατροφής εφόσον παράγονται από ΓΤΟ που διατίθενται στηναγορά σύµφωνα µε την κοινοτική νοµοθεσία.

2. Ο κανονισµός αυτός δεν εφαρµόζεται στα φαρµακευτικά προϊόντα που προορίζονταιγια ανθρώπινη ή κτηνιατρική χρήση εφόσον έχουν εγκριθεί δυνάµει των διατάξεων

του κανονισµού (ΕΟΚ) αριθ. 2309/93του Συµβουλίου8.

7ΕΕ L 184, 17.7.1999,σ. 23.

8ΕΕ L 214, 24.8.1993,σ. 1.

15

Άρθρο 3

Ορισµοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισµού νοείται ως:

(1) "γενετικώς τροποποιηµένος οργανισµός" ο γενετικώς τροποποιηµένος οργανισµόςκατά την έννοια του άρθρου 2, παράγραφος 2, της οδηγίας 2001/18/EΚ·

(2) "παραγόµενο από ΓΤΟ" ο,τιδήποτε προέρχεται εν µέρει ή συνολικά από ΓΤΟ, δίχωςεντούτοις να περιέχει ή να αποτελείται από, ΓΤΟ·

(3) "ανιχνευσιµότητα" η δυνατότητα ανίχνευσης ΓΤΟ και προϊόντων που παράγονταιαπό ΓΤΟ καθόλα τα στάδια διακίνησης αυτών στην αγορά µέσω των αλυσίδων

παραγωγής και διανοµής·

(4) "αποκλειστικός κωδικός" ο απλός αριθµητικός ή αλφαριθµητικός κωδικός που

χρησιµεύει για την ταυτοποίηση κάθε ΓΤΟ επί τη βάσει του επιτρεποµένουγεγονότος τροποποίησης του γενετικού υλικού από το οποίο προήλθε, και πουκαθιστά δυνατή την ανάκτηση ειδικών πληροφοριών σχετικά µε το συγκεκριµένοΓΤΟ·

(5) "φορέας διακίνησης" το πρόσωπο που διαθέτει ένα προϊόν στην αγορά και τοπρόσωπο που είναι αποδέκτης προϊόντος το οποίο διατίθεται στην αγορά της

Κοινότητας, σε οιοδήποτε στάδιο της αλυσίδας παραγωγής και διανοµής, εκτός τωντελικών καταναλωτών·

(6) "τρόφιµο" κάθε τρόφιµο κατά την έννοια του [άρθρου 2 της πρότασης κανονισµούτου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για τον καθορισµό των γενικών

αρχών και απαιτήσεων της νοµοθεσίας για τα τρόφιµα, για την ίδρυση τηςΕυρωπαϊκής Υπηρεσίας τροφίµων και τον καθορισµό διαδικασιών σε θέµατα

ασφάλειας των τροφίµων ]·

(7) "πρόσθετο τροφίµων" το πρόσθετο τροφίµων κατά την έννοια του άρθρου 1,παράγραφος 2 της οδηγίας 89/107/ΕΟΚ Συµβουλίου9·

(8) "άρτυµα" το άρτυµα κατά την έννοια του άρθρου 1, παράγραφος 2 της οδηγίας88/388/ΕΟΚ του Συµβουλίου10·

(9) "ζωοτροφές" οι ζωοτροφές κατά την έννοια του [άρθρου 3, παράγραφος 4 της

πρότασης κανονισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για τονκαθορισµό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νοµοθεσίας για τα τρόφιµα, γιατην ίδρυση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας τροφίµων και τον καθορισµό διαδικασιών σεθέµατα ασφάλειας των τροφίµων ]·

(10) "σύνθετη ζωοτροφή" οι ουσίες κατά την έννοια του άρθρου 2, στοιχείο β) τηςοδηγίας 79/373/ΕΟΚ του Συµβουλίου11·

9ΕΕ L 40, 11.2.1989,σ. 27.

10ΕΕ L 184, 15.7.1988,σ. 61.

11ΕΕ L 86, 6.4.1979,σ. 30.

16

(11) "πρώτες ύλες ζωοτροφών" τα προϊόντα κατά την έννοια του άρθρου 2, στοιχείο α)της οδηγίας 96/25/ΕΚ του Συµβουλίου12·

(12) "πρόσθετες ύλες ζωοτροφών" οι ουσίες κατά την έννοια του άρθρου 2, στοιχείο α)της οδηγίας 70/524/EΟΚ του Συµβουλίου13·

(13) "διάθεση στην αγορά" η διάθεση σε τρίτους, δωρεάν ή επί πληρωµή·

(14) "πρώτο στάδιο της διάθεσης στην αγορά ενός προϊόντος" η αρχική συναλλαγή στιςαλυσίδες παραγωγής και διανοµής, που έχει ως αποτέλεσµα το εν λόγω προϊόν ναδιατίθεται σε τρίτους·

(15) "προσυσκευασµένο" κάθε προϊόν που διατίθεται προς πώληση στον τελικό χρήστη,το οποίο αποτελείται από προϊόν και τη συσκευασία εντός του οποίου έχει

τοποθετηθεί πριν να διατεθεί προς πώληση, είτε η συσκευασία αυτή καλύπτειπλήρως το προϊόν είτε µόνο εν µέρει, αλλά κατά τρόπο που να είναι αδύνατη ηµεταβολή του περιεχοµένου δίχως να ανοιχθεί ή να τροποποιηθεί η συσκευασία.

Άρθρο 4

Απαιτήσεις ανιχνευσιµότητας και επισήµανσης για τους ΓΤΟ

1. Κατά τη διάθεση στην αγορά προσυσκευασµένων προϊόντων τα οποία αποτελούνταιή περιέχουν ΓΤΟ, οι φορείς διακίνησης έχουν υποχρέωση να εξασφαλίζ ότι η

ένδειξη "Το προϊόν περιέχει γενετικώς τροποποιηµένους οργανισµούς" αναγράφεταιστην ετικέττα του προϊόντος.

2. Κατά το πρώτο στάδιο της διάθεσης στην αγορά προϊόντων τα οποία αποτελούνταιή περιέχουν ΓΤΟ, συµπεριλαµβανοµένων και των χύδην ποσοτήτων, οι φορείς

διακίνησης εξασφαλίζουν ότι οι ακόλουθες πληροφορίες διαβιβάζονται στον φορέαδιακίνησης που παραλαµβάνει το προϊόν:

(α) ότι περιλαµβάνει ή αποτελείται από ΓΤΟ·

(β) τον οικείο αποκλειστικό κωδικό ή τους οικείους αποκλειστικούς κωδικούς

για τους εν λόγω ΓΤΟ σύµφωνα µε το άρθρο 8.

Ωστόσο οι πληροφορίες που αναφέρονται υπό στοιχείο β) είναι δυνατόν να

υποκαταθίστανται από δήλωση εκ µέρους του φορέα διακίνησης ότι το προϊόν θαχρησιµοποιηθεί µόνο ως τρόφιµο ή ζωοτροφή ή για µεταποίηση συνοδευόµενη

από τους αποκλειστικούς κωδικούς των ΓΤΟ που ενδεχοµένως περιέχει.

3. Κατά τα επόµενα στάδια της διακίνησης στην αγορά προϊόντων τα οποία

αναφέρονται στην παράγραφο 2, οι φορείς διακίνησης µεριµνούν ώστε οιπληροφορίες που λαµβάνονται σύµφωνα µε την παράγραφο 2 να διαβιβάζονται

στους φορείς διακίνησης που παραλαµβάνουν το προϊόν.

12ΕΕ L 125, 23.5.1996,σ. 35.

13ΕΕ L 270, 14.12.1970,σ.1.

17

4. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 6,οι φορείς διακίνησης εγκαθιδρύουνσυστήµατα και διαδικασίες µε σκοπό την ταυτοποίηση, για περίοδο πέντε ετών µετάαπό κάθε συναλλαγή, των προσώπων από και στα οποία έχουν διατεθεί τα προϊόνταπου αναφέρονται στην παράγραφο 2.

5. Οι παράγραφοι 1 έως 4 ισχύουν µε την επιφύλαξη των λοιπών ειδικών απαιτήσεωντης κοινοτικής νοµοθεσίας.

Άρθρο 5

Απαιτήσεις ανιχνευσιµότητας για προϊόντα που παράγονται από ΓΤΟ

1. Κατά τη διάθεση στην αγορά προϊόντων που παράγονται από ΓΤΟ, οι φορείςδιακίνησης εξασφαλίζουν ότι οι ακόλουθες πληροφορίες διαβιβάζονται στουςφορείς που παραλαµβάνουν το προϊόν:

(α) µνεία κάθε συστατικού των τροφίµων, συµπεριλαµβανοµένων των προσθέτωνκαι των αρτυµάτων, που παράγονται από ΓΤΟ· ή

(β) αναφορά σε έκαστο των πρώτων υλών ζωικής διατροφής ή των προσθέτωνζωικής διατροφής που παράγονται από ΓΤΟ· ή

(γ) στις περιπτώσεις για τις οποίες δεν υφίσταται κατάλογος συστατικών, µνείαότι το προϊόν προέρχεται από ΓΤΟ.

2. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 6,οι φορείς διακίνησης εγκαθιδρύουνσυστήµατα και διαδικασίες µε σκοπό την ταυτοποίηση, για περίοδο πέντε ετών µετάαπό κάθε συναλλαγή, των προσώπων από και στα οποία έχουν διατεθεί τα προϊόνταπου αναφέρονται στην παράγραφο 1.

3. Οι παράγραφοι 1 και 2 ισχύουν µε την επιφύλαξη των λοιπών ειδικών απαιτήσεωντης κοινοτικής νοµοθεσίας.

Άρθρο 6

Εξαιρέσεις

1. Σε περιπτώσεις που η κοινοτική νοµοθεσία προβλέπει ειδικά συστήµατα

ταυτοποίησης, όπως η αρίθµηση παρτίδων ή δεσµίδων προσυσκευασµένωνπροϊόντων, οι φορείς διακίνησης δεν έχουν την υποχρέωση να διατηρούν τις

πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 4, παράγραφοι 2, και 3 και στο άρθρο 5παράγραφος 1, υπό την προϋπόθεση ότι οι πληροφορίες αυτές και ο αριθµός

παρτίδας ή δεσµίδας αναφέρονται ρητά στη συσκευασία και ότι οι πληροφορίεςσχετικά µε τους αριθµούς αυτούς διατηρούνται για τη χρονική περίοδο που

προβλέπεται στο άρθρο 4 παράγραφος 4 και στο άρθρο 5 παράγραφος 2.

2. Κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου 4 παράγραφοι 3, και 4 και του

άρθρου 5, παράγραφος 2, οι φορείς διακίνησης που παραδίδουν είδη ανθρώπινηςδιατροφής σε τελικό καταναλωτή δεν έχουν την υποχρέωση να διατηρούν λεπτοµερή

στοιχεία σχετικά µε τον τελικό αγοραστή.

18

3. Προϊόντα τα οποία προορίζονται για άµεση χρήση ως τρόφιµα ή ζωοτροφές ήµεταποίηση και τα οποία αποτελούνται ή περιέχουν ΓΤΟ οι οποίοι πληορύν τις

προϋποθέσεις του άρθρου 12α της οδηγίας 2001/18/ΕΚ* εξαιρούνται από τιςαπαιτήσεις του άρθρου 4.

4. Τα τρόφιµα και οι ζωοτροφές που παράγονται από ΓΤΟ οι οποίοι πληρούν τιςπροϋποθέσεις των άρθρων 5 και 18 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. …/2002 [σχετικάµε τα γενετικώς τροποποιηµένα τρόφιµα και ζωοτροφές], εξαιρούνται από τιςαπαιτήσεις του άρθρου 5.

Άρθρο 7

Τροποποίηση της οδηγίας 2001/18/ΕΚ

Το άρθρο 4, παράγραφος 6, της οδηγίας 2001/18/ΕΚ διαγράφεται.

Άρθρο 8

Αποκλειστικός κωδικός

Σύµφωνα µε τη διαδικασία του άρθρου 10,παράγραφος 2 η Επιτροπή:

(α) πριν από την εφαρµογή των άρθρων 1 έως 7 και αφού λάβει υπόψη τις διεθνείςεξελίξεις, καθιερώνει σύστηµα εκπόνησης και απόδοσης αποκλειστικών κωδικώνστους ΓΤΟ·

(β) προσαρµόζει το σύστηµα λαµβάνοντας δεόντως υπόψη τις περαιτέρω εξελίξεις στα

διεθνή φόρα.

Άρθρο 9

Επιθεωρήσεις και µέτρα ελέγχου

1. Τα κράτη µέλη µεριµνούν για τη διεξαγωγή, όπου παρίσταται ανάγκη, τωνεπιθεωρήσεων και άλλων µέτρων ελέγχου, προκειµένου να εξασφαλίζουν τησυµµόρφωση προς τον παρόντα κανονισµό.

2. Πριν από την εφαρµογή των άρθρων 1 έως 7, η Επιτροπή εκπονεί τεχνικέςκατευθυντήριες γραµµές σχετικά µε τις δειγµατοληψίες και τις δοκιµές προκειµένου

να διευκολυνθεί η συντονισµένη προσέγγιση όσον αφορά την εφαρµογή τηςπαραγράφου 1.

________________________

* [ όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. ..../2002για τα γενετικώς τροποποιηµένα τρόφιµα

και ζωοτροφές]

19

Άρθρο 10

Επιτροπή

1. Η Επιτροπή επικουρείται από την επιτροπή που συστάθηκε βάσει του άρθρου 30 τηςοδηγίας 2001/18/ΕΚ.

2. Όταν γίνεται παραποµπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρµόζεται η διαδικασία τηςκανονιστικής επιτροπής που προβλέπεται στο άρθρο 5 της απόφασης 1999/468/ΕΚ µετην επιφύλαξη των διατάξεων των άρθρων 7 και 8 τη ς εν λόγω απόφασης.

3. Η προθεσµία που προβλέπεται στο άρθρο 5, παράγραφος 6, τηςαπόφασης 1999/468/ΕΚ καθορίζεται σε τρείς µήνες.

Άρθρο 11

Κυρώσεις

1. Τα κράτη µέλη καθορίζουν το σύστηµα των κυρώσεων που επιβάλλονται στις

παραβιάσεις των διατάξεων του παρόντος κανονισµού και λαµβάνουν κάθεαναγκαίο µέτρο για να εξασφαλίσουν τη θέση τους σε εφαρµογή. Οι εν λόγωκυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσµατικές, ανάλογες και αποτρεπτικές. Τα κράτηµέλη κοινοποιούν τις διατάξεις αυτές στην Επιτροπή, το αργότερο 180ηµέρες µετάαπό την ηµεροµηνία δηµοσίευσης του παρόντος κανονισµού στην ΕπίσηµηΕφηµερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και κάθε µεταγενέστερη τροποποίησή

τους το συντοµότερο δυνατόν .

Άρθρο 12

Έναρξη ισχύος

1. Ο παρών κανονισµός αρχίζει να ισχύει είκοσι ηµέρες µετά τη δηοµσίευσή τουστην Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

2. Τα άρθρα 1 έως 7 και 9, παράγραφος 1 εφαµόζονται ενενήντα ηµέρες µετά τηνδηµοσίευση στην Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων του µέτρου που

αναφέρεται στο άρθρο 8, στοιχείο α).

Ο παρών κανονισµός είναι δεσµευτικός ως προς όλα τα µέρη του και ισχύει άµεσα σε κάθε

κράτος µέλος.

Βρυξέλλες,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το ΣυµβούλιοΗ Πρόεδρος Ο Πρόεδρος

20

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ∆ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ∆ΕΛΤΙΟ

Πολιτικός (-οι) τοµέας (-εις): Περιβάλλον

∆ραστηριότητα (-τες): NA

Tίτλος της δράσης: Πρόταση : ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά µε την ανιχνευσιµότητα και την επισήµανση τωνγενετικώς τροποποιηµένων οργανισµών καθώς και την ανιχνευσιµότητα τροφίµων καιζωοτροφών που παράγονται από γενετικώς τροποποιηµένους οργανισµούς και για τηντροποποίηση της οδηγίας 2001/18/ΕΚ

1. ΚΟΝ∆ΥΛΙΟ (-Α) ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ + ΤΙΤΛΟΣ (-ΟΙ)

A0701, A07030, A07031

2. ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

2.1. Συνολικό κονδύλιο της δράσης (Μέρος B):0 εκατοµµύρια ευρώ για ανάληψηδαπανών

2.2. Περίοδος εφαρµογής:

Η πρώτη δραστηριότητα της παραγράφου 5.1.1θα εκτελεσθεί κατά την περίοδο που αρχίζει

την 1η Ιουνίου 2001έως ότου τεθεί σε εφαρµογή ο κανονισµός.

Ενδέχεται να είναι απαραίτητο εν συνεχεία να προσαρµοσθεί το σύστηµα προκειµένου

µεταξύ άλλων να εξασφαλισθεί η ανταπόκριση του στις ειδικές απαιτήσεις περί πληροφοριώνδυνάµει του κανονισµού, ανάλογα µε τις εξελίξεις στα διεθνή fora.

21

2.3. Συνολική πολυετής εκτίµηση των δαπανών:

α) χρονοδιάγραµµα πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων/εκτέλεσης πληρωµών(δηµοσιονοµική παρέµβαση) (βλέπε σηµείο 6.1.1)

εκατοµµύρια ευρώ (µε ακρίβεια 3ου δεκαδικού ψηφίου)

2001 2002 2003 Σύνολο

Πιστώσεις ανάληψηςυποχρεώσεων

Πιστώσειςπληρωµών

β) Tεχνική και διοικητική συνδροµή (Τ∆Σ) και δαπάνες στήριξης (∆Σ) (βλέπεσηµείο 6.1.2)

ΠΑΥ

ΠΠ

Υποσύνολο α+β

ΠΑΥ

ΠΠ

γ) Γενική δηµοσιονοµική επίπτωση των ανθρωπίνων πόρων και των άλλων δαπανώνλειτουργίας (Βλέπε σηµεία 7.2και 7.3)

ΠΑΥ/ ΠΠ 0.124 0.124 0.124 0.372

Σύνολο α+β+γ

ΠΑΥ 0.124 0.124 0.124 0.372

ΠΠ 0.124 0.124 0.124 0.372

2.4. Συµβατότητα µε το δηµοσιονοµικό προγραµµατισµό και τις δηµοσιονοµικές

προοπτικές

Πρόταση συµβατή µε τον υπάρχοντα δηµοσιονοµικό προγραµµατισµό

Η πρόταση αυτή απαιτεί επαναπρογραµµατισµό του σχετικού κεφαλαίου τωνδηµοσιονοµικών προοπτικών,

22

Περιλαµβανόµενης, ενδεχοµένως αναδροµής στις διατάξεις της διαθεσµικήςσυµφωνίας.

2.5. ∆ηµοσιονοµικές επιπτώσεις επί των εσόδων1:

Ουδεµία δηµοσιονοµική επίπτωση (αφορά τα τεχνικά ζητήµατα σχετικά µε τηνεφαρµογή µέτρου)

ή

∆ηµοσιονοµική επίπτωση – τα αποτελέσµατα των εσόδων είναι το ακόλουθο:

Σηµείωση: Οι διευκρινήσεις και οι παρατηρήσεις σχετικά µε τον τρόπο

υπολογισµού του αποτελέσµατος επί των εσόδων περιλαµβάνονται σε χωριστήσελίδα που επισυνάπτεται στο παρόν δηµοσιονοµικό δελτίο.

Εκατοµµύρια ευρώ (µε ακρίβεια 1ουδεκαδικού ψηφίου)

Κατάσταση µετά τη δράση

Κονδύλιο τουπροϋπολογισµού

Έσοδα

Πριν από τη δράση

(Έτος ν-1)

Έτος ν ν+1 ν+2 ν+3 ν+4 Ν+5

α) Έσοδα σε απόλυτους όρους

β)Τροποποίηση των εσόδων ∆

(Αναφέρατε έκαστο σχετικό κονδύλιο του προϋπολογισµού, προσθέτοντας τον απαραίτητοαριθµό κονδυλίων στον πίνακα, εφόσον το αποτέλεσµα αφορά περισσότερα του ενός

κονδύλια του προϋπολογισµού)

3. ∆ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Είδος δαπάνης Nέα ΣυµµετοχήΕΖΕΣ

Συµµετοχή

υποψηφίων γιαπροσχώρησηχωρών

Κεφάλαιο

δηµοσιονοµικώνπροοπτικών

ΜΕ∆ Μη

διαχωριζόµενεςπιστώσεις

ΝΑΙ ΟΧΙ ΟΧΙ 5

1Για περαιτέρω πληροφορίες βλ. χωριστό έγγραφο κατευθύνσεων

23

4. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ

Άρθρο 95 της συνθήκης ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

5. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

5.1. Ανάγκη Κοινοτικής παρέµβασης2

5.1.1. Επιδιωκόµενοι στόχοι

Η πρόταση καθορίζει απαιτήσεις και υποχρεώσεις προκειµένου να εξασφαλισθεί η

ανιχνευσιµότητα και η επισήµανση των γενετικώς τροποποιηµένων οργανισµών και τωνπροϊόντων που προέρχονται από γενετικώς τροποποιηµένους οργανισµούς σε όλα τα στάδια

της διακίνησής τους στην αγορά. Οι ως άνω απαιτήσεις και υποχρεώσεις βασίζονται στηδιαβίβαση και τη διατήρηση ειδικών πληροφοριών σχετικά µε τα ως άνω προϊόντα, σεέκαστο στάδιο της διακίνησής τους στην αγορά, συµπεριλαµβανόµενης της χρήσηςαποκλειστικών κωδικών χαρακτηρισµού των ΓΤΟ.

Η παρούσα πρόταση κανονισµού προβλέπει την καθιέρωση συστήµατος ανάπτυξης καιαπόδοσης αποκλειστικών κωδικών στους ΓΤΟ, σύµφωνα µε την προς τούτο προβλεπόµενηδιαδικασία επιτροπής από τον κανονισµό. Βάσει των ανωτέρω, η χρηµατοδότηση τουσυστήµατος εξασφαλίζεται στο πλαίσιο των χρηµατοοικονοµικών ρυθµίσεων για τον

παρόντα κανονισµό.

Στόχο αποτελεί να επιτευχθεί η χρηµατοδότηση των δραστηριοτήτων εφαρµογής ορισµένων

διατάξεων του παρόντος κανονισµού όσον αφορά το µοναδικό κωδικό και τις ενηµερωτικέςαπαιτήσεις, κατόπιν της εγκρίσεώς του.

Καθιέρωση συστήµατος ανάπτυξης και απόδοσης µοναδικών κωδικών στους ΓΤΟ για τουςοποίους χορηγήθηκε άδεια βάσει της Κοινοτικής νοµοθεσίας·

5.1.2. Mέτρα σχετικά µε την εκ των προτέρων αξιολόγηση

∆εν ισχύουν

5.1.3. Μέτρα σχετικά µε την εκ των υστέρων αξιολόγηση

∆εν ισχύουν

5.2. Προβλεπόµενες δράσεις και τρόποι δηµοσιονοµικής παρέµβασης

- Γενικοί στόχοι: σύνδεση µε το συνολικό σκοπό

Ο συνολικός στόχος του κανονισµού, στο πλαίσιο της διακίνησης των γενετικώςτροποποιηµένων οργανισµών στην αγορά καθώς και των προϊόντων που προέρχονται από

αυτούς, είναι να συµβάλει στην προστασία της υγείας του ανθρώπου και του περιβάλλοντοςκαι στην παροχή αντιστοίχων πληροφοριών όσον αφορά τη φύση των ως άνω προϊόντων

στους αγοραστές και τους καταναλωτές αυτών.

- Ειδικοί και ποσοτικοποιήσιµοι στόχοι

2Για περαιτέρω πληροφορίες βλ. χωριστό έγγραφο κατευθύνσεων

24

Καθορισµός εναρµονισµένου πλαισίου εξασφάλισης της ανιχνευσιµότητας και τηςεπισήµανσης των γενετικώς τροποποιηµένων οργανισµών και της ανιχνευσιµότητας

προϊόντων που προέρχονται από ΓΤΟ µέσω της διαβίβασης και της διατήρησης ειδικώνπληροφοριών που µεταξύ άλλων θα περιλαµβάνουν για τους ΓΤΟ αποκλειστικό κώδικα

ταυτοποίησης αυτών ως µέσο:

για την απόσυρση των προϊόντων, εφόσον διαπιστωθούν απρόβλεπτοι κίνδυνοι για τηνανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον·

τη στοχοθετηµένη παρακολούθηση ενδεχόµενων επιπτώσεων στην υγεία του ανθρώπου

ή το περιβάλλον, κατά περίπτωση·

τον έλεγχο και τη διακρίβωση των ισχυρισµών που περιέχει η επισήµανση

Καθιέρωση, ως µέσου ταυτοποίησης των ΓΤΟ, συστήµατος ανάπτυξης και απόδοσηςαποκλειστικών κωδικών στους ΓΤΟ για τους οποίους έχει χορηγηθεί άδεια διακίνησης στην

αγορά δυνάµει της κοινοτικής νοµοθεσίας.

- Πληθυσµός στόχος

Το ευρύ κοινό, και ιδίως οι καταναλωτές, θα επωφεληθούν τελικά από τα ως άνω µέτρα.Επιβάλλεται να αποδοθεί η δέουσα σηµασία στην προστασία του περιβάλλοντος και τηςυγείας των ζώων από την άποψη αυτή.

5.3. Μέθοδοι εφαρµογής

Οι δαπάνες για τη νοµοθετική διαδικασία θα βασιστούν ως επί το πλείστον στο κόστος των

συνεδριάσεων µε τους αντιστοίχους εµπειρογνώµονες των κρατών µελών. Εν προκειµένωπεριλαµβάνεται ο καθορισµός του αλφαριθµητικού συστήµατος αποκλειστικής

κωδικοποίησης καθώς και τα αντίστοιχα µέσα απόδοσης των κωδικών.

Προς τούτο προβλέπεται σύγκληση συνεδριάσεων της οµάδας εργασίας,συµπεριλαµβανοµένων των αντιστοίχων εµπειρογνωµόνων από κράτη µέλη. Θα απαιτηθεί ησυµµετοχή εµπειρογνωµόνων από τους τοµείς του περιβάλλοντος, των ειδών ανθρώπινης καιζωικής διατροφής καθώς και των σπόρων. Ο παρόν στόχος θα προωθηθεί περαιτέρω µε τησυµµετοχή σε αντίστοιχες διεθνείς συναντήσεις, για παράδειγµα στον ΟΟΣΑ και στις

συναντήσεις µε τους ενδιαφεροµένους, συµπεριλαµβανοµένης της βιοµηχανίας, τωνοργανώσεων καταναλωτών και των ερευνητικών οργανισµών.

Η τελική συµφωνία για την έγκριση του συστήµατος θα επιτευχθεί µέσω της διαδικασίαςεπιτροπολογίας βάσει του παρόντος κανονισµού. Προς τούτο προβλέπονται δύο συνεδριάσειςτης αντίστοιχης κανονιστικής επιτροπής, συµπεριλαµβανοµένων ατόµων από τα κράτη µέλη.

6. ∆ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΠΤΩΣΗ

6.1. Συνολικές δηµοσιονοµικές επιπτώσεις στο µέρος Β - (για ολόκληρη την περίοδοπρογραµµατισµού)

(Η µέθοδος υπολογισµού των συνολικών ποσών καθορίζεται στον κατωτέρω πίνακα καιερµηνεύεται βάσει της ανάλυσης στον πίνακα 6.2. )

25

6.1.1. ∆ηµοσιονοµική παρέµβαση

Αναλήψεις δαπανών σε εκατ. ευρώ (µε ακρίβεια τρίτου δεκαδικού ψηφίου)

Κατανοµή

Έτος N N + 1 N + 2 N + 3 N + 4 N + 5καιακόλουθα

έτη

Σύνολο

∆ράση 1

∆ράση 2

Κ.λπ.

ΣΥΝΟΛΟ

6.1.2. Τεχνική και διοικητική συνδροµή, δαπάνες υποστήριξης και δαπάνες ΙΤ (πληροφορικήςτεχνολογίας) (αναλήψεις υποχρεώσεων)

2001 2002 2003 Σύνολο

1) Τεχνική και διοικητική

συνδροµή (Τ∆Σ)

α) Γραφεία τεχνικής

συνδροµής

β) Άλλη τεχνική και

διοικητική συνδροµή:

- εσωτερική:

- εξωτερική :

εκ των οποίων για την

κατασκευή και τη συντήρηση

µηχανοργανωµένων

συστηµάτων διαχείρισης

Υποσύνολο 1

2) ∆απάνες στήριξης

α) Μελέτες

β) Συνεδριάσειςεµπειρογνωµόνων

γ) Ενηµέρωση καιδηµοσιεύσεις

Υποσύνολο 2

ΣΥΝΟΛΟ

26

6.2. Υπολογισµός του κόστους ανά εξεταζόµενο µέτρο στο µέρος Β (για ολόκληρητην περίοδο προγραµµατισµού)3

(Σε περίπτωση περισσοτέρων φάσεων, να παρασχεθούν λεπτοµερείς πληροφορίες σχετικά µε ταειδικά µέτρα που θα ληφθούν για εκάστη εξ αυτών ώστε να καταστεί δυνατός ο υπολογισµός του

όγκου και του κόστους των προϊόντων).

ΠΑΕ σε εκατ ευρώ (µε ακρίβεια τρίτου δεκαδικού ψηφίου)

Κατανοµή Τύπος

αποτελεσµάτων

(έργα, φάκελοι)

Αριθµός

αποτελεσµάτων

(σύνολο για ταέτη 1…n)

Μέσο κόστος

ανά µονάδα

Συνολικό κόστος

(σύνολο για τα έτη1…n)

1 2 3 4=(2X3)

∆ράση 1

- Μέτρο 1

- Μέτρο 2

∆ράση 2

- Μέτρο 1

- Μέτρο 2

- Μέτρο 3

Κ.λπ.

∆εν διατίθενται

ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ

Ερµηνεία της µεθόδου υπολογισµού κατά περίπτωση

7. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ∆ΑΠΑΝΕΣ

7.1. Επιπτώσεις στους ανθρώπινους πόρους

Απαιτούµενο προσωπικό για τη διαχείριση

της δράσης µε χρήση των υφιστάµενων

ή/και συµπληρωµατικών πόρων

Περιγραφή των καθηκόντων που

απορρέουν από τη δράσηΤύπος θέσης

Αριθµός µονίµων

θέσεων

Αριθµός εκτάκτων

θέσεων

Σύνολο

Μόνιµοι ή

έκτακτοι

υπάλληλοι

A

B

Γ

0.5

0.2

0.2

∆ιάρκεια 3 έτη

Άλλοι ανθρώπινοι

πόροι

Σύνολο 0.9

3Για περαιτέρω πληροφορίες βλ. χωριστό έγγραφο κατευθύνσεων

27

7.2. Συνολικές δηµοσιονοµικές επιπτώσεις των ανθρωπίνων πόρων

Τύπος ανθρώπινων πόρων Ποσά σε ευρώ Τρόπος υπολογισµού*

Μόνιµοι υπάλληλοι

Έκτακτοι υπάλληλοι

54 000

21 600

21 600

0.5 A x 108 000

0.2 B x 108 000

0.2 C x 108 000

Άλλοι ανθρώπινοι πόροι

(να αναφερθεί το κονδύλιο του προϋπολογισµού)

Σύνολο97 200 0.5 A+ 02 B + 0.2 C

έτη (2001-2003)

Τα ποσά αντιστοιχούν σε συνολικές δαπάνες 12µηνών

7.3. Άλλες διοικητικές δαπάνες που απορρέουν από τη δράση

Κονδύλιο του προϋπολογισµού

(αριθµός και τίτλος)Ποσά σε ευρώ Μέθοδος υπολογισµού

Συνολικό ποσό (Τίτλος A7)A0701 –Αποστολές 1ο έτος: 1500

2ο και 3ο έτος: 13005 µονοήµερες αποστολές στοΛουξεµβούργο ή το Στρασβούργο:220ευρώ έκαστη

3 τριήµερες αποστολές για συµµετοχήσυνεδριάσεων του ΟΟΣΑ: 1000ευρώέκαστη

A07030 –Συνεδριάσεις 2oέτος 52800 2µονοήµερες συνεδριάσεις µε6 ιδιωτικούς εµπειρογνώµονες:400ευρώ για έκαστο εµπειρογνώµονα

2 συνεδριάσεις της οµάδας εργασίας

διάρκειας 2 ηµερών µε συµµετοχή σεέκαστη εξ αυτών 30 εµπειρογνωµόνων:800ευρώ για έκαστο εµπειρογνώµονα

A07031 – Υποχρεωτικές επιτροπές(1): Κανονιστική

επιτροπή

3ο έτος 24000 2 συνεδριάσεις της κανονιστικής

επιτροπής διαρκείας 1 ηµέρας µε

συµµετοχή 30 εµπειρογνωµόνων σε

έκαστη εξ αυτών: 400ευρώ για έκαστοτων εµπειρογνωµόνων

Συστήµατα πληροφόρησης (A-5001/A-4300)

Άλλες δαπάνες –Μέρος Α (να αναφερθούν)

Σύνολο 1ο έτος: 1 500

2ο έτος: 54 100

3ο έτος: 25 300

28

Τα ποσά αντιστοιχούν σε συνολικές δαπάνες 12µηνών.

(1)Να διευκρινισθεί ο τύπος της επιτροπής καθώς και η οµάδα στην οποία ανήκει.

I. Ετήσιο σύνολο (7.2 + 7.3)

II.∆ιάρκεια της δράσης

III. Συνολικό κόστος δράσης (I x II)

1ο έτος: 98 700ευρώ

2ο έτος: 151 300ευρώ

3ο έτος: 122 500ευρώ

3 Έτη

372 500ευρώ

8. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

8.1. Σύστηµα παρακολούθησης

Τα κράτη µέλη έχουν υποχρέωση να µεριµνούν για την εκτέλεση επιθεωρήσεων και τη λήψη

άλλων µέτρων ελέγχου ώστε να εξασφαλίζεται κατά περίπτωση η συµµόρφωση προς τονπαρόντα κανονισµό. Τα κράτη µέλη καλούνται επίσης να λάβουν τα απαραίτητα νοµικά ή

διοικητικά µέτρα σε περίπτωση µη συµµόρφωσης προς τις διατάξεις του κανονισµού και νακοινοποιήσουν τα µέτρα αυτά στην Επιτροπή.

8.2. Λεπτοµέρειες και περιοδικότητα της προβλεπόµενης αξιολόγησης

Η Επιτροπή θα εξετάσει την αποτελεσµατικότητα του συστήµατος λαµβάνοντας υπόψη τις

καταγγελίες και τις αναφορές από τα κράτη µέλη.

9. ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΑΤΗΣ

∆εν ισχύουν για τους εν προκειµένω αντιµετωπιζόµενους χρηµατοοικονοµικούς κινδύνους.