ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

83
ΣΤΟΡΙΑ H ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΠΝ-ΦΙΝΛΑΝΛΟΝ KAI TO ΤΕΑΟΣ TOY ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΠΟΑΕΗΟΥ · H KATAAHUiH ΤΗΣ ΝΟΡΒΗΓΙΑΣ KAI ΤΗΣ ΑΑΝΙΑΣ · H ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΟΡΒΗΓΙΑ · H ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΙΣΒΟΑΗ ΣΤΙΣ KATQ ΧΟΡΕΣ KAI ΣΤΗ ΓΑΑΑΙΑ · Ol ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤ· ΒΕΑΓΙΟ-ΕΜΠΕΝ EMAEA H ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΓΑΑΑΙΑΣ · ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ «ΙΥΝΑΜβ» AMtfAU AM Tl AIYNtEKM

description

ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2ΣΕΛΙΔΕΣ 83

Transcript of ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Page 1: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

ΣΤΟΡΙΑ

H ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΠΝ-ΦΙΝΛΑΝΛΟΝ KAI TO ΤΕΑΟΣ TOY ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ Π ΟΑΕΗ ΟΥ · H KATAAHUiH ΤΗΣ ΝΟΡΒΗΓΙΑΣ KAI ΤΗΣ ΑΑΝΙΑΣ · H ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΟΡΒΗΓΙΑ · H ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΙΣΒΟΑΗ ΣΤΙΣ KATQ ΧΟΡΕΣ KAI ΣΤΗ ΓΑΑΑΙΑ · Ol ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Σ Τ · ΒΕΑΓΙΟ-ΕΜΠΕΝ EMAEA

H ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΓΑΑΑΙΑΣ · ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ « Ι Υ Ν Α Μ β » A M t f A U A M T l A I Y N t E K M

Page 2: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Περιεχόμενα4 H σύγκρουσηΣο6ιετικών-Φινλανδών

και το τέλος του Χειμερινού Πολέμου

9 H κατάληψη της Νορθηγίας και της ΔανίαςH θρετανική επέμθαση στη Νορβηγία Αποχώρηση το)ν Συμμάχων από τη Νορ6ηγία

26 H εισβολή στις Κάτω Χώρες και στηΓαλλίαH «Κίτρινη Περίπτωση»Oi αντίπαλες δυνάμεις Oi επιχειρήσεις στην Ολλανδία Oi επιχειρήσεις στο Βέλγιο-Εμπέν Εμαέλ Εισβολή στη Γαλλία

70 H κατάρρευση της ΓαλλίαςΕπιχείρηση «Dynamo» - Απόδραση από τη Δουνκέρκη H «Κόκκινη Περίπτωση»

82 Χρονολόγιο

ΕΞΩΦΥΛΛΟΓερμανοί στρατιώτες διέρχονται με πλαστική λέμβο εφόδου ένα

ποτάμι κατά τη διάρκεια της επί&εσης στη Δύση το 1940.

ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣΣτον πρώτο τόμο της σειράς αυτής έγιναν εκ παραδρομής τα εξής λά&η:α )Σ το νχ ά ρ τη της σελ. 37, αναψέρετα ι ό τ ι τα σύνορα είναι σύμφωνα με την άποψητων Σοβιετικών, ενώ είνα ι σύμφωνα με την άποψη των Ιαπώνων.β )Σ το νχά ρ τη της σελ. 72 η ορ9ή λεζάντα ε ίναι «Η σοβ ιετ ική επί9εση στη Φινλανδία»

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣΓεώργιος Κουφογιώργος

ΕΚΔΟΤΗΣΣταύρος Πανέλης

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΕΣΒασίλης Καμπάνης Στέλιος Δεμηράς

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΕΣΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣRichard Caruana Vincenzo Auletta Δημήτρης Χαδούλας Malcolm McGregor Pierre Turner

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΧΑΡΤΩΝΓεωργία Λουκά

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥΓεωργίαΛουκά

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΚΟΝΑΣΓεωργία Λουκά Αγγελική Λαμπροπούλου

Χριστίνα Πανέλη

ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΧαράλαμπος Δημόπουλος Ειρήνη Τζελέπη

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚική Μιχαλοπούλου Λίνα Κατσαρού Βίκυ Βασιλοπούλου

Πρώτη έκδοση; Δεκέμβριος 2007 Copyrlght © : Εκδόσεις “ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ”

ISSN: 1791-2784 ISBN: 978-960-6740-21-3

Απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή μέρους ή όλου του βιβλίου χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη

ΓΡΑΦΕΙΑΓ Σεφέρη 8,17234, Δάφνη, Αθήνα Τηλ. Κέντρο: 210.92.73.620 fax: 210.92.73.622 e-mail: [email protected] w w w .periscopio .gr

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΕκδόσεις “ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ”T 0 .3951,10210, Αθήνα

ΙΔ ΙΟΚΤΗΤΗΣ - ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ Σ Υ Μ Φ Ω Ν Α Μ Ε Τ Ο Ν NOM OΣταύρος Πανέλης

ΕΚΤΥΠΩΣΗI. Ξυνός - 1. Ευστράτογλου OE

ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑΣπύρος Καββαδίας

Page 3: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

H σύγκρουση Σο6ιεχικών - Φινλανδώνκαι το τέΑος ίου Χειμερινού Πολέμου

Φινλανδοί πολυβολητές με το όπλο τους ταγμένο για αντιαεροπορική βολή, τον Ιανουάριο του 1940 στο βορειοανατολικό μέτωπο. Σε αυτό το Maxim M1910 έχουν προστε&εί σκοπευτικά, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντιαεροπορικό.

Στις αρχές του 1940, ήταν πλέον φανερό ότι οι

Σοβιετικοί είχαν αποτύχει, διότι δεν στάθμισαν

σωστά ούτε τις δυνατότητες του αντιπάλου, ούτε

τις δικές τους. Με άλλα λόγια, είχαν υποτιμήσει

τη μαχητικότητα των σκληροτράχηλων Φινλαν­

δών και επαναπαύθηκαν στηριζόμενοι στην αριθ­

μητική τους υπεροχή. Υπερτερούσαν ποσοτικά

αλλά μειονεκτούσαν σε άλλους κρίσιμους τομείς.

Μετά τις σταλινικές εκκαθαρίσεις, το Σώμα των

αξιωματικών είχε αποδεκατισθεί και οι ελλείψεις

σε ικανούς ηγήτορες ήταν μεγάλες. Επιπλέον, η σοβιετική ηγεσία παρέβλεψε την επιρροή των κλι­

ματικών συνθηκών στις επιχειρήσεις, κάτι εγκλη­

ματικό αν σκεφθούμε ότι η φινλανδική γη μετα­

βάλλεται σε μια παγωμένη έρημο τον χειμώνα, με

θερμοκρασίες που πέφτουν κάτω και από τους -

40 βαθμούς Κελσίου. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, οι

άνδρες του Ερυθρού Στρατού κλήθηκαν να αντι­

μετωπίσουν έναν έμπειρο αντίπαλο που υπερα­

σπιζόταν την πατρίδα του και ήταν έτοιμος για

χειμερινό αγώνα, χωρίς οι ίδιοι να διαθέτουν τον

κατάλληλο εξοπλισμό για τέτοιες επιχειρήσεις.

Δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι ένα μεγάλο πο­σοστό από τις απώλειες των Σοβιετικών οφειλό-

ταν στις καιρικές συνθήκες. Επιπροσθέτως, αρ­

κετοί Σοβιετικοί στρατιώτες που προέρχονταν

από περιοχές όπως η Ουκρανία, δεν έδειξαν με­

γάλη μαχητικότητα, λόγω της δυσπιστίας τους

προς το σταλινικό καθεστώς.

H μορφολογία του φινλανδικού εδάφους προ-

καλούσε προβλήματα στον εισβολέα: δάση και έλη δημιουργούσαν ένα λαβυρινθώδες τοπίο, το

οποίο οι χιονοπτώσεις μετατρέπουν σε θανάσιμη

παγίδα για όσους δεν έχουν ζήσει υπό τέτοιες

συνθήκες. Μόνο στα νότια σύνορα, ειδικότερα

στην περιοχή της Σούμα, υπήρχαν καλύτερες

συνθήκες και βατό έδαφος για την ανάπτυξη με­

γάλων σχηματισμών. Oi Φινλανδοί, φυσικά, ήταν

απόλυτα εξοικειωμένοι με τον τόπο. Μαθαίνο­

ντας από μικροί να κυνηγούν, να ψαρεύουν και να

κινούνται με σκι και έλκηθρα, δεν είχαν πρόβλημα

να επιβιώσουν στο αφιλόξενο και κρύο περιβάλ­

λον, το οποίο μάλιστα αξιοποιούσαν έξυπνα για

τις τακτικές ανταρτοπολέμου που εφάρμοζαν. Με

αυτό τον τρόπο αντιστάθμιζαν τις ελλείψεις τους

σε άνδρες και υλικό.Σημαντικό ρόλο στην αποτυχία των Σοβιετι­

κών έπαιξε και η ανεπάρκεια του σιδηροδρομικού

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 3

Page 4: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

ΣΕΜΥΟΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΒΙΤΣ ΤΙΜΟΣΕΝΚΟ

Γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 1895 στη Φουρμάνκα της νότιας Βεσσαραβίας. Σε ηλικία 20 ετών κατατάχθηκε στον Αυτοκρατορικό Στρατό και υπηρέτησε ως ιππέας. Οταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1917, μεταπήδησε στον Ερυθρό Στρατό και έγινε μέλος του κόμματος των Μπολσεβίκων το 1919. Ση­μαντική στιγμή για τη σταδιοδρομία του ήταν η γνωριμία του με τον Στάλιν, κατά τη διάρκεια του Ρωσι­κού Εμφυλίου. H φιλία του με τον Στάλιν και η στήριξη του προϊσταμένου του στην ΙηΣτρατιά Ιππικού, Σεμυόν Μπουντιένι, εξασφάλισαν στον Τιμοσένκο την επιβίωσή του κατά τα δύσκολα χρόνια της δεκα­ετίας του 1920 και του απέφεραν και διορισμούς σε σημαντικές θέσεις. Αρχικά διορίστηκε επικεφαλής των έφιππων δυνάμεων του Ερυθρού Στρατού, ενώ μέχρι το 1938 διετέλεσε στρατιωτικός διοικητής σε περιοχές όπως η Λευκορωσία, ο Καύκασος και το Κίεβο. To 1939 διοικούσε όλες τις δυνάμεις της δυτι­κής μεθορίου. H σοβιετική εισβολή στην Πολωνία τον βρήκε επικεφαλής του Μετώπου Ουκρανίας. Επι­πλέον έγινε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ. Tov Ιανουάριο ο Στάλιν του ανέθεσε τη διοίκη­ση των επιχειρήσεων στη Φινλανδία, αντικαθιστώντας τον στρατάρχη Κλιμέντ Γιεφρέμοβιτς Βοροσί- λοφ. H επιτυχία του στη Φινλανδία ανταμείφθηκε με την προαγωγή του στον βαθμό του στρατάρχη της Σοβιετικής Ενωσης, τον Μάιο του 1940, και με τον διορισμό του στη θέση του λαϊκού επιτρόπου για την Αμυνα της χώρας.

Σοβιετικοί τους δικτύου στα σύνορα με τη Φινλανδία. Av ε-αρματιστες γυρω ξαιρεθεί η γραμμή Λένινγκραντ - Μουρμάνσκ καιαπο ενα αρμα T-26. _ . , _ , . _ , . ,

η διακλαδωσή της προς τη φινλανδική μεθοριο, οιΣοβιετικοί δεν διέθεταν άλλα μέσα μαζικής μετα­

φοράς στην περιοχή. Οπως ήταν φυσικό, αντιμε­

τώπισαν πολλά προβλήματα στον τομέα της διοι­

κητικής μέριμνας. Oi Φινλανδοί, αντίθετα, είχαν

στη διάθεσή τους πιο πυκνό σιδηροδρομικό δί­κτυο που εκτεινόταν παράλληλα με τη μεθόριο

και επέτρεπε καλύτερη και ταχύτερη μετακίνηση

ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΠΤΥΧΕΣ

Oi γυναίκες συγγενείς των Φινλανδών στρατιωτικών nou έπεσαν κατά τον Χειμερινό πόλεμο, τιμήθηκαν με τον Σταυρό του Πένθους του Τάγματος του Σταυρού της Ελευθερίας (Vapaudenristin sururisti). Εγιναν 25.000 απο­νομές στις δικαιούχους χήρες, μητέρες και μεγαλύτερες κόρες των πεσό- ντων. Oi συγγενείς των πεσόντων πολιτών τιμήθηκαν με αντίστοιχο μετάλ­λιο (Vapaudenristin surumitali) που έφερε μαύρη ταινία.

δυνάμεων και εφοδίων στα κρίσιμα σημεία του με­

τώπου.Οπως ήταν αναμενόμενο, η αποτυχία των Σο­

βιετικών να κάμψουν την αντίσταση του ολιγάριθ­

μου - αλλά αποφασισμένου - αντιπάλου τους, επέ­

φερε αλλαγές, τόσο στην ηγεσία όσο και στη σύν­

θεση των σοβιετικών δυνάμεων που επιχειρού­σαν εναντίον της Φινλανδίας. Εγιναν προσπάθει­

ες για να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης, κα­

θώς και η εκπαίδευση των ανδρών. Ορισμένοι

διοικητές, όπως ο Βινογκράντοβ, οδηγήθηκαν

στο στρατοδικείο ή εμπρός από τις κάννες του ε­

κτελεστικού αποσπάσματος. Σύντομα μετακινή-

θηκαν στρατεύματα από άλλες περιοχές της Σο­βιετικής Ενωσης, για να ενισχύσουν τα μέτωπα

της Φινλανδίας. Συνολικά, με τις ενισχύσεις, οι

Σοβιετικοί συγκέντρωσαν σε όλα τα μέτωπα πάνω

από ένα εκατομμύριο άνδρες. Από τις 7 Ιανουαρί-

ou 1940 ο χειρισμός της εκστρατείας πέρασε στα χέρια του Σεμιόν Κωνσταντίνοβιτς Τιμοσένκο, δι­

οικητή του Μετώπου Ουκρανίας κατά τη διάρκεια

της εισβολής της ΕΣΣΔ στην Πολωνία. 0 στρα­

τάρχης Κλιμέντ Γιεφρέμοβιτς Βοροσίλοφ, που

διηύθυνε ως τότε τις επιχειρήσεις, απομακρύν­

θηκε. 0 Τιμοσένκο ανέλαβε σε μια κρίσιμη στιγμή,

καθώς στις 8 Ιανουαρίου γραφόταν για τους Σο­

βιετικούς ο τραγικός επίλογος της μάχης για το

Σούομουσάλμι. To ηθικό των ανδρών του είχε δε­

χθεί πλήγμα και ο ίδιος ανέλαβε το δύσκολο έργο της ανασυγκρότησης των δυνάμεών του αποφα­

σισμένος να μην επαναλάβει τα λάθη του προκα-

τόχου του.Tov ίδιο μήνα οι Βρετανοί, σε συνεργασία με

τους Γάλλους, εξέταζαν το ενδεχόμενο αποστο­

λής ενισχύσεων στους Φινλανδούς. Σίγουρα είχαν

κατά vou και τον έλεγχο των κοιτασμάτων σιδή­

ρου της Σουηδίας, τα οποία δεν επιθυμούσαν να

δουν στα χέρια των Γερμανών. Βρετανοί και Γάλλοι

περίμεναν με ενδιαφέρον την αντίδραση της Γερ­

μανίας απέναντι στα γεγονότα της Φινλανδίας. O

4 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 5: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

q g2o Φινλανδικό ΣΣ

Ελσίνκι ·Κόλπος Φινλανδίας

K l3o Φινλανδικό ΣΣ

ΒιΊπούρι *^6νερχάιμ»

i T " "

Λίμνη Λοντόγκα

K l7η Σοβ. Στρατιά

• Λένινγκρανι ^ ° ¾^ N

13η Σοβ.Σιρατιά

Σοβιετικές επιθέσεις

Φινλανδικές αντεπιθέσεις

ΜΠ: Μεραρχία Πεζικού ΣΣ: Σώμα Στρατού

Ν Ο Ρ Β ΗΓ Ι Α

» « ·Μ ουρμάνσκ

14η Σοβιετική Σιραχιά

Σ Ο Υ Η Δ Ι Α9η Σοβιετική

Στρατιά

Ούλου

Φ Ι Ν Λ Α Ν Δ Ι Α

163 Σοβιετική ΜΠ

8η Σοβιετική Στρατιά

K4o Φινλανδικό ΣΣ

Τάμπερε»

,Χ ά ν κο

CvjOCOc

Nα!Ujc:OsCOD'OO*cUj\Ό*:OCνσ'>-Q.3£

H δεύτερη φάση της σοβ ιετικής επί&εσης στη Φινλανδία.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

χαρτ

η:

Page 6: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

H εξοικείωση των Φινλανδών μ ε το

αφιλόξενο περιβάλλον της χιονισμένης χώρας

τους, αποτέλεσε μεγάλο πλεονέκτημα

κατά τον «Πόλεμο του Χειμώνα». Εδώ

Φινλανδοί στρατιω τικο ί ε ικονίζοντα ι με το &ύμα

τους, μια αρκούδα.

Στο ιχείο πολυβόλου σε κάποιο χαράκωμα του παγωμένου μετώπου.

Kai οι δύο αντίπαλοι υπέφεραν από τις

καιρ ικές συν&ήκες, όμως οι Φινλανδοί ήταν

καλύτερα προετοιμασμένοι για

χειμερ ινό αγώνα κοντά στον αρκτικό κύκλο.

πρέσβυς της Βρετανίας στο Παρίσι, Ολιβερ Χάρ- θεϋ, δήλωσε ότι η σοβιετική εισβολή στη Φινλαν­

δία έφερνε σε δύσκολη θέση τη Γερμανία, υπό το

πρίσμα δύο παραγόντων: της κοινής «άριας» κα­

ταγωγής Φινλανδών - Γερμανών και της γερμανι­

κής ανάμιξης στο ζήτημα της ανεξαρτησίας της

Φινλανδίας, το 1918. 0 Χίτλερ, πάντως, δεν έδει­

χνε διατεθειμένος να εμπλακεί στη διένεξη Σο­βιετικών - Φινλανδών. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι

Γερμανοί θα ανέχονταν γαλλοβρετανική εμπλοκή

στη Φινλανδία, ειδικά εάν η εμπλοκή αυτή έθετε

σε κίνδυνο τα συμφέροντα της Γερμανίας στην

περιοχή. O Τσώρτσιλ, από την πλευρά του, εκφρά­

στηκε υποτιμητικά για τους Σοβιετικούς σε δημό­

σια δήλωσή του στις 20 Ιανουαρίου, αναφέροντας

ότι η Φινλανδία απεκάλυψε την ανικανότητα του

Ερυθρού Στρατού. Ταυτόχρονα οι Σουηδοί έστει­

λαν μικρές αλλά σημαντικές ενισχύσεις στους

γείτονές τους: πάνω από 8.000 εθελοντές, 25 αε-

H πόλη Βίιπούρι, βομβαρδισμένη από τη Σοβ ιετ ική Αεροπορία.

ροσκάφη, πολεμοφόδια και ανθρωπιστική βοή­

θεια. Μικρά αποσπάσματα εθελοντών έφθασαν

και από άλλες σκανδιναβικές χώρες, όπως και γε­

νικά από το εξωτερικό. Αξιοσημείωτη ήταν και η προσφορά των Φινλανδών μεταναστών που επέ­

στρεψαν για να πολεμήσουν για τη χώρα τους.

O Τιμοσένκο, στο μεταξύ, ετοιμαζόταν πυρε- τωδώς, δίδοντας έμφαση σε ζητήματα οργάνω­

σης και εκπαίδευσης των μονάδων που είχε υπό

τις διαταγές του. O ισθμός της Καρελίας επιλέ-

Παγωμένα πτώματα Σοβιετικών στρατιωτών.

6 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 7: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

χθηκε ως στόχος της νέας επίθεσης. H κύρια ε­

νέργεια θα πραγματοποιείτο σε έναν τομέα πλά­

τους περίπου 15 χιλιομέτρων, κοντά στη Σούμα,

όπου το έδαφος ήταν προσφορότερο, όπως προ-

αναφέρθηκε, για την ανάπτυξη μεγάλων σχηματι­

σμών. Τις σοβιετικές δυνάμεις «περίμενε» η αμυ­

ντική γραμμή «Μάνερχάιμ». O Τιμοσένκο διέθεσε

δύο στρατιές, την 7η και τη 13η, για την επίθεση.

Επικεφαλής των επιχειρήσεων τέθηκε ο στρατη­

γός Κιρίλ Αφανασίεβιτς Μερετσκόφ. O τελευταί­

ος, βετεράνος του Ισπανικού Εμφυλίου, ήταν

στρατιωτικός διοικητής της περιοχής του Λένιν-

γκραντ στην αρχή των επιχειρήσεων, αλλά χρεώ­

θηκε την αποτυχία της εκστρατείας και υποβιβά-

σθηκε - ουσιαστικά - σε διοικητή της 7ης Στρα­

τιάς, ενώ τα προηγούμενα καθήκοντά του είχε α- ναλάβει πλέον ο Τιμοσένκο. Επικεφαλής της 13ης

Στρατιάς ήταν ο στρατηγός Γκρένταλ.

H επίθεση ξεκίνησε την 1η Φεβρουαρίου, με εντατική (και ισοπεδωτική) προσβολή των στόχων

από το σοβιετικό πυροβολικό, το οποίο καθοδη­

γούσαν αεροσκάφη Polikarpov R-5. Oi θέσεις των

Φινλανδών δέχονταν σφυροκόπημα και από τον

αέρα. Oi Σοβιετικοί είχαν συγκεντρώσει περισσό­

τερα από 2.000 αεροσκάφη. Στόχοι βομβαρδίζο­

νταν και στο εσωτερικό της Φινλανδίας, ενώ η

Φινλανδική Αεροπορία προσπαθούσε να αναχαιτί­

σει την αυξανόμενη επιθετικότητα των Σοβιετι­κών. Oi τελευταίοι επιχειρούσαν με πολυάριθ­

μους σχηματισμούς ολόκληρων αεροπορικών συ­

νταγμάτων, ενώ τα βομβαρδιστικά τους (κυρίως του τύπου DB-3) συνοδεύονταν στενά από μαχη­

τικά που έφεραν πλέον απορριπτόμενες δεξαμε­νές καυσίμων.

Oi μονάδες του Μερετσκόφ βάδισαν εναντίον

των οχυρώσεων της γραμμής «Μάνερχάιμ», με α­

ντικειμενικό σκοπό τη διάσπαση της φινλανδικής άμυνας και την προέλαση προς τις πόλεις Βίιπού-

ρι (Βίμποργκ) και Σούμα. Από τις 8 Φεβρουαρίου

και μετά το βάρος των επιθέσεων έπεσε στους

τομείς Σούμα και Ταϊπάλε. Τελικά η σοβιετική 123 Μεραρχία κατόρθωσε να διασπάσει τη γραμμή

«Μάνερχάιμ» κοντά στη Σούμα, στις 11 Φεβρουα­

ρίου. Δύο μέρες μετά, η 13η Σοβιετική Στρατιά

διέρρηξε το μέτωπο στην Καρελία και η προέλασή

της ανάγκασε τους Φινλανδούς να υποχωρήσουν.

Ηδη οι Σοβιετικοί έκαναν, μέσω της διπλωματικής

οδού, προτάσεις για ειρήνευση στην περιοχή.

Στις 25-26 Φεβρουαρίου οι Φινλανδοί εξαπέλυσαν αντεπίθεση για να συγκρατήσουν τον αντίπαλο.

Στη μάχη ενεπλάκησαν και 13 άρματα μάχης

Vickers που είχαν παραληφθεί πρόσφατα. Αυτά α­

νήκαν στην 4η Ανεξάρτητη Ιλη Αρμάτων (Erilliseksi

Hyokkaysvaunukompaniaski - ErHvK). Φυσικά η δύ­

ναμη αυτή ήταν πολύ αναιμική για να αναχαιτίσει

τα αμέτρητα σοβιετικά τεθωρακισμένα. Τα μισά

περίπου από τα 13 Vickers type E των 6 1 που χρη-

Φινλανδοί πολίτες προσέρχονται για κατάταξη.

σιμοποιήθηκαν κατά την επίθεση από το Χονκα-

νιέμι προς το Βίιπούρι, καταστράφηκαν. Oi ελλεί­

ψεις τους σε εξοπλισμό και η ανεπάρκειά τους

στον χειμερινό αγώνα, κόστισαν ακριβά. H συγκε­

κριμένη «συνάντηση» σοβιετικών και φινλανδι-

κών αρμάτων υπήρξε η σημαντικότερη αρματο-

μαχία του Χειμερινού πολέμου. Από τις 27 Φε­

βρουαρίου οι Φινλανδοί υποχώρησαν στην τελευ­

ταία γραμμή άμυνας, αφού η προέλαση των Σο­

βιετικών τους απειλούσε με περικύκλωση. H άφι­

ξη των Σουηδών εθελοντών βορείως του

κεντρικού τομέα και η περικύκλωση 4.000 Σοβιετι­κών στην περιοχή του ανατολικού Λεμέτι (βορειο­

δυτικά της λίμνης Λαντόγκα), ήταν σποραδικές ε­

πιτυχίες που δεν αρκούσαν για να ανατρέψουν τη

διαγραφόμενη ήττα των Φινλανδών. H αριθμητική

υπεροχή των Σοβιετικών ήταν πλέον καταθλιπτι-

κή και οι Φινλανδοί έριξαν στη μάχη και τις τελευ­

ταίες τους εφεδρείες. Στις αρχές Μαρτίου ο σο­

βιετικός οδοστρωτήρας είχε ανατρέψει την αντί­

σταση των Φινλανδών στα περισσότερα μέτωπα,

αλλά οι απώλειές του ήταν μεγάλες. Κατά την

πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου οι Σοβιετικοί είχαν

προωθηθεί πάνω από 10 χιλιόμετρα πίσω από τη

γραμμή «Μάνερχάιμ». To Βίιπούρι κατελήφθη

στις 8 Μαρτίου και η Φινλανδία οδηγήθηκε σε δια­

πραγματεύσεις με τη Μόσχα. Oi Βρετανοί και οι

Γάλλοι, που κατά τη διάρκεια του Φεβρουαρίου

Σοβιετικά τεθωρακισμένα οχήματα τύπου ΒΑ-10σε δρόμο της πόλης Βίιπούρι (Βίμποργκ), μ ετά την κατάληψή της στις 8 Μαρτίου 1940.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 7

Page 8: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

RICHARD J. CARUANA

Φινλανδικό μονοκινητήριο μονο&έσιο μαχητικό αεροπλάνο Fokker D.XXI με αριθμό FR- 96/5, κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Χειμώνα το 1940. Oi άνω επιφάνειες είναι

βαμμένες με dark olive green και οι κάτω με light gray. Oi σταυροί των εθνοσήμων είναι πρώιμου τύπου, γαλάζιοι με λευκό περίγραμμα στην άτρακτο και στις άνω επιφάνειες των

πτερύγων, ενώ στις κάτω επιφάνειες των πτερύγων είναι τυπικοί γαλάζιοι και βρίσκονται μέσα σε έναν λευκό δίσκο. O αριθμός 5 ε ίναι λευκού χρώματος επάνω στο πηδάλιο διεύθυνσης,

το οποίο ε ίναι μαύρο, όπως και ο αρ ιθμός σειράς του αεροσκάφους. To Fokker D.XXI δ ιέθ ε τε κ ινητήρα R-1535-SB4-C/G Twin Wasp ισχύος 825 hp, που του επέτρεπε να αναπτύσσει ταχύτητα 434 km/h στα 2.745 m. Είχε εκπέτασμα 11 m, μήκος 8,46 m και ύψος 2,95 m.

O οπλισμός του απ οτελε ίτο από τέσσερα πολυβόλα των 7,7 mm, δύο από τα οποία βρίσκονταν στην άτρακτο. Κατά τη διάρκεια του Ρωσο^ρινλανδικσύ Πολέμου τα Fokker της 24ης Μοίρας (LeLv 24) έδε ιξαν τις δυνατότη τές τους, όταν την 1η Δεκεμβρ ίου κατέρριψαν 11 βομβαρδιστικά σε 59 εξόδους, χάνοντας μόνο ένα δικό τους, το οποίο εβλήθη από φίλ ια αντιαεροπορικά. Στις 16 Ιανουαρίου 1940

ο Γιόρμα Σάρβαντο συνάντησε έναν σχηματισμό βομβαρδιστικών DB-3 και κατόρθωσε μέσα σε τέσσερα λεπτά να πλήξει έξ ι από αυτά, τα οποία εγκατέλε ιψ αν τη μάχη φλεγόμενα. Ηταν ο πρώτος πιλότος του B ’ ΠΠ που έγ ινε άσσος σε μια ημέρα και το

κατόρθωμά του έγ ινε πρωτοσέλιδο στον διεθνή Τύπο (εικονογράφηση για τ ις Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ: Richard J. Caruana/επ ιμ έλε ιαιστορικών στοιχείων: Σ τέλ ιος Δεμηράς).

συζητούσαν πιο σο6αρά το ενδεχόμενο αποστο­

λής ενισχύσεων στη Φινλανδία, ακύρωσαν τα σχέ­

διά τους μετά τις εξελίξεις. Oi Σουηδοί και οι Γερ­

μανοί επιθυμούσαν επίσης να τερματιστεί η αιμα­

τοχυσία, φοΘούμενοι την ολική κατάρρευση της

Φινλανδίας.

H συνθήκη ειρήνης που υπογράφηκε στη Μό­

σχα στις 12/13 Μαρτίου του 1940, έθεσε τέρμα

στον Χειμερινό πόλεμο. H Φινλανδία αναγκάστη­

κε ναπαραδώσειτο 10%του εδάφους της, συγκε­

κριμένα το φινλανδικό τμήμα της Καρελίας μαζί

με την πόλη Βίιπούρι, μέρος της περιοχής Σάλα

στον κεντρικό τομέα των σοβιετο - φινλανδικών

συνόρων, τη χερσόνησο Ριμπάκι (ή Καλασταγιαν-

σααρέντο) στη θάλασσα Μπάρεντς και τέσσερα

νησιά στον κόλπο της Φινλανδίας. Επιπλέον η

ΕΣΣΔ ενοικίασε τη χερσόνησο Χάνκο για 30 χρό­

νια, με σκοπό να τη χρησιμοποιήσει ως στρατιωτι­

κή 6άση. H περιοχή του Πέτσαμο, που είχε κατα­

ληφθεί από τους Σοβιετικούς, επεστράφη στη

Φινλανδία.

Πάνω από 420.000 Φινλανδοί αναγκάστηκαν

να εγκαταλείψουν τα εδάφη της Καρελίας (το

12% του συνολικού πληθυσμού). Σημαντικό μέ­

ρος του βιομηχανικού δυναμικού της Φινλανδίας

τέθηκε υπό σοβιετικό έλεγχο. Oi όροι ήταν αναμ­

φίβολα σκληροί, ωστόσο η Φινλανδία είχε αποφύ- γει τα χειρότερα. Τόσο ο Στάλιν όσο και Μάνερ-

χάιμ, ήθελαν να θέσουν τέρμα στον πόλεμο, ο κα­

θένας για τους δικούς του λόγους. O Στάλιν είχε

ενοχληθεί από την αρχική αποτυχία του Ερυθρού

Στρατού και από το μέγεθος των δυνάμεων που

χρειάστηκαν για να κάμψουν την αντίσταση των

Φινλανδών. Oi απώλειες, επίσης, σε πολεμικό υλι­

κό δεν ήταν αμελητέες. Από την άλλη πλευρά, ο

στρατάρχης Μάνερχάιμ ήθελε να σώσει τη χώρα

του από ολοκληρωτική καταστροφή και δυσπι-

στούσε απέναντι στις βρετανικές και στις γαλλι­

κές υποσχέσεις για βοήθεια.

Oi Σοβιετικοί «πλήρωσαν» την επιτυχία τους

με σημαντικές απώλειες. Oi πιο συγκρατημένοι

και αξιόπιστοι υπολογισμοί μιλούν για 126.875 νε­

κρούς, ενώ έχουν δημοσιευθεί και υπολογισμοί

που υπερβαίνουν τις 200.000. Oi τραυματίες πρέ­

πει να ήταν άνω των 300.000. Μεγάλος αριθμός

νεκρών και τραυματιών οφείλεται στο δριμύ ψύ­

χος και στην έλλειψη υλικού για χειμερινό αγώνα,

από την πλευρά των Σοβιετικών. Oi Φινλανδοί μέ­

τρησαν περίπου 25.000 νεκρούς και 40.000 τραυ­

ματίες. Δεν επρόκειτο να είναι οι τελευταίοι, ούτε

για τη μια ούτε για την άλλη πλευρά: ο πόλεμος

στην παγωμένη Φινλανδία δεν είχε τελειώσει.

8 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 9: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Νορβηγός ναύτης β ’, θωρακισμένου καταδρομικού, Βαλτική, Απρίλιος 1940. Φοράει την τυπική στολή του Νορβηγικού Ναυτικού που εισήχ&η το 1907, με μπελαμάνα και περ ισκελίδες χρώματος σκούρου μπλε. Κάτω από την μπελαμάνa φοράει λευκό πουκάμισο και γύρω από τον λαιμό ένα μαύρο φουλάρι. H κολαρίνα από blue jean φ έρε ι τρ ε ις λευκές λωρίδες. Στη βάση του πηλίσκου, χρώματος σκούρου μπλε, δ ιακρ ίνετα ι η επιγραφή «DEN KGL NORSKE MARINE» (Βασιλικό Νορβηγικό Ναυτικό). O άνδρας είναι οπλισμένος με τυφ έκ ιο Krag-Jorgensen M 1894 των 6,5 mm και φέρε ι τις κατάλληλες δερμάτινες φυσ ιγγ ιοθήκες. Σ τις βΑπριλίου 1940, μια ημέρα πριν από τη γερμανική εισβολή, στο Ναυτικό και στην Αεροπορία του Ναυτικού της χώρας υπηρετούσαν συνολικά 5.200 άνδρες. Av και τα σκάφη του Νορβηγικού Ναυτικού ήταν απαρχαιωμένα, το προσωπικό τους προέβαλε σκληρή αντίσταση και τα περισσότερα βυθίστηκαν ή καταστράφηκαν. Από τα 113πλοία, μόνο 13διέφυγαν σε βρετανικά λιμάνια (εικονογράφηση: Malcolm Mc Gregor/ενδυματολογ ική περιγραφή και επ ιμέλεια ιστορικών στοιχείων: Σ τέλ ιος Δεμηράς. Δημοσ ιεύετα ι μ ε την άδεια της DeAgostin i UK L td K a t αποκλειστικότητα για την Ελλάδα - color image copyright: De Agostin i UK Ltd).

To 1929 εκδόθηκε το βιβλίο «H ναυτική στρατηγική στον Παγκόσμιο Πόλε­

μο», από τον Γερμανό υποναύαρχο και ιστορικό συγγραφέα Βόλφγκανγκ Βέγκε-

νερ. O Βέγκενερ υποστήριξε ότι ο αποκλεισμός που είχε επιβάλει το Βρετανικό

Βασιλικό Ναυτικό (Royal Navy) στο Γερμανικό Αυτοκρατορικό Ναυτικό, θα είχε

διασπασθεί εάν καταλαμβανόταν η Νορβηγία. H Γερμανία, μετά από μια τέτοια

υποθετική επιτυχία, θα αποκτούσε ένα επιπλέον πλεονέκτημα: ναυτικές βάσεις

που θα διεύρυναν τον ορίζοντα των γερμανικών ναυτικών επιχειρήσεων πέρα από τα «στενά» πλαίσια τα οποία επέτρεπαν τα υπάρχοντα λιμάνια στη Βόρεια

θάλασσα και στη Βαλτική.

Στις 10 Οκτωβρίου 1939 ο ναύαρχος Εριχ Ραίντερ, επικεφαλής του

Kriegsmarine, υπέβαλε στον Χίτλερ μια αναφορά με την οποία πρότεινε

την κατάληψη λιμανιών της Νορβηγίας, όπως το Τροντχάιμ και το Νάρ-

6ικ, με την προοπτική να χρησιμοποιηθούν μελλοντικά για επιχειρή­σεις εναντίον των Βρετανών. O Ραίντερ δεν ήταν ο πνευματικός πα­

τέρας της πρότασης. O υφιστάμενός του, Ρολφ Καρλς, ήταν εκεί­

νος που του εμπιστεύθηκε αρχικά την ιδέα. O Ραίντερ ενδιαφέρ­

θηκε, ωστόσο, πριν υποβάλει την αναφορά του στον Χίτλερ, ζήτησε από το Seekriegsleitung (Επιτελείο Ναυτικού Πολέμου) να μελετήσει την πρότα­

ση. Av και η χερσόνησος της Σκανδιναβίας δεν απασχολούσε τους Γερμανούς

το φθινόπωρο του 1939, ο Χίτλερ δεν έμεινε ασυγκίνητος από αυτή την αναφο­

ρά, που ενσωμάτωνε σημαντικά στοιχεία από τη φιλοσοφία του Βέγκενερ.

O φύρερ είχε διαβάσει το βιβλίο του Βέγκενερ, σε μια από τις σχετικά σπά­

νιες περιπτώσεις που ενδιαφέρθηκε για τη ναυτική στρατηγική, και είχε επηρε-

ασθεί από τα συμπεράσματά του. Οπως ήταν φυσικό, τα συμπεράσματα του Βέ­

γκενερ είχαν επηρεάσει βαθιά και την ηγεσία του Kriegsmarine. Για την ώρα, πά­

ντως, ο Χίτλερ προτιμούσε τη Νορβηγία ουδέτερη.

Την ίδια εποχή, ο Τσώρτσιλ πρότεινε στο υπουργικό συμβούλιο της χώρας

του τη ναρκοθέτηση του λιμανιού του Νάρβικ, προκειμένου να εμποδιστεί η με­

ταφορά σιδήρου από τη Σουηδία στη Γερμανία. H Βρετανία όμως επέλεξε, προς

το παρόν, να μη παραβιάσει την ουδετερότητα της Νορβηγίας,

Στις 11 Δεκεμβρίου 1939 συνέβη σαν δύο γεγονότα που επιτάχυναν κάπως

H κατάληψη της και χης Δανίας

Νορ6ηγίας

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 9

Page 10: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

To βρετανικό αντιτορπιλικό

«Glowworm» δέχετα ι τα πυρά του βαρέος

καταδρομικού «Admiral Hipper».

τις διαδικασίες. O Ραίντερ δέχθηκε την επίσκεψη

του Βίντκουν Κουίσλινγκ, Νορβηγού πολιτικού

και ηγέτη του εθνικιστικού κόμματος <<Nasjonal

Samling» (=Εθνική Ενωση). O 52χρονος Κουίσλιν-

γκ είχε διατελέσει υπουργός στη Νορβηγία κατά

την περίοδο 1931-33 και ίδρυσε το κόμμα του τον

Μάιο του 1933. Επισκέφθηκε τη Γερμανία προκει-

μένου να ζητήσει βοήθεια από τους Γερμανούς

για να ανατρέψει την κυβέρνηση της χώρας του.

Μέσω του Αλφρεντ Ρόζενμπεργκ, θεωρητικού

της ιδεολογίας του Ναζισμού, συναντήθηκε με

τον Ραίντερ. Θεωρούσε σίγουρη τη βρετανική πα­

ρέμβαση στη Νορβηγία και αυτό ήταν το κύριο ε­

πιχείρημά του για να πείσει τους Γερμανούς. Σύμ­

φωνα με τους ισχυρισμούς του, η νορβηγική κυ­

βέρνηση θα συναινούσε σιωπηλά στη βρετανική

εισβολή και δεν θα προέβαλλε αντίσταση. O ίδιος

εγγυάτο ότι διέθετε τη συνεργασία του διοικητή

του Νάρβικ και δεσμευόταν να καλέσει γερμανι­

κές στρατιωτικές δυνάμεις στη Νορβηγία, αφού

κατελάμβανε την εξουσία. Με αυτό τον τρόπο

σκόπευε να αποτρέψειτην υλοποίηση των βρετα­

νικών βλέψεων. O Κουίσλινγκ κατόρθωσε να συ­

ναντήσει τον Χίτλερ δύο φορές, μεταξύ 14 και 18

Δεκεμβρίου. H προσπάθειά του να συναντήσει

τον ηγέτη του Ράιχ πέτυχε με τη βοήθεια του Ρό-

ζενμπεργκ, που ενδιαφερόταν για την ενσωμάτω- ση της «άριας» Νορβηγίας στο Ράιχ. Ωστόσο δεν

απεκόμισε τίποτα περισσότερο από υποσχέσεις

και κάποια οικονομική στήριξη. Μολονότι οι επι­

φυλάξεις των Γερμανών για επέμβαση στη Νορβη­

γία δεν κάμφθηκαν πριν από τις αρχές του 1940,

οι ίδιοι θεωρούσαν πλέον ότι μια βρετανική από­

βαση στη Νορβηγία ήταν αρκετά πιθανή. Αυτό α-

ποδεικνύεται από την εντολή του Χίτλερ προς

την OKW να εκπονηθεί μελέτη για την περίπτωση

γερμανικής εισβολής στη Νορβηγία. Αυτή έλαβε

ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΠΤΥΧΕΣ

• Στο πλαίσιο μιας συμφωνίας ανταλλαγής προϊόντων μεταξύ της Νορβηγίας και της Ιταλίας, η πρώτη εξήγαγε στη δεύτερη παστό βακαλάο, παραλαμβόνοντας, μεταξύ των άλλων, τέσσερα βομβαρ­διστικά Capronl Ca.310. Τα αεροσκάφη αυτά έλαβαν το προσωνύ- μιο «Τα βομβαρδιστικά του βακαλάου».• O στρατηγός Νικολάους φον Φάλκενχορστ είχε υπηρετήσει το 1918 στη Φινλανδία. Ωστόσο, όταν ο Χίτλερ του ανέθεσε να σχε­διάσει την εισβολή στη Νορβηγία, αιφνιδιάστηκε, επειδή δεν είχε ιδέα για τη χώρα αυτή. Προφανώς ο φύρερ θεωρούσε ότι οι ε­μπειρίες του Φάλκενχορστ στη Φινλανδία τον καθιστούσαν ειδή­μονα σε ζητήματα σχετικά με τη Σκανδιναβική χερσόνησο. Μετά την ανάθεση της επιχείρησης, ο στρατηγός προμηθεύτηκε έναν τουριστικό οδηγό και χάρτες της Νορβηγίας από ένα βιβλιοχαρ­τοπωλείο του Βερολίνου. Στη συνέχεια κλείστηκε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του για να μελετήσει. Μέχρι την απογευματινή του συνάντηση με τον Χίτλερ τα σχέδια ήταν έτοιμα.• Ως ένδειξη πατριωτισμού και σιωπηρής αποδοκιμασίας προς τους Γερμανούς κατακτητές, αρκετοί κάτοικοι της Δανίας φορού­σαν μια καρφίτσα με τη σημαία της χώρας και το βασιλικό έμβλη­μα. Oi καρφίτσες αυτές ονομάζονταν Kongemaerket (=καρφίτσα με το έμβλημα του βασιλιά).• Μεταξύ των ενισχύσεων που έφθασαν στο αεροδρόμιο του Φόρνεμπου, δυτικά του Οσλο, μετά την κατάληψή του από τους Γερμανούς, ήταν και μια στρατιωτική μπάντα. Oi μουσικοί πραγμα­τοποίησαν μια συναυλία στους δρόμους του Οσλο, για να πει- σθούν οι Νορβηγοί ότι όλα εξελίσσονταν με ηρεμία και οι Γερμα­νοί ήταν απόλυτοι κύριοι της κατάστασης.• O πλωτάρχης Τζέραρντ Μπρόαντμηντ Ρούπ, κυβερνήτης του βρετανικού αντιτορπιλικού «Glowworm», τιμήθηκε μετά θάνατον με τον Σταυρό της Βικτωρίας, την ανώτατη βρετανική διάκριση σε

καιρό πολέμου. To αξιοσημείωτο στην περίπτωσή του είναι ότι η απονομή βασίστηκε στην αναφορά του κυβερνήτη του βαρέος κα­ταδρομικού «Admiral Hipper», που εντυπωσιάστηκε από το πεί­σμα και τη μαχητικότητα του πληρώματος του «Glowworm». Πρό­κειται για μια από τις σπάνιες περιπτώσεις που η απονομή διάκρι­σης βασίστηκε σε εχθρική αναφορά. Από το πλήρωμα του «Glowworm» επέζησαν λιγότεροι από 40 άνδρες.• O Τσώρτσιλ ονόμασε «Δύναμη Ρούπερτ» τις δυνάμεις που συ­σπειρώθηκαν γύρω από την 24η Ταξιαρχία, ενώ όσες είχαν ως πυ­ρήνα την 146 Ταξιαρχία ονομάστηκαν «Ομάδα Μόρις». Τα δύο ο­νόματα παρέπεμπαν σε δύο ηρωικούς ηγήτορες του 17ou αιώνα: τον πρίγκηπα Ρούπερτ του Ρήνου, διοικητή του Ιππικού κατά τη διάρκεια του Αγγλικού Εμφυλίου Πολέμου, και τον πρίγκηπα της Οράγγης Μαυρίκιο του Νασσάου, που απώθησε τους Ισπανούς από την Ολλανδία.• H επιδρομή της 13ης Iouviou εναντίον των γερμανικών πλοίων nou αγκυροβολούσαν στο Τροντχάιμ, ήταν το «κύκνειο άσμα» για τα βομβαρδιστικά Blackburn Skua. H επιχείρηση κατέδειξε την α­δυναμία τους να επιβιώσουν στο σύγχρονο πεδίο μάχης και έτσι αποφασίστηκε η απόσυρσή τους από την πρώτη γραμμή.• Προκειμένου να τιμηθούν τα γερμανικά στρατεύματα για την ε­πιτυχία στο Νάρβικ, εκδόθηκε ειδικό διάσημο που συνοδευόταν από πιστοποιητικό. H «Ασπίδα του Νάρβικ» ήταν μακρόστενη, με αιχμηρή απόληξη. Απεικόνιζε μια άγκυρα διασταυρούμενη με μια έλικα και ένα άνθος εντελβάις, διακριτικό των Ορεινών Κυνηγών. Στο άνω μέρος της αναγραφόταν με κεφαλαία η λέξη «Narvik» και το έτος «1940». H επίστεψη περιελάμβανε έναν γερμανικό αετό που κρατούσε στα νύχια του ένα στρογγυλό μετάλλιο με αγκυλω­τό σταυρό.

10 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 11: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

To «Altmark», βοηθητικό πλοίο του Kriegsmarine, το οποίο δέχθηκε επίθεση από το βρετανικό αντιτορπιλικό «Cossack» στις 16Φεβρουαρίου 1940.

το κωδικό όνομα «Studie Nord» (Βόρεια Μελέτη)

και ανατέθηκε σε ένα μικρό επιτελείο, «το μικρό­

τερο δυνατό» σύμφωνα με τον στρατηγό Αλφρεντ

Γιόντλ, επιτελάρχη της OKW.

Oi ισχυρισμοί του Κουίσλινγκ δεν απείχαν πο­

λύ από την πραγματικότητα. Κατά τα τέλη του

1939 οι Βρετανοί δίσταζαν να παραβιάσουν την

ουδετερότητα της Νορβηγίας, όμως ενδιαφέρο-

νταν διακαώς να ελέγξουν το λιμάνι του Νάρβικ,

από όπου εξαγόταν στη Γερμανία σίδηρος ο οποί­ος προερχόταν από τα ορυχεία Γκελιβάρε της

Σουηδίας. Γι’ αυτό είχαν αναθέσει στο Γενικό Επι­

τελείο τη σχεδίαση απόβασης βρετανικών δυνά­

μεων στο Νάρβικ. Παρά τις πιέσεις που ασκούσε ο

Τσώρτσιλ προς αυτή την κατεύθυνση, δεν υπήρξε

πιο ουσιαστική ανάμιξη της Βρετανίας στη Σκαν­

διναβία.

H σοβιετική επίθεση στη Φινλανδία έθεσε νέ­

ες παραμέτρους στο ζήτημα. Γάλλοι και Βρετανοί

συζητούσαν όλο και πιο σοβαρά την εμπλοκή

τους στη Σκανδιναβία, όχι μόνο για να ενισχύσουν τους Φινλανδούς αλλά και για να μειώσουν την

παραγωγή πολεμικού υλικού από τις γερμανικές βιομηχανίες, ελέγχοντας τα σουηδικά ορυχεία σι­

δήρου. Στα μέσα Ιανουαρίου ο στρατηγός Μωρίς

Γκυστάβ Γκαμελέν, αρχηγός του Γαλλικού Στρα­

τού, πληροφόρησε τον Γάλλο πρωθυπουργό,

Εντουάρ Νταλαντιέ, για την αναγκαιότητα δημι­

ουργίας μετώπου στη Σκανδιναβία, προχώρησε

δε και στη σχεδίαση επιχείρησης για την απόβαση

συμμαχικών δυνάμεων στη βόρεια Φινλανδία. Κα­

θώς ο πόλεμος στη Φινλανδία κλιμακωνόταν, οι

Βρετανοί και οι Γάλλοι συνέκλιναν όλο και περισ­

σότερο προς την κατεύθυνση της ένοπλης επέμ­

βασης στη Σκανδιναβία, τόσο για να ενισχύσουν

τους Φινλανδούς, όσο και για να αποκτήσουν ε­ρείσματα στη Νορβηγία ώστε να ελέγξουν τα σου­

ηδικά κοιτάσματα σιδήρου.Oi ενέργειες των αντιπάλων δεν άφηναν πλέ­

ον αμφιβολίες στους Γερμανούς. Εάν οι τελευταί­

οι έμεναν αδρανείς, κινδύνευαν να βρεθούν προ

τετελεσμένων γεγονότων στη Σκανδιναβία. H

OKW είχε ήδη ετοιμάσει προσχέδιο της γερμανι­

κής εισβολής από τις 20 Ιανουαρίου του 1940. O

Χίτλερ διέταξε την ανάληψη του επιχειρησιακού

σχεδιασμού της από ειδικό επιτελείο (Sonderstab).

Από τις 27 Ιανουαρίου η επιχείρηση αποκαλείτο

πλέον «Weserubung» (=Ασκηση Βέζερ). Ακόμη και

O βασιλιάς της Νορβηγίας, Χάκον ΐ , επιβ ιβάζετα ι στο καταδρομικό παράκτιας άμυνας «Eidsvold», το οποίο βυθίσθηκε στο Νάρβικ.

O στρατηγός Νικολάους ψον Φάλκενχορστ με Φινλανδό συνάδελψό του.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 11

Page 12: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

BINTKOYN ΚΟΥΙΣΛΙΝΓΚ

O κατοχικός πρω&υπουργός της

Νορβηγίας, Βίντκουν Κουίσλινγκ, μαζί με

Γερμανούς αξιωματικούς.

O Κουίσλινγκ γεννήθηκε στο Τέλεμαρκ τον Ιούλιο του 1887. O πατέ­ρας του ήταν πάστορας, γόνος παλαιάς οικογένειας της περιοχής. O ίδιος αρίστευσε ως δόκιμος στις στρατιωτικές του σπουδές και έφθασε ως τον βαθμό του ταγματάρχη. H εμπλοκή του στην πολιτική ζωή της Νορβηγίας άρχισε με τη συμμετοχή του ως υπουργού στα κυβερνητικά σχήματα της περιόδου 1931-1933. Στις 17 Μαϊου 1933 ίδρυσε μαζί με τον δικηγόρο Γιό- χαν Μπέρνχαρντ Χγιόρτ το φασιστικών τάσεων κόμμα «Nasjonal Samling» (=Εθνική Ενωση). H πρώτη συμμετοχή του κόμματος στις εκλογές απέφε­ρε ένα μικρό ποσοστό της τάξης του 2%. Από το 1935 το <<Nas]onal Samling» ακολούθησε φιλοναζιστική και αντισημιτική πολιτική, υιοθετώ­ντας ακραίες θέσεις. Ωστόσο η επιρροή του μειωνόταν. Κατά τις παραμο­νές της γερμανικής εισβολής, διέθετε μόλις 2.000 μέλη. O Κουίσλινγκ έ­φερε τον τίτλο του «Forer», αντίστοιχο με τον γερμανικό «φύρερ», που έ­φερε ο Χίτλερ. Tov Δεκέμβριο του 1939 συναντήθηκε με τον τελευταίο και προσφέρθηκε να βοηθήσει σε περίπτωση γερμανικής εισβολής στη χώρα του. Μετά την κατάληψη της Νορβηγίας, αντιμετώπισε προβλήματα με τον

κομισάριο του Ράιχ στη Νορβηγία, Γιόζεφ Τερμπόβεν, αλλά κατόρθωσε να σχηματίσει κυβέρνηση. Av και δεν είχε ποτέ μεγάλη δημοτικότητα στη χώρα του, το κόμμα του έφθασε τα 45.000 μέλη την περίοδο της γερμανικής κατοχής. Συνελήφθη στις 9 Μαϊου 1945, καταδικάστηκε για εσχάτη προδοσία και εκτελέστηκε με τυφεκισμό στο φρούριο Ακερσους στις 24 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου. To όνομά του έγινε συνώνυμο των προδοτών πολιτικών.

τότε, όμως, η γερμανική εισ6ολή στη Νορβηγία

δεν ήταν καθόλου βέβαιη,

To ζήτημα της Νορβηγίας απασχολούσε το

Παρίσι, το Λονδίνο και το Βερολίνο εξίσου με τα

γεγονότα της Φινλανδίας. H ένταση ημέρα με την

ημέρα αυξανόταν και κορυφώθηκε με το επεισό­διο του «Altmark», στις 16 Φεβρουαρίου 1940. To

βρετανικό αντιτορπιλικό «Cossack», με κυβερνή­

τη τον πλοίαρχο Φίλιπ Λ. Βίαν, επιτέθηκε στο

«Altmark», βοηθητικό πλοίο του Kriegsmarine που

νωρίτερα συνόδευε, ως πλοίο ανεφοδιασμού, το

θωρηκτό τσέπης «Admiral Graf Spee». H εντολή για

την επίθεση δόθηκε από τον ίδιο τον Τσώρτσιλ

και αποσκοπούσε στην απελευθέρωση των 300

περίπου αιχμαλώτων ναυτικών του εμπορικού

ναυτικού που μετέφερε το «Altmark». Oi άνδρες

αυτοί είχαν συλληφθεί κατά τη διάρκεια της δρά­

σης του «Admiral Graf Spee», πριν αυτό βυθιστεί

στα ανοικτά του λιμανιού του Μοντεβιδέο, στην

Ουρουγουάη, στις 17 Δεκεμβρίου 1939.

To «Altmark» ήταν αγκυροβολημένο σε νορβη­

γικά χωρικά ύδατα και συγκεκριμένα στο φιόρντ

Γιέσινγκ, όπου είχε καταφύγει διωκόμενο από

βρετανικές μονάδες επιφανείας. Παρά τις δια­

μαρτυρίες της νορβηγικής κυβέρνησης, οι Γερμα­

νοί δεν πείσθηκαν για τις προθέσεις των Νορβη­

γών. Είχαν πληροφορηθεί ότι δύο νορβηγικές κα­

νονιοφόροι που βρίσκονταν στην περιοχή του ε­

πεισοδίου έμειναν αδρανείς, ενώ ο Κουίσλινγκ ε­

νημέρωσε το Βερολίνο ότι το επεισόδιο ήταν

σκευωρία της βρετανικής και της νορβηγικής κυ­

βέρνησης και ότι οι διαμαρτυρίες των συμπατριω­

τών του ήταν μέρος του σχεδίου. 0 Χίτλερ δήλω-

σεχαρακτηριστικά: «...H Νορβηγίαδενείνα ιπλέ-

ov σε θέση να επιβάλει την ουδετερότητά της».

Υπήρχε ορατός κίνδυνος η θαλάσσια ζώνη από τη

Σκωτία ως τη Σκανδιναβία να μετατραπεί σε απα­

γορευμένο χώρο για τους Γερμανούς. H προοπτι­

κή ενός ασφυκτικού ναυτικού αποκλεισμού από

το Royal Navy και τη RAF δεν ενθουσίαζε ούτε το

Kriegsmarine ούτε την OKW. Επιπλέον τα πολύτιμα

φορτία σιδήρου μπορούσαν να φθάσουν στη Γερ­

μανία με εναλλακτικό δρομολόγιο, από το λιμάνι

του Λούλεα, στον κόλπο της Βοθνίας, μέχρι τη

Βαλτική, όμως μόνο κατά τους θερμούς μήνες

του χρόνου. Tov χειμώνα ο μόνος τρόπος ήταν να

μεταφερθούν τα φορτία από τα ορυχεία ως το

Νάρβικ με τραίνο και μετά ατμοπλοϊκώς ως τη

Γερμανία. Κατά συνέπεια, τα σχέδια για επέμβαση

στη Νορβηγία - που προέβλεπαν έναρξη των επι­

χειρήσεων τον Μάρτιο - έπρεπε να επισπευσθούν.

H επιχείρηση έπρεπε να διεξαχθεί πριν από την

εισβολή στη Γαλλία και στις Κάτω Χώρες.

Λίγες μέρες μετά το επεισόδιο του «Altmark»

η «Ασκηση Βέζερ» βρισκόταν υπό εντατική προε­

τοιμασία. Στα σχέδια της εισβολής προβλεπόταν

και η κατάληψη της Δανίας, τα αεροδρόμια της o-

ποίας θα διευκόλυναν το έργο της Luftwaffe, τόσο

σε ό,τι αφορούσε την κατάληψη της Νορβηγίας,

όσο και στη βελτίωση της αεράμυνας του Ράιχ ώ­

στε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι επι­

θέσεις της RAF. Ακόμη η κατάληψη της Δανίας ε­

ξασφάλιζε τις γραμμές επικοινωνιών και εφοδια­

σμού των Γερμανών. O στρατηγός Κάιτελ, επικε­

φαλής της OKW, πρότεινε στον Χίτλερ να ορίσει

ως διοικητή της επιχείρησης τον στρατηγό Νικο-

λάους φον Φάλκενχορστ, διοικητή του 21ου Σώ­

ματος Στρατού. O Φάλκενχορστ συναντήθηκε με

12 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 13: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Ανδρες της 3ης Μεραρχίας Ορεινών Κυνηγών.

τον Χίτλερ στις 20 Φεβρουαρίου και ενημερώθη­

κε για την πρόθεσή του να εισβάλει στη Νορβηγία

για να προλάβει τους Βρετανούς. O φύρερ τον

διέταξε να ετοιμάσει και να παρουσιάσει σε σύ­

ντομο χρονικό διάστημα τις ιδέες του για την κα­

τάληψη των σημαντικών λιμανιών της Νορβηγίας,

υπολογίζοντας ότι θα είχε στη διάθεσή του πέντε

μεραρχίες. O στρατηγός είχε προθεσμία μερικών

ωρών. Παρουσίασε τα σχέδιά του το ίδιο απόγευ­

μα. Στις 21 Φεβρουαρίου ο Χίτλερ τού ανέθεσε τη

διεξαγωγή των επιχειρήσεων.

H απόφαση του Χίτλερ αιφνιδίασε τους Γερ­

μανούς επιτελείς και τον ίδιο τον Φάλκενχορστ. O

τελευταίος είχε συμμετάσχει στις γερμανικές επι­

χειρήσεις στη Φινλανδία το 1918, όμως δεν γνώρι­

ζε αρκετά πράγματα για τη Νορβηγία. Παρόλα αυ­

τά παρουσίασε το προσχέδιό του στον Χίτλερ και

πήρε την έγκρισή του για να προχωρήσει στον λε­

πτομερή σχεδιασμό, με τη βοήθεια ενός μικρού ε­

πιτελείου επιπέδου σώματος στρατού, στο οποίο

συμμετείχε και ο ναύαρχος Κράνκε. H Ανώτατη Δι­

οίκηση του Στρατού (OKH) δεν είχε ανάμιξη στον σχεδιασμό και δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά της

για τον παραγκωνισμό, καθώς η εποπτεία της εκ­

στρατείας πέρασε απευθείας στην OKW. To επι­

τελείο του Φάλκενχορστ βρισκόταν υπό την πίεση

του χρόνου και της ανάγκης να μη διαταραχθεί το

χρονοδιάγραμμα της εισβολής στη Γαλλία και στις

Κάτω Χώρες, δεδομένου ότι στις 3 Μαρτίου απο-

φασίσθηκε να προηγηθεί η εκστρατεία στη Νορ­

βηγία.Στις 28 Φεβρουαρίου το σχέδιο ήταν έτοιμο.

Προέβλεπε ένα αρχικό κύμα από έξι ομάδες που

θα προσέβαλλε ισάριθμους κύριους στόχους

στη Νορβηγία. H Ιηο μά δ α θα εκινείτο εναντίον

του Νάρβικ, διαθέτοντας 2.000 άνδρες της

3ης Ορεινής Μεραρχίας που θα επέβαιναν

σε δέκα αντιτορπιλικά, με τη συνοδεία δύο

καταδρομικών μάχης, των «Scharnhorst»

και «Gneisenau». H 2η ομάδα, αποτελούμε-

νη από 1.700 άνδρες, θα μεταφερόταν

από τέσσερα αντιτορπιλικά, με τη συνο­

δεία του βαρέος καταδρομικού «Admiral

Hipper», για να πλήξει το Τροντχάιμ. H 3η ο­

μάδα είχε ως στόχο το Μπέργκεν και θα ενέπλε­

κε 1.300 άνδρες επί δύο αντιτορπιλικών, με τη

συνοδεία των ελαφρών καταδρομικών «ΚοΙη»

και «Konigsberg». H 4η και η βη ομάδα, διαθέ­

τοντας το καταδρομικό «Karlsruhe», το μετα­

φορικό «Tsing Tau», τρία τορπιλοβόλα και τέσ­

σερα ναρκαλιευτικά, θα εκινούντο για τις επι­χειρήσεις κατάληψης του Κρίστιανσαντ και

του Εγκερσουντ. To Εγκερσουντ θα ήταν

στόχος της 6ης ομάδας, των τεσσάρων ναρκαλι-

ευτικών. H ισχυρή 5η ομάδα, που θα κατευθυνό-

ταν προς την πρωτεύουσα Οσλο, αποτελείτο από

την 163 Μεραρχία, το επιτελείο, στοιχεία της Gestapo, τα βαρέα καταδρομικά «BIQcher» και

«LOtzow», το ελαφρύ καταδρομικό «Emden» και

τρία αντιτορπιλικά.To σχέδιο του Φάλκενχορστ υποστηρίχθηκε

από το Kriegsmarine. Ωστόσο ο Ραίντερ είχε α­

ντιρρήσεις, όταν ενημέρωσε τον Χίτλερ στις 9 Μαρτίου. Θεωρούσε βιαστική και επικίνδυνη

την επιχείρηση. O Χίτλερ επίσης δεν έδειχνε

απόλυτα σίγουρος για την επιλογή του να επι­

τεθεί, αν και την 1η Μαρτίου έδωσε εντολή για

την ολοκλήρωση των προετοιμασιών της εκ­

στρατείας. H OKH, με τη σειρά της, δεν ενθου­

σιάστηκε με την προοπτική, ειδικά όταν ενη­μερώθηκε για τη συμμετοχή της 3ης Ορει­

νής Μεραρχίας. Ούτε η Luftwaffe χάρηκε όταν

πληροφορήθηκε ότι έπρεπε να διατεθούν τέσσερις λόχοι αλεξιπτωτιστών της 7ης Αερο­

πορικής Μεραρχίας για την επιχείρηση.

Oi καρφίτσες αυτές κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής συμβόλιζαν για τους Δανούς τη σιωπηλή αντίσταση στον κατακτητή.

Ναύτης του Γερμανικού Ναυτικού, Νορβηγία, 1940. Φέρει ιματισμό και εξοπλισμό απόβασης του Γερμανικού Στρατού, ενώ το κράνος του είναι τύπου Μ1935,χρώματος σκούρου μπλε. Oi ναύτες που έλαβαν μέρος στην κατάληψη του φρουρίου Westerplatte κατά την εκστρατε ία στην Πολωνία, όπως και εκε ίνο ι που πολέμησαν στη Νορβηγία, έφεραν τέτο ιου τύπου ιματισμό και εξοπλισμό. To τυφ έκ ιο ε ίναι Mauser 98k (εικονογράφηση: Pierre Turner/ενδυματολογ ική περιγραφή: Σ τέλ ιος Δεμηράς. Δ ημοσ ιεύετα ι με την άδεια της DeAgostin i UK Ltd κ α τ ’ αποκλειστικότητα για την Ελλάδα ■ color image copyright: DeAgostin i UK Ltd).

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 13

Page 14: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Oi προετο ιμασ ίες για την εισβολή στη Δύση και το ανάγλυφο του εδάφους της Νορβηγίας, δεν επέτρεψαν στους Γερμανούς εκτεταμένη χρήση αρμάτων. Οσα άρματαχρησιμοποιήθηκαν, ανήκαν κυρίως στους τύπους P zK pfw lKa i II.

Στις 7 Μαρτίου ανακοινώθηκε ότι για την ει-

σΘολή στη Νορβηγία θα ήταν διαθέσιμες τέσσε­

ρις μεραρχίες πεζικού (69η, 163,181,196), η 2η και η 3η Ορεινή Μεραρχία και η 11η Μηχανοκίνητη

Ταξιαρχία. Για την εισβολή στη Δανία θα παρατάσ­

σονταν τρεις μεραρχίες πεζικού (170, 198, 214),

υπό τον υποστράτηγο Λέοναρντ φον Κάουπις. Oi

δυνάμεις αυτές θα είχαν ως βάση το 21ο Σώμα

Στρατού, που για την περίσταση ονομάστηκε

«21η Ομάδα». H παρουσία τεθωρακισμένων κατά

την εισβολή στη Νορβηγία θα περιοριζόταν αρχι­

κά σε μία ίλη 20 ελαφρών αρμάτων και σε έναν ου­

λαμό τριών βαρέων αρμάτων Neubaufahrzeug B. Τα πρωτότυπα αυτά άρματα έφεραν μεν πυροβόλο

των 75 mm, όμως ανήκαν σε μια πειραματική προ­

πολεμική σχεδίαση η οποία είχε εγκαταλειφθεί. H

μικρή τεθωρακισμένη δύναμη προοριζόταν να

βοηθήσει στη διείσδυση των αποβατικών δυνάμε­

ων στην ενδοχώρα. Αργότερα αναμενόταν η ενί­

σχυσή της, ανάλογα και με την εξέλιξη της εκ­

στρατείας στη Δανία. Oi Γερμανοί διέθεσαν συνο­λικά για την εισβολή στη Νορβηγία και στη Δανία

μόλις μια επιλαρχία ελαφρών αρμάτων PzKpfw I

και II, καθώς και PzKpfw 38(t). Ενόψειτης εισβολής

στη Δύση, δεν υπήρχε η πολυτέλεια να «σπαταλη-

θούν» πολύτιμες τεθωρακισμένες δυνάμεις για

την «Ασκηση Βέζερ». To έδαφος της Νορβηγίας

δεν προσφερόταν, ούτως ή άλλως, για κινήσεις

τεθωρακισμένων. Επίσης σι Νορβηγοί δεν διέθε­

ταν αντιαρματικά όπλα, συνεπώς δεν απαιτούντο

πολύ μεγάλες τεθωρακισμένες δυνάμεις. Οσον α­

φορά το πυροβολικό, ο Φάλκενχορστ μπορούσε

να υπολογίζει σε τέσσερις πυροβολαρχίες των

100 mm (ή 10 cm, κατά τα γερμανικά πρότυπα) και

σε δύοτων 150 mm.

H Luftwaffe θα διέθετε τέσσερις λόχους της

7ης Αεροπορικής Μεραρχίας (Αλεξιπτωτιστών)

και το 10ο Αεροπορικό Σώμα, με επικεφαλής τον

πτέραρχο Γκάισλερ, για εναέρια υποστήριξη και

αερομεταφορά, To Σώμα αυτό είχε εμπειρία σε ε­

πιχειρήσεις εναντίον θαλάσσιων στόχων και διέ­

θετε δύο geschwader (πτέρυγες) εξοπλισμένες με

Heinkel He 111 και μία με Junkers Ju 88. Διατέθηκε

επίσης η Kampfgruppe 100 (100 Σμηναρχία Βομ­

βαρδισμού) με διοικητή τον σμηναγό Αρτουρ φον Κάζιμιρ. H μονάδα αυτή χρησιμοποιούσε το πειρα­

ματικό σύστημα πλοήγησης και βομβαρδισμού X-

Gerat και πετούσε με Heinkel He 111H. H κάλυψη

των βομβαρδιστικών εξασφαλιζόταν από δύο

σμηναρχίες δικινητήριων μαχητικών Messer-

schmitt Bf 110 και από μία που επιχειρούσε με μο­

νοκινητήρια Messerschmitt Bf 109. Τα αεροσκάφη

κάθετης εφόρμησης αντιπροσωπεύονταν από μια

σμηναρχία με Ju 87 Stuka, ενώ τον αεροπορικό

στόλο συμπλήρωναν αεροσκάφη αναγνώρισης και

παρατήρησης. Συνολικά συγκεντρώθηκαν 527 αε­

ροσκάφη, από τα οποία τα 317 ήταν βομβαρδιστι­

κά. Εντυπωσιακή ήταν και η συγκέντρωση μετα­

φορικών αεροσκαφών, καθώς η επιχείρηση πα­

ρουσίαζε αυξημένες απαιτήσεις ως προς την ποι­

κιλία και ως προς τον όγκο των φορτίων. Οκτώ

σμηναρχίες με 40 μοίρες παρέτασσαν 533 αερο­

σκάφη κάθε είδους. O μεγάλος αυτός αριθμός

καλύφθηκε από τη Luftwaffe και από τη Lufthansa.

Σε αριθμό υπερτερούσαν τα διάσημα τρικινητή­

ρια Junkers Ju 52/3m. H Lufthansa παραχώρησε τε­

τρακινητήρια Junkers Ju 90, νεότευκτα τετρακινη­

τήρια Focke Wulf Fw 200 Condor και ένα παλαιότε-

ρης σχεδίασης (τέλη δεκαετίας 1920) τετρακινη­

τήριο Junkers G 38. Ορισμένα από τα αεροσκάφη που παραδόθηκαν από τη Lufthansa πέταξαν με

πολιτική «εμφάνιση». Φυσικά από μια τέτοια απο-

βατική επιχείρηση δεν ήταν δυνατό να λείψουν

και τύποι υδροπλάνων, όπως το Heinkel He 115, το

οποίο μάλιστα υπηρετούσε και στις δύο αντίπα­

λες παρατάξεις.

Στις 17 Μαρτίου ο Χίτλερ απεκάλυψε τα σχέ­

διά του στον Μουσολίνι, σε συνάντηση που είχαν

στην ορεινή διάβαση Μπρένερ. Οιπαλινωδίες των

Συμμάχων τού έδιναν πολύτιμο χρόνο για να προ­

ετοιμαστεί με μεγαλύτερη ηρεμία. Την 1η Απριλί­

ου έγινε γενική δοκιμή της «Ασκησης Βέζερ». Oi

αντιρρήσεις των Ραίντερ και Γιόντλ κάμφθηκαν

και τελικά αυτοί συναίνεσαν η εκστρατεία να αρ­

χίσει το ξημέρωμα της 9ης Απριλίου, αφού τα

πλοία θα αναχωρούσαν από τις 7 Απριλίου.

Oi Γάλλοι και οι Βρετανοί από την πλευρά

τους «κάθονταν σε αναμμένα κάρβουνα». O Ντα-

λαντιέ θεωρούσε - ήδη από τα τέλη Φεβρουαρίου

- ότι η κατάσταση ήταν ώριμη για μια επέμβαση

στη Νορβηγία, ενώ οι Βρετανοί αποφάσισαν στις αρχές Μαρτίου να «ξεσκονίσουν» τα σχέδιά τους

για απόβαση στο Νάρβικ, στο Τροντχάιμ, στο Στά-

βανγκερ και στο Μπέργκεν.

H συνθήκη ειρήνης που υπογράφηκε στη Μό­

14 01 ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 15: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

σχα, οτις 12/13 Μαρτίου 1940, μεταξύ Σοβιετικών

και Φινλανδών, μετέβαλε πάλι τα δεδομένα. Oi

Βρετανοί και οι Γάλλοι απώλεσαν την ευκαιρία ε­

πέμβασης στη Σκανδιναβία, με πρόφαση την υπο­

στήριξη της Φινλανδίας. Επιπλέον, ο Νταλαντιέ α-

ντικαταστάθηκε στην πρωθυπουργία της Γαλλίας

από τον Πωλ Ρεϋνώ, στις 21 Μαρτίου. Μια εβδο­

μάδα μετά ο Ρεϋνώ συμμετείχε στο Ανώτατο Πο­

λεμικό Συμβούλιο των Συμμάχων στο Λονδίνο, το

οποίο αποφάσισε τη ναρκοθέτηση των θαλασ­

σίων περασμάτων που οδηγούσαν στο Νάρβικ,

προκειμένου να αποτραπούν τα γερμανικά σχέδια

και να διακοπεί η τροφοδοσία της γερμανικής βιο­

μηχανίας με σουηδικό σίδηρο. Oi Σύμμαχοι όρι­

σαν ως ημερομηνία εκτέλεσης της επιχείρησης

αυτής - που ονομαζόταν «Wilfred» - την 5η Απριλί­

ου. Παράλληλα θα εκτελούσαν αποβατικές ενέρ­

γειες στα λιμάνια του Νάρβικ, του Τροντχάιμ, του

Στάβανγκερ και του Μπέργκεν, οι οποίες θα ξεκι­

νούσαν στις 8 Απριλίου. Επίσης συζητήθηκε το

ενδεχόμενο εκτέλεσης μιας άλλης επιχείρησης

με το κωδικό όνομα «Royal Marine» (= Βασιλικός

Πεζοναύτης), που προέβλεπε τη ναρκοθέτηση των εκβολών γερμανικών ποταμών, με σκοπό τη

διακοπή της ποτάμιας συγκοινωνίας και την κατα­

στροφή γεφυρών. To σχέδιο αυτό εκπονήθηκε και

δοκιμάστηκε στον Τάμεση στα τέλη του 1939, με

νάρκες γόμωσης 6,8 kg TNT Oi Γάλλοι αρνήθηκαν

να συναινέσουν στην εκτέλεση της επιχείρησης,

με τη δικαιολογία ότι αυτή θα προκαλούσε γερμα­

νικά αντίποινα εναντίον στόχων στη Γαλλία. O

Τσώρτσιλ επισκέφθηκε το Παρίσι, στις 4 Απριλίου,

για να προσπαθήσει να πείσει τους Γάλλους να συ-

ναινέσουν στην παράλληλη εκτέλεση των επιχει­

ρήσεων «Wilfred» και «Royal Marine». H επίσκεψη

αυτή σήμανε την αναβολή των επιχειρήσεων ναρ­

κοθέτησης για την 8η Απριλίου, μολονότι στο

Λονδίνο έφθαναν ανησυχητικά μηνύματα για τη

συγκέντρωση γερμανικών δυνάμεων σε λιμάνια

κοντά στη Νορβηγία, αλλά και για ύποπτες κινή­

σεις γερμανικών πλοίων. H συγκέντρωση αυτή ερ-

μηνεύθηκε ως προληπτική ενέργεια των Γερμα­

νών ώστε να μπορέσουν να αντιδράσουν σε περί­

πτωση συμμαχικής εισβολής στη Νορβηγία. H λανθασμένη εκτίμηση της κατάστασης και οι συμ­

μαχικοί δισταγμοί, έδωσαν τα πλεονεκτήματα του

αιφνιδιασμού και της πρωτοβουλίας στη γερμανι­

κή πλευρά.

H βρετανική επέμβαση στη Νορβηγία

Νωρίς το πρωί της 7ης Απριλίου ο αντιναύαρ­

χος Γκίντερ Λίτγενς, ναυτικός διοικητής της επι­

χείρησης, διέταξε τον απόπλου των δύο πρώτων ομάδων από το λιμάνι του Βίλχελμσχάφεν με τελι­

Eva Messerschmitt B f 110πάνω από νορβηγικό έδαφος.

κό προορισμό το Νάρβικ και το Τροντχάιμ. O ίδιος

επέβαινε στη ναυαρχίδα του, το καταδρομικό μά­

χης «Gneisenau». Μερικές μέρες νωρίτερα είχαν

αποπλεύσει τα πετρελαιοφόρα και τα μεταφορικά

πλοία, διότι με τη μικρή τους ταχύτητα θα δυσκό­

λευαν τον συντονισμό της επιχείρησης. Oi Βρετα­

νοί κινητοποίησαν τον Μητροπολιτικό τους Στόλο

στο αγκυροβόλιο του Σκάπα Φλόου, θεωρώντας

ότι οι Γερμανοί εκινούντο προς τον Ατλαντικό για

να επιτεθούν σε εμπορικά πλοία. H Luftwaffe έ­

στειλε 24 He 111 σε αποστολή βομβαρδισμού του

Σκάπα Φλόου, το απόγευμα της 8ης Απριλίου.

Ηταν όμως αργά. O Μητροπολιτικός Στόλος είχε

ήδη αποπλεύσει. Αυτή η επιλογή στέρησε από

τους Βρετανούς την ευκαιρία να αναχαιτίσουν τις

γερμανικές ομάδες εισβολής με την κύρια ναυτι­

κή τους δύναμη. Πάντως η 2η Μοίρα Καταδρομι­

κών, του υποναυάρχου Εντουαρντ - Κόλινς, ανέ-

λαβε να περιπολεί στον θαλάσσιο χώρο βορείως

του λιμανιού του Στάβανγκερ.

Oi Γερμανοί δεν είχαν λόγους να χαίρονται ι­

διαίτερα, παρά τη λανθασμένη επιλογή των Βρε­

τανών. Τα πλοία των ομάδων δυσκολεύονταν να μείνουν σε σχηματισμό και διασκορπίστηκαν. To

αντιτορπιλικό «Hans Ludemann», του πλοιάρχου

Φρίντριχς, συναντήθηκε τυχαία με το βρετανικό

αντιτορπιλικό «Glowworm», που εκτελούσε ναρκο­

θέτηση κοντά στο φιόρντ Βεστ. Ακολούθησε κα­

ταδίωξη του γερμανικού από το βρετανικό πλοίο,

καθώς ο Γερμανός κυβερνήτης προτίμησε να α­

ποβιβάσει τα στρατεύματα που μετέφερε στο

Νάρβικ. Στη μάχη ενεπλάκη και ένα άλλο γερμανι­

κό αντιτορπιλικό, το «Bernd von Arnim» του πλοι­

άρχου Ρέχελ. Βαλλόμενος από τους Βρετανούς, ο

O Χίτλερ συζητε ί μ ε τον επικεφαλής του 8ou Αεροπορικού Σώματος, πτέραρχο Βόλφραμ φον Ριχτχόφεν.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 15

Page 16: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Ρέχελ ζήτησε βοήθεια μέσω ασυρμάτου, η οποία

εμφανίσθηκε με τη μορφή του βαρέος καταδρο­

μικού «Admiral Hipper». Μολονότι το «Admiral

Hipper» διέθετε επταπλάσιο εκτόπισμα από το

βρετανικό σκάφος, η μάχη ήταν σκληρή. To

«Glowworm» έφθασε στο σημείο να εμβολίσει το

«Admiral Hipper». Τελικά βυθίσθηκε, ωστόσο το κα­

ταδρομικό έφθασε «πληγωμένο» στο λιμάνι του

Τροντχάιμ, με κλίση τεσσάρων μοιρών. To χειρότε­

ρο για τους Γερμανούς ήταν ότι το «Glowworm» εί­

χε προλάβει να ειδοποιήσει το καταδρομικό μά­

χης «Renown» για τη θέση του γερμανικού στό­

λου. O ναύαρχος Γουίτγουορθ, που επέβαινε στο

«Renown», σήμανε συναγερμό. To «Renown» κα­

τόρθωσε να πλήξει με μερικές βολές το

«Gneisenau», που συνόδευε τον στολίσκο των α-

ντιτορπιλικών στο Νάρβικ, τα ξημερώματα της

9ης Απριλίου, όμως οι βρετανικές μονάδες επιφα-

νείας απέτυχαν να αποτρέψουν τη γερμανική ει­σβολή.

To νορβηγικό Ναυαρχείο και η νορβηγική κυ­

βέρνηση επαναπαύθηκαν, στηριζόμενοι στις κα-

θησυχαστικέςδιαβεβαιώσειςτου Γερμανού ναυτι­

κού ακολούθου στο Οσλο σχετικά με τις κινήσεις

των γερμανικών πλοίων, και αιφνιδιάστηκαν πλή­

ρως. Μόνο ο επιτελάρχης του Νορβηγικού Στρα­

τού, συνταγματάρχης Ράσμους Λάρσεν Χάτλε-

νταλ, είχε ζητήσει πιεστικά από νωρίς (5 Απριλίου)

την κινητοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων, θορυ­

βημένος από αναφορές που έφθαναν από τη Γερ­

μανία και τη Δανία. Oi προσπάθειές του έπεσαν

στο κενό. Ούτως ή άλλως οι Νορβηγικές Ενοπλες

Δυνάμεις δεν είχαν τα απαραίτητα για να προβά­λουν σθεναρή αντίσταση. Οιπερικοπές στις στρα­

τιωτικές δαπάνες, για λόγους εξοικονόμησης πό­

ρων, είχαν αφήσει όλους τους κλάδους γυμνούς

από σύγχρονα μέσα, ενώ για τους ίδιους λόγους

αποφεύγονταν και οι ασκήσεις των σχηματισμών.

O Νορβηγικός Στρατός μπορούσε, θεωρητικά, να

παρατάξει 56.000 άνδρες σε έξι μεραρχίες. Σε κά­

θε μεραρχία αντιστοιχούσε μια στρατιωτική διοί­

κηση, που είχε την ευθύνη μια συγκεκριμένης πε­

ριοχής. Με πλήρη κινητοποίηση των εφεδρικών

μονάδων, οι νορβηγικές δυνάμεις θα έφθαναν θε­

ωρητικά τις 106.000 άνδρες. Ομως δεν είχε γίνει

ποτέ πλήρης κινητοποίηση, ούτε ήταν εφικτό να

γίνει εκείνη την ώρα, υπό την πίεση των γεγονό­

των.

Κάθε μεραρχία διέθετε επιτελείο, δύο ή τρία

συντάγματα πεζικού με την υποστήριξη μονάδων

πολυβόλων και πυροβόλων, όχι όμως τεθωρακι­

σμένα ή αντιαρματικά όπλα, καθώς το έδαφος

της χώρας δεν ευνοούσε τα μηχανοκίνητα. Ιππικό,

ποδήλατα και μονάδες χιονοδρόμων ανελάμβα-

ναν αποστολές αναγνώρισης, ενώ το ιππήλατο πυ­

ροβολικό χρησιμοποιούσε οβιδοβόλα των 120 mm

και πυροβόλα των 75 mm.

H Haerens Flyvevapen (Αεροπορική Υπηρεσία

Στρατού) βασιζόταν σε 40 περίπου παρωχημένα

διπλάνα Fokker C.V, που ανελάμβαναν αποστολές

αναγνώρισης και είχαν κατανεμηθεί σε τρεις μο­

νάδες οι οποίες κάλυπταν από έναν τομέα στη βό­

ρεια, στην κεντρική και στη νότια Νορβηγία. O ι­

σχνός αεροπορικός στόλος των Νορβηγών περιε-

λάμβανε ακόμα εννέα Gloster Gladiator σε ρόλο

δίωξης, τα οποία έδρευαν στο αεροδρόμιο Φόρ-

νεμπου, κοντά στο Οσλο, και μία μικρή δύναμη

βομβαρδιστικών, με τέσσερα ιταλικά δικινητήρια

ελαφρά βομβαρδιστικά Caproni Ca.310 και οκτώ

Fokker CV-E. H βάση της τελευταίας είχε μετακι­

νηθεί από το Οσλο στο αεροδρόμιο Σόλα του Στάβανγκερ.

To Νορβηγικό Ναυτικό δεν διέθετε τις απα­

ραίτητες δυνάμεις για να καλύψει την τεράστια α­

κτογραμμή της χώρας, που χαρακτηρίζεται επι­

πλέον από αμέτρητα φιόρδ. Αναγκαστικά είχε

στραμμένη την προσοχή του στην υπεράσπιση

των κυριότερων λιμένων. Oi μεγαλύτερες μονά-

ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ I’

Γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1870 στην Κοπεγχάγη και έγινε βασιλιάς της Δανίας το 1912, διαδεχόμενος τον πατέρα του, Φρειδερίκο H’. Oi αρμοδιότητές του περιορίστηκαν το 1920, μετά την κρίση η οποία εκδηλώθηκε σχετικά με τη διεκδικούμενη από τη Δανία περιοχή του Σλέσβιχ, στη βορειοανατολική Γερμανία. Παρέμεινε στη χώρα του κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατο­χής. Αρνήθηκε να συνεργαστεί με τους Ναζί και συνήθιζε να κυκλοφορεί στους δρόμους της Κο­πεγχάγης τα πρωινά με το άλογό του, εμψυχώνοντας τους πολίτες. Με τη θαρραλέα στάση του στο ζήτημα των Εβραίων ενέπνευσε τους Δανούς, έτσι το 90% των Εβραίων της Δανίας επέζησε του πολέμου. Φρόντισε προσωπικά για τη μεταφορά πολλών από αυτούς στην ουδέτερη Σουηδία και το παράδειγμά του ακολούθησαν αρκετοί Δανοί. Λέγεται ότι απείλησε τους Γερμανούς ότι θα ήταν ο πρώτος που θα φορούσε το κίτρινο αστέρι του Δαβίδ, εάν οι γερμανικές αρχές ανάγκαζαν τους Εβραίους της χώρας να το φορέσουν. Πέθανε το 1947 και τον διαδέχθηκε ο γιός του, Φρει­δερίκος 0 '.

O βασιλιάς της Δανίας, Χριστιανός / ’, έφιππος σε δρόμο της Κοπεγχάγης την ημέρα των εβδομηκοστών γενεθλίων του, τον Σεπτέμβριο του 1940.

16 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΙΊΟΑΕΜΟΥ

Page 17: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

δες επιφανείας ήταν δύο απαρχαιωμένα καταδρο­

μικά παράκτιας άμυνας που είχαν ναυπηγηθεί το

1899-1900, 4.233 t το καθένα. Τα δύο αυτά πλοία,

«Norge» και «Eidsvold», ναυλοχούσαν στο Νάρβικ.

Υπήρχαν ακόμη επτά μικρά αντιτορπιλικά, 17 τορ­

πιλάκατοι του προηγουμένου παγκοσμίου πολέ­

μου, εννέα μικρά υποβρύχια, οκτώ ναρκαλιευτικά,

δέκα ναρκοθέτιδες, εννέα περιπολικά και μερικά

ακόμη σκάφη που εκτελούσαν περιπολίες. O χώ­

ρος ευθύνης αυτών των μονάδων εκτεινόταν από

το Οσλο μέχρι το Νάρβικ.H Marinens Flyvevapen (Αεροπορική Υπηρεσία

Ναυτικού) επιχειρούσε από τρία αεροδρόμια, στο

Χόρτον (κοντά στο Οσλο), στο Μπέργκεν και στο

Τρόμσο. Κάθε αεροδρόμιο φιλοξενούσε μια μονά­

δα μεγέθους σμήνους. Τα τρία αυτά σμήνη διέθε­ταν αναγνωριστικά τριθέσια μονοκινητήρια δι-

πλάνα Hover M.F.11 νορβηγικής κατασκευής, των

αρχών της δεκαετίας του 1930, και έξι πιο σύγ­

χρονα δικινητήρια τορπιλοπλάνα με πλωτήρες

Heinkel He 115A2, γερμανικής κατασκευής. H Αε­

ροπορική Υπηρεσία Ναυτικού συνέδραμε το Ναυ­

τικό στη δύσκολη αποστολή του ελέγχου των χω­

ρικών υδάτων της Νορβηγίας, εκτελώντας περι­

πολίες μεγάλης ακτίνας.

H Δανία διέθετε ισχνότερες ένοπλες δυνά­

μεις σε σχέση με τη Νορβηγία, μολονότι οι Δανοί

άρχισαν να εφαρμόζουν, από το 1937, ένα σχέδιο

αμυντικής ανάπτυξης. Δύο μεραρχίες πεζικού συ­

γκέντρωναν επτά συντάγματα πεζικού, δύο συ­

ντάγματα ιππικού, τρία συντάγματα πυροβολικού

και μονάδες υποστήριξης. Υπήρχε ακόμη η Ανα­

κτορική Φρουρά. O αεροπορικός κλάδος του

Στρατού της Δανίας (Haerens Flyvertropper) επιχει­

ρούσε από ένα αεροδρόμιο κοντά στην Κοπεγχά­

γη. Δύο μοίρες μαχητικών χρησιμοποιούσαν δι-

πλάνα Gloster Gauntlet και Fokker D.XXI, ενώ άλλες

δύο μοίρες ήταν εφοδιασμένες με διπλάνα Fokker

C.V, σε ρόλο αναγνώρισης-παρατήρησης.

To Ναυτικό διέθετε λιγότερα από 60 σκά­

φη, τα περισσότερα από αυτά απαρχαιω­

μένα. Οπως και η Νορβηγία, έτσι και

η Δανία παρέτασσε, ως σπουδαιότε­

ρες μονάδες, δύο πλοία παράκτιας

άμυνας. Τα πιο σύγχρονα σκάφη των

Δανών ήταν τρία τορπιλοβόλα και

τέσσερα μικρά υποβρύχια. H

αεροπορική δύναμη του Δα­

νικού Ναυτικού (Marinen

Flyvevaesenets) αποτε-

λείτο από δύο «στο­

λίσκους» σε μέγε­

θος μοίρας. O

πρώτος στο­

λίσκος επι-

χ ε ι ρ ο ύ σ ε

από την Κο­

πεγχάγη με

πεπαλαιωμένα υ­

δροπλάνα Heinkel HE8, ενώ ο δεύ­

τερος είχε ως έδρα το Αβνο και

χρησιμοποιούσε εξίσου παλαιά διπλάνα Hawker Nimrod Mk.ll, σε

ρόλο δίωξης.

Τα ξημερώματα της Τρίτης,

9Απριλίου 1940, οιγερμανικές

ομάδες απόβασης κατευθύ-

νονταν προς τους αντικειμε­

νικούς τους σκοπούς, τα λιμά­

νια της Νορβηγίας. Κατά τις

τέσσερις-πέντε τα ξημερώμα­

τα, γερμανικές δυνάμεις πεζι­

κού, μεταξύ αυτών και η 170

Μεραρχία, με τη συνοδεία

δύο ιλών αρμάτων εισέβαλαν

στη νότια Δανία. H

«Wesertag» (=Ημέρα Βέζερ)

είχε αρχίσει. Oi Δανοί γνώρι-

O Γζρμανός ναύαρχος Ρολφ Καρλς, δ ιο ικητής του Στόλου της Βαλτικής, στη Νορβηγία τονΑπρίλιο του 1940. Φοράει πηλήκιο με γείσο το οποίο φέρε ι κεντημένα φύλλα δρυός γύρω από την κονκάρδα και ακριβώς από πάνω τον αετό . Oi αξιωματικοί, οι αν9υττασπιστές και οι αρχ ικελευστές έφεραν τα ίδια δ ιακριτικά στο πηλήκιο. To στεφάνι δ ιέθ ε τε 12φύλλα δρυός και τέσσερα βελανίδια και ήταν κεντημένο με χρυσή κλωστή. To εθνόσημο ήταν διακοσμημένο με χρυσό σύρμα.Στο γείσο του πηληκίου υπάρχουν δύο σειρές από χρυσά φύλλα δρυός (δύο σειρές για τους ανώτατους αξιωματικούς και μια σειρά για τους ανώτερους). To ίδιο το πηλήκιο έχει χρώμα μπλε και στη βάση του υπάρχει μ ια λωρίδα από μαύρο ύφασμα μοχαίρ. H χλαίνη έχει χρώμα μπλε και σταυρωτό κούμπωμα με δύο σε ιρές από επίχρυσα κουμπιά, γυριστά μανικέτια, πλευρικές τσέπες με κλίση και αυτιά. Ta πέτα έχουνχρώμα ανοικτό μπλε, επειδή πρόκειτα ι για ανώτατο αξιωματικό. Στα επώμια υπάρχουν τα διακριτικά του βαθμού: δύο χρυσά και ένα αργυρό εσωτερικά υφασμένα σειρήτια σε σκούρο μπλε φόντο, με δύο μεγάλα αστέρια τεσσάρων κορυφών. To εγχειρ ίδ ιο ε ίναι τύπου M1938, κατασκευασμένο από επιχρυσωμένο μέταλλο, με λαβή από ελεφαντόδοντο. O Καρλς τιμήθηκε με τον Σταυρό των Ιπποτώνστις 14louviou 1940 (εικονογράφηση: Pierre Turner/ενδυματολογ ική περιγραφή και επ ιμέλεια ιστορικών στοιχείων: Σ τέλ ιος Δεμηράς. Δημοσ ιεύετα ι με την άδεια της De Agostini UK Ltd κ α τ ’ αποκλειστ ικότητα για την Ελλάδα · co lor Image copyright: De Agostin i UK Ltd).

01 ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 17

Page 18: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

ζαν ότι οι ιοχυροί γείτονές τους ετοίμαζαν άσχη­

μες εκπλήξεις, μολονότι έναν χρόνο πριν είχε u-

πογραφεί συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ των δύο

χωρών. Oi μυστικές υπηρεσίες είχαν προειδοποιή­

σει για την εισβολή, όπως και ο Δανός πρέσβυς

στη Γερμανία. Παρόλα αυτά οι Δανοί δεν είχαν α­

ναπτύξει δυνάμεις στη μεθόριο, για να μη προκα- λέσουν και δέχονταν πλέον την πίεση των Γερμα­

νών, κυρίως στη χερσόνησο της Γιουτλάνδης και

στο νησί Ζέελαντ.

Γερμανικά αεροσκάφη έριξαν προκηρύξεις

στην Κοπεγχάγη, καλώντας τους Δανούς να αντι-

Β ρετανο ί αιχμάλωτοι υτταξιωματικοί ανακρίνονται από τους Γερμανούς στην κεντρ ική Νορβηγία.

μετωπίσουν την εισβολή ως μέτρο προστασίας α­πέναντι στην επιβουλή των Γάλλων και των

Αγγλων. Την ίδια ώρα γερμανικά πλοία, όπως το

βοηθητικό-ναρκοθέτιδα «Hansestadt Danzig», α­

ποβίβασαν ένα τάγμα της 198 Μεραρχίας σε μια α­

ποβάθρα στη βόρεια πλευρά της Κοπεγχάγης, χω­

ρίς να σημειωθεί αντίδραση από τα πυροβόλα του

οχυρού Μίντλεγκρουντ. Περίπου 100 αλεξιπτωτι­

στές, που έπεσαν από εννέα Ju 52, ανέλαβαν να ε­

λέγξουν τη γέφυρα που οδηγούσε από το νησί

Φάλστερ στο μεγάλο νησί Ζέελαντ, όπου βρισκό­

ταν και η Κοπεγχάγη. Ανδρες της 198 Μεραρχίας

πεζικού ήλεγξαν με τη σειρά τους τα περάσματα

από τη χερσόνησο της Γιουτλάνδης προς το νησί

Ζέελαντ, ενώ πάνω από 2.000 άνδρες χρησιμοποι-

ήθηκαν για να εξασφαλιστούν τα δύο θαλάσσια

περάσματα, δυτικά και ανατολικά του νησιού Φί-

νεν, γνωστά και ως «Μεγάλη Ζώνη» και «Μικρή

Ζώνη».

Oi στρατιώτες που αποβίβασε το «Hansestadt

Danzig» προχώρησαν στην κατάληψη του διοικη­

τηρίου του Δανικού Στρατού, χωρίς ούτε έναν πυ­

ροβολισμό. Ακολούθως κατευθύνθηκαν στο ανά­

κτορο Αμαλίενμποργκ, κατοικία του 70χρονου βα­

σιλιά της Δανίας, Χριστιανού Γ. H Ανακτορική

Φρουρά αντιστάθηκε στους εισβολείς αλλά ο βα­

σιλιάς σύντομα έδωσε εντολή για συνθηκολόγη­

ση. O τελευταίος είχε αντιληφθεί ότι κάθε αντί­σταση ήταν μάταιη και ότι η χώρα θα είχε την «τύ­

χη» της Πολωνίας και η Κοπεγχάγη την κατάληξη

της Βαρσοβίας, εφόσον συνεχιζόταν η αντίσταση.

H Luftwaffe είχε ήδη καταστρέψει αρκετά από τα

δανικά αεροσκάφη, τα οποία βέβαια δεν θα μπο­

ρούσαν να εμποδίσουν τα He 111 ή τα Ju 87 από το

να ισοπεδώσουν την πόλη. Πριν από τις 09.00 η

συντομότερη εκστρατεία της Wehrmacht έλαβε

τέλος. Αλεξιπτωτιστές είχαν ήδη καταλάβει τα αε­

ροδρόμια της βόρειας Δανίας, κοντά στο Ααλ-

μποργκ, προκειμένου αυτά να χρησιμοποιηθούν

ως προωθημένες βάσεις από τη Luftwaffe ενα­ντίον της Νορβηγίας.

Για τους Γερμανούς απέμενε το δύσκολο σκέ­

λος της «Ασκησης Βέζερ». Καθώς προσέγγιζαν

τους αντικειμενικούς τους σκοπούς στη Νορβη­

γία, η θέα των πλοίων τους θορύβησε την κυβέρ­

νηση και τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας. Παρό­

λα αυτά διατάχθηκε μερική επιστράτευση. Στο μεταξύ ο Γερμανός διπλωμάτης Κούρτ Μπρόιερ ε­νημέρωσε τον υπουργό Εξωτερικών της Νορβη­

γίας, Χάλβνταν Κοχτ, ότι η Γερμανία απαιτούσε

την άνευ όρων παράδοση της χώρας. To αίτημα

δεν έγινε αποδεκτό.

Oi Γερμανοί δεν περίμεναν τη λήξη της προ­

θεσμίας του τελεσιγράφου τους για να επιτεθούν.

Oi στρατιώτες της 3ης Ορεινής Μεραρχίας, μετά

την ταλαιπωρία ενός ταξιδιού που κάλυψε πάνω

από 2.000 km, με άστατο καιρό, αντίκρισαν το

φιόρδ Οφορ που οδηγούσε στο Νάρβικ. H μοίρα

αντιτορπιλικών του αρχιπλοιάρχου Φρίντριχ Μπό-

ντε «έπιασε» αμέσως «δουλειά». To αντιτορπιλι-

κό «Dieter von Roeder» ανέλαβε καθήκοντα φύλα­

ξης και άλλα τρία κατευθύνθηκαν στο Ελβε-

σγκερντ για να καταλάβουν αποθήκες εφοδίων

του Νορβηγικού Στρατού. Τα αντιτορπιλικά «Hans

Ludemman» και «Anton Schmitt» ασχολήθηκαν με

οχυρώσεις στην είσοδο του φιόρδ, οι οποίες απο­

δείχθηκαν ημιτελείς. O ίδιος ο Μπόντε με τρία α­

κόμη αντιτορπιλικά («Wilhelm Heidkamp», «George

Thiele» και «Bernd von Arnim») εισήλθε τα ξημερώ­

ματα της 9ης Απριλίου στο εσωτερικό του φιόρδ,

όπου τους περίμεναν τα καταδρομικά παράκτιας

άμυνας «Norge» κ α ι«Eidsvold». Oi Γερμανοί έστει­

λαν τον υποπλοίαρχο Γκέρλαχ να διαπραγματευ-

θεί την παράδοση των νορβηγικών πλοίων. Ούτε ο

κυβερνήτης του «Eidsvold», πλοίαρχος Οντ Ιζακ-

σεν Βίλοχ, ούτε ο συνάδελφός του κυβερνήτης

του «Norge», πλοίαρχος Περ Ασκιμ, δέχθηκαν να

παραδοθούν χωρίς μάχη. Ακολούθησε μια σύντο­

μη συμπλοκή. Oi τορπίλες των Γερμανών αποδεί­

χθηκαν καταστροφικές για τα γερασμένα σκαριά

των δύο καταδρομικών, που βυθίσθηκαν. Oi επά­

κτιες δυνάμεις του συνταγματάρχη Σούντλο (τον

οποίο ο Κουίσλινγκ είχε αναφέρει στους Γερμα­

18 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 19: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

νούς ως συνεργάτη του) παραδόθηκαν αμαχητί. O

διοικητής της 3ης Ορεινής Μεραρχίας, υποστρά­

τηγος Εντουαρντ Ντιτλ, επικοινώνησε με τον

Φάλκενχορστ στο Αμβούργο, λίγο μετά τις 8 το

πρωί, για να του αναφέρει ότι το Νάρβικ είχε κα­

ταληφθεί.

Στο Τροντχάιμ τα παράκτια οχυρά αιφνιδιά-

στηκαν αλλά προέβαλαν αντίσταση στη συνδυα­

σμένη δράση αντιτορπιλικών καιπεζικού. To βαρύ

καταδρομικό «Admiral Hipper» εισήλθε στο λιμάνι

συνοδευόμενο από ένα αντιτορπιλικό. Oi άνδρες

του 138 Συντάγματος της 3ης Ορεινής Μεραρ­

χίας, που είχαν διατεθεί για την κατάληψη του

Τροντχάιμ, κατέλαβαν την πόλη, ενώ το <<Admirai

Hipper» έστρεψε την προσοχή του στις παράκτιες

οχυρώσεις. Ενα αντιτορπιλικό των Γερμανών είχε υποστεί σοβαρές βλάβες από τα πυρά των παρά­

κτιων οχυρώσεων, που δεν εγκατέλειψαν τη μάχη

παρά μετά από δύο ημέρες, αφού επενέβη και η

Luftwaffe. Την ίδια τύχη είχε και το μικρό αερο­

δρόμιο στο Βέρνες, 32χιλιόμετρα βορειοανατολι­

κά του Τροντχάιμ.

Ταγεγονότα στο Μπέργκεν, τη δεύτερη μεγα­

λύτερη πόλη της Νορβηγίας, εξελίχθηκαν γρήγο­

ρα. H 3η Ομάδα του υποναυάρχου Χούμπερτ

Σμούντ εισήλθε τα ξημερώματα στο λιμάνι, αφού απέφυγε τον Μητροπολιτικό Στόλο του Royai

Navy έξω από το Στάβανγκερ.Οι Γερμανοί στρα­

τιώτες που επέβαιναν στο ελαφρύ καταδρομικό

«ΚόΙπ», εκμεταλλεύθηκαν τη σύμπτυξη των Νορ­βηγών για να καταλάβουν την πόλη. Ομως η 3η

Ομάδα δέχθηκε πυρά από το οχυρό στο Κβάρεν.

To ελαφρύ καταδρομικό «Konigsberg» υπέστη τα

πιο σοβαρά πλήγματα. H Luftwaffe σίγησε τα οχυ­

ρά αποστέλλοντας ένα σμήνος από He 111. Στη συνέχεια αποβιβάσθηκαν δύο τάγματα του 159

Συντάγματος Πεζικού μαζί με τον διοικητή της

69ης Μεραρχίας Πεζικού, υποστράτηγο Χέρμαν Τίτελ.

H 4η Ομάδα αντιμετώπισε πολλά προβλήματα

κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων για την κατά­

ληψη του Κρίστιανσαντ. H μικρή πόλη Αρενταλ έ­

πεσε εύκολα αλλά η πυκνή ομίχλη δυσχέραινε

τους Γερμανούς. Οταν ο καιρός βελτιώθηκε, το ο­

χυρό που βρισκόταν στο νησί Οντερεϋ ανάγκασε

τον πλοίαρχο Φρίντριχ Ρίεβε, κυβερνήτη του κα­ταδρομικού «Karlsruhe» και διοικητή της 4ης Ομά­

δας, να υποχωρήσει. H Luftwaffe έσπευσε να βοη­

θήσει, όμως οι υπερασπιστές του οχυρού συνέχι­ζαν να κλείνουν με τα πυρά τους τον δρόμο του

καταδρομικού. H προσπάθεια αποβίβασης αν­

δρών της 163 Μεραρχίας με τορπιλοβόλο, εμποδί­

στηκε πάλι από την ομίχλη. Τελικά τον «γόρδιο δε­

σμό» έλυσε ένα τέχνασμα, το οποίο οι Γερμανοί ε­φάρμοσαν αρκετές φορές την ημέρα της εισβο­

λής. Στις 11 το πρωί το οχυρό έλαβε ένα κωδικο-

ποιημένο σήμα που ενημέρωνε ότι προσέγγιζαν

βρετανικά και γαλλικά σκάφη, γΓ αυτό έπρεπε να

παύσει τα πυρά του. Oi Νορβηγοί δίσταζαν να α­

νοίξουν πυρ, καθώς η ομίχλη τους εμπόδιζε να

διαπιστώσουν αν το μήνυμα ήταν αυθεντικό, από

τη στιγμή μάλιστα που είχε σταλεί σύμφωνα με

τον νορβηγικό κώδικα κρυπτογράφησης. Στην

πραγματικότητα τα πλοία που πλησίαζαν ήταν

γερμανικά που είχαν υψώσει γαλλική σημαία.

Οταν οι Νορβηγοί διεπίστωσαν την απάτη ήταν

αργά και οι Γερμανοί ήταν ελεύθεροι να καταλά­

βουν το λιμάνι, μένοντας όμως μισή ημέρα πίσω

στο χρονοδιάγραμμα των επιχειρήσεων.

H 6η Ομάδα, αυτή των ναρκαλιευτικών, κατέ­

λαβε εύκολα το Εγκερσουντ, νωρίς το πρωί της

9ης Απριλίου, αποβιβάζοντας 150 άνδρες της 169

Επιλαρχίας Αναγνώρισης. Oi άνδρες του τελευ­

ταίου κατέλαβαν έναν ζωτικής σημασίας σταθμό

επικοινωνιών, διακόπτοντας την επαφή των Νορ­

βηγών με τους Βρετανούς.

Oi επιχειρήσεις της 5ης Ομάδας, του υποναυ­

άρχου Οσκαρ Κούμετς, συνάντησαν εμπόδια από την παρουσία βρετανικών υποβρυχίων. To κύριο

σώμα της ομάδας κατευθύνθηκε στο εσωτερικό

του φιόρδ του Οσλο με επικεφαλής το βαρύ κατα­

δρομικό «Blucher». Τα παλαιά αλλά φονικά πυρο­

βόλα των 280 mm από το οχυρό Οσκαρμποργκ

βρυχήθηκαν και το «Blucher» δέχθηκε την ομο­

βροντία από μικρή απόσταση, με καταστροφικά α­

ποτελέσματα. Δύο τορπίλες nou εξαπέλυσαν οι

Νορβηγοί από την ξηρά βρήκαν επίσης τον στόχο

τους και την καταστροφή συμπλήρωσε μια έκρη­

ξη σε αποθήκη πυρομαχικών. To «Blucher», θανά­

σιμα πληγωμένο, έγειρε στα νερά του φιόρδ πα-

ρασύροντας 1.000 άνδρες στον υγρό του τάφο (600 από αυτούς ανήκαν στην 163 Μεραρχία Πεζι­

κού). Μαζί τους χάθηκε και η πλειοψηφία του επι­

τελείου που επέβαινε στο πλοίο. H διοίκηση πέ- ρασε στα χέρια του πλοιάρχου Τίλε, κυβερνήτη

του «Lutzow», του δεύτερου βαρέος καταδρομι­

κού που διέθετε η Ομάδα. Μετά από σκληρές

προσπάθειες από την ξηρά και τον αέρα το φιόρδ

του Οσλο τέθηκε στις 10 Απριλίου υπό γερμανικό

έλεγχο, ωστόσο οι Γερμανοί είχαν χάσει αρκετό

χρόνο.

Τα αεροδρόμια της χώρας έγιναν στόχος της

Βρετανικό βομβαρδιστικό Blackburn Skua.

OI ΦΛΟΙΈΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 19

Page 20: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Oi επιχειρήσεις Συμμάχων και Γερμανών στη

Νορβηγία.

Luftwaffe, προκειμένου να εξασφαλιστεί η απρό­

σκοπτη μεταφορά στρατευμάτων και η υπεροχή

στους ουρανούς της Νορβηγίας. Πρώτο έπεσε το

αεροδρόμιο του Σόλα, μετά από συνδυασμένη ε­

πιχείρηση κρούσης που εκτέλεσαν Messerschmitt

Bf 110 και αλεξιπτωτιστές. Τα γεγονότα δεν εξελί­

χθηκαν τόσο ευνοϊκά στο αεροδρόμιο του Φόρνε-

μπου. Λόγω καιρικών συνθηκών και ασυνεννοη­

σίας, η εντολή ρίψης αλεξιπτωτιστών ανακλήθη-

κε. O σμηναγός Ρίχαρντ Βάγκνερ, που είχε αναλά-

6ει να μεταφέρει ένα τάγμα πεζικού με τα αερο­

σκάφη του στο Φόρνεμπου, αγνόησε τη διαταγή

ανάκλησης. Για να συμπληρωθεί η σύγχυση, ο u-

ποσμηναγός Βέρνερ Χάνσεν, με ένα σμήνος Bf

110, που είχε αναλάβει τη συνοδεία της μονάδας

του Βάγκνερ, βρέθηκε αντιμέτωπος με πυκνά πυ­

ρά. Εκτέλεσε ψύχραιμα την αποστολή του, φθά-

νοντας μάλιστα στο σημείο να προσγειώσει το αε­

ροσκάφος του και να το χρησιμοποιήσει ως κινη­

τό πολυβολείο για να τρέψει τους αντιπάλους του

σε φυγή! H παράτολμη ενέργεια του Χάνσεν επέ­

τρεψε την προσγείωση αρκετών από τα Ju 52 του

Βάγκνερ. Ως το απόγευμα κατέφθασε ολόκληρο

το 324 Σύνταγμα, μαζί με μια στρατιωτική μπάντα!

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 21: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Δανός στρατιώτης της Μεραρχίας «Jutland», Βαλτική, Ιανουάριος 1940. Φοράει την ολόμαλλη στολή τύπου Μ1915,χρώματος γκρι-μπλε, και φέρε ι το μεταλλ ικό κράνος τύπου M1923. Av και ο Στρατός της χώρας ε ίχε υ ιο&ετήσει μια νέα χακί στολή από το 1923, μέχρι το 1940 οι στρατιώ τες έφεραν ακόμη την παλαιά. Στη ράχη του μαχητή διακρίνετα ι το σακκίδιο με τα απαραίτητα εφόδια εκστρατε ίας και τα προσωπικά είδη Ακριβώς από κάτω είναι κρεμασμένο το κάνιστρο με την αντιασφυξιογόνο προσωπίδα M1926. To τυφ έκ ιο είναι δανικής κατασκευής M1889/10 των 8 mm. H μαύρη δερμάτινη φυσ ιγγ ιοθήκη περιείχε τους γεμιστήρες. H Δανία δεν προέβαλε ιδ ια ίτερη αντίσταση στους Γερμανούς. Oi απώλειές της ήταν πολύ μ ικρές : 12σμηνίτες, 11 οπλίτες και τρε ις συνοριακοί φρουροί. Oi Δανοί κατά την κατοχή είχαν σχετική αυτονομία και διατήρησαν μ ια δύναμη 3.300 ανδρών (εικονογράφηση: Malcolm Mc G regor/ ενδυματολογική περιγραφή και επ ιμέλεια ιστορικών στοιχείων: Σ τέλ ιος Δεμηράς. Δημοσ ιεύετα ι μ ε την άδεια της De Agostin i UK Ltd κ α τ ’ αποκλειστ ικότητα για την Ελλάδα ■ co lor image copyright: De Agostin i UK Ltd).

OI ΦΛΟΙΈΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

0 ίδιος ο Βάγκνερ φονεύθηκε. 0 λοχαγός-σύνδε-

σμος με τη Luftwaffe, Εμπερχαρντ Σπίλερ, οδήγη­

σε έξι λόχους πεζικού, μαζί με την μπάντα, στο

Οσλο.

H «Ασκηση Βέζερ» στέφθηκε από επιτυχία, αν

εξαιρεθείηαπώλειατου «BlCicher» κα ιη καθυστέ­

ρηση στην κατάληψη του Οσλο. Αυτή η καθυστέ­

ρηση επέτρεψε τη διαφυγή της νορβηγικής βασι­

λικής οικογένειας, με ειδικό τραίνο, για το Χάμαρ

και στη συνέχεια για το Ελβερουμ, κοντά στα σου­

ηδικά σύνορα. H προσπάθεια του λοχαγού Σπίλερ

να συλλάβει τους φυγάδες κινητοποιώντας μια

αυτοσχέδια καταδρομική δύναμη δύο λόχων αλε­

ξιπτωτιστών, αναχαιτίσθηκε από ένα τάγμα Νορ­

βηγών στον δρόμο προς το Ελβερουμ και ο Σπί­

λερ τραυματίστηκε θανάσιμα. Μαζί με τον βασι­

λιά Χάκον Ζ’ και την οικογένειά του διέφυγαν η

κυβέρνηση της χώρας και η πλειοψηφία των με­

λών του Storting, του νορβηγικού κοινοβουλίου. Oi

Γερμανοί χρησιμοποίησαν ποικίλους τρόπους για

να επιτύχουν την παράδοση του Νορβηγού βασι­

λιά καιτης κυβέρνησής του. Μεταξύ των άλλων ε-

πιστρατεύθηκε και η Luftwaffe, για να πλήξει τις

περιοχές όπου αναζητούσε καταφύγιο ο Χάκον Ζ’,

χωρίς αποτέλεσμα. Μετά από μυθιστορηματική

καταδίωξη, η βασιλική οικογένεια μεταφέρθηκε με το βρετανικό καταδρομικό «Glasgow» στο

Τρόμσο και αργότερα στη Βρετανία. Oi Γερμανοί

όρκισαν άλλη κυβέρνηση, πιστή σε αυτούς, με ε­

πικεφαλής τον Βίντκουν Κουίσλινγκ.

H προώθηση των Γερμανών στο εσωτερικό

της Νορβηγίας, μετά τις επιτυχημένες αποβάσεις

τους, δεν ήταν ανέφελη. Πολλά πλοία μεταφοράς

εφοδίων και καυσίμων βυθίσθηκαν από το Royal

Navy, ενώ στις 10 Απριλίου τα αντιτορπιλικά

«Wilhelm Heidkamp» και «Anton Schmitt» βυθίστη­

καν στο Νάρβικ από τη δράση του βρετανικού θω-

ρηκτού «Warspite» και μοίρας αντιτορπιλικών υπό

τον ουαλικής καταγωγής πλοίαρχο Μπέρναρντ

Γουάρμπαρτον - Λη. Μια από τις γερμανικές απώ­

λειες ήταν και ο αρχιπλοίαρχος Μπόντε. O Γουάρ­

μπαρτον - Λη, κυβερνήτης του αντιτορπιλικού

«Hardy», σκοτώθηκε λίγο αργότερα, κατά τη διάρ­

κεια μιας άλλης ναυμαχίας με γερμανικά αντιτορ-

πιλικά, οι πρωτοβουλίες του όμως έσωσαν το γόη­

τρο του Royal Navy και απέδειξαν ότι οι Γερμανοί

δεν ήταν ανίκητοι. 0 Βρετανός πλοίαρχος τιμήθη-

κε μετά θάνατον με τον Σταυρό της Βικτωρίας.

Την ίδια ημέρα βυθίσθηκε και το γερμανικό ελα­

φρύ καταδρομικό «Konigsberg», έχοντας

δεχθεί επίθεση από 16 βομβαρδιστικά

κάθετης εφόρμησης τύπου Blackburn

Skua. To καταδρομικό «Karlsruhe» έ­

πεσε θύμα του υποβρυχίου «Tru­

ant» το απόγευμα της 9ης Απριλίου.

Θύμα αεροπορικής επιδρομής, από

τορπιλοπλάνο Fairey Swordfish του

«Warspite», έπεσε και το υποβρύχιο U-

64. Τα υποβρύχια U-46 και U-48 προσπάθη­

σαν να εκδικηθούν το «Warspite» στις 14

Απριλίου, αλλά απέτυχαν λόγω αστοχίας

υλικού (ελαττωματικές τορπίλες). To

Kriegsmarine υφίστατο δυσαναπλήρω­

τες απώλειες. Επειτα από τις δύο

ναυμαχίες γύρω

από το Νάρβικ

οι Γερμανοί ανα­

γκάστηκαν να

διαγράψουν από

τη δύναμή τους

δέκα αντιτορπιλικά

και ένα υποβρύχιο. H

Luftwaffe αντιστάθμι­

ζε τη δράση των Βρε­

τανών εξασφαλίζοντας

εναέρια υπεροχή στην

περιοχή και βυθίζοντας

βρετανικές μονάδες ε-

πιφανείας, όπως το αντι-

τορπιλικό «Gurkha».

H απάντηση των Γάλ­

λων και των Βρετανών

στη γερμανική εισβολή

πήρε σάρκα και οστά στις

Page 22: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

14 Απριλίου, όταν η 24η Ταξιαρχία Φρουρών απο­

βιβάσθηκε στο Χάρσντατ. Στόχος των Βρετανών

επιτελών ήταν η διενέργεια κυκλωτικής κίνησης

με στόχο το Τροντχάιμ. Γι’ αυτό η 146 Ταξιαρχία α­

ποβιβάσθηκε στην πόλη Νάμσος, προκειμένου να

επιτεθεί στο Τροντχάιμ από τον βορρά. Οσες δυ­

νάμεις των Νορβηγών παρέμεναν ενεργές, προ­

σπάθησαν να βοηθήσουν τη βρετανική ενέργεια,

εμποδίζοντας την προέλαση των Γερμανών από

το Οσλο. H δύναμη «Sickle», του υποστρατήγου

Μπέρναρντ Τσαρλς Τόλβερ Πάτζετ, αποβιβάσθη­

κε στο Αντάλσνες στις 18 Απριλίου, διαθέτοντας

δύο ταξιαρχίες πεζικού, τη 15η και την 148.

Oi Γερμανοί κινήθηκαν από το Οσλο προς ό­

λες τις κατευθύνσεις, εκτός του νότιου άξονα.

To ε ικονιζόμενο πρωτότυπο βαρύ άρμα Neubaulahrzeug ήταν το μόνο αττό τα τρ ία το οποίο καταστράφηκε. Τα υπόλοιπα επέστρεψαν στη Γερμανία. Τα Neubaufahrzeug εντυπωσίαζαν μ ε τον όγκο τους, ωστόσο οι επιδόσεις τους ήταν απογοητευτικές.

Πριν προλάβουν να αποβιβασθούν οι Βρετανοί, η

αντίσταση των Νορβηγών ανατράπηκε εύκολα, με

τη βοήθεια της Luftwaffe. Τρεις χιλιάδες Νορβηγοί

στρατιώτες κατέφυγαν στη Σουηδία για να απο­

φύγουν την αιχμαλωσία. O 58χρονος υποστράτη­

γος Καρλ Οττο Ρούγκε, επικεφαλής των Νορβηγι­

κών Ενόπλων Δυνάμεων που αγωνίζονταν ακόμη

και αντικαταστάτης του νωθρού στρατηγού Αέκε,

σχεδίαζε μια αμυντική γραμμή μεταξύ του φιόρδ

Ραντς και της λίμνης Μγιέσα. Μέχρι τις 18 Απριλί­

ου τα σχέδια του Ρούγκε ευοδώθηκαν, διότι οι

καιρικές συνθήκες εμπόδιζαν τη δράση της

Luftwaffe. Ομως όταν ο καιρός βελτιώθηκε, 200

Γερμανοί αλεξιπτωτιστές προσγειώθηκαν πίσω

από τις γραμμές του Ρούγκε. Αλλες γερμανικές

δυνάμεις, με την υποστήριξη αρμάτων PzKpfw I

και II, προωθήθηκαν ανατολικά και δυτικά των θέ­

σεων που υπερασπίζονταν οι Νορβηγοί. Oi τελευ­

ταίοι περικύκλωσαν τους αλεξιπτωτιστές αλλά εί­

δαν πόλεις, όπως το Χάμαρ και το Ράουφος, να

καταλαμβάνονται από τον αντίπαλο. O Ρούγκε ήλ­

θε σε συνεννόηση με τον διοικητή της 148 Ταξιαρ­

χίας, ταξίαρχο Μόργκαν, προκειμένου να ενώ­

σουν τις δυνάμεις τους νότια της πόλης Λιλεχά-

μερ και να προβάλουν από κοινού αντίσταση

στους Γερμανούς. H προσπάθεια των Βρετανών

να συγκρατήσουν τους Γερμανούς απέτυχε. H α­

νεπαρκής εκπαίδευσή τους, σε συνδυασμό με τις

ελλείψεις σε υλικό, υπονόμευσε το όλο εγχείρη­

μα.

Oi συνθήκες για τους 4.000 Γερμανούς που υ­

περασπίζονταν το Τροντχάιμ, δεν ήταν το ίδιο ευ­

νοϊκές. Oi επιδρομές της Luftwaffe δεν αναπλήρω­

ναν πλήρως τις ελλείψεις τους σε υλικό. O βελγι­

κής καταγωγής Βρετανός υποστράτηγος Αντριαν

Κάρτον ντε Βίαρτ, είχε εντολές να κινηθεί από τη

βάση του, τη μικρή πόλη Νάμσος, προς το Tpo-

ντχάιμ, το οποίο βρισκόταν περίπου 140 χιλιόμε­

τρα νοτιότερα. Oi βρετανικές και οι γαλλικές δυ­

νάμεις είχαν αποβιβασθεί εσπευσμένα και υπό το

σφυροκόπημα της Luftwaffe. Μεγάλο μέρος του υ­

λικού δεν έφθασε ποτέ στην ξηρά. Ακόμη και η α­

εράκατος Short Sunderland του ντε Βίαρτ, δέχθη­κε επίθεση από γερμανικό καταδιωκτικό. H προ­

σπάθεια των Βρετανών ήταν φιλότιμη αλλά κατα­

δικασμένη σε αποτυχία, καθώς βάλλονταν από τη

θάλασσα και τον αέρα και δεν διέθεταν πυροβο­

λικό για να αντιδράσουν. H γερμανική 181 Μεραρ­

χία σημείωνε πρόοδο και οι Βρετανοί κινδύνευαν να αποκοπούν και να εξοντωθούν. Στις 22 Απριλί­

ου κατελήφθη από τους Γερμανούς το Στάιν- κγιερ. H εμφάνιση βρετανικών αεροσκαφών που

επιχειρούσαν από αεροπλανοφόρα, αναπτέρωσε

το ηθικό των Συμμάχων. O Γάλλος στρατηγός

Ωντέ και ο Νορβηγός συνταγματάρχης Γκετς σχε-

δίαζαν να αντεπιτεθούν, όμως ο έμπειρος ντε

Βίαρτ διεπίστωσε το μάταιο του ζητήματος και

αρνήθηκε. Στις 27 Απριλίου έφθασε η εντολή α­

νάκλησης και η προνοητικότητα του ντε Βίαρτ δι­

καιώθηκε.

Νοτιότερα οι Βρετανοί υπήρξαν πιο αποτελε­

σματικοί. Oi 3.000 άνδρες της 15ης Ταξιαρχίας κα­

τόρθωσαν να αποκρούσουν τις επιθέσεις 8.500

Γερμανών, που υποστηρίζονταν από τεθωρακι­

σμένα και πυροβολικό, χωρίς οι ίδιοι να διαθέτουν

αντίστοιχη υποστήριξη ή εναέρια κάλυψη. Υποχω­

ρώντας με τάξη και διεξάγοντας αμυντικό αγώνα,

η 15η Ταξιαρχία ενημερώθηκε στις 28 Απριλίου ότι

οι Σύμμαχοι εκκένωναν την κεντρική Νορβηγία.

Τόσο ο διοικητής της, υποστράτηγος Πάτζετ, όσο

και ο στρατηγός Οττο Ρούγκε, δυσαρεστήθηκαν

με την εξέλιξη. Ωστόσο τίποτα δεν μπορούσε να

αλλάξει. O Ρούγκε απογοητεύθηκε από τη στάση

των Συμμάχων του, όμως το μόνο που έμενε στις

νορβηγικές μονάδες του κεντρικού και του νότι­

ου τομέα ήταν να παραδοθούν μέσα στο πρώτο

τριήμερο του Μαϊου, αφού ολοκληρώθηκε η απο­

μάκρυνση των βρετανικών δυνάμεων.

O μόνος τομέας στον οποίο οι Σύμμαχοι προέ-

βαλαν σθεναρή αντίσταση ήταν ο βόρειος, στην

περιοχή του Νάρβικ. Γάλλοι, Πολωνοί και Βρετα­

22 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 23: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

νοί στρατιώτες, μαζί με την 6η Νορβηγική Μεραρ­

χία και διαθέτοντας την υποστήριξη ναυτικών μο­

νάδων, πολιορκούσαν το Νάρβικ, χωρίς να προ­

βληματίζονται από τη Luftwaffe. Τα αεροσκάφη

της τελευταίας δεν διέθεταν την απαιτούμενη α­

κτίνα δράσης για να υποστηρίξουν τις προσπάθει­

ες των γερμανικών μονάδων, ενώ η RAF μπορού­

σε να επιχειρεί από το αεροδρόμιο του Μπάρ-

ντουφος. O διοικητής τωνγερμανικών δυνάμεων,

υποστράτηγος Εντβαρντ Ντιτλ, διέθετε λίγο πε­

ρισσότερους από 4.000 άνδρες, οι οποίοι προέρ­

χονταν από το 139 Σύνταγμα Ορεινών Κυνηγών

και από πληρώματα πλοίων nou είχαν βυθισθεί.

Στις 9 Μαϊου έπεσαν με αλεξίπτωτα στο Νάρβικ

δύο ακόμη λόχοι της 7ης Μεραρχίας Αλεξιπτωτι­

στών, για να ενισχύσουν την άμυνα. Oi άνδρες

του Ντιτλ είχαν διασώσει αρκετά αντιαεροπορικά

πυροβόλα από τα βυθισμένα πλοία, ενώ μια πυρο­

βολαρχία των 75 mm είχε μεταφερθεί ως εκεί με αεροσκάφη Ju 52.

Παρά την πίεση που ασκούσαν - από τις 14

Απριλίου - η 24η Βρετανική Ταξιαρχία, το γαλλικό

εκστρατευτικό σώμα, αποτελούμενο από πέντε

τάγματα αλπινιστών και ανδρών της Λεγεώνας

των Ξένων υπό τον ταξίαρχο Μαρί Εμίλ Αντουάν

Μπετουάρ, τέσσερα τάγματα Πολωνών και η 6η

Νορβηγική Μεραρχία, η γερμανική περίμετρος ά-

ντεχε και οι Γερμανοί ήλεγχαν τη σιδηροδρομική

γραμμή προς τη Σουηδία, μέσω της οποίας μετα-

φερόταν ο σίδηρος μέχρι το Νάρβικ. Στις αρχές

Μαϊου οι Σύμμαχοι ενισχύθηκαν με άρματα και άρχισαν να σχεδιάζουν επίθεση γύρω από την πό­

λη του Μπγιέρβικ. Παρά τους ενδοιασμούς του

Βρετανού υποστρατήγου Πιρς Μακέζυ, διοικητή

των χερσαίων δυνάμεων, υπερίσχυσε η άποψη

του ναυάρχου Ουίλιαμ Μπόυλ, διοικητή των ναυ­

τικών δυνάμεων, για μια κατά μέτωπο επίθεση

από τη θάλασσα. O Μακέζυ υποστήριζε την έμμε­ση προσέγγιση του Νάρβικ από την ξηρά, λαμβά-

νοντας τις μεγαλύτερες δυνατές προφυλάξεις. Oi

δισταγμοί του οδήγησαν στην αντικατάστασή του

από τον υποστράτηγο σερ Κλωντ Ωκινλεκ.

Στις 12 Μαϊου άνδρες της γαλλικής Λεγεώνας

των Ξένων, υπό την κάλυψη των πυροβόλων των

συμμαχικών πλοίων και γαλλικών ελαφρών αρμά­

των, αποβιβάσθηκαν στο Μπγιέρβικ. Τους υποδέ­

χθηκαν τα θεριστικά πυρά των Γερμανών, οι οποί­

οι όμως αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, όταν ε-

πέπεσαν στα νώτα τους άλλες συμμαχικές δυνά­

μεις. Μετά το Μπγιέρβικ οι Σύμμαχοι κατέλαβαν

ένα στρατόπεδο στο Ελβεγκέρσντμοεν, έπειτα

από σκληρό αγώνα. Επόμενος στόχος ήταν η χερ­

σόνησος του Εγιορντ, που ευνοούσε την πραγμα­

τοποίηση του άλματος εναντίον του Νάρβικ. O

αυστριακής καταγωγής διοικητής της 2ης Γερμα­

νικής Ορεινής Μεραρχίας, αντιστράτηγος Βάλε-

ντιν Φόιερστάιν, διατάχθηκε να καλύψει απόστα­

ση 1.200 km από το Τροντχάιμ έως το Νάρβικ, προ-

κειμένου να ανακουφίσει την πολιορκούμενη

φρουρά. Oi Σύμμαχοι προσπάθησαν να εμποδί­

σουν ή, έστω, να επιβραδύνουν την προώθηση

του Φόιερστάιν, ανατινάζοντας γέφυρες ή με αψι­

μαχίες. Παρά τις προσπάθειες των Γερμανών, στις

28 Μαϊου οι Σύμμαχοι κατέλαβαν το Νάρβικ, με μια συντονισμένη κυκλωτική κίνηση. Oi Νορβηγοί

του υποστρατήγου Φλάισερ είχαν την τιμή να ει-

σέλθουν πρώτοι στην πόλη.H επιτυχία των Συμμάχων ήταν η πρώτη τους

απέναντι στους Γερμανούς σε χερσαία σύγκρου­

ση. Ωστόσο η γερμανική εισβολή στη Γαλλία και η

κατάρρευση των δυνάμεών τους στο Δυτικό Μέ-

τωπο, δεν τους άφησε περιθώρια αισιοδοξίας. H

νίκη στο Νάρβικ χρησίμευσε περισσότερο στον

τομέα της αναπτέρωσης του ηθικού.

Αποχώρηση των Συμμάχων από χη Νορβηγία

H απάντηση των Γερμανών ήλθε με τη μορφή

της ναυτικής επιχείρησης «Juno» (=Hpa). Ta σκά­

φη που διατέθηκαν ήταν τα καταδρομικά μάχης

«Scharnhorst», «Gneisenau», το βαρύ καταδρομικό «Admiral Hipper», τα αντιτορπιλικά «Galster», «Hans

Lody», «Erich Steinbrinck» και «Hermann

Schoemann» και δύο τορπιλοβόλα. Τα πλοία ανα­

χώρησαν από το Κίελο στις 4 Ιουνίου. Αρχικά οι

Γερμανοί σκόπευαν να πλήξουν τις συμμαχικές

δυνάμεις στο Νάρβικ, όμως η εκκένωση της Νορ­

βηγίας από τους Συμμάχους κατέστησε την επι­

χείρηση περιττή. O νέος (από τα μέσα Μαϊου)

πρωθυπουργός της Βρετανίας, Ουίνστον Τσώρ-

τσιλ, και το υπουργικό συμβούλιο της χώρας, σχε-

δίαζαν την εκκένωση της Νορβηγίας πριν από τη

νίκη στο Νάρβικ. H απομάκρυνση των 25.000 περί­

που ανδρών των Συμμάχων ξεκίνησε μετά την κα­

τάληψη της πόλης, υπό την καθοδήγηση του υπο-

O ουλαμός των τριών βαρέων αρμάτων Neubaufahrzeug κατά την άφιξή του στο λιμάνι του Οσλο, στις 19 Απριλίου 1940. Ολα τα άρματα που επιχείρησαν στη Νορβηγία και στη Δανία, ανήκαν στη μονάδα PanzerAbteiIung z.b.V.40.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 23

Page 24: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

ENTBAPNT ΝΤΙΤΛ

Γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1890 στο Μπαντ Αϊμπλινγκ της Βαυαρίας και σε ηλικία 19 ετών έγινε δεκτός - με τη δεύτερη προσπάθεια - ως δόκιμος αξιωματικός στο 5o βαυαρικό Σύνταγμα Πεζικού. Μετά από σπουδές στη Σχο­λή Αξιωματικών του Μονάχου ονομάστηκε ανθυπολοχα- γός, το 1911. Παρέμεινε στο σύνταγμά του ως υπολοχα- γός. To τέλος του Α ’ Παγκοσμίου Πολέμου τον βρήκε στο νοσοκομείο. Εφερε πλέον τον βαθμό του λοχαγού και είχε τραυματιστεί τέσσερις φορές κατά τη διάρκεια του πολέ­μου. Από νωρίς (1920) έγινε μέλος του εθνικοσοσιαλιστι- κού κόμματος, συμμετείχε δε και στα «Freikorps». Μετά

τη θητεία του στο 19ο Σύνταγμα Πεζικού και στη Σχολή Πεζικού του Μονάχου, ξεκίνησε η σχέση του με τους Ορεινούς Κυνηγούς, αναλαμβάνοντας τη διοίκη­ση του 3ou Τάγματος του συντάγματός του, το οποίο ήταν μονάδα ορεινών κυ­νηγών. To 1933, φέροντας τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη, ανέλαβε τη διοί­κηση του συντάγματός του και το 1935, ως συνταγματάρχης, τέθηκε επικεφα­λής του νεότευκτου 99ου Συντάγματος Ορεινών Κυνηγών. Oi προαγωγές συνε- χίστηκαν το 1938, όταν ο Ντιτλ βρέθηκε στο Γκρατς της Αυστρίας, ως διοικη­τής της 3ης Μεραρχίας Ορεινών Κυνηγών. Με τη μονάδα αυτή έλαβε μέρος στην εκστρατεία εναντίον της Πολωνίας και μαζί της αποβιβάσθηκε στο Νάρ- βικ. Κατά τη διάρκεια των μαχών, τον Μάιο του 1940, προήχθη σε αντιστράτη­γο και τιμήθηκε με τον Σταυρό των Ιπποτών. H σθεναρή άμυνα που προέβαλαν οι άνδρες του και η επιτυχής έκβαση της εκστρατείας του, εξασφάλισαν τον βαθμό του στρατηγού των Ορεινών Κυνηγών (General der Gebirgstruppe, α­ντίστοιχος του αντιστρατήγου α’ τάξης) και τα Φύλλα Δρυός στον Σταυρό των Ιπποτών. Ηταν ο πρώτος Γερμανός στρατιωτικός που έλαβε αυτή τη διάκριοη.

ναυάρχου Τζων Βίβιαν. Αρχικά έξι πλοία μετέφε-

ραν 15.000 άνδρες στις 6 Ιουνίου, με τη συνοδεία

του θωρηκτού «Valiant» και τεσσάρων αντιτορπι-

λικών. Ακολούθησε σύντομα η δεύτερη φάση της

εκκένωσης, χωρίς η Luftwaffe να αντιληφθεί κάτι ή

να αντιδράσει. Δύο ημέρες μετά, στις 8 Ιουνίου,

όσα μαχητικά της RAF απέμεναν στο αεροδρόμιο

του Μπάρντουφος, προσνηώθηκαν στο αεροπλα­

νοφόρο «Glorious», χωρίς οι πιλότοι τους να έχουν

εξοικειωθεί με τέτοιες επιχειρήσεις.

H μοίρα του ναυάρχου Βίλχελμ Μάρσαλ ανα­

γκάστηκε να αλλάξει σχέδια, αναζητώντας στό­

χους ευκαιρίας. Στις 8 Ιουνίου εντόπισε και βύθι­

σε τρία βρετανικά πλοία στα ανοικτά του Tpo-

ντχάιμ: το άδειο πετρελαιοφόρο «Oil Pioneer», το

οπλιταγωγό «Orama» και το ναρκαλιευτικό

«Juniper». Στη συνέχεια η μοίρα, που παρέμενε α­

παρατήρητη από τους Βρετανούς, χωρίστηκε: το «Admiral Hipper» και τα αντιτορπιλικά κατέφυγαν

στο φιόρδ του Τροντχάιμ, ενώ τα «Scharnhorst» και

«Gneisenau» έμειναν στα ανοικτά. H ανενόχλητη

δράση του Royal Navy, κατά τη μεγαλύτερη διάρ­

κεια των επιχειρήσεων, είχε προκαλέσει χαλάρω­

ση των μέτρων ασφαλείας στα πλοία του. Ετσι το

«Glorious» και η μοίρα του αιφνιδιάστηκαν το από­

γευμα της 8ης Ιουνίου από τα «Scharnhorst» και

«Gneisenau». Τα αντιτορπιλικά «Ardent» και

«Acasta», που συνόδευαν το «Glorious», δημιούρ­

γησαν προπέτασμα καπνού αλλά ήταν αργά. Oi

Γερμανοί άνοιξαν πυρ ενώ ο διαχωρισμός των

πλοίων υπερέβαινε τα 25.000 μέτρα και ήταν εύ­

στοχοι. Σύντομα τα «Scharnhorst» και «Gneisenau»

πλησίασαν το καταδικασμένο «Glorious» και το α­ποτελείωσαν, παρά τη λυσσαλέα αντίσταση των α-

ντιτορπιλικών. To «Ardent» και το «Acasta» Βυθί­

σθηκαν, αφού αγωνίστηκαν γενναία σε μια άνιση

μάχη. H θυσία τους δεν έσωσε το «Glorious», που

ανατράπηκε και βυθίσθηκε στις 17.40, αφήνοντας

πίσω μόλις 40 επιζώντες από τους 1.600 περίπου

επι6αίνοντες. To τίμημα για τους Γερμανούς δεν

ήταν αμελητέο. Μια τορπίλη του «Acasta» έπληξε

καίρια το «Scharnhorst», προκαλώντας σημαντικές

ζημιές στο μηχανοστάσιο. To γερμανικό πλοίο κα­

τέφυγε για επείγουσες επισκευές στο Τροντχάιμ.

H δεύτερη νηοπομπή, που παρέλαβε τους ε-

ναπομείναντες 10.000 άνδρες των Συμμάχων, δεν

είχε, επίσης, αντιληφθεί τον κίνδυνο από την πα­ρουσία της γερμανικής μοίρας. H συνοδεία της α-

ποτελείτο από το αεροπλανοφόρο «Ark Royal», τα

ελαφρά καταδρομικά «Southampton» και

«Coventry» και πέντε αντιτορπιλικά. H νηοπομπή

αναχώρησε από το Αντφιορντ στις 8 Ιουνίου και

μετέφερε, εκτός από τον υποναύαρχο Τζων Βί­

βιαν, και άλλους υψηλόβαθμους αξιωματικούς, ό­

πως ο υποστράτηγος Ωκινλεκ και ο ταξίαρχος

Μπετουάρ. Oi βλάβες του «Scharnhorst» και οι

προφυλάξεις που έλαβαν αναγκαστικά οι Γερμα-

ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗ ΣΚΑΝΔΙΝΑΒΙΑΓΕΡΜΑΝΙΑ ΝΟΡΒΗΓΙΑ ΔΑΝΙΑ ΒΡΕΤΑΝΙΑ

ΠΕΖΙΚΟ

9 μεραρχίες,1 μηχανοκίνητη

ταξιαρχία,1 μοίρα πυροβολικού

6 μεραρχίες 2 μεραρχίες4 ταξιαρχίες,

5 ανεξάρτητοι λόχοι,

1 πυροβολαρχία

ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ1 επιλαρχία ελαφρών

αρμάτων,3 βαρέα άρματα

ΝΑΥΤΙΚΟ84 πλοία επιφανείας,

28 υποβρύχια

102 πλοία επιφανείας, 9 υποβρύχια

24 πλοία επιφανείας, 7 υποβρύχια

49 πλοία επιφανείας, 17 υποβρύχια

ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ1.120 αεροσκάφη,

4 λόχοι αλεξιπτωτιστών 61 αεροσκάφη 2 μοίρες 1 μοίρα

ΓΑΛΛΙΑ3 γαλλικές ημιταξιαρχίες,

1 πολωνική ταξιαρχία,1 γαλλική ανεξάρτητη μονάδα πυροβολικού

1 γαλλική ανεξάρτητη ίλη

19 πλοία επιφανείας,2 υποβρύχια

24 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΙΙΟΛΕΜΟΥ

Page 25: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

νοί μετά την απώλεια τόσων σημαντικών μονάδων

επιφανείας, άφησαν τη νηοπομπή να φθάσει ανε­

νόχλητη στον προορισμό της.

Καθώς η αυλαία έπεφτε στη Νορβηγία, ο βα­

σιλιάς Χάκον Z' και ο υποστράτηγος Φλάισερ ε-

γκατέλειψαν τη χώρα με το καταδρομικό

«Devonshire», αναχωρώντας από το Τρόμσο. O υ­

ποστράτηγος Ρούγκε έμεινε πίσω για να διαπραγ-

ματευθεί τη συνθηκολόγηση της χώρας, που υπο-

γράφηκε στις 10 Ιουνίου. To τέλος του πολέμου

τον βρήκε αιχμάλωτο στη Γερμανία.

To τελευταίο κεφάλαιο της νορβηγικής εκ­

στρατείας γράφηκε στις 13 Ιουνίου, ενώ η προσο­χή της κοινής γνώμης είχε στραφεί από καιρό στη

Γαλλία. Εκείνη την ημέρα το αεροπλανοφόρο «Ark

Royal» απονήωσε 15 βομβαρδιστικά κάθετης ε­

φόρμησης τύπου Blackburn Skua, εναντίον των

γερμανικών πλοίων που ναυλοχούσαν στο Tpo-

ντχάιμ. Ελαφρά δικινητήρια βομβαρδιστικά της

RAF, τύπου Bristol Beaufort, επιτέθηκαν στο κοντι­

νό αεροδρόμιο του Βέρνες, όμως δεν εξουδετέ­

ρωσαν την απειλή των Bf 110 και Bf 109 που έ­

δρευαν εκεί. Τα Skua έτυχαν «θερμής» υποδοχής

από τις παράκτιες αντιαεροπορικές πυροβολαρ­

χίες, τα αντιαεροπορικά πολυβόλα και πυροβόλα

των πλοίων και τα εχθρικά αεροσκάφη. Ετσι η επι­

δρομή τους κατέληξε σε τραγωδία για τα ίδια.

Οκτώ καταρρίφθηκαν και επτά επέστρεψαν στο

«Ark Royal». Ανάμεσα σε εκείνα που καταρρίφθη­

καν, περιλαμβάνονταν και αυτά των δύο αξιωματι­

κών που ηγούντο της επιδρομής. Μόνο μία βόμβα

έπληξε το «Scharnhorst» και αυτή αποδείχθηκε ε­

λαττωματική. H επιχείρηση της μοίρας του «Ark

Royal» στο Τροντχάιμ περιέλαβε κι άλλες απογοη­

τεύσεις για τους Βρετανούς: δύο αντιτορπιλικά

της συνοδείας του αεροπλανοφόρου, τα

«Antelope» και «Electra», συγκρούστηκαν λόγω

της πυκνής ομίχλης.

Oi απώλειες των Βρετανών έφθασαν τους

4.500 άνδρες, ενώ οι Πολωνοί και οι Γάλλοι είχαν

περίπου 500. Oi νορβηγικές απώλειες εκτιμήθη-

καν περί τους 1.800 άνδρες. Oi Γερμανοί έχασαν

5.000 άνδρες, ενώ μεγάλες ήταν και οι απώλειες

της Luftwaffe σε αεροσκάφη: 242, έναντι 112 της

RAF. O κλάδος που υπέστη το σοβαρότερο πλήγ­

μα ήταν το Kriegsmarine, χάνοντας τρία καταδρο­

μικά, 10 αντιτορπιλικά και4υποβρύχια. Ελάχιστες

μεγάλες μονάδες επιφανείας ήταν πλέον διαθέσι­

μες μετά τη νορβηγική εκστρατεία. To σαφώς κα­

λύτερα εξοπλισμένο Βασιλικό Ναυτικό υπέστη α­

νάλογες απώλειες, ωστόσο διέθετε μεγαλύτερες

δυνατότητες αναπλήρωσης. Σε αντάλλαγμα το

Kriegsmarine απέκτησε ζωτικής σημασίας ναυτι­

κές βάσεις, που αποδείχθηκαν χρησιμότατες κα­

τά τη Μάχη του Ατλαντικού. Εξασφαλίσθηκε επί­

σης η ροή μεταλλεύματος προς τη Γερμανία και

διευκολύνθηκε η άμυνα του μητροπολιτικού εδά­

φους απέναντι σε ναυτικές, κυρίως, απειλές. Από

την άλλη πλευρά, πολύτιμες για άλλα μέτωπα δυ­

νάμεις δεσμεύθηκαν στη Νορβηγία.

To γερμανικό βαρύ καταδρομικό «Blucher», κλάσης «Admiral Hipper», κατά την επιχείρηση « Weserubung», τη γερμανική ε ισβολή στη Νορβηγία. Καθελκύστηκε τον Ιούνιο του 1937και ανέλαβε επιχειρησιακή δράση στις 20Σεπτεμβρ ίου 1939. Είχε μήκος 205,83 m, μέγ ισ το πλάτος 21,25 m, βύθισμα 5,79 m και εκτόπισμα έμψορτο 18.5001. H θωράκισή του περ ιμετρ ικά έφ θανε τα 76,2 mm, στο κατάστρωμα τα 50,8 mm και στους πύργους τα 101,6 mm. Εφερε οκτώ πυροβόλα των 8 in, τοποθετημένα ανά δύο σε τέσσερις πύργους και 12πυροβόλα των 4,1 in. Για τηναντιαεροπορ ική άμυνα δ ιέθ ε τε 12πυροβόλα των 4 0 m m K a i οκτώ πυροβόλα των 37mm. Τρία αεροσκάφη (συνήθως Arado A r 196) μπορούσαν να εκτοξευθούν με καταπέλτη. To πλήρωμα έφ θανε τους 1.600 άνδρες και η ταχύτητά τους 32,5 kts. To πλοίο αυτό βυθ ίστηκε στις ΘΑπριλίου 1940, ενώ διέσχιζε τα στενά του Ντρόμπακ με ταχύτητα μόλις 12 kts (τα νορβηγικά παράκτια πυροβόλα περίμεναν μέχρις ότου β ρ εθε ί στην κατάλληλη απόσταση). Χάθηκαν περισσότεροι από 1.000 άνδρες του πληρώματος (εικονογράφηση για τ ις Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ:Δημήτρης Χαδούλας/ιστορ ική έρ ευ να :Σ τέλ ιο ς Δεμηράς).

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 25

Page 26: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

H εισβολή στις Κάτω Χώρες και στη Γαλλία

H «Κίτρινη Περίπτωση»Μόλις ολοκληρώθηκε η εκστρατεία στην Πο­

λωνία, ο Χίτλερ εξέδωσε μια Οδηγία, στις 9 Οκτω­

βρίου 1939, για την επίθεση στη Δύση. H OKH (Ανώτατη Διοίκηση του Στρατού) ανταποκρίθηκε

μέσα σε δέκα ημέρες. O αντιστράτηγος Φραντς

Χάλντερ παρουσίασε τα πρώτα σχέδια για την ει­

σβολή στις Κάτω Χώρες και στη Γαλλία, υπό την

κωδική ονομασία «Fall Gelb» (=Κίτρινη Περίπτω­

ση). Ηταν αρκετά συμβατικά, μακριά από τις αρ­

χές του «κεραυνοβόλου πολέμου» και, στην καλύ­

τερη περίπτωση, θα χρειάζονταν αρκετό χρόνο

για να ολοκληρωθούν. Καταρχάς επρόκειτο για

μια παραλλαγή του σχεδίου που είχε εκπονήσει ο

αρχηγός του Αυτοκρατορικού Επιτελείου του

Γερμανικού Στρατού, στρατηγός κόμης Αλφρεντ

φον Σλίφεν, πριν από τον A' Παγκόσμιο Πόλεμο,

για πιθανή εισβολή στη Γαλλία μέσω του ουδέτε­

ρου Βελγίου. To τελευταίο τέθηκε σε εφαρμογή

το 1914, αλλά αποτελματώθηκε μετά την αρχική

επιτυχία. H παραλλαγή που παρουσίασε ο Χάλ­

ντερ έστρεφε την κύρια ενέργεια των γερμανικών

δυνάμεων προς την κατεύθυνση του Μάαστριχτ

και από εκεί προς το νότιο Βέλγιο, προκειμένου

να παγιδευτούν οι Σύμμαχοι.

O αντιστράτηγος Εριχ φον Μανστάιν, επιτε­

λάρχης της Ομάδας Στρατιών «Α», του στρατηγού

φον Ρούντστεντ, με προτροπή του προϊσταμένου

του επεξεργάστηκε ένα δικό του σχέδιο στα τέλη

Οκτωβρίου 1939. Πρότεινε ένα νοτιότερο εστιακό

σημείο (schwerpunkt) για την κύρια ενέργεια, συ­

γκεκριμένα την πόλη Σεντάν, κοντά στον ποταμό

Μεύση, στην περιοχή των Αρδεννών. To σχέδιό

του προέβλεπε την εισβολή τριών τεθωρακισμέ­

νων σωμάτων. To 15ο Σώμα του αντιστρατήγου Χέρμαν Χοτ, το 41οτου αντιστρατήγου Γκέοργκ -

Χανς Ράινχαρντ και το 19ο του αντιστρατήγου

Χάιντς Γκουντέριαν, έπρεπε να εισβάλουν μέσω των δύσβατων, ορεινών και δασωδών περασμά­

των των Αρδεννών, που οι Σύμμαχοι θεωρούσαν

αδιαπέραστα από τεθωρακισμένες δυνάμεις (γι’

αυτό δεν υπήρχαν εκεί εκτεταμένα αμυντικά έρ­

γα). Ακολούθως οι τεθωρακισμένες μονάδες

(Panzerwaffe) της Ομάδας Στρατιών «Α» θα μπο­

ρούσαν να υπερφαλαγγίσουν τη γραμμή «Μαζι-

νό» και να προελάσουν ως τη Μάγχη, χωρίς να α­

ναμείνουν το πεζικό. Αυτή η αστραπιαία και τολ­

μηρή κίνηση θα απέκοπτε και θα παγίδευε τις

συμμαχικές δυνάμεις σε έναν θύλακα. Ωστόσο θα

εξέθετε τα πλευρά των Γερμανών στις εχθρικές

αντεπιθέσεις, σε μήκος 300 χιλιομέτρων. Αυτός ο

κίνδυνος θα αντιμετωπιζόταν με μικρότερης εμ­

βέλειας αντεπιθέσεις. Προκειμένου να πιστέ­

ψουν οι Σύμμαχοι ότι η κύρια επιθετική ενέργεια

των Γερμανών θα εκδηλωνόταν στο Βέλγιο, η

Ομάδα Στρατιών «B» θα πραγματοποιούσε εκεί

μια παραπλανητική επίθεση.

H κίνηση των Γερμανών προς τα βορειοδυτικά

θα θύμιζε δρεπάνι που θερίζει, γ ι’ αυτό απέκτησε

TZON ΣΤΑΝΤΙΣ ΣΕΡΤΙΣ ΠΡΕΝΤΕΡΓΚΑΣΤ BEPEKEP6ος ΥΠΟΚΟΜΗΣ TOY ΓΚΟΡΤ

Γεννήθηκε στο Λονδίνο τον Ιούλιο του 1886 και εισήλθε στη Βασιλική Στρατιωτική Ακαδημία του Γούλγουιτς έχοντας ήδη κλη­ρονομήσει τον οικογενειακό τίτλο. To 1905 έγινε αξιωματικός των Γρεναδιέρων της Φρουράς. O A' Παγκόσμιος Πόλεμος τον βρήκε με τον βαθμό του λοχαγού. Διακρίθηκε ιδιαίτερα κατά τις μάχες του Δυτικού Μετώπου και έλαβε εύφημες μνείες, έναν Στρατιω­τικό Σταυρό και την ανώτατη βρετανική διάκριση, τον Σταυρό της Βικτωρίας, τον Σεπτέμβριο του 1918. Κατά τη διάρκεια του Με­σοπολέμου ασχολήθηκε με την ιστιοπλοΐα (συμμετέχοντας και σε αγώνες), έγινε πιλότος, ταξίδεψε στην Κίνα και στην Ινδία και δι­οίκησε το Κολλέγιο Επιτελών το 1936. Tov επόμενο χρόνο προή- χθη απευθείας στον βαθμό του στρατηγού, από αυτόν του υπο­στρατήγου, και ανέλαβε καθήκοντα επικεφαλής του Αυτοκρατο- ρικού Γενικού Επιτελείου. Από τη θέση αυτή υποστήριξε την α­

νάγκη να σταθεί η Βρετανία αρωγός της Γαλλίας σε περίπτωση γερμανικής επίθεσης. Συνεπώς, δεν ήταν απρόσμενη η επιλογή του για τη θέση του διοικητή της British Expeditionary Force (Βρετανική Εκστρατευτική Δύναμη), που στάλθηκε στη Γαλλία τον Σεπτέμβριο του 1939. Μετά την κατάρρευση του μετώπου, τον Μάιο του 1940, ο Γκορτ έλαβε την απόφαση να αποσύρει το εκστρατευτικό σώμα στις ακτές της Μάγχης, όπου αργότερα ε- κτυλίχθηκε η εκκένωση - θαύμα της Δουνκέρκης. Oi απόψεις για την ενέργεια του Γκορτ διχάστηκαν. Από τους υποστηρικτές του επαινέθηκε διότι διέσωσε μεγάλο αριθμό στρατιωτών, Βρετανών και μη, οι οποίοι φάνηκαν χρήσιμοι σε μεταγενέστερες εκστρα­τείες. Oi επικριτές του τον κατηγορούν ότι δεν υπάκουσε στις διαταγές που έλαβε για επίθεση και υποχώρησε στις ακτές από ηττοπάθεια.

26 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 27: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

το προσωνύμιο «sickelschnitt» (σε ελεύθερη μετά­

φραση: το κτύπημα του δρεπανιού). Αφού ολο­

κληρωνόταν η παγίδευση και η εξόντωση του θύ ­

λακα με τις συμμαχικές δυνάμεις, προβλεπόταν

παρόμοια κίνηση, αυτή τη φορά προς τα νοτιοα­

νατολικά, με σκοπό να καταληφθούν το Παρίσι

και η υπόλοιπη Γαλλία, στο πλαίσιο της επιχείρη­

σης «Fall Rot» (=Κόκκινη Περίπτωση). O αντιστρά­

τηγος Χάιντς Γκουντέριαν είχε ανάμιξη στον σχε-

διασμό της πρότασης του Μανστάιν, όμως η συμ­

μετοχή του δεν επισημοποιήθηκε.

Oi περισσότεροι επιτελείς της OKH δεν εν­

θουσιάστηκαν ούτε με το σχέδιο, ούτε με την

πρωτοβουλία του Μανστάιν, αντιμετωπίζοντας με

καχυποψία τη μαζική χρήση των τεθωρακισμένων.

Εξάλλου, ο Χάλντερ είχε κακές σχέσεις με τον

Μανστάιν. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο τελευταίος

υπέβαλε επτά διαφορετικά υπομνήματα μέσα σε

λιγότερο από τρεις μήνες, χωρίς ανταπόκριση.

Αφού η OKH απέρριψε, «μετά πολλών επαίνων»,

όλα τα υπομνήματα του Μανστάιν, τον μετέθεσε

στο Στετίν της Πρωσίας, όπου του ανέθεσε τη δι­

οίκηση του 38ου Σώματος Στρατού. O Χίτλερ δεν

ενημερώθηκε για την πρωτοβουλία του Μανστάιν

πριν από τις αρχές Φεβρουαρίου.

Μέχρι τις αρχές του 1940 τα σχέδια άλλαξαν

αμέτρητες φορές, ενώ ο ανυπόμονος Χίτλερ πίε­

ζε για την έναρξη της επιχείρησης. Oi επιτελείς

της OKH συνιστούσαν αυτοσυγκράτηση μέχρι να

ολοκληρωθεί και να βελτιστοποιηθεί ο σχεδια-

σμός. Είναι ενδεικτικό ότι η επιχείρηση αναβλή­

θηκε 29 φορές, με την κακοκαιρία ως βασική δι­

καιολογία.

Εξυπακούεται ότι και οι Σύμμαχοι είχαν τα

σχέδιά τους, λόγω πικρής πείρας από γερμανι­

κούς αιφνιδιασμούς. Γάλλοι και Βρετανοί είχαν

συμφωνήσει να βοηθήσουν το Βέλγιο σε περίπτω­

ση γερμανικής εισβολής και είχαν συλλάβει το

σχέδιο «Dyle» (Ντιλ), το οποίο οφείλει το όνομά

του στον ομώνυμο ποταμό που ρέει στο κεντρικό

Βέλγιο, περνώντας από τις πόλεις Λουβέν και Μέ-

χελεν. «Πατέρας» του σχεδίου ήταν ο Γάλλος

στρατηγός Μορίς Γκυστάβ Γκαμελέν.

H γενική ιδέα προέβλεπε προώθηση της αρι­

στερής πτέρυγας των συμμαχικών δυνάμεων ως

τον ποταμό Ντιλ, με σκοπό να αναχαιτισθεί η κύ­

ρια γερμανική επιθετική ενέργεια στη νοητή

γραμμή που ενώνει τις πόλεις Λουβέν και Βαβρ με

τα σύνορα Γαλλίας - Βελγίου, κοντά στο Μοντερ-

μέ. Αρωγοί στην προσπάθεια αυτή θα ήταν τα α­

ντιαρματικά κωλύματα (μεταλλικές θύρες, γνω­

στές ως «βελγικές πύλες» και «τετράεδρα»), που

είχαν αναλάβει να καλύψουν το κενό το οποίο είχε

δημιουργηθεί κοντά στην πόλη Ζεμπλού. Επιπλέ­

ον προβλεπόταν και αμυντική συνεργασία με τις

ολλανδικές δυνάμεις, σε μια παραλλαγή του σχε­

δίου «Ντιλ» που ονομαζόταν «Μπρέντα». Oi Σύμ­

μαχοι διέθεσαν σημαντικές δυνάμεις για την υλο­

ποίηση του σχεδίου «Ντιλ», όπως οι γαλλικές 1η

και 7η Στρατιές, των στρατηγών Ζωρζ Μορίς Ζαν

Μπλανσάρ και Ανρί Ονορέ Ζιρώ αντίστοιχα, και το

Βρετανικό Εκστρατευτικό Σώμα (BEF), υπό τις

διαταγές του στρατηγού Τζον Στάντις Σέρτις

Πρέντεργκαστ Βέρεκερ, έκτου υποκόμη του

Γκορτ. To BEF απαρτιζόταν από δέκα μεραρχίες,

κατανεμημένες σε τρία σώματα, μια τεθωρακι­

σμένη ταξιαρχία και στόλο 500 αεροσκαφών, απο­

σπασμένων από τη RAF. Oi Βέλγοι είχαν συμφω­

νήσει από τη δεκαετία του 1920 σε αυτή την προ­

οπτική αλλά από το 1936 δήλωναν ουδέτεροι και,

κατά συνέπεια, απρόθυμοι να επιτρέψουν τέτοια

σχέδια.

Σε κάθε περίπτωση οι Γάλλοι φρόντισαν να ε­

ξασφαλίσουν μεγάλο μέρος των συνόρων τους

από αιφνιδιαστική επίθεση, κατασκευάζοντας μια

σειρά από εντυπωσιακά αμυντικά έργα που έμει­

ναν γνωστά ως «La Ligne Maginot» (=Γραμμή «Μα-

ζινό»), από το όνομα του Γάλλου υπουργού Αμυ-

Oi επ ικεφαλής των στρατιωτικών δυνάμεων των Συμμάχων. Από τα αριστερά προς τα δεξιά: ο στρατάρχης - λόρδος Εντμουντ Αϊρονσαϊντ, επικεφαλής του Αυτοκρατορικού Γενικού Επιτελείου της Βρετανίας, ο στρατηγός Μορίς Γκαμελέν, ανώτατος δ ιο ικητής των συμμαχικών δυνάμεων, ο στρατηγός Αλφόνς Ζοζέφ Ζωρζ, δ ιο ικητής του Βορειοανατολικού Μετώπου, και ο σ τρ α τη γό ς -λό ρ δ ο ς Γκορτ, δ ιο ικητής του ΒΕΣ.

O επικεφαλής της OKH, αντιστράτηγος Φραντς Χάλντερ.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΓΙΟΛΕΜΟΥ 27

Page 28: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

ί S M

ί) RICHARD J. CARUANA

Βρετανικό τρ ιθέσ ιο ελαφρύ βομβαρδιστικό Fairey Battie Mk I μ ε κωδικό K 9324ΛΗΑ-Β, της No 218 Μοίρας, στη Γ ιλλ ία τον Απρίλιο του 1940. Oi άνω επ ιφάνειες ε ίναι βαμμένες με dark earth και dark green και οι κάτω μ ε μαύρο. Oi κωδικοί της Μοίρας ε ίναι βαμμένοι με medium sea grey, ενώ ο κωδικός σειράς επαναλαμβάνεται με μαύρο χρώμα στο άνω μέρος του κάθετου σταθερού. To Fairey Battie M k l δ ιέθ ε τε κινητήρα Meriin I που του επέτρεπε να αναπτύσσει μέγ ισ τη ταχύτητα 388 km/h. To εκπέτασμα των πτερύγων ήταν 16,46 m, το μήκος 12,93 m και το ύψος 4,57 m. O μόνιμος οπλισμός αποτελε ίτο από δύο πολυβόλα των 0,303 in. To αεροπλάνο μπορούσε να φ έρε ι βόμβες συνολικού βάρους 454 kg στις π τέρυγες. Στην αρχή του πολέμου η β Α Γ δ ιέ θ ε τε Ι.ΟΟΟπερίπου Battle, πολλά από τα οποία καταρρίφθηκαν στη Γαλλία το 1940. Τα υπόλοιπα αποσύρθηκαν μέσα σε έξ ι μήνες, δ ιό τι οι επιδόσεις και ο οπλισμός τους ήταν ανεπαρκή. Τα βρετανικά πληρώματα κατά τη Μάχη της Γαλλίας επέδειξαν γενναιότητα και αυτοθυσία προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν τους Γερμανούς. Πολλά πληρώματα τιμήθηκαν, τα περισσότερα από αυτά μετά θάνατον (εικονογράφηση για τ ις Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ: Richard J. Caruana/επ ιμ έλε ια ιστορικών στοιχείων: Σ τέλ ιος Δεμηράς).

ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΠΤΥΧΕΣ

• O επισμηναγός Ραϊνμπέργκερ, που ενεπλάκη στο περιστατικό της αποκάλυψης των σχεδίων της «Κίτρινης Περίπτωσης», υπέπε­σε σε σοβαρό σφάλμα ασφαλείας προκαλώντας, λόγω αμέλειας, μεγάλο πρόβλημα στον σχεδιασμό της επιχείρησης. Πρόσφατα νυμφευμένος, προτίμησε να ταξιδέψει από το Βερολίνο προς την Κολωνία με το (μοιραίο) αεροσκάφος και όχι με τραίνο, όπως επέ­βαλλαν οι κανονισμοί ασφαλείας. O λόγος ήταν η επιθυμία του να μείνει περισσότερο χρόνο με τη σύζυγό του. To περιστατικό προ- κάλεσε την οργή του Χίτλερ, η οποία ξέσπασε στον διοικητή του 2ou Αεροπορικού Στόλου, πτέραρχο Χέλμουτ Φέλμυ, καθώς τα έγ­γραφα που μετέφερε ο επισμηναγός Ραϊνμπέργκερ σχετίζονταν με αυτό τον σχηματισμό. O Φέλμυ αντικαταστάθηκε από τον ικανότα­το πτέραρχο Αλμπερτ Κέσελρινγκ.• O Γάλλος υπουργός Αμυνας κατά τις περιόδους 1922-24 και 1929-32, Αντρέ Μαζινό, το όνομα του οποίου έφερε η ομώνυμη α­μυντική γραμμή, είχε υπηρετήσει και διακριθεί κατά τον A' Παγκό­σμιο πόλεμο. Συγκεκριμένα, είχε προαχθεί επ’ ανδραγαθία σε λο- χία και τιμήθηκε με την ανώτερη στρατιωτική διάκριση της Γαλλίας, το Medaille Militaire (Στρατιωτικό Μετάλλιο). Τραυματίστηκε στο πόδι κατά τις μάχες γύρω από το Βερντέν, με αποτέλεσμα να χω­λαίνει για την υπόλοιπη ζωή του. H επιμονή του να κατασκευαστεί η περίφημη οχυρωματική γραμμή, ήταν η αιτία που τελικά το όνο­μά του δόθηκε σε αυτήν. Απεβίωσε έχοντας προσβληθεί από τυ­φοειδή πυρετό, τον Ιανουάριο του 1932, χωρίς να δει τα έργα να ο­λοκληρώνονται. To έργο συνέχισε ο διάδοχός του, Πωλ Πενλεβέ. To 1966 δημιουργήθηκε μνημείο κοντά στο Βερντέν, προς τιμή του Μαζινό.• O αντιστράτηγος Γκύντερ «Χανς» φον Κλούγκε κέρδισε το προ- σωνύμιο «Χανς» λόγω της εξυπνάδας του. Στα γερμανικά «klug» σημαίνει έξυπνος, συνεπώς το «έξυπνος Χανς» αποτελούσε λογο­παίγνιο, θυμίζοντας το προσωνύμιο ενός... αλόγου που έζησε στις αρχές του 20ού αιώνα και υποτίθεται ότι μπορούσε να κάνει αριθ­

μητικές πράξεις!• Oi Ολλανδοί πολίτες αιφνιδιάστηκαν τόσο πολύ από τη γερμανι­κή επίθεση, ώστε εκτυλίχθηκαν μερικές κωμικοτραγικές σκηνές. Ενα τραμ στο Φάλκενμπουργκ πέρασε μέσα από το πεδίο της μά­χης κτυπώντας δαιμονισμένα το καμπανάκι του, ενώ οι επιβάτες παρακολουθούσαν τα τεκταινόμενα με έκδηλο ενδιαφέρον. Αργό­τερα το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε με πρωταγωνίστρια μια νεαρή ποδηλάτισσα. Και οι δύο πλευρές έπαυσαν τα πυρά για να περάσει.• To απόγευμα της 14ης Μαϊου ο χειρουργός φαν Στάβερεν βρι­σκόταν στο νοσοκομείο του Μπέργκβεγκ και περιποιείτο θύματα της επιδρομής της Luftwaffe στο Ρότερνταμ, όταν του έφεραν ένα- διάσημο - επείγον περιστατικό. Λίγο πριν, την ίδια ημέρα, ο αντι­στράτηγος Κούρτ Αρτουρ Μπένο Στούντεντ, ενώ βρισκόταν στο Ρότερνταμ για να διαπραγματευθεί την παράδοση της πόλης, τραυματίστηκε σοβαρά στη δεξιά πλευρά του μετώπου πιθανώς από φίλια πυρά (κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων άκουσε θορύβους μάχης και είχε βγει στο παράθυρο για να δει τι συνέβαι- νε. Εκεί τον βρήκε μια αδέσποτη σφαίρα, μάλλον γερμανική). O φαν Στάβερεν εργάστηκε υπεύθυνα υπό το βλέμμα της συνοδείας του αντιστρατήγου και έσωσε τη ζωή του Γερμανού αξιωματικού. O Στούντεντ χρειάστηκε οκτώ μήνες για να αναρρώοει και πάντα έ­λεγε ότι χρωστούσε τη ζωή του στον φαν Στάβερεν. O χειρουργός, από την πλευρά του, ομολόγησε ότι πέρασε από το μυαλό του η ι­δέα να αφήσει τον Στούντεντ να πεθάνει, πραγματοποιώντας κά­ποιο «λάθος» στην επέμβαση, όμως τελικά ο όρκος του Ιπποκράτη υπερίσχυσε στην ψυχή του.• O λοχαγός Φριτς Πράγκερ, διοικητής του 2ou Τάγματος του 1ου Συντάγματος Αλεξιπτωτιστών, αποτελούσε την επιτομή του επίμο­νου μαχητή. Av και είχε υποβληθεί σε εγχείρηση δέκα ημέρες πριν από το άλμα στην Ολλανδία, ακολούθησε τους άνδρες του. Μαζί κατέλαβαν και κράτησαν τη γέφυρα στο Μοερντάικ, μέχρι να φθά- σουν ενισχύσεις. O Πράγκερ τραυματίστηκε στην Ολλανδία αλλά

28 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 29: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

© RICHARDJ. CARUANA

Γερμανικό δ ικ ινητήριο τε τραθέσ ιο βομβαρδιστικό αεροσκάφος DornierDo 17Z της 9ης Μοίρας της 76ης Πτέρυγας, στο Κορμέιγ αν Β εξέν της Γαλλίας τον Ιούλιο του 1940. H παραλλαγή είνα ι RLM 70Γ71/65, με κίτρινο στους κώνους των ελίκων, στη λωρίδα στην άτρακτο και στον κωδικό E. Είχε εκπέτασμα 18 m, μήκος 15,79 m και ύψος 4,56 m. Δ ιέ θ ε τε δύο κινητήρες BMW Bramo 323P Fafnir των 1.000 hp, που του επέτρεπαν να αναπτύσσει μέγ ισ τη ταχύτητα 410 km/h. O οπλισμός του απ οτελε ίτο από έξ ι πολυβόλα των7.92 m, ως δέκα βόμβες SD 50 των 50 kg στην εμπρόσθια αποθήκη και δύο βόμβες SD 250 των 250 kg στο οπίσθιο τμήμα. Ελαβε μέρος στη Μάχη της Γ ιλλ ίας . όπου ο σταθερός οπλισμός του αποδείχθηκε ανεπαρκής για την αντιμετώπιση των συμμαχικών καταδιωκτικών (εικογράφηση για τις Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ: Richard J. Caruana/επ ιμ έλε ια ιστορικών στοιχείων: Σ τέλ ιος Δεμηράς).

συνέχισε απτόητος, λαμβάνσντας μέρος σε επιχειρήσεις κοντά στο Νάρ6ικ. Tov Μάιο του 1940 τιμήθηκε με τον Σταυρό των Ιππο­τών. Δυο μήνες αργότερα προήχθη σε ταγματάρχη και ανέλαβε τη διοίκηση του 2ou Τάγματος του 3ou Συντάγματος Αλεξιπτωτιστών.• H μυστικότητα με την οποία προετοιμαζόταν το Απόσπασμα Εφόδου Κοχ ήταν τέτοια, ώστε οι άνδρες του είχαν υπογράψει και ένα έντυπο στο οποίο υπόσχονταν ότι θα τηρούσαν εχεμύθεια. H υπογραφή αυτή δεν ήταν τυπική γραφειοκρατική διαδικασία. To τε­λευταίο το διεπίστωσαν με ζοφερό τρόπο δύο άνδρες που αποδεί­χθηκαν «φλύαροι» με τη γυναικεία συντροφιά τους, σχετικά με την εκπαίδευση για την αποστολή την οποία είχαν αναλάβει. Συνελή- φθησαν, δικάστηκαν από στρατοδικείο και καταδικάστηκαν σε θά­νατο με συνοπτικές διαδικασίες, ωστόσο έλαβαν χάρη μετά την ε­πιτυχία της επιχείρησης.• Μέσα στην ένταση της μάχης ένας αλεξιπτωτιστής φαινόταν να βρίσκεται στον κόσμο του. O Ερνστ Γκρέχτσα είχε ανέβει πάνω στην κάννη ενός πυροβόλου που εξείχε από τον θόλο ενός πυργί­σκου και καθόταν αμέριμνος, ενώ ο θόλος περιστρεφόταν. H ηρε­μία του οφειλόταν στο υδροδοχείο του, το οποίο είχε γεμίσει με ρούμι. Αφού κατανάλωσε το περιεχόμενο του υδροδοχείου απο­λάμβανε μεθυσμένος το θέαμα της μάχης. Είναι περιττό να ειπω­θεί το τι άκουσε μετά τη μάχη από τους ανωτέρους του. Λόγω της συμπεριφοράς Tou, ήταν ο μόνος αλεξιπτωτιστής που δεν τιμήθη­κε με τον Σιδηρού Σταυρό Α’ Τάξης αλλά με αυτόν της B’ Τάξης. Tov επόμενο Μάιο ο Γκρέχτσα ήταν ένας από τις χιλιάδες των αλε­ξιπτωτιστών που σκοτώθηκαν στην Κρήτη.• O στρατηγός Αντρέ Μποφρ, γνωστός θεωρητικός στον τομέα της στρατηγικής και ανώτατο στέλεχος του NATO τη δεκαετία του 1960, το 1940 υπηρετούσε στο γαλλικό Γενικό Επιτελείο, σε ηλικία 38 ετών. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του, ο στρατηγός Ζωρζ κατέρ- ρευσε σε μια καρέκλα και ξέσπασε σε λυγμούς, όταν πληροφορή- θηκε ότι οι Γερμανοί εισχώρησαν στα μετόπισθεν της συμμαχικής

παράταξης, στο Σεντάν. O στρατηγός Ζοζέφ Εντουόρ Α ιμέΝτου- μένκ, υφιστάμενος του Ζωρζ και μέλος του Ανώτατου Πολεμικού Συμβουλίου, προσπάθησε να αποφορτίσει την ατμόο αιρα, θυμί­ζοντας στον Ζωρζ ότι τέτοια γεγονότα είναι συχνά σε έναν πόλεμο. Τότε ο απαρηγόρητος Ζωρζ εξήγησε με λεπτομέρειες τη δεινή θέ­ση του 10ου Σώματος, του αντιστρατήγου Γκρανσάρ, καθώς οι Γερ­μανοί είχαν προωθηθεί αρκετά, δυτικά του Μεύση. O μόνος που έ­σπασε την αμήχανη σιωπή ήταν ο Ντουμένκ, παρακινώντας τους εμβρόντητους παριστάμενους να μελετήσουν τους χάρτες ώστε να βρουν την καλύτερη δυνατή λύση.• O λοχίας του Μηχανικού Χανς Ρούμπαρτ υπηρετούσε σε μονάδα μηχανικού της 10ης Μεραρχίας Πάντσερ. Ενώ διέσχιζε τον Μεύση κοντά στο Σεντάν, διεπίστωσε ότι η ομάδα του είχε υπερφορτώσει τη λέμβο στην οποία επέβαιναν. Αμέσως διέταξε τους άνδρες του να πετάξουν στο νερό τον εξοπλισμό για το σκάψιμο ορυγμάτων λέγοντας: «Δεν μας χρειάζεται το σκάψιμο! Είτε περνάμε απέναντι είτε αυτό θα είναι το τέλος μας». H μονάδα του είχε μεγάλες απώ­λειες: από τους11 άνδρες του οι έξι ήταν νεκροί και οι τρεις τραυ­ματίες. H ομάδα ολοκλήρωσε την αποστολή της εξουδετερώνο­ντας τέσσερα πολυβολεία και συνέβαλε τα μέγιστα στην εξάλειψη της εχθρικής αντίστασης. O ίδιος ο Ρούμπαρτ προήχθη σε ανθυ- πολοχαγό επ’ ανδραγαθία στο πεδίο της μάχης και τιμήθηκε με τον Σταυρό των Ιπποτών του Σιδηρού Σταυρού.• To γεγονός ότι το Σύνταγμα «Grossdeutschland» είχε συμμετά- σχει περισσότερο σε παρελάσεις παρά σε μάχες, μολονότι είχε τη φήμη του επίλεκτου, προκάλεσε ένα στοίχημα μεταξύ του διοικη­τή του, κόμη Γκέρχαρντ Χέλμουτ Ντέτλοφ φον Σβέριν, και του Γκουντέριαν, ως προς το κατά πόσο το σύνταγμα θα μπορούσε να ανταποκριθεί σε σοβαρά πολεμικά καθήκοντα. O νικητής θα ελάμ- βανε ένα κιβώτιο με σαμπάνιες. O Σβέριν, αποφασισμένος να κερ­δίσει το στοίχημα, εκπαίδευσε σκληρά τη μονάδα του τον Απρίλιο του 1940.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 29

Page 30: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Αυτοκινούμενο πυροβόλο slG 33

(schweres Infanterie Geschutz - βαρύ

πυροβόλο πεζικού) με διαμέτρημα 15cm

(σύμψωνα με το γερμανικό σύστημα

μέτρησης). Τα συγκεκριμένα οπλικά

συστήματα κατασκευάζονταν με βάση το σκάφος του

PzKpfw I και εμφανίστηκαν για

πρώτη φορά κατά τη γερμανική εισβολή

στη Δύση.

νας κατά τις περιόδους 1922-24 και 1929-32, Αντρέ

Μαζινό. Επιδίωξή τους ήταν να αποφύγουν τα πα­

θήματα του παρελθόντος, ειδικά των ετών 1914-

16, οπότε οιγερμανικές επιθέσεις τους οδήγησαν

στο χείλος της καταστροφής. Με τα έργα αυτά οι

επαρχίες της Αλσατίας και της Λοραίνης, που εί­

χαν αποσπασθεί από τη Γερμανία, θωρακίζονταν

σε μήκος που υπερέβαινε τα 300 χιλιόμετρα, από

το Βέλγιο μέχριτην Ελβετία.

To μέγεθος των οχυρώσεων και τα στοιχεία του όλου έργου, προκαλούσαν δέος. Χρειάστη­

καν περίπου δέκα χρόνια για να ολοκληρωθεί,

από το 1928 έως το 1938, και κόστισε πέντε δισε­

κατομμύρια φράγκα. Κάλυπτε αμέτρητα χιλιόμε­

τρα με αλλεπάλληλες αμυντικές ζώνες που περιε-

λάμβαναν υπέργεια και υπόγεια οχυρά, αντιαρμα­

τικές τάφρους, πυροβολεία καιπολυβολεία, κατα­

ΜΟΡΙΣ ΓΚΑΜΕΛΕΝ

Γεννήθηκε στη Γαλλία το 1872, καταγόμενος από οικογένεια με στρατιω­τική παράδοση. Σπούδασε στη φημισμένη Στρατιωτική Ακαδημία Σαίν Συρ, από την οποία αποφοίτησε το 1891 πρώτος από την τάξη του. Αρχικά υπηρέ­τησε ως αξιωματικός του Πεζικού στην Αλγερία, πριν γίνει μέλος του επιτε­λείου του στρατηγού Ζοφρ, από το 1905 έως το 1911. Εξελίχθηκε σε σημα­ντικό συνεργάτη του Ζοφρ. Στις αρχές του Α ’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν επι­κεφαλής του επιτελείου. Στα θετικά του περιλαμβάνεται η επιτυχής αναχαί­τιση των Γερμανών κατά τη μάχη του Μάρνη. Από το 1917 έως το τέλος του πολέμου είχε τη διοίκηση της 9ης Μεραρχίας, με την οποία και διακρίθηκε. Μετά το τέλος του πολέμου μετέβη στη Βραζιλία και στη Συρία, για μια σειρά από αποστολές. To 1931, μετά την επιστροφή του στη Γαλλία, ανέλαβε τη δι­οίκηση του Γενικού Επιτελείου του Γαλλικού Στρατού. Τέσσερα χρόνια αργό­τερα ήταν επικεφαλής του Στρατού. Πριν από τον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο προ­σπάθησε να εκσυγχρονίσει τον Γαλλικό Στρατό, αλλά παρέμεινε πεισματικά προσηλωμένος στη γραμμή «Μαζινό» και στις ιδέες του προηγούμενου πολέ­μου. Ως ανώτατος διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων τήρησε παθητική στάση, χωρίς να μπορεί να κατηγορηθεί ως αποκλειστικός υπεύθυνος της ήτ­τας. Πάντως κατηγορήθηκε γΓ αυτήν και αντικαταστάθηκε στις 19 Μαϊου 1940 από τον στρατηγό Μαξίμ Βεϋγκάν. H ειρωνεία είναι ότι ο Γκαμελέν συ- νελήφθη και δικάστηκε, κατά την περιβόητη «Δίκη του Ριόμ», από την κυβέρ­νηση του Βισύ για την αποτυχία του, μαζί με άλλα εξέχοντα στελέχη της Τρί­της Γαλλικής Δημοκρατίας, όπως ο Εντουάρ Νταλαντιέ. Αντιμετώπισε με πε­ριφρόνηση το δικαστήριο και αργότερα μεταφέρθηκε στη Γερμανία, ως αιχ­μάλωτος. Μετά τον πόλεμο δημοσίευσε τα απομνημονεύματά του. Πέθανε το 1958.

φύγια, υπόγειες εγκαταστάσεις και διαβάσεις,

θωρακισμένους ανυψούμενους πυργίσκους πο­λυβόλων καιπυροβόλων, σύγχρονα συστήματα ε-

ξαερισμού, άνετους κοιτώνες, μικρά ηλεκτροκί­

νητα τραίνα με βαγονέτα μεταφοράς προσωπικού και εφοδίων. Χρειάστηκαν 1,5 εκατομμύρια κυβι­

κά μέτρα τσιμέντου, ενισχυμένου από 150.000

τόννους χάλυβα, 450 χιλιόμετρα δρόμων και σιδη­

ροτροχιών και ένα σύστημα σηράγγων που έφθα­

νε τα 100 χιλιόμετρα. Απαιτσύντο 400.000 περίπου

άνδρες για να επανδρώσουν όλες τις θέσεις, ό­

μως οι Γάλλοι υπολόγιζαν ότι με τη γραμμή «Μαζι-

νό» εξοικονομούσαν προσωπικό και ήταν πιο α­

σφαλείς. To έργο επέβλεψε η Commission

d'Organisation des Regions Fortifiees - CORF (Επι­τροπή Οργάνωσης Οχυρών Περιοχών). Αρχικώς

σχεδιάστηκε η κάλυψη της μεθορίου με τη Γερμα­

νία, όμως μετά την ανακοίνωση της ουδετερότη­

τας των Βέλγων καλύφθηκε - όχι με την ίδια σχο­λαστικότητα - και το μεγαλύτερο μέρος των συνό­

ρων με το Βέλγιο.

Τα βασικά αμυντικά έργα των Ολλανδών προ­

στάτευαν κυρίως τις πόλεις Αμστερνταμ, Ρότερ-

νταμ, Χάαρλεμ, Ντόρτρεχτ και Χάγη και ονομάζο­

νταν «Vesting Holland» (=Φρούριο Ολλανδία). Oi ε­

πόμενες αμυντικές γραμμές προς τα ανατολικά ή­

ταν η γραμμή «Γκρέμπε», ανάμεσα στη λίμνη που

σχηματίζεται από τον ποταμό Ιγσελ και στον pou

του Κάτω Ρήνου, και η γραμμή «Πέελ-Ράαμ», με­ταξύ του ποταμού Μάας και των συνόρων με το

Βέλγιο. Oi Ολλανδοί μπορούσαν ακόμα να κατα­

φύγουν και στο μέτρο των τεχνητών πλημμυρών

ή να στηριχθσύν στα αμέτρητα κανάλια τους για

να σταματήσουν τον προελαύνοντα εχθρό.

Από την πλευρά τους οι Βέλγοι βάσιζαν την ά­

μυνά τους σε δύο εδαφικά χαρακτηριστικά που

λειτουργούσαν ως φυσικά κωλύματα: στη διώρυ­

γα του Αλβέρτου, από την Αμβέρσα ως το Μάα-

στριχτ, και στον ποταμό Μεύση. Επιπλέον μπο­

ρούσαν να βασίζονται στο οχυρό Εμπέν Εμαέλ,

που βρισκόταν βόρεια της Λιέγης, πάνω στη δια­

σταύρωση της διώρυγας του Αλβέρτου με τον πο­

ταμό Μεύση. H κατασκευή του οχυρού ολοκληρώ­

θηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1930. Oi Βέλγοι

ανέπτυξαν τις αμυντικές τους θέσεις ανεξάρτητα

από τους γείτονές τους, όταν ο βασιλιάς Λεοπόλ-

δος κήρυξε την ουδετερότητα της χώρας, το

1936. Oi βασικές οχυρωμένες θέσεις βρίσκονταν

στη Λιέγη και στο Ναμύρ και ήταν γνωστές ως

«Οχυρή Θέση Λιέγης» (Position Fortifiee de Liege)

και «Οχυρή Θέση Ναμύρ» (Position Fortifiee de

Namur). H αμυντική γραμμή στη Βαβρ ήταν γνω­

στή ως γραμμή «KW», (από το χωριό Κόνινγκσχού-

ικτ ως την πόλη της Βαβρ).

Oi Βέλγοι δεν διέθεταν ένα τόσο πολύπλοκο

αμυντικό συγκρότημα όπως η γραμμή «Μαζινό»,

όμως μπορούσαν να υπερηφανεύονται ότι κατα-

30 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 31: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

σκεύασαν ένα από τα πιο ισχυρά φρούρια που εί­

χαν κατασκευασθεί ως τότε, το Εμπέν Εμαέλ. To

οχυρό αυτό ήταν εξοπλισμένο με δύο πυροβόλα

των 120 mm, 16 πυροβόλα ταχείας βολής των 75

mm, πολλά πολυβόλα, διέθετε δε εξαιρετικά πε­

δία πυρός. Επιπλέον τα ενισχυμένα του τοιχώμα­

τα μπορούσαν να αντέξουν στα πυρά συμβατικών

πυροβόλων. Oi περιστρεφόμενοι θόλοι που φιλο­

ξενούσαν τα πυροβόλα ή χρησίμευαν ως παρατη­

ρητήρια, ήταν ανασυρόμενοι και θωρακισμένοι,

ενώ ισχυροί προβολείς εξασφάλιζαν την παρατή­

ρηση τη νύκτα. H πλευρά που έβλεπε προς τη διώ­

ρυγα του Αλβέρτου είχε εφοδιασθεί με αντιαρμα­τικά των 60 mm. To οχυρό επανδρωνόταν από

φρουρά 1.400 ανδρών, όμως δεν διέθετε σύγχρο­

νο και αξιόπιστο σύστημα επικοινωνιών.

Στις 10 Ιανουαρίου 1940 συνέβη ένα περιστα­

τικό που άλλαξε ριζικά τον σχεδιασμό των Γερμα­

νών. Ενα μικρό αεροσκάφος το οποίο μετέφερε

τον επισμηναγό Ραϊνμπέργκερ, επιτελικό αξιωμα­

τικό της Luftwaffe, εξάντλησε τα καύσιμά του και

αναγκάσθηκε να προσγειωθεί σε βελγικό έδαφος,

κοντά στο Μέχελεν (ή Μαλίν), όταν ο κυβερνήτης

του, επισμηναγός Χένμανς, έχασε τον προσανα­τολισμό του λόγω ομίχλης ενώ πετούσε προς την

Κολωνία. O Ραϊνμπέργκερ μετέφερε αντίγραφα ο­

ρισμένων σχεδίων της επιχείρησης. Οταν συνελή-

φθη από τους Βέλγους προσπάθησε να τα κάψει, όμως απέτυχε και μερικά από αυτά κατέληξαν

στα χέρια των Συμμάχων. H επιχείρηση έπρεπε να

επανασχεδιαστεί. Ωστόσο μερικά στοιχεία των

προηγούμενων σχεδίων δεν μεταβλήθηκαν, παρά την αποκάλυψή τους.

O Μανστάιν συναντήθηκε στο στρατηγείο της

Ομάδας Στρατιών του Ρούντστεντ, στην πόλη Κό-

μπλεντς, με τον συνταγματάρχη Ρούντολφ Σμού-

ντ, προσωπικό σύνδεσμο του Χίτλερ με τον Στρα­

τό, και του εξέθεσε το σχέδιο. O φύρερ ενημερώ­

θηκε γ ι’ αυτό στις αρχές Φεβρουαρίου και ζήτησε

να συναντήσει τον εμπνευστή του. Στις 13 Φε­

βρουαρίου ενημέρωσε τον αντιστράτηγο Γιόντλ

ότι σκεπτόταν να επιχειρήσει διείσδυση στην πε­ριοχή του Σεντάν με μαζική χρήση τεθωρακισμέ­

νων μονάδων. H συνάντηση έγινε στις 17 Φεβρου­

αρίου στο Βερολίνο, με πρόσχημα ένα δείπνο

προς τιμή των αξιωματικών οι οποίοι είχαν αναλά- βει πρόσφατα τη διοίκηση σωμάτων στρατού. O

Χίτλερ ενθουσιάστηκε. Αλλωστε δεν είχε μείνει ι­

κανοποιημένος από τις προτάσεις του Χάλντερ. To σχέδιο του Μανστάιν, το οποίο είχε και την υ­

ποστήριξη του Ρούντστεντ, διέθετε πολλά κοινά

στοιχεία με αυτό που είχε στο μυαλό του ο ίδιος ο

Χίτλερ. Μετά το περιστατικό του Μέχελεν, το

σχέδιο του Μανστάιν έδινε την ποθητή εναλλα­

κτική λύση. O Χίτλερ υιοθέτησε τις προτάσεις του

ευφυούς αντιστρατήγου και διέταξε τον Χάλντερ

να προσαρμόσει τον σχεδιασμό της επιχείρησης

ΧΑΪΝΤΣ ΒΙΛΧΕΛΜ ΓΚΟΥΝΤΕΡΙΑΝ

O «γρήγορος Χάιντς» γεννήθηκε στην πόλη Κούλμ της Δυτικής Πρωσίας το 1888. Από τα 13 έως τα 19του χρόνια φοίτησε σε στρατιωτικά σχο­λεία. To 1907 κατετάγη στο 10ο Τάγμα Κυνηγών, το οποίο διοικούσε ο πατέρας του. To 1911 υπηρέ­τησε στο 3o Τάγμα Τηλεγράφων και μπόρεσε να ε­κτιμήσει την σξία των επικοινωνιών για έναν στρα­τό. Συχνά διαφωνούσε με τις απόψεις των ανωτέ- ρων του. O A' Παγκόσμιος Πόλεμος του έδωσε την ευκαιρία να επεξεργαστεί τις θεωρίες του υπηρε­τώντας ως επιτελικός αξιωματικός ή στις Διαβιβά­σεις. Τελείωσε τον πόλεμο ευρισκόμενος στη στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών. Μεταπολεμι­κά μελέτησε ξένους θεωρητικούς του πολέμου κι­νήσεων, όπως ο Φούλερ, ο Λίντελ Χαρτ και ο ντε Γκωλ, μεταφράζοντας μάλιστα τα έργα τους στα γερμανικά. Επειτα από εξαντλητική δοκιμή των θεωριών του μέσα από πολεμικά παίγνια που διεξάγονταν ακόμη και με άρ­ματα από χαρτόνι, συγκέντρωσε το απόσταγμα των ιδεών του στο βιβλίο του «Achtung-Panzer!» (=Προσοχή - Τεθωρακισμένα!), το 1936-1937. To έργο αυ­τό δίκαια θεωρήθηκε η «Βίβλος» του blitzkrieg. Oi γερμανικές τεθωρακισμέ­νες μονάδες οργανώθηκαν τη δεκαετία του 1930 χάρη στη φροντίδα του στρατηγού Λούτζ και του επιτελάρχη του, συνταγματάρχη Γκουντέριαν. Υπερβαίνοντας πολλά εμπόδια, ο Γκουντέριαν κατόρθωσε να επιβάλει στους αντιδραστικούς «σοφούς» του Επιτελείου τις ιδέες του σχετικά με την οργά­νωση των τεθωρακισμένων, τις οποίες δικαίωσε αυτοπροσώπως διοικώντας το 19ο Σώμα στη Γαλλία.

«Κίτρινη Περίπτωση» σε αυ­

τές.

Στις 24 Φεβρουαρίου ήταν

έτοιμη η «Aufmarschanweisung

No 4, Fall Gelb» (Οδηγία αριθ­

μός 4 για την επιχείρηση «Κί­

τρινη Περίπτωση»), 0 Χάλντερ

προσπάθησε να μετριάσει τις

ριζοσπαστικές ιδέες του Μαν­

στάιν, με αποτέλεσμα να προ­

βλέπει παράλληλη προέλαση μονάδων τεθωρακισμένων και

μονάδων πεζικού πέντε ημέ­

ρες αφότου εξασφαλίζονταν

τα προγεφυρώματα στον πο­

ταμό Μεύση. Παρόλα αυτά, υ­

πήρχαν ακόμη αντιρρήσεις

σχετικά με τους κινδύνους

που θα εμπεριείχε μια τέτοια τολμηρή κίνηση, αλλά και σχε-

O δ ιο ικητής της Ομάδας Στρατιών «Α», στρατηγός Γκερντ φον Ρούντστεντ.

τικά με τα προβλήματα εφοδιασμού τα οποία θα

αντιμετώπιζε.

Oi Γερμανοί συγκέντρωσαν τρεις Ομάδες

Στρατιών (Heeresgruppe), 7.500 πυροβόλα, 2.500

άρματα και πάνω από 3.500 μαχητικά αεροσκάφη,

χωρίς να υπολογίζονται τα μεταγωγικά. H Ομάδα

Στρατιών «Α» του στρατηγού Γκερντ φον Ρού­

ντστεντ, που θα ανελάμβανε το περιβόητο «κτύ­

πημα του δρεπανιού», την κρίσιμη και βασική επι-

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 31

Page 32: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Σχεδ

ίαση

χά

ρτη:

Γεω

ργία

Λο

υκά/

Εκδό

σεις

ΠΕ

ΡΙΣΚ

ΟΠΙΟ

20

07

H γερμανική επίθεση στη Γαλλία και τ ις Κάτω Χώρες.

Β Ρ Ε Τ Α Ν Ι Α

Ρότερνταμ

ιυνκερκη

Βρυξέλλε%%'

4η Στρατιά7η Γαλ Στρατιά

Νχινάν

Ιη Γαλ Στρατιά <

16η ΣτρατιάA O V E E M B O Y R fT(9η Γαλ Στρατιά

Ιη Στρατιά2η Γαλ Στρατιά [j.

3η Γαλ Στρατιά ^Ραμμη «Μαζϊνο»' ~*ΤΚ'.>

4η Γαλ Στρατιά

5 η Γαλ Στρατιά

Ο Λ Λ Α Ν Δ Ι Α

XXXX

^18η Στρατιά

XXXXX

Ομάδα Στρατιών «B»

XXXX

6η Στρατιά

M ^ ^ 12η Στρατιά t X ^ | ίο ΜΚΣΣ ^m Ομάδα Στρατιών «Α»

XXXXX

Ιη Γαλ Ομάδα Στρατιών

XXXXX

Ομάδα Στρατιών «C»

XXXXΓαλΣτρατιών EXl 7η Στρατιά

XXXXX „ * ^ * H \ _ ^ ^ " rV ' ^ T j 8η Γαλ Στρατψ .^0ζ^~ — ~

3η Γαλ /^ - ' r ’Ομάδα Στραιιών ’ "~i

Ε Λ Β Ε Τ Ι Α

ΒΕΣ: Βρπανικο Εκαφατευτικά Σώμα ΟΣ: Ομάδα Στρατιών ΜΚΣΣ: Μηχανοκίνητο Σώμα Στρατού Γαλ: Γαλλικη Γερ: Γερμανική

32 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 33: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γερμανικό δικινητήριο τε τραθέσ ιο μέσο βομβαρδιστικό HeinkeIHe 111Ρ-2με κωδικό «A1+FT'», της 9KG 53 της Λεγεώνας «Κόνδωρ», που υπηρέτησε στη βόρεια Γ ιλλ ία το καλοκαίρι του 1940. Φέρει τρίχρωμη παραλλαγή από RLM 70 και RLM 71 στις άνω επιφάνειες και RLM 65 στις κάτω. Με gelb 03 ε ίναι βαμμένοι οι κώνοι των ελίκων, το πηδάλιο του κάθετου σταθερού και το γράμμα «F» στον κωδικό. To He 111P-2 δ ιέθ ε τε δύο κινητήρες DB 601A των 1.150 hp και ανέπτυσσε μέγ ισ τη ταχύτητα 390 km/h. Είχε εκπέτασμα 22,6 m, μήκος 16,4 m και ύψος 4 m. O αμυντικός οπλισμός του αποτελε ίτο από τέσσερα-πέντε πολυβόλα MG 15 των 7,92 mm. Μπορούσε να φ έρε ι φορτίο βομβών βάρους 1.500 kg. To αεροπλάνο αυτό πρωτοπέταξε στα μέσα της δ εκαετ ίας του 1930 και έλαβε το βάπτισμα του πυρός κατά τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο. Λίγο πριν από την έναρξη του B ’ ΠΠ η Luftwaffe δ ιέθ ε τε 789 He 111 κατανεμημένα σε 21 σμηναρχίες και μ ια μοίρα (400 He 111P και 389 He 111H). Για την επίθεση στη Γαλλία και στις Κάτω Χώρες, στις 10 Μαϊου 1940, ο 2ος και ο 3ος Αεροπορικός Στόλος δ ιέθεταν 1.120δικινητήρια βομβαρδιστικά, από τα οποία τα μισά ήταν He 111. O τύπος χρησιμοποιήθηκε κα θ ’ όλη τη διάρκεια του B ’ ΠΠ, αν και μ ετά το 1942θεωρείτο παρωχημένος σε σχέση με τα συμμαχικά αεροπλάνα (εικονογράφηση για τ ις Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ: Richard J. Caruana/επ ιμ έλε ια ιστορικών στοιχείων: Σ τέλ ιος Δεμηράς).

Γερμανικό ελαφρύ άρμα μάχης PanzerKampfwagen 38 (t) Ausf.B/C τσεχικής κατασκευής, στη Γ ιλλ ία τον Μάιο του 1940. Πρόκειτα ι για το 4o άρμα του 1ου Ουλαμού της 2ης Ιλης του 25ou Συντάγματος Αρμάτων της 7ης Μεραρχίας Πάντσερ, το οποίο πολεμώντας με το 15ο MK Σώμα έφθασε στην περιοχή της Δουνκέρκης μέσω του Βελγίου. Φέρει μονόχρωμη παραλλαγή panzer gray (dunkelgrau RAL 7021). O οπλισμός του απ οτελε ίτο από ένα πυροβόλο KwK 38 (t) L/47,8 των 37 mm και δύο πολυβόλα MG 37(t) των 7,92 mm. Είχε πλήρωμα τεσσάρων ανδρών, μέγ ισ τη θωράκιση 25 mm και ο κ ινητήρας Praga EPA του επέτρεπε να αναπτύσσει μέγ ισ τη ταχύτητα 42 km/h. Από τον Ιανουάριο μέχρι τον Νοέμβριο του 1940παρήχθησαν 325μονάδες του τύπου. Επρόκεπο για ένα εξα ίρετο άρμα, το οποίο ο Ρόμμελ προτιμούσε στα δύσβατα εδάφη. To 1940 ο εξοπλισμός του ήταν ικανοποιητικός. To καλοσχεδιασμένο σκάφος του χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή διαφόρων ειδικών οχημάτων κα θ ’ όλη τη διάρκεια του B ’ ΠΠ. To όχημα υπηρετούσε στον Σουηδικό Στρατό έως το 1974. Τα PanzerKampfwagen 38 (t) Ausf.B και C έλαβαν μέρος στη Μάχη της Γαλλίας το 1940, με την 7η και την 8η Μεραρχία Πάντσερ, ενώ με την 8η πολέμησαν στα Βαλκάνια το 1941 (εικονογράφηση για τις Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ: Δημήτρης Χαδούλας / ισ τορ ική έρ ευ να :Σ τέλ ιο ς Δεμηράς).

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΙΙΟΛΕΜΟΥ 33

Page 34: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γερμανοί στρατιώ τες συντηρούν τον ατομ ικό τους οπλισμό. Δ ιακρίνονται ένα τυφ έκ ιο MauserKar98k, δύο υποπολυβόλα MP 40 και δύο χε ιροβομβίδες Stielhandgranate μ ε τη χαρακτηρ ιστική λαβή. Oi συνδετήρες - γεμ ιστήρες των πέντε φυσιγγίων, στο κέντρο της φωτογραφίας, προορίζονται για το Mauser.

To Char B 1bis ήταν το πιο επίφοβο γαλλικό άρμα, δ ιαθέτοντας ισχυρό πυροβόλο και ανθεκτική θωράκιση. To συγκεκριμένο φέρε ι το προσωνύμιο «Indochine» (Ινδοκίνα) και έχει εγ κ α τα λε ιφ θ ε ί κοντά στο Κουτώ.

θετική ενέργεια δια μέσου των Αρδεννών, περιέ-

λα6ε 45 μεραρχίες, από τις οποίες οι επτά ήταν

τεθωρακισμένες και οι τρεις μηχανοκίνητες. Oi

σχηματισμοί αυτοί διανέμονταν σε τρεις στρα­

τιές, την 4η του αντιστρατήγου Γκύντερ «Χανς»

φον Κλούγκε, τη 12η του αντιστρατήγου Ζίγκμου-

ντ Βίλχελμ Λιστ και τη 16η του αντιστρατήγου

Ερνστ Μπούς. Ενας εξειδικευμένος σχηματισμός,

η Panzergruppe Kleist (Ομάδα Τεθωρακισμένων

Κλάιστ), θα δρούσε αυτόνομα μέχρι την εξασφά­

λιση των προγεφυρωμάτων στον ποταμό Μεύση.

Διοικητής του ήταν ο Πάουλ Αούντβιχ Εβαλντ

φον Κλάιστ και αποτελείτο από το 19ο Μηχανοκί­

νητο Σώμα Στρατού (MK ΣΣ) του αντιστρατήγου

Χάιντς Γκουντέριαν, το 41ο Μηχανοκίνητο ΣΣ του

αντιστρατήγου Γκέοργκ - Χανς Ράινχαρντ και το

14ο Μηχανοκίνητο Σώμα του αντιστρατήγου

Γκούσταβ Αντον φον Βίτερσχάιμ.H Ομάδα Στρατιών «B», με επικεφαλής τον

στρατηγό Φέντορ φον Μποκ, διέθετε 29 μεραρ­

χίες, μεταξύ αυτών τρεις τεθωρακισμένες. Στη

σύνθεσή της ανήκαν η 18η Στρατιά του στρατη­

γού Γκέοργκ φον Κύχλερ και η 6η Στρατιά του

στρατηγού Βάλτερ φον Ράιχεναου. Αποστολή της

ήταν η εισβολή στις Κάτω Χώρες, προκειμένου να

παραπλανηθούν οι Σύμμαχοι και να προελάσουν

βόρεια, ώστε η Ομάδα Στρατιών «Α» να τους αιφ- νιδιάσει από τα μετόπισθεν.

H Ομάδα Στρατιών «C» διοικείτο από τον

στρατηγό Βίλχελμ ρίττερ φον Λέεμπ, ο οποίος εί­

χε ανακληθεί για δεύτερη φορά από την απο­

στρατεία το καλοκαίρι του 1939. Διέθετε μόλις 19

μεραρχίες, κατανεμημένες στην 1η Στρατιά του

αντιστρατήγου Ερβιν φον Βιτσλέμπεν και στην 7η

Στρατιά του αντιστρατήγου Φρίντριχ Ντόλμαν, χωρίς τεθωρακισμένα. Αποστολή του Λέεμπ ήταν

να καθηλώσει τις εχθρικές δυνάμεις γύρω από τη

γραμμή «Μαζινό», διεξάγοντας μικρής έκτασης

προσβολές, και να αποτρέψει πιθανή πλευροκό­

πηση που θα επιχειρούσαν οι Σύμμαχοι από τα α­

νατολικά, εναντίον της κύριας φίλιας ενέργειας.

Oi ανχίπαΑες δυνάμειςΑντίθετα απ’ ότι γενικά πιστεύεται, οι Γερμα­

νοί υστερούσαν ποιοτικά και ποσοτικά απέναντι

στους Συμμάχους στον τομέα του αρματικού δυ­

ναμικού. Tov Μάιο του 1940 μπορούσαν να παρα-

34 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 35: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Κυνηγός αρμάτων Panzerjager I μ ε τσεχοσλοβακικό πυροβόλο των 4,7 cm.

τάξουν 2.500 άρματα. Από αυτά 1.500 περίπου α­

νήκαν στους τύπους PzKpfw I και II, οι οποίοι είχαν

ανεπαρκή θωράκιση και εξοπλισμό. Περίπου 400

ήταν PzKpfw 35(t) και PzKpfw 38(f), λάφυρα τσεχο­σλοβακικής προέλευσης, με πυροβόλο των 37 mm

και μεγαλύτερη αξιοπιστία, ειδικά σε σχέση με τα

PzKpfw I. Oi δύο πιο εξελιγμένοι τύποι των γερμα­

νικών αρμάτων ήταν τα PzKpfw Ill και IV, αν και μό­

νο ο δεύτερος ανταποκρινόταν ικανοποιητικά

στον χαρακτηρισμό «βαρύ άρμα». To πρώτο διέ­

θετε 30 mm θωράκισης και πυροβόλο των 37 ή 50

mm, ενώ το δεύτερο 43 mm θωράκισης και βραχύ­

καννο πυροβόλο των 75 mm. Μόνο 600 περίπου

άρματα ανήκαν στους δύο τελευταίους τύπους.

Ομως οι Γερμανοί είχαν σαφέστατα πιο επαναστα­

τικό δόγμα σε ό,τι αφορούσε τη χρήση των τεθω­

ρακισμένων, όπως αποδείχθηκε και από τα σχέδια

του Μανστάιν. Επιπλέον τα γερμανικά άρματα ή­

ταν εξοπλισμένα με ασυρμάτους VHF, διαθέτο­

ντας σοβαρό τακτικό πλεονέκτημα απέναντι στα αντίπαλα γαλλικά.

Τα 7.500 γερμανικά πυροβόλα είχαν να αντιμε­

τωπίσουν την υπεροπλία των Γάλλων σε αυτό τον

τομέα. Ομως η εμπνευσμένη χρήση των «88α-

ριών» σε αντιαρματικό ρόλο, έλυσε πολλά προ­

βλήματα. Ενα επιπλέον πλεονέκτημα των Γερμα­

νών ήταν η χρήση αυτοκινούμενων πυροβόλων, ό­

πως το slG 33 (schweres Infanterie Geschutz - βαρύ

πυροβόλο πεζικού) ή το StuG Ill (Sturmgeschutz - πυροβόλο εφόδου), σε συνεργασία με τα τεθωρα­

κισμένα, αν και δεν υπήρχαν αρκετά διαθέσιμα.

H Luftwaffe είχε αριθμητική και ποιοτική υπε­

ροχή και την αξιοποίησε ανάλογα. O 2ος Αεροπο­

ρικός Στόλος του πτεράρχου Αλμπερτ Κέσελριν-

γκ, θα υποστήριζε την Ομάδα Στρατιών «Α» του

Ρούντστεντ, ενώ ο 3ος Αεροπορικός Στόλος του πτεράρχου Χούγκο Σπέρλε την Ομάδα Στρατιών

«B» του Μποκ. Ιδιαίτερη αίσθηση επρόκειτο να

προκαλέσουν, όπως και στην Πολωνία, οι επιθέ­

σεις των Stuka.

Oi Ολλανδικές Ενοπλες Δυνάμεις είχαν απο­

δυναμωθεί λόγω οικονομικών περικοπών και έπα-

σχαν από σημαντικές ελλείψεις σε υλικό και εκ­

παίδευση. To 1936 οι Ολλανδοί αναθεώρησαν τις

απόψεις τους, λόγω της γερμανικής απειλής, και

KOYPT APTOYP ΜΠΕΝΟ ΣΤΟΥΝΤΕΝΤ

Γεννήθηκε τον Μάιο του 1890. Σε ηλικία 19 ετών έγινε δεκτός ως δόκιμος από το Τάγμα Κυνηγών «Γιόρκ φον Βάρτενμπουργκ». Εναν χρόνο μετά ονο­μάστηκε ανθυπολοχαγός. Σύντομα η σταδιοδρομία του άλλαξε ριζικά, όταν εκπαιδεύτηκε ως πιλότος, με αποτέλεσμα να υπηρετήσει κατά τον Α ’ Παγκό­σμιο Πόλεμο σε μονάδες δίωξης και αναγνώρισης, να γίνει «άσσος» και να α- ναλάβει τελικά τη διοίκηση μονάδων. H θητεία του στο μέτωπο του απέφερε αρκετές διακρίσεις, με ανώτερη τον Σταυρό των Ιπποτών της τάξης του Βα­σιλικού Οίκου των Χοεντσόλερν. Μετά τον πόλεμο παρέμεινε στις Ενοπλες Δυνάμεις (Reichswehr) και υπηρέτησε, μέχρι το 1921, στην Επιθεώρηση Οπλων και Εξοπλισμού του Υπουργείου Πολέμου. Παράλληλα συνέχισε να α- σχολείται με τις πτήσεις, πετώντας με ανεμόπτερα, με δεδομένη τη συμμαχι­κή απαγόρευση για τη δημιουργία πολεμικής αεροπορίας από τους Γερμα­νούς. Ακολούθησε ένα μικρό διάστημα κατά το οποίο υπηρέτησε στο 2o Σύ­νταγμα Πεζικού, μέχρι να επιστρέψει στους κόλπους της Luftwaffe, η οποία αναγεννιόταν. Ηταν πλέον σμήναρχος όταν ανέλαβε τη διοίκηση του 3ou Αε­ροπορικού Συντάγματος και τρία χρόνια αργότερα διοικούσε την 7η Αεροπο­ρική Μεραρχία (Αλεξιπτωτιστών), ενώ παράλληλα τελούσε χρέη επιθεωρητή των Αλεξιπτωτιστών. Tov Ιανουάριο του 1940 προήχθη σε αντιπτέραρχο (ή α­ντιστράτηγο, όπως έχει επικρατήσει να αναφέρονται οι αξιωματικοί των αλε­ξιπτωτιστών). H συμβολή του στον σχεδιασμό των από αέρος επιχειρήσεων κατά την εκστρατεία στη Δύση ήταν θεμελιώδης, διότι συνδύαζε τις γνώσεις και τα προσόντα του πιλότου και του αξιωματικού του Στρατού. Τραυματίστη­κε σοβαρά στις 14 Μαϊου 1940 στο Ρότερνταμ και χρειάστηκε οκτώ μήνες για να αναρρώσει.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 35

Page 36: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

© RICHARD J. CARUANA

Γερμανικό μονοκινητήριο μονοθέσιο μαχητικό M esserschm ittB f 109Ε-3«Κίτρινο 10» της Μοίρας 6./JG53, όπως επιχειρούσε στη Γαλλία το 1940. Στις άνω επιφάνειες κυριαρχεί το RLM 71 (FS 34079) και το RLM 02 (FS 36307), ενώ στις κάτω το RLM 65 (FS 36329). Στις πλευρές της ατράκτου υπάρχουν κηλίδες (mottling) από RLM 71. O κώνος της έλικας είναι σε RLM 70 (FS 34052). To «10» και η οριζόντια γραμμή στην άτρακτο είναι χρώματος gelb (FS 33637) με μαύρο περίγραμμα. To B f 109E-3 δ ιέθ ε τε 12κύλινδρο υδρόψυκτο κινητήρα DB 601Aa ισχύος 1.175 hp, που του επέτρεπε να αναπτύσσει μέγ ισ τη ταχύτητα 560 km/h. Είχε εκπέτασμα 9,87 m, μήκος 8,65 m και ύψος 2,5 m. O οπλισμός του αποτελε ίτο από δύο πυροβόλα MG-FF των 20 mm στις π τέρυγες και δύο πολυβόλα MG 17των7,92 mm στο ρύγχος. Κατά τη Μάχη της Γαλλίας η υπεροχή των Γερμανών δεν άφησε πολλά περιθώρια αντίδρασης στα συμμαχικά αεροσκάφη. To B f 109 ήταν ανώτερο του γαλλικού Morane Saulnier MS 406 και του βρετανικού HawkerHurricane. Επίσης οι Γερμανοί πιλότοι ήταν καλύτερα εκπαιδευμένοι και εφάρμοζαν σύγχρονες τακτ ικές μάχης (εικονογράφηση για τις Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ: RichardJ. Caruana/επ ιμ έλε ια ιστορικών στοιχείων.-Στέλιος Δεμηράς).

Γαλλικό βαρύ άρμα μάχης Char B1 «Auvergne» με κωδικό « 118» της 37 BCC (37η Επιλαρχία Αρμάτων Μάχης) της 1e DCR (1η Τεθωρακισμένη Μεραρχία), στη Γαλλία το 1940. H πολύπλοκη παραλλαγή του απ οτελε ίτα ι από ochre (βασικό χρώμα) και armygreen (ακανόνιστες κηλ ίδες με μαύρο περίγραμμα). Δ ιακρ ίνετα ι το εθνόσημο στον πύργο, κάτω από την επιγραφή «Auvergne». O οπλισμός του περιελάμβανε ένα πυροβόλο των 75 mm και ένα πολυβόλο των 7,5 mm στο σκάφος και ένα πυροβόλο των 47 mm και ένα συζυγές πολυβόλο των 7,5 mm στον πύργο. Είχε πλήρωμα τεσσάρων ανδρών, μέγ ισ τη θωράκιση 60 mm και μ έγ ισ τη ταχύτητα 28 km/h. H ισχυρή θωράκισή του άντεχε σε μετωπικά πλήγματα κατά τ ις επιχειρήσεις τον Μάιο του 1940, έτσ ι τα γερμανικά αντιαρματικά το έπλητταν κυρίως στις πλευρές και στις ερπύστριες. Α ρ κετο ί τύποι γαλλικών αρμάτων υπερτερούσαν σε θωράκιση και οπλισμό έναντι των γερμανικών, όμως ο αρ ιθμός τους ήταν μικρός. To τελευτα ίο , σε συνδυασμό με τις παρωχημένες τακτ ικές που εφάρμοσαν οι Γάλλοι, επέτρεψαν στους Γερμανούς να νικήσουν (εικονογράφηση για τ ις Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ: Δημήτρης Χ α δούλας /ισ τορ ική έρευνα.-Στέλιος Δεμηράς).

36 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 37: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γερμανός δεκανέας του 1ου Συντάγματος Αρμάτων, Γαλλία, Μάιος 1940. Φοράει την κλασική μαύρη στολή Γερμανού αρματιστή των αρχών του B ’ ΠΠ. O ειδ ικά επενδυμένος μπερές προστάτευε στο εσωτερικό των αρμάτων από διάφορες επικίνδυνες προεξοχές.Προσέξτε το χιτώνιο και το φαρδύ παντελόνι τα οποία ήταν ιδ ια ίτερα πρακτικά. Ta ορθογώνια επιρράμματα στα πέτα φέρουν το παραδοσιακό έμβλημα των μονάδων πάντσερ, ένα κρανίο με δ ιασταυρούμενα οστά. Αυτό ήταν κατασκευασμένο από λευκό μέταλλο και τοποθετημένο σε μαύρο ύφασμα. Είχε τ ις ρ ίζες του στον Α ’ ΠΠ, οπότε τα πληρώματα είχαν υ ιοθετήσ ει το έμβλημα των Πρώσσων Ουσσάρων του Θανάτου. Σ τις επωμίδες δ ιακρ ίνετα ι ο βαθμός του δεκανέα. To ροζ χρώμα στα επιρράμματα στα πέτα και στα παραρράμματα στα επώμια δηλώνουν το Σώμα των Τεθωρακισμένων. Στην αριστερή πλευρά του χιτωνίου διακρίνονται το Γενικό Διάσημο Αρματομαχίας και ο Σιδηρούς Σταυρός Α ’ τάξης. Κατά τη διάρκεια της Μάχης στη Γαλλία κάθε μεραρχία πάντσερ δ ιέθ ε τε συνήθως δύο συντάγματα των δύο επιλαρχιών. Κάθε επιλαρχία δ ιέθ ε τε τέσσερις ίλες των 32 αρμάτων. Θεωρητικά κάθε μεραρχία δ ιέθ ε τε 561 άρματα μάχης (συμπεριλαμβανομένων των εφεδρικών και των οχημάτων του επιτελείου), στην πράξη όμως ο αρ ιθμός τους δεν υπερέβαινε τα 320 περίπου (εικονογράφηση: Pierre Turner/ενδυματολογ ική περιγραφή και επ ιμέλεια ιστορικών στοιχείων: Σ τέλ ιος Δεμηράς. Δ ημοσ ιεύετα ι με την άδεια της DeAgostin i UK L tdK a r ’ αποκλειστικότητα για την Ελλάδα - color image copyright: De Agostin i UK Ltd).

άρχισαν να σκέπτονται τον εκσυγχρονισμό τους.

Ομως και πάλι το ζήτημα βάλτωνε στη διαδικασία

χρηματοδότησης, μολονότι οι αμυντικές δαπάνες

διπλασιάστηκαν, από μόλις 76 εκατομμύρια φιορί­

νια το 1935 σε 152 εκατομμύρια φιορίνια το 1938.

0 Βασιλικός Στρατός (Koninklijke Landmacht) συ­

γκέντρωνε μαζί με τις εφεδρείες 435.000 άνδρες

σε οκτώ μεραρχίες. H μόνη τεθωρακισμένη δύνα­

μη αφορούσε συντάγματα αναγνώρισης με τεθω­

ρακισμένα οχήματα Landsverk και DAF M39, καθώς

και ένα απαρχαιωμένο - και μη επιχειρησιακό - άρ­

μα Renault FT-17. Oi Ολλανδοί χρησιμοποιούσαν

ακόμη τυφέκια Steyr-Mannlicher M1895, σχεδιασμέ­

να πριν από τον A' Παγκόσμιο Πόλεμο. To πυρο­

βολικό τους χρησιμοποιούσε μέχρι και πυροβόλα

του 19ου αιώνα. To Ναυτικό, με προσωπικό 8.000

ανδρών, διέθετε έναν ισχυρό στολίσκο στις

Ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες, που δεν μπορούσε

να χρησιμεύσει σε περίπτωση γερμανικής εισβο­

λής. Τα διαθέσιμα πλοία του μητροπολιτικού στό­

λου ήταν κυρίως υποβρύχια και σκάφη παράκτιας

άμυνας. H Αεροπορία (LuchtvaartafdeIing) βασιζό­

ταν στα προϊόντα της τοπικής Fokker. Διέθετε 155

αεροσκάφη από τα οποία 60-70 ήταν μαχητικά, με

πιο αξιόλογα τα 25 δικινητήρια Fokker G.l. Αξια α­

ναφοράς είναι τα 12 βομβαρδιστικά κάθετης ε­

φόρμησης Douglas DB-8 και τα εννέα βομβαρδι­

στικά FokkerT.V. Τα μαχητικά τύπου Fokker D.XVII,

τα ελαφρά βομβαρδιστικά Fokker C.X και C.V και

τα αναγνωριστικά Koolhoven FK-51 αδυνατούσαν

να καλύψουν τις σύγχρονες ανάγκες.

Oi Βέλγοι ήταν σε καλύτερη κατάσταση, δια­

θέτοντας μαζί με τις εφεδρείες 900.000 άνδρες

σε 18 μεραρχίες. Υπήρχαν 75 παλαιά άρματα

Renault FT-17/18 και μερικές δεκάδες Τ-15 με γαλ­

λικό πολυβόλο Hotchkiss των 13,2 mm, μια τοπική

σχεδίαση βασισμένη στο Commercial Light Tank

Vickers Carden-Loyd των 4 1. Oi Βέλγοι χρησιμοποι­

ούσαν επίσης αρκετά ελαφρά άρματα T-13B1, B2

και B3. Αυτά ήταν παρόμοια με τα Τ-15 (εκτός από

τον οπλισμό). Διέθεταν πυροβόλο των 47 mm και

χρησίμευαν ως καταστροφείς αρμάτων. Υπήρ­

χαν και ελάχιστα ACG-1, βασισμένα στο

Renault AMC-35, με πυροβόλο των 47

mm. To βελγικό δόγμα χρήσης των τε­

θωρακισμένων δεν διέφερε από το

γαλλικό: τα άρματα έπρεπε να διατίθε­

νται ως όπλα υποστήριξης του πεζικού

και του ιππικού.H Βελγική Αεροπορία (Aeronau-

tique Militaire) διέθετε τρία αερο­

πορικά συντάγματα με ανα­

γνωριστικά αεροσκάφη Re·

nard R-31 και R-32, της βελ·

γικής Constructions Aero-

nautiques G. Renard. Τα μα­

χητικά των Βέλγων

προέρχονταν από την

Ιταλία (24-25 FIAT CR.42

Falco) και τη Βρετανία

(20-22 Hawker Hurricane και 22 Gloster Gladiator

Mk I). Σε αποστολές

βομβαρδισμού χρησιμο­

ποιούντο πάνω από 100 βρε­

τανικά Fairey Fox και 18 Fairey

Battle, τα οποία κατασκευάζονταν

κατόπιν αδείας στο Βέλγιο, από την

Avions Fairey. Με άλλα λόγια, οι

Βέλγοι παρέτασσαν έναν συνδυα­

σμό σύγχρονων και πεπαλαιωμέ­

νων αεροσκαφών.

O Γάλλος στρατηγός Μαξίμ Βε-

ϋγκάν το καλοκαίρι του 1939 δήλω­

σε ότι ο Γαλλικός Στρατός δεν ήταν

ποτέ πιο ισχυρός. To εγκώμιο των

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 37

Page 38: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Αλεξιπτωτιστές εκτελούν άλμα κοντά στις γέφυρες στο Μ οερντάικ, στις 10 Μαϊου 1940.

Γάλλων έπλεκε και ο Τσώρτσιλ. O αριθμός των πέ­

ντε περίπου εκατομμυρίων ανδρών που συγκέ­

ντρωσε η γενική επιστράτευση, εντυπωσίαζε.

Ομως σι αριθμοί δεν λένε πάντα ολόκληρη την α­

λήθεια. Μεγάλο ποσοστό αυτών των ανδρών εκ­

παιδευόταν ή είχε αποσπασθεί μακριά από την

πρώτη γραμμή, σε άλλες αποστολές. Στις 114 γερ­

μανικές μεραρχίες, χωρίς να υπολογίζονται οι ε­φεδρείες, οι Γάλλοι αντιπαρέτασσαν 94 και μπο­

ρούσαν να υπολογίζουν σε 10 βρετανικές. Με την

προσθήκη των Βέλγων και των Ολλανδών, οι Σύμ­

μαχοι υπερτερούσαν αριθμητικά έναντι των Γερ­

μανών. To πρόβλημα, όμως, του Γαλλικού Στρατού

δεν ήταν η ποσότητα αλλά η ποιότητα των μέσων, έμψυχων και άψυχων, εκτός από τις όποιες αγκυ­

λώσεις σε επίπεδο δόγματος και στρατηγικής.

Τα προβλήματα στον εφοδιασμό των μονάδων

και οι ελλείψεις σε σύγχρονο υλικό ανάγκαζαν

τους Γάλλους στρατιώτες να στηρίζονται αρκετά

σε εξοπλισμό που παρέπεμπε στον προηγούμενο

παγκόσμιο πόλεμο. Για παράδειγμα, ορισμένοι πο­

λεμούσαν επί αρκετό διάστημα με πολιτικά ρού­

χα, ενώ τα κράνη τύπου Adrian και τα τυφέκια τύ­

που Berthier και Lebel των 8 mm αποτελούσαν τον

οπλισμό της πλειονότητας των Γάλλων μαχητών.

Τα σύγχρονα τυφέκια MAS (Manufacture dArmes de

Saint-Etienne) 36 των 7,5 mm δεν ήταν διαθέσιμα

σε μεγάλους αριθμούς και το διαφορετικό τους

διαμέτρημα δυσχέραινε την τυποποίηση του υλι­

κού. Τα υποπολυβόλα MAS 38 των 7,65 mm ήταν

σύγχρονης σχεδίασης, όμως διατέθηκαν σε μι­

κρούς αριθμούς και αντιμετώπιζαν προβλήματα

αξιοπιστίας, όπως σχεδόν κάθε νέο οπλικό σύστη­

μα. Επιπλέον το φυσίγγιό τους υστερούσε απένα­

ντι στο φυσίγγιο των 9 mm που έβαλλε το γερμα­

νικό υποπολυβόλο MP 38.

Τα πολυβόλα τύπου Hotchkiss σήκωναν ακόμη

το βάρος της υποστήριξης των μονάδων, από την

πλευρά του βαρέος οπλισμού. Τα ελαφρά οπλοπο­

λυβόλα FM 24/29 ήταν αξιόπιστα, όμως τροφοδο­

τούντο από γεμιστήρες των 25 φυσιγγίων, που δη­

μιουργούσαν προβλήματα σε συνθήκες μάχης.

Τα γαλλικά τεθωρακισμένα υπερέβαιναν τις

3.200 μονάδες, εξασφαλίζοντας αριθμητική υπε­

ροχή απέναντι στα πάντσερ. Πολλοί τύποι ήταν σε

υπηρεσία, είτε απόμαχοι του προηγούμενου πο­

λέμου είτε νεώτερες σχεδιάσεις. To FT-17, βετε­

ράνος του Α’ ΠΠ, διέθετε πυροβόλο των 37 mm, ό­

μως το μέγεθος και η θωράκιση του δεν του επέ­

τρεπαν να αντιπαρατεθεί σε πιο σύγχρονα άρμα­

τα. «Παιδί» των τελών του A' ΠΠ ήταν το φιλόδο­

ξο σχέδιο Char2C (γνωστό και ως FCM-2C). Με βά­

ρος που πλησίαζε τους 7 0 1, το Char 2C ήταν ένα

πραγματικό «πλοίο» της ξηράς. Διέθετε 12μελές

πλήρωμα, δύο πυργίσκους, πυροβόλο των 75 mm

και τέσσερα πολυβόλα των 8 mm. Μόλις δέκα τέ­

τοια άρματα ήταν διαθέσιμα και καταστράφηκαν

από τη Luftwaffe πριν προλάβουν να εμπλακούν

στη Μάχη της Γαλλίας. Νεώτερες σχεδιάσεις, της

δεκαετίας του 1930, ήταν τα Somua S-35 και FCM

(Forges et Chantiers de Ia Mediterranee) 36, καθώς

και τα ελαφρά Hotchkiss Η-35 / Η-39 και Renault

AMR-33 VM /AMR-35 ZT και R-35. To πιο επίφοβο

άρμα για τον αντίπαλο ήταν το βαρύ Char B1 και

38 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 39: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

B1bis, με πυροβόλο των 75 mm και μέγιστη θωρά­

κιση 60 mm, που δεν απειλείτο από κανένα γερμα­

νικό αντιαρματικό πυροβόλο, εκτός βέβαια από

τα περίφημα Flak των 88 mm. Την εποχή της Μά­

χης της Γαλλίας υπήρχαν πάνω από 300 Char B1 σε

υπηρεσία. Oi Γάλλοι ταυτόχρονα μπορούσαν να υ­

πολογίζουν και στα 100 άρματα που διέθετε το

ΒΕΣ.

Τα περισσότερα γαλλικά άρματα ήταν εξοπλι­

σμένα με κοντό πυροβόλο των 37 mm, με ή χωρίς

πολυβόλα και ζύγιζαν από 10 έως 2 0 1. H μέγιστη

θωράκισή τους κυμαινόταν από 13 έως 60 mm, α­

νάλογα με τον τύπο, και στη θεωρία δεν υστερού­

σαν απέναντι στα γερμανικά. To δόγμα των Γάλ­

λων όμως σχετικά με τη χρήση των τεθωρακισμέ­

νων, έγειρε αποφασιστικά την πλάστιγγα υπέρ των Γερμανών. Oi Γάλλοι δεν είχαν ακόμη απομα­

κρυνθεί από τα δόγματα του Α’ ΠΠ. Τα άρματά

τους ήταν οργανωμένα σε 40 επιλαρχίες, που με

τη σειρά τους διασκορπίστηκαν σε όλο το μέτωπο

για να στελεχώσουν ελαφρές μηχανοκίνητες με­

ραρχίες (DLM) ή για να υποστηρίξουν μονάδες πε­

ζικού, πολεμώντας όπως το ιππικό σε άλλες επο­

χές. Απομονωμένα λόγω έλλειψης ικανοποιητικού

ασυρμάτου, δεν είχαν τη δυνατότητα της άμεσης

επικοινωνίας με τα φίλια τμήματα και τους σταθ­

μούς διοίκησης. Μόνο το 20% των γαλλικών αρμά­

των διέθετε τέτοιον εξοπλισμό. H χρήση των

«Συνδυασμένων Οπλων» μάλλον δεν συγκινούσε

τους Γάλλους επιτελείς.

To γαλλικό πυροβολικό, κληρονόμος ενός με­

γάλου πυροβολητή, του Ναπολέοντα, παρέτασσε

11.000 πυροβόλα, αρκετά από τα οποία ήταν των

75 mm, ένδοξοι βετεράνοι του προηγούμενου πο­

λέμου. To βαρύ πυροβολικό χρησιμοποιούσε πυ­

ροβόλα με διαμέτρημα 155 mm, διαφόρων υπο­

δειγμάτων. To αντιαρματικό δυναμικό βασιζόταν

σε πυροβόλα των 25 και των 47 mm, όμως η ποσο­

τική αναλογία ήταν 10:1 υπέρ των πρώτων (μόλις

700 ήταν διαθέσιμα από τα δεύτερα). To αντιαε­

ροπορικό πυροβολικό παρουσίαζε παρόμοιο πρό­

βλημα: αξιόπιστα όπλα, πολλά πρωτότυπα υπο­δείγματα, όπως αυτό των 90 mm, αλλά λίγα στον α­

ριθμό. Επιπλέον το γαλλικό πυροβολικό ήταν κα­

τά βάση ιππήλατο, με ό,τι αρνητικό συνεπαγόταν

αυτό για την ευελιξία του και τη διακλαδικότητα.

H Γαλλική Αεροπορία (Armee de l'Air) ήταν ανε­

ξάρτητη από το 1934, ωστόσο από τα 1.500 αερο­

σκάφη της μόλις το 1/3 μπορούσε να θεωρηθεί κατάλληλο για τις απαιτήσεις της εποχής: τα 450

μαχητικά Morane-Saulnier MS-406, με πυροβόλο

των 20 mm, και Dewoitine D.520 και τα 290 αμερικα­

νικά Curtiss H75. Αξιόλογα ήταν επίσης τα 25-30 δι-

κινητήρια βομβαρδιστικά Bloch MB.170. Τα μαχητι­

κά Dewoitine D.500-D.501, Potez 630/631 και Bloch

MB.150, καθώς και τα βομβαρδιστικά Amiot 143,

Bloch MB.131 και Bloch MB.210, δεν μπορούσαν να

αντιπαρατεθούν στα 3.500 και πλέον αεροσκάφη

που ενέπλεξε η Luftwaffe, είτε λόγω σχεδιαστικών

και κατασκευαστικών προβλημάτων, είτε εξαιτίας

αριθμητικής υστέρησης. Μόνον η αυτοθυσία και

η γενναιότητα των γαλλικών πληρωμάτων μπο­

ρούσε να αντισταθμίσει κάπως τα μειονεκτήματα

της .ΑΓπιέβ de I Air και να αμφισβητήσει την κατα-

θλιπτική αεροπορική υπεροχή των Γερμανών. H

Armee de l'Air επιχειρούσε έχοντας χωρίσει τη χώ­

ρα σε τομείς ευθύνης με τον τίτλο «ζώνες αερο­

πορικών επιχειρήσεων».

To Γαλλικό Ναυτικό (Marine Nationale), γνωστό

και ως «La Royale» (=To Βασιλικό), μπορούσε να u-

περηφανεύεται ότι ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο

στην Ευρώπη, πίσω από το Royal Navy, και το τέ­

ταρτο παγκοσμίως. Υπό τη διοίκηση του ναυάρ­

χου Φρανσουά Νταρλάν, καυχιόταν για τα δύο

σύγχρονα θωρηκτά «Richelieu» και «Jean Bart», ε-

κτοπίσματος 49.000 t, τα οποία διέθεταν δύο τε­

τραπλούς πύργους πυροβόλων των 380 mm και

ζώνη μέγιστης θωράκισης με πάχος 330 mm. Τα μι­

κρότερα καταδρομικά μάχης «Dunkerque» και

«Strasbourg» οι Γάλλοι τα χαρακτήριζαν «γρήγορα

θωρηκτά» και τα προόριζαν για να αντιμετωπί­

σουν τα γερμανικά «θωρηκτά τσέπης». Εκτοπίζο­

ντας 36.0001 και αναπτύσσοντας ανώτατη ταχύτη­

τα 31 kts, σίγουρα δικαιολογούσαν το όνομά τους.

Oi δύο τετραπλοί πύργοι των 330 mm τους εξα­

σφάλιζαν μεγάλη ισχύ πυρός. Oi Γάλλοι διέθεταν επίσης δύο αεροπλανοφόρα και πέντε θωρηκτά

παλαιότερης σχεδίασης, 19 καταδρομικά, 70 αντι-

τορπιλικά και 77 υποβρύχια. Μεταξύ των τελευ­

ταίων ήταν και το «Surcout», το μεγαλύτερο υπο­

βρύχιο της εποχής, με μήκος110ηι. H Ναυτική Αε­

ροπορία (AeronavaIe) διέθετε 350 αεροσκάφη και

αερακάτους, Farman, Potez, Late, Bloeh κλπ.

Oi Γάλλοι δ ιέθ εταν απόθεμα σιδηροδρομικών πυροβόλων από τον A ' Παγκόσμιο Πόλεμο. To συγκεκριμένο υπόδειγμα είχε διαμέτρημα 320 mm.

Ol ΦΑΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 39

Page 40: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

©RICHARDJ.CARUANA

Βρετανικό δικινητήριο τρ ιθέσ ιο ελαψρύ βομβαρδιστικό B r is to lB lenhe im M klV με κωδικό L8703fTR-M, της No 59Μοίρας της Προωθημένης Αεροπορικής Δύναμης Κρούσης, στη Γ ιλλ ία τον Απρίλιο του 1940. Oi άνω επ ιφάνειες ε ίναι βαμμένες με dark green και dark earth, ενώ οι κάτω με μαύρο. Oi κωδικοί της Μοίρας ε ίναι βαμμένοι με medium sea grey. To αεροπλάνο δ ιέθ ε τε δύο κινητήρες Bristol MercuryXV των 995 hp, που του επέτρεπαν να αναπτύσσει μέγ ισ τη ταχύτητα 428 km/h. H επιχειρησιακή οροφή του ήταν 8.300 m. To εκπέτασμα ήταν 17,22 m, το μήκος 12,98 m και το ύψος 2,99 m. O οπλισμός του απ οτελε ίτο από ένα σταθερό πολυβόλο των 0,303 in στη βάση της δεξ ιάς πτέρυγας και ένα ακόμα στον ραχιαίο πυργίσκο. Μπορούσε να φέρε ι ακόμα βόμβες βάρους 600 kg. Οταν πρωτοεμφανίστηκε το Blenheim (Mk I), τον Σεπτέμβριο του 1936 (πρώτη πτήση), θεω ρήθηκε ως ένα από τα καλύτερα βομβαρδιστικά παγκοσμίως, όμως το 1940 δεν ήταν πλέον ικανό να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις. H έκδοση Mk IV είχε μακρύτερο ρύγχος και ήταν η πολυπληθέστερη (περισσότερες από 3.000 μονάδες). Την περίοδο 1939-41 τα Mk ΐνχρησ ιμοποιήθηκαν σε μικρούς αριθμούς για ημερήσιες αποστολές βομβαρδισμού, προσφέροντας εύκολους στόχους στα γερμανικά αντιαεροπορικά και στα Messerschmitt. Κατά τη διάρκεια της Μάχης της Γάλλίας, 22 μο ίρες Blenheim έλαβαν μέρος σε αποστολές εναντίον εχθρικών στόχων και υπέστησαν σοβαρές απώλειες (εικονογράφηση για τ ις εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ: RichardJ. Caruana/επ ιμ έλε ια ιστορικών στοιχείων: Σ τέλ ιος Δεμηράς).

Γερμανικό μέσο άρμα μάχης (όχημα διοίκησης) PzKpfw Ill (Panzerbefehlswagen Ill Ausf.E Sd.Kfz.266/267/268) της 5ης Μεραρχίας Πάντσερ, στη Γαλλία το 1940. Φέρει μονόχρωμη παραλλαγή panzergray (dunkelgrau RAL 7021). O οπλισμός του αποτελε ίτο από ένα πολυβόλο MG 34 των 7,92 mm. To ομοίωμα του πυροβόλου παριστάνει ένα KwK L/46,5 των 37 mm. To πλήρωμα ήταν πενταμελές και η μέγ ισ τη θωράκιση έφθανε τα 30 mm. O κινητήρας Maybach HL 120 TR επέτρεπε μέγ ισ τη ταχύτητα 40 km/h. Από τον Ιούλιο του 1939 έως τον Φεβρουάριο του 1940 παρήχθησαν 45 τέ το ια άρματα. Σ τις αρχές της εκστρατε ίας στο Δυτικό Μέτωπο, το 1940, οι μεραρχίες πάντσερ δ ιέθ εταν 64 PzBefwg Ausf.D και Ausf.E. O τύπος E παρέμεινε σε υπηρεσία μέχρι το τέλος του πολέμου (εικονογράφηση για τ ις Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ: Δημήτρης Χαδούλας / ισ το ρ ική έρευνα: Σ τέλ ιος Δεμηράς).

40 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ίΙΟΛΕΜΟΥ

Page 41: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γαλλικό δικινητήριο τε τραθέσ ιο βομβαρδιστικό αεροσκάφος LeO 451 της 1ης Μοίρας της GB 11/31, στο Ιστρ της Γαλλίας το 1940. H παραλλαγή είναι vert fonce (FS 34201), gris bleu fonce (FS 36320) και brun fonce (FS 34115) για τις άνω επ ιφάνειες και gris bleu ciair (FS 35352) για τις κάτω. H φθορά της είναι έντονη. To LeO 451 δ ιέθ ε τε δύο κινητήρες Gnome Rhone 14N 48/49 ισχύος 1.140 hp, οι οποίοι του επέτρεπαν να αναπτύσσει μέγ ισ τη ταχύτητα 420 km/h στα 4.800 m. Είχε εκπέτασμα 22,52 m, μήκος 17,17 m και ύψος 5,24 m. O σταθερός οπλισμός του απ οτελε ίτο από δύο πολυβόλα MAC 1934 M39 των 7,5 mm και ένα πυροβόλο HS 404 των 20 mm. Μπορούσε να φέρε ι ακόμα πέντε βόμβες των 200 kg στην άτρακτο και δύο των 200 kg στη ρίζα της πτέρυγας. Θεωρείται από ορισμένους το καλύτερο γαλλικό βομβαρδιστικό του B ’ ΠΠ.Ηταν γρήγορο, με καλή αεροδυναμική και μεγάλη μεταφ ορ ική ικανότητα. To πρωτότυπο LeO 45-01 πρωτοπέταξε στις 16 Ιανουαρίου 1937. Tov επόμενο χρόνο τροποποιήθηκε σε LeO 451 με κινητήρες Gnome Rhone 14N20/21 και άλλες αλλαγές. Την περίοδο της γερμανικής εισβολής στη Γαλλία, τον Μάιο του 1940, η Armee de T Α ίΓδ ιέθετε λ ιγό τερα από 100 τέτο ια αεροσκάφη διαθέσ ιμα για αποστολές. Εξαιτίας της ταχύτατης γερμανικής προέλασης, τα LeO 451 χρησιμοποιήθηκαν σε αποστολές υψηλού κινδύνου, εκτελώ ντας βομβαρδισμούς από μικρό ύψος. Αρκετά τέ το ια αεροπλάνα μ ετά την πτώση της Γαλλίας περιήλθαν ανέπαφα στα χέρια των Γερμανών, που τα χρησιμοποίησαν ποικιλοτρόπως (εικονογράφηση για τις Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ: VincenzoAuletta/επ ιμ έλε ια ιστορικών στοιχείων: Σ τέλ ιος Δεμηράς).

© VlNCENZO AULETTA

Page 42: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

H βασίλισσα της Ολλανδίας, Βιλελμίνα.

H πόλη του Ρότερνταμ μετά τον βομβαρδισμό από τα HeinkeIHe 111 της Kampfgeschwader 54, στις 14 Moi'ou 1940.

Oi επιχειρήσεις στην Ολλανδία

Οταν ξημέρωσε η 10η Μαϊου, η

Luftwaffe επιτέθηκε εναντίον αερο­

δρομίων στην Ολλανδία και στο

Βέλγιο. Σκοπός ήταν να εξουδετε­

ρωθούν οι εχθρικές αεροπορικές

δυνάμεις στο έδαφος. Στην Ολλαν­

δία καταστράφηκαν 62 αεροσκάφη.

Στη συνέχεια 3.500 αλεξιπτωτιστές

(FaIIschirmjager) της 7ης Αεροπορικής

Μεραρχίας (Αλεξιπτωτιστών) (7.Flieger-

Division), την οποία διοικούσε ο αντιστράτη­

γος Κούρτ Στούντεντ, κατέλαβαν γέφυρες στο

Μοερντάικ, στο Βααλχάβεν και στο Ντόρνρτεχτ.

H γέφυρα στο Μοερντάικ ήταν η μεγαλύτερη

στην Ευρώπη, με μήκος 1.550 μέτρων, και κατελή-

φθη από το 2o Τάγμα του 1ου Συντάγματος Αλεξι­

πτωτιστών. To τάγμα αυτό διοικούσε ο λοχαγός

Φριτς Πράγκερ, αν και δέκα ημέρες πριν από την

εισβολή είχε υποβληθεί σε εγχείρηση. H κατοχή

των γεφυρών επέτρεπε στους Γερμανούς ακώλυ­

τη πρόσβαση στο εσωτερικό της Ολλανδίας και

παράλληλα εμπόδιζε την αποστολή ενισχύσεων

από τα νότια. Ακολούθησε η αερομεταφορά των

12.000 ανδρών της 22ης Αεροκίνητης Μεραρχίας

(22.Luftlande-Division) με εκατοντάδες Ju 52/3m και

υδροπλάνα Heinkel He 59 (τα τελευταία σε ορισμέ­

νες περιπτώσεις). Διοικητής της ήταν ο υποστρά-

τηγος-κόμης Χανς Εμίλ Οττο Σπόνεκ. Μονάδες

της μεραρχίας αυτής προσγειώθηκαν κοντά στη

Χάγη, στο Ρότερνταμ, στο Φάλκενμπουργκ, στο

Οκενμπουργκ και στο Υπενμπουργκ, υφιστάμενες

βαριές απώλειες λόγω του κακού συντονισμού,

των προβλημάτων κατά την προσγείωση και της

σθεναρής αντίστασης των Ολλανδών. Ειδικά το α­

ντιαεροπορικό πυρ των Ολλανδών αποδείχθηκε

θανάσιμο σε αρκετές περιπτώσεις.

Αλεξιπτωτιστές χαιρετούν ένα βομβαρδιστικό Junkers Ju 87 Stuka nou εκτελε ί αποστολή κοντά στις γέφυρες στο Μοερντάικ, κατά την έναρξη της εισβολής στην Ολλανδία.

H κατάληψη σημαντικών γεφυρών, π.χ. αυτών

στην Γκενέπ και στο Ναϊμέγκεν, ανατέθηκε και σε

μονάδες των περιβόητων «Μπραντενμπούρ-

γκερς». Oi τελευταίοι έδρασαν και πάλι με τις

γνωστές τους ανορθόδοξες μεθόδους. Σε μια πε­

ρίπτωση, στην Γκενέπ, κατέλαβαν τη γέφυρα αιφ-

νιδιάζοντας τη φρουρά με ένα τέχνασμα. Δύο από

αυτούς εμφανίστηκαν μεταμφιεσμένοι, ως

Ολλανδοί αστυνομικοί, συνοδεύοντας συναδέλ­

φους τους οι οποίοι παρίσταναν τους Γερμανούς

αιχμαλώτους.

Σε ορισμένες περιοχές, όπως στο Βααλχάβεν,

οι Γερμανοί πέτυχαν τον βασικό αντικειμενικό

τους σκοπό, την κατάληψη αεροδρομίων, γεφυ­

ρών και άλλων σημείων, όμως σε περιοχές όπως η

Χάγη αυτό δεν συνέβη. H καθυστέρηση έδωσε

την ευκαιρία στην ολλανδική ανώτατη διοίκηση

και στη βασιλική οικογένεια της χώρας να κατα­

φύγουν στη Βρετανία, με το αντιτορπιλικό

«Hereward». To Φάλκενμπουργκ πέρασε στον έ­

λεγχο των Γερμανών, όμως η κατάσταση πολλών

42 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 43: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

μονάδων ήταν κρίσιμη κατά την πρώτη ημέρα των

επιχειρήσεων. H διασπορά ορισμένων από αυτές

ήταν πολύ μεγάλη.

Στην περιοχή του Ρότερνταμ, οι Ολλανδοί α-

ντεπιτέθηκαν στο προγεφύρωμα των Γερμανών

στον ποταμό Μεύση - Μάας στα φλαμανδικά - με

άνδρες του 39ου Συντάγματος Πεζικού και των

Βασιλικών Πεζοναυτών. Στην προσπάθειά τους εί­

χαν τη συνδρομή μιας κανονιοφόρου και μιας

τορπιλακάτου, ενώτο απόγευμα εμφανίσθηκε και

το αντιτορπιλικό «Van Galen». Παρά τα πλήγματα

που πέτυχαν οι Ολλανδοί, ειδικά στα υδροπλάνα,

είδαν με τη σειρά τους το αντιτορπιλικό να πλήτ­

τεται θανάσιμα από τα Stuka. Τελικά το Σύνταγμα

των SS «Leibstandarte Adolf Hitler» αντικατέστησε,

με καθυστέρηση, την καταπονημένη φρουρά των

γεφυρών.

Από τα ανατολικά τα άρματα της 9ης Μεραρ­

χίας Πάντσερ, του υποστρατήγου Αλφρεντ φον

Χουμπίτσκι, μπόρεσαν να 6pouv σταθερό έδαφος

για να πλήξουν τις κύριες ολλανδικές οχυρώσεις,

αποφεύγοντας τις πλημμυρισμένες από τους α­

μυνόμενους περιοχές. Στον βορρά η γρήγορη, αρ-

χικώς, γερμανική προέλαση αναχαιτίστηκε μπρο­

στά από τις οχυρώσεις που 6ρίσκονταν στο ανα­

τολικό τμήμα της λίμνης Ισγελ. Την ίδια ώρα η ολ­

λανδική Ελαφρά Μεραρχία και το 3o Σώμα Στρα­

τού υποχωρούσαν προς το «Φρούριο Ολλανδία».

Στις 13 Μαϊου έπεσε η γραμμή «Γκρέμπε», αφού

οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν ακόμη και αιχμαλώ­

τους ως ασπίδα, κατά παράΘαση κάθε διεθνούς συνθήκης.

O στρατηγός Χένρι Γκέραρντ Βίνκελμαν, επι­

κεφαλής των Ολλανδικών Ενόπλων Δυνάμεων, α-

ποφασισε να επικεντρώσει την προσοχή του στις

γέφυρες που Θρίσκονταν στα νότια της χώρας και

στην ανακατάληψη του ΒααλχάΘεν, έστω κι αν αυ­

τό σήμαινε ότι αδυνάτιζε η αμυντική διάταξη της

γραμμής Πέελ-Ράαμ. O ίδιος περίμενε από στιγμή

σε στιγμή την άφιξη της 7ης Γαλλικής Στρατιάς

του στρατηγού Ζιρώ, σύμφωνα με το Σχέδιο

«Ντιλ». Oi Γάλλοι με δυσκολία θρήκαν καύσιμα για

να προχωρήσουν προς την Ολλανδία, ενώ τους

καθυστερούσαν και τα αμυντικά κωλύματα που

είχαν τοποθετήσει οι Βέλγοι στη μεθόριο με την

Ολλανδία. Oi προσπάθειες των Ολλανδών να ανα-

καταλάΒουν το Φάλκενμπουργκ απέτυχαν, προ-

κλήθηκαν δε απώλειες ακόμη και μεταξύ των α­

μάχων. H άμυνα, όμως, των Ολλανδών γύρω από

το Ρότερνταμ συνεχιζόταν.

Στις 12 Μαϊου η 9η Μεραρχία Πάντσερ έφθα-

σε Βόρεια του Τίλμπουργκ και την επόμενη ημέρα

Γερμανοί στρατιώτες μεταφέρουν εκρηκτική συσκευή κοίλης γόμωσης«Hohlladungwaffe», βάρους 50 kg. H αποτελεσματικότητα αυτού του όπλου αποδείχθηκε κατά την επιχείρηση κατάληψης του οχυρού Εμπέν Εμαέλ.

Αεροσκάφος Ju 52/3m κατεστραμμένο από αντιαεροπορικά πυρά των Ολλανδών.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 43

Page 44: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Θωρακισμένος θόλος με πυροβόλο των

120 mm στο οχυρό Εμπέν Εμαέλ.

XENPI ΓΚΕΡΑΡΝΤ BINKEAMAN

Γεννήθηκε στο Μάαστριχτ τον Αύγουστο του 1876 και σπούδασε στη Βα­σιλική Στρατιωτική Ακαδημία στην πόλη Μπρέντα. To 1896 ονομάστηκε ανθυ- πολοχαγός. H εξέλιξή του ήταν αργή, δεδομένου ότι η χώρα του δεν είχε συμ­μετοχή στον Α’ ΠΠ, και προτίμησε να ακολουθήσει μια ειρηνόφιλη προσέγγι­ση, αποφεύγοντας τις στρατιωτικές δαπάνες. To 1931 ανέλαβε τη διοίκηση της 4ης Μεραρχίας. Αποστρατεύθηκε το 1934, ως αντιστράτηγος, όταν επι- λέχθηκε ως ανώτατος διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων ο στρατηγός Ιζαακ Χέρμαν Ράιντερς. To 1939 και ενώ ο B' ΠΠ είχε αρχίσει, λόγω τριβών μεταξύ του Ολλανδού υπουργού Αμυνας και του Ράιντερς, η ολλανδική κυβέρνηση αποστράτευσε τον δεύτερο και έδωσε στον Βίνκελμαν τη θέση που του είχε αρνηθεί το 1934. H άποψη του Βίνκελμαν ήταν ότι η Ολλανδία έπρεπε να α­μυνθεί αξιοποιώντας τα τεχνητά και τα φυσικά κωλύματα (οχυρά, ποτάμια, κανάλια), για να καθυστερήσει τους Γερμανούς μέχρι να επέμβουν οι Σύμμα­χοί της, σύμφωνα και με το σχέδιο «Ντιλ -Μπρέντα». Τόσο ο ίδιος όσο και οι σύμμαχοί του αιφνιδιάστηκαν από την εκτεταμένη χρήση αλεξιπτωτιστών και γενικότερα από την εφαρμογή του blitzkrieg. Παρόλα αυτά οι Ολλανδοί αντι- στάθηκαν επί τέσσερις ημέρες και λύγισαν, φυσιολογικά, μετά από άνισο α­γώνα. Οταν οι Γερμανοί έπληξαν το Ρότερνταμ, ο Βίνκελμαν υπέγραψε τη

συνθηκολόγηση (στις 15 Μαϊου) στο επιτε­λείο του Στούντεντ στο Ράισγιορντ, νοτιοα­νατολικά του Ρότερνταμ, φοβούμενος μήπως έχουν την ίδια τύχη και άλλες κατοικημένες περιοχές. Επειτα αρνήθηκε να συνεργαστεί με το νέο καθεστώς και παρέμεινε φυλακι­σμένος μέχρι τη λήξη του πολέμου στην Ευ­ρώπη, το 1945. To ίδιο έτος αποστρατεύθηκε, αφού τιμήθηκε με τη «Στρατιωτική Τάξη του Γουλιέλμου» (Militaire Willems-Orde), την παλαιότερη και υψηλότερη διάκριση στην Ολλανδία. Πέθανε στα τέλη του 1952.

O στρατηγός Χένρι Γκέραρντ Βίνκελμαν, επικεφαλής των Ολλανδικών Ενόπλων Δυνάμεων από το 1939. Υπέγραψε τη συνθηκολόγηση τηςχώρας του στις 15Maiou 1940.

απέκρουσε την αντεπίθεση μηχανοκίνητων μονά­

δων που ανήκαν στην 7η Γαλλική Στρατιά, όταν

προσπάθησαν να ανακαταλάβουν τις γέφυρες. Oi

Γάλλοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν προς την

Αμβέρσα, υποφέροντας και από την καταδίωξη

της Luftwaffe. Μέχρι τις 14 Μαϊου η 9η Μεραρχία

είχε φθάσει στις γέφυρες στο Μοερντάικ. Oi κα­

ταπονημένοι αλεξιπτωτιστές μπορούσαν πλέον

να αντικατασταθούν.

Στις 14 Μαϊου οι Γερμανοί προειδοποίησαν

τον συνταγματάρχη Σάρο, στρατιωτικό διοικητή

του Ρότερνταμ, ότ ιθα 6ομ6άρδιζαντο Ρότερνταμ

και την Ουτρέχτη εφόσον σι Ολλανδοί δεν παρα­

δίδονταν. Τεθωρακισμένα και μονάδες πεζικού,

μηχανικού καιπυροβολικού ετοιμάστηκανγια την

έφοδο που θα διεύρυνε το προγεφύρωμά τους

και θα άνοιγε τον δρόμο για το Αμστερνταμ. Oi

διαδουλεύσεις με τους Ολλανδούς συνεχίστηκαν

και μετά το μεσημέρι. Στο μεταξύ 100 περίπου

Heinkel He 111 της Kampfgeschwader 54 (54η Πτέ­

ρυγα Βομβαρδισμού) είχαν απογειωθεί για να

πλήξουν το Ρότερνταμ. Εξαιτίας της παράτασης

που δόθηκε στους Ολλανδούς για να απαντήσουν

στο γερμανικό τελεσίγραφο, τα αεροσκάφη - που

τηρούσαν σιγή ασυρμάτου - ειδοποιήθηκαν με

φωτοβολίδες να σταματήσουν την επιχείρηση.

Περισσότερα από τα μισά δεν αντιλήφθηκαν το

σύνθημα και προχώρησαν στην εκτέλεση του

βομβαρδισμού. Τρία περίπου τετραγωνικά χιλιό­

μετρα του Ρότερνταμ ισοπεδώθηκαν. O τραγικός

απολογισμός ήταν 900-1.000 νεκροί, τη στιγμή

που η πόλη ήταν έτοιμη να παραδοθεί. Κατά τη διάρκεια των μαχών και ενώ διαπραγματευόταν

τηνπαράδοση του Ρότερνταμ, τραυματίστηκε σο­

βαρά ο διοικητής της 7ης Μεραρχίας Αλεξιπτωτι­

στών, αντιστράτηγος Κούρτ Στούντεντ, και αντι-

καταστάθηκε από τον υποστράτηγο Ρίχαρντ Που-

τσίερ.

O επίλογος γράφηκε στις 15 Μαϊου στο επιτε­

λείο του Στούντεντ, σε ένα σχολείο στο Ράισγιορ-

ντ, νοτιοανατολικά του Ρότερνταμ. O στρατηγός

Βίνκελμαν υπέγραψε τη συνθηκολόγηση των ολ­

λανδικών δυνάμεων παρουσία του στρατηγού

Γκέοργκ φον Κύχλερ. H συνθηκολόγηση προκά-

λεσε εκνευρισμό και σύγχυση σε αρκετούς

Ολλανδούς διοικητές, που δεν θεωρούσαν τους

εαυτούς τους και τους άνδρες τους ηττημένους.

Μάλιστα οι δυνάμεις στην περιοχή Ζέελαντ αντι-

στάθηκαν για μεγαλύτερο διάστημα, μέχρι τις 19

Μαϊου, αφού η Luftwaffe ισοπέδωσε μεγάλο μέρος

της πόλης Μίντελμπουργκ δύο ημέρες πριν, για

να αναγκάσει τους Ολλανδούς να παραδοθούν.

Πολλές μονάδες του Ολλανδικού Βασιλικού Ναυ­

τικού διέφυγαν στη Βρετανία, προκειμένου να συ-

νεχίσουν τον αγώνα στο πλευρό των Συμμάχων. Oi

Γάλλοι άρχισαν να υποχωρούν προς τις Βρυξέλ­

λες, αφού το σχέδιο συνεργασίας με τους Ολλαν-

44 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 45: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Βρετανός υποδεκανέας του Συντάγματος Black Watch των Ηι^ΜβηόβΓτης 4ης Μεραρχίας Πεζικού, Γ 3λλία , Μάιος 1940. Φοράει το επίσημο υπηρεσιακό χιτώνιο χρώματος χακί, το γνωστό doublet (ανδρική ζακέτα) με πέντε κουμπιά και επωμίδες και το kilt (σκωτσέζικη φούστα)με το ταρτάν του συντάγματος Blaek Wateh. Φέρει σκωτσέζικο μπερέ Tam ο’ Shanter χρώματος χακί με χακί φούντα στην κορυφή. Αριστερά βλέπουμε ένα κόκκινο φτερό από λαιμό κόκκορα, διακριτικό το οποίο έφεραν οι άνδρες του Blaek Wateh αντί του συνηθισμένου εμβλήματος. To αριστερό μανίκι φέρει από πάνω προς τα κάτω: το διακριτικό της 4ης Μεραρχίας Πεζικού, το σειρήτι του βαθμού, το διακριτικό του οδηγού, το διακριτικό του σκοπευτή 8’ τάξης των τυφεκιοφόρων και δύο σειρήτια καλής διαγωγής. O άνδρας φοράει δερμάτινα ημιάρβυλα μαύρου χρώματος με χακί γκέτες. Είναι εξοπλισμένος με τυφέκιο Lee Enfield No. 1 Mk Ill των 0,303 in με ξιφολόγχη τύπου 1907 Mk I. H 4η Μεραρχία Πεζικού ήταν παρούσα κατά την εκκένωση της Δουνκέρκης (εικονογράφηση: Malcolm Me Gregor/ενδυματολογική περιγραφή:Στέλιος Δεμηράς. Δημοσιεύεται με την άδεια της De Agostini UK Ltd κατ’ αποκλειστικότητα για την Ελλάδα - color image copyright: De Agostini UK Ltd).

δούς (σχέδιο «Μπρέντα») ήταν πλέον ανέφικτο

να υλοποιηθεί.

Oi συνολικές απώλειες των τριών κλάδων των

Ολλανδικών Ενόπλων Δυνάμεων και των πολιτών

έφθασαν τις 7.500:2.357 ήταν οι νεκροί στρατιωτι­

κοί και πάνω από 2.500 οι άμαχοι. Oi Γερμανοί εί­

χαν 4.000 νεκρούς, 3.000 τραυματίες και 700 αγνο­

ούμενους. Περίπου 1.000 αιχμάλωτοι Γερμανοί με­

ταφέρθηκαν με πλοία στη Βρετανία.

H κατάληψη της Ολλανδίας κόστισε ακριβά

στις αερομεταφερόμενες δυνάμεις. H 22η Αερο-

κίνητη Μεραρχία απώλεσε το 40% των αξιωματι­

κών και το 28% των οπλιτών της. O ίδιος ο διοικη­

τής της, κόμης Σπόνεκ, τραυματίστηκε κατά την

επιχείρηση. Γι’ αυτό έλα6ε τον Σταυρό των Ιππο­

τών και προήχθη σε αντιστράτηγο, μόλις επέ­

στρεψε στη Γερμανία. To 65% από τα 430 αερο­

σκάφη Ju 52 που χρησιμοποιήθηκαν κατά την αε­

ρομεταφορά, καταστράφηκε ή κρίθηκε «πέραν ε­

πισκευής».

Στους κόλπους της Luftwaffe εκδηλώθηκε δυ­

σφορία για τις παραλείψεις και τα λάθη που προ-

κάλεσαν τόσες απώλειες και δεν επέτρεψαν την

εκπλήρωση ενός βασικού στόχου, τη σύλληψη

της 50χρονης βασίλισσας Βιλελμίνης και της βα­

σιλικής οικογένειας. O πτέραρχος Αλμπερτ Κέ-

σελρινγκ άσκησε κριτική στους χειρισμούς του

Στούντεντ, όλα όμως καλύφθηκαν από τη μέθη

της επιτυχίας.

Oi επιχειρήσεις στο Βέλγιο - Εμπέν Εμαέλ

Oi Γερμανοί επιτελείς είχαν συνειδητοποιήσει

την αξία της κατάληψης του οχυρού Εμπέν Εμα­

έλ, από τη στιγμή που η «Κίτρινη Περίπτωση» α-

ναθεωρήθηκε και το βάρος έπεσε στις Αρδέννες. H κατάληψη των γεφυρών της διώρυγας του

Αλβέρτου στις περιοχές Καν, Φρενχόβεν και Φέλ-

ντβεζελτ, ήταν κρίσιμη. Εάν περιέρχονταν στους

Γερμανούς, ο δρόμος για την κατάληψη του Βελ­

γίου θα ήταν ανοικτός. Διαφορετικά η βη Στρατιά

του στρατηγού Βάλτερ φον Ράιχεναου θα

παγιδευόταν και θα είχε να αντιμετωπί­

σει τα πυροβόλα του οχυρού.

Από τα τέλη του 1939, όταν απο-

φασίσθηκε πως το οχυρό έπρεπε να

καταληφθεί, εκπονήθηκε ένα πρωτό­

τυπο σχέδιο, χωρίς προηγούμενο. O Χίτ­

λερ έθεσε στον Στούντεντ το ζήτημα του

κατά πόσο θα μπορούσαν να προσγειω­

θούν ανεμόπτερα στην επίπεδη οροφή

του οχυρού. Μετά τη θετική απάντηση

του δεύτερου, το σχέδιο μπορούσε να

προχωρήσει. Αντί να μεταφερθούν οι αλε­

ξιπτωτιστές με τα γνωστά μεταγωγικά Ju

52, θα χρησιμοποιούντο ανεμόπτερα τύ­

που DFS 230 που είχε αναπτύξει το

Deutsche Forschungsanstalt fi)r Segelflug

(Γερμανικό Ινστιτούτο για την έρευνα των

πτήσεων με ανεμόπτερο) με βάση το βρε­

τανικό ανεμόπτερο Hotspur. To DFS 230

μπορούσε να μεταφέρει δέκα στρατιώ­

τες με τον εξοπλισμό τους και τον πιλό­

το. Ρυμουλκείτο από ένα Junkers Ju

52/3m και ανέπτυσσε ανώτατη ταχύτη­

τα 160 km/h. Υπήρχαν, όμως, και περιο­

ρισμοί. Στην οροφή του οχυρού θα

μπορούσαν να προσγειωθούν με σχε­

τική ασφάλεια 10-12 ανεμόπτερα. Αυτό

σήμαινε ότι στην επιχείρηση θα μπορού­

σαν να λάβουν μέρος περίπου 100 άν­

δρες. Επιπλέον η ενέργεια δεν ήταν εφι­

κτή τις νυκτερινές ώρες, οι οποίες προ

σφέρονται για καταδρομικές επιχειρή­

σεις. Επρεπε ακόμη να γίνουν προσαρ­

μογές στα ανεμόπτερα, ώστε αυτά να

προσγειωθούν και να ακινητοποιηθούν

με ασφάλεια στο ολισθηρό (από την υ­

γρασία) γρασίδι. Συνολικά η επιχείρηση

κατάληψης του οχυρού και των γεφυ­

ρών θα απαιτούσε 42 ανεμόπτερα DFS

230.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 45

Page 46: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γερμανοί αλεξιπτωτιστές

μετά την κατάληψη του οχυρού Εμπέν

Εμαέλ.

Βρετανικό πεζικό περνά τα βελγικά σύνορα στις 10 Μαϊου 1940.

Παράλληλα η ομάδα δεν θα διέθετε, για ευ­

νόητους λόγους, βαρύ εξοπλισμό, οπότε έπρεπε

να βρεθεί λύση στο πρό6λημα της καταστροφής

των πυργίσκων και των οχυρώσεων. Αυτή προέκυ-

ψε με μια πρωτότυπη εκρηκτική συσκευή κοίλης

γόμωσης με το όνομα «Hohlladungwaffe» (όπλο

κοίλης γόμωσης), που λειτουργούσε σύμφωνα με

το «φαινόμενο Μουνρό» (οι δυνάμεις που απε­

λευθερώνονται από την πυροδότηση του κοίλου

γεμίσματος, εκτονώνονται προς την κατεύθυνση

του κοίλου, επιτυγχάνοντας είτε τη διάτρηση του

στόχου, στη συγκεκριμένη περίπτωση των τοίχων

του οχυρού, είτε τη δημιουργία φονικών θραυ­σμάτων στο εσωτερικό του στόχου). Πάνω σε αυ­

τή την αρχή, που διετύπωσε το 1888 ο Αμερικανός

χημικός Τσαρλς Εντουαρντ Μουνρό, είχαν εργα­

στεί ο Γερμανός Εγκον Νόυμαν και ο Ελβετός χη­

μικός μηχανικός Ανρί Μοχώτ. Υπήρχαν δύο εκδό­

σεις του όπλου. H ελαφρύτερη ζύγιζε 12,5 kg και η

βαρύτερη 50 kg. Αποτελούντο από δύο μέρη, για

ευκολότερη μεταφορά. To εκρηκτικό τους υλικό

ήταν το TNT Στην αποστολή οι αλεξιπτωτιστές θα

είχαν μαζί τους εκρηκτικούς μηχανισμούς και στα

δύο μεγέθη.

Απέμενε να διευθετηθεί το σημαντικό ζήτημα

της ανάθεσης της αποστολής. Την επιχείρηση ε-

ξουδετέρωσης του οχυρού θα ανελάμβανε το

Sturmabteilung Koch (Απόσπασμα Εφόδου Κοχ),

που έλαβε το όνομά του από τον διοικητή του, λο­

χαγό Βάλτερ Κοχ. H ομάδα των 437 ανδρών δημι-

ουργήθηκε από τον Στούντεντ σε εθελοντική βά­

ση. Επιλέχθηκαν άνδρες από τα δύο πρώτα τάγ­

ματα του 1ου Συντάγματος Αλεξιπτωτιστών, μια

46 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 47: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

διμοιρία από τον Λόχο Μηχανικού του Συντάγμα­

τος και πιλότοι. H παραπάνω διμοιρία θα χειριζό­

ταν τις εκρηκτικές συσκευές κοίλης γόμωσης και

θα τελούσε υπό τις διαταγές του υπολοχαγού

Ρούντολφ Βίτσιχ και του ανθυπολοχαγού Εγκον Ντέλικα.

Oi αλεξιπτωτιστές άρχισαν να εκπαιδεύονται

εξαντλητικά υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας.

Απομονώθηκαν ακόμη και από τους οικείους

τους. Γνώριζαν ότι προετοιμάζονταν για να πλή-

ξουν κάποιον σημαντικό στόχο, αγνοούσαν όμως

το «πότε» και το «πού». Αυτά τα πληροφορήθη-

καν μόλις λίγες ώρες πριν, το βράδυ της 9ης Μαϊ-

ou 1940. Oi άνδρες χωρίστηκαν σε τέσσερις ομά­

δες. Τόσοι ήταν και οι αντικειμενικοί σκοποί. H

Sturmgruppe «Stahl» (Ομάδα Εφόδου «Ατσάλι») θα

κατελάμβανε τη γέφυρα κοντά στο Φέλντβεζελτ, η Sturmgruppe «Beton» (Ομάδα Εφόδου «Τσιμέ­

ντο») είχε ως στόχο τη γέφυρα που βρισκόταν πιο

νότια, κοντά στο Φρενχόβεν, και η Sturmgruppe

«Eisen» (Ομάδα Εφόδου «Σίδηρος») την τρίτη γέ­φυρα κοντά στην περιοχή Καν. Την πιο δύσκολη

αποστολή θα είχε η Sturmgruppe «Granit» (Ομάδα

Εφόδου «Γρανίτης»), εκείνη των ανδρών του Μη­χανικού με επικεφαλής τον υπολοχαγό Βίτσιχ. Αυ­

τοί έπρεπε να καταλάβουν το οχυρό Εμπέν Εμαέλ

και να το κρατήσουν μέχρι να εμφανισθούν οι ενι­

σχύσεις. Κάθε ανεμόπτερο θα μετέφερε έναν πε­

ρίπου τόννο υλικού και κοίλων γομώσεων. H ανα­χώρηση θα γινόταν από αεροδρόμια γύρω από

την Κολωνία. Ενα επιπρόσθετο μέτρο, προκειμέ­

νου να προκληθεί σύγχυση στον αντίπαλο, ήταν η

πραγματοποίηση ρίψεων «αλεξιπτωτιστών» (αν­

δρείκελων) μακριά από τον στόχο.

Oi Βέλγοι γνώριζαν τι θα συνέβαινε. O στρα­

τιωτικός ακόλουθος στη βελγική πρεσβεία στο

Βερολίνο, αντισυνταγματάρχης Γκέταλς, είχε ει­

δοποιήσει τη βελγική ανώτατη διοίκηση για τη

γερμανική εισβολή από το απόγευμα της Πέ­

μπτης, 9 Μαϊου. Μέχρι τις 22.30 (το ίδιο βράδυ) εί­

χε σημάνει γενικός συναγερμός, όμως το σήμα έ­

φθασε στον διοικητή του οχυρού, ταγματάρχη Ζαν Φριτς Λουσιέν Γιοτράν, δύο ώρες μετά, λιγό-

τερο από τέσσερις ώρες πριν από την επίθεση

των Γερμανών. Περί τη 01.00 της Παρασκευής, 10

Μαϊου, μπορούσε να δοθεί το προκαθορισμένο

σύνθημα συναγερμού με βολές από ένα πυροβό­

λο των 75 mm, προκειμένου να συγκεντρωθεί και

η υπόλοιπη φρουρά στο οχυρό. Αυτό έγινε μόλις

στις 03.30 και με λανθασμένο τρόπο, που αύξησε

Πολίτες εγκαταλείπουν τα σπίτια τους, κοντά στην πόλη Λουβαίν, ενώ δίπλα τους Βρετανοί στρατιώτες βαδίζουν προς την αντίθετη κατεύθυνση.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 47

Page 48: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γεννημένος τον Νοέμθριο του 1901, ο πρίγκιπας-διάδοχος Λεοπόλδος Tou

Βελγίου, του Σαξ-Κόμπουργκ και Γκότα και δούκας της Σαξονίας, βρέθηκε από μικρός στη δίνη ενός πολέμου, υπηρετώντας ως απλός στρατιώτης στο 12ο Σύ­νταγμα. Μετά τον Α ’ ΠΠ σπούδασε στην Καλιφόρνια. To 1926 νυμφεύθηκε την πριγκίπισσα Αστριντ της Σουηδίας. Επειτα από τον θάνατο του πατέρα του, Αλβέρτου Α ’, τον Φεβρουάριο του 1934, ανέβηκε στον θρόνο του Βελγίου ως Λε­οπόλδος Γ . To 1935 η βασίλισσα Αστριντ σκοτώθηκε σε δυστύχημα. O βασιλιάς νυμφεύθηκε πάλι το 1941. Οταν άρχισε ο B’ ΠΠ, ανέλαβε τη διοίκηση των Ενό­πλων Δυνάμεων με κύριο σύμβουλό του τον υπασπιστή του, αντιστράτηγο Ραούλ φαν Οφερστρέτεν. O τελευταίος δεν ήταν οπαδός της συνεργασίας με τους Συμ­μάχους, θεωρώντας ανέφικτα τα σχέδια που καταστρώνονταν από τους Γάλλους και τους Βρετανούς. Δεν έκρυψε, πάντως, από τους Συμμάχους τα σχέδια των Γερμανών, όταν αυτά έπεσαν στα χέρια των Βέλγων μετά το περιστατικό στο Μέ- χελεν. O Λεοπόλδος Γ προτίμησε να παραδοθεί, ερχόμενος σε διαφωνία με την κυβέρνησή του σε μια κρίσιμη στιγμή, όταν οι Σύμμαχοι προσπαθούσαν να οργα­

νώσουν νέες αμυντικές θέσεις. Oi τελευταίοι άσκησαν δριμεία κριτική για τη συνθηκολόγηση, μιλώντας ακόμη και για προδοσία. H κυ­βέρνηση της χώρας διαφώνησε και διαχώρισε τη θέση της, ενώ η κοινή γνώμη του Βελγίου διχάστηκε. O Λεοπόλδος Γ παρέμεινε στη χώρα του κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, δηλώνοντας ότι επιθυμούσε η μοίρα του, όποια κι αν ήταν, να μη διαφέρει από αυ­τή των υπηκόων του. Παραιτήθηκε από τον θρόνο του Βελγίου τον Ιούλιο του 1951 και τον διαδέχθηκε ο 20χρονος γιός του, Mno- ντουέν Α ’. Πέθανε στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1983.

Γερμανικό μέσο άρμα μάχης PanzerKampfwagen Ill Ausf.F(Sd.Kfz.141) τον Μάιο του 1940. Ανήκε στο 1o Σύνταγμα της 1ης Μεραρχίας Πάντσερ, τμήμα της Ομάδας Πάντσερ του φον Κλάιστ που πέρασε μαζί με το Σύνταγμα Πεζικού « Grossdeutschland» τον ποταμό Μάας. Ηταν ενταγμένο στις μονάδες ταχείας ανάπτυξης που έλαβαν μέρος στην αρματομαχία στο Μ ουλσόνΣτον, στις 13Maiou 1940. Διακρίνεται η σημαία στο πίσω τμήμα του οχήματος (Fliegersichttuch), η οποία χρησίμευε για την αναγνώριση από τις φίλιες αεροπορικές δυνάμεις. Πρόκειται για το 2o άρμα του 2ou Ουλαμού της 2ης Ιλης, με μονόχρωμη παραλλαγή panzergray(dunkelgrau RAL 7021). To πλήρωμα ήταν πενταμελές, η μέγιστη θωράκιση 30 mm, ο κινητήρας Maybach HL 120 TRM και η μέγιστη ταχύτητα 40 km/h. O οπλισμός αποτελείτο από ένα πυροβόλο KwK L/46,5 των 37 mm και δύο πολυβόλα MG 34 των 7,92 mm. Από τον Σεπτέμβριο του 1939 έως τον Ιούλιο του 1940 παρήχθησαν 435μονάδες του τύπου. Στις 10 Μαϊου 1940 υπηρετούσαν στο Δυτικό Μέτωπο 348 PzKpfwlll, τα περισσότερα Ausf.E και FKai ελάχιστα Ausf.G, κατανεμημένα σε επτά μεραρχίες πάντσερ. To τελευταίο επιχειρησιακό PzKpfw Ill Α υ ε ί^ ή τα ν ένα της 116 Μεραρχίας Πάντσερ τον Ιούνιο του 1944. Κατά τη διάρκεια της μεγάλης γερμανικής επίθεσης στη Δύση τον Μάιο του 1940, η πλειοψηψία των βρετανικών και γαλλικών αρμάτων ήταν ανώτερη του PzKpfw III. Κατά τις επιχειρήσεις στη Γαλλία οι γερμανικές δυνάμεις έχασαν 130-135PzKpfwlll, δηλαδή το ένα τρίτο περίπου της αρχικής τους δύναμης (εικονογράφηση για τις Εκδόσεις Π ΕΡΙΣΚΟΠΙΟ :Δημήτρης Χαδούλας/ιστορική έρευνα: Στέλιος Δεμηράς).

48 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 49: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

τη σύγχυοη. To οχυρό ετοιμαζόταν να «υποδε­

χθεί» τους Γερμανούς με ελλιπή επάνδρωση και

αστοχίες στο υλικό (χειροβομβίδες, περισκόπια,

πυρομαχικά).

H άφεση των ανεμοπτέρων από τα Ju 52 έγινε

πάνω από την περιοχή του Ααχεν. Φωτιές και προ­

βολείς τα καθοδηγούσαν, H Ομάδα Εφόδου «Τσι­

μέντο», του ανθυπολοχαγού Γκέρχαρντ Σαχτ, ή ­

ταν η πρώτη που ενεπλάκη στον αγώνα, στις 04.15

της 10ης Μαϊου. Πέτυχε τον σκοπό της αλλά κα­

θηλώθηκε για λίγο από την αντίσταση των Βέλ­

γων, έχοντας οκτώ νεκρούς και 24 τραυματίες.

Πέντε λεπτά αργότερα η Ομάδα Εφόδου «Ατσά­

λι», του υπολοχαγού Γκούσταβ Αλτμαν, πέτυχε ε­

πίσης την αποστολή της, με κόστος ένα καταρρι-

φθέν ανεμόπτερο, οκτώ νεκρούς και 30 τραυμα­

τίες, καταστρέφοντας μάλιστα δύο ελαφρά άρμα­

τα T-13. H Ομάδα Εφόδου «Σίδηρος», του ανθυ-

πολοχαγού Μάρτιν Σέχτερ, δεν μπόρεσε να κατα­

λάβει άθικτη τη γέφυρα στην Καν, την οποία οι

Βέλγοι ανατίναξαν. Παρόλα αυτά κράτησε το προ­

γεφύρωμα μέχρι την άφιξη του 151 Συντάγματος

Πεζικού. H ομάδα αυτή είχε τις βαρύτερες απώ­

λειες: 22 νεκρούς και 26 τραυματίες. Αυτό οφεί-

λεται εν μέρει στο ότι παρέμεινε στο πεδίο και με­

τά τις 20.40, ώρα κατά την οποία οι άλλες δύο ο­

μάδες είχαν ήδη αναχωρήσει για τη Γερμανία, ενώ

η ίδια έπρεπε να περιμένει ως το επόμενο πρωινό.

Oi Βέλγοι είχαν 470 νεκρούς, 50 τραυματίες και

690 αιχμαλώτους.

H Ομάδα Εφόδου «Γρανίτης» αντιμετώπισε

από την αρχή πρόβλημα, καθώς δύο ανεμόπτερα,

το ένα από τα οποία ήταν εκείνο του διοικητή της,

συνετρίβησαν. Αυτό σήμαινε ότι θα ήταν διαθέσι­

μοι για την επιχείρηση λιγότεροι άνδρες. Εννέα α­

νεμόπτερα προσγειώθηκαν στην οροφή του οχυ­

ρού στις 04.20. Αμέσως οι άνδρες του Βίτσιχ, που

έφθασε στο οχυρό με τρεις ώρες καθυστέρηση,

άρχισαν να τοποθετούν τα «Hohlladungwaffen». O

«Coupole Sud» (Νότιος Θόλος) δεν υπέκυψε στην

κοίλη γόμωση των 50 kg και χρειάστηκε η παρέμ­

βαση των Stuka για να σταματήσει να βάλλει ενα­

ντίον των αλεξιπτωτιστών. O θωρακισμένος θό ­

λος παρατήρησης άντεξε επίσης στην έκρηξη, ό­

μως τα θραύσματα στο εσωτερικό σκότωσαν τους

δύο παρατηρητές. Oi Γερμανοί πετούσαν χειρο­

βομβίδες μέσα από τις θυρίδες για να εξουδετε­

ρώσουν τους υπερασπιστές του οχυρού. Την κρί­

σιμη στιγμή πολλά πυροβόλα πρόδωσαν τους χει­

ριστές τους, με αποτέλεσμα οι Γερμανοί να μην u-

φίστανται απώλειες, αν και πολεμούσαν εκτεθει­

μένοι. Μέσα σε 15 λεπτά από την ώρα της προ­

σγείωσης οι αλεξιπτωτιστές, χωρισμένοι σε

μικρές ομάδες (truppen), είχαν εξουδετερώσει με­

θοδικά τις οχυρές θέσεις τη μία μετά την άλλη,

καταστρέφοντας έξι από τους επτά κύριους στό­

χους τους. Μόνο η θέση Coupole 120 παρέμενε α­

λώβητη, διότι το ανεμόπτερο που την είχε αναλά-

βει δεν έφθασε ποτέ ως εκεί. Γερμανικές σημαίες

τοποθετήθηκαν πάνω σε κάθε κυριευμένη εχθρι­

Γερμανικό αυτοκινούμενο πυροβόλο εψόδου SturmgeschutzlllAusf.A της 640Πυροβολαρχίας StuG, όπως επιχειρούσε ενταγμένο στο Σύνταγμα Πεζικού « Grossdeutschland» στην περιοχή Στον. O οπλισμός του αποτελείτο από ένα πυροβόλο StuK37 L/24 των 75 mm και το πλήρωμά του ήταν τετραμελές. Εψερε κινητήρα Maybach HL 120 TRM ισχύος 300 hp, που επέτρεπε μέγιστη ταχύτητα 30 km/h. H θωράκιση έφθανε τα 50 mm. To 1937 κατασκευάστηκαν πέντε πρωτότυπα της σειράς O. Από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάιο του 1940 κατασκευάστηκαν 30 μονάδες του τύπου. Κατά την εισβολή στη Γαλλία χρησιμοποιήθηκαν μόνο τέσσερις πυροβολαρχίες StuG Ill (τον Μάιο του 1940 κάθε πυροβολαρχία διέθετε έξι τέτοια οχήματα). H επιτυχία τους ώθησε τους Γερμανούς στην περαιτέρω ανάπτυξη των αυτοκινούμενων πυροβόλων, των οποίων η χαμηλή σιλουέτα σε συνδυασμό με το ισχυρό πυροβόλο οδηγούσε σε άριστα αποτελέσματα. O αριθμός «12» δηλώνει ότι πρόκειται για το δεύτερο πυροβόλο εφόδου του πρώτου ουλαμού. To όχημα φέρει μονόχρωμη παραλλαγή dunkelgrau RAL 7021 (εικονογράφηση για τις Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ: Δημήτρης Χαδούλας / ιστορική έρευνα :Στέλιος Δεμηράς).

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 49

Page 50: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Αρμα PzKpfwlVAusf. D διασχίζει γέφυρα ενός

καναλιού στις Κάτω Χώρες. O συγκεκριμένος

τύπος ήταν ο πιο ισχυρός από όσους

υπηρετούσαν τότε στη Wehrmacht.

κή θέση, για να βοηθήσουν το έργο των φίλιων α­

εροσκαφών.

Oi Βέλγοι σφράγισαν τις θύρες ασφαλείας και

υποχώρησαν στα ενδότερα του οχυρού, τυφλω­

μένοι από τις εκρήξεις και πνιγμένοι από τη σκό­

νη και τον καπνό. Καθώς ξημέρωνε, δύο αεροσκά­

φη Heinkel He 111 έριξαν κάνιστρα με εφόδια και

πυρομαχικά για τους αλεξιπτωτιστές. Oi Βέλγοι α-

ποτόλμησαν αντεπιθέσεις οπλισμένοι μόνο με τυ­

φέκια αλλά αποκρούστηκαν. H Coupole 120 παρέ­

μενε ενεργή και οι γερμανικές μονάδες που συ­

νωστίζονταν κοντά στον ποταμό Μεύση της προ-

σέφεραν άριστο στόχο. Ομως ο ταγματάρχης Γιο-

τράν δεν έδωσε ποτέ την άδεια για βολές, μένο­

ντας προσκολλημένος στις εντολές που είχε και

οι οποίες απαγόρευαν την πραγματοποίηση βο­

λών σε ολλανδικό έδαφος. Τελικά οι αλεξιπτωτι­

στές εξουδετέρωσαν τη θέση αυτή στις 09.30, ρί­

χνοντας εκρηκτικά στις κάννες των πυροβόλων.

To οχυρό δεν αποτελούσε πλέον κίνδυνο, ωστόσο

η φρουρά του ήταν ακόμη ενεργή και αν επιχει­

ρούσε οργανωμένη αντεπίθεση οι ολιγάριθμοι

και καταπονημένοι αλεξιπτωτιστές πιθανώς δεν

θα άντεχαν.

Με κόστος μόλις έξι νεκρούς και 18 τραυμα­

τίες, η Ομάδα Εφόδου «Γρανίτης» κατέλαβε το ο­

χυρό και το κράτησε μέχρι την άφιξη των ενισχύ­

σεων. Αυτές έφθασαν καθυστερημένα την επόμε­

νη ημέρα, λόγω της συμφόρησης που είχε προκα-

λέσει η καταστροφή αρκετών γεφυρών και ειδικά

η καταστροφή της γέφυρας στην περιοχή Καν.

Τους αλεξιπτωτιστές ενίσχυσαν το 151 Σύνταγμα

πεζικού και το 51 Τάγμα Μηχανικού. Εφορμώντας

με εκρηκτικά και φλογοβόλα οι πεζοί έκαμψαν

την αντίσταση των τελευταίων υπερασπιστών. To

οχυρό παραδόθηκε λίγο μετά το μεσημέρι της

11ης Μαϊου. Oi απώλειες των υπερασπιστών του

ανήλθαν σε21 νεκρούς και 61 τραυματίες. Στις 16

Μαϊου όσοι έλαβαν μέρος στην επιχείρηση παρα-

σημοφορήθηκαν από τον Χίτλερ στο αρχηγείο

του, 50 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Βόννης.

Την ώρα που έπεφτε το Εμπέν Εμαέλ, το γερ­

μανικό πεζικό περνούσε τον ποταμό Μεύση στην

ευρύτερη περιοχή του Μάαστριχτ, χρησιμοποιώ­

ντας πεζογέφυρες στηριγμένες σε ελαστικές

λέμβους, ενώ το μηχανικό είχε ετοιμάσει ήδη μια

γέφυρα ικανή να δεχθεί το βάρος ελαφρών οχη­

μάτων και αρμάτων. Τα τεθωρακισμένα της 6ης

Στρατιάς, του στρατηγού Βάλτερ φον Ράιχεναου,

μπορούσαν να ξεχυθούν στο Βέλγιο.

H αντίδραση των αεροπορικών μέσων των Συμμάχων ήταν συγκινητική και επίμονη, όμως

δεν άλλαξε την πορεία των πραγμάτων. Αλλωστε

η Luftwaffe είχε καταστρέψει στο έδαφος τα μισά

από τα 179 αεροσκάφη της Βελγικής Αεροπορίας.

Παράλληλα στις 10 Μαϊου, με την έναρξη των επι­

χειρήσεων, είχε επιτεθεί και σε 70 περίπου γαλλι­

κά αεροδρόμια με 400 τουλάχιστον βομβαρδιστι­

κά. Σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, Γκαμελέν απα­

γόρευσε τον βομβαρδισμό κατοικημένων περιο­

χών, επειδή φοβόταν τα αντίποινα της Luftwaffe.

Πάντως οι Γάλλοι αεροπόροι και οι σύμμαχοί τους

έσωσαν το γόητρό τους, αφού πέτυχαν 500 περί­

που καταρρίψεις - βεβαιωμένες καιπιθανές - κατά

τις τρεις πρώτες εβδομάδες των επιχειρήσεων.

Τα Bristol Blenheim της 114 Μοίρας, που έδρευ­

αν στην πόλη Σουασόν της βορειοανατολικής

Γαλλίας, καταστράφηκαν στο έδαφος από επιδρο­

μή της Luftwaffe. H ηρωική προσπάθεια εννέα βελ­

γικών Fairey Battle να πλήξουν τις γέφυρες που κα­

τείχαν οι Γερμανοί κατέληξε σε αποτυχία επειδή

καταρρίφθηκαν ή διότι οι μηχανισμοί άφεσης των

50 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 51: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

6ομ6ών αστόχησαν. To απόγευμα της 11ης Μαϊου

οι Βρετανοί έστειλαν 23 ακόμη Blenheim της RAF

από την 110 και την 21η Μοίρα, χωρίς αποτέλε­

σμα, καθώς το αντιαεροπορικό πυρ των Γερμανών

ήταν θεριστικό. Την ίδια τύχη είχαν και τα 13γαλ-

λικά δικινητήρια 6ομ6αρδιστικά Liore-Olivier LeO

451 της 12ης Πτέρυγας, που επιτέθηκαν στην

πλωτή γέφυρα την οποία ετοίμασαν οι Γερμανοί

στην περιοχή του Μάαστριχτ. Οσα επέστρεψαν,

ήταν διάτρητα από τα πυρά των γερμανικών α­

ντιαεροπορικών μέσων και των καταδιωκτικών

της Luftwaffe. Στις 12 Μαϊου έγινε μια τελευταία

προσπάθεια να πληγούν ο δύο γέφυρες που είχε

καταλάβει το Απόσπασμα Εφόδου Κοχ. H υποδο­

χή από τα Bf 109 και τα αντιαεροπορικά ήταν πάλι

«καυτή». Πάντως τα Battle και τα Hurricane που τα

συνόδευαν ήταν αποφασισμένα, σε τέτοιο σημείο

ώστε ένα Battle έπεσε με τις 6όμ6ες του στη δυτι­

κή άκρη της γέφυρας στο Φέλντβεζελτ. Oi δύο

φονευθέντες χειριστές τιμήθηκαν με τον Σταυρό

της Βικτωρίας. Στο μεταξύ οΓκαμελέν αναθεώρη­

σε τις απόψεις του σχετικά με τον βομβαρδισμό

κατοικημένων περιοχών. Διέταξε τον πτέραρχο

Φρανσουά N f Αστιέ ντε λα Βιζερί, επικεφαλής

της ZOAN (Zone d'Operations Aeriennes du Nord -

Ζώνη Αεροπορικών Επιχειρήσεων Βορρά), να

πράξει ό,τι ήταν δυνατό για να αναχαιτίσει τις γερ­

μανικές φάλαγγες που προωθούντο ασταμάτητες

προς το Μάαστριχτ και τη Ζεμπλού.

Ενώ στον αέρα διεξαγόταν μια άνιση μάχη, οι

Γάλλοι και οι Βρετανοί έλαβαν άδεια από τους

Βέλγους να εισέλθουν στο Βέλγιο και να εφαρμό­

σουν το σχέδιο «Ντιλ». Oi συμμαχικές δυνάμεις

προωθήθηκαν προς τον ποταμό Ντιλ με δύο γαλ­

λικές ελαφρές μηχανοκίνητες μεραρχίες (DLM-

Divisions Legeres Mecaniques), τη 2η και την 3η, να

προπορεύονται. To Βρετανικό Εκστρατευτικό Σώ­

μα (BEF) του στρατηγού Γκορτ έλαβε θέση ανατο­

λικά των Βρυξελλών. Νότια των Βρετανών βρισκό­

ταν η 1η Γαλλική Στρατιά του στρατηγού Μπλαν-

σάρ και το Σώμα Ιππικού του στρατηγού Ρενέ Ζακ

Αντόλφ Πριού. H 1η Στρατιά κάλυπτε μια γραμμή

από τη Βαβρ έως την κοιλάδα του Μεύση. Oi Σύμ­

μαχοι θεωρούσαν πως το ομαλό έδαφος σε αυτό

τον τομέα ήταν ιδανικό για την προέλαση των

γερμανικών τεθωρακισμένων. Oi Γερμανοί δεν ή­

θελαν να απογοητεύσουν τους Γάλλους, μένο­

ντας πιστοί στο δόγμα ενός φημισμένου συμπα­

τριώτη τους, του Ναπολέοντα, που έλεγε: «Ποτέ

μη διακόπτεις τον εχθρό σου όταν υποπίπτει σε

σφάλμα». Ετσι ο διοικητής του 16ου Μηχανοκίνη­

του Σώματος Στρατού, αντιστράτηγος Εριχ Χέ-

πνερ, εξαπέλυσε τα τεθωρακισμένα του. H 3η Με­

ραρχία Πάντσερ, του αντιστρατήγου Οττο Μόριτς

Βάλτερ Μόντελ, και η αντίστοιχη 4η, του αντι-

στρατήγου Λούντβιχ φον Ραντλμάιερ, είχαν ήδη

διαβεί τα περάσματα του Μεύση και συγκεντρώ­

θηκαν για να επιτεθούν στο κενό που υπήρχε στη

συμμαχική διάταξη στην περιοχή της πόλης Ζε­

μπλού. Στη σύγκρουση η οποία ακολούθησε με τα

γαλλικά τεθωρακισμένα, οι Γερμανοί προκάλεσαν

πολλές απώλειες στα γαλλικά Hotchkiss Η-39 και

Somua S35, ωστόσο οι ίδιοι υπέστησαν περισσότε­

ρες. Συνολικά σε αυτή την αρματομαχία συμμε­

τείχαν πάνω από 1.500 τεθωρακισμένα κάθε τύ­

που και απωλέσθηκαν 100 από τους Συμμάχους

και 160 από τους Γερμανούς. H μάχη για την κατο­

χή της πόλης Ανού διήρκεσε από τις 12 έως τις 13

Μαϊου. H επέμβαση των Stuka κρίθηκε απαραίτη­

τη σε πολλές περιπτώσεις. Παρόλα αυτά οι Γάλλοι

απωθήθηκαν και υποχώρησαν στις 14 Μαϊου σε

μια νέα θέση ανατολικά του άξονα Βαβρ-Ναμύρ.

O χρόνος, όμως, που κέρδισαν για τους συναδέλ­

φους τους του Πεζικού της 1ης Στρατιάς, ήταν

πολύτιμος για την οργάνωση των θέσεών τους.

Την ίδια ώρα οι Βέλγοι υποχωρούσαν για να συνε­

νωθούν με το ΒΕΣ.

O Χέπνερ συνέχισε την επιθετική του ενέρ­

γεια στις 15 Μαϊου. Oi άνδρες της 1ης Μαροκινής

Μεραρχίας αναχαίτισαν την 3η Μεραρχία Πά­

ντσερ, αν και οι Γερμανοί κατέστρεψαν πάνω από

110 άρματα του αντιπάλου.

Σταδιακά, καθώς οι Σύμμαχοι υποχωρούσαν,

το κέντρο βάρους μεταφερόταν στη Γαλλία και

στα εκεί δραματικά τεκταινόμενα. H προέλαση

στο Βέλγιο δεν ήταν το πιο καίριο «κτύπημα» των

Γερμανών στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν

τη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες. Ηταν, αναντίρρητα,

ο απαραίτητος αντιπερισπασμός για την «έκπλη­

ξη» που ετοίμαζαν στις Αρδέννες και η θετική της

έκβαση αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα για τη

συνολική επιτυχία της προσπάθειάς τους.

Στιγμιότυπο από την τελετήπαρασημοφόρησης των αλεξιπτωτιστών που κατέλαβαν το οχυρό Εμπέν Εμαέλ (16 Μαϊου 1940). Oi τρεις πρώτοι άνδρες, αριστερά του Χίτλερ, είναι (από τα αριστερά στα δεξιά)ο αν&υπολοχαγός Εγκον Ντέλικα, ο υπολοχαγός Ρούντολψ Βίτσιχ και ο επικεφαλής της επιχείρησης, λοχαγός Βάλτερ Κοχ.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΙΙΟΛΕΜΟΥ 51

Page 52: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γερμανοί περιεργάζονται ένα κατεστραμμένο βρετανικό άρμα Matilda Mkll. O αξιωματικός δείχνει το σημείο εισόδου ενός βλήματοςσκάφος του

Γερμανικό ελαφρύ άρμα μάχης PanzerKampIwagen I Aus1.B της 9ης Μεραρχίας Πάντσερ, όπως επιχειρούσε στην Μπρέντα της Ολλανδίας τον Μάιο του 1940. Φέρει μονόχρωμη παραλλαγή από panzergray (dunkelgrau RAL 7021) και κωδικούς αρι9μούς με λευκό περίγραμμα. Πρόκειται για το 2o άρμα του 2ου Ουλαμού της 3ης Ιλης. O οπλισμός του αποτελείτο από δύο πολυβόλα MG 13 των 7,92 mm στον πύργο. Είχε πλήρωμα δύο ανδρών, μέγιστη 9ωράκιση 13 mm, κινητήρα HL 45P ισχύος 100 hp και μέγιστη ταχύτητα 40 km/h. Από τον Αύγουστο του 1935 έως και τον Ιούνιο του 1937παρήχ9ησαν 675μονάδες του τύπου. H έκδοση Ausf.B υπηρέτησε σε όλες τις μονάδες αρμάτων από το 1935έως το 1940. Από το δεύτερο μισό του 1940έως τις αρχές του 1941 αποσυρόταν σταδιακά από την πρώτη γραμμή. Κατά την εισβολή των Γερμανών στη Ρωσία, τον Ιούνιο του 1941, υπηρετούσαν μόλις 74 τέτοια άρματα στα συντάγματα των πάντσερ. Στη Γαλλία το 1940χρησιμοποιή9ηκαν μόνο 523 Panzer I, αν και υπήρχαν πολύ περισσότερα στη Γερμανία και στην Πολωνία (εικονογράφηση για τις Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ. Δημήτρης Χαδούλας/ιστορική έρευνα: Στέλιος Δεμηράς).

52 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 53: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Εισβολή στη ΓαλλίαOi Αρδέννες είχαν χαρακτηριστεί «αδιαπέρα­

στες από τεθωρακισμένες ή μηχανοκίνητες δυνά­

μεις» από τους Συμμάχους, αν και στην πράξη η

θεωρία αυτή κατέρρευσε πολύ πριν τη διαψεύσει

η Wehrmacht. To 1938, κατά τη διάρκεια πολεμικών

παιγνίων, ο στρατηγός Αντρέ Γκαστόν Πρετελά,

μέλος του Ανώτατου Πολεμικού Συμβουλίου, διοί­

κησε τις δυνάμεις του «εχθρού» ο οποίος εισέβα­

λε από τις Αρδέννες. H ήττα που υπέστησαν οι φί-

λιες δυνάμεις ήταν τόσο πειστική, ώστε τα αποτε­

λέσματα του παιγνίου δεν γνώρισαν δημοσιότητα

για να μην πληγεί το ηθικό.

Είναι αλήθεια ότι καταβλήθηκε κάποια προ­

σπάθεια για να βελτιωθούν τα αμυντικά έργα της

παραπάνω περιοχής, όμως αυτή σε καμία περί­

πτωση δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μεθοδική

και εντατική. Πολιτικοί και στρατιωτικοί κατά και­

ρούς ζήτησαν ενίσχυση και επέκταση των έργων

αλλά δεν εισακούσθηκαν. Ανάμεσα σε αυτές τις

«Κασσάνδρες» ήταν και ο διοικητής της 2ης Γαλ­

λικής Στρατιάς (lle Armee), στρατηγός Σαρλ Λεόν

Κλεμάν Υντσιγκέρ.

To δασώδες τοπίο τον Αρδεννών χαρακτηρί­

ζεται από εδαφικές εξάρσεις στο τριεθνές σύνο­

ρο Βελγίου - Γαλλίας - Λουξεμβούργου και κατη­

φορίζει προς ανοικτές πεδιάδες και βαθιές κοιλά­

δες που σχηματίζουν ο Μεύσης και οι παραπότα­

μοί του. To ανάγλυφο του εδάφους φαίνεται απα­

γορευτικό για μηχανοκίνητες και τεθωρακισμέ­

νες μονάδες, καθώς οι υδάτινες αρτηρίες

λειτουργούν ως φυσικές αντιαρματικές τάφροι.

Υπάρχουν όμως και προσπελάσιμοι πόροι, όπως

Βρετανός δεκανέας του Συντάγματος Hampshire, Γαλλία, Ιούνιος 1940. Φέρει τη νέα στολή εκστρατείας μπάτλντρες, κράνος τύπου Μ Κ ίμ ε ελαστικό υποσιόγωνο, καννάβινα υλικό εξάρτυσης υποδείγματος 1937 και αριστερά του μια θήκη με διόπτρες. Στο στήθος του είναι αναρτημένη η θήκη με την αντιασφυξιογόνο προσωπίδα, έτοιμη προς χρήση. To μονόπετο χιτώνιο είναι κατασκευασμένο από τραχύ ύφασμα σερζ. Δια θέτει τσέπες με πιέτες και καλύμματα. Τα «κρυφ ά» κουμπιά χρώματος πράσινου είναι κατασκευασμένα από σύνθετο φυτικό υλικό. Oi μπότες από καουτσούκ, τύπου Wellington, είναι ενδεικτικές του τι ανέμεναν οι Βρετανοί στη Γαλλία το 1940. Προορίζονταν για χρήση σε χαρακώματα και σε πολύ υγρά εδάφη, κάτι που κατά τον B ’ ΠΠ και ειδικά στη Γαλλία του 1940ήταν σχετικά σπάνιο. To τυφέκιο είναι Lee Enfield No.! Mk Ill 0,303 in. Χάρη στις προσπάθειες του Γ ιλλ ικ ο ύ Στρατού και την απόφαση του Χίτλερ να κρατήσει τα πάντσερ έξω από τη Δουνκέρκη, διέφυγαν 224.320 Βρετανοί και 141.842ακόμα άνδρες των συμμαχικών δυνάμεων. Αυτό ο άθλος αναπτέρωσε το ηθικό των Βρετανών και τους ώθησε να συνεχίσουν τον αγώνα κατά των Γερμανών (εικονογράφηση: Malcolm Mc Gregor/ενδυματολογική περιγραφή και επιμέλεια ιστορικών στοιχείων: Στέλιος Δεμηράς. Δημοσιεύεται με την άδεια της DeAgostini UK L td K a t αποκλειστικότητα για την Ελλάδα - color image copyright: De Agostini UK Ltd).

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΙΙΟΛΕΜΟΥ 53

Page 54: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Ανδρες της 7ης Μεραρχίας Πάντσερ, του υποστρατήγου Ρόμμελ, απομακρύνουν πεσμένα δένδρα προκειμένου να συνεχίσουν την προέλασή τους.

και επίπεδα εδάφη στην περιοχή Σαρλβίλ - Με-

ζιέρ.Oi Γάλλοι είχαν πληροφορηθεί από πολλές πη­

γές τη γερμανική προπαρασκευαστική δραστη­

ριότητα και τη συγκέντρωση δυνάμεων στα σύνο­

ρά τους. Είναι αξιοσημείωτο, για παράδειγμα, το

ότι ο στρατιωτικός τους ακόλουθος στη Βέρνη εί­

χε αναφέρει από τις 30 Απριλίου τον τόπο και την

ημερομηνία εκδήλωσης της επίθεσης. Αυτή ανα-

μενόταν να εκδηλωθεί μεταξύ της 8ης και της

10ης Μαϊου, με κύριο στόχο την περιοχή του Σε-

ντάν. Παρόλα αυτά ο βασικός σχεδιασμός των

Συμμάχων δεν άλλαξε.H διάταξη μάχης των Γερμανών προέβλεπε

την τοποθέτηση της 4ης Στρατιάς, του αντιστρα-

τήγου Γκύντερ «Χανς» φον Κλούγκε, δεξιά, με κα­

τεύθυνση την πόλη Ντινάν. Νοτιότερα τασσόταν η

Panzergruppe Kleist (Ομάδα Πάντσερ Κλάιστ). Oi

μονάδες αρμάτων προηγούντο μαζί με το μηχανο­

κίνητο πεζικό. Ακολουθούσαν οι μονάδες εφοδια­

σμού και το πεζικό που θα έσπευδε να εξασφαλί­

σει ό,τι κατελάμβαναν οι ταχυκίνητες μονάδες. H

πανταχού παρούσα Luftwaffe είχε απλώσει ένα πέ­

πλο πάνω από τις Αρδέννες, απαγορεύοντας την

προσέγγιση σε κάθε «αδιάκριτο» αναγνωριστικό

αεροσκάφος των Συμμάχων.

O στρατηγός Γκαμελέν, ανώτατος διοικητής

των Γαλλικών Ενόπλων Δυνάμεων, εξέδωσε την η-

μερησία διαταγή του αφού έδωσε το πράσινο φως

για την επιχείρηση «Ντιλ - Μπρέντα», στις 07.00

της 10ης Μαϊου 1940. H συμμαχική παράταξη δέ­

σποζε επιβλητική, παρατάσσοντας επτά στρατιές

από τη Δουνκέρκη ως τη Μυλούζ. Την αριστερή

πτέρυγα στα δυτικά, κοντά στη Δουνκέρκη, κρα­

τούσε η 7η Στρατιά του στρατηγού Ζιρώ, με επτά

μεραρχίες. Δεξιά της, τον τομέα μέχρι το Αράς, ε­

πιτηρούσαν οι εννέα μεραρχίες και η Ταξιαρχία Τε­

θωρακισμένων του Βρετανικού Εκστρατευτικού

Σώματος, υπό τις διαταγές του στρατηγού Γκορτ.

Από το Αράς και προς τα ανατολικά μέχρι τον πο­

ταμό Σαμπρ, παρατασσόταν η 1η Στρατιά του

στρατηγού Μπλανσάρ, η οποία θα κάλυπτε το

«κενό της Ζεμπλού» με 10 μεραρχίες και με την υ­

ποστήριξη του Σώματος Ιππικού του στρατηγού

Πριού. O κρίσιμος τομέας του ποταμού Μεύση,

μέχρι το Σεντάν, είχε ανατεθεί στην 9η Στρατιά

του στρατηγού Αντρέ Ζωρζ Κορά. H τελευταία πα­

ρέτασσε οκτώ μεραρχίες, οι δύο από τις οποίες

λειτουργούσαν ως εφεδρεία. Ανάμεσα στις δυνά­

μεις του Κορά υπήρχαν δύο ελαφρές μεραρχίες

ιππικού (DLC - Divisions Legeres de Cavalerie) και

τρεις ταξιαρχίες σπαχήδων. Ακόμη πιο ανατολικά,

από το Σεντάν έως το Βερντέν, απλωνόταν ο χώ­

ρος ευθύνης της 2ης Γαλλικής Στρατιάς του

στρατηγού Υντσιγκέρ, ο οποίος είχε στη διάθεσή

του έξι μεραρχίες.Ολες αυτές οι στρατιές, πάνω από 40 μεραρ­

χίες, ανήκαν στην 1η Ομάδα Στρατιών του στρα­

τηγού Γκαστόν Avpi Γκυστάβ Μπιγιότ και είχαν ως

αποστολή τους να εισέλθουν γρήγορα στο Βέλγιο

και στην Ολλανδία και να αναχαιτίσουν τους Γερ­

μανούς. H 7η Στρατιά θα έφθανε ως την Ολλανδία

και η 2η Στρατιά θα έμενε σταθερή. Με αυτό τον

Γ ερμανοί ποδηλάτες διασχίζουν ένα κανάλι.

Πολλές φορές το μηχανικό χρειάστηκε να

πετύχει μικρά « θαύματα» για να

συνεχιστεί η προέλαση, συνεπώς του ανήκει

σημαντικό μερίδιο της επιτυχίας.

54 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 55: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

τρόπο η κίνηση της 1ης Ομάδας Στρατιών θα θύ­

μιζε πόρτα που κλείνει από τα δυτικά προς τα α­

νατολικά, με σταθερό σημείο τη 2η Στρατιά στο

Σεντάν,

Για την υπεράσπιση της γραμμής «Μαζινό»

και των ανατολικών συνόρων διατέθηκαν δύο ο­

μάδες στρατιών. H 2η Ομάδα Στρατιών, του στρα­

τηγού Γκαστόν Πρετελά, είχε δύναμη 35 μεραρ­

χιών και περιελάμβανε την 3η Στρατιά του στρα­

τηγού Σαρλ Μερί Κοντέ, την 4η Στρατιά του στρα­

τηγού Εντουάρ Ζαν Ρεκέν και την 5η Στρατιά του

στρατηγού Βικτόρ Μπουρέ. H 3η Ομάδα Στρα­

τιών, του στρατηγού Αντουάν Μαρί Μπενουά

Μπεσόν, παρέτασσε 14 μεραρχίες στην ανατολι­

κή εσχατιά της συμμαχικής παράταξης, μέχρι τα

σύνορα με την Ελβετία. Σε αυτήν ανήκε μόνο η 8η

Στρατιά του στρατηγού Ζενύ Ζυλ Μαρσέλ Γκαρ-

σερί. H 6η Στρατιά του αντιστρατήγου Ρομπέρ

Ογκύστ Τουσόν, η Στρατιά των Αλπεων, αρχικώς είχε αναλά6ει τη φύλαξη των συνόρων με την Ιτα­

λία. Υπεύθυνος για το Βορειοανατολικό Μέτωπο

ήταν ο στρατηγός Αλφόνς Ζοζέφ Ζωρζ, ο οποίος

είχε τυπικές μόνο σχέσεις με τον στρατηγό Γκα-

μελέν, διότι διαφωνούσε με την τακτική επιλογή

του τελευταίου να μεταφέρει τις καλύτερες συμ­

μαχικές δυνάμεις στις Κάτω Χώρες. Σε εφεδρεία

ετηρούντο 18 μεραρχίες, από τις οποίες οι τρεις

ήταν τεθωρακισμένες και διέθεταν 450 άρματα.

Καθώς η κινητοποίηση των συμμαχικών δυνά­

μεων προχωρούσε, φαίνονταν τα προΘλήματα συ­

ντονισμού και εκπαίδευσης, όπως και οι ελλείψεις

σε υλικό. Ωστόσο υπήρχε αισιοδοξία ότι οι Γάλλοι

θα έφθαναν στον Μεύση έως τις 14 Μαϊου, πα­

ράλληλα δε θεωρείτο αδύνατο οι Γερμανοί να βρί­

σκονται εκεί πριν από τις 16 Μαϊου.

O Γκουντέριαν πέρασε τα σύνορα με το Λου­

ξεμβούργο περί τις 05.00 της 10ης Μαϊου 1940 και

κατευθύνθηκε προς τη βελγική μεθόριο, νοτιοα­

νατολικά της Μπαστόν. Στοιχεία του Σώματός του

συγκρούστηκαν κοντά στην Αρλόν με τη 2η Ελα­

Δύο κατεστραμμένα γερμανικά τεθωρακισμένα οχήματα SdKfz 263 και SdKfz231 μετά τη μάχη του Αράς.

Γερμανικά τεθωρακισμένα διασχίζουν έναν αγρό κοντά στο Σομ, μαζί με άνδρες του πεζικού.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 55

Page 56: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

φρά Μεραρχία Ιππικού. Oi Γάλλοι υποχώρησαν και

κατά την υποχώρησή τους αναμίχθηκαν με ένα

μεγάλο πλήθος αμάχων που εγκατέλειπε τα σπί­

τια του. O κύριος όγκος των δυνάμεων του Γκου-

ντέριαν κατευθυνόταν προς τον τομέα τον οποίο

υπερασπιζόταν η 5η Ελαφρά Μεραρχία Ιππικού, α­

ντιμετωπίζοντας, όμως, προΘλήματα από τα κωλύ­

ματα που είχαν δημιουργήσει οι Βέλγοι. Στόχος

του Γκουντέριαν, που τελούσε υπό τις διαταγές

του Κλάιστ, ήταν το Σεντάν. To 41ο ΜΚΣΣ του α-

ντιστρατήγου Γκέοργκ-Χανς Ράινχαρντ ακολου­

θούσε από κοντά. Στις 11 Μαϊου η 5η Ελαφρά Με­

ραρχία Ιππικού δεν άντεξε στην πίεση του Γκου­

ντέριαν και υποχώρησε προς τον ποταμό Σαμουά

μαζί με την 3η Ταξιαρχία Σπαχήδων, παρά τις δια­

ταγές του στρατηγού Υντσιγκέρ για άμυνα με κά­

θε θυσία. To αποτέλεσμα ήταν η 1η Μεραρχία Πά­

ντσερ (ΜΠα) του υποστρατήγου Φρίντριχ Κίρχνερ

να φθάσει έως τα περίχωρα της πόλης Μπουιγιόν.

H μονάδα του Κίρχνερ, που ανήκε στο 19ο ΜΚΣΣ

του Γκουντέριαν, αναγκάστηκε να σταματήσει

μπροστά στις κατεστραμμένες γέφυρες περιμέ-

νοντας το πεζικό.

Αλλες μονάδες της Ομάδας Πάντσερ του

Κλάιστ, είχαν ως αντικειμενικό σκοπό το Μοντερ-

μέ και τη ΝουζονΘίλ. Βορειότερα, η 7η Μεραρχία

Πάντσερ του υποστρατήγου Ep6iv Ρόμμελ κατευ­

θυνόταν προς το Ντινάν και αντιμετώπισε σθενα­

ρή αντίσταση από τους Βέλγους του 3ou Συντάγ­

ματος των Κυνηγών των Αρδεννών. H μεραρχία

του Ρόμμελ ήταν η πρώτη που θα περνούσε τον

Μεύση, διότι οι άνδρες του αποδείχθηκαν πιο εκ­

παιδευμένοι στην άρση των εχθρικών κωλυμάτων

και στην εξασφάλιση των γεφυρών που είχε υπο­

νομεύσει ο εχθρός. Αντίθετα η 5η Μεραρχία Πά­

ντσερ, του υποστρατήγου Μαξ φον Χάρτλιμπ, δεν

μπόρεσε να ακολουθήσει τους ίδιους ρυθμούς.

H ταχύτητα της γερμανικής προέλασης είχε

ανατρέψει τον συμμαχικό σχεδιασμό. Παρά το ότι

το ΒΕΣ είχε οχυρωθεί στον προκαθορισμένο χώ­

ρο κοντά στον ποταμό Ντιλ και η 1η Στρατιά του

στρατηγού Μπλανσάρ προσπαθούσε να καλύψει

το «κενό της Ζεμπλού», τα μηνύματα ήταν δυσοί­

ωνα. O διοικητής του Σώματος Ιππικού, στρατη­

γός Πριού, προειδοποίησε τον προϊστάμενό του,

στρατηγό Μπιγιότ, ότι με την τροπή που ελάμΘα-

ναν τα πράγματα ο ελιγμός τον οποίο σχεδίαζαν

σι Σύμμαχοι ήταν ουτοπικός. H απάντηση-εντολή

Γερμανικό μέσο άρμα μάχης (όχημα διοίκησης) Pz.Bef. Wg Ill Ausf.D1 της 2ης Μεραρχίας Πάντσερ στο Βέλγιο τον Μάιο του 1940, τμήμα του επιτελείου της μεραρχίας. To εΰνόσημο είναι ένας λευκός σταυρός, που φέρεται στις πλευρές του πύργου (με ένα τμήμα του στο σκάφος) και στο πίσω τμήμα του πύργου. O οπλισμός αποτελείτο από ένα πυροβόλο KwK L/46,5 των 37 mm και δύο πολυβόλα MG 34 των 7,92 mm. To πλήρωμα ήταν πενταμελές, ο κινητήρας Maybach HL 180TR και η μέγιστη ταχύτητα 40 km/h. H &ωράκιση έφ&ανε τα 15 mm. Από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του 1938 παρήχ&ησαν 30 τέτοια άρματα από την Daimler-Benz. Εκείνο τον χρόνο κάΘε ουλαμός διέ&ετε τρία PzKpfwIII στην ίλη ελαφρών αρμάτων. Κά&ε σύνταγμα αρμάτων διέ&ετε έξι PzKpfwIII και κά&ε μεραρχία πάντσερ 12 PzKpFw III. Tov Φεβρουάριο του 1940 η έκδοση D αποσύρ&ηκε από την πρώτη γραμμή. Ωστόσο στη Νορβηγία, τον Απρίλιο του 1940, έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις με τη μονάδα ειδικών αποστολών PzAbtzbV40. Τοεικονιζόμενο άρμα φέρει μονόχρωμη παραλλαγή panzer gray (dunkelgrau RAL 7021) - (εικονογράφηση για τις Εκδόσεις Περισκόπιο: Δημήτρης Χαδούλας /ιστορική έρευνα: Στέλιος Δεμηράς).

56 OI ΦΛΟΙΈΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 57: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γερμανός ταχυδρόμος με δέματα για τους άνδρες της πρώτης γραμμής. H μοτοσικλέτα είναι μια BMW R4.

του Μπιγιότ προς τον Πριού ήταν να κρατήσει τις

θέσεις του μέχρι τις 14 Μαϊου.

Τα λόγια του Πριού θα αποδεικνύονταν προ­

φητικά, όπως και αυτά του ντ’ Αστιέ, ο οποίος στις

11 Μαϊου ανέφερε σε ενημερωτικό δελτίο ότι ε­

τοιμαζόταν εχθρική ενέργεια προς την κατεύθυν­

ση της πόλης Ζι6έ. H τελευταία βρισκόταν στο μέ­

σο του νοητού άξονα Ντινάν-Μοντερμέ, ακριβώς

στις πλευρές του ακάλυπτου δεξιού της συμμαχι­

κής δύναμης που είχε εισχωρήσει στο Βέλγιο, εκεί

όπου βρισκόταν η 9η Στρατιά του στρατηγού Κο­

ρά. Με δεδομένο ότι όσο αποτελεσματικές κι αν

ήταν οι πτήσεις απαγόρευσης της Luftwaffe και

όσο πυκνά κι αν ήταν τα φυλλώματα των δένδρων

στις Αρδέννες, έφθαναν αναφορές για τη συγκέ­

ντρωση των γερμανικών μονάδων, σχεδιάστηκε η

μετακίνηση έξι μεραρχιών από τη γενική εφε­

δρεία σε μια θέση πίσω από το Σεντάν. Oi σχετι­

κές εντολές θα έπρεπε να διανεμηθούν μέ-

χρ ιτις 13 Μαϊου.

Στις 12 Μαϊου τα νέα από την Ολλαν­

δία ήταν αποθαρρυντικά. H άμυνα των

Ολλανδών στη γραμμή «Γκρέμπε» κατέρ-

ρευσε και η εκεί θέση της 7ης Γαλλικής

Στρατιάς γινόταν δυσχερής, λόγω

δυσαναπλήρωτων απωλειών και

συνεχών προσβολών από

τον εχθρό. Επιπλέον η

προέλαση του Μπλαν σάρ επιβραδυνόταν

από τη δράση της

Luftwaffe, σε τέτοιο

σημείο ώστε μόνο τα 2/3 της 1ης Στρατιάς

έφθασαν στον πο­

ταμό Ντιλ. Αντίθε­

τα με τη Luftwaffe,

η αντίδραση των α­

εροπορικών δυνάμε­

ων του πτεράρχου ντ’

Αστιέ καθυστερούσε. Τε·

λικά εκδηλώθηκε μετά το

μεσημέρι της 12ης Μαϊου. To

θέαμα που αντίκρισαν οι Γάλ­

λοι πιλότοι ήταν εντυπωσιακό

και συνάμα τρομακτικό: αμέ­

τρητα οχήματα κάθε είδους

εκινούντο με ταχύτητα προς τη

Γαλλία. To πυκνό αντιαεροπορικό πυρ των Γερμανών ήταν ένα ακόμη

ανησυχητικό σημάδι. Τα βομβαρδι­

στικά των Συμμάχων είχαν 33 απώλει­

ες και τα μαχητικά τους άλλες έξι.

To κυριότερο, όμως, ήταν η επιβε

Μέλος πληρώματος βρετανικού βομβαρδιστικού αεροσκάφους Whitleyτης 102Μοίρας της Βασιλικής Αεροπορίας (RAF), Μάιος 1940. Φοράει μια εξάρτυση Irvin Harnsuitnavu από τη στολή μάχης. H Harnsuit περιελάμβανε ένα φουσκωτό σωσίβιο και τρία σημεία για την ανάρτηση του αλεξιπτώτου. Επιπλέον ο άνδρας είναι εφοδιασμένος με κάσκα τύπου B, μάσκα οξυγόνου η οποία έφερε μικρόφωνο και έναν σωλήνα παροχής οξυγόνου. Oi μπότες του είναι υποδείγματος 1936, από μαύρο δέρμα επενδυμένο εσωτερικά με γούνα προβάτου. Στις αρχές του B ’ ΠΠ ένα τμήμα της RAF, αποτελούμενο από δύο μοίρες βομβαρδισμού/αναγνώρισης, τέσσερις μοίρες αναχαίτισης, έξι μοίρες στρατιωτικής συνεργασίας και δύο σμήνη της μοίρας επικοινωνιών του επιτελείου, συνόδευε τη Βρετανική Εκστρατευτική Δύναμη στη Γαλλία. Επίσης ένα ακόμη τμήμα της RAF, η Προκεχωρημένη Αεροπορική Δύναμη Κρούσης (AdvancedAir Striking Force), εξοπλισμένη με μέσα βομβαρδιστικά της Διοίκησης Βομβαρδιστικών, συμμετείχε στις μάχες των αρχών του B ’ ΠΠ αν και δεν υπαγόταν στη διοίκηση της Εκστρατευτικής Δύναμης. Τα Whitleyήταv απαρχαιωμένα όταν άρχισε ο B ’ ΠΠ, ωστόσο ήταν τα πρώτα βρετανικά αεροσκάφη nou βομβάρδισαν γερμανικό έδαφος, στις 19 Μαρτίου 1940 (εικονογράφηση: Malcolm Mc Gregor/ενδυματολογική περιγραφή και επιμέλεια ιστορικών στοιχειών. Στέλιος Δεμηράς. Δημοσιεύεται με την άδεια της De Agostini UK Ltd κατ’ αποκλειστικότητα για την Ελλάδα - colorimage copyright: DeAgostini UK Ltd).

Oi ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 57

Page 58: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Οδομαχία στη Λίλη. To πυροβόλο είναι ένα αντιαρματικό Pak37.

Υπολείμματα της μάχης μεταξύ των Γερμανών και των δυνάμεων του ντε Γκωλ στο Κρεσύ.

βαίωση των αναφορών του ντ’ Αοτιέ, που σημείω-

ναν τη συγκέντρωση μεγάλων εχθρικών σχηματι­

σμών κοντά στις πόλεις Ντινάν, Ζιβέ και Mnou-

γιόν. Ηταν πλέον σαφές ότι αναμενόταν ισχυρή ε­

χθρική ενέργεια στον ποταμό Μεύση. H RAF έ­

στειλε 50 6ομ8αρδιστικά, με πρωτοβουλία του ντ’

Αστιέ, για να πλήξουν την περιοχή των πόλεων

Νεφσατώ και Μπουγιόν.

Πριν δύσει ο ήλιος της 12ης Μαϊου, η σπουδή

του Ρόμμελ επιβραβεύθηκε. To 31ο Σύνταγμα

Αρμάτων, που τελούσε προσωρινά υπό τις διατα­

γές του, κατόρθωσε να ελέγξει ένα πέρασμα πά­

νω από τον ποταμό Μεύση, κοντά στο Ιβουάρ, πε-

ρίπου έξι χιλιόμετρα βορείως του Ντινάν. Ωστόσο

δεν μπόρεσε να αποτρέψει την ανατίναξη της γέ­

φυρας. Δύο χιλιόμετρα νοτιότερα υπήρχε ένας

παλαιός υδατοφράκτης, που στηριζόταν σε μια

νησίδα του ποταμού. Oi γερμανικές περίπολοι

διεπίστωσαν ότι το πέρασμα δεν φυλασσόταν και

αμέσως ο Ρόμμελ διέταξε τους άνδρες του να

προχωρήσουν. Προσπαθώντας να ισορροπήσουν

πάνω στον ετοιμόρροπο υδατοφράκτη μέσα στο

σκοτάδι, οι Γερμανοί άρχισαν σιγά-σιγά να περ­

νούν το ποτάμι και να οργανώνουν το έδαφος

στην άλλη όχθη, δημιουργώντας αμυντικές θέ ­

σεις. Αργά αλλά σταθερά το προγεφύρωμα ενι- σχυόταν.

Oi Γάλλοι αντέδρασαν με καθυστέρηση και

διέπραξαν αρκετά σφάλματα. Στην περιοχή υπήρ­

χε η 5η Μηχανοκίνητη Μεραρχία του ταξιάρχου

Ζωρζ Εντγκάρ Μπουσέ. Υπήρχαν ακόμη στοιχεία

της 18ης Μεραρχίας Πεζικού, των οποίων οι άν­

δρες ήταν εξαντλημένοι από τη μακρά πορεία μέ­

χρι το σημείο όπου όφειλαν να αναπτυχθούν. To

υλικό υποστήριξης δεν είχε φθάσει, συνεπώς η

18η δεν μπορούσε να επανδρώσει επαρκώς τις

θέσεις της. Γi' αυτό έλαβε το 2o Τάγμα του 39ου

Συντάγματος από την 5η Μηχανοκίνητη Μεραρ­

χία. To Σύνταγμα αυτό έλαβε θέση μακριά από τις

όχθες του ποταμού, παρά τις αντίθετες διαταγές

του διοικητή της 9ης Στρατιάς, στρατηγού Κορά,

και ενώ γνώριζε την παρουσία των Γερμανών στην

άλλη όχθη. Επιπρόσθετα, ενώ ο μέραρχος του Συ­

ντάγματος, ταξίαρχος Μπουσέ, πληροφορήθηκε

στη 01.00 της 13ης Μαϊου ότι οι Γερμανοί είχαν

διαβεί τον ποταμό, η είδηση έφθασε στον δικό

του προϊστάμενο, στρατηγό Ζυλιέν Φρανσουά Ρε-

νέ Μαρτέν, διοικητή του 11ου Σώματος, τρεις ώ­

ρες μετά. Ούτε ο στρατηγός Κορά, διοικητής της

1ης Στρατιάς, έλαβε την είδηση όταν έπρεπε. Av

μη τι άλλο, αυτό το γεγονός αποδεικνύει τη δυ­

σκαμψία της ιεραρχίας και τις ελλείψεις του γαλ­

λικού συστήματος επικοινωνιών. Πάντως κατά μή­

κος της δυτικής όχθης υπήρχε μια σειρά από μι­

κρά οχυρώματα τα οποία επάνδρωνε προσωπικό

από τα τρία συντάγματα πεζικού της 18ης Μεραρ­

χίας, το 66o, το 77ο και το 125, μαζί με Βέλγους

Κυνηγούς των Αρδεννών.

Ενας ακόμη σχηματισμός της Ομάδας Πάν-

στερ Κλάιστ, το 41ο ΜΚΣΣ του αντιστρατήγου

Ράινχαρντ, πλησίαζε τον Μεύση. Τα προβλήματα

που αντιμετώπιζε, σχετίζονταν περισσότερο με

την ανεπάρκεια των οδών πρόσβασης που οδη­

γούσαν στον αντικειμενικό του σκοπό, παρά με

την αντίσταση των Γάλλων. Αλλωστε η 3η Ταξιαρ­

χία Σπαχήδων είχε υποχωρήσει προς τον ποταμό

Σαμουά, εκθέτοντας το πλευρό της συμμαχικής

παράταξης. Αναπόφευκτα, μέχρι το απόγευμα της

12ης Μαϊου οι μεραρχίες του Ράινχαρντ είχαν

προσεγγίσει τον Μεύση.

Ενας ακόμη σχηματισμός ο οποίος εκμεταλ-

λεύθηκε την υποχώρηση της 3ης Ταξιαρχίας Σπα­

χήδων, ήταν η 1η Μεραρχία Πάντσερ (ΜΠα) του υ­

ποστρατήγου Κίρχνερ, που ανήκε στο 19ο ΜΚΣΣ

του Γκουντέριαν. Τα ξημερώματα της 12ης Μαϊου

πέρασε την Μπουγιόν και κατευθυνόταν προς το

Σεντάν. To μεσημέρι πλησίασε την πόλη, αντικρί­

ζοντας τον ποταμό Μεύση. Μέχρι το βράδυ είχε απωθήσει τους Γάλλους από την ανατολική όχθη

του ποταμού και είχε καταλάβει μεγάλο μέρος

58 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 59: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

της πόλης. Ωστόσο δέχθηκε καταιγισμό από οβί­

δες βαρέος πυροβολικού και οιγέφυρες ανατινά-

χθηκαν. Από το επιτελείο του στρατηγού Ζωρζ

διατάχθηκε η αποστολή τριών μηχανοκίνητων με­

ραρχιών για να ενισχύσουν την άμυνα στο Σεντάν.

Ολόκληρη τη νύκτα της 12ης προς τη 13η Μαϊ-

ou οι Γάλλοι μπορούσαν να ακούσουν τις γερμανι­

κές φάλαγγες να ξεχύνονται από τις Αρδέννες.

Στόχος θα ήταν ο τομέας ευθύνης της 1ης Στρα­

τιάς, του στρατηγού Υντσιγκέρ. Δύο μεραρχίες

του 10ου Σώματος του αντιστρατήγου Πιέρ Πολ ΖακΓκρανσάρ, το οποίο τελούσε υπό τις διαταγές

του Υντσιγκέρ, προσπαθούσαν ακόμη να οργανω­

θούν για να αντιμετωπίσουν την εχθρική προέλα­

ση. Ηταν η 71η του ταξιάρχου Ζοζέφ Αντουάν Ζακ

Λουί Μποντέ και η 55η του ταξιάρχου Avpi Ζαν Λα-

φονταίν, με επάνδρωση από σχετικά μεγάλους

στην ηλικία εφέδρους. Τουλάχιστον διέθεταν ε­

παρκή υποστήριξη από το πυροβολικό, αν και δεν

είχαν φθάσει ακόμη όλες οι διαθέσιμες μονάδες,

ούτε είχαν οργανωθεί. Αυτό σήμαινε ότι τα πλήγ­

ματα εναντίον του εχθρού δεν ήταν ιδιαίτερα ση­

μαντικά.

Από την άλλη πλευρά, ούτε ο Γκουντέριαν ή­

ταν έτοιμος να περάσει τον Μεύση μερικές ώρες

μετά το μεσημέρι της 13ης Μαϊου, όπως ζητούσε

ο Κλάιστ. Χρειαζόταν περισσότερο χρόνο για να

αναδιοργανώσει τις μονάδες του. O Κλάιστ επέ­

μεινε στις θέσεις του και ο Γκουντέριαν δεν είχε

παρά να υπακούσει. O Ρόμμελ, όμως, τους πρόλα­

βε όλους. Κατά τη διάρκεια των πρώτων ωρών της

13ης Μαϊου οι άνδρες του προσπαθούσαν να δια-

περαιωθούν στη δυτική όχθη του Μεύση με ελα­

στικές λέμβους και είχαν καθηλωθεί από το ε­

χθρικό πυρ. Αφού διαπίστωσε «ιδίοις όμμασι» το

αδιέξοδο, ζήτησε από τον άμεσο προϊστάμενό

του, στρατηγό Χέρμαν «Πάπα» Χοτ, διοικητή του

Γάλλοι στρατιώτες παρελαύνουν πριν παραδώσουν τα όπλα τους στους Γζρμανούς.

&m t&z -^ρ~'t r * ^ .H

Συγκέντρωση αρμάτων και λοιπών μηχανοκινήτων της

7ης Μεραρχίας Πάντσερ , του Ρόμμελ. Διακρίνονται

κυρίως τσεχοσλοβακικά άρματα Praga LT vz.38, γνωστά και ως Panzer 38(t), αλλά και μερικά

γερμανικά PzKpfw Il και PzKpfwlVp8 βραχύκαννο

πυροβόλο.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 59

Page 60: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

15ου Μηχανοκίνητου Σώματος, να του χορηγήσει

προσωρινά ορισμένα άρματα τύπου PzKpfw Ill και

IV μαζί με μερικά πυροβόλα, για να κάμψει την ε­

χθρική αντίσταση. To αίτημά του ικανοποιήθηκε

και η ροή των στρατιωτών προς τη δυτική όχθη α-

ποκαταστάθηκε, υπό την κάλυψη των πυροβόλων

και των αρμάτων. O Ρόμμελ πέρασε στη δυτική ό­

χθη για να βεβαιωθεί ότι όλα εξελίσσονταν καλά.

Ξαφνικά εμφανίσθηκαν εχθρικά άρματα, που δέ­

χθηκαν καταιγισμό πυρών από κάθε διαθέσιμο ό­

πλο. H υποχώρησή τους έγινε δεκτή με ανακούφι­

ση από τους Γερμανούς, οι οποίοι δεν διέθεταν α­

ντιαρματικά όπλα σε εκείνο το σημείο (είχαν πε-

ράσει από άλλον πόρο του ποταμού). Στη συνέ­

χεια ο Ρόμμελ, ανησυχώντας για τις εξελίξεις και

τις εχθρικές κινήσεις στη δυτική όχθη, ζήτησε

από το μηχανικό να αλλάξει τα αρχικά του σχέδια

αυτό αύξησε τη σύγχυση και την αδράνεια. O

στρατηγός Μαρτέν, διοικητής του 11ου Σώματος, διέταξε το 39ο Σύνταγμα Πεζικού να απωθήσει

τον εχθρό από τη δυτική όχθη, παρέχοντάς του

υποστήριξη αρμάτων και πυροβολικού. H αντεπί­

θεση άρχισε αργά το απόγευμα, με πενιχρά απο­

τελέσματα. Καθώς έπεφτε η νύκτα της 13/14 Μαϊ-

ou, τα δυσάρεστα νέα έφθασαν και στον στρατη­

γό Ζωρζ, ο οποίος είχε το στρατηγείο του στη Λα

Φερτέ, και η ιεραρχία άρχισε να «ξυπνάει». O

Ζωρζ ενημέρωσε τον Γκαμελέν, ο οποίος είχε ως

έδρα του το κάστρο της Βανσέν, στα ανατολικά

προάστια του Παρισιού, αλλά στη συνέχεια θεώ­

ρησε, εσφαλμένα, ότι η γερμανική προέλαση είχε αναχαιτισθεί.

Στο μεταξύ ο Γκουντέριαν επικέντρωνε την

προσοχή του στο Σεντάν. H κύρια ενέργεια, βο-

Γ Eρμανοί στρατιώτες κοιτούν σκεπτικοί τους

τάφους συντρόφων τους που έπεσαν κατά

τις μάχες γύρω από την περιοχή του Σομ.

και να γεφυρώσει τον ποταμό με μια γέφυρα 16t,

η οποία θα μπορούσε να σηκώσει άρματα. Ηταν

φανερό ότι ήθελε να περάσει τα άρματά του στην

άλλη όχθη το συντομότερο δυνατό, για να εξα­

σφαλίσει τη θέση του σε περίπτωση εχθρικής α­

ντεπίθεσης. H γέφυρα ετοιμάστηκε, όμως ελάχι­

στα άρματα είχαν περάσει ως την αυγή.

Oi άνδρες της 18ης Μεραρχίας που επάνδρω­

ναν μικρά οχυρώματα πολέμησαν γενναία, κάμ­

φθηκαν ωστόσο από την έλλειψη ενισχύσεων. Oi

δυνάμεις που έστειλε ο ταξίαρχος Μπουσέ της

5ης Μηχανοκίνητης Μεραρχίας μέχριτο μεσημέ­

ρι της 13ης Μαϊου, απωθήθηκαν ή οι συγκεντρώ­

σεις τους διαλύθηκαν από τη Luftwaffe. Oi επικοι­

νωνίες, ενσύρματες και ασύρματες, είχαν διακο­

πεί σε μεγάλο βαθμό. O ίδιος ο Μπουσέ δεν μπο­

ρούσε να επικοινωνήσει με τις μονάδες του και

ρείως του Σεντάν, θα εκτελείτο στις 13 Μαϊου

από την 1η Μεραρχία Πάντσερ του υποστρατήγου

Κίρχνερ, η οποία είχε ενισχυθεί για την περίσταση

από το MK Σύνταγμα «Grossdeutschland» του αντι-

συνταγματάρχη Σβέριν, ένα τάγμα μηχανικού και

μονάδες βαρέος πυροβολικού. H επίθεση θα υπο­

στηριζόταν από το 14ο Μηχανοκίνητο Σώμα του α-

ντιστρατήγου Γκούσταβ Αντον φον Βίτερσχάιμ, το

οποίο θα ακολουθούσε τα τεθωρακισμένα του

Γκουντέριαν για να εκμεταλλευθεί το ρήγμα που

θα δημιουργούσαν και να εξοντώσει τους εναπο-

μείναντες θύλακες αντίστασης. Στο δεξί πλευρό

του ο Κίρχνερ θα είχε τη 2η Μεραρχία Πάντσερ

του αντιστρατήγου Ρούντολφ Φάιελ και στο αρι­

στερό του τη 10η Μεραρχία Πάντσερ του αντι-

στρατήγου Φέρντιναντ Σάαλ, που θα ενεργούσε

νοτίως του Σεντάν.

60 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 61: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γάλλος λοχίας άγνωστης μηχανοκίνητης μονάδας (τεθωρακισμένη μεραρχία), Αμιένη, Απρίλιος 1940. Φοράει την κλασική στολή των υπαξιωματικών μηχανοκίνητων μονάδων στις αρχές του B ’ ΠΠ. To πιο χαρακτηριστικό στοιχείο αυτής είναι το δερμάτινο χιτώνιο των τριών τετάρτων, καφέ χρώματος, του 1935. To διακριτικό του βαθμού (μια λωρίδα) βρίσκεται αναρτημένο στο τελείωμα του χιτωνίου στο ύψος του στέρνου, ενώ στα πέτα φαίνονται τα πράσινα διακριτικά της μονάδας (στις περισσότερες στολές ήταν γκρι).Φέρει σκούρο μπλέ μπερέ με το έμβλημα των γαλλικών τεθωρακισμένων, δύο διασταυρούμενα πυροβόλα με ένα μεσαιωνικό κράνος. Κάτω από το αριστερό του χέρι διακρίνεται το κλασικό κράνος αρματιστή τύπου M35, χακί χρώματος, που συνήθως φερόταν μέσα στο άρμα για προστασία από επικίνδυνες προεξοχές. To χακί παντελόνι «μά ζευε» στους αστραγάλους και λεγόταν pantalon cachou. Tov Μάιο του 1940 ο Γαλλικός Στρατός διέθετε περισσότερα από 3.000άρματα μάχης. H ισχύς πυρός των γαλλικών αρμάτων ήταν γενικά ανώτερη από εκείνη των γερμανικών. Ωστόσο οι καλύτερες τακτικές έδωσαν τη νίκη στα πάντσερ και τεράστιο πλεονέκτημα στον Γερμανικό Στρατό (εικονογράφηση: Malcolm Mc G regor/ενδυματολογική περιγραφή και επιμέλεια ιστορικών στοιχείων: Στέλιος Δεμηράς. Δημοσιεύεται με την άδεια της De Agostini UK L td K a r ' αποκλειστικότητα για την Ελλάδα - color image copyright: De Agostini UK Ltd).

Σταδιακά οι Γερμανοί προωθήθηκαν προς το

προκαθορισμένο σημείο της όχθης, όπου θα επι­

χειρούσαν να διασχίσουν το ποτάμι. Oi Γάλλοι

τους περίμεναν διαθέτοντας το πλεονέκτημα της

κάλυψης του δάσους του Μαρφέ και τη δυνατό­

τητα να τοποθετήοουν το πυροβολικό τους ψηλό­

τερα από τον επιτιθέμενο. Ομως οι πυροβολητές

τους διέθεταν λίγα πυρομαχικά και είχαν να αντι­

μετωπίσουν και τη Luftwaffe, που τους βομβάρδιζε

από το πρωί, έχοντας στη διάθεσή της εκατοντά­

δες αεροπλάνα που επιχειρούσαν από αεροδρό­

μια πλησίον του μετώπου. H τελευταία είχε ανα­

θέσει την υποστήριξη των επίγειων δυνάμεων στο

2o Αεροπορικό Σώμα (2. Flieger-Korps) του πτεράρ­

χου Μπρούνο Λέρτσερ και στο 8o Αεροπορικό Σώ­

μα (8. Flieger-Korps) του πτεράρχου-βαρώνου Βόλ-

φραμ φον Ριχτχόφεν. Oi Γάλλοι δεν είχαν βοήθεια

από τον αέρα, τη στιγμή που στο Σεντάν επιχει­

ρούσαν δεκάδες βομβαρδιστικά της Luftwaffe υπό

την προστασία μαχητικών. Τα Stuka και τα Dornier

Do 17 κτυπούσαν μεθοδικά τους στόχους τους

στην περιοχή του Σεντάν επιτιθέμενα, από το

πρωί ως το μεσημέρι, σε αλλεπάλληλα κύματα,

ενώ τα Messerschmitt Bf 109 και Bf 110 κρατούσαν

μακριά τα εχθρικά μαχητικά. Στις 14.30 της 13ης

Μαϊου η σκυτάλη δόθηκε στα πυροβόλα. Oi Γάλ­

λοι υπέφεραν στα οχυρώματά τους από τη σκόνη,

τον καπνό και το σφυροκόπημα των βομβών, χω­

ρίς να μπορούν να διακρίνουν τι ακριβώς συνέβαι-

νε στην αντίπερα όχθη. Oi πυροβολαρχίες τους

είχαν εξαρθρωθεί από τον βομβαρδισμό και δεν

μπορούσαν να προσφέρουν την απαιτούμενη υ­

ποστήριξη.

Oi πυροβολαρχίες των Γάλλων στον τομέα

του ποταμού που θα διέσχιζε η 10η Μεραρχία Πά­

ντσερ του αντιστρατήγου Σάαλ, δεν είχαν πληγεί

από τα Stuka και το πρώτο κύμα των γερμανικών

λέμβων το οποίο επιχείρησε να περάσει το ποτάμι

καταστράφηκε σχεδόν πλήρως. Στον τομέα του

Γκουντέριαν, την ευθύνη (και την τιμή) της έναρ­

ξης της επίθεσης ανέλαβε το Σύνταγμα

«Grossdeutschland». Φθάνοντας στην όχθη και α­

φήνοντας την κάλυψή τους, οι Γερμανοί δέχθη­

καν πυκνά πυρά από τις απέναντι οχυρώσεις, τα

οποία μπόρεσαν να σιγήσουν με δυσκολία και μό­

νο αφού χρησιμοποίησαν δύο από τα φημισμέ­

να «88άρια». Δύο λόχοι της «Gross­

deutschland» προχώρησαν πολεμώντας

σκληρά προς το Ντονσερύ, όπου κατέ­

λαβαν οχυρώσεις. Μέχρι το βράδυ της

13ης Μαϊου η 1η ΜΠα είχε εξασφαλίσει

το προγεφύρωμά της και σε συνεργασία

με το πεζικό ήλεγχε τα υψώματα στο δάσος

του Μαρφέ. To τάγμα των μοτοσικλετι-

στών της πραγματοποίησε εκκα­

θαριστικές επιχειρήσεις στη

γύρω περιοχή, ενώ το μηχανι­

κό έστησε μια γέφυρα των 16

Ιγιαταάρματα. Καθώςξημέ-

ρωνε η 14η Μαϊου, τα άρμα­

τα άρχισαν να περνούν.

H 2η ΜΠα, του αντι-

στρατήγου Φάιελ, είχε

επίσης καλά νέα. Μολο­

νότι αρχικά καθηλώθη­

κε στο σημείο όπου έ­

πρεπε να διασχίσει το πο­

τάμι, κατόρθωσε να δημι­

ουργήσει ρήγμα στην αλυσί­δα των οχυρωμάτων κατα-

στρέφοντας ένα από αυτά. Oi Γερμανοί εκμεταλλεύθηκαν το

ρήγμα για να εξαλείψουν σταδια­

κά τη γενναία αντίσταση των Γάλ­

λων, διέσχισαν το ποτάμι και προ­

ωθήθηκαν ως το Ντονσερύ. Από ε­

κεί η 2η Μεραρχία Πάντσερ θα

στρεφόταν δυτικά. Αφού διέσχιζε

το κανάλι των Αρδεννών, όφειλε να

εκκαθαρίσει, σύμφωνα με τον σχε·

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 61

Page 62: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Αξιωματικός των Κυνηγών των Αρδεννών ανακρίνεται από Γερμανούς. Oi Κυνηγοί των Αρδεννών αποδείχ&ηκαν ικανοί αντίπαλοι, διεξάγοντας επιβραδυντικό αγώνα.

Γερμανοί διασμό, τις εχθρικές οχυρώσεις κατά μήκος τηςπροωθούνται προς δυτικής όχθης του Μεύση.την Αμπεβίλ στις 30 Qi Γάλλοι βρίσκονταν σε σύγχυση. Αντικρουό-Μαϊου. . , . . ,

μενες αναφορες μιλουσαν για γερμανικα αρματα

που είχαν ήδη περάσει τον Μεύση και βρίσκονταν

στην Μπουλσόν και τη Σωμόν. Oi διοικητές των

μονάδων επικοινωνούσαν με τους προϊστάμενους

σχηματισμούς για οδηγίες. O διοικητής της 2ης

Γαλλικής Στρατιάς, στρατηγός Υντσιγκέρ, πληρο-

φορήθηκε τα γεγονότα στο Σεντάν αργά το από­

γευμα της 13ης Μαϊου, ενώ στον επίμαχο τομέα,

τον οποίο υπερασπιζόταν το 10ο Σώμα του Γκραν-

σάρ, παρουσιάστηκαν σημάδια πανικού. Στρατιώ­

τες της 55ης Μεραρχίας, του ταξίαρχου Λαφο-

νταίν, που ανήκε στο παραπάνω Σώμα, υποχωρού­

σαν μέσα σε έναν απερίγραπτο συνωστισμό αμά­

χων, ενώ οι αξιωματικοί προσπαθούσαν να επιβά­

λουν μια τάξη. Ολα αυτά συνέβαιναν λόγω της ε­

σφαλμένης εκτίμησης της κατάστασης και της

φήμηςγια ταγερμανικάάρματα. O Γκρανσάρ ενη­

μέρωσε καιτηνάλλη μεραρχία του 10ου Σώματος,

την 71η του ταξιάρχου Μποντέ, για την παρουσία

γερμανικών αρμάτων δυτικά του Σεντάν. Oi δύο

μέραρχοι μετέφεραν τα αρχηγεία τους στα μετό­

πισθεν. H ανεξέλεγκτη υποχώρηση ήταν ο λόγος

για τον οποίο εγκαταλείφθηκαν ή καταστράφη-

καν αρκετά πυροβόλα.

To 41ο MK Σώμα του αντιστρατήγου Ράινχαρ-

ντ δεν είχε τόση υποστήριξη από τη Luftwaffe και

καθηλώθηκε στις 13 Μαϊου στο Μοντερμέ. Στον

δικό του τομέα δεν υπήρχαν σημεία τόσο ευνοϊκά

για να διασχίσει το ποτάμι και οι δυνάμεις απένα-

ντί του ήταν καλά οχυρωμένες. Χρειάστηκε η ε­πέμβαση αρμάτων PzKpfw Ill και IV για να εξουδε­

τερωθούν ορισμένες οχυρές θέσεις. Παρόλα αυ­

τά, η προσπάθεια των Γερμανών να διασχίσουν το

ποτάμι αναχαιτίστηκε από τα πυρά των Γάλλων. H

τύχη χαμογέλασε στους Γερμανούς όταν ανακά­

λυψαν ότι ορισμένες λέμβοι είχαν παρασυρθεί

από το ρεύμα πάνω στα υπολείμματα μιας γέφυ­

ρας. To μηχανικό κατόρθωσε να εκμεταλλευθεί

αυτό το «δώρο» και κατασκεύασε μια πεζογέφυ-

ρα. Οταν νύκτωσε, ορισμένοι Γερμανοί διαπεραιώ-

θηκαν στην άλλη όχθη, ωστόσο δεν γινόταν ούτε

λόγος για να περάσουν τα άρματα.

Στον τομέα του Ρόμμελ δημιουργήθηκε σύγ­

χυση, όταν από λάθος διαβιβάσθηκε η πληροφο­

ρία ότι το 7o Σύνταγμα είχε περικυκλωθεί στο

Ονχέ. O υποστράτηγος έσπευσε επί τόπου με όσα

άρματα είχε δυτικά του Μεύση. Επέβαινε σε ένα

PzKpfw III, το οποίο ανατράπηκε και ο ίδιος απε­

γκλωβίστηκε με δυσκολία. Oi Γάλλοι διέθεταν

στην περιοχή την ΙηΤεθωρακισμένη Μεραρχία, ό­

μως αυτή δεν μπορούσε να κινηθεί λόγω του κυ-

κλοφοριακού χάους και της έλλειψης καυσίμων.

Οταν ξημέρωσεη 14η Μαϊου, οι Γερμανοίπρο-

ωθήθηκαν με την υποστήριξη αρμάτων και απώ­

θησαν το ββο Σύνταγμα. Στο Ιβουάρ και στο Ζιβέ

δύο γερμανικές μεραρχίες πεζικού περνούσαν

τον Μεύση, όμως οι άνδρες της 22ης Μεραρχίας

Πεζικού έλαβαν εντολή να υποχωρήσουν. Οταν ε-

πενέβη ο στρατηγός Κορά και διέταξε αντεπίθε­

ση, ήταν αργά. Στο μεταξύ όλο και περισσότερα

γερμανικά τεθωρακισμένα περνούσαν από τις γέ­

φυρες, δυσχεραίνοντας το έργο των αμυνομένων.

O στρατηγός Μαρτέν, διοικητής του 11ου Σώμα­

τος, διέταξε τη 18η και την 22η Μεραρχία να υπο­

χωρήσουν στη Φλορέν. Στο Μοντερμέ, αντίθετα,

οι Γερμανοί δεν είχαν σημειώσει πρόοδο. Με με­

γάλη δυσκολία το 3o Σώμα του αντιστρατήγου

Κούρτ Χάασε προσέγγισε την αντίπερα όχθη

στην πόλη Νουζονβίλ, μεταξύ Μοντερμέ και Σαρ-

λβίλ. H 6η ΜΠα μπόρεσε να περάσει τον ποταμό

μόλις στις 15 Μαϊου.

62 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 63: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

O Γκουντέριαν μπόρεσε να φθάσει ως το Σε-

χερύ, λόγω του πανικού που επικράτησε στον το­

μέα της 55ης Μεραρχίας των Γάλλων. To πρωινό

της 14ης Μαϊου οι τελευταίοι αντεπιτέθηκαν με

την 7η Επιλαρχία, εξοπλισμένη με άρματα FCM-

36, και το 213 Σύνταγμα Πεζικού. H επίθεση απο-

κρούστηκε με δυσκολία από την <<Grossdeu-

tschland», με τη βοήθεια και των Stuka. O διοικη­

τής της 55ης Μεραρχίας, ταξίαρχος Λαφονταίν,

δεν απετόλμησε άλλη αντεπίθεση, όπως και ο δι­

οικητής του 21ου Σώματος, αντιστράτηγος Ζαν

Αντόλφ Λουί Ρομπέρ Φλαβινύ, που βρισκόταν κο­

ντά.

H συμμαχική αεροπορία ανέλαβε δράση στις

14 Μαϊου, εναντίον των γεφυρών από τις οποίες

οι Γερμανοί διέσχιζαν τον Μεύση. Oi Γάλλοι ενέ­

πλεξαν στη μάχη όποιο βομβαρδιστικό μπορούσε

να πετάξει. Χρησιμοποιήθηκαν οκτώ βομβαρδι­

στικά Breguet 693,15 Bloch, πέντε LeO 451 και 12 α-

παρχαιωμένα Amiot 143. Συμμετείχαν ακόμη 62

Battle και 33 Blenheim. Oi επιθέσεις είχαν μόνο

προσωρινό αποτέλεσμα, καθώς το γερμανικό μη­

χανικό αντικατέστησε τις κατεστραμμένες γέφυ­

ρες και επισκεύασε τις υπόλοιπες, προκειμένου

να αποκατασταθεί η κυκλοφορία. Oi Σύμμαχοι εί­

δαν την πλειοψηφία των βομβαρδιστικών τους να

καταρρίπτεται ή να επιστρέφει με σοβαρές βλά­βες.

Ενώ η 1η Μεραρχία Πάντσερ στρεφόταν δυτι­

κά υλοποιώντας την «κίνηση του δρεπανιού», το

ζήτημα που απασχολούσε τον Γκουντέριαν ήταν

τα υψώματα γύρω από το προγεφύρωμα. Εάν δεν

ετίθεντο υπό τον έλεγχό του, το προγεφύρωμα

δεν θα ήταν ασφαλές. Από τις 15 έως τις 17 του

μήνα διεξήχθησαν σκληρές μάχες για την κατοχή

της πόλης Στον και των υψωμάτων γύρω της.

Αρχικά από τη γερμανική πλευρά ενεπλάκησαν

ένα σύνταγμα της 10ης ΜΠα, το Σύνταγμα

«Grossdeutschland», ένα τάγμα του 69ου Συντάγ­

ματος Πεζικού και ένα τάγμα μηχανικού μάχης.

Από την πλευρά των Γάλλων συμμετείχαν στοιχεία

της 3ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας (3e DCR -

Division Cuirassee), της 3ης Μεραρχίας Μηχανοκί­

νητου Πεζικού (3e DiM - Division d'lnfanterie

Motorisee) και μία ίλη της 4ης Επιλαρχίας Αρμάτων

Μάχης (4e BCC - Bataillon de Chars de Combat). H

σύγκρουση ήταν τέτοια ώστε η πόλη άλλαξε χέ­

ρια 17 φορές σε διάστημα τριών ημερών. Τελικά

καταλήφθηκε από τους Γερμανούς το απόγευμα

της 17ης Μαϊου. Oi Γάλλοι όμως επανήλθαν και

μόλις στις 24 Μαϊου υποχώρησαν οριστικά. Δίκαια

οι Γερμανοί απεκάλεσαν εκείνη τη μάχη «To Βερ-

Γ ιλλ ικ ές οχυρώσεις κοντά στο Σεντάν. Ta πλήγματα έχουν αποκαλύψει τον οπλισμό του σκυροδέματος και μαρτυρούν τη σψοδρότητα των μαχών.

To γερμανικό πυροβολικό υπέφερε, όπως και οι αντίπαλοί του, από την έλλειψη μηχανοκίνητων μέσων.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 63

Page 64: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γ ιλλ ικ ό μονοκινητήριο μονοθέσιο μαχητικό Morane Saulnier 406 με κωδικό No 772, της 6ης Μοίρας βμήνη SPA 123 και 93) της Ill Σμηναρχίας της 1ης Πτέρυγας, κατά τη Μάχη της Γ ιλλ ία ς το 1940. Φέρει τετράχρωμη παραλλαγή από vert fonce (FS 34201), gris bleu fonce (FS 36320) και brun fonce (FS 34115) στις άνω επιφάνειες και gris bleu clair (FS 35352) για τις κάτω. To αεροσκάφος αυτό διέθετε κινητήρα 12Y31 Hispano Suiza των 860 hp και ανέπτυσσε μέγιστη ταχύτητα 486 km/h στα 5.000 m. Είχε εκπέτασμα 10,62 m, μήκος 8,17m και ύψος 2,71 m. O οπλισμός του αποτελείτο από ένα πυροβόλο HS 404 των 20 mm, που έβαλλε μέσα από τον κώνο της έλικας, και δύο πολυβόλα MAC 1934 των 7,5mm στις πτέρυγες. Κατά την έναρξη του Β ’ ΠΠ η Armee de /’ Air δ ιέθετε 573M.S. 405/406, που αποτελούσαν τον πολυπληθέστερο τύπο μαχητικών της. Στις 10 Μαϊου 1940 υπήρχαν 163 τέτοια επιχειρησιακά αεροπλάνα στην ηπειρωτική Γαλλία και άλλα 135 διεσπαρμένα στην Κορσική, στη βόρεια Αφρική και στη Συρία. To M.S. 406 υστερούσε πολύ έναντι τοu Bf 109, λόγω ασθενέστερου κινητήρα, αναξιόπιστου συστήματος επικοινωνιών, έλλειψης θωράκισης για τον πιλότο και έλλειψης συστήματος θέρμανσης για τα πολυβόλα (σε μεγάλο ύψος αχρηστεύονταν). Επίσης οι Γάλλοι εφάρμοζαν κατώτερες τακτικές μάχης. Από τους 144 Γάλλους πιλότους μαχητικών που σκοτώθηκαν κατά τη Μάχη της Γαλλίας, οι 75 πετούσαν με M.S. 406 (εικονογράφηση για τις Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ: RichardJ. Caruana/επιμέλεια ιστορικών στο ιχε ίω ν.Στέλιος Δεμηράς).

Γαλλικό μέσο άρμα μάχης Somua S-35 του 4ου Συντάγματος Θωρακοφόρων (4eme Cuirassiers) της 1ης Ελαφράς Μηχανοκίνητης Μεραρχίας (1ere DLM-Division LegereMecanique), όπως επιχειρούσε στη Γαλλία τον Μάιο του 1940. To ασπίδιο στις πλευρές του σκάφους αποτελεί το έμβλημα της πόλης της Ορλεάνης, από όπου προέρχεται η μονάδα. Απεικονίζει έφιππη την Ζαν ν τ ’ Αρκ, με λευκό χρώμα πάνω σε κόκκινο φόντο. H τρίχρωμη παραλλαγή αποτελείται από οριζόντιες λωρίδες ochre, olive green και dark brown και έχει περαστεί εργοστασιακά. O οπλισμός αποτελείτο από ένα πυροβόλο SA 35 των 47 mm και ένα πολυβόλο των 7,5 mm. To πλήρωμα ήταν τριμελές, ο κινητήρας Somua V-8 των 190 hp και η μέγιστη ταχύτητα 40 km/h. Μέχρι τη γερμανική εισβολή στη Γ ιλλ ία , το 1940, είχαν παραχθεί 400 S-35, από τα οποία μόλις 250 βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή. To Somua 5-35θεωρείται το καλύτερο γαλλικό άρμα του B ’ ΠΠ (εικονογράφηση για τις Εκδόσεις Π ΕΡΙΣΚΟ ΠΙΟ :Δημήτρης Χαδούλας /ιστορική έρευνα :Στέλιος Δεμηράς).

64 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 65: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γάλλος πιλότος αναγνωριστικού αεροσκάφους Potez 63Λ! στον εναέριο χώρο του Παρισιού, τον Απρίλιο του 1940. Φοράει την κλασική κάσκα από δέρμα επενδυμένο εσωτερικά με μαλακό υλικό, ολόσωμη φόρμα ιπταμένου και αλεξίπτωτο Chamole με ιμάντες ταχείας απελευθέρωσης. Στις αρχές του B ’ ΠΠ η Γαλλία είχε στη διάθεσή της εντυπωσιακό αριθμό αεροσκαφών: 1.200μαχητικά, 1.300βομβαρδιστικά και βΟΟαναγνωριστικά. To προσωπικό της έφθανε τις 110.000 άνδρες. Παρόλα αυτά ήταν ανεπαρκής απέναντι στη Luftwaffe (εικονογράφηση: Malcolm Mc Gregor/ενδυματολογική περιγραφή και επιμέλεια ιστορικών στοιχείων: Στέλιος Δεμηράς. Δημοσιεύεται με την άδεια της De Agostini UK Ltd κατ’ αποκλειστικότητα για την Ελλάδα - colorimage copyright: DeAgostini UK Ltd).

ντέν του 1940». Oi απώλειες, ειδικά της

«Grossdeutschland», ήταν πολύ σοβαρές. Oi δύο

τεθωρακισμένες μεραρχίες του Γκουντέριαν (1η

και 2η) χρειάστηκαν επίσης ανασυγκρότηση στις

15 Μαϊου, πριν κινηθούν δυτικά και ειδικά μετά τη

σύγκρουσή τους με την 3η Ταξιαρχία Σπαχήδων.

Την ίδια ημέρα (15 Μαϊου) ο Ρόμμελ συνέχισε

την προώθησή του με «αιχμή του δόρατος» το

25ο Σύνταγμα Αρμάτων και υποστήριξη πυροβολι­

κού και πεζικού. Απέναντί του βρισκόταν η 1η Τε­

θωρακισμένη Μεραρχία (1ere DCR - Division

Cuirassee). Ως το απόγευμα οι Γάλλοι είχαν απο-

μείνει με 20 άρματα σε επιχειρησιακή κατάσταση.

Oi απώλειες των γερμανικών αρμάτων κυμάνθη­

καν περί το 10%. O Ρόμμελ προωθήθηκε νοτιοδυ­

τικά για να ανακόψει τη γαλλική υποχώρηση, φθά-

νοντας 11 χιλιόμετρα από τη Φιλιπβίλ και συλλαμ-

βάνοντας πολλούς αιχμαλώτους. Οσο για τους

γενναίους υπερασπιστές του Μοντερμέ, την 102

Μεραρχία Οχυρών, την οποία επάνδρωναν αποι­

κιακά στρατεύματα, αυτή έμεινε χωρίς υποστήρι­

ξη και μέσα μεταφοράς μετά την υποχώρηση των

φίλιων τμημάτων. Ετσι υπερκεράστηκε και εξου­

δετερώθηκε.

Γενικά οι μονάδες της 9ης Στρατιάς του στρα­

τηγού Κορά κατέρρεαν χωρίς σοβαρή αντίσταση

και παραδίδονταν. O διοικητής της 1ης Ομάδας

Στρατιών, στρατηγός Μπιγιότ, στον οποίο ανήκε

η 9η Στρατιά, πρότεινε στον στρατηγό Ζωρζ την α­

ντικατάσταση του διοικητή της, στρατηγού Κορά,

με τον στρατηγό Ζιρώ, διοικητή της 7ης Στρατιάς.

Στις 16 Μαϊου ο Ζιρώ ανέλαβε τα νέα του καθήκο­

ντα. Ενδεικτικό της κατάστασης η οποία επικρα­

τούσε, είναι αυτό που συνέβη κατά τη συνάντηση

Τσώρτσιλ, Γκαμελέν και Ρεϋνώ, όταν ο πρώτος ε-

πισκέφθηκε το Παρίσι. Οταν ο Βρετανός πρωθυ­

πουργός ρώτησε πού βρισκόταν η στρατηγική ε­

φεδρεία, ο Γκαμελέν, σηκώνοντας αμήχανα τους

ώμους, απάντησε ότι δεν υπάρχει.

O Ρόμμελ δεν προβληματιζόταν από τις αλλα­

γές στη γαλλική ιεραρχία αλλά από τις οχυρώσεις

που συνάντησε στον δρόμο προς την Αβέσν. Χρει­

άστηκε μία ημέρα, όμως ως το βράδυ είχε κατορ­

θώσει να περάσει και προέλαυνε προς την Αβέσν,

ακόμη και μέσα στο σκοτάδι. Δεν είναι περίεργο

λοιπόν που απεκάλεσαν τη μονάδα του «μεραρχία

φάντασμα». Αποκομμένος από τις ομάδες υπο­

στήριξης, αφού είχε προωθηθεί τόσο πολύ, ο Ρόμ­

μελ αντιμετώπισε τα υπολείμματα της 1ης Τεθω­

ρακισμένης Μεραρχίας, τα οποία και εξουδετέ­

ρωσε τα ξημερώματα της 17ης Μαϊου. Λίγο αργό­

τερα οι άνδρες του έφθασαν ανατολικά του Λε

Κατώ, αφού κάλυψαν 50 χιλιόμετρα σε μία ημέρα.

Παρά την πρόοδο, ο Ρόμμελ αναγκάστηκε να επι-

στρέψει για να συγκεντρώσει όσες μονάδες της

Μεραρχίας του καθυστερούσαν. Ευτυχώς γι’ αυ­

τόν, μπόρεσε να τις συγκεντρώσει μέχρι το α­

πόγευμα της 17ης Μαϊου. Στάθηκε τυχερός

διότι οι Γάλλοι δεν αντιλήφθηκαν την κατά­

σταση, όντες «απασχολημένοι» με τον

Γκουντέριαν.

Oi μονάδες του Γκουντέ­

ριαν επέδειξαν τον ίδιο ζήλο

και μέχρι το βράδυ της 16ης

Μαϊου είχαν φθάσει μέχρι

το Μαρλ και το Νταρσύ.

Τότε ο στρατηγός έλαβε εντολή να περιμένει

τον Κλάιστ. Tov συνά­

ντησε νωρίς την επό­μενη ημέρα στη Σου-

άζ. Οπως έγραψε αρ­

γότερα, ο Κλάιστ τον

επέπληξε διότι είχε

προχωρήσει αρκε­

τά, αφήνοντας ε­

κτεθειμένα ταπλευ-

ρά του σε εχθρική ε­

πίθεση. O Γκουντέ­

ριαν είχε εκτιμή­

σει ότι οι Γερ­

μανοί έπρεπε

να εκμεταλ-

λευθούν στο έ­

πακρο τη σύγχυση και

τον πανικό των Γάλλων

και να ολοκληρώσουν την

προέλασή τους προς τα δυ­

τικά, έστω κι αν έπρεπε να

διακινδυνεύσουν μια εχθρι­

κή ενέργεια στο ακάλυπτο

πλευρό τους. Ετσι απάντη­

σε υποβάλλοντας την παραί­

τησή του, την οποία ο Κλάιστ

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 65

Page 66: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Αρματα Panzer35(t) αναπτύσσονται μετά τη διάβαση του Μεύση. H σημαία που φέρει το προπορευόμενο, χρησιμεύει στην αναγνώριση από τα φίλια αεροσκάφη.

αποδέχθηκε, με έναν μικρό δισταγμό. O «γρήγο­

ρος Χάιντς» παραδέχθηκε πως μερικές φορές

τού ήταν πιο δύσκολο να αντιμετωπίσει τους ανω-

τέρους του παρά τους Γάλλους. 0 στρατηγός

Γκερντ φον Ρούντστεντ, διοικητής της Ομάδας

Στρατιών «Α», δεν αποδέχθηκε την παραίτηση και

πρότεινε στον Γκουντέριαν έναν συμβιβασμό: το

αρχηγείο του τελευταίου και ο ίδιος θα έμεναν

στη Σουάζ, αλλά τα τεθωρακισμένα του θα μπο­

ρούσαν να εκτελέσουν μια «επιθετική αναγνώρι­

ση», δηλαδή στην ουσία να προχωρήσουν. O Γκου­

ντέριαν δέχθηκε και διέταξε να εγκατασταθεί εν­

σύρματο δίκτυο, ώστε να μπορεί να επικοινωνεί

με τις μονάδες του χωρίς να μπορούν να «κρυφα-

κούσουν» η OKH και η OKW.

Oi φόβοι των ανωτέρων του Γκουντέριαν ε­

παληθεύτηκαν. H 4η Τεθωρακισμένη Μεραρχία ή,

καλύτερα, ό,τι απέμεινε από αυτή, επιτέθηκε. O

διοικητής της, συνταγματάρχης Σαρλ Ζοζέφ Μαρί

ντε Γκωλ, είχε στη διάθεσή του ένα μικρό ποσο­

στό από τη δύναμη της Μεραρχίας: μία ίλη με άρ­

ματα Renault D-2, μία επιλαρχία με άρματα Renault

R-35 και μια ακόμη επιλαρχία με άρματα Char B.

Δεν γινόταν λόγος για υποστήριξη από το πεζικό ή

την Αεροπορία. Οπως ήταν φυσικό, η επίθεση

προκάλεσε απώλειες στους Γερμανούς, όμως δεν

απείλησε την προέλασή τους. Τα τεθωρακισμένα

της 2ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας έφθασαν το

πρωινό της 18ης Μαϊου στο Σαίν Κεντάν. Την ίδια

ημέρα ο Ρόμμελ έφθασε στο Καμπραί, συναντώ­

ντας σποραδική αντίσταση, κυρίως από στοιχεία

της 2ης Γαλλικής Τεθωρακισμένης Μεραρχίας. H

19η Μαϊου αφιερώθηκε στον ανεφοδιασμό και

στην ανάπαυση των στρατευμάτων του.

O ντε Γκωλ ενισχύθηκε με ίλες αρμάτων από

διάφορες μονάδες και επανέλαβε την επίθεσή

του στις 19 Μαϊου, προσεγγίζοντας το Κρεσύ, τε­

λικά όμως αναγκάσθηκε να αποσυρθεί έχοντας u-

ποστεί βαριές απώλειες. Εκείνη την Κυριακή, 19

Μαϊου, η 1η Μεραρχία Πάντσερ του Κίρχνερ, έχο­

ντας καλυμμένα τα πλευρά της από τη 10η ΜΠα,

δημιούργησε προγεφύρωμα στον ποταμό Σομ,

κοντά στην Περόν. Μεταξύ της Μάγχης και των

αρμάτων του Κίρχνερ δεν υπήρχε άλλο υδάτινο

κώλυμα. O δρόμος για την Αμιένη ήταν ανοικτός,

με εξαίρεση την παρουσία βρετανικών μονάδων

στην περιοχή. H Αμιένη βομβαρδίστηκε σκληρά

από τη Luftwaffe. To Βασιλικό Σύνταγμα του Σάσεξ

εξουδετερώθηκε στις 20 Μαϊου. Την ίδια τύχη εί­

χε το Βασιλικό Σύνταγμα του Γουέστ Κεντ, που υ­

περασπιζόταν την πόλη Αλμπέρ. Μέχρι το από­

Στρατιώτες σε ένα τμήμα της γραμμής

«Μ αζινό». Διακρίνονται οι γραμμές του

ηλεκτρικού τραίνου που μετέφερε άνδρες,

εφόδια και πυρομαχικά.

66 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 67: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

γευμα της ημέρας εκείνης η 2η ΜΠα είχε προσεγ­

γίσει την Αμπεβίλ και ως το 6ράδυ μια μονάδα της

αντίκρισε τη θάλασσα, κοντά στην πόλη Νογιέλ. O

Ρόμμελ μετακινήθηκε σε μια θέση νοτίως του

Αράς, παγιώνοντας τις θέσεις του, όπως και ολό­

κληρο το 15ο Μηχανοκίνητο Σώμα, σε αναμονή

των εξελίξεων στο Βέλγιο. Την πόλη του Αράς υ­

περάσπιζε η λεγόμενη «Δύναμη Πίτρι», που οφεί­

λει το όνομά της στον διοικητή της, στρατηγό Ρό-

ντρικ Λοραίν Πίτρι, υφιστάμενο του Γκορτ, διοικη­

τή του ΒΕΣ.

Ενώ οι Γερμανοίπλησίαζαντη Μάγχη, ο Γκορτ είχε ήδη υπό σκέψη ένα σχέδιο απομάκρυνσης

των ανδρών του από το λιμάνι της Δουνκέρκης.

ΓΥ αυτό η βρετανική κυβέρνηση έστειλε στη Γαλ­

λία τον στρατάρχη-λόρδο Εντμουντ Αϊρονσαϊντ,

ώστε να οργανωθεί καλύτερα η άμυνα και η συ­

νεργασία των Συμμάχων. Oi αλλαγές στη συμμαχι­

κή ηγεσία δεν σταμάτησαν εκεί. O Γάλλος πρωθυ­

πουργός, Πωλ Ρεϋνώ, στις 19 Μαϊου 1940 αντικα­

τέστησε τον Γκαμελέν με τον στρατηγό Μαξίμ Βε-

ϋγκάν, ο οποίος δύο ημέρες πριν είχε κληθεί να ε-

πιστρέψει εσπευσμένα από τη Συρία. O Βεϋγκάν

ουσιαστικά ανέλαβε καθήκοντα στις 20 Μαϊου.

Την επόμενη ημέρα έγινε μια συνάντηση κορυ­

φής στην πόλη Υπρ. Παρόντες ήταν, εκτός από

τον Βεϋγκάν, ο βασιλιάς του Βελγίου Λεοπόλδος

Γ’, ο υπασπιστής του, αντιστράτηγος Ραούλ φαν Οφερστρέτεν, ο Βρετανός επιτετραμμένος, ναύ­

αρχος σερ Ρότζερ Κέις, ο διοικητής της 1ης Ομά­

δας Στρατιών, στρατηγός Μπιγιότ, και ο διοικητής

του 16ου Γαλλικού Σώματος Στρατού. O Γκορτ, λό­γω λανθασμένης συνεννόησης, απουσίαζε. H συ­

Σκαπανείς της 51ης Μεραρχίας βά ιλαντς) κατασκευάζουν οδόφραγμα στην περιοχή μεταξύ Σομ και Μπρεσλ.

νάντηση έληξε πριν παρουσιαστεί, χωρίς ουσια­

στικό συμπέρασμα. H συνεργασία των Συμμάχων

δέχθηκε ένα ακόμη πλήγμα όταν ο στρατηγός

Μπιγιότ τραυματίστηκε σε τροχαίο ατύχημα, επι-

στρέφοντας από τη συνάντηση, και απεβίωσε έ­

πειτα από δύο ημέρες.

Τελικά οι Βρετανοί αντεπιτέθηκαν στο Αράς

με τη «Δύναμη Φρανκ», που διοικούσε ο υποστρά­

τηγος Χάρολντ Φράνκλυν. H λέξη «δύναμη» είχε

σχετική σημασία, δεδομένου ότι ο Φράνκλυν είχε

στη διάθεσή του τρία τάγματα από το Σύνταγμα

Ελαφρού Πεζικού Ντάραμ (DU - Durham Light

lnfantry) και δύο επιλαρχίες αρμάτων. Oi δύο τε­

λευταίες διέθεταν ελάχιστα σύγχρονα άρματα

Matilda Mk Il με πυροβόλο των 40 mm και το υπό­

λοιπο υλικό χρειαζόταν επειγόντως συντήρηση.

Ειδικά τα Matilda Mk I, που δεν διέθεταν πυροβό­

λο, δεν αποτελούσαν επικίνδυνη απειλή. Υπήρχαν

ακόμη τέσσερις πυροβολαρχίες - οι δύο αντιαρ­

ματικές - και ένα τάγμα μοτοσικλετιστών. Oi Γάλ­

λοι συνεισέφεραν 60-70 άρματα της 3ης Ελαφράς

Μηχανοκίνητης Μεραρχίας (3eme DLM-Division

Legere Mecanique). To γενικό πρόσταγμα είχε ο

Βρετανός υποστράτηγος σερ Γκίφαρντ Λε Καίν

Μαρτέλ, διοικητής της 50ής Μεραρχίας. H επικοι­

νωνία μεταξύ των αρμάτων, του πεζικού και του

πυροβολικού ήταν από ελάχιστη ως ανύπαρκτη,

προκαλώντας χάος, ενώ παράλληλα δεν υπήρχε

ούτε αεροπορική υποστήριξη.H συμμαχική δύναμη ξεκίνησε από το Βιμύ

την 21η Μαϊου και κατόρθωσε αρχικά να ανατρέ­

ψει την αντίσταση στοιχείων της μηχανοκίνητης

μεραρχίας SS «Totenkopf». Τα αντιαρματικά PaK

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 67

Page 68: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γερμανοί στρατιώτες ετοιμάζονται να

διασχίσουν τον Μεύση.

H ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΙΣ ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ KAI ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑTEPMAN!A ΒΕΛΠΟ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΒΡΕΤΑΝΙΑ (BEF) ΓΑΛΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ

ΠΕΖΙΚΟ 141 μεραρχίες 18 μεραρχίες 8 μεραρχίες 10 μεραρχίες 110 μεραρχίες 32 μεραρχίεςAPMATA 2.500 3.200ΠΥΡΟΒΟΛΑ 7.500 13.974 900ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ 5.630 200 155-160 500 _____ J.500 700

36/37 των 3,7 cm δεν ήταν ικανά να διαπεράσουν

τη θωράκιση των 16 αρμάτων Matilda Mk II, που έ­

φθανε σε μερικά σημεία τα 78 mm. Ούτε η επίθε­

ση των PzKpfw Il και Ill στάθηκε ικανή να κάμψει

τα 6ρετανικά άρματα. Ως τελευταία λύση χρησι-

μοποιήθηκαν τα «88άρια» και τα πυροβόλα των

10,5 cm σε αντιαρματικό ρόλο. Δεν ήταν η πρώτη

φορά που τα «88άρια» κλήθηκαν σε αντιαρματικό

ρόλο, σίγουρα όμως επρόκειτο για μια από τις πιο

διάσημες - και αποτελεσματικές - περιπτώσεις. Τα

βρετανικά άρματα υποχώρησαν και ο Ρόμμελ α-

ντεπιτέθηκε με την υποστήριξη της Luftwaffe. Oi

Βρετανοί είχαν απωθηθεί χάνοντας 40 περίπου

άρματα και οι Γερμανοί είχαν περίπου το 1/3 των

απωλειών του αντιπάλου. Ομως οι πρώτοι είχαν

κερδίσει πολύτιμο χρόνο, αναχαιτίζοντας τη γερ­

μανική προέλαση, έστω και για λίγο. Oi Γερμανοί

θορυβήθηκαν και μίλησαν για «Κρίση στο Αράς»

(Die krise bei Arras). Τελικά οι Βρετανικές μονάδες

αποσύρθηκαν Βορείως του Αράς το απόγευμα

της 23ης Μαϊου. Μ ιαημέρα πρινοΓκουντέριανεί-

χε πλησιάσει τη Βουλόνη. Oi άνδρες του Γκορτ υ­ποχωρούσαν προς το Κανάλ ντ' Αϊρ και προετοι­

μάστηκαν να ανατινάξουν τις γέφυρες. Κάθε ιδέα

του Βεϋγκάν για συνδυασμένη αντεπίθεση δεν

είχε πλέον ρεαλιστική 6άση. Μετά την κατάρρευ­

ση των Βέλγων στο Κουρτραί, 25 χιλιόμετρα Βο­

ρειοανατολικά της Λιλ, οι Σύμμαχοι πληροφορή-

θηκαν ότι δύο σώματα της Ομάδας Στρατιών «B»,

του στρατηγού Φέντορ φον Μποκ, κατευθύνο-

νταν προς την πόλη Υπρ και έστειλαν δύο μεραρ­

χίες για να τα σταματήσουν.Ενώ οι Βρετανοί άρχιζαν να συνωστίζονται

προς τις ακτές της Μάγχης, τα δύο μηχανοκίνητα

σώματα σταμάτησαν στις 24 Μαϊου. H Ομάδα

Στρατιών «Α» πίεζε από τα νότια και τα δυτικά, η

Ομάδα Στρατιών «B» ολοκλήρωνε τον κλοιό από

τα Βόρεια και τα ανατολικά, ωστόσο η Luftwaffe α­

ντιμετώπιζε πλέον στους ουρανούς τα μαχητικά της RAF που μπορούσαν να επιχειρούν από αερο­

δρόμια της Βρετανίας. H ανώτατη στρατιωτική η­

γεσία και ο Χίτλερ ανησυχούσαν μήπως συμΒεί

κάτι χειρότερο απ’ ό,τι στο Αράς. Υπήρχαν πολλά

ερωτήματα να απαντηθούν, όπως, για παράδειγ­

μα, ποια μονάδα ή μονάδες έπρεπε να αναλάΒουν

την εξουδετέρωση του θύλακα με τις συμμαχικές

δυνάμεις. Μετά από δύο εβδομάδες μαχών, μερι­

κές μονάδες παρουσίαζαν ελλείψεις στο αρματι-

κό δυναμικό τους που άγγιζαν το 30% επί του συ­

νόλου. H Luftwaffe, πάντως, επιλέχθηκε να αναλά-

6ει τη Δουνκέρκη, μετά από πίεση του Γκαίρινγκ,

ο οποίος ήθελε να καρπωθεί μεγαλύτερο μερίδιο

από την επιτυχία. Μέχρι να δοθεί απάντηση, οι

Σύμμαχοι κέρδιζαν πολύτιμο χρόνο για να οργα­

νώσουν την αποχώρηση των δυνάμεών τους, ενώ

εννέα τεθωρακισμένες μεραρχίες περίμεναν στις

παρυφές του συμμαχικού θύλακα: από τα Βορειο­

δυτικά, στο Καλαί, προς τα νοτιοανατολικά, στην

Μπουσαίν, είχαν παραταχθεί οι μονάδες του

Γκουντέριαν, του Ράινχαρτ, του Χοτ και του Χέ-

πνερ.

H εντολή να κινηθούν πάλι τα τεθωρακισμένα

68 OS ΦΛΟΓΕΣ TOY IIOAEMOY

Page 69: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Βέλγος λοχίας πεζικού του 21ου Συντάγματος, Βέλγιο, 1η Μαϊου 1940. Φοράει γαλλικού τύπου στολή χρώματος χακί με μονόπετο χιτώνιο, το οποίο έχει αναδιπλούμενο γιακά. To κράνος είναι γαλλικού τύπου Adrian mod. 1915, με τη βελγική λεοντοκεφαλή εμπρός. Τα κόκκινα επιρράμματα στα πέτα και το στέμμα στις επωμίδες δηλώνουν το Οπλο του Πεζικού. O αριθμός του συντάγματος (21o) φέρεται στο αριστερό μανίκι, σε επίρραμμα το οποίο αφαιρείτο κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων για λόγους ασφαλείας. To διακριτικό του βαθμού φαίνεται από τη διαγώνια λωρίδα στο κάτω μέρος του αριστερού μανικιού. Στην αριστερή τσέπη βρίσκεται περασμένο ένα μικρό κλαδί με άνθη, στοιχείο που φανερώνει πως ήταν Πρωτομαγιά. To τυφέκιο είναι βελγικό Mauser M1889 των 7,65 mm, αντίγραφο του διάσημου γερμανικού όπλου το οποίο χρησιμοποιήθηκε και κατά τον Α ’ ΠΠ. H εξάρτυση είναι η τυπική του Βελγικού Στρατού της περιόδου. Διακρίνονται οι έξι δερμάτινες φυσιγγιοθήκες, που είναι παρόμοιες με εκείνες των γερμανικών. O Βελγικός Στρατός γνώρισε τον «Κεραυνοβόλο Π όλεμο» σε πλήρη μορφή και ηττήθηκε σε δύο εβδομάδες από τα πάντσερ. Oi τελευταίες μονάδες του παραδόθηκαν στις 28 Μαϊου 1940. Συνολικά είχε 23.350 νεκρούς και τραυματίες (εικονογράφηση: Malcolm Mc Gregor/ενδυματολογική έρευνα και επιμέλεια ιστορικών στοιχείων: Στέλιος Δεμηράς. Δημοσιεύεται με την άδεια της De Agostini UK Ltd κατ’ αποκλειστικότητα για την Ελλάδα - color image copyright: De Agostini UK Ltd).

δόθηκε στις 26 Μαϊου, ημέρα Κυριακή. Στόχοι ήταν η Δουνκέρκη και

το Καλαί και η Luftwaffe ανέλα6ε από νωρίς το πρωί να τους «μαλακώ-

σει».Το Καλαί υπερασπιζόταν η δύναμη του ταξιάρχου Κλοντ Νίκολ-

σον, ο οποίος αρνήθηκε να παραδώσει την πόλη, μολονότι ο αγώνας

προμηνυόταν άνισος. Oi Γερμανοί της 10ης ΜΠα κατέλαβαν πρώτα

τον προμαχώνα «2» στο Καλαί και μέχρι το μεσημέρι κατέλαβαν και

τον προμαχώνα «11». H αντίσταση των Συμμάχων ήταν πεισματική και

γενναία. Βρετανοί και Γάλλοι πολεμούσαν ο ένας δίπλα στον άλλο μέ­

χρι την τελευταία σφαίρα, πληττόμενοι σκληρά από τη γη και από τον

αέρα. H πόλη θα έπεφτε πολύ πιο δύσκολα απ’ ό,τι περίμενε ο διοικη­

τής της 10ης Μεραρχίας Πάντσερ, αντιστράτηγος Σάαλ. Πάντως ως

τις τρεις μετά το μεσημέρι παραδόθηκε και η αποδεκατισμένη φρου­

ρά της ακρόπολης. To Καλαί ήταν πλέον σε γερμανικά χέρια. Μέχρι τα

ξημερώματα της 27ης Μαϊου Βρετανοί στρατιώτες ξεγλιστρούσαν

από την πόλη με κάθε διαθέσιμο μέσο.

Στις 27 Μαϊου ξεκίνησε και η αναμενόμενη γαλλική αντεπίθεση

από τον νότο. O στρατηγός Γκρανσάρ, διοικητής του 10ου Σώματος,

οδήγησε δύο μεραρχίες αποικιακού πεζικού (4η και 7η), με τη συνο­

δεία μερικών αρμάτων Somua, εναντίον της Αμιένης. Oi Γάλλοι αρχι-

κώς ανησύχησαν τους Γερμανούς αλλά τελικά απωθήθηκαν. Στις

28 Μαϊου ο ντε Γκωλ προσπάθησε να εξαλείψει το γερμανικό προ­

γεφύρωμα στην Αμπεβίλ, με τη συνδρομή της 51ης Βρετανικής

Μεραρχίας, χωρίς αποτέλεσμα.

Την ίδια ημέρα το Βέλγιο συνθηκολόγησε άνευ όρων, προ-

καλώντας οργή στους Γάλλους πολίτες, στρατιωτικούς και πολι­

τικούς. O πρωθυπουργός Υμπέρ Μαρί Ωζέν Πιερλό διεφώνησε

με την επιλογή του βασιλιά Λεοπόλδου Γ’ και ανεχώρησε για

το Λονδίνο, από όπου δήλωσε ότι θα συνέχιζε τον αγώνα, στο

πλευρό των Συμμάχων, ως επικεφαλής εξόριστης κυβέρνη­

σης. Κάλεσε, μάλιστα, τον Λεοπόλδο Γ’ να ακολουθήσει το πα­

ράδειγμα της βασίλισσας της Ολλανδίας και να διαφύγει στο ε­

ξωτερικό, εκείνος όμως αρνήθηκε. Oi Γάλλοι σύντομα θα απέ­

μεναν μόνοι, καθώς η επιχείρηση «Dynamo» ξεκινούσε.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 69

Page 70: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

H κατάρρευση ιης ΓαλλίαςΑντιαεροπορικό

πυροβόλο Bofors του ΒΕΣ.

Στο μεταξύ, οτις υπόγειες στοές του κάστρου

του Ντόβερ ο αντιναύαρχος Μπέρτραμ Χόουμ

Ράμσεϋ, υπεύθυνος για την περιοχή του Ντόβερ,

εργαζόταν από τις 22 Μαϊου πυρετωδώς με το ε­

πιτελείο για την ταχεία εκκένωση του θύλακα. H

επιχείρηση έλαβε το κωδικό όνομα «Dynamo» (Δυ­

ναμό), για έναν απλό λόγο: ο χώρος όπου εργαζό­

ταν το παραπάνω επιτελείο φιλοξενούσε μια τέ­

τοια συσκευή.

Με την έναρξη της επιχείρησης, στις 26 Μαϊ-

ou, είχαν απομακρυνθεί ήδη 28.000 στρατιώτες

από τον κυματοθραύστη και τον λιμενοβραχίονα

της Δουνκέρκης. Τα πλοία θα ακολουθούσαν

τρεις διαδρομές, οι οποίες χαρακτηρίζονταν με

τα γράμματα «X», «Y» και «Ζ». H πιο σύντομη, η

«Ζ», κάλυπτε 72 km και προέβλεπε, αρχικά, πλεύ­

ση προς το Καλαί και στη συνέχεια προς τη Δουν-

κέρκη, κατά μήκος της ακτογραμμής. H πιο μα­

κρινή διαδρομή ήταν και η πιο βόρεια από τις

τρεις. Ηταν γνωστή ως διαδρομή «Y». Κάλυπτε

162 km αλλά ήταν ασφαλέστερη, πριν την κατα­

στήσουν επικίνδυνη οι τορπιλάκατοι και τα υπο­

βρύχια του Kriegsmarine. H «X» ήταν η μεσαία δια­

δρομή και κάλυπτε 100 km. Oi διαδρομές σε με­

γάλο βαθμό καθορίστηκαν από την παρουσία των

μεγάλων ναρκοπεδίων στο στενό της Μάγχης. Ως

σημεία εκκίνησης χρησιμοποιήθηκαν τα λιμάνια

Σίρνες, Τσάταμ και Ντόβερ.

Εκτός από το Kriegsmarine, απειλή για την επι-

Στρατιώτες των Συμμάχων που δεν

πρόλαβαν να επιβιβαστούν σε κάποιο

πλοίο και κατέληξαν αιχμάλωτοι των

Γερμανών.

Στον θύλακα που είχε σχηματιστεί στις ακτές

της Μάγχης, στην περιοχή γύρω από το λιμάνι της

Δουνκέρκης, είχαν παγιδευθεί το BEF, τα υπο­

λείμματα του Βελγικού Στρατού και η 1η Γαλλική

Στρατιά, του στρατηγού Μπλανσάρ. O θύλακας

αρχικά εκτεινόταν δυτικά ως την πόλη Γκραβε-

λέν, ανατολικά ως το λιμάνι της Οστάνδης και νό­

τια ως την πόλη Βαλενσιέν. Μετά την άνευ όρων

παράδοση του Βελγίου, συρρικνώθηκε σε 50 τε­

τραγωνικά χιλιόμετρα.

70 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 71: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

χείρηση ήταν φυσικά και η Luftwaffe, ειδικά όσο υ­

πήρχε καλή ορατότητα. H τελευταία άθελά της,

δημιούργησε πρόβλημα στα πληρώματά της, ό­

ταν βομβάρδισε δεξαμενές πετρελαίου στο λιμά­

νι της Δουνκέρκης. O καπνός από τις φλεγόμενες

δεξαμενές ήταν μια καλοδεχούμενη κάλυψη για

τα πλοία που επιχειρούσαν στην περιοχή. H RAF

προσπάθησε να ματαιώσει τα σχέδια της Luftwaffe

και το πλήρωσε με την απώλεια 177 αεροσκαφών.

Στις 29 Μαϊου η βρετανική κυβέρνηση κάλεσε

την Εφεδρεία των Μικρών Σκαφών, τον Βασιλικό

Εθνικό Οργανισμό Ναυαγοσωστικών (Royal

National Lifeboat Institution - RNLI) και τη Βασιλική

Ναυτική Εθελοντική Εφεδρεία (Royal Naval

Volunteers Reserve - RNVR). H πρόσκληση αφορού­

σε ανθρώπους που είχαν υπηρετήσει στο πολεμι­κό ή στο εμπορικό ναυτικό ή είχαν γενικά ναυτική

εμπειρία, αλλά και ιδιωτικά σκάφη που κυμαίνο­

νταν σε μήκος από τα 9 έως τα 30 μέτρα. Ορισμέ­

νοι κώφευσαν, ωστόσο η συντριπτική πλειοψηφία

ανταποκρίθηκε.

Με αυτό τον τρόπο στην επιχείρηση διάσω­

σης θα συμμετείχε ένας στόλος από κάθε είδους

πλεούμενα, από μηχανότρατες και καϊκια μέχρι

βενζινάκατοι και θαλαμηγοί. O στόλος αυτός ονο­

μάστηκε «Τα μικρά πλοία». Τέτοια σκάφη μπορού­

σαν να προσεγγίσουν ευκολότερα στα ρηχά νερά

των ακτών της Δουνκέρκης και να μεταφέρουν

τους άνδρες στα μεγαλύτερα πλοία που περίμε­

ναν στα ανοικτά. Επιπλέον μπορούσαν να μεταφέ­

ρουν στις ακτές τρόφιμα, φάρμακα, νερό και πυ-

ρομαχικα σε οσους παρεμεναν αναμένοντας τη

σειρά τους. Οσο διαρκούσε η αναμονή, οι στρα­

τιώτες κατέστρεφαν κάθε είδους στρατιωτικό υ­

λικό που θα μπορούσε να χρησιμεύσει στον ε­

χθρό, όπως οχήματα ή πυροβόλα. Ορισμένοι πρό-

τειναν τη χρήση οχημάτων γα τη δημιουργία πρό­

χειρης προβλήτας, ώστε να επιταχυνθεί η εκκέ­

νωση.

Μέχρι την 31η Μαϊου η βρετανική κοινή γνώ­

μη δεν είχε ξεκάθαρη εικόνα για ό,τι διαδραματι­

ζόταν στη Δουνκέρκη. Από την ημέρα εκείνη και

μετά ο στόλος των εθελοντών μεγάλωσε, καθώς

το BBC απεκάλυψε τη διεξαγωγή της επιχείρη­

σης. H επόμενη ημέρα, 1η Ιουνίου, δεν ήταν ευ­

νοϊκή για την επιχείρηση. H Luftwaffe βύθισε τέσ-

H παραλιακή πόλη Σαίν Βαλερύ εν Κω κατεστραμμένη από τις μάχες που έγιναν εκεί τον Ιούνιο, κατά τη διάρκεια επιχείρησης απομάκρυνσης συμμαχικών στρατευμάτων.

ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΠΤΥΧΕΣ

• O Τσαρλς Χέρμπερτ Λαϊτόλερ ήταν ένας από τις εκατοντάδες των εθελοντών που προσέφεραν τον εαυτό τους και τα πλοία τους στην επιχείρηση «Dynamo». Με τη 18 μέτρων θαλαμηγό «Sundowner» αναχώρησε από το Τσίσγουικ την 1η Ιουνίου. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού προς τη Δουνκέρκη έσωσε πέντε ναυα­γούς. Επέστρεψε στη Βρετανία μεταφέροντας 125 στρατιώτες στο Ράμσγκέιτ. To στοιχείο που τον καθιστά ξεχωριστό, είναι το ότι ήταν ο αρχαιότερος από τους αξιωματικούς που διαοώθηκαν από το ναυάγιο του «Τιτανικού», το 1912.• Στα πολιτικά πλοία και πλοιάρια που συμμετείχαν στην επιχεί­ρηση «Dynamo», παραχωρήθηκε το δικαίωμα να υψώνουν ειδική σημαία με τον σταυρό του Αγίου Γεωργίου. H σημαία αυτή ονομά­στηκε «Dunkirk jack» και η χρήση της επιτράπηκε, εκτός ελαχί- στων εξαιρέσεων, μόνο στα πλοία αυτά.• Κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων για την απομάκρυνση των συμμαχικών στρατευμάτων από τη Δουνκέρκη, το Βασιλικό Σύ­νταγμα του Νόρφολκ (Royal Norfolk Regiment) είχε αναλάβει α­ποστολή κάλυψης φίλιων τμημάτων, στο Πα ντε Καλαί. H μονάδα αυτή διέπρεψε πολεμώντας ως οπισθοφυλακή, δεδομένου ότι διέθετε άριστους σκοπευτές, κάτι που οι Γερμανοί πλήρωσαν με μεγάλες απώλειες. Στις 26 Μαϊου ο λόχος διοίκησης του 2ou Τάγ­ματος του Βασιλικού Συντάγματος του Νόρφολκ εξάντλησε τα πυρομαχικά του, κοντά στο χωριό Λε Παραντί, και παραδόθηκε σε

άνδρες που υπηρετούσαν στον 4o Λόχο του 1ου Τάγματος του 2ou Συντάγματος Πεζικού της Μεραρχίας SS «Totenkopf», που διοικούσε ο υπολοχαγός Φριτς Κνεχλάιν. Oi Γερμανοί οδήγησαν 99 αιχμαλώτους Βρετανούς, μερικοί από τους οποίους ήταν τραυ­ματίες, σε παρακείμενη αγροικία, όπου τους εκτέλεσαν με δύο πολυβόλα - μάλιστα αποτελείωσαν όσους ζούσαν με πιστόλια, ξι­φολόγχες ή τυφέκια. Μόνο δύο στρατιώτες, ο Αλμπερτ Πούλεϋ και ο Ουίλιαμ 0 ’ Κάλαχαν, επέζησαν κρυπτόμενοι σε ένα χοιρο­στάσιο. Oi 97 νεκροί συνάδελφοί τους ετάφησαν σε έναν ρηχό λάκκο. To 1942 οι Γάλλοι ξέθαψαν τα υπολείμματα των σορών και τα μετέφεραν στην αυλή της εκκλησίας του χωριού Λε Παραντί. Αργότερα οι δύο στρατιώτες συνελήφθησαν στο νοσοκομείο της Μπαγιέλ. O Πούλεϋ απελευθερώθηκε νωρίτερα λόγω της κακής κατάστασης της υγείας του, ενώ ο 0 ’ Κάλαχαν παρέμεινε αιχμά­λωτος ως το τέλος του πολέμου. Μετά την απελευθέρωσή του, ο Πούλεϋ ενημέρωσε τις βρετανικές αρχές, αυτές όμως δεν έδω­σαν βάση στα όσα διηγήθηκε. To περιστατικό απασχόλησε και τους Γερμανούς. Εγιναν κάποιες υπηρεσιακές αναφορές, όμως το ζήτημα έκλεισε. Μεταπολεμικά η Μονάδα Ερευνας Εγκλημάτων Πολέμου άρχισε σχετική έρευνα. O Κνεχλάιν εντοπίστηκε, δικά­στηκε από δικαστήριο του Αμβούργου και καταδικάστηκε σε θά­νατο με απαγχονισμό. H ποινή εκτελέστηκε στις 28 Ιανουαρίου 1949.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 71

Page 72: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Σχεδ

ίαση

χά

ρτη:

Γεω

ργία

Λο

υκά

/Εκδ

όσει

ς Π

ΕΡΙΣ

ΚΟ

ΠΙΟ

20

07

*n Στρ. x x x x MΚλάισιΙ ο I l r xxx ■------ j I

' π H M I J L rK o uΓ?Α |4o ΜΚΣΣ Q j f l

ΛαόνΙόοβΚΣΣ i XXXX W L

κ ι T 3906η Στρατιά ^u_.

Χερβούργο 0Σ «& >ενιαν

7η Στρστιά

3η Στρστιά

Ορλεάνη

8η Στρατιά

Νάντη.’

Μασαλια

ΟΣ < H S U J Ε Λ Γ ' ^ J g *1 Στρατιά ΓΕΡΜΑΝΙΑ■^

Μάγχη

XXXXX

XXXX

ΕΛΒΕΤΙΑΠονιαρλιέ

«XX

4 ^ L Στρατιά

ΙΤΑ Λ ΙΑ' XXXX

KΣτρατιά Αλπεων

XXXX

I η rc. Στρατια

/

Βισκα ϊκός κόλπος

[ j Γάλλοι

] Γερμανοί

I____ Καλοί

ΟΣ: Ομάδα Στρατιών

Στρ.: Στρατιά

ΜΚΣΣ: Μηχανοκίνητο Σώμα Στρατού

• Μπορντώ

Τουλούζη

ΙΣ Π Α Ν ΙΑΜ Ε Σ Ο Γ Ε Ι Ο Σ Θ Α Λ Α Σ Σ Α

H δεύτερη φάση της γερμανικής επί&εσης στη Γαλλία.

ΔΟΥΝΚΕΡΚΗ 1940___ΔιασωΘέντες ανά ημέρα

(κατά προσέγγιση)26 Μαϊου 8.00027 Μαϊου

17.00028 Μαϊου29 Μαϊου 47.00030 Μαϊου 54.00031 Μα'ιου 68.0001 1ουνίου 64.0002 Ιουνίου 60.0003 Ιουνίου 26.000Σύνολο 338.000

σερα πλοία και προκάλεσε σοβαρές 6λά6ες σε άλ­

λα τόσα. Oi απώλειες της RAF ήταν 31 μαχητικά,

ενώ της Luftwaffe 29 Βομβαρδιστικά και μαχητικά.

Από εκείνη τη στιγμή και μετά οι μεταφορές

πραγματοποιούντο μόνο κατά τη διάρκεια της νύ­

κτας. Την 1η Ιουνίου, εξάλλου, η παγιδευμένη κο­

ντά στη Λίλη 1η Γαλλική Στρατιά παραδόθηκε

στους Γερμανούς. Μέχρι τότε κάλυπτε την επιχεί­

ρηση εκκένωσης.

H επιχείρηση «Dynamo» άρχισε το απόγευμα

της 26ης Μαϊου και ολοκληρώθηκε τα ξημερώμα­

τα της 4ης Ιουνίου. Μόνο τα δύο τελευταία Βρά­

δια της επιχείρησης, απομακρύνθηκαν 70-80.000

άνδρες. Συνολικά διασώθηκαν 338.226 άνδρες,

από τους οποίους το 1/3 περίπου ήταν Γάλλοι, και

72 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 73: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

^O R D T O^ 5 5 ¾ ¾ ¾ ¾BRlT AlH'5 L*

Ιταλός συνταγματάρχης του 36ου Συντάγματος Πεζικού, νότια Γαλλία, Ιούνιος 1940. Φοράει την κλασική στολή των αξιωματικών, χρώματος ανοικτού γκριζοπράσινου, κατασκευασμένη από «ραβδωτό» ύφασμα που ονομαζόταν cordellino. Στο δίκοχο είναι κεντημένο με χρυσή κλωστή το διακριτικό, κάτι ασυνήθιστο, αφού στις στολές μάχης ήταν συνήθως κεντημένο με μαύρη κλωστή. To κόκκινο ορθογώνιο επίρραμμα με τα διακριτικά του βαθμού (ονομαζόταν robbio) στο δίκοχο, φερόταν μόνο από συνταγματάρχες που ήταν διοικητές συντάγματος, όπως ο εικονιζόμενος. Στα μανίκια, στο ύψος του πήχη, φαίνονται τα επιρράμματα των διακριτικών του βαθμού ϋ(ρυσά σειρήτια) και στα πέτα τα ορθογώνια επιρράμματα που είχαν μήκος έξι εκατοστών. Στην αριστερή πλευρά του στήθους υπάρχουν διάφορα διακριτικά επιτυχιών στο πεδίο της μάχης, ενώ ο μεταλλικός αετός υποδεικνύει απόφοιτο της Ακαδημίας Πολέμου. H ιταλική εκστρατεία εναντίον της Γ ιλλ ία ς άρχισε στις 10 Ιουνίου 1940 και ολοκληρώθηκε στις 25 του μήνα, με καταστροφή για τον Ιταλικό Στρατό. Oi ιταλικές απώλειες έφθασαν τις 3.900 άνδρες, ενώ οι Γάλλοι είχαν περί τους 200 νεκρούς (εικονογράφηση: Pierre Turner/ ενδυματολογική περιγραφή και επιμέλεια ιστορικών στοιχείων: Στέλιος Δεμηράς. Δημοσιεύεται με την άδεια της De Agostini UK Ltd κατ’ αποκλειστικότητα για την Ελλάδα ■ color image copyright: De Agostini UK Ltd).

Μερικά από τις εκατοντάδες των οχημάτων που εγκατέλειψαν οι Σύμμαχοι στη Δουνκέρκη. Ορισμένα χρησιμοποιήθηκαν ως αυτοσχέδιες προβλήτες για την επιβίβαση στρατιωτών.

Πρωτοσέλιδο βρετανικής εφημερίδας της 3ης Ιουνίου 1940, με ειδήσεις από την επιχείρηση εκκένωσης της Δουνκέρκης.

Ol ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 73

Page 74: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Επιζώντες της επιχείρησης «Dynamo»

φθάνουν σε κακή κατάσταση στο

βρετανικό έδαφος.

Μερικά από τα «μικρά πλοία» που επιστράτευσε το Βρετανικό Ναυαρχείο για την επιχείρηση «Dynamo».

θεση της χώρας τους, σε μια κρίσιμη στιγμή κατά

την οποία ακόμα και ο τελευταίος στρατιώτης ή­ταν αναγκαίος. Από την άλλη πλευρά το μεγάλης

αξίας πολεμικό υλικό που εγκαταλείφθηκε στις α­

κτές της Δουνκέρκης, αύξησε την εξάρτηση της

Βρετανίας από τα δάνεια των ΗΠΑ.

H επιχείρηση «Dynamo» χαρακτηρίστηκε ως

θαύμα. Oi Σύμμαχοι όμως είχαν ανάγκη και από

άλλα θαύματα για να επικρατήσουν, διότι, όπως

παρατήρησε ο Τσώρτσιλ σε ομιλία του στις 4 Ιου­

νίου 1940, «Οι πόλεμοι δεν κερδίζονται με εκκε­

νώσεις».

κινητοποιήθηκαν σχεδόν 1.000 πλοία κάθε τύπου.

Από τα πολεμικά πλοία βυθίσθηκαν εννέα συμμα­

χικά αντιτορπιλικά, έξι από αυτά αγγλικά

(«Grafton», «Grenade», «Wakeful», «Basilisk»,

«Havant», «Keith»), και τρία γαλλικά («Bourrasque»,

«Sirocco», «Le Foudroyant»). Αλλα 19 υπέστησαν

βλάβες. O στόλος των πολιτικών πλοίων απώλεσε

56 μονάδες, ενώ χάθηκαν και 161 από τα «μικρά

πλοία». Oi Γερμανοί εισήλθαν στη Δουνκέρκη στις

4 Ιουνίου και βρήκαν μια πόλη-φάντασμα.

Για τους Συμμάχους η επιχείρηση αυτή υπήρ­

ξε μια επιτυχία με σημαντικές ψυχολογικές επι­

πτώσεις, χωρίς να λείψουν και τα πρακτικά οφέλη.

Oi άνδρες που διασώθηκαν, παρέμειναν στη διά­

H «Κόκκινη Περίπτωση»

H «Fall Rot» («Κόκκινη Περίπτωση») αποτελού-

σε τη δεύτερη φάση των επιχειρήσεων για την κα­τάληψη της Γαλλίας και συμπλήρωμα της «Κίτρι­

νης Περίπτωσης». H επιτυχία της δεύτερης θα έ­

κρινε και τη διεξαγωγή της πρώτης. Oi Γάλλοι εί­

χαν αναπροσαρμόσει τη διάταξή τους, σύμφωνα με τις οδηγίες του Βεϋγκάν, επιλέγοντας να υπε­

ρασπιστούν και να οχυρώσουν ζωτικής σημασίας

εδαφικά χαρακτηριστικά και οικισμούς. Με 60-65

μεραρχίες στη διάθεσή τους, δεν είχαν τη δυνα­

τότητα να καλύψουν μέτωπο 650 χιλιομέτρων. Για

τον λόγο αυτό τέσσερις γαλλικές στρατιές (4η,

6η, 7η και 10η αναδιατάχθηκαν κατά μήκος του

ποταμού Σομ και του καναλιού Αιγιέτ. Δόθηκε ιδι­

αίτερη έμφαση στην απόκρυψη από την εχθρική

παρατήρηση και στην παραλλαγή των αμυντικών

θέσεων, ενώ στο 1/3 του πυροβολικού ανατέθηκε αντιαρματικός ρόλος. Είναι φανερό ότι οι Γάλλοι

είχαν προετοιμαστεί καλύτερα για τη γερμανική

επίθεση. Oi οχυρές θέσεις της γραμμής «Βεϋ-

γκάν», οι λεγόμενοι «σκαντζόχοιροι», είχαν περισ­

σότερες πιθανότητες επιβίωσης. Oi αριθμοί, ό­

μως, δεν ήταν με το μέρος των Συμμάχων. Oi Γερ­

μανοί μετέφεραν τέσσερις μεραρχίες από την

Ανατολή και τη Δανία, ενώ διέθεσαν και τρεις με­

ραρχίες με νέα στρατεύματα. Συνολικά παρέτα­

ξαν 143 μεραρχίες, τη στιγμή που οι Σύμμαχοι

μπορούσαν να διαθέσουν μόλις 60.

Oi Γερμανοί εξαπέλυσαν την επίθεσή τους

στις 05.00 της 5ης Ιουνίου, μόλις ολοκληρώθηκε η

επιχείρηση «Dynamo». H προκαταρκτική ενέργεια

στα δυτικά, είχε ως σκοπό να διασχίσει τον ποτα­

μό Σομ με κατεύθυνση τον ποταμό Σηκουάνα.

Μετά από τέσσερις ημέρες θα ξεκινούσε στην κε­

ντρική Γαλλία η κύρια ενέργεια, την οποία είχαν α-

ναλάβει οι Ομάδες Στρατιών «Α» και «B». H Ομά­

δα Στρατιών «C» θα αναπτυσσόταν αμυντικά στα

ανατολικά. Από τη Μάγχη και κατά μήκος του πο­

ταμού Σομ, μέχρι την περιοχή της Λαόν, η Ομάδα

Στρατιών «B» θα σχημάτιζε τη δυτική πτέρυγα, έ­

χοντας στη σύνθεσή της 34 μεραρχίες πεζικού και

74 OI ΦΛΟΙΈΣ TOY ΙΙΟΛΕΜΟΥ

Page 75: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

έξι τεθωρακισμένες. H Ομάδα Στρατιών «Α» πα­ρατασσόταν κατά μήκος του ποταμού Αίν, από τη

Λαόν μέχριτην κοιλάδα του Μοζέλα, στα ανατολι­

κά. Είχε στη δύναμή της 40 μεραρχίες Πεζικού και

την Ομάδα Τεθωρακισμένων Γκουντέριαν. O ισχυ­

ρός αυτός σχηματισμός αποτελείτο από τέσσερις τεθωρακισμένες μεραρχίες, την 1η, τη 2η, την 6η

και την 8η.

Οπως είχε σχεδιασθεί, η Ομάδα Στρατιών «Α»

πέρασε τον ποταμό Σομ σε τρία σημεία, στην

Αμπεβίλ, στην Αμιένη και στην Περόν. Oi Γερμανοί

δεν δυσκολεύτηκαν να διασχίσουν τον ποταμό,

καθώς είχαν κυριεύσει τα απαραίτητα περάσματα

κατά τις επιχειρήσεις του Μαϊου και τα είχαν δια­τηρήσει υπό την κατοχή τους παρά τις γαλλικές

αντεπιθέσεις. Μέχρι τις 9 Ιουνίου είχαν φθάσει

στον Σηκουάνα, όπου καθηλώθηκαν διότι οι γέ­φυρες είχαν καταστραφεί. Δύο τεθωρακισμένες

μεραρχίες, η 5η και η 7η, στράφηκαν νοτιοδυτικά,

προς τις ακτές της Μάγχης, αφού διέσπασαν την

αντίπαλη συμμαχική διάταξη. Σκοπός τους ήταν

να εξουδετερώσουν τις συμμαχικές δυνάμεις που

είχαν εγκλωβιστεί στην περιοχή αυτή, βόρεια του

Σηκουάνα, και προσπαθούσαν να διαφύγουν από

τη θάλασσα. Επιχειρήσεις παρόμοιες με εκείνη

της Δουνκέρκης εξελίσσονταν στις γαλλικές α­

κτές της Μάγχης, κοντά στο Σαίν Βαλερύ εν Κω,

φυσικά σε μικρότερη κλίμακα. Εκεί είχαν συγκε­

ντρωθεί μονάδες από τέσσερις μεραρχίες της

10ης Γαλλικής Στρατιάς, καθώς και η βρετανική 51η Μεραρχία Χάιλαντς.

H συμμαχική αεροπορία πολέμησε γενναία,

πραγματοποιώντας πάνω από 2.500 εξόδους μέ­

χρι τις 9 Ιουνίου. Ακολούθως η αντίσταση στον α­

έρα σχεδόν έπαψε να υπάρχει. Οσα γαλλικά αερο­

σκάφη επιβίωσαν, κατέφυγαν στη βόρεια Αφρική.

O αντιστράτηγος Μαρσέλ Ιλέρ, διοικητής του 9ου Γαλλικού Σώματος, συνομιλεί με τον Ρόμμελ στο λιμάνι του Σαίν Βαλερύ εν Κω. O Βρετανός υποστράτηγος σερ Βίκτορ Μόρβεν Φόρτσιουν, διοικητής της 51ης Βρετανικής Μεραρχίας, εικονίζεται δεξιά να παρακολουθεί τη συζήτηση.

Φορέας αρμάτων Scamell με ένα Cruiser A13 Mk Il της 1ης Βρετανικής Τεθωρακισμένης Μεραρχίας στο Νόιμπουργκ, τον Ιούνιο του 1940.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 75

Page 76: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

ANPI ΦΙΛΙΠ ΜΠΕΝΟΝΙ OMEP ΖΟΖΕΦ ΠΕΤΑΙΝ

Γεννήθηκε το 1856 κοντά στο Αράς και κατά τη διάρκεια του A' Παγκοσμί­ου Πολέμου προήχθη από το βαθμό του συνταγματάρχη σε αυτόν του στρα­τηγού. Ως αρχηγός των συμμαχικών στρατευμάτων στο Δυτικό Μέτωπο, συνει- σέφερε τα μέγιστα στη νίκη στο Βερντέν, κερδίζοντας τη στραταρχική ράβδο. Με τη λήξη του Μεγάλου Πολέμου είχε καταστεί εθνικός ήρωας. Κατά τη διάρ­κεια του Μεσοπολέμου βρέθηκε σε νευραλγικές θέσεις. Οσον αφορά το στρα­τιωτικό του δόγμα, αυτό ήταν προσκολλημένο στον προηγούμενο πόλεμο, γι’ αυτό υπήρξε σταθερός υποστηρικτής των έργων της γραμμής «Μαζινό». To 1939 ανέλαβε καθήκοντα πρεσβευτή στη Μαδρίτη και μετά τη γερμανική ει­σβολή έγινε μέλος της γαλλικής κυβέρνησης, ως υπουργός άνευ χαρτοφυλα­κίου. Οταν ανέλαβε τις τύχες της Γαλλίας, στις 16 louviou, επεδίωξε λήξη των εχθροπραξιών. Μετά τις διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών, η ανακωχή υπογράφηκε και η Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία χάθηκε. O Πεταίν ονομάστηκε κυ­βερνήτης ενός κρατικού μορφώματος που είχε πρωτεύουσα τη λουτρόπολη του Βισύ και κατελάμβανε τα 2/5 της Γαλλίας. O Πεταίν πίστευε ότι η Γερμανία θα κέρδιζε τον πόλεμο, συνεπώς η Γαλλία έπρεπε να έχει καλές σχέσεις μαζί της. To καθεστώς του «Κράτους του Βισύ», που είχε ως σύνθημά του τη φρά­ση «Εργασία, Οικογένεια, Πατρίδα», ήταν αυταρχικό, περιόρισε τις ελευθερίες και υιοθέτησε ρατσιστικούς νόμους κατά των Εβραίων, σύμφωνα με τα γερμα­νικά πρότυπα.

H ίδια η γαλλική κυβέρνηση κατέφυγε στην παρα­

θαλάσσια πόλη Μπορντώ, στις 10 Ιουνίου.

Στις 9 Ιουνίου ξεκίνησε η κύρια ενέργεια. O σχηματισμός του Γκουντέριαν κινήθηκε την επο­

μένη. Μέσα σε πέντε ημέρες οι Γερμανοί διέσχι­

σαν τον ποταμό Μάρνη και έφθασαν στα σύνορα

με την Ελβετία. H περίφημη γραμμή «Μαζινό» εί­χε περικυκλωθεί. Τη 10η Ιουνίου επέλεξε και η

Ιταλία του Μουσολίνι για να κηρύξει πόλεμο στη

Γαλλία, προσπαθώντας να αποσπάσει κάποια «ψί­

χουλα» δόξας από τη Γερμανία επιτιθέμενη σε έ­

ναν παραπαίοντα αντίπαλο. Στις 11 Ιουνίου ιταλι­

κά στρατεύματα άρχισαν επιθέσεις στη γαλλική

Γερμανικό τεθωρακισμένο

όχημα αναγνώρισης SdKfz221 στους

δρόμους της Ρεμς.

μεθόριο, από την ακτή έως τις Αλπεις. To μόνο

που κατόρθωσαν οι Ιταλοί, ήταν να εκτεθούν. Δύο

στρατιές, η 1η Στρατιά του πρίγκηπα διαδόχου

Ουμπέρτο και η 4η του στρατηγού Μάριο Βερκε-

λίνο, διαθέτοντας αεροπορική υποστήριξη, καθη­λώθηκαν από δύο γαλλικές ορεινές μεραρχίες και

μία μεραρχία πεζικού. O διοικητής της «Στρατιάς

των Αλπεων», Ρενέ Ανρί Ολρύ, είδε τις δυνάμεις

του να αντιμετωπίζουν επταπλάσιους αντιπάλους

και να υποκύπτουν μόνον όταν υπογράφηκε η

συνθηκολόγηση της Γαλλίας. Oi συνολικές απώ­

λειες των Γάλλων ήταν 230 νεκροί, τραυματίες και

αγνοούμενοι, τη στιγμή που οι αντίστοιχες ιταλι­

κές έφθασαν τους 3.900 άνδρες. Oi Γάλλοι συνέ-

λαβαν και άλλους τόσους αιχμαλώτους, τους ο­

ποίους απελευθέρωσαν μετά τη συνθηκολόγηση.

Στις 12 Ιουνίου ξεπεράστηκε και το εμπόδιο

του Σηκουάνα και οι γερμανικές μεραρχίες ξεχύ-

O Ρόμμελ σε ένα διάλειμμα των μαχών.

76 Ol ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 77: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γάλλοι πρόσφυγες αναζητούν καταφύγιο πίσω από την αμυντική γραμμή του ποταμού Λουάρ, στις 19 Ιουνίου.

Γερμανικότεθωρακισμένο όχημα αναγνώρισης SdKfz222 στις νορμανδικές ακτές. O οπλισμός του αποτελείται από ένα πυροβόλο 20 mm και συζυγές πολυβόλο των 7,92 mm.

θηκαν νότια, ανοίγοντας σαν βεντάλια προς κάθε

κατεύθυνση. Την ίδια ημέρα 46.000 άνδρες παρα­

δόθηκαν στον Ρόμμελ στις ακτές της Μάγχης.

Στις 13/14 Ιουνίου η Ομάδα Στρατιών «C» επιτέ­

θηκε στη γραμμή «Μαζινό». O στρατηγός Βίλχελμ

φον Λέεμπ, διοικητής της Ομάδας Στρατιών «C»,

ξεκίνησε την επιχείρηση «Tiger», εμπλέκοντας

στη μάχη επτά μεραρχίες από την 1η Στρατιά του

αντιστρατήγου Ep6iv φον Βιτσλέμπεν, εναντίον

της 52ης Μεραρχίας Πεζικού του υποστρατήγου

Ωζέν Ραφαέλ Εσάρ και της 1ης Πολωνικής Με­

ραρχίας του υποστρατήγου Μπρόνισλαβ Ντούχ,

που ανήκαν στο 20ό Σώμα του στρατηγού Λουί

Ωζέν Υμπέρ. O σφοδρός βομβαρδισμός που υπέ­

στησαν οι Γάλλοι και σι Πολωνοί από το πυροβολι­

κό, αλλά και από ένα ολόκληρο αεροπορικό σώμα

της Luftwaffe, δεν έκαμψε το φρόνημά τους και έ­

Γ ερμανός ναύτης της Υπηρεσίας Προπαγάνδας του Kriegsmaririe,

κινηματογραφεί τηνάφιξη των γερμανικών στρατευμάτων στη

Βρέστη.

Κατεστραμμένο Hawker Hurricane, το οποίο πιθανώς καταρρίφθηκε, κοντά στην Αμπεβίλ.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 77

Page 78: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

O Χίτλερ συζητεί με τους στενούς

συνεργάτες του στην Κομπιένη, στις

21 Ιουνίου 1940, κατά την τελετή υπογραφής της ανακωχής με τη

Γ Ίλλ ία . Διακρίνονται οι Χέρμαν Γκαίρινγκ

και Ρούντολφ Ες.

τσι οι Γερμανοί δεν σημείωσαν αρχικά σημαντική

πρόοδο.

Στις 14 ίουνίου το γεγονός της ημέρας ήταν η

κατάληψη του Παρισιού από τους Γερμανούς. H

πρώτη γερμανική μονάδα που εισήλθε στην πόλη

ήταν η 87η Μεραρχία Πεζικού, η οποία ανήκε στη

18η Στρατιά του στρατηγού Γκέοργκ φον Κύχλερ,

H κυβέρνηση είχε κηρύξειτο Παρίσι «ανοικτή πό­

λη», πριν το εγκαταλείψει. Ηταν η δεύτερη φορά μέσα σε 100 χρόνια που οι Γερμανοί κατελάμβα-

ναν το Παρίσι, μετά τον Γαλλο-πρωσικό πόλεμο του 1870-71.

Oi Σύμμαχοι εκτέλεσαν από τις 14 έως τις 25

Ιουνίου την επιχείρηση «Ariel», με επικεφαλής τον

ναύαρχο Τζέιμς, υπεύθυνο για την περιοχή του

Πόρτσμουθ. Τα λιμάνια που σήκωσαν το κύριο βά­

ρος της εκκένωσης ήταν αυτά του Χερβούργου

και του Σαίν Μαλό. Εκκενώσεις έγιναν και από τα Γ ερμανός στρατιώτης συνομιλεί με Ελβετό συνάδελφό του στα σύνορα Γερμανίας - Ελβετίας.

ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΠΤΥΧΕΣ

Οταν η γαλλική αντιπροσωπεία έφθασε στο δάσος της Κομπιένης για να υπογράψει την ανακωχή, οι Γερμανοί την υποδέχθηκαν τυπικά και ψυχρά. Αφού την οδήγησαν στο εσωτερικό του βαγονιού, μέσα στο οποίο οι Γερμα­νοί είχαν υπογράψει την ανακωχή στις 11 Νοεμβρίου 1918, ο στρατάρχης Κάιτελ, επικεφαλής της OKW, άρχισε να διαβάζει τους όρους. O Χίτλερ κα­θόταν στη θέση που κατείχε ο στρατάρχης Φος το 1918. Ωστόσο δεν επιθυ­μούσε να ακούσει αναλυτικά τους όρους. Πριν ο Κάιτελ τελειώσει, σηκώθη­κε από τη θέση του, χαιρέτησε τους Γάλλους και έφυγε μαζί με τους ακο­λούθους του. Μεταξύ των ακολούθων ήταν ο Ρούντολφ Ες και ο Χέρμαν Γκαίρινγκ. To περιστατικό αναφέρει και ο Ουίλιαμ Σίρερ, ανταποκριτής του CBS εκείνη την εποχή στο Βερολίνο και συγγραφέας του βιβλίου «H άνοδος και η πτώση του Τρίτου Ράιχ». O Σίρερ έζησε από κοντά αυτά τα γεγονότα.

λιμάνια της Βρέστης, του Σαίν Ναζαίρ και της Νά-

ντης, στο νότιο τμήμα του Βισκαϊκού κόλπου, υπό

την εποπτεία του ναυάρχου σερ Μάρτιν Ερικ Νέι-

σμιθ. H επιχείρηση «Ariel» δεν είχε τόσο δραματι­

κό χαρακτήρα όσο το «θαύμα» της Δουνκέρκης,

αν εξαιρέσουμε το ναυάγιο του επιβατηγού

«Lancastria», που έπεσε θύμα αεροπορικής επι­

δρομής, προκαλώντας την απώλεια χιλιάδων ζω­

ών, στις 17 Ιουνίου. To γεγονός ότι διασώθηκαν

περίπου 215.000 Βρετανοί, Γάλλοι, Πολωνοί και Κα­

ναδοί στρατιώτες την καθιστά εξίσου αξιόλογη.

H γραμμή «Μαζινό» έπεσε την ίδια ημέρα με

το Παρίσι, όταν οι δυνάμεις του αντιστρατήγου

78 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 79: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Βιτσλέμπεν δημιούργησαν ρήγμα κοντά στην πό­

λη Σααρμπρύκεν. Στις 15 Ιουνίου ανέλαβε δράση

και η άλλη στρατιά της Ομάδας Στρατιών «C», η

7η, του αντιστρατήγου Φρίντριχ Ντόλμαν. O τε­

λευταίος έθεσε σε εφαρμογή την επιχείρηση

«Bear» («Αρκούδα»), διασχίζοντας τον Ρήνο και

δημιουργώντας προγεφυρώματα. Oi Γερμανοί με

αυτό τον τρόπο απέκτησαν πρόσβαση και στην

Αλσατία. Σύντομα οι μονάδες της Ομάδας Στρα­

τιών «C» απέκτησαν επαφή με τον σχηματισμό

του Γκουντέριαν, κοντά στη Μυλούζ. Στις 16 Ιου­

νίου η 1η Στρατιά του Βιτσλέμπεν πέρασε τον Ρή-

Παρέλαση γερμανικών τμημάτων κάτω από την Αψίδα του Θριάμβου, στο Παρίσι.

Γεψύρωση του ποταμού Σηκουάνα από το γερμανικό μηχανικό, κοντά στο Μουί. To φορτηγό είναι ένα ερπυστριοφόρο SdKfz6.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ 79

Page 80: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Γ ζρμανοί στρατιώτες με τεθωρακισμένο όχημα

αναγνώρισης SdKfz221 στα Ηλύσια Πεδία, στο

Παρίσι. Oi άνδρες με τις μαύρες στολές, ττου

συνομιλούν με μια γυναίκα, υπηρετούν στο

Οπλο των Τεθωρακισμένων.

ΣΑΡΛ ANTPE ΖΟΖΕΦ MAPI NTE ΓΚΩΛ

Γεννήθηκε στη Λίλη τον Νοέμβριο του 1890. Σπούδασε στο κολλέγιο Στάνισλας, στο Παρίσι, και στο Βέλγιο. To 1912 αποφοίτησε από τη Στρατιω­τική Ακαδημία του Σαίν Συρ. Κατά τον Α ’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε σε ένα σύνταγμα πεζικού και συνελήφθη αιχμάλωτος στο Βερντέν. Μεταπολε­μικά υπηρέτησε στα επιτελεία του Βεϋγκάν και του Πεταίν, αλλά και στην Πολωνία, κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ Πολωνών και Σοβιετικών. Αργότερα δίδαξε στην Ecole Militaire και συνέγραψε το βιβλίο «Προς τον Στρατό του Μέλλοντος», στο οποίο πρότεινε τη δημιουργία ευέλικτων, μη­χανοκίνητων, επαγγελματικών στρατών ως αντίδοτο στη στατική άμυνα που ευαγγελίζονταν οι οπαδοί της γραμμής «Μαζινό». Οπως και υπόλοιποι θεω­ρητικοί του πολέμου κινήσεων (Γκουντέριαν, Πάττον, Φούλερ), έτσι και ε­κείνος υπέστη αρνητική κριτική για τις ιδέες του. Oi απόψεις αυτές επιβρά­δυναν τη βαθμολογική του ανέλιξη και κατά την έναρξη του B' ΠΠ ήταν α­κόμη συνταγματάρχης. Μετά τη διάσπαση της συμμαχικής άμυνας στο Σε­ντάν, ανέλαβε τη διοίκηση της 4ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας. Av και οι προσπάθειές του να αναχαιτίσει τη γερμανική προέλαση προς τη Μάγχη δεν είχαν εντυπωσιακά αποτελέσματα, έδειξαν ότι είχαν περισσότερες πιθανό­τητες επιτυχίας από τις παρωχημένες μεθόδους των επικριτών του. O ντε Γκωλ ανάγκασε τους Γερμανούς να υποχωρήσουν στο Κωμόν και προήχθη σε ταξίαρχο. Αργότερα ανέλαβε καθήκοντα συνδέσμου με τους Βρετανούς και πρότεινε ένα τολμηρό σχέδιο δημιουργίας κοινού κράτους Γαλλίας - Βρετανίας για όσο διαρκούσε η σύρραξη. Αρνούμενος, στη συνέχεια, να α­ποδεχθεί την προοπτική συνθηκολόγησης για τη Γαλλία, πέταξε από το Μπορντώ για το Λονδίνο μεταφέροντας μαζί του 100.000 χρυσά φράγκα που του είχε εμπιστευθεί ο πρώην πρωθυπουργός, Ρεϋνώ. Με τους περίφημους, πλέον, λόγους του από τη συχνότητα του BBC, στις 18 και στις 22 Ιουνίου, ανακοίνωσε την απόφασή του να ηγηθεί της αντίστασης των Ελεύθερων Γάλλων εναντίον του Αξονα και του καθεστώτος του Βισύ, δηλώνοντας ότι η Γαλλία έχασε μια μάχη αλλό όχι τον πόλεμο.

To «Κράτος του Β ισύ» εφάρμοσε τους ρατσιστικούς νόμους του Γ ’ Ράιχ, όπως αποδεικνύει και αυτή η φωτογραφία. H επιγραφή δεξιά αναφέρει στα γαλλικά: «Α λλα γή Διεύθυνσης. Από την 1η Νοεμβρίου 1940 η διεύθυνση του καταστήματος, όπως και το προσωπικό, είναι Καθολικοί και Γάλλοι». Προφανώς το κατάστημα νωρίτερα ανήκε ή διευθυνόταν από Εβραίους, όπως αποκαλύπτει η δίγλωσση επιγραφή (γαλλικά - γερμανικά)που βρίσκεται αριστερά: «Εβραϊκή Επιχείρηση».

Γερμανοί στρατιώτες επισκέπτονται τα ανάκτορα των Βερσαλλιών.

80 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 81: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

vo στο Κολμάρ. O Γάλλος πρωθυπουργός, Ρεϋνώ,

παραιτήθηκε και αντικαταστάθηκε από τον 84χρονο «ήρωατου Βερντέν», στρατάρχη Avpi Φι-

λίπ Πεταίν.

O Γκουντέριαν γιόρτασε τα πεντηκοστά δεύ­

τερα γενέθλιά του στις 17 Ιουνίου παγιδεύοντας

τη 2η Ομάδα Στρατιών του στρατηγού Γκαστόν

Πρετελά, μετά από ταχεία προέλαση ως το Πο-

νταρλιέ, κοντά στα ελβετικά σύνορα. Παράλληλα

η 3η Ομάδα Στρατιών του στρατηγού Αντουάν

Μαρί Μπενουά Μπεσόν είχε απομείνει με 65.000

άνδρες, από τις 14 μεραρχίες που διέθετε αρχι-

κώς. Σταδιακά οι μεγάλες πόλεις υπέκυπταν στη

Wehrmacht: Στις 18 Ιουνίου το Λε Μαν, στις 19 Ιου­

νίου το Χερβούργο, η Νάντη και η Βρέστη, στις 20

Ιουνίου η Λυών.

Στις 22 Ιουνίου η Γαλλία αναγκάστηκε να απο­

δεχθεί το αναπόφευκτο. Oi συζητήσεις για την α­

νακωχή ξεκίνησαν στις 22 και ολοκληρώθηκαν

στις 24 του μήνα. Τα ξημερώματα της 25ης Ιουνίου

η ανακωχή τέθηκε σε ισχύ. O Χίτλερ απαίτησε να

υπογραφούν τα σχετικά έγγραφα στο δαγόνι στο

οποίο τον Νοέμβριο του 1918 ο Γάλλος στρατάρ­

χης Φος δέχθηκε την παράδοση των γερμανικών

δυνάμεων. Ετσι η γαλλική αντιπροσωπεία, αποτε-

λούμενη από τους στρατηγούς Υντσιγκέρ και

Μπερζερέ, τον ναύαρχο Λε Λυκ και τον πρώην

πρέσβυ της Γαλλίας στην Πολωνία, Λεόν Νοέλ, τα-

ξίδευσε ως την Κομπιένη, 81 χιλιόμετρα βορειοα­

νατολικά του Παρισιού, για να υπογράψει την ανα­

κωχή.

H Γερμανία προσάρτησε την Αλσατία και τη

Λωραίνη και έθεσε υπό τον έλεγχό της τα παρά-

λιατου Ατλαντικού καιτης Μάγχης, μαζί με το Πα­

ρίσι, αποκτώντας πολύτιμες ναυτικές βάσεις και

αεροδρόμια για τα μελλοντικά της σχέδια. H Κορ­

σική και μια ζώνη κατά μήκος των συνόρων περ­

νούσαν στη δικαιοδοσία της Ιταλίας. Την υπόλοι­

πη Γαλλία και τις αποικίες περιέλαβε το λεγόμενο

«Κράτος του Βισύ» ή «Ελεύθερη Ζώνη» (Zone

Libre). Σε αυτό ανήκαν πόλεις όπως η Λιμόζ, η Του­

λούζη και η Λυών.

Oi απώλειες ήταν βαριές και από τις δύο

πλευρές. Oi Γερμανοί έχασαν 155-160.000 άνδρες

(το 20% ήταν νεκροί). Oi Γάλλοι είχαν 350.000 απώ­

λειες, με τους νεκρούς να αντιπροσωπεύουν πο­

σοστό 25% επί του συνόλου. Επιπλέον οι Γερμανοί

είχαν στα χέρια τους 1,9 εκατομμύρια αιχμαλώ­

τους πολέμου.

Παρασημοψόρηση ανδρών του αντιστρατήγου Μπόγισλαβ ψον Στούντνιτς, διοικητή της 87ης Μεραρχίας Πεζικού, στην πλατεία Ομονσίας του Παρισιού, την 1η Ιουλίου 1940. O ψον Στούντνιτς σκοτώθηκε σε ατύχημα στη Λάρισα το 1943.

OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΙΙΟΛΕΜΟΥ 81

Page 82: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

ΧρονολόγιοΙανουάριος - ΙούνιοςΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

1-7: Επιτυχίες των Φινλανδών σε 6άρος των Σοθιετικών, ειδικά κατά τη μάχη του Σουμοσάλμι.7: O Σεμιόν Κωνσταντίνοβιτς Τιμοσένκο αναλαμβάνει τη διοίκηση των σοβιετικών δυνάμεων στη Φινλανδία.10: To «επεισόδιο στο Μέχελεν». Αντίγραφα ορισμένων σχεδίων της επιχείρησης «Κίτρινη Περίπτωση» περιέρχονταισταχέριατων Συμμάχων. H επιχείρηση αναβάλλεται.

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ1: Αρχίζει η σοβιετική επίθεση κατά της γραμμής «Μάνερχάιμ.5: To Ανώτατο Πολεμικό Συμβούλιο των Συμμάχων αποφασίζει να παρέμβει στις εξελίξεις στη Φινλανδία, με κύριο σκοπό να παρεμποδίσει τη ροή σιδηρομεταλλεύματος από τη Σουηδία στη Γερμανία.15: Oi Σοβιετικοί προκαλούν ρήγμα στη γραμμή «Μάνερχάιμ» και καταλαμβάνουν τη Σούμα.16: To βρετανικό αντιτορπιλικό «Cossack» παραβιάζει την ουδετερότητα της Νορβηγίας και επιτίθεται στο «Altmark», αποσκοπώντας στην απελευθέρωση των 300 περίπου αιχμαλώτων του εμπορικού ναυτικού που μετέφερε το σκάφος.21: O Χίτλερ ορίζει ως διοικητή της επιχείρησης εισβολής στη Νορβηγίατον στρατηγό Νικολάους φον Φάλκενχορστ, διοικητή του 21ου Σώματος Στρατού.24: Τα σχέδια της επιχείρησης «Κίτρινη Περίπτωση» αναθεωρούνται, μετά από εισήγηση του αντιστρατήγου Εριχ φον Μανστάιν. Επιλέγεται ως νέο εστιακό σημείο για την κύρια ενέργεια η πόλη Σεντάν, κοντά στον ποταμό Μεύση, στην περιοχή των Αρδεννών.27: Oi Φινλανδοί υποχωρούν στην τελευταία γραμμή άμυνας.

ΜΑΡΤΙΟΣ

1: O Χίτλερ δίδει εντολή για την ολοκλήρωση των προετοιμασιών για την εκστρατεία εναντίον της Νορβηγίας και της Δανίας.3: Αρχίζουν οι επιθέσεις εναντίον του Βιιπούρι, που αποτελεί την τελευταία φινλανδική γραμμή άμυνας.5: Oi Φινλανδοί στέλνουν στη Μόσχα εκπροσώπους τους για να διαπραγματευθούν μια συνθήκη ειρήνης.11-12: Υπογράφεται στη Μόσχα η συνθήκη ειρήνης μεταξύ ΕΣΣΔ και Φινλανδίας, μετά από τρεις και πλέον μήνες εχθροπραξιών. H Φινλανδία παραχωρεί το 10% του εδάφους της αλλά παραμένει ανεξάρτητη.18: Συνάντηση Χίτλερ - Μουσολίνι στην ορεινή διάβαση Μπρένερ των Αλπεων.

21: O Γάλλος πρωθυπουργός Εντουάρ Νταλαντιέ παραιτείται και αντικαθίσταται από τον Πωλ Ρεϋνώ.28: Γαλλία και Βρετανία συμφωνούν να μην υπογράψουνχωριστές συμφωνίες ειρήνης με τη Γερμανία, ενώ σχεδιάζουν να ναρκοθετήσουν τις θαλάσσιες οδούς προς τη Νορβηγία στις αρχές ΑπρΛίου.

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

1: Αρχίζουν οι εκτελέσεις αιχμαλώτων Πολωνών στρατιωτικών στο δάσος του Κατύν, 19 χιλιόμετρα δυτικά του Σμολένσκ.4: Ανάβειτο «πράσινο φως» για την έναρξη της εκστρατείας εναντίον

1940της Νορβηγίας και της Δανίας.8: Αρχίζει η ναρκοθέτηση των θαλασσών της Νορβηγίας.9: Γερμανική εισβολή στη Δανία και παράδοση της τελευταίας. Καταλαμβάνονται τα κυριότερα νορβηγικά λιμάνια και η πρωτεύουσα, Οσλο. Oi Σύμμαχοι αντιδρούν.10: Εγκαθιδρύεται από τους Γερμανούς κατοχική κυβέρνηση στη Νορβηγία, με επικεφαλής τον Νορβηγό πολιτικό Βίτκουν Κουίσλινγκ.11-13: Oi Βρετανοί εξαπολύουν από τον αέρα και τη θάλασσα δύο επιθέσεις εναντίον του Νάρβικ και αιφνιδιάζουν τα γερμανικά πλοία. Βυθίζουν πάνω από δέκα σημαντικές μονάδες επιφανείας του Kriegsmarine αλλά υφίστανται και οι ίδιοι αρκετές απώλειες.12: Oi Βρετανοί καταλαμβάνουν τα νησιά Φερόες.13-17: Βρετανοί και Γάλλοι αποβιβάζονται στις περιοχές Νάμσος, Αντάλσνες, Αλεσουντ, Νάρβικ και σε άλλα λιμάνια της Νορβηγίας.27: Αρχίζει η εκκένωση της Νορβηγίας από τους Συμμάχους.

ΜΑίΟΣ

8: O Βρετανός πρωθυπουργός, Νέβιλ Τσάμπερλαιν, παραιτείται.10: Γερμανική εισβολή στις Κάτω Χώρες και στη Γαλλία. Oi Σύμμαχοι θέτουν σε εφαρμογή το σχέδιο «Ντιλ - Μπρέντα». To φρούριο Εμπέν Εμαέλ καταλαμβάνεται.13: To 19ο MK Σώμα του Γκουντέριαν διασπά την αμυντική διάταξη των Συμμάχων στο Σεντάν.14: Βομβαρδισμός του Ρότερνταμ.15: O Ολλανδικός Στρατός συνθηκολογεί.18: O στρατηγός Μορίς Γκαμελέν, επικεφαλής των συμμαχικών ενόπλων δυνάμεων, απαλλάσσεται από τα καθήκοντά του. Νέος ανώτατος διοικητής διορίζεται ο στρατηγός Μαξίμ Βεϋγκάν.25: Oi συμμαχικές δυνάμεις που συνεχίζουν τον αγώνα, παγιδεύονται από τις προελαύνουσες γερμανικές μονάδες στο λιμάνι της Δουνκέρκης.26: Αρχίζειη επιχείρηση απεγκλωβισμού των συμμαχικών στρατευμάτων από τη Δουνκέρκη, με την ονομασία «Dynamo». Μέχρι τις 3 Ιουνίου μεταφέρθηκαν 340.000 άνδρες.28: Συνθηκολόγηση του Βελγίου.

ΙΟΥΝΙΟΣ

3: Ολοκληρώνεται η επιχείρηση «Dynamo».5: Αρχίζει η επιχείρηση «Κόκκινη Περίπτωση» για την κατάληψη της Γαλλίας.10: H Ιταλία κηρύσσει τον πόλεμο στους Συμμάχους. H Νορβηγία συνθηκολογεί.14: Είσοδος των Γερμανών στο Παρίσι.16: O στρατηγός Φιλίπ Πεταίν νέος πρωθυπουργός της Γαλλίας.18: O ταξίαρχος ντε Γκωλ σχηματίζει τη Γαλλική Επιτροπή για την Εθνική Απελευθέρωση (στις 28 του μήνα αναγνωρίστηκε από τους Γάλλους ως ηγέτης των Ελεύθερων Γάλλων). Την ίδια ημέρα η ΕΣΣΔ καταλαμβάνει τις Βαλτικές χώρες Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία. 21-24: Αρχίζουν στην Κομπιένη οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Γερμανών, Γάλλων και Ιταλών για ανακωχή. Δημιουργείται στον νότο το «κράτος» του Βισύ.

25: H Γαλλία συνθηκολογεί.30: H Γερμανία καταλαμβάνει τις βρετανικές νήσους της Μάγχης.

82 OI ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΛΕΜΟΥ

Page 83: ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2

Ol ΦΛΟΓΕΣ TOY ΠΟΑΕΜΟΥW m m i iiB iliiH W My

H πραγματική ισιορία ιου B' ΠΠ στη ΡιβΠιοΟήκη ooc!i

U )O'O.O0coΰUQ.1 g

j. _ _ ^_ _ _

V f r ^ y ); V ^

E K Δ O

ΠΕΡΙΙΙ

^ T

Σ E I Σ

(ΟΠΙΟ

ISBN 978-960-6740-21-3

9 789606 740213 >

Κάθε τόμος είναι αφ ιερω μένος σε μια σ υγκεκρ ιμένη περ ίοδο του πολέμου, παρουσ ιάζοντας με χρονική σειρά τις εξελίξεις σε όλα τα μέτωπα: από τις τούνδρες της Ρωσίας μέχρι τις ερήμους της βόρειας Αφρικής και από τα δάση της δυτικής Ευρώπης μέχρι τις ζούγκλες της Απω Ανατολής.

Κάθε τόμος περιέχει:

• Αναλυτική περιγραφή των γεγονότων.• Θαυμάσια profiles αρμάτων, αεροσκαφών και πλοίων.• Κατατοπιστικούς έγχρωμους χάρτες.

• Αναλυτικούς πίνακες.• Εκπληκτικές έγχρωμες αναπαραστάσεις στολών των κορυφαί­

ων εικονογράφων Malcolm McGregor και Pierre Turner, που δημοσιεύονται κατ' αποκλειστικότητα στην Ελλάδα από τις

Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ, σε συνεργασία με την De Agostini UK Ltd.• Σπάνιο φωτογραφικό υλικό, προερχόμενο από τα αρχεία των εμπολέμων.

H εγκυρότητα και η υψηλή πο ιότητα που χαρακτηρίζουν τη «ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ» θ α είναι τα κύρ ια χαρακτηρ ιστικά και της νέας σειράς η οπο ία θ α σας σ υντρ οφ εύσ ει τους επόμενους μήνες.

O τόμος εμπλουτίζεται με κατατοπιστικά βιογραφικά πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών και άγνωστες πτυχές των γεγονότων.

Oi Εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ σας προσφέρουν ένα μνημειώδες έργο, μοναδικό για τα ελληνικά αλλά και τα διεθνή δεδομένα. Παρακολουθήστε βήμα προς βήμα τη δραματική εξέλιξη του Β ’Παγκοσμίου Πολέμου μέσα από τη νέα σειρά βιβλίων με τίτλο "ΟΙ ΦΛΟΓΕΣ TO Y ΠΟΛΕΜ ΟΥ".