Είδος: Εφημερίδα / Ένθετο : ΒΙΒΛΙΟΔΡΟΜΙΟΗμερομηνία: Σάββατο, 25-04-2009Σελίδα: 4Μέγεθος: 954 cm ²Μέση κυκλοφορία: 46130Επικοινωνία εντύπου: (211) 3657.000, 7766000

Λέξη κλειδί: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ

4. Σαββατοκύριακο 25-26 Απριλίου 2009 I ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ

Νικολάι Γκόγκολ: ο Ακάκιος, το παλτό του και δυο σκυλίτσες που αλληλογραφούν

Τα φαντάσματα και n τρέλα

Γραφειο Τάκης Θεοδωρότιουλος

ΠΟΣΕΣ ΦΟΡΕΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΣΟΥ ΜΠΟΡΕΙΣ

ΝΑΔΙΑΒΑΣΕΙΣΤΟ «ΠΑΛΤΟ»; ΠΕΝΤΕ, ΔΕΚΑ,

Ή ΟΣΕΣ ΑΚΟΜΗ ΘΕΛΕΙΣ. ΚΑΛΛΙΑ

ΦΟΡΑ ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΣΕ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΕΙ,

α ΝΙΚΟΛΑΪ ΓΚΟΓΚΟΛ

ΚΑΤΑΦΕΡΝΕΙ ΝΑ ΣΥΝΔΥΑςεΓΤΟ

ΞΕΚΑΡΔΙΣΤΙΚΟ ΜΕ TO ΣΠΑΡΑΚΤΙΚΟ

ΣΕ ΜΙΑ ΣΥΝΘΕΣΗ ΟΠΟΥ ΟΥΤΕ

TO ΕΝΑ, ΟΥΤΕ TO ΑΛΛΟ ΧΑΝΟΥΝ

TO ΕΙΔΙΚΟ ΤΟΥΣ ΒΑΡΟΣ.

i είναι αυτό που σου τραβάει το ενδιαφέρον

για να παρακολουθήσεις για μια ακόμπ φορά

την-περιπέτεια αυτού του Ακάκιου Ακακίεβιτς,

αντιγραφέα εκ πεποιθήσεως αε κάποιο

τμήμα κάποιας δημόσιας υπηρεσίας του τσαρικού κράτους; Πώς ένα παλτό μπορεί να αποκτήσει μεταφυσικές διαστάσεις;

Η ιστορία είναι γνωστή. Αυτός ο Ακάκιος Ακακίεβιτς ζει στην Πετρούπολη,

είναι δημόσιος υπάλληλος, φτωχός, ταλαίπωρος και δουλικότατος, και μια μέρα

επισκέπτεται τον ράφτη Πετρόβιτς για να μπαλώσει

για μια ακόμη φορά το γερασμένο του παλτό. Πλην όμως αυτός του ανακοινώνει

ότι δεν γίνεται τίποτε. To χόυρέλι είναι τελείως κου ρέλι πια. Πρέπει

να ράψει καινούργιο. Ο κακομοίρης ο Ακάκιος μετράει

τα λεφτά του, δεν του βγαίνουν, ξανακάνει τους λογαριασμούς, για μέρες συμπεριφέρεται σαν χαμένος μπροστά στο αδιέξοδο που τον έριξε n μοίρα του, ώσπου στο τέλος

παίρνει την απόφαση ya συγκρουσθεί μαζί της. Παραγγέλνει to παλτό, το οποίο είναι έτοιμο, όταν έρχονται τα Τίρώτά κρύα. Μπορεί n γούνα στον γιακά

του να μη v είναι από ζιμπελίνα αλλά από γάτα, αλλά δεν έχει

καμία σημασία. Είναι ένα ολοκαίνουργιο πανωφόρι που το φοράει ένας αξιοπρεπέστατος

υπάλληλος της μεγάλης Ρωσίας.. To γεγονός είναι τόσο σημαντικό ώστε

οι συνάδελφοι του αποφασίζουν να το «βρέξουν». Γίνεται n γιορτή, πίνουν τσάι και μετά σαμπάνια κι όταν πια ο Ακάκιος φεύγει και βρίσκεται μόνος του μέσα στη νύχτα κάποιος μουστακαλής

με τηνπαρέατου, στους οποίους γυ άλισε το ολοκαίνου ργιο παλτό του, το κλέβουν. Η κατάληξη της όλης ιστορίας

Πατέρας του ρωοικού ρεαλισμού

NiMolaj Vasilievk Gogol TO ΠΑΛΤΟ

TO ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΤΡΕΛΟΥ ΜΤΦ. ΠΠΡΓΟΣ ΤΣΑΚΝΙΑΣ ΕΚΔ. ΝΕΦΕΛΗ, 2009 ΣΕΛ.: 141. ΤΙΜΗ: 7 ΕΥΡΩ

Ο Νικολάι Γκόγκολ στηρίχθηκε σια υλικά του κωμικοτραγικού και κατασκεύασε μια αφηγηματική μορφή ιόσο γενναιόδωρη ώστε να μπορεί να συμπεριλάβει ισόημα και την τραγική και την κωμική διάσταση της ύπαρξης

είναι τραγική: ο Ακάκιος αφού προσπαθεί να έρθει αε επαφή με κάποιο

«σημαντικό πρόσωπο» το οποίο ελπίζει να τον βοηθήσει

να βρει to παλτό του και ανακαλύπτει για μια ακόμη φορά πως οι Ακάκιοι δεν υπάρχουν καν για τα «σημαντικά πρόσωπα» του κόσμου τούτου, πεθαίνει, για να επιστρέψει ως φάντασμα το οποίο φτάνει να κλέψει μια νύχτα το παλτό του εν λόγω «σημαντικού», και δικαιωμένο να εξαφανιστεί.

Μια διαπεραστική ρεαλιστική ματιά n οποία έχει

m δυνατότητα να καταγράφει με εντυπωσιακή

ακρίβεια τα υλικά της πραγματικότητας, όμως ξέρει πως πραγματικότητα

δεν είναι μόνον ό,τι βλέπεις. Υπάρχου v και τα

φαντάσματα. Δικαίως ο Ντοστογιέφσκι - ή μήπως ήταν ο Τουργκένιεφ; - λέει πως «όλοι μας βγήκαμε από το Παλτό του Γκόγκολ». λύνοντας

τις μύτες Και το Ημερολόγιο ενός τρελού, αυτό

πόσες φορές μπορείς να το διαβάσεις; Πόσες φορές μπορεί να αε εντυπωσιάσει

n ιστορία του άλλου εκείνου υπαλλήλου ο οποίος αισθανόταν μεν ευγενής

ο ίδιος, περνούσε δε τη ζωή του ξύνοντας τις μύτες από τις πένες του κοτζάμ

τμηματάρχη προϊσταμένου του, και κά-

\ Τον Γκόγκολ ιον εάιαν πατέρα \ του ρωσικού ρεαλισμού. Είναι

\ όμως μάλλον βέβαιο πως n \ θέση του στην ιστορία της \ λογοτεχνίας, όσο μεγάλη κι 1 αν είναι, δεν είναι αρκετή I για να αποτιμηθεί n δύναI

μη του έργου του σήμερα I πια, που ακόμη και n ένI

νοια ρεαλισμός έχει κατα/ ντήσει μια συλλογή κοινών

/ τόπων. - / Τι είναι αυτό που αε κάνει / να αισθάνεσαι πως αιωρείσαι

ανάμεσα στη διάθεση σου να ' γελάσεις και τη διάθεση σου να κλάψεις όταν διαβάζεις το κείμενα

του -ιδιαιτέρως δε τα Διηγήματα της Πετρούπολης στα οποία ανήκουν τα δύο

αυτά αριστουργήματα, μαζί με τη Μύτη-, Ποια είναι αυτή n μαγική δύναμη που αε κάνει να συναντάς αυτόν τον εκρηκτικό υπαρξιακό συνδυασμό αε εποχές τόσο απόμακρες μεταξύ

τους και αε συγγραφείς τόσο διαφορετικούς, όπως είναι ο Οερβάντες, ο Γκόγκολ ή

ο Κάφκα; Kat με την ίδια λογική να αισθάνεσαι πως είναι ama το μείγμα που σου λείπει

από τη σύγχρονη μας δημιουργία; Μήπως αυτή είναι n μαγική δύναμη της τέχνης

του μυθιστορήματος, το γεγονός δηλαδή ότι μπόρεσε να αποδείξει πως και το τραγικό

και το κωμικό γεννιούνται μέσα στην ίδια μήτρα, στη συνείδηση του ανθρώπου που έρχεται οε σύγκρουση με την ανθρώπινη

κατάσταση του και ότι εντέλει όλο το παιχνίδι της λογοτεχνίας παίζεται στην εντελώς

ιδιαίτερη προοπτική μέσα από την οποία καταγράφει την ένταση αυτής της σύγκρουσης

και της συνεπαγόμενης πτώσης; Πριν υπάρξει το έργο του Γκόγκολ, τίιτοτε

δεν έμοιαζε νατο προετοιμάζει. Από την στιγμή που γεννήθηκε όμως είναι σαν να βγαίνει

από το κατάβαθα του σπηλαίου της λογοτεχνικής δημιουργίας, σαν να μην έχει περάσει

ούτε ένας αιώνας από τότε που ο Ευριπίδης έγραφε την Αλκηστη του και ο Αριστο

φάνης τους δικούς του Όρνιθες. Κι είναι σαν να τους δικαιώνει για λογαριασμό του σύγχρονου

κόσμου, γι' αυτό και το ίδιο μοιάζει αρυιίδωτο, σαν να γεννήθηκε χθες από κά ποιο υπαρξιακό πείσμα που διαπερνάει ιούς αιώνες.

Εξαιρετική n μετάφραση του Γιώργου Τσα

νοντας διάφορα θελήματα; Και πόσο εύκολα τοντσακίζειη πραγματικότητα του

κόσμου του; Είχε την ατυχία, βλέπετε, να ερωτευθεί την κόρη του προϊσταμένου του κι έτσι πήρε την κατρακύλα. Δεν το ρίχνει οτο πιοτό ούτε αποφασίζει να δολοφόνησα

τον αντεραστή του. Απλώς αρχίζει να ακούει το σκυλάκι της να συ νομιλεί στη ρωσική με το σκυλάκι

της φίλης της, Μετά διαπιστώνει πως τα συμπαθή κατοι

κίδια αλληλογραφούν και διαβάζει τις επιστολές τους. Και στο τέλος, διαβάζοντας

σε κάποια εφημερίδα πως ο θρόνος της

Ισπανίας έχει χηρέψει, αποφασίζει να τον καταλάβει.

Δεν έχο ακολούθους και αντιπροσώ

πους, πλην όμως είναι βασιλιάς Όλαείναι θέμα

ύφους. Αυΐότο ξέρει και γι' αυτό δεν

παύει να άϊ-ίθάνεται βασιλιάς, ακόμη κι όταν του ξυ

ρίζου v το κεφάλι και τον περιχύνουν με κρύο νερό για να ηρεμήσει

στο ίδρυμα στο οποίο τον έχουν εγκλείσει.

πεθανε απθ ασιτια, νηστεύοντας

*^H; ;

Ο ήρωας του Γκόγκολ πεθαίνει και επιστρέφει ως φάντασμα γτα να εκδικηθεί κλέβοντας ένα παλτό και δικαιωμένος να εξαφανιστεί

Ο Γκόγκολ, παιδί πρόωρου τοκετού, ασθενικό, γεννημένος στην Ουκρανία, μετακόμισε στην Πετρούπολη όπου

εργάστηκε ως υπάλληλος και μετά βοηθός στο πανεπιστήμιο και ξεκίνησε τη λογοτεχνική του σταδιοδρομία. Από την πρώτη του κιόλας εμφάνιση

τον αγκάλιασε ο Πούσκιν και με το χρίσμα του ταλέντου ανά χείρας θεωρήθηκε αϊ

τους πρωτοπόρους του ρωσικού διαφωτισμού. Οταν πέθανε το 1852, σε

ηλικία 43 ετών, είχε καταφέρει να διαψεύσει όλες τις προσδοκίες που είχε

δημιουργήσει ο ίδιος με το έργο του. Στην αρχή της διαδρομής όλοι νόμισαν πως n Ρωσία είχε αποκτήσει

τον Μολιέρο της ο οποίος, στο τέλος, αποδείχτηκε μάρτυρας

της χριστιανικής πίστης. Θρησκόληπτος,

έχοντας πάρετ θέσεις υπέρ του τσαρικού

καθεστώτος, πέθανε από ασιτία - νηστεύοντας για την ακρίβεια - για να

μετανόησα για την αμαρτία που είχε διαπράξει συνθέτοντας το λογοτεχνικό

του έργο. Θεωρώντας πως πρόκειται για δημιούργημα του πνεύματος του Πονηρού, λίγες ημέρες

πριν πεθάνει έκαψε το χειρόγραφο του δεύτερου μέρους των Νεκρών Ψυχών.

Ανέραστος, ταπεινωμένος από το ασθενικό του σώμα, θα μπορούσε κάλλιστα ο ίδιος να είναι πρωταγωνιστής αε ένα από τα αφηγήματα

του.

www.clipnews.gr