ΕταιρικΗ ΚοινωνικΗ ευθυνη · 2020. 4. 15. · Εισαγωγή Όαν...

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΝΩΣΗΣ

ΔΙΠΑΕ

ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

Γεώργιος Θερίου

ΘΕΩΡΙΑ ΠΕΡΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗΣ ΓΝΩΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 3

Μέρος 1

Nonaka & takeuchi

Εισαγωγή

Όταν οι οργανισμοί καινοτομούν, δεν επεξεργάζονταιαπλώς πληροφορίες, από έξω (εξωτερικό περιβάλλον)προς τα μέσα προκειμένου να προσαρμοστούν στις νέεςσυνθήκες.

Στην ουσία δημιουργούν νέα γνώση, από μέσα προς ταέξω, προκειμένου να επαναπροσδιορίσουν ταπροβλήματα αλλά και τις λύσεις και, στην πορεία, ναδημιουργήσουν το περιβάλλον τους.

Για να εξηγηθεί η καινοτομία το παρόν κεφάλαιοπαρουσιάζει μια νέα θεωρία οργανωσιακής γνώσης. Τοκλειδί βρίσκεται στην μετατροπή της άρρητης γνώσης.

Οι δυο διαστάσεις δημιουργίας γνώσης:

Οντολογική και ΕπιστημολογικήΟντολογική διάσταση:

Γνώση δημιουργούν μόνο τα άτομα: Η οργάνωση δενείναι σε θέση να δημιουργήσει γνώση χωρίς αυτά.

◦ Ερώτημα: πόσο εύκολο είναι να μοιραστεί κάποιος την γνώσηπου έχει σε μια επιχείρηση;

Η οργάνωση υποστηρίζει τα δημιουργικά άτομα ή τουςπαρέχει το κατάλληλο πλαίσιο για τη δημιουργίαγνώσης. Συνεπώς η δημιουργία οργανωσιακής γνώσηςθα πρέπει να γίνει αντιληπτή ως μια διαδικασία η οποίαενισχύει, «οργανωσιακά», τη γνώση που δημιουργείταιαπό τα άτομα και την αποκρυσταλλώνει ως μέρος τουδικτύου γνώσης της οργάνωσης.


Οντολογική και ΕπιστημολογικήΕπιστημολογική διάσταση:

Διάκριση του Μάικλ Πολάνιι (Michael Polanyi, 1966)μεταξύ άρρητης γνώσης και ρητής γνώσης.

Η άρρητη γνώση είναι προσωπική, σχετίζεται με κάποιοσυγκεκριμένο πλαίσιο και, ως εκ τούτου, είναι δύσκολονα επισημοποιηθεί και να επικοινωνηθεί.

Η ρητή ή «κωδικοποιημένη» γνώση, από την άλληπλευρά, αναφέρεται στη γνώση που μπορεί να μεταδοθείμε επίσημη, συστηματική γλώσσα.


Οντολογική και ΕπιστημολογικήΔιακρίσεις μεταξύ άρρητης και ρητής γνώσης:

Ρητή Γνώση (Αντικειμενική): Ορθολογική γνώση (νους),Σειριακή γνώση (εκεί και τότε), Ψηφιακή γνώση(θεωρία).

Άρρητη Γνώση (Υποκειμενική): Γνώση της εμπειρίας(σώμα), Ταυτόχρονη γνώση (εδώ και τώρα), Αναλογικήγνώση (πράξη).

Τέσσερα είδη μετατροπής της γνώσης Η γνώση δημιουργείται και επεκτείνεται μέσωκοινωνικής αλληλεπίδρασης μεταξύ της άρρητης καιτης ρητής γνώσης και αυτό αποκαλείται «μετατροπήγνώσης». Αυτή η μετατροπή αποτελεί μια «κοινωνική»διεργασία μεταξύ ατόμων και δεν περιορίζεται εντός τουατόμου.

Η παραδοχή ότι η γνώση δημιουργείται μέσωαλληλεπίδρασης μεταξύ άρρητης και ρητής γνώσης μαςεπιτρέπει να ορίσουμε τέσσερα είδη μετατροπής τηςγνώσης, τα εξής: (1) από άρρητη σε άρρητη γνώση, τοοποίο αποκαλούμε κοινωνικοποίηση, (2) από άρρητη σερητή γνώση, ή εξωτερίκευση, (3) από ρητή σε ρητήγνώση, ή συνδυασμό, και (4) από ρητή σε άρρητη γνώση,ή εσωτερίκευση.

Τέσσερα είδη μετατροπής της γνώσης

Κοινωνικοποίηση: Μετατροπή Άρρητης Γνώσης σε Άρρητη.

Η κοινωνικοποίηση είναι μια διαδικασία ανταλλαγήςεμπειριών και επομένως δημιουργίας άρρητης γνώσης,όπως κοινά νοητικά μοντέλα και τεχνικές δεξιότητες.

Επίσης ένα άτομο μπορεί να αποκτήσει άρρητη γνώσηαπευθείας από τους άλλους, χωρίς τη χρήση τηςγλώσσας (π.χ. εκπαίδευση στην εργασία | on the job

training). Ο μαθητευόμενος τεχνίτης θητεύει δίπλα στοναρχιτεχνίτη και μαθαίνει την τέχνη μέσω τηςπαρατήρησης, της μίμησης και της πρακτικής.

Το κλειδί για την απόκτηση άρρητης γνώσης είναι ηεμπειρία.

Από άνθρωπο σε άνθρωπο (συνήθως 2 άτομα).



Παράδειγμα 1: «Κατασκηνώσεις παραγωγής ιδεών» τηςHonda. Ανεπίσημες συναντήσεις σε κάποιο ξενοδοχείο,όπου οι συμμετέχοντες συζητούν δύσκολα προβλήματακαι ανταλλάσουν εμπειρίες πίνοντας σάκε ή παίρνονταςτο μπάνιο τους όλοι μαζί στα θερμά λουτρά. Σε αυτές τιςσυναντήσεις απαγορεύεται η κριτική αν δεν συνοδεύεταιαπό κάποια εποικοδομητική πρόταση.



Παράδειγμα 2: Βιομηχανία ηλεκτρικών ειδών Matsushita.Πρόβλημα ανάπτυξης αυτόματης οικιακής συσκευήςπαρασκευής σπιτικού ψωμιού – αυτοματοποίηση τηςδιαδικασίας ζυμώματος (άρρητη γνώση). Η επικεφαλήςτου τμήματος ανάπτυξης του λογισμικού (Τανάκα)προσφέρθηκε η ίδια μαζί με μερικούς μηχανικούς ναμαθητεύσει κοντά στον καλύτερο αρχιαρτοποιό τηςπόλης Οζάκα. Η Τανάκα οικειοποιήθηκε την άρρητηγνώση του αρτοποιού μέσω της παρατήρησης, τηςμίμησης και της εξάσκησης.

Παράδειγμα 3: συναίνεση ειδικών που επιτυγχάνεταικατά τη διάρκεια ιατρικών συναντήσεων.

Τέσσερα είδη μετατροπής της γνώσηςΕξωτερίκευση: Μετατροπή Άρρητης Γνώσης σε Ρητή.

Εξωτερίκευση ονομάζεται η διαδικασία κατά την οποία ηάρρητη γνώση διατυπώνεται με ρητές έννοιες. Αποτελείτην πεμπτουσία της διαδικασίας δημιουργίας γνώσης,καθότι η άρρητη γνώση γίνεται ρητή, υπό τη μορφήμεταφορών, αναλογιών, εννοιών, παραδοχών, ήμοντέλων.

Οι γλώσσα και οι εκφράσεις είναι συχνά ακατάλληλες ήανεπαρκείς. Αυτές οι ανακολουθίες και τα χάσματαμεταξύ εικόνων και εκφράσεων συμβάλλουν στον«αναστοχασμό» και στην αλληλεπίδραση μεταξύ ατόμων.

Ως εκ τούτου, η εξωτερίκευση εμφανίζεται συνήθωςκατά τη διαδικασία της σύλληψης ιδεών και πυροδοτείταιαπό το διάλογο ή τον ομαδικό αναστοχασμό (Απόάνθρωπο σε άνθρωπο | συνήθως άτομα μέσα σε μιαομάδα).


Εξωτερίκευση: Μετατροπή Άρρητης Γνώσης σε Ρητή.

Η εξωτερίκευση συχνά συνεπάγεται τη διαδοχική χρήσημεταφορών, αναλογιών και μοντέλων. Μέσω αυτώνπροκύπτει η δημιουργία και επεξεργασία νέων ιδεών.

Η μεταφορά είναι ένας τρόπος να αντιλαμβανόμαστε ή νακατανοούμε διαισθητικά ένα πράγμα, φέροντας στο μυαλόμας συμβολικά την εικόνα ενός άλλου πράγματος. Οιμεταφορές δημιουργούν πρωτότυπες ερμηνείες τηςεμπειρίας, διότι καλούν τον ακροατή να δει ένα πράγμα ωςκάτι άλλο.



Η αναλογία μειώνει τις αντιφάσεις που δημιουργούνται μετην χρήση μεταφορών καθώς προσπαθούμε νασυσχετίσουμε διαφορετικές έννοιες. Η αναλογία μειώνειτο στοιχείο του αγνώστου, αναδεικνύοντας τα «κοινάστοιχεία» δυο διαφορετικών πραγμάτων.

Από την στιγμή που δημιουργούνται ρητές ιδέες αυτέςμπορούν να μοντελοποιηθούν. Σε ένα λογικό μοντέλο δενθα πρέπει να υπάρχουν αντιφάσεις, και όλες οι έννοιες καιοι προτάσεις θα πρέπει να εκφράζονται σε συστηματικήγλώσσα και να έχουν λογική συνέπεια.



Παράδειγμα 1: Honda city στο κεφάλαιο 1.

Παράδειγμα 2: Η περίπτωση του μίνι φωτοτυπικού (Mini-

Copier) της Canon είναι ένα καλό παράδειγμααποτελεσματικής χρήσης αναλογιών στην ανάπτυξη ενόςπροϊόντος. Παραγωγή ανταλλακτικού κυλίνδρου σεχαμηλό κόστος. Έντονες συζητήσεις για την παραγωγήενός αλουμινένιου κυλίνδρου με χαμηλό κόστος. Οεπικεφαλής της ομάδας έργου, Χιρόσι Τανάκα,παρήγγειλε μπύρες. Αφού καταναλώθηκε η μπύρα ,ρώτησε «πόσο κοστίζει η κατασκευή αυτού τουκουτιού;». Έτσι, εξετάσανε την πιθανότητα εφαρμογήςτης διαδικασίας παραγωγής του κουτιού μπύρας στηνκατασκευή του κυλίνδρου από το ίδιο υλικό.



Παράδειγμα 3: τα αποτελέσματα κλινικής δοκιμής (clinical

trial) «μεταφράζονται» σε σύσταση για την κλινική πρακτική (recommendation for clinical practice)


Εξωτερίκευση: Μετατροπή Άρρητης Γνώσης σε Ρητή.ΠΡΟΪΟΝ (ΕΤΑΙΡΕΙΑ) ΜΕΤΑΦΟΡΑ/ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ

ΕΝΝΟΙΑΣ

CITY (HONDA) «ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ»

(ΜΕΤΑΦΟΡΑ)

ΥΠΟΔΗΛΩΝΕΙ ΤΗ

ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΧΩΡΟΥ

ΕΠΙΒΑΤΩΝ, ΑΠΩΤΕΡΟΣ

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ. ΙΔΕΑ

ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ :

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ,

ΜΗΧΑΝΗ ΣΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ

Η ΣΦΑΙΡΑ (ΑΝΑΛΟΓΙΑ) ΥΠΟΔΗΛΩΝΕΙ ΌΤΙ ΜΠΟΡΕΙ

ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΙ ΜΕΓΙΣΤΟΣ

ΧΩΡΟΣ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΜΕ

EΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ

ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ.

ΙΔΕΑ ΠΟΥ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ

:¨»ΨΗΛΟ ΚΑΙ ΚΟΝΤΟ

ΑΥΤ/ΝΗΤΟ. ΨΗΛΟ ΑΓΟΡΙ»



ΠΡΟΪΟΝ (ΕΤΑΙΡΕΙΑ) ΜΕΤΑΦΟΡΑ/ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ

ΕΝΝΟΙΑΣ

MINI-COPIER (CANON) ΑΛΟΥΜΙΝΕΝΙΟ ΚΟΥΤΑΚΙ ΜΠΙΡΑΣ

(ΑΝΑΛΟΓΙΑ)

ΥΠΟΔΗΛΩΝΕΙ

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΤΑΞΥ

ΦΘΗΝΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΕΝΙΟΥ

ΚΟΥΤΙΟΥ ΜΠΙΡΑΣ ΚΑΙ

ΦΩΤΟΕΥΑΙΣΘΗΤΟΥ

ΤΥΜΠΑΝΟΥ. ΙΔΕΑ ΠΟΥ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ :

«ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΣΕ ΧΑΜΗΛΟ

ΚΟΣΤΟΣ»

ΣΠΙΤΙΚΟΣ ΦΟΥΡΝΟΣ

(MATSUSHITA)

ΨΩΜΙ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟΥ

(ΜΕΤΑΦΟΡΑ) ΑΡΧΙΑΡΤΟΠΟΙΟΣ

ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟΥ

ΤΗΣ ΟΖΑΚΑ (ΑΝΑΛΟΓΙΑ)

ΠΙΟ ΓΕΥΣΤΙΚΟ ΨΩΜΙ. ΙΔΕΑ

ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ :

«ΣΤΡΙΦΤΗ ΖΥΜΗ»


Συνδυασμός: Μετατροπή Ρητής Γνώσης σε Ρητή.

Ο συνδυασμός είναι μια διαδικασία συστηματοποίησηςτων ιδεών και δημιουργίας ενός συστήματος γνώσης.

Συνεπάγεται το συνδυασμό διαφόρων σωμάτων ρητήςγνώσης. Τα άτομα ανταλλάσσουν και συνδυάζουν τιςγνώσεις τους με τη χρήση μέσων όπως έγγραφα,συναντήσεις, και ηλεκτρονικά δίκτυα επικοινωνίας(συνήθως από μηχανή σε μηχανή | περιλαμβάνει διάχυσηγνώσης ανάμεσα σε ομάδες μέσα στον οργανισμό).

Στο επιχειρησιακό περιβάλλον, η μετατροπή γνώσηςμέσω συνδυασμού προκύπτει όταν τα μεσαία διευθυντικάστελέχη θέτουν σε λειτουργία τα επιχειρησιακά οράματακαι τις ιδέες που σχετίζονται με επιχειρησιακέςδραστηριότητες και προϊόντα.


Συνδυασμός: Μετατροπή Ρητής Γνώσης σε Ρητή.

Παράδειγμα 1: Η εταιρεία τροφίμων Kraft. Δεδομένα πουσυλλέγονται στα σημεία πώλησης χρησιμοποιούνται όχιμόνο στην εξαγωγή συμπερασμάτων ως προς το ποιαπροϊόντα πωλούνται και ποια όχι, αλλά και στηδημιουργία νέων «τρόπων πώλησης», νέων συστημάτωνκαι μεθόδων πώλησης .

Παράδειγμα 2: Συνδυάζοντας ιατρική και οργανωσιακήγνώση σε ένα σύστημα υποστήριξης αποφάσεων.


Εσωτερίκευση: Μετατροπή Ρητής Γνώσης σε Άρρητη.

Η εσωτερίκευση είναι μια διαδικασία ενσωμάτωσης τηςρητής γνώσης σε άρρητη γνώση. Συνδέεται στενά με την«μάθηση δια της πράξης» (π.χ. μαγειρική από μια νέασυνταγή | αρχικά ξέρεις μόνο τη συνταγή, και στησυνέχεια την βελτιώνεις από μόνος σου).

Στη μετατροπή της ρητής γνώσης σε άρρητη, βοηθά ηδιατύπωση της γνώσης είτε προφορικά, είτε μεδιαγράμματα σε διάφορα έγγραφα ή εγχειρίδια. Επιπλέοντα έγγραφα ή τα εγχειρίδια διευκολύνουν τη μετάδοσητης ρητής γνώσης σε άλλους ανθρώπους, βοηθώνταςτους έτσι να βιώσουν τις εμπειρίες των άλλων με έμμεσοτρόπο (δηλ. να τις ξαναβιώσουν).

Εδώ έχουμε ένα άτομο που μαθαίνει δια της εμπειρίας ήμέσα από προσομοιώσεις ή έμμεσο τρόπο.


Εσωτερίκευση: Μετατροπή Ρητής Γνώσης σε Άρρητη.

Παράδειγμα 1: General Electric - καταγραφή παραπόνωνσε βάση δεδομένων και τα οποία μπορούν ναχρησιμοποιηθούν από μια ομάδα ανάπτυξης νέωνπροϊόντων για να ξαναβιώσουν την εμπειρία τωνατόμων που δέχονται τα παράπονα - μηχανογράφηση 1,5εκατομμυρίου πιθανών προβλημάτων – λύσεων.



ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 3

Μέρος 2

Nonaka & takeuchi

Περιεχόμενο γνώσης και σπείρα

γνώσης

H καινοτομία αναδύεται όταν η άρρητη και η ρητήγνώση αλληλεπιδρούν. Η δημιουργία οργανωσιακήςγνώσης είναι μια συνεχής και δυναμική αλληλεπίδρασημεταξύ άρρητης και ρητής γνώσης.

Αυτή η αλληλεπίδραση διαμορφώνεται από τιςεναλλαγές των διαφορετικών ειδών μετατροπής τηςγνώσης, που πυροδοτούνται από διάφορες πλευρές.

Περιεχόμενο γνώσης και σπείρα γνώσης

Σχεδιάγραμμα: Σπείρα γνώσης

4 φάσεις δημιουργίας γνώσης

Περιεχόμενο γνώσης και σπείρα γνώσηςhttp://www.comindwork.com/weekly/2015-04-27/productivity/SECI-model-of-knowledge-dimensions-Ikujiro-Nonaka

Individual (i) Group (g) Organization (o) Tacit » Tacit (Socialization) - tacit

knowledge can not be formalized or

easily extracted into manuals, so people

obtain it through shared experience

with mentors who possess such

knowledge.

Tacit » Explicit (Externalization) - the

knowledge is extracted into the

explicit shape of documents,

frameworks, visualizations or

instructions, thus it becomes possible

to be shared and transferred.

Explicit » Explicit (Combination) - the

knowledge further evolves in

combinations of explicit knowledge,

business processes are automated, new

products or prototypes are built.

Explicit » Tacit (Internalization) -

explicit knowledge is then internalized

by the staff who learns by doing and

applying it in their daily work and

decision making.

Οντολογική / κοινωνική (άτομα / ομάδες /

οργανισμός) και επιστημολογική διάσταση (είδη

γνώσης)

Άτομα ομάδα οργανισμός

http://www.comindwork.com/weekly/2015-04-27/productivity/SECI-model-of-knowledge-dimensions-Ikujiro-Nonaka

Περιεχόμενο γνώσης και σπείρα γνώσης

https://samirshira.wordpress.com/2013/08/30/topic-knowledge-transfer-seci-model/

https://samirshira.wordpress.com/2013/08/30/topic-knowledge-transfer-seci-model/


γνώσης

(ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ)

ΣΥΓΚΛΙΝΟΥΣΑ

ΓΝΩΣΗ

(ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΥΣΗ)

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗ

ΓΝΩΣΗ

(ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΥΣΗ)

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ

ΓΝΩΣΗ

(ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ)

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ

ΓΝΩΣΗ

Άρρητη γνώση Σε Ρητή γνώση

Άρρητη

γνώση

Από

Ρητή

γνώση

Άρρητη γνώση

Το περιεχόμενο της γνώσης που δημιουργείται από κάθε

είδος μετατροπής της γνώσης είναι φυσικά διαφορετικό.

Σχεδιάγραμμα: Περιεχόμενα γνώσης που δημιουργούνται από τα τέσσερα είδη μετατροπής

Άρρητη γνώση


γνώσης Η κοινωνικοποίηση παράγει αυτό που θα μπορούσε να

ονομαστεί «συγκλίνουσα γνώση», όπως για παράδειγμα κοινάνοητικά μοντέλα και τεχνικές δεξιότητες. Η άρρητη δεξιότητατου ζυμώματος, στο παράδειγμα της Matsushita, είναισυγκλίνουσα γνώση.

Η εξωτερίκευση παράγει «εννοιολογική γνώση». Η ιδέα του«Ψηλού Αγοριού», στο παράδειγμα της Honda, είναιεννοιολογική γνώση που δημιουργήθηκε μέσα από τημεταφορά της «Εξέλιξης του Αυτοκινήτου».

Ο συνδυασμός παράγει «συστημική γνώση», όπως είναι ταπρότυπα και οι νέες τεχνολογίες εξαρτημάτων (Πρόγραμμαμικροπροώθησης Kraft).

Η εσωτερίκευση παράγει «λειτουργική γνώση» σχετικά με τηνδιοίκηση του έργου, τη διαδικασία παραγωγής, τη χρήση νέωνπροϊόντων και την εφαρμογή πολιτικών (ΠερίπτωσηMatshushita- μείωση μηνιαίων ωρών εργασίας στις 150).

Σπείρα δημιουργίας οργανωσιακής γνώσης:

ανάλυση Επιστημολογική διάσταση: Η συγκλίνουσα γνώση (κοινά νοητικά μοντέλα-

εμπειρίες) των επιθυμιών των καταναλωτών μπορεί να μετατραπεί σε ρητήεννοιολογική γνώση κατά τη διαδικασία σύλληψης ενός νέου προϊόντος μέσωκοινωνικοποίησης ή εξωτερίκευσης.

Αυτού του είδους η γνώση γίνεται κατευθυντήρια γραμμή για τη δημιουργίασυστημικής γνώσης (συστηματοποίηση ιδεών) μέσω συνδυασμού. Π.χ., μιαιδέα για ένα νέο προϊόν καθοδηγεί τη φάση του συνδυασμού, κατά την οποίανέες και υπάρχουσες επιμέρους τεχνολογίες συνδυάζονται για την κατασκευήενός προτύπου.

Η συστημική γνώση μετατρέπεται σε λειτουργική γνώση για τη μαζικήπαραγωγή του προϊόντος μέσω της εσωτερίκευσης (μάθηση δια της πράξης).Με τη σειρά της η λειτουργική γνώση που βασίζεται στην εμπειρία πυροδοτείένα νέο κύκλο δημιουργίας γνώσης. Π.χ. Η άρρητη λειτουργική γνώση τουχρήστη ενός προϊόντος κοινωνικοποιείται, παρακινώντας έτσι την βελτίωσηενός υπάρχοντος προϊόντος ή την ανάπτυξη ενός νέου.

Σπείρα δημιουργίας οργανωσιακής

γνώσης: ανάλυση Οντολογική (κοινωνική) διάσταση: Η επιχείρηση δεν μπορεί να δημιουργήσει

γνώση από μόνη της. Η επιχείρηση πρέπει να κινητοποιήσει την άρρητηγνώση που έχει δημιουργηθεί και συσσωρευτεί σε ατομικό επίπεδο.

Η κινητοποιημένη άρρητη γνώση «διευρύνεται» στο επίπεδο τηςεπιχείρησης με τα τέσσερα είδη μετατροπής της γνώσης καιαποκρυσταλλώνεται σε υψηλότερα οντολογικά επίπεδα. Αυτή τη διαδικασίααποκαλούμε «σπείρα γνώσης», στην οποία η αλληλεπίδραση μεταξύάρρητης και ρητής γνώσης αλλάζει τάξη μεγέθους καθώς κινείται προς ταανώτερα οντολογικά επίπεδα (άτομο – ομάδα – επιχείρηση).

Η δημιουργία οργανωσιακής γνώσης είναι μια σπειροειδής διαδικασία, πουξεκινά στο ατομικό επίπεδο και κινείται προς τα επάνω μέσα από πεδίααλληλεπίδρασης που συνεχώς διευρύνονται, διαπερνώντας τα σύνορα τωντομέων, των τμημάτων, των κλάδων, και της ίδιας της οργάνωσης.

Συνθήκες που ευνοούν τη

δημιουργία οργανωσιακής γνώσης

Ο ρόλος της επιχείρησης στην διαδικασία δημιουργίαςοργανωσιακής γνώσης είναι να παράσχει το κατάλληλοπλαίσιο προκειμένου να διευκολυνθούν οι ομαδικέςδραστηριότητες καθώς και η δημιουργία καισυσσώρευση γνώσης σε ατομικό επίπεδο.

Πέντε συνθήκες που αφορούν το επίπεδο της οργάνωσηςείναι αναγκαίες και καθιστούν δυνατή την προώθηση τηςσπείρας γνώσης: η πρόθεση, η αυτονομία, ηδιακύμανση και το δημιουργικό χάος, ο πλεονασμόςκαι η απαιτούμενη ποικιλία.


δημιουργία οργανωσιακής γνώσης Οργανωσιακή πρόθεση:

Ορίζεται ως η φιλοδοξία της οργάνωσης να επιτύχει τουςστόχους της. Στο περιβάλλον της επιχείρησης, οιπροσπάθειες επίτευξης της πρόθεσης συνήθως παίρνουντη μορφή της στρατηγικής. Από την άποψη τηςδημιουργίας οργανωσιακής γνώσης, η ουσία τηςστρατηγικής βρίσκεται στην ανάπτυξη της οργανωσιακήςικανότητας να αποκτά, να δημιουργεί, να συσσωρεύει, καινα εκμεταλλεύεται τη γνώση.

To πιο κρίσιμο στοιχείο της εταιρικής στρατηγικής είναι οεννοιολογικός προσδιορισμός ενός οράματος για το τιείδους γνώση θα πρέπει να αναπτυχθεί και ομετασχηματισμός του σε σύστημα διοίκησης προςεφαρμογή.


δημιουργία οργανωσιακής γνώσης Οργανωσιακή πρόθεση:

Για να δημιουργήσουν γνώση, τα μεσαία διευθυντικάστελέχη θα πρέπει να καλλιεργήσουν την δέσμευση τωνυπαλλήλων.


δημιουργία οργανωσιακής γνώσης Αυτονομία:

Σε ατομικό επίπεδο θα πρέπει να επιτρέπεται σε όλα ταμέλη της οργάνωσης να δρουν αυτόνομα, στο μέτρο πουτο επιτρέπουν oι περιστάσεις.

Επιτρέποντας την αυτόνομη δράση, η οργάνωση αυξάνειτις πιθανότητες να προκύψουν απρόσμενες ευκαιρίες. Ηαυτονομία επίσης αυξάνει την πιθανότητα ναπαρακινηθούν τα άτομα από μόνα τους και ναδημιουργήσουν νέα γνώση.



Επιπλέον, τα αυτόνομα άτομα λειτουργούν ως μέρος μιαςδομής, στην οποία το σύνολο και το κάθε μέρος τουμοιράζονται τις ίδιες πληροφορίες. Οι πρωτότυπες ιδέεςπροέρχονται από αυτόνομα άτομα, διαχέονται μέσα στηνομάδα και κατόπιν γίνονται οργανωσιακές ιδέες.

Με την έννοια αυτή το άτομο αποκτά μια θέση ανάλογη μεαυτή που κατέχει η κεντρική κούκλα μιας σειράς απόρώσικες κούκλες. (αυτόνομο αλλά ταυτόχρονα μέροςπολλών)



Ένα ισχυρό εργαλείο για τη δημιουργία συνθηκών στιςοποίες τα άτομα μπορούν να δρουν αυτόνομα είναι η αυτό-οργανούμενη ομάδα. Μια τέτοια πρέπει να είναιδιαλειτουργική, δηλαδή πρέπει να μετέχουν άτομα (από 10έως 30 μέλη) από ένα μεγάλο εύρος οργανωσιακώνδραστηριοτήτων (π.χ. τμήματα R&D, σχεδιασμού,παραγωγής, ποιοτικού ελέγχου, πωλήσεων καιμάρκετινγκ και εξυπηρέτησης πελατών).

Επίσης οφείλουν να υπάρχουν 4-5 βασικά μέλη στηνομάδα, καθένα από τα οποία να έχει πίσω του μιασταδιοδρομία σε πολλαπλές λειτουργίες.



Αυτονομία

Συνθήκες που ευνοούν τη δημιουργία

οργανωσιακής γνώσης Διακύμανση και δημιουργικό χάος:

Η διακύμανση και το δημιουργικό χάος, ενισχύουν τηναλληλεπίδραση μεταξύ οργάνωσης και εξωτερικούπεριβάλλοντος.

Όταν σε μια οργάνωση εισάγεται μια διακύμανση,«κλονίζονται» οι ρουτίνες, οι συνήθειες και τα γνωστικάπλαίσια. Ο κλονισμός αυτός συνεπάγεται διακοπή τουσυνήθους, άνετου τρόπου ύπαρξης μας. Με άλλα λόγια,αρχίζουμε να αμφισβητούμε την εγκυρότητα της στάσηςμας απέναντι στον κόσμο. Μια τέτοια διαδικασία απαιτείισχυρή προσωπική δέσμευση από την πλευρά του ατόμου.

Συνθήκες που ευνοούν τη δημιουργία

οργανωσιακής γνώσης Διακύμανση και δημιουργικό χάος:

Ο κλονισμός μας ωθεί να στραφούμε προς το διάλογο ωςμέσο κοινωνικής αλληλεπίδρασης, ώστε ναδημιουργήσουμε νέες έννοιες. Αυτή η «συνεχής»διαδικασία αμφισβήτησης και επανεξέτασης τωνυπαρχουσών παραδοχών από τα μέλη της οργάνωσηςκαλλιεργεί τη δημιουργία οργανωσιακής γνώσης.



Διακύμανση και δημιουργικό χάος:

Το χάος παράγεται φυσιολογικά όταν η επιχείρησηαντιμετωπίζει μια πραγματική κρίση όπως είναι η απότομηπτώση της απόδοσης λόγω μεταβολών στις ανάγκες τηςαγοράς, ή η σημαντική αύξηση του αριθμού τωνανταγωνιστών. Το χάος μπορεί επίσης να παραχθείεσκεμμένα, όταν οι επικεφαλής της επιχείρησηςπροσπαθούν να προξενήσουν μια «αίσθηση κρίσης»μεταξύ των μελών της, θέτοντας προκλητικούς στόχους.



Διακύμανση και δημιουργικό χάος:

Ριουζαμπούρο Κάκου (πρόεδρος της Canon, 1985): «Ορόλος της κεντρικής διοίκησης είναι να δίνει στουςεργαζομένους μια αίσθηση κρίσης, καθώς και ένα υψηλόιδανικό».

Αυτό το χάος που δημιουργείται σκόπιμα, το οποίοονομάζεται «δημιουργικό χάος», αυξάνει την ένταση στοεσωτερικό της οργάνωσης και εστιάζει την προσοχή τωνμελών της στον ορισμό του προβλήματος και την επίλυσητης κατάστασης κρίσης.


δημιουργία οργανωσιακής γνώσης Πλεονασμός:

Είναι η ύπαρξη πληροφοριών πέρα από τις άμεσες λειτουργικέςαπαιτήσεις των μελών της οργάνωσης (πέρα από τιςαρμοδιότητες μιας θέσης). Στο περιβάλλον των επιχειρήσεων, οπλεονασμός αναφέρεται στη σκόπιμη επικάλυψη τωνπληροφοριών που αφορούν επιχειρηματικές δραστηριότητες,διοικητικές ευθύνες, και την επιχείρηση στο σύνολο της.

Μια ιδέα που δημιουργείται από ένα άτομο ή ομάδα πρέπει ναεπικοινωνηθεί και στα υπόλοιπα άτομα, τα οποία όμως μπορείνα μην τη χρειάζονται άμεσα.

Για να μην χάνονται πόροι και χρόνος ο καλύτερος τρόπος ναγίνει, είναι να γνωρίζουν τα μέλη του οργανισμού που μπορούννα βρουν την γνώση (εμπειρογνωσία) | χάρτες γνώσης,αποθήκευση γνώσης σε γνωσιακές βάσεις.



Ο πλεονασμός είναι ιδιαιτέρως σημαντικός στο στάδιο τηςανάπτυξης νέων εννοιών, όπου είναι κρίσιμης σημασίας ναδιατυπωθούν εικόνες που είναι ριζωμένες στην άρρητηγνώση. Σε αυτό το στάδιο, η πλεονάζουσα πληροφορίαδίνει τη δυνατότητα στα άτομα να υπερβούν το ένα ταλειτουργικά όρια του άλλου και να προσφέρουν τησυμβουλή τους ή να παράσχουν νέες πληροφορίες απόδιαφορετικές οπτικές γωνίες.



Υπάρχουν αρκετοί τρόποι δημιουργίας πλεονασμού.

Ένας από αυτούς είναι η υιοθέτηση μιας προσέγγισηςεπικάλυψης, όπως είναι η διαδικασία «τύπου ράγκμπι», τηνοποία υιοθετούν οι ιαπωνικές επιχειρήσεις προκειμένου νααναπτύξουν νέα προϊόντα, κατά την οποία, διάφοραλειτουργικά τμήματα συνεργάζονται υπό καθεστώς«ασαφούς» καταμερισμού εργασίας.

Ένας άλλος τρόπος δημιουργίας πλεονασμού μέσα στηνεπιχείρηση είναι μέσω μιας «στρατηγικής εναλλαγής» τουπροσωπικού. Τέτοιου είδους εναλλαγές βοηθούν τα μέλητης επιχείρησης να κατανοήσουν τη δραστηριότητα τηςεταιρείας από πολλαπλές οπτικές γωνίες, γεγονός πουκαθιστά την οργανωσιακή γνώση πιο εύκολα εφαρμόσιμη.


δημιουργία οργανωσιακής γνώσης Απαιτούμενη ποικιλία:

Η εσωτερική ποικιλομορφία του οργανισμού πρέπει ναταιριάζει με την ποικιλομορφία του περιβάλλοντος ώστενα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις αυτού.

Εφόσον, τα μέλη της οργάνωσης διαθέτουν τηναπαιτούμενη ποικιλία, μπορούν να χειριστούν πολλάαπρόοπτα. Αυτή η ποικιλία εμπλουτίζεται μεδιαφορετικούς συνδυασμούς πληροφοριών καθώς και μετην παροχή ισότιμης πρόσβασης στις πληροφορίες σε όλατα επίπεδα της οργάνωσης.

◦ Η ισότιμη πρόσβαση δημιουργεί από την μια, μια «κοινή προοπτικήή αντίληψη» από την άλλη δίνει την ευκαιρία σε κάθε άτομο ήομάδα να ερμηνεύσει μια πληροφορία με την δική του/της οπτική(αυξάνει και μειώνει την εσωτερική ποικιλομορφία ταυτόχρονα)


δημιουργία οργανωσιακής γνώσης Απαιτούμενη ποικιλία:

H Kao, η μεγαλύτερη κατασκευάστρια οικιακώνπροϊόντων καθαρισμού στην Ιαπωνία, η οποία θεωρεί ότιοι υπάλληλοι πρέπει να έχουν ισότιμη πρόσβαση στιςπληροφορίες που αφορούν την εταιρεία, έχει αναπτύξειένα υπολογιστικό δίκτυο πληροφοριών για το σκοπό αυτό.Το δίκτυο έχει γίνει η βάση για την ανταλλαγή απόψεωνμεταξύ διαφορετικών οργανωσιακών μονάδων που έχουνδιαφορετικές οπτικές γωνίες.



ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 3

Μέρος 3

Nonaka & takeuchi

To μοντέλο των 5 φάσεων της διαδικασίας

δημιουργίας οργανωσιακής γνώσης

Η διαδικασία δημιουργίας οργανωσιακής γνώσης ξεκινά μετην ανταλλαγή άρρητων γνώσεων, που αντιστοιχείχονδρικά στην κοινωνικοποίηση, αφού η ανεκμετάλλευτηγνώση που κατέχουν τα μεμονωμένα άτομα πρέπει πρώτανα διευρυνθεί στο σύνολο της οργάνωσης.

Στη δεύτερη φάση, η άρρητη γνώση που μοιράζεται, γιαπαράδειγμα, μια αυτό-οργανούμενη ομάδα, μετατρέπεταισε ρητή γνώση, με την μορφή μιας έννοιας, διαδικασίαπαρόμοια με αυτή της εξωτερίκευσης.

Η δημιουργηθείσα έννοια πρέπει κατόπιν να αιτιολογηθείστην Τρίτη φάση, κατά την οποία ο οργανισμός αποφασίζειαν η έννοια είναι άξια υλοποίησης παρόμοια διαδικασία μεαυτή της εσωτερίκευσης.



Μόλις δοθεί το πράσινο φώς , η έννοια μετατρέπεται στηντέταρτη φάση, σε ένα αρχέτυπο, που μπορεί να πάρει τημορφή προτύπου στην περίπτωση ανάπτυξης προϊόντων ήτη μορφή λειτουργικού μηχανισμού στην περίπτωση«ήπιων» καινοτομιών όπως νέες επιχειρηματικές αξίες ήπρωτοποριακά συστήματα διοίκησης, μια διαδικασίαπαρόμοια με αυτή του συνδυασμού.

Στην τελική φάση, η γνώση που δημιουργήθηκε σε ένασημείο επεκτείνεται και σε άλλα σημεία, σε άλλα τμήματαή ακόμη και σε εξωτερικές ομάδες όπως οι θυγατρικέςεταιρίες, τα πανεπιστήμια και οι διανομείς. Αυτή ηδιαδικασία ονομάζεται πολλαπλασιαστική αξιοποίησητης γνώσης.

Στη συνέχεια περιγράφονται λεπτομερώς κάθε μία από τις5 φάσεις.

.



Πρώτη Φάση: επικοινώνηση της άρρητης γνώσης

Η άρρητη γνώση δεν μπορεί να μεταδοθεί εύκολα επειδήαποκτάται δια της εμπειρίας και δεν εκφράζεται εύκολα μελόγια.

Η επικοινώνηση της μεταξύ ατόμων που έχουν διαφορετικάυπόβαθρα, οπτικές γωνίες και κίνητρα συνιστά κρίσιμηςσημασίας βήμα για τη δημιουργία οργανωσιακής γνώσης.

Για να γίνει αυτό χρειαζόμαστε ένα πεδίο, στο οποίο τα άτομαθα μπορούν να αλληλεπιδρούν ανταλλάσοντας εμπειρίες,νοητικά μοντέλα και εναρμονίζοντας τους διανοητικούς τουςρυθμούς (κοινωνικοποίηση).

Το πλέον σύνηθες πεδίο αλληλεπίδρασης είναι η αυτό-οργανούμενη ομάδα της οποίας τα μέλη προέρχονται απόδιαφορετικά λειτουργικά τμήματα.



Δεύτερη Φάση: Δημιουργία νέων ιδεών

Ο εντονότερος τρόπος αλληλεπίδρασης μεταξύ άρρητης καιρητής γνώσης συντελείται στη παρούσα φάση.

Από τη στιγμή που ένα κοινό νοητικό μοντέλοδιαμορφώνεται στα πλαίσια της αλληλεπίδρασης, η αυτό-οργανούμενη ομάδα το διατυπώνει μέσα από περαιτέρωδιάλογο, υπό την μορφή συλλογικού αναστοχασμού.

Το κοινό άρρητο μοντέλο διαμορφώνεται με λέξεις καιφράσεις, και τελικά αποκρυσταλλώνεται σε ρητές έννοιες.

Υπό την έννοια αυτή, η δεύτερη φάση αντιστοιχεί στηνεξωτερίκευση.

Ιδιαίτερα χρήσιμα στοιχεία στην φάση αυτή αποτελούν ηχρήση μεταφορών και αναλογιών, η αυτονομία της ομάδαςκαι ο πλεονασμός πληροφοριών.



Τρίτη Φάση: Αιτιολόγηση νέων ιδεών

Η γνώση ορίζεται ως αιτιολογημένη αληθινή αντίληψη.

Ως εκ τούτου, οι νέες ιδέες που προτείνουν τα άτομα ή ηομάδα πρέπει να αιτιολογηθούν σε κάποιο σημείο τηςδιαδικασίας.

Η αιτιολόγηση περιλαμβάνει μια διαδικασία κατά την οποία θαπρέπει να αποφασιστεί κατά πόσο οι νεοδημιουργηθείσεςέννοιες αξίζουν πραγματικά για τον οργανισμό και τηνκοινωνία. Ο πιο κατάλληλος χρόνος για τη διεξαγωγή αυτήςτης διαδικασίας λεπτομερούς εξέτασης είναι αμέσως μετά τηδημιουργία των νέων ιδεών

Πιο συγκεκριμένα για τις επιχειρήσεις, φυσιολογικά κριτήριααιτιολόγησης αποτελούν το κόστος, το περιθώριο κέρδους,και ο βαθμός συνεισφοράς ενός προϊόντος στην ανάπτυξη τηςεταιρίας.



Τέταρτη Φάση: Κατασκευή αρχέτυπου

Εδώ η αιτιολογημένη ιδέα μετατρέπεται σε κάτι απτό, δηλαδήσε ένα αρχέτυπο.

Στην ανάπτυξη νέων προϊόντων, αρχέτυπο μπορεί να είναι έναπρότυπό, ενώ στην περίπτωση της παροχής υπηρεσιών ή τηςοργανωσιακής καινοτομίας, μπορεί να θεωρηθεί έναςυποδειγματικός λειτουργικός μηχανισμός.

Σε κάθε περίπτωση το αρχέτυπο είναι συνδυασμός τηςνεοδημιουργηθείσας ρητής γνώσης και της υπάρχουσας ρητήςγνώσης. Έτσι λοιπόν η φάση αυτή συγγενεύει με τονσυνδυασμό.

Όπως ο αρχιτέκτονας κατασκευάζει μια μακέτα πρινπροχωρήσει στην πραγματική κατασκευή, έτσι και τα μέλη τηςεπιχείρησης επιδίδονται στην κατασκευή ενός προτύπου τουαληθινού προϊόντος, δηλαδή το πρώτο αντικείμενο πουενσωματώνει τη νέα ιδέα στις πραγματικές της διαστάσεις.



Πέμπτη Φάση: Πολλαπλασιαστική αξιοποίηση της γνώσης

Η δημιουργία γνώσης δεν ολοκληρώνεται με τηνανάπτυξη του αρχέτυπου αλλά αποτελεί μια διαδικασίαπου αναβαθμίζεται συνεχώς. Η νέα ιδέα αφού πάρει τηνμορφή μοντέλου εισέρχεται σε μία νέα διαδικασίαδημιουργίας γνώσης. Αυτή η σπειροειδής διαδικασίααποκαλείται πολλαπλασιαστική αξιοποίηση της γνώσης.

Πραγματοποιείται τόσο ενδο-οργανωσιακά όσο καιδιαοργανωσιακά.



Πέμπτη Φάση: Πολλαπλασιαστική αξιοποίηση της γνώσης

Ενδο-οργανωσιακά η γνώση που παίρνει την μορφήαρχέτυπου, μπορεί να δημιουργήσει ένα νέο κύκλοδημιουργίας γνώσης στο εσωτερικό τους οργανισμού. Γιαπαράδειγμα ο σπιτικός φούρνος της Matsushita οδήγησεστη δημιουργία νέων ιδεών για προιόντα που άνηκαν στηνκατηγορία «εύκολο και πλούσιο», όπως της αυτόματηςκαφετιέρας.

Διαοργανωσιακά η γνώση μπορεί να κινητοποιήσει τηνγνώση των θυγατρικών εταιριών, των πελατών, τωνανταγωνιστών και άλλων εξωτερικών ομάδων.



Περίληψη Τονίστηκαν δύο διαστάσεις της δημιουργίας οργανωσιακής

γνώσης - η επιστημολογική και η οντολογική.

Στην επιστημολογική διάσταση, συντελείται η μετατροπήμεταξύ άρρητης και ρητής γνώσης.

Εξετάστηκαν τέσσερα είδη μετατροπής: ηκοινωνικοποίηση, η εξωτερίκευση, ο συνδυασμός και ηεσωτερίκευση. Αυτά δεν είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους,αλλά η μεταξύ τους αλληλεπίδραση παράγει μια σπείραγνώσης.

Αναφέρθηκαν πέντε οργανωσιακές συνθήκες : Η πρόθεση,η διακύμανση & το χάος, η αυτονομία, ο πλεονασμός και ηαπαιτούμενη ποικιλία- οι οποίες επιτρέπουν στα τέσσεραείδη μετατροπής να μετασχηματιστούν σε σπείρα γνώσης.

Περίληψη (συνέχεια)

Στην οντολογική διάσταση, η γνώση που έχει δημιουργηθείαπό τα άτομα μετατρέπεται σε γνώση στο επίπεδο τηςομάδας και της οργάνωσης. Αυτά τα επίπεδα δεν είναιανεξάρτητα μεταξύ τους, αλλά αλληλεπιδρούν διαρκώς καιμε επαναλαμβανόμενο τρόπο.

Αναφέρθηκε η διαδικασία των πέντε φάσεων δημιουργίαςοργανωσιακής γνώσης: η επικοινώνηση της άρρητηςγνώσης, η δημιουργία ιδεών, η αιτιολόγηση ιδεών, ηκατασκευή αρχετύπου και η πολλαπλασιαστικήαξιοποίηση της γνώσης.

Μια άλλη σπείρα συντελείται στην οντολογική διάσταση,όταν η γνώση που έχει αναπτυχθεί, για παράδειγμα, στοεπίπεδο της ομάδας έργου, μετατρέπεται σε γνώση στοεπίπεδο του τομέα, και τελικά σε οργανωσιακό ήδιαοργανωσιακό επίπεδο.

ΕταιρικΗ ΚοινωνικΗ ευθυνη · 2020. 4. 15. · Εισαγωγή Όαν...

Documents

Transcript of ΕταιρικΗ ΚοινωνικΗ ευθυνη · 2020. 4. 15. · Εισαγωγή Όαν...