ΑΝΤΡΕΑΣ ΝΤΡΕΖΕΝΖΗΤΩ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ!

Η ΙΣΧΥΣ ΕΝ ΤΗ ΕΝΩΣΕΙΣκηνή από την ταινία του Γερμανού κινηματογραφιστήΑντρέας Ντρέζεν Ουίσκι με βότκα. Πληροφορίαι, εντός...

ην ώρα που ψάχνω στο Ίντερνετ πληροφορίεςγια τον Αντρέας Ντρέζεν, τον Γερμανό

κινηματογραφιστή με την αποκαλυπτική ματιά στησημερινή κοινωνία της χώρας του, ακούω τον ήχο

από το επίσης ανοιχτό σάιτ των New York Times,όπου αναμένεται να βγει για την επινίκιαδήλωση ο επί τέσσερα ακόμα χρόνια πρόεδροςτης Αμερικής, ο Μπαράκ Ομπάμα.

Πανηγυρισμοί, ύστερα χειροκροτήματα, ησυχία, νέαχειροκροτήματα, ξανά ησυχία, ο Ομπάμα πρέπει να έχειανεβεί στο βήμα, αρχίζει.Η ζωή δεν είναι σινεμά, γυρνάω να δω και ν’ ακούσω.λόγια χαράς. συγκρατημένη ρητορική. Μηνύματασυμφιλίωσης με τους χαμένους, έμφαση στη διαφοράστρατηγικής για τον κοινό στόχο. Αλλά και η ιδιαιτερότητα, ο δυναμισμός της ιδεολογίας πουκέρδισε – και των κοινωνικών κατηγοριών που δώσανε τηνίκη, οι ειδικοί των δημοσκοπήσεων λένε ότι είναι οι νέοι, οι γυναίκες, οι πολιτικές και οι κοινωνικές μειονότητες. Από το λόγο του Αμερικανού προέδρου κρατώ δυο μονάχα αποσπάσματα:•Εάν εργάζεσαι σκληρά, δεν έχει σημασία ποιος είσαι, από πούέρχεσαι, με τι μοιάζεις! Δεν έχει σημασία αν είσαι μαύρος ήλευκός, ισπανόφωνος, Ασιάτης ή ιθαγενής Αμερικανός, νέος ήηλικιωμένος, πλούσιος ή φτωχός, ενεργός ή συνταξιούχος, γκέιή στρέιτ. •Αυτό που κάνει την Αμερική ισχυρή δεν είναι η στρατιωτικήμας υπεροχή, τα πανεπιστήμιά μας και η κουλτούρα. Είναι η πολυσυλλεκτικότητα της κοινωνίας και η ισότητα των πολιτών.

***σκέπτομαι την Ελλάδα, χώρα στραπατσαρισμένη άγρια, μετους πολίτες της εξουθενωμένους, ενεούς… Μια χώρα

σπαραγμένη στη δίνη της κρίσης, εθισμένη σε ρητορικέςμίσους. Μια χώρα που δεν έχει το κουράγιο να δει τη λύσηαλλά λες και θέλει να μπει ακόμα πιο βαθιά στο πρόβλημα.Μια χώρα στην κουλτούρα της οποίας η δουλειά δεν είναι αυτονόητη προϋπόθεση της ατομικής και τηςκοινωνικής προόδου. Μια χώρα στην οποία όσοιδιεκδικούν την πολυσυλλεκτικότητα και την ισότηταφαντάζουν επιεικώς περιθωριακοί…σκέπτομαι και τις κοινωνικές κατηγορίες που βάρυναν στηνεκλογική πλάστιγγα στην Αμερική. στην Ελλάδα, οι ίδιεςκοινωνικές κατηγορίες ζουν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο,διαφόρων ειδών αποκλεισμούς. Ιδίως οι νέοι πορεύονταιχωρίς μπούσουλα. Κι οι ξένοι, αφού επί δεκαετίεςαντιμετωπίστηκαν σαν πρόβλημα που το κρύβαμε,μετατράπηκαν σε πρόβλημα που τροφοδοτεί τις κουλτούρεςτου μίσους – κουλτούρες που βρίσκουν υπόστρωμα ναεπεκταθούν και να διεκδικήσουν ρυθμιστικό ρόλο.Ξαναμπαίνοντας στο κλίμα του Αντρέας Ντρέζεν, σταέγκατα της ευρωπαϊκότητας, της ανοχής, δηλαδή, τηςπολυπλοκότητας, της πνευματικότητας αλλά και τηςαπελευθέρωσης των σωμάτων, της διεκδίκησης τηςέμφυλης ταυτότητας και της σεξουαλικότητας που είναιεπιλογή καθεμιάς και καθενός στη ζωή, αναζητώ έναν αέρααισιοδοξίας. Είναι ο ίδιος αέρας που φυσάει στο ΦεστιβάλΘεσσαλονίκης, στην Αριστοτέλους, στο λιμάνι, στα στέκιατου φεστιβάλ και των φίλων τους. Ο αέρας της ελευθερίας.Φαντάζομαι ότι ζω σε μια ταινία του Καουρισμάκι. Ότι όλα τα ζόρια τελειώνουν κι ότι αυτός ο αέρας τηςελευθερίας έχει απλωθεί, ως διά μαγείας, στη Θεσσαλονίκη,στην Αθήνα, στη χώρα, ότι η ανοιχτή κοινωνία για τηνοποία παλεύει ο καλλιτεχνικός μοντερνισμός, πολύπλοκη,ζωντανή, δυναμική, επιστρέφει στην Ελλάδα. Κλείνω τα μάτια. Γιατί η ζωή να μην είναι σινεμά…

EDITORIALΟ αέρας της ελευθερίας

τ

ΛΙΜΑΝΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣΟ Άκι Καουρισμάκι μια ήσυχη φθινοπωρινή

μέρα, όπου φυσούσε ελαφρός νοτιάς και όχικρύος Βαρδάρης...

H εφημερίδα του Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Eιδική έκδοση για το 53ο Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Nο 268 [9/11/2012]

Διευθυντής σύνταξης: Hλίας KανέλληςAρχισυντάκτρια: Δήμητρα NικολοπούλουΣυντονισμός ύλης: Γκέλυ ΜαδεμλήΣύνταξη: Eλένη Aνδρουτσοπούλου, Τίνα Αντωνάκου, Αγγελική Βέργου, Δημήτρης Κερκινός, Αλεξάνδρα Κόλια, Γιώργος Κρασσακόπουλος, Xριστίνα Λιάτα, Aγγελική Πέτρου, Γιάννα Σαρρή, Tζωρτίνα Σερπιέρη, Θάνος Σταυρόπουλος, Έλενα Χρηστοπούλου

Yπεύθυνη αγγλικών σελίδων: Λίλυ ΠαπαγιάννηΦωτογράφος: Βασίλης Βερβερίδης (MOTIONTEAM) Kόμιξ: Tάσος Zαφειριάδης

Eκτύπωση: ΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑAνάδοχος: ΓPAΦIKH ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ

Φεστιβάλ Kινηματογράφου ΘεσσαλονίκηςYπεύθυνος σύμφωνα με το νόμο: Δημήτρης Εϊπίδης

O διευθυντής σύνταξης, η αρχισυντάκτρια και οι συντάκτες της εφημερίδαςτου Φεστιβάλ εργάζονται χωρίς αμοιβή.

Από τον hλία Kανέλλη

3 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

@filmfestivalgrΑΚΟλΟyΘhσΤΕ ΜΑσσΤΟ twitter

© Ά

ρης

Ράμμ

ος

ΑΚΟλΟυΘΩΝΤΑσ ΤηΝ κΑΘημΕΡιΝη Ζωη

Συνέντευξη στην Αγγελική Πέτρου

άνθρωποι που κουβαλούν, κατά κάποιοντρόπο, την κοινωνία μας. Γι’ αυτό και είναι ση-μαντικό να μιλήσουμε για αυτούς. Για μένα, τοευρωπαϊκό σινεμά βρισκόταν πάντα σε μια δύ-σκολη κατάσταση: οι ευρωπαίοι κινηματογρα-φιστές, όπου κι βρίσκονται, έχουν πάντα να αν-ταγωνιστούν τον αμερικανικό κινηματογράφο,αυτήν την τεράστια βιομηχανία. Δεν ξέρω πώςείναι τα πράγματα στην Ελλάδα, αλλά στη Γερ-μανία βρισκόμαστε διαρκώς ενώπιον αυτήςτης κατάστασης, που είναι πολύ δύσκολη γιανα την αντέξεις. Δεν είμαστε σε θέση να δεί-χνουμε τεράστιες εκρήξεις ή να συνεργα-στούμε με μεγάλους σταρ. Δεν μπορούμε ναφτιάχνουμε ταινίες με το έτσι θέλω, για τις απαι-τήσεις της παγκόσμιας αγοράς. Οπότε τι μπο-ρούμε να κάνουμε; Μπορούμε να μιλήσουμεμόνο για τη δική μας πραγματικότητα, αυτήνπου έχουμε μέσα στο σπίτι μας – γιατί αυτό εί-ναι κάτι που δεν μπορούν να κάνουν οι Αμερι-κάνοι. Δεν μπορούν να πουν τι συμβαίνει στουςδικούς μας δρόμους και, κάποιες φορές, έναταξίδι μέσα στο διαμέρισμά μας μπορεί να φα-νεί πολύ πιο ενδιαφέρον από ένα ταξίδι σ’ έναμακρινό γαλαξία. Αυτή είναι, πιστεύω, η ευκαι-ρία που μας δίνεται.

Γεννηθήκατε και μεγαλώσατε στην Ανατο-λική Γερμανία. Πώς επηρέασε η πολιτική κα-τάσταση την καλλιτεχνική ταυτότητά σας; Την επηρέασε, όπως κάθε εμπειρία της ζωήςμας επηρεάζει την οπτική μας. Προσωπικά, μεχαρακτήρισε η εμπειρία της μετάβασης, στιςαρχές του 1990, από μια κοινωνική πραγματι-κότητα, αυτή της Ανατολικής Γερμανίας, σε μιαάλλη. Αυτό για μένα σήμαινε ότι εμείς φτιάξαμετα πάντα στην κοινωνία μας, και κατά συνέπειαμπορούμε και να τα αλλάξουμε. Αυτή είναι ηεμπειρία μου, και γι’ αυτό πιστεύω ότι είναιπάντα χρήσιμο να έχουμε πολιτική άποψη καινα ασκούμε κριτική στην κοινωνία. Μ’ αυτόντον τρόπο μπορούμε να στοχαζόμαστε πάνωστα προβλήματα έτσι ώστε να τα αλλάζουμε –είναι το βιωματικό μάθημα που πήραμε απόό,τι ακολούθησε την πτώση του Τείχους τουΒερολίνου.

Έχετε συγκεκριμένα μελλοντικά σχέδια; Πάντα δυσκολεύομαι να μιλάω για αυτά. Τώραδουλεύω πάνω σε μερικά σενάρια… Πιθανόνν’ αρχίσω να γυρνάω μια ταινία για παιδιά τονεπόμενο χρόνο. Ήθελα από καιρό να κάνω μιαταινία για παιδιά, γιατί αυτά είναι το μελλοντικόμας κοινό. Και αν δεν προσέξεις το αυριανόσου κοινό…

Αντλείτε τα θέματα των ταινιών σας από τηνκαθημερινή ζωή και τις ανθρώπινες σχέσεις.Πώς διαλέγετε τις ιστορίες σας;Εξαρτάται. Είναι πάντα δύσκολο να εντοπίσειςτο θέμα σου σε μια καινούργια δουλειά. Είναιπάντα καλύτερο όταν προκύπτει τυχαία. Είναιπολύ δύσκολο να βγεις στο δρόμο και να πεις«θέλω να ακολουθήσω κάτι συγκεκριμένο». συ-νήθως κάτι τέτοιο απλώς προκύπτει. Τα καλύ-τερα πράγματα συμβαίνουν τυχαία. σε άλλεςπεριπτώσεις αναφέρομαι σε πραγματικές εμ-πειρίες και καταστάσεις της αληθινής ζωής, ενώσε άλλες είναι οι σεναριογράφοι που έδωσαντις ιδέες. Γι’ αυτό και οι ταινίες μου έχουν συχνάδιαφορετικό στυλ. Η αισθητική μιας ταινίας κα-θορίζεται πάντα από το σενάριο και την κεν-τρική ιδέα της – γι’ αυτό συνήθως, όταν έχωμια ιδέα ψάχνω πρώτα τον τρόπο με τον οποίοθα την αναπαραστήσω με αισθητικούς όρους.Για παράδειγμα, όταν δουλεύω με τεχνικές αυ-τοσχεδιασμού, το αποτέλεσμα αναπόφευκταέχει μεγαλύτερη σύνδεση με την καθημερινήζωή, δεν μπορείς να εφαρμόσεις αυτή τη μέ-θοδο αν δεν γίνουν άμεσοι συσχετισμοί με τηνπροσωπική εμπειρία των ηθοποιών και τουσκηνοθέτη.

Το στοιχείο αυτοσχεδιασμού, για το οποίομιλάτε, είναι εμφανές στην ταινία Στα μισάτου δρόμου, όπου συνεργαστήκατε και μεερασιτέχνες ηθοποιούς. Τι σήμαινε αυτό γιατη δουλειά σας; Οι βασικοί πρωταγωνιστές είναι ασφαλώςεπαγγελματίες. Κάποιοι άλλοι ηθοποιοί, άλλω-στε, είχαν ελάχιστη εμπειρία, κυρίως από τοχώρο του θεάτρου. Όσο για το ιατρικό προσω-πικό που εμφανίζεται, οι γιατροί και νοσηλευ-τές, στην πραγματικότητα υποδύθηκαν τουςεαυτούς τους, τους καθημερινούς ρόλους τουςστην πραγματική ζωή, οπότε έκαναν απλώς τηδουλειά τους. σε γενικές γραμμές, η ταινία βρί-σκεται ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ και τη μυθο-πλασία.

Στο παρελθόν έχετε γυρίσει πολλές ταινίεςτεκμηρίωσης. Με ποια κριτήρια αποφασί-ζετε πώς θα προχωρήσετε – στο φιξιόν ήστο ντοκιμαντέρ; Εξαρτάται πάντα από την ιστορία της ταινίας.Για παράδειγμα, η ταινία Στα μισά του δρόμουδεν θα μπορούσε να γίνει ντοκιμαντέρ, λόγωτου στόρι, που είναι πάρα πολύ προσωπικό,άρα τίθεται το ζήτημα της αξιοπρέπειας –χρειάζεται να σεβόμαστε την αξιοπρέπεια τωνανθρώπων. Τι θέλω να πω; Η πραγματική

ιστορία στην οποία βασίστηκε η ταινία αφο-ρούσε έναν ετοιμοθάνατο άνδρα με παιδιά.Καταλαβαίνετε ότι δεν θα μπορούσα να είμαιπαρών με μια κάμερα και με το συνεργείο μουστη ζωή του. Θα δίσταζα, π.χ., να κινηματογρα-φήσω καταστάσεις στις οποίες ένα ζευγάρι τσα-κώνεται ή κάνει έρωτα για τελευταία φορά.Αυτά είναι ισχυρά κίνητρα, δίνουν ισχυρέςσκηνές σε μια ταινία μυθοπλασίας, αλλά όχι γιαένα ντοκιμαντέρ. σε κάποιες άλλες ιδέες, τοντοκιμαντέρ λειτουργεί καλύτερα. Για παρά-δειγμα, μόλις έκανα ένα καινούργιο ντοκιμαν-τέρ για έναν νέο πολιτικό του Κοινοβουλίουτου Βραδεμβούργου, τον οποίο ακολουθούσαγια ένα χρόνο. Για μένα είναι θέμα με ιδιαίτεροενδιαφέρον, καθώς ο ήρωάς μου, ένας επαγ-γελματίας της πολιτικής, έμπλεκε σε καταστά-σεις απρόβλεπτες, που δεν θα μπορούσα ναφανταστώ μόνος μου στο σπίτι καθισμένοςμπροστά στον υπολογιστή μου. Άλλοτε λοιπόνείναι η πραγματικότητα που μου χαρίζει έμ-πνευση, ενώ άλλοτε είναι προτιμότερο να ανα-παριστάς την πραγματικότητα για τις ανάγκεςμιας ταινίας μυθοπλασίας.

Θα ήθελα την εμπειρία σας… Σε περιόδουςκοινωνικής κρίσης, επηρεάζονται οι ανθρώ-πινες σχέσεις; Αποφεύγω να κάνω ταινίες για πολιτικά θέματα.Προτιμώ να παρακολουθήσω μια οικογένειαόταν βρίσκεται σε προσωπική φάση και να δωτο πώς εξελίσσονται τα πράγματα. Οι σκηνο-θέτες δεν είναι πολιτικοί. Οφείλουν να λένειστορίες, γιατί οι άνθρωποι έρχονται στον κι-νηματογράφο για να διασκεδάσουν. Θέλουννα γελάσουν, θέλουν να κλάψουν και, τελικά,όλα αυτά μπορεί να τους βοηθήσουν να κατα-νοήσουν καλύτερα όλα όσα συμβαίνουν στηνκοινωνία μας και τον κόσμο. Νομίζω ότι είναικακή ιδέα να ξεκινάς την ιστορία σου μιλώνταςγια ιδεολογία ή για μια πολιτική ένταση. Καλύ-τερα να το κάνεις ανάποδα: να έχεις δηλαδήστα χέρια σου μια ιστορία όπου θ’ αντανακλών-ται οι τρόποι με τους οποίους λειτουργεί μιακοινωνία.

Παρ’ ότι επικεντρώνεστε στους χαρακτήρες,προσέχετε και το κοινωνικοπολιτικό περι-βάλλον μέσα στο οποίο αυτοί κινούνται. Δεν γίνεται αλλιώς. συχνά, οι χαρακτήρες στιςταινίες μου δεν είναι ούτε πολύ πλούσιοι ούτεπολύ φτωχοί. Βρίσκονται κάπου ανάμεσα. Είναιοι άνθρωποι που κατά μέσον όρο δημιουργούντο μεγαλύτερο μέρος της καθημερινότητας αυ-τού του κόσμου, όπως τη γνωρίζουμε. Είναι οι

5 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

ΕIΝΑι ΚΑΚΗ ιδΕΑ ΝΑ ΞΕΚΙΝΑσ ΤηΝ ιΣΤο-ΡιΑ Σου ΜΙλΩΝΤΑσΓΙΑ ιδΕολο-γιΑ ή ΓΙΑ ΜΙΑ πολιΤικη ΕΝΤΑσΗ. κΑλυ-ΤΕΡΑ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙσ ΑΝΑποδΑ

ΑΝΤΡEΑΣ ΝΤΡEΖΕΝ Μπορεί η διεθνής κινηματογραφική κοινότητα να έχει στρέψει το ενδιαφέρον της στη λεγόμενη σχολή του Βερολίνου,

αλλά ο γερμανός σκηνοθέτης που έχει την τιμητική του στο 53ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης απολαμβάνει τη θέση τουεκτός του νυμφώνος. Άλλωστε, αυτό που τον ενδιαφέρει περισσότερο είναι η καθημερινότητα, οι χαμηλοί τόνοι, όσα γίνονται ρητά

ή μένουν απόρρητα στις ανθρώπινες σχέσεις.

Ούλριχ ΖάιντλΠΑΡAΔΕΙΣΟΣ ΤΗΣ ΠIΣΤΗΣ

lΜια πιστή χριστιανή προσφέρει εθελοντική εργασία στις δια-κοπές της. στο καθημερινό της προσκύνημα στη Βιέννη, κου-

βαλά ένα άγαλμα της Παναγίας μισό μέτρο, μέχρι που ομουσουλμάνος σύζυγός της επιστρέφει από την Αίγυπτο.

Τραγουδάνε, προσεύχονται και τσακώνονται.l Πρόκειται για τη δεύτερη ταινία της «Τριλογίας

του Παραδείσου». Αφετηρία της σεναριακής ιδέαςήταν η πραγματική ιστορία που ο σκηνοθέτης

παρουσίασε στο ντοκιμαντέρ Χριστέ μου, ξέρεις.

«Το σώμα πάντα παίζει σημαντικό ρόλο στιςταινίες μου. Με ενθουσιάζει να κρατάω τηνκάμερα πολύ κοντά στο δέρμα, δείχνονταςτην πραγματική μορφή και υπόσταση τωνανθρώπων. Για μένα, σ’ αυτήν ακριβώς τηνμη βελτιωμένη μορφή, μπορείς να βρειςκάτι όπως η ομορφιά». - Ούλριχ Ζάιντλ

Γκονσάλο ΤομπάλΒΙΓΕΓΑΣl Δύο ξαδέρφια επιστρέφουν στη γε-νέτειρα για την κηδεία του παππού.l Η ταινία διακρίθηκε στο φεστιβάλτου Μπουένος Άιρες.

«Θέλησα να εστιάσω στην αποτύπωσηεσωτερικών καταστάσεων, κινηματογρά-

φησα ένα συναισθηματικό και υπαρξιακόταξίδι, αναζητώντας την ένταση στη δου-

λειά μου με τους ηθοποιούς αλλά και στοντρόπο λήψης κάθε σκηνής. Η ταινία μιλάει

για το πόσο αναπόφευκτη είναι η ενηλι-κίωση, το πόση δύναμη έχουν οι ρίζες του

ατόμου και πώς ο καθένας βρίσκει έναν τρόπονα τις αντιμετωπίσει». - Γκονσάλο Τομπάλ

Κλέμπερ Μεντόνσα ΦίλιουΗΧΟΙ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ

l Η ζωή σε μια ήσυχη γειτονιά μιας βραζιλιανικής πόληςαλλάζει όταν εγκαθίσταται εκεί μιας ιδιωτική εταιρεία σε-

κιούριτι. l Η ταινία απέσπασε σειρά βραβείων στα διεθνή φεστιβάλ, με-

ταξύ άλλων και το FiPreSCi του Φεστιβάλ του Ρότερνταμ.

«Το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας βασίζεται σε παρατηρήσεις για πράγ-ματα που συμβαίνουν στην πραγματική ζωή δίπλα στον δρόμο, ή

ακριβώς έξω από το παράθυρό μου ή στη στέγη του σπιτιού τουγείτονα. Οι ιδιαίτερες εντάσεις που συνθέτουν τη βραζιλιανικήκοινωνία αντανακλώνται στο βάρος και στην όψη της τοπικής

αρχιτεκτονικής η οποίαείναι χαο-

1

2

3

2

3

4

5

7

811

14

6

ΑΝοιχΤοι ΟΡΙΖΟΝΤΕσΟ Κόρι Μακ Άμπι πιάνει την κιθάρα του, η πιο διάσημη τραγουδοποιός της Νότιας Αμερικής ζωντανεύει επί τηςοθόνης, ένας ηχολήπτης μαθαίνει τονκόσμο του σινεμά τρόμου...Συντονιζόμαστε στα ηχοτοπία μακρινών,μυστικών κόσμων.

ΕικοΝΕΣ & ΗΧΟΙ

ΑλλωΝΚΟσΜΩΝ

#41

ΠΑ

ΡAΔ

ΕΙΣΟ

Σ ΤΗ

Σ Π

IΣΤΗ

Σ

12

10

13

9

7 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]53rd TIFF πρώτο πλάνο #267 [2012]

τικά εκλεκτική. Οι χαρακτήρες αυτής της ταινίαςαποτελούν επίσης μέρος ενός κοινωνικού το-πίου αποτελούμενου από αφέντες και υπηρέτεςπου ενώ μπορεί να φαντάζει ακόμα και σύγ-χρονο, στην πραγματικότητα έχει τις ρίζες τουστο παρελθόν». - Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλιου

Σεμπάστιαν ΜάιζεΑΣΑΛΕΥΤΗ ΖΩΗ

l Η ισορροπία μιας ήρεμης οικογένειας διατα-ράσσεται όταν ο μεγάλος γιος ανακαλύπτειπως ο πατέρας του επισκέπτεται πόρνες καιτις βάζει να παίζουν το ρόλο της κόρης του.

l Το ρόλο της πόρνης, λόγω της οποίας απο-καλύπτεται η ιστορία, υποδύεται η νεαρήκαλλιτέχνις Άνια Πλασγκ, γνωστότερη ωςSoap & Skin. Ο σκηνοθέτης την πλησίασεόταν άκουσε τη διασκευή της στο γαλλικόχιτ της δεκαετίας του ‘80 «Voyage Voyage».

«Το θεμελιώδες ερώτημα είναι από πού ξεκινάη ενοχή. σε ποιο σημείο πρέπει μία κοινωνία ναστερεί το άτομο από την ελεύθερη βούληση,και μαζί μ’ αυτή κάθε δυνατότητα αυτοδιάθεσης,και από ποιο σημείο και μετά νομιμοποιείταικαι οφείλει να παρεμβαίνει κανονιστικά στιςζωές των ανθρώπων. στην κοινωνία μας, κανείςδεν μπορεί να τιμωρηθεί για κάτι που υπάρχειμόνο στο μυαλό του. Αυτό που με συνάρπασεόμως στο θέμα της παιδοφιλίας είναι πώς αμ-φισβητείται η αρχή αυτή σε συγκεκριμένες πε-ριπτώσεις». - Σεμπάστιαν Μάιζε

Γκαμπριέλ ΜαρίνιοΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΜΥΣΤΙΚΟΣ

l Μια έφηβη κοπέλα το σκάει από το σπίτι τηςκαι διασχίζει μόνη της το Μεξικό.

l Ο σκηνοθέτης Γκαμπριέλ Μαρίνιο γνωρίζειτην πρωταγωνίστριά του λουσία Ουρίμπεαπό τότε που εκείνη ήταν 11 χρονών. Ο Μα-ρίνιο έγραψε το ρόλο ειδικά γι’ αυτήν.

l Όλοι οι χαρακτήρες στις ταινίες του Μαρίνιοέως τώρα είναι γυναικείοι, γιατί του «δίνουντην ελευθερία να είναι πιο λογικός και συναι-σθηματικός».

lΗ φωτογραφία της ταινίας έχει επιρροές απότη φωτογράφο Ναν Γκόλντιν και τον ζω-γράφο Έντουαρντ Χόπερ.

«Δούλευα πάνω στο σχέδιο για αυτή την ταινίασχεδόν τέσσερα χρόνια – από το πρώτη βερ-σιόν του σεναρίου μέχρι το τελικό μοντάζ. στομυαλό μου είχα την ιδέα να παρουσιάσω ένααληθινό και άμεσο πορτρέτο ενός κοριτσιούαπό το Μεξικό. σαν από παράθυρο, παρατη-ρούμε το κορίτσι αυτό και τον κόσμο του. Ένανκόσμο που, ιδωμένος απ’ έξω, φαντάζει ήρεμοςκαι ακίνητος, όσο πιο κοντά πλησιάζεις όμως,βλέπεις μικρές αναταραχές και τότε είσαι βέ-βαιος ότι κάτω από την επιφάνεια κρύβεται έναςάλλος κόσμος». - Γκαμπριέλ Μαρίνιο

Σεργκέι ΛοζνίτσαΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΟΜΙΧΛΗΣ

l Την περίοδο του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου,ένας παρτιζάνος, ύποπτος για προδοσία, συλ-λαμβάνεται από τους συντρόφους του για ναεκτελεστεί. Καθώς όμως πέφτει η νυχτερινήομίχλη, τα όρια ανάμεσα στο σκοτάδι και τοφως αλλά και ανάμεσα στην αθωότητα καιτην ενοχή, θολώνουν ακόμα περισσότερο. 

lΟ λευκορώσος σκηνοθέτης σεργκέι λοζνίτσα

βραβεύτηκε για την ταινία αυτή με το βρα-βείο FiPreSCi στις Κάννες.

l Βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ Κι-νηματογράφου στο Γιερεβάν. 

«Ο σουσένια κατηγορείται για κάτι το οποίο δενέκανε, και δεν έχει κανέναν τρόπο να αποδείξειτην αθωότητά του. Είναι ολομόναχος, ενώακόμα και η γυναίκα του τον υποπτεύεται. Ημοναξιά του ήρωα στην προσπάθειά του να επι-κοινωνήσει με μια κοινωνία που δεν τον εμπι-στεύεται, καθιστά τόσο σημαντικό το βιβλίο τουΒασίλι Μπίκοφ». - Σεργκέι Λοζνίτσα

Ραφαέλ ΟυεγιέΚΑΜΙΟΝΙ

lΜια οικογένεια επανενώνεται έπειτα από ένατραγικό δυστύχημα. Ένα συγκινητικό οδοι-πορικό συναισθημάτων και εικόνων.

lΗ ταινία είναι βασισμένη σε αυτοβιογραφικάστοιχεία του σκηνοθέτη, καθώς και ο πατέραςτου υπήρξε οδηγός φορτηγού, όπως ο κε -ντρικός ήρωας του φιλμ.

l Η ταινία τιμήθηκε με το βραβείο Οικουμενι-κής Επιτροπής και το βραβείο σκηνοθεσίαςστο φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι.

«Μια ταινία για ένα και μόνο πρόσωπο – ένανφορτηγατζή, όπως ήταν ο πατέρας μου. Η ταινίαδεν είναι καθόλου αυτοβιογραφική, αλλά στοσύνολό της είναι εμπνευσμένη από τη ζωή του,τους συνεργάτες του, τ’αδέρφια του. Μια ταινίαγια έναν πατέρα που πρέπει να φτιάξει τη ζωήτου από την αρχή και για τους γιους του, οιοποίοι θέλοντας να τον βοηθήσουν σε αυτή τηννέα προσπάθεια, θα καταφέρουν να ξαναγυρί-σουν στην πηγή». - Ραφαέλ Ουεγιέ

Πάμπλο ΛαραΐνΝΟ

l Ένας νεαρός διαφημιστής (Γκαέλ ΓκαρσίαΜπερνάλ) αναλαμβάνει μια ριψοκίνδυνη καμ-πάνια ενάντια στο καθεστώς Πινοσέτ στηΧιλή του 1988.

l Το Νο ολοκληρώνει την τριλογία του σκηνο-θέτη με θέμα τη δικτατορία στη Χιλή (οι άλλεςταινίες είναι οι Tony Manero και Post Mortem).

«Για μένα η εκστρατεία αυτή αποτελούσε τοπρώτο βήμα προς την εδραίωση του καπιταλι-σμού ως μοναδικού βιώσιμου συστήματος στηΧιλή. Δεν πρόκειται για μεταφορική έννοια –έχουμε να κάνουμε με τον άμεσο καπιταλισμό,ένα γνήσιο και αληθινό προϊόν της διαφήμισης,που περνά στο πεδίο της πολιτικής». - ΠάμπλοΛαραΐν

Αντρές ΓουντΗ ΒΙΟΛΕΤΑ ΠΗΓΕ ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ

lΗ συναρπαστική βιογραφία της Χιλιανής Βιο-λέτα Πάρα, της διασημότερης πρέσβειραςτου λατινοαμερικάνικου φολκ.

l Τραγουδίστρια, συγγραφέας, ποιήτρια, ζω-γράφος, κεραμίστρια, ήταν η πρώτη λατινο-αμερικανή καλλιτέχνης που έκανε έκθεσηστο λούβρο το 1964. Η φήμη της είναι ανά-λογη της Εντίθ Πιαφ ή του Μπομπ Ντίλαν.

l Κομμάτια της έχουν διασκευάσει κατά και-ρούς οι Τζόαν Μπαέζ, U2, Faith Νo Μore, σα-κίρα, Μερσέντες σόσα, Buena Vista SocialClub, κ.ά.

l Όταν ο έρωτας της ζωής της, ο ελβετός αν-θρωπολόγος Ζιλμπέρ Φαβρ την εγκατέλειψε,δήλωσε: «Την ημέρα που δεν θα έχω ένανέρωτα να του αφιερώσω τα τραγούδια μου,θα αφήσω την κιθάρα μου σε μια γωνιά καιθα πεθάνω». Κι έτσι έκανε. Το 1967, σε ηλικίαπενήντα ετών, αυτοκτόνησε, αφήνοντας πίσωτης κομμάτια αναλλοίωτα στο χρόνο.

«Πιστεύω και ελπίζω ότι η ταινία που δημιουρ-γήσαμε έχει πολλά διαφορετικά επίπεδα. Οι ται-νίες εξάλλου δέχονται διαφορετικές αναγνώσειςανάλογα με τη χώρα και το κοινό. Νομίζω ότιείναι αδύνατον να δημιουργήσεις μια ταινία γιαόλους. Η ταινία που δημιουργήσαμε δείχνει τηνΠάρα που θέλαμε εμείς να δείξουμε. Μιαηρωίδα σκεπτόμενη, αστεία, αλλά και συνάμαλυπημένη». - Αντρές Γουντ

Λι ΡούιτζουνΝΑ ΠΕΤΑΞΩ ΜΕ ΤΟΝ ΓΕΡΑΝΟ

l Ο ηλικιωμένος λάο Μα, στο λυκόφως τηςζωής του, έρχεται σε ρήξη με τους κρατικούςνόμους της σύγχρονη Κίνας, σε μια βαθιά αν-θρώπινη ιστορία.

l Η ταινία βασίζεται στο διήγημα του κινέζουσυγγραφέα σου Τονγκ «Πες τους πως έφυγαμε τον λευκό γερανό». Ο ίδιος συγγραφέαςέχει γράψει το μυθιστόρημα Σήκωσε τα κόκ-κινα φανάρια, που μετέφερε στον κινηματο-γράφο το 1991 ο Ζανγκ Γιμού.

l Ο κεντρικός ήρωας επιθυμεί να «πετάξει»επάνω σε έναν λευκό γερανό, σύμβολο μα-κροζωίας, προς τον παράδεισο και να παρα-μείνει αθάνατος, όπως ακριβώς αναφέρει καιένας κινεζικός θρύλος.

«Ένας ηλικιωμένος άνδρας θέλει η ψυχή του ναανέλθει στον ουρανό ενώ ταυτόχρονα διστάζεινα αποχωριστεί τη γη. Η ιστορία αυτού του ηλι-κιωμένου άνδρα μού επέτρεψε να κατανοήσω,έστω με πολύ βραδείς ρυθμούς, ότι η ζωή μαςστη γη είναι απλώς ένα τέλος που συγχωνεύεταιμε μια αρχή και ότι είναι απλώς ένα θείο παιχνίδι,το θείο παιχνίδι της ζωής» - Λι Ρούιτζουν

Φιν ΤροχΚΙΝΤ

lΜελέτη της παιδικής ψυχής, με επίκεντρο τονμικρό Κιντ, η ζωή του οποίου ανατρέπεταιόταν η μητέρα του δολοφονείται.

l h σκηνοθέτρια είχε τιμηθεί με Χρυσό Αλέ-ξανδρο για την ταινία Η ευτυχία του άλλου στο46ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

lΗ Γκαμπριέλα Καρίτσο, που παίζει τη μητέρατων δυο παιδιών, είναι χορεύτρια. Το Κιντ είναιη πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση.

«Διαβάζω συχνά πως ο Μπέργκμαν μ’ έχει επη-ρεάσει πολύ – το ίδιο λένε και για τον Ατόμ Ε -γκογιάν... Εγώ δεν μπορώ να πω, ασφαλώς, κάτιτέτοιο. Ο πατέρας μου ήταν ο μοντέρ λούντοΤροχ, που από παιδί με τράβηξε στο σινεμά. Μ’ενδιαφέρει να λέω ιστορίες για τη μοναξιά καιτην απουσία συναισθημάτων, σε “μη-στιγμές”,όπως θέλω να τις αποκαλώ». - Φιν Τροχ

Τσααλά Ζεντζιρτζί, Γκιγιόμ ΤζοβανετίΝΟΥΡ

lh ιστορία ενός μέλους της τρανσέξουαλ κοι-νότητας των Κούσρας στο Πακιστάν, που θέ-λει να μεταμορφωθεί ξανά σε άντρα.

lΟ Νουρ, ο πρωταγωνιστής της ταινίας, δεν εί-

ναι ηθοποιός. Γνωρίστηκε με τους σκηνοθέτεςσ’ ένα από τα ταξίδια τους στο Πακιστάν.

lΤο σκηνοθετικό δίδυμο ταξιδεύει σε όλο τονκόσμο και βασίζει τις ταινίες του σε αληθινέςιστορίες των ανθρώπων που συναντά. Έχουνταξιδέψει πολλές φορές στο Πακιστάν καιλένε πως είναι από τις πιο «κινηματογραφι-κές» χώρες του πλανήτη.

«Επισκεφτήκαμε το Πακιστάν πριν από 10 χρό-νια, το 2002. λόγω της σύνδεσης και της κατα-γωγής μας απ’ την Τουρκία, πιστεύαμε πως θαβρούμε πολλές ομοιότητες. συμφωνήσαμε γιαπρώτη φορά να κάνουμε την ταινία από ένασυμβάν ανεκδοτολογικού τύπου: σε ένα τοπικόπανηγύρι, ένας ντόπιος πλησίασε τον Γκιγιόμ,που δεν έχει και πολλές τρίχες στο πρόσωπότου,και του είπε: “Μην ανησυχείς, θα σουβρούμε νύφη κι ας μην έχεις γενειάδα!”». - Τσα-αλά Ζεντζιρτζί, Γκιγιόμ Τζοβανετί

Κόρι Μακ ΆμπιΚΡΕΪΖΙ ΚΑΙ ΘΙΦ

lΈνας ύμνος στην παιδική αθωότητα, με πρω-ταγωνιστές δυο παιδιά, την Κρέιζι και τον Θιφ,οι οποίοι ξεκινούν ένα μαγικό ταξίδι στον κό-σμο της φαντασίας.

l Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι τα παιδιάτου σκηνοθέτη Κόρι Μακ Άμπι, η επτάχρονηΟυίλα Βι και ο δίχρονος Τζον Χακ.

l Ο σκηνοθέτης-μουσικός Κόρι Μακ Άμπι,υπεύθυνος για το ονειρικό The AmericanAstronaut, είναι επίσης ο επικεφαλής τηςμπάντας the Billy Nayer Show, που υπογρά-φει και τη μουσική της ταινίας.

l Τα μουσικά στοιχεία και οι τοποθεσίες τωνγυρισμάτων είναι εμπνευσμένα από ταπρώτα επεισόδια του Sesame Street.

«Απαντώντας στην κατάσταση που επικρατείστον σημερινό κόσμο θεώρησα ότι ένα τίμιοπορτρέτο της παιδικής ηλικίας ήταν απαραί-τητο. Θέλησα να προσφέρω κάτι θετικό για έναθέμα που αγαπώ». - Κόρι Μακ Άμπι

Μετά το τέλος της προβολής, θα ακολου-θήσει μια μικρή συναυλία του Κόρι ΜακΆμπι στο χώρο της αίθουσας John Cassa-vetes.

Πίτερ ΣτρίκλαντΣΤΟΥΝΤΙΟ ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΕΩΝ ΜΠΕΡΜΠΕΡΙΑΝ

l Ένας ηχολήπτης που πιάνει δουλειά σ’ έναστούντιο παραγωγής φτηνών ταινιών τρόμουστην Ιταλία, βυθίζεται σιγά σιγά σ’ έναν κόσμοπαράνοιας.

l στην ταινία πρωταγωνιστεί η Τόνι σωτηρο-πούλου, το νέο «κορίτσι του Τζέιμς Μποντ»,που ανέλαβε αυτόν το ρόλο παράλληλα μετο ρόλο της στο Skyfall (δείτε σΕλ. 14).

l Πρωτότυπη μουσική για την ταινία έγραψανοι Broadcast, και την αφιερώνουν στην ΤριςΚίναν, που έφυγε από τη ζωή στις αρχές του2011.

«Η ταινία δεν θα γινόταν αν δεν συμμετείχαν σ’αυτήν άνθρωποι που όντως εργάζονται σ’ αυτόντον κόσμο. Ο ήχος έχει τόσο πρωταγωνιστικόρόλο που θεώρησα σημαντικό να έχουμε χα-ρακτήρες που εμπλέκονται στη διοργάνωσηηχητικών επιδείξεων και στη δημιουργία μου-σικής. Ένιωσα ότι ήταν σωστό να εστιάσω σεπιο αφανείς ανθρώπους». - Πίτερ Στρίκλαντ

4

5

6

7

8

9

11

12

10

13

14

8 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

διΕΘΝΕΣ ΔΙΑΓΩΝΙσΤΙΚΟ #4

σΙΝΕΜΑ ΠΟυ ΜΑσπΕΡικυκλωΝΕι

ΝοΤιοδυΤικΑΕντουάρντο Νούνες

Ο πειραματισμός, η ταυτότητα (εθνική, καλλιτεχνική, κοινωνική), οι υποκουλτούρες αλλά και η διεκδίκηση της ελευθερίας είναιθέματα πανανθρώπινα. Και οι τέσσερις κινηματογραφιστές που κλείνουν το διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ, ασχολούμενοι μεθέματα της δικής τους κουλτούρας, αποδεικνύουν ότι το τοπικό είναι παγκόσμιο (αρκεί να μην έχεις ροπή στην εσωστρέφεια).

Η ταινία σας παίζει σκοπίμως με τις συμ-βάσεις σύμφωνα με τις οποίες αντιλαμβα-νόμαστε το χρόνο και το χώρο. Ωστόσο,με τον τίτλο της, μας δίνετε συντεταγμένες.Γιατί; Μπορεί να είναι δείκτης τόπου, αλλά επίσηςαναφέρεται και στο όνομα ενός ανέμου πουφέρνει τη βροχή στην ακτή της Βραζιλίας.Μου άρεσε για δύο λόγους. Τοποθετεί τηνταινία σε μια περιοχή της χώρας που ουσια-στικά δεν υπάρχει – αρκεί να φέρει κανείς στομυαλό του το σχήμα της Βραζιλίας στο χάρτη– κι έτσι αυτό υποβάλλει την αίσθηση ενόςμη-τόπου, μια μαγική ατμόσφαιρα. Επίσης,καταλαβαίνουμε τον τίτλο μέσα απ’ το όνομαενός ανέμου –στοιχείου που δεν μπορούμενα δούμε, αλλά μόνο να νιώσουμε– που φέρ-νει την αλλαγή σε αυτή τη μικρή κοινότηταόπου διαδραματίζεται η ιστορία.

Αναπαριστάνετε έναν κόσμο γεμάτο χρώ-ματα, ήχους και μυρωδιές, στην κλίμακατου γκρίζου. Επίσης, το κάδρο είναι με-γαλύτερο κι από σινεμασκόπ. Γιατί είναιτόσο σημαντικό για σας να απομακρυν-θείτε από την καθημερινή πραγματικό-τητα; Συγγενεύει αυτός ο «διευρυμένος

κόσμος» με την παράδοση του μαγικούρεαλισμού της Λατινικής Αμερικής;

Η ασπρόμαυρη φωτογραφία και η αναλογίατου κάδρου όντως απομακρύνουν την ταινίααπό την πραγματικότητα, γιατί ήθελα να γίνεισαφές στον θεατή πως παρακολουθεί τηνιστορία κάποιου άλλου, μια φαντασία.Αγαπώ τη λατινοαμερικανική λογοτεχνία (ει-δικά τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες), αλλάο μαγικός ρεαλισμός έχει διαφορετικές δια-στάσεις στα δικά μου θέματα. Προσωπικάμε συναρπάζουν μοτίβα όπως οι καιρικέςσυνθήκες, και βλέπω πώς επηρεάζουν τηζωή των χαρακτήρων μου.

Όταν το κορίτσι ξυπνά, στο σώμα μιας γυ-ναίκας, ακούμε τη μουσική και βλέπουμεμια περιοδεύουσα ορχήστρα που μοι-άζουν παγανιστές. Γιατί εντάξατε τη συγ-κεκριμένη σκηνή και πώς εισάγετε τημουσική στον κόσμο μιας ταινίας; λατρεύω τις τοπικές κουλτούρες, Ο χορόςπου βλέπουμε στην ταινία λέγεται Folia dosreis και οι ντόπιοι τον χορεύουν ακριβώςόπως στην ταινία. Δυστυχώς η μαζική κουλ-τούρα κονιορτοποιεί όλες αυτές τις μικρές

τελευτουργίες και κάνουν επιτακτική τηνανάγκη της διατήρησής τους. υπάρχει μιαδόση μαγείας σ’ αυτήν τη σκηνή, που συν-τελεί στη γενική ατμόσφαιρα της ταινίας, ει-δικά στο συγκεκριμένο σημείο της αφήγη-σης, στο σημείο που το κορίτσι γίνεταιγυναίκα. Η μουσική πάντα μας βοηθά νααποδράσουμε απ’ την πραγματικότητα, τόσοστον έξω κόσμο, όσο και στον κόσμο πουχτίζει η ταινία. Κι οπωσδήποτε μετασχημα-τίζει την έννοια του χρόνου.

Πέρα από την ίδια την κυκλική δομή τηςταινίας, βλέπουμε και πολλά μοτίβα κύ-κλων και στρογγυλών επιφανειών.Ωστόσο, μπορούμε να αποφύγουμε νασκεφτόμαστε γραμμικά, τοποθετώνταςδηλαδή τις σκέψεις μας σε γραμμική ακο-λουθία, παρακολουθώντας μια ταινία; Η ταινία ξεκινά και καταλήγει στο ίδιο μέρος.Η Κλαρίς επισκέπτεται κάποιες περιοχές στηναρχή και το τέλος της ταινίας, όπου θα επι-στρέψει αργότερα. Αναμφίβολα, η κυκλικήαφήγηση εδώ αναφέρεται στην κυκλική επα-ναληπτικότητα των ζωών μας. Παράλληλα,η Κλαρίς αλληλεπιδρά με τους γύρω της καιτους αναγκάζει ν’ αλλάξουν την οπτική τους

στη ζωή. Οπότε κατανοούμε την ταινία μ’ένα γραμμικό μοντέλο, αλλά στην πραγμα-τικότητα η σχέση μας με αυτήν είναι έναςκύκλος που δεν κλείνει ποτέ.

Η ταινία ταξιδεύει από φεστιβάλ σε φε-στιβάλ και παίζεται σε κινηματογραφικέςαίθουσες. Ωστόσο, στην πορεία των ετών,πολλοί θεατές πρέπει να συμβιβαστούνκαι να δουν την ταινία σε πολύ, πολύ μι-κρότερες οθόνες. Πώς αντιμετωπίζετε αυ-τήν την προοπτική;Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο. Γυ-ρίζοντας την ταινία σ’ αυτήν την αναλογίακάδρου, γνωρίζαμε εξ αρχής πως θα ήτανπολύ δύσκολο να προβάλλουμε στο μέλλοντην ταινία στην τηλεόραση. Αλλά είχαμε στομυαλό μας την κινηματογραφική αίθουσα,όχι μόνο εξαιτίας του σχήματος του κάδρου,αλλά και λόγω του ήχου, που πρέπει κυριο-λεκτικά να σε περικυκλώνει. Η ιδέα ήταν ηαξιοποίηση του χώρου ενός σινεμά ως επέ-κτασης της ταινίας. Όταν η οθόνη γίνεταιμαύρη, η αίθουσα σκοτεινιάζει, κι ένας θεα-τής δεν μπορεί να διακρίνει καν τον διπλανότου. Έτσι μόνο μπορεί να μεταφερθεί σ’ ένανάλλο κόσμο.

Νοτιοδυτικά μας στο χάρτη της υφηλίου εκτείνεται ηΒραζιλία. Από εκεί κατάγεται ένας σκηνοθέτης πουγυρίζει μικρού μήκους ταινίες από τη δεκαετία του1990. Με μια δόση μαγικού ρεαλισμού, το τοπίο τηςχώρας του γίνεται αγνώριστο και η ιστορία του, γιαμια γυναίκα που μπορεί να γεννηθεί, να μεγαλώσει,να γεννήσει και να πεθάνει μέσα σε μία μέρα, μαςκάνει να καταλάβουμε τι σημαίνει τελικά αυτό τοπεριλάλητο «larger than life».

Συνέντευξη στην Γκέλυ Μαδεμλή

Ο τίτλος εργασίας της ταινίας ήταν Χαγι-ούτα και Μπερλ. Αντί να μας κατευθύνετεστα επικεντρωθούμε στα πρόσωπα τωνπρωταγωνιστών, επιλέγετε τον τίτλο Επί-λογος, που παραπέμπει σε βιβλίο. Γιατί; Τα συγκεκριμένα ονόματα έχουν πολλά ση-μαινόμενα για τους Ισραηλινούς. Αφενός, εί-ναι αρκετά παλιομοδίτικα, οπότε σε παρα-πέμπουν κατευθείαν στο παρελθόν, στιςαπαρχές της ίδρυσης του κράτους. Αφετέ-ρου, αναφέρονται σε ιστορικές φιγούρες:στον Μπερλ Κατζνελσόν, ηγέτη του εργατι-κού κινήματος, και στη Χαγιούτα Μποσέλ,πρωτοπόρο φεμινίστρια του Ισραήλ. Ήθελανα κάνω τους ανθρώπους να σκεφτούν τιςαπαρχές της εθνικής αφήγησης, να σκεφτούντον πρόλογο, δηλαδή, μέσα από τον επίλογοΤο γράψιμο του σεναρίου ήταν μια σύνθετηδιαδικασία για μένα. στόχος μου ήταν ναθίξω το πέρασμα της ισραηλινής κοινωνίας,από ένα κοινωνικό, δημοκρατικό κράτος σεμια καπιταλιστική κοινωνία που έχει ιδιωτι-κοποιήσει τα πάντα. Ωστόσο, γεννήθηκεμέσα από την επώδυνη παρατήρηση των τε-λευταίων ημερών της ζωής των παππούδωνμου, που προσβλήθηκαν και οι δύο από καρ-κίνο, και ένιωθαν, καθώς μεγάλωναν, πως γί-νονταν αόρατοι, περιττοί, βάρος στην ίδιατην κοινωνία που είχαν δημιουργήσει. Κα-τάλαβα πως η ταινία δεν θα μπορούσε ναμιλά μόνο για τη φτώχεια ή την αρρώστια,αλλά θα έπρεπε να μιλά για τη μοναξιά, τηνκρίση ταυτότητας, την εγκατάλειψη και γι’αυτό το συναίσθημα ότι είσαι αόρατος.

Ο Μπερλ έχει μια λογομαχία με έναν πω-λητή μεταχειρισμένων βιβλίων. Τι σημα-σία έχει για σας αυτή η σκηνή;Η αντιπαράθεση ανάμεσα στον βιβλιοπώληκαι τον Μπερλ έχει δύο επίπεδα. Πρώταπρώτα, αφορά το περιεχόμενο των βιβλίων.Ενώ ο πρώτος, που διαβάζει πια μεταμο -

ντέρνα φιλοσοφία, τα αντιμετωπίζει σαναπομεινάρια του μακρινού παρελθόντος,μιας ξεχασμένης ταιτότητας, μιας ρομαντι-κής ιουδαϊκής φιλοσοφίας που συνδέθηκεμε τις απαρχές του εβραϊκού κράτους ότανχρειαζόταν η έννοια της εθνικής ιδεολογίας,ο δεύτερος τα μεταχειρίζεται σαν ιερά κεί-μενα πάνω στα οποία βασίστηκε η σιωνι-στική ιουδαϊκή αφήγηση, άρα και χάρη σταοποία έγινε πιθανή η σιωνιστική Επανά-σταση των αρχών του 20ού αιώνα, άρα καιη ίδρυση του κράτους του Ισραήλ. Ο Μπερλτα αντιμετωπίζει σαν στοιχεία ηθικής ευθύ-νης, υπαρξιακά διατάγματα, χρονικά ονεί-ρων, ενώ ο πωλητής σαν υλικό μαγείας πουκόβεις και ράβεις στα μέτρα σου, αλλά είναιδιάτρητο όταν περνά στη σφαίρα της συζή-τησης, ένα συνονθύλευμα λέξεων κενών ευ-θύνης και ιστορικού περιεχομένου. Ο Μπερλαπογοητεύεται απ’ τον τρόπο με τον οποίοο υπάλληλος αντιμετωπίζει τα βιβλία σαν κα-ταναλωτικά προϊόντα και την προηγούμενηιδεολογία που έκανε το Ισραήλ κράτος ευ-μάρειας, όπου επιτεύχθησαν διάφορα κοι-νωνικά αγαθά όπως η εργατική ένωση ή τακιμπούτς. Η έλλειψη σεβασμού στην ιστο-ρική αφήγηση διαλύει τον κοινωνικό ιστότης χώρας και την οδηγεί, όχι μόνο στην οι-κονομική απομόνωση, αλλά επίσης και στηνπνευματική.

Βλέποντας την ταινία σκεφτόμουν τηνιστορία του αυστριακού συγγραφέα Στέ-φαν Τσβάιχ και της γυναίκας του, που αυ-τοκτόνησαν την περίοδο του ΔευτέρουΠαγκοσμίου Πολέμου. Δεν υπάρχει κάποια άμεση σχέση. Από το2008 και στο εξής, περισσότερα από 100 ηλι-κιωμένα ζευγάρια που έχασαν το εισόδημάτους αποφάσισαν να βάλουν τέλος στη ζωήτους, για να μη γίνουν βάρος στην οικογένειάτους ή για να μην πεθάνουν σε απόλυτη εξα-

θλίωση. Θυμάμαι, το 2003, τον ΜπέντζαμινΝετανιάχου να λέει σε μια συνέντευξή του σεεφημερίδα ευρείας κυκλοφορίας στο Ισραήλ,πως ο Νταβίντ Μπεν Γκουριόν, ο πρώτος πρω-θυπουργός του Ισραήλ, έκανε ένα μεγάλο λά-θος όταν έθεσε τις βάσεις ενός κοινωνικούκράτους γιατί αυτό ευθύνεται για τη σημερινήκατάσταση της οικονομίας, και πως πρέπει ναψάξουμε στο παρελθόν τις αιτίες για τα προ-βλήματα του παρόντος. Δεν πρόκειται για μιαπροσωπική ιστορία. Άλλωστε, ούτε αυτοί οιπρωτοπόροι πίστευαν πως η ιστορία γράφεταιαπό τα άτομα, αλλά από κινήματα, ομάδες,από ολόκληρη την κοινωνία. Το προσωπικό,γι’ αυτούς, ήταν και συλλογικό. Ωστόσο, δενήθελα να αφηγηθώ απλώς μια αλληγορία γιατο θάνατο της ισραηλινής κοινωνίας.

Η κάμερα παρακολουθεί για αρκετή ώρατο πρόσωπο της γυναίκας, καθώς αυτήβλέπει μια ταινία στο σινεμά. Εσείς παρα-κολουθείτε τα πρόσωπα των ανθρώπωνόταν βλέπουν τις ταινίες σας; Το έκανα αρκετές φορές. λατρεύω να παρα-τηρώ τα πρόσωπα των ανθρώπων όταν βλέ-πουν την ταινία. Να βλέπω πώς η ταινία ενερ-γοποιεί βαθύτερους συναισθηματικούςμηχανισμούς και παίζει με την ψυχολογίατου θεατή. Για παράδειγμα, όταν στην πρώτησκηνή η νεαρή εξετάζει το ζευγάρι το κοινόσυνήθως ξεσπά σε γέλια, όλοι τους διασκε-δάζουν με τη γνώριμη εικόνα των αργών,ταλαίπωρων παππούδων. στην πορεία όμως,προς το τέλος της σκηνής, σχεδόν αισθάνο -νται ενοχές, γιατί έχουν έρθει πιο κοντά σ’αυτούς τους ανθρώπους, που δεν είναι γρα-φικοί, αλλά κουβαλούν μια πολύ συγκεκρι-μένη ιστορία. συχνά τα πρόσωπα παραμορ-φώνονται από εκφράσεις πόνου, βλέπειςτους ανθρώπους να χύνουν δάκρυα και ναφυσούν δυνατά τις μύτες τους μέσα στην αί-θουσα.

9 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

μιληΣΕ ΜΝΗΜΗ...Η ΕλλΕΙψΗΣΕβΑΣμουσΤΗΝ ΙσΤΟΡΙΚΗΑΦηγηΣηΔΙΑλυΕΙ ΤοΝ κοιΝωΝικοΙσΤΟ ΤΗσ ΧΩΡΑσ, ΤηΝ οδηγΕισΤΗΝ ΠΝΕυΜΑΤΙΚΗ κΑι οικοΝομικηΑΠΟΜΟΝΩσΗ

ΕπιλογοΣΑμίρ Μανόρ

Αυτός ο σκηνοθέτης έχει τις ρίζεςτου στη Θεσσαλονίκη – οι πρόγονοίτου έφτασαν εδώ από την Ισπανίατων 15ο αιώνα, και οι γιαγιάδες καιπαππούδες του έφυγαν για τοΙσραήλ τη δεκαετία του 1930. Στην πρώτη του ταινία, αναζητά τιςρίζες, όχι μόνο της δικής τουταυτότητας, αλλά και αυτής ενόςολόκληρου λαού, διαβάζοντας το βιβλίο της ιστορίας ενόςηλικιωμένου ζευγαριού πουεγκαταλείπει με τον τρόπο του τα εγκόσμια, ξεκινώντας απ’ τοτελευταίο της κεφάλαιο.

Συνέντευξη στην Γκέλυ Μαδεμλή

Τι σας έδωσε την αρχική ιδέα για την ταινία; στο αρχικό μας πλάνο, θα ήμουν ο διευθυντήςφωτογραφίας. λόγω διάφορων συνθηκών,μιας μακρόχρονης φιλίας και μιας δόσης... απε-ρισκεψίας, βρέθηκα στην καρέκλα του σκη-νοθέτη. Η «ιδιαιτερότητα», στην οποία ανα-φέρεστε είναι αποτέλεσμα της έλλειψηςσκηνοθετικής εμπειρίας μου, της τριαντάχρο-

νης καριέρας μου ως διευθυντή φωτογραφίας,της λεπτής ισορροπίας ανάμεσα στη διαί-σθηση και την κοινή λογική και, φυσικά, τουσεναρίου του Τοντόροφ, που έμεινε ανοιχτόσε διάφορες ερμηνείες. Τελευταίος λόγος,αλλά εξίσου σημαντικός, είναι το πιστό, αφο-σιωμένο και εξαιρετικά επαγγελματικό συνερ-γείο μου, που οφείλω να ευχαριστήσω.

Μελετήσατε την ιστορία της μυστικήςαστυνομίας στην κομμουνιστική Βουλγα-ρία για να κάνετε την ταινία;Ασχολήθηκα με την ιστορία της δικής μου οι-κογένειας, έψαξα τα δικά μας «αρχεία» – πλέονπροσπαθώ να αποκτήσω όσο περισσότερηγνώση μπορώ για αυτήν. Ξέρω πως ο συγγρα-φέας του βιβλίου, καθώς και ο σεναριογράφος,

έκαναν τη σχετική έρευνα για τη μυστικήαστυνομία. Η ταινία όμως δεν αφορά ακριβώςαυτήν, αλλά έναν αντι-ήρωα: ένα μοναχικό καιμυστικοπαθή μανιακό, έναν άνθρωπο σχεδόναυτιστικό, έναν κοινωνιοπαθή.

Η ταινία διακρίνεται για το ανατρεπτικό χι-ούμορ της. Αποφασίσατε από την αρχήπως αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο θέ-λατε να παρουσιάσετε την ιστορία; Ακριβώς, από την αρχή. Το ύφος και οι σαρ-καστικοί υπαινιγμοί προέρχονται και από τοβιβλίο και από το σενάριο – και ήταν το πρώτοπράγμα που συζήτησα με τον συγγραφέα. Τί-ποτα σ’ αυτήν την ταινία δεν μπορεί να γλιτώ-σει από την ειρωνεία. Μου αρέσουν σκηνο-θέτες όπως οι αδελφοί Κοέν, ο στάνλεϊ Κιού-μπρικ και ο Ουόνγκ Καρ-ουάι και προσπάθησανα μάθω από το ύφος ειρωνικής αποστασιο-ποίησης που μοιράζονται όλοι αυτοί – και πολ-λοί ακόμα που τους μοιάζουν.

Οι επαναστάτες μεταμορφώνονται σε τύ-ραννους όταν αποκτήσουν δύναμη; Ναι, έτσι μαρτυρά η ιστορία. Παρ’ όλα αυτά, ηταινία μας δεν αφορά έναν επαναστάτη ή μιαεπανάσταση, αλλά ένα δημιουργικό κομφορ-μιστή και ανισόρροπο συνωμότη. Έχει να κάνειμε την απόλαυση τού να κατασκοπεύεις τουςάλλους. Ο αντι-ήρωάς μας είναι σαν ιός πουθέλει να διαλύσει το σύστημα με τις δικές τουμεθόδους. Δεν πρόκειται για μια επαναστατικήαντίσταση – ένας μανιώδης κομφορμισμός εί-ναι αυτός που καταστρέφει το σύστημα αυτότου τυφλού ελέγχου.

διΕΘΝΕΣ ΔΙΑΓΩΝΙσΤΙΚΟ #4

10 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

ΟΤΑΝ ΔΕΝ υΠΗΡΧΕ ΕλΕυΘΕΡιΑ

Το χΡωμΑ Του χΑμΑιλΕοΝΤΑΕμίλ Χρίστοφ

Ποιος είναι ο ρόλος τωνδιανοουμένων στις κοινωνίες;,Ο ήρωας μιας υπερ-στιλιζαρισμένης ταινίας απότη Βουλγαρία, αποφασίζει ναστελεχώσει με ανθρώπους τωνγραμμάτων ένα δραστήριοδίκτυο κατασκόπων που θακληθεί να αντιμετωπίσει τοαρτηριοσκληρωτικόκομμουνιστικό καθεστώς της χώρας – και εμμέσως δίνειτη δική του απάντηση.

Συνέντευξη στην Λίλυ Παπαγιάννη

Θα μπορούσατε να μας δώσετε το δικό σαςορισμό του χίπστερ; Είναι αρκετά δύσκολο. Μου έχουν αποδώσειαυτόν τον χαρακτηρισμό στο παρελθόν – καιφυσικά τον αρνήθηκα. Όπως συμβαίνει μεπολλές άλλες ταμπέλες, ο όρος μοιάζει ναχρησιμοποιείται για να περιγράψει ανθρώ-πους που δεν καταλαβαίνουμε. Δεν μού αρέ-σουν και πολύ τα στερεότυπα, κι ελπίζω πωςη ταινία μας θα συντελέσει, έστω και στο ελά-χιστο, στη διάλυση μερικών από αυτά.

Πώς αξιολογείτε τον παράγοντα της αυ-θεντικότητας στην καλλιτενική πράξη; Δεν είμαι ειδικός σε ζητήματα τέχνης, αλλάοπωσδήποτε με ελκύουν τα έργα που φαί-νονται γνήσια, ειλικρινή, απροσποίητα. Όπωςκαι τα παιδιά που βλέπουμε στην ταινία, έτσικι ο ένας ήρωας, ο Κλαρκ, κάνει τέχνη για τονίδιο λόγο – για να διασκεδάσει. Και το γου-στάρω αυτό. Επίσης, σέβομαι πολύ συγκεκρι-μένους καλλιτέχνες που παλεύουν με νύχιακαι με δόντια για να κάνουν τη «δουλειά»τους, μια δουλειά με εντελώς προσωπικόστίγμα. Ταυτίζομαι και με τους δύο.

Πώς βλέπετε την πορεία των ανθρώπωνπρος την ενηλικίωση;Έμαθα, με τον καιρό, πως το να μεγαλώνειςχρειάζεται φαντασία. Προσωπικά, νιώθω συ-χνά ότι υποδύομαι το ρόλο ενός ενηλίκου,όπως κι όταν ήμουν παιδί: φορώντας ταρούχα του πατέρα μου και ξυρίζοντας τα μού-

τρα μου μ’ ένα ψεύτικο ξυράφι. Ίσως να πρέπεινα υποκρινόμαστε για λίγο καιρό, ώσπου ναγίνει η ενηλικίωση πραγματικότητα.

Ο Μπρουκ συναντά διάφορους ανθρώ-πους. Είναι καλός με τα παιδιά, εχθρικόςμε τους ρηχούς καλλιτέχνες του κύκλουτου, αδιάφορος με τους φαν, επιθετικόςαπέναντι στις γυναίκες. Οι αντιδράσεις τουποικίλλουν ανάλογα με τον βαθμό στονοποίο μπορεί κάποιος να τον βλάψει;Νομίζω ότι η ζωή του Μπρουκ κατευθύνεταιαπ’ τον φόβο, κι έτσι μερικοί άνθρωποι τονφοβίζουν περισσότερο από άλλους. Φοβάταιπως άλλοι καλλιτέχνες μπορεί να τον βγάλουνκάλπικο, ενώ οι γυναίκες μπορεί να τον εγκα-ταλείψουν όπως έκανε κι η μητέρα του.

Πώς δουλέψατε με τη μουσική;Ο Τζόελ Π. Ουέστ είναι ένας από τους αγαπη-μένους μου καλλιτέχνες στο σαν Ντιέγκο. Εί-ναι τραγουδοποιός και ιθύνων νους πίσω απότους tree ring, από τα καλύτερα γκρουπ στηνπιάτσα. Ο Τζόελ συμφώνησε να γράψει όλητη μουσική για την ταινία, συμπεριλαμβανο-μένων και των τραγουδιών του ΜπρουκΧάιντ. Μαζί με τον πρωταγωνιστή, ΝτόμινικΜπόγκαρτ, ηχογράφησαν έναν δίσκο για τοσυγκρότημα Canines (Κυνόδοντες), που γεν-νήθηκε για τις ανάγκες της ταινίας. Μπορείκανείς να το βρει στην επίσημη ιστοσελίδαμας (www.iamnotahipster.com).

*Περί χίπστερ, δείτε στη ΣΕΛ. 20.

ΤΑ ΒΑΡΕΤΑ πΑλιοκλιΣΕ

δΕΝ ΕιμΑι χιπΣΤΕΡΝτέστιν Ντάνιελ Κρέτον

«Ο καλλιτέχνης περπατά μόνος / Κάποιος λέει πίσω απ’ την πλάτη του /“Πρέπει να αποκαλεί έτσι τον εαυτό του; / Μα αυτός δεν ξέρει τι τουγίνεται!”» τραγουδά, σε ελεύθερη απόδοση, ο Ντάνιελ Τζόστον. Ένας νεαρόςαμερικανός καλλιτέχνης του κινηματογράφου παρουσιάζει, με τη σειρά τουτο αδιέξοδο ενός νέου άνδρα στον οποίο οι γύρω του έχουν κολλήσει τηνετικέτα με έναν από τους πιο αμφιλεγόμενους όρους του καιρού μας.

Συνέντευξη στην Γκέλυ Μαδεμλή

ΜΑΤΙΕσ σΤΑ βΑλκΑΝιΑ #4

Στις ταινίες σας αγγίζετε προβλήματα τόσοπροσωπικά, όσο και οικουμενικά. Οι προ-σεγγίσεις σας αντιπροσωπεύουν, νομίζετε,τη σημερινή μέση ρουμανική οικογένεια; Αν λάβουμε υπόψη μας τις στατιστικές, η

απάντηση είναι αρνητική. Οι περισσότερες οι-κογένειες στην Ρουμανία, όπως και παντού αλ-λού, αντιμετωπίζουν μικρές ή μεγαλύτερεςσυγκρούσεις, αλλά τελικά παραμένουν ενω-μένες. Πιστεύω ότι η ταινία μας λειτουργεί πε-ρισσότερο σαν μια μεταφορά πάνω σε κάθεείδους συγκρουσιακή κατάσταση· πάνω στοπόσο ανορθολογικά συμβαίνει συχνά να εκ-δηλώνεται, στο πώς διογκώνεται και στο πώςτελικά καταλήγει.

Υπάρχει σύνδεση της ταινίας σας Όλοι στηνοικογένειά μας με τη μικρού μήκους σας,Αλεξάντρα; Η Αλεξάντρα αγγίζει ένα παρόμοιο θέμα, ανκαι η πλοκή είναι διαφορετική. Χρησιμοποίησατην ίδια συνθήκη και τη διερεύνησα περαι-τέρω, με όχημα μια άλλη ιστορία σ’ ένα άλλοχρονικό πλαίσιο. Μου αρέσουν οι ομοιότητεςκαι οι διαφορές ανάμεσα σ’αυτές τις δύο ται-νίες. Ο αγαπημένος μου σκηνοθέτης είναι οΓιασουχίρο Όζου. Κι είναι ένας κινηματογρα-φιστής που έκανε δεκάδες ταινίες με παρόμοι-ους χαρακτήρες και θέματα...

Πόσο δύσκολο ήταν να ισορροπήσει η σκη-νοθετική γραμμή σας ανάμεσα στα δραμα-τικά και στα κωμικά στοιχεία; Οι χειρισμοί ήταν απλοί, εφόσον δεν συνειδη-τοποιούσα, ενώ γύριζα την ταινία, ότι κάποιαστοιχεία θα είχαν άλλοτε «κωμική», κι άλλοτε«δραματική» κατάληξη. Ήθελα να δείξω μιακατάσταση βγαλμένη από τη ζωή, σ’ όλες τηςτις λεπτομέρειες, χρησιμοποιώντας τα εργα-λεία του κινηματογραφικού μέσου.

ολοι ΣΤηΝ οικογΕΝΕιΑ μΑΣΡάντου Ζούντε

οικογΕΝΕιΑκη υΠΟΘΕσΗ

l Η ανακάλυψη ενός κουτιού στους υπονό-μους της παλιάς αγοράς της Βελιγραδίουανατρέπει τη ζωή ενός ηλικιωμένου καθη-γητή μουσικής.

lΟ σκηνοθέτης Γκόραν Πασκάλιεβιτς επιστρέ-φει στην Θεσσαλονίκη με τη νέα ταινία του,τρία χρόνια μετά το αφιέρωμα που πραγμα-τοποίησαν οι «Ματιές στα Βαλκάνια» στο σύ-νολο του έργου του.

l Η ταινία είναι η επίσημη υποψηφιότητα τηςσερβίας για τα Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας.

lΗ καθημερινότητα των τσιγγάνων και η θέσητους στο κοινωνικό σύνολο έχουν απασχο-λήσει τον Πασκάλιεβιτς και στο παρελθόν,ιδιαίτερα στον Φύλακα άγγελο (1987). στηντελευταία ταινία του, ο σκηνοθέτης παραλ-ληλίζει την καταπίεση που υφίστανται στησερβία με τη μοίρα των Εβραίων αλλά καιτων Τσιγγάνων από τη ναζιστική Γερμανίαστη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.

l Το σαζμίστε, ναζιστικό στρατόπεδο συγκέν-τρωσης στα προάστια του Βελιγραδίου, όπουκι αναφέρεται το αρχειακό υλικό της ταινίας,σήμερα έχει εποικιστεί από Ρομά. Δημιουρ-γήθηκε τον Δεκέμβριο 1941 και έκλεισε τονσεπτέμβριο 1944. στην αρχή οδηγούντανεκεί μόνο σέρβοι αντιστασιακοί και Εβραίοι,αλλά στην πορεία προστέθηκαν σ’ αυτούςΤσιγγάνοι και πολιτικοί κρατούμενοι.

ΦΑΝΤΑΣμΑΤΑ ΤΟυ ΝΑΖΙσΜΟυ

μΕ Το ΦωΣ ΤηΣ μΕΡΑΣΓκόραν Πασκάλιεβιτς

Ο Μάριους, ένας άντρας γύρω στα τριάντα και κάτι, κουβαλά ήδη στις αποσκευές του έναν αποτυχημένο γάμο. Αλλάτου χαρίζει παρηγοριά η επαφή με τη μικρή κόρη του. Ωστόσο, σε μια προγραμματισμένη επίσκεψη στο σπίτι τήςπρώην του παραφέρεται όταν καταλαβαίνει ότι θα χάσει την ευκαιρία να πάει μαζί της διακοπές. συνέντευξη στον Δημήτρη Κερκινό

12 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

σε τοίχους των Εξαρχείων είναι γραμμένο με σπρέι τοακρωνύμιο ACAB – που αντιστοιχεί στο «All Cops AreBastards». Η νεαρή σκηνοθέτρια το παραφράζει στοδιεθνή τίτλο μιας ταινίας για μια νεαρή κοπέλα πουκυκλοφορεί στις παρυφές της πλατείας Εξαρχείων καιτου αντεξουσιαστικού χώρου («All Cats are Brilliant»).Αν μη τι άλλο, αυτό είναι μια νότα αισιοδοξίας.

Προσεγγίζετε κινηματογραφικά τον αναρχικό χώρο, ένανπολιτικό χώρο δύσκολα προσβάσιμο. Τι αποκομίσατε απότην εμπειρία σας αυτή;Είναι μια προσωπική ταινία, και σε καμία περίπτωση δεν φιλο-δοξώ να εκφράσω το σύνολο ή, έστω, ένα μέρος του αναρχικούχώρου. Για μένα το πιο χαρακτηριστικό και συγκινητικό κομμάτιτου αναρχικού χώρου είναι η ποιότητα των ανθρώπων, καικατά συνέπεια και των ανθρώπινων σχέσεων. λέξεις και έννοιεςόπως αλληλεγγύη, συντροφικότητα, αγώνας, πίστη, και πολλέςάλλες αξίες, εξαφανισμένες όχι μόνο από το καθημερινό λεξι-λόγιο, αλλά και από τη συνείδηση πολλών, στον αναρχικό χώροβρίσκουν νόημα και γίνονται πράξη. 

Το περιβάλλον των ταινιών σας είναι τα Εξάρχεια. Πώς αυτήη γειτονιά καθορίζει τις διαδρομές των ηρώων σας;Θέλω να ζω κάπου όπου θα νιώθω μέρος ενός συνόλου, όπουθα δρω συλλογικά για να αλλάξω την ποιότητα της ζωής μουκαι των άλλων. Δεν πιστεύω ότι ατομικά –όσο και να προσπαθείκανείς μέσω της στάσης ζωής του, μέσω της δουλειάς του,μέσω της τέχνης του– μπορεί να αλλάξει κάτι ουσιαστικό. Είναιπροϋπόθεση, αλλά χρειάζεται το «σύνολο». Τα Εξάρχεια είναιμια γειτονιά που από παλιά, αυτή η αίσθηση της «συλλογικό-

τητας» είναι πολύ έντονη. Τη βλέπεις στις συνελεύσεις των κα-τοίκων, στα αυτοδιαχειριζόμενα πάρκα και καφενεία, σε προ-βολές στην πλατεία, σε προσπάθειες απομάκρυνσης της κατα-στολής, της πρέζας, σε καταλήψεις ανοιχτές σε όλους, σεπαραστάσεις, συναυλίες, παιδικές εκδηλώσεις που οργανώ-νονται από τους κατοίκους, χωρίς φορείς και χορηγούς. Οιήρωες στις ταινίες μου, που είναι πολύ προσωπικές και εκφρά-ζουν αυτό που νιώθω, έχουν ανάγκη αυτό το «φιλικό» και «αν-τισυμβατικό» περιβάλλον, για να νιώσουν ελεύθεροι και να πα-λέψουν για τα δικά τους προσωπικά ή συλλογικά θέματα. Γιαμένα τα Εξάρχεια είναι πρότυπο γειτονιάς. Αν ήταν όλη η Αθήναόπως τα Εξάρχεια θα ζούσαμε σε μια υπέροχη πόλη.

Πιστεύετε ότι υπάρχει ακόμα χώρος για τους αισιόδοξους;Ναι, εννοείται. Αλλά εξαρτάται από το τι θεωρείς αισιοδοξία.Αισιόδοξο είναι το ότι κατέρρευσε ένα σάπιο πολιτικό σύστημα,το ότι ξεμπροστιάστηκαν τόσοι πολιτικοί. Αισιόδοξο είναι τοότι ξεφούσκωσε ένα λαιφ στάιλ επιφανειακό και κιτς, το ότιβλέπεις λιγότερα καγιέν και λιγότερα μπουζουκτσίδικα. Αισιό-δοξο είναι ότι ο κόσμος σιγά σιγά καταλαβαίνει πως το νόηματης ζωής είναι αλλού. Αισιόδοξο είναι ότι ακόμα και με τη φτώ-χεια και την ανεργία, υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν τέχνη,ερωτεύονται, κάνουν παιδιά, βγάζουν βόλτα τα σκυλιά τους,ακούνε μουσική, που υπερασπίζονται την διαφορετικότητα,διαδηλώνουν, ονειρεύονται, συγκινούνται και είναι αληθινοί.

Ποτέ δεν είναι αργά για να γνωρίσεις έναν άνθρωπο,ειδικά αν αυτός είναι συγγενής πρώτου βαθμού, ακόμακι αν ανήκει σε άλλο κόσμο! Αυτό τουλάχιστον μοιάζεινα ισχυρίζεται ο σκηνοθέτης, όπως διαπιστώσαμε μετάαπό μια σύντομη συνάντηση με το έργο του.

Στη ταινία σας, υπάρχει σε πρώτο πλάνο μια δύσκολη σχέσηπατέρα και κόρης. Θα μας μιλήσετε για την κοινή διαδρομήτων δύο κεντρικών χαρακτήρων σας; Μια κοπέλα συναντά τον πατέρα της που δεν έχει γνωρίσει

ποτέ, καθώς αυτός αγνοεί την ύπαρξή της. Αυτή τραγουδά, αυ-τός παρκάρει φορτηγά. Αυτή είναι νέα, όμορφη και δυναμική,αυτός είναι σαραντάρης, υπέρβαρος και καταθλιπτικός. Τι έχουννα πουν μεταξύ τους; Ποια κοινή «μουσική» τους ενώνει; Τι θαείχαν να πουν αν δεν υπήρχε αυτή η σύμβαση «κοινών γονι-δίων» που ονομάζεται πατρότητα; Αν αυτή η σύμβαση δενήταν απλώς μια ευκαιρία να συναντηθούν δυο ζωές που μόνοη αμοιβαία «αναγνώριση» μπορεί να τις οδηγήσει να δημιουρ-γήσουν μια σχέση αληθινή; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτή-ματα που βάζει η ταινία, και που, όπως κάθε σενάριο, δεν είναι

παρά πρόσχημα για να καταφέρουμε, μέσα σε κάποια πλάνα,να υποκλέψουμε κάτι από την ομορφιά του δύσκολου κόσμου.

Εκτός από σκηνοθέτης είστε και καθηγητής υποκριτικής.Πώς συνεργάζεστε με τους ηθοποιούς σας;Η δουλειά με τους ηθοποιούς είναι για μένα το κομμάτι τηςκαθαρής απόλαυσης. Προσαρμόζω πάντα το ρόλο στον ηθο-ποιό – και όχι το αντίθετο.

Είστε έμπειρος κινηματογραφιστής. Πόσο δύσκολο είναιγια τους έλληνες σκηνοθέτες να κάνουν ταινίες στην Ελ-λάδα της κρίσης που να φτάνουν στο κοινό;Προσπαθώ, από ταινία σε ταινία, να διατηρώ μια «άγνοια» πουνα μου επιτρέπει να βλέπω τον κόσμο και τα πρόσωπα σαν ναείναι η πρώτη φορά. Θέλω κάθε ταινία να είναι μία άλλη ταινία– σε ό,τι αφορά το θέμα, την αισθητική, τη μέθοδο. Για το λόγοαυτό, αλλά και λόγω των συνθηκών, αποφάσισα να κάνω ταινίεςκαι χωρίς χρήματα, με μόνο κεφάλαιο τον ενθουσιασμό τωνσυνεργατών μου – πολλοί από τους οποίους υπήρξαν μαθητέςμου. Βρήκα έτσι νέους τρόπους να κινηματογραφώ, αλλά καινα βλέπω τα πράγματα. Με τη σύγχρονη τεχνολογία ευτυχώςμπορούμε πολύ εύκολα να κάνουμε ταινίες. Το δύσκολο είναινα βρούμε κάτι να πούμε! Αν έχουμε κάτι να πούμε και να δεί-ξουμε, πάντα θα υπάρχουν θεατές να το μοιραστούν μαζί μας.Όσο για το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, πιστεύω ότι πρέπει να ξα-ναθέσει στο επίκεντρο της δραστηριότητάς του την ανάδειξητων ελληνικών ταινιών (παράλληλα με το διεθνές τμήμα του)και να υποστηρίξει με θέρμη όλους τους συντελεστές που δί-νουν μάχη να κρατήσουν ζωντανό τον ελληνικό κινηματογράφοο οποίος βρίσκει ανταπόκριση σε πολλά διεθνή φεστιβάλ, αλλάόχι στον τόπο του. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει επειγόντωςνα αλλάξει!

11 ΣυΝΑΝΤηΣΕιΣ μΕ ΤοΝ πΑΤΕΡΑ μουNίκος Κορνήλιος

ΣυγχΑΡηΤηΡιΑ ΣΤουΣ ΑιΣιοδοΞουΣ;Κωνσταντίνα Βούλγαρη

ΕλληΝικΕΣ ΤΑΙΝΙΕσ #4Με φόντο τα κοινωνικά προβλήματα της χώρας μας, οι δύο ταινίες της ελληνικής παραγωγής που κάνουν πρεμιέρα στο Φεστιβάλ δίνουν τη μάχη τουςγια την καταγραφή και την κατανόηση της πραγματικότητας. Οι σκηνοθέτες μιλούν στην Ελένη Ανδρουτσοπούλου και στην Τζωρτίνα Σερπιέρη.

13

14 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

Πώς προσεγγίσατε τον ρόλο στο Berbe-rian; Τι οδηγίες σάς έδωσε ο σκηνοθέ-της, Πίτερ Στρίκλαντ;Ο Πίτερ είναι ένας σκηνοθέτης που, ενώαρχικά μοιάζει ότι δεν είναι πολύ πρόθυ-μος να σε βοηθήσει, τελικά το κάνει μεέναν δικό του, εξαιρετικό τρόπο. σε αφήνεινα διαβάσεις το σενάριο, να διαγνώσειςτην κατάσταση και, αφού του δείξεις τι θέ-λεις να κάνεις, σου λεει ναι ή όχι, ή κάπωςέτσι. Δεν θα σου δώσει ποτέ μια συγκε-κριμένη κατεύθυνση. Ο δικός μου χαρα-κτήρας στο φιλμ είναι η Έλενα, μια γραμ-ματέας, Ελληνοϊταλίδα στην καταγωγή –κάτι που αναφέρεται τόσο σε μένα, όσοκαι στη μητέρα του σκηνοθέτη, που είναιΕλληνίδα – η οποία δεν είναι πολύ πρό-θυμη να δουλέψει. Φαντάστηκα πως στοπαρελθόν θα είχε μια σχέση με τον ιδιο-κτήτη του στούντιο και τώρα έχει γίνει λίγοσκληρή εξαιτίας αυτής της σχέσης. Κι ότανσυναντά τον χαρακτήρα του Τόμπι Τζό-ουνς, αν και αρχικά της φαίνεται λίγο κα-κόμοιρος, μίζερος, υπερβολικά Εγγλέζος,στη συνέχεια τον καταλαβαίνει, όταν κιαυτός χάνει την υπομονή του και καταλα-βαίνει ότι το παιχνίδι που παίζει μαζί του,

το γεγονός δηλαδή ότι τον αγνοεί παύεινα είναι πια αστείο.

Ο σκηνοθέτης σας συμφώνησε με αυτήτην προσέγγιση;Κάπως έτσι είχε σκεφτεί κι εκείνος. Πέρασααπό έξι οντισιόν για να πάρω τον ρόλο,στην αρχή δεν ήθελαν καν να με δουν γιατίδεν ήμουν Ιταλίδα. σημειωτέον, η πρώτηεκδοχή του χαρακτήρα ήταν πολύ πιο κω-μική, έκανα όλο τον ρόλο μασώντας τσίχλακαι με μακρύ νύχι. Μέσα από αυτό πήραμεκάποια στοιχεία, αλλά προχωρήσαμε πέρααπό τα κλισέ.

Πώς ήταν η εμπειρία της δουλειάς δίπλασ’έναν τόσο καλό ηθοποιό όσο ο ΤόμπιΤζόουνς;Ο Τόμπι είναι μαγικός. Γενικά οι ηθοποιοίείμαστε πολύ νάρκισσοι, όσο καλοί άνθρω-ποι και να είμαστε, αλλά ο Τόμπι είναι έναςτελείως ακομπλεξάριστος άνθρωπος. Απότην πρώτη στιγμή που με είδε μου, έκανεδεκάδες ερωτήσεις. Κάτι που μου έκανετρομερή εντύπωση γιατί ενδιαφέρεται αλη-θινά γα τον συνομιλητή του και τον συνά-δελφο που έχει απέναντι του.

ΤοΝιΑ ΣωΤηΡοπουλου

ΕΞΙ ΟΝΤΙσΙΟΝ γιΑ ΕΝΑ Ρολο!

Η Τόνια σωτηροπούλου συζητήθηκε ευρύτερα ως «το κορίτσι του ΤζέιμςΜποντ, αφού εμφανίστηκε στη νέα ταινία του «υπερανθρώπου των Μαζών».υποδύεται τη γραμματέα του Στούντιο Ηχογραφήσεων Μπερμπεριάν, πουπροβάλλεται στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, και φαντάστηκε το ρόλο της σαναυτόν μιας νεαρής που πλήττει θανάσιμα, περικυκλωμένη από άντρες μιαςσκοτεινής κινηματογραφικής παραβιομηχανίας... Και κάτι έχει να μας πει.

συνέντευξη στον Γιώργο Κρασσακόπουλο

15 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

Και ξαφνικά γέμισε η Αγορά, στον πρώτο όροφο του ξενοδοχείου Ηλέκτρα Παλάς, με κόσμο.

Μέχρι το τέλος διανομείς, αγοραστές, παραγωγοί και σκηνοθέτες από όλο τον κόσμο θα ψά-χνουν για μια θέση στην ταινιοθήκη ανάμεσα στα προγραμματισμένα τους (και μη) ραντε-βού.

Την Τετάρτη άρχισε το Φόρουμ συμπαραγωγών Crossroads. Ο Δημήτρης Εϊπίδης, που παρα-βρέθηκε στις εργασίες του, ευχήθηκε σε όλους «καλές συναντήσεις». Το φεστιβάλ στηρίζειτους ανερχόμενους σκηνοθέτες και παραγωγούς, το φεστιβάλ σάς ανήκει, τόνισε ο διευθυντήςτου Φεστιβάλ.

Το απόγευμα της ίδιας μέρας, τα Ταμεία Χρηματοδότησης ταινιών από την Νορβηγία, τηνΟλλανδία, και την σουηδία εξήγησαν στους παραγωγούς πως μπορούν να ζητήσουν τηνβοήθειά τους.

Την Πέμπτη, η isabelle Fauvel, διεθνής σύμβουλος για τα θέματα ανάπτυξης κινηματογραφικώνσχεδίων και στρατηγικής, παρέδωσε ένα πολύ ενδιαφέρον μάθημα σε έλληνες και ξένουςπαραγωγούς και σκηνοθέτες δίνοντας συμβουλές για τα dos and don’ts του κινηματογραφι-κού χώρου.

Το πιο πολυσυζητημένο κομμάτι της Αγοράς είναι το πολλά υποσχόμενο Agora works inProgress.

Είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι της Αγοράς διψάνε για πάρτι. Μετά την ανακοίνωση των βρα-βείων, λοιπόν, Παρασκευή 9/11, ραντεβού στην Αποθήκη Γ’ να χορέψουμε στους ρυθμούςτων DJs David, Blue Lagoon, Jiles John μετά τις 23:00.

ΤΑΙΝΙΕσ ΜΕ ΤΗΝ υπογΡΑΦη ΤΟυ MeDiAΤο MeDiA, το πρόγραμμα της Ε.Ε. για τη στήριξη του ευρωπαϊκού οπτικοακουστικού τομέα, συ-νεχίζει να στηρίζει το ελληνικό σινεμά. Έξι νέες ταινίες μυθοπλασίας και τέσσερα ντοκιμαντέρετοιμάζονται με τη συνδρομή του, φιλοδοξώντας να ταξιδέψουν σε διεθνή φεστιβάλ και να συ-ναντήσουν το διεθνές και ευρωπαϊκό κοινό.Η νέα ταινία του Πάνου Χ. Κούτρα, Ξενία, μία ιστορία χαρακτήρων που αναζητούν τη χαμένητους ταυτότητα, εξασφάλισε μάλιστα και την υποστήριξη του eurimages για την παραγωγή τηςταινίας, σε μια ιδανική περίπτωση αξιοποίησης των διαθέσιμων ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων.Η Αθηνά-Ραχήλ Τσαγγάρη ετοιμάζει το σενάριο για το καινούργιο της εγχείρημα με τίτλο Dun-charon, έπειτα από το βραβείο του CineMart στο Ρότερνταμ και έχοντας στο πλευρό της, εκτόςαπό το MeDiA, μεγάλες εταιρείες του διεθνούς οπτικοακουστικού χώρου όπως τη Match Factory.Ο Άγγελος Φραντζής σχεδιάζει το νέο του φιλμ Virus, ένα ψυχολογικό θρίλερ με φόντο την αφι-λόξενη σιβηρία, ενώ η CL Productions εξασφάλισε χρηματοδότηση για την παραγωγή τριών ται-νιών μυθοπλασίας: Καλάσνικοφ (σε σενάριο και σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Γιάνναρη), Για πάντα(σε σενάριο και σκηνοθεσία Μαργαρίτας Μαντά) και Μίκης, μια ζωή σε νότες (σε σενάριο ΝίκουΠαπανδρέου και σκηνοθεσία Γιώργου σιούγα). Τέλος, τα τέσσερα ντοκιμαντέρ της Anemon Pro-ductions αναλαμβάνουν να αφηγηθούν αληθινές ιστορίες που θα μας ταξιδέψουν από την Ικαρίαμέχρι τις ακτές της Αφρικής.Παράλληλα, έπειτα από το J.A.C.E. του Μενέλαου Καραμαγγιώλη, που προβάλλεται ήδη στις αί-θουσες, μερικές πολυαναμενόμενες ευρωπαϊκές ταινίες, όπως το Holy Motors του λεός Κάραξκαι το Σώμα με σώμα του Ζακ Οντιάρ, θα κυκλοφορήσουν σύντομα, αξιοποιώντας την ενίσχυσητου MeDiA.

ΤηΣ ΑγοΡΑΣ7/11/2012. Από την έναρξη του Φόρουμ Συμπαραγωγών Crossroads.

16 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

17 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

Μοιάζει να δουλεύετε με πυρετώδη ρυθμό.Πώς γεννιούνται στ’ αλήθεια οι ταινίες σας; στην πραγματικότητα ο ρυθμός μου έχει εναλ-λαγές. Δεν αναπτύσσω πάντα τόσο μεγάλεςταχύτητες. Εξαρτάται από το είδος της ταινίαςπου κάνω. Αν πρόκειται για μικρού μήκους ται-νίες, συνήθως γυρίζονται γρήγορα, μπορεί ναμεσολαβήσουν μόλις λίγες εβδομάδες από τησύλληψη της ιδέας μέχρι το τελικό μοντάζ.Αλλά με τις μεγαλύτερου μήκους, τα πράγματαείναι διαφορετικά. Η τελευταία μεγάλου μή-κους μου, η Μυθολογία του περιθωρίου, ήταντο αποτέλεσμα μιας μακράς διαδικασίας συγ-γραφής κειμένων, δημιουργίας μικρών ταινιών,εναλλακτικών μοντάζ, που κράτησε σχεδόντέσσερα χρόνια. σ’ αυτήν οι ήρωες είναι δυοκαλλιτέχνες της βίντεο αρτ, το έργο τωνοποίων παίζει τον δικό του ρόλο στην ιστορία.Οπότε, μαζί με το σενάριο, ξεκίνησα να γυρίζωκαι τις μικρού μήκους που υποτίθεται πως εί-χαν γυρίσει οι ήρωες. σύντομα αποφάσισα πωςαυτές δεν ταίριαζαν στην ιστορία που ήθελανα πω. Έτσι, αυτές οι μικρού μήκους αυτονο-μήθηκαν. Πολλές φορές γράφω το σενάριοπάνω σε συγκεκριμένους ηθοποιούς, παλιούςμου συνεργάτες. Μερικές φορές γράφω το σε-νάριο αφού πρώτα μάθω με ποιον θα συνερ-γαστώ. Με το Πριν μαραθούν τα ρόδα της αγά-πης, η διαδικασία ήταν διαφορετική. Γύρισασπίτι μετά από μια συνάντηση μ’ έναν παλιόφίλο, ήταν αργά το βράδυ και ήμουν μόνος

στο σπίτι. Το μυαλό μου ταξίδευε, ήμουν απο-γοητευμένος από πολλά πράγματα κι ένιωθαπως έπρεπε να τα εκφράσω. Έτσι ξεκίνησα ναμε βιντεοσκοπώ στον υπολογιστή, δίχως ναξέρω τι μορφή θα πάρει αυτή η αφήγηση αρ-γότερα. Μιλούσα με την κανονική μου φωνήκαι μου έκανα ερωτήσεις τις οποίες απαντούσαμε διαφορετικές, παραμορφωμένες φωνές. στησυνέχεια, πρόσθεσα μουσική που έπαιξα στοmidi keybord μου, πρόσθεσα ήχους και μου-σική άλλων, έχτισα μια ηχητική ατμόσφαιρακαι μέχρι να ξημερώσει είχα καταφέρει ναχτίσω ένα σάουντρακ επτά λεπτών.

Μοιάζει δύσκολο να περιγράψει κανείς τιςταινίες σας με λέξεις. Ακόμη κι αυτές πουείναι αφηγηματικά πυκνές, δημιουργούνμια δική τους γλώσσα εικόνων. Θα μπορού-σατε να μας μιλήσετε για τις αισθητικές κα-ταβολές σας; Νομίζω ότι πολύ συχνά, βρίσκομαι σε μια κα-τάσταση σύγχυσης και αμφιβολίας για το ποιαγλώσσα ή μορφή τέχνης θα πρέπει να ακολου-θήσω. Νιώθω ότι δεν μπορώ να ταιριάξω μεκανέναν από τους καθιερωμένους κώδικες, καισυχνά βιώνω μια εσωτερική πάλη με τις επιρ-ροές μου, τις διαφορετικές κινηματογραφικέςδιαλέκτους, το ρεαλισμό... σπαρτιατικού τύπου,τη φανταχτερή ειρωνεία, τον συνειρμικό λόγο,κ.λπ. Αυτές οι συγκρούσεις βρίσκουν τονδρόμο τους, αντικατοπτρίζονται στις ταινίες

μου. στο σινεμά, η πολυπλοκότητα στη φόρμαθεωρείται νοθεία. συχνά ο κινηματογράφοςδιατηρεί μια ψευδοσυλλογική λατρεία σε αυτόπου αποκαλείται κλασική ομοιομορφία. Ευτυ-χώς υπάρχει η ιστορία της μουσικής, στηνοποία μπορούμε να ανατρέξουμε. Για παρά-δειγμα, όταν κοιτάζουμε αυτό που ονομάζουμε«κλασική ευρωπαϊκή μουσική», είναι εύκολονα δούμε πως η αντίληψη του τι είναι καθαρόή πολύπλοκο εξελίσσεται συνεχώς. Πάρτε γιαπαράδειγμα τις συμφωνίες του σούμπερτ ή,αργότερα, τη δουλειά του σοστακόβιτς, αλλάυπάρχουν τόσα πολλά ακόμη παραδείγματα.Προσωπικά, προσπερνώ τους τίτλους «συνον-θύλευμα» ή «camp». Δίνομαι σε διαφορετικέςδημιουργικές σχέσεις στη δουλειά μου, με ει-ρωνεία, επιτρέποντας την παράλληλη ύπαρξητους, μερικές φορές αφήνοντάς τες να έρθουνστο προσκήνιο κι άλλες να παραμείνουν στοπαρασκήνιο, απλά σαν εναλλακτικές, διαφο-ρετικές ερμηνείες.

Πόσο δύσκολο είναι να δουλεύεις εκτός κυ-κλώματος; Τι τίμημα έχει η ελευθερία σου; Ασφαλώς η «ελευθερία» ενός ανεξάρτητουσκηνοθέτη περιλαμβάνει ένα σωρό περιορι-σμούς: υπάρχει λιγότερος χρόνος για γυρί-σματα, λιγότερες τοποθεσίες για να διαλέξεις,πολύ μικρότερος έλεγχος στο κάδρο. Από τηναρχή, ήταν προτεραιότητά μου ο ζωντανός,διαρκής διάλογος με την πραγματικότητα που

«συμβαίνει» παράλληλα με τα γυρίσματα, κιόχι το σχόλιο για μια πραγματικότητα που προ-ϋπήρξε, ή για την επινόηση της ζωής από τηναρχή. Οπότε αγαπώ αυτούς τους περιορι-σμούς, είναι κομμάτι της δουλειάς. Αλλά, απότην άλλη, δεν φετιχοποιώ την αισθητική τουDiy: υπάρχουν πολλές ιδέες που στο παρελθόνχρειάστηκε να εγκαταλείψω ή να τις κάνω μεδιαφορετικό τρόπο, μόνο και μόνο γιατί δενείχα καθόλου χρήματα. Δουλεύω στη Γερμανία,αλλά δεν έχω ευρωπαϊκή υπηκοότητα. Αυτόσημαίνει ότι εξαιρούμαι από πολλές επιδοτή-σεις, υποτροφίες και χρηματοδοτικά προγράμ-ματα, ωστόσο ίσαμε τώρα καταφέρνω να κάνωτη δουλειά μου και να βρίσκω καλούς συνερ-γάτες.

Ποιο πιστεύετε ότι είναι το κοινό σας; Καιτι θα θέλατε οι θεατές να ξέρουν για εσάςκαι τη δουλειά σας προτού μπουν στην αί-θουσα; Ο ιδανικός θεατής είναι αυτός που ξέρει όλαόσα ξέρω κι εγώ, και επιπλέον γνωρίζει το σύ-νολο της δουλειάς μου. Ενώ βλέπει κάποια ται-νία μου, μπορεί απλώς να κάνει νεύματα. Οιδανικός θεατής ανακαλύπτει ότι οι ταινίες μουείναι μέρος του σώματός του, και μπορεί ν’αναγνωρίσει την ταινία όπως αναγνωρίζει καιτα δάχτυλα του χεριού του. Κάθε φορά πουβλέπει την ταινία θα νιώθει να επισκέπτεταιένα δωμάτιο που δεν άφησε ποτέ.

ΛΙΟΡ ΣΑΜΡΙΖ

ΠΑΙΖΟΝΤΑσ ΤΙσ ΤΑΙΝΙΕσ ΣΤΑ δΑχΤυλΑ συνέντευξη στον Γιώργο Κρασσακόπουλο

Όταν ήταν έφηβος, διάβαζε φιλοσοφία: Πλά-τωνα και Λάο Τσε, Χέγκελ και Βίτγκεν-σταϊν. Στην πορεία, ο κόσμος τουκινηματογράφου τον κέρδισε,αλλά δεν τον απάλλαξε, όπωςήλπιζε, από ένα αίσθημαενοχής. Κάπως έτσι γεννή-θηκε η Μυθολογία του πε-ριθωρίου ενός ισραηλι-νού σκηνοθέτη που,πλέον, ζει στο Βερολίνο.Οι αντικουλτούρες και οιυποκουλτούρες που έκα-ναν τη βερολινέζικη πρω-τεύουσα την πιο δημοφιλήτουριστική μητρόπολη τωναρχών της χιλιετίας είναι επι-δραστικές και στο έργο του σκη-νοθέτη, που το κοινό του Φεστιβάλθα απολαύσει στο σύνολό του στις Νυχτερι-νές Εικόνες, μετά τα μεσάνυχτα.

NIGHTVIEWS

ΠΑΡΑ

ΣΚΕΥ

Η 9

/11

ΤΟ Π

ΡΟΓΡ

ΑΜΑ

ΤΟΥ

ΤΡΙΗ

ΜΕΡ

ΟΥ

ΣΑΒΒ

ΑΤΟ

10/

11

ΚΥΡΙ

ΑΚΗ

11/

11

19 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

20 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

αμιά φορά θυμάμαι ότι έγινα δημοσιογράφος για να εξημερώνω τη δύναμη της τέχνης που πέφτει πάνωμου σαν κύμα, να μαθαίνω τα μυστικά των καλλιτεχνών και να μη με κυβερνούν τόσο εύκολα με το

παραμύθι τους, να αντιστέκομαι. Να μάθω κόλπα. Δεν έμαθα τίποτε, αλλά τουλάχιστον κατάλαβα ότι ηπροσπάθεια είναι μάταιη. Κι έτσι ξανά κλείνω τα μάτια και αφήνω μια ταινία σαν αυτές του Γκομπαντί να μεκουκουλώσει πάλι, σαν κύμα, να με αφήσει στην παραλία άφωνη από συγκίνηση. Αυτή είναι η θητεία πουσυνιστώ στο θεατή, καλύτερα να μην αντιστέκεσαι όταν το κύμα έρχεται, είναι πιο δυνατό από σένα, άσ’

το να σε πάρει. Είναι η συμβουλή που δίνω πια στους πιο δύσκολους, σ’ αυτούς που καταφέρνουν και σκέφτονται

ενώ στην οθόνη ο καλλιτέχνης ξεδιπλώνει όπως μπορεί καλύτερα τα αλφάβητά του. Τρομάζω κι οιάλλοι γελάνε, κλαίω και ειρωνεύονται, κλείνω τα μάτια και αναστενάζουν με επιείκεια. Κάποτε με πή-γαιναν σε θρίλερ μόνο και μόνο για να διασκεδάσουν με τις αντιδράσεις μου. Ήταν ο διαγωνισμόςπου περνούσα στις παρέες, θα καταφέρω να κρατήσω την ψυχραιμία μου;

Δεν τα κατάφερα ποτέ. Αλλά ωριμάζει κανείς, κι η χαρά της ωριμότητας είναι να μαθαίνεις ναυπερασπίζεσαι την αφέλεια σου. Δεν με νοιάζει πια να τα καταφέρω. Μπορεί το καλύτερο που μουέτυχε στη ζωή να είναι τα βιβλία που διάβασα και τα έργα που είδα.

Έτσι παραδόθηκα στη δύναμη που έρχεται από το Ιράν, σε σκηνοθέτες που ο ένας είναι πιο υποβλη-τικός από τον άλλον. Τους συναντάς στις συνεντεύξεις, χαμογελούν συμπαθητικά, μιλάνε για τις δυσκολίες τους, αλλάεκείνο που μετράει είναι να σε σέρνουν στα χιονισμένα σύνορα του Κουρδιστάν μαζί με τους ποιητές και τους τραγουδιστέςπου πασχίζουν μάταια να τα περάσουν. Να συνθλίβεσαι από την κούραση της ανάβασης στα γυμνά βουνά, να σεδιαπερνά το κρύο του χιονιού, να σε πνίγει το τραγούδι που δεν ακούστηκε στη σκηνή, κι ο καημός του καλλιτέχνη να σεκαθηλώνει. Να ανακαλύπτεις ότι η κουρδική μουσική είναι καταπληκτική, πώς δεν το ήξερες; Ότι η κουλτούρα τωνχωρών αυτών σε ενδιαφέρει, πώς δεν το υποπτευόσουν; Κουρδικής καταγωγής Ιρανός που ζει πια στην Κωνσταντινούποληκι απορεί πώς καταφέρνουν στην πατρίδα του να γυρίζονται ταινίες. Κι εμείς απορούμε μαζί του, αλλά δεν υπάρχει απάν-τηση, η τέχνη έτσι κι αλλιώς δεν έχει εξηγήσεις, παραμένει θαυματοποιός που συντηρεί μυστήρια.

H Άννα Δαμιανίδη είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας και μπλόγκερ.

κTης Άννας Δαμιανίδη

γΝωμΕΣ

Όταν έρχεται το κύμα

re you a hipster? Για λέγε…Aς το παραδεχτούμε: o κόσμος είναι πιο ωραίος με τους hipsters γύρω. Είναι σαν μικρά λουλούδιασε ανθοδοχείο, σαν πινελιά στην ταπετσαρία, σαν ένα σκέρτσο της μονοτονίας, αυτό που δεν

θέλεις να προφέρεις, μήπως χαλάσεις κάτι από τη φτιάξη του. Αρκεί να έχεις συμφιλιωθεί με τιςστρατιές από βερμούδες που κατέκλυσαν τη γη, απαραίτητο αξεσουάρ της cool γοητείας στηναιώνια λιακάδα του ταξιδιάρικου μυαλού.

Ο hipster της καρδιάς μας είναι κάπου εδώ και μας σνομπάρει αλύπητα.Με υπεροπτική ανεμελιά, βουτηγμένη σε ένα ζελέ boredom και αδιέξοδο βλέμμα

υπάρχει – και η πλάση υμνεί την ύπαρξή του. Και αυτό είναι τέχνη. Και πάλι όχι – δενείναι. Δεν θα του αποσπάσεις δήλωση – είναι δήλωση ο ίδιος. Είναι η απάντηση σταανέκδοτα που τον στολίζουν: το καινούργιο ανέκδοτο για τον hipster ,το ξέρεις; Το έχειήδη εκείνος σε βινύλιο.

Πόσο πιο cool δηλαδή χρειάζεται να είναι κανείς; Γνώρισες τον hipster από κοντά, περπάτησες με έναν hipster, είδες τα μάτια του μέσα

από τα κοκάλινα γυαλιά, πήγες εκεί που εκείνος είχε πάει πολύυυυυ καιρό πριν, ένιωσεςτις δονήσεις της απόλυτης hipsterοσύνης , τις μπαλαρινέ κινήσεις του από τον Μπέργκμαν

στο Pitchfork, από τους Beach house στους Βeachless rocks (μην τους ψάξεις, δεν έχουν δημιουργηθείακόμη), ανακατεμένα όλα, αλλά μόνο η κρούστα τους γιατί ο hipster γνωρίζει και αυτό: πως δεν υπάρχεικαιρός (για ψάξιμο). Όλα είναι μάταια και αυτός είναι ο info-Πεταλούδας, που δραπετεύει από τα πεζά καιτετριμμένα – με ομολογουμένως εξαιρετικό promotion, φτιάχνοντας τάσεις την ώρα εδώ που μιλάμε. Ο κό-σμος χάνεται, αλλά δεν τον απασχολεί. Ακόμη και αν συμβεί αυτό που λένε οι προφητείες έχει φτιάξει κατα-φύγιο. Το τέλος του κόσμου δεν θα τον βρει απροετοίμαστο (αλλά δεν θα το παραδεχτεί) θα σταθεί ποιητικάστο ύψος της εκκεντρικότητας του.

Είπαμε όμως – έχει ήδη δει την ταινία πριν γυριστεί, ξέρει πώς τελειώνει, όπως επίσης και τη γραμματοσειράστους τίτλους τέλοyς, δεν έχει περιέργεια για τίποτε (αν και μπορεί να φανατιστεί για κάτι που δεν φαντάζεσαι)καθώς φοράει περήφανα την καινούργια του κονκάρδα: I’m not a hipster. Ο κόσμος είναι γεμάτος αντιφάσειςκαι ο hipster τού πάει πολύ.

Η Μαρία Μαρκουλή είναι δημοσιογράφος στην εφημερίδα Τα Νέα.

AΤης Μαρίας Μαρκουλή

Μήπως είσαι χίπστερ;Μπαχμάν Γκομπαντί

Δεν είμαι χίπστερ του Ντέστιν Ντάνιελ Κρέτον

© Ά

ρης

Ράμμ

ος

21 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

22 53rd TIFF πρώτο πλάνο #268 [2012]

Αχ, κΑι ΝΑ ’χΑμιΑ πΡοΣκληΣηΚατεβαίνω από το λεωφορείο. Κωλο-μέρα. στη δουλειά νεύρα και παρατηρή-σεις, στο σπίτι αδιαφορία. Όπως πάνταδηλαδή. Δε σας ενδιαφέρουν όμως μάλ-λον αυτά. σας ενδιαφέρει ίσως, όμως, οέρωτας μου. Το σινεμά. Βλέπω ταινίεςμανιωδώς. σε παραδοσιακές αίθουσες,σε multiplex, στο σπίτι, παντού. Περπα-τάνε οι άλλοι στο δρόμο και νομίζω πωςπερπατάνε υπό τις οδηγίες ενός ιδιο-φυούς σκηνοθέτη. Ποιος να καταλάβειλοιπόν τον έρωτά μου; Αυτοί που μεσπρώχνουν για ν’ ανεβούν στο λεωφο-ρείο προτού καν κατεβώ;

Όταν έχει φεστιβάλ αλλάζει η διάθεσήμου. Αλλάζει κι η πόλη ολόκληρη. Μέρα-νύχτα εδώ είμαι. σημειώνω ονόματα ται-νιών, σκηνοθετών, βαθμολογώ. συνή-θως, δε βρίσκω παρέα – «ποιος θέλει ναδει πειραματικό κινηματογράφο τηςΜαλαισίας στις δύο το πρωί;» αναρω-τιόταν μια πρώην μου. Δε με νοιάζει ιδι-αίτερα. Το σινεμά είναι από τις ηδονέςπου τις βιώνεις και κατά μόνας. Αυτόπου μου έχει λείψει είναι να δω μια τε-λετή έναρξης. Κονέ δεν έχω, σε όσουςδιαγωνισμούς έλαβα μέρος για προ-σκλήσεις δεν κέρδισα ποτέ. Ποιος θα μεκαλέσει εμένα; Δεν είναι ότι έχω όρεξηνα βλέπω επισήμους και ψώνια. Θέλωνα ζήσω τη στιγμή που όλα ξεκινούν.Και να μου λυθεί κι η απορία: ποιοςτολμά να σκηνοθετήσει την έναρξη ενός

φεστιβάλ κινηματογράφου;Κατέβηκα από το λεωφορείο, είμαι

ήδη μπροστά στην είσοδο του Ολύ -μπιον. Κινηματογραφικός είναι ο χρόνος,ό,τι θέλω τον κάνω. σε μισή ώρα ξεκινάη τελετή έναρξης. Δεν έχω φυσικά πρό-σκληση. Ήρθα μόνο να πάρω μυρωδιά.Πολύς κόσμος. Έχουν όλοι αυτοί πρό-σκληση; Με σκουντά κατά λάθος μια κυ-ρία με μαλλί καούκα. Πέφτει κάτω ητσάντα μου, η κυρία δε δίνει σημασία.σκύβω να την πάρω. Ακούω τις μαγικέςλέξεις: «τι εννοείς δε θα έρθεις στην τε-λετή; κι εγώ τι θα την κάνω την πρό-σκληση σου;». Έχω ήδη σηκωθεί και κου-νάω τα χέρια στον συμπαθητικό νεαρόδείχνοντας τον εαυτό μου! Μου χαμο-γελά. Κλείνει το τηλέφωνο, και πριν προ-λάβει να μου δώσει την πρόσκληση, εμ-φανίζεται στο πλάνο κύριος σοβαρός,κουστουμάτος. «Αυτή την πρόσκλησητη θέλω». Τι σιγουριά θεέ μου. «Μα τηνέχω ήδη υποσχεθεί στο παιδί», απαντάο νεαρός κοιτώντας με πλάγια (μάλλονμου την είχε ήδη υποσχεθεί με τα μάτια,υπάρχει όμως πιο εμπιστευτική υπό-σχεση;). Ο κουστούμιας επιμένει: «φίλεμου, εκεί μέσα είναι κάποια που πρέπεινα συναντήσω οπωσδήποτε», και για νασυμπληρώσει το συναισθηματικό επιχεί-ρημα με υλική βάση, βγάζει ένα κατο-στάευρω και το κοτσάρει στη μούρη τού–μέχρι πέντε δευτερόλεπτα πριν– ευερ-γέτη μου. Ο νεαρός ιδρώνει, είναι εμφα-νές ότι είναι σε δύσκολη θέση. σε αυτάτα δευτερόλεπτα καταλαβαίνω καλύ-τερα από ποτέ τι θα πει κινηματογραφι-

κός χρόνος. Μέσα μου ήδη το έχω πάρειαπόφαση. Ούτε φέτος τελετή έναρξης...

***Ξανανεβαίνω στο λεωφορείο. Τρία πράγ-ματα έχω να σας πω πριν πέσουν οι τί -τλοι τέλους. Η τελετή ήταν εντελώς μάπακαι η ταινία που τη συνόδευε καλού-τσικη. Μα πιο πολύ ευχαριστήθηκα πουενώ εγώ καθόμουν στη βελούδινη θέσητου Ολύμπιον, πίσω ακριβώς από τονΧάρβεϊ Καϊτέλ, ο κουστούμιας μάλλονέπινε το ένα ποτό μετά το άλλο σε κάναπαρακείμενο μπαρ, περιμένοντας τηνκουλτουριάρα γκόμενα. Ελπίζω να μηνήρθε μέχρι τη Θεσσαλονίκη μόνο καιμόνο γι’ αυτήν.

πΡιΝ μΕ δωΣουΝΕ Το βΡΑβΕιοΦεστιβάλ Θεσσαλονίκης. σαλονίκης τολέω εγώ. Έχω έρθει καμπόσες φορές. Τισκατά ηθοποιός είμαι;

Aυτό που βαριέμαι πιο πολύ είναι οισυνεντεύξεις. Ειδικά μετά την προβολήτης ταινίας, που πρέπει να σταθείς σανσφαχτάρι μπρος στην οθόνη κι ο κάθεπυροβολημένος να σε ρωτάει ό,τι του’ρθει στο κεφάλι για να κάνει επίδειξη.Και στο κάτω κάτω, τι να με ρωτήσουνεμένα; ή το τομάρι παίζω ή το μπάτσοπου είναι κάθαρμα. Τον ίδιο ρόλο δη-λαδή. Δε με αφήνουν στην ησυχία μου.

Είναι μια καλή ευκαιρία που έρχομαι μεπληρωμένα έξοδα. Αράζω στο μπαρ,στον πέμπτο, και πίνω μέχρι να νομίζωπως έχω ήδη φουντάρει μέσα στο Θερ-μαϊκό. Κι έπειτα, τι είμαι εγώ ρε, η Βουγι-ουκλάκη, να με γιουχάρει ο κόσμος στοφεστιβάλ κι εγώ να απαντάω «και τα παι-διά σας τις ταινίες μου θα βλέπουν»;Ούτε να μιλήσω θέλω ούτε να μαλώσω.

Φέτος θα μιλήσω όμως, θέλω-δε θέλω,διότι πάμε για βραβείο. Μου έχει πει οσκηνοθέτης «ανέβα στο μπαρ κι έλα στιςέντεκα, όταν τελειώσει η ταινία, στηνκάτω αίθουσα». ΟΚ, θα έχω το νου μου.Ανεβαίνω στο μπαρ. Πίνω. Με χαιρετάνεδυο τρεις, χαιρετάω κι εγώ, με συγκρα-τημένο χαμόγελο μη μου ’ρθουν και μεκατσικωθούν εδώ, δεν έχω όρεξη για κου-βέντα. Μόνο για τεκίλα. Έχω το παλιό τοκινητό και παίζω φιδάκι. Φιδάκι, τεκίλα,Θερμαϊκός. Φιδάκι, τεκίλα, Θερμαϊκός. Πε-τάει κι έναν Ρέι Τσαρλς στα ηχεία. Γου-στάρω. Αυτό είναι ρε φεστιβάλ. Ζάχαρη.Θα δω και κάνα δυο μεταμεσονύκτιες ται-νίες μόνος μου, άμα έχω όρεξη όμως.Νιώθω ένα χέρι στην πλάτη, κάνας σινε-φίλ θα ’ναι. Μπα, ο σκηνοθέτης. Μου δεί-χνει το ρολόι του αυστηρά, σαν το δά-σκαλο που είχα στο Δημοτικό. Πρέπει ναζυγιάζει δώδεκα. Ο κόσμος με ψάχνει. Θακατέβω. Θα μιλήσω, άιντε να δούμε τι θαπω. Πίνω την τελευταία γουλιά. Φεστιβάλτέλος για φέτος.

Ο Δάνης Κουμασίδης είναι υποψήφιος διδάκτωρφιλοσοφίας στο ΑΠΘ. Γράφει λογοτεχνία, δοκίμια,βιβλιοκρισίες. σε λίγο κυκλοφορεί το βιβλίο τουΖαν Λυκ Γκοντάρ: Η ελεγεία του έρωτα.

δyο ιΣΤοΡIΕΣ Του ΦΕΣΤιβAλΤου Δάνη Κουμασίδη

Δυο φανταστικές ιστορίες με φόντο το Φεστιβάλ και τη μυθολογία του στο κοινό της Θεσσαλονίκης.

the 53rd thessaloniki internationalFilm Festival has reached another joyfulconclusion, with more than 180 scree-nings, a new Cinémathèque, hundredsof invited film professionals, Agora in-dustry activities that promote film pro-duction and, more importantly, packedscreening rooms with audiences thatmake us proud. the awards ceremony,during which the Golden and SilverAlexander prizes and various otherawards will be bestowed, will be follo-wed by the screening of the closingfilm In Another Country, directed byhong Sang-soo and starring isabellehuppert as three different women.After the film, the tiFF guests, staff andvolunteers will have the opportunityto celebrate with a party in warehouseC and reminisce on the pleasure of 10

Festival days and nights. See you nextyear!

iN their OWN WORDS:Andreas Dresen, Tribute[in choosing an idea for a film], someti-mes i am influenced by real-life situa-tions and experiences and sometimesideas come from screenwriters, so thisis the reason my films have different sty-les; the aesthetic style of a film alwaysdepends on the script.

i spent the first half of my life in eastGermany, so naturally that influencedmy point of view. i have the experienceof this transition in the beginning of the90s and this is very important; it means

we create everything in our society andit means it is possible to change anyth-ing we want in our society. For that rea-son i always think that it is useful to havea political opinion, to reflect on the pro-blems and to stay critical.

Everybody in Our Family, Radu Jude –Balkan SurveyA fiction film, a story, shows only someparticular individuals. Can they be re-presentative of others or at least othersin a similar situation? if we consider thestatistics, then the answer is negative.Most of the families [in romania], likeeverywhere else, have their conflicts,bigger or smaller, but remain united. ithink that our film works better as a me-taphor for showing any type of conflict.

No, Pablo Larraín – Open HorizonsFor me, the “No” campaign constitutesthe first step towards the establishmentof capitalism as the only sustainable sy-stem in Chile. it is not a metaphor; we

are dealing with direct capitalism, an au-thentic and true product of advertise-ment that crosses over to the field of po-litics.

A.C.A.B. All Cats Are Brilliant, Constantina Voulgari – Greek Films My film is personal and not an effort torepresent the whole or even a part ofthe anarchy network. For me, its mosttypical and touching characteristic is thequality of its members and the humanrelationships within it. words like soli-darity, companionship, struggle andfaith find meaning and become action.

Still Life, Sebastian Meise – Open Horizonsin our free and enlightened society, th-inking fundamentally represents a mo-rals-free zone, and no one can be puni-shed for something that exists in hismind. what fascinated me about pedo-philia was how this principle becomesshaky in certain cases.

C L O S I N G t i M eby Lilly Papagianni

SOLD oUtΤρεις φωτογραφίες ενδεικτικές της επιτυχίας του 53ουΦεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Πάνω: η οθόνηόπου εμφανίζεται η διαθεσιμότητα σε εισιτήρια, πουπιστοποιεί ότι ελάχιστες θέσεις υπάρχουν σε ελάχιστεςαίθουσες. Κάτω: με το Πρώτο Πλάνο στα χέρια, πριν ανοίξουνοι πύλες. Δεξιά: Στην κατάμεστη αίθουσα του Ολύμπιον, πριναπό μια προβολή. H επιτυχία είναι η καλύτερη εκδίκηση, έτσιδεν έλεγε εκείνη η παλιά ταινία του Γέρζι Σκολιμόφσκι;

ΤιFF MOMENTS