««ΘΘεεωωρρίίαα κκααὶὶ ΠΠρράάξξηη ττῆῆςς ΨΨααλλττιικκῆῆςς ΤΤέέχχννηηςς»»

Δ΄ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΨΑΛΤΙΚΟ

Ἀθήνα, 8 - 11 Δεκεμβρίου 2009

««ΤΤὰὰ ΓΓέέννηη ττῆῆςςΡΡυυθθμμοοπποοιιίίααςς»»κκααὶὶ ττρρέέχχοονντταα

««ΨΨααλλττιικκὰὰΘΘέέμμαατταα»»

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΙΙΕΕΡΡΑΑ ΣΣΥΥΝΝΟΟΔΔΟΟΣΣ ΤΤΗΗΣΣ ΕΕΚΚΚΚΛΛΗΗΣΣΙΙΑΑΣΣ ΤΤΗΗΣΣ ΕΕΛΛΛΛΑΑΔΔΟΟΣΣΙΙΔΔΡΡΥΥΜΜΑΑ ΒΒΥΥΖΖΑΑΝΝΤΤΙΙΝΝΗΗΣΣ ΜΜΟΟΥΥΣΣΙΙΚΚΟΟΛΛΟΟΓΓΙΙΑΑΣΣ

««ΘΘεεωωρρίίαα κκααὶὶ ΠΠρράάξξηη ττῆῆςς ΨΨααλλττιικκῆῆςς ΤΤέέχχννηηςς»»

Δ΄ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΨΑΛΤΙΚΟ

«Τὰ Γένη τῆς Ρυθμοποιίας»καὶ τρέχοντα «Ψαλτικὰ Θέματα»

Ἀθήνα, 8–11 Δεκεμβρίου 2009

Τὸ Συνέδριο πραγματοποιεῖται ὑπὸ τοῦ Ἱδρύματος Βυζαντινῆς Μουσικολογίας

μὲ τὴν συνεργασία τῆς Ὁμοσπονδίας Συλλόγων Ἱεροψαλτῶν Ἑλλάδος (ΟΜ.Σ.Ι.Ε.)καὶ τοῦ Πανελληνίου Συνδέσμου Ἱεροψαλτῶν “Ρωμανὸς ὁ

Μελωδὸς καὶ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός” καὶ μὲ τὴν ὀργανωτικὴ συμπαράσταση τῆς Συνοδικῆς

Ἐπιτροπῆς ἐπὶ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Τέχνης καὶ Μουσικῆς, ὑπὸ τὴν εὐλογία τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος, κ. Ἱερωνύμου.

ὈὈρργγααννωωττιικκὴὴ ἘἘππιιττρροοππὴὴΠΡόΕΔΡΟΣ: • Γρηγόριος Θ. Στάθης, Ὁμοτ. Καθηγητὴς ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: • Ἀχιλλεὺς Χαλδαιάκης, Ἐπικ. Καθηγητὴς

• Δημήτριος Μπαλαγεῶργος, Ἐπίκ. Καθηγητὴς• Θωμᾶς Ἀποστολόπουλος, Ἐπικ. Καθηγητὴς• Φλώρα Κρητικοῦ, Λέκτωρ• π. Γεώργιος Ρέμπελος, Ἀρχιμ. – Γραμματεὺς τῆς Σ.Ε.

Ἐκκλησιαστικῆς Τέχνης καὶ Μουσικῆς• Κωνσταντῖνος Ζορμπᾶς, Πρωτοψάλτης – Πρόεδρος

ΟΜ.Σ.Ι.Ε.• Θεολόγος Ἐρσωτέλος, Πρωτοψάλτης – Πρόεδρος Πα

νελληνίου Συνδέσμου Ἱεροψαλτῶν “Ρωμανὸς ὁ Με-λωδὸς καὶ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός”

ΓΓρρααμμμμααττεείίαα,, ΣΣυυννττοοννιισσττιικκὴὴ –– ἘἘκκττεελλεεσσττιικκὴὴΓρηγόριος Ἀναστασίου, Διδάκτωρ / gr_anastasiou@yahoo.gr

Σεβαστὴ Μαζέρα, ΔιδάκτωρΓεώργιος Σμάνης, ὑποψ. Διδάκτωρ

TThheeoorriiaa aanndd PPrraaxxiiss ooff tthhee PPssaallttiicc AArrtt

IV CONGRESS MUSICOLOGICAL – PSALTICAthens, 8-11 December 2009““TThhee GGeenneerraa ooff tthhee RRhhyytthhmmooppooeeiiaa aanndd ccuurrrreenntt PPssaallttiicc IIssssuueess””

Tel. & Fax. +30 210-7708302, +30 210 7277937,mob. +30 6942576845, e-mail: ibyzmusic@ecclesia.gr

ΤΤρρίίττηη 88 ΔΔεεκκεεμμββρρίίοουυ 22000099

ὥὥρραα 1199..0000 ἀἀπποογγεευυμμααττιιννὴὴ

ΑΑἴἴθθοουυσσαα ΦΦιιλλοολλοογγιικκοοῦῦ ΣΣυυλλλλόόγγοουυ ««ΠΠααρρνναασσσσὸὸςς»»

ἜἜννααρρξξηη ττοοῦῦ ΣΣυυννεεδδρρίίοουυ

ΑΑ΄́ ΜΜέέρροοςς

ΚΚααλλωωσσώώρριισσμμαα κκααὶὶ ἔἔκκφφρραασσηη εεὐὐχχααρριισσττιιῶῶνν, ἀπ’ τὸν κ. ΓΡ.Θ. ΣΤAΘΗ, Ὁμοτ. Καθηγητὴ – Διευθυντὴ τοῦἹδρύματος Βυζαντινῆς Μουσικολογίας.

ἈἈννάάγγννωωσσηη μηνυμάτων καὶ χαιρετισμοί.

ΠΠρροοσσφφώώννηησσηη τοῦ Προέδρου τῆς ΟΜ.Σ.Ι.Ε., κ.ΚωΝΣΤΑΝΤIΝΟΥ ΖΟΡΜΠA.

ΕΕὐὐλλοογγηηττιικκὴὴ ΠΠρροοσσφφώώννηησσηη καὶ Κήρυξη ἐνάρξεως τῶνἐργασιῶν τοῦ Δ΄ Διεθνοῦς Συνεδρίου ὑπὸ τοῦΜακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ πάσηςἙλλάδος κ. IΕΡωΝύΜΟΥ, Προέδρου τοῦ Δ.Σ. τοῦ Ι.Β.Μ.

ΕΕἰἰσσήήγγηησσηη μὲ θέμα: «Ρυθμοποιία ἢ Ρυθμητικὴ ἢΡυθμικὴ Τέχνη (τὰ Γένη καὶ τὰ Εἴδη καὶ ἡ Χειρονομία)τοῦ κ. ΓΡ. Θ. ΣΤAΘΗ.

ΒΒ΄́ ΜΜέέρροοςς

Ψαλτικὴ Ἐκδήλωση

Χορὸς Ψαλτῶν «Οἱ Μαΐστορες τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης»Χοράρχης·� Ἀχιλλεὺς Χαλδαιάκης, Ἐπίκουρος Καθηγητής– Πρωτοψάλτης ἱ. ν. Ἁγίας Βαρβάρας Αἰγάλεω

Δεξίωση3

4

ΤΤεεττάάρρττηη 99 ΔΔεεκκεεμμββρρίίοουυ 22000099ππρρωωὶὶ

ΑΑἴἴθθοουυσσαα ΦΦιιλλοολλοογγιικκοοῦῦ ΣΣυυλλλλόόγγοουυ ««ΠΠααρρνναασσσσὸὸςς»»

Ἐπιστημονικὲς Ἀνακοινώσεις

11ηη ΠΠΡΡωωϊϊΝΝΗΗ ΣΣΥΥΝΝΕΕΔΔΡΡΙΙΑΑΠρόεδρος·� Γρ. Θ. Στά θης

0099..3300 ἈἈθθααννάάσσιιοοςς ΒΒοουυρρλλῆῆςς, «Ὁ Ρυθμός – γενικὴ θεώρηση».

0099..5500 ΣΣττέέλλιιοοςς ΨΨααρροουυδδάάκκηηςς, «Ζητήματα Ρυθμικῆς στὴνἑλληνικὴ μουσική: ἀρχαιότητα».

1100..1100 ΧΧρρῆῆσσττοοςς ΤΤεερρζζῆῆςς, «Ἀρχαῖοι Ἕλληνες Ρυθμικοί: ἡχειρόγραφη παράδοση».

1100..3300 ἈἈννττώώννιιοοςς ἈἈλλυυγγιιζζάάκκηηςς, «Ρυθμικὲς παρατηρήσεις στὶςσυλλαβικὲς μελωδίες τῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς».

1100..5500 ΔΔηημμήήττρρηηςς ΕΕ.. ΛΛέέκκκκααςς, «Τὸ παιωνικὸ γένος στὴνἑλληνικὴ μουσική, χορευτικὴ καὶ φιλολογικὴπαράδοση».

11.10 Συζήτηση - Διάλειμμα

22ηη ΠΠΡΡωωϊϊΝΝΗΗ ΣΣΥΥΝΝΕΕΔΔΡΡΙΙΑΑΠρόεδρος·� Ἀχιλλέας Χαλδαιάκης

1122..0000 ἘἘμμμμααννοουυὴὴλλ ΓΓιιααννννόόπποουυλλοοςς, «...ἡ μὲν θέσις γίνεταιβραδυτέρα τῆς ἄρσεως, ἥδιστον δὲ τὸ ἀποτέλεσματοῦ χρόνου τούτου τοῦ ἀνέκαθεν ἐν χρήσει ἐν τοῖςΠατριαρχείοις».

1122..2200 ἸἸωωάάννννηηςς ΛΛιιάάκκοοςς, «Ὁ ‘ὑποσκάζων’ ρυθμὸς σὲψαλτικὲς συνθέσεις τοῦ ιθ΄ καὶ κ΄αἰώνα».

1122..4400 ΜΜιιχχααὴὴλλ ΣΣττρροουυμμππάάκκηηςς, «Τρίσημος ἢ τετράσημος; Ἡπερίπτωση τῶν Καταβασιῶν Ἀνοίξω τὸ στόμα μου».

1133..0000 ΒΒαασσίίλλεειιοοςς ΒΒαασσιιλλεείίοουυ, «Τὰ ρυθμικὰ γένη δακτυλικὸκαὶ ἰαμβικὸ ὡς κύρια δομικὰ στοιχεῖα τοῦστιχηραρικοῦ μέλους τοῦ ιη΄ αἰ.».

1133..2200 ΠΠρρωωττοοππρρ.. ΣΣππυυρρίίδδωωνν ἈἈννττωωννίίοουυ, «Τὸ δακτυλικὸ καὶἰαμβικὸ ρυθμικὸ γένος στὸ Εἱρμολόγιο».

13.30 Συζήτηση

ΤΤεεττάάρρττηη 99 ΔΔεεκκεεμμββρρίίοουυ 22000099ἀἀ ππόόγγεευυμμαα

ΑΑἴἴθθοουυσσαα ΦΦιιλλοολλοογγιικκοοῦῦ ΣΣυυλλλλόόγγοουυ ««ΠΠααρρνναασσσσὸὸςς»»

Ἐπιστημονικὲς Ἀνακοινώσεις & Ὀλιγόλεπτες ΠαρουσιάσειςΠρόεδρος – Συντονιστής·� π. Σπυρίδων Ἀντωνίου

1188..0000 ΕΕὐὐααγγγγεελλίίαα ΣΣππυυρράάκκοουυ, «Ἡ ρυθμικὴ καθοδήγηση τῶνβυζαντινῶν χορικῶν συνόλων διὰ τῆς χειρονομίας».

1188..2200 ΘΘωωμμᾶᾶςς ἈἈπποοσσττοολλόόπποουυλλοοςς, «Ρυθμὸς καὶ ἐξήγησηκοσμικῶν μελῶν ἀπὸ τὴν παλαιὰ παρασημαντική».

1188..4400 ΔΔηημμήήττρριιοοςς ΝΝεερρααννττζζῆῆςς, «Ὁ Ρυθμὸς στὴν ἘκκλησιαστικὴΜουσική».

1199..0000 ΕΕὐὐάάγγγγεελλοοςς ΣΣοολλδδάάττοοςς, «Ὁ ἁπλὸς καὶ ὁ ἄλογος διπλὸς-τριαδικὸς χρόνος στὴν ἐκκλησιαστικὴ μουσική».

1199..1100 ἈἈννδδρρέέααςς ΓΓιιαακκοουυμμάάκκηηςς, «Ὁ ἀριθμὸς 4 καὶ τὰπολλαπλάσιά του στοὺς ρυθμοὺς καὶ τὰ μέτρα τῆςΚρητικῆς Μουσικῆς».

1199..2200 ΠΠέέττρροοςς ΠΠααππααεεμμμμααννοουυήήλλ, «Ἡ θεωρία τοῦ ἤθουςστὴν ἑλληνικὴ ρυθμοποιία».

19.30 Συζήτηση - Διάλειμμα

ἑἑσσππέέρραα,, ὥὥρραα 2200..3300

ΑΑἴἴθθοουυσσαα ΦΦιιλλοολλοογγιικκοοῦῦ ΣΣυυλλλλόόγγοουυ ««ΠΠααρρνναασσσσόόςς»»

Ψαλτικὴ Ἐκδήλωση

Χορὸς Ψαλτῶν ««ΤΤρρόόπποοςς»»Χοράρχης· Κωνσταντῖνος Ἀγγελίδης

Χορὸς Ψαλτῶν ««ἘἘρργγαασσττήήρριι ΨΨααλλττιικκῆῆςς»»Χοράρχης· Ἀθανάσιος Παϊβανᾶς

5

6

ΠΠέέμμππττηη 1100 ΔΔεεκκεεμμββρρίίοουυ 22000099ππρρωωὶὶ

ΑΑἴἴθθοουυσσαα ΦΦιιλλοολλοογγιικκοοῦῦ ΣΣυυλλλλόόγγοουυ ««ΠΠααρρνναασσσσὸὸςς»»

Ἐπιστημονικὲς Ἀνακοινώσεις

11ηη ΠΠΡΡωωϊϊΝΝΗΗ ΣΣΥΥΝΝΕΕΔΔΡΡΙΙΑΑΠρόεδρος·� Ἀθανάσιος Βουρλῆς

0099..3300 ΧΧρριισσττόόδδοουυλλοοςς ΒΒαασσιιλλεειιάάδδηηςς, «Ἡ ἔννοια τοῦ ρυθμοῦμὲ βάση δυὸ Κυπριακὰ Θεωρητικὰ (τοῦ ΣτυλιανοῦΧουρμουζίου καὶ οἰκονόμου Χαραλάμπους)».

0099..5500 ἸἸωωάάννννηηςς ΠΠλλεεμμμμέέννοοςς, «Ἐπιδράσεις τῶν ἀρχαίωνἑλλήνων ἁρμονικῶν συγγραφέων στὴν περὶ'Ρυθμοποιίας' θεωρία τοῦ Χρυσάνθου».

1100..1100 ΜΜααρρίίαα ἈἈλλεεξξάάννδδρροουυ, «Παρατηρήσεις γιὰ τὴνκωδικοποίηση τοῦ ρυθμοῦ στὴν Παλαιὰ Μέθοδο».

1100..3300 ἸἸωωάάννννηηςς ἈἈρρββααννίίττηηςς, «Ἡ λύση τοῦ προβλήματος τῆςμετρικῆς τῶν ὕμνων μέσα ἀπὸ τὴν σύντομη ἐξήγησητοῦ μέλους τῶν παλαιῶν στιχηρῶν καὶ εἱρμῶν».

10.50 Συζήτηση - Διάλειμμα

22ηη ΠΠΡΡωωϊϊΝΝΗΗ ΣΣΥΥΝΝΕΕΔΔΡΡΙΙΑΑΠρόεδρος� Ἀντώνιος Ἀλυγιζάκης

1111..5500 CCoossttiinn MMooiissiill, «Preserved tradition, lost tradition.The case of ternary feet in the Romanian chant».

1122..1100 ΚΚυυρριιάάκκοοςς ΚΚααλλααϊϊττζζίίδδηηςς, «Ρυθμοὶ καὶ οὐσούλια στὴχειρόγραφη παράδοση τῆς ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς».

1122..3300 ΔΔηημμοοσσθθέέννηηςς ΦΦιισσττοουυρρῆῆςς, «Κατὰ πόσο ἡ χρήση τῶνδιαστολῶν καὶ τῶν μετρικῶν ἀλλαγῶν στὴ δημοτικὴΜουσικὴ καὶ τὰ βυζαντινὰ μέλη εἶναι ὄντως διαρ-θρωτικὴ ἢ προσχηματική;».

1122..5500 ΜΜιιλλττιιάάδδηηςς ΠΠααππππᾶᾶςς, «Σχέση Ρυθμοῦ καὶ Μέλουςστὴν πατριαρχικὴ ψαλτικὴ ἑρμηνεία – οἱ Κανόνες».

1133..1100 ΚΚωωννσσττααννττῖῖννοοςς ΚΚααρρααγγκκοούύννηηςς, «Ἡ ρυθμικὴ ἀνάλυσητῶν μελῶν ὡς μέσον διδασκαλίας τῆς Ψαλτικῆς».

13.30 Συζήτηση

ΠΠέέμμππττηη 1100 ΔΔεεκκεεμμββρρίίοουυ 22000099ἀἀ ππόόγγεευυμμαα

ΑΑἴἴθθοουυσσαα ΦΦιιλλοολλοογγιικκοοῦῦ ΣΣυυλλλλόόγγοουυ ««ΠΠααρρνναασσσσὸὸςς»»

Εἰσηγήσεις & Ὀλιγόλεπτες ΠαρουσιάσειςΠρόεδρος – Συντονίστρια·� Μαρία Ἀλεξάνδρου

1188..0000 GGoorrddaannaa BBllaaggoojjeevviicc, «Byzantine chanting andsexual identity: comparative study of the situationin Serbia and Greece».

1188..2200 ΔΔηημμήήττρριιοοςς ΔΔεελλββιιννιιώώττηηςς, «Ἀκουστικὴ ἀνάλυσηφωνηέντων ἑλληνικῶν ψαλτικῶν φωνῶν».

1188..4400 ΓΓεεώώρργγιιοοςς ΧΧααττζζηηθθεεοοδδώώρροουυ, «Τὰ περὶ πολυηχίας τῆςὈκταηχίας».

1199..0000 FFrr.. DDrraaggaann AAsskkoovviicc, «Relationship between popular and ecclesiastical musical tradition».

1199..1100 ἈἈννδδρρέέααςς ἈἈνναασστταασσιιάάδδηηςς––ΧΧααττζζῆῆςς, «Ἐφαρμογὴ τῆςψυχοπαιδαγωγικῆς στὴ διδασκαλία τῆς ΒυζαντινῆςΜουσικῆς».

1199..2200 ΠΠααννααγγιιώώττηηςς ΣΣόόμμααλληηςς, «Ἡ Ψαλτικὴ στὶς σλαβόφωνεςχῶρες».

1199..3300 MMaarrcceell SSppiinneeii, «Ἔργα ρουμάνων συνθετῶν σὲ Με-τεωριτικὰ μουσικὰ χειρόγραφα. Στοιχεῖα ποὺπροκύπτουν ἀπὸ τὸν προσφάτως δημοσιευθένταΚατάλογο ‘Τὰ Χειρόγραφα Βυζαντινῆς Μουσικῆς –Μετέωρα' τοῦ Γρ. Θ. Στάθη».

1199..4400 ἈἈθθααννάάσσιιοοςς ΠΠααϊϊββααννᾶᾶςς, «Master class ΒυζαντινῆςΜουσικῆς γιὰ τοὺς μαθητὲς τῆς Θερινῆς ΜουσικῆςἈκαδημίας τῆς Ἁγίας Πετρούπολης (Ρωσία, 17-7-2009)».

19.50 Συζήτηση - Διάλειμμα

ἑἑσσππέέρραα,, ὥὥρραα 2200..3300

ΑΑἴἴθθοουυσσαα ΦΦιιλλοολλοογγιικκοοῦῦ ΣΣυυλλλλόόγγοουυ ««ΠΠααρρνναασσσσὸὸςς»»

Ψαλτικὴ ἐκδήλωση

ΒΒυυζζααννττιιννὴὴ ΧΧοορρωωδδίίαα ἈἈθθηηννῶῶννΔιευθυντής·�Γεώργιος Χατζηχρόνογλου

ΣΣύύννοολλοο ΠΠααρρααδδοοσσιιαακκῆῆςς ΜΜοουυσσιικκῆῆςς ττοοῦῦ ΤΤμμήήμμααττοοςς ΜΜοουυσσιικκῶῶνν ΣΣπποουυδδῶῶνν

ττοοῦῦ ΠΠααννεεππιισσττηημμίίοουυ ἈἈθθηηννῶῶννΔιευθυντής·�Πέτρος Μουστάκας

7

8

ΠΠααρραασσκκεευυὴὴ 1111 ΔΔεεκκεεμμββρρίίοουυ 22000099ππρρωωὶὶ

ΑΑἴἴθθοουυσσαα ΦΦιιλλοολλοογγιικκοοῦῦ ΣΣυυλλλλόόγγοουυ ««ΠΠααρρνναασσσσὸὸςς»»

Εἰσηγήσεις

11ηη ΠΠΡΡωωϊϊΝΝΗΗ ΣΣΥΥΝΝΕΕΔΔΡΡΙΙΑΑΠρόεδρος·�Χαράλαμπος Σπυρίδης

99..3300 ἈἈρρχχιιμμ.. ἈἈθθααννάάσσιιοοςς ΣΣιιααμμάάκκηηςς, «Κριτικὲς ἐκδόσειςμουσικῶν χειρογράφων».

99..5500 ΔΔηημμήήττρριιοοςς ἈἈννδδρριιώώττηηςς, «Ἡ ἐξέλιξη τῆς μουσικῆςκλίμακας ἀπ' τὴν ἀρχαιότητα ὣς τὶς μέρες μας».

1100..1100 ΠΠρρεεσσββ.. ΓΓεεώώρργγιιοοςς ΣΣττααθθόόπποουυλλοοςς, «Οἱ διατονικοὶ ἦχοικαὶ οἱ κλάδοι τους ἕως σήμερα».

1100..3300 ΧΧααρράάλλααμμπποοςς ΣΣυυμμεεωωννίίδδηηςς, «Ἡ προβληματικὴ τῆςσυστηματικῆς ἀναγραφῆς τῶν μελωδικῶν ἕλξεων στὰκείμενα τῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς».

1100..5500 ΓΓεεώώρργγιιοοςς ΠΠααττρρώώννααςς, «Μουσικοπαιδαγωγικὴπροσέγγιση στὴ Θεωρία καὶ Πράξη τῆς ΒυζαντινῆςΜουσικῆς».

11.10 Συζήτηση - Διάλειμμα

22ηη ΠΠΡΡωωϊϊΝΝΗΗ ΣΣΥΥΝΝΕΕΔΔΡΡΙΙΑΑΠρόεδρος·�Ἀντώνιος Ἀλυγιζάκης

1122..0000 ΓΓεεώώρργγιιοοςς ΦΦααρράάννττοοςς, «‘Διαφερόμενον' στὴν ἀρχαίαἑλληνικὴ καὶ βυζαντινὴ Μουσική».

1122..2200 ΓΓεεώώρργγιιοοςς ΧΧααττζζηηχχρρόόννοογγλλοουυ, «Διάλογοι ἀναλογίου».

1122..4400 ΧΧααρρααλλάάμμππηηςς ΚΚααρραακκααττσσάάννηηςς, «Ἀπορίες καὶἐρωτήσεις γύρω ἀπὸ τὴν ἑρμηνεία τῆς Ψαλτικῆς».

1133..1100 ΛΛυυκκοοῦῦρργγοοςς ἈἈγγγγεελλόόπποουυλλοοςς, «Σκέψεις γιὰ τὸ παρὸνκαὶ τὸ μέλλον τῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς».

1133..3300 ΓΓεεώώρργγιιοοςς ΚΚωωννσσττααννττίίννοουυ, «Ἡ αὐτονόμηση τῆςΠράξης ἀπὸ τὴν Θεωρία στὴν Ψαλτικὴ Τέχνη ὡςαἰτία ἐκτροπῆς ἀπὸ τὴν παράδοση».

13.50 Συζήτηση

ΠΠααρραασσκκεευυὴὴ 1111 ΔΔεεκκεεμμββρρίίοουυ 22000099ἀἀ ππόόγγεευυμμαα

ΑΑἴἴθθοουυσσαα ΦΦιιλλοολλοογγιικκοοῦῦ ΣΣυυλλλλόόγγοουυ ««ΠΠααρρνναασσσσὸὸςς»»

Ὀλιγόλεπτες ΠαρουσιάσειςΠρόεδρος – Συντονιστής· Δημήτριος Μπαλαγεῶργος

1177..3300 ἈἈννττώώννιιοοςς ἈἈεεττόόπποουυλλοοςς, «Ἡ ἀπόδοση τῶν ἕλξεων τῶνχρωματικῶν ἤχων στὴν ἑρμηνεία τοῦ ἸακώβουΝαυπλιώτη».

1177..4400 ΝΝιικκόόλλααοοςς ΘΘεεοοττοοκκᾶᾶττοοςς, «Ὁ β΄ ἦχος κατὰ τὸν Χρύσανθοἐκ Μαδύτων».

1177..5500 ΡΡωωμμααννὸὸςς AAll HHaannnnaatt, «Οἱ διαφορετικὲς ἐκτελέσειςτοῦ Ἤχου καὶ τὸ πρόβλημα κατανόησης τῶνδιαστημάτων».

1188..0000 ΒΒαασσίίλλεειιοοςς ΖΖάάχχααρρηηςς, «Ἡ ἐπιβίωση τῶν ἀπηχημά-τωνστὴν σύγχρονη πράξη».

1188..1100 ἈἈννττώώννιιοοςς ΠΠααττρρώώννααςς, «Ἡ χρήση τοῦ ρεπερτορίουτῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς στὴ σύγχρονη ἐποχή».

1188..2200 ΚΚωωννσσττααννττῖῖννοοςς ΛΛααννάάρρααςς, «Ἡ παρασήμανση τῆςπροφορικότητας·�τὰ ἔργα τοῦ Κ. Πρίγγου».

1188..3300 ΘΘεεόόδδωωρροοςς ΣΣαακκεελλλλααρρίίοουυ, «Ἡ παρασημαντικὴ τῆςΒυζαντινῆς Μουσικῆς κατὰ τὸ Μέγα Θεωρητικὸ τοῦΧρυσάνθου».

«Θεσμικὰ ζητήματα τῆς ἱεροψαλτικῆς τάξεως»

1188..4400 ΚΚωωννσσττααννττῖῖννοοςς ΖΖοορρμμππᾶᾶςς

1199..0000 ΧΧρρῆῆσσττοοςς ΧΧααττζζηηννιικκοολλάάοουυ

19.20 Συζήτηση – Ἀπολογισμὸς Συνεδρίου – Διάλειμμα

ἑἑσσππέέρραα,, ὥὥρραα 2200..3300

ΑΑἴἴθθοουυσσαα ΦΦιιλλοολλοογγιικκοοῦῦ ΣΣυυλλλλόόγγοουυ ««ΠΠααρρνναασσσσὸὸςς»»

Ψαλτικὴ ἐκδήλωσηΧορωδία Συνδέσμου Ἱεροψαλτῶν Βόλου««ὍὍσσιιοοςς ἸἸωωάάννννηηςς ὁὁ ΚΚοουυκκοουυζζέέλληηςς»»

Διευθυντής· Ἰωάννης Σχώρης

Χορὸς Ψαλτῶν ««ΘΘεεσσσσααλλοοννιικκεεῖῖςς ὙὙμμννωωδδοοὶὶ»»Χοράρχης·� Ἰωάννης Λιάκος

9

Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Ψ Α Λ Τ Ι Κ ω Ν Ε Κ Δ Η Λ ω Σ Ε ω Ν

ΑΑἴἴθθοουυσσαα ΦΦιιλλοολλοογγιικκοοῦῦ ΣΣυυλλλλόόγγοουυ ««ΠΠααρρνναασσσσὸὸςς»»

ΤΤρρίίττηη,, 88 ΔΔεεκκεεμμββρρίίοουυ 22000099

ὥὥρραα 2200..3300 ἑἑσσππεερριιννὴὴἜναρξη τοῦ Συνεδρίου

Χορὸς Ψαλτῶν «Οἱ Μαΐστορες τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης»ΧΧοορράάρρχχηηςς··��ἈἈχχιιλλλλεεὺὺςς ΧΧααλλδδααιιάάκκηηςςἘπίκ. Καθηγητής – Πρωτοψάλτης

ἱ. ν. Ἁγίας Βαρβάρας Αἰγάλεω

� Πᾶσα πνοή· Πασαπνοάριον τοῦ Ὄρθρου, μέλοςΜπαλασίου ἱερέως, ἦχος α΄.

� Δόξα σοι τῷ δείξαντι τὸ φῶς· Δοξολογία, μέλοςΓερμανοῦ ἀρχιερέως Νέων Πατρῶν, ἦχος β΄.

� Ἅγιος ὁ Θεός· Τρισάγιο ἀσματικό, τὸ λεγόμενον«αβουα», μέλος τοῦ Λαλούτζου, ἦχος πλ. δ΄.

ΤΤεεττάάρρττηη,, 99 ΔΔεεκκεεμμββρρίίοουυ 22000099

ὥὥρραα 2200..3300 ἑἑσσππεερριιννὴὴΧορὸς Ψαλτῶν «Τρόπος»

ΧΧοορράάρρχχηηςς··��ΚΚωωννσσττααννττῖῖννοοςς ἈἈγγγγεελλίίδδηηςς

Ἀνοίξαντός σου τὴν χεῖρα· ἐκλογὴ στίχων ἀπὸ τὰ«συντετμημένα» Ἀνοιξαντάρια Μάρκου Βασιλείου, ἦχος πλ. δ .́

Κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου· μέλος Μπαλασίουἱερέως καὶ νομοφύλακος (β΄ ἥμ. ιζ΄ αἰ.), ἦχος πλ. β΄.

Στεφηφόρος βήματι Χριστοῦ – Ἀπόρῳ γλώττῃ καὶχείλεσι· ἡ α΄ ὠδὴ τῶν δύο Κανόνων τοῦ ἁγίου Νικολάου,ἦχος β΄ καὶ α΄.

� Φῶς ἱλαρόν· μέλος ἀρχαῖον, ἦχος β΄.

� Δοῦλοι, Κύριον· Πολυέλεος, ἐκλογὴ στίχων, μέλος σύντομονκατὰ τὴν προφορικὴ ἁγιορειτικὴ παράδοση, ἦχος α΄.

Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ· Πολυέλεος, ἐκλογὴ στίχων,μέλος σύντομον κατὰ τὴν προφορικὴ ἁγιορειτικὴπαράδοση, ἦχος πλ. α΄, δ΄ (αγια) & πλ. δ΄.

� Ἐν αὐτῇ γὰρ οἱ τῆς ἄστροις λατρεύοντες· στίχος ἀπ' τὸὀκτάηχο Ἀπολυτίκιον – Μάθημα τῆς ἑορ τῆς τῆς τοῦΧριστοῦ Γεννήσεως μὲ ὁμόηχο κράτημα, μέλοςΝικολάου Δοχειαρίτου, ἦχος πλ. α΄.

Χορὸς Ψαλτῶν «Ἐργαστήρι Ψαλτικῆς»ΧΧοορράάρρχχηηςς··�� ἈἈθθααννάάσσιιοοςς ΠΠααϊϊββααννᾶᾶςς

� Ἐκλογὴ κατ' ἦχον τροπαρίων τῶν Μακαρισμῶν τῆς θ.Λειτουργίας, μέλος Πέτρου Πελοποννησίου.

� Ἄνωθεν οἱ προφῆται· Μάθημα θεοτοκίο, μέλοςἸωάννου Κουκουζέλη κατὰ σύντμηση ΚωνσταντίνουΠρωτοψάλτου, ἦχος βαρύς.

� Εὐλόγει ἡ ψυχή μου· ἡ α΄ στάση τῶν Τυπικῶν τῆς θ.Λειτουργίας, μέλος Πέτρου Πελοποννησίου κατ'ἐκτέλεσιν Θρασυβούλου Στανίτσα, ἦχος πλ. δ΄.

� Τὰς ἑσπερινὰς ἡμῶν εὐχάς· ἀναστάσιμο στιχηρὸἑσπέριο τῆς Ὀκτωήχου, μέλος τῆς ἀνώνυμης βυζαντινῆςπαράδοσης τοῦ Ἀναστασιματαρίου τοῦ ιε΄ αἰ., ἦχος α΄.

� Αἷμα καὶ πῦρ· Δοξαστικὸ τῶν Αἴνων τῆς Κυριακῆς μετὰτὴν Χριστοῦ Γέννησιν, μέλος Κωνσταντίνου Πρίγγου,ἦχος πλ. δ΄.

� Ἄξιόν ἐστιν· Μεγαλυνάριο θεοτοκίο τῆς θ. Λειτουργίας,μέλος Θρασυβούλου Στανίτσα, ἦχος δευτερόπρωτος.

ΠΠέέμμππττηη,, 1100 ΔΔεεκκεεμμββρρίίοουυ 22000099

ὥὥρραα 2200..3300 ἑἑσσππεερριιννὴὴΒυζαντινὴ Χορωδία Ἀθηνῶν

ΔΔιιεευυθθυυννττήήςς··�� ΓΓεεώώρργγιιοοςς ΧΧααττζζηηχχρρόόννοογγλλοουυ

� Ἀλληλούια· Ἀλληλουιάριον τοῦ Ἀποστόλου, μέλοςΓεωργίου Χατζηχρόνογλου, ἦχος β΄.

� Ἡδυνθείη αὐτῷ ἡ διαλογή μου· στίχος ἀπὸ τὰ βυζαντινὰἈνοιξαντάρια, μέλος Ἰωάννου τοῦ Κλαδᾶ, συντμηθὲνὑπὸ Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος, ἦχος πλ. δ΄.

� Ἅγιος ὁ Θεός· Τρισάγιο ἀσματικὸ τῆς Δοξολογίας,Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος, ἦχος βαρύς.

� Πάτερ ἀγαθέ· Δοξαστικὸ τῶν αἴνων τῆς Κυριακῆς τοῦἈσώτου, μέλος Νικολάου πρωτοψάλτου Σμύρνης, ἦχοςπλ. β΄.

� Παρέστη ἡ βασίλισσα· στίχοι καλοφωνικοί, μέλοςἘμμανουὴλ Φαρλέκα, τρίηχο (αγια, λέγετος, πλ. δ΄).

Σύνολο Παραδοσιακῆς Μουσικῆςτοῦ Τμήματος Μουσικῶν Σπουδῶν

τοῦ Πανεπιστημίου ἈθηνῶνΔΔιιεευυθθυυννττήήςς··�� ΠΠέέττρροοςς ΜΜοουυσσττάάκκααςς

Τραγούδια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας

� Μιὰ Σμυρνιά στὸ παραθύρ· καλαματιανὸς

� Ἅψε, κόρη, τὸ φανάρι· ζεϊμπέκικος

� Ἀλατσατιανή· καρσιλαμᾶς

� Στὴ Σμύρνη μὲς στὴν Ἀρμενιά· καλαματιανὸς

� Ἀραμπᾶς περνᾶ· καρσιλαμᾶς

� Ἤχασα μαντήλι· συρτὸς

� Μπουρνοβαλιά· καλαματιανὸς

� Τίκι τακ, Δὲ σὲ θέλω πιὰ καὶ Ποῦ νὰ βρῶ γυναῖκα νὰσοῦ μοιάζει· χασαποσέρβικα

� Ὀργανικό, χασαποσέρβικος

ΠΠααρραασσκκεευυὴὴ,, 1111 ΔΔεεκκεεμμββρρίίοουυ 22000099

ὥὥρραα 2200..3300 ἑἑσσππεερριιννὴὴΧορωδία Συνδέσμου Ἱεροψαλτῶν Βόλου

«Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Κουκουζέλης»ΔΔιιεευυθθυυννττήήςς··�� ἸἸωωάάννννηηςς ΣΣχχώώρρηηςς

� Οἱ τὰ χερουβίμ· ὁ Χερουβικὸς ὕμνος, μέλος ΘεοδώρουΦωκαέως, ἦχος α΄.

� Τῶν νομικῶν διδαγμάτων· Δοξαστικὸ τῶν αἴνων τῆςΚυριακῆς πρὸ τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως, μέλοςΚωνσταντίνου Πρίγγου, ἦχος πλ. δ΄.

� Ἄξιόν ἐστιν· Μεγαλυνάριο θεοτοκίο τῆς θ. Λειτουργίας,μέλος Ἀλ. Μαργαριτοπούλου, ἦχος πλ. δ΄ “νιχαβέντ”.

� Δόξα σοι τῷ δείξαντι τὸ φῶς· Δοξολογία, ἐπιλογὴστίχων, μέλος Νικολάου Κανακάκη, ἦχος β΄.

� Χριστὸς γεννᾶται δοξάσατε· Καταβασίες τῶνΧριστουγέννων, μέλος Ἰακώβου Ναυπλιώτου, ἦχος α΄.

� Σὲ ὑμνοῦμεν· μέλος Ἀλ. Μαργαριτοπούλου, ἦχος α΄.

Χορὸς Ψαλτῶν «Θεσσαλονικεῖς Ὑμνωδοὶ»ΧΧοορράάρρχχηηςς··�� ἸἸωωάάννννηηςς ΛΛιιάάκκοοςς

� Μακάριος ἀνήρ, μέλος παλαιόν, ἦχος πλ δ΄.

� Αἱ μαρτυρικαὶ – Αἱ ἀγγελικαί, προσόμοιο τῆς ἑορτῆςτοῦ ἁγίου Δημητρίου σὲ σύντομο εἱρμολογικὸ μέλος καὶτὸ αὐτόμελο σὲ ἀργὸ εἱρμολογικὸ μέλος, ἦχος πλ. β΄.

� Ὁ Κύριος ἐβασίλευσεν, προκείμενο «θετταλικόν», ἦχος δ΄.

� Χέρσον ἀβυσσοτόκον, Καταβασίες τῆς ἑορτῆς τῆςὙπαπαντῆς, μέλος Δημητρίου Βουλγαράκη σὲ τροχαϊκὴδιποδία, ἦχος γ΄.

� Δεῦτε ἅπαντες, Δοξαστικὸ τῶν Αἴνων τῆς Κυριακῆς τῶνΠροπατόρων, μέλος Ἰακώβου Πρωτοψάλτου, ἦχοςβαρύς.

� Ὄρος σὲ τῇ χάριτι, Καλοφωνικὸς εἱρμός, μέλοςΜπαλασίου ἱερέως, ἦχος α΄ καὶ ὁμόηχο κράτημαΓεωργίου τοῦ Κρητός.

TTὸὸ IIBBMM

Tὸ Ἵδρυμα Βυζαντινῆς Μουσικολογίας συστήθηκε ἀπὸ τὴνἹερὰ Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατὰ τὴν πζ΄συνεδρίαν της τῆς 24ης Ἰουνίου τοῦ 1970, ὕστερα ἀπὸεἰσήγηση τοῦ μακαριστοῦ μητροπολίτου Σερβίων καὶΚοζάνης κυροῦ Διονυσίου πρὸς τὴν ἐπὶ τῆς Θείας Λατρείαςκαὶ Τέχνης Μόνιμον Συνοδικὴν Ἐπιτροπήν. Λειτουργεῖσύμφωνα μὲ τὸν Κανονισμὸ 17/1981 τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆςἘκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (“Ἐκκλησία” ἔτος ΝΖ΄, τεῦχος Β΄,ἄρ. 3/16.9.1981), καὶ ΦΕΚ 135, τεῦχος πρῶτο, 10.11.1982.Διευθυντὴς καὶ ἐκδότης τῶν ἐκδοτικῶν σειρῶν του Ἱδρύματοςεἶναι ὁ Ὁμότιμος Καθηγητὴς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, κ.Γρηγόριος Θ. Στάθης.

IIBBMM

The Institute of Byzantine Musicology was established bythe Holy Synod of the Church of Greece during its 87thmeeting that took place on 24 June 1970, following aproposal made by the Metropolite of Serbia and Kozani,the Most Reverend Mgr Dionysius, addressing theCommittee assembled to regulate matters pertaining to theHoly Worship and Art of the Permanent Synod Committee.The Institute of Byzantine Musicology functions accordingto the Regulations 17/1981 of the Holy Synod of the Churchof Greece Ecclesia 50th year, vol. II, No 3/16.9.1981, andFEK [Official Government Bulletin} 135, vol. 1/10.11.82).The direction of the Foundation is entrusted personally toProf. Gregorios Th. Stathis.

ΙΙΕΕΡΡΑΑ ΣΣΥΥΝΝΟΟΔΔΟΟΣΣ ΤΤΗΗΣΣ ΕΕΚΚΚΚΛΛΗΗΣΣΙΙΑΑΣΣ ΤΤΗΗΣΣ ΕΕΛΛΛΛΑΑΔΔΟΟΣΣΙΙΔΔΡΡΥΥΜΜΑΑ ΒΒΥΥΖΖΑΑΝΝΤΤΙΙΝΝΗΗΣΣ ΜΜΟΟΥΥΣΣΙΙΚΚΟΟΛΛΟΟΓΓΙΙΑΑΣΣ