6ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

2016-2017

ΕΦΗΒΕΙΑ-ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ- «Αναζητώντας το ιδανικό Βάρος…..το τέλειο Σώμα»

16 ΟκτωβρίουΠαγκόσμια Ημέρα Διατροφής

24 Οκτωβρίου Παγκόσμια Ημέρα

κατά της Παχυσαρκίας

Οκτώβριος 1945Ιδρύεται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και

Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ.

Στόχος: Ο προβληματισμός και η ευαισθητοποίηση σε θέματα διατροφής του πλανήτη.

16η Οκτωβρίου 1980 Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής

Βασικός στόχος:Ο περιορισμός της πείνας στον πλανήτη!!!

Ο λόγος, η σκέψη , ο προβληματισμός και η αγωνία μας καθημερινά, έχουν σημείο αναφοράς στην Υγεία των παιδιών μας, των νέων, των εφήβων

μας…..

Τροφή

Υπέρτατο αγαθό Φύσης και

Ζωής!!!

θρεπτικά συστατικά και ενέργεια…

διατηρούν τη Ζωή

και παρέχουν Υγεία και ευεξία.

Βασικές - διαχρονικές αρχές ισορροπημένης Διατροφής,

σε όλα τα στάδια της ζωής του ατόμου.

Ποικιλία Τροφής

Τήρηση του Μέτρου

«οὐ πλησμονή, οὐ λιμός, οὐδ΄ ἄλλον οὐδέν ἀγαθόν, ό,τι ἄν μᾶλλον

τῆς φύσεως ᾖ»

«Ούτε ο υπερσιτισμός , ούτε η ασιτία , ούτε τίποτε άλλο είναι καλό , αν ξεπερνάει τα

φυσιολογικά»

«Περί Διατροφής»Ιπποκρατικές αντιλήψεις

(4ος πχ αιώνας)

Ένα ερώτημα που όλους θα πρέπει να μας προβληματίζει!!!

Κατά πόσο τα παιδιά μας έχουν αντιληφθεί τη σχέση της τροφής που

καθημερινά καταναλώνουν, με την Υγεία και την καλή

λειτουργία του οργανισμού τους;Κατά πόσο εμείς, γονείς και δάσκαλοι, μέσα από τη στάση της ζωής μας και τις διατροφικές

επιλογές και συμπεριφορές μας βοηθάμε τα παιδιά να αγαπήσουν την τροφή, το σώμα τους, τον

εαυτό τους, να αναπτύξουν σωστή διατροφική συνείδηση, και να υιοθετήσουν έναν υγιεινό και ισορροπημένο τρόπο

ζωής, από τη μικρή τους ηλικία;

Διατροφή Υγεία

Εφηβική ηλικία

ισορροπημένη διατροφή

τακτική άσκηση

Βασικοί παράγοντες για:

σωστή ανάπτυξη μετέπειτα εξέλιξη

του ατόμου.

Οι διατροφικές συνήθειες των νέων αλλάζουν ……

Συνήθως : δεν ακολουθούν πρόγραμμα στη διατροφή τους δεν τρώνε πρωινό επιλέγουν την τροφή τους συνήθως με κριτήριο τη γεύση και

όχι τη θρεπτικότητά της καταναλώνουν μόνο ένα κύριο γεύμα και λιγότερα

ενδιάμεσα, ή αντίθετα πολλά ενδιάμεσα χωρίς έλεγχο τρώνε συχνά εκτός σπιτιού «πρόχειρο φαγητό»

(fast food),πλούσιο σε θερμίδες, λιπαρά, αλάτι και ζάχαρη ακολουθούν «επικίνδυνες» δίαιτες αδυνατίσματος(κορίτσια),

ή χρησιμοποιούν επικίνδυνα συμπληρώματα διατροφής(αγόρια)

παρατηρείται έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και άσκησης, λόγω μειωμένου ελεύθερου χρόνου αλλά και πολύωρης ενασχόλησης με τον Η/Υ και την τηλεόραση,

- Σύνδρομο Κ- Κ – Κ (Κρεβάτι, Καναπές, Καρέκλα)-

Όταν αισθάνονται…….

Θυμό: Τρώνε για να ρυθμίσουν το συναίσθημα Θλίψη: Τρώνε για ν΄ αποφύγουν το πρόβλημά Φόβο: Τρώνε για να ηρεμήσουν και να πάρουν δύναμη Άγχος : Τρώνε για να νιώσουν ανακούφιση Απόρριψη: Τρώνε γιατί μισούν τον εαυτό τους ( αυτοτιμωρία ) Ενοχή: Τρώνε για να μπλοκάρουν ανεπιθύμητα συναισθήματα ντροπής Απόδραση: Τρώνε για να αποφύγουν τις δυσκολίες Τραύμα: Τρώνε για να αποκοπούν απ' το συναίσθημα ……

…..η υπερκατανάλωση φαγητού λειτουργεί

ως ….. αγχολυτικό!!!

Συνέπεια ανεπιθύμητη αύξηση σωματικού βάρους

Παχυσαρκία

Η ασθένεια – μάστιγα του αιώνα!!!

…..ό,τι δεν λεκτοποιείται .....σωματοποιείται!!!

Ακραίες μορφές Διατροφής με αφετηρία…….

τη χαμηλή Αυτοεκτίμηση

και τηναρνητική σχέση του ατόμου

με τον Εαυτό του και το Σώμα του.

Διατροφικές διαταραχές-ασθένειες που εκδηλώνονται πιο

συχνά στην εφηβική ηλικία μεταξύ των

13-19 ετών και κυρίως στα κορίτσια.

Νευρική Βουλιμία

Νευρική Ανορεξία

Ποιοι λόγοι μπορούν να οδηγήσουν έναν έφηβο σε μια τέτοια διατροφική συμπεριφορά;

Τι είναι αυτό που μεταστρέφει την καθημερινή απόλαυση της τροφής σε

αποστροφήκαι

ο έφηβος, με τρόπο αυτοκαταστροφικό, χρησιμοποιεί την τροφή ως «μέσο» για να «τιμωρήσει» το σώμα του

και τον ίδιο του τον εαυτό;

Η απάντηση είναι άμεσα συνδεδεμένη με τα χαρακτηριστικά της

εφηβικής ηλικίας !!!

Έφηβος/η, Παιδί, Ενήλικας, Εγώ, Εσύ, οι Άλλοι, ο Εαυτός μου Εφηβεία …. υπομονή θα περάσει!!!

Η ηλικία …… «Αναζήτησης του ΕΓΩ» και της «Προσωπικής Ταυτότητας»

του ατόμου.Φυσιολογική

πορεία μετάβασης …..παιδικότητα ενηλικίωση

Αθωότητα και σχέση εξάρτησης με τους γονείς

Αυτονομία, διαφοροποίηση και ανάληψη

ευθυνών

«Το να μεγαλώνει κανείς, είναι από τη φύση του επιθετικό» ( Winnicott )

Στην προσπάθειά του ο έφηβος να αυτονομηθεί και

να δημιουργήσει νέες σχέσεις με τους γονείς, τους άλλους αλλά και με τον ίδιο του τον εαυτό και το σώμα του που αλλάζει

με γρήγορους ρυθμούς…………, υιοθετεί στάσεις και συμπεριφορές

αμφισβήτησης, απόρριψης, άρνησης, αναζήτησης προτύπων, αντίθεσης, σύγκρουσης,

επιθετικότητας……..

και ο γονιός απέναντι ……..

με τα αποθέματα της καθαρής σκέψης, της δύναμης και της υπομονής να εξαντλούνται κάθε φορά

…………………….θυμώνει, στενοχωριέται, απογοητεύεται,

προβληματίζεται, και …… αναζητά τρόπους, που θα αποτρέψουν τον έφηβο να βιώσει έντονα και επώδυνα

αυτές τις αλλαγές!!!

Οι αλλαγές που συμβαίνουν……….

είναι έντονες και ποικίλες.

Σωματικές, νοητικές, ψυχικές, συναισθηματικές……..

Αυξάνεται το βάρος, το ύψος, αναπτύσσονται τα οστά, οι μύες, αλλάζει ο τόνος της φωνής,

εμφανίζεται ακμή, τριχοφυΐα, η έμμηνος ρύση στα

κορίτσια…………Ο ρυθμός ανάπτυξης διαφέρει μεταξύ των αγοριών και κοριτσιών. Κορίτσια 11-

15 ετών Αγόρια 13-16

ετώνΜέγιστο

ανάπτυξης

Ποιος/α είμαι ; πως φαίνομαι ; τι σκέφτονται οι άλλοι για μένα ; αρέσω;

Η συμφιλίωση με το νέο σωματότυπο δεν είναι πάντα

εύκολη!!!

Ερωτηματικά

και

εμμονές

στη

σκέψη του

εφήβου…

Εξωτερική εμφάνιση και Ομορφιά συνδέονται με: προσωπική επιτυχία αναγνώριση αποδοχή από τους άλλους ……

Η διαχείριση του βάρους …..

Τύψεις, ενοχές, άγχος, αμηχανία, ντροπή,

ανασφάλεια………..

Ικανοποίηση, απόκτηση δύναμης,

αυτοπεποίθησης και σιγουριάς, άγχος για τα

ιδανικά όριά του …

ΚορίτσιαΑγόρια

ωραίος μεγάλε!!!

είμαι «χοντρή»

Η τέλεια γραμμή σώματος ……

Μ.Μ.Ε, βιομηχανία διαφήμισης και ρούχων, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και Photoshop….

παρουσιάζουν υψηλές και καλλίγραμμες κοπέλες ως ιδανικά πρότυπα ομορφιάς, ενώ τους υπέρβαρους ανθρώπους

μη ελκυστικούς και ανεπιθύμητους!!!

Το τέλειο λεπτό σώμα γίνεται αυτοσκοπός κυρίως για τα κορίτσια, τα οποία στην επίμονη προσπάθειά τους να

αδυνατίσουν, ακολουθούν

εξαντλητικές και επικίνδυνα στερητικές δίαιτες!!!

………το μυώδες σώμα

Αντίθετα τα αγόρια στην πλειοψηφία τους προσπαθούν να αυξήσουν το σωματικό

βάρος και ιδιαίτερα τη μυϊκή μάζα , με

πολύωρη άσκηση και παράλληλη πρόσληψη συμπληρωμάτων

διατροφής –πολλές φορές αγνώστου προέλευσης και ποιότητας-

με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την Υγεία τους!!!

Αναζητώντας ο/η έφηβος/η το ιδανικό βάρος και το τέλειο λεπτό σώμα ………

μπορεί να οδηγηθεί σε μια διαταραγμένη σχέση με την τροφή του, που να συνδέεται

είτε με την πολυφαγία, είτε με την αφαγία.

………………………………………………

Ο κίνδυνος να εμφανίσει στο μέλλον νευρική ανορεξία ή

νευρική βουλιμία, είναι υψηλός!!!

«Ἐν ἀρχῇ ἦν τό σπίτι» Η Οικογένεια : Διατροφικές συνήθειες και έντονες ελεγκτικές συμπεριφορές και κριτικές για το φαγητό και το βάρος.

Σχέσεις γονιών – παιδιών και κακοποιητικές συμπεριφορές: - έλλειψη αποδοχής, αναγνώρισης, αδιαφορία, υπερβολική άσκηση ελέγχου……. υψηλές προσδοκίες και πιέσεις για επιτυχία, πρωτιά και διάκριση, που ξεπερνούν τις δυνατότητες του εφήβου-

Δυσκολίες διαβίωσης, αγχώδεις καταστάσεις και ψυχικά τραύματα.

Τα αίτια , οι παράγοντες

Η προσωπικότητα Νευρωτική – αγχώδης – ιδιαίτερα ευαίσθητη Τελειομανία

Το φύλο Τα κορίτσια ενθαρρύνονται από μικρά να τρώνε λιγότερο.

Το σχολικό περιβάλλον Εξαιρετικά ανταγωνιστική μικροκοινωνία, bulling σε σχέση με το βάρος και την εμφάνιση.

Αθλήματα και πρωταθλητισμός απαιτούν χαμηλό βάρος και άγχος.

Οι συμπεριφορές και τα σημάδια που υποψιάζουν……..

Φόβος για αύξηση του βάρους, εμμονή με τις θερμίδες και έντονη ενασχόληση με δίαιτες αδυνατίσματος και υπεργυμναστική

τελετουργία με το φαγητό, υπερβολική ενασχόληση με διατροφικές ετικέτες, λίπος τροφών,light προϊόντα και υγιεινή διατροφή με ακραίο τρόπο

επεισόδια υπερφαγίας με άγχος, τύψεις και ενοχές

έντονη ανησυχία για την εικόνα του σώματος: «είμαι χοντρή», «φοράω φαρδιά ρούχα», απομόνωση, εσωστρέφεια, καταθλιπτική διάθεση, χαμηλή αυτοεκτίμηση, και ……….

αρνητική αυτοεικόνα!!!

Ο παράγοντας «Δίαιτα» δεν

προκαλεί Διατροφικές Διαταραχές,

αλλά πάντα σχεδόν

προηγείται!!!

Νόσος του lifestyle με γενετικό υπόβαθρο

Ανορεξία Ανορεξίαπεριοριστικού τύπου βουλιμικού τύπου

Νευρική Ανορεξία - anorexia nervosa -

Συνήθως εμφανίζεται στα μέσα ή προς το

τέλος της εφηβείας (14-18 χρονών)

Η Νευρική ανορεξία δεν είναι φάση……

είναι ασθένεια πολύ σοβαρή!!!

Κυρίαρχη σκέψη:« Αν είναι καλό να είναι

κανείς αδύνατος, είναι ακόμα καλύτερο

το να είναι πιο αδύνατος»

Διαταραχή

που χαρακτηρίζεται από στρεβλώσεις και

αντιθέσεις.

• Ορμονικά προβλήματα

• Καθυστέρηση ήβης

• Απώλεια εμμήνου ρύσεως

• Lanugo(ανοιχτού χρώματος μικρές τρίχες στο κεφάλι και το σώμα)

• Γαστρεντερικά προβλήματα

• Αφυδάτωση

• Οστεοπόρωση

• Φλεγμονές αρθρώσεων

• Πτώση ανοσοποιητικού

Οι επιπτώσεις.........

• Ακραία απώλεια βάρους

• Αναιμία - κόπωση - αδυναμία - αϋπνία

• Προβλήματα συγκέντρωσης

• Εμμονές, νευρικότητα

• Βραδυκαρδία, αρρυθμίες, χαμηλή αρτηριακή πίεση

• Υποθερμία

• Ενδοκρινολογικές ανωμαλίες

Διατροφική Διαταραχήμε ψυχογενές υπόβαθρο

Δεν αποκλείει τη λήψη τροφής, αντίθετα

τη «χρωματίζει» με τύψεις, ενοχές και αίσθημα ντροπής……

Νευρική Βουλιμία

Συνήθως εμφανίζεται προς τα τέλη της

εφηβικής περιόδου, ή στην

πρώιμη ενήλικη ζωή.

Χαρακτηριστικά

Εμμονή με το φαγητό, Μη ελεγχόμενα επεισόδια υπερφαγίας

(2-3 την εβδομάδα).

Υπερβολική χρήση καθαρτικών, διουρητικών/υπερβολική άσκηση.

Η συμπεριφορά κρατιέται μυστική με ενοχές και τύψεις / κατανόηση του προβλήματος

Διαταραγμένη αντίληψη για το σωματικό βάρος

Απομόνωση, ανησυχία, κατάθλιψη, χαμηλή

αυτοεκτίμηση.

Ο βουλιμικός έφηβος έχει υπέρμετρο

ενδιαφέρον για το σωματικό του

βάρος, ώστε να μην είναι συχνά

υπέρβαρος!!!

ΒΟΥΛΙΜΙΑ- ΦΑΥΛΟΣ ΚΥΚΛΟΣ - χάνεται ο έλεγχος της τροφής -

Συχνές αυξομειώσεις βάρους

Πονόλαιμος και τερηδόνα

Κακή εικόνα δέρματος

Ακανόνιστος κύκλος για τα κορίτσια

Κόπωση και λήθαργος ………

Στο σώμα παρατηρούνται……

χρησιμοποιεί το μηχανισμό…. τρώω και βγάζω έξω

την τροφή

Βουλιμο- Ανορεξία ή Υπερφαγία-Παχυσαρκία

Είναι δυνατόν να υπάρξουν μεικτές διαταραχές όπως :

Η αντιμετώπιση ……..

Έγκαιρη διάγνωση και αντανακλαστικά στην παρουσία συμπτωμάτων και όχι

άρνηση του προβλήματος.

Ενθάρρυνση, αποδοχή και συνεχή επικοινωνία με τα παιδιά.

Δεν ξεχνούμε να τους υπενθυμίζουμε πως…….

ο καθένας είναι…. τόσο διαφορετικός όσο και ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ!!!

Απορίες, τροφή ….. για σκέψη

Ένα άτομο θα έκανε νυχτερινό βουλιμικό επεισόδιο, αν γυρίζοντας στο σπίτι του μετά από μια κουραστική και φορτισμένη συναισθηματικά μέρα είχε μια ανοιχτή αγκαλιά για λίγα δευτερόλεπτα;

Ένα παιδί θα έτρωγε παραπάνω απ' αυτό που χρειαζόταν, αν όταν ήταν θυμωμένο, η μητέρα του το αγκάλιαζε και το ρώταγε : πως νιώθεις;

Μια έφηβη θα έμπαινε στην ανορεξία μετά από μια απογοήτευση…., αν της μιλούσε η μητέρα της και με κατανόηση της εξιστορούσε την απογοήτευση που έζησε η ίδια στην εφηβεία της;

Πρακτικές συμβουλές για να προωθήσετε μια υγιή εικόνα

σώματος στο παιδί σας. Ο έφηβος θα νιώσει περισσότερο σίγουρος για τον εαυτό του αν: Απαξιώσετε τη ζυγαριά με την πρώτη ευκαιρία!!!

Μην αφήνετε τα νούμερα να καθορίζουν τη σχέση με τον εαυτό σας. Αναδείξτε πλεονεκτήματα της προσωπικότητάς σας, όπως ευφυΐα, χιούμορ, επικοινωνία κ.α. Είστε τα πρότυπα των παιδιών σας!!!

Αφιερώσετε λίγο χρόνο, για να βοηθήσετε το παιδί σας να προσδιορίσει το στυλ που του ταιριάζει. Μη μουρμουρίζετε έξω από τα δοκιμαστήρια ρούχων, «λίγα κιλά να έχανες, θα έβρισκες εύκολα ρούχα………..»

Αμφισβητήσετε τα στερεότυπα. Η γυναίκα ηθοποιός θα πρέπει να είναι τόσο αδύνατη; Ο πρωταγωνιστής θα μπορούσε να κάνει τέτοιους μύες, αν δεν έπαιρνε στεροειδή;

Συζητήσετε το θέμα της δίαιτας. Αν η κόρη σας γνωρίζει και κατανοήσει, πως οι περισσότερες αυθαίρετες και στερητικές δίαιτες αποτυγχάνουν και βλάπτουν την υγεία, θα το σκεφθεί να μπει σε περιπέτειες…..

Αποφεύγετε τις εντάσεις και τις ελεγκτικές συμπεριφορές σχετικά με το φαγητό. Δεν περιορίζετε τις ποσότητες, ούτε αποκλείετε συγκεκριμένα φαγητά από τη διατροφή τους. Βοηθάτε τα παιδιά σας να μάθουν τη σχέση της τροφής με την υγεία τους.

Απολαμβάνετε το φαγητό μαζί τους σε ένα ευχάριστο περιβάλλον, τηρώντας την ποικιλία και το μέτρο.

Ενθαρρύνετε το έφηβο παιδί σας να αγαπήσει το σώμα του και τον εαυτό του. Τονίστε συχνά τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά του, που σας κάνουν περήφανους.

Δε σχολιάζετε το βάρος του εφήβου. Προτιμήστε να σχολιάσετε μια καλή εργασία που έκανε στο σχολείο ή ακόμα πόσο καλά τακτοποίησε το δωμάτιό του.

Δεν επιτρέπετε στο ευρύτερο οικογενειακό σας περιβάλλον και στους φίλους να σχολιάζουν το βάρος του εφήβου σας.

Υπερασπιστείτε τον/την!!!

Όταν η ζυγαριά σε τυφλώνει να δεις τα αποτελέσματα ………. μην ασχολείσαι με το βάρος σου,

……..να ασχολείσαι με το τι τρως.

Η Διατροφή με συνοδοιπόρο πάντα τη σωματική Άσκηση, είναι το μέσο για να πετύχει ο καθένας το σωματότυπο για τον οποίο αισθάνεται περήφανος!!!

Ιδανικό σώμα

είναι ΑΥΤΟ που ΕΣΥ αισθάνεσαι όμορφα μαζί του, το αποδέχεσαι, το αγαπάς και

το φροντίζεις!!!

Το σώμα είναι ένα μέρος του όλου και

δεν είναι το «όλον».

«……χρώμα δεν αλλάζουν τα μάτια ….. μόνο τρόπο να κοιτούν»

αλλάζει ο τρόπος και η οπτική γωνία που τα παιδιά μας βλέπουν

τον Εαυτό τους ….. τους Άλλους,

…..τη Ζωή!!!

Ας είμαστε περήφανοι γι΄ αυτά, ας τα εμπιστευόμαστε και ας τους μάθουμε εμείς το

σωστό τρόπο να αντιμετωπίζουν την καθημερινότητά τους ……..

…….και στην Εφηβεία,

Αν το παιδί μάθει να εκφράζει

…..

τα συναισθήματά του,

θα

καταφέρει να τα αναγνωρίζει, να

τα διαχειρίζεται σωστά,

ν

α Αγαπά τον

Εαυτό του και

να αντιμετωπίζει τη

Ζωή ……

θετικά,

αισιόδοξα, δημιουργικά

και όχι

αυτοκαταστροφικά!!!

Αυτό που μετράει στο τέλος ……..

δεν είναι ο κόσμος που θα αφήσουμε στα παιδιά μας ,

αλλά τα παιδιά που θα αφήσουμε στον

κόσμο !!!

(Federico Mayor UNESCO,1995)

ΕυχαριστώΑσπόστου Αικ.

ΠΕ 15 – Οικιακής Οικονομίας6ο Γυμνάσιο Πατρών