ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ 2014-2015 (9!2!15)

8/17/2019 ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ 2014-2015 (9!2!15)

1/120

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ 2014-2015

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2014


2/120

2

ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ.

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο ΘεσσαλονίκηςΘεολογική ΣχολήΤμήμα Θεολογίας541 24 Θεσσαλονίκη

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: http://www.theo.auth.gr

Επιμέλεια Οδηγού Σπουδών: Γλυκερία Xατζούλη, Eπ. ΚαθηγήτριαΔιονύσιος Βαλαής, Επ. Καθηγητής


3/120

3

ΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

1. Πρυτανεία

Πρύτανης: Καθηγητής Περικλής Μήτκας

Αναπληρωτές: Καθηγητής Ιωάννης Τζιφόπουλος

Καθηγήτρια Παρασκευή Αργυροπούλου – Πατάκα

Καθηγήτρια Δέσποινα Κλαβανίδου

Αν. Καθηγητής Νικόλαος Βαρσακέλης

Αν. Καθηγητής Θεόδωρος Λαόπουλος

2. Σύγκλητος

Η Σύγκλητος αποτελείται από τον Πρύτανη, τους Αναπληρωτές τουΠρύτανη, τους Κοσμήτορες των Σχολών, τους Προέδρους των Τμημά-των, έναν εκπρόσωπο φοιτητών από κάθε Τμήμα, δύο εκπροσώπους τωνμεταπτυχιακών φοιτητών, έναν εκπρόσωπο του Ειδικού και ΔιδακτικούΠροσωπικού (ΕΔΙΠ), έναν εκπρόσωπο του Ειδικού Τεχνικού Εργαστηρι-

ακού Προσωπικού (ΕΤΕΠ) και έναν εκπρόσωπο του Διοικητικού Προ-σωπικού.

3. Η Σχολή

Η Σχολή καλύπτει ένα σύνολο συγγενών επιστημών, έτσι ώστε ναεξασφαλίζεται η αναγκαία για την επιστημονική εξέλιξη αλληλεπίδρασήτους και ο αναγκαίος για την έρευνα και τη διδασκαλία συντονισμός. Τα

όργανα της Σχολής είναι η Κοσμητεία, που απαρτίζεται από τον Κοσμή-τορα και τους Προέδρους των Τμημάτων, και η Γενική Συνέλευση, πουαπαρτίζεται από τις Συνελεύσεις των Τμημάτων που ανήκουν σ’ αυτή.

4. Τμήμα

Κάθε Τμήμα καλύπτει το γνωστικό αντικείμενο μιας επιστήμης και χορηγεί ενιαίο πτυχίο. Το Τμήμα έχει την ευθύνη της μεθόδευσης της εκ-


4/120

4

παιδευτικής και ερευνητικής δραστηριότητας στο γνωστικό αντικείμενοτης επιστήμης που καλύπτει.

Όργανα του Τμήματος είναι:Η Συνέλευση του Τμήματος. Σ’ αυτή συμμετέχει ο Πρόεδρος του

Τμήματος, τα μέλη του Δ.Ε.Π., οι εκπρόσωποι του ΕΔΙΠ, του ΕΤΕΠ και οιεκπρόσωποι των προπτυχιακών και των μεταπτυχιακών φοιτητών.

Η Συνέλευση του Τμήματος είναι το κυρίαρχο όργανο, που χαράζειτη διδακτική και ερευνητική δραστηριότητά του καθώς και το δημοκρα-τικό έλεγχο της λειτουργίας του.

5. ΤομείςΚάθε Τμήμα χωρίζεται σε Τομείς, οι οποίοι συντονίζουν τη διδασκαλίαμέρους του γνωστικού αντικειμένου του Τμήματος, που αντιστοιχεί σεσυγκεκριμένο πεδίο της επιστήμης.

Όργανα του Τομέα είναι η Συνέλευση και ο Διευθυντής. Η Συνέλευ-ση απαρτίζεται από το Δ.Ε.Π. του Τομέα και δύο εκπροσώπους των φοι-τητών. Ο Τομέας προεδρεύεται από τον Διευθυντή του, που εκλέγεταιαπό τη Συνέλευση του Τομέα και ανήκει σε μια από τις δύο ανώτερες

βαθμίδες (Καθηγητής, Αν. Καθηγητής) του Δ.Ε.Π.


5/120

5

Η ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

Με το Νόμο-Πλαίσιο 1268/82 η Θεολογική Σχολή του ΠανεπιστημίουΘεσσαλονίκης έχει χωριστεί σε δύο Τμήματα:

1. Τμήμα Θεολογίας.2. Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας.

Και τα δύο Τμήματα στελεχώθηκαν από το προσωπικό της παλαιάς Σχο- λής.

Κοσμήτορας Θεολογικής Σχολής: Καθηγητής Μιλτιάδης Κωνστα-ντίνου

Η Κοσμητεία απαρτίζεται από:α) τον Κοσμήτορα, Καθηγητή Μιλτιάδη Κωνσταντίνουβ) τους Προέδρους των δύο Τμημάτων

– Τμήματος Θεολογίας: Καθηγητή Χρυσόστομο Σταμούλη

– Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας: ΚαθηγητήΘεόδωρο Γιάγκου

γ) δύο εκπροσώπους των φοιτητών, έναν από κάθε Τμήμα.Γραμματέας: Ευμορφία Μακεδονοπούλου

ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

Ομότιμοι Καθηγητές του Τμήματος Θεολογίας (κατά χρονολογική

σειρά)

Νίκος Ζαχαρόπουλος, Αντώνιος-Αιμίλιος Ταχιάος, Βασίλειος Ψευτο-γκάς, Γρηγόριος Ζιάκας, Γεώργιος Μαντζαρίδης, Κωνσταντίνος Χαρα-

λαμπίδης, Βενιζέλος Χριστοφορίδης, Ιωάννης Καραβιδόπουλος, Βασί- λειος Γιούλτσης, Απόστολος Γλαβίνας, Ιωάννης Ταρνανίδης, ΙωάννηςΓαλάνης, Χρήστος Βασιλόπουλος, Πέτρος Βασιλειάδης, Δημήτριος Καϊ-μάκης.


6/120

6

Ι. ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

Α. Πρόεδρος Τμήματος: Χρυσόστομος ΣταμούληςΑναπληρωτής Πρόεδρος: Φώτιος Ιωαννίδης

Διευθυντής Τομέα Α’: π. Ιωάννης ΣκιαδαρέσηςΔιευθύντρια Τομέα Β’: Μ. Καζαμία-ΤσέρνουΔιευθυντής Τομέα Γ’: Γ. Μαρτζέλος

Διευθυντής Τομέα Δ’: Π. Σκαλτσής Διευθύντρια Τομέα Ε’: Ν. Παπαγεωργίου

Β. Η Γραμματεία του Τμήματος

Στεγάζεται στον πρώτο όροφο του κτηρίου της Σχολής και δέχεται τουςφοιτητές κατά τις εργάσιμες ημέρες, ώρα 12:00 - 13:00 μ.μ. από τις θυρί-δες. Η Γραμματέας του Τμήματος προΐσταται του προσωπικού της Γραμ-ματείας και είναι υπεύθυνη για την εύρυθμη λειτουργία της. Ενημερώνει

τα συλλογικά όργανα και κάθε ενδιαφερόμενο για την ισχύουσα νομο-θεσία και τα νομικά και διοικητικά θέματα που προκύπτουν. Η Γραμμα-τεία έχει το παρακάτω προσωπικό:

Γραμματέας: Ρία ΠήταΥπάλληλοι: Κ. Ζαπατέτα, Α. Τοπτσίδης.

Γ. Μέλη της Συνέλευσης Πανεπιστημιακού Έτους 2014-2015

Πρόεδρος: Χρυσόστομος Σταμούλης (Καθηγητής)

Αναπληρωτής Προέδρου: Φώτιος Ιωαννίδης (Καθηγητής)Καθηγητές: π. Βασίλειος Καλλιακμάνης, Ι. Κογκούλης, Α. Κόλτσιου-Νικήτα, Δ. Κούκουρα, Μ. Κωνσταντίνου, Γ. Μαρτζέλος, Ι. Μούρτζιος,Ανδρέας Νανάκης Μητρ. Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου, Π.Παχής, Ι. Πέτρου, Λ. Σιάσος, Δ. Τσελεγγίδης.Αναπληρωτές Καθηγητές: Ευ. Αμοιρίδου (σε άδεια), Χρ. Αραμπατζής,Μ. Καζαμία -Τσέρνου, Ι. Κουρεμπελές, Ν. Παπαγεωργίου, Π. Σκαλτσής,π. Ιωάννης Σκιαδαρέσης.


7/120

7

Επίκουροι Καθηγητές: Χαρ. Ατματζίδης, Δ. Βαλαής, Ηλ. Ευαγγέλου, Α.Ζιάκα (σε άδεια), Ν. Μαγγιώρος, Β. Μητροπούλου-Μούρκα, Ν. Μυρί-δης, Ε. Οικονόμου, Χ. Τσιρώνης, Στ. Τσομπανίδης, Π. Υφαντής, Γ. Χα-

τζούλη.Λέκτορες: Μ. Γκουτζιούδης, Αντ. Κυριατζή, Μ. Ράντζου, Αθ. Στο-γιαννίδης.ΕΔΙΠ: Ευάγ. Αναστασίου , Aικ. Mπρανιώτου.ΕΤΕΠ: Ι. Μπουζιανάς (τακτικός), Ν. Ρόσιος (αναπλ.)ΜΤΧ εκπρόσωπος: Δ. Αβδελάς (τακτικός), Βικτώρια-Θεοδώρα Αχιλλεύ-Γαϊτανά (αναπλ.).Εκπρόσωπος προπτυχιακών φοιτητών.

Δ. Τομείς του Τμήματος

Από το 1983 (Υπ. Απ. Β1/76) συστάθηκαν και λειτουργούν στο ΤμήμαΘεολογίας οι παρακάτω τομείς:

1. Τομέας Βιβλικής Γραμματείας και Θρησκειολογίας. Καλύπτει τογνωστικό αντικείμενο της Παλαιάς Διαθήκης, της Καινής Διαθήκης, τηςΘρησκειολογίας και των Κλασικών γλωσσών (Αρχαία Ελληνικά, Εβραϊ-κά κ.λπ.).

2. Τομέας Εκκλησιαστικής Ιστορίας, Χριστιανικής Γραμματείας,

Αρχαιολογίας και Τέχνης. Καλύπτει το γνωστικό αντικείμενο της Γενι-κής Εκκλησιαστικής Ιστορίας, της Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Ελλάδος,της Ιστορίας των Σλαβικών Εκκλησιών, της Εκκλησιαστικής Γραμματείαςκαι της Χριστιανικής και Βυζαντινής Αρχαιολογίας.

3. Τομέας Δογματικής Θεολογίας. Καλύπτει το γνωστικό αντικεί-μενο της Δογματικής, της Συμβολικής, της Ιστορίας των Δογμάτων, τηςΟικουμενικής Κίνησης και της Ιστορίας της Φιλοσοφίας.

4. Τομέας Λατρείας, Χριστιανικής Αγωγής και Εκκλησιαστικής

Διοίκησης. Καλύπτει το γνωστικό αντικείμενο της Ομιλητικής, της Λει-τουργικής, της Εκκλησιαστικής Μουσικής, της Κατηχητικής, των Παιδα-γωγικών, του Κανονικού Δικαίου και της Εισαγωγής στη Θεολογία.

5. Τομέας Ηθικής και Κοινωνιολογίας. Καλύπτει το γνωστικό α-ντικείμενο της Ηθικής, της Γενικής Κοινωνιολογίας, της Εισαγωγής στηνΚοινωνιολογία της Θρησκείας, της Κοινωνιολογίας του Χριστιανισμούκαι της Ποιμαντικής.

Ε. Προσωπικό των Τομέων


8/120


9/120

9

5. Τομέας Ηθικής και Κοινωνιολογίας

Καθηγητές: π. Βασίλειος Καλλιακμάνης, Ιωάννης Πέτρου.Αναπληρώτρια Καθηγήτρια: Νίκη ΠαπαγεωργίουΕπίκουροι Καθηγητές: Νικόλαος Μυρίδης, Χρήστος Τσιρώνης.ΕΤΕΠ: Ηλίας Καγιάρας, Ιωάννης Μπουζιανάς, Αικατερίνη Στράτου.

Διδάσκαλοι Ξένων γλωσσών (Ε.Ε.Π.): Σμαράγδα Χρηστίδου-Κιοσέο-γλου (Αγγλικής), Ελένη Γκίνου (Γαλλικής), Αγνή Δάφφα και ΠαναγιώταΠοπότη (Γερμανικής)

ΣΤ. Εργαστήριο Παιδαγωγικής

Διευθυντής: Καθηγητής Ιωάννης Β. ΚογκούληςΤηλέφωνα: 2310 996961, 2310 996965

Δραστηριότητες

• Συμβολή στην κάλυψη ερευνητικών και διδακτικών αναγκών σεπροπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο του Τμήματος σε θέματαΠαιδαγωγικής και Πολιτισμού.

• Συμμετοχή στην επιμόρφωση θεολόγων εκπαιδευτικών Δ/θμιας Εκ-παίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας σε θέματα Παιδαγωγικής καιγνωστικών αντικειμένων.

• Ευαισθητοποίηση σε θέματα διεπιστημονικής (ιστορία, γλώσσα) καιδιαπολιτισμικής εκπαίδευσης.

• Επιμόρφωση προπτυχιακών, μεταπτυχιακών φοιτητών και θεολό-γων καθηγητών στις Νέες Τεχνολογίες.

• Συμμετοχή και συνεργασία με άλλα Εργαστήρια Τμημάτων τουΑ.Π.Θ. στο πλαίσιο ευρύτερου θεματικού δικτύου με τίτλο: Δίκτυο

Ανάπτυξης και Εφαρμογών Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίαςστην Εκπαίδευση (ΔΙΕΤΠΕ).

• Οργάνωση Ημερίδων.• Παρουσίαση παραχθέντος ηλεκτρονικού υλικού από φοιτητές για τη

διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών με υπολογιστές.


10/120

10

II. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Α. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Η Συνέλευση του Τμήματος Θεολογίας, με βάση τις διατάξεις τουάρθρου 24 του Ν. 1268/1982, αποφάσισε στη συνεδρία 423/20-06-2014να επιφέρει ορισμένες αλλαγές στο Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπου-δών, οι οποίες είναι υπό έγκριση και έχουν ως εξής:

Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες του Τμήματος, για να αποκτήσουνπτυχίο Θεολογίας, πρέπει να παρακολουθήσουν συνολικά σαράντα ένα(41) υποχρεωτικά μαθήματα, δώδεκα (12) κατ’ επιλογήν υποχρεωτικάκαι τέσσερα (4) εξαμηνιαία μαθήματα Ξένης Γλώσσας, τα οποία κατανέ-μονται ενδεικτικά σε οκτώ (8) εξάμηνα. Ο ελάχιστος αριθμός ευρωπαϊ-κών πιστωτικών μονάδων (ECTS), που απαιτείται για τη λήψη του πτυ-

χίου, είναι διακόσιες σαράντα (240), δηλαδή εκατόν ενενήντα έξι (196)ECTS των υποχρεωτικών μαθημάτων, τριάντα έξι (36) ECTS υποχρεωτι-

κών κατ’ επιλογήν και οκτώ (8) ECTS της ξένης γλώσσας.Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες του Τμήματος έχουν τη δυνατότητα, σεόλη τη διάρκεια των σπουδών τους, να παρακολουθήσουν δύο (από ταδώδεκα επιλεγόμενα) μαθήματα άλλων Τμημάτων του Πανεπιστημίου ήάλλων Πανεπιστημίων της χώρας ή άλλων ομοταγών ΠανεπιστημιακώνΙδρυμάτων του εξωτερικού ως ελεύθερες επιλογές. Επίσης, έχουν τη δυ-νατότητα να παρακολουθήσουν τρία επιπλέον επιλεγόμενα μαθήματαείτε του Τμήματος Θεολογίας είτε άλλων Τμημάτων του Α.Π.Θ. είτε άλ-

λων Πανεπιστημίων της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, από όσα απαιτού-

νται για τη λήψη του πτυχίου τους. Τα μαθήματα αυτά θα εγγράφονταιστο Παράρτημα Διπλώματος (Diploma Supplement).

Ακόμη, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες του Τμήματος πρέπει να επιλέ-ξουν μία από τις τρεις δυτικοευρωπαϊκές γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά,Γερμανικά) και να παρακολουθήσουν σχετικά μαθήματα τεσσάρων εξα-μήνων. Οι αλλοδαποί φοιτητές πρέπει να παρακολουθήσουν μαθήματαΝέων Ελληνικών επί τέσσερα εξάμηνα. Αντίθετα, οι αλλοδαποί φοιτητέςπου εγγράφονται ως κάτοχοι απολυτηρίου ελληνικού Εκκλησιαστικού


11/120

11

Λυκείου έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν ως Ξένη Γλώσσα μία από τιςτρεις προαναφερθείσες Δυτικοευρωπαϊκές γλώσσες

Ο χρόνος διάρκειας της διδασκαλίας και των εξετάσεων ορίζεται

κατ’ έτος από την Κοσμητεία της Θεολογικής Σχολής.Το Επικαιροποιημένο Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών ισχύει

για τους εγγραφέντες κατά το ακαδημαϊκό έτος 2013-2014, καθώς και γιατους εφεξής εγγραφόμενους.

Ειδική μεταβατική διάταξη: Το μάθημα «Θεωρία και Μεθοδολογίαμελέτης της Θρησκείας στον αρχαίο και σύγχρονο κόσμο'" (με κωδ 102),που κατανεμήθηκε στο Νέο Πρόγραμμα στο Β΄ Εξάμηνο είναι αντίστοι-

χο του μαθήματος του Α΄ Εξαμήνου του παλαιού Προγράμματος Σπου-δών "Τα Θρησκεύματα του Αρχαίου Κόσμου". Το μάθημα του Α΄ Εξαμή-νου " Εισαγωγή στη Σπουδή και τη Μεθοδολογία της Θεολογίας" (Κωδ.103) είναι αντίστοιχο με το μάθημα "Εισαγωγή στην επιστήμη της Θεο-

λογίας" του παλαιού Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών. Το μάθη-μα «Καινή Διαθήκη Ι: Εισαγωγή, Ιστορία και πολιτισμός της εποχήςΚ.Δ.» (κωδ. 105) είναι αντίστοιχο με το μάθημα «Εισαγωγή στην ΚαινήΔιαθήκη» του παλαιού Προγράμματος. Το μάθημα "Εισαγωγή στηνΠαιδαγωγική" (Κωδ. 404) κατανεμήθηκε από το Β΄ Εξάμηνο στο Δ΄ Εξά-μηνο. Σε όλους όσοι έχουν εξετασθεί επιτυχώς στα συγκεκριμένα μαθή-

ματα αναγνωρίζονται αυτά με τη νέα ή ίδια ονομασία, παρά την κατα-νομή τους σε διαφορετικό εξάμηνο.Το παλαιό Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών θα ισχύει ως προς

τη διδασκαλία μέχρι το ακαδημαϊκό έτος 2015-2016 και δύο επιπλέον έτηγια την ολοκλήρωση των εξετάσεων, για όσους ενεγράφησαν στο ΤμήμαΘεολογίας πριν από το ακαδημαϊκό έτος 2013-2014.

Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες που εγγράφονται στο Τμήμα Θεολογί-ας από το ακαδημαϊκό έτος 2013-2014 και εφεξής και επιθυμούν να λά-βουν με το πέρας των σπουδών τους Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής Ε-

πάρκειας πρέπει να παρακολουθήσουν επιπρόσθετα πέντε (5) υποχρεω-τικά κατ’ επιλογήν μαθήματα.

Οι εκδρομές και οι ασκήσεις συνιστούν πρακτική εκπαίδευση καιαντιστοιχούν σε αριθμό δ.μ. στα πλαίσια των μαθημάτων που έχουν α-σκήσεις.

Ο χρόνος διάρκειας διδασκαλίας και εξετάσεων, σύμφωνα με τον εσω-τερικό κανονισμό λειτουργίας του Α.Π.Θ. (ΦΕΚ 1099/Β’/5.9.2000 απόφασηΥπουργού Παιδείας, αρ. Φ. 1. 231/Β1/425, άρθρο 12, σ. 15764), καθορίζεται

ως εξής:


12/120

12

30.09.2014 - 16.01.2015 Χειμερινό Εξάμηνο19.01.2015 - 06.02.2015 Εξετάσεις Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου09.02.2015 - 22.05.2015 Εαρινό Εξάμηνο

25.05.2015 - 12.06.2015 Εξετάσεις Ιουνίου01.09.2015 - 18.09.2015 Εξετάσεις Σεπτεμβρίου

Β.ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΕΞΑΜΗΝΑ

Α΄ Εξάμηνο

Κωδικός Μάθημα Διδακτικέςώρες

ECTS Κατηγορία

101 ΑΡΧΑΙΑΕΛΛΗΝΙΚΑ

5 ΔΩ = 3+2Α 5 ECTS Υ0

103 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΣΠΟΥΔΗ ΚΑΙ ΤΗΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

3 ΔΩ= 2+1 Α 4 ECTS Υ

104 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ& ΒΙΒΛ.ΕΒΡΑΙΚΗΓΛΩΣΣΑ

4 ΔΩ 5 ECTS Υ

105 ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ Ι:ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΙΣΤΟΡΙΑΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΕΠΟΧΗΣ Κ.Δ.

4 ΔΩ 5 ECTS Υ

206 ΓΕΝΙΚΗ

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ

3 ΔΩ 5 ECTS Υ

0ΔΩ= εβδομαδιαίες διδακτικές ώρεςΥ= Υποχρεωτικό μάθημαΕ= επιλεγόμενοΞΓ= Ξένη ΓλώσσαΑ= ΆσκησηECTS= Πιστωτικές μονάδες


13/120

13

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΕΧΡΙΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΟΥ(1054)

ΑΓ 1 ΑΓΓΛΙΚΑ 1ουΕΞΑΜΗΝΟΥ

2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ

ΓΑ 1 ΓΑΛΛΙΚΑ 1ουΕΞΑΜΗΝΟΥ

2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ

ΓΕ 1 ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ 1ουΕΞΑΜΗΝΟΥ

2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ

ΕΛ 1 ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ1ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ

2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ

21 ΔΩ 26 ECTS

Β΄ Εξάμηνο

202 ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΗΣΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣΕΛΛΑΔΟΣ

3 ΔΩ 5 ECTS Υ

203 ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ 4 ΔΩ =3+ 1Α 5 ECTS Υ205 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ4 ΔΩ 5 ECTS Υ

102 ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΣΤΟΝΑΡΧΑΙΟ ΚΑΙΣΥΓΧΡΟΝΟΚΟΣΜΟ

4 ΔΩ 5 ECTS Υ

207 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ

4 ΔΩ =3 +1Α 5 ECTS Υ

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΟΕΝΑ (1)

3 ΔΩ 3 ECTS Ε


2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ

ΓΑ 2 ΓΑΛΛΙΚΑ 2ου 2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ


14/120

14

ΕΞΑΜΗΝΟΥΓΕ 2 ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ 2ου

ΕΞΑΜΗΝΟΥ2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ

ΕΛ 2 ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ2ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ

24 ΔΩ 30 ECTS

Γ΄ Εξάμηνο

201 ΕΡΜΗΝΕΙΑΙΣΤΟΡΙΚΩΝ

ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΗΣΠΑΛΑΙΑΣΔΙΑΘΗΚΗΣ

2 ΔΩ 3 ECTS Υ

302 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝΣΛΑΒΙΚΩΝΟΡΘΟΔΟΞΩΝΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

3 ΔΩ 5 ECTS Υ

303 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙΑΓΙΟΛΟΓΙΑ

4 ΔΩ 5 ECTS Υ

304 ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΚΑΙΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

4 ΔΩ 5 ECTS Υ

305 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΑΠΟΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΟΥ1054 ΜΕΧΡΙΣΗΜΕΡΑ

3 ΔΩ 5 ECTS Υ

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑΔΥΟ (2)

6 ΔΩ 6 ECTS Ε


2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ


2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ

ΓΕ 3 ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ 3ου 2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ


15/120

15

ΕΞΑΜΗΝΟΥΕΛ 3 ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

3ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ

24 ΔΩ 31 ECTS

Δ΄ Εξάμηνο

301 ΕΡΜΗΝΕΙΑΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙΠΡΟΦΗΤΙΚΩΝΒΙΒΛ.ΤΗΣ Π.Δ.ΑΠΟ

ΚΕΙΜ.Ο'

2 ΔΩ 3 ECTS Υ

401 ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗΙΙ: ΕΡΜΗΝΕΙΑΕΥΑΓΓΕΛΙΩΝ

4 ΔΩ 5 ECTS Υ

402 ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΓΡΑΜΜΑΤΟΛΟΓΙΑΜΕ ΕΜΦΑΣΗΣΤΟΥΣ ΛΑΤΙΝΟΥΣΠΑΤΕΡΕΣ

3 ΔΩ 5 ECTS Υ

403 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΓΡΑΜΜΑΤΟΛΟΓΙΑΕΡΜΗΝΕΙΑΠΑΤΕΡΩΝ

5 ΔΩ =4+1A 5 ECTS Υ

405 ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

2 ΔΩ 3 ECTS Υ

404 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

4 ΔΩ =3+1Α

5 ECTS Υ

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΟΕΝΑ (1) 3 ΔΩ 3 ECTS Ε


2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ


2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ

ΓΕ 4 ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ 4ουΕΞΑΜΗΝΟΥ

2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ

ΕΛ 4 ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ 2ΔΩ 2 ECTS ΞΓ


16/120

16

4ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ25 ΔΩ 31 ECTS

Ε΄ Εξάμηνο

501 ΕΡΜΗΝΕΙΑΕΠΙΣΤΟΛΩΝ ΤΟΥΑΠΟΣΤΟΛΟΥΠΑΥΛΟΥ

3 ΔΩ 5 ECTS Υ

502 ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ Α΄.ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ

ΟΡΘΟΔΟΞΗΣΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

3 ΔΩ 5 ECTS Υ

503 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ 3 ΔΩ 5 ECTS Υ504 ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ

ΘΕΟΛΟΓΙΑ3 ΔΩ=2+1Α 4 ECTS Υ

505 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ

3 ΔΩ =2+1A 4 ECTS Υ

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ

ΔΥΟ (2)

6 ΔΩ 6 ECTS Ε

21 ΔΩ 29 ECTS

Στ΄ Εξάμηνο

602 ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΩΝΣΛΑΒΩΝ

3 ΔΩ 5 ECTS Υ

603 ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ Β΄.ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΘΕΟΛΟΓΙΚΗΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ

3 ΔΩ 5 ECTS Υ

604 ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΤΟΥΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ

4 ΔΩ 5 ECTS Υ

605 ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΟΣΔΙΑΛΟΓΟΣ

2 ΔΩ 4 ECTS Υ

606 ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ 3 ΔΩ 5 ECTS Υ


17/120

17

ΚΙΝΗΣΗ607 ΟΜΙΛΗΤΙΚΗ 2 ΔΩ 4 ECTS Υ

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ

ΔΥΟ (2)

6 ΔΩ 6 ECTS Ε

23 ΔΩ 34 ECTS

Ζ΄ Εξάμηνο

701 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣΙΩΑΝΝΕΙΟΥΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ

3 ΔΩ 5 ECTS Υ

702 ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ Γ':ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣΟΡΘΟΔΟΞΟΥΠΙΣΤΕΩΣ

3 ΔΩ 5 ECTS Υ

703 ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ Δ΄.ΣΥΜΒΟΛΙΚΗΘΕΟΛΟΓΙΑ

3 ΔΩ 5 ECTS Υ

704 ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΗ ΚΑΙΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

5 ΔΩ = 3+2Α 6 ECTS Υ

705 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝΗΘΙΚΗ

2 ΔΩ 4 ECTS Υ

706 ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣΠΑΛΑΙΑΣΔΙΑΘΗΚΗΣ

3 ΔΩ 5 ECTS Υ


6 ΔΩ 6 ECTS Ε

25 ΔΩ 36 ECTS

Η΄ Εξάμηνο

801 ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣΚΑΙΝΗΣΔΙΑΘΗΚΗΣ

3 ΔΩ 5 ECTS Y

802 ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΙΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ

ΔΙΚΑΙΟ

4 ΔΩ 5 ECTS Y


18/120

18

803 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ

5 ΔΩ =3+2Α 6 ECTS Y

804 ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΗΘΙΚΗ 4 ΔΩ 5 ECTS Y805 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ

ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥΣΥΓΧΡΟΝΟΥΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

2 ΔΩ 4 ECTS Y


6 ΔΩ 6 ECTS Ε

24 ΔΩ 31 ECTS


19/120

19

Γ .́ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ΕΞΑΜΗΝΩΝ Α ́- Η´

Α΄ ΕΞΑΜΗΝΟ

101. Αρχαία Ελληνικά

Ι. Διδάσκονται επιλεγμένα κείμενα συγγραφέων της κλασικής καιελληνιστικής περιόδου καθώς και κείμενα της χριστιανικής γραμμα-τείας των πρώτων αιώνων. Εισαγωγικά παρέχονται στοιχεία για τηγλωσσική μορφή, τη χειρόγραφη παράδοση και τη γνησιότητα τωνκειμένων αυτών. Στη συνέχεια επιχειρείται αφενός η κατανόηση τουπεριεχομένου και η μεταφραστική προσέγγιση των κειμένων και αφε-τέρου η εξέταση της ειδολογικής – μορφολογικής ταυτότητάς τους, με

στόχο να προβληθεί η πρόσληψη της εθνικής γραμματείας από τους χριστιανούς συγγραφείς.ΙΙ. Άσκηση: Γλωσσική, γραμματική και συντακτική ανάλυση κει-

μένων της αρχαίας ελληνικής και χριστιανικής γραμματείας και ιδιαί-τερα των λειτουργικών κειμένων, καθώς και μεταφραστική προσέγγισημε επισήμανση των μεταφραστικών προβλημάτων που απαντώνταιστα κείμενα αυτά.

Εγχειρίδιο:

1. Α. Κόλτσιου-Νικήτα, Μεταφραστικά ζητήματα της ελληνόφωνης και λατινόφωνης χριστιανικής γραμματείας. Από τους Εβδομήκοντα ως τον Νικό-

λαο Σεκουνδινό, εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2009.2. Α. Κόλτσιου-Νικήτα, Το κύρος των Πατέρων της Εκκλησίας. Μια

ανέκδοτη επιστολική πραγματεία, Φιλοσοφική και Θεολογική Βιβλιοθήκη 42,

εκδ. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000.(Α. Κόλτσιου-Νικήτα)


20/120

20

103. Εισαγωγή στη σπουδή και τη μεθοδολογία της Θεολογίας

Ο στόχος του μαθήματος είναι η πρώτη εξοικείωση των φοιτητών

με τη σπουδή της Θεολογίας και το ακαδημαϊκό πλαίσιο μέσα στο ο-ποίο διδάσκεται. Γίνεται αναφορά στην έννοια της «Εγκυκλοπαιδείαςτης Θεολογίας», με ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία του όρου «εγκυκλο-παιδεία» και τη σχέση του με την εγκύκλιο παιδεία. Στη συνέχεια γίνε-ται σύγκριση με την Εισαγωγή στη Θεολογία και την ιστορία της στηνακαδημαϊκή σκέψη και σπουδή, ενώ προσφέρεται μία θεμελιώδης προ-σέγγιση της σημασίας του όρου «Θεολογία». Ακολούθως οι φοιτητέςπαρακολουθούν διαχρονικά τη σπουδή της Θεολογίας στα Εκπαιδευ-τικά ιδρύματα της Ανατολής και της Δύσης μέχρι τον 15ο αιώνα, τηδημιουργία των πρώτων πανεπιστημίων, προδρόμων των σημερινών,στη Δύση, την αμφισβήτηση της Θεολογίας στα νεώτερα ΑΕΙ και τηναδιαμφισβήτητη πλέον αποδοχή της στη χορεία των ΑνθρωπιστικώνΕπιστημών. Τέλος εξετάζονται η εναρμόνιση των θεολογικών σπουδώνστην Ελλάδα σε σχέση με τα Ευρωπαϊκά δεδομένα (Μπολώνια 1999)και το μέλλον τους στη χώρα μας.

Ως προς τη μεθοδολογία παρουσιάζονται οι ιδιαίτεροι κλάδοι τηςεπιστήμης της Θεολογίας και οι τρόποι με τους οποίους προσεγγίζεται

το κάθε ερευνητικό της πεδίο.

Εγχειρίδιο:1. Δήμητρα Α. Κούκουρα , Εισαγωγή στη σπουδή της Θεολογίας, εκδ.

Μπαρμπουνάκη, Θεσσαλονίκη 2013.2 Δήμητρα Α. Κούκουρα , Εισαγωγή στη Θεολογία, εκδ. Κορνηλία

Σφακιανάκη, Θεσσαλονίκη 2003. (Δ. Κούκουρα)

104. Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη και τη Βιβλική Εβραϊκή

Γλώσσα

Στόχος του μαθήματος είναι να ενημερώσει τους φοιτητές: α) γιατα πορίσματα της σύγχρονης επιστήμης σε θέματα που σχετίζονται μετην ονομασία, τη συγγραφή, τη σύνθεση, την ένταξη στον Κανόνα, τοπεριεχόμενο και τη θεολογία των βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης και β)

για την ιστορία, τη γραφή, την ανάγνωση και τα κυριότερα γραμματι-


21/120

21

κά και συντακτικά φαινόμενα της εβραϊκής γλώσσας του πρωτοτύπουκειμένου της Π.Δ.

Εγχειρίδιο:1α. Μ. Κωνσταντίνου, Του συνιέναι τας Γραφάς, εκδ. Ostracon, Θεσ-

σαλονίκη 2014.1β. Η Παλαιά Διαθήκη κατά το κείμενο των εβδομήκοντα (Ο΄), εκδ.

German Bible Society, Γερμανία 2006.(Μ. Κωνσταντίνου)

105. Καινή Διαθήκη Ι: Εισαγωγή, Ιστορία και Πολιτισμός τηςεποχής της Κ.Δ.

Ιστορία του χειρογράφου και εντύπου κειμένου της Καινής Διαθή-κης. Ιστορία του Κανόνα της. Ιστορικά στοιχεία για το ελληνιστικό πε-ριβάλλον, στο οποίο αναπτύχθηκε και διαδόθηκε η Καινή Διαθήκη.Γλώσσα, χαρακτήρας, ύφος, τόπος, χρόνος, σκοπός συγγραφής, θεολο-γικές ιδέες και περιεχόμενο των επί μέρους βιβλίων της Καινής Διαθή-κης. Το μήνυμά τους στο σύγχρονο κόσμο.

Εγχειρίδιο:Ι. Καραβιδόπουλος, Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, εκδ. Πουρναράς,

Θεσσαλονίκη 2008.(Μ. Γκουτζιούδης)

206. Γενική Εκκλησιαστική Ιστορία: Από την Ίδρυση της Εκ-

κλησίας μέχρι το Σχίσμα (1054)

Στο συγκεκριμένο μάθημα εξετάζεται η Ιστορία της αδιαίρετης Εκ-κλησίας. Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται και αναλύονται οι συνθήκεςκαι οι προϋποθέσεις της διάδοσης του ευαγγελικού κηρύγματος, Η ορ-γάνωση της πρώτης Εκκλησίας, Τα εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματαπου αντιμετώπισε, Η θέση της μέσα στην αυτοκρατορία ως μη επιτρεπό-μενη θρησκεία αρχικά και ως επίσημη /υποχρεωτική στην συνέχεια, Ηδιοίκηση της Εκκλησίας καθώς και η διαμόρφωση του συνοδικού θεσμού,

Η Αρχιεπισκοπή Κωνσταντινουπόλεως και η ανάδειξή της σε Οικουμε-


22/120

22

νικό Πατριαρχείο, Η εικονομαχία, Οι προϋποθέσεις και τα γεγονότα τουΜεγάλου Σχίσματος.

Σκοπός του μαθήματος: η γνωριμία με το ιδιαίτερο μέρος της γενι-

κής ιστορίας, που συνιστά η Εκκλησιαστική Ιστορία, καθώς και η εξέτασητων συνθηκών που διαμόρφωσαν τον τρόπο ύπαρξης και οργάνωσης τηςΕκκλησίας, κατά την πρώτη χιλιετία.

Εγχειρίδιο:Ευαγγελία Αμοιρίδου, Πτυχές από την ιστορία της αδιαίρετης Εκκλησίας,

εκδ. Μέθεξις, Θεσσαλονίκη 2012.(Ε. Αμοιρίδου: με ανάθεση Δ. Βαλαής)

Ξένες Γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ν. Ελληνικά)

Αγγλική γλώσσα

Κύριος στόχος τoυ μαθήματος της Αγγλικής Γλώσσας είναι η εξοι-κείωση των φοιτητών/τριών με την ειδική γλώσσα της Θεολογικής Επι-στήμης, ώστε να αποκτήσουν τις γλωσσικές δεξιότητες που θα τους/τιςεπιτρέψουν να κατανοούν και να παράγουν επιστημονικά κείμενα σχε-τικά με το γνωστικό αντικείμενο των σπουδών τους. Επίσης, στόχος είναι

να αναπτύξουν οι φοιτητές/τριες δεξιότητες για να μπορούν να αντα-ποκρίνονται σε γενικότερες και ειδικότερες περιστάσεις επικοινωνίαςστα πλαίσια των σπουδών τους.

Γνωστικοί στόχοι: Εξοικείωση των φοιτητών με την ειδική γλώσσακαι ορολογία της Θεολογικής Επιστήμης όπως χρησιμοποιείται σε κείμε-να Βίων Αγίων. Ανάπτυξη δεξιοτήτων ανάγνωσης που θα διευκολύνουντην κατανόηση μέσα από δραστηριότητες πρo-ανάγνωσης, κατανόησηςπου ακολουθούν τη γρήγορη ή ανιχνευτική ανάγνωση, λεπτομερούς κα-τανόησης περιεχομένου και εξάσκησης στο ειδικό λεξιλόγιο.

Εγχειρίδιο:Μakrantonaki-Farasa, M. 2008. English Theological Texts and Exercises

(2nd

ed). Θεσσαλονίκη, εκδ. Πουρναρά.Συμπληρωματικό μαθησιακό υλικό αναρτάται στα e- μαθήματα του

Τμήματος με ελεύθερη πρόσβαση.

(Δρ. Σμαράγδα Χρηστίδου -Κιοσέογλου)


23/120

23

Β΄ ΕΞΑΜΗΝΟ

202. Ιστορία και Γραμματεία της Εκκλησίας της Ελλάδος

Αντικείμενο εξέτασης του μαθήματος είναι ή ιστορία και η γραμμα-τεία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Μελετάται η διαμόρφωση της αυτοκέ-φαλης Εκκλησίας της Ελλάδος, ως συνέπεια της ιδεολογίας του διαφωτι-σμού και της αρχής των εθνοτήτων, που οδηγεί στη διάσπαση της προ-ϋπάρχουσας ενότητας του ορθόδοξου γένους, της ρωμιοσύνης, του ρουμ

μιλέτ, που είχε κέντρο και σημείο αναφοράς το Οικουμενικό Πατριαρ- χείο, την εθναρχούσα Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης. Η εθνοκρατικήσυγκρότηση δημιουργεί στην Ελλάδα την πρώτη ορθόδοξη αυτοκέφαληΕκκλησία των Βαλκανίων. Προσεγγίζονται οι ιδεολογικές προϋποθέσειςτης απόφασης του 1833, της έκδοσης του Πατριαρχικού και ΣυνοδικούΤόμου του 1850, αλλά και η συνέχεια της πολιτειοκρατίας σε ολόκληροτο 19ο αιώνα στην Εκκλησία της Ελλάδος, σε σύγκριση και αναφορά μετις δικαιοδοσίες της εθναρχίας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, ιδιαίτεραμάλιστα την περίοδο των μεταρρυθμίσεων – Τανζιμάτ και των Γενικών

Κανονισμών κατά το 19ο αιώνα. Παράλληλα παρουσιάζονται και μελε-τώνται εκκλησιαστικά κείμενα της εποχής.

Εγχειρίδιο:Μητρ. Ανδρέας Νανάκης, To Οικουμενικό Πατριαρχείο στην ύστερη

Οθωμανική αυτοκρατορία. Από το Γένος και την εθναρχία στο έθνος, εκδ.Μπαρμπουνάκη, Θεσσαλονίκη 2013.

(Μητρ. Ανδρέας Νανάκης)

203. Βυζαντινή Αρχαιολογία

Εισαγωγή στην τέχνη της παλαιοχριστιανικής, πρωτοβυζαντινής, με-σοβυζαντινής και υστεροβυζαντινής περιόδου. Αρχιτεκτονική, μνημειακήζωγραφική (τοιχογραφίες, ψηφιδωτά), γλυπτική, μικροτεχνία, ιστορημέ-να χειρόγραφα.



24/120

24

Μαρία Καζαμία-Τσέρνου, Ιστορώντας τη «Δέηση» στις βυζαντινούςναούς της Ελλάδος, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2003.

Σημειώσεις Βυζαντινής Αρχαιολογίας (ανάρτηση ηλεκτρονικά).

(Μ. Καζαμία-Τσέρνου)

205. Ιστορία της Φιλοσοφίας

Διδάσκεται η αρχαία ελληνική φιλοσοφία από τους Προσωκρατικούςως τους τελευταίους Πλατωνικούς. Παρουσιάζονται επίσης βασικοί αντι-πρόσωποι της βυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου. Η διδασκαλίαεμπεδώνεται με ανάλυση και ερμηνεία συναφών κειμένων. Το μάθημα

αποσκοπεί στην κατανόηση θεμελιωδών φιλοσοφικών όρων που υιοθετή-θηκαν από την ορθόδοξη θεολογική παράδοση και στην υπογράμμισηφιλοσοφικών θέσεων και μεθοδολογικών συμπεριφορών που είναι ασυμ-βίβαστες με εκείνες των χριστιανών συγγραφέων. Εκπονούνται συλλογι-κές και προσωπικές ασκήσεις επί των αρχαίων πηγών. Παρέχεται υπο-

χρεωτική και προαιρετική βιβλιογραφία.

Εγχειρίδιο:Κ. Δ. Γεωργούλης, Ιστορία της ελληνικής φιλοσοφίας, εκδ. Παπαδήμα,

Αθήνα 2004.(Λ. Σιάσος)

102. Θεωρία και μεθοδολογία μελέτης της Θρησκείας στον αρ-

χαίο και σύγχρονο κόσμο

α1. Θεωρία και Μεθοδολογία της Επιστημονικής Μελέτης της

Θρησκείας, όπου εξετάζουμε τις εξής θεματικές ενότητες: «τι είναι ημελέτη της θρησκείας;» Πρόκειται για την επιστημονική έρευνα τηςανθρώπινης πολιτιστικής όψης και των πρακτικών της. Η όψη αυτήείναι ταυτόσημη με τους σκοπούς της μελέτης μας και με τους ορισμούςπου επιλέγουμε για χρήση, ορισμούς κατάλληλους για τους σκοπούςκαι τις αναζητήσεις μας. Ό,τι μας ενώνει σε αυτή τη συλλογική ομάδα,η οποία προσδιορίζεται με την αντωνυμία «δικό μας», δεν είναι μόνοοι κοινές αναζητήσεις, τα κοινά εργαλεία και η συμφωνία σε καθιερω-μένες αποδείξεις και επιχειρηματολογία, αλλά επίσης το θεσμικό όργα-


25/120

25

νο το οποίο μας ενώνει ως ομάδα και στο οποίο συνεισφέρει το έργομας. Το όργανο αυτό είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο, ένας θεσμός πουκαταλήγει σε ότι αποτελεί ακαδημαϊκή μελέτη της θρησκείας. Έτσι ίσως

μπορούμε να καταλήξουμε αναθεωρώντας το αρχικό μας ερώτημα στο«τι είναι η μελέτη της θρησκείας;» Η ερώτηση αυτή μπορεί να βρει άρι-στη απάντηση αν πρώτα αναρωτηθούμε «πού ασκείται η μελέτη τηςθρησκείας, από ποιους και με ποιους σκοπούς;» Η απάντηση, εξαρτώ-μενη από τη συνάφεια των πραγμάτων και τα ενδιαφέροντα του καθε-νός, μπορεί να οδηγήσει σε πολύ διαφορετικά συμπεράσματα σε διά-φορους λαούς. Ένα άλλο σημείο που μας απασχολεί είναι η ταξινόμη-ση των θρησκειών. Πώς μπορούμε να τις ταξινομήσουμε και πώς μπο-ρούμε να τις μελετήσουμε; Απάντηση στα ερωτήματα αυτά δίνει το έρ-γο του ερευνητή της θρησκείας.

Με όλες αυτές τις κοινές υποθέσεις μπορεί τώρα κάποιος να κατα-νοήσει τι πασχίζει να μελετήσει ο φοιτητής του τμήματός μας: το ποιος

λαός (σύνολο ανθρώπων), πότε, που και γιατί όλα αυτά τα δεδομένααναφέρονται ως θρησκεία. Θέτοντας τα ερωτήματα αυτά με τη μεθοδο-

λογία ενός ερευνητή (όπως π.χ. ο Bruce Lincoln, University ofChicago), o φοιτητής βλέπει το αντικείμενο της μελέτης ως μια ενδια-φέρουσα όψη ενός περίπλοκου ανθρώπινου κόσμου κοινωνικής συ-

μπεριφοράς. Επομένως ο φοιτητής μελετά εκείνες τις υπό συζήτηση αν-θρώπινες συμπεριφορές τις οποίες και θεωρεί ως θρησκευτικές, δηλ. τοσύνολο των υποθέσεων, ιδεών, πεποιθήσεων κλπ. που αφορούν σε έναθέμα. Όταν κανείς θέτει τα σωστά ερωτήματα και βλέπει στην ιστορικήσυνάφεια των δεδομένων που μελετά, τότε αντιλαμβάνεται ότι οι λαοίανά τον κόσμο διεκδικούν την κατηγορία «θρησκεία». Υπό το φως αυ-τό, ο φοιτητής της θρησκείας όχι μόνο σπουδάζει τις θρησκείες του κό-σμου αλλά και εκτιμά πως και γιατί ένας θεσμός, μια κίνηση ή μια ο-μάδα οδηγούνται να θεωρηθούν θρησκεία. Έτσι, αν μελετούμε τόσο

την θρησκεία όσο και την κατηγορία «θρησκεία» ως γνώρισμα του πο- λύπλοκου συστήματος της ανθρώπινης συμπεριφοράς που ονομάζεταικοινωνία, το μάθημα γίνεται ενδιαφέρον.

α2. Τα γενικά χαρακτηριστικά της αρχαίας ελληνικής θρησκείας:Υπήρξε ποτέ αυτό που αποκαλούμε ελληνική θρησκεία; Μπορεί η ερώ-τηση να είναι περιττή αλλά πρέπει να γίνει εξαρχής απολύτως σαφέςότι ελληνική θρησκεία ως μονολιθική ολότητα δεν υπήρξε ποτέ. Όταν ηΕλλάδα αναδύθηκε από το σκοτάδι του παρελθόντος γύρω στα 800 π.Χ.

αναπτύχθηκαν διάφορες κοινότητες - πόλεις. Κάθε πόλη είχε το δικό


26/120

26

της πάνθεο στο οποίο ορισμένοι θεοί ήταν σπουδαιότεροι από τους άλ- λους και ορισμένοι θεοί δεν λατρεύτηκαν ποτέ. Κάθε πόλη είχε τη μυ-θολογία της, το θρησκευτικό της ημερολόγιο, τις θρησκευτικές της

γιορτές.Η έννοια της ενσωμάτωσης της αρχαίας ελληνικής θρησκείας. Η

αρχαία ελληνική θρησκεία ήταν πλήρως ενσωματωμένη στην κοινωνί-α, δεν υπήρχε σφαίρα της ζωής από την οποία να απουσιάζει η θρη-σκευτική οπτική. Γέννηση, θάνατος, πόλεμος και ειρήνη, γεωργία, ε-μπόριο, πολιτική, όλα τα γεγονότα και οι δραστηριότητες συνοδεύο-νταν από θρησκευτικές πρακτικές. Η ενσωμάτωση αυτή επηρέασε τηναντίληψη του ιερού. Σχετικά θέματα που εξετάζονται στο μάθημα:

- πολυθεϊσμός, ευσέβεια και βέβηλο,- οι εκπρόσωποι του «ιερού»- ο ρόλος του φύλου και κυρίως της γυναίκας- ειδικές μορφές ελληνικής ευσέβειας: μυστικές (Θεσμοφόρια - λα-

τρεία του Διονύσου) και μυστηριακές (Ελευσίνεια μυστήρια), «ορφι-κός βίος».

Εγχειρίδιο: Π. Παχής, Θρησκεία και οικονομία στην αρχαία ελληνικήκοινωνία, εκδ. Μπαρμπουνάκης, Θεσσαλονίκη 2010.

(Π. Παχής)

207. Πληροφορική και Θεολογία

Εισαγωγική παρουσίαση της επιστήμης της Πληροφορικής με έμφασηστη σύνθεση των τεχνικών δομών και στην ανάλυση των αρχών ψηφια-κής λογικής που συνθέτουν το πλαίσιο λειτουργίας της. Συνοπτική παρά-θεση της αρχιτεκτονικής των υπολογιστικών συστημάτων (Ηardware).

Βασικές αρχές των δικτύων Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (Η/Υ). Ο κυβερ-νοχώρος του διαδικτύου (Ιηternet). Εισαγωγή στις μεθοδολογίες του προ-γραμματισμού (software), στα λειτουργικά συστήματα Η/Υ και στις ε-φαρμογές επεξεργασίας δεδομένων. Παρουσίαση των προγραμμάτωνεπεξεργασίας κειμένου, λογιστικών φύλλων και ηλεκτρονικών παρουσιά-σεων, καθώς και των θεμελιωδών αρχών που διέπουν τα προγράμματααυτά. Ψηφιακά αρχεία και ψηφιακές βιβλιοθήκες. Δημιουργία παρου-σιάσεων, μαθημάτων και διαλέξεων με χρήση Η/Υ.


27/120

27

Εφαρμογές της πληροφορικής σε διαδικασίες θεολογικού ενδιαφέ-ροντος: Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας (ΤLG), πληροφορική καιΑγία Γραφή (λεξικά, concordantiae κ.λπ.). Η συμβολή των Η/Υ στη

διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Μετα-εφαρμογές της ψηφι-ακής τεχνολογίας στα δεδομένα θεολογικού περιεχομένου. Ορισμόςκαι ποσοτική αξιολόγηση της πληροφορίας. Τεχνολογικά επιτεύγματααιχμής: τηλεδιάσκεψη, τηλεματική, εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Θέμα-τα ηθικής στην κοινωνία των Η/Υ.

Εγχειρίδιο:1. Νικόλαος Ε. Μυρίδης, Εφαρμογές της Πληροφορικής στην Θεολογία

και τον Πολιτισμό, 2013.2. Νικόλαος Ε. Μυρίδης, Πλαίσιο της Πληροφορικής: Θεωρία και Ε-

φαρμογές, 2013.3. Νικόλαος Ε. Μυρίδης, Τεχνολογία και Πληροφορική στο χώρο του

Πολιτισμού, εκδ. Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 2013.

(Ν. Μυρίδης)


Αγγλικά Γνωστικοί στόχοι : Βελτίωση των δεξιοτήτων ανάγνωσης, κατανό-

ηση της συνεκτικότητας και συνοχής του κειμένου, εμπλουτισμός του λεξιλογίου, με χρήση διαφόρων κειμενικών ειδών όπως η Θεία Λει-τουργία, Επιστολές Οικουμενικού Πατριάρχου, Η Κυριακή Προσευχήκαι το Σύμβολο της Πίστεως.


Makrantonaki-Farasa, M. 2008. English Theological Texts and Exercis-es (2

nded). Θεσσαλονίκη, εκδ. Πουρναρά.

Συμπληρωματικό μαθησιακό υλικό αναρτάται στα e-μαθήματατου Τμήματος με ελεύθερη πρόσβαση.

(Δρ. Σμαράγδα Χρηστίδου-Κιοσέογλου)


28/120

28

Γ΄ ΕΞΑΜΗΝΟ

201. Ερμηνεία Ιστορικών Βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης

Το μάθημα προσεγγίζει το κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης με βάσητην ερμηνευτική παράδοση της Εκκλησίας μας και τα πορίσματα τηςνεότερης βιβλικής επιστήμης. Ειδικότερα, μέσα από την ανάλυση βι-βλικών περικοπών, εξετάζονται θέματα όπως η προέλευση του σύμπα-ντος, η εμφάνιση του κακού στον κόσμο, ο ρόλος του Θεού στην ιστο-ρία της ανθρωπότητας, η σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, η διασποράτης ανθρωπότητας πάνω στη γη, η έναρξη της ιερής ιστορίας κ.λπ.

Εγχειρίδιο:1α. Μ. Κωνσταντίνου, Ρήμα Κυρίου Κραταιόν, Αφηγηματικά κείμενα,

από την Παλαιά Διαθήκη, εκδ. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 42005.1β. Biblia Hebraica Stuttgartensia, German Bible Society, 51997.

(Μ. Κωνσταντίνου)

302. Ιστορία των Σλαβικών Ορθόδοξων Εκκλησιών

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η επιστημονική σπουδή της εκ-κλησιαστικής ιστορίας των σλαβικών κοινωνιών από τον βασικό προ-

χριστιανικό μύθο, τον εκχριστιανισμό τους και τον εκκλησιαστικό βίο

τους έως σήμερα. Ιδιαίτερα μελετώνται ο εκχριστιανισμός των Σλάβων, ηγένεση και συγκρότηση των τοπικών εθνικών Εκκλησιών τους, η εσωτε-ρική οργάνωση, η δράση τους, οι σχέσεις τους με τα αντίστοιχα ευρωπα-

ϊκά κράτη κατά την προαναφερθείσα περίοδο. Παρακολουθείται μέσωτων πηγών η εξέλιξη των σλαβικών εκκλησιαστικών θεσμών, η εκκλησια-στική κοινωνική σκέψη των Σλάβων και η σχέση τους με την ετεροδοξίακαι άλλες κοινωνικές μειονότητες. Σκοπός του μαθήματος είναι η οικεί-ωση των φοιτητών με την εκκλησιαστική ιστορία των Σλάβων του ανα-


29/120

29

τολικού και δυτικού χριστιανισμού στη φανέρωση των ποικίλων συνι-στωσών τους.

Εγχειρίδιο:Δημήτριος Γόνης, Ιστορία των Ορθοδόξων Εκκλησιών Βουλγαρίας και

Σερβίας, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2001.(Ελ. Οικονόμου)

303. Εισαγωγή στη Χριστιανική Γραμματεία και Αγιολογία

Αντικείμενο του μαθήματος ως προς το πρώτο μέρος του (Αγιολογί-α) είναι οι ανθρωπολογικές, χριστολογικές και εκκλησιολογικές παράμε-τροι του γεγονότος της αγιότητας, μέσα από τα αγιολογικά μοντέλα πουδεσπόζουν σε κάθε περίοδο της εκκλησιαστικής ιστορίας από την εποχήτης Βίβλου μέχρι τις μέρες μας, και τα οποία μνημειώνονται σε ανάλογααφηγηματικά αλλά και ποιητικά κείμενα της Χριστιανικής Γραμματείας.Κατά το δεύτερο σκέλος του, το μάθημα αποτελεί μια ευρύτερη εισαγωγήστη Χριστιανική Γραμματεία: στα βασικά της είδη, τις μεθόδους προσέγ-γισης, το ιδιαίτερο ιστορικό, κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο που τα

πλαισιώνει καθώς και τη σωτηριολογική της στοχοθεσία.Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών αφενός με

τα είδη της χριστιανικής γραμματείας και ιδιαίτερα με το αγιολογικό τηςυποσύνολο και, με τις στάσεις ζωής που τα ενέπνευσαν και στη συνέχειαεμπνεύστηκαν απ’ αυτά. Η παρουσίαση και ανάλυση του περιεχομένουείναι αφενός ιστορικοφιλολογική (ιστορικό πλαίσιο, λογοτεχνικά είδη,γλώσσα, ύφος, εκδόσεις) και αφετέρου θεολογική (εξωτερικές προκλήσειςκαι εσωτερικές ανάγκες που συνέβαλαν στη σύνταξη των κειμένων, θε-ματολογία, απολογητικές, διδακτικές και αντιαιρετικές χρήσεις).

Εγχειρίδιο:1. Παναγιώτης Υφαντής, Κλήση, πορεία, μετοχή. Η πνευματική οντολο-

γία της χριστιανικής αγιότητας, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2010.2. Δημήτριος Τσάμης, Εκκλησιαστική Γραμματολογία και κείμενα Πατερι-

κής Γραμματείας, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2008.(Π. Υφαντής)


30/120

30

304. Κοινωνιολογία και Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης

Εισαγωγή στην έννοια της επιστήμης. Ανάλυση των βασικών εν-

νοιών-λειτουργιών της κοινωνικής ζωής. Τυπολογική παρουσίαση τωντάσεων που οδήγησαν αρχικά στην προβληματική και προοδευτικάστη γένεση της Επιστήμης. Ερμηνεία της κοινωνικής συμπεριφοράς καιδράσης. Προσέγγιση και ανάλυση των προϋποθέσεων-πηγών της Κοι-νωνιολογίας. Προϊστορία, ιστορία και κλασικοί του κοινωνιολογικού

χώρου, εξειδικευμένες προοπτικές. Διαιρέσεις της βασικής επιστήμης.Λειτουργία της ολικής κοινωνίας. Προέλευση, μορφοποιητικές διαδι-κασίες, εξέλιξη, λειτουργία των κοινωνικών θεσμών. Σύγχρονοι κλάδοι

και περιεχόμενο. Μέθοδοι και αρχές της κοινωνιολογικής έρευνας.

Εγχειρίδιο:1. Ι. Πέτρου, Κοινωνιολογία, εκδ. Βάνια, Θεσσαλονίκη 2007.2. Β. Γιούλτσης, Γενική Κοινωνιολογία, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη

1997.

(Ι. Πέτρου – Χρ. Τσιρώνης)

305. Ιστορία της Εκκλησίας από το Σχίσμα του 1054 μέχρι σήμερα

Εξετάζονται τα σημαντικότερα εκκλησιαστικά ζητήματα της β΄ χιλι-ετίας, όπως: το εκκλησιαστικό Σχίσμα του 1054, οι Σταυροφορικές εκ-στρατείες της Δύσης στην Ανατολή, οι προσπάθειες για την αποκατά-σταση της εκκλησιαστικής ενότητας Ανατολής – Δύσης, οι αιρέσεις καιθεολογικές έριδες (11ος-15ος αι.), η οργάνωση και η θεσμική λειτουργία

του Οικουμενικού Πατριαρχείου κατά την Οθωμανική περίοδο, καθώςκαι βασικές πτυχές από την ιστορία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας καιτων Προτεσταντών.


Δ. Βαλαής, Εκκλησιαστική Ιστορία: Ζητήματα της β΄ Χιλιετίας, Θεσσαλο-νίκη 2014.

(Διον. Βαλαής)


31/120

31

Ξένες Γλώσσες. (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ν. Ελληνικά)


Γνωστικοί στόχοι: Ανάπτυξη δεξιοτήτων παραγωγής γραπτού λόγου

με την παραγωγή πλαγιότιτλων, παράφρασης, ορισμών όρων με καθο-δήγηση. Βελτίωση των δεξιοτήτων ανάγνωσης και εμπλουτισμός του λε-ξιλογίου με μελέτη κειμένων που αφορούν στην αρχιτεκτονική τωνναών, στα λειτουργικά σκεύη, άμφια και λειτουργικά βιβλία.

Εγχειρίδιο:Μakrantonaki-Farasa, M. 2008. English Theological Texts and Exercises

(2nd

ed). Θεσσαλονίκη, εκδ. Πουρναρά.

Συμπληρωματικό μαθησιακό υλικό αναρτάται στα e-μαθήματα τουΤμήματος με ελεύθερη πρόσβαση



32/120

32

Δ΄ ΕΞΑΜΗΝΟ

301. Ερμηνεία ποιητικών και προφητικών βιβλίων της Π.Δ. από

το κείμενο των Ο΄

Γενικά εισαγωγικά. Ανάλυση και προσπάθεια προσέγγισης τωνποιητικών και προφητικών βιβλίων και των ερμηνευτικών προβλημά-των που παρουσιάζουν.

Εγχειρίδιο: Ι. Μούρτζιος, Η Παλαιά Διαθήκη. Διάγραμμα περιεχομένουτων ποιητικών και προφητικών βιβλίων, εκδ. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη42005.

(Ι. Μούρτζιος)

401. Καινή ΔιαθήκηΙΙ: Ερμηνεία Ευαγγελίων

Ερμηνευτική ανάλυση του κατά Μάρκον Ευαγγελίου σε συνδυα-

σμό με τις παράλληλες διηγήσεις των συνοπτικών Ευαγγελίων Ματ-θαίου και Λουκά. Η θεολογία των συνοπτικών ευαγγελιστών με ιδιαί-τερη έμφαση σε θέματα όπως: εσχατολογία (Βασιλεία του Θεού), χρι-στολογία (Υιός του ανθρώπου, Χριστός, Υιός του Θεού κ.λπ.), πνευμα-τολογία, εκκλησιολογία, ιεραποστολή.

Εγχειρίδιο:Ι. Καραβιδόπουλος, Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, εκδ. Πουρναράς,

Θεσσαλονίκη 72006.

(Μ. Γκουτζιούδης)

402. Εκκλησιαστική Γραμματολογία με έμφαση στους Λατίνους

Πατέρες

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η επιστημονική σπουδή των Πα-τέρων και των συγγραφέων της Εκκλησίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στημελέτη της λατινικής χριστιανικής γραμματείας.


33/120

33

Οι συγγραφείς εντάσσονται μέσα στο χώρο και το χρόνο που έδρα-σαν, ενώ εξετάζονται οι κοινωνικές, θρησκευτικές, φιλοσοφικές και πολι-τιστικές συνιστώσες που επέδρασαν στη σκέψη τους ή προκάλεσαν την

απολογητική και αντιρρητική τους στάση.Ο βίος και η εργογραφία των συγγραφέων διερευνώνται ιστορικο-

φιλολογικώς. Μέσα από τα συγγράμματά τους αναδεικνύονται τα ιδιαί-τερα χαρακτηριστικά της διδασκαλίας, των εμπειριών και της συμβολήςτους στην εξέλιξη και τη διαμόρφωση των αληθειών της πίστης και τηςεκκλησιαστικής παράδοσης. Ερευνάται η επίδραση της σκέψης κάθεσυγγραφέα στους μεταγενέστερους και δίδεται έμφαση στην επικαιρικήπαρουσίαση του μηνύματός τους.

Σκοπός του μαθήματος είναι η γνωριμία των φοιτητών με την πατε-ρική θεολογία και ιδιαιτέρως με τη δυτική θεολογική παράδοση τόσοκατά την περίοδο της αδιαίρετης Εκκλησίας όσο και κατά τους πρώτουςαιώνες της διαίρεσής της.

Εγχειρίδιο:Φώτιος Σ. Ιωαννίδης, Εκκλησιαστική Γραμματολογία της Δύσης, εκδ. Os-

tracon Publishing p.c., Θεσσαλονίκη 2014.(Φ. Ιωαννίδης)

403. Εισαγωγή στην Εκκλησιαστική Γραμματολογία και Ερμη-

νεία Πατέρων

Το μάθημα χωρίζεται σε δύο ενότητες. Στην πρώτη εξετάζεται ο βίοςκαι η διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας και των εκκλησιαστικώνσυγγραφέων ενώ στη δεύτερη επιχειρείται η ιστορικο-φιλολογική καιθεολογική ανάλυση και επεξεργασία των έργων τους.

Ο κάθε συγγραφέας ή πατέρας της Εκκλησίας τοποθετείται στο ευρύ-

τερο χωροχρονικό και πνευματικό πλαίσιο και διαπιστώνεται ο τρόποςμε τον οποίο αντιδρά προσεταιριστικά ή αντιθετικά σε συγκεκριμένακοινωνικά, πολιτικά, θεολογικά και εκκλησιαστικά δεδομένα.

Στη δεύτερη ενότητα εξετάζεται το πρόβλημα της ερμηνείας της χρι-στιανικής γραμματείας. Παρουσιάζονται οι μέθοδοι ερμηνείας που επέ-

λεξαν πατέρες και εκκλησιαστικοί συγγραφείς καθώς και τα θέματα πουπροκύπτουν από τη συνάντηση του πατερικού λόγου με σύγχρονα ζητή-ματα. Η προσέγγιση γίνεται επί τη βάσει των πατερικών κειμένων τα


34/120

34

οποία αναγιγνώσκονται και αναλύονται κατά τη διάρκεια των μαθημά-των.

Σκοπός του μαθήματος είναι η μύηση των φοιτητών στην χριστιανι-

κή γραμματεία, στις μεθόδους ιστορικοφιλολογικής της προσέγγισης καιτης ερμηνευτικής της ανάλυσης.


1. Χρ. Αραμπατζής, Θέματα Εκκλησιαστικής Γραμματολογίας, εκδ.Ostracon, Θεσσαλονίκη 2014.

2. Χρ. Αραμπατζής, Ανθολόγιο Κειμένων της Χριστιανικής Γραμματεί-ας, εκδ. Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2012.

3. Χρ. Αραμπατζής, Κείμενα Εκκλησιαστικής Γραμματείας από τον 1οέως τον 18ο αιώνα, τ. Α΄, εκδ. Μπαρμπουνάκης, Θεσσαλονίκη 2010.

(Χρ. Αραμπατζής)

405. Κοινωνιολογία της Θρησκείας

Το μάθημα παρουσιάζει τις σχέσεις θρησκείας και κοινωνίας. Ειδι-κότερα τα επιμέρους θέματα που εξετάζει είναι: ορισμοί και λειτουργίεςτης θρησκείας ως κοινωνικού φαινομένου• κλασικές κοινωνιολογικές

προσεγγίσεις της θρησκείας• οι λειτουργίες της θρησκείας στη σύγχρο-νη κοινωνία• το φαινόμενο της εκκοσμίκευσης• κυρίαρχες θρησκευτι-κές κοινότητες και θρησκευτικές μειονότητες• φονταμενταλισμός καιπαγκοσμιοποίηση• Κοινωνιολογία, Θεολογία και θρησκευτική πίστη

Εγχειρίδιο:1. Grace Davie, Κοινωνιολογία της θρησκείας, εκδ. Κριτική, Αθήνα

2010.

2. Β. Γιούλτσης, Κοινωνιολογία της θρησκείας, εκδ. Πουρναρά, Θεσ-σαλονίκη 2004.(Ν. Παπαγεωργίου)

404. Εισαγωγή στην Παιδαγωγική

Το περιεχόμενο της διδασκαλίας περιστρέφεται γύρω από ένα ευ-ρύτατο φάσμα βασικών στοιχείων της Παιδαγωγικής Επιστήμης μεκύριους άξονες τον επιστημονικό της χαρακτήρα, το αντικείμενο, τη

μεθοδολογία και τα μεθοδολογικά προβλήματα της έρευνας καθώς και


35/120

35

τη σχέση της με τις επιστήμες της αγωγής, αλλά και άλλες ανθρωπιστι-κές επιστήμες.

Η ιστορική ανασκόπηση κρίνεται απαραίτητη με σαφείς αναφορές

στο φαινόμενο της αγωγής, όπως απαντάται σε λαούς και θρησκείες,αλλά και σε ρεύματα ή τάσεις και ιδεώδη που κυριάρχησαν κατά και-ρούς μέχρι τις μέρες μας. Η εξέταση του φαινομένου της αγωγής δενεξαντλείται εδώ, δεδομένου ότι η μελέτη της σύγχρονης Παιδαγωγικήςσε σχέση με τις δυνατότητες, τις προοπτικές, τους σκοπούς, τα μορφω-τικά αγαθά, τις μεθόδους, τα μέσα, τους φορείς της, ακόμη και με μορ-φές άλλων ειδών αγωγής, κάτω από το πρίσμα νέων παιδαγωγικώνκοινωνικών προβληματισμών, αναδεικνύουν το ρόλο της αγωγής τόσογια το υποκείμενό της, το μαθητή, όσο και για το δάσκαλο ή καθηγητήκαι την κοινωνία ευρύτερα. Βασική επιδίωξή μας η επιστημονική καιπαιδαγωγική κυρίως θωράκιση των φοιτητών, στοιχείο απαραίτητο γιατην εξέλιξή τους και τις προοπτικές τους.

Εγχειρίδιο:1. Ιωάννης Β. Κογκούλης , Εισαγωγή στην Παιδαγωγική, έκδοση ΣΤ΄,

εκδ. Δέσποινας Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2014. 2. Δημήτρης Χρ. Χατζηδήμος, Εισαγωγή στην Παιδαγωγική, Συμβολή

στη διάχυση της παιδαγωγικής σκέψης, εκδ. ΣΤ΄, εκδ. Αδελφών Κυριακίδη,Θεσσαλονίκη 2007.(I. Κογκούλης - Β. Μητροπούλου)

Άσκηση Ομιλητικής - Επικοινωνίας

Περιλαμβάνει εξέταση των επιδράσεων της Ρητορικής στα ομιλη-τικά κείμενα και τις συγχρονικές δυνατότητες αναλόγων εφαρμογών.

Εγχειρίδιο:1. Δήμητρα Α. Κούκουρα , Εκκλησία και Γλώσσα, εκδ. Πουρναρά,

Θεσσαλονίκη 2009.2. Δήμητρα Α. Κούκουρα , Η Ρητορική και η Εκκλησιαστική Ρητορική.

Διαχρονική Μελέτη, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2003.(Δ. Κούκουρα)


36/120

36



Γνωστικοί στόχοι: Περαιτέρω ανάπτυξη δεξιοτήτων παραγωγής

γραπτού λόγου με συγγραφή περίληψης, μετάφρασης, βελτίωση των δε-ξιοτήτων ανάγνωσης και εμπλουτισμός του ειδικού λεξιλογίου μέσα απότη μελέτη αποσπασμάτων της Κ. Διαθήκης.

To μαθησιακό υλικό αναρτάται στα e-μαθήματα του Τμήματος μεελεύθερη πρόσβαση.



37/120

37

Ε΄ ΕΞΑΜΗΝΟ

501. Ερμηνεία Επιστολών του Αποστόλου Παύλου

Εισαγωγή στη δομή και το θεολογικό και κοινωνικό υπόβαθρο τωνπαύλειων επιστολών. Ερμηνεία αποσπασμάτων από τις επιστολές του απ.Παύλου και κυρίως των Α' και Β' προς Θεσσαλονικείς. Σύντομη παρουσί-αση των θέσεων του Παύλου για τη χριστολογία, εκκλησιολογία, εσχατο-

λογία και την ανθρωπολογία. Επίσης θα γίνει αναφορά στις κοινωνιολογι-κές απόψεις του αποστόλου και στη σχέση του Παύλου με τον ιουδαϊσμό.

Εγχειρίδια:1. Ι. Γαλάνης, Ερμηνευτικό υπόμνημα στις δύο προς Θεσσαλονικείς επιστο-

λές, εκδ. Ostracon, Θεσσαλονίκη 2014.2. Χ. Ατματζίδης, Καινοδιαθηκικά, εκδ. Ostracon, Θεσσαλονίκη 2014.

(Χ. Ατματζίδης)

502. Δογματική Α΄. (Ιστορία της Ορθόδοξης Θεολογίας και

Πνευματικότητας)

Ιστορία της μορφολογικής ανάπτυξης των ορθόδοξων δογμάτωναπό τη βιβλική τους διατύπωση μέχρι την πιο ανεπτυγμένη εκκλησια-στική τους μορφή. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται κυρίως στο Τριαδικό καιστο Χριστολογικό δόγμα. Η εξέταση της μορφολογικής ανάπτυξης των

δογμάτων αυτών γίνεται σε στενή σχέση με την ορθόδοξη πνευματικήεμπειρία και ζωή και τον σύγχρονο θεολογικό προβληματισμό.

Εγχειρίδιο:Ι. Κουρεμπελές, Δώσ’ μου λόγο Λόγε, εκδ. Κυριακίδη , Θεσσαλονίκη

2013.Σημειώσεις: Ιστορία της Ορθόδοξης Θεολογίας και Πνευματικότητας (σε

ηλεκτρονική μορφή).

(Ι. Κουρεμπελές)


38/120

38

503. Λειτουργική

Ιστορία και Θεολογία της χριστιανικής Λατρείας. Η έννοια των

όρων Λειτουργία, Λειτουργική, Λατρεία, Τελετουργική, ΛειτουργικήΘεολογία και Θεολογία της Λατρείας. Η λειτουργική προσευχή ως α-ντικείμενο της χριστιανικής Λατρείας. Ο άνθρωπος ως λειτουργικό ον,ο βιβλικός, δογματικός, κοινωνικός και κοσμικός χαρακτήρας της θεί-ας Λατρείας. Πηγές της Λειτουργικής, Λειτουργική Ερμηνευτική. Λει-τουργικοί τύποι της Ανατολής και της Δύσεως. Η θεία Λειτουργία. Οιαπαρχές της θείας Ευχαριστίας. Η ευχαριστιακή ενότητα κλήρου και

λαού. Ευχαριστιακή εκκλησιολογία. Λειτουργική και πνευματική ζωή.Λειτουργία και κόσμος. Η εξέλιξη και διαμόρφωση της θείας Λειτουρ-γίας. Ερμηνεία της θείας Λειτουργίας με βάση τα λειτουργικά υπομνή-ματα. Ανάλυση των Λειτουργιών Αποστολικών Διαταγών, αποστόλουΜάρκου, Ιακώβου, Αρμενίων, Ρωμαϊκής. Σύγχρονα λειτουργικά προ-βλήματα και δυνατότητες λειτουργικής ανανέωσης.

Στο πλαίσιο του μαθήματος είναι αναγκαία η συμμετοχή των φοι-τητών τόσο στις εκπαιδευτικές ασκήσεις σε Μητροπόλεις και ενορίεςτης Ελλάδος, για τη μελέτη της λειτουργικής τους ζωής, όσο και στηνεβδομαδιαία λατρευτική σύναξη στο ναό της Σχολής.

Εγχειρίδιο:1.Παναγιώτης Σκαλτσής, «Ιερουργοί και Φιλοθεάμονες». Κεφάλαια Ι-

στορίας και Θεολογίας της Λατρείας, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2014. 2 Παναγιώτης Σκαλτσής , Λειτουργικές Μελέτες, τ.Β’, εκδ. Πουρνα-

ρά, Θεσσαλονίκη 2006.(Π. Σκαλτσής)

504. Ποιμαντική Θεολογία

Παρουσιάζονται οι προϋποθέσεις, οι στ�

ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ 2014-2015 (9!2!15)

Documents

Transcript of ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ 2014-2015 (9!2!15)