ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ...

39
ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ο ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ ΚΑΙ ΠΛΑΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ… ΠΗΓΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ »

Transcript of ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ...

Page 1: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014

ΤΑΞΗ Ε΄

ΤΜΗΜΑ 2ο

ΕΡΓΑΣΙΑ

« ΟΔΟΙ ΚΑΙ ΠΛΑΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ… ΠΗΓΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ »

Page 2: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Οδοί Αγρινίου

Ιωάννη (Γιαννάκη) Παπαϊωάννου

Δρόμος αφιερωμένος στη μνήμη του Αγρινιώτη Ιωάννη Παπαϊωάννου, που αρχίζει από την οδό

Αβραάμ Αναστασιάδη και τελειώνει στην οδό Γεωργίου Τερτσέτη.

Ο Ιωάννης Παπαϊωάννου γεννήθηκε στο Αγρίνιο το έτος 1898. Ο πατέρας του Νικόλαος ήρθε στο

Βραχώρι - έτσι ονομαζόταν το Αγρίνιο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας - από τη Δωρίδα και

παντρεύτηκε την κόρη του Ανδρέα Σκαλτσοδήμου, Δήμητρα.

Ο Γιάννης, που ήταν το πρώτο παιδί της οικογένειας, και αδελφός του Γεωργίου – μετέπειτα

δημάρχου της πόλης – σπούδασε στην Αθήνα νομικά. Το 1927 του απονεμήθηκε ο βαθμός του

Ταγματάρχη της Βασιλικής Δικαιοσύνης και του ανατέθηκαν καθήκοντα Βασιλικού Επιτρόπου.

Το 1927 υπέβαλε υποψηφιότητα και εκλέχτηκε βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας.

Πέθανε στην Αθήνα λίγους μήνες μετά την εκλογή του.

Page 3: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Αγίου Δημητρίου

Αφιερωμένος στην εκκλησία του Αγίου

Δημητρίου είναι ο δρόμος που αρχίζει από την

πλατεία Κώστα Χατζόπουλου και καταλήγει

στην Εθνική οδό Αντιρρίου Ιωαννίνων.

Ο παλιός ναός, νοτιοδυτικά του Αγρινίου,

μετά τον παλαιό ναό του Αγίου Χριστόφορου,

είναι ο αρχαιότερος της πόλης. Η παλιά

εκκλησία, παραπλεύρως της οποίας κτίστηκε η

σημερινή, έφερε επιγραφή στη νότια πύλη της με ημερομηνία 1664. Κατ΄ αρχήν ήταν ένα απλό

ξωκλήσι, στην περιοχή του οποίου εγκαταστάθηκε ο πρώτος πυρήνας Σουλιωτών που ήρθαν στο

Βραχώρι, πριν το 1822, μέσω του Άσσου της Κεφαλοννιάς, από το Σούλι, όταν του εξεδίωξε ο Αλή

Πασάς των Ιωαννίνων. Οι Σουλιώτες αυτοί τίμησαν ιδιαίτερα τον Άγιο Δημήτριο, τον οποίο

θεωρούσαν προστάτη των αγώνων τους και της ζωής τους. Για τον λόγο αυτό έκαμαν γενναίες

δωρεές στον ναό. Λέγεται μάλιστα ότι τον

περίβολο της εκκλησίας, εκεί που σήμερα

εκτείνεται ένα ωραιότατο πάρκο, τον δώρισε

κάποια Σουλιώτισσα, που ονομαζόταν

Σουλτάνα.

Στον περίβολο του ναού υπάρχει ένας

μεγάλος και ωραιότατος πλάτανος, στον ποίο

οι Τούρκοι το έτος 1813 αποκεφάλισαν τον

νεομάρτυρα Άγιο Ιωάννη τον Βραχωρίτη, εκεί

που σήμερα στη μνήμη του βρίσκεται κτισμένο ένα εκκλησάκι.

Page 4: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Στη νοτιοανατολική γωνία του περίβολου

του ναού στα χρόνια της Τουρκοκρατίας

εκτεινόταν το νεκροταφείο των Εβραίων που

ζούσαν στο Βραχώρι.

Κατά την παράδοση πολύ κοντά στο ναό του

Αγίου Δημητρίου ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός

το έτος 1775 ίδρυσε ελληνικό σχολείο,

πιθανόν εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το 1ο

Δημοτικό Σχολείο Αγρινίου.

Λίγα χρόνια πριν κατεδαφιστεί ο παλαιός ναός του Αγίου Δημητρίου, το 1952, δίπλα ακριβώς

άρχισε να ανεγείρεται μεγαλοπρεπέστατος νέος. Θεωρείται σήμερα ένας από του μεγαλύτερους

ναούς των Βαλκανίων. Το σχέδιο του ναού

φαίνεται να είναι κράμα του ναού της Αγίας

Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη και του ναού

της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα.

Page 5: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Οδός αδελφών Κ. Κέντρου

Πρόκειται για το δρόμο που αρχίζει από τη συμβολή των οδών Γεωργίου Καζαντζή και Δ. Βότση

και που καταλήγει στην οδό Αγίου Δημητρίου. Παλαιότερα είχε ως αφετηρία την κεντρική πλατεία

της πόλης, αλλά σήμερα ο Δήμος Αγρινίου το αρχικό κομμάτι του δρόμου το έχει αφιερώσει στη

μνήμη του Χρήστου Σαλάκου, ο οποίος απαγχονίστηκε τη Μεγάλη Παρασκευή τον Απρίλιο του

1944 στην κεντρική πλατεία της πόλης μαζί με τους Αβραάμ Αναστασιάδη και Παναγιώτη Σούλο

από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής.

Η οδός είναι αφιερωμένη στους τρεις αδελφούς, παιδιά του Αγρινιώτη γιατρού Κωνσταντίνου

Κέντρου. Τον Γεώργιο Κέντρο, που σκοτώθηκε στη μάχη Κιλκίς - Λαχανά, τον Υπολοχαγό Ιωάννη

Κέντρο, ο οποίος πληγώθηκε θανάσιμα στη Στρώμνιτσα στις 6 Ιουλίου 1913, και τον Επιλοχία του

5ου Λόχου του 6ου Συντάγματος Παναγιώτη Κωνσταντίνου Κέντρο, ο οποίος πολέμησε ηρωικά στην

περιοχή της Χειμάρρας Βορείου Ηπείρου και τραυματίσθηκε. Ο γιατρός Κώστας Κέντρος ήταν Ηπειρωτικής

καταγωγής. Ο πατέρας του μετείχε το 1854 στον αγώνα για την απελευθέρωση της Ηπείρου με δύναμη 70

ανδρών, τους οποίους συντηρούσε ο ίδιος με δικές του δαπάνες. Προγονοί τους συμμετείχαν στους

αγώνες του 1821 για την απελευθέρωση της Πατρίδας από τους Τούρκους. Ο Δήμος Αγρινίου τους

ετίμησε και έδωσε σ' αυτούς το όνομα μιας κεντρικής οδού.

Page 6: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Οδός Ευαγγελίστριας

Ο δρόμος, που αρχίζει από την οδό

Αφών Κέντρου και καταλήγει στη

Λορέντζου Μαβίλη, έλαβε το όνομά

του από το μικρό εκκλησάκι της

Παναγιάς Ευαγγελίστριας που συναντά

ο διαβάτης περνώντας απ’ αυτόν.

Ο μικρός ναός της Ευαγγελίστριας

βρίσκεται στη συμβολή της Ι.

Παπαϊωάννου και της ομώνυμης οδού

κοντά στο ναό του Αγίου Δημητρίου και

αποτελεί παρεκκλήσιό του. Κτίστηκε μετά το 1900 και σταδιακά άρχισε να γίνεται πόλος έλξης για τους

πιστούς Αγρινιώτες. Σ’ αυτό συντέλεσε και η θαυματουργή εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου που

δόθηκε στην ενορία. Την εικόνα, πού τα πρόσωπα είναι

ζωγραφισμένα σε κηρομαστίχα, έφερε από την

Κωνσταντινούπολη και την Τήνο, ο Ευάγγελος

Κοντογούρης την οποία κληροδότησε στον γιό του

Διονύσιο Κοντογούρη, έμπορο της Κεφαλληνίας, ο οποίος

εγκαταστάθηκε στο Αγρίνιο στην περιοχή του Αγίου

Δημητρίου. Την εικόνα διατηρούσε στο σπίτι του για ένα

διάστημα. Όταν όμως εκείνη άρχισε να επιτελεί θαύματα

σε ασθενείς, ο κάτοχός της την δώρισε στην ενορία του

Αγίου Δημητρίου και έκτισε το 1957 ένα νέο μικρό Ναό

στην θέση του παλαιού που είχε βλάβες από σεισμό.

Αυτός ο Ναός σήμερα αγιογραφήθηκε, δίπλα του κτίστηκε

πνευματικό κέντρο πού φιλοξενεί την «μπουτίκ των

ελαχίστων» και το συσσίτιο των απόρων.

Page 7: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Οδός Λορέντζου Μαβίλη

Ο Λορέντζος Μαβίλης γεννήθηκε

το 1860 στην Ιθάκη έχοντας όμως

Ισπανική καταγωγή. Ο παππούς του,

εκ πατρός, ήταν πρόξενος της

Ισπανίας στην Κέρκυρα, όπου η

οικογένειά του είχε εγκατασταθεί.

Μάλιστα εκεί πέρασε το μεγαλύτερο

μέρος της ζωής του. Εξωτερικά ο

Λορέντζος Μαβίλης ήταν

μεγαλόσωμος με γαλανά μάτια και

ξανθά μαλλιά. Το 1880 αποφάσισε να

πάει στη Γερμανία για να

σπουδάσει φιλολογία και φιλοσοφία.

Οι σπουδές του συνεχίστηκαν επί δεκατέσσερα χρόνια και μάλιστα επηρεάστηκε από τις θεωρίες

του Νίτσε, την "Κριτική του Καθαρού Λόγου" του ορθολογικού Ιμμάνουελ Καντ και από την

"Βουλησιαρχία" του απαισιόδοξου Αρθούρου Σοπενχάουερ. Ακόμα ασχολήθηκε με

τα σανσκριτικά φιλοσοφικά κείμενα και μετέφρασε αποσπάσματα από

το ινδικό έπος Μαχαμπχαράτα. Κατά την παραμονή του στη Γερμανία ασχολήθηκε με την

σύνθεση λυρικών ποιημάτων(κυρίως σονέτων), και σκακιστικών προβλημάτων που

δημοσιεύτηκαν σε γερμανικά έντυπα.

Το 1887 συμμετείχε στο τουρνουά της Φρανκφούρτης. Δύο χρόνια αργότερα ( 1889 ) έλαβε

μέρος στο σκακιστικό τουρνουά της πρωτεύουσας της νότιας Σιλεσίας, Βρότσλαβ (Breslau), με το

όνομα Sillibam. Το 1896 ο Μαβίλης συμμετείχε στην επανάσταση της Κρήτης, πολεμώντας μαζί με

τους αντάρτες στα κρητικά βουνά. Και το 1897 κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο συγκέντρωσε

εβδομήντα Κερκυραίους εθελοντές και πήγαν να πολεμήσουν στην Ήπειρο, όπου και

τραυματίστηκε στο χέρι. Τα έξοδα της εκστρατείας των εθελοντών τα κάλυπτε ο ίδιος.

Το 1909 γίνεται ο ενθουσιώδης κήρυκας του ξεσηκωμού και το 1910 εκλέγεται ως βουλευτής της

Κέρκυρας. Το 1911 υπερασπίζοντας τη δημοτική γλώσσα ως αντιπρόσωπος και μέλος της

Αναθεωρητικής Συνέλευσης της Κέρκυρας μέσα στην Ελληνική Βουλή είπε απευθυνόμενος

στους καθαρευουσιάνους: "Χυδαία γλώσσα δεν υπάρχει. Υπάρχουσι χυδαίοι άνθρωποι, και

υπάρχουσι πολλοί χυδαίοι άνθρωποι ομιλούντες την καθαρεύουσαν". ("Εφημερίς των

συζητήσεων της Βουλής", Β' Αναθεωρητική Βουλή, 1911, σελ. 689, συνεδρίασις 36). Στις 28

Νοεμβρίου του1912 γίνεται επικεφαλής του λόχου των εθελοντών Γαριβαλδινών και σκοτώνεται

στη Μάχη του Δρίσκου κοντά στα Ιωάννινα κατά τον Πρώτο(Α') Βαλκανικό πόλεμο. Λέγεται ότι

διατηρούσε ερωτικό δεσμό με την ποιήτρια Μυρτιώτισσα - κατά κόσμον Θεώνη Δρακοπούλου -

(1885-1968), η οποία υπηρέτησε την ερωτική ποίηση και το ποίημά της "Τι άλλο καλέ μου" (1925)

είναι αφιερωμένο στη μνήμη του. Ως φόρο τιμής στο συνολικό έργο του Μαβίλη ή κεντρική

πλατεία της γενέτειράς του, Ιθάκης, έχει πάρει το όνομά του.

Page 8: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Οδοί Αβραάμ Αναστασιάδη, Παναγιώτη Σούλου Και Χρήστου Σαλάκου

Χρήσ

τος

Σαλά

κος -

Κατίν

α

Χατζά

ρα ( η μοναδική γυναίκα ανάμεσα στους 117 εκτελεσθέντες στην Αγία Τριάδα) Πάνος Σούλος - Αβραάμ Αναστασιάδης

)

Και οι τρεις αυτοί δρόμοι ξεκινούν από την κεντρική πλατεία της πόλης, την πλατεία

Δημοκρατίας σήμερα, 21ης

Απριλίου στα χρόνια της επτάχρονης δικτατορίας και Μπέλλου

παλαιότερα.

Σ’ αυτήν, λοιπόν, την πλατεία οι Γερμανοφασίστες Ναζί

μαζί με τους ντόπιους προδότες συνεργάτες και

υποστηριχτές τους – Ταγματασφαλίτες ή Γερμανοτσολιάδες

τους αποκαλούσε ο λαός- στις 14 Απριλίου 1944 κρέμασαν

στις ηλεκτρικές κολόνες τρεις ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ: τον

πενηνταδυάχρονο Αβραάμ Αναστασιάδη, που γεννήθηκε

στο Αρπαχάν της Ρωσίας, τον εικοσιτετράχρονο Πάνο

Σούλο, που γεννήθηκε στο Αγρίνιο το1920 και τον

εικοσιενάχρονο Χρήστο Σούλο, που γεννήθηκε στο Αγρίνιο

το 1923.

Την 9η Απριλίου 1944 μεταξύ Σταμνάς και Αγγελοκάστρου

αμαξοστοιχία με εφόδια και πυρομαχικά χτυπήθηκε και

καταστράφηκε ολοσχερώς από τμήματα του Ελληνικού Απελευθερωτικού Στρατού ( ΕΛΑΣ ).

Μπροστά σ’ αυτή τη δυσάρεστη για τους κατακτητές και συνεργάτες τους κατάσταση μπήκε σε

εφαρμογή η προσφιλής γι’ αυτούς μέθοδος των αντιποίνων. Σε κοινή σύσκεψη Γερμανών και

Ταγματασφαλιτών, στα γραφεία της Γκεστάπο στο Αγρίνιο, αποφασίστηκε η εκτέλεση ομήρων

που ήταν φυλακισμένοι στις φυλακές της Αγίας Τριάδας. Οι Γερμανοί πρότεινα τον αριθμό 60.

Ύστερα όμως από πιεστικές προτροπές των Ταγματασφαλιστών ο αριθμός ορίστηκε να είναι 120.

Page 9: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Ημέρα εκτελέσεων ορίστηκε η Μεγάλη Παρασκευή, για να

έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στο ηθικό του αγρινιώτικου

λαού και της περιοχής γενικότερα.

Τα χαράματα της συγκλονιστικής αυτής ημέρας η περιοχή

της Αγίας Τριάδας ζώστηκε από ισχυρές Γερμανών και

Γερμανοτσολιάδων συνεργατών τους. Στο ανατολικό τμήμα

του νεκροταφείου και έξω από το λίθινο περίβολό του,

σύριζα στον τοίχο, στο καπνοχώραφο του Πάνου Σούλου,

είχε σκαφτεί ένα μεγάλο στενόμακρο όρυγμα. Γερμανοί και

Ταγματασφαλίτες και σπρωξιές, κλωτσιές και βλαστήμιες

έβγαλαν τους κρατούμενους από τους θαλάμους της

φυλακής στο εσωτερικό προαύλιο. Από αυτούς ξεχώρισαν δυο νεαρούς ΕΠΟΝίτες – μέλη της

ΕΠΟΝ Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων-, τον Χρήστο Σαλάκο και τον Πάνο Σούλο, και μετά

τον συνταξιούχο της Αγροτικής Τράπεζας Αβραάμ Αναστασιάδη. Τους επιβίβασαν σ’ ένα καμιόνι

και τους μετέφεραν στην κεντρική πλατεία της πόλης, τη σημερινή πλατεία Δημοκρατίας. Εκεί, στα

κρυφά, τους κρέμασαν από τις κολόνες του ηλεκτρικού.

« Ο ουρανός ήταν φορτωμένος μαύρα σύννεφα κι έπεφτε μια σιγανή καταθλιπτική βροχή.»

ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ

Για τους πεσόντες στην κατοχή Αγρινιώτες

Και

Για όλους τους Ρωμιούς – θύματα του ναζισμού

Του Γιάννη Ρίτσου

Τόπος ιερός, εδώ που οι αντίχριστοι ξανασταύρωσαν το Χριστό και την Ελλάδα,

κ' ήταν Παρασκευή Μεγάλη, 14 του Απρίλη,

και κει που η γης ανάβρυζε κρινάκια, παπαρούνες χαμομήλια για το Πάσχα

σκάφτηκαν τάφοι και στους τάφους δε χωρούσαν οι λεβέντες,

και μες στα σπλάχνα δε χωρούσε τόσος πόνος.

Κι' ήταν το Αγρίνι ολάκερο ένας Επιτάφιος μ' όλα του τα κεριά σβησμένα

Κι αντίς καμπάνες απ' τον όρθρο ως το σπερνό, ντουφεκιές ακούγονταν,

κ' οι κρεμασμένοι σάλευαν σαν καβαλάρηδες του ανέμου κ' έφευγαν πάνω απ' το χρόνο

και μες στο απόβροχο, τη νύχτα της Ανάστασης, τ' άστρα που βγήκανε, λάμψη δεν είχαν

κ' ήτανε τ' άστρα σα βρασμένο στάρι για τα κόλλυβα των σκοτωμένων,

στάρι πιτσιλισμένο μαύρη ζάχαρη, μαύρη σταφίδα, μαύρο ρόιδι,

Page 10: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

και στις αυλές, την άλλη μέρα, αντίς αρνιά να ψήνονται, τραγούδια ν΄ αντηχούνε,

κ' ήλιοι τα πορτοκάλια, μες απ' τα πλυμένα φύλλα, να φωτίζουν του χορού τις δίπλες,

μουγκός ο θρήνος και μουγκή η κατάρα πνίγονταν μες στης σκλαβιάς το μαύρο φόβο,

'Αϊ, μανάδες Αγρινιώτισσες, τι μαύρο πουν' το μαύρο χρώμα,

η μαύρη νύχτα και το μαύρο σας σταυροδετό τσεμπέρι,

το κυπαρίσσι της σιωπής στο μαύρο κορφοβούνι

ως και της λεμονίτσας τ' άσπρα λουλουδάκια μαύρισαν κ' εκείνα

ως και το κόκκινο αίμα των παιδιών σας μαυρολογούσε πάνω στα λιθάρια.

'Αϊ, μανάδες Αγρινιώτισσες, μαύρος καημός που βόσκησε τα φύλλα της καρδιάς σας,

όμως το γαίμα των παιδιώνε σας βγαίνει πάνω απ' το μαύρο

κόκκινο της θυσίας, της αγρύπνιας κόκκινο,

κόκκινο της αυγής και της ελπίδας,

το κόκκινο της λευτεριάς, κόκκινο κατακόκκινο.

Βάφει τ' αυγά της νέας Λαμπρής και του μπαξέ σας τα τριανταφυλλάκια,

βάφει και τα πουκαμισάκια τους τα τρυπημένα από τα βόλια

και τα πουκαμισάκια τους πλατειές σημαίες αγερολάμνουν

κ' οι νιοι λεβέντες τα κρατούν και παν μπροστά στην ιστορία.

Και νάτοι ολόμπροστα, να ο Χρήστος, κι ο Αβραάμ, νάτος κι ο Πάνος,

Νάτος κι ο κάπταν Λίας, να κι ο Πάσχος, 19 χρονώ παλληκαράκι,

νάτοι οι 120 Αγρινιώτες μπρος στην μάντρα της Αγιά Τριάδας,

να κ' οι 55 εκεί στο σταυροδρόμι που περνάει το τραίνο Αγρίνι-Μεσολόγγι, φορτωμένο μήλα,

να κ' οι 200 της Πρωτομαγιάς στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής με τις αγριομολόχες,

να το προσφυγολόι της Κοκκινιάς με τα μεγάλα δαφνοκλάδια της Δημοκρατίας

να και το Δίστομο, το Κούρνοβο, και τα Καλάβρυτα με τα κομμένα σπίτια,

νάτος κι ο Γοργοπόταμος- με το γιοφύρι του σαν κόκκινο άλογο ορθωμένο,

να κ' οι αγωνιστές του21

και οι άλλοι πριν, κ' οι άλλοι μετά,

παιδιά μας, τα παιδιά μας με σημαίες μεγάλες.

Μπροστά, μπροστά, κατάμπροστα,

μέσα στο φως που πρόβαλε μεγάλο απ' τις πληγές τους,

μπροστά, μπροστά, φωνάζοντας:

εκεί που η Λευτεριά ανατέλλει απ' το αίμα μας, θάνατος δεν υπάρχει.

Λοιπόν μην κλαίτε μάνες Αγρινιώτισσες, θάνατος δεν υπάρχει

μόνο τα χέρια δώστε, αδέλφια μου, να βασιλέψει ειρήνη,

ν' ανθίσει γέλιο στις ματιές, να λάμψει ο κόσμος όλος,

κι όλος ο κόσμος μια φωνή να τραγουδήσει: Ειρήνη, Ειρήνη, Ειρήνη.

Αθήνα, 4 V 80

Γιάννης Ρίτσος

Page 11: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Οδός Δημητρίου Βότση

Ο δρόμος αυτός αρχίζει από την οδό Χαρίλαου Τρικούπη και καταλήγει στην οδό Αδελφών

Κέντρου.

Ο Δημήτρης Βότσης γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1903. Σπούδασε νομικά. Το 1934 εξελέγη

δήμαρχος της πόλης του Αγρινίου, όπου παρέμεινε έως το 1941, χρονιά που οι Γερμανοί

κατέκτησαν την Ελλάδα. Ο Δ. Βότσης αρνήθηκε να παραστεί στην υποδοχή των Γερμανών κατά την

είσοδό τους στην πόλη το πρωί της 22ας Απριλίου 1941. Οι Γερμανοί ζητούν να παρουσιαστούν

ενώπιόν τους ο Δήμαρχος και οι επικεφαλής της Χωροφυλακής. Θέτουν την Χωροφυλακή υπό τις

διαταγές τους και απαιτούν την παρουσίαση του Δημάρχου με την απειλή ότι εάν δεν εμφανιστεί

θα διορίσουν ως Δήμαρχο έναν λοχία των ES-ES.

Από τα σημαντικότερα έργα του κατά την περίοδο της δημαρχίας του θεωρούνται η ίδρυση του

Πρωτοδικείου το 1935, η ανέγερση των Δημοτικών Σφαγείων, η δημιουργία του δημοτικού

νεκροταφείου, η ίδρυση Ωδείου με πλήρη εξοπλισμό οργάνων, η διαμόρφωση της πλατείας με το

σιντριβάνι ( πλατεία Ανδρέα Παναγόπουλου ή Σιντριβανιού ), καθώς και η διάνοιξη πολλών

αγροτικών δρόμων.

Page 12: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Οδός Χαριλάου Τρικούπη

Η οδός Χαριλάου Τρικούπη, αφιερωμένη στο μεγάλο

Έλληνα πολιτικό, έχει ως αφετηρία την κεντρική

πλατεία της πόλης, αποτελεί μαζί με την οδό Αδελφών

Παπαστράτου τον κεντρικό άξονα της πόλης και

καταλήγει στην Εθνική οδό Αντιρίου Ιωαννίνων.

Παλαιότερα ονομαζόταν οδός Δημαρχείου, μιας και το

Δημαρχείο του Δήμου βρίσκεται σ’ αυτή, και το αρχικό

της κομμάτι έχει μετατραπεί σ’ έναν όμορφο

πεζόδρομο.

Ο Χαρίλαος Τρικούπης υπήρξε κορυφαία πολιτική

προσωπικότητα του 19ου αιώνα και από τους

σημαντικότερους πολιτικούς της νεότερης Ελλάδας.

Διετέλεσε επτά φορές πρωθυπουργός και συνέδεσε το

όνομά του με την προσπάθεια εκσυγχρονισμού της

χώρας.

Γεννήθηκε στο Ναύπλιο στις 11 Ιουλίου 1832 και ήταν

γιος του πολιτικού και ιστορικού Σπυρίδωνα Τρικούπη

και της Αικατερίνης Μαυροκορδάτου, αδελφής του

Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου. Διδάχθηκε τα πρώτα

γράμματα στο Ναύπλιο και στη συνέχεια φοίτησε στο

Γυμνάσιο της Αθήνας. Μετά την τριετή φοίτησή του στη

Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, μετέβη στο Παρίσι, όπου συμπλήρωσε τις σπουδές του

και αναγορεύθηκε διδάκτωρ Νομικής.

Από το 1853 έως το 1864 ο Τρικούπης υπηρέτησε στο Διπλωματικό Σώμα. Αρχικά στην Πρεσβεία

του Λονδίνου, στην οποία επικεφαλής ήταν ο πατέρας του. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του

στη Γηραιά Αλβιόνα έλαβε πολύτιμα μαθήματα για τον τρόπο λειτουργίας του πολιτικού

συστήματος της Μεγάλης Βρετανίας, τα οποία του φάνηκαν ιδιαιτέρως χρήσιμα, όταν αποφάσισε

να ασχοληθεί με την πολιτική. Το 1863 ήταν επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας, που

διαπραγματεύτηκε τη συνθήκη προσάρτησης των Ιονίων Νήσων στην Ελλάδα, η οποία

υπογράφηκε στις 16 Μαρτίου 1864.

Page 13: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Το βάπτισμα στην πολιτική το πήρε το 1862, όταν εξελέγη πληρεξούσιος της ελληνικής παροικίας

του Μάντσεστερ στη Συντακτική Συνέλευση. Το 1865 εξελέγη βουλευτής Μεσολογγίου υπό τη

σκέπη του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, ο οποίος όταν κλήθηκε να σχηματίσει κυβέρνηση στις 18

Δεκεμβρίου, του εμπιστεύθηκε το κρίσιμο Υπουργείο Εξωτερικών, σε μια δύσκολη περίοδο, καθώς

είχε ξεσπάσει η Κρητική Επανάσταση. Ο Τρικούπης ήταν μόλις 33 ετών.

Από τις πρώτες μέρες του στην κυβέρνηση φρόντισε να αποκαταστήσει το κύρος του κράτους

απέναντι στους ξένους. Ως νέος Υπουργός Εξωτερικών δεν επισκέφθηκε πρώτος τους ξένους

πρεσβευτές στην Αθήνα, αλλά απαίτησε να τον επισκεφθούν αυτοί πρώτοι. Διαμόρφωσε, έτσι, μία

εθιμοτυπία, που ισχύει απαρέγκλιτα μέχρι σήμερα. Η κυβέρνηση Κουμουνδούρου δεν

μακροημέρευσε και κατέρρευσε λόγω του Κρητικού Ζητήματος.

Ο Τρικούπης αποφάσισε να μην συμμετάσχει σε άλλη κυβέρνηση και να επικεντρώσει τις

προσπάθειές του στη δημιουργία ενός νέου

κόμματος. Θα το ονομάσει «Πέμπτο Κόμμα» και

θα είναι το πρώτο κόμμα αρχών στην ελληνική

πολιτική ιστορία. Μέσω του δικομματισμού ο

νέος πολιτικός σχηματισμός πρεσβεύει τον

αστικό εκσυγχρονισμό της χώρας.

Μετά την αποτυχία του στις εκλογές του 1874

(23 Ιουνίου) και την έκταση των ακροτήτων του Δημητρίου Βούλγαρη δημοσιεύει το περίφημο

άρθρο του «Τις Πταίει;» στην εφημερίδα «Οι Καιροί» (29 Ιουνίου 1874). Ο Τρικούπης στηλιτεύει

τις βασιλικές ραδιουργίες και κατηγορεί τον Γεώργιο Α' για τον τρόπο που ασκεί τις εξουσίες του,

παρακάμπτοντας το κοινοβούλιο, με τον διορισμό Υπουργών από τη μειοψηφία.

Προτείνει στον ανώτατο άρχοντα να διορίζει ως πρωθυπουργό τον αρχηγό του πλειοψηφούντος

κόμματος, που θα έχει τη στήριξη της Βουλής. Είναι η λεγόμενη «αρχή της δεδηλωμένης», που θα

επιβληθεί από τον Τρικούπη ένα χρόνο αργότερα και η οποία θα περιβληθεί με συνταγματική ισχύ

το 1927. Το άρθρο θα προκαλέσει αντιδράσεις, ο Τρικούπης θα προφυλακισθεί για ένα 24ωρο,

αλλά θα γίνει γνωστός στο Πανελλήνιο.

Στις 27 Απριλίου 1875, ο Χαρίλαος Τρικούπης γίνεται για πρώτη φορά πρωθυπουργός. Τα

επόμενα 20 χρόνια θα είναι ο κυρίαρχος στο πολιτικό σκηνικό, εκπροσωπώντας την ανερχόμενη

αστική τάξη. Μεγάλοι του αντίπαλοι θα είναι αρχικά ο πολιτικός του μέντορας Αλέξανδρος

Κουμουνδούρος και στη συνέχεια ο «λαϊκιστής» Θεόδωρος Δηλιγιάννης, που εκπροσωπούσαν τα

Page 14: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

«παλιά τζάκια». Ο Χαρίλαος Τρικούπης θα παραμείνει στο τιμόνι της χώρας για περίπου 11

χρόνια, γεγονός που τον καθιστά έναν από τους μακροβιότερους πρωθυπουργούς της Ελλάδας.

Κατά τη διάρκεια της εξουσίας του θα θέσει σε εφαρμογή ένα ευρύ μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα

στους τομείς της γεωργίας, της φορολογίας και της άμυνας,

καθώς και ένα πολυδάπανο πρόγραμμα έργων υποδομής,

το οποίο περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία

σιδηροδρομικού δικτύου και τη διάνοιξη της διώρυγας της

Κορίνθου. Στα σχέδιά του περιλαμβανόταν επίσης η ζεύξη

Ρίου - Αντίρριου, ένα έργο που υλοποιήθηκε μόλις το 2004.

Η πρωτόγονη οικονομία της εποχής του δεν θα αντέξει το

φιλόδοξο πρόγραμμα του Τρικούπη. Ο ίδιος θα προκαλέσει

μεγάλη δυσαρέσκεια στο λαό, λόγω της φορολογικής του

πολιτικής. «Φορομπήκτης» και «Πετρέλαιος» ήταν δύο από

τα προσωνύμια που του «κόλλησε» ο Τύπος. Τελικά, η

χώρα δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει τα δυσβάστακτα

χρέη της. Η Βουλή κηρύσσει χρεοστάσιο το 1893 και ο Τρικούπης, συνοψίζοντας το οικονομικό

δράμα της Ελλάδας, αναφωνεί στις 10 Δεκεμβρίου: «Δυστυχώς Επτωχεύσαμεν!» Τα επόμενα

χρόνια η χώρα θα τεθεί υπό Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, με τα γνωστά μονοπώλια στο οινόπνευμα,

τα σπίρτα κ.λ.π, οι επιπτώσεις του οποίου θα φθάσουν μέχρι την είσοδο της Ελλάδας στην ΕΟΚ.

Στις εκλογές της 16ης Απριλίου 1895 το κόμμα του παθαίνει πανωλεθρία και ο ίδιος αποτυγχάνει

να εκλεγεί βουλευτής Μεσολογγίου. Χάνει την έδρα για τέσσερις ψήφους από τον άσημο Γουλιμή.

Αποχωρεί από την πολιτική γεμάτος πίκρα, με την κλασσική φράση «Ανθ' ημών Γουλιμής…

Καληνύχτα σας!». Στη συνέχεια αναχωρεί για ένα ταξίδι στην Ευρώπη, αλλά η απουσία του από τα

πολιτικά πράγματα καθίσταται εμφανής. Οι πολιτικοί του φίλοι τον εκθέτουν υποψήφιο για την

αναπληρωματική εκλογή της επαρχίας Βάλτου (επαρχία και σήμερα του Νομού

Αιτωλοακαρνανίας), χωρίς ο ίδιος να το γνωρίζει. Εκλέγεται σχεδόν παμψηφεί στις 17

Μαρτίου 1896, αλλά πέντε μέρες αργότερα η Αθήνα μαθαίνει εμβρόντητη ότι ασθενεί βαρέως

στις Κάννες.

Ο Χαρίλαος Τρικούπης άφησε την τελευταία του πνοή στο γαλλικό θέρετρο στις 30

Μαρτίου 1896, την ώρα που η ελληνική πρωτεύουσα φιλοξενούσε τους Α' Ολυμπιακούς Αγώνες. Η

σωρός του έφτασε στον Πειραιά στις 9 Απριλίου και εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στο ναό της

Page 15: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Ζωοδόχου Πηγής. Ετάφη χωρίς επισημότητες, όπως το είχε ζητήσει, στον οικογενειακό τάφο των

Τρικούπηδων στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.

Page 16: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Οδός Παναγιώτη Δαγκλή

Η οδός Παναγιώτη Δαγκλή βρίσκεται στο κέντρο της πόλης του Αγρινίου, έχει ως αφετηρία την

πλατεία Κώστα Χατζόπουλου και καταλήγει στην μικρή πλατεία Νικολάου Παναγιώτου ή

«Κουμπούρα».

O στρατηγός και πολιτικός Παναγιώτης Γεώργιος

Δαγκλής, σουλιώτικης καταγωγής, γιός του αγωνιστή της

επαναστάσεως του 1821 Γεωργίου Δαγκλή, γεννήθηκε στο

Αγρίνιο το 1853 και πέθανε στην Αθήνα στις 9 Μαρτίου το

1924. Εισήλθε στη Σχολή των Ευελπίδων και πρώτευσε στις

σπουδές του. Υπηρέτησε ως αξιωματικός στο πυροβολικό και

ήταν ο εφευρέτης του πυροβόλου όπλου Σνάιντερ - Δαγκλή.

Υπηρέτησε σε ηγετικές θέσεις στο στρατό κατά τη διάρκεια

του Ελλληνοτουρκικού πολέμου του 1897 και των

βαλκανικών πολέμων. Υπήρξε πρώτος Πρόεδρος του

ιστορικού σωματείου της "Ηπειρωτικής Εταιρείας", που

ιδρύθηκε στα Γιάννενα και συνέβαλε στην απελευθέρωση

της Ηπείρου, ενώ είχε την ευθύνη του στρατιωτικού σκέλους

Page 17: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

του εξωθεσμικού μακεδονικού κομιτάτου των Αθηνών για την απελευθέρωση της Μακεδονίας και

της Θράκης.

Το 1914 άφησε το στρατό και εισήλθε στην πολιτική, προσχωρώντας στο Κόμμα των

Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1915. Έγινε Υπουργός των Στρατιωτικών και

υποστήριξε τον Βενιζέλο κατά τη

διένεξή του με τον Βασιλιά

Κωνσταντίνο το 1916,

συμμετέχοντας με τον Παύλο

Κουντουριώτη στην τριανδρία

της "προσωρινής κυβέρνησης

της εθνικής άμυνας".

Το 1921 ο Δαγκλής διαδέχτηκε

τον Βενιζέλο στην προεδρία του

κόμματος των Φιλελευθέρων,

μετά την εκλογική ήττα του

τελευταίου στις εκλογές του 1920. Κατά την διάρκεια του εθνικού διχασμού το Δημοτικό

Συμβούλιο Αγρινίου αποφάσισε σε εκδήλωση αποδοκιμασίας την διαγραφή του από τα μητρώα

του Δήμου, αλλά μεταγενέστερα η απόφαση αυτή ανακλήθηκε.

Page 18: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Πλατείες Αγρινίου

Πλατεία Δημοκρατίας

Στην πρώτη περίοδο του Όθωνα σχεδιάζεται το Αγρίνιο. Στα χρόνια της αντιβασιλείας του

Όθωνα συντάσσεται η χαρτογράφηση της πόλης του Αγρινίου το 1843. Το 1879 δημιουργείται η

πλατεία Μπέλλου ( Κεντρική - Πλατεία Δημοκρατίας).

Το όνομα της πλατείας

δόθηκε το 1928 προς τιμήν

του Δημάρχου Αγρινίου

Μιχαήλ Μπέλλου (1879-

1883), ο οποίος έχτισε τρία

δημοτικά σχολεία, οίκημα

Νοσοκόμων, οίκημα

Δημοτικού Καταστήματος,

δυο πλατείες και τον

κεντρικό άξονα (οδός Παπαστράτου μέχρι το ύψος της οδού Δημοτσέλιου και της οδού Χαριλάου

Τρικούπη μέχρι τον Άγιο Γεώργιο).

Ο Μιχαήλ Μπέλλος ( ιατρός ) δώρισε την πλέον των 10 στρεμμάτων οικοπεδική έκταση στο

Δήμο και δημιούργησε την κεντρική πλατεία της πόλης ∙ την

«άνω» - σημερινή πλατεία Ειρήνης – και την «κάτω» -

σημερινή πλατεία Δημοκρατίας.

Στις αρχές 20ου

αιώνα η «άνω» πλατεία στο κέντρο της είχε

έναν πεντάφωτο λυχνοστάτη, που στηριζόταν σε στύλο με

χυτό μέταλλο κι αυτός στην πιο πάνω πολύγωνη μαρμάρινη

βάση. Στις πλευρές της βάσης υπήρχαν ποικίλα εγχάρακτα

σχέδια και σε μια από αυτές το όνομα του ιδρυτή δημάρχου

Μιχαήλ Μπέλλου.

Στις ηλεκτρικές κολόνες της πλατείας οι Γερμανοί

κατακτητές τη Μεγάλη Παρασκευή του 1944 κρέμασαν για αντίποινα τους Αβραάμ Αναστασιάδη,

Χρήστο Σαλάκο και Πάνο Σούλο, τα ονόματα των οποίων δόθηκαν προς τιμήν τους σε τρεις

δρόμους παραπλεύρως αυτής.

Page 19: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Με τη δικτατορία του 1967 η πλατεία μετονομάστηκε σε πλατεία 21ης

Απριλίου και με την

πτώση της Χούντας το 1974 για ένα διάστημα πήρε το παλιό της όνομα, ενώ λιγο αργότερα της

δόθηκε το σημερινό, πλατεία Δημοκρατίας.

Τη δεκαετία του 70 προς την οδό

Μπαϊμπά υπήρχε ένα σιντριβάνι, τα

δένδρα ήταν λίγα...το δάπεδο ήταν

με άσπρες πλάκες που το καλοκαίρι

με την αντανάκλαση του ηλίου σε

τύφλωναν και στις 4 γωνιές

υπήρχαν τα περίπτερα.

Τη δεκαετία του 90 η πλατεία

ήταν περικυκλωμένη πια από

υψηλά κτίρια και υπήρχαν πολλά

τραπέζια και καρέκλες.

Κάπου προς το τέλος του 2008

ξεκίνησε η καθαίρεση της παλαιάς

επίστρωσης και ανάπλαση -

διαμόρφωση της πλατείας και

ανακατασκευή των πεζοδρομίων

επί της οδού Ηλ. Ηλιού, μπροστά

στα καταστήματα. Το έργο της

ανάπλασης της πλατείας

Δημοκρατίας, έγινε με βάση του

διπλανού σχεδίου με

προϋπολογισμό 1.600.00,00 ευρώ

και με χρηματοδότηση από το

πρόγραμμα "Θησέας". Στο κέντρο

διακρίνεται η παράσταση του

Τίτορμου που δαμάζει τον

Αχελώο, παράσταση που έχει

υιοθετήσει ο Δήμος Αγρινίου τις

τελευταίες δεκαετίες ως σύμβολο της πόλεως.

Page 20: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Σιγά σιγά το 2010 η πλατεία άρχισε να δείχνει το καινούριο τις πρόσωπο ... Μεγαλύτερα

πεζοδρόμια στολισμένα με όμορφα παρτέρια και δένδρα που δεν άργησαν να μας δώσουν την

σκιά τους.

Page 21: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Πλατεία Μαρίας Δημάδη

Η Μαρία Κ. Δημάδη θα παρέμενε ίσως άγνωστη αν

δεν είχε μεσολαβήσει ο πόλεμος του 1940. Θα ήταν

απλώς μια κυρία του σαλονιού, φιλάνθρωπη και

καλλιεργημένη. Γεννήθηκε στο Αγρίνιο. Πατέρας της

ήταν ο Κώστας Δημάδης, γνωστός γυναικολόγος του

Αγρινίου, σπουδασμένος στο Παρίσι, ποιητής και

διηγηματογράφος. Η μητέρα της ήταν κόρη

καπνέμπορου. Μικρό παιδί έπαιζε πιάνο, έμαθε

ξένες γλώσσες, ζωγραφική, διάβαζε και έγραφε

ποιήματα, έστελνε συνεργασίες στη «Διάπλαση των

Παίδων». Μεγαλώνοντας σπούδασε φιλολογία στο

Αμβούργο. Η Μαρία παντρεύτηκε δικαστή του

Ελεγκτικού Συνεδρίου και απέκτησε ένα κοριτσάκι.

Αλλά, ατύχησε και χώρισε. Η κήρυξη όμως του πολέμου την δραστηριοποιεί. Δημιουργεί ομίλους

γυναικών που πλέκουν για τους στρατιώτες στο Αλβανικό Μέτωπο, εργάζεται η ίδια σαν

εθελόντρια νοσοκόμα δίπλα στους τραυματίες. Έρχεται η κατοχή και η αντίσταση κατά των

κατακτητών φουντώνει. Οι γείτονές της, ο αρχιτέκτονας Κώστας Καζαντζής και ο γιατρός

Δημήτριος Πανόπουλος, την μύησαν, όπως γράφει ο Φ. Γελαδόπουλος στο σχετικό βιβλίο του, στο

ΕΑΜ. Στην εξοχική της βίλα, στο χωριό Πλάτανος έγινε μάλιστα η πρώτη Συνδιάσκεψη του ΕΑΜ

της περιοχής και εκείνη είναι η πρώτη γυναίκα που οργανώνεται από την Αιτωλοακαρνανία στις

γραμμές της Εθνικής Αλληλεγγύης.

Οι Γερμανοί στο Αγρίνιο ζητούσαν τότε διερμηνέα για το φρουραρχείο του Αγρινίου. Κομψή,

ευπαρουσίαστη και γλωσσομαθής είναι ο ιδεώδης άνθρωπος που μπορεί να

εργαστεί ως μεταφράστρια των Γερμανών. Αποφασιστική και ριψοκίνδυνη η Μαρία δέχεται και

αναλαμβάνει τη θέση. Εκεί παρακολουθεί τηλεφωνικές συνδιαλέξεις, κρυφακούει συζητήσεις,

ανοίγει βιβλία, διαβάζει απόρρητα έγγραφα και τα αποτυπώνει στο μυαλό της. Χρησιμοποιεί

καινούρια καρμπόν για να έχει στα χέρια της λεπτομέρειες των κινήσεων του γερμανικού στρατού.

Μέσω του ιερέα Κ. Βαλή (που παρουσιάζεται στο Φρουραρχείο σαν θείος της) καθώς και μέσω

του βενζινά Γιώργου Ιω. Γιαννούτσου (και όχι Γ. Γιαννούλη που εκ λάθους αναγράφει ο

Γελαδόπουλος). Ο Γιώργος Γιαννούτσος κρατούσε σε μυστική κρύπτη (στα ρολά του μαγαζιού) όλα

Page 22: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

τα έγγραφα που του έφερνε η Δημάδη και τα παρέδιδε στους ανθρώπους της

αντίστασης. Παράλληλα, όπως επίσης γράφει ο Φίλιππας Γελαδόπουλος, η νέα διερμηνέας πείθει

τον διοικητή του Φρουραρχείου να γίνει έρανος για τους φτωχούς της περιοχής, συγκροτούνται

επιτροπές κι έτσι συγκεντρώνονται 50.000 οκάδες καλαμπόκι, στάρι, λάδι. Οι δέκα χιλιάδες

μοιράζονται στους φτωχούς και οι υπόλοιπες 40.000 στέλνονται στον ΕΛΑΣ. Επίσης η Μαρία

Δημάδη φρόντισε να ληφθεί άδεια από τους Γερμανούς προκειμένου να σταλεί στο Ξηρόμερο

αυτοκίνητο, που μετέφερε γιατρό από το Αγρίνιο, προκειμένου να παρασχεθούν πρώτες βοήθειες

στο γνωστό στέλεχος της Αντίστασης Γιώργο Καραπαπά, ο οποίος είχε τραυματιστεί σοβαρά έξω

από το χωριό Πρόδρομος σε μάχη κατά των Γερμανών. Η κυριότερη όμως προσφορά της Μαρίας

Δημάδη ήταν οι πληροφορίες που μετέδωσε για τις στρατιωτικές κινήσεις των κατακτητών στο

Θέρμο, το Μακρυνόρος και το Καρπενήσι, όπου κατευθύνονται 50.000 Γερμανοί από Αγρίνιο και

Λαμία με στόχο την κυβέρνηση της Ελεύθερης Ελλάδας. Το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ

ειδοποιημένο έγκαιρα, δίνει τη μάχη εκεί που θέλει και έτσι η μάχη κερδίζεται...

Οι Γερμανοί όμως, τις παραμονές της αποχώρησής τους από το Αγρίνιο, που έγινε στις

14 του Σεπτέμβρη του 1944, ανακαλύπτοντας το ρόλο της, αποφάσισαν να την εκτελέσουν. Ποιοι

την κατέδωσαν δεν έχει εξακριβωθεί με βεβαιότητα. Οι πιθανότητες συγκεντρώνονται στον

διοικητή των Ταγμάτων Ασφαλείας Τολιόπουλο, όργανα του οποίου διεκπεραίωσαν την απόφαση

των Γερμανών έξω από το νεκροταφείο της Αγίας Τριάδας και απέναντι σχεδόν από τις εκεί

φυλακές. Η Μαρία ήταν τότε 37 χρόνων.

Ο Δήμος Αγρινίου θέλοντας να

τιμήσει τη μεγάλη αυτή ηρωίδα της

πόλης για την ανεκτίμητη προσφορά

της στους Αγρινιώτες και κατοίκους της

ευρύτερης περιοχής έδωσε το όνομά

της στην καινούρια πλατεία που

δημιουργήθηκε εκεί όπου παλιότερα

βρισκόταν το κτίριο και το γήπεδο

μπάσκετ της Γυμναστικής Εταιρείας

Αγρινίου ( ΓΕΑ ) και όπου σήμερα

εξακολουθεί να βρίσκεται το κτίριο της

παλιάς Δημοτικής Αγοράς, το οποίο πρόσφατα άρχισε να λειτουργεί ως Πολιτιστικό Κέντρο.

Page 23: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Πλατεία Αλεξάντερ Φλέμινγκ

Η μικρή αυτή πλατεία βρίσκεται στο

κέντρο της πόλης επί της οδού Αδελφών

Παπαστράτου. Ο Δήμος Αγρινίου έδωσε το

όνομα του βιολόγου Αλεξάντερ Φλέμινγκ στη

συγκεκριμένη πλατεία θέλοντας να τιμήσει

τον άνθρωπο και επιστήμονα για την

ανεκτίμητη προσφορά του στην

ανθρωπότητα.

Ο βιολόγος Αλεξάντερ Φλέμινγκ (Alexander

Fleming) γεννήθηκε στις 6 Αυγούστου του 1881, σ’ ένα μικρό αγρόκτημα του Λόκφιλντ της Σκοτίας.

Ήταν το τρίτο από τα επτά παιδιά της οικογένειας.

Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Πολυτεχνείο του Λονδίνου το 1897, βρήκε μια δουλειά

γραφείου, όπου παρέμεινε ως το 1901, οπότε αποφάσισε να σπουδάσει Ιατρική στο Νοσοκομείο

«St. Mary». Τα επόμενα χρόνια εργάστηκε ως βοηθός στην ερευνητική ομάδα του Άλμροθ Ράιτ,

δείχνοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη βακτηριολογία.

Όταν ξέσπασε ο πόλεμος μεταξύ της Μ. Βρετανίας και της Αγγλίας, ο Φλέμινγκ κατατάχθηκε στο

ιατρικό σώμα του βασιλικού στρατού. Εργάστηκε για την ανάπτυξη μιας θεραπείας που θα μείωνε

τους θανάτους στρατιωτών από τις διάφορες μολύνσεις, υποστηρίζοντας ότι τα αντισηπτικά δεν

ήταν αρκετά αποτελεσματικά. Ωστόσο, το εγχείρημά του απορρίφθηκε, κυρίως λόγω έλλειψης

κονδυλίων.

Μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο

Φλέμινγκ επέστρεψε στο νοσοκομείο «St. Mary» και

στις 15 Σεπτεμβρίου του 1928 έκανε τυχαία τη

μεγάλη ανακάλυψη. Λίγο πριν καταστρέψει έναν

δοκιμαστικό σωλήνα με την καλλιέργεια κάποιων

βακτηριδίων, παρατήρησε ότι είχε αναπτυχθεί ένα

είδος μπλε μούχλας, που φάνηκε να είναι σε θέση

να σκοτώσει τους επιβλαβείς μικροοργανισμούς.

Page 24: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Μια σειρά πειραμάτων απέδειξε αργότερα τα συμπεράσματά του και οδήγησε στην ανακάλυψη

της πενικιλίνης. Δυστυχώς, η έρευνά του έπρεπε να σταματήσει, καθώς δεν κατόρθωσε να

προσελκύσει το ενδιαφέρον της ιατρικής κοινότητας.

Το έργο του ολοκλήρωσαν άλλοι επιστήμονες στα τέλη της δεκαετίας του ’30, οπότε αμερικανικές

και βρετανικές φαρμακοβιομηχανίες άρχισαν τη μαζική παραγωγή πενικιλίνης. Το νέο φάρμακο

χρησιμοποιήθηκε ευρέως στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, για την αντιμετώπιση πολλών μολύνσεων.

Όταν ο Φλέμινγκ βραβεύτηκε το 1945 με το Νόμπελ Ιατρικής δήλωσε ταπεινά: «Η φύση

δημιούργησε την πενικιλίνη. Εγώ απλώς τη βρήκα». Στην πραγματικότητα, η ανακάλυψή του

έφερε τα πάνω κάτω στη σύγχρονη ιατρική, αφού άνοιξε το δρόμο για τη δημιουργία πολλών

αντιβιοτικών και την αντιμετώπιση δεκάδων ασθενειών.

Πέθανε, από καρδιακή προσβολή, στις 11 Μαρτίου του 1955.

Page 25: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Πλατεία Μελίνας Μερκούρη

Η πλατεία Μελίνας Μερκούρη,

αφιερωμένη στη μεγάλη Ελληνίδα

ηθοποιό και πολιτικό, βρίσκεται

μπροστά από τον παλιό

Σιδηροδρομικό Σταθμό Αγρινίου.

Η Μελίνα Μερκούρη (Μαρία Αμαλία

Μερκούρη) γεννήθηκε στις 18

Οκτωβρίου του 1920. Ήταν η

αγαπημένη εγγονή του δημάρχου

Αθηναίων Σπύρου Μερκούρη και κόρη του βουλευτή της ΕΔΑ και υπουργού Σταμάτη Μερκούρη.

Σπούδασε θέατρο στη Δραματική Σχολή του Εθνικού (1943-46) και έκανε το ντεμπούτο της στη

σκηνή το 1944. Ως πρωταγωνίστρια καθιερώθηκε

το 1949 με το ρόλο της Μπλανς από το έργο του

Τένεσι Ουίλιαμς «Λεωφορείον ο Πόθος». Η πρώτη

κινηματογραφική δουλειά της ήταν η ταινία του

Μιχάλη Κακογιάννη «Στέλλα» (1955). Με το ρόλο,

όμως, της Ίλια στην ταινία «Ποτέ την Κυριακή»

(1960), αλλά και τη θεατρική μεταφορά του έργου

στη Νέα Υόρκη, η Μελίνα Μερκούρη απέκτησε

πλέον διεθνή φήμη.

Το 1965 παντρεύτηκε τον αμερικανό σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν, ο οποίος και τη σκηνοθέτησε στις

ταινίες «Ποτέ την Κυριακή» (1960), «Φαίδρα» (1962), «Τοπκαπί» (1964) και «A Dream of Passion»

(1978).

Η Μελίνα Μερκούρη πάλεψε σκληρά για την ανατροπή της χούντας από το εξωτερικό όπου

βρισκόταν. Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας γύρισε στην Ελλάδα και πολιτεύτηκε.

Εκλέχθηκε με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. το 1981 και ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Πολιτισμού, αξίωμα που

διατήρησε ως το τέλος της πρώτης οκταετίας των κυβερνήσεων Παπανδρέου.

Όραμά της ήταν μέχρι το θάνατό της η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα από το

Βρετανικό Μουσείο. Δημιούργησε τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα για να έρθει το θέατρο στην

Page 26: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

επαρχία, ενώ δική της έμπνευση ήταν και η δημιουργία του θεσμού της «Πολιτιστικής

Πρωτεύουσας της Ευρώπης».

Το άστρο της Μελίνας έσβησε στις 6 Μαρτίου του 1994.

Page 27: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Πλατεία "Κουμπούρα"

Στη συμβολή των δημοτικών

οδών Δαγκλή, Δεληγιώργη και

Μακρή, όχι μακριά από το

Δημαρχείο Αγρινίου και έναντι

σχεδόν του παλιού

σιδηροδρομικού σταθμού σε

μια τριγωνική πλατεία που

σχηματίζεται βρίσκεται η

προτομή του Αγρινιώτη

Μακεδονομάχου Νικολάου

Παναγιώτου ή Κουμπούρα. Στην

μαρμάρινη στήλη, όπου στηρίζεται, υπάρχει χαραγμένο το όνομα:

“Νικ. Παναγιώτου – Σέρραι 3 Δεκεμβρίου 1907”.

Στη βάση δε το τετράστιχο που αποδίδεται στο δικηγόρο Ιωάννη Κίσσαβο:

«Κοίτα διαβάτη, ποιά τιμή

Η δόξα που με σταίνει.

Για την Πατρίδα όποιος χαθεί

Ποτέ του δεν πεθαίνει».

Παλαιότερα κάθε 24 Μαρτίου σχηματίζονταν πομπή με την φιλαρμονική του Δήμου και με

επικεφαλής τις αρχές του τόπου, τιμώνταν ο ήρωας. Την παράδοση, μετά από κάποιο διάστημα

διακοπής, συνεχίζουν εδώ και μερικά χρόνια οι μαθήτριες και μαθητές του 3ου

Γενικού Αγρινίου.

Να πως ιστορεί τον ήρωα ο Κώστας Τριανταφυλλίδης (Ρίζα Αγρινιωτών Σεπτεμβρίου 1990):

«Ο Νικόλαος Παναγιώτου γεννήθηκε στο Αγρίνιο στα 1880. Ο πατέρας του ήταν καπνεργάτης.

Κοντά στους γονείς του πέρασε τα τρυφερά παιδικά του χρόνια και μαζί τους έζησε την πικρή ζωή

της εργατιάς. Στα 1897, αν και έφηβος ακόμα, έζησε σπαραχτικά την εθνική ταπείνωση. Τότε ήταν

που άναψε μέσα του ο καημός της ελευθερίας. Γι' αυτό κι όταν, στην ανατολή του αιώνα μας,

ακούστηκε το μήνυμα του Μακεδονικού Αγώνα, ο νεαρός Νικόλαος Παναγιώτου έγινε ένας από

τους ευπαθέστερους και ενθουσιωδέστερους δέκτες του. Μέσα του οι μορφές του Μίκη Ζέζα

(Παύλου Μελά) και του Ίδα (Ίωνα Δραγούμη) έγιναν ιερά εικονίσματα.

Page 28: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Άνοιξη του 1907 πρέπει να ήταν, όταν πήρε τη μεγάλη απόφαση.

«Πατέρα», είπε, «θα φύγω.»

Εκείνος είπε «Ναι».

Πήρε, λοιπόν, την ευχή του πατέρα και της μάνας του και τράβηξε για τα Μακεδονίτικα βουνά.

Εκεί έδινε τη μάχη το Μακεδονικό Κομιτάτο. «.Αγνωστος και άσημος πριν, όμως τίμιος

δουλευτής... γεμάτος όνειρα και ιδανικά, παράτησε τη γενέτειρά του... δρασκέλισε, πετώντας σαν

σταυραετός, τα σύνορα κι ήλθε σ' εμάς σαν άγγελος εμψυχωτής» .

Στο νομό Σερρών τότε είχε σηκώσει μπαϊράκι ο Καπετάν Μητρούσης (Γκογκολάκης). Ο καπετάν

Μητρούσης καταγόταν από το χωριό Χομόνδο. Μετά τη σύμπηξη της ομάδας του περιέτρεχε

ασυγκράτητος τα χωριά του κάμπου των Σερρών για να τ' απαλλάξει από την Τρομοκρατία του

αρχικομιτατζή Τάσκα. Ο ίδιος ο αρχικομιτατζής θαύμαζε την ηράκλεια δύναμη και την

αντρειοσύνη του και τον κάλεσε να τον κάνει πρωτοπαλλήκαρό του. Η απάντηση ήταν κοφτή κι

έγινε από τότε παροιμιώδης: «Εγώ Έλληνας γεννήθηκα κι Έλληνας θ' αποθάνω»! Κι εκείνος, για να

τον εκδικηθεί, μπαίνει μια νύχτα στο σπίτι του, όταν ετούτος έλειπε, και του 'σφαξε γυναίκα και

παιδί της κούνιας. Από τότε τίποτε πια δεν μπορούσε να παρηγορήσει τον Καπετάνιο.

Στις 13 Ιουλίου 1907 το σούρουπο μπαίνει στην τουρκοκρατούμενη πόλη των Σερρών. Μαζί του

είναι ο Νίκος Παναγιώτου ή Κουμπούρας από το Αγρίνιο, ο Θεόδωρος Τουρλεντές από τη

Μεγαλόπολη, ο Γιάννης Αθανασίου Ούρδας κι ο Μιχάλης Ουζούνης, Μακεδόνες αυτοί. Η ομάδα

τρύπωσε στο σπίτι του Παπα-Θανάση, εφημέριου της Ευαγγελίστριας στην Καμενίκια, ακραία

δυτική συνοικία της πόλης. Είχε σκοπό να δράσει την επομένη κι έτσι ν' αποδιοργανώσει τα

τελευταία σχέδια των Βουλγάρων.

Ξημέρωσε η 14η Ιουλίου. Τότε όμως διαπιστώθηκε ότι η

επιχείρηση είχε προδοθεί. Σε λίγο όλη η τουρκική φρουρά

των γειτονικών στρατώνων, κάπου 3 χιλ. άντρες, περικύκλωσε

την Ευαγγελίστρια.

Ο Μητρούσης και τα παλληκάρια του γλίστρησαν στην

εκκλησία, ενώ το σπίτι του παπά παραδινόταν στις φλόγες.

Ταυτόχρονα ο τουρκικός όχλος έσπευδε στον τόπο της θυσίας

για ν' απολαύσει το θέαμα.

Παραδοθείτε, γκιαούρηδες!

Ο Μητρούσης και οι σύντροφοί του απάντησαν με

ομοβροντία, Είχαν πάρει απόφαση να πουλήσουν όσο πιο ακριβά μπορούσαν τη ζωή τους.

Page 29: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Την ίδια στιγμή αφήνουν την πόρτα του προαυλίου ανοιχτή. Κανείς όμως δεν τολμά να πλησιάσει:

κατάλαβαν την παγίδα. Το τι επακολούθησε είναι πια αληθινή εποποιία.

Πέντε ημίθεοι αντιπαλεύουν με μυριάδες τουρκικό στρατό επτά ολόκληρες ώρες. Πρώτος πέφτει

ο Τουρλεντές, τρυπημένος από σφαίρες. Οι σύντροφοί του κατασπάζονται τα ψυχρά του χείλη και

ρίχνουν το σώμα του στις φλόγες, που άρχισαν ήδη να τους περιζώνουν. Σε λίγο πέφτει νεκρός κι ο

Μιχάλης Ουζούνης. Ο Κουμπούρας κι ο Γιάννης Ούρδας τραυματίζονται βαριά και πέφτουν,

ανίκανοι πια να αμυνθούν. Τότε οι Τούρκοι εισορμούν στο προαύλιο και τους πιάνουν ζωντανούς.

Ο καπετάν Μητρούσης συνεχίζει τη μάχη απ' το καμπαναριό.

-Παραδό σου, καπετάνιε, του φωνάζει ο Τούρκος αξιωματικός, Κι ο καπετάνιος αποκρίνεται με

βόλι.

Τέλος, αφού ξόδεψε και την τελευταία σφαίρα, τραβάει το μαχαίρι. Και μπροστά στα κατάπληκτα

μάτια των διωκτών του «έκαμε χαρακίρι πάνω από τη μάλλινη χακί στολή του, από το χοντρό

πλατύ ζωνάρι...».

Ο Νίκος Παναγιώτου κι ο Γιάννης Ούρδας, βαριά τραυματισμένοι, πάλεψαν μήνες με το θάνατο.

Τους κράτησαν στη ζωή για να τηρήσουν έπειτα όλους τους τύπους. .Όταν έγιαναν, άρχισαν τις

εξαντλητικές ανακρίσεις. Εκεί έλαμψε, για άλλη μια φορά, το υψηλό φρόνημα και η ηθική τους

παλικαριά. Πήραν απάνω τους όλες τις ευθύνες, κανέναν δεν πρόδωσαν, κανένα παράπονο δεν

ξέφυγε από τα χείλη τους.

Τις ανακρίσεις παρακολούθησε και ξένος διπλωμάτης κι ο μισέλληνας πήρε το λόγο και ρώτησε:

- Τι ζητούσες στη Μακεδονία, την ξένη χώρα;

Η απόκριση του Κουμπούρα ήρθε κοφτή και υπερήφανη:

-«Εμείς οι Έλληνες», είπε ο Νίκος, «έχουμε δύο πατρίδες, την ελεύθερη και τη σκλαβωμένη. Και οι

ελεύθεροι πρέπει να αγωνιζόμαστε για ν' αποκτήσει και η σκλαβωμένη πατρίδα τη λευτεριά της. Η

Μακεδονία δεν είναι ξένη γη».

Μεγάλη υποθήκη!

Όταν έγινε η τελική κρίση, η απόφαση του δικαστηρίου ήταν η αναμενόμενη:

-Κρεμάλα!

Την αυγή της 3 Δεκεμβρίου 1907 οι δύο μελλοθάνατοι, ο Νίκος Παναγιώτου από το Αγρίνιο κι ο

Γιάννης Ούρδας από τις Σέρρες, οδηγήθηκαν στην αγχόνη.

Τα δύο ικριώματα είχαν στηθεί στην πλατεία του Ατ-Παζάρ, πίσω από το Διοικητήριο. Το αγριοβόρι

κατέβαινε από τα χιονισμένα βουνά και ίσια πήγαινε και πάγωνε τα σώματα και τις ψυχές.

Page 30: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Ο Νίκος ανέβηκε θαρρετά στο υπόβαθρο. 'Ήταν όμορφο παλικάρι μόλις 27 χρονών, στην ανθηρή

ώρα της Νεότητας!

Κι ενώ ο βρόγχος ήταν γύρω από το λαιμό του, στράφηκε στο πλήθος και είπε:

«'Έλληνες, οι εχθροί της Πίστεως και της Πατρίδος μας κρεμούν σήμερα τους μάρτυρες. ούτε

κλέφτες ούτε άτιμους» Κι αφού εζητωκραύγασε για το Έθνος, τη Μακεδονία, τους Άρχοντες, είπε

τις τελευταίες λέξεις:

-«Κρεμάστε με γρήγορα να ησυχάσω»!

Ένα τι και ο άγγελος Κυρίου παρέλαβε την ψυχή τους και την εναπέθεσε εν χώρα ζώντων! ...»

Page 31: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Πλατεία Κώστα Χατζόπουλου

Στο κέντρο της πόλης του Αγρινίου υπάρχει

πλατεία αφιερωμένη στο δημοτικιστή

ποιητή, πεζογράφο, κριτικό και λογογράφο,

δοκιμιογράφο, μεταφραστή και μαρξιστή

διανοούμενο Κωνσταντίνο Χατζόπουλο. Την

πλατεία περιβάλλουν οι οδοί Παναγή

Τσαλδάρη, Αγίου Δημητρίου, Παναγιώτη

Δαγκλή, Ηρώων Πολυτεχνείου και Καλυβίων. Στη μια πλευρά της πλατείας δεσπόζουν δυο μεγάλοι

πλάτανοι οι οποίοι χαρίζουν τη σκιά και τη δροσιά τους στους περαστικούς και σε αυτούς που

ξεκουράζονται στα παγκάκια της, ενώ στην άλλη πλευρά υπάρχει ένα

μικρό σιντριβάνι και η προτομή του λογοτέχνη, η οποία αντικατέστησε

την παλαιότερη μαρμάρινη που λίγα χρόνια μετά τα αποκαλυπτήρια

καταστράφηκε.

Page 32: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Ο Κωνσταντίνος (Κώστας) Χατζόπουλος (1868 -22 Ιουλίου 1920) ήταν μυθιστοριογράφος,

ποιητής, διηγηματογράφος, μεταφραστής και δοκιμιογράφος, από τους πρωτοπόρους του

δημοτικισμού και του σοσιαλισμού στην Ελλάδα.

Γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1868, στο σχολαρχείο του οποίου φοίτησε. ΄Ηταν το πρώτο παιδί από

τα πέντε - τρία αγόρια και δυο κορίτσια - του εμπόρου από το Βάλτο (Χαλκιόπουλο) Γιάννη

Χατζόπουλου. Η μητέρα του, Θεοφανή Στάικου, ήταν

μοναχοκόρη μιας από τις πλουσιότερες οικογένειες του

Αγρινίου. Οι γονείς της ζήτησαν από το γαμπρό τους να

πάρουν κοντά τους και να μεγαλώσουν το πρώτο παιδί τους,

τον Κώστα. Ο Χατζόπουλος παρακολούθησε το γυμνάσιο στο

Μεσολόγγι και στη συνέχεια φοίτησε στη Νομική Σχολή του

Πανεπιστημίου Αθηνών. Επέστρεψε ως δικηγόρος στο

Αγρίνιο. Έχοντας λύσει το βιοποριστικό του πρόβλημα, λόγω

της μεγάλης κτηματικής περιουσίας, που κληρονόμησε από

τους γονείς της μητέρας του, εγκατέλειψε το επάγγελμα

πολύ σύντομα και αφιερώθηκε στη λογοτεχνία. Έτσι

εγκαταστάθηκε και πάλι στην Αθήνα, όπου αναμίχθηκε

ενεργά στην τότε πνευματική ζωή. Το 1897 πήρε μέρος ως έφεδρος αξιωματικός του στρατού στον

Ελληνοτουρκικό πόλεμο. Η εμπειρία του από την κατάσταση του ελληνικού στρατού ήταν

απογοητευτική και αυτό, μαζί με την ιδεολογική στροφή του, συνετέλεσε στην τελική απόρριψη

της Μεγάλης Ιδέας, γεγονός που εξέφρασε στο διήγημά του Αντάρτης (1907), το οποίο

αναφέρεται ακριβώς στον πόλεμο αυτό.

Στη Νεοελληνική Λογοτεχνία ο Κώστας Χατζόπουλος εμφανίστηκε σε νεαρή ηλικία, το 1884,

δημοσιεύοντας το ποίημά του "Έλα Ξανθή" στην εφημερίδα "Εβδομάς". Χρησιμοποιούσε συνήθως

το φιλολογικό ψευδώνυμο Πέτρος Βασιλικός. Ήταν δημοτικιστής και στον αγώνα μεταξύ

καθαρευουσιάνων και δημοτικιστών που μαινόταν την εποχή εκείνη, βοήθησε με την έκδοση του

βραχύβιου αλλά πρωτοποριακού περιοδικού "Η Τέχνη", που εξέδωσε από το 1897 ως το 1899.

Το 1900 ο Κώστας Χατζόπουλος αναχώρησε για τη Γερμανία. Σπούδασε στο Μόναχο, στη

Δρέσδη και στη Λειψία και εντρύφησε στη φιλολογία και την ποίηση των βόρειων λαών, που

επηρέασαν το έργο του. Η διαμονή του στην Ευρώπη αποτέλεσε τομή στη ζωή του, καθώς εκεί

παντρεύτηκε τη Φινλανδή σπουδάστρια Σάννυ Χάγκμαν (Sanny Haggman), η οποία υπήρξε

υποδειγματική σύζυγος. Εκεί ασπάστηκε και τον Μαρξισμό. Ήταν ο πρώτος μεταφραστής στα

Page 33: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

ελληνικά του Κομμουνιστικού Μανιφέστου, των Μαρξ και Ένγκελς, που δημοσιεύτηκε στον

"Εργάτη" του Βόλου το 1908. Επίσης, ίδρυσε στο Μόναχο τη "Σοσιαλιστική Δημοκρατική Ένωση".

Τέλος, ίδρυσε στο Μόναχο και στο Βερολίνο" Αδελφάτα της Δημοτικής", όπου συγκεντρώνονταν

Έλληνες και Γερμανοί διανοούμενοι που ενδιαφέρονταν για το ελληνικό γλωσσικό ζήτημα.

Το 1914, με την έκρηξη του Α' Παγκόσμιου Πόλεμου, ο Κώστας Χατζόπουλος επέστρεψε στην

Ελλάδα και άρχισε να δημοσιεύει τα διηγήματα και μυθιστορήματα που είχε γράψει κατά καιρούς

στην Ελλάδα και τη Γερμανία. Το 1917 εργάστηκε σε μια υπηρεσία λογοκρισίας. Το 1920, και ενώ

ταξίδευε με καράβι προς την Ιταλία, πέθανε εν πλω και θάφτηκε στο κοιμητήριο του Μπρίντεζι.

Η γενέτειρα πόλη του, το Αγρίνιο, σε ένδειξη τιμής έδωσε το όνομά του σε κεντρική πλατεία της

πόλης όπου βρίσκεται και ο ανδριάντας του. Με τη λογοτεχνία ασχολήθηκε και ο αδελφός του

Δημήτρης Χατζόπουλος, γνωστός με το ψευδώνυμο Μποέμ, εκδότης του περιοδικού "ο Διόνυσος".

Page 34: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Πλατεία Ανδρέα Παναγόπουλου «Σιντριβάνι»

Ο Ανδρέας Παναγόπουλος (1883-1952) υπήρξε

σπουδαίος δήμαρχος του Αγρινίου που σημάδεψε την

πορεία της πόλης κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα.

Γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1883 και ήταν γιος του

Αναστάση, εμπόρου της πόλης με καταγωγή από τα

Καλάβρυτα. Φοίτησε στο γνωστό εκείνη την εποχή

Εκπαιδευτήριο Βλάχου της Κέρκυρας και από νωρίς

ανέπτυξε έντονη επιχειρηματική, φιλανθρωπική και

πολιτιστική δράση. Ασχολήθηκε με το εμπόριο καπνού και

ανέδειξε την εταιρεία Αδελφοί Παναγόπουλου σε έναν

από τους κυριότερους εξαγωγείς καπνού στην Ελλάδα.

Εκλέχθηκε δήμαρχος της πόλης για τρεις θητείες το

1925 έως 1934 και από

το 1951 έως το 1952 που

πέθανε. Υπήρξε ένας από

τους σημαντικότερους

δημάρχους και μεταξύ

των έργων που έκανε

ήταν η συμπλήρωση της

ρυμοτομίας της πόλης, η

ασφαλτόστρωση των

κεντρικών δρόμων, η

κατασκευή σύγχρονου

υδραγωγείου το 1930, η

χρηματοδότηση των ανασκαφών για τον εντοπισμό του αρχαίου Αγρινίου, η οικοδόμηση της

δημοτικής αγοράς το 1932 ενώ επί των ημερών του ηλεκτροφωτίστηκε για πρώτη φορά η πόλη.

Για τη δράση του γενικά σαν δημοτικός άρχοντας παρασημοφορήθηκε και ήταν ένας από τους

Page 35: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

πέντε ιδρυτές της Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων της

Ελλάδας. Διετέλεσε και βουλευτής μετά το 1935 και

πριν τη γερμανική κατοχή.

Το όνομά του έχει δοθεί σε κεντρικό δρόμο της πόλης

και στην πλατεία με το σιντριβάνι που βρίσκεται

μπροστά από το δημαρχείο. Εκεί υπάρχει ακόμα το

διατηρητέο αρχοντικό της οικογένειάς του.

Page 36: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Φωτογραφίες από την επίσκεψή μας σε δρόμους και πλατείες του Αγρινίου

Πλατεία Μελίνας Μερκούρη

Πλατεία Δημοκρατίας

Πλατεία Κώστα Χατζόπουλου

Πλατεία Ανδρέα Παναγόπουλου ή «Σιντριβανίου»

Πλατεία Κώστα Χατζόπουλου

Πλατεία Κώστα Χατζόπουλου

Page 37: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Με τον δάσκαλό μας κ. Γεώργιο Κοτρώτσο στην πλατεία Κώστα Χατζόπουλου

Πέμπτη 29 Μαΐου 2014

Επάνω: Χουλιάρας Αλέξανδρος, Μιχόπουλος Κώστας, Γκόντας Λευτέρης, Κότσαλης Ιωάννης,

Γαλανός Θανάσης, Ζαρκαδούλας Θόδωρος, Υφαντή Πανωραία, Ζανιά Χρυσοβαλάντω, Ζαρκαβέλη

Λήδα, Ζανιά Μίνα, Χαροκόπου Ειρήνη, Σαγάνη Βασιλική

Κάτω: Μαραγιάννης Αλέξανδρος, Ανδρεάς Αλέξης, Τσιλίκης Χρήστος, Μυλωνόπουλος Κώστας,

Παναγιωτοπούλου Άννα – Μαρία, Γαλανού Μαρία, Ρίζου Άννα – Μαρία, Κότσαλου Ειρήνη, Βλάχου

Γεωργία

Page 38: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

Περιεχόμενα

Οδοί Αγρινίου

Ιωάννη (Γιαννάκη) Παπαϊωάννου

Αγίου Δημητρίου

Οδός αδελφών Κ. Κέντρου

Οδός Ευαγγελίστριας

Οδός Λορέντζου Μαβίλη

Οδοί Αβραάμ Αναστασιάδη, Παναγιώτη Σούλου Και Χρήστου Σαλάκου

Οδός Δημητρίου Βότση

Οδός Χαρίλαου Τρικούπη

Οδός Παναγιώτη Δαγκλή

Πλατείες Αγρινίου

Πλατεία Δημοκρατίας

Πλατεία Μαρίας Δημάδη

Πλατεία Μελίνας Μερκούρη

Πλατεία Αλέξανδρου Φλέμινγκ

Πλατεία Νικολάου Παναγιώτου - «Κουμπούρα»

Πλατεία Κώστα Χατζόπουλου

Πλατεία Ανδρέα Παναγόπουλου «Σιντριβάνι»

ΠΗΓΕΣ:

Σαν Σήμερα ( http://www.sansimera.gr/biographies )

ΔΗΜΟΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ (www.cityofagrinio.gr/ )

Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ Εφημερίδα του Αγρινίου στο Διαδίκτυο ( http://www.epoxi.gr )

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΣΠ. ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΟΣ - Αγρίνιο - Δρόμοι που γράφουν ιστορία, εκδόσεις Μπακής, 2004

ΓΛΥΚΙΕΣ… ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ (http://agriniomemories.blogspot.gr/ )

ΒΚΙΠΑΙΔΕΙΑ (http://el.wikipedia.org/wik )

ΖΕΙΔΩΡΟΝ (http://zeidoron.blogspot.com/ )

Page 39: ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ Ε΄ ΤΜΗΜΑ 2 ΕΡΓΑΣΙΑ « ΟΔΟΙ …1dim-agrin.ait.sch.gr/files/students_project/odoi_plateies_agriniou.pdfΑβραάμ Αναστασιάδη

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014

ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΟΜΑΔΑ Α΄ ΟΜΑΔΑ Β΄ ΟΜΑΔΑ Γ΄ ΟΜΑΔΑ Δ΄

Γαλανού Μαρία Γκόντας Λευτέρης Ζαρκαδούλας

Θόδωρος

Ρίζου Άννα – Μαρία

Χαροκόπου

Ειρήνη

Ζανιά Μίνα Ζανιά Χρυσοβαλάντω Μιχόπουλος Κώστας

Ζαρκαβέλη Λήδα Σαγάνη Βασιλική Μαραγιάννης

Αλέξανδρος

Κότσαλου Ειρήνη

Κότσαλης

Ιωάννης

Παναγιωτοπούλου

Άννα – Μαρία

Υφαντή Πανωραία Ανδρεάς Αλέξης

Τσιλίκης Χρήστος Νταλαμάγκας Ηλίας Χουλιάρας

Αλέξανδρος

Γαλανός Θανάσης Βλάχου Γεωργία

Μυλωνόπουλος

Κώστας

Υπεύθυνος Συντονιστής Ομάδων: Γεώργιος Κοτρώτσος ΠΕ70