Σελίδα

Μαθητική ΦωνήΜαθητική Φωνή 1ο Γενικό Λύκειο Αγίας Βαρβάρας  • Τεύχος 3 • Σχολικό Έτος 2013 ‐ 2014 

Σελίδα 2

Σεπείσματωνκαιρών……...Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, το 2014, η ομάδα μαθητών και μαθητριών, που συμμετείχαν εθελοντικά

στο πολιτιστικό πρόγραμμα που οργάνωσε και συντόνισε η συνάδελφος Μαρία Μπασιαρούδη, δούλεψε με κέφι και μεράκι πέραν του διδακτικού σχολικού χρόνου για την παραγωγή κειμένων, τη συλλογή και επιλογή της ύλης,

την οργάνωση και προετοιμασία της έκδοσης της «Μαθητικής Φωνής τους». Μιας Φωνής που εκφράζει τις α-πόψεις, σκέψεις, διαθέσεις των μαθητών μας για όσα συμβαίνουν γύρω μας – μικρά ή μεγάλα – και που αφήνει το αποτύπωμά της στην τοπική μας κοινωνία και στο διάβα του χρόνου. Μαζί με τα παιδιά μόχθησαν κι έδωσαν προσωπικό χρόνο βοηθώντας – αρκετά απογεύματα τους βρήκαν στο σχολείο επί το έργον – και οι συνάδελφοι Σταματία Κοντογιάννη, Ευθυμία Καράμπαλη, Ελένη Κακλαμάνη και ο απόφοιτος και μόνιμος συνεργάτης Θεό-δωρος Καλατζής.

Κι όλη αυτή η προσπάθεια έγινε για να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα ως μέλη – μαθητές και δάσκαλοι – μιας κοινότητας που αγωνίζεται με αξιοπρέπεια και φιλότιμο (μοναδική και ιδιαίτερη λέξη της γλώσσας μας) σε πείσμα των καιρών, σε πείσμα της προσπάθειας απαξίωσης του δημόσιου σχολείου και της ενίσχυσης του εξε-τασιοκεντρικού βάρους στη λυκειακή εκπαίδευση.

Μπράβο σας και ….. καλά αποτελέσματα για όλους τους μαθητές μας και ιδιαίτερα της Γ τάξης. Ο ∆ιευθυντής Αναστάσιος Λεμπέσης

ΠεριεχόμεναΣυντελεστές & Πληροφορίες  3    Το άγχος των εξετάσεων  21 

Gadgets  4   Η προσφορά των υπολογιστών στη ζωή μας 

23 

Τα παιχνίδια του σήμερα  5   Οι μαθητές των τμημάτων Α1, Α2, Α3, Β1 και η υπεύθυνη καθηγήτρια των  Ερευνητικών Εργασιών, σε δράση 

26 

Τα παιχνίδια του χθες  6    Μάθηση στο Πεδίο  28 

Η Ελλάδα στο Μουντιάλ της Βραζιλίας  8    Επίσκεψη στο Ειδικό Σχολείο Ιλίου  30 

Ταξιδεύοντας με τις λέξεις “Ο ιδιωτεύων  ιδιώτης”  

9   Πρόγραμμα Σίτισης και Προώθησης Υγιεινής Διατροφής 

31 

Αντιδάνεια, Ξένες λέξεις με ελληνική κατα‐γωγή 

10    Ο ελεύθερος χρόνος των νέων  32 

Αποφθέγματα  11    Ημέρες Νεότητας  34 

Αφιέρωμα στη συγγραφέα Εύη Κοντόρα  12   Το πρόγραμμα Αγωγής Σταδιοδρομίας του 1ου ΓΕ.Λ. Αγίας Βαρβάρας επισκέ‐πτεται την εταιρεία ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ 

35 

Ο ρόλος και η δράση της Διεθνούς Αμνηστί‐ας 

16   Επίσκεψη στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος 

36 

Η Τεχνολογία στην Αρχαία Ελλάδα  16    Ημέρα Γιορτής και Τιμής  37 

Ιστορία και εξέλιξη του Δήμου Αγίας  Βαρβάρας 

17    Ημέρα της Γυναίκας  37 

Ο ποντιακός γάμος  18    Αθλητικοί αγώνες  38 

Ο γάμος των Ρομά  18   Εκδηλώσεις ‐ Εκδρομές ‐ Διδακτικές Επισκέψεις 

39 

Η κρητική βεντέτα  19    Επιτυχόντες Πανελληνίων 2012 ‐ 2013  40 

Αλλαγές στο Λύκειο  20    Γιορτή Αποφοίτησης  40 

Σελίδα 3

Θωμάς &

Σάββας

...in ACTION!

Υπεύθυνη Καθηγήτρια Μαρία Μπασιαρούδη

(Νομικών Πολιτικών Επιστημών, Φιλόλογος)

Συμμετέχουσα καθηγήτρια Σταματία Κοντογιάννη

(Φιλόλογος)

Αρχισυνταξία Θωμάς Μίγας

Υπεύθυνες Ύλης: Χριστίνα Παπαγιανοπούλου

Αλίκη Κρεββατά

Υπεύθυνος Τεχνικής Επιμέλειας Θεόδωρος Καλατζής (απόφοιτος)

Σελιδοποίηση Θωμάς Μίγας

Σάββας Μιχαηλίδης

Συντακτική Ομάδα Αλίκη Κρεββατά Α2 Έφη Μπαράκου Α2

Άννα Βαρελτζή Β1 Χριστίνα Παπαγιαννοπούλου Β1

Σοφία Λαζαρίδου Β1 Θωμάς Μίγας Β2

Σάββας Μιχαηλίδης Β2 Χρήστος Λαζάκης Β2 Χρήστος Λάμπρου Β2 Φωτεινή Νικοπούλου Β2 Μαριλένα Πανταζάτου Β3

Παναγιώτης Παπανικολάου Β3 Γιάννης Τσούλφας Β3 Νίκος Χρονόπουλος Β3 Γιώργος Ευγενιώτης Γ1

Στενοχώριες στις πιέσεις

Χαρές στις εκδρομές Όμορφες αξέχαστες στιγμές

Λύπες για ανατροπές στις σχέσεις

Εξετάσεις όλο άγχος

Ιστορίες για Σωστό και Λάθος

Όνειρα ζωής με πάθος!

Ερευνώ συνέχεια το ποιος θέλω να είμαι όταν μεγαλώσω!

Φοβάμαι όλα αυτά που θα γίνουν για μένα χωρίς εμένα!

Ηγούμαι στις αντιδράσεις και στις καινοτομίες!

Βαριέμαι τα πρέπει και τους κανόνες που μου επιβάλλουν αυτοί που δεν τους τηρούν!

Εξοργίζομαι με τις αδικίες στον κόσμο!

Ιδανικεύω την κοινωνία που θέλω να φτιάξω!

Αμφισβητώ τους συμβιβασμένους!

Ευχαριστούμε θερμά  

τις καθηγήτριες 

κα Ευθυμία Καράμπαλη 

(Μαθηματικός) και την  

κα Ελένη Κακλαμάνη 

(Φιλόλογος) για την  

πολύτιμη βοήθειά τους. 

Συντελεστές&Πληροφορίες

Πληροφορίες ∆ιεύθυνση: Ελευθερίου Βενιζέλου και Κομνηνού Ταχ. Κώδικας: 12351 Περιοχή: Αγία Βαρβάρα Τηλέφωνο: 210-5624446,

210-5699794 Email: mail@1lyk-ag-varvar.att.sch.gr

Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του

Λυκείου μας στο διαδίκτυο: http://1lyk-ag-varvar.att.sch.gr

Ευχαριστούμε πολύ όλα  

τα παιδιά που συμμετέχουν  

με τις ερευνητικές και  

συνθετικές εργασίες τους. 

Σελίδα 4

GadgetsΠαρά την οικονομική κρίση,  

η τεχνολογία σε όλο το κόσμο συνε‐χίζει  να  αναπτύσσεται  ραγδαία.  Ας δούμε κάποια από τα πιο πρόσφατα τεχνολογικά  επιτεύγματα!  Σημαντι‐κές  εξελίξεις  έγιναν  στον  τομέα  τον κινητών.  Το Galaxy S4    της Samsung και  το  I‐phone  5  της  Apple  ήταν όπως  κάθε  χρόνο  στην  κορυφή  των αγορών  των  κινητών.  Το Galaxy  λό‐γω  πρόσθετων  λειτουργιών,  που διέθετε,  όπως  αναγνώριση  φωνής και  σκανάρισμα  προσώπου,  είχε καλύτερες πωλήσεις από το Ι‐phone. Αυτή  τη  χρονιά  που  έρχεται  όμως, θα  υπάρχουν  και  άλλοι  συναγωνι‐στές δίπλα σε αυτούς τους δύο τιτά‐νες.  Sony  Xperia  Z2,  LG G  Pro  2,Sony Xperia M2, HTC One είναι μόνο κάποιες από τις δυνατές συσκευές που θα συνα‐γωνιστούν με το Galxaxy S5. 

Ας  στραφούμε  τώρα  στην τεχνολογία  για  όλη  την  οικογένεια,  δηλαδή  την  τηλεόραση.  Έχουμε  πλέον συνηθίσει κατά κάποιο τρόπο τις  σύγχρονες  τηλεοράσεις.  Ακόμα και η σύνδεση στο  Internet   ή οι 3D προβολές δεν μας ξαφνιάζουν πια.  

πόθητα  Xbox‐One  και  Playsta on  4. Έχοντας πουλήσει πάνω από 15  εκα‐τομμύρια  κονσόλες  μαζί,  μέσα  σε  4 μήνες,  φαίνεται  το  πόσο  αγαπάνε  αυτές  τις  κονσόλες  οι  απανταχού gamers.  Με  δεδομένο  τη  σημερινή οικονομική  κατάσταση    και  το  πόσο λίγα  παιχνίδια  υπάρχουν  για  αυτές τις κονσόλες, οι πωλήσεις είναι πολύ καλές . 

Επιπλέον, το PS4, που διαθέ‐τει  τρομερά  γραφικά,  έχει  δώσει στους  χρήστες  του  παιχνίδια  με  εξε‐λιγμένα  γραφικά  όπως:  Assassin's Creed  IV:  Black  Flag,  Ba lefield  4, Killzone  Shadow  Fall. Tο  χειριστήριο, επίσης,  είναι  τροποποιημένο  και  εύ‐χρηστο. Είναι πραγματικά μια κονσό‐λα  που  δεν  πρέπει  να  λείπει  από  τη συλλογή  κανενός  gamer.  Η  τιμή  του PS4  είναι  σχετικά  προσιτή,  γι’  αυτό μέχρι τώρα του έχει δώσει το προβά‐δισμα στις πωλήσεις έναντι του Xbox‐One. 

Από  την  άλλη,  το  Xbox‐One δεν  έχει  τόσο  δυνατά  γραφικά  και  δίνει βάση όχι μόνο στην ευχαρίστη‐ση των gamers αλλά όλης της οικογέ‐νειας. Σημαντική και πρωτοπόρα επί‐σης,  είναι  η  χρήση  φωνητικής  ανα‐γνώρισης και του Kinect. 

 Θωμάς Μίγας 

έκανε η LG αποκαλύπτοντας την και‐νούργια της κυρτή τηλεόραση! Όπως ακούσατε:  κυρτή  τηλεόραση.  Το  συ‐γκεκριμένο  gad‐get,  αν  και  ακριβό, θα  είναι  πραγματικό  διαμάντι  για όποιον το έχει στην κατοχή του.  

Σε γενικά gadgets σημαντική είναι η ανάπτυξη των Google glasses, γυαλιών  τα  οποία  ελέγχονται  με  τη φωνή  και  μπορούν  να  σερφάρουν στο  Internet,  να  τραβήξουν  και  να στείλουν φωτογραφίες και βίντεο.  

Επιπρόσθετα,  στους  υπολο‐γιστές, τα tablets και σε κάθε είδους gadget  έχουν  σημειωθεί  καινοτόμες αλλαγές,  όπως η ανάπτυξη  της οπτι‐κής  ίνας:  Η  Google  Fiber  υπόσχεται ταχύτητες  στο  Διαδίκτυο  που  είναι ανήκουστες.  Μακάρι  να  έρθει  και στην  Ελλάδα!  GEFORCE  GTX  TI‐TAN  είναι το όνομα της πιο δυνατής κάρτας  γραφικών  της  αγοράς.  Το γέννημα  θρέμμα  της  Νvidia  έρχεται να  ζωντανέψει  την  κάθε  στιγμή  που είστε  στον  υπολογιστή  σας!  Αν  βέ‐βαια μπορείτε να διαθέσετε τα 3.000 ευρώ που κοστολογείται η αξία της. 

Τα  έτη  2013‐2014  θα  είναι από  τις  πολύ  καλές  χρονιές  για  το gaming! Μάλιστα οι καινούργιες κον‐σόλες βιντεοπαιχνιδιών, που βγήκαν, υπόσχονται  πολλά.  Το WiiU  ενδυνα‐μωμένο με πρόσφατα patch έχει αυ‐ξήσει τις πωλήσεις του.  

Επίσης,  ενδιαφέρον είναι  το Ouya, δηλαδή μια κονσόλα που υπο‐στηρίζει πιο casual παιχνίδια για όλη την  οικογένεια  και  επίσης  έχει  τη δυνατότητα  σύνδεσης  με  διάφορα apps όπως το Twitch.  

Mία ακόμα καλή περίπτωση είναι το Steam BOX. Τρέχει σε Steam‐OS,  ένα λογισμικό   δηλαδή βασισμέ‐νο  στη  Linux.  Έχοντας    πολύ  δυνατά χαρακτηριστικά,  θέλει  να  γίνει  κάτι ανάμεσα  σε  PC  και  κονσόλα  και  να έχει  τα πλεονεκτήματα  του υπολογι‐στή με την εύκολη χρήση της κονσό‐λας. Έτσι, θα τρέχει μόνο games από το  Steam.  Η  τιμή  και  η  ημερομηνία κυκλοφορίας  του  δεν  είναι  ακόμα γνωστά,  ωστόσο  το  Steam  BOX  έχει δημιουργήσει  αίσθηση  λόγω  των δυνατοτήτων που έχει. 

Όμως,  όλοι  μας  ξέρουμε ποιες  κονσόλες  θα  πρωταγωνιστή‐σουν φέτος. Μα και φυσικά τα πολυ‐

Η  υπερδύναμη  όμως,  των τηλεοράσεων SONY ήρθε για να μας αφήσει  με  το  στόμα  ανοιχτό.  Η HD ανάλυση  είναι  1920Χ1080.  Η  SONY προτείνει  4Κ  Ανάλυση  3840Χ2160. Με  τρομερή  ανάλυση  η  SONY έρχεται  να  ταράξει  τα  δεδομένα! Μάλιστα  με  4Κ  προτζέκτορες  που έχουν βγάλει στην αγορά οι υπεύθυ‐νοι  της  Sony  θέλουν  να  κάνουν  την 4Κ ΤV πραγματικότητα για όλους το Ι‐phone  6.  Μία  ακόμα  καινοτομία 

Σελίδα 5

Ταπαιχνίδιατουσήμερα  Τα  video‐games  σήμερα  είναι πολύ ελκυστικά λόγω των εξελιγμένων γραφικών τους και των κλιμακούμενων βαθμίδων  δυσκολίας,  που  παρουσιά‐ζουν. Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογί‐ας  και  η  κυριαρχία  της  εικόνας  στα ΜΜΕ, σε συνδυασμό με τον αυξανόμε‐νο φόβο των γονέων για την ασφάλεια των παιδιών στους δρόμους των μεγα‐λουπόλεων και η σταδιακή επικράτηση του μοναχικού παιχνιδιού, συντέλεσαν στη  γρήγορη  εξάπλωσή  τους.  Τα  παι‐χνίδια  προσομοίωσης,  πραγματικού χρόνου, περιπέτειας, υπόδυσης ρόλων, λογικής  και  ποδοσφαίρου  επιδρούν καθοριστικά στη διαμόρφωση της προ‐σωπικότητας των παιδιών. 

Θετικές επιδράσεις:

Αύξηση γνώσεων Συγκέντρωση προσοχής Παρατηρητικότητα ∆εξιοτεχνίες Οπτικοκινητικός συντονισμός Ικανότητα επίλυσης προβλημάτων

Αρνητικές επιδράσεις:

Αύξηση επιθετικής συμπεριφοράς Απευαισθητοποίηση στη βία Σύγχυση εικονικής πραγματικότητας με τη ρεαλιστικότητα της

ζωής Εξάρτηση Ατομικισμός Μοναχικότητα

 Συμπεράσματα: Σ’  έναν κόσμο που βομβαρδίζεται από εικόνες,  τα video‐games  εισβάλλουν στο φανταστικό 

κόσμο των παιδιών. Από τη μια πλευρά ανοίγουν τους πνευματικούς ορίζοντες των παιδιών, ακόμη και αυτών που βρί‐σκονται στα πιο απομακρυσμένα χωριά, επικοινωνούν με άτομα από όλο τον κόσμο, γνωρίζοντας εν μέρει την κουλτούρα τους, προσφέρουν περιπέτειες που δεν μπορούν αλλιώς να ζήσουν και αποκτούν δεξιότητες, καθώς αναλαμβάνουν πλή‐θος ρόλων. 

Από την άλλη, όμως, τα online παιχνίδια μέσω των διαδραστικών τεχνολογιών, που επιτρέπουν την επικοινωνία μεταξύ των παιδιών, είναι δυνατό να τα φέρουν σε επαφή με ακατάλληλο περιεχόμενο. Οι σκηνές βίας είναι πιθανό να αναισθητοποιήσουν τα παιδιά στη φρίκη της και έτσι να τη δεχτούν ως τρόπο επίλυσης των προβλημάτων τους, καθώς έχουν ως πρότυπα τους πρωταγωνιστές της (π.χ. αύξηση ενδοσχολικής βίας). 

Η παγίδευση εξάρτησης απ' αυτά, καθώς πολλά δεν τελειώνουν ποτέ, φαίνεται από το γεγονός ότι η αποχή από το ηλεκτρονικό παιχνίδι προκαλεί δυσφορία ή και κατάθλιψη. Είναι τόσο δυνατός ο εθισμός που προκαλούν ώστε να έχουν σημειωθεί θάνατοι νεαρών παικτών που επί μέρες ή ώρες δεν είχαν φάει. 

Παράλληλα, η ομαδικότητα και η συντροφικότητα  του γνήσιου παιχνιδιού χάνονται. Ο κάθε παίκτης λειτουργεί μόνο για τον εαυτό του και ο αντίπαλος είναι απρόσωπος. Λείπει η αλήθεια της ανθρώπινης επαφής με αποτέλεσμα η αποστασιοποίηση αυτή να παράγει ανθρώπους ανάλγητους, που νιώθουν ισχυροί, επειδή με το πάτημα ενός κουμπιού μπορούν να σπείρουν τον όλεθρο. Δεν αντιλαμβάνονται, όμως, ότι η πραγματική ζωή ανταποδίδει το χτύπημα, οδηγώ‐ντας έτσι σε ένα φαύλο κύκλο. Η επικοινωνία των νέων μέσω ενός σοβαρού, αρθρωμένου λόγου δεν έχει θέση στα βιντε‐οπαιχνίδια.  Δεν  τίθεται  καν  ζήτημα εκφραστικού πλούτου. Η  γλώσσα που  χρησιμοποιείται  είναι βίαιη,  απειλητική  και ρηχή. Δεν μεταφέρει συναισθήματα και λόγο. Δεν εξασφαλίζει διαβάθμιση νοημάτων και πλούτο λέξεων. Επομένως, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ολοένα και περισσότερα παιδιά υστερούν στο μάθημα της νεοελληνικής γλώσσας και όχι μό‐νο, εφόσον όλα τα σχολικά μαθήματα φαντάζουν στα μάτια τους ως απαρχαιωμένα, στατικά και ανούσια.   

Ενδεικτικά παραδείγματα παιχνιδιών: Grand The  Auto San Andreas: Το GTA    είναι ένα παιχνίδι βασι‐

σμένο στους gangsters της Αμερικής. Το παιχνίδι αναφέρεται σε έναν φυλακισμένο, ο  οποίος επέστρεψε στη γενέτειρα πόλη του για να σώσει την οικογένειά του και να πάρει των έλεγχο των δρόμων. Καταφέρνει τελικά το σκοπό του ανα‐λαμβάνοντας διάφορες αποστολές ενάντια στις εχθρικές συμμορίες της Αμερικής. 

 Tomb Raider:  Το παιχνίδι αφορά μία Βρετανίδα αρχαιολόγο που επιθυμεί να ταξιδέψει για να κάνει ανασκαφές σε μακρινά και εξωτικά μέρη της Γης. Στην προσπάθειά της αυτή συναντά πολλά εμπόδια, τα οποία ξεπερνά χρησιμοποι‐ώντας, όμως, πάρα πολύ μεγάλη βία. 

League of Legends: Το League of Legends είναι ένα ανταγωνιστικό online παιχνίδι που συνδυάζει την ταχύτητα και την ένταση της μάχης σε μια αρένα (MOBA). Δύο ομάδες πανίσχυρων ηρώων, καθένας από τους οποίους έχει τη δική του προσωπικότητα και στυλ παιχνιδιού, μάχονται μεταξύ τους σε διάφορους χάρτες και με διάφορες παραλλαγές των κανό‐νων με σκοπό την κατάκτηση της αντίπαλης βάσης (καταστροφή του nexus). 

Sims: Tο Sims ξεφεύγει πλήρως από τα περισσότερα ηλεκτρονικά παιχνίδια που δίνουν στον παίκτη έναν σκοπό ή μια  διεργασία  να  ολοκληρώσει.  Αντίθετα,  το  παιχνίδι  εστιάζει  στις «ζωές»  εικονικών ανθρώπων,  των αποκαλούμενων Sims, δίνοντας στον παίκτη τον έλεγχο του κόσμου τους. Το παιχνίδι θεωρητικά δεν τελειώνει ποτέ, αφού οι Sims κάνουν παιδιά, μεγαλώνουν και ανανεώνονται οι χαρακτήρες που ελέγχονται και έτσι ένα παιχνίδι διαρκεί για πάντα.  

Παναγιώτης Παπανικολάου, Ευγενία Πάγια,  Εύα Κριτσωτάκη,  

Βαγγέλης Παρασκευάς, Μιχάλης Τσιβάνης, Σοφία Φραγκιόγλου 

Σελίδα 6

Ταπαιχνίδιατουχθες  Παιχνίδια της αλάνας την επο‐χή  του  χωματόδρομου!  Μας  είπαν πως τα παιδιά της γειτονιάς ξεπηδού‐σαν από τα χαμηλά σπίτια με τις αυ‐λές,  τα  γιασεμιά,  τ’  αγιοκλήματα  και το ασβέστη, όλα μαζί για παιχνίδι. Η αλάνα  ήταν  η  πιάτσα  των  πιτσιρικά‐δων.  Μια  μεγάλη  χωμάτινη  έκταση, ποτισμένη από μπουγαδόνερα, δεχό‐ταν  καθημερινά  τη μαριδοπαρέα για ατελείωτο παιχνίδι με μηδέν οικονο‐μικό κόστος.   Όλα  τα  παιχνίδια  του  δρόμου ήταν  ομαδικά.  Συμμετείχαν  όλα  τα παιδιά  της  μικρής  ή  μεγάλης  γειτο‐νιάς. Οι παίκτες των αντίπαλων ομά‐δων  ήταν  φίλοι  μεταξύ  τους,  καθώς εναλλάσσονταν  τα  σχήματα  των  με‐λών.  Καμία  έχθρα,  καμία  κακία!  Ο ανταγωνισμός  ήταν  πρόσκαιρος.  Το γέλιο  της  καζούρας  για  τους  χαμέ‐νους  και  τους  νικητές  αθώο!  Μέσα από τα ατυχήματα, τις ζαβολιές, ακό‐μα και τους καυγάδες και τον πετρο‐πόλεμο  μάθαιναν  τη  συναναστροφή και τον τρόπο επιβίωσης για τη μετέ‐πειτα ζωή τους. Με μια φέτα στο χέρι πασαλειμμένη  με  πελτέ  ή  ελαφρά μουσκεμένη  και  πασπαλισμένη  με ζάχαρη  συνέχιζαν  το  παιχνίδι  μέχρι πολλές φορές να εξαντληθούν και να γυρίσουν σπίτι με λασπωμένα ρούχα και ματωμένα γόνατα.   Τα  παιχνίδια  του  δρόμου έδιναν  την  ευκαιρία  στα  παιδιά  να γνωρίσουν  καλύτερα  τη  φύση.  Οι ευκάλυπτοι  και  οι ακακίες στα πεζο‐δρόμια  ήταν  το  κέντρο  βάρους  για κάποια παιχνίδια (π.χ. κρυφτό, αμπά‐ριζα). Οι εκτάσεις με αγριολούλουδα ανάμεσα  στις  μονοκατοικίες  ήταν υπέροχες  κρυψώνες.  Με  ήλιο  και βροχή,  με  κρύο  και  με  ζέστη  μάθαι‐ναν  ν’  αντιμετωπίζουν,  διασκεδάζο‐ντας, τα στοιχεία της φύσης.     Τελικά,  το  κύριο  γνώρισμα 

εκείνης της ψυχαγωγίας, κατά τη γνώ‐μη  μας,  ήταν  η  ομαδικότητα,  που έδινε  το  στίγμα  της  συλλογικότητας και  της  αλληλεγγύης.  Προσωπικές σχέσεις  στενές,  αδέρφια  της  γειτο‐νιάς. Φιλίες που μέσα από το παιχνίδι κρατούσαν για μια ζωή!  

Νίκος Χρονόπουλος Κώστας Παναγόπουλος 

Αμπάριζα   Σ'  αυτό  το  παιχνίδι,  τα  παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Κάθε ομά‐δα  έχει  ένα  σημείο  εκκίνησης,  συνή‐θως  κολόνα ή δέντρο.  Στην αρχή  ένα παιδί  από  τη  μια  ομάδα,  "παίρνει αμπάριζα  και  βγαίνει"  για  να  προκα‐λέσει  τους παίχτες  της άλλης ομάδας να τον κυνηγήσουν. Τότε, κάποιος απ' την αντίπαλη ομάδα "παίρνει αμπάρι‐ζα και βγαίνει" αρχίζοντας να τον κυ‐νηγάει. '  Έτσι,  βγαίνουν  και  τ' άλλα παιδιά. Κάθε παιδί έχει το δικαί‐ωμα  να  κυνηγήσει  τα  παιδιά  που έχουν  βγει  πριν  απ'  αυτόν,  αλλά  όχι τα  παιδιά  που  έχουν  βγει  μετά.  Επί‐σης,  κάθε  παίχτης  μπορεί  να  γυρίσει στην κολόνα του και να βγει όσες φο‐ρές  θέλει.  'Οταν  κάποιο  παιδί  πιάσει έναν  παίχτη  της  αντίπαλης  ομάδας, τον πάει στη φυλακή, που είναι συνή‐θως  κοντά  στην  κολόνα  του.  Οι  παί‐χτες  της  ομάδας  του  παιδιού  που  εί‐ναι φυλακισμένο, πρέπει να το ακου‐μπήσουν για να ελευθερωθεί. Σκοπός του  παιχνιδιού  είναι  ν'  ακουμπήσει ένας  παίχτης  την  κολόνα  της  αντίπα‐λης ομάδας. 

Στεφάνι και Αγκλιδέρα ‐ Κύλα   Παιχνίδι με 2 παίκτες και άνω. Ο  κάθε παίκτης  είχε  ένα στεφάνι με‐ταλλικό  (στεφάνι  βαρελιού  ή  κάτι παρόμοιο)  και  ένα  ραβδί  .  Το  ένα άκρο  του  ραβδιού  ήταν  κατάλληλα διαμορφωμένο  ώστε  να  μπορεί  να στηρίζεται  εκεί  το  στεφάνι.  Στόχος 

των παικτών ήταν να μεταφέρουν το στεφάνι  κυλώντας  το  με  τη  βοήθεια του ραβδιού. Πιο δύσκολος γινόταν ο χειρισμός  όταν  ο  δρόμος  ήταν  ανώ‐μαλος. 

Το τσιλίκι   Το  τσιλίκι  παίζεται  με  δύο  ή περισσότερα  παιδιά.  Για  να  παιχτεί το  παιχνίδι  χρειάζονται  δύο  ξύλινες βέργες, μια μακριά 60‐70 εκ. περίπου (τσιλίκα)  και  μια μικρή 10‐20  εκ.  πε‐ρίπου  (τσιλίκι),  που  είναι  ξυσμένο, όπως  το  μολύβι  μας  στις  δύο  άκρες του. Τα παιδιά βάζουν σημάδι ρίχνο‐ντας πέτρες και όποιος  το πλησιάσει περισσότερο  αρχίζει  πρώτος.  Αυτός, λοιπόν,  βάζει  πάνω  από  μια  μικρή σκαμμένη εσοχή στο έδαφος το τσιλί‐κι,  παράλληλα  προς  το  έδαφος,  κι έχοντας  τα  άλλα  παιδιά  απέναντί του,  ρίχνει  με  την  τσιλίκα  το  τσιλίκι, όσο πιο μακριά μπορεί, προσέχοντας, όμως,  να  μην  το  πιάσουν  τα  άλλα παιδιά. Αν δε χτυπήσουν την τσιλίκα, τότε  ο  κύριος  παίχτης  βάζοντας  το τσιλίκι σε ένα σημείο κοντά στην εσο‐χή,  χτυπάει  το  τσιλίκι  με  την  τσιλίκα του σε μία άκρη του και αυτό αναση‐κώνεται ψηλά. Κατόπιν ο παίχτης, αν το  χτυπήσει  μία  φορά  δυνατά,  τότε μετράει  την απόσταση από το μέρος που  το  'ριξε  μέχρι  το  σημείο  που έπεσε  με  την  τσιλίκα  του  και  όποιο νούμερο  βρει,  αυτό  είναι  οι  πόντοι που κέρδισε. 

Εφτάπετρο   Μία  μπάλα,  μια  στοίβα  από εφτά  πέτρες  τοποθετημένες  η  μία πάνω στην άλλη και δυο ομάδες παι‐χτών  (3‐6  άτομα  ανά  ομάδα).  Η  μια ομάδα  έριχνε  την  μπάλα  προς  την πλευρά  που  ήταν  στημένες  οι  εφτά πέτρες  με  σκοπό  να  τις  ρίξει.  Αν  τις έριχνε, προσπαθούσε να τις ξαναστή‐σει,  χωρίς οι παίκτες  της άλλης ομά‐δας  να  μπορέσουν  να  τους  κάψουν (δηλ.  να  τους  πετύχουν  με  την  μπά‐λα). Αν το κατάφερναν, έπαιρναν ένα πόντο και ξανάπαιζαν. Αν όχι, οι ομά‐δες άλλαζαν ρόλους. 

Σαραρίμ   Είναι  ένα  ομαδικό  παιχνίδι, αποτελούμενο  από  δύο  ομάδες  με ίσο  αριθμό  μελών.  Η  κάθε  ομάδα έχει έναν αρχηγό, ο οποίος σε συνερ‐γασία  με  τους  συμπαίκτες  του  βρί‐σκει ένα ψευδώνυμο για τον καθένα, 

Σελίδα 7

το  οποίο  συνήθως  είναι  κωμικό  και αρκετές  φορές  σχετίζεται  με  νεράι‐δες,  ξωτικά  ή  ζώα  (π.χ.  η  ξυπόλητη νεράιδα, το ποντικοφαγωμένο παντε‐λόνι  κ.ά.).  Οι  παίκτες  της  κάθε  ομά‐δας  στέκονται  στη  γραμμή,  αντικρι‐στά, με απόσταση μεταξύ τους. Αν η απάντησή  του  είναι  σωστή  η  ομάδα του  κερδίζει  έναν  πόντο  και  ο  αρχη‐γός  της  κάνει  την  ίδια  διαδικασία στην  αντίπαλη  ομάδα,  ενώ  αν  είναι λανθασμένη,  το  παιχνίδι  συνεχίζεται έως ότου δοθεί σωστή απάντηση. 

κτης προσπαθεί να τη μετακινήσει με το πόδι στο επόμενο ημικύκλιο, χωρίς αυτή  ή  ο  ίδιος  να  ακουμπήσουν  στις γραμμές που ορίζουν το σχήμα. Όταν ο  παίκτης φτάσει  στο  τέλος  του  σχή‐ματος,  πρέπει  να  ξαναγυρίσει  στην αφετηρία  με  τον  ίδιο  τρόπο  και  να βγάλει τη αμάδα από το πρώτο ημικύ‐κλιο  απ’  όπου  είχε  ξεκινήσει.  

Αλάτι χονδρό ‐ Αλάτι ψιλό   Το  παιχνίδι  αυτό  παίζεται  από πολλά  παιδιά  που  συγκεντρώνονται και  βγάζουν  με  κλήρο  τη  "μάνα". Ύστερα  κάνουν  όλα  μαζί  ένα  κύκλο και κάθονται κάτω σταυροπόδι με τα χέρια πίσω και   με  τις παλάμες ανοι‐χτές.  Η  μάνα  στέκεται  έξω  από  τον κύκλο και βαστάει ένα μαντήλι. Κάνει μια  βόλτα  γύρω  από  τον  κύκλο  τρα‐γουδώντας:  “Αλάτι  ψιλό,  αλάτι  χον‐δρό,  έχασα  τη  μάνα  μου  και  πάω  να τη  βρω,  παπούτσια  δεν  μου  πήρε  να πάω στο χορό”. Την ώρα που τραγου‐δάει  γύρω  από  τον  κύκλο,  πετάει  το μαντήλι πίσω από ένα παιδί και συνε‐χίζει  μέχρι  να  καταλάβουν  ότι  δεν κρατάει πια το μαντήλι. Το παιδί που πήρε  το μαντήλι  σηκώνεται  και  αρχί‐ζει  να  κυνηγάει  τη  μάνα.  Όταν  την πιάσει  η  μάνα  κάθεται  στη  θέση  του μαζί με τα άλλα παιδιά. Το παιδί που πήρε το μαντήλι γίνεται μάνα και αρ‐χίζει να τα κυνηγάει. Το παιχνίδι συνε‐χίζεται έτσι μέχρι να το βαρεθούν. 

που θα χάσει την ισορροπία του. 

Πεντόβολα   Μαζεύουμε  πέντε    πέτρες (κατά  προτίμηση  στρογγυλές,  λείες και άσπρες ) και ξεκινάμε το παιχνίδι: παίρνουμε μία από τις πέντε και  την πετάμε στον αέρα προσπαθώντας με γρήγορη  κίνηση  να  πιάσουμε  άλλη μία (όσο η άλλη είναι στον αέρα) από κάτω και να μείνουμε με δύο πέτρες στο  ένα  χέρι  στο  πρώτο  στάδιο.  Αν καταφέρουμε  αυτό,  συνεχίζουμε πετώντας μία  πέτρα στον αέρα προ‐σπαθώντας  να  πιάσουμε  άλλες  δύο από  κάτω  και  εν  τέλει  να  έχουμε τρεις  στο  χέρι.  Αν  καταφέρουμε  και αυτό,  επαναλαμβάνουμε  την  ίδια κίνηση  προσπαθώντας  να  πιάσουμε τρεις και στη συνέχεια και τις τέσσε‐ρις  πέτρες  μαζί  με αυτή που πετάμε στον  αέρα.  Αν  δεν  καταφέρουμε  να το κάνουμε αυτό, συνεχίζει ο επόμε‐νος παίχτης. Στο επόμενο στάδιο του παιχνιδιού  εργαζόμαστε  ως  εξής: σχηματίζουμε μία γέφυρα με το αρι‐στερό μας χέρι ώστε ο αντίχειρας να βρίσκεται  απέναντι  των  άλλων  δα‐κτύλων  και  συνεχίζουμε  να  πετάμε μία πέτρα στον αέρα προσπαθώντας (με  το  δεξί  πάντα)  να  περάσουμε κάτω από  τη  γέφυρα μία πέτρα από τις  υπόλοιπες.  Αυτό  συνεχίζεται  μέ‐χρι  να  περάσουμε  και  τις  τέσσερις πέτρες  κάτω  από  τη  γέφυρα  και  να μείνουμε  με τη μια (αυτή που πετά‐με στον αέρα) στο χέρι. Νικητής είναι αυτός που θα  τελειώσει  τα παραπά‐νω πρώτος! 

Γιώργος Τσάκωνας Δημήτρης Παπαδόπουλος 

Βαγγέλης Τσιρώνης Νίκος Σταύρου 

Βασίλης Αναγνώστου Γιάννης Τσούλφας 

Η ουρά του Γαϊδάρου   Παίζουν παιδιά από 6  χρονών και πάνω. Χρειάζονται τουλάχιστον 2 παίκτες,  ένα  χαρτί,  ένα  μαντήλι  και ένα μολύβι. Σχεδιάζει κάποιος πρώτα σ’ ένα χαρτί ένα γάϊδαρο χωρίς ουρά. ΄Ενα  παιδί  κλείνει  τα  μάτια  του  με ένα  μαντήλι.  Παίρνει  το  μολύβι  και προσπαθεί  να  φτιάξει  την  ουρά.  Α‐νοίγει  τα  μάτια  και  βλέπει  πού έφτιαξε  την  ουρά.  Μετά  ένα  άλλο παιδί αρχίζει την  ίδια διαδικασία. Το παιχνίδι  τελειώνει  όταν  προσπαθή‐σουν όλα τα παιδιά και νικητής είναι αυτός που έχει φτιάξει την ουρά στο κοντινότερο σημείο.  

Κουτσό Καλόγερος – Βασιλέας   Τα  παιδιά  χαράζουν  στο έδαφος το παρακάτω σχήμα. Παίζουν ένας  ‐  ένας  με  τη  σειρά,  εφόσον  ο προηγούμενος  χάσει.  Τοποθετούν στο  πρώτο ημικύκλιο μία πέτρα, που συνήθως  είναι  πεπιεσμένη,  την «αμάδα».  Κάνοντας  κουτσό,  ο  παί‐

Βαρελάκια Το  παιχνίδι  είναι  απλό.  Χρειάζεται όμως  το  πολύ  πέντε  παίχτες.  Οι  τέσ‐σερις παίχτες σκύβουν στη σειρά αλ‐λά  ο  ένας  αραιά  από  τον  άλλον.  Ο πέμπτος πηδάει από πάνω τους βάζο‐ντας  τα  χέρια  του  στην  πλάτη  του μπροστινού  του,  μετά  ανοίγει  τα  πό‐δια  του  και περνάει από πάνω. Όταν πηδήξει  πάνω  από  όλους,  τον  έναν μετά  τον άλλον,  ο  τελευταίος  πηδάει πάνω  απ'  τους  άλλους.  Χάνει  αυτός 

Σελίδα 8

  Η  Εθνική  ομάδα  της  Ελλάδας για  μία  ακόμη  φορά  κατάφερε  να προκριθεί και να πάει στη μεγαλύτε‐ρη  διοργάνωση  του  ποδοσφαίρου, αυτή  του  Παγκοσμίου  Κυπέλλου,  το οποίο θα πραγματοποιηθεί στη Βρα‐ζιλία.  Πρόκειται  για  μια  διοργάνωση στην  οποία  συμμετέχουν  πολλές  ευ‐ρωπαϊκές  ομάδες  από  διάφορες  χώ‐ρες του πλανήτη. Έτσι, μόνο η συμμε‐τοχή  σε  τέτοιο  παγκόσμιο  επίπεδο φτάνει.  Η  Εθνική  Ελλάδας  για  τρίτη φορά θα συμμετάσχει στο παγκόσμιο κύπελλο  καθώς  είχε  ξανά  πάρει  μέ‐ρος  το 1994  στην  Η.Π.Α  και  το 2010 στη Νότια Αφρική. Παράλληλα, αυτή ήταν  η  πέμπτη  πρόκριση  σε  τελική φάση  μεγάλης  διοργάνωσης  την  τε‐λευταία δεκαετία.   Κάτω από περίοδο κρίσης λοι‐πόν,  η  Εθνική  μας  δείχνει  την  ψυχή της και  το σθένος  της με παίχτες και φιλάθλους  οι  οποίοι  πάλεψαν  γι’ αυτό  το  αποτέλεσμα  και  κατάφεραν να  πάνε  σ’  αυτήν  την  παγκόσμια  δι‐οργάνωση έχοντας δώσει την καρδιά τους για να πετύχουν το στόχο τους, τον  οποίο  και  κατάφεραν  με  πολύ κόπο  και  αφοσίωση.  Γνωρίζοντας  τη δύσκολη  κατάσταση  της  χώρας  οι Έλληνες  ποδοσφαιριστές  θα  μας  κά‐νουν περήφανους και θα αντιπροσω‐πεύσουν την  Ελλάδα όσο το δυνατόν καλύτερα.  Είναι  εκείνοι  που  θα  δώ‐σουν  την ψυχή  τους για ένα καλύτε‐ρο  αποτέλεσμα  και  θα  τα  καταφέ‐ρουν. Αυτοί οι Έλληνες θα δείξουν ότι ακόμα και σε αυτή τη δύσκολη κατά‐σταση η Ελλάδα κρατιέται στα πόδια της και μάχεται ακόμα και στον αθλη‐τισμό!  

Δηλώσεις Ποδοσφαιριστών:   ΦΕΡΝΑΝΤΟ  ΣΑΝΤΟΣ:  Είμαι ευχαριστημένος  από  την  κλήρωση καθώς,  υπήρχαν  και  δυσκολότεροι όμιλοι. Αναλυτικότερα, ο ομοσπονδι‐ακός  τεχνικός είπε ότι υπάρχουν δυ‐σκολότερες  ομάδες  από  αυτές  που πέσαμε.  Κάθε  ποδοσφαιρική  σχολή έχει διαφορές. Λένε ότι εμείς παίζου‐με  αμυντικά,  αλλά  αυτό  θα  φανεί στην πράξη.   ΣΩΤΗΡΗΣ  ΝΙΝΗΣ:  Νομίζω  ότι τύχαμε  σε  ένα  αρκετά  δύσκολο όμιλο.  Όλα  είναι  μέσα  στο  παιχνίδι. Μπάλα είναι. Θα κοιτάξουμε να προ‐κριθούμε.  Επιτυχία  είναι  και  μόνο 

που  βρισκόμαστε  στο Μουντιάλ. Ό,τι καλό  έρθει  καλοδεχούμενο.  Το  κίνη‐τρο  ήταν  να  βρεθούμε  εκεί.  Τώρα είναι άλλο το κίνητρο. Δεν νομίζω ότι υπάρχει  ξεκάθαρο  φαβορί.  Ο  όμιλος είναι ανοιχτός και δυνατός.   ΚΛΑΟΥΣ  ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ:  Είναι μια πολύ καλή κλήρωση για  τη  χώρα μας.  Εγώ  ονειρεύομαι  την  κλήση  στη Εθνική  για  να  πάω  στη  Βραζιλία.  Υ‐πάρχουν ομάδες που δεν  ξέρεις πολ‐λά και δεν γνωρίζεις τον τρόπο παιχνι‐διού  τους.  Και  οι  τρεις  πάντως  είναι δυνατές  ομάδες.  Εμείς  πρέπει  να  εί‐μαστε  καλοί  και  να  πάρουμε  όσους βαθμούς μπορούμε. Έχουμε ένα πολύ καλό σύνολο και θα προσπαθήσουμε.   ΔΗΜΗΤΡΗΣ  ΣΑΛΠΙΓΓΙΔΗΣ:  Η Κολομβία, η Ακτή Ελεφαντοστού και η Ιαπωνία είναι δυνατές ομάδες, ωστό‐σο η Ελλάδα θα πάει προετοιμασμένη στη  Βραζιλία.  Θεωρώ  ότι  είναι  μια 

ΗΕλλάδαστοΜουντιάλτηςΒραζιλίας

δύσκολη κλήρωση αλλά δεν χάνουμε την  αισιοδοξία  μας.  Θα  πάμε  στην Βραζιλία  προετοιμασμένοι  και  θα προσπαθήσουμε  να  το  απολαύσου‐με.  Είναι  πολύ  δυνατές  και  οι  τρεις ομάδες.  Δεν  τις  γνωρίζω  και  δεν  ξέ‐ρουμε  πώς  θα  είναι  σε  4  μήνες.   Παραδοσιακά  πάντως,  είναι από  τις  ισχυρές  ομάδες  του  ποδο‐σφαίρου.  Δεν  θα  είμαστε  απροετοί‐μαστοι.  Το  ζήσαμε  και  πριν  τέσσερα χρόνια  κάποια  παιδιά.  Έχουμε  μια εμπειρία  και  δεν  πάμε  με  στόχο  τη νίκη ως αυτοσκοπό. Θέλουμε να απο‐λαύσουμε  το  τουρνουά,  να  κάνουμε τρία καλά παιχνίδια και αν περάσου‐με θα είναι ευτυχία. Να μην δημιουρ‐γήσουμε προσδοκίες στον κόσμο. Δεν είναι αυτοσκοπός μας να περάσουμε. Και  εμείς  το θέλουμε,  είναι δύσκολο αλλά όχι και ακατόρθωτο. 

Γιώργος Ευγενιώτης  

“Είδα στα μάτια τους ότι θα τους νικούσαμε.” Ν. Γκάλης (Μπασκετμπολίστας)

“Ένα ταξίδι χιλίων χιλιομέτρων αρχίζει με ένα βήμα.”

Λάο Τσε (Κινέζος φιλόσοφος)

“Θεέ μου προφύλαξέ με από τους φίλους μου. Τους εχθρούς μου τους αναλαμβάνω εγώ!”

Αντίγονος Β΄ Γονατάς (Μακεδόνας βασιλιάς)

Σελίδα 9

Ταξιδεύονταςμετιςλέξεις“Οιδιωτεύωνιδιώτης”

 Χαρακτηριστική  είναι  η  έκ‐φραση  πως  διανύουμε  την  εποχή «της  κοινωνίας  του καναπέ». Η  ιδιο‐τυπία  της  έγκειται στο γεγονός ότι η πλειοψηφία  των πολιτών δεν  ενημε‐ρώνεται επί της ουσίας για τα τεκται‐νόμενα,  δεν  ενδιαφέρεται  και  δε δραστηριοποιείται στο δημόσιο βίο. 

Σε  μια  εποχή  θεοποίησης  της υλοκρατίας  και  απενεχοποίησης  του άκρατου  ατομικισμού,  ο  πολίτης  αι‐

5)  Ρήτωρ, κατά τον Υπερείδη, 6) Στρατηγός, κατά τον Ξενοφώντα. 

 Ιδιώτης,  επίσης,  ήταν  κι  εκεί‐νος που δεν είχε ως επάγγελμα κάποι‐α  επιστήμη  ή  τέχνη,  όπως  γιατρός, ποιητής,  εξασκημένος  στρατιώτης, τακτικός αθλητής, επιτήδειος εργάτης (δημιουργός).  Ο  ιδιωτικός  άχλος  λει‐τουργούσε  κατ’  αντίθεση  προς  τους τεχνίτες, σύμφωνα με τον Πλούταρχο. Ο  Θουκυδίδης  στον  Επιτάφιο  επιση‐μαίνει  την  υποχρεωτική  συμμετοχή του πολίτη στα κοινά. «Μόνοι γάρ τον τε  μηδέν  των  δε  (πολιτικών)  μετέχο‐ντα,  ούκ  απράγμονα,  αλλ’  αχρείον νομίζομεν».  Η  πρόκριση  δηλαδή  της ατομικής  «ησυχίας»  αντί  των  κοινών ανησυχιών ήταν αδιανόητη, ανεπίτρε‐πτη και επέσυρε το χαρακτηρισμό του άχρηστου.  Ο  δε  Πλούταρχος  αναφέ‐ρει  ότι  ο  Σόλων  είχε  εκδώσει  νόμο που  έλεγε: «Άτιμον  είναι  τον  εν  στά‐σει  μηδετέρας  μερίδας  γενόμενον». Δηλαδή έχανε τα πολιτικά του δικαιώ‐ματα  όποιος  έμενε  ουδέτερος  σε  πε‐ρίπτωση  που  θα  ξεσπούσε  εμφύλια διαμάχη στην πόλη. Στόχος του νομο‐θέτη  ήταν  κανένας  πολίτης  να  μην έμενε αδιάφορος και ασυγκίνητος για τα  δημόσια  πράγματα,  κοιτάζοντας μόνο πώς να εξασφαλίσει τα δικά του συμφέροντα,  ούτε  να  καυχιόταν  πως δεν πονούσε κι αυτός και δεν έπασχε με τα δεινά της πατρίδας του. 

Ιδιώτης ήταν  κι  ο αγύμναστος, ο άπειρος, ο αδέξιος, ο αδαής, ο αδί‐δακτος, ο αμαθής, ο άξεστος, ερχόμε‐νος  έτσι  ο  όρος  σε  αντίθεση  με  το πεπαιδευμένος  «Ιδιωτικός  το  σώμα έχειν»  =  «Άμελείν  των  σωματικών ασκήσεων»,  σύμφωνα  με  τον  Ξενο‐φώντα  στα  Απομνημονεύματα.  Εξάλ‐λου  η  λέξη  ιδιώτις‐ιδος,  το  θηλυκό του  ιδιώτης  σήμαινε  τη  χυδαία,  την ανάξια λόγου. 

Κατά  την  ελληνιστική περίοδο, η ιδιωτεία, εκτός από τον ιδιωτικό βίο και τη μη κατοχή δημόσιου αξιώματος σήμαινε, επίσης και την έλλειψη αγω‐γής,  ανατροφής,  παιδείας.  Μ’  αυτή την έννοια άρχισε να χρησιμοποιείται κατά τα μεσαιωνικά χρόνια ως μειωτι‐κή  προσφώνηση,  ή  βρισιά.  Με  την ίδια σημασία, προφανώς, δηλαδή του ανόητου,  του μωρού χρησιμοποιήθη‐

κε ως σύγχρονος όρος από διάφορες γλώσσες. Idiocy = ιδιωτεία, ηλιθιότητα, κρετινι‐σμός.  Idiot  =  ηλίθιος,  βλάκας,  ανόητος. Στην  Κλινική  Ψυχολογία,  μάλιστα,  ο όρος  χρησιμοποιείται  για  να  χαρα‐κτηρίσει αυτόν που πάσχει από ιδιω‐τεία, δηλαδή βαριάς μορφής νοητική υστέρηση. 

Οι  όροι  πολίτης  και  ιδιώτης προέρχονται αποδεδειγμένα από τον πυρήνα της αρχαιοελληνικής σκέψης, απαράλλακτες  μεν  γραμματικά‐εξωτερικά,  μεταλλαγμένες  όμως  ση‐μασιολογικά.  

Αν  αναμοχλεύσουμε  και  τη λέξη  πολίτης,  θα  διαπιστώσουμε  ότι είναι  προέκταση  του  όρου  πόλις,  η οποία από οργανωτικής – διοικητικής άποψης ταυτιζόταν με τη συμμετοχή των πολιτών στη διαχείριση των κοι‐νών και τη λήψη των αποφάσεων. Γι’ αυτό το λόγο υπήρχε άλλος όρος,  το άστυ,  προκειμένου  να  καθορίσει  το γεωγραφικό  συστατικό  στοιχείο  της πόλης‐κράτους. Η πολιτική οργάνωση εξέφραζε το πολίτευμα της πόλης και ο πολίτης ήταν αναπόδραστα, ο ενερ‐γός διαχειριστής της. 

Αν  επιχειρούσαμε  μια  νοητή εικονογράφηση της Αρχαίας Αθήνας, θα βλέπαμε στο χαμηλότερο επίπεδο την αγορά, λίγο πιο πάνω την Ηλιαία και  την Εκκλησία  του Δήμου,  ενώ σε εξέχουσα θέση να δεσπόζει ο Παρθε‐νώνας.  Το  οικονομικό,  πολιτικό  και πολιτιστικό  στοιχείο  της  συγκεκριμέ‐νης  κοινωνικής δομής αντανακλούσε και τη θέση του πολίτη, ο οποίος λει‐τουργούσε  ως  «εραστής  πόλεως» 

σθάνεται  ασφάλεια  στα  πλαίσια  του ατομικού του χώρου. Η έλλειψη εμπι‐στοσύνης στις ατελέσφορες πολιτικές πρακτικές,  η  απογοήτευση  από  ένα καταρρέον  οικονομικό  σύστημα,  η αγοραφοβία  έναντι  των  κοινωνικών σχέσεων  επικοινωνίας  και  ένας  υπο‐λανθάνων  πολιτισμός  μοντέρνας  μα‐ζικής  κουλτούρας  συνθέτουν  σκηνο‐γραφικά το τοπίο του «καναπέ», στον οποίο επαναπαύεται μακάρια ο σύγ‐χρονος ιδιώτης ‐ πολίτης.         Ο όρος «ιδιώτης» σήμερα χρησι‐μοποιείται για να δηλώσει τη διαφο‐ροποίηση  από  οτιδήποτε  δημόσιο, χωρίς  να  προσλαμβάνει  κατ’  ανάγκη και  μια  ποιοτική  χροιά.  Ο  ιδιώτης ανήρ,  όμως,  στην  Αρχαία  Ελλάδα εμπεριείχε και  την έννοια  της απαξί‐ωσης,  της  ύβρεως,  της  υποτίμησης. Προέρχεται  από  τη  λέξη  «ίδιος»  με πρόσθεση  του  παραγωγικού  τέρμα‐τος ‐ώτης.         Ήταν  αυτός  που  ιδιώτευε,  που ζούσε  κατ’  ιδίαν,  ο  μη αναμιγνυόμε‐νος  στα  δημόσια  πράγματα,  ο  μη έχων πολιτικήν αρχήν. Κατ’ επέκταση ο  ιδιώτης  ερχόταν  σε  αντίθεση  με τους όρους: 1) Βασιλεύς, σύμφωνα με τον Ηρόδο‐το, 2)  Άρχων,  σύμφωνα  με  τους  Πλάτω‐να, Θουκυδίδη και Λυσία, 3) Δικαστής, κατά τον Αντιφώντα, 4)  Πολιτευόμενος,  κατά  τον  Δημο‐σθένη, 

Σελίδα 10

μέσω της ενασχόλησης με την τέχνη, τη  φιλοσοφία,  την  εσωτερική  διάθε‐ση για κοινωνική προσφορά. Εύλογα, πλέον, αντιλαμβανόμαστε την απαξί‐ωση  προς  τον  ιδιώτη,  τη  θεώρησή του  ως  μίασμα,  παρία,  επικίνδυνο, εχθρό και εν τέλει προδότη της πόλης του.   Αν συγκρίνουμε τις διαφορετι‐κές  κοινωνικές  δομές  παρελθόντος και  παρόντος,  θα  διαπιστώσουμε πόσο αρμόζουν ενδελεχώς στην εκά‐στοτε  περιρρέουσα  ατμόσφαιρα  οι ιδιώτες του πριν και του τώρα. Μπο‐ρούμε επομένως, να αιτιολογήσουμε ως  ένα  βαθμό  την  αεργία  του  σύγ‐χρονου  Ι.Χ.  πολίτη,  ο  οποίος  θα ήθελε τον έλεγχο της πολιτικής εξου‐σίας,  τη  διαφάνεια,  την  αξιοκρατία. Θα  ήθελε  όμως!  Δε  διαπραγματεύε‐ται,  δεν  επιδιώκει,  δε  διεκδικεί,  δεν κινδυνεύει αγωνιζόμενος αλλά και δε διώκεται.  Είναι  αυτός  που  αυτοσυγ‐χωρείται και αυτοαμνηστεύεται μέσα στην  ψευδαίσθηση  της  φιλήσυχης πορείας  της  ζωής  του.  Είναι  αυτός που  θα  αυτοπροδοθεί.  Γιατί  εί‐ναι  idiot  όποιος  ενδιαφέρεται  μόνο για το σπίτι του και τρέχει αλλόφρων να  σωθεί,  όταν  αυτό  πάρει  φωτιά, ενώ οι φλόγες των διπλανών σπιτιών ερμηνεύονταν μόνο ως λάμψη. Ήταν οι φλόγες άλλων καιόμενων ιδιωτών!   Συνειρμικά, με αντίθετη σημα‐σιολογική  φόρτιση  ανάμεσα  στο  ση‐μαίνον και το σημαινόμενο των λέξε‐ων, ίσως υπάρχει κι άλλη δρομολόγη‐ση  σκέψης,  καθώς  σύμφωνα  με  τον Ναζίμ Χικμέτ…  

“Κι αν δεν καώ εγώ κι αν δεν καείς εσύ 

πώς θα γενούνε τα σκοτάδια ΛΑΜΨΗ!” 

 Μαρία Μπασιαρούδη 

Π.Ε. 13, Π.Ε. 02 

Καρτούν   Αφετηρία  της  λέξης  είναι  ο αρχαίος  χάρτης  (=φύλλο  χαρτιού, πάπυρος)  ο  οποίος  ταξίδεψε στη Δύ‐ση μέσω του λατινικού τύπου charta. Στη  ιταλική  γλώσσα  έγινε  carta,  σχη‐μάτισε το μεγεθυντικό cartone (= χαρ‐τόνι)  και  μεταφέρθηκε  στην  αγγλική ως cartoon,από όπου ήρθε στην Ελλά‐δα για να δηλώσει κινούμενα σχέδια.  

Μπουτίκ   Η  λέξη  από  τα  γαλλικά (bou que) μεταφέρθηκε στα ελληνικά ως  μπουτίκ,  προερχόμενη  από  την ελληνική  λέξη  αποθήκη  με  πιθανή ενδιάμεση  την  προβηγκιανή‐πορτογαλική bo ca. Στα λατινικά apo‐theca ονομαζόταν η αποθήκη για τρό‐φιμα, το κελάρι.  

Μπράβος   Ο μπράβος αποδίδει την ιταλι‐κή λέξη bravo (=μισθοφόρος, σωματο‐φύλακας,  από  αρχική  σημασία  θαρ‐ραλέος, γενναίος), που κατάγεται από το  λατινικό barbarous,  πιθανόν μέσω του  προβηγκιανού  brau.  Απώτατος πρόγονος  είναι  η  αρχαιοελληνική  λέ‐ξη βάρβαρος.  

Πάστα   Παστός  στην  αρχαία  ελληνική ήταν  ο  αλατισμένος  και    πάστη  ήταν ένα  είδος  ζωμού  ανακατεμένο  με  α‐λεύρι, ενώ παστά ήταν ένα είδος κρέ‐μας, ένα μείγμα που παρασκευαζόταν από τυρί και πλιγούρι. Έτσι, μετασχη‐ματίστηκε το λατινικό pasta όπως και 

στα ιταλικά ενώ επέστρεψε στα ελλη‐νικά  ως  πάστα,  με  την  έννοια  του ζυμαρικού και του γλυκίσματος.  

Μπαλαντέρ   Παρόμοια  με  τη  λέξη  μπαλά‐ντα, ο μπαλαντέρ, προερχόμενος από τη  γαλλική  λέξη  baladeur (=περιφερόμενος),  έχει  απώτερη  αρ‐χαιοελληνική  προέλευση  από  το  ρή‐μα βάλλω.  

Μπαλέτο   Μακρινός απόγονος  της λέξης είναι  το  ρήμα  βάλλω,  από  το  οποίο σχηματίστηκε  το  βαλλίζω,  με  την έννοια “ρίχνω τα πόδια εδώ και εκεί, χοροπηδάω,  χορεύω”.  Επόμενος σταθμός του ταξιδιού είναι το λατινι‐κό ballare (=χορεύω). Ωστόσο, προέρ‐χεται από το ιταλικό balle o, υποκο‐ριστικό της λέξης ballo (=χορός). 

 Πέναλτι 

  Η  αγγλική  λέξη  penalty (=ποινή,  τιμωρία) ανάγεται στη λατι‐νική λέξη poena, που αποτελεί μετα‐γραφή  της  αρχαίας  ελληνικής  λέξης ποινή.  Σύμφωνα,  όμως,  με  άλλη  εκ‐δοχή,  το  πέναλτι  σχηματίστηκε  με βάση  το  λατινικό  επίθετο  poenalis (<poena  <ποινή)  με  την  προσθήκη του επιθέματος –ty  

Πλαζ   Η  γαλλική  plage  προέρχεται από  την  ιταλική  piaggia,  που  αποτε‐λεί  εξέλιξη  της  λατινικής  plagia 

ΑντιδάνειαΞένεςλέξειςμεελληνικήκαταγωγή

Σελίδα 11

(=επικλινές  έδαφος).  Η  τελευταία αναφέρεται  στην  αρχαιοελληνική πλαγία,  θηλυκό  του  επιθέτου  πλάγι‐ος. 

Σέντρα 

  Αγγλική λέξη με ελληνική αφε‐τηρία:  centre  <λατινικό  centrum  < αρχαιοελληνικό  κέντρον.  Η  σέντρα δηλώνει  το  κέντρο  του  ποδοσφαιρι‐κού γηπέδου και είδος μπαλιάς προς το κέντρο της άμυνας του αντιπάλου. Παρόμοια έχει σχηματιστεί και η λέξη σέντερ.  

Σκετς 

  Η  λέξη  ανάγεται  μέσω  της αγγλικής sketch στην ιταλική schizzo, από το λατινικό schedium, που παρα‐πέμπει στο ελληνιστικό σχέδιον.  

Τουρισμός 

  Η  γαλλική  λέξη  tourisme,  από την  οποία  κατάγεται  ο  τουρισμός, ανάγεται στην λέξη tour, με τη σημα‐σία  εκδρομή,  ταξίδι.  Η  λέξη  tour,  με τη  βασική  σημασία  κύκλος,  κυκλική κίνηση,  προέρχεται  από  τη  λατινική   tornus, η οποία αποδίδει με τη σειρά της  την αρχαιοελληνική λέξη  τόρνος, εργαλείο των ξυλουργών με το οποίο σχημάτιζαν κύκλο.  

Αμπούλα   Στα αρχαία ελληνικά συναντά‐με  τη  λέξη  ως  αμφορέας,  στη  συνέ‐χεια  ταξίδεψε  στα  λατινικά  με  τον τύπο  της  αιτιατικής  αμφορέα)  και έγινε amp(h)ora και ως υποκοριστικό ampulla. Τον 19ο αιώνα μετασχηματί‐στηκε  σε  ampoule  αποκτώντας  τη σημερινή σημασία.  

Γκάζι   Η  λέξη  γκάζι  προέρχεται  από το αρχαιοελληνικό χάος, στα λατινικά chaos ενώ αργότερα ο Ολλανδός Van Helmont  δημιούργησε  τη  λέξη  gaz βασιζόμενος στη λατινική.     

Καναπές   Προέρχεται από την αρχαιοελ‐ληνική λέξη κωνώπιον  (υποκοριστικό του  κώνωψ  =  κουνούπι)  η  σημερινή κουνουπιέρα.  Στα  γαλλικά  δημιουρ‐γήθηκε,  στο  τέλος  του 12ου αιώνα,  η λέξη canapé ενώ ο παλιότερος τύπος ήταν conope. Από εκεί πήγε στα λατι‐νικά ως  conopeum  και  στη  συνέχεια στα  γαλλικά  που  σημαίνει  κάθισμα 

για  δύο  ή  περισσότερα  άτομα  χωρίς κουνουπιέρα.  

Κορδόνι   Στα ελληνικά ήρθε από τη λέξη χορδή,  πέρασε στα λατινικά ως chor‐da  και αργότερα από αυτήν σχηματί‐στηκε και το βενετικό cordon.  

Κρέμα   Μακρινός πρόγονός της είναι η ελληνική  λέξη  χρίσμα.  Στα  λατινικά παρουσιάστηκε  ως  chrisma  και  από τη γαλλική crème μεταφέρθηκε  στην ιταλική crema.  

Μαϊντανός   Η  λέξη  αυτή  είναι  δάνειο  από τα τουρκικά, maydanoz  και από αυτό σχηματίστηκε το μεσαιωνικό μακεδο‐νήσιον  προερχόμενο  από  το  λατινικό macedonensis.  

Μπαλαρίνα   Προέρχεται  από  το  ρήμα  βάλ‐λω,  από  το  οποίο  σχηματίστηκε  το βαλλίζω  και  στα  λατινικά  ballare (=χορεύω).  Η  μπαλαρίνα  ήρθε  από την ιταλική λέξη ballerina (= χορεύτρι‐α).  

Πιάτσα   Στα ελληνικά ήρθε από τη λέξη πλατεία, πέρασε στα λατινικά ως plat‐en και στη συνέχεια στα ιταλικά  piaz‐za και τέλος επέστρεψε στα ελληνικά.  

Σενάριο   Από  την  ελληνική  λέξη  σκηνή μεταφέρθηκε  στη  ιταλική  scenario ενώ στη συνέχεια πέρασε στα λατινι‐κά ως scena. 

Τσάρτερ   Από  την  αγγλική  λέξη  charter προέρχεται  η  γαλλική  charter  μέσω της  λατινικής  chartula  που  ανάγεται στην αρχαιοελληνική λέξη χάρτης.  

Γάμπα   Η  ιταλική  gamba,  που  κατάγε‐ται  από  τη  λατινική  camba  ή  gamba, συνδέεται  με  τη  δωρική  λέξη  καμπά, την καμπή στην αττική διάλεκτο (από το  ρήμα  κάμ‐πτω=λυγίζω).  Η  αρχαία ελληνική  καμπή  χρησιμοποιήθηκε αρχικά  στα  λατινικά  για  να  δηλώσει το πόδι αλόγου. 

Αλίκη Κρεββατά 

Πρώτα  σε  αγνοούν  ,  μετά  σε  κοροϊ‐

δεύουν,  μετά  σε  πολεμούν,  μετά  σε 

νικούν. 

Μ. Γκάντι (Ινδός ηγέτης) 

 

Από το σοβαρό στο γελοίο, η απόστα‐

ση  είναι  μικρή.  Από  το  γελοίο  όμως, 

στο  σοβαρό  η  απόσταση  είναι  τερά‐

στια. 

Σαίξπηρ Ουίλιαμ 

(Άγγλος συγγραφέας)  

 

Κερδίζεις  τα  προς  το  ζην  από  αυτά 

που  παίρνεις  .  Κερδίζεις  τη  ζωή  από 

αυτά που δίνεις  

Ουίστον Τσώρτσιλ  

(Βρετανός Πρωθυπουργός) 

       

 Επειδή  ένας  πολιτικός  δεν  πιστεύει 

ποτέ  αυτά  που  λέει,  εκπλήσσεται 

όταν οι άλλοι τον πιστεύουν. 

Σαρλ Ντε Γκωλ  

(Γάλλος Πρόεδρος) 

 

Η δημοκρατία είναι  το χειρότερο πο‐

λίτευμα. Με εξαίρεση όλα τα άλλα!  

Ουίστον Τσώρτσιλ  

(Βρετανός Πρωθυπουργός) 

 

 

 Οι άνθρωποι δεν πρέπει να βλέπουν 

πώς  φτιάχνονται  δυο  πράγματα:  οι 

νόμοι και τα λουκάνικα   

Φον Βίσμαρκ  

(Γερμανός Καγκελάριος) 

 

 Μια από τις  τιμωρίες που δεν κατα‐

δέχεσαι να ασχοληθείς με την πολιτι‐

κή είναι ότι καταλήγεις να σε κυβερ‐

νούν κατώτεροί σου. 

Πλάτων  

(Έλληνας φιλόσοφος) 

 

Νιώθω  σαν  να  χτυπάμε  τα  κεφάλια 

μας  στα  σίδερα.  Πολλά  κεφάλια  θα 

σπάσουν,  αλλά  κάποια  στιγμή  θα 

σπάσουν και τα σίδερα .  

Νίκος Καζαντζάκης  

(Κρητικός συγγραφέας) 

 

Οι κρίσεις πουλάνε καλά  

Ουμπέρτο Έκο  

(Ιταλός συγγραφέας ‐  

σημειολόγος)  

Έφη Μπαράκου 

Αποφθέγματα

Σελίδα 12

Η  Εύη  Κοντόρα  γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961. Σπούδασε Νομι‐κά στη Νομική Σχολή του Πανεπιστη‐μίου  Αθηνών  και  έχει  κατά  καιρούς εργαστεί  ως  συντάκτρια  στον  περιο‐δικό τύπο και ως υπεύθυνη προγράμ‐ματος και παραγωγός σε ραδιοφωνι‐κούς  σταθμούς.  Είναι  μέλος  του  Κύ‐κλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και  έχει  ήδη  εκδώσει  τα  βιβλία:  «Ο Σπόρος  κι  εγώ»  , «Το  κυνήγι  της  χα‐μένης  παρτιτούρας»  (το  οποίο  έχει τιμηθεί με το Βραβείο Μιχαήλας Αβέ‐ρωφ 1987 από την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών), «Η ανταρσία της Κυρια‐κής», «Πέντε πολεμικές  μάσκες», «Η συμμορία  των  7»,  «Τρεις  καυγάδες και  μία  σκανδαλιά»,  «Τα  μυστήρια της οδού Κενταύρων», «12 μέρες από τη ζωή του Αϊ‐Βασίλη», «Οι δικές μας ιστορίες»  και  το  «Γειά  σου  φίλε». Έχει  εικονογραφήσει  το  βιβλίου  του Δημήτρη  Ραβάνη‐Ρεντή  «Παρα‐μυθέατρο  2»  και  συμμετέχει  επίσης στις  θεματικές  ανθολογίες  διηγημά‐των:  «Ήρθαν  τα  Χριστούγεννα  κι  η Πρωτοχρονιά»,  «Η  Τρομαχτούλα,  ο Παφ‐Πουφ  και  τα  φαντάσματα»  και «Ιστορίες φιλαναγνωσία». 

Συνέντευξη με τη συγγραφέα: 1. Γιατί αποφασίσατε να γίνετε συγγραφέας; 

Αρχικά,  νομίζω  ότι  πρέπει  να  ξεκαθαριστεί  πως  η  ιδιότητα  του  «συγγραφέα»  αφορά  στην απόφασή του να εκθέτει τα κείμενά του στο κοινό, δηλαδή να δημοσιεύει ή να εκδίδει όσα γράφει, και όχι τι μερίδιο έχει στη ζωή του η συγγραφή.  

Το αν γράφει κανείς ή όχι, ανεξάρτητα αν τα γραπτά του βλέπουν το φως της δημοσιότητας, είναι προϊόν μιας διαδικασίας που η αφετηρία της βρίσκεται σε μικρή ηλικία και εξαρτάται από τη σχέση του καθενός με το γραπτό λόγο και ειδικότερα με το βιβλίο. Και το διάβασμα και το γράψιμο είναι τρόπος ζωής που τον επιλέγει κανείς συνήθως από τα μαθητικά του χρόνια.  

Αλλά η πρώτη επαφή  του συγγραφέα με  το  ευρύτερο αναγνωστικό  κοινό μέσω ενός  έργου του γίνεται αρκετές φορές τυχαία, όπως συνέβη στην περίπτωσή μου. Από εκεί και πέρα η απόφα‐ση  για  το  αν  θα  συνεχίσει  να  επικοινωνεί  με  το  κοινό  είναι  ζήτημα  ευθύνης  και  στόχου.  Και  μη νομίζετε ότι  είναι  εύκολο  για  το δημιουργό  να απαντήσει από  την αρχή σε  ένα  τέτοιο  ερώτημα. Πολλές φορές η διαδικασία της βαθύτερης κατανόησης του αληθινού κινήτρου που τον ωθεί στην έκθεση του έργου του αποδεικνύεται επίπονη και μακρόχρονη. Το «γιατί γράφω» είναι ένα διαρκές ερώτημα που μπορεί ν’ απασχολεί το συγγραφέα σε όλη τη διαδρομή του, επειδή και οι στόχοι του είναι δυνατό να διαφοροποιηθούν και το περιεχόμενο της ευθύνης του απέναντι στο κοινό ν’ αλλά‐ξει. 

Ύστερα από τρεις δεκαετίες προσανατολισμένης συγγραφικής δραστηριότητας, το μεγαλύτε‐ρο μέρος του έργου μου έχει πλέον στόχο την επικοινωνία μου με τους αναγνώστες και όχι απλώς μια βαθύτερη ανάγκη έκφρασης που πραγματώνεται μέσω του γραπτού λόγου. Η «συγγραφή», με την παραπάνω έννοια, με κατέκτησε και την κατέκτησα μέσα από δύσκολες και επώδυνες διεργασί‐ες, σχετικές και με γενικότερες επιλογές μου, που αφορούν στον καθημερινό τρόπο ζωής και δρά‐σης μου.  2.  Από πού εμπνέεστε το περιεχόμενο των έργων σας;   Δεν υπάρχει τίποτα μυστικό σε αυτό. Ο συγγραφέας παρατηρεί και καταγράφει. Στη συνέ‐χεια  μεταπλάθει  λογοτεχνικά  ό,τι  βλέπει  και  ό,τι  από  άλλους  του  έχει  μεταφερθεί.  Δημιουργεί αντλώντας υλικό και εκ βιώματος και εκ διηγήσεως. Αλλά, πρώτα και κύρια, ζει και δρα.  

Είναι  πλάνη  η  αντίληψη  ότι  ένας  συγγραφέας  ζει  τη  ζωή  του  απλώς  γράφοντας  μέσα στους  τέσσερις  τοίχους  του σπιτιού  του.  Εκεί μέσα,  εξάλλου, δεν υπάρχει  τίποτε άλλο εκτός από μεταμφιεσμένες αυταπάτες. Η πραγματική πηγή έμπνευσης βρίσκεται έξω, ανάμεσα στο πλήθος, του οποίου ο συγγραφέας  είναι  μέρος αναπόσπαστο.  Γι’  αυτό  και  δεν υπάρχει  ουδέτερο βιβλίο, ακόμα και αν ο ίδιος ο συγγραφέας του το επιθυμεί, ακόμα και αν ο ίδιος το νομίζει, επειδή ο κάθε δημιουργός, σε όποια ηλικία και αν απευθύνεται, παρουσιάζει στο έργο του την πείρα του από τη ζωή και το όραμα της φαντασίας του γι’ αυτή.  

Ασφαλώς, και ο συγγραφέας, όπως κάθε καλλιτέχνης, στην προσπάθειά του να αποτυ‐πώσει  την  πραγματικότητα,  πέφτει  αρκετές  φορές  στην  παγίδα  της  «έντεχνης»  αναπαραγωγής συγχύσεων και διαστρεβλώσεων,  σαν αποτέλεσμα  της  επίδρασης  της  κυρίαρχης  ιδεολογίας στην οπτική που έχει διαμορφώσει. Με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη η άποψη του Μπέρτολτ Μπρεχτ που παρατηρούσε ότι «Ο καλλιτέχνης τις περισσότερες φορές δημιουργεί ασυνείδητα μόνο πλάνες και ψευτιές. Αντλεί δηλαδή ασυνείδητα ό,τι του έχουν βάλει μέσα του εντελώς συνειδητά». 

Σαν δημιουργός, την παγίδα αυτή προσπαθώ να την αποφύγω με το να μην διαχωρίζω ποτέ  τη συγγραφική διαδικασία από  τους  γενικότερους  κοινωνικοπολιτικούς μου στόχους.  Κύρια έμπνευση είναι για μένα οι άνθρωποι, όπως αυτοί διαμορφώνονται και εξελίσσονται μέσα από την ατομική αλλά, κυρίως, τη συλλογική προσπάθειά τους να καλυτερέψουν τη ζωή τους και ν’ αλλά‐ξουν τον κόσμο. Είναι ακόμα οι μεταξύ τους σχέσεις, όπως αναπτύσσονται στη διαδρομή αυτής της προσπάθειας. Είναι, τέλος, τα γεγονότα που συμβαίνουν σαν αποτύπωμα αυτών των ενεργειών.  3.  Γιατί απευθύνεστε κυρίως σε παιδιά και εφήβους;   Αν  και  θεωρείται  από  αρκετούς  εύκολη  η  συγγραφή  ενός  βιβλίου  για  παιδιά  και  νέους, ιδιαίτερα για τις πολύ μικρές ηλικίες, οφείλω να παραδεχτώ ότι προσωπικά συνάντησα δυσκολίες. Επειδή, όπως είπα και παραπάνω, η πρώτη μου επαφή με το κοινό έγινε κάπως τυχαία, έπρεπε να περάσει αρκετός καιρός ώστε να ξεκαθαριστεί ο κύριος στόχος μου.  

Ανάμεσα στα δύο πρώτα βιβλία μου και τα επόμενα μεσολάβησε μια σιωπή δέκα περί‐που χρόνων. Αυτή η σιωπή με έβλαψε ίσως εκδοτικά και εμπορικά, θεωρώ όμως ότι με βοήθησε συγγραφικά και λογοτεχνικά. Στο ίδιο αυτό διάστημα είχα την ευκαιρία να συναναστραφώ με παι‐διά και να τα γνωρίσω μέσα από δραστηριότητές τους σε ομαδικό περισσότερο επίπεδο παρά σε ατομικό. Αν  και βρισκόμουν ακόμα σε νεαρή σχετικά ηλικία, μέσα από αυτές  τις δραστηριότητες διέκρινα  μια  δυναμική  που  μου  άνοιξε  ορίζοντες,  βοηθώντας  με  να  μπω  πιο  αποφασιστικά  στη διαδικασία της αποσαφήνισης των προθέσεων και των στόχων μου.  

Οφείλω, επίσης, να σημειώσω ότι το κοινό των μικρότερων ηλικιών είναι αρκετά αυστη‐ρό, κάτι που οπωσδήποτε συνιστά μια πρόκληση στην οποία ενέδωσα. Και, όπως καταλαβαίνετε, πάντα υπάρχει αγωνία για  το αν και με  τι  τρόπο θα αποδεχτούν οι  νεαροί αναγνώστες  την κάθε καινούργια μου προσπάθεια.   

Μετά από τριάντα χρόνια, μπορώ πλέον να πω με σιγουριά ότι κύριος στόχος μου, στο βαθμό  βέβαια  που  μου  επιτρέπουν  οι  ικανότητές  μου,  είναι  να  βοηθήσω  τους  αναγνώστες  των ηλικιών στις οποίες κάθε φορά απευθύνομαι να «δουν»  μέσα από την ομίχλη που έχει πνίξει  τη ζωή τους σε κάθε έκφραση, σε κάθε έκφανσή της. Επιδιώκω –ανεξάρτητα αν τα καταφέρνω ή όχι, γιατί το αποτέλεσμα μόνο το αναγνωστικό κοινό μπορεί να το αποτιμήσει–  να γράφω βιβλία που προτείνουν  την  περιπέτεια  του  δυσκολοκερδισμένου  στόχου  και  της  ασύγκριτης  ομορφιάς  που αποκομίζεται ως αποτέλεσμα προσπάθειας ατομικής  και συλλογικής. Προσπαθώ να ανακαλύπτω κάθε φορά νέους τρόπους, σε μορφή και περιεχόμενο, που θα τα καταστήσουν, όσο γίνεται, έργα τροχιοδεικτικά της αναζήτησης του οράματος και του δρόμου της διεξόδου.  

ΑφιέρωμαστησυγγραφέαΕύηΚοντόρα

Σελίδα 13

Γι’  αυτούς  τους  λόγους  απευθύνομαι  κύρια  στις  νεότερες  ηλικίες.  Γιατί,  σε  τελευταία  ανάλυση,  τα παιδιά είναι το μέλλον!  4.  Ποια είναι τα οφέλη ανάγνωσης ενός λογοτεχνικού βιβλίου; 

Οι θετικές επιδράσεις της αναγνωστικής διαδικασίας στα παιδιά είναι εξακριβωμένες, λόγω του παι‐δαγωγικού της χαρακτήρα. Με την ανάγνωση εξασκούμαστε στην πειθαρχία, στην υπομονή, την περισυλλογή, το στοχασμό γιατί το βιβλίο επιβάλλει τους δικούς του ρυθμούς και το δικό του χρόνο ροής της ιστορίας, ανάλογα με το θέμα του και τις δυσκολίες που εμπεριέχει. Μιλώντας για τη σχέση του με αυτή τη διαδικασία, ο Προυστ τη χαρακτήριζε ως «εθελούσια δουλεία που μας οδηγεί όμως στην ελευθερία»…  

Εκτός από την καθαρά αισθητική απόλαυση που προσφέρει, ένα λογοτεχνικό κείμενο μπορεί να δια‐θέτει και άλλες αρετές, οι οποίες ξετυλίγονται στη διάρκεια της αναγνωστικής διαδικασίας. Για παράδειγμα, τα λογοτεχνικά βιβλία συχνά προσεγγίζουν το θέμα τους χρησιμοποιώντας στοιχεία ιστορίας, οικονομίας και πολιτι‐κής. Αλλά επειδή λειτουργούν με έναν εντελώς ιδιόμορφο, σχεδόν υπόγειο, τρόπο ως προς τη μετάδοση και την αφομοίωση γνώσεων και εμπειριών, παρέχουν στον αναγνώστη μια έμμεση –αλλά όχι λιγότερο σοβαρή– δυνα‐τότητα  προσέγγισης  σε  επιστημονικά  αντικείμενα,  τα  οποία  δυσκολεύεται  ή  αδυνατεί  να  κατανοήσει  με  τον άμεσο τρόπο που τα πραγματεύονται τα επιστημονικά συγγράμματα.  

Εξάλλου, η σύγχρονη τάση της λογοτεχνίας για παιδιά και νέους δεν εξαιρεί πλέον τίποτε από τη θεματολο‐γία της. Τα βιβλία που απευθύνονται στις νεότερες ηλικίες δεν αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν έννοιες ή να θίξουν και  να περιγράψουν καταστάσεις οι οποίες σχετίζονται με  την  καθημερινότητα σε  κάθε  της πλευρά. Η λογοτεχνία συχνά αντικατοπτρίζει το βαθμό διείσδυσης κάποιων συγκεκριμένων θεμάτων είτε στις ευρύτερες και πιο πολύπλοκες κοινωνίες των ενη‐λίκων, είτε στον κοινωνικό μικρόκοσμο των παιδιών. Κι επειδή η συγγραφή παιδικών βιβλίων δεν είναι διαβατήριο για μέτρια λογοτεχνία, έχουν γρα‐φτεί σπουδαία και υπέροχα βιβλία για παιδιά, που πραγματεύονται όλα τα ζητήματα, βάζοντας στη σωστή τους διάσταση τον πόλεμο και το θάνατο, την αρρώστια και την αναπηρία, τη διαφορετικότητα και τη μετανάστευση, τη φτώχεια, τον αλκοολισμό, τα ναρκωτικά, την πορνεία, το ρατσισμό και το φασισμό, τις δύσκολες κι επώδυνες σχέσεις ανάμεσα στα δύο φύλα και στην οικογένεια, βιβλία με έντονες πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις που καθόλου ακατάλληλα δεν είναι για τους ανήλικους αναγνώστες τους. Επιπλέον ένα καλογραμμένο και στοχευμένο βιβλίο, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, μπορεί να συμβάλει και αυτό στην ομαλή πορεία του νεαρού αναγνώστη προς την ενηλικίωση.  

Συχνή ερώτηση μέσα στις σχολικές τάξεις είναι αν τα βιβλία μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Αρκετές φορές, τα παιδιά δεν έχουν αυταπά‐τες κι απαντούν από μόνα τους ότι όχι, κανένα βιβλίο δεν μπορεί ν’ αλλάξει τον κόσμο. Είναι σωστό αυτό, τα βιβλία δεν έχουν άμεσα τη δύναμη αυτή. Μπορούν όμως να συμβάλουν, έστω και λίγο, στο να οδηγήσουν έναν άνθρωπο, και στην καλύτερη περίπτωση πολλούς ανθρώπους, να θελήσουν να τον αλλάξουν εκείνοι. Ορισμένα από αυτά,  αν η  κατεύθυνση στην οποία κινούνται διαθέτει  τέτοια δυναμική,  ίσως μπορούν να δώσουν μια μικρή ώθηση στον αναγνώστη, ώστε να σιγουρεύεται «σαν φεύγει απ’ τον κόσμο, όχι απλά πως ήτανε καλός, μα πως πίσω του αφήνει έναν κόσμο καλό…»  5.  Πώς μπορούν οι νέοι ν’ αγαπήσουν τη λογοτεχνία και να διαβάζουν λογοτεχνικά βιβλία; 

Η εντελώς προσωπική μου άποψη είναι ότι δεν υπάρχουν συνταγές.  Οφείλουμε, άλλωστε, να παραδεχτούμε ότι η καλή συνήθεια του διαβάσματος βρίσκεται αρκετά μακριά από την πλειονότητα των σημερινών 

παιδιών. Αντίθετα, οι νέες εξαρτήσεις που έχουν αποκτήσει με την ανάπτυξη της τεχνολογίας από τη μικρή οθόνη της τηλεόρασης και του υπολογιστή ή  την ακόμα πιο μικρή των φορητών ηλεκτρονικών παιχνιδιών απομακρύνουν όλο και περισσότερο τους υποψήφιους αναγνώστες από τον κάπως παλιομοδίτικο, χάρτινο κόσμο των εντύπων.  

Η εμπειρία –αλλά και η στατιστική– επιμένουν ότι δύσκολα ένα παιδί, που το οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον βρίσκεται μακριά από το βιβλίο και την αναγνωστική διαδικασία, μπορεί να αποκομίσει αισθητική απόλαυση από το διάβασμα και να εντάξει τη συνήθεια αυτή στην καθη‐μερινότητά του. Από την άλλη μεριά, το ευνοϊκό περιβάλλον έχει αποδειχτεί ότι δεν οδηγεί κατ’ ανάγκην στη φιλαναγνωσία.   

Το πώς γίνεται κανείς αναγνώστης, ακροατής και θεατής είναι κατά κύριο λόγο αντικείμενα που,  κατά τη γνώμη μου, πρέπει να εντάσσονται στην εκπαιδευτική διαδικασία. Δυστυχώς,  τα προγράμματα του σχολείου σε καμιά από  τις βαθμίδες του δεν περιλαμβάνουν  τέτοιας κατεύθυνσης μαθήματα. Η φιλαναγνωσία, ως «ευέλικτο» πρόγραμμα σε ορισμένα μόνο σχολεία, εκείνο που κυρίως –νομίζω– καταφέρνει είναι απλά να σπάει τον ενιαίο χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Αυτό δε σημαίνει πως οι μαθητές που έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα τέτοιο πρόγραμμα χάνουν τον καιρό τους ή δεν αποκτούν μια κάποια επαφή με τον κόσμο της λογοτεχνίας. Πρόκειται όμως ακριβώς για ευκαιρία, που είναι κάτι εντελώς διαφο‐ρετικό από το δικαίωμα που πρέπει να έχουν όλοι οι μαθητές, όλων των βαθμίδων, να έρχονται σε επαφή με το λογοτεχνικό κείμενο και τη διδασκαλί‐α της αναγνωστικής διαδικασίας μέσα από ένα επιστημονικά καθορισμένο και όχι ευέλικτο πρόγραμμα μαθημάτων.    Θα αποτολμήσω μία διαπίστωση που δεν έχει ούτε γενικότητα ούτε τεκμηρίωση και προκύπτει απλώς από το σύνολο των προσωπικών μου εμπειριών. Συνήθως αναγνώστες γίνονται τα παιδιά (γιατί η τάση αυτή εμφανίζεται σε μικρή σχετικά ηλικία) που δείχνουν μια αγάπη για την ποικιλία των εκφάνσεων της ζωής. Είναι παιδιά που, μ’ έναν τρόπο, αντιλαμβάνονται ότι ο πλούτος της βασίζεται στην ατομική και συλλογική γνώση των αν‐θρώπων, άρα πρέπει να την παίρνουν απ’ όπου και με όποιον τρόπο μπορούν. Και η λογοτεχνία, οπωσδήποτε, είναι σπουδαίο μέσον μετάδοσης αυ‐τού του πλούτου. Τα παιδιά αυτά θέλουν να έχουν λόγο και ρόλο στις εξελίξεις που αφορούν στο παρόν και το μέλλον τους. Αντιλαμβάνονται μ’ έναν υποτυπώδη έστω τρόπο τη σημασία του να μαθαίνουν και τ’ απλούστερα, να προμηθεύονται γνώση όπου τη βρουν. Η λογοτεχνία είναι ένας αναμφι‐σβήτητα πρόσφορος, αλλά και ευχάριστος, τρόπος για να έρθουν σ’ επαφή με τον κόσμο των ιδεών, με την πραγματικότητα του χθες και του σήμερα, καθώς και με την πορεία των ανθρώπινων κοινωνιών σε κάθε τόπο ή εποχή της ιστορικής εξέλιξής τους. 6.   Με ποια κριτήρια πρέπει να επιλέγουν τα λογοτεχνικά βιβλία ώστε να είναι ελκυστικά και ενδιαφέροντα για την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου τους; 

  Η σύγχρονη εκδοτική παραγωγή λογοτεχνικών βιβλίων για παιδιά και νέους είναι εξαιρετικά μεγάλη,  τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς. Οι εκδόσεις από την ηλικία μηδέν ‐προτού δηλαδή καν συμπληρωθεί ο πρώτος χρόνος‐ ως τα δεκαοχτώ, οπότε και επισήμως ο έφηβος περ‐

νά πια στην ενήλικη φάση της ζωής του, αριθμούν κάθε χρόνο κάμποσες χιλιάδες. Αυτός ο εντυπωσιακός αριθμός τίτλων σημαίνει ότι οι εκδοτικές εταιρείες έχουν βρει ένα κερδοφόρο τομέα παραγωγής προϊόντων και, επίσης, ότι υπάρχει ένας εξαιρετικά μεγάλος αριθμός συγγραφέων, συνεχώς διευρυνόμενος, που καλύπτει με επάρκεια την επιχειρηματική  ανάγκη  των  σχετικών  εταιρειών.  Δεν  είναι  καθόλου  ασύνηθες  το  φαινόμενο  να  δοκιμάζουν  τις δυνάμεις τους στο χώρο της λογοτεχνίας για παιδιά και νέους, χωρίς ιδιαίτερους δισταγμούς, κάποιοι γνωστοί από άλλους τομείς τέχνης δημιουργοί ή απλώς γνωστοί «κοσμικοί», επειδή θα τους δώσει διαβατήριο στον εκδοτικό χώρο η όποια «διασημότητά» τους. Γενικώς, γράφουμε πολλοί και πολλά. Κατά συνέπεια, εύλογα μπαίνει το ερώ‐τημα αν και ποιον εξυπηρετεί αυτή η πλησμονή τίτλων και κειμένων. Είναι σήμερα το λογοτεχνικό βιβλίο για παι‐διά και νέους ανάγκη, εμπόριο ή μόδα;… Και πώς τοποθετεί ο ίδιος ο συγγραφέας την ευθύνη του απέναντι στο ειδικό αυτό κοινό;…   Για να μην υπάρχει παρεξήγηση, σε πολλά από τα βιβλία που απευθύνονται σήμερα στις νεότερες ηλικίες αναγνωστών, οποιαδήποτε και αν είναι η πρόθεση του συγγραφέα τους, υπάρχουν αρετές τις οποίες δεν μπορού‐με και δεν πρέπει  να αγνοήσουμε.  Δεν  είναι  καθόλου εύκολο να κρίνουμε  την πρόθεση εκ  του αποτελέσματος γιατί, πολλές φορές, το αποτέλεσμα του έργου είτε ξεπερνάει είτε υπολείπεται από τις προθέσεις του δημιουργού του.  Υπάρχει  αυτή  η  ιδιομορφία  στην  τέχνη.  Ο  λόγος ωστόσο  για  τον  οποίο  απευθύνεται  ένας  συγγραφέας  σε ανήλικο κοινό χρειάζεται, νομίζω, να προβληματίσει τους μεγαλύτερους από τους αναγνώστες και, βέβαια, τους 

Σελίδα 14

γονείς και τους δασκάλους των μικρότερων παιδιών. Θα μπορούσε λοιπόν να είναι αυτό ένα πρώτο κριτήριο, αν και δεν είναι εύκολη, όπως αναφέρθηκε, η αποκωδικοποίηση των προθέσεων.    Εξάλλου,  ο δοκιμασμένος αναγνώστης διατρέχει μικρότερους κινδύνους στην περίπτωση μιας  λιγότερο εύ‐στοχης επιλογής από κάποιον που το λογοτεχνικό βιβλίο δεν αποτελεί μέρος της ζωής του και είναι ακόμη αβέβαιο αν τελικά θα το εντάξει στην καθημερινότητά του. Θα ήθελα ωστόσο να εκφράσω μια επιφύλαξη σχετικά με τις έννοιες «ελκυστικό» και «ενδιαφέρον». Τα περισσότερα σήμερα λογοτεχνικά βιβλία για παιδιά και νέους και ελκυστικά είναι και ενδιαφέροντα. Στις μέρες μας, το κριτήριο για το τι είναι ελκυστικό και ενδιαφέρον εν πολλοίς καθορίζεται από τις τάσεις  της  μόδας,  που  δεν  είναι  άσχετη  με  τις  επιδιώξεις  όσων  επιχειρηματικών  ομίλων  δραστηριοποιούνται  στον εκδοτικό χώρο. Η «μόδα» παίζει σπουδαίο ρόλο σχετικά με την κατεύθυνση στην οποία θα κινηθεί ένα λογοτεχνικό βιβλίο που απευθύνεται στις νεότερες ηλικίες αναγνωστών γιατί η συνταγή της «μόδας» θα καταστήσει «ευπώλητη» την εκδοτική παραγωγή της σχετικής επιχείρησης. Για παράδειγμα, ραγδαία αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια η τάση της κατηγοριοποίησης της λογοτεχνίας για παιδιά σε «βιβλία για κορίτσια» και «βιβλία για αγόρια». Μεγάλος είναι και ο αριθμός των βιβλίων, για εφήβους κυρίως και νέους, που στρέφεται στη «φανταστική», όπως λέγεται, λογοτεχνί‐α, με κατεύθυνση αρκετές φορές καθαρά μεταφυσική. Τα περισσότερα από τα βιβλία τέτοιας κατεύθυνσης ανήκουν στην κατηγορία των μπεστ‐σέλερς. Χαρακτηρίζονται από τη γρήγορη μεταφορά στις κινηματογραφικές και τηλεοπτι‐κές  οθόνες,  ενώ  είναι  τεράστια  τα  κέρδη που  αποφέρουν  σε  εκδότες  κυρίως,  αλλά  και  συγγραφείς.  Η   «ευκολία», επίσης, του αναγνώστη, το κατά πόσο δηλαδή είναι εύπεπτο για τους σημερινούς αναγνώστες το περιεχόμενο του βιβλίου, είναι μια τάση που διακρί‐νεται αισθητά σε μεγάλο μέρος της παραγωγής λογοτεχνικών βιβλίων για παιδιά και νέους.   Πάντως, αν πούμε ότι με το λογοτεχνικό βιβλίο αξιοποιούμε τον ελεύθερο χρόνο μας, θα πρέπει να το αποκλείσουμε εντελώς από τη ζωή μας γιατί σήμερα δεν υπάρχει πια «ελεύθερος χρόνος». Ακόμη και τα πολύ μικρά παιδιά δυσκολεύονται να βρουν τέτοιο χρόνο, με όλες τις δραστηριότη‐τες που οι ενήλικοι έχουν εντάξει στο πρόγραμμά τους. Ειδικότερα οι έφηβοι που πλησιάζουν στην ενηλικίωση είναι πολύ απασχολημένοι με το κυνή‐γι της ατομικής λύσης που θα τους οδηγήσει –σύμφωνα με τα δεδομένα του υπάρχοντος συστήματος– σ’ ένα κάπως ασφαλές κατά τη γνώμη τους μέλλον. Κατά συνέπεια, τα κριτήρια επιλογής δεν μπορεί να αφορούν αποκλειστικά στο βιβλίο, αλλά στη διαμόρφωση της άποψης του νέου ανθρώ‐που για την ίδια τη ζωή του και για την εξέλιξη του μέλλοντός της. Ούτως ή άλλως, τέτοια θέματα πραγματεύονται τα λογοτεχνικά βιβλία που τους απευθύνουν κυρίως οι συγγραφείς, είτε στη μία κατεύθυνση κινούνται είτε στην άλλη.   7.  Ποια άλλα βιβλία, κυρίως της κλασικής λογοτεχνίας, θα προτείνατε στα παιδιά της ηλικίας μας;   Είναι πολλά τα βιβλία που κλείνουν μέσα τους δύναμη και ομορφιά και που αξίζει να διαβαστούν από τους νέους ανθρώπους. Αναγκαστικά –λόγω χώρου– θα προτείνω ελάχιστα. Όλα όμως ανήκουν στην κατηγορία εκείνων που για διάφορους λόγους συγκλονίζουν τον αναγνώστη. Τα περισ‐σότερα από αυτά τα διάβασα η ίδια σε ηλικία μικρότερη των δεκαεπτά ετών.  Η Μάνα του Μαξίμ Γκόρκι   Το έργο γράφτηκε το 1906, στην Αμερική, όταν ο συγγραφέας του είχε πάει να συγκεντρώσει χρήματα για βοήθεια στη ρωσική επανάσταση. Είναι βασισμένο σε πραγματικά περιστατικά, που αναφέρονται στη διαδήλωση του Σόρμοβο (1902) και τη δίκη των εργατών που καταδικάστηκαν σε ισόβια εξορία. Στο βιβλίο παρουσιάζεται ο επαναστατικός αγώνας των εργατών και η διαμόρφωση εργατικής συνείδησης στις εργατικές μάζες. Ιδιαίτε‐ρα ενδιαφέρων χαρακτήρας είναι η μάνα που, μπαίνοντας βήμα το βήμα στον επαναστατικό αγώνα, ξυπνάει μέσα της η δραστηριότητα και αρχίζει να βρίσκει το νόημα της ζωής, ενώ η άχαρη, υποταγμένη ζωή της αλλάζει οριστικά. Το Ημερολόγιο της Πηνελόπης του Κώστα Βάρναλη.   Όπως στην «Αληθινή Απολογία του Σωκράτη», ο συγγραφέας μιλάει μέσα από το μύθο για τα οικεία κακά όλων των εποχών (αλλά και της εποχής μας), για τη δικτατορία της τετάρτης Αυγούστου, για τον πόλεμο του ’40‐’41, για την κατοχή, για το λαϊκό κράτος των βουνών, για τον πολιτικό συνασπισμό του ΕΑΜ, για τους Άγγλους, για τον εμφύλιο πόλεμο. Αλλά ξεσκεπάζει και το σαθρό  ιδεολόγημα ότι τάχα οι άντρες –ως εξουσιαστές– ευθύνονται για τα βάσανα των λαών και ότι οι γυναίκες, στη θέση τους, θα έκαναν όλη τη διαφορά.  Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν της Μπέτι Σμιθ   Στη Νέα Υόρκη των αρχών του 20ου αιώνα, παραμονές του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, οι εργατογειτονιές των μεταναστών στενάζουν από τη φτώχεια και  την αναδουλειά. Τα παιδιά, πιασμένα στη μέγγενη της εξαθλίωσης που πνίγει  τις οικογένειές τους, όχι μόνο υποφέρουν, αλλά και απορούν. Είναι όμορφο να μεγαλώνει κανείς, εκτός κι αν είναι φτωχός. Η φτώχεια έχει το θλιβερό προνόμιο ν’ απογυμνώνει τις καταστάσεις από κάθε ψεύτικο στολίδι. Σε αυτό το ελάχιστα προνομιακό περιβάλλον, ένα κορίτσι αγωνίζεται να υπάρξει, να σπουδάσει και να γνωρίσει μια καλύτερη ζωή. Ο δρομάκος με την πιπεριά του Δημήτρη Ραβάνη‐Ρεντή.   Είναι παραμονή της γερμανικής κατοχής κι η Αθήνα, μουδιασμένη, περιμένει τους δυνάστες της να εισβάλλουν στις ανήσυχες γειτονιές της. Οι κάτοικοι της οδού Ωραίας αποτελούν μια σχεδόν ολοκληρωμένη μικρογραφία της κοινωνικής διαστρωμάτωσης των μικροαστικών και λαϊκών οικο‐γενειών που κατοικούσαν στις ελληνικές πόλεις, όμως στο προσκήνιο του μυθιστορήματος βρίσκεται ο Νώντας, ένας νεαρός εργάτης. Η προσωπικότη‐τά του εξελίσσεται ραγδαία, γιατί ραγδαίες είναι και οι εξελίξεις γύρω του. Όλα τα πρόσωπα του έργου σε λίγο θα τυλιχτούν στο δράμα που θα παι‐χτεί ανάμεσα στους αντιπάλους, ντόπιους και ξένους, με τα τόσο διαφορετικά συμφέροντα. Τρόμος κι αθλιότητα του Γ΄ Ράιχ του Μπέρτολτ Μπρεχτ.   Πρόκειται για τις 24 σκηνές ενός θεατρικού έργου. Οι σκηνές είναι ανεξάρτητες και βασίζονται σε μαρτυρίες αυτόπτων μαρτύρων και σε δη‐μοσιεύματα της εποχής που αφορούν πραγματικά περιστατικά της καθημερινής ζωής στη Γερμανία της περιόδου 1933‐1938. Το μέγεθος της φρίκης της ναζιστικής εξουσίας δεν είχε ακόμη αποκαλυφθεί, ήταν όμως εμφανής η επίδρασή του στη δημόσια και ιδιωτική ζωή και στις ανθρώπινες σχέσεις, ακόμα και μέσα στην οικογένεια.  

Η εκδρομή των κοριτσιών που χάθηκαν της Άννα Ζέγκερς.   Κυρίαρχο θέμα και σε αυτό  το βιβλίο  είναι ο φασισμός‐ναζισμός. Η συγγραφέας  του  το  έγραψε στην εξορία (1943) και περιγράφει τη σχολική εκδρομή δεκαπέντε συμμαθητριών πριν βυθιστούν στη φρίκη της γερ‐μανικής  τραγωδίας. Η εφηβεία  τους έμελλε να  τελειώσει απότομα και  να εκτροχιαστεί βίαια σ’  ένα χάος από εκτοπίσεις, αυτοκτονίες, βομβαρδισμούς, βασανιστήρια, καταδόσεις. Χάθηκαν όλες σ’ ένα δρόμο χωρίς επιστρο‐φή,  αλλά  η  συγγραφέας  έγραψε  τη  σύντομη αυτή  νουβέλα ακριβώς  για  να  εμποδίσει  τις  επόμενες  γενιές  να χαθούν στον ίδιο δρόμο, εξοπλίζοντάς τις με τη γνώση της αλήθειας.  Οι Άθλιοι του Βικτόρ Ουγκό.   Ο συγγραφέας είναι ο πιο πολυδιαβασμένος Γάλλος όλων των εποχών. Ο Γιάννης Αγιάννης, ήρωας του πασίγνωστου αυτού μυθιστορήματος, προέρχεται από τα πιο ταπεινά κοινωνικά στρώματα. Η «δικαιοσύνη» της εποχής τον στέλνει στο κάτεργο επειδή έκλεψε ένα ψωμί, για να μην πεθάνουν από πείνα τα εφτά παιδιά της χήρας αδελφής του. Το κάτεργο τον μεταμορφώνει σε κτήνος, αλλά μετά την αποφυλάκισή του μια συνάντηση τον οδηγεί στο ν’ αλλάξει χαρακτήρα και να επιδιώξει, ως σκοπό ζωής, την ηθική του τελείωση, σε μια πορεία ιδιαίτερα επώδυνη.  Το έργο είναι μια εκτεταμένη τοιχογραφία της  γαλλικής  κοινωνίας  του πρώτου μισού του 19ου αιώνα. Μερικές από τις καλύτερες σελίδες του βιβλίου είναι εκείνες που αναφέρονται στις εξεγέρσεις του 1830 και του 1832, όπου περιγράφεται η προσπάθεια της εργατικής τάξης να αρθρώσει το δικό της λόγο και να οραματιστεί το δικό της μέλλον.  

Σελίδα 15

Το Κάστρο του Α. Τζ. Κρόνιν .   Ο συγγραφέας, γιατρός ο ίδιος, περιγράφει περιστατικά εμπνευσμένα από την άσκηση του επαγγέλμα‐τός του στην Αγγλία. Ο τίτλος του βιβλίου (The Citadel, 1937) παραπέμπει στο όραμα ενός νεαρού γιατρού που, στη συνείδησή του, παίρνει τη μορφή ενός αθέατου ακόμη, όμως υπαρκτού κάστρου. Με αυτό το έργο, ο Κρόνιν βάζει το θέμα της ασφάλειας των ανθρακωρύχων. Το σύστημα που επιτρέπει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο ξεδιπλώνεται σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια, με πολλαπλασιασμένη τη φρίκη του, ακριβώς λόγω της ιδιαιτερότητας του χώρου στον οποίο οι γιατροί καλούνται να ασκήσουν το λειτούργημά τους.   Τα σταφύλια της οργής του Τζ. Στάινμπεκ.   Είναι η  ιστορία των ταπεινών και καταφρονεμένων της Αμερικής στα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, αμέσως μετά το μεγάλο κραχ του 1929. Και εκείνη η κρίση γέννησε φτώχεια και ανεργία, ρατσισμό και φασισμό, αλλά και ελπίδα ότι οι καλύτερες μέρες, όταν δεν περιμένουμε να έρθουν από μόνες τους, βρίσκονται σ’ ένα μέλλον που δεν θα μας προσπεράσει. . Σπάρτακος του Χάουαρντ Φαστ.   Ο συγγραφέας επιχειρεί μια μυθιστορηματική απόδοση της ιστορίας του Σπάρτακου, της πιο φημισμέ‐νης  μορφής  που  ανέδειξε  όλη  η  αρχαία  ιστορία.  Υπό  την  ηγεσία  του,  εξεγέρθηκαν  εδώ  και  δυόμισι  χιλιάδες χρόνια οι καταπιεσμένοι δούλοι εναντίον των δουλοκτητών στην Ιταλία. Το μυθιστόρημα αποτυπώνει τη διαδρο‐μή του, από τις μίνες ως την αρένα του μονομάχου, από την εξέγερση και τους θριάμβους ως την ήττα και τους χιλιάδες σταυρούς στην Απία οδό. Ο Σπάρτακος, οδηγώντας τους δούλους στην αντίσταση εναντίον μιας Ρώμης, της  οποίας  το μεγαλείο  και  η  ευημερία στηρίζονταν στην  εργασία  των δούλων  και  των  ελεύθερων που  είχαν περιέλθει στη φτώχεια,  τους έδωσε την ευκαιρία να δημιουργήσουν ένα σύμβολο τόσο για το δικό τους απελευθερωτικό αγώνα, όσο και για τους μελλοντικούς αγώνες των καταπιεσμένων τάξεων. 

8.   Ποια είναι η γνώμη σας για το ηλεκτρονικό βιβλίο;   Η γνώμη μου είναι ότι το ηλεκτρονικό βιβλίο θα κατακτήσει τις αγορές, όπως έγινε και με όλες τις νέες τεχνολο‐γίες, οποιαδήποτε κι αν ήταν η χρήση τους.    Αν όμως με ρωτάτε κατά πόσο μπορεί να αντικαταστήσει το συμβατικό, χάρτινο βιβλίο που έχουμε συνηθίσει, θα σας απαντήσω με σκεπτικισμό.  Τουλάχιστον από  τη δεκαετία  του 1980,  ερευνητές στην ψυχολογία, στην επιστήμη των υπολογιστών και τη βιβλιοθηκονομία έχουν δημοσιεύσει περισσότερες από 100 μελέτες σχετικά με τις διαφορές στο πώς διαβάζουν και κατανοούν οι άνθρωποι κείμενα σε χαρτί και στην οθόνη.  Στις ΗΠΑ πάνω από το 20%  των βιβλίων πωλούνται σε ψηφιακή μορφή αλλά, παρά την τεχνολογική πρόοδο, οι περισσότερες μελέτες που έχουν δημοσιευτεί από το  1990  ως  σήμερα  επιβεβαιώνουν  τα  συμπεράσματα  των  παλιότερων  ερευνών:  ότι  το  χαρτί  έχει  πλεονεκτήματα  σε σχέση με τις οθόνες, ως μέσο ανάγνωσης. Φαίνεται ότι ο εγκέφαλος το προτιμά!   Τα γράμματα και οι λέξεις είναι, βέβαια, σύμβολα που αναπαριστούν ήχους και έννοιες, όμως ο εγκέφαλος τα αντιλαμβάνεται και ως φυσικά αντικείμενα. Εκτός αυτού, δείχνει να αντιλαμβάνεται και το σύνολο ενός κειμένου σαν ένα είδος φυσικού τοπίου. Τα βιβλία εμφανίζουν στον αναγνώστη δύο ευδιάκριτες περιοχές –την αριστερή και τη δεξιά σελί‐δα– και οχτώ γωνίες, ως ορόσημα προσανατολισμού. Μπορεί κανείς να επικεντρώσει σε μια σελίδα χωρίς να χάσει την αίσθηση του υπόλοιπου κειμένου. Μπορεί με το ένα χέρι να νιώσει το πάχος των σελίδων που έχει διαβάσει και στο άλλο των σελίδων που απομένουν. Το γύρισμα των σελίδων είναι σα μια πατημασιά μετά την άλλη σε ένα μονοπάτι. Αυτά τα χαρακτηριστικά όχι μόνο κάνουν  το  κείμενο ενός χάρτινου βιβλίου πιο πλοηγήσιμο,  αλλά σχηματίζουν παράλληλα και 

ένα συνεκτικό νοητικό χάρτη του υλικού. Αντίθετα, ο αναγνώστης ενός ψηφιακού κειμένου έχει πρόσθετες δυσκολίες ν’ αντιμετωπίσει. Αν και οι συ‐σκευές ανάγνωσης ηλεκτρονικών βιβλίων προσπαθούν να προσομοιώσουν τη σελιδοποίηση των χάρτινων, οι εμφανιζόμενες σελίδες είναι εφήμερες. Μόλις διαβαστούν εξαφανίζονται. Αντί να περπατάς το μονοπάτι, παρακολουθείς τα δέντρα και τους βράχους να περνάνε «σε δόσεις», χωρίς να υ‐πάρχει απτό ίχνος του τι προηγήθηκε, ούτε εύκολος τρόπος να δεις τι ακολουθεί.    Πείραμα με μαθητές έδειξε ότι εκείνοι που διάβασαν κείμενο από χάρτινο βιβλίο το κατανόησαν καλύτερα συγκριτικά με εκείνους που το διάβασαν από αρχείο PDF. Άλλες μελέτες διαπίστωσαν ότι όσοι χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά μέσα για την ανάγνωση κειμένων έχουν 10% χειρότερη επίδοση και μια βρετανική μελέτη έδειξε καλύτερη απομνημόνευση των κειμένων που διαβάζονται στο χαρτί σε σχέση με την οθόνη.    Τα ψηφιακά  πλεονεκτήματα  –ανυπέρβλητα  σε  κάποιες  περιπτώσεις–  έχουν  να  κάνουν  με  την  καλύτερη  και  ασφαλέστερη  αρχειοθέτηση, αλλά και με την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων σε ορισμένους ανθρώπους  (π.χ. όρασης). Και, βέβαια, η ταχύτητα που εξασφαλίζει το ψηφιακό μέσον στην αναζήτηση της πληροφορίας λειτουργεί πολύ βοηθητικά. Άλλο όμως πληροφορία και άλλο γνώση.  9.   Είναι μοναχικός ο δρόμος ενός συγγραφέα; 

Εξαρτάται από τη θέση που θέλει να δώσει ο ίδιος σε αυτή την ιδιότητά του. Κατά την άποψή μου, λογοτεχνικό έργο που γεννιέται σε ένα δωμάτιο χωράει μόνο όσα υπάρχουν ανάμεσα στους τέσσερις τοίχους του και τίποτα παραπάνω. Ένα τέτοιο έργο, βέβαια, άσχετο ουσιαστικά με την πραγματικότητα, δεν μπορεί να έχει μεγάλη αξία για τους υποψήφιους αναγνώστες του, όσο καλογραμμένο και αν είναι.  

Με την έννοια αυτή, ο συγγραφέας είναι τόσο μοναχικός όσο και όλοι οι άλλοι, αφού δεν είναι παρά ένας καθημερινός άνθρωπος. Βρίσκε‐ται αντιμέτωπος με τις ίδιες προκλήσεις, τις ίδιες δυσκολίες, τα ίδια ερωτηματικά που απασχολούν και τους γύρω του. Και, όπως οι υπόλοιποι, είναι αναγκασμένος να αποφασίσει αν θα σταθεί κόντρα ή αν θα ενδώσει στο θανάσιμο νανούρισμα του ρεύματος, αφήνο‐ντας τελικά να τον παρασύρει. Αν θα υποχωρήσει ή αν θα αντισταθεί. Αν θα νικήσει ή αν θα νικηθεί. Και, κυρίως, με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει. Είναι, με δυο λόγια, και αυτός ένας απλός άνθρωπος που παλεύει. Μόνο που ο αγώνας  του δίνεται  σε δύο μετερίζια. Παλεύει με  τις  λέξεις  (σαν όλους  τους  εργάτες  της  τέχνης),  αλλά  ταυτόχρονα παλεύει και για τη βελτίωση της ζωής του από την κοινωνική‐οικονομική θέση στην οποία βρίσκεται.  

Φυσικά, ένας άνθρωπος ο οποίος γράφει γιατί έχει επιλέξει να μην είναι η συγγραφή κάτι που απλώς τον εκφράζει, αλλά απευθύνεται σε ένα κοινό, χρειάζεται στη συνέχεια κάποιο χρόνο απομόνωσης. Μέσα σε αυτό το χρό‐νο, όλες οι εμπειρίες που έχουν μαζευτεί από τη ζωή και τη δράση τη δική του και των άλλων θα μεταπλαστούν λογο‐τεχνικά. Αυτή είναι, πράγματι, μοναχική διαδικασία γιατί ο συγγραφέας πρόκειται να ζήσει μια δεύτερη ζωή, μέσα στο λογοτεχνικό κόσμο που θα δημιουργήσει με το έργο του, το οποίο πρέπει να υπογραμμίζει ό,τι χρειάζεται, χωρίς να παραποιεί  την  πραγματικότητα.  Για «να  μην  αντανακλά  σαν  τον  καθρέφτη  η  τέχνη,  αλλά  να  μεγεθύνει  σα φακός» υπάρχει ένας δρόμος που ο καλλιτέχνης –ο λογοτέχνης στη συγκεκριμένη περίπτωση– πρέπει να τον πάρει μόνος του. Είναι όμως αυτή μια διαδικασία που δεν απαιτεί απομόνωση με την αυστηρή έννοια του όρου, άρα μάλλον πιο πολύ για μια πνευματική‐ψυχική κατάσταση μπορούμε να μιλάμε. Εξάλλου, οι ανάγκες της ζωής και της δράσης αναγκάζουν τον καλλιτέχνη να την εναλλάσσει γρήγορα με την άλλη κατάσταση, της άμεσης και ουσιαστικής επαφής και επικοινω‐νίας με τον περίγυρό του, προκειμένου να κατευθυνθούν μαζί στον κοινό τους στόχο. 

Ευχαριστούμε θερμά την κα Κοντόρα για τη συνεργασία της, τις πολύτιμες  συμβουλές της αλλά και την πρόθεσή της να μας βοηθήσει την επόμενη  

σχολική χρονιά στη δημιουργική γραφή. 

Υπεύθυνοι της συνέντευξης: Νικοπούλου Φωτεινή  

Τσούλφας Γιάννης  

Σελίδα 16

ΟρόλοςκαιηδράσητηςΔιεθνούςΑμνηστίας

  Παλεύει  για  την  αναπτυξιακή βοήθεια,  τις  επενδύσεις,  την  παρα‐γραφή  χρέους  των  αναπτυσσόμενων χωρών  και  την  πρόσβαση  σε  φάρμα‐κα.    Αγωνίζεται  για  το  δικαίωμα στη  σεξουαλική  ταυτότητα.  Ερευνά περιπτώσεις  παραβιάσεων  ανθρωπί‐νων  δικαιωμάτων  είτε  πρόκειται  για ομάδες, είτε για άτομα.    Σπάει  τη  σιωπή,  αποκαλύπτο‐ντας  τα  αποτελέσματα  των  ερευνών της. Ασκεί πίεση στις κυβερνήσεις.    Συμβάλλει  στην  εκπαίδευση των νέων για το σεβασμό των ανθρω‐πίνων δικαιωμάτων.     Δίνει ελπίδα σε όλους εκείνους που  αγωνίζονται  να  επιβιώσουν  στις φυλακές,  στους  συγγενείς  τους  που αγωνιούν,  στους  υπερασπιστές  των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που συνε‐χίζουν  τη  δουλειά  τους  παρά  τους κινδύνους. τους παρά τους κινδύνους.    Η δράση της Διεθνούς Αμνηστί‐ας έχει αποτελέσματα, καθώς:  

Κρατούμενοι  συνείδησης  απελευ‐θερώνονται.  

Θανατικές ποινές αναστέλλονται.   Βασανιστές  οδηγούνται  ενώπιον της δικαιοσύνης.  

Κυβερνήσεις  πείθονται  να  αλλά‐ξουν  τις  πρακτικές  και  τις  νομοθε‐σίες τους. 

  Η  αλληλεγγύη  της  μπορεί  να κρατήσει  την  ελπίδα  ζωντανή.  Έχει περισσότερα  από  2,2  εκατομμύρια μέλη και υποστηρικτές σε 150  χώρες. Για  να  διατηρήσει  την  ανεξαρτησία της,  δε  δέχεται  χρήματα  από  Κυβερ‐νήσεις  ή  Διακυβερνητικούς  Οργανι‐σμούς. Οι πόροι της προέρχονται απο‐κλειστικά  από  όλους  εκείνους  που υποστηρίζουν τη δράση της με τη συν‐δρομή τους. Η Διεθνής Αμνηστία έχει τιμηθεί  με  το  βραβείο  Νόμπελ  Ειρή‐νης  (1977)  για  τη  συνεισφορά  της στην εξασφάλιση της ελευθερίας,  της δικαιοσύνης  και,  κατ΄  επέκταση,  της ειρήνης στον κόσμο.    Το  Ελληνικό  τμήμα  της  Διε‐θνούς  Αμνηστίας  ιδρύθηκε  το  1975 και  αριθμεί  περισσότερα  από  6.000 μέλη και υποστηρικτές και περισσότε‐ρους από 200 ενεργούς εθελοντές. 

Xρήστος Λαζάκης  Χρήστος Λάμπρου 

  Οι  εθελόντριες  του  Ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας κα Καλαϊτζίδη Άννα,  τελειόφοιτος Φιλο‐λογίας  και  η  κα  Βρανά  Ευαγγελία, εκπαιδευτικός  Δημοτικής  Εκπαίδευ‐σης  προσκαλέστηκαν  στο  σχολείο μας,  προκειμένου  να  μας  ενημερώ‐σουν για το ρόλο και το έργο της Διε‐θνούς Αμνηστίας.    Η  Διεθνής  Αμνηστία  είναι  ένα παγκόσμιο  κίνημα  καθημερινών  αν‐θρώπων  που  αγωνίζονται  για  την προστασία  των  ανθρωπίνων  δικαιω‐μάτων.  Οραματίζονται  ένα  δίκαιο κόσμο.  Έναν  κόσμο  όπου  όλοι  οι άνθρωποι  θα απολαμβάνουν  όλα  τα θεμελιώδη  ανθρώπινα  δικαιώματα.  Από  το  1961  αναλαμβάνει δράση για να τερματιστούν οι παρα‐βιάσεις  των  ανθρωπίνων  δικαιωμά‐των.  Υπερασπίζεται  τους  κρατούμε‐νους συνείδησης, τα θύματα βίας και φτώχειας. Αγωνίζεται για να καταπο‐λεμηθούν  οι  διακρίσεις  ενάντια στους  πρόσφυγες,  τους  μετανάστες, τις μειονότητες.  Για να σταματήσει η βία κατά των γυναικών,  να καταργη‐θούν  η  θανατική  ποινή,  τα  βασανι‐στήρια  και  ο  περιορισμός  των  ελευ‐θεριών  στο  όνομα  του  «πολέμου κατά της τρομοκρατίας».    Παλεύει  για  να  κλείσει  το Γκουαντάναμο  (ένα  απομονωμένο στρατόπεδο‐φυλακή Ν.Α της Κούβας, στο οποίο οι ΗΠΑ κρατούν αυθαίρετα φυλακισμένους  ανθρώπους,  χωρίς επαφή  με  τον  έξω  κόσμο,  χωρίς  α‐παγγελία  κατηγορίας  ή  δίκη).  Ζητά την άμεση κατάργηση όλων των εκτε‐λέσεων σε ανήλικους παραβάτες.   Προωθεί  τα  οικονομικά,  κοι‐νωνικά  και  πολιτισμικά  δικαιώματα ως ανθρώπινα.  

  Μια  σημαντική  πλευρά  της ζωής των αρχαίων Ελλήνων, λιγότερο ίσως γνωστή από την αρχαία Ελληνι‐κή  φιλοσοφία  και  θρησκεία  ή  τη στρατιωτική  ιστορία  των  αρχαίων Ελλήνων, είναι η τεχνολογία.   Ξαφνιάζει το εύρος και το πλή‐θος  των  τεχνολογικών  επιτευγμάτων που  άλλαξαν  ριζικά  τη  ζωή  των  αν‐θρώπων  σε  όλα  τα  επίπεδα:  στην παραγωγή,  στην  κατανάλωση  τρο‐φής,  στην  ένδυση,  στην  υφαντική,  στην  αρχιτεκτονική,  τη  ζωγραφική, στην καθημερινή ζωή και στον πολιτι‐σμό.   Καταρχάς, ο άνθρωπος έπρεπε να καλύψει την ανάγκη για τη μέτρη‐ση  μεγεθών,  τον  υπολογισμό  του χρόνου  και  την  επικοινωνία. Οι  ανά‐γκες  του  συνεχώς  μεγάλωναν,  η  αύ‐ξηση  του  πληθυσμού,  η  ανάπτυξη του  εμπορίου  ώθησαν  στη  δημιουρ‐γία μεγάλων τεχνικών έργων. Έπρεπε να  κατασκευάσει  υδραγωγεία,  να διανοίξει  σήραγγες  και  διώρυγες,  να αλλάξει  τη  ροή  των  ποταμών,  να  α‐ποξηράνει  λίμνες,  να  κατασκευάσει φράγματα,  να  αναπτύξει  οπλικά  συ‐στήματα,  να  κατασκευάσει  αυτόμα‐τες  μηχανές,  να  κατασκευάσει  εργα‐λεία,  επιβλητικά  ανάκτορα,  αποχε‐τευτικά  δίκτυα,  αλλά  και  να  ικανο‐ποιήσει την ανάγκη του για τη μουσι‐κή, το θέατρο και τη ζωγραφική.    Επίσης, έπρεπε να ναυπηγήσει πλοία για το εμπόριο και πολεμικά. Η θάλασσα αποτελούσε τη βασική οδό μεταφοράς  εμπορευμάτων  στην  αρ‐χαία Ελλάδα. Για το λόγο αυτόν ανα‐πτύχθηκε  τόσο  η  τεχνολογία  κατα‐σκευής  φορτηγών  πλοίων  για  την εξυπηρέτηση  του  εμπορίου,  όπως ήταν  το  πλοίο  της  Κυρήνειας  και  η ολκάς  (πρόγονος του σημερινού τρε‐χαντηριού),  όσο  και  η  τεχνολογία κατασκευής  πολεμικών  πλοίων  για την  προστασία  των  θαλάσσιων  δρό‐μων  επικοινωνίας,  όπως  ήταν  η  πε‐ντηκόντορος  και  η  τριήρης  που  κυ‐ριάρχησαν στην ανατολική Μεσόγειο για πάνω από 1.000 χρόνια.   Η  πρώτη  εκτροπή  ποταμού αναφέρεται  στην  μυθολογία  όταν  ο Ηρακλής  άλλαξε  την  ροή  του  ποτα‐μού  Αλφειού  για  να  καθαρίσει  την κόπρο του Αυγεία στην Ήλιδα. Αυτός 

ΗΤεχνολογίαστηνΑρχαίαΕλλάδα

Σελίδα 17

Η Αγία Βαρβάρα είναι προάστι‐ος  Δήμος  της  δυτικής  Αθήνας,  στους πρόποδες του όρους Αιγάλεω. Βρίσκε‐ται δυτικά της Αθήνας ανάμεσα στους δήμους  του  Κορυδαλλού,  του  Χαϊδα‐ρίου  και  του  Αιγάλεω.    Ο  Δήμος έχει  έκταση  2.233  στρέμματα.  Τα 1.900    καταλαμβάνει  ο  οικισμός  και τα 233  το  πευκοδάσος  του όρους Αι‐γάλεω. Η πόλη πήρε το όνομά της από τον ιστορικό ναό της Αγίας Βαρβάρας. 

Ο  ναός  αποτελεί  διατηρητέο μνημείο  και  έχει  μεγάλη  αρχαιολογι‐κή,  ιστορική,  θρησκευτική  και  πολιτι‐στική  σημασία.  Χτίστηκε  πριν  από περίπου 100 χρόνια. Το ιερό του ναού είναι  ένας  ναΐσκος  του  17ου  αιώ‐να μέσα στον οποίο βρέθηκε η εικόνα της Αγίας Βαρβάρας. Σήμερα στο ναΐ‐σκο  έχουν  μεταφερθεί  και  οστά  της Αγίας.  Το  εσωτερικό  του  ναού  κο‐σμούν  αγιογραφίες  του Φώτη  Κόντο‐γλου,  ενός  από  τους  μεγαλύτερους αγιογράφους  των  νεοτέρων  χρόνων, κατόχου  μιας  προσωπικής  εικαστικής γλώσσας η οποία «δένει» με αρμονία τη  βυζαντινή  παράδοση,  το  μυστικι‐σμό του Ελ Γκρέκο, τον εξπρεσιονισμό του Βαν Γκόγκ με τη λαϊκή τέχνη. Στις 4  Δεκεμβρίου,  γιορτή  της  Αγίας  Βαρ‐βάρας,  ο  ναός  γίνεται  πόλος  έλξης χιλιάδων επισκεπτών. 

Η  Αγία  Βαρβάρα  εκτείνεται στους  πρόποδες  του  όρους  Αιγάλεω. Από  το όρος Αιγάλεω,  παρακολούθη‐σε ο Ξέρξης τη Ναυμαχία της Σαλαμί‐νας, το 480 π.χ. Αρχαιολογικό και σπη‐λαιολογικό  ενδιαφέρον  έχει  και το  σπήλαιο  με  τις  τοιχογραφίες  που ανακαλύφθηκε  μόλις  τον  Ιανουάριο του 2008  στο όρος Αιγάλεω  το οποίο εικάζεται ότι συνδέεται με εκείνο της Πεντέλης. 

Μια από  τις  δύο  εισόδους  της πόλης    βρίσκεται  στην  Ιερά  Οδό,  το δρόμο  της  πομπής  των  Μεγάλων  Ε‐λευσίνιων  της  αρχαιότητας.  Από  τη σύγχρονη  ιστορία,  αξιόλογη  είναι  η συμμετοχή  της  πόλης  στην  Εθνική Αντίσταση.  Ανώνυμοι  και  επώνυμοι ήρωες  πολίτες  της  Αγίας  Βαρβάρας αγωνίστηκαν για την ελευθερία και τη δικαιοσύνη.  Κατά  τη  διάρκεια  της γερμανικής  κατοχής  έγιναν  πολλά μπλόκα  στην  Αγία  Βαρβάρα,  και στις  29  Σεπτεμβρίου  1944,  συνελήφ‐θησαν  και  εκτελέστηκαν  τουλάχιστον 

65  μέλη  μέλη  της  Εθνικής  Αντίστα‐σης. 

Η οικιστική ανάπτυξη  της Αγί‐ας  Βαρβάρας  ξεκίνησε  τη  δεκαετία του ΄20. Το 1985 εκπονήθηκε το Γενι‐κό Πολεοδομικό Σχέδιο του δήμου το οποίο  θεσμοθετήθηκε    το  1989  και ισχύει μέχρι σήμερα. Εκτός πολεοδο‐μικού σχεδίου είναι μόνο 333 στρέμ‐ματα    στους  πρόποδες  του  όρους Αιγάλεω. 

Τα  τελευταία  χρόνια,  στο πλαίσιο της πολιτικής ανάπτυξης του Δήμου, έχει περιοριστεί το ύψος των οικοδομών,  έχει  αυξηθεί  το  αστικό πράσινο  και  οι  κοινόχρηστοι  χώ‐ροι φτάνοντας το 33% της συνολικής έκτασης  και  υπάρχει  σχέδιο  για  την περαιτέρω αύξησή τους, τη δημιουρ‐γία μεγάλων χώρων στάθμευσης αυ‐τοκινήτων,  τη  βελτίωση  της    βαδισι‐μότητας  και  της  κυκλοφορίας,  την αξιοποίηση  των  νέων  τεχνολογιών για  την  προστασία  του  περιβάλλο‐ντος και   διεύρυνση    των υπηρεσιών για τον πολίτη. Σύμφωνα με την απο‐γραφή  της  Εθνικής  Στατιστικής  Υπη‐ρεσίας Ελλάδας    του 2001,  ο πληθυ‐σμός  της  Αγίας  Βαρβάρας  είναι 30.562  άτομα  (48,5%  άνδρες  και 51,5% γυναίκες). Με βάση τα στοιχεί‐

ΙστορίακαιεξέλιξητουΔήμουΑγίαςΒαρβάρας

ήταν  και  ο  έκτος άθλος  του Ηρακλή. Αρκετά αργότερα ο Ηρόδοτος αναφέ‐ρει  την  εκτροπή  του  Αλιός  ποταμού απ' το Θαλή το Μιλήσιο.   Ο  Ευπαλίνος  κατασκευάζει στη  Σάμο  έναν  αγωγό  μήκους  πάνω από 2 χλμ., από τα οποία το ένα χλμ. μέσα  σε  σήραγγα,  για  την  ύδρευση της  πόλης.  Την  ίδια  περίοδο  εισάγο‐νται οι κάμινοι αναγωγής στη μεταλ‐λουργία και στην οικοδομική γενικεύ‐εται  η  χρήση  της  πέτρας.  Αρχές  5ου αι.  π.Χ.  αρχίζει  η  εξόρυξη  μολύβδου και  ασημιού  από  τα  μεταλλεία  του Λαυρίου.  Αρχές 4ου αι.  π.Χ.  ο  Αρχύ‐τας ο Ταραντίνος εφευρίσκει  τον κο‐χλία και την τροχαλία, χάρη στα οποί‐α εισάγεται στην οικοδομική η χρήση των  πρώτων  ανυψωτικών  μηχανών (τρίποδα, γερανοί, βαρούλκα,  τροχα‐λίες).  Παράλληλα,  ο  Αρχύτας  καινο‐τομεί στον τομέα της υδραυλικής.    Εκτός  από  τους  παραπάνω μηχανισμούς  στην  αρχαιοελληνική μηχανολογία συναντάμε ανυψωτικές μηχανές,  ποικίλες  αντλίες,  κοχλίες (του  Αρχιμήδη),  πρέσες  λαδιού  (του Ήρωνα),  βαρούλκα,  πολύσπαστα (τροχαλίες), οργανωμένη μαζική επε‐ξεργασία  ορυκτών,  μηχανική  κοπή νομισμάτων και αυτόματες κρήνες.    Οι αρχαίοι Έλληνες για να ικα‐νοποιήσουν  το  πάθος  τους  για  το θέατρο  και  τη  μουσική  εφηύραν  ο‐πτικά και ακουστικά επιτεύγματα. Τα αρχαία  θέατρα  εκτός  από  ειδυλλια‐κές  τοποθεσίες  αποτελούν  μοναδικά στολίδια  ακουστικής  και  οπτικής  με ενδιαφέροντα  ευρήματα  αρχαίων τηλεπικοινωνιών.   Με  όλα  τα  παραπάνω  αντι‐λαμβανόμαστε  ότι  το  ταξίδι  στην αρχαία ελληνική τεχνολογία και στην ιστορία  του  ελλαδικού  χώρου  είναι εντυπωσιακό. 

Αλίκη Κρεββατά 

α του Δήμου  οι κάτοικοί της προσεγ‐γίζουν τις 40.000. 

Μέχρι  το 1948    η πόλη ανήκε διοικητικά  στο    Δήμο  Αιγάλεω.  Το 1951  έγινε  κοινότητα  με  πρώτο  κοι‐νοτάρχη τον Αθανάσιο Κοτρώτσο.  Το 1963  έγινε Δήμος με προσωρινό Δή‐μαρχο.  Στις  εκλογές  του  1964  εκλέ‐χθηκε Δήμαρχος ο Νίκος Νικολόπου‐λος. Από το 1974 ως το 1994 Δήμαρ‐χος  ήταν  ο  Μήτρος  Σουλιμιώτης  κι από το 1995 ως το 2009   ο Λάμπρος Μίχος και από το 2009 έως  σήμερα ο Γιώργος Καπλάνης. 

Μπαράκου Ευθυμία 

Σελίδα 18

Οι  Έλληνες  του  Πόντου  ονο‐μάζουν    το  γάμο «χαρά»  ή «χαράν», ενώ  πολλά  από  τα  έθιμά  του    είναι ανάλογα με αρχαία ελληνικά έθιμα. 

  Οι Πόντιοι συνήθιζαν να πα‐ντρεύουν  τα  παιδιά  τους  σε  μικρή ηλικία, συνήθως πριν από τα 20 χρό‐νια τους. Ο πατέρας του γαμπρού τα κανόνιζε όλα. 

  Η    συγκατάθεση  των  γονιών για  το  γάμο  της  κόρης  τους  λεγόταν «λογόπαρμαν».  Η  πρώτη  συμφωνία για την ημέρα του γάμου γινόταν στα «τελειώματα».  Όταν  πλησίαζε  λοι‐πόν, ο καιρός του γάμου, πήγαιναν, 7‐8 μέρες πριν, οι στενοί συγγενείς του γαμπρού,  στο  σπίτι  της  νύφης  και οριστικοποιούσαν  το  γεγονός.  Έτσι, όταν  συμφωνούσαν  για  την  ημερο‐μηνία  του  γάμου,  γινόταν  το  κέρα‐σμα  της  νύφης.  Επίσης,  έβαζαν  στην τσέπη  του  γαμπρού  ένα  κλειδωμένο λουκέτο  και  κανένας  δεν  το  άνοιγε για να μην χωρίσει το ζευγάρι. 

 Στον Πόντο δεν δινόταν προί‐κα.  Μόνο  η  νύφη  έκανε  δώρο  στο 

γαμπρό. Οι ετοιμασίες για έναν ποντια‐

κό  γάμο  άρχιζαν  από  την  Πέμπτη, ημέρα  που  γίνονταν  τα  απαραίτητα ψώνια  (τρόφιμα,  ποτά,  ρουχισμός κ.α.). Την Παρασκευή το πρωί γινόταν το  «κάλεσμα»  των  συγγενών  και  φί‐λων,  από  το σπίτι  του  γαμπρού αλλά και της νύφης. Για το σκοπό αυτό, μια φτωχή  γυναίκα  μοίραζε  στους  κατοί‐κους  όλου  του  χωριού,  για  λογαρια‐σμό  του  γαμπρού,  κεριά ή πρόσφερε ούζο.  Στους συγγενείς  των μελλόνυμ‐φων  πρόσφερε  μαντήλι  της  μύτης  ή μαντήλα  για  το  κεφάλι  (τσεμπέρι)  ή ένα  ζευγάρι  κάλτσες.  Όλα  αυτά  τα αντικείμενα είχαν θέση προσκλητηρί‐ου  γάμου.  Οι  προσκαλεσμένοι  με  τη σειρά  τους  έδιναν  αλεύρι  ή  αυγά  ή ό,τι άλλο είχαν, για να ενισχύσουν την φτωχή γυναίκα . 

 Από  το  πρωί  του  Σαββάτου άρχιζαν οι  ετοιμασίες για  την υποδο‐χή  και  περιποίηση  των  καλεσμένων. Όταν  όλα  πια  ήταν  έτοιμα  το  γλέντι άρχιζε. Ο γαμπρός με τους δικούς του 

O Ποντιακός γάμος

καλεσμένους έπαιρνε έναν σφαγμένο στολισμένο  κόκορα  «την  κοσάρα» και πήγαινε χορεύοντας στο σπίτι του κουμπάρου.  Η  «κοσάρα»  ήταν  ένα έδεσμα  προς  τιμήν  του  κουμπάρου, που  πάντρευε  το  ζευγάρι,  ο  οποίος την  έτρωγε  μαζί  με  δικούς  του  αν‐θρώπους.  Μετά  πήγαινε  ο  γαμπρός να  πάρει  τη  νύφη  για  να  την  πάει στην  εκκλησία.  Μόλις  τελείωνε  η εκκλησία πήγαιναν όλοι στο γλέντι. 

Την Κυριακή το πρωί το ζευγά‐ρι  και  ο  κουμπάρος  πήγαιναν  στην εκκλησία για να κοινωνήσουν για να είναι πάντα το  ζευγάρι δυνατό,  γερό και ευτυχισμένο. 

Σοφία Λαζαρίδου 

Μέρα  πρώτη:  Τα  ρούχα  της  νύφης και του γαμπρού φτάνουν στα πατρι‐κά σπίτια τους. Αντίστοιχα, οι οικογέ‐νειες  του  γαμπρού  και  της  νύφης στολίζουν  τα  ρούχα  έχοντας  δίπλα στολισμένα τα ρούχα για τα παρανυ‐φάκια. Στολίζουν τα καλαθάκια με το ρύζι,  έτσι  ώστε  όποιος  πηγαίνει  να επισκεφτεί το σπίτι να ρίχνει ρύζι στα ρούχα. Το τραπέζι είναι επίσης στολι‐σμένο  και  γεμάτο  φαγητά  και  ποτά, αφού το κέρασμα δε λείπει σε κανέ‐να από τα δύο σπίτια.  Μέρα  δεύτερη:  Ο  γαμπρός  στέλνει στο σπίτι της νύφης ένα αρνί. Όλοι οι 

συγγενείς  και  φίλοι  μαζεύονται  στο σπίτι της νύφης και γλεντάνε, αφού η οικογένεια  της  νύφης  έχει  καλέσει ορχήστρα  να  παίξει  για  το  γεγονός αυτό. Το σπίτι του γαμπρού όμως, δεν αδικείται,  αφού  συγγενείς  και  φίλοι μαζεύονται  και  εκεί  για  να  γλεντή‐σουν. Μέρα τρίτη: Οι δύο οικογένειες κουρασμένες  πια  από  τις  δύο  προη‐γούμενες  μέρες  σταματούν  να  γλε‐ντούν, αφού αρχίζουν να ετοιμάζονται για την επόμενη μέρα. Μέρα  τέταρτη: Η μέρα του γάμου. Η μέρα  ξεκινάει  από  νωρίς  το  πρωί,  α‐φού φτάνουν τα πρώτα δώρα. Οι συγ‐γενείς  και  οι  πιο  κοντινοί  φίλοι  του γαμπρού  και  της  νύφης  στέλνουν  ως δώρο ένα αρνί που δείχνει την εκτίμη‐ση  και  την  αγάπη  προς  αυτούς.  Τα τραγούδια δεν σταματάνε να παίζουν, αφού όλοι  έχουν μπει πλέον στο κλί‐μα.  Οι  φίλες  και  οι  συγγενείς (γυναίκες)  της  νύφης  πάνε  στο  σπίτι για  να  την βοηθήσουν να  ντυθεί από τη  στιγμή  που  η  κομμώτρια,  η  μακι‐γιέρ  και  η  αισθητικός  έχουν  τελειώ‐σει.  

  Στο σπίτι  του γαμπρού μαζεύ‐ονται  επίσης,  φίλοι  και  συγγενείς (άντρες)  για  να  τον  βοηθήσουν  να φορέσει παπούτσια, σακάκι και γρα‐βάτα. Η νύφη στο μεταξύ χορεύει με τον  πατέρα,  τη  μητέρα,  τα  αδέρφια, τους  φίλους  και  τους  συγγενείς.  Το γαμήλιο  αυτοκίνητο  περιμένει    τη νύφη  έξω  από  το  σπίτι  στολισμένο. Οι  δύο  οικογένειες  πλέον  γίνονται μία  μετά  το  μυστήριο  του  γάμου. Όλοι οι καλεσμένοι συγκεντρώνονται στο  κέντρο  όπου  ακολουθεί  άφθονο ποτό, φαγητό  και φυσικά  χορός που δεν τελειώνει πριν ξημερώσει.  Μέρα  πέμπτη:  Οι  συγγενείς  και  οι 

Ο γάμος των Ρομά

Σελίδα 19

φίλοι  του  γαμπρού  και  της  νύφης μαζεύονται  στο  σπίτι  της  νύφης  για τη  ''ρακιά''.  Το  κρεβάτι  στο  οποίο προηγήθηκε  η  «πρώτη  νύχτα  του γάμου»  είναι  στολισμένο  με  ένα  δί‐σκο, στη μέση του οποίου ρίχνουν τα δώρα  οι  γονείς,  τα  πεθερικά  και  οι συγγενείς. Μετά από αυτό ακολουθεί χορός,  ποτό  και  φαγητό.  Υπάρχει 

Η κρητική βεντέτα Αναμφίβολα,  σήμερα  είναι  σε 

όλους  γνωστή η έννοια της κρητικής βεντέτας. Η λέξη Βεντέτα προέρχεται από  το  ιταλικό  ρήμα  vendico,  που σημαίνει  εκδικούμαι,  ενώ  στους  τό‐πους  που συναντάται αυτό το φαινό‐μενο  σημαίνει  «οικογενειακά», λέξη που  αποδίδει  ακριβέστερα  το  διπλό περιεχόμενο  της  κρητικής  εκδίκησης ως  μιας  υπόθεσης  αυστηρά  οικογε‐νειακής,  αλλά  και  ως  μιας  συμπερι‐φοράς  επιβαλλόμενης  από  το  χρέος προστασίας της οικογενειακής τιμής. 

Οι  ρίζες  της  εντοπίζονται  στα Ομηρικά  έπη.  Όμως  σημαντικότερη είναι  η  παρουσία  της  στην Κρήτη σε όλες  τις  περιόδους  της  Ιστορίας  της με  ποικίλα    παραδείγματα  και  πολ‐λούς  θανάτους  ανάμεσα  σε  οικογέ‐νειες. Το ευρύ κοινό έχει γνωρίσει το περιεχόμενό της μέσα από την τηλεό‐ραση, ενώ και ο ελληνικός κινηματο‐γράφος έχει πολλές φορές την κρητι‐κή βεντέτα ως βασικό θέμα σε ταινίες άλλοτε  κωμικές  και  άλλοτε  δραματι‐κές. 

Αξιοσημείωτο είναι ότι το αιμα‐τηρό  αυτό  φαινόμενο  λειτουργούσε ως  εθιμικό  δίκαιο  υποσκελίζοντας τους  γραπτούς  νόμους.  Ανέκαθεν αποτελούσε  έναν  τρόπο  απονομής της  δικαιοσύνης  που  παρατηρείται σε  όλες  σχεδόν  τις  νομοθεσίες  των πολιτισμών  που  αναπτύχτηκαν  στην ανατολική  λεκάνη  της Μεσογείου.  Η 

βεντέτα,  δηλαδή ο φόνος,  αποτελού‐σε  ένα κίνητρο για την εκδίκηση ενός άλλου  φόνου,  αφού  με  το  θάνατο ενός  μέλους  της  οικογένειας  μειωνό‐ταν  και  η  μαχητική  ικανότητά  της, έχοντας ως αποτέλεσμα να κυριαρχή‐σει  η  άποψη,  ότι,  ακόμη  κι  αν  ο άνθρωπος  της  άλλης  οικογένειας  εί‐ναι  αθώος,    πρέπει  να  σκοτωθεί  για να  διατηρηθεί  η  ισορροπία  τρόμου ανάμεσα  στις  αντίπαλες  οικογένειες. Αυτό, δεν έχει εκλείψει στη σύγχρονη εποχή  και  είναι  ένα  χαρακτηριστικό γνώρισμα των Κρητικών. 

Γενικότερα, η ιστορία της βεντέ‐τας ξεκάνει από πολύ παλιά.  Στη Χώ‐ρα    Σφακίων  κάθε  χωριό,  αλλά  και κάθε  ισχυρή  οικογένεια,  έκτιζε  μια εκκλησία  για  τους  Αγίους  τους.  Οι Καλλικρατιανοί  είχαν  τους  Δώδεκα Αποστόλους στο πάνω μέρος της Χώ‐ρας.  Στις  αρχές  του  19ου  αιώνα,  στη γιορτή των Αγίων, μετά τη λειτουργία ένα  πουλί  κάθισε  στο  καμπαναριό, προκλητικό   σημάδι  για  τους άνδρες, που  ήταν  συνήθως  οπλισμένοι.  Κά‐ποιος  το  σημάδεψε,  έριξε  μα  δεν  το σκότωσε  και  ούτε  το  πουλί  έφυγε. Αμέσως  ένας  άλλος  έκανε    προσπά‐θεια  να  το  πετύχει  και  για  καλή  του τύχη το χτύπησε. Τότε δεν άργησαν τα πειράγματα  από  τους  υπόλοιπους άνδρες  προς  αυτόν  που  είχε  αποτύ‐χει. Μετά από αρκετή ώρα ο  άνδρας αυτός γεμάτος θυμό για  τους συγχω‐ριανούς  του έχασε  τον  έλεγχο,  πυρο‐βόλησε  και  σκότωσε  έναν  από  τους πολλούς που τον περιγελούσαν, αλλά μετά  από  λίγο  έπεσε  νεκρός  και  ο ίδιος από ένα βόλι. Εφτά άνδρες σκο‐τώθηκαν μέσα σε  ένα λεπτό   ανοίγο‐ντας    έτσι    τον  αιματηρό  κύκλο  των αντεκδικήσεων.  Η  εκκλησία    ύστερα από αυτό το γεγονός  εγκαταλείφτηκε και  ερημώθηκε  και  μόνο    μετά  από πολλά  χρόνια  αναστυλώθηκε  και  ξα‐

ναλειτουργήθηκε. Πολλοί   θεωρούν ότι μια αιμα‐

τοχυσία  σαν  αυτή  της  βεντέτας  δεν έχει  αίσιο  τέλος,  όμως    δεν  ισχύει  πάντα  αυτό.  Με  τη  διαμεσολάβηση  ατόμων    κύρους  που  χαίρουν  την εκτίμηση και των δύο αντιμαχομένων οικογενειών,  συνάπτονται  γάμοι  με‐ταξύ  μελών  των  δύο  οικογενειών. Έτσι, λοιπόν, οι δύο οικογένειες συγ‐γένευαν  και  το  πάθος  για  εκδίκηση έσβηνε.  Κάποιες  φορές  χρειάζονταν διαδοχικοί  γάμοι,  για  να  σταματή‐σουν  τελείως  οι  προκλήσεις.  Εξίσου, σημαντικό  ήταν η διαφυγή των υπο‐ψήφιων  δραστών  ή  θυμάτων  σε άλλες πόλεις με σκοπό την πρόληψη ολέθριων  καταστροφών,  όπως    είναι το  ξερίζωμα  ενός ολόκληρου οικογε‐νειακού  δέντρου  και  βέβαια  η  ερή‐μωση  ενός  ολόκληρου  χωριού.  Ορι‐σμένες  περιοχές  της  Κρήτης  στις  ο‐ποίες  κυριαρχούσαν  η  ζωντάνια  και το  γλέντι  κινδύνευσαν  να  εξαφανι‐στούν εντελώς. 

Συνοψίζοντας,  αξίζει  να  ανα‐φερθεί  ότι  η  κρητική  βεντέτα    έχει προβληματίσει    αρκετούς    κλάδους της επιστήμης, όπως την κοινωνιολο‐γία,  την  εγκληματολογία,  την  ψυχο‐λογία  αλλά  και  την  λαογραφία,      οι οποίοι προσπαθούν να καταγράψουν αλλά και να βρουν λύσεις στο άλυτο αυτό πρόβλημα. 

Άννα Βαρελτζή       

ακόμα  και  ένα  παιχνίδι  που  παίζουν με το όνομα ''Νέτουρα''.  Γεμίζουν ένα μπολ  με  νερό  και  ροδοπέταλα  μέσα στο  οποίο  ο  καθένας,  που  βρίσκεται εκεί,  βάζει  κάτι  δικό  του,  όπως  βρα‐χιόλι,  δαχτυλίδι,  κοκαλάκι  κ.τ.λ.  και ταυτόχρονα παίζει ένα cd με διάφορα τραγούδια. Ανακατεύει κάποιος με το χέρι  του  σιγά‐σιγά  και  ασταμάτητα 

και όταν αλλάζει το τραγούδι τραβάει κάτι  από  το  μπολ.  Το  τραγούδι  που παίζει  εκείνη    τη  στιγμή  αντιπροσω‐πεύει  το  άτομο  στο  οποίο  ανήκει  το αντικείμενο που τράβηξε. 

Και έζησαν αυτοί καλά  κι εμείς καλύτερα...   

Μαριλένα Πανταζάτου 

Σελίδα 20

ΑλλαγέςστοΛύκειοΤο νομοσχέδιο για το νέο γενικό 

και  τεχνολογικό  λύκειο ψηφίστηκε  από τη  Βουλή  και  πλέον  οι  μαθητές  της  Α΄ τάξης έρχονται αντιμέτωποι με μια σει‐ρά  αλλαγών  τόσο  στο  πρόγραμμα  των μαθημάτων όσο και στον τρόπο εισαγω‐γής.  Θα  το  «εγκαινιάσουν»  οι  μαθητές που  φέτος  φοιτούν  στην  Α΄  τάξη,  οι οποίοι  θα  είναι  και  οι  πρώτοι  που  το 2016 θα εξεταστούν με το νέο σύστημα εισαγωγής  στα  Πανεπιστήμια  και  ΤΕΙ. Στόχος  του  υπουργείου  είναι  να  δοθεί μεγαλύτερη  βαρύτητα  στη  γενική  παι‐δεία στις πρώτες τάξεις, ενώ στην τρίτη να εμβαθύνουν στα μαθήματα των ομά‐δων  προσανατολισμού.  Αυτό  πρακτικά σημαίνει ότι οι μαθητές θα μπορούν να συμμετέχουν  σε  Πανελλήνιες  Εξετάσεις μετά  την  αποφοίτησή  τους  από  το  Λύ‐κειο.  Θα  διαγωνίζονται  σε  τέσσερα μα‐θήματα,  ενώ  στην  τελική  βαθμολογία θα  προσμετρούνται  οι  βαθμοί  και  των τριών τάξεων του Λυκείου. 

Αρχικά, οι διευθυντές των 1.300 γενικών λυκείων της χώρας σε συνεργα‐σία  με  τους  καθηγητές  που  διδάσκουν στην Α' Λυκείου θα καταρτίσουν το πρό‐

γραμμα  εξετάσεων  του  κάθε  σχολείου για  όλα  τα  μαθήματα  και  στη  συνέχεια θα  το  στείλουν  στην  αρμόδια  υπηρεσία του  υπουργείου  Παιδείας.  Μάλιστα,  τα μισά  θέματα  θα  προκύπτουν  μετά  από κλήρωση  και  τα  άλλα  μισά  με  επιλογή του  καθηγητή.  Στα  μαθήματα  επιλογής, τα  θέματα  θα  επιλέγονται  στο  σύνολό τους από τους καθηγητές κάθε τάξης και δεν  θα  υπάρχουν  ερωτήματα  από  την τράπεζα  θεμάτων.  Σύμφωνα  με  το  υ‐πουργείο, με τον νέο τρόπο επιλογής των θεμάτων  οι  μαθητές  θα  έχουν  τη  δυνα‐τότητα  μια  εβδομάδα  πριν,  να  βλέπουν σε όλα τα μαθήματα τα θέματα των εξε‐τάσεων,  τα  οποία  θα  συμπεριληφθούν στην τράπεζα θεμάτων η οποία θα περι‐λαμβάνει  περισσότερα  από  300  θέματα τα  οποία  θα  δημοσιοποιηθούν  όλα  μια εβδομάδα πριν από την έναρξη των εξε‐τάσεων. 

Έπειτα,  όταν  ξεκινήσουν  οι  εξε‐τάσεις, για κάθε σχολείο και κάθε μάθη‐μα  ξεχωριστά  θα  γίνεται  καθημερινά ηλεκτρονική  κλήρωση  από  την  Τράπεζα θεμάτων  και  στη  συνέχεια  ο  αρμόδιος καθηγητής  θα  συμπληρώνει  τα  θέματα 

των εξετάσεων με αυτά που έχει επιλέ‐ξει  ο  ίδιος  και θα  τα δίνει στους μαθη‐τές. Οι καθηγητές θα έχουν περίπου μια εβδομάδα  στη  διάθεσή  τους  από  τη στιγμή που θα δημοσιοποιηθούν όλα τα ερωτήματα  που  θα  συμπεριληφθούν στη Τράπεζα Θεμάτων, προκειμένου να μπορέσουν  να  επιλέξουν  το  50%  των  θεμάτων  που  θα  βάλουν  οι  ίδιοι  ώστε να μη συμπέσουν με αυτά που θα κλη‐ρωθούν.  Συνεπώς,  τα  θέματα  θα  είναι διαφορετικά από σχολείο σε σχολείο. Η βαθμολόγηση  των  γραπτών  θα  γίνεται από τον καθηγητή της τάξης. Ο βαθμός θα μετράει στις πανελλαδικές εξετάσεις που θα δίνουν οι μαθητές στην Γ' Λυκεί‐ου. 

Συγκεκριμένα,  οι  φετινοί  μαθη‐τές  της  Α΄  Λυκείου  για  να  προαχθούν πρέπει να έχουν γενικό βαθμό τουλάχι‐στον  10,  επίσης  μέσο  όρο  τουλάχιστον 10 στην Ελληνική Γλώσσα και τα Μαθη‐ματικά,  και  τουλάχιστον  8  σε  καθένα από τα υπόλοιπα μαθήματα. Για τα τελι‐κά μόρια για το ΑΕΙ ο προαγωγικός βαθ‐μός  της Α΄  Λυκείου  θα πολλαπλασιάζε‐ται με συντελεστή 0,5 ενώ για τη Β’ Λυ‐

κείου με το 0,7 και με  0,9 στη Γ΄ Λυκεί‐ου. 

Τα  μαθήματα  μειώνονται  σε  4 από  11  που  διδάσκονται  σήμερα.  Μέ‐νουν η Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμ‐ματεία,  τα  Μαθηματικά,  η  Ιστορία,  η Φυσική Αγωγή με 11 ώρες διδασκαλίας. 

Η  Β΄Λυκείου  μετατρέπεται  σε τάξη γενικής Παιδείας, χωρίς κατευθύν‐σεις  ή  κύκλους.  Έχει  μόνο  δυο  πακέτα επιλογής  με  δυο  μαθήματα  το  καθένα, τα οποία παραπέμπουν στον παλιό δια‐χωρισμό  του  Λυκείου  σε  πρακτικό  και κλασικό.  Οι  μαθητές  της  Β’  Λυκείου μπορούν να επιλέξουν είτε Ειδικά Θέμα‐τα Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Ιστο‐ρία  είτε  Ειδικά  Θέματα  Μαθηματικών και Φυσικής. Οι ώρες διδασκαλίας μειώ‐νονται σε 33 (από 35) από τις οποίες οι 28 είναι για μαθήματα γενικής παιδείας. Τα  επιστημονικά  πεδία  (ΕΠ)  από  τα  ο‐ποία  θα  επιλέξουν  οι  μαθητές  είναι  τα εξής:  1ο  ΕΠ  ‐  Ανθρωπιστικές,  Νομικές και  Κοινωνικές  Επιστήμες,  (Νέοελλη‐νική  Γλώσσα,  Αρχαία,  Ιστορία  και  Λατι‐νικά ή Αρχές Φυσικών Επιστημών. 2ο ΕΠ ‐  Θετικές  και  Τεχνολογικές  Επιστήμες (Νεοελληνική  Γλώσσα,  Μαθηματικά, Φυσική και Χημεία).  3ο ΕΠ ‐ Επιστήμες Υγείας (Νεοελλη‐νική Γλώσσα,  Φυσική,  Χημεία,  Βιολογία  ή Μαθηματικά).  4ο  ΕΠ  ‐  Επιστήμες  Οικονομίας,  Διοίκη‐σης  και  Πολιτικές  Επιστήμες (Νεοελληνική  Γλώσσα,  Μαθηματικά  & 

Στοιχεία Στατιστικής, Οικονομία ή Ιστορί‐α, Οργάνωση και Λειτουργία της Πολιτεί‐ας ή Οργάνωση & Διοίκηση ή Λατινικά). 

1.  Η Α΄  Τάξη Ημερήσιου  Γενικού Λυκείου  αποτελεί  τάξη  αποκλειστικά γενικής παιδείας, στην οποία εφαρμόζε‐ται  πρόγραμμα  μαθημάτων  τριάντα  πέ‐ντε  (35)  συνολικά  ωρών  εβδομαδιαίως. Ειδικότερα,  εφαρμόζεται  εκπαιδευτικό πρόγραμμα  τριάντα  τριών  (33)  ωρών εβδομαδιαίως,  με  εννέα  (9)  μαθήματα, που είναι κοινό για όλους τους μαθητές και  εκπαιδευτικό  πρόγραμμα  δύο  (2) ωρών  εβδομαδιαίως  που  αποτελείται από  ένα  (1)  μάθημα  επιλογής  το  οποίο επιλέγεται  μεταξύ  τεσσάρων  μαθημά‐των.   Μαθήματα του κοινού εκπαιδευ‐τικού  προγράμματος  (γενικής  παιδείας) είναι τα εξής: 

α) Ελληνική Γλώσσα, εννέα (9) διδα‐κτικών  ωρών,  με  διακριτά  διδακτέα αντικείμενα  –  κλάδους  την  Αρχαία Ελληνική  Γλώσσα  και  Γραμματεία,  τη Νέα  Ελληνική  Γλώσσα  και  Λογοτεχνία για τα οποία διατίθενται πέντε (5), δύο (2) και δύο (2) ώρες, αντίστοιχα. β) Μαθηματικά,  πέντε  (5) ωρών,  με 

διακριτά  διδακτέα  αντικείμενα  –  κλά‐δους  την  Άλγεβρα  και  τη  Γεωμετρία για τα οποία διατίθενται τρεις (3) ώρες και δύο (2) ώρες, αντίστοιχα. γ) Φυσικές Επιστήμες,  έξι  (6) ωρών, 

με  διακριτά  ανά  δύο  ώρες  διδακτέα αντικείμενα  –  κλάδους  τη  Φυσική,  τη Χημεία  και  τη  Βιολογία  για  τα  οποία 

διατίθενται  ανά  αντικείμενο  δύο  (2) ώρες δ) Ιστορία, δύο (2) ωρών. ε)  Πολιτική  Παιδεία,  τριών  (3)  ω‐

ρών, με διδακτέα αντικείμενα Οικονο‐μία, Πολιτικοί Θεσμοί και Αρχές Δικαί‐ου και Κοινωνιολογία. στ) Θρησκευτικά, δύο (2) ωρών. ζ)  Ερευνητική  Εργασία  (project), 

δύο (2) ωρών. η)  Ξένη  Γλώσσα,  δύο  (2)  ωρών, 

(Αγγλικά, Γαλλικά ή Γερμανικά) θ) Φυσική Αγωγή, δύο (2) ωρών. Τα  μαθήματα  επιλογής  του  εκ‐

παιδευτικού  προγράμματος  είναι  τα εξής: 

α)  Εφαρμογές  Πληροφορικής,  δύο (2) ωρών. β)  Γεωλογία  και  Διαχείριση  Φυσι‐

κών Πόρων, δύο (2) ωρών. γ)  Ελληνικός  και  Ευρωπαϊκός Πολι‐

τισμός δύο (2) ωρών και δ)  Καλλιτεχνική  Παιδεία,  δύο  (2) 

ωρών. 2.  Στη  Β΄  Τάξη  Ημερήσιου  Γενι‐

κού  Λυκείου  εφαρμόζεται  πρόγραμμα μαθημάτων που περιλαμβάνει μαθήμα‐τα γενικής παιδείας τριάντα (30) συνολι‐κά  διδακτικών ωρών  εβδομαδιαίως  και δύο  (2)  Ομάδες Μαθημάτων  Προσανα‐τολισμού,  Ανθρωπιστικών  και  Θετικών Σπουδών,  πέντε  (5)  συνολικά  διδακτι‐κών  ωρών  εβδομαδιαίως  έκαστη  ομά‐δα,  όπου οι μαθητές  καλούνται  να  επι‐λέξουν τη μία. 

Σελίδα 21

Τα μαθήματα του κοινού εκπαι‐δευτικού  προγράμματος  (γενικής  παι‐δείας) είναι τα εξής: 

α) Ελληνική Γλώσσα, έξι (6) διδακτι‐κών ωρών, με διακριτά διδακτέα αντι‐κείμενα – κλάδους την Αρχαία Ελληνι‐κή  Γλώσσα  και  Γραμματεία,  τη  Νέα Ελληνική  Γλώσσα  και  Λογοτεχνία  για τα οποία διατίθενται ανά αντικείμενο δύο (2) ώρες. β) Μαθηματικά, πέντε (5) ωρών, με 

διακριτά διδακτέα αντικείμενα – κλά‐δους  την  Άλγεβρα  και  τη  Γεωμετρία για τα οποία διατίθενται τρεις  (3) και δύο (2) ώρες, αντίστοιχα. γ) Φυσικές Επιστήμες, έξι (6) ωρών, 

με  διακριτά  διδακτέα  αντικείμενα  – κλάδους τη Φυσική,  τη Χημεία και τη Βιολογία για τα οποία διατίθενται ανά αντικείμενο δύο (2) ώρες. δ) Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστή‐

μης των Η/Υ, μία (1) ώρα. ε) Ιστορία, δύο (2) ωρών. στ) Φιλοσοφία, δύο (2) ωρών. ζ)  Πολιτική Παιδεία,  δύο  (2) ωρών, 

με  διδακτέα  αντικείμενα  Οικονομία, Πολιτικοί  Θεσμοί  και  Αρχές  Δικαίου και Κοινωνιολογία. η) Θρησκευτικά, δύο (2) ωρών. θ)  Ερευνητική  Εργασία  (project), 

μία (1) ώρα ι)  Ξένη  Γλώσσα,  δύο  (2)  ωρών, 

(Αγγλικά ή Γαλλικά ή Γερμανικά). ια) Φυσική Αγωγή, μίας (1) ώρας. 

Τα μαθήματα προσανατολισμού των  Ανθρωπιστικών  Σπουδών  είναι  τα εξής: 

α)  Αρχαία  Ελληνική  Γλώσσα  και 

Καθώς  πλησιάζουν  οι  μέρες των εξετάσεων, οι μαθητές εντείνουν τις προσπάθειές τους για την επιτυχί‐α στην πολυπόθητη θέση των ανώτα‐των  εκπαιδευτικών  ιδρυμάτων.  Από την άλλη το άγχος των παιδιών μεγα‐λώνει  όλο  και  πιο  πολύ.  Βέβαια,  το άγχος  τις  περισσότερες  φορές  μας κινητοποιεί σε δύσκολες και προκλη‐τικές  φάσεις  της  ζωής  μας  ώστε  να καταβάλουμε  το  μέγιστο  των  προ‐σπαθειών μας προκειμένου να επιτύ‐χουμε τον στόχο μας. Από ένα σημείο και πέρα,  όμως, μπορεί να γίνει  επι‐κίνδυνο και να δημιουργήσει δυσφο‐ρία.  Αυτό  συμβαίνει  όταν  δεν  μπο‐ρούμε πια να  το  ελέγξουμε.  Το απο‐τέλεσμά  του  είναι  να  περιορίζει  την πραγματική  μας  ικανότητα  και  να μας κάνει να υποφέρουμε. Σε τεστ ή διαγώνισμα συχνά δεν μπορούμε  να θυμηθούμε  τίποτα,  παρόλο  που  τα θέματα είναι γνωστά και πολυδιαβα‐σμένα.  Η  σκέψη  μας  παύει  να  έχει μια  σειρά  και  το  μυαλό  μας  το  νιώ‐θουμε  τόσο  γεμάτο  που  νομίζουμε ότι δεν χωράει τίποτα παραπάνω. 

Είναι  σημαντικό  να  μπορεί κανείς να αναγνωρίσει πότε το άγχος ξεπερνά  τα  επίπεδα  στα  οποία  μπο‐

Τοάγχοςτωνεξετάσεων

Γραμματεία, τριών (3) ωρών και β)  Βασικές  Αρχές  Κοινωνικών  Επι‐

στημών  (Κοινωνιολογία,  Οικονομική Επιστήμη και Πολιτική Επιστήμη), δύο (2) ωρών. 

Τα  μαθήματα  προσανατολισμού των Θετικών Σπουδών είναι: 

α) Φυσική, τριών (3) ωρών και β) Μαθηματικά, δύο (2) ωρών. 

3. Στη Γ΄ Τάξη Ημερήσιου Γενικού Λυκείου εφαρμόζεται πρόγραμμα μαθη‐μάτων τριάντα τεσσάρων (34) ωρών, που περιλαμβάνει  μαθήματα  γενικής παιδεί‐ας δεκατεσσάρων (14) συνολικά διδακτι‐κών  ωρών  εβδομαδιαίως  και  τρεις  (3) Ομάδες Μαθημάτων  Προσανατολισμού: την  Ομάδα  Ανθρωπιστικών,  την  Ομάδα των Θετικών και την Ομάδα των Οικονο‐μικών − Πολιτικών − Κοινωνικών και Παι‐δαγωγικών Σπουδών μεταξύ των οποίων οι  μαθητές  καλούνται  να  επιλέξουν  αυ‐τήν της προτίμησής τους. 

Κάθε  μία  από  τις  ομάδες  αυτές περιλαμβάνει είκοσι (20) συνολικά διδα‐κτικές ώρες εβδομαδιαίως. 

Τα  μαθήματα  του  κοινού  εκπαι‐δευτικού προγράμματος (γενικής παιδεί‐ας) είναι τα εξής: 

α)  Νέα  Ελληνική  Γλώσσα  και  Γραμ‐ματεία,  έξι  (6)  διδακτικών  ωρών,  με διακριτά  διδακτέα  αντικείμενα  –  κλά‐δους  τη  Νέα  Ελληνική  Γλώσσα  τέσσε‐ρις  (4)  ώρες  και  Λογοτεχνία  δύο  (2) ώρες. β)  Εισαγωγή  στις  Αρχές  της  Επιστή‐

μης των Η/Υ, δύο (2) ωρών. γ) Ιστορία, δύο (2) ωρών. δ) Θρησκευτικά, μίας (1) ώρας. 

ε)  Ξένη  Γλώσσα,  δύο  (2)  ωρών (Αγγλικά ή Γαλλικά ή Γερμανικά) και στ) Φυσική Αγωγή, μιας (1) ώρας. 

Τα  μαθήματα  της Ομάδας  Προ‐σανατολισμού  των  Ανθρωπιστικών Σπουδών είναι: 

α)  Αρχαία  Ελληνική  Γλώσσα  και Γραμματεία, δέκα (10) ωρών και β) Λατινικά, τεσσάρων (4) ωρών και γ) Ιστορία έξι (6) ωρών. 

Τα  μαθήματα  της Ομάδας  Προ‐σανατολισμού  των  Θετικών  Σπουδών είναι: 

α) Φυσική, έξι (6) ωρών. β)  Μαθηματικά,  οκτώ  (8)  ωρών  ή 

Βιολογία  οκτώ  (8)  ωρών  (για  τις  Επι‐στήμες Υγείας). γ) Χημεία, έξι (6) ωρών. 

Τα  μαθήματα  της Ομάδας  Προ‐σανατολισμού των Οικονομικών − Πολι‐τικών  −  Κοινωνικών  και  Παιδαγωγικών Σπουδών είναι: 

α)  Μαθηματικά  και  Στοιχεία  Στατι‐στικής, οκτώ (8) ωρών. β) Αρχές Οικονομικής Επιστήμης έξι 

(6)  ωρών.  Αρχές Φυσικών  Επιστημών έξι  (6)  ωρών,  όσοι  επιλέγουν  Παιδα‐γωγικά Τμήματα. γ)  Στοιχεία  Κοινωνικών  και  Πολιτι‐

κών  Επιστημών  έξι  (6) ωρών.  Ιστορία έξι  (6)  ωρών,  όσοι  επιλέγουν  Παιδα‐γωγικά Τμήματα. 

Κάθε μαθητής της Γ΄ Τάξης Γενι‐κού  Λυκείου  επιλέγει  μία  (1)  από  τις Ομάδες Μαθημάτων  Προσανατολισμού και  Επιστημονικό  Πεδίο  Εξειδίκευσης, όπως ορίζονται στο άρθρο τέσσερα. 

Αλίκη Κρεββατά  

ρεί να είναι βοηθητικό. 

Όταν  οι  εξετάσεις  αποτελούν για το άτομο μια ευκαιρία να αποδεί‐ξει στους γύρω του ή στον εαυτό του την  ικανότητα  και  την  αξία  του,  τότε εμφανίζεται  το άγχος  των εξετάσεων. Ο  φόβος  μήπως  απογοητεύσει  τους σημαντικούς  του  ανθρώπους  και  η ανασφάλεια  μήπως  διαψεύσει  την προσδοκία  που  έχει  για  τον  εαυτό του,  προκαλούν στο άτομο αρνητικές σκέψεις  σε  σχέση  με  την  τελική  του απόδοση. Αυτές με τη σειρά τους ενι‐σχύουν  το  άγχος  που  βιώνει  και  όχι σπάνια παραιτείται  από  την προσπά‐θεια να ανταπεξέλθει στην εξεταστική διαδικασία.  Γίνεται  προφήτης  του εαυτού  του,  προβλέπει  την  ανεπάρ‐κειά του τόσο σε επίπεδο συγκέντρω‐σης  και  προετοιμασίας  για  τις  εξετά‐σεις  όσο  και  σε  επίπεδο  ανταπόκρι‐σης  στην  ουσιαστική  και  πρακτική φάση της αξιολόγησής του. 

Τα συμπτώματα και οι συνέπειες του άγχους των εξετάσεων 

 Τα  συμπτώματα  του  άγχους των εξετάσεων στην πλειονότητά τους μοιάζουν  με  αυτά  που  εκδηλώνονται σε οποιαδήποτε άλλη μορφή άγχους, χωρίς να είναι απόλυτα ίδια ποιοτικά 

ή  ποσοτικά  για  κάθε  άτομο  που  τα βιώνει. 

Συχνά  παρατηρείται  πονοκέ‐φαλος, ξηρότητα στόματος, δύσπνοια ή μυϊκός πόνος. Σε αυτά τα σωματικά συμπτώματα  προστίθενται  και  τα ψυχολογικά,  καθώς  το  άτομο  βιώνει το  δυσάρεστο  αίσθημα  της  αποτυχί‐ας, που συχνά εκδηλώνεται με φοβί‐ες.  Αποτέλεσμα  αυτής  της  κατάστα‐σης  είναι  η  αλλαγή  της  συμπεριφο‐ράς,  που αφορά  είτε  στην αναστολή κάποιων  δραστηριοτήτων  ή  τις  δια‐ταραχές στην πρόσληψη τροφής.  

Αυτά  τα  συμπτώματα  βιώνο‐νται  με  μεγάλη  ένταση  και  συχνότη‐τα.  Είναι  σημαντικό,  λοιπόν,  να  διε‐

Σελίδα 22

ρευνήσουμε την πηγή τους. Το άγχος των  εξετάσεων  συνήθως  συνδέεται με  τον  φόβο  που  νιώθουμε  μήπως απογοητεύσουμε  τους  γονείς  μας,  ή ματαιώσουμε  τις  προσδοκίες  που έχουμε  από  τον  εαυτό  μας.  Δεν    εί‐ναι,  όμως,  τίποτα  άλλο  παρά «μασκαρεμένος»  φόβος  για  ενδεχό‐μενη  αποτυχία  στις  εξετάσεις.  Το άγχος μας κινητοποιείται από το φό‐βο  μας,  ενισχύεται  μέσα  από  αυτόν και  τελικά,  μπορεί  να  μας  ακινητο‐ποιήσει  και  να μας  κάνει  να  εγκατα‐λείψουμε  την  προσπάθειά  μας.  Σε ορισμένες  περιπτώσεις,  εξαιτίας  των αρνητικών  σκέψεων  που  κάνουμε, όταν  αγχωνόμαστε,  άθελά  μας  συ‐μπεριφερόμαστε  σαν  να  είμαστε  σί‐γουροι ότι θα αποτύχουμε, με πιθανό αποτέλεσμα  την  πραγματική  αποτυ‐χία, παρά τις ικανότητές μας. 

Ένας τρόπος να καταστείλουμε τις  αρνητικές  συνέπειες  του  άγχους, είναι  να  μάθουμε  να  το  αναγνωρί‐ζουμε  και  να  το  ελέγχουμε.  Σε  περί‐πτωση, όμως, που μας έχει κατακλύ‐σει  ήδη  είναι  πολύ  δύσκολο  να  το χαλιναγωγήσουμε μόνοι μας. Η βοή‐θεια  του  ειδικού  ψυχικής  υγείας  θα είναι  καταλυτική  στην  προσπάθειά μας αυτή. 

Αντιμετώπιση του άγχους  των εξετάσεων 

 Το  άγχος  των  εξετάσεων  τα‐λαιπωρεί το άτομο που το βιώνει όχι μόνο  κατά  την  εξέταση  στην  οποία συμμετέχει  αλλά  και  κατά  την προε‐τοιμασία για την εξέταση και μετά το πέρας αυτής. Έτσι, υπάρχουν σκέψεις και συμπεριφορές που μπορεί κανείς να αξιοποιήσει και κατά τις τρεις αυ‐τές  φάσεις  για  να  μπορέσει  να  με‐τριάσει το άγχος του και να το χρησι‐μοποιήσει ως αρωγό στοιχείο για την επιτυχή έκβαση της εξεταστικής δοκι‐μασίας.  Όπως,  όμως,  κάθε  άτομο βιώνει κάθε μορφή άγχους διαφορε‐τικά, έτσι και για το καθένα η αντιμε‐τώπιση  είναι  μια  μοναδική  επιλογή και σύνθεση τεχνικών που για το ίδιο επιφέρουν θετικά αποτελέσματα. 

Κατά την προετοιμασία για την εξεταστική δοκιμασία 

Η  προετοιμασία  είναι  ίσως  ο κυριότερος παράγοντας εξασφάλισης μιας  ικανοποιητικής  για  το  άτομο απόδοσης. Το άτομο οφείλει να σκε‐φτεί  γιατί  συμμετέχει  στις  εξετάσεις αυτές,  ποιος  είναι  ο  στόχος  του  και κατά πόσο η απόδοσή του είναι  ικα‐νή να επηρεάσει την εικόνα που έχει για  τον  εαυτό  του.  Εάν  συμμετέχει 

τικές κουβέντες του ατόμου προς τον εαυτό του, μπορούν να δυναμώσουν την  αυτοπεποίθησή  του  και  να  κά‐νουν  την  όλη  δοκιμασία  λιγότερο  ή καθόλου οδυνηρή. 

Μετά την εξεταστική δοκιμασία 

Συχνά, ακόμα κι όταν η εξετα‐στική διαδικασία  είναι πλέον παρελ‐θόν,  το  άτομο  σκέφτεται  με  τρόπο που  επηρεάζει  αρνητικά  το  συναί‐σθημά  του.  Ορισμένες  σκέψεις  που μπορεί  να  κάνει  είναι: «  κι  αν  έγρα‐ψα  χειρότερα  απ’  ό,τι  νομίζω,  τι  θα σκεφτούν  οι  δικοί  μου  για  την  από‐δοσή μου; πώς θα δει ο καθηγητής το γραπτό  μου  και  πώς  θα  με  κρίνει; μήπως υστερώ σε γνώσεις; ...» Καμία από τις σκέψεις αυτές δεν είναι αλη‐θινή,  αλλά συνέπεια μιας  διαδικασί‐ας που ενείχε συναισθηματικό φορτί‐ο.  Καμιά  δεν  πρόκειται,  ειδικά  στη φάση  αυτή,  να  βοηθήσει  είτε  την αυτοπεποίθηση  του  ατόμου,  είτε  το αποτέλεσμα  της  αξιολόγησης.  Στη φάση αυτή το άτομο θα ήταν καλό να κάνει υπομονή και να σκέφτεται θετι‐κά,  είτε  αποδώσει  όπως  θα  επιθυ‐μούσε είτε όχι. Το να μπορέσει δε να απασχοληθεί με κάτι που του προκα‐λεί ευχαρίστηση, όπως μια βόλτα με φίλους,  διακοπές,  ένα  χόμπι,  είναι ιδιαίτερα βοηθητικό. 

Ωστόσο, είναι και στο δικό μας χέρι  να  μην  επιτρέψουμε  στο  άγχος των  εξετάσεων  να  επηρεάζει  καταρ‐χάς τη συναισθηματική μας κατάστα‐ση  και  κατ’  επέκταση  άλλους  σημα‐ντικούς τομείς της ζωής μας. Ας δού‐με,  λοιπόν,  το άγχος από μια διαφο‐ρετική σκοπιά. Ας του προσδώσουμε εμείς  τις  ιδιότητες  αυτές  που  δεν μπορούν να μας ζημιώσουν σημαντι‐κά,  αλλά  μπορούν  να  συνυπάρχουν ενισχυτικά σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής  μας.  Ας  αμφισβητήσουμε  την παντοδυναμία  του  κι  ας  υποστηρί‐ξουμε το δικό μας ρόλο στις συνέπει‐ες  που  εκείνο  θα  επιφέρει  στην  κα‐θημερινότητά μας.  

Καλή μας επιτυχία! 

Χριστίνα Παπαγιαννοπούλου  

γιατί  ενδιαφέρεται  να  μάθει  και  να προχωρήσει  εκπαιδευτικά,  κι  εάν γνωρίζει ότι η αυταξία του δεν μπορεί να  επηρεαστεί  μεμονωμένα  από  την επιτυχία  ή  μη  μιας  εξεταστικής  δοκι‐μασίας,  αλλά  είναι  κάτι  που  ορίζεται σημαντικά  και  από  άλλους  παράγο‐ντες  (π.χ.  στοιχεία  χαρακτήρα,  λοιπές επιτυχίες),  τότε  έχει  εξασφαλίσει  τις πρώτες σημαντικές προϋποθέσεις για τον  έλεγχο  του  άγχους  του.  Κατά  τη φάση αυτή  θα  χρειαστεί  να  αναλογι‐στεί  εάν  το  πρόγραμμα  και  ο  τρόπος μελέτης  που  ακολουθεί  (π.χ. «διαβάζω καλύτερα μόνος ή με παρέ‐α;»)  και  η  μέχρι  σήμερα  οργάνωση του χρόνου του λειτουργούν ενισχυτι‐κά στην ικανότητα να συγκεντρώνεται και  να  αφομοιώνει  όσα  μελετά.  Η καλή οργάνωση του χρόνου αλλά και η  αξιοποίηση  διαλλειμάτων  με  ευχά‐ριστες  για  το  άτομο  δραστηριότητες μπορούν  να  επιφέρουν  μόνο  θετικό αποτέλεσμα. Τέλος,  το να φαντάζεται κανείς πώς θα είναι να συμμετέχει σε μια  συγκεκριμένη  εξεταστική  δοκιμα‐σία, πώς θα ήθελε να είναι και πώς θα επιδιώξει  να  είναι,  λειτουργεί  συχνά βοηθητικά. 

Κατά την εξεταστική δοκιμασία 

Όταν  πλέον  βρίσκεται  κανείς στην  κυρίως  φάση  μιας  εξεταστικής δοκιμασίας, κι εφόσον έχει φροντίσει να ήταν σε  καλή συναισθηματική  κα‐τάσταση  κατά  την  προετοιμασία  του γι’  αυτήν,  οι  τεχνικές  που  μπορεί  να χρησιμοποιήσει  για  τον  επιπλέον έλεγχο  του  άγχους  του  μπορούν  να αποβούν με βεβαιότητα λειτουργικές. Κυρίως,  θα  πρέπει  να  υπενθυμίσει στον  εαυτό  του ότι πρόκειται  για μια δοκιμασία η οποία μπορεί μεν να τον φέρει  πιο  κοντά  στον  στόχο  του,  δεν μπορεί όμως να τον εμποδίσει οριστι‐κά  από  αυτόν.  Μπορεί  να  πρόκειται για μια δοκιμασία που του λέει πράγ‐ματα  για  τον  εαυτό  του,  δεν  μπορεί όμως να επηρεάσει την αξία που έχει ως  μοναδικό  άτομο,  με  μοναδικές δεξιότητες,  προσωπικότητα  και  ταλέ‐ντα. 

Καλό θα ήταν  να  ξεκινήσει  κα‐νείς  απαντώντας  τις  ερωτήσεις  αξιο‐λόγησης εκείνες που γνωρίζει καλύτε‐ρα.  Η  ενθάρρυνση  και  η  αισιοδοξία που θα προκύψουν από τη διαχείριση τέτοιων ερωτημάτων – θεμάτων, μπο‐ρεί  να  μειώσει  επιπλέον  το  μη  δημι‐ουργικό  άγχος  και  να  δημιουργήσει τις καταλληλότερες προϋποθέσεις για τη  διαχείριση  και  των  υπόλοιπων.  Οι θετικές σκέψεις και οι θετικές ενισχυ‐

Σελίδα 23

ΗπροσφοράτωνυπολογιστώνστηζωήμαςΤα κείμενα που ακολουθούν είναι αποσπάσματα από τις συνθετικές εργασίες των παιδιών στο μάθημα «Εφαρμογές Υπολογιστών» με την κa Ψαρρή.

Η τέχνη εξελίσσεται...   Στη  σημερινή  εποχή  η  εξέλιξη και  η  πρόοδος  της  τεχνολογίας  επη‐ρεάζει όλους τους τομείς της ανθρώ‐πινης δραστηριότητας και ειδικότερα τον τομέα της τέχνης, η οποία επανα‐προσδιορίζεται  από  τη  νέα ψηφιακή πραγματικότητα  και  επομένως  ανα‐δύονται  νέες  μορφές  τέχνης.  Έτσι, πρέπει  να  συνειδητοποιήσουμε  πως οι  νέες  τεχνολογίες  παίζουν  καθορι‐στικό ρόλο στην αλλαγή της παραδο‐σιακής αντίληψης    για  την  τέχνη  και γενικότερα  για  τον  πολιτισμό  της χώρας  μας.  Αυτό  το  γεγονός  πρέπει να  μας  επιστήσει  την  προσοχή ώστε να αναφερθούμε αναλυτικότερα στις μορφές της τέχνης που επηρεάζονται από  την  ταχύτητα  της  εξέλιξης  της εποχής μας.    Πιο  αναλυτικά,  ο  τομέας    της μουσικής  δέχτηκε  την  εισαγωγή  των νέων  τεχνολογιών  από  τη  δεκαετία του  ’50,  καθώς οι μουσικοί  χρησιμο‐ποιούσαν τον υπολογιστή ως βοηθη‐τικό μέσο στη διαδικασία της σύνθε‐σης, δηλαδή για την παραγωγή νέων ήχων  ή  για  το  συνδυασμό  αυτών. Συνεπώς, ο υπολογιστής χρησιμοποι‐είτε από τον συνθέτη για την επεξερ‐γασία  ήχων.  Μάλιστα,  αναπτύχθηκε η  ηλεκτρονική  μουσική,  η  οποία  βα‐σίστηκε  σε  αυτό  το  όργανο.  Σήμερα οι  μουσικοί,  εκμεταλλευόμενοι  τις δυνατότητες  που  προσφέρουν  οι νέες τεχνολογίες, μπορούν να αποθη‐κεύουν  στη  μνήμη  του  υπολογιστή τις  νότες  των μουσικών οργάνων,  να ακούν  το  μουσικό  τους  έργο,  να  το τροποποιούν   αλλά και  να  το  εγγρά‐φουν  σε  οποιοδήποτε  μέσο  αποθή‐κευσης. Ακόμα ο υπολογιστής χρησι‐μοποιείται  για  να  οργανωθεί  και  να παρουσιαστεί  η  μουσική  σε  εκπο‐μπές  ή  σε  συναυλίες,  μουσικές  σκη‐νές και κέντρα διασκέδασης.  Επιπλέ‐ον  με  τη  χρήση  καμερών  και  σαρω‐τών μπορούμε να εισάγουμε εικόνες έργων  τέχνης  στον  υπολογιστή.  Ο υπολογιστής  ειδικότερα  ενισχύει  την εργασία  των  μελετητών,  οι  οποίοι έχουν τη δυνατότητα να επεξεργάζο‐νται τα στοιχεία των έργων και να τα ταξινομούν  σε  διαφορετικές  κατηγο‐ρίες.  Παράλληλα  συνεισφέρει  στη δημιουργία εικαστικών τεχνών, αφού έχουν δημιουργηθεί ειδικά προγράμ‐

ματα  με  τα  οποία  αξιοποιώντας  τις δυνατότητες που μας παρέχουν, μπο‐ρούμε  να  επεξεργαστούμε  σχέδια, εικόνες μετατρέποντάς τες σε τρισδιά‐στατες ή δυσδιάστατες. Αυτά τα προ‐γράμματα έχουν εφαρμογή στη φωτο‐γραφία και τη γραφιστική, διότι έχουν τη  δυνατότητα  να  αλλοιώσουν  εικό‐νες και να τις αλλάξουν ώστε να μοιά‐ζουν ανάγλυφες ή πολυκαιρισμένες.   Τέλος,  στον  κινηματογράφο  ο 

γενοποιημένης  τέχνης.  Επομένως, χρειάζεται  να  χρησιμοποιούμε  με μέτρο την τεχνολογία ώστε να παρά‐γουμε αξιόλογο  έργο που θα συνει‐σφέρει  στην  εξέλιξη  της  κοινωνίας μας και του πολιτισμού μας.  

Βαρελτζή Άννα,  Θεοχάρη Άννα, Κουσίδου Αλεξάνδρα,  

Κουτσαρδάκη Φιλίππα,  Μπουγιούκα Αργυρώ  

 Το ηλεκτρονικό εμπόριο 

  Το ηλεκτρονικό εμπόριο περι‐λαμβάνει την ψηφιοποίηση των αγο‐ρών, δηλαδή την αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών  μέσω  ηλεκτρονικών  συ‐στημάτων,  όπως  είναι  το Διαδίκτυο. Περιλαμβάνει, εκτός από τις τυπικές αγορές μέσω του Παγκόσμιου Ιστού, και όλη  τη βιομηχανία που υποστη‐ρίζει  αυτές  τις  αγορές:  οnline  επε‐ξεργασία δοσοληψιών  (για τράπεζες κυρίως),  διαχείριση αλυσίδας παρο‐χών, ανταλλαγή ηλεκτρονικών δεδο‐μένων κ.ά.   Η ανάπτυξη και αποδοχή των πιστωτικών  καρτών  των  αυτόματων τραπεζικών  μηχανών  και  τηλεφωνι‐κών  καταθέσεων  τη  δεκαετία  του 1980  είναι  επίσης,  μορφές ηλεκτρο‐νικού  εμπορίου.  Μία  ακόμα  μορφή του  ήταν  το  σύστημα  αεροπορικών κρατήσεων  που  τυποποιήθηκε  από την εταιρεία  Sabre στις ΗΠΑ και την Travicom  στο  Ηνωμένο  Βασίλειο. Από το 1990 και έπειτα, το ηλεκτρο‐νικό  εμπόριο  περιείχε  επιπρόσθετα το σύστημα ενδοεπιχειρισιακού σχε‐διασμού  (ERP),  την  αναζήτηση  και την  αποθήκευση  δεδομένων  (data warehousing).    Στις  μέρες μας,  το ηλεκτρονι‐κό  εμπόριο περιλαμβάνει  τα πάντα, από την παραγγελία ψηφιακού περι‐εχομένου  για  άμεση  διαδικτυακή κατανάλωση έως και την παραγγελί‐α  συμβατικών  αγαθών  και  υπηρε‐σιών,  αλλά  και  τις  υπηρεσίες  που διευκολύνουν  άλλες  μορφές  ηλε‐κτρονικού εμπορίου.   Σε  ερευ‐νητικό  επίπεδο,  μεγάλες  εταιρείες και  οικονομικά  ιδρύματα  χρησιμο‐ποιούν το διαδίκτυο για να ανταλλά‐ξουν  χρηματοοικονομικά  δεδομένα που  υποβοηθούν  εγχώριες  και  διε‐θνείς εταιρείες. Η ακεραιότητα και η ασφάλεια  των  δεδομένων  αποτε‐

υπολογιστής  και  οι  τομείς  της  τεχνο‐λογίας  αποτελούν  ένα  αναπόσπαστο κομμάτι  για  τη  δημιουργία  ταινιών επιστημονικής φαντασίας. Πιο συγκε‐κριμένα, οι τεχνικοί μπορούν να δημι‐ουργήσουν  ειδικά  εφέ,  αφού  παρά‐γουν συνθετική κίνηση, συνδυάζοντας κείμενα,  ήχους,  κινούμενες  εικόνες, καθώς  και  σκίτσα  με  τη  χρήση  του υπολογιστή.  Επιπρόσθετα,  αξίζει  να υπογραμμίσουμε ότι μετά το γύρισμα ο υπολογιστής μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμος,  διότι  μπορούμε  να  επεξερ‐γαστούμε εικόνες αλλάζοντας χρώμα‐τα,  αφαιρώντας  πρόσωπα  ή  αντικεί‐μενα αλλά και να κάνουμε ηλεκτρονι‐κό μοντάζ.       Συμπερασματικά,  θα  λέγαμε ότι η τεχνολογία και η τέχνη είναι δυο τομείς  άρρηκτα  συνδεδεμένοι  καθώς εξασφαλίζεται η ακρίβεια, η ταχύτητα και ένα άρτιο αποτέλεσμα, με τη χρή‐ση του ηλεκτρονικού  υπολογιστή και τα  πλεονεκτήματά  του.  Βέβαια,  θα θέλαμε  να  επισημάνουμε  πως  δεν πρέπει  να  αγνοούμε  και  να  απομα‐κρυνόμαστε από τους παραδοσιακούς τρόπους  δημιουργίας  τέχνης,  επειδή μαθαίνοντας  να  εργαζόμαστε  με  τον υπολογιστή,    χάνουμε  τη  φαντασία μας  και  ενδυναμώνουμε  τη  διάδοση της  μαζικής,  τυποποιημένης  και  ομο‐

Σελίδα 24

  Οι  οικονομολόγοι  που  στοχά‐ζονταν  σχετικά  με  το  ηλεκτρονικό εμπόριο, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το εμπόριο αυτό οφείλει να οδη‐γήσει σε έντονο ανταγωνισμό τιμών, καθότι  αυξάνει  την  ικανότητα  των καταναλωτών στη συγκέντρωση πλη‐ροφοριών  σχετικά  με  προϊόντα  και τιμές. Η έρευνα τεσσάρων οικονομο‐λόγων  από  το  πανεπιστήμιο  του  Σι‐κάγο, έδειξε ότι η αύξηση των διαδι‐κτυακών αγορών έχει επηρεάσει επί‐σης,  την  οργανωτική  δομή  των  βιο‐μηχανιών σε δύο  κλάδους που  είναι τα  βιβλιοπωλεία  και  τα  ταξιδιωτικά πρακτορεία.  Γενικά,  οι μεγάλες εται‐ρείες έχουν την τάση να αναπτύσσο‐νται  σε  βάρος  των  μικρότερων,  κα‐θώς  είναι  σε  θέση  να  προσφέρουν χαμηλότερες τιμές.    Παρατηρούμε,  επίσης,  ότι  το 81%  του  εμπορίου  συγκεντρώνεται κυρίως  σε  αμερικανικές  εταιρείες, όπως: Google, Amazon, Facebook και Apple. Και οι τέσσερις εταιρείες στο‐χεύουν  να  προσελκύσουν  χρήστες στις  εφαρμογές  τους,  στο  οποίο  πα‐ρέχουν  πολλές  υπηρεσίες  αλλά  και λογισμικό, ενώ πωλούν επίσης ψηφι‐ακό  περιεχόμενο,  όπως  μουσική, βιβλία και ταινίες.    Αυτό  το  "σχεδόν  μονοπώλιο", δημιουργεί  πολλά  προβλήματα στους χρήστες. Στον ψηφιακό κόσμο, οι  καταναλωτές  έχουν  από  καιρό γίνει  προϊόντα  οι  ίδιοι.  Με  βάση  τα δεδομένα  των  χρηστών,  κρυφοί  αλ‐γόριθμοι  αποφασίζουν,  όχι  μόνο  τι διαφήμιση  θα  δει  ο  χρήστης,  αλλά και την τιμή που θα πληρώσει για το νέο best‐seller  ή ποιο πακέτο ασφά‐λισης είναι καλύτερο για αυτόν.   Επιπλέον,  μόνο  ο  παραγωγός γνωρίζει  τη  λειτουργία  και  το  περιε‐χόμενο.  Τα  κενά  και  τα  προβλήματα 

μπορεί ποτέ να μην ανακαλυφθούν. Αναστασία Μέγα,  

Μαρινέλα Θωμαλάρη  

Τηλεϊατρική   Η  τηλεϊατρική  αναφέρεται στην εφαρμογή των σύγχρονων τεχνο‐λογιών,  των  τηλεπικοινω‐νιών  και της πληροφορικής,  για  να προσφέρει σε  ασθενείς  κλινική  βοήθεια  από  α‐πόσταση.  Η  τηλεϊατρική  βοηθάει  πε‐ρισσότερο  εκείνους  που  βρίσκονται σε  απομακρυσμένες  περιοχές,  όπως οι  αγρότες,  σε  περιπτώσεις  που  ο θεράπων  ιατρός  βρίσκεται  σε  άλλη περιοχή.  Η  χρήση  των  νέων  τεχνολο‐γιών  επιτρέπει  την  εύκολη  επικοινω‐νία  του  ιατρού  με  τον  ασθενή  μέσω της μετάδοσης ήχου και εικόνας.    Η  τηλεϊατρική  χωρίζεται  σε τρεις  κατηγορίες:  αποθήκευση  – προώθηση,  απομακρυσμένη  παρακο‐λούθηση και διαδραστικές υπηρεσίες. Η αποθήκευση και προώθηση τηλεϊα‐τρικής  εμπεριέχουν  ιατρικά  δεδομέ‐να, όπως ιατρικές φωτογραφίες, καρ‐διογραφήματα κ.ά., τα οποία μεταφέ‐ρονται  μέσω  των  νέων  τεχνολογιών στον ειδικό ιατρό για να εκτιμήσει την κατάσταση του αρρώστου και να δώ‐σει  την  κατάλληλη  θεραπεία.  Η  απο‐μακρυσμένη  παρακολούθηση  επιτρέ‐πει την παρακολούθηση τη ασθενούς από απόσταση.  Αυτή η μέθοδος  χρη‐σιμοποιείται κυρίως για χρόνια νοσή‐ματα (καρδιο‐πάθειες, άσθμα, διαβή‐της κ.ά).   O όρος διαδραστική τηλεϊατρι‐κή  παρέχει  τη  δυνατότητα  άμεσης επικοινωνίας  μεταξύ  του  ασθενούς και του θεράποντος ιατρού. Η τηλεϊα‐τρική  είναι  ένα  χρήσιμο και αποδοτι‐κό εργαλείο για ανθρώπους που ζουν σε  απομακρυσμένες  περιοχές,  γιατί μπορούν  να  έχουν  πρόσβαση  σ΄  ένα μεγάλο  εύρος  από  υπηρεσίες  υγείας και  περίθαλψης.  Ακόμη,  μπορεί  να χρησιμοποιηθεί  σαν  εκπαιδευτικό εργαλείο  για  την  εκμάθηση  των φοι‐τητών αλλά  και  του  ιατρικού προσω‐πικού.  Εμπόδια  για  τη  διάδοση  της τηλεϊατρικής εντοπίζονται στο μεγάλο κόστος  εξοπλισμού,  στην  απαιτούμε‐νη τεχνολογική κατάρτιση του προσω‐πικού και στον εκτιμώμενο χρόνο συ‐νεδρίας  με  το  γιατρό,  που  πολλές φορές  μπορεί  να  είναι  μεγαλύτερος από το χρόνο επίσκεψης σ΄ ένα κλασι‐κό  ιατρείο.  Το  πρώτο  διαδραστικό τηλεϊατρικό σύστημα που σχεδιάστη‐

κε,  η  απομακρυσμένη  διάγνωση  και θεραπεία  των  ασθενών,  πραγματο‐ποιήθηκε  το  1989  από  την  εταιρεία MedPhone. Η ημερομηνία αυτή θεω‐ρείται  ότι  σηματοδοτεί  την  εκκίνηση της τηλεϊατρικής.   Η τηλεπαρακολούθηση είναι η ιατρική  πρακτική  της  απομακρυσμέ‐νης  παρακολούθησης  του  ασθενούς που  δεν  έχει  τη  δυνατότητα  να  βρί‐σκεται στο  ίδιο γεωγραφικό  τόπο με τον ιατρό του. Η πρακτική αυτή υλο‐ποιείται  μέσω  συσκευών  που  είναι εγκαταστημένοι  τόσο  στο  ιατρείο όσο  και  στο  χώρο  του  ασθενούς.  Οι συσκευές  τηλεπαρακολούθησης  με‐ταφέρουν τιμές, σχετικά με την πίεση του αίματος, το ρυθμός της καρδιάς, το  βάρος,  τη  γλυκόζη  στο  αίμα  κ.ά. και  παρέχοντας  πληροφορίες  για ζωτικές  λειτουργίες  του  ανθρώπινου οργανισμού. Με βάση τη συγκέντρω‐ση  των  στοιχείων  που  αφορούν  τον ασθενή,  καθορίζεται  και  η  θεραπευ‐τική του αγωγή.   Η  τηλεπαρακολούθηση  είναι μια ταχέως αναπτυσσόμενη υπηρεσί‐α που αφορά κυρίως έκτατα περιστα‐τικά. Αυτή η μέθοδος επικεντρώνεται στα  χρόνια  νοσήματα  και  αναπτύσ‐σεται  περισσότερο  στον  ανεπτυγμέ‐νο βιομηχανικό κόσμο, στο λεγόμενο δυτικό.   Γενικότερα  η  τηλεϊατρική  θα έπρεπε να αποτελεί μια λύση για τον ιδιόμορφο  γεωφυσικό  χάρτη  της  Ελ‐λάδας  με  τις  απομακρυσμένες  ορει‐νές  και  νησιωτικές περιοχές,  προκει‐μένου  να  αντιμετωπίζονται  έκτακτα περιστατικά.  Αρκεί  να  βρεθούν  τα απαιτούμενα κονδύλια… 

Λαζάκης Χρήστος, Λάμπρου Χρήστος,  

Λατσούδα Χαρίκλεια,  Μπακαθανάση Μαρία 

 Ρομποτική 

  Είναι  ο  κλάδος  της  επιστήμης που  μελετά  τις  μηχανές  εκείνες  που μπορούν  να  αντικαταστήσουν  τον άνθρωπο στην εκτέλεση μιας εργασί‐ας,  η  οποία  συνδυάζει  τη  φυσική δραστηριότητα  με  τη  διαδικασία λήψης αποφάσεων.   Η  προσοµοίωση  διαδραματί‐ζει  σηµαντικό  ρόλο  στον  τοµέα  της ροµποτικής,  καθώς  επιτρέπει  πει‐ραµατισµούς, οι οποίοι θα ήταν δια‐φορετικά εξαιρετικά ακριβοί και χρο‐νοβόροι.  Επιτρέπει  τη  δοκιµή 

λούν κρίσιμα ζητήματα του ηλεκτρο‐νικού εμπορίου. 

Σελίδα 25

µεθοδολογιών  σε  µεταβαλλόµενα, δυναµικά περιβάλλοντα, ενώ διευκο‐λύνει  την  περισυλλογή  αναδραστι‐κών  δεδοµένων  για  τον  καθορισµό της ποιότητας  του συστήµατος ελέγ‐χου. Η ροµποτική προσοµοίωση είναι πλέον ευρέως  διαδεδοµένη και αυτό οφείλεται ως ένα βαθµό στα  βιντεο‐παιχνίδια  υπολογιστή  και  κονσόλων που  παρείχαν  τα  εργαλεία,  όσον  α‐φορά στη φωτορεαλιστική  αναπαρά‐σταση  και  την  προηγµένη  προ‐σοµοίωση  φυσικών    ιδιοτήτων  του πραγµατικού κόσµου.   Τα  κυριότερα  πλεονεκτήµατα της  ροµποτικής  προσοµοίωσης  είναι τα εξής:    •  Η  προσοµοίωση  επιτρέπει  την προσέγγιση  της  ανάπτυξης  ενός έργου  βήµα‐βήµα,  επιτρέποντας στους προγραµµατιστές να ασχολού‐νται  µε  την  πολυπλοκότητα  του έργου  εκεί  που  πραγµατικά  χρειάζε‐ται.  Αυτό  σηµαίνει  ότι  ο  προ‐γραµµατιστής µπορεί  να  ελέγχει  για σφάλµατα  το  ροµπότ  έχοντας  µόνο τις ουσιώδεις βασικές γνώσεις για το σφάλµα,  κάνοντας  τον  έλεγχο  μια  απλούστατη  διαδικασία,  µέσω  της προσοµοίωσης.    •  Μπορούν  να  δηµιουργηθούν πλατφόρµες  νέων  φυσικών  µοντέ‐λων  ροµπότ  µέσω  της  προσοµοί‐ωσης,  από  πολλούς  µεµονωµέ‐νους προγραµµατιστές ή ακόµα και κοινό‐τητες  ανάπτυξης  λογισµι‐κού  όπου, πολλοί  χρήστες  θα  µπορούν  να  τις χρησιµοποιήσουν  και  να  τις µορφοποιήσουν χωρίς να ανησυχούν µήπως  καταστρέψουν  πανάκριβα πρωτότυπα.     •  Η  προσοµοίωση  µπορεί  να  γίνει ένα  πανίσχυρο  εκπαιδευτικό  εργα‐λείο.    Επιπλέον,  τέτοιου  είδους πρoσοµοιωτές  µπορούν  να  “µά‐

προσθέσουμε    σε  αυτό  το  γεγονός ότι  τα  παιδιά  σήμερα  λαμβάνουν πραγματικά  στοιχεία  δημοσκόπησης για το πόσο αρέσουν αυτά ή η εμφά‐νισή  τους  στους  ανθρώπους  μέσω πραγμάτων  όπως  τα  “likes”,  τότε είναι αρκετό για να κατανοήσουμε το μέγεθος της επίδρασης του διαδικτύ‐ου στη διαμόρφωση της προσωπικό‐τητάς τους.   Έτσι,  τα παιδιά μπορεί  να πε‐ράσουν  ώρες  “χτίζοντας”  τη  διαδι‐κτυακή  ταυτότητά  τους,  προσπαθώ‐ντας  να προβάλλουν μια  εξιδανικευ‐μένη εικόνα. Τα κορίτσια ταξινομούν εκατοντάδες  φωτογραφίες,  νοιώθο‐ντας αγωνία για το ποιες να αναρτή‐σουν στο Διαδίκτυο. Τα αγόρια αντα‐γωνίζονται για την προσοχή προσπα‐θώντας  να  ξεπεράσουν  το  ένα  το άλλο, στην ήδη χωρίς αναστολές δια‐δικτυακή  ατμόσφαιρα.  Τα  παιδιά στήνουν ενέδρα το ένα στο άλλο.    Όταν  τα  παιδιά  αναφέρονται στις  δημοσιεύσεις  τους  και  βλέπουν πόσο υπέροχοι φαίνονται όλοι, αυτό μόνο πίεση προσθέτει. Έχουμε συνη‐θίσει να ανησυχούμε για τα ανέφικτα ιδανικά που τα μοντέλα των περιοδι‐κών,    έχοντας  υποστεί  photoshop, δίνουν στα παιδιά μας, αλλά τι συμ‐βαίνει με το παιδί της διπλανής πόρ‐τας  που  και  αυτό  έχει  υποστεί  pho‐toshop;    Τι γίνεται στην περίπτωση που το  προσωπικό  προφίλ  ενός  παιδιού δεν  αντιπροσωπεύει  πραγματικά αυτό που νιώθει ότι είναι εσωτερικά; Η  εφηβεία  και  τα  πρώτα  χρόνια  της δεκαετίας των  ‘20, αποτελούν τα έτη κατά  τα  οποία  οι  νέοι  έχουν  πλήρη επίγνωση  των  αντιθέσεων  μεταξύ  αυτού  που  φαίνονται  ότι  είναι  και αυτού που  νομίζουν  ότι  είναι. Θυμί‐ζει  το  «σύνδρομο  του  απατεώνα» στην ψυχολογία.   Καθώς,  λοιπόν,  ο  έφηβος  αυ‐τός  μεγαλώνει  αλλά  διαπιστώνει  ότι δεν  αντιπροσωπεύει  την  εικόνα  του “ιδανικού  εαυτού”,  που  θέλει  να φαίνεται,  συχνά πέφτει  στην παγίδα να  προσποιείται  συνέχεια  ό,τι  είναι αποδεκτός  από  τους  γύρω  του.  Το εξαντλητικό  αυτό  κυνηγητό  με  τον εαυτό  του,  του  δημιουργεί  χαμηλή αυτοεκτίμηση  με  ό,τι  αυτή  συνεπά‐γεται… 

Αναγνωστάκης Στέλιος, Γαπίου Ειρήνη, Εύα Κριτσωτάκη,  

Μαρία Ζούμπου 

θουν”  από  λάθη  και  είναι  ικανοί  να επιδείξουν  ανθρωποµορφική  συμπε‐ριφορά.    Ένα  παράδειγμα  ρομποτικής εφαρμογής αποτελεί η σειρά κιτ LEGO MINDSTORMS,  η  οποία  αποτελείται από  λογισµικό  και  υλικό  (hardware) για  δηµιουργία  µικρών,  πα‐ραµετροποιήσιµων  προ‐γραµµατιζόµενων  ροµπότ.  Αποτελεί‐ται  από  έναν  προγραµ‐µατιζόµενο υπολογιστή  “BRICK”  όπου  ελέγχει  το σύστηµα,  µια  οµάδα  από  αρθρωτά αισθητήρια  και  κινητήρες,  όπως  και κοµµάτια  LEGO  από  την  σειρά  Tech‐nics για τη δηµιουργία των µηχανικών µερών.  Παρέχει  τη  δυνατότητα  να εξομοιώσει  σχεδόν  όλους  τους  σύγ‐χρονους  αυτοματισμούς  μέσα  από ένα δημιουργικό και ευχάριστο μαθη‐σιακό περιβάλλον  Λαζάκης Χρήστος, Λάμπρου Χρήστος,  

Λατσούδα  Χαρίκλεια,  Μπακαθανάση Μαρία 

 

Το σύνδρομο του «Απατεώνα» στο Facebook 

  Οι  σύγχρονοι  έφηβοι  συνηθί‐ζουν  να  επικοινωνούν  κοιτάζοντας μια οθόνη και όχι κάποιο άλλο άτομο. Το  γεγονός  αυτό  εγκυμονεί  κινδύ‐νους.  Τα  παιδιά  γράφουν  στα  μηνύ‐ματά  τους  για  όλα  τα  θέματα  που ποτέ  δεν  θα  σκέφτονταν  να  τα  πουν κατά  πρόσωπο.  Η  έλλειψη  συνήθως αυτοεκτίμησης είναι αυτή που συχνά φταίει.  Ξεχνάμε  ότι  η  επιθετικότητα προέρχεται  από  την  ανασφάλεια  και από  την  επιθυμία  να υποβαθμιστούν οι  άλλοι  άνθρωποι  ώστε  να  αισθαν‐θούν κάποιοι καλύτερα.   Η  αποδοχή  των  συνομηλίκων είναι σημαντική για τους εφήβους και πολλοί από αυτούς νοιάζονται για την εικόνα τους, όσο ένας πολιτικός, όταν κατεβαίνει για αξίωμα,  και μπορεί να το αισθάνονται ως εξίσου σοβαρό. Αν 

Σελίδα 26

ΟιμαθητέςτωντμημάτωνΑ1,Α2,Α3,Β1καιηυπεύθυνηκαθηγήτριατωνΕρευνητικώνΕργασιών,σεδράση

Κατά  το  τρέχον  σχολικό  έτος 

2013‐2014,  η  καθηγήτρια  του  Σχο‐

λείου  μας  κα.  Παπαηλίου  Ευλαλία 

έχοντας κατά νου τις ρήσεις: α) του 

φιλόσοφου  ΣΩΚΡΑΤΗ  ”Η  παιδεία 

καθώς η πλούσια χώρα, φέρνει όλα 

τα αγαθά“ και β) του ΛΑΚΟΝΤΕΡ “Η 

γνώση  το  μάτι  που  φιλάει,  που  ε‐

ρευνά,  που  συγκρίνει,  που  σκέπτε‐

ται,  που  περιμένει,  που  αρπάζει  το 

φως,  που  προσθέτει  στους  περα‐

σμένους  αιώνες  το  βάρος  των  και‐

νούριων και αποσπά από το σύμπαν 

ένα  ‐  ένα  τα  μυστικά  του”  ‐  στα 

πλαίσια  υλοποίησης  των  Ερευνητι‐

κών  Εργασιών  ‐  συνεργάστηκε  με 

όλα τα παιδιά των τμημάτων Α1, Α2, 

Α3,  Β1  και  με  επιτυχία  υλοποίησαν 

ερευνητικές  εργασίες  ‐  project  με 

θέματα:  «Ηλιακή  ενέργεια», 

«Αναζήτηση  και  αξιολόγηση  του 

υγρού στοιχείου Η2Ο», «Η τεχνολο‐

γία  στην  αρχαία  εποχή», 

«Οικοδομήματα ανά τους αιώνες». 

Και  επειδή  το  περιβάλλον  το 

δανείζεται  η  κάθε  προηγούμενη 

από  την  επόμενη  γενιά  και  για  τη 

διαιώνιση  του  είδους  μας  θα  πρέ‐

πει να το σεβόμαστε, η κα.  Παπαη‐

λίου  Ευλαλία  με  συνεργάτιδες  την 

κα.  Στεφανίδη  Ελένη  και  την  κα. 

Καράμπαλη Έφη, άκουσαν την προ‐

τροπή  του  φιλόσοφου  ΜΠΡΙΛΝ 

«Προχώρα μπροστά,  κάτω από  τον 

πλατύ ουρανό κι άκουσε της φύσης Πλατεία Συντάγματος Α3 

Μοναστηράκι Α3 

Εθνικός Κήπος Α3  Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Α1 

Σελίδα 27

τα  διδάγματα»  και  με  παρακίνηση 

της πρώτης εκπόνησαν, μαζί με  τα 

παιδιά  της  Α΄  τάξης  πρόγραμμα 

περιβαλλοντικής  αγωγής  με  θέμα: 

Συμβολή στην Αειφόρο ανάπτυξη. 

«Η  γη  εγκυμονεί  σπόρους,  γεννά 

φυτά και δένδρα που αναπτύσσο‐

νται  και  παράγουν  νέους  σπό‐

ρους». 

Για  την  υλοποίηση  των  Ερευ‐

νητικών  Εργασιών    και  του  προ‐

γράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαί‐

δευσης οι μαθητές και οι μαθήτρι‐

ες επισκέφτηκαν το Εθνικό Αρχαιο‐

λογικό Μουσείο,  την  Εθνική Βιβλι‐

οθήκη,  το  Νομισματικό  Μουσείο, 

το Άλσος «Μητέρα», το Δημαρχείο 

της πόλης μας,  όπου συνομίλησαν 

με το Δήμαρχο κ. Καπλάνη Γεώργι‐

ο,  τους  σταθμούς  του  ΜΕΤΡΟ 

«Αγία  Μαρίνα»,  «Μοναστηράκι», 

«Σύνταγμα»,  τον  Εθνικό  Κήπο,  το 

Ζάππειο  Μέγαρο,  το  Κ.Π.Ε.  Καλα‐

μάτας και το χωριό Σταυροπήγιο. 

Οι  δράσεις  και  οι  βιωματικές 

δραστηριότητες  των  Ε.Ε.  και  του 

προγράμματος  Π.Ε.  προσέφεραν 

γνώσεις  και  εμπειρίες  μοναδικές 

που σίγουρα θα μείνουν  χαραγμέ‐

νες  στην  μνήμη  των  παιδιών  των 

τμημάτων Α1, Α2, Α3, και Β1. 

Παπαηλίου  Ευλαλία,  

Υπεύθυνη Ερευνητικών  Εργασιών 

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο  

Εθνική Βιβλιοθήκη Β1 

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο  Α2 

Μοναστηράκι Α3 

Σελίδα 28

μαθητές  μας  παρουσίασαν  δεκάλε‐

πτο video σχετικό με την Αγ. Βαρβά‐

ρα, με το Σχολείο μας και με το πρό‐

γραμμα που εκπονούν. 

Πολλά από τα στοιχεία, που 

παρουσιάστηκαν,  δόθηκαν  και  από 

το  Δήμαρχο  της  πόλης  μας,  τον  κ. 

Καπλάνη Γεώργιο. Ο κ. Δήμαρχος με 

εγκαρδιότητα  υποδέχτηκε  στο  Δη‐

μαρχείο  μια  ομάδα  παιδιών  που 

συμμετέχουν  στο  Πρόγραμμα  Περι‐

βαλλοντικής  Αγωγής  και  με  μεγάλη 

προθυμία  απάντησε  στις  ερωτήσεις 

ΚΠΕ Καλαμάτας 

Ελαιοτριβείο 

Λιμάνι Καλαμάτας 

ΜάθησηστοΠεδίοΤην  Τετάρτη  12/03/2014, 

είκοσι  μαθητές  και  μαθήτριες  του 

1ου Γενικού Λυκείου Αγ. Βαρβάρας 

με  συνοδούς  τις  καθηγήτριες  του 

Σχολείου, κ. Παπαηλίου Ευλαλία και 

Στεφανίδη  Ελένη  στα  πλαίσια  του 

Προγράμματος  Περιβαλλοντικής 

Αγωγής  ταξίδεψαν  στη  Μεσσηνία 

και  συγκεκριμένα  στο  Κ.Π.Ε.  Καλα‐

μάτας  και  στο  παραδοσιακό  ελαιο‐

τριβείο  Σκαρπαλέζου  στο  χωριό 

Σταυροπήγιο.  Εκεί,  γνώρισαν  από 

κοντά  όλα  όσα  σχετίζονται  με  την 

καλλιέργεια της ελιάς, με τη συγκο‐

μιδή  και  την  επεξεργασία  του  καρ‐

πού  της  ώσπου  να  φτάσει  το  λάδι 

στο σπίτι μας και στο στομάχι μας. 

Στο  Κ.Π.Ε.  Καλαμάτας  οι 

ΚΠΕ Καλαμάτας 

Σελίδα 29

Σταυροπήγιο Μεσσηνίας 

ΚΠΕ Καλαμάτας  τους.  Οι  ερωτήσεις  αφορούσαν  την 

ιστορία  του Δήμου,  τη σύνθεση  του 

πληθυσμού,  την  Υπηρεσία  Πρασί‐

νου, τα Περιβαλλοντικά προβλήματα 

που υπάρχουν και τον τρόπο με τον 

οποίο  αντιμετωπίζονται,  καθώς  και 

τη γνώμη του για την αειφορία. Χω‐

ρίς δισταγμό και με τρόπο απλό και 

κατανοητό ο κ. Δήμαρχος απάντησε 

σε όλες μας τις ερωτήσεις. 

Αναφέρθηκε  στα  σχέδιά 

του  για  το  καλό  της  πόλης  και  των 

κατοίκων της. Μας τόνισε ότι η  ζωή 

είναι  γεμάτη δυσκολίες και προκλή‐

σεις και μας συμβούλεψε να βάζου‐

με  στόχους  και  προτεραιότητες  στη 

ζωή  μας,  να  υλοποιούμε  τους  στό‐

χους μας, να είμαστε ευαίσθητοι και 

αλληλέγγυοι. Τον ευχαριστούμε θερ‐

μά και του ευχόμαστε ό,τι καλύτερο 

επιθυμεί. 

Ευχαριστούμε θερμά και το 

Διευθυντή  του  Σχολείου  μας,  τον  κ. 

Λεμπέση Αναστάσιο, ο οποίος ενδια‐

φέρεται  για  μας  και  φροντίζει  να 

εφοδιαζόμαστε με χρήσιμες γνώσεις 

για τη ζωή μας. 

Παπαηλίου Ευλαλία,   

Υπεύθυνη Προγράμματος  

Περιβαλλοντικής Αγωγής 

Δημαρχείο Αγίας Βαρβάρας 

Σελίδα 30

Η ερευνητική ομάδα του Β΄2 με θέμα  “Ανθρώπινα  Δικαιώματα  από την  θεωρία  στην  πράξη”  και  συνο‐δούς  ‐  καθηγήτριες,  την  κα  Μαρία Μπασιαρούδη,  υπεύθυνη  του  pro‐ject  και την κα  Δήμητρα Ψαρρή, την 1η  Απριλίου  2014  επισκέφτηκε  το Ειδικό  Σχολείο  Ιλίου.      Στο  σχολείο λειτουργεί  Γυμνάσιο  και  Λύκειο,τα οποία  ιδρύθηκαν το 1980  και σήμε‐ρα  συστεγάζονται  στο  χώρο  του Εθνικού  Ιδρύματος  Αποκατάστασης Αναπήρων, στο Ίλιον. Απευθύνονται σε μαθητές με πολλαπλές αναπηρί‐ες  και  με  σοβαρές  μαθησιακές  δυ‐σκολίες. Γι’ αυτό ο χώρος είναι ειδι‐κά εξοπλισμένος με ράμπες, ανελκυ‐στήρες  και  υποστηρικτικές  στήλες στους διαδρόμους. 

Παράλληλα με  την  εκπαίδευση παρέχεται  και  νοσοκομειακή  κάλυ‐ψη.  Στο οικοτροφείο του  ιδρύματος μπορούν  να  φιλοξενηθούν  μαθητές απ’  όλη  την  Ελλάδα.      Οι  μαθητές μεταφέρονται  με  ειδικά  διαμορφω‐μένα  αυτοκίνητα,  που  διαθέτει  το ίδιο  το σχολείο,  απ’  όλο  το  λεκανο‐πέδιο  της  Αττικής  με  τη  βοήθεια οδηγών  και  συνοδών,  τηρώντας απόλυτα τους κανόνες ασφάλειας. 

Το  εκπαιδευτικό  προσωπικό είναι  άρτια  καταρτισμένο  και  με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ειδική Αγωγή.  Το  σχολείο  επίσης  στελεχώ‐νεται με επιμελήτρια, εργοθεραπευ‐τή,  κοινωνική  λειτουργό,  λογοθερα‐πευτή,  νοσηλευτή,  οδηγούς,  συνο‐δούς,  φυσικοθεραπευτές  και  ψυχο‐λόγο.  Το  απολυτήριο  του  Ειδικού 

Ενιαίου  Λυκείου  είναι  ισότιμο  με  το αντίστοιχο  των  άλλων  Λυκείων  της χώρας  και  παρέχει  τη  δυνατότητα εισόδου  χωρίς  εξετάσεις  σε  σχολές της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. 

Τα παιδιά συμβιώνουν αρμονικά μεταξύ τους μέσα σ’  ένα κλίμα αλλη‐λεγγύης και στενών φιλικών σχέσεων. Οι  υπεύθυνοι  τα  αντιμετωπίζουν  με στοργή και αγάπη. Απέναντί μας είχαν όλα ένα μεγάλο χαμόγελο! Μας μετέ‐φεραν  ένα  κλίμα  αισιοδοξίας  και  χα‐ράς.  Πουθενά  δεν  υπήρχε  θλίψη  και μιζέρια.  Τα  παιδιά  αυτά  είναι  ήρωες και  μαχητές  της  ζωής.  Μας  έδωσαν δύναμη και θάρρος για ν’ αντιμετωπί‐ζουμε  τις  δυσκολίες  μας.  Δημιουργή‐σαμε νέες φιλίες!  Αυτό έχουν ανάγκη˙  την  αγάπη  μας!    Ιδιαίτερη  εντύπωση μας  έκανε  η  προβολή  ντοκιμαντέρ, ενός  απόφοιτου  πλέον  του  σχολείου, του τετραπληγικού Αλέξανδρου Δαμι‐ουλάνου  με  τίτλο  “Θεός  στον  Ορίζο‐ντα”. Ο ίδιος εξέδωσε ποιητική συλλο‐

ΕπίσκεψηστοΕιδικόΣχολείοΙλίου

γή με τον ομώνυμο τίτλο. Πήρε πτυ‐χίο φιλολογίας και τιμήθηκε με πολ‐λά βραβεία.   

Όταν  όμως  ενημερωθήκαμε από  την  κοινωνική  λειτουργό  κα  Σι‐μωνέτου ότι  το  Υπουργείο Παιδείας σκοπεύει να κλείσει αυτό το σχολεί‐ο,  γεμίσαμε  από  απογοήτευση  θλί‐ψη  αλλά  και  θυμό.    Μήπως  τότε κάποια  παιδιά  θα  κλειστούν  στο σπίτι, μην μπορώντας να ανταποκρι‐θούν  στις  συνθήκες  των  “απλών σχολείων”; Μήπως θα στερηθούν τις όποιες  διακρίσεις,  όπως  κατόρθωσε ο Αλέξανδρος; Κι οι εκπαιδευτικοί με ειδικές ανάγκες, άριστοι στο επιστη‐μονικό τους έργο, όπως ο καθηγητής πληροφορικής    που  γνωρίσαμε,  μή‐πως  απολυθούν;  Πού  βρίσκονται, λοιπόν,  οι  ίσες ευκαιρίες για όλους; Ποιος  θα  μπορούσε  να  μας  δώσει μια απάντηση;  

Χρήστος Λαζάκης, Μαρία Μπασιαρούδη 

Σελίδα 31

ΠρόγραμμαΣίτισηςκαιΠροώθησηςΥγιεινήςΔιατροφήςΤo Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής PROLEPSIS, με δωρεά του Ιδρύματος Σταύ‐

ρος Νιάρχος, υλοποίησε το τρέχον σχολικό έτος, 2013‐14, το Πρόγραμμα Σίτισης και Προώθησης Υγιεινής Διατροφής 

στο σχολείο μας. 

Έτσι, όλοι ανεξαιρέτως οι μαθητές του σχολείου μας λάμβαναν καθημερινά δωρεάν ένα υγιεινό γεύμα, σχεδια‐

σμένο ειδικά για τις διατροφικές ανάγκες τους, που περιλάμβανε ένα φρούτο εποχής και λαχανικά, αρτοσκευάσματα 

με αλεύρι ολικής άλεσης, καθώς και τυρί, γάλα ή γιαούρτι. Στα γεύματα χρησιμοποιήθηκε μόνο ελαιόλαδο. 

Επιπλέον το Πρόγραμμα PROLEPSIS διοργάνωσε δύο εκδηλώσεις για την προώθηση της υγιεινής διατροφής για 

τους γονείς, τους καθηγητές και τα παιδιά και φρόντιζε συνεχώς για την ενημέρωση των μαθητών με ειδικά διαμορ‐

φωμένο υλικό. 

Οι μαθητές μας είπαν τη γνώμη τους για το Πρόγραμμα: 

Έμαθα να τρώω φρούτα καθημε‐

ρινά και να τρώω δεκατιανό. 

Μου  αρέσουν  πολύ  τα  γιαουρ‐

τάκια με το μέλι και τα κριτσίνια. 

Ευχαριστούμε  πολύ  που  καθη‐

μερινά έχουμε ένα υγιεινό κολα‐

τσιό. 

Έμαθα  τι  σημαίνει  να  τρέφομαι 

σωστά. 

Είναι  πολύ  σημαντικό  που  πί‐

νουμε γάλα. 

Ευχαριστούμε  το  Ινστιτούτο 

PROLEPSIS που μας φροντίζει και 

μας ενημερώνει. 

  Ευχαριστούμε  θερμά  τo  Ιν‐

στιτούτο  Προληπτικής,  Περιβαλλο‐

ντικής  και  Εργασιακής  Ιατρικής 

PROLEPSIS  και  το  Ίδρυμα  Σταύρος 

Νιάρχος για την προσφορά των υγι‐

εινών γευμάτων στο σχολείο μας. 

Ανδριανή Κανελλοπούλου, 

Ελένη Στεφανίδη, Βιολόγος,  

Υπεύθυνη Προγράμματος 

Η ερευνητική ομάδα του Β2 «Ανθρώπινα δικαιώματα από τη θεωρία στην Πράξη» 

Σελίδα 32

Το  τμήμα  Β3,  με  υπεύθυνη  κα‐θηγήτρια την κυρία Μαρία Μπασια‐ρούδη ΠΕ13 και ΠΕ02, στα πλαίσια της Ερευνητικής  Εργασίας,  ασχολήθηκε με  το  θέμα  «Ο  ελεύθερος  χρόνος των νέων». 

Ένας  από  τους  σκοπούς  της έρευνάς  μας  ήταν  να  βιώσουμε  τα οφέλη  της  ορθής  διαχείρισης  του ελεύθερου  χρόνου,  εφόσον  αυτός συμβάλλει  καθοριστικά στη διαμόρ‐φωση  της  προσωπικότητας  μέσω των επιλογών του ατόμου. 

Οι  επισκέψεις  μας  ξεκίνησαν από  το  Δημαρχείο  Αγίας  Βαρβάρας, με  συνοδό  και  την  κυρία  Μιχαήλ ΠΕ11, ώστε να ενημερωθούμε για τις ευκαιρίες  αλλά  και  τις  δυνατότητες που  έχουμε  να  περνάμε  ευχάριστα και δημιουργικά στην πόλη μας.  

Ο  δήμαρχος  κύριος  Καπλάνης και  η  αντιδήμαρχος  κυρία  Αλέκα Φέγγη  μας  πληροφόρησαν  και  για άλλες  πολλαπλές  επιλογές,  εκτός από  το  δημοτικό  κινηματογράφο «Πάνθεον»  και  το  δημοτικό  θέατρο «Γιάννης  Ρίτσος».  Λειτουργούν  επί‐σης: 1) Ωδείο,  στο  οποίο  διδάσκονται     

σχεδόν όλα τα μουσικά όργανα, 2) Σχολή Χορού, με παραδοσιακούς, 

κλασικούς  και  μοντέρνους  χο‐ρούς, 

3) Καλλιτεχνικό – Θεατρικό Εργαστή‐ρι, στο οποίο γίνεται η εκμάθηση, η  ανάλυση  και  η  εξήγηση  των μυστικών  της Δραματικής  Τέχνης και 

4) Κέντρο Εικαστικών Τεχνών με τμή‐ματα  εικονογραφίας,  αγιογραφί‐ας,  ζωγραφικής  και  μεταλλοπλα‐στικής. Ο Δ.Α.Ο.,  επίσης,  είναι  υπεύθυ‐

νος για το Δημοτικό Γυμναστήριο με τμήματα ταε κβο ντο, αερόμπικ, βό‐λεϋ, μπάσκετ και ποδοσφαίρου. Πα‐ράλληλα, στο “Άλσος Μητέρα” εκπο‐νείται ένα νέο πρόγραμμα τα Σαββα‐τοκύριακα για νέους, το οποίο περι‐λαμβάνει  τρέξιμο,  πεζοπορία  στο βουνό και ποδηλατοδρομίες. 

Ο Δήμος, επειδή δεν έχει επιχο‐ρηγήσεις,  έχει  χαμηλές  τιμές  για τους  δημότες  και  πιο  υψηλές  για τους  μη.  Τα  γήπεδα  όμως,  ποδο‐σφαίρου  5  X  5  στο  Συντριβάνι    και μπάσκετ  στο  Άλσος  Ραούλ  Φολερώ προσφέρονται για παιχνίδι δωρεάν. 

Εκείνο,  όμως,  που  μας  έκανε  ε‐ντύπωση  είναι  η  καινοτομία  της ίδρυσης «Τράπεζας Χρόνου». Πρόκει‐ται  για  μία  προσφορά  εργασίας,  μια ανταλλαγή  υπηρεσιών  σε  εθελοντική βάση  με  αντίτιμο  την  ώρα.  Στόχος είναι η δημιουργία μιας νέας φιλοσο‐φίας  για  την  κάλυψη  των  αναγκών μας χωρίς χρήμα,  ιδιαίτερα σε περιό‐δους  οικονομικής  κρίσης.  Η  δραστη‐ριότητα  αυτή,  σε  συνδυασμό  με  τα δίκτυα  εθελοντών  για  προσφορά  σε οικονομικά αδύναμους, μας ενέπνευ‐σε  την  αξία  της  κοινωνικής  αλληλεγ‐γύης  και  της  δράσης  του  εθελοντι‐σμού. 

Στις  4  Απριλίου  επισκεφθήκαμε το  φυτώριο  του  δήμου  μας.  Σκοπός της  δημιουργίας  του  είναι  αφενός  η προμήθεια  φυτών  σε  Δημόσιες  Υπη‐ρεσίες  και  αφετέρου  η  αξιοποίησή του  στη  διεύρυνση  γνώσεων  για  το φυσικό περιβάλλον και την ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης. 

Ο γεωπόνος κύριος Κατιφεδένιος 

μας  ξενάγησε  σ’  αυτό.  Το  θερμοκή‐πιο, αν και είναι μικρό, είναι εφοδια‐σμένο με ανεμιστήρες και air condi‐on  δημιουργώντας  τις  ιδανικές 

συνθήκες για την ανάπτυξη των φυ‐τών. Μάθαμε τις τεχνικές δενδροφύ‐τευσης,  καλλιέργειας  λαχανικών  και μεταφύτευσης  καλλωπιστικών  φυ‐τών. Στη συνέχεια,  κάναμε πρακτική εφαρμογή  αυτών,  υπό  την  καθοδή‐γηση  των υπευθύνων  και  γοητευτή‐καμε από  τη  χαρά  της  δημιουργίας. Ένας  απλός  σπόρος,  ένας  μικρός βλαστός  μεταμορφώνονται,  καθώς αναπτύσσονται, για να μας θυμίζουν την  ίδια την εξέλιξη της ζωής και να μας φέρνουν πιο κοντά στη φύση. 

Η  ενασχόληση  λοιπόν  με  την κηπουρική  σίγουρα  θα  αποτελέσει έναν  εποικοδομητικό  τρόπο  ανά‐παυλας από το άγχος της καθημερι‐νότητας. 

Στις 21 Μαρτίου με  συνοδό  και την κυρία Σταθακοπούλου ΠΕ06, επι‐χειρήσαμε μια επαφή με τις Εικαστι‐

Οελεύθεροςχρόνοςτωννέων

Σελίδα 33

κές Τέχνες στο “Κέντρο Τεχνών” του Δήμου Αθηναίων. Η έκθεση ζωγρα‐φικής  του  Γιάννη  Φωκά  μας  εντυ‐πωσιάζει.  Τεράστιοι  πίνακες  σε διπλά  τελάρα,  με  πολλά  χρώματα και  ακαθόριστα  σχέδια,  μας  καθη‐λώνουν.  Μετά  από  παρατήρηση, φαίνονται  μέρη  προσώπων.  Η  αν‐θρώπινη  φιγούρα  απουσιάζει  ως ολότητα.  Σύμφωνα  με  κριτικούς των  έργων  του,  αμφιβάλλει  για  το αν  η  πραγματικότητα  υπάρχει  και ένα από  τα μηνύματά  του  είναι  το κάλεσμα  σε  επανάσταση.  Για  μια ακόμη  φορά  συνειδητοποιήσαμε πως η Τέχνη εκφράζει συναισθήμα‐τα, καλλιεργεί την αισθητική συγκί‐νηση,  εξευγενίζει  την  ψυχή,  προ‐βληματίζει  και  οξύνει  την  κριτική σκέψη. 

Επόμενος σταθμός το Μουσείο Ελευθερίου Βενιζέλου. Η ψυχή του μεγάλου Έλληνα πολιτικού, λες και κατοικούσε  εκεί!  Τα  προσωπικά του  αντικείμενα,  τα  αρχεία  ιστορι‐κών  ντοκουμέντων,  τα  θραύσματα από  το  παράθυρο  αυτοκινήτου κατά την απόπειρα δολοφονίας του και η βιντεοπροβολή για τη ζωή και το έργο του, μας μετέφεραν σ’ έναν άλλο  χωροχρόνο,  απολαμβάνοντας ένα βιωματικό αλλά  και  ευχάριστο μάθημα  Ιστορίας.  Ως  Έλληνες,  ως παιδιά  που  ζούμε  σε  μια  χώρα  με τεράστια  πολιτιστική  κληρονομιά και  δεκάδες  μουσεία,  νιώσαμε  ότι θα  ήταν  μεγάλη  απώλεια,  αν  δεν αξιοποιούσαμε μια τέτοια δια βίου ψυχαγωγία! 

 Νίκος Χρονόπουλος 

Μαρία Μπασιαρούδη 

Σελίδα 34

ΗμέρεςΝεότητας  Το  1ο  ΓΕΛ  Αγίας  Βαρβάρας συμμετείχε  ενεργά  στο  τριήμερο εκδηλώσεων  με  θέμα «Ημέρες  νεό‐τητας  διαπολιτισμικής  γνώσης  και κουλτούρας»,  που  πραγματοποιή‐θηκαν στο  3ο Γυμνάσιο Αιγάλεω από Κυριακή  13/10/2013 έως  και  Τρί‐τη 15/10/2013 σε συνεργασία με  το Δήμο  Αιγάλεω,  τη  ΜΚΟ  O.C.E.A.N. NGO,  που  εκπροσωπείται  στη  χώρα μας  από  την  κ.  Σκούφη‐Κατσιδονιώτη,  καθώς  και  το  Ευρω‐παϊκό  Πρόγραμμα  RICKSCAFENET‐WORK( www.rickscafenetwork.eu ).   Αντιπροσωπεία από 11 μαθη‐

τές  της  Β΄  τάξης  του  σχολείου  μας 

προετοίμασαν  και  πρόβαλαν  video 

που παρουσίασε τις σχολικές κτιρια‐

κές  εγκαταστάσεις,  καθώς  και  τις 

ερευνητικές  εργασίες  και  τα  προ‐

γράμματα  που  έλαβαν  χώρα  την 

προηγούμενη χρονιά. Επίσης, οι μα‐

θητές μας συμμετείχαν σε ομαδικές 

δραστηριότητες  και  σε  παιχνίδια 

φιλίας  με  μαθητές  άλλων  σχολείων 

στο  χώρο  του  Μπαρουτάδικου  στο 

Αιγάλεω. 

Ελένη Στεφανίδη 

Βιολόγος 

Οι μαθήτριες Μαρία Ζούμπου και 

Ελισάβετ Σαλομίδου παρουσιάζουν το 

σχολείο μας. 

Οι μαθητές Ηλίας Μητσόπουλος και 

Στέλιος Αναγνωστάκης παρουσιάζουν 

τις δραστηριότητες του σχολείου. 

Η αντιπροσωπεία του σχολείου μας στο τριήμερο των εκδηλώσεων. 

Οι συμμετέχοντες καθηγητές του σχολείου μας με το διευθυντή. 

Σελίδα 35

ΤοπρόγραμμαΑγωγήςΣταδιοδρομίαςτου1ουΓΕ.Λ.ΑγίαςΒαρβάραςεπισκέπτεταιτηνεταιρείαΜΕΤΡΟΑΕΒΕ

Στα  πλαίσια  του  προγράμματος Αγωγής  Σταδιοδρομίας  «Γνωρίζω  τις δεξιότητές μου και αναζητώ το επάγ‐γελμά μου» του σχολείου μας και σε συνεργασία με το Σωματείο Επιχειρη‐ματικότητας Νέων  και  του Προγράμ‐ματος  «Στη  Σκιά  ενός  Στελέχους»,  οι υπεύθυνες  καθηγήτριες  του  Προ‐γράμματος  κα  Ελένη  Στεφανίδη  και κα Ευλαλία Παπαηλίου και οι 23 μα‐θητές  που  παρακολουθούν  το  πρό‐γραμμα επισκεφθήκαμε την εταιρεία Μετρό ΑΕΒΕ στις 26/02/2014 με σκο‐πό την ενημέρωσή μας για τις συνθή‐κες  που  επικρατούν  σήμερα  στην αγορά  εργασίας  και  την  επιλογή  ε‐παγγέλματος.  Στην  επίσκεψη  μας συνόδεψε  επίσης  ο  υπεύθυνος  του ΚΕΣΥΠ Αιγάλεω, κ. Σταμάτης Βενέτης. Έτσι  πραγματοποιήθηκε  μία  ξενάγη‐ση σε ένα από τα σύγχρονα καταστή‐ματα  «My Market»  στο  Καπανδρίτι, όπου μας  ξενάγησε  ο  κ.  Παύλος Πα‐νέτας  (Διευ‐θυντής στη  Διεύθυνση Λειτουργίας  Καταστημάτων),  καθώς και στα κεντρικά γραφεία της εταιρεί‐ας, όπου μας υποδέχθηκαν η κα Πα‐ντελιάδη και η κα Ελίζα Παυλίδη από το ΣΕΝ και μας μίλησαν ο κ. Αριστοτέ‐λης  Παντελιάδης  (Διευθύνων  Σύμ‐βουλος  εταιρείας ΜΕΤΡΟ),  ο  κ.  Παύ‐λος  Πανέτας,  ο  κ.  Ιωάννης  Δρίτσας (Γενικός  Διευθυντής  Ανθρώπινου Δυναμικού)  και  η  κα  Μαριάννα  Πα‐παδοπούλου (υπεύθυνη Marke ng).  

Όπως  γνωρίζουμε  σήμερα,  οι συνθήκες στην αγορά εργασίας είναι δύσκολες.  Οι  υποψήφιοι  είναι  πάρα πολλοί, ενώ οι θέσεις ελάχιστες. Από την πλευρά των εταιρειών η Διεύθυν‐ση  Ανθρώπινου  Δυναμικού  καλείται να  διαχειριστεί  τον  τεράστιο  όγκο βιογραφικών  που  αποστέλλονται καθημερινά,  και  τελικά  να  επιλέξει από  τους  υποψήφιους  ποιους  θα καλέσει  σε  συνέντευξη  και  ποιον  θα προσλάβει. 

Σύμφωνα  με  μελέτη  του  Συνδέ‐σμου Ελλήνων Βιομηχάνων οι Τομείς της Ελληνικής οικονομίας στους οποί‐ους  θα  υπάρχουν  επαγγέλματα  με ζήτηση έως το 2020, είναι οι εξής: 

Τομέας της Ενέργειας Τομέας  των  Τεχνολογιών  της  Πλη‐ροφορικής και των Επικοινωνιών 

Τομέας των Τροφίμων Τομέας Δομικών Προϊόντων Τομέας του Περιβάλλοντος 

Τομέας Εφοδιαστικής Αλυσίδας (Logis cs) 

Τομέας του Μετάλλου 

Τομέας της Υγείας Προσόντα που αναζητούν  

οι επιχειρήσεις Τα  προσόντα  που  ζητάνε  οι  επι‐

χειρήσεις  χωρίζονται  σε  τυπικά  προ‐σόντα  και  προσόντα  δεξιοτήτων.Τα τυπικά προσόντα, είναι συνήθως αυτά που αποδεικνύονται με τίτλους σπου‐δών  και  διάφορα  πιστοποιητικά  ή προκύπτουν από την εργασιακή εμπει‐ρία του υποψηφίου. 

Παραδείγματα  τυπικών  προσό‐ντων  που  μπορεί  να  δείτε  να  ζητού‐νται σε  κάποια αγγελία  είναι: Πτυχία, γνώσεις  Η/Υ,  γνώση  ξένων  γλωσσών (πχ  κάτοχος  Proficiency),  εργασιακή εμπειρία (πχ τουλάχιστον 3 έτη εμπει‐ρία  σε  λογιστήριο  ή  άριστη  γνώση αιμοληψιών) κα. 

Πέρα  όμως  από  τα  τυπικά, οι επιχειρήσεις  αναζητούν  και  κάποια άλλα  προσόντα  που  είναι  σημαντικά για  την  εργασία.  Τα  συνηθέστερα  εί‐ναι: Ανεπτυγμένη κρίση και αντίληψη Ανεπτυγμένες  ικανότητες  επικοινω‐νίας 

Ανεπτυγμένες  ικανότητες  συνεργα‐σίας 

Πελατοκεντρική  φιλοσοφία  (για εταιρείες  που  ασχολούνται  με  την πώληση) 

  Για θέσεις στελεχών αναζητούν και επιπλέον στοιχεία, όπως: 

Ανεπτυγμένες διοικητικές ικανότητές Καινοτόμα σκέψη  Ικανότητα διάχυσης της πληροφόρη‐σης με ορθό τρόπο  

Προσαρμοστικότητα,  Ευελιξία  στις αλλαγές 

Αυτού  του  είδους  τα  προσόντα, που  αφορούν  σε  δεξιότητες,  καλείται 

ο υπεύθυνος της εταιρείας να διακρί‐νει  αν  ο  υποψήφιος  για  τη  θέση  τα διαθέτει  ή  όχι,  κυρίως  μέσα  από  τη συνέντευξη. 

Τα 5 βήματα αναζήτησης  Εργασίας 

Ο επαγγελματικός σας στόχος  Αξιολόγηση  της  αγοράς  εργασίας 

και επιχειρηματικότητα 

Βιογραφικό  σημείωμα  και  συνο‐δευτική επιστολή  

Τεχνικές αναζήτησης εργασίας  Η συνέντευξη επιλογής  

Θα  θέλαμε  να  ευχαριστήσουμε την  κα Παντελιάδη  και  τον  κ.  Παντε‐λιάδη,  οι  οποίοι  μας  υποδέχθηκαν θερμά  στα  κεντρικά  γραφεία  της  ε‐ταιρείας,  τον  κ.  Παύλο  Πανέτα,  ο  ο‐ποίος  μας  ξενάγησε  στο  super mar‐ket,  τον  κ.  Ιωάννη  Δρίτσα,  ο  οποίος μας  μίλησε  για  την  αγορά  εργασίας και  μας  έστειλε  το παραπάνω υλικό, την  κα Μαριάννα  Παπαδοπούλου,  η οποία  μας  μίλησε  για  θέματα  Mar‐ke ng    και  την  κα  Ελίζα  Παυλίδη,  η οποία  οργάνωσε  την  επίσκεψη  στην εταιρεία ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ. 

Ο  κ.  Δρίτσας  κλείνει  λέγοντας: «Δώστε τον καλύτερό σας εαυτό, μην αφήνετε  κάτι  στην  τύχη.  Διεκδικήστε τη  θέση  με  σωστό  τρόπο.  Προσέξτε την  εικόνα  σας. Μην  απογοητεύεστε αν  δε  σας  επιλέξουν.  Οι  υποψήφιοι είναι  πάρα  πολλοί.  Συνεχίστε!  Μη φοβάστε αν δεν έχετε όλα όσα ζητάει μια  θέση.  Συνήθως  οι  αγγελίες  ή  οι περιγραφές  θέσεων  εργασίας  έχουν ως  σημείο  αναφοράς  τον  «τέλειο εργαζόμενο»,  ο  οποίος  συνήθως  δεν υπάρχει!  Τονίστε  τα  θετικά  στοιχεία και  δείξτε  ότι  θα  βελτιώσετε  τους τομείς που υστερείτε. Καλή επιτυχία» 

 

Βαρελτζή Άννα Βαρλάμου Χριστιάννα                       

Σελίδα 36

Ενημέρωση των μαθητών για το Κέντρο πολιτισμού

Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

ΕπίσκεψηστοΚέντροΠολιτισμούΊδρυμαΣταύροςΝιάρχος Μέσα  στον  Απρίλιο  με  την 

πρωτοβουλία  των  καθηγητριών  μας κα.Παπαηλίου  και  κα.Στεφανίδη, επισκεφθήκαμε  το  Κέντρο  Πολιτι‐σμού  Ίδρυμα  Σταύρος  Νιάρχος  που βρίσκεται στο Φάληρο. Στην Εκδρομή συμμετείχαν  όλα  τα  παιδιά  της  Α' τάξης Λυκείου που ως μάθημα επιλο‐γής  είχαν  διαλέξει  τη  Γεωλογία  και Διαχείριση  Φυσικών  Πόρων.  Η  επί‐σκεψή  μας  στο  κέντρο  πολιτισμού και  η  μεταφορά  μας  σε  αυτό  έγινε εντελώς δωρεάν. 

Εκεί,  παρακολουθήσαμε  ένα βίντεο  για  την  κατασκευή  του  εργο‐τάξιου. Επίσης μας έδειξαν την μακέ‐τα  που  είχε  δημιουργηθεί  και  μας έδωσαν πληροφορίες για τις παροχές κάθε  κτιρίου  καθώς  και  για  το  πότε περίπου θα είναι έτοιμο. 

 

Μερικές Πληροφορίες για  το  Κέντρο Πολιτισμού 

 

 Εντός του χρονοδιαγράμματος προχωρά  η  κατασκευή  του  Κέντρου Πολιτισμού  του  Ιδρύματος  Σταύρος Νιάρχος  (ΚΠΙΣΝ)  στο  Φάληρο.  Στο έργο,  που  περιλαμβάνει  πλήθος  τε‐χνικών και περιβαλλοντικών καινοτο‐μιών  απασχολούνται  σήμερα  περισ‐σότεροι  από  700  εργαζόμενοι  οι  ο‐ποίοι σύντομα θα προσεγγίσουν τους 1.600  σύμφωνα  με  τα  στοιχεία  που παρουσίασαν  χθες  οι  εκπρόσωποι της ΤΕΡΝΑ. 

 Η  αρχιτεκτονική  μελέτη φέρει την  υπογραφή  του  διεθνούς  φήμης Αρχιτέκτονα  Renzo  Piano,  ο  οποίος είχε και τη γενική ευθύνη του συντο‐νισμού  ενός  πλήθους  ειδικευμένων μελετητικών γραφείων από την Ελλά‐δα και το εξωτερικό, που εργάστηκαν για  την  ολοκλήρωση  των  υπόλοιπων μελετών του πολυσύνθετου έργου. 

 Το  ΚΠΙΣΝ  θα αποτελείται  από Πάρκο  έκτασης  170.000  τ.μ.,  την  Ε‐θνική Βιβλιοθήκη  της  Ελλάδος  (EBE), την  Εθνική  Λυρική  Σκηνή  (ΕΛΣ),  ένα Κτίριο  Στάθμευσης  Αυτοκινήτων  χω‐ρητικότητας  1.000  θέσεων,  καθώς και  τρία  βοηθητικά  κτίρια:  το  Κτίριο του Υδάτινου Καναλιού, το Κτίριο του Πάρκου και το Κτίριο Συντήρησης του Πάρκου. 

 Το  κτίριο  της  Εθνικής  Βιβλιο‐θήκης  όπως  αναφέρεται  χαρακτηρι‐στικά  «θα  συνδυάζει  την  παράδοση με  την  τεχνολογική  καινοτομία,  και 

τη  συντήρηση  χειρογράφων  με  την πληροφορία και την επικοινωνία. Μέ‐σω  της  εγκατάστασης  προηγμένων συστημάτων  κλιματικού  ελέγχου  και μέσων  συντήρησης  και  ψηφιοποίη‐σης, το κτίριο θα διασφαλίσει τη δια‐θεσιμότητα  της  συλλογής  σπάνιων χειρογράφων της βιβλιοθήκης σε μελ‐λοντικές γενεές μελετητών». 

 Το νέο κτίριο της Εθνικής Λυρι‐κής  Σκηνής  «θα  μπορεί  να  φιλοξενή‐σει  παραγωγές  όπερας,  μπαλέτου, παιδικές  παραστάσεις,  συναυλίες, θεατρικές  παραστάσεις  και mul me‐dia προγράμματα  τέχνης. Η νέα Εθνι‐κή Λυρική  Σκηνή θα διαθέτει  την  κα‐τάλληλη  τεχνολογία, ώστε  να παρου‐σιάζει παραγωγές σε άλλες πόλεις της Ελλάδας μέσω του διαδικτύου, χρησι‐μοποιώντας,  παράλληλα,  το  Πάρκο Σταύρος  Νιάρχος  ως  υπαίθριο  χώρο διεξαγωγής  επιλεγμένων  τηλεπαρα‐στάσεων,  καθώς και  ζωντανών παρα‐στάσεων». 

Στον  περιβάλλοντα  χώρο  του Πάρκου  θα  κατασκευασθεί  τεχνητός λόφος, υδάτινο κανάλι και παραλιακή οδός  (Εσπλανάδα).  Επιπλέον  θα  φυ‐τευτούν  περίπου  1.500  δέντρα  και περισσότεροι από 350.000 θάμνοι.  

 Στην  οροφή  του  Κτιρίου  της Εθνικής Λυρικής Σκηνής θα τοποθετη‐θεί Ενεργειακό Στέγαστρο επιφάνειας 10.000  τ.μ..  Το  στέγαστρο,  ένα  κατα‐σκευαστικό  και  μηχανικό  επίτευγμα, θα  δεσπόζει 14  μέτρα  πάνω από  την κορυφή  του  λόφου.  Το  ειδικό  υλικό (φερο‐σεμέντ) για την κατασκευή του στεγάστρου  δοκιμάζεται  εδώ  και  μή‐νες  εντός  του  εργοταξίου.  Από  την έναρξη  του  έργου  έχουν  εκτελεσθεί με  επιτυχή  αποτελέσματα  πλέον  των 4,000  έλεγχοι  αντοχής  σκυροδέματος και περί τις 2,500 δοκιμές συμπύκνω‐σης  επιχωματώσεων.  Πάνω  στο  στέ‐γαστρο  θα  τοποθετηθούν  φωτοβολ‐ταϊκά  πάνελς  με  την  παραγόμενη  ε‐νέργεια  να  καλύπτει  αξιόλογο  ποσο‐στό των αναγκών του συγκροτήματος. 

 Η  εφαρμογή  της  διαδικασίας προάγει  την  εξοικονόμηση  ενέργειας και  υδάτινων  πόρων,  τη  μείωση  των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τη βελτίωση της ποιότητας του εσωτερι‐κού  περιβάλλοντος,  τον  εξορθολογι‐σμό της χρήσης των πρώτων υλών και την  αναβάθμιση  του  αστικού  περι‐βάλλοντος). 

Πιτικάρη Αιμιλία  

Χριστίνα Γαλάνη Η μακέτα του εργοτάξιου 

Σελίδα 37

Μεσ’ τη ζεστή κι ανθρώπινη χριστουγεννιάτικη  γιορτή  που  οργά‐νωσε για μια ακόμη χρονιά η θεολό‐γος  συνάδελφος  Αγγελική  Μπότζιου με κάλαντα και προβολή ταινίας στο αμφιθέατρο  του  σχολείου  μας  τη Δευτέρα  23.12.2013  και  λίγες  μέρες πριν  το  τέλος μιας ακόμη  χρονιάς,  ο Σύλλογος  των  καθηγητών  και  καθη‐γητριών  του 1ου  Γενικού Λυκείου Αγ. Βαρβάρας πήρε την πρωτοβουλία να προσκαλέσει και να τιμήσει λιτά ‐ με επίδοση  ενθυμίου  κορνίζας  με  εικα‐στική δημιουργία μαθητών μας  ‐ αλ‐λά με πολλά χαμόγελα και συγκίνηση για την πολυετή προσφορά τους στο σχολείο  τους  συνταξιοδοτηθέντες συναδέλφους,  τον  πρώην  Διευθυντή Σωτήρη  Κόχυλα,  τον  Υποδιευθυντή Θανάση  Μπεθάνη,  τους  καθηγητές Βασίλη  Κυριακού,  Γιάννη  Παπανικο‐λάου,  Τάσο  Αναστασίου,  Σταύρο  Ευ‐θυμίου, Φωτεινή Μουρδουκούτα και το  Γραμματέα  μας  Γιάννη Μενδρινό. Επίσης  τίμησε  τον  πρώην  Διευθυντή και  εν  ενεργεία  συνάδελφο  Διονύση Δρεμπέλα,  που  παραβρέθηκε  στην εκδήλωση. Ευχόμαστε σε όλους Χρό‐νια  Πολλά  με  υγεία  και  με  τις όμορφες αναμνήσεις συνοδούς. 

Στα  πλαίσια  του  εορτα‐σμού της Ημέρας της Γυναίκας πραγ‐ματοποιήθηκε  στο  σχολείο  μας  εκ‐δήλωση με τη συμμετοχή του συλλό‐γου Γυναικών Αγίας Βαρβάρας. Ομι‐λήτρια  ήταν  η  συγγραφέας  κα  Έφη Κοντόρα. Στη συνέχεια τέθηκαν ερω‐τήματα από τους μαθητές σχετικά με τη θέση της γυναίκας σήμερα, με τα δικαιώματα  που αυτή  έχει  κατακτή‐σει και με τις προκλήσεις που καλεί‐ται να αντιμετωπίσει στο μέλλον... 

ΗμέραΓιορτήςκαιΤιμής

Ημέρα της Γυναίκας

Σελίδα 38

Αθλητικοίαγώνες

Νικήτρια ομάδα του εσωτερικού πρωταθλήματος  βόλεϊ 2013 ‐ 14  ανεδείχθη το  τμήμα Γ1 

Το αργυρό μετάλλιο για την κατάκτηση της δεύτερης θέσης  στους εσωτερικούς 

αγώνες βόλεϊ  2013‐14 στην ομάδα 

του Β2 

Σελίδα 39

27/06/2013: Γιορτή αποφοίτησης μαθητών 2012‐2013 14/10/2013: Συμμετοχή του σχολείου με μια 14μελή ομάδα μαθητών στις «Ημέρες Νεότητας Διαπολιτισμικής γνώσης ή 

Κουλτούρας» (τριήμερο 13‐15/10/2013) που οργανώνει η Δ.Δ.Ε Γ ‘ Αθήνας και το 3ο Γυμνάσιο Αιγάλεω. 24/10/2013: Το Α2 στα πλαίσια της Ερευνητικής Εργασίας (Project) πραγματοποίησε διδακτική επίσκεψη στο Αρχαιολο‐

γικό Μουσείο. 25/10/2013: Σχολική εορτή 28ης Οκτωβρίου.  07/11/2013: Πραγματοποιήθηκε  περίπατος όλων των τάξεων στην Αρχαία Αγορά στο Θησείο. 15/11/2013: Σχολική γιορτή για τη 17η  Νοέμβρη 1973. 29/11/2013: Το Β3 στα πλαίσια της Ερευνητικής Εργασίας (Project) πραγματοποίησε  διδακτική επίσκεψη  στο Δήμο Αγί‐

ας Βαρβάρας. 03/12/2013: Το Β'2 στα πλαίσια της Ερευνητικής Εργασίας (Project) συνεργάστηκε με Κλιμάκιο της Διεθνούς Αμνηστίας 

με θέμα ''Ανθρώπινα Δικαιώματα''. 05/12/2013:  Το Β1  στα πλαίσια  της Ερευνητικής Εργασίας  (Project)  πραγματοποίησε διδακτική  επίσκεψη στην Εθνική 

Βιβλιοθήκη και στο Νομισματικό Μουσείο . 16/12/2013: Το Β1 στα πλαίσια του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών πραγματοποίησε επίσκεψη στο Διονυσιακό θέα‐

τρο Αθηνών και στο Ηρώδειο. 19/12/2013: Έγινε στο αμφιθέατρο  βράβευση των επιτυχόντων 2012‐2013 στα ΑΕΙ και των αριστούχων 2012‐2013 από 

το Δήμαρχο της πόλης μας. 20/12/2013: Έγινε ενημέρωση των μαθητών στο αμφιθέατρο από επιστημονικό κλιμάκιο της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγεί‐

ας της Περιφέρειας Αττικής με θέμα ''Πρόληψη των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων''. 23/12/2013: Χριστουγεννιάτικη γιορτή στο αμφιθέατρο και τιμητική εκδήλωση για τους συνταξιοδοτηθέντες συναδέλ‐

φους. 22/01/2014: 2ος σχολικός περίπατος όλων των τάξεων στο Άλσος Μπαρουτάδικο. 17/02/2014: Το Β2  στα πλαίσια του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών πραγματοποίησε διδακτική επίσκεψη στο Διο‐

νυσιακό θέατρο και στο Ηρώδειο. 21/02/2014: Μονοήμερη εκδρομή στην Αράχωβα‐Χιονοδρομικό Κέντρο. 26/02/2014: Το τμήμα αγωγής Σταδιοδρομίας (23 μαθητές) μετέβη στην εταιρεία Μετρό ΑΕΒΕ. 11/03/2014: Ομιλία της συγγραφέως κα. Έφης Κοντόρα με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας. 12/03/2014: Το τμήμα Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης επισκέφτηκε το ΚΠΕ Καλαμάτας με 20 μαθητές και συνοδούς τις κ. 

Στεφανίδη και Παπαηλίου. 14/03/2014: Το Β3 στα πλαίσια της Ερευνητικής Εργασίας (Project) πραγματοποίησε διδακτική επίσκεψη στο Φυτώριο 

του Δήμου. 21/03/2014:  Το  Β3  πραγματοποίησε  διδακτική  επίσκεψη  στο  Κέντρο  Τεχνών  του  Δήμου  Αθηναίων,  στο  Μουσεί‐

ο Βενιζέλου και στο Μέγαρο Μουσικής. 24/03/2014: Σχολική εορτή 25ης Μαρτίου 1821. 28/03/2014: Το τμήμα Αγωγής Σταδιοδρομίας επισκέφτηκε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. 01/04/2014: Το Β2 στα πλαίσια της Ερευνητικής Εργασίας (Project) σε διδακτική επίσκεψη επισκέφτηκε το Ειδικό Σχολεί‐

ο Ιλίου. Το Α3 στα πλαίσια της Ερευνητικής Εργασίας (Project)  έκανε επίσκεψη στο Μοναστηράκι και στον Εθνικό Κήπο. 

04/04/2014: Το τμήμα Αγωγής Σταδιοδρομίας φιλοξένησε τον κ. Νατθούλη Σταύρο (Οδοντίατρο) για συζήτηση. 08/04/2014: 26 μαθήτριες των δύο τμημάτων επιλογής της Α' τάξης (Γεωλογία και Διαχείριση Φυσικών Πόρων έκαναν 

διδακτική επίσκεψη στο Κέντρο Πολιτισμού‐Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. 09/04/2014:  Η  συγγραφέας  κ. 

Έφη  Κοντόρα  έ‐δωσε  συνέντευξη στους  μαθητές του σχολείου μας  

14‐15/5/2014: Έγινε παρουσία‐ση  των  ερευνητι‐κών εργασιών και των  περιβαλλο‐ντικών  και  πολιτι‐στικών  προγραμ‐μάτων,  στην  αί‐θουσα  προβολών του σχολείου μας. 

13‐15‐20/5/2014:  Αθλητικοί  α‐γώνες. 

Εκδηλώσεις‐Εκδρομές‐ΔιδακτικέςΕπισκέψεις

Σελίδα 40

ΑΓΓΕΛΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ‐ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙ‐ΚΗΣ Τ.Ε. (ΑΘΗΝΑ) 

ΑΔΑΜΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ‐ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ & ΠΕΡΙΒΑΛ‐ΛΟΝΤΟΣ Τ.Ε. (ΧΑΝΙΑ) 

ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ‐ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ (ΑΘΗΝΑ) 

ΑΝΔΡΩΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ‐ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. (ΧΑΛΚΙΔΑ) 

ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ‐ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ (ΠΕΙΡΑΙΑΣ) 

ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ‐ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ (ΑΘΗΝΑ) 

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ‐ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΝΑΥΠΛΙΟ) 

ΒΕΝΙΟΥ ΜΑΡΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ ‐ ΙΣΠΑΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) 

ΓΑΛΑΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ‐ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑ‐ΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Τ.Ε. (ΚΟΖΑΝΗ)  

ΓΚΟΛΟΣΗ ΟΛΓΑ ‐ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) – ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ 

ΓΡΥΠΑΡΗ ΜΑΡΙΑΝΘΗ ‐ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΡΟΔΟΣ) 

ΔΑΕΛΗ ΠΑΤΑΡΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ‐ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ)  

ΔΕΜΟΙΡΑΚΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ‐ ΜΟΝΙΜΩΝ ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΟΥ (Σ.Μ.Υ.) ‐ ΣΩΜΑΤΑ 

ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ‐ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ & ΠΕΡΙ‐ΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Τ.Ε. (ΧΑΝΙΑ) 

ΕΛ ΧΑΛΑΛ ΑΝΔΡΙΩΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ‐ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. (ΧΑΛΚΙΔΑ) 

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ‐ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (ΑΘΗΝΑ) 

ΗΛΙΑΔΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ‐ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ (ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ) 

ΘΩΜΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ‐ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ (ΑΘΗΝΑ) 

ΚΑΛΗ ΗΛΙΑΝΑ ‐ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ (ΦΛΩΡΙΝΑ) 

ΚΑΜΠΟΥΡΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ‐ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) 

ΚΑΜΠΟΥΡΟΓΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ‐ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ (ΜΥΤΙΛΗΝΗ) 

ΚΑΝΟΥΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ‐ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙ‐ΑΣ (ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΥΣ) 

ΚΑΡΙΠΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ‐ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ (ΑΘΗΝΑ) 

ΚΑΡΩΝΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ‐ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. (ΠΕΙΡΑΙΑΣ) 

ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ‐ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ (ΠΑΤΡΑ) 

ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ‐ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ (ΛΗΜΝΟΣ) 

ΚΟΥΡΤΖΑΣ ΙΑΝ ‐ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ & ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ (ΠΕΙΡΑΙΑΣ) 

ΚΡΕΚΟΥΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ‐ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Τ.Ε. (ΖΑΚΥΝΘΟΣ) 

ΜΑΚΡΕΛΛΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ‐ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ Τ.Ε. (ΚΑΡΔΙΤΣΑ) 

ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ‐ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ (ΡΟΔΟΣ) 

ΜΠΑΛΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ ‐ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΠΑΤΡΑ) 

ΜΠΑΡΙΤΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ‐ ΣΧΟΛΗ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ 

ΜΠΟΥΤΕΡΑΚΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ‐ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) 

ΝΙΚΟΛΑΙΔΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ‐ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) 

ΝΙΚΟΛΑΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ‐ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ (ΑΘΗΝΑ) 

ΝΙΚΟΠΟΥΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ‐ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ & ΚΟΣΜΗΤΟΛΟΓΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) 

ΠΕΤΡΙΔΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ‐ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ (ΑΘΗΝΑ) 

ΠΡΕΖΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ‐ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ (ΣΗΤΕΙΑ) 

ΣΑΜΑΡΑ ΜΑΡΙΑ ‐ ΙΑΤΡΙΚΗΣ (ΠΑΤΡΑ) 

ΣΙΔΕΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ‐ ΙΑΤΡΙΚΗΣ (ΠΑΤΡΑ) 

ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ‐ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΖΩΪΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ (ΑΘΗΝΑ) 

ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ‐ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. (ΗΡΑΚΛΕΙΟ) 

ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΑΜΟΥΛΗ ΜΕΡΟΠΗ ‐ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙ‐ΚΗΣ Τ.Ε. (ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ 

ΤΕΠΕΤΙΔΗ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ‐ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ (ΑΘΗΝΑ) 

ΤΖΙΜΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ‐ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ (ΑΘΗΝΑ) 

ΤΣΙΛΙΓΚΕΡΙΔΟΥ ΣΟΦΙΑ ‐ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ (ΑΘΗΝΑ) 

ΧΑΜΑΛΕΛΛΗ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ ‐ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΠΕΙΡΑΙΑΣ) 

ΧΑΤΖΗΣΑΡΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ‐ ΦΥΣΙΚΗΣ (ΗΡΑΚΛΕΙΟ) 

ΧΙΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ‐ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. (ΧΑΝΙΑ) 

ΕπιτυχόντεςστηνΤριτοβάθμιαΕκπαίδευση2012‐2013

ΓιορτήΑποφοίτησης